SIEMENS (S7­200) 

PLC 
PROGRAMLAMA 
VE 
UYGULAMALARI 

2002 – 2003 YAZ DÖNEMİ STAJ  ÇALIŞMASI 

Endüstriyel ELEKTRONİK               Kontrol SİSTEMLERİ 
Suat SUĞAN  Yavuz GÜLER 
01137017

1 
 SIEMENS (S7­200) PLC PROGRAMI KULLANIMI 

Laboratuarda  kullandığımız  deney seti SIEMENS (S7­200) marka olup bilgisayara PPI (Point – 
to point interface) kablosu ile bağlanır. Beslemesi 24V DC ile sağlanır. PLC’ mizin CPU’ su 221 
dir, bu bize PLC’ ye program yüklerken lazım olacaktır.  Ayrıca PLC ‘ nin 6 tane girişi 4 tanede 
çıkışı vardır. Çıkış beslemesi için, çıkışa bağlanacak sistemin beslemesi (Ayrı bir kaynaktan) 
verilmelidir. 
Bundan  sonraki  bölümlerimiz  de  S7­200  tip  PLC’  nin  özelliklerini  örnek  programlarla 
öğreneceğiz.  Ayrıca  endüstride  kullanılan  değişik  sistemlere  ait  temel  PLC  programlar  ve 
uygulamaları vereceğiz. 
Programı bilgisayarınıza Cd’den yükleyecekseniz, Cd’yi taktığınızda kurulum otomatik olarak 
çalışmaya başlar. Karşımıza çıkan ekranda dili İngilizce seçeriz ve bilgisayar yüklemeye hazır 
duruma geçer, daha sonra çıkan uyarılara olumlu yanıt verdiğimizde masa üstünde aşağıdaki 
ikonu görürüz. 
Bu ikona iki kere sol tıkladığımızda aşağıdaki ekran karşımıza çıkacaktır. 
Açılan program penceresinde üst menü’de yer  alan PLC menüsüne tıklayarak 
V3. 1  STEP  7  Mi c r oWI N içeriğini görürüz .Bu menüde en alt da yer alan type ‘ e tıklanır ve böylece aşağıdaki 
SP2. l nk
menü karşımıza çıkar. Burada CPU  221 seçilir ve programınız çalışmaya hazır hale 
gelmiş olur. 

Plc ile bağlantı kurulamazsa yine aynı menüde yer alan “communications” ikonuna 
tıklanır ve buradaki ayarların şöyle olması gerekir. Remote address: 2, Local address: 0, 
Module: PC/PPI cable (COM 1), Protocol: PPI, Transmission rate: 9.6kbps, Mode: 11 bit, bu 
ayarlar yapıldıktan sonra PPI kablosunun üzerinde bulunan anahtarların konumları sırasıyla 
010000 olmalıdır. Bundan sonra PLC’ yi bilgisayardan RUN veya STOP moduna 
geçirebiliyorsak iletişim sağlanmış demektir. 
Şimdi de menü çubuğundaki ikonları sırasıyla inceleyelim. Menü çubuğunda sırasıyla; 
File, Edit, View, Plc, Debug, Tools, Windows, Help ikonları vardır. 
Şimdi bunlardan birincisini yani File menüsünü inceleyelim. Windows tabanlı programların temel 
bir menüsü olup Türkçe’de “dosya” denilen bu menü aşağıdaki komutları içerir. 

2 
FILE MENÜSÜ 

New: Buradan yeni bir çizim ekranı açılır. Ayrıca kısa yol olarak Ctrl+N tuşlarına 
klavyeden basarsak yine bu menü açılır. 
Open:  Burada  kaydedilen  bir  dosyayı  disketten  veya  bilgisayardan  açmaya  yarar. 
Ayrıca Ctrl+O ile de kısa yol olarak açılır. 
Close: Açmış olduğumuz çizim ekranını kapatır. 
Ancak kapatırken bize çizmiş olduğumuz programı kay­ 
detmek isteyip istemediğimiz sorulur, kaydedeceksek dosya 
adını yazıp kaydet tuşuna basarız. 
Save: Yapmış olduğumuz programı kaydetmek 
için kullanılır. 
Save as: Yine yapmış olduğumuz programı bu 
sefer farklı kaydetmek için kullanılır. 
Import: Kullandığımız programa uygun bir 
programda çizilmiş bir programı bizim kullandığımız 
programa almak için kullanılır. 
Export: Buda aynı import gibidir ancak burada 
çizdiğimiz programı bir başka uyumlu programa atmak 
için kullanılır. 
Upload: PLC’de yüklü olan programı bigisayar 
ekranına alır.Kısa yol olarak Ctrl+U kullanılmalıdır. 

Download: Ekrandaki programı PLC’ ye yüklemek 
için kullanılır. Bununda kısa yolu Ctrl+D dir. 
Page setup: Yazıcı ayarları buradan yapılır. 
Print preview: Baskı önizlemedir.(Yazıcıdan kağıda geçecek son şeklin izlenmesi) 
Print: Burada da yazıcı ayarları yapılır. 
1: En son kullandığımız dosyayı gösterir. 
Exit:  Programdan  çıkmak  için  kullanılır,  bastıktan  sonra  bize  programı  kaydetmeyi 
isteyip istemediğimiz sorulur, kaydedeceksek “YES” demeliyiz. 

EDİT  MENÜSÜ 

Undo: Son olarak çizdiğimiz nesneyi eğer yanlış çizdiysek 
O şekli geri almak için kullanılır.(Geri al işlemi) 
Cut: İstediğimiz bir şekli yerinden kesmek için kullanılır.(Kes) 
Copy: İstediğimiz bir şekli kopyalamak içinkullanılır.(Kopyala) 
Paste: Kestiğimiz veya kopyalamak istediğimiz nesneyi yapıştırmak 
için kullanılır.(Yapıştır) 
Select all: Çizim yaptığımız dosyada ki bütün nesneleri seçmek için 
kullanılır. 
İnsert: Şeklimize ekleme yapmak için kullanılır. Mesela yeni bir network 
eklemek istediğimizde kullanılmaktadır. 
Delete: Seçili olan tek bir nesneyi yada bir network’ u silmek 
için kullanılır. 
Find:  Çok  karışık  devrelerde  bir  network’  u  bulmak  çok  zordur.  Bu  komut  ile  bulmak 
istediğimiz network numarasını yazıp okeylersek o network’u bulur.(Bul) 
Replace: Yerlerini değiştirmek isteğimiz elamanları bulduktan sonra başka bir elamanla 
değiştirebiliriz.(Değiştir) 
Go to: Gitmek istediğimiz network numarasını buraya yazarak gidebiliriz.(Git)

3 
VİEW MENÜSÜ:(Görünüm) 

Stl: Statement List türünde komutlarla programlama ortamını seçer. 
Ladder: Çizimimizin merdiven mantığı ile çizilmesini sağlar. 
Fbd: Semboller ile programlama ortamını seçer. 
Symbol table: Programdaki sembolleri gösterir ancak, bunları kendimiz 
yazmamız gerekir.(Giriş ve çıkışların adreslerine karşılık isimler atanır.) 
Status chart: Bu listeye yazılan giriş,çıkış veya değişkenlerin durumu 
izlenebilir. 
Data block: Değişken hafızasına başlangıç değerleri atanmasını sağlar. 
System block: Burada sistem hakkındaki ayarlar vardır. 
Toolbars: Ekranın en üstünde bulunan yardımcı butonları gizlemeye 
veya çıkarmaya yarar.(Araç çubukları) 
Navigation bar: En soldaki gezinti menüsünü açmaya veya kapamaya 
yarar. 
Instruction tree: Ağaç şeklindeki talimat menüsünü, yani çizim ekranının 
hemen solundaki menüyü kaldırır yada getirir. 
Output window: PLC’ nin hangi işlemi yaptığını gösteren ekranın en 
altındaki  penceredir ve bu pencerenin aktif veya pasif yapılmasını sağlar. 
Zoom: Ekranı yakınlaştırmak için kullanılır. 
Properties: Programın özelliklerini gösterir. 

PLC MENÜSÜ 

Run: Plc’ yi çalışma moduna alır. 
Stop: Plc’ yi durdurma moduna alır. 
Compile: Aktif penceredeki programı derlemek için kullanılır. 
Compile all: Programların hepsinin birden derlenmesi için 
kullanılmaktadır. 
Clear: PLC’ nin hafızasındaki programı silmek için 
kullanılır.(PLC Stop modunda) 
Power­up reset: Büyük hatalar oluştuğunda PLC’ yi resetlemek 
için kullanılır. 
Information: PLC’ nin özellikleri hakkında bilgi verir. (örneğin 
PLC’nin modeli,giriş­çıkış düzenlemesi,çalışma modu..). 
Program the memory cartridge: Programınızı bir EEPROM’a 
saklama seçeneğidir. 
Create data block from ram: CPU’nun hafızasını EEPROM’a 
oradanda Data Blok’a kaydırır. 
Time of day clock: PLC’ yi günün hangi saatinde durması hangi saatinde çalışması 
gerektiğini buradan komut vererek yapabiliriz.Geçerli saati görebilir, ayarlayabiliriz. 
Compare: Ekranda açık olan program ile CPU’daki programı karşılaştırır. 
Type: PLC’ nin çeşidi,CPU’ su ve bilgisayarla iletişim ayarları buradan 
seçilmektedir.(Elinizdeki PLC’de bulunmayan seçenekleri kullandırmayarak baştan hata 
yapmanız engellenir.)

4 
DEBUG MENÜSÜ :(Hata Bulma) 

First scan: Yaptığımız devrenin bilgisayar tarafından ilk taraması 
yapılır. 
Multiple scans: Bu da devreyi çoklu olarak inceler ve bize kaç 
devir daim yapacağını sorar eğer devremizde hata yoksa “0 errors” yazar. 
Program status: Programdaki giriş veya çıkışların enerjilenme 
durumlarını gösterir. 
Chart status: Bilgi alış verişi yapmamızı sağlar. 

TOOLS MENÜSÜ :(Araçlar) 

Instruction wizard: Öğrenim sihirbazı dır.Karmaşık işlemlerin kolayca yapılmasına sağlar. 
Td 200 wizard: TD­200 Programlama biriminin mesajlarını 
ayarlamamızı sağlar. 
Customize: Kısayol çubuklarını kaldırmak veya getirmek için 
kullanılır.(Özelleştir) 
Options: Dil’i, ekranın rengini ve benzeri ayarların yapıldığı 
yerdir.(Seçenekler) 

WİNDOWS MENÜSÜ :(Pencere) 

Açılmış pencerelerin ekranda yerleşiminin ayarlandığı menüdür. 
Cascade: Çizimimizin arka arkaya ekranda görünümü ile ilgilidir. Diğer 
ikiside aynı görevi görmektedir.Ayrıca altta bulunanlar ise kullanımda olan 
dosyaları göstermektedir. 
Horizontal: Görünümü yatay bölümlendirmemizi sağlar. 
Vertical: Görünümü dikey bölümlendirmemizi sağlar. 

HELP MENÜSÜ :(Yardım) 

Contents and index: Burada yardım konuları hakkında endeks 
vardır. Aramak istediğimiz bir yardım konusunu bu menüde yer alan “Bul” 
adlı butona tıkladıktan sonra ismini yazarak bulabiliriz. 
What  is  this:  Bir  soru  işareti  sembolünü  yardım  istediğimiz 
nesnenin üzerine götürüp tıklarız. 
About: Kullanılan Microwin yazılımı hakkında bize bilgi verir.

5 
 Örnek1: MİCROWİN programını kullanmayı öğrenmek amacıyla aşağıda verilen 
örnekteki çizimin yapılışı anlatılacaktır. 
Başlamadan önce PLC adlı menüden CPU’ yu 221 seçmeliyiz. (Bu işlem programın 
sonunda da yapılabilir). 
Programa başlamadan önce konfigürasyon yaparsak daha iyi olur. Yani girişleri çıkışları 
plc’ ye tanıtmamız gerekiyor. 
Bunu nasıl yapacağımızı sırayla 
görelim. View menüsünden “Symbol table” 
menüsünü açarız. 
NOT: Yeni seçilen bir elamanın sembol 
adını sağ tıklayarak “Define symbol” 
seçeneğinde tanımlı sembol isimlerinden 
birini seçmemize imkan tanır. 
Burada yazanlar sırasıyla giriş veya çıkışa verdiğimiz isim, adres (adresler: girişler I0.0­ 
I0.5’ e, çıkışlar ise Q0.0, Q0.3’ kadardır) ve birde yazılması gerekiyorsa açıklama yazılır. 
Daha sonra devreyi kurmaya başlayalım bunun için F4 veya kısa yol çubuğundan 
kontakları çıkarırız buradan hangisi işimize yarıyorsa onu alırız, burada en üsttekini seçelim. 
Daha sonra yine aynı yerden ama kapalı kontağı alalım ve F6’ ya basarak ta çıkışımızı seçelim 
bu çıkış dahili bir çıkıştır onun için de adresinin M 
ile başlaması gerekir.Tekrar F4 e basarak açık bir 
kontak daha alalım bu açık kontak bizim dahili 
rölemizin açık kontağı olup onunla aynı ismi 
taşımak zorundadır. Daha sonra F9 tuşuna 
basarak kutuları açarız bu kutulardan TON’ u 
(Timer On belirli bir zaman sonunda kontakları 
konum değiştirir.) seçeriz adresi’ni T37 seçtikten 
sonra son kısma geliriz, burada da zaman’ın açık 
kontağını motor çıkışının önüne kayarız. Normal 
bir çıkış olan motor çıkışını da F6’ya basarak 
çıkarırız ve adresi motor veya Q0.0 
yazarız.Programımız artık çalışmaya hazır 
duruma gelmiştir. Eğer PLC’ ye yükleyip 
denemek isterseniz file menüsün’ den “DOWN 
LOAD” ı seçin ve yüklemesini bekleyin, yükleme 
sırasında PLC’  nin stop modun da olması 
gerekir.(RUN modunda ise bilgisayar size; “PLC’ yi stop moduna almak istermisiniz” diye sorar 
yes dediğimizde PLC stop modunda dır. ) stop modundayken PLC’ ye yükleme yapılır. Bekleyin 
daha sonra ister bilgisayardan ister PLC’ nin üzerindeki anahtardan RUN moduna getirilir ve 
çalıştırılır. 
Not: Örnekteki zaman rölesi 10sn gecikmeli olarak çalışır.Verdiğimiz 100 değerini 
100 ile çarpar sonuç msn.’dir. Örneğin; 25sn. yapmak istiyoruz, PT değerini 250 gireriz ve buda 
250*100=25000msn.Eder bunu sn. cinsinden yazarsak 25000/1000= 25sn’dir. 
Çalışması: Start’ a basıldığında dahili röle mühürleme yapar, dahili röleye ait ne 
kadar kontak varsa hepsi konum değiştirir. 2. satırdaki dahili rölenin açık kontağı da konum 
değiştirir ve zaman isimli zaman rölesini devreye sokar böylece zaman rölesi 10sn. saymaya 
başlar 10sn. sonunda zaman rölesinin kontakları da konum değiştirir böylece motor çalışır, 
durması sadece stop buton’u ile gerçekleşir. 
Şimdi de PLC’ ye yazdığımız programı nasıl yükleriz adım adım bunu görelim. 

File menüsün’ den veya Ctrl+D tuşlarına 
basarak yandaki download menüsünü açarız. Çıkan 
ekranda PLC’ ye hangi blokları yüklemek istediğimizi sorar 
(genellikle hepsi yüklenir) , daha sonra “ok” tuşuna basarak 
PLC’ ye programı yüklemeye başlayabiliriz. Eğer PLC stop 
modun da değilse bilgisayar bir uyarıyla plc’ yi stop moduna

6 
almamız gerektiğini söyler buna da “tamam” dediğimizde PLC stop moduna alınır ve program 
yüklenmeye başlar. 

Eğer  yüklemeye  çalıştığımız  program  sorunsuz  yüklendi 

ise  yandaki  uyarı  karşımıza  çıkar.  PLC’yi  bilgisayardan  yada  PLC 
üzerinden  “RUN”  moduna  alırız  ve  programımız  çalışmaya  hazır  hale 
gelmiştir. 

Örnek2:  Bantlı  bir  sistemde  sınır  anahtarına  çarparak 

küçük  kutular  geçmektedir.  Bu  küçük  kutulardan  10  adet  geçip  büyük  bir  kutunun  içine 
dolmaktadır.  Sınır  anahtarının  önünden  her  10  adet  kutu  geçişinden  sonra  başka  bir  motor 
çalışacaktır. Bu motorda dolan kutuları kamyona yüklemektedir, bu devreyi şimdi tasarlayalım. 
Çözüm: Bandı çalıştıran motora M1, sınır anahtarına da SA1 , kamyona yükleyen 
bandın motoruna da M2 diyelim. Yine her zamanki  gibi giriş ve çıkışları PLC’ ye tanıtalım. 
Devrenin birde mühürlemesi 
olmalıdır, bunlara da 
başlatmaya start, 
durdurmaya stop, 
mühürleme çıkışı olarak ta 
dahili röle kullanalım, ayrıca 
2. motoru durdurabilmek için 
SA2 isimli bir sınır 
anahtarına ihtiyacımız vardır. 
Devrenin giriş ve çıkışlarını PLC’ ye tanıttıktan sonra tekrar merdiven mantığını 
açarak şeklimizi çizmeye başlayabiliriz. 
F4 tuşuna basarak bir açık kontak 
seçiyoruz ve ismine “start” diyoruz daha sonra 
tekrar F4’ e basarak bu sefer de kapalı kontak 
seçerek ismine “stop” diyoruz. Diğerinde ise F6’ 
ya basarak normal bir çıkışı seçiyoruz adına 
dahili diyor ve bunun açık kontağından 
mühürleme yapıyoruz.Sonraki aşamalarda aynı 
şekilde devam ediyor. Sayıcıya gelince ise F9’ 
a basıp CTU (Counter Up yani yukarı sayıcı)’yu 
seçiyoruz. Sayıcının en üst kısmına saydırmak 
istediğimiz bir anahtarı takıyoruz. (bizim 
devremizde sınır anahtarı ile sayım yapıldığı 
için bu kısma SA1’ i koyduk). Sayıcının orta 
kısmındaki bağlantı ise reset kısmıdır.(eğer 
sayıcıyı resetlemezsek sayıcı sayım işini 
yapamaz) Biz bu kısıma da motor 2’nin açık 
kontağını taktık. En alt kısım ise saydırmak 
istediğimiz sayı değeridir. Diğer kısımları da 
tamamladıktan sonra devre hazırdır. PLC’ ye 
yukarıdaki örnekteki gibi yükleyebilirsiniz. 

Çalışması: Starta bastığımızda stop girişinin üzerinden dahili çıkışı enerjilenir. Açık 
kontağını da kapatarak mühürleme yapar, ayrıca sınır anahtarını ve M1’i devreye sokar. Daha 
sonra SA1 her kapandığında sayıcı bir sayı yukarıya sayar sayı değeri 10’ a ulaştığında 
kontakları konum değiştittirir. Bu sayede motor2 devreye girer ve sayıcı da resetlenmiş olur. 
Ayrıca SA2, motor2’ yi durdurmadan sayıcı aktif duruma geçemiyeceği için burada bant 
motorunu yani M1’ i durdurmalıyız bunu da motor1’ in önüne sayıcının kapalı kontağını 
ekleyerek yapabiliriz. SA2 kapandıktan sonra motor2 de durur ve aynı olaylar tekrar eder. 

Örnek3: Bir motoru yıldız­üçgen yol verme ile çalıştırmak istiyoruz. Ayrıca bu 
motoru dinamik frenleme ile durdurmak istiyoruz bu şartları sağlayan PLC devresini kuralım.

7 
 Not: Bazı devrelerde motorun aniden durmasını isteriz, bu durumlarda motorları 
frenlemek gerekir bu fren’lerden biride dinamik frenlemedir. 
Dinamik frenleme; Üç fazlı asenkron motorların 3 faz beslemesi bittikten hemen 
sonra herhangi iki fazına doğru akım verilip motorun sargılarında motoru frenleyen bir doğru 
akım dolaştırılması olayıdır. 
Not: Yıldız­üçgen yol verme; Asenkron motor ilk kalkış anında çok akım çeker 
bunu önlemek için motor ilk önce yıldızda çalıştırılır ve sargı başına düşen gerilim 220V olur ve 
380V’ a göre daha az akım çeker. (uzun süre yıldızda çalıştırılırsa motor yanabilir.) Daha sonra 
üçgen’e geçilir sargı başına bu sefer 380V’a düşer ama motor devrini almış olduğu için fazla 
akım çekmeden çalışır. 

Çözüm: 
Her zamanki gibi giriş ve 
çıkışları PLC’ ye tanıtalım. 
Girişte kullanılanlar; start butonu, 
stop butonu. Çıkışta 
kullanılanlar; yıldız, üçgen, fren, 
zaman rölesi. Bunların yanında 
bir adette dahili röle kullanmak gerekir. 

Devremizi de her zamanki gibi kurarsak; 

Çalışması: Start’a basıldığında Ara röle 
enerjilenir ve açık kontağını kapatarak 
mühürleme yapar. Böylece dahili rölenin 
altında bulunan açık kontağı da kapanır ve 
motor yıldız da çalışmaya başlar. Zamanı 
hesaplarsak 60*100=6000msn.=6sn. yani 
yıldız devrede 6sn kalıyor ve yerine üçgeni 
bırakıyor, bundan sonra motor üçgende 
çalışmaya devam eder. Stop butonuna 
basıldığında ise Ara röle devreden çıkar 
dolayısıyla buna bağlı olan çıkışlarda 
enerjisiz kalır, yalnızca dinamik fren çıkışı 
enerjili kalır, dinamik frenleme ancak bizim 
Stop’ a bastığımız kadar sürecektir. 

Not: Devrede yıldız ve üçgen çıkışlarının 
mühürlemesine gerek olmadığı için 
yapılmamıştır. Çünkü bunlar Ara röle 
tarafından mühürlenmişlerdir. 

Açıklama: Gerçek kumanda devrelerinde zaman rölesinin devreden çıkarılması gerekir. Çünkü 
zaman rölesi sürekli enerjili kalır ama PLC’ de böyle bir sorun olmadığı için devrede kalmasının 
bir sakıncası yoktur. 

Örnek3: Bir trafik ışığı devresi yapalım( kırmızı 15sn, kırmızı­sarı 3sn, yeşil 10sn ve sarı 3sn 
yandıktan sonra tekrar baştan). 
Yine giriş ve çıkışları tanıtalım; 
Daha sonra da devremizi çizebiliriz.

8 
Çalışması: Starta bastığımızda 
dahili röle mühürleme yapar, bunun 
sonucunda da kırmızı lamba ve 
zaman1 enerjilenir ve zaman 12sn 
sayar. 12sn sonunda zaman2 
enerjilenir, bu enerjilenme sonunda 
kırmızı ve yeşil aynı anda 3sn 
yanarlar, böylece kırmızı lamba da 
15sn yanmış olur, ayrıca tekrar isimli 
zaman rölesi de devreye girer. Bir 
sonraki aşamada ise zaman3 
devreye girer sarı ve kırmızı 
lambalar sönerken yeşil lamba 
yanmaya başlar tekrar isimli zaman 
rölesi 30sn sonra devreden çıktığı 
için yeşil lambanın mühürlemesini 
yapmak zorundayız, 15sn sonra 
zaman3 te devreden çıktığı zaman 
devre tekrar başa döner kırmızı 
lamba tekrar yanar. 

Örnek5: 3 motor aşağıdaki şartlara 
göre çalıştırılacaktır. 

1­) 1. motor 20sn çalışsın 
2­) 2. motor 1.motordan 30sn. sonra 
devreye girecek 
3­) 3. motor 2. motordan 20sn sonra 
devreye girecek ve 10sn 2. motor ile 
çalışacak. 
4­) 3. motorda 10sn çalıştıktan sonra 
devrenin enerjisi tamamıyla 
kesilecek. 

Çözüm: Bu devrede 3 motor için 3 
adet normal çıkış, mühürleme için 1 
adet dahili röle, zaman ayarları 
içinde 3 adet zaman rölesi 
kullanmamız gerekir. 

Gerekli  bağlantıları  da  yaptığımızda 

karşımıza yandaki şekil çıkar. 

Çalışması: Starta bastığımızda 
zaman3’ ün kapalı kontağı 
üzerinden dahili röle enerjilenerek 
mühürleme yapar. Bir sonraki 
aşamada ise motor1 zaman1 ‘ in 
kapalı kontağı üzerinden 
enerjilenerek çalışır, bu sırada 
zaman1 rölesi de 20sn saymaya 
başlamıştır. Ayrıca motor1’ in açık 
kontağıda kapanır ve zaman2 de

9 
devreye girer 30sn saymaya başlar. 20sn sonra zaman1 rölesi kontaklarını değiştirir böylece 
motor1 devreden çıkar  10sn sonra motor2 çalışır motor2’ nin çalışmasına bağlı olarak zaman3’ 
te devreye girer motor2 ve motor3 aynı anda 10sn çalışırlar 10sn sonunda zaman3 kontaklarını 
konum değiştirerek devrenin enerjisini keser. 

Örnek6: 3 adet motor aşağıdaki şartlara göre çalışacaktır. 

1­  Starta bir kere basıldığında 1. motor 
2­  Starta iki kere basıldığında 2. motor 
3­  Starta üç kere basıldığında 3. motor çalışsın 

Not: Motorlardan birisi çalışırken diğer ikisi çalışmayacak. 

Çözüm: Giriş çıkışları tanıtalım. 
Daha sonrada devre elemanlarını yerlerine monte edelim.

10 
Çalışması:  Starta  bir  kere  bastığımızda  1.  motor  direkt  olarak  devreye  girecek  ve  de 
mühürlemesini  yapacaktır,  sayıcılar  yeterli  sayıya  ulaşmadıkları  için  enerjilenmiyecektir.  Starta 
iki defa basıldığında say1 devreye girecek motor2 enerjilenecek ve motor1’ in önündeki kapalı 
kontağı  açarak  motor1’  i  devre  dışı  bırakacak,  starta  üç  defa  basıldığında  ise  say2  devreye 
girecek bu sırada say1 de devrede motor2 de çalışabilir bunu önlemek için motor2’ nin önüne 
motor3’  ün  kapalı  kontağını  koyarız  buna  kilitleme  denir.                                                                    . 
Her motor mühürlemesini ayrı ayrı kendisi yaptığı için sadece bir stop ile devrenin bütün enerjisi 
kesilebilir.

11