UNIVERZITET CRNE GORE

FILOZOFSKI FAKULTET NIKŠIĆ

Studijski program za predškolsko vaspitanje i obrazovanje

UČENJE DJETETA PREDŠKOLSKOG VASPITANJA

Esej

Mentor: Mr Milica Jelić Student: Verica Ašanin

Broj indeksa: 1060/18

Nikšić, maj, 2019. godine

 Komponente vaspitanja – Intelektualno vaspitanje

Uvod

Intelektualno vaspitanje je jedna od komponenti vaspitanja. „Ona ima višestruki

značaj za formiranje ličnosti. Bez usvajanja isticanja naučnih znanja i razvitka intelekta,
nema pravog vaspitanja i obrazovanja. Između intelektualnog i ostalih komponenti vaspitanja
postoje čvrste veze i uzajamna uslovljenost.
Proces saznanja nije ograničen samo na saznanje objektivne stvarnosti, već putem
toga čovjek spoznaje zakone prirode, zakone ljudskog društva i mišljenja. Na taj način
saznava i otkriva svijet, unapređujući i samog sebe, što je suština intelektualnog razvoja i
vaspitanja.”1

1
Vlahović B. i drugi: Opšta pedagogija, „Učiteljski fakultet”, Beograd, 1996.

1
 Intelektualno vaspitanje se ne može svrstati samo na razvoj sposobnosti mišljenja, već
ono podrazumijeva i razvoj čula, percepcije, pažnje, pamćenja, govora, sticanje znanja,
usvajanje vrijednosti i formiranje kritičkog rasuđivanja.
Nauka je dokazala da se intelektualne sposobnosti razvijaju njihovim aktiviranjem,
funkcionisanjem i vježbanjem. Na razvoj intelekta u velikoj mjeri utiče:
- motivacija
- aktivna uloga učenika u procesu obrazovanja
- ovladavanje tehnikama racionalnog učenja
Intelektualno vaspitanje je proces forsiranja čovjeka kao razumnog bića, njegovih
intelektualnih mogućnosti, stvaralačkih snaga i sposobnosti.2
- Zadaci intelektualnog vaspitanja:
1. Sticanje fundamentalnih naučnih znanja o stvarnosti,
2. Usvajanje sistema osnovnih intelektualnih umijenja i navika (čitanje, pisanje,
služenje literaturom, korišćenje računara),
3. Izražavanje naučnog pogleda na svijet,
4. Razvijanje umnih sposobnosti (mišljenje, pamćenje, pažnja, logičko
zaključivanje),
5. Podsticanje intelektualne radoznalosti,
6. Razvijanje potrebe za stalnim učenjem i za samoobrazovanje.

- Teorije o sadržajima intelektualnog vaspitanja:

Za razvoj intelektualnih sposobnosti veoma je važno znati šta se uči i kako se uči.

2
Vlahović B. i drugi: Opšta pedagogija, „Učiteljski fakultet”, Beograd, 1996.

2
 Važno za umni razvitak:
- usvajanje određene količine znanja i informacija ili
- razvoj umnih (intelektualnih) sposobnosti.
U pedagogiji su se razvile tri različite teorije:
1. Teorija formiranje obrazovanja – Didaktički formalizam
2. Teorija materijalnog obrazovanja – Didaktički materijalizam
3. Teorija unitarnog obrazovanja - Didaktički utilitarizam
- Principi intelektualnog vaspitanja:
1. Princip aktivnosti – vaspitnik mora aktivno učestvovati u V – O procesu.
2. Princip osamostaljivanja – efikasno se uči ako se znanja stiču sopstvenim
intelektualnim naporom.
3. Princip sistematičnosti – istinsko znanje je sistem činjenica i generalizacije, a ne skup
izolovanih naučnih elemenata.
4. Princip kritičnosti – kritički usvajati znanja znači provjeravati njihovu istinitost.
5. Princip kreativnosti – podrazumijeva stvaralački odnos prema onome što se uči.

- Faktori intelektualnog vaspitanja:

- Porodica
- Predškolske ustanove
- Škola

3
 - Ustanove za vaspitanje
- Institucije kulture
- Masovni mediji (sredstva informisanja)
- „Intelektualno vaspitanje treba razlikovati od procesa obrazovanja, ali i od procesa nastave.
Obrazovanje i nastava su uži pojmovi od intelektualnog vaspitanja. Nastava je uži pojam od
obrazovanja i od intelektualnog obrazovanja, jer se intelektualno vaspitanje očekuje i izvan
nastave.
Veze intelektualnog vaspitanja sa ostalim komponentama svestranog razvoja
* veza intelektualnog i fizičkog vaspitanja
- u okviru fizičkog vaspitanja nezaobilazna su znanja iz anatomije, filologije, higijene i
drugih nauka, što bez razvijenih intelektualnih sposobnosti ne može biti uspješno
realizovano.
* veza intelektualnog i moralnog vaspitanja:
- s obzirom da se etička osjećanja i ponašanje zasnivaju na određenim saznanjima, veza ove
dvije komponente je očigledna.
* veza intelektualnog i estetskog vaspitanja:
- odgleda se u čovjekovoj sposobnosti da uočava lijepo da bi to kasnije prihvatio i doživio
- doživljaj estetskih vrijednosti i smisao za lijepo doprinosi emocionalnom razvoju ličnosti.
* veza intelektualnog i rodnog vaspitanja:
- rodno vaspitanje podrazumijeva sticanje naučno - tehničkih znanja i intelektualnih umijenja
i navika što je posledica brzog napretka nauke, tehnike, tehnologije i intelektualizacije
mnogih radnih operacija”.3

Literatura:

- Vlahović B. i drugi: Opšta pedagogija, „Učiteljski fakultet”, Beograd, 1996.

- Đorđević, J. i Trnovac, N.: Pedagogija „Naučna knjiga”, Beograd
- Dr Emil Kamenov: Obrazovanje predškolske djece

3
Đorđević, J. i Trnovac, N.: Pedagogija „Naučna knjiga”, Beograd

4
5