СЕМИНАРСКА РАБОТА

ПО ПРЕДМЕТОТ

,, Индустриска Електроника ”
тема:

Еднофазен полубранов неуправлив испраувач во

мостна врска
Предметен наставник: Изработил:

Проф . Д-р. Василија Шарац Ш

Бр.индекс 20

Електротехнички факултет Радовиш

<мај >2015
СОДРЖИНА
1 Еднофазни неуправливи исправувачи .............................................................................................. 3
2. Еднофазни полубранов исправувач ....................................................................................................... 3
3 Еднофазен целобранов исправувач во мостна врска .................................................................. 9

2
1 Еднофазни неуправливи исправувачи

Neupravlivi ispravuva~i se ispravuva~i kaj koj kako ventili se

koristat diodite. Postojat dva tipa na ednofazni diodni ispravuva£i
koi vr{at preobrazuvawe na ednofaznoto naizmeni£no napojuvawe vo
izlezen ednonaso£en napon i toa:

 Ednofazen polubranov ispravuva£

 Ednofazen celobranov ispravuva£

So cel za poednostavna analiza na ispravuva£kite kola e

pretpostaveno deka diodite vo kolata se idealni, odnosno deka padot na
naponot na niv e nula.

2. Еднофазни полубранов исправувач

Najednostavniot ednofazen dioden ispravuva£ e ednofazniot
polubranov ispravuva£. Na slika 1 e pretstaven ednofazen polubranov
dioden ispravuva£ so aktivno optovaruvawe R.

Slika 1. Ednofazen polubranov dioden ispravuva£ so aktivno

optovaruvawe

Koloto se sostoi od edna dioda koja se napojuva od sekundarot na

transformatorot. Za vreme na pozitivniot poluperiod na naponot od
sekundarot na transformatorot diodata D vodi. Za vreme na negativniot
poluperiod diodata D e vo sostojba na zapirawe, odnosno ne proveduva
struja. Pod pretpostavka deka transformatorot ima nula vnater{na
impedansa i deka na svojot sekundar dava eden idealen sinusen napon na

3
slika 3.3 se pretstaveni vremenskite dijagrami na naponite i struite
na aktivniot tovar R- uL i iL, kako i naponot na diodata uD. Od
pretstavenite vremenski dijagrami na naponite i struite mo`e da se
zabele`i deka inverzniot napon na diodata D, koj se pojavuva na
nejzinite kraevi vo poluperiodot koga diodata se na|a vo sostojba na
zapirawe e ednakov na maksimalnata vrednost na vlezniot napon na
primarot na transformatorot Um. Soglasno so pogore navedenoto
blokirniot napon na diodata URMM mora da bide pogolem od maksimalniot
napon Um so cel da se izbegne probiv na diodata vo sostojba na
blokirawe.

Srednata vrednost na naponot koj se javuva na optovaruvaweto uL ja

ozna~uvame so Udc i po definicija se presmetuva kako:

T
u L t dt
1
U dc  
T 0
(1)

Slika 2. Vremenskata promena na naponite i struite kaj polubranov

dioden

4
 ispravuva~ so aktivno optovaruvawe

Za slu£aj na polubranov ispravuva£ naponot na tovarot u L (t )  0 za

negativniot poluperiod na naponot na napojuvawe. So zemawe vo predvid
deka kru`nata frekvencija   2 T ravenkata (1) go dobiva sledniot
oblik:


U m sin td t 
1
2 0
U dc 

(2)

Odnosno:

U dc  0.318U m
(3)

Efektivnata vrednost na naponot u L e UL i e definirana so:

T
1
UL 
T 0 
u L2 (t )dt

(4)

Vo slu£aj na polubranov ispravuva£ u L t   0 za negativniot poluperiod

na naponot pa ravenkata (4) mo`e da se preformulira kako:


(U m sin t ) 2 d t 
1
UL  
2 0
(5)

Um
Ili: U L   0.5U m
2
(6)

Srednata vrednost na strujata iL e Idc i bidej}i stanuva zbor za aktiven

tovar R mo`e da se najde od slednoto ravenstvo:

5
 U dc
I dc 
R
(7)

Odnosno za polubranov ispravuva£:

0.318U m
I dc 
R
(8)

Efektivnata vrednost na strujata iL e IL i taa se nao|a od:

UL
IL 
R
(9)

Zemaj}i go vo predvid (3) srednata vrednost na strujata iL e:

0.318U m
I dc  (10)
R

Odnosno efektivnata vrednost na iL e:

0.5U m
IL  (11)
R

Koeficientot na ispravuvawe (rectification ratio), koj vo osnova ja dava

efektivnost na ispravuvaweto e definiran so:

Pdc U dc I dc
  (12)
PL ULIL

Za polubranov dioden ispravuva£ ovoj koeficient na isrpavuvawe e:

(0.318U m ) 2
  100  40,5% (13)
(0.5U m ) 2

Faktorot na oblikot (Form Factor) e definiran so odnost na efektivnata

vrednost na naponot na optovaruvaweto i srednata vrednost na naponot
na optovaruvaweto:

UL I
FF  ili L (14)
U dc I dc

So zamena na .3) i (6) vo (14) se dobiva:

6
 0.5U m
FF   1.57 .15)
0.318U m

Faktorot na branovitost (Ripple Factor) se presmetuva od:

U 
RF   L   1  FF 2  1 (16)
 U dc 

Za slu£aj na polubranov ispravuva£ RF iznesuva:

RF  1.57 2  1  1.21 (17)

Faktorot na iskoristuvawe na transformatorot (Transformer Utilisation Factor) e

definiran kako odnos na ispravenata ednonaso£na mo}nost i mo}nosta na
sekundarot na transformatorot:

Pdc U I
TUF   dc dc (18)
UsIs UsIs

Kade Us i Is se efektivnite vrednosti na naponot i strujata na

sekundarot na transformatorot:

Um
Us   0.707U m
2
(19)

Efektivnata vrednost na strujata niz sekundarot na transforatorot Is e

ista so efektivnata vrednost na strujata na tovarot IL odnosno:

0.5U m
Is  (20)
R

Spoglasno so zamenuvawe na (3), (8), (19) i .20) vo (18) se dobiva:

7
 0.318 2
TUF   0.286 (21)
0.707  0.5
Faktorot na iskoristuvawe na transformatorot ozna£uva deka
transformatorot mora da ima 3.496 VA za da dade na kraevite na
ispravuva£ot mo}nost od 1W.

Polubranovite ispravuva£i predizvikuvaat pojava na harmonici vo

mre`ata odnosno transformatorot. Voglavno se prisutni parnite
harmonici so najgolema izrazenost na vtoriot harmonik.

Veli£inite potrebni pri proektirawe na ispravuva£i e po`elno da

bidat izrazeni kako funkcii od naponot Udc ili strujata Idc. Na primer
efektivnata vrednost na naponot na sekundarot od transformatorot e:

U s  2.22U dc (22)

Blokirniot napon URRM izrzen preku Udc e:

U RRM  3.14  U dc (23)

Odnosno strujata na diodata izrazena preku Udc e:

Um I
I FRM   dc  3.41I dc (24)
R 0.318

Koeficientot na polezno dejstvo na ispravuva~ot:

Koeficientot na polezno dejstvo na ispravuva£ot e odnosot na

izleznata mo}nost i sumata na izleznata mo}nost i mo}nosta disipirana
na diodata.

Po
 (25)
Po  Pd

Kade: Po - izleznata mo}nost od ispravuva~ot

Pd - mo}nosta disipirana na diodata

Zemaj}i vo predvid deka ravenstvoto 20:

U m2
Po  (26)
4R

8
Zemaj}i go vo predvid ravenstvoto (10) ako padot na naponot na diodata
e ozna~en so Ud toga{ mo}nosta disipirana na diodata se presmetuva
kako:

U dU m
Pd  (27)
R
So zamena na (26) i (27) vo (25) se dobiva:

1
 (28)
4U d
1
U m

kade U d e padot na naponot na diodata.

3 Еднофазен целобранов исправувач во мостна врска

Vo slu~aj koga vo koloto na ispravuva~ot se vgraduvaat ~etiri
diodi namesto dve se dobiva mostna vrska koja {to e prika`ana na slika
3.10. Za vreme na pozitivniot poluperiod na naponot od sekundarot na
transformatorot strujata te~e niz diodite D1 i D2. Za vreme na
negativniot poluperiod na naponot od sekundarot na transformatorot
proveduvaat diodite D3 i D4. Vremenskite diagrami na naponite i struite
se prika`ani na slika 3.11. Vo slu~aj na celobranov ispravuva~ vo
mostna vrska blokirniot napon koj se javuva na diodite vo
poluperiodite koga ne proveduvaat e namalen na vrednosta na naponot Um.

us=Umsint

9
 Slika 3 Celobranov ispravuva~ vo mostna vrska

Za celobranoviot ispravuva~ vo mostna vrska za veli~inite Udc, UL, Idc, IL, ,

FF i RF va`at istite ravenstva i vrednosti kako i za celobranoviot
ispravuva~ so sreden izvod od transformatorot. Celobranoviot
ispravuva~ vo mostna vrska ima najgolem faktor na iskoristuvawe na
transformatorot bidej}i struite te~at vo primarnata i sekundarnata
namotka na transformatorot i se so kontinuirana sinusna forma.
Faktorot na iskoristuvawe na transformatorot e:

0.636 2
TUF   0.81
0.707  0.707
(29)

vs

Um

vL

Um

iL

Um/R
vodi vodi vodi

-Um

-Um

10
Slika 4. Vremenski diagrami na naponite i struite na celobranov
ispravuva~ vo mostna vrska

Koeficientot na polezno dejstvo na ispravuva~ot se presmetuva od:

Po
 (30)
Po  4 Pd

Kade Po e izleznata mo}nost od ispravuva~ot a Pd e mo}nosta koja se

dispira na diodata.

U m2
Po  (31)
2R

A mo}nosta disipirana na diodata se presmetuva soglasno koeficientot

na polezno dejstvo za celobranov dioden ispravuva~ vo mostna vrska e:

1
 (32)
8 Ud
1
 Um

kade U d e padot na napont na diodata a U m e maksimalniot napon na

napojuvawe.

11