ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΕΠΙΚΤΗΤΗΣ ΑΝΟΣΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ

(A.I.D.S.)

 Ως ανοσοβιολογική ανεπάρκεια χαρακτηρίζεται η εξασθένιση της

λειτουργίας του ανοσοβιολογικού συστήματος του ανθρώπινου οργανισμού.

 Η ανοσοβιολογική ανεπάρκεια είναι συνήθως επίκτητη.

 Σύνδρομο της Επίκτητης Ανοσοβιολογικής Ανεπάρκειας (Acquired

Immune Deficiency Syndrome (A.I.D.S.)

1. εμφανίστηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1970

2. ανιχνεύτηκε για πρώτη φορά το 1981

3. οφείλεται στον ιό H.I.V. (Human Immunodeficiency Virus) που

προήλθε από συνεχείς μεταλλάξεις ενός ιού που προσβάλλει τον αφρικανικό πράσινο
πίθηκο και είναι άγνωστο πως μεταδόθηκε στον
άνθρωπο.

ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΙΟΥ

 Ανήκει στους ρετροϊούς, είναι δηλαδή RNA ιός.

 Αποτελείται από

1. Καψίδιο πρωτεϊνικό και πολυεδρικό

2. Έλυτρο λιποπρωτεϊνικό που περιβάλλει το πρωτεϊνικό καψίδιο

3. Γενετικό υλικό RNA μέσα στο πρωτεϊνικό καψίδιο καθώς και

4. Το ένζυμο αντίστροφη μεταγραφάση, επίσης μέσα στο πρωτεϊνικό

καψίδιο, με το οποίο μπορεί να γίνει σύνθεση DNA με μήτρα-καλούπι το RNA
του ιού.

ΚΥΤΤΑΡΑ-ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ H.I.V.

 Βοηθητικά Τ-λεμφοκύτταρα

 Κυτταροτοξικά Τ-λεμφοκύτταρα

Νευρικά κύτταρα
[1]
 Ο ιός προσδένεται στους ειδικούς υποδοχείς που υπάρχουν στην επιφάνεια αυτών των
κυττάρων-ξενιστών και εισβάλλει σε αυτά.

ΜΕΤΑΔΟΣΗ ΤΗΣ ΑΣΘΕΝΕΙΑΣ

 Ο H.I.V. ανιχνεύεται σε μεγάλες συγκεντρώσεις στον οργανισμό του ανθρώπου σε:

1. Αίμα, σπέρμα, κολπικές εκκρίσεις (σε μεγάλες συγκεντρώσεις)

2. Σάλιο, δάκρυα, ιδρώτα, μητρικό γάλα, εγκεφαλονωτιαίο υγρό κ.ά. (σε

μικρές συγκεντρώσεις)

 Μεταδίδεται με:

1. μετάγγιση μολυσμένου με H.I.V. αίματος

2. χρήση της ίδιας σύριγγας κυρίως από τοξικομανείς

3. σεξουαλική επαφή φορέα και υγιούς ατόμου

4. τον τοκετό, από τη μητέρα-φορέα στο νεογνό

 Δεν έχει αποδειχτεί μετάδοση του ιού με:

1. έντομα

2. σάλιο

3. χειραψία, ασπασμούς κατά τις κοινωνικές εκδηλώσεις

4. κοινή χρήση σκευών φαγητού

Προφυλάξεις που πρέπει να παίρνει ο άνθρωπος για να περιοριστεί η μετάδοση

του H.I.V.:

 Έλεγχος αίματος που προορίζεται για μεταγγίσεις

 Χρησιμοποίηση συρίγγων μιας χρήσης, μόνο μία φορά και από ένα άτομο.

 Πλήρης αποστείρωση των χειρουργικών και οδοντιατρικών εργαλείων

 Χρήση προφυλακτικού κατά τη σεξουαλική επαφή με φορέα του ιού.

[2]
 ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΗΣ ΑΣΘΕΝΕΙΑΣ

 Γίνεται με:
1. ανίχνευση του RNA του ιού

2. ανίχνευση των ειδικών για τον ιό αντισωμάτων στο αίμα του ασθενούς μετά την
παρέλευση 6 εβδομάδων έως 6 μηνών.

 Η ύπαρξη ειδικών αντισωμάτων ή κυτταροτοξικών Τ-λεμφοκυττάρων δεν σημαίνει

αυτομάτως και ανοσία

 ο ιός, στο μολυσμένο άτομο, συνυπάρχει με τα αντισώματα που έχουν

παραχθεί για αυτόν

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΣΤΑΔΙΩΝ ΤΗΣ ΑΣΘΕΝΕΙΑΣ

Στάδιο Ι: Πολλαπλασιασμός του H.I.V.

 Είσοδος του H.I.V. στον οργανισμό.

 Μόλυνση περιορισμένου αριθμού κυττάρων-ξενιστών.

 Σύνδεσή του με τους ειδικούς υποδοχείς που βρίσκονται στην πλασματική

μεμβράνη των κυττάρων-ξενιστών, π.χ. των βοηθητικών Τ-λεμφοκυττάρων.

 Είσοδος του γενετικού υλικού (RNA) του ιού και του ενζύμου του, της
αντίστροφης μεταγραφάσης, στα βοηθητικά Τ-λεμφοκύτταρα

 Ο ιός, ως υποχρεωτικά ενδοκυτταρικό παράσιτο θα εξασφαλίσει από τον

ξενιστή του μηχανισμούς αντιγραφής DNA, μεταγραφής και μετάφρασης, καθώς και
τα περισσότερα ένζυμα και υλικά που του είναι απαραίτητα για τις λειτουργίες
αυτές.

 Το RNA του ιού λειτουργεί ως καλούπι για την παραγωγή ενός μονόκλωνου
μορίου DNA (αντίστροφη μεταγραφή) με τη δράση του ενζύμου αντίστροφη
μεταγραφάση.

Το μονόκλωνο μόριο DNA μετατρέπεται σε δίκλωνο DNA (αντιγραφή

 Το δίκλωνο DNA ενσωματώνεται στο γενετικό υλικό-DNA του πυρήνα του

κυττάρου- ξενιστή και παραμένει ανενεργό δηλαδή σε λανθάνουσα κατάσταση. Κατά την
περίοδο αυτή το άτομο θεωρείται φορέας του ιού.
[3]
  Κάθε φορά που το κύτταρο αντιγράφει το DNA του προκειμένου να
αναπαραχθεί, αντιγράφεται και το γενετικό υλικό του ιού που έχει ενσωματωθεί σε
αυτό. Με τον τρόπο αυτό μπορούν να δημιουργηθούν πολλά κύτταρα που θα
φέρουν και τη γενετική πληροφορία του ιού.

 Κάποια στιγμή, για λόγους που δεν είναι πάντοτε σαφείς, το ενσωματωμένο
γενετικό υλικό του ιού ενεργοποιείται, δηλαδή μεταγράφεται και δίνει πολλά νέα
RNA, που θα αποτελέσουν το γενετικό υλικό των νέων ιών.

 Κάποια από αυτά μεταφράζονται και δίνουν πρωτεΐνες καψιδίων και νέων
ενζύμων αντίστροφης μεταγραφάσης.

 Πρωτεΐνες και RNA συνδυάζονται και δίνουν τους νέους ιούς.

 Οι νέοι ιοί εξέρχονται από το κύτταρο «τυλιγμένοι» με ένα κομμάτι της

πλασματικής μεμβράνης του κυττάρου-ξενιστή, το οποίο θα αποτελέσει το
λιποπρωτεϊνικό τους έλυτρο.

 Οι νέοι ιοί που προκύπτουν μολύνουν άλλα βοηθητικά Τ-λεμφοκύτταρα.

Στάδιο ΙΙ: Φάση φορέα του H.I.V.

 Από την στιγμή της μόλυνσης μέχρι την ανίχνευση του ιού στο αίμα
μεσολαβεί χρονικό διάστημα διάρκειας 6 εβδομάδων έως 6 μηνών

 Στο χρονικό αυτό διάστημα το μολυσμένο άτομο εμφανίζει λοιμώξεις που

γρήγορα παρέρχονται και δεν οδηγούν στην υποψία για την ύπαρξη της
συγκεκριμένης νόσου.

 Το άτομο όμως μπορεί να μεταδίδει τον ιό χωρίς να το γνωρίζει.

Στάδιο ΙΙΙ: Φάση ασθένειας

 Μετά από, συνήθως 7-10 χρόνια, εκδηλώνονται τα τυπικά συμπτώματα της ασθένειας:

1. Υψηλός πυρετός

2. Έντονες λοιμώξεις

3. Διάρροιες.

 Κατά το χρονικό αυτό διάστημα:

[4]
 1. ο ιός μολύνει και καταστρέφει όλο και περισσότερα βοηθητικά Τ-λεμφοκύτταρα

2. εξασθενεί η λειτουργία του ανοσοβιολογικού συστήματος

3. τα συμπτώματα γίνονται εντονότερα με την πάροδο του χρόνου

4. το άτομο οδηγείται τελικά στον θάνατο

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΑΣΘΕΝΕΙΑΣ

 Στηρίζεται σε:

1. Αντιρετροϊκά φάρμακα: π.χ. AZT και DCC

 Παρεμποδίζουν την αντίστροφη μεταγραφή και επομένως τον πολλαπλασιασμό των

ιών.

 έχουν παρενέργειες

 πρέπει να χορηγούνται από εξειδικευμένα κέντρα

2. Φαρμακευτική αντιμετώπιση ευκαιριακών λοιμώξεων από

παθογόνους μικροοργανισμούς.

Δυσκολίες: Η ικανότητά του H.I.V. να μεταλλάσσεται με ταχύτατους

ρυθμούς:
1. δημιουργεί γενετική πολυμορφικότητα στα διάφορα στελέχη του ιού, στην οποία
οφείλονται τα προβλήματα στην παρασκευή εμβολίου

2. καθιστά αδύνατη την αντιμετώπισή του από το ανοσοβιολογικό σύστημα

3. δυσκολεύει τη θεραπεία της νόσου

Η έγκαιρη διάγνωση της νόσου είναι καθοριστική στην επιτυχία μιας θεραπευτικής
προσπάθειας.
ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ:

 Αύξηση ποσοστού κρουσμάτων με ταχείς ρυθμούς

 Μορφή πανδημίας σε ορισμένες περιοχές της Αφρικής.

 Αναγκαία η χρηματοδότηση σχετικών ερευνητικών προγραμμάτων από τη

[5]
 διεθνή κοινότητα, τους διεθνείς οργανισμούς, τα οικονομικώς αναπτυγμένα κράτη

 Αισιοδοξία ότι η ανθρωπότητα τελικά θα αντιμετωπίσει αυτό το πρόβλημα με την

πρόοδο της τεχνολογίας και την αξιοποίησή της στον τομέα της βιολογικής έρευνας.

[6]
[7]