‫شماره سند ‪3136/259:‬‬

‫ویرایش‪0:‬‬

‫شماره تجدید نظر‪:‬‬

‫تاریخ صدور ‪ :‬پاییز‪95‬‬
‫تاریخ تجدید نظر‪:‬‬
‫شرکت توانیر‬
‫معاونت هماهنگی توزیع‪ -‬دفتر نظارت بر توزیع‬
‫دستورالعمل کابلکشی شبکه های زمینی‬

‫دستورالعمل کابلکشی شبکههای زمینی‬

‫مجموعه دستورالعملهای اجرایی مرتبط با بهرهبرداری شبکه های توزیع نیروی برق‬

‫دریافتکنندگان سند جهت اجرا‪:‬‬

‫‪ -1‬كليه شركتهای توزيع نيروی برق‬

‫‪ -2‬معاونت هماهنگي توزيع‬

‫تهیه کننده ‪:‬‬

‫‪ -‬دفتر نظارت بر توزيع با همکاری جمعي از خبرگان صنعت برق‬

‫تصویب کننده‪:‬‬ ‫تائید کننده‪:‬‬ ‫تهیه کننده‪:‬‬

‫آرش کردی‬ ‫محمود رضا حقی فام‬ ‫سید اعتضاد مقیمی‬

‫امضاء‬ ‫امضاء‬ ‫امضاء‬

 ‫شماره سند ‪3136/259:‬‬
‫ویرایش‪0:‬‬

‫شماره تجدید نظر ‪:‬‬

‫تاریخ صدور ‪:‬پاییز‪95‬‬
‫تاریخ تجدید نظر‪:‬‬
‫شرکت توانیر‬
‫معاونت هماهنگی توزیع – دفتر نظارت بر توزیع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکههای زمینی‬

‫فهرست مطالب‬

‫صفحه‬ ‫عنوان‬

‫‪-1‬هدف‪1...................................................................................................................................................‬‬

‫‪ -2‬دامنه كاربرد‪1......................................................................................................................................‬‬

‫‪ -3‬كليات و مقدمه‪1.................................................................................................................................‬‬

‫‪ -4‬تعاريف‪1.............................................................................................................................................‬‬
‫‪ -1-4‬کابلها‪1..............................................................................................................................‬‬
‫‪ -2-4‬هادي هممرکز کابل‪2..........................................................................................................‬‬
‫‪ -3-4‬درصد تراکم‪2.....................................................................................................................‬‬
‫‪ -4-4‬رنگ کابلها‪2.....................................................................................................................‬‬
‫‪ -5-4‬نشانه گذاري کابلهاي فشار ضعيف و فشار متوسط‪3.......................................................‬‬
‫‪ -6-4‬نحوه کدگذاري کابلهاي فشار متوسط‪4..........................................................................‬‬

‫‪ -5‬مالحظات فرايندهای كابلكشي‪6....................................................................................................‬‬

‫‪ -1-5‬حمل و نقل‪6....................................................................................................................‬‬
‫‪ -2-5‬حداقل دما براي نصب کابل‪7...........................................................................................‬‬
‫‪ -3-5‬حداقل شعاع خمش‪8.......................................................................................................‬‬
‫‪ -4-5‬کشش مجاز کابل‪8...........................................................................................................‬‬

‫‪ -6‬توصيههای عمومي درباره كابلكشي‪9 ...........................................................................................‬‬

‫‪ -1-6‬تنشهاي مکانيکي خارجي‪9 ..........................................................................................‬‬
‫‪ -2-6‬تنشهاي حرارتي خارجي‪9.............................................................................................‬‬
‫‪ -3-6‬حفاظت در برابر عوامل جوي و مواد خورنده‪9..............................................................‬‬
‫‪ -4-6‬اتصال به زمين و تداوم الکتريکي پوششهاي فلزي کابلها‪10..........................................‬‬
‫‪ -5-6‬نقاط تجمع آب و گرد و خاک‪10 .....................................................................................‬‬

‫‪2‬‬
 ‫شماره سند ‪3136/259:‬‬
‫ویرایش‪0:‬‬

‫شماره تجدید نظر ‪:‬‬

‫تاریخ صدور ‪:‬پاییز‪95‬‬
‫تاریخ تجدید نظر‪:‬‬
‫شرکت توانیر‬
‫معاونت هماهنگی توزیع – دفتر نظارت بر توزیع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکههای زمینی‬

‫‪ -6-6‬ذخيره طول معيني از کابل در هنگام نصب‪10...................................................................‬‬

‫‪ -7‬ابزار مورد نياز برای كابلكشي‪10......................................................................................................‬‬

‫‪ -1-7‬قرقرههاي کابلکشي زميني‪10.............................................................................................‬‬
‫‪ -2-7‬ساير تجهيزات مورد استفاده در عمليات کابلکشي‪13........................................................‬‬
‫‪ -3-7‬نمونهاي از ماشين آالت مورد استفاده در عمليات کابلکشي‪14.........................................‬‬

‫‪ -8‬روشهای مختلف كابلكشي‪15........................................................................................................‬‬

‫‪-1-8‬کابلکشي به روش دفني‪15.................................................................................................‬‬
‫‪16.‬‬ ‫‪ -1-1-8‬مسير کابلکشي در گودال و دفن آن در زمين‬

‫‪17.....‬‬ ‫‪ -2-1-8‬ابعاد کانال‪.....................................................................‬‬

‫‪18..........‬‬ ‫‪ -3-1-8‬توصيههاي عمومي در آمادهسازي کانال‪.................................‬‬

‫‪19.......‬‬ ‫‪ -4-1-8‬نصب کابل در گودال و دفن آن در زمين‪................................‬‬

‫‪ -2-8‬کابلکشي با روش عبور کابل از لوله‪21.............................................................................‬‬

‫‪ -3-8‬کابلکشي در کانالهاي پيشساخته‪22...............................................................................‬‬
‫‪ -4-8‬کابلکشي روي ديوار يا سقف‪28......................................................................................‬‬
‫‪-5-8‬کولگذاري‪29.....................................................................................................................‬‬
‫‪29...........‬‬ ‫‪ -1-5-8‬حفر ميله‪............................................................................. ...‬‬

‫‪30.........‬‬ ‫‪..................................................‬‬ ‫‪ -2-5-8‬حفر نقب‪.............................‬‬

‫‪-3-5-8‬کولگذاري و احداث نردبان‪30.............. ..........................................................‬‬

‫‪31......‬‬ ‫‪ -4-5-8‬درپوش نهايي‪.................................................................................‬‬

‫‪ -9‬حريمها‪31..........................................................................................................................................‬‬
‫‪ -1-9‬نحوه عبور کابل از خيابان و خطوط آهن‪31.....................................................................‬‬
‫‪ -2-9‬تقاطع کابل جديد برق با کابل قديمي (برق يا مخابرات)‪32.............................................‬‬
‫‪ -3-9‬عبور کابل فشارقوي و ضعيف در يک کانال‪33................................................................‬‬

‫‪3‬‬
 ‫شماره سند ‪3136/259:‬‬
‫ویرایش‪0:‬‬

‫شماره تجدید نظر ‪:‬‬

‫تاریخ صدور ‪:‬پاییز‪95‬‬
‫تاریخ تجدید نظر‪:‬‬
‫شرکت توانیر‬
‫معاونت هماهنگی توزیع – دفتر نظارت بر توزیع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکههای زمینی‬

‫‪ -4-9‬تقاطع کابل با کانال فاضالب‪33........................................................................................‬‬

‫‪ -5-9‬عبور کابل برق به موازات لوله گاز‪34...............................................................................‬‬
‫‪ -6-9‬تقاطع کابل برق با لوله گاز‪34...........................................................................................‬‬
‫‪ -7-9‬عبور کابل برق به موازات لولههاي آب‪34........................................................................‬‬
‫‪ -8-9‬تقاطع کابل برق با لولههاي آب‪35......................................................................................‬‬
‫‪ -9-9‬جداسازي يا تفکيک کابلکشيهاي مربوط به مدارهاي با ولتاژ خيلي پايين و وسايل ارتباطي‪36..‬‬

‫‪ -10‬روشهای مختلف كشيدن كابل‪37...........................................................................................‬‬

‫‪ -11‬متراكم نمودن خاك پس از حفاری‪40............................................................................................‬‬

‫‪ -12‬آزمونهای الکتريکي بعد از نصب‪41.......................................................................................‬‬

‫‪ -1-12‬آزمون الکتريکي براي کابلهايي با ‪41..... 1 KV≤ Un ≤ 3 KV & 1.2 KV≤ Um ≤ 3.6 KV‬‬
‫‪ -2-12‬آزمون الکتريکي براي کابلهايي با ‪41... 6 KV≤ Un ≤ 30 KV & 7.2 KV≤ Um ≤ 36 KV‬‬
‫‪ -3-12‬تست ‪ DC‬روکش خارجي کابل‪42...................................................................................‬‬
‫‪43.......‬‬ ‫‪ -4-12‬تست عايقي‪..............‬‬
‫‪ -1-4-12‬آزمون عايقي با جريان متناوب‪43...... .................................................................... ..‬‬
‫‪43..‬‬ ‫‪ -2 -4-12‬آزمون عايقي با جريان مستقي‪....‬‬
‫پيوست ‪ :1‬چک ليستهای نظارتي‪45.....................................................................................................‬‬

‫پيوست ‪ -2‬دستورالعمل حمل و نقل كابل‪48.........................................................................................‬‬

‫پيوست ‪ -3‬تعمير غالف خارجي صدمه ديده‪54....................................................................................‬‬

‫پيوست ‪ -4‬مشخصات فني كولگذاری‪57..............................................................................................‬‬

‫‪ -13‬اعضاء كارگروه تهيه كننده دستورالعمل اجرايي عمليات مربوطه‪69............................................‬‬

‫‪4‬‬
 ‫شماره سند ‪3136/259:‬‬
‫ویرایش‪0:‬‬

‫شماره تجدید نظر ‪:‬‬

‫تاریخ صدور ‪:‬پاییز‪95‬‬
‫تاریخ تجدید نظر‪:‬‬
‫شرکت توانیر‬
‫معاونت هماهنگی توزیع – دفتر نظارت بر توزیع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکههای زمینی‬

‫پيشگفتار ‪:‬‬

‫با توجه به تغييرات ساختاري در شرکتهاي توزيع نيروي برق و اتخاذ سياستهاي برنامهريزي‪ ،‬کنترل‬
‫و بهرهبرداري از شبکههاي تحت پوشش‪ ،‬اين دستورالعمل از تاريخ ابالغ جايگزين کليهه دسهتورالعمل‪-‬‬
‫هاي قبلي در اين خصوص ميگردد‪.‬‬

‫از تاريخ صدور و ابالغ اين دستورالعمل‪ ،‬کليه واحدهاي ذيربط در امر بهرهبهرداري موظهف بهه اجهراي‬
‫دقيق مفاد اين دستورالعمل ميباشند‪ .‬در اين ارتباط رعايت نکات ذيل حائز اهميت ميباشد‪.‬‬

‫‪ -1‬کليه دستورالعملهايي که تا قبل از تاريخ ابالغ اين دستورالعمل در اين زمينه صادر شدهاند از درجه‬
‫اعتبار ساقط و رعايت اين دستورالعمل الزماالجرا ميباشد‪ .‬در اين ارتبهاط مهديران عامهل شهرکتههاي‬
‫توزيع نيروي برق بايد در اسهرع وقهت نسهبت بهه جمهعآوري دسهتورالعملههاي قبلهي و جهايگزيني‬
‫دستورالعمل جديد در کليه مراکز و واحدهاي بهرهبرداري تحت پوشش اقدام نمايند‪.‬‬

‫‪ -2‬يک نسخه از اين دستورالعمل بايد بعنوان نسخه مرجهع در مکهاني مناسهب و قابهل دسهتري کليهه‬
‫کارکنان در واحدهاي ذيربط امور‪/‬منطقه‪/‬شهرستان‪/‬ناحيه‪/‬قسمت‪/‬اداره و‪ .‬بهرهبرداري شرکتهاي توزيهع‬
‫نيروي برق نگهداري شود‪.‬‬

‫‪ -3‬مديران ذيربط در واحدهاي بهرهبرداري بايد اين دستورالعمل را در اختيار کليه کارکنان مرتبط قهرار‬
‫داده و هرگونه اصالحات و يا تغييرات بعدي را به کليه کارکنان ابالغ نمايند‪.‬‬

‫‪ -4‬با توجه به اهميت و لزوم آشنائي‪ ،‬ضروريست تمام کارکنان مربهوط در زمينهه شهناخت کامهل ايهن‬
‫دستورالعمل دوره آموزشي الزم را طي نمايند‪.‬‬

‫‪ -5‬کليه دستورالعملهاي داخلي شرکتهاي توزيع نيروي برق که توسط واحدهاي ذيربط تهيه و ابهالغ‬
‫ميگردد نبايد در هيچ شرايطي ناقض مفاد اين دستورالعمل يا مانع از اجراي سريع و بدون قيد و شهرط‬
‫اين دستورالعمل گردد‪.‬‬
 ‫شماره سند ‪3136/259:‬‬
‫ویرایش‪0:‬‬

‫شماره تجدید نظر ‪:‬‬

‫تاریخ صدور ‪:‬پاییز‪95‬‬
‫تاریخ تجدید نظر‪:‬‬
‫شرکت توانیر‬
‫معاونت هماهنگی توزیع – دفتر نظارت بر توزیع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکههای زمینی‬

‫‪ -6‬مرجع رفع هرگونه ابهام در تعريف و تفسير مفاد اين دستورالعمل دفتر نظارت بر توزيع توانير است‬
‫و در صورت عدم رفع ابهام‪ ،‬کميتهاي خواهد بود که بنا به دستور شرکت توانير تشکيل خواهد شد‪.‬‬

‫‪ -7‬انجام هر گونه اصالح و قلمخوردگي در ايهن دسهتورالعمل مهردود اسهت و در صهورت تشهخي‬
‫هرگونه مغايرت در هريک از بندهاي اين دستورالعمل با اصول اجرايي و يا عمليهاتي و يها در صهورت‬
‫برخورد با هرگونه ابهام در تفسير آنها‪ ،‬موارد بايد کتباً به دفتر نظارت بر توزيع توانير منعکس گردد‪.‬‬

‫‪ –8‬دفتر نظارت بر توزيع توانير موظف است ضمن جمعآوري و بررسهي کليهه پيشهنهادات اصهالحي‪،‬‬
‫برحسب مورد و در صورت لزوم نسبت به تجديدنظر در دستورالعمل و تهيه پيشنويس جديد اقهدام و‬
‫پس از مصوب نمودن اصالحات‪ ،‬دستورالعمل اصالح شده را ابالغ نمايد‪.‬‬

‫‪ -9‬در کليه مواردي که در اين دستورالعمل پيشبيني الزم بعمهل نيامهده اسهت‪ ،‬بهر حسهب ضهرورت‪،‬‬
‫شرکتهاي توزيع نيروي برق ميتوانند نسبت به تهيه دستورالعمل پيشنهادي اقدام و آنرا جهت بررسهي‬
‫و کسب تأييديه الزم‪ ،‬به دفتر نظارت بر توزيع توانير ارسال نمايند‪ .‬مؤکهداً يهادآور مهيشهود تها کسهب‬
‫تأييديه الزم توسط دفتر نظارت بر توزيع توانير‪ ،‬دستورالعمل پيشنهادي جنبه اجرائي نخواهد داشت‪.‬‬
‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫‪-1‬هدف‬
‫هدف از تدوين اين دستورالعمل بيان قوانين و مقررات الزم جههت نصهب و بهرهبهرداري از کابلههاي‬
‫زميني ميباشد‪.‬‬

‫‪ -2‬دامنه کاربرد‬
‫دامنه کاربرد اين دستورالعمل کابلهاي زميني فشار ضعيف و فشار متوسط ميباشد‪.‬‬

‫‪ -3‬کليات و مقدمه‬
‫قبل از کابلکشي بايد نکات الزم در مورد نصب کابل مورد بررسي قهرار گيهرد‪ ،‬حمهل و نقهل و تخليهه‬
‫قرقره کابل از مسائلي است که بيتوجهي به آن موجب وارد آمدن آسيب به کابل شده و کابلکشي را با‬
‫مشکل مواجه ميسازد‪ .‬از مسائل ديگري که بايد مورد توجه قرار گيرد‪ ،‬رعايت شرايط دمايي کابلکشي‪،‬‬
‫حداقل شعاع خمش و نکات ايمني مرتبط با نصب کابل ميباشد‪ .‬در اين دستورالعمل مواردي من جمله‬
‫تعاريف اوليه‪ ،‬ابزار مورد نياز براي کابلکشي‪ ،‬روشهاي مختلهف کابهلکشهي‪ ،‬حهريمهها‪ ،‬آزمهونههاي‬
‫الکتريکي بعد از نصب ارائه شده است‪ .‬همچنين اين دستورالعمل شامل چهار پيوسهت بهه شهرح چهک‬
‫ليستهاي نظارتي‪ ،‬دستورالعمل حمل و نقل کابل‪ ،‬تعمير غالف خارجي صدمه ديده و مشخصات فنهي‬
‫کولگذاري ميباشد‪.‬‬
‫در ادامه نکات فوق مورد بررسي قرار گرفته و موارد مربوطه آورده شده است‪.‬‬

‫‪ -4‬تعاريف‬
‫‪ -1-4‬کابلها‬
‫کابلها معموالً از دو بخش هادي و عايق تشکيل شدهاند‪ .‬هاديهاي به کار رفته در کابهلهها‪ ،‬مسهي يها‬
‫آلومينيومي ميباشند و عايق مورد استفاده براي کابلها معموالً از موادي نظير کاغذ آغشهته بهه روغهن‪،‬‬
‫مواد پالستيکي مانند پلي وينيل کلريد (‪ ،)PVC‬پلهياتهيلن(‪ )PE‬و پلهياتيلن کراسهلينک شهده(‪)XLPE‬‬
‫ساخته ميشود‪ .‬نامگذاري کابلها نيز بر اساي هادي و عايق آنهها مطهابق اسهتاندارد انجهام مهيگيهرد‪.‬‬
‫حداکثر دماي نامي براي انواع مختلف ترکيبات عايقي مطابق جدول ‪ 1‬آورده شده است‪.‬‬

‫صفحه ‪ 1‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫جدول ‪ -1‬حداكثر دمای نامي برای انواع كابلهای با عايق پالستيکي‬

‫هادي)‪(◦C‬‬ ‫حداکثر دماي نامي‬
‫ترکيب عايقي‬
‫اتصال کوتاه (حداکثر تداوم ‪ 5‬ثانيه)‬ ‫کارکرد عادي‬
‫‪160‬‬ ‫‪70‬‬ ‫‪PVC‬‬
‫**‪130‬‬ ‫*‪70‬‬ ‫‪PE‬‬
‫‪250‬‬ ‫‪90‬‬ ‫‪XLPE‬‬
‫* براي پلياتيلن با دانستيه بيش از ‪ 0.94 gr/cm3‬در دماي ‪23 oC‬‬
‫** اين دما ممکن است با استفاده از يک ساختار پوششي هادي الکترواستاتيکي مناسب در کابل‬
‫به ‪ 150‬درجه سانتيگراد نيز افزايش يابد‪.‬‬

‫‪ -2-4‬هادي هممرکز کابل‬

‫هادياي است به دور عايق کابل که عموماً بهصورت رشتههاي مسي ميباشد‪ .‬در شکل ‪ 1‬اين هادي‬
‫شده است‪ .‬اين هادي ميتواند در کابلهاي چند رشتهاي نيز استفاده گردد‪.‬‬ ‫مشخ‬

‫شکل ‪ -1‬اجزاي مختلف يک نمونه کابل و هادي هممرکز‬

‫‪ -3-4‬درصد تراکم خاک‬

‫عبارت است از نسبت وزن مخصوص خاک خشک در محل به ماکزيمم وزن مخصوص همان خاک‬
‫خشک که از آزمايش تراکم به دست ميآيد‪.‬‬

‫‪ -4-4‬رنگ کابلها‬
‫کردن هادي مربوط به نول‪ ،‬فاز و حفاظت‪ ،‬از‬ ‫در مورد کابلهاي فشار ضعيف ‪ 0.6/1kV‬براي مشخ‬
‫رنگهاي مختلفي استفاده ميشود‪.‬جدول‪ 2‬رنگ عايق هادي کابلها را نشان ميدهد‪.‬‬

‫صفحه ‪ 2‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫جدول‪ -2‬رنگ عايق هادی كابلها‬

‫كابل بدون هادی محافظ‬ ‫كابل با هادی محافظ‬ ‫تعداد هادیها‬

‫سياه ‪ -‬آبي‬ ‫سبز و زرد ‪ -‬سياه‬ ‫‪2‬‬
‫سياه – آبي – قهوهاي‬ ‫سبز و زرد – سياه ‪ -‬آبي‬ ‫‪3‬‬
‫سياه – آبي – قهوهاي ‪ -‬سياه‬ ‫سبز و زرد – سياه – آبي – قهوهاي‬ ‫‪4‬‬
‫‪-‬‬ ‫سبز و زرد – سياه – آبي – قهوهاي ‪ -‬سياه‬ ‫‪5‬‬

‫ميشود‪ .‬در مورد رنگ‬ ‫تبصره‪ :‬معموالً انتهاي کابل با حروف ‪ E‬و ابتداي آن با حرف ‪ A‬مشخ‬
‫رشتههاي کابلهاي فشار متوسط محدوديت مشخصي وجود ندارد و اغلب سياهرنگ ميباشند‪ .‬در اين‬
‫نوع کابلها در صورتي که غالف بهکاررفته در آنها از جنس‪ PVC‬باشد‪ ،‬غالف به رنگ قرمز و در‬
‫صورتيکه از جنس ‪ PE‬و آنتي ‪ UV‬باشد به رنگ سياه ميباشد‪ .‬بايد توجه داشت که براي دوام‬
‫غالفهاي ‪ PE‬بر روي آنها پوششي از کربن اضافه ميکنند‪ .‬لذا رنگ اين غالفها سياه ميباشد‪.‬‬

‫‪ -5-4‬نشانهگذاري کابلهاي فشار ضعيف و فشار متوسط‬

‫بر روي سطح خارجي کابلهاي تحت پوشش استاندارد ملي ايران مشخصات زير بهصورت خوانا‬
‫بايد آورده شود‪.‬‬
‫جدول‪ -3‬نشانهگذاری مشخصات فني كابلها‬
‫مثال‬ ‫مشخصات استاندارد‬
‫‪Electric cable‬‬ ‫نوع کاربرد کابل‬
‫‪1000‬‬ ‫ولتاژ طراحي (ولت)‬
‫‪IEC60502‬‬ ‫شماره استاندارد‬
‫‪XYZ‬‬ ‫مشخصه کارخانه سازنده‬
‫‪AL 50*3‬‬ ‫تعداد رشتهها‪ ،‬نوع و سطح مقطع هاديها‬
‫‪450m‬‬ ‫متراژ کابل‬
‫‪2012‬‬ ‫سال ساخت کابل‬
‫کلمه نشانه بايد بهصورت برجسته يا فرورفته يا به صورتي که قابل پاک کردن نباشد روي غالف‬
‫خارجي آورده شود‪ .‬نشانهها بايد با حروف انگليسي و در فواصل معين در طول کابل آورده شود و‬
‫دقت شود که اشکال يا حروف بهصورت عمودي و حداقل ارتفاع ‪ 3‬ميليمتر باشد‪.‬‬

‫صفحه ‪ 3‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫‪ -6-4‬نحوه کدگذاري کابلهاي فشار متوسط‬

‫نحوه کدگذاري کابلهاي فشار متوسط با عايق ‪ PVC‬و ‪ PE‬طبق استاندارد ‪ VDE‬مطابق جدول ‪4‬‬
‫ميباشد‪:‬‬
‫‪VDE‬‬ ‫جدول ‪ -4‬نحوه كدگذاری كابلهای فشار متوسط مطابق استاندارد‬
‫مثال‬ ‫نماد‬ ‫نوع‬ ‫المان‬
‫‪NYY‬‬ ‫‪N‬‬ ‫کابل با هادي مسي‬

‫رشته‬
‫‪NAYCWY‬‬ ‫‪NA‬‬ ‫کابل با هادي آلومينيومي‬

‫‪NAYY‬‬ ‫‪Y‬‬ ‫عايق ‪( PVC‬اولين ‪ Y‬در رديف عالمتگذاري)‬

‫عايق‬
‫‪N2YSY‬‬ ‫‪2Y‬‬ ‫عايق ‪( PE‬اولين ‪ 2Y‬در رديف عالمتگذاري)‬
‫‪N2XSY‬‬ ‫‪2X‬‬ ‫عايق ‪XLPE‬‬
‫هادي هممرکز با هادي مسي که داراي نوارها يا سيمهاي‬
‫‪NYCYFGY‬‬ ‫‪C‬‬
‫مارپيچي مسي است‬
‫هادي هممرکز با هاديهاي مسي که بهصورت موجي شکل‬
‫‪NAYCWY‬‬ ‫‪CW‬‬
‫داده شده و همراه نوار مسي مارپيچي ميباشد‪.‬‬
‫هادی هممركز و پوشش‬
‫الکترواستاتيکي فلزی‬
‫هادي هممرکز با هادي مسي و نوار مسي بهصورت مارپيچي‬
‫‪N2XCEY‬‬ ‫‪CE‬‬
‫روي هر رشته بهصورت جداگانه بکار رفته است‬
‫پوشش الکترواستاتيکي از هاديهاي مسي و نوار مسي که‬
‫‪NYSY‬‬ ‫‪S‬‬
‫بهصورت مارپيچي استفاده شده است‬
‫پوشش الکترواستاتيکي از هاديهاي مسي و نوار مسي که‬
‫‪NYSEY‬‬ ‫‪SE‬‬
‫بهصورت جداگانه هر رشته بکار رفته است‪.‬‬
‫‪NA2XS(F)2Y‬‬ ‫‪F‬‬ ‫پوشش ضد آب بهصورت طولي‬
‫‪NYFGbY‬‬ ‫‪F‬‬ ‫زره گالوانيزه از هادي فوالدي تخت‬
‫زره‬

‫‪NYFGbY‬‬ ‫‪G‬‬ ‫زره گالوانيزه از نوار فوالدي بهصورت مارپيچي‬

‫‪NYCYRGbY‬‬ ‫‪R‬‬ ‫زره بهصورت مفتول فوالدي قلع اندود‬
‫‪NYKY‬‬
‫‪K‬‬ ‫غالف سربي‬

‫‪NAYY‬‬ ‫‪Y‬‬ ‫غالف ‪( PVC‬دومين ‪ Y‬در رديف عالمتگذاري)‬

‫غالف‬

‫‪NA2XS2Y‬‬ ‫‪2Y‬‬ ‫غالف ‪( PE‬دومين ‪ 2Y‬در رديف عالمتگذاري)‬

‫‪NAYY-J‬‬ ‫‪J‬‬ ‫کابل شامل رشته با رنگ سبز زرد – با هادي حفاظتي‬
‫کابل بدون رشته با رنگ سبز زرد – بدون هادي حفاظتي‬
‫‪NAYY-O‬‬ ‫‪O‬‬

‫صفحه ‪ 4‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫در خصوص مشخصات کابلهاي مورد استفاده در شبکههاي توزيع ذکر چند نکته الزامي است‪:‬‬
‫تبصره ‪ :1‬ولتاژ کابلهاي فشهار ضهعيف زمينهي مهورد اسهتفاده در شهبکههاي توزيهع بايهد بها ولتهاژ‬
‫اسههمي ‪ 0.6/1KV‬باشههد و اسههتفاده از کابههلهههاي بهها سههاير سههطوح ولتههاژي فشههار ضههعيف مجههاز‬
‫نيست‪.‬‬

‫تبصره ‪ :2‬هاديههاي کابهلههاي زمينهي شهبکهههاي توزيهع بايهد از نهوع کهالي‪(1‬ههادي مفتهولي‬
‫براي نصب ثابت) يا کالي‪(2‬هاديههاي چنهد رشهته غيهر فشهرده بهراي نصهب ثابهت و هاديههاي‬
‫چنههد رشههته دوار متههراکم و هاديهههاي چنههد رشههته قطههاعي) باشههد و از انههواع کههالي ‪ 5‬و ‪6‬‬
‫(هاديهاي انعطافپذير پر رشته) افشان مورد استفاده قرار نگيرد‪.‬‬
‫تبصررره ‪ :3‬مههاده پل هياتيلن بهههتنهايي در برابههر اشههعه خورشههيد مقههاوم نيسههت‪ .‬بنههابراين در نقههاطي‬
‫آفتههاب قههرار مههيگيرنههد بايههد‬ ‫کههه کابههلهههايي بهها عههايق يهها غههالف ‪ PE‬و مشههتقات آن در معههر‬
‫تمهيههدات الزم بههراي ايجههاد اسههتقامت در برابههر ‪ UV‬بهها اسههتفاده از کاورهههاي مناسههب صههورت‬
‫گيرد‪ .‬با توجه بهه دشهواري ايهن کهار در اجهرا و کنتهرل آن‪ ،‬توصهيه مهيشهود در شهبکههاي فشهار‬
‫ضعيف که امکان قرار گرفتن کابهل در برابهر آفتهاب اسهت از کابهلههاي بها عهايق يها غهالف ‪PVC‬‬

‫استفاده شود‪ .‬بههعنوان مثهال از کابهلههاي ‪ N2XY- NA2XY‬اسهتفاده نشهود‪ .‬در کابهلههاي فشهار‬
‫متوسههط‪ ،‬عههايق از جههنس پل هياتيلن بههوده و بههه خههاطر وجههود سههرکابل‪ ،‬هههيچ وقههت در معههر‬
‫آفتاب قرار نخواهد گرفت‪.‬‬
‫آفتههاب‬ ‫تبصررره ‪ :4‬از آنجهها کههه کابههلهههاي شههبکههههاي توزيههع امکههان قههرار گههرفتن در مع هر‬
‫امکهان صههعود از پايههه و اتصههال بههه شههبکههههاي هههوايي را دارنههد حتههياالمکههان در اليههه غههالف از‬
‫موادي استفاده شود که مقاومت در برابر آفتاب را دارا باشد‪.‬‬
‫تبصره ‪ :5‬ماده ‪ PVC‬در زمهان سهوختن‪ ،‬گازههاي سهمي توليهد مهيکنهد‪ .‬بنهابراين در مهواردي کهه‬
‫امکان آتشسهوزي وجهود داشهته باشهد و همچنهين در مراکهز عمهومي و شهلوغ از قبيهل بازارهها و‬
‫مجتمعهاي تجاري از کابلهاي هالوژن فري که فاقد گازهاي سمي هستند استفاده شود‪.‬‬

‫صفحه ‪ 5‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫تهردد ماشهينآالت سهنگين‬ ‫تبصره ‪ :6‬در منهاطقي کهه امکهان حفهاري زيهاد بهوده و يها در معهر‬
‫هستند کابلهاي مهورد اسهتفاده بها اسهتفاده از لولههههاي محهاف کهار شهود‪ .‬در غيهر ايهن صهورت‬
‫توصيه ميشود از انواع آرموردار استفاده شود‪.‬‬
‫تبصره ‪ :7‬بها توجهه بهه قابليهت انعطهاف کهم و شهکننده بهودن کابهلههاي آلومينيهوم‪ ،‬از سهايزهاي‬
‫پايين آن در شبکههاي زمينهي اسهتفاده نشهود (حهداقل سهطح مقطهع آن ‪ 35‬ميليمتهر مربهع باشهد)‪.‬‬
‫الزم به ذکر است عمده هزينه شهبکهههاي زمينهي مهوارد عمرانهي اسهت و قيمهت کابهل بخصهوص‬
‫فشار ضعيف اثرگذاري کمتري دارد‪.‬‬
‫تبصررره ‪ :8‬در صههورت نيههاز بههه اسههتفاده از لولههه در زيههر زمههين از لولههههههاي پلههي ونيههل کلرايههد‪،‬‬
‫فايبرگالي اپوکسي و سهيماني و پلهياتيلن فشهار قهوي و بهراي مصهارف بهاالي سهطح زمهين تنهها‬
‫نوع پلي ونيل کلرايد ‪ PVC‬قابل قبول است‪.‬‬
‫تبصره ‪ :9‬توصيه مهيشهود در زمهينههايي کهه حشهرات مهوزي يها خهاک آن شهوره زار اسهت بهه‬
‫جاي کابلهاي ‪ NYY‬از کابلهاي‪ NYCY‬و ‪ NYCWY‬استفاده شود‪.‬‬
‫‪.‬‬
‫‪ -5‬مالحظات فرايندهاي کابلکشی‬
‫‪ -1-5‬حمل و نقل‬
‫کابلها بهطور معمول روي قرقرههاي چوبي يا فلزي پيچيده ميشوند‪ .‬اندازه قرقرهها به طول کابل‪،‬‬
‫نوع کابل‪ ،‬سطح ولتاژ‪ ،‬سطح مقطع و‪ ...‬بستگي دارد‪ .‬کابلهاي بدون زره تا ‪ 150‬متر طول و حداکثر‬
‫وزن ‪ 100‬کيلوگرم و کابلهاي زرهدار تا ‪ 150‬متر طول و ‪ 250‬کيلوگرم وزن را ميتوان بهصورت‬
‫چمبره کاغذ پيچ شده حمل و نقل کرد‪.‬‬
‫در زمان حمل و نقل‪ ،‬قرقره بايد با قرار دادن گوههاي مناسب در اطراف آن مهار شده و از حرکت آن‬
‫جلوگيري به عمل آيد‪ .‬قبل از پياده کردن قرقره‪ ،‬محموله بايد بهدقت مورد بازرسي قرار گيرد تا از‬
‫لحاظ سالم بودن در وضعيت مطلوبي قرار داشته باشد‪ .‬همچنين در صورت صدمه ديدن کابل يا قرقره‬
‫نسبت به تعويض آنها اقدام گردد‪.‬‬

‫صفحه ‪ 6‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫بعد از برداشتن محاف هاي قرقره يا نوارهاي پيچيده شده روي چمبره‪ ،‬کابلها بايد از لحاظ آسيب‪-‬‬
‫ديدگي خارجي مورد بازرسي قرار گيرند‪ .‬ضمناً بايد سرپوش انتهايي کابلها بهدقت بازرسي شده تا‬
‫از نظر ظاهري سالم باشد در صورتي که اثري از رطوبت در کابل ديده شود نسبت به عودت آن‬
‫جهت بررسي اقدام گردد‪.‬‬
‫براي حمل کابل تا محل نصب کابل‪ ،‬استفاده از وسايل چرخدار همانند شکل ‪ 2‬توصيه ميشود‪ .‬در‬
‫صورتيکه قرقره با ياتاقان به بدنه وسيله چرخدار متصل باشد‪ ،‬کابل ميتواند مستقيماً از روي قرقره‬
‫باز شده و نصب گردد‪ .‬براي عمليات کابلکشي استفاده از اينگونه وسايل تأکيد ميگردد‪.‬‬

‫شکل‪ -2‬نمونه وسايل حمل قرقره‬

‫در صورتيکه کابل مستقيماً از وسيله چرخدار به داخل کانال منتقل نميشود بايد قرقره حتيالمقدور‬
‫به کانال نزديک باشد‪.‬جابجايي قرقره با چرخاندن آن مجاز نميباشد‪.‬‬
‫در زمان انجام کابلکشي محور قرقره بايد در راستاي افقي بوده و کابل از باالي قرقره آزاد شود‪ ،‬بدين‬
‫معني که قرقره بايد در جهت عکس نشانه جهتدار روي آن بچرخد‪.‬‬
‫امکان توقف حرکت قرقره در هر لحظه بايد وجود داشته باشد تا در صورت توقف ناگهاني قرقره از‬
‫جمع شدن کابل و شل شدن حلقههاي آن جلوگيري گردد‪ .‬موارد و الزامات مربوط به انبارش‪ ،‬حمل‬
‫و نقل و تخليه کابلها و قرقره آنها در پيوست دو آورده شده است‪.‬‬

‫‪ -2-5‬حداقل دما براي نصب کابل‬

‫حداقل دماي محيط در زمان کابلکشي براي کابلهاي با عايق و غالف پالستيکي برابر ‪ -5‬درجه‬
‫سانتيگراد ميباشد‪ .‬در صورتي که اين حداقل دما براي نصب رعايت نشود‪ ،‬عايق و غالف خارجي‬

‫صفحه ‪ 7‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫کابل در حال خم شدن صدمه خواهد ديد‪ .‬براي جلوگيري از صدمه ديدن کابل در دماهاي کمتر از‬
‫درجه حرارت ذکر شده بايد کابل را گرم نمود و سپس عمل نصب را انجام داد‪.‬‬
‫براي گرم نمودن کابل بايد قرقره در اطاقي با دماي ‪ 25‬درجه سانتيگراد براي حداقل ‪ 24‬ساعت قرار‬
‫داده شود‪ .‬الزم است که حتماً از گرم شدن تمام نقاط کابل اطمينان حاصل شود‪ .‬دماي کابل نبايد از‬
‫‪ 40‬درجه سانتيگراد زيادتر گردد‪ .‬در طول مدت حمل کابل از محل گرم تا محل نصب بايد روي کابل‬
‫با برزنت پوشيده شده تا سرد نشود عمليات کابلکشي بايد بهدقت و سرعت انجام گيرد و کابل نبايد‬
‫بيش از حد تعيين شده سرد شود‪.‬‬

‫‪ -3-5‬حداقل شعاع خمش‬

‫بهجز در موارد استثنايي که کارخانه سازنده کابل‪ ،‬براي شرايط محيطي‪ ،‬مقررات و مشخصات ديگري‬
‫را ذکر کرده باشد در عمليات نصب‪ ،‬قرقره پيچي‪ ،‬و انبارش کابل بايد حداقل شعاع خمش کابل‬
‫مطابق جدول ‪ 5‬رعايت گردد‪.‬‬
‫جدول ‪ -5‬حداقل شعاع خمش كابل‬
‫‪ UO/‬کيلوولت‬ ‫‪U < 0/6/1‬‬ ‫‪ UO/‬کيلوولت‬ ‫‪U ≥ 0/6/1‬‬ ‫کابل با عايق پالستيکي‬
‫‪R= 15 * d‬‬ ‫‪R= 12 * d‬‬ ‫کابل چند رشته‬
‫‪R= 15 * d‬‬ ‫‪R= 15 * d‬‬ ‫کابل تک رشته‬
‫که ‪ d‬قطر خارجي کابل و ‪ R‬حداقل شعاع خمش کابل ميباشد‪.‬‬

‫‪ -4-5‬کشش مجاز کابل‬

‫در هنگاميکه کابل توسط دستگاه کشيده ميشود بايد توجه شود تا نيروي کشش در حدود جدول ‪6‬‬
‫محدود گردد‪:‬‬
‫جدول ‪ -6‬كشش مربوط به كابلها‬
‫نيروی كشش‬ ‫ساختمان كابل‬ ‫روش كشش‬
‫‪ F=50* A‬براي کابلهاي با هادي مسي‬ ‫بهوسيله گيره سركابل روی‬
‫تمام انواع کابلها‬
‫‪ F=30* A‬براي کابلهاي با هادي آلومينيومي‬ ‫هادی‬
‫‪F = K.D2‬‬ ‫تمام کابلها با زره مفتولي‬
‫‪K = 9 N/mm2‬‬
‫‪F = K.D2‬‬ ‫کابل با غالف فلزي بدون زره‬ ‫با جوراب كابل‬
‫براي کابلهاي تک غالف‬ ‫مقاوم در برابر کشش‬

‫صفحه ‪ 8‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫‪K=3 N/mm2‬‬
‫براي کابلهاي سه رشته با غالف جداگانه =‪K‬‬
‫‪1N/mm2‬‬
‫‪ F=50* A‬براي کابلهاي با هادي مسي‬ ‫کابلهاي پالستيکي بدون غالف‬
‫‪ F=30* A‬براي کابلهاي با هادي آلومينيومي‬ ‫فلزي بدون زره‬
‫‪ :A‬سطح مقطع کل هاديها به ميليمتر مربع (بدون در نظرگرفتن هادي هممرکز و يا پوشش‬
‫الکترواستاتيکي)‬
‫‪ :D‬قطر خارجي کابل بر حسب ميليمتر‬
‫‪ :F‬حداکثر نيروي کشش مجاز بر حسب نيوتن‬
‫در موقع نصب کابل بايد کامالً دقت شود که نيروي وارد بر هادي يا روکش کابل بيش از حد مجاز‬
‫داده شده در جدول ‪ 6‬نشود‪.‬‬

‫‪ -6‬توصيههاي عمومی درباره کابلکشی‬

‫‪ -1-6‬تنشهاي مکانيکی خارجی‬
‫نحوه کابلکشي بايد طوري انتخاب گردد که خطرات ناشي از خرابيهاي مکانيکي در آن به حداقل‬
‫برسد‪ .‬در تأسيسات نصب ثابت در مواردي که خطر تنشهاي مکانيکي وجود دارد‪ ،‬ميتوان از‬
‫کابلهاي زرهدار استفاده نمود و يا بهطور مناسبي از آن محافظت کرد‪ .‬کابلهاي نصب شده در داخل‬
‫لولهها يا کانالها در برابر خرابيهاي مکانيکي داراي استقامت کافي ميباشند‪.‬‬

‫‪ -2-6‬تنشهاي حرارتی خارجی‬

‫کابلها نبايد در محيطهايي که دماي آنها از حد پيشبيني شده تجاوز مينمايند‪ ،‬نصب شوند‪ .‬مجاري‬
‫کابل و يا لولهها بايد بهقدر کافي با لوله و تجهيزات حرارتي فاصله داشته باشند‪.‬‬

‫‪ -3-6‬حفاظت در برابر عوامل جوي و مواد خورنده‬

‫باران يا قطرات آب يا در مجاورت هواي آزاد و يا تابش‬ ‫کابل ها نبايد در شرايطي که در معر‬
‫مستقيم آفتاب قرار گيرند‪ ،‬نصب شوند (جز مواردي که در موقع ساخت يا نصب که مجهز به پوشش‬
‫مناسبي شده باشند)‪ .‬در مواردي که کابلها در مجاورت مواد خورنده قرار گيرند بايد از نوع مقاوم در‬
‫برابر خورندگي بوده و يا به نحوي ديگر محافظت شوند‪.‬‬

‫صفحه ‪ 9‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫‪ -4-6‬اتصال به زمين و تداوم الکتريکی پوششهاي فلزي کابلها‬

‫اتصال زمين بايد با توجه به مطالب مندرج در استاندارد سيستم زمين شبکههاي توزيع انجام شود‪.‬‬
‫پوشش فلزي کابلها بايد طبق مقررات ايمني در برابر بروز اتصالي محافظت شود‪ .‬در کابلها با جنس‬
‫عايق از مواد ترموپالستيک (‪ PVC‬و ‪ )XLPE‬هادي هممرکز حفاظتي‪ ،‬پوشش الکترواستاتيکي‪ ،‬زره‬
‫کابل و غالفهاي فلزي بايد زمين شوند‪ .‬اين مسئله بايد در سرکابلها و مفصلها نيز رعايت گردد‪.‬‬
‫براي کابلهايي که داراي هادي هممرکز و يا پوشش الکترواستاتيکي از سيمهاي مسي ميباشند‪ ،‬بايد‬
‫سيمهاي مسي به هم تابيده شده و زمين گردند و براي کابلهايي که پوشش الکترواستاتيکي آن از‬
‫نوارهاي مسي و يا مفتولهاي فوالدي تشکيل شده است‪ ،‬اين پوشش بايد توسط لحيم کردن و يا‬
‫پيچيدن نوارهاي مسي به دور آن زمين شود‪.‬‬

‫‪ -5-6‬نقاط تجمع آب و گرد و خاک‬

‫در نقاطي که امکان تجمع آب وجود دارد و يا در نقاطي که جمع شدن گرد و خاک يا مواد ديگر‬
‫باعث بوجود آمدن خطر و تغيير ميشود (مثل تغيير در مقاومت حرارتي در حوالي کابلها) بايد‬
‫تمهيدات الزم به عمل آيد‪.‬‬

‫‪ -6-6‬ذخيره طول معينی از کابل در هنگام نصب‬

‫با توجه به اينکه نقاط ضعف سيستم کابل بيشتر در محل انشعاب کابل(مفصل و سرکابل) ميباشد‪،‬‬
‫الزم است طول معيني از کابل در هر يک از اين نقاط بعنوان رزرو در نظر گرفته شود‪ .‬اين مقدار را‬
‫ميتوان تا ‪ 10‬متر در نظر گرفت و طرز قرار گرفتن آن بايد به نحوي باشد که در مواقع عيبيابي‬
‫مشکلي ايجاد نکند (معموالً اين ميزان طول از کابل را بهصورت شکل هشت التين ‪ 8‬با رعايت شعاع‬
‫خمش قرار ميدهند)‪.‬‬

‫‪ -7‬ابزار مورد نياز براي کابلکشی‬

‫لوازم و وسايل کابلکشي بايد به نحوي انتخاب شوند که چه در موقع نصب و يا در زمان بهرهبرداري‬
‫از ايجاد خرابي در کابلها به علت وجود قطعات تيز و برنده جلوگيري به عمل آيد‪.‬‬

‫‪ -1-7‬قرقرههاي کابلکشی زمينی‬

‫صفحه ‪ 10‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫در زمان کابلکشي براي جلوگيري از صدمه به کابل و براي راحتي و سرعت در انجام کابلکشي بايد‬
‫از قرقرههاي مخصوص در طول مسير کابلکشي استفاده نمود‪ .‬اين قرقرهها بر حسب نوع کاربري به‬
‫انواع مختلف تقسيمبندي ميشوند‪ .‬بسته به شرايط اجراي پروژه کابلکشي‪ ،‬قرقرههاي مورد استفاده‬
‫در روشهاي مختلف کابلکشي از جنسهاي متنوعي ميباشند‪ .‬در جدول ‪ 7‬دو نمونه پرکاربردتر‬
‫آنها ارائه شده است‪.‬‬

‫جدول ‪ -7‬انواع قرقرههای مورد استفاده در روشهای مختلف كابلكشي با توجه به نوع جنس‬
‫تصوير‬ ‫جنس قرقره‬

‫قرقره تمام فلزی گالوانيزه‬

‫قرقره با غلتک پلي آميد‬

‫در جدول ‪ 8‬نمونههايي از انواع قرقرههاي مورد استفاده در روشهاي مختلف کابلکشي به همراه‬
‫کاربرد آنها ارائه شده است‪.‬‬

‫جدول ‪ -8‬نمونه قرقرههای مورد استفاده در عمليات كابلكشي‬

‫تصوير‬ ‫كاربرد‬ ‫نوع قرقره‬

‫از اين قرقره براي عبور‬

‫و هدايت طناب يا سيم‬
‫بکسل کابلکشي استفاده‬ ‫قرقره راهنما‬
‫ميگردد‬

‫صفحه ‪ 11‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫قرقره‬
‫از اين قرقره براي عبور‬ ‫كابلكشي در‬
‫و کابل در مسيرهاي‬ ‫مسيرهای‬
‫مستقيم استفاده ميگردد‬ ‫مستقيم‪:‬‬

‫از اين قرقره براي عبور‬ ‫قرقره‬

‫و کابل در زوايا و‬ ‫مخصوص‬
‫گوشهها استفاده‬ ‫زوايا‬
‫ميگردد‬

‫قرقره‬
‫از اين قرقره براي‬ ‫مخصوص‬
‫هدايت کابل به داخل‬ ‫هدايت كابل‬
‫گودال و کانالها استفاده‬ ‫به داخل‬
‫ميگردد‬ ‫كانال و‬
‫گودال‬

‫قرقره با‬
‫اين قرقره قابل تنظيم‬
‫ارتفاع قابل‬
‫بوده و برای ورود‬
‫تنظيم برای‬
‫كابل به داخل لوله‬
‫ورود كابل‬
‫استفاده ميگردد‬
‫به داخل لوله‬

‫قرقره‬
‫اين قرقره برای هدايت‬ ‫مخصوص‬
‫كابل به داخل كانال‬ ‫هدايت كابل‬
‫بتوني استفاده ميگردد‬ ‫به داخل‬
‫كانال بتوني‬

‫صفحه ‪ 12‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫از اين قرقره برای‬ ‫قرقره‬

‫كابلكشي بر روی‬ ‫مخصوص‬
‫سيني كابل استفاده‬ ‫كابلكشي در‬
‫ميگردد‬ ‫سيني كابل‬

‫‪ -2-7‬ساير تجهيزات مورد استفاده در عمليات کابلکشی‬

‫در جدول ‪ 9‬نمونهاي از تجهيزات مفيد در اجراي عمليات کابلکشي جهت آشنايي و بهرهبرداري ارائه‬
‫شده است‪.‬‬
‫جدول‪ -9‬نمونهای از ساير تجهيزات مورد استفاده در كابلكشي‬
‫تصوير‬ ‫نوع تجهيز‬
‫قطعات‬
‫مخصوص‬
‫هدايت كابل به‬
‫داخل لوله‬

‫جوراب كابل‬

‫صفحه ‪ 13‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫مفصل گردان‬

‫طناب يا سيم‬
‫بکسل‬
‫مخصوص‬
‫كابلكشي‬

‫‪ -3-7‬نمونهاي از ماشين آالت مورد استفاده در عمليات کابلکشی‬

‫در جدول ‪ 10‬نمونهاي از ماشين آالت مورد استفاده در عمليات کابلکشي ارائه شده است‪.‬‬
‫جدول ‪ -10‬نمونهای از ماشينآالت مورد استفاده در عمليات كابلكشي‬
‫تصوير‬ ‫نوع تجهيز‬

‫وينچ‬
‫كابلكشي‬

‫صفحه ‪ 14‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫از اين تجهيز بهعنوان کمک وينچ در زمان کابلکشي براي کابلهاي سنگين در مسيرهاي طوالني استفاده‬
‫ميشود‪.‬‬

‫تجهيز‬
‫مخصوص‬
‫كشش كابل‬

‫يدك كش‬
‫قرقره كابل‬

‫‪ -8‬روشهاي مختلف کابلکشی‬

‫در اين دستورالعمل انواع روشهاي کابلکشي در سه دسته کلي تقسيمبندي شده است‬
‫‪ ‬كابلكشي به روش دفني‬
‫‪ ‬كابلكشي با روش عبور كابل از لوله‬
‫‪ ‬كابلكشي در كانالهای پيشساخته‬
‫‪ ‬كابلكشي روی ديوار يا سقف‬
‫‪ ‬كولگذاری‬

‫‪-1-8‬کابلکشی به روش دفنی‬

‫براي اين منظور ابتدا گودالي متناسب با محل حفر شده و بعد از ريختن ماسه نرم در آن‪ ،‬کابل در‬
‫گودال قرار گرفته و سپس با نصب پوشش حفاظتي مناسب گودال کامالً پر ميشود‪.‬‬

‫صفحه ‪ 15‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫در اين سيستم به هنگام عبور کابل از بعضي مناطق خاص مثل جادهها‪ ،‬ريلهاي راهآهن و غيره از‬
‫لوله استفاده ميشود‪ .‬براي انجام فرايند کابلکشي در گودال خاکي بهصورت استاندارد از مصالح به‬
‫شرح زير استفاده ميگردد‪:‬‬
‫‪ -1‬ماسه بادي‬
‫‪ -2‬آجر فشاري (بدون سوراخ)‬
‫‪ -3‬نوار خطر برق‬
‫‪ -4‬لوله پلياتيلن يا پي وي سي فشار قوي(در صورت نياز)‬
‫ماسههاي ريخته شده عالوه بر حفاظت و نرمي زير کابل‪ ،‬دما را بهخوبي منتقل نموده که اين‬
‫موضوع باعث خنک شدن و استفاده بهتر از ظرفيت بارگذاري کابل ميشود‪.‬‬

‫‪ -1-1-8‬مسير كابلكشي در گودال و دفن آن در زمين‬

‫شود و در طول مدت‬ ‫قبل از کابلکشي مسير کابل بايد بهطور دقيق نقشهبرداري و مشخ‬
‫کابلکشي اين نقشه به همراه فهرست لوازم مورد نياز در دستري باشد‪ .‬اطالعات الزم جهت‬
‫خطا در آينده و نيز اطالعات جهت توسعه سيستم در آينده در آن ثبت گردد‪ .‬همچنين‬ ‫تشخي‬
‫بر روي نقشه بايد اطالعاتي مانند نوع کابل‪ ،‬نماد آن‪ ،‬طول و محل سرکابلها ‪ ،‬مفصلها و‪ ...‬آورده‬
‫کردن مسير کابل بايد هماهنگيهاي الزم با شهرداري‪ ،‬راهنمايي و رانندگي‪،‬‬ ‫شود‪ .‬براي مشخ‬
‫شرکتهاي گاز‪ ،‬آب‪ ،‬مخابرات و ساير شرکتهاي مرتبط به عمل آيد تا کليه موانعي که در مسير‬
‫شده و بهترين مسير انتخاب شود‪.‬‬ ‫وجود دارند مشخ‬
‫براي طرح مسير کابلهاي فشار ضعيف تا حد ممکن بايد از پيادهروها و براي مسير کابلهاي‬
‫فشار متوسط از معابر اصلي استفاده نمود‪ .‬عمق کانال به تعداد کابلهاي قرار گرفته روي هم در‬
‫يک کانال‪ ،‬نوع منطقه (صنعتي‪ ،‬محلي و جاده‪ ،‬پياده رو و‪ ) .‬لولههاي آب و گاز که در منطقه قرار‬
‫دارند و يا در آينده در آن محل نصب ميگردد‪ ،‬بستگي دارد‪.‬‬
‫هنگاميکه مسير کابل از نزديکي خطوط راه آهن‪ ،‬تاسيسات آب و‪ ...‬عبور ميکند‪ ،‬اقدامات الزم‬
‫بايد در اين مورد در نظر گرفته شود‪.‬‬
‫در محلهايي که تعداد کابلهاي زيادي عبور ميکند و ظرفيت جريان بااليي عبور داده ميشود‪،‬‬
‫فواصل بيشتري بين کابلها بايد در نظر گرفت‪.‬‬

‫صفحه ‪ 16‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫به هنگاميکه کابلهاي کنترل يا مخابرات با کابلهاي فشارقوي در مسير طوالني موازي هستند‪،‬‬
‫بايد مسائل ناشي از تداخل امواج را در نظر داشت‪.‬‬
‫تبصره‪ :‬نحوه حفاري و تکميل کانال با هماهنگي شهرداريها صورت پذيرد‪ .‬با توجه به پاسخ‬
‫استعالمات درصورت نياز مسير بازنگري شده و در نهايت بهمنظور تائيد نهايي در مسير سونداژ‬
‫انجام ميشود‪ .‬عبور کابل بايد بهصورت مستقيم باشد (مارپيچ نباشد)‪.‬‬
‫در صورت عبور عرضي از معبر‪ ،‬راستاي مسير کابل بايد بر راستاي معبر عمود باشد‪ .‬کابلکشي با‬
‫رعايت حريمهاي ساير تاسيسات و استانداردهاي مربوطه صورت پذيرد‪.‬‬
‫شود‪.‬‬ ‫و عمق کانال در زمان تحويل مسير بايد مشخ‬ ‫عر‬
‫در تحويل مسير کابلهاي زميني‪ ،‬در موارد انشعاب از پايه و يا تابلو پست هوايي و ‪ ...‬ابتدا‬
‫مستقيماً به سمت ديوار(با زاويه ‪ 90‬درجه)حرکت کرده و سپس مسير حفاري جنب ديوار ادامه‬
‫داده ميشود‪.‬‬

‫‪ -2-1-8‬ابعاد كانال‬
‫کانال بستگي به تعداد کابل دفن شده دارد که بهطور معمول فاصلهي بين کابلها ‪20‬‬ ‫عر‬
‫براي‬ ‫سانتيمتر و فاصلهي هر کابل از ديواره کانال ‪ 15‬سانتيمتر ميباشد‪ .‬در استاندارد حداقل عر‬
‫حفر کانال و دفن کابل فشار ضعيف (تک کور يا سه کور) براي يک مدار ‪ 50‬سانتيمتر لحاظ‬
‫ميگردد‪.‬‬
‫کابل فشار متوسط به طور معمول سه رشته ميباشد که حداقل ‪ 70‬سانتيمتر را اشغال ميکند‪.‬‬
‫کانال در مواقع قراردادن بيش از دو رشته کابل‪ ،‬از فرمول زير قابل محاسبه‬ ‫تبصره‪ :‬عر‬
‫ميباشد‪:‬‬

‫کانال = ((‪-1‬تعداد کابل)*‪30+)20‬‬ ‫حداقل عر‬

‫عمق کانال از سطح زمين بستگي به تعداد کابلهايي دارد که روي هم قرار ميگيرد‪ .‬در هر حال‬
‫عمق کانال از سطح زمين در پياده رو نبايد از ‪ 70‬سانتيمتر کمتر و در زير سطح خيابان نبايد از‬
‫يک صد و ده سانتيمتر کمتر باشد‪ .‬اين عمق در مورد کابلهاي تا ولتاژ ‪ 11‬کيلوولت ‪30‬‬
‫سانتيمتر و در مورد کابلهاي تا ‪ 33‬کيلوولت ‪ 40‬سانتيمتر اضافه گردد‪.‬‬

‫صفحه ‪ 17‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫در صورتيکه تعداد کابلها زياد باشد بهتر است بجاي قراردادن کابلها بر روي يکديگر آنها را‬
‫پهلوي يکديگر قرار داد در اين حالت فاصله بين دو کابل مجاور ‪ 20‬سانتيمتر انتخاب ميشود‪.‬‬

‫‪ -3-1-8‬توصيههای عمومي در آماده سازی كانال‬

‫‪ -‬پس از معين شدن ابعاد حفاري به شرح فوق عمليات حفاري آغاز ميگردد‪.‬‬
‫‪ -‬پس از آنکه بستر کانال صاف‪ ،‬تميز وکوبانده شد‪ ،‬سطح آن با ‪ 10‬سانتيمتر ماسه بادي نرم‬
‫پوشانده ميشود‪.‬‬
‫‪ -‬جهت انجام حفاري در مسيرهاي آسفالت بايد مسير حفاري با کاتر بريده شود تا از آسيب‬
‫رسيدن به حاشيههاي محل حفاري جلوگيري شود‪.‬‬
‫‪ -‬کف کانال بايد در کل مسير هموار شود‪ .‬در مواردي که به تاسيسات از قبيل لوله آب‪،‬‬
‫فاضالب و‪ ...‬برخورد شود‪ ،‬رعايت حريم طبق استاندارد بهصورت عمودي يا افقي با تغيير‬
‫جزئي مسير کانال يا افزايش عمق کانال‪ ،‬الزامي است‪.‬‬
‫‪ -‬کانال بايد بهصورت کنده شود باشد تا از ريختن خاک به داخل آن جلوگيري شود‪ .‬خاک‪-‬‬
‫هاي برداشته شده بايد با حداقل فاصله ‪ 30‬سانتيمتر از لبه کانال ريخته شوند تا هرگونه‬
‫فعاليت آزاد جهت خواباندن کابل امکانپذير باشد (شکل ‪( )3‬در هنگام حفاري بايد در دو‬
‫سمت کانال به فاصله ‪ 10‬سانتيمتر عاري از هرگونه ضايعات باشد تا در حين کابلکشي‬
‫ضايعات وارد کانال نشود)‪.‬‬
‫‪ -‬بايد ديوارها از لحاظ استحکام مورد بررسي قرار گيرند و در صورت لزوم جهت جلوگيري‬
‫از ريزش خاک کانال مهار شود‪.‬‬

‫شکل‪ -3‬چگونگي حفر كانال (ريختن خاكهای اضافي به فاصله ‪ 30‬سانتيمتری)‬

‫صفحه ‪ 18‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫‪ -‬در حين حفاري و باز بودن کانال‪ ،‬در اطراف محل حفاري از وسايل هشدار دهنده (نوار‬
‫خطر‪ ،‬کلهقندي و داربست) و تجهيزات ايمني در کليه مراحل پروژه استفاده گردد‪.‬‬
‫‪ -‬ضايعات حاصل از حفاري بسته به شرايط تعيين تکليف ميشود‪ ،‬که در صورت نياز در‬
‫برخي معابر بايد جمعآوري ضايعات همزمان با حفاري صورت پذيرد‪( .‬در صورت جمع‬
‫نکردن ضايعات در حين حفاري بايد حداقل فضا در معابر اشغال شود) بهطور معمول در‬
‫ورودي منازل (پالکها) امکان وجود انشعابات آب‪ ،‬گاز‪ ،‬تلفن و‪ ...‬ميباشد‪ ،‬بنابراين بايد‬
‫دقت شود تا به انشعابات صدمه نرسد‪.‬‬

‫‪ -4-1-8‬نصب كابل در گودال و دفن آن در زمين‬

‫براي نصب کابل در داخل کانال خاکي ابتدا بايد کف کانال کامالً صاف تميز و کوبيده شده باشد‬
‫و حداقل ‪ 10‬سانتيمتر ماسه نرم در گودال ريخته شود و کابل بر روي آن خوابانده شود‪ .‬بعد از‬
‫آن مجدداً روي کابل با قطر ‪ 10‬سانتيمتر ماسه نرم پوشانيده شود‪ .‬بهمنظور حفاظت از کابل‬
‫‪ 22‬سانتيمتر يا يک رديف بلوک سيماني بر روي اين اليه‬ ‫ميبايست يک رديف آجر به عر‬
‫چيده و سپس يک نوار زرد هشدار دهنده با عبارت "خطر برق" يا "مسير کابل" کشيده شود‪.‬‬
‫سپس روي مجموعه تا ارتفاع ‪ 20‬سانتيمتر سنگريزه و سپس روي آن خاک معمولي ريخته و‬
‫کوبيده تا فشرده شود‪.‬‬
‫جزئيات نصب کابل و ابعاد کانال و فاصله بين کابلها در شکل ‪ 4‬آمده است‪.‬‬

‫(الف)‬

‫صفحه ‪ 19‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫(ب)‬

‫(ج)‬
‫کابل تا ‪33 KV‬‬ ‫کابل تا ‪20 KV‬‬ ‫کابل فشار ضعیف‬ ‫کابل‬
‫‪ 70‬سانتیمتر‬ ‫‪ 60‬سانتیمتر‬ ‫‪ 30‬سانتیمتر‬ ‫‪L‬‬
‫شکل ‪ -4‬جزئيات كانال خاكي جهت نصب (الف) كابل فشار ضعيف تک مداره فني (ب) كابل‬
‫فشار ضعيف در رديف افقي (ج) كابل فشار ضعيف در يک رديف عمودی‬

‫صفحه ‪ 20‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫تبصره‪ :‬در صورت نياز به کابلکشي چندمداره با کابلهاي مونوفاز (تک رشته) و محدوديت‬
‫فضاي کابلکشي‪ ،‬با رعايت الزامات فوقالذکر کابلکشي ميتواند بهصورت طبقاتي انجام شود‪.‬‬

‫‪ -2-8‬کابلکشی با روش عبور کابل از لوله‬

‫هنگاميکه مسير کابل يا جادهها‪ ،‬خطوط راهآهن و‪ ...‬تقاطع دارد‪ ،‬کابل بايد از ميان لوله عبور داده‬
‫شود‪ .‬محل لولههاي کابل بايد به نحوي انتخاب گردد که در عمل تحت تأثير حداقل تداخل از‬
‫کارهاي ديگر قرار گيرد‪ .‬لذا قوانين حريمها در هر مورد بايد رعايت شود‪ .‬ضمناً بايد توجه نمود‬
‫که لوله بر روي خاکهاي ناپايدار قرار نگيرد و دقت گردد تا لبههاي تيز لوله به کابل آسيب وارد‬
‫نکند‪ .‬اين تيزي بايد به نحو مناسبي از بين برود و در شرايطي که لوله فوالدي استفاده شود بهتر‬
‫است لبه لوله به شکل قيف در آيد‪ .‬قبل از اينکه کابل به داخل لوله وارد شود (بعد از نصب لوله)‬
‫بايد در محل ورود و خروج کابل از لوله‪ ،‬گودالي مطابق شکل ‪ 5‬حفر شود تا از ورود سنگ و‬
‫مواد اضافي ديگر به آن جلوگيري شود‪ .‬قبل از کابلکشي بايد داخل لوله توسط فرچه تميز گردد‬
‫و بعد از اتمام کابلکشي از داخل لوله‪ ،‬انتها و ابتداي کابل داخل لوله با استفاده از خاک کوبيده‬
‫شده يا بالشتک کنفي بهصورت شکل ‪ 6‬محافظت گردد‪ .‬در صورتي که لوله طويل باشد نيروي‬
‫زيادي براي عبور کابل از لوله مورد نياز ميباشد که ميتوان از مواد چرب مانند روغن براي‬
‫سهولت در کابلکشي استفاده کرد‪ .‬بعد از لولهگذاري بايد دهانه لولهها کامالً مسدود شده تا از‬
‫ورود سنگريزه به داخل لوله جلوگيري شود‪ .‬تمهيدات الزم در خصوص تعبيه نوار هشدار و‬
‫آجرگذاري و ماسهريزي و در صورت نياز بتونريزي بايد رعايت گردد‪.‬‬

‫شکل ‪ -5‬گودال در محل ورود كابل به لوله‬

‫صفحه ‪ 21‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫شکل ‪ -6‬محافظت كابل در ابتدا و انتهای آن با تغيير دهانه بهصورت قيفي شکل‬

‫حداکثر تعداد کابلهاي داخل کانال مجرا و يا لوله بايد چنان تعيين شود که کشيدن آن به آساني‬
‫امکانپذير باشد‪ .‬با توجه به اين اصل توصيه ميشود که قطر داخلي کانال يا لوله بيش از ‪1/5‬‬
‫برابر قطر کابل يا دسته کابلهاي کشيده شده در داخل آن باشد‪.‬‬
‫تبصره ‪ :1‬کليه کابلهاي داخل لوله بايد يکتکه بوده و از استفاده از مفصل خودداري شود‪.‬‬
‫تبصره ‪ :2‬در مواردي که امکان حفاري رو باز ميسر نميباشد‪ ،‬ميتوان از تجهيزات مخصوص‬
‫لوله راني (ميکروتونل) افقي جهت لولهگذاري در مسير مورد نظر استفاده نمود‪.‬‬
‫جهت لولهگذاري معموالً لوله پلياتيلن فشارقوي استفاده ميگردد‪ .‬ضمناً براي هر رشته کابل از‬
‫يک لوله مجزا استفاده ميگردد‪.‬‬
‫ابعاد گودهاي طرفين مسير ميکروتونل در حدود ‪ 3*2‬متر ميباشد‪ .‬عمق حفاري بستگي به‬
‫شرايط معبر و تاسيسات موجود در مسير و رعايت حريمهاي مربوطه دارد‪.‬‬

‫تبصره ‪ :3‬در مکان هايي که به منظور اضافه کردن يا احداث فيدر در پست زميني‪ ،‬حفاري به‬
‫روش ميکروتونلي انجام ميشود‪ ،‬جهت جلوگيري از نفوذ آب به داخل پست از طريق‬
‫ميکروتونل حفر شده بايد مسير حفاري به خوبي آببندي و مسدود شود‪.‬‬

‫‪ -3-8‬کابلکشی در کانالهاي پيشساخته‬

‫صفحه ‪ 22‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫و معيني از دريچه آدمرو‬ ‫در اين روش کابل از داخل کانال عبور داده شده و به فواصل مشخ‬
‫(‪ )Manhole‬يا دريچههاي بازديد استفاده ميگردد‪ .‬اجراي اين سيستم هزينه زيادتري نسبت به‬
‫ساير سيستمها دارد‪ .‬مزاياي استفاده از اين روش سهولت در تعويض يا گسترش کابل بدون‬
‫انجام کار زياد ميباشد بخصوص هنگاميکه کابل داراي وزن زيادي ميباشد‪ .‬کانالهاي‬
‫پيشساخته کابلکشي ممکن است بهصورت آدمرو يا معمولي‪ ،‬از آجر با اندود سيمان‪ ،‬و يا بتني‬
‫ساخته شود‪ .‬الزامات نصب کابل در کانالهاي پيشساخته به شرح زير ميباشد‪:‬‬
‫‪ -‬کانالهاي پيشساخته معمولي در موتورخانهها‪ ،‬پستهاي برق‪ ،‬اطاق و يا سالنهاي مولد برق و‬
‫غيره بايد داراي درپوشهاي قابل برداشت با دستگيره مناسب در تمام طول کانال باشد‪.‬‬
‫‪ -‬تعداد کابلهايي که در داخل هر کانال نصب ميشود بايد بهگونهاي تعيين شود که بازديد و‬
‫تعويض به سهولت امکان پذير باشد‪.‬‬
‫‪ -‬در مواردي که کابل از داخل تجهيزات يا تاسيسات فلزي عبور ميکند‪ ،‬هر يک از سوراخها بايد‬
‫داراي انحناهاي الزم با بوشنهاي مناسب باشد تا از ايجاد خراشيدگي در کابل جلوگيري به‬
‫عمل آيد‪.‬‬

‫‪ -‬بهمنظور دفع آبهايي که ممکن است در کف کانالهاي پيشساخته جمع شود‪ ،‬بايد کف‬
‫شورهاي مناسبي که به سيستم چاه جذب با درپوش يکطرفه متصل باشد در فواصل حداکثر ‪40‬‬
‫متري از يکديگر پيشبيني و نصب شود‪ .‬براي هدايت آبهاي احتمالي‪ ،‬کف کانالهاي‬
‫پيشساخته بايد داراي شيبي برابر نيم الي يک درصد در جهت کفشورهاي پيشبيني شده باشد‪.‬‬

‫‪ -‬براي نصب کابل در کانالهاي پيشساخته بايد از قطعات پيشساخته گالوانيزه با نصب مجزا‬
‫همراه با بستهاي تپانچهاي استفاده شود و يا اينکه همزمان با ساخت کانال در تمام طول‬
‫‪ 10‬سانتيمتر و به‬ ‫ديواره کانال و در فواصل حداکثر ‪ 1/5‬متر‪ ،‬يک عدد پروفيل ناوداني به عر‬
‫طول برابر با ارتفاع (از کف تا زير سقف کانال) پيشبيني و نصب شود تا بعداً متناسب با نوع و‬

‫صفحه ‪ 23‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫تعداد کابلهاي مورد نياز‪ ،‬اسکلت کابلکشي‪ ،‬بازوها‪ ،‬نگه دارندهها و سيني کابل را بتوان بدون‬
‫تخريب روي ناودانيهاي مذکور نصب نمود (شکل‪.)7‬‬

‫‪ -4‬ديوار‬ ‫‪ -3‬پيچ و مهره و واشر‬ ‫‪ -2‬بازوي نگهدارنده‬ ‫‪ -1‬سيني از ورق گالوانيزه‬

‫شکل‪ -7‬مشخصات تيپ اجرای سيني روی ديوار و در كانال آدمرو‬

‫‪ -‬اسکلت و بازوهاي نصب کابل و سينيهاي کابل بايد از لحاظ الکتريکي با يک رشته سيم‬
‫مسي لخت‪ ،‬با سطح مقطع ‪ 50‬ميليمترمربع به يکديگر متصل بوده و حداقل از سه نقطه به‬
‫سيستم اتصال زمين متصل شود‪.‬‬
‫‪ -‬اتصال بين قطعات مسير سيني کابل بايد از نظر الکتريکي کامل بوده و در ‪ 20‬سانتيمتري ابتدا‬
‫و انتهاي مسير و هر ‪ 20‬متر در طول مسير‪ ،‬سيني و اتصاالت آن با کابل مسي ‪ 16‬ميليمتر مربع‬
‫به سيستم اتصال زمين متصل شوند‪.‬‬
‫‪ -‬کليه کانالهاي آدمرو بايد داراي سيستم روشنايي مناسب و پريزهاي برق در فواصل ‪ 6‬متر از‬
‫يکديگر باشد‪ .‬همچنين در اين نوع کانالها بهمنظور تماي با خارج کانال‪ ،‬در صورت امکان و‬
‫چنانچه ضروري باشد‪ ،‬بستر ارتباطي مناسب پيشبيني گردد‪.‬‬

‫صفحه ‪ 24‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫در مواردي که کانالهاي آدمرو عالوه بر نصب کابلهاي برق براي لولهکشي تاسيسات‬ ‫‪-‬‬
‫مکانيکي و غيره نيز مورد استفاده قرار ميگيرد بايد حتياالمکان در يک ديواره تاسيسات برقي و‬
‫در ديواره مقابل آن تاسيسات ديگر نصب شود‪ .‬در صورتي که امکان نصب به طريق فوق نباشد‬
‫بايد حداقل تاسيسات مذکور در دو ارتفاع متفاوت و مستقل و جدا از هم نصب گردد‪ ،‬بهطوري‬
‫که تاسيسات برقي با رعايت حريمهاي مربوطه در ارتفاع باالتر از تاسيسات مکانيکي قرار داشته‬
‫باشد‪.‬‬
‫‪ -‬در کانالهاي کابل آدمرو فاصله لبه خارجي مسير سيني کابل با ديوار مقابل بايد حداقل ‪90‬‬
‫سانتيمتر و در تونلهاي مشترک فاصله آن از لبه خارجي مسير تاسيسات مکانيکي حداقل ‪100‬‬
‫سانتيمتر درنظر گرفته شود‪.‬‬
‫‪ -‬ابعاد سيني براي کابلهايي که برروي سيني نصب مي شوند ميبايست با در نظر گرفتن وزن‬
‫کابلها و همچنين در صورت لزوم با در نظر گرفتن شرايط نصب‪ ،‬تعميرات و رسيدگي انتخاب‬
‫شود‪ .‬ولي بهطور کلي سينيهاي کابل بايد با ورق آهني گالوانيزه مشبک به ضخامت ‪ 1/5‬ميليمتر‬
‫ساخته شود و در صورت آويزان بودن سيني کابل‪ ،‬بايد سيني کابل توسط ميلههاي فوالدي به قطر‬
‫حداقل ‪ 6‬ميليمتر در فاصلههاي حداکثر يک متر نگهداري شود‪.‬‬

‫‪ -‬در موارد نصب کابل در کف کانال و بهمنظور پرهيز از تماي مستقيم کابلها با آن ميتوان در‬
‫کف کانال در فواصلي حداکثر برابر ‪ 60‬سانتيمتر اتکايي از لوله گالوانيزه و يا پروفيل ناوداني‬
‫(آلومينيومي يا گالوانيزه) و يا چوب فشرده شده با ارتفاع ‪ 10‬سانتيمتر از کف کانال پيشبيني و‬
‫نصب و سپس کابلها روي اتکاهاي مذکور خوابانده شود‪.‬‬
‫‪ -‬براي جلوگيري از نفوذ احتمالي آتش به پست نقطه ورودي کابل از کانال به داخل بايد کامالً‬
‫مسدود شود (شکل ‪ .)8‬هنگام عبور کابل داخل کانال از ديوار (قبل از وارد شدن به محفظه‬
‫پست يا موارد مشابه) بايد کابل از داخل لولهاي که قطر داخلي آن حداقل ‪ 1/5‬برابر قطر خارجي‬

‫صفحه ‪ 25‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫کابل باشد عبور داده شود (شکل‪ )9‬و بعد از عبور کابل لوله کامالً مسدود گردد‪ .‬براي اين کار‬
‫ميتوان از فومهاي ضد حريق يا موارد مشابه استفاده نمود‪.‬‬

‫شکل ‪ -8‬مسدود كردن ورودی كابل به پست از داخل كانال‬

‫شکل ‪ -9‬نحوه گذراندن كابل از ميان ديوار‬

‫در موتورخانهها و ايستگاههاي تاسيساتي ارتفاع پايينترين قسمت مسير سيني کابل از کف‪،‬‬ ‫‪-‬‬
‫کمتر از ‪ 2/5‬متر نباشد‪.‬‬
‫تغيير جهت کانالهاي کابل بايد به نحوي باشد که با شرايط مربوط به خم کردن کابلها‬ ‫‪-‬‬
‫مطابقت نمايد‪.‬‬
‫هرگونه تغيير مسير سيني يا نردبان کابل ميبايست توسط قطعات استاندارد همانند شکل‬ ‫‪-‬‬
‫‪ 10‬صورت گيرد‪.‬‬

‫صفحه ‪ 26‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫(الف)‬

‫(ج)‬ ‫(ب)‬

‫(ه)‬ ‫(د)‬

‫شکل ‪ -10‬تيپ قطعات تغيير مسير( نردبان) كابل (الف) قطعه انشعابي سه راهه (ب) قطعه مستقيم (ج)‬
‫قطعه تغيير ارتفاع (د) قطعه تغيير مسير ‪ 90‬درجه (ه) قطعه انشعابي چهار راهه‬

‫هنگام نصب کابلها بر روي سيني ميبايست کابلها در نزديکي هر محل تغيير جهت‪ ،‬سه‬ ‫‪-‬‬
‫راه يا چهار راه به سينيها محکم شود‪ .‬حداقل فاصله ميان کابلهاي مجاور نبايد کمتر از قطر‬
‫کابل بزرگتر باشد‪.‬‬
‫در موقع اجراي سقف بايد پيشبينيهاي الزم براي اجراي مسير سيني کابل همانند شکل‪11‬‬ ‫‪-‬‬
‫به عمل آيد‪.‬‬

‫صفحه ‪ 27‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫‪ -5‬بازوی نگهدارنده‬ ‫‪ -4‬پیچ و مهره و واشر‬ ‫‪ -3‬سینی کابل‬ ‫‪ -2‬دیوار جانبی‬ ‫‪ -1‬سقف اصلی‬
‫شکل‪ -11‬مشخصات تيپ اجرای سيني در زير سقف‬

‫در صورتي که مسير سيني کابل در سقف کاذب قرار گيرد‪ ،‬بايد امکان دسترسي به آن‬ ‫‪-‬‬
‫پيشبيني گردد‪.‬‬

‫‪ -4-8‬کابلکشی روي ديوار يا سقف‬

‫فاصله بين بستها‪ ،‬روي ديوار يا سقف و يا فاصله نقاط اتکا و نگهدارندهها به هنگام قرار گرفتن‬
‫کابل بهطور افقي روي سيني نبايد از مقادير زير بيشتر شود‪:‬‬
‫‪ -‬براي کابلهاي بدون زره ‪ 20‬برابر قطر خارجي‬
‫‪ -‬براي کابلهاي با زره ‪ 30‬تا ‪ 35‬برابر قطر خارجي‬
‫ضمناً حداکثر اين مقدار نبايد از ‪ 80‬سانتيمتر بيشتر شود‪.‬‬

‫صفحه ‪ 28‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫در مسيرهاي عمودي فاصله بين دو بست کابل به نوع کابل و نوع بست بستگي دارد اين مقدار‬
‫از ‪ 1/5‬متر نبايد بيشتر شود‪.‬‬
‫ظرفيت حمل جريان‪ ،‬وزن کابل‪ ،‬حداقل شعاع خمش در طراحي نگهدارندهها بايد مورد توجه‬
‫قرار گيرند‪ .‬براي کابلها بايد فضاي کافي در نظر گرفته شود و کابل در قفسهها نصب گردد تا‬
‫تبادل حرارتي کافي با محيط اطراف داشته باشد‪.‬‬

‫‪-5-8‬کولگذاري‬
‫در حال حاضر شرايط و الزامات ترافيکي‪ ،‬اجتماعي و معماري شهري مانع از حفاري معابر‬
‫معابر بهصورت زير سطحي عبور داده‬ ‫بهصورت روباز شده و بعضاً نياز است تاسيسات از عر‬
‫شوند‪.‬‬
‫استفاده از ابزارآالت حفاري و يا سيستم لولهگذاري و غيره در خارج از شهر به علت وجود‬
‫فضاي کافي براي ايجاد کارگاه و همچنين مسائل اقتصادي مرتبط با آن امکان پذير ميباشد‪ .‬اما‬
‫در بافتهاي شهري در صورت فشردگي و تراکم فضاهاي شهري و معابر و همچنين محدوديت‬
‫تکنولوژيکي‪ ،‬معموالً روش حفاري دستي ميله و نقب بهوسيله انسان در طرفين معابر و برقراري‬
‫ارتباط در سطح زيرين انتخاب ميشود‪ .‬در چنين روشي استفاده از تجهيزاتي جهت افزايش‬
‫استحکام سطوح و جداره داخلي کانال و جلوگيري از ريزش خاک اطراف آن الزامي است‪.‬‬
‫جهت اين امر از قطعات بتني به نام کول استفاده ميشود‪.‬‬
‫ميله‪ :‬قسمتي از حفاري بوده که بهصورت عمودي در ابتدا و انتهاي نقب حفر ميگردد‪.‬‬
‫نقب‪ :‬قسمتي از حفاري بوده که دو ميله را به يکديگر متصل ميکند‪.‬‬
‫كول‪ :‬قطعهاي بتني است جهت جلوگيري از ريزش خاکهاي مجاور ميله و نقب که در اشکال‬
‫دايرهاي‪ ،‬نيم دايرهاي و فشنگي (تخم مرغي) ساخته ميشود‪.‬‬
‫نردبان‪ :‬قطعات ‪ U‬شکل از پروفيل آهن بوده (قوطي) که در طرفين ميله جهت سهولت تردد و‬
‫مهار کابلها مابين کولهاي ميله تعبيه ميگردد‪.‬‬

‫‪ -1-5-8‬حفر ميله‬
‫در احداث ميله‪ ،‬عمق حفر به آيتمهايي همچون جنس خاک (احتمال ريزشي بودن آن) و ميزان‬
‫خيابان‪ ،‬بيانگر ميزان تردد ميباشد) و وجود تاسيسات زير‬ ‫تردد وسائل نقليه (محل و عر‬

‫صفحه ‪ 29‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫زميني بستگي داشته که مقدار آن از ‪ 4‬تا ‪ 7‬متر پيشبيني ميگردد‪ .‬قطر حفر ميله بايد حداقل ‪20‬‬
‫سانتيمتر بيشتر از قطر کول در نظر گرفته شود‪.‬‬

‫تبصره ‪ :1‬حتيالمقدور از حفر ميله در باغچهها و جاهايي که داراي رطوبت بااليي است‪،‬‬
‫جلوگيري گردد‪.‬‬

‫تبصره ‪ :2‬رعايت حريم تاسيسات موجود در حفر ميله الزامي ميباشد‪.‬‬

‫‪ -2-5-8‬حفر نقب‬
‫در حفاري نقب بايد توجه داشت که چه در زمينهاي سخت و چه در زمينهاي نرم‪ ،‬بايد‬
‫حفاري و کولگذاري همزمان صورت گرفته تا احتمال ريزش خاک به درون نقب به صفر برسد‬
‫و اگر خاک ريزشي بود‪ ،‬خاک را با استفاده از تکنيک شاتکريت (پاشش بتن) تثبيت نمود‪.‬‬

‫‪-3-5-8‬كولگذاری و احداث نردبان‬

‫کول گذاري و احداث نردبان در قسمت ميله‬ ‫‪‬‬
‫در محل تقاطع ميله و نقب‪ ،‬جهت شروع کولگذاري بايد آجر چيني به ضخامت ‪ 20‬سانتيمتر و‬
‫به ارتفاع ‪ 140‬سانتيمتر انجام گرفته و سپس در قسمت ميله‪ ،‬به دليل عدم وجود بار عمودي و‬
‫احتمال وجود بار جانبي و سهولت در حفاري از کول با مقطع دايرهاي استفاده نمود‪.‬‬

‫پس از حفر ميله بايد کولها تک به تک روي يکديگر قرار گرفته و بهمنظور انتقال کابل و عبور‬
‫پرسنل بهرهبردار از داخل آن در دو طرف کول از نردبان استفاده گردد که فاصله دو نردبان از هم‬
‫در محل عبور کابلها يک متر و در محل عبور پرسنل نيم متر در نظر گرفته ميشود‪ .‬جهت پر‬
‫نمودن فاصله مابين کولها با ديواره ميله و استحکام نردبان بايد از بتن با عيار مناسب استفاده‬
‫گردد‪ .‬مشخصات و نقشههاي مربوطه در پيوست ‪ 4‬ارائه شده است‪.‬‬

‫تبصره‪ :‬مهار کابل بر روي نردبان با استفاده از بست کابل مناسب انجام شود‪.‬‬

‫کولگذاري در قسمت نقب‬ ‫‪‬‬

‫صفحه ‪ 30‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫در نقب بايد از کولهاي با شکل فشنگي (تخم مرغي) استفاده نمود‪ .‬پس از کولگذاري در ميله‬
‫بايد کولهاي نقب تک به تک همزمان با حفاري به داخل نقب حمل و نصب شود بهطوري که‬
‫در کنار يکديگر بدون ايجاد فاصله بهصورت عمودي قرار داده شوند‪.‬‬

‫جهت پر نمودن فاصله مابين کولها با ديوار نقب و استحکام بيشتر آنها بايد از بتن با عيار‬
‫مناسب کيلوگرم سيمان در متر مکعب با سنگ الشه و يا قلوه استفاده گردد‪.‬‬

‫حاشيه داخل کولها بايد با مالت مخلوط ماسه نرم و سيمان‪ ،‬بندکشي شوند‪.‬‬

‫تبصره‪ :‬جهت سهولت در کابلکشي و جلوگيري از صدمه به کابل و بهبود تبادل حرارتي کابل‬
‫حداقل ‪ 20‬سانتيمتر ماسه بادي در کف نقب بعد از کولگذاري و قبل از کابلکشي ريخته شود‪.‬‬

‫‪ -4-5-8‬درپوش نهايي‬
‫جهت حف ايمني در پايان کار بايد از درپوش بتني دايرهاي شکل با ابعاد مناسب در عمق ‪30‬‬
‫سانتيمتري از سطح معبر استفاده گردد‪ .‬مشخصات فني درپوش بهصورت نمونه در پيوست آورده‬
‫شده است‪.‬‬

‫نمودن محل دقيق کولگذاري‬ ‫نکته مهم در انتهاي فرايند کولگذاري نصب درپوش و مشخ‬
‫پس از مرمت نهايي محل در نقشههاي سيستم ‪ GIS‬و نشانهگذاري ميلهها در محل پروژه بوده تا‬
‫بتوان در پروژههاي آتي از آنها استفاده نمود‪.‬‬

‫شيوه حمل و نقل‪ ،‬دپو و نگهداري کولها در پيوست ‪ 4‬ارائه شده است‪.‬‬

‫‪-9‬حريمها‬
‫‪ -1-9‬نحوه عبور کابل از خيابان و خطوط آهن‬
‫نحوه عبور از خيابانها و جادهها و نيز محل تقاطع با خطوط آهن در شکل ‪ 12‬آمده است‪.‬‬
‫معموالً تعداد لولهها با توجه به افزايش بار منطقه يک يا دو عدد بيشتر در نظر گرفته ميشود‪.‬‬
‫داخل لوله بايد يک هادي مهار وجود داشته باشد تا در موقع لزوم از آن براي قرار دادن کابل در‬
‫لوله استفاده شود‪.‬‬

‫صفحه ‪ 31‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫شکل ‪ -12‬نحوه عبور كابل از خيابانها و خطوط راهآهن‬

‫‪ -2-9‬تقاطع کابل جديد برق با کابل قديمی ( برق يا مخابرات )‬
‫در صورت تقاطع کابل با کابلهاي ديگر (بخصوص کابلهاي با فشار متفاوت) بايد از يک لوله‬
‫محاف از جنس پالستيک سخت متناسب با قطر کابل و طول حداقل ‪ 120‬سانتيمتر استفاده نمود‬
‫و کابل را از داخل اين لوله محاف عبور داد‪ .‬در محل ورود و خروج کابل از لوله بايد کابل را‬
‫بهوسيله ريختن خاک کوبيده يا ماسه در زير آن محافظت کرد‪.‬‬
‫حداقل فاصله بين کابلها با فشارهاي متفاوت نبايد از ‪ 30‬سانتيمتر کمتر باشد جزئيات اين کار‬
‫در شکل ‪ 13‬آمده است‪ .‬در صورتيکه کابل برق جديد (ضعيف يا قوي) با کابل مخابرات تقاطع‬
‫داشته باشد‪ ،‬فاصله حداقل ‪ 30‬سانتيمتر بايد رعايت شده و کابل جديد از لولهاي به طول ‪120‬‬
‫سانتيمتر عبور داده فاصله آن از کابل مخابرات ‪ 30‬سانتيمتر بهطور افقي و ‪ 30‬سانتيمتر بهطور‬
‫عمودي ميباشد‪.‬‬

‫شکل ‪ -13‬نحوه عبور كابل از كابل موجود زيرزميني‬

‫صفحه ‪ 32‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫‪ -3-9‬عبور کابل فشارقوي و ضعيف در يک کانال‬

‫در موارديکه کابل فشارقوي و ضعيف در يک کانال خاکي زيرزميني نصب ميشود بايد کانال‬
‫به شکل پلهاي (دو مسير متفاوت) حفر و کابل فشارقوي در بستر پاييني و کابل فشار ضعيف در‬
‫بستر بااليي خوابانده شود‪ .‬جزئيات اين مسئله در شکل ‪ 14‬آمده است‪.‬‬

‫شکل ‪ -14‬نحوه عبور كابل فشار متوسط و فشار ضعيف‬

‫‪ -4-9‬تقاطع کابل با کانال فاضالب‬

‫در صورت تقاطع کابل برق با کانال فاضالب طرز قرار گرفتن لوله و فواصل مجاز مانند شکل‬
‫‪ 15‬ميباشد‪.‬‬

‫شکل ‪ -15‬نحوه عبور كابل از مجاری فاضالب‬

‫صفحه ‪ 33‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫‪ -5-9‬عبور کابل برق به موازات لوله گاز‬

‫حداقل فاصله جداره کابلهاي زيرزميني برق از جدار لولههاي گاز در مسيرهاي موازي به شرح‬
‫زير ميباشد ‪:‬‬
‫‪ -‬کابلهاي فشار ضعيف‪ 1 :‬متر‬
‫‪ -‬کابلهاي ‪ 20‬کيلوولت‪ 2 :‬متر‬

‫‪ -6-9‬تقاطع کابل برق با لوله گاز‬

‫در تقاطعها حداقل فاصله عمودي بين کابلها و لولههاي گاز به شرح زير ميباشد ‪:‬‬
‫‪ -‬کابلهاي فشار ضعيف‪ 0/5 :‬متر‬
‫‪ -‬کابلهاي ‪ 20‬کيلوولت‪ 1 :‬متر‬
‫در اين حالت طول لوله عبوري برابر ‪ 120‬سانتيمتر در نظر گرفته ميشود که جنس لوله‬
‫ميتواند ‪ PVC‬و يا فوالدي باشد‪.‬‬

‫‪ -7-9‬عبور کابل برق به موازات لوله هاي آب‬

‫در اين حالت فاصله افقي و عمودي کابل فشار ضعيف يا متوسط از لولههاي آب برابر ‪30‬‬
‫سانتيمتر ميباشد که طرز قرارگرفتن آن در شکل ‪ 16‬آمده است‪.‬‬

‫شکل ‪ -16‬نحوه عبور كابل به موازات لولههای آب‬

‫صفحه ‪ 34‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫‪ -8-9‬تقاطع کابل برق با لولههاي آب‬

‫در تقاطعها حداقل فاصله عمودي کابل از لولههاي آب برابر ‪ 30‬سانتيمتر ميباشد‪ .‬طول لوله‬
‫عبوري برابر ‪ 120‬سانتيمتر در نظر گرفته ميشود (شکل ‪)17‬‬

‫شکل ‪ -17‬نحوه عبور كابل از محل تقاطع لولههای آب‬

‫تبصره‪ :‬همان طوريکه بيان شد بهترين مسير براي کابلکشي پيادهرو ميباشد‪ .‬در اين حالت بهتر‬
‫است کانال از کنار پايههاي روشنايي عبور کند در اين صورت عالوه بر اينکه ميتوان کابلهاي‬
‫روشنايي را به همراه کابلهاي اصلي در اين کانال قرار داد‪ ،‬انشعاب گرفتن از کابل روشنايي‬
‫سادهتر انجام ميشود‪( .‬شکل ‪)18‬‬

‫شکل ‪ -18‬نشان دهنده كابلكشي از مسير پياده‬

‫تبصره ‪ :1‬بخش توجه ‪ 1‬در شکل فوق بايد براي کابل زيرزميني برق فشار متوسط و ضعيف و‬
‫روشنايي معابر اختصاص داده شود‪.‬‬

‫صفحه ‪ 35‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫تبصره ‪ :2‬بخش توجه ‪ 2‬در شکل فوق نيز در صورت امکان جهت منظور فوق اختصاص داده‬
‫شود‪.‬‬
‫تبصره ‪ :3‬با توجه به ساير سرويسهاي موجود در زير پياده روها (تلفن‪ ،‬آب‪ ،‬گاز و‪ )...‬اجراي‬
‫اين طرح در همه شرايط امکانپذير نبوده و جلب موافقت سرويسهاي فوقالذکر الزم خواهد‬
‫بود‪.‬‬

‫‪ -9-9‬جداسازي يا تفکيک کابلکشیهاي مربوط به مدارهاي با ولتاژ خيلی پايين و وسايل‬

‫ارتباطی‬
‫کابلهاي مربو ط به مدارهاي با ولتاژ خيلي پايين و مدارهاي مخابراتي بايد از کابلهاي ديگر‬
‫تفکيک يا از آنها جدا شوند تا خطراتي که ممکن است در اثر بروز اتصال به وجود آيند به‬
‫حداقل برسد‪ .‬اين امر به ترتيب زير عمل ميگردد ‪:‬‬
‫الف – کابلهاي ولتاژ خيلي پايين و ارتباطات براي جلوگيري از تداخل الکترومغناطيسي نبايد‬
‫داخل لوله يا مجاري حاوي مدارهاي ديگر باشند‪.‬‬
‫ب – درصورتيکه از يک کانال يا مجرا براي عبور مدارهاي با ولتاژ پايين و مدارهاي ارتباطات‬
‫و مدارهاي ولتاژ باال استفاده ميشود اين مدارها بايد به نحوي مؤثر از يکديگر جدا شوند‪ .‬اين‬
‫کار با استفاده از ديوارهاي محکم و با قراردادن اين کابلها با فاصله بيش از ‪ 300‬ميليمتر از‬
‫کابلهاي ديگر امکان پذير است‪.‬‬
‫بنابراين با توجه به موارد مطرح شده در اين بخش‪ ،‬حريم های زير بايستي در عمليات‬
‫اجرايي كابلکشي رعايت گردد‪:‬‬
‫‪ -‬فاصله مجاز کابل فشار ضعيف جديداالحداث از کابل موجود برق يا مخابرات در مسير‬
‫موازي‪ ،‬حداقل‪ 30‬سانتيمتر است‪.‬‬
‫‪ -‬فاصله مجاز کابل فشار ضعيف جديداالحداث از کابل موجود برق يا مخابرات در محل‬
‫تقاطع‪ ،‬حداقل ‪ 30‬سانتيمتر است‪.‬‬
‫‪ -‬فاصله مجاز کابل فشار ضعيف جديداالحداث از لوله آب موجود در مسير موازي‪،‬‬
‫حداقل ‪ 30‬سانتيمتر بهصورت عمودي و ‪ 30‬سانتيمتر بهصورت افقي است‪.‬‬

‫صفحه ‪ 36‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫‪ -‬فاصله مجاز کابل فشار ضعيف جديداالحداث از لوله آب موجود در محل تقاطع‪،‬‬
‫حداقل ‪ 30‬سانتيمتر است‪.‬‬
‫‪ -‬فاصله مجاز کابل فشار ضعيف جديداالحداث از لوله گاز موجود در مسير موازي‪،‬‬
‫حداقل ‪ 100‬سانتيمتر است‪.‬‬
‫‪ -‬فاصله مجاز کابل فشار ضعيف جديداالحداث از لوله گاز موجود در محل تقاطع‪،‬‬
‫حداقل‪ 50‬سانتيمتر است ‪.‬‬
‫‪ -‬حريم کابل از پايه فونداسيون پايهها حداقل ‪ 50‬سانتيمتر است‪.‬‬

‫‪ -10‬روشهاي مختلف کشيدن کابل‬

‫الف‪ -‬استفاده از تريلر کابل‬
‫استفاده مستقيم از تريلر کابل و وسيلهاي که قرقره کابل روي آن قرار دارد در صورتي امکان پذير‬
‫است که هيچگونه مانعي در داخل گودال يا اطراف آن‪ ،‬که مانع از انجام کار شود وجود نداشته‬
‫باشد‪.‬‬
‫در اين حالت کابل روي تريلر قرار گرفته و محکم ميشود‪ ،‬سپس انتهاي کابل از روي قرقره باز‬
‫شده و در ابتداي کانال قرار ميگيرد‪ .‬در حالي که تريلر به آهستگي بهطرف انتهاي کانال حرکت‬
‫ميکند قرقره با توجه بهسرعت تريلر و با کنترل دست باز ميشود و در کانال قرار ميگيرد‪ .‬در‬
‫اين حالت بايد دقت شود تا سرعت قرقره طوري باشد که خمهاي شديد در بدنه کابل ايجاد‬
‫نشود‪.‬‬

‫ب – بهصورت دستی‬
‫بايد در مسيرهاي مستقيم و در فواصل ‪ 3‬تا ‪ 4‬متر از غلطک کابل استفاده نمود و هنگاميکه در‬
‫مسير کابل پيچ و خم وجود دارد از غلطک زاويه يا وسيله مشابه که حداقل شعاع خمش را ايجاد‬
‫کند‪ ،‬استفاده شود‪ .‬بايد توجه نمود که قرقره کابل قبل و بعد از کابلکشي تميز گردد‪.‬‬
‫درصورتيکه غلطک کابل موجود نباشد اين کار توسط نفراتي که فاصله بين آنها ‪ 4‬تا ‪ 6‬متر بوده‬
‫و کابل را حمل ميکنند بايد انجام شود‪.‬‬
‫درصورتيکه نيروي انساني کافي براي کشيدن کابل در يک مرحله وجود نداشته باشد‪ ،‬ميتوان‬
‫قرقره کابل را در وسط مسير کابل قرار داد و طول مورد نياز را از باالي قرقره مطابق شکل ‪ 19‬در‬

‫صفحه ‪ 37‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫جهت ‪ A‬نصب نمود و سپس قرقره بيشتر چرخانده شده و يک حلقه به طول ‪ 3‬تا ‪ 4‬متر در‬
‫جهت ‪ B‬کشيده شود سپس کابل را از قرقره و از پهلو بلند کرده بهطوريکه کابل از زير قرقره‬
‫کشيده شود و پيچ کابل در طول ‪ 4‬تا ‪ 6‬متر پهن شود‪ .‬سپس کابل ميتواند بهصورت حلقه و‬
‫مستقيماً در گودال خوابانيده شود‪ .‬درصورتيکه به علت وجود مانع در گودال از خواباندن‬
‫قسمت دوم کابل از باال جلوگيري شود‪ ،‬کابل بايد بهصورت شکل ‪ 19‬در سمتي که نخستين‬
‫کابلکشي انجام ميشود‪ ،‬باز شود‪ .‬در اينجا بايد توجه داشت که با به شکل ‪ 19‬در آوردن کابل‬
‫فقط ميتوان دوباره کابل را در همان جهت قبلي قرار داد‪.‬‬

‫شکل ‪ -19‬نحوه كشيدن كابل‬

‫ج‪ -‬کشيدن کابل توسط وينچ‬

‫کشيدن کابل در اين حالت وقتي امکانپذير است که تعداد خمها و موانع کمي در مسير وجود‬
‫داشته باشد‪ .‬در اين روش محل قرار گرفتن قرقره در ابتداي کانال و محل قرار گرفتن وينچ در‬
‫انتهاي کانال ميباشد (براي طولهاي کوتاه)‬
‫قبل از شروع کار با وينچ الزم است به دو نکته زير توجه شود ‪:‬‬
‫‪ -‬طول کانال بازديد شود تا هرگونه نقاط نوک تيز از جمله سنگريزه يا برآمدگي روي‬
‫ديواره کانال از بين برود تا کابل زخمي نشود‪.‬‬

‫صفحه ‪ 38‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫‪ -‬چنانچه قرقرههاي داخل کانال از محل خود جابجا شوند‪ ،‬الزم است فورا کابلکشي‬
‫متوقف شود‪ ،‬زيرا کابل نبايد با ديوار يا کف کانال برخورد کند‪.‬‬
‫بعد از اينکه کابل از روي قرقره باز شد‪ ،‬جوراب کابل (شکل ‪ )20‬به انتهاي کابل متصل ميشود‬
‫و طنابي از چشم جوراب کابل عبور داده ميشود‪ .‬توجه شود که قسمتهاي لحيم شده و‬
‫پوششهاي سربي کابل نبايد براي کشيدن‪ ،‬استفاده شوند‪ .‬خاصيت جوراب کابل در اين است که‬
‫هاديهاي بافته شده در هنگام کشش کابل‪ ،‬بهطور شعاعي منقبض شده و به غالف کابل‬
‫ميچسبد‪ .‬هنگاميکه کابل بدون زره و يا با زره نواري وينچ کشيده ميشود‪ ،‬طناب بايد به گيره‬
‫سرکابل متصل شود‪ .‬در اين حالت نيرو مستقيماً به هادي کابل وارد ميشود‪ .‬در اين روش بايد‬
‫مطمئن شد تا کلمپها تمام هاديها را بهطور مناسب در برگيرند و به نحو مطلوبي انتهاي کابل‬
‫آببندي شده باشد تا رطوبت به هاديها وارد نشود و سطح عايقي در انتهاي کابل پايين نيايد‪.‬‬
‫همچنين جهت جلوگيري از فشار ناسي از تاب خوردگي به کابل از جوراب کابل مجهز به‬
‫هرزگرد استفاده شود‪.‬‬

‫شکل ‪ -20‬جوراب كابل و هرزگرد آن جهت جلوگيری از تاب خوردگي كابل‬

‫براي اطمينان از اينکه کابل تحت نيروي زياد و مخربي قرار نميگيرد بايد نيروهاي ذکر شده در‬
‫جدول ‪ 6‬مورد توجه قرار گيرد‪ .‬ضمناً بايد به نکات زير توجه گردد‪.‬‬
‫‪ -‬نيروي وارد بر کابل دائماً کنترل شود که اين کار ميتواند توسط يک نيروسنج صورت‬
‫گيرد‪.‬‬
‫‪ -‬بايد با قرار دادن وسيله محاف مناسب روي وينچ از وارد آمدن نيروي بيش از حد مجاز‬
‫به کابل جلوگيري کرد‪ .‬اين عمل ميتواند توسط وسيلهاي که در صورت وارد آمدن‬
‫نيروي بيش از حد مجاز بريده ميشود و يا وسيله مشابه ديگر صورت پذيرد‪.‬‬

‫صفحه ‪ 39‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫‪ -‬کابل و طناب مخصوص اطراف خمها بايد روي غلطکهاي مناسب هدايت شوند‪.‬‬
‫‪ -‬زماني که وينچ‪ ،‬کابل را ميکشد الزم است کابل به طرز صحيحي به طرف جلو هدايت‬
‫شود‪ .‬به همين جهت در محل ارتباط کابل با وينچ معموالً يک تکه طناب به شکل قالب‬
‫دور کابل ميبندند و سپس يک نفر به دنبال کابل حرکت ميکند‪ .‬اين امر ارتباط دائم‬
‫کابل به وينچ را تأمين مينمايد‪.‬‬
‫براي حفاظت از کابل در مقابل تنش بيش از حد در زمان کابلکشي‪ ،‬کابل عبوري از داخل لوله‪،‬‬
‫روغنکاري ميشود‪ .‬اين عمل اصطکاک بين کابل و ديوارههاي لوله را کاهش داده و بخصوص‬
‫در پيچهاي مجراي کابل‪ ،‬اصطکاک کاهش پيدا ميکند‪ .‬روانکنندههايي که براي روغنکاري‬
‫استفاده ميشوند شامل‪ :‬گريسها‪ ،‬روغنها و غيره ميباشند‪ .‬اين مواد قبل از عبور کابل به لوله‪،‬‬
‫با بري به کابل ماليده ميشوند‪ .‬هيچ روان کنندهاي به ‪ 1/5‬متر اول و آخر کابل ماليده نميشود‪،‬‬
‫اين عمل براي راحت بودن و تميز بودن کابل در مفصل بکار ميرود‪.‬‬
‫تمام کابلها بخصوص کابلهاي تکرشتهاي قبل از خواباندن نبايد تحت کشش باشند‪ ،‬اين عمل‬
‫و انبساطهاي الزم را در موقع لزوم‬ ‫به اين علت بايد در نظر گرفته شود که کابل بتواند انقبا‬
‫(اضافه بار و‪ )...‬تحمل کند‪.‬‬
‫تبصره‪ :‬پس از انجام عمليات کابلکشي‪ ،‬بايد نسبت به جمعآوري قرقرهها‪ ،‬کنترل ضخامت ماسه‬
‫زيرين کابل‪ ،‬فواصل کابل با ديواره و کابلهاي مجاور و رعايت ساير حريمها اقدام گردد‪.‬‬

‫‪ -11‬متراکم نمودن خاک پس از حفاري‬

‫با توجه به کاهش تراکم خاک در کابلکشي زميني و از طرفي به دليل فشار ناشي از وسايل نقليه‬
‫و به منظور جلوگيري از ضربه به کابل نياز است خاک حفاري شده از طريق غرقاب و کمپکت‬
‫نمودن مناسب به تراکم مطلوب برسد‪.‬‬

‫بهطور کلي ‪ 4‬عامل در تراکم خاک موثر است‪:‬‬

‫نوع خاک‪ :‬خاکهاي غيرچسپنده مانند ماسهها و شنها با استفاده از تجهيزات تراکم ارتعاشي يا‬
‫لرزهاي به خوبي متراکم ميشوند‪ .‬ولي تراکم خاکهاي چسبنده مانند ري و الي مشکلتر است‬
‫و نياز به تجهيزات تراکمي مثل غلتک پاچه بزي دارد‪.‬‬

‫صفحه ‪ 40‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫دانهبندي‪ :‬خاکها با دانهبندي خوب بهتر از خاکها با دانهبندي بد متراکم ميشوند و دانسيته‬
‫بهتري ميتواند در حين تراکم به دست آيد‪.‬‬
‫ميزان رطوبت‪ :‬رطوبت عامل مهمي در تراکم خاک است‪ .‬آب دور ذرات را گرفته و کمک‬
‫مي کند در هم فرو روند و متراکم شوند اما آب بيش از حد باعث اشباع شدن خاک شده و عمل‬
‫تراکم را مشکلدار ميکند‪ .‬ميزان رطوبت مناسب به شرح ذيل است‪:‬‬

‫شن ‪%7 :‬‬ ‫ماسه ‪%10 :‬‬ ‫ري‪ :‬بين ‪ 12‬تا ‪%18‬‬

‫تبصره‪ :‬بعضي از خاکها ممکن است نسبت به ميزان رطوبت حساي نباشند‪ .‬براي مثال شن يا‬
‫ماسه تجهيزات دانه درشت به اندازهاي نفوذپذير است که آب بهراحتي از درون آن زهکشي‬
‫ميشود اين نوع خاکها معموالً بهصورت خشک و با تجهيزات ارتعاشي متراکم ميشوند‪.‬‬

‫انرژي تراکم‪ :‬معموالً با افزايش انرژي تراکم ميزان تراکم افزايش مييابد‪.‬‬

‫‪ -12‬آزمونهاي الکتريکی بعد از نصب‬

‫اين آزمونها هنگاميکه نصب کابل و ساير ملحقات آن تکميل شد انجام ميشود و بهمنظور‬
‫قابليت اطمينان عملکرد کابل بکار ميرود‪ ،‬اين آزمون بايد مطابق بند ‪ 8‬استاندارد‬ ‫تشخي‬
‫آزمون کابلهاي مورد استفاده در شبکه توزيع انجام شود‪.‬‬

‫‪ -1-12‬آزمون الکتريکی براي کابلهايی با ‪1 KV≤ Un ≤ 3 KV & 1.2 KV≤ Um ≤ 3.6 KV‬‬

‫مطابق استاندارد‪ IEC 60502-1‬مي بايست پس از تکميل عمليات کابلکشي و نصب ملحقات آن‪،‬‬
‫جهت اطمينان از سالمت و پيوستگي کابل‪" ،‬آزمون الکتريکي بعد از نصب" انجام شود‪.‬‬
‫مطابق اين استاندارد پس از نصب کابلهاي ‪ 1‬تا ‪ 3‬کيلوولت و ملحقات آن‪ ،‬بايد ولتاژ ‪ DC‬به ميزان‬
‫‪ 4U0‬به مدت ‪ 15‬دقيقه اعمال شود‪ .‬اين تست تنها پس از نصب کابل براي بار اول بايد انجام گردد‪.‬‬

‫‪ -2-12‬آزمون الکتريکی براي کابلهايی با ‪6 KV≤ Un ≤ 30 KV & 7.2 KV≤ Um ≤ 36 KV‬‬

‫صفحه ‪ 41‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫‪1‬‬
‫در بخش دوم استاندارد ‪ IEC 60502-2‬براي کابلهاي ‪ 6‬تا ‪ 30‬کيلوولت با روکش اکسترود شده‬
‫انجام تست ‪ DC‬روي روکش خارجي توصيه ميشود و پس از آن در صورت نياز بهرهبردار‪ ،‬تست‬
‫عايقي نيز انجام ميشود‪ .‬الزم به ذکر است براي پروژههاي نصب کابل که تنها تست روي روکش‬
‫خارجي آن انجام شده است انجام يا عدم انجام تستهاي عايقي با توافق بهرهبردار و پيمانکار‬
‫امکانپذير ميباشد‪.‬‬

‫‪ -3-12‬تست ‪ DC‬روکش خارجی کابل‬

‫استاندارد ‪ ،IEC 60502-2‬ميزان و مدت ولتاژ ارائه شده در استاندارد ‪ IEC 60229‬را براي تست در‬
‫اين قسمت ارجاع ميدهد‪ .‬اين ولتاژ ميبايست بين شيلد فلزي و زمين اعمال گردد‪ .‬اين استاندارد‬
‫نحوه تست غير مخرب روکش خارجي‪ 2‬کابلها را معرفي ميکند‪ .‬مطابق آن‪ ،‬تست ‪ DC‬روکش‬
‫خارجي کابل بدين صورت است که ميبايست به ازاي هر ميليمتر ضخامت روکش خارجي‪ ،‬به‬
‫اندازه ‪ 4‬کيلوولت و با رعايت حداکثر ‪ 10‬کيلوولت ولتاژ ‪ DC‬روي روکش خارجي کابل اعمال‬
‫شود‪ .‬اين ولتاژ بين همهي اليههاي فلزي زير روکش خارجي کابل و الکترود خارجي بهاندازه ‪1‬‬
‫دقيقه اعمال ميشود‪ .‬همهي اليههاي فلزي زير روکش خارجي (شامل هسته‪ ،‬شليد و‪ )...‬ميبايست‬
‫به يکديگر متصل شوند‪ .‬اين تست نيازمند قرار دادن يک الکترود روي روکش خارجي کابل‬
‫ميباشد‪ .‬اين الکترود ميتواند يک بکفيل‪ 3‬مرطوب يا يک اليهاي هادي باشد که کابل تحت تست در‬
‫آن قرار دارد‪ .‬طبق استاندارد‪ ،‬اتصال روکش خارجي کابل و زمين (که توسط بکفيل است) بايد با‬
‫مقاومت ناچيز باشد‪ 4.‬در صورتي که بعد از تست هيچ شکست الکتريکي در روکش خارجي کابل‬
‫مشاهده نشود‪ ،‬تست پاي شده است‪.‬‬

‫‪1‬‬
‫‪Extruded oversheath cables‬‬
‫‪2‬‬
‫روکشي است روي شيلد فلزي کابل که با دستگاههاي قالب زني پالستيک (‪ )Extruder‬روي شيلد اعمال شده و معموالً از جنس‬
‫‪ PVC‬است‪.‬‬
‫‪3‬‬
‫بکفيل يا ‪ backfill‬نوعي خاک يا مواد پرکننده يک گودال يا چاله (به خصوص در مرحلهي نهايي پر کردن و بعد از قرار دادن شي‬
‫مورد نظر در زمين يا بررسي موضوع مورد هدف)ميباشد‪.‬‬
‫‪4‬‬
‫بکفيل مرطوب‪ ،‬داراي مقاومت ويژه ي بکفيل ناچيز و تشکيل شده از ذرات ريز باشد‪.‬‬

‫صفحه ‪ 42‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫بهمنظور اطمينان از انجام ايمن و صحيح تست‪ ،‬مسائل زير در نظر گرفته شود‪:‬‬
‫‪ .1‬اليه يا بکفيل رسانا بايد از دو طرف کابل تحت تست فاصله داشته باشد تا موجب بروز جرقه‬
‫در هنگام تست نگردد‪.‬‬
‫‪ .2‬توجه شود که استفاده از برخي حاللها و پاک کنندهها براي حذف اليهي هادي اطراف‬
‫روکش کابل‪ ،‬ميتواند موجب آسيب به روکش کابل گردد‪.‬‬
‫‪ .3‬اليهي هادي در هنگام تست بايد به اندازهي کافي به زمين متصل باشد‪.‬‬
‫‪ .4‬ميبايست در هنگام تست تمام هاديهاي داخل کابل و اطراف آن را به هم متصل کرد تا‬
‫اختالف ولتاژ ناخواستهاي در هنگام تست بين دو فلز غيرهمبند ايجاد نشود‪.‬‬
‫‪ .5‬در هنگام تست‪ ،‬محدوديت دسترسي براي افراد غير مجاز لحاظ گردد‪.‬‬
‫‪ .6‬بعد از اتمام تست‪ ،‬کابل ميبايست براي بازهي زماني مناسبي زمين گردد تا هرگونه شارژ و‬
‫بار الکتريکي روي آن تخليه شده و خطر جرقه ناگهاني از بين برود‪.‬‬
‫‪ .7‬ميزان جريان عبوري قابل قبول در هنگام تست‪ ،‬توسط محاسبات مهندسي استخراج گردد‪.‬‬

‫‪ -4-12‬تست عايقي‬
‫‪ -1-4-12‬آزمون عايقي با جريان متناوب‬
‫بر اساي توافق بهرهبردار و پيمانکار‪ ،‬تست ولتاژ ‪ AC‬عايقي در فرکانس قدرت بر اساي يکي از دو‬
‫حالت زير امکان پذير است‪:‬‬
‫الف) اعمال ولتاژ فاز به فاز بين هسته کابل و شيلد فلزي آن به مدت ‪ 5‬دقيقه‬
‫ب) اعمال ولتاژ نرمال شبکه به مدت ‪ 24‬ساعت‬

‫‪ -2 -4-12‬آزمون عايقي با جريان مستقيم‬

‫به جاي تست ولتاژ ‪ ،AC‬ميتوان ولتاژ ‪ DC‬به ميزان ‪ 4U0‬به مدت ‪ 15‬دقيقه اعمال نمود‪.‬‬
‫تبصره ‪ :1‬تست ‪ DC‬يک تست مخرب است‪ .‬کميته ‪ IEC‬درصدد معرفي راهکارهاي جديد و غير‬
‫مخربي در اين زمينه است‪.‬‬

‫صفحه ‪ 43‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫تبصره ‪ :2‬براي کابلهاي مستعمل‪ ،‬اندازه ولتاژ و مدت زمان اعمال آن با توجه به عمر کابل‪ ،‬شرايط‬
‫محيطي و سابقه اتصالي در کابل و با توافق بهرهبردار و پيمانکار ميتوان کمتر در نظر گرفته شود‪.‬‬

‫صفحه ‪ 44‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫پيوست ‪ :1‬چک ليستهاي نظارتی‬

‫جدول ‪ -1‬فرم پ‪1-‬‬
‫نام مديريت ‪ /‬ناحيه ‪ ............:‬شماره طرح‪ ................. :‬محل اجرا‪...........:‬‬
‫نام پيمانکار‪........................:‬‬
‫مرحله دوم‬ ‫مرحله اول‬

‫مراحل اجرا‬
‫كابلکشي فشار متوسط يا فشار ضعيف ‪...................... :‬‬

‫خير‬ ‫بلي‬ ‫بلي خير‬ ‫نتیجه بازديد مرحله اي‬

‫تاريخ‪:‬‬

‫اصول ايمنی‬
‫از وسايل هشداردهنده ( نوار خطر ‪،‬کله قندي و داربست) وتجهيزات ايمني درکليه‬
‫مراحل پروژه استفاده شده است؟‬

‫پرسنل از تجهيزات ايمني فردي و گروهي بصورت صحيح و طبق دستورالعمل‬

‫استفاده مي نمايند؟‬

‫تاريخ‪:‬‬

‫استعالمهاي الزم وابسته به محل کار (اداره آب و فاضالب‪ -‬گاز ‪ -‬مخابرات‪-‬‬

‫شهرداري و ‪ )...‬اخذ شده است؟‬

‫حريم لوله گاز ‪ ،‬آب ‪ ،‬فاضالب و کابل مخابراتي با کابل برق رعايت شده است‬
‫مسير احداث کانال مناسب انتخاب شده و با طرح مطابقت دارد؟‬
‫برش سطح رويه معابر به صورت صحيح (برش آسفالت با کاتر) صورت گرفته است؟‬
‫ابعاد کانال مطابق با استاندارد و براساي محل حفاري ‪ ،‬نوع و تعداد رشته کابل‬
‫حفاري‬

‫ميباشد؟‬
‫در حين حفاري دقت الزم براي اجتناب از آسيب رساندن به تاسيسات صورت گرفته‬
‫است؟‬
‫رعايت حريم تاسيسات زميني با اجراي شبکه کنترل شده است؟‬
‫خيابانها و تقاطع با تاسيسات از روش مناسب استفاده شده است؟‬ ‫در عبور از عر‬
‫مجموعه عمليات حفاري(خاک برداري‪،‬عدم ريزش ديواره‪،‬تسطيح و‪ )...‬به صورت‬
‫صحيح انجام شده است؟‬
‫جمع آوري ضايعات و نخاله انجام شده است؟‬

‫صفحه ‪ 45‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫محل اجرا ‪.......:‬‬ ‫نام مديريت ‪ /‬ناحيه ‪ .....:‬شماره طرح‪......:‬‬

‫مراحل اجرا‬
‫مرحله دوم‬ ‫مرحله اول‬ ‫نام پيمانکار‪.......................................:‬‬
‫كابلكشي فشار متوسط يا فشار ضعيف ‪............:‬‬
‫خير‬ ‫بلي‬ ‫خير‬ ‫بلي‬ ‫نتيجه بازديد مرحلهای‬
‫تاريخ‪:‬‬
‫سطح مقطع کابل و مشخصات فني آن مطابق طرح است؟‬
‫کابلها با رعايت فاصله از همديگر اجرا شده است؟‬
‫شعاع خمش کابل رعايت شده است ؟‬
‫ماسه ريزي (‪ 10‬سانتيمتر زير کابل و ‪ 10‬سانتيمتر روي آن ) و آجرچيني (آجر‬
‫فشاري بهطور عمودي و يا بلوکهاي سيماني) و نوار هشدار دهنده در مسير‬
‫کابلکشي مطابق استاندارد اجرا شده است؟‬

‫كابلكشي و پر كردن كانال‬

‫کابلکشي توسط ابزارآالت مناسب بهصورت استاندارد اجرا ميشود؟‬
‫فرآيند تکميل کانال حفرشده‪ ،‬کوبيدن و کمپکت کردن خاک مسير حفاري‬
‫درست انجام شده است؟‬
‫رزرو کافي در دو انتهاي کابل منظور شده است؟‬
‫از لوله مناسب با سطح مقطع کابل در اتصال به شبکه هوايي استفاده شده‬
‫است؟‬
‫لوله محاف بهصورت صحيح فارسي بر شده و ‪ 30‬سانتيمتر از آن در زمين قرار‬
‫گرفته است؟‬
‫از سکوي سرکابل با بست مربوطه استفاده شده است؟‬

‫کابلها در نقاط اتصال به شبکه بهصورت مطلوب فرم دهي شدهاند؟‬

‫آيا ارت سرکابلها صحيح نصب شده است؟‬
‫آيا تجهيزات مصرفي مطابق فهرست تجهيزات مورد تائيد کارفرما ميباشند؟‬

‫صفحه ‪ 46‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫محل اجرا ‪.......:‬‬ ‫نام مديريت ‪ /‬ناحيه ‪ .....:‬شماره طرح‪......:‬‬

‫مراحل اجرا‬
‫مرحله دوم‬ ‫مرحله اول‬ ‫نام پيمانکار‪.....:‬‬
‫كابلكشي فشار متوسط يا فشار ضعيف ‪......:‬‬
‫خير‬ ‫بلي‬ ‫خير‬ ‫بلي‬ ‫نتيجه بازديد مرحلهای‬
‫تاريخ‪:‬‬
‫آيا عدم جابجايي فازها در کابلهاي تک رشته‪ ،‬عدم تداخل مدارها و توالي فاز‬

‫تست و بازرسي نهايي‬

‫رعايت شده است؟‬
‫آيا در صورت درخواست کارفرما‪ ،‬تستهاي بعد از نصب (تست عايق روکش‬
‫خارجي) انجام شده است؟‬
‫آيا در صورت درخواست کارفرما‪ ،‬تستهاي بعد از نصب (تست عايقي) انجام‬
‫شده است؟‬

‫بروز آوري محل اجراي کار بهصورت دقيق و محل تابلوها و‪ .‬انجام شده و‬
‫‪GIS‬‬
‫نقشه آن در سامانه مربوطه درج شده است؟‬

‫تاريخ‪:‬‬ ‫امضاء پيمانکار اجرا‪:‬‬

‫تاريخ‪:‬‬ ‫امضاء ناظر پروژه‪:‬‬

‫تاييديه‬
‫تاريخ‪:‬‬ ‫امضاء تاييد کننده (مسئول اداره امور برق)‪:‬‬

‫صفحه ‪ 47‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫پيوست ‪ -2‬دستورالعمل حمل و نقل کابل‬

‫در حمل و نقل کابل بايد موارد زير رعايت گردد‪:‬‬
‫‪ -‬قبل از حمل کابل‪ ،‬سازنده بايد ابتدا و انتهاي کابلها را با سرپوشي مناسب ببندد تا از نفوذ آب‬
‫و رطوبت در مدت حملونقل و انبارش کابل جلوگيري گردد‪.‬‬
‫‪ -‬کابلها بايد بر روي قرقره مناسب و نو که کابل را از صدمه و زيان محافظت ميکند پيچيده‬
‫شود و انتهاي کابلها که از قرقره بيرون آمده به نحو مناسبي حفاظت شود‪.‬‬
‫بر روي فلنچ هر قرقره کابل بايد ولتاژ نامي‪ ،‬طول کابل‪ ،‬نوع کابل‪ ،‬سطح مقطع کابل‪ ،‬اندازه و‬
‫شده‬ ‫قرقره و نام کارخانه سازنده و سال و شماره سريال ساخت کابل مشخ‬ ‫وزن ناخال‬
‫باشد‪.‬‬
‫‪ -‬اندازه قرقرهها به طول کابل‪ ،‬نوع کابل‪ ،‬سطح ولتاژ‪ ،‬سطح مقطع و‪ .....‬بستگي دارد‪ .‬قرقره کابل‪-‬‬
‫ها روي ريل يا جاده حمل ميشوند و بايد با قرار دادن گوههاي مناسب در اطراف قرقره‪ ،‬از‬
‫حرکت آن در زمان حمل جلوگيري نمود‪.‬‬
‫‪ -‬قبل از پياده کردن قرقره‪ ،‬محموله بايد بهدقت مورد بازرسي قرار گيرد تا از لحاظ سالم بودن‬
‫در وضعيت مطلوبي قرار داشته باشد و در صورت صدمه ديدن کابل‪ ،‬در حضور حمل کننده‪،‬‬
‫بهصورت کتبي گزارش تهيه شده تا بهعنوان مدرک نگهداري شود و در صورت لزوم قرقره‬
‫تعويض گردد‪.‬‬

‫پ‪ -1-2-‬انبارش قرقرههاي کابل‬

‫قرقره کابل ها بايد همواره به حالت عمودي انبارش و جابجا شوند‪ .‬قرقره کابل براي حمل و‬
‫جابجايي در حالت عمودي طراحي شده است و اگر بهصورت خوابيده جابجا گردد ممکن است‬
‫تحمل تنش مکانيکي را نداشته باشد‪ .‬تا هنگاميکه قرقره بهصورت عمودي باشد ‪،‬اليههاي کابل‬
‫در هم گره نخواهد خورد و اين مسئله از بروز مشکل در هنگام کابلکشي جلوگيري خواهد‬
‫کرد (شکل پ‪.)1-2-‬‬

‫صفحه ‪ 48‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫شکل پ‪ -1-2-‬انبارش قرقره‬

‫‪ -‬به دليل اينکه قسمت مياني قرقرهها توخالي بوده و تمام وزن آنها بر روي محيط پيراموني‬
‫قرار ميگيرد وضعيت ناپايداري داشته و بهراحتي غلتيده ميشوند‪ .‬در طول مدت انبارش‬
‫قرقرهها‪ ،‬بايد با استفاده از گوهها يا متوقف کنندهها از غلتيدن آنها جلوگيري شود (شکل‬
‫پ‪.)2-2-‬‬

‫شکل پ‪ -2-2-‬استفاده از گوه جهت جلوگيری از غلتيدن قرقره‬

‫‪ -‬بايد از انباشته کردن قرقرهها بهصورت غيراستاندارد و بدون نگهدارنده (تماي مستقيم‬
‫قرقرهها با يکديگر و زمين) اجتناب گردد (شکل پ‪.)3-2-‬‬

‫شکل پ‪ -3-2-‬انبارش گروهي قرقرهها‬

‫صفحه ‪ 49‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫‪ -‬مکاني که براي انبارش کابل به مدت طوالني درنظر گرفته ميشود بايد مسطح و خشک بوده‬
‫و داراي سطحي سفت و ترجيحاً بتوني باشد‪.‬‬
‫‪ -‬قرقرهها بايد بهگونهاي انبار گردند که فضاي کافي بين آنها براي گردش هوا وجود داشته‬
‫باشد‪ .‬در طول مدت انبارش بايد قرقرهها هر سه ماه يکبار با زاويه ‪ 90‬درجه حرکت داده‬
‫شوند‪.‬‬
‫‪ -‬انبارش کابلها در محيط سرپوشيده ضروري نيست جز در مواردي که زمان انبارش بسيار‬
‫طوالني باشد‪ .‬با اينحال قرقرههاي کابل بايد در مقابل برخورد مستقيم نور خورشيد با‬
‫استفاده از پارچه برزنتي يا پوشش نازک پلي اتين مشکي محافظت گردند‪.‬‬

‫پ‪ -2-2-‬حرکت دادن قرقرهها‬

‫شده باشد‪.‬‬ ‫جهت چرخش قرقره بايد توسط عالمتهاي جهتنما بر روي قرقره مشخ‬
‫هنگاميکه به هر دليلي نياز به غلت دادن قرقره کابل باشد‪ ،‬همواره بايد اين کار در جهت‬
‫شده بر روي قرقره انجام گيرد(شکل پ‪ .)4-2-‬با اين کار کابل از قرقره باز‬ ‫عالمتهاي مشخ‬
‫يا شل نميشود‪ .‬در خصوص مسافت مجاز غلتاندن قرقرهها نيز محدوديت وجود دارد اگر قرقره‬
‫کابل بيشتر از ‪ 5‬متر غلتانده شود ممکن است موجب آسيب به کابل يا تغيير شکل آن گردد‪.‬‬

‫شکل پ‪ -4-2-‬حركت دادن قرقرهها‬

‫صفحه ‪ 50‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫‪ -‬براي جابجايي قرقره بايد از يک شفت در مرکز قرقره و ميله پخش کننده بار استفاده شود‪.‬‬
‫در غير اين صورت تا حد ممکن از طنابهاي بلند استفاده شده بهگونهاي که کنارههاي‬
‫قرقره آسيب نبيند (شکل پ‪.)5-2-‬‬

‫شکل پ‪ -5-2-‬جابجايي قرقره با كمک شفت يا طناب بلند‬

‫پ‪ -3-2-‬حمل قرقره کابل با ليفتراک‬

‫‪ -‬در صورتيکه قرقره کابل با ليفتراک حمل گردد‪ ،‬طول چنگال آن بايد بزرگتر از عر‬
‫قرقره کابل باشد‪.‬‬
‫‪ -‬در هنگام حرکت ليفتراک شيب آن بايد بهگونهاي باشد که قرقره در چنگال باقي مانده و با‬
‫زمين تماي نداشته باشد‪ .‬تا زماني که ليفتراک کامالً متوقف نشده باشد قرقره کابل نبايد آزاد‬
‫شود‪.‬‬
‫‪ -‬هل دادن قرقره با ليفتراک مجاز نميباشد‪ .‬همواره بايد فضاي خالي بين قرقرههاي کابل‬
‫وجود داشته باشد بهگونهاي که چنگال ليفتراک آسيبي به آنها نرساند (شکل پ‪.)6-2-‬‬

‫صفحه ‪ 51‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫شکل پ‪ -6-2-‬حمل قرقره با ليفتراك‬

‫‪ -‬در هنگام حمل و نقل بايد قرقره کابل از قسمت سوراخ مياني يا در امتداد فلنج قرقره توسط‬
‫سيم يا طناب به کف بسته شود‪ .‬در هنگام حمل و نقل بايد به گونهاي از گوهها و مهارها‬
‫استفاده شود که از حرکت قرقرهها جلوگيري شود‪( .‬شکل پ‪)7-2-‬‬

‫شکل پ‪ -7-2-‬حمل و نقل گروهي قرقرهها‬

‫پ‪ -4-2-‬تخليه قرقره‬

‫نبايد قرقرهها را از باالي وسيله نقليه رها نمود‪ .‬براي تخليه قرقره از جرثقيل‪ ،‬يا سطح شيبدار‬
‫استفاده ميشود‪ .‬در صورت موجود نبودن وسيله مناسب‪ ،‬سطح شيب داري مانند شکل زير‬
‫بهطور موقت در محل نصب ميشود و نسبت ‪ 1:4‬براي سطح شيبدار در نظر گرفته ميشود‪ .‬در‬

‫صفحه ‪ 52‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫موقع پياده کردن کابل و حرکت آن روي سطح شيبدار‪ ،‬بايد قرقره را توسط طناب مهار و کنترل‬
‫نمود‪ .‬براي ترمز کردن قرقره‪ ،‬قرار دادن چند کپه شن به ارتفاع حدود ‪ 20‬سانتيمتر در جلوي اين‬
‫سطح شيبدار مفيد ميباشد‪(.‬شکل پ‪)8-2-‬‬

‫شکل پ‪ -8-2-‬تخليه قرقره به كمک سطح شيبدار‬

‫پ‪ -5-2-‬بسته بندي و حمل و نقل‬

‫قبل از حمل کابل سازنده بايد انتهاي کابل را با سرپوش مناسبي ببندد تا از نفوذ رطوبت و آب‬
‫در طول مدت حمل و نقل و ذخيره سازي کابل جلوگيري شود‪.‬‬
‫کابل بايد بر روي قرقره مناسب و نو که کابل را از صدمه و زيان محافظت کند پيچيده شود و‬
‫انتهاي کابل که از قرقره بيرون آمده است محافظت شده باشد‪.‬‬
‫بر روي پالک مشخصات هر قرقره بايد ولتاژ نامي‪ ،‬طول کابل‪ ،‬نوع کابل و مقطع آن و اندازه آن‬
‫شده‬ ‫قرقره و نيز نام کارخانه سازنده و سال و شماره سريال ساخت مشخ‬ ‫و وزن ناخال‬
‫شده باشد‪.‬‬ ‫باشد‪ .‬ضمناً جهت چرخش قرقره بايد توسط عالمتهاي جهتدار مشخ‬

‫چمبره يا قرقره نبايد از روي وسيله حمل پايين انداخته شود; حتي اگر قرقره يا چمبره کوچک و‬
‫سبک بوده و زمين در آن محل بهصورت خاک نرم باشد‪ ،‬زيرا اين عمل باعث صدمه ديدن کابل‬
‫ميگردد‪.‬‬

‫صفحه ‪ 53‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫پيوست ‪ :3‬تعمير غالف خارجی صدمه ديده‬

‫هنگاميکه غالف خارجي کابل آسيب ميبيند‪ ،‬بايد در اسرع وقت تعمير گردد‪ ،‬مطالب ارائه شده‬
‫در اين قسمت مربوط به غالفهايي از جنس ‪ PVC‬و ‪ PE‬ميباشد‪.‬‬
‫با توجه به عمق صدمه وارده به کابل و همچنين روش کابلکشي‪ ،‬شيوه مناسب جهت تعمير آن‬
‫بايد از بين تکنيکهاي زير انتخاب گردد‪:‬‬
‫پ‪ -1-3-‬تعمير غالف صدمه ديده با استفاده از عايق ترموپالستيکي‬
‫پ‪ -2-3-‬قالبگيري و ريختن رزين براي کابلهاي با غالف خارجي ‪PVC‬‬
‫پ‪ -3-3-‬نوار پيچي با استفاده از نوار چسب ‪PVC‬‬
‫جدول پ‪ 1-3-‬با توجه بهشدت آسيب ديدگي روش مناسب را پيشنهاد ميکند‪.‬‬

‫جد‪.‬ل پ‪ -1-3-‬روش تعمير مناسب با توجه به شرايط پروژه كابلكشي و نوع آسيب‬
‫نوع آسيب‬
‫پارگي بيشتر‪ ،‬خرابي در تمام اطراف‬
‫سايش‪ ،‬پارگي كم به حدی كه تمام محيط‬ ‫روش تعمير‬
‫غالف ديده شود‬
‫غالف را در بر نگرفته باشد‬ ‫‪5KV‬‬ ‫مناسب برای ولتاژ تا‬
‫(عمق خرابي بيش از نصف ضخامت‬
‫(عمق خرابي تا نصف ضخامت غالف )‬
‫غالف )‬
‫در مجراي کانال‪ ،‬کول‬ ‫در زمين يا در محيط‬ ‫در مجراي کانال‪ ،‬کول‬ ‫در زمين يا در محيط‬
‫نوع نصب‬
‫و لوله‬ ‫روباز‬ ‫و لوله‬ ‫روباز‬
‫‪PE‬‬ ‫‪PVC‬‬ ‫‪PE‬‬ ‫‪PVC‬‬ ‫‪PE‬‬ ‫‪PVC‬‬ ‫‪PE‬‬ ‫‪PVC‬‬ ‫جنس غالف‬
‫عايق ترمو پالستيکي‬
‫‪X‬‬ ‫‪X‬‬ ‫‪X‬‬ ‫‪X‬‬ ‫‪X‬‬ ‫‪X‬‬ ‫‪X‬‬ ‫‪X‬‬ ‫(قراردادن وصله پالستيکي‬
‫)‬ ‫قابل انقبا‬

‫‪-‬‬ ‫‪X‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪X‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪X‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪X‬‬ ‫قالبگيري و ريختن رزين‬
‫نوار پيچي توسط نوار چسب‬
‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪X‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬
‫‪PVC‬‬
‫تعمير کابل صدمه ديده بايد بالفاصله بعد از زخمي شدن کابل انجام گردد‪ .‬مخصوصاً در مورد‬
‫کابلهاي فشار متوسط دقت گردد که عايق ‪ XLPE‬با آب يا رطوبت تماي نداشته باشد‪.‬‬

‫صفحه ‪ 54‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫پ‪ -1-3-‬تعمير غالف صدمه ديده با استفاده از عايق ترموپالستيکی‬

‫استفاده از اين روش بسيار ساده و راحت ميباشد و شامل استفاده از يک تيوپ منقبض شونده و‬
‫توصيههايي در مورد روش تعمير ميباشد‪ .‬اين تيوپ بايد در هر طرف قسمت صدمه ديده به‬
‫براي طول ‪%10‬‬ ‫اندازه سه برابر قطر خارجي کابل و حداقل ‪ 100‬ميليمتر بريده شود و انقبا‬
‫براي آن منظور گردد‪.‬‬
‫قسمت صدمه ديده کابل بهاندازه طول وصله بهوسيله پارچه زبر يا سمباده تميز شود‪ ،‬سپس‬
‫وصله تعميراتي روي قسمت صدمه ديده کابل قرار گرفته و بسته ميشود‪ .‬بعد از اين مرحله‬
‫مرکز وصله توسط تمرکز شعله آتش يا دمنده هواي گرم منقبض گردد‪ .‬بعد از اينکه دما به حد‬
‫مطلوب رسيد کل وصله را حرارت داده تا قسمت چسبنده داخل وصله مورد نظر نرم و در هر‬
‫دو انتها کامالً چسبيده شود‪.‬‬

‫پ‪ -2-3-‬قالب گيري و ريختن رزين براي کابلهاي با غالف خارجی ‪PVC‬‬
‫قسمت صدمه ديده بايد کامالً تميز شده و توسط سمباده هر دو طرف قسمت صدمه ديده تا ‪100‬‬
‫ميليمتر کامالً پاک گردد‪ .‬جايي از محل آسيب ديده که عمق آن تا رشتهها ميرسد را توسط‬
‫اليهاي از نوار چسب طوري پوشانده که هر دور نوار چسب نصف دور قبل را بپوشاند‪ .‬اين اليه‬
‫بدين جهت مورد استفاده قرار ميگيرد که از نفوذ رزين به کابل جلوگيري کند (شکل پ‪-1-3-‬‬
‫الف)‪ ،‬يک تيوپ ‪ PVC‬به شکل پ‪-1-3-‬ب قابل قالبگيري بر روي محل آسيب ديده بکار مي‪-‬‬
‫رود‪ .‬شعاع داخلي اين تيوپ ‪ 10‬تا ‪ 20‬ميليمتر بزرگتر از قطر کابل ميباشد‪ .‬قالب بايد ‪160‬‬
‫ميليمتر از قسمت آسيب ديده بزرگتر باشد‪ ،‬قالب بهصورت طولي بريده شده‪ ،‬اطراف محل‬
‫مورد نظر قرار داده ميشود‪ .‬درصورتيکه آسيب ديدگي زياد نباشد ميتوان از اين تيوپ استفاده‬
‫نکرد‪ .‬براي بستن و مهار کردن دو طرف قالب با استفاده از نوار ‪ ،PVC‬دو طرف قالب نوارپيچ‬
‫ميشود‪ .‬اين نوار پيچي بايد حداقل ‪ 50‬ميليمتر بيشتر از محل آسيب ديدگي در هر دو طرف‬
‫باشد و يا براي کابلهاي با قطر ‪ 35‬ميليمتر و بيشتر ‪ 3‬برابر قطر کابل باشد‪ .‬سپس مفصل را روي‬
‫انتهاي محل باندپيچي شده و بهطور مناسبي قرار داده و دو طرف آن را بهدقت باندپيچي کرده تا‬
‫غيرقابل نفوذ گردد‪ .‬در انتها ماده رزين در آن ريخته ميشود (شکل پ‪ -1-3-‬پ)بعد از اتمام‬
‫مفصلبندي بايد دقت گردد تا محل تعمير شده نبايد مورد خمش قرار گيرد‪.‬‬

‫صفحه ‪ 55‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫الف‪ -‬پيچيدن نوار چسب ‪PVC‬روی رشته های كابل‬

‫ب‪ -‬بستن دو طرف محل صدمه ديده توسط نوار ‪PVC‬‬

‫پ‪ -‬تيوپ ‪ PVC‬آماده برای ريختن رزين‬

‫شکل پ‪ -1-3-‬چگونگي پيچيدن نوار چسب روی كابل‬

‫پ‪ -3-3-‬نوار پيچی با استفاده از نوار چسب ‪PVC‬‬

‫استفاده از اين روش فقط براي کابلهايي که در کانال يا داخل ساختمان که امکان کنترل کابل‬
‫وجود دارد مجاز است و قطر کابل مورد تعمير نبايد از ‪ 25‬ميليمتر بيشتر باشد‪ .‬در حالتي که‬
‫سايش يا پارگي کم وجود دارد از اين روش استفاده شده و ابتدا اطراف محل آسيب تا ‪100‬‬
‫ميليمتر از هر دو طرف تميز ميشود و سپس نوار چسب را روي محل آسيب ديده و ‪100‬‬
‫ميليمتر بيشتر از هر دو طرف محل صدمه ديده ميپيچند‪ .‬اين قسمت از کابل نبايد تحت تنش‬
‫مکانيکي قرار گيرد‪ .‬بعد از اين مرحله‪ ،‬کابل را ميتوان بر روي غلطکهاي کابل قرار داد و بعد‬
‫از نصب کابل‪ ،‬اين قسمت بايد مورد بررسي مجدد قرار گيرد‪.‬‬

‫صفحه ‪ 56‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫پيوست ‪ -4‬مشخصات فنی کول گذاري‬

‫پ‪ -1-4-‬مشخصات فيزيکی کول‬
‫کولها معموالً داراي قطرهاي مختلف (‪ 70‬تا ‪ 130‬سانتيمتر) بر اساي کاربريهاي مختلف‬
‫ميباشند‪ .‬توجه به اين نکته ضروري است که کولهاي نيم دايرهاي در اين دستورالعمل کاربردي‬
‫ندارند‬

‫توصيه ميگردد فقط از کولهاي دايرهاي به قطر ‪ 100‬سانتيمتر و کولهاي تخم مرغي به اقطار‬
‫‪ 120*70‬سانتيمتر برابر طرح استفاده گردد‪.‬‬

‫‪ ‬مشخصات بتن‪:‬‬
‫‪ -‬در ساخت کول بايد از بتن با عيار مناسب و حداقل وزن ‪ 2300‬کيلوگرم بر متر مکعب‬
‫استفاده گردد‪.‬‬

‫‪ -‬بايد دانهبندي بتن آن شامل مصالح متوسط دانه و ريز دانه و مخلوطي از آنها (ماسه دوبار‬
‫شور و شن نخودي) کامالً تميز‪ ،‬سفت‪ ،‬عاري از مواد شيميايي و پوششهاي گچي‪ ،‬رسي و‬
‫مواد ريز ديگر باشد‪.‬‬
‫(دارا بودن طرح اختالط بتن از آزمايشگاه مکانيک خاک الزامي است )‬
‫‪ -‬سيمان مصرفي از نوع تيپ ‪ 2‬باشد‪.‬‬
‫‪ -‬آب مورد استفاده در بتن بهطور کلي بايد صاف‪ ،‬روشن و عاري از مواد آلي باشد و استفاده‬
‫از آبهاي شور به هيچ وجه مجاز نميباشد‪.‬‬
‫‪ -‬هنگام بتنريزي دماي محيط بايد ‪ 5‬تا ‪ 35‬درجه سانتيگراد باشد‪ .‬درجه حرارت محيط بايد‬
‫خود باالي ‪ 5‬درجه سانتيگراد حف گردد‪.‬‬ ‫تا رسيدن بتن به مقاومت فشاري مشخ‬
‫‪ -‬رعايت پوشش بتن بهطور مساوي در طرفين ضخامت کول الزامي است‪.‬‬
‫‪ -‬براي خروج حباب از داخل بتن بهدليل نازک بودن ضخامت بتن ريزي‪ ،‬ترجيحاً از ميز ويبره‬
‫بجاي ويبراتور استفاده گردد و در حين ساخت و نگهداري بايد از خشک شدن قشر خارجي‬
‫بتن بهطور سريع جلوگيري شده و رطوبت سطح خارجي بتن تأمين گردد‪.‬‬

‫صفحه ‪ 57‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫تبصره‪ :‬تمامي اصول عملآوري‪ ،‬نگهداري و بتنريزي و همچنين وضعيت درجه حرارت محيط‬
‫و مصالح بايد مطابق مبحث ‪ 9‬مقررات ملي ساختمان رعايت گردد‪.‬‬

‫‪ ‬مشخصات تسمه كول‬

‫بهمنظور يکپارچهسازي قطعات بتني کولها و مقاومسازي آنها در مقابل ضربات ناشي از‬
‫عمليات حمل و نقل و نصب بايد از ‪ 2‬عدد حلقه از تسمه فوالدي به ابعاد ‪ 20*2‬ميليمتر که‬
‫فاقد زنگ زدگي باشد‪ ،‬استفاده نمود‪.‬‬

‫تبصره‪ :‬در کولهاي دايرهاي ‪ 2‬تسمه بايد در چهار نقطه توسط تسمههاي ‪ 15‬سانتيمتري مطابق‬
‫نقشه به هم جوش داده شوند‪.‬‬

‫در کولهاي تخم مرغي ‪ 2‬تسمه بايد در هفت نقطه توسط تسمههاي ‪ 15‬سانتيمتري مطابق نقشه‬
‫به هم جوش داده شوند‪.‬‬

‫صفحه ‪ 58‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫‪ -‬مشخصات فني نردبان‬

‫‪ 40‬سانتيمتر و طول بازو و شاخکهاي‬ ‫در ساخت نردبان بايد از قوطي ‪ 20*20‬به عر‬
‫نگهدارنده عمودي ‪ 20‬سانتيمتر که دو دست ضد زنگ و دو دست رنگ نقره اي (‪) RAL 7001‬‬

‫زده شده است استفاده گردد‪.‬‬

‫تبصره‪ :‬نصب نردبان همزمان با حفر ميله و کول گذاري با رعايت فاصله نصب پلههاي نفر رو از‬
‫هم ‪ 50 cm‬و فاصله نصب پلههاي مهار کابل از هم ‪ 100 cm‬الزامي است‪.‬‬

‫صفحه ‪ 59‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫پ‪ -2-4-‬روش اجرائی‬

‫‪ ‬جمع آوری اطالعات اوليه‬
‫اولين مسئله در کولگذاري و احداث نقب حفر ميله در خاک بوده که طبعاً نياز به شناخت‬
‫اليههاي خاک دارد‪ ،‬بنابراين بهصورت اجمالي در مورد شناسايي ساده خاک توضيحاتي ارائه‬
‫ميگردد‪.‬‬

‫مسائل و پديدههاي بسيار متعددي در زمينه رفتار خاک‪ ،‬سنگ و مهندسي پي وجود دارند که‬
‫درک و حل آنها مستلزم دسترسي به يک سلسله اطالعات تئوري و تجربي مقدماتي و در عين‬
‫حال دقيق و مطمئن ميباشد‪ .‬مسائلي مانند نشست زمين در زير بارهاي متفاوت استاتيک و‬
‫ديناميک‪ ،‬مقاومت زمين در زير بارهاي مختلف و شرايط متفاوت‪ ،‬نفوذپذيري خاک‪ ،‬شرايط‬
‫پايداري شيروانيهاي خاکي و سنگي‪ ،‬پايداري ديوارهاي حائل‪ ،‬تأثير حرکت يا سکون آبهاي‬

‫صفحه ‪ 60‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫زيرزميني‪ ،‬مسائل مربوط به تونلها‪ ،‬نقبها و پايداري آنها‪ ،‬تأثير گذشت زمان به هريک از‬
‫موارد ذکر شده و بسياري از موارد ديگر از نمونه مسائلي هستند که بررسي آنها نياز به داشتن‬
‫اطالعات دقيق خواص مکانيکي و فيزيکي محيط مورد نظر دارد که اخذ اين اطالعات بهطور‬
‫تجربي در قالب تستهاي آزمايشگاهي (نمونهگيري و آزمايش خاک) و يا بهصورت‬
‫آزمايشهايي در مقياي بزرگتر‪ ،‬تحت عنوان بررسي ناحيهاي (شناسايي ساده خاک) صورت‬
‫ميگيرد‪ .‬اين بررسي نيز بهموازات کارهاي آزمايشگاهي انجام گرفته و بههر حال بينياز از نتايج‬
‫تجربيات آزمايشگاه نيست‪ .‬در ذيل به تشريح موارد شناسايي ساده خاک و نمونه گيري و‬
‫آزمايش خاک ميپردازيم ‪:‬‬
‫‪ -‬شناسايي ساده خاك‬
‫معموالً قبل از انجام هر گونه عمليات گودبرداري يا حفر چاه و احداث نقب الزم است‬
‫نمونههاي خاک به لحاظ ساختار و کيفيت شناسايي شده و شرح داده شوند که اين تست و‬
‫شناسايي به عهده پيمانکار اجرايي بوده و بايد گزارشي در اين زمينه تهيه گردد (در صورت نياز‪،‬‬
‫ميتوان از امکانات آزمايشگاهي با هزينه کارفرما استفاده کرد)‪.‬در اين مرحله از شناسايي‪ ،‬طبقه‪-‬‬
‫بندي و توصيه بر مبناي آزمايشهاي مقدماتي ساده بوده که خاک محل بهصورت ساده و عمومي‬
‫طبق جدول ذيل شناسايي ميگردد‪.‬‬

‫توضيحات‬ ‫انواع خاك‬

‫است خصوصيت‬ ‫اين نوع از خاک بهآساني با چشم قابل تشخي‬

‫اين نوع خاک‪ ،‬عدم مقاومت در حالت خشک به دليل نبود ذرات‬ ‫شن و خاکهاي شني‬
‫رسي در آنهاست‪.‬‬
‫بوده و در‬ ‫در اين نوع از خاک‪ ،‬اغلب ذرات با چشم قابل تشخي‬
‫بين انگشتان حالت زبر و ريگدار احساي ميشود خصوصيت‬
‫ماسه و خاکهاي ماسهاي‬
‫اين نوع خاک‪ ،‬عدم مقاومت در حالت خشک به دليل نبود ذرات‬
‫رسي در آنهاست‪.‬‬
‫اين نوع از خاک بسيار زبر و در حالت مرطوب قابلت رشته شدن‬
‫خاکهاي سيليسي‬
‫دارد‪.‬‬

‫صفحه ‪ 61‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫اين نوع از خاک بسيار نرم و اندکي زبر و در حالت مرطوب قابلت‬
‫خاکهاي رسي با پالستيسيته پائين‬
‫رشته شدن دارد‬
‫اين نوع از خاک در حالت مرطوب به سهولت رشته شده و در‬
‫حالت خشک‪ ،‬کامالً منقبض ميشوند در لمس با دست چرب‬ ‫خاکهاي رسي با پالستيسيته باال‬
‫مانند هستند‪.‬‬
‫‪ -‬نمونهگيری و آزمايش از خاك‬
‫در برخي از موارد درزمان خاکبرداري و احداث نقب که خاک محل ناشناخته و با چشم نيز‬
‫نبوده نياز به نمونهگيري از خاک مورد نظر ميباشد‪ .‬انتخاب نمونه و عمليات‬ ‫قابل تشخي‬
‫نمونهگيري و نگهداري آن از بخشهاي اصلي و بسيار مهم تستهاي آزمايشگاهي بوده‪ ،‬زيرا‬
‫خواص تعيين شده در آزمايشگاه بايد معرف خواص واقعي محيط مورد بررسي باشد‪ .‬در اين‬
‫زمينه بايد موارد ذيل مورد توجه قرار گيرد ‪:‬‬
‫الف ‪ :‬نمونهها هرچه سريعتر به آزمايشگاه تحويل شده تا رطوبت طبيعي آن از بين نرود و تعدد‬
‫در نمونههاي آزمايشي مناسبتر ميباشد‪.‬‬
‫‪ ،‬مقاومت‪ ،‬شکنندگي و نفوذپذيري خاک‬ ‫ب ‪ :‬در عمل نمونهگيري بايد به خواصي نظير انقبا‬
‫توجه شود‪ .‬بديهي است پس از اطمينان از نوع جنس خاک‪ ،‬ناظر اجازه شروع بکار به پيمانکار‬
‫داده و بايد هر يک متر خاک بهصورت چشمي کنترل شده تا حادثه ناگواري اتفاق نيفتد‪.‬‬

‫تبصره ‪ : 1‬پيمانکار بايد در صورت مشاهده خاک دستي و ريزشي سريعاً نسبت به توقف کار‬
‫اقدام و با هماهنگي ناظر و مجري طرح‪ ،‬اقدامات الزم جهت تغيير روش از کول گذاري به لوله‬
‫گذاري عرضي را انجام دهد‪.‬‬
‫تبصره ‪ : 2‬آزمايشگاه مورد تائيد در اين زمينه آزمايشگاه مورد تائيد وزارت راه و ترابري (شرکت‬
‫مادر تخصصي آزمايشگاه فني و مکانيک خاک) ميباشد‪.‬‬

‫‪ ‬شيوه حمل و نقل‪ ،‬دپو و نگهداری كولها‬

‫کولها به علت ضخامت کم و ضرورت سبک بودن آنها در مقابل ضربه و فشار آسيب پذير‬
‫ميباشند‪ .‬لذا توجه به موارد ذيل در حمل و نقل‪ ،‬دپو و نگهداري کولها الزامي ميباشد ‪:‬‬

‫صفحه ‪ 62‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫‪ -‬کولها بايد توسط دست حمل و جابجا شوند‪.‬‬

‫‪ -‬از انباشت آنها بر روي هم خودداري شود‪.‬‬
‫‪ -‬جهت سهولت بارگيري بر روي سطح کامالً صاف و يکنواخت بهطور ايستاده در کنار‬
‫هم و به فاصله ‪ 5‬سانتيمتري از هم چيده شوند‪.‬‬
‫‪ -‬جهت جابجايي از ديلم و يا هر قطعه فلزي ديگر استفاده نشود‪.‬‬
‫‪ -‬در جاده خاکي و يا دست انداز با سرعت مطمئنه محموله حمل شود‪.‬‬

‫درپوش نهايی‪:‬‬ ‫‪‬‬

‫جهت حف ايمني در پايان کار بايد از درپوش بتني دايرهاي شکل به قطر ‪ 1‬متر و ضخامت ‪10‬‬
‫سانتيمتر که در آن طبق نقشه زير ميل گردهاي آجدار نمره ‪ 8‬بهصورت مش بافته شدهاند در‬
‫عمق ‪ 30‬سانتيمتري از سطح معبر استفاده گردد‪.‬‬

‫صفحه ‪ 63‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫پ‪ -3-4-‬جداول و نقشههاي کاربردي براي کولگذاري‬

‫جدول ‪ -1‬حجم خاكبرداری در يک متر طول‬

‫)‪(m3‬‬ ‫حجم بتنريزی‬ ‫خاكبرداری)‪(m3‬‬ ‫حجم‬ ‫)‪(cm‬‬ ‫قطر حفاری‬ ‫)‪(cm‬‬ ‫قطر كول‬ ‫رديف‬
‫‪0.25‬‬ ‫‪0.64‬‬ ‫‪90‬‬ ‫‪70‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪0.28‬‬ ‫‪0.79‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪80‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪0.31‬‬ ‫‪0.95‬‬ ‫‪110‬‬ ‫‪90‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪0.35‬‬ ‫‪1.13‬‬ ‫‪120‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪0.38‬‬ ‫‪1.33‬‬ ‫‪130‬‬ ‫‪110‬‬ ‫‪5‬‬
‫‪0.41‬‬ ‫‪1.54‬‬ ‫‪140‬‬ ‫‪120‬‬ ‫‪6‬‬
‫‪0.44‬‬ ‫‪1.77‬‬ ‫‪150‬‬ ‫‪130‬‬ ‫‪7‬‬

‫جدول ‪ : 2‬مشخصات نردبان‬

‫وزن آهن مصرفي‬ ‫تعداد پله نردبان‬ ‫تعداد پله نردبان‬ ‫تعداد كول‬
‫)‪(m‬‬ ‫قطر ميله‬ ‫رديف‬
‫)‪(kg‬‬ ‫كابل‬ ‫نفر رو‬ ‫مصرفي‬

‫‪33‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪1‬‬

‫‪38‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪2‬‬

‫‪46‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪24‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪3‬‬

‫‪53‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪28‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪4‬‬

‫صفحه ‪ 64‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫نمای جانبي ‪ -‬كول تخممرغي‪:‬‬

‫مقاطع ‪ A-A‬و ‪ - B-B‬كول تخم مرغي‪:‬‬

‫صفحه ‪ 65‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫نحوه تسمه گذاری كول تخم مرغي‪:‬‬

‫نمای جانبي كول دايرهای ‪:‬‬

‫صفحه ‪ 66‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫مقاطع ‪ A-A‬و ‪ - B-B‬كول دايرهای ‪:‬‬

‫نحوه تسمهگذاری كول دايرهای ‪:‬‬

‫صفحه ‪ 67‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫نمای جانبي درپوش بتني ‪:‬‬

‫مقاطع ‪ A-A‬و ‪ – B-B‬درپوش بتني ‪:‬‬

‫صفحه ‪ 68‬از ‪69‬‬

‫شماره سند ‪3136/259 :‬‬

‫شماره تجديد نظر ‪:‬‬

‫ويرايش‪0:‬‬
‫تاريخ صدور ‪ :‬پاييز ‪95‬‬
‫تاريخ تجديد نظر‪:‬‬
‫شركت توانير‬
‫معاونت هماهنگي توزيع – دفتر نظارت بر توزيع‬
‫دستورالعمل کابل کشی شبکه های زمینی‬

‫‪ -13‬اعضاء كارگروه تهيهكننده دستورالعمل اجرايي عمليات مربوطه‬

‫اعضا کارگروه تهيه کننده دستورالعمل اجرايي‬
‫سازمان متبوع‬ ‫نام و نام خانوادگی‬ ‫رديف‬

‫شرکت توانير‬ ‫سيد اعتضاد مقيمی‬ ‫‪1‬‬

‫شرکت توانير‬ ‫جمشيد ارقامی‬ ‫‪2‬‬

‫شرکت توانير‬ ‫مهيار قلی زاده‬ ‫‪3‬‬

‫شرکت توزيع نيروي برق شهرستان مشهد‬ ‫مصطفی ابوترابی‬ ‫‪4‬‬

‫شرکت توزيع نيروي برق استان گيالن‬ ‫آرين سلمانپور‬ ‫‪5‬‬

‫شرکت توزيع برق جنوب استان کرمان‬ ‫رضا ساالري خو‬ ‫‪6‬‬

‫شرکت توزيع نيروي برق تهران بزرگ‬ ‫پژمان قمصريان‬ ‫‪7‬‬

‫شرکت توزيع برق استان آذربايجان غربی‬ ‫عباس پيري‬ ‫‪8‬‬

‫شرکت توزيع نيروي برق شهرستان شيراز‬ ‫هدايت اهلل شمشيري‬ ‫‪9‬‬

‫شرکت توزيع نيروي برق استان البرز‬ ‫امير حسين محمدخانی‬ ‫‪10‬‬

‫شرکت توزيع نيروي برق استان خوزستان‬ ‫اسداهلل اميدواري نيا‬ ‫‪11‬‬

‫شرکت توزيع نيروي برق شهرستان تبريز‬ ‫منصور حجابی‬ ‫‪12‬‬

‫پژوهشگاه نيرو‬ ‫بهنام علم دوست‬ ‫‪13‬‬

‫دانشگاه تهران‬ ‫روح اله بازيار‬ ‫‪14‬‬

‫شرکت سيم و کابل ابهر‬ ‫شرکت سيم و کابل ابهر‬ ‫‪15‬‬

‫صفحه ‪ 69‬از ‪69‬‬