You are on page 1of 10
Chi sé IQ va phuong phdp xc dinh IQ ThS. L§ Minh Tién P.Truing khoa Tam bi Giéo duc Treimg Bai hoe Sue PhamTP.HCM DAN BAL 1IQk 2. Phuong phap do 1Q. ~ M6t chit ban hun. ~ Céng thie tinh 1Q - Minh hoa céc cau test do 1Q 3. Nhiing didu néi thém vé IQ. 4, Gidi thigu trang web dé ty kiém tra 1Q. IQLAGi? 1Q ky hie iy hai chit cai dau cia tir tigng / Anh “Inteligence Quotient’ thudmg dich a thuong sé tri thong minh, Chi sé ndy eiia mi ngudi noi Ken ning he tri tué cia nguéi d6. Ta 06 thé hinh chuyén sau day: Edidon cn tinh dung tich mgt béng dén hinh qui Te, Ong giao nhigm vu d6 cho trg bj Chapton (t6t nghigp dai hoc y khoa Tosn). Hon mét tigng déng ho, Chapton loay hoay mii véi cde cng thire diy die mi van chura tinh ra, Edidon di qua, néi: “C6 gi phite tap Him dul”. Ong mang chige béng dén ra voi, himg day nude vi n6i voi Chapton: “Anh dé nude vio éng d6, xem dung tich & bao nhigu, Dé la dung tich eiia bong den”. Tir cau chuyén trén ta thy nguéi théng minh fb ngudi cé kha ning vuot tdi ve mat tri tué so véi nhiéu ‘Vigt Nam cing cé nhiéu céu chuyén vé ngwéi thong minh va chi s6 1Q kh6ng hé xa la véi nhiéu ngudi Viet Nam, dc biét Ib nhimg ngudi Lim céng tic y té va giio duc. Vé khai hau hét moi ngudi déu cé duge ¥ nigm trye giée vé tri thong minh, Cé nhiéu tir ding _ Janh Igi, thong minh, tai tinh, khon ngoan, Ku linh, chi hop ly, tiy thude hoan canh gido dye, méi trudmg giao tiép va méi trudmg vin héa cOng véi su ning déng cia nan, chis6 1Q c6 thé thay d6i sau mot théi gian, PHU'ONG PHAP DO 1Q MOt chit ban Iudn: éng ta thiy, tri thong minh thé hign 6 “su nhanh nhen, inh hoat” trong nhan thire, véi ngurdi cing kira tudi, I “kha ning vurgt tr6i” ve tri tug. Ciing c6 ngudi néi 6 tap trung, kha ning quan sét v.v... Trong edu chuygn vé Edison, chinh phin ing nhanh nhay ctia Edison méi bdc 16 tri thong minh cia éng. Vi vay, quan nigm cdn nim 16 khi do IQ chinh li do sitc hiéu biét chir khéng phai do vn higu biét réng hay hep. 1Q cé lign quan dén qua trinh hoc tap, két qua hoe tap, nhung do IQ phai huéng dén do khi ning nhdn the (kha nding theo hoc, khi ning Lim vigc bing tri no, khi ning trinhé). Digu nay khic xa vi cdc bai do thinh qui hge tap. Nin vay, mét dita tré nhé cing cé thé dat 1Q ngang voi mt hoc sinh kim, hoc bac trung hoc phé théng, Tin tire sua day cho thay digu vira néi: 6 kha nang “sém higu sém biét” s dén strc bat nhan thie, sire chi Béo Thanh nign ngiy 16/2/2005 dura tin cu bé Mikhail Ali mdi 3 én tir Bramley, Leeds) di vugt qua ky thi tham dinh chi s6 IQ t6 chite tai DH York, Anh quéc. Em da thy hign xong hang loat bai thibao gm todn, tranh anh, cdc cau hoi khé vé logic va day s6 do higp hoi Mensa dura ra, dat 137 diém va tr thanh thanh vign nho tudi nhdt 45 ky thi cua 15 chite niy. Em bé duge xée dinh a cé tai nding bam sinh, lam nhigu ngudi ngac nhign, nhung efing van con i mot cfu con trai bé bong, an nhigu va choi véi nhimg 48 choi hing ngiy. Dé cé phuong phap do 1Q mt céch khoa hoc, ta can tim hiéu dinh ngbia thujt ngit “tei théng minh”. Bei day B mot khai nigm quan trong im co sé ly iin cho vigc do hrimg, Nam 1921, mt tap chi nghién eiru hoi 14 nha tm ly hoc va giéo duc hoc ndi tiéng vé dinh ngbia ti théng minh. Két qua nbn duge 14 dinh nghia, trong s6 46 cée chuyén gia nhdin manh dén “kha ning hoe tap tr kinh nghigm” va “kha nang dap tng vi moi trie”. Nim 1986, nhimg nha nghién ciru lip Ii cdu hoi dinh nghia trithng minh véi 25 chuyén gia. Két qua thu duge la nhigu din nghia khée nhau, lién quan dén: (1) kha nding dap ing tong quat véi mgt van dé méi trong cuge séng; (2) ning le dé tham gia vao vige tur duy triru tuong, sir digu chinh d6i v6i méi traémg; (3) kha nding vé tri thire va sé hitu tr thire; (4) kha nding téng quat vé tinh déc lip, tinh séng tao va higu qua trong khi suy nghi (5) kha ning dé thu nin duge kha nang; (6) su nam bat cde mbi quan hé 6 lién quan; (7) kha ning dé doan xét, a higu duge y nghia va dé lip nan; (8) suy dién cde méi quan hé; (9) nding hye nbn thire chung, bam sinh. Dinh nghia duoc nhiéu nha nghién ciru dé nghi la coi tri thong minh nhu mot nhém kha ning duge biu hign va danh gid qua ém sé ma nhimg trac nghiém tri tué do duge. Dinh nghia fi thudn Igi cho vige nghién cru cé lig quan dén mot thudt net rét tru turong Hi “ti thong minh”,mé ra hung do dae, hrong héa cée kha ning tr tug, nhimng tir dé eiing ndi lén mot sé vin dé. B6i vi hign nay c6 niu trie nghigm khée mhau, ede trie nghigm khong do hrimg cing mit cai ginhur nhau, Bén canh cde tre nghigm phi ngén ngir c6 thé ding chung cho mhitu quée gia, nhiéu dan tc khéc nhau, nhitng tric nghiém cé str dung ngén ngtt déu chiu anh huéng khé manh vio mot nén van ‘hoa. Mat khic, khi xay dung tric throng ngudi ta phai huéng dén mye dich ciia vige do hrong, nghia phai phan tich ly luin vé ci cdu thinh nén tri thong minh, Vé diém ndy thutong c6 ede quan nigm Khe nhau: - Nha tam ly hoc nguéi Phap, A.Binet cho ring trong cdu tric tri tué cé nhiing ning kre nhu: chi y, tong tuong, phin dodn va suy Vy. - Nha bac hoc ngudi Anh, C. Spearman (1863 — 1945) qua nghién ciru nhigu trie nghigm dya én phuong phap toan hoc, da két luin ring cé mét 16 chung anh hwéng dén tat ca cdc tric nghiém duge nghién ciru. Bén canh 46 dng cin chi ra nhiing nhdn 16 rigng, chi t6n tai déi véi mdi trie nghigm. Quan nigm cua Spearman da duge dura vio trong tim ly hc, nhur li thuyét hai nhin t6 (factors) cia trithong minh, dé li G (general va S (special). - Nha tim ly hoc ngudi Mj, L.L.Thurstone (1887 — 1955) dua ra phuong phap phi (1947). Ong cho ring tri théng minh gom 7 nhan t6: ‘V = sit linh hi ng6n ti (vebal comprehension). an 16 tich da nin t6 W = hoat bat ngon ngtt (word fluency) S = nang hrc khong gian (space) M = trinhé )memory) P = tri giée (perceptual) R = kha nang suy ludn (reasoning). - L.P.Guilford cho tri tué gdm 120 ning kre, chia im 3 mit 'n trinh, chat ligu, két qua. - Gan day, qua két qua nghién ciru, cdc nha tim ly hoe Trung Quéc cho ring tri théng minh bao gém kha ning quan sat, kha nang cia trinhd, site suy nghi, 6c twong tung, ky ning thyc hinh va sing tgo. ~ Qua phan tich hé thong cae trae nghigm ri tug dang duge st dung, ¢6 thé thay nhiing thanh phan thyrémg durge nhiie dén nh: kign thie tong quat, suy hin ngén nett, suy hin triru trong, tinh ton s6 hoc, hinh hoc, ti gidc khong gian, tri nhé ngin han, tir ving, logic, tc 46 tinh toan vv... Cén nhiéu nha khoa hoc khée nita, véi nhiing quan digm va hung cudi cing déu c6 chung mgt nhén dinh: Tri théng minh khéng phai l& mét ning kre don d6e, né la site manh tng hop cia nhigu Jogi nang kre. Tri théng minh chinh la su phdi hop t5t cde ning kre 46 a hitu higu. Cae nhém ning lye nay can duge phat huy mot cach dong bé, can déi, day di theo huéng nang cao dan, Néu mét thanh phan khong duge phat trign sé anh huéng dén sy van hanh cia hé thing. Cong thie tinh 1Q: Dé tinh ton chi s6 1Q, céng thie ban dau duge Ip nén la: 19 =-MA thich khdc nhau vé van dé ti thong minh, ~ x100 cA Trong dé: MA (Mental Age) li tudi tri tué, tinh béing thing, quy tir tric nghiém. CA (Chronological Age) li tuéi thy té tinh bang thing, theo théi gian sinh trréng ctia mdi ngudi). Thi du: M6t nhi ding tudi doi tron 8 nim, Kkhi kim mot test tritué dat durge tudi tri khén twong drone tre em 10 tudi, chi sé thong minh cia em bé may ki: 1Q = 10x22 x 100 = 125 sxi2 Tuy nhign, cdch tinh niy da boc 1p nhurge diém li khng dai dign duge cho moi hra tuéi va moi hinh thi tri da con ngudi. Vé sau, nhitu cach tinh khéc duge dé nghi. Nhu Wechsler trong cae tric nghiém tri em va cho ngudi én da sir dung diém IQ chuyén héa. Day li lai diém 1Q chuyén déi tir diém sé chun = 15. Céng thite tinh: 1Q=100+15Z Zi diém bign déi tir diém sé bai tric nghiém theo céng thitc Z=X-¥ , trong dé pvio lan rot i diém trung binh va d6 ch tiéu chudin cdc bai lam cia nhém déng ngudi chon lim dai dign cho dan sé. Thidu: Khao sit bing test RAVEN (60 cu hoi) trén mot nhém khong 2000 hoc s hgc sinh lip 8 TPHCM thu dirge diém tung binh y= 35,5 d@ lech tigu chudn 6 = 11,4. H bai test nay dat 48 diém, Vay 1Q cia Tuan li bao nhiéu? Gidi: Déi diém cia Tuan ra Z = (48 — 35.5)/11.4 - 1.096 Suy ra IQ = 100 + 15 x 1.096 = 116 dai dign cho cdc sinh Tuan, lbp 8 im Dui day li bang gidi thich ¥nghia timg nhém dim 1Q va biéu dign bing d6 thi (cde ving duéi duémg cong binh thurémg tinh trén dan sé rat lim): Bang 1. Giai thich cdc loai IQ I T

You might also like