STP

PROVISIONAL ANSWER KEY

Name Of The Post State Tax Inspector, Class-III

Advertisement No 80/2018-19

Preliminary Test Held On 09-06-2019

Que. No. 001-200

Publish Date 13-06-2019

Last Date To Send 20-06-2019

Suggestion (S)

Note:-
(1) All Suggestionsare to be sent with reference to website publishedQuestion
paper with Provisional Answer Key Only.
(2) All Suggestions are to be sent in the given format only.
(3) Candidate must ensure the above compliance.

(૧) ઉમેદવાર� વાંધા-� ૂચનો ર�ૂ કરવા વેબસાઇટ પર પ્રિસધ્ધ થયેલ િનયત ન� ૂનાનો ઉપયોગ કરવો.

(૨) ઉમેદવારોએ પોતાને પર�ક્ષામાં મળે લ સીર�ઝની પ્ર���ુ સ્તકામાં છપાયેલ પ્ર� ક્રમાંક �જ
ુ બ વાંધા-� ૂચનો
ર�ૂ ન કરતા તમામ વાંધા-� ૂચનો વેબસાઇટ પર પ્રિસધ્ધ થયેલ પ્રોિવઝનલ આન્સર ક�ના પ્ર� ક્રમાંક
ુ બ અને તે સંદભર્માં ર�ૂ કરવા
�જ

(૩) ઉમેદવારોએ ઉક્ત � ૂચના� ંુ અ� ૂક પાલન કર� ંુ અન્યથા વાંધા-� ૂચનો �ગે કર� લ ર�ૂઆતો ધ્યાને
લેવાશે નહ�.
001. {kiÞoÞwøkLkk Mk{Þ{kt Mk{ksLku Mkkík ðøko{kt ðnUåÞkLkku WÕ÷u¾ .......... {kt Au.
(A) Ãkwhkýku (B) {uøkuMÚkrLkMkLke EÂLzfk
(C) fkirxÕÞLkwt yÚkoþkMºk (D) yþkufLke hkò¿kk (rþ÷k÷u¾)

002. “{kELkkuh rnLxTMk” (Minor Hints) .......... îkhk ÷¾kÞu÷wt Au.

(A) hkò Mkh xe. {kÄð hkð (B) MxuLk÷e hkEMk
(C) S. yu[. ËuMkkE (D) nrh«MkkË þkMºke

003. 1942Lke ‘¼khík Akuzku’ [¤ð¤Lku ‘y®nMkf AkÃkk{kh ÞwØ’ (Non-violent guerrilla warfare) fkuýu fÌkwt ?
(A) sÞ«fkþ LkkhkÞý (B) yhwýk ykMkV y÷e
(C) hksøkkuÃkk÷k[khe (D) Mkw¼k»k[tÿ çkkuÍ

004. Ãkt[{nk÷{kt rçkúrxþ rðYæÄ ‘LkkÞfËkMk ykrËðkMke [¤ð¤’ fkuLkk Lkuík]íð{kt ÚkE ?
(A) YÃk®Mk½ (B) çkwØku ¼økík (C) òVhk ¼økík (D) økku®ðË økwÁ

005. ‘økðLko{uLx ykìV RÂLzÞk yuõx, 1935’Lku fkuýu ‘Lkðwt økw÷k{e¾ík’ (New charter of slavery) fÌkwt ?
(A) MkhËkh Ãkxu÷ (B) {nt{Ë y÷e Íeýk
(C) {kuíke÷k÷ Lknuhw (D) sðknh÷k÷ Lknuhw

006. #Âø÷þ ‘RMx RÂLzÞk ftÃkLke’yu çktøkk¤, rçknkh yLku ykurhMMkkLke rËðkLke fkuLke ÃkkMkuÚke ÷E ÷eÄe ?
(A) {eh òVh (B) þkn yk÷{ çkeòu
(C) {eh fkrMk{ (D) rMkhks-WËT-Ëki÷k

007. Lke[uLkk Ãkife fkuLkk hkßÞfk¤ Ëhr{ÞkLk [eLke Þkºke Ìkw yuLk íMkktøku ÃkÕ÷ð Mkk{úkßÞLke {w÷kfkík ÷eÄe níke ?
(A) {nuLÿð{oLk-I (B) Lkh®Mknð{oLk-I (C) rþðMftËð{oLk (D) ®Mknrh»Lk

008. ‘¼wÂõík’ þçË .......... Mkq[ðu Au.

(A) «ktík (B) rsÕ÷ku (C) økúk{Mk{qn (D) Ãkhøkýwt

009. MktMf]ík ¼k»kk yLku ÞwhkuÃkLke fux÷ef {wÏÞ ¼k»kkyku ðå[uLke MkkBÞíkkyku þkuÄe fkZLkkh «Úk{ ÞwhkurÃkÞLk fkuý níkku ?
(A) rVr÷ÃÃkku MkkMkuxe (B) Mkh rðr÷Þ{ òuLMk
(C) «ku. {uõMk {q÷h (D) ÃkUfk

010. hkßÞkuLkk ÃkwLkøkoXLkLkk ykÞkuøk{kt Lke[uLkk ÃkifeLkk fÞk MkÇÞku níkk ?

1. VÍ÷ y÷e 2. ÓËÞLkkÚk fwLsht¸
3. fu. yu{. ÃkkLkefh 4. økku®ðË ðÕ÷¼ Ãktík
(A) Võík 1 yLku 3 (B) Võík 2 yLku 4
(C) Võík 1, 2 yLku 3 (D) 1, 2, 3 yLku 4

STP – 1 – MASTER] 2 [Contd.

011. yktËk{kLk yLku rLkfkuçkkh xkÃkwyku fçksu fhe ÷eÄk ÃkAe òÃkkLku íku Mkw¼k»k[tÿ çkkuÍLku MkkUÃke ËeÄk su{ýu íkuLkkt Lkk{ ..........
ykÃÞkt .
(A) þneË yLku MðhkßÞ (B) þktrík yLku Mkw¾
(C) Ëuþ«u{ yLku Ëuþrník (D) ¢kÂLík yLku f{¤

012. “yMÃk]~Þíkk Sðþu íkku rnLËwíð {he sþu yLku rnLËwíðLku Sðíkwt hk¾ðwt nþu íkku yMÃk]~Þíkkyu {hðwt s Ãkzþu.” – ykðwt
fkuýu fÌkwt ?
(A) çke. ykh. ykBçkuzfh (B) økktÄeS
(C) X¬hçkkÃkk (D) rfþkuhe÷k÷ {þYðk¤k

013. “Lkkøkrhf Mðíktºkíkk yu hksfeÞ yLku Mkk{krsf SðLkLkku «ký Au, MðíktºkíkkLkku ÃkkÞku Au y™u SðLkLkwt Mk¥ð Au.” ykðwt
fkuýu fÌkwt ?
(A) sðknh÷k÷ Lknuhw (B) su. çke. r¢Ãk÷kýe
(C) zkp. hksuLÿ«MkkË (D) økktÄeS

014. Lke[uLkk Ãkife fÞwt òuzfwt ¾kuxwt Au ?

(A) rþðLkkhkÞý (MkíÞkðtË) yÂøLknkuºke - Ëuð Mk{ks
(B) S. S. ykøkhfh - zu¬Lk yußÞwfuþLk MkkuMkkÞxe
(C) yu{. S. hkLkzu - EÂLzÞLk LkuþLk÷ MkkurþÞ÷ fkuLVhLMk
(D) S. fu. økku¾÷u - ÃkqLkk Mkuðk MkËLk

015. Mðk{e MknòLktËLke Mk{ksMkwÄkhýk «ð]r¥kykuÚke Lke[uLkk Ãkife fÞk rçkúrxþ yrÄfkheyku «¼krðík ÚkÞk níkk ?
1. yu. fu. nuhkuLk (¾uzk rsÕ÷ku)
2. fLko÷ ðkpfh (ðzkuËhk ¾kíkuLkk rçkúrxþ hurMkzuLx)
3. yuLzhMkLk (MkwhíkLkk f÷uõxh)
4. ßnkìLk {k÷fku{ ({wtçkELkk økðLkoh)
(A) Võík 2 yLku 4 (B) Võík 1, 3 yLku 4 (C) Võík 2, 3 yLku 4 (D) 1, 2, 3 yLku 4

016. 1857 Lkk Mktøkúk{Lkk {wÏÞ Lkuíkk {ki÷ðe r÷Þkfík¾kLkLku y÷knkçkkË{kt fÞk Lkðkçk îkhk yk©Þ ykÃkðk{kt ykÔÞku níkku ?
(A) ¾t¼kík (B) Mkr[Lk (C) hkÄLkÃkwh (D) Ãkk÷LkÃkwh

017. Lke[uLkkt Ãkife fÞwt / fÞkt rðÄkLk / rðÄkLkku Mkk[wt / Mkk[kt Au ?

I. MkkuÚke - rMkMkð÷ MkÇÞíkk yu nhÃÃkLk MktMf]ríkLkkt Ãkwhkuøkk{e Au.
II. MkkuÚke hksMÚkkLk{kt ykðu÷wt Au yLku rMkMkð÷ nrhÞkýk{kt.
III. MkkuÚke yLku rMkMkð÷ çktLku hksMÚkkLk{kt ykðu÷kt Au.
(A) Võík I (B) Võík I yLku II (C) Võík I yLku III (D) Võík III

STP – 1 – MASTER] 3 [P.T.O.

018. ÉøðuËLkk Mkt˼uo Lke[uLkk Ãkife fÞkt rðÄkLkku Mkk[kt Au ?
I. yuLke h[Lkk {nËytþu MkÃík®MkÄw «Ëuþ{kt ÚkE níke.
II. yu 10 {tz÷{kt rð¼krsík Au.
III. yu ykX yüf{kt rð¼krsík Au.
IV. fnuðkíkk Ãkkrhðkrhf {tz÷ku, {tz÷ 2 Úke 7, MkkiÚke sqLkk økýkÞ Au.
(A) Võík I yLku II (B) Võík I yLku III (C) Võík I, II yLku IV (D) I, II, III yLku IV

019. økwshkíkLkk Mkw÷íkkLkku îkhk ÃkkuxwoøkeÍLku Lke[u ÃkifeLkku fÞku «Ëuþ MkwÃkhík fhðk{kt ykÔÞku Lk níkku ?
(A) Ë{ý (B) ½ku½k (C) Mku÷Mkux (D) ðMkELke ¾kze

020. økwshkíke ¼k»kkLkku ðirïf MíkhLkku þçËfkuþ : ¼økðËTøkku{tz÷ .......... hkßÞLkk hkòLkk {køkoËþoLk Lke[u íkiÞkh ÚkÞku níkku.
(A) ¼kðLkøkh (B) økkUz÷ (C) ÷kXe (D) ÃkkuhçktËh

021. Mkíkøkwh LkqhLke økkËe ......... {kt ykðu÷e Au.

(A) ¾t¼kík (B) LkðMkkhe (C) rÃkhkýk (D) Ãkkxý

022. {n{qË çkuøkzkLkk {wÏÞ {tºke íkhefu .......... rnLËw çkúkñý níkku, su ÃkkuxwoøkeÍLkku Ãký ¾kMk r{ºk níkku.
(A) {r÷f økkuÃke (B) hks økkuÃke (C) rþð økkuÃke (D) fýo økkuÃke

023. økwshkík{kt [ki÷wõÞ ðtþLkku MÚkkÃkf .......... níkku.

(A) {q¤hks (B) rMkØhks sÞ®Mkn
(C) ysÞÃkk¤ (D) fw{khÃkk¤

024. ÷kpzo zu÷nkWMke îkhk Lke[u sýkðu÷k Ëuþe hsðkzktykuLkkt òuzkýLkku fk¤¢{ Ëþkoðku.
(A) ykiÄ, Mkíkkhk, Mkt¼÷Ãkwh (B) ykiÄ, Mkt¼÷Ãkwh, Mkíkkhk
(C) Mkíkkhk, Mkt¼÷Ãkwh, ykiÄ (D) Mkíkkhk, ykiÄ, Mkt¼÷Ãkwh

025. {kiÞkuoLke {tºkeÃkrh»kË{kt fku»kkæÞûk fkuý níkku ?

(A) Mkku{níkko (B) MkrÒkËkíkk (C) hkswfk (D) f{kOríkfk

026. økwshkík Lke[uLkk Ãkife fÞk ÷kufMkkrníÞfkhLku E.Mk. 2019Lkku ÃkÈ©e yìðkuzo {éÞku Au ?
(A) ¼økðkLkËkMk Ãkxu÷ (B) rLkhtsLk økwhw (C) LkkÚkk÷k÷ økkunu÷ (D) òuhkðh®Mkn òËð

027. “ðýoLkk Ä{oLku f{o fhðkt x¤Þkt, {{o òÛÞku íÞkhu ¼{o ¼køÞku” – yk ÃktÂõíkykuLkk frðLkwt Lkk{ sýkðku.
(A) Lkh®Mkn {nuíkk (B) {ehktçkkE (C) ËÞkhk{ (D) y¾ku ¼økík

028. íkuLkk÷e hk{f]»ý {q¤ fE ¼k»kkLkk frð níkk ?

(A) íku÷wøkw (B) {hkXe (C) íkr{¤ (D) çktøkk¤e

STP – 1 – MASTER] 4 [Contd.

029. {q¤ Mkku{LkkÚk {trËh fÞk «fkhLkwt {trËh níkwt ?
(A) rîfqxk[÷ (B) yuffqxk[÷ (C) [íkw»fqxk[÷ (D) rºkfqxk[÷

030. MkkMkw yLku ðnwLkk Ëuhk òýeíkk {trËhku Lke[uLkk Ãkife fÞk MÚk¤u ykðu÷kt Au ?
(A) ¾t¼kík (B) fkðe (C) {ktzðe (D) þuºkwtsÞ

031. “‚qÞoÄ™” yu .......... ™ku «fkh Au.

(A) ¾kt¼e (B) ðk®sºk (C) ÷kuf™]íÞ (D)
Œ÷ðkhƒkS

032. “rsøkh yLku y{e” rVÕ{{kt MktSðfw{kh MkkÚku “y{e”Lke ¼qr{fk{kt fÞkt yr¼Lkuºke níkkt ?
(A) rLkhwÃkk hkuÞ (B) yYýk EhkLke (C) fkLkLk fkiþ÷ (D) MLkun÷íkk

033. ¼khíkeÞ MÚkkÃkíÞ{kt “yk{÷f”Lke h[Lkk õÞkt fhðk{kt ykðu Au ?

(A) {tzkuðh{kt (B) ytíkhk÷{kt (C) rþ¾h WÃkh (D) ÃkeX WÃkh

034. {kuZuhk yLku fkuýkfoLkk MkqÞo{trËhku çkkçkíku Lke[uLkk Ãkife fÞwt / fÞkt rðÄkLk / rðÄkLkku Mkk[wt / Mkk[kt Au ?
1. fkuýkfoLkwt MkqÞo{trËh hkò Lkh®MknËuð Ãknu÷kuLkk þkMkLkfk¤ ËhBÞkLk rLkr{oík ÚkÞwt.
2. {kuZuhkLkwt MkqÞo{trËh Lkkøkh þi÷e{kt çkLku÷wt Au.
3. çktLku MkqÞo{trËhku 13{e MkËe{kt çkLku÷kt Au.
(A) Võík 1 yLku 2 (B) Võík 2 yLku 3 (C) Võík 1 yLku 3 (D) 1, 2, yLku 3

035. “rnLËwMÚkkLk {æÞuLkwt yuf ÍqtÃkzwt”Lkk ÷u¾fLkwt Lkk{ sýkðku.

(A) økkuðÄoLkhk{ (B) h{ý¼kE Lke÷ftX
(C) {nkí{k økktÄe (D) Mkkuhkçkþk ËkËk¼kE

036. økwshkík{kt “þkhËk” {krMkf îkhk fkuýu ÷kuffÚkkyku ykÃke ?

(A) Ãkw»fh [tËhðkfh (B) ¾kuzeËkMk Ãkh{kh
(C) Íðuh[tË {u½kýe (D) økkufw¤ËkMk hkÞ[whk

037. òuzfkt òuzku.

{u¤ku MÚk¤
a. ¼ktøkwrhÞku 1. ytçkkS
b. økku¤-økÄuzk 2. ðktMkfqE/{nwðk, Mkwhík
c. økku¤-½kuze 3. ËknkuË
d. fk¤eÞk¼qík 4. fðktx
(A) a - 1, b - 2, c - 3, d - 4 (B) a - 1, b - 2, c - 4, d - 3
(C) a - 4, b - 3, c - 2, d - 1 (D) a - 4, b - 3, c - 1, d - 2

STP – 1 – MASTER] 5 [P.T.O.

038. “MkwhtËku” økwshkíkLkk fÞk «ËuþLkwt ÷kufðkã Au ?

(A) Ík÷kðkz (B) fkXeÞkðkz (C) fåA (D) nk÷kh

039. “yku¤eÃkku” fÞk «fkhLke f÷k Au ?

(A) ¼e¥ker[ºk (B) Lk¾ htøkðkLke

(C) ðMºk htøkðkLke (D) fuþøkqtVLkLke

040. ™e[u™k …ife «Úk{ [khý fðrÞºke™wt ™k{ sýkðku.

(A)
Qs¤e (B) …wŒ¤eƒkE (C) W{k (D) su‚÷

041. “Akô” - yu fÞk «fkhLke ÷kuff÷k Au ?

(A) ÷kufLk]íÞ (B) þkMºkeÞ Lk]íÞ (C) Mk{qnøkkLk (D) ÷kufLkkxâ

042. .......... {k¤ðkLkk Mkw÷íkkLk Þwøk÷Lkwt Mktøkeíkûkuºku {n¥ðLkwt «ËkLk Au.

(A) ÄúwÃkË økkÞfe (B) [íkhtøk (C) rMkíkkhLke þkuÄ (D) ðk®sºk þkuÄ

043. “{Lk {Úkwhk, rË÷ îkrhfk, fkÞk fkþe òLk, ËMkku îkh fk Ëunhk, íkk{u ßÞkurík rÃkAkLk” - ÃktÂõíkykuLkk frðLkwt Lkk{ sýkðku.

(A) {ehktçkkE (B) ¿kkLkuïh (C) hk{kLktË (D) fçkeh

044. økwshkík{kt Lke[uLkk Ãkife fÞk MÚk¤kuyu økh{ ÃkkýeLkk fwtz ykðu÷kt Au ?
1. WLkkE 2. íkw÷Mke~Þk{ 3. ÷Mkwtÿk

(A) Võík 1 yLku 2 (B) Võík 1 yLku 3 (C) Võík 2 yLku 3 (D) 1, 2 yLku 3

045. íkqh Lk]íÞ fÞk rðMíkkhLkwt ÷kufLk]íÞ Au ?

(A) Ãkt[{nk÷ ykrËðkMke (B) ¾khkÃkx ykrËðkMke

(C) n¤Ãkrík ykrËðkMke (D) AkuxkWËuÃkwh hkXðk

046. ðzLkøkh{kt «ríkð»ko ykÞkursík Mktøkeík {nkuíMkð MkkÚku òuzkÞu÷ íkkLkkhehe fkuý níkkt ?

(A) íkkLkMkuLkLke Ãkwºkeyku (B) çkiswLke Ãkwºkeyku

(C) þŠ{ckLke Ãkwºkeyku (D) MkqhËkMkLke Ãkwºkeyku

047. fkXeyku Lke[uLkk Ãkife fkuLke Ãkqò fhu Au ?

(A) Ÿx (B) yï (C) fqfzku (D) nhýkt

048. rºkV¤k ðLk õÞkt ykðu÷wt Au ?

(A) Mkkøkçkkhk (B) yfu÷çkkhk

(C) y{ehøkZ (D) MkkÃkwíkkhk

STP – 1 – MASTER] 6 [Contd.

049. {w½÷fk¤{kt “Yðkƒ” ™e[u™k …ife fku™u fnuðkŒwt nŒwt ?
(A) ðk®sºk (B) r[ºkþi÷e (C) Äkr{of „útÚk (D) …zËk«Úkk

050. økwshkík hkßÞLke h[Lkkfk¤u (1960) fÞk òýeíkk frðyu “økwshkík MíkðLkku” - fkÔÞh[Lkk økwshkíkLku Mk{ŠÃkík fhe níke ?

(A) W{kþtfh òuþe (B) h{ý÷k÷ òuþe

(C) ÃkLLkk÷k÷ Ãkxu÷ (D) WþLkMkT

051. 
2018-19 ™e ÉíkwLkk ík{k{ ¾heV ÃkkfkuLkk ÷½w¥k{ xufkLkk ¼kð ðÄkhðk {kxu ykŠÚkf çkkçkíkku {kxuLke fuçkeLkux Mkr{ríkyu
rLkýoÞ fÞkuo. íku{ýu xufkLkk ÷½w¥k{ ¼kð (MSP) {kxu WíÃkkËLk ®f{íkLke fux÷e xfkðkheLke VkuBÞqo÷k yÃkLkkðe ?
(A) 50% (B) 100% (C) 125% (D) 150%

052. ònuh MkknMkkuLkk 2017-18 Lkk Mkðuoûký {wsçk {n¥k{ LkVku fhLkkhe yLku LkwfMkkLk fhLkkhk MkknMkku yLkw¢{u .......... yLku
......... Au.
(A) ONGC yLku BSNL (B) Indian Oil Corporation yLku BSNL

(C) Indian Oil Corporation yLku Air India (D) ONGC yLku Air India

053. ‘«ÄkLk{tºke VMk÷ ðe{k ÞkusLkk’ ytíkøkoík çkkøkkÞík / ÔÞkÃkkrhf Ãkkfku {kxu {n¥k{ r«r{Þ{Lkk fux÷k xfk ¾uzqíkkuyu
[qfððkLkk nkuÞ Au ?
(A) 5% (B) 3% (C) 2.5% (D) 1.5%

054. fE MktMÚkk / {tºkk÷Þ îkhk ‘økúkLz ELkkuðuþLk [u÷Us’ (Grand Innovation Challenge) þY fhðk{kt ykÔÞwt ?

(A) r{rLkMxÙe ykìV MkkÞLMk yuLz xufTLkku÷kuS

(B) NITI ykÞkuøk

(C) r{rLkMxÙe ykìV ÂMf÷ zuð÷Ãk{uLx yuLz yuLxhr«LÞkuhþeÃk

(D) LkuþLk÷ ÂMf÷ zuð÷Ãk{uLx fkuÃkkuohuþLk

055. 2018-19 Lkk çksux «ð[Lk{kt WÕ÷ur¾ík ‘ykuÃkhuþLk økúeLk’ .......... Lkk Mkt˼uo Au.

(A) xk{uxkt, zwtøk¤e yLku çkxkfk (B) fuhe, ÿkûk yLku fu¤kt

(C) [ku¾k, [ýk yLku ½ô (D) çkkøkkÞík «kuíMkknLk

056. fhðuhk ÷kËðkLku fkhýu ðÄíke çkuhkusøkkheLku .......... fnuðkÞ Au.

(A) fhLkku Lkkýk çkkuòu (Money burden of tax)

(B) fh ¼khý (Incidence of tax)

(C) fhLkku ¾hu¾h çkkuòu (Real burden of tax)

(D) fhLkku Ãkhkuûk Lkkýk çkkuòu (Indirect money burden of tax)

STP – 1 – MASTER] 7 [P.T.O.

057. MkhËkh Mkhkuðh Lk{oËk rLkøk{ ÷e. çkkçkíku Lke[uLkk Ãkife fÞk rðÄkLkku Mkk[kt Au ?
1. MkhËkh Mkhkuðh «kusuõx økwshkíkLkk 15 rsÕ÷kyku{kt 73 íkk÷wfkykuLkk 3112 økk{zkyku{kt ®Mk[kELke MkwrðÄkyku
Ãkqhe Ãkkzþu.
2. çku ðes{Úkfku, heðhçkuz Ãkkðh nkWMk yLku fuLkk÷ nuz Ãkkðh nkWMk, yLkw¢{u 1200 MV yLku 250 MV Lke ûk{íkk
(Installed capacity) Ähkðu Au.
3. íku hksMÚkkLk{kt çkkz{uh yLku Ík÷kuhLkk ÔÞwnkí{f hý rsÕ÷kykuLke 2,46,000 nuõxh s{eLkLku Ãký ®Mk[kE
Ãkqhe Ãkkzþu.
4. QòoLke ºký hkßÞku{kt - {æÞ«Ëuþ (17%), {nkhk»xÙ (27%) yLku økwshkík (56%) - ðnU[ýe Úkþu.
(A) Võík 1 yLku 3 (B) Võík 2 yLku 4 (C) Võík 1, 2 yLku 3 (D) 1, 2, 3 yLku 4

058. rzMkELðuMx{uLx (rðrLkðuþ) rð¼køkLkwt Lkðwt Lkk{ .......... Au.

(A) NITI ykÞkuøk
(B) rzÃkkxo{uLx ykìV ELðuMx{uLx yuLz ÃkÂç÷f yuMkux {uLkus{uLx
(C) rzÃkkxo{uLx ykìV ELðuMx{uLx
(D)
rzÃkkxo{uLx ykìV ÃkÂç÷f yuMkux {uLkus{uLx

059. 2011 Lke ðMkíke økýíkhe «{kýu Lke[uLkk ÃkifeLkkt fÞkt çku þnuhkuyu MkkiÚke ðÄw ðMkíke LkkUÄkðe Au ?
(A) rËÕne yLku {wtçkE (B) rËÕne yLku fku÷f¥kk (C) çkUøk÷qhw yLku rËÕne (D) fku÷f¥kk yLku {wtçkE

060. Lke[uLkk ÃkifeLkk fÞk Ëuþ{ktÚke ¼khík{kt nrhík ¢ktríkLkk Mk{Þ{kt ½ôLkwt rçkÞkhý ykÞkík fhðk{kt ykðíkwt níkwt ?
(A) r[÷e (B) ÞwLkkExuz MxuxTMk ykìV y{urhfk
(C) çkúkrÍ÷ (D) {uÂõMkfku

061. Lke[uLkk Ãkife MkhfkhLke fE ÞkusLkk MkkiÚke {kuxe MkeÄku ÷k¼ ÃknkU[kzLkkhe ÞkusLkk (Direct Benefit Transfer Scheme)
íkhefu røkrLkMk çkwf{kt rðïrð¢{ íkhefu LkkUÄkE Au ?
(A) MGNREGA (B) «ÄkLk{tºke Wßsð÷k ÞkusLkk
(C) PAHAL (D) «ÄkLk{tºke Wò÷k ÞkusLkk

062. Lke[uLkk Ãkife fÞwt / fÞkt rðÄkLk / rðÄkLkku Mkk[wt / Mkk[kt Au ?

I. hk»xÙeÞ fk{ÄuLkw ykÞkuøkLkk ykht¼Lke ½ku»kýk 2018-19 Lkk furLÿÞ ytËksÃkºk{kt ÚkE.
II. yuLkwt ÷ûÞ økkÞ yLku ¼UMkLke «òríkykuLkk xfkW ykLkwðtrþf MkwÄkhkLku ðÄw Wíf]ü fhðkLkwt Au.
III. økkÞku {kxuLkk fkÞËkyku yLku fÕÞký ÞkusLkkykuLkk yMkhfkhf y{÷ {kxu íku sðkçkËkh nþu.
(A) Võík I (B) I yLku II çktLku (C) Võík III (D) Võík II yLku III

063. DISHA Ãkkuxo÷ .......... {kxu rðfMkkððk{kt ykÔÞwt Au.

(A) rðãkÚkeo (B) ¾uzqík
(C) Mkhfkhe f{o[khe (D) MkktMkËku yLku ÄkhkMkÇÞku

STP – 1 – MASTER] 8 [Contd.

064. Lke[uLkk Ãkife fÞwt / fÞkt rðÄkLk / rðÄkLkku Mkk[wt / Mkk[kt Au ?
(A) ¼khík{kt rfMkkLk ¢uzex fkzo ÞkusLkk ykh. ðe. økwÃíkk Mkr{ríkLke ¼÷k{ýkuLku ykÄkhu þY fhðk{kt ykðe níke.
(B) rfMkkLk rðfkMkÃkºk 2011{kt ~Þk{÷k økkuÃkeLkkÚk Mkr{ríkLke ¼÷k{ýkuLku ykÄkhu çktÄ fhðk{kt ykÔÞkt níkkt.
(C) (A) yLku (B) çktLku
(D) (A) yLku (B) Ãkife fkuE Lknª

065. MGNREGA çkkçkíku Lke[uLkk Ãkife fÞwt / fÞkt rðÄkLk / rðÄkLkku ¾kuxwt / ¾kuxkt Au ?
(A) MGNREGA nuX¤ [qfðkíkk ðuíkLkLku f]r»k©{ {kxuLkk WÃk¼kuøkfíkk {qÕÞ Mkqr[ (Consumer Price Index)
MkkÚku òuzðk{kt ykÔÞwt Au.
(B) MGNREGA {kt çku fkÞo¢{ku SGRY yLku NFFWP Lkwt rð÷eLkefhý fhðk{kt ykÔÞwt Au.
(C) (A) yLku (B) çktLku
(D) (A) yLku (B) Ãkife fkuE Lknª

066. NITI ykÞkuøku Ÿ[k {qÕÞLke ¾uíkÃkuËkþ{kt MÚk¤ktíkrhík Úkðk ¼÷k{ý fhe níke. Lke[uLkk Ãkife fE ÃkuËkþ yu{ktLke LkÚke ?
(A) V¤ku yLku þkf¼kS (B) r[fLk yLku #zk
(C) huþ{ yLku fÃkkMk (D) {íMÞkuãkuøk

067. 
¼khík{kt yuðk ¾uzqíkkuLku ‘Mke{ktík ¾uzqíkku’ (Marginal Farmers) fnuðkÞ Au suyku ....... fhíkkt ykuAe s{eLk
Ähkðíkk nkuÞ.
(A) 1 nuõxh (B) 2 nuõxh (C) 3 nuõxh (D) 4 nuõxh

068. AqÃke çkuhkusøkkhe (Disguised unemployment) yux÷u -

(A) ©{Lke Mke{ktík WíÃkkËfíkk þqLÞ nkuÞ (B) ©{Lke Mke{ktík WíÃkkËfíkk Mkfkhkí{f nkuÞ
(C) ©{Lke Mke{ktík WíÃkkËfíkk Lkfkhkí{f nkuÞ (D) (A) yLku (B) çktLku

069. ¼khík{kt MÃkurþÞ÷ EfkuLkkur{f ÍkuLk (SEZ){kt ykðu÷e çkUf Lke[uLkk ÃkifeLkk fÞk ûkuºk{kt økýkÞ Au ?
(A) yktíkhhk»xÙeÞ çkuLfªøk (B) MÚkkrLkf (zku{uÂMxf) çkuLfªøk
(C) ykuVþkuh çkuLfªøk (D) hk»xÙeÞ çkuLfªøk

070. Lke[uLkk Ãkife fÞk yÚkoþkMºke LkkLkk ¾uzqíkkuLke íkhVuý{kt s{eLkLkk ÃkwLkŠðíkhý MkkÚku òuzkÞu÷k níkk ?
(A) fu. yuLk. hks (B) Mke. yu[. nLkw{tÚk hkð
(C) y{íÞo MkuLk (D) fu. Lkkøkhks

071. rðï çkuLf (World Bank)yu “EÍ ykìV zw#øk rçkÍLkuMk”Lku 10 {kÃkËtzkuLku ykÄkhu ÔÞkÏÞkrÞík fÞkuo Au. Lke[uLkk Ãkife fÞk
{kÃkËtzku yk ÞkËe{kt LkÚke ?
I. çkktÄfk{Lke ÃkhðkLkøkeyku MkkÚku MktçktrÄík
II. r{÷fíkLke LkkUÄýe
III. ¢urzx (rÄhký) {u¤ððwt
IV. fu𤠽høkÚÚkw (domestically) ðuÃkkh (trading) fhðku
(A) Võík I yLku II (B) Võík III (C) Võík I yLku III (D) Võík IV

STP – 1 – MASTER] 9 [P.T.O.

072. ËuþLkk WãkuøkkuLke çke{khe ½xkzðk ðkrýßÞ çkUfkuyu ÷eÄu÷kt Ãkøk÷kt çkkçkíku Lke[uLkk Ãkife fÞk rðÄkLkku Mkk[kt Au ?

I. ykðkt yuf{kuLke ð‹føk furÃkx÷Lke ½xLku ÃknkU[e ð¤ðk íkuyku ðÄkhkLke ð‹føk furÃkx÷Lke Mkøkðzku ykÃku Au.
II. íkuyku ½xkzu÷k Ëhu ÔÞks ðMkq÷u Au.
III. íkuyku ÔÞksLke [qfðýe {kxu ÞkuøÞ {kufqVe ykÃku Au.

IV. íkuyku ¾kíkk{ktLke çkkfe ÷uýe hf{Lkku y{qf ¼køk MÚkrøkík fhe Ëu Au.
(A) Võík I yLku II (B) Võík II yLku III

(C) Võík I, II yLku III (D) I, II, III yLku IV

073. økwshkík Mkhfkh îkhk hkusøkkheLke ðÄkhkLke íkfku Q¼e fhðk {kxu fhkÞu÷e Ãknu÷ çkkçkíku Lke[uLkk Ãkife fÞwt / fÞkt rðÄkLk /
rðÄkLkku Mkk[wt / Mkk[kt Au ?
(A) ¾uzqíkkuLku MkçkMkezeðk¤e ÷kuLk Ãkqhe Ãkkzðk {kxu ©e ðksÃkuÞe çkUfuçk÷ ÞkusLkk y{÷{kt {qfðk{kt ykðe.

(B) ÃkÞkoÃík ykðf yLku Mð-hkusøkkh {u¤ðe þfkÞ íku {kxu {kLkð fÕÞký ÞkusLkk îkhk ðÄkhkLke MkkÄLk-Mkk{økúe ykŠÚkf
heíku ÃkAkík ðøkoLkk Mk{wËkÞLkk ÷kufkuLku Ãkqhe Ãkkzðk{kt ykðe.
(C) (A) yLku (B) çktLku

(D) (A) yLku (B) Ãkife fkuE Lknª

074. íkksuíkhLkk ð»kkuo{kt økwshkík Mkhfkh îkhk fLÞk rþûký MkwÄkhðk {kxu yLkuf Ãknu÷ fhðk{kt ykðe Au, su Ãkife yuf {n¥ðLke
Au rðãk÷û{e çkkuLz. yk Ãknu÷Lkk Mkt˼uo Lke[uLkk Ãkife fÞwt / fÞkt rðÄkLk / rðÄkLkku Mkk[wt / Mkk[kt Au ?
(A) yk ÞkusLkk ytíkøkoík 50% fhíkk ykuAku fLÞk-Mkkûkhíkk Ëh Ähkðíkk økk{zkyku yLku þnuhe rðMíkkhku{kt økheçke hu¾k
nuX¤Lkk fwxwtçkkuLke fLÞkykuLku Äku. 1{kt «ðuþ ð¾íku Yk. 2,000/- Lkku çkkuLz ykÃkðk{kt ykðu Au su Äku. 8 Ãkqýo ÚkÞu
{¤ðkÃkkºk Au.
(B) 2017-18 «{kýu ykþhu 5,00,000 fLÞkykuLku ‘rðãk÷û{e çkkuLz’ Ãkqhk Ãkkzðk{kt ykÔÞkt Au.

(C) (A) yLku (B) çktLku

(D) (A) yLku (B) Ãkife fkuE Lknª

075. ‘çku÷uLMk ykìV Ãku{uLx’ (BOP)Lkk Ãkrh«uûÞ{kt LkkýkfeÞ yr¼øk{ Mkt˼uo Lke[uLkk Ãkife fÞwt / fÞkt rðÄkLk / rðÄkLkku Mkk[wt /
Mkk[kt Au ?
I. Ëuþ{kt LkkýktLkk yrÄf ÃkwhðXkLku fkhýu ‘çku÷uLMk ykìV Ãku{uLx’Lke ¾kÄ MkòoÞ Au.
II. LkkýkLke ðÄw {køk{ktÚke BOP MkhÃ÷Mk WËT¼ðu Au.
III. BOP Lkwt yMkwtík÷Lk ÷ktçku økk¤u Mðk¼krðfÃkýu økkuXðkE òÞ Au.

(A) Võík I yLku II (B) Võík I

(C) I, II yLku III (D) WÃkhkuõík Ãkife fkuE Lknª

STP – 1 – MASTER] 10 [Contd.

076. s¤[¢ yuf MktfÕÃkLkk Au su .......... Mkq[ðu Au.
(A) Sðkðhý s¤kðhý, ðkíkkðhý y™u rþ÷kðhýLke ðå[u s¤Mktøkún
(B) Sðkðhý, ðkíkkðhý, rþ÷kðhý yLku s¤kðhýLke ðå[u s¤Lke økrík
(C) (A) yLku (B) çktLku
(D) (A) yLku (B) Ãkife fkuE Lknª

077. Lke[uLkk Ãkife fÞk ËuþLke ÷ku¾tz yLku Ãkku÷kËLke ftÃkLkeyku fk[k {k÷Lke ykÞkík Ãkh ÃkqýoÃkýu rLk¼oh Au ?
(A) rçkúxLk (B) òÃkkLk (C) Ãkku÷ìLz (D) s{oLke

078. fÞk ËuþLkku Mkkøkhíkx MkkiÚke ÷ktçkku Au ?

(A) Þw.yuMk.yu. (B) ykìMxÙur÷Þk
(C) fuuLkuzk (D) ¼khík

079. Lke[uLkk Ãkife fE LkËe yhçke Mk{wÿ{kt ¼¤íke LkÚke ?

(A) íkwtøk¼ÿk (B) Mkkçkh{íke
(C) {tzkuðe (D) Lk{oËk

080. ¼khík{kt ykÞkusLk Ãkt[ yLku ‘NRSA’ îkhk fux÷k {wÏÞ f]r»k õ÷kE{urxf «Ëuþku yku¤¾e fkZðk{kt ykÔÞk Au ?
(A) 12 (B) 15 (C) 14 (D) 16

081. ¼khíkLkku Lke[uLkk Ãkife fÞku «Ëuþ ‘hkrøk’ Lkk{Lkku Ãkkf ÷uðk {kxu «rMkØ Au ?
(A) ¼khíkLkku ðhMkkËAkÞku «Ëuþ (B) Mkkihk»xÙ
(C) Ãkqðo ½kx (D) {k¤ðk «Ëuþ

082. Lke[uLkk Ãkife fÞwt çktËh ‘çkk÷krz÷kLke ¾kýku’{ktÚke ÷ku¾tzLke fk[e Äkíkw {u¤ðu Au ?
(A) {kuh{wøkk (B) ftz÷k (C) íkwíkefkuheLk (D) rðþk¾kÃkxLk{T

083. þw¼ku{kshe, hk÷uøkktð rMkrØ yLku òçkwðk fkuLkwt ykËþo WËkhý Au ?

(A) ðkpxhþuz {uLkus{uLx (Watershed Management)
(B) fkp÷ rzÃkkuÍeþLk (Coal deposition)
(C) fktÃkðk¤e s{eLk (Alluvial Soil)
(D) AqxeAðkE ðkðýe (Contour Ploughing)

084. hks{nk÷ yLku ËkŠs®÷øk fkp÷VeÕzTMk (fku÷MkkLkkt ûkuºkku) ykËþo WËknhý Au.
(A) økkUzðkLkk nkh{k¤k (B) fwzkÃkk nkh{k¤k
(C) rðLæÞk[÷ nkh{k¤k (D) xŠþÞhe nkh{k¤k

STP – 1 – MASTER] 11 [P.T.O.

085. yktíkhhk»xÙeÞ rËLk hu¾k ÃkMkkh fhíke ð¾íku ðnkýkuyu yu{Lkk yXðkrzÞkLkk rËðMkkuLkku {u¤ Ãkkzðk {kxu ykðwt fhðwt Ãkzu Au-

(A) Ãkqðo íkhV ÃkMkkh Úkíke ð¾íku yuf rËðMk W{uhðku Ãkzu Au.

(B) Ãkrù{ íkhV ÃkMkkh Úkíke ð¾íku yuf rËðMk W{uhðku Ãkzu Au.

(C) Ãkrù{ íkhV ÃkMkkh Úkíke ð¾íku yuf rËðMk ½xkzðku Ãkzu Au.

(D) Ãkqðo íkhV ÃkMkkh Úkíke ð¾íku fkuE VuhVkh fhðku Ãkzíkku LkÚke.

086. økúeLk nkWMk økuMkLkk MkúkðLke {ÞkoËk Lk¬e fhðk Lke[uLkk Ãkife fE «Úk{ çkuXf {¤e níke ?

(A) rhÞku Mkr{x (B) {kurLxÙÞ÷ «kuxkufku÷

(C) õÞkuxku «kuxkufku÷ (D) xkuhuLxku Mkt{u÷Lk

087. nShk-rðsÞÃkwh-søkËeþÃkwh (HVJ) ÃkkEÃk÷kELkLke h[Lkk þwt Ãkwhwt Ãkkzðk {kxu fhðk{kt ykðe Au ?

(A) ¢wz ykìE÷ (B) rhVkELz ykìE÷ (C) økuMkku÷eLk (D) fwËhíke økuMk

088. Lke[uLkk Ãkife fÞwt / fÞk rðÄkLk / rðÄkLkku Mkk[wt / Mkk[kt Au ?

(A) MðkíktºÞ «kÂÃík ÃkAeLkk, 1951-2011 Lkk Mk{Þøkk¤k{kt økwshkík hkßÞLkku ðMíkeð]ÂæÄ Ëh 200% fhíkkt ðÄw Au.

(B) 1961 Úke økwshkík hkßÞLkku ËþfkLkku MkkiÚke ykuAku ðMíkeð]ÂæÄ Ëh 2001-2011 {kt LkkUÄkÞku Au.

(C) (A) yLku (B) çktLku

(D) (A) yLku (B) Ãkife fkuE Lknª

089. ¼khíkLke 2011 ðMíke økýíkhe çkkçkíku Lke[uLkk Ãkife fÞk rðÄkLkku Mkk[kt LkÚke ?

1. hk»xÙeÞ yLkwMkqr[ík òríkLke xfkðkhe 16.2% Au.

2. W¥kh «Ëuþ{kt MkkiÚke ðÄw yLkwMkqr[ík òríkLke ðMíkeMktÏÞk Au.
3. {nkhk»xÙ{kt MkkiÚke ðÄw yLkwMkqr[ík òríkLke xfkðkhe Au.
4. A¥keMkøkZ{kt MkkiÚke ðÄw yLkwMkqr[ík sLkòríkLke ðMíkeMktÏÞk yLku xfkðkhe Au.
(A) Võík 1 yLku 2 (B) Võík 2 yLku 4 (C) Võík 1, 2 yLku 3 (D) 1, 2, 3 yLku 4

090. òuzfkt òuzku.

a. MkkiÚke ðÄw ÍzÃke Ähe¼ú{ý fhíkku økún 1. çkwÄ (Mercury)

b. MkkiÚke Äe{wt Ähe¼ú{ý fhíkku økún 2. ÞwhuLkMk (Uranus)

c. ¼ú{ýfûkk{kt MkkiÚke ÍzÃke «Ërûkýk fhíkku økún 3. økwhw (Jupiter)

d. W¥khÚke Ërûký íkhV Ähe¼ú{ý fhíkku økún 4. þw¢ (Venus)

(A) a - 3, b - 4, c - 1, d - 2 (B) a - 4, b - 3, c - 2, d - 1

(C) a - 2, b - 1, c - 3, d - 4 (D) a - 1, b - 2, c - 4, d - 3

STP – 1 – MASTER] 12 [Contd.

091. Lke[u Ãkife fE òuze ¾kuxe Au ?
(A) rËÕne-{wtçkE RLzrMxÙÞ÷ fkurhzkuh  -  òÃkkLk
(B) {wtçkE-çkUøk÷qhw EfkuLkkur{f fkurhzkuh  -  rçkúxLk
(C) çkUøk÷qhw-[uLLkkE fkurhzkuh  -  yurþÞLk zuð÷Ãk{uLx çkUf
(D) y{]íkMkh-fku÷f¥kk EfkuLkkur{f fkurhzkuh  -  MktÃkqýoÃkýu ¼khík Mkhfkh

092. Lke[uLkk Ãkife fE LkËe ÷ktçkk{kt ÷ktçkku Ãkx rðMíkkh (river basin) Ähkðu Au ?
(A) çkúkñýe (B) rÃkLkkh (C) {ne (D) Mkkçkh{íke

093. òuzfkt òuzku.

a. r[ËBçkLkkh Ãkkuxo 1. ELLkkuh
b. ËeLkËÞk¤ Ãkkuxo 2. Lkðe {wtçkE
c. sðknh÷k÷ Ãkkuxo 3. íkwíkefkuheLk
d. fk{hks Ãkkuxo 4. ftz÷k
(A) a - 3, b - 4, c - 2, d - 1 (B) a - 1, b - 3, c - 4, d - 2
(C) a - 2, b - 1, c - 3, d - 4 (D) a - 4, b - 2, c - 1, d - 3

094. Lke[uLkk Ãkife fÞwt hkßÞ ‘LkuþLk÷ ykE÷uLz ðux÷uLzTÍ’ ytíkøkoík MkkiÚke ðÄw rðMíkkh Ähkðu Au ?
(A) Ãkrù{ çktøkk¤ (B) Ãktòçk (C) økwshkík (D) W¥kh «Ëuþ

095. Lke[uLkk Ãkife fÞwt hkßÞ MkkiÚke ðÄw ½LkkåAkrËík LkeíÞ ÷e÷kt ðLk ykðhý rðMíkkh (Dense Evergreen Forest Cover)
Ähkðu Au ?
(A) {æÞ «Ëuþ (B)
yhwýk[÷ «Ëuþ (C) r{Íkuh{ (D) fýkoxf

096. Ãkrù{ fktXkLkk {uËkLkku çkkçkíku Lke[uLkk Ãkife fÞwt / fÞkt rðÄkLk / rðÄkLkku Mkk[wt / Mkk[kt Au ?
1. yk {uËkLkku fåALkk hýÚke fLÞkfw{khe MkwÄe Vu÷kÞu÷kt Au.
2. íku ºký rð¼køkku{kt ðøkeof]ík Au : fkXeÞkðkz fktXku, fkUfý fktXku yLku {÷çkkh fktXku.
3. íku ykþhu 60 Úke 75 rf÷ku{exh Ãknku¤kE MkwÄe Mker{ík Au.
(A) Võík 1 yLku 2 (B) Võík 2 yLku 3 (C) 1, 2 yLku 3 (D) Võík 3

097. Lke[uLkk Ãkife fÞkt rðÄkLkku Mkk[kt Au ?

1. Lk{oËk yu Ãkrù{u ðnuíke LkËe Au yLku íku rðLæÞ yLku MkkíkÃkwhk Ãkðoík{k¤kyku ðå[uLke Vkx¾eý {khVíku ðnu Au.
2. çkúñÃkwºkk LkËe LkuÃkk¤{kt s{wLkk yLku ríkçkux{kt ðktø[wLkk Lkk{u yku¤¾kÞ Au.
3. økkuËkðhe îeÃkfÕÃkeÞ ¼khíkLke MkkiÚke {kuxe LkËe-ÔÞðMÚkk (river system) Au.
(A) Võík 1 yLku 2 (B) Võík 2 yLku 3 (C) Võík 1 yLku 3 (D) 1, 2 yLku 3

STP – 1 – MASTER] 13 [P.T.O.

098. Lke[uLkk Ãkife fÞkt rðÄkLkku Mkk[kt Au ?
1. Ãkz¾kW s{eLk Mkk{kLÞ heíku fýkoxf{kt Ãkrù{ ½kxLkk ðkíkkr¼{w¾ çkkswyu, fuh¤ yLku 200 Mku.{e. ðhMkkË
Ähkðíkkt yLÞ rðMíkkhku{kt òuðkt {¤u Au.
2. þw»f s{eLk ÷k÷Úke fÚÚkkE htøkLke ©uýe{kt òuðkt {¤u Au.
3. Ãkex{Þ s{eLk ¼khu ðhMkkË yLku ðÄw ¼us Ähkðíkk rðMíkkhku{kt òuðk {¤u Au ßÞkt ðLkMÃkríkLke Mkkhe ð]ÂæÄ ÚkkÞ Au.
4. ûkkheÞ s{eLk MkkuzeÞ{, ÃkkuxurþÞ{ y™u {uøLkurþÞ{Lkk {kuxk «{ký Ähkðu Au.
(A) Võík 1, 2 yLku 3
(B) Võík 2, 3 yLku 4
(C) Võík 1, 3 yLku 4
(D) 1, 2, 3 yLku 4

099. Lke[uLkk Ãkife fÞwt / fÞkt rðÄkLk / rðÄkLkku Mkk[wt / Mkk[kt Au ?

(A) Mkhfkhe ËVíkhu ðLk íkhefu LkkUÄkÞu÷k rðMíkkhLku “ðLk rðMíkkh” yÚkðk “LkkUÄkÞu÷ku ðLk rðMíkkh” fnuðkÞ Au.
(B) su s{eLkLkwt ûkuºkV¤ 1 nuõxh fhíkk ðÄw nkuÞ yLku ßÞkt AºkLke ½Lkíkk 10% fhíkkt ðÄw nkuÞ íkuðe s{eLkLku, íkuLkk
{kr÷fkÃkýk yLku fkÞËkfeÞ ËhßòLku æÞkLku ÷eÄkt rðLkk, ðLk ykðhý (forest cover) fnu Au.
(C) (A) yLku (B) çktLku
(D) (A) yLku (B) Ãkife fkuE Lknª

100. Lke[uLkk Ãkife fE òuze ¾kuxe Au ?

(A) ¾heV Ãkkf  -  sqLkÚke {k[o - W¥kheÞ hkßÞku{kt [ku¾k, fÃkkMk, çkkshe, {fkE, swðkh
(B) hrð Ãkkf  -  ykuõxkuçkhÚke {k[o - Ërûký hkßÞku{kt [ku¾k, {fkE, swðkh y™u {økV¤e
(C) òÞË Ãkkf (Zaid)  -  yur«÷Úke sqLk - W¥kheÞ hkßÞku{kt V¤ku yLku þkf¼kS yLku Ërûký hkßÞku{kt [ku¾k yLku
þkf¼kS
(D) WÃkhkuõík Ãkife fkuE Lknª

101. Lke[uLkk Ãkife Mkðkuoå[ yËk÷íkLkku fÞku [qfkËku ònuh hkusøkkhe yLku þiûkrýf MktMÚkkyku{kt Mkk{kSf yLku þiûkrýf heíku ÃkAkík
ðøkkuo {kxu yLkk{íkLku ÷økíkku LkÚke ?
(A) çkk÷kS fuMk 1963 (B) ELÿ MkknLke fuMk 1991
(C) Ãke. fu. rºkÃkkXe fuMk 2008 (D) yu. fu. økkuÃkk÷Lk fuMk 1950

102. Mk{ðkÞe «Úkk yMk«{ký Au ßÞkt íku íkuLkk y÷øk yu÷øk yuf{kuLku r¼LLk n¬ku «ËkLk fhu Au. Lke[uLkk Ãkife fÞwt / fÞk hkßÞku
¼khíkeÞ MktrðÄkLk nuX¤ yMk«{kýíkkLkk rfMMkkLkwt «ríkrLkrÄíð fhu Au ?
(A) sB{w yLku fkÂ~{h (B) rMkr¬{
(C) Lkkøkk÷ìLz (D) WÃkhLkk ík{k{

STP – 1 – MASTER] 14 [Contd.

103. Lke[uLkk Ãkife fÞk rðÄkLkku Mkk[kt Au ?

1. Mkðkuoå[ yËk÷íkLkk LÞkÞkrÄþLku su heíku yLku su fkhýu nkuÆk WÃkhÚke Ëqh fhe þfkÞ íkuðe heíku yLku íkuðk fkhýku
rMkðkÞ [qtxýe fr{&™hLku íku{Lkk nkuÆk WÃkhÚke Ëqh fhe þfkþu Lkrn.
2. {wÏÞ [qtxýe fr{&™hLke MkuðkLke þhíkku{kt, íku{Lke rLk{ýqtf ÃkAe íku{Lku økuh÷k¼ ÚkkÞ íkuðku VuhVkh fhe þfkþu Lkrn.
3. yLkwåAuË 326 ¼khíkLkk [qtxýe ykÞkuøkLke ÷kufMk¼k yLku rðÄkLkMk¼kykuLke [qtxýeyku Þkusðk {kxuLke Mk¥kk
çkkçkíkLke Au.
4. xe. yuLk. þu»kLk Lku 1995 {kt [qtxýe ykÞkuøkLkk MkÇÞkuLku Ëqh fhðk {kxu yËk÷ík{kt yhS fhe níke.
(A) Võík 1 yLku 2 (B) Võík 2 yLku 3 (C) Võík 2 yLku 4 (D) 1, 2, 3 yLku 4

104. hk»xÙeÞ {kLkð n¬ ykÞkuøk (National Human Rights Commission) yLku ÷½w{íkeyku {kxuLkk hk»xÙeÞ ykÞkuøk
(National Commission for Minorities) ðå[uLke r¼LLkíkk çkkçkíku Lke[uLkk Ãkife fÞwt / fÞkt rðÄkLk / rðÄkLkku Mkk[wt /
Mkk[kt Au ?
(A) hk»xÙeÞ {kLkð n¬ ykÞkuøkLkk yæÞûk fkuEÃký Mk{wËkÞLkk ¼khíkLkk ¼qíkÃkqðo {wÏÞ LÞkÞkrÄþ nkuðkt sYhe Au.

(B) ÷½w{íkeyku {kxuLke hk»xÙeÞ ykÞkuøkLkk yæÞûkLke ÃkMktËøke ÷½w{íke Mk{wËkÞ{ktÚke nkuðe òuEyu y™u íkuykuLkwt Võík
LÞkÞíktºk{ktÚke nkuðwt sYhe LkÚke.
(C) (A) yLku (B) çktLku

(D) (A) yLku (B) Ãkife fkuE Lknª

105. Lkðk økúknf Mkwhûkk ¾hzk - 2018 Lke[uLkk Ãkife fE ðuÃkkh-ÄtÄk «r¢ÞkykuLku rLkÞtrºkík fhu Au ?

1. yLkVuh xÙuz «ufxeMk 2. økuh{køkuo Ëkuhíke ònuhkíkku 3. E-fku{Mko

(A) Võík 1 yLku 3 (B) Võík 2 (C) Võík 1 yLku 2 (D) 1, 2 yLku 3

106. ¼khíkLke yktíkhhkßÞ fkWÂLMk÷ çkkçkíku Lke[uLkk Ãkife fÞwt / fÞkt rðÄkLk / rðÄkLkku Mkk[wt / Mkk[kt Au ?

1. ¼khíkLkk ðzk«ÄkLk yk fkWÂLMk÷Lkk yæÞûk Au.

2. rðÄkLkMk¼k Ähkðíkkt fuLÿþkrMkík rðMíkkhkuLkk {wÏÞ{tºkeyku y™u rðÄkLkMk¼k Lk Ähkðíkk fuLÿþkrMkík rðMíkkhkuLkkt
ðneðxËkhku yk fkWÂLMk÷Lkk MkÇÞku Au.
3. fuçkeLkux fûkkLkk 10 furLÿÞ {tºkeykuLku yk fkWÂLMk÷{kt MkÇÞ íkhefu ðzk«ÄkLk îkhk Lkk{ktrfík fhðk{kt ykðþu.
(A) Võík 2 (B) Võík 1 yLku 2

(C) Võík 2 yLku 3 (D) WÃkhkuõík Ãkife fkuE Lknª

107. LkkøkhefkuLke VrhÞkË rLkðkhý {kxu “÷kufÃkk÷” yLku “÷kufkÞwõík” suðk nkuÆkykuðk¤e çku ¾kMk Mk¥kkyku Q¼e fhðk {kxu
Lke[uLkk Ãkife fÞk ykÞkuøk / Mkr{ríkyu ¼÷k{ý fhe níke ?
(A) «Úk{ ðneðxe MkwÄkhýk ykÞkuøk (B) ¼úük[kh rLkðkhý {kxuLke MkkLÚk{ Mkr{rík

(C) çkeòu ðneðxe MkwÄkhýk ykÞkuøk (D) hk{[tÿ{ Mkr{rík

STP – 1 – MASTER] 15 [P.T.O.

108. Lke[uLkk Ãkife fE òuze ¾kuxe Au ?
1. {q¤ yLkwËkLk (Original Grant) - ðkŠ»kf LkkýkfeÞ Ãkºkf{kt fkuEÃký Mkuðk {kxu òuøkðkE fhðk{kt
ykðu÷ hf{
2. ríkòuhe rçk÷ku  -  Mkt½ Mkhfkh ðíke heÍðo çkuLf ykìV RLzeÞk îkhk çknkh Ãkkzðk{kt ykðu÷ ík{k{ RLMx›{uLx
3. ™erŒrð»kÞf fk… Ëh¾kMŒ - {k„ýe™e hf{™ku ½xkzku Yr…Þk 100 fhðk{kt ykðu Au.
(A) 1 yLku 2 (B) Võík 1 yLku 3 (C) Võík 3 (D) WÃkhLkk Ãkife fkuE Lknª

109. hk»xÙeÞ s¤MktÃkr¥k fkWÂLMk÷ (National Water Resources Council) Lkk yæÞûk fkuý Au ?
(A) s¤MktÃkr¥k {tºke (B) hk»xÙÃkrík (C) ðzk«ÄkLk (D) øk]n{tºke

110. Lke[uLkk Ãkife fE Mkr{rík / Mkr{ríkyku MktÃkqýoÃkýu ÷kufMk¼kLkk MkÇÞkuÚke çkLku÷e Mkr{rík Au ?
1.  ònuh rnMkkçk Mkr{rík   2. ytËks Mkr{rík  3.  ònuh MkknMkku {kxuLke Mkr{rík
(A) Võík 2 (B) Võík 2 yLku 3
(C) Võík 1 yLku 3 (D) WÃkhkuõík Ãkife fkuE Lknª

111. ÷kufMk¼k{kt yUø÷ku-ELzeÞLk Mk{wËkÞLkwt ¾kMk «ríkrLkrÄíð .......... MkwÄe ÷tçkkððk{kt ykÔÞwt Au.
(A) 2020 (B) 2021
(C) 2024 (D) WÃkhkuõík Ãkife fkuE Lknª

112. LkkøkhefkuLku {krníke {kxuLkku yrÄfkh ykÃkLkkh rðïLkku Lke[uLkk Ãkife «Úk{ Ëuþ fÞku níkku ?
(A) MðezLk (B) Lkkuðuo (C) $ø÷uLz (D) £kLMk

113. Lke[uLkk Ãkife fÞk ËuþLku ¼khík MkkÚku “fk÷kÃkkLke” yLku “MkwMíkk” rðMíkkhku çkkçkíku rð¾ðkË Au ?
(A) ÃkkrfMíkkLk (B) çkktø÷kËuþ (C) [eLk (D) LkuÃkk¤

114. “yk{w¾ yu ¼khíkLkk Mkkðo¼ki{ ÷kufþkne «òMk¥kkfLkwt sL{kûkh Au.” - yk rðÄkLk fkuLkwt Au ?
(A) sðknh÷k÷ Lknuhw (B) f. {k. {wLþe (C) ¼e{hkð yktçkuzfh (D) zkp. hksuLÿ «MkkË

115. Lke[uLkk Ãkife fE yÄo-LÞkrÞf MktMÚkk LkÚke ?

(A) LkuþLk÷ økúeLk xÙeçÞwLk÷ (B) «uMk fkWLMke÷ ykìV ELzeÞk
(C) huÕðu õ÷uBMk xÙeçÞwLk÷ (D) hkßÞ ònuh Mkuðk ykÞkuøk

116. ¼khík{kt Lkerík rLk{koý{kt Lke[uLkk Ãkife fE MktMÚkk Mkk{u÷ LkÚke ?

(A) fuçkeLkux Mkr[ðk÷Þ (Mku¢uxheÞkx) (B) ðzk«ÄkLk fkÞko÷Þ
(C) furLÿÞ Mkk{kSf fÕÞký çkkuzo (D) NITI ykÞkuøk

117. íkksuíkh{kt þY fhðk{kt ykðu÷wt Ãkkuxo÷ PENCIL Lke[uLkk Ãkife fE çkkçkíkkuLkwt Au ?

(A) Mºke n¬ku (B) MkkÞçkh ¢kE{ (C) çkk¤{sqhe (D) xÙkLsuLzhLkk n¬ku

STP – 1 – MASTER] 16 [Contd.

118. ¼khík MkhfkhLkk Lke[uLkk Ãkife fÞk {tºkk÷Þ îkhk økúkr{ý rðMíkkhku{kt MðåAíkk yr¼ÞkLk r{þLkLkwt Mkt[k÷Lk ÚkkÞ Au ?
(A) økúkr{ý rðfkMk {tºkk÷Þ (Ministry of Rural Development)
(B) ÃkuÞs÷ yLku MðåAíkk {tºkk÷Þ (Ministry of Drinking Water and Sanitation)
(C) Ãkt[kÞíke hks {tºkk÷Þ (Ministry of Panchayati Raj)
(D) {rn÷k y™u çkk¤rðfkMk {tºkk÷Þ (Ministry of Women and Child Development)

119. ¼khíkLkk LkkýkÃkt[ çkkçkíku Lke[uLkk Ãkife fÞwt rðÄkLk Mkk[wt LkÚke ?
(A) LkkýkÃkt[Lke rLk{ýqtf ¼khíkLkkt MktrðÄkLkLkk yLkwåAuË 280 nuX¤ fhðk{kt ykðe níke.
(B) Ä VkELkkLMk fr{þLk (r{Mk÷uLkeÞMk «kuðesLMk) yuõx 1951 ðÄw{kt LkkýkÃkt[Lke ÷kÞfkík, rLk{ýqtf, Mk{Þøkk¤ku
yLku Mk¥kkykuLku ÔÞkÏÞkrÞík fhu Au.
(C) 15{k LkkýkÃkt[Lkk yæÞûk LktËrfþkuh ®Mk½ Au.
(D) LkkýkÃkt[Lke rLk{ýqtf Ëh 6 ð»kuo fhðk{kt ykðu Au yLku íku yæÞûk yLku yLÞ 5 MkÇÞLkwt çkLku÷wt Au.

120. «ÄkLk{tºke rfMkkLk MkL{kLk rLkrÄ ÞkusLkk çkkçkíku Lke[uLkk Ãkife fÞkt rðÄkLkku Mkk[kt Au ?
1. ÷k¼kÚkeoyku çku nuõxh MkwÄe s{eLk Ähkðíkk ¼khíkLkk økheçk ¾uzqíkku Au.
2. LkkýkfeÞ MknkÞ ðkŠ»kf Yk. 6000 MkwÄe {ÞkorËík Au.
3. [qfðýe zkÞhuõx çkuLkeVex xÙkLMkVh Mfe{ nuX¤ ÚkkÞ Au.
4. hf{ çku Mkh¾kt nÃíkkyku{kt ykÃkðk{kt ykðu Au.
(A) Võík 1, 2 yLku 4 (B) Võík 1, 2 yLku 3 (C) 1, 2, 3 yLku 4 (D) Võík 1, 3 yLku 4

121. 
“Human rights are women’s rights and women’s rights are human rights once and for all.” –
yk rðÄkLk fkuLkwt Au ?
(A) {÷k÷k ÞwMkwVÍkE (B) rn÷he õ÷eLxLk (C) «rík¼k Ãkkxe÷ (D) yuLsu÷k zurðMk

122. «&™fk¤ çkkËLkku íkhíkLkku Mk{Þ 12:00 f÷kfLku þwt fnuðkÞ Au ?

(A) Adjournment Motion ({kufqVeLke Ëh¾kMík) (B) Call Attention Motion (æÞkLkkf»kof Ëh¾kMík)
(C) Zero Hour (þqLÞ fk¤) (D) Privilege Motion (rðþu»kkrÄfkh Ëh¾kMík)

123. Lke[uLkk Ãkife fkuLkwt ¼khík MÚkkÃkf-MkÇÞku ÃkifeLkwt níkwt ?

1. yurþÞLk zuð÷Ãk{uLx çkuLf
2. LÞw zuð÷Ãk{uLx BRICS çkuLf
3. G-20
4. LkkuLk-y÷kELk{uLx {wð{uLx
(A) Võík 1 yLku 4 (B) Võík 2 yLku 4 (C) Võík 1, 3 yLku 4 (D) 1, 2, 3 yLku 4

STP – 1 – MASTER] 17 [P.T.O.

124. LkuþLk÷ økúeLk xÙeçÞwLk÷ çkkçkíku Lke[uLkk Ãkife fÞwt rðÄkLk Mkk[wt LkÚke ?
(A) íku MktMkËLkk fkÞËk îkhk h[ðk{kt ykðe Au.
(B) íkuýu fuMkLkku rLkfk÷ A {neLkk{kt fhðkLkku nkuÞ Au.
(C) íkuLke {wÏÞ çkuXf (çkuL[) rËÕne{kt Au yLku yLÞ çkuXfku (çkuL[eÍ) [kh hkßÞku{kt Au.
(D) íku rËðkLke fkÞoÃkæÄrík Mktrníkk yLku Ãkqhkðk yrÄrLkÞ{Lkk ÃkqhkðkLkk rMkæÄktíkkuÚke Mker{ík Au.

125. LÞwÂõ÷Þh LkkuLk-«ku÷eVhuþLk xÙexe (NPT) yLku fkuB«enuLMkeð LÞwÂõ÷Þh xuMx çkkLk xÙexe (CTBT) çkkçkíku Lke[uLkk Ãkife fÞwt
rðÄkLk Mkk[wt Au ?
(A) ¼khíku NPT yLku CTBT çktLku WÃkh Mkne fhe Au.
(B) ¼khíku NPT WÃkh Mkne fhe Au Ãkhtíkw CTBT WÃkh fhe LkÚke.
(C) ¼khíku NPT WÃkh Mkne fhe LkÚke Ãkhtíkw CTBT çktLku WÃkh fhe Au.
(D) ¼khíku NPT yLku CTBT Ãkife fkuE WÃkh Mkne fhe LkÚke.

126. Lke[uLkk Ãkife fE Ëðkyku ðLkMÃkríksLÞ Au ?

1. {kuhVeLk (Morphine) 2. ÂõðLkeLk (Quinine)
3. xuûkku÷ (Taxol) 4. ÃkurLkrMk÷Lk (Penicillin)
(A) Võík 1 yLku 4 (B) Võík 2 yLku 3 (C) Võík 1, 2 yLku 3 (D) Võík 3 yLku 4

127. çkLko Mkt{u÷Lk (Berne Summit) .......... çkkçkíkLkwt Au.

(A) MkkrnÂíÞf yLku f÷kí{f h[LkkykuLkwt hûký fhðk
(B) siðrðrðÄíkk
(C) çkkirØf MktÃkËk yrÄfkh
(D) ø÷kuçk÷ ðku‹{øk

128. ¼khíkLkk hk»xÙeÞ Lkð«ðíkoLk «ríkckLk - National Innovation Foundation .......... Lke {ËËÚke MÚkkÃkðk{kt ykÔÞwt.
(A) nLke çke Lkuxðfo
(B) ÞwhkurÃkÞLk Mkt½
(C) fkWÂLMk÷ ykìV MkkÞLxeVef yuLz ELzMxÙeÞ÷ heMk[o
(D) ELzeÞLk yuøkúefÕ[h÷ ELMxexâwx

129. Lke[uLkk Ãkife fÞku WÃkøkún EMkhku (ISRO)Lkku Ãk]Úðe rLkheûký WÃkøkún (Earth Observation Satellite) LkÚke ?
(A) IRNSS - 1A (B) SARAL (C) INSAT - 3D (D) INSAT - 3A

130. “E÷kMxef fBÃÞwx õ÷kWz” (Elastic Compute Cloud) Mkki «Úk{ .......... îkhk hsq fhðk{kt ykÔÞwt.
(A) yu{uÍkuLk (B) yuÃk÷ (C) økwøk÷ (D) LkkufeÞk

STP – 1 – MASTER] 18 [Contd.

131. Qòo ûkuºku “IPHE” yux÷u ..........
(A) ELxhLkuþLk÷ ÃkkxoLkhþeÃk Vkuh nkEzÙkusLk EfkuLkku{e
(B) ELxhLkuþLk÷ ÃkkxoLkhþeÃk Vkuh nu÷kusLk yuVeõMke
(C) ELxhLkuþLk÷ ÃkkxoLkhþeÃk Vkuh rnr÷Þ{ yuVeþeÞLMke
(D) ELxhLkuþLk÷ ÃkkxoLkhþeÃk Vkuh nkEçkúez yuLkSo

132. 
HVDC økúez ELxhfLkuõþLk {kxuLkku ËrhÞk{kt - ytzh Mke fuçk÷ ÷eLf (Under Sea Cable Link) Lkku Mkqr[ík «kusuõx
¼khík yLku .......... ðå[uLkku Au.
(A) ©e÷tfk (B) BÞkLk{kh (C) {k÷rËÔMk (D) yku{kLk

133. EMkhku (ISRO) yu íkuLke Þkºkk 1962 {kt ELzeÞLk LkuþLk÷ fr{xe Vkuh MÃkuMk heMk[o (INCOSPAR) Lkk økXLkÚke þY fhe.
fÞk rð¼køku (INCOSPAR) Lkwt økXLk fÞwO ?
(A) zeÃkkxo{uLx ykìV MkkÞLMk yuLz xufLkku÷kuS (B) zeÃkkxo{uLx ykuV yuzðkLMk E÷uõxÙkuLkeõMk
(C) zeÃkkxo{uLx ykuV yuxkur{f yuLkSo (D) zeÃkkxo{uLx ykuV Ãkkðh yuLz fBÞwLkefuþLk

134. ¼khík MkhfkhLkk “Íehku EVuõx, Íehku zeVuõx” (Zero Effect, Zero Defect) - ZED fkÞo¢{Lkku nuíkw þwt Au ?
(A) Mkqû{, ÷½w yLku {æÞ{ fûkkLkk MkknMkku íku{s LkkLkk ÔÞðMkkÞku ÃkÞkoðhý WÃkh þqLÞ ûkríkyku (Zero Defect) yLku
þqL¶yMkhku (Zero Effect) MkkÚku WíÃkkËLk fhu íku MkwrLkrùík fhðwt.
(B) Wãkuøkku WíÃkkËLk fhíke ð¾íku fkçkoLk ykuVMkux ÃkkuELxTMk WíÃkLLk fhu íku MkwrLkrùík fhðwt.
(C) Mkh¤ ©{ «{kýefhý {kxu LkkLkk WãkuøkkuLkwt ZED {wsçk ¢{ rLkÄkohý MkwrLkrùík fhðwt.
(D) “EÍ ykuV zw#øk rçkÍLkuMk”{kt ¼khíkLkwt MÚkkLk MkwÄhu íku MkwrLkrùík fhðwt.

135. çkuMk÷T Mkt{u÷LkLkwt {k¤¾wt Lke[uLkk Ãkife fE çkkçkík ÷økíkwt Au ?

(A) íku òu¾{e f[hkLke Mke{kyku ykhÃkkh nuhVuh yLku íkuLkk Mk÷k{ík rLkfk÷Lkwt rLkÞ{Lk fhðkLkku WÆu~Þ Ähkðu Au.
(B) íku ykuÍkuLk MíkhLku Lkkþ fhíkkt ÃkËkÚkkuoLkk WíÃkkËLk yLku nuhVuhLkwt rLkÞ{Lk fhðkLkku WÆu~Þ Ähkðu Au.
(C) íku hk»xÙeÞ Mke{kyku WÃkhÚke økuhfkÞËuMkh MÚk¤ktíkhfkhkuLke n÷[÷ yLku íku{Lku «íÞkðíkoLk Ãkqhwt ÃkkzðkLkwt rLkÞ{Lk
fhðkLkku WÆu~Þ Ähkðu Au.
(D) íku hk»xÙeÞ Mke{kyku WÃkhÚke {Lkkuði¿kkrLkf Ëðkyku (Psychotropic drugs)Lkk WíÃkkËLk yLku n÷[÷Lku rLkÞtrºkík
fhðkLkku WÆu~Þ Ähkðu Au.

136. zeÃkkxo{uLx ykìV yuxkur{f yuLkSo (Department of Atomic Energy)yu “^÷wykuhe{exh” (Fluorimeter) Lkk{Lkwt
MkkÄLk rðfMkkÔÞwt Au. yk MkkÄLkLkku nuíkw þwt Au ?
(A) íku ÞwhurLkÞ{Lke Mk{]ÂæÄLkk MíkhLke {kÃkýe fhðk {kxu ðÃkhkÞ Au.
(B) íku ÷kune{kt ^÷kuhkEz ÍuhLke {kÃkýe fhðk {kxu ðÃkhkÞ Au.
(C) íku ÄhíkeLkk Ãkuxk¤{kt ÞwhurLkÞ{Lkk Lk{qLkkyku fux÷e ŸzkEyu ykðu÷k Au íkuLke {kÃkýe fhðk {kxu ðÃkhkÞ Au.
(D) íku Ãkkýe{kt ÞwhurLkÞ{Lke {kºkkLke {kÃkýe fhðk {kxu ðÃkhkÞ Au.

STP – 1 – MASTER] 19 [P.T.O.

137. fkuÕnkÃkwh CNG Ã÷kLx{kt çkkÞkuøkuMk WíÃkLLk fhðk {kxu fE f[hku Mkk{økúe (waste material) ðÃkhkÞ Au ?

(A) þuhzeLkku f[hku (Sugarcane waste)

(B) «kýe f[hku (Animal waste)

(C) LkøkhÃkkr÷fk ½Lk f[hku (Municipal solid waste)

(D) fwËhíke ÷kfzkLkku f[hku (Natural wooden waste)

138. ¼khík{kt “ÃkuxLx” (Patent)Lke yðrÄ fux÷e Au ?

(A) 20 ð»ko (B) 18 ð»ko

(C) 15 ð»ko (D) 10 ð»ko

139. MkwøkBÞ ¼khík yr¼ÞkLk .......... Au.

(A) Mk{økú ¼khíkLkk ík{k{ økk{zkykuLku hMíkk òuzký (road-connectivity) Ãkqhk ÃkkzðkLke Íqtçkuþ

(B) Mk{økú ¼khíkLkk ík{k{ økk{zkykuLku RLxhLkux MkwrðÄkyku Ãkqhe ÃkkzðkLke Íqtçkuþ

(C) Mk{økú ¼khíkLkk ík{k{ økk{zkykuLku {kuçkkE÷ VkuLk fLkuõxeðexe Ãkqhk ÃkkzðLke Íqtçkuþ

(D) rðf÷ktøk ÷kufkuLku Mk{kLk íkf WÃk÷çÄ ÚkE þfu íku {kxu Mkkðorºkf Mkw÷¼íkk (universal accessibility) Ãkqhe ÃkkzðkLke
Íqtçkuþ

140. fuLÿeÞ ykðkMk yLku þnuhe çkkçkíkkuLkk {tºke©e îkhk fÞwt yuÃk þY fhðk{kt ykÔÞwt Au fu su r{ÕfíkLkwt YÃkktíkhý, yðuSfhý
yLku VuhVkhLke «r¢ÞkLku rzrsx÷kEÍ fhu Au yLku íkuLku ykuLk÷kELk fhðk{kt ykÔÞwt Au ?
(A) E-Ähíke (E-Dharti) (B) «kuÃkh-xe (Proper-T)

(C) yçkoLk-U (Urban-U) (D) fLðÍoLk (Conversion)

141. Lke[uLkk Ãkife fÞk hkßÞyu ¼khíkLkku Mkki «Úk{ Mºke Ìkw{LkkuEz hkuçkkux (KP-BOT) (Humanoid Robot KP-BOT)
íkuLkk Ãkku÷eMkˤ{kt Mkçk-ELMÃkuõxhLkk Ëhßòyu Ëk¾÷ fÞwO Au ?
(A) W¥kh «Ëuþ (B) {æÞ «Ëuþ

(C) {nkhk»xÙ (D) fuh¤

142. ¼khíkeÞ rçkLkMkhfkhe MktMÚkkLk (NGO) yLku ®MkøkkÃkwhLke {kfuoxªøk yusLMke îkhk MktÞwõík heíku rðfMkkððk{kt ykðu÷
“SðLk-®çkËe” çkkçkíku Lke[uLkk Ãkife fÞwt rðÄkLk Mkk[wt Au ?
(A) íku hMke (vaccine) Au

(B) íku ykÞkurzLk Ãkqhf (iodine supplement) Au.

(C) íku yuLxeçkkÞkuxef (antibiotic) Ëðk Au.

(D) íku {Õxerðxkr{Lk (multivitamin) økku¤e (tablet) Au.

STP – 1 – MASTER] 20 [Contd.

143. LOTUS HR «kusuõx çkkçkíku Lke[uLkk Ãkife fÞwt rðÄkLk Mkk[wt Au ?

(A) íku rð[khku yLku LkðeLkíkkLku MkV¤ Mxkxo-yÃk (start-ups) {kt rðfMkkððk {kxuLkwt A.u

(B) íku Mºke-rðïrðãk÷Þku (Women universities) {kt yãíkLk yktíkh{k¤¾kfeÞ MkwrðÄkyku rðfMkkððk {kxuLkwt Au.

(C) íku Þkuøk yLku æÞkLk WÃkhLkk MktþkuÄLk{kt ÃkwLk: þÂõíkMkt[kh {kxuLkwt Au.

(D) íku þnuhe øktËk ÃkkýeLke xÙex{uLx {kxuLkk Mkðoøkúkne yr¼øk{ rðfMkkððk {kxuLkwt Au.

144. Lke[uLkk Ãkife fE òuze Mkk[e LkÚke ?

(A) yk{÷e - r{ÚkuLkkuEf yurMkz (Methonic Acid)

(B) Mkhfku - yurMkrxf yurMkz (Acetic Acid)

(C) xk{uxk - ykuõMkur÷f yurMkz (Oxalic Acid)

(D) Lkkhtøke - MkkErxÙf yurMkz (Citric Acid)

145. Lke[uLkk Ãkife fÞk sið$Äý (Biofuel) Lku “ðwz ykÕfkunku÷” (Wood Alcohol) íkhefu yku¤¾ðk{kt ykðu Au ?

(A) r{ÚkuLkku÷ (B) EÚkuLkku÷

(C) çÞwxuLkku÷ (D) çkkÞkurzÍ÷

146. rzrsx÷ [qfðýe ÃkæÄríkyku{kt, UPI yux÷u -

(A) ÞwLkeVkEz Ãku{uLxTMk ELxhVuMk (Unified Payments Interface)
(B) ÞwrLkðMko÷ Ãku{uLx ELxhVuMk (Universal Payment Interface)
(C) ÞwrLkÞLk Ãku{uLx ELxhVuMk (Union Payment Interface)
(D) yLkheMxÙeõxuz Ãku{uLx ELxhVuMk (Unrestricted Payment Interface)

147. íkksuíkh{kt “LkeVk” (Nipha) ðkÞhMkLkku WÕ÷u¾ Mk{k[kh{kt níkku. Lke[uLkk Ãkife fÞwt / fÞkt rðÄkLk / rðÄkLkku yk ðkÞhMk
çkkçkíku Mkk[wt / Mkk[kt Au ?
i. íku «kýeyku{ktÚke {Lkw»Þku{kt Vu÷kÞ Au.
ii. íku Ëwr»kík ¾kuhkf yÚkðk ÷kufku ðå[u «íÞûk heíku Ãký Vu÷kÞ Au.
(A) Võík i (B) Võík ii

(C) i yLku ii çktLku (D) i yLku ii Ãkife fkuE Lknª

148. Lke[uLkk Ãkife fÞk hkuøkku òríkÞ heíku Vu÷kíkk hkuøkku (Sexually transmitted diseases) Au ?
1. yu[.ykE.ðe. (HIV) 2. neÃkuxkExeMk-çke (Hepatitis-B)
3. rMkrVr÷Mk (Syphilis) 4. økkuLkkurhÞk (Gonorrhea)
(A) Võík 1 yLku 2 (B) Võík 1, 2 yLku 3
(C) Võík 1, 3 yLku 4 (D) 1, 2, 3 yLku 4

STP – 1 – MASTER] 21 [P.T.O.

149. {kLkð fkLk {kxu ©kÔÞ ykðíkoLkku (audible frequencies) .......... Au.
(A) 20 Úke 20,000 Hz (B) 200 Úke 20,000 Hz
(C) 100 Úke 20,000 Hz (D) 1000 Úke 20,000 Hz

150. Lke[uLkk Ãkife fÞwt rðÄkLk ¾kuxwt Au ?

(A) rMkøkhuxLkku Äw{kzku, stíkwLkkþfku, ykiãkurøkf hMkkÞýku yLku ðkÞw «Ëq»ký ykuÂõMkzuLxTMk (Oxidants)Lkk Mºkkuíkku Au.
(B) ½kxkt htøkLkk V¤ku, þkf¼kS yLku fXku¤ yuLxeykuÂõMkzuLxTMk (Antioxidants)Lkk Mºkkuíkku Au.
(C) yuLxeykuÂõMkzuLxTMkT (Antioxidants) yLÞ yýwyku (molecules)Lke ykuÂõMkzuþLk (Oxidation) «r¢ÞkLku Mkr¢Þ
yLku ÍzÃke çkLkkðu Au.
(D) WÃkhLkk Ãkife fkuE Lknª.

151. Lke[uLkk Ãkife fÞk 7 Ëuþku MkkÚku ykuMxÙur÷Þk ¼khíkeÞ {nkMkkøkh{kt ÷~fhe fðkÞík fhe hÌkwt Au ?
(A) ¼khík, ©e÷tfk, {÷urþÞk, ÚkkE÷uLz, rðÞuxLkk{, ELzkuLkurþÞk yLku ®MkøkkÃkwh
(B) ¼khík, çkktø÷kËuþ, {÷urþÞk, ÚkkE÷uLz, rðÞuxLkk{, ELzkuLkurþÞk yLku LÞwÍe÷uLz
(C) ¼khík, ÃkkrfMíkkLk, ©e÷tfk, {÷urþÞk, ®MkøkkÃkwh, ELzkuLkurþÞk yLku {k÷rËÔMk
(D) ¼khík, ÃkkrfMíkkLk, ©e÷tfk, ELzkuLkurþÞk, ®MkøkkÃkwh, çkktø÷kËuþ yLku Þw.yuMk.yu.

152. ËuLkk çkUf yLku rðsÞk çkUf MkkÚku rðr÷Lkefhý çkkË çkUf ykìV çkhkuzk .......... ¢{Lke MkkiÚke {kuxe çkUf Au.
(A) «Úk{ (B) çkeò
(C) ºkeò (D) [kuÚkk

153. EMkhku (ISRO) îkhk MkV¤íkkÃkqðof ÷kuL[ fhðk{kt ykðu÷k ¼khíkLkk Mðhûký WÃkøkún EMISAT çkkçkíku Lke[uLkk Ãkife fÞkt
rðÄkLkku Mkk[kt Au ?
1. yk ÷kuL[ {kxu EMkhkuyu íkuLkk PSLVLkku WÃkÞkuøk fÞkuo.
2. EMISAT Lku MkV¤íkkÃkqðof “MkLk-rMkL¢kuLkkEÍTz Ãkku÷h ykuhçkex”{kt {qfðk{kt ykÔÞku.
3. 
EMISAT EMkhkuLkk ¼khíkeÞ {eLke Mkuxu÷kEx-2 (ykE.yu{.yuMk.-2) çkMk Ã÷uxVku{o (Indian Mini Satellite-2
(IMS-2) Bus Platform) WÃkh ykÄkheík Au.
4. yk WÃkøkún ðes[wtçkfeÞ MÃkuõxÙ{Lke {kÃkýe {kxuLkk nuíkw MkkY Au.
(A) Võík 1 yLku 3 (B) Võík 2 yLku 3
(C) Võík 1, 2 yLku 3 (D) 1, 2, 3 yLku 4

154. ¼khík yLku Þw.yuMk.yu. ðå[u Mkne ÚkÞu÷ku fhkh, COMCASA (Communications, Compatibility and Security
Agreement) Mk{sqíke .......... ÷økíkku Au.
(A) ¼khíkeÞ Lkkifkˤ (B) EMkhku (ISRO)
(C) ¼khíkeÞ huÕðu (D) ¼khíkeÞ WœÞLk

STP – 1 – MASTER] 22 [Contd.

155. ELzeÞLk fkWLMke÷ ykìV yuøkúefÕ[h÷ heMk[o (ICAR) yu 2018{kt ÃkþwÄLk yLku {h½ktWAuhLke 15 Lkðe òík/yku÷kËLke
LkkUÄýe {tsqh fhe Au. økwshkík{ktÚke Lkðe {tsqh ÚkÞu÷e çkfheLke òík .......... Au.
(A) fkn{e (B) nk÷khe (C) Ãkt[k÷e (D) Lkezw

156. ¼khík Mkhfkhu MºkeykuLku ¾ký{kt fk{ fhðk Ëuðk {kxuLkk rLkÞ{ku ònuh fÞkO Au. yk çkkçkíku Lke[uLkk Ãkife fÞkt rðÄkLkku
Mkk[kt Au ?
1. òu Mºkeyku s{eLk WÃkh ykðu÷e ¾ký{kt fk{ fhíke nkuÞ íkku íkuykuLku fk{ WÃkh MkktsLkk 7 ðkøÞkÚke MkðkhLkk 6 ðkøÞk
MkwÄe hk¾e þfkþu.
2. òu Mºkeyku s{eLkLke Lke[u ykðu÷e ¾kýku{kt fk{ fhíke nkuÞ íkuykuLku fk{ WÃkh MkðkhLkk 6 ðkøÞkÚke MkktsLkk 7 ðkøÞk
MkwÄe hk¾e þfkþu.
3. yuf Ãkk¤e{kt MºkeLku ykX fhíkkt ykuAkt Lkk nkuÞ íkuðkt Mk{qn{kt hk¾e þfkþu.
(A) Võík 1 yLku 3 (B) Võík 1 yLku 2
(C) Võík 2 yLku 3 (D) 1, 2 yLku 3

157. hk»xÙeÞ {íkËkh rËðMk-2019 (National Voters Day-2019)Lkku rð»kÞ-ðMíkw þwt Au ?

(A) ðkux - Äux EÍ Þkuh hkEx (B) Lkku ðkuxMko xw çke ÷u^x rçknkELz
(C) ðkux - ÞwÍ - hkEÍ (D) ðkux - ^Þw[h ykuV Ä ÞwÚk

158. Lke[uLkk Ãkife økwshkíkLkk fÞkt ÷u¾fLku ð»ko 2018 {kxuLkku MkkrníÞ yfkË{e ÃkwhMfkh ykÃkðk{kt ykÔÞku ?
(A) þheVk rðs¤eðk¤k (B) sÞ ðMkkðzk
(C) fks÷ ykuÍk ðiã (D) fehex ËqÄkík

159. “«ÄkLk{tºke ©{ Þkuøke {kLkÄLk ÞkusLkk” çkkçkíku Lke[uLkk Ãkife fÞwt / fÞkt rðÄkLk / rðÄkLkku Mkk[wt / Mkk[kt Au ?
1. íku yMktøkXeík ûkuºkLkk fk{Ëkhku {kxuLke {uøkk ÃkuLþLk ÞkusLkk Au.
2. íku 60 ð»koLke Ÿ{hÚke Yk. 3000Lkk {krMkf ÃkuLþLkLke ¾kºke ykÃku Au.
3. íkuLkku ÷k¼ {u¤ððk {kxu 18 ð»koLke Ÿ{hLkk fk{Ëkhu {krMkf Yk. 550Lkku Vk¤ku ykÃkðkLkku hnu Au.
4. yk ÞkusLkk nuX¤, yMktøkXeík ûkuºkLkk yuðk fk{Ëkhku fu suykuLke {krMkf ykðf Yk. 15,000 Úke ykuAe nkuÞ, íkuyku
ykLkku ÷k¼ {u¤ðe þfu Au.
(A) Võík 1 (B) Võík 1 yLku 3 (C) 1, 2 yLku 4 (D) Võík 1 yLku 4

160. yktíkhhk»xÙeÞ ©{ MktMÚkkLk (ILO) îkhk «fkrþík fhðk{kt ykðu÷ ynuðk÷ - “ðÕzo yuBÃ÷kuÞ{uLx yuLz þkuþeÞ÷ ykWx÷qf
xÙuLzTMk-2019” çkkçkíku Lke[uLkk Ãkife fÞwt / fÞkt rðÄkLk / rðÄkLkku Mkk[wt / Mkk[kt Au ? Cancelled
1. yk ynuðk÷ sýkðu Au fu ð»ko 2019 {kt çkuhkusøkkhe ½xeLku 4.9% Úkþu yLku ð»ko 2020{kt íku ÂMÚkh hnuþu.
2. yk ynuðk÷ sýkðu Au fu 2007-08 Lke ðirïf LkkýkfeÞ fxkufxeLkk yk½kík{ktÚke Lkef¤íkk 9 ð»ko ÷køÞkt Au.
3. 15-24 ð»koLkk ðÞsqÚk{kt ðirïf çkuhkusøkkhe 11.8% hne Au fu su yLÞ ðÞsqÚkku fhíkkt ¾kMke ðÄkhu Au.
(A) Võík 1 (B) Võík 1 yLku 2 (C) Võík 2 yLku 3 (D) 1, 2 yLku 3

STP – 1 – MASTER] 23 [P.T.O.

161. LkuþLk÷ ðkuh {u{kurhÞ÷ hk»xÙeÞ ÞwæÄ M{khf çkkçkíku Lke[uLkk Ãkife fÞkt rðÄkLkku Mkk[kt Au ?
1. yk M{khf{kt [kh [¢ku - y{h [¢, ðehíkk [¢, íÞkøk [¢ yLku hûkk [¢Lkku Mk{kðuþ ÚkkÞ Au.
2. Ãkh{ ÞkuæÄk MÚk¤ ¾kíku 21 Ãkh{ðeh [¢ {u¤ðLkkhkykuLke yÄo-«rík{kyku MÚkkÃkðk{kt ykðe Au.
3. yk M{khf{kt ¼khíkeÞ MkuLkk, Lkkifkˤ yLku ðkÞwˤ îkhk ÷zðk{kt ykðu÷ «ÏÞkík ÞwæÄku Ëþkoðíkk 12 fktMÞ
¼ªíkr[ºkku ykðu÷kt Au.
(A) 1, 2 yLku 3 (B) Võík 2 yLku 3 (C) Võík 1 yLku 3 (D) Võík 1 yLku 2

162. Lke[uLkk Ãkife fÞwt / fÞkt rðÄkLk / rðÄkLkku Mkk[wt / Mkk[kt Au ?

(A) E÷ufxÙkuLkef ðkuxªøk {þeLk (EVM) yu {krníkeLkku yrÄfkh yrÄrLkÞ{ nuX¤ “{krníke” Au y™u íku Lkkøkhef îkhk
[qtxýeÃkt[{ktÚke Yk. 10 ¼hðkÚke {ktøke þfkÞ Au.
(B) yuLkku {ík÷çk yu ÚkkÞ Au fu ßÞkhu {krníke {ktøkðkLkku yrÄfkhLke (RTI) yhS fhðk{kt ykðu íÞkhu [qtxýeÃkt[u íkuLku
Ãkqhe ÃkkzðkLke hnu yÚkðk {krníkeLkku yrÄfkh yrÄrLkÞ{ nuX¤Lkk yÃkðkË {kxuLkk «kðÄkLk nuX¤ LkfkhðkLke hnu.
(C) (A) yLku (B) çktLku
(D) (A) yLku (B) Ãkife fkuE Lknª

163. økwshkík Mkhfkhu “Mkws÷k{T MkwV÷k{ s¤Mkt[Þ ÞkusLkk”Lke çkeS ykð]r¥k þY fhe. òu yk ÞkusLkk{kt ¾kLkøke ÃkuZeyku
(private parties) ¼køk ÷u íkku íku{kt hkßÞ MkhfkhLkku rnMMkku .......... Au.
(A) 60% (B) 40% (C) 50% (D) 25%

164. økwshkík «ðkMkLk rLkøk{ îkhk rðfMkkððk{kt ykðe hnu÷kt çkwÂæÄMx xqrhMx MkhfexLkk MÚk¤ku ÃkifeLkwt «kr[Lk ËuðLke {kuhe
.......... LkËeLkk rfLkkhu ykðu÷wt Au.
(A) {uïku (B) Mkkçkh{íke
(C) Lk{oËk (D) íkkÃke

165. ¼khíkLkk “÷kEx fkuBçkux yuh¢k^x” - “íkusMk” çkkçkíku Lke[uLkk Ãkife fÞwt / fÞkt rðÄkLk / rðÄkLkku Mkk[wt / Mkk[kt Au ?
1. íkusMk çknwrðÄ ¼qr{fkykuðk¤wt yuf çkuXf Ähkðíkwt n÷fk ðsLkðk¤wt sux-VkExh Au.
2. ¼qíkÃkqðo ðzk«ÄkLk{tºke ©e yx÷rçknkhe ðksÃkkEyu íkuLkwt Lkk{krÄfhý - “íkusMk”, suLkku yÚko íkus-«fkþ ÚkkÞ Au,
fhu÷wt.
3. íku nðkÚke nðk{kt Akuze þfkÞ íkuðk r{MkkE÷ku, çkkuBçk yLku [ku¬MkkE {køkoËŠþík ËkYøkku¤ku/ÞwØ Mkk{økúeLkwt ðnLk
fhe þfu Au.
(A) Võík 1 yLku 2 (B) Võík 2 yLku 3
(C) Võík 3 (D) 1, 2 yLku 3

166. Lke[uLkk Ãkife fÞk {tºke ykðkMk (Housing) WÃkh S.yuMk.xe. Lke ¼÷k{ýku {kxuLke Mkr{ríkLkk yæÞûk Au ?
(A) Mkwrþ÷ {kuËe (B) LkeríkLk Ãkxu÷
(C) ðkÞ hk{kf]»ýLkwzw (D) yr{ík r{ºkk

STP – 1 – MASTER] 24 [Contd.

167. íkksuíkh{kt Lkðk ònuh ÚkÞu÷k huÕðu ÍkuLkLkwt Lkk{ .......... Au yLku íkuLkwt {wÏÞ {Úkf .......... Au.
(A) MkkWÚk fkuMx ÍkuLk, ðkÞÍkøk (B) MkkWÚk MkuLxÙ÷ ÍkuLk, rðsÞðkzk
(C) MkkWÚk EMx ÍkuLk, y{hkðíke (D) MkkWÚk ðuMx ÍkuLk, E÷wY

168. MktÞwõík hk»xÙ ðMíke ¼tzku¤ (United Nations Population Fund) yLkwMkkh ¼khíkLke ðMíke ð»ko 2010 Úke 2019 ðå[u
.......... Lkk MkhkMkhe Ëhu ðÄeLku 136 fhkuz ÚkE Au.
(A) 0.8% (B) 1.2% (C) 1.8% (D) 2.2%

169. ¼khíkLkk MkçkMkkuLkef ¢wÍ r{MkkE÷ “rLk¼oÞ” çkkçkíku Lke[uLkk Ãkife fÞkt rðÄkLkku Mkk[kt Au ?
1. íku Ãkh{kýw Mkûk{ Au yLku 300 rf÷kuøkúk{ MVkuxf þMºkyøkúÚke (warhead) Mkßs Au.
2. íku 0.6 - 0.7 MachLke økríkyu ÃknkU[ðkLke ûk{íkk Ähkðu Au yLku íku çknwrðÄ Ã÷uxVku{o WÃkhÚke økkuXðe þfkÞ Au.
3. íku 100 {exh fhíkkt Lke[e Ÿ[kEyu 1000 rf.{e. MkwÄeLkk ytíkhðk¤k s{eLk WÃkhLkkt ÷ûÞktf WÃkh «nkh fhe
þfðkLke ûk{íkk Ähkðu Au suÚke fheLku Ëw~{LkLkk hzkh{kt ykððkLkwt xk¤e þfu Au.
4. rLk¼oÞ r{MkkE÷ yuf MkkÚku yLkuf ÷ûÞktfku WÃkh «nkh fhðkLke ûk{íkk Ãký Ähkðu Au.
(A) Võík 1, 2 yLku 3 (B) Võík 2, 3 yLku 4
(C) 1, 2, 3 yLku 4 (D) WÃkhkuõík Ãkife fkuE Mkk[kt LkÚke

170. Lke[uLkk Ãkife fÞwt yktíkhhk»xÙeÞ ©{ rËLk-2019 (International Labour Day-2019)Lkwt rð»kÞðMíkw Au ?
(A) MkMxuLkuçk÷ ÷kEV Vkuh yku÷ : Ä hku÷ ykuV ðÕzo
(B) MkMxuLkuçk÷ ÃkuLþLk Vkuh yku÷ : Ä hku÷ ykuV MkkuþeÞ÷ ÃkkxoLkMko
(C) MÃkuþeÞ÷ MkMxuLkuçk÷ ÷kEV Vkuh ðfoMko : ÃkuLþLk hkExTMk
(D) WÃkhLkk Ãkife fkuE Lknª

171. íkksuíkh{kt Mk{k[kh{kt ykðu÷ “INS Vela” þwt Au ?

(A) ¼khíkeÞ Lkkifkˤ ÞwØ snkh (r£økux)
(B) ¼khíkeÞ LkkifkˤLke [kiÚke MfkuhrÃkÞLk ðøkoLke Mkçk{heLk
(C) ¼khíkeÞ LkkifkˤLkwt r{MkkE÷ rðLkkþf
(D) ¼khíkeÞ LkkifkˤLkwt ykuE÷ xuLfh

172. økwshkík rðÄkLkMk¼k îkhk økwshkík þkuÃMk yuLz yuMxkç÷eþ{uLxTMk (huøÞw÷uþLk ykuV yuBÃ÷kuÞ{uLx yuLz ftzeþLMk ykuV
MkðeoMk) yuõx íkksuíkh{kt ÃkMkkh fhðk{kt ykÔÞku. íku çkkçkíku Lke[uLkk Ãkife fÞkt rðÄkLkku Mkk[kt Au ?
1. yk yrÄrLkÞ{ nuX¤ hkßÞ{kt ËwfkLkku yLku yLÞ ðuÃkkh 24 x 7 [÷kðe þfkþu.
2. yk Lkðk yrÄrLkÞ{ nuX¤ fk{ËkhkuLku íku{Lkk fk{ {kxu rLkÞr{ík Ãkøkkh fhíkkt çk{ýku Ãkøkkh {¤þu su yøkkW ËkuZ
økýku níkku.
3. Lkðk yrÄrLkÞ{Lke òuøkðkEyku yLkwMkkh Mºke f{o[kheyku {kxuLkk fk{Lkk f÷kfku 24 f÷kf hnuþu.
(A) Võík 1 yLku 2 (B) Võík 2 yLku 3 (C) 1, 2 yLku 3 (D) Võík 1 yLku 3

STP – 1 – MASTER] 25 [P.T.O.

173. íkksuíkh{kt Lke[uLkk Ãkife fÞku Ëuþ Mk{÷Irøkf ÷øLkLku {kLÞíkk ykÃkLkkhku yurþÞkLkku «Úk{ Ëuþ çkLÞku Au ?

(A) çkktø÷kËuþ (B) íkkEðkLk (C) ¼khík (D) {÷urþÞk

174. 
ŒksuŒh{kt E‚hku (ISRO) îkhk ‚V¤Œk…wðof ŒhŒku {wfðk{kt ykðu÷ Risat-2B W…„ún ‚t˼uo ™e[u™k …ife fE ƒkƒŒkuyu
Œu™e W…Þkur„Œk Au ?
1. f]r»k (Agriculture)
2. ð™ (Forestry)
3. yk…r¥k ÔÞðMÚkk…™ (Disaster Management)
(A) VõŒ 1 y™u 2 (B) VõŒ 1 y™u 3
(C) VõŒ 2 y™u 3 (D) 1, 2 y™u 3

175. íkksuíkh{kt ¼khíkeÞ nðkEˤ îkhk ‚w¾kuEw-30 MKI VkExh rð{kLk{ktÚke fhðk{kt ykðu÷k MkwÃkhMkkurLkf çkúñkuMk ¢wÍ
r{MkkE÷Lkk nðkE MðYÃk (Aerial version)Lkk MkV¤ Ãkheûký çkkçkíku Lke[uLkk Ãkife fÞkt rðÄkLkku Mkk[kt Au ?
1. yk Ãkheûký yktËk{kLk-rLkfkuçkkh xkÃkw ¾kíku fhðk{kt ykÔÞwt.
2. 2.5 xLkLke yuh-xw-MkhVuMk r{MkkE÷ ÷øk¼øk 300 rf÷ku{exhLke huLs Ähkðu Au.

3. yk r{MkkE÷ yðksLke økrík fhíkkt ÷øk¼øk 3 økýe ðÄw økríkyu yux÷u fu 2.8 Mach Lke økrík MkkÚku Wzu Au.
(A) Võík 1 yLku 2 (B) Võík 1 yLku 3

(C) Võík 2 yLku 3 (D) 1, 2 yLku 3

176. þYykŒ™k ®ƒËwÚke 60 {exh W¥kh rËþk{kt [kÕÞk ƒkË, xku{ …kuŒk™e s{ýe ƒksw ð¤e 16 {exh [k÷u Au. íÞkhƒkË Œu
VheÚke …kuŒk™e s{ýe ƒksw ð¤e 48 {exh [k÷u Au. Œku þYykŒ™k ®ƒËwÚke Œu fux÷ku Ëqh nþu ?
(A) 12 {exh (B) 18 {exh

(C) 20 {exh (D) 24 {exh

177. òuu M + N yux÷u M yu N ™e {kŒk Au. M – N yux÷u M yu N ™ku ¼kR Au. M % N yux÷u M yu N ™k r…Œk Au. ŒÚkk
M * N yux÷u M yu N ™e ƒnu™ Au. Œku ™e[u™k{ktÚke fÞku rðfÕ… ƒŒkðu Au fu P yu Q ™k {k{k Au ?
(A) Q – N + M * P (B) P + S * N – Q
(C) P – N + M * Q (D) Q – S % P

178. 21 ‚ÃxuBƒh, 1987 ™k hkus yXðkrzÞk™ku fâku rËð‚ nŒku ?

(A) hrððkh (B) ‚ku{ðkh
(C) {t„¤ðkh (D) ƒwÄðkh

179. y{eŒ y™u Äehs™e nk÷™e ô{h™ku „wýku¥kh 5 : 4 Au. òu 6 ð»ko …Ae y{eŒ™e ô{h 41 ð»ko Úkþu Œku yksÚke 10 ð»ko
…Ìu÷> Äehs™e ô{h fux÷e nþu?
(A) 18 ð»ko (B) 22 ð»ko (C) 28 ð»ko (D) 21 ð»ko

STP – 1 – MASTER] 26 [Contd.

180. su™u 7 ðzu ¼k„ðk{kt ykðŒkt 3 þu»k ðÄu Œuðe Œ{k{ ƒu ytf™e ‚tÏÞkyku™ku ‚hðk¤ku fux÷ku Úkþu ?
(A) 666 (B) 667
(C) 676 (D) 766

181. òu ‚{efhý 3x + y = 10 ™ku Wfu÷ (a, 4) nkuÞ Œku a ™wt {qÕÞ þwt Úkþu ?
(A) 2 (B) 3
(C) 4 (D) 6

182. òu ºký r{ºkku P, Q y™u R ðå[u Yk. 371 yuðe heŒu ðnut[ðk{kt ykðu fu P ™u Q fhŒk Yk. 49 ðÄkhu {¤u y™u R ™u Q
fhŒkt Yk. 56 ykuAk {¤u, Œku P, Q y™u R ™e ðnU[ýe™ku „wýku¥kh fux÷ku Úkþu ?
(A) 16 : 9 : 18 (B) 25 : 18 : 10
(C) 25 : 10 : 18 (D) WÃkhkuõík Ãkife fkuE Lknª

183. ™e[u yk…u÷ yð÷kuf™ku™u [zŒk ¢{{kt „kuXÔÞk nkuÞ, ŒÚkk Œu yð÷kuf™ku™ku {æÞMÚk 62 nkuÞ Œku x ™e ®f{Œ fux÷e Úkþu ?
20, 23, 42, 53, x, x + 2, 70, 75, 82, 96
(A) 59 (B) 60
(C) 63 (D) WÃkhkuõík Ãkife fkuE Lknª

184. Lke[uLkk Ãkife fÞwt rðÄkLk Mkk[wt LkÚke ?

(A) ‚{ƒksw rºkfkuý™ku Ëhuf ¾qýku 60° {k…™ku nkuÞ Au.
(B) òu ‚{ƒksw rºkfkuý™e fkuE ƒksw™wt {k… a nkuÞ Œku Œu™wt ûkuºkV¤ 3a2 nkuÞ Au.
(C) òu fkuE ðŒwo¤™ku ÔÞk‚ d nkuÞ Œku Œu™ku …rh½ πd sux÷ku nkuÞ Au.

(D) òu fkuE „ku÷f™e rºkßÞk r nkuÞ Œku Œu™e 𢠂…kxe™wt ûkuºkV¤ 4πr² nkuÞ Au.

185. yuf ÔÞrõŒyu 8% ËhÚke ðkr»kof [¢ð]ræÄ ÔÞksu ÷ku™ ÷eÄe. òu 2 ð»ko ƒkË Œu{ýu ÔÞks Y…u Y 2496 [qfÔÞk nkuÞ Œku Œuýu
fux÷e ÷ku™ ÷eÄe nþu ?
(A) Yk. 12000 (B) Yk. 12500 (C) Yk. 15000 (D) Yk. 17500

186. 
P y™u Q yuf fk{ y™w¢{u 20 rËð‚ y™u 25 rËð‚{kt fhe þfu Au. ƒLLku yuf ‚kÚku fk{ þY fhu Au. …htŒw Úkkuzk rËð‚
ƒkË P fk{ Akuze Ëu Au. ƒkfe™wt fk{ Q 10 rËð‚{kt …wYt fhu Au. Œku P yu fux÷k rËð‚ …Ae fk{ Akuzâwt nþu ?
2
(A) 5 rËð‚ (B) 7 rËð‚
3
(C) 8 rËð‚ (D) WÃkhkuõík Ãkife fkuE Lknª
5
187. yuf fkh …kuŒk™e ðkMŒrðf „rŒ™k 7 sux÷e Íz…u 42 rf{e™wt ytŒh 1 f÷kf 40 r{r™x y™u 48 ‚ufLz{kt fk…u Au. Œku
fkh™e ðkMŒrðf „rŒ fux÷e nþu ?
(A) 35 rf{e/f÷kf (B) 42 rf{e /f÷kf
(C) 28 rf{e/f÷kf (D) WÃkhkuõík Ãkife fkuE Lknª

STP – 1 – MASTER] 27 [P.T.O.

188. fkuE ÷e… ð»ko ‚ku{ðkhu þY ÚkŒwt nkuÞ Œku Œu™k AuÕ÷k rËð‚u fÞku ðkh nþu ?
(A) ‚ku{ðkh (B) {t„¤ðkh
(C) ƒwÄðkh (D) hrððkh

189. 
12 ‚u{e ÔÞk‚™k ÄkŒw™k ™¬h Ëzk™u …e„k¤e Œux÷ku s ÔÞk‚ ÄhkðŒku ™¬h ™¤kfkh ƒ™kððk{kt ykðu Au. Œku Œu
™¤kfkh™e ô[kE fux÷e Úkþu?
(A) 4 ‚u{e (B) 8 ‚u{e
(C) 16 ‚u{e (D) WÃkhkuõík Ãkife fkuE Lknª

190. yuf ‚{÷tƒ [Œw»fkuý™e ‚{ktŒh ƒkswyku™k {k… y™w¢{u 16 ‚u{e y™u 15 ‚u{e Au. òu Œu ‚{ktŒh ƒkswyku ðå[u™wt
÷tƒytŒh 20 ‚u{e nkuÞ Œku Œu [Œw»fkuý™wt ûkuºkV¤ fux÷wt Úkþu ?
(A) 210 [ku. ‚u{e (B) 240 [ku.‚u{e
(C) 310 [ku.‚u{e (D) WÃkhkuõík Ãkife fkuE Lknª

191. ºký r™»…ûk r‚¬kyku yuf ‚kÚku WAk¤ðk{kt ykðu Œku ykuAk{kt ykuAk ƒu fktxk (Tails) {¤ðk™e ‚t¼kð™k fux÷e ?
1 1
(A) 4 (B) 2

(C) 2 (D) WÃkhkuõík Ãkife fkuE Lknª

3
192. ™e[u™e ©uýe{kt ( ? ) ™u MÚkk™u þwt ykðþu ?
DOZ,  GRC, ( ? ),  ALW,  BMX
(A)
BGL (B)
LWH
(C)
DLT (D)
WÃkhkuõík Ãkife fkuE Lknª

193. yuf ‚ktfurŒf ¼k»kk{kt CERTAIN ™ku ‚tfuŒ BFQUZJM nkuÞ Œku MUNDANE ™ku ‚tfuŒ fÞku nþu ?
(A)
LVMEZOD (B)
LWMEZOD
(C) LVNEZPD (D) LVMFYOD
*  (r™Ëuoþ : «§ku 194-197) ™e[u yk…u÷e {krnŒe™ku yÇÞk‚ fhe yk…u÷k «§ku {kxu ÞkuøÞ rðfÕ… …‚tË fhku.
¾ktz™k A Wí…kË™ yuf{ku™wt fw÷ ðkr»kof Wí…kË™ ( ÷k¾ x™{kt)
ð»ko P Q R S T U
2011 310 180 169 137 140 120
2012 318 179 177 162 140 122
2013 320 160 188 173 135 130
2014 326 167 187 180 146 130
2015 327 150 185 178 145 128

STP – 1 – MASTER] 28 [Contd.

194. yk…u÷k fÞk ð»ko{kt yuf{ Q ™ku Vk¤ku Œu ð»ko{kt A yuf{ku™k fw÷ Wí…kË™™k ykþhu 15% sux÷ku nŒku ?
(A) 2011 (B) 2012
(C) 2014 (D) 2015

195. ™e[u …ife fÞk yuf{{kt yk…u÷k ð»kkuo{kt ¾ktz™k Wí…kË™{kt ‚ŒŒ ðÄkhku òuðk {éÞku ?
(A)
Q (B)
S
(C)
U (D) WÃkhkuõík Ãkife fkuE Lknª

196. ð»ko 2013 ËhBÞk™ A yuf{ku îkhk ÚkÞu÷ Wí…kË™™e ‚huhkþ ykþhu fux÷e Úkþu ?
(A) 182 (B) 184
(C) 186 (D) 188

197. yuf{ U yu yk…u÷k ð»kkuo{kt fhu÷ Wí…kË™™ku ƒnw÷f fux÷ku Úkþu ?

(A) 122 (B) 128
(C) 130 (D) WÃkhkuõík Ãkife fkuE Lknª
1

( 8 ( ™e ®f{Œ fux÷e Úkþu ?

3
198.
(A)
2 (B) 2

(C)
4 (D) WÃkhkuõík Ãkife fkuE Lknª

199. 
12 …rhûkfku hkus™k 16 f÷kf fk{ fhe 18 rËð‚{kt 24000 W¥khðneyku Œ…k‚u Au. Œku 24 …rhûkfku hkus™k 6 f÷kf fk{
fhe 36 rËð‚{kt fux÷e W¥khðneyku Œ…k‚þu?
(A) 36000 (B) 42000
(C) 45000 (D) WÃkhkuõík Ãkife fkuE Lknª

200. …kt[ ÔÞrõŒyku M, N, O, P y™u Q ™e ô[kE y™u ðs™™e Œw÷™k fhðk{kt ykðu Au. ðs™{kt [kuÚkk ¢{™ku ÔÞÂõík
P ‚kiÚke ykuAe ô[kE Ähkðu Au. ô[kE{kt M ƒeò ¢{u ô[ku Au …ý Œu Q fhŒk ™e[ku Au. ‚kiÚke ðÄkhu ðs™™ku ÔÞrõŒ
ô[kE{kt ºkeòu ¢{ Ähkðu Au. N fhŒkt {kºk yuf ÔÞrõŒ™e ô[kE ykuAe Au, su™wt ðs™ y™w¢{u Q y™u M fhŒkt
ykuAwt Au. Œku ô[kE y™u ðs™{kt M ™wt MÚkk™ y™w¢{u fÞwt nþu ?
(A) …nu÷wt, ºkeswt (B) ƒeswt, [kuÚkwt
(C) ƒeswt, ºkeswt (D) WÃkhkuõík Ãkife fkuE Lknª
______________________________

STP – 1 – MASTER] 29 [P.T.O.