BỘ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG

TRƯỜNG CAO ĐẲNG TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG HÀ NỘI

NGUYỄN NGỌC KHẢI

GIÁO TRÌNH

LẬP TRÌNH VISUAL BASIC

Năm 2009
 LỜI NÓI ĐẦU

Có thể nói rằng ngôn ngữ lập trình Visual Basic là một trong những ngôn
ngữ lập trình được ưa chuộng bậc nhất hiện nay. Ngôn ngữ này ra đời đã đánh dấu
một bước tiến vượt bậc về kỹ thuật lập trình ứng dụng, nó cung cấp cho người lập
trình con đường nhanh nhất, đơn giản nhất để phát triển các trình ứng dụng trên nền
hệ điều hành Windows. Hiện nay ở nước ta cũng có nhiều tài liệu viết (hoặc dịch)
về ngôn ngữ lập trình này tuy nhiên phần lớn là các tài liệu được viết hướng đến
những người đã từng lập trình nhiều năm, hoặc các sinh viên đại học. Các tài liệu,
giáo trình phù hợp với chương trình học của hệ cao đẳng Công nghệ thông tin thì
còn rất thiếu thốn.
Giáo trình này ra đời bám sát với chương trình khung hệ cao đẳng ngành
Công nghệ thông tin của trường Cao đẳng Tài nguyên và Môi trường Hà Nội, nhằm
mục đích chính là giúp những sinh viên hệ cao đẳng ngành Công nghệ thông tin tiếp
cận một cách bài bản ngôn ngữ lập trình Visual basic, ngoài ra cũng là một tài liệu
tốt dành cho những người yêu thích phát triển các ứng dụng phần mềm trên ngôn
ngữ lập trình này.
Sau nhiều năm phát triển công ty Microsoft đã cho ra đời nhiều phiên bản từ
1.0, 2.0, … và đến thời điểm này là .Net, để giúp sinh viên cập nhật một cách kịp
thời giáo trình này sử dụng phiên bản Visual Basic.Net 2005 kết hợp với hệ quản trị
cơ sở dữ liệu Microsoft SQL server 2000.
Tôi xin chân thành cảm ơn Trường Cao Đẳng Tài Nguyên và Môi trường Hà
Nội, các đồng nghiệp trong khoa Công nghệ thông tin trường Cao đẳng Tài nguyên
và Môi trường Hà Nội đã tạo điều kiện giúp đỡ để tôi hoàn thành giáo trình này.
Đặc biệt tôi xin chân thành cám ơn Thạc sỹ Nguyễn Đăng Châu, thạc sỹ Nguyễn
Việt Anh đã đóng góp rất nhiều ý kiến quý báu để tôi hoàn thành giáo trình này.
Xin chân thành cảm ơn!

Hà Nội, tháng 11 năm 2009

 MỤC LỤC

Chương 1: Giới thiệu ................................................................................... 1

1.1 Giới thiệu .......................................................................................... 1

1.1.1 Lịch sử phát triển của ngôn ngữ lập trình Visual Basic ................... 1
1.1.2 Giới thiệu về .NET FrameWork ....................................................... 2
1.1.3 Giới thiệu về Visual Basic.NET ....................................................... 3
1.2 Sử dụng IDE ...................................................................................... 3
1.3 Tạo trình ứng dụng đầu tiên .............................................................. 6
1.3.1 Tạo chương trình ............................................................................... 6
1.3.2 Thiết kế giao diện .............................................................................. 7
Bài tập chương 1 ......................................................................................... 15
Chương 2: Lập trình cơ bản với Visual Basic.NET ........................................ 16

2.1 Biến và các toán tử ............................................................................ 16

2.1.1 Khái niệm về biến ............................................................................. 16
2.1.2 Phạm vi của biến ............................................................................... 17
2.1.3 Các kiểu dữ liệu ................................................................................ 18
2.1.4 Khai báo biến .................................................................................... 27
2.1.5 Toán tử trong VB.NET ..................................................................... 30
2.2 Các cấu trúc lệnh trong VB.NET ...................................................... 32
2.2.1 Cấu trúc rẽ nhánh .............................................................................. 32
2.2.2 Cấu trúc lựa chọn .............................................................................. 33
2.2.3 Cấu trúc lặp ....................................................................................... 34
2.3 Chương trình con trong VB.NET ..................................................... 37
2.3.1 Khái niệm .......................................................................................... 37
2.3.2 Hàm cài sẵn ....................................................................................... 37
2.3.3 Viết hàm, thủ tục ............................................................................... 37
2.4 Một số hàm và thủ tục của Visual Basic.NET .................................. 38
2.4.1 Thủ tục thay đổi thư mục hiện hành ................................................. 38
2.4.2 Thủ tục chọn ổ đĩa hiện hành ............................................................ 39
2.4.3 Hàm trả về thư mục hiện hành .......................................................... 39
2.4.4 Thủ tục tạo thư mục .......................................................................... 40
2.4.5 Thủ tục xóa thư mục ......................................................................... 40
2.4.6 Hàm FileLen ..................................................................................... 40
2.4.7 Thủ tục mở tệp tin ............................................................................. 41
2.5 Xử lý lỗi ............................................................................................ 41
2.5.1 Các lỗi thường gặp ............................................................................ 41
2.5.2 Dùng chế độ ngắt để dò lỗi từng dòng lệnh ...................................... 42
2.5.3 Theo dõi các biến bằng cửa sổ Watch .............................................. 46
2.5.4 Dùng khối Try … Catch để bẫy lỗi ................................................... 46
Bài tập chương 2 ......................................................................................... 48
Chương 3: Lập trình cơ sở dữ liệu với Visual Basic.NET .............................. 49

3.1 Cơ sở dữ liệu ..................................................................................... 49

3.1.1 Khái niệm cơ sở dữ liệu .................................................................... 49
3.1.2 Giới thiệu về SQL ............................................................................. 50
3.1.3 Các vấn đề thường gặp và giải pháp cho CSDL ............................... 52
3.1.4 Ví dụ .................................................................................................. 58
3.2 Tổng quan về truy cập CSDL ........................................................... 62
3.2.1 Đối tượng ADO và OLEDB ............................................................. 62
3.2.2 Đối tượng ADO.NET ........................................................................ 63
3.3 Thao tác CSDL chuẩn ....................................................................... 64
3.3.1 Kết nối với CSDL ............................................................................. 64
3.3.2 Thực hiện câu lệnh SQL ................................................................... 73
3.3.3 Truy xuất dữ liệu ............................................................................... 74
3.4 Các đối tượng nắm giữ, hiển thị và xử lý dữ liệu ............................. 77
3.4.1 Các đối tượng nắm giữ dữ liệu ......................................................... 77
3.4.2 Các đối tượng hiển thị và xử lý dữ liệu ............................................ 99
3.5 Thiết kế báo cáo ................................................................................ 141
3.5.1 Giới thiệu về Crystal Report ............................................................. 141
3.5.2 Thiết kế báo cáo ................................................................................ 141
Bài tập chương 3 ......................................................................................... 154
Chương 4: Lập trình hướng đối tượng trong Visual Basic.NET ...................155

4.1 Một số khái niệm cơ bản ................................................................... 155

4.1.1 Đối tượng .......................................................................................... 155
4.1.2 Lớp .................................................................................................... 155
4.1.3 Thuộc tính ......................................................................................... 156
4.1.4 Phương thức ...................................................................................... 156
4.1.5 Trừu tượng hóa và bao gói ................................................................ 156
4.1.6 Truyền thông báo .............................................................................. 156
4.1.7 Kế thừa .............................................................................................. 157
4.1.8 Tính đa hình ...................................................................................... 157
4.1.9 Kết nối trễ .......................................................................................... 157
4.1.10 Nạp chồng ........................................................................................ 158
4.1.11 Ghi chồng ......................................................................................... 158
4.2 Lập trình hướng đối tượng trong Visual Basic.NET ........................ 158
4.2.1 Tạo lớp, đối tượng ............................................................................. 158
4.2.2 Tạo một không gian tên mới ............................................................. 160
4.2.3 Tạo một lớp kế thừa .......................................................................... 161
4.2.4 Tạo một phương thức ........................................................................ 161
4.2.5 Tạo một thuộc tính ............................................................................ 163
4.2.6 Định nghĩa toán tử ............................................................................ 165
4.2.7 Tạo một sự kiện ................................................................................. 166
4.2.8 Kết hợp sự kiện với xử lý sự kiện ..................................................... 169
Bài tập chương 4 ......................................................................................... 185
Chương 5: Triển khai trình ứng dụng .............................................................. 187

5.1 Khái quát về triển khai trình ứng dụng ............................................. 187
5.2 Triển khai trình ứng dụng ................................................................. 188
5.2.1 Tạo trình Setup đơn giản ................................................................... 188
5.2.2 Tập tin cấu hình ................................................................................ 197
5.2.3 Triển khai nhiều Project .................................................................... 199
Bài tập chương 5 ......................................................................................... 201