TÂM LÝ HỌC

Chương 3
TIẾN TRÌNH QUYẾT ĐỊNH ƯỚC MUỐN CẢM TÍNH VÀ ƯỚC MUỐN LÝ
TÍNH
Trên bình diện hiện tượng luận, con người có cảm xúc và lý trí, khi con người
quyết định thì cảm xúc và lý trí tương tác với nhau
Ví dụ : quyết định mua chiếc áo mới, tổ chức một buổi họp, tổ chức thuyết trình,
các cam kết,…lý do thúc đẩy tôi quyết định có thể là tình hình hiện tại, hay một
khát vọng, hay để ngăn ngừa một biến cố…, dù gì đi nữa, không bao giờ có những
quyết định vô cảm phát xuất từ lý trí mà thôi, mà còn đòi hỏi đến cái tôi của mỗi
chúng ta, một cái tôi gồm có lý trí và cảm xúc.
Tiến trình quyết định luôn luôn bắt đầu với một “ước muốn cảm tính”, có thể kèm
“ước muốn lý tính”
1. Ước muốn cảm tính : đó là sự đánh giá đối tượng ngay tức khắc, dựa trên
tiêu chuẩn tôi thích/ tôi không thích. Chủ thể đánh giá và hành động theo
những tiêu chuẩn chỉ liên kết với “nơi đây và lúc này”. Đối tượng được đánh
giá là đáng ưa hay đáng ghét vào một thời điểm nhất định.
2. Ước muốn lý tính : đây là sự đánh giá thứ phát và có suy nghĩ, dựa trên tiêu
chuẩn có lợi/không có lợi. lý trí tuân theo tiêu chuẩn phổ quát và không mâu
thuẫn, lý trí tìm hiểu, tương tác và đánh giá đối tượng dưới ánh sáng của các
giá trị trừu tượng.