DANZAS DO MUNDO

INTRODUCIÓN

A danza debe dotar o alumnado de coñecementos, técnicas e procedementos que lle permitan expresarse e crear artisticamente a través das linguaxes
expresivas. Para tal fin, os alumnos e as alumnas deben comprender e interpretar diferentes coreografías, así como o devir da historia do da danza ao longo
dos séculos; saber mirar a danza, comprendendo a súa importancia e verificar os cambios xurdidos no seu desenvolvemento; constatar e valorar a creación
artística cando se pon ao servizo dunha arte específica, e xerar argumentos nos que se fundamente tanto o camiño percorrido pola danza como o seu espazo de
apoio para unha formación integral: física, estética e cultural.
Doutra banda, é indispensable que o alumnado tome conciencia dos seus recursos expresivos e os desenvolva na práctica, mediante a exploración dos
compoñentes do movemento (corpo, espazo, tempo, enerxía e interrelación); o desenvolvemento da súa capacidade de concentración, relaxación e
autoconciencia corporal; a procura de niveis óptimos de equilibrio psicofísico; a aplicación do imaxinario na modelaxe da súa conduta; a estimulación das
súas habilidades comunicativas; a vivencia e a recreación de situacións dramáticas diversas; a exploración dos seus recursos no terreo da oralidade; e o
desenvolvemento da sensibilidade rítmica e melódica a nivel corporal e vocal.

Esta materia permite ir descubrindo cos alumnos e coas alumnas, a través da súa propia experiencia, o desenvolvemento das súas capacidades artísticas
creativas e interpretativas, estudando, así, os aspectos teóricos e prácticos da materia. O cúmulo de referentes e a bagaxe formativa deben, finalmente,
capacitar o alumnado para poder afrontar o seu traballo con maior resolución, podendo facer propostas máis brillantes e admitir diferentes interpretacións, ao
mellorar as súas potencialidades e ao incrementar a súa percepción, observación, memorización e concentración, fomentando, así, a mellora da propia imaxe e
a configuración da súa personalidade.

Trátase, en esencia, de contribuír á formación integral do alumnado e ao enriquecemento do seu acervo cultural, ensinándolle a apreciar tanto a beleza das
danzas e coreografías de diferentes culturas e da nosa propia tradición galega, dos espectáculos e das montaxes que ilustraron culturas pasadas como as que
sustentan o noso século: o conxunto dun legado que, á súa vez, deberán transmitir.
OBXECTIVOS

A través desta materia imos contribuír á consecución dos Obxectivos Xerais de Etapa, fundamentalmente a:

a) Coñecer e apreciar os valores e as normas de convivencia, aprender a obrar de acordo con elas, prepararse para o exercicio activo da
cidadanía e respectar os dereitos humanos, así como o pluralismo propio dunha sociedade democrática.

b) Desenvolver hábitos de traballo individual e de equipo, de esforzo e de responsabilidade no estudo, así como actitudes de confianza en si
mesmo/a, sentido crítico, iniciativa persoal, curiosidade, interese e creatividade na aprendizaxe e espírito emprendedor.

c) Adquirir habilidades para a prevención e para a resolución pacífica de conflitos que lles permitan desenvolverse con autonomía no ámbito
familiar e doméstico, así como nos grupos sociais cos que se relacionan.

d) Coñecer, comprender e respectar as diferentes culturas e as diferenzas entre as persoas, a igualdade de dereitos e oportunidades de
homes e mulleres e a non discriminación de persoas con discapacidade nin por outros motivos.

j) Utilizar diferentes representacións e expresións artísticas e iniciarse na construción de propostas visuais e audiovisuais.

k) Valorar a hixiene e a saúde, aceptar o propio corpo e o das demais persoas, respectar as diferenzas e utilizar a educación física e o deporte
como medios para favorecer o desenvolvemento persoal e social.

m) Desenvolver as súas capacidades afectivas en todos os ámbitos da personalidade e nas súas relacións coas demais persoas, así como
unha actitude contraria á violencia, aos prexuízos de calquera tipo e aos estereotipos sexistas e de discriminación por cuestións de diversidade
afectivo-sexual.

o) Coñecer, apreciar e valorar as singularidades culturais, lingüísticas, físicas e sociais de Galicia, poñendo de relevancia ás mulleres e homes
que realizaron achegas importantes á cultura e á sociedade galegas
OBXECTIVOS DE MATERIA

Concretando estes obxectivos xerais, conduce á consecución dos seguintes obxectivos específicos:

• Coñecer e practicar bailes e danzas colectivas de diferentes países.

• Participar de forma natural, desinhibida, activa e consciente nos bailes e danzas, independentemente do nivel e habilidade.
• Valorar as diversas danzas e bailes como medio comunicación e expresión, así como parte do patrimonio cultural e achegamento entre os pobos.
• Mellorar o sentido do ritmo adaptando o movemento corporal a estruturas sonoras de distinta intensidade, duración e velocidade.
• Desenvolver os aspectos de relación cos demais a través da práctica de diversos bailes e danzas, fomentando actitudes de tolerancia e respecto.
• Colaborar de forma activa e construtiva na elaboración e realización de diferentes bailes e danzas, potenciando a cooperación e o traballo en equipo.
• Impulsar a imaxinación e a creatividade.

2.2. COMPETENCIAS BÁSICAS.

Das competencias básicas que sinala o currículo da Educación Primaria, incidiremos en todas elas, facendo especial fincapé en:

• Competencia Cultural e Artística: supón coñecer, comprender, apreciar e valorar críticamente diferentes manifestacións culturais e artísticas, utilizalas
como fonte de enriquecemento e gozar e consideralas como parte do patrimonio dos pobos. Doutra banda, contribúe a adquirir unha actitude aberta cara á
diversidade cultural.
• Competencia Social e Cidadá: supón desenvolver habilidades sociais de cooperación, igualdade e traballo en equipo, facilitando a integración e fomentando
o respecto.

2.3. CONTIDOS.
Ttraballarase principalmente un deles: Expresión Corporal, no que se achan incorporados os contidos destinados a aprender a expresar e a comunicar mediante
o corpo, emocións, sentimentos e ideas a través de diferentes técnicas.

Entre os principais contidos a traballar de maneira específica debemos sinalar:

• Aceptación do valor socio-cultural e de relación entre persoas das danzas colectivas de diferentes países.
• Coñecemento e execución de bailes e danzas populares e/ou do mundo, de práctica individual, por parellas ou colectivas.
• Exploración e utilización de diferentes ritmos como elementos de expresión e comunicación, adaptándoos a diferentes espazos, tempos e intensidades.
• Directrices a seguir para a elaboración de deseños coreográficos: Elaboración e representación grupal dunha danza colectiva
• Cooperación e aceptación das funcións atribuídas dentro dun labor de grupo.
• Predisposición a realizar os bailes e danzas con calquera compañeiro/a.

2.4. CRITERIOS DE AVALIACIÓN

Entre os principais indicadores de que dispoñemos para valorar, tanto o grao de adquisición das competencias básicas, como o desenvolvemento das
capacidades expresadas nos obxectivos xerais da materia, imos tomar como referencia os seguintes criterios de avaliación:

 “Realizar bailes por parellas ou en grupo, indistintamente con calquera membro do mesmo, mostrando respecto e desinhibición”, poñendo especial
atención a:
 Participa de forma natural, activa e consciente e desinhibida na realización das danzas propostas.
 Coñece diversas danzas e bailes do mundo e valora o seu contido expresivo, cultural e de relación.
 É capaz de realizar as danzas aprendidas axustándose aos parámetros: intensidade, espazo e tempo.
 Interacciona cos seus compañeiros e compañeiras, respectándose e adaptándose a cada un deles.
 Participa e colabora activa e constructivamente na elaboración e representación grupal dunha danza colectiva.
 “Relacionar as actividades físicas cos efectos que producen nos diferentes aparellos e sistemas do corpo humano, especialmente con aqueles que son
máis relevantes para a saúde”. Sobre todo se:
 Coñece e valora as repercusións que a práctica da danza e o baile teñen sobre as condicións de saúde e calidade de vida, e na autonomía persoal.
 Tenta superarse na realización dos diferentes bailes, valorando as súas posibilidades e a dos demais.

3. METODOLOXÍA.
A intervención docente debe ir en todo momento dirixida a conseguir a máxima participación e implicación do alumnado na actividade. Por iso, a maior parte
das danzas simplificaranse en canto á súa execución.

En xeral, comezaremos con Estilos de Ensino Tradicionais, como a Modificación Mando Directo e Asignación de Tarefas, baseados na Técnica de Ensino por
Instrución Directa ou Reprodución de Modelos para os primeiros pasos e explicacións de todos os bailes, e para a explicación de determinadas fases que
interesa resaltar ou que presentan maior dificultade.

Posteriormente avanzaremos cara a Estilos de Ensino que impliquen cognoscitivamente ao alumnado como o Descubrimento Guiado e Resolución de
Problemas, baseados na Técnica de Ensino da Procura ou Indagación, onde o alumnado descubra e propoña novas alternativas ás formacións, pasos, figuras,
voltas ou desprazamentos.

Finalmente, e na procura da elaboración e realización grupal dunha danza colectiva tenderase cara a Estilos de Ensino que favorezan a Socialización, a
Participación e promovan a Creatividade.

En canto ás Estratexias na Práctica, a presentación do modelo deberase realizar no seu contexto real de aplicación de forma global, por medio dunha
demostración poñendo énfase na información relevante para a aprendizaxe. Con todo, no caso dalgunhas fases da danza que presenten maior dificultade
utilizarase unha estratexia analítica, ensinando paso a paso e uníndoas ata facer a danza completa.

As sesións constarán de 3 partes:

• Parte Inicial, onde se realizará o momento de encontro, e unha breve introdución do traballo para realizar na sesión, seguida dunha danza sinxela de
animación.
• Parte Principal, realizaranse danzas relacionadas co obxectivo principal da sesión.
• Parte Final, onde se realizará algunha danza lenta, seguida dunha breve reflexión do traballo realizado ao longo da sesión, e o aseo persoal.

4. AVALIACIÓN.

A avaliación do proceso de ensino do ALUMNADO deberá ser continua, organizándose nunha:

• Avaliación Inicial, realizada na primeira sesión da UU. DD, mediante a observación do alumnado para determinar o nivel de habilidade e predisposición do
alumnado, e así adaptar na medida do posible a orientación das actividades.
• Avaliación Formativa, que terá lugar durante o proceso de aprendizaxe, mediante a observación sistemática do alumnado, tanto de maneira individual como
colectiva, respecto das súas capacidades de solucionar as tarefas propostas, e para adaptar e readaptar o programado aos avances do grupo.
• Avaliación Final ou Sumativa, que se realizará ao final da UU. DD, a través da montaxe coreográfico presentado por cada grupo, para comprobar o
desenvolvemento das capacidades alcanzadas polo alumnado respecto das iniciais.

4.1. PROCEDEMENTOS E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN

Entre os Procedementos de Avaliación que podemos utilizar para obter información sobre o alumnado dispoñemos, tanto de Procedementos de Apreciación de
Observación Directa e Indirecta a través dun Rexistro Anecdótico e Listas de Control respectivamente, como Procedementos de Experimentación mediante
Probas Obxectivas, Traballos e Probas de Execución.

E en canto aos Instrumentos de Avaliación que podemos utilizar:

• Caderno/Dossier do Alumnado: Nel deberán ir anotando as danzas e bailes realizadas en clase, valorando cada unha das mesmas e achegando a súa
opinión persoal, así como calquera outro documento relacionado con elas que consideren interesante incluír.
• Ficha sobre a danza e/ou baile elaborado polo grupo ao que pertenza.
• Práctica e realización activa e responsable nas clases: Valórase o esforzo, a responsabilidade, a cooperación e solidariedade e o afán de superación a
través da observación directa, o rexistro anecdotario e lista de control.
• Probas prácticas.- Realización dunha danza grupal inventada onde o alumno/para aplique os coñecementos adquiridos.
• Ficha persoal de Rexistro: onde se anotará a súa participación, compañeirismo, asistencia, respecto ás normas de hixiene, respecto ao material, empatía,
esforzo por superarse, puntualidade, indumentaria, comportamento,..., a través da observación directa, o rexistro anecdotario, e unha escala de
estimación.

Así mesmo, deberemos ter presente a avaliación do PROCESO DE ENSINO e da PROPIA PRÁCTICA DOCENTE en canto á adecuación dos obxectivos
didácticos propostos e o seu grao de consecución; a significatividad real dos contidos; se as actividades e recursos empregados son os adecuados e
condúcennos a conseguir as aprendizaxes propostas; se a intervención didáctica permite establecer relacións óptimas entre todos os compoñentes do proceso
de ensino e aprendizaxe; e por último, se a propia avaliación está a ser válida.

Obxectivos Contidos
•b • O corpo e o movemento como instrumentos
•d de expresión e comunicación.
•j • Coñecemento e práctica de diversas
manifestacións expresivas adaptadas ao
•k
ámbito escolar: mimo, dramatización, baile,
•m expresión corporal.
•o • Adecuación do movemento a estruturas
espazo-temporais e execución de bailes e
coreografías simples utilizando como base o
folclore galego e outros bailes do mundo.
• Expresión de emocións e sentimentos a
través do corpo, o xesto e o movemento.
▪ j ▪ Recoñecemento do corpo como instrumento
rítmico e de expresión corporal.
▪ Creación de pequenas coreografías para
obras musicais breves e de estrutura
sinxela.
▪ j ▪ Reprodución de xogos motores e secuencias ▪ Interpretar un repertorio básico de
▪ b de movementos fixados ou inventados,
procurando unha progresiva coordinación
▪ o
individual e colectiva.
▪ Interpretación de danzas tradicionais
galegas e doutras culturas.
DANZAS DO MUNDO
Criterios de avaliaicón
• Utilizar os recursos expresivos do
corpo e o movemento, de forma
estética e creativa, comunicando
sensacións, emocións e ideas.
▪ Adquirir capacidades expresivas e
creativas que ofrecen a expresión
corporal e a danza.
danzas propias da cultura galega e
doutras culturas.
Completencias
Estándares de aprendizaxe
clave
• Representa personaxes, situacións, ideas e • CCEC
sentimentos, utilizando os recursos • CSC
expresivos do corpo, individualmente, en
• CAA
parellas ou en grupos.
•
• Realiza movementos a partir de estímulos
rítmicos ou musicais, individualmente,en
parellas ou grupos.
•
• Coñece e practica bailes e danzas sinxelas
representativas da cultura galega e doutras
culturas, seguindo unha coreografía básica.
•
• Leva a cabo manifestacións artísticas en
interacción cos compañeiros e compañeiras.
▪ Identifica e utiliza o corpo como instrumento ▪ CCEC
para a expresión de sentimentos e
emocións e como forma de interacción
social.
▪ nventa e reproduce pequenas coreografías ▪ CCEC
que corresponden coa forma interna dunha ▪ CAA
obra musical de forma sinxela binaria,
▪ CMCCT
ternaria e rondó.
▪ Controla a postura e a coordinación coa ▪ CCEC
música cando interpreta danzas. ▪ CAA
▪ Recoñece danzas de diferentes lugares e ▪ CAA
culturas, e valora a súa achega ao ▪ CCL
patrimonio artístico e cultural.
▪ CCEC
▪ Reproduce e goza interpretando danzas ▪ CCEC
tradicionais galegas e doutras culturas. ▪ CSC
•b • Desenvolvemento das habilidades
•d motrices básicas, participando en
actividades artístico-expresivas.
•j
• Recoñecer e valorar a posibilidade de
•k
cambiar as montaxes ou coreografías de
actividades artístico-expresivas
(espazos, materiais, tempos...) para
adaptalas ás necesidades do grupo.
▪ a ▪ Uso responsable de instrumentos,
▪ b materiais e espazos.
▪ Selección axeitada de materiais e
▪ j
espazos.
•a • Valoración e aceptación da propia
•c realidade corporal e a das demais
persoas.
•d
• Aceptación e respecto cara ás normas,
•k
regras, estratexias e persoas que
•m
participan na danza.
• Confianza nas propias capacidades para
desenvolver actitudes apropiadas e
afrontar as dificultades propias da
práctica da actividade.
• Relacionar os conceptos • Distingue as capacidades físicas básicas implicadas • CMCCT
específicos de Educación física e nas actividades artístico-expresivas. • CSC
os introducidos noutras áreas coa
• CAA
práctica de actividades artístico-
expresivas.
• Coñece a importancia do desenvolvemento das • CMCCT
capacidades físicas para a mellora das habilidades • CAA
motrices implicadas nas actividades artístico-
• CSC
expresivas.
▪ Coidar e usar correctamente os ▪ Desenvolve hábitos de orde e limpeza, e usa de forma ▪ CSC
materiais, os instrumentos e os responsable e axeitada os materiais, os instrumentos ▪ CSIEE
espazos, e os espazos.
▪ Realiza as tarefas con orde e limpeza, respectando as ▪ CSC
normas e as indicacións establecidas, e crea hábitos ▪ CSIEE
de traballo.
▪ CCEC
▪ CAA
• Opinar, tanto desde a perspectiva • Investiga, reflexiona e debate de forma guiada sobre ▪ CSC
de participante como de distintos aspectos da moda e a imaxe corporal dos ▪ CAA
espectador ou espectadora, ante modelos publicitarios.
▪ CD
as posibles situacións conflitivas • Explica aos seus compañeiros e compañeiras as
xurdidas, participando en debates, ▪ CCL
características dunha coreografía practicada na clase.
e aceptando as opinións dos e ▪ CSIEE
• Mostra boa disposición para solucionar os conflitos de
das demais.
xeito razoable.
• Recoñece as condutas inapropiadas que se producen
na práctica da danza.
• Demostra un nivel de autoconfianza axeitada ás súas
capacidades.