मंत्रिमंडळ त्रिर्णय

16 मे 2017
( बैठक क्र. 130 )

अ.क्र. त्रिषय त्रिभाग

1 अत्रिकत्रित त्रिल्ह्ांमधील पदे भरण्याि मदत िामान्य प्रशािि
िरळिेिा आत्रर् पदोन्नतीिे त्रियुक्तीिाठी महिुली त्रिभाग िाटप
त्रियमात िुधारर्ा
2 िित्रहताच्या प्रकल्हपांच्या उभारर्ीिाठी शािकीय ित्रमिींचा आगाऊ महिूल
ताबा त्रमळर्ार

3 महिूल यंिर्ेकडू ि अत्रधक गत्रतमाि िेिा त्रमळर्ार महिूल

राज्यात ििीि 3165 तलाठी िाझयांिह 528 महिूल मंडळांच्या
त्रिर्ममतीचा त्रिर्णय
4 ई-एिबीटीआर द्वारे मुद्ांक शुल्हक भरण्याची त्रकमाि मयादा आता 100 महिूल
रुपये

5 महाराष्ट्र मुद्ांक अत्रधत्रियमात दु रुस्ती महिूल

6 क आत्रर् ड महापात्रलकांिह िगरपत्ररषदा-पंचायती िगर त्रिकाि

िीआयएि आधात्ररत मालमत्ता कर आकारर्ीमुळे दु प्पट िंकलि

7 चंद्पूर, कोराडी आत्रर् परळी औष्ष्ट्र्क त्रिद्युत प्रकल्हप ऊिा

िंच उभारर्ीच्या िुधात्ररत खचाि मंिुरी

8 िागपूर येथील पशु ि मत्सस्य त्रिज्ञाि त्रिद्यापीठ पदु म

त्रशक्षकेतर अत्रधकारी ि कमणचाऱयांिा िेिांतगणत आश्वात्रित प्रगती
योििा लागू

1
 िामान्य प्रशािि त्रिभाग
अत्रिकत्रित त्रिल्ह्ांमधील पदे भरण्याि मदत
िरळिेिा आत्रर् पदोन्नतीिे त्रियुक्तीिाठी
महिुली त्रिभाग िाटप त्रियमात िुधारर्ा
राज्य शाििाच्या प्रशािकीय यंिर्ेतील त्रिदभण, मराठिाडा आत्रर् उत्तर महाराष्ट्रातील त्ररक्त
पदांचा अिुशेष भरूि काढण्यािाठी महाराष्ट्र शािकीय गट अ ि गट ब (रािपत्रित ि अरािपत्रित)
पदांिर िरळिेिि
े े ि पदोन्नतीिे त्रियुक्तीिाठी यापूिी 2015 मध्ये तयार करण्यात आलेल्हया महिुली
त्रिभाग िाटपाच्या त्रियमांमध्ये िुधारर्ा करण्यात आली आहे . यामुळे राज्याच्या ििण त्रिभागातील
तुलिेिे अत्रिकत्रित त्रिल्ह्ांमधील त्ररक्त पदांचा अिुशेष दू र होण्याि मदत होर्ार अिूि कोकर्-१
या िव्या रचिेमुळे पालघर, रत्सिात्रगरी, सिधुदुगण, रायगड या त्रिल्ह्ांमधील त्ररक्त पदे प्राधान्यािे
भरण्यात येर्ार आहेत. आि याबाबतच्या त्रिर्णयाि राज्य मंत्रिमंडळाच्या बैठकीत मान्यता दे ण्यात
आली.
या िुधारर्ांिुिार त्रिभाग िाटपािाठी कोकर् महिुली त्रिभागाचे कोकर्-१ (पालघर,
रत्सिात्रगरी, सिधुदुगण, रायगड) आत्रर् कोकर्-२ (ठार्े, मुंबई उपिगर, मुंबई शहर) अिे दोि महिुली
त्रिभाग करण्यात आले आहेत. त्सयामुळे आता अत्रधकाऱयांच्या त्रियुक्तीिाठी एकूर् िात महिुली त्रिभाग
उपलब्ध अितील. तिेच महिुली त्रिभाग िाटपाचा क्रम िागपूर, अमरािती, औरंगाबाद, कोकर्-१,
िात्रशक, कोकर्-२ आत्रर् पुर्े अिा राहर्ार आहे. या िुधात्ररत कायणपद्धतीमुळे कोकर् त्रिभागातील
पालघर, रत्सिात्रगरी, सिधुदुगण, रायगड या त्रिल्ह्ातील पदे प्राधान्यािे भरली िातील. त्सयाचप्रमार्े
मािि त्रिकाि त्रिदे शांकािुिार प्रत्सयेक त्रिभागातील त्रिल्ह्ाची क्रमिारी त्रित्रित करण्यात आली
अिल्हयामुळे अत्रिकत्रित त्रिल्ह्ांमधील पदे भरण्याि प्राधान्य राहील. िरळिेिि
े े त्रियुक्ती करतािा
फक्त अिुिूत्रचत क्षेिातील (केंद् शाििािे अत्रधिूत्रचत केलेल्हया) पदे प्राथम्यािे भरण्याची प्रशािकीय
त्रिभागाि आिश्यकता अिल्हयाि त्सयािुिार प्रशािकीय त्रिभागांिा पदे भरण्याची मुभा दे ण्यात आली
आहे. ही प्रत्रक्रया करण्यापूिी शाििाच्या िंबंत्रधत प्रशािकीय त्रिभागांिी आपल्हयाकडील गट अ ि गट
ब मधील प्रत्सयेक िंिगातील पदे महिूल त्रिभागत्रिहाय त्रित्रित करर्े आिश्यक आहे.
आिच्या त्रिर्णयािुिार िाटपािाठी उपलब्ध पदांमधूि िागपूर, अमरािती ि औरंगाबाद
त्रिभागातील मंिूर पदांच्या 80 टक्के पदे भरण्यात येतील. त्सयािंतर िाटपािाठी त्रशल्लक पदिंख्येच्या
80 टक्के पदे िागपूर, अमरािती, औरंगाबाद, कोकर् 1 ि िात्रशक या पाच महिुली त्रिभागांत ि 20
टक्के पदे कोकर् 2 ि पुर्े या दोि महिुली त्रिभागांत त्ररक्त पदांच्या प्रमार्ात भरण्यात येतील. यामुळे
िागपूर, अमरािती ि औरंगाबाद या त्रिभागातील मंिूर पदांच्या त्रकमाि 80 टक्के पदे ितत भरलेली
अितील.
िरळिेिा आत्रर् पदोन्नतीिे त्रियुक्तीिेळी महिुली त्रिभागाचे िाटप करतािा ििण उमेदिारांिा
त्रिभागत्रिहाय त्ररक्त पदांची िंख्या कळत्रिण्यात येर्ार आहे. त्सयािुिार त्सयांच्याकडू ि िागपूर,
अमरािती, औरंगाबाद, कोकर्-१, िात्रशक, कोकर्-२, पुर्े यापैकी कोर्त्सयाही एकाच महिुली
त्रिभागाची पिंती घेण्यात येईल. पिंतीिुिार महिुली त्रिभाग िाटप केल्हयािंतर सकिा पिंती त्रदलेल्हया
महिुली त्रिभागात पद उपलब्ध ििल्हयाि अशा अत्रधकाऱयांच्या बाबतीत गुर्ित्ता सकिा त्रििड
यादीतील क्रमांकािुिार ि महिुली त्रिभागातील पदाच्या उपलब्धतेिुिार चक्राकार पद्धतीिे
त्रिभागाचे िाटप करण्यात येईल.
महिुली त्रिभाग िाटपातूि िगळण्यात येर्ाऱया प्रकरर्ांच्या क्रमामध्ये बदल करण्यात आला
अिूि ज्या अत्रधकाऱयाचा िोडीदार सकिा त्सयाचे मूल मत्रतमंद आहे सकिा ज्या अत्रधकाऱयांिी मत्रतमंद
2
अिलेल्हया स्ितःच्या भािाचे सकिा बत्रहर्ीचे पालकत्सि स्िीकारलेले आहे अशी िुधारर्ा करण्यात
आली आहे . पती-पत्सिी एकत्रिकरर्ाबाबतीतही ििीि त्रिभागािुिार बदल करण्यात आला आहे.
त्सयािुिार कोकर् २ ि पुर्े महिुली त्रिभागातूि केिळ िागपूर, अमरािती, औरंगाबाद, कोकर् १ ि
िात्रशक हे महिुली त्रिभागच बदलूि दे ता येर्ार आहेत. कोकर् त्रिभागाचे कोकर् १ ि कोकर् २ अिे
दोि त्रिभाग तयार करण्यात आले अिल्हयािे आपिात महिुली त्रिभाग बदली या कारर्ास्ति महिुली
त्रिभाग बदल करतािा पुर्े ि कोकर् २ महिुली त्रिभागातूि िागपूर सकिा अमरािती सकिा औरंगाबाद
सकिा िात्रशक सकिा कोकर् १ महिुली त्रिभागात बदलूि िार्ाऱया अत्रधकाऱयांिी प्रथम अशा बदलूि
त्रदलेल्हया महिुली त्रिभागात रुिू होर्े आिश्यक राहर्ार आहे.
-----०-----

3
 महिूल त्रिभाग
िित्रहताच्या प्रकल्हपांच्या उभारर्ीिाठी
शािकीय ित्रमिींचा आगाऊ ताबा त्रमळर्ार
राज्य शाििाच्या महत्त्िाच्या िािणित्रिक प्रकल्हपांच्या उभारर्ीिाठी महिूल
त्रिभागाव्यत्रतत्ररक्त इतर शािकीय त्रिभागाच्या अत्रधपत्सयाखालील अथिा व्यिस्थापिाखालील
ित्रमिीची आिश्यकता भािल्हयाि अशा ित्रमिीचा आगाऊ ताबा आता अशा प्रकल्हपांची उभारर्ी
करर्ाऱया शािकीय यंिर्ेकडे दे ता येर्ार आहे. याबाबतच्या त्रिर्णयाि आि झालेल्हया राज्य
मंत्रिमंडळाच्या बैठकीत मान्यता दे ण्यात आली. या महत्त्िपूर्ण त्रिर्णयामुळे राज्याच्या त्रहतािाठी
आिश्यक अिर्ाऱया महत्त्िाच्या प्रकल्हपांच्या उभारर्ीि लागर्ारा त्रिलंब दू र होण्याि मदत होर्ार
आहे.
राज्य शाििाकडू ि अिेक महत्त्िाचे िािणित्रिक प्रकल्हप राबत्रिण्यात येतात. त्सयात िािणित्रिक
िाहतूक, सिचि, िलत्रिद्युत प्रकल्हप, मोठे पार्ीपुरिठा प्रकल्हप, पयणटि त्रिकािािाठीचे प्रकल्हप आदी
स्िरुपाच्या प्रकल्हपांचा िमािेश होतो. (उदा. मेरो, मोिो, रेल्हिे, त्रिमाितळ, बंदरत्रिकाि, राष्ट्रीय-
राज्य महामागण, दृतगती मागण प्रकल्हप, मोठे -मध्यम सिचि प्रकल्हप, िलत्रिद्युत प्रकल्हप, पार्ी पुरिठा
प्रकल्हप, राज्याच्या पयणटि धोरर्ातंगणत शाििाचे मोठे पयणटि प्रकल्हप, औद्योत्रगक क्षेिाचा त्रिकाि
आदी) अिे प्रकल्हप राबत्रिर्ाऱया शाििाच्या त्रिभागाि शाििाच्याच अन्य त्रिभागाच्या
अत्रधपत्सयाखालील अथिा व्यिस्थापिाखालील शािकीय िमीिीची गरि भाित अिते. अिेकदा ही
िमीि प्राप्त होण्याि अथिा त्रतच्या िापराबाबत िंमतीपि अथिा िाहरकत पि प्राप्त करुि घेण्याि
दीघण कालािधी लागतो. त्सयामुळे प्रकल्हपाच्या उभारर्ीि त्रिलंब होऊि खचात मोठी िाढ होण्यािह
िागरीक त्सयाच्या लाभापािूि िंत्रचत राहतात. तिेच अथणिक
ं ल्हपात अशा प्रकल्हपांिाठी केलेल्हया
तरतुदीचा िेळेत िापर ि झाल्हयािे त्रिधी अखर्मचत राहतो सकिा परत करण्याची िेळ येते. भत्रिष्ट्यात
अिे प्रकार टाळािेत यािाठी शाििािे कायणपद्धती त्रित्रित केली आहे.
या कायणपद्धतीिुिार एका शािकीय त्रिभागाकडू ि दूिऱया शािकीय त्रिभागाि आगाऊ ताबा
दे ण्यािाठी कायणपद्धती अत्रधक िुटिुटीत ि गत्रतमाि करण्यात आली आहे. त्सयािुिार प्रकल्हप
राबत्रिर्ाऱया िंबंत्रधत प्रशािकीय त्रिभागािे अशा त्रिकडीच्या िािणित्रिक प्रकल्हपांिाठी राज्य
मंत्रिमंडळाची सकिा मंत्रिमंडळ उपित्रमतीच्या मान्यतेिह राज्य शाििाची प्रशािकीय मान्यता घेर्े
आिश्यक आहे. अशा ित्रमिींचा आगाऊ ताबा दे तािा प्रशािकीय मान्यतेच्या आदे शातील िमूद
ित्रमिीचे भोगिटा मुल्हय ि इतर बाबींशी िबंत्रधत अटी ि शतीिुिारच आगाऊ ताबा दे ण्यात येईल.
अशा ित्रमिीिर ियस्थ त्रहतिंबंध त्रिमार् करण्यात मंत्रिमंडळ अथिा मंत्रिमंडळाच्या उपित्रमतीिे
मान्यता त्रदल्हयाि ियस्थ हक्क अथिा त्रहतिंबंध त्रिमार् करता येर्ार आहेत. अशािकीय अथिा
खािगी अथिा धमादाय िंस्थांमाफणत चालत्रिण्यात येर्ाऱया प्रकल्हपांिाठी शािकीय ित्रमिीचा
आगाऊ ताबा दे ण्यात येर्ार िाही. ज्या त्रिकडीच्या िािणित्रिक प्रकल्हपांिा यापूिी मंत्रिमंडळ अथिा
मंत्रिमंडळाच्या उपित्रमतीिे मान्यता त्रदली आहे माि त्सयांिा शािकीय ित्रमिीचा आगाऊ ताबा
त्रमळालेला िाही अशा प्रकल्हपांिाही हे धोरर् लागू होईल.
-----०-----

4
 महिूल त्रिभाग
महिूल यंिर्ेकडू ि अत्रधक गत्रतमाि िेिा त्रमळर्ार
राज्यात ििीि 3165 तलाठी िाझयांिह
528 महिूल मंडळांच्या त्रिर्ममतीचा त्रिर्णय
राज्यातील िाढते िागरीकरर् आत्रर् लोकिंख्या त्रिचारात घेऊि महिूल यंिर्ेशी िंबंत्रधत त्रित्रिध
कामे तातडीिे पूर्ण व्हािीत आत्रर् िागत्ररकांिा प्रभािी िेिा त्रमळािी यािाठी राज्यात ििीि 3165 तलाठी िाझे
ि 528 महिूल मंडळांच्या त्रिर्ममतीला आि झालेल्हया मंत्रिमंडळ बैठकीत मान्यता दे ण्यात आली. या
त्रिर्णयािुिार पुढील चार िषात ििीि तलाठी आत्रर् मंडळ अत्रधकाऱयांच्या िेमर्ुका टप्प्याटप्प्यािे करण्यात
येर्ार आहेत. या त्रिर्णयामुळे कर ििुलीत्रशिाय भूत्रम अत्रभलेखत्रिषयक बाबी, दु ष्ट्काळ-िैिर्मगक आपत्तीतीत
मदत कायण, ििगर्िा, त्रििडर्ुका, त्रिशेष िहाय्य योििा, त्रित्रिध दाखल्हयांचे िाटप आदी कामे गतीिे
होण्याि मदत होर्ार आहे .
राज्यात िध्या अष्स्तत्सिात अिर्ाऱया रचिेिुिार प्रत्सयेकी िहा तलाठी िाझयांचे त्रमळू ि एक महिूल
मंडळ अिते. राज्यात एकूर् 12 हिार 327 तलाठी िाझे ि 2 हिार 93 महिुली मंडळे कायणरत आहेत. परंतु
िाढते िागरीकरर् आत्रर् लोकिंख्या यांचा त्रिचार करता ही व्यिस्था अपुरी पडत अिल्हयाचे लक्षात घेऊि
तलाठी िाझांच्या पुिरणचिेिाठी िागपूर त्रिभागीय आयुक्तांच्या अध्यक्षतेखाली ित्रमती िेमण्यात आली होती.
या ित्रमतीिे केलेल्हया त्रशफारशींिा मान्यता दे तािाच त्सयांची अंमलबिािर्ी करण्यािाठी महिूलमंत्रयांच्या
अध्यक्षतेखाली मंत्रिमंडळ उपित्रमती त्रियुक्त करण्यात आली होती. या उपित्रमतीच्या त्रशफारशींिुिार आि
त्रिर्णय घेण्यात आला. मुख्य ित्रचिांच्या अध्यक्षतेखालील उच्चस्तरीय ित्रमतीकडू ि ििीि पदे एकाच िेळी
मंिूर करूि घेऊि ही पदे पुढील चार िषात टप्प्याटप्प्यािे भरण्यात येर्ार आहे त.
यािुिार पत्रहल्हया टप्प्यात महािगरपात्रलका, अ ि ब िगरपत्ररषदा तिेच त्सयाचे पत्ररघीय क्षेि आत्रर् क
िगण िगरपत्ररषदा यांचा त्रिचार करुि या िागरी भागातील 415 ि आत्रदिािी क्षेिातील 351 अशा एकूर् 766
ििीि तलाठी िाझे ि 128 महिूल मंडळांची त्रिर्ममती 2017-18 या िषामध्ये करण्यात येर्ार आहे. तिेच
दु िऱया टप्प्यात 2018-19 मध्ये अ ि ब िगण गािांिाठी 800 िाझे ि 133 महिूल मंडळे त्रिमार् करण्यात
येतील, तर 2019-20 ि 2020-21 या िषात अिुक्रमे 800 ि 793 तलाठी िाझे आत्रर् 133 ि 134 महिूल
मंडळांची त्रिर्ममती करण्यात येर्ार आहे.
आिच्या त्रिर्णयािुिार त्रिमार् करण्यात येर्ाऱया तलाठी िाझे आत्रर् महिूल मंडळांची त्रिभागत्रिहाय
मात्रहती पुढीलप्रमार्े- कोकर्- (744 तलाठी िाझे) (124 महिूल मंडळे ), िात्रशक- (689) (115), पुर्े- (463)
(77), औरंगाबाद- (685) (114), िागपूर- (478)(80), अमरािती- (106) (18).
-----०-----

5
 महिूल त्रिभाग
ई-एिबीटीआर द्वारे मुद्ांक शुल्हक भरण्याची
त्रकमाि मयादा आता 100 रुपये
मुद्ांक शुल्हक, िोंदर्ी फी, दस्त िोंदर्ी करण्यािाठी िेिाशुल्हक आदी बाबींद्वारे शाििाकडे
महिुलाची रक्कम िमा होते. त्सयािाठी तयार करण्यात आलेल्हया ग्राि (GRAS) प्रर्ाली अंतगणत ई-
एिबीटीआर द्वारे (electronic-Secured Bank cum Treasury Receipt) मुद्ांक शुल्हक भरण्यािाठी
त्रकमाि मयादा पाच हिार रुपयांिरूि 100 रुपयांपयंत कमी करण्याचा त्रिर्णय आि झालेल्हया
मंत्रिमंडळाच्या बैठकीत घेण्यात आला.
महिुलाची रक्कम प्रात्रधकृत बँकांद्वारे ष्स्िकारर्े, ही रक्कम ष्स्िकारल्हयािंतर िंबंत्रधतांिा ई-
एिबीटीआर दे र्े, त्सयािाठी ििलत (discount) दे ऊि त्सयाचा स्टे शिरी खचण भारत प्रत्रतभूती
मुद्र्ालयाि दे र्े यािाठी चलिाचे त्रकमाि मूल्हय पाच हिार त्रित्रित करण्यात आले होते. त्सयािाठी
प्रात्रधकृत बँकेि दीडशे रुपयांप्रमार्े ििलत सकिा कत्रमशि दे ण्यात येत होते. त्रडत्रिटल इंत्रडया तिेच
इि ऑफ डु ईंग त्रबझिेिची िंकल्हपिा अत्रधक व्यापक करण्यािाठी ई-एिबीटीआर द्वारे मुद्ांक शुल्हक
भरण्यािाठीची त्रकमाि मयादा 100 रुपयांपयंत कमी करूि प्रात्रधकृत बँकांिा प्रत्रत व्यिहार िुधात्ररत
कत्रमशि दे ण्याचा त्रिर्णय घेण्यात आला. त्सयािुिार पाच हिार आत्रर् त्सयापेक्षा िास्त रकमेिाठी दीडशे
रुपये, तीि हिार एक ते चार हिार िऊशे िव्यान्नि दरम्यािच्या रकमेिाठी शंभर रुपये आत्रर् शंभर
रुपये ते तीि हिार रुपये पयंतच्या रकमेिाठी पन्नाि रुपये प्रत्रत व्यिहार कत्रमशि त्रदले िार्ार आहे.
यािंदभात िागत्ररकांकडू ि प्राप्त झालेल्हया िूचिा आत्रर् अत्रभप्रायांचा त्रिचार करण्यात आला आहे .
-----०-----
महिूल त्रिभाग
महाराष्ट्र मुद्ांक अत्रधत्रियमात दु रुस्ती
िागरी भागातील स्थािर मालमत्तेच्या अत्रभहस्तांतरर्ािाठी 5 टक्के तर ग्रामीर् भागािाठी 4
टक्के मुद्ांक शुल्हक आकारण्यािह बक्षीि पिािाठी तीि टक्के मुद्ांक शुल्हक आकारण्यािाठी
महाराष्ट्र मुद्ांक अत्रधत्रियमात िुधारर्ा करण्याि राज्य मंत्रिमंडळाच्या आि झालेल्हया बैठकीत
मान्यता दे ण्यात आली.
त्सयािाठी या अत्रधत्रियमातील अिुच्छे द-25 मध्ये िुधारर्ेमुळे “अत्रभहस्तांतरर्
(Conveyance) खाली स्थािर मालमत्तेच्या बाबत महािगरपात्रलका ि त्सयात िंलग्ि कटकमंडळे
यांच्या हद्दीत तिेच िगरपत्ररषद सकिा िगरपंचायत सकिा त्सया िंलग्ि कटकमंडळ क्षेिाच्या हद्दीत
सकिा मुंबई महािगर प्रदे श त्रिकाि प्रात्रधकरर्ाच्या क्षेिातील ग्रामीर् क्षेिात सकिा िार्मषक मुल्हयदर
तक्त्सयातील िमूद प्रभािक्षेि यांच्या हद्दीत बािारमूल्हयाच्या िरिकट पाच टक्के दरािे मुद्ांक शुल्हक
आकारण्यात येर्ार आहे.
तिेच, “अत्रभहस्तांतरर् (Conveyance) खाली स्थािर मालमत्तेच्या बाबत ग्रामपंचायतीच्या
हद्दीतील क्षेिात सकिा अिुच्छे द-25 च्या खंड (ब) मधील उपखंड (दोि) मध्ये िमूद ि केलेल्हया अशा
कोर्त्सयाही क्षेिात बािारमूल्हयाच्या चार टक्के दरािे मुद्ांक शुल्हक आकारण्यात येर्ार आहे.
अिुच्छे द -34 मध्ये बक्षीिपि (Gift) या िंबंधीच्या दस्तिोंदर्ीबाबत मालमत्ता दात्सयाचा पती,
पत्सिी, भाऊ सकिा बहीर् अिलेल्हया कुटु ं ब िदस्याला सकिा दात्सयाच्या िंशपरंपरागत पूिि
ण ाला सकिा
िंशिाला मालमत्ता दाि केली अिेल तर अशा मालमत्तेच्या बािारमूल्हयाच्या तीि टक्के दरािे मुद्ांक
शुल्हक आकारण्यात येईल.
-----०-----
6
 िगर त्रिकाि त्रिभाग
क आत्रर् ड महापात्रलकांिह िगरपत्ररषदा-पंचायती
िीआयएि आधात्ररत मालमत्ता कर आकारर्ीमुळे दु प्पट िंकलि
राज्यातील ििण क आत्रर् ड िगण महापात्रलकांिह ििण िगरपत्ररषदा आत्रर् िगरपंचायतींच्या
हद्दीतील मालमत्तांिर िीआयएि तंिज्ञािािर आधात्ररत मालमत्ता कराची आकारर्ी होर्ार आहे.
यामुळे िागरी िंस्थांिा मालमत्ता कराच्या आकारर्ीत अचुकता येऊि त्सयापािूि त्रमळर्ाऱया उत्सपन्नात
दु पटीिे िाढ होर्ार आहे . त्सयािाठीची मालमत्ता कर प्रर्ाली योििा ही योििाअंतगणत योििा म्हर्ूि
राबत्रिण्याि आि झालेल्हया राज्य मंत्रिमंडळाच्या बैठकीत मान्यता दे ण्यात आली.
या महत्त्िपूर्ण त्रिर्णयामुळे राज्यातील िंबंत्रधत 380 िागरी िंस्थांमधील ििळपाि 70 लक्ष
मालमत्तांची अचूक मालमत्ता कर आकारर्ी होर्ार आहे. राज्यातील िागरी स्थात्रिक िंस्थांच्या
उत्सपन्नाचा मालमत्ता कर हा प्रमुख स्त्रोत आहे. िाढत्सया िागरीकरर्ाच्या पाश्वणभम
ू ीिर िागरी िंस्थांच्या
मालमत्ता करात िाढ होर्े अपेत्रक्षत अितािा त्सयाप्रमार्ात िाढ होत ििल्हयाचे त्रिदशणिाि आले होते.
िागरी िंस्थांच्या कायणक्षि
े ातील ििण त्रमळकतींची गर्िा झालेली ििर्े सकिा त्सया कराच्या व्याप्तीत
आलेल्हया ििर्े, या मालमत्तांच्या त्रमळकतीच्या क्षेिािर आकारण्यात येर्ारा मालमत्ता कर आत्रर्
प्रत्सयक्ष क्षेि याच्यात तफाित अिर्े, ज्या प्रयोििाच्या िापरािाठी मालमत्ता कराची आकारर्ी होते
त्सयात्रशिाय अन्य प्रयोििािाठी मालमत्तेचा प्रत्सयक्षात िापर होर्े आत्रर् िंबंत्रधत िागरी स्थात्रिक
िंस्थांच्या कायणक्षि
े ातील मालमत्तांचे पुिमुणल्हयांकि ि करर्े आदी कारर्े यामागे अिल्हयाचे आढळू ि
आले होते. त्सयािर उपाययोििा म्हर्ूि आि हा त्रिर्णय घेण्यात आला.
या त्रिर्णयािुिार मालमत्ता कर आकारर्ी करण्याच्या पद्धतीत ििीि तंिज्ञािाचा िापर होऊि
त्सयात अत्रधक अचुकता यािी यािाठी िीआयएि मॅसपग प्रर्ालीिर आधारीत मालमत्ता कर प्रर्ाली
अंमलबिािर्ी करण्यात येर्ार आहे. अशा प्रकारच्या कायणिाहीमुळे िागरी िंस्थांच्या उत्सपन्नात मोठी
िाढ होर्े अपेत्रक्षत आहे. केंद् आत्रर् राज्य शाििाच्या काही योििांिाठी मालमत्ता करांचे
पुिमुणल्हयांकि आत्रर् या कराची 90 टक्क्यांपयंत ििुली बंधिकारक करण्यात आली आहे. ििीि
पद्धतीमुळे हे उत्रद्दष्ट्ट िाध्य होण्याि मदत होर्ार आहे. क ि ड िगण महापात्रलकांमध्ये िध्या 2800
कोटी तर िगरपत्ररषदांमध्ये 400 कोटी याप्रमार्े िध्या मालमत्ता कराचे िंकलि होत अिते. ते िव्या
त्रिर्णयामुळे दु प्पट होर्ार आहे. िगरत्रिकाि त्रिभागाि त्सयािाठी लागर्ाऱया 170.72 कोटी खचािही
या बैठकीत मान्यता दे ण्यात आली.
-----०-----

7
 ऊिा त्रिभाग
चंद्पूर, कोराडी आत्रर् परळी औष्ष्ट्र्क त्रिद्युत प्रकल्हप
िंच उभारर्ीच्या िुधात्ररत खचाि मंिुरी
महात्रिर्ममती कंपिीच्या चंद्पूर आत्रर् कोराडी येथील औष्ष्ट्र्क त्रिद्युत प्रकल्हपािह परळी येथील
औष्ष्ट्र्क त्रिद्युत प्रकल्हपातील िंचांच्या उभारर्ीिाठी लागलेल्हया िाढीि खचािह या त्रतिही प्रकल्हपांच्या 23
हिार 111 कोटी रुपयांच्या िुधात्ररत खचाि आि झालेल्हया मंत्रिमंडळाच्या बैठकीत मंिुरी दे ण्यात आली.
चंद्पूर औष्ष्ट्र्क त्रिद्युत प्रकल्हप
महात्रिर्ममती कंपिीच्या चंद्पूर औष्ष्ट्र्क त्रिद्युत त्रिस्तात्ररत प्रकल्हपातील प्रत्सयेकी 500 मे.िॅ. क्षमतेच्या
िंच क्रमांक 8 आत्रर् 9 प्रकल्हप उभारर्ीिाठी शाििािे यापूिी 5 हिार 500 कोटींच्या मूळ खचाि माचण 2008
मध्ये मान्यता त्रदली होती. प्रकल्हपाच्या अंमलबिािर्ीदरम्याि या दोन्ही िंचांच्या उभारर्ी खचात िाढ झाली
अिूि यामध्ये पुरिठ्यातील तफाित, बािार मूल्हयांकिात होत अिलेले बदल तिेच प्रकल्हपाच्या कामािाठी
लागर्ाऱया िाधििामुग्रीच्या सकमतीिह त्रिदे शांकात झालेली िाढ यांचा िमािेश आहे . िध्या प्रकल्हप
उभारर्ीचे काम प्रगत्रतपथािर अिूि या दोन्ही िंच कायाष्न्ित होत आहे . महाराष्ट्र राज्य िीि त्रिर्ममती
कंपिीिे िुधात्ररत खचण आत्रर् िाढीि भागभांडिलाकरीता मंिुरी त्रमळण्यािाठी प्रस्ताि िादर केला होता.
या िंच उभारर्ीचा एकूर् िुधात्ररत खचण िात हिार चार कोटी 42 लाख इतका झाला आहे. त्सयामुळे
िास्तीच्या एक हिार 504 कोटी 42 लाख इतक्या अत्रतत्ररक्त रकमेपैकी ८० टक्के म्हर्िे एक हिार 203
कोटी 54 लाख रुपये इतर त्रित्तीय िंस्थांकडू ि किण रुपािे उपलब्ध करुि घेण्याि मान्यता दे ण्यात आली
आहे . उिणत्ररत २० टक्के म्हर्िे 300 कोटी 88 लाख रुपये राज्य शाििाकडू ि भागभांडिलाच्या स्िरुपात
उपलब्ध करुि दे ण्याि मान्यता दे ण्यात आली आहे .
परळी औष्ष्ट्र्क त्रिद्युत प्रकल्हप
परळी औष्ष्ट्र्क त्रिद्युत प्रकल्हपातील िुन्या िंचाच्या िागी 250 मे. िॅ. क्षमतेचा ििीि िंच
बित्रिण्यािाठी लागर्ाऱया 2081 कोटी रुपये खचाच्या िुधात्ररत अंदात्रित खचाि मान्यता दे ण्याचा त्रिर्णय
आि झालेल्हया राज्य मंत्रिमंडळाच्या बैठकीत घेण्यात आला.
राज्यातील त्रििेची िाढती मागर्ी लक्षात घेऊि परळी, भुिािळ आत्रर् पारि (अकोला) येथील िुन्या
झालेल्हया िंचांच्या िागी 250 मे.िॅ. क्षमतेच्या बदली िंचांच्या उभारर्ीिाठी ि भाग भांडिल उपलब्ध करुि
दे ण्याि राज्य शाििािे मे-2009 मध्ये मान्यता त्रदली होती. त्सयात परळी औष्ष्ट्र्क त्रिद्युत केंद्ातील िंच क्रमांक
८ िाठी 1375 कोटी रुपयांच्या प्रकल्हप खचाि दे ण्यात आलेली मान्यता िमात्रिष्ट्ट होती. माि त्सयािंतरच्या
कालािधीत त्रित्रिध कारर्ांमुळे िंच क्रमांक ८ च्या उभारर्ीिाठी लागर्ाऱया खचात मोठी िाढ झाली. हा
प्रकल्हप िोव्हेंबर 2016 मध्ये कायान्िीत झाला. माि त्सयािाठी लागर्ाऱया िुधात्ररत अंदात्रित खचाि मान्यता
दे ण्याचा प्रस्ताि शाििाच्या त्रिचाराधीि होता. त्सयािुिार आि 2081 कोटी रुपयांच्या िुधात्ररत अंदात्रित
खचाि मान्यता दे ण्यात आली. या िुधात्ररत अंदाि पिकािुिार लागर्ाऱया िास्तीच्या 706 कोटी 3 लाख
इतक्या खचापैकी 565 कोटी चार लाख त्रित्रिध त्रित्तीय िंस्थांकडू ि किण रुपािे उपलब्ध करुि घेण्याि
महात्रिर्ममती कंपिीि मान्यता दे ण्यात आली आहे. तिेच 91 कोटी 60 लाख एिढी रक्कम शाििाकडू ि
अत्रतरीक्त भाग भांडिलाच्या स्िरुपात महात्रिर्ममती कंपिीि दे ण्यािह उिणत्ररत 248 कोटी 30 लाख इतक्या
रकमेपैकी 49 कोटी 66 लाख इतकी रक्कम अंतगणत स्त्रोतातूि उपलब्ध करण्याि मान्यता दे ण्यात आली
आहे.

8
कोराडी औष्ष्ट्र्क त्रिद्युत केंद्
महात्रिर्ममती कंपिीच्या कोराडी येथील औष्ष्ट्र्क त्रिद्युत प्रकल्हपातील िंच क्रमांक ८, ९ आत्रर् १० च्या
उभारर्ीिाठी लागलेल्हया िुधात्ररत अंदात्रित खचािह २ हिार १४६ कोटी ५९ लाख रुपये िाढीि प्रकल्हप
खचाि आि झालेल्हया मंत्रिमंडळाच्या बैठकीत मंिुरी दे ण्यात आली आहे .
महात्रिर्ममती कंपिीकडू ि कोराडी औष्ष्ट्र्क त्रिद्युत त्रिस्तात्ररत प्रकल्हपातील प्रत्सयेकी 660 मे. िॅ.
क्षमतेच्या िंच क्रमांक 8, ९ आत्रर् १० या तीि िंचांिाठी शाििािे यापूिी ११ हिार ८८0 कोटींच्या प्रकल्हप
खचाि ऑक्टोबर - 2008 मध्ये मान्यता त्रदली होती. हा प्रकल्हप पूर्ण होण्याि कंिाटदारांमुळे त्रिलंब झाला
आहे. माि, राज्यातील त्रििेची िाढती मागर्ी लक्षात घेऊि, पाठपुरािा करुि प्रकल्हपाची कामे मागी
लािण्यात येत आहेत. िंच क्रमांक ८ चे काम पूर्ण झाले आहे. िंच क्रमांक ९ आत्रर् १० िात्रर्ष्ज्यक तत्त्िािर
चालत्रिण्यात येत अिूि त्सयांची कामे मुदतीत पूर्ण करण्यािाठी पाठपुरािा िुरु आहे.
प्रकल्हप अंमलबिािर्ी दरम्याि, िंचांच्या उभारर्ी खचात िाढ झाली अिूि यामध्ये पुरिठ्यातील
तफाित, बािार मूल्हयांकिात होर्ारे बदल तिेच प्रकल्हपाच्या कामािाठी लागर्ाऱया िाधििामुग्रीच्या
सकमतीमध्ये आत्रर् त्रिदे शांकात झालेली िाढ यांचा िमािेश आहे . महाराष्ट्र राज्य िीि त्रिर्ममती कंपिीिे
िुधात्ररत खचण आत्रर् िाढीि भागभांडिलाकरीता मंिुरी त्रमळण्यािाठी प्रस्ताि िादर केला.
िाढीि खचािुिार २ हिार १४६ कोटी ५९ लाख इतक्या अत्रतत्ररक्त रकमेपैकी ८० टक्के म्हर्िे एक
हिार ७१७ कोटी २७ लाख रुपये त्रित्रिध त्रित्तीय िंस्थांकडू ि किण रुपािे उपलब्ध करुि घेण्याि मान्यता
दे ण्यात आली आहे . उिणत्ररत २० टक्के म्हर्िे 429 कोटी 32 लाख रुपये राज्य शाििाकडू ि भागभांडिलाच्या
स्िरुपात उपलब्ध करुि दे ण्याि मान्यता दे ण्यात आली आहे . या प्रकल्हपाचा िुधात्ररत एकूर् खचण रुपये 14
हिार 26 कोटी 59 लाख इतका आहे .
-----०-----

पदु म त्रिभाग
िागपूर येथील पशु ि मत्सस्य त्रिज्ञाि त्रिद्यापीठ
त्रशक्षकेतर अत्रधकारी ि कमणचाऱयांिा
िेिांतगणत आश्वात्रित प्रगती योििा लागू
िागपूर येथील महाराष्ट्र पशु ि मत्सस्य त्रिज्ञाि त्रिद्यापीठ ि अत्रधिस्त महात्रिद्यालयातील
कायणरत त्रशक्षकेतर अत्रधकारी-कमणचाऱयांिा िेिांतगणत आश्वात्रित प्रगती योििा लागू करण्याि आि
झालेल्हया मंत्रिमंडळाच्या बैठकीत मान्यता दे ण्यात आला.
या योििेचा लाभ अंदािे 146 त्रशक्षकेतर कमणचाऱयांिा होर्ार अिूि त्सयािाठी येर्ाऱया िार्मषक
42 लाख रुपयांच्या खचाि देखील मान्यता दे ण्यात आली. िंबंत्रधत पदािरील 12 िषाच्या त्रियत्रमत
िेिि
े ंतर त्सयािाठी अत्रधकारी-कमणचारी पाि ठरर्ार आहेत. या त्रिर्णयामुळे द्यािी लागर्ारी
थकबाकीची रक्कम त्रियत्रमत अथणिंकल्हपीय तरतुदीतूि भागत्रिण्यात येईल.
-----०-----