ΒΑΣΙΚΕΣ ΘΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΑΣΟΚ

ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ∆ΙΕΘΝΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ

Επιµέλεια : Μαυροζαχαράκης Μανόλης

Ινστιτούτο Επιµόρφωσης
Άµεσα Μέτρα για τη Στήριξη της Πραγµατικής Οικονοµίας

Ηµ. ∆ηµοσίευσης : 12/02/2009 18:50

Άµεσα Μέτρα για τη Στήριξη της Πραγµατικής Οικονοµίας

Φεβρουάριος 2009

Περιεχόµενα

Α. Η κρίση της Ελληνικής οικονοµίας

Β. Η αδιέξοδη οικονοµική πολιτική της κυβέρνησης της Νέας

∆ηµοκρατίας για την αντιµετώπιση της κρίσης

Γ. Οι πέντε βασικές προϋποθέσεις για την έξοδο από την κρίση

∆. ΠΑΣΟΚ: Τα άµεσα µέτρα για τη στήριξη της πραγµατικής

οικονοµίας

∆.1 Μέτρα για την εξασφάλιση και την παροχή ρευστότητας στην
αγορά

∆.2 Μέτρα για τη στήριξη των µικρών και µεσαίων επιχειρήσεων

∆.3 Μέτρα για την ενίσχυση της αγοραστικής δύναµης των µεσαίων
εισοδηµατικών στρωµάτων και τη στήριξη ασθενέστερων και
κοινωνικά ευάλωτων πληθυσµιακών οµάδων

∆.4 Μέτρα για τη στήριξη της απασχόλησης και την αντιµετώπιση

της ανεργίας

∆.5 Μέτρα για τη δηµοσιονοµική εξυγίανση και την εξασφάλιση των

απαραίτητων χρηµατοδοτικών πόρων

∆.6 Ανάληψη Ευρωπαϊκών Πρωτοβουλιών

Α. Η κρίση της Ελληνικής οικονοµίας

Η χώρα βιώνει τη µεγαλύτερη οικονοµική κρίση της τελευταίας
δεκαπενταετίας. Ο ρυθµός ανάπτυξης του ΑΕΠ για το 2009 προβλέπεται
σχεδόν µηδενικός, αν όχι αρνητικός. Η κυβέρνηση της Νέας
∆ηµοκρατίας ήρθε στην εξουσία ευαγγελιζόµενη την ανάπτυξη και τη
σταθερότητα. Παρέλαβε από το ΠΑΣΟΚ υψηλούς ρυθµούς ανάπτυξης
και µια οικονοµία που είχε αναπτυξιακή δυναµική. Τα αναπτυξιακά
αποθέµατα της οικονοµίας εξαντλήθηκαν µέσα σε µια πενταετία. Η Νέα
∆ηµοκρατία παραδίδει στην επόµενη Κυβέρνηση µια οικονοµία στάσιµη
και αθωράκιστη απέναντι στη διεθνή κρίση, µε ό,τι αυτό συνεπάγεται για
την οικονοµική και κοινωνική ανάπτυξη, τη δηµιουργία νέων θέσεων
εργασίας, την ευηµερία και την κοινωνική συνοχή.

Η πραγµατικότητα είναι αµείλικτη: Οικονοµική επιβράδυνση, ανακοπή

της πορείας οικονοµικής και κοινωνικής σύγκλισης µε την Ευρωπαϊκή
Ένωση (Ε.Ε.), εικονική µείωση της ανεργίας, υποχώρηση της
ανταγωνιστικότητας, εκτόξευση των τιµών στα ύψη, υπερχρέωση των
νοικοκυριών, διεύρυνση της φτώχειας και της ανισότητας, κατάρρευση
του κοινωνικού κράτους, επιδείνωση των δηµοσίων οικονοµικών,
συρρίκνωση των δηµοσίων επενδύσεων, έξαρση της διαφθοράς και
υποβάθµιση της ποιότητας διακυβέρνησης.

Ενδεικτικά αναφέρονται τα εξής:

Ο ρυθµός οικονοµικής ανάπτυξης ήταν 5,6% το 2003 και η Ελλάδα

κατείχε την 4η θέση στην Ε.Ε.-27. Ο ρυθµός ανάπτυξης υποχώρησε
σταθερά κάθε χρόνο φτάνοντας στο 2,9% το 2008. Η Ελλάδα
κατρακύλησε στην 9η θέση στην Ε.Ε.-27. Το 2009 αναµένεται ότι η
οικονοµία στην καλύτερη περίπτωση θα µείνει στάσιµη.

Το κατά κεφαλήν εισόδηµα της χώρας µας σε σχέση µε τον µέσο όρο της
Ε.Ε.-27, σε µονάδες αγοραστικής δύναµης, αυξήθηκε συνολικά κατά 9,4
ποσοστιαίες µονάδες την περίοδο 1997-2004 (από το 84.6% του µέσου
όρου της Ε.Ε.-27 στο 94%), ενώ παρέµεινε στάσιµο την περίοδο 2004-
2008 (από το 94% το 2004 στο 94,1% το 2008).

Η σύγκλιση των µισθών µε τον µέσο όρο της Ε.Ε. επιβραδύνθηκε. Οι

πραγµατικές αµοιβές των εργαζοµένων αυξήθηκαν κατά µέσο όρο 3,3%
ετησίως την περίοδο 2001-2004. Ο µέσος ετήσιος ρυθµός αύξησης
µειώθηκε στο 2% την περίοδο 2005-2008.

Ο αριθµός των απασχολουµένων αυξήθηκε κατά 235.000 άτοµα µεταξύ

2003-2007, έναντι 257.000 την περίοδο 1999-2003. Από τις 235.000 νέες
θέσεις εργασίας που δηµιουργήθηκαν, οι 62.000, δηλαδή 1 στις 4,
αφορούν προσλήψεις στη δηµόσια διοίκηση έναντι 35.000, δηλαδή 1 στις
9, την περίοδο 2000-2003. Το 2009, ο µηδενικός ρυθµός ανάπτυξης
αναµένεται να οδηγήσει στην ανεργία περίπου 100.000 άτοµα.

Οι τιµές των αγαθών και υπηρεσιών, ξεπέρασαν κάθε προηγούµενο, ενώ

τα φαινόµενα κερδοσκοπίας και αισχροκέρδειας πολλαπλασιάστηκαν.
Με Κυβέρνηση Νέας ∆ηµοκρατίας, η χώρα «πέτυχε» να έχει το τρίτο
πιο ακριβό καλάθι τροφίµων στην Ευρώπη και την 4η ακριβότερη
βενζίνη προ φόρων, µε περίπου διπλάσια αύξηση από το µέσο
ευρωπαϊκό όρο. Η Αθήνα σκαρφάλωσε 40 ολόκληρες θέσεις στον πίνακα
των πιο ακριβών πόλεων του κόσµου.

Η ανταγωνιστικότητα της Ελληνικής Οικονοµίας µε βάση το World

Economic Forum υποβαθµίσθηκε κατά 32 θέσεις µεταξύ 2003 και 2008.
Το εµπορικό έλλειµµα σηµείωσε αύξηση κατά 19 δισεκ. ευρώ µέσα σε
µια τετραετία (2003-2007). Όλες οι επιδόσεις της χώρας στους
διαρθρωτικούς δείκτες (κατά κεφαλή ΑΕΠ, απασχόληση,
επιχειρηµατικές επενδύσεις, επενδύσεις στην έρευνα, επίπεδα τιµών,
επίπεδα φτώχιας, εκπαίδευση, απασχόληση), επιδεινώθηκαν σηµαντικά
σε σχέση µε τα αντίστοιχα των Ευρωπαίων εταίρων.

Το 2007 η Ελλάδα είχε το µεγαλύτερο έλλειµµα του ισοζυγίου

τρεχουσών συναλλαγών στην Ευρωζώνη. Μεταξύ 2003 και 2007 το
έλλειµµα τριπλασιάστηκε σε απόλυτους αριθµούς, ενώ ως ποσοστό του
ΑΕΠ διπλασιάστηκε (από 7% το 2003 σε 14% το 2007). Η Ευρωπαϊκή
Επιτροπή προβλέπει για την Ελλάδα το υψηλότερο έλλειµµα στο
ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών στην Ευρωζώνη µέχρι και το 2010.

Μεταξύ 2003 και 2007, το χρέος των νοικοκυριών τριπλασιάσθηκε σε

απόλυτους όρους από 40 δισεκ. ευρώ σε 111 δισεκ. ευρώ (ως ποσοστό
του ΑΕΠ από 23,5% στο 44%). Το χρέος των νοικοκυριών ξεπέρασε το
αντίστοιχο των επιχειρήσεων το οποίο αυξήθηκε από 61 δισεκ. ευρώ το
2003 σε 103 δισ. ευρώ το 2007.

Η επιβάρυνση από την άµεση φορολογία του εισοδήµατος αυξήθηκε

υπέρµετρα για τα φυσικά πρόσωπα και κυρίως γι’ αυτά που έχουν πιο
χαµηλά εισοδήµατα. Για µια οικογένεια µε 2 παιδιά και ένα εργαζόµενο
µέλος που αµείβεται µε το µέσο µισθό, το φορολογικό βάρος ως ποσοστό
του εισοδήµατος αυξήθηκε από 39,5% το 2003 σε 43,6% το 2007 όταν,
κατά την ίδια περίοδο, το ποσοστό µειώθηκε για τις χώρες του ΟΟΣΑ και
έµεινε αµετάβλητο για την Ε.Ε. - 15.

Τα φορολογικά έσοδα από φυσικά πρόσωπα αυξήθηκαν από 7,8 δισεκ.

ευρώ το 2003 σε 11,1 δισεκ. ευρώ το 2007, ενώ τα έσοδα από νοµικά
πρόσωπα (επιχειρήσεις, τράπεζες) παρέµειναν αµετάβλητα (4,7 δισεκ.
ευρώ).

Η διαχείριση των δηµόσιων οικονοµικών απέτυχε. Η σπατάλη του

κράτους αυξήθηκε χωρίς καµιά ποιοτική αναβάθµιση των παρεχόµενων
υπηρεσιών. Οι πρωτογενείς δαπάνες διογκώθηκαν από 18% του ΑΕΠ το
2003 στο 20% το 2008. Τα έσοδα κατέρρευσαν. Οι καταγεγραµµένες
απώλειες εσόδων από ΦΠΑ το 2005 ήταν 3 δισεκ. ευρώ και για το 2007
εκτιµάται ότι θα ξεπεράσουν τα 4 δισεκ. ευρώ. Οι λογιστικές αλχηµείες
και οι µαύρες τρύπες ξεπέρασαν κάθε προηγούµενο. Το δηµοσιονοµικό
έλλειµµα της χώρας το 2007 ανήλθε στο 3,5% του ΑΕΠ έναντι
προϋπολογισθέντος ελλείµµατος 2,2%.

Οι επιδόσεις των δηµόσιων επιχειρήσεων (∆ΕΚΟ) χειροτέρευσαν

σηµαντικά, ενώ, στο όνοµα της «επανίδρυσης του κράτους»,
υποβαθµίστηκαν οι επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας. Μεταξύ 2003 και 2007
τα κέρδη των ∆ΕΚΟ, όπου υπήρχαν, µειώθηκαν, ενώ οι ζηµιές
αυξήθηκαν. Τα ελλείµµατα των ήδη ζηµιογόνων και επιχορηγούµενων
∆ΕΚΟ διπλασιάστηκαν ξεπερνώντας τα 1,5 δισεκ. ευρώ. Το συνολικό
έλλειµµα από όλες τις ∆ΕΚΟ (ελλειµµατικές και κερδοφόρες)
τριπλασιάστηκε. Για να καλυφθούν οι ζηµιές, τα τιµολόγια εκτινάχτηκαν
στα ύψη σε βάρος των καταναλωτών και της ανταγωνιστικότητας της
οικονοµίας.

Το δηµόσιο χρέος αυξήθηκε περίπου κατά 80 δισεκ. ευρώ µεταξύ 2003

και 2008, δηλαδή κατά 16 δισεκ. ευρώ το χρόνο, χωρίς να προωθηθούν
αντίστοιχα επενδυτικά σχέδια. Συνολικά, από τα 200 δισεκ. ευρώ που
αυξήθηκε το χρέος κατά την τελευταία εικοσαετία, τα 114 δισεκ. ευρώ
αυξήθηκαν σε περιόδους διακυβέρνησης της Νέας ∆ηµοκρατίας.

Τα επιτόκια των Ελληνικών οµολόγων του δηµοσίου έναντι των

Γερµανικών αυξήθηκαν πάνω από 50 µονάδες βάσης το 2008 ενώ η
διαφορά (spread) για το Ελληνικό δεκαετές οµόλογο έναντι του
Γερµανικού ξεπέρασε πρόσφατα τις 300 µονάδες βάσης.

Το πρόγραµµα ∆ηµόσιων Επενδύσεων (Π∆Ε) µειώθηκε ως ποσοστό του

ΑΕΠ από 5,1% το 2004 στο 3,4% το 2009.

Οι δαπάνες για την Παιδεία όχι µόνο δεν αυξήθηκαν στο 5% του ΑΕΠ
όπως προέβλεπε το οικονοµικό πρόγραµµα της Νέας ∆ηµοκρατίας, αλλά
µειώθηκαν από το 3,2% του ΑΕΠ το 2004 στο 3,1%. Οι δαπάνες για την
υγεία από 2,6% του ΑΕΠ το 2004, µειώθηκαν επίσης στο 2,5% του ΑΕΠ.
Οι εργαζόµενοι και οι συνταξιούχοι έχουν εξαντλήσει τα όρια αντοχής
τους. Καταβάλλουν µεγάλες ασφαλιστικές εισφορές, εισπράττουν τις
συντάξεις τους µε µεγάλη καθυστέρηση, εργάζονται περισσότερες ώρες
χωρίς πρόσθετη αµοιβή, πληρώνουν περισσότερους και δυσβάσταχτους
φόρους.

Ενώ περικόπτονται συντάξεις, αυξάνονται τα όρια ηλικίας

συνταξιοδότησης και λεηλατούνται τα αποθεµατικά των ασφαλιστικών
ταµείων, το ασφαλιστικό σύστηµα βουλιάζει αβοήθητο. Στο ΙΚΑ, κατά
την τελευταία πενταετία, καταγράφονται απώλειες 2,85 δισεκ. ευρώ, ενώ
τα ελλείµµατα του Οργανισµού Ασφάλισης Ελεύθερων Επαγγελµατιών
(ΟΑΕΕ) αυξήθηκαν κατά 1,614% την ίδια περίοδο. Οι απώλειες του
κλάδου υγείας των Ταµείων αυξήθηκαν κατά 474%. Το έλλειµµα του
κλάδου υγείας στο ΙΚΑ όπως και του ΟΓΑ ξεπερνά το 1 δισεκ. ευρώ. Η
ετήσια δαπάνη φαρµακευτικής περίθαλψης αυξήθηκε κατά 120%, ενώ οι
οφειλές του ∆ηµοσίου προς τα Ταµεία εκτοξεύτηκαν κατά 11 δισεκ.
ευρώ από 2,7 δισεκ. ευρώ το 2003.

Η διαφθορά και η εγκληµατικότητα βρίσκονται στο αποκορύφωµα.

Σύµφωνα µε στοιχεία της ∆ιεθνούς Τράπεζας, την περίοδο 2004-2007
χειροτέρευσαν όλοι οι δείκτες διακυβέρνηση, όπως η ποιότητα του
ρυθµιστικού πλαισίου, το κράτος δικαίου, η αποτελεσµατικότητα της
διακυβέρνησης, και ο έλεγχος της διαφθοράς.

Σύµφωνα και µε την τελευταία έκθεση αξιολόγησης της Ευρωπαϊκής

Επιτροπής του Εθνικού Προγράµµατος Μεταρρυθµίσεων για Ελλάδα, η
πορεία των µεταρρυθµίσεων ως προς τους στόχους της Λισαβόνας
εξελίσσεται δυσµενώς. Στις 20 παραγράφους που περιγράφονται τα
αποτελέσµατα της οικονοµικής πολιτικής, δεν αναφέρεται πουθενά η
φράση «διεθνής κρίση» ως αιτία των αποτυχιών. Η Επιτροπή αντίθετα
επισηµαίνει την κυβερνητική ανεπάρκεια στην άσκηση δηµοσιονοµικής,
µακροοικονοµικής, κοινωνικής, και αναπτυξιακής πολιτικής, καθώς και
πολιτικής για την απασχόληση, το περιβάλλον και την προώθηση της
υγιούς επιχειρηµατικότητας.

Ο δείκτης οικονοµικού κλίµατος διαµορφώθηκε στις 55,4 µονάδες

(Έρευνα Οικονοµικής Συγκυρίας ΙΟΒΕ – Ε.Ε., Ιανουάριος 2009)
καταγράφοντας νέα ιστορικά χαµηλή επίδοση από τον Ιανουάριο του
1990.

Τα αποτελέσµατα της διακυβέρνησης της χώρας από τη Νέα ∆ηµοκρατία

είναι απογοητευτικά:
α). Συνεχής και επιταχυνόµενη επιβράδυνση της οικονοµικής
δραστηριότητας µε είσοδο της οικονοµίας τον τελευταίο µήνα σε τροχιά
ύφεσης.

β). ∆ιεύρυνση της φτώχειας, της ανισότητας και αναδιανοµή

εισοδήµατος σε βάρος των µεσαίων και χαµηλών εισοδηµατικών
στρωµάτων.

γ). Ναρκοθέτηση των αναπτυξιακών προοπτικών της ελληνικής

οικονοµίας µε διεύρυνση του παραγωγικού ελλείµµατος της χώρας και
υποβάθµιση της ανταγωνιστικότητάς της.

δ). ∆ηµοσιονοµική εκτροπή λόγω της κατάρρευσης των δηµοσίων

εσόδων, της διόγκωσης των καταναλωτικών δαπανών του δηµοσίου και
τις συνεχιζόµενες λογιστικές αλχηµείες.

ε). ∆ιόγκωση του δηµοσίου χρέους και θεαµατική χειροτέρευση της

πιστοληπτικής αξιολόγησης του Ελληνικού ∆ηµοσίου από τις διεθνείς
αγορές.

Οι δυσοίωνες αυτές εξελίξεις προϋπήρξαν της διεθνούς

χρηµατοπιστωτικής κρίσης. ∆εν προήλθαν από αυτήν. Φέρουν την
υπογραφή της Κυβέρνησης της Νέας ∆ηµοκρατίας.

Την αποτυχία αυτή οµολόγησε ο ίδιος ο Πρωθυπουργός µε την

αποποµπή των δύο κορυφαίων Υπουργών του, του Υπουργού
Οικονοµίας και Οικονοµικών και του Υπουργού Ανάπτυξης και την
πρόσφατη ανατροπή των φορολογικών µέτρων που η Κυβέρνηση είχε
λάβει µόλις πριν µερικούς µήνες. Το χειρότερο όµως είναι ότι σήµερα
που χρειάζεται όσο ποτέ ένα ολοκληρωµένο, υπεύθυνο και αξιόπιστο
σχέδιο εξόδου από την κρίση, η Κυβέρνηση της Νέας ∆ηµοκρατίας
εξαγγέλλει αποσπασµατικά µέτρα επικοινωνιακού χαρακτήρα
προσπαθώντας να εξευµενίσει τις κοινωνικές οµάδες που πέντε χρόνια
τώρα έχει βάλει στο στόχαστρό της: τους εργαζόµενους και τους
συνταξιούχους, τις µικροµεσαίες επιχειρήσεις, τους αγρότες και τους
ελεύθερους επαγγελµατίες.

∆ιαχειρίζεται την κρίση µε ανεύθυνο και αποσπασµατικό τρόπο.

Με την παρουσία της και τις πολιτικές της η Κυβέρνηση επιτείνει την
κρίση και µεγαλώνει τα αδιέξοδα.
Β. Η αδιέξοδη οικονοµική πολιτική της κυβέρνησης της Νέας
∆ηµοκρατίας για την αντιµετώπιση της κρίσης

Η σηµερινή κυβέρνηση αδυνατεί να αντιµετωπίσει την κρίση. Στερείται

αξιοπιστίας και ικανότητας έγκαιρης πρόβλεψης. Χωρίς ολοκληρωµένο
σχέδιο, παλινωδεί µεταξύ υποτιθέµενης υπευθυνότητας και ακραίου
λαϊκισµού. ∆ιαχειρίζεται την κρίση µε όρους επικοινωνίας. Ανακοινώνει
αποσπασµατικά µέτρα, προχωρά σε πελατειακές, προεκλογικές
διευθετήσεις που εξαντλούν τα όποια δηµοσιονοµικά αποθέµατα έχουν
αποµείνει χωρίς να εξασφαλίζουν βιώσιµη προοπτική ούτε στον
εργαζόµενο, ούτε στην οικονοµία. ∆υναµιτίζει ακόµα περισσότερο τα
αναπτυξιακά αποθέµατα της χώρας. Προσφεύγει σε πανάκριβο δανεισµό,
υποθηκεύοντας τα µελλοντικά έσοδα του προϋπολογισµού και το µέλλον
των επόµενων γενεών. Με τις αντιφατικές διευθετήσεις που επιχειρεί, η
κρίση θα βαθύνει τα επόµενα χρόνια.

Το Πρόγραµµα Σταθερότητας και Ανάπτυξης 2008-2011 που κατατέθηκε

στην Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς να έλθει στη Βουλή για συζήτηση,
αποτελεί στην καλύτερη περίπτωση ένα βραχυπρόθεσµο πρόγραµµα
αποσπασµατικών και πρόχειρων µέτρων χωρίς καµία απολύτως συνοχή
και µεσοπρόθεσµη στόχευση. Όσο για τον Προϋπολογισµό του 2009,
αυτός έχει ανατραπεί πλήρως.

Η Κυβέρνηση της Νέας ∆ηµοκρατίας εν µέσω κρίσης:

(α). Στερείται αξιοπιστίας και ικανότητας έγκαιρης πρόβλεψης

Ενώ ανακοινώνει δανειακές ανάγκες ύψους 41 δισεκ. ευρώ, έγκυροι

αναλυτές του εξωτερικού εκτιµούν υπέρβαση των αναγκών αυτών
τουλάχιστον κατά 30 δισεκ. ευρώ, λόγω µεγαλύτερων αποκλίσεων του
δηµοσιονοµικού ελλείµµατος, κρυφών ελλειµµάτων σε νοσοκοµεία και
ΝΠ∆∆ και υψηλών δανειακών αναγκών των Ελληνικών Τραπεζών. Η
Κυβέρνηση της Νέας ∆ηµοκρατίας, χωρίς να έχει ανακοινώσει το
πρόγραµµα των δανειακών αναγκών του Ελληνικού ∆ηµοσίου για το
2009, επιλέγει πολιτικές αδιαφάνειας και χαµηλού πολιτικού ρίσκου,
αλλά υψηλού οικονοµικού κόστους, όπως κοινοπρακτικές διαδικασίες
βραχυπρόθεσµων και πανάκριβων εκδόσεων, αυξάνοντας το κόστος
δανεισµού. Σε πρόσφατη δηµοπρασία, τα έντοκα γραµµάτια των 13
εβδοµάδων προσέφεραν απόδοση 2,4%, όταν τα αντίστοιχα Ιταλικά
προσέφεραν 1,7% και τα Γερµανικά περίπου 1,3%. Πρόσφατα, εξάλλου,
το spread των ελληνικών και γερµανικών 3ετών οµολόγων έφθασε σε
ιστορικά υψηλά επίπεδα ξεπερνώντας τις 300 µονάδες βάσης, ενώ το
spread ελληνικών και γερµανικών 10ετών οµολόγων εκτοξεύτηκε στις
242 µονάδες βάσης, δηλαδή σε ιστορικά υψηλά, προ εποχής ΟΝΕ,
επίπεδα. Με τη τελευταία έκδοση του 3ετούς οµολόγου (10/02/2009), το
Ελληνικό ∆ηµόσιο έχει δανειστεί σε λιγότερο από 1,5 µήνα από την αρχή
του χρόνου 18,5 δισεκ. ευρώ, δηλαδή σχεδόν το ήµισυ των
προγραµµατισµένων δανειακών αναγκών του για ολόκληρο το έτος. Το
επιτόκιο µε το οποίο δανείζεται η Ελλάδα είναι υπερδιπλάσιο από το
αντίστοιχο γερµανικό. Το αποτέλεσµα είναι να έχει αντιστραφεί πλήρως
η εικόνα της χώρας, και η Ελλάδα τώρα να αποκαλείται «το µαύρο
πρόβατο της Ευρωζώνης».
Αντί η Κυβέρνηση να αναθεωρήσει έγκαιρα τις εκτιµήσεις της για το
ρυθµό ανάπτυξης της οικονοµίας και για βασικά µεγέθη του
Προϋπολογισµού τόσο στο σκέλος των εσόδων όσο και στο σκέλος των
δηµοσίων δαπανών συνεχίζει µε λογιστικές αλχηµείες να κρύβει δαπάνες
και να ωραιοποιεί τη δηµοσιονοµική κατάσταση της χώρας. Τα έσοδα για
το 2008 θα παρουσιάσουν υστέρηση περίπου 3,5 δισεκ. ευρώ (η ίδια η
Κυβέρνηση στο Πρόγραµµα Σταθερότητας και Ανάπτυξης προβλέπει
υστέρηση 2 δισεκ. ευρώ), ενώ η υπέρβαση των δαπανών υπολογίζεται σε
περισσότερα από 2 δις ευρώ. Οι δυσοίωνες αυτές εξελίξεις ήταν ορατές
από την αρχή του 2008, όπως είχαµε έγκαιρα επισηµάνει. Έτσι, η
Κυβέρνηση εµφανίζεται να αναθεωρεί συνεχώς και χωρίς εξηγήσεις όλες
τις προβλέψεις της.
Μετά τον ανασχηµατισµό, αντί η Κυβέρνηση να αναθεωρήσει
συντεταγµένα την οικονοµική και δηµοσιονοµική πολιτική και να
αναθεωρήσει τον Προϋπολογισµό του 2009, ανατρέπει πολιτικές χωρίς
να παρουσιάζει τις συνολικές επιπτώσεις στον Προϋπολογισµό και την
οικονοµία. Επαναφέρει το αφορολόγητο για τους ελευθέρους
επαγγελµατίες, αλλά επιφυλάσσει νέα σκληρή φοροεπιδροµή στα χαµηλά
στρώµατα µέσω της αύξησης της έµµεσης φορολογίας σε ποτά και
τσιγάρα, αλλά και αλλαγών στην φορολογία της ακίνητης περιουσίας που
θα αυξήσουν τα βάρη για τους άγαµους και τους έγγαµους µέχρι δύο
παιδιά.

(β). Στερεί ρευστότητα από την αγορά

Η στρόφιγγα των πιστώσεων έχει κλείσει για τις επιχειρήσεις και τα

νοικοκυριά. Οι όροι µε τους οποίους εδόθη η «λευκή επιταγή» των 28
δισεκ. ευρώ προς τις τράπεζες δεν διασφαλίζουν ότι η ρευστότητα θα
διοχετευθεί στην αγορά και τις επιχειρήσεις. Το «πακέτο» των 28 δισεκ.
ευρώ καλύπτει κυρίως τα ανοίγµατα και τις επισφάλειες των τραπεζών,
κυρίως µάλιστα οµόλογα ύψους 18 δισεκ. ευρώ που λήγουν έως το τέλος
του 2009.
Το Ταµείο Εγγυοδοσίας Μικρών και Πολύ Μικρών Επιχειρήσεων
(ΤΕΜΠΜΕ) σχεδιάστηκε µε πρωτοφανή προχειρότητα, δηµιουργώντας
ουσιαστικά έναν έµµεσο µηχανισµό εξυγίανσης του χαρτοφυλακίου των
ιδιωτικών τραπεζών, διοχετεύοντας σε αυτές πρόσθετα κεφάλαια του
Ελληνικού ∆ηµοσίου, δηλαδή του Έλληνα φορολογούµενου. Οι
µικροµεσαίες επιχειρήσεις συναντούν κλειστές πόρτες σε ιδιωτικές
τράπεζες από τις οποίες ζητούν εγγυηµένα δάνεια. Αυτές τους
προτρέπουν να απευθυνθούν σε κρατικές τράπεζες, κυρίως στην
Αγροτική Τράπεζα, και µε τα εγγυηµένα άτοκα δάνεια του ΤΕΜΠΜΕ
που θα λάβουν να αποπληρώσουν δάνεια που έχουν σε αυτές ή να άρουν
τις εµπράγµατες εξασφαλίσεις τους! Αποτέλεσµα αυτής της διαδικασίας
είναι οι ιδιωτικές τράπεζες να πετυχαίνουν εξυγίανση των
χαρτοφυλακίων τους µε πόρους του δηµοσίου, το χαρτοφυλάκιο της
Αγροτικής Τράπεζας να επιβαρύνεται µε µεγάλες επισφάλειες και τα
κεφάλαια κίνησης που διοχετεύονται στην πραγµατική οικονοµία να
είναι περιορισµένα.

(γ). Επιβαρύνει την πραγµατική οικονοµία και συνθλίβει τις προοπτικές

απασχόλησης

Η Κυβέρνηση επιµένει στη µείωση του Προγράµµατος ∆ηµοσίων

Επενδύσεων κατά 850 εκατ. ευρώ το 2009 αντί να προχωρήσει στην
αύξησή του στο πλαίσιο µιας συντεταγµένης αναθεώρησης του
προϋπολογισµού µε εξοικονόµηση πόρων από άλλες πηγές.
∆εν ενεργοποιεί το Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς (ΕΣΠΑ)
2007-2013 αν και βρισκόµαστε στον τρίτο χρόνο από την έναρξή του.
Επί συνόλου 25,7 δισεκ. ευρώ οι προσκλήσεις έργων είναι ύψους µόλις 3
δισεκ. ευρώ και οι εντάξεις έργων είναι µόλις 455 εκατ. ευρώ.
∆εν αξιοποιεί διαθέσιµους Κοινοτικούς πόρους, ενώ µειώνει, σύµφωνα
µε τον Προϋπολογισµό του 2009, κατά 850 εκατ. ευρώ τις δαπάνες για
συγχρηµατοδοτούµενα έργα. Με τον τρόπο αυτό, υποθηκεύει τη
δυνατότητα εισροής πρόσθετων Κοινοτικών πόρων ύψους 3 δις ευρώ για
το 2009, σε µια περίοδο επιταχυνόµενης επιβράδυνσης της οικονοµικής
δραστηριότητας.
∆εν διασφαλίζει την απρόσκοπτη και αποτελεσµατική χρήση των πόρων
για τον αγροτικό τοµέα, καταγράφοντας ακόµη µία θλιβερή πρωτιά για
τη χώρα µας: η Ελλάδα οφείλει να επιστρέψει τα περισσότερα κονδύλια,
µεταξύ των χωρών της Ε.Ε. στα Κοινοτικά Ταµεία για παρατυπίες στις
γεωργικές δαπάνες. Η αδυναµία της κυβέρνησης να ανταποκριθεί στις
Κοινοτικές προδιαγραφές στερούν από τα δηµόσια ταµεία και τους
Έλληνες φορολογούµενους €179 εκατ. ευρώ! Οι αγρότες βιώνουν
κατακόρυφη πτώση του εισοδήµατός του λόγω υψηλού κόστους
παραγωγής, χαµηλών τιµών και αδιάθετων προϊόντων.
Προχωρά σε ρυθµίσεις που οδηγούν σε κλείσιµο δεκάδες µικρές και
µεσαίες ελληνικές επιχειρήσεις. Πρόσφατο παράδειγµα, ο κλάδος
ιδιωτικών ασφαλίσεων όπου η κυβέρνηση προωθεί αυθαίρετα - και χωρίς
να αποτελεί µια τέτοια ρύθµιση κοινοτική επιταγή - αύξηση του
εγγυητικού κεφαλαίου για τις εταιρείες αυτές από 3 εκατ. σε 6 εκατ.
ευρώ, γεγονός που δηµιουργεί άµεσα προβλήµατα βιωσιµότητας σε
πολλές µικρές ασφαλιστικές εταιρείες.
∆εν προγραµµατίζει και δεν προωθεί τις αναγκαίες αναδιαρθρώσεις
κλάδων της οικονοµίας που µαστίζονται από την κρίση και δεν στηρίζει
ουσιαστικά επιχειρήσεις ώστε να λειτουργήσουν σε βιώσιµη βάση
διασφαλίζοντας έτσι θέσεις εργασίας. Αντίθετα, κατασπαταλά πόρους µε
διευθετήσεις κάτω από το τραπέζι. Το παράδειγµα της Ενωµένης
Κλωστοϋφαντουργίας είναι το πλέον χαρακτηριστικό πρόσφατο
παράδειγµα. Η κυβέρνηση διοχέτευσε ήδη µέσω της Εθνικής και
Αγροτικής Τράπεζας 10 εκατ. ευρώ από τα 35 εκατ. ευρώ που είχε
υποσχεθεί για να σωθεί δήθεν η εταιρεία, χωρίς καµία σοβαρή
αξιολόγηση του µακροχρόνιου επιχειρηµατικού σχεδίου της εταιρείας.
Οι εποπτικές αρχές της κεφαλαιαγοράς, παντελώς απούσες, συνεχίζουν
να κλείνουν τα µάτια σε παιχνίδια που φαίνεται ότι έχουν γίνει µε τη
µετοχή της εταιρείας προς όφελος του επιχειρηµατία. Την ίδια στιγµή,
στην αγωνία των εργαζοµένων της εταιρείας που παρέµειναν απλήρωτοι
για πέντε µήνες, η κυβέρνηση απάντησε, παραµονή Χριστουγέννων, µε
εφάπαξ παροχή χιλιάρικου (τελευταία Υπουργική Απόφαση µε ΦΕΚ
2622 στις 23 ∆εκεµβρίου 2008).
∆εν αξιοποιεί τις Συµπράξεις ∆ηµόσιου Ιδιωτικού Τοµέα (Σ∆ΙΤ) ως
αναπτυξιακό εργαλείο προώθησης αναπτυξιακών έργων υψηλού
επιχειρηµατικού ρίσκου αλλά και αυξηµένου κοινωνικού οφέλους, αλλά
αντίθετα τις χρησιµοποιεί για παραγωγή συµβατικών έργων, που
χρηµατοδοτούνται µε πανάκριβο δανεισµό και µάλιστα µε ρυθµίσεις που
δεν επιτρέπουν την υλοποίηση τους. Γι’ αυτό άλλωστε, τρία χρόνια µετά
την θεσµοθέτησή των Σ∆ΙΤ (Ν.3389/2005) και ενώ έχουν γίνει
ανακοινώσεις εγκρίσεων και διαγωνισµοί, δεν έχει αρχίσει ούτε ένα
έργο. Για την κυβέρνηση, οι Σ∆ΙΤ έχουν λειτουργήσει αποκλειστικά ως
άλλοθι για τη µείωση του Προγράµµατος ∆ηµοσίων Επενδύσεων.
∆εν έχει λάβει κανένα ουσιαστικό µέτρο για την ενίσχυση της υγιούς
επιχειρηµατικότητας και τη στήριξη των επενδύσεων ενώ το ρυθµιστικό
πλαίσιο για την έναρξη και λειτουργία των επιχειρήσεων παραµένει
ιδιαίτερα γραφειοκρατικό και αδιαφανές. Οι µεγάλες καθυστερήσεις στη
χορήγηση εγκεκριµένων ενισχύσεων του επενδυτικού νόµου καθιστούν
την ανάληψη επενδυτικών πρωτοβουλιών απαγορευτική.
∆εν υιοθετεί ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης και πολιτικές
αναδιάρθρωσης που θα διασφαλίζουν βιώσιµες θέσεις εργασίας. Ανοίγει
αντίθετα το παράθυρο για ρουσφετολογικές προσωρινές προσλήψεις
60.000 ατόµων στο δηµόσιο τοµέα δηµιουργώντας ένα νέο καθεστώς
εργασιακής οµηρίας στο δηµόσιο. Χιλιάδες εργαζόµενοι βλέπουν τα
εργασιακά τους δικαιώµατα να καταπατώνται, χωρίς να µπορούν να
αντιδράσουν, απειλούµενοι µε µείωση µισθού ή/και περικοπή ηµερών
και ωρών εργασίας.

(δ). Απαξιώνει και συρρικνώνει το κοινωνικό κράτος

Απαξιώνει το κοινωνικό κράτος µε σοβαρή συρρίκνωση των δαπανών

για την υγεία και σηµαντική υποχρηµατοδότηση των ασφαλιστικών
ταµείων. Το 2009 για τα ασφαλιστικά ταµεία έχουν προϋπολογιστεί
µόλις 3,6 δισεκ. ευρώ, ποσό που δεν επαρκεί καν για να καλύψει τις
θεσµοθετηµένες υποχρεώσεις του δηµοσίου. Συγκεκριµένα, δεν υπάρχει
πρόβλεψη για την κάλυψη των ελλειµµάτων των κλάδων σύνταξης που
εντάχτηκαν στο ΙΚΑ µε τη τελευταία ασφαλιστική «µεταρρύθµιση», τα
οποία ξεπερνούν κατ’ εκτίµηση τα 600 εκατ. ευρώ. Επίσης, προβλέπεται
επιχορήγηση του ΟΑΕΕ µε 320 εκατ. ευρώ όταν για να καλυφθεί οµαλά
το προβλεπόµενο έλλειµµα του Οργανισµού για το 2009 θα έπρεπε να
διατεθούν επιπλέον περίπου 700 εκατ. ευρώ. ∆εν προβλέπεται καµιά
αύξηση της επιχορήγησης για το κλάδο ασθένειας του ΟΓΑ µε
αποτέλεσµα το έλλειµµα του κλάδου για το 2009 να ξεπεράσει το 1 δις
ευρώ από 500 εκατ. ευρώ που ήταν το 2008. Οι εξελίξεις αυτές οδηγούν
σε σηµαντική αύξηση των ελλειµµάτων των ασφαλιστικών ταµείων.
∆εν χρησιµοποιεί τους υπάρχοντες Κοινοτικούς πόρους από το Γ΄
Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης για τη στήριξη του κοινωνικού κράτους και
της µέσης ελληνικής οικογένειας, καθώς παραµένει ιδιαίτερα χαµηλή η
απορροφητικότητα σε βασικούς τοµείς που σχετίζονται µε την
καθηµερινότητα του πολίτη, όπως στην υγεία, στην πρόνοια και στις
µεταφορές και συγκοινωνίες.
Εγκαταλείπει τις οικονοµικά ευάλωτες οµάδες του πληθυσµού, καθώς
αρκείται σε εξαγγελίες µέτρων που δεν είναι στοχευµένα σε όσους έχουν
πραγµατική ανάγκη και είναι αποσπασµατικά προφανώς για να
εξυπηρετήσουν την εκλογική πελατεία της Ν.∆., αλλά. Αξίζει να
σηµειωθεί ότι για το Ταµείο κατά της Φτώχειας (Εθνικό Ταµείο
Κοινωνικής Συνοχής) προβλέπονται µόλις 350 εκατ. ευρώ για το 2009,
ενώ η Κυβέρνηση είχε υποσχεθεί χρηµατοδότηση ύψους 500 εκατ. ευρώ
για το 2008 και 2 δισεκ. ευρώ για το 2010. Τελικά το 2008 εγγράφηκαν
µόλις 100 εκατ. ευρώ, ενώ και για το 2009 τα 350 εκατ. που
εµφανίζονται είναι πολύ χαµηλότερα από τα υποσχόµενα.

(ε). Απαξιώνει και εκποιεί δηµόσια περιουσία

Η πολιτική υποβάθµισης των επιχειρήσεων κοινής ωφέλειας στο πλαίσιο
της «επανίδρυσης του κράτους» που εφαρµόζει η Νέα ∆ηµοκρατία
αποκαλύπτεται από τη συστηµατική επιδείνωση της οικονοµικής θέσης
των σηµαντικότερων ∆ΕΚΟ. Τα κέρδη όπου υπάρχουν µειώνονται και οι
ζηµιές αυξάνονται, µε αποτέλεσµα την ανεξέλεγκτη πολιτική τιµών σε
βάρος των καταναλωτών.
Η πώληση του ΟΤΕ έναντι πινακίου φακής στέρησε στη χώρα ένα
ισχυρό εργαλείο ανάπτυξης στην ευρύτερη περιοχή της ΝΑ Ευρώπης.
Η Κυβέρνηση, αφού διέσυρε και απαξίωσε τις Ολυµπιακές Αερογραµµές
επί πέντε χρόνια, αυτοεξουσιοδοτείται να δροµολογήσει µια διάτρητη
διαδικασία απευθείας ανάθεσης, καταθέτοντας µάλιστα αµφισβητούµενα
στοιχεία της πραγµατικής αποτίµησης της αξίας του οµίλου.

Από τα πιο πάνω, προκύπτει ότι η Κυβέρνηση της Νέας ∆ηµοκρατίας

αδυνατεί να βγάλει τη χώρα από την κρίση. Όσο παραµένει στην
εξουσία, η ανασφάλεια γενικεύεται και η κρίση βαθαίνει.

Ο τόπος χρειάζεται αλλαγή πορείας.

Χρειάζεται ένα ολοκληρωµένο και υπεύθυνο σχέδιο εξόδου από την

κρίση µε άµεσα µέτρα και βαθιές τοµές.

Ένα σχέδιο που θα δίνει ελπίδα και σιγουριά, και θα δηµιουργεί τις
προϋποθέσεις για µια Νέα Εθνική Συµφωνία.

Για να αντιµετωπίσουµε αποτελεσµατικά και αποφασιστικά τις

επερχόµενες εξελίξεις.

Για να αντιµετωπίσουµε θετικά τις προκλήσεις του σήµερα και τα

οράµατα της νέας γενιάς.

Γ. Οι πέντε βασικές προϋποθέσεις για την έξοδο από την κρίση

Το ΠΑΣΟΚ πιστεύει ότι για µια άλλη πορεία, για έξοδο από την κρίση,
πρέπει να πληρούνται πέντε βασικές προϋποθέσεις, τις οποίες αδυνατεί
σήµερα αυτή η κυβέρνηση να εξασφαλίσει:

Πρώτη βασική προϋπόθεση είναι η συλλογικότητα και η ενότητα όλων

των παραγωγικών και δηµιουργικών στρωµάτων, στηρίζοντας
ταυτόχρονα τους αδύναµους και όσους έχουν µεγαλύτερη ανάγκη για
φροντίδα.

∆εύτερη βασική προϋπόθεση είναι η οικοδόµηση ενός ευνοµούµενου

κράτους, ενός κράτους δικαίου. Που θα τηρεί θεµελιώδεις αρχές, όπως η
αξιοκρατία, η διαφάνεια, η αξιολόγηση, η λογοδοσία, η τιµωρία του κάθε
ενόχου όσο ψηλά κι αν βρίσκεται, η σοβαρή αξιοκρατική στελέχωση του
δηµόσιου τοµέα και της δηµόσιας διοίκησης, µε γνώµονα όχι το
κοµµατικό αλλά το δηµόσιο συµφέρον.

Τρίτη βασική προϋπόθεση είναι τα άµεσα µέτρα στήριξης της

πραγµατικής οικονοµίας για έξοδο από την οικονοµική κρίση. Άµεσα
µέτρα που δίνουν από την πρώτη στιγµή το στίγµα µας, ότι δηλαδή
προτεραιότητά µας είναι να συµβάλουµε αποτελεσµατικά στην
αντιµετώπιση της κρίσης και της επερχόµενης ύφεσης. Με µέτρα για:
Παροχή ρευστότητας στην αγορά
Στήριξη των µικρών και µεσαίων επιχειρήσεων
Ενίσχυση της αγοραστικής δύναµης των µεσαίων εισοδηµατικών
στρωµάτων και στήριξη ασθενέστερων και κοινωνικά ευάλωτων
πληθυσµιακών οµάδων
Αντιµετώπιση της ανεργίας
∆ηµοσιονοµική εξυγίανση και εξασφάλιση των απαραίτητων
χρηµατοδοτικών πόρων

Τέταρτη βασική προϋπόθεση είναι οι µεγάλες τοµές. Απαιτούνται

µεγάλες τοµές για µια νέα οικονοµία µε αιχµή την Πράσινη Ανάπτυξη
και για ένα σύγχρονο και αποτελεσµατικό Κοινωνικό Κράτος. Για ένα
νέο αναπτυξιακό πρότυπο που θα αξιοποιεί τα συγκριτικά
πλεονεκτήµατα της χώρας µας, όπως το τεράστιο ενεργειακό απόθεµα σε
ανανεώσιµες πηγές ενέργειας, το ανεκτίµητο πολιτισµικό και φυσικό
κεφάλαιο, τη στρατηγική γεωγραφική θέση και το δηµιουργικό
ανθρώπινο δυναµικό. Για ένα δίκαιο κράτος που θα διασφαλίζει την
κοινωνική συνοχή µέσω σύγχρονων υπηρεσιών κοινωνικής στήριξης
κοντά στον πολίτη. Που θα εµπεδώνει σε κάθε πολίτη ένα πραγµατικό
αίσθηµα ασφάλειας και ελπίδας µέσω ενός ποιοτικού συστήµατος
παιδείας και υγείας και ενός οικονοµικά βιώσιµου και κοινωνικά δίκαιου
ασφαλιστικού συστήµατος.

Πέµπτη βασική προϋπόθεση είναι η επανάκτηση της ισχυρής

διαπραγµατευτικής θέσης της χώρας µας στα όργανα της Ευρωπαϊκής
Ένωσης. ∆εν αρκεί µόνο να έχουµε το σχέδιο, αλλά χρειάζεται να
µπορούµε να πείσουµε την ΕΕ και τις διεθνείς αγορές. Να µπορούµε να
διαπραγµατευτούµε αποτελεσµατικά όλα τα µεγάλα ανοιχτά µέτωπα που
αντιµετωπίζει η χώρα µας προς όφελος του δηµοσίου συµφέροντος.

Οι πέντε αυτές βασικές προϋποθέσεις είναι προϋποθέσεις µιας Νέας

Εθνικής Συµφωνίας, για να βγει η χώρα από το αδιέξοδο στο οποίο
βρίσκεται σήµερα, µε ευρύτερες κοινωνικές συναινέσεις, µε
συλλογικότητα και ενότητα και µε κοινή προσπάθεια. Με ηγεσία, που
ενώνει και δεν διαιρεί.

Παρακάτω παρουσιάζονται τα άµεσα µέτρα στήριξης της πραγµατικής

οικονοµίας για έξοδο από την οικονοµική κρίση.

∆. ΠΑΣΟΚ: Τα άµεσα µέτρα για τη στήριξη της πραγµατικής

οικονοµίας

Η διεθνής κρίση ξεκίνησε από τον χρηµατοπιστωτικό τοµέα το 2007 και

εξελίχθηκε µε ταχύτητα σε κρίση φερεγγυότητας µεγάλων πιστωτικών
ιδρυµάτων στις ώριµες αγορές, σε κρίση εµπιστοσύνης στις
διατραπεζικές συναλλαγές, σε παγκόσµια κρίση ρευστότητας, και τέλος
σε κρίση στην παγκόσµια πραγµατική οικονοµία. Το 2009, η κρίση στον
πραγµατικό τοµέα της οικονοµίας θα επηρεάσει µε τη σειρά της αρνητικά
και τον χρηµατοπιστωτικό τοµέα.

Η Ελληνική οικονοµία βρίσκεται στο κόκκινο. Παραπαίει αθωράκιστη

από τις πολιτικές της Κυβέρνησης της Νέας ∆ηµοκρατίας τα πέντε
τελευταία.

Σήµερα, είναι ώρα ευθύνης και ειλικρίνειας. Να µιλήσουµε για τους

κινδύνους στους οποίους είµαστε εκτεθειµένοι, να παρουσιάσουµε τις
θέσεις µας, να δώσουµε προοπτική, διέξοδο και ελπίδα. Για την έξοδο
από την κρίση, την πρόληψη της ύφεσης και των συνεπειών της και την
επιστροφή της προοπτικής στους πολίτες.

Το ΠΑΣΟΚ προτείνει συγκεκριµένα άµεσα µέτρα µε ορίζοντα διετίας

2009-2010 για τη στήριξη της πραγµατικής οικονοµίας, ώστε να βγει η
χώρα από την κρίση. Είναι µέτρα που συζητήθηκαν µε τους
παραγωγικούς φορείς της χώρας τον Νοέµβριο του 2008,
παρουσιάστηκαν στη Βουλή κατά τη συζήτηση του Προϋπολογισµού για
το 2009 και κατατέθηκαν για δηµόσιο διάλογο τον Ιανουάριο του
2009.

∆.1 Μέτρα για την εξασφάλιση και την παροχή ρευστότητας στην
αγορά

Τα µέτρα αυτά στοχεύουν στην ενίσχυση της εποπτείας και της

κεφαλαιακής επάρκειας του χρηµατοπιστωτικού συστήµατος και
διασφαλίζουν τη διοχέτευση της απαραίτητης ρευστότητας στην αγορά.
Συνοψίζονται στα εξής:
Ενίσχυση της κεφαλαιακής επάρκειας των τραπεζών µέσω αύξησης του
µετοχικού τους κεφαλαίου και συµµετοχή του Ελληνικού ∆ηµοσίου,
όταν και όπου χρειάζεται, κάτω από διαδικασίες πλήρους διαφάνειας και
λογοδοσίας. ∆ιατήρηση του βασικού δείκτη επάρκειας ιδίων κεφαλαίων
σε ικανοποιητικό επίπεδο ως προϋπόθεση πρόσβασης στα µέτρα
ενίσχυσης ρευστότητας.
Ενίσχυση της αποτελεσµατικότητας και της ανεξαρτησίας του σηµερινού
κατακερµατισµένου συστήµατος εποπτείας του χρηµατοοικονοµικού
συστήµατος προς την κατεύθυνση ενιαίας και ανεξάρτητης εποπτείας.
Ενιαίο σύστηµα εγγύησης καταθέσεων και επενδύσεων µε αναµόρφωση
του υπάρχοντος Συνεγγυητικού Κεφαλαίου και υπαγωγή όλων των
επενδυτικών υπηρεσιών σε αυτό.
Ενεργός παρουσία Επιτρόπου στο ∆Σ των Τραπεζών που συµµετέχουν
στο πρόγραµµα παροχής ρευστότητας και όχι µόνο για τον καθορισµό
των αµοιβών των στελεχών.
∆ηµιουργία Ειδικού Ταµείου Αναχρηµατοδότησης Επιχειρήσεων και
Τραπεζών στο οποίο οι Τράπεζες θα καταθέτουν συγκεκριµένες
διασφαλίσεις, δηλαδή νέα ή αναχρηµατοδοτούµενα δάνεια σε
επιχειρήσεις και νοικοκυριά µε ευνοϊκούς όρους έναντι των εγγυήσεων
του Ελληνικού ∆ηµοσίου που λαµβάνουν από το πακέτο των 28 δισεκ.
ευρώ.
Αναστολή όλων των µπόνους και παροχών µε τη µορφή δικαιωµάτων
προαίρεσης επί µετοχών (stock options) για όλα τα στελέχη τραπεζών
που συµµετέχουν στο πρόγραµµα παροχής ρευστότητας.
Άρση όλων των αντικινήτρων και δυσκολιών που εντοπίστηκαν στην
υλοποίηση των προγραµµάτων που ανακοινώθηκαν από το ΤΕΜΠΜΕ
για τη στήριξη των µικρών και µεσαίων επιχειρήσεων και προτεραιότητα
σε κλάδους που πλήττονται περισσότερο, µε παράλληλη επέκταση του
προγράµµατος για την κάλυψη περισσότερων επιχειρήσεων,
συµπεριλαµβανοµένων των επιχειρήσεων του αγροτικού τοµέα.
Αναθεώρηση προς τα κάτω της υποχρέωσης της τριετούς λειτουργίας για
τις µικροµεσαίες επιχειρήσεις και αύξηση του Προϋπολογισµού του
ΤΕΜΠΜΕ στο τριπλάσιο.
"Πάγωµα" δανειακών υποχρεώσεων για ένα χρόνο και δυνατότητα
αναχρηµατοδότησης ληξιπρόθεσµων οφειλών για εξαγωγικές,
κατασκευαστικές και άλλες επιχειρήσεις που λόγω της σηµερινής
συγκυρίας πλήττονται ιδιαίτερα και έχουν πρόβληµα αποπληρωµής
οφειλών. Αναστολή καταβολής, µέχρι το τέλος του 2009, της εισφοράς
0,6% του Ν. 128/75.

∆.2 Μέτρα για τη στήριξη των µικρών και µεσαίων επιχειρήσεων

Τα µέτρα αυτά στηρίζουν τις µικρές και µεσαίες επιχειρήσεις µε
ενεργοποίηση όλων των διαθέσιµων πόρων ώστε να αντιµετωπίσουν την
κρίση και να παραµείνουν βιώσιµες. Συνοψίζονται στα εξής:
Αύξηση του Προγράµµατος ∆ηµοσίων Επενδύσεων στον
Προϋπολογισµό 2009 και 2010 µε αιχµή σε δράσεις για την
εξοικονόµηση ενέργειας, την ανάπτυξη ΑΠΕ και την ολοκλήρωση
υποδοµών και ευρυζωνικών δικτύων.
Προώθηση µικρών και µεγαλύτερων έργων στην περιφέρεια µε
χρηµατοδότηση από την έκτακτη προκαταβολή 409 εκατ. του ΕΣΠΑ
2007-2013.
Άµεση ενεργοποίηση του ΕΣΠΑ 2007-2013 ώστε να µην χαθεί άλλος
πολύτιµος χρόνος µε αύξηση των δεσµεύσεων για το 2009 και το 2010
ώστε να ξεπεράσουν τα 5 δισεκ. ευρώ ετησίως.
Ενίσχυση των µικροµεσαίων επιχειρήσεων µέσω δυνατότητας για
ανακατανοµή πόρων ύψους 1,5-2 δισεκ. ευρώ από την ΕΕ και την
ενεργοποίηση πόρων από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
Παροχή στοχευµένων κινήτρων, πιστωτικών γραµµών και
χρηµατοδότησης σε εξαγωγικές, κατασκευαστικές, και τουριστικές
επιχειρήσεις, όπως και σε επιχειρήσεις του κλάδου δοµικών υλικών για
υποστήριξη δραστηριοτήτων µε προτεραιότητα στην εξοικονόµηση
ενέργειας, την µετατροπή κτηρίων σε βιοκλιµατικά κλπ.
Στοχευµένες ρυθµίσεις και ενισχύσεις για τη στήριξη και ανάκτηση της
βιωσιµότητας κλάδων που πλήττονται ιδιαίτερα, όπως ο αγροτικός
τοµέας και η κλωστοϋφαντουργία, ιδιαίτερα σε ευάλωτες περιοχές όπως
η Βόρεια Ελλάδα.
Στήριξη της επιχειρηµατικότητας, ιδιαίτερα της νεανικής και γυναικείας,
και δραστική απλούστευση των διαδικασιών έναρξης και λειτουργίας
µιας επιχείρησης, µε δηµιουργία µιας πολυ-λειτουργικής Υπηρεσίας
Μιας Στάσης για επιχειρήσεις. Απλούστευση και επαναρρύθµιση
διαδικασιών για έργα ΑΠΕ.
Αξιοποίηση των Συµπράξεων ∆ηµοσίου και Ιδιωτικού Τοµέα (Σ∆ΙΤ) για
προώθηση έργων υψηλού επιχειρηµατικού ρίσκου και κοινωνικού
οφέλους, αντί την χρησιµοποίησή τους ως ακριβός δανεισµός για
«κλασικά» δηµόσια έργα (σχολεία, φυλακές κλπ.).

∆.3 Μέτρα για την ενίσχυση της αγοραστικής δύναµης των µεσαίων
εισοδηµατικών στρωµάτων και τη στήριξη ασθενέστερων και
κοινωνικά ευάλωτων πληθυσµιακών οµάδων

Τα µέτρα αυτά αποσκοπούν στη µείωση του φορολογικού βάρους και σε

στοχευµένες εισοδηµατικές ενισχύσεις ώστε να στηριχθούν τα µεσαία
και χαµηλά εισοδηµατικά στρώµατα, οι αγρότες, οι δανειολήπτες και
ευάλωτες οµάδες του πληθυσµού. Συνοψίζονται στα εξής:
Εφαρµογή ενιαίας, τιµαριθµοποιηµένης, προοδευτικής φορολογικής
κλίµακας για όλα τα εισοδήµατα, µε µείωση του φορολογικού βάρους για
τα χαµηλά και µεσαία εισοδηµατικά στρώµατα.
Κατάργηση του ΕΤΑΚ και φορολόγηση της µεγάλης ακίνητης
περιουσίας µε αναµόρφωση του αφορολόγητου ορίου. Από την
φορολόγηση αυτή δεν θα εξαιρείται κανείς, ούτε η εκκλησιαστική
περιουσία που αξιοποιείται οικονοµικά.
Χορήγηση επιδόµατος θέρµανσης από 300 ως 500 ευρώ, ανάλογα µε την
γεωγραφική περιοχή, σε χαµηλόµισθους, χαµηλοσυνταξιούχους και
άνεργους.
Χορήγηση έκτακτου επιδόµατος αλληλεγγύης από 500 έως 1300 ευρώ σε
χαµηλά εισοδηµατικά στρώµατα, ανάλογα µε την οικογενειακή
κατάσταση.
Χορήγηση του ΕΚΑΣ σε επιπλέον 300.000 δικαιούχους.
"Πάγωµα" δανειακών υποχρεώσεων για ένα χρόνο και δυνατότητα
αναχρηµατοδότησης ληξιπρόθεσµων οφειλών, για ευάλωτες οµάδες του
πληθυσµού που πλήττονται ιδιαίτερα λόγω της συγκυρίας και έχουν
πρόβληµα αποπληρωµής των δανείων τους.
Υιοθέτηση των προτάσεων νόµου ΠΑΣΟΚ για την προστασία των
δανειοληπτών:
Καµία κατάσχεση κύριας κατοικίας για οφειλές µέχρι 20.000 ευρώ.
Επέκταση και στον εγγυητή της προστασίας από την κατάσχεση της
κύριας κατοικίας.
Κανένα ακίνητο να µην βγαίνει σε πλειστηριασµό σε αξία χαµηλότερη
από την αντικειµενική, όσες φορές και αν επαναληφθεί ο
πλειστηριασµός.
Η συνολική οφειλή προς τις τράπεζες να µην υπερβαίνει το διπλάσιο του
ύψους του αρχικού δανείου.
Οριστική κατάργηση των πανωτοκίων στα στεγαστικά και καταναλωτικά
δάνεια, καθώς και στις πιστωτικές κάρτες.
Τέλος στις αδιαφανείς και κρυφές χρεώσεις στους κατόχους πιστωτικών
καρτών από τις τράπεζες.
Τέλος στις πρόσθετες προµήθειες και τα δήθεν έξοδα που επιβάλλουν οι
τράπεζες για αναλήψεις µετρητών µε πιστωτικές κάρτες µέσω ΑΤΜ.
Να µπορεί ο δανειολήπτης να καταγγείλει τη σύµβαση δανείου
οποτεδήποτε, εφόσον πρόκειται για δάνειο µε κυµαινόµενο επιτόκιο, και
βάσει προϋποθέσεων στην περίπτωση δανείου µε σταθερό επιτόκιο.
Οι τράπεζες να υποχρεώνονται να µειώνουν τα επιτόκια στα δάνεια και
τις πιστωτικές κάρτες, όταν µειώνεται το επιτόκιο αναφοράς. Εάν δεν το
µειώνουν, τότε οι δανειολήπτες να έχουν το δικαίωµα να ζητούν
δικαστικώς τη µείωσή του, καθώς και να διεκδικούν αποζηµίωση από τις
τράπεζες.
Φραγµό στις απαράδεκτες πρακτικές των εισπρακτικών εταιρειών, οι
οποίες µε τακτικές παραπλάνησης, ηθικής παρενόχλησης και
ψυχολογικών πιέσεων επιδιώκουν είσπραξη οφειλών. Να επιβάλλονται
απαγορεύσεις και κυρώσεις.
Οριστικά τέλος στην παραπλανητική διαφήµιση από τις τράπεζες («ψιλά
γράµµατα» των διαφηµίσεων), µέσω των οποίων κρύβουν το πραγµατικό
κόστος δανεισµού και παραπλανούν τους καταναλωτές.
Απαγόρευση στις τράπεζες να καταγγέλλουν αυθαίρετα τις συµβάσεις
καταναλωτικών και στεγαστικών δανείων, εάν δεν υπάρχει καθυστέρηση
τουλάχιστον τεσσάρων και οκτώ µηνιαίων δόσεων αντίστοιχα από τον
οφειλέτη. Η τράπεζα να ενηµερώνει και να ειδοποιεί εγγράφως τον
οφειλέτη τουλάχιστον δύο µήνες πριν προβεί σε καταγγελία.
Ουσιαστική αντιµετώπιση των θεσµικών και λειτουργικών
δυσλειτουργιών που εντοπίζονται στον ΤΕΙΡΕΣΙΑ, δίνοντας λύση στο
τεράστιο πρόβληµα που αντιµετωπίζουν χιλιάδες νοικοκυριά και
επιχειρήσεις.
Υλοποίηση των δεσµεύσεων για πρόσθετα άµεσα µέτρα ανακούφισης και
στήριξης των αγροτών:
Κατάργηση του ΕΤΑΚ που είναι ένα χαράτσι και για τους αγρότες.
Αύξηση της επιδότησης του µεταφορικού κόστους ζωοτροφών για τις
µειονεκτικές και τις νησιωτικές περιοχές σύµφωνα µε όσα προβλέπονται
στους Κανονισµούς 1405/06 και 1914/06.
Ένα δισεκατοµµύριο ευρώ, από το συνολικό ποσό των 28 δισεκ. ευρώ
που δίνεται στις τράπεζες, να διοχετευθεί στον αγροτικό τοµέα.
Άµεση ρύθµιση ληξιπρόθεσµων οφειλών των αγροτών µε επιµήκυνση
χρόνου αποπληρωµής και περίοδο χάριτος 2 ετών. Αύξηση του ορίου
δανείων για το κεφάλαιο κίνησης των αγροτών από την Αγροτική
Τράπεζα, ώστε να αποκτήσουν ρευστότητα για την κάλυψη του 100%
των καλλιεργητικών τους αναγκών.
Πάγωµα όλων των ενήµερων δανείων των αγροτών για 2 χρόνια.
Επέκταση των συγκεκριµένων ρυθµίσεων και για συγκεκριµένες
περιπτώσεις υγιών και δυναµικών Οργανώσεων, Συνεταιρισµών, οµάδων
παραγωγών, Ενώσεων Συνεταιρισµών, που βάσει αντικειµενικών
κριτηρίων, αντιµετωπίζουν προβλήµατα λόγω της χρηµατοπιστωτικής
κρίσης.
Επέκταση του ΤΕΜΠΜΕ και στις εκµεταλλεύσεις του αγροτικού τοµέα,
µε τη διαµόρφωση ειδικών προϋποθέσεων για την απρόσκοπτη
χρηµατοδότηση των αγροτών.
Αύξηση από 7% σε 11 % της επιστροφής ΦΠΑ στους αγρότες που
υπάγονται στο ειδικό καθεστώς, για όλα τα προϊόντα φυτικής και ζωικής
παραγωγής. Το ΠΑΣΟΚ κατέθεσε σχετική πρόταση νόµου στις 7
Οκτωβρίου του 2008 η οποία απερρίφθη από την κυβερνητική
πλειοψηφία.
Επιστροφή του ειδικού φόρου κατανάλωσης πετρελαίου σε ποσοστό 4%
επί των τιµολογίων πώλησης των αγροτικών προϊόντων για τους
παραγωγούς.

∆.4 Μέτρα για τη στήριξη της απασχόλησης και την αντιµετώπιση

της ανεργίας

Τα µέτρα αυτά αποσκοπούν στη διατήρηση και αύξηση των θέσεων

εργασίας, στη δηµιουργία κατάλληλων συνθηκών για αύξηση της
απασχόλησης, στην προστασία των εργασιακών δικαιωµάτων, και στη
στήριξη των ανέργων. Συνοψίζονται στα εξής:
Προτεραιότητα στις ενεργές πολιτικές απασχόλησης µε στόχευση και
εξατοµικευµένη στήριξη σε ευάλωτες οµάδες όπως οι νέοι, οι
µακροχρόνια άνεργοι, οι ηλικιωµένοι.
Ενίσχυση των µηχανισµών εποπτείας της λειτουργίας της αγοράς
εργασίας, ώστε να εφαρµόζονται οι διατάξεις για δίκαιη και ισότιµη
µεταχείριση των εργαζοµένων, µε ενίσχυση του Σ.ΕΠ.Ε. (Σώµα
Επιθεωρητών Εργασίας) ειδικότερα στους κλάδους του τουρισµού και
του εµπορίου, και κατάλληλη αξιοποίηση των συστηµάτων
πληροφορικής.
Εισαγωγή της κοινωνικής εργασίας για τη στήριξη των ανέργων και
απολυµένων σε τοµείς που έχουν ανάγκη από ανθρώπινο δυναµικό
(περιβάλλον, κοινωνική πρόνοια, φύλαξη σχολείων κλπ.).
Αύξηση του επιδόµατος ανεργίας εντός τετραετίας στο 70% του βασικού
ηµεροµισθίου
Επιδότηση ασφαλιστικών εισφορών των νέων έως 30 ετών για 4 χρόνια.
∆ιευκόλυνση των νέων να αποκτήσουν πιστοποιηµένη εργασιακή έως 6
µήνες στον ιδιωτικό τοµέα, εφόσον έχουν ολοκληρώσει οποιαδήποτε
βαθµίδα µεταλυκειακής εκπαίδευσης ή έχουν πτυχίο ΑΕΙ ή ΤΕΙ.
Κατάργηση των stage στο δηµόσιο καθώς και των ανασφάλιστων stage
στον ιδιωτικό τοµέα.
Ριζική αναδιάρθρωση του ΟΑΕ∆ µε τη δηµιουργία Περιφερειακών
ΟΑΕ∆ µε πλήρη οργανωτική, λειτουργική και οικονοµική αυτοδυναµία.

∆.5 Μέτρα για τη δηµοσιονοµική εξυγίανση και την εξασφάλιση των

απαραίτητων χρηµατοδοτικών πόρων

Τα µέτρα αποσκοπούν στη δηµοσιονοµική εξυγίανση και την

εξοικονόµηση των απαραίτητων πόρων για την χρηµατοδότηση των
προτεραιοτήτων µας. Συνοψίζονται στα εξής:
Εξορθολογισµός και στοχευµένη ανακατανοµή δηµοσίων δαπανών, ώστε
να αυξηθεί το πρόγραµµα δηµοσίων επενδύσεων, να µειωθούν οι
σπατάλες και να εξοικονοµηθούν πόροι για την παιδεία, έρευνα και
καινοτοµία, καθώς και της προτεραιότητες της κοινωνικής πολιτικής.
Αποκατάσταση λειτουργίας των ελεγκτικών µηχανισµών, ώστε να
αυξηθούν τα έσοδα µε πλήρη µηχανογράφηση για αποτελεσµατική
διασταύρωση στοιχείων, λογιστικό προσδιορισµό εσόδων και µείωση του
κόστους συναλλαγής των φορολογικών αρχών και του φορολογούµενου.
Κατάργηση χαριστικών φοροαπαλλαγών ή/και ρυθµίσεων που ευνοούν
τη φοροδιαφυγή και το οικονοµικό έγκληµα.
Ταχύτατη προώθηση «Προϋπολογισµών Προγραµµάτων» από το 2010,
ώστε να διασφαλιστεί η αποτελεσµατικότητα, η διαφάνεια και η
λογοδοσία στη διαχείριση του δηµοσίου χρήµατος. Κάθε υπουργείο,
οργανισµός και δήµος θα χρηµατοδοτείται βάσει εκτέλεσης
επιχειρησιακών προγραµµάτων για τα οποία θα λογοδοτεί στο τέλος του
χρόνου.

∆.6 Ανάληψη Ευρωπαϊκών Πρωτοβουλιών

Στα άµεσα µέτρα συµπεριλαµβάνονται συγκεκριµένες πρωτοβουλίες που

πρέπει να αναληφθούν σε Ευρωπαϊκό επίπεδο ώστε η Ευρώπη να
συµβάλλει αποφασιστικά στη σταθερότητα του χρηµατοπιστωτικού
συστήµατος, στη στήριξη της αναπτυξιακής δυναµικής και στη
διατήρηση της κοινωνικής συνοχής στα κράτη µέλη της Ε.Ε.

Συνοψίζονται στα εξής:

Ενίσχυση του εποπτικού ρόλου και διεύρυνση της αποστολής της

Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας προς την κατεύθυνση της ανάπτυξης
και της απασχόλησης. Ενίσχυση των θεσµών ευρωπαϊκής οικονοµικής
διακυβέρνησης.

Έκδοση ευρωοµολόγου για την αντιµετώπιση της κρίσης και

συγκρότηση Ευρωπαϊκού Ταµείου για τη χρηµατοδότηση αναπτυξιακών
πρωτοβουλιών µε αιχµή την Πράσινη Ανάπτυξη.

Αναπροσαρµογή των όρων του Συµφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης,

για να γίνει ένα σύµφωνο βιώσιµης ανάπτυξης, απασχόλησης και
κοινωνικής προστασίας. Στην κατεύθυνση αυτή προτείνεται να
εξαιρεθούν από τη µέτρηση του επιτρεπόµενου ελλείµµατος οι δηµόσιες
επενδύσεις, δράσεις για την παιδεία και την αειφόρο ανάπτυξη καθώς και
οι αµυντικές δαπάνες που είναι σηµαντικές για την Ελλάδα. Νέο
χρονοδιάγραµµα για το µηδενισµό του ελλείµµατος, ώστε να µπορούν τα
κράτη - µέλη να συµβάλουν στην αναπτυξιακή ανάκαµψη και στη
διατήρηση της κοινωνικής συνοχής.

Ανάληψη πρωτοβουλιών για τη στήριξη των οικονοµιών της ΝΑ

Ευρώπης µε ενεργό παρουσία της Ελλάδας.

}
Κοινή Συνέντευξη Τύπου Χάρη Καστανίδη και Σπύρου Κουβέλη
σχετικά µε τις καταστροφικές πυρκαγιές στην Αττική

Ηµ. ∆ηµοσίευσης : 26/08/2009 17:22

26/8/2009
ΧΑΡΗΣ ΚΑΣΤΑΝΙ∆ΗΣ, ΣΠΥΡΟΣ ΚΟΥΒΕΛΗΣ , ∆ηµόσια ∆ιοίκηση,
Περιβάλλον, Πολιτικός Εκπρόσωπος, Συνέντευξη Τύπου

Ο πολιτικός εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ για θέµατα Εσωτερικών,

Χάρης Καστανίδης, και ο πολιτικός εκπρόσωπος του Κινήµατος για
θέµατα Περιβάλλοντος και Χωροταξίας, Σπύρος Κουβέλης, έδωσαν
σήµερα συνέντευξη Τύπου σχετικά µε τις καταστροφικές πυρκαγιές
στην Αττική.

Ακολουθεί το πλήρες κείµενο της συνέντευξης Τύπου:

Μ. ΚΑΡΑΚΛΙΟΥΜΗ: Καλησπέρα σε όλους. Τα γεγονότα των ηµερών

είναι σε όλους γνωστά. Είναι κοντά µας ο Πολιτικός Εκπρόσωπος για
θέµατα Εσωτερικών, ο Χάρης Καστανίδης, ο οποίος θα ξεκινήσει και
κατόπιν ο Σπύρος Κουβέλης, Πολιτικός Εκπρόσωπος για θέµατα
Περιβάλλοντος.

Κύριε Καστανίδη, έχετε το λόγο.

Χ. ΚΑΣΤΑΝΙ∆ΗΣ: Κυρίες και κύριοι, ζούµε µια νέα τραγωδία τo 2009

που αφορά τον δασικό µας πλούτο. Ζήσαµε έναν όλεθρο το καλοκαίρι
του 2007. Μέσα σε δύο χρόνια υπήρξε µια απίστευτη οικολογική
καταστροφή µε τεράστιες συνέπειες για το περιβάλλον, τους ανθρώπους,
τη ζωή µας.

Το 2007 κάηκαν περίπου 1 εκατοµµύριο στρέµµατα

δασικού πλούτου. Μέχρι στιγµής το 2009 έχουν καεί πανελλαδικά
300.000 στρέµµατα δασικού πλούτου, από τα οποία πάνω από 210.000
στην Αττική. Η Αττική δέχτηκε φέτος ένα αποφασιστικό πλήγµα σε
βάρος της ζωής των ανθρώπων και του περιβάλλοντος.

Ζώντας αυτές τις δύο τεράστιες οικολογικές καταστροφές,

έχουµε την υποχρέωση µόνο τους ∆ασοπυροσβέστες, τους εθελοντές,
τους χειριστές των πτητικών µέσων και τους πολίτες που προσπάθησαν
να επαινέσουµε.
 Εγκαλούµε και κατηγορούµε την Κυβέρνηση ότι έχει την
απόλυτη ευθύνη για τα δύο τεράστια οικολογικά εγκλήµατα το 2007 και
το 2009 σε βάρος του δασικού µας πλούτου.

Η Κυβέρνηση έχει την απόλυτη ευθύνη, διότι

συµπεριφέρθηκε σαν να µην συνέβη τίποτε το 2007. ∆εν διδάχθηκε
τίποτε από τον όλεθρο του 2007, δεν πήρε κανένα µέτρο, δεν σχεδίασε
καµία πολιτική παρά τις προειδοποιήσεις αρµοδίων οργάνων, δεν
συνετίστηκε και έτσι οδηγήθηκε µοιραία, αναποτελεσµατική και
καταστροφική στην νέα πυρκαγιά, στο νέο όλεθρο του 2009.

Τις βαριές ευθύνες της Κυβέρνησης θέλουµε σήµερα να

τεκµηριώσουµε µαζί µε τις προτάσεις µας για το τι πρέπει να γίνει.

Πρώτον, νωρίς, ήδη από τον ∆εκέµβριο του 2006, ο

Συνήγορος του Πολίτη απέστειλε έγγραφο στον τότε Υπουργό Αγροτικής
Ανάπτυξης µε την επισήµανση ότι η αποτελεσµατική προστασία των
δασικών οικοσυστηµάτων της χώρας µας προϋποθέτει τη γρήγορη
σύνταξη και δηµοσίευση των δασικών χαρτών, στο πλαίσιο της
συνταγµατικής υποχρέωσης να συνταχθεί ∆ασολόγιο.

Παρά την επισήµανση του Συνηγόρου του Πολίτη από το

2006 για την ανάγκη σύνταξης και έκδοσης των δασικών χαρτών, µέχρι
στιγµής δεν υπάρχει τίποτε που να µας έχει κάνει σοφότερους γι' αυτό το
θέµα.

∆εύτερον, µετά τις καταστροφικές πυρκαγιές του 2007 για

τις οποίες θρηνήσαµε όχι µόνο τον δασικό µας πλούτο, αλλά ζηµίες
περιουσιακές και κυρίως ανθρώπινες ζωές, µετά, λοιπόν, τις
καταστροφικές πυρκαγιές του 2007 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ανέθεσε
σε επιστήµονες να συντάξουν µελέτη για τις πυρκαγιές στη νότια ζώνη
της Ευρώπης, όπου είναι και οι µεγάλες απώλειες και φυσικά και για την
Ελλάδα.

Το πόρισµα αυτό ολοκληρώθηκε τον Φεβρουάριο του

2008 και είναι αποκαλυπτικό για τα στοιχεία που δίδει, καθώς είναι
αποκαλυπτικό και για τις τεράστιες ευθύνες εξαιτίας της κυβερνητικής
απραξίας και της έλλειψης κυβερνητικού σχεδιασµού.

Υπογραµµίζω τα βασικά στοιχεία του πορίσµατος του

Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, συγκεκριµένα της Επιτροπής Περιβάλλοντος
και ∆ηµόσιας Υγείας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
 Επισηµαίνει ότι για 7 ολόκληρα χρόνια από το 2000 µέχρι
και το 2006, συµπεριλαµβανοµένου του 2000 ως έτους εκκινήσεως,
συµπεριλαµβανοµένου επίσης ως έτους λήξεως το 2006, για 7 ολόκληρα
χρόνια, οι καµένες ελληνικές δασικές εκτάσεις αντιστοιχούσαν µόλις στο
6% των συνολικά καµένων εκτάσεων της Ευρώπης.

Επαναλαµβάνω οι καµένες δασικές ελληνικές εκτάσεις

αντιστοιχούσαν για 7 χρόνια στο 6% των συνολικά καµένων εκτάσεων
της Ευρώπης. Μόλις το 2007 σε ένα καλοκαίρι, όταν κάηκαν περίπου 1
εκατοµµύρια στρέµµατα ελληνικού δάσους, οι καµένες ελληνικές
δασικές εκτάσεις ανήλθαν στο 55% των καµένων ευρωπαϊκών δασικών
εκτάσεων!

Παρά το γεγονός ότι σε ένα καλοκαίρι καταστρέφονται

δασικές εκτάσεις που είναι το 55% των συνολικά καµένων ευρωπαϊκών
εκτάσεων, αυτή τη κυβέρνηση συνέχισε να «αγοράζει αγρούς». Να
κοιµάται, να µην παίρνει κανένα µέτρο, να µην αποφασίζει τίποτε
σοβαρό, να µην έχει κανένα σχέδιο.

Επισηµαίνει η ίδια έκθεση του Ευρωπαϊκού

Κοινοβουλίου, τι πρέπει να συµβεί και ποια είναι τα κολοσσιαία λάθη
της κυβερνητικής πολιτικής. Επισηµαίνει ότι στην Ελλάδα δίδεται
ιδιαίτερη βαρύτητα στις πολιτικές καταστολής και δεν δίδεται καµία
βαρύτητα στις πολιτικές πρόληψης. Καλεί την ελληνική κυβέρνηση να
έχει σχέδιο και να δαπανήσει χρήµατα στις πολιτικές πρόληψης.

Ποιες είναι οι πολιτικές πρόληψης σύµφωνα µε την

έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου; Είναι η διάνοιξη και η
συντήρηση των δασικών οδών, είναι η διαµόρφωση και η συντήρηση των
αντιπυρικών ζωνών µέσα στα δάση, είναι η φύλαξη και ο καθαρισµός
των χώρων γύρω από τις χωµατερές, είναι η ανάγκη µιας διαφορετικής
διαχείρισης των απορριµµάτων, είναι ο αναγκαίος εξοπλισµός, είναι τα
πυροπαρατηρητήρια στελεχωµένα κλπ.

Η Κυβέρνηση παρά τη σαφή υπόδειξη και της ευθύνης και

της πρότασης, για το τι πρέπει να συµβεί στον τοµέα της πρόληψης, δεν
παίρνει κανένα απολύτως µέτρο. Ούτε πυροπαρατηρητήρια προστίθενται
ούτε οι δασικοί δρόµοι ανοίγονται και συντηρούνται ούτε οι αντιπυρικές
ζώνες διανοίγονται και συντηρούνται, από τη στιγµή που η ∆ασική
Υπηρεσία που είναι υπεύθυνη γι' αυτά, έχει δραµατική υποστελέχωση
και όπως επισηµαίνει ο Συνήγορος του Πολίτη δε χρηµατοδοτείται
ακόµα και όταν υπάρχουν ώριµα έργα.
 Η Κυβέρνηση, για να σας δώσω να καταλάβετε την πλήρη
ανυπαρξία της, την προχειρότητά της και το πελατειακό σύνδροµο από
το οποίο διακρίνονται οι πράξεις της, διέθεσε για όλα αυτά, για όλες τις
δράσεις πολιτικής προστασίας, για όλες τις πολιτικές πρόληψης, στους
δήµους για το 2009 εξήντα εκατοµµύρια ευρώ.

Από αυτά τα εξήντα εκατοµµύρια ευρώ τα 31.274.000

ευρώ τα µοίρασε υποτίθεται βάσει συγκεκριµένων κριτηρίων και µε
δηµοσιοποιηµένη απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών, µετά από
πρόταση της Γενικής Γραµµατείας Πολιτικής Προστασίας. Τα άλλα
τριάντα περίπου εκατοµµύρια τα διαχειρίστηκε αφανώς και κάτω από το
τραπέζι η ηγεσία του Υπουργείου Εσωτερικών. Τα 31.274.000
κατανέµονται ως εξής, για να έχετε εικόνα του τρόπου κατανοµής και
των κριτηρίων που χρησιµοποιήθηκαν:

Ο ∆ήµος Αθηναίων παίρνει από την Κυβέρνηση, από το

πρόγραµµα αυτό, 336.000 ευρώ για πολιτικές πρόληψης, για οριζόντιες
δράσεις πολιτικής προστασίας και έχει να διαχειριστεί, καλώς το πήρε
αυτό το ποσό, ένα πολύ µικρό µέρος δασικής κάλυψης.

Το σύνολο των δεκατεσσάρων δήµων της

Βορειανατολικής Αττικής εντός των ορίων των οποίων κάηκαν 213.000
στρέµµατα πήραν περίπου 500.000 ευρώ! Αυτή είναι η Κυβέρνηση του
κ. Καραµανλή. Επαναλαµβάνω 14 ∆ήµοι εντός των ορίων των οποίων
κάηκαν 213.000 στρέµµατα πήραν για πολιτικές πολιτικής προστασίας
και πρόληψης περίπου 500.000 ευρώ. Όταν ο ∆ήµος Αθηναίων µόνος
του πήρε για το 2009 336.000 ευρώ. Για να δώσω και ένα άλλο
παράδειγµα που δεν είναι στην «πυρίκαυστο ζώνη», στη Βόρεια Ελλάδα
ο ∆ήµος Θεσσαλονίκης πήρε ένα ποσό το οποίο είναι πενιχρό 84.000
ευρώ. Το σύνολο, όµως, των πέντε ∆ήµων που έχουν άµεση πρόσβαση
στο δάσος του Σεϊχ-σού, δηλαδή, ο ∆ήµος Συκεών, ο ∆ήµος Πεύκων, ο
∆ήµος Πανοράµατος, ο ∆ήµος Τριανδίας και ο ∆ήµος Αγ. Παύλου πήρε
88.000 ευρώ, όλοι µαζί 88.000 ευρώ.

Το δεύτερο συµπέρασµα της αποφασιστικής αυτής

έκθεσης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είναι ότι υπάρχουν πολλά λάθη
στην πολιτική καταστολής. Επισηµαίνει ότι η ευθύνη της Κυβέρνησης
είναι τεράστια, διότι υπάρχουν πολλά κενά προσωπικού στο
Πυροσβεστικό Σώµα. ∆ιότι δεν υπάρχουν τα κατάλληλα µέσα
πυρόσβεσης και από αέρος και από ξηράς και ότι υπάρχει προφανής
έλλειψη συντονισµού στο εσωτερικό της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας
αλλά και µεταξύ Πυροσβεστικής Υπηρεσίας και ∆ασικής Υπηρεσίας.
 ∆ίνει ένα παράδειγµα η έκθεση του Ευρωπαϊκού
Κοινοβουλίου. Την πολιτική της αντιπυράς, δηλαδή της ανακοπής µιας
πυρκαγιάς µε ελεγχόµενη πυρκαγιά µέσα το δάσος, µπορεί να την κάνει η
∆ασική Υπηρεσία. Η ∆ασική Υπηρεσία όµως δεν έχει προσωπικό και την
ίδια ώρα το προσωπικό της πυρόσβεσης, του Πυροσβεστικού Σώµατος,
γνωρίζει τι σηµαίνει να σβήνει αστική πυρκαγιά αλλά όχι δασική
πυρκαγιά. Άρα, θα έπρεπε να ληφθούν και σ' αυτόν τον τοµέα µέτρα.
Μέτρα αύξησης του προσωπικού, µέτρα συντονισµού µεταξύ
Πυροσβεστικής και ∆ασικής Υπηρεσίας, επιλογές διαφορετικής
πολιτικής καταστολής. Και πάλι η Κυβέρνηση, παρά τις επισηµάνσεις
του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, δεν παίρνει κανένα απολύτως µέτρο.

Τον Ιούλιο του 2008 ο Συνήγορος του Πολίτη

προειδοποιεί και πάλι ευθέως την Κυβέρνηση. Ο Συνήγορος του Πολίτη
επισκέπτεται την καµένη Εύβοια για να δει πώς πάνε οι πολιτικές
ανόρθωσης της περιοχής και τι γίνεται µε τους κατοίκους. Η Εύβοια,
όπως θυµάστε το 2007, επίσης επλήγη. Τον Ιούλιο του 2008 ο Συνήγορος
του Πολίτη περιοδεύει στις πληγείσες περιοχές της Ευβοίας. Συναντάται
µε αρµοδίους φορείς, από την Πυροσβεστική µέχρι τους πολίτες, από την
αστυνοµία µέχρι την τοπική αυτοδιοίκηση και συµπεραίνει σε έγγραφό
του - κόλαφο για την Κυβέρνηση, ότι δε διατίθενται κονδύλια στη
∆ασική Υπηρεσία για να εφαρµόσει µέτρα πρόληψης. Ότι δεν δίδονται
επαρκείς χρηµατοδοτήσεις προς τη ∆ασική Υπηρεσία και προς τους ΟΤΑ
για να συλλέξουν την επικίνδυνη βιοµάζα από τα περιαστικά δάση. Θα
πρέπει να υπάρχει πρόγραµµα κοπής των χόρτων µέσα στα δάση, γιατί
είναι εύφλεκτη ύλη που επιταχύνει µε τροµακτικούς ρυθµούς τη φωτιά.

∆εν υπάρχει κανένα σχέδιο για τη συλλογή της βιοµάζας

λέει ο Συνήγορος του Πολίτη και αναφέρεται στη µαρτυρία αξιωµατικού
του πυροσβεστικού σώµατος, που δηλώνει ότι από αέρος παρατηρώντας
τα δάση, επειδή δεν γίνεται συντήρηση των αντιπυρικών ζωνών και του
δασικού οδικού δικτύου, οι δασικές εκτάσεις συνενώνονται και
σκεπάζουν και τους δρόµους και τις αντιπυρικές ζώνες, µε αποτέλεσµα
να µην µπορούν να επιχειρούν οι πυροσβεστικές δυνάµεις. Είναι έγγραφο
που έχει κοινοποιηθεί στην Κυβέρνηση και ζητάει µέτρα, υποδεικνύει
συγκεκριµένες λύσεις.

Η Κυβέρνηση εξακολουθεί να κοιµάται. Εξακολουθεί να

δείχνει παντελή αδιαφορία. Εξακολουθεί να αποδεικνύει ότι είναι αγρίως
ανεύθυνη και βασανιστικά αναποτελεσµατική. Αναφέροµαι µόνο σε τρία
πολύ σοβαρά έγγραφα - προειδοποιήσεις από το 2006 για τους δασικούς
χάρτες του Συνηγόρου του Πολίτη, από τον Φεβρουάριο του 2008 στο
θεµελιώδες πόρισµα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που υποδεικνύει
ευθύνες και λύσεις και από τον Ιούλιο του 2008 στο νέο έγγραφο του
Συνηγόρου του Πολίτη που υποδεικνύει επίσης και τις ευθύνες και τις
λύσεις.

Η Κυβέρνηση καθεύδει. Να γιατί ισχυριστήκαµε ότι σαν

να µη συνέβη τίποτα το 2007 για την Κυβέρνηση. ∆εν διδάχτηκε, δεν
συµπέρανε, δεν σχεδίασε, δεν πήρε κανένα µέτρο και άβουλη µας
οδήγησε στην καταστροφή του 2009.

Μερικά πρόσθετα στοιχεία, για να δούµε την έλλειψη του συντονισµού

και της ορθής διοίκησης του Πυροσβεστικού Σώµατος. Την ηµέρα που
ξέσπασε στη θέση Σέσι η φωτιά στο Γραµµατικό, µια µικρή εστία
περίπου 100 µέτρων, απουσίαζε σε άδεια και ο Περιφερειακός ∆ιοικητής
της Ανατολικής Αττικής και ο ∆ιοικητής του Πυροσβεστικού Σταθµού
της Νέας Μάκρης, στα όρια του οποίου υπάγεται η πληγείσα περιοχή.

Και αυτό συνέβη, όταν ο βαθµός επικινδυνότητας της περιοχής ήταν 4.

Όταν λοιπόν ο βαθµός επικινδυνότητας µιας περιοχής είναι στο 4, δεν
είναι σωστό από άποψη διοικητική ν' απουσιάζει και ο ∆ιοικητής της
Ανατολικής Αττικής, ο Πυροσβεστικός Περιφερειάρχης δηλαδή και ο
∆ιοικητής του Πυροσβεστικού Σταθµού της Νέας Μάκρης.

2) Όλα χάθηκαν τις πρώτες ώρες, όταν µπορούσε να ελεγχθεί το µέτωπο

της φωτιάς που ήταν µόλις 100 µέτρα. Υπήρξαν λανθασµένοι
υπολογισµοί, αλλά δεν είναι η ώρα να µιλήσουµε γι 'αυτό.

3) Όταν, πριν από µερικούς µήνες, είχαµε εκφράσει ιδιαίτερη ανησυχία

για τις συµβάσεις µίσθωσης των ελικοπτέρων, µετά την περίφηµη
δήλωση ότι «καθυστερήσαµε διότι η βροχή µας ευνοούσε», την οποία
έκανε ο Αναπληρωτής Υπουργός Εσωτερικών, όταν λοιπόν εκφράσαµε
την ανησυχία µας, η κυβέρνηση επετέθη στο ΠΑΣΟΚ, αλλά δεν έδωσε
κανένα στοιχείο για τους οικονοµικούς όρους της σύµβασης.

Εµείς λοιπόν την καλούµε και αυτή τη στιγµή να δώσει τα οικονοµικά

στοιχεία της σύµβασης για τα ελικόπτερα, να δώσει τα οικονοµικά
στοιχεία συγκριτικά µε περασµένες χρονιές και να δώσει και τα
οικονοµικά στοιχεία συγκριτικά µε άλλες χώρες.

Επιπροσθέτως: 28 Μαΐου του 2008 η ∆ιακοµµατική Επιτροπή της

Βουλής για το Περιβάλλον συζητά τις πολιτικές πρόληψης και
προστασίας των δασικών µας οικοσυστηµάτων. Σε αυτή τη συζήτηση,
καλούνται όλοι οι επικεφαλής Συνδέσµων, π.χ. ο επικεφαλής του
Συνδέσµου Προστασίας της Πεντέλης, ο επικεφαλής του Συνδέσµου
∆υτικής Αθήνας κ.ο.κ.
Στη συνεδρίαση λοιπόν της ∆ιακοµµατικής Επιτροπής για τις πολιτικές
προστασίας των δασών, επισηµαίνουν όλοι οι ∆ήµαρχοι ότι πρέπει να
υπάρξουν πολύ σηµαντικά µέτρα, από τα µέτρα πρόληψης µέχρι τις
πολιτικές γης. Είναι εξαιρετικά αυστηροί. Καταγγέλλουν από βοσκούς
µέχρι ∆ηµάρχους που δεν κάνουν καλά τη δουλειά τους, από
Πολεοδόµους µέχρι συµφέροντα Μονών, µέχρι συµφέροντα
Συνεταιρισµών. Και ζητούν µια σειρά από µέτρα, µεταξύ των οποίων να
κηρυχθούν το Ποικίλο Όρος, το Αιγάλεω, ο Υµηττός, που είναι οι
τελευταίοι πνεύµονες, ως εθνικοί δρυµοί.

Παρών στη συνεδρίαση της ∆ιακοµµατικής Επιτροπής της 28ης Μαΐου ,

ο Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, ο οποίος δεσµεύεται στο τέλος της
συνεδρίασης, ότι θ' αναλάβει αµέσως την πρωτοβουλία η κυβέρνηση να
κηρύξει τα τρία όρη ως εθνικούς δρυµούς και θα πάρει όλα τα µέτρα
πρόληψης. Έχει καεί στο σύνολό της σχεδόν η Αττική. Και οι κύριοι
αυτοί, που δεσµεύτηκαν να κάνουν όσα σας προανέφερα, θα έπρεπε να
είχαν τη στοιχειώδη ευθύνη ν' απολογηθούν και να εξηγήσουν γιατί δεν
έκαναν όσα υποσχέθηκαν.

∆εν κήρυξαν ούτε το Ποικίλο Όρος ούτε το Αιγάλεω ούτε τον Υµηττό ως
εθνικούς δρυµούς. ∆εν έδωσαν τα χρήµατα. ∆εν έδωσαν στελέχη στη
∆ασική Υπηρεσία. ∆εν έδωσαν τα χρήµατα που απαιτούνται για τις
πολιτικές πρόληψης στους ∆ήµους.

Και κάτι ακόµη και µ' αυτό τελειώνω, για να καταλάβουµε την
ανυπαρξία κράτους, πολιτικής και συντονισµού: Λίγο πριν από τις
καταστροφές και τον όλεθρο του καλοκαιριού του 2007, ο Σύνδεσµος της
∆υτικής Αθήνας κάνει µια ηµερίδα στην οποία ο ∆ασάρχης Αιγάλεω
καταγγέλλει ότι δε µπορεί να συντηρήσει 200 χιλιόµετρα δασικού οδικού
δικτύου και αντιπυρικών ζωνών µε 12.000 ευρώ. Είναι καταγεγραµµένα
στα πρακτικά της ηµερίδας.

Ο ∆ασάρχης λοιπόν καταγγέλλει αυτό το 2007. Η καταγγελία

αξιοποιείται αµέσως από τον ΑΣ∆Α και τον Πρόεδρό του και ζητείται
από τον παρόντα Νοµάρχη κ. Σγουρό, να δοθεί έκτακτη ενίσχυση.
Πράγµατι, ο κ. Σγουρός αποφασίζει να δώσει 1.000.000 ευρώ. Και το
δίνει αµέσως. Αναλαµβάνει τότε η ∆ασική Υπηρεσία να εγκρίνει τις
µελέτες που υπέβαλλε ο ΑΣ∆Α, ο Σύνδεσµος δηλαδή ∆υτικής Αθήνας.

Από το 2007 µέχρι αυτή την ώρα, ο ΑΣ∆Α δε µπορεί να αξιοποιήσει το

1.000.000 για τη συντήρηση του δασικού οδικού δικτύου και τη διάνοιξη
αντιπυρικών ζωνών, διότι η υποστελεχωµένη ∆ασική Υπηρεσία δεν έχει
χρόνο για να εγκρίνει τις σχετικές µελέτες! Από το 2007!!
Κλείνω µε µια φράση: ∆εν έχουµε την αξίωση να ζητήσουµε καµία
ευαισθησία, καµία ευθύνη από µια κυβέρνηση η οποία έχει αποδειχθεί,
επαναλαµβάνω, βασανιστικά αναποτελεσµατική και αγρίως ανεύθυνη.
Αν υπάρχουν κάποια στελέχη της κυβέρνησης που διαθέτουν στοιχειώδες
φιλότιµο, θα µπορούσαν ίσως να εµφανιστούν ενώπιον του δήµου,
ενώπιον του λαού για να απολογηθούν για όσα δεν έπραξαν.

Ευχαριστώ πολύ.

Μ. ΚΑΡΑΚΛΙΟΥΜΗ: Ευχαριστούµε. Κύριε Κουβέλη, έχετε το λόγο.

ΣΠ. ΚΟΥΒΕΛΗΣ: Ευχαριστώ κι εγώ µε τη σειρά µου που είστε εδώ για
να µιλήσουµε γι' αυτά τα θέµατα.

Κατ' αρχήν θέλω να σας πω ότι έχοντας την εµπειρία του να είναι κανείς
σ' αυτές τις περιοχές που καίγονταν όλες αυτές τις µέρες, γιατί ήµουν
κάθε µέρα εκεί, µέχρι κι εχθές που τελευταία φορά ανέβηκα στην
Πεντέλη, θέλω κατ' αρχήν να ευχαριστήσω όλους αυτούς που έδωσαν
µάχη για ν' αντιµετωπίσουν τη φωτιά. Θέλω να ευχαριστήσω τους
πυροσβέστες, τους δασοπυροσβέστες, τους χειριστές των εναέριων
µέσων, τους εθελοντές, τους πολίτες που ρίχτηκαν στη µάχη αυτή γιατί
πραγµατικά ο πόνος που σου δηµιουργεί αυτή η καταστροφή είναι πολύ
µεγάλος και πραγµατικά νοµίζω ότι αξίζει να δώσουµε ένα µεγάλο
ευχαριστώ, το έχει πει άλλωστε και ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ.

Επίσης θέλω να εκφράσω και τη συµπάθεια και την αλληλεγγύη σ'

αυτούς που επλήγησαν από τη φωτιά. Και είναι πολλοί, όχι µόνο αυτοί
των οποίων η περιουσία καταστράφηκε αλλά, ουσιαστικά είναι όλοι οι
Έλληνες που αισθάνονται πολύ τραυµατισµένοι, πολύ πικραµένοι, πολύ
στενοχωρηµένοι γιατί ξαναείδαν να γίνεται αυτό. Και πραγµατικά
θυµήθηκα πάλι χτες αυτό τον κόµπο που αισθανόµαστε όλοι στο στοµάχι
µας βλέποντας αυτή την καταστροφή.

∆εν θα µπω πολύ στην κριτική ανά σηµείο την οποία νοµίζω πολύ
επαρκώς έκανε ο συνάδελφός µου Χάρης Καστανίδης, αλλά θέλω να πω
δυο πράγµατα για την περιβαλλοντική επιβάρυνση.

Κατ' αρχήν τα στοιχεία αυτής της πυρκαγιάς είναι από µόνα τους
τροµακτικά. Το να έχουµε χάσει 214.000 στρέµµατα δασικής έκτασης
στην Αττική όταν τα προηγούµενα 10 χρόνια αυτός ο αριθµός συνολικά
ανέρχεται σε 300.000, σηµαίνει ότι µέσα σ' αυτό το τριήµερο, η Αττική
ουσιαστικά έχασε ότι δάσος της απέµενε.
 Τα κοµµάτια που έχουν µείνει είναι πολύ µικρά, είναι κάποια µικρά
κοµµάτια στον Υµηττό, κάποια στην πίσω πλευρά της Πεντέλης, αλλά
ουσιαστικά έχουµε απολέσει το µεγαλύτερο κοµµάτι πρασίνου που
υπήρχε στην Αττική και µάλιστα έχει χαθεί όλο αυτό το κοµµάτι που
αποτελούσε την ασπίδα της Αττικής από το βόρειο άκρο της, το
βορειοανατολικό άκρο της µέχρι και την ανατολική Αττική στις παρυφές
των Μεσογείων ουσιαστικά, που αποτελούσε την ασπίδα για κλιµατικούς
και περιβαλλοντικούς λόγους.

Με απλά λόγια, αυτό σηµαίνει όπως έχει ειπωθεί από πάρα πολλούς πολύ
έγκριτους επιστήµονες αυτές τις µέρες, ότι επειδή ακριβώς ο βόρειος
άνεµος που αναµένουµε κάθε καλοκαίρι να δροσίσει την πρωτεύουσα θα
περνά πλέον από µια καµένη γη και όχι µέσα από δασικές εκτάσεις,
πρώτον δε θα έχει συγκράτηση αερίων ρύπων και δεύτερον θα έρχεται µε
µεγαλύτερη θερµοκρασία. Αυτό µπορεί να σηµαίνει αύξηση της
θερµοκρασίας στο λεκανοπέδιο από 2 µέχρι και 6 βαθµούς, κατ'
εκτιµήσεις έγκριτων επιστηµονικών φορέων.

Πέραν αυτού, άλλου είδους επιπτώσεις που έχουµε έχουν να κάνουν µε

την ίδια τη διαχείριση των υδάτινων πόρων. Ξέρουµε όλοι ότι η Αττική
είναι µια ιδιαίτερα ελλειµµατική περιοχή παρ' όλο που φιλοξενεί
περίπου το 50% του πληθυσµού της χώρας, ξέρουµε ότι εξαρτάται και
από τους υδάτινους πόρους που υπάρχουν µέσα στην Αττική και βέβαια
µε αυτή την καταστροφή σηµαίνει ότι η κατακράτηση νερών από τις
δασικές εκτάσεις είναι πολύ µικρότερη, τα πληµµυρικά φαινόµενα που
µπορούµε ν' αναµένουµε και που δυστυχώς θα πρέπει ν' αναµένουµε
είναι πολύ µεγαλύτερα, ιδίως στην περιοχή που κατεβαίνει προς το ρέµα
της Ραφήνας και όπου θα πρέπει να σπεύσει το κράτος για να
εξασφαλίσει ότι δε θα δούµε και από εκείνη την πλευρά τα χειρότερα και
βέβαια πρέπει επίσης ν' αναφέρουµε ότι είναι ένα δεύτερο και πάρα πολύ
σηµαντικό χτύπηµα και στην άγρια ζωή της περιοχής.

Το 2007 µε την απώλεια της Πάρνηθας και κάποιων

άλλων περιοχών που κάηκαν ήδη υπήρξε ένα πάρα πολύ µεγάλο πλήγµα.
Τώρα µ' αυτή την απώλεια, αλλά και τις γύρω περιοχές όπως ήταν στις
παρυφές του Κιθαιρώνα η πανίδα και η χλωρίδα βέβαια, αλλά κυρίως η
πανίδα της περιοχής της Αττικής που είναι πολύ σηµαντική δέχεται ένα
πάρα πολύ καίριο πλήγµα.

∆ύο ακόµα σηµεία περιβαλλοντικά που έχουν σχέση µε

την καθηµερινότητα και την υγεία των πολιτών, τα οποία θέλω να
εκφράσω σαν ερωτήµατα είναι, ότι παρ' όλο που υπάρχει πρόβλεψη µέσα
στη λειτουργία και στο σχεδιασµό της Γενικής Γραµµατείας Πολιτικής
Προστασίας, δεν ακούσαµε καµία ενηµέρωση για το ποιες ήταν οι
αναµενόµενες επιπτώσεις και αν υπήρξαν και αν θα έπρεπε να έχουν
ενηµερωθεί οι πολίτες της Αθήνας για τις πιθανές επιπτώσεις στην υγεία
των πολιτών από τον καπνό που είχε κάτσει πάνω στην πόλη από τις
πυρκαγιές όλες αυτές τις µέρες. Θέµα πρώτο, το οποίο περιµένουµε να
δούµε αν θα υπάρξει ευαισθησία και γνώση από την Κυβέρνηση να
απαντηθεί.

Και θέµα δεύτερο, σε σχέση µε όλη αυτή τη στάχτη, η

οποία ήδη έχει µεταφερθεί και θα µεταφερθεί µε τις πρώτες βροχές προς
τους υδάτινους όγκους της περιοχής της Αττικής, αν θα υπάρξει κάποιο
συγκεκριµένο πρόγραµµα τεκµηρίωσης, καταγραφής, αν υπάρχει
επιβάρυνση των ίδιων των υδάτινων πόρων και στα ρέµατα και φυσικά
στη λίµνη του Μαραθώνα.

Στο θέµα της κριτικής δεν θέλω να επεκταθώ, όπως είπα,

γιατί το κάλυψε νοµίζω απολύτως ο Χάρης Καστανίδης, το µόνο που
θέλω να πω είναι, ότι είναι τόσο προφανές ότι δεν έµαθε τίποτα αυτή η
κυβέρνηση µετά τις πυρκαγιές του 2007, γιατί σας θυµίζω και αξίζει να
θυµηθούµε τη σύγκριση, ότι µε τον ίδιο ακριβώς τρόπο και µε την ίδια
αβελτηρία χάσαµε την Πάρνηθα.

Θυµάστε ότι είχε ξεκινήσει µια πυρκαγιά από µία µικρή

ουσιαστικά εφικτή να ελεγχθεί περίπτωση πυρκαγιάς στους πρόποδες της
Πάρνηθας, αµέλησε το κράτος, δεν λειτούργησε όπως έπρεπε και χάθηκε
ο εθνικός ∆ρυµός της Πάρνηθας. Εδώ είχαµε ακριβώς την ίδια
περίπτωση, ξεκίνησε από µία µικρή πυρκαγιά που θα µπορούσε να είχε
ελεγχθεί και δεν έγινε τίποτα.

Αναφέρθηκε ο Χάρης στα πορίσµατα της Ευρωπαϊκής

Ένωσης. Το πόρισµα που ζητήθηκε από εµάς µετά το 2007 από την
Κυβέρνηση για το τι δεν είχε πάει καλά στις µεγάλες πυρκαγιές του 2007
και που δεν είδαµε ποτέ στα συµπεράσµατα της Επιτροπής
Περιβάλλοντος που θα µπορούσαν να έχουν χρησιµοποιηθεί για να
πιάσουµε τις χρόνιες αδυναµίες και δυσλειτουργίες.

Η ευθύνη στην Κυβέρνηση για την ανυπαρξία οργάνωσης

και πρόληψης καταγγέλθηκε και από τον Πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ, και
σήµερα από εµάς, θέλω µόνο να προσθέσω µία πολιτική ευθύνη που
θεωρώ πάρα πολύ σηµαντική. Και αυτή είναι µία πολιτική ευθύνη που
απευθύνεται κυρίως στην ηγεσία του ΥΠΕΧΩ∆Ε.

Θυµίζω, ότι όπως και το καλοκαίρι του 2007 που είχε

µείνει να αιωρείται η συζήτηση για το άρθρο 24 µε τραγικά
αποτελέσµατα στη δασική περιουσία της χώρας, φέτος το καλοκαίρι που
είναι πάλι ένα προεκλογικό καλοκαίρι αφέθηκε να αιωρείται πάνω από
την Αττική η συζήτηση για το Ρυθµιστικό Σχέδιο της Αθήνας που
αλλάζει πάρα πολλά δεδοµένα.

Αφέθηκε να επικρέµεται και ο καθένας να µπορεί να έχει

τις επιβουλεύσεις στη χρήση του χώρου όπως αυτές συζητιούνται µέσα
στο Ρυθµιστικό Αθήνας. Αφέθηκε να αιωρείται η εξαγγελία για οδικούς
άξονες που τέµνουν και κατατέµνουν ορεινούς όγκους. Και αφέθηκε
βέβαια να αιωρείται και η τροποποίηση του Προεδρικού ∆ιατάγµατος
του Υµηττού.

Αυτά είναι τρία στοιχεία τα οποία οποιαδήποτε

κυβέρνηση µε στοιχειώδη αίσθηση ευθύνης για την προστασία των
δασών δεν αφήνει να αιωρούνται σε ένα καλοκαίρι που είναι ιδιαίτερα
επικίνδυνο για πυρκαγιές.

Πέραν όµως της κριτικής, όπως είχαµε δεσµευτεί ήδη από

τις µέρες που υπήρχε η πυρκαγιά και είχαµε πει, ότι δεν θα κάνουµε
καµία κριτική, είπαµε ότι η κριτική µας θέλουµε να οδηγήσει σε
προτάσεις, σε προτάσεις οι οποίες θα έχουν σαν κύρια µέριµνα το να µην
ξαναδούµε αυτή την κατάσταση.

Οι προτάσεις του ΠΑΣΟΚ πηγαίνουν σε δύο

κατευθύνσεις. Η µία είναι η κατεύθυνση της ίδιας της πυροπροστασίας,
πώς αντιµετωπίζουµε και προλαβαίνουµε την φωτιά. Και η δεύτερη
πρόταση είναι οι πολιτικές προστασίας των δασών και του
περιβάλλοντος που πρέπει να αλλάξουν, γιατί όπως ειπώθηκε χθες από
τον Πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ στην ανακοίνωσή του, πρέπει εδώ πια να
δούµε µία κόκκινη γραµµή, ως εδώ και µη παρέκει, για να αλλάξει η
πολιτική προστασίας του δάσους.

Ξεκινάω από την πυροπροστασία όπου πολύ σύντοµα

θέλω να σας πω, ότι η µελέτη αυτή, η έρευνα που είχε γίνει από την
Ευρωπαϊκή Ένωση που ανέφερε ο Χάρης Καστανίδης για µας δεν ήταν
ένα χαρτί που δεν έπρεπε να αξιοποιηθεί.

Και σας θυµίζω, ότι πέρσι πριν την έναρξη της

επικίνδυνης περιόδου για την πυροπροστασία είχαµε καταθέσει και
είχαµε παρουσιάσει και σ' εσάς, µία σειρά από προτάσεις για την
πρόληψη, για την αντιµετώπιση των πυρκαγιών και για την
αποκατάσταση των πυρόπληκτων περιοχών αξιοποιώντας ακριβώς αυτή
τη µελέτη που υπήρχε και τα συµπεράσµατα από τις εργασίες της
Επιτροπής Περιβάλλοντος του Κοινοβουλίου.
 Είχαµε τότε πει και αναφέροµαι µόνο στο Μάιο του 2008,
για την προηγούµενη περίοδο, ότι έπρεπε να εκπονηθούν άµεσα Εθνικό
και Περιφερειακά Σχέδια Πρόληψης ∆ασικών Πυρκαγιών. Ούτε το 2008
τα είδαµε, ούτε το 2009.

Είχαµε πει, ότι πρέπει να αξιοποιηθούν τα σύγχρονα

τεχνικά µέσα, όπως έλεγε και η Ευρωπαϊκή Ένωση στο πόρισµά της,
δηλαδή τηλεπισκόπηση, δορυφορική παρατήρηση και συστήµατα άµεσης
ενηµέρωσης για την εκδήλωση πυρκαγιών, ώστε να µπορεί να σβηστούν.
Η πρόταση υπήρχε, δεν αξιοποιήθηκε.

Είχαµε µιλήσει για µακροπρόθεσµα µέτρα, για την ανάγκη

αύξησης των πιστώσεων, για δηµιουργία ολοκληρωµένου συστήµατος
πρόληψης. Αυτές είναι προτάσεις που ισχύουν και σήµερα και είναι
δυστυχώς ακόµα πιο επίκαιρες. Την ενδυνάµωση του ρόλου της δασικής
υπηρεσίας, όλα αυτά σα µέτρα πρόληψης.

Είχαµε µιλήσει για την ανάγκη καταστολής, πυρόσβεσης

ουσιαστικά, για αναδιάταξη της δοµής του πυροσβεστικού συστήµατος
και εκπαίδευση των στελεχών για να µπορούν και να ξέρουν πως
αντιµετωπίζεται η δασική πυρκαγιά, η οποία όλοι πλέον έχουµε µάθει ότι
είναι πάρα πολύ διαφορετική από µία πυρκαγιά µέσα στον αστικό ιστό,
µια πυρκαγιά πόλης. Εκπαίδευση των εποχικών δασοπυροσβεστών, ούτε
το 2008 το είδαµε, ούτε και τώρα.

Και βέβαια για τα µέτρα αποκατάστασης για τα οποία δεν

χρειάζεται να πω πολλά πράγµατα, γιατί όλοι ξέρουµε τι έχει µε την
αποκατάσταση µετά τις πυρκαγιές του 2007.

Για την πυροπροστασία επίσης θυµίζω, ότι υπάρχουν οι

προτάσεις και υπάρχει η πρόταση που είχε κατατεθεί από το ΠΑΣΟΚ για
την αποκατάσταση, αλλά και τον συντονισµό εκτάκτων τέτοιων
αναγκών, όπως είναι οι πυρκαγιές, αλλά και άλλα φυσικά φαινόµενα
πολύ έντονα, όπως είχε διαµορφωθεί στο σχέδιο νόµο που καταθέσαµε
για την αποκατάσταση των πυρόπληκτων περιοχών της Ηλείας.

Θυµίζω, ότι τότε το ΠΑΣΟΚ είχε πει, ότι αυτό είναι ένα
πρόπλασµα για να προχωρήσουµε σε ένα διαφορετικό τρόπο
συντονισµού για την πρόληψη, αντιµετώπιση και αποκατάσταση τέτοιων
έκτακτων αναγκών µε ένα συντονιστικό φορέα αντιµετώπισης φυσικών
καταστροφών και που έχει στόχο στη πρόληψη να µπορέσουν να
συντονιστούν όλοι οι εµπλεκόµενοι, που οι εµπλεκόµενοι στην πρόληψη
των πυρκαγιών, είναι περισσότεροι απ' αυτούς που πολύ απλά λέει η
Κυβέρνηση, µα είναι η Τοπική Αυτοδιοίκηση και η ∆ασική Υπηρεσία.
 Εκτός απ' αυτούς είναι τα ∆ασαρχεία, είναι οι εθελοντές,
είναι ο στρατός, είναι πάρα πολλοί αυτοί που πρέπει όλο το χρόνο
ουσιαστικά να δουλεύουν για την πρόληψη. Στην αντιµετώπιση είναι
ακόµα περισσότεροι και εκεί ακριβώς είναι που χρειάζεται ένας
συντονιστικός φορέας.

Γιατί όταν λέµε, ότι δεν έγινε ικανοποιητικός

συντονισµός, πρέπει κανείς να σκεφτεί ότι στην αντιµετώπιση µίας
τέτοιας καταστροφής -και αυτά είναι µοντέλα που λειτουργούν σε πάρα
πολλές χώρες και της Ευρώπης και της Αµερικής, άρα δεν χρειάζεται να
ανακαλύψουµε τον τροχό- υπάρχουν πάρα πολλοί εµπλεκόµενοι. Εκτός
από την Πυροσβεστική και τη ∆ασική Υπηρεσία και τα ∆ασαρχεία
υπάρχει η αστυνοµία, υπάρχει ο συντονισµός της διεθνούς βοήθειας που
και στη φετινή πυρκαγιά δεν ήταν επαρκής.

Υπάρχει ο συντονισµός µε την περίθαλψη και το ΕΚΑΒ.

Υπάρχει η ∆ΕΗ και γενικώς η ηλεκτροδότηση, οι τηλεπικοινωνίες, η
ύδρευση, οι εθελοντές, ο Ερυθρός Σταυρός και η υποδοχή αστέγων, οι µη
Κυβερνητικές Οργανώσεις, όλοι αυτοί και φυσικά επιδηµιολογικές
υπηρεσίες που µπορούν να καλύψουν φαινόµενα όπως αυτά που σας
είπα, όπου αν υπάρχει πάρα πολύς καπνός µετά έχουµε σηµαντικά
προβλήµατα στον πληθυσµό.

Αυτό σηµαίνει συντονισµός και όχι που είδαµε τις

περασµένες µέρες. Το ίδιο ισχύει και για την αποκατάσταση. Η
αποκατάσταση δεν είναι αρκετή το να εµφανιστεί ένας Υπουργός της
Κυβέρνησης και να πει, αναλαµβάνω εγώ το έργο της αποκατάστασης,
αλλά χρειάζεται πάλι να συντονιστούν όλοι αυτοί οι φορείς οι οποίοι
µπορούν να δώσουν αποτελέσµατα στην αναδάσωση, να δώσουν
αποτελέσµατα στην πρόληψη των πληµµυρών κλπ.

Όλα αυτά είναι προτάσεις οι οποίες έχουν κατατεθεί και

γίνεται επεξεργασία και αυτές τις µέρες για να καταλήξουµε σε ένα
ολοκληρωµένο πλαίσιο, το οποίο θα είναι και το δεσµευτικό πλαίσιο για
την πολιτική του ΠΑΣΟΚ την επόµενη µέρα που θα είναι κυβέρνηση.

Έρχοµαι στο δεύτερο µέρος που είναι οι προτάσεις για την

Πολιτική Προστασίας ∆ασών και του Περιβάλλοντος. Ξανά είπα πριν
από λίγο, ότι ο Γιώργος ο Παπανδρέου χθες µίλησε για τέλος εποχής και
για την ανάγκη να κάνουµε µια νέα αρχή µε σοβαρό και ολοκληρωµένο
σχεδιασµό.

Θα σας δώσω επιγραµµατικά τα στοιχεία αυτής της

επεξεργασίας που σε πολύ σύντοµο χρονικό διάστηµα θα παρουσιαστεί
αναλυτικά και αυτό έχει να κάνει κατ' αρχήν µε την δασική πολιτική. Η
δασική πολιτική στην Ελλάδα έχει περάσει από πάρα πολλά στενά, έχει
πολύ µεγάλες αδυναµίες και θα αναφέρω εγώ, γιατί θεωρώ ότι είναι
σηµαντικό και για το ΠΑΣΟΚ να αναγνωρίσει αδυναµίες και του
παρελθόντος.

Υπάρχουν ακόµα και νοµοθετήµατα των ίδιων των

κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ, ο Ν. 998/79 και ο Ν. 3208/2003, οι οποίοι
έχουν πολύ µεγάλο περιθώριο βελτίωσης, έχουν πράγµατα τα οποία
πρέπει να ξαναδούµε. Ειπώθηκε από τον Πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ χθες ότι
εµείς δεν τραβάµε µία γραµµή, θεωρούµε ότι όλα αυτά πρέπει να τα
κοιτάξουµε.

Οι δασικοί χάρτες, αναφέρθηκε ήδη και από το Χάρη,

ιδιαίτερα για τις πυρόπληκτες περιοχές και το 2007 και γι' αυτές που
κάηκαν τώρα, θα πρέπει άµεσα να θεσµοθετηθούν, για να µην υπάρχει
θέµα διεκδικήσεων.

Η ίδια η δασική υπηρεσία που είναι µία αποδυναµωµένη,

υποστελεχωµένη υπηρεσία, που όµως είναι η µόνη που έχει γνώση για το
πώς µπορεί κανείς να αντιµετωπίσει τις δασικές πυρκαγιές.

Αναφέρθηκε επίσης η ανάγκη προστασίας, αυστηρής

προστασίας µε το καθεστώς του εθνικού δρυµού ή για να το πούµε πιο
σωστά µε την κείµενη νοµοθεσία των εθνικών πάρκων, σύµφωνα µε τον
νόµο 1680 του '86, για να υπάρχει αυστηρή προστασία και χρήση από
τους κατοίκους για ήπιες χρήσεις, ήπιες δραστηριότητες, αναψυχή κλπ.

Θυµίζω ότι ο Γιώργος Παπανδρέου πριν από ενάµισι, δύο

µήνες είχε κάνει µια επίσκεψη στις περιοχές του παράκτιου µετώπου από
το Ελληνικό µέχρι το Μοσχάτο και εκεί είχε δεσµευτεί για τη δηµιουργία
από το ΠΑΣΟΚ της πράσινης ραχοκοκαλιάς της Αθήνας. ∆ηλαδή, οι
περιαστικοί όγκοι, Υµηττός, Πάρνηθα, Πεντέλη και το Ποικίλο Όρος
µαζί µε το Αιγάλεω που συνδέονται µε τους ελεύθερους χώρους στην
Αθήνα και το παράκτιο µέτωπο. Αυτό είναι δέσµευση για το ΠΑΣΟΚ.

Τέταρτο σηµείο η πολιτική για τη χωροταξία και το

ρυθµιστικό. Αναφέρθηκα πριν στο ότι το ρυθµιστικό της Αθήνας είναι
ένα εργαλείο, το ρυθµιστικό της Αττικής πλέον είναι ένα εργαλείο για
την αντιµετώπιση των προβληµάτων που έχουν να κάνουν µε τις
γενεσιουργές αιτίες που οδηγούν στο κάψιµο των δασών. Άρα
αντιµετώπιση θεµάτων εκτός σχεδίου δόµησης, αυθαιρεσιών,
αντιµετώπιση του πώς αναπτύσσεται αυτή η πόλη και για µας αποτελεί
δέσµευση πάλι στο πλαίσιο της πολιτικής για την πράσινη ανάπτυξη ότι
στην Αττική πρέπει να µπει τέλος στην άµετρη και άναρχη µεγέθυνση
της Αττικής, τέλος στον υδροκεφαλισµό και κυρίως στη διάχυση των
χρήσεων στο χώρο, στη διάχυση της ίδιας της πόλης.

Για το λόγο αυτό ήδη από σήµερα θεωρούµε ότι το

ρυθµιστικό της Αττικής, το οποίο έχει δοθεί προς διαβούλευση από το
ΥΠΕΧΩ∆Ε, σε καµιά περίπτωση δεν πρέπει να παραµείνει όπως είναι
αλλά πρέπει να επανεξεταστεί υπό το φως όλων αυτών των αλλαγών στο
περιβάλλον της Αττικής, γιατί θα εθελοτυφλούσε η κυβέρνηση αν δεν
έβαζε αυτή την παράµετρο µέσα στο σχεδιασµό του ρυθµιστικού της
Αθήνας και επίσης θα επιµείνουµε στο να γίνει η συζήτηση του
ρυθµιστικού της Αθήνας όχι σε θερινό τµήµα του Κοινοβουλίου αλλά
στην Ολοµέλεια και µε το βάρος που χρειάζεται.

Τέλος µιλάµε για ουσιαστικά µέτρα για την εξάλειψη των

καταπατήσεων και την αντιµετώπιση αυθαιρεσιών. Αναφέρθηκε ήδη ο
Πρόεδρος και σε αυτό χτες και αυτό σηµαίνει πολύ απλά ότι χρειάζονται
πολύ µεγάλες, χρειάζονται σηµαντικές αλλαγές και να κοιτάξει κανείς µε
προσοχή το θεσµικό πλαίσιο και την εφαρµογή του για την αντιµετώπιση
των αυθαιρεσιών όπως και το ποιες είναι οι εµπλεκόµενες υπηρεσίες και
µε ποιο τρόπο.

Κλείνω µε την ανάγκη για την αποκατάσταση των δασών

και τις µεγάλες ανάγκες αναδασώσεων. Θα αναφερθώ µόνο σε στοιχεία
που έδωσε πριν από µερικές µέρες το Τεχνικό Επιµελητήριο της
Ελλάδας. Σας θυµίζω ότι οι αναδασώσεις το 2007 ήταν µόλις 10.000
στρέµµατα, περίπου 11.000 στρέµµατα, όταν το 2002 που ήταν πολύ
µικρότερη η ζηµιά που είχε γίνει, φτάσανε σχεδόν 17.000 στρέµµατα, το
'92 φτάσανε τα 46.000 στρέµµατα και ακόµη και το '75 που δεν είχαµε
τις σηµερινές καταστροφές ήταν 30.000 στρέµµατα.

Άρα η αναδάσωση που γίνεται σήµερα καταρχήν έχει

πολύ µεγάλη σηµασία να γίνεται µε σωστό τρόπο και αυτό σε πολλές
περιπτώσεις δεν συµβαίνει, όµως κυρίως πρέπει να αποτελέσει µια
σηµαντική πολιτική είτε φυσική είτε τεχνητή είναι αυτή αναδάσωση για
να ανακτήσουµε τους χαµένους δασικούς πόρους που είχε η Αττική και
βέβαια η υπόλοιπη Ελλάδα.

Κλείνω µε δύο τρεις πολιτικές παρατηρήσεις. Η εικόνα

που είχε η Ελλάδα αυτές τις τελευταίες µέρες, παρόλη τη θριαµβολογία
της κυβέρνησης ότι αντιµετωπίστηκε µέσα σε λίγα 24ωρα µια τεράστια
καταστροφή, ήταν µια εικόνα ντροπής. Έκανε το γύρο του κόσµου και
άφησε πίσω της πληγωµένους και προδοµένους τους Έλληνες από µια
κυβέρνηση που σε σχέση µε το περιβάλλον, σας θυµίζω ότι εδώ και 5
χρόνια κάνει πολιτική για το περιβάλλον, κυρίως χρησιµοποιώντας
τσιµέντο, άσφαλτο και ατσάλι. Πολιτική για το περιβάλλον δεν έχουµε
δει.

Είναι µια κυβέρνηση, η οποία έχει αφήσει πίσω της και

αφήνει πίσω της αποχωρώντας το χωροταξικό πλαίσιο που συγκεντρώνει
την ανάπτυξη στην Αθήνα µόνο και σε άλλες δύο - τρεις µεγάλες πόλεις
και αφήνει πίσω της το χωροταξικό για τον τουρισµό.

Είναι µια κυβέρνηση που άφησε πίσω της την υπόθεση

της αναθεώρησης του άρθρου 24, την υποβάθµιση των προστατευόµενων
περιοχών και των φορέων διαχείρισης, που σύνδεσε το όνοµά της και την
ιστορία της µε τις µεγαλύτερες οικολογικές καταστροφές στην ιστορία
της χώρας και αυτό είναι ακριβές που σας λέω, σε περίοδο ειρήνης. Η
Ελλάδα δεν έχει γνωρίσει τέτοιες οικολογικές καταστροφές ποτέ στο
παρελθόν της σε περίοδο ειρήνης.

Είναι µια κυβέρνηση που αρνήθηκε να δηµιουργήσει

Υπουργείο Περιβάλλοντος παρά τη µεγάλη πίεση και των πολιτικών
κοµµάτων και του ίδιου του ελληνικού λαού και γι' αυτό το λόγο εµείς
θεωρούµε και επαναλαµβάνουµε τη δέσµευση του ΠΑΣΟΚ για ένα
ανεξάρτητο και ισχυρό Υπουργείο Περιβάλλοντος και µάλιστα θέλω να
καλέσω από αυτή τη σηµερινή συνέντευξη την κυβέρνηση να µην κάνει
άλλη µια ζηµιά στη χώρα δηµιουργώντας ένα ασήµαντο Υπουργείο
προεκλογικά και επικοινωνιακά. Η χώρα χρειάζεται ένα σοβαρό
Υπουργείο που θα διαχειρίζεται τα θέµατα του περιβάλλοντος.

Τέλος, νοµίζω ότι δεν χωράει αµφισβήτηση ότι µιλάµε για

µια κυβέρνηση χωρίς καµιά αξιοπιστία, για µια κυβέρνηση που
αποδεδειγµένα πλέον είναι επικίνδυνη για τον τόπο και που κάθε µέρα
που περνάει αφήνει µια κληρονοµιά καταστροφής και δυσφήµισης στη
χώρα. Πρέπει να ακούσει την οργή του κόσµου και να φύγει.

Ευχαριστώ πολύ.

Μ. ΚΑΡΑΚΛΙΟΥΜΗ: Ευχαριστούµε πολύ. Τις ερωτήσεις σας,

παρακαλώ.

Χ. ΚΑΣΤΑΝΙ∆ΗΣ: Πριν τις ερωτήσεις, αγαπητέ µου Σπύρο, η έκθεση

του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου επισηµαίνει ότι µετά το 1871, το 2007
ήταν η µεγαλύτερη οικολογική καταστροφή και όχι εµείς.

∆. ΑΛΕΙΦΕΡΟΠΟΥΛΟΣ: Ήθελα να σας ρωτήσω δύο πράγµατα. Το

πρώτο αφορά την επόµενη ηµέρα και αν θεωρείτε ότι είναι κάτι σαν το
µοντέλο της Ηλείας ή αν εκτιµάτε ότι είναι ένα αποτυχηµένο µοντέλο, το
µοντέλο των αποζηµιώσεων έτσι όπως πρωτοακούστηκε χτες από την
κυβέρνηση και ο σχεδιασµός που έχει η κυβέρνηση σε ότι αφορά την
αποκατάσταση του δασικού πλούτου των πόρων που χάθηκαν, των
δασικών πόρων.

Το δεύτερο που θέλω να σας ρωτήσω, είναι αν το ΠΑΣΟΚ

προσωποποιεί τις ευθύνες και σε ποιους, πέραν βέβαια του ιδίου του
Πρωθυπουργού. ∆ηλαδή εάν υπάρχουν πολιτικές και πού είναι οι
ευθύνες αυτές, γιατί η κυβέρνηση δείχνει το τελευταίο διάστηµα ότι την
ευθύνη φέρουν µόνο οι αρχές της Πυροσβεστικής.

ΣΠ. ΚΟΥΒΕΛΗΣ: Να σας απαντήσω καταρχήν για το µοντέλο των

αποζηµιώσεων και το µοντέλο 2007 όπως λέγεται ήδη από χτες,
καταρχήν νοµίζω ότι αυτό που ακούσαµε χτες είναι το απολύτως
προφανές, δηλαδή σε µια περιοχή που έχει πληγεί από µια φυσική
καταστροφή, το κράτος πρέπει όντως να στηρίξει τους πολίτες που
καταστράφηκαν.

Από εκεί και πέρα όµως, νοµίζω ότι το να τρέχει κανείς

πίσω να µπαλώνει ουσιαστικά τα προβλήµατα που η ίδια η κυβέρνηση
δηµιούργησε και ανεπαρκές είναι και ουσιαστικά δεν είναι αυτό που
λύνει το πρόβληµα.

Σε ότι αφορά την αποκατάσταση επειδή έχουµε δει σηµεία

γραφής για την αποκατάσταση µετά τις πυρκαγιές του 2007, σε ότι
αφορά εµένα και σε θέµατα περιβάλλοντος, είµαι πάρα πολύ
επιφυλακτικός, γιατί όπως σας είπα πριν, µόνο για το 2007 στην
Πάρνηθα, µόνο στην Πάρνηθα είχαµε 60.000 στρέµµατα, τα οποία
κάηκαν, έχουν αναδασωθεί περίπου 10.000 στρέµµατα.

Άρα η αποκατάσταση ήταν περιορισµένη και ήταν µη

αποτελεσµατική. Θεωρώ ότι µετά τη φετινή καταστροφή στην Αττική
χρειάζεται µια πολύ µεγαλύτερη προσπάθεια, γι΄ αυτό αναφέρθηκα πριν
στην ανάγκη µιας εκτεταµένης προσπάθειας αναδάσωσης και
αναδηµιουργίας του φυσικού περιβάλλοντος µε γρήγορους ρυθµούς,
γιατί αλλιώς θα αντιµετωπίσουµε δευτερογενή πολύ σηµαντικά
προβλήµατα και ατµοσφαιρικά και θέµατα που έχουν να κάνουν µε
πληµµύρες.

Χάρη, ίσως θέλεις να απαντήσεις στο πολιτικό µέρος;

Χ. ΚΑΣΤΑΝΙ∆ΗΣ: Ναι. Το µοντέλο της Ηλείας είναι ένα αποτυχηµένο

µοντέλο, διότι δεν αρκεί η αυτονόητη στήριξη στους πολίτες για τις
περιουσιακές ζηµίες που υπέστησαν, πολύ περισσότερο για τις
ανθρώπινες ζωές. Το µοντέλο της Ηλείας είναι ένα αποτυχηµένο µοντέλο
διότι π.χ. η ανοικοδόµηση σε ορισµένα χωριά που κάηκαν, θα έπρεπε να
συνδυάζεται µε ένα µοντέλο οικονοµικής επιβίωσης των περιοχών, µε
ένα µοντέλο συγκεκριµένης ανάπτυξης για να συντηρηθεί ο πληθυσµός.

Έχουµε φτάσει στο σηµείο να αναστηλώνονται ή να

κατασκευάζονται π.χ. κατεστραµµένες περιουσίες, σπίτια και τελικά ο
νέος πληθυσµός να φεύγει, γιατί δεν έχει όρους επιβίωσης.

Συνεπώς, ένα µοντέλο για να κριθεί επιτυχηµένο, πρέπει

να περιλαµβάνει ασφαλώς την όψη της αποζηµίωσης, αλλά πρέπει να
είναι ένα µοντέλο σύνθετο, πολύ-παραµετρικό, που να επιτρέπει στη ζωή
να εξελιχθεί τουλάχιστον µε τους ίδιους τρόπους που εξελίσσονταν µέχρι
το καταστροφικό συµβάν των πυρκαγιών και κάτι τέτοιο στην Ηλεία δεν
έχει γίνει. Με βάση την εµπειρία µας δεν περιµένουµε ότι θα κάνουν κάτι
καλύτερο ενόψει της νέας καταστροφής.

Τέλος, σε ότι αφορά τις πολιτικές ευθύνες, οι πολιτικές

ευθύνες είναι ασφαλώς του Πρωθυπουργού. Οι πολιτικές ευθύνες είναι
ασφαλώς των Υπουργών, αλλά επειδή είναι τόσοι πολλοί οι Υπουργοί
που ευθύνονται, είναι οι ευθύνες µιας κυβέρνησης ολόκληρης.

Συνεπώς, δεν έχει αυτή την ώρα κάποιο ενδιαφέρον να

σας πω ότι ευθύνεται περισσότερο ο κ. Παυλόπουλος και λίγο
περισσότερο ο κ. Μαρκογιαννάκης και ακόµη περισσότερο ο κ. Κιλτίδης
ή το µέγιστο ο κ. Σουφλιάς. Αυτή η κυβέρνηση έχει ένα πρόβληµα
ευθύνης, από τον πρωθυπουργό µέχρι τον υφυπουργό και συνεπώς είναι
η ευθύνη ανήκει συνολικά στην κυβέρνηση.

∆. ΜΠΟΤΩΝΗΣ: Κύριε Καστανίδη, είπατε προηγουµένως ότι το 2008

σε µια σύσκεψη που έγινε στη ∆υτική Αττική, τότε η κυβέρνηση δεν είχε
αποδεχθεί πρόταση για εθνικούς δρυµούς. Εσείς, εφ' όσον κερδίσετε τις
εκλογές, θα το κάνετε αυτό;

Χ. ΚΑΣΤΑΝΙ∆ΗΣ: Ήδη σας προϊδέασε ο συνάδελφός µου κ. Σπύρος

Κουβέλης, όταν µιλούσε για την πολιτική των εθνικών πάρκων, αλλά την
οριστική απάντηση δε θα τη δώσουµε εµείς σήµερα. Θα τη δώσουµε
πάρα πολύ σύντοµα µετά από διαβούλευση και συνεννόηση, που ήδη έχει
αρχίσει µε έγκυρους επιστηµονικούς φορείς αλλά και φορείς της
Αυτοδιοίκησης. ∆εν ξέρω, αν αυτή η διαβούλευση θα πάρει τα
χαρακτηριστικά ας πούµε µιας πολύ σύντοµης ηµερίδας, εννοώ σε µικρό
χρονικό διάστηµα, δεν το ξέρω.
 Αυτό που είναι βέβαιο, είναι ότι υπάρχει ήδη µια
διαβούλευση µε έγκυρους επιστήµονες, επιστηµονικούς φορείς και
φορείς της Αυτοδιοίκησης και θα εκφραστεί µια συγκεκριµένη και
ολοκληρωµένη πολιτική γης για την Αττική και αλλού. Αλλά ήδη όµως,
θα προσέξατε ότι προηγουµένως µιλούσε για την πολιτική των εθνικών
πάρκων ο συνάδελφός µου ο κ. Κουβέλης. ∆εν ξέρω, αν ο Σπύρος θέλει
να πει κάτι επιπλέον.

ΣΠ. ΚΟΥΒΕΛΗΣ: Απλώς θέλω να προσθέσω ότι αυτός ο σχεδιασµός

είναι µέρος του συνολικού σχεδιασµού που έχει κάνει το ΠΑΣΟΚ για την
πράσινη ανάπτυξη έτσι κι αλλιώς, δηλαδή δεν έχουµε το περιθώριο και
δε θέλουµε να παρεκκλίνουµε απ' αυτό το σχεδιασµό, γι' αυτό
αναφέρθηκα και σε παλαιότερες δεσµεύσεις και ανακοινώσεις του
Προέδρου, για το πώς όλα αυτά πρέπει να συνδεθούν µέσα σ' ένα πλαίσιο
προστασίας και ανάδειξης των ελεύθερων χώρων, των περιαστικών
όγκων και του παράκτιου µετώπου, γιατί είναι και το µόνο µέτρο το
οποίο µπορεί να εξασφαλίσει µια βιώσιµη κατάσταση στην Αττική.

Είναι το ακριβώς αντίθετο θα έλεγα, από αυτό που

βλέπουµε απ' τη σηµερινή κυβέρνηση η οποία κατατρώει τους
ελεύθερους χώρους, αφήνει να καταστρέφονται περιαστικοί όγκοι κι έχει
κρατήσει σε µια οµηρία όλο το παράκτιο µέτωπο.

∆. ΚΟΥΚΛΟΥΜΠΕΡΗΣ: Κύριε Κουβέλη, θα ήθελα να σας ρωτήσω,

από τη στιγµή που ακούσαµε να χαρακτηρίζετε την κυβέρνηση
επικίνδυνη και µε αφορµή και τις πρόσφατες πυρκαγιές, θεωρείτε ότι η
µοναδική λύση είναι η παραίτησή της;

ΣΠ. ΚΟΥΒΕΛΗΣ: Θέλω να κάνω δυο παρατηρήσεις στο ερώτηµά σας:

Η παραίτηση σχετίζεται µε την ευθιξία. Αν ελλείπει η ευθιξία, λείπει και
η παραίτηση. Κανένας από µας δε µπορεί να κάνει υποδείξεις ευθιξίας.
Την ευθιξία την έχεις ή δεν την έχεις.

∆εύτερον: Το θέµα της παραίτησης, αντιλαµβάνεστε ότι

σχετίζεται µε το θέµα των εκλογών. Το ΠΑΣΟΚ είχε πολλές ευκαιρίες,
µε αφορµή άλλα αίτια, και άλλα γεγονότα να ζητήσει εκλογές. Αλλά δεν
θα επιχειρήσουµε να θεµελιώσουµε αίτηµα εκλογών πάνω στα
αποκαΐδια.

∆. ΑΛΕΙΦΕΡΟΠΟΥΛΟΣ: Έχω µια απορία κ. Καστανίδη: Υπάρχουν

πολιτικές ευθύνες, το καταδεικνύει το σύνολο των κοµµάτων της
αντιπολίτευσης, πόσο δε µάλλον η αξιωµατική.. Θέλω να σας ρωτήσω αν
το ΠΑΣΟΚ προτίθεται, επειδή υπάρχει και η εισαγγελική έρευνα µόνο
για τα αίτια της πυρκαγιάς και όχι εισαγγελική έρευνα για την
αντιµετώπιση και το πώς λειτούργησε ο µηχανισµός στην καταστολή του
καταστροφικού αυτού φαινοµένου, θέλω να σας ρωτήσω αν το ΠΑΣΟΚ
βλέπει ή θα προκαλέσει, θα συζητήσει στη Βουλή ή θα φέρει µια
πρόταση για τυχόν ποινικές ευθύνες πολιτικές σε ό,τι αφορά την
αντιµετώπιση. Πόσο µάλλον όταν αυτό το πράγµα έχει γίνει και στο
παρελθόν.

Χ. ΚΑΣΤΑΝΙ∆ΗΣ: Είναι αναµφίβολο ότι υπάρχουν τεράστιες πολιτικές

ευθύνες. ∆εν θα υποδείξουµε ποινικές ευθύνες, ιδιαίτερα όταν
καταστρέφεται το περιβάλλον υπάρχουν και ποινικές ευθύνες και
αξιόποινες δηλαδή πράξεις που αφορούν την οικολογική καταστροφή,
αλλά δεν θα τις υποδείξουµε, αν προηγουµένως δε γίνει µια µακρά
συζήτηση και αν ασφαλώς δεν υπάρξει έρευνα.

Αυτό που προτιθέµεθα όµως να κάνουµε, είναι, από τη

στιγµή που θα επιτρέπεται στο τρίτο τµήµα και ο κοινοβουλευτικός
έλεγχος, να φέρουµε µια σειρά από ζητήµατα στη Βουλή, σχετιζόµενα µε
την τελευταία οικολογική καταστροφή, ζητήµατα που σχετίζονται µε τις
πολιτικές πρόληψης και προστασίας, ζητήµατα που σχετίζονται µε την
κατανοµή κονδυλίων, γιατί ενδιαφέρει προφανώς τον ελληνικό λαό να
µάθει ακριβώς την αλήθεια.

Και οι διάφορες µορφές κοινοβουλευτικού ελέγχου θα

χρησιµοποιηθούν από το ΠΑΣΟΚ για να δείξουν όλες τις πτυχές του
προβλήµατος.

∆. ΑΛΕΙΦΕΡΟΠΟΥΛΟΣ: Συγχωρήστε µε που επιµένω: Εάν υπάρχουν

πολιτικές ευθύνες, που λέτε ότι υπάρχουν, ενδέχεται και µε όσα
προαναφέρατε στην εισαγωγή σας και µε βάση τα στοιχεία και τα όσα
αποκαλύπτονται για την ολιγωρία απάντησης της Γενικής Γραµµατείας
για παράδειγµα στην παροχή βοήθειας, φαίνεται ότι υπήρξε κι
επικοινωνιακό παιχνίδι, φαίνεται ότι υπήρξε κακός συντονισµός που
αγγίζει τα όρια του ποινικού, της ποινικής ευθύνης. Αυτό σας ρωτάω: Το
ΠΑΣΟΚ θα ζητήσει εισαγγελική έρευνα γι' αυτό;

Χ. ΚΑΣΤΑΝΙ∆ΗΣ: Σας απαντώ λοιπόν ότι το κολοσσιαίο θέµα µετά το

έγκληµα είναι οι πολιτικές ευθύνες. ∆εν είµαστε εµείς αυτοί που θα
υποδείξουµε, χωρίς προηγούµενη διερεύνηση όλων των πτυχών, ποινικές
ευθύνες.

ΣΠ. ΚΟΥΒΕΛΗΣ: Αν µου επιτρέπετε να προσθέσω ότι µε βάση και το

συντονισµό που κάνουµε και τη δουλειά που κάνουµε σε σχέση µε το
πώς θα χειρισθούµε και κοινοβουλευτικά αυτό το θέµα, θεωρούµε ότι το
Κοινοβούλιο µας δίνει και µια δυνατότητα που είναι υποχρέωσή µας σαν
αξιωµατική αντιπολίτευση ν' αξιοποιήσουµε τον κοινοβουλευτικό έλεγχο
ώστε ν' αποτελέσει και σηµείο ενηµέρωσης των πολιτών για όλα αυτά
που η κυβέρνηση προσπαθεί να κρύψει.

Αναφέρθηκα πριν σε θέµατα και περιβάλλοντος και

δηµόσιας υγείας τα οποία δεν έχουν απαντηθεί ικανοποιητικά. Επίσης
θέλουµε να ζητήσουµε από την κυβέρνηση συνολικά να δώσε
απαντήσεις σε πράγµατα τα οποία χειρίζεται επικοινωνιακά, κανείς όµως
δεν έχει δει το αποτέλεσµά τους. Για παράδειγµα ότι υπάρχει
τηλεπισκόπηση και τι γίνεται µε την παρακολούθηση των περιοχών που
έχουν ήδη καεί. Τέτοιου είδους ερωτήµατα πρέπει να τα ζητήσουµε και
να ζητήσουµε και την κατάθεση των εγγράφων όπως µας επιτρέπει ο
κοινοβουλευτικός έλεγχος ώστε να πάψει πλέον το θέµα της διαχείρισης
των πυρκαγιών ν' αποτελεί µια επικοινωνιακή πολιτική µόνο και να
ενηµερωθεί οι Έλληνας πολίτης.

ΣΠ. ΜΟΥΡΕΛΑΤΟΣ: Κύριε Καστανίδη, υπό το φως των νέων

δραµατικών εξελίξεων που ζήσαµε το τελευταίο τριήµερο, σεις εκτιµάτε
ότι ο προγραµµατισµός του Μεγάρου Μαξίµου για τις πρόωρες εκλογές
κατά τι διαφοροποιείται; ∆ηλαδή είµαστε πιο κοντά σε πρόωρες εκλογές
το φθινόπωρο ή είµαστε πιο µακριά πλέον;

Χ. ΚΑΣΤΑΝΙ∆ΗΣ: Το ερώτηµά σας πρώτον θα έπρεπε ν' απευθύνεται

στο Μέγαρο Μαξίµου. ∆εύτερον, αισθανόµαστε και είµαστε πολύ
σοβαρός και υπεύθυνος πολιτικός φορέας, ώστε να µη συζητάµε θέµατα
εκλογικής τακτικής ή αιτήµατα εκλογών µπροστά σ' ένα απροσµέτρητο
µέγεθος καταστροφής.

Β. ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ: Όλες τις ηµέρες κ. Κουβέλη, το τριήµερο της

πυρκαγιάς, έπεφτε µια βροχή υπαινιγµών σχετικά µε την εκκίνηση της
πυρκαγιάς αυτής, τους ηθικούς αυτουργούς και αναπτύχθηκε και µια
ιδιαίτερη συζήτηση σχετικά µε το Ρυθµιστικό της Αττικής όπως
αναφέρατε κι εσείς. Κάποιες πληροφορίες ότι θα επεκταθεί το σχέδιο
πόλης σε αυτές τις περιοχές, κατά σύµπτωση όλες αυτές τις περιοχές που
κάηκαν.

Θέλω να µου πείτε ευθέως: Πιστεύετε ότι εκεί υπήρχε

δόλος σε αυτή την πυρκαγιά, που να σχετίζεται µε µια από τις δυο αυτές
περιπτώσεις όπως έχουµε ακούσει τόσα πολλά να λέγονται από
∆ηµάρχους ή από οποιουσδήποτε άλλους όλες αυτές τις µέρες;

ΣΠ. ΚΟΥΒΕΛΗΣ: Κατ' αρχήν θεωρώ ότι αν θέλουµε να είµαστε

υπεύθυνοι και σοβαροί σαν αξιωµατική αντιπολίτευση, δεν µπορούµε να
συζητήσουµε σε επίπεδο υπαινιγµών, γι 'αυτό όµως ακριβώς αναφέρθηκα
στην ευθύνη και την ηθική αυτουργία αν θέλετε του συνόλου της
κυβέρνησης, που δεν έχει προσπαθήσει ούτε να δώσει λύσεις στα θέµατα
που έχουν να κάνουν µε τις χρήσεις γης και µε την ανάπτυξη, κυρίως την
οικιστική ανάπτυξη στην Αττική και επίσης αναφέρθηκα στην πολύ
µεγάλη ευθύνη που υπάρχει στο ΥΠΕΧΩ∆Ε που άφησε να ίπταται πάνω
από τα δάση της Αττικής συζήτηση για το Ρυθµιστικό µέσα σ' ένα
προεκλογικό καλοκαίρι.

Από κει και πέρα θεωρώ ότι αν µια κυβέρνηση είχε

πραγµατικά σκοπό να προστατεύσει τα δάση, θα έπρεπε να έχει λάβει
όλα αυτά τα µέτρα τα οποία οδηγούν πρώτον στην πρόληψη των
πυρκαγιών κτλ., και δεύτερον θ' αφαιρούσε όλα αυτά τα συστατικά που
αποτελούν ένα πολύ επικίνδυνο υλικό για την εκδήλωση πυρκαγιών.

Περαιτέρω συζήτηση περιττή, γι' αυτό όµως είπα ότι

τουλάχιστον θα πρέπει να δει κανείς την ευθύνη για τ' αντανακλαστικά
αυτής της κυβέρνησης, να αναθεωρήσει αυτό το Ρυθµιστικό σήµερα και
να το φέρει για συζήτηση στην Ολοµέλεια. Ευχαριστώ.

Π. ΘΕΟ∆ΩΡΟΠΟΥΛΟΣ: Η ενεργή διαχείριση των προστατευόµενων

περιοχών και δασών θα συνδυαστεί µε την ανάπτυξη και
επιχειρηµατικών δραστηριοτήτων όπως περιγράφετε στο πρόγραµµα της
Πράσινης Ανάπτυξης;

ΣΠ. ΚΟΥΒΕΛΗΣ: Εννοείτε επιχειρηµατικών δραστηριοτήτων οι οποίες

είναι συµβατές φαντάζοµαι µε τη διαχείριση τέτοιων περιοχών.
Επιχειρηµατικές δραστηριότητες δεν νοούνται µέσα σε µια περιοχή στην
οποία θέλεις να προστατέψεις µια επιχειρηµατική δραστηριότητα η οποία
είναι εις βάρος του προστατευόµενου αντικειµένου. Το να υπάρξουν
δραστηριότητες όπως είπα πριν ήπιας αναψυχής άθλησης και λοιπά οι
οποίες φέρνουν τον κόσµο µέσα στο δάσος και αυτό αποτελεί τον
καλύτερο τρόπο προστασίας είναι προφανώς µια πολιτική που
εντάσσεται µέσα στην πολιτική µας για την Πράσινη Ανάπτυξη.

∆. ΑΛΕΙΦΕΡΟΠΟΥΛΟΣ: Θα φέρετε θέµα αντιπληµµυρικής

προστασίας και ελλείψεων;

Χ. ΚΑΣΤΑΝΙ∆ΗΣ: Είναι προφανές, ότι όλα τα αναγκαία έργα που

πρέπει να ακολουθούν µετά από µια καταστροφή, προκειµένου οι
συνέπειές της να µην πέσουν στην κεφαλή µας, πρέπει και τώρα να
γίνουν. Μεταξύ αυτών είναι και τα αντιπληµµυρικά έργα.

Β. ΠΑΠΑ∆ΗΜΗΤΡΙΟΥ: Πολλοί χαρακτηρίζουν κ. Καστανίδη τη νέα

περιοχή η οποία κάηκε ως κίνδυνο να µετατραπεί σε νέο Ελντοράντο της
Αθήνας. Αν παρόλα αυτά, παρόλη την ανάδειξη από το ΠΑΣΟΚ εθνικών
δρυµών και χαρακτηρισµών των ορεινών όγκων της Αττικής έχουµε την
εµφάνιση νέων σπιτιών νέων πολυκατοικιών και νέων επιχειρηµατικών
δραστηριοτήτων σας ρωτώ ευθέως θα τα γκρεµίσετε; Το ένα είναι αυτό.
Και το δεύτερο αν µου επιτρέπετε πριν από πολύ καιρό ο Υπουργός
ΠΕΧΩ∆Ε ο κ. Σουφλιάς παρουσίασε το νέο µοντέλο για το µέλλον της
Αθήνας µε το σχέδιο των 8 εκατοµµυρίων κατοίκων. Συµφωνείτε σ'
αυτό;

Χ. ΚΑΣΤΑΝΙ∆ΗΣ: Το µόνο προσόν που αναγνωρίζω στον κ. Σουφλιά

είναι ότι είναι Σαρακατσάνος. Τα υπόλοιπα δεν θέλω να τα ακούω, γιατί
ανήκουν στην κατηγορία των αστεϊσµών. Το δεύτερο το οποίο θέλω να
πω είναι ότι θα πρέπει να υπάρξει από την Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ µια
πολύ συγκροτηµένη πολιτική γης. Μια αποσαφηνισµένη πολιτική γης.
Στην Αττική, όπως και σε µεγάλα άλλα αστικά συγκροτήµατα, υπάρχουν
πολύ µεγάλες πιέσεις για την αξιοποίηση της γης. Αλλά αυτές οι αξιώσεις
δεν µπορεί να είναι σε βάρος είτε του δασικού πλούτου είτε της ζωής
µας.

Πρώτον, πρέπει να υπάρχουν φορείς που έχουν σαφή

αρµοδιότητα για την καταστολή, όταν υπάρχει άγρια εκµετάλλευση της
γης. Πρέπει να υπάρχει σαφής µηχανισµός καταστολής. Αλλά είναι
αναγκαία και άλλα µέτρα.

Θα πρέπει π.χ. να γνωρίζει ο µηχανικός, ο δήµαρχος, ο

εργολάβος, ο δασοφύλακας ότι θα χάσουν τις επαγγελµατικές τους άδειες
ή θα εκπέσουν από τα αξιώµατά τους, αν δεν τηρηθούν οι διαδικασίες και
οι νόµοι. Σε κάθε περίπτωση το ΠΑΣΟΚ πρέπει να συνοδεύσει τη νέα
κυβερνητική του θητεία µε µια αξιόπιστη πολιτική Πράσινης
Ανάπτυξης, µε µια αξιόπιστη πολιτική προστασίας του περιβάλλοντος.

Είναι ένα αίτηµα κυρίως των νέων γενεών στις οποίες

οφείλουµε να παραδώσουµε καλύτερη τη χώρα απ' ότι την παραλάβαµε
εµείς.

ΣΠ. ΚΟΥΒΕΛΗΣ: Ήθελα να προσθέσω εδώ γιατί ακριβώς

αναφερθήκατε στην πρόταση για το ρυθµιστικό της Αττικής και αυτή την
πρόταση η οποία προβλέπει µια Αττική των 8 εκατοµµυρίων ότι για µας
όχι µόνο αυτό δεν είναι αποδεκτό αλλά αυτό δεν αποτελεί καν πολιτική.
Το να ακολουθείς την πορεία των πραγµάτων και από πίσω να λες ότι
εσύ το ρυθµίζεις δεν είναι πολιτική. Η πολιτική και η πολιτική ηγεσία
µιας χώρας αυτό που πρέπει να κάνει είναι να δίνει κατευθύνσεις.
 Εµείς έχουµε πει και το είπα πριν ότι θέλουµε να
σταµατήσουµε την άµετρη και άναρχη µεγέθυνση της Αττικής. Το να
φτάσουµε από µια Αττική των 5 εκατοµµυρίων σε µια Αττική των 8
εκατοµµυρίων µέσα στην επόµενη 15ετία είναι το ακριβώς αντίθετο
αυτού. Άρα γι' αυτό λέµε ότι αυτό το Ρυθµιστικό πρέπει να αναθεωρηθεί
και πρέπει να αναθεωρηθεί κυρίως για να σταµατήσει αυτή την
δηµιουργία µιας διάχυτης πόλης χωρίς υποδοµές, χωρίς υποδοµές
προστασίας, χωρίς υποδοµές διαχείρισης περιβαλλοντικών θεµάτων και
από κει και πέρα βέβαια να προσθέσω σ' αυτό που είπε ο κ. Καστανίδης
ότι η καταστολή της αυθαιρεσίας είναι µια πάρα πολύ σηµαντική
πολιτική εφόσον την αναγνωρίζουµε σαν ένα από τους βασικούς λόγους
για τους οποίους έχουµε δασικές πυρκαγιές. ∆εν µπορεί να κάνουµε κάτι
για να σταµατήσουµε τις δασικές πυρκαγιές χωρίς να κάνουµε κάτι για
την καταστολή της αυθαιρεσίας και γι' αυτό ο Πρόεδρος µίλησε για την
ανάγκη να πάρουµε ουσιαστικά µέτρα γι' αυτό. Αναφέρθηκα πριν σε
κάποια.

Θέλω τέλος να κάνω µια παρατήρηση γιατί αναφερθήκατε

στον κ. Σουφλιά. Ότι ο κ. Σουφλιάς αρέσκεται στο να λέει ότι προσπαθεί
να ρυθµίσει το χώρο, προσπαθεί να βάλει τάξη και λοιπά από την άλλη
όµως έχουµε ένα δείγµα γραφής πάρα πολύ χαρακτηριστικό. Έχουµε την
τακτοποίηση των ηµιυπαίθριων. Η τακτοποίηση των ηµιυπαίθριων δεν
είναι ούτε νοµιµοποίηση αλλά δεν είναι και τακτοποίηση ουσιαστική
γιατί ουσιαστικά αυτό που κάνει είναι ότι ζητάει να εφαρµοστεί µια
εισπρακτική πολιτική από το κράτος µε αντάλλαγµα το ότι θα βοηθήσει
τον πολίτη που βρίσκεται σε παρανοµία, που βρίσκεται σε αταξία να
παρακάµψει τη νοµοθεσία. Αυτός δεν είναι τρόπος αντιµετώπισης των
αυθαιρεσιών. Και γι' αυτό το λόγο το έχουµε καταγγείλει. Ευχαριστώ.

Μ. ΜΙΧΑΗΛ: Είχα σκοπό να µην σας ρωτήσω τίποτα ακούγοντας τις

προτάσεις και τις παρατηρήσεις σας αλλά µε προκαλέσατε κ. Καστανίδη.
Όλα αυτά τα συµφέροντα που λυµαίνονται τα δάση και εκ των υστέρων
λέτε ότι πρέπει να γίνει η καταστολή λειτουργούν ως πολιτικοί
µηχανισµοί επί δεκαετίες τώρα και στις δικές σας κυβερνήσεις και στις
κυβερνήσεις της Νέας ∆ηµοκρατίας. Όλοι αυτοί πιθανόν να σας
βοηθήσουν να γίνετε εξουσία αύριο. Θα συγκρουστείτε µαζί τους;

∆ηλαδή µε ένα κοµµάτι του εαυτού σας, τοπικά στελέχη

του ΠΑΣΟΚ, τα ξέρετε, δεν χρειάζεται, σε µια Ελλάδα ζούµε όλοι,
ανθρώπους που έχουν επιχειρηµατικά συµφέροντα που µπορεί να
τάσσονται και στον χώρο σας. Τι θα κάνετε;
Χ. ΚΑΣΤΑΝΙ∆ΗΣ: Σας απαντώ λοιπόν κ. Μιχαήλ λέγοντας το εξής.
Είναι βέβαιο, ότι υπάρχουν ισχυρότατα συµφέροντα που σχετίζονται µε
τη γη και τα οποία επιχειρούν µε τον ένα ή τον άλλο τρόπο να
επηρεάσουν πολιτικά τα κόµµατα. Και αυτό συνέβη και στο παρελθόν
και τώρα. Αλλά αν η ανάδυση και η ανάδειξη ενός κόµµατος στην
εξουσία στηρίζεται σε ένα συµβιβασµό µε τέτοιου είδους συµφέροντα,
τότε είναι ανάξιο της δηµοκρατίας και του πολιτικού µας συστήµατος να
κυβερνάται η χώρα από τέτοιο κόµµα.

Συνεπώς, αυτό για το οποίο σας προϊδεάζω, είναι, ότι ή θα

είσαι σε µια καθαρή γραµµή υπεράσπισης του περιβάλλοντος, της ζωής,
της χώρας και των πολιτών της και σε σύγκρουση µε συµφέροντα ή
διαφορετικά δεν αξίζει να αναλάβεις µια πρόσκαιρη κυβερνητική θητεία
που δεν θα έχει καµία δόξα στην ιστορία.

Μ. ΜΙΧΑΗΛ: Και ποιες εγγυήσεις δίνετε γι' αυτό;

Χ. ΚΑΣΤΑΝΙ∆ΗΣ: Στην πολιτική δεν υπάρχουν εγγυήσεις κ. Μιχαήλ.

Είναι τα προγράµµατα και κυρίως είναι οι συνειδήσεις.

Μ. ΖΑΦΕΙΡΙΑ∆ΟΥ: Κύριε Καστανίδη στις εισαγωγικές σας

παρατηρήσεις µιλήσατε για 60 εκατοµµύρια ευρώ που δόθηκαν αυτή τη
χρονιά το 2009 αν έχω σηµειώσει σωστά σε ∆ήµους και Νοµαρχίες υπέρ
της πολιτικής προστασίας και της πρόληψης. Σε ∆ήµους. Από αυτά τα 31
εκατοµµύρια 274 χιλιάδες δόθηκαν κατόπιν κάποιας αξιολόγησης
κάποιων κριτηρίων που εγώ δεν τα ξέρω φαντάζοµαι όµως ότι εσείς θα
συµφωνείτε µε αυτά και περίπου τα µισά απ' όσο καταλαβαίνω δεν
ξέρουµε πού πήγαν. Υπονοείτε ότι έχουν διαχειριστεί µε λάθος τρόπο, ότι
έχουν κατευθυνθεί σε άλλου είδους εργασίες πέραν της Πολιτικής
Προστασίας ή ότι φαγώθηκαν;

Χ. ΚΑΣΤΑΝΙ∆ΗΣ: Πρώτον, επαναλαµβάνω ότι τα 31.274.000

κατανεµήθηκαν βάσει κριτηρίων, τα οποία όµως δεν είναι τα σωστά,
µετά από πρόταση που κάνει η Γενική Γραµµατεία Πολιτικής
Προστασίας. Και γι' αυτό έδωσα τα παραδείγµατα του ∆ήµου Αθηναίων
και των 14 ∆ήµων εντός των ορίων των οποίων κάηκαν τα δάση, γι' αυτό
έδωσα και το παράδειγµα της Θεσσαλονίκης.

Τα κριτήρια δεν είναι σωστά. ∆εν µπορείς, ας πούµε, να

δίνεις πολύ µεγάλη σηµασία στο πληθυσµιακό κριτήριο και η
δασοκάλυψη µε πολύ µικρό ποσοστό να συµµετέχει στο τελικό προϊόν,
στο τελικό αποτέλεσµα. Εδώ λοιπόν θέλω να πω το εξής. Τα υπόλοιπα
περίπου 30 εκατοµµύρια, τα έχει διαχειριστεί η ηγεσία του Υπουργείου
Εσωτερικών µε τρόπο που δεν γνωρίζουµε.
 Έχουν πάει σε κάποιους ∆ήµους και για ποιο λόγο; Εγώ
θα ήµουν πολύ ευτυχής, εάν ο κ. Νάκος µπορούσε να µας διαβεβαιώσει,
ότι δεν εδόθησαν χρήµατα από αυτά τα 30 εκατοµµύρια για να γίνουν
συναυλίες. Και τον καλώ, αν θέλει να βγει δηµόσια και να αναλάβει τη
δέσµευση, ότι από τα 30 εκατοµµύρια δεν έδωσε τίποτα, ούτε ένα ευρώ,
για συναυλία. Αν θέλει ας το κάνει. Θα ήµουν ευτυχής αν το έκανε. Αλλά
από το κονδύλι που αφορά την πολιτική προστασία όµως. Ας αναλάβει
λοιπόν αυτή η «υπέροχη» ηγεσία του Υπουργείου Εσωτερικών να κάνει
αυτή την απλή δήλωση. Ότι από τα 30 εκατοµµύρια, τα οποία δεν
φαίνεται πώς διατίθενται, δεν δώσανε ούτε 1 ευρώ σε συναυλίες.

Μ. ΚΑΡΑΚΛΙΟΥΜΗ: Ευχαριστούµε πολύ.

∆ήλωση Γιώργου Α. Παπανδρέου

Ηµ. ∆ηµοσίευσης : 25/08/2009 19:18

25/8/2009
ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΠΑΝ∆ΡΕΟΥ , ∆ήλωση, Πρόεδρος

∆ΗΛΩΣΗ

ΓΙΩΡΓΟΥ Α. ΠΑΠΑΝ∆ΡΕΟΥ

ΠΡΟΕ∆ΡΟΥ ΤΟΥ ΠΑΣΟΚ

Τις ηµέρες αυτές σταθήκαµε δίπλα στους πυροσβέστες, τους εθελοντές,

την αυτοδιοίκηση και τους πολίτες που έδιναν µια δύσκολη µάχη για την
προστασία των δασών µας, περιουσιών, ακόµα και της ανθρώπινης ζωής.

∆εν ήταν η ώρα να αναζητήσουµε ευθύνες.

Σήµερα αντικρίζουµε µε απέραντο πόνο τις στάχτες ενός εγκλήµατος.

Και έχουµε ένα τριπλό καθήκον.

Πρώτο µας καθήκον: να αξιολογηθούν τα αίτια και να καταλογισθούν οι

ευθύνες για αυτή τη σύγχρονη τραγωδία.

Έχοντας ζήσει τις καταστροφικές πυρκαγιές προ διετίας, περιµέναµε

όλοι, να αποτελέσει η προστασία και αποκατάσταση του περιβάλλοντος
κεντρική προτεραιότητα της κυβέρνησης που επέλεξε ο Ελληνικός λαός
το 2007.

Είναι σήµερα βαρύτατες οι ευθύνες της κυβέρνησης, που δεν υπάρχει

επίσηµο πόρισµα για τα λάθη στην αντιµετώπιση των πυρκαγιών του
2007.

Απέδειξε ότι δεν σέβεται τον πολίτη, έχοντας κρυφτεί πίσω από την
προπαγάνδα των «ασύµµετρων απειλών».

Είναι τεράστιες οι ευθύνες της, που δεν αξιοποίησε την έκθεση του
Ευρωκοινοβουλίου του 2008 για τις πυρκαγιές στην χώρα µας.

Ευθύνες γιατί µε την προσπάθεια αλλαγής του Άρθρου 24 του

Συντάγµατος άνοιξε τις ορέξεις σε καταπατητές.
Ευθύνες γιατί δεν αξιοποίησε την διεθνή και ευρωπαϊκή βοήθεια που
προσφέρθηκε για αποκατάσταση και πρόληψη.

Ευθύνες γιατί δεν αξιοποίησε τους εθελοντές, τους φορείς της

αυτοδιοίκησης στην πρόληψη, τον καθαρισµό δασών και την καταστολή.

Της ανήκουν εξ ολοκλήρου οι ευθύνες γιατί άφησε την Πυροσβεστική µε

3500 λιγότερους άντρες, ενώ συνέχιζε τις ρουσφετολογικές προσλήψεις
αγροφυλάκων.

Γι' αυτούς τους λόγους ζήσαµε τις µέρες αυτές την ίδια - πανοµοιότυπη -
έλλειψη συντονισµού, απουσία κεντρικού σχεδίου, άναρχη και
αναποτελεσµατική δράση.

Ευθύνες, συνεπώς, υπάρχουν και πρέπει να καταλογισθούν.

Ευθύνες πρωτίστως πολιτικές, ευθύνες επιχειρησιακές, ευθύνες

χειρισµών.

Η καταστροφή αυτή είναι τελείως αδικαιολόγητη - γιατί θα µπορούσε να

είχε αποφευχθεί.

∆εν ήταν µοιραία αυτή η φωτιά.

Θα είχε αποφευχθεί εάν τα παθήµατα του 2007 είχαν γίνει µαθήµατα.

∆εύτερο καθήκον: να πάρουµε άµεσα µέτρα αποκατάστασης των ζηµιών

και της παραγωγικής βάσης που καταστράφηκε.

Όµως τα πράγµατα δεν διορθώνονται µε µέτρα εκ των υστέρων. Σίγουρα

όχι µε µέτρα καθυστερηµένα ή αποσπασµατικά ή βραχείας και
«προεκλογικής» λογικής όπως αυτά του 2007.

Γι' αυτό, το τρίτο µας καθήκον είναι, να κάνουµε τις απαραίτητες ριζικές
τοµές που θα αποκλείσουν παρόµοια εγκλήµατα στο µέλλον.

∆εν είναι στη µοίρα µας να καιγόµαστε κάθε χρόνο.

Να χάνονται ζωές, περιουσίες, να καταστρέφεται το περιβάλλον για εµάς
και τα παιδιά µας.

Οι φωτιές του 2009 οφείλουν να αποτελέσουν την κόκκινη γραµµή

για το κράτος και τους πολίτες.

Πρέπει οι τελευταίες αυτές καταστροφές να σηµατοδοτήσουν το τέλος

µιας εποχής.

Το τέλος ενός µοντέλου ανάπτυξης που έχει ως νοµοτελειακή κατάληξη -

ό,τι δεν γίνεται τσιµέντο να γίνεται στάχτη.

Σήµερα χρειάζεται µια νέα αρχή.

Που βάζει τέλος στην εποχή της απουσίας σχεδιασµού και επιβράβευσης
της καταπάτησης και της κερδοσκοπίας στη γη.

Τέλος στο κράτος της αναποτελεσµατικότητας, που κλείνει το µάτι στην

ανοµία και την αυθαιρεσία.

Είναι η ώρα να βάλουµε τις βάσεις για µια νέα πολιτική προστασίας της
ζωής, της περιουσίας και του περιβάλλοντος του Έλληνα πολίτη.

Ένα Εθνικό Σχέδιο ∆ράσης για την όσο το δυνατό καλύτερη προστασία
όλου του πρασίνου που έχει µείνει στη χώρα µας αλλά και την
αποκατάσταση των δασών που έχουν χαθεί.

Με µια συγκροτηµένη πολιτική πρόληψης.

Με σχέδιο διάσωσης για την Αττική.

Οι τέσσερις ορεινοί όγκοι της Αττικής πρέπει και θα είναι δάσος.

Αλλά κυρίως µε ένα σαφές µήνυµα: Καµιά ανοχή στην ανοµία και στην
έλλειψη σχεδιασµού.

Θα επανεξετάσουµε το σύνολο του νοµικού και θεσµικού πλαισίου.

Αυτό θα γίνει πράξη µε ουσιαστικά µέτρα για την εξάλειψη της

καταπάτησης των δασικών εκτάσεων και την εφαρµογή τους χωρίς καµιά
εξαίρεση.
∆εσµεύοµαι ότι η αυριανή κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ δεν θα ανεχτεί τέτοια
φαινόµενα.

Με ένα σχέδιο Πράσινης Ανάπτυξης που αλλάζει ριζικά τα δεδοµένα στη

χωροταξία και τις χρήσεις γης.

Και κατοχυρώνει τα αυτονόητα - µια βιώσιµη οικονοµική και κοινωνική

ανάπτυξη, που κληρονοµεί στα παιδιά µας ένα καλύτερο περιβάλλον από
αυτό που εµείς παραλάβαµε.

Εµείς σε αυτή την κατεύθυνση δεσµευόµαστε. Για αυτήν θα δουλέψουµε

ενάντια στο σηµερινό αδιέξοδο.

Μαζί µε την κοινωνία, τους εθελοντές, τους ενεργούς Έλληνες και

Ελληνίδες που πιστεύουν ότι τίποτα δεν είναι γραφτό και ότι τη µοίρα
µας τη δηµιουργούµε.

Ο τόπος µας αξίζει πολύ καλύτερα. Όλοι µαζί µπορούµε να γίνουµε

µέρος αυτής της αλλαγής.