รายงานเชิงวิชาการ

การอ-านและพิจารณาวรรณคดีเรื่องมัทนะพาธา

โดย
นางสาวเปมิกา เบญจาภิบาล ชั้นมัธยมศึกษาปGที่ ๕/๗ เลขที่ ๑
นายเมธา เมธาวิศาล ชั้นมัธยมศึกษาปGที่ ๕/๗ เลขที่๑๒
นายธีรดนยN พูนขำ ชั้นมัธยมศึกษาปGที่ ๕/๗ เลขที่๑๓
นางสาววรกานตN สุขศิริศักดิ์ ชั้นมัธยมศึกษาปGที่ ๕/๗ เลขที่๑๙

เสนอ
อ. พนมศักดิ์ มนูญปรัชญาภรณN

ภาคเรียนที่ ๒ ปGการศึกษา ๒๕๖๑

โรงเรียนสาธิตนานาชาติมหาวิทยาลัยมหิดล

รายงานนี้เปYนส-วนหนึ่งของกิจกรรมารเรียนZรูZโดยใชZโครงงานเปYนฐาน
(Project Based Learning)
รายวิชาภาษาไทยและวัฒนธรรมระดับชั้นมัธยมศึกษาปGที่ ๕
 การอ-านและพิจารณาวรรณคดีเรื่องมัทนะพาธา

นางสาวเปมิกา เบญจาภิบาล ชั้นมัธยมศึกษาปGที่ ๕/๗ เลขที่ ๑

นายเมธา เมธาวิศาล ชั้นมัธยมศึกษาปGที่ ๕/๗ เลขที่๑๒
นายธีรดนยN พูนขำ ชั้นมัธยมศึกษาปGที่ ๕/๗ เลขที่๑๓
นางสาววรกานตN สุขศิริศักดิ์ ชั้นมัธยมศึกษาปGที่ ๕/๗ เลขที่๑๙

เสนอ
อ. พนมศักดิ์ มนูญปรัชญาภรณN

ภาคเรียนที่ ๒ ปGการศึกษา ๒๕๖๑

โรงเรียนสาธิตนานาชาติมหาวิทยาลัยมหิดล

รายงานนี้เปYนส-วนหนึ่งของกิจกรรมการเรียนรูZโดยใชZโครงงานเปYนฐาน
(Project Based Learning)
รายวิชาภาษาไทยและวัฒนธรรมระดับชั้นมัธยมศึกษาปGที่ ๕
 คำนำ

รายงานนี้เปYนส-วนหนึ่งของวิชาภาษาไทยและวัฒนธรรมระดับชั้นมัธยมศึกษาปGที่ ๕
โดยมีจุดประสงคNเพื่อการคZนควZาศึกษาหาความรูZที่ไดZจากเรื่องวรรณคดีเรื่องมัทนะพาธา
ซึ่งรายงานนี้มีเนือ้ หาเกี่ยวกับการอ-านและพิจารณาเนื้อหาและกลวิธีในวรรณคดีและวรรณกรรม
การใชZภาษาในวรรณคดีและวรรณกรรม และประโยชนNหรือคุณค-าในวรรณคดีและวรรณกรรม
คณะผูZจัดทำไดZเลือกหัวขZอในการทำรายงานเนื่องมาจากเปYนเรื่องที่น-าสนใจรวมถึงเปYนหนึง่ ในหลักสูตรขอ
งการเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปGที่ ๕ ทางคณะผูจZ ัดทำตZองขอขอบคุณ อ.พนมศักดิ์ มนูญปรัชญาภรณN
ผูZใหZความรูแZ ละแนวทางการศึกษา และขอขอบคุณเพื่อนๆ ทุกคนที่ใหZความช-วยเหลือมาโดยตลอด
คณะผูZจัดทำหวังว-ารายงานฉบับนีจ้ ะใหZความรูZ และเปYนประโยชนNแก-ผูZอ-านทุกๆ ท-าน

คณะผูZจัดทำ
๒๗ พฤษภาคม ๒๕๖๒
 สารบัญ
เรื่อง หน/า
การอ1านและพิจารณาเนื้อหาและกลวิธีในวรรณคดีและวรรณกรรมประกอบด/วย
เนื้อเรื่อง 1
โครงเรื่อง 1
ตัวละคร 2-3
ฉากทZองเรื่อง 3
บทเจรจาหรือรำพึงรำพัน 3-4
แก-นเรื่อง 4

การอ1านและพิจารณาการใช/ภาษาในวรรณคดีและวรรณกรรม
การสรรคำ 5-7
การเรียบเรียงคำ 8
การใชZโวหาร 8-10

การอ1านและพิจารณาประโยชนIหรือคุณค1าในวรรณคดีและวรรณกรรม
คุณค-าดZานอารมณN 10
คุณค-าดZานคุณธรรม 11
คุณค-าดZานอื่นๆ 11

บรรณานุกรม 12
การอ1านและพิจารณาเนื้อหากลวิธีในวรรณคดีและวรรณกรรม

เนื้อเรื่อง

กล-าวถึงกล-าวถึง “สุเทษณN” เทพบุตรบนสวรรคNเปYนทุกขNดZวยหลงรักนางฟ•า “มัทนา” แต-นางไม-รักตอบ

จึงขอใหZวิทยาธรชื่อ “มายาวิน” ใชZเวทมนตรNเรียกนางมัทนามาหา เมื่อมาแลZวนางก็เหม-อลอยไม-มสี ติเพราะ
ตกอยู-ในฤทธิ์มนตรา สุเทษณNไม-ตZองการไดZนางดZวยวิธีนั้นจึงใหZมายาวินคลายเวทมนตรN แต-ครั้นไดZสติแลZว
นางมัทนาก็ปฏิเสธสุเทษณN สุเทษณNโกรธนักจึงจะสาปมัทนาใหZไปเกิดในโลกมนุษยNเปYนดอกกุหลาบ
ไมZงามซึง่ แต-เดิมมีเพียงบนสวรรคNเท-านั้น โดยที่ในทุกๆ ๑ เดือน
นางมัทนาจะกลายเปYนหญิงเฉพาะวันเพ็ญของแต-ละเดือนเท-านั้น และถZานางมีความรักเมื่อใด
นางจะมิตอZ งคืนร-างเปYนกุหลาบอีก แต-นางจะไดZรับความทุกขNทรมาณเพราะความรักจนมิอาจทนอยู-ไดZ
และเมือ่ นั้นใหZนางอZอนวอนขอความช-วยเหลือจากตน ตนจึงจะงดโทษทัณฑNนี้ใหZแก-นาง

โครงเรื่อง

เปYนบทละครพูดคำฉันทNทพี่ ระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกลZาเจZาอยู-หัวทรงคิดโครงเรือ่ งเอง

ไม-ไดZตัดตอนมาจากวรรณคดีเรื่องใด แก-นสำคัญของเรือ่ งมีอยู- 2 ประการ

1) ทรงปราถนาจะกล-าวถึงตำนานดอกกุหลาบ ซึ่งเปYนดอกไมZที่สวยงาม แต-ไม-เคยมีตำนานในเทพนิยาย

จึงพระราชนิพนธNใหZดอกกุหลาบมีกำเนิดมาจากนางฟ•าที่ถูกสาปใหZจุตลิ งมาเกิดเปYนดอกไมZชื่อว-า "ดอกกุพฺชกะ" คือ
"ดอกกุหลาบ"
2) เพื่อแสดงความเจ็บปวดอันเกิดจากความรัก ทรงแสดงให-เห็นว-าความรักมีอนุภาพอย-างยิ่ง
ผูZใดมีความรักก็อาจเกิดความหลงขึ้นตามมาดZวย ทรงใชZชื่อเรื่องว-า "มัทนะพาธา"
อันเปYนชื่อของตัวละครเอกของเรื่อง ซึ่งมีความหมายว-า "ความเจ็บปวดหรือความเดือดรZอนอันเกิดจากความรัก"
มีการผูกเรื่องใหZมีความขัดแยZงซึง่ เปYนปม

1
ตัวละคร

สุเทษณI เปYนเทพบุตรทีห่ มกมุ-นในตัณหาราคะ เจZาอารมณN เอาแต-ใจตนเองและไม-คำนึงถึงความรูZสกึ ของผูZอื่น

สุเทษณN เหวยจิตระเสน มึงบังอาจลZอ เล-นกูไฉน

จิตระเสน เทวะ, ขZาบาท จะบังอาจใจ ทําเช-นนั้นไซรZ ไดZบ-พงึ มี

สุเทษณN เช-นนั้นทําไม พวกมึงมาใหZ พรกูบัดนี้, ว-าประสคNใด ใหZสมฤดี มึงรูZอยู-นี่ ว-ากูเศรZาจิต

เพราะไม-ไดZสม จิตที่ใฝ‹ชม, อกกรมเนืองนิตยN

จิตระเสน ตูขZาภักดีกZมีแต-คิด เพื่อใหZทรงฤทธิ์ โปรดทักขณะ

มัทนา เปYนหญิงซื่อสัตยN นิสัยตรงไปตรงมา คิดอย-างไรก็พดู อย-างนั้น ไม-รักก็บอกตรงๆ ไม-พูดปดหลอกลวง

ไม-มีเล-หNเหลี่ยม พูดแต-ความจริง แต-ความจริงที่นางพูดทำใหZนางตZองไดZรับความลำบากทุกขNระทมใจ

ฟŒงถZอยดํารัสมะธุระวอน ดนุนี้ผิเอออวย
จักเปนมุสาวะจะนะดZวย บมิตรงกะความจริง
อันชายกระวะระประทาน ประดิพทั ธะแด-หญิง
หญิงควระเปรมกะมะละยิง่ ผิวะจิตตะตอบรัก;
แต-หากฤดีอะภิรม จะเฉลยฉนั้นจัก
เปนปดและลวงบุรุษะรัก ก็จะหลงละเลิงไป
ตูขZาพระบาทสิสุจริต บมิคิดจะปดใคร
จึ่งหวังและมุ-งมะนะสะใน วรเมตตะธรรมา

มายาวิน เปYนผูZมีวิชาอาคม ใชZเวทยNมนตNสะกดจิตเรียกนางมัทนามาพบสุเทษณN ในขณะที่มัทนายังหลับไหลดัง

เช-นบทต-อไปนีท้ ี่สเุ ทษณNไดZบอกมายาวินใหZใชZมนตรากับมั

2
 นางยังงงงวย ดZวยฤทธิ์มนตรา
แต-ว-าตูขZา จะแกZบัดเดี๋ยว

ฉากท/องเรื่อง

บทละครพูดคำฉันทNเรื่องมัทนะพาธามีทั้งภาคสวรรคNและพื้นดิน แต-ภาคที่ไดZเลือกมานั้นมีแค-ภาคสวรรคN
ฉากทZองเรื่องทั้งหทดจึงมีอยู-แค-สวรรคN ตัวอย-างเช-นคำพูดของมัทนาที่ว-า
“ เหตุใดพระองคNทรงธรรมN จึ่งทําเช-นนั้น ใหZขZาพระบาทตZองอาย แก-หมู-ชาวฟ•าทั้งหลาย โอZพระฦสาย
พระองคNจงทรงปราณี”
จากบทประพันธNนี้จะเห็นไดZว-ามัทนามีการกล-าวถึงชาวฟ•าซึ่งไม-ไดZอาศัยอยู-ทโี่ ลกมนุษยN
แต-อาศัยอยู-ที่สวรรคN

บทเจรจาหรือรำพึงรำพัน

บทละครพูดคำฉันทNเรื่องมัทนะพาธาประพันธNเพื่อใชZในละครพูด
ในตัวบทประพันธNจึงประกอบไปดZวยคำฉันทNประเภทต-างๆมากมายเช-น กาพยNยานี กาพยNสรุ างคนางคN กาพยNฉบัง
ดZวยความหลากหลายนี้ทำใหZบทสนทนาสื่ออารมณNตัวละครไดZดีขึ้น ยกตัวอย-างเช-นบทสนทนาระหว-างสุเทษณN
มายาวิน และมัทนาในระหว-างทีม่ ัทนากำลังแสดงกิริยางงงวย

สุเทษณI นางมาแลZวไซรZ แต-ว-าฉันใด จึ่งไม-พูดจา

มายาวิน นางยังงงงวย ดZวยฤทธิ์มนตรา,แต-ว-าตูขZา จะแกZบัดนี้
(พูดสั่งมัทนา)
ดูก-อนสุชาตา มะทะนาวิไลศรี
ยามองคNสเุ ทษณNมี วรพจนNประการใด,
นางจงทำนูลตอบ มะธุรสธตรัสไซรZ;
เขZาใจมิเขZาใจ ฤ ก็ตอบพะจีพลัน.
มัทนา เขZาใจละเจZาขZา, ผิวะองคNสเุ ทษณNนั้น

3
 ตรัสมาดิฉันพลัน
สุเทษณN อZาโฉมวิไลยะสุปริยา
พี่รักและกอบอภิระตี
บอกหน-อยเถิดว-าดะรุณิเจZา
มัทนา ตูขZาสมัครฤมิสมัคร
จะเฉลยพระวาที
มะทะนาสุรางคNศรี,
บมิเวZนสิเน-หNนัก ;
ก็จะยอมสมัครรัก.
ก็มิขัดจะคลZอยตาม

แก1นเรื่อง
พระราชนิพนธNเรื่องนี้มีแก-นเรื่องอยู- ๒ แบบ
๑. เปรียบผูหZ ญิงกับดอกกุหลาบที่ภายนอกดูสวยงาม แต-พอเขZาใกลZกจ็ ะพบกับหนามที่แหลมคม
เหมือนกับคนเราทีอ่ ย-าดูคนที่ภายนอกอย-างเดียวเมื่อเขZาใกลZหรือเริม่ รูจZ ักกันมากๆก็ควรจะระมัดระวังตัว
๒. เรื่องนี้แสดงถึงความเจ็บปวดทีม่ าจากความรัก ทรงแสดงให-เห็นว-าผูZใดมีความรัก
ก็จะมีความหลงและเมื่อผิดหวังก็จะเกิดความเสียใจ โดยชื่อของ "มัทนะพาธา" มีความหมายว-า
"ความเจ็บปวดหรือความเดือดรZอนอันเกิดจากความรัก" ในเรื่องมีปมปŒญหาอยูส- องประเด็นหลักๆคือ
-สุเทษณNเทพบุตรหลงรักนางมัทนา แต-มัทนาไม-รับรัก สุเทษณNจึงโกรธและส-งนางมัทนามาอยู-ที่โลก
-นางมัทนาพบรักกับทZาวชัยเสน
แต-ก็มีนางจันทีภรรยาของเทZาชัยเสนมาวางอุบายหลอกล-อใหZเทZาชัยเสนเขZาใจมัทนาผิด
ต-อมามัทนาไดZมาขอความช-วยเหลือจากสุเทษณN แต-มัทนาก็ไม-ไดZหลงรักสุเทษณN
เรื่องราวจึงดZวยความสูญเสียและมัทนาก็เปYนแค-ดอกกุหลาบ

4
 การอ1านและพิจารณาการใช/ภาษาในวรรณคดีและวรรณกรรม

การสรรคำ

คือ การที่ผูZแต-งเลือกใชZคำที่สื่อถึงความคิด ความเขZาใจ ความรูZสกึ และอารมณNไดZอย-างงดงาม

โดยคำนึงถึงความงามใหZตรงกับความตZองการทางดZานเสียง โวหาร และรูปแบบคำประพันธN
การสรรหาคำทำไดZดังนี้

เลือกใช/คำให/ถูกต/องตรงตามความหมายที่ต/องการ

คือการทีผ่ ูZประพันธNใชZคำศัพทNที่ตรงตามความหมายที่ตZองการอย-างถูกตZองและเหมาะสม

ตัวอย-าง: สุเทษณN อZาโฉมวิไลยะสุปฺริยา มะทะนาสุรางคNศรี

พี่รักและกอบอภิระตี บ มิเวZนสิเน-หหN นัก;
บอกหน-อยเถอะว-าดะรุณิเจZา ก็จะยอมสมัครรัก

ความหมาย: มัทนานางฟ•าผูZแสนงาม พี่หลงรักเจZามานานไม-มีเวZนวาย บอกพีม่ าหน-อยเถิด ว-าเจZาก็รกั พี่เช-นกัน

5
เลือกใช/คำที่เหมาะสมแก1เนื้อเรื่องและฐานะของบุคคลในเรื่อง

คือ การเลือกใชZคำพูดที่เหมาะสมกับฐานะของตัวละครนั้น ๆ จากตัวอย-างขZางล-างนั้น

ตัวละครที่พูดอยูม- ีฐานะทีต่ ่ำกว-าผูZฟŒง ทำใหZผูZพูดตZองใชZคำสุภาพเช-น ตรัสถาม เปYนตZน

ตัวอย-าง:
มัทนา เข)าใจละเจ)าข)า, ผิวะองค5สเุ ทษณ5นั้น
ตรัสมาดิฉันพลัน จะเฉลยพระวาที

ความหมาย:ขZาเขZาใจแลZวถZาหากองคNสุเทษณNนั้นตรัสถามอะไรหม-อมฉันจะ
ตอบใหZทันที

เลือกใช/คำโดยคำนึงถึงเสียง

1. คำที่เล1นเสียงสัมผัส

คือการทีผ่ ูZประพันธNใชZคำคลZองจอง ในการสัมผัสต-างๆ

ตัวอย-าง: นางมทนะ จุติอยBานาน

จงมะละฐาน สุริแมนสวรรค5,
ไปเถอะกำเนิด ณ หิมาวัน
ดังดนุลั่น วจิสาปไว)!

ความหมาย: มัทนาเจZาจงจุติ ไปจากเมืองสวรรคN แลZวกำเนิดในแดนหิมวันตN ดังที่เราลั่นวจีสาปไวZ

6
 2. คำที่เล1นเสียงหนักเบา

คือ การที่ผปูZ ระพันธNใชZเสียงหนักเบาในการกำหนดอารมณN

ตัวอย-าง:
สุเทษน5 ช)ากBอน! หลBอนจะไปไหน?
มัทนา หมBอมฉันอยูBไป ก็เครื่องแตBทรงรำคาญ
สุเทษน5 ใครหนอบแกแกBนงคราญ วBาพี่รำคาญ?
มัทนา หมBอมฉันสังเกตเห็นเอง
สุเทษน5 เออ! หลBอนนี้มาล)อเลBน! อันตัวพี่เปTน คนโงBVบ)าฉันใด?

ความหมาย: สุเทษนN ชZาก-อน! นี่เจZาจะไปไหน?

มัทนา หม-อมฉันอยู-ไป ก็มีแต-จะทำใหZท-านรำคาญ
สุเทษนN ใครบอกแก-เจZา ว-าพี่รำคาญ?
มัทนา หม-อมฉันสังเกตเห็นดZวยตนเอง
สุเทษนN เออ! เจZามาลZอเล-นอย-างนี!้ เห็นพีเ่ ปYนคนโง-หรือคนบZารึ?

3. คำพ/องเสียงและคำซ้ำ

คือ เมื่อนำคำพZองเสียงมาเรียบเรียงทำใหZเกิดความไพเราะ

ตัวอย-าง: มายาวิน อันเวทอาถรรพณ5ที่พันผูกจิต

แหBงนางมิง่ มิตร อยูBบัดนี้นา,
จงเคลื่อนคลายฤทธิ์ จากจิตกัญญา
คลายคลายอยBาช)า สวัสดีสวาหาย!

ความหมาย:อันเวทยNมนตNอาถรรพณNแห-งขZา ที่ผูกพันจิตของนางอยู-บัดนี้
จงคลายฤทธิจ์ ากจิตนางอย-าชZา เวทมนตรNจงหายไป

7
การเรียบเรียงคำ

คือ การที่ผปูZ ระพันธNนำคำมาเรียบเรียงต-อกันอย-างไพเราะ โดยจากเรื่องบทละครพูดคำฉันทNเรือ่ ง

มัทนะพาธา เปYนการประพันธNบทสนทนาระหว-างตัวละครหนึ่งกับอีกตัวละครหนึ่ง
โดยจะเรียบเรียงเนื้อหาจากเรื่องที่เขZมขZนขึ้นตามลำดับ

ตัวอย-าง:
สุเทษณ5 โอ)รูปวิไลยะศุภะเลิศ บ มิควรจะใจเเข็ง
มัทนา โอ)รูปวิไลยะมละแรง ละก็จำจะแข็งใจ.
สุเทษณ5 หากพี่จะกอดวธุและจุม- พิตะเจ)าจะวBาไร?
มัทนา ข)าบาทจะขัด ผิพระองค5จะทรงปอง.
สุเทษณ5 วBาแตBจะเต็มฤดี ฤ หาก ดนุกอดและจูบน)อง?
มัทนา เต็มใจมิเต็มดนุก็ตอ) ง ปฏิบัติระเบียบดี.

ความหมาย:
สุเทษณN:โอZนางผูZมีรปู ร-างอันงดงามเปYนเลิศ มิควรใจแข็งกับพี่ขนาดนี้ มัทนา:โอZ ถึงหม-อมจะมีรูปงดงาม
แต-หม-อมฉันบอบบาง เพราะฉะนั้น ใจหม-อมฉันจึงจำตZองแข็งแรง
สุเทษณN:ถZาหากว-าขZาจะกอดและจูบเจZา เจZาจะว-าอย-างไร
มัทนา:หม-อมฉันขัดก็คงไม-ไดZ สุดแลZวแต-ใจของท-านเถิด
สุเทษณN:ว-าแต-เจZาจะเต็มใจหรือไม- หากพีก่ อดและจูบเจZา
มัทนา:เต็มใจหรือไม-เต็มใจ หม-อมฉันจะทำหนZาที่ไม-ใหZขาดตกบกพร-อง

การใช/โวหาร

1.อุปมา
คือ การเปรียบเทียบสิง่ หนึง่ เหมือนกับอีกสิ่งหนึ่ง

ตัวอย-าง:

8
 ความรักเหมือนโรคา บันดาลตาให)มืดมน
ไมBยินและไมBยล อุปสรรคะใดใด
ความรักเหมือนโคถึก กำลังคึกผิขังไว)
ก็โลดจากคอกไป บ ยอมอยูB ณ ที่ขัง

2. อุปลักษณI

คือ การเปรียบเทียบสิง่ หนึง่ เปYนอีกสิ่งหนึ่ง

ตัวอย-าง
สุเทษณ5 ดีละ, จะให)มารศรี เปTนดอกไม)นี้ โฉมยงจะวBาฉันใด?

ความหมาย: ดีลBะ เราจะให)เจ)าเปTนดอกไม) เจ)าจะวBาอยBางไร?

ตัวอย-าง:
มัทนา ไหนไหนจะเปTนดอกไม), หมBอมฉันพอใจ เปTนดอกไม)ที่ออกนามมา
ข)าขอก)มเกศวันทา ที่จอมเทวา การุญให)เลือกเชBนนี้

ความหมาย: ไหนๆ จะเปYนดอกไมZแลZว หม-อมฉันพอใจ เปYนดอกไมZตามที่ท-านออกนามมาขZาขอกราบขอบพระคุณที่

กรุณาเลือกใหZเช-นนี้

3. อติพจนI

คือ เปYนการกล-าวเปรียบเทียบโดยการกล-าวใหZเกินความเปYนจริง
ตัวอย-าง:
สุเทษณ5 ชีพอยูBก็เหมือนตาย, เพราะมิวายระทวยระทม
ทุกข5ยากและกรากกรม อุระช้ำระกำทวี

9
การอ1านและพิจารณาประโยชนIหรือคุณค1าในวรรณคดีและวรรณกรรม

คุณค1าด/านอารมณI

มัทนะพาธาเปYนวรรณคดีที่ถ-ายทอดอารมณNและความรูสZ ึกของตัวละครออกมาใหZผอูZ -านไดZรูZสกึ

ตามเนื้อเรื่อง อย-างเช-น ความเศรZา ความรัก ความโกรธ
และอาจทำใหZผูZอ-านไดZมีใจที่เป“ดกวZางมากขึ้นในเรื่องของการรัก
ธรรมชาติ โดยคุณค-าดZานอารมณNที่เห็นไดZชัดมากทีส่ ุดคือคือการที่ไดZรสูZ ึกเจ็บและแคZนเมื่อรักครัง้ นั้นไม-สมหวัง
ซึ่งคือตอนหนึ่งในเรื่องที่กล-าวไวZว-าสุเทษณNไม-พอใจและสาปใหZนางมัทนากลายเปYนดอกกุหลาบหลังจากที่นางไม-รบั
รัก นอกจากอารมณNดZานความโกรธแลZว บทนี้ยงั แสดงอีกดZานหนึ่งของอารมณNคือความรูสZ ึกรักของตัวละคร
ซึ่งเปYนตZนเหตุของเรื่องทั้งหมด

สุเทษณN :
(ตวาด) อุเหม-!

มะทะนาชะเจZาเล-หN ชิชิช-างจำนรรจา

ตะละคำอุวาทา ฤ กระบิดกระบวนความ

สุเทษณN :

ก็และเจZามิเต็มจิต จะสดับดนูชวน

ผิวะใหZอนงคNนวล ชนะหล-อนทะนงใจ

10
คุณค1าด/านคุณธรรม

วรรณคดีเรือ่ งนีส้ ื่อแง-คิดดZานคุณธรรมจากประโยคที่ว-า ที่ใดมีรัก ที่นั่นย-อมมีทกุ ขN หรืออาจพูดไดZว-า

รักผิดเวลา ก็จะมีแต-ทุกขN ไม-ว-าจะเปYนทุกขNฝ‹ายเดียวหรือทั้งสองฝ‹าย
สุเทษณNสาปใหZนางมัทนากลายเปYนกุหลาบเพราะแคZนที่นางไม-รับรัก ไม-ว-าจะมีฐานะสูงแค-ไหน
ก็ไม-อาจครอบครองใจของมัทนาไดZ นอกจากนี้ คนที่คู-ตวรกับมัทนา จำเปYนตZองนำมัทนาที่เปYนกุหลาบหลับไปดูแล
เนื่องจากนางมีหนามรอบตัวเพื่อป•องกันไม-ใหZคนมาเด็ด แสดงใหZเห็นถึงความใจกวZางและความรัก
อยากดูแลธรรมชาติของผูZคน

สุเทษณN :

อZาโฉมวิไลยะสุปริยา มะทะนาสุรางคNศรี

พี่รักและกอบอภิระตี บมิเวZนสิเน-หNนัก

บอกหน-อยเถิดว-าดะรุณิเจZา ก็จะยอมสมัครรัก

คุณค1าด/านวรรณศิลป]

เรือ่ งมัทนะพาธาเปYนหนังสือที่แต-งดี ใชZคำฉันทNเปYนบทละครพูด ซึ่งแต-งไดZยาก

มีการเลือกใชZคำเหมาะสมกับเนื้อความและบทบาทของตัวละคร
รวมทั้งการพรรณนาใหZมีความสอดคลZองกับวัฒนธรรมโบราณและเขZากับเนื้อเรื่องไดZเปYนอย-างดี
จึงไดZรบั การยกย-องจากวรรณคดีสโมสรว-าเปYนยอดแห-งบทละครพูดคำฉันทN มีการใชZภาษาที่สละสลวย
ตอนใดที่ตZองการดำเนินเรื่องอย-างรวดเร็ว ใชZรZอยแกZว ตอนใดที่ตZองการจังหวะเสียงและความคลZองจองก็ใชZกาพยN
หรือตอนใดที่เนZนอารมณNมากมักใชZฉันทN

11
 บรรณานุกรม

คุณค-าดZานวรรณศิลป” [ออนไลนN]. เขZาถึงเมื่อวันที่ ๒๖ พฤษภาคม ๒๕๖๐. สืบคZนไดZจาก

https://sites.google.com/a/chs.ac.th/kru-thanawan/neuxha/khunkha-thi-di-rab

บทพูดและบทแปล [ออนไลนN]. เขZาถึงเมื่อวันที่ ๒๗ พฤษภาคม ๒๕๖๐. สืบคZนไดZจาก

https://sites.google.com/a/chs.ac.th/kru-thanawan/neuxha/thxd-khwam-kha-praphanth

เนื้อเรื่องย-อ [ออนไลนN]. เขZาถึงเมื่อวันที่ ๒๗ พฤษภาคม ๒๕๖๐. สืบคZนไดZจาก

https://sites.google.com/a/chs.ac.th/kru-thanawan/neuxha/neux-reuxng-yx

12