Professional Documents
Culture Documents
Κύριες συγχορδίες
Ι,ΙV,V
Χρησιμοποιούνται σε ευθεία κατάσταση (53), α’ αναστροφή (6) και β’ αναστροφή ( 64).
Διπλασιάζουμε την 1η και την 5η. Ποτέ την 3η. (εκτός αν έρχεται από αντίθετη κίνηση, αλλά καλύτερα
να το αποφεύγουμε). Επομένως, αν η σοπράνο τραγουδάει την 3η δεν μπορούμε να έχουμε α’
αναστροφή.
Στη σύνδεση V-I ο προσαγωγέας λύνεται με διάστημα 2ας μικρής ανιόν (π.χ. στην σολ μειζονα:
φα#- σολ). Εξαιρετική λύση του προσαγωγέα μόνο σε εσωτερικές φωνές γίνεται με διάστημα
3ης κατιόν (π.χ. φα#-ρε) και σπανιότερα 4 προς τα πάνω (π.χ. φα# - σι).
Συνδέονται όλες μεταξύ τους, εκτός από την σύνδεση V-IV(επιτρέπεται η σύνδεση V- IV6, με
την IV να έχει χαρακτήρα VI, δηλαδή απροσδόκητη πτώση, με απαραίτητη τη λύση του
προσαγωγέα 2α ανιόν).
Στη σύνδεση I- IV και I-V κάνω πλάγια κίνηση, δηλαδή κρατάω μια κοινή νότα αν γίνεται.
Στη σύνδεση IV-V και αντίστοιχα II- V, II6-V, II6N- V κάνω αντίθετη κίνηση, ο Β ανεβαίνει και
όλες οι υπόλοιπες φωνές κατεβαίνουν.
-Κανόνες μελωδικής κίνησης-
Γεν ι κά κάνω βηματικές ή μικρές κινήσεις και κρατάω κοινές νότες όπου μπορώ.
Α π οφεύ γω τα μεγάλα πηδήματα και ειδικά τα διάφωνα μελωδικά διαστήματα, 2 Α, 4 Α,
7η. Η 5 ελ επιτρέπεται αρκεί μετά να κινείται αντίθετα, π.χ. σι –φα, μι ή φα-σι, ντο.
Απαγορεύονται δύο και παραπάνω μεγάλα διαστήματα προς την ίδια κατεύθυνση, που τα
άκρα τους σχηματίζουν διάφωνο διάστημα πχ, ντο- σολ –σι προς τα πάνω ή φα- ντο- μι προς τα
κάτω.
Μετά από ένα μεγάλο διάστημα ακολουθεί κίνηση προς την αντίθετη κατεύθυνση ή βήμα προς
την ίδια κατεύθυνση.
Δ εν κινούμαι παράλληλα για να αποφύγω τις παράλληλες 5εςκαι 8ες και την ευθεία 8η ή 5η στις
εξωτερικές φωνές.
Απαγορεύεται η υπέρβαση της έκτασης των φωνών και οιδιασταυρώσεις και υπερπηδήσεις.
Δε βάζω ίδια συγχορδία απ ό μέτρο σ ε μέ τρο .
2. Δευτερεύουσες συγχορδίες:
II, III, VI, VII.
Χρησιμοποιούνται σε ευθεία κατάσταση και α’ αναστροφή, όχι σε β’ αναστροφή (εκτός αν είναι
σε αλυσίδα).
Διπλασιάζω την 3η και την 1η , όχι την 5η.
Χρησιμοποιούνται ως αν τικατασ τάτριες των κύριων συγχορδιών με τις οποίες έχουν την ίδια
λειτουργία και απέχουν διάστημα τρίτης, άρα έχουν δύο κοινές νότες. Δηλαδή μπορούν να
ακολουθούν ή να αντικαθιστούν τις κύριες, όχ ι να προηγούνται.
VI
Λειτουργία Τονικής (T) : I, VI .
Η VI έχει λειτουργία τονικής ή σπανιότερα υποδεσπόζουσας.
Αντικαθιστά ή ακολουθεί την Ι (και σπανιότερα αντικαθιστά ή προηγείται της ΙV).
Ακολουθεί τις: I-VI, V-VI, VII6- VI6 σπανιότερα.
Προηγείται των: VI- IV, VI- II , VI- V σπανιότερα.
Στη σύνδεση V(7)- VI, δύο φωνές ανεβαίνουν και δύο κατεβαίνουν, διπλασιάζω την 3η της VI.
II
Λειτουργία Υποδεσπόζουσας (S) : IV , ΙΙ.
H II αντικαθιστά ή ακολουθεί την IV γιατί έχουν 2 κοινές νότες & λειτουργία υποδεσπόζουσας
& οι δύο.
Προτιμάται σε α’ αναστροφή, ειδικά στην ελάσσονα, όπου είναι ελαττωμένη συγχορδία και
χρησιμοποιείται μόνο σε α’αναστροφή.
Ακολουθεί την I, IV, VI
Προηγείται της V, VII6.
Χρησιμοποιείται στο πτωτικό (II6-I64-V7-I).
Η ΙΙ6Ν, Ναπολιτάνικη είναι η II6 με βαρυμένη 1η και 5η στη μείζονα και μόνο 1η στην
ελάσσονα.
Λύνεται στην V, Ι64 - V. Χρησιμοποιείται μόνο σε α’ αναστροφή.
Η V της V σχηματίζεται πάλι στη ΙΙ βαθμίδα με οξυμένη την 3η στη μείζονα και 3η και 5η στην
ελάσσονα.
Μείζονα κλίμακα Ελάσσονα
ΙΙ6Ν βαρυμένη 1η και 5η βαρυμένη 1η
V της V οξυμένη 3η οξυμένη 3η και 5η
VII
Λειτουργία Δεσπόζουσας (D) : V , VΙΙ.
H VII χρησιμοποιείται μόνο σε α’ αναστροφή γιατί είναι ελαττωμένη συγχορδία.
Διπλασιάζω μόνο την 3η γιατί η 1η και 5η σχηματίζουν το διάστημα της 5ελατ.
Αντικαθιστά ή ακολουθεί την V και έχει λειτουργία δεσπόζουσας .
Χρησιμοποιείται αντί της V64 στο διαβατικό I- VII6 – I6 ή I6-VII6- I, όπου δύο φωνές
ανεβοκατεβαίνουν και δύο κάνουν κατιόν ποίκιλμα.
Ακολουθεί τις I, II, IV, V, και σπανιότερα την VI.
Προηγείται των I, V, σπανιότερα VII6- VI.
Έχει τον προσαγωγέα που λύνεται με τον γνωστό τρόπο.
Η VII 7 με 7η ελαττωμένη, ή Diminuita, έχει στη μείζονα χαμηλωμένη την 7η, πχ σι ρε φα
λα b στην ντο μείζονα και στην ελάσσονα οξυμένη τη βάση, πχ σολ# σι ρε φα, στη λα ελάσσονα.
Αν έχω μελωδικό διάστημα 7ης ελαττωμένης ή 2ης αυξημένης, πχ σολ#-φα, εναρμονίζω και τις
δύο νότες με VΙΙ7 diminuita.
Μείζονα κλίμακα Ελάσσονα
κλίμακα
VII 7 dim βαρυμένη 7η οξυμένη 1η
III
Η ΙΙΙ έχει και λειτουργία τονικής και δεσπόζουσας, εξαιτίας λοιπόν του διφορούμενου
χαρακτήρα της, χρησιμοποιείται σπάνια, μόνο στις εξής περιπτώσεις:
a) ως προέκταση της Ι: I- III – IV όπου ο προσαγωγέας κατεβαίνει, π.χ. ρε –ντο αναίρεση - σι b στη
ρε ελάσσονα.
b) ή ως προέκταση της V: V-III- I· ο προσαγωγέας λύνεται κανονικά 2α πάνω, στην τονική.
Στην ελάσσονα είναι αυξημένη συγχορδία (φα -λα –ντο # στη ρε ελάσσονα), για αυτό αν πρέπει
να τη χρησιμοποιήσουμε την παίρνουμε την κατιούσα μελωδική, χωρίς οξυμένο προσαγωγέα.
Στην αυξημένη της μορφή μπορεί αν χρησιμοποιηθεί κυρίως σε α’ αναστροφή, σαν συγχορδία
καθυστέρησης της τονικής, ή σαν μέσο μετατροπίας ως κοινή ή εναρμόνια με κάποια συγχορδία (I,
IV, ήV) με οξυμένη 5η .
ως προέκταση της Ι: ή ως προέκταση της V:
I- III – IV όπου ο προσαγωγέας κατεβαίνει V-III- I
(π.χ. ρε –ντο α
η- σι b στη ρε ελάσσονα)
εσ
ίρ
ν
4. α. Αρμονική αλυσίδα.
Ένα μελωδικό μοτίβο που λέγεται πρώτος κρίκος ή πρότυπο, επαναλαμβάνεται ακριβώς στους
επόμενους κρίκους σε διάστημα 2ης ή 3ης και σπανιότερα 4ης πάνω ή κάτω.
Απαραίτητη προϋπόθεση να μην υπάρχει λάθος μέχρι την πρώτη νότα του δεύτερου κρίκου.
Εναρμονίζω κάθε κρίκο με τον ίδιο τρόπο, με την ίδια δηλαδή κίνηση των φωνών, ακόμη και αν
προκύπτουν λάθη. Αρκεί να μην υπάρχουν λάθη στο πρότυπο και τη σύνδεσή του με τον πρώτο
κρίκο.
Μια- δυο τελευταίες συγχορδίες της αλυσίδας μπορούν να τροποποιηθούν για τη σύνδεση της
αλυσίδας με το υπόλοιπο θέμα. Αυτό λέγεται «σπάσιμο» της αλυσίδας.
.α. V7:
Λύνω την 7η, 2η κάτω, εκτός από την περίπτωση V7- I6 και V43- I6, όπου τη λύνω 2η πάνω, για να
αποφύγω διπλασιασμό της 3ης στηνΙ.
Αν έχω μελωδικό διάστημα 7ης , πχ σολ-φα , εναρμονίζω και τις δύο νότες με V7. Η 7η λύνεται
πάλι βηματικά προς τα κάτω.
Όταν έχω V7- I σε ευθεία κατάσταση και οι δύο , μία από τις δύο τις περισσότερες φορές να είναι
ελλιπής, χωρίς 5η δηλαδή, για να αποφύγω παράλληλες.
5β.V9:
-1. Στην 6η - 5η μελωδική βαθμίδα (λα- σολ στην ντο μείζονα): η 9ηκατεβαίνει βηματικά και παραλείπω την
5η . Λύνεται στην V7 – Ι ή κατευθείαν στην Ι.
- 2. Ή λύνεται στην VI, όπου η 9η κρατιέται.
-3. Στην 6η – 7η μελωδική βαθμίδα (λα- σι), η 9η ανεβαίνει βηματικά και παραλείπω την 3η (που
καθυστερείται και εμφανίζεται αμέσως μετά). Λύνεται στην V7.
5γ. V11:
παραλείπω την 3η και την 9η.
–Καθυστερείται πάλι ο προσαγωγέας και λύνεται στην V7. Η 11η κατεβαίνει βηματικά.
-Παραμένει ίδια όταν λύνεται στην τονική.
.δ. V13:
Έχω 1η, 3η, 7η και13η.
Μπαίνει συνήθως στην τελική πτώση και η 13η βρίσκεται στη σοπράνο και λύνεται σε διάστημα 3ης κάτω .
Βρίσκω μια κοινή συγχορδία μεταξύ αρχικής και νέας τονικότητας, 1-2 νότες πριν την αλλοιωμένη
νότα. Ανάλογα με τον οπλισμό που ακολουθεί αποφασίζω αν θα πάω σε μείζονα ή ελάσσονα τονικότητα
και σε ποια. Π.χ. η σολ-σι-ρε είναι ταυτόχρονα V στην ντο μείζονα και ΙV στη ρε μείζονα (όχι όμως στη ρε
ελάσσονα).
7. Β. Χρωματικές μετατροπίες
Γίνονται χωρίς κοινή συγχορδία, όταν έχω χρωματικά αλλοιωμένη νότα, π.χ. φα – φα#.
Η αλλαγή της τονικότητας γίνεται κατευθείαν πάνω στη χρωματικά αλλοιωμένη νότα. Πάνω στην
αλλοιωμένη νότα θα πρέπει να σχηματίζεται V7ή VII7 (diminuita) της νέας τονικότητας, να έχει δηλαδή
λειτουργία δεσπόζουσας, η οποία καθιερώνει τη νέα τονικότητα.
Ο τρόπος με τον οποίο βρίσκω την καινούργια τονικότητα είναι αυτός που ισχύει για τις διατονικές
μετατροπίες για τον οξυμένο ή βαρυμένο φθόγγο, δηλαδή αν είναι οξυμένος φθόγγος είναι ο
προσαγωγέας, αν είναι βαρυμένος είναι η 7η της V7 ή VII7.
Δεν αποκλείεται η συγχορδία που μας εισάγει στη νέα τονικότητα να είναι κάποια άλλη εκτός από
δεσπόζουσα, αν το θέμα το ζητάει. Π.χ. αν δούμε στη μελωδία σολ που γίνεται σολ # -σι- ρε# μπορεί να
είναι π.χ.Ι για τη σολ # ελάσσονα.
Γίνονται χωρίς κοινή συγχορδία, όταν έχω εναρμόνιες νότες π.χ. φα – μι#, ή σολ –φα#, ή
ντο# - ρε .
Η αλλαγή της τονικότητας γίνεται κατευθείαν πάνω στη δεύτερη εναρμόνια νότα.
α) η VII7 diminuita της αρχικής και η VII7 diminuita της νέας τονικότητας, για κλίμακες που
απέχουν διάστημα 3μ πάνω ή κάτω, και 4 Α 3μ πάνω ή κάτω ή 5 Ελατ πάνω ή κάτω.
για τονικότητες που απέχουν διάστημα 3μ πάνω ή κάτω οι δύο ντιμινουίτες
μπορούν να έχουν έναν εναρμόνιο φθόγγο και οι άλλοι να παραμένουν κοινοί. Ο
εναρμόνιος φθόγγος είναι ο προσαγωγέας της μιας, και η 7η της άλλης ή το αντίστροφο.
Για τονικότητες που απέχουν διάστημα 4Α ή 5 Ελατ πάνω ή κάτω , οι δύο
ντιμινουίτες μπορούν να έχουν δύο εναρμόνιους φθόγγους και τους άλλους δύο κοινούς. Οι
εναρμόνιοι φθόγγοι είναι οι δύο κάτω φωνές της μιας και ταυτόχρονα οι δύο πάνω φωνές της
άλλης ή το αντίστροφο.
β) η VII dim της αρχικής τονικότητας και η VII dim της V της νέας τονικότητας και το
αντίστροφο, για που απέχουν διάστημα 2 Μ πάνω ή κάτω.
π.χ εναρμόνιοι φθόγγοι σολ - φα#: σολ , λα, ντο, μι :VII 2 dim της σι και φα#, λα, ντο, μι :
στ) γράφοντας ως εναρμόνιες όλες τις νότες της ΙΙ Ναπολιτάνικης της αρχικής
τονικότητας, σχηματίζεται η Vτης νέας τονικότητας, και το αντίστροφο, για τονικότητες που
απέχουν διάστημα 4 Α ή 5 Ελατ.
Π.χ. ρε b, φα, λα b: ΙΙ Ναπολ. της ντο και ντο #, μι#, σολ #: V της φα #, ή
Στην ελάσσονα
(V7)της IV, VII(Mειζ) με οξυμένη 3η.
(V7)της V με οξυμένη 3η και 5η.
(V7)της VI με βαρυμένη 7η.
(V7)της ΙΙΙ (Μειζ) χωρίς αλλοίωση
Στη μείζονα, χαμηλώνω την έκτη μελωδική βαθμίδα της κλίμακας, πχ, στην ντο μείζ. λα .
Στην ελάσσαονα παίρνω την έκτη μελωδική βαθμίδα όπως είναι. Σχηματίζω τα εξής
διαστήματα με βάση το basso:
Α. Ιταλική 6η αυξημένη, και δύο 3ες Μ: λα , ντο, ντο, φα# (ντο μ. ή ελσ).
που απέχουν 1 ημιτόνιο (ντο+ και ρε +), αλλάζοντας εναρμόνια τη νότα που σχηματίζει το
διάστημα 6ης αυξ., πχ, φα# = σολ και μετατρέποντάς την έτσι σε V7 της νέας κλίμακας
Αντίστροφα, η V7 της ντο μείζονας μπορεί να μετατραπεί στην γερμανική της σι μ. ή ελασ.
Π.χ. δανεικές στην ντο μείζονα από την ντο ελάσσονα: I : Ντο- μι - σολ, II: ρε- φα – λα , IV:
Π.χ. Ι 5# : ντο- μι- σολ#, το σολ# λύνεται στο λα, ήV 5 : σολ- σι -ρεb, το ρεb λύνεται στο ντο.
Συχνότερες καθυστερήσεις:
4-3 π.χ. ντο- φα- σολ- γίνεται ντο- μι –σολ
9-8 π.χ. ντο –μι- σολ -ρε γίνεται ντο- μι –σολ-ντο
6-5 π.χ. ντο-μι- λα- γίνεται ντο – μι- σολ
7-8 π.χ. ντο- μι -σολ -σι γίνεται ντο -μι -σολ –ντο
2-3 π.χ. ντο-ρε-σολ- γίνεται ντο –μι- σολ
Αποτζιατούρα= καθυστέρηση χωρίς προετοιμασία
Ποίκιλμα, στο ασθενές, π.χ. ντο-ρε –ντο ή ντο-σι- ντο
Διαβατικός στο ασθενές, π.χ. ντο- ρε- μι ή ντο-σι- λα
Εκφυγή στο ασθενές, π.χ. ντο- ρε- σι ή λα- σολ- σι
Προήγηση- προήχηση στο ασθενές, π.χ.σι- ντο- ντο