08-009

A. ΘΕΡΑΠΕΤΣΙΚΟ ΠΡΩΣΟΚΟΛΛΟ ΟΤΡΙΚΗ΢ ΑΡΘΡΙΣΙΔΑ΢ - ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΡΙ΢ΕΩΝ

Ι. Η ουρικι νόςοσ είναι μια ςυχνι πάκθςθ που χαρακτθρίηεται από εναπόκεςθ κρυςτάλλων
ουρικοφ μονονατρίου ςτισ αρκρϊςεισ και ςτουσ εξωαρκρικοφσ ιςτοφσ. Η μεταβολικι
διαταραχι ςτθν οποία οφείλεται είναι θ υπερουριχαιμία (αφξθςθ των επιπζδων του
ουρικοφ οξζοσ ςτον οροφ >6,7 mg/dl). Εκφράηεται κυρίωσ ωσ:
1. Αςυμπτωματικι υπερουριχαιμία
2. Ουρικι αρκρίτιδα που διακρίνεται ςε:
• Οξεία ουρικι αρκρίτιδα
• Νόςο των μεςοδιαςτθμάτων των κρίςεων
• Χρόνια τοφϊδθ αρκρίτιδα
3. Νεφρικι νόςο
• Νεφρολικίαςθ
• Ουρικι νεφροπάκεια
• Οξεία αποφρακτικι ουροπάκεια (όπωσ επί ςυνδρόμου λφςθσ των όγκων)

ΙΙ. Η διάγνωςθ τθσ κρίςθσ οξείασ ουρικισ αρκρίτιδασ γίνεται από το ιςτορικό και τθν
κλινικι εικόνα και δεν είναι απαραίτθτθ θ ανεφρεςθ κρυςτάλλων ουρικοφ μονονατρίου ςτο
μικροςκόπιο πολωμζνου φωτόσ ςτο αρκρικό υγρό ι ςτο αναρροφθκζν δείγμα τόφου.

ΙΙΙ. Η κεραπεία τθσ ουρικισ νόςου δεν ταυτίηεται με τθ κεραπεία τθσ υπερουριχαιμίασ
(ΘΠΣ 08-010) και αντιςτρόφωσ. Η κεραπευτικι αντιμετϊπιςθ τθσ νόςου ςυνίςταται ςε:
Α. Μη φαρμακευτική θεραπεία τθσ ουρικισ νόςου που περιλαμβάνει:
 Δίαιτα και αλλαγι τρόπου ηωισ
 Αντιμετϊπιςθ πικανϊν πρωτοπακϊν αιτίων
 Αντιμετϊπιςθ των ςυννοςθροτιτων
 Αποφυγι οριςμζνων φαρμάκων και άλλων μθχανιςμϊν πυροδότθςθσ τθσ κρίςθσ
Β. Φαρμακευτική θεραπεία τθσ οξείασ ουρικισ αρκρίτιδασ που περιλαμβάνει:
 Άμεςθ χοριγθςθ φαρμάκων για τον τερματιςμό τθσ οξείασ κρίςθσ
 Παράλλθλθ ζναρξθ φαρμάκων για τθν πρόλθψθ περαιτζρω κρίςεων
 Ζναρξθ αντιυπερουριχαιμικϊν φαρμάκων (εφόςον δεν λαμβάνονται ιδθ) περίπου
δφο εβδομάδεσ μετά τθν αποδρομι τθσ κρίςθσ για τθν αντιμετϊπιςθ τθσ
υπερουριχαιμίασ και τθν πρόλθψθ τθσ εξζλιξθσ τθσ νόςου

Ειδικότερεσ οδθγίεσ:
Ι. Θεραπεία 1ου βήματοσ τησ κρίςησ οξείασ ουρικήσ αρθρίτιδασ
A. Σε ιπιασ - μζςθσ βαρφτθτασ πόνο και προςβολι ςε 1 ζωσ 4 μικρζσ αρκρϊςεισ ι 1 ζωσ 2
μεγάλεσ αρκρϊςεισ, ςυςτινεται μονοκεραπεία με:
1. Μ΢ΑΦ (μθ ςτεροειδι αντιφλεγμονϊδθ φάρμακα)
Άμεςθ χοριγθςθ οποιουδιποτε ΜΣΑΦ ςε πλιρθ δόςθ μζχρι τθν υποχϊρθςθ τθσ κρίςθσ
(ςυνικωσ μζχρι 8 θμζρεσ).
A1. Επί αντζνδειξθσ ι δυςανεξίασ ςτα ΜΣΑΦ μπορεί να χορθγθκοφν:
1. ΓΛΤΚΟΚΟΡΣΙΚΟΕΙΔΗ
 από του ςτόματοσ πρεδνιηολόνθ 0,5mg/kg/24ωρο (ι ιςοδφναμο μεκυλπρεδνιηολόνθσ)
για 5-10 μζρεσ ςε πλιρθ δόςθ και κατόπιν διακοπι ι για 2-5 μζρεσ ςε πλιρθ δόςθ και
μετά ςταδιακι μείωςθ-διακοπι ςε 7-10 μζρεσ
 ενδομυϊκά βθταμεκαηόνθ ι δεξαμεκαηόνθ ακολουκοφμενθ από του ςτόματοσ
χοριγθςθ πρεδνιηολόνθσ ι μεκυλπρεδνιηολόνθσ
 Για 1-2 μεγάλεσ αρκρϊςεισ εξετάηεται θ ενδαρκρικι χοριγθςθ (αντενδείκνυται επί
υποψίασ ςθπτικισ αρκρίτιδασ) βθταμεκαηόνθσ ι τριαμςινολόνθσ ι μεκυλπρεδνιηολόνθσ
(depot)
 Ενδομυϊκά ι ενδοφλζβια μεκυλπρεδνιηολόνθ (ςε αρχικι δόςθ 0,5-2mg/Kgr) για
αςκενείσ που δεν μποροφν να λάβουν από του ςτόματοσ κεραπεία ι εναλλακτικά
ςυνκετικό ανάλογο τθσ ΑCTH (Τetracosactide 25-40 IU EM) και επανάλθψθ αναλόγωσ
των αναγκϊν
Ή
2. ΚΟΛΧΙΚΙΝΗ
Αν ο αςκενισ δεν παίρνει κολχικίνθ τισ τελευταίεσ 14 μζρεσ, ζναρξθ με δόςθ φόρτιςθσ 1 mg
και κατόπιν 0,5mg μετά από 2-3 ϊρεσ και ςτθ ςυνζχεια ανάλογα με τισ ανάγκεσ και τθν
ανοχι του φαρμάκου. Ακολουκεί μετά 12 ϊρεσ δόςθ προφφλαξθσ (0,5mg x 1 ι x 2/24ωρο)

A2. Επί ανεπαρκοφσ κεραπευτικισ απάντθςθσ με τα παραπάνω κεραπευτικά μζςα (δθλαδι

μείωςθ του πόνου λιγότερο από 20% τισ πρϊτεσ 24 ϊρεσ ι λιγότερο από 50% μετά τισ 24
ϊρεσ από τθν ζναρξθ τθσ κεραπείασ) ςυςτινεται θ αλλαγι του επιλεγζντοσ κεραπευτικοφ
παράγοντα.

B. Σε μεγάλθσ βαρφτθτασ κρίςθ με πολφ δυνατό πόνο ι προςβολι >4 μικρϊν ι >2 μεγάλων
αρκρϊςεων ςυςτινεται θ ςυνδυαςτικι κεραπεία των παραπάνω παραγόντων (να
αποφεφγεται θ ςυγχοριγθςθ ΜΣΑΦ και κορτικοςτεροειδϊν).

ΙΙ. Θεραπεία 2ου βήματοσ τησ κρίςησ οξείασ ουρικήσ αρθρίτιδασ

Σε βαριζσ μορφζσ ανκεκτικισ ςτθ κεραπεία χρόνιασ τοφϊδουσ ουρικισ αρκρίτιδασ και
εφόςον ζχουν ακολουκθκεί πιςτά οι οδθγίεσ για τα φάρμακα πρϊτθσ γραμμισ και
αντιυπερουριχαιμικισ κεραπείασ μπορεί να χορθγθκοφν φάρμακα δεφτερθσ γραμμισ:
1. ANAKINRA 100mg/24ωρο ΥΔ για 3 θμζρεσ (κεραπεία εκτόσ ενδείξεων)
2. CANAKINUMAB 150mg εφάπαξ ΥΔ
Εφόςον ζχουν προθγθκεί τουλάχιςτον 3 επειςόδια ανκεκτικϊν κρίςεων το προθγοφμενο
ζτοσ. Δυνατι θ επανάλθψθ ςε 12 εβδομάδεσ. Σε αςκενείσ που δεν ανταποκρίνονται ςτθν
αρχικι κεραπεία δεν επαναλαμβάνεται θ χοριγθςθ.
Η χορήγηςη του Canakinumab λόγω μεγάλου κόςτουσ πρζπει να γίνεται μόνον εφόςον δεν
υπάρχει δυνατότητα αντιμετώπιςησ μετά πλήρη εφαρμογή των ςυμβατικών θεραπευτικών
μζςων.

ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. Khanna D, FitzGerald JD, Khanna PP, Bae S, Singh MK, Neogi N, et al. 2012 American College of
Rheumatology guidelines for management of gout. Part 1: systematic nonpharmacologic and
pharmacologic therapeutic approaches to hyperuricemia. Arthritis Care Res (Hoboken)
2012;64:1431–46.
2. Khanna D, Khanna PP, FitzGerald JD, Singh MK, Bae S, Neogi T, et al. 2012 American College of
Rheumatology guidelines for management of gout. Part 2: therapy and antiinflammatory prophylaxis
of acute gouty arthritis. Arthritis Care Res (Hoboken) 2012;64:1447–61.
3. Zhang W, Doherty M, Pascual E, Bardin T, Barskova V, Conaghan P, et al. EULAR evidence based
recommendations for gout. Part I: diagnosis. Report of a task force of the Standing Committee for
International Clinical Studies Including Therapeutics (ESCISIT). Ann Rheum Dis 2006;65:1301–11.
4. Zhang W, Doherty M, Bardin T, Pascual E, Barskova V, Conaghan P, et al. EULAR evidence based
recommendations for gout. Part II: management. Report of a task force of the EULAR Standing
Committee for International Clinical Studies IncludingTherapeutics (ESCISIT). Ann Rheum Dis
2006;65:1312–24.
5. Jordan Κ, Cameron S, Snaith M, Zhang W, Doherty M, Seckl J, et al. British Society for
Rheumatology and British Health Professionals in Rheumatology Guideline for the Management of
Gout. Rheumatology (Oxford) 2007;46(8):1372-4.