You are on page 1of 131

Lampiran 1

TABEL REDUCED MEAN (Yn)

n 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9
10 0.4952 0.4996 0.5035 0.5070 0.5100 0.5128 0.5157 0.5181 0.5202 0.5220
20 0.5236 0.5252 0.5268 0.5283 0.5296 0.5300 0.5820 0.5882 0.5343 0.5353
30 0.5362 0.5371 0.5380 0.5388 0.5396 0.5400 0.5410 0.5418 0.5424 0.5430
40 0.5436 0.5442 0.5448 0.5453 0.5458 0.5468 0.5468 0.5473 0.5477 0.5481
50 0.5485 0.5489 0.5493 0.5497 0.5501 0.5504 0.5508 0.5511 0.5515 0.5518
60 0.5521 0.5524 0.5527 0.5530 0.5533 0.5535 0.5538 0.5540 0.5543 0.5545
70 0.5548 0.5550 0.5552 0.5555 0.5557 0.5559 0.5561 0.5563 0.5565 0.5567
80 0.5569 0.5570 0.5572 0.5574 0.5576 0.5578 0.5580 0.5581 0.5583 0.5585
90 0.5586 0.5589 0.5589 0.5591 0.5592 0.5593 0.5595 0.5596 0.5598 0.5599
100 0.5600 - - - - - - - - -
Lampiran 2

REDUCED STANDARD DEVIATION (Sn)

n 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9
10 0.9496 0.9676 0.9833 0.9971 1.0000 1.0206 1.0316 1.0411 1.0493 1.0565
20 1.0628 1.0696 1.0754 1.0811 1.0864 1.0915 1.0961 1.1004 1.1047 1.1080
30 1.1124 1.1159 1.1193 1.1226 1.1255 1.1285 1.1313 1.1339 1.1363 1.1388
40 1.1413 1.1436 1.1458 1.1480 1.1499 1.1519 1.1538 1.1557 1.1574 1.1590
50 1.1607 1.1623 1.1638 1.1658 1.1667 1.1681 1.1696 1.1708 1.1721 1.1734
60 1.1747 1.1759 1.1770 1.1782 1.1793 1.1803 1.1814 1.1824 1.1834 1.1844
70 1.1854 1.1863 1.1873 1.1881 1.1890 1.1898 1.1906 1.1915 1.1923 1.1930
80 1.1938 1.1945 1.1953 1.1959 1.1967 1.1973 1.1980 1.1987 1.1994 1.2001
90 1.2007 1.2013 1.2020 1.2026 1.2032 1.2036 1.2044 1.2049 1.2055 1.2060
100 1.2065 - - - - - - - - -
Lampiran 3

RETURN PERIOD
A FUNCTION OF REDUCED VARIATE

Return Periode ( T ) Reduced Variate


( years ) ( YT )
2 0.3665
5 1.4999
10 2.2502
20 2.9606
25 3.1985
50 3.9019
100 4.6001
200 5.2960
500 6.2140
1000 6.9190
5000 8.5390
10000 9.9210
2.6054
Lampiran 4

HUBUNGAN ANTARA T dan U

T U T U T U
1.00 - 1,86 15.00 1.63 70.00 3.08
1.01 - 1,35 16.00 1.69 72.00 3.11
1.02 - 1,28 17.00 1.74 74.00 3.13
1.03 - 1,23 18.00 1.80 76.00 3.16
1.04 - 1,19 19.00 1.85 78.00 3.16
1.05 - 1,15 20.00 1.89 80.00 3.21
1.06 - 1,12 21.00 1.94 82.00 3.23
1.08 - 1,07 22.00 1.98 84.00 3.26
1.10 - 1,02 23.00 2.02 86.00 3.28
1.15 - 0,93 24.00 2.06 88.00 3.30
1.20 - 0,85 25.00 2.10 90.00 3.33
1.25 - 0,79 26.00 2.13 92.00 3.35
1.30 - 0,73 27.00 2.17 94.00 3.37
1.35 - 0,68 28.00 2.19 96.00 3.39
1.40 - 0,63 29.00 2.24 98.00 3.41
1.50 - 0,54 30.00 2.27 100.00 3.43
1.60 - 0,46 31.00 2.30 110.00 3.53
1.70 - 0,40 32.00 2.33 120.00 3.62
1.80 - 0,33 33.00 2.36 130.00 3.70
1.90 - 0,28 34.00 2.39 140.00 3.77
2.00 -0.22 35.00 2.41 150.00 3.84
2.20 - 0,13 36.00 2.44 160.00 3.91
2.40 - 0,04 37.00 2.47 170.00 3.97
2.60 0.04 38.00 2.49 180.00 4.03
2.80 0.11 39.00 2.51 190.00 4.09
3.00 0.17 40.00 2.54 200.00 4.14
3.20 0.24 41.00 2.56 220.00 4.24
3.40 0.29 42.00 2.59 240.00 4.33
3.60 0.34 43.00 2.61 260.00 4.42
3.80 0.39 44.00 2.63 280.00 4.50
4.00 0.44 45.00 2.65 300.00 4.57
4.50 0.55 46.00 2.67 350.00 4.77
5.00 0.64 47.00 2.69 400.00 4.88
5.50 0.73 48.00 2.71 450.00 5.01
6.00 0.81 49.00 2.73 500.00 5.13
6.50 0.88 50.00 2.75 600.00 5.33
7.00 0.95 52.00 2.79 700.00 5.51
7.50 1.01 54.00 2.83 800.00 5.56
8.00 1.06 56.00 2.86 900.00 5.80
9.00 1.17 58.00 2.90 1000.00 5.92
10.00 1.26 60.00 2.93 5000.00 7.90
11.00 1.35 62.00 2.96 10000 8.83
12.00 1.43 64.00 2.99 50000 11.08
13.00 1.50 66.00 3.00 80000 12.32
14.00 1.57 68.00 3.05 500000 13.74
Lampiran 5

Koef. Mn dan Mp Untuk Perhitungan Curah Hujan Maksimum


Menurut Metode Ir. J.P. Der Weduwen

n Mn
p Mp
1/5 0.238
1/4 0.262
1/3 0.291
1/2 0.336
1 0.41
2 0.49
3 0.541
4 0.579
5 0.602
10 0.705
15 0.766
20 0.811
25 0.845
30 0.875
40 0.915
50 0.948
60 0.975
70 1.0
80 1.02
90 1.03
100 1.05
Lampiran 6

NILAI K DISTRIBUSI LOG PEARSON TIPE III

Perode Ulang (Tahun)


Kemencengan
2 5 10 15 25 50 100 200 1000
(Cs)
3.0 -0.360 0.420 1.180 1.455 2.278 3.152 4.051 4.970 7.250
2.5 -0.360 0.518 1.250 1.503 2.262 3.048 3.845 4.652 6.600
2.2 -0.330 0.574 1.284 1.523 2.240 2.970 3.705 4.444 6.200
2.0 -0.307 0.609 1.302 1.531 2.219 2.912 3.605 4.298 5.910
1.8 -0.282 0.643 1.318 1.537 2.193 2.848 3.499 4.147 5.660
1.6 -0.254 0.675 1.329 1.538 2.163 2.780 3.388 3.990 5.390
1.4 -0.225 0.705 1.337 1.535 2.128 2.706 3.271 3.828 5.110
1.2 -0.195 0.732 1.340 1.527 2.087 2.626 3.149 3.661 4.820
1.0 -0.164 0.758 1.340 1.516 2.043 2.542 3.022 3.489 4.540
0.9 -0.148 0.769 1.339 1.509 2.018 2.498 2.957 3.401 4.395
0.8 -0.132 0.780 1.336 1.502 1.998 2.453 2.891 3.312 4.250
0.7 -0.116 0.790 1.333 1.492 1.967 2.407 2.824 3.223 4.105
0.6 -0.099 0.800 1.328 1.481 1.939 2.359 2.755 3.132 3.960
0.5 -0.083 0.808 1.323 1.470 1.910 2.311 2.686 3.041 3.815
0.4 -0.066 0.816 1.317 1.458 1.880 2.261 2.615 2.949 3.670
0.3 -0.050 0.824 1.309 1.444 1.849 2.211 2.544 2.856 3.525
0.2 -0.033 0.842 1.282 1.399 1.751 2.054 2.326 2.576 3.090
0.1 -0.017 0.836 1.270 1.393 1.761 2.000 2.252 2.482 3.950
0.0 0.000 0.842 1.282 1.399 1.751 2.054 2.326 2.576 3.090
-0.1 0.017 0.850 1.258 1.364 1.680 1.945 2.178 2.388 3.950
-0.2 0.033 0.850 1.258 1.364 1.680 1.945 2.178 2.388 2.810
-0.3 0.050 0.853 1.245 1.345 1.643 1.890 2.104 2.294 2.675
-0.4 0.066 0.855 1.231 1.325 1.606 1.834 2.029 2.210 2.540
-0.5 0.083 1.856 1.260 1.337 1.567 1.777 1.955 2.108 2.400
-0.6 0.099 0.857 1.200 1.282 1.528 1.720 1.880 2.016 2.275
-0.7 0.116 0.857 1.183 1.259 1.488 1.663 1.806 1.926 2.150
-0.8 0.132 0.856 1.166 1.237 1.448 1.606 1.733 1.873 2.035
-0.9 0.148 0.854 1.147 1.212 1.407 1.549 1.660 1.749 1.910
-1.0 0.164 0.852 1.128 1.188 1.366 1.492 1.588 1.664 1.800
-1.2 0.195 0.844 1.086 1.135 1.282 1.379 1.449 1.501 1.625
-1.4 0.225 0.832 1.041 1.080 1.198 1.270 1.318 1.351 1.465
-1.6 0.254 0.817 0.994 1.025 1.116 1.166 1.197 1.216 1.280
-1.8 0.282 0.799 0.945 0.968 1.035 1.0.69 1.087 1.097 1.130
-2.0 0.307 0.777 0.895 0.911 0.959 0.980 0.990 1.995 1.000
-2.2 0.330 0.752 0.844 0.855 0.888 0.900 0.905 0.907 0.910
-2.5 0.360 0.711 0.771 0.777 0.793 0.798 0.799 0.800 0.802
-3.0 0.396 0.636 0.660 0.662 0.666 0.666 0.667 0.667 0.668
0.228 0.8305 1.0363 1.0747

0.364 0.7035 0.7599 0.765


Drainase Perkotaan

PERHITUNGAN DAN PERENCANAAN

DATA CURAH HUJAN

Curah Hujan (mm) Curah Hujan


No. Tahun
Sta. A Sta. C Sta. E Rata-rata
1 1975 112 110 190 137.3
2 1976 172 172 160 168.0
3 1977 220 225 215 220.0
4 1978 165 165 230 186.7
5 1979 210 230 180 206.7
6 1980 120 125 190 145.0
7 1981 245 215 175 211.7
8 1982 120 110 260 163.3
9 1983 205 190 170 188.3
10 1984 95 90 90 91.7
11 1985 160 165 195 173.3
12 1986 120 115 170 135.0
13 1987 140 145 190 158.3
14 1988 155 150 180 161.7
15 1989 170 165 155 163.3
16 1990 125 120 240 161.7
17 1991 225 220 250 231.7
18 1992 170 160 100 143.3
19 1993 155 150 230 178.3
20 1994 210 205 230 215.0
21 1995 115 115 115 115.0
22 1996 245 240 215 233.3
23 1997 200 195 270 221.7
24 1998 246 240 240 242.0
25 1999 220 210 115 181.7
26 2000 220 220 180 206.7
27 2001 215 210 210 211.7
28 2002 200 200 200 200.0
29 2003 215 225 230 223.3
30 2004 190 180 170 180.0
31 2005 160 156 175 163.7

Andi Muhammad Irham / BS 111 09 039


Drainase Perkotaan

Rumus Perhitungan Elevasi, Panjang Lahan Terjauh, dan Kemiringan

1
2 3
p Ket.
a a = Titik elevasi awal
b = Titik elevasi akhir
R Lt = Panjang Lahan terjauh
m = lebar lahan
m p
n = panjang lahan
Lt

b
4
n

~ Perhitungan elevasi awal

R X0
=
P r1
Sehingga elevasi awal titik ( titik a ) = kontur (1) - X0

~ Perhitungan elevasi akhir

R X1
=
P r2
Sehingga elevasi akhir ( titik b ) = kontur (3) - X1

~ Perhitungan panjang lahan terjauh

Lt = √ m 2 + n2

~ Mencari kemiringan lahan ( St )

E . awal −E . akhir
St= x100%
Lt

Ket.
R = Jarak areal ke garis berikutnya
P = Jarak antar kontur
r1 = Interval antar kontur yang membatasi titik
r2 = Interval antar kontur yang membatasi titik

Andi Muhammad Irham / BS 111 09 039


Drainase Perkotaan

5. METODE LOG PEARSON III

Tabel 5.1 Stasiun A

No. Tahun X Log X Log X - Log X (Log X - Log X)2 (Log X - Log X)3
1 1975 112 2.049 -0.187 0.035 -0.007
2 1976 172 2.236 -0.001 0.000 0.000
3 1977 220 2.342 0.106 0.011 0.001
4 1978 165 2.217 -0.019 0.000 0.000
5 1979 210 2.322 0.086 0.007 0.001
6 1980 120 2.079 -0.157 0.025 -0.004
7 1981 245 2.389 0.153 0.023 0.004
8 1982 120 2.079 -0.157 0.025 -0.004
9 1983 205 2.312 0.076 0.006 0.000
10 1984 95 1.978 -0.258 0.067 -0.017
11 1985 160 2.204 -0.032 0.001 0.000
12 1986 120 2.079 -0.157 0.025 -0.004
13 1987 140 2.146 -0.090 0.008 -0.001
14 1988 155 2.190 -0.046 0.002 0.000
15 1989 170 2.230 -0.006 0.000 0.000
16 1990 125 2.097 -0.139 0.019 -0.003
17 1991 225 2.352 0.116 0.013 0.002
18 1992 170 2.230 -0.006 0.000 0.000
19 1993 155 2.190 -0.046 0.002 0.000
20 1994 210 2.322 0.086 0.007 0.001
21 1995 115 2.061 -0.175 0.031 -0.005
22 1996 245 2.389 0.153 0.023 0.004
23 1997 200 2.301 0.065 0.004 0.000
24 1998 246 2.391 0.155 0.024 0.004
25 1999 220 2.342 0.106 0.011 0.001
26 2000 220 2.342 0.106 0.011 0.001
27 2001 215 2.332 0.096 0.009 0.001
28 2002 200 2.301 0.065 0.004 0.000
29 2003 215 2.332 0.096 0.009 0.001
30 2004 190 2.279 0.043 0.002 0.000
31 2005 160 2.204 -0.032 0.001 0.000
Jumlah 69.322 0.000 0.408 -0.024
Rata-rata 2.236 0.000 0.013 -0.001
Drainase Perkotaan
PERHITUNGAN CURAH HUJAN RENCANA
Metode Gumbel

Tabel Stasiun A
No Tahun X X2
x=
∑x 5520
= 178.065
1 1975 112 12544 n 31
2 1976 172 29584

√ ∑ X 2− X . ∑ X
3 1977 220 48400
4 1978 165 27225 Sx=
5 1979 210 44100 n−1
6 1980 120 14400 1042244 - 178.065 . 5520 0.5
Sx =
7 1981 245 60025 30
8 1982 120 14400
Sx = 44.470
9 1983 205 42025
10 1984 95 9025
11 1985 160 25600 Untuk ;
12 1986 120 14400
13 1987 140 19600 n= 31 Yn = 0.5371
14 1988 155 24025 Sn = 1.1159
15 1989 170 28900
16 1990 125 15625 T= 2 th Yt = 0.3665
17 1991 225 50625 T= 5 th Yt = 1.4999
18 1992 170 28900 T= 10 th Yt = 2.2502
19 1993 155 24025 T= 15 th Yt = 2.6054
20 1994 210 44100
21 1995 115 13225 Keterangan :
22 1996 245 60025 - Yn (Lampiran 1)
23 1997 200 40000 - Sn (Lampiran 2)
24 1998 246 60516 - Yt (Lampiran 3)
25 1999 220 48400
26 2000 220 48400
27 2001 215 46225
28 2002 200 40000
29 2003 215 46225
30 2004 190 36100
31 2005 160 25600
Jumlah 5520 1042244

Yt - Yn 0.3665 - 0.5371
K2 = = = -0.153
Sn 1.1159
Yt - Yn 1.4999 - 0.5371
K5 = = = 0.863
Sn 1.1159
Yt - Yn 2.250 - 0.5371
K10 = = = 1.535
Sn 1.1159
Yt - Yn 2.6054 - 0.5371
K15 = = = 1.853
Sn 1.1159

X2 = X + K2 . Sx = 178.065 + -0.153 x 44.470 = 171.266 mm


X5 = X + K5 . Sx = 178.065 + 0.863 x 44.470 = 216.433 mm
X10 = X + K10 . Sx = 178.065 + 1.535 x 44.470 = 246.334 mm
X15 = X + K15 . Sx = 178.065 + 1.853 x 44.470 = 260.489 mm

Andi Muhammad Irham/BS 111 09 039


Drainase Perkotaan
Tabel Stasiun B

No Tahun X X2
1 1975 110 12100 5418
X= = 174.774
2 1976 172 29584 31
3 1977 225 50625
4
5
6
7
1978
1979
1980
1981
165
230
125
215
27225
52900
15625
46225
Sx=
√ ∑ X 2 −X . ∑ X
n−1

8 1982 110 12100 1005120 - 174.774 . 5418 0.5


Sx =
9 1983 190 36100 30
10 1984 90 8100
Sx = 44.043
11 1985 165 27225
12 1986 115 13225
13 1987 145 21025 Untuk
14 1988 150 22500 n= 31 Yn = 0.5371
15 1989 165 27225 Sn = 1.1159
16 1990 120 14400
17 1991 220 48400 T= 2 th Yt = 0.3665
18 1992 160 25600 T= 5 th Yt = 1.4999
19 1993 150 22500 T= 10 th Yt = 2.2502
20 1994 205 42025 T= 15 th Yt = 2.6054
21 1995 115 13225
22 1996 240 57600 Ket. :
23 1997 195 38025 - Yn (Lampiran 1)
24 1998 240 57600 - Sn (Lampiran 2)
25 1999 210 44100 - Yt (Lampiran 3)
26 2000 220 48400
27 2001 210 44100
28 2002 200 40000
29 2003 225 50625
30 2004 180 32400
31 2005 156 24336
Jumlah 5418 1005120

Yt - Yn 0.367 - 0.537
K2 = = = -0.153
Sn 1.1159
Yt - Yn 1.500 - 0.537
K5 = = = 0.863
Sn 1.1159
Yt - Yn = 2.250 - 0.537
K10 = = 1.535
Sn 1.1159
Yt - Yn = 2.605 - 0.537
K15 = = 1.853
Sn 1.1159

X2 = X + K2 . Sx = 174.774 + -0.153 x 44.043 = 168.041 mm


X5 = X + K5 . Sx = 174.774 + 0.863 x 44.043 = 212.775 mm
X10 = X + K10 . Sx = 174.774 + 1.535 x 44.043 = 242.388 mm
X15 = X + K15 . Sx
= 174.774 + 1.853 x 44.043 = 256.407 mm

Andi Muhammad Irham/BS 111 09 039


Drainase Perkotaan
Tabel Stasiun C

No Tahun X X2
1 1975 190 36100
2 1976 160 25600 5920.00
X= = 190.968
3 1977 215 46225 31
4 1978 230 52900
5
6
7
8
1979
1980
1981
1982
180
190
175
260
32400
36100
30625
67600
Sx=
√ ∑ X 2 −X . ∑ X
n−1

9 1983 170 28900 1192000 - 190.968 . 5920 0.5


Sx =
10 1984 90 8100 30
11 1985 195 38025
12 1986 170 28900
Sx = 45.266
13 1987 190 36100
14 1988 180 32400
15 1989 155 24025
16 1990 240 57600 Untuk
17 1991 250 62500 n= 31 Yn = 0.5371
18 1992 100 10000 Sn = 1.1159
19 1993 230 52900
20 1994 230 52900 T= 2 th Yt = 0.3665
21 1995 115 13225 T= 5 th Yt = 1.4999
22 1996 215 46225 T= 10 th Yt = 2.2502
23 1997 270 72900 T= 15 th Yt = 2.6054
24 1998 240 57600
25 1999 115 13225 Keterangan :
26 2000 180 32400 - Yn (Lampiran 1)
27 2001 210 44100 - Sn (Lampiran 2)
28 2002 200 40000 - Yt (Lampiran 3)
29 2003 230 52900
30 2004 170 28900
31 2005 175 30625
Jumlah 5920 1192000

Yt - Yn 0.3665 - 0.5371
K2 = = = -0.153
Sn 1.1159
Yt - Yn 1.4999 - 0.5371
K5 = = = 0.863
Sn 1.1159
Yt - Yn 2.2502 - 0.5371
K10 = = = 1.535
Sn 1.1159
Yt - Yn 2.6054 - 0.5371
K15 = = = 1.853
Sn 1.1159

X2 = X + K2 . Sx = 190.968 + -0.153 x 45.266 = 184.047 mm


X5 = X + K5 . Sx = 190.968 + 0.863 x 45.266 = 230.024 mm
X10 = X + K10 . Sx = 190.968 + 1.535 x 45.266 = 260.459 mm
X15 = X + K15 . Sx = 190.968 + 1.853 x 45.266 = 274.868 mm

Andi Muhammad Irham/BS 111 09 039


Drainase Perkotaan

Tabel A.3. STASIUN F


No Tahun X X2
1 1974 105 11025
2 1975 210 44100 5985.00
X= = 199.500
3 1976 190 36100 30
4 1977 200 40000
5
6
7
8
1978
1979
1980
1981
210
195
160
250
44100
38025
25600
62500
Sx=
√ ∑ X 2 −X . ∑ X
n−1

9 1982 230 52900 1237775 - 199.50 . 5985 0.5


Sx =
10 1983 265 70225 29
11 1984 160 25600
12 1985 175 30625
Sx = 38.849
13 1986 225 50625
14 1987 175 30625
15 1988 210 44100
16 1989 150 22500 Untuk
17 1990 235 55225 n = 30 Yn = 0.5371
18 1991 165 27225 Sn = 1.1159
19 1992 135 18225
20 1993 230 52900 T= 2 th Yt = 0.3665
21 1994 240 57600 T= 5 th Yt = 1.4999
22 1995 190 36100 T= 10 th Yt = 2.2502
23 1996 190 36100 T= 15 th Yt = 2.6054
24 1997 240 57600
25 1998 215 46225 Keterangan :
26 1999 240 57600 - Yn (Lampiran 1)
27 2000 160 25600 - Sn (Lampiran 2)
28 2001 250 62500 - Yt (Lampiran 3)
29 2002 160 25600
30 2003 225 50625
31 2003 210 44100
Jumlah 5985 1237775

Andi Muhammad Irham/BS 111 09 039


Drainase Perkotaan
Yt - Yn 0.3665 - 0.5371
K2 = = = -0.1529
Sn 1.1159

Yt - Yn 1.4999 - 0.5371
K5 = = = 0.8628
Sn 1.1159

Yt - Yn 2.2502 - 0.5371
K10 = = = 1.5352
Sn 1.1159

Yt - Yn 2.6054 - 0.3665
K15 = = = 2.0064
Sn 1.1159

X2 = X + K2 . Sx
= 199.50 + -0.1529 x 38.8487 = 193.561 mm

X5 = X + K5 . Sx
= 199.50 + 0.8628 x 38.8487 = 233.019 mm

X10 = X + K10 . Sx
= 199.50 + 1.5352 x 38.8487 = 259.140 mm

X15 = X + K10 . Sx
= 199.50 + 2.0064 x 38.8487 = 277.445 mm

Andi Muhammad Irham/BS 111 09 039


Drainase Perkotaan

Metode Weduwen

Rumus yang digunakan adalah :


Rmax II
RT = Mn
Mp

Stasiun A

R max II = 245 mm

n = 31 tahun Mp = 0.875 ( Lampiran 5 )

T = 2 th Mn = 0.49 ( Lampiran 5 )
T = 5 th Mn = 0.602
T = 10 th Mn = 0.705
T = 15 th Mn = 0.766
245
R2 = 0.490 = 137.200 mm
0.8750

245
R5 = 0.602 = 168.560 mm
0.8750

245
R10 = 0.705 = 197.400 mm
0.8750

245
R15 = 0.766 = 214.480 mm
0.8750

Stasiun B

Rumus yang digunakan adalah :

Rmax II
RT = Mn
Mp

R max II = 230 mm

n = 31 tahun Mp = 0.8750 ( Lampiran 5 )

T = 2 th Mn = 0.490 ( Lampiran 5 )
T = 5 th Mn = 0.602
T = 10 th Mn = 0.705
T = 15 th Mn = 0.766
230
R2 = 0.490 = 128.800 mm
0.8750

230
R5 = 0.602 = 158.240 mm
0.8750

230
R10 = 0.705 = 185.314 mm
0.8750

230
R15 = 0.766 = 201.349 mm
0.8750
Drainase Perkotaan

Stasiun C

Rumus yang digunakan adalah :

Rmax II
RT = Mn
Mp

R max II = 240 mm

n = 31 tahun Mp = 0.8750 ( Lampiran 5 )

T = 2 th Mn = 0.490 ( Lampiran 5 )
T = 5 th Mn = 0.602
T = 10 th Mn = 0.705
T = 15 th Mn = 0.766

240
R2 = 0.490 = 134.400 mm
0.87500

240
R5 = 0.602 = 165.120 mm
0.8750

240
R10 = 0.705 = 193.371 mm
0.8750

240
R15 = 0.766 = 210.103 mm
0.87500
Drainase Perkotaan

STASIUN D

Rumus yang digunakan adalah :

Rmax II
RT = Mn
Mp

R max
II = 250 mm

n = 31 tahun Mp = 0.8750 ( Lampiran 5 )

T = 2 th Mn = 0.490 ( Lampiran 5 )
T = 5 th Mn = 0.602
T = 10 th Mn = 0.705
T = 15 th Mn = 0.766

250
R2 = 0.490 = 140.0000 mm
0.87500

250
R5 = 0.602 = 172.0000 mm
0.87500

250
R10 = 0.705 = 201.4286 mm
0.87500

250
R15 = 0.766 = 218.8571 mm
0.87500
II Metode Hasper

Tabel II.1 Stasiun A

No Urutan X Maks m T UT
1 1 112 246 1 32.000 2.330
2 2 172 245 2 16.000 1.690
3 3 220
4 4 165 R= 178.065
5 5 210 U2 = -0.22
6 6 120 U5 = 0.64 Ket. ;
7 7 245 U10 = 1.26 - U (Lampiran 4)
8 8 120 U15 = 1.63 (n + 1)
- T=
9 9 205 m
10 10 95
11 11 160
12 12 120 1 R1 - R R2 - R
Sn = x +
13 13 140 2 U1 U2
14 14 155 1 246 - 178.065 245 - 178.065
= x +
15 15 170 2 2.330 1.690
16 16 125 = 34.382
17 17 225
18 18 170 R2 = R + Sn x UT
19 19 155 = 178.065 + 34.382 x -0.220
20 20 210 = 170.501
21 21 115 R5 = R + Sn x UT
22 22 245 = 178.065 + 34.382 x 0.64
23 23 200 = 200.069
24 24 246 R10 = R + Sn x UT
25 25 220 = 178.065 + 34.382 x 1.26
26 26 220 = 221.386
27 27 215 R15 = R + Sn x UT
28 28 200 = 178.065 + 34.382 x 1.63
29 29 215 = 234.107
30 30 190
31 31 160
Jumlah 5520
Tabel II.2 Stasiun C

No Urutan X Maks m T Ut
1 1 110 240 1 32.00 2.33
2 2 172 230 2 16.00 1.69
3 3 225
4 4 165 R= 174.774
5 5 230
6 6 125 U2 = -0.22
7 7 215 U5 = 0.64
8 8 110 U10 = 1.26
9 9 190 U15 = 1.63
10 10 90
11 11 165
12 12 115 1 R1 - R R2 - R
Sn = x +
13 13 145 2 U1 U2
14 14 150 = 1 240 - 174.774 230 - 174.774
x +
15 15 165 2 2.330 1.690
16 16 120 = 30.336
17 17 220
18 18 160 R2 = R + Sn x UT
19 19 150 = 174.774 + 30.336 x -0.22
20 20 205 = 168.100
21 21 115 R5 = R + Sn x UT
22 22 240 = 174.774 + 30.336 x 0.64
23 23 195 = 194.189
24 24 240 R10 = R + Sn x UT
25 25 210 = 174.774 + 30.336 x 1.26
26 26 220 = 212.997
27 27 210 R15 = R + Sn x UT
28 28 200 = 174.774 + 30.336 x 1.63
29 29 225 = 224.222
30 30 180
31 31 156
Jumlah 5418
Tabel II.3 Stasiun E

No. Urutan X
1 1 190 Maks m T Ut
2 2 160 270 1 32.000 2.33
3 3 215 240 2 16.000 1.69
4 4 230
5 5 180 R= 190.97
6 6 190
7 7 175 U2 = -0.22
8 8 260 U5 = 0.64
9 9 170 U10 = 1.26
10 10 90 U15 = 1.63
11 11 195
12 12 170
13 13 190 1 R1 - R R2 - R
Sn = x +
14 14 180 2 U1 U2
15 15 155 = 1 270 - 190.968 240 - 190.968
x +
16 16 240 2 2.33 1.690
17 17 250 = 31.466
18 18 100
19 19 230 R2 = R + Sn x UT
20 20 230 = 190.968 + 31.466 x -0.22
21 21 115 = 184.045
22 22 215 R5 = R + Sn x UT
23 23 270 = 190.968 + 31.466 x 0.64
24 24 240 = 211.106
25 25 115 R10 = R + Sn x UT
26 26 180 = 190.968 + 31.466 x 1.26
27 27 210 = 230.615
28 28 200 R15 = R + Sn x UT
29 29 230 = 190.968 + 31.466 x 1.63
30 30 170 = 242.258
31 31 175
Jumlah 5920
STASIUN F
No urutan X
1 1 105 Maks m T Ut
2 2 210 265 29 1.1034483 2.33
3 3 190 250 30 1.0666667 1.69
4 4 200
5 5 210 R= 199.500
6 6 195
7 7 160 U2 = -0.22
8 8 250 U5 = 0.64
9 9 230 U10 = 1.26
10 10 265 U15 = 1.63
11 11 160
12 12 175
13 13 225 1 R1 - R R2 - R
Sn = +
14 14 175 2 U1 U2
15 15 210 = 1 265 - 199.50 250 - 199.50
+
16 16 150 2 2.33 1.69
17 17 235 = 28.996622
18 18 165
19 19 135 R2 = R + Sn x UT
20 20 230 = 199.500 + 28.997 x -0.22
21 21 240 = 193.121
22 22 190 R5 = R + Sn x UT
23 23 190 = 199.500 + 28.997 x 1
24 24 240 = 218.058
25 25 215 R10 = R + Sn x UT
26 26 240 = 199.500 + 28.997 x 1.26
27 27 160 = 236.036
28 28 250 R10 = R + Sn x UT
29 29 160 = 199.500 + 28.997 x 1.63
30 30 225 = 246.764
Jumlah 5985
3. Metode Iwai

Tabel 3.1 Stasiun A

No Tahun Xi Log(Xi) Xi + b Log (Xi + b) Log (Xi + b)2

1 1975 112 2.049 232.832 2.367 5.603


2 1976 172 2.236 292.832 2.467 6.084
3 1977 220 2.342 340.832 2.533 6.414
4 1978 165 2.217 285.832 2.456 6.032
5 1979 210 2.322 330.832 2.520 6.348
6 1980 120 2.079 240.832 2.382 5.673
7 1981 245 2.389 365.832 2.563 6.570
8 1982 120 2.079 240.832 2.382 5.673
9 1983 205 2.312 325.832 2.513 6.315
10 1984 95 1.978 215.832 2.334 5.448
11 1985 160 2.204 280.832 2.448 5.995
12 1986 120 2.079 240.832 2.382 5.673
13 1987 140 2.146 260.832 2.416 5.839
14 1988 155 2.190 275.832 2.441 5.957
15 1989 170 2.230 290.832 2.464 6.070
16 1990 125 2.097 245.832 2.391 5.715
17 1991 225 2.352 345.832 2.539 6.446
18 1992 170 2.230 290.832 2.464 6.070
19 1993 155 2.190 275.832 2.441 5.957
20 1994 210 2.322 330.832 2.520 6.348
21 1995 115 2.061 235.832 2.373 5.629
22 1996 245 2.389 365.832 2.563 6.570
23 1997 200 2.301 320.832 2.506 6.281
24 1998 246 2.391 366.832 2.564 6.576
25 1999 220 2.342 340.832 2.533 6.414
26 2000 220 2.342 340.832 2.533 6.414
27 2001 215 2.332 335.832 2.526 6.381
28 2002 200 2.301 320.832 2.506 6.281
29 2003 215 2.332 335.832 2.526 6.381
30 2004 190 2.279 310.832 2.493 6.213
31 2005 160 2.204 280.832 2.448 5.995
Jumlah 5360 69.322 8113.469 76.591 189.365
Rata-rata 2.236 261.725 2.471 6.109

69.322 Xi = 172.259
Log (Xi) = = 2.236
31 Xi2 = 29673.146

XS Xt Xs . Xt Xs + Xt (Xs . Xt) - X2 2. Log(X) - (Xs+Xt)


No E/F
A B C D E F
1 246 1 246 247 -29427.146 -242.528 121.335
2 245 2 490 247 -29183.146 -242.528 120.329
Sb = 241.664
b = 120.832

1 n 
log xo   S
n  n 1
log xi 
  XT  b 
  c log  
 xo  b 
1 2n( Xa  Xo 2 ) 62
 = 30 )0,5 x( 6.109 - 6.104 )0,5 = 0.0942
c n 1
1  XT  b 
c=
0.0942
= 10.618   c log  
 xo  b 
 1/c x  Xo+(3) INVLOG (Xo+(1/c. z )) X
T
2 3 4 5 b + (5)
2 -0.018 -0.002 2.469 294.457 415.2890
5 0.094 0.009 2.480 301.648 422.4806
10 0.273 0.026 2.496 313.635 434.4668
15 0.446 0.042 2.513 325.621 446.4529

Tabel 3.2 Stasiun B

No Tahun Xi Log(Xi) Xi + b Log(Xi + b) Log(Xi + b) 2


1 1975 110 2.041 231.500 2.365 5.591
2 1976 172 2.236 293.500 2.468 6.089
3 1977 225 2.352 346.500 2.540 6.450
4 1978 165 2.217 286.500 2.457 6.037
5 1979 230 2.362 351.500 2.546 6.482
6 1980 125 2.097 246.500 2.392 5.721
7 1981 215 2.332 336.500 2.527 6.386
8 1982 110 2.041 231.500 2.365 5.591
9 1983 190 2.279 311.500 2.493 6.217
10 1984 90 1.954 211.500 2.325 5.407
11 1985 165 2.217 286.500 2.457 6.037
12 1986 115 2.061 236.500 2.374 5.635
13 1987 145 2.161 266.500 2.426 5.884
14 1988 150 2.176 271.500 2.434 5.923
15 1989 165 2.217 286.500 2.457 6.037
16 1990 120 2.079 241.500 2.383 5.678
17 1991 220 2.342 341.500 2.533 6.418
18 1992 160 2.204 281.500 2.449 6.000
19 1993 150 2.176 271.500 2.434 5.923
20 1994 205 2.312 326.500 2.514 6.320
21 1995 115 2.061 236.500 2.374 5.635
22 1996 240 2.380 361.500 2.558 6.544
23 1997 195 2.290 316.500 2.500 6.252
24 1998 240 2.380 361.500 2.558 6.544
25 1999 210 2.322 331.500 2.520 6.353
26 2000 220 2.342 341.500 2.533 6.418
27 2001 210 2.322 331.500 2.520 6.353
28 2002 200 2.301 321.500 2.507 6.286
29 2003 225 2.352 346.500 2.540 6.450
30 2004 180 2.255 301.500 2.479 6.147
31 2005 156 2.193 277.500 2.443 5.970
Jumlah 5418 69.058 8313.014 76.472 188.779
Rata-rata 2.228 268.162 2.467 6.090

SLog (Xi) = 69.058


69.058 X = 168.923
Log (X) = = 2.228
31 X2 = 28535.065
Xs Xt Xs . Xt Xs + Xt (Xs . Xt) - X2 2. Log(X) - (Xs+Xt)
No E/F
A B C D E F
1 240 1 240 241 -28295.065 -236.545 119.618
2 230 2 460 232 -28075.065 -227.545 123.383
Sb 243.001
b 121.500

1 2n( Xa  Xo 2 ) 62 ( 6.090 - 6.085 )


 = 30
= 0.0944
c n 1

1
c= = 10.5983  XT  b 
0.0944   c log  
 xo  b 
 1/c x  Xo+(3) X+b X
T
2 3 4 5 6
2 -0.017 -0.002 2.4652 291.883 170.382
5 0.093 0.009 2.476 298.973 177.472
10 0.272 0.026 2.492 310.790 189.290
15 0.443 0.042 2.5087 322.607 201.107

Tabel 3.3 Stasiun C

No Tahun Xi Log(Xi) (3) + b Log((5)) (6)2


1 2 3 4 5 6 7
1 1975 190 2.2788 323.375 2.510 6.299
2 1976 160 2.2041 293.375 2.467 6.088
3 1977 215 2.3324 348.375 2.542 6.462
4 1978 230 2.3617 363.375 2.560 6.555
5 1979 180 2.2553 313.375 2.496 6.230
6 1980 190 2.2788 323.375 2.510 6.299
7 1981 175 2.2430 308.375 2.489 6.196
8 1982 260 2.4150 393.375 2.595 6.733
9 1983 170 2.2304 303.375 2.482 6.160
10 1984 90 1.9542 223.375 2.349 5.518
11 1985 195 2.2900 328.375 2.516 6.332
12 1986 170 2.2304 303.375 2.482 6.160
13 1987 190 2.2788 323.375 2.510 6.299
14 1988 180 2.2553 313.375 2.496 6.230
15 1989 155 2.1903 288.375 2.460 6.051
16 1990 240 2.3802 373.375 2.572 6.616
17 1991 250 2.3979 383.375 2.584 6.675
18 1992 100 2.0000 233.375 2.368 5.608
19 1993 230 2.3617 363.375 2.560 6.555
20 1994 230 2.3617 363.375 2.560 6.555
21 1995 115 2.0607 248.375 2.395 5.737
22 1996 215 2.3324 348.375 2.542 6.462
23 1997 270 2.4314 403.375 2.606 6.790
24 1998 240 2.3802 373.375 2.572 6.616
25 1999 115 2.0607 248.375 2.395 5.737
26 2000 180 2.2553 313.375 2.496 6.230
27 2001 210 2.3222 343.375 2.536 6.430
28 2002 200 2.3010 333.375 2.523 6.365
29 2003 230 2.3617 363.375 2.560 6.555
30 2004 170 2.2304 303.375 2.482 6.160
31 2005 175 2.2430 308.375 2.489 6.196
Jumlah 5920 70.279 8726.134 77.705 194.900
Rata-rata 2.267 281.488 2.507 6.287

SLog (Xi) = 70.279


70.279
Log (Xi) = = 2.267
31
Xi = 184.959
Xi2 = 34209.950

Xs Xt Xs . Xt Xs + Xt (Xs . Xt) - Xi2 2. Log(X) - (Xs+Xt)


No E/F
A B C D E F
1 270 1 270 271 -33939.950 -266.466 127.371
2 240 2 480 242 -33729.950 -242.000 139.380
Sb 266.751
b 133.375

1 2n( Xa  Xo 2 ) 62 x ( 6.287 6.283 )


 = = 0.0905
c n 1 30
-
1
c = = 11.052
0.0905

 1/c x  Xo+(3) X+b X


T
2 3 4 5 6
2 -0.018 -0.002 2.505 319.886 186.510
5 0.087 0.008 2.515 326.974 193.599
10 0.258 0.023 2.530 338.789 205.414
15 0.422 0.038 2.545 350.604 217.229
1. METODE LOG PEARSON III

Tabel 1.1 Stasiun A

No. Tahun X Log X Log X - Log X (Log X - Log X)2 (Log X - Log X)3
1 1975 112 2.049 -0.187 0.035 -0.007
2 1976 172 2.236 -0.001 0.000 0.000
3 1977 220 2.342 0.106 0.011 0.001
4 1978 165 2.217 -0.019 0.000 0.000
5 1979 210 2.322 0.086 0.007 0.001
6 1980 120 2.079 -0.157 0.025 -0.004
7 1981 245 2.389 0.153 0.023 0.004
8 1982 120 2.079 -0.157 0.025 -0.004
9 1983 205 2.312 0.076 0.006 0.000
10 1984 95 1.978 -0.258 0.067 -0.017
11 1985 160 2.204 -0.032 0.001 0.000
12 1986 120 2.079 -0.157 0.025 -0.004
13 1987 140 2.146 -0.090 0.008 -0.001
14 1988 155 2.190 -0.046 0.002 0.000
15 1989 170 2.230 -0.006 0.000 0.000
16 1990 125 2.097 -0.139 0.019 -0.003
17 1991 225 2.352 0.116 0.013 0.002
18 1992 170 2.230 -0.006 0.000 0.000
19 1993 155 2.190 -0.046 0.002 0.000
20 1994 210 2.322 0.086 0.007 0.001
21 1995 115 2.061 -0.175 0.031 -0.005
22 1996 245 2.389 0.153 0.023 0.004
23 1997 200 2.301 0.065 0.004 0.000
24 1998 246 2.391 0.155 0.024 0.004
25 1999 220 2.342 0.106 0.011 0.001
26 2000 220 2.342 0.106 0.011 0.001
27 2001 215 2.332 0.096 0.009 0.001
28 2002 200 2.301 0.065 0.004 0.000
29 2003 215 2.332 0.096 0.009 0.001
30 2004 190 2.279 0.043 0.002 0.000
31 2005 160 2.204 -0.032 0.001 0.000
Jumlah 69.322 0.000 0.408 -0.024
Rata-rata 2.236 0.000 0.013 -0.001
S Log X 69.322
Log X = = = 2.236
n 31

∑ LogX =
=
√ ∑ ( LogX −LogX 2
0.117
n−1

n.S (Log X - Log X)3


Cs =
(n-1) (n-2) ( S log x)3
= -0.5

2 tahun
Log X2 = Log X + k. ∑ log X
= 2.236 + 0.083 x 0.117
= 2.2459
X2 = 176.141 mm

5 tahun
Log X5 = Log X + k. ∑ log X
= 2.236 + 1.856 x 0.117
= 2.453
X5 = 283.552 mm

10 tahun
Log X10 = Log X + k. ∑ log X
= 2.236 + 1.260 x 0.117
= 2.383
X10 = 241.616 mm

15 tahun
Log X15 = Log X + k. ∑ log X
= 2.236 + 1.337 x 0.117
= 2.3921
X15 = 246.648 mm
Tabel 1.2 Stasiun C

No. Tahun X Log X Log X - Log X (Log X - Log X)2 (Log X - Log X)3
1 1975 110 2.041 -0.186 0.035 -0.006
2 1976 172 2.236 0.008 0.000 0.000
3 1977 225 2.352 0.124 0.015 0.002
4 1978 165 2.217 -0.010 0.000 0.000
5 1979 230 2.362 0.134 0.018 0.002
6 1980 125 2.097 -0.131 0.017 -0.002
7 1981 215 2.332 0.105 0.011 0.001
8 1982 110 2.041 -0.186 0.035 -0.006
9 1983 190 2.279 0.051 0.003 0.000
10 1984 90 1.954 -0.273 0.075 -0.020
11 1985 165 2.217 -0.010 0.000 0.000
12 1986 115 2.061 -0.167 0.028 -0.005
13 1987 145 2.161 -0.066 0.004 0.000
14 1988 150 2.176 -0.052 0.003 0.000
15 1989 165 2.217 -0.010 0.000 0.000
16 1990 120 2.079 -0.149 0.022 -0.003
17 1991 220 2.342 0.115 0.013 0.002
18 1992 160 2.204 -0.024 0.001 0.000
19 1993 150 2.176 -0.052 0.003 0.000
20 1994 205 2.312 0.084 0.007 0.001
21 1995 115 2.061 -0.167 0.028 -0.005
22 1996 240 2.380 0.153 0.023 0.004
23 1997 195 2.290 0.062 0.004 0.000
24 1998 240 2.380 0.153 0.023 0.004
25 1999 210 2.322 0.095 0.009 0.001
26 2000 220 2.342 0.115 0.013 0.002
27 2001 210 2.322 0.095 0.009 0.001
28 2002 200 2.301 0.073 0.005 0.000
29 2003 225 2.352 0.124 0.015 0.002
30 2004 180 2.255 0.028 0.001 0.000
31 2005 156 2.193 -0.035 0.001 0.000
Jumlah 69.058 0.000 0.421 -0.028
Rata-rata 2.228 0.000 0.014 -0.001
S Log X
Log X =
n
69.058
31
= 2.228

S (Log X - Log X)2


S log X =
n-1
= 0.077

n.S (Log X - Log X)3


Cs =
(n-1) (n-2) (S log x)3
= -2.2

2 tahun
Log X2 = Log X + k. S log x
= 2.228 + 0.330 x 0.077
= 2.253
X2 = 179.091 mm

5 tahun
Log X5 = Log X + k. S log x
= 2.228 + 0.752 x 0.077
= 2.286
X5 = 192.990 mm
10 tahun
Log X10 = Log X + k. S log x
= 2.228 + 0.844 x 0.077
= 2.293
X10 = 196.161 mm
15 tahun
Log X15 = Log X + k. S log X
= 2.228 + 0.855 x 0.077
= 2.293
X15 = 196.544 mm
Tabel 1.3 Stasiun E

No. Tahun X Log X Log X - Log X (Log X - Log X)2 (Log X - Log X)3
1 1975 190 2.279 0.012 0.000 0.000
2 1976 160 2.204 -0.063 0.004 0.000
3 1977 215 2.332 0.065 0.004 0.000
4 1978 230 2.362 0.095 0.009 0.001
5 1979 180 2.255 -0.012 0.000 0.000
6 1980 190 2.279 0.012 0.000 0.000
7 1981 175 2.243 -0.024 0.001 0.000
8 1982 260 2.415 0.148 0.022 0.003
9 1983 170 2.230 -0.037 0.001 0.000
10 1984 90 1.954 -0.313 0.098 -0.031
11 1985 195 2.290 0.023 0.001 0.000
12 1986 170 2.230 -0.037 0.001 0.000
13 1987 190 2.279 0.012 0.000 0.000
14 1988 180 2.255 -0.012 0.000 0.000
15 1989 155 2.190 -0.077 0.006 0.000
16 1990 240 2.380 0.113 0.013 0.001
17 1991 250 2.398 0.131 0.017 0.002
18 1992 100 2.000 -0.267 0.071 -0.019
19 1993 230 2.362 0.095 0.009 0.001
20 1994 230 2.362 0.095 0.009 0.001
21 1995 115 2.061 -0.206 0.043 -0.009
22 1996 215 2.332 0.065 0.004 0.000
23 1997 270 2.431 0.164 0.027 0.004
24 1998 240 2.380 0.113 0.013 0.001
25 1999 115 2.061 -0.206 0.043 -0.009
26 2000 180 2.255 -0.012 0.000 0.000
27 2001 210 2.322 0.055 0.003 0.000
28 2002 200 2.301 0.034 0.001 0.000
29 2003 230 2.362 0.095 0.009 0.001
30 2004 170 2.230 -0.037 0.001 0.000
31 2005 175 2.243 -0.024 0.001 0.000
Jumlah 70.279 0.000 0.411 -0.051
Rata-rata 2.267 0.000 0.013 -0.002
S Log X
Log X =
n
70.2794
=
31
= 2.267

S (Log X - Log X)2


S log X =
n-1
= 0.117

n.S (Log X - Log X)3


Cs =
(n-1) (n-2) (S log x)3
= -1.1

2 tahun
Log X2 = Log X + k. ∑ log X
= 2.267 + 0.164 x 0.117
= 2.286
X2 = 193.317 mm

5 tahun
Log X5 = Log X + k. ∑ log X
= 2.267 + 0.852 x . 0.117
= 2.367
X5 = 232.697 mm
10 tahun
Log X10 = Log X + k. ∑ log X
= 2.267 + 1.128 x . 0.117
= 2.399
X10 = 250.665 mm
15 tahun
Log X15 = Log X + k. ∑ log X
= 2.267 + 1.188 x . 0.117
= 2.406
X15 = 254.717 mm
PERHITUNGAN CURAH HUJAN RATA-RATA

Tabel Curah hujan rata-rata metode Gumbel

CURAH HUJAN (mm)


PERIODE
NO METODE GUMBEL RATA-RATA
ULANG
STASIUN A STASIUN B STASIUN C
1 2 171.266 168.041 184.047 174.451
2 5 216.433 212.775 230.024 219.744
3 10 246.334 242.388 260.459 249.727
4 15 260.489 256.407 274.868 263.921

Tabel Curah hujan rata-rata metode Weduwen

CURAH HUJAN (mm)


PERIODE
NO METODE WEDUWEN RATA-RATA
ULANG
STASIUN A STASIUN B STASIUN C
1 2 137.200 128.800 134.400 133.467
2 5 168.560 158.240 165.120 163.973
3 10 197.400 185.314 193.371 192.029
4 15 214.480 201.349 210.103 208.644

Tabel Curah hujan rata-rata metode Hasper

CURAH HUJAN (mm)


PERIODE
NO METODE HASPER RATA-RATA
ULANG
STASIUN A STASIUN B STASIUN C
1 2 170.501 168.100 184.045 174.215
2 5 200.069 194.189 211.106 201.788
3 10 221.386 212.997 230.615 221.666
4 15 234.107 224.222 242.258 233.529

Tabel Curah Hujan Rencana Maksimum

CURAH HUJAN (mm)


PERIODE
NO METODE CURAH HUJAN MAKSIMUM
ULANG
Gumbel Weduwen Hasper
1 2 174.451 133.467 174.215 174.451
2 5 219.744 163.973 201.788 219.744
3 10 249.727 192.029 221.666 249.727
4 15 263.921 208.644 233.529 263.921
Tabel 3.3 Curah hujan rata-rata metode Iwai

CURAH HUJAN (mm)


PERIODE
NO METODE IWAI RATA-RATA
ULANG
STASIUN A STASIUN B STASIUN C
1 2 415.289 170.382 186.510 257.394
2 5 422.481 177.472 193.599 264.517
3 10 434.467 189.290 205.414 276.390
4 15 446.453 201.107 217.229 288.263

Tabel 3.5 Curah hujan rata-rata metode LogPerson III

CURAH HUJAN (mm)


PERIODE
NO METODE LOGPERSON III RATA-RATA
ULANG
STASIUN A STASIUN B STASIUN C
1 2 176.141 179.091 193.317 182.850
2 5 283.552 192.990 232.697 236.413
3 10 241.616 196.161 250.665 229.481
4 15 246.648 196.544 254.717 232.636
Iwai LogPerson III
257.394 182.850
264.517 236.413
276.390 229.481
288.263 232.636
INTENSITAS CURAH HUJAN RENCANA

Intensitas Curah Hujan Rencana Dengan Metode Mononobe

R 24
I = X ( )2/3
24 t

Diketahui : R2 = 174.451 mm
R5 = 219.744 mm
R10 = 249.727 mm
R15 = 263.921 mm

Contoh : Untuk t = 5 menit = 5/60 = 0.083 jam

174.451 24
I2 = x ( )2/3 = 316.999 mm/jam
24 0.083

219.744 24
I5 = x ( )2/3 = 399.301 mm/jam
24 0.083

249.727 24
I10 = x ( )2/3 = 453.784 mm/jam
24 0.083

263.921 24
I15 = x ( )2/3 = 479.577 mm/jam
24 0.083

Perhitungan selanjutnya ditabelkan ;

t Intensitas Curah Hujan (mm/jam)


(menit) I2 I5 I10 I15
5 316.999 399.301 453.784 479.577
10 199.697 251.544 285.866 302.115
15 152.397 191.964 218.157 230.557
20 125.801 158.463 180.084 190.320
25 108.412 136.559 155.192 164.013
30 96.004 120.930 137.430 145.242
35 86.628 109.119 124.008 131.057
40 79.250 99.825 113.446 119.894
45 73.265 92.287 104.879 110.840
50 68.295 86.027 97.765 103.322
55 64.091 80.731 91.746 96.961
60 60.479 76.181 86.576 91.496
65 57.336 72.222 82.077 86.742
70 54.572 68.741 78.120 82.561
75 52.119 65.651 74.609 78.849
80 49.924 62.886 71.467 75.529
85 47.947 60.395 68.636 72.537
90 46.154 58.137 66.069 69.825
III.4.2 Intensitas Curah Hujan Rencana Dengan Metode Talbot

Data curah hujan maksimum dari perhitungan sebelumnya :

R2 = 174.451 mm R10 = 249.727 mm


R5 = 219.744 mm R15 = 263.921 mm

a dimana : (it). (i2) - (i2t). (i)


I= a=
t+b N. (i2) - (i). (i)

(i). (it) - (N). (i2t)


b=
N. (i2) - (i). (i)

Untuk menghitung intensitas curah hujan diperlukan data curah hujan jangka pendek
Rumus :

R R2 = 7.269 mm
R=
24 R5 = 9.156 mm
R10 = 10.405 mm
R15 = 10.997 mm

Presipitas/intensitas curah hujan jangka pendek


Rumus :

60
i= R
t

Periode Koefisien Untuk Periode Ulang 2 Tahun

Menit i
No. ixt i2t i2 i√t
(t) menit
1 5 87.226 436.128 38041.602 7608.320 195.043
2 10 43.613 436.128 19020.801 1902.080 137.916
3 15 29.075 436.128 12680.534 845.369 112.608
4 20 21.806 436.128 9510.401 475.520 97.521
5 25 17.445 436.128 7608.320 304.333 87.226
6 30 14.538 436.128 6340.267 211.342 79.626
7 35 12.461 436.128 5434.515 155.272 73.719
8 40 10.903 436.128 4755.200 118.880 68.958
9 45 9.692 436.128 4226.845 93.930 65.014
10 50 8.723 436.128 3804.160 76.083 61.678
11 55 7.930 436.128 3458.327 62.879 58.808
12 60 7.269 436.128 3170.134 52.836 56.304
13 65 6.710 436.128 2926.277 45.020 54.095
14 70 6.230 436.128 2717.257 38.818 52.127
15 75 5.815 436.128 2536.107 33.815 50.360
16 80 5.452 436.128 2377.600 29.720 48.761
17 85 5.131 436.128 2237.741 26.326 47.305
18 90 4.846 436.128 2113.422 23.482 45.972
Jumlah 304.863 7850.312 132959.511 12104.025 1393.039
Intensitas Curah Hujan dengan Formula TALBOT

54485907.59 0.000
a = b =
124930.877 124930.877
a = 436.128 b = 0.000

Periode Koefisien Untuk Periode Ulang 5 Tahun

Menit i
No. ixt i2 x t i2 i√t
(t) menit
1 5 109.872 549.360 60359.181 12071.836 245.681
2 10 54.936 549.360 30179.590 3017.959 173.723
3 15 36.624 549.360 20119.727 1341.315 141.844
4 20 27.468 549.360 15089.795 754.490 122.841
5 25 21.974 549.360 12071.836 482.873 109.872
6 30 18.312 549.360 10059.863 335.329 100.299
7 35 15.696 549.360 8622.740 246.364 92.859
8 40 13.734 549.360 7544.898 188.622 86.861
9 45 12.208 549.360 6706.576 149.035 81.894
10 50 10.987 549.360 6035.918 120.718 77.691
11 55 9.988 549.360 5487.198 99.767 74.076
12 60 9.156 549.360 5029.932 83.832 70.922
13 65 8.452 549.360 4643.014 71.431 68.140
14 70 7.848 549.360 4311.370 61.591 65.661
15 75 7.325 549.360 4023.945 53.653 63.435
16 80 6.867 549.360 3772.449 47.156 61.420
17 85 6.463 549.360 3550.540 41.771 59.586
18 90 6.104 549.360 3353.288 37.259 57.908
Jumlah 384.014 9888.472 210961.860 19205.002 1754.711

Intensitas Curah Hujan dengan Formula TALBOT

108895766.38 0.000
a = b =
198223.128 198223.128
a = 549.360 b = 0.000

Periode Koefisien Untuk Periode Ulang 10 Tahun

Menit i
No. ixt i2 x t i2 i√t
(t) menit
1 5 124.863 624.317 77954.456 15590.891 279.203
2 10 62.432 624.317 38977.228 3897.723 197.427
3 15 41.621 624.317 25984.819 1732.321 161.198
4 20 31.216 624.317 19488.614 974.431 139.602
5 25 24.973 624.317 15590.891 623.636 124.863
6 30 20.811 624.317 12992.409 433.080 113.984
7 35 17.838 624.317 11136.351 318.181 105.529
8 40 15.608 624.317 9744.307 243.608 98.713
9 45 13.874 624.317 8661.606 192.480 93.068
10 50 12.486 624.317 7795.446 155.909 88.292
11 55 11.351 624.317 7086.769 128.850 84.183
12 60 10.405 624.317 6496.205 108.270 80.599
13 65 9.605 624.317 5996.497 92.254 77.437
14 70 8.919 624.317 5568.175 79.545 74.620
15 75 8.324 624.317 5196.964 69.293 72.090
16 80 7.804 624.317 4872.154 60.902 69.801
17 85 7.345 624.317 4585.556 53.948 67.717
18 90 6.937 624.317 4330.803 48.120 65.809
Jumlah 436.411 11237.714 272459.250 24803.442 1994.135
Intensitas Curah Hujan dengan Formula TALBOT

159829673.34 0.000
a b =
256007.056 256007.056
a 624.317 b = 0.000

Periode Koefisien Untuk Periode Ulang 15 Tahun

Menit i
No. ixt i2 x t i2 i√t
(t) menit
1 5 131.961 659.803 87068.086 17413.617 295.073
2 10 65.980 659.803 43534.043 4353.404 208.648
3 15 43.987 659.803 29022.695 1934.846 170.360
4 20 32.990 659.803 21767.021 1088.351 147.537
5 25 26.392 659.803 17413.617 696.545 131.961
6 30 21.993 659.803 14511.348 483.712 120.463
7 35 18.852 659.803 12438.298 355.380 111.527
8 40 16.495 659.803 10883.511 272.088 104.324
9 45 14.662 659.803 9674.232 214.983 98.358
10 50 13.196 659.803 8706.809 174.136 93.310
11 55 11.996 659.803 7915.281 143.914 88.968
12 60 10.997 659.803 7255.674 120.928 85.180
13 65 10.151 659.803 6697.545 103.039 81.839
14 70 9.426 659.803 6219.149 88.845 78.862
15 75 8.797 659.803 5804.539 77.394 76.188
16 80 8.248 659.803 5441.755 68.022 73.768
17 85 7.762 659.803 5121.652 60.255 71.566
18 90 7.331 659.803 4837.116 53.746 69.549
Jumlah 461.217 11876.460 304312.370 27703.204 2107.480

Intensitas Curah Hujan dengan Formula TALBOT

188662022.57 0.000
a b =
285936.756 285936.756
a 659.803 b = 0.000

Contoh Perhitungan untuk setiap periode ulang dengan t = 5 menit

436.128
I2 = = 87.226 (mm/menit)
5 + 0.000

549.360
I5 = = 109.872 (mm/menit)
5 + 0.000

624.317
I10 = = 124.863 (mm/menit)
5 + 0.000

659.803
I15 = = 131.961 (mm/menit)
5 + 0.000
Perhitungan selanjutnya ditabelkan ;

Menit Intensitas Curah Hujan ( mm/menit )


(t) I2 I5 I10 I15
5 87.226 109.872 124.863 131.961
10 43.613 54.936 62.432 65.980
15 29.075 36.624 41.621 43.987
20 21.806 27.468 31.216 32.990
25 17.445 21.974 24.973 26.392
30 14.538 18.312 20.811 21.993
35 12.461 15.696 17.838 18.852
40 10.903 13.734 15.608 16.495
45 9.692 12.208 13.874 14.662
50 8.723 10.987 12.486 13.196
55 7.930 9.988 11.351 11.996
60 7.269 9.156 10.405 10.997
65 6.710 8.452 9.605 10.151
70 6.230 7.848 8.919 9.426
75 5.815 7.325 8.324 8.797
80 5.452 6.867 7.804 8.248
85 5.131 6.463 7.345 7.762
90 4.846 6.104 6.937 7.331
3. Metode Ishiguro

a dimana : (i√t). (i2) - (i√t). (i)


I= a=
t+b N. (i2) - (i). (i)

(i). (i√t) - (N). (i2t)


b=
N. (i2) - (i). (i)

(i√t).(i2) - (i√t).(i) (i).(i√t) - (N).(i√t)


a = b =
N.(i2) - (i).(i) N.(i2) - (i).(i)

1. Periode Koef. Untuk Periode Ulang 2 Tahun 2. Periode Koef. Untuk Periode Ulang 5 Tahun
16436696.539
a =
124930.877
a = 131.566
399611.728
b =
b =
124930.877
b = 3.199

3. Periode Koef. Untuk Periode Ulang 10 Tahun 4. Periode Koef. Untuk Periode Ulang 15 Tahun
48591138.123
a=
256007.056
a= 189.804

834368.616
b=
256007.056
b= 3.259

Contoh Perhitungan untuk setiap periode ulang dengan t = 5 menit

a
I =
√t + b

131.566
I2 = = 45.949 (mm/menit)
5 + 3.199

166.607
I5 = = 58.040 (mm/menit)
5 + 3.240

189.804
I10 = = 66.045 (mm/menit)
5 + 3.259

200.785
I15 = = 69.834 (mm/menit)
5 + 3.267

Menit Intensitas Curah Hujan ( mm/menit )


(t) I2 I5 I10
5 45.949 58.040 66.045
10 36.214 45.788 52.125
15 30.841 39.010 44.419
20 27.316 34.560 39.356
25 24.776 31.352 35.705
30 22.834 28.898 32.912
35 21.287 26.942 30.686
40 20.017 25.337 28.858
45 18.951 23.988 27.322
50 18.038 22.834 26.008
55 17.246 21.831 24.867
60 16.550 20.951 23.864
65 15.932 20.169 22.973
70 15.378 19.468 22.176
75 14.878 18.836 21.455
80 14.424 18.261 20.801
85 14.009 17.736 20.203
90 13.628 17.254 19.654
(i).(i√t) - (N).(i√t)
N.(i2) - (i).(i)

2. Periode Koef. Untuk Periode Ulang 5 Tahun


33025397.636
a=
198223.128
a= 166.607
642249.209
b=
b=
198223.128
b= 3.240

4. Periode Koef. Untuk Periode Ulang 15 Tahun


57411946.839
a=
285936.756
a= 200.785

934070.557
b=
285936.756
b= 3.267

Intensitas Curah Hujan ( mm/menit )


I10 I15
66.045 69.834
52.125 55.125
44.419 46.979
39.356 41.626
35.705 37.765
32.912 34.812
30.686 32.458
28.858 30.525
27.322 28.901
26.008 27.511
24.867 26.304
23.864 25.243
22.973 24.301
22.176 23.457
21.455 22.696
20.801 22.004
20.203 21.371
19.654 20.791
Drainase Perkotaan

Grafik Intensitas Curah Hujan Metode Mononobe


600.000
Intensitas (mm/jam)

500.000

400.000

10
Thn
5 Thn
300.000 2 Thn
15
Thn

200.000

100.000

0.000
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
Waktu Konsentrasi (menit)

Andi Muhammad Irham / BS 111 09 039


Drainase Perkotaan

Grafik Intesitas Curah Hujan Metode Talbot


150.000
Intensitas (mm/jam)

125.000

100.000

2 Thn
5 Thn
10
75.000 Thn
15
Thn

50.000

25.000

0.000
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
Waktu Konsentrasi (menit)

Andi Muhammad Irham / BS 111 09 039


3.4 INTENSITAS CURAH HUJAN RENCANA
3.4.1 Intensitas Curah Hujan Rencana Dengan Metode

1. Metode Mononobe

R 24
I = X ( )2/3
24 t

Diketahui : R2 = 174.451 mm R10 = 249.727 mm


R5 = 219.744 mm R15 = 263.921 mm

Contoh : Untuk t = 5 menit = 5/60 = 0.083 jam

174.451 24
I2 = x ( )2/3 = 316.999 mm/jam
24 0.083

219.744 24
I5 = x ( )2/3 = 399.301 mm/jam
24 0.083

249.727 24
I10 = x ( )2/3 = 453.784 mm/jam
24 0.083

263.921 24
I15 = x ( )2/3 = 479.577 mm/jam
24 0.083

Perhitungan selanjutnya ditabelkan ;

t Intensitas Curah Hujan (mm/jam)


(menit) I2 I5 I10 I15
5 316.999 399.301 453.784 479.577
10 199.697 251.544 285.866 302.115
15 152.397 191.964 218.157 230.557
20 125.801 158.463 180.084 190.320
25 108.412 136.559 155.192 164.013
30 96.004 120.930 137.430 145.242
35 86.628 109.119 124.008 131.057
40 79.250 99.825 113.446 119.894
45 73.265 92.287 104.879 110.840
50 68.295 86.027 97.765 103.322
55 64.091 80.731 91.746 96.961
60 60.479 76.181 86.576 91.496
65 57.336 72.222 82.077 86.742
70 54.572 68.741 78.120 82.561
75 52.119 65.651 74.609 78.849
80 49.924 62.886 71.467 75.529
85 47.947 60.395 68.636 72.537
90 46.154 58.137 66.069 69.825
2. Metode Ishiguro

Diketahui data curah hujan maksimum dari perhitungan sebelumnya :


R2 = 174.451 mm R10 = 249.727 mm
R5 = 219.744 mm R15 = 263.921 mm

a dimana : (i√t). (i2) - (i√t). (i) (i). (i√t) - (N). (i2t)


I= a= b=
t+b N. (i2) - (i). (i) N. (i2) - (i). (i)

(i√t).(i2) - (i√t).(i) (i).(i√t) - (N).(i√t)


a = b =
N.(i ) - (i).(i)
2
N.(i2) - (i).(i)

Untuk menghitung intensitas curah hujan diperlukan data curah hujan jangka pendek
Rumus :

R R2 = 7.269 mm R10 = 10.405 mm


R=
24 R5 = 9.156 mm R15 = 10.997 mm

Presipitas/intensitas curah hujan jangka pendek

Rumus : 60
i= R
t

1. Periode Koefisien Untuk Periode Ulang 2 Tahun

Menit i
No. ixt i2t i2 i√t
(t) menit
1 5 87.226 436.128 38041.602 7608.320 195.043
2 10 43.613 436.128 19020.801 1902.080 137.916
3 15 29.075 436.128 12680.534 845.369 112.608
4 20 21.806 436.128 9510.401 475.520 97.521
5 25 17.445 436.128 7608.320 304.333 87.226
6 30 14.538 436.128 6340.267 211.342 79.626
7 35 12.461 436.128 5434.515 155.272 73.719
8 40 10.903 436.128 4755.200 118.880 68.958
9 45 9.692 436.128 4226.845 93.930 65.014
10 50 8.723 436.128 3804.160 76.083 61.678
11 55 7.930 436.128 3458.327 62.879 58.808
12 60 7.269 436.128 3170.134 52.836 56.304
13 65 6.710 436.128 2926.277 45.020 54.095
14 70 6.230 436.128 2717.257 38.818 52.127
15 75 5.815 436.128 2536.107 33.815 50.360
16 80 5.452 436.128 2377.600 29.720 48.761
17 85 5.131 436.128 2237.741 26.326 47.305
18 90 4.846 436.128 2113.422 23.482 45.972
Jumlah 304.863 7850.312 132959.511 12104.025 1393.039

16436696.539 399611.728
a = b =
124930.877 124930.877
a = 131.566 b = 3.199
2. Periode Koefisien Untuk Periode Ulang 5 Tahun

Menit i
No. ixt i2 x t i2 i√t
(t) menit
1 5 109.872 549.360 60359.181 12071.836 245.681
2 10 54.936 549.360 30179.590 3017.959 173.723
3 15 36.624 549.360 20119.727 1341.315 141.844
4 20 27.468 549.360 15089.795 754.490 122.841
5 25 21.974 549.360 12071.836 482.873 109.872
6 30 18.312 549.360 10059.863 335.329 100.299
7 35 15.696 549.360 8622.740 246.364 92.859
8 40 13.734 549.360 7544.898 188.622 86.861
9 45 12.208 549.360 6706.576 149.035 81.894
10 50 10.987 549.360 6035.918 120.718 77.691
11 55 9.988 549.360 5487.198 99.767 74.076
12 60 9.156 549.360 5029.932 83.832 70.922
13 65 8.452 549.360 4643.014 71.431 68.140
14 70 7.848 549.360 4311.370 61.591 65.661
15 75 7.325 549.360 4023.945 53.653 63.435
16 80 6.867 549.360 3772.449 47.156 61.420
17 85 6.463 549.360 3550.540 41.771 59.586
18 90 6.104 549.360 3353.288 37.259 57.908
Jumlah 384.014 9888.472 210961.860 19205.002 1754.711

33025397.636 642249.209
a= b=
198223.128 198223.128
a= 166.607 b= 3.240

3. Periode Koef. Untuk Periode Ulang 10 Tahun

Menit i
No. ixt i2 x t i2 i√t
(t) menit
1 5 124.863 624.317 77954.456 15590.891 279.203
2 10 62.432 624.317 38977.228 3897.723 197.427
3 15 41.621 624.317 25984.819 1732.321 161.198
4 20 31.216 624.317 19488.614 974.431 139.602
5 25 24.973 624.317 15590.891 623.636 124.863
6 30 20.811 624.317 12992.409 433.080 113.984
7 35 17.838 624.317 11136.351 318.181 105.529
8 40 15.608 624.317 9744.307 243.608 98.713
9 45 13.874 624.317 8661.606 192.480 93.068
10 50 12.486 624.317 7795.446 155.909 88.292
11 55 11.351 624.317 7086.769 128.850 84.183
12 60 10.405 624.317 6496.205 108.270 80.599
13 65 9.605 624.317 5996.497 92.254 77.437
14 70 8.919 624.317 5568.175 79.545 74.620
15 75 8.324 624.317 5196.964 69.293 72.090
16 80 7.804 624.317 4872.154 60.902 69.801
17 85 7.345 624.317 4585.556 53.948 67.717
18 90 6.937 624.317 4330.803 48.120 65.809
Jumlah 436.411 11237.714 272459.250 24803.442 1994.135

48591138.123 834368.616
a= b=
256007.056 256007.056
a= 189.804 b= 3.259
4. Periode Koefisien Untuk Periode Ulang 15 Tahun
Menit i
No. ixt i2 x t i2 i√t
(t) menit
1 5 131.961 659.803 87068.086 17413.617 295.073
2 10 65.980 659.803 43534.043 4353.404 208.648
3 15 43.987 659.803 29022.695 1934.846 170.360
4 20 32.990 659.803 21767.021 1088.351 147.537
5 25 26.392 659.803 17413.617 696.545 131.961
6 30 21.993 659.803 14511.348 483.712 120.463
7 35 18.852 659.803 12438.298 355.380 111.527
8 40 16.495 659.803 10883.511 272.088 104.324
9 45 14.662 659.803 9674.232 214.983 98.358
10 50 13.196 659.803 8706.809 174.136 93.310
11 55 11.996 659.803 7915.281 143.914 88.968
12 60 10.997 659.803 7255.674 120.928 85.180
13 65 10.151 659.803 6697.545 103.039 81.839
14 70 9.426 659.803 6219.149 88.845 78.862
15 75 8.797 659.803 5804.539 77.394 76.188
16 80 8.248 659.803 5441.755 68.022 73.768
17 85 7.762 659.803 5121.652 60.255 71.566
18 90 7.331 659.803 4837.116 53.746 69.549
Jumlah 461.217 11876.460 304312.370 27703.204 2107.480

57411946.839 934070.557
a= = 200.785 b= = 3.267
285936.756 285936.756

Contoh Perhitungan untuk setiap periode ulang dengan t = 5 menit


a
I =
√t + b

131.566 189.804
I2 = = 45.949 (mm/menit) I10 = = 66.045 (mm/jam)
5 + 3.199 5 + 3.259

166.607 200.785
I5 = = 58.040 (mm/menit) I15 = = 69.834 (mm/jam)
5 + 3.240 5 + 3.267

Menit Intensitas Curah Hujan ( mm/menit )


(t) I2 I5 I10 I15
5 45.949 58.040 66.045 69.834
10 36.214 45.788 52.125 55.125
15 30.841 39.010 44.419 46.979
20 27.316 34.560 39.356 41.626
25 24.776 31.352 35.705 37.765
30 22.834 28.898 32.912 34.812
35 21.287 26.942 30.686 32.458
40 20.017 25.337 28.858 30.525
45 18.951 23.988 27.322 28.901
50 18.038 22.834 26.008 27.511
55 17.246 21.831 24.867 26.304
60 16.550 20.951 23.864 25.243
65 15.932 20.169 22.973 24.301
70 15.378 19.468 22.176 23.457
75 14.878 18.836 21.455 22.696
80 14.424 18.261 20.801 22.004
85 14.009 17.736 20.203 21.371
90 13.628 17.254 19.654 20.791
DRAINASE PERKOTAAN

3.4. Perhitungan Intensitas Curah Hujan


Data curah hujan maksimum dari perhitungan sebelumnya :
R2 = 174.45 mm
R5 = 219.74 mm
R10 = 249.73 mm
R15 = 263.92 mm

I. Intensitas Curah hujan dihitung dengan formula TALBOT


a
I = t+b
dimana :

(it)(i2) - (i2t)(i)
a =
N(i2) - (i)(i)

(i)(it) - (N)(i2t)
b =
N(i2) - (i)(i)

Intensitas Curah hujan dihitung dengan formula Ishiguro

a
I = √t + b
dimana :

(i√t)(i2) - (i√t)(i)
a =
N(i2) - (i)(i)

(i)(i√t) - (N)(i2t)
b =
N(i2) - (i)(i)

Untuk menghitung intensitas curah hujan diperlukan data curah hujan jangka pendek
Rumus :
R
R = 24

R2 = 7.27 mm
R5 = 9.16 mm
R10 = 10.41 mm
R15 = 11.00 mm

Presipitas/intensitas curah hujan jangka pendek


Rumus :
60
i = R t

HILMAH A R / D 111 01 069


DRAINASE PERKOTAAN

Menit i
(t) menit it i2t i2 i√t
5 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
10 43.6128 436.1284 19020.8011 1902.0801 137.9159
15 29.0752 436.1284 12680.5341 845.3689 112.6079
20 21.8064 436.1284 9510.4005 475.5200 97.5213
25 17.4451 436.1284 7608.3204 304.3328 87.2257
30 14.5376 436.1284 6340.2670 211.3422 79.6258
35 12.4608 436.1284 5434.5146 155.2718 73.7192
40 10.9032 436.1284 4755.2003 118.8800 68.9580
45 9.6917 436.1284 4226.8447 93.9299 65.0142
50 8.7226 436.1284 3804.1602 76.0832 61.6779
55 7.9296 436.1284 3458.3275 62.8787 58.8075
60 7.2688 436.1284 3170.1335 52.8356 56.3039
65 6.7097 436.1284 2926.2771 45.0196 54.0951
70 6.2304 436.1284 2717.2573 38.8180 52.1273
75 5.8150 436.1284 2536.1068 33.8148 50.3598
80 5.4516 436.1284 2377.6001 29.7200 48.7606
85 5.1309 436.1284 2237.7413 26.3264 47.3048
90 4.8459 436.1284 2113.4223 23.4825 45.9720
Jumlah 217.6375 7414.183 94917.9088 4495.7045 1197.9968

Intensitas Curah Hujan dengan Formula TALBOT


12674279.74645
a = 33556.59292
a = 377.69865
-94917.90884
b = 33556.59292
b = -2.828592

Dengan hasil perhitungan satu contoh prosedur perhitungan untuk setiap periode
ulang dengan t = 5 menit ;
377.69865
I2 = = 173.94 (mm/menit)
5 + -2.828592
549.35954
I5 = = 109.87 (mm/menit)
5 + 0
624.31745
I10 = = 124.86 (mm/menit)
5 + 0
659.80333
I15 = = 131.96 (mm/menit)
5 + 0

HILMAH A R / D 111 01 069


DRAINASE PERKOTAAN

Menit Intensitas Curah Hujan ( mm/menit )


(t) I2 I5 I10 I15
5 173.94 109.87 124.86 131.96
10 52.67 54.94 62.43 65.98
15 31.03 36.62 41.62 43.99
20 22.00 27.47 31.22 32.99
25 17.04 21.97 24.97 26.39
30 13.90 18.31 20.81 21.99
35 11.74 15.70 17.84 18.85
40 10.16 13.73 15.61 16.50
45 8.96 12.21 13.87 14.66
50 8.01 10.99 12.49 13.20
55 7.24 9.99 11.35 12.00
60 6.61 9.16 10.41 11.00
65 6.08 8.45 9.60 10.15
70 5.62 7.85 8.92 9.43
75 5.23 7.32 8.32 8.80
80 4.89 6.87 7.80 8.25
85 4.60 6.46 7.34 7.76
90 4.33 6.10 6.94 7.33
Intensitas Curah hujan (mm/menit)

GRAFIK INTENSITAS CURAH HUJAN TERHADAP WAKTU


DENGAN FORMULA TALBOT

200.00

180.00

160.00

140.00

I2
120.00
I5

100.00 I10

I15
80.00

60.00

40.00

20.00

0.00
0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 85 90 95 100

Waktu konsentrasi (menit)

HILMAH A R / D 111 01 069


DRAINASE PERKOTAAN

II. Intensitas Curah Hujan dengan Formula ISHIGURO


5125110.48220
a = 33556.59292
a = 152.73036
239165.10098
b = 33556.59292
b = 7.1272164

Dengan hasil perhitungan satu contoh prosedur perhitungan untuk setiap periode
ulang 5 tahun dengan t = 5 menit ;
152.73036
I2 = = 43.86 (mm/menit)
5 + 7.12721645

166.60719
I5 = = 58.04 (mm/menit)
5 + 3.24003165

189.80390
I10 = = 66.04 (mm/menit)
5 + 3.25916257

200.78547
I15 = = 69.83 (mm/menit)
5 + 3.26670335

Menit Intensitas Curah Hujan ( mm/menit )


(t) I2 I5 I10 I15
5 43.86 58.04 66.04 69.83
10 36.90 45.79 60.02 55.13
15 32.47 39.01 49.01 46.98
20 29.32 34.56 42.44 41.63
25 26.95 31.35 37.96 37.77
30 25.07 28.90 34.65 34.81
35 23.53 26.94 32.08 32.46
40 22.25 25.34 30.01 30.52
45 21.15 23.99 28.29 28.90
50 20.21 22.83 26.84 27.51
55 19.38 21.83 25.59 26.30
60 18.64 20.95 24.50 25.24
65 17.98 20.17 23.54 24.30
70 17.39 19.47 22.69 23.46
75 16.85 18.84 21.92 22.70
80 16.36 18.26 21.22 22.00
85 15.91 17.74 20.59 21.37
90 15.50 17.25 20.01 20.79

HILMAH A R / D 111 01 069


DRAINASE PERKOTAAN

GRAFIK INTENSITAS CURAH HUJAN TERHADAP WAKTU


DENGAN FORMULA ISHIGURO
INTENSITAS CURAH HUJAN
( mm/jam)

100.00

90.00

80.00

70.00

60.00 I5
I1
0
50.00
I1
5
40.00

30.00

20.00

10.00

0.00
0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 85 90 95
WAKTU KONSENTRASI (menit)

HILMAH A R / D 111 01 069


DRAINASE PERKOTAAN

40
45

50

HILMAH A R / D 111 01 069


DRAINASE PERKOTAAN

Menit i Menit
it i2t i2 i√t
(t) menit (t)
5 109.8719079592 549.3595398 60359.180793 12071.836158587 245.6811 5
10 54.9359539796 549.3595398 30179.590396 3017.9590396468 173.7227 10
15 36.6239693197 549.3595398 20119.726931 1341.3151287319 141.8440 15
20 27.4679769898 549.3595398 15089.795198 754.4897599117 122.8405 20
25 21.9743815918 549.3595398 12071.836159 482.8734463435 109.8719 25
30 18.3119846599 549.3595398 10059.863465 335.328782183 100.2989 30
35 15.6959868513 549.3595398 8622.7401133 246.3640032365 92.8587 35
40 13.7339884949 549.3595398 7544.8975991 188.6224399779 86.8614 40
45 12.2079897732 549.3595398 6706.5756437 149.0350143035 81.8937 45
50 10.9871907959 549.3595398 6035.9180793 120.7183615859 77.6912 50
55 9.988355269 549.3595398 5487.1982539 99.7672409801 74.0756 55
60 9.1559923299 549.3595398 5029.9317327 83.8321955457 70.9220 60
65 8.4516852276 549.3595398 4643.0139071 71.4309831869 68.1397 65
70 7.8479934257 549.3595398 4311.3700566 61.5910008091 65.6610 70
75 7.3247938639 549.3595398 4023.9453862 53.6526051493 63.4346 75
80 6.8669942474 549.3595398 3772.4487996 47.1556099945 61.4203 80
85 6.4630534094 549.3595398 3550.5400466 41.7710593723 59.5864 85
90 6.1039948866 549.3595398 3353.2878218 37.2587535759 57.9076 90
Jumlah 384.0141930749 9888.4717163 210961.86038 19205.001583122 1754.7112 Jumlah

108895766.38223
a= 198223.12801
a= 549.35954
0.00000
b= 198223.12801

b= 0

HILMAH A R / D 111 01 069


DRAINASE PERKOTAAN

Menit Intensitas Curah Hujan ( mm/menit )


(t) I2 I5 I10 I15
5 173.94 109.87 124.86 131.96
10 52.67 54.94 62.43 65.98
15 31.03 36.62 41.62 43.99
20 22.00 27.47 31.22 32.99
25 17.04 21.97 24.97 26.39
30 13.90 18.31 20.81 21.99
35 11.74 15.70 17.84 18.85
40 10.16 13.73 15.61 16.50
45 8.96 12.21 13.87 14.66
50 8.01 10.99 12.49 13.20
55 7.24 9.99 11.35 12.00
60 6.61 9.16 10.41 11.00
65 6.08 8.45 9.60 10.15
70 5.62 7.85 8.92 9.43
75 5.23 7.32 8.32 8.80
80 4.89 6.87 7.80 8.25
85 4.60 6.46 7.34 7.76
90 4.33 6.10 6.94 7.33

HILMAH A R / D 111 01 069


DRAINASE PERKOTAAN

33025397.63567
a 198223.12801
a 166.607186
642249.20915
b 198223.12801
b 3.24003165

5 43.86 58.04 66.04 69.83


10 36.90 45.79 60.02 55.13
15 32.47 39.01 49.01 46.98
20 29.32 34.56 42.44 41.63
25 26.95 31.35 37.96 37.77
30 25.07 28.90 34.65 34.81
35 23.53 26.94 32.08 32.46
40 22.25 25.34 30.01 30.52
45 21.15 23.99 28.29 28.90
50 20.21 22.83 26.84 27.51
55 19.38 21.83 25.59 26.30
60 18.64 20.95 24.50 25.24
65 17.98 20.17 23.54 24.30
70 17.39 19.47 22.69 23.46
75 16.85 18.84 21.92 22.70
80 16.36 18.26 21.22 22.00
85 15.91 17.74 20.59 21.37
90 15.50 17.25 20.01 20.79

HILMAH A R / D 111 01 069


DRAINASE PERKOTAAN

Menit i Menit
it i2t i2 i√t
(t) menit (t)
5 124.8634906 624.317453 77954.46 15590.8912851 279.2032528918 5
10 62.4317453 624.317453 38977.23 3897.72282127 197.4265134491 10
15 41.62116353 624.317453 25984.82 1732.3212539 161.1980732157 15
20 31.21587265 624.317453 19488.61 974.430705317 139.6016264459 20
25 24.97269812 624.317453 15590.89 623.635651403 124.863490601 25
30 20.81058177 624.317453 12992.41 433.080313474 113.984250685 30
35 17.83764151 624.317453 11136.35 318.181454797 105.5289103417 35
40 15.60793633 624.317453 9744.31 243.607676329 98.7132567246 40
45 13.87372118 624.317453 8661.61 192.480139322 93.0677509639 45
50 12.48634906 624.317453 7795.45 155.908912851 88.2918209266 50
55 11.35122642 624.317453 7086.77 128.850341199 84.1829481899 55
60 10.40529088 624.317453 6496.20 108.270078369 80.5990366078 60
65 9.604883892 624.317453 5996.50 92.2537945862 77.4370495829 65
70 8.918820757 624.317453 5568.18 79.5453636993 74.6202081138 70
75 8.324232707 624.317453 5196.96 69.2928501559 72.0899699104 75
80 7.803968163 624.317453 4872.15 60.9019190823 69.8008132229 80
85 7.344911212 624.317453 4585.56 53.9477207096 67.7167354523 85
90 6.936860589 624.317453 4330.80 48.1200348305 65.8088378164 90
Jumlah 436.4113947 11237.71415 272459.25 24803.4423164 1994.1345451417 Jumlah

159829673.33766
a 256007.05630
a 624.31745
0.00000
b 256007.05630
b 0

HILMAH A R / D 111 01 069


DRAINASE PERKOTAAN

48591138.12347
a 256007.05630
a 189.8039
834368.61620
b 256007.05630
b 3.2591626

HILMAH A R / D 111 01 069


DRAINASE PERKOTAAN

Menit i
it i2t i2 i√t
(t) menit
5 131.9606653 659.803326352 87068.085893 17413.61717859 295.0730179
10 65.98033264 659.803326352 43534.042946 4353.404294646 208.6481319
15 43.98688842 659.803326352 29022.695298 1934.846353176 170.3604863
20 32.99016632 659.803326352 21767.021473 1088.351073662 147.536509
25 26.39213305 659.803326352 17413.617179 696.5446871434 131.9606653
30 21.99344421 659.803326352 14511.347649 483.711588294 120.4630551
35 18.85152361 659.803326352 12438.297985 355.3799424201 111.5271177
40 16.49508316 659.803326352 10883.510737 272.0877684154 104.324066
45 14.66229614 659.803326352 9674.2317659 214.9829281307 98.35767263
50 13.19606653 659.803326352 8706.8085893 174.1361717859 93.31028126
55 11.99642412 659.803326352 7915.2805357 143.9141915586 88.96786238
60 10.99672211 659.803326352 7255.6738244 120.9278970735 85.18024316
65 10.15082041 659.803326352 6697.5450687 103.0391549029 81.83853047
70 9.425761805 659.803326352 6219.1489924 88.844985605 78.86158122
75 8.797377685 659.803326352 5804.5390595 77.393854127 76.18752562
80 8.247541579 659.803326352 5441.7553683 68.0219421039 73.76825448
85 7.762392075 659.803326352 5121.6521113 60.2547307217 71.56571883
90 7.331148071 659.803326352 4837.1158829 53.7457320327 69.5493773

Jumlah 461.2167872 11876.4598743 304312.37036 27703.20447438 2107.480096

188662022.57178
a 285936.75575
a 659.8033264
0.00000
b 285936.75575
b 0

HILMAH A R / D 111 01 069


DRAINASE PERKOTAAN

57411946.83861
a 285936.75575
a 200.7854733
934070.55742
b 285936.75575
b 3.266703348

HILMAH A R / D 111 01 069


4. Metode Sherman

Misal, tahun 1975, curah hujan = 120 mm

112 5 172 10
untuk 5 menit = x untuk 10 menit = x
24 60 24 60

= 0.389 = 1.194

Tabel Lama Curah Hujan (menit) dan Tinggi Hujan (mm)


t (menit)
No. Tahun
5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75
1 1975 0.389 0.778 1.167 1.556 1.944 2.333 2.722 3.111 3.500 3.889 4.278 4.667 5.056 5.444 5.833
2 1976 0.597 1.194 1.792 2.389 2.986 3.583 4.181 4.778 5.375 5.972 6.569 7.167 7.764 8.361 8.958
3 1977 0.764 1.528 2.292 3.056 3.819 4.583 5.347 6.111 6.875 7.639 8.403 9.167 9.931 10.694 11.458
4 1978 0.573 1.146 1.719 2.292 2.865 3.438 4.010 4.583 5.156 5.729 6.302 6.875 7.448 8.021 8.594
5 1979 0.729 1.458 2.188 2.917 3.646 4.375 5.104 5.833 6.563 7.292 8.021 8.750 9.479 10.208 10.938
6 1980 0.417 0.833 1.250 1.667 2.083 2.500 2.917 3.333 3.750 4.167 4.583 5.000 5.417 5.833 6.250
7 1981 0.851 1.701 2.552 3.403 4.253 5.104 5.955 6.806 7.656 8.507 9.358 10.208 11.059 11.910 12.760
8 1982 0.417 0.833 1.250 1.667 2.083 2.500 2.917 3.333 3.750 4.167 4.583 5.000 5.417 5.833 6.250
9 1983 0.712 1.424 2.135 2.847 3.559 4.271 4.983 5.694 6.406 7.118 7.830 8.542 9.253 9.965 10.677
10 1984 0.330 0.660 0.990 1.319 1.649 1.979 2.309 2.639 2.969 3.299 3.628 3.958 4.288 4.618 4.948
11 1985 0.556 1.111 1.667 2.222 2.778 3.333 3.889 4.444 5.000 5.556 6.111 6.667 7.222 7.778 8.333
12 1986 0.417 0.833 1.250 1.667 2.083 2.500 2.917 3.333 3.750 4.167 4.583 5.000 5.417 5.833 6.250
13 1987 0.486 0.972 1.458 1.944 2.431 2.917 3.403 3.889 4.375 4.861 5.347 5.833 6.319 6.806 7.292
14 1988 0.538 1.076 1.615 2.153 2.691 3.229 3.767 4.306 4.844 5.382 5.920 6.458 6.997 7.535 8.073
15 1989 0.590 1.181 1.771 2.361 2.951 3.542 4.132 4.722 5.313 5.903 6.493 7.083 7.674 8.264 8.854
16 1990 0.434 0.868 1.302 1.736 2.170 2.604 3.038 3.472 3.906 4.340 4.774 5.208 5.642 6.076 6.510
17 1991 0.781 1.563 2.344 3.125 3.906 4.688 5.469 6.250 7.031 7.813 8.594 9.375 10.156 10.938 11.719
18 1992 0.590 1.181 1.771 2.361 2.951 3.542 4.132 4.722 5.313 5.903 6.493 7.083 7.674 8.264 8.854
19 1993 0.538 1.076 1.615 2.153 2.691 3.229 3.767 4.306 4.844 5.382 5.920 6.458 6.997 7.535 8.073
20 1994 0.729 1.458 2.188 2.917 3.646 4.375 5.104 5.833 6.563 7.292 8.021 8.750 9.479 10.208 10.938
21 1995 0.399 0.799 1.198 1.597 1.997 2.396 2.795 3.194 3.594 3.993 4.392 4.792 5.191 5.590 5.990
22 1996 0.851 1.701 2.552 3.403 4.253 5.104 5.955 6.806 7.656 8.507 9.358 10.208 11.059 11.910 12.760
23 1997 0.694 1.389 2.083 2.778 3.472 4.167 4.861 5.556 6.250 6.944 7.639 8.333 9.028 9.722 10.417
24 1998 0.854 1.708 2.563 3.417 4.271 5.125 5.979 6.833 7.688 8.542 9.396 10.250 11.104 11.958 12.813
25 1999 0.764 1.528 2.292 3.056 3.819 4.583 5.347 6.111 6.875 7.639 8.403 9.167 9.931 10.694 11.458
26 2000 0.764 1.528 2.292 3.056 3.819 4.583 5.347 6.111 6.875 7.639 8.403 9.167 9.931 10.694 11.458
27 2001 0.747 1.493 2.240 2.986 3.733 4.479 5.226 5.972 6.719 7.465 8.212 8.958 9.705 10.451 11.198
28 2002 0.694 1.389 2.083 2.778 3.472 4.167 4.861 5.556 6.250 6.944 7.639 8.333 9.028 9.722 10.417
29 2003 0.747 1.493 2.240 2.986 3.733 4.479 5.226 5.972 6.719 7.465 8.212 8.958 9.705 10.451 11.198
30 2004 0.660 1.319 1.979 2.639 3.299 3.958 4.618 5.278 5.938 6.597 7.257 7.917 8.576 9.236 9.896
31 2005 0.556 1.111 1.667 2.222 2.778 3.333 3.889 4.444 5.000 5.556 6.111 6.667 7.222 7.778 8.333
SX 19.167 38.333 57.500 76.667 95.833 115.000 134.167 153.333 172.500 191.667 210.833 230.000 249.167 268.333 287.500
X 0.618 1.237 1.855 2.473 3.091 3.710 4.328 4.946 5.565 6.183 6.801 7.419 8.038 8.656 9.274
SX 0.154 0.309 0.507 0.677 0.846 1.015 1.184 1.353 1.522 1.691 1.861 2.030 2.199 2.368 2.537
Perhitungan Analisa Frekuensi Dengan Metode Gambel
Untuk mendapatkan besarnya hujan pada tahun ulang.

SX ( Yt - Yn ) dimana; Yn = 0.5343
XT = X +
Sn Sn = 1.1047
Yt 2 = 0.3665 Yt 10 = 2.2502
Yt 5 = 1.4999 Yt 15 = 2.6054

Tabel Hasil Perhitungan Analisa Frekuensi dengan cara Gumbel

T 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80
(tahun) menit menit menit menit menit menit menit menit menit menit menit menit menit menit menit menit
2 0.595 1.190 1.778 2.370 2.963 3.556 4.148 4.741 5.333 5.926 6.518 7.111 7.704 8.296 8.889 9.481
5 0.753 1.506 2.298 3.065 3.831 4.597 5.363 6.129 6.895 7.661 8.427 9.194 9.960 10.726 11.492 12.258
10 0.858 1.716 2.643 3.524 4.405 5.286 6.167 7.048 7.929 8.810 9.691 10.572 11.453 12.334 13.215 14.096
15 0.908 1.816 2.806 3.742 4.677 5.612 6.548 7.483 8.419 9.354 10.289 11.225 12.160 13.096 14.031 14.966

Hasil Perhitungan analisa frekuensi dengan cara gumbel diatas diubah menjadi Intensitas Hujan

IT = XT x ( 60/ t )2

Tabel Intensitas Hujan (mm/jam) dari Analisa Gumbel

T 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80
(tahun) menit menit menit menit menit menit menit menit menit menit menit menit menit menit menit menit
2 85.655 42.827 28.444 21.333 17.066 14.222 12.190 10.667 9.481 8.533 7.757 7.111 6.564 6.095 5.689 5.333
5 108.468 54.234 36.774 27.581 22.065 18.387 15.760 13.790 12.258 11.032 10.029 9.194 8.486 7.880 7.355 6.895
10 123.569 61.785 42.289 31.716 25.373 21.144 18.124 15.858 14.096 12.687 11.533 10.572 9.759 9.062 8.458 7.929
15 130.719 65.359 44.899 33.674 26.940 22.450 19.243 16.837 14.966 13.470 12.245 11.225 10.361 9.621 8.980 8.419
Perhitungan Konstanta Sherman

Tabel Analisa Konstanta Sherman untuk periode ulang 2 tahun


t i log t log i log t . Log i (log t)2
5 85.655 0.699 1.933 1.351 0.489 S Log I . S ( Log t )2 - S ( Log t . Log I ) S Log t
Log a =
10 42.827 1.000 1.632 1.632 1.000 N . S ( Log t )2 - (S Log t)2
15 28.444 1.176 1.454 1.710 1.383
20 21.333 1.301 1.329 1.729 1.693 18.957 x 46.832 - 27.833 x 28.388
=
25 17.066 1.398 1.232 1.722 1.954 18 x 46.832 - 28.388 2
30 14.222 1.477 1.153 1.703 2.182
35 12.190 1.544 1.086 1.677 2.384 Log a = 2.632
40 10.667 1.602 1.028 1.647 2.567
45 9.481 1.653 0.977 1.615 2.733 a= 428.637
50 8.533 1.699 0.931 1.582 2.886
55 7.757 1.740 0.890 1.548 3.029 S Log I . S Log t - N . S ( Log t . Log I )
n=
60 7.111 1.778 0.852 1.515 3.162 N . S ( Log t )2 - (S Log t)2
65 6.564 1.813 0.817 1.481 3.287
70 6.095 1.845 0.785 1.448 3.404 18.957 x 28.388 - 18 x 27.833
=
75 5.689 1.875 0.755 1.416 3.516 18 x 46.832 - 28.388 2
80 5.333 1.903 0.727 1.384 3.622
85 5.020 1.929 0.701 1.352 3.723 n= 1.001
90 4.741 1.954 0.676 1.321 3.819
S 298.730 28.388 18.957 27.833 46.832

Tabel Analisa Konstanta Sherman untuk periode ulang 5 tahun


t i log t log i log t . Log i (log t)2
5 108.468 0.699 2.035 1.423 0.489
10 54.234 1.000 1.734 1.734 1.000
15 36.774 1.176 1.566 1.841 1.383 S Log I . S ( Log t )2 - S ( Log t . Log I ) S Log t
Log a =
20 27.581 1.301 1.441 1.874 1.693 N . S ( Log t )2 - (S Log t)2
25 22.065 1.398 1.344 1.878 1.954
30 18.387 1.477 1.265 1.868 2.182 20.947 x 46.832 - 30.985 x 28.388
=
35 15.760 1.544 1.198 1.849 2.384 18 x 46.832 - 28.388 2
40 13.790 1.602 1.140 1.826 2.567
45 12.258 1.653 1.088 1.799 2.733 Log a = 2.733
50 11.032 1.699 1.043 1.771 2.886
55 10.029 1.740 1.001 1.743 3.029 a = 540.278
60 9.194 1.778 0.963 1.713 3.162
65 8.486 1.813 0.929 1.684 3.287 S Log I . S Log t - N . S ( Log t . Log I )
n=
70 7.880 1.845 0.897 1.654 3.404 N . S ( Log t )2 - (S Log t)2
75 7.355 1.875 0.867 1.625 3.516
80 6.895 1.903 0.839 1.596 3.622 20.947 x 28.388 - 18 x 30.985
=
85 6.490 1.929 0.812 1.567 3.723 18 x 46.832 - 28.388 2
90 6.129 1.954 0.787 1.539 3.819
S 382.807 28.388 20.947 30.985 46.832 n= 0.995
Tabel Analisa Konstanta Sherman untuk periode ulang 10 tahun
t i log t log i log t . Log i (log t)2
5 123.569 0.699 2.092 1.462 0.489
10 61.785 1.000 1.791 1.791 1.000
15 42.289 1.176 1.626 1.913 1.383 S Log I . S ( Log t )2 - S ( Log t . Log I ) S Log t
Log a =
20 31.716 1.301 1.501 1.953 1.693 N . S ( Log t )2 - (S Log t)2
25 25.373 1.398 1.404 1.963 1.954
30 21.144 1.477 1.325 1.957 2.182 22.031 x 46.832 - 32.700 x 28.388
=
35 18.124 1.544 1.258 1.943 2.384 18 x 46.832 - 28.388 2
40 15.858 1.602 1.200 1.923 2.567
45 14.096 1.653 1.149 1.900 2.733 Log a = 2.788
50 12.687 1.699 1.103 1.875 2.886
55 11.533 1.740 1.062 1.848 3.029 a= 614.208
60 10.572 1.778 1.024 1.821 3.162
65 9.759 1.813 0.989 1.794 3.287 S Log I . S Log t - N . S ( Log t . Log I )
n=
70 9.062 1.845 0.957 1.766 3.404 N . S ( Log t )2 - (S Log t)2
75 8.458 1.875 0.927 1.739 3.516
80 7.929 1.903 0.899 1.711 3.622 22.031 x 28.388 - 18 x 32.700
=
85 7.463 1.929 0.873 1.684 3.723 18 x 46.832 - 28.388 2
90 7.048 1.954 0.848 1.657 3.819
S 438.465 28.388 22.031 32.700 46.832 n= 0.992
Tabel Analisa Konstanta Sherman untuk periode ulang 15 tahun

t i log t log i log t . Log i (log t)2


5 130.719 0.699 2.116 1.479 0.489
10 65.359 1.000 1.815 1.815 1.000
15 44.899 1.176 1.652 1.943 1.383 S Log I . S ( Log t )2 - S ( Log t . Log I ) S Log t
Log a =
20 33.674 1.301 1.527 1.987 1.693 N . S ( Log t )2 - (S Log t)2
25 26.940 1.398 1.430 2.000 1.954
30 22.450 1.477 1.351 1.996 2.182 22.537 x 46.832 - 33.508 x 28.388
=
35 19.243 1.544 1.284 1.983 2.384 18 x 46.832 - 28.388 2
40 16.837 1.602 1.226 1.965 2.567
45 14.966 1.653 1.175 1.943 2.733 Log a = 2.810
50 13.470 1.699 1.129 1.919 2.886
55 13.470 1.740 1.129 1.965 3.029 a= 644.935
60 11.225 1.778 1.050 1.867 3.162
65 10.361 1.813 1.015 1.841 3.287 S Log I . S Log t - N . S ( Log t . Log I )
n=
70 9.621 1.845 0.983 1.814 3.404 N . S ( Log t )2 - (S Log t)2
75 8.980 1.875 0.953 1.787 3.516
80 8.419 1.903 0.925 1.761 3.622 22.537 x 28.388 - 18 x 33.508
=
85 7.923 1.929 0.899 1.734 3.723 18 x 46.832 - 28.388 2
90 7.483 1.954 0.874 1.708 3.819
S 466.039 28.388 22.537 33.508 46.832 n= 0.988
Tabel Perhitungan Intensitas

Waktu Intensitas Curah Hujan (mm/jam)


No.
(menit) I2 I5 I10 I15 Rumus Sherman ;
1 5 85.568 ### ### ###
2 10 42.750 54.678 62.573 66.372 a
I=
3 15 28.486 36.529 41.852 44.472 tn
4 20 21.358 27.438 31.462 33.474
5 25 17.082 21.976 25.215 26.854 Contoh Perhitungan
6 30 14.232 18.331 21.043 22.429 ~ untuk t = 5 menit periode ulang 5 tahun
7 35 12.197 15.724 18.060 19.262
8 40 10.670 13.768 15.819 16.882 540.278
I5 =
9 45 9.483 12.246 14.075 15.029 5 0.995
10 50 8.534 11.028 12.678 13.544 = 108.964 mm/jam
11 55 7.757 10.030 11.535 12.327
12 60 7.110 9.198 10.581 11.312 ~ Untuk t = 10 menit periode ulang 5 tahun
13 65 6.563 8.494 9.773 10.452
14 70 6.093 7.891 9.080 9.715 I10 = 540.278
15 75 5.687 7.367 8.480 9.075 10 0.995
16 80 5.331 6.909 7.954 8.514 = 54.678 mm/jam
17 85 5.017 6.505 7.490 8.020
18 90 4.738 6.145 7.077 7.580
t (menit)
NO TAHUN
80 85 90 5 10 15 20 25 30 35 40 45
6.222 6.611 7.000 1 1975 0.151 0.605 1.361 2.420 3.781 5.444 7.410 9.679 12.250
9.556 10.153 10.750 2 1976 0.357 1.427 3.210 5.707 8.917 12.840 17.477 22.827 28.891
12.222 12.986 13.750 3 1977 0.584 2.334 5.252 9.336 14.588 21.007 28.593 37.346 47.266
9.167 9.740 10.313 4 1978 0.328 1.313 2.954 5.252 8.206 11.816 16.083 21.007 26.587
11.667 12.396 13.125 5 1979 0.532 2.127 4.785 8.507 13.292 19.141 26.053 34.028 43.066
6.667 7.083 7.500 6 1980 0.174 0.694 1.563 2.778 4.340 6.250 8.507 11.111 14.063
13.611 14.462 15.313 7 1981 0.724 2.895 6.513 11.579 18.092 26.053 35.460 46.316 58.618
6.667 7.083 7.500 8 1982 0.174 0.694 1.563 2.778 4.340 6.250 8.507 11.111 14.063
11.389 12.101 12.813 9 1983 0.507 2.027 4.560 8.107 12.667 18.240 24.827 32.427 41.040
5.278 5.608 5.938 10 1984 0.109 0.435 0.979 1.741 2.720 3.917 5.332 6.964 8.813
8.889 9.444 10.000 11 1985 0.309 1.235 2.778 4.938 7.716 11.111 15.123 19.753 25.000
6.667 7.083 7.500 12 1986 0.174 0.694 1.563 2.778 4.340 6.250 8.507 11.111 14.063
7.778 8.264 8.750 13 1987 0.236 0.945 2.127 3.781 5.908 8.507 11.579 15.123 19.141
8.611 9.149 9.688 14 1988 0.290 1.159 2.607 4.634 7.241 10.428 14.193 18.538 23.462
9.444 10.035 10.625 15 1989 0.348 1.394 3.136 5.575 8.711 12.543 17.073 22.299 28.223
6.944 7.378 7.813 16 1990 0.188 0.754 1.695 3.014 4.710 6.782 9.231 12.056 15.259
12.500 13.281 14.063 17 1991 0.610 2.441 5.493 9.766 15.259 21.973 29.907 39.063 49.438
9.444 10.035 10.625 18 1992 0.348 1.394 3.136 5.575 8.711 12.543 17.073 22.299 28.223
8.611 9.149 9.688 19 1993 0.290 1.159 2.607 4.634 7.241 10.428 14.193 18.538 23.462
11.667 12.396 13.125 20 1994 0.532 2.127 4.785 8.507 13.292 19.141 26.053 34.028 43.066
6.389 6.788 7.188 21 1995 0.159 0.638 1.435 2.551 3.986 5.740 7.813 10.204 12.915
13.611 14.462 15.313 22 1996 0.724 2.895 6.513 11.579 18.092 26.053 35.460 46.316 58.618
11.111 11.806 12.500 23 1997 0.482 1.929 4.340 7.716 12.056 17.361 23.630 30.864 39.063
13.667 14.521 15.375 24 1998 0.730 2.918 6.566 11.674 18.240 26.266 35.750 46.694 59.098
12.222 12.986 13.750 25 1999 0.584 2.334 5.252 9.336 14.588 21.007 28.593 37.346 47.266
12.222 12.986 13.750 26 2000 0.584 2.334 5.252 9.336 14.588 21.007 28.593 37.346 47.266
11.944 12.691 13.438 27 2001 0.557 2.229 5.016 8.917 13.933 20.063 27.308 35.667 45.142
11.111 11.806 12.500 28 2002 0.482 1.929 4.340 7.716 12.056 17.361 23.630 30.864 39.063
11.944 12.691 13.438 29 2003 0.557 2.229 5.016 8.917 13.933 20.063 27.308 35.667 45.142
10.556 11.215 11.875 30 2004 0.435 1.741 3.917 6.964 10.881 15.668 21.326 27.855 35.254
8.889 9.444 10.000 31 2005 0.309 1.235 2.778 4.938 7.716 11.111 15.123 19.753 25.000
306.667 325.833 345.000 12.566 50.263 113.091 201.050 314.141 452.363 615.716 804.201 1017.816
9.892 10.511 11.129
2.706 2.876 3.045
85 90
menit menit
10.074 10.667
13.024 13.790
14.977 15.858
15.902 16.837

85 90
menit menit
5.020 4.741
6.490 6.129
7.463 7.048
7.923 7.483
t (menit)
50 55 60 65 70 75 80 85 90
15.123 18.299 21.778 25.559 29.642 34.028 38.716 43.707 49.000
35.667 43.158 51.361 60.278 69.908 80.252 91.309 103.079 115.563
58.353 70.607 84.028 98.616 114.371 131.293 149.383 168.639 189.063
32.823 39.716 47.266 55.471 64.334 73.853 84.028 94.859 106.348
53.168 64.334 76.563 89.855 104.210 119.629 136.111 153.657 172.266
17.361 21.007 25.000 29.340 34.028 39.063 44.444 50.174 56.250
72.368 87.565 104.210 122.302 141.841 162.828 185.262 209.144 234.473
17.361 21.007 25.000 29.340 34.028 39.063 44.444 50.174 56.250
50.667 61.307 72.960 85.627 99.307 114.000 129.707 146.427 164.160
10.881 13.166 15.668 18.389 21.326 24.482 27.855 31.446 35.254
30.864 37.346 44.444 52.160 60.494 69.444 79.012 89.198 100.000
17.361 21.007 25.000 29.340 34.028 39.063 44.444 50.174 56.250
23.630 28.593 34.028 39.935 46.316 53.168 60.494 68.292 76.563
28.965 35.048 41.710 48.951 56.772 65.172 74.151 83.710 93.848
34.843 42.160 50.174 58.884 68.292 78.396 89.198 100.696 112.891
18.838 22.794 27.127 31.836 36.923 42.386 48.225 54.442 61.035
61.035 73.853 87.891 103.149 119.629 137.329 156.250 176.392 197.754
34.843 42.160 50.174 58.884 68.292 78.396 89.198 100.696 112.891
28.965 35.048 41.710 48.951 56.772 65.172 74.151 83.710 93.848
53.168 64.334 76.563 89.855 104.210 119.629 136.111 153.657 172.266
15.944 19.293 22.960 26.946 31.251 35.875 40.818 46.080 51.660
72.368 87.565 104.210 122.302 141.841 162.828 185.262 209.144 234.473
48.225 58.353 69.444 81.501 94.522 108.507 123.457 139.371 156.250
72.960 88.282 105.063 123.303 143.002 164.160 186.778 210.855 236.391
58.353 70.607 84.028 98.616 114.371 131.293 149.383 168.639 189.063
58.353 70.607 84.028 98.616 114.371 131.293 149.383 168.639 189.063
55.730 67.434 80.252 94.184 109.232 125.393 142.670 161.061 180.566
48.225 58.353 69.444 81.501 94.522 108.507 123.457 139.371 156.250
55.730 67.434 80.252 94.184 109.232 125.393 142.670 161.061 180.566
43.523 52.663 62.674 73.554 85.306 97.928 111.420 125.782 141.016
30.864 37.346 44.444 52.160 60.494 69.444 79.012 89.198 100.000
1256.563 1520.442 1809.451 2123.592 2462.864 2827.268 3216.802 3631.468 4071.266
4. Metode Sherman

Misal, tahun 1975, curah hujan = 105 mm

112 5 105 10
untuk 5 menit = x untuk 10 menit = x
24 60 24 60

= 0.389 = 0.729

Tabel Lama Curah Hujan (menit) dan Tinggi Hujan (mm)


t (menit)
No. Tahun
5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 85 90
1 1975 0.389 0.778 1.167 1.556 1.944 2.333 2.722 3.111 3.500 3.889 4.278 4.667 5.056 5.444 5.833 6.222 6.611 7.000
2 1976 0.597 1.194 1.792 2.389 2.986 3.583 4.181 4.778 5.375 5.972 6.569 7.167 7.764 8.361 8.958 9.556 10.153 10.750
3 1977 0.764 1.528 2.292 3.056 3.819 4.583 5.347 6.111 6.875 7.639 8.403 9.167 9.931 10.694 11.458 12.222 12.986 13.750
4 1978 0.573 1.146 1.719 2.292 2.865 3.438 4.010 4.583 5.156 5.729 6.302 6.875 7.448 8.021 8.594 9.167 9.740 10.313
5 1979 0.729 1.458 2.188 2.917 3.646 4.375 5.104 5.833 6.563 7.292 8.021 8.750 9.479 10.208 10.938 11.667 12.396 13.125
6 1980 0.417 0.833 1.250 1.667 2.083 2.500 2.917 3.333 3.750 4.167 4.583 5.000 5.417 5.833 6.250 6.667 7.083 7.500
7 1981 0.851 1.701 2.552 3.403 4.253 5.104 5.955 6.806 7.656 8.507 9.358 10.208 11.059 11.910 12.760 13.611 14.462 15.313
8 1982 0.417 0.833 1.250 1.667 2.083 2.500 2.917 3.333 3.750 4.167 4.583 5.000 5.417 5.833 6.250 6.667 7.083 7.500
9 1983 0.712 1.424 2.135 2.847 3.559 4.271 4.983 5.694 6.406 7.118 7.830 8.542 9.253 9.965 10.677 11.389 12.101 12.813
10 1984 0.330 0.660 0.990 1.319 1.649 1.979 2.309 2.639 2.969 3.299 3.628 3.958 4.288 4.618 4.948 5.278 5.608 5.938
11 1985 0.556 1.111 1.667 2.222 2.778 3.333 3.889 4.444 5.000 5.556 6.111 6.667 7.222 7.778 8.333 8.889 9.444 10.000
12 1986 0.417 0.833 1.250 1.667 2.083 2.500 2.917 3.333 3.750 4.167 4.583 5.000 5.417 5.833 6.250 6.667 7.083 7.500
13 1987 0.486 0.972 1.458 1.944 2.431 2.917 3.403 3.889 4.375 4.861 5.347 5.833 6.319 6.806 7.292 7.778 8.264 8.750
14 1988 0.538 1.076 1.615 2.153 2.691 3.229 3.767 4.306 4.844 5.382 5.920 6.458 6.997 7.535 8.073 8.611 9.149 9.688
15 1989 0.590 1.181 1.771 2.361 2.951 3.542 4.132 4.722 5.313 5.903 6.493 7.083 7.674 8.264 8.854 9.444 10.035 10.625
16 1990 0.434 0.868 1.302 1.736 2.170 2.604 3.038 3.472 3.906 4.340 4.774 5.208 5.642 6.076 6.510 6.944 7.378 7.813
17 1991 0.781 1.563 2.344 3.125 3.906 4.688 5.469 6.250 7.031 7.813 8.594 9.375 10.156 10.938 11.719 12.500 13.281 14.063
18 1992 0.590 1.181 1.771 2.361 2.951 3.542 4.132 4.722 5.313 5.903 6.493 7.083 7.674 8.264 8.854 9.444 10.035 10.625
19 1993 0.538 1.076 1.615 2.153 2.691 3.229 3.767 4.306 4.844 5.382 5.920 6.458 6.997 7.535 8.073 8.611 9.149 9.688
20 1994 0.729 1.458 2.188 2.917 3.646 4.375 5.104 5.833 6.563 7.292 8.021 8.750 9.479 10.208 10.938 11.667 12.396 13.125
21 1995 0.399 0.799 1.198 1.597 1.997 2.396 2.795 3.194 3.594 3.993 4.392 4.792 5.191 5.590 5.990 6.389 6.788 7.188
22 1996 0.851 1.701 2.552 3.403 4.253 5.104 5.955 6.806 7.656 8.507 9.358 10.208 11.059 11.910 12.760 13.611 14.462 15.313
23 1997 0.694 1.389 2.083 2.778 3.472 4.167 4.861 5.556 6.250 6.944 7.639 8.333 9.028 9.722 10.417 11.111 11.806 12.500
24 1998 0.854 1.708 2.563 3.417 4.271 5.125 5.979 6.833 7.688 8.542 9.396 10.250 11.104 11.958 12.813 13.667 14.521 15.375
25 1999 0.764 1.528 2.292 3.056 3.819 4.583 5.347 6.111 6.875 7.639 8.403 9.167 9.931 10.694 11.458 12.222 12.986 13.750
26 2000 0.764 1.528 2.292 3.056 3.819 4.583 5.347 6.111 6.875 7.639 8.403 9.167 9.931 10.694 11.458 12.222 12.986 13.750
27 2001 0.747 1.493 2.240 2.986 3.733 4.479 5.226 5.972 6.719 7.465 8.212 8.958 9.705 10.451 11.198 11.944 12.691 13.438
28 2002 0.694 1.389 2.083 2.778 3.472 4.167 4.861 5.556 6.250 6.944 7.639 8.333 9.028 9.722 10.417 11.111 11.806 12.500
29 2003 0.747 1.493 2.240 2.986 3.733 4.479 5.226 5.972 6.719 7.465 8.212 8.958 9.705 10.451 11.198 11.944 12.691 13.438
30 2004 0.660 1.319 1.979 2.639 3.299 3.958 4.618 5.278 5.938 6.597 7.257 7.917 8.576 9.236 9.896 10.556 11.215 11.875
31 2005 0.556 1.111 1.667 2.222 2.778 3.333 3.889 4.444 5.000 5.556 6.111 6.667 7.222 7.778 8.333 8.889 9.444 10.000
SX 19.167 38.333 57.500 76.667 95.833 115.000 134.167 153.333 172.500 191.667 210.833 230.000 249.167 268.333 287.500 306.667 325.833 345.000
X 0.618 1.237 1.855 2.473 3.091 3.710 4.328 4.946 5.565 6.183 6.801 7.419 8.038 8.656 9.274 9.892 10.511 11.129
SX 0.154 0.309 0.463 0.618 0.772 0.926 1.081 1.235 1.390 1.544 1.699 1.853 2.007 2.162 2.316 2.471 2.625 2.779

Perhitungan Analisa Frekuensi Dengan Metode Gambel


Untuk mendapatkan besarnya hujan pada tahun ulang.

SX ( Yt - Yn ) dimana; Yn = 0.5343
XT = X +
Sn Sn = 1.1047
Yt 2 = 0.3665 Yt 10 = 2.2502
Yt 5 = 1.4999 Yt 15 = 2.6054

Tabel Hasil Perhitungan Analisa Frekuensi dengan cara Gumbel

T 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 85 90
(tahun) menit menit menit menit menit menit menit menit menit menit menit menit menit menit menit menit menit menit
2 0.595 1.190 1.784 2.379 2.974 3.569 4.164 4.759 5.353 5.948 6.543 7.138 7.733 8.328 8.922 9.517 10.112 10.707
5 0.753 1.506 2.260 3.013 3.766 4.519 5.273 6.026 6.779 7.532 8.286 9.039 9.792 10.545 11.299 12.052 12.805 13.558
10 0.858 1.716 2.574 3.432 4.291 5.149 6.007 6.865 7.723 8.581 9.439 10.297 11.156 12.014 12.872 13.730 14.588 15.446
15 0.908 1.816 2.723 3.631 4.539 5.447 6.354 7.262 8.170 9.078 9.985 10.893 11.801 12.709 13.617 14.524 15.432 16.340

Hasil Perhitungan analisa frekuensi dengan cara gumbel diatas diubah menjadi Intensitas Hujan

IT = XT x ( 60/ t )2

Tabel Intensitas Hujan (mm/jam) dari Analisa Gumbel

T 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 85 90
(tahun) menit menit menit menit menit menit menit menit menit menit menit menit menit menit menit menit menit menit
2 85.655 42.827 28.552 21.414 17.131 14.276 12.236 10.707 9.517 8.565 7.787 7.138 6.589 6.118 5.710 5.353 5.039 4.759
5 108.468 54.234 36.156 27.117 21.694 18.078 15.495 13.558 12.052 10.847 9.861 9.039 8.344 7.748 7.231 6.779 6.380 6.026
10 123.569 61.785 41.190 30.892 24.714 20.595 17.653 15.446 13.730 12.357 11.234 10.297 9.505 8.826 8.238 7.723 7.269 6.865
15 130.719 65.359 43.573 32.680 26.144 21.786 18.674 16.340 14.524 13.072 11.884 10.893 10.055 9.337 8.715 8.170 7.689 7.262
Perhitungan Konstanta Sherman

Tabel Analisa Konstanta Sherman untuk periode ulang 2 tahun Tabel Analisa Konstanta Sherman untuk periode ulang 5 tahun

t i log t log i log t . Log i (log t)2 t i log t log i log t . Log i (log t)2
5 85.655 0.699 1.933 1.351 0.489 5 ### 0.699 2.035 1.423 0.489
10 42.827 1.000 1.632 1.632 1.000 10 54.234 1.000 1.734 1.734 1.000
15 28.552 1.176 1.456 1.712 1.383 15 36.156 1.176 1.558 1.833 1.383
20 21.414 1.301 1.331 1.731 1.693 20 27.117 1.301 1.433 1.865 1.693
25 17.131 1.398 1.234 1.725 1.954 25 21.694 1.398 1.336 1.868 1.954
30 14.276 1.477 1.155 1.705 2.182 30 18.078 1.477 1.257 1.857 2.182
35 12.236 1.544 1.088 1.679 2.384 35 15.495 1.544 1.190 1.838 2.384
40 10.707 1.602 1.030 1.650 2.567 40 13.558 1.602 1.132 1.814 2.567
45 9.517 1.653 0.979 1.618 2.733 45 12.052 1.653 1.081 1.787 2.733
50 8.565 1.699 0.933 1.585 2.886 50 10.847 1.699 1.035 1.759 2.886
55 7.787 1.740 0.891 1.551 3.029 55 9.861 1.740 0.994 1.730 3.029
60 7.138 1.778 0.854 1.518 3.162 60 9.039 1.778 0.956 1.700 3.162
65 6.589 1.813 0.819 1.484 3.287 65 8.344 1.813 0.921 1.670 3.287
70 6.118 1.845 0.787 1.451 3.404 70 7.748 1.845 0.889 1.641 3.404
75 5.710 1.875 0.757 1.419 3.516 75 7.231 1.875 0.859 1.611 3.516
80 5.353 1.903 0.729 1.387 3.622 80 6.779 1.903 0.831 1.582 3.622
85 5.039 1.929 0.702 1.355 3.723 85 6.380 1.929 0.805 1.553 3.723
90 4.759 1.954 0.677 1.324 3.819 90 6.026 1.954 0.780 1.524 3.819
S 299.373 28.388 18.983 27.877 46.832 S 379.11 28.388 20.829 30.788 46.832

S Log I . S ( Log t )2 - S ( Log t . Log I ) S Log t S Log I . S ( Log t )2 - S ( Log t . Log I ) S Log t
Log a = Log a =
N . S ( Log t ) - (S Log t)
2 2
N . S ( Log t )2 - (S Log t)2

18.983 x 46.832 - 27.877 x 28.388 20.829 x 46.832 - 30.788 x 28.388


= =
18 x 46.832 - 28.388 2 18 x 46.832 - 28.388 2

Log a = 2.632 Log a = 2.734

a= 428.274 a= ###

S Log I . S Log t - N . S ( Log t . Log I ) S Log I . S Log t - N . S ( Log t . Log I )


n= n=
N . S ( Log t )2 - (S Log t)2 N . S ( Log t )2 - (S Log t)2

18.983 x 28.388 - 18 x 27.877 20.829 x 28.388 - 18 x 30.788


= =
18 x 46.832 - 28.388 2 18 x 46.832 - 28.388 2

n= 1.000 n = 1.000
Tabel Analisa Konstanta Sherman untuk periode ulang 10 tahun Tabel Analisa Konstanta Sherman untuk periode ulang 15 tahun

t i log t log i log t . Log i (log t)2 t i log t log i log t . Log i (log t)2
5 123.569 0.699 2.092 1.462 0.489 5 ### 0.699 2.116 1.479 0.489
10 61.785 1.000 1.791 1.791 1.000 10 65.359 1.000 1.815 1.815 1.000
15 41.190 1.176 1.615 1.899 1.383 15 43.573 1.176 1.639 1.928 1.383
20 30.892 1.301 1.490 1.938 1.693 20 32.680 1.301 1.514 1.970 1.693
25 24.714 1.398 1.393 1.947 1.954 25 26.144 1.398 1.417 1.981 1.954
30 20.595 1.477 1.314 1.941 2.182 30 21.786 1.477 1.338 1.977 2.182
35 17.653 1.544 1.247 1.925 2.384 35 18.674 1.544 1.271 1.963 2.384
40 15.446 1.602 1.189 1.905 2.567 40 16.340 1.602 1.213 1.944 2.567
45 13.730 1.653 1.138 1.881 2.733 45 14.524 1.653 1.162 1.921 2.733
50 12.357 1.699 1.092 1.855 2.886 50 13.072 1.699 1.116 1.897 2.886
55 11.234 1.740 1.051 1.828 3.029 55 13.072 1.740 1.116 1.943 3.029
60 10.297 1.778 1.013 1.801 3.162 60 10.893 1.778 1.037 1.844 3.162
65 9.505 1.813 0.978 1.773 3.287 65 10.055 1.813 1.002 1.817 3.287
70 8.826 1.845 0.946 1.745 3.404 70 9.337 1.845 0.970 1.790 3.404
75 8.238 1.875 0.916 1.717 3.516 75 8.715 1.875 0.940 1.763 3.516
80 7.723 1.903 0.888 1.690 3.622 80 8.170 1.903 0.912 1.736 3.622
85 7.269 1.929 0.861 1.662 3.723 85 7.689 1.929 0.886 1.709 3.723
90 6.865 1.954 0.837 1.635 3.819 90 7.262 1.954 0.861 1.683 3.819
S 431.888 28.388 21.848 32.395 46.832 S 458.06 28.388 22.329 33.160 46.832

S Log I . S ( Log t )2 - S ( Log t . Log I ) S Log t S Log I . S ( Log t )2 - S ( Log t . Log I ) S Log t
Log a = Log a =
N . S ( Log t )2 - (S Log t)2 N . S ( Log t )2 - (S Log t)2

21.848 x 46.832 - 32.395 x 28.388 22.329 x 46.832 - 33.160 x 28.388


= =
18 x 46.832 - 28.388 2 18 x 46.832 - 28.388 2

Log a = 2.791 Log a = 2.812

a= 617.847 a= ###

S Log I . S Log t - N . S ( Log t . Log I ) S Log I . S Log t - N . S ( Log t . Log I )


n= n=
N . S ( Log t )2 - (S Log t)2 N . S ( Log t )2 - (S Log t)2
21.848 x 28.388 - 18 x 32.395 22.329 x 28.388 - 18 x 33.160
= =
18 x 46.832 - 28.388 2 18 x 46.832 - 28.388 2

n= 1.000 n= 0.997

Tabel Perhitungan Intensitas

Waktu Intensitas Curah Hujan (mm/jam)


No.
(menit) I2 I5 I10 I15 Rumus Sherman ;
1 5 85.655 ### ### ###
2 10 42.827 54.234 61.785 65.421 a
I=
3 15 28.552 36.156 41.190 43.672 tn
4 20 21.414 27.117 30.892 32.785
5 25 17.131 21.694 24.714 26.247 Contoh Perhitungan
6 30 14.276 18.078 20.595 21.886 ~ untuk t = 5 menit periode ulang 5 tahun
7 35 12.236 15.495 17.653 18.769
8 40 10.707 13.558 15.446 16.430 542.338
I5 =
9 45 9.517 12.052 13.730 14.610 5 1.000
10 50 8.565 10.847 12.357 13.153 = 108.468 mm/jam
11 55 7.787 9.861 11.234 11.961
12 60 7.138 9.039 10.297 10.968 ~ Untuk t = 10 menit periode ulang 5 tahun
13 65 6.589 8.344 9.505 10.127
14 70 6.118 7.748 8.826 9.406 I5 = 542.338
15 75 5.710 7.231 8.238 8.781 10 1.000
16 80 5.353 6.779 7.723 8.234 = 54.234 mm/jam
17 85 5.039 6.380 7.269 7.751
18 90 4.759 6.026 6.865 7.322
Grafik Intesitas Curah Hujan Metode Ishiguro
80.000
Intensitas (mm/jam)

60.000

Column
V
Column
40.000 Y
Column
AB

20.000

0.000
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
Waktu (menit)
Intensitas Curah Hujan (mm/jam)

Grafik Intensitas Curah Hujan Metode Sherman


140.000

120.000

100.000

80.000 Colum
nC
Colum
nD
60.000

40.000

20.000

0.000
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
Waktu (menit)
Drainase Perkotaan

PERHITUNGAN DEBIT RENCANA SALURAN

Rumus:
Qr = 0,00278 . C. Cs. I.A
2tc
Cs =
2tc + td
tc = to + td

Keterangan:
A = Luas areal (Ha)
Ls = Panjang Saluran (m)
Lt = Panjang aliran terjauh diatas lahan (m)
St = Kemiringan lahan (%)
to = Waktu yang diperlukan untuk mengalir dari permukaan lahan
ke saluran terdekat (menit)
td = Waktu pengaliran dalam saluran (menit)
tc = Waktu pengumpulan air (menit)
Cs = Faktor koefisien konsentrasi
I = Intensitas curah hujan (mm/jam)
C = Koefisien pengaliran
v = Untuk kemiringan 0-1% = 0.4
Untuk kemiringan 1-2% = 0.6
Untuk kemiringan 2-4% = 0.9
Perhitungan untuk periode (t) = 10 tahun
R = 456.668 mm
1. Saluran A0 - A1
A = 2.00 Ha st = 2.8 %
Lt = 282.843 m C = 0.65
Ls = 200 m

Perhitungan:
Lt
to = 0.0197 ( )
( st ) 0.5
282.8427124746
= 0.0197 (
( 2.793 ) 0.5

Ls Untuk kemiringan 0 0.77


td = v Untuk kemiringan 1-2% = 0.6
Untuk kemiringan 2- 0.77
) = 1.0243 menit
200
= = 333.33 detik =
0.6

tc = to + td
= 1.0243 + 5.556 = 6.580

5.556 menit
2 . tc 2 x
Cs = =
2 . tc + td ( 2 x 6.580

R 24 2/3 menit
I = x
24 tc / 60
456.6680 24 6.580
= x = 0.703
24 6.580 / ) + 5.556

LISAWATI BINTI SELLE/ BS 111 090 27


Drainase Perkotaan

Q = 0.00278 . C . Cs . I . A
= 0.00278 x 0.650 x 1
= 1.76 m3/s 2/3
= 691.02 mm/jam
60
Qtot = Qsebelumnya + Qlahan + Qjalan
= 0.250 + 0.000 + 1.76
= 2.01 m3/s x 691.016 x 2.0000

2. Saluran B0 - B1
~ Limpasan dari Lahan:
Data-data sbb :
A = 0.10 Ha st = ###
Lt = 282.84 m C = 0.5
Ls = 200 m

Perhitungan:
Lt
to = 0.0197 ( )
( st ) 0.5
282.8427124746
= 0.0197 (
( 3.050 ) 0.5

Ls Untuk kemiringan 0 0.77


td = v Untuk kemiringan 1-2% = 0.6
Untuk kemiringan 2- 0.77
) = 0.99 menit
200
= = 333.33 detik =
0.6

tc = to + td
= 0.9901 + 5.556 = 6.546

5.556 menit
2 . tc 2 x
Cs = =
2 . tc + td ( 2 x 6.546

R 24 2/3 menit
I = x
24 tc / 60
456.6680 24 6.546
= x = 0.70
24 6.546 / ) + 5.556

Q = 0.00278 . C . Cs . I . A
= 0.00278 x 0.500 x 1
= 0.07 m3/s 2/3
= 693.42 mm/jam
60
~ Limpasan dari Jalan:
Data-data sbb :
A = 0.100 Ha st = ### x 693.415 x 0.1000
Lt = 282.843 m C = 0.5
Ls = 200

LISAWATI BINTI SELLE/ BS 111 090 27


Drainase Perkotaan

Perhitungan:
Lt
to = 0.0197 ( )
( st ) 0.5
282.8427124746
= 0.0197 (
( 2.793 ) 0.5

Ls Untuk kemiringan 0 0.77


td = v Untuk kemiringan 1-2% = 0.6
Untuk kemiringan 2- 0.77
) = 1.0243 menit
200
= = 333.33 detik =
0.6

tc = to + td
= 1.0243 + 5.556 = 6.580

5.556 menit
2 . tc 2 x
Cs = =
2 . tc + td ( 2 x ###

R 24 2/3 menit
I = x
24 tc / 60
456.6680 24 6.580
= x = 0.70
24 6.580 / ) + 5.556

Q = 0.00278 . C . Cs . I . A
= 0.00278 x 0.500 x 1
= 0.07 m3/s 2/3
= 691.02 mm/jam
60
Qtot = Qsebelumnya + Qlahan + Qjalan
= 0.93 + 0.07 + 0.07
= 1.07 m3/s x 691.016 x 0.1000

LISAWATI BINTI SELLE/ BS 111 090 27


Drainase Perkotaan

Tabel Perhitungan akibat Limpasan

Aliran Permukaan Aliran dalam Saluran Parameter Curah Hujan


v td T T T T Luas (A) Q (m3/s)
Nama Lt st to Ls tc I I I I
No Cs C
Saluran (menit)
(Ha)
(m) (%) (menit) (m) (mm/jam) (mm/jam) (mm/jam) (mm/jam) 2 Thn 5 Thn 10 Thn 15 Thn
(m/s) (menit) (tahun) (tahun) (tahun) (tahun)
(1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9) (10) (11) (12) (13) (14) (15) (16) (17) (18) (17) (18) (19)

Saluran Tersier
1 A0 - A1 282.843 2.793 1.02 200 0.90 3.70 4.73 0.72 2 329.04 5 414.47 10 471.03 15 497.80 0.50 2.00 0.66 0.83 0.94 0.99

2 A0 - B0 282.84 2.79 1.02 200 0.90 3.70 4.73 0.72 2 329.04 5 414.47 10 471.03 15 497.80 0.50 2.00 0.66 0.83 0.94 0.99

3 A1 - B1 282.84 2.79 1.02 200 0.90 3.70 4.73 0.72 2 329.04 5 414.47 10 471.03 15 497.80 0.50 2.00 0.66 0.83 0.94 0.99
4 B0 - B1 282.84 2.79 1.02 200 0.90 3.70 4.73 0.72 2 329.04 5 414.47 10 471.03 15 497.80 0.50 2.00 0.66 0.83 0.94 0.99

5 A2 - A3 403.11 2.15 1.49 350 0.90 6.48 7.97 0.71 2 232.29 5 292.60 10 332.53 15 351.43 0.50 3.50 0.80 1.01 1.15 1.22

6 A2 - B2 403.11 2.15 1.49 200 0.90 3.70 5.19 0.74 2 309.10 5 389.34 10 442.47 15 467.62 0.50 3.50 1.11 1.40 1.59 1.68
7 B2 - B3 403.11 2.15 1.49 350 0.90 6.48 7.97 0.71 2 232.29 5 292.60 10 332.53 15 351.43 0.50 3.50 0.80 1.01 1.15 1.22

8 A3 - B3 403.11 2.15 1.49 200 0.90 3.70 5.19 0.74 2 309.10 5 389.34 10 442.47 15 467.62 0.50 3.50 1.11 1.40 1.59 1.68

III.5.2 Tabel Perhitungan akibat Limpasan dari Jalan di tiap - tiap Saluran
Aliran Permukaan Aliran dalam Saluran Parameter Curah Hujan
v td T T T T Luas (A) Q (m3/s)
Nama Lt st to Ls tc I I I I
No Cs C
Saluran (menit)
(Ha)
(m) (%) (menit) (m) (mm/jam) (mm/jam) (mm/jam) (mm/jam) 2 Thn 5 Thn 10 Thn 15 Thn
(m/s) (menit) (tahun) (tahun) (tahun) (tahun)
(1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9) (10) (11) (12) (13) (14) (15) (16) (17) (18) (17) (18) (19)

Saluran Tersier

1 A0 - A1 282.843 3.050 0.990 200 0.6 5.56 6.55 0.70 2 264.89 5 333.66 10 379.19 15 400.74 0.50 0.100 0.03 0.03 0.04 0.04
2 A0 - B0 282.843 1.305 1.373 200 0.6 5.56 6.93 0.71 2 255.04 5 321.26 10 365.09 15 385.85 0.50 0.100 0.03 0.03 0.04 0.04
3 A1 - B1 282.843 0.930 1.564 200 0.4 8.33 9.90 0.70 2 201.07 5 253.28 10 287.84 15 304.20 0.50 0.100 0.02 0.02 0.03 0.03
4 B0 - B1 282.843 1.075 1.479 200 0.6 5.56 7.03 0.72 2 252.46 5 318.01 10 361.40 15 381.94 0.50 0.100 0.03 0.03 0.04 0.04
5 A2 - A3 403.113 1.266 1.825 350 0.6 9.72 11.55 0.70 2 181.44 5 228.54 10 259.72 15 274.49 0.50 0.100 0.02 0.02 0.03 0.03
6 A2 - B2 403.113 1.150 1.894 200 0.6 5.56 7.45 0.73 2 243.02 5 306.11 10 347.88 15 367.65 0.50 0.100 0.02 0.03 0.04 0.04
7 B2 - B3 403.113 0.531 2.549 350 0.4 14.58 17.13 0.70 2 139.47 5 175.69 10 199.66 15 211.01 0.50 0.100 0.01 0.02 0.02 0.02
8 A3 - B3 403.113 1.075 1.943 200 0.6 5.56 7.50 0.73 2 241.94 5 304.75 10 346.34 15 366.02 0.50 0.100 0.02 0.03 0.04 0.04

Andi Muhammad Irham / BS 111 09 039


Drainase Perkotaan

III.5.3 Tabel Debit Rencana Total Untuk 2 Tahun III.5.4 Tabel Debit Rencana Total Untuk 5 Tahun
Debit Debit Debit Total
Saluran Debit Total Saluran
Lahan Jalan Jalan
No Nama Saluran Sebelumnya No Nama Saluran Lahan Sebelumnya

(m3/s) (m3/s)
(m3/s) (m3/s) (m3/s) (m3/s)
(1) (2) (3) (4) (m
(5)/s)
3
(6) (1) (2) (3) (4) (m3/s)
(5) (6)
Saluran Tersier Saluran Tersier
1 A0 - A1 0.66 0.03 0.25 0.93 1 A0 - A1 0.83 0.03 0.25 1.11
2 A0 - B0 0.66 0.03 0.93 1.62 2 A0 - B0 0.83 0.03 1.11 1.97
3 A1 - B1 0.66 0.02 0.25 0.93 3 A1 - B1 0.83 0.02 0.25 1.10
4 B0 - B1 0.66 0.03 0.93 1.61 4 B0 - B1 0.83 0.03 1.10 1.96
5 A2 - A3 0.80 0.02 0.00 0.82 5 A2 - A3 1.01 0.02 0.00 1.03
6 A2 - B2 1.11 0.02 0.82 1.95 6 A2 - B2 1.40 0.03 1.03 2.46
7 B2 - B3 0.80 0.01 0.00 0.82 7 B2 - B3 1.01 0.02 0.00 1.03
8 A3 - B3 1.11 0.02 0.00 1.13 8 A3 - B3 1.40 0.03 0.00 1.43

III.5.5 Tabel Debit Rencana Total Untuk 10 Tahun III.5.6 Tabel Debit Rencana Total Untuk 15 Tahun
Debit Debit Debit Total
Saluran Debit Total Saluran
Lahan Jalan Jalan
No Nama Saluran Sebelumnya No Nama Saluran Lahan Sebelumnya

(m3/s) (m3/s)
(m3/s) (m3/s) (m3/s) (m3/s)
(1) (2) (3) (4) (m
(5)/s)
3
(6) (1) (2) (3) (4) (m3/s)
(5) (6)
Saluran Tersier Saluran Tersier
1 A0 - A1 0.94 0.04 0.25 1.23 1 A0 - A1 0.99 0.04 0.25 1.28
2 A0 - B0 0.94 0.04 1.23 2.21 2 A0 - B0 0.99 0.04 1.28 2.32
3 A1 - B1 0.94 0.03 0.25 1.22 3 A1 - B1 0.99 0.03 0.25 1.27
4 B0 - B1 0.94 0.04 1.22 2.20 4 B0 - B1 0.99 0.04 1.27 2.31
5 A2 - A3 1.15 0.03 0.00 1.18 5 A2 - A3 1.22 0.03 0.00 1.24
6 A2 - B2 1.59 0.04 1.18 2.80 6 A2 - B2 1.68 0.04 1.24 2.96
7 B2 - B3 1.15 0.02 0.00 1.17 7 B2 - B3 1.22 0.02 0.00 1.24
8 A3 - B3 1.59 0.04 0.00 1.62 8 A3 - B3 1.68 0.04 0.00 1.71

Andi Muhammad Irham / BS 111 09 039


Drainase Perkotaan

III.5.7 Tabel Debit Rencana Maksimum


Debit
Periode Periode Periode Periode Debit
No Nama Saluran Maksimum
2 tahun 5 tahun 10 tahun 15tahun (m3/s)
(m3/s) (m /s)
3
(m3/s) (m3/s)
(1) (2) (3) (4) (5) (7)
Saluran Tersier
1 A0 - A1 0.93 1.11 1.23 1.28 1.28
2 A0 - B0 1.62 1.97 2.21 2.32 2.32
3 A1 - B1 0.93 1.10 1.22 1.27 1.27
4 B0 - B1 1.61 1.96 2.20 2.31 2.31
5 A2 - A3 0.82 1.03 1.18 1.24 1.24
6 A2 - B2 1.95 2.46 2.80 2.96 2.96
7 B2 - B3 0.82 1.03 1.17 1.24 1.24
8 A3 - B3 1.13 1.43 1.62 1.71 1.71

Andi Muhammad Irham / BS 111 09 039


Drainase Perkotaan

Andi Muhammad Irham / BS 111 09 039


Drainase Perkotaan

Andi Muhammad Irham / BS 111 09 039


Drainase Perkotaan

PERHITUNGAN DEBIT RENCANA SALURAN

Rumus:
Qr = 0,00278 . C. Cs. I.A
2tc
Cs =
2tc + td
tc = to + td

Keterangan:
A = Luas areal (Ha)
Ls = Panjang Saluran (m)
Lt = Panjang aliran terjauh diatas lahan (m)
St = Kemiringan lahan (%)
to = Waktu yang diperlukan untuk mengalir dari permukaan lahan
ke saluran terdekat (menit)
td = Waktu pengaliran dalam saluran (menit)
tc = Waktu pengumpulan air (menit)
Cs = Faktor koefisien konsentrasi
I = Intensitas curah hujan (mm/jam)
C = Koefisien pengaliran
v = Untuk kemiringan 0-1% = 0.4
Untuk kemiringan 1-2% = 0.6
Untuk kemiringan 2-4% = 0.9
Perhitungan untuk periode (t) = 10 tahun
R = 453.784

Saluran A1 - B1

Data-data sbb :
A lahan = 0.00 Ha st = 2.79 %
Drainase Perkotaan

A jalan = 0.10 Ha Lt = 0.00 m


A total = 0.10 Ha Ls = 0 m
C lahan = 0.00
C jalan = 10.00

Perhitungan:
Lt 1
to = 0.0197 ( )
( st ) 1
0 1
= 0.0197 ( ) = 0.00 meni
( 2.793 ) 1

Ls Untuk kemiringan 0-1% = 0.4


td = v Untuk kemiringan 1-2% = 0.6
Untuk kemiringan 2-4% = 0.9
0
= = 0.00 detik = 0.00 menit
0.9

tc = to + td
= 0 + 0.000 = ### menit

2 . tc 2 x ###
Cs = = = ###
2 . tc + td ( 2 x ### ) + 0.00

R 24 2/3
I = x
24 tc / 60
453.784 24 2/3
= x
24 ### /###
Drainase Perkotaan

= #DIV/0! mm/jam

A lahan x C lahan + A jalan x C jalan


C =
A lahan + A jalan
0.00 x 0.00 + 0.10 x 10.00
=
0.00 + 0.10
= 10.00

Q = 0.00278 . C . Cs . I . A
= 0.00278 x 10.00 x ### x #DIV/0! x 0.10
= ### m3/s

Perhitungan debit rencana saluran selanjutnya menggunakan tabel.


Drainase Perkotaan

Tabel Perhitungan Limpasan dan Debit Rencana


Ls v td tc
Nama Lt
Aliranst to
PermukaanAliran dalam Saluran R10 I CH Luas (A) m² Run Off ( C ) Q
No. Cs Laha Rencana
(meni (mm) Lahan Jalan Total Jalan Total
Saluran n (m3/s)
t) (mm/ja
(meni
(1) (2) (3) (%)
(4) (5) (6) (m/s
(7) (meni
(8) (9) (10) (11) m)
(12) (13) (14) (15) (16) (17) (18) (19)
(m) t)
(m) ) t)
1 A0 - A1 ### 2.793 1.02 200 0.90 3.70 4.73 0.72 ### 639.44 12.000 0.1000 ### 0.60 10.00 0.68 10.5
2 A0 - B0 ### 2.793 1.02 200 0.90 3.70 4.73 0.72 ### 639.44 12.000 0.1000 ### 0.60 10.00 0.68 10.5
3 A1 - B1 ### 2.793 1.02 200 0.90 3.70 4.73 0.72 ### 639.44 12.000 0.1000 ### 0.60 10.00 0.68 10.5
4 B0 - B1 ### 2.793 1.02 200 0.90 3.70 4.73 0.72 ### 639.44 12.000 0.1000 ### 0.60 10.00 0.68 10.5
5 A2 - A3 ### 2.15 1.49 350 0.90 6.48 7.97 0.72 ### 332.53 10.500 0.1000 ### 0.60 10.00 0.69 4.9
6 A2 - B2 ### 2.15 1.49 200 0.90 3.70 5.19 0.72 ### 442.47 10.500 0.1000 ### 0.60 10.00 0.69 6.5
7 B2 - B3 ### 2.15 1.49 350 0.90 6.48 7.97 0.72 ### 332.53 10.500 0.1000 ### 0.60 10.00 0.69 4.9
8 A3 - B3 ### 2.15 1.49 200 0.90 3.70 5.19 0.74 ### 442.47 10.500 0.1000 ### 0.60 10.00 0.69 6.6
Drainase Perkotaan

Tabel Komulatif Debit Rencana Pada Saluran

No. Nama Saluran Q rencana (m³/s) Komulatif No. Q Komulatif (m³/s)


A Q1 0.12 0.12
1 A0 - A1 10.53 10.53
2 A0 - B0 10.53 Q1 + 2 A 11.13
3 A1 - B1 10.53 1+3 B 21.06
4 B0 - B1 10.53 Q1 + 2 + 4 C 22.46
B Q2 0.08 0.08
5 A2 - A3 4.86 4.86
6 A2 - B2 6.47 6.47
7 B2 - B3 4.86 6+7 D 11.32
8 A3 - B3 6.62 Q2 + 5 + 8 E 12.33
9 B3 - Sungai 65.01 Q1 + Q2 + 9 F 66.46

LISAWATI BI8NTI SELLE/ BS 111 090 27


Drainase Perkotaan

4. PERENCANAAN DIMENSI SALURAN

Rumus yang digunakan :

dimana :
Q komulatif b = Lebar dasar saluran (m)
A =
V rencana h = Tinggi permukaan air (m)
w = Tinggi jagaan (m)
b m = Kemiringan talud = 0.02
asumsi h = 1.2 n = Koefisien manning = ###
P = Keliling basah (m)
A = (b + (m x h)) x h R = Jari-jari Hidrolis (m)
A = 1.2 h + 1 h2 S = Kemiringan Saluran (%)
T = Lebar Puncak (m)
P = b + 2 h (m2 + 1)0,5 V = Kecepatan air dalam saluran (m/s)
Q = Debit pada saluran (m³/s)
w = 0,25 h + 0,3

A
R =
P

V x n ²
S =
R 2/3

T = b + 2m x h

1 2/3 1/2
V = R S
n

Perhitungan Saluran A0-AI


Dik : Q komulat = 10.53 m3/s
V rencana = 0.90 m/s

Peny :
Q rencana 10.53
A = = = 11.701 m2
V rencana 0.9
A = (b + (m x h)) x → b = 1,2 h
A = (1.2 + 0.0 h) h
### = 1.2 h2 + 0.0 h2
### = 1.2 h2
h =
√###
1.2
= ### m

b = 1.2 x 3.097 = 3.716 m

P = b + 2 h (m2 + 1)0,5

LISAWATI BINTI SELLE/ BS 111 090 27


Drainase Perkotaan

= 3.716 + 6.194 x 1.000


= 9.911 m

w = 0,25 h + 0,3
= 1.074 m

A 11.701
R = = = 1.181 m
P 9.911
V x n ²
S =
R 2/3

2
0.9 x 0.025
= = 0.00041 = 0.041 %
1.181 0.67

T = b + 2m x h
= ### + ### x 3.097
= ### m

1 2/3 1/2
V = n R S
1
= ### ### x ###
= ### m/s

Kontrol → V rencana = V saluran


0.900 = 0.900 … OK

Q = A x V
= ### x ###
= ### m³/s

Kontrol → Q rencana = Q saluran


10.531 = 10.531 … OK

LISAWATI BINTI SELLE/ BS 111 090 27


Drainase Perkotaan

SKETSA SALURAN A0-AI


T = 3.840 m

h = 3.097m w = 1.074m
2

b = ### m

Perhitungan perencanaan dimensi saluran selanjutnya memakai tabel.

LISAWATI BINTI SELLE/ BS 111 090 27


Drainase Perkotaan

Tabel Perhitungan Dimensi Saluran

Nama Q V Dimensi Saluran V Q


No komulatif rencana A h b w h tot n m P R T S saluran saluran
Saluran (m3/s) (m/dt) (m2) (m) (m) (m) (m) (m/s) (m3/s)
1 A0 - A1 10.53 0.90 11.701 3.123 3.747 1.081 4.203 0.025 0.02 9.994 1.171 3.872 0.00041 0.90 10.54
2 A0 - B0 11.13 0.90 12.368 3.210 3.852 1.103 4.313 0.025 0.02 10.274 1.204 3.981 0.0004 0.90 11.14
3 A1 - B1 21.06 0.90 23.402 4.416 5.299 1.404 5.820 0.025 0.02 14.133 1.656 5.476 0.0003 0.90 21.10
4 B0 - B1 22.46 0.90 24.958 4.561 5.473 1.440 6.001 0.025 0.02 14.595 1.710 5.655 0.0002 0.90 22.50
5 A2 - A3 4.86 0.90 5.399 2.121 2.545 0.830 2.951 0.025 0.02 6.788 0.795 2.630 0.0007 0.90 4.86
6 A2 - B2 6.47 0.90 7.184 2.447 2.936 0.912 3.358 0.025 0.02 7.830 0.917 3.034 0.0006 0.90 6.46
7 B2 - B3 11.32 0.90 12.582 3.238 3.886 1.110 4.348 0.025 0.02 10.363 1.214 4.015 0.0004 0.90 11.33
8 A3 - B3 12.33 0.90 13.698 3.379 4.054 1.145 4.523 0.025 0.02 10.813 1.267 4.189 0.0004 0.90 12.34
9 B3 - Sungai 66.46 0.90 73.840 7.844 9.413 2.261 10.105 0.025 0.02 25.105 2.941 9.727 0.0001 0.90 66.70

LISAWATI BINTI SELLE/ BS 111 09 027


Drainase Perkotaan

Q
saluran
(m3/s)
10.54
11.14
21.10
22.50
4.86
6.46
11.33
12.34
66.70

LISAWATI BINTI SELLE/ BS 111 09 027


Drainase Perkotaan

III.6 PERENCANAAN DIMENSI SALURAN

Rumus yang digunakan :

dimana :
Q maks b = Lebar dasar saluran (m)
A =
Vrencana h = Tinggi permukaan air (m)
w = Tinggi jagaan (m)
b m = Kemiringan talud = 2.0
asumsi = 1.5
h n = Koefisien manning = 0.025
A = (b + (m x h)) x h P = Keliling basah (m)
A = 1.5 h + 1 h2 R = Jari-jari Hidrolis (m)
S = Kemiringan Saluran (%)

P = b + 2 h (m2 + 1)0,5
w = 0,25 h + 0,3

A
R =
P
2
Vxn
S= ( R 2/ 3 )
Perhitungan Saluran Tersier A0 - A1
Dik : Q maks = 1.28 m3/det
V rencana = 0.60 m/det
Dit :
h….?
b….?
Peny :
Qmaks 1.28
A = = = 2.14 m2
Vrencana 0.6

A = (b + (m x h)) x h
A = 1.5 h + 2.0 h2
0 = -2.14 + 1.5 h + 2.0 h2

Untuk mencari nilai h digunakan metode Newton :

f (h) f (h)
hn f(h) f '(h) hn -
f ' (h) f ' (h)
5.00 55.36 21.50 2.57 2.43
2.43 13.26 11.20 1.18 1.24
1.24 2.80 6.46 0.43 0.81
0.81 0.38 4.73 0.08 0.73
0.73 0.01 4.41 0.00 0.73
0.73 0.00 4.40 0.00 0.73

Nilai h yang memenuhi : h = 0.73 m

b = 1.5 x 0.73 = 1.09 m

P = b + 2 h (m2 + 1)0,5

Andi Muh. Irham / BS 111 09 039


Drainase Perkotaan

= 1.09 + 1.45 x 2.24


= 4.33 m

w = 0,25 h + 0,3
= 0.48 m

A 2.14
R = = = 0.494 m
P 4.33

2
0.60 x 0.025
S = = 0.0005761794 = 0.058 %
0.4939905267 0.67

SKETSA SALURAN A0 - A1

h = 0.73 m w = 0.48 m
2

1
b = 1.09 m

Perhitungan Saluran Sekunder B2-B3


Dik : Q maks = 0.00 m3/det
V rencana = 0.00 m/det
Dit :
h….?
b….?
Peny :
Qmaks 0.00
A = = = #DIV/0! m2
Vrencana 0.00

A = (b + (m x h)) x h
A = 1.5 h + m h2
0 = #DIV/0! + 1.5 h + 2.0 h2

Untuk mencari nilai h digunakan metode Newton :

hn f(h) f '(h) f (h) hn - f (h)


f ' (h) f ' (h)
5.00 #DIV/0! 21.50 #DIV/0! #DIV/0!

Andi Muh. Irham / BS 111 09 039


Drainase Perkotaan

#DIV/0! #DIV/0! #DIV/0! #DIV/0! #DIV/0!


#DIV/0! #DIV/0! #DIV/0! #DIV/0! #DIV/0!
#DIV/0! #DIV/0! #DIV/0! #DIV/0! #DIV/0!
#DIV/0! #DIV/0! #DIV/0! #DIV/0! #DIV/0!
#DIV/0! #DIV/0! #DIV/0! #DIV/0! #DIV/0!

Andi Muh. Irham / BS 111 09 039


Drainase Perkotaan

Nilai h yang memenuhi : h = #DIV/0! m

b = 1.5 x #DIV/0! = #DIV/0! m

P = b + 2 h (m2 + 1)0,5
= #DIV/0! + #DIV/0! x 2.24
= #DIV/0! m

w = 0,25 h + 0,3
= #DIV/0! m

A #DIV/0!
R = = = #DIV/0! m
P #DIV/0!

2
0 x 0.03
S = = #DIV/0! = #DIV/0!
#DIV/0! 0.67

SKETSA SALURAN B2-B3

h = #DIV/0! m w = #DIV/0! m

b = ### m

Perhitungan Saluran Primer X5-X6


Dik : Q maks = 0.00 m3/det
V rencana = 0.60 m/det
Dit :
h….?
b….?
Peny :
Qmaks 0.00
A = = = 0.00 m2
Vrencana 0.6

A = (b + (m x h)) x h

Andi Muh. Irham / BS 111 09 039


Drainase Perkotaan

A = 1.5 h + m h2
0 = 0.00 + 1.5 h + 2.0 h2

Andi Muh. Irham / BS 111 09 039


Drainase Perkotaan

Untuk mencari nilai h digunakan metode Newton :

hn f(h) f '(h) f (h) hn - f (h)


f ' (h) f ' (h)
5.00 57.50 21.50 2.67 2.33
2.33 14.31 10.80 1.32 1.00
1.00 3.51 5.51 0.64 0.36
0.36 0.81 2.96 0.27 0.09
0.09 0.15 1.86 0.08 0.01
0.01 0.01 1.53 0.01 0.00
0.00 0.00 1.50 0.00 0.00
0.00 0.00 1.50 0.00 0.00
Nilai h yang memenuhi : h = 0.00 m

b = 1.5 x 0.00 = 0.00 m

P = b + 2 h (m2 + 1)0,5
= 0.00 + 0.00 x 2.24
= 0.00 m

w = 0,25 h + 0,3
= 0.30 m

A 0.00
R = = = 0.000 m
P 0.00

2
0.60 x 0.025
S = = #DIV/0! = #DIV/0!
0.000 0.67

SKETSA SALURAN X5-X6


h = 0.00 m w = 0.30 m

b = 0.00 m

Andi Muh. Irham / BS 111 09 039


Drainase Perkotaan

III.6.1 Tabel Perhitungan Dimensi Saluran


30
Dimensi Saluran
Q maks V
No Nama Saluran A h b w htot n m P R S (%) saluran
(m3/dt) m/dt m2 m m m m
Saluran Tersier b
1 A0 - A1 1.28 0.60 2.14 0.73 1.09 0.48 1.21 0.025 2.0 4.33 0.49 0.058 3.2
2 A0 - B0 2.32 0.60 3.86 0.60 0.90 0.45 1.05 0.025 2.0 3.60 1.07 0.020 3.3
3 A1 - B1 1.27 0.60 2.12 0.63 0.95 0.46 1.09 0.025 2.0 3.79 0.56 0.049 0.0
4 B0 - B1 2.31 0.60 3.84 0.67 1.00 0.47 1.14 0.025 2.0 3.99 0.96 0.024 0.0
5 A2 - A3 1.24 0.60 2.07 0.09 0.13 0.32 0.41 0.025 2.0 0.51 4.08 0.003 0.0
6 A2 - B2 2.96 0.60 4.93 0.63 0.94 0.46 1.09 0.025 2.0 3.75 1.31 0.016 0.0
7 B2 - B3 1.24 0.60 2.06 0.15 0.22 0.34 0.49 0.025 2.0 0.89 2.32 0.007 0.0
8 A3 - B3 1.71 0.60 2.86 0.08 0.11 0.32 0.40 0.025 2.0 0.45 6.29 0.002

Andi Muh. Irham / BS 111 09 039


Drainase Perkotaan

saluran gorong

h w b h
2.1 1.5 4.4 4.4
2.2 1.6 3.5 3.5 0 = -3.86 + 1.5 h + 2 h2
0.0 0.0 0.0 0.0
0.0 0.0 0 0 Untuk mencari nilai h digunakan metode Newton :
0.0 0.0 0 0
0.0 0.0 0 0 f (h) f (h)
hn f(h) f '(h) hn -
0.0 0.0 0 0 f ' (h) f ' (h)

0 0 5.00000 53.63969 21.50000 2.49487 2.50513


0 0 2.50513 12.44874 11.52052 1.08057 1.42456
0 0 1.42456 2.33527 7.19824 0.32442 1.10014
1.10014 0.21050 5.90055 0.03567 1.06446
1.06446 0.00255 5.75785 0.00044 1.06402
1.06402 0.00000 5.75608 0.00000 1.06402

Nilai h yang memenuhi : h = 1.06402 m

Andi Muh. Irham / BS 111 09 039


Drainase Perkotaan
III.6 PERHITUNGAN DIMENSI SALURAN
III.6.1 Contoh perhitungan dimensi saluran

Saluran A0 - A1 Saluran B1 - B2
Q rencana = ### m3/det Q rencana = 1.078 m3/det
V rencana = 0.6 m/det V rencana = 0.6 m/det
Koef. Manni = ### Koef. Manning = 0.025
m = 2 m = 1
c = 0.5 c = #REF!

Syarat penampang ekonomis b + 2h Syarat penampang ekonomis :


2
=
h √ m 2 +1
B = 2xh √ m2 +1 -2.h b+2h = 2 x h ((1 + m2)^0.5)
b = 4.472 h - 2 h
= 2.472 h b = 0.828427125

Q 0.009
Luas Penampang akibat debit : Ad = = = 0.015 m2 Luas Penampang akibat debit : Ad
V 0.6

Luas Penampang sendiri : Ae = ( b + mh)h Luas Penampang sendiri : Ae


= ( 2.472 h + h ) h
Ae = 3.472 h2

Persamakan Ad = Ae Ae
0.015 m2 = 3.4721 h2
h = 0.0647 m Persamakan Ad = Ae
B = 0.1599 m
1.79624284 = 1.828427125
Keliling basah : P = B +2xh √ m2 +1
= 0.449 h = 0.9912

A 0.015 b = 0.8211
Jari - jari hidrolis : R = = = 0.032 m
P 0.449
Keliling basah : P = b + 2h. (1 + m2)^0.5
Kemiringan dasar saluran : V.n 2 0.6 x 0.025 2
S = =
R2/3 0.032 .2/3
= 3.62452708

= 0.0218437 A
Jari - jari hidrolis : R =
P
Tinggi Jagaan : W = ( c x h )^0.5 = ( 0.5 x 0.065 )^0.5

= 0.1798 m Kemiringan dasar saluran :


S =
Ummi Dewi Suryani Nur/D 111 03 090
Drainase Perkotaan

S =

Ummi Dewi Suryani Nur/D 111 03 090


Drainase Perkotaan

m3/det
m/det

b + 2h = h. (1 + m2)^0.5
2

2 x h ((1 + m2)^0.5)

Q 1.078
= = = 1.7962428436 m2
V 0.6

= ( b + mh)h

= ( 0.828427125 h + h ) h

= 1.828427125 h2

1.828427125 h2

0.9912 m

0.8211 m

b + 2h. (1 + m2)^0.5

3.62452708

1.796242844
= = 0.4955799209 m
3.62452708

V.n 2 0.6 x 0.025 2


=
Ummi Dewi Suryani Nur/D 111 03 090
Drainase Perkotaan

=
R2/3 0.4955799209 .2/3

Ummi Dewi Suryani Nur/D 111 03 090


Drainase Perkotaan

III.7. PERHITUNGAN DIMENSI GORONG-GORONG DAN KEHILANGAN ENERGI

Perhitungan Gorong-gorong B1 - B2

Data-data sbb:
Bangunan pelintas gorong-gorong bentuk Segi empat
Qtotal gorong-gorong = Q1+QA0-A1+QA1-B1+QA0-B0+QB0-B1
= 0.8 + ### + ### + ### + ###
= 42.924 m3/s
v1 = kecepatan di hulu saluran = 0.60 m/s
v2 = kecepatan didalam gorong-gorong = 1.5 m/s
v3 = kecepatan di hilir saluran = 0.6 m/s
g = perc. Gravitasi = 9.81 m/s2
n = Koefisien kekasaran Manning = 0.025

Luas penampang Gorong-gorong


Q
A =
v2
42.924
= = 28.61611 m2
1.5

Tinggi permukaan air gorong-gorong (h) dapat dihitung :


A = bxh (Asumsi h = b)
28.6161 = h x h
h = 5.35 m
Jadi, Lebar gorong-gorong
b = 5.349 m

Keliling Basah
P = b + 2h
= 5.349 + 2. 5.35
= 16.048 m

Jari - jari Hidrolis


A
R =
P
28.6161
= = 1.783134 m
16.048

Kemiringan Dasar Saluran


v2 x n 2
S =
R2/3
1.5 . 0.025 2
= = 0.0007 = 0.07 %
1.470

lisawati binti selle / BS 111 09 027


Drainase Perkotaan

Kehilangan Energi :
1. Akibat pemasukan
v22 - v12
hc = 0.25
2.g
2.25 - 0.36
= 0.25 = 0.0241 m
2 x 9.81

2. Akibat gesekan
Nilai koefisien kekasaran Strickler (k) untuk beton 70
Cf . v22 1 1/6 1 1/6
hf = Cf = R = 1.783 = 0.016 m
2.g k 70
0.01573 x 1.5 2
= = 0.0018 m
2x 9.81

3. Akibat pengeluaran
v22 - v32
ho = 0.5
2.g
2.25 - 0.36
= 0.5 = 0.0482 m
2 x 9.81

4. Htotal = hc + hf + ho
= 0.024 + 0.0018 + 0.048
= 0.0741 m

Sketsa Penampang Gorong-Gorong B1 - B2


5.35 m
=
h

b = 5.35 m

lisawati binti selle / BS 111 09 027


Drainase Perkotaan

III.7.1 Tabel Perhitungan Dimensi Gorong-gorong (Segiempat)

Kecepatan Aliran Dimensi Koefisien


Q1 P R S
No Nama Gorong-Gorong V1 V2 V3 A h b Manning
m3/det m/dt m/dt m/dt m2 m m (n) m m %
1 A3 - B2 4.62 0.60 1.5 0.60 3.08 1.76 1.76 0.025 5.27 0.59 0.287
2 B3 - C2 2.96 0.60 1.5 0.60 1.97 1.40 1.40 0.025 4.21 0.47 0.387
3 C3 - G1 0.00 0.60 1.5 0.60 0.00 0.00 0.00 0.025 0.00 #DIV/0! #DIV/0!
4 D2 - H0 0.00 0.60 1.5 0.60 0.00 0.00 0.00 0.025 0.00 #DIV/0! #DIV/0!
5 E3 - X0 0.00 0.60 1.5 0.60 0.00 0.00 0.00 0.025 0.00 #DIV/0! #DIV/0!
6 F3 - X2 0.00 0.60 1.5 0.60 0.00 0.00 0.00 0.025 0.00 #DIV/0! #DIV/0!
7 G3 - I1 0.00 0.60 1.5 0.60 0.00 0.00 0.00 0.025 0.00 #DIV/0! #DIV/0!
8 H2 - X4 0.00 0.60 1.5 0.60 0.00 0.00 0.00 0.025 0.00 #DIV/0! #DIV/0!
9 X3 - I2 0.00 0.60 1.5 0.60 0.00 0.00 0.00 0.025 0.00 #DIV/0! #DIV/0!
10 I3 - X5 0.00 0.60 1.5 0.60 0.00 0.00 0.00 0.025 0.00 #DIV/0! #DIV/0!

Kehilangan Energi
No Nama Gorong-Gorong hc hf ho SH
m m m m
1 A3 - B2 0.0241 0.0015 0.0482 0.0737
2 B3 - C2 0.0241 0.0014 0.0482 0.0737
3 C3 - G1 0.0241 #DIV/0! 0.0482 #DIV/0!
4 D2 - H0 0.0241 #DIV/0! 0.0482 #DIV/0!
5 E3 - X0 0.0241 #DIV/0! 0.0482 #DIV/0!
6 F3 - X2 0.0241 #DIV/0! 0.0482 #DIV/0!
7 G3 - I1 0.0241 #DIV/0! 0.0482 #DIV/0!
8 H2 - X4 0.0241 #DIV/0! 0.0482 #DIV/0!
9 X3 - I2 0.0241 #DIV/0! 0.0482 #DIV/0!
10 I3 - X5 0.0241 #DIV/0! 0.0482 #DIV/0!

Syahruddin / D 111 03 102


Drainase Perkotaan

III.8 PERHITUNGAN INLET PADA TROTOAR

Definisi Inlet : Lubang-lubang di sisi jalan yang berfungsi untuk menampung dan menyalurkan
limpasan air hujan yang berada di sepanjang jalan menuju ke dalam saluran.

Diketahui data-data sebagai berikut:


· Jalur Trotoar yang direncanakan A1 - B1
· Panjang Saluran = 200 m
· Lebar jalan = 6 m
· lebar trotoar = 1 m
· jalan + trotoar = 8 m

· Jarak antara Sreet Inlet ( D )

280
D = x S £ 50 m
w

dimana: w = lebar jalan (m)


s = kemiringan jalan (%) = 2%
D = jarak antara sreet inlet (m)

· Kapasitas untuk inlet tegak

Q
= 0,36 x g x a3/2
L

dimana :
Q = kapasitas inlet (m3/det)
L = lebar bahan inlet (m)
g = kecepatan grafitasi (m/det
m/det
2
) 2
a = kedalaman air (m)

* Perencanaan inlet pada jalur trotoar A1 - B1


Dik: w = 6 m
S = 0.01 = 1%
g = 9.8 m/det2
Diasumsikan :
a = 10 cm = 0.1 m

Syahruddin / D 111 03 102


Drainase Perkotaan

Jarak antara Sreet Inlet ( D )

280
D = x S £ 50 m
w

280
x 1.0 £ 50
6

46.67 £ 50 ( Oke !!! )

Selanjutnya jumlah inlet tegak yang dibuat di sepanjang jalan A


Ltot 200
N = = = 5
D 46.67

Kapasitas inlet tegak

Data-data :
A = 0.10 Ha st = 0.7 %
Lt = 250.050 m C = 0.5
Ls = 200

Perhitungan:
Lt 0.77
to = 0.0197 ( )
( st ) 0.5

250.049995001 0.77
= 0.0197 ( ) = 1.5503 menit
( 0.744 ) 0.5

Ls Untuk kemiringan 0-1% = 0.4


td = v Untuk kemiringan 1-2% = 0.6
Untuk kemiringan 2-4% = 0.9
200
= = 266.67 detik = 4.44 menit
0.75

tc = to + td
= 1.55033 + 4.444 = 5.99 menit

2 . tc 2 x 5.995
Cs = = = 0.73
2 . tc + td ( 2 x 5.995 ) + 4.44

Syahruddin / D 111 03 102


Drainase Perkotaan

Syahruddin / D 111 03 102


Drainase Perkotaan

Gunakan Curah Hujan Maksimum antara periode ulang 2, 5,10, dan 15


R 24 2/3
I10 = x
24 tc / 60
257.7750 24 2/3
= x = 415.04 mm/jam
24 5.995 / 60

Q = 0.00278 . C . Cs . I . A
= 0.00278 x 0.500 x 0.72956 x 415.039 x 0.10
= 0.04 m /s
3

Jumlah Inlet yang digunakan adalah 5 maka kapasitas tiap Inlet adalah :

Q 0.04
QInlet = = = 0.01 m3/s
N 5.0

Q
= 0,36 x g x a3/2
L

Q = 0.36 x 9.8 x 0.03162 x L


0.01 = 0.11 x L
L = 0.10 m

Sketsa Inlet :

a = 0.10 m
L
0.10 m

Syahruddin / D 111 03 102


saluran gorong

no b h w no b h
1 3.2 2.1 1.5 1 4.4 4.4
2 3.3 2.2 1.6 2 3.5 3.5
3 0.0 0.0 0.0 3 0.0 0.0
4 0.0 0.0 0.0 4 0.0 0.0
5 0.0 0.0 0.0 5 0.0 0.0
6 0.0 0.0 0.0 6 0.0 0.0
7 0.0 0.0 0.0 7 0.0 0.0
8 0.0 0.0
9 0.0 0.0
10 0.0 0.0
Drainase Perkotaan

III.9 PERHITUNGAN OUTFALL KE SUNGAI

Out Fall yang ke sungai digunakan adalah bentuk Trapesium


Q rencana saluran B3 - Sungai 66.46 m3/det
Dik: V = Kecepatan Aliran dalam saluran = 0.60 m/dt
n = Koefisien Kekasaran Manning = 0.025
m = Kemiringan Talud = 2

Diketahui dari perhitungan dimensi saluran, diperoleh:


Tinggi Saluran (htotal) = 10.11 m Keliling Basah (P) = 25.10 m
Lebar Saluran (b) = 9.41 m Jari-jari Hidrolis, (R) = 2.94 m
Tinggi Permukaan Air (h) = 7.84 m Kemiringan Saluran (S) = 0.0001 %
Tinggi Jagaan (w) = 2.26 m

Kehilangan Energi

a. Akibat Gesekan
Nilai koefisien kekasaran Strickler (k) untuk beton 70
Cf . v2 1 1/6 1 1/6
hf = Cf = R = 2.941 = 0.017 m
2.g k 70
0.0171 x 0.60 2
= = 0.0003 m
2x 9.81 ..

b. Akibat Pemasukan (hc)


Kehilangan energi pada peralihan tidak ada (tidak ada peralihan).

c. Akibat Pengeluaran (ho)


Kehilangan energi pada peralihan tidak ada (tidak ada peralihan).

Kehilangan Energi Total.. = hf + hc + ho


Kehilangan Energi Total = 0.0003 + 0.0000 + 0.000 = 0.0003 m

SKETSA SALURAN OutFall - B3 - Sungai

2
h = 7.84 m w = 2.26 m

b = 9.41 m

lisawati binti selle/ BS 11109 027


0.12 0.08
400 350

A0 A1 A2 A3

4.0 Ha 7.0 Ha

I II
300

300
B1 B2 B3 B4

Sal. Drainase Induk Kota


4.5
3.75
300
Drainase Perkotaan

POTONGAN MEMANJANG SALURAN A0 - B0 - B1

30

29

28
skala
27
1 : 100

26

25
1 : 2500
24

23

22

21

20

19

18

17
Bidang Persamaan
Nama Saluran A0- B0 B0-B1

Jarak saluran (m) 200 200

Elevasi Tanah Asli (m) 29.50 25.04 21.60

Elevasi Talud (m) 29.50 25.04 25.04 21.60

Elevasi Muka Air (m) 28.40 23.94 23.60 17.04

Elevasi Dasar Saluran (m) 25.19 20.73 19.04 15.60

Terjunan di Dasar Saluran (m) 2.23 1.23


h = 3.2 w = 1.10 h = 4.56 w= 1.44
Dimensi Saluran (m)
b = 3.85 T = 3.98 b = 5.47 T= 5.66

LISAWATI BINTI SELLE/ 111 090 27


Drainase Perkotaan

1.10

2.54

LISAWATI BINTI SELLE/ 111 090 27


Drainase Perkotaan

PROFIL MELINTANG A0 - B0

3.98 m

3.85 m
A0-B0

3.21 m
A A

3.21 m

POTONGAN A - A

PROFIL MELINTANG B0 - B1
5.66 m

5.47 m
B0 - B1

4.56 m
A A

4.56 m

POTONGAN A - A

LISAWATI BINTI SELLE/ BS 111 090 27


Drainase Perkotaan

LISAWATI BINTI SELLE/ BS 111 090 27

You might also like