Professional Documents
Culture Documents
ÑÒA TAÏNG
MAÄT
NGHÓA
2 ÑÒA TAÏNG MAÄT NGHÓA
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 3
ÑÒA TAÏNG
MAÄT NGHÓA
* Töø Phaïn ra Haùn: Tam Taïng Phaùp sö Phaùp Ñaêng
dòch.
* Töø Haùn ra vieät: Chaùnh Trí dòch.
Theå theo söï ñoøi hoûi cuûa moät soá ñoâng giaùo höõu,
Hoäi Phaät Hoïc Nam Vieät toå chöùc vaøo moãi buoåi chieàu
thöù baûy, töø 8g30 toái, moät khoùa giaûng Kinh.
Thöù baûy ngaøy 9-11-1957, Ñaïo höõu Chaùnh Trí ñaõ
môû ñaàu khoùa giaûng vôùi boä Kinh Ñòa Taïng, tröôùc treân
ba traêm thính giaû, phaàn ñoâng laø hoïc thöùc, cuûa ñuû caùc
haïng tuoåi.
Döôùi ñaây, xin ghi laïi nhöõng ñieàu nghe thaáy vaø
caûm töôûng cuûa chuùng toâi ñoái vôùi buoåi giaûng ñaàu tieân.
VIEÂN PHAÙP
Tröôùc heát, xin noùi ngay laø buoåi giaûng raát haøo höùng
vaø linh ñoäng, laøm cho ña soá trí thöùc thính giaû maét saùng
leân, loøng ñaày hoan hyû, ngoài nghe troùt hai giôø ñoàng hoà
maø khoâng bieát chaùn moûi, vì sung söôùng thaáy bao thaéc
10 ÑÒA TAÏNG MAÄT NGHÓA
maéc, nghi ngôø cuûa mình veà vaán ñeà Ñòa nguïc, Ñòa Taïng,
ñöôïc giaûi thích raønh maïch.
Veà Ñòa nguïc, thöôøng chuùng toâi thaáy coù hai thaùi ñoä
khaùc nhau trong haøng Phaät töû:
+ Moät ñaøng thì tin coù Ñòa nguïc, nhöng tin moät caùch
muø môø, sai laïc, vì theá khoâng döùt ñaëng nhaân Ñòa nguïc,
ñeå khoûi caùi quaû Ñòa nguïc, cho neân khoâng bao giôø thoaùt
ly ñaëng caùi khoå Ñòa nguïc.
+ Moät ñaøng thì phaân vaân baát quyeát, khoâng bieát
phaûi tin hay khoâng, vì vaäy trong trí quaùn khoâng coù gì döùt
khoaùt vaø trong haïnh tu khoâng coù gì nhöùt ñònh.
Ñoái vôùi Ñòa Taïng Boà taùt cuõng coù hai luoàng tö
töôûng khaùc nhau:
+ Moät haïng tin raèng ñaõ coù ngaøi Ñòa Taïng phaùt
nguyeän cöùu ñoä toäi vong ra khoûi u minh ñòa nguïc, thì ta
cöù “laøm aên” nhö ai, ruûi ro coù beà naøo seõ coù ngaøi ñuøm
boïc. Ngaøi laïi coøn nguyeän “Ñòa nguïc chöa troáng khoâng,
ta quyeát khoâng thaønh Phaät”, thì daàu ta coøn phaûi ñoïa Ñòa
nguïc laâu xa theá maáy ñi nöõa, cuõng coøn coù ngaøi cöùu thoaùt,
khoâng ñeán noãi naøo maø sôï.
Haïng naøy coøn tin ñöùc Ñòa Taïng coù quyeàn löïc daãn
vong vaøo caûnh Taây phöông töï taïi, voâ ngaïi. Heã coù ngaøi
daãn, thì khoâng coù moät quæ söù naøo daùm baét ñem naïp cho
Dieâm vöông phaùn xeùt. Hôn nöõa, ngaøi laïi coøn coù quyeàn
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 11
löïc phaù nguïc thaû toäi maø chaúng coù oâng Dieâm vöông naøo
daùm caûn trôû. Do nhöõng tin töôûng naøy, môùi coù vieäc möôùn
laøm chay vôùi caûnh thaày caû ñoäi loát Ñòa Taïng phaù nguïc
giaûi phoùng toäi vong. OÂi thoâi! Keå sao cho xieát nhöõng
quan nieäm sai laàm nhö theá veà Boà taùt Ñòa Taïng vaø veà
quyeàn naêng cuûa ngaøi! Roøng raõ laø nhöõng söï tin töôûng
thaàn quyeàn, yû laïi tha löïc, laøm hoen oá Phaät giaùo nöôùc
nhaø!
+ Moät haïng khaùc laïi suy nghó: Khoâng leõ laïi coù moät
oâng Boà taùt “caõi Trôøi” cho ñeán boû luaät nhôn quaû, daùm vì
caûm tình vôùi ngöôøi soáng maø laøm vieäc baát coâng laø thaû toäi
hoä vong. Vì suy nghó nhö theá, hoï maát loøng chaùnh tín ñoái
vôùi vò Boån toân Boà taùt vaø thoái boä, khoâng böôùc ñöôïc vaøo
cöûa Phaät tu haønh, ñeå thaâu hoaïch lôïi ích cho mình. Thaät
ñaùng phaøn naøn cho haïng naøy, vì hoï laø baäc coù trí, bieát
suy nghó vaø coù ñaïo taâm, chæ vì khoâng ai chæ baûo thaønh ra
hieåu laàm, nghi saùi.
Nay ñaïo höõu Chaùnh Trí ñem kinh Ñòa Taïng ra
giaûng, laïi daùm trình baøy baïo daïn vaø vaïch roõ phaân minh
nhöõng choã bí aån trong kinh, ñeå phoâ baøy caùi bí nghóa
chaân thöïc, hieån phaùt caùi chaân lyù Ñaïi thöøa, thaät ñaïo höõu
ñaõ giuùp ích raát nhieàu cho nhöõng ai chöa thaáu trieät. Coù
vaïch roõ nhö theá nhöõng aån yù cuûa Phaät, môøi lìa ñaëng ngoùn
12 ÑÒA TAÏNG MAÄT NGHÓA
tay maø thaáy ñaëng maët traêng, khoâng thì cöù oâm dính ba
caùi chöõ, roài toái vaãn hoaøn toái.
Dieãn giaû ñaõ theo ñöôøng loái naøo ñeå ñöa thính giaû tôùi
choã dieãn giaû muoán daét ñeán?
Voâ ñaàu, ñaïo höõu Chaùnh Trí thanh minh raèng kinh
Ñòa Taïng thuoäc veà Quyeàn giaùo, khaùc vôùi nhöõng boä kinh
thuoäc veà Thöïc giaùo, tröïc chæ Chôn lyù. Coù theå xem kinh
Ñòa Taïng nhö moät baøi nguï ngoân tröôøng thieân, trong ñoù
Phaät duøng nguï yù (paraboles) ñeå aùm chæ moät chôn lyù
ñaùng phaùt minh, nhö nhöõng baøi nguï ngoân cuûa caùc hieàn
trieát Ñoâng Taây maø coát yeáu laø ñeå daïy nhöõng nguyeân taéc
luaân lyù, hoaëc nhöõng truyeän ñôøi xöa, nhöõng truyeän giaûi
buoàn, do vaên nhôn, hieàn só ñaët ra vì thieát tha vôùi theá söï,
muoán hoaùn caûi nhôn taâm…
Keá ñoù, döïa theo nhöõng ñoaïn kinh vaên, dieãn giaû
giaûi raèng ñöùc Ñòa Taïng khoâng phaûi laø moät nhôn vaät lòch
söû (personnage historique), coù moät ñôøi soáng ôû theá gian
nhö ñöùc Phaät Thích Ca, maø laø moät nhôn vaät töôïng tröng
(personnage symbolique), ñaët ra ñeå tieâu bieåu cho nhöõng
ñoaïn ñöùc cöông quyeát, nguyeän löïc doài daøo vaø haønh
ñoäng linh tieäp. Ñòa Taïng cuõng chæ caùi gì cöïc toân cöïc quí
trong ngöôøi (Boån toân), ñuû naêng löïc ñaû phaù voâ minh, tröïc
tieáp cöùu vôùt con ngöôøi ra khoûi caûnh nguïc thaát toái ñen
daøy bòt (ñaïi thieát vi), thoaùt voøng toäi loãi khoå ñau, vaø daãn
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 13
con ngöôøi trôû veà suøng baùi caùi cöïc toân cöïc quí aáy laø Chôn
Taâm cuûa moãi chuùng ta vaäy.
Ñeå chöùng minh ñieàu mình quaû quyeát, dieãn giaû daãn
caâu “Ñòa ngoân: kieân, haäu, quaûng haøm taøng” vaø noùi: Taïi
sao duøng hai chöõ Ñòa Taïng ñeå aùm chæ Chôn Taâm? Cöù
xem caâu vöøa trích trong baøi taùn ôû ñaàu quyeån kinh ñuû
thaáy. Ñòa laø chæ caùi gì kieân coá baát dieät, saâu daøy khoâng
theå ño löôøng (haäu), vaø roäng chöùa khoâng gì boû ra ngoaøi
(quaûng haøm taøng). Theá coù phaûi chæ Chôn Taâm hay Nhö
Lai Taïng khoâng? Vì ai ñaäp vôõ Taâm ñöôïc maø khoâng baûo
laø kieân coá, ai ño ñöôïc caùi voâ cuøng taän cuûa Taâm maø
khoâng baûo noù saâu daøy khoâng theå ño löôøng, vaø coù gì
ngoaøi Taâm ñöôïc maø khoâng baûo noù ngaäm chöùa taát caû?
Laïi nöõa, dieãn giaû noùi tieáp, neáu khoâng aùm chæ Chôn
Taâm, thì laøm sao caét nghóa ñöôïc caâu:
Tam theá Nhö Lai ñoàng taùn ngöôõng
Thaäp phöông Boà taùt coäng quy y?
“Khoâng leõ ba ñôøi chö Phaät (quaù khöù, hieän taïi, vò
lai) laïi ñi khen ngôïi, ngöôõng moä moät vò Boà taùt, coøn möôøi
phöông Boà taùt laïi quy y vôùi moät ngöôøi ñoàng ñaúng vôùi
mình? Thaät roõ laø aùm chæ caùi Chôn lyù baát dieät laø Chôn
Taâm, maø khoâng ai (keå luoân chö Phaät, Boà taùt) ñöôïc phuû
nhaän, vì phuû nhaän laø coøn soáng trong voâ minh maø heã coøn
soáng trong voâ minh thì laøm sao coù Phaät vaø Boà taùt? Noùi
moät caùch khaùc, nhôø theå nhaän ñöôïc Chôn Taâm, taùn thaùn
14 ÑÒA TAÏNG MAÄT NGHÓA
ngöôõng moä Chôn Taâm, neân Phaät môùi thaønh Phaät, vaø
cuõng nhôø bieát quay veà an truù nôi Chôn Taâm, soáng theo
tieáng goïi cuûa Chôn Taâm, neân Boà taùt môùi thaønh haïnh Boà
taùt”.
Ñeán hai caâu:
Thuû trung kim tích, chaán khai ñòa nguïc chi moân.
Chöôûng thöôïng minh chaâu, quang nhieáp Ñaïi thieân
chi giôùi.
Dieãn giaû giaûi thích:
“Ñoù laø moät loái duøng bieåu töôïng (symbole) ñeå dieãn
taû nhöõng coâng naêng cuûa Chôn Taâm. Tích tröôïng (gaäy
saét), töôïng tröng cho caùi yù chí cöông quyeát (volonteù de
fer) beû xieàng xích, phaù nguïc tuø cuûa nhöõng ngöôøi thöùc
tænh, töùc laø ñaõ trôû veà vôùi Chôn Taâm. Ñoù cuõng laø söùc
maïnh voâ song cuûa Chôn Taâm, bieát dieäu duïng thì khoâng
vieäc thieän naøo laø khoâng laøm ñöôïc, coøn khoâng bieát dieäu
duïng thì noù cuõng coù theå ñöa con ngöôøi ñeán choã toäi loãi
khoâng bôø beán. Vì sao? Vì caùi cöông quyeát laøm phaûi ôû
ngöôøi toát vaø caùi cöông quyeát laøm saùi ôû ngöôøi xaáu, ñoàng
moät maõnh löïc nhö nhau. Tuy hai maø treân caên baûn vaãn
moät, taïi choã duøng coù khaùc maø moät xem tuoàng nhö hai,
thí nhö con dao beùn coù theå duøng giuùp ta xaét caûi xaét rau,
maø cuõng coù theå trôï caùi giaän cuûa ta trong vieäc cheùm
ngöôøi haïi vaät. Coøn vieân ngoïc (minh chaâu) söùc saùng roïi
khaép ba ngaøn theá giôùi kia cuõng laø moät loái noùi ñeå aùm chæ
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 15
caùi Ñaïi trí hueä, hay Trí Baùt nhaõ saün coù ôû moãi ngöôøi, linh
tieäp voâ cuøng, khoâng ñaâu chaúng thaáy, khoâng gì chaúng
bieát, bao xa cuõng soi tôùi, bao saâu cuõng chieáu suoát. Maø
Trí vaø Taâm khoâng phaûi sai khaùc, cho neân noùi Ñaïi trí
minh chaâu cuõng laø noùi Chôn Taâm vaäy”.
Coøn maáy caâu:
Dieâm vöông ñieän thöôïng
Nghieäp caûnh ñaøi tieàn
Vò Nam phuø ñeà chuùng sanh
Taùc ñaïi chöùng minh coâng ñöùc chuû.
thì theo ñaïo höõu Chaùnh Trí, laø taû nhöõng caùi duïng khaùc
cuûa Chôn Taâm, caùi duïng hoài quang phaûn chieáu, quay caùi
saùng, roïi trôû laïi ñôøi soáng haèng ngaøy, töø ngoaøi cho ñeán
trong, nhö ngöôøi Phaùp noùi “xeùt loøng” (examen de
conscience). “Thaät vaäy, dieãn giaû noùi, ai xeùt ta vaø luaän
ta cho baèng löông taâm ta, vì bieát bao nhieâu toäi loãi ta ñaõ
taïo maø coâng lyù naøo bieát ñöôïc! Do ñaây, baøi taùn môùi vì
Ñòa Taïng (Chôn Taâm) laø oâng vua coõi Dieâm La, ngoài
treân ñieän cao ñeå phaùn xeùt toäi traïng cuûa ta. Coøn töï ta
muoán bieát nghieäp laønh, nghieäp aùc cuûa ta ö? Thì cöù ngoù
trôû laïi vaøo loøng, caùi “göông loøng” seõ phaûn chieáu cho ta
thaáy taát caû. Göông aáy laø Chôn Taâm Ñòa Taïng ñoù, neân
goïi laø Nghieäp caûnh (caùi kieáng soi nghieäp). Chôn Taâm ta
ñaõ laø oâng Toøa, oâng Dieâm vöông xeùt toäi, thì Chôn Taâm
aáy cuõng laø ngöôøi chöùng kieán vaø ghi cheùp nhöõng coâng
ñöùc cuûa ta. Theá neân noùi Ñòa Taïng laøm ngöôøi chöùng
16 ÑÒA TAÏNG MAÄT NGHÓA
minh caùc coâng ñöùc (meùrites) cuûa chuùng sanh coõi Nam
Dieâm Phuø Ñeà, töùc laø coõi theá gian naøy vaäy.”
Toùm laïi, dieãn giaû chæ raèng: Ñòa Taïng laø Chôn Taâm
hay Nhö Lai Taïng taâm, ñuû caù Taùnh theå, Taùnh cuï vaø
Taùnh duïng. Taùnh theå laø Boån toân, neân “Tam theá Nhö Lai
ñoàng taùn ngöôõng, thaäp phöông Boà taùt coäng quy y”. Veà
Taùnh cuï (coù saün) thì “kieân, haäu, quaûng haøm taøng, töø
nhôn, tích thieän, theä cöùu chuùng sanh” saün ñuû caû Ñaïi
nguyeän (grande volonteù), Ñaïi haïnh (grande activiteù),
Ñaïi theä (grande deùtermination). Vì vaäy Kinh chia ra ba
phaàn hay ba quyeån: Ñòa Taïng boån nguyeän, Ñòa Taïng
boån haïnh, Ñòa Taïng boån theä. Roát heát laø Taùnh duïng. Hai
Taùnh tröôùc ñaõ lôùn lao vaø ñầy ñuû voâ cuøng thì caùi Duïng
cuûa Chôn Taâm cuõng voâ cuøng, do ñoù maø chuùng sanh
trong quaù khöù, hieän taïi, vò lai, neáu bieát quy y Taâm thì
ñöôïc ra khoûi ñòa nguïc voâ minh, töùc laø ñöôïc cöùu ñoä nhö
Kinh noùi.
Ñaïo höõu Chaùnh Trí giaûng ñuùng vôùi giaùo nghóa cuûa
Ñaïi thöøa. Theo lyù tuyeät ñoái (ñeä nhaát nghóa ñeá), ngoaøi
Taâm khoâng phaùp, cho neân söï söï ñeàu laø Taâm, vaät vaät ñeàu
laø Taâm. Taâm taùc Thieân ñöôøng, Taâm taïo ñòa nguïc, ba coõi
chæ ñeàu do Taâm, möôøi coõi chæ ñeàu do Taâm, taát caû ñeàu do
Moät Taâm (duy Nhöùt Taâm), khoâng gì ngoaøi Noù. Cho neân,
coù chuùng sanh thoï khoå ñòa nguïc nôi Töï Taâm (en Soi), thì
Ñòa Taïng Boà taùt cuõng cöùu ñoä trong Töï Taâm. Ngoaøi
Taâm, khoâng coù ñòa nguïc, chuùng sanh naøo khaùc; ngoaøi
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 17
Taâm, khoâng coù Ñòa Taïng phaù nguïc daãn vong naøo khaùc.
Ñaây laø caùi lyù bí aån cuûa kinh Ñaïi thöøa maø chuùng ta caàn
khaùm phaù vaø khai thaùc ñeå töï lôïi, lôïi tha. Duøng oâng Boà
taùt Töï Taùnh maø cöùu ñoä chuùng sanh cuûa Töï Taâm, löûa ñoù,
nöôùc ñoù, thaät laø muoân phaàn linh tieäp vaø dieäu duïng.
Ñaïo höõu Chaùnh Trí ñaõ ñem laïi cho thính giaû moät
nieàm tin töôûng vöõng chãi, phaán taán, vì mình coù töï tin ôû
mình coù oâng Boà taùt bieát duøng hoät minh chaâu Ñaïi trí hueä
chieáu phaù voâ minh, tieâu tröø nhöõng noãi loøng ñen toái, côûi
môû nhöõng quan nieäm sai laàm, ñaäp phaù nguïc tham, saân,
si, aùi... thì mình môùi khoûi caàu ai xa laï, vieãn vong, vöøa
khoù khaên, vöøa khoâng chaéc, khoûi maéc phaûi caùi taùnh yû laïi
thaàn quyeàn, mô hoà vaø tai haïi.
Laïi nöõa, neáu töï hay nôi mình coù Chôn Taâm linh
minh saùng suoát laøm quan Toøa, thöôøng ngoài taïi baøn aùn,
chieáu göông soi nghieäp, xeùt neùt voâ tö nhöõng ñieàu aån
khuaát nôi coõi loøng, thì chaéc chaén ñôøi ngöôøi seõ coù söï
hoaùn caûi, döùt aùc laøm laønh, ñoåi ñen ra traéng.
Duø raèng, töø tröôùc ñeán ñaây, dieãn giaû ñaõ daãn kinh ñeå
chöùng toû raèng Ñòa Taïng chæ laø moät loái töôïng tröng ñeå chæ
Chôn Taâm, trong haøng thính giaû hình nhö coøn coù ngöôøi
chöa tin. Ñaïo höõu Chaùnh Trí noùi theâm: “Tìm hieåu Ñòa
Taïng Boà taùt coù thaät hay khoâng, khoâng quan heä baèng tìm
bieát kinh Ñòa Taïng coù ích gì cho chuùng ta trong vieäc tu
haønh”. Ñaïo höõu noùi raát coù lyù, neáu chuùng ta nhôù laïi Phaät
thuôû xöa kia cuõng coù laàn baùc nhöõng keû ñeán hoûi Ngaøi theá
18 ÑÒA TAÏNG MAÄT NGHÓA
giôùi coù hay khoâng coù, höõu haïn hay voâ bieân v.v... Phaät
baûo: Neân hoûi ngay laøm sao ñaëng hieän tieàn giaûi thoaùt, vì
hoûi nhö vaäy môùi thieát thöïc hôn, coøn hoûi nhö treân thì phaûi
sa laày trong caùi ñaàm lyù thuyeát.
Coù leõ nhôø lôøi daïy cuûa Phaät vöøa nhaéc laïi, neân dieãn
giaû hay moi tìm trong kinh ñieån ñeå khaùm phaù, löôïm laët,
nhöõng gì coù ích lôïi cho ñôøi soáng thöïc teá vaø khai thaùc
nhöõng phaùt minh thöïc duïng, haàu giuùp nhieàu baïn ñoàng
ñaïo cuõng höôûng. “Ñoïc kinh phaûi caàu lyù, ñaïo höõu Chaùnh
Trí noùi. Caàu lyù laø tìm coi Phaät muoán noùi gì, chæ gì, chôù
khoâng neân thaáy chöõ ñaâu hieåu nghóa ñoù maø cho laø ñuû.
Neáu nhaän nghóa do nôi chöõ, chuùng ta seõ gaëp nhieàu maâu
thuẫn coù khi buoàn cöôøi, laøm cho chuùng ta seõ hoang
mang, khoâng laøm sao coù loøng tin töôûng saét ñaù”. Thaät laø
moät lôøi khuyeân coù giaù trò ñoái vôùi theá heä hieän nay cuûa trí
oùc khoa hoïc (esprit scientifique), luoân luoân baát phuïc
tröôùc nhöõng caùi gì muø môø.
Tuy ñaïo höõu Chaùnh Trí ñaõ ñem heát söùc mình ra
giaûi thích raønh maïch, vaãn coøn coù ngöôøi thaéc maéc, cho
raèng neáu theo dieãn giaû maø phuû nhaän vò Boà taùt hieän ñang
haønh söï ôû coõi U minh, cöùu ñoä vong linh thoï toäi maø nhieàu
ngöôøi ñang tin töôûng, thì seõ laøm maát choã troâng caäy cuûa
hoï. Chuùng toâi nghó, neáu tin maø laàm laïc, thì thaø ñöøng tin
coøn hôn, vì laàm laïc coøn khoå hôn khoâng tin. Neáu coù keû
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 19
khoâng giöõ veä sinh, khoâng bieát ngöøa beänh ñoäc, aên caøn ôû
baäy, yû y coù thaày hay thuoác gioûi, thöû hoûi tin töôûng nhö
theá coù lôïi hay coù haïi?
Laïi coù ngöôøi cho dieãn giaû quaù thieân veà lyù maø boû
söï. Sao laïi nghó theá? Söï, lyù naøo phaûi hai caùi khaùc nhau
maø töôûng coù theå boû söï theo lyù. Ñaõ noùi kinh Ñòa Taïng
thuoäc veà quyeàn giaùo, maø heã quyeàn giaùo thì toaøn laø söï,
nhö noùi naøo laø coù oâng Boà taùt danh Ñòa Taïng ôû coõi U
minh, laøm vieäc ñoä vong, naøo laø coù ba nguïc lôùn chuùng
sanh trong ñoù bò caùc quæ söù ñaàu traâu maët ngöïa ñaùnh khaûo
ñuû ñieàu v.v... Nhöng söï, lyù, khoâng theå chia hai, thì coá
nhieân trong nhöõng söï vöøa keå phaûi coù caùi lyù, nhöõng caùi lyù
maø raát tieác chöa ai töøng vaïch, neân nay ñaïo höõu Chaùnh
Trí môùi vaïch, ñeå thöùc tænh nhöõng ai cho kinh Ñaïi thöøa
thieáu caên baûn Phaät giaùo, noùi truyeän hoang ñöôøng.
Ñeå khoûi thieáu soùt, chuùng toâi xin theâm lôøi dieãn giaû
giaûi veà yù aån cuûa ñoaïn sau ñaây trong baøi taùn, baét ñaàu töø
caâu: “Nam phöông theá giôùi doõng höông vaân... chí caâu:
Phaät ngoân: Ñòa Taïng Boà taùt chí.” (xin xem Kinh).
Ñaïo höõu Chaùnh Trí noùi: “Heã Chôn Taâm phaùt hieän
nôi ai (Boà taùt Ñòa Taïng ñeán), thì töø nôi thaân taâm ngöôøi
aáy phaùt tieát ra ngoaøi moät caùi gì maø troâng ñeán göông maët
20 ÑÒA TAÏNG MAÄT NGHÓA
laø ta caûm thaáy moät aùnh saùng dieäu hieàn, khieán ta phaûi
kính phuïc, nghe ñeán lôøi noùi laø ta caûm nhaän moät caùi gì
ñeïp ñẽ, thôm tho, khieán ta ngaây ngaát, chaúng khaùc ta taém
mình trong moät ñaùm möa thôm, moät ñaùm möa hoa v.v...
Cöù troâng göông maët, ngaém xem cöû chæ, laéng nghe lôøi noùi
cuûa nhöõng böïc chaân tu thaïc ñöùc, ta seõ thaáy vaø seõ caûm
nhö vöøa noùi. Caùc nhaø taâm lyù hoïc AÂu Taây ñeàu coâng nhaän
caùi saùng hieån loä ra ngoaøi nhö theá naøy cuûa nhöõng taâm
hoàn trong saïch, hieàn hoøa, maø hoï goïi laø “irradiation”.
Noùi moät caùch khaùc, dieãn giaû ñaõ ñeà caäp ñeán aûnh
höôûng heát söùc thôm tho laønh dieäu, saùng suûa eâm ñeàm,
cuûa nhöõng taâm hoàn ñaõ trôû veà vôùi ñôøi soáng giaûi thoaùt.
Buoåi giaûng ñaàu tieân ñaõ chöùng toû nôi dieãn giaû,
khoâng phaûi moät söùc hoïc uyeân thaâm, maø moät thöïc
nghieäm tu hoïc khaù coâng phu, chuùng toâi tin raèng ñaïo höõu
Hoäi tröôûng seõ khoâng phuï loøng thính giaû ôû nhöõng buoåi
giaûng tieáp.
Vieân Phaùp.
(Trích Taïp chí TÖØ QUANG soá 70,
thaùng 11 naêm 1957)
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 21
Cöôùc chuù: Taùc giaû vieát baøi naøy luùc coøn laø moät cö só.
Maáy naêm sau, taùc giaû ñaõ xuaát gia, giöõ nguyeân phaùp hieäu
vaø ñaõ vieân tòch.
22 ÑÒA TAÏNG MAÄT NGHÓA
LÔØI DAÃN
Ngaøi laø choã maø chö Boà taùt trong möôøi phöông
ñeàu quay veà vaø nöông töïa.
Con nhôø tröôùc coù gieo troàng duyeân laønh
cho neân nay môùi ñöôïc xöng tuïng vaø ñeà cao
coâng ñöùc chaân thaät cuûa Ngaøi.
Ngaøi laø hoät gioáng Töø,
Ngaøi laø Thieän doàn chöùa,
Ngaøi laø Lôøi Theä cöùu chuùng sanh.
Ngaøi laø chieác gaäy trong tay, ñaäp phaù cöûa nguïc
ñuøng ñuøng nhö tieáng seùt,
Ngaøi laø vieân ngoïc saùng trong loøng baøn tay aùnh
soi
ba ngaøn ñaïi thieân theá giôùi.
Ngaøi laø Vua Dieâm ngoài treân ngai,
Ngaøi laø Göông nghieäp ñaët tröôùc ñaøi,
Ngaøi laø chuùa caùc baèng chöùng roõ reät veà
coâng ñöùc cuûa chuùng sanh coõi Nam Dieâm Phuø ñeà
Ngaøi laø Loøng-Thöông-Xoùt bao la,
Ngaøi laø Lôøi Nguyeän lôùn,
Ngaøi laø ñaáng Thaùnh Cao
Ngaøi laø Loøng-Thöông-Yeâu tuyeät ñoái.
28 ÑÒA TAÏNG MAÄT NGHÓA
Ngaøi laø Ñaïi Boà taùt Ñòa Taïng, laø caùi Sẵn-Coù ñaùng
toân ñaùng troïng nôi toâi.
Chaéc quyù vò ñaõ nhaän thaáy söï sai bieät giöõa hai baøi
dòch tröôùc vaø sau. Xin ñöông cöû moät vaøi sai khaùc.
a) Theo baûn tröôùc thì coâng ñöùc cuûa Boà taùt Ñòa
Taïng saâu daøy nhö ñaát. Theo baûn sau thì Boà taùt laø caùi gì
cöùng raén, saâu daøy vaø haøm chöùa taát caû nhö ñaát.
b) Theo baûn tröôùc, Boà taùt laø ñaáng coù loøng ñaïi töø bi,
ñaõ goùp taäp nhaân laønh. Theo baûn sau, Boà taùt chính laø caùi
Ñaïi Töø bi, chính laø caùi Thieän ñöôïc tích tuï.
c) Theo baûn tröôùc Boà taùt “rung tích tröôïng môû
toang ñòa nguïc” vaø “naâng minh chaâu soi khaép ñaïi
thieân”. Theo baûn sau, thì Boà taùt chính laø tích tröôïng,
chính laø minh chaâu.
d) Theo baûn dòch tröôùc, Boà taùt laø nhaân chöùng
nhöõng coâng ñöùc cuûa chuùng sanh, tröôùc ñaøi “Nghieäp
kính” vaø tröôùc ñieän Dieâm vöông. Baûn dòch sau quaû
quyeát Boà taùt laø Dieâm vöông, laø Nghieäp Kính, laø nhaân
chöùng cao caû nhaát cuûa coâng ñöùc chuùng sanh.
ñ) Khoâng phaûi Boà taùt laø ñaáng coù loøng ñaïi töø, ñaïi
bi... maø chính Ngaøi laø Loøng Ñaïi töø, Ñaïi bi...
Dòch hieåu theo loái sau, aét phaûi laøm phaùt sanh nhieàu
nghi vaán. Phaät daïy: Tieåu nghi, tieåu ngoä; ñaïi nghi, ñaïi
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 29
ngoä (nghi ít, tænh thöùc ít; nghi nhieàu, tænh thöùc nhieàu).
Caùi nghi naøy laø caùi nghi cuûa nhaø trieát hoïc (doute
philosophique), cuûa haøng trí thöùc khoâng chòu tin caøng tin
böôùng. Vaäy nhöõng nghi vaán aáy nhö theá naøo?
1. Giaùo chuû coõi U minh laø gì?
Ñem aùnh saùng ñaïo lyù ra soi ñöôøng cho theá nhaân,
goïi laø Giaùo chuû.
U minh laø nôi saâu kín toái taêm (teùneøbres), cuõng coù
nghóa laø ñòa nguïc (enfer). Toái taêm hay ñòa nguïc aùm chæ
ngu doát voâ minh.
Vaäy Boà taùt Ñòa Taïng laø ngöôøi ñem aùnh saùng vaøo
choã toái taêm, laø taâm voâ minh cuûa chuùng sanh.
2. Boån toân nghóa laø gì?
Boån laø goác (traùi vôùi ngoïn), laø voán, laø caùi saün coù,
nhö voán cuûa nhaø buoân laø phaàn tieàn cuûa nhaø buoân saün coù,
khi thieáu môùi vay theâm. Caùi goác, caùi voán cuûa chuùng
sanh laø caùi maø Phaùp vaên goïi laø “le Soi” hay Baûn Theå,
neáu muoán noùi theo Haùn vaên.
Toân laø kính troïng.
Vaäy Boån Toân laø Coù Saün Coù ñaùng kính troïng nôi
ta.
3. Ñòa Taïng nghóa laø gì?
30 ÑÒA TAÏNG MAÄT NGHÓA
Baøi Töïa ñaõ traû lôøi caâu hoûi naøy. Ñòa laø yù noùi cöùng
raén, saâu daøy, coøn Taïng (cuõng ñoïc laø taøng, nhö noùi taøng
tröõ) laø yù noùi ngaäm chöùa taát caû.
Vaäy vò Boà taùt noùi trong Kinh khoâng phaûi laø moät
nhaân vaät lòch söû nhö ñöùc Phaät Thích Ca, maø laø moät nhaân
vaät töôïng tröng (personnage symbolique) moät tyû duï
(parabole, alleùgorie) ñeå chæ caùi Baûn theå, caùi “Soi” cuûa
chuùng sanh. Baûn theå aáy thöôøng ñöôïc bieát döôùi caùi teân laø
Taâm.
Taâm voâ hình, voâ töôùng, khoâng ai ñaäp phaù ñöôïc, do
ñoù noùi laø cöùng raén.
Taâm khoâng theå doø loùng, ño löôøng ñöôïc, cho neân
noùi saâu daøy.
Ngoaøi Taâm laø caùi voâ cuøng cöïc (l'illimiteù), khoâng coù
moät vaät gì heát, hay khoâng moät vaät naøo coù ñöôïc ngoaøi caùi
voâ cuøng, voâ cöïc, cho neân noùi ngaäm chöùa taát caû.
4. Döïa vaøo ñaâu maø daùm giaûi nhö theá?
Xin thöa: döïa vaøo toaøn baøi Töïa chuùng ta ñang hoïc
vaø troïn boä Kinh maø chuùng ta seõ hoïc.
Chuùng ta haõy trôû laïi baøi Töïa vaø tìm hieåu nghóa aån
cuûa töøng ñoaïn.
I. U minh Giaùo chuû Boån Toân Ñòa Taïng Boà taùt
Ma-ha-taùt aùm chæ Taâm maø ai cuõng coù, cho neân noùi laø
saün coù. Bieát toân troïng Taâm laø ngöôøi ñaõ “minh taâm kieán
taùnh” vaø Taâm, trong tröôøng hôïp naøy, laø Giaùo chuû soi
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 31
töôùng laøm sao ñaäp vôõ ñöôïc, cho neân noùi laø kieân (cöùng
raén); cuõng khoâng theå doø loùng Taâm ñöôïc. Taâm laø moät caùi
gieáng khoâng ñaùy, ai muoán ñi saâu vaøo noäi taâm ñeán ñaâu
cuõng ñöôïc, vì vaäy noùi haäu (saâu daøy); ngoaøi Taâm khoâng
coù vaät cho neân noùi quaûng haøm taøng (ngaäm chöùa roäng
lôùn, taát caû).
III. Nam phöông: chæ Nam Dieâm Phuø Ñeà hay Ta
baø Theá giôùi laø theá giôùi chuùng ta ñang ôû ñaây. Noùi Nam
phöông laø chæ chuùng sanh ta ñaây. ÔÛ chuùng sanh naøo maø
coù nhöõng ñaùm maây thôm, maây ñeïp, maây baùu laø nhöõng
nhaân Thieän Myõ Chaân, laø coù nhöõng ñaùm möa thôm, möa
ñeïp, möa baùu töùc laø nhöõng quaû Thieän Chaân Myõ. Nhaân
quaû aáy chæ coù ñöôïc ôû nhöõng ngöôøi ñaõ thöùc tænh, ñaõ trôû veà
vôùi Taâm, hay noùi moät caùch khaùc, ôû nhöõng ngöôøi maø
Chaân Taâm ñaõ hieän, ñaõ tôùi (Ñòa Taïng Boà taùt chí).
IV. Taâm laø Phaät, Phaät laø Taâm, taïi sao laïi noùi Ñòa
Taïng Boà taùt - Ñuùng nhö theá, Taâm laø Phaät, Phaät laø Taâm,
nhöng Taâm ôû chuùng sanh chöa hoaøn toaøn thanh tònh nhö
ôû Phaät, cho neân chöa goïi laø Phaät thaät ñöôïc. Taâm ôû
chuùng sanh thöùc tænh laø Taâm ñang tu söûa nhö Boà taùt
ñang tu söûa, cho neân ví Taâm naøy nhö Boà taùt.
nhöõng yù nieäm höôùng veà naêm neûo cuûa luïc ñaïo, nhöõng yù
nieäm cuûa haïng Hoïc, Voâ hoïc (A La Haùn), cuûa haïng Ñoäc
giaùc, Boà taùt, cho ñeán baäc Nhö Lai, ñeàu do taâm maø sanh.
Bôûi côù, ba coõi chæ do taâm vaø taâm ñöôïc goïi laø ñaát.
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 33
VIII. Chaân Taâm laø Taâm Ñaïi töø, Ñaïi bi, cho neân noùi
Boà taùt Ñòa Taïng laø nguyeân nhaân, laø hoät gioáng cuûa Loøng
Töø (Töø nhaân), laø nôi tích tuï cuûa nhöõng ñieàu thieän (Tích
thieän). Coù töø, coù thieän, töï nhieân phaûi nghó thöông ñeán
ngöôøi khaùc, ñeán chuùng sanh, nhö ñöùc Phaät luùc coøn laø
hoaøng töû. Vì coù nghó thöông, neân môùi “theä cöùu chuùng
sanh”, moät lôøi theä heát söùc duõng maõnh ñeán thaønh moät yù
chí cöông nghò voâ song. Söùc maïnh ñoù laø “duïng” (effet)
cuûa Taâm Töø bi.
IX. Loøng Töø cuûa Phaät quaû ñuùng nhö vaäy, nhöng
Ngaøi phaûi noùi leân moät söï thaät. Söï thaät aáy laø Phaät chæ
ñöôøng maø thoâi, coøn vieäc phaù cöûa nguïc voâ minh ñeå giaûi
thoaùt; moãi chuùng sanh phaûi töï laøm laáy. Phaù baèng caùch
naøo? Baèng caùch duøng Taâm cöông quyeát ñaû phaù meâ môø.
Vaäy Taâm laø chieác gaäy saét coù khaû naêng ñaäp phaù cöûa
nguïc, vaø phaûi ñaäp ñuøng ñuøng nhö tieáng seùt môùi phaù
ñöôïc. Noùi moät caùch khaùc, phaûi coù moät yù chí saét ñaù (une
volonteù de fer).
X. Nhöng yù chí khoâng, chöa ñuû, phaûi coù saùng suoát
phuï löïc. Saùng suoát aáy laø Trí Baùt nhaõ hay Trí tueä tuyeät
vôøi (Intelligence supranormale), vaø Trí aáy do Taâm
thanh tònh laøm phaùt sanh. Vaäy Trí cuõng laø Taâm; vì vaäy
neân noùi Boà taùt Ñòa Taïng laø vieân ngoïc minh chaâu saùng
soi tam thieân ñaïi thieân theá giôùi. Minh chaâu laø thöù ngoïc
coù khaû naêng chieáu saùng trong ñeâm toái thí duï cho Trí tueä
saùng soi loøng daï voâ minh haéc aùm cuûa chuùng sanh.
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 35
Phaät coøn coù giaù trò naøo? Vaø con ngöôøi ñaâu caàn “töï thaép
ñuoác leân maø ñi” nhö ñöùc Phaät daïy, maø cöù tha hoà laøm aùc,
mieãn ñöøng queân keâu caàu vôùi Ngaøi Ñòa Taïng laø Ngaøi seõ
cöùu vôùt cho.
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 37
PHAÅM I
muoäi, Ñaïi Caùt Töôøng, Ñaïi Phöôùc Ñöùc, Ñaïi Coâng Ñöùc,
Ñaïi Quy Y, Ñaïi Taùn Thaùn v.v...
Xong, Theá Toân laïi phaùt ra caùc thöù tieáng vi dieäu,
goïi laø: Ñaøn na ba la maät (Boá thí), Thi la ba maät (Trì
giôùi), Saèn ñeà ba la maät (Nhaãn nhuïc), Tyø la da ba la maät
(Tinh taán), Thieàn na ba la maät (Thieàn ñònh), Baùt nhaõ ba
la maät (Trí tueä), Töø bi, Hyû xaû, Giaûi thoaùt, Voâ laäu, Trí
tueä, Ñaïi Trí tueä, Sö töû hoáng, Ñaïi Sö töû hoáng, Vaân loâi,
Ñaïi Vaân loâi v.v…
Caùc tieáng aáy ñöôïc phaùt ra roài, voâ löôïng öùc Thieân,
Long, Quæ, Thaàn cuûa theá giôùi Ta baø vaø caùc nöôùc phöông
khaùc, cuõng hoïp nhau ñeán trôøi Ñao Lôïi. Ñoù laø Töù Thieân
Vöông, Ñao lôïi Thieân, Tu dieãm ma Thieân v.v...
Caùc Thaàn bieån, Thaàn soâng lôùn, Thaàn raïch, Thaàn
caây, Thaàn nuùi, Thaàn ñaát v.v... cuøng caùc Ñaïi Quæ vöông
nhö AÙc muïc Quæ vöông, Ñaïm huyeát Quæ vöông, Ñaïm
Tinh khí Quæ vöông, Ñaïm Thai noaõn Quæ vöông, Haønh
beänh Quæ vöông, Nhieáp ñoäc Quæ vöông, Töø taâm Quæ
vöông, Phöôùc lôïi Quæ vöông v.v... cuõng ñeàu töïu hoäi veà.
Luùc baáy giôø, Phaät hoûi Ñaïi Boà taùt Vaên Thuø Sö Lôïi:
- OÂng thaáy taát caû chö Phaät, Boà taùt, Thieân, Long,
Quæ, Thaàn hieän taïi coõi trôøi Ñao Lôïi ñaáy. Vaäy oâng bieát
taát caû ñoâng laø bao nhieâu khoâng?
Vaên Thuø baïch:
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 39
- Duø coù duøng thaàn löïc maø ñeám trong ngaøn kieáp, toâi
cuõng khoâng bieát roõ con soá.
Phaät baûo Vaên Thuø:
- Ta laáy maét Phaät maø xem, cuõng khoâng bieát ñuùng
con soá. Nhöng ñoù laø taát caû nhöõng ai trong nhöõng kieáp xa
xöa, ñöôïc Boà taùt Ñòa Taïng ñaõ hoùa ñoä roài, ñang hoùa ñoä,
hoaëc seõ hoùa ñoä, vaø Boà taùt ñaõ thaønh coâng, ñang thaønh
coâng hoaëc seõ thaønh coâng trong vieäc hoùa ñoä.
Vaên Thuø Sö Lôïi noùi:
- Baïch Theá Toân, laø ngöôøi trong quaù khöù ñaõ laâu tu
thieän caên vaø ñaõ chöùng trí voâ ngaïi, toâi nghe Phaät noùi, taát
phaûi tin laõnh. Coøn haøng keát quaû nhoû nhö Thanh vaên,
Thieân, Long, Quæ, Thaàn vaø chuùng sanh trong ñôøi vò lai,
tuy nghe lôøi thaønh thaät cuûa Nhö Lai, buïng vaãn ngôø vöïc,
cho neân duø coù laïy laõnh nhöõng lôøi Nhö Lai ñi nöõa, chöa
chaéc khoûi deøm cheâ. Cuùi mong Theá Toân noùi roõ caên
nguyeân: “Boà taùt Ñòa Taïng laøm haïnh gì, laäp nguyeän gì,
maø thaønh coâng moät caùch khoâng theå nghó baøn nhö theá?”
Ñöùc Phaät baûo Vaên Thuø:
- Thí duï trong ba ngaøn ñaïi thieân theá giôùi, coù bao
nhieâu coû caây, luøm röøng, luùa meø, tre lau, ñaù nuùi, buïi baëm,
cöù laáy moät trong caùc vaät aáy keå nhö moät soâng Haèng, roài
cöù moät hoät trong soá caùt cuûa moãi soâng Haèng aáy, keå nhö
moät theá giôùi, moãi hoät buïi trong moãi theá giôùi aáy keå laø
40 ÑÒA TAÏNG MAÄT NGHÓA
moät kieáp( 1), vaø bao nhieâu soá buïi chöùa trong moät kieáp
P F
1 P
ñeàu doàn chöùa laïi thaønh kieáp (thì soá kieáp naøy khoâng bieát
bao nhieâu maø noùi). Theá maø töø Boà taùt Ñòa Taïng chöùng
quaû “Thaäp ñòa” ñeán nay, moät khoaûng thôøi gian ñaõ troâi
qua, laâu hôn ngaøn laàn soá kieáp thí duï aáy, ñoù laø chöa noùi
tôùi luùc Boà taùt coøn ôû baäc Thanh vaên vaø Bích chi Phaät.
Naøy Vaên Thuø, oai thaàn vaø theä nguyeän cuûa Boà taùt Ñòa
Taïng khoâng theå nghó baøn ñöôïc. Trong ñôøi vò lai, neáu coù
trai laønh gaùi tín naøo nghe ñöôïc teân Boà taùt roài maø chieâm
ngöôõng leã baùi hoaëc xöng tuïng danh hieäu, hoaëc cuùng
döôøng, daãn ñeán veõ, khaéc, ñắp, sôn hình töôïng Boà taùt, thì
nhöõng nam nöõ aáy seõ ñöôïc traêm laàn sanh leân trôøi Ñao
Lôïi( 2), vónh vieãn khoâng coøn rôi vaøo ba ñöôøng aùc (ñòa
P F
2 P
cöùu ñoä taát caû chuùng sanh thoï khoå trong moät thôøi gian
laâu xa”.
Ngöôøi con nhaø giaøu nghe xong beøn phaùt nguyeän:
“Töø nay cho ñeán khoâng bieát bao nhieâu kieáp trong vò lai,
toâi nguyeän vì chuùng sanh toäi loãi vaø ñau khoå trong saùu
neûo luaân hoài, roäng baøy phöông tieän, khieán cho taát caû
ñeàu ñöôïc giaûi thoaùt heát, chöøng aáy toâi môùi thaønh Phaät”.
Vì ñaõ laäp nguyeän lôùn ñoù tröôùc Phaät Sö Töû cho neân ñeán
nay, khoâng bieát bao nhieâu traêm ngaøn muoân öùc na do tha
ñaõ qua roài, ngöôøi con nhaø giaøu aáy vaãn coøn laøm Boà taùt.
Laïi trong quaù khöù xa xöa khoâng bieát bao nhieâu a
taêng kyø kieáp, coù Phaät ra ñôøi, hieäu Giaùc Hoa Ñònh Töï
Taïi Vöông Nhö Lai, thoï boán traêm ngaøn muoân öùc a
Taêng kyø kieáp. Trong thôøi “töôïng phaùp”( 1) cuûa ñöùc Phaät
P F
3 P
naøy, coù moät ngöôøi con gaùi doøng Baø La Moân, phuùc ñöùc
saâu daøy, thieân haï ñeàu toân kính, ñi ñöùng naèm ngoài, ñeàu
ñöôïc chö Thieân che chôû. Baø meï cuûa coâ tin xaèng, thöôøng
khinh deã Tam Baûo( 2). Coâ gaùi ñaïo ñöùc aáy ñaõ duøng nhieàu
P F
4 P
phöông tieän khuyeán duï maãu thaân, ñeå baø sanh chaùnh
kieán( 3). Nhöng meï coâ vaãn chöa coù loøng tin chaân chaùnh,
P F
5 P
1. Töôïng phaùp: 500 naêm ñaàu cuûa Phaät Phaùp, goïi laø Chaùnh-
Phaùp; 1500 naêm keá ñoù, goïi laø Töôïng Phaùp. Trong thôøi
gian naøy, Phaùp-Phaät coøn “töông töïa” maø thoâi, nghóa laø ñaõ
bò phai môø roài, coøn hình boùng maø thoâi. Thôøi kyø choùt laø
Maït phaùp.
2. Tam Baûo: Phaät, Phaùp, Taêng
3. Chaùnh kieán: Thaáy ñuùng vôùi Chaân lyù
42 ÑÒA TAÏNG MAÄT NGHÓA
keá khoâng bao laâu, baø cheát, thaàn hoàn rôi vaøo ñòa nguïc
“voâ giaùn”.
Bieát meï luùc taïi theá khoâng tin nhaân quaû, aét theo
nghieäp quaáy maø sanh vaøo neûo aùc, coâ beøn baùn nhaø cöûa,
mua nhieàu höông hoa cuøng nhöõng leã phaåm khaùc, ñem
ñeán cuùng döôøng caùc chuøa thaùp thôø Phaät. Taïi moät chuøa
noï, coâ thaáy töôïng Nhö Lai Giaùc Hoa Ñònh Töï Taïi
Vöông, dung maïo uy nghi, ñoan trang nghieâm nghò. Cuùi
leã töôïng Phaät, loøng theâm kính moä, coâ nghó thaàm, “Phaät
teân Ñaïi Giaùc, nghóa laø ñaày ñuû moïi trí. Neáu meï maát luùc
Phaät coøn taïi theá vaø mình ñeán hoûi Phaät, aét mình bieát ñöôïc
meï ôû ñaâu”. Nghó xong, coâ khoùc nöùc nôû raát laâu, maét
khoâng rôøi töôïng Phaät. Boãng trong khoâng trung coù tieáng
noùi: “Ngöôøi con gaùi ñang khoùc kia, chôù neân bi ai nhö
theá, ñeå ta chæ cho choã meï ngöôi ñeán”.
Coâ gaùi Baø La Moân chaáp tay höôùng leân treân khoâng
noùi: “Baïch Ngaøi, Ngaøi laø Thaàn naøo maø laøm vôi söï lo raàu
cuûa toâi nhö theá? Toâi töø maát meï ñeán nay, ngaøy ñeâm nhôù
meán, nhöng khoâng bieát hoûi ñaâu cho ra choã meï toâi thaùc
sanh”.
“Trong khoâng trung laïi coù tieáng: “Ta laø ñaáng maø
ngöôi ñang chieâm ngöôõng leã baùi: Phaät Giaùc Hoa Ñònh
Töï Taïi Nhö Lai cuûa thôøi quaù khöù. Vì thaáy ngöôi nhôù
meï hôn thöôøng tình chuùng sanh, cho neân ta ñeán noùi cho
ngöôi bieát”.
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 43
Coâ gaùi nghe xong teù quò, tay chaân ruõ röôïi. Keû tuøy
tuøng ñỡ daäy, hồi laâu môùi tænh, coâ beøn baïch trong khoâng:
“Xin Phaät thöông xoùt noùi ngay cho con bieát coi meï con
thaùc sanh veà ñaâu, keûo thaân taâm con saép cheát maát”.
Phaät Giaùc-Hoa noùi: “Cuùng döôøng xong, ngöôi neân
sôùm veà nhaø, ngoài ngay thaúng suy gaãm veà danh hieäu cuûa
ta, seõ bieát choã thaùc sanh cuûa thaân maãu ngöôi”.
Coâ gaùi laøm y lôøi Phaät daïy. Traûi qua moät ngaøy moät
ñeâm, coâ boãng thaáy töï thaân ñi ñeán moät baõi bieån nöôùc soâi
suøng suïc. Treân maët bieån, nhieàu thuù döõ, thaân toaøn baèng
saét, ñang sua ñuoåi nhau, chaïy qua chaïy laïi. Döôùi bieån,
troài huïp traêm ngaøn muoân chuùng sanh, ñang bò nhöõng thuù
döõ aáy tranh nhau aên thòt uoáng huyeát. Coâ laïi thaáy nhieàu
quæ Daï xoa, hình töôùng khaùc nhau, con thì nhieàu tay
nhieàu maét, con nhieàu chaân nhieàu ñaàu, nanh loøi khoûi
mieäng, beùn nhoïn nhö göôm, luøa caùc toäi nhaân laïi gaàn aùc
thuù cho chuùng chuïp baét, thaân toäi nhaân phaûi quaëp laïi, ñaàu
chaân ñuïng nhau. Coøn nhieàu hình traïng khaùc, chaúng daùm
nhìn laâu.
Nhöng nhôø nieäm Phaät, coâ gaùi Baø La Moân khoâng
sôï. Moät Quæ vöông teân laø Voâ Ñoäc, cuùi ñaàu tieáp coâ vaø
thöa: “Laønh thay Boà taùt! Ngaøi coù vieäc gì ñeán ñaây?” Coâ
gaùi noùi:
- Ñaây laø xöù naøo?
44 ÑÒA TAÏNG MAÄT NGHÓA
- Ñaây laø Bieån thöù nhaát, phía Taây nuùi Ñaïi Thieát Vi.
Quæ vöông ñaùp:
- Toâi nghe trong nuùi Thieát Vi coù ñòa nguïc, vieäc aáy
thaät khoâng?
- Thaät coù ñòa nguïc.
- Laøm sao ñeán ñòa nguïc ñöôïc?
- Neáu khoâng nhôø oai thaàn thì phaûi vì nghieäp löïc,
ngoaøi hai ñieàu aáy khoâng ñeán ñòa nguïc ñöôïc.
- Taïi sao nöôùc soâi suøng suïc vaø trong nöôùc coù nhieàu
toäi nhaân vaø thuù döõ nhö vaäy?
- Nhöõng toäi nhaân ñoù laø nhöõng chuùng sanh laøm aùc ôû
Dieâm Phuø Ñeà môùi cheát vaø ñaõ traûi qua 49 ngaøy roài.
Nhöng vì khoâng ngöôøi höông löûa lo laøm coâng ñöùc cöùu
naïn cho, laïi luùc soáng hoï khoâng coù troàng nhaân laønh, cho
neân nay phaûi theo nghieäp ñòa nguïc cuûa hoï maø töï nhieân
loäi qua bieån naøy. Caùch bieån naøy möôøi muoân do tuaàn( 1), P F
6 P
veà phía Ñoâng, coøn moät bieån khaùc, khoå gaáp maáy laàn ôû
ñaây. Phía Ñoâng bieån thöù hai naøy, coøn moät bieån khaùc
nöõa, khoå hôn raát nhieàu. Ba bieån naøy goïi chung laø “Bieån
Nghieäp”, nôi “chieâu caûm”( 2) cuûa ba nghieäp aùc.
P F
7 P
1. Do-tuaàn: 30 daëm
2. Chieâu caûm - Chieâu laø laáy tay vaåy laïi, töï gaây vieäc cho
mình. - Caûm laø nhieãm phaûi. - yù noùi bieån nghieäp aáy do ba
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 45
keá coù 300, khoå sôû khoân löôøng; keá nöõa coù ngaøn traêm,
cuõng khoå sôû khoân löôøng.
Coâ gaùi laïi hoûi:
- Meï toâi cheát ñeán nay chöa bao laâu, khoâng bieát hoàn
thaàn ñi veà ñaâu?
Quæ vöông hoûi laïi: “Thaân maãu cuûa Boà taùt, luùc sanh
tieàn laøm nhöõng haïnh nghieäp gì?
- Meï toâi taø kieán, deøm cheâ Tam Baûo, hoaëc coù taïm
tin ñi nöõa, roài cuõng trôû laïi khoâng kính. Tuy cheát chöa
maáy ngaøy nhöng khoâng bieát ñi veà ñaâu.
- Thaân maãu Boà taùt teân hoï gì?
- Cha meï toâi ñeàu laø ngöôøi doøng Baø La Moân; cha toâi
teân Thi La Thieän Kieán, meï toâi teân Duyeät ñeá lôïi.
Quæ vöông Voâ Ñoäc chaáp tay noùi: “Xin Thaùnh nöõ
trôû veà, khoûi lo nhôù saàu thöông. Nöõ toäi Duyeät ñeá lôïi ñaõ
sanh leân trôøi ñeán nay laø ba hoâm roài, aáy vì nhôø con hieáu
thuaän ñaõ vì meï maø cuùng döôøng, tu phöôùc, boá thí chuøa
nghieäp (thaân, khaåu, yù hay tham, saân, si) cuûa chuùng sanh
töï taïo ñeå töï nhieãm söï khoå naõo.
1. Möôøi taùm nguïc naøy chæ Thaäp baùt giôùi (saùu caên, saùu
traàn vaø saùu thöùc).
46 ÑÒA TAÏNG MAÄT NGHÓA
thaùp cuûa Giaùc Hoa Ñònh Töï Taïi Vöông Nhö Lai.
Chaúng phaûi chæ coù thaân maãu cuûa Boà taùt ñöôïc thoaùt ñòa
nguïc, maø ngaøy aáy, bao nhieâu toäi nhaân trong nguïc Voâ
giaùn cuõng nhôø söï boá thí cuùng döôøng aáy maø ñöôïc vui
söôùng vaø ñoàng sanh veà coõi thieân.
Quæ vöông noùi xong, chắp tay lui böôùc.
Ngöôøi con gaùi Baø La Moân trôû veà tænh moäng, nhôù
vieäc ñaõ nghe thaáy, lieàn ñeán tröôùc thaùp töôïng cuûa Giaùc
Hoa Ñònh Töï Taïi Vöông Nhö Lai laäp nguyeän lôùn
raèng: “Toâi nguyeän cho ñeán heát caùc kieáp trong vò lai, heã
coù chuùng sanh toäi khoå laø toâi roäng môû phöông tieän, laøm
cho hoï ñöôïc giaûi thoaùt”.
Phaät baûo Vaên Thuø:
- Quæ vöông Voâ Ñoäc luùc aáy laø Boà taùt Taøi Thuû baây
giôø ñaây, coøn coâ gaùi Baø La Moân laø Boà taùt Ñòa Taïng vaäy.
Maät nghóa:
Ñieåm ñaëc bieät ôû ñaây laø Phaät khoâng thuyeát phaùp ôû
theá gian, cho ngöôøi theá gian nghe, maø treân trôøi Ñao Lôïi,
cho meï ñaõ cheát nghe vaø tröôùc voâ soá chö Phaät, Boà taùt,
Thieân, Long, Quæ, Thaàn. Vaäy phaûi “khoâng laø phaøm”
môùi nghe ñöôïc lôøi Phaät daïy trong kinh naøy.
Vaøo ñoaïn ñaàu ñaõ thaáy yù höôùng cuûa Kinh, trong lôøi
khen ñöùc Theá Toân. ÔÛ theá gian, chuùng sanh cöùng ñaàu
(cang cöôøng) raát nhieàu, ngoaøi Phaät laø baäc ñaïi trí hueä coù
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 47
nhieàu phöông tieän cheá phuïc hoï, thì khoâng ai laøm ñöôïc.
Ñem ñaïo lyù nhaân quaû ra noùi hoï khoâng nghe, thì nay
Phaät duøng phöông “Boà taùt Ñòa Taïng”.
Maät nghóa “Ñòa Taïng laø Taâm” ñöôïc chöùng minh
trong ñoaïn Kinh noùi chö Phaät, Boà taùt, Thieân, Long, Quæ,
Thaàn, ñoâng voâ soá keå, ñeàu hoaëc ñaõ, hoaëc ñang, hoaëc seõ
chòu ôn hoùa ñoä cuûa Ñòa Taïng. Chö Phaät ñaõ, chö Boà taùt
ñang, coøn Thieân, Long.., seõ chòu ôn aáy. Vaø nhaát ñònh
Ñòa Taïng thaønh coâng, vì taát caû laø Phaät seõ thaønh, thì töï
nhieân taát caû phaûi quaøy veà vôùi Taâm vaø nghe Taâm daïy
doã.
Noùi oai thaàn theä nguyeän cuûa Ñòa Taïng, laø noùi oai
thaàn theä nguyeän cuûa Taâm. Taâm maø cöông quyeát thì coù
ñuû quyeàn naêng, thaàn thoâng (pouvoirs surnaturels). Ai
bieát quay veà vôùi Taâm, chieâm ngöôõng Taâm, kính troïng
Taâm, hy sinh (cuùng döôøng) cho Taâm, thì ngöôøi aáy soáng
trong ñöôøng thieän (sanh thieân).
Ñeán ñaây, Theá Toân ñöa ra hai söï tích:
1.- Ñòa Taïng laø con moät nhaø giaøu, nhö caâu truyeän
anh cuøng töû trong Kinh Phaùp Hoa. Taâm Phaät vaø Taâm
chuùng sanh khoâng khaùc. Maø Taâm Phaät ñaày ñuû muoân
ñöùc, giaøu coù nhö theá, thì Taâm chuùng sanh cuõng giaøu nhö
theá. Nhöng caùi giaøu cuûa chuùng sanh laø caùi giaøu chöa
khai thaùc, cho neân phaûi khai thaùc baèng söï phaùt loøng Töø
48 ÑÒA TAÏNG MAÄT NGHÓA
Bi vaø neáu “tinh taán ñeå ñaày ñuû muoân haïnh laønh” thì seõ
ñöôïc nhö Phaät Sö Töû Phaán Taán Cuï Tuùc Vaïn Haïnh.
YÙ Phaät daïy: Muoán thaønh Phaät phaûi phaùt loøng Töø bi
vaø maïnh daïn (sö töû) ra söùc (phaán taán) treân ñöôøng laäp
ñaày (cuï tuùc) muoân haïnh laønh (vaïn haïnh)
2.- Ñòa Taïng laø moät coâ gaùi Baø La Moân ñaïo ñöùc.
Trong caâu truyeän naøy, Phaät daïy:
- Muoán bieát höôùng daét daãn cuûa toäi nghieäp thì neân
nhaäp ñònh, tö duy. Coâ gaùi hoûi Phaät Giaùc Hoa, Phaät
khoâng chæ maø baûo veà nhaäp ñònh tö duy, laø nghóa naøy.
- Tin xaèng, khoâng Chaùnh kieán, khoâng Chaùnh tín,
khoâng bieát quy y Tam Baûo, nghóa laø khoâng bieát kính quí
aùnh saùng nôi Taâm (Phaät), Luaät phaùp trong trôøi ñaát
(Phaùp) vaø nieàm Hoøa laïc cuûa muoân loaøi (Taêng), laïi
khoâng tin Nhaân quaû, thì phaûi vaøo nguïc “Voâ giaùn” nghóa
laø soáng maõi trong Voâ minh trieàn mieân.
- Ba bieån thí duï nhöõng nghieäp cuûa thaân, khaåu vaø yù.
Chuùng sanh troài huïp trong ba bieån aáy, noùng böùc nhö bò
nöôùc soâi nung naáu, ñau khoå nhö bò thuù döõ caén xeù.
- Thieát vi laø raøo saét. Con ngöôøi bò giam trong
nghieäp choàng chaát nhö nuùi, khoù thoaùt neân ví nhö nuùi coù
raøo saét bao quanh.
- Ai vaøo ñòa nguïc? Haïng oai thaàn vaø haïng bò
nghieäp aùc daét daãn. Haïng oai thaàn laø nhöõng baäc ñaõ giaûi
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 49
thoaùt nhöng vì loøng töø muoán cöùu ñoä neân vaøo ñòa nguïc ñeå
hoùa ñoä.
- Ñòa nguïc ôû ñaâu? ÔÛ ngay trong nhöõng bieån nghieäp
aáy nghóa laø ai coøn nghieäp aùc laø ôû trong ñòa nguïc.
YÙ cuûa ñoaïn naøy laø: Muoán ñaày ñuû muoân haïnh phaûi
bieát heã coøn nghieäp laø coøn trong ñòa nguïc ñau khoå, vaäy
phaûi töï giaùc (Giaùc Hoa) baèng caùch thieàn ñònh (Ñònh Töï
taïi).
50 ÑÒA TAÏNG MAÄT NGHÓA
PHAÅM II
nhôù töôûng ñeán lôøi aân caàn nhaén nhuû cuûa ta ôû cung Ñao
Lôïi hoâm nay maø laøm cho, ôû theá giôùi Ta baø, cho tôùi ngaøy
ñöùc Phaät Di Laëc ra ñôøi, taát caû chuùng sanh ñeàu ñöôïc giaûi
thoaùt, xa lìa vónh vieãn moïi khoå naõo vaø gaëp Phaät thoï kyù.
Baáy giôø, nhöõng hoùa thaân Boà taùt Ñòa Taïng cuûa caùc
theá giôùi hôïp trôû laïi thaønh moät hình, rôi leä thöông caûm,
baïch Phaät:
- Toâi töø soá kieáp laâu xa ñeán nay, nhôø Phaät dìu daét,
ñöôïc nhöõng thaàn löïc khoâng theå nghó baøn vaø ñaày ñuû trí
hueä lôùn. Nhöõng phaân thaân cuûa toâi ñaày khaép traêm ngaøn
muoân öùc Haèng sa theá giôùi; ôû moãi theá giôùi, hoùa ra traêm
ngaøn muoân öùc thaân, moãi thaân ñoä traêm ngaøn muoân öùc
ngöôøi, khieán hoï quí kính Tam Baûo, vónh vieãn xa lìa sanh
töû, ñeán Nieát baøn an laïc. ÔÛ trong Phaät Phaùp maø chæ laøm
moät vieäc laønh nhoû nhö sôïi loâng, gioït nöôùc, haït caùt, haït
buïi, hoaëc höùa moät vieäc laønh moûng manh nhö sôïi loâng,
sôïi toùc, toâi cuõng ñoä thoaùt laàn laàn, laøm cho thu hoaïch
ñöôïc nhieàu lôïi ích lôùn. Kính xin Theá Toân chôù vì chuùng
sanh nghieäp aùc ñôøi sau maø lo nghó.
Boà taùt Ñòa Taïng ba laàn baïch Phaät caâu:
- Cuùi xin Theá Toân chôù vì chuùng sanh nghieäp aùc ñôøi
sau maø lo nghó.
Baáy giôø, Phaät khen Boà taùt Ñòa Taïng:
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 53
Maät nghóa:
Phaân thaân nghóa laø moät thaân maø chia ra laøm traêm,
laøm ngaøn v.v... Moãi phaàn goïi laø moät phaân thaân. Ñaõ noùi
Ñòa Taïng tieâu bieåu cho Taâm, vaäy phaân thaân Ñòa Taïng laø
moät phaàn cuûa Taâm.
Taâm chæ coù moät nhö maët trôøi chæ coù moät.
Nhöõng gioït söông ñoïng treân ngoïn coû buoåi saùng ñeàu
phaûn chieáu toaøn aùnh maët trôøi. Moãi aùnh saùng loùng laùnh
treân moãi ngoïn coû laø moät phaân thaân cuûa maët trôøi, vaø moãi
phaân thaân aáy coù ñaày ñuû nhöõng ñaëc taùnh cuûa maët trôøi.
Moãi chuùng sanh laø moãi gioït söông vaø taâm cuûa moãi
chuùng sanh laø phaûn chieáu toaøn aùnh saùng cuûa maët trôøi
Taâm duy nhaát.
Luùc coøn gioït söông thì thaáy coù moät Maët trôøi to treân
cao vaø voâ soá maët trôøi nhoû döôùi ñaát, nhöng khi söông tan
roài, nhöõng maët trôøi nhoû ñoù ñi ñaâu? Khoâng ñi ñaâu heát.
Söông hình töôùng khoâng coøn nhöng aùnh saùng giaùc cuûa
moãi gioït thì nguyeân veïn ñaày ñuû ôû maët trôøi baát di baát
dòch, baát sinh baát dieät.
54 ÑÒA TAÏNG MAÄT NGHÓA
Vaäy ra, voâ soá maët trôøi söông kia thaät chæ coù moät maø
thoâi. Do ñaây Kinh noùi caùc phaân thaân Ñòa Taïng hôïp trôû
laïi thaønh moät hình.
Cöù nhö treân thì Taâm Phaät vaø voâ soá taâm chuùng sanh
laø moät. Moãi phaân thaân Ñòa Taïng laø moãi taâm chuùng sanh,
hay ñeå cuï theå hoùa, laø moãi chuùng sanh.
Phaân thaân Ñòa Taïng töø caùc ñòa nguïc ôû voâ soá theá
giôùi ñeán cung trôøi Ñao Lôïi, coù nghóa laø nhöõng chuùng
sanh maø taâm ñòa, tuy coøn keït trong ñòa nguïc tham, saân,
si, vaãn coù nhöõng luùc thoaùt ly veà choã thieän. Ñao Lôïi ôû veà
coõi Thieân, vaø coõi naøy daønh cho nhöõng ngöôøi thieän cho
neân phaûi haønh nhieàu thieän nghieäp môùi veà ñöôïc, môùi ñeán
hoäi hoïp ñöôïc ôû Ñao Lôïi. Kinh A Di Ñaø coù caâu “Baát dó
thieåu thieän caên phuùc ñöùc nhaân duyeân ñaéc sanh bæ quoác”:
Khoâng phaûi ít caên laønh phuùc ñöùc maø sanh veà nöôùc Cöïc
Laïc ñöôïc ñaâu. Traû lôøi theo caâu hoûi: Sanh veà ñoù ñeå laøm
gì? Kinh ñaùp: “Ñaéc döõ nhö thò chö thöôïng thieän nhaân cu
hoäi nhaát xöù” - Ñöôïc veà ñoù, ñeå cuøng nhöõng ngöôøi laønh
baäc cao cuøng hoäi moät choã.
Trong Kinh Ñòa Taïng, chuùng ta thaáy roõ ñieåm naøy.
Tröôùc tieân Kinh noùi caùc phaân thaân Ñòa Taïng töïu
hoïp veà cung trôøi Ñao Lôïi. Keá ñoù Kinh baûo coøn coù nhöõng
ngöôøi “ñaõ ñöôïc giaûi thoaùt ra khoûi ba nghieäp” cuøng
ñeán. Nhöõng ngöôøi naøy laø “chö thöôïng thieän nhaân” nhaéc
laïi ôû treân. Vaø ñoù coøn laø nhöõng baäc ñaõ nhôø Ñòa Taïng
giaùo hoùa (nhôø taâm khai môû, giaùc ngoä) maø trôû thaønh
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 55
cöù ai cuõng laøm ñöôïc caùi vieäc ñem taâm côûi môû cho taâm.
Ñaïi khaùi, Kinh Ñòa Taïng chia coù boán haïng:
1. Haïng lôïi caên (caên cô nhanh nheïn), trí saùng taâm
khai, ñaõ coù tu haønh nhieàu ñôøi roài, nghe ñöôïc lôøi Phaät
hay tieáng quôû la cuûa Taâm laø tin laõnh ngay.
2. Haïng taâm trí chöa khai môû, nhöng bieát laøm thieän
nghieäp, coù thieän quaû, thì Phaät (hay taâm) khuyeán khích
tieán tôùi choã thaønh töïu hoaøn toaøn. Ñaây laø haïng tu phöôùc,
khaùc vôùi haïng tu hueä phía treân.
3. Haïng toái taêm, caên cô khoâng beùn. Ñoái vôùi haïng
naøy phaûi daïy doã laâu ngaøy (cöûu hoùa) môùi boû taø veà chaùnh.
Nghóa laø phaûi ñeå cho hoï chòu nhieàu thöû thaùch gian truaân,
ñau khoå eâ cheà nhieàu ñôøi nhieàu kieáp roài sau hoï môùi aên
naên caûi hoái, theo tieáng traùch moùc cuûa taâm.
4. Haïng choùt laø haïng nghieäp chöôùng naëng neà tham,
giaän, si meâ giaûi khoâng noåi. Ñoái vôùi haïng naøy laø haïng
khoâng tin khoâng kính moät ai caû, thì khoâng laøm sao giaùo
hoùa hoï ñöôïc. Coù bao giôø hoï nghe ñöôïc tieáng cuûa Phaät,
cuûa taâm, vì hoï maõi nghe tieáng cuûa tham, saân, si!
Nhöng ñöøng töôûng phaûi coù Phaät ra ñôøi môùi giaùo
hoùa chuùng sanh ñöôïc. Phaät haèng ôû moät beân ta, trong moãi
chuùng ta. Ñoù laø taâm ta vaäy vaø moãi taâm laø moãi phaân thaân
cuûa Phaät, cuûa Ñòa Taïng.
Ai cuõng coù taâm, thì taâm mình chaúng nhöõng laø Phaät
giaùo hoùa mình, maø coøn giaùo hoùa nhöõng ngöôøi xung
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 57
quanh mình. Tuy nhieân phaûi ngöôøi cuøng caûnh ngoä, söï
giaùo hoùa hay daïy baûo laãn nhau môùi coù hieäu quaû. Vì vaäy,
ñoái vôùi haïng taàm thöôøng phaûi nam, nöõ noùi môùi nghe.
Baèng haïng thöôïng löu, haïng laønh saïch, haïng giaøu coù,
haïng tu haønh, thì phaûi laø baäc vua chuùa (Chuyeån Luaân
vöông, Quoác vöông, Teå töôùng, phuï thaàn, quan thuoäc),
baäc Ñaïi Hieàn Thaùnh (Thieân ñeá, Phaïm vöông), baäc phuù
gia (cö só), baäc Tyø khöu, Öu baø taéc... laø nhöõng ngöôøi
cuøng giai caáp, caûnh ngoä vôùi hoï, noùi hoï môùi nghe. Thaäm
chí haïng Thieân Long, Quæ, Thaàn, töôïng tröng cho nhöõng
ngöôøi hieàn taàm thöôøng hay ngöôøi khoâng quaù aùc cuõng coù
theå giuùp ngöôøi khaùc tænh ngoä.
Nhöng con ngöôøi khoâng chæ hoïc vôùi con ngöôøi, maø
coøn coù theå hoïc vôùi vaïn vaät trong ngoaïi caûnh. Nuùi soâng,
ngoøi raïch... thuoäc “vaïn phaùp” maø trong phaùp coù Phaät
(töùc söï soáng) cho neân noùi Phaät phaân thaân hieän ra trong
nhöõng vaät aáy. Vaø con ngöôøi, neáu ñeå taâm suy gaãm coù theå
hoïc raát nhieàu vôùi ngoaïi caûnh. Nhöõng caâu ca dao nhö
“Caây coù coäi, nöôùc coù nguoàn”, “troàng ñaäu ñöôïc ñaäu,
troàng döa ñöôïc döa”, “thu taøn xuaân thaïnh”.. ñeàu laø
nhöõng baøi hoïc veà baûn theå, veà nhaân quaû, veà voâ thöôøng...
ruùt ra töø vaïn vaät.
Tu theo Phaät giaùo coù nhieàu phöông tieän, coù nhieàu
ñöôøng loái. Tuy nhieân, ñieàu kieän coát yeáu laø phaûi môû taâm
Töø bi. Do ñaây Kinh noùi: phaûi ôû trong Phaät Phaùp maø laøm
vieäc thieän, daàu nhoû nhít ñeán ñaâu, cuõng coù lôïi ích. Laøm
58 ÑÒA TAÏNG MAÄT NGHÓA
thieän maø khoâng ôû trong Phaät Phaùp, laø laøm vôùi taâm meâ
muoäi, tham lam, mong caàu.
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 59
PHAÅM III
khoâng ai cho maø cuõng cöù laáy, seõ rôi vaøo ñòa nguïc Voâ
giaùn ngaøn muoân cöù kieáp khoâng coù luùc ra.
Ñòa Taïng thöa tieáp:
- Thöa Thaùnh maãu, chuùng sanh naøo taïo ra nhöõng
toäi nhö vaäy, seõ rôi vaøo naêm thöù ñòa nguïc Voâ giaùn, mong
khoå sôû taïm ngöøng trong phuùt chuùt cuõng khoâng ñöôïc.
Ma Da phu nhaân laïi baïch Boà taùt:
- Taïi sao goïi laø ñòa nguïc Voâ giaùn?
Ñòa Taïng ñaùp:
- Thöa Thaùnh maãu, caùc nôi coù ñòa nguïc ñeàu ôû taïi
nuùi lôùn Thieát vi. Ñòa nguïc lôùn coù 18 sôû, keá laø thöù ñòa
nguïc coù naêm traêm sôû, danh hieäu khaùc nhau; keá laø thöù
ñòa nguïc coù ngaøn traêm sôû, danh hieäu khaùc nhau. Veà ñòa
nguïc Voâ giaùn thì vaùch thaønh bao vaây taùm muoân dö daëm,
vaùch thaønh naøy toaøn baèng saét, cao moät muoân daëm, treân
ñaàu thaønh löûa chaùy khoâng ñeå moät choã hôû. Nhöõng nguïc
trong voøng thaønh naøy lieân tieáp vôùi nhau vaø coù nhöõng teân
khaùc bieät. Rieâng coù moät nguïc teân laø Voâ giaùn, chaâu vi
moät muoân taùm ngaøn daëm, töôøng cao moät ngaøn daëm,
toaøn baèng saét caû. Löûa treân chaùy xuoáng, löûa döôùi boác leân;
raén saét choù saét, mieäng phun löûa, chaïy ñuoåi nhau laïi qua
treân ñaàu töôøng cuûa nguïc. Trong nguïc, coù moät caùi giöôøng
choaùn caû möôøi daëm. Moät ngöôøi bò toäi, töï thaáy thaân mình
naèm choaùn caû giöôøng; ngaøn muoân ngöôøi thoï toäi, moãi
ngöôøi cuõng töï thaáy thaân mình naèm choaùn caû giöôøng. Ñoù
62 ÑÒA TAÏNG MAÄT NGHÓA
laø vì söï caûm xuùc cuûa caùc nghieäp maø chòu söï baùo öùng nhö
vaäy.
Laïi nöõa, coøn bieát bao ñau khoå daønh cho nhöõng toäi
nhaân trong nguïc aáy: traêm ngaøn quæ Daï xoa cuøng caùc quæ
döõ khaùc, raêng beùn nhö göôm, maét saùng nhö ñieän, moùng
tay cöùng nhö ñoàng, moùc ruoät, xeù ñöùt. Laïi coù nhöõng quæ
Daï xoa khaùc, caàm chæa saét to, ñaâm vaøo thaân toäi nhaân,
hoaëc truùng mieäng muõi, hoaëc truùng buïng löng, roài tung
leân treân khoâng vaø laáy chæa höùng laáy, ñaët laïi treân giöôøng.
Laïi coù dieàu saét, moå maét ngöôøi toäi; laïi coù raén saét, caén
ñaàu ngöôøi toäi; traêm ñoát xöông tay chaân ñeàu bò ñoùng ñinh
daøi; löôõi keû coù toäi, bò keùo ra caøy böøa, nöôùc ñoàng ñoå
mieäng, saét noùng vaán mình, cheát ñi soáng laïi muoân laàn,
nghieäp caûm nhö vaäy, traûi qua öùc kieáp, muoán ra khoâng
bieát luùc naøo thoaùt ñöôïc. Ñeán luùc theá giôùi naøy hoaïi roài,
sanh veà theá giôùi khaùc; theá giôùi khaùc hoaïi roài, laïi chuyeån
sang phöông khaùc; luùc phöông naøy hoaïi roài thôøi xoay
vaàn sanh vaøo coõi khaùc. Khi nhöõng theá giôùi hoaïi trôû laïi
thaønh xong, thôøi toäi nhaân laïi trôû veà ñoù (maø thoï toäi nöõa).
Söï baùo öùng cuûa toäi loãi taïi ñòa nguïc Voâ giaùn laø nhö vaäy.
Laïi vì naêm thöù nghieäp caûm ôû ñòa nguïc aáy neân goïi
laø Voâ giaùn. Naêm thöù nghieäp caûm ñoù laø gì?
Moät laø toäi nhaân ngaøy ñeâm chòu khoå, traûi qua nhieàu
kieáp khoâng luùc naøo ngöøng döùt, cho neân goïi laø Voâ giaùn.
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 63
Hai laø, moät toäi nhaân choaùn ñaày caû nguïc, maø nhieàu
ngöôøi cuõng ñaày caû nguïc, vì vaäy maø goïi laø Voâ giaùn.
Ba laø, nhöõng khí cuï ñeå haønh hình, nhö chóa ba, gaäy,
dieàu haâu, raén, soùi, choù, coái giaõ, coái xay, cöa, ñuïc, dao,
maùc, chaûo daàu soâi, löôùi saét, daây saét, löøa saét, ngöïa saét, da
soáng nieàn ñaàu, nöôùc saét noùng doäi thaân, ñoùi thôøi aên hoøn
saét noùng, khaùt thôøi uoáng nöôùc saét soâi. Cuøng naêm troïn
kieáp, ñeán voâ soá kieáp, khoå sôû noái nhau tôùi cuøng khoâng
döùt ñoaïn, vì vaäy neân goïi laø Voâ giaùn.
Boán laø, khoâng luaän trai gaùi, Möôøng, Maùn, moïi rôï,
giaø treû, sang heøn, hoaëc Roàng, hoaëc Trôøi, hoaëc Thaàn,
hoaëc Quæ, heã gaây toäi aùc thôøi coù caûm, taát caû ñoàng chòu
nhö nhau, neân goïi laø Voâ giaùn.
Naêm laø heã rôi vaøo ñòa nguïc aáy, thôøi töø khi môùi vaøo
cho ñeán traêm ngaøn kieáp, moãi ngaøy moãi ñeâm, muoân laàn
cheát muoân laàn sanh, caàu taïm ngöøng trong khoaûng moät tö
töôûng cuõng khoâng ñaëng, tröø khi toäi nghieäp tieâu heát,
chöøng aáy môùi ñöôïc ñaàu thai. Vì caùi leõ lieân mieân ñoù neân
goïi laø Voâ giaùn.
Boà taùt Ñòa Taïng baïch Thaùnh maãu:
- Sô löôïc veà ñòa nguïc Voâ giaùn laø nhö theá. Neáu noùi
roäng ra thôøi daàu suoát moät kieáp, cuõng khoâng theå naøo noùi
cho heát teân cuûa nhöõng khí cuï ñeå haønh toäi cuõng nhö
nhöõng söï thoáng khoå trong ñòa nguïc ñoù.
64 ÑÒA TAÏNG MAÄT NGHÓA
Maät nghóa:
Tröôùc tieân, chuùng ta neân xaùc ñònh nghóa danh töø
“ñòa nguïc”. Theo Phaät Hoïc Ñaïi Töø ñieån, ñòa nguïc laø
dòch nghóa chöõ Phaïn Naraka hay Niraya, coù nghóa laø:
chaúng vui (baát laïc), ñaùng gheùt chaùn (khaû yeám), ñuû moïi
thöù khoå (khoå cuï), ñuû moïi thöù khí cuï ñeå haønh toäi (khoå
khí), laø choã Coù vôùi Khoâng tranh nhau. Nôi nhöõng caùi
vöøa keå nöông töïa naèm ôû döôùi ñaát (ñòa haï), vì ñoù goïi laø
ñòa nguïc.
Vaäy thì khi naøo trong loøng ta, trong taâm ta (ñòa) coù
nhöõng ñieàu chaúng vui, ñaùng gheùt, coù nhöõng khoå ñau ñuû
thöù, coù nhöõng ñieàu laøm cho mình khoå ñau nhö bò hình
phaït, coøn coù söï phaân vaân, tranh chaáp giöõa Coù vaø Khoâng
thì ta ñang ôû trong ñòa nguïc.
Baây giôø chuùng ta haõy trôû laïi baøi Kinh.
Caâu hoûi ñaàu cuûa Ma Da phu nhaân coù nghóa: nghieäp
toäi loãi chuùng sanh sai khaùc nhau, vaäy söï baùo öùng coù sai
khaùc khoâng vaø sai khaùc theá naøo?
Trong caâu ñaùp, Boà taùt cho bieát: Söï baùo öùng cuõng
sai bieät nhö nghieäp, tuøy nghieäp naëng nheï. Coù nhöõng baùo
öùng ôû ñòa nguïc, coù nhöõng baùo öùng khaùc, ôû nhöõng theá
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 65
giôùi vaø quoác ñoä khoâng coù ñòa nguïc, ôû nhöõng theá giôùi coù
nöõ nhaân, ôû nhöõng theá giôùi khoâng coù nöõ nhaân v.v...
- ÔÛ ñòa nguïc laø ôû nhöõng quoác ñoä (taâm hoàn) hoaøn
toaøn ñen toái, ñen toái cho ñeán phaïm nhöõng toäi heát söùc
naëng neà, goïi laø nguõ nghòch (naêm toäi nghòch haún vôùi
cöông thöôøng, ñaïo ñöùc, chaân lyù) coù keå trong Kinh:
1. Khoâng hieáu thaûo vôùi cha meï, hay gieát haïi cha
meï
2. Phaïm toäi saùt sanh (laøm chaûy maùu thaân Phaät)
hoaëc cheâ bai chaân lyù (huûy baùng Tam Baûo)
3. Taø daâm laøm maát söï trong saïch (xaâm laán chuøa
chieàn, laøm oâ ueá Taêng Ni, laøm ñieàu daâm duïc)
4. Giaû doái: giaû laøm thaày tu, phaù taùn vaø laïm duïng
nhaø chuøa (toäi voïng ngöõ); khinh deå vaø doái löøa haøng taïi
gia (toäi khi maïn).
5. Troäm caép (troäm caép ñoà vaät nhaø chuøa, laáy nhöõng
ñoà vaät cuûa keû khaùc khi ngöôøi ta khoâng cho).
Phaïm nhöõng toäi vöøa keå, hay taïo nhöõng nghieäp nhö
theá aáy laø nhöõng con ngöôøi maø loøng daï hoaøn toaøn vaø
luoân luoân ñen toái cho neân goïi laø Voâ giaùn (khoâng luùc naøo
döøng). Caùi “nhaân” baát thieän ñaõ lieân mieân nhö theá, thì
caùi “quaû” voâ minh cuõng trieàn mieân, cho neân goïi laø ñòa
nguïc voâ giaùn. Goïi nhö theá vì trong taâm nhöõng keû aáy
chaúng vui, coù ñieàu chaùn gheùt, luoân luoân saàu khoå (xem
laïi ôû treân).
66 ÑÒA TAÏNG MAÄT NGHÓA
khoå trong taâm hoàn voâ minh hoaøn toaøn cuûa nhöõng ngöôøi
phaïm naêm troïng toäi.
PHAÅM IV
naøo ngöøng nghæ, bò meâ hoaëc laøm chöôùng ngaïi, kieáp naøy
sang kieáp khaùc nhieàu nhö buïi baëm, ví nhö caù loäi trong
löôùi, theo gioøng nöôùc chaûy, giaù coù taïm ra khoûi, roài cuõng
trôû vaøo. Vì vaäy maø ta phaûi lo nghó ñeán nhöõng chuùng
sanh aáy. OÂng ñaõ troùt laäp nguyeän, nhieàu kieáp theà naëng
roäng ñoä chuùng sanh toäi loãi, thôøi ta coøn lo gì.
Luùc Phaät noùi maáy lôøi naøy, trong hoäi coù moät Boà taùt
teân laø Ñònh Töï Taïi Vöông baïch Phaät:
- Theá Toân! Töø nhieàu kieáp ñeán nay, Boà taùt Ñòa
Taïng ñaõ phaùt nguyeän gì maø nay ñöôïc Theá Toân aân caàn
khen ngôïi nhö vaäy? Cuùi xin Theá Toân sô noùi cho nghe.
Phaät ñaùp:
- Haõy nghe cho kyõ! Haõy nghe cho kyõ! Haõy kheùo
suy gaãm! Ta seõ vì oâng maø giaûi baøy roõ raøng.
Trong quaù khöù caùch nay voâ soá kieáp, coù moät ñöùc
Phaät ra ñôøi, hieäu laø Nhaát Theá Trí Thaønh Töïu, soáng laâu
saùu muoân kieáp. Luùc chöa xuaát gia, Ngaøi laøm vua moät
nöôùc nhoû vaø keát baïn vôùi moät tieåu vöông laân caän. Hai
vua ñeàu haønh möôøi haïnh laønh, laøm lôïi ích cho nhaân daân.
Daân chuùng trong nöôùc laùng gieàng aáy phaàn nhieàu
hay laøm vieäc aùc. Hai vua cuøng nhau nghó keá, tìm phöông
roäng cöùu. Moät vua phaùt nguyeän sôùm thaønh Phaät ñeå ñoä
nhöõng ngöôøi toäi loãi, khoâng soùt moät ai. Moät vua laïi
nguyeän neáu tröôùc chaúng ñoä ñöôïc ngöôøi toäi loãi, khieán hoï
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 69
ñöôïc an vui cho ñeán ñaéc quaû Boà ñeà, thì cho ñeán cuøng( 1), P F
9 P
1. Baûûn dòch aâm cuûa T.T. Trí Tònh vaø cuûa OÂ. Ñoaøn Trung
Coøn ñeàu ghi: “Nhöôïc baát tieân ñoä toäi khoå linh thò an laïc,
ñaéc chæ Boà Ñeà, ngaõ tuøng vò nguyeän thaønh Phaät”. Vì chöõ
“tuøng” ôû ñaây hình nhö khoâng coù nghóa, toâi tra laïi trong
Ñaïi-Taïng, thì thaáy vieát laø “chung” chôù khoâng phaûi
“tuøng”. (dòch giaû)
70 ÑÒA TAÏNG MAÄT NGHÓA
khoå sôû. La haùn hoûi Quang Muïc: “Thaân maãu naøng, luùc
sanh tieàn, ñaõ laøm nhöõng nghieäp gì maø nay phaûi rôi vaøo
ñòa nguïc, chòu nhieàu khoå naõo lôùn lao toät baäc nhö theá?”
Quang Muïc thöa: “Meï toâi coù thoùi quen thích aên
caù, thòt ruøa(1), maø laïi hay aên caù con, ruøa con, hoaëc chieân,
P F
0
1 P
hoaëc naáu. Neáu keå ra thì coù haøng ngaøn, haøng muoân. Toân
giaû coù loøng thöông xoùt, xin chæ coi phaûi laøm theá naøo ñeå
cöùu meï toâi”.
La haùn xoùt thöông, nghó ra moät phöông, beøn daïy
Quang Muïc: “Naøng neân chí thaønh nieäm nhôù Thanh Tònh
Lieân Hoa Muïc Nhö Lai vaø veõ ñaép hình töôïng Ngaøi maø
thôø, ñöôïc nhö vaäy thì keû coøn, ngöôøi maát, ñeàu coù phöôùc
baùo”.
Quang Muïc nghe xong, lieàn boû moïi ñieàu meán
chuoäng, tìm ngöôøi hoïa töôïng Phaät thôø cuùng. Naøng laïi
cung kính, khoùc than, chieâm ngöôõng vaø ñaûnh leã töôïng
Phaät. Boãng luùc ñeâm gaàn taøn, naøng chieâm bao thaáy Phaät,
thaân saéc vaøng saùng choùi nhö nuùi Tu di. Phaät phoùng aùnh
saùng, baûo Quang Muïc: “Chaúng bao laâu nöõa meï ngöôi seõ
thaùc sanh vaøo nhaø ngöôi, vaø khi vöøa bieát ñoùi laïnh laø bieát
noùi”.
1. Nguyeân vaên laø “bieát”, maø “bieát” theo Haùn Vieät Töø Ñieån
cuûa Ñaøo Duy Anh, coù nghóa laø con ba ba, gioáng nhö loaïi
ruøa.
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 71
Sau ñoù, ñöùa con tôù gaùi trong nhaø Quang Muïc sanh
moät ñöùa con. Chöa ñaày ba ngaøy, ñöùa beù bieát noùi. Noù cuùi
ñaàu than khoùc, noùi vôùi Quang Muïc: “Sanh töû nghieäp
duyeân, töï mình gaây thì töï mình laõnh quaû baùo. Ta laø meï
con ñaây, töø laâu ñaõ ôû trong choã toái taêm, töø ngaøy xa caùch
con, meï ñöôïc thoï sanh laøm keû haï tieän, laïi theâm soá maïng
ngaén nguûi, soáng heát möôøi ba naêm laïi sa vaøo ñòa nguïc
nöõa. Con coù phöông naøo laøm cho meï thoaùt khoûi khoå sôû
khoâng?”.
Nghe ñöùa treû noùi, Quang Muïc bieát laø meï naøng,
khoâng nghi kî gì caû. Ngheïn ngaøo thöông xoùt, naøng môùi
noùi vôùi ñöùa treû: “Neáu ñaõ laø meï cuûa toâi thì phaûi bieát toäi
mình, vaäy ñaõ taïo nghieäp gì maø nay phaûi sa vaøo neûo
aùc?”.
Ñöùa con cuûa tôù gaùi ñaùp: “Vì ñaõ taïo hai nghieäp, saùt
sanh vaø cheâ bai maéng nhieác, neân nay phaûi chòu söï baùo
öùng. Neáu khoâng nhôø phöôùc ñöùc cöùu naïn thì vì hai
nghieäp ñoù maø chöa bieát luùc naøo ñöôïc giaûi thoaùt”.
Quang Muïc hoûi: “Trong ñòa nguïc, söï baùo öùng cuûa
toäi loãi nhö theá naøo?”.
Ñöùa treû ñaùp: Nhöõng khoán khoå daønh cho toäi nhaân
trong ñòa nguïc, khoâng loøng daï naøo noùi ra cho heát, daàu
phaûi traûi qua traêm, ngaøn naêm”.
72 ÑÒA TAÏNG MAÄT NGHÓA
Quang Muïc nghe xong, than khoùc rôi leä, baïch giöõa
hö khoâng: “Nguyeän cho meï toâi thoaùt haún ñòa nguïc, maõn
möôøi ba tuoåi roài, khoâng coøn troïng toäi vaø khoâng coøn phaûi
ñi trong neûo döõ nöõa. Cuùi xin chö Phaät möôøi phöông ñem
loøng töø bi thöông xoùt toâi, nghe toâi vì meï phaùt lôøi theä
nguyeän lôùn nhö sau: “Neáu meï toâi thoaùt haún ñòa nguïc,
ngaï quæ, suùc sanh, cuøng khoâng taùi sanh laøm ngöôøi heøn
thaáp, thaäm chí ñôøi ñôøi kieáp kieáp khoâng mang thaân ñaøn
baø, thì tröôùc töôïng Thanh Tònh Lieân Hoa Muïc Nhö Lai,
toâi xin nguyeän keå töø nay cho ñeán veà sau trong traêm
ngaøn muoân öùc kieáp, ôû theá giôùi naøo maø coù chuùng sanh
chòu khoå trong ñòa nguïc vaø trong ba ñöôøng aùc, toâi seõ cöùu
vôùt taát caû nhöõng chuùng sanh aáy. Chöøng naøo taát caû nhöõng
toäi nhaân aáy ñeàu thaønh Phaät heát, chöøng aáy toâi môùi tieáp
theo sau maø thaønh Chaùnh giaùc”.
Phaùt nguyeän xong, Quang Muïc nghe tieáng Thanh
Tònh Lieân Hoa Muïc Nhö Lai noùi: “Naøy Quang Muïc!
Nhaø ngöôi coù loøng töø lôùn môùi vì meï maø phaùt ñaïi nguyeän
nhö theá. Ta quan saùt thaáy meï ngöôi maõn möôøi ba tuoåi,
xaû boû baùo thaân naøy, sanh laøm Phaïm chí, soáng laâu traêm
tuoåi, sau ñoù laïi sanh veà nöôùc Voâ Öu, soáng laâu khoâng
bieát bao nhieâu kieáp maø noùi, vaø roát heát seõ thaønh Phaät,
roäng ñoä trôøi, ngöôøi, ñoâng nhö caùt soâng Haèng”.
Ñöùc Phaät Thích Ca baûo Boà taùt Ñònh Töï Taïi Vöông:
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 73
- Xin Theá Toân chôù lo, ngaøn muoân öùc ñaïi Boà taùt
chuùng con ñeàu coù theå nöông vaøo oai thaàn cuûa Phaät maø
truyeàn roäng kinh naøy nôi coõi Dieâm Phuø Ñeà, laøm lôïi ích
cho chuùng sanh.
Baïch xong, Ñònh Töï Taïi Vöông cung kính leã Phaät
lui ra.
Baáy giôø, boán vò Thieân Vöông ñoàng ñöùng daäy cung
kính baïch Phaät:
- Theá Toân! Boà taùt Ñòa Taïng töø kieáp laâu xa, ñaõ phaùt
nguyeän roäng lôùn nhö theá, taïi sao ñeán nay vaãn chöa ñoä
heát chuùng sanh, laïi phaûi phaùt nguyeän roäng lôùn nöõa? Cuùi
mong Theá Toân daïy cho chuùng con roõ.
Ñöùc Phaät ñaùp:
- Hay thay! Hay thay! Ñeå laøm lôïi ích cho nhieàu
ngöôøi, ta nay vì caùc oâng cuøng haøng trôøi, ngöôøi trong
hieän taïi vaø vò lai, maø noùi nhöõng phöông tieän ñöôïc Boà taùt
Ñòa Taïng duøng, trong ñöôøng sanh töû ôû theá giôùi Ta baø, ñeå
ñoä thoaùt taát caû chuùng sanh maéc phaûi toäi khoå.
Töø kieáp laâu xa ñeán nay, Boà taùt Ñòa Taïng ñoä thoaùt
chuùng sanh, vaãn chöa maõn nguyeän. Nay thöông xoùt
chuùng sanh maéc toäi ñôøi naøy laïi xeùt thaáy voâ löôïng kieáp
trong töông lai, nguyeân nhaân toäi khoå laây daây maõi khoâng
döùt, cho neân Boà taùt phaûi laïi phaùt troïng nguyeän.
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 75
Vôùi haïng cha meï gheû ñoäc aùc, Boà taùt laáy söï baùo öùng
ñôøi sau chòu söï roi voït maø daïy.
Vôùi keû löôùi raäp chim non, Boà taùt laáy söï baùo öùng coát
nhuïc chia lìa maø daïy.
Vôùi keû deøm cheâ Tam Baûo, Boà taùt laáy söï baùo öùng
ñui, ñieác, caâm, ngoïng maø daïy.
Vôùi keû khinh khi Chaân lyù, Boà taùt laáy söï baùo öùng ôû
maõi trong aùc ñaïo maø daïy.
Vôùi keû laïm phaù tieàn cuûa cuûa chuøa, Boà taùt laáy söï
baùo öùng öùc kieáp luaân hoài ñòa nguïc maø daïy.
Vôùi keû laøm oâ nhuïc vaø vu caùo ngöôøi tu haønh, Boà taùt
laáy söï baùo öùng ôû maõi trong loaøi suùc sanh maø daïy.
Vôùi keû saùt sanh baèng nöôùc soâi, löûa, cheùm, chaët, Boà
taùt laáy söï baùo öùng phaûi luaân hoài thöôøng maïng maø daïy.
Vôùi keû phaù giôùi phaïm trai, Boà taùt laáy söï baùo öùng
laøm caàm thuù ñoùi khaùt maø daïy.
Vôùi keû phung phí tieàn cuûa, Boà taùt laáy söï baùo öùng
thieáu huït veà sau ma daïy.
Vôùi keû töï cao, phaùch loái, Boà taùt laáy söï baùo öùng laøm
ngöôøi heøn haï, bò ngöôøi sai khieán maø daïy.
Vôùi keû ñaâm thoïc gaây goå, Boà taùt laáy söï baùo öùng laøm
ngöôøi khoâng löôõi hay coù traêm löôõi maø daïy.
Vôùi keû taø kieán meâ tín, Boà taùt laáy söï baùo öùng laøm
ngöôøi sanh vaøo nôi heûo laùnh daõ man maø daïy.
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 77
Bieát nhö vaäy roài, ai laø ngöôøi khoâng theä nguyeän giaûi
thoaùt caùc toäi loãi khaùc? Giaûi thoaùt ñöôïc laø trôû veà con
ñöôøng Thieän, sanh Thieân (laøm Phaïm Chí), roài tieán tu
cho ñeán choã thanh tònh (Voâ öu) vaø roát phaûi thaønh Phaät.
Caâu “Phaät noùi vôùi Ñònh Töï Taïi Vöông: Luùc baáy
giôø, vò La haùn laøm phöôùc ñoä Quang Muïc laø Boà taùt Voâ
Taän YÙ, meï cuûa Quang Muïc laø Boà taùt Giaûi Thoaùt, coøn
Quang Muïc laø Boà taùt Ñòa Taïng” coù theå coù nghóa nhö theá
naøy:
Muoán ñöôïc giaûi thoaùt (nhö meï cuûa Quang Muïc),
taâm phaûi saùng maét (Quang Muïc) vaø aùp duïng nhöõng
phöông phaùp tu söûa voâ taän cuûa Phaät daïy, vì Voâ Taän YÙ
coù nghóa laø Baùt thaäp voâ taän phaùp moân (Phaät Hoïc Töø
Ñieån).
Ñeán ñaây, moät nghi vaán ñöôïc ñöa ra trong caâu hoûi
cuûa Töù Thieân Vöông: Boà taùt Ñòa Taïng ñaõ theä nguyeän
cöùu ñoä chuùng sanh töø nhöõng kieáp laâu xa, taïi sao nay coøn
phaùt nguyeän nöõa? Hoûi nhö theá töùc hoûi theo nghóa aån:
Chæ coù taâm môùi cöùu ñoä ñöôïc, maø chuùng sanh thì khoâng
ai khoâng coù taâm, taïi sao soá ngöôøi toäi loãi coøn daãy ñaày?
Phaät traû lôøi: Laøm sao ñoä heát ñöôïc vì “nhaân man baát
ñoaïn” - Nhaân laø nguyeân nhaân toäi khoå; man laø daøi, laø
daây döa; baát ñoaïn laø chaúng döùt. Nguyeân nhaân toäi loãi cuûa
chuùng sanh laø gì? Laø tham lam vì voâ minh. Ai laø ngöôøi
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 81
dieät tröø nguyeân nhaân aáy? Töø gaàn 3000 naêm nay, chæ
môùi coù ñöôïc moät ngöôøi: ñoù laø ñöùc Phaät Thích Ca.
Nguyeân nhaân coøn keùo daøi trong moãi chuùng sanh thì
coâng vieäc thöùc tænh, cöùu ñoä cuûa moãi Taâm chuùng sanh
phaûi tieáp tuïc, do ñaây maø Kinh noùi: söï cöùu thoaùt chuùng
sanh chöa bao giôø laøm troïn nguyeän cuûa Ñòa Taïng ñöôïc.
Ñoái vôùi ngöôøi trí, bieát nhaân quaû, nghieäp baùo laø ñuû
töï cöùu töï ñoä roài. Nhöng ñoái vôùi ngöôøi thöôøng, caàn phaûi
tu söûa baèng nhöõng phöông tieän, chôù khoâng laáy lyù maø noùi
ñöôïc. Vì vaäy, phaûi phöông tieän maø noùi:
- Vôùi ngöôøi saùt sanh: anh haõy coi chöøng ñôøi sau bò
cheát yeåu nheù!
- Vôùi ngöôøi troäm caép: anh laáy cuûa ngöôøi, ñôøi sau
anh seõ bò baàn cuøng khoå sôû...
Phöông tieän khoâng phaûi laø söï thaät, nhöng chuû yeáu
ôû ñaây laø trò beänh thì thuoác naøo cuõng ñöôïc, chaúng neân
luaän quí tieän, ñaét reû, coát yeáu trò heát beänh thì thoâi.
Baøi taùn cuoái quyeån ñaàu cuûa Kinh ñaõ nhaéc laïi moät
lôøi caûnh caùo: Trong ñôøi dô baån naøy, khoù ñem aùnh saùng
maø roïi vì chuùng sanh cöùng ñaàu cöùng coå, daïy baûo khoâng
nghe, cöù chaïy theo tham muoán vui söôùng, cho neân phaûi
khoå sôû voâ cuøng. Bôûi vaäy, Phaät môùi noùi ra baøi Kinh Ñòa
Taïng boån nguyeän ñeå hoùa ñoä keû toái taêm.
82 ÑÒA TAÏNG MAÄT NGHÓA
QUYEÅN TRUNG
PHAÅM V
Luùc baáy giôø, Ñaïi Boà taùt Phoå Hieàn baïch vôùi Boà taùt
Ñòa Taïng, noùi raèng:
- Thöa Boà taùt, xin ngaøi vì haøng Thieân, Long baùt
( 1)
boä , cuøng taát caû chuùng sanh trong hieän taïi vaø vò lai,
P F
1 P
giaûng noùi veà vieäc nhaän laõnh söï baùo öùng cuûa chuùng sanh
toäi loãi ôû theá giôùi Ta baø, coõi Dieâm Phuø Ñeà( 2), teân hieäu
P F
2
1 P
caùc ñòa nguïc vaø nhöõng baùo öùng chaúng laønh, ñeå cho
1. Taùm loaïi: Thieân (trôøi), Long (Roàng), Daï xoa, Caøn Thaùt
baø, A tu la (Phi thieân), Ca laâu la (Kim suùy ñieåu), Khaån
Na la (Phi nhaân), Ma haàu la daø (ñaïi maûng thaàn), Vì
thieân, Long ñöùng ñaàu trong 8 boä chuùng naøy, cho neân
Kinh ñieån thöôøng noùi taét: Thieân Long baùt boä.
2. Moät trong boán chaâu cuûa theá giôùi Ta baø, töùc traùi ñaát naøy.
Cuõng goïi laø thieàm boä hay Nam Thieàn boä Chaâu.
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 83
chuùng sanh trong thôøi maït phaùp veà sau bieát nhöõng quaû
baùo ñoù.
Ñòa Taïng ñaùp:
- Thöa Boà taùt, toâi nay nöông vaøo oai thaàn cuûa Phaät
cuøng söùc maïnh cuûa Boà taùt, toùm taét noùi veà teân hieäu cuûa
caùc ñòa nguïc, söï baùo öùng cuûa toäi loãi vaø nhöõng baùo öùng
chaúng laønh.
Teân caùc ñòa nguïc:
Thöa Boà taùt, ôû phöông Ñoâng chaâu Dieâm Phuø Ñeà coù
moät ngoïn nuùi teân laø Thieát vi( 1). Nuùi aáy toái thaãm, khoâng
P F
3
1 P
maët trôøi maët traêng. Taïi ñoù coù moät ñiaï nguïc lôùn teân laø
Cöïc Voâ giaùn (cöïc hình khoâng luùc naøo döøng), laïi coù ñòa
nguïc Ñaïi A Tyø (khoâng ra khoûi). Laïi coù ñòa nguïc teân laø
Töù giaùc (boán goùc). Laïi coù ñòa nguïc teân laø Phi Ñao (dao
bay). Laïi coù ñòa nguïc teân laø Hoûa tieãn (teân löûa). Laïi coù
ñòa nguïc teân laø Giaùp sôn (nuùi eùp). Laïi coù ñòa nguïc teân laø
Thoâng thöông (giaùo nhoïn ñaâm suoát). Laïi coù ñòa nguïc teân
laø Thieát xa (xe saét). Laïi coù ñòa nguïc teân laø Thieát saøng
(giöôøng saét). Laïi coù ñòa nguïc teân laø Thieát ngöu (boø saét).
Laïi coù ñòa nguïc teân laø Thieát y (aùo saét). Laïi coù ñòa nguïc
teân laø Thieân nhaãn (ngaøn muõi nhoïn). Laïi coù ñòa nguïc teân
laø Thieát lö (löøa saét). Laïi coù ñòa nguïc teân laø Döông ñoàng
(bieån nöôùc ñoàng soâi). Laïi coù ñòa nguïc teân laø Baûo truï
(oâm coät ñoàng ñoû). Laïi coù ñòa nguïc teân laø Löu hoûa (löûa
taùp). Laïi coù ñòa nguïc teân laø Canh thieät (caøy löôõi). Laïi coù
ñòa nguïc teân laø Toûa Thuû (chaët ñaàu). Laïi coù ñòa nguïc teân
laø Thieâu cöôùc (ñoát chaân). Laïi coù ñòa nguïc teân laø Ñaïm
nhaõn (moùc maét). Laïi coù ñòa nguïc teân laø Thieát hoaøn (vieân
saét). Laïi coù ñòa nguïc teân laø Traùnh luaän (caõi laãy). Laïi coù
ñòa nguïc teân laø Thieát thuø (traùi caân saét). Laïi coù ñòa nguïc
teân laø Ña saân (giaän nhieàu).
Boà taùt Ñòa Taïng noùi:
- Thöa Boà taùt, trong nuùi Thieát Vi coù nhöõng ñòa
nguïc nhö theá, soá nhieàu voâ haïn. Laïi coù ñòa nguïc Khieáu
hoaùn (keâu cöùu), ñòa nguïc Baït thieät (keùo löôõi), ñòa nguïc
Phaãn nieäu (cöùt ñaùi), ñòa nguïc Ñoàng toûa (khoùa ñoàng), ñòa
nguïc Hoûa Töôïng (voi löûa), ñòa nguïc Hoûa caåu (choù löûa),
ñòa nguïc Hoûa maõ (ngöïa löûa), ñòa nguïc Hoûa sôn (nuùi löûa),
ñòa nguïc Hoûa Thaïch (ñaù löûa), ñòa nguïc Hoûa saøng
(giöôøng löûa), ñòa nguïc Hoûa löông (röôøng nhaø löûa), ñòa
nguïc Hoûa öng (chim öng löûa), ñòa nguïc Cöù nha (cöa
raêng), ñòa nguïc Baùc bì (loät da), ñòa nguïc AÅm huyeát
(uoáng maùu), ñòa nguïc Thieâu Thuû (ñoát tay), ñòa nguïc
Thieâu cöôùc (ñoát chaân), ñòa nguïc Ñaûo thích (ñaâm ngöôïc),
ñòa nguïc Hoûa oác (nhaø löûa), ñòa nguïc Thieát oác (nhaø saét),
ñòa nguïc Hoûa lang (choù soùi löûa). Ñòa nguïc nhieàu nhö
theá, trong coøn coù nhöõng ñòa nguïc nhoû, hoaëc moät, hoaëc
hai, ba, boán, cho ñeán traêm, ngaøn, teân hieäu moãi moãi
khoâng gioáng nhau.
Boà taùt Ñòa Taïng noùi vôùi Boà taùt Phoå Hieàn:
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 85
- Thöa Boà taùt ñoù ñeàu laø do chuùng sanh Nam Dieâm
Phuø Ñeà laøm aùc maø tuøy nghieäp caûm thoï nhö vaày. Söùc
maïnh cuûa nghieäp raát lôùn coù theå saùnh vôùi nuùi Tudi, saâu
coù theå saùnh vôùi bieån caû, coù theå ngaên ñöôøng leân Thaùnh.
Bôûi côù, chuùng sanh chôù khinh ñieàu aùc nhoû maø cho laø
khoâng toäi, cheát roài coù söï baùo öùng, maûy may cuõng laõnh.
Cha con laø tình thaân, nhöng tuøy nghieäp maø ai ñi ñöôøng
naáy, giaù coù gaëp laïi nhau cuõng khoâng theå thay nhau maø
chòu söï baùo öùng ñöôïc. Toâi nay, nöông vaøo oai thaàn cuûa
Phaät, toùm taét vieäc baùo öùng cuûa toäi khoå ôû ñòa nguïc xin Boà
taùt taïm nghe lôøi toâi nhö vaäy.
Söï baùo öùng toäi aùc:
Boà taùt Phoå Hieàn ñaùp:
- Töø laâu toâi ñaõ nghe noùi roài veà söï baùo öùng cuûa ba
ñöôøng aùc, nhöng mong Boà taùt noùi ra ñeå cho taát caû chuùng
sanh laøm aùc trong thôøi maït phaùp ñôøi sau nghe lôøi Boà taùt
maø quay ñaàu höôùng veà vôùi Phaät.
Boà taùt Ñòa Taïng baïch noùi:
- Thöa Boà taùt, söï baùo öùng cuûa toäi loãi laø nhö sau:
“Coù ñòa nguïc trong ñoù löôõi cuûa toäi nhaân bò keùo ra
cho boø caøy; coù ñòa nguïc thì laáy tim cuûa toäi nhaân maø cho
quæ Daï xoa aên; coù ñòa nguïc laáy nöôùc thaät soâi luoäc thaân
toäi nhaân; coù ñòa nguïc ñoát ñoû truï ñoàng roài baét toäi nhaân
oâm; coù ñòa nguïc löûa daäy taäp vaøo ngöôøi toäi; coù ñòa nguïc
baêng giaù laïnh luøng; coù ñòa nguïc chaát chöùa khoâng bieát
86 ÑÒA TAÏNG MAÄT NGHÓA
bao nhieâu cöùt ñaùi; coù ñòa nguïc teân muõi nhoïn baèng saét
bay ñaâm toäi nhaân; coù ñòa nguïc toäi nhaân bò ñaâm baèng
giaùo löûa boù laïi; coù ñòa nguïc toäi nhaân chæ bò ñaïp treân vai
treân löng; coù ñòa nguïc chæ ñoát tay chaân; coù ñòa nguïc toäi
nhaân bò raén saét quaán mình; coù ñòa nguïc toäi nhaân bò choù
saét ñuoåi caén; coù ñòa nguïc toäi nhaân bò baét aùch vaøo xe vôùi
löøa saét.
Boà taùt, nhöõng söï baùo öùng laø nhö theá. Trong moãi
moãi nguïc, coù traêm ngaøn thöù khí cuï hình phaït cuûa nghieäp
(baùch thieân chuûng nghieäp ñaïo chi khí); khoâng thöù naøo laø
khoâng baèng ñoàng, baèng saét, baèng ñaù, baèng löûa. Boán thöù
naøy laø nhöõng caûm thoï do nghieäp gaây ra. Neáu noùi cho
ñaày ñuû nhöõng toäi baùo ôû ñòa nguïc thì trong moãi moãi nguïc
coøn traêm ngaøn ñau khoå khaùc haø huoáng trong nhieàu nguïc.
Toâi nay nöông vaøo oai thaàn cuûa Phaät vaø vì coù lôøi hoûi cuûa
Boà taùt, xin noùi toùm taét nhö vaäy. Neáu noùi roäng ra, troïn
kieáp cuõng khoâng heát”.
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 87
Maät nghóa:
Tuy nhan ñeà “Ñòa nguïc danh hieäu”, Phaåm thöù V
thaät ra haøm chöùa hai phaàn:
1. Teân caùc ñòa nguïc
2. Söï baùo öùng hay hình phaït cuûa caùc toäi loãi vaø aùc
nghieäp ôû ñòa nguïc
Taát caû caùc ñòa nguïc keå khoâng xieát aáy ôû ñaâu?
ÔÛ trong quaû nuùi teân laø Thieát Vi. Thieát laø saét, Vi laø
raøo. Vaäy Thieát Vi coù nghóa laø raøo saét. Nuùi aáy laïi toái
thaåm, khoâng moät aùnh saùng maët trôøi maët traêng. Vaäy laø
aùm chæ söï toái taêm (teùneøbres) hay Voâ minh.
Taâm voâ minh hay ngu doát ñaïo lyù, khoâng ñöôïc moät
tia Chaân lyù soi saùng, chaát chöùa toäi loãi nhö nuùi, do ñaây
Kinh ví duï maø noùi laø nuùi. Ngöôøi maø taâm bò voâ minh, khoù
maø ra khoûi voâ minh ñeå chöôøng mình tröôùc aùnh saùng ñaïo
lyù, cho neân ví nhö bò giam haõm trong choã bò raøo saét bao
boïc, khoâng theå thoaùt khoûi.
Cöù nhö treân thì ai soáng trong voâ minh laø soáng trong
ñòa nguïc toái taêm, ñau khoå.
Chuùng sanh voâ soá löôïng, ñòa nguïc hay voâ minh cuûa
chuùng sanh cuõng voâ soá löôïng. Giaû keå teân caùc ñòa nguïc
lôùn, thöïc ra laø keå nhöõng caùi ngu doát, nhöõng caùi toái taêm
cuûa con ngöôøi.
88 ÑÒA TAÏNG MAÄT NGHÓA
Coù caùi voâ minh heát söùc lôùn lao vaø trieàn mieân goïi laø
Cöïc Voâ giaùn; coù caùi voâ minh khoù ra khoûi, goïi laø A Tyø;
coù caùi voâ minh quaây quaàn trong boán thöù duïc (Tình duïc,
saéc duïc, thöïc duïc, daâm duïc) goïi laø Töù giaùc; coù caùi voâ
minh ñöa ngöôøi vaøo choã cheùm gieát, dao göôm goïi laø Phi
ñao; coù caùi voâ minh laøm cho con ngöôøi ñau nhöùc nhö bò
teân löûa (hoûa tieãn), nhö bò doàn eùp (giaùp sôn), nhö bò giaùo
ñaâm thuûng (thoâng thöông), nhö bò xe saét caùn (thieát xa),
nhö naèm treân giöôøng saét vöøa laïnh vöøa khoâng eâm (thieát
saøng), nhö maëc aùp saét eùp ngöïc boù mình (thieát y), nhö bò
ngaøn muõi nhoïn chaâm chích (thieân nhaãn), nhö bò boø saét
keùo caøy vaøy thaân (thieát ngöu), nhö bò löøa saét daãm leân
mình (thieát lö), nhö bò baét uoáng nöôùc ñoàng soâi (döông
ñoàng), nhö bò baét oâm truï ñoàng ñoát ñoû (baûo truï), nhö bò
löûa taùp (löu hoûa), nhö bò raïch löôõi (canh thieät), nhö bò
chaët ñaàu (toûa thuû), nhö bò ñoát chaân (thieâu cöôùc), nhö bò
moùc maét vì quaù xoán xang (ñaïm nhaõn), nhö bò baét nuoát
nhöõng hoøn saét (thieát hoaøn) - Tranh luaän, xaâu xeù vôùi
nhau laø moät ñòa nguïc, giaän noùng laïi laø moät ñòa nguïc
khaùc.
Voâ minh ñòa nguïc laø nhö theá ñaõ nhieàu roài, maø chöa
heát ñaâu. Keâu la hoát hoaûng laø ñòa nguïc; noùi aùc, ñaâm thoïc,
chöôûi ruûa (baït thieät) laø ñòa nguïc; taâm hoàn dô baån nhö
chöùa cöùt ñaùi (phaån nieäu) laø ñòa nguïc; taâm trí bò keàm thuùc
nhö bò khoùa (boàng toûa) laø ñòa nguïc; trong loøng bò löûa
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 89
tham giaän, si meâ nung ñoát hay ñeø naëng, böùc baùch, caén
xeù, chaâm chích, cöa saét, laø ñòa nguïc v.v…
Ñoù laø sô löôïc nhöõng voâ minh lôùn, ngoaøi ra coøn bieát
bao nhieâu caùi ngu muoäi nhoû nöõa, do ñaây Kinh noùi: trong
nhöõng nguïc lôùn ñoù, coøn coù nhöõng nguïc nhoû, hoaëc moät,
hoaëc hai, hoaëc ba, hoaëc boán, cho ñeán traêm ngaøn...
Treân ñaõ keå nhöõng tröôøng hôïp voâ minh, nay Kinh
noùi ñeán nhöõng “hình phaït” hay nhöõng ñau khoå cuûa
ngöôøi soáng trong ñòa nguïc voâ minh.
Hoaëc ñau raùt ôû löôõi nhö löôõi bò caøy, hoaëc ñau nhoùi
ôû tim nhö tim bò moi, hoaëc toaøn thaân noùng böùc nhö bò boû
vaøo vaïc daàu soâi, hoaëc oâm aáp nhöõng caùi khoå maø khoâng
hay khoâng bieát, chaúng khaùc ngöôøi oâm coät ñoàng chaùy ñoû,
hoaëc noùng böøng caû maët nhö löûa chaùy caû maøy, hoaëc toaøn
thaân caûm thaáy coâ ñôn laïnh leõo nhö naèm treân baêng giaù,
hoaëc caûm thaáy mình thoái tha dô baån, nhö ôû choã ñaày cöùt
ñaùi, hoaëc nhö bò gai ñaâm phaûi nhaûy nhoåm, hoaëc nhö bò
nhieàu ngoïn giaùo löûa thích vaøo thaân, hoaëc caûm thaáy ñoâi
vai naëng tróu toäi loãi, hoaëc tay laøm khoâng ngôùt, chaân
chaúng ñöùng döøng, nhö bò thieâu ñoát, hoaëc bò ngöôøi rình
haõm haïi nhö raén caén, hoaëc bò keû döõ laøm haïi nhö bò choù
caén, hoaëc gaùnh chòu nhöõng haäu quaû naëng neà cuûa nghieäp
mình, ví nhö löøa bò ñoùng aùch.
90 ÑÒA TAÏNG MAÄT NGHÓA
Noùi toùm, ai haønh ñoäng toái taêm ngu doát (ñòa nguïc),
ai quaù tham lam ích kyû (ngaï quæ), ai cö xöû quaù thaáp heøn,
ñeå cho thuù taùnh sai söû (suùc sanh), ñeàu chòu nhöõng böùc
röùt, naëng neà, ñau khoå, noùng böùc, nhö töï thaân bò löûa ñoát,
ñaù ñeø, khí giôùi baèng ñoàng baèng saét ñaâm cheùm.
Ñoù laø do nghieäp chaúng laønh maø con ngöôøi caûm thoï
nhöõng khoå aáy. Vaäy ñòa nguïc töï ta taïo vaø khoå naõo cuõng
töï ta daønh cho ta. Vaø taát caû ñeàu baét nguoàn töø taâm.
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 91
PHAÅM VI
Luùc baáy giôø, Theá Toân caát mình leân phoùng ra aùnh
saùng lôùn, chieáu khaép traêm ngaøn muoân öùc theá giôùi chö
Phaät, nhieàu nhö caùt soâng Haèng, xuaát ra tieáng lôùn, tuyeân
caùo vôùi taát caû Ñaïi Boà taùt cuøng Thieân, Long, Quæ, Thaàn,
Ngöôøi, loaøi chaúng phaûi ngöôøi cuûa caùc theá giôùi chö Phaät:
- Haõy nghe ta hoâm nay ñeà cao khen ngôïi vieäc ñaïi
Boà taùt Ñòa Taïng, nôi möôøi phöông theá giôùi, hieän söùc
maïnh töø bi oai thaàn khoâng theå nghó baøn, cöùu trôï vaø hoä
veä taát caû nhöõng toäi khoå. Sau khi ta dieät ñoä roài, Boà taùt
caùc oâng cuøng haøng Thieân, Long, Quæ, Thaàn v.v... phaûi
duøng nhieàu phöông chöôùc gìn giöõ Kinh naøy, khieán taát caû
chuùng sanh lìa taát caû khoå naõo, chöùng caûnh vui Nieát Baøn.
Phaät noùi xong, trong phaùp hoäi coù moät Boà taùt teân laø
Phoå Quaûng, chaáp tay cung kænh, baïch Phaät noùi raèng:
- Hoâm nay thaáy Theá Toân khen ngôïi Boà taùt Ñòa
Taïng coù oai thaàn ñöùc lôùn ñeán khoâng theå nghó baøn ñöôïc
nhö vaäy, toâi cuùi xin Theá Toân, vì chuùng sanh cuûa ñôøi maït
phaùp veà sau, tuyeân thuyeát nguyeân nhaân vaø keát quaû cuûa
söï Boà taùt Ñòa Taïng laøm lôïi ích Trôøi vaø Ngöôøi, ñeå cho
92 ÑÒA TAÏNG MAÄT NGHÓA
Thieân, Long taùm boä chuùng vaø chuùng sanh trong ñôøi vò
lai kính laõnh lôøi Phaät.
Khi aáy, Theá Toân baûo Boà taùt Phoå Quaûng vaø boán
chuùng:
- Haõy nghe kyõ! Haõy nghe kyõ! Ta seõ vì caùc oâng
maø noùi sô löôïc veà söï Boà taùt Ñòa Taïng laøm lôïi ích cho
haøng Trôøi, Ngöôøi.
Phoå Quaûng baïch Phaät noùi:
- Vaâng, baïch Theá Toân, chuùng toâi xin vui nghe.
Phaät baûo Boà taùt Phoå Quaûng:
- Trong ñôøi vò lai, neáu coù ngöôøi trai laønh gaùi laønh
naøo, nghe teân Ñaïi Boà taùt Ñòa Taïng roài hoaëc chaép tay,
hoaëc khen ngôïi, hoaëc laøm leã, hoaëc aùi moä quyeán luyeán,
thì ngöôøi aáy seõ vöôït khoûi ba möôi kieáp toäi loãi.
Naøy Phoå Quaûng, neáu coù trai laønh gaùi laønh naøo,
hoaëc hoïa veõ hình cuûa Boà taùt Ñòa Taïng, hoaëc duøng ñaát,
ñaù, keo, sôn, vaøng, baïc, ñoàng, saét ñuùc töôïng Boà taùt Ñòa
Taïng, roài chæ chieâm ngöôõng moät laàn, chæ leã baùi moät laàn,
thì ngöôøi aáy seõ ñöôïc traêm laàn sanh trôû laïi caûnh trôøi ba
möôi ba (Ñao Lôïi thieân), khoâng bao giôø rôi vaøo neûo aùc.
Giaû tyû nhö höôûng phuùc ôû caûnh Thieân heát roài, sanh xuoáng
coõi Ngöôøi, cuõng coøn ñöôïc laøm vua laøm chuùa, khoâng maát
lôïi lôùn.
Neáu coù ngöôøi nöõ naøo chaùn thaân ñaøn baø, maø heát
loøng cuùng döôøng töôïng veõ cuøng töôïng ñaép baèng ñaát, ñaù,
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 93
keo, sôn, ñoàng, saét v.v... cuûa Ñòa Taïng Boà taùt, nhö vaäy
ngaøy ngaøy khoâng thoaùi lui, thöôøng duøng hoa, höông,
moùn aên, thöùc uoáng, quaàn aùo, gaám luïa, traøng phan, tieàn
baïc, vaät baùu maø cuùng döôøng, thì ngöôøi nöõ aáy, khi baùo
thaân naøy ñaõ heát khoâng coøn sanh laïi ôû theá giôùi coù ñaøn baø,
haø huoáng thoï trôû laïi thaân ñaøn baø. Tröø tröôøng hôïp vì
nguyeän löïc töø bi caàn phaûi laõnh thaân ñaøn baø ñeå ñoä thoaùt
chuùng sanh (môùi trôû laïi laøm ñaøn baø). Nhôø söùc maïnh cuûa
söï cuùng döôøng Boà taùt Ñòa Taïng cuøng söùc maïnh cuûa coâng
ñöùc boá thí maø traêm ngaøn muoân kieáp chaúng coøn phaûi thoï
sanh laøm thaân ñaøn baø nöõa.
Laïi nöõa, naøy Boà taùt Phoå Quaûng, neáu coù ngöôøi nöõ,
chaùn caùi xaáu xa, nhieàu taät beänh cuûa mình, thì chæ tröôùc
töôïng Boà taùt Ñòa Taïng, heát loøng chieâm ngöôõng vaø leã
baùi, trong moät khoaûng laâu baèng moät böõa aên, cuõng ñuû
trong ngaøn muoân kieáp, hoaëc laøm ngöôøi, hoaëc laøm Thieân,
ñöôïc thoï sanh vôùi moät thaân hình töôùng maïo hoaøn toaøn,
khoâng moïi taät beänh. Nhöõng ngöôøi nöõ xaáu xa nhö theá,
neáu chaúng nhaøm chaùn thaân ñaøn baø, thì trong traêm ngaøn
muoân öùc ñôøi soáng, thöôøng ñöôïc laøm con gaùi vua cho ñeán
laøm vôï vua, laøm con gaùi nhaø quan quyeàn danh tieáng, thoï
sanh ñoan chaùnh, töôùng maïo hoaøn toaøn. Ñoù laø nhôø
chieâm ngöôõng leã baùi Boà taùt Ñòa Taïng maø ñöôïc phuùc nhö
vaäy.
Laïi nöõa, naøy Phoå Quaûng, neáu coù trai laønh, gaùi laønh
naøo maø naêng, tröôùc töôïng Boà taùt Ñòa Taïng, duøng muùa
94 ÑÒA TAÏNG MAÄT NGHÓA
toäi kích baùc, noùi xaáu, maø laõnh söï baùo öùng cöïc kyø naëng
neà ôû ñòa nguïc A Tyø.
Hieàn kieáp qua roài, chöøng aáy thoï sanh laøm quæ ñoùi.
Laïi traûi qua ngaøn kieáp thoï sanh laøm suùc sanh. Laïi traûi
qua ngaøn kieáp nöõa, môùi trôû laïi laøm ngöôøi. Phoûng coù
ñöôïc thaân ngöôøi ñi nöõa, vaãn laø ngöôøi ngheøo khoù, thaáp
1. Hieàn kieáp (Bhadra kalpa): Kieáp laø moät thôøi kyø, chia coù ñaïi
kieáp, trung kieáp, tieåu kieáp. Ñaây laø noùi thôøi kyø coù nhieàu
Phaät ra ñôøi.
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 95
heøn, caùc “caên” khoâng ñaày ñuû, bò nhieàu aùc nghieäp ñuùc
keát thaønh thaân, chaúng bao laâu laïi rôi trôû vaøo neûo aùc.
Bôûi côù, naøy Phoå Quaûng, gieøm cheâ nhöõng ngöôøi
cuùng döôøng Boà taùt Ñòa Taïng coøn gaët haùi söï baùo öùng nhö
theá; haø huoáng rieâng sanh aùc kieán huûy phaù söï cuùng
döôøng aáy.
Laïi nöõa, naøy Phoå Quaûng, neáu trong ñôøi vò lai coù keû
nam ngöôøi nöõ naøo laâu ngaøy chaày thaùng, naèm lieät giöôøng
lieät chieáu, muoán soáng khoâng ñöôïc maø muoán cheát cuõng
khoâng kham, hoaëc ñeâm naèm moäng thaáy aùc quæ hay thaân
nhaân hoï haøng, hoaëc chieâm bao thaáy ñi nôi nguy hieåm,
hoaëc meâ saûng moäng mò, cuøng ñi chôi vôùi quæ thaàn, ngaøy
thaùng laâu naêm thaønh lieät nhöôïc, trong giaác nguû keâu la
thaûm theâ, khoâng vui chuùt naøo, ñoù laø treân con ñöôøng
Nghieäp baùo, coøn ñöông caân nhaéc, chöa ñònh naëng nheï,
cho neân hoaëc chöa boû ñöôïc tuoåi thoï (cheát), hoaëc chöa
heát beänh. Ngöôøi nam keû nöõ maét phaøm khoâng phaân bieän
ñöôïc vieäc naøy. Gaëp tröôøng hôïp nhö theá, thì chæ neân ñeán
tröôùc töôïng chö Phaät, Boà taùt, lôùn tieáng ñoïc suoát kinh naøy
moät laàn, hoaëc laáy nhöõng vaät cuûa beänh nhaân meán nhaát,
hoaëc quaàn aùo, cuûa quí, vöôøn töôïc, nhaø cöûa, roài ñöùng
tröôùc beänh nhaân, to tieáng noùi raèng: “Chuùng toâi nay Moã,
Giaùp, vì ngöôøi beänh ñaây, xin tröôùc Kinh, Töôïng (chö
Phaät, Boà taùt) boû heát taát caû nhöõng vaät naøy ñeå hoaëc cuùng
döôøng Kinh, Töôïng, hoaëc taïo hình töôïng chö Phaät, Boà
taùt, hoaëc xaây chuøa thaùp, hoaëc cuùng daàu ñoát ñeøn, hoaëc boá
96 ÑÒA TAÏNG MAÄT NGHÓA
thí cho Thöôøng truù”. Baïch nhö vaäy ba laàn, laøm cho
ngöôøi beänh nghe bieát. Giaû söû thaàn thöùc cuûa ngöôøi beänh
ñaõ phaân taùn, thaäm chí hôi thôû ñaõ döùt, thì cöù hoaëc trong
moät ngaøy, hai ngaøy, ba ngaøy cho chí baûy ngaøy, to tieáng
ñoïc Kinh vaø baïch nhö treân, thì ngöôøi beänh, sau khi cheát,
bao nhieâu tai xöa toäi naëng cho ñeán toäi cöïc naëng ñaùng
vaøo ñòa nguïc Voâ giaùn, cuõng ñöôïc giaûi thoaùt maõi maõi, thoï
sanh veà choã naøo, thöôøng bieát ñôøi tröôùc cuûa mình. Haø
huoáng trai laønh gaùi toát töï tay vieát Kinh naøy, hoaëc baûo
ngöôøi cheùp, hoaëc töï mình ñaép veõ hình töôïng Boà taùt Ñòa
Taïng hay baûo ngöôøi ñaáp veõ, ñoái vôùi nhöõng ngöôøi nhö
theá naøy, quaû baùo lôïi laïc lôùn lao voâ cuøng.
Bôûi côù, naøy Phoå Quaûng, neáu thaáy coù ngöôøi ñoïc
tuïng kinh naøy, thaäm chí coù moät nieäm khen ngôïi Kinh
naøy, hoaëc cung kính Kinh naøy, oâng neân baèng traêm ngaøn
phöông tieän, khuyeán khích nhöõng ngöôøi aáy neân sieâng
caàn ñöøng thoaùi chí. Khuyeán khích nhö theá thì höôûng
ñöôïc, trong hieän taïi vaø vò lai, traêm ngaøn muoân öùc coâng
ñöùc nhieàu khoâng theå nghó baøn.
Laïi nöõa, naøy Phoå Quaûng, neáu trong ñôøi sau, coù
chuùng sanh naøo naèm nguû chieâm bao, thaáy caùc quæ thaàn,
thaäm chí thaáy nhöõng hình ngöôøi hoaëc ñau khoå, hoaëc
khoùc loùc, hoaëc laøm saàu naõo, than thôû, sôï seät, neân bieát ñoù
laø cha meï, anh em, chò em, vôï choàng, baø con cuûa moät
ñôøi, möôøi ñôøi, traêm ñôøi, ngaøn ñôøi trong quaù khöù, ñang ôû
trong neûo aùc, chöa ñöôïc ra khoûi vaø khoâng ñöôïc söùc
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 97
maïnh cuûa vieäc laøm phuùc ñöùc cöùu vôùt khoûi söï khoå naõo.
Hoï ñang mong tình coát nhuïc ñôøi xöa duøng nhieàu phöông
tieän giuùp hoï xa lìa neûo aùc.
Naøy Phoå Quaûng, ngöôi neân duøng thaàn löïc, khieán
baø con cuûa nhöõng ngöôøi toäi khoå aáy, ñeán tröôùc töôïng chö
Phaät, Boà taùt, heát loøng töï ñoïc Kinh naøy, hoaëc môøi ngöôøi
ñoïc, töø ba bieán cho ñeán baûy bieán. Ñöôïc nhö vaäy thì
nhöõng baø con ñang ôû trong neûo aùc, sau khi nghe ñuû soá
bieán Kinh roài, seõ ñöôïc giaûi thoaùt, (coøn ngöôøi soáng) thì
nhöõng moäng mò, trong giaác nguû cuõng khoâng trôû laïi nöõa.
Laïi nöõa, naøy Phoå Quaûng, neáu trong ñôøi vò lai, coù
nhöõng ngöôøi thaáp heøn, nhö haøng noâ tyø, nhöõng ngöôøi
khoâng coù töï do, thöùc tænh maø bieát nghieäp xöa cuûa mình
vaø bieát caàn phaûi saùm hoái, roài heát loøng chieâm ngöôõng leã
baùi hình töôïng Boà taùt Ñòa Taïng, thaäm chí lieân tieáp trong
baûy ngaøy, nieäm danh hieäu Boà taùt ñaày ñuû moät muoân laàn,
thì nhöõng ngöôøi aáy, sau khi heát baùo thaân naøy, seõ ñöôïc
trong ngaøn muoân ñôøi soáng, thöôøng sanh laøm ngöôøi cao
sang va khoâng traûi qua ba neûo döõ nöõa.
Laïi nöõa, naøy Phoå Quaûng, neáu trong ñôøi sau, taïi coõi
Dieâm Phuø Ñeà (theá giôùi naøy), baát luaän trong haøng töôùng
só, Baø la moân, ñaïi phuù gia, tieåu phuù gia, noùi toùm laø trong
caùc giai caáp keå luoân caû nhöõng chuûng toäc khaùc, neáu môùi
sanh con, hoaëc nam hoaëc nöõ maø sôùm bieát, trong baûy
ngaøy lieân tieáp, ñoïc tuïng Kinh khoù theå nghó baøn naøy, laïi
vì nhöõng ñöùa treû môùi sanh aáy maø nieäm danh hieäu Boà taùt
98 ÑÒA TAÏNG MAÄT NGHÓA
cho ñuû muoân laàn, thì nhöõng ñöùa treû aáy, neáu vì toäi tröôùc
maø coù söï baùo öùng tai öông, seõ ñöôïc giaûi thoaùt, an vui, deã
nuoâi, tuoåi thoï taêng theâm. Neáu nhöõng ñöùa treû aáy laø ngöôøi
nhôø phuùc ñöùc xöa maø taùi sanh, thì söï an vui vaø thoï meänh
cuûa chuùng seõ vì vieäc ñoïc Kinh, nieäm danh hieäu Boà taùt
maø taêng theâm leân.
Laïi nöõa, naøy Phoå Quaûng, neáu trong ñôøi vò lai,
chuùng sanh bieát raèng nhöõng ngaøy moàng moät, moàng taùm,
möôøi boán, raèm, möôøi taùm, hai möôi ba, hai möôi boán,
hai möôi taùm, hai möôi chín vaø ba möôi laø nhöõng ngaøy
caùc toäi ñöôïc qui taäp ñeå ñònh söï nheï naëng, vaø bieát raèng
chuùng sanh ôû coõi Dieâm phuø ñeà, moãi cöû chæ, moãi tö
töôûng, khoâng cöû chæ tö töôûng naøo laø khoâng gaây nghieäp,
laø khoâng toäi loãi, huoáng hoà buoâng lung saùt haïi, troäm caép,
taø daâm, noùi laùo, taïo traêm ngaøn thöù toäi. Bieát nhö vaäy roài,
nhaân möôøi ngaøy trai giôùi keå treân, ñeán tröôùc töôïng chö
Phaät, Boà taùt cuøng Hieàn Thaùnh, tuïng ñoïc Kinh naøy moät
bieán thì Ñoâng, Taây, Nam, Baéc, trong voøng moät traêm do
tuaàn, khoâng phaûi bò moät tai naïn naøo. Ñoàng thôøi, coøn laøm
cho nhöõng ngöôøi cuøng ôû moät nhaø, duø lôùn, duø nhoû, hieän
nay hay traêm ngaøn naêm trong vò lai, ñeàu ñöôïc vónh vieãn
xa lìa neûo aùc. Neáu trong möôøi ngaøy chay, moãi ngaøy ñoïc
ñöôïc moät bieán Kinh naøy, thì ngay ñôøi naøy, laøm cho
nhöõng ngöôøi trong nhaø khoûi caùc beänh hoaïn, tai hoïa, laïi
theâm aên maëc dö giaû.
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 99
Bôûi côù, naøy Phoå Quaûng, neân bieát Boà taùt Ñòa Taïng
coù traêm ngaøn muoân öùc thaàn löïc lôùn lao khoâng theå nghó
baøn, thöôøng laøm lôïi ích nhö vaäy. Chuùng sanh ôû coõi Dieâm
phuø ñeà, coù nhaân duyeân lôùn vôùi Boà taùt. Chuùng sanh Dieâm
phuø ñeà maø nghe ñöôïc danh hieäu cuûa Boà taùt, thaáy ñöôïc
töôïng cuûa Boà taùt, chæ nghe ñöôïc naêm ba chöõ, moät caâu,
moät keä cuûa Kinh naøy, thì trong hieän taïi ñöôïc söï an vui
lôùn lao hôn heát, coøn trong vò lai, traêm ngaøn muoân ñôøi
soáng, thöôøng ñöôïc laøm ngöôøi ñoan chaùnh, sanh vaøo nhaø
sang caû.
Luùc baáy giôø, Boà taùt Phoå Quaûng nghe Phaät ñeà cao
vaø khen ngôïi Boà taùt Ñòa Taïng xong roài, quì xuoáng chắp
tay baïch Phaät noùi raèng:
- Baïch Theá Toân, ñaõ laâu roài toâi bieát Boà taùt Ñòa Taïng
coù nhöõng thaàn löïc khoâng theå nghó baøn, vaø söùc maïnh cuûa
yù chí cöông quyeát (theä nguyeän). Vì muoán cho chuùng
sanh trong vò lai bieát söï lôïi ích cuûa thaàn löïc vaø theä
nguyeän aáy cho neân môùi kính hoûi Nhö Lai. Toâi cuùi xin
vaâng giöõ.
Baïch Theá Toân, neân ñaët cho Kinh naøy teân gì vaø xin
daïy chuùng toâi phaûi löu truyeàn theá naøo?
Phaät baûo Boà taùt Phoå Quaûng:
- Kinh naøy goàm coù ba teân: moät laø “Ñòa Taïng Boån
nguyeän” cuõng goïi laø “Ñòa Taïng Boån Haïnh” ñaây laø teân
thöù hai, laïi cuõng goïi laø “Ñòa Taïng Boån Theä löïc” ñaây laø
100 ÑÒA TAÏNG MAÄT NGHÓA
teân thöù ba. Bôûi töø nhieàu kieáp xa xöa ñeán nay, Boà taùt ñaõ
phaùt nguyeän roäng lôùn laø laøm lôïi ích chuùng sanh, vaäy caùc
oâng neân theo nguyeän aáy maø löu truyeàn Kinh naøy.
Boà taùt Phoå Quaûng nghe xong tin laõnh, chaáp tay
cung kænh, leã Phaät roài lui.
Maät nghóa:
Phaåm thöù saùu ghi nhöõng lôøi Phaät khen ngôïi Ñòa
Taïng.
Ñaùp laïi lôøi baïch cuûa Boà taùt Phoå Quaûng, ñöùc Theá
Toân ñaõ noùi veà söï phöôùc ñöùc laøm lôïi ích haøng Trôøi,
Ngöôøi cuûa Ñòa Taïng.
Phoå laø khaép cuøng (nhö noùi phoå bieán); Quaûng laø
roäng. Vaäy Phoå Quaûng hoûi coù nghóa laø: ñeå phoå bieán saâu
roäng nguyeân nhaân vaø keát quaû cuûa Taâm laøm lôïi ích trôøi
ngöôøi, phaûi noùi nhö theá naøo?
Ñöùc Phaät ñaõ traû lôøi caâu hoûi aáy baèng caùch vaïch ra
nhöõng keát quaû lôïi ích cuûa söï chieâm leã, taùn thaùn, nieäm
danh, cuùng döôøng Ñòa Taïng. Caùc haønh ñoäng naøy laø
nguyeân nhaân cuûa nhöõng lôïi ích noùi trong Kinh, nhö:
1. Taùn thaùn, leã baùi, luyeán moä danh hieäu cuûa Ñòa
Taïng thì vöôït khoûi ba möôi kieáp toäi loãi.
2. Chieâm ngöôõng leã baùi hình töôïng thì ñöôïc veà coõi
Thieân, khoâng sa trôû laïi neûo aùc.
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 101
3. Neáu laø ñaøn baø maø nhaøm chaùn thaân nöõ nhaân,
nhöõng xaáu xa, taät beänh cuûa nöõ nhi, muoán thoaùt khoûi
caûnh aáy, thì phaûi bieát chí taâm chieâm ngöôõng, leã baùi,
cuùng döôøng hình töôïng Ñòa Taïng.
4. Muoán ñöôïc quæ thaàn veä hoä, tieáng aùc khoâng loït
vaøo tai, neân taùn thaùn, cuùng döôøng hình töôïng Ñòa Taïng.
5. Ai thaáy ngöôøi khaùc taùn thaùn cuùng döôøng hình
töôïng Ñòa Taïng maø huûy baùng, cheâ cöôøi, ngöôøi aáy seõ ñoïa
vaøo nguïc A Tyø, chòu nhieàu cöïc khoå, coù thoï sanh, thì seõ
sanh vaøo ngaï quæ, suùc sanh, hay ngöôøi heøn haï, khoå sôû.
6. Ai ñau oám maø nghe hay töï ñoïc kinh Ñòa Taïng thì
sau khi cheát, ñöôïc giaûi thoaùt caùc troïng toäi cuûa kieáp
tröôùc.
7. Ai muoán ñöøng coøn thaáy vong linh cha meï, anh
em, baø con hieän veà trong giaác moäng keâu khoùc theâ thaûm
vì ñang bò toäi khoå, thì neân vì nhöõng vong linh aáy maø
tuïng töø ba ñeán baûy bieán Kinh Ñòa Taïng. Ngöôøi cheát seõ
ñöôïc giaûi thoaùt coøn ngöôøi ñoïc seõ heát chieâm bao.
8. Ai laâm vaøo caûnh haï tieän, toâi ñoøi, maát töï do nhö ôû
tuø bò giam chaúng haïn maø bieát saùm hoái toäi loãi thì seõ thoaùt
ly haï tieän veà sau ñöôïc sanh trong caûnh toân quí.
9. Ai coù con môùi sanh maø bieát ñoïc Kinh vaø nieäm
danh hieäu Ñòa Taïng thì ñöùa nhoû ñöôïc giaûi thoaùt nghieäp
baùo ñôøi tröôùc, an laïc, deã nuoâi, soáng laâu.
102 ÑÒA TAÏNG MAÄT NGHÓA
10. Toaøn gia ñình seõ xa lìa neûo aùc, khoâng tai naïn,
beänh hoaïn, côm aùo ñaày ñuû, neáu ngöôøi trong nhaø bieát,
trong möôøi ngaøy chay moãi thaùng, ñoïc tuïng Kinh Ñòa
Taïng.
Noùi toùm, bieát chieâm ngöôõng, leã baùi, nieäm danh
hieäu Ñòa Taïng, cuùng döôøng Ñòa Taïng, ñoïc Kinh Ñòa
Taïng thì ñöôïc nhöõng lôïi ích nhö vöøa keå. Ñöôïc caùc lôïi
ích nhö theá laø vì Ñòa Taïng coù oai thaàn, nghóa laø coù khaû
naêng huyeàn dieäu, laøm cho ngöôøi tin töôûng, kính troïng,
daùm hy sinh cho Ñòa Taïng (cuùng döôøng) vaø nghe ñöôïc
tieáng raên lôøi daïy cuûa Ñòa Taïng (tuïng Kinh) ñöôïc lìa khoå
höôûng vui, töø thaáp leân cao, heát aùc thaønh thieän.
Ñaõ noùi Ñòa Taïng laø Taâm, vaäy oai thaàn vöøa noùi laø
oai thaàn cuûa Taâm. Ai bieát quay veà vôùi Taâm, toân troïng
Taâm, nhôù töôûng ñeán Taâm, hy sinh taát caû cho Taâm, coá
nghe cho ñöôïc lôøi khuyeân baûo, daïy doã cuûa Taâm, ngöôøi
aáy nhaát ñònh seõ thu hoaïch ñöôïc nhöõng lôïi ích tinh thaàn
luoân caû vaät chaát.
Muoán trôû veà Taâm, phaûi laøm theá naøo?
1) Phaûi coù caùi muoán cöông quyeát: ñoù laø nghóa cuûa
“Ñòa Taïng boån nguyeän” (Loøng töï nguyeän vôùi loøng).
2) Phaûi thöïc haønh lôøi nguyeän cuûa mình ngay trong
Taâm: ñoù laø nghóa cuûa “Ñòa Taïng boån haïnh”.
3) Nhöng sôï nguyeän, haønh khoâng ñaày ñuû cöông
quyeát vaø deûo dai, cho neân phaûi töï mình theà vôùi mình,
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 103
theà moät caùch troïng ñaïi ñeå cho lôøi theà aáy trôû thaønh moät
söùc maïnh thuùc ñaåy mình, khi mình giaûi ñaõi löôøi bieáng.
Ñoù laø “Ñòa Taïng boån theä”
Caùi söï thaät, caùi chaân lyù trong lôøi Phaät daïy xuyeân
qua caâu chuyeän Boà taùt Ñòa Taïng, vôùi Ñòa nguïc thieát vi
laø nhö vaäy. Do ñaây, Boà taùt Phoå Quaûng môùi hoûi: Kinh
naøy teân gì, vôùi nghóa: söï thaät trong caâu chuyeän naøy laø
nhö theá naøo?
Neân hieåu nhöõng vieäc chieâm leã, nieäm danh cuùng
döôøng, tuïng kinh ñeàu laø nhöõng phöông tieän beà ngoaøi
duøng laøm nhòp caàu Tònh Ñònh, Xaû Ly ñeå con ngöôøi
höôùng noäi, quay laïi vôùi Taâm. Bôûi vaäy laøm nhöõng vieäc
treân maø thieáu caùi “chí taâm” thì khoâng coù keát quaû gì.
104 ÑÒA TAÏNG MAÄT NGHÓA
PHAÅM VII
Luùc baáy giôø, Boà taùt Ñòa Taïng baïch Phaät noùi:
- Baïch Theá Toân, toâi quan saùt thaáy chuùng sanh coõi
Dieâm phuø ñeà, trong moãi tö töôûng, khoâng vieäc naøo laø
chaúng toäi loãi. Vì vaäy, daàu gaëp nhöõng tröôøng hôïp coù lôïi
cho ñieàu laønh, phaàn nhieàu hay ñeå cho caùi taâm quyeát laøm
laønh tröôùc kia thoaùi lui, coøn gaëp duyeân aùc, thì loøng nghó
vieäc aùc luùc luùc taêng theâm. Boïn ngöôøi aáy chaúng khaùc keû
vaùc ñaù naëng ñi treân ñaát buøn laày, caøng khoán ñoán caøng
thaáy naëng, ñoâi chaân theâm luùn saâu. Neáu keû aáy gaëp ñöôïc
baïn laønh, thay hoï chia seû hoaëc laõnh gaùnh heát gaùnh naëng,
thì baïn laønh aáy phaûi laø ngöôøi coù nhieàu söùc maïnh. Chaúng
nhöõng gaùnh thay maø baïn laønh aáy laïi coøn dìu ñôõ vaø laïi
khuyeân ngöôøi gaùnh naëng neân vöõng chaân, roài khi ñeán ñaát
baèng, khuyeân neân tu tænh maø ñöøng trôû laïi ñi treân con
ñöôøng nguy hieåm nöõa.
Theá Toân, chuùng sanh quen thoùi laøm aùc, luoân luoân
baét töø choã aùc maûy muùn maø ñi tôùi choã aùc khoâng löôøng.
Khi nhöõng chuùng sanh coù thoùi quen laøm aùc nhö theá saép
cheát, thì ngöôøi trong thaân quyeán baát luaän nam nöõ, neân vì
ngöôøi saép cheát maø laøm vieäc phuùc ñöùc, ñeå nhö cung caáp
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 105
loä phí cho hoï. Vieäc phuùc ñöùc aáy laø: hoaëc treo phan caùi,
cuùng daàu cuùng ñeøn, hoaëc tuïng ñoïc Kinh quí, hoaëc cuùng
döôøng töôïng Phaät, luoân caû vieäc nieäm danh hieäu chö
Phaät, Boà taùt vaø Bích chi Phaät, laøm sao cho moät teân, moät
hieäu loït ñöôïc vaøo loã tai cuûa ngöôøi saép cheát hay thaàn
thöùc cuûa hoï nghe ñöôïc (neáu ñaõ cheát roài). Cöù theo aùc
nghieäp ñaõ taïo vaø quaû baùo phaûi caûm chòu, ngöôøi saép cheát
phaûi sa vaøo ba neûo döõ (ñòa nguïc, ngaï quæ, suùc sanh),
nhöng nhôø quyeán thuoäc gieo nhöõng nhaân laønh saïch keå
treân, bao nhieâu toäi loãi ñeàu ñöôïc tieâu dieät. Neáu sau khi
ngöôøi aáy cheát roài thaân quyeán coøn, trong voøng 49 ngaøy,
roäng laøm ñieàu thieän vì ngöôøi cheát, thì coù theå laøm cho
ngöôøi naøy vónh vieãn xa lìa ba neûo aùc, ñöôïc sanh laøm
ngöôøi, hay leân trôøi, höôûng nhieàu vui söôùng, coøn quyeán
thuoäc coøn soáng ñöôïc khoâng bieát bao nhieâu laø lôïi ích.
Bôûi caùc leõ treân, hoâm nay tröôùc Phaät cuøng Thieân,
Long taùm chuùng, haøng Ngöôøi, Trôøi, toâi coù lôøi khuyeân
chuùng sanh coõi Dieâm phuø ñeà trong ngaøy laâm chung (cuûa
ngöôøi thaân), chaúng neân gieát choùc cuøng taïo duyeân aùc
cuùng teá quæ thaàn, caàu xin ma quaùi. Taïi sao vaäy? Taïi vì
gieát choùc vaø cuùng teá nhö theá khoâng ñem laïi cho vong
linh ngöôøi cheát maûy may lôïi ích naøo, maø chæ keát theâm
toäi duyeân laøm saâu naëng maø thoâi. Giaû nhö trong ñôøi veà
sau, hoaëc trong ñôøi naøy vì nhôø ñöôïc moät phaàn naøo trong
saïch, ñaùng ñöôïc sanh vaøo haøng Trôøi, Ngöôøi, nhöng vì
khi cheát quyeán thuoäc laïi gaây nhaân aùc, thì ngöôøi maïng
106 ÑÒA TAÏNG MAÄT NGHÓA
chung phaûi lieân luïy chòu söï tai öông, bò ñem ra xeùt xöû
maø chaäm sanh veà nôi thieän. Ñoái vôùi ngöôøi laønh coøn theá,
haø huoáng ñoái vôùi ngöôøi luùc sanh tieàn chöa töøng coù moät
reã laønh coûn con naøo, vaø nhö vaäy thì moãi ngöôøi phaûi theo
nghieäp mình maø töï laõnh moät trong ba neûo aùc. Laøm sao
nhaãn taâm taêng theâm nghieäp aùc cho baø con cuûa
mình? Thí duï coù moät ngöôøi töø xa ñeán, vai gaùnh traêm caân
laïi theâm ba ngaøy heát löông, gaëp ngöôøi haøng xoùm baét
vaùc theâm moät ít vaät, thì caùi khoán khoå cuûa ngöôøi gaùnh
naëng coù phaûi naëng neà theâm leân khoâng?
Theá Toân, quaùn saùt chuùng sanh coõi Dieâm phuø ñeà,
toâi thaáy neáu hoï naêng theo lôøi Phaät daïy, chæ laøm vieäc
laønh baèng sôïi loâng, gioït nöôùc, hoät caùt, hoät buïi, thì hoï töï
ñöôïc söï lôïi ích.
Luùc Boà taùt Ñòa Taïng noùi maáy lôøi aáy, trong hoäi coù
moät tröôûng giaû teân laø Ñaïi Bieän, laø ngöôøi töø laâu xöa ñaõ
chöùng “Voâ sinh”, hoùa ñoä chuùng sanh trong möôøi
phöông, nay hieän thaân tröôûng giaû. Ñaïi Bieän chaáp tay
cung kính hoûi Boà taùt Ñòa Taïng:
- Baïch Boà taùt, ôû coõi Nam Dieâm Phuø Ñeà, chuùng
sanh naøo cheát roài maø thaân quyeán lôùn nhoû vì hoï laøm
nhieàu coâng ñöùc cho ñeán thieát leã trai Taêng, taïo nhieàu
nhaân laønh, vaäy ngöôøi cheát coù ñöôïc nhieàu lôïi ích cuøng
ñöôïc giaûi thoaùt khoâng?
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 107
laø ngöôøi phaïm naêm toäi Voâ giaùn (toäi troïng), thì phaûi sa
vaøo ñòa nguïc ngaøn kieáp, muoân kieáp, chòu nhieàu khoå naõo
vónh vieãn.
Laïi nöõa, naøy Tröôûng giaû, neáu quyeán thuoäc coát nhuïc
vì ngöôøi toäi loãi maø laøm leã trai Taêng, tö trôï nghieäp ñaïo
cuûa hoï, sau luùc hoï maïng chung, thì luùc thieát leã chöa
xong cuøng luùc ñang laøm leã, chôù ñem nöôùc gaïo, laù rau,
vöùt döôùi ñaát, coøn caùc thöùc aên, neáu chöa daâng leân Phaät
vaø chö Taêng, thì chôù neân aên tröôùc. Traùi lôøi maø aên, cuøng
chaúng tinh saïch aân caàn, thì ngöôøi cheát khoâng höôûng
ñöôïc phuùc luïc cöùu baït naøo caû. Neáu tinh caàn, giöõ gìn
trong saïch trong vieäc daâng cuùng Phaät Taêng, thì ngöôøi
cheát, trong baûy phaàn phuùc ñöùc, höôûng ñöôïc moät phaàn.
Bôûi côù, naøy Tröôûng giaû, chuùng sanh Dieâm Phuø,
neáu naêng vì cha meï, baø con maïng chung, thieát leã trai
Taêng cuùng döôøng, heát loøng caàu khaån, thì ñoâi ñaøng, keû
soáng ngöôøi cheát ñeàu ñöôïc lôïi ích”.
Luùc Boà taùt Ñòa Taïng noùi maáy lôøi naøy, taïi cung trôøi
Ñao Lôïi, coù traêm ngaøn muoân öùc na do tha quæ thaàn coõi
Dieâm phuø phaùt taâm Boà ñeà voâ löôïng.
Tröôûng giaû Ñaïi Bieän vui möøng, nhaän laõnh lôøi daïy
cuûa Boà taùt Ñòa Taïng, laøm leã roài lui.
Maät nghóa:
“Lôïi ích toàn vong” coù nghóa laø keû coøn ngöôøi cheát
ñeàu ñöôïc lôïi ích.
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 109
Phaåm thöù baûy naøy chia laøm hai phaàn. Phaàn thöù
nhaát noùi veà boån phaän cuûa ngöôøi soáng ñoái vôùi thaân nhaân
meänh chung. Nhöng khoâng phaûi Phaät daïy maø Boà taùt Ñòa
Taïng baïch. Vaäy chuùng ta coù theå hieåu: Cöù laáy taâm maø
suy xeùt thì thaáy caùi leõ ñöøng taïo theâm nghieäp laøm naëng
gaùnh cho ngöôøi quaù vaõng.
Heã laø chuùng sinh thì soáng trong voâ minh, khoâng
moät tö töôûng naøo maø khoâng traùi vôùi Chaân lyù (cöû taâm
ñoäng nieäm, voâ phi thò toäi). Vì vaäy cho neân, duø gaëp
duyeân laønh, phaùt taâm tu söûa, chaúng bao laâu roài cuõng
thoaùi lui, khoâng giöõ vöõng caùi nguyeän ban sô; traùi laïi,
gaëp dòp laøm aùc thì xuoâi theo maø laøm aùc caøng ngaøy caøng
nhieàu, chaúng khaùc ngöôøi gaùnh naëng maø ñi döôùi buøn laày,
caøng ñi caøng luùn.
Ngöôøi gaùnh naëng sa laày gaëp duyeân laønh laø ñöôïc
ngöôøi hoaëc chia xeû hoaëc thay mình maø gaùnh laïi dìu ñôõ
cho ra khoûi choã nguy. Moät khi khoûi nguy roài, ñöøng trôû
laïi choã buøn laày nöõa.
Ngöôøi laøm aùc gaëp duyeân laønh laø gaëp haøng baïn toát
chæ vieäc tu haønh, roài cuõng phaûi nhö ngöôøi gaùnh naëng maø
ñöøng trôû laïi loái cuõ nöõa.
Ñeán luùc gaàn cheát neáu ngöôøi aùc tröôùc khoâng gaëp
duyeân may nhö noùi ôû treân, thì thaân quyeán phaûi coá taïo
phuùc ñeå laøm nheï gaùnh nghieäp baùo cuûa keû laâm chung.
110 ÑÒA TAÏNG MAÄT NGHÓA
Sau khi ngöôøi aùc cheát, neáu muoán hoï nheï gaùnh nöõa,
thì neân thieát leã trai Taêng, tuïng Kinh, ñeå thaàn hoàn hoï
nghe lôøi Phaät maø caûi hoái, chôù ñöøng gieát traâu moå lôïn
cuùng teá, khieán cho gaùnh nghieäp baùo cuûa hoï ñaõ naëng laïi
naëng theâm, chaúng khaùc ngöôøi ñi xa, haønh lyù naëng neà laïi
theâm tuyeät thöïc maø phaûi gaùnh theâm moät ít vaät nöõa.
Nhöõng leõ treân ñaây, noùi ra raát deã hieåu deã nhaän.
Nhöng phaûi laø Ñòa Taïng Boà taùt môùi noùi roõ ñöôïc, nghóa
laø phaûi nhöõng ngöôøi coù Taâm saùng suoát (minh chaâu) vaø
cöông quyeát giaûi thoaùt (kim tích) môùi noùi ñöôïc. Do ñaây
maø Kinh ñaët vaøo mieäng Boà taùt Ñòa Taïng, töôïng tröng
cho taâm aáy, nhöõng lôøi vöøa toùm taét laïi.
Phaàn thöù hai laø caâu chuyeän ñoái ñaùp giöõa Tröôûng
giaû Ñaïi Bieän vaø Boà taùt Ñòa Taïng.
Ñaïi bieän laø bieän luaän roäng ra theâm thoâng nghóa lyù.
Vaø ñieåm ñem ra bieän luaän ôû ñaây laø: Vì ngöôøi cheát maø tu
caùc coâng ñöùc, ngöôøi cheát seõ ñöôïc lôïi ích gì vaø coù ñöôïc
giaûi thoaùt khoâng?
Sau ñaây laø lôøi ñaùp:
Ngöôøi aùc luùc saép maïng chung maø nghe ñöôïc danh
hieäu cuûa Phaät, cuûa Boà taùt, thì ñöôïc giaûi thoaùt.
Cheát roài maø thaân nhaân laøm vieäc phuùc ñöùc thì ngöôøi
cheát cuõng höôûng nhöng trong 7 phaàn coù moät, coøn 6 phaàn
veà ngöôøi soáng. ÔÛ ñaây, phaûi chaêng yù Phaät muoán daïy
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 111
kheùo ngöôøi soáng neân lo tu boài coâng ñöùc, vì neáu ñôïi ñeán
cheát môùi höôûng coâng ñöùc cuûa thaân nhaân, thì chaúng coù
bao nhieâu.
Tuy trong 7 phaàn höôûng ñöôïc coù 1, söï höôûng thoï
naøy coøn tuøy taâm chí thaønh chæ khaån cuûa quyeán thuoäc.
Vì ngöôøi cheát maø laøm vieäc phuùc ñöùc, ngöôøi cheát
höôûng maø keû soáng cuõng höôûng, cho neân goïi laø lôïi ích
toàn vong.
112 ÑÒA TAÏNG MAÄT NGHÓA
PHAÅM VIII
Luùc baáy giôø, trong nuùi Thieát vi, coù voâ löôïng vua
quæ vaø vua Dieâm La ñoàng leân cung trôøi Ñao Lôïi, ñeán
choã ñöùc Phaät ôû. Caùc vua quæ aáy teân laø: AÙc Ñoäc Quæ
vöông, Ña AÙc Quæ vöông, Ñaïi Traùnh Quæ vöông, Baïch
Hoå Quæ vöông, Huyeát Hoå Quæ vöông, Xích Hoå Quæ
vöông, Taùn Öông Quæ vöông, Phi Thaân Quæ vöông, Ñieän
Quang Quæ vöông, Lang Nha Quæ vöông, Ñaïm Thuù Quæ
vöông, Phuï Thaïch Quæ vöông, Chuû Hao Quæ vöông, Chuû
Hoïa Quæ vöông, Chuû Phöôùc Quæ vöông, Chuû Thöïc Quæ
vöông, Chuû Taøi Quæ vöông, Chuû Suùc Quæ vöông, Chuû
Caàm Quæ vöông, Chuû Thuù Quæ vöông, Chuû Mî Quæ
vöông, Chuû Saûn Quæ vöông, Chuû Maïng Quæ vöông, Chuû
Taät Quæ vöông, Chuû HieåM Quæ vöông, Tam Muïc Quæ
vöông, Töù Muïc Quæ vöông, Nguõ Muïc Quæ vöông, Kyø Lôïi
thaát vöông, Ñaïi Kyø Lôïi thaát vöông, Kyø Lôïi xoa vöông,
Ñaïi Kyø Lôïi xoa vöông, A Na Tra vöông, Ñaïi A Na
Tra vöông.
Nhöõng ñaïi Quæ vöông nhö treân, moãi moãi cuøng traêm
ngaøn tieåu Quæ vöông, heát thaûy ñeàu ôû coõi Dieâm phuø ñeà,
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 113
moãi moãi ñeàu coù “sôû chaáp”, “sôû truï”. Caùc Quæ vöông aáy
cuøng vua Dieâm La, nöông oai thaàn cuûa Phaät vaø söùc
maïnh cuûa Boà taùt Ñòa Taïng, ñoàng ñeán cung trôøi Ñao Lôïi
ñöùng qua moät beân.
Luùc aáy, vua Dieâm La, quì goái chaáp tay, baïch Phaät
noùi raèng:
- Theá Toân! Toâi hoâm nay, cuøng caùc vua quæ, nhôø
oai thaàn cuûa Phaät vaø söùc maïnh cuûa Boà taùt Ñòa Taïng,
môùi ñeán ñöôïc cung trôøi Ñao Lôïi naøy, vaø cuõng vì chuùng
toâi ñaõ gaët ñöôïc lôïi laønh vaäy. Toâi hoâm nay coù ñieàu nghi
nhoû, daùm hoûi Theá Toân töø bi giaûi noùi cho chuùng toâi
nghe.
Phaät noùi vôùi vua Dieâm la:
- OÂng haõy noùi ñi, toâi seõ vì oâng maø noùi.
Luùc baáy giôø, vua Dieâm la chieâm ngöôõng leã baùi ñöùc
Theá Toân, cuøng quay laïi ngoù Boà taùt Ñòa Taïng, roài baïch
Phaät:
- Baïch Theá Toân, toâi xeùt thaáy Boà taùt Ñòa Taïng, taïi
saùu ñöôøng luaân hoài, duøng traêm ngaøn phöông tieän cöùu ñoä
chuùng sanh toäi khoå, khoâng töø moûi meät. Thaät Ñòa Taïng
Boà taùt coù nhöõng thaàn thoâng khoâng theå nghó baøn vaäy.
Theá maø caùc chuùng sanh thoaùt khoûi toäi baùo khoâng bao
laâu, laïi sa vaøo neûo aùc. Baïch Theá Toân, Boà taùt Ñòa Taïng
coù thaàn löïc cöùu ñoä khoâng theå nghó baøn nhö theá, taïi sao
chuùng sanh khoâng döøng böôùc ôû yeân treân ñöôøng laønh,
114 ÑÒA TAÏNG MAÄT NGHÓA
vónh vieãn naém laáy söï giaûi thoaùt? Cuùi xin Theá Toân giaûi
noùi cho toâi nghe.
Phaät baûo vua Dieâm la:
- Chuùng sanh coõi Nam Dieâm Phuø Ñeà, cöùng ñaàu
cöùng coå, khoù daïy khoù söûa. Trong traêm ngaøn kieáp, Boà taùt
Ñòa Taïng haèng lo cöùu nhoå toäi khoå cho nhöõng chuùng sanh
aáy ñeå chuùng sôùm ñöôïc giaûi thoaùt. Thaäm chí nhöõng keû vì
toäi baùo sa vaøo neûo aùc lôùn, Boà taùt cuõng duøng söùc phöông
tieän, nhoå taän goác reã nghieäp duyeân, khieán chuùng tænh
thöùc maø bieát nhöõng vieäc cuûa caùc ñôøi tröôùc. Chính vì
chuùng sanh Dieâm Phuø thoùi aùc keát hôïp naëng neà cho neân
môùi coù vieäc heát ra roài laïi vaøo, ra vaøo quay moøng, laøm
cho Boà taùt phaûi meät lo, traûi qua nhieàu kieáp, môùi ñoä thoaùt
ñöôïc. Thí duï nhö coù ngöôøi laàm ñöôøng veà nhaø, ñi vaøo
moät con ñöôøng nguy hieåm, nôi aáy coù naøo quæ daï xoa,
naøo coïp, soùi, sö töû, raén rít, boï caïp. Trong con ñöôøng
nguy hieåm aáy, ngöôøi laïc ñöôøng kia khoâng bao laâu aét seõ
ngoä ñoäc. Coù moät ngöôøi hieåu bieát nhieàu phaùp thuaät laï, coù
theå tröø quæ giaûi ñoäc, chôït gaëp ngöôøi laàm ñöôøng trong luùc
ngöôøi naøy muoán saán böôùc vaøo neûo hieåm. OÂng ta beøn
keâu noùi: “Baùc kia ôi! Laøm gì maø ñi vaøo ñöôøng aáy? Baùc
coù pheùp thuaät naøo tröø ñöôïc caùc thöù ñoäc maø laïi daùm ñi
vaøo ñoù?”
Ngöôøi laàm ñöôøng, boãng nghe lôøi hoûi, môùi hay laø
mình saép ñi vaøo con ñöôøng nguy hieåm, beøn laäp töùc lui
böôùc ñeå ra khoûi choán aáy. Khaùch saùng bieát lieàn naém tay
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 115
ngöôøi laàm ñöôøng daãn ra khoûi nôi nguy hieåm ñeå khoûi bò
haïi, thaäm chí coøn ñöa ñeán ñöôøng toát ñeå ñöôïc bình an,
vui söôùng, vaø noùi raèng: “Naøy oâng baïn meâ muoäi ôi! Töø
nay veà sau, ñöøng ñi treân con ñöôøng aáy nöõa nheù! Ñi vaøo
ñaáy thì khoù maø ra khoûi, laïi con toån thaát taùnh maïng nöõa”.
Ngöôøi laàm ñöôøng nghe daën, loøng heát söùc caûm ñoäng. Luùc
töø giaõ nhau, khaùch saùng bieát laïi daën: “Coù thaáy ngöôøi
quen bieát, thaân quyeán cuøng keû ñi ñöôøng, baát luaän nam
nöõ, anh neân baùo cho hoï bieát raèng trong ñöôøng aáy coù
nhieàu aùc ñoäc, coù theå laøm maát taùnh maïng, ñeå hoï khoûi töï
chuoát caùi cheát”.
Bôûi Boà taùt Ñòa Taïng ñaày ñöùc ñaïi töø bi, cho neân Boà
taùt cöùu nhoå toäi khoå cho chuùng sanh, mong cho chuùng
sanh ñöôïc sanh veà coõi Nhaân, Thieân, höôûng söï sung
söôùng huyeàn dieäu. Chuùng sanh naøo bieát raèng ñi treân con
ñöôøng aùc nghieäp laø khoå, thì khi thoaùt khoûi neûo aáy, vónh
vieãn khoâng trôû laïi. Cuõng nhö keû laàm ñöôøng, vaøo nôi
nguy hieåm, gaëp ngöôøi saùng bieát, daét daãn ra khoûi, vónh
vieãn khoâng vaøo trôû laïi, roài khi gaëp ngöôøi khaùc, laïi
khuyeân ngöôøi chôù beùn maûng nôi aáy. Töï nhieân maø lìa caùi
nguyeân nhaân meâ muoäi laïc ñöôøng, roài khoâng coøn trôû laïi
nöõa. Neáu coøn trôû laïi ñi treân con ñöôøng aáy laø coøn meâ
laàm, chaúng thöùc tænh vieäc ñaõ qua, queân maát con ñöôøng
hieåm ñaõ phaûi sa vaøo hoaëc caùi naïn gaàn maát taùnh maïng.
Nhöõng chuùng sanh ñaõ rôi vaøo neûo aùc, neáu ñaõ ñöôïc sanh
veà coõi Nhaân Thieân maø coøn trôû laïi ñöôøng aùc, nghieäp
116 ÑÒA TAÏNG MAÄT NGHÓA
chöôùng naëng neà, thì phaûi ôû ñòa nguïc maõi khoâng luùc naøo
ra khoûi.
Luùc baáy giôø, vua quæ AÙc Ñoäc, chaáp tay cung kính
baïch Phaät:
- Baïch Theá Toân, chuùng toâi, vua quæ, ñoâng khoâng
theå bieát soá, taïi coõi Dieâm phuø, hoaëc laøm lôïi ích, hoaëc laøm
toån haïi loaøi ngöôøi, khoâng vieäc laøm cuûa quæ vöông naøo
gioáng quæ vöông naøo. Nhöng vì nghieäp baùo sai söû cho
neân doøng hoï toâi môùi ñi khaép theá giôùi nhieàu döõ ít laønh. Ñi
qua saân nhaø ngöôøi, hoaëc thaønh, aáp, xoùm laøng, traïi vöôøn,
buoàng, nhaø, gaëp ñaøn oâng, ñaøn baø naøo laøm ñöôïc moät vieäc
laønh baèng ñöôøng tô keõ toùc, cho ñeán treo moät laù phan,
moät baûo caùi, daâng moät caây höông con, duøng moät ñoùa
hoa nhoû cuùng döôøng töôïng Phaät vaø Boà taùt, hoaëc ñoïc
tuïng Kinh quí, ñoát höông cuùng döôøng moät baøi keä, chuùng
vua quæ chuùng toâi kính leã nhöõng ngöôøi aáy nhö kính leã
chö Phaät trong ba ñôøi hieän taïi, vò lai vaø quaù khöù. Chuùng
toâi coøn ra leänh cho caùc quæ nhoû, moãi quæ ñeàu coù söùc
maïnh lôùn, cuøng caùc thaàn thoå ñòa che chôû cho nhöõng
ngöôøi aáy, chaúng cho vieäc döõ, tai naïn, beänh ngaët, beänh
thình lình vaø nhöõng vieäc khoâng vöøa yù ñeán gaàn nhaø hoï ôû,
ñöøng noùi laø vaøo cöûa.
Phaät khen vua quæ:
- Hay laém! Hay laém! Chuùng ngöôi vaø caùc vua
Dieâm La maø naêng uûng hoä nhöõng trai laønh, gaùi laønh nhö
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 117
vaäy thì ta seõ ra leänh cho Phaïm vöông, Ñeá Thích che chôû
caùc ngöôi.
Luùc Phaät noùi maáy lôøi naøy, trong hoäi coù moät vua quæ
teân laø Chuû maïng (chuû maïng soáng) baïch Phaät raèng:
- Theá Toân, nghieäp duyeân caên baûn cuûa toâi laø laøm
chuû maïng soáng cuûa loaøi ngöôøi ôû coõi Dieâm Phuø Ñeà, giôø
sanh, giôø cheát cuûa loaøi ngöôøi ñeàu do toâi ñònh ñoaït. Ai
theo ñuùng lôøi nguyeän caên baûn cuûa toâi thì ñöôïc lôïi ích
lôùn. Nhöng taïi vì chuùng sanh khoâng thaàm hieåu ñöôïc yù
toâi cho neân töï laøm cho luùc sanh cuõng nhö khi cheát ñeàu
khoâng ñöôïc an. Taïi sao theá? Ngöôøi coõi Dieâm Phuø naøy,
luùc môùi sanh ra, baát luaän trai gaùi, hoaëc luùc saép sanh, chæ
neân laøm vieäc laønh ñeå theâm söï lôïi ích cho nhaø cöûa vaø
khieán cho thoå ñòa vui möøng khoân xieát, uûng hoä caû meï laãn
con ñöôïc nhieàu an vui vaø laøm lôïi ích cho baø con. Hoaëc
khi sanh con roài, chôù neân saùt haïi (thuù vaät) ñeå laáy phaàn
ngon töôi cung caáp cho ngöôøi meï, cuõng chôù neân môøi baø
con ñoâng ñaûo, röôïu thòt khoaûn ñaõi, ñôøn ca xöôùng haùt maø
laøm cho meï con chaúng ñaëng an vui. Taïi sao vaäy? Vì luùc
sanh saûn khoù khaên, coù voâ soá quæ aùc vaø ma quæ chöïc aên
huyeát ñoû. Do ñaây toâi môùi sôùm ra leänh cho caùc thaàn trong
nhaø, trong cuoäc ñaát, baûo hoä ngöôøi meï vaø ñöùa treû môùi
sanh cho ñöôïc an vui vaø lôïi ích. Nhöõng ngöôøi aáy, ñöôïc
an vui nhö theá, thì neân laøm phöôùc laøm laønh ñaùp ôn thoå
ñòa. Traùi laïi, neáu saùt haïi thuù vaät, tuï hoäi baø con cheø cheùn
118 ÑÒA TAÏNG MAÄT NGHÓA
thì ñoù laø töï mình gaây toäi loãi phaûi töï chòu tai öông, meï
con ñöùa treû sô sanh phaûi coù ñieàu toån haïi.
Laïi nöõa, ñoái vôùi ngöôøi coõi Dieâm Phuø baát luaän hieàn
döõ, heã hoï ñeán luùc saép cheát, toâi ñeàu muoán cho hoï, sau khi
cheát roài, khoâng sa vaøo neûo aùc. Neáu laø ngöôøi ñaõ töï tu caên
laønh, thì söùc cöùu ñoä cuûa toâi ñöôïc taêng theâm bieát bao.
Daàu laø ngöôøi laøm laønh cuûa coõi Dieâm Phuø Ñeà, ñeán
giôø maïng chung, coøn coù traêm ngaøn quæ thaàn cuûa neûo aùc,
hoaëc bieán laøm cha meï, hoaëc bieán laøm baø con, daét daãn
vong linh ngöôøi cheát vaøo nôi neûo aùc. Ngöôøi laønh maø coøn
bò daét daãn nhö theá haø huoáng ngöôøi luùc soáng voán quen
laøm aùc.
Baïch Theá Toân, keû nam ngöôøi nöõ coõi Dieâm Phuø Ñeà,
khi giôø cheát saép ñeán, thaàn thöùc meâ muoäi, chaúng phaân
bieät ñöôïc thieän aùc, coøn maét tai thì khoâng coøn nghe thaáy
nöõa. Baø con luùc aáy neân thieát leã cuùng döôøng lôùn lao, ñoïc
tuïng Kinh baùu, nieäm danh hieäu chö Phaät, Boà taùt. Taïo
ñöôïc thieän duyeân naøy thì laøm cho vong linh xa lìa aùc
ñaïo ñöôïc, caùc ma, quæ, thaàn, ñeàu phaûi thoaùi lui vaø giaûi
taùn.
Baïch Theá Toân, taát caû chuùng sanh, neáu luùc saép cheát
maø nghe ñöôïc moät danh hieäu Phaät, moät danh hieäu Boà
taùt, hoaëc nghe ñöôïc moät caâu, moät keä cuûa Kinh ñieån Ñaïi
thöøa, thì theo choã toâi xeùt thaáy, ngoaïi tröø 5 toäi troïng, ñeàu
ñöôïc giaûi thoaùt caùc aùc nghieäp nhoû maø leõ ra phaûi laøm cho
hoï sa ñoïa vaøo aùc ñaïo.
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 119
laøm sao nghó baøn cho ñöôïc. Nhöõng haøng Trôøi, Ngöôøi
ñöôïc Quæ vöông ñoä ñoâng cuõng khoâng bieát bao nhieâu maø
noùi.
Maät nghóa:
“Dieâm La vöông chuùng taùn thaùn” nghóa laø: Caùc
vua coõi Dieâm La (aâm phuû) khen ngôïi. Khen ngôïi ai,
khen ngôïi ñieàu gì? Khen ngôïi ngöôøi laøm laønh, ngöôøi
bieát cuùng döôøng Phaät baûo, Phaùp baûo.
Nhöõng Quæ vöông (vua quæ) noùi trong phaàn ñaàu
phaåm thöù taùm, khoâng phaûi nhöõng ma quæ tin töôûng ôû theá
gian, maø laø nhöõng tö töôûng, yù nieäm cuûa chuùng ta, hay
noùi cho ñuùng laø cuûa nhöõng chuùng sanh soáng trong ñen
toái cuûa ngu doát ñaïo lyù (voâ minh) maø Kinh ví nhö ñòa
nguïc trong nuùi Thieát Vi. Toaøn nhöõng tö töôûng, yù nieäm
cuûa moät ngöôøi hôïp thaønh taâm cuûa ngöôøi aáy. Taâm ai aùc
ñoäc laø ngöôøi aáy coù AÙc ñoäc Quæ vöông, taâm ai coù nhieàu
aùc laø Ña aùc Quæ vöông, taâm ai hay tranh chaáp laø coù Ñaïi
traùnh Quæ vöông, taâm ai muoán aên töôi nuoát soáng keû
nghòch keû thuø cuûa mình, laø coù Baïch hoå, coù Huyeát hoå Quæ
vöông. Taâm ai öa xaâu xeù, laø coù Lang nha Quæ vöông
(Quæ vöông coù raêng cuûa choù soùi); taâm ai chæ nghó ñeán
vieäc aên uoáng, laø coù Chuû thöïc Quæ vöông; taâm ai chæ
höôùng veà choã tieàn baïc, laø coù Chuû taøi Quæ vöông; taâm ai
hay theøm, hay tìm ngoù, laø coù con quæ ba maét, boán maét
trong loøng (Tam muïc, Töù muïc Quæ vöông)...
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 121
laøm aùc laøm sai. Bôûi leõ naøy, Boà taùt Ñòa Taïng phaûi daøy
coâng hoùa ñoä nhieàu kieáp môùi giaûi thoaùt ñöôïc. Nghóa laø
chuùng sanh phaûi töï mình cöông quyeát giaûi thoaùt vaø tu
haønh nhieàu ñôøi nhieàu kieáp môùi coù keát quaû.
Trong thí duï ngöôøi laïc ñöôøng, ngöôøi naøy tieâu bieåu
cho chuùng sanh laïc loái, leõ phaûi ñi treân con ñöôøng eâm
ñeïp cuûa thieän nghieäp laïi laàm vaøo neûo aùc, coù nhieàu ñoäc
haïi. Gaëp haøng tri thöùc (ngöôøi bieát ñaïo lyù, saùng suoát,
hoaëc thaày, hoaëc baïn, hoaëc kinh, hoaëc saùch) chæ cho thaáy
nhöõng ñoäc haïi aáy thì neân theo söï dìu daét saùng suoát cuûa
tri thöùc maø ra khoûi meâ ñoà, ñöøng taùi nhaäp maø bò haïi.
Chaúng nhöõng theá, moät khi ra khoûi choã nguy, neân ngaên
baûo nhöõng ngöôøi khaùc, quen bieát cuõng nhö khoâng quen
bieát, ñöøng ñeå hoï laàm laãn nhö mình tröôùc kia.
Ra khoûi ñöôøng nguy maø coøn trôû laïi roài taät naøo
nghieäp naáy, voâ minh theâm saâu daøy thì khoù maø ra khoûi söï
haéc aùm naøy.
Nhöng tö töôûng, yù nieäm cuûa chuùng ta ñaâu coù coá
ñònh laø thieän hay laø aùc. Tuøy ta maø nhöõng quæ laøm haïi seõ
trôû thaønh nhöõng quæ uûng hoä. Noùi moät caùch khaùc, tuøy ta
maø nhöõng tö töôûng, yù nieäm cuûa chuùng ta, tröôùc döõ ñoäc,
sau trôû neân hieàn laønh, khoâng chieâu hoïa maø goïi söï phöôùc
ñöùc ñeán vôùi ta. Tuøy ôû choã chuùng ta quaøy veà vôùi caùi
Thieän, vôùi ñaïo ñöùc: chæ laøm ñöôïc moät vieäc laønh baèng sôïi
tô sôïi toùc, chæ bieát ñoát moät caây höông nhoû, chæ bieát cuùng
Phaät moät ñoùa hoa con, cuõng ñuû roài. Nhöng ñoù môùi laø
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 123
kính troïng Phaät baûo. Coøn phaûi bieát kính troïng Phaùp baûo,
laø ñoïc tuïng vaø kính troïng Kinh ñieån laø lôøi Phaät daïy, ñeå
bieát, ñeå hieåu maø theo ñoù tu haønh aên naên söûa loãi.
Laïi nöõa, ngöôøi ñôøi ai khoâng muoán “sanh thuaän töû
an”. Muoán ñöôïc nhö loøng, thì ñöøng laøm vieäc aùc ñoäc, gieát
gaø moå lôïn aên möøng ngaøy sanh, vì laøm nhö theá laø taïo
nghieäp aùc cho ñöùa treû môùi sanh. Khi cheát, cuõng ñöøng vaät
traâu ngaõ boø cuùng teá maø laøm naëng gaùnh keû ra ñi maø neân
tuïng kinh nieäm Phaät cho vong linh thöùc tænh maø xa lìa
neûo aùc.
124 ÑÒA TAÏNG MAÄT NGHÓA
PHAÅM IX
Luùc baáy giôø, Boà taùt Ñòa Taïng baïch Phaät noùi raèng:
- Baïch Theá Toân, toâi nay xin vì chuùng sanh trong
ñôøi vò lai, noùi veà söï lôïi ích cuûa söï xöng danh hieäu Phaät,
ñeå trong choã sanh, töû, hoï ñöôïc lôïi ích lôùn. Cuùi xin Theá
Toân nghe lôøi toâi noùi.
Phaät baûo Boà taùt Ñòa Taïng:
- OÂng nay muoán daáy töø bi cöùu baït taát caû chuùng
sanh toäi khoå trong saùu ñöôøng maø noùi söï khoù nghó baøn,
thì baây giôø ñaây chính laø luùc neân noùi. Vaäy haõy noùi mau
ñi, vì Ta saép vaøo Nieát baøn, ñeå cho oâng sôùm troøn nguyeän
cuûa oâng, coøn ta cuõng khoûi lo aâu cho taát caû chuùng sanh
trong hieän taïi vaø vò lai.
Boà taùt Ñòa Taïng baïch Phaät noùi raèng:
- Baïch Theá Toân, trong quaù khöù caùch nay voâ löôïng
voâ soá kieáp, coù moät ñöùc Phaät ra ñôøi, hieäu laø Voâ Bieân
Thaân Nhö Lai. Neáu coù keû nam, ngöôøi nöõ naøo, nghe danh
Phaät, taïm sanh loøng cung kænh, thì lieàn ñöôïc thoaùt khoûi
toäi naëng cuûa boán möôi kieáp sanh töû, haø huoáng ñaép, veõ
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 125
hình töôïng Phaät roài cuùng döôøng, khen ngôïi, thì phuùc ñöùc
thu löôïm ñöôïc voâ löôïng voâ bieân.
Laïi nöõa, trong thôøi xöa caùch nay moät soá kieáp nhieàu
nhö caùt soâng Haèng, coù moät ñöùc Phaät ra ñôøi, hieäu laø Baûo
Thaéng Nhö Lai. Neáu coù keû nam ngöôøi nöõ naøo nghe danh
hieäu cuûa ñöùc Phaät naøy vaø trong khoaûnh khaéc phaùt taâm
quy y, thì ngöôøi aáy, treân ñöôøng Voâ thöôïng giaùc, vónh
vieãn khoâng heà lui böôùc.
Laïi nöõa, trong thôøi xöa, coù moät ñöùc Phaät xuaát theá,
hieäu Ba Ñaàu Ma Thaéng Nhö Lai. Neáu coù keû nam ngöôøi
nöõ naøo ñöôïc danh hieäu cuûa Phaät loït vaøo tai, thì ngöôøi aáy
seõ ñöôïc sanh trôû veà coõi trôøi Luïc Duïc moät ngaøn laàn, haø
huoáng heát loøng xöng nieäm.
Laïi nöõa, trong thôøi xa xöa khoâng theå noùi laø caùch
nay bao nhieâu voâ löôïng kieáp, coù moät ñöùc Phaät xuaát theá,
hieäu laø Sö Töû Hoáng Nhö Lai. Neáu coù keû nam ngöôøi nöõ
naøo nghe danh Phaät roài moät loøng qui y, thì ngöôøi aáy gaëp
ñöôïc voâ löôïng chö Phaät xoa ñaàu thoï kyù.
Laïi nöõa, trong thôøi quaù khöù, coù moät ñöùc Phaät xuaát
theá, hieäu laø Caâu Löu Toân. Neáu coù keû nam ngöôøi nöõ naøo
nghe danh Phaät, heát loøng chieâm ngöôõng vaø leã baùi hoaëc
taùn thaùn (khen ngôïi) thì ngöôøi aáy trong Kieáp Hieàn ngaøn
Phaät ra ñôøi ñöôïc laøm Phaïm vöông vaø ñöôïc thoï kyù quaû
Phaät.
126 ÑÒA TAÏNG MAÄT NGHÓA
Laïi nöõa, trong thôøi quaù khöù, coù ñöùc Phaät xuaát theá,
hieäu laø Tyø Baø Thi. Neáu coù keû nam ngöôøi nöõ naøo nghe
danh Phaät thì vónh vieãn khoâng rôi vaøo aùc ñaïo maø thöôøng
sanh veà coõi Ngöôøi, coõi Trôøi, höôûng söï khoaùi laïc huyeàn
dieäu vaø toát ñeïp hôn heát.
Laïi nöõa, trong thôøi quaù khöù, caùch nay voâ löôïng voâ
soá kieáp nhieàu nhö caùt soâng Haèng, coù moät ñöùc Phaät ra
ñôøi, hieäu laø Ña Baûo Nhö Lai. Neáu coù keû nam ngöôøi nöõ
naøo nghe danh Phaät, thì cuoái cuøng khoâng ñoïa vaøo neûo
aùc, thöôøng ôû coõi Trôøi höôûng söï vui söôùng nhieäm maàu
hôn heát.
Laïi nöõa, trong thôøi quaù khöù, coù moät ñöùc Phaät ra
ñôøi, hieäu Baûo Töôùng Nhö Lai. Neáu coù keû nam ngöôøi nöõ
naøo nghe ñöôïc danh Phaät, sanh loøng cung kính, thì ngöôøi
aáy khoâng bao laâu ñöôïc quaû A La Haùn.
Laïi nöõa, trong thôøi xa xöa, caùch nay voâ löôïng kieáp,
coù moät ñöùc Phaät ra ñôøi, hieäu laø Ca Sa Traøng Nhö Lai.
Neáu coù keû nam ngöôøi nöõ naøo nghe danh Phaät, thì thoaùt
khoûi toäi loãi cuûa moät traêm ñaïi kieáp sanh töû.
Laïi nöõa, trong thôøi quaù khöù, coù moät ñöùc Phaät ra
ñôøi, hieäu laø Ñaïi Thoâng Sôn Vöông Nhö Lai. Neáu coù keû
nam ngöôøi nöõ naøo nghe danh Phaät, thì ngöôøi ñoù gaëp chö
Phaät nhieàu nhö caùt soâng Haèng vì hoï maø roäng noùi Phaùp,
nhôø ñoù maø ngöôøi aáy thaønh quaû Boà ñeà (trôû thaønh giaùc
ngoä).
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 127
Laïi nöõa, trong thôøi quaù khöù, coù Phaät Tinh Nguyeät,
Phaät Sôn Vöông, Phaät Trí Thaéng, Phaät Tònh Danh
Vöông, Phaät Trí Thaønh Töïu, Phaät Voâ Thöôïng, Phaät
Dieäu Thanh, Phaät Maõn Nguyeät, Phaät Nguyeät Dieän v.v...
nhieàu Phaät nhö vaäy khoâng theå keå xieát. Taát caû chuùng
sanh trong hieän taïi, vò lai, hoaëc Trôøi, hoaëc ngöôøi, hoaëc
nam, hoaëc nöõ, neáu chæ nieäm ñöôïc danh hieäu cuûa moät
Phaät, thì ñöôïc coâng ñöùc voâ löôïng, haø huoáng nieäm nhieàu
danh Phaät. Nhöõng chuùng sanh aáy, luùc sanh, luùc cheát, töï
ñöôïc lôïi ích lôùn, roát cuoäc chaúng ñoïa vaøo neûo aùc.
Neáu ñeán luùc gaàn cheát maø trong nhaø quyeán thuoäc,
daàu laø moät ngöôøi thoâi, vì ngöôøi beänh haáp hoái, lôùn tieáng
nieäm moät danh hieäu Phaät, thì ngöôøi saép cheát tröø ñöôïc toäi
lôùn Nguõ voâ giaùn, coøn dö bao nhieâu nghieäp baùo khaùc
cuõng ñöôïc tieâu dieät. Naêm toäi lôùn Voâ giaùn aáy, tuy heát söùc
laø naëng neà, daàu traûi öùc kieáp vaãn khoâng ra khoûi, seõ laàn
hoài tieâu dieät, nhôø luùc saép cheát coù ngöôøi nieäm danh hieäu
Phaät. Gaàn cheát, nhôø ngöôøi nieäm Phaät maø coøn ñöôïc ñaïi
lôïi nhö theá, haø huoáng töï mình xöng danh Phaät, töï mình
nhôù nghó ñeán Phaät, trong tröôøng hôïp naøy thì ñöôïc voâ
löôïng phuùc ñöùc, dieät tröø voâ löôïng toäi khoå.
Ñòa Taïng boån haïnh
Theä nguyeän hoaèng thaâm
Minh chaâu, Tích tröôïng ñoä chuùng sanh
Ñòa nguïc khoå voâ cuøng
128 ÑÒA TAÏNG MAÄT NGHÓA
Maät nghóa:
Teân cuûa phaåm thöù chín laø: Xöng Phaät danh hieäu.
Nghóa: Xöng teân cuûa chö Phaät.
Taát caû chö Phaät noùi trong Kinh ñeàu thuoäc veà thôøi
xöa vaø caùch nay khoâng bieát bao nhieâu trieäu öùc naêm maø
noùi. Vaäy neân hieåu laø khoâng phaûi nhöõng Phaät coù lòch söû,
maø toaøn laø nhöõng danh hieäu töôïng tröng.
Ai nghe danh hieäu cuûa Phaät laø ngöôøi aáy ñaõ bieát coù
caùi Voâ bieân, töùc laø caùi Tuyeät ñoái hay Ñaïo. Bieát Ñaïo roài
thì phaûi nghó ñeán caùi quí cuûa Ñaïo, moät caùi quí maø khoâng
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 129
baûo vaät naøo ôû theá gian baèng. Ñoù laø nghóa cöûa Baûo
Thaéng. Ba ñaáu ma laø phieân aâm cöûa Phaïn ngöõ Padma,
nghóa laø hoa sen ñoû. Nhôù Ñaïo, quí Ñaïo, taát phaûi giöõ giôùi
vaø ñöôïc thanh tònh, tieâu bieåu bôûi hoa sen. Laøm ñöôïc
ngöôøi thanh tònh roài, thì trong haøng chuùng sanh, ñoù laø
moät sö töû, vôùi nghóa laø coù söùc maïnh tinh thaàn hôn ngöôøi.
Roài theo göông caùc Phaät xöa (Caâu Löu Toân, Tyø Baø Thi)
maø tu thieän nghieäp, seõ ñöôïc nhieàu ñöùc taùnh (Ña Baûo).
Taâm thanh tònh laïi theâm nhieàu ñöùc haïnh, thaân töôùng seõ
ñoåi, con ngöôøi tu haønh trong giai ñoaïn naøy seõ “phaùt
töôùng” (Baûo Töôùng), keá ñoù xuaát gia, khoaùc aùo ca sa (Ca
sa Traøng).
Vôùi söùc tieán tu, trí hueä khai môû (Ñaïi Thoâng Sôn
Vöông) vaø laàn löôït maø ñöôïc taâm yeân tònh nhö vaàng
nguyeät saùng, taâm an ñònh (Sôn vöông), trí hueä hôn ngöôøi
(Trí thaéng), khoâng coøn bò danh töôùng meâ hoaëc (Tònh
Danh), trí hueä giuùp cho thaønh töïu quaû giaùc ngoä giaûi
thoaùt (Trí Thaønh Töïu), ñaït ñeán söï Giaùc ngoä voâ thöôïng,
nghe ñöôïc tieáng huyeàn dieäu cuûa chaân Taâm (Dieäu
Thanh) vaø roát heát ñeán choã hoaøn toaøn (la Perfection) maø
Kinh töôïng tröng baèng Maõn Nguyeät, Dieän nguyeät: Maët
traêng ñaày, Maët traêng troøn. Ñaày vaø troøn laø hoaøn toaøn vaäy.
YÙ Kinh ôû ñaây daïy chuùng sanh phaûi boû nhöõng nhôù
nghó cuûa theá gian maø nhôù nghó ñeán Ñaïo vaø nhöõng haïnh
caàn phaûi tu taäp ñeå ñaït ñeán söï Giaùc ngoä, Thanh tònh vaø
Giaûi thoaùt hoaøn toaøn.
130 ÑÒA TAÏNG MAÄT NGHÓA
QUYEÅN HAÏ
PHAÅM X
Luùc baáy giôø, Ñaïi Boà taùt Ñòa Taïng, vaâng theo oai
thaàn cuûa Phaät, töø choã ngoài ñöùng daäy, quì goái chaáp tay,
baïch Phaät noùi raèng:
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 131
boá thí cho chö Phaät nhieàu nhö caùt moät traêm soâng Haèng.
Côù sao vaäy? Bôûi vì nhöõng baäc vua chuùa giaøu sang aáy,
ñoái vôùi haïng ngöôøi ngheøo thaáp vaø taøn taät thieáu tai, thieáu
maét... ñaõ phaùt taâm töø bi (thöông xoùt) lôùn. Vì leõ naøy maø
coù söï baùo öùng veà phöôùc lôïi nhö theá. Trong traêm ngaøn
ñôøi (veà sau) hoï thöôøng ñöôïc ñaáy ñuû baûy baùu, huoáng chi
laø quaàn aùo thöùc aên moùn uoáng vaø vaät duïng.
Laïi nöõa, naøy Ñòa Taïng, neáu ñôøi sau, nhöõng baäc vua
chuùa, teå töôùng... Baø La Moân naøo maø gaëp chuøa thaùp
Phaät, hoaëc hình töôïng Phaät, cho ñeán hình töôïng cuûa chö
Boà taùt, Thanh vaên, Bích chi Phaät maø bieát töï mình lo toan
söûa soaïn, cuùng döôøng, boá thí, thì nhöõng baäc sang giaøu aáy
seõ ñöôïc ba kieáp laøm Ñeá Thích treân trôøi, höôûng söï vui
söôùng nhieäm maàu. Neáu nhöõng baäc giaøu aáy bieát ñem
nhöõng phöôùc lôïi boá thí maø hoài höôùng cho chuùng sanh
trong phaùp giôùi, thì trong möôøi kieáp ñöôïc laøm Ñaïi Phaïm
Thieân Vöông.
Laïi nöõa, naøy Ñòa Taïng, neáu trong ñôøi sau, coù
nhöõng baäc vua chuùa... Baø La Moân naøo maø gaëp chuøa
thaùp xöa cuûa Phaät daãn ñeán Kinh, töôïng Phaät trong tình
traïng hö naùt, beå saäp maø bieát phaùt taâm tu boå hoaëc töï
mình lo lieäu, hoaëc khuyeán khích ngöôøi khaùc lo lieäu, chí
traêm ngaøn ngöôøi keát duyeân laøm vieäc boá thí, thì nhöõng
Quoác vöông... Baø La Moân aáy, trong traêm ngaøn ñôøi,
thöôøng ñöôïc laøm Chuyeån luaân vöông. Coøn nhöõng ngöôøi
cuøng boá thí vôùi caùc baäc giaøu sang ñoù, thì trong traêm
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 133
ngaøn ñôøi, thöôøng laøm vua caùc nöôùc nhoû. Laïi neáu tröôùc
nhöõng chuøa thaùp tu boå maø bieát phaùt taâm hoài höôùng coâng
ñöùc (cho phaùp giôùi chuùng sanh) thì nhöõng baäc vua
chuùa... Baø La Moân vaø nhöõng ngöôøi cuøng laøm vieäc boá
thí, taát caû ñeàu ñaëng thaønh Phaät heát, bôûi quaû baùo aáy roäng
lôùn khoâng löôøng, khoâng ranh giôùi.
Laïi nöõa, naøy Ñòa Taïng, trong ñôøi vò lai, neáu coù baäc
vua chuùa cuøng Baø La Moân naøo thaáy ngöôøi giaø caû, ñau
oám cuøng keû phuï nöõ sanh ñeû maø bieát phaùt ñaïi töø taâm
trong khoaûnh khaéc, ñem thuoác men, côm nöôùc, meàn
chieáu, boá thí cho nhöõng ngöôøi thieáu thoán kia ñöôïc an
vui, thì hoï höôûng ñöôïc nhieàu phöôùc lôïi khoâng theå nghó
baøn: trong moät traêm kieáp, thöôøng laøm Tònh cö Thieân
chuû; trong hai traêm kieáp, thöôøng laøm Luïc duïc Thieân
chuû; chung cuoäc thaønh Phaät, vónh vieãn khoâng rôi vaøo aùc
ñaïo, thaäm chí trong traêm ngaøn ñôøi, tai khoâng nghe tieáng
khoå.
Laïi nöõa, naøy Ñòa Taïng, neáu trong ñôøi sau, coù baäc
vua chuùa cuøng Baø La Moân naøo maø laøm ñöôïc vieäc boá thí
nhö vöøa noùi, thì nhöõng baäc sang giaøu aáy thu löôïm ñöôïc
nhieàu phöôùc ñöùc voâ löôïng. Neáu laïi bieát hoài höôùng
nhöõng phöôùc ñöùc aáy, baát luaän nhieàu ít, thì chung cuoäc seõ
thaønh Phaät, ñöøng noùi laø quaû baùo laøm Ñeá Thích, Phaïm
Thieân hay Chuyeån luaân vöông.
Bôûi caùc leõ treân, naøy Ñòa Taïng, neân roäng khuyeân
ngöôøi hoïc boá thí nhö theá.
134 ÑÒA TAÏNG MAÄT NGHÓA
Laïi nöõa, naøy Ñòa Taïng, trong ñôøi vò lai, neáu coù trai
laønh gaùi tín, ôû trong Phaät Phaùp, gieo nhöõng caên laønh nhoû
nhít nhö coïng loâng, sôïi toùc, hoät caùt, hoät buïi, thì phöôùc lôïi
laõnh ñöôïc khoâng theå laáy gì maø thí duï ñöôïc.
Laïi nöõa, naøy Ñòa Taïng, trong ñôøi vò lai, neáu coù trai
laønh gaùi tín naøo maø gaëp kinh ñieån Ñaïi thöøa, hoaëc loùng
nghe ñöôïc moät keä moät caâu roài aân caàn phaùt taâm ca ngôïi,
cung kính, boá thí, cuùng döôøng, thì nhöõng ngöôøi aáy thu
löôïm ñöôïc nhieàu quaû baùo lôùn voâ löôïng, voâ bieân. Neáu
bieát hoài höôùng cho chuùng sanh trong phaùp giôùi thì phöôùc
ñöùc khoâng theå laáy gì thí duï ñöôïc.
Laïi nöõa, naøy Ñòa Taïng, neáu trong ñôøi vò lai, coù trai
laønh gaùi tín naøo gaëp chuøa thaùp cuûa Phaät, kinh ñieån Ñaïi
thöøa maø bieát boá thí, cuøng döôøng, chieâm leã, ca ngôïi, chaáp
tay cung kính, neáu chuøa thaùp, kinh ñieån coøn môùi; hoaëc
tu boå, söûa chöõa, do töï söùc mình hoaëc khuyeán khích
nhieàu ngöôøi cuøng phaùt taâm vôùi mình, thì nhöõng trai laønh
gaùi tín aáy trong ba möôi ñôøi, thöôøng laøm vua caùc nöôùc
nhoû, coøn chính ngöôøi “ñaøn vieät” (chuû xöôùng vieäc boá thí)
thöôøng laøm vua ñaïi quoác, laïi ñem phaùp laønh giaùo hoùa
caùc vua nöôùc nhoû.
Laïi nöõa, naøy Ñòa Taïng, trong ñôøi vò lai, neáu coù trai
laønh gaùi tín naøo maø bieát ñöùng trong Phaät Phaùp gieo
nhöõng caên laønh, nhö boá thí cuùng döôøng, tu boå chuøa thaùp,
söûa sang kinh ñieån, daàu nhoû nhít nhö moät sôïi loâng, moät
hoät buïi, moät hoät caùt, moät gioït nöôùc, roài laïi ñem nhöõng
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 135
vieäc laønh aáy maø hoài höôùng cho chuùng sanh trong phaùp
giôùi, thì nhöõng ngöôøi laäp neân caùc coâng ñöùc aáy seõ höôûng
ñöôïc söï vui söôùng nhieäm maàu trong traêm ngaøn ñôøi soáng.
Neáu chæ hoài höôùng cho quyeán thuoäc nhaø mình, hoaëc giöõ
ñeå laøm lôïi ích cho töï thaân, thì quaû baùo seõ laø ba ñôøi vui
söôùng, laøm moät maø höôûng muoân vaäy.
Naøy Ñòa Taïng, nhaân duyeân cuûa söï boá thí laø nhö
vaäy.
Maät nghóa:
Phaåm naøy noùi veà hieäu löïc vaø troïng löôïng cuûa söï boá
thí, töùc laø chæ cho chuùng ta thaáy phaûi boá thí nhö theá naøo
môùi coù keát quaû toát vaø nhieàu.
Ai cuõng coù theå laøm vieäc boá thí nghóa laø cho, nhö
gaëp ñoùi cho aên, gaëp raùch cho maëc, gaëp ñau cho thuoác...,
nhöng thöôøng coù hai loái cho. Moät laø cho maø loøng kieâu
haõnh, tay vöùt ñoàng tieàn baùt gaïo, nhö ñeå raûnh moät söï
phieàn phöùc. Moät laø vì loøng thaät thöông xoùt cho neân tay
trao thaân aùi, mieäng noùi lôøi an uûi, khieán ngöôøi nhaän
khoâng hoå theïn maø vui möøng. Kinh daïy phaûi cho theo loái
thöù hai naøy: Ngöôøi cho phaûi “cuï ñaïi bi taâm, haù taâm haøm
tieáu, thaân thuû bieán boá thí, hoaëc söû nhaân thí, nhuyeån ngoân
uûy duï..”. Nghóa laø: trong loøng phaûi ñaày ñuû nieàm thöông
xoùt, haï thaáp loøng mình, töùc ñöøng xem mình cao ngöôøi
thaáp, mieäng nôû nuï cöôøi, töï tay trao taëng vaät cho, hay daàu
coù sai ngöôøi khaùc cho theá cho mình, töï mình phaûi coù
136 ÑÒA TAÏNG MAÄT NGHÓA
nhöõng lôøi meàm dòu ñeå an uûi ngöôøi baàn khoå. Vaäy caùi quí
khoâng ôû vaät cho ra, maø ôû loái cho. Phaûi cho vôùi loøng
thöông xoùt, phaûi töôi cöôøi vaø bieát troïng ngöôøi thoï laõnh
vaät cho. Cho nhö theá môùi coù phöôùc ñöùc.
Boá thí nhö treân, goïi laø taøi thí, nghóa laø duøng tieàn
baïc, vaät duïng maø caáp cho ngöôøi khaùc.
Coøn moät loái boá thí khaùc nöõa, goïi laø phaùp thí.
Phaùp thí laø xuaát tieàn cuûa hoã trôï cho Phaät Phaùp
tröôøng toàn, giöõ gìn aùnh saùng Chaân lyù ñeå soi ñöôøng giaùc
ngoä giaûi thoaùt cho moïi ngöôøi, moïi chuùng sanh. Boá thí veà
phöông dieän naøy goàm coù vieäc xaây döïng chuøa döïng thaùp,
toâ ñaép hình töôïng chö Phaät, Boà taùt, Thanh vaên, in Kinh
aán toáng. Neáu gaëp chuøa thaùp, hình töôïng, kinh ñieån hö
hoaïi thì xuaát tieàn töï tu boå, söûa sang, in laïi, hoaëc khoâng
ñuû söùc thì hoâ haøo cho nhieàu ngöôøi cuøng phaùt taâm tu boå
vôùi mình.
Nhöng boá thí nhö theá chöa ñuû. Phaûi vöøa bieát tu boå
söûa sang chuøa thaùp hình töôïng, kinh ñieån, phaûi vöøa theâm
cung kính, chieâm baùi chuøa thaùp, hình töôïng vaø tuïng ñoïc
kinh ñieån, daàu laø moät baøi keä, moät caâu vaén taét.
Troïng Phaät maø khoâng nghe Phaùp thì chöa phaûi laø
ñeä töû chaân chính cuûa Phaät. Vì khoâng nghe Phaùp thì laøm
sao tu haønh theo lôøi Phaät daïy ñöôïc? Maø khoâng tu haønh
theo lôøi Phaät thì soáng maõi trong voâ minh, khoâng bao giôø
giaûi thoaùt laø muïc tieâu cuûa lôøi Phaät daïy.
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 137
Laïi nöõa, muoán cho vieäc boá thí, daàu taøi thí, daàu
phaùp thí, ñem laïi phöôùc ñöùc voâ löôïng, voâ bieân, ñieàu
kieän caàn thieát laø ñöøng sanh taâm tham lam tö rieâng maø
muoán giöõ cho mình rieâng höôûng. Traùi laïi, taïo ñöôïc bao
nhieâu coâng ñöùc boá thí, ñeàu neân phaùt taâm “hoài höôùng”
nghóa laø nhöôøng cho toaøn theå chuùng sanh trong phaùp
giôùi. Coù hoài höôùng nhö theá, phöôùc ñöùc quaû baùo môùi to.
Taïi sao? Taïi leõ khoâng rieâng giöõ cho mình laø mình ñaõ
dieät loøng tham vaø khi loøng tham ñaõ dieät, söï giaûi thoaùt
môùi hoaøn toaøn.
Phöôùc ñöùc to laø ôû choã naøy.
138 ÑÒA TAÏNG MAÄT NGHÓA
PHAÅM XI
Muoán treân mieáng ñaát cuûa taâm (taâm ñòa) coù nhöõng caây
coâng ñöùc cuõng phaûi nhoïc nhaèn beàn vöõng, phaûi ñöôïc thaàn
Kieân Lao uûng hoä, trong vieäc tin töôûng ôû söùc maïnh cuûa töï
taâm mình (Ñòa Taïng) vaø thöïc haønh nhöõng lôøi daïy trong
Kinh naøy. Baèng thieáu kieân lao, nay laøm mai boû, thì keát
quaû seõ nhö ngöôøi laøm ruoäng laøm vöôøn thieáu coâng vun
töôùi.
Thaàn Kieân Lao ôû ñaây laø Tinh Taán Ba la maät trong
Luïc ba la maät vaäy.
Laïi nöõa, heã coá coâng tinh taán treân ñöôøng tu haønh thì
töï bao nhieâu aùc söï nhö tai naïn, ñao binh, nöôùc löûa, seõ
nhôø söùc hoä veä cuûa chö Thieân, cuûa Long thaàn Hoä phaùp
maø tieâu dieät, ngöôøi tu haønh soáng trong an laønh vaø cuøng
vôùi gia quyeán ñöôïc nhieàu lôïi ích.
Leõ naøy deã hieåu. Nho gia coù caâu: Thieän höõu thieän
öùng, ngöôøi hieàn bao giôø cuõng gaëp vieäc hay. Cöông
quyeát tu haønh, toát, nhöng caàn phaûi kieân lao.
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 143
PHAÅM XII
Luùc baáy giôø, Theá Toân, töø treân ñaûnh ñaàu, phoùng ra
traêm ngaøn muoân öùc ñaïo haøo quang goïi laø baïch haøo, ñaïi
baïch haøo, thuïy haøo, ñaïi thuïy haøo, ngoïc haøo, ñaïi ngoïc
haøo, töû haøo, ñaïi töû haøo, thanh haøo, ñaïi thanh haøo, bích
haøo, ñaïi bích haøo, hoàng haøo, ñaïi hoàng haøo, luïc haøo, ñaïi
luïc haøo, kim haøo, ñaïi kim haøo, khaùnh vaân haøo, ñaïi
khaùnh vaân haøo, thieân luaân haøo, ñaïi thieân luaân haøo, baûo
luaân haøo, ñaïi baûo luaân haøo, nhaät luaân haøo, ñaïi nhaät luaân
haøo, nguyeät luaân haøo, ñaïi nguyeät luaân haøo, cung ñieän
haøo, ñaïi cung ñieän haøo, haûi vaân haøo, ñaïi haûi vaân haøo...
Töø treân ñaûnh ñaàu phoùng caùc thöù haøo quang aáy xong,
Theá Toân phaùt tieáng vi dieäu, baûo caùc ñeä töû, Thieân Long
baùt boä, haøng ngöôøi vaø chaúng phaûi haøng ngöôøi:
- Haõy nghe ta hoâm nay, nôi cung trôøi Ñao Lôïi, ca
ngôïi nhöõng söï lôïi ích khoâng theå nghó baøn cuûa Boà taùt Ñòa
Taïng trong ñaùm Trôøi Ngöôøi. Nhöõng lôïi ích aáy cao hôn
nguyeân nhaân laøm Thaùnh, laø nguyeân nhaân chöùng möôøi
quaû Boà taùt (Thaäp ñòa söï), laø nguyeân nhaân chung cuoäc
khoâng thoaùi böôùc treân ñöôøng Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng
Chaùnh giaùc .
144 ÑÒA TAÏNG MAÄT NGHÓA
Luùc Phaät noùi nhöõng lôøi aáy, trong hoäi coù moät Boà taùt
danh goïi Quaùn Theá AÂm, töø choã ngoài ñöùng daäy, quì goái
chaép tay, baïch Phaät noùi:
- Theá Toân, Boà taùt Ñòa Taïng, loøng ñaày ñaïi töø ñaïi bi,
thöông xoùt chuùng sanh toäi khoå, nôi muoân öùc theá giôùi,
hoùa ngaøn muoân thaân vôùi bao nhieâu coâng ñöùc vaø oai thaàn
maïnh meõ khoâng theå nghó baøn, toâi ñaõ töøng nghe Theá Toân
vaø möôøi phöông voâ löôïng chö Phaät khaùc ñeàu moät loøng
khen ngôïi. Vì duyeân côù naøo maø chö Phaät trong quaù khöù,
hieän taïi vaø vò lai döôøng nhö khoâng noùi heát coâng ñöùc cuûa
Boà taùt Ñòa Taïng vaäy? Môùi ñaây laïi coøn nghe Theá Toân
ngoû vôùi ñaïi chuùng laø Theá Toân muoán neâu cao nhöõng söï
lôïi ích cuûa Boà taùt Ñòa Taïng nöõa. Cuùi xin Theá Toân, vì taát
caû chuùng sanh trong hieän taïi vaø vò lai, neâu cao nhöõng
vieäc khoâng theå nghó baøn cuûa Boà taùt Ñòa Taïng, ñeå cho
Thieân Long baùt boä nghe bieát maø chieâm leã, ñöôïc phöôùc.
Phaät baûo Boà taùt Quaùn Theá AÂm:
- OÂng coù ñaïi nhaân duyeân nôi theá giôùi Ta baø: daàu
Trôøi, daàu Roàng, daàu trai, daàu gaùi, daàu thaàn, daàu quæ,
thaäm chí chuùng sanh toäi khoå trong saùu neûo luaân hoài, ai
laø keû nghe ñeán teân oâng, thaáy hình oâng maø bieát meán
chuoäng, ca ngôïi oâng, thì treân ñöôøng daãn ñeán Voâ thöôïng
Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc aét khoâng thoaùi böôùc, thöôøng
sanh laøm ngöôøi, laøm trôøi, höôûng thoï söï vui söôùng nhieäm
maàu, ñeán khi nhaân vaø quaû ñeàu chín muoài, seõ gaëp Phaät
“thoï kyù” cho. OÂng nay neân ñaày ñuû töø bi, thöông xoùt
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 145
trôøi aáy baát luaän nam nöõ, ñöông luùc töôùng suy hieän ra,
maø bieát hoaëc “thaáy” hình töôïng Boà taùt Ñòa Taïng, hoaëc
“nghe” danh Boà taùt Ñòa Taïng, nhaát taâm chieâm ngöôõng,
leã baùi, thì söûa ñoåi ñöôïc tình traïng vaø laøm taêng phöôùc
trôøi, höôûng thoï nhieàu vui söôùng lôùn lao, vónh vieãn khoâng
rôi vaøo söï baùo öùng nôi ba ñöôøng aùc. Haø huoáng thaáy
nghe Boà taùt Ñòa Taïng roài coøn duøng höông, hoa, y phuïc,
mieáng aên thöùc uoáng, chaâu baùu, chuoãi anh laïc maø boá thí,
cuùng döôøng, thì coâng ñöùc vaø phöôùc lôïi höôûng ñöôïc thaät
voâ löôïng, voâ bieân.
Laïi nöõa, naøy Quaùn Theá AÂm, neáu chuùng sanh saùu
neûo, trong caùc theá giôùi vò lai vaø hieän taïi, ngay trong luùc
1. Naêm töôùng suy (Nguõ suy töôùng) laø: Quaàn aùo dô daùy, treân
ñaàu toùc roái, thaân theå hoâi haùm, döôùi naùch thöôøng ra moà
hoâi, khoâng thích ngoâi vò cuûa mình nöõa.
146 ÑÒA TAÏNG MAÄT NGHÓA
maïng chung, maø tai nghe loït ñöôïc moät tieáng danh hieäu
cuûa Boà taùt Ñòa Taïng, thì vónh vieãn chaúng traûi qua bao
nhieâu khoå naõo cuûa ba ñöôøng aùc. Huoáng chi, khi luùc gaàn
cheát maø cha meï, baø con bieát ñem nhaø cöûa, cuûa caûi, chaâu
baùu, quaàn aùo duøng vaøo vieäc naën veõ hình töôïng Boà taùt
Ñòa Taïng, khieán ngöôøi beänh, luùc chöa cheát, tai nghe,
maét thaáy ñöôïc vieäc baø con duøng nhaø cöûa, chaâu baùu cuûa
mình ñeå vì mình naën veõ hình töôïng Boà taùt, thì ngöôøi saép
cheát aáy, neáu phaûi vì nghieäp baùo maø bò ñau naëng nhö theá,
seõ ñöôïc beänh laønh, tuoåi thoï theâm leân. Coøn neáu vì nghieäp
baùo maø maïng heát vaø vì taát caû nhöõng toäi loãi vaø aùc nghieäp
ñaõ phaïm maø leõ ra phaûi sa vaøo neûo aùc, thì ngöôøi ñau seõ
nhôø coâng ñöùc noùi treân maø sau khi cheát, ñöôïc sanh veà coõi
ngöôøi, coõi trôøi, höôûng nhieàu vui söôùng nhieäm maàu, bao
nhieâu toäi chöôùng ñeàu seõ tieâu dieät.
Laïi nöõa, naøy Boà taùt Quaùn Theá AÂm, neáu trong ñôøi
veà sau, coù keû nam ngöôøi nöõ naøo, hoaëc coøn buù, hoaëc töø
ba tuoåi, naêm tuoåi, möôøi tuoåi trôû xuoáng maø maát cha maát
meï, thaäm chí maát anh chò em, ñeán khi lôùn leân roài, nhôù
töôûng cha meï, baø con, khoâng bieát nhöõng quyeán thuoäc
naøy laïc böôùc neûo naøo, sanh vaøo theá giôùi naøo hay veà coõi
trôøi naøo, neáu nhöõng keû nam ngöôøi nöõ aáy bieát ñaép veõ
hình töôïng Boà taùt Ñòa Taïng, nghe ñöôïc danh hieäu Boà
taùt, nhaát taâm chieâm ngöôûng, leã baùi töø moät ngaøy ñeán baûy
ngaøy chaúng heà cho loøng quí troïng luùc ñaàu lui böôùc, luoân
luoân nghe danh, ngoù hình, chieâm leã, cuùng döôøng Boà taùt
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 147
Ñòa Taïng, thì nhöõng cha meï, anh em, daàu coù bò nghieäp
chöôùng ñaùng bò rôi vaøo neûo aùc trong nhieàu kieáp, vaãn
ñöôïc nhôø coâng ñöùc cuûa con em maø giaûi thoaùt, sanh veà
coõi ngöôøi, coõi trôøi, höôûng thoï vui söôùng nhieäm maàu.
Coøn neáu haøng quyeán thuoäc cheát laø ngöôøi ñaõ coù laøm
vieäc phöôùc ñöùc, ñaõ sanh veà coõi ngöôøi coõi trôøi roài vaø
ñang höôûng vui söôùng, thì nhaân laønh neân Thaùnh neân
Hieàn seõ nhôø coâng ñöùc cuûa con em maø taêng theâm, höôûng
voâ löôïng vui söôùng.
Nhöõng con em, neáu laïi bieát suoát hai möôi moát
ngaøy, moät loøng chieâm leã hình töôïng Boà taùt Ñòa Taïng,
nieäm danh hieäu Boà taùt ñuû muoân laàn, thì seõ ñöôïc Boà taùt
hieän thaân voâ bieân ra, baùo cho bieát nôi thaùc sanh cuûa cha
meï, anh em mình. Hoaëc trong giaác moäng, ñöôïc Boà taùt
hieän ñaïi thaàn löïc, töï thaân dìu daét nhöõng con em aáy ñeán
caùc theá giôùi ñeå thaáy cha meï, anh em. Laïi neáu moãi ngaøy,
nieäm ñöôïc danh hieäu Boà taùt moät ngaøn laàn vaø nhö theá
cho ñeán moät ngaøn ngaøy, thì ñöôïc Ñòa Taïng Boà taùt khieán
chö quæ thaàn nôi ñaát mình ôû hoä veä troïn ñôøi, aên uoáng dö
daät, khoûi caùc beänh khoå, thaäm chí moïi tai naïn khoâng vaøo
cöûa, ñöøng noùi laøm haïi ñeán thaân. Chung cuoäc, nhöõng
ngöôøi ñöôïc hoä veä nhö theá ñöôïc Ñòa Taïng Boà taùt rôø ñaàu
thoï kyù cho.
Laïi nöõa, naøy Quaùn Theá AÂm, trong ñôøi vò lai, neáu
coù keû nam ngöôøi nöõ naøo muoán phaùt taâm töø bi roäng lôùn,
cöùu vôùt taát caû chuùng sanh toäi khoå, muoán tu chöùng Chaùnh
148 ÑÒA TAÏNG MAÄT NGHÓA
giaùc voâ thöôïng, muoán xa lìa ba coõi, thì neân ngoù hình
töôïng Boà taùt Ñòa Taïng, nghe danh Boà taùt, heát loøng quy y
hoaëc duøng höông hoa, y phuïc, chaâu baùu, mieáng aên, thöùc
uoáng maø cuùng döôøng, chieâm leã. Laøm ñöôïc nhö theá thì sôû
nguyeän mau thaønh, vónh vieãn khoâng gaëp ñieàu trôû ngaïi.
Laïi nöõa, naøy Boà taùt Quaùn Theá AÂm, trong ñôøi vò lai,
neáu coù trai laønh gaùi tín naøo muoán caàu trong hieän taïi vaø
vò lai cho traêm ngaøn muoân öôùc nguyeän, traêm ngaøn muoân
söï vieäc ñeàu ñöôïc nhö yù, thì chæ neân quy y chieâm leã, cuùng
döôøng, ca ngôïi hình töôïng Boà taùt Ñòa Taïng. Nhö theá,
bao nhieâu sôû nguyeän, sôû caàu ñeàu ñöôïc thaønh töïu. Neáu
laïi nguyeän theâm: “Xin Boà taùt Ñòa Taïng, daáy loøng töø bi,
uûng hoä toâi maõi maõi”, thì trong giaác moäng seõ ñöôïc Boà taùt
rôø ñaàu thoï kyù cho.
Laïi nöõa, naøy Boà taùt Quaùn Theá AÂm, neáu trong ñôøi
vò lai, coù trai laønh gaùi tín naøo sanh taâm quí meán thaâm
saâu ñoái vôùi Kinh ñieån Ñaïi thöøa, muoán ñoïc, muoán tuïng,
phoûng gaëp thaày hay, daïy chæ cho thuoäc, nhöng ñoïc roài
laïi queân, traûi qua naêm thaùng maø khoâng ñoïc ñöôïc, thì ñoù
laø nghieäp chöôùng ñôøi tröôùc chöa ñöôïc tieâu tröø, cho neân
ñoái vôùi Kinh ñieån Ñaïi thöøa khoâng coù “taùnh ñoïc tuïng”.
Nhöõng ngöôøi nhö theá, heã nghe danh Boà taùt Ñòa Taïng,
thaáy töôïng Boà taùt Ñòa Taïng, thì neân thu goùp taâm mình
cho ñaày ñuû, cung kính keâu caàu, laïi duøng höông hoa, y
phuïc, mieáng aên, thöùc uoáng, moïi thöù muøng meàn giöôøng
chieáu cuùng döôøng Boà taùt: Laïi nöõa, neân laáy moät cheùn
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 149
nöôùc ñeå tröôùc baøn thôø Boà taùt moät ñeâm moät ngaøy, sau ñoù
quay ñaàu veà höôùng Nam, chaép tay thænh nöôùc aáy maø
uoáng. Luùc nöôùc vaøo mieäng phaûi heát loøng trònh troïng.
Uoáng nöôùc roài, phaûi cöû haønh, heï, toûi, neùn, kieäu (nguõ
taân), cöû uoáng röôïu, taø daâm, voïng ngöõ cuøng gieát haïi.
Trong voøng baûy ngaøy hoaëc hai möôi moát ngaøy, trai laønh
gaùi tín aáy, trong giaác moäng, seõ thaáy Boà taùt Ñòa Taïng
hieän thaân voâ bieân, ngay nôi nhöõng ngöôøi aáy ôû, röôùi nöôùc
treân ñænh ñaàu hoï, khieán hoï khi thöùc tænh, trí hueä saùng
suoát, roài bao nhieâu Kinh ñieån, heã loït vaøo tai, laø ghi maõi
trong taâm khoâng queân maát moät caâu, moät keä.
Laïi nöõa, naøy Boà taùt Quaùn Theá AÂm, neáu trong ñôøi
vò lai, coù nhöõng ngöôøi y thöïc khoâng ñuû, caàu gì cuõng traùi
yù, hoaëc nhieàu beänh taät, hoaëc gaëp nhieàu vieäc hung döõ,
hao toån, nhaø cöûa chaúng an, baø con phaân taùn, hoaëc bò tai
naïn laøm haïi ñeán thaân, ñeâm nguû chieâm bao thaáy ñieàu sôï
haõi, thì nhöõng ngöôøi aáy, khi nghe ñeán teân Boà taùt Ñòa
Taïng, thaáy hình Boà taùt Ñòa Taïng, neân chí taâm cung kính
nieäm danh hieäu Boà taùt ñuû moät muoân laàn, thì bao nhieâu
söï vieäc khoâng vöøa loøng ñeàu laàn laàn tieâu dieät, roài ñöôïc
an vui, y thöïc dö daät, thaäm chí nguû heát chieâm bao, cuoái
cuøng ñöôïc an laïc.
Laïi nöõa, naøy Boà taùt Quaùn Theá AÂm, neáu trong ñôøi
vò lai coù trai laønh gaùi tín naøo, hoaëc vì kieám aên, hoaëc vì
coâng vieäc tö, hoaëc vì vaán ñeà sanh töû, hoaëc vieäc gaáp, ñi
vaøo röøng nuùi, ñi soâng ñi bieån, gaëp soùng to gioù lôùn hay
150 ÑÒA TAÏNG MAÄT NGHÓA
ñöôøng saù nguy hieåm, maø tröôùc khi ra ñi bieát nieäm danh
hieäu Boà taùt Ñòa Taïng muoân laàn, thì ñi ñeán ñaâu coù quæ
thaàn choã ñoù hoä veä, ñi, ñöùng, naèm, ngoài ñeàu ñöôïc an vui;
thaäm chí coù gaëp coïp, soùi, sö töû, moïi thöù ñoäc haïi, cuõng
khoâng bò thöông toån.
Phaät baûo Boà taùt Quaùn Theá AÂm:
- Boà taùt Ñòa Taïng coù nhaân duyeân lôùn vôùi chuùng
sanh coõi Dieâm Phuø Ñeà; neáu ñem nhöõng söï lôïi ích maø
chuùng sanh coù theå höôûng ñöôïc nhôø söï “thaáy, nghe” Boà
taùt Ñòa Taïng ra maø noùi, thì daàu traûi qua traêm ngaøn kieáp,
noùi cuõng khoâng heát ñöôïc. Bôûi vaäy, naøy Quaùn Theá AÂm,
oâng neân duøng thaàn löïc cuûa oâng maø löu truyeàn vaø ban boá
Kinh naøy ñeå cho chuùng sanh coõi Ta baø trong traêm, ngaøn,
muoân kieáp ñöôïc höôûng thoï an vui maõi maõi.
Luùc baáy giôø, Phaät noùi baøi keä nhö sau:
Ta quaùn thaáy thaàn löïc Ñòa Taïng
Haèng-haø sa kieáp noùi khoâng cuøng
Thaáy, nghe, chieâm leã trong khoaûnh khaéc
Trôøi, ngöôøi ñöôïc lôïi khoâng theå löôøng.
Laø nam, laø nöõ, laø Long, Thaàn,
“Baùo” heát, ñaùng rôi vaøo aùc ñaïo,
Neáu bieát heát loøng quy Ñòa Taïng
Tuoåi thoï ñöôïc theâm, toäi chöôùng heát.
Treû con maát cha cuøng maát meï
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 151
Maät nghóa:
Danh ñeà cuûa phaåm 12 laø: Kieán vaên lôïi ích.
Kieán laø thaáy, Vaên laø nghe.
Theo Kinh, thaáy laø thaáy hình töôïng Boà taùt Ñòa
Taïng. Nghe laø nghe danh hieäu Boà taùt Ñòa Taïng.
Ñaây laø pheùp “dó huyeãn ñoä chaân”, “duïng quyeàn chæ
thöïc”.
Danh hieäu, hình töôïng, thuoäc veà “saéc chaát” hay vaät
chaát. Phaûi quyeàn duøng nhöõng phöông tieän vaät chaát maét
thaáy tai nghe aáy, haønh giaû chí taâm môùi laàn hoài nhaäp vaøo
chaùnh ñònh, roài eâm aùi, nheï nhaøng böôùc sang caûnh giôùi
chaân thöïc töùc laø caûnh giôùi cuûa taâm linh khoâng hình
khoâng töôùng.
Chuùng sanh quen soáng vôùi caûnh vaät chaát, maét thaáy
tai nghe, khoù maø xa lìa ñeå ñi saâu vaøo caûnh giôùi voâ hình
voâ töôùng, khoâng nghe khoâng thaáy baèng maét thòt tai thòt
ñöôïc. Do ñaây, Phaät phaûi duøng “keá”, duøng “chöôùc”, ñöa
ra nhöõng lôïi ích ñeå khích leä haønh giaû trong nhöõng tu taäp
beân ngoaøi, döïa treân saéc töôùng. Thí duï: Neáu nhaát taâm
chieâm ngöôõng leã baùi haèng ngaøy thì söûa ñoåi ñöôïc tình
traïng cuûa mình vaø taêng phöôùc gia thoï. Laøm vieäc aáy ñöôïc
baûy ngaøy, thì caùi lôïi cho mình coøn giuùp höông linh
quyeán thuoäc ñöôïc sanh veà coõi Trôøi, giaûi thoaùt nghieäp
chöôùng. Neáu laøm ñöôïc trong 21 ngaøy thì trong giaác
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 155
moäng ñöôïc ñeán vôùi ngöôøi thaân ñaõ quaù vaõng vaø töï thaân
ñöôïc chö Thaàn hoä veä.
Laïi nöõa, chieâm leã, xöng danh Boà taùt Ñòa Taïng coøn
nhöõng lôïi ích khaùc nhö sau:
- Neáu muoán tu tôùi Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh
giaùc, sôû nguyeän seõ mau thaønh, khoâng gaëp ñieàu trôû ngaïi.
- Bao nhieâu sôû nguyeän, sôû caàu ñeàu ñöôïc thaønh töïu.
- Neáu thieáu trí hueä (ñoïc Kinh Ñaïi thöøa khoâng nhôù)
seõ ñöôïc trí hueä ñaày ñuû, vôùi ñieàu kieän laø phaûi thu goùp
taâm mình cho ñaày ñuû cuøng giöõ giôùi chay laït.
- Muoán tieâu tai, ñöôïc tieâu tai; muoán kieát töôøng,
ñöôïc kieát töôøng.
Taïi sao ñöôïc nhieàu vieäc lôïi ích nhö theá?
Vì nhaát taâm chieâm leã nieäm danh töùc laø vì coù ñònh.
Cuùng döôøng laø boá thí, maø boá thí laø tröø tham, giaûi
thoaùt ngaõ chaáp, phaùp chaáp. Caøng giaûi thoaùt, caùi ñònh
caøng saâu daøy.
Theâm vaøo ñoù söï giöõ giôùi, thì caùi ñònh nhôø thanh
tònh maø thaâm saâu hôn nöõa.
Coù Ñònh roài laø coù Hueä, cho neân bao nhieâu Kinh
ñieån Ñaïi thöøa, heã loït vaøo tai laø ghi maõi, khoâng maát moät
caâu.
156 ÑÒA TAÏNG MAÄT NGHÓA
caøng hay, caøng hay ngheà caøng taán vaø söï hieåu bieát cuõng
caøng taêng, ñoàng thôøi nhöõng lôïi ích theâm phaàn roõ reät.
Chöøng aáy hoï seõ thaáy caùi LYÙ trong caùi HAØNH vaø hoï seõ
bieát taïi sao Phaät daïy laøm nhö vaäy. Vaäy ra ôû ñaây cuõng coù
GIAÙO laø daïy, nhöng khoâng daïy Lyù maø daïy Haønh xong
laø töïu trung thaáy LYÙ.
Baûo quay vaøo noäi giôùi ñeå thaáy taâm, thaáy taùnh
(Kieán Taùnh) laø lyù thuyeát, vaø lyù thuyeát aáy phaûi thöïc hieän
baèng Thanh tònh vaø Chaùnh ñònh. Then choát ôû ñaây. Baây
giôø khoâng noùi Lyù maø baûo nhaát taâm ngoù töôïng Boà taùt
(chieâm ngöôõng). Nhö theá laø Ñònh. Laïi baûo cuõng phaûi
nhaát taâm nghe danh hieäu cuûa Boà taùt: moät loái Ñònh khaùc.
Ñònh trong caùi thaáy, goïi laø Kieán; Ñònh trong caùi nghe,
goïi laø Vaên.
Noäi caùi vaên khoâng cuõng ñuû giaûi thoaùt con ngöôøi, haø
huoáng coøn theâm Kieán. Muoán vaøo Chaùnh ñònh, phaûi laéng
nghe, laéng nghe ñoäng tònh, tieáng noùi cuûa loøng, cuûa Taâm:
“Tuøng Vaên, Tö, Tu, nhaäp Tam ma ñòa” laø nhö theá.
Vaäy toaøn phaåm chöùa ñöïng Tam voâ laäu hoïc: Giôùi,
Ñònh vaø Hueä, trình baøy baèng nhöõng vieäc laøm beà ngoaøi.
158 ÑÒA TAÏNG MAÄT NGHÓA
PHAÅM XIII
Luùc baáy giôø, Theá Toân caát caùnh tay saéc vaøng leân,
xoa ñaûnh ñaàu Boà taùt Ñòa Taïng maø noùi raèng:
- Ñòa Taïng! Ñòa Taïng! Thaàn löïc cuûa oâng khoâng
theå nghó baøn ñöôïc; Töø bi cuûa oâng khoâng theå nghó baøn
ñöôïc; Trí hueä cuûa oâng khoâng theå nghó baøn ñöôïc; Bieän
taøi cuûa oâng khoâng theå nghó baøn ñöôïc. Giaù phoûng chö
Phaät möôøi phöông, trong ngaøn muoân kieáp, ca ngôïi, noùi
baøy nhöõng vieäc khoâng theå nghó baøn cuûa oâng, cuõng
khoâng laøm sao heát ñöôïc.
Naøy Ñòa Taïng! Naøy Ñòa Taïng! OÂng ghi nhôù raèng
ta nay taïi cung trôøi Ñao Lôïi, trong ñaïi hoäi cuûa traêm,
ngaøn, muoân öùc, khoâng theå keå xieát, khoâng theå keå xieát
chö Phaät, Boà taùt, Thieân Long taùm boä, troái traên giao phoù
laïi cho oâng loaøi ngöôøi, loaøi trôøi, taát caû chuùng sanh chöa
ra khoûi ba theá giôùi, coøn trong nhaø löûa, oâng ñöøng ñeå
nhöõng chuùng sanh aáy rôi vaøo neûo aùc, daàu laø trong moät
ngaøy moät ñeâm, haø huoáng ñeå cho hoï rôi vaøo nguïc Nguõ
Voâ giaùn cuøng nguïc A Tyø, traûi muoân ngaøn öùc kieáp,
khoâng coù ngaøy ra.
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 159
Naøy Ñòa Taïng! Chí nguyeän vaø taâm taùnh cuûa chuùng
sanh coõi Nam Dieâm Phuø Ñeà khoâng ñònh, vì phaàn ñoâng
quen thoùi laøm aùc cho neân thoaûng hoaëc coù phaùt taâm laønh,
trong choác laùt roài cuõng thoaùi böôùc, baèng gaëp duyeân aùc,
nhöõng tö töôûng aùc laïi taêng theâm. Bôûi leõ aáy, ta töï phaân
thaân ra laøm traêm, ngaøn, öùc ñeå hoùa ñoä chuùng sanh, tuøy
caên taùnh maø ñoä thoaùt taát caû.
Naøy Ñòa Taïng! Ta nay aân caàn giao gôûi cho oâng
chuùng sanh cuûa coõi Ngöôøi, coõi Trôøi. Trong ñôøi vò lai,
neáu coù ngöôøi coõi Trôøi, coõi Ngöôøi, cuøng trai laønh gaùi tín,
ôû trong Phaùp Phaät, gieo nhöõng caên laønh, nhoû nhít daàu
baèng sôïi loâng, baèng hoät buïi, baèng hoät caùt, baèng gioït
nöôùc, oâng haõy laáy söùc maïnh cuûa Ñaïo (ñaïo löïc) maø uûng
hoä nhöõng ngöôøi aáy, ñeå cho hoï laàn hoài tu söûa ñeán choã Voâ
thöôïng giaùc, ñöøng ñeå hoï thoaùi böôùc.
Laïi nöõa, naøy Ñòa Taïng! Trong ñôøi vò lai, daàu Trôøi,
daàu Ngöôøi, neáu vì söï baùo öùng cuûa nghieäp maø phaûi rôi
vaøo neûo aùc, thì khi saép rôi vaøo ñöôøng aùc hoaëc khi ñaõ tôùi
ngöôõng cöûa aùc maø bieát nieäm moät danh hieäu Phaät, moät
danh hieäu Boà taùt, moät caâu, moät keä Kinh ñieån Ñaïi thöøa,
thì oâng haõy laáy phöông tieän cuûa thaàn löïc maø cöùu baït
nhöõng chuùng sanh aáy. Nôi choã hoï ñöùng, oâng hieän thaân
voâ bieân, ñaäp naùt ñòa nguïc, laøm cho hoï ñöôïc sanh veà coõi
Trôøi, höôûng thoï nhieàu söï vui söôùng maàu nhieäm.
Luùc baáy giôø, Theá Toân nhaân ñaây maø noùi baøi keä nhö
sau:
160 ÑÒA TAÏNG MAÄT NGHÓA
BAØI TAÙN
Lôøi töï theä cuûa Ñòa Taïng
Laø nguyeân nhaân noùi trong Kinh cuûa söï troïng khinh
(veà phöôùc ñöùc).
Taøn taät, caâm ngoïng laø do nghieäp tieàn sanh.
Ñôøi nay neáu bieát ñoïc tuïng Kinh ñieån Ñaïi thöøa,
164 ÑÒA TAÏNG MAÄT NGHÓA
ñònh moät choã, nay muoán tu maø mai laïi thoâi, hoâm nay
phaùt taâm laønh quyeát boû vieäc aùc maø vaøi hoâm sau laïi thoaùi
böôùc. Tuy nhieân, neáu chuùng ta bieát raèng coát yeáu ôû choã
gieo troàng, thì ngay ñaây gieo ñi, daàu hoät laønh chæ baèng
ñöôøng tô, sôïi toùc, hoät caùt, gioït nöôùc. Vì sao? Vì coù
gioáng laø seõ coù caây, coù caây laø seõ coù traùi, neáu Ñòa Taïng
hay Taâm cuûa chuùng ta bieát uûng hoä hoät gioáng ñoù ñöøng ñeå
noù maát. Vì vaäy, luùc muoán laøm vieäc aùc (laâm ñoïa thuù
trung), hoaëc luùc saép laùm vieäc aùc (hoaëc chí moân thuû), thì
neân döøng laïi, nhôù nghó ñeán Phaät (nieäm ñaéc nhaát Phaät
danh, nhaát Boà taùt danh) hoaëc nhôù Phaùp (nieäm nhaát cuù
nhaát keä) thì seõ ñöôïc Ñòa Taïng hay Taâm phaù naùt ñòa nguïc
laø söï meâ muoäi, toái taêm cuûa mình maø traùnh ñöôïc ñieàu aùc.
Hôn nöõa, neáu tai cöù nghe vieäc laønh, moãi luùc ñeàu
nghó tôùi vieäc tu haønh, leã Phaät, ñoïc Kinh, thì ngay ñaây
ñöôïc nhieàu lôïi ích phöôùc ñöùc, laïi coøn caùi lôïi khaùc laø tieán
böôùc maõi treân ñöôøng Voâ thöôïng giaùc (thaønh Phaät),
khoâng heà thoái böôùc. Muoán ñöôïc nhö vaäy, caàn phaûi töï
theà quaû quyeát vôùi mình (Boån theä).
166 ÑÒA TAÏNG MAÄT NGHÓA
KEÁT LUAÄN
Coù leõ ñeán ñaây khoâng coøn söï nghi ngôø veà tính caùch
töôïng tröng cuûa Boà taùt Ñòa Taïng. Nhöng moät thaéc maéc
khoâng khoûi phaùt sanh trong loøng ngöôøi ñoïc: “Ñòa Taïng
chæ Taâm chôù khoâng phaûi chæ moät vò Boà taùt thaät coù, vaäy
coù neân tieáp tuïc leã baùi, chieâm ngöôõng, cuùng döôøng Boà taùt
Ñòa Taïng khoâng?
Xin thöa: Chaúng nhöõng neân maø coøn caàn tieáp tuïc,
nhöng vôùi moät tinh thaàn môùi, moät thaùi ñoä môùi.
Tröôùc kia, neáu chuùng ta coù laàm töôûng raèng leã baùi,
chieâm ngöôõng, cuùng döôøng laø ñuû, thì nay neân gaén ghi vaø
thöïc haønh maáy ñieàu sau ñaây:
1. Theâm vaøo söï tin töôûng leã baùi, vieäc ñoïc Kinh Ñòa
Taïng.
2. Suy gaãm cho nhieàu, cho saâu, nhöõng lôøi vaøng
ngoïc cuûa Phaät.
3. Thöïc haønh nhöõng gì Kinh daïy laøm.
Thaâm yù cuûa Ñöùc Theá Toân laø ñöa ra caâu truyeän Boà
taùt Ñòa Taïng ñeå gaây nieàm tin nhaân ñoù maø khuyeán caùo
veà haäu quaû tai haïi cuûa nhöõng nghieäp chaúng laønh, roát
cuoäc daïy baûo nhöõng phöông phaùp khöû aùc toàn thieän. Vì
vaäy caàn leã baùi chieâm ngöôõng ñeå khôûi phaùt loøng tin; caàn
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 167
suy gaãm cho nhieàu ñeå thaâm nhaäp giaùo phaùp cuûa Phaät veà
luaät nghieäp baùo nghieâm minh, choùt heát caàn phaûi thöïc
haønh nhöõng phöông phaùp tu söûa daïy roõ trong Kinh, neáu
chuùng ta thaät taâm cöông quyeát thoaùt ly ñòa nguïc vaø töï
ban cho mình nhöõng phöôùc laïc Phaät höùa khaû.
Nhaát thieát do Taâm taïo, thì Thieân ñöôøng hay ñòa
nguïc cuõng ñeàu do Taâm maø ra. Nhöõng gì Taâm laøm ñöôïc,
Taâm phaù ñöôïc. Bôûi côù chæ coù Ñòa Taïng cuûa chuùng ta
môùi phaù nguïc “thieát vi” cuûa tham, saân, si do chuùng ta
taïo vaø traû chuùng ta veà vôùi caûnh giôùi giaûi thoaùt töï taïi.
Nguyeän möôøi phöông chö Phaät, Boà taùt hoä trì cho
taát caû baïn ñoïc ñeàu saùng suoát nhaän thöùc nhö theá ñeå khoûi
phuï loøng töø maãn giaùo hoùa cuûa Ñöùc Theá Toân.
Chaùnh Trí
168 ÑÒA TAÏNG MAÄT NGHÓA
MUÏC LUÏC
QUYEÅN TRUNG
Phaåm V. Danh hieäu ñòa nguïc 87
(Danh hieäu cuûa caùc ñòa nguïc)
CHAÙNH TRÍ MAI THOÏ TRUYEÀN 169
QUYEÅN HAÏ
Phaåm X. Hieäu löôïng boá thí coâng ñöùc 139
(Hieäu löïc vaø naêng löôïng cuûa
coâng ñöùc boá thí)
Phaåm XI. Ñòa thaàn hoä phaùp 147
(Thaàn thoå ñòa hoä veä chaùnh phaùp)
Phaåm XII. Kieán, vaên lôïi ích 153
(Söï lôïi ích cuûa vieäc thaáy, nghe)
Phaåm XIII. Chuùc luõy nhaân, thieân 170
(Phaät gôûi gaém ngöôøi, trôøi cho
Ñòa Taïng)
170 ÑÒA TAÏNG MAÄT NGHÓA