ప్రణాళిక సంఘం & తూతి ఆయోగ్

఩రణాళికఫదధ బైన కాష఺తోనే ఑క దేవ ఆమథిక ఴయఴషి ఫలంగహ ఉంట ంది. స్హాతంతారానంతయం

ఫాయతదేవం ఇల ంటి ఩రణాళికముతబైన దివగహ భుంద఼కెళైతోంది. ఩ంచఴయష ఩రణాళికలు,

తూతి ఆయోగ్.. ఇఴతూీ ఇంద఼లో ఫాగబే.

఑క ఆమథికఴయఴషి తనకునీ ఴనయులన఼ షదిాతుయోగం చేష఼కుంటృ.. ఑డిదొ డెకులు

లేకుండా అతయధిక పలితాలన఼ తృ ందాలంటే ఩రణాళికఫదధ బైన కాష఺ అఴషయం. 1929-30లో

తృహరయంబబైన ఆమథికభ ందయం ఴలల ఩ర఩ంచ ఆమథిక ఴయఴషి లతూీ అషత ఴయషత బైతృో భనా యష్హయ

భ తరం తులఴగలిగథంది. ఩రణాళికఫదధ బైన కాష఺ ఴలేల యష్హయ ఆమథికభ ందయం ఩రఫావహతుకి

గుమథకహకుండా తులఴడంతో ఩ర఩ంచ దేశహల దాష఺ి క౅డా ఩రణాళికల వై఩ు భళిల ంది. యష్హయ

స్హధించిన ఩రణాళికహఫదధ కాష఺, ఆచయణ ఫాయతదేశహతుీ క౅డా ఩రఫావితం చేశహభ.

ఫాయతదేవంలో 1951 న఼ంచి ఩రణాళికహఫదధ కాష఺ తృహరయంబబైంది. ఇంతఴయక౅ 11 ఩ంచఴయష

఩రణాళికలన఼ ఩ూమథతచేష఼కుతు 12ఴ ఩రణాళిక కహలంలో ఉనాీం. ఫాయతదేవ ఩రణాళికహ కాష఺తు

఩మథశీలిసతత .. కొతుీ విజమ లు, భమథకొతుీ అ఩జమ లు ఉనాీభ. భ యుతేనీ ఩మథస఺ితేలు,

అఴషమహలకు అన఼గుణంగహ ఩రణాళికఫదధ బైన కాష఺తు ఩టిశీం చేసత ఉదేే వంతో ఇటీఴలే ఩రణాళిక

షంఘం స్హినంలో 'తూతి ఆయోగ్'న఼ ఩రబుతాం ఏమహాట చేస఺ంది. ఩రణాళిక విధానం లేదా

఩రణాళికఫదధ బైన కాష఺లో భుఖ్యంగహ భూడె అంశహలు అంతమలలనంగహ ఉంటాభ.

మొదటిది - ఆమథికఴయఴషి లో ఩రషత ఼తభునీ ఴనయులు, అఴషమహలన఼ షభగరంగహ లెకక

వేమడం.
రండో ది - షభగరంగహ లెకక వేస఺న షభ చాయం ఆధాయంగహ ఆమథికఴయఴషి స్హభయియం, అఴషమహలన఼

దాష఺ిలో ఉంచ఼కుతు బవిశయతే

త లో తుమలీత కహలంలో స్హధించాలిసన లక్ష్యయలన఼ తుయీభంచడం.

మూడో ది - తుయీభంచిన లక్ష్యయలన఼ చేయుకోఴడాతుకి ఆమథికఴయఴషి లో ఉనీ ఩మథస఺ితేలకు

అన఼గుణంగహ షమెైన భ మహాతుీ ఎం఩఺క చేమడం.

ప్ంచవరష ప్రణాళికలు

ఫాయతదేవంలో ఩రణాళికల కోషం జమథగథన కాష఺తు మెండె ఫాగహలుగహ విబజంచఴచ఼ు. అవి..

1. స్హాతంతారాతుకి భుంద఼ ఩రణాళికల కోషం జమథగథన కాష఺

2. స్హాతంతారానంతయం ఩రణాళికల కోషం చేస఺న కాష఺

స్఺ాతంత్యారాతుకి మ ందఽ:

భన దేవం త౅రటిష్ తృహలనలో ఉనీ఩ుాడె భన ఆమథికఴయఴషి లో ఩రబుతా఩యబైన ఩రణాళికఫదధ

కాష఺ జయగలేద఼. అభతే కొందయు ఩రభుఖ఼్లు భన దేవ షతాయ అభిఴాదిధకి ఩రణాళికల

అఴషమహతుీ గుమథతంచాయు. అంతేకహకుండా భన ఆమథికఴయఴషి లో అభలు చేమ లిసన ఩రణాళికల

షాయౄ఩ షాఫావహల గుమథంచి తభ ఆలోచనలన఼ ఴయకత ఩మథచాయు. అల ంటి ఩రమతీం

చేస఺నవహమథలో మోక్షగుండం విశవావాయమయ భుంద఼ ఴయుషలో ఉనాీయు. 1934లో ఆమన

యచించిన '఩రణాళికఫదధ బైన ఆమథిక ఴయఴషి - ఫాయతదేవం' (Planned Economy for India)

అనే గరంథంలో ఫాయతదేవ ఆమథికహభిఴాదిధ కి ఩ది షంఴతసమహల కహల తుీ దాష఺ిలో ఉంచ఼కుతు

఩రణాళికన఼ యౄతృ ందించాయు.

* ఫాయత జాతీమ కహంగెరస్ 1938లో జఴసరల ల్ నసర
ూ అధయక్షతన జాతీమ ఩రణాళిక

కమిటీతు తుమమించింది. అల గే ఩రణాళికలకు షంఫంధించిన అనేక విశమ లన఼

఩మథశీలించడాతుకి కొతుీ ఉ఩షంఘ లన఼ క౅డా తుమమించింది. అభతే మెండో ఩ర఩ంచ

ముదధ ం, మహజకీమ ఑తిత ళల ఴలల ఈ కమిటీ తన తువేదికన఼ తమ యు చేమడంలో కొంత జా఩యం

జమథగథంది. చిఴయకు 1948లో తువేదికన఼ షభమథాంచింది.

* ఫ ంఫాభకి చందిన 8 భంది తృహమథశహరమికవేతతలు 1943లో 'ఫాయత ఆమథికహభిఴాదిధకి ఩రణాళిక'

(A Plan for Economic Development of India) ఩తయుతో ఩రణాళికన఼ తమ యుచేస఺

1944లో భుదిరంచాయు. దీనేీ 'ఫాంఫే ఩రణాళిక'గహ ఴయఴసమథస్త హయు. ఈ ఩రణాళికలో 10 వేల కోటల

యౄతృహమల ఴయమంతో 15 షంఴతసమహలోల తలషమథ ఆదామ తుీ మెటి ం఩ు చేమ లతు లక్షయంగహ

఩ెటి కునాీయు. ఈ ఩రణాళికలో భౌలిక ఩మథవభ

ర లకు క౅డా అధిక తృహరధానయమిచాుయు.

* 1944లో భహాతాాగహంధీ స఺దధ ాంతాలన఼ దాష఺ిలో ఉంచ఼కుతు గహంధేమవహది శీరభన్

నామహమణ్ అగమహాల్ 3,500 కోటల యౄతృహమల అంచనా ఴయమంతో 'గహంధీ ఩రణాళిక'న఼

యౄతృ ందించాయు. ఈ ఩రణాళికలో ఴయఴస్హమ తుకి, చినీ తయహా ఩మథవభ

ర లకు అధిక

తృహరధానయమిచాుయు. వికేందీరకయణ, గహరమీణ షామంషభాదిధ దీతు భుఖ్య లక్ష్యయలు.

* 1944 ఆగష఼ిలో షర అదిశర దల ల్ ఆధాయయంలో త౅రటిష్ ఩రబుతాం మెండో ఩ర఩ంచ

ముదాధనంతయ ఆమథికఴయఴషి ఩ునమథీమహాణాతుకి అఴషయబైన షాలా, దీయఘకహలిక ఩రణాళికలన఼

తమ యు చేమడాతుకి '఩రణాళిక, అభిఴాదిధశహఖ్'న఼ (Department of Planning &

Development) నలకొలిాంది.
* 1945 ఏ఩఺రల్లో భ నవేందరనాథ్ మహయ్ '఩రజా ఩రణాళిక' (Peoples Plan) ఩తయుతో ఑క

఩రణాళికన఼ యౄతృ ందించాయు. ఩ది షంఴతసమహల కహల఩మథమితితో దీతు ఩రణాళిక ఴయమం అంచనా

యౄ. 15,000 కోటల . దీతులో ఴయఴస్హమం, వితుయోగ ఴష఼త ఩మథవభ

ర లకు అతయంత తృహరధానయం

ఇచాుయు. తృహమథశహరమికవేతతలు యౄతృ ందించిన ఫాంఫే ఩రణాళిక ఩ెటి ఫడిదామల లక్షణాలన఼ కలిగథ

ఉండగహ, ఩రజా ఩రణాళిక స్హభయవహద లక్షణాలతో ఉంది.

* ఩ెైన తలి఩఺న ఩రణాళికలతూీ కహగథతాలకే ఩మథమితభమ యభ. ఏవీ అభలు కహలేద఼. అంద఼కే

వీటితు '఩త఩ర ఩రణాళికలు'గహ ఴయఴసమథస్త హయు. 1946లో ఏయాడిన భధయంతయ ఩రబుతాం

఩రణాళికలు - అభిఴాదిధ, షభషయలన఼ అధయమనం చేమడాతుకి ఑క 'హై లెఴల్ అడైాజమల

తృహలతుంగ్ ఫో యుు'న఼ ఏమహాట చేస఺ంది. ఈ ఫో యుు ఑క స఺ి య ఩రణాళిక షంఘ తుీ ఏమహాట

చేమ లతు స఺తౄహయుస చేస఺ంది.

స్఺ాతంత్యారానంతరం:

* 1950 జనఴమథలో లోకనామక జమ఩రకహష్ నామహమణ్ 'షమవాదమ ఩రణాళిక'న఼

యౄతృ ందించాయు. అభతే ఈ ఩రణాళికలోతు కొతుీ అంశహలన఼ భ తరబే ఩రబుతాం

ఆమోదించింది.

ప్రణాళిక సంఘం ఏర఺ాటు

స్హాతంతారానంతయం ఫాయత ఩రబుతాం ఩రణాళిక షంఘం ఆఴవయకతన఼ గుమథతంచి 1950, భ మథు

15న కేందర భంతిరఴయా తీమహానం దాామహ ఩రణాళిక షంఘ తుీ ఏమహాట చేస఺ంది. ఈ షంఘ తుకి

఩రధానభంతిర అధయక్షుడె. దీతు వహషత ఴ కహయయతుయాసణ అధికహమథ ఉతృహధయక్షుడె. ఩రణాళిక షంఘం

తొలి అధయక్షుడె జఴసరల ల్ నసర

ూ కహగహ, ముదటి ఉతృహధయక్షుడె గులా మలల ల్ నందా.
఩రణాళిక షంఘం షాతంతర ఩రతి఩తిత ఉనీ షలహా షంషి భ తరబే.. మహజాయంగఫదధ బైన షంషి

కహద఼. దేవంలో లభించే ఴనయులన఼ అంచనా వేస఺ వహటితు షభయింగహ, షంతేలనంగహ

ఉ఩యోగథంచడాతుకి అఴషయబైన ఩రణాళికలన఼ యౄతృ ందించే ఫాధయతన఼ ఩రణాళిక షంఘ తుకి

అ఩ాగథంచాయు. ఩రణాళిక షంఘం దాామహ ఇంతఴయకు 11 ఩ంచఴయష, 6 వహమథషక ఩రణాళికలు

఩ూయత మ యభ. అనంతయం 12ఴ ఩రణాళిక (2012-17) అభలోలకి మహగహ.. 2015, జనఴమథ 1న

఩రణాళిక షంఘం స్హినంలో కేందర ఩రబుతాం (ఎన్డీఏ) 'తూతి ఆయోగ్' అనే కొతత ఴయఴషి న఼

ఏమహాట చేస఺ంది.

జాతీయ అభివృదిి మండలి

(నేషనల్ డెవలపమంట్ కౌతుిల్-ఎనడీస఼)

కేందర కేత౅నట్ తీమహానం దాామహ 1952, ఆగష఼ి 6న 'జాతీమ అభిఴాదిధ భండలి' ఏమహాటైంది.

కేందర, మహష్హిాల భధయ షభనామం స్హధించి ఩రణాళికలన఼ విజమఴంతం చేమ లనే ఉదేే వంతో

దీతుీ ఏమహాట చేశహయు. ఈ షంషి క౅డా ఩రణాళిక షంఘంల గహనే మహజాయంగేతయ, శహషనేతయ

షంషి . ఩రణాళికలన఼ యౄతృ ందించడాతుకి ఈ షంషి భ యా దయశక షఽతారలన఼ యౄతృ ందిషత ఼ంది.

఩రణాళిక తుమహాణంలో మహష్హిాలకు తృహరతితుధయం ఴహిషత ఼ంది. ఎన్డీస఻ ఆమోదంతోనే ఩రణాళికలు

అభలోలకి ఴస్హతభ. ఎన్డీస఻ తృహరయంబంలో మహష్హిాల భుఖ్యభంతేరలు భ తరబే షబుయలుగహ

ఉండేవహయు. 1967లో ఩మథతృహలనా షంఘం చేస఺న స఺తౄహయుసల బేయకు మహష్హిాల

భుఖ్యభంతేరలు, కేందర తృహలిత తృహరంతాల లెఫ్ి ఺నంట్ గఴయీయుల, ఩రణాళిక షంఘ షబుయలు, కేందర

కేత౅నట్ భంతేరలు దీతులో షబుయలుగహ ఉనాీయు. జాతీమ అభిఴాదిధ భండలికి ఩రధానభంతిర

ఎకసఅప఻ష఺యో ఛైయాన్గహ ఴయఴసమథస్త హయు.

తూతి ఆయోగ్ ఏర఺ాటు

(NITI - National Institution for Transforming India - జాతీయ ప్రివరత న సంసథ )

64 ఏళల తృహట దేశహతుకి సతఴలందించి కేందరంలో 'షఽ఩ర కేత౅నట్'గహ ఩తయుగహంచిన ఩రణాళిక

షంఘం స్హినంలో తూతి ఆయోగ్ (జాతీమ ఩మథఴయత న షంషి )న఼ కేందరంలోతు ఎన్డీఏ ఩రబుతాం

2015, జనఴమథ 1న ఏమహాట చేస఺ంది. దీంతో ఩రణాళిక షంఘం యదే భతృో భంది. ఩ర఩ంచీకయణ

నే఩థయంలో భ మథన ఆమథిక ఩మథస఺ితేలు, కొతత స్హంకేతికతలు, బేధో షం఩ద వితుయోగం,

తృహలనలో తృహయదయశకత ల ంటి అంశహల తృహరతి఩దికన తూతి ఆయోగ్ ఏయాడింది.

లక్ష్యాలు:

* మహష్హిాలు ఫలంగహ ఉంటేనే ఫలబైన దేవం ఏయాడెతేందనే షసకహయ షభ ఖ్య షఽూమథతకి

అన఼గుణంగహ ఴయఴసమథంచడం.

* విజాానం, నఴకలానల కేందర త౅ంద఼ఴు.

* కీలకబైన విధాన తుయీమ లకు షంఫంధించి కేందర, మహశి ా ఩రబుతాాలకు ఴూయహాతాక,

స్హంకేతిక షలహాలన఼ అందించడం. ఆ షఽచనలందించే బేధో క౅టమి(థింక టాయంక)గహ

యౄ఩ుదిదే ఼కోఴడం.

* జాతీమ అభిఴాదిధ తృహరధానాయలు, యంగహలు, ఴూయహాలన఼ మహష్హిాలతో చమథుంచి వహమథ

అభితృహరమ లకు అన఼గుణంగహ తుయీమ లు తీష఼కుంట ంది.

* గహరభస్హిభలో ఩రణాళికలు యౄతృ ందించే మంతారంగహతుీ అభిఴాదిధ చేస఺ దాతుీ ఉనీత

స్హిములతో అన఼షంధాతుంచడం.
* జాతీమ, మహశి ,ా స్హితుక ఩రబుతాాల భధయ ఩యషాయ షసకహయం దాామహ ఆమ ఩రబుతాాలు

ఎద఼మ్కంట నీ ఉభాడి షభషయలన఼ ఩మథశకమథంచ఼కోఴడం.

* ఆమథికఴూయసం, విధానాలోల ఫాగంగహ జాతీమ బదరతకు షంఫంధించిన ఏ అంశహనైీనా

షమీక్ష్ించడం.

* షభయి ఩మథతృహలనలో తూతి ఆయోగ్ కీలక తృహతర తృో ష఺షత ఼ంది.

* ఴూయహాతాక, దీయఘకహలిక విధానాలు, కహయయకరభ లకు షంఫంధించిన తృో ర తాససకహలన఼

యౄతృ ందించడం.. వహటి ఩ుమవగతి, స్హభమహియతుీ ఩యయవేక్ష్ించడం.

* వివిధ భంతిరతా శహఖ్ల భధయ, కేందర మహష్హిాల భధయ షభనామ తుీ ఩ెంచి విధాన

తుయీమ ల అభలున఼ వేగఴంతం చేమడం.

* జాతీమ, అంతమహాతీమ తు఩ుణులు, ఫాగస్హాభులతో చయులు, షం఩రదిం఩ుల దాామహ

వైజా ాతుక, ఆవిశకయణ, వహణిజయ యంగహలకు భదే తిచేు ఴయఴషి గహ యౄతృ ందడం.

* అంతమహాతీమంగహ ఫాయత్ చ఼యుకెైన తృహతర తృో ష఺ంచేల దేవంలోతు వివిధ యంగహలోల భ నఴ

ఴనయులిీ ఩ూమథతగహ వితుయోగథంచ఼కునేల విధానాలన఼ యౄతృ ందించడం.

* షతాయ ఆమథికహభిఴాదిధ కోషం షభగర, షం఩ూయీ ఩దధ తేలన఼ ఩రవేవ఩ెటిడం.

ు (రీజినల్ కౌతుిల్ి)
తృ఺రంతీయ మండళ్ల

఑కటి కంటే ఎకుకఴ మహష్హిాలు లేదా ఑క తృహరంతాతుకి షంఫంధించిన ఩రతేయక షభషయలన఼

చమథుంచడాతుకి తృహరంతీమ భండళల న఼ ఑క తుమలీత కహల తుకి ఏమహాట చేస్త హయు. ఆ తృహరంతాల
భుఖ్యభంతేరలు, లెఫ్ి ఺నంట్ గఴయీయుల వీటిలో షబుయలు. తూతి ఆయోగ్ అధయక్షుడె లేదా

అతడె నామినేట్ చేస఺న ఴయకుతలు ఈ భండళల కు అధయక్షత ఴహిస్త హయు.

తూతి ఆయోగ్ vs ప్రణాళిక సంఘం

* తూతి ఆయోగ్ కీలక విధాన తుయీమ లకు షంఫంధించి కేందర, మహశి ా ఩రబుతాాలకు

ఴూయహాతాక, స్హంకేతిక షలహాలన఼ అందించే 'బేధో క౅టమి'గహ ఴయఴసమథషత ఼ంది. తుధ఼లన఼

కేటాభంచే అధికహయం ఆమథికశహఖ్కు ఉంట ంది.

- ఩రణాళిక షంఘం వివిధ భంతిరతా శహఖ్లకు, వివిధ మహష్హిాలకు తుధ఼ల కేటాభం఩ులో

షఽ఩ర కేత౅నట్గహ ఴయఴసమథంచిందనే అభితృహరమం ఉంది.

* ఩రణాళిక షంఘం తయహాలో కహకుండా జాతీమ ఩మథఴయత న షంషి (తూతి ఆయోగ్)లో నాలుగు

డివిజన఼
ల ఉంటాభ. అవి

1. తృహలన్ ఎవహలుయభేశన్ ఆప఻స్

2. అంతమహరశి ా భండలి

3. మూతుక ఐడంటిప఺కేశన్ అథామథటీ ఆఫ్ ఇండిమ

4. డైమెకి ఫెతుప఺ట్ టారన్స్పర

* తూతి ఆయోగ్కు షంఫంధించిన తృహలక భండలిలో అతుీ మహష్హిాల భుఖ్యభంతేరలు,

కేందరతృహలిత తృహరంతాల లెఫ్ి ఺నంట్ గఴయీయుల షబుయలుగహ ఉంటృ అభిఴాదిధ తుయీమ లోల కీలక తృహతర

తృో ష఺స్త హయు. జాతీమ అభిఴాదిధ భండలిలో భ తరం వీమథ తృహతర ఩మథమితం.
* వివిధ మహష్హిాల అఴషమహలకు అన఼గుణంగహ ఩రతేయకంగహ యౄతృ ందించిన ఩రణాళికలు

లక్షయస్హధనలో ఆశంచిన పలితాలు అందిస్త హభ. కహతూ ఩రణాళికహ షంఘం కేందర ఩రబుతాాతుకే

఩రణాళిక యచనలో అధిక తృహరధానయం ఇచిుంది. దేవం అభిఴాదిధ వై఩ు ఩మతుంచాలంటే మహష్హిాలు

క౅డా అభిఴాదిధ చందడం భుఖ్యభనే అంవం తూతి ఆయోగ్ ఏమహాట చేమడం వన఼క ఩రధాన

ఉదేే వం. ఫాయతదేశహతుకి అధికహమహలు, ఩రణాళిక వికేందీరకయణ అఴషయభతు కేందర ఆమథికభంతిర

అయుణ్జెైటీల అభితృహరమ఩డాుయు.

* 'షసకహయ షభ ఖ్య తతాం' తూతి ఆయోగ్లో భుఖ్యబైన అంవం. విధాన, ఩రణాళిక ఩రకిరమ

఩ెైస్ి హభ న఼ంచి కింది స్హిభకి (టాప్ టృ ఫాటం) కహకుండా, కింది స్హిభ న఼ంచి ఩ెై స్హిభకి

(ఫాటం టృ టాప్) భ మహలిసన అఴషయం ఉందతు ఩రధాతు నమేందరమోదీ అభితృహరమ఩డాుయు.

ఇల ంటి దాకాథం ఩రణాళిక షంఘంలో ఩ూమథతగహ లో఩఺ంచింది. తృహత ఴయఴషి లో కేందర

తుయీమ లన఼ మహష్హిాలు తృహటించాలనే విధానం కతు఩఺షత ఼ంది.

తూతి ఆయోగ్ సారూప్ం

అధ్ాక్షుడు: ఩రధానభంతిర (నమేందర మోదీ)

ఉతృ఺ధ్ాక్షుడు: ఩రభుఖ్ ఆమథికవేతత అయవింద్ ఩నగమథమ (తొలి ఉతృహధయక్షుడె)

మ ఖ్ా క఺రాతురాహణాధిక఺రి (స఼ఈవో): కేందర ఩రబుతా కహయయదమథశ స్హిభ ఴయకితతు ఩రధానభంతిర

స఻ఈవోగహ తుమమిస్హతయు. ఩రణాళిక షంఘ భ జీ కహయయదమథశ స఺ంధ఼శీర ఖ఼్లల ర తొలి స఻ఈవో.

ప్ూరితక఺ల సభ్ ాలు: ఩రభుఖ్ ఆమథికవేతత త౅ఫేక దఫారయ్, భ జీ యక్షణ కహయయదమథశ (ఆర అండ్ డీ)

వి.కె.స్హయషాత్, ఴయఴస్హమ శహషత వ

ర ేతత తృ ర పెషర యబేష్చంద్ ఩ూమథతకహల షబుయలుగహ

తుమమితేలమ యయు.
తృ఺క్ష్ికస్఺థయి సభ్ ాలు: ఩రభుఖ్ వివావిదాయలమ ఩మథశోధన షంషి లు, ఇతయ షంఫంధిత షంషి ల

న఼ంచి ఇదే యు తృహక్ష్ిక కహల షబుయలు ఉంటాయు. వీయు మ్టేశన్ ఩దధ తిలో తుమమితేలఴుతాయు.

వీమథతు ఎం఩఺క చేమ లిస ఉంది.

ఎక్సిఅఫ఼ష఻యో సభ్ ాలు: నలుగుయు కేందర భంతేరలు ఎకసఅప఻ష఺యో షబుయలుగహ నామినేట్

అమ యయు. వహయు.. స ంశహఖ్ భంతిర మహజనాథ్స఺ంగ్, ఆమథికశహఖ్ భంతిర అయుణ్ జెైట,ీల

మెైలేాశహఖ్ భంతిర ష఼మేష్ ఩రబు, ఴయఴస్హమశహఖ్ భంతిర మహధామోసన్ స఺ంగ్.

ప్రత్యయాక ఆహ్వాతుతులు: భుగుాయు కేందర భంతేరలు ఩రతేయక ఆహాాతుతేలుగహ ఉంటాయు. వహమథ

఩తయలన఼ ఩రబుతాం ఇ఩ాటికే ఩రకటించింది. వహయు.. యవహణాశహఖ్ భంతిర తుతిన్ గడకమల, స్హభ జక

నాయమం- స్హధికహయతల శహఖ్ భంతిర థాఴరచంద్ గెహాలట్, భ నఴ ఴనయుల అభిఴాదిధశహఖ్

తృ఺లకమండలి సభ్ ాలు: అతుీ మహష్హిాల భుఖ్యభంతేరలు, కేందర తృహలిత తృహరంతాల లెఫ్ి ఺నంట్

గఴయీయుల.