KABANATA 2/EKSENA 2: SA ILALIM NG

KUBYERTA

Kapitan Basilio: Kamusta na ang kalagayan

ni Kapitan Tiyago?

Basilio: Si Kapitan Tiyago ay paris parin ng

dati, ayaw pa rin niyang magpagamot a kahit

kanino. Gusto nyang mapag-isa upang

maging Malaya sa paghitit ng Apyan at

marahil narin sa sulsul ni Padre Irene.

Kapitan Basilio: Ang apyan ay iisang salot

matagal ng kilala ang drogang iyun ngunit

mga intsik

walang nagmalabis sa paghitit maliban sa

Intsik: Mawalang galang na po, ngunit opyo

iisang gamut na katutuklas pa lamang, at

hindi rin iisang halamang katutubo palang sa

ganitong kapanahunan, hindi ba Basilio?

Basilio: Sang-ayon ako sa sinabi mo

kaibigan. (lihim na ngingiti)

Kapitan Basilio: Marahil nga ay mayroon na

talagang opyo noon, hindi nga lang

napapansin dahil abala ang marami sap ag

aaral, maiba ako; kamusta na ang itinatag

ninyong akademya ng wikang kastila; sa

ko yun!

palagay ko hindi iyan maisasagawa natityak

Isagani: Nagkakamali po kayo maisasagwa

iyon, sa katunayan hinintay na lamang po

naming ang pahintulot na ipangako sa amin

ni padre Irene?

Kapitan Basilio: Saan naman kayo kukuha

ng salapi?

Isagani: Makikipagkita nga po si Padre

Sibyla sa kapitan-heneral na nasa Los Banos

kaya siya naririto ngayon sa barko.

Basilio: Handan a po ang lahat. May mga

guro na po at handa na ring pumasok ang

mga mag-aaral.

Kapitan Basilio: Mabuti kung ganoon sana'y

magtagumpay kayo sa inyong plano. Paano?

Mauuna na ako sa inyo. Kailangan ko ng

pumunta sa itaas, maiwan ko na kayo; ngunit

nakakapaglumong isipin na lumakad tayo ng

pausing buelo mauna nako.

(Biglang darating si Simoun, pag-alis ni

Kapitan Basilio.)

Simoun: Basilio, l=kamusta ka? Bakasyon

kanaba? At sino naman siya? (sabay iling

kay Isagani)

Basilio: Kaibigan ko po, ginoong Simoun!

Simoun: Kamusta na sa inyong lalawigan?

Balita'y ko'y naghihirap na ang baying iyon

kaya hindi sila bumibilia ng alahas

Isagani: Dahil hindi naman kailangan

Basilio: Ipagpaumanhin nyo kami y mauuna

na po, ang tiyo ko'y hinihintay kami sa

kabilang dakong hulihan.

Simoun: Sandali lamang, mas mainam kung

uminom muna tayo ng serbesa mga binate.

Basilio at Isagani: (iiling-iling na tatanggi)

Simoun: Ang serbesa ay mainam sa

katawan, ayon kay padre Camorra dahil sa

sobrang pag-inom ng tubig ang mga

mamamayan sa baying ito ay walang sigla.

Basilio: kung ganoon po, pakisabe kay padre

Camorra na higit tayong mapapabuti at

mababawasan ang labis alinlangan kung

inom sya ng tubig sa halip na serbesa

Isagani: (biglang sisingit sa usapan)

Pakisabi rin po sa kanya na matamis inumin

ang tubig ngunit nilulunod nito ang alak at

serbesa, nakapantay ng apoy ang tubig na

kapag pinainit ay nagiging singaw at kapag

galit ay nagiging baha na minsan nagwalak

sa sangkatauhan at buimbal sa buong

daigdig

Simoun: (Sa mnamangha) Magaling a

sagot

Isagani: ito ay magiging delubyo! Kapag

naging singaw ng ito'y mapurnan. At kung

ang lahat ay malit at hiwa-hiwalay na iloy ay

sama-samang bumuhos dahil sa udyok ng

kasalan, ito nya'y magiging delubyo!

Simoun: Puro pangarap at panaginip (sabay

alis)

Naiwan sina Basilio at Isagani.

Basilio: Hindi mo ba napapansin ang

pagsiko ko sayo? Hindi mo baa lam na ang

taong iyon ay tinatawag na cardinal Moreno?

Kamahal. Mahalagang itim at sanggunian ng

kapitan heneral

Isagani: Sa iyo 7

Basilio: (Tumango) sya nga!