UKLADY Z POLSKI Nawiqzywanie Iqcznosci w pasmach amatorskich fal krétkich wymaga zezwolenia oraz specjalnego urzadzenia nadawczo-odbiorczego (transceivera), Ureqadzenia takie (renomowanych firm zachodnich: YAESU, ICOM, KENWOOD...) sq dostepne w naszym kraju, kosztuja jednak od kilkunastu do kilkudziesigciu milionow zlotych. Z tego wagledu, zatkujqcym krétkofalowcom ysponujacym radiotelefonem B (pasmo 11m), wosciq pracy emisiq cayli taw. ,wstegami chcemy Zaproponowaé wykonanie specjalnej_przystawki (transwertera), ktéra - dotgczona do gniazda antenowego radiotelefonu - spowoduje przesuniecie zakresu fal 11m do innych zakresow pasm’ amatorskich. Transwerter KF/CB kit AVT-115 Niewielkim nakladem pracy ikoszt6w —mozomy zatom _uzyskaé podobne motliwosci pracy, jak przy posiadaniu drogiego _ transceiver KE. Nie_wszystkio jednak rac lefony CB beda sie nadawaly do wykorzystania w tym celu. Najpros: Ise i najtaisze z nich, majace tylko modulacje amplitudy (AM), nie beda odpowiednie (minely caasy postugiwali sie ta emisja). jednak. caly szereg radiotelefonow CB, dostep: nych na krajowym rynku, wyposa- zonych w emisje jednowstegowa (SSB). Naleza do nich takie radio- telofony, jak: President Lincoln, Jackson, ALAN 87. Radiotelefon powinion byé réw- niez wyposazony we wszystkie .czlor dziestki", to maczy pokrywat. zakres 26..29MHz. oraz. musi miet praetacanik ‘SB/LSB". Moc wyjéciowa nie jest istotna, a nawet lepiej bedzie, jezeli bedzie jak najmniejsza (wy: czy moc raed 20mW). Uproszczony schemat blokowy o- pisanogo transwertera KE/CB praed- stawiono na rysunku 1. Jedna z najwainiejszych czeéci_sktadowych transwe est_uklad_przemiany caestotliwosci, a wige mieszacz i ge nerator. Czestotliwosé generatora po- winna byé tak dobrana, aby uzyskad wymagany zakres czestotliwosei adokladniej, aby suma lub rézni- ca czestotliwosci CB wypadta w nowym pasmie pracy. Nictrudno zauwazyé, 20 mieszacz w naszym ukladzie pracuje dwukierun- kowo, zaréwno prey odbiorze, jak inadawaniu. Przy odbiorze nastepu- je presunigcie czestotliwosci wejs- ciowej - np. pasma 80m - na zakres 28,5...28.8MHz, a pray nadawaniu sygnal CBYSSB zostaje _przesuniely wzakres. pasma 80m. ‘Schemat elektryczny transwertera preedstawiono na rysunku 2, Pra Tacenik zakresow jest ustawiony na i generatora Rys. 1. Schemat blokowy transwertera KF/CB 58 Elektronika Praktyczna 10/93i) Tat Transwerter KF/CB Rys. 2. Schemat elekiryczny transwertera paso 80m, Podczas odbioru sygnal zanteny poprzez. styki_ A iB prze- kagnika MY-12 dochodzi do cewki sprzogajace| Li dwuobwodowego fil- tru. pasmowego 80m, Cewki L2 iL3 — wraz zkondensatorami C1 iC2 twora obwod rezonansowy, zestrojony na Srodek pasma 80m. Bezpostedlnio do uzwojenia spraegala- ‘cogo LA jest dolaczony szerokopas- mowy mieszacz, w ktéregosklad wehodza dwa identyczne, symetryezne transformatory TRI i'TR2 oraz ezte- ry diody Di..D4 polaczone ,kolo- wo". Diody przelaczane sa sygnalem zgeneratora podanym na_ srodek uzwojenia transformatora TRI. Na uzwojeniu wtérym. transformatora ‘TR2 zostaje wytworzony sygnal pos- rodnio} czestotliwosci, lezacy w pas- mie 11m, bedacy suma czestotliwos- ci sygnatn generatora i sygnalu wejSciowego. Obok tego pozadane- go sygnalu bedzie tez wystepowal (miedzy innymi) sygnat bedacy r6%- nica tych dwéch sktadowych. Zos- tanie on jednak —wrazz innymi sygnalami zaklécajacymi, stanowia- cymi kombinacje skladowych har- monicznych sygnaléw, odfiltrowany przez dalsze obwody, w tym glownie obwody odbiornika radiotelefonu cB. Zwzwojenia wtrnego TR2 syg- nal jest podany na pierwsza bramke tranzystora polowego (MOSFET) Tt (BF906), pracujacego jako wzmat Elektronika Praktyczna 10/93, Sm is niacz posrednie) czestotliwosci_ CB, Wamocnienie ukladu wynosi_ okoto 20dB i pokrywa z zapasem straty sygnalu na filtrze pasmowym oraz mieszacm diodowym. Pray cazstolli wosci generatora kwarcowego 25MHz, dolnej czestotliwosci_ wejs- ciowe} 3,5MHz bedzie odpowiadala czestotliwosé 28,5MHz, nato- miast g6rne} 3,8MHz - odpowiednio 288MH2. Dzieki mieszaniu sumacyjnemu odbierany sygnat nie zmienia wstegi bocanej, czylisygnaly 80m odbiera- my W pozycji LSB (dolna wstega bona). Uklad generatora pasmowogo zre- alizowano na tranzystorze 2, (BF194). Dzicki glebokiemu —dodatniemu spraeéenit zwtotnemu, poprzer. dzielnik pojemnosciowy 2x220pF oraz ob- w6d zeowka L7 wkolektorze zes- trojony na 25MHz, w ukladzie moz- nna zastosowaé. szeroko dostepne re- zonatory 12,5MHz. lub 8,333MHz. Be- dzie wtedy wykorzystywana odpo- wiednio druga i traecia harmonicena sygnalu. W pasmach 7...24MHz nie jest konieczne powielanie czestotli- wosci i zamiast obwodu rezonanso- weogo zalaczany jest rezystor RB, Do- pasowanio wyjécia generatora do wejscia mieszacza diodowego osiag- nigto dzieki wtérnikowi emiterowe- mu ztranzystorem T3 (BF194). Podezas nedawania, jednoczesnie z pojawieniem sig sygnalu w.cz. na wyjsciu radiotelefonu CB, musi nastepowaé zwarcie punktu PTT do masy. Jezeli radiotolefon nie jest ‘wyposazony w gniazdo PTT, mozna ten problem razwiazat preez ‘dobudo- wanie dodatkowego gniazda i dola- czenie go do gniazda mikrofonowego, akonktetnie do styku, gdzie wys- tepuje zwieranie obwodu popraez przy- clsk mikrofonowy. Po zalaczeniu preo- kaénika MT-12- nastepuj > odlacenie napigcia 13,8V ze ‘wamacniacza p.cz. odbiomika i prea Jaczenie: na wamacniace w.ce. nadajni- ka (styki D) = przolaczenie anteny 2 wojécia wzmacniacza odbiornika na wyjécie wemacniacza nadajnika (styki A) ~ praylaczenie mieszacza diodowogo do gniazda antenowego CB popraez tumik w.cz, abnizajacy moc steru- jaca (styki C) preelaczenie filtra pasmowego do wejscia wemacniacza nadajnika (styki B). Dzieki_dwém rezystorom 10002) 2W (R1 iR2) polaczonym réwno- legle, impedanoja wejSciowa urzadzo- nia wynosi dokladnie 500 i prey mocy radiotelefonu CB 4W istnioje dopasowanie urzadzen transceiver - transwerter, eliminujace niebezpio- czofistwo uszkorlzenia tranzystora wy} Sciowogo CB. Uzwojenie transforma- tora ‘TR2 jest dolaczane poprzer dob- rany Tezystor, obnizajacy moc ste- rujaca 4W do okolo 20mW. Dok- 59Transwerter KF/CB O0000 Oo0000 war tronswertera Rys. 3. Plytka monte ladny poziom sygnalu_ sterujacego powinien byé dobrany eksperymen: lalnie, aby nie spowodowaé przes- terowah mieseacea czy wamacniacza, bo pray sygnale jednowstegowym wys tapia, zauwazalne dla naszego korespon: ‘a, mieksztalcenia modulaci juz podalismy, mieszacz. oraz filtr dwuobwodowy pracuja nadawaniu w odwrotnym kierun- ku w stosunku do odbioru i przet warzaja sygnal pasma 11m na sygnat p.cz. 80m, Poprzex styki B sygnal nadajnika podlege wzmocnieniu w tzystopniowym wzmacniacra Ii: niowym. Najwigksze wemocnienie wystepuje w pierwszym — stopnin ziranzystorem T4. Zastosowano tu: taj identycny tranzystor jak we wemacniacau. pce odbiornika z tym, 60 20 wyjscie stopnia jest _szerokopas mowe. Stopieh z tranzystorem TS (BFY99) pracuje jako wt6rnik emi terowy dopasownjacy impedancje Stopiefi koficowy z tranzystorem T6 pracuje rowniez szerokopasmo- wo z wyjsciem dlawikowym. Oka. zalo sie, ze dzieki dostatecne} filtracji sygnalu przez weaaénicjsze obwody rezonansowe nie traeba bylo stoso- waé. dodatkowych filtrow wyjscio wych, co znacznie uproscilo konst- rukcje. ‘Tranzystor ten jest praykrecony do obudowy z blachy aluminiowoj stanowigce} ekran, Srednia moc wyj- Sciowa urzadzenia wynosi ponad 2W (nic jest stala na wszystkich zakre- sach). Moc ta - jak na poczatek jest wystarczajaca, a moze byé pod- wy%szona za liniowego pomoca Oo00O0 lo ewexe) stosownie do ia PAR, jowano na plytce drukowane} metoda montazu po- wierzchniowego (rysunek 3). El menty przylutowano od strony mie- dzi do wyirezowanych. punktow lu: towniczych. Punkty takie, o sredni- cy okolo 7mm, wykonano za pomo: ca specjalnego wykrojnika zamoco- wanego w uchwyt wiertarki. Pozos- tala warstwa miedzi stanowi ekran mase. Plytka przed montazem byta wypolerowana drobnoziarnistym pa pierem Sciernym i pokryta kalafo- nig rozpuszczona w spirytusie, co bardzo ulatwia_montaz. Praekaénik MT-12 oraz. praetacanik zakres6w i ck: rany zostaly przymocowane do plytki montazowe). Cewk’ posiadanogo zezwole obwodow rezo- Elektronika Praktyczna 10/93,