Elektrotehnički fakultet Univerziteta u Sarajevu

Inženjerska fizika 2 Akademska 2018/2019 godina

Priprema za I parcijalni ispit

1. Na raspolaganju imamo dva rezervoara. U jednom je voda temperature 𝑡1 = 20 ℃ a u drugom

led temperature 𝑡2 = −5 ℃. Odrediti:
a) Koliku zapreminu vode 𝑉1 i masu leda 𝑚2 treba uzeti da bi se nakon njihovog miješanja u
toplotno izolovanom sudu dobilo 𝑉 = 2 𝑙 vode temperature 𝑡 = 10 ℃ ?
b) Ako se u rezultantnu smjesu ubaci aluminijska kugla mase 𝑚3 = 70𝑔 i temperature 𝑡3 =
170℃, odrediti procentualnu promjenu zapremine kugle nakon uspostavljanja stacionarnog
stanja.
Specifične toplote vode, leda i aluminija iznose redom 𝑐1 = 4,18 ∙ 103 𝐽⁄𝑘𝑔𝐾 , 𝑐2 = 2,1 ∙
103 𝐽⁄𝑘𝑔𝐾 i 𝑐3 = 0,879 𝑘𝐽⁄𝑘𝑔℃. Latentna toplota topljenja leda je 𝑞𝑡 = 0,33 𝑀𝐽⁄𝑘𝑔. Koeficijent
zapreminskog širenja aluminijuma je 𝛾 = 69 ∙ 10−6 1⁄℃. Gustoća vode je 𝜌 = 1 𝑔⁄𝑐𝑚3 .

2. Jedan kraj staklenog štapa dužine 𝑙 = 30 𝑐𝑚 i površine poprečnog presjeka 𝑆 = 3 𝑐𝑚2 , zaronjen
je u sud u kojem se nalazi 𝑉 = 1 𝑙 vode na temperaturi 𝑡1 = 10 ℃ dok se drugi kraj štapa održava
na temperaturi 𝑡2 = 200 ℃. Nakon koliko vremena treba izvaditi štap iz vode, ako se ona
zagrijala na temperaturu 𝑡 = 26,5 ℃. Koliko kockica leda stranice 𝑎 = 2 𝑐𝑚, temperature 𝑡0 =
0 ℃ treba ubaciti u vodu da bi se ponovo ohladila na početnu temperaturu 𝑡1 = 10 ℃.
Toplotna provodnost stakla je 𝜒 = 67 𝑊 ⁄𝑚𝐾 , specifična toplota topljenja leda 𝑞𝑡 = 333 𝑘𝐽⁄𝑘𝑔,
specifični toplotni kapacitet vode 𝑐𝑣 = 4190 𝐽⁄𝑘𝑔𝐾 , gustoća vode 𝜌𝑣 = 1 𝑔⁄𝑐𝑚3 , gustoća leda
𝜌𝑙 = 920 𝑘𝑔⁄𝑚3 . Zanemariti toplotne gubitke u okolinu.

3. U planinskoj kući nalazi se grupa skijaša. Vanjska temperatura zraka je 𝑡1 = −15 ℃. Ukupna
površina zidova, tavanice i poda, kroz koje može da se odvodi toplota je 𝑆 = 100 𝑚2 .
Pretpostavimo da je srednja debljina ovih zidova 𝑑 = 35 𝑐𝑚. Poznato je da čovjek prosječne
mase emituje toplotnu energiju snage 𝑃 = 200 𝑊. Odrediti broj skijaša u kući, tako da je
temperatura unutrašnjosti veća od 𝑡2 = 10 ℃. Drugih izvora toplote u kući nema.

Srednja vrijednost koeficijenta toplotne provodnosti materijala kuće je 𝜒 = 0,5 𝑊 ⁄𝑚𝐾 .

4. Tijelo od bakra i tijelo od aluminija imaju jednake zapremine pri temperaturi 𝑇1 = 273 𝐾. Tijelo
od aluminija zagrijemo na 373 𝐾 i spojimo ga sa tijelom od bakra. Kolika će biti relativna
promjena zapremine novonastalog tijela?
Gustoće bakra i aluminija su 𝜌1 = 8500 𝑘𝑔⁄𝑚3 i 𝜌2 = 2600 𝑘𝑔⁄𝑚3 . Specifične toplote bakra i
aluminija iznose 𝑐1 = 376 𝐽⁄𝑘𝑔𝐾 i 𝑐2 = 920 𝐽⁄𝑘𝑔𝐾 . Koeficijenti linearnog širenja za bakar i
aluminij su 𝛼1 = 1,7 ∙ 10−5 1⁄𝐾 i 𝛼2 = 2,3 ∙ 10−5 1⁄𝐾 .

5. U vertikalno zatvorenom cilindru nalazi se klip koji može da se kreće bez trenja i koji dijeli cilindar
na dva dijela u kojima se nalazi po 𝑛 = 1 𝑚𝑜𝑙 nekog idealnog gasa. U ravnotežnom stanju na
temperaturi 𝑇0 = 300 𝐾 zapremina gornjeg dijela je 𝑥1 = 4 puta veća od zapremine donjeg
dijela. Odrediti na kojoj temperaturi će ovaj odnos biti jednak 𝑥2 = 3 puta.
6. Motori sa unutrašnjim sagorijevanjem rade tako da se toplota dovodi radnom fluidu u
ekspanzijskom prostoru. Benzinski motor se koristi Ottovim ciklusom od dvije adijabate i dvije
izohore. Neka je početni pritisak 𝑝1 = 1 𝑏𝑎𝑟 i početna temperatura 𝑇1 = 300 𝐾. 1 mol gasa se
adijabatski sabija do 5 puta manje zapremine, zatim se izohorno grije (sagorijevanjem zapaljive
smjese) toplotom 𝑄1 = 12 𝑘𝐽. Nakon toga gas se adijabatskom ekspanzijom i izohornim
hlađenjem vraća u početno stanje.
a) Prikazati promjenu stanja gasa u 𝑝 − 𝑉 dijagramu;
b) Odrediti pritisak, zapreminu i temperaturu u sva 4 stanja ovog ciklusa;
c) Odrediti odvedenu toplotu i dobijeni rad;
d) Odrediti stepen korisnog djelovanja ovog ciklusa;
e) Odrediti promjenu entropije i nacrtati 𝑇 − 𝑆 dijagram.
Univerzalna gasna konstanta 𝑅 = 8,314 𝐽⁄𝑚𝑜𝑙𝐾 . Molarna masa gasa iznosi 𝑀 = 28,9 𝑔⁄𝑚𝑜𝑙 , a
specifični toplotni kapaciteti su 𝑐𝑉 = 0,72 𝑘𝐽⁄𝑘𝑔𝐾 i 𝑐𝑝 = 1,01 𝑘𝐽⁄𝑘𝑔𝐾 .

7. Jedan mol idealnog gasa vrši ciklus prikazan na slici. Temperatura u tačkama 1 i 3 iznosi 𝑇1 =
100 𝐾 i 𝑇3 = 900 𝐾. Odrediti rad koji gas izvrši u toku ovog ciklusa ako tačke 2 i 4 leže na jednoj
izotermi.

Univerzalna gasna konstanta iznosi 𝑅 = 8,314 𝐽⁄𝑚𝑜𝑙𝐾 .

p
(2) (3)

(1) (4)

8. Ispred konkavnog sfernog ogledala normalno na njegovu glavnu optičku osu postavljen je
predmet tako da je odnos veličine lika i predmeta 1,5. Kad se predmet pomjeri za ∆p=16cm od
početnog položaja odnos veličine lika i predmeta postaje 0,5. Odrediti radijus krivine ovog
ogledala.

9. Ispred konveksnog sfernog ogledala poluprečnika R, nalazi se svjetao predmet na rastojanju p=R
od njegovog tjemena.Ako se umjesto sfernog postavi ravno ogledalo, koliko će se promjeniti
udaljenost lika od ogledala kao i njegova veličina.

10. Dva jednaka sferna konkavna ogledala žižne daljine 𝑓 = 0,1 𝑚, okrenuta su jedno prema
drugom. Udaljenost njihovih tjemena je 𝑑 = 1 𝑚. Gdje treba staviti predmet da bi se slika
nastala refleksijom prvo od jedno a zatim od drugo ogledalo stvarala u istom mjestu gdje je
predmet?