Chương 5

CÁC MẠCH ỨNG DỤNG

KHUẾCH ðẠI THUẬT TOÁN
(OPERATIONAL AMPLIFIER – OP AMP)

I. ðỊNH NGHĨA VÀ KÝ HIỆU

- Khuếch ñại là quá trình biến ñổi một ñại
lượng (dòng ñiện hoặc ñiện áp) từ biên ñộ nhỏ
thành biên ñộ lớn mà không làm thay ñổi
dạng của nó.

Bài giảng môn Kỹ thuật ðiện tử 1

GV: Lê Thị Kim Anh
 Khuếch ñại thuật toán (OP-AMP) cũng có
những tính chất của một mạch khuếch ñại.
OP-AMP có 2 ngoP vào – ñảo vaS không ñảo –
vaS một ngoP ra, một OP-AMP lyU tưởng sẽ có
những tính chất sau:
+ Hê[ sôU khuếch ñại (vòng hơ]) là vô
cùng.
+ Trơ] kháng ngoP vào là vô cùng.
+ Trơ] kháng ngoP ra là 0.

Bài giảng môn Kỹ thuật ðiện tử 2

GV: Lê Thị Kim Anh
KyU hiệu

−
v i -
vo
+
v i +
−
v i : Ngõ vào ñảo
+
v i : Ngõ vào không ñảo
vo : Ngõ ra
Bài giảng môn Kỹ thuật ðiện tử 3
GV: Lê Thị Kim Anh
II. MẠCH KHUẾCH ðẠI ðẢO (NGƯỢC PHA)
Xét mạch OPAMP lyU Rf
tưởng: I
Ri = ∞, Ii = 0 nên: R1 −
v i

− +
v =v ≈0
i i vi + vo
v =0i
Dòng qua R1:
vi vo
I= = −
R1 Rf

Bài giảng môn Kỹ thuật ðiện tử 4

GV: Lê Thị Kim Anh
Hê[ sôU khuếch ñại vòng kín:
vo Rf
Av = = −
vi R1
R
⇒ v o = − f
v i
R 1

vi
Tổng trơ] vào: Zi = = R1
ii
Bài giảng môn Kỹ thuật ðiện tử 5
GV: Lê Thị Kim Anh
III. MẠCH KHUẾCH ðẠI KHÔNG ðẢO (ðỒNG PHA)

Xét mạch OPAMP lyU I

tưởng: Rf
−
v i
Ri = ∞, Ii = 0 nên:
− + R1
v =v ≈0
i i
v +
i
vo
Dòng qua R1: vi
−
v vo
I= =
i
R1 R1 + R f

Bài giảng môn Kỹ thuật ðiện tử 6

GV: Lê Thị Kim Anh
 − +
Mặt khác, coi : v = v ≈ vi
i i

Ta có hê[ sôU khuếch ñại vòng kín:

vo R1 + R f Rf
Av = = = 1+
vi R1 R1

 Rf 
⇒ v o =  1 +  v i
 R1 

Bài giảng môn Kỹ thuật ðiện tử 7

GV: Lê Thị Kim Anh
* MẠCH ðỆM (MẠCH THEO ðIỆN ÁP)
ðây là trường hợp ñặc biệt của mạch khuếch
ñại không ñảo, với: Rf = 0 vaS R1 = ∞
Áp dụng công thức:
vo R1 + Rf Rf
Av = = = 1+
vi R1 R1
vi vo
⇒ Av = 1

Bài giảng môn Kỹ thuật ðiện tử 8

GV: Lê Thị Kim Anh
IV. MẠCH CỘNG
* Mạch cộng ñảo dấu
i1
R1
vi1 i Rf
vi2 R i2 2

vi3 R3 i3
vo
Dùng phương pháp xếp chồng:
Rf
v o1 = − v i1
R1
Rf
v o2 = − v i2
R2
Rf
v o3 = − v i3
R3 Bài giảng môn Kỹ thuật ðiện tử
GV: Lê Thị Kim Anh
9
ðiện áp ở ngoP ra:
v o = v o1 + v o 2 + v o 3
 Rf Rf Rf 
⇒ v o = − v i1 + vi2 + v i 3 
 R1 R2 R3 
Nếu chọn R1 = R2 = R3 = R, ta có:
Rf
vo = − (vi1 + vi 2 + vi3 )
R
VaS nếu Rf = R, ta có:
vo = −(v i1 + v i 2 + v i 3 )
Bài giảng môn Kỹ thuật ðiện tử 10
GV: Lê Thị Kim Anh
* Mạch cộng không ñảo dấu
Rg Rf

vi1 R1
R2
v i+ vo
vi2

Bài giảng môn Kỹ thuật ðiện tử 11

GV: Lê Thị Kim Anh
Dùng phương pháp xếp chồng
Rg Rf
Khi vi2 = 0:
 R2 
v = 
+
i
 v i1
 R 1 + R 2  vi1 R1 +
v i vo
Áp dụng công thức
R2
của mạch khuếch ñại
không ñảo: :
 R  +
v o1 =  1 + f  vi

 R g 

Bài giảng môn Kỹ thuật ðiện tử 12

GV: Lê Thị Kim Anh
  Rf   R2 
⇒ vo1 =  1 +   vi1
 R  R +R
 g  1 2

Tương tư8, khi cho vi1 = 0

 R f   R1 
vo2 = 1 + 
  v i 2
 R  R +R
 g  1 2 

ðiện áp ở ngoP ra: vo = vo1 + vo2

 Rf   R 2 R 
⇒ v o = 1 +  v + 1
v 
 R R +R i1
R + R
i 2 
 g  1 2 1 2 
Bài giảng môn Kỹ thuật ðiện tử 13
GV: Lê Thị Kim Anh
Nếu chọn R1 = R2 = R, ta có:

 R f   v i1 + v i 2 
v o = 1 +  
 R  2 
VaS nếu Rf = R, ta có:

vo = (vi1 + vi 2 )

Bài giảng môn Kỹ thuật ðiện tử 14

GV: Lê Thị Kim Anh
 V. MẠCH TRỪ (MẠCH KHUẾCH ðẠI VI SAI)
vi2
* Khi vi2 = 0 R3 − R4
v i

+ R2
vi = v i1
R1 + R 2 v i+ vo
vi1 R1
 R4   R2 
⇒ vo1 = 1+    vi1 R2
 R3   R1 + R2 
* Khi vi1 = 0
R4
vo2 = − vi 2
R3
Bài giảng môn Kỹ thuật ðiện tử 15
GV: Lê Thị Kim Anh
 ðiện áp ở ngoP ra: vo = vi1 + vi2
 R4   R2  R4
⇒ v o =  1 +    v i1 − v i2
 R 3   R1 + R 2  R3

vo có dạng: Vo = a1 vi1 – a2 vi2 , với:

 R4   R2  R4
a 1 =  1 +    ; a2 =
 R 3   R1 + R 2  R3

 R2  R4
Hay : a 1 = (1 + a 2 )   ; a2 =
 R1 + R 2  R3

Bài giảng môn Kỹ thuật ðiện tử 16

GV: Lê Thị Kim Anh
⇒ðiều kiện ñê] thực hiện ñược mạch này:
(1 + a2)> a1

Nếu chọn R1 = R2=R3 = R4, ta có:

v o = v i1 − v i 2

Bài giảng môn Kỹ thuật ðiện tử 17

GV: Lê Thị Kim Anh
VI. MẠCH TÍCH PHÂN
Dòng ñi qua tu[ ñược tính: R C
dv
iC = C vi
dt i −
dVo v i
⇒ i = −C
dt
1 v +
i
vo
⇒ dv o = − idt
C
1
⇒ v o = − ∫ i dt
C
Mặt khác:
Vi 1
i=
R
⇒ vo = −
RC ∫v i dt

Bài giảng môn Kỹ thuật ðiện tử 18

GV: Lê Thị Kim Anh
 VII. MẠCH VI PHÂN
i
Dòng ñi qua tu[: +
v i
dV i R
i = C
dt
Mặt khác:
vi C vo
Vo
i=−
R
dV i Vo
⇒C =−
dt R
dV i
⇒ v o = − RC
dt
Bài giảng môn Kỹ thuật ðiện tử 19
GV: Lê Thị Kim Anh