Professional Documents
Culture Documents
Ανδρόνικο Β΄, ο πρώτος εκτοπίζει τον Θεό- 0,68/0,71 μ. και πατούρα σε βάθος
δωρο Μετοχίτη σε μία από τις μονές του 0,355/0,41 μ. από την κορυφή του.
Διδυμοτείχου. Ο Θεόδωρος Μετοχίτης είναι Στη νότια πλευρά του χώρου, όπου και η εί-
ο συγγραφέας του βίου του μοναχού και σοδος του υποσκάφου, κτίστηκε το 14ο
μετέπειτα αγίου Ιωάννη του Νεότερου, ο αιώνα τοίχος με πλινθοπερίκλειστη τοιχοδομία
250 οποίος έζησε και έδρασε στο Διδυμότειχο αποτελούμενος από ασβεστολιθικούς δόμους
την εποχή του Βασιλείου Β΄ (976-1025). μεσαίου μεγέθους και ορθογώνιες πλίνθους,
Τέλος, είναι γνωστό ότι ο οσιομάρτυς Ιά- ο οποίος έφερε θυραίο άνοιγμα πλάτους 2
κωβος και οι δύο μαθητές του, o διάκονος μ. περίπου. Λόγω της απότομης διακοπής της
Iάκωβος και ο μοναχός Διονύσιος, μαρτύ- ανασκαφής δεν ολοκληρώθηκε η αποκάλυψη
ρησαν το 1520 στο Διδυμότειχο. του τοίχου προς την εξωτερική πλευρά.
Από τα παραπάνω αποδεικνύεται η παράδοση Η επίχωση στο εσωτερικό του υποσκάφου
και η έντονη παρουσία του μοναχισμού στο είχε πάχος 0,80-0,85 μ. και περιελάμβανε
Διδυμότειχο, οι οποίες σε συνδυασμό με τη κοκκινωπό χώμα με κεραμική χρονολογούμενη
μορφολογία των δύο σπηλαίων ενισχύουν από τον 5ο έως και το 17ο αιώνα, τμήματα
την άποψη ότι τα σπήλαια ΥΒ1 και ΥΒ4 απο- πλίνθων και κεράμων που έφεραν ασβεστο-
τέλεσαν χώρους μοναστικής ζωής. κονίαμα, λίθους μικρού και μεσαίου μεγέθους,
Απο τον Οκτώβρη έως το Δεκέμβρη του σιδερένια καρφιά, οστά και όστρεα. Επίσης,
2010 διενεργήθηκε ανασκαφική έρευνα περιείχε χάλκινα νομίσματα και μία χρυσή
εντός και εκτός του υποσκάφου ΥΒ1 με τη λίρα της τουρκοκρατίας, όπως και μερικά
ναόσχημη διαμόρφωση. Η ανασκαφή έγινε βουλγάρικα νομίσματα κομμένα στα 1888
με την οικονομική συνεισφορά του Δήμου και το 1912. Τα ανώτερα στρώματα περιείχαν
Διδυμοτείχου και συνδυάστηκε με καθαρισμό πολλά σύγχρονα αντικείμενα από την κατοί-
του Καλέ, διακόπηκε όμως αιφνίδια λόγω κηση των αθιγγάνων προτού καλύψουν την
οικονομικών προβλημάτων που αντιμετώπισε επιφάνεια με τσιμέντο.
ο χρηματοδότης. Το αρχικό δάπεδο του υποσκάφου είναι ο
Οι ταφές που άλλοτε περιελάμβαναν τα αρ- φυσικός βράχος, λαξευμένος κατά το δυνατόν
κοσόλια ήταν τοποθετημένες στον άξονα Β.- επίπεδος με ελαφρά κατωφέρεια προς νότο.
Ν. Πιθανόν να ήταν επάλληλες, καθώς στο Σε αυτόν είχαν λαξευτεί δέκα συνολικά
μέσον του βάθους του κάθε αρκοσολίου ορθογώνιες ταφικές θήκες, από τις οποίες
υπάρχει πατούρα για την έδραση καλύμματος, ανασκάφηκε μόνον η μία (Τ1) μπροστά στη
πάνω στο οποίο πιθανόν είχε τοποθετηθεί ο μεγάλη κόγχη του βόρειου τοιχώματος. Ο
δεύτερος νεκρός. Το πρώτο αρκοσόλιο (1) τάφος είναι κανονικά προσανατολισμένος,
έχει διαστάσεις 1,74/1,84 x 0,64/0,69 μ. τραπεζιόσχημος με ευρύτερη τη δυτική πλευρά,
και βάθος 1,01 μ., ορθογώνιο σχήμα που έχει μήκος 2,13/2,23, πλάτος 0,65/0,96
στενεύει στη βόρεια πλευρά, όπου και τοπο- και βάθος 0,97/1 μ. Σε βάθος 0,65 μ. από
θετείτο το κεφάλι του νεκρού και σχηματίζει την άνω επιφάνειά του φέρει πατούρα, πλ.
πατούρα σε βάθος 0,41/0,53 μ. από την 0,08 μ. στις μακρές πλευρές του. Στο ανώτερο
κορυφή του. Το δεύτερο αρκοσόλιο (2) έχει τμήμα των τοιχωμάτων των μακρών πλευρών
διαστάσεις 1,65/1,86 x 0,55/0,71 μ., βάθος του ανοίγονται από τρεις ορθογώνιες δοκο-
Εικ. 4-5. Πηγάδια Κιμ-
μερίων. Ο παλαιο-
χριστιανικός ναός και
τμήματα τοίχων
πιθανόν ανήκοντα σε δερβίση που βρίσκεται 15 μ. περίπου νότια
παρακείμενους
βοηθητικούς χώρους. από το άνοιγμα της σπηλιάς απηχεί τη συνέχιση
της ιστορίας του χώρου. Η διαίρεση του ναϊκού
χώρου με ξερολιθιές και η τεχνητή επίχωση
πιθανόν να έχουν σχέση με την ίδρυση του 251
μικρού μουσουλμανικού μεζαρίου.
Πηγάδια Κιμμερίων
Βόρεια του οικισμού Πηγάδια της Ξάνθης,
και σε απόσταση περί τα 1,3 χλμ. νότια της
επαρχιακής οδού Ξάνθης-Ιάσμου, όπου η
θέση «Βάλτα - Σοούκ σου», εντοπίστηκαν το
θήκες, συμμετρικά τοποθετημένες για τη στή- έτος 2004, μετά από δράση αρχαιοκαπήλων,
ριξη του καλύμματός του. Στον πυθμένα απο- ερείπια χριστιανικού ναού. Κατόπιν τούτου,
καλύφθηκαν τα οστά του νεκρού, τοποθετη- κατά τα έτη 2007 και 2008 διεξήχθη εκεί
μένα σε ανακομιδή στο δυτικό άκρο. Προ- στη δημόσια έκταση με στοιχεία ΒΚ 2749,
φανώς ο τάφος προετοιμάστηκε για να ανασκαφική έρευνα σωστικού χαρακτήρα.
δεχθεί μια επόμενη ταφή χωρίς, ωστόσο, Η ανασκαφή έφερε στο φως τρίκλιτη παλαιο-
αυτή να πραγματοποιηθεί ποτέ. χριστιανική βασιλική, πιθανόν του 6ου αιώνα,
Όταν πολύ αργότερα ο χώρος επιχώθηκε συνολικού μήκους 18 μ. περίπου και πλάτους
τεχνητά, αναμοχλεύθηκε και επιχώθηκε και 13,50 μ. (εικ. 4, 6) με μία ημικυκλική αψίδα
ο τάφος. Στην επίχωση αυτή βρέθηκαν ίχνη στα ανατολικά, υπερυψωμένους στυλοβάτες
οστών πιθανόν από την αναμόχλευση της και νάρθηκα στα δυτικά, ο οποίος φέρει
ανακομιδής, κεραμική, μικρά σιδερένια καρφιά, θυραία ανοίγματα στις δύο στενές πλευρές
δύο θυμιατήρια, ένα μεγάλο κυλινδρικό του και από ένα θυραίο άνοιγμα στα κέντρα
αγγείο και θραύσματα πίθου, όλα μεταβυ- των μακρών πλευρών. Το μεσαίο κλίτος επι-
ζαντινών χρόνων. Με το ίδιο χώμα ανάμικτο κοινωνούσε με τα πλαϊνά μέσω τεσσάρων
με μεταβυζαντινή κεραμική, αλλά και λιγοστή ανοιγμάτων (πιθανολογείται ότι τα ανοίγματα
αρχαιότερη επιχώθηκαν και τα δύο αρκοσόλια, ανέρχονταν στα έξι, η δράση όμως των
κατά την ανασκαφή τους όμως δεν προέκυψε λαθρανασκαφέων κατέστρεψε τα δύο εξ αυτών),
κανένα στοιχείο για τις ταφές που αρχικά τα οποία σε μεταγενέστερη φάση κλείστηκαν.
περιείχαν. Τότε πιθανότατα δημιουργήθηκε και ο μεσό-
Η ανασκαφή θα συνεχιστεί για να ερευνηθούν τοιχος που διαιρεί στα δύο το μεσαίο κλίτος.
οι υπόλοιποι εννέα τάφοι του εσωτερικού και Στα βορειοδυτικά της βασιλικής και σε επαφή
πιθανόν και άλλοι εξωτερικά. Τα ευρήματα με το βόρειο κλίτος αποκαλύφθηκαν τμήματα
της ανασκαφής καταδεικνύουν ότι το σπήλαιο τοίχων που ανήκαν σε παρακείμενα προ-
χρησιμοποιήθηκε ως ταφικό παρεκκλήσι. Υπο- σκτίσματα (εικ. 5). Ο τρόπος δόμησης είναι
θέτουμε ότι το μικρό μεταγενέστερο μου- αργολιθοδομή με ασβεστοκονίαμα ως συν-
σουλμανικό νεκροταφείο με τον τάφο του δετικό υλικό και παρέμβλητα θραύσματα πλίν-
Π Η ΓΑ Δ Ι Α Κ Ι Μ Μ Ε Ρ Ι Ω Ν
252
εντός του οικισμού σωστική ανασκαφή στο 2,10 μ. και είναι θεμελιωμένος στο βράχο.
γήπεδο που καταλαμβάνουν δύο ιδιωτικά οικό- Το τείχος αποκαλύφθηκε σε μήκος 24 μ. με
πεδα, των Καρασιμόπουλου και κληρονόμων κατεύθυνση Δ.-Α. Σε πολλά σημεία είναι
Ευφροσύνης Καμπανά, νότια του ναού της κατεστραμμένο, ιδίως στην εξωτερική του
Αγίας Αναστασίας και εντός του κηρυγμένου παρειά, με αποτέλεσμα να μην είναι γνωστό
αρχαιολογικού χώρου (εικ.14-15). Σκοπός το ακριβές πλάτος του. Τη διατάραξη των
254 της ανασκαφής ήταν η διερεύνηση της ακριβούς επιχώσεων υποδηλώνουν τα κινητά ευρήματα
θέσης του τείχους της πόλης και της κατά- της ανασκαφής, όπως αβαφή και εφυαλωμένα
στασης διατήρησής του. Κατά την ανασκαφή όστρακα υστεροβυζαντινών και μεταβυζαντινών
αποκαλύφθηκε ένας τετράπλευρος πύργος, χρόνων, νομίσματα, αταύτιστες βυζαντινές
τμήμα του τείχους, ένας παράλληλος προς και οθωμανικές κοπές, καθώς και σιδερένια
αυτό τοίχος, ένας αγωγός και ερείπια κτι- αντικείμενα διαφόρων εποχών, όπως καρφιά,
σμάτων. Ο πύργος σώζεται σε μέγιστο ύψος πέταλα αλλά και μεταλλικό βλήμα.