Jinvaani PDF

Á¡Ÿ ©U¬Ê‚ŸÊ
(¬Í¡Ê-¬Ê∆U-SàÊÊòÊ ‚¥ª˝„U)
¬˝∑§Ê‡Ê∑§
äÊ◊Ê¸Œÿ ‚ÊÁ„Uàÿ ¬˝∑§Ê‡ÊŸ
‚Êª⁄U (†◊¯¬˝¯)
∑Î§ÁÃ — Á¡Ÿ ©U¬Ê‚ŸÊ
‚¢∑§‹Ÿ/‚ê¬ÊºŸ — ’˝rÊøÊ⁄UË ÷Êß¸U ªáÊ
‚¥S∑§⁄UáÊ — ¬˝Õ◊, •ªSÃ, 2016
•ÊflÎÁûÊ — 2200
◊ÍÀÿ — 75/-
◊Èº˝∑§ — Áfl∑§Ê‚ •Ê»§‚≈U, ÷Ê¬Ê‹
- ¬˝ÊÁåÃ SÕ‹ -
1. œ◊Ê¸ºÿ ‚ÊÁ„Uàÿ ¬˝∑§Ê‡ÊŸ
’Ê„UÈ’‹Ë ∑§Ê‹ÙŸË, ‚Êª⁄U (◊¯¬˝¯)
075829-86222
2. üÊË fláÊË¸ Áºªê’⁄U ¡ÒŸ ªÈL§∑È§‹
¬Êá«UÈ∑§ Á‡Ê‹Ê ¬Á⁄U‚⁄U
Á¬‚Ÿ„UÊ⁄UË ∑§Ë ◊Á…∏ÿÊ, ¡’‹¬È⁄U (◊¯¬˝¯)
094246-90607
3. •◊⁄U ª˝ãÕÊ‹ÿ, ©UŒÊ‚ËŸ •ÊüÊ◊
584, ∞◊¯ ¡Ë¯ ⁄UÊ«U, ÃÈ∑§Êª¥¡, ßUãŒÊÒ⁄U (◊¯¬˝¯)
094254-78846
4. üÊË Áºªê’⁄U ¡ÒŸ Á‚hÊÿÃŸ
◊„UÊflË⁄UŸª⁄U, πÈ⁄Uß¸ ⁄UÙ«U, ‚Êª⁄U (◊¯¬˝¯)
099931-55667
5. äÊ◊¸ ¬˝÷ÊflŸÊ ‚ŒŸ
¬≈ÒU‹ ◊Ê∑¸§≈U, Á‹¥∑§ ⁄UÊ«U, ‚Êª⁄UU (◊¯¬˝¯)
094069-20173
EŒìNÿÀ ª
Ëoìuo®çå
mªçzNÿçº ªÒçªæÞ ................................. 1
Ÿço:NÿçÂyŒ Ëoìuo ................................. 2
ÌìŸ§çoËoçzÞª½ ................................. 3
tÆ|Œœçe: (tÆ|Œæ tzÄ) ................................. 5
tÆ|Œ œXYyÌy (oìª uŒºQo) ................................. 7
tÆ|Œ Ëoìuo (ÌNÿÂrz®) ................................. 9
tÆ|Œ Ëoìuo (Euoœìl®) ................................. 11
tÆ|Œ Ëoìuo (Ÿ§ì œuooœçÄŒ) ................................. 12
tzÄ Ëoìuo (EÒçz \ToTì») ................................. 13
ªW•ÂçÉbNÿ ................................. 14
Èy ÂUÄu§ÊzNÿ œçe: ................................. 16
Èy ªçVŒv‹tNwÿoçu§ÊzNÿ œçe: ................................. 19
\Âçu§ÊzNÿ œçe ................................. 23
ÂUçìÆçv‹o‡çºç œçe ................................. 27
Æçv‹o‡çºç œçe ................................. 29
Æçv‹o‡çºç œçe ................................. 34
uÄŒ® œçe ................................. 38
uŒn®œî\çœyueNÿç ................................. 40
œºªuÊ| ËÄvËo ªæTÂœçe ................................. 44
tzÄÆçËÞTì» œî\ç ................................. 45
iii
¤yÌ oysúNÿº œî\ç ................................. 50
NwÿuÞªçNwÿuÞª u\Œ u¤©¤çV| ................................. 53
ÂVì Y{n® §vOÿ ................................. 53
uÌòœî\ç (üÃ®çÉbNÿ) ................................. 55
uÌòœî\ç (§çÄçÉbNÿ) ................................. 59
uÌòœî\ç (§çÊç) (†¬¥¯lÊŸÃ⁄UÊÿ) ................................. 61
uÌòœî\ç (§çÊç) (†¬¥¯†„UË⁄UÊøãº˝) ................................. 65
tzÄÆçÍçTì»œî\ç (NzÿÄÂ ºuÄ) ................................. 69
ÌªìXY® œî\ç ................................. 74
ŒÄtzÄoç (EuºÒ‹o) ................................. 78
áÊ◊Ê∑§Ê⁄U ◊„UÊ◊¥òÊ ¬Í¡Ê ................................. 82
œ`YœºªzÉey œî\ç ................................. 86
Èy ¤çó¤Ây œî\ç ................................. 90
EU®ç|ÄÂy ................................. 94
ªÒçU®| ................................. 101
Æçv‹oœçe ................................. 103
uÄÌ\|Œ ................................. 105
Ëoìuoœçe (oìª oºmoçºm) ................................. 105
œÄ|œî\çLå
ÌçzÂÒNÿçºm œî\ç ................................. 108
œæYªz» œî\ç ................................. 111
Œ‹ty¾çºûyœ œî\ç ................................. 114
tÆÂqm‡ª| œî\ç ................................. 118
iv
ºnŒÞ® œî\ç ................................. 124
qªçÄçmy œî\ç ................................. 133
ÌºËÄoy œî\ç ................................. 137
Èy ENÿ©œŒçYç®ç|ut Ì›oÆoªìuŒ œî\ç ................................. 140
Èy uÄÉmìNìÿªçº ªÒçªìuŒ œî\ç ................................. 144
oysúNÿº œî\çLå
Èy EçutŒçs u\Œ œî\ç ................................. 148
Èy Y‹üŸ§ u\Œ œî\ç ................................. 152
Èy Y‹üŸ§ œî\ç (Œ„U⁄UÊ†) ................................. 157
Èy ÆyoÂŒçs u\Œ œî\ç ................................. 161
üÊË †flÊ‚È¬Ííÿ Á¡Ÿ ¬Í¡Ê ................................. 166
Èy Æçv‹oŒçs u\Œ œî\ç ................................. 170
üÊË † ◊ÈÁŸ‚Èfl˝Ã Á¡Ÿ ¬Í¡Ê ................................. 174
Èy ŒzuªŒçs u\Œ œî\ç ................................. 178
Èy œç¾ç|Œçs u\Œ œî\ç ................................. 182
Èy ºuÄÄÀo œî\ç ................................. 187
Èy Äò|ªçŒ u\Œ œî\ç ................................. 191
Èy Yç{¤yÌy u\Œ œî\ç ................................. 196
Èy uŒÄç|mqzÞ œî\ç ................................. 198
•ÊÁÿ¸∑§Ê œîm|ªoy ªçoç\y ûçºç ºuYo œî\çLå
tzÄ ÆçÍç Tì» ÌªìXY®œî\Œ ................................. 202
ÌçzÂÒNÿçºm œî\Œ ................................. 207
ŒÄtzÄoç œî\Œ ................................. 211
v
Èy oysúNÿº uÄ‡çŒ Ÿçºæ§ ................................. 215
Èy Yç{¤yÌy ÌªìXY® œî\Œ ................................. 216
Èy EçutŒçs u\Œ œî\Œ ................................. 221
Èy Eu\oŒçs u\Œ œî\Œ ................................. 226
Èy Ìæ§ÄŒçs u\Œ œî\Œ ................................. 230
Èy Eu§Œ‹tŒŒçs u\Œ œî\Œ ................................. 234
Èy ÌìªuoŒçs u\Œ œî\Œ ................................. 238
Èy œöŸ§ u\Œ œî\Œ ................................. 242
Èy Ììœç¾ç|Œçs u\Œ œî\Œ ................................. 246
Èy Y‹üŸ§ u\Œ œî\Œ ................................. 251
Èy ÌìuÄu‡Œçs u\Œ œî\Œ ................................. 256
Èy ÆyoÂŒçs u\Œ œî\Œ ................................. 260
Èy Èz®çæÌŒçs u\Œ œî\Œ ................................. 264
Èy ÄçÌìœî[® u\Œ œî\Œ ................................. 269
Èy uÄªÂŒçs u\Œ œî\Œ ................................. 274
Èy EŒ‹oŒçs u\Œ œî\Œ ................................. 279
Èy ‡ª|Œçs u\Œ œî\Œ ................................. 284
Èy Æçv‹oŒçs u\Œ œî\Œ ................................. 287
Èy NìæÿsìŒçs u\Œ œî\Œ ................................. 293
Èy EºŒçs u\Œ œî\Œ ................................. 298
Èy ªv¨Œçs u\Œ œî\Œ ................................. 302
Èy ªìuŒÌìÄÀo u\Œ œî\Œ ................................. 308
Èy ŒuªŒçs u\Œ œî\Œ ................................. 312
vi
Èy ŒzuªŒçs u\Œ œî\Œ ................................. 317
Èy œç¾ç|Œçs u\Œ œî\Œ ................................. 323
Èy ªÒçÄyº u\Œ œî\Œ ................................. 329
Tì»œî\çLå
Ì›ouÊ| œî\ç ................................. 339
Tì» œî\ç ................................. 343
Èy Æçv‹oÌçTº ªÒçºç\ œî\ç ................................. 346
EçYç®| Èy uÄùçÌçTº œî\ç ................................. 350
ËÄç†®ç® œçe
oÜÄçs|ÌîÞª½ ................................. 355
Èy u\ŒÌÒÏçŒçª ËoçzÞª½ ................................. 372
§Oÿçªº ËoçzÞª½ ................................. 390
ªÒçÄyºçÉbNÿ ËoçzÞª½ ................................. 399
ZÒjçÂç ................................. 401
§Oÿçªº ËoçzÞ (§çÊç) ................................. 414
ËÄ®©§îËoçzÞ (§çÊç) ................................. 421
uŒÄç|mNÿçlg (§çÊç) ................................. 423
÷ÊflŸÊ∞°
Ä{ºçS®§çÄŒç (¤y\ ºçQ) ................................. 426
¤çºÒ §çÄŒç (ºç\ç ºçmç) ................................. 429
¤çºÒ §çÄŒç (Ä‹tîå Èy) ................................. 430
Ìçªçu®Nÿ œçe (Ÿzª§çÄ) ................................. 435
§çÄŒç ¤ðyÌy (ªzºç Eçoª) ................................. 438
vii
EçnªNÿyo|Œ (÷å ËÄo‹Þ) ................................. 444
§çÄŒç Tyo (§çÄŒç utŒºço) ................................. 444
ªzºy §çÄŒç ................................. 445
Ìªçu‡ªºm œçe (Zçzbç) ................................. 447
Ìªçu‡ªºm œçe (¤ägç) ................................. 449
EçÂçzYŒç œçe ................................. 457
Tì» Ëoìuo (oz Tì» ªzºz) ................................. 460
Eçºoy
Èy œ`YœºªzÉey Nÿy Eçºoy ................................. 462
Èy ªÒçÄyº ËÄçªy Nÿy Eçºoy ................................. 462
Èy uÄùçÌçTº\y Nÿy Eçºoy ................................. 463
Ìæuq›o ÌîoNÿ uÄu‡ ................................. 464
üÊË •ÊÁŒŸÊÕ øÊ‹Ë‚Ê ................................. 466
üÊË øãº˝¬˝÷ øÊ‹Ë‚Ê ................................. 468
üÊË ◊ÈÁŸ‚Èfl˝ÃŸÊÕ øÊ‹Ë‚Ê ................................. 470
üÊË ¬Ê‡fl¸ŸÊÕ øÊ‹Ë‚Ê ................................. 471
üÊË ◊„ÊflË⁄U øÊ‹Ë‚Ê ................................. 474
üÊË ôÊÊŸ øÊ‹Ë‚Ê ................................. 476
‚◊ÊÁœ ÷ÊflŸÊ ..................................... 480
viii
Ëoìuo®çå
1
LîbC¥TbÙ î«bîE_
LîbC ÀÙ«}ÈbL}, LîbC <PXbL} LîbC ÀbÊGÙàbL}• •$
LîbC ¦ë¢½bàbL}, LîbC JbCy PÑë Pb«RL}• $$
ªcbGÙ î}³J} ÀÙ«}Èî}³J} <PXî}³J} Pb«Nî}³J}
¥CTë<J±·LcbC µ|îbC î}³J}• $
ªcbGÙ JbC³bCcîb ÀÙ«}ÈJbC³bCcîb <PXJbC³bCcîb
Pb«N JbC³bCcîb ¥CTë<J±·LcbC µ|îbC JbC³bCcîbC• $
ªcbGÙ PÙL} ±Ñë¢®b<î ÀÙ«}ÈPÙL} ±Ñë¢®b<î
<PXPÙL} ±Ñë¢®b<î Pb«NPÙL} ±Ñë¢®b<î
¥CTë<J±·LcbC µ|îbC PÙL} ±Ñë¢®b<î• •$
yPbC ±}ª LîbCàbÙbC, PÑë±bëí±LbPLbC• •$
î}³JbL} ª PÑëC<P}, ±úî} «bCÊ î}³J}• $$
FGH
ªæTÂ TçŒ
(EçYç®| Èy uÄùçÌçTº ûçºç ºuYo)
Òz! Æç‹o Ì‹o EºÒ‹o EŒ‹o rçoç,´´´´´
Òz! Æìò-¤ìò u\Œ uÌò E¤ò ‡çoç´@´´´´
EçYç®|Ä®| GÄ^ç® ÌìÌç‡ì uÌ‹‡ì,´´´´´´
ªø ¤çº-¤çº oìª œçt-œ®çz\ ¤‹tîå´@@1@@
1. ªîÂ œçe
1
Ò{ ªîÂªæÞ ŒÄNÿçº ÌìQy ¤Œçoç,´´´´´
\çz §y œäjz uÄŒ® Ìz EV Nÿçz uªbçoç´@´´´´
Ò{ Eçù ªæTÂ ®Òy Ì¤ ªæTÂçõ ªõ,´´´´´´
†®çEçz FÌz Œ §bNÿçz \T-\æTÂçõ ªõ´@@2@@
ÌÄ|rtzÄ EºÒ‹o œºçzœNÿçºy,´´´´´
Èy uÌò Ä‹ù œºªçoª uŒuÄ|Nÿçºy´@´´´´
Èy NzÿÄÂy Nÿuso EçTª Ìç‡ì ›®çºz,´´´´´
®z Yçº ªæTÂ, EªæTÂ Nÿçz uŒÄçºz´@@3@@
Èy ÄyoºçT EºÒ‹o NìÿNÿª|ŒçÆy,´´´´´
Èy uÌò Æç¾ço ÌìQy uÆÄ‡çª ÄçÌy´@´´´´
Èy NzÿÄÂy Nÿuso EçTª Ìç‡ì ›®çºz,´´´´´
®z Yçº Gðª, EŒìðª ÆzÊ Ìçºz´@@4@@
\çz ÈzÉe Òø Æºm ªæTÂ Nÿª|\zoç,´´´´´
Eçºç†® Òø œºª Òø uÆÄœæs Œzoç´@´´´´
Ò{ Ä‹ù QzYº, Œºçõ, EÌìºçõ Ììºçõ Nzÿ,´´´´´
Äz †®z® œæYTì» Òçõ Òª ¤çÂNÿçõ Nzÿ´@@5@@
FGH
Ÿço:NÿçÂyŒ Ëoìuo
ÄyoºçT ÌÄ|r uÒoW”º, §uÄ\Œ Nÿy E¤ œîºçz EçÆ´@
rçŒ§çŒì Nÿç Gt® Nÿºçz ªª, uªá®çoª Nÿç Òçz® uÄŒçÆ´@@
\yÄçõ Nÿy Òª Nÿ»mç œçÂõ, ^îe ÄYŒ ŒýÒ NÿÒõ Nÿtç´´@
œº‡Œ Nÿ¤÷å Œ Òº÷å ËÄçªy, ¤ÀÖY®| ÄÀo ºQõ Ìtç´@@
owÉmç Âçz§ ¤äjz Œ Òªçºç, oçzÊ Ìì‡ç uŒo uœ®ç Nÿºõ´´@
Èyu\Œ ‡ª| Òªçºç ›®çºç, uoÌNÿy ÌzÄç uNÿ®ç Nÿºõ´@@
2
tîº §TçÄõ ¤ìºy ºyuo®çå, ÌìQt ºyuo Nÿç Nÿºõ ŸYçº´´@
ªzÂ uªÂçœ ¤jçÄz Òª Ì¤, ‡ªçz|‹Œuo Nÿç Nÿºõ ŸÌçº´@@
ÌìQ-tì:Q ªõ Òª Ìªoç ‡çºõ, ºÒõ EYÂ u\uª Ìtç EbÂ´´@
‹®ç®ªçT| Nÿçz ÂzÆ Œ n®çTõ, Äwvò Nÿºõ uŒ\ Eçoª¤Â´@@
EÉb Nÿª| \çz tì:Q Òzoì Òø, uoŒNzÿ q® Nÿç Nÿºõ Gœç®´´@
Œçª EçœNÿç \œõ uŒº‹oº, uÄV’ ÆçzNÿ Ì¤ Òy bÂ \ç®´@@
Eçoª Æìò Òªçºç ÒçzÄz, œçœ ª{Â ŒýÒ Yäjz Nÿtç´´@
uÆqç Nÿy Òçz G‘çuo Òªªõ, ‡ª| rçŒ ÷ ¤äjz Ìtç´@@
Òçs \çzägNÿº ÆyÆ ŒÄçÄõ, oìªNÿçz §uÄ\Œ Qägz Qägz´´@
®Ò Ì¤ œîºçz EçÆ Òªçºy, Yºm Æºm ªõ EçŒ œägz´@@
FGH
PN±ÐBbÈ-hÈbC_îè
~b£R¶J<ë¥ÐTòGÔÈîè
àÏhë³b¶ëÈÙbCÏPëC à£Bë¢®Eîb<BáC¥TbCÏPëC,• • • • • •
àÓa[b³Ð«LbCÏPëC à£<ÚJ§bD±Ð¥Tb~bCÏPëC• •$• • • •
àãEDëb¶L³îbCÏPëC <®D±ÈC:, ±¯®b£èBNÈ} È£èBë¼:,• • • • •
PŒaÈhÈN<ÈîŒJ¼: ±ÐPÙÈb}, îC PN±ÐBbÈbCÏPë:• $$1$$
ëPEÈ<ÈJ¥TbnE£:
gaîDè - DÈbîÙ - G¥TÙa^ - î<L±ÐBb<B-• • • • •
ÙbJaú±b£ - àN³! £éX¶Ù- ¥Tî¶£RÙ!• • • •
gaDb<BDE£D! <®Db<®È! ~|Bëbvà!• • • •
Ïë£èÇàbDÈbC&hÈN PÈÈ} îî PN±ÐBbÈîè• $$2$$
n__à - ±ÐªJ - ªbîÙ - ëa¢àîbD!• • • •
£Cëb<BDE£DîNDC! PNîÈC! <®DCE¾!• • • •
3
±]±ÐBbõLî<L - ËN<È - BbPNÙbŒ!• • • •
À«¶Dè! PN±bAë¶! ¥T£Ja-£JëL¶-³b_!• • • • • •
±ÐbJCà - ÈbÙ<³GÙ - îb¼<sÈ¥T - ëL¶³b¼Ù!• • • • • •
ªE¾±ÐB! hVTG^¥T - ±b·ÔNÙ - ±N÷±£EÈ!• • • • •
PEÈíÈ-¥TbwªDõªC! <®D~aÈJbvà!• • • •
gCàDè! <ëDý-£éGÙÈbý-¥TJŠT-±Š!• • • •
kEµ¯¥T - kEµNÙõªC! <®DëbPN±¯¢à!• • • •
Ïë£èÇàbDÈbC&hÈN PÈÈ} îî PN±ÐBbÈîè $$5$$
¦Ó·Ô - £±¶¥T - GÙ±bC! <ëîJbîJbŒ!• • • • •
hñCîEDDEÈ<®£DEÈ - PNÚb|kNÙb~C!• • • • •
£é÷¥Tî¶ - ¥Teîá - <ëë<®¶È - µî¶Dbñ!• • • • •
£CëbîÙa - ¥NTPNî - PãEDB - ~bãEÈDbñ!• • • • •
¥NTEñbC! £àb³NL - <ëB¯áL - B¯<áÈbŒ!• • • • •
£Cëb<µ£Cë! B³ëÛÙÈañ¶-Dbñ!• • • • •
àEîbC«- îeJ - î£ - Bw®D - îãeJDbñ• !• • • •
[CîŠÙb<ëÈñ - ~bPD - PNëÐÈbvà• !• • • •
PÈè-P|±£b ±Ð~<îÈbC D<îDbîµCà• !• • • •
Èb<±Øn³NØn - õ<ªÙbC¢¢ëJ - DC<îDbñ!• • • • •
ßbCÙbC±P³¶<ë®<àDè! <®D±bAë¶Dbñ!• • • • •
4
hàbôb£-P¯ãsÈ-î<L-£±¶L! ëX¶îbD!• • • • •
±ÐbJCà - DaJ - «GÙÈbõL - ±aÈ - BbP},• • • • • • • •
àEî¯<È¶îÑàà-PNÚbëPñ} îNDaE¾b:• •$• • • • •
ÇàbàãEÈ PíÈ<È-~È} <®DëeJBbDb},• • • • • • • •
Ïë£èÇàbDÈbC&hÈN PÈÈ} îî PN±ÐBbÈîè $$10$$
ÀDN÷^N±ènE£:
PN±ÐBbÈ} PND[_}, îbŒeà} ±GÙ¥Tò<È¶Èîè• •$• • • • • •
ªÈN<ëY~<ÈÈañb¶Db}, PN±ÐBbÈ} <£DC <£DC• $$11$$
PN±ÐBbÈ} PND[_}, gCà: ±ÐÏà<BDãE£Èîè• •$• • • • • •
£CëÈb ÜTáà: GPXb:, PN±ÐBbÈ} <£DC <£DC• $$12$$
PN±ÐBbÈ} Èë¼¥Thà, ëÉáBhà î«bÏîD:• •$• • • • • •
àCD ±Ðë<È¶È} ÈañY, BÑàP{ëPNÚbë«îè• $$13$$
PN±ÐBbÈ} <®DCE¾bLb}, §bDbCEîa<JÈª[Nábîè• •$• • • • •
À§bD<È<îÙbEµbDb} <DÏàîhÈ<îÈbC Ù<ë:• $$14$$
PN±ÐBbÈ} <®DCE¾hà, ëaÙ: ¥TîJJbCªD:• •$• • • • • •
àCD ¥Tîb¶^ëa £Âµb, ~NsJÇàbDbC³Ðë<…Db• $$15$$
PN±ÐBbÈ} PND[_}, PN¥TeàbL} PNîŒJîè• •$• • • • • •
_¼JbCsà<«È¥TcÉ¶LÉ b}, <®DbDbîCë ~bPDîè• $$16$$
FGH
£~¶D-±bq#
£~¶D} £Cë£Cëhà, £~¶D} ±b±Db~Dîè• •$• • • •
£~¶D} hë³¶PbC±bD}, £~¶D} îbC[PbµDîè• $$1$$
5
£~¶DCD <®DCE¾bLb}, Pbµ¯Db} ëE£DCD ª• •$• • • •
D <ªÙ} <È÷qÈC ±b±}, <n¾«hÈC àñbC£¥Tîè• $$2$$
ëaÈÙb³-îNÚ} £É÷^èëb, ±]-Ùb³-Pî±ÐBîè• •$• • • •
®Eî-®Eî-¥ÉTÈ} ±b±}, £~¶DCD <ëDAà<È• $$3$$
£~¶D} <®DP¯à¶hà, P}PbÙÇëbEÈ-Db~Dîè• •$• • • •
kbCµD} <ªc±]hà, PîhÈbñ¶-±Ð¥Tb~Dîè• $$4$$
£~¶D} <®DªE¾hà, P£èµîb¶îÉÈ-ëá¶Lîè• •$• • • •
®Eî£b« - <ëDb~bà, ëµ¶D} PNÚëbGÙµC#• $$5$$
®aëb<£È{ë±Ð<È±b£¥Tbà, P|àsÏëîNvàb÷^³NLbL¶ëbà• •$• • • •
±Ð~bEÈiT±bà <£³|kÙbà, £Cëb<µ£Cëbà DîbC <®Dbà• $$6$$
<ª£bDE£¼¥T-iT±bà, <®Dbà ±ÙîbÏîDC• •$• • • •
±ÙîbÏî-±Ð¥Tb~bà, <DÏà} <PXbÏîDC Dî#• $$7$$
ÀEàñb ~ÙL} DbãhÈ, ÏëîCë ~ÙL} îî• •$• • • •
ÈhîbÈè ¥Tbõ·àBbëCD, Ù[ Ù[ <®DCdÙ!• $$8$$
D <« _bÈb D <« _bÈb, D <« _bÈb ®³Èè_àC• •$• • • •
ëaÈÙb³bÈè ±ÙbC £CëbC, D B¯ÈbC D B<ë÷à<È• $$9$$
<®DC BGIT<®¶DC BGIT<®¶DC BGIT<£¶DC <£DC• •$• • • •
P£b îC&hÈN P£b îC&hÈN P£b îC&hÈN BëC BëC• $$10$$
<®Dµî¶<ë<DîN¶sÈbC, îb BëCØª¥ÐTëÏà¶<±• •$• • • • • •
hàbØªC^bC&<± £GÙ¾bC&<±, <®Dµîb¶DNëb<PÈ#• $$11$$
®Eî-®Eî¥ÉTÈ} ±b±}, ®Eî¥TbCG^îN±b<®¶Èîè• •$• • • • • •
®Eî-îÉÏàN-®Ùb-ÙbC³bC, «EàÈC <®D£~¶DbÈè• $$12$$
6
ÀËbBëÈè PVTUÈb DàD-ôàhà,• • • • • •
£Cë! Ïë£aà-ªÙLb|kN®-ëa[LCD• •$• • • •
ÀË <_UbC¥T-<ÈU¥T! ±Ð<ÈBbPÈC îC,• • • • • •
P}PbÙ-ëbGÙ<µ-Ùà} ªNUN¥T-±ÐîbL#• $$13$$
FGH
£~¶D±ØªaPa
ÈNî <DÙÚÈ îbC*¥TbC <îJa, îCÙa P|±<È Àb®• •$• • • •
¥T«bH ª¥ÐTë<È-P}±£b ¥T«bH hë³¶-PbîÐb®• $$1$$
ÈNî ëE£È <®D£Cë ®a, <DÈ Dë î}³J «bCà• •$• • • •
<ëìD ¥TbCG^ ÈÈ<nD ^Ù¼*, J«<«* PN®P Pk JbCà• $$2$$
ÈNî ®bDC <kD Dbñ ®a, y¥T hëbP ¥CT îbH<«*• •$• • • •
®Eî-îÙL Àq£P G¥TàC, PbÈb ±bÊ¶ Db<«*• $$3$$
Àb± <kDb ±¯®È J«C, £é:Ú DÙ¥T ¥CT kaª• •$• • • •
B¯Ú íàbP ±~N³<È P«a, ¥TàbC‘ <DÙb£Ù Daª• $$4$$
Dbî ¦ªbÙÈ PNÚ J«¼, £~¶DPbC* Àß ®bà• •$• • • •
±¯®È ±bë¼ £Cë ±£, yCPC «¼* <®DÙbà• $$5$$
ë}£È «RH <®DÙb® î¼*, µÙ ¦Ù PîÈbBbë• •$• • • •
ÈD-µD-®D ®³®bJ È¼* µÙ <ëÙb³Èb Bbë• $$6$$
PNDbC ÀÙ® «C Dbñ ®a, <_BNëD ¥CT ÀbµbÙ• •$• • • •
£éý ¥Tî¶ ¥Tb Db~ ¥TÙ, ëC<³ ¥TÙbC ¦XbÙ• $$7$$
®bªÈ «RH î¼* Àb±PbC*, îCÙC <®à¥CT îbH<«• •$• • • •
Ùb³ôCá ¥Tò ¥Te±Db, ¥Tk«RH ¦±®¼ Db<«• $$8$$
À<È À£èBNÈ ±ÐBNÈb JÚa, ëaÈÙb³Èb îbH<«• •$• • • •
<ëîNÚ «bC<« ÈC £éÚ J«¼*, PEîNÚ PNÚa JÚb<« $$9$$
7
¥TJîJ ¥TbCG^¥T D<« Ù«¼*, <DÙÚÈ «a <®D£Cë• •$• • • • • •
¢àbC* Ù<ë ð³È ®³Èè îC*, «Ù¼ <È<îÙ hëàîCë• $$10$$
±ÙîbL¯ ±N£è³JÈLa, ±ÙîbÈî P}®bC³• •$• • • • • •
BÊ¶ ±¯¢à Pk JbC¥T îC*, «ÙC ®Eî ¥Tb ÙbC³• $$11$$
¥TbCG^ ®Eî îC* ¥Tî¶ ®bC, kbHµC «éÈC ÀDEÈ• •$• • • • • •
ÈC ÈNî nëa <ëJbC¥TÈC, <nD îC* «bC «¼* ÀEÈ• $$12$$
ÀbD DÉ±<È G¥TÙ±b ¥TÙ¼, Èk ¥TnN £C µD µbD• •$• • • • • •
ÈNî ±ÐBN À±DC BsÈ ¥TbC, ¥TÙeàbC Àb± PîbD• $$13$$
à}_ î}_ î<L Àb¼áµa, <ëá«Ù ÙbÚÈ ±ÐbD• •$• • • • • •
ÏàbC* <®Dn<ë Pk BÐî «Ù¼, ¥TÙ¼ Pë¶ ±ÙµbD• $$14$$
<_BNëD±<È «bC Èb<« È¼*, n_ <ëÙb®¼* ÈaD• •$• • • • • •
PNÙ±<È Db³ DÙC~±£, Ù«¼* ªÙD ÀbµaD• $$15$$
B<ë <DÙÚÈ Bë Àb±DC, ÈNë Bbî·ÔJ kaª• •$• • • • • •
BÐî îC^¼* PîÈb ³«¼, Db<«* P«¼ ³<È Daª• $$16$$
£bCÊ¶ ÀbCÙ úbCÙÈ ÀîÙ, ªb¼*Pq ªîÙ PVCT£• •$• • • • • •
GDÙÚÈ B<ë®D ¥Tb «Ù¼*, Bë ÀDC¥T ¥Tb ÚC£• $$17$$
Èõ À~bC¥T ÈNë «ÙÈ «¼, B<ë-®aëD ¥Tb ~bC¥T• •$• • • • • •
Àb¥NTJÈb ¥NTJ îCG^ ¥C*T, ¥TÙ¼* <DÙb¥NTJ JbC¥T• $$18$$
ÀEÈÙ kb<«Ù ±GÙ³«D, Ïàb³b P¥TJ Pîb®• •$• • • • • •
<P}«bPD ±Ù Ù«È «¼*, ÀEÈÙa[ <®DÙb®• $$19$$
®aÈ BÊ¶ GÙ±N îbC«È¼*, à~ P¯ªÈ «¼ ÈbP• •$• • • • • •
£Cë £éE£é<BD ¥CT P£b, kb®C k®¼* À¥Tb~• $$20$$
8
<kD À[Ù ÊØnb Ù<«È, õ<ªÙ <£ÑàÇë<D «bCà• •$• • • • • •
PNÙ DÙ ±~N Pî½¼* Pk¼, P}~à Ù«¼ D ¥TbCà• $$21$$
kÙPÈ PNÙÈõ ¥CT ¥NTPNî, ³N}®È À<J ª«éH ÀbCÙ• •$• • • • • •
V¼TJÈ PN®P PNëbPDb, «ÙáÈ B<ë Pk qb¼Ù• $$22$$
PîN¾ kbµ Àõ ÙbC³ À<«, À³¶J k}µ P}³Ðbî• •$• • • • • •
<ëìD <ëáî Pk«a ^Ù¼}, PNîÙÈ «a <®DDbî• $$23$$
<PÙa±bJ, ª}ÔbJ ±N<D, Àw®D BaJ¥NTîbÙ• •$• • • • • •
«bña «GÙ ÀGÙ Pk ÈÙC, Àb® «îbÙa kbÙ• $$24$$
"kNµ®D' à« <ëDÈa ¥TÙ¼, «bñ ®bCù <~Ù Dbà• •$• • • • • •
®kJb¼* <~ë D<« «bCà ÈNë-BãsÈ ´£à À<µ¥Tbà $$25$$
FGH
£~¶D-hÈN<È
¥T<ëëÙ £b¼JÈÙbî
£bC«b--P¥TJ §Cà §bà¥T È£<±, <D®bDE£-ÙP-JaD• •$
PbC <®DCE¾ ®àëEÈ <DÈ, ÀGÙ-Ù®-Ù«P-<ë«aD• $$
±XGÙ
®à ëaÈÙb³ <ë§bD-±¯Ù, ®à îbC«-<È<îÙ ¥TbC «ÙD P¯Ù• •$• • • •
®à §bD ÀDEÈbDEÈ µbÙ, £É³-PNÚ-ëaÙ®-î<·ÔÈ À±bÙ• $$1$$
®à ±Ùî ~bEÈ îN¾b PîCÈ, B<ë-®D ¥TbC <D® ÀDNB¯<È «CÈ• •$• • • •
B<ë-Bb³D ëª-®bC³C ë~bà, ÈNî µN<D ˆ¼ PN<D <ëBÐî D~bà• $$2$$
ÈNî ³NL <ªEÈÈ <D®-±Ù-<ëëC¥T, ±Ð³^¼, <ëß^¼* Àb±£ ÀDC¥T• •$• • • •
ÈNî ®³B¯áL £RáL<ëàNsÈ, Pk î<«îbàNsÈ <ë¥Te±îNsÈ• $$3$$
À<ëõX ~NX ªCÈDhëiT±, ±ÙîbÏî ±Ùî ±bëD ÀD¯±• •$• • • •
~NB À~NB <ëBbë ÀBbë ¥TòD, hëbBb<ë¥T ±GÙL<Èîà ÀnaD• $$4$$
9
Àýb£~ £bCá <ëîNsÈ µaÙ, hë-ªÈNýàîà Ùb®È ³BaÙ• •$• • • •
îN<D ³LµÙb<£ PCëÈ î«EÈ, Dë-¥CTëJ-Jãmµ-Ùîb µÙEÈ• $$5$$
ÈNî ~bPD PCà ÀîCà ®aë, <~ë ³àC ®b<«* ®¼«¼* P£aë• •$• • • •
Bë-Pb³Ù îC* £éÚ nbÙ ëbGÙ, ÈbÙD ¥TbC ÀëÙ D Àb± ^bGÙ• $$6$$
à« J<Ú <D® £éÚ-³£«ÙL-¥Tb®, ÈNî «a <D<îc ¥TbÙL ÊJb®• •$• • •
®bDC, ÈbÈ¼* î¼* ~ÙL Àbà, ¦ªÙbC* <D® £éÚ ®bC <ªÙ J«bà• $$7$$
î¼* BÐ|àbC À±D±bC <ëPGÙ Àb±, À±DbàC <ë<µVTJ-±N·à±b±• •$• • • •
<D® ¥TbC ±Ù ¥TbC ¥TÙÈb <±nbD, ±Ù îC* À<DýÈb-Êý qbD• $$8$$
Àb¥NT<JÈ BàbC À§bD µbGÙ, ¢àbC* îÉ³ îÉ³-ÈÉ÷Lb ®b<D ëbGÙ• •$• • • •
ÈD-±GÙL<È îC* Àb±bC <ªÈbÙ, ¥Tk«RH D ÀDNBëbC hë-±£PbÙ• $$9$$
ÈNî ¥TbC <kD ®bDC ®bC ¥TJC~, ±bàC PbC ÈNî ®bDÈ <®DC~• •$• • • • • •
±~N-DbÙ¥T-DÙ-PNÙ-³<È-îH½bÙ, Bë µÙ µÙ îàb‘C ÀDEÈ kbÙ• $$10$$
Àk ¥TbJ-Jãmµ-kJ È¼* £àbJ, ÈNî £~¶D ±bà BàbC ÚN~bJ• •$• • • • • •
îD ~bEÈ BàbC <îG^ P¥TJôEô, ªbvàbC hëbÈî-ÙP £éÚ<D¥TE£• $11$
ÈbÈ¼* Àk yCPa ¥TÙ«é Dbñ, <knNÙ¼ D ¥TBa ÈNë ªÙL Pbñ• •$• • • • • •
ÈNî ³NL³L ¥TbC D<«* nCë £Cë, ®³ ÈbÙD ¥TbC ÈNî <ëÙ£ yë• $$12$$
ÀbÈî ¥CT À<«È <ëáà ¥Tábà, ÊDîC* îCÙa ±GÙL<È D ®bà• •$• • • • • •
î¼* Ù«RH Àb±îC* Àb± JaD, PbC ¥TÙbC «bC¦H ¢àbC* <D®bµaD• $$13$$
îCÙC D ªb« ¥TnN Àb¼Ù Ê¶~, ÙÏD_à-<D<µ £a®¼ îNDa~• •$• • • • • •
îN½ ¥TbÙ® ¥CT ¥TbÙD PN Àb±, <~ë ¥TÙ«é, «Ù«é îî îbC«-Èb±• $$14$$
~<~ ~bEÈ¥TÙD È± «ÙD «CÈ, hëàîCë Èñb ÈNî ¥NT~J £CÈ• •$• • • • • •
±aëÈ <±à¯á ¢àbC* ÙbC³ ®bà, ÏàbC* ÈNî ÀDNBë È¼* Bë D~bà• $$15$$
<_BNëD <È«éH¥TbJ îH½bÙ ¥TbCà, D<« ÈNî <kD <D® PNÚ£bà «bCà• •$• • • •
îbC ¦Ù à« <DÖà BàbC Àb®, £éÚ-®J<µ ¦ÈbÙD ÈNî <®«b®• $$16$$
10
£bC«b--ÈNî ³NL-³L-î<L ³L±Èa, ³LÈ D ±bë<« ±bÙ• •$
"£b¼J' hëe±-î<È G¥Tî ¥T«¼, Dî¯H <_àbC³ PHBbÙ• $$
FGH
£~¶D-hÈN<È
PÚa
À<È ±N·à ¦£à îî Àbàb, ±ÐBN ÈNîÙb £~¶D ±bàb• •$
Àk È¥T ÈNî¥TbC <kD ®bDC, £éÚ ±bàC <D® ³NL «bDC• $$
«GÙ³a<È¥Tb
±bàC ÀDEÈC £é:Ú Àk È¥T, ®³È ¥TbC <D® ®bD¥TÙ• •$• • • •
Pë¶§ Bb<áÈ ®³È <«È¥TÙ, µî¶ D<« ±<«ªbD ¥TÙ• $$• • • •
Bë k}µ¥TbÙ¥T PNÚ ±Ð«bÙ¥T, <ëáà îC* PNÚ îbD¥TÙ• •$• • • •
<D® ±Ù <ëëCª¥T §bDîà, PNÚ<D<µ PNµb D<« ±bD¥TÙ• $$1$$
PÚa-«GÙ³a<È¥Tb
Èë ±£ îî ¦Ù îC* ÀbàC, J<Ú ¥NTî<È <ëîbC« ±JbàC• •$• • • •
<D® §bD ¥TJb ¦Ù ®b³a, õ<ª ±¯L¶ hë<«È îC* Jb³a• $$• • • •
õ<ª J³a <«È îC* ÀbÏî ¥CT, PÈP}³ îC* Àk îD J³b• •$• • • •
îD îC* «éÊ¶ Àk BbëDb, Èë BãsÈ îC* ®bðH ÙH³b• $$• • • •
<±Ðà ëªD ¥Tò «bC ^Cë, ³N<L ³L ³bD îC* «a <ªÈ ±³¼• •$• • • •
~NB ~bh_ ¥Tb <DÈ «bC îDD, îD £bCá ëb£D È¼* B³¼• $$2$$
¥Tk PîÈb ¦Ù îC* Jb¥TÙ, ôb£~ ÀDN±CÐ[b Bb¥TÙ• •$• • • •
îîÈbîà B¯È B³b¥TÙ, îN<DëÐÈ µbiTH ëD ®b¥TÙ• $$• • • •
µÙ¥TÙ <£³|kÙ iT± ¥Tk, Àq-kaP ³NL ±bJD ¥TiTH• •$• • • •
£bC-kaP ±GÙá« P« P£b, ~NB µî¶ £P µbÙD ¥TiTH• $$• • • •
È± È±¯H ôb£~ <ë<µ PNÚ£ <DÈ, k}µ ÀbPÐë ±GÙ«iTH• •$• • • •
Àõ ÙbCG¥T D¯ÈD ¥Tî¶ P}<ªÈ, ¥Tî¶ GÙ±N ¥TbC <D®¶iTH• $$3$$
11
¥Tk µEà PNÀëPÙ ±bðH, ®k <D® îC* «a Ùî ®bðH• •$• • • •
¥TÈb¶<£¥T BC£ <î^bðH, Ùb³b<£¥T £RÙ B³bðH• $$• • • •
¥TÙ £RÙ Ùb³b<£¥T <DÙEÈÙ, ÀbÏî ¥TbC <Dî¶J ¥TiTH• •$• • • •
kJ §bD £~¶D PNÚ ÀÈNJ, J<« ªGÙÈ [b<à¥T ÀbªiTH• $$• • • •
ÀbDE£¥TE£ <®DCE¾ kD, ¦±£C~ ¥TbC <DÈ ¦ØªiH• •$• • • •
Àbë¼ "ÀîÙ' ¥Tk PNÚ£ <£D, ®k £éÚ£ BëPb³Ù ÈiTH• $$4$$
FGH
£~¶D-hÈN<È
¥T<ëëÙ kNµ®D
±ÐBN ±<ÈÈ-±bëD î¼* À±bëD, ªÙD ÀbàbC PÙD ®a• •$• • • •
àbC <ëÙ£ Àb± <D«bÙ hëbîa, îC^ ®bîD îÙD ®a• $$1$$
ÈNî Db <±nbEàb ÀbD îbEàb, £Cë <ë<ëµ ±Ð¥TbÙ ®a• •$• • • •
àb kN<X PCÈa <D® D ®b·àbC, BÐî <³·àbC <«È¥TbÙ ®a• $$2$$
Bë-<ë¥T^-ëD îC* ¥TÙî k¼Ùa, §bD-µD îCÙbC «àbC•‘ •$• • • •
Èk Êý B¯eàbC BÐý «bCà, À<Dý-³<È µÙÈbC <VTàbC‘• $$3$$
µD ßùa àbC µD <£ëP, àbC «a µD ®Dî îCÙbC BàbC• •$• • • •
Àk Bb³ îCÙbC ¦£à ÀbàbC, £Ù~ ±ÐBN ¥TbC JÚ JàbC• $$4$$
n<ë ëaÈÙb³a D³D îN¾b, £É<ý DbPb ±¼ µÙ¼•* •$• • • •
ëPN ±Ðb<È«bà¶ ÀDEÈ ³NL®NÈ, ¥TbCG^ Ù<ë-n<ë ¥TbC «Ù¼*• $$5$$
<î^ ³àbC <È<îÙ <î»àbÈ îCÙbC, ¦£à Ù<ë ÀbÈî BàbC• •$• • • •
îbC ¦Ù «Ùá yCPbC BàbC, îDN Ù}¥T <ªEÈbî<L JàbC• $$6$$
î¼* «bñ ®bCù Dëbà îhÈ¥T, ëaDðH ÈNë ªÙD ®a• •$• • • •
PëbC¶Ï¥ÉTý <_JbC¥T-±<È <®D, PND«é ÈbÙD ÈÙD ®a• $$7$$
12
®bª¯H D«a* PNÙ-ëbP ±N<D, DÙ-Ùb® ±GÙ®D Pbñ ®a• •$• • • •
"kNµ' ®bª«RH ÈNë BãsÈ Bë-Bë, £a<®y <~ëDbñ ®a• $$8$$
FGH
£Cë-hÈN<È
¥T<ëëÙ B¯µÙ£bP
úbJ ±Ùîb£a
1
À«bC ®³È³Nõ! y¥T PN<Dy ÀÙ® «îbÙa• •$• • • •
ÈNî ±ÐBN £aD£àbJ, î¼* £é<Úàb P}PbÙa• $$1$$
ÊP Bë-ëD ¥CT îbH<«, ¥TbJ ÀDb<£ ³îbàbC• •$• • • •
BÐ|àbC ª«RH ³<È îbH<«, PNÚ D<« £éÚ k«é ±bàbC• $$2$$
¥Tî¶-î«bGÙ±N ®bCÙ, y¥T D ¥TbD ¥TÙ¼ ®a• •$• • • •
îDîbDC £éÚ £C<«, ¥Tb«R Pb¼* Db<« ÔÙ¼ ®a• $$3$$
¥Tk«RH ÊÈÙ <D³bC£, ¥Tk«RH DÙ¥T <£Úbë¼• •$• • • •
PNÙ-DÙ-±~N-³<È îbH<«, k«é<ëµ Dbª Dªbë¼• $$4$$
±ÐBN! ÊD¥TbC ±ÙP}³, Bë-Bë îbH<« kNÙbC ®a• •$• • • •
®C £éÚ £CÚC £Cë! ÈNîPb¼* Db<« £éÙbC ®a• $$5$$
y¥T ®Dî ¥Tò kbÈ, ¥T<« D P¥Tb¼* Pk hëbîa!• •$• • • •
ÈNî ÀDEÈ ±Ù®bà, ®bDÈN ÀEÈÙ®bîa• $$6$$
î¼* ÈbC y¥T ÀDbñ, àC <îJ £éý ßDCÙ•C •$• • • •
G¥TàbC k«éÈ kC«bJ, PN<DàbC Pb<«k îCÙC• $$7$$
§bD î«b<D<µ J¯G^, Ù}¥T <DkJ¥TGÙ ÔbàbC•‘ •$• • • •
ÊD«a ÈNî îN½ îbH<«, «C <®D! ÀEÈÙ ±bàbC‘• $$8$$
1 œçeçæoº : EÒçz \ToTì» tzÄ!
13
±b±-±NEà <î<J £bCà, ±bà<D kCùa ÔbÙa• •$• • • •
ÈD-¥TbÙb³É« îbH<«*, îbC<« <£àbC £éÚ BbÙa• $$9$$
ÊD¥TbC DC¥T <k³bÙ, î¼* ¥TnN Db<« G¥TàbC ®a• •$• • • • • •
<kD ¥TbÙD ®³ëEË, k«é<ëµ k¼Ù <JàbC ®a• $$10$$
Àk Àbàb¼ ÈNî ±bP, PND <®D PN®P <È«bÙbC• •$• • • • • •
Da<È-<D±ND ®³Ùbà, ¥Tò®¼ Eàbà «îbÙbC• $$11$$
£éýD £C«é <D¥TbÙ, PbµD ¥Tb¼* Ù<Ú Ja®¼• •$• • • • • •
<ëDë¼ "B¯µÙ£bP' «C ±ÐBN! úaJ D ¥Tò®¼• $$12$$
FGH
îŒUb÷^¥Tîè
(À«¶EÈbC B³ëEÈ ÊE¾î<«Èb#, <PXbÖ <PXadÙb,• • • • •
Àbªbàb¶ <®D~bPDbCÛ<È¥TÙb#, ±¯¢àb ¦±bÇàbà¥Tb#• $• • • •
ga<PXbEÈPN±bq¥Tb îN<DëÙb, ÙÏD_àbÙbµ¥Tb#,• • • • •
±wª¼ÈC ±ÙîCG÷qD# ±Ð<È<£D}, ¥NTë¶EÈN ÈC îŒUîè• $$)• • • •
gaîÛîÐ - PNÙbPNÙCE¾ - îN¥NT^ - ±ÐËbCÈ - ÙÏD±ÐBb-• • • • •
BbhëÏ±b£-DÚCE£ë# ±ÐëªDb|BbCµaE£ë# hñb<àD:• $• • • •
àC PëC¶ <®D - <PX-P¯à¶DN³ÈbhÈC ±bq¥Tb# Pbµë#,• • • • •
hÈNÏàb àbC<³®D¼Ö ±wª³NÙë# ¥NTë¶EÈN ÈC îŒUîè• $$1$$
P|àÂ£~¶D - kbCµ - ëÉcîîU}, ÙÏD_à} ±bëD},• • • • •
îNGITgaD³Ùb<µDbñ - <®D±ÏàNITbC&±ë³¶±Ð£#• $• • • •
µî¶# P¯GITPNµb ª ª¼Ïàî<ÚU}, ª¼ÏàbUà} WpàbUà},• • • • •
±ÐbCI} ª <_<ëµ} ªÈN<ë¶µîîa, ¥NTë¶EÈN ÈC îŒUîè• $$2$$
14
DbBCàb<£<®Db<µ±bãh_BNëD-vàbÈbÖÈN<ëY~<È:,• • • • •
gaîEÈbC BÙÈCAëÙ - ±ÐBÉÈàbC, àC ªG¥ÐTLbC ôb£~• $• • • •
àC <ë÷LN - ±Ð<È<ë÷LN - UbŒUµÙb#, PíÈbCcÙb <ë}~<È:,• • • • •
_¼¥TbeàC ±Ð<ñÈbãh_áG÷^±Nõáb#, ¥NTë¶EÈN ÈC îŒUîè• $$3$$
àC Pëb¼¶á<µ-ÜTXà# PNÈ±PbC ëÉ<X}³Èb# ±wª àC,• • • • •
àC ªb÷^bŒî«b<D<îc¥NT~Ub àC&÷^b¼ <ëµbÖbÙLb#• $• • • •
±wª§bDµÙbh_àbC&<± k<UDbC, àC kN<XÜTXaAëÙb#,• • • • •
PíÈ¼ÈC P¥TUb<ª¶Èb îN<DëÙb#, ¥NTë¶EÈN ÈC îŒUîè• $$4$$
¥¼TUbPC ëÉáBhà <Dë¶É<Èî«a, ëaÙhà ±bëb±NÙC,• • • • •
ª|±bàb} ëPN±¯¢àÈNGÂ®D±ÈC#, P|îC£~¼UC&«¶Èbîè• $• • • •
~CábLbî<± ªbC®¶àEÈ<~ÚÙC, DCîaAëÙhàb«¶ÈbC,• • • • •
<Dëb¶LbëDà# ±Ð<PX<ëBëb#, ¥NTë¶EÈN ÈC îŒUîè• $$5$$
¢àbC<ÈÑà¶EÈÙ-BbëDbîÙ³É«C, îCÙb¼ ¥NTUb¾b¼ ãhñÈb:• • • • •
®|k¯-~beî<U-ª¼Ïà-~b<ÚáN Èñb, ë[bÙ-iTíàb<¾áN• $• • • •
Ê÷ëb¥TbÙ-<³Ùb¼ ª ¥NT·ÔU-D³C, ôa±C ª DE£aAëÙC,• • • • •
~¼UC àC îDN®bCcÙC <®D³É«b#, ¥NTë¶EÈN ÈC îŒUîè• $$6$$
(P±bC¶ «bÙJÈb BëÏà<PJÈb PÏ±N÷±£bîbàÈC,• • • • •
P|±ËCÈ ÙPbàD} <ëáî<± ±Ða<È} <ëµcC GÙ±N:• $• • • •
£Cëb àbãEÈ ë~} ±ÐPÛîDP: G¥}T ëb k«ékÐ¯î«C,• • • • •
1
µîb¶£Cë DBbC&<± ëá¶<È D³¼: ¥NTë¶EÈN ÈC îŒJîè• $$)• •
àbC ³Bb¶ëÈÙbCÏPëbC B³ëÈb}, ®Eîb<BáC¥TbCÏPëbC,• • • • •
àbC ®bÈ# ±GÙ<D÷¥ÐTîCL <ëBëbC, à# ¥CTëU§bDBb¥èT• $• • • •
1. ‡ªçz— ®Ë® Œ§çzDuœ oË® Ìooæ ºnŒ{: œº{Ä|Ê|uo (œöŒu‹tœæYýÄÆuoNÿç 191)
15
à# ¥¼Tëeà±NÙ-±ÐëC~-î<«îb, P|±b<£È# hë<³¶<B#• • • • •
¥TeàbLb<D ª Èb<D ±wª PÈÈ}, ¥NTë¶EÈN ÈC îŒUîè• $$7$$
ÊÏñ} ga<®D-îŒUb÷^¥T<î£}, Pb¼BbÂà-1P|±Ï±Ð£},• • • • •
¥TeàbLCáN î«bCÏPëCáN PN<µàhÈañ¶ŠÙbLbîNá#• $• • • •
àC WbÉ·ëãEÈ ±qãEÈ È¼Ö PN®D¼-µ¶îbñ¶-¥TbîbãEëÈb,• • • • •
UïîaÙbgàÈC Ñà±bà-Ù<«Èb, <Dëb¶L-UïîaÙ<±• $$8$$
uŒ©Œ ª‹Þ œäjNÿº EªwoËŒçŒ Nÿºõ @
C Ùë Eªwoz Eªwoçzt½§Äz EªwoÄuÊ|um Eªwoæ ÏççÄ® ÏççÄ® Ìæ
Ìæ MÂë MÂë £Âîæ £Âîæ üçæ üçæ üë üë üçÄ® üçÄ® Òæ Ìæ ]Äë ßÄë Òæ Ì:
ËÄçÒç´@
FGH
Jìë<BáC¥T-±bq:
ÀBàDãE£Db P}¥T<JÈîè
gaîã¢®DCE¾î<BëEË ®³Ï_àC~},
hàbôb£-Dbà¥TîDEÈ-ªÈN ý àb«¶ î è • $
gaî¯JP}ß-PNÒ~b} PN¥ÉTÈ¼¥T«CÈN-
®¼¶DCE¾-à§-<ë<µÙCá îàb¨àµb<à• $$1$$
AJbC¥T<îî} ±GqÏëb <®DªÙLàbC: ±N÷±b}®GJ} <[±CÈè
gaîEîE£Ù-PNE£ÙC ~N<ª®J¼µb¼¶È¼: P£Bb¶[È¼:,• • • • • •
±aqC îNãsÈëÙ} <Dµbà 2Ù<ªÈb} ÏëÏ±b£-3±]’b®:• $• • •
ÊE¾bC&«} <D®-B¯áLbñ¶¥T<î£} à§bC±ëaÈ} £µC,• • • • • •
îN¾b-¥TŠL-~CÚÙb·à<± Èñb ®¼Db<BáC¥TbCÏPëC• $$2$$
Pb¼³EÇà-P}³È-îµNëÈÐ -½ŠÈÉ DC ,
P}ë·à¶îbD<îë ³Eµî<DEËîb£b¼• •$• • • •
œçeç‹oº 1. Ì©œnNÿºæ 2. ºuYoæ 3. œöÏç\ç
16
ÀbÙbC±àb<î <ëkNµCdÙ-ëÉE£-ëEË-
±b£bÙ<ëE£î<BëEË <®DbCcîbDbîè• $$3$$
Ê<È ±GqÏëb DëhñbDCáN <ÈJ¥TEàbP: $
àC PãEÈ ¥CT<ª<£« <£Ñà¥NTJ-±ÐP¯Èb,
Db³b: ±ÐB¯È-kJ-£±¶àNÈb <ëkbCµb:• $
P}Ù[Lbñ¶îîÉÈCD ~NBCD ÈCáb},
±Ð[bJàb<î ±NÙÈ: hD±Dhà B¯<îîè• $$4$$
Ê<È ±GqÏëb Db³P}È±¶L} B¯<î~bCµDîè $
[aÙbL¶ëhà ±àPb} ~N<ª<B: ±Ðëb«¼:,
±Ð[b<JÈ} PNÙëÙ¼à¶£DC¥TëbÙîè• •$
ÀÏàN£èßîNËÈî«} <®D±b£±aq},
±Ð[bJàb<î Bë-P|Bë-Èb±«bGÙ• $$5$$
Ê<È ±GqÏëb ±aq-±Ð[bJDîè $
ga~bÙ£b-PN î N Ú -<D³¶ È -ka®ëLY ,
gaîŒJa¥T-ëÙ-Pë¶®Dhà <DÏàîè• •$
gaîÏhëà} [à<È Èhà <ëDb~<ëìD},
ga¥TbÙ-ëL¶-<J<ÚÈ} <®D-B¾±aqC• •$$6$$
Ê<È ±GqÏëb ±aqC ga¥TbÙ-JCÚDîè $
£ÇàN ¢ ¢ëJb[È-îDbC « Ù-±N ÷ ±-£a±¼ : ,
±b_b<±¶È} ±Ð<È<£D} î«Èb£ÙCL• •$
_¼ J bC s à-îŒJ-PN Ú bJà-¥Tbî£b«-
îbÙb<È¶¥}T Èë <ëBbCÙëÈbÙàb<î• $$7$$
±b_b<±¶È£<µ-È·ÔNJ-±N÷±£a±¼<®¶DhàbÙb<È¶¥TbëÈÙLîè $
à} ±b·ÔN¥TbîJ-<~Jb³Èîb<££Cë-
îhDb±àDè PNÙëÙb: PNÙ-~¼J-î¯<ÇD¶• •$
17
¥TeàbLîaíPN Ù «î[È-ÈbC à -±N ÷ ±¼ : ,
P|Bbëàb<î ±NÙ yë È£aà-<k|kîè $$8$$
®Jb[È±N÷±b<L <D<[íà gaëLC¶ ±Ð<Èîb-hñb±Dîè $
PÏ±eJëb<ª¶È-îNÚbDè ¥TJµb¼ÈÙb¼íà-
ÈbîÐbÙ¥¯T^-ßG^ÈbDè ±àPb PN±¯Lb¶Dè• •$
P}ëbZÈb<îë ³Èb}ÖÈNÙ: PîN¾bDè,
P}hñb±àb<î ¥TJ~bGw®DëC<£¥TbEÈC• $$9$$
ÀbîÐb<£-±eJë-~bC<BÈ-îNÚb}ÖÈN:¥TJ~bDè ±aqªÈN:¥TbCLá
C N
hñb±àCÈè $
Àb<B: ±N·àb<BÙ<o: ±GÙîJ-k«NJCDbîNDb ªE£DCD,• • • • •
gaÒ¥èT-±Cà¼Ùîa<B: ~N<ª-P£¥T-ªà¼õÁî¼ÙC<BõÕ¼:• $• • • • •
´Ë¼ÙC<B<D¶ëCË¼î¶Ú - BëD<îî¼£a¶±à<o: ±Ð£a±¼:,• • • • • • •
µ¯±¼: ±ÐCàbC<BÙC<B: ±ÉñN<BÙ<± VTJ¼ÙC<BÙa~} à®b<î• $$10$$
° \a* ga±Ùî£Cëbà gaÀ«¶Ï±ÙîC<þDC&ìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
£¯ Ù bëDîÐ - PN Ù Dbñ-G¥TÙa^-¥TbC ^ a-
P}JÂD-ÙÏD-G¥TÙL-Øn<ë-µ¯PÙb<–îè• $• •
±ÐhëC£-Èb±-îJ-îNsÈî<± ±Ð¥ÉTý¼B¶sÏàb
®J¼<®¶D±<È} k«éµb&<B<áwªC• $$11$$
° \a* gaîEÈ} B³ëEÈ} ¥ÉT±bJPEÈ} ëÉáBb<£î«bëaÙ±à¶EÈ-
ªÈN<ëY~<ÈÈañY¥TÙ-±Ùî£CëbDè ÀbËbDbîè ÀbËC ®|k¯ôa±C BÙÈ[C_C
Àbà¶Ú·ÔC........Dbã|D D³ÙC îbPbDbîNcîC.......îbPC .......±[C
...... ~NB<£DC îNEàb<à¶¥Tb-gbë¥T-gb<ë¥TbLb} P¥TJ¥Tî¶[àbñY
®JCDb<B<áwªC, Dî: $
Ê<È ±GqÏëb <®Dhà ®Jb<BáC¥}T ¥ÉTÏëb ¦£¥TªE£DC<È AJbC¥}T ±GqÏëb
ÀìàY Pî±¶àÈC è $
18
¾Ñà¼ÙDe±-ßDPbÙ-ªÈN:PîbË¼-
ÙbîbC £ -ëb<PÈ-PîhÈ-<£³EÈÙbJ¼ :• $
<îga¥ÉTÈCD ±àPb <®D-±NŒëbDb},
_¼JbCsà-±bëDî«} hD±D} ¥TÙbC<î $$12$$
®JCDb<B<áwªC Ê<È hñbDC PN³ãEµ®JCD<C È ±GqÏëb hD±D} ¥NTàb¶Èè $
Êý¼î¶DbCÙñ-~È¼GÙë BÑà±N}Pb},
±¯L¼¶: PNëL¶-¥TJ~¼<D¶<ÚJbëPbD¼:• $
P}PbÙ - Pb³Ù- <ëJ}ßD - «CÈN - PCÈN-
îbíJbëàC <_BNëD¼¥T±<È} <®DCE¾îè• $$13$$
¦±GÙÈDîE_CLë¼ PîhÈ¥TJ~¼Ù<BáC¥}T ¥NTàb¶Èè ÀìàY ª £ËbÈè $
îNãsÈ-ga-ë<DÈb¥TÙbC£¥T<î£} ±N·àbŠ”ÙbCÏ±b£¥}T,• • • • • • • •
Db³CE¾- <_£~CE¾ - ª¥ÐT - ±£ëa - Ùb¢àb<BáC¥TbC£¥Tîè• $• • • • • •
P|àÂ§bD - ª<Ù_ - £~¶DJÈb - P}ëÉ<X - P|±b£¥}T,• • • • • • • •
¥Tò<È¶-ga-®à-Pbµ¥}T Èë <®D! hDbDhà ³EµbC£¥Tîè $$14$$
AJbC¥T<îî} ±GqÏëb ³EµbC£¥}T ³É†aàbÈè $
FGH
À<BáC¥T-±bq:
(gaîbßDãE£îN<D¥ÉTÈ:)
gaîEDÈbîÙ<~ÙhÈ^-ÙÏD-£aãíÈ-
ÈbCàbëBb<P-ªÙLb|kN®-àNÂîîa~îè• $• • •
À«¶EÈîNÛÈ-±£-±Ð£îb<BD|à,
ÈEî¯<È¶áË¯ £<BáC¥T-<ë<µ} ¥TGÙ÷àC• $$1$$
Àñ ±b¼ëb¶G†¥T£Cë-ëE£Dbàb} ±¯ëb¶ªbàb¶D¥N TÐ îCL P¥TJ¥Tî¶-
[àbñY Bbë±¯®bëE£DbhÈë-PîCÈ} ga±wª³NõB<IT-±NÙhPÙ}
¥TbàbCÏP³Y ¥TÙbC|à«îè $
19
(à« ±Ý¥TÙ Db¼ kbÙ LîbC¥TbÙ î}_ ±ÝC* )
àb# ¥ÉT<_îbhÈ<£ÈÙb# ±Ð<Èîb <®Dhà,
P}hDb±àãEÈ ±Nõ«RÈ-îNÚb£àhÈb#• $
Pobë-Uãmµ-Pîàb<£-<D<îcàbC³bÈè,
È_¼ëîN¢¢ëU<µàb ¥NTPNî} <[±b<î• $$2$$
(à« ±Ý¥TÙ ñbUa îC* ±N÷±bw®<U nbCù¥TÙ À<BáC¥T ¥Tò ±Ð<È§b ¥TÙC* $)
ga±aqsUÉíÈC <ë~£b[Èb¼ß¼#, ga±ÐhÈÙC ±¯L¶~~bŠ-¥Te±C• •$• • • •
gaëÈ¶¥CT ªE¾îPa<È ëbÈbY, PÏàb±àEÈa* <gàîb<UÚb<î• $$3$$
° \a* À«Y ga¥TbÙUCÚD} ¥TÙbC<î $
¥TD¥Tb<£Ð-<DB} ¥TîÐ} ±bëD} ±N·à¥TbÙLîè• •$• • • •
hñb±àb<î ±Ù} ±aq} <®DhD±Dbà BãsÈÈ# $$4$$
° \a* ga±aqhñb±D} ¥TÙbC<î $
(à« ±Ý¥TÙ À<BáC¥T ¥Tò ñbUa îC* <P}«bPD hñb<±È ¥TÙC* )
BÉŒbÙ- ªbîÙ- PN£±¶L - ±aq- ¥NT|B-
ÈbU-Çë®bÈ±-<DëbÙ¥T-B¯ < áÈb³Ð C • • $
ëµ¶hë - DE£ - ®à - ±bq±£bëUa<B#,
<P}«bPDC <®D! BëEÈî«} gàb<î $$5$$
ëÉáBb<£-PNëaÙbEÈbDè ®EîbíÈb¼ <®÷LNª<ª¶ÈbDè• •$• • • •
hñb±àb|à<BáC¥Tbà BsÏàb ±aqC î«bCÏPëîè $$6$$
° \a* gaµî¶Èañb¶<µDbñ! B³ëGÛ« ±b·ÔN¥T-<~Ub±aqC GP}«bPDC <È÷q
<È÷q $
(à« ±Ý¥TÙ ±Ð<Èîb®a hñb<±È ¥TÙDb)
gaÈañ¶¥ÉTÏhD±D-ëà¶-<ëµb¼ PNÙCE¾#
[aÙbãmµ - ëbGÙ<BÙ±¯Ùà£éÕ - ¥NT|BbDè• •$
Èb}hÈb£É~b<Dë <ëBbÑà àñb«¶LaàbDè,
P}hñb±àC ¥NTPNîªE£DB¯<áÈb³ÐbDè• $$7$$
20
~bÈ¥NT|Baà-¥NT|Bb¼ßbDè [aÙbmµChÈbCà±¯GÙÈbDè• •$• • • •
hñb±àb<î <®DhDbD-ªE£Db<£-PNª<ª¶ÈbDè• $$8$$
° \a* ªÈN#¥TbCLCáN ªÈN#¥TU~hñb±D} ¥TÙbC<î $
(à« ±Ý¥TÙ ªbÙ ¥TbCDbC* îC* ªbÙ ¥TU~ hñb<±È ¥TÙC* )
ÀbDE£-<DB¶Ù-PNÙ-±Ðî£b<£-³bD¼-
ëb¶<£_-±¯Ù-®à-~m£-¥TU±Ð~hÈ¼#• •$
¦ÁaàîbD-®³Èa±<È-¥Tò<È¶îDC b},
±aqhñUa* ëPN-<ëµbª¶DàbCeUPb<î $$9$$
° \a* hD±D±aqãhñÈbà <®DbàbìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
¥Tî¶-±ÐkEµ-<D³Ô¼Ù<± «aDÈbíÈ},
§bÏëb<± BãsÈë~È# ±Ùîb<£-£Cëîè• •$
Ïëb} hëaà¥Teîá³LbCEîñDbà £Cë!
1
~NXbC£¥¼TÙ<BDàb<î Dàbñ¶È{ëîè• $$10$$
° \a* ga* sUa* yC* À«Y ë} î} «} P} È} ±} ë} ë} î} î} «}
«} P} P} È} È} ±} ±} ½} ½} Æëa* Æëa* ïëa* ïëa* ¾b} ¾b} ¾a* ¾a*
¾bëà ¾bëà DîbC&«¶ÈC B³ëÈC gaîÈC ±<ë_ÈÙ®UCD
<®Dî<BáCªàbîa<È hëb«b $
ÈañbC¶cî-Bë¼Da¶Ù¼#, [aÙ-ëbGÙ<µ-iT±¥¼T#• •$• • • • • •
hD±àb<î PN®EîbíÈbDè, <®DbDè Pëb¶ñ¶<P<X£bDè• $$11$$
° \a* gaëÉáBb<£ëaÙbEÈbDè ®UCD hD±àbîa<È hëb«b $
(à« ±ÝÈC «éàC ¥TU~ PC µbÙb ±Ð<Èîb ®a ±Ù nbCùC)
P¥TUBNëDDbñ} È} <®DCE¾} PNÙCE¾¼-• • • • • • • • •
Ù<Báë<ë<µîbíÈ} hDbÈ¥}T hDb±àbî#• •$• • • • • •
œçeç‹oº 1. ªÒçu§ÊzNÿª½
21
à£<BáëD-ëbÙb} <kE£éÙC¥TbC&<± DüLb},• • • • • • • • •
±ÐBë<È <« <ëµbÈN} BNãsÈPEîNãsÈUïîaîè $$12$$
° \a* ga* sUa* yC* À«Y ë} î} «} P} È} ±} ë} ë} î} î} «}
«} P} P} È} È} ±} ±} ½} ½} Æëa* Æëa* ïëa* ïëa* ¾b} ¾b} ¾a* ¾a* «} ½}
ïëa* ïëa* «} P# ½} ë} \# à# P# [b} [a* [¯•} [C* [¼* [bC* [b¼* [}
[# ïëa* \b} \a* \R} \C* \¼* \bC* \b¼* \} \# ¾b} ¾a* DîbC&«¶ÈC B³ëÈC
gaîÈC q# q# Ê<È kÉ«Ønb<EÈ-îE_CLb<BáC¥} ¥TÙbC<î $
(à« ±Ý¥TÙ ªbÙbC* ¥TbCDbC* îC* ÙÚC «éy ªbÙ ¥TU~bC* PC À<BáC¥T ¥TÙC*)
±bDaà-ªE£D-P£[È-±N÷±-±Nw®-
D¼ ë C Ë -£a±¥T-PN µ ¯ ± -VTUëÐ ® C D• •$
¥Tîb¶÷^¥-¥ÐTñD-ëaÙîDEÈ-~ãsÈ},
P|±¯®àb<î î«Pb î«Pb} <DµbDîè $$13$$
° \a* À<BáC¥TbEÈC ëÉáBb<£ëaÙbEÈC¨àbC&ìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
«C Èañ¶±b <D®-à~bC-µëUa-¥ÉTÈb~b#,• • • • • • •
<PXb¼áµbÖ Bë-£é#Úî«b³£bDbîè• •$• • • • • •
P£èBÑà´¢®<DÈ - ±Š - ¥TkEµ - ¥Te±b#,• • • • • • •
à¯à} <®Db# PÈÈ-~bãEÈ¥TÙb BëEÈN• $$14$$
(à« ±Ý¥TÙ ~bãEÈ ¥CT <JàC ±N÷±bw®<J nbCùC )
DÏëb îN«é<D¶®-¥TÙ¼ÙîÉÈbC±îCà¼#,• •$• • • • • •
hëØn¼<®¶DCE¾! Èë ªE¾-¥TÙbë£bÈ¼#• •$• • • • • •
~NXb}~N¥CTD <ëîUCD <DÈbEÈÙ|àC,• •$• • • • • •
£C«C ãhñÈbDè ®U¥TLbDè ±GÙîb®¶àb<î $$15$$
° \a* ÀîUb}~N¥CTD <®D<k|k±GÙîb®¶D} ¥TÙbC<î $
(à« ±Ý¥TÙ ~NX Àb¼Ù hëØnëh_ PC ±Ð<Èîb ®a ¥TbC ±bCnC* )
22
hDbD} <ëµbà BëÈbC&÷^P«’bDb|Db-• • • • • • • •
îNØªbÙLCD îDPbC ëªPbC <ë~N<Xîè• •$• • • • • •
<®ßÉ[NGÙG÷^<îD ÈC&÷^-Èàa* <ëµbÈN},• • • • • • • •
<P}«bPDC <ë<µë£_ <DëC~àb<î• $$16$$
° \a* ga<P}«bPD±aqC <®D<k|k} hñb±àb<î $
®U³Eµb[È¼# ±N÷±¼Öõ£a±Péµ¯±¥¼T#• •$• • • • • •
VTU¼Ùß¼¶<®¶DîªC¶¢®Eî-£é:Úb±«bDàC• $$17$$
° \a* ga±aq<hñÈ<®Dbà ÀìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
DÏëb ±ÙaÏà <D®DC_UUb^àbCÖ,• • • • • • • •
ÑàbÈN[LCD «ÙÈb£ß-Pwªà} îC• •$• • • • • •
~NXbC£¥}T <®D±ÈC! Èë ±b£àbC³b£è,• • • • • • • •
B¯àb£è BëbÈ±«Ù} µÉÈîb£ÙCL• $$18$$
° \a* ga<®D³EµbC£¥}T hëUUb^C µbÙàb<î $
ÊîC DC_C ®bÈC PN¥ÉTÈ®UGPsÈC PVT<UÈC• •$• • • • • •
îîC£} îbDN÷à} ¥ÉT<È®D³Lb£CàîBëÈè• •$• • • • • •
î£aàb£è BeUb^b£~NBÈÙ-¥Tîb¶^DîB¯Èè• •$• • • • • •
P£C£É¥èT ±N·àb«¶Dè îî BëÈN ÈC ±¯®D<ëµb¼• $$19$$
(à« ±Ý¥TÙ ±N÷±bw®<U nbCùC )
FGH
®Jb<BáC¥T-±bq
(±}. ®P«ÙÙbà ¥ÉTÈ)
£bC«b
®à ®à B³ë}ÈC P£b, î}³J î¯J î«bD• •$
ëaÈÙb³ Pë¶§ ±ÐBN, Dîb¼* ®bCGÙ ®N³±bD• $$
23
ÀGÔeJ Àb¼Ù ³aÈb
ga<®D ®³ îC* yCPbC ¥TbC kNµë}È ®¯• •$
®bC ÈNî ³NL ëÙD<D ¥TGÙ ±bë¼ À}È ®¯• $$
Ê}£Ðb<£¥T PNÙ, ªbÙ §bDµbÙa îNDa• •$
¥T<« D P¥¼T ÈNî ³NL³L «C <_BNëDµDa• $$
ÀDN±î À<îÈ ÈNî ³NL<DëbGÙ<µ, ¢àbC* ÀJbC¥Tb¥Tb~ «¼• •$• • • •
G¥T<î µÙ¼* «î ¦Ù ¥TbCá îC* PbC À¥Tñ-³NL-î<L-Ùb~ «¼• $$• • • •
±¼ <D® ±ÐàbC®D <P<X ¥Tò ÈNî Dbî îC* «a ~ãsÈ «¼• •$• • • •
à« <ªc îC* PÙµbD àbÈ¼* Dbî «a îC* BãsÈ «¼• $$1$$
§bDbëÙLa £~¶D-ÀbëÙLa BDC• •$
¥Tî¶ îbC«Da À}ÈÙbà ªbÙbC* «DC• $$
JbC¥TbJbC¥T <ëJbCsàbC ¥CTëJ§bD îC*• •$
Ê}¾b<£¥T ¥CT îN¥NT^ DàC PNÙñbD îC*• $$
Èk ÊE¾ ®bEàbC Àë<µÈ¼*, ¦Gq PNÙD-àNÈ ë}£È Bàb¼• •$• • • •
ÈNî ±NEà ¥TbC ±ÐCÙÅbC «Ùa ˆ¼ îN<£È µD±<È Pb¼* ¥TZb¼• $$• • • •
Àk ëC<³ ®bà Ùªb¼ PîëPÉ<È PVTJ PNÙ±£ ¥TbC ¥TÙb¼• •$• • • •
Pb[bÈè ga ÀÙ«}È ¥CT £~¶D ¥TÙb¼ ¥Teîá «Ùb¼• $$2$$
yCPC ëªD PNDC PNÙ±<È ¥CT µD±Èa• •$
ªJ ÀbàbC ÈÈè ¥TbJ îbC£ µbÙ¼ ÀÈa• $$
ëaÈÙb³ n<ë £C<Ú ~m£ ®à ®à ªàb¼• •$
£C ±Ð£ãØnDb kbÙ-kbÙ ë}£È Bàb¼• $$
À<È BãsÈ-BaDbC DîÐ-<ªÈ ˆ¼ PîëPÙL ÙØàb¼ P«a• •$• • • •
Èb¥Tò ÀD¯±î ~NB ³Èa ¥TbC, ¥T«D PîÙñ ¥TbC¦ D«a*• $$• • • •
±Ðb¥TbÙ ÈbCÙL PBbî}Ô± ¥TD¥T î<Lîà nb®«a*• •$• • • •
D³-®<ùÈ ³}µ¥NTâ îDbC«Ù îÇàBb³ <ëÙb®«a*• $$3$$
24
<P}«bPD ÈbîÇà kEàb¼ À£èBNÈ <£±¼• •$
Èb±Ù ëbGÙ® ÙØàbC ±ÐBb <£D¥TÙ <n±¼• $$
ÈaD n_ <PÙ ~bC<BÈ ªb¼*Pq ªîÙ ®a• •$
î«b BãsÈ®NÈ úbCÙÈ «¼* È«b} ÀîÙ ®a• $$
±ÐBN ÈÙD-ÈbÙD ¥TîJ ð±Ù, ÀEÈÙa[ <ëÙb<®àb• •$• • • •
à« ëaÈÙb³ £~b ±ÐÈØn <ëJbCG¥T B<ë®D PNÚ <Jàb• $$• • • •
îN<D Àb<£ ôb£~ PBb ¥CT B<ë ®aë îhÈ¥T Dbà¥*¼T• •$• • • •
k«éBbH<È kbÙ}kbÙ ±¯®¼*, Dî¼* ³NL ³L ³bà¥¼*T• $$4$$
±Ùîb¼£bGÙ¥T <£Ñà £C« ±bëD P«a• •$
[Nµb ÈÉáb <ª}Èb Bà ³£ £RáL D«a*• $$
®Eî ®Ùb îÉ<È ÀÙ<È ~bC¥T <ëhîà DPC• •$
Ùb³ ÙbCá <D¾b î£ îbC« Pk¼ ÚPC• $$
gî <kDb gî®JÙ<«È ±bëD ÀîJ ¢àbC<È-hëiT± ®a• •$• • • •
~ÙLb³È<D¥Tò À~N<ªÈb «GÙ, ¥TÙÈ <ëîJ ÀD¯± ®a• $$• • • •
yCPC ±ÐBN ¥Tò ~bEÈîN¾b ¥TbC E«ëD ®JÈ¼* ¥TÙ¼•* •$• • • •
"®P' BãsÈë~ îD ¦ãsÈ È¼* «î BbDN Gú³ £a±¥T µÙ¼*• $$5$$
ÈNî Èb¼ P«® ±<ë_ à«a <DÖà BàbC• •$
ÈNî ±<ë_Èb «CÈ D«a* î¢®D qàbC• $$
î¼* îJaD Ùb³b<£¥T îJÈ¼* ˆ¼ ÙZbC• •$
î«b î<JD ÈD îC* ëPN<ë<µë~ £éÚ PZbC• $$
kaÏàbC ÀD}ÈbC ¥TbJ à« îCÙa À~N<ªÈb Db ³Ê¶• •$• • • •
<ÈP À~N<ªÈb-«Ù y¥T ÈNî «a, BÙ«é ëb}nb <ªÈ qÊ¶• $$• • • •
Àk Àý¥Tî¶ <ëDb~ Pk îJ ÙbCá-Ùb³b<£¥T «Ùb¼• •$• • • •
ÈDiT± ¥TbÙb³C«È¼* ¦XbÙ <~ë ëbPb ¥TÙb¼• $$6$$
25
î¼* ®bDÈ ÈNî Àý¥Tî¶ «GÙ <~ë ³àC• •$
Àbëb³îD <ëîNsÈ Ùb³-ë<®¶È BàC• $$
±Ù Èñb<± îCÙbC îDÙñ ±¯ÙÈ P«a• •$
Dà-±ÐîbDÈ¼* ®b<D î«b PbÈb J«a• $$
±b±bªÙL È<® E«ëD ¥TÙÈb <ªc îC* yCPC µiT}• •$• • • •
Pb[bÈ ga ÀÙ«}È ¥Tb îbDbC* E«ëD ±ÙPD ¥TiT}• $$• • • •
yCPC <ëîJ ±GÙLbî «bCÈC À~NB D<P ~NBk}µÈ¼•* •$• • • •
<ë<µ À~NB D<P ~NBk}µÈ¼* ˆ¼ ~î¶ Pk <ë<µ DbPÈ¼*• $$7$$
±bëD îCÙC DàD, BàC ÈNî £ÙPÈ¼*• •$
±bëD ±b<D BàC ÈNî ªÙD<D ±ÙPÈ¼*• $$
±bëD îD ˆ¼ ³àbC <È«bÙC ÇàbDÈ¼*• •$
±bëD ÙPDb îbDa, ÈNî ³NL ³bDÈ¼*• $$
±bëD BÊ¶ ±Ù®bà îCÙa, Bàb¼ î¼* ±¯ÙL-µDa• •$• • • •
î¼* ~ãsÈ±¯ë¶¥T BãsÈ ¥TòDa, ±¯L¶BãsÈ D«a* kDa• $$• • • •
µD µEà ÈC kùBb<³ B<ë <ÈD Da*ë <~ë-ßÙ ¥Tò µÙa• •$• • • •
ëÙ [aÙPb³Ù Àb<£ ®J î<L¥N}TB BÙ BsÈa ¥TÙa• $$8$$
<ëßD - PßD - ëD - £b«D - £«D -±Ðª}Ô «bC• •$
îbC«-î«b-Èî-£JD ±ÐkJ îbÙÈ·Ô «bC• $$
kÐÌb <ë÷LN î«C~, Àb<£ P}§b µÙbC• •$
®³-<ë®àa ®îÙb® Db~ Èb¥TbC ¥TÙbC• $$
ÀbDE£ ¥TbÙL £éÚ-<DëbÙL, ±Ùî î}³J-îà P«a• •$• • • •
îbCPbC ±<ÈÈ D<«* Àb¼Ù ÈNîPbC, ±<ÈÈ-ÈbÙ PNEàb¼ D«a*• $$• • • •
<ª}ÈbîLa ±bÙP ¥Teb±Èõ, y¥T Bë PNÚ¥TbÙ «a• •$• • • •
ÈNî BãsÈ-Dë¥Tb ®C ªÝC, ÈC BàC Bë£<µ ±bÙ «a• $$9$$
26
£bC«b--ÈNî Bë£<µÈ¼* ÈGÙ ³àC, BàC <D¥TJ À<ë¥TbÙ• •$• • • • • •
ÈbÙÈ|à ÊP BãsÈ ¥TbC, «î¼* ¦ÈbÙbC ±bÙ• $$10$$
FGH
ÂVìÆçv‹o‡çºç-œçe:
C Œª: uÌòz¥®: ÈyÄyoºçTç® Œª:´@ C ŒªçzDÒ|o,z §TÄoz,
Èyªoz œç¾ç|-oys|W”ºç®, ûçtÆ-TmœuºÄzuÉboç®, ÆìMÂ†®çŒ-
œuÄÞç®, ÌÄ|rç®, ËÄ®æ§ìÄz, uÌòç®, ¤ìòç®, œºªçnªŒz,
œºªÌìQç®, Þ{ÂçzM®-ªÒyÃ®ç›oç®, EŒ‹o-ÌæÌçºYNÀÿ-œuºªt|Œç®,
EŒ‹o-tÆ|Œç®, EŒ‹o-rçŒç®, EŒ‹o-ÌìQç®, EŒ‹o-Äy®ç|®,
Þ{ÂçzM®-ÄÆW”ºç®, Ìn®-rçŒç®, Ìn®-¤ÀÖmz, ‡ºmz‹ü-
¢ÿmçªlgÂªvlgoç®, IÿÉ®çu®|Nÿç - ÈçÄNÿ - ÈçuÄNÿç-ŸªìQ-
YoìËÌæVçzœÌT|-uÄŒçÆŒç®, VçuoNÿª|-uÄŒçÆŒç®, EVçuoNÿª|-
uÄŒçÆŒç®´@ 1EœÄçtæ uZv‹‡-uZv‹‡, u§v‹‡-u§v‹‡´@ ªwn®ìæ
uZv‹‡-uZv‹‡, u§v‹‡-u§v‹‡´@ EuoNÿçªæ uZv‹‡-uZv‹‡, u§v‹‡-
u§v‹‡´@ ºuoNÿçªæ uZv‹‡-uZv‹‡, u§v‹‡-u§v‹‡´@ NÀÿçz‡æ uZv‹‡-
uZv‹‡, u§v‹‡-u§v‹‡´@ ÌÄçz|œÌTú uZv‹‡-uZv‹‡, u§v‹‡-u§v‹‡´@
ÌÄ|uÄUŒæ uZv‹‡-uZv‹‡, u§v‹‡-u§v‹‡´@ ÌÄ|§®æ uZv‹‡-uZv‹‡,
u§v‹‡-u§v‹‡´@ ÌÄ|ºç[®§®æ uZv‹‡-uZv‹‡, u§v‹‡-u§v‹‡´@ ÌÄ|-
EvSŒ-§®æ uZv‹‡-uZv‹‡, u§v‹‡-u§v‹‡´@ ÌÄ|-ÆÞì§®æ uZv‹‡-
uZv‹‡, u§v‹‡-u§v‹‡´@ ÌÄ|Yç{º§®æ uZv‹‡-uZv‹‡, u§v‹‡-
u§v‹‡´@ ÌÄ|tìÉb§®æ uZv‹‡-uZv‹‡, u§v‹‡-u§v‹‡´@ ÌÄ|ªwT§®æ
uZv‹‡-uZv‹‡, u§v‹‡-u§v‹‡´@ ÌÄç|nªYNÀÿ§®æ uZv‹‡-uZv‹‡,
u§v‹‡-u§v‹‡´@ ÌÄ|œºª‹Þæ uZv‹‡-uZv‹‡, u§v‹‡-u§v‹‡´@
1. EœÄç®æ 2. ªçºë
27
ÌÄ|ÆîÂºçzTæ uZv‹‡-uZv‹‡, u§v‹‡-u§v‹‡´@ ÌÄ|q®ºçzTæ uZv‹‡-
uZv‹‡, u§v‹‡-u§v‹‡´@ ÌÄ|NìÿÉeºçzTæ uZv‹‡-uZv‹‡, u§v‹‡-
u§v‹‡´@ ÌÄ|NÀîÿººçzTæ uZv‹‡-uZv‹‡, u§v‹‡-u§v‹‡´@ ÌÄ|Œº2ªçýº
uZv‹‡-uZv‹‡, u§v‹‡-u§v‹‡´@ ÌÄ|T\ªçýº uZv‹‡-uZv‹‡, u§v‹‡-
u§v‹‡´@ ÌÄç|ÅÄªçýº uZv‹‡-uZv‹‡, u§v‹‡-u§v‹‡´@ ÌÄ|Tçzªçýº
uZv‹‡-uZv‹‡, u§v‹‡-u§v‹‡´@ ÌÄ|ªuÒÊªçýº uZv‹‡-uZv‹‡,
u§v‹‡-u§v‹‡´@ ÌÄ|‡ç‹®ªçýº uZv‹‡-uZv‹‡, u§v‹‡-u§v‹‡´@
ÌÄ|Äwqªçºë uZv‹‡-uZv‹‡, u§v‹‡-u§v‹‡´@ ÌÄ|TìÁªªçýº uZv‹‡-
uZv‹‡, u§v‹‡-u§v‹‡´@ ÌÄ|œÞªçýº uZv‹‡-uZv‹‡, u§v‹‡-
u§v‹‡´@ ÌÄ|œìÉœªçýº uZv‹‡-uZv‹‡, u§v‹‡-u§v‹‡´@ ÌÄ|¢ÿÂªçýº
uZv‹‡-uZv‹‡, u§v‹‡-u§v‹‡´@ ÌÄ|ºçÉb~ªçýº uZv‹‡-uZv‹‡,
u§v‹‡-u§v‹‡´@ ÌÄ|tzÆªçýº uZv‹‡-uZv‹‡, u§v‹‡-u§v‹‡´@
ÌÄ|uÄÊªçýº uZv‹‡-uZv‹‡, u§v‹‡-u§v‹‡´@ ÌÄ|ÄzoçÂ-
ÆçuNÿŒy§®æ uZv‹‡-uZv‹‡, u§v‹‡-u§v‹‡´@ ÌÄ|ÄztŒy®æ uZv‹‡-
uZv‹‡, u§v‹‡-u§v‹‡´@ ÌÄ|ªçzÒŒy®æ uZv‹‡-uZv‹‡, u§v‹‡-
u§v‹‡´@ ÌÄ|Nÿªç|ÉbNæÿ uZv‹‡-uZv‹‡, u§v‹‡-u§v‹‡´@
C ÌìtÆ|Œ-ªÒçºç\ ªª YNÀÿ-uÄNÀÿª-oz\çz-¤Â-Æç{®|-Äy®|-
Æçæýo Nìÿ» Nìÿ»´@ ÌÄ|-\ŒçŒ‹tŒæ Nìÿ» Nìÿ»´@ ÌÄ|-§Ã®çŒ‹tŒæ
Nìÿ» Nìÿ»´@ ÌÄ|-TçzNìÿÂçŒ‹tŒæ Nìÿ» Nìÿ»´@ ÌÄ|-TÀçª-ŒTº-Qzb-
NÿÄ|b-ªb©¤-œðŒ-üçzmªìQ-ÌæÄçÒçŒ‹tŒæ Nìÿ» Nìÿ»´@ ÌÄ|-
ÂçzNÿçŒ‹tŒæ Nìÿ» Nìÿ»´@ ÌÄ|-tzÆçŒ‹tŒæ Nìÿ» Nìÿ»´@ ÌÄ|-
®\ªçŒçŒ‹tŒæ Nìÿ» Nìÿ»´@ ÌÄ|tì:Qæ ÒŒ ÒŒ, tÒ tÒ, œY œY,
Nìÿb Nìÿb, ÆyVÀæ ÆyVÀæ´@
®nÌìQæ uÞÊì ÂçzNzÿÊì, Ã®çu‡-Ã®ÌŒ-Äu\|oª½´@
E§®æ qzª-ªçºçzS®æ, ËÄvËo-ºËoì uÄ‡y®oz´@@
28
uÆÄªËoì´@ NìÿÂ-TçzÞ‡Œ-‡ç‹®æ ÌtçËoì´@ Y‹tŸ§-ÄçÌìœî[®-
ªu¨-Ä‡|ªçŒ-œìÉœt‹o-ÆyoÂ-ªìuŒÌìÄÀo-ŒzuªŒçs-œç¾ç|Œçs-
Fn®zoz¥®çz Œª:´@
Fn®ŒzŒ ª‹Þzm ŒÄTÀÒçmçæ Æç‹n®sú T‹‡çztNÿ-‡çºç-ÄÊ|mª½´@@
C Ùë Èë MÂë uÞ§ìÄŒœoz Æçv‹o‡çºçæ Nÿºçzuª ŒªçzDÒ|oz ËÄçÒç´@
Ì©œî\NÿçŒçæ ŸuoœçÂNÿçŒçæ, ®oy‹ü-Ìçªç‹®-oœçz‡ŒçŒçæ´@
tzÆË® ºçÉb~Ë® œìºË® ºçr:, Nÿºçzuo Æçý‹o 1§TÄv[\Œz‹ü:´@@
EU®|' GtNÿY‹tŒ ........................... u\ŒŒçsªÒæ ®\z´@
FGH
Æçv‹o‡çºç-œçe:
C Œª: uÌòz¥®: ÈyÄyoºçTç® Œª: C Ùë mªçz
EºÒæoçmæ, mªçz uÌòçmæ mªçz EçFuº®çmæ mªçz GÄ[^ç®çmæ mªçz
ÂçzL ÌÃÄ Ìç÷mæ Yðçuº ªæTÂæ EuºÒæoç ªæTÂæ uÌòç ªæTÂæ Ìç÷
ªæTÂæ NzÿÄuÂœlmðçz ‡©ªçz ªæTÂæ Yðçuº ÂçzTìðªç EºÒæoç
ÂçzTìðªç uÌòç ÂçzTìðªç Ìç÷ ÂçzTìðªç NzÿÄuÂœlmðçz ‡©ªçz
ÂçzTìðªçz Yðçuº Ìºmæ œÃÄ¦ççuª EºÒæoz Ìºmæ œÃÄ¦ççuª uÌòz
Ìºmæ œÃÄ¦ççuª Ìç÷ Ìºmæ œÃÄ¦ççuª NzÿÄuÂœlmðæ ‡©ªæ Ìºmæ
œÃÄ¦ççuª´@
C Ùë EŒçutªîÂª‹Þz¥®çz Œª: ÌÄ|Æçv‹oæ oìuÉbæ œìvÉbæ Y
Nìÿ» Nìÿ»´@
C ŒªçzDÒ|oz §TÄoz ŸqymçÆzÊtçzÊNÿÁªÊç® utÃ®oz\çzªoî ®| z
Œª: Èy Æçv‹oŒçsç® Æçv‹oNÿºç® ÌÄ|uÄUŒŸmçÆŒç® ÌÄ|ºçzTç-
œªwn®ìuÄŒçÆŒç® ÌÄ|œºNwÿoqìüçzœüÄuÄŒçÆŒç® ÌÄ|qçª-gçªº-
uÄŒçÆŒç® C Ùçæ Ùë Ùîæ Ùçø Ù: E uÌ Eç G Ìç ÌÄ|Æçv‹oæ Nìÿ» Nìÿ»´@
œçeç‹oº 1. §TÄçŒ½ u\Œz‹ü:
29
C qîæ Ùîæ ¢ÿb½ uNÿuºub uNÿuºub Vço® Vço® œºuÄUŒçŒ½
Ë¢ÿçzb® Ë¢ÿçzb® ÌÒÏçQlgçŒ½ Nìÿ» Nìÿ» œºªìüçæ uZ‹t uZ‹t
œºª‹ÞçŒ½ u§‹t u§‹t qçæ q: Ä: Ä: Ùîæ ¢ÿb½ ÌÄ|Æçv‹oæ Nìÿ»
Nìÿ»´@
C Ùë Èë MÂë Lõ EÒú E uÌ Eç G Ìç EŒçÒouÄùç®{ mªçz
EuºÒæoçmæ Ùçø ÌÄ|Æçv‹oæ Nìÿ» Nìÿ»´@
C E Ùçæ uÌ Ùë Eç Ùîæ G Ùçø Ìç Ù: \Ttçœt½-uÄŒçÆŒç®
Ùë Æçv‹oŒçsç® Œª: ÌÄ|Æçv‹oæ Nìÿ» Nìÿ»´@
C Ùë ÈyÆçv‹oŒçsç® EÆçzNÿo»ÌnŸçuoÒç®|ªvlgoç® EÆçzNÿ-
o»-ÌnŸçuoÒç®|-Æçz§ŒœtŸtç® Ò½©ÁÃ®Àîú-¤y\ç® ÌÄçz|œüÄÆçv‹o-
Nÿºç® Œª: ÌÄ|Æçv‹oæ Nìÿ» Nìÿ»´@
C Ùë ÈyÆçv‹oŒçsç® ÌìºœìÉœÄwvÉb-ÌnŸçuoÒç®|-ªvlgoç®
ÌìºœìÉœÄwvÉb-ÌnŸçuoÒç®| Æçz§ŒœtŸtç® §½©ÁÃ®Àîú-¤y\ç®
ÌÄçz|œüÄÆçv‹oNÿºç® Œª: ÌÄ|Æçv‹oæ Nìÿ» Nìÿ»´@
C Ùë ÈyÆçv‹oŒçsç® utÃ®†ÄuŒÌnŸçuoÒç®|ªvlgoç®
utÃ®†ÄuŒ-ÌnŸçuoÒç®|-Æçz§ŒœtŸtç® ª½©ÁÃ®Àîú-¤y\ç® ÌÄçz|œüÄ-
Æçv‹oNÿºç® Œª: ÌÄ|Æçv‹oæ Nìÿ» Nìÿ»´@
C Ùë ÈyÆçv‹oŒçsç® YçªºçzðçzÂŒ-ÌnŸçuoÒç®|-ªvlgoç®
YçªºçzðçzÂŒ-ÌnŸçuoÒç®|-Æçz§ŒœtŸtç® º½©ÁÃ®À-úî ¤y\ç® ÌÄçzœ| üÄ-
C Ùë ÈyÆçv‹oŒçsç® ýÌÒçÌŒÌnŸçuoÒç®|ªvlgoç® ýÌÒçÌŒ-
ÌnŸçuoÒç®|-Æçz§ŒœtŸtç® V½©ÁÃ®Àîú-¤y\ç® ÌÄçz|œüÄÆçv‹oNÿºç®
Œª: ÌÄ|Æçv‹oæ Nìÿ» Nìÿ»´@
C Ùë ÈyÆçv‹oŒçsç® §çªlgÂÌnŸçuoÒç®|ªvloç®
§çªlgÂ-ÌnŸçuoÒç®|-Æçz§ŒœtŸtç® ^½©ÁÃ®Àîú-¤y\ç® ÌÄçz|œüÄ-
30
C Ùë ÈyÆçv‹oŒçsç® tì‹tìu§ÌnŸçuoÒç®|ªvlgoç®
tì‹tìu§ÌnŸçuoÒç®|Æçz§ŒœtŸtç® Ì½©ÁÃ®Àîú-¤y\ç® ÌÄçz|œüÄ-
C Ùë ÈyÆçv‹oŒçsç® ZÞÞ®ÌnŸçuoÒç®|ªvlgoç®
ZÞÞ®ÌnŸçuoÒç®|Æçz§ŒœtŸtç® Q½©ÁÃ®Àîú-¤y\ç® ÌÄçz|œüÄ-
C Ùë ÈyÆçv‹oŒçsç® ŸçuoÒç®ç|ÉbÌuÒoç® ¤y\çÉbªlgŒ-
ªvlgoç® ÌÄ|uÄUŒÆçv‹oNÿºç® Œª: ÌÄ|Æçv‹oæ Nìÿ» Nìÿ»´@
C Ùë EÒú mªçz u\mçmæ ÌÄ|Æçv‹o§|Äoì´@
C Ùë EÒú mªçz EçzuÒu\mçmæ ÌÄ|Æçv‹o§|Äoì´@
C Ùë EÒú mªçz œºªçzuÒu\mçmæ ÌÄ|Æçv‹o§|Äoì´@
C Ùë EÒú mªçz ÌÃÄçzuÒu\mçmæ ÌÄ|Æçv‹o§|Äoì´@
C Ùë EÒú mªçz EmæoçzuÒu\mçmæ ÌÄ|Æçv‹o§|Äoì´@
C Ùë EÒú mªçz Nÿçzd¤ìòymæ ÌÄ|Æçv‹o§|Äoì´@
C Ùë EÒú mªçz ¤y\¤ìòymæ ÌÄ|Æçv‹o§|Äoì´@
C Ùë EÒú mªçz œtçmìÌçºymæ ÌÄ|Æçv‹o§|Äoì´@
C Ùë EÒú mªçz Ìæu§lmÌçztçºçmæ ÌÄ|Æçv‹o§|Äoì´@
C Ùë EÒú mªçz Ì®æ¤ìòymæ ÌÄ|Æçv‹o§|Äoì´@
C Ùë EÒú mªçz œðz®¤ìòymæ ÌÄ|Æçv‹o§|Äoì´@
C Ùë EÒú mªçz ¤çzuÒ®¤ìòymæ ÌÄ|Æçv‹o§|Äoì´@
C Ùë EÒú mªçz G\ìªtymæ ÌÄ|Æçv‹o§|Äoì´@
C Ùë EÒú mªçz uÄGÂªtymæ ÌÄ|Æçv‹o§|Äoì´@
C Ùë EÒú mªçz tÌœìÃÄymæ ÌÄ|Æçv‹o§|Äoì´@
C Ùë EÒú mªçz YçzñÌœìÃÄymæ ÌÄ|Æçv‹o§|Äoì´@
31
C Ùë EÒú mªçz EdæTªÒçumuªðNìÿÌÂçmæ ÌÄ|Æçv‹o§|Äoì´@
C Ùë EÒú mªçz uÄGÃÄmœðçmæ ÌÄ|Æçv‹o§|Äoì´@
C Ùë EÒú mªçz uÄ¦ççÒºçmæ ÌÄ|Æçv‹o§|Äoì´@
C Ùë EÒú mªçz Yçºmçmæ ÌÄ|Æçv‹o§|Äoì´@
C Ùë EÒú mªçz œlmÌªmçmæ ÌÄ|Æçv‹o§|Äoì´@
C Ùë EÒú mªçz EçTçÌTçªymæ ÌÄ|Æçv‹o§|Äoì´@
C Ùë EÒú mªçz EçÌyuÄÌçmæ ÌÄ|Æçv‹o§|Äoì´@
C Ùë EÒú mªçz utuduÄÌçmæ ÌÄ|Æçv‹o§|Äoì´@
C Ùë EÒú mªçz GSToÄçmæ ÌÄ|Æçv‹o§|Äoì´@
C Ùë EÒú mªçz utðoÄçmæ ÌÄ|Æçv‹o§|Äoì´@
C Ùë EÒú mªçz oðoÄçmæ ÌÄ|Æçv‹o§|Äoì´@
C Ùë EÒú mªçz ªÒçoÄçmæ ÌÄ|Æçv‹o§|Äoì´@
C Ùë EÒú mªçz VçzºoÄçmæ ÌÄ|Æçv‹o§|Äoì´@
C Ùë EÒú mªçz VçzºœºMNÿªçmæ ÌÄ|Æçv‹o§|Äoì´@
C Ùë EÒú mªçz VçzºTìmçmæ ÌÄ|Æçv‹o§|Äoì´@
C Ùë EÒú mªçz EVçzºTìm¤æ§Yçºymæ ÌÄ|Æçv‹o§|Äoì´@
C Ùë EÒú mªçz EçªçzÌuÒœðçmæ ÌÄ|Æçv‹o§|Äoì´@
C Ùë EÒú mªçz QzÂçzÌuÒœðçmæ ÌÄ|Æçv‹o§|Äoì´@
C Ùë EÒú mªçz \¨çzÌuÒœðçmæ ÌÄ|Æçv‹o§|Äoì´@
C Ùë EÒú mªçz uÄdçzÌuÒœðçmæ ÌÄ|Æçv‹o§|Äoì´@
C Ùë EÒú mªçz ÌÃÄçzÌuÒœðçmæ ÌÄ|Æçv‹o§|Äoì´@
C Ùë EÒú mªçz ªm¤Âymæ ÌÄ|Æçv‹o§|Äoì´@
C Ùë EÒú mªçz ÄuY¤Âymæ ÌÄ|Æçv‹o§|Äoì´@
C Ùë EÒú mªçz Nÿç®¤Âymæ ÌÄ|Æçv‹o§|Äoì´@
32
C Ùë EÒú mªçz QyºÌÄymæ ÌÄ|Æçv‹o§|Äoì´@
C Ùë EÒú mªçz Ìv›œÌÄymæ ÌÄ|Æçv‹o§|Äoì´@
C Ùë EÒú mªçz ªóÌÄymæ ÌÄ|Æçv‹o§|Äoì´@
C Ùë EÒú mªçz EªgÌÄymæ ÌÄ|Æçv‹o§|Äoì´@
C Ùë EÒú mªçz EMQym-ªÒçmÌçmæ ÌÄ|Æçv‹o§|Äoì´@
C Ùë EÒú mªçz Äiªçm¤ìuòuºÌymæ ÌÄ|Æçv‹o§|Äoì´@
C Ùë EÒú mªçz ÂçzL ÌÃÄuÌòç®tmçmæ ÌÄ|Æçv‹o§|Äoì´@
C Ùë EÒú mªçz §TÄtçz ªÒutªÒçÄyºÄiªçm¤ìuòuºÌymæ
ÌÄ|Æçv‹o§|Äoì´@
oÄ §vOÿŸÌçtç¨ßªy-œìº-ºç[®TzÒœt-§ÀÉbçzœüÄ-tçuºüçzt½-
§ÄçzœüÄ-ËÄYNÀÿ-œºYNÀÿçzt½§®çzœüÄ-ŸYlg-œÄŒçŒÂ-\Âçzt½-
§ÄçzœüÄ-ÆçuNÿŒy-gçuNÿŒy §îo-uœÆçY-NwÿoçzœüÄ-tìu§|qÃ®çœçº-
ÄwuòºuÒoçzœüÄçmçæ uÄŒçÆŒæ §Äoì´@
ÈyÆçv‹oºËoì uÆÄªËoì \®çzDËoì uŒn®ªçºçzS®ªËoì EËªçNæÿ
oìvÉbºËoì œìvÉbºËoì ÌªwuòºËoì NÿÁ®çmªËoì ÌìQªËoì
Eu§ÄwuòºËoì tyVç|®ìºËoì NìÿÂTçzÞ‡ŒçuŒ Ìtç Ì‹oì´@
Ìòª|Èy¤Âç®ìºçºçzS®{¾ç®ç|u§ÄwuòºËoì´@
C Ùë EÒú mªçz Ì©œîm|NÿÁ®çmªW•Â¿œªçzq-
œì»Êçs|³ç§Äoì´@
Ì©œî\NÿçŒçæ ŸuoœçÂNÿçŒçæ, ®oy‹ü-Ìçªç‹®-oœçz‡ŒçŒçæ´@
tzÆË® ºçÉb~Ë® œìºË® ºçr:, Nÿºçzuo Æçý‹o 1§TÄv[\Œz‹ü:´@@
FGH
œçeç‹oº 1. §TÄçŒ½ u\Œz‹ü:
33
~bãEÈµbÙb ±bq
° \a* ga* sJa* yC* À«Y ë} î} «} P} È} ±} ë} ë} î} î} «}
«} P} P} È} È} ±} ±} ½} ½} Æëa* Æëa* ïëa* ïëa* ¾b} ¾b} £Ða* ¾a*
¾bëà £Ðbëà DîbC&«¶ÈC B³ëÈC gaîÈC $ ° \a* ¥ÐTb¼* îî
±b±} Ú·Ôà Ú·Ôà ®<« ®<« £« £« ±ª ±ª ±bªà
±bªà ° DîbC À«Y ½} Æëa* ïëa* «} P} ½} ë} \: à: P:
[b} [a* [¯} [C* [¼* [bC* [b¼* [} [: ïëa* \b} \a*C \R} \C* \¼* \bC* \b¼*
\} \: ¾b} ¾a* ¾bëà ¾bëà DîbC&«¶ÈC B³ëÈC gaîÈC q: q:
1
Àhîb¥}T gaÙhÈN ëÉ<XÙhÈN ÈN<ýÙhÈN ±N<ýÙhÈN ~bãEÈÙhÈN
¥TbãEÈÙhÈN ¥TeàbLîhÈN hëb«b $ yëîhîb¥}T ¥Tbà¶<PXÅñY
Pë¶<ëìD<DëbÙLbñY gaîo³ë£«¶ÏPë¶§±ÙîC<þ±Ùî-
±<ë_bà DîbC Dî: $ Àhîb¥}T ga~bãEÈBubÙ¥T±b£±]-
±ÐPb£bÈè PXî¶gakJbàNÙbÙbCÂà¼Aëàb¶<BëÉ<XÙhÈN PXî¶-
hë<~÷à±Ù<~÷àë³b¶: ±ÐPa£EÈN D: $
° ëÉáBb£à: gaëX¶îbD±à¶EÈbÖÈN<ëY~Ïà«¶EÈbC B³ëEÈ:
Pë¶§b: ±ÙîîŒJDbîµCàb Àhîb¥}T Ê«bîN_ ª <P<X}
ÈEëEÈN PXî¶¥TbàC¶áN Ê«bîN_ ª <P<X} ±ÐàØnEÈN D: $
° DîbC&«¶ÈC B³ëÈC gaîÈC gaîÏ±bd¶Èañ‘ŠÙbà
gaî¾ÏD-_àiT±bà <£ÑàÈC®bCî¯È¶àC ±ÐBbî·ÔJî<·ÔÈbà
ôb£~³LP<«Èbà ÀDEÈªÈNýàP<«Èbà PîëPÙL-
¥CTëJ§bDJïîa~bC<BÈbà Àýb£~£bCáÙ<«Èbà á^è-
1. EËªçNæÿ Nÿç Es| Òª Ì¤ Nÿç Òçzoç Ò{´@ ®ut YçÒz oçz EËªçNæÿ Nzÿ ¤çt
EœŒç ŒçªçzXYçºm Nÿº ÌNÿoz Òø´@
34
ªÏëbGÙ}~£è³NLP}àNsÈbà ±ÙîC<þ±<ë_bà P|àÂ§bDbà
hëà|BNëC <PXbà kNXbà ±ÙîbÏîDC ±ÙîPNÚbà
_¼JbCsàî<«Èbà ÀDEÈP}PbÙª¥ÐT±Ðî£¶Dbà ÀDEÈ§bD-
£~¶Dëaà¶-PNÚbh±£bà _¼JbCsàë~ŠÙbà PÏà§bDbà
PÏàkÐÌLC kÉ«ÏVTLb-î·ÔJî<·ÔÈbà ÜT÷àb<à¶¥Tbgbë¥T-
gb<ë¥Tb±ÐîNÚªÈN:P}ßbC±P³¶-<ëDb~Dbà ßb<È¥Tî¶[àŠÙbà
À®Ùbà ÀBëbà Àhîb¥}T (ÀîN¥TÙb<~DbîµCàbDb})
Ñàb<µ} ìDEÈN $ ga<®Db<BáC¥T±¯®D±ÐPb£bÈè Àhîb¥}T
PCë¥TbDb} Pë¶£bCáÙbC³~bC¥TBà±aÔb<ëDb~D} BëÈN $
° DîbC&«¶ÈC B³ëÈC ±Ð[aLb~Cá£bCá¥Teîábà
<£ÑàÈC®bCî¯È¶àC, Dî: ga~bãEÈDbñbà ~bãEÈ¥TÙbà
Pë¶<ëìD±ÐLb~Dbà Pë¶ÙbC³b±îÉÏàN<ëDb~Dbà Pë¶±Ù¥ÉTÈ-
[N¾bC±¾ë<ëDb~Dbà Pë¶[bîÔbîÙ<ëDb~Dbà Pëb¶GÙý-
~bãEÈ¥TÙbà $ ° \b} \a* \R} \b¼* \: À <P Àb ¦ Pb
Dî: îî Pë¶<ëìD~bãEÈ} ¥NTõ ¥NTõ îî ÈN<ý* ¥NTõ ¥NTõ
îî ±N<ý} ¥NTõ ¥NTõ hëb«b $ îî ¥Tbî} <nãEµ <nãEµ
<BãEµ <BãEµ $ Ù<È¥Tbî} <nãEµ <nãEµ <BãEµ <BãEµ $
k<J¥Tbî} <nãEµ <nãEµ <BãEµ <BãEµ $ ¥ÐTbCµ} ±b±} ë¼Ù}
ª <nãEµ <nãEµ <BãEµ <BãEµ $ ÀãÂDëbàNBà} <nãEµ
<nãEµ <BãEµ <BãEµ $ Pë¶~_N<ëìD} <nãEµ <nãEµ
<BãEµ <BãEµ $ PëbC±¶ P³Y <nãEµ <nãEµ <BãEµ <BãEµ $
Pë¶<ëìD} <nãEµ <nãEµ <BãEµ <BãEµ $ Pë¶Ùb¢àBà}
<nãEµ <nãEµ <BãEµ <BãEµ $ Pë¶ªb¼Ù£éýBà} <nãEµ
<nãEµ <BãEµ <BãEµ $ Pë¶P±¶ëÉãÖ¥T<P}«b<£Bà} <nãEµ
35
<nãEµ <BãEµ <BãEµ $ Pë¶³Ð«Bà} <nãEµ <nãEµ <BãEµ
<BãEµ $ Pë¶£bCá} Ñàb<µ} ÔbîÙ} ª <nãEµ <nãEµ <BãEµ
<BãEµ $ Pë¶±ÙîE_} <nãEµ <nãEµ <BãEµ <BãEµ $
Pëb¶ÏîßbÈ} ±ÙßbÈ} ª <nãEµ <nãEµ <BãEµ <BãEµ $
Pë¶~¯JÙbC³} ¥NT<[ÙbC³} À<[ÙbC³} <~ÙbCÙbC³} ¢ëÙÙbC³} ª
<nãEµ <nãEµ <BãEµ <BãEµ $ Pë¶DÙîbGÙ} <nãEµ
<nãEµ <BãEµ <BãEµ $ Pë¶³®bd³bCî<«áb®îbGÙ}
<nãEµ <nãEµ <BãEµ <BãEµ $ Pë¶PhàµbEàëÉ[JÈb-
³Neî±_±N÷±VTJîbGÙ} <nãEµ <nãEµ <BãEµ <BãEµ $
Pë¶Ùbý¬îbGÙ} <nãEµ <nãEµ <BãEµ <BãEµ $ Pë¶¥Ð¯TÙ-
ëCÈbJ-~bG¥TDaÔbG¥TDaBàb<D <nãEµ <nãEµ <BãEµ
<BãEµ $ Pë¶ëC£Daà} <nãEµ <nãEµ <BãEµ <BãEµ $
Pë¶îbC«Daà} <nãEµ <nãEµ <BãEµ <BãEµ $ Pëb¶±hîbGÙ}
<nãEµ <nãEµ <BãEµ <BãEµ $ Àhîb¥}T À~NB-¥Tî¶-
®<DÈ£é:Úb<D <nãEµ <nãEµ <BãEµ <BãEµ $ £éý®D-
¥ÉTÈbDè îE_ÈE_Ò<ýîN<ýnJ<n¾£bCábDè <nãEµ <nãEµ
<BãEµ <BãEµ $ Pë¶£ýé £Cë£bDëëaÙDÙDb«Ù<P}«-àbC<³Da-
¥ÉTÈ£bCábDè <nãEµ <nãEµ <BãEµ <BãEµ $ Pëb¶ý¥NTJa-
Db³®<DÈ<ëáBàb<D <nãEµ <nãEµ <BãEµ <BãEµ• $
Pë¶hñbëÙ®ŒîëÉãÖ¥TP±b¶<£¥ÉTÈ£bCábDè <nãEµ <nãEµ
<BãEµ <BãEµ $ Pë¶<P}«býb±£b<£¥ÉTÈ£bCábDè <nãEµ
<nãEµ <BãEµ <BãEµ $ ±Ù~_N¥ÉTÈîbÙLbCØªb^D<ëôCáL-
îbC«Dë~a¥TÙLb<£¥ÉTÈ£bCábDè <nãEµ <nãEµ <BãEµ
<BãEµ $ ° \a* Àhî¨à} ª¥ÐT-<ë¥ÐTîP{ëÈC®bCkJ~b¼à¶-
36
ëaà¶~bEÈa: ±¯Ùà ±¯Ùà $ Pë¶®aëbDE£D} ®DbDE£D}
BÑàbDE£D} ³bC¥NTJbDE£D} ª ¥NTõ ¥NTõ $ Pë¶Ùb®bDE£D}
¥NTõ ¥NTõ $ Pë¶³bÐ î-D³Ù-ÚC^-¥Të¶^-î^|k-±cD-¾bCLîNÚ-
P}ëb«bDE£D} ¥NTõ ¥NTõ $ Pëb¶DE£D} ¥NTõ ¥NTõ hëb«b $
ÀDNýN±ènE£:
àÏPNÚ} <_áN JbC¥CTáN Ñàb<µÑàPDë<®¶Èîè $
ÀBà} [CîîbÙbCÂà} hëãhÈÙhÈN <ëµaàÈC $$
ga~bãEÈÙhÈN $ <~ëîhÈN $ ®àbC&hÈN $ <DÏàîbÙbCÂà-
îhÈN $ Àhîb¥}T ÈN<ýÙhÈN $ ±N<ýÙhÈN $ PîÉ<XÙhÈN $
¥TeàbLîhÈN $ PNÚîhÈN $ À<BëÉ<XÙhÈN $ £aßb¶àÙN hÈN
¥NTJ³bC_µDb<D P£b PEÈN $ PXî¶gakJbàNÙbÙbCÂà¼-
dàb¶<BëÉ<XÙhÈN $
° \a* ga* sJa* yC* À«Y À <P Àb ¦ Pb
ÀDb«È<ëËbà¼ LîbC ÀÙ«}ÈbL} \b¼* Pë¶~bãEÈ} ¥NTõ
¥NTõ hëb«b $
’bÂµÙbnE£:
ÀbàNë¶eJa<ëJbP} P¥TJPNÚVTJ¼¾b¶ß<àÏëbAëDe±},• •
1 2
µaÙ} ëaÙ} ~ÙaÙ} <Dõ±îîN±DàÏëbÈDbCÏëØn¥Tò<È¶îè• •$
<P<X} ëÉ<X} PîÉ<X} ±ÐñàÈN ÈÙ<L: hV¯Tà¶£éØª¼: ±ÐÈb±},• •
¥TbãEÈ} ~bãEÈ} Pîb<µ} <ëÈÙÈN 3®³ÈbîNcîb ~bãEÈµbÙb• $$
Ì©œî\NÿçŒçæ ŸuoœçÂNÿçŒçæ, ®oy‹üÌçªç‹®oœçz‡ŒçŒçª½´´@
tzÆË® ºçÉb~Ë® œìºË® ºçr:, Nÿºçzoì Æçv‹oæ 4§TÄv¦çŒz‹ü:´@@
Ê<È kÉ«ØnbãEÈµbÙb
FGH
œçeç‹oº 1. T§yºæ 2.uŒ»œªªìœ®‹oy oŒçz.. 3.§Äoçªìðªç 4. §TÄçŒ½ u\Œz‹ü:
37
<ëDà ±bq
Ê« <ë<µ qbùbC «bCà ¥CT, ±Ðñî ±Ý¼ ®bC ±bq• •$• • • •
µEà <®DCAëÙ £Cë ÈNî, Db~C ¥Tî¶ ®N Àbq• $$1$$
ÀD}È ªÈN÷^à ¥CT µDa, ÈNî «a «bC <PÙÈb®• •$• • • •
îNãsÈ-ëµ¯ ¥CT ¥}TÈ ÈNî, ÈaD BNëD ¥CT Ùb®• $$2$$
<È«éH ®³ ¥Tò ±aùb «ÙD, Bë£<µ-~bCáL«bÙ• •$• • • •
§bà¥T «bC ÈNî <ëAë ¥CT, <~ëPNÚ ¥CT ¥TÙÈbÙ• $$3$$
«ÙÈb Àß ÀH<µàbÙ ¥CT, ¥TÙÈb µî¶-±Ð¥Tb~• •$• • • •
<ñÙÈb-±£ £bÈbÙ «bC µÙÈb <D® ³NL ÙbP• $$4$$
1
µîb¶îÉÈ ¦Ù ®U<µ PbC*, §bDBbDN ÈNî iT±• •$• • • •
ÈNîÙC ªÙL-PÙbC® ¥TbC, DbëÈ <È«éH®³ B¯±• $$5$$
î¼* ëE£b¼* <®D£Cë ¥TbC, ¥TGÙ À<È <DÙîU Bbë• •$• • • •
¥Tî¶ - kEµ ¥CT nC£DC, Àb¼Ù D ¥TnN ¦±bë• $$6$$
B<ë®D ¥TbC Bë - ¥¯T± È¼*, ÈNî «a ¥TbÝD«bÙ• •$• • • •
£aD-£àbU ÀDbñ-±<È, ÀbÈî ³NL B}ÔbÙ• $$7$$
<ª£bDE£ <Dî¶U G¥TàbC, µbCà ¥Tî¶-Ù® î¼U• •$• • • •
PÙU ¥TÙa àb ®³È îC*,B<ë®D ¥TbC <~ë³¼U• $$8$$
ÈNî ±£-±}¥T® ±¯®È¼*, <ëìD-ÙbC³ ^Ù ®bà• •$• • • •
~_N <î_Èb ¥TbC µÙ¼*, <ëá <DÙ<ëáÈb ñbà• $$9$$
ª¥ÐTò Ú³µÙ ÊE¾ ±£, <îU¼* Àb± È¼* Àb±• •$• • • •
ÀDN¥TÐ î ¥TGÙ <~ë±£ U«¼,* DCî P¥TU «<D ±b±• $$10$$
œçeç‹oº 1. ‡ªç|ªwo \Â‡º ÂÌçø, rçŒ §çŒ Tìm¿œ
38
ÈNî <kD î¼* Ñàb¥NTU BàbC, ®¼PC ®U <kD îaD• •$• • • •
®Eî-®Ùb îCÙa «ÙbC, ¥TÙbC îbC<« hëbµaD• $$11$$
±<ÈÈ k«éÈ ±bëD G¥TàC, <³DÈa ¥Tb¼D ¥TÙCë• •$• • • •
À}®D PC ÈbÙC ¥NTµa, ®à ®à ®à <®D£Cë• $$12$$
ñ¥Tò Dbë Bë£<µ <ëá¼*, ÈNî ±ÐBN ±bÙ ¥TÙCë• •$• • • •
ÚCëG^àb ÈNî «bC ±ÐBN, ®à ®à ®à <®D£Cë• $$13$$
Ùb³ P<«È ®³ îC* õeàbC, <îUC PÙb³a £Cë• •$• • • •
ëaÈÙb³ BC^ÅbC Àk¼*, îC^bC Ùb³ ¥NT^Cë• $$14$$
G¥TÈ <D³bC£ G¥TÈ DbÙ¥Tò, G¥TÈ <Èà¶wª À§bD• •$• • • •
Àb® µEà îbDNá BàbC, ±bàbC <®DëÙ ñbD• $$15$$
ÈNî¥TbC ±¯®¼* PNÙ±GÈ, À<«±<È DÙ±<È £Cë• •$• • • •
µEà BbÂà îCÙbC BàbC, ¥TÙD UÂàbC ÈNî PCë• $$16$$
À~ÙL ¥CT ÈNî ~ÙL «bC, <DÙbµbÙ ÀbµbÙ• •$• • • •
î¼* Ô¯kÈ Bë <PEµN îC*, ÚCë U³bÀbC ±bÙ• $$17$$
ÊE¾b<£¥T ³L±<È ñ¥CT, ¥TÙ <ëDÈa B³ëbD• •$• • • •
À±DbC <ëÙ£ <D«bGÙ¥¼*T, ¥Tò®C Àb± PîbD• $$18$$
ÈNîÙa DC¥T PN£ÉG÷^ È¼*, ®³ ¦ÈÙÈ «¼ ±bÙ• •$• • • •
«b «b Ô¯màbC ®bÈ «bC*, DC¥T <D«bÙ <D¥TbÙ• $$19$$
®bC î¼* ¥T« «RH Àb¼Ù Pb¼*, ÈbC D <î^¼* ¦ÙBbÙ• •$• • • •
îCÙa ÈbC ÈbCPbC* kDa, àbÈ¼* ¥TÙb¼* ±N¥TbÙ• $$20$$
ë}£bC ±bHªbC* ±Ùî³Nõ, PNÙ³Nõ ë}£È ®bP• •$• • • •
<ëßD«ÙD î}³U¥TÙD, ±¯ÙD ±Ùî ±Ð¥Tb~• $$21$$
39
ªb¼kaPbC* <®D±£ DîbC*, DîbC* ~bÙ£b îbà• •$• • • •
<~ëî³ Pbµ¥T PbµN D<î,ÙØàbC ±bq PNÚ£bà• $$22$$
î}³U î¯<È¶ ±Ùî ±£, ±}ª µÙbC <DÈ ÇàbD• •$• • • •
«ÙbC Àî}³U <ëAë ¥Tb, î}³Uîà B³ëbD• $$23$$
î}³U <®DëÙ ±£ DîbC*, î}³U À«¶È £Cë• •$• • • •
î}³U¥TbÙa <PX ±£, PbC ëE£bC* hëàîCë• $$24$$
î}³U ÀbªbÙ® îN<D, î}³U ³Nõ ¦ë½bà• •$• • • •
Pë¶ PbµN î}³U ¥TÙbC, ëE£bC* îD-ëª-¥Tbà• $$25$$
î}³U PÙhëÈa îbÈ ¥Tb, î}³U <®DëÙ µî¶• •$• • • •
î}³Uîà î}³U ¥TÙbC, «ÙbC ÀPbÈb ¥Tî¶• $$26$$
àb <ë<µ î}³U PC P£b ®³ îC* î}³U «bCÈ• •$• • • •
î}³U ""Dbñ¯Ùbî'' à« Bë Pb³Ù £ÉÝ ±bCÈ• $$27$$
±N÷±bw®<U} <[±b<î
FGH
<DÏà-±¯®b-±aGq¥Tb
° ®à ®à ®à DîbC&hÈN, DîbC&hÈN, DîbC&hÈN
LîbC ÀGÙ«}ÈbL}, LîbC <PXbL} LîbC ÀbÊGÙàbL} $
LîbC ¦ë¢½bàbL}, LîbC UbCy PÑë Pb«¯L} $$
° \a* ÀDb<£î¯JîE_C¨àbC Dî:
1
ªcbGÙ î}³U} ÀGÙ«}Èb î}³U} <PXb î}³U} Pb«R
î}³U} ¥CTë<U±·LcbC µ|îbC î}³U} $ ªcbGÙ UbC³c N îb
ÀGÙ«}Èb UbC³cN îb <PXb UbC³c N îb Pb«R UbC³c
N îb
¥CTë<U±·LcbC µ|îbC UbC³c
N îbC $ ªcbGÙ PÙL} ±Ñë¢®b<î
1. ÌæÆçzu‡o LÄæ ŸYuÂo œçe @
40
ÀGÙ«}ÈC PÙL} ±Ñë¢®b<î <PXC PÙL} ±Ñë¢®b<î Pb«R
PÙL} ±Ñë¢®b<î ¥CTë<U±·Lc} µ|î} PÙL} ±Ñë¢®b<î $
° DîbC&«¶ÈC hëb«b
À±<ë_# ±<ë_bC ëb, PN<hñÈbC £é#ãhñÈbC&<± ëb• •$• • • •
ÇàbàCÏ±wª-Dîh¥TbÙ}, Pë¶±b±¼# ±ÐîNØàÈC• $$1$$
À±<ë_# ±<ë_bC ëb, Pëb¶ëhñb} ³ÈbC&<± ëb• •$• • • •
à# hîÙCÏ±ÙîbÏîbD}, P kbZb¨àEÈÙC ~N<ª#• $$2$$
À±Ùb<®Èî}_bC&à}, Pë¶-<ëìD<ëDb~D#• •$• • • •
î}³UCáN ª PëC¶áN, ±Ðñî} î}³U} îÈ#• $$3$$
yPbC ±}ª-LîbCàbÙbC, PÑë±bëí±LbPLbC• •$• • • •
îŒUbL} ª PÑëC<P}, ±úî} «ëÊ î}³U}• $$4$$
À«¶<îÏà[Ù} kÐÌëbª¥}T ±ÙîC<÷qD#• •$• • • •
<PXª¥ÐThà P£èka®}, Pë¶È# ±ÐLîb|à«îè• $$5$$
¥Tîb¶÷^¥T-<ë<DîN¶sÈ}, îbC[Uïîa<D¥CTÈDîè• •$• • • •
P|àsÏëb<£³NLbC±CÈ}, <PXª¥Ð}T Dîb|à«îè• $$6$$
<ëìDb¼ßb# ±ÐUà} àbãEÈ, ~bG¥TDaB¯È±Û³b#• •$• • • •
<ëá} <D<ë¶áÈb} àb<È, hÈ¯àîbDC <®DCdÙC• $$7$$
±N÷±bw®<U} <[±b<î
±}ª¥TeàbL¥T ¥Tb Àß¶
1
¦£¥Tª}£D È·ÔéU±N÷±¥¼TÖõPN£a±PNµ¯±VTUbß¶¥¼T# $
µëUîŒU³bD-Ùëb¥NTUC, <®D³É«C ¥TeàbLî«} à®C $$
° \a* B³ëÈbC ³B¶®EîÈ±bC§bD<Dëb¶L¥TeàbL¥CT¨àbC&ìàY <Dë¶±bîa<È
1. ŸYuÂo œçe <o‹tìÂ>
41
±}ª±ÙîCþa ¥Tb Àß¶
¦£¥Tª}£DÈ·ÔéU±N÷±¥¼TÖõPN£a±PNµ¯±VTUbß¶¥¼T# $
µëUîŒU-³bDÙëb¥NTUC, <®D³É«C <®DDbñî«} à®C $$
° \a* À«¶ãÏPXbªbàbC¶±bÇàbàPë¶PbµN¨àbC&ìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
<®DP«’bDbî ¥Tb Àß¶
¦£¥Tª}£DÈ·ÔéU±N÷±¥¼TÖõPN£a±PNµ¯±VTUbß¶¥¼T#• $
µëUîŒU³bD - Ùëb¥NTUC, <®D³É«C <®DDbî à®bî«CC $$
° \a* gaB³ëã¢®Db÷^bCcÙP«’bDbî¨àbC ÀìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
<®DëbLa ¥Tb Àß¶
¦£¥Tª}£DÈ·ÔéU±N÷±¥¼TÖõPN£a±PNµ¯±VTUbß¶¥¼T# $
µëUîŒU³bD-Ùëb¥NTUC, <®D³É«C <®DP¯_î«} à®C $$
° \a* P|àÂ£~¶D§bDªbGÙ_b<L îbC[îb³¶ ÊÏàb<£-
È{ëbñ¶P¯_£~bÇàbà ÀìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
±¯®b-±Ð<È§b-±bq:
gaî<¢®DCE¾î<BëEË ®³Ï_àC~},
hàbôb£Dbà¥TîDEÈªÈN÷^àb«¶îè• •$
gaî¯UP}ßPN£É~b} PN¥ÉTÈ¼¥T«CÈNÙè,
®¼DCE¾à§<ë<µÙCá îàb&¨àµb<à• $$1$$
hëãhÈ <_UbC¥T³NÙëC <®D±NŒëbà,
hëãhÈ hëBbëî<«îbC£àPNãhñÈbà• •$
hë<hÈ ±Ð¥Tb~P«®bCã¢®¶È£ÉW½ªàbà,
hëãhÈ ±ÐPÛU<UÈb£èBNÈ-ë¼Bëbà• $$2$$
hëhÏàN Ø nU<ôîUkbC µ PN µ bíUëbà,
hëãhÈ hëBbë-±ÙBbë-<ëBbP¥Tbà• •$
hëãhÈ <_UbC¥T<ëÈÈ¼¥T<ª£éÁîbà,
hëãhÈ <_¥TbU-P¥TUbàÈ-<ëhÈÉÈbà• $$3$$
42
¾Ñàhà ~N<Xî<µ³|à àñbDNiT±},
Bbëhà ~N<Xî<µ¥Tbî<µ³EÈN¥Tbî#• •$
ÀbU|kDb<D <ë<ëµbEàëU|mà ëe³Dè,
B¯Èbñ¶à§±Nõáhà ¥TÙbC<î à§îè $$4$$
À«¶Dè! ±NÙbL±NõábCcî! ±bëDb<D,
ëhÈ¯EàD¯Dî<ÚUbEààîC¥T yë• •$
Àãhîw¢ëU<ôîU - ¥CTëUkbCµë…b¼,
±N·à} Pî³Ðî«îC¥TîDb ®N«bC<î• $$5$$
° <ë<µà§±Ð<È§bDbà <®D±Ð<Èîb³ÐC ±N÷±bw®<U} <[±b<î $
hëãhÈî}³U±bq:
gaëÉáBbC D# hëãhÈ hëãhÈ gaÀ<®È# $
gaP}Bë# hëãhÈ hëãhÈ gaÀ<BDE£D# $
gaPNî<È# hëãhÈ hëãhÈ ga±]±ÐB# $
gaPN±bAë¶# hëãhÈ hëãhÈ gaªE¾±ÐB# $
ga±N÷±£}È# hëãhÈ hëãhÈ ga~aÈU# $
gagCàbDè hëãhÈ hëãhÈ gaëbPN±¯¢à# $
ga<ëîU# hëãhÈ hëãhÈ gaÀDEÈ# $
gaµî¶# hëãhÈ hëãhÈ ga~bãEÈ# $
ga¥NTEñN# hëãhÈ hëãhÈ gaÀÙDbñ# $
gaîGeU# hëãhÈ hëãhÈ gaîN<DPNëÐÈ# $
gaD<î# hëãhÈ hëãhÈ gaDC<îDbñ# $
ga±bd¶# hëãhÈ hëãhÈ gaëX¶îbD# $
±N÷±bw®<U} <[±b<î
FGH
43
±Ùî<á¶-hëãhÈ-îŒU-±bq:
<DÏàb±Ð¥}T±b£èBNÈ¥CTëUb¼ßb#, hVNTÙEîD#±à¶à~NXkbCµb#• •$• • • •
<£Ñàbë<µ-§bDkU±ÐkbCµb#, hëãhÈ G¥ÐTàbPN# ±Ùîá¶àbC D#• $$1$$
¥TbC÷qhñ-µbEàbC±î-îC¥Tka®}, P}<BÛ-P}gbCÈÉ±£bDNPbGÙ• •$• • • •
ªÈN<ë¶µ} kN<XkU} £µbDb#, hëãhÈ G¥ÐTàbPN# ±Ùîá¶àbC D#• $$2$$
P}h±~¶D} P}gëL} ª £RÙb£bhëb£D-ßÐbL-<ëUbC¥TDb<D• •$• • • •
<£ÑàbEî<È§bDkUbô«}È#, hëãhÈ G¥ÐTàbPN# ±Ùîá¶àbC D#• $$3$$
±Ð§b- ±ÐµbDb# gîLb# PîÉXb#, ±ÐÏàC¥T-kNXb# £~Pë¶±¯ë¼¶#• •$• • • •
±Ðëb<£DbC&÷^bŒ<D<îc<ë§b#, hëãhÈ G¥ÐTàbPN# ±Ùîá¶àbC D#$$4$$
®}ßbDUgC<L - VTUb}kN-È}ÈN - ±ÐP¯D - ka®bŠ”Ù - ªbÙLbˆb#• •$• • • •
DBbC&ŒLhë¼Ù<ë«bGÙLÖ, hëãhÈ G¥ÐTàbPN# ±Ùîá¶àbC D#• $$5$$
À<Lã|D £[b: ¥NT~Ub î<«ã|D,U<ßã|D ~ITb# ¥ÉT<ÈDbC ³GÙ<|L$•
îDbC-ë±N-ëb¶Âk<UDÖ <DÏà}, hëãhÈ G¥ÐTàbPN# ±Ùîá¶àbC D#• $$6$$
P¥TbîiT<±Ïëë<~Ïëî¼Aà}, ±Ðb¥Tb|àîEÈ<X¶îñbãíÈîbíÈb#• •$• • • •
Èñb&±ÐÈaßbÈ³NL±ÐµbDb#, hëãhÈ G¥ÐTàbPN# ±Ùîá¶àbC D#• $$7$$
£aíÈ} ª ÈíÈ} ª 1î«cñbC³Ð}, ßbCÙ} È±bC ßbCÙ-±Ùb¥ÐTîhñb#• •$• • • •
kÐÌb±Ù} ßbCÙ³NL} ªÙ}È#, hëãhÈ G¥ÐTàbPN# ±Ùîá¶àbC D#• $$8$$
Àbîá¶-Pëb¼¶áµàhÈñb~a<ë¶áb<ëáb £ÉG÷^<ëáb<ëábÖ• •$• • • •
2PÚCU<ëÔè®„îUb¼áµa~b#,hëãhÈ G¥ÐTàbPN# ±Ùîá¶àbC D#• $$9$$
[aÙ} ’bë}ÈbC&_ ßÉÈ} ’bë}ÈbC, îµN’bë}ÈbC&íàîÉÈ} ’bë}È#• •$• • • •

À[aLP}ëbPî«bDPbÖ, hëãhÈ G¥ÐTàbPN# ±Ùîá¶àbC D#• $$10$$
Ê<È ±Ùî<á¶hëãhÈîŒU<ëµbD} ±GÙ±N÷±bw®<U} <[±CÈè
FGH
1. osç ªÒçzTÀæ 2. ÌuQ¨-
44
uŒn® œî\çLå
£Cë-~bh_-³Nõ ±¯®b
±}. ËbDÈÙbà
ÀGÔeJ
±Ðñî £Cë ÀÙ«}È PNgNÈ <PXbEÈ ®¯,• •
³Nõ <DÙ³Ð}ñ î«}È îN¥T<È±NÙ-±}ñ ®¯• •$
ÈaD ÙÈD ®³îbH<«* PN àC B<ë ÇàbÊàC,• •
<ÈD¥Tò BãsÈ ±ÐPb£ ±Ùî ±£ ±bÊàC• $$
£bC«b
±¯®bC* ±£ ÀÙ«}È ¥CT, ±¯®bC* ³Nõ±£ PbÙ• •$
±¯®bC* £Cëa PÙhëÈa, <DÈ ±Ð<È À÷^ ±Ð¥TbÙ• $$
° \a* ga£Cë-~bh_-³NõPî¯«! À_ ÀëÈÙ ÀëÈÙ P}ëb¼á^è $
° \a* ga£Cë-~bh_-³NõPî¯«! À_ <È÷q <È÷q q# q# $
° \a* ga£Cë-~bh_-³NõPî¯«! À_ îî PGÛ<«ÈbC Bë Bë ëá^è $
À÷^¥T (³aÈb nE£)
PNÙ±<È ¦Ù³ DÙDbñ <ÈD-¥TGÙ, ëE£Da¥T PN±£±ÐBb,• • •
À<È ~bCBDa¥T PNëÙL ¦¢¢ëU, £CÚ n<ë îbC<«È PBb• •$
ëÙ DaÙ [aÙ-PîN¾ ß^ BGÙ, À³Ð ÈPN k«é <ë<µ Dª¯H,• • •
ÀÙ«}È gNÈ-<PXbEÈ ³Nõ-<D³Ð¶Eñ <DÈ ±¯®b Ùª¯H $$
£bC«b
î<UD ëhÈN «Ù UCÈ Pk ®UhëBbë îU naD• •$
®bPbC* ±¯®bC* ±Ùî±£ £Cë-~bh_-³Nõ ÈaD• $$
° \a* ga£Cë~bh_³Nõ¨àbC ®Eî®ÙbîÉÏàN<ëDb~Dbà ®U} <Dë¶±bîa<È
®C <_®³ - ¦£Ù îH½bÙ ±ÐbDa, È±È À<È £éXÙ ÚÙC,• • •
<ÈD À<«È-«ÙD PNëªD <®D¥CT, ±Ùî ~aÈUÈb BÙC• • $•
45
ÈPN BÐîÙ-UbC<BÈ ßÐbL ±bëD, PÙP ªE£D ß<P Pª¯H,• • •
ÀÙ«}È gNÈ-<PXbEÈ ³Nõ-<D³Ð¶Eñ <DÈ ±¯®b Ùª¯H• •$$
ª}£D ~aÈUÈb ¥TÙ¼ È±È ëhÈN ±ÙëaD• •$
®bPbC* ±¯®bC* ±Ùî±£, £Cë-~bh_-³Nõ ÈaD• $$
° \a* ga£Cë~bh_³Nõ¨à# P}PbÙÈb±<ëDb~Dbà ªE£D} <Dë¶±bîa<È
à« Bë-PîN¾ À±bÙ ÈbÙL, ¥CT <D<îÈ PN<ë<µ qÊ¶• •$
À<È £ÉÝ±Ùî-±bëD ®ñbÙñ, BãsÈ ëÙ Db¼¥Tb P«a• $$
¦¢¢ëU ÀÚ}GÔÈ Pb<U È}£éU, ±N}® µGÙ _à³NL ®ª¯H• •$
ÀÙ«}È gNÈ-<PXbEÈ ³Nõ-<D³Ð¶Eñ <DÈ ±¯®b Ùª¯H• $$
È}£éU Pb<U PN³}µ À<È, ±Ùî ÀÚ}GÔÈ kaD• •$
° \a* ga£Cë~bh_³Nõ¨àbC&[à±£±ÐbíÈàC À[ÈbDè <Dë¶±bîa<È hëb«b $
®C <ëDàë}È PNBÑà- ¦Ù- À}kN® ±Ð¥Tb~D BbD «¼*• •$
®C y¥T îNÚ ªbGÙ_ BbáÈ, <_®³ îb<«* ±ÐµbD «¼*• $$
U<« ¥NTE£-¥TîUb<£¥ ±«é±, Bë-Bë ¥NTëC£D PbC* kª¯H• •$
<ë<ëµBbH<È ±GÙîU PNîD, BÐîÙ ®bP ÀbµaD• $•
° \a* ga£Cë~bh_³Nõ¨à: ¥TbîkbL<ëÇë}PDbà ±N÷±b<L <Dë¶±bîa<È
À<È PkU î£ - ¥}T£±¶ ®b¥TbC, [Nµb - ¦Ù³ ÀîbD «¼*• •$
£éhP« BàbD¥T ÈbPN Db~D ¥TbC PN³õù PîbD «¼*• $$
¦cî n«bC* ÙP àNsÈ <DÈ, D¼ëCË ¥TGÙ ßÉÈ îC* ±ª¯H• •$
ÀÙ«}È gNÈ-<PXbEÈ ³Nõ-<D³¶ÐEñ <DÈ ±¯®b Ùª¯H• $$
46
DbDb<ë<µ P}àNsÈÙP, Ñà}®D PÙP DëaD• •$
° \a* ga£Cë~bh_³Nõ¨à: [NµbÙbC³<ëDb~Dbà D¼ëCË} <Dë¶±bîa<È
®C G_®³- ¦Ëî Db~ ¥TòDC, îbC«-<È<îÙ î«bkUa• •$
<È<« ¥Tî¶ßbÈa §bD£a± - ±Ð¥Tb~®bC<È ±ÐBbëUa• $$
Ê« BbH<È £a± ±Ð®bU ¥}TªD, ¥CT PNBb®D îC* Úª¯H• •$
hë±Ù±Ð¥Tb~¥T ¢àbC<È À<È, £a±¥T Èî¥TGÙ «aD• •$
° \a* ga£Cë~bh_³Nõ¨àbC îbC«b}µ¥TbÙ<ëDb~Dbà £a±} <Dë¶±bîa<È
®bC ¥Tî¶-ÊYµD £«D ÀãÂD-Pî¯« Pî ¦XÈ UP¼• •$
ëÙ µ¯± ÈbPN PN³}<µÈb¥TGÙ, P¥TU ±GÙîUÈb «HP¼• $$
Ê« BbH<È µ¯± ªÝbà <DÈ Bë-¢ëUD îbH<«* D«a* ±ª¯H• •$
ÀãÂDîbH<«* ±GÙîU £«D, ª}£Db<£ ³NLUaD• •$
° \a* ga£Cë~bh_³Nõ¨àbC&÷^¥Tî¶<ëÇë}PDbà µ¯±} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
UbCªD PNÙPDb ßÐbL ¦Ù, ¦ÏPb« ¥CT ¥TÙÈbÙ «¼*• •$
îbC±¼ D ¦±îb ®bà ëÙLa, P¥TU VTU ³NLPbÙ «¼*• $$
PbC VTU ªÝbëÈ Àñ¶±¯ÙD, ±Ùî ÀîÉÈÙP Pª¯H• •$
®C ±ÐµbD VTUVTU <ëá¼*, ±}ª¥TÙL ÙP-UaD• •$
° \a* ga£Cë~bh_³Nõ¨àbC îbC[VTU±ÐbíÈàC VTU} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
47
®U ±Ùî ¦¢¢ëU ³Eµ À[È, ±N÷± ªõ £a±¥T µiTH• •$
ëÙ µ¯± <Dî¶U VTU <ë<ëµ k«é ®Dî ¥CT ±bÈ¥T «iTH• $$
Ê« BbH<È Àß¶ ªÝbà <DÈ B<ë ¥TÙÈ <~ë±}¥T<È îª¯H• •$
(ÀbqbC* £éÚ£bDa, Àbq<D~bDa, ÈNî <ú³ ÀbDa ëbÙD «bC,• •
£aDD <DhÈbÙD Àµî ¦µbÙD "ËbDÈ' ÈbÙD ¥TbÙD «bC• •$
±ÐBN ÀEÈÙ®bîa, <_BNëDDbîa, Pk ¥CT hëbîa £bCá «ÙbC,• •
à« ÀÙ® PNDa®¼ úaU D ¥Tò®¼, Eàbà ¥TÙa®¼, £àb ¥TÙbC $$)
ëPN<ë<µ Àß¶ P}®bCà ¥¼T, À<È ¦nb« îD ¥TòD• •$
®bPbC* ±¯®bC* ±Ùî±£, £Cë-~bh_-³Nõ ÈaD• $$
° \a* ga£Cë~bh_³Nõ¨àbC&Dß¶±£±ÐbíÈàC ÀìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
®àîbUb
£bC«b--£Cë-~bh_-³Nõ ÙÈD ~NB, ÈaD ÙÈD ¥TÙÈbÙ• •$
<BÛ <BÛ ¥T«NH ÀbÙÈa, Àe± PN³NL <ëhÈbÙ• $$
±XGÙ
£Cë ¥Tb hëiT±
1
ª¦¥Tî¶ GÈÙCPq ±Ð¥ÉT<È Db<~, ®aÈC À÷^b£~ £bCáÙb<~• •$• • • •
®C ±Ùî PN³NL «¼* ÀD}ÈµaÙ, ¥T«ëÈ ¥CT nèàb<UP ³NL³}BaÙ• $$1$$
~NB PîëPÙL ~bCBb À±bÙ, ~È-ÊE¾ DîÈ ¥TÙ PaP µbÙ• •$• • • •
£Cëb<µ£Cë ÀÙ«EÈ £Cë, ëE£bC* îD ëª ÈD ¥TÙ PN-PCë• $$2$$
1. \yÄuÄœçNÿy - rçŒçÄºm 5 + tÆ|ŒçÄºm 9 + ªçzÒŒy® 28 + Eæoºç® 5
+ Tuo 2 (ŒºNÿTuo, uo®|STuo) + LNzÿv‹ü® Eçut 4 \çuo®çå + Ìîßª, ËsçÄº @
œìt½TÂuÄœçNÿy - Eçoœ, Gùçzo, Ìç‡çºm @ qzÞuÄœçNÿy - ŒºNÿTn®çŒìœîÄy|,
uo®|STn®çŒìœîÄy| @ §ÄuÄœçNÿy - ŒºNÿç®ì, uo®|¯çç®ì Eç{º tzÄç®ì = 63 @ <YGNÿª|
uoºzÌe> Nÿy \TÒ <Nÿª|ŒNÿy ÞzÌe> LzÌç œçe §y uªÂoç Ò{ @
48
~bh_ ¥Tb hëiT±
<®D¥Tò µN<D ˆ¼ ÀbC*¥TbÙiT±, <DÙÀ[Ùîà î<«îb ÀD¯±• •$• • • •
£~À÷^ î«bBbáb PîCÈ, UßN Bbáb PbÈ ~È¥T PNªCÈ• $$3$$
PbC hàbôb£îà PíÈB}³, ³LµÙ ³¯HñC kbÙ« PNÀ}³• •$• • • •
Ù<ë ~<~ D «Ù¼ PbC Èî «Ùbà, PbC ~bÍ DîbC k«é ±Ða<È eàbà• $$4 $$
³Nõ ¥Tb hëiT±
³Nõ ÀbªbÙ® ¦ë½bà Pbµ, ÈD D³D ÙÏD_à<D<µ À³bµ • $• • • •
P}PbÙ £C« ë¼ÙbÂà µbÙ, <DÙëb}<n È±¼* <~ë-±£ <D«bÙ• $$5$$
³NL nGcP ±ãØªP ÀbqkaP, Bë ÈbÙDÈÙD <®«b® Ê¶~• •$• • • •
³Nõ ¥Tò î<«îb ëÙDa D ®bà, ³NõDbî ®±bC îD-ëªD-¥Tbà• $$6$$
° \a* ga£Cë~bh_³Nõ¨àbC&Dß¶±£±ÐbíÈàC î«b&ìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
PbCÙqb
¥Tò®C ~ãsÈ ±ÐîbD, ~ãsÈ <kDb PÙµb µÙ¼• •$• • • •
"ËbDÈ' PÙµbëbD, À®Ù-ÀîÙ±£ BbC³ë¼• $$7$$
Fn®çÆyÄç|t: œìÉœç±çýÂ uqœzo½
(<î»àbÏë £UD <PXbEÈ Pbµ¥T îNãsÈ îbÙ³ ®b<Dy• •$
¥TÙDa À¥TÙDa PN³<È £é³¶<È, ±N·à ±b± ëÚb<Dy• $$
P}PbÙ Pb³Ù ÈÙL ÈbÙL, ³Nõ <®«b® <ë~C<Úy• •$
®³ îb}G« ³NõPî ¥T« "kDbÙ<P' Àb¼Ù ¥TbC¦ D ±C<Úy• $$)
£bC«b
(ga<®D¥CT ±ÙPb£ È¼* PNÚa Ù«¼* Pk ®aë• •$
àbÈ¼* ÈD îD ëªD È¼* PCëbC BÑà P£aë• $$)
FGH
49
kaP ÈañY¥TÙ ±¯®b
±}. ËbDÈÙbà
£bC«b--£a± ÀÝbÊ¶ îCõ ±D, Àk ÈañY¥TÙ kaP• •$
<ÈD Pk¥Tò ±¯®b ¥TiTH, îD ëª ÈD µGÙ ~aP• $$
° \a* ga<ëËîbD<ë}~<ÈÈañY¥TÙb:! À_ ÀëÈÙÈ ÀëÈÙÈ
P}ëb¼á^è $
° \a* ga<ëËîbD<ë}~<ÈÈañY¥TÙb:! À_ <ÈþÈ <ÈþÈ q: q: $
° \a* ga<ëËîbD<ë}~<ÈÈañY¥TÙb:! À_ îî P<Û<«Èb BëÈ
BëÈ ëá^è $
À÷^¥T (ÙbCJb)
ÊE¾ VTLaE¾ DÙCE¾ ë}Ë ±£ <Dî¶J µbÙa• •$
~bCBDa¥T P}PbÙ PbÙ ³NL «¼* À<ë¥TbÙa• $$
£bC«b
[aÙbC£<µ Pî DaÙ Pb¼* ±¯®bC* ÈÉáb <DëbÙ• •$
Paî}µÙ <®D Àb<£ £C kaP <ë£C« îH½bÙ• $$
(ga <®DÙb® «bC Bë ÈbÙL ÈÙL <®«b® $$)1
° \a* ga<ëËîbD<ë}~<ÈÈañY¥TÙC¨àbC ®Eî®ÙbîÉÏàN<ëDb~Dbà ®J}
ÈaD JbC¥T ¥CT ®aë ±b±-ÀbÈb± PÈbàC• •$
<ÈD¥TbC PbÈb £bÈb ~aÈJ ëªD PN«bàC• $$
kbëD ªE£D Pb¼* ®®¯H BÐîD È±D <DÙëbÙ• $$• Paî}™$$
° \a* ga<ëËîbD<ë}~<ÈÈañY¥TÙC¨àbC BëbÈb±<ëDb~Dbà ªE£D}
à« P}PbÙ À±bÙ î«bPb³Ù <®D hëbîa• •$
ÈbÈ¼* ÈbÙC kùa BãsÈ Db¼¥Tb ®³ Dbîa• $$
È}£éJ ÀîJ PN³}µ Pb¼* ±¯®bC* ÈNî ³NLPbÙ• $$• Paî}™$$
° \a* ga<ëËîbD<ë}~<ÈÈañY¥TÙC¨àbC&[à±£±ÐbíÈàC À[ÈbDè
1. ®Ò §uOÿÄÆ \çzägç Ò{´@
50
B<ë¥T PÙbC® <ë¥Tb~ <D}ËÈî«Ù Ù<ë PC «bC• •$
®<Ègbë¥T ÀbªbÙ ¥TñD ¥TbC ÈNî «a kùC «bC• $$
V¯TJ PNëbP ÀDC¥T Pb¼* ±¯®bC* î£D±Ð«bÙ• $$• Paî}™$$
° \a* ga<ëËîbD<ë}~<ÈÈañY¥TÙC¨à: ¥TbîkbL<ëÇë}PDbà ±N÷±b<L
¥Tbî Db³ <ëáµbî Db~ ¥TbC ³õù ¥T«C «bC• •$
[Nµb î«b£ë ¢ëbJ ÈbP ¥TbC îCß J«C «bC• $$
DCë® k«éßÉÈ <îý Pb¼* ±¯®bC* B¯Ú<ëÔbÙ• $$• Paî}™$$
° \a* ga<ëËîbD<ë}~<ÈÈañY¥TÙC¨à: [NµbÙbC³<ëDb~bà D¼ëCË}
¦Ëî «bCD D £CÈ Pë¶ ®³ îb}<«* BàbC¶ «¼• •$
îbC« î«bÈî ßbCÙ Db~ ±Ù¥Tb~ ¥TàbC¶ «¼• $$
±¯®bC* £a± ±Ð¥Tb~ Pb¼* §bD¢àbC<È ¥TÙÈbÙ• $$• Paî}™$$
° \a* ga<ëËîbD<ë}~<ÈÈañY¥TÙC¨àbC îbC«bEµ¥TbÙ<ëDb~Dbà £a±}
¥Tî¶ Àbq Pk ¥Tbq BbÙ <ëhÈbÙ <D«bÙb• •$
ÇàbD À³<D ¥TÙ ±Ð³^ PÙk ¥TòDbC <DÙëbÙb• $$
µ¯± ÀD¯±î ÚCëÈC* £é:Ú ®J¼ <DÙµbÙ• $$• Paî}™$$
° \a* ga<ëËîbD<ë}~<ÈÈañY¥TÙC¨àbC&ý¥Tî¶£«Dbà µ¯±} <Dë¶±bîa<È
<î»àbëb£a £éý 1JbCB«}¥TbÙ BÙC «¼*• •$
Pk¥TbC <nD îC* ®aÈ ®¼D ¥CT îCõ ÚùC «¼*• •$
VTJ À<È ¦cî Pb¼* ®®bC* ëb}<nÈ VTJ £bÈbÙ• $$• Paî}™$$
° \a* ga<ëËîbD<ë}~<ÈÈañY¥TÙC¨àbC îbC[VTJ±ÐbíÈàC VTJ} <Dë¶±bîa<È
®J VTJ ÀbqbC* £ë¶ ÀÙß ¥TÙ ±Ða<È µÙa «¼• •$
³LµÙ ÊE£Ð<D«R} È¼* ñN<È ±¯Ùa D ¥TÙa «¼• $$
"ËbDÈ' PCë¥T ®bD¥CT ®³ È¼* JC«é <D¥TbÙ• $$• Paî}™$$
° \a* ga<ëËîbD<ë}~<ÈÈañY¥TÙC¨àbC&Dìà¶±£±ÐbíÈàC ÀìàY <Dë¶±bîa<È
1. Âçz§DÒæNÿçº
51
®àîbJb
PbCÙqb
§bD PNµb¥TÙ ªE£, B<ë¥T-ÚCÈ <«È îCß «bC $
BÐî-Èî-BbD ÀîE£ ÈañY¥TÙ kaPbC* DîbC* $$
ªb¼±bÊ¶
Paî}µÙ Paî}µÙ hëbîa, ®N³îEµÙ ®N³îEµÙ Dbîa• •$• • • •
kb«é kb«é <®D ®³®D ÈbÙC, ¥TÙî PNkb«é kb«NkJ £bÙC• $$1$$
®bÈ PN®bÈ} ¥CTëJ§bD}, hëà}±ÐBN ±ÐBN hëà} ±ÐµbD}• •$• • • •
ÜTáBbDD ÜT<áBbDD £bCá}, ÀDEÈëaÙ® ëaÙ® ¥TbCá}• $$2$$
Pb¼Ùa±ÐB Pb¼Ùa ³NLîbJ}, PN³NL <ë~bJ <ë~bJ £àbJ}• •$• • • •
ë®ÐµbÙ Bë<³GÙ ë¢®Ù «¼*, ªE¾bDD ªE¾bDD ëÙ «¼*• $$3$$
B¾kb«é B¾<D ¥CT ¥TÙÈb, gaBN®}³ BN®}³î «ÙÈb• •$• • • •
Ê¶AëÙ Pk¥CT Ê¶AëÙ nb®¼*, DC<î ±ÐBN ®P DC<î <ëÙb®¼*• $$4$$
ëaÙPCD ëaÙ} ®³ ®bD¼, î«bB¾ î«bB¾ kÚbD¼• •$• • • •
DîbC* ®PbCµÙ ®PµÙ ¥TbÙa, DîbC* À<®È ëaÙ® kJµbÙa• $$5$$
µDNá ±bHªP¼ ¥Tbà <ëÙb®¼*, ÀbàN ¥TbCGÔ ±¯Ùë Pk nb®¼•* •$• • • •
PîëPÙL ~bC<BÈ <®DÙb®b, Bë®J ÈbÙDÈÙD <®«b®b• $$6$$
P|à¥èT ÙÏD_à <D<µ £bDa, JbC¥TbJbC¥T ±Ð¥Tb~¥T §bDa• •$• • • •
~ÈÊE¾<D ¥TÙ ë}<£È PbC«¼*, PNÙ DÙ ±~N Pk¥CT îD îbC«¼*• $$7$$
° \a* gaPaîEµÙb<£<ëËîbD<ë}~<ÈÈañY¥TÙC¨àbC î«bìàY <Dë¶±bîa<È
£bC«b
ÈNî¥TbC ±¯®¼* ë}£Db, ¥TÙ¼* µEà DÙ PbCà• •$
"ËbDÈ' PÙµb îD µÙ¼, PbC Ba µîa¶ «bCà• $$
52
¥ÉT<_îb¥ÉT<_î <®D<k|kbß¶
¥ÉTÏàb¥ÉT<_îªbõª¼Ïà<DUàbDè <DÏà} <_UbC¥Tò³ÈbDè,• • •
ëE£C BbëD-ÑàEÈÙbDè ËN<ÈëÙbDè ¥Te±bîÙbëbP³bDè• $$
P£è-³Eµb[È-±N÷±£bîªõ¥¼T# P£è£a±µ¯±¼# VTU¼-• • •
Da¶ÙbË¼Ö à®C ±ÐL|à <~ÙPb, £é÷¥Tî¶Lb} ~bEÈàC• $$
(PbÈ ¥TÙbCù k«cÙ UbÚ, PN-BëD <®D ±bÈbU îC* $
îÇàUbC¥T îC* ªbÙPb¼ ÀxbëD, ®®bC* ÀßîU ^bU ¥CT $$
Àk UÚ ªb¼ÙbPa P«P PÏàbLë, À<µ¥T ÈCÊ¶P õ ¥T«C $
<kD P}Ú ¢àbC<Èá ÑàEÈÙbUà,Pk ®®bC* îD ëª q«C $$)
° \a* ¥ÉT<_îb¥ÉT<_î<®D<k|kC¨àbC&ìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
FGH
JßN ª¼ÏàBãIT
ÊE¾ë®Ðb
ëá¶CáN ëáb¶EÈÙ±ë¶ÈCáN, DE£aAëÙC àb<D ª îE£ÙCáN• •$
àbëãEÈ ª¼ÏàbàÈDb<D JbC¥CT, Pëb¶<L ëE£C <®D±NŒëbDbîè• $$
îb<JDa
Àë<DÈJ-³ÈbDb} ¥ÉT<_îb¥ÉT<_îbLb},• •
ëD-BëD-³ÈbDb} <£Ñà-ë¼îb<D¥TbDbîè• $•
Ê« îDN®-¥ÉTÈbDb} £CëÙb®b<ª¶ÈbDb}• • •
<®DëÙ-<DJàbDb} BbëÈbC&«} hîÙb<î• $$
®|k¯µbÈG¥T-±N÷¥TÙbµ¶-ëPNµb-[C__àC àC Bëb-• •
ÖE¾b|BbC®<~Ú<·Ô¥T·q¥TD¥T-±ÐbëÉÔèßDbBb<®Db: $
P|àÂ§bD-ªGÙ_-J[LµÙb, 1£Âµbý-¥TîC¶EµDb:,• •
B¯ÈbDb³È-ëÈ¶îbDPîàC, ÈC¨àbC <®DC¨àbC Dî:• $$
1. tS‡ç‡|
53
’bÂµÙb
gaîEîCÙb¼ ¥NTJb¾b¼, Ù®È<³GÙëÙC, ~beîJb¼ ®|k¯ëÉ[C, •
ë[bÙC ª¼ÏàëÉ[C, Ù<È¥TÙ - õª¥CT, ¥NT·ÔJC îbDNábŠC• •$
Ê÷ëb¥TbÙC&w®Db¾b¼, £<µîNÚ<~ÚÙC ÑàEÈÙC hë³¶JbC¥CT• • •
¢àbC<ÈJbC¶¥CT&<BëE£C BNëDî<«ÈJC, àb<D ª¼ÏàbJàb<D• $$
~b£R¶J<ë¥ÐTaGÔÈ
ôb¼ ¥NTE£CE£é-ÈNábÙ«bÙ-µëJb¼, ôb<ëE¾DaJ-±ÐBb¼,• • •
ôb¼ kEµ¯¥T-Pî-±ÐBb¼ <®DëÉáb¼, ôb¼ ª <±ÐàŒ”±ÐBb¼• •$
~Cáb: ábCÔ~-®EîîÉÏàNÙ<«Èb: P}ÈíÈ«Cî-±ÐBb-• • •
hÈC Pw§bD<£ëb¥TÙb: PNÙDNÈb: <P<X} ±ÐàØnEÈN D:• $$
À}ª<J¥Tb
ÊØnb<î B}È!C ªCÊàB<c-¥Tb¦hPÂ³bC ¥TÀbC ÈhPbJbCª¦C }
À«JbCà-<ÈGÙàJbCà-¦‰JbCàã|î G¥TGuîbG¥TGuîb<L ®b<L
<®LªCÊàb<L Èb<L PÑëb<L <ÈPN <ë JbCyPN BëLëb<Pà-
ëbL<ë}ÈÙ-®bCÊ<Pà-¥Tí±ëb<Pà <c ª¦<Ñë«b £Cëb P±GÙëbÙb
<£ÑëCL ³}µL C <£ÑëCL ±NíVCTL <£ÑëCL µ¯ëL C <£ÑëCL ªN·LCL <£ÑëCL
ëbPCL <£ÑëCL ·«bLCL <LØª¥TbJ} ÀØª}<È ±N¢®}<È ë}£}<È LîhP}<È
À«î<ë Ê« P}ÈbC ÈÏñ P}ÈbÊ} <LØª¥TbJ} ÀØªC<î ±N¢®C<î ë}£b<î
LîhPb<î £ésÚsÚÀbC ¥T|îsÚÀbC kbC<«Jb«bC PN³Ê³îL}
Pîb<«îÙL} <®L³NLP}±<c «bC¦ î¢½} $
Àñ ±b¼ëb¶<†¥T-(îbÇàb<…¥T/Àb±Ùb<†¥T)-£CëëE£Dbàb}
±¯ëb¶ªbàb¶D¥N TÐ îCL P¥TJ¥Tî¶[àbñY Bbë±¯®bëE£DbhÈëPîCÈ}
ga±wªî«b³NõBGIT¥TbàbCÏP³Y ¥TÙbC|à«îè $ Èbë¥Tbà} ±bë¥T|î}
£éØªGÙà} ëbChPÙb<î $
LîbC À<Ù«}ÈbL}, LîbC <PXbL} LîbC ÀbÊGÙàbL} $
LîbC ¦ë¢½bàbL}, LîbC JbCy PÑë Pb«RL} $$
FGH
54
<PX±¯®b (¾Ñàbý¥T)
ðÇëb¶µbC-ÙàNÈ} P<kE£N-P±Ù} kÐÌhëÙbëC<ýÈ},• • •
ë³b¶±¯GÙÈ-<£Â³Èb|kN®£J} ÈÏPãEµ-È{ëbãEëÈîè• •$
ÀEÈ:±_È^C÷ëDb«ÈàNÈ} \a*¥TbÙP}ëC<ýÈ},• • •
£Cë} Çàbà<È à: P îNãsÈPNB³bC ë¼ÙaB¥T·qaÙë:• $$
° \a* ga<PXª¥ÐTb<µ±ÈC <PX±ÙîC<þDè! À_ ÀëÈÙ ÀëÈÙ P}ëb¼á^è
° \a* ga<PXª¥ÐTb<µ±ÈC <PX±ÙîC<þDè! À_ <Èþ <Èþ q: q: $
° \a* ga<PXª¥ÐTb<µ±ÈC <PX±ÙîC<þDè! À_ îî P<Û<«ÈbC Bë Bë
ëá^è $
ÀDNýN±è-- <DÙhÈ¥Tî¶P|kEµ} P¯ïî} <DÏà} GDÙbîàîè• •$
ëE£C&«} ±ÙîbÏîbDîî¯È¶îDN±¾ëîè• $$
<PXàE_hñb±Dîè
ëPEÈ<ÈJ¥Tb
<PXb¼ <DëbPîDN³} ±ÙîbÏî³|à},• • •
1
«bEàb<£BbëÙ<«È} BëëaÈ-¥Tbàîè• $•
ÙCëb±³bëÙPÙbCàîNDbC£B
è ëbDb},
DaÙ¼à¶®C ¥TJ~³¼ë¶Ù-<PXª¥ÐTîè• $$
° \a* LîbC <PXbL} ga<PXª¥ÐTb<µ±ÈàC <PX±ÙîC<þDC
®Eî®ÙbîÉÏàN<ëDb~Dbà ®J} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
ÀbDE£¥TE£®D¥}T ßD¥Tî¶îNsÈ},
P|àsÏë~î¶³GÙî} ®DDb<È¶ëaÈîè• •$
Pb¼Ù¨àëb<PÈ-BNë} «GÙ-ªE£DbDb},
³Eµ¼à¶®C ±GÙîJ¼ë¶Ù-<PXª¥ÐTîè• $$
BëbÈb±<ëDb~Dbà ªE£D} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
œçeç‹oº 1. ÒyŒçut-
55
Pëb¶ë³b«D³NL} PNPîb<µ<Dþ},
<PX} hëiT±<D±NL} ¥TîJ} <ë~bJîè• •$
Pb¼ ³ EÇà~b<JëD-~b<JëÙb[ÈbDb} ,
±Nw®¼à¶®C ~<~-<DB¼ë¶Ù-<PXª¥ÐTîè• $$
À[à±£±ÐbíÈàC À[ÈbDè <Dë¶±bîa<È hëb«b $
<DÏà} hë£C«-±GÙîbLîDb<£P}§},
¾ÑàbD±C[îîÉÈ} îÙLbËÈaÈîè• •$
îE£bÙ¥NTE£-¥TîJb<£-ëDh±ÈaDb},
±N÷±¼à¶®C ~NBÈî¼ë¶Ù-<PXª¥ÐTîè• $$
¥TbîkbL<ëÇë}PDbà ±N÷±b<L <Dë¶±bîa<È hëb«b $
ðÇë¶hëBbë-³îD} PNîDbCÑà±CÈ},
kÐÌb<£-ka®-P<«È} ³³DbëBbPîè• •$
[aÙbÛ-1±Ðb¢à-ë^¥¼T ÙP±¯L¶³B¼¶-
<D¶Ïà} à®C ªõëÙ¼ë¶Ù-<PXª¥ÐTîè• $$
[NµbÙbC³<ëDb~bà D¼ëCË} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
±AàEPîhÈ-BNëD} àN³±<ÛÈbEÈ},
_¼¥Tbeà-ëhÈN-<ëáàC <D<ëÔ-±Ð£a±îè• •$
¥T±¯¶Ù-ë<È¶-k«é<B: ¥TD¥Tbë£bÈ¼£a¶±¼-
à¶®C õ<ªëÙ¼ë¶Ù-<PXª¥ÐTîè• $$
îbC«bEµ¥TbÙ<ëDb~bà £a±} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
œçeç‹oº 1. Ìç[®-
56
ÀbÈŠT-~bC¥T-Bà-ÙbC³-î£-±Ð~bEÈ},
<Dô¶Eô-Bbë-µÙL} î<«îb-<DëC~îè• $•
P£è¾Ñà-³Eµ-ßDPbÙ-<ë<î<gÈbDb},
µ¯±¼à¶®C ±GÙîJ¼ë¶Ù-<PXª¥ÐTîè• $$
Àý¥Tî¶£«Dbà µ¯±} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
<PXbPNÙb<µ±<È - à[ - DÙCE¾ - ª¥Ð¼T-
ÇàC¶à} <~ë} P¥TJ - BÑà - ®D¼: PNëEËîè• •$
DbGÙŒ - ±¯³ - ¥T£JaVTJ-DbGÙ¥CTJ¼:,
PbC&«} à®C ëÙVTJ¼ë¶Ù - <PXª¥ÐTîè• $$
îbC[±£±ÐbíÈàC VTJ} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
³EµbúÅ} PN±àbC-îµNëÐÈ-³L¼: PŒ} ëÙ} ªE£D},• • •
±N÷±b¼ß} <ëîJ} P£[È-ªà} Ù|à} ªõ} £a±¥Tîè $
µ¯±} ³EµàNÈ} ££b<î <ë<ëµ} gCþ} VTJ} JmµàC,• •
<PXbDb} àN³±Ï¥ÐTîbà <ëîJ} PCDbCcÙ} ëb<wnÈîè $$
ÀDìà¶±£±ÐbíÈàC&ìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
§bDbC±àbC³<ëîJ} <ë~£bÏîiT±},
P¯ïî-hëBbë-±Ùî} à£DEÈëaà¶îè• •$
¥Tîb¼¶ß-¥T[-£«D} PNÚ-Phà-ka®},
ëE£C P£b <Dõ±î} ëÙ-<PX-ª¥ÐTîè• $$
° \a* LîbC <PXbL} ga<PXª¥ÐTb<µ±ÈàC <PX±ÙîC<þDC î«bìàY
<Dë¶±bîa<È hëb«b $
57
_¼JbCsàCAëÙ-ëE£Daà-ªÙLb: ±Ðb±N: <gà} ~bAëÈa*,• • •
àbDbÙbÇà <DõX-ª·Ô-îDP: PEÈbC&<± Èañ¶ŠÙb:• •$
PÏP|àsÏë - <ëkbCµ - ëaà¶ - <ë~£bÑàbkbµÈbË¼³N¶L¼-• • •
àN¶sÈb}hÈb<D« ÈbCýëa<î PÈÈ} <PXbDè <ë~NXbC£àbDè• $$
±N÷±b}®<J} <[±CÈè
®àîbJb
<ëÙb³ PDbÈD ~bEÈ <DÙ}~, <DÙbîà <DB¶à <Dî¶J-«}P• •$• • • •
PNµbî <ëkbCµ-<DµbD <ëîbC«, ±ÐPa£ <ë~NX PN<PX-Pî¯«• $$1$$
<ë£RGÙÈ-P}PÉ<È-Bbë <DÙ}³, PîbîÉÈ-±¯GÙÈ £Cë <ëP}³• •$• • • •
ÀkEµ ¥Tábà-<ë«aD <ëîbC«, ±ÐPa£ <ë~NX PN<PX-Pî¯«• $$2$$
<DëbGÙÈ-£é÷¥ÉTÈ¥Tî¶<ë±b~, P£bîJ-¥CTëJ-¥CT<J<DëbP• •$• • • •
BëbC£<µ-±bÙ³ ~bEÈ <ëîbC«, ±ÐPa£ <ë~NX PN<PX-Pî¯«• $$3$$
ÀDEÈ-PNÚbîÉÈPb³Ù µaÙ, ¥TJ}¥T-Ù®bC-îJ-B¯GÙ-PîaÙ• •$• • • •
<ëÚG·ÔÈ-¥Tbî <ëÙbî <ëîbC«, ±ÐPa£ <ë~NX PN<PX-Pî¯«• $$4$$
<ë¥TbÙ<ëë<®¶È È<®¶È~bC¥T, <ëkbCµ PNDC_ <ëJbCG¥TÈJbC¥T• •$• • • •
<ë«bÙ <ëÙbë <ëÙŒ <ëîbC«, ±ÐPa£ <ë~NX PN<PX-Pî¯«• $$5$$
Ù®bCîJ-ÚC£-<ëîNsÈ <ë³b_, <DÙEÈÙ <DÏà PNÚbîÉÈ±b_• •$• • • •
PN£~¶D-Ùb<®È Dbñ <ëîbC«, ±ÐPa£ <ë~NX PN<PX-Pî¯«• $$6$$
DÙbîÙ-ëãE£È <Dî¶JBbë, ÀDEÈ-îNDaAëÙ-±¯¢à <ë«bë• •$• • • •
P£bC£à <ëAëî«C~ <ëîbC«, ±ÐPa£ <ë~NX PN<PX-Pî¯«• $$7$$
<ë£|B <ëÈÉ÷L <ë£bCá <ë<D¾, ±ÙbÏ±Ù ~}¥TÙ PbÙ <ëÈE¾• •$• • • •
<ë¥TbC± <ëiT± <ë~}¥T <ëîbC«, ±ÐPa£ <ë~NX PN<PX-Pî¯«• $$8$$
58
®Ùb-îÙLbCã¢½È ëaÈ<ë«bÙ, <ë<ªãEÈÈ <Dî¶J <DÙ«}¥TbÙ• •$• • • •
À<ªEÏà-ªGÙ_ <ë£±¶ <ëîbC«, ±ÐPa£ <ë~NX PN<PX-Pî¯«• $$9$$
<ëëL¶ <ë³Eµ <ëîbD <ëJbCB, <ëîbà <ë¥Tbà <ë~m£ <ë~bCB• •$• • • •
ÀDb¥NTJ ¥CTëJ Pbë¶ <ëîbC«, ±ÐPa£ <ë~NX PN<PX-Pî¯«• $$10$$
C Ùë qçu®NBÌ©®MnÄ-EŒ‹orçŒ-EŒ‹otÆ|Œ-EŒ‹oÄy®|-
ETì » ÂVì n Ä-EÄTçÒŒnÄ-Ìî ß ªnÄ-uŒºç¤ç‡nÄTì m Ì©œ‘ç-
ÈyuÌòYNÀÿçu‡œo®z uÌòœºªzuÉeŒz ªÒçU®ú uŒÄ|œçªyuo ËÄçÒç´@
îb<JDa
ÀPî-PîàPbÙ} ªbõ-ª¼ÈEà-<ª…},• • • • • •
±Ù-±GÙL<È-îNsÈ} ±]DE£aE¾-ëEËîè• •$• • • •
<D<ÚJ-³NL-<D¥CTÈ} <PXª¥Ð}T <ë~NX},• • • • • •
hîÙ<È Dî<È àbC ëb hÈb¼<È PbC&¨àC<È îNãsÈîè $$11$$
FGH
<PX±¯®b (Bbëbý¥T)
<D®-îDbC-î<L-Bb®DBbÙàb ~î-ÙP¼¥T-PNµbÙPµbÙàb• •$
P¥TJ-kbCµ-¥TJb-ÙîLaà¥}T P«®-<PXî«} ±GÙ±¯®àC• $$
° \a* ga<PXª¥ÐTb<µ±ÈàC <PX±ÙîC<þDC ®Eî®ÙbîÉÏàN<ëDb~Dbà
®J} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
P«®-¥Tî¶-¥TJŠ-<ëDb~D¼-ÙîJBbë-PNëb<PÈ-ªE£D¼:• •$
ÀDN±îbD-³NLbë<J-Dbà¥}T P«®-<PXî«} ±GÙ±¯®àC• $$
° \a* ga<PXª¥ÐTb<µ±ÈàC <PX±ÙîC<þDC BëbÈb±<ëDb~Dbà ªE£D}
59
P«®-Bbë-PN<Dî¶JÈ·ÔNJ¼: P¥TJ£bCá-1<ëJbP<ë~bCµD¼:• •$
ÀDN±ÙbCµ-PNkbCµ-<DµbD¥}T P«®-<PXî«} ±GÙ±¯®àC• $$
° \a* ga<PXª¥ÐTb<µ±ÈàC <PX±ÙîC<þDC À[à±£±ÐbíÈàC À[ÈbDè
PîàPbÙ-PN±N÷±-PNîbJàb P«®-2¥Tî¶¥T-ÙCLN-<ë~bCµàb• •$
±Ùî-àbC³-kJCD ë~a¥ÉTÈ} P«®-<PXî«} ±GÙ±¯®àC• $$
° \a* ga<PXª¥ÐTb<µ±ÈàC <PX±ÙîC<þDC ¥TbîkbL<ëÇë}PDbà ±N÷±b<L
À¥ÉTÈkbCµ-PN<£Ñà-<DëCË¥¼T<ë¶<«È-®b<È®ÙbîÙLbEÈ¥¼T:• •$
<DÙë<µ-±ÐªNÙbÏî-³NLbJà} P«®-<PXî«} ±GÙ±¯®àC• $$
° \a* ga<PXª¥ÐTb<µ±ÈàC <PX±ÙîC<þDC [NµbÙbC³<ëDb~Dbà D¼ëCË}™
P«®-ÙÏDõ<ª-±Ð<È£a±¥¼T: õ<ª-<ëB¯<È-Èî:±Ð<ëDb~D¼:• •$
GDÙë<µ-hë<ë¥TbP-<ë¥TbPD} P«®-<PXî«} ±GÙ±¯®àC• $$
° \a* ga<PXª¥ÐTb<µ±ÈàC <PX±ÙîC<þDC îbC«bEµ¥TbÙ<ëDb~Dbà £a±}
<D®-³NLb[à-iT±-PNµ¯±D¼: hë³NL3ßb<ÈîJ±Ð<ëDb~D¼:• •$
<ë~£-kbCµ-PN£aß¶-PNÚbÏî¥}T, P«®-<PXî«} ±GÙ±¯®àC• $$
° \a* ga<PXª¥ÐTb<µ±ÈàC <PX±ÙîC<þDC Àý¥Tî¶£«Dbà µ¯±}
±Ùî-BbëVTJbë<J-P|±£b P«®Bbë-4¥NTBbë<ë~bCµàb• •$
<D®-³NLhVNTÙLbÏî-GDÙ}®D} P«®-<PXî«} ±GÙ±¯®àC• $$
° \a* ga<PXª¥ÐTb<µ±ÈàC <PX±ÙîC<þDC îbC[VTJ±ÐbíÈàC VTJ}
DC_bCEîa<J-<ë¥TbP-Bbë-<Dë«¼ÙÏàEÈ-kbCµbà ë¼,• • •
ëb³¶Eµb[È-±N÷±-£bî-ªõ¥¼T: PÓa±-µ¯±¼: VTJ¼:• •$
àãÖEÈbî<L-~NX-Bbë-±Ùî-§bDbÏî¥¼TÙª¶àCÈè,• •
<PX} hëb£é-î³bµ-kbCµîªJ} P}ªª¶àbîbC ëàîè• $$
° \a* ga<PXª¥ÐTb<µ±ÈàC <PX±ÙîC<þDC ÀDìà¶±£±ÐbíÈàC&ìàY
FGH
œçeç‹oº 1. uÄÆçÂ 2. Nÿª|Nÿºzm 3. Vço 4. uÄ§çÄ
60
uÌò œî\ç (§çÊç)
(œæ. ùçŒoºç®)
tçzÒç
œºª¤ÀÖ œºªçnçªç, œºª[®çzuo 1œºªzÆ´´@
œºª uŒºæ\Œ œºª uÆÄ, Œªçz 2œºª uÌòzÆ´@@
C Ùë uÌòYNÀÿçu‡œoz uÌòœºªzuÉeŒ½! EÞ EÄoº EÄoº
ÌæÄç{Êb½´@ C Ùë uÌòYNÀÿçu‡œoz uÌòœºªzvÉeŒ½! EÞ uoÉe uoÉe e:
e:´@ C Ùë uÌòYNÀÿçu‡œoz uÌòœºªzvÉeŒ½! EÞ ªª Ìv‹ŒuÒoçz §Ä
§Ä ÄÊb½´@
EÉbNÿ
(Ìçzºeç)
ªçzÒ owÊç tìQ tzF, Ìçz oìªŒz \yoy Ÿ§çz´´@
\Â-Ìçø œî\çõ ŒzÒ, ªzºç ºçzT uªbçF®çz´@@
C Ùë uÌòYNÀÿçu‡œo®z uÌòœºªzvÉeŒz \‹ª-\ºç-ªwn®ì-uÄŒçÆŒç® \Âæ
uŒÄ|œçªyuo ËÄçÒç´@
Òª §Ä-Eçoœ ªçýÒ, oìª ‹®çºz ÌæÌçº oø´´@
Nÿy\z ÆyoÂ ZçåuÒ, Y‹tŒ Ìçõ œî\ç Nÿºçõ´@@
C Ùë uÌòYNÀÿçu‡œo®z uÌòœºªzuÉeŒz ÌæÌçºoçœ-uÄŒçÆŒç® Y‹tŒæ
uŒÄ|œçªyuoA´@
Òª Eç{TìŒ Ìªìtç®, oìª Eq® Ì¤ Tìm §ºz´´@
œî\çõ Eqo Á®ç®, tçzÊ ŒçÆ Tìm Nÿyu\L´@@
C Ùë uÌòYNÀÿçu‡œo®z uÌòœºªzvÉeŒz Eq®œtŸç›o®z EqoçŒ½
Nÿçª EvSŒ Ò{ ªçzuÒ, uŒ³ç® ÆyÂ ËÄ§çÄ oìª´´@
œìÉœ YäjçHå oçzuÒ, ÌzÄNÿ Nÿy œçÄNÿ Òºçz´@@
C Ùë uÌòYNÀÿçu‡œo®z uÌòœºªzvÉeŒz Nÿçª¤çm-uÄ†ÄæÌŒç® œìÉœæ
œçeç‹oº-1. œºªyÆ 2. uÌò \TtyÆ
61
Òªõ qì‡ç-tì:Q §îº, rçŒ-Qg½T Ìçõ oìª Òoy´´@
ªzºy ¤ç‡ç Yîº, ŒzÄ\ Ìçõ œî\çõ oì©Òõ´@@
C Ùë uÌòYNÀÿçu‡œo®z uÌòœºªzvÉeŒz qì‡çºçzT-uÄŒçÆŒç® Œ{Äùz æ
uŒÄ|œçªyuoA
ªçzÒ-uouªº Òª œçÌ, oìª œ{ YzoŒ [®çzuo Ò{´´@
œî\çõ tyœ-ŸNÿçÆ, ªzºçz oª uŒºÄçuº®çz´@@
C Ùë uÌòYNÀÿçu‡œo®z uÌòœºªzvÉeŒz ªçzÒç‹‡NÿçºuÄŒçÆŒç® tyœæ
uŒÄ|œçªyuoA
»Á®çz Nÿª| ÄŒ-\çÂ, ªìuOÿ ªçýÒ oìª ÌìQ Nÿºçz´´@
QzHå ‡îœ ºÌçÂ, EÉb Nÿª|-ÄŒ \çuº®çz´@@
C Ùë uÌòYNÀÿçu‡œo®z uÌòœªzvÉeŒz EÉbNÿª|uÄ†ÄæÌŒç® ‡îœæ
E‹oºç® tìQNÿçº, oìª EŒ‹o usºoç uÂ®z´´@
œî\çõ ¢ÿÂ ‡º Ìçº, uÄVŒ bçº uÆÄ¢ÿÂ Nÿºçz´@@
C Ùë uÌòYNÀÿçu‡œo®z uÌòœºªzvÉeŒz ªçzq¢ÿÂŸç›o®z ¢ÿÂæ uŒÄ|œçªyuo
ËÄçÒç´@
Òªªõ Eçeçõ tçzÊ, \\çõ EºV Âz uÌò \y´´@
ÄÌì Tìm ty\z 1ªçzÊ, <ùçŒo> Nÿº \çzägz Qägçz´@@
C Ùë uÌòYNÀÿçu‡œo®z uÌòœºªzvÉeŒz EŒU®|œtŸç›o®z EU®ú
\®ªçÂç
tçzÒç
Eçe Nÿª| Ðäj ¤‹‡-Ìçõ, ŒQ-uÆQ ¤‹†ççz \ÒçŒ´´@
¤‹‡ ºuÒo ÄÌì Tìm ÌuÒo, Œªîå uÌò §TÄçŒ´@@
1. ªçzÊ=ªçzq
62
œòuº Z‹t
ÌìQ Ì©®N½ÿ-tÆ|Œ rçŒ‡ºæ, ¤ÂŒ‹o ETì»ÂVì-¤ç‡Òºæ´@
EÄTçÒ Eªîºo Œç®Nÿ Òø, Ì¤ uÌò Œªçõ ÌìQtç®Nÿ Òø´@@
E¤Âæ EYÂæ EoìÂæ EbÂæ, EoÂæ EÄYæ ENìÿÂæ EªÂæ´´@
E\ºæ Eªºæ \Trç®Nÿ Òø, Ì¤ uÌò Œªçõ ÌìQtç®Nÿ Òø´@@
uŒº§çzT ËÄ§çzT EºçzT œºæ, uŒº®çzT EÌçzT uÄ®çzTÒºæ´´@
Eºªæ ËÄºªæ tìQVç®Nÿ Òø, Ì¤ uÌò Œªçõ ÌìQtç®Nÿ Òø´@@
Ì¤ Nÿª| NÿÂæNÿ EbæNÿ E\æ, ŒºŒçs ÌìºzÆ ÌªîÒ \\æ´´@
ªìuŒ †®çÄo Ì¦çŒ-Œç®Nÿ Òø, Ì¤ uÌò Œªçõ ÌìQtç®Nÿ Òø´@@
EuÄ»ò uÄÆìò Ÿ¤ìòª®æ, Ì¤ \çŒo ÂçzNÿ EÂçzNÿ Y®æ´´@
œºªæ ‡ºªæ uÆÄÂç®Nÿ Òø, Ì¤ uÌò Œªçõ ÌìQtç®Nÿ Òø´@@
uŒº§zt EQzt EZzt ÂÒç, uŒºû‹t ÌìZ‹t EZ‹t ªÒç´´@
Eqì‡ç EowÊç ENÿÊç®Nÿ Òø, Ì¤ uÌò Œªçõ ÌìQtç®Nÿ Òø´@@
EÌªæ E\ªæ Eoªæ ÂuÒ®æ, ETªæ ÌìQªæ ÌìQtæ TuÒ®æ´´@
®ªºç\ Nÿy Yçzb ¤Yç®Nÿ Òø, Ì¤ uÌò Œªçõ ÌìQtç®Nÿ Òø´@@
uŒº‡çª Ìì‡çª ENÿçª®ìoæ, EuÄÒçº uŒÒçº-EÒçºX®ìoæ´´@
§ÄŒçÆŒ oyqm Ìç®Nÿ Òø, Ì¤ uÌò Œªçõ ÌìQtç®Nÿ Òø´@@
uŒºÄm| ENÿm| EÆm| Œoæ, ETýo Euªoæ Eqoæ Eºoæ´´@
EÌ Gðª §çÄ Ììœç®Nÿ Òø, Ì¤ uÌò Œªçõ ÌìQtç®Nÿ Òø´@@
uŒººæT EÌæT E§æT Ìtç, Eo®æ EY®æ EÄ®æ ÌìQtç´´@
Eªtæ ETtæ Tìm rç®Nÿ Òø, Ì¤ uÌò Œªçõ ÌìQtç®Nÿ Òø´@@
EuÄÊçt EŒçut EÄçt œºæ, §TÄ‹o EŒ‹o ªÒ‹o oºæ´´@
oìª †®z® ªÒçªìuŒ †®ç®Nÿ Òø, Ì¤ uÌò Œªçõ ÌìQtç®Nÿ Òø´@@
63
uŒºŒzÒ EtzÒ ETzÒ ÌìQy, uŒºªçzÒ ENÿçzÒ EÂçzÒ oìQy1´´@
uoóå ÂçzNÿ Nzÿ Œç®Nÿ œç®Nÿ Òø, Ì¤ uÌò Œªçõ ÌìQtç®Nÿ Òø´@@
œ‹üÒ Ìç{ §çT ªÒç uŒÄÌø, ŒÄ ÂçQ Nzÿ §çT \V‹® ÂÌø´´@
oŒìÄço Nzÿ E‹o ÌÒç®Nÿ Òø, Ì¤ uÌò Œªçõ ÌìQtç®Nÿ Òø´@@
C Ùë Ì©®StÆ|Œ-rçŒ-EŒ‹otÆ|Œ-Äy®|-ÌîßªnÄ-EÄTçÒŒnÄ-
ETì»ÂVìnÄ-EÃ®ç¤ç‡nÄ-TìmuÄ§îuÊo-uÌòYNÀÿçu‡œo®z
uÌòœºªzvÉeŒzDU®ú uŒÄ|œçªyuo ËÄçÒç´@
Ìçzºeç
¤óuÄu‡ Œçª ÄQçŒ, œºªz¾çº Ì¤Òy §\õ´@
[®çõ Nÿç n®çõ Ìº‡çŒ, <ùçŒo> ÌzÄõ oz ¤äjz´@@
Eug¨ Z‹t
(EuÄŒçÆy EuÄNÿçº œºª ºÌ‡çª Òçz,´´
Ìªç‡çŒ ÌÄ|W• ÌÒ\ Eu§ºçª Òçz´´@
Æìò ¤ìò EuÄ»ò EŒçut EŒ‹o Òçz,´´
\To uÆºçzªum uÌò Ìtç \®Ä‹o Òçz´@@
†®çŒ ETuŒ Nÿuº Nÿª|-NÿÂæNÿ Ì¤{ tÒz,´´
uŒn® uŒºæ\Œ tzÄ Ì¿œy Òçz ºÒz´´@
rç®Nÿ Nzÿ EçNÿçº ªªnÄ uŒÄçuºNzÿ,´´
Ìçz œºªçoª uÌò Œªîå uÌº Œç®Nzÿ´@@
tçzÒç
EuÄYÂ rçŒ-ŸNÿçÆoõ, TìŒ EŒ‹o Nÿy QçŒ´@
†®çŒ ‡º{ Ìçz œçF®z, œºª uÌò §TÄçŒ´@@)
FGH
1. oìQy = Ì‹oìÉb
64
<PX±¯®b (Bbáb)
(±}. «aÙbªE£)
ÀGÔeJ nE£
Àý ¥TÙî ¥TGÙ Dý Àý ³NL ±bà¥¼*T,• •
Àýî ëPNµb îbH<«* <ëÙb®C ®bà¥¼*T• •$
yCPC <PX ÀD}È î«}È îDbà¥¼*T,• •
P}ëb¼á^è ÀbˆbD ¥TiH «Ùábà¥¼*T• $$
° \a* LîbC <PXbL} ga<PX±ÙîC<þDè! À_ ÀëÈÙ ÀëÈÙ
P}ëb¼á^è $ ° \a* LîbC <PXbL} ga<PX±ÙîC<þDè! À_ <Èþ <Èþ q:
q: $ ° \a* LîbC <PXbL} ga<PX±ÙîC<þDè! À_ îî P<Û<«ÈbC Bë
Bë ëá^è $
À÷^¥T (nE£ <_B}³a)
<«îëD³È ³}³b Àb<£ ÀB}³b, Èañ¶ ¦È}³b PÙë}³b• •$
Àb<Dà PNÙP}³b P<JJ PNÙ}³b, ¥TGÙ îD ª}³b BGÙ BÉ}³b• $$
<_BNëD ¥CT hëbîa, <_BNëDDbîa, À}ÈÙ®bîa À<BÙbîa• •$
<~ë±NÙ<ëgbîa, <D®<D<µ ±bîa, <PX ®®bîa <~ÙDbîa• $$
° \a* gaÀDb«È±Ùb¥ÐTîbà Pë¶¥Tî¶<ë<DîN¶sÈbà <PXª¥ÐTb<µ±ÈàC
ga<PX±ÙîC<þDC ®J} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
«GÙª}£D JbàbC ¥T±¯Ù <îJbàbC, k«é î«¥TbàbC îD BbàbC• •$• • • • • • • •
®J P}³ ßPbàbC Ù}³ PN«bàbC, ªÙD ªÝbàbC «ÙábàbC• $$• <_BN™
° \a* gaÀDb«È-±Ùb¥ÐTîbà Pë¶¥Tî¶<ë<DîN¶sÈbà <PXª¥ÐTb<µ±ÈàC
ga<PX±ÙîC<þDC ªE£D} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
È}£éJ ¦<®àbÙC ~<~-£é<È ^bÙC, ¥TbCîJ íàbÙC À<DàbÙC• •$• • • • • • • •
ÈNá Ú}Ô <D¥TbÙC ®J PN ±ÚbÙC, ±N}® ÈN|«bÙC Gú³ µbÙC• $$• <_BN™
ga<PX±ÙîC<þDC À[ÈbDè <Dë¶±bîa<È hëb«b $
65
PNÙÈõ ¥Tò kbÙa, ±Ða<È<ë«bÙa, sàbÙa íàbÙa ³NJ®bÙa• •$• • • • • • • •
BGÙ ¥}TªD ñbÙa îbJ PHëbÙa, ÈNî ±£ µbÙa À<ÈPbÙa• $$• <_BN™
ga<PX±ÙîC<þDC ±N÷±} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
±¥TëbD <Dëb®C, hëb£ <ëÙb®C, ÀîÉÈ Jb®C [NÈ Bb®C• •$• • • • • • • •
k«é îbC£¥T nb®C, ßCëÙ Úb®C, ±¯®D ¥Tb®C ¥TGÙ Èb®C• $$• <_BN™
ga<PX±ÙîC<þDC D¼ëCË} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
Àb±b±Ù BbP¼ §bD ±Ð¥Tb~¼, <ªc <ë¥TbP¼ Èî DbP¼• •$• • • • • • • •
yCPC <ëµ ÚbPC £a± ¦®bPC, µGÙ ÈNî ±bPC ¦eJbPC• $$• <_BN™
ga<PX±ÙîC<þDC £a±} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
ªN}kÈ À<JîbJb ³}µ <ë~bJb, ªE£D ¥TbJb ³õëbJb• •$• • • • • • • •
ÈP ª¯L¶ ÙPbJb ¥TGÙ ÈÈ¥TbJb, À³Da ¢ëbJb îC* ÔbJb• $$• <_BN™
ga<PX±ÙîC<þDC µ¯±} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
gaVTJ À<ÈBbÙb, <±hÈb íàbÙb, £bÚ nN«bÙb P«¥TbÙb• •$• • • • • • • •
GÙÈN GÙÈN ¥Tb EàbÙb PÏVTJ PbÙb, À±Ù}±bÙb J¼ µbÙb• $$• <_BN™
ga<PX±ÙîC<þDC VTJ} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
®J VTJ ëPN ë}É£b ÀÙß Àî}£b, ®®È ÀD}£b ¥CT ¥}T£b• •$• • • • • • • •
îC^bC BëV}T£b Pk £éÚ£}£b, "«aÙbª}£b' ÈNî k}£b• $$• <_BN™
ga<PX±ÙîC<þDC ÀìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
66
®àîbJb
£bC«b
ÇàbD £«D <ë<µ£bõ £<«, ±bàbC ±£ <DÙëbD• •$• • • •
±}ªBbë-®NÈ <ñÙ ñàC, Dîb¼* <PX B³ëbD• $$1$$
ÈbC^¥T nE£
PNÚ P|à¥T£~¶D §bD J«b, À³NõJßN P¯[î ëaà¶ î«b• •$• • • •
Àë³b« Àkbµ Àßbà¥T «bC, Pk <PX Dîb¼* PNÚ£bà¥T «bC• $$2$$
ÀPNÙCE£Ð PNÙCE¾ DÙCE¾ ®®¼*, BNëDCE¾ Ú³CE¾ ³LCE¾ B®¼•* •$• • • •
®Ù-®bîD-îL¶ <î^bà¥T «bC, Pk <PX Dîb¼* PNÚ£bà¥T «bC• $$3$$
ÀîJ} ÀªJ} À¥TJ} À¥NTJ}, ÀnJ} ÀPJ} ÀÙJ} ÀÈNJ•} •$• • • •
ÀkJ} PÙJ} <~ëDbà¥T «bC, Pk <PX Dîb¼* PNÚ£bà¥T «bC• $$4$$
À®Ù} ÀîÙ} ÀßÙ} PNµÙ}, ÀÔÙ} À«Ù} ÀîÙ} ÀµÙ}• •$• • • •
À±Ù} ÀPÙ} Pk Jbà¥T «bC, Pk <PX Dîb¼* PNÚ£bà¥T «bC$$5$$
ëÉáëÉE£ ÀîE£ D <DE£ J«¼*, <DÙ£E£ ÀVTE£ PNnE£ Ù«¼•* •$• • • •
<DÈ ÀbDE£ëÉE£ kµbà¥T «bC, Pk <PX Dîb¼* PNÚ£bà¥T «bC• $$6$$
B³ëEÈ PNPEÈ ÀDEÈ³NLa, ®àëEÈ î«EÈ DîEÈ îNDa• •$• • • •
®³®EÈN ÈLbC* Àßßbà¥T «bC, Pk <PX Dîb¼* PNÚ£bà¥T «bC• $$7$$
À¥TJ}¥T À^}¥T ~NB}¥TÙ «bC, <DÙÔ}¥T <D~}¥T <~ë}¥TÙ «bC• •$• • • •
ÀBà}¥TÙ ~}¥TÙ [bà¥T «bC, Pk <PX Dîb¼* PNÚ£bà¥T «bC• $$8$$
ÀÈÙ}³ ÀÙ}³ ÀP}³ P£b, BëB}³ ÀB}³ ¦È}³ P£b• •$• • • •
PÙë}³ ÀD}³-DPbà¥T «bC, Pk <PX Dîb¼* PNÚ£bà¥T «bC• $$9$$
kÐÌ·Ô ®N î·ÔJî·ÔD «bC, <È«éH £·Ô ±Ðª·Ô <ë«·ÔD «bC• •$• • • •
<ª£<±·Ô ÀÚ·Ô À¥Tbà¥T «bC,Pk <PX Dîb¼* PNÚ£bà¥T «bC• $$10$$
67
<DÙBbC³ PNBbC³ <ëàbC³ «Ù¼, <DÙ®bC³ ÀÙbC³ À~bC³ µÙ¼• •$• • • •
BÐîB}®D Èa[D Pbà¥T «bC, Pk <PX Dîb¼* PNÚ£bà¥T «bC• $$11$$
®à Jïà ÀJïà PNJ[¥T «bC, ®à £[¥T ±[¥T Ù[¥T «bC• •$• • • •
±L À[ ±ÐÈ[ Ú±bà¥T «bC, Pk <PX Dîb¼* PNÚ£bà¥T «bC• $$12$$
À±Ðîb£ ÀDb£ PNhëb£-ÙÈb, ¦Dîb£-<ëëb£-<ëáb£-«Èb• •$• • • •
PîÈb ÙîÈb À¥Tábà¥T «bC, Pk <PX Dîb¼* PNÚ£bà¥T «bC• $$13$$
<DÙBC£ ÀÚC£ ÀnC£ P«a, <DÙëC£ <DëC£D ëC£ D«a*• •$• • • •
Pk JbC¥TÀJbC¥T¥CT §bà¥T «bC, Pk <PX Dîb¼* PNÚ£bà¥T «bC• $$14$$
ÀîJaD À£aD ÀÙaD «DC, <D® JaD ÀµaD ÀnaD kDC• •$• • • •
®î ¥Tb¼ ßD ßbÈ kªbà¥T «bC, Pk <PX Dîb¼* PNÚ£bà¥T «bC$$15$$
D À«bÙ <D«bÙ <ë«bÙ ¥Tk¼, À<ë¥TbÙ À±bÙ ¦£bÙ Pk¼• •$• • • •
®³ ®aëD ¥CT îD Bbà¥T «bC, Pk <PX Dîb¼* PNÚ£bà¥T «bC• $$16$$
ÀPîEµ ÀµE£ ÀÙEµ BàC, <DÙkEµ ÀÚE£ À³Eµ qàC• •$• • • •
ÀîD} ÀÈD} <DÙëbà¥T «bC, Pk <PX Dîb¼* PNÚ£bà¥T «bC• $$17$$
<DÙëL¶ À¥TL¶ ¦µL¶ kJa, £éÚ«L¶ À~L¶ PN~L¶ BJa• •$• • • •
k<J îbC« ¥Tò VTb¼® B³bà¥T «bC, Pk <PX Dîb¼* PNÚ£bà¥T «bC• $$18$$
À<ëõX À¥ÐNTX À®NX ±ÐB¯, À<È~NX ±ÐkNX PîÉX <ëB¯• •$• • • •
±ÙîbÈî ±¯ÙD ±bà¥T «bC, Pk <PX Dîb¼* PNÚ£bà¥T «bC• $$19$$
<ë-iT± <ª¾R±hëiT± ËN<È, ®P¥¯T± ÀD¯±î B¯± BNÈa• •$• • • •
¥ÉTÈ¥ÉTÏà ®³Ï_àDbà¥T «bC, Pk <PX Dîb¼* PNÚ£bà¥T «bC• $$20$$
Pk Êý ÀBaý <ë<~ý <«È¯, ¦ÈG¥Tý ëGÙý ³GÙý <îÈ¯• •$• • • •
<~ë <ÈþÈ Pë¶ P«bà¥T «bC, Pk <PX Dîb¼* PNÚ£bà¥T «bC• $$21$$
68
®à gaµÙ gaßÙ gaëÙ «bC, ®à ga¥TÙ gaBÙ ga½Ù «bC• •$• • • •
®à ÜT<X PN<P<X kÝbà¥T «bC, Pk <PX Dîb¼* PNÚ£bà¥T «bC• $$22$$
° \a* ÀDb«È±Ùb¥ÐTîbà Pë¶¥Tî¶<ë<DîN¶sÈbà ga<PXª¥ÐTb<µ±ÈàC
ÀìàY <Dë¶±bîa<È™
£bC«b
<PX PN³NL ¥TbC ¥T<« P¥¼T, ¢àbC* <ëJhÈ DB îbD• •$
"<«ÙbªE£' ÈbÈ¼* ®®¼, ¥TÙ«é P¥TJ ¥TeàbD• $$
ÀGÔeJ
<PX ®®¼* <ÈD¥TbC D<«* Àbë¼ Àb±£b,• • •
±N_ ±b¼_ µD µbEà J«¼* PNÚ P|±£b• •$
ÊE¾ªE¾ µÙLCE¾ DÙCE¾ ®N «bCà¥¼*T,• • •
®bë¼* îN¥T<È î½bÙ ¥TÙî Pk ÚbCà¥¼*T• $$
FGH
£Cë~bÍ³Nõ ±¯®b
¥CTëJ Ù<ë G¥TÙLbC* PC <®P¥Tb, P|±¯L¶ ±Ð¥Tb<~È «¼ ÀEÈÙ,• •
¦P ga <®DëbLa îC* «bCÈb, È{ëbC* ¥Tb PNE£ÙÈî £~¶D• •$
PÓ~¶D kbCµ ªÙL ±ñ ±Ù, À<ëÙJ ®bC kÝÈC «¼* îN<D³L,• •
¦D £Cë ±Ùî Àb³î ³Nõ ¥TbC, ~È-~È ë}£D ~È-~È ë}£D• $$
° \a* ga£Cë~bh_³NõPî¯«! À_ ÀëÈÙ ÀëÈÙ P}ëb¼á^è $
° \a* ga£Cë~bh_³NõPî¯«! À_ <Èþ <Èþ q: q: $
° \a* ga£Cë~bh_³NõPî¯«! À_ îî P<Û<«ÈbC Bë Bë ëá^è $
À÷^¥T
ÊãE¾à ¥CT BbC³ îµNÙ <ëá Pî, Jbë·àîàa ¥}TªD ¥Tbàb• •$• • • •
à« Pk ¥NTn ®ù ¥Tò ¥ÐTòùb «¼, î¼* Àk È¥T ®bD D«a* ±bàb• $$• • • •
69
î¼* B¯J hëà} <D® ë¼Bë ¥TbC, ±Ù îîÈb îC* À^¥Tbàb «R•H •$• • • •
Àk <Dî¶J P|à¥èT DaÙ <JàC, <î»àb îJ µbCDC Àbàb «RH• $$1$$
° \a* ga£Cë~bh_³Nõ¨àbC ®Eî®ÙbîÉÏàN<ëDb~Dbà ®J} <Dë¶±bîa<È
®ù ªCÈD ¥Tò Pk ±GÙL<È ±ÐBN! À±DC-À±DC îC* «bCÈa «¼• •$• • • •
ÀDN¥¯TJ ¥T«C* ±Ð<È¥¯TJ ¥T«C*, à« ½¯qa îD ¥Tò ëÉ<c «¼• $$• • • •
±Ð<È¥¯TJ P}àbC³bC* îC* ¥ÐTbC<µÈ, «bC¥TÙ P}PbÙ kÝbàb «¼• •$• • • •
P}ÈíÈ ´£à ±ÐBN! ªE£D Pî, ~aÈJÈb ±bDC Àbàb «¼• $$2$$
° \a* ga£Cë~bh_³Nõ¨àbC BëbÈb±<ëDb~Dbà ªE£D} <Dë¶±bîa<È •
¦¢¢ëJ «RH ¥NTE£ µëJ «RH ±ÐBN! ±Ù PC D J³b «RH G¥}T<ªÈ Ba• •$• • • •
<VTÙ Ba ÀDN¥¯TJ J³C* ¦D ±Ù, ¥TÙÈb À<BîbD <DÙEÈÙ «a• $$• • • •
®ù ±Ù ½N¥T ½N¥T ®bÈb ªCÈD, ¥Tò îb£¶ë ¥Tò Ú<·ÔÈ ¥Tbàb• •$• • • •
<D® ~bdÈ À[à<D<µ ±bDC, Àk £bP ªÙLÙ® îC* Àbàb• $$3$$
° \a* ga£Cë~bh_³Nõ¨àbC À[à±£±ÐbíÈàC À[ÈbDè <Dë¶±bîa<È hëb«b
à« ±N÷± PN¥TbCîJ G¥TÈDb «¼, ÈD îC* îbàb ¥NTn ~Cá D«a*• •$• • • •
<D® ÀEÈÙ ¥Tb ±ÐBN BC£ ¥T«RH, ¦PîC* ÜT®NÈb ¥Tb JC~ D«a*• $$• • • •
<ª}ÈD ¥NTn <VTÙ P}BbáL ¥NTn, ëÉ<c ¥NTn ¥Tò ¥NTn «bCÈa «¼• •$• • • •
ãhñÙÈb <D® îC* ±ÐBN ±bðH ®bC, ÀEÈÙ ¥Tb ¥TbJNá µbCÈa «¼• $$4$$
° \a* ga£Cë~bh_³Nõ¨à: ¥TbîkbL<ëÇë}PDbà ±N÷±} <Dë¶±bîa<È
Àk È¥T À³<LÈ ®ù ¾ÑàbC* PC, ±ÐBN! B¯Ú D îCÙa ~bEÈ «éÊ•¶ •$• • • •
ÈÉ÷Lb ¥Tò ÚbÊ¶ Ú¯k BÙa, ±Ù GÙsÈ Ù«a ë« GÙsÈ Ù«a• $$• • • •
àN³ àN³ PC ÊØnb Pb³Ù îC*, ±ÐBN! ³bCÈC ÚbÈb Àbàb «R•H •$• • • •
±}ªCãE¾à îD ¥CT á^èÙP È®, ÀDN±î ÙP ±aDC Àbàb «RH• $$5$$
° \a* ga£Cë~bh_³Nõ¨à: [NµbÙbC³<ëDb~Dbà D¼ëCË} <Dë¶±bîa<È
70
®³ ¥CT ®ù £a±¥T ¥TbC Àk È¥T Pî½b ñb î¼*DC ¦<®àbÙb• •$• • • •
½}½b ¥CT y¥T ½¥TbCÙC îC* ®bC kDÈb ßbCÙ <È<îÙ ¥TbÙb• $$• • • •
ÀÈyë ±ÐBbC! à« DAëÙ £a±, Pî±¶L ¥TÙDC Àbàb «R•H •$• • • •
ÈCÙa ÀEÈÙ Jb¼ PC <D® ÀEÈÙ £a± ®JbDC Àbàb «RH• $$6$$
° \a* ga£Cë~bh_³Nõ¨àbC îbC«bEµ¥TbÙ<ëDb~Dbà £a±} <Dë¶±bîa<È
®ù ¥Tî¶ ßNîbÈb «¼ îN½¥TbC, à« <î»àb BÐbãEÈ Ù«a îCÙa• •$• • • •
î¼* Ùb³-ôCá G¥Tàb ¥TÙÈb, ®k ±GÙL<È «bCÈa ®ù ¥CTÙa• $$• • • •
àbC* Bbë-¥TÙî àb Bbë-îÙL, P<£àbC* PC ¥TÙÈb Àbàb «R•H •$• • • •
<D® ÀDN±î ³}µ ÀDJ PC ±ÐBN, ±Ù ³}µ ®JbDC Àbàb «RH• $$7$$
° \a* ga£Cë~bh_³Nõ¨àbC&ý¥Tî¶£«Dbà µ¯±} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
®³ îC* <®P¥TbC <D® ¥T«Èb î¼*, ë« nbCù îN½C ªJ £CÈb «¼• •$• • • •
î¼* Àb¥NTJ Ñàb¥NTJ «bC JCÈb, Ñàb¥NTJ ¥Tb VTJ Ñàb¥NTJÈb «¼• $$• • • •
î¼* ~bEÈ <DÙb¥NTJ ªCÈD «RH, «¼ îNãsÈ Ùîb P«ªÙ îCÙa• •$• • • •
à« îbC« Èù¥T¥TÙ ^¯^ ±ùC ±ÐBN! Pbñ¶¥T VTJ ±¯®b ÈCÙa• $$8$$
° \a* ga£Cë~bh_³Nõ¨àbC îbC[VTJ±ÐbíÈàC VTJ} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
[LBÙ <D® ÙP ¥TbC ±a ªCÈD, <î»àb îJ ¥TbC µbC £CÈb «¼• •$• • • •
¥Tbáb<à¥T Bbë <ëDý G¥TàC, <D® ÀbDE£ ÀîÉÈ ±aÈb «¼• $$• • • •
ÀDN±î PNÚ Èk <ëJ<PÈ «bCÈb, ¥CTëJ Ù<ë ®³î³ ¥TÙÈb «¼• •$• • • •
£~¶D kJ ±¯L¶ ±Ð¥T^ «bCÈb, à« «a À«YÈ Àëhñb «¼• $$• • • •
à« Àß¶ Pî±¶L ¥TÙ¥C ±ÐBN! <D® ³NL ¥Tb Àß¶ kDbðH³b• •$• • • •
Àb¼ <DãÖÈ ÈCÙC P£É~ ±ÐBN! À«YÈ Àëhñb ±bðH³b• $$9$$
° \a* ga£Cë~bh_³Nõ¨àbC ÀDìà¶±£±ÐbíÈàC ÀìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
71
®àîbJb (kbÙ« BbëDb)
Bë ëD îC* ®a BÙ ß¯î ªN¥Tb, ¥TL ¥TL ¥TbC ®a BÙ BÙ £CÚb• •$• • • •
îÉ³-Pî îÉ³-ÈÉ÷Lb ¥CT ±anC, îN½¥TbC D <îJa PNÚ ¥Tò ÙCÚb• $$1$$
½¯qC ®³ ¥CT P±DC PbÙC, ½¯qa îD ¥Tò Pk Àb~bàC•* •$• • • •
ÈD ®aëD àb¼ëD ÀãhñÙ «¼, [L B}³NÙ ±J îC* îNÙ½bàC*• $$2$$
PîÐb^è î«b-kJ PCDbDa, ¦P [L ¥TbC ^bJ P¥CT³b sàb• •$• • • •
À~ÙL îÉÈ ¥Tbàb îC* «<á¶È, <D® ®aëD ÔbJ P¥CT³b sàb• $$3$$
P}PbÙ î«b £éÚ Pb³Ù ¥CT, ±ÐBN £éÚîà PNÚ ÀbBbPbC* îC•* •$• • • •
îN½¥TbC D <îJb PNÚ [L BÙ Ba, ¥}TªD-¥Tb<î<D-±ÐbPb£bC* îC*• $$4$$
î¼* y¥Tb¥Tò y¥TÏë <JàC, y¥TÏë <JàC Pk «a ÀbÈC• •$• • • •
ÈD µD ¥TbC Pbña Pî½b ñb, ±Ù ëC Ba nbCù ªJC ®bÈC• $$5$$
îCÙC D «éàC àC, î¼* ÊDPC, À<È <BÛ ÀÚ·Ô <DÙbJb «¯•H •$• • • •
<D® îC* ±Ù PC ÀEàÏë <JàC, <D® Pî ÙP ±aDC ëbJb «RH• $$6$$
<®P¥CT WbÉŒbÙbC* îC* îCÙb, à« îH«³b ®aëD ßNJ ®bÈb• •$• • • •
ÀÏàEÈ À~N<ª ®ù ¥Tbàb PC, ÊP ªCÈD ¥Tb ¥¼TPb DbÈb• $$7$$
<£D ÙbÈ ~NBb~NB BbëbC* PC, îCÙb Ñàb±bÙ ªJb ¥TÙÈb• •$• • • •
îbDP ëbLa Àb¼Ù ¥Tbàb PC, Àb’bë ¥Tb ôbÙ ÚNJb Ù«Èb• $$8$$
~NB Àb¼Ù À~NB ¥Tò ¢ëbJb PC, ½NJPb «¼ îCÙb ÀEÈhÈJ• •$• • • •
~aÈJ PîG¥TÈ G¥TÙLC* V¯T^C*, P}ëÙ PC ®b³C ÀEÈk¶J• $$9$$
<VTÙ È± ¥Tò ~bCµ¥T ë<… ®³C, ¥TîbCY ¥Tò ¥T<ùàbH ^¯^ ±ùC•* •$• • • •
Pëb¶Œ <D®bÏî ±Ð£C~bC* PC, ÀîÉÈ ¥CT <DB¶Ù V¯T^ ±ùC•* $$10$$
72
«î nbCù ªJC à« JbC¥T ÈBa, JbC¥Tb}È <ëÙb®C* [L îC* ®b• •$• • • •
<D® JbC¥T «îbÙb ëbPb «bC, <VTÙ Bë kEµD PC «î¥TbC sàb• $$11$$
®b³C îî £éJ¶B kbC<µ ±ÐBbC! £éD¶àÈî PÏëÙ ^J ®bëC• •$• • • •
kP §bÈb-£Ðýb Ù« ®bðH, î£-îÏPÙ îbC« <ëD~ ®bëC• $$12$$
<ªÙ Ù[¥T µî¶ «îbÙb «bC, «bC µî¶ «îbÙb <ªÙ Pbña• •$• • • •
®³ îC* D «îbÙb ¥TbCÊ¶ ñb, «î Ba D Ù«C* ®³ ¥CT Pbña• $$13$$
£Cë hÈëD
ªÙLbC* îC* Àbàb «RH ±ÐBNëÙ, ~aÈJÈb îN½¥TbC <îJ ®bëC• •$• • • •
îNÙ½bÊ¶ §bD JÈb îCÙa, <D® ÀEÈk¶J PC <ÚJ ®bëC• $$14$$
PbCªb ¥TÙÈb «RH BbC³bC* PC, kN½ ®bëC³a ÊØnb ¢ëbJb• •$• • • •
±GÙLbî <D¥TJÈb «¼ JCG¥TD, îbDbC* ±bë¥T îC* ßa ÔbJb• $$15$$
ÈCÙC ªÙLbC* ¥Tò ±¯®b PC, ÊãE¾à PNÚ ¥Tò «a À<BJbáb• •$• • • •
Àk È¥T D Pî½ «a ±bàb ±ÐBN! PØªC PNÚ ¥Tò Ba ±GÙBbáb $$16$$
ÈNî ÈbC À<ë¥TbÙa «bC ±ÐBNëÙ! ®³ îC* Ù«ÈC ®³ PC EàbÙC• •$• • • •
ÀÈyë ½N¥CT Èë ªÙLbC* îC*, ®³ ¥CT îb<L¥T îbCÈa PbÙC• $$17$$
~bh_hÈëD
hàbôb£îàa ÈCÙa ëbLa, ~NB Dà ¥CT ½ÙDC ½ÙÈC «¼•* •$• • • •
¦P ±bëD Db¼¥Tb ±Ù JbÚbC*, ±ÐbLa Bë ëbGÙ<µ <ÈÙÈC «¼•* $$18$$
³NõhÈëD
«C ³NõëÙ! ~bdÈ PNÚ £~¶¥T, à« DÂD hëiT± ÈN|«bÙb «¼• •$• • • •
®³ ¥Tò DAëÙÈb ¥Tb PØªb, <£Â£~¶D ¥TÙDC ëbJb «¼• $$19$$
®k ®³ <ëáàbC* îC* Ùª ±ª ¥TÙ, ³b<VTJ <D¾b îC* PbCÈb «bC• •$• • • •
Àñëb ë« <~ë ¥CT <D÷¥}T^¥T, ±ñ îC* <ëá-¥}T^¥T kbCÈb «bC• $$20$$
73
«bC ÀX¶ <D~b ¥Tb PÛb^b, ëD îC* ëDªbÙa ªÙÈC «bC•* •$• • • •
Èk ~bEÈ <DÙb¥NTJ îbDP ÈNî, È{ëbC* ¥Tb <ª}ÈD ¥TÙÈC «bC• $$21$$
¥TÙÈC È± ~¼J D£a È^ ±Ù, Èõ ÈJ ëáb¶ ¥Tò ½<ùàbC* îC•* •$• • • •
PîÈb ÙP ±bD G¥Tàb ¥TÙÈC, PNÚ £éÚ £bCDbC* ¥Tò ß<ùàbC* îC•* $$22$$
ÀEÈÙ ¢ëbJb «ÙÈa ëbLa, îbDbC* ½ùÈa «bC* VNTJ½<ùàbH• •$• • • •
Bë kEµD Èù Èù ^¯^ ±ùC*, <ÚJ ®bëC* ÀEÈÙ ¥Tò ¥T<JàbH• $$23$$
ÈNî Pb £bDa sàb ¥TbCÊ¶ «bC, ®³ ¥TbC £C £a* ®³ ¥Tò <D<µàbH• •$• • • •
<£D ÙbÈ JN^bàb ¥TÙÈC «bC, Pî-~î ¥Tò À<ëDAëÙ î<LàbH• $$24$$
° \a* ga£Cë~bh_³Nõ¨àbC ÀDìà¶±£±ÐbíÈàC î«bìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
«C <Dî¶J £Cë! ÈN|«C* ±ÐLbî, «C §bD £a± Àb³î! ±ÐLbî• •$
«C ~bãEÈ Ïàb³ ¥CT î¯<È¶îbD, <~ë-±ñ-±}ña ³NõëÙ! ±ÐLbî• $$
FGH
PîNØªà ±¯®b
£Cë~bÍ ³Nõ DîD ¥TGÙ, kaP Èañ¶¥TÙ Çàbà• •$
<PX ~NX Ùb®È P£b, DîH¯ <ªc «éJPbà• $$
° \a* ga£Cë~bh_³Nõ-<ëËîbD<ë}~<ÈÈañY¥TÙbDEÈbDEÈ<PX-
±ÙîC<þPî¯«! À_ ÀëÈÙ ÀëÈÙ P}ëb¼á^è $
±ÙîC<þPî¯«! À_ <Èþ <Èþ q: q: hñb±Dîè $
±ÙîC<þPî¯«! À_ îî P<Û<«ÈbC Bë Bë ëá^è $
À÷^¥T (®bC³aÙbPb nE£)
ÀDb<£¥TbJ PC ®³ îC* hëb<îD, ®J PC ~N<ªÈb ¥TbC îbDb• •$
~NX <D®bÈî P|à¥èT ÙÏD_à, <D<µ ¥TbC D«a* ±«ªbDb• $$
74
Àk <Dî¶J ÙÏD_à ®J JC, ga £Cë~bh_³Nõ ¥TbC ÇàbðH• •$
<ëËîbD ga kaP Èañ¶¥TÙ, <PX ±ÐBN ¥CT ³NL ³bðH• $$
±ÙîC<þ¨àbC ®Eî®ÙbîÉÏàN<ëDb~Dbà ®J} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
Bë ÀbÈb± <î^bëD ¥Tò, <D® îC* «a [îÈb PîÈb «¼• •$
ÀD®bDC Àk È¥T î¼*DC, ±Ù îC* ¥Tò ½¯qa îîÈb «¼• $$
ªE£D Pî ~aÈJÈb ±bDC, ga £Cë ~bh_ ³Nõ ¥TbC ÇàbðH• $• <ëË™
±ÙîC<þ¨àbC BëbÈb±<ëDb~Dbà ªE£D} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
À[à ±£ <kD <VTÙb, ®³È ¥Tò JÚ ªb¼ÙbPa àbCDa îC* $
Àý ¥Tî¶ ¥CT Db~ ¥TÙD ¥TbC, À[È ÈNî Gú³ Jbàb î¼* $$
À[à <D<µ <D® ¥Tò ±bDC Àk, ga £Cë ~bh_ ³Nõ ¥TbC ÇàbðH• $• <ëË™
±ÙîC<þ¨àbC À[à±£±ÐbíÈàC À[ÈbDè <Dë¶±bîa<È hëb«b $
±N÷± PN³Eµa PC ÀbÈî DC, ~aJ hëBbë D~bàb «¼ $
îEîñ kbLbC* PC <kEµ ¥TÙ¥CT, ª«éH³<È £éÚ ¦±®bàb «¼ $$
ãhñÙÈb <D® îC* ±bDC ¥TbC, ga £Cë ~bh_ ³Nõ ¥TbC ÇàbðH• $• <ëË™
±ÙîC<þ¨à: ¥TbîkbL<ëÇë}PDbà ±N÷±b<L <Dë¶±bîa<È hëb«b $
á^èÙP <î<gÈ BbC®D PC, àC B¯Ú D îCÙa ~bEÈ «éàa• •$
ÀbÈî ÙP ÀDN±î ªÚDC PC, ÊãE¾à îD ÊØnb ~îD «éàa $$
Pë¶ñb B¯Ú ¥CT îC^D ¥TbC, ga £Cë ~bh_ ³Nõ ¥TbC ÇàbðH• $• <ëË™
±ÙîC<þ¨à: [NµbÙbC³<ëDb~Dbà D¼ëCË} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
75
®ù £a± <ëDAëÙ ¥TbC Àk È¥T, Pî½b ñb î¼*DC ¦<®àbÙb $
<D® ³NL £Ù~bà¥T §bD £a± PC, <î^b îbC«¥Tb À}<µàbÙb $$
àC £a± Pî±¶L ¥TÙ¥CT î¼*, ga £Cë ~bh_ ³Nõ ¥TbC ÇàbðH• $• <ëË™
±ÙîC<þ¨àbC îbC«bEµ¥TbÙ<ëDb~Dbà £a±} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
àC µ¯± ÀDJ îC* ÚCDC PC, ¥TîbCY ¥TbC D«a* ®JbàC³a $
<D® îC* <D® ¥Tò ~ãsÈ ¢ëbJb, ®bC Ùb³ ôCá D~bàC³a $$
¦P ~ãsÈ £«D ±Ð³^bDC ¥TbC, ga £Cë ~bh_ ³Nõ ¥TbC ÇàbðH• $• <ëË™
±ÙîC<þ¨àbC&ý¥Tî¶£«Dbà µ¯±} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
<±hÈb kb£bî gaVTJ Jë}³, ªÙLD ÈNî Gú}³ î¼* JC Àbàb $
ÀbÈî ÙP BaDC <D® ³NL VTJ, îî îD Àk ¦DîC* JJªbàb• $$
Àk îbC[ î«bVTJ ±bDC ¥TbC, ga £Cë ~bh_ ³Nõ ¥TbC ÇàbðH• $• <ëË™
±ÙîC<þ¨àbC îbC[VTJ±ÐbíÈàC VTJ} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
Àýî ëPNµb ±bDC ¥TbC, ¥TÙ îC* àC ÀbqbC* ¾Ñà <JàC $
P«® ~NX hëbBb<ë¥TÈb PC, <D® îC* <D® ³NL ±Ð¥T^ G¥TàC $$
àC Àìà¶ Pî±¶L ¥TÙ¥CT î¼*, ga £Cë ~bh_ ³Nõ ¥TbC ÇàbðH• $• <ëË™
±ÙîC<þ¨àbC&Dìà¶±£±ÐbíÈàC ÀìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
®àîbJb
£bC«b-- (£Cë ~bh_ ³Nõ kaP Èañ¶¥TÙ, <PX ±ÐBN B³ëbD• •$• •
• Àk ëÙL¯H ®àîb<J¥Tb, ¥TiTH hÈëD ³NL³bD• $$)
BN®}³±ÐàbÈ
DPC ßb<Èàb ¥Tî¶ À«YÈ £Cëb, ¥TÙC* PNÙ-ÀPNÙ DÙ-îN<D <DÏà PCëb• •$
£Ù~§bDPNÚkJ ÀDEÈ¥CT hëbîa,<nàbJaP ³NLàNsÈ î«bÊ¶~ Dbîa$
76
ÈCÙa <£Ñà ëbLa P£b BÑà îbDa, î«b îbC« <ëÇë}<PDa îbC[-£bDa• •$
ÀDC¥TbEÈîà ôb£~b}³a kÚbDa, DîbC JbC¥T îbÈb ga ®¼D ëbLa• $$
<ëÙb³a ÀªbÙ® ¦ë¢½bà Pbµ¯, £Ù~-§bD B·ÔbÙ PîÈb ÀÙbµ¯• •$
D³D ëC~µbÙa PN y¥Tb <ë«bÙa, <D®bDE£ î}GÔÈ îN¥T<È ±ñ ±ÐªbÙa• $$
<ë£C« [C_ îC* Èañ¶¥TÙ kaP Ùb®C, <ë«ÙîbD ë}£RH PBa ±b± Bb®C• •$
Dî¯H <PX <DB¶à <DÙbîà PNµbîa, ÀDb¥NTJ PîbµbD P«®b<BÙbîa• $$
£Cë ~bh_ ³Nõ kaP Èañ¶¥TÙ, <PX ´£à <kª µÙ JC ÙC• •$
±¯®D ÇàbD ³bD ³NL ¥TÙ¥CT, Bë Pb³Ù <®à ÈÙ JC ÙC• $$
±ÙîC<þ¨àbC ÀDìà¶±£±ÐbíÈàC ®àîbJbî«bìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
B¯È B<ë÷àÈ ëÈ¶îbD ¥Tò ÈaP ªb¼kaPa î¼* ÇàbðH,• •
ª¼Ïà ª¼ÏàbJà ¥ÉT<_îb¥ÉT<_î ÈaD JbC¥T ¥CT îD JbðH• $
° \a* <_¥TbJP|kãEµ<ë}~Ïàãµ¥TPíÈ~È<®DC¨à:
<_JbC¥TP|kãEµ¥ÉT<_îb¥ÉT<_îª¼ÏàbJàC¨àAª ÀìàY™
ª¼Ïà BãsÈ ÀbJbCªD ªb«R}, ¥TbàbCÏP³¶ Àß Db~D «CÈ• •$
¥ÉT<_îb-¥ÉT<_î ÈaD JbC¥T ¥CT Ùb®È «¼* <®D <k|k ÀDC¥T• $$
ªÈNÙ <D¥Tbà ¥CT £Cë ®®C* JC Àý ¾Ñà <D® BãsÈ PîCÈ• •$
<D® ~ãsÈ ÀDNPbÙ ®®¯} î¼*, ¥TÙ Pîb<µ ±bðH <~ëÚCÈ• $$
° \a* ¥ÉT<_îb¥ÉT<_îª¼ÏàbJàP|kãEµ<®D<k|kC¨àbC&ìàY <Dë¶™ $
±¯ë¶ îÇà À±Ùb† ¥Tò kCJb, ±¯ëb¶ªbàbCY ¥CT ÀDNPbÙ• •$
£Cë ëE£Db ¥TiT} Bbë PC P¥TJ ¥Tî¶ ¥Tò Db~D «bÙ• $$
±}ª î«b³Nõ PNîÙD ¥TÙ¥CT, ¥TbàbCÏP³¶ ¥TiT} PNÚ¥TbÙ• •$
P«® hëBbë ~NX JÚ À±Db ®bðH³b Àk î¼* Bë ±bÙ• $$
FGH
77
Dë£CëÈb ±¯®b
(ÒuºTyuoNÿç Zæt)
ÀGÙ«}È <PXbªbà¶ ±bq¥T, PbµN <_BNëD ë}Ë «¼*• •$
<®Dµî¶ <®DÀb³î <®DCAëÙî¯<È¶ <®D³É« ë}Ë «¼*• $$
Dë £CëÈb àC îbEà ®³ îC*, «î P£b Àªb¶ ¥TÙC*• •$
ÀbˆbD ¥TÙ ñb±C à«bH îD îC* ÀÈNJ gXb µÙC*• $$
° \a* À«¶ãÏPXbªbàbC¶±bÇàbàPë¶PbµN<®Dµî¶<®Db³î<®Dª¼Ïà-
ª¼ÏàbJàb<D! À_• ÀëÈÙÈ ÀëÈÙÈ P}ëb¼á^è $ ° \a* À«¶ãÏPXb-
ªbàbC¶±bÇàbàPë¶PbµN<®Dµî¶<®Db³î<®Dª¼Ïàª¼ÏàbJàb<D! À_
<ÈþÈ <ÈþÈ q: q: $ ° \a* À«¶ãÏPXbªbàbC¶±bÇàbàPë¶PbµN<®Dµî¶-
<®Db³î<®Dª¼Ïàª¼ÏàbJàb<D! À_ îî PGÛ<«Èb<D BëÈ BëÈ ëá^è
À÷^¥T
³}³b D£a ¥Tb DaÙ <Dî¶J, kbZ îJ µbCëC P£b• •$
À}ÈÙ îJbC* ¥TC [bJDC ¥TbC DaÙ PC ±¯®¯H îN£b• $$
Dë £CëÈbÀbC* ¥Tò P£b ®bC BãsÈ PC Àªb¶ ¥TÙC*• •$
Pk <P<X Dë<D<µ ÜT<X î}³J ±bà <~ë¥Tb}Èb ëÙC*• $$
ª¼ÏàbJàC¨àbC ®Eî®ÙbîÉÏàN<ëDb~Dbà ®J} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
¥T±¯¶Ù <î<gÈ ³}µ ª}£D £C«, Èb± <DëbÙÈb• •$
ÈNî ±b£ ±}¥T® ±¯®ÈC, îD Èb± ÈNÙÈ<«* ëbÙÈb• $$• Dë™
ª¼ÏàbJàC¨àbC BëbÈb±<ëDb~Dbà ªE£D} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
[aÙbC£µa ¥CT VCTD Pî <PÈ È}£éJbC* ¥TbC Jbà¥CT• •$
¦cîÀÚ}GÔÈ Pb¼và«CÈN, ±N}® Dë PN ªÝbà¥CT• $$• Dë™
ª¼ÏàbJàC¨àbCC-&[à±£±ÐbíÈàC À[ÈbDè <Dë¶±bîa<È hëb«b $
78
ª}±b ªîCJa ¥CTëùb, DbDb PN³}<µÈ JC <JàC $
Bë ¥CT <ë®CÈb Àb±¥TbC, ±¯®È PNîD À±¶L G¥TàC• $$• Dë™
ª¼ÏàbJàC¨à: ¥TbîkbL<ëDb~Dbà ±N÷±} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
±bàP îµNÙ ±¥TëbD îbC£¥T, Àb<£ ¥TbC BÙ ñbJ îC* $
<D®ÀbÏî ÀîÉÈ Pb¼và «CÈN ±¯®«RH DÈBbJ î¼*• $$• Dë™
ª¼ÏàbJàC¨à: [Nµb-ÙbC³<ëDb~Dbà D¼ëCË} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
¥T±¯¶Ù ¢àbC<È ®³î³C £a±¥T <Jàb <D® «bñ îC* $
ÈNÀ ÀbÙÈa Èî ëbÙÈa, ±bðH PN§bD ±Ð¥Tb~ î¼*• $$• Dë™
ª¼ÏàbJàC¨àbC îbC«bEµ¥TbÙ<ëDb~Dbà £a±} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
£~ ³}µ µ¯± ÀD¯± PNÙ<BÈ, ÀãÂD îC* ÚCðH P£b $
<D® ÀbÏî³NL Pb¼ÙB ¦qC, «bC* ¥Tî¶ Pk îN½PC <ë£b• $$• Dë™
ª¼ÏàbJàC¨àbC-&ý¥Tî¶£«Dbà µ¯±} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
À}³¯Ù ÀîÙÚ ÀbîÐ ÀîÉÈ, VTJ BÙbðH ñbJ îC* $
¦cî ÀD¯±î îbC[ VTJ ¥CT, «CÈN ±¯¯®¯H Àb® î¼*• $$• Dë™
ª¼ÏàbJàC¨àbC îbC[VTJ±ÐbíÈàC VTJ} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
®J ³}µ À[È ±N÷± ªõ £a±¥T PNµ¯± VTJbìà¶ JC• •$
ëÙ ÙÏD_à<D<µ JbB à« kP Àìà¶ PC ±¯®È <îJC• $$• Dë™
ª¼ÏàbJàC¨àbC-&Dìà¶±£±ÐbíÈàC ÀìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
79
£bC«b
®JµbÙ PC <DÏà î¼*, ®³ ¥Tò ~b}<È «CÈ• •$
Dë£CëbC* ¥TbC ±¯®«RH, gXb BãsÈ PîCÈ• $$
(~b}ÈàC ~b}<ÈµbÙb)
DbDb <ëµ ¥CT PNîD JC, îD î}C k«é «Ùábà• •$
î¼* ±¯®¯H Dë£CëÈb, ±N÷±bw®<J ªÝbà• $$
(<£Ñà±N÷±bw®<J:)
ª¼ÏàbJàC¨àbCC Dî: $
(9, 27 àb 108 kbÙ ®b± £C* )
®àîbJb
Ìçzºeç
<ªãØª}Èbî<L ÙÏD, ÈaD JbC¥T îC* gCþ «bC• •$• • • •
³bðH ³NL î<LîbJ, ®àë}ÈC ëÈbC¶ P£b• $$1$$
«C £aDkEµN.....
®à ®à ga ÀGÙ«}È £Cë £Cë «îbÙC,• • • • • •
®à ßb<Èàb ¥TbC ßbÈ P¥TJ ®}ÈN ¦kbÙC• •$• • • •
®à ®à ±Ð<PX <PX ¥Tò î¼* ë}£Db ¥TiTH,• • • • • •
®à Àý ¥Tî¶îNsÈ ¥Tò î¼* Àª¶Db ¥TiTH• $$2$$
Àbªbà¶ £Cë ³NL ncaP µbÙ Ù«C «¼*,• • • • • •
£a[b<£ £C ÀP}và BÑà ÈbÙ Ù«C «¼•* •$• • • •
®¼ë}È ¦±bÇàbà ³Nõ §bD ¥CT µDa,• • • • • •
PEîb³¶ ¥CT ¦±£C~ ¥Tò ëáb¶ ¥TÙC* ßDa• $$3$$
®à PbµN ÀqbÊ¶P ³NLbC* ¥TbC µÙC* P£b,• • • • • •
<D® ÀbÈîb ¥Tò PbµDb PC ØàNÈ D «bC* ¥T£b• •$• • • •
80
àC ±}ª ±Ùî £Cë P£b ë}Ë «îbÙC,• • • • • •
P}PbÙ <ëáî <P}µN PC «î¥TbC Ba ¦kbÙC}• $$4$$
<®Dµî¶ ª¥ÐT Pë¶£b ªJÈb «a Ù«C³b,• • • • • •
®bC ÊP¥Tò ~ÙL JC ëbC PNJ½Èb «a Ù«C³b• •$• • • •
<®D¥Tò Çë<D ±aà¯á ¥Tb ®bC ±bD ¥TÙC*³C,• • • • • •
Bë ÙbC³ £RÙ ¥TÙ ëC îNãsÈ¥Tb}È kDC*³C• $$5$$
<®D ª¼Ïà ¥Tò ®bC ë}£Db <_¥TbJ ¥TÙC «¼*,• • • • • •
ëC <ªÏhëiT± <DÏà ÀbÏî JbB ¥TÙC «¼•* •$• • • •
¥ÉT<_î ë À¥ÉT<_î <®DbJàbC* ¥TbC ®bC B®C*,• • • • • •
ëC ¥Tî¶~_N ®aÈ <~ëbJà îC* ®b kPC*• $$6$$
Dë £CëÈbÀbC* ¥Ta ®bC <DÈ ÀbÙbµDb ¥TÙC*,• • • • • •
ëC îÉÏàNÙb® ¥Tò Ba ÈbC <ëÙbµDb ¥TÙC•* •$• • • •
î¼* ¥Tî¶~_N ®aÈDC ¥CT «CÈN «a ®®M¯H,• • • • • •
P}±¯L¶ "§bDîÈa' <P<X «CÈN «a B®¯H• $$7$$
(£bC«b)
Dë £CëbC* ¥TbC BãsÈë~, ¥TbCG^ ¥TbCG^ ±ÐLbî• •$• • • •
BãsÈ ¥Tb VTJ î¼* ª«RH, <D® ±£ îC* <ëgbî• $$8$$
ª¼ÏàbJàC¨àbCC ®àîbJbìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
®bC BÑà gXb BãsÈ PC Dë £CëÈb ±¯®b ¥TÙC*• •$
ëC Pk Àî}³J £bCá «Ù, PNÚ ~b}<È îC* ½¯Jb ¥TÙC*• $$
Dë<D<µ ÀÈNJ B}ÔbÙ JC, <VTÙ îbC[ PNÚ Ba ±bëÈC• •$
PNÚ<P}µN îC* «bC îÂD <VTÙ, à«bH ±Ù ¥TBa D ÀbëÈC• $$
tttttt
81
mªçzNÿçº ªÒçª‹Þ œî\ç
ªËÃÊ ¿UãŒ
•ŸÈ¬◊ •ŸÊÁº •Ÿ¢Ã „UÒ¥, ÿ„U ◊ãòÊ⁄UÊ¡ ◊„UÊŸ „UÒ<–
‚’ ◊¢ª∂Ê¥ ◊¥ ¬˝Õ◊ ◊¢ª∂, ∑§⁄UÃ •ÉÊ ∑§Ë „UÊŸ „UÒ<H
•„UZÃ Á‚hÊøÊÿ¸ ¬Ê∆U∑§, ‚ÊœÈ•Ê¥ ∑§Ë flãºŸÊ<–
ß‚ ‡Êéº◊ÿ ¬⁄U’˝rÊ ∑§Ù ÕÊ¬Í° ∑§M§° ÁŸÃ •ø¸ŸÊ<H
˙ OË¥ •ŸÊÁºÁŸœŸ¬@Ÿ◊S∑§Ê⁄U◊ãòÊ! •òÊ •flÃ⁄U •flÃ⁄U ‚¢flıcÊ≈U˜–
˙ OË¥ •ŸÊÁºÁŸœŸ¬@Ÿ◊S∑§Ê⁄U◊ãòÊ! •òÊ ÁÃc∆U ÁÃc∆U ∆U— ∆U—–
˙ OË¥ •ŸÊÁºÁŸœŸ¬@Ÿ◊S∑§Ê⁄U◊ãòÊ! •òÊ ◊◊ ‚ÁããÊÁ„UÃÙ ÷fl ÷fl
flcÊ≈U˜–
EÉbNÿ (§ì\æTŸ®ço)
◊„UÊÃËÕ¸ ª¢ªÊ ŸºË ŸË⁄U ∂Ê™§°, ◊„UÊ◊ãòÊ ∑§Ë ÁŸàÿ ¬Í¡Ê ⁄UøÊ™§°–
áÊ◊Ù∑§Ê⁄U ◊¢òÊÊˇÊ⁄UÊ¥ ∑§Ù ¡¡Í° ◊Ò¥, ◊„UÊÉÊÙ⁄U ‚¢‚Ê⁄U ºÈπ ‚ ’ø°Í ◊Ò¥ H
˙ OË¢ •ŸÊÁºÁŸœŸ¬@Ÿ◊S∑§Ê⁄U◊ãòÊÊÿ ¡ã◊¡⁄UÊ◊ÎàÿÈÁflŸÊ‡ÊŸÊÿ ¡∂¢¯
∑§¬Í⁄UÊÁº ø¢ºŸ ◊„UÊª¢œ ∂Ê∑§, ¬⁄U¢ ‡Êéº ’˝rÊÊ ∑§Ë ¬Í¡Ê ⁄UøÊ∑§<–
˙ OË¢ •ŸÊÁºÁŸœŸ¬@Ÿ◊S∑§Ê⁄U◊ãòÊÊÿ ‚¢‚Ê⁄UÃÊ¬ÁflŸÊ‡ÊŸÊÿ øãºŸ¢¯
¬ÿ— Á‚ãœÈ ∑§ »§Ÿ ‚◊ •ˇÊÃÊ¥ ∑§Ù, Á∂ÿÊ ÕÊ∂ ◊¥ ¬È¢¡ ‚ ¬Í¡Ÿ ∑§Ù<–
áÊ◊Ù∑§Ê⁄U ◊¢òÊÊˇÊ⁄UÊ¢ ∑§Ù ¡¡Í° ◊Ò¥, ◊„UÊÉÊÙ⁄U ‚¢‚Ê⁄U ºÈπ ‚ ’ø°Í ◊Ò¥ H
˙ OË¢ •ŸÊÁºÁŸœŸ¬@Ÿ◊S∑§Ê⁄U◊ãòÊÊÿ •ˇÊÿ¬º¬˝ÊåÃÿ •ˇÊÃÊŸ˜¯
¡È„UË ∑È¢§º •⁄UÁflãº ◊¢ºÊ⁄U ◊Ê∂Ê, ø…∏Ê™§° ÃÈê„U¥ ∑§Ê◊ ∑§Ù ◊Ê⁄U «UÊ∂Ê<–
˙ OË¢ •ŸÊÁºÁŸœŸ¬@Ÿ◊S∑§Ê⁄U◊ãòÊÊÿ ∑§Ê◊’ÊáÊÁfläfl¢‚ŸÊÿ ¬Èc¬¢¯
82
∑§∂Ê∑§ãº ∂aÂU ß◊⁄UÃË ’ŸÊ™§°, ÃÈê„U¥ ¬Í¡Ã ÷Íπ √ÿÊÁœ Ÿ‡ÊÊ™§°<–
˙ OË¢ •ŸÊÁºÁŸœŸ¬@Ÿ◊S∑§Ê⁄U◊ãòÊÊÿ ˇÊÈœÊ⁄UÙªÁflŸÊ‡ÊŸÊÿ ŸÒfll¢¯
Á‡ÊπÊºË¬ ∑§Ë ÖÿÙÁÃ ÁflSÃÊ⁄UÃË „UÒ, ◊„UÊ◊Ù„U •¢œ⁄U ‚¢„UÊ⁄UÃË „UÒ<–
˙ OË¢ •ŸÊÁºÁŸœŸ¬@Ÿ◊S∑§Ê⁄U◊ãòÊÊÿ ◊Ù„UÊãœ∑§Ê⁄UÁflŸÊ‡ÊŸÊÿ ºË¬¢¯
‚ÈªãœË ’…∏ œÍ¬ πÃ •ªÁŸ ◊¥, ‚÷Ë ∑§◊¸ ∑§Ë ÷S◊ „UÙ ∞∑§ ˇÊáÊ ◊¥‘<–
˙ OË¥ •ŸÊÁºÁŸœŸ¬@Ÿ◊S∑§Ê⁄U◊ãòÊÊÿ •c≈U∑§◊¸º„UŸÊÿ œÍ¬¢..
•ŸãŸÊ‚ •¢ªÍ⁄U •◊M§º ∂ÊÿÊ, ◊„UÊ◊ÙˇÊ ‚ê¬ÁûÊ „UÃÈ ø…∏ÊÿÊ<–
˙ OË¢ •ŸÊÁºÁŸœŸ¬@Ÿ◊S∑§Ê⁄U◊ãòÊÊÿ ◊ÙˇÊ»§∂¬˝ÊåÃÿ »§∂¢ ÁŸfl¸¬Ê..
©º∑§ ª¢œ •ÊÁº Á◊∂Ê •Éÿ¸ ∂ÊÿÊ , ◊„UÊ◊ãòÊ Ÿfl∑§Ê⁄U ∑§Ù ◊Ò¥ ø…∏ÊÿÊ<–
˙ OË¢ •ŸÊÁºÁŸœŸ¬@Ÿ◊S∑§Ê⁄U◊ãòÊÊÿ •ŸÉÿ¸¬º¬˝ÊåÃÿ •ÉÿZ ÁŸfl¸..
ºÙ„UÊ
‡ÊÊÁãÃœÊ⁄UÊ ◊Ò¥ ∑§M§°, ÁÃ„UÈ¢ ¡ª ‡ÊÊÁãÃ „UÃ<–
÷fl-÷fl •ÊÃ¬ ‡ÊÊ¢Ã „UÊ¥, ¬Í¡°Í ÷ÁÄÃ ‚◊Ã H
‡ÊÊãÃÿ ‡ÊÊÁãÃœÊ⁄UÊ–
’∑È§∂ ◊ÁÑ∑§Ê ¬Èc¬ ∂, ¬Í¡Í° ◊ãòÊ ◊„UÊŸ<–
¬Èc¬Ê¢¡Á∂ ‚ ¬Í¡Ã, ‚∑§∂ ‚ıÅÿ fl⁄UºÊŸ<H
(<£Ñà±N÷±bw®<J:)
˙ OÊ¢ áÊ◊Ù •Á⁄U„U¢ÃÊáÊ¢– ˙ OË¥ áÊ◊Ù Á‚hÊáÊ¢– ˙ O¢Í áÊ◊Ù •ÊÿÁ⁄UÿÊáÊ¢–
˙ OÊÒ¥ áÊ◊Ù ©flÖ¤ÊÊÿÊáÊ¢– ˙ O— áÊ◊Ù ∂Ù∞ ‚√fl ‚Ê„UÍáÊ¢–
(108 ∂fl¢ª •ÕflÊ ‚ÈªÁãœÃ ¬Ë∂ Ã¢ºÈ∂Ê¥ ‚ ¡Êåÿ ∑§⁄UŸÊ)
83
¡ÿ◊Ê∂Ê
‚Ê⁄U∆UÊ
¬¢ø ¬⁄U◊ ªÈL§ºfl, Ÿ◊°Í Ÿ◊°Í ŸÃ ‡ÊË‡Ê ◊‘¥<–
∑§⁄UÙ •◊¢ª∂ ˇÙfl, ªÊ™§¢ ÃÈ◊ ªÈáÊ ◊ÊÁ∂∑§Ê<H
(øÊ∂— „U ºËŸ ’ãœÈ...!)
¡Òfl¢Ã ◊„UÊ◊¢òÊ ◊ÍÁÃ¸◊¢òÊ œ⁄UÊ ◊¥<–<<<<
¡Òfl¢Ã ¬⁄U◊’˝rÊ ‡Êéº’˝rÊ œ⁄UÊ ◊¥<H<<<<
¡Òfl¢Ã ‚fl¸◊¢ª∂Ê¥ ◊¥ ◊¢ª∂Ë∑§ „UÙ<–<<<<
¡Òfl¢Ã ‚fl¸∂Ù∑§ ◊¥ ÃÈ◊ ‚fl¸üÙc∆U „UÙ<H1H
òÊÒ∂ÙÄÿ ◊¥ „UÙ ∞∑§ ÃÈ◊ „UË ‡Ê⁄UáÊ „U◊Ê⁄U<–<<<<
◊Ê° ‡ÊÊ⁄UºÊ ÷Ë ÁŸàÿ „UË ÃÈ◊ ∑§ËÁÃ¸ ©øÊ⁄U<H<<<<
ÁflÉŸÊ¥ ∑§Ê ŸÊ‡Ê „UÙÃÊ „UÒ ÃÈ◊ ŸÊ◊ ¡Ê¬ ‚<–<<<<
‚ê¬ÍáÊ¸ ©¬º˝fl Ÿ‡Ù „UÒ¥ ÃÈ◊ ¬˝ÃÊ¬ ‚<H2H
¿UKÊ∂Ë‚ ‚ÈªÈáÊ ∑§Ù œ⁄‘¥ •Á⁄U„UãÃ Á¡Ÿ‡ÊÊ<–<<<<
‚’ ºÙcÊ •∆UÊ⁄U„U ‚ ⁄UÁ„UÃ ÁòÊ¡ª ◊„U‡ÊÊ<H<<<<
ÿ ÉÊÊÁÃÿÊ ∑§Ù ÉÊÊÃ ∑§ ¬⁄U◊Êà◊Ê „UÈ∞<–<<<<
‚fl¸ôÊ flËÃ⁄UÊª •ı⁄U ÁŸºÊ>cÊ ªÈL§ „UÈ∞<H3H
¡Ù •c≈U ∑§◊¸ ŸÊ‡Ê ∑§ „UË Á‚h „UÈ∞ „UÒ¥<–<<<<
fl •c≈U ªÈáÊÊ¥ ‚ ‚ºÊ ÁflÁ‡Êc≈U „UÈ∞ „UÒ¥<H<<<<
∂Ù∑§Êª˝ ◊¥ „UÒ¥ ⁄UÊ¡Ã fl Á‚h •Ÿ¢ÃÊ<–<<<<
‚flÊ¸Õ¸-Á‚Áh ºÃ „UÒ¢ fl Á‚h ◊„U¢ÃÊ<H4H
¿UûÊË‚ ªÈáÊ ∑§Ù œÊ⁄UÃ •ÊøÊÿ¸ „U◊Ê⁄U<–<<<<
ø©U ‚¢ÉÊ ∑§ ŸÊÿ∑§ „U◊¥ ÷fl-Á‚ãœÈ ‚ ÃÊ⁄U¥<H<<<<
84
¬ìÊË‚ ªÈáÊÊ¥ ÿÈÄÃ ©¬ÊäÿÊÿ ∑§„UÊÃ<–<<<<
÷√ÿÊ¥ ∑§Ù ◊ÙˇÊ◊Êª¸ ∑§Ê ©¬º‡Ê ¬…∏ÊÃ<H5H
¡Ù ‚ÊœÈ •_Êß¸‚ ◊Í∂ªÈáÊ ∑§Ù œÊ⁄UÃ‘¥<–<<<<
fl •Êà◊ ‚ÊœŸÊ ‚ ‚ÊœÈ ŸÊ◊ œÊ⁄UÃ‘¥<H<<<<
ÿ ¬¢ø ¬⁄U◊ ºfl ÷ÍÃ∑§Ê∂ ◊¥ „UÈ∞<–<<<<
„UÙÃ „UÒ¥ flÃ¸◊ÊŸ ◊¥ ÷Ë ¬¢ø ªÈL§ ÿ<H6H
„UÊ¥ª ÷Áflcÿ ∑§Ê∂ ◊¥ ÷Ë ‚ÈªÈL§ •Ÿ¢Ã<–<<<<
ÿ ÃËŸ ∂Ù∑§ ÃËŸ ∑§Ê∂ ∑§ „UÒ¥ •Ÿ¢Ã<H<<<<
ßŸ ‚’ •Ÿ¢ÃÊŸ¢Ã ∑§Ë ◊Ò¥ fl¢ºŸÊ ∑§M§°<–<<<<
Á‡Êfl¬Õ ∑§ ÁflÉŸ ¬fl¸ÃÊ¥ ∑§Ë πá«UŸÊ ∑§M§°<H7H
ß∑§ •Ê⁄U Ã⁄UÊ¡Í ¬Ò •Áπ∂ ªÈáÊ ∑§Ù ø…∏Ê™§°<–<<<<
ß∑§ •Ê⁄U ◊„UÊ◊ãòÊ •ˇÊ⁄UÊ¥ ∑§Ù œ⁄UÊ™§°<H<<<<
ß‚ ◊ãòÊ ∑§ ¬∂«U∏ ∑§Ù ©∆UÊ ŸÊ ‚∑§ ∑§Ùß¸<–<<<<
◊Á„U◊Ê •Ÿ¢Ã ÿ„U œ⁄U ŸÊ ß‚ ‚≤‡Ê ∑§Ùß¸<H8H
ß‚ ◊ãòÊ ∑§ ¬˝÷Êfl ‡flÊŸ ºfl „UÙ ªÿÊ<–<<<<
ß‚ ◊ãòÊ ‚ •Ÿ¢Ã ∑§Ê ©hÊ⁄U „UÙ ªÿÊ<H<<<<
ß‚ ◊ãòÊ ∑§Ë ◊Á„U◊Ê ∑§Ù ∑§Ùß¸ ªÊ Ÿ„UË¥ ‚∑§<–<<<<
ß‚◊¥ •Ÿ¢Ã ‡ÊÁÄÃ ¬Ê⁄U ¬Ê Ÿ„UË¥ ‚∑§<H9H
¬Ê¢øÊ¥ ¬ºÊ¥ ‚ ÿÈÄÃ ◊ãòÊ ‚Ê⁄U÷ÍÃ „UÒ¥<–<<<<<<
¬Ò¥ÃË‚ •ˇÊ⁄UÊ¥ ‚ ◊ãòÊ ¬⁄U◊¬ÍÃ „UÒ<H<<<<<<
¬Ò¥ÃË‚ •ˇÊ⁄UÊ¥ ∑§ ¡Ù ¬Ò¥ÃË‚ fl˝Ã ∑§⁄UÒ<–<<<<<<
©¬flÊ‚ ÿÊ ∞∑§Ê‡ÊŸÊ ‚ ‚ıÅÿ ∑§Ù ÷⁄UÒ<H10H
ÁÃÁÕ ‚åÃ◊Ë ∑§ ‚ÊÃ ¬¢ø◊Ë ∑§ ¬Ê¢ø „UÒ¥<–<<<<<<
øıº‚ ∑§ øıº„U Ÿfl◊Ë¥ ∑§ ÷Ë Ÿfl ÁflÅÿÊÃ „UÒ¥<H<<<<<<
85
ß‚ ÁflÁœ ‚ ◊„UÊ◊ãòÊ ∑§Ë •Ê⁄UÊœŸÊ ∑§⁄‘¥<–<<<<<<
fl ◊ÈÁÄÃ-’Ñ÷Ê BÁÃ ÁŸ¡ ∑§Ê◊ŸÊ ∑§⁄‘¥<H11H
tçzÒç
ÿ„U ÁflcÊ ∑§Ù •◊ÎÃ ∑§⁄U, ÷fl-÷fl ¬Ê¬ ÁflºÍ⁄U<–<<<<<<
¬ÍáÊ¸ “ôÊÊŸ◊ÁÃ” „UÃÈ ◊Ò¥, ¡¡Í° ÷⁄UÙ ‚Èπ ¬Í⁄U<H12H
˙ OË¥ •ŸÊÁºÁŸœŸ¬@Ÿ◊S∑§Ê⁄U◊ãòÊÊÿ ¡ÿ◊Ê∂ÊÉÿZ ÁŸfl¸¬Ê◊ËÁÃ SflÊ„UÊ
Ìçzºeç
◊ãòÊ⁄UÊ¡ ‚Èπ∑§Ê⁄U, •ÊÃ◊ •ŸÈ÷fl ŒÃ „ÒU<–
¡Ê ¬Í¡¥ L§Áø äÊÊ⁄U, Sflª¸ ◊ÊˇÊ ∑§ ‚Èπ ‹„Ò¥<H
- _ ___________
±wª±ÙîCþa ±¯®b
À«¶EÈ <PX Àbªbà¶ DîD, «C ¦±bÇàbà «C PbµN DîD• •$
®à ±}ª ±Ùî ±ÙîCþa ®à, Bë Pb³Ù ÈbÙL «bÙ DîD• $$
îD ëª ¥Tbàb ±¯ë¶¥T ¥TÙÈb, «RH ~NX ´£à PC ÀbˆbDD• •$
îî ´£à <ëÙb®bC <Èþ <Èþ, P<Û¥T^ «bC«é îCÙC B³ëD• $$
<D® ÀbÏî È{ë ¥Tò ±ÐbãíÈ «CÈN, JC Àý ¾Ñà ¥TÙÈb ±¯®D• •$
Èë ªÙLbC* ¥CT ±¯®D PC ±ÐBN <D® <PX iT± ¥Tb «bC £~¶D• $$
° \a* À«‘ãÏPXbªbàbC‘±bÇàbàPë¶PbµN±wª±ÙîC<þD:! À_
ÀëÈÙÈ ÀëÈÙÈ P}ëb¼á^è $ ° \a* À«‘ãÏPXbªbàbC‘±bÇàbà-
Pë¶PbµN±wª±ÙîC<þD:! À_ <ÈþÈ <ÈþÈ q: q: $ ° \a*
À«‘ãÏPXbªbàbC‘±bÇàbàPë¶PbµN±wª±ÙîC<þD:! À_ îî P<Û<«Èb
BëÈ BëÈ ëá^è $
î¼* ÈbC ÀDb<£ PC ÙbC³a «RH, ¦±ªbÙ ¥TÙbDC Àbàb «RH• •$
ÈNî Pî ¦¢¢ëJÈb ±bDC ¥TbC, ¦¢¢ëJ ®J BÙ¥TÙ Jbàb «RH• $$
86
î¼* ®Eî ®Ùb îÉÈN Db~ ¥TiTH, yCPa £bC ~ãsÈ ´£à hëbîa• •$
«C ±}ª ±Ùî ±ÙîCþa ±ÐBN, Bë £éÚ îC^bC ÀEÈàb¶îa• $$
° \a* À«‘ãÏPXbªbàbC‘±bÇàbàPë¶PbµN±wª±ÙîC<þ¨àbC
®Eî®ÙbîÉÏàN<ëDb~Dbà ®J* <Dë¶±bîa<È hëb«b $
P}PbÙ Èb± îC* ®J ®J ¥TÙ, î¼*DC À³<LÈ £éÚ ±bàC «¼*• •$
<D® ~bEÈ hëBbë D«a* Bbàb, ±Ù ¥CT «a ³aÈ PN«bàC «¼*• $$
~aÈJ ª}£D «¼ BC*^ ÈN|«C*, P}PbÙ Èb± Db~bC hëbîa• •$
BëbÈb±<ëDb~Dbà ªE£D* <Dë¶±bîa<È hëb«b $
£éÚîà Àñb« Bë Pb³Ù îC*, îCÙa à« Db¼¥Tb B^¥T Ù«a• •$
~NB À~NB Bbë ¥Tò BHëÙbC* îC*, ª¼ÈEà ~ãsÈ <D® À^¥T Ù«a• $$
È}£NJ «¼ µëJ ÈN|«C* À<±¶È, À[à±£ ±ÐbíÈ ¥TiH hëbîa• •$
° \a* À«‘ãÏPXbªbàbC‘±bÇàbàPë¶PbµN±wª±ÙîC<þ¨àbC&[à±£±ÐbíÈàC
À[ÈbDè <Dë¶±bîa<È hëb«b $
î¼* ¥Tbî Ñàñb PC ßbàJ «¯H, PNÚ ¥Tò D <îJa G¥}T<ªÈè nbàb• •$
ªÙLbC* îC* ±N÷± ªÝbÈb «RRH, ÈNî¥TbC ±b¥TÙ îD «áb¶àb• $$
î¼* ¥Tbî Bbë <ëÇë}P ¥TiTH, yCPb £bC ~aJ ´£à hëbîa• •$
° \a* À«‘ãÏPXbªbàbC‘±bÇàbàPë¶PbµN±wª±ÙîC<þ¨à:
î¼* [Nµb ÙbC³ PC Ñàb¥NTJ «RH ªbÙbC* ³<È îC* BÙîbàb «H¯• •$
®³ ¥CT PbÙC ±£bñ¶ ±b¥TÙ Ba ÈÉíÈ D«a* «bC ±bàb «RH• $$
87
D¼ëCË Pî<±¶È ¥TÙÈb «RH, à« [Nµb ÙbC³ îC^bC hëbîa• •$
° \a* À«‘ãÏPXbªbàbC‘±bÇàbàPë¶PbµN±wª±ÙîC<þ¨à:
[NµbÙbC³<ëDb~Dbà D¼ëCË} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
îbC«bEµ î«bÀ§bDa î¼*, <D® ¥TbC ±Ù ¥Tb ¥Tcb¶ îbDb• •$
<î»àbÈî ¥CT ¥TbÙL î¼*DC, <D® ÀbÏî hëiT± D ±«ªbDb• $$
î¼* £a± Pî±¶L ¥TÙÈb «¯H, îbC«bEµ¥TbÙ [à «bC hëbîa• •$
îbC«bEµ¥TbÙ<ëDb~Dbà £a±} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
¥TîbCY ¥Tò ¢ëbJb µµ¥T Ù«a, P}PbÙ kÝ Ù«b «¼ ±Ð<È±J• •$
P}ëÙ PC Àb’bë ¥TbC ÙbC¥¯}T, <D®¶Ùb PNÙ<B î«¥CT ±J ±J• $$
î¼* µ¯± ªÝb ¥TÙ Àk ÀbqbC*, ¥TîbCY ¥Tb «DD ¥TiTH hëbîa• •$
° \a* À«‘ãÏPXbªbàbC‘±bÇàbàPë¶PbµN±wª±ÙîC<þ¨àbC&ý¥Tî¶£«Dbà
µ¯±} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
<D® ÀbÏîÈ{ë ¥Tb îDD ¥TiTH, <ª}ÈëD ¥TiTH <D® ªCÈD ¥Tb• •$
£bC gXb §bD ªGÙ_ gCþ, PØªb ±ñ îbC[ <D¥CTÈD ¥Tb• $$
¦cî VTJ ªÙL ªÝbÈb «RH, <Dëb¶L î«bVTJ «bC hëbîa• •$
° \a* À«‘ãÏPXbªbàbC‘±bÇàbàPë¶PbµN±wª±ÙîC<þ¨àbC îbC[VTJ±ÐbíÈàC
VTJ} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
®J ª}£D À[È ±N÷± £a± D¼ëCË µ¯± VTJ Jbàb «RH• •$
Àk È¥T ¥CT P}<ªÈ ¥TîbCY ¥Tb î¼* ±N}® ®JbDC Àbàb «RH• $$
88
à« Àß¶ Pî<±¶È ¥TÙÈb «RH À<ëªJ ÀDß¶±£ £bC hëbîa• •$
° \a* À«‘ãÏPXbªbàbC‘±bÇàbàPë¶PbµN±wª±ÙîC<þ¨àbC&Dìà¶±£±ÐbíÈàC
ÀìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
®àîbJb
®à ëaÈÙb³ Pë¶§ ±ÐBbC, <D® ÇàbD JaD ³NLîà À±bÙ• •$
Àýb£~ £bCá Ù<«È <®DëÙ, À«¶EÈ £Cë ¥TbC Dîh¥TbÙ• $$
À<ë¥TJ À<ë¥TbÙa À<ëDb~a, <D®iT± <DÙ}®D <DÙb¥TbÙ• •$
®à À®Ù ÀîÙ «C îNãsÈ¥}TÈ, B³ë}È <PX ¥TbC Dîh¥TbÙ• $$
ncaP PN³NL PC ÈNî î}GÔÈ, <DÖà ÙÏD_à ´£à µbÙ• •$
«C îNãsÈ ëµ¯ ¥CT ÀDNÙb³a, Àbªbà¶ PN³Nõ ¥TbC Dîh¥TbÙ• $$
y¥Tb£~ À}³ ±¯ë¶ ªb¼£« ¥CT ±bqa ³NL ±ØªaP µbÙ• •$
kbZbEÈÙ îN<D îN¾b î«bDè ga ¦±bÇàbà ¥TbC Dîh¥TbÙ• $$
ëÐÈ P<î<È ³NãíÈ ªbGÙ_ ±ÐkJ ë¼ÙbÂà BbëDb ´£à µbÙ• •$
«C ¾Ñà Bbë P}àîîà îN<DëÙ Pë¶ PbµN ¥TbC Dîh¥TbÙ• $$
k«é ±N·à P}àbC³ <îJb DÙÈD <®DgNÈ <®D£Cë ªÙL £~¶D• •$
«bC P|à¥èT £~¶D ±ÐbíÈ îN½C ÈbC PVTJ kDC îbDë ®aëD• $$
<D® ±Ù ¥Tb BC£ ®bD¥TÙ î¼* <D® ¥TbC «a <D® îC* JaD ¥TiTH• •$
Àk BC£ §bD ¥CT ôbÙb î¼* <D® ÀbÏî hëà} hëbµaD ¥TiTH• $$
<D® îC* ÙÏD_à µbÙL ¥TÙ, <D® ±GÙL<È ¥TbC «a ±«ªbD¯H• •$
±Ù ±GÙL<È PC «bC <ëîNÚ P£b, <D®§bD È{ë ¥TbC «a ®bD¯H• $$
®k §bD §Cà §bÈb <ë¥Te± È®, ~NsJ ÇàbD î¼* ÇàbðH³b• •$
Èk ªbÙ ßb<Èàb [à ¥TÙ¥CT À«YÈ î«b±£ ±bðH³b• $$
89
«¼ <D<ÖÈ <PX hë±£ îCÙb, «C ±ÐBN ¥Tk ÊP¥TbC ±bðH³b• •$
P|à¥èT ±¯®b VTJ ±bDC ¥TbC Àk <D® hëBbë îC* ÀbðH³b• $$
À±DC hëiT± ¥Tò ±ÐbãíÈ «CÈN «C ±ÐBN î¼*DC ¥Tò «¼ ±¯®D• •$
Èk È¥T ªÙLbC* îC* ÇàbD Ù«C ®k È¥T D ±ÐbíÈ «bC îNãsÈ P£D• $$
° \a* À«‘ãÏPXbªbàbC‘±bÇàbàPë¶PbµN±wª±ÙîC<þ¨àbC î«bìàY™
«C î}³J iT± Àî}³J «Ù, î}³Jîà î}³J ³bD ¥TiTH• •$
î}³J îC* ±Ðñî gCþ î}³J, Dë¥TbÙ î}_ ¥Tb ÇàbD ¥TiTH• $$
FGH
kb«ékJa ±¯®b
£bC«b
¥Tî¶ ÀGÙ³L ®a<È¥CT, £Ù~bàbC <~ë ±}ñ• •$
±Ðñî <PX ±£ <®D JàbC, BbC³ B¯<î ¥CT À}È• $$
PîÙ Ò<ý ®J ®aÈ J<«, îeJ àNX ®à ±bà• •$
ëaÙ À³ÐLa kb«ék<J, ë}£b¼ îD ëª ¥Tbà• $$
° \a* gakb«ék<J±ÙîàbC³aE¾! À_ ÀëÈÙ ÀëÈÙ P}ëb¼á^è $
° \a* gakb«ék<J±ÙîàbC³aE¾! À_ <Èþ <Èþ q: q: $
° \a* gakb«ék<J±ÙîàbC³aE¾! À_ îî P<Û<«ÈbC Bë Bë
ëá^è $
®Eî ®Ùb îÙDb<£ ÈÉáb ¥TÙ ®³È ®aë £é:Ú ±bë¼• •$
<È<« £éÚ £RÙ ¥TÙD <®D±£ ¥TbC ±¯®D ®J JC Àbë¼• $$
±Ùî ±¯¢à ëaÙb<µëaÙ <®D kb«ékJa kJ µbÙa• •$
<ÈD¥CT ªÙL ¥TîJ¥Tb¼ <DÈ ±Ð<È µbC¥T <_¥TbJ «îbÙa• $$
° \a* gakb«ék<J±ÙîàbC³aE¾bà ®Eî®ÙbîÉÏàN<ëDb~Dbà ®J}
90
à« P}PbÙ îõhñJ À^ëa ÈÉ÷Lb £b« BÙa «¼• •$
<È<« £éÚ ëbÙD ªE£D JC¥CT <®D ±£ ±¯® ¥TÙa «¼• $$• ±Ùî™• •
° \a* gakb«ék<J±ÙîàbC³aE¾bà BëbÈb±<ëDb~Dbà ªE£D} <Dë¶..
hëØn ~b<J ~N<ª DaÙ® Ù®Pî ³Eµ ÀÚ·Ô ±ÐªbÙa• •$
À[à ±£ ¥CT ±bëD ¥TbÙD ±¯®¼ B<ë ®³ÈbÙa• $$• ±Ùî™
° \a* gakb«ék<J±ÙîàbC³aE¾bà À[à±£±ÐbíÈàC À[ÈbDè <Dë¶±b..
«GÙ«Ù ª¥ÐT±<È PNÙ-£bDë îbDë ±~N ë~ àb¥¼• •$
<È<« î¥TÙÇë® Db~¥T <®D¥TbC* ±¯®bC* ±N÷± ªÝb¥¼T• $$• ±Ùî™• •
° \a* gakb«ék<J±ÙîàbC³aE¾bà ¥TbîkbL<ëDb~Dbà ±N÷±b<L <Dë¶.
£éÚ£ <_®³ ®aëD ¥TbC À<È «a £bCá [Nµb À<DëbÙa• •$
<È<« £éÚ £RÙ ¥TÙD ¥TbC ªõëÙ JC <®D ±¯® ±ÐªbÙa• $$• ±Ùî™• •
° \a* gakb«ék<J±ÙîàbC³aE¾bà [NµbÙbC³<ëDb~Dbà D¼ëËC } <Dë¶±b..
îbC« î«bÈî îC* ®³ ®aëD <~ë î³ Db<« JÚbë¼• •$
<ÈG« <DÙëbÙL £a±¥T ¥TÙ JC <®D±£ ±¯®D Àbë¼• $$• ±Ùî™• •
° \a* gakb«ék<J±ÙîàbC³aE¾bà îbC«bEµ¥TbÙ<ëDb~Dbà £a±}...
¦cî µ¯± PN³Eµ kDb¥TÙ £~ <£~ îC* î«¥Tbë¼• •$
£~ <ë<µ k}µ <DëbÙL ¥TbÙL <®DëÙ ±¯® Ùªbë¼• $$• ±Ùî™• •
° \a* gakb«ék<J±ÙîàbC³aE¾bà Àý¥Tî¶£«Dbà µ¯±} <Dë¶±bîa<È
PÙP PNëÙL PN³Eµ ÀD¯±î hëØn î«b~N<ª Jbë¼• •$
<~ë VTJ ¥TbÙL <®DëÙ ±£ ¥Tò VTJPbC* ±¯® Ùªbë¼• $$• ±Ùî™• •
° \a* gakb«ék<J±ÙîàbC³aE¾bà îbC[VTJ±ÐbíÈàC VTJ} <Dë¶±bîa<È..
ëPN <ë<µ ¥CT ë~ ëPNµb Pk «a ±Ùë~ À<È £éÚ ±bë¼• •$
<È<« £éÚ £RÙ ¥TÙD¥TbC B<ë®D Àìà¶ <®Db³Ð ªÝbë¼• $$• ±Ùî™
° \a* gakb«ék<J±ÙîàbC³aE¾bà ÀDìà¶±£±ÐbíÈàC ÀìàY <Dë¶±bîa<È
91
®àîbJb
£bC«b
Àbq ¥Tî¶ «<D Àbq³NL, ±Ð³^ ¥TÙC <®D iT± $
PbC ®àë}ÈbC BN®kJa, ±Ðñî BàC <~ë B¯± $$
¥NTPNîJÈb nE£
®¼ ®¼ ®¼ ®³ÈbÙ <~ÙbCî<L [<_à ë}~ À~}P î«bD• •$• • • •
®¼ ®¼ ®¼ ®³ ®D <«È¥TbÙa £aDb¼ <®D ¦±£C~ ±ÐîbL• $$1$$
®¼ ®¼ ª¥ÐT±<È PNÈ <®D¥CT ~È PNÈ ®Cþ BÙÈ ±<«ªbD• •$• • • •
®¼ ®¼ ®¼ gaÜTáB£Cë <®DPb¼* ®àë}È P£b ®³ ®bD• $$2$$
<®D¥CT <ôÈaà î«b£Cëa ~N<ª Dbî PND}£b ³NL ¥Tò ÚbD• •$• • • •
iT± ~aJ P|±Û îDbC«Ù <ÈD¥CT PNÈ BN®kJa î«bD• $$3$$
Pëb-±}ª ~È µDN ¦ÛÈ ÈDN «GÙÈëÙL ~bCBb ÀPîbD• •$• • • •
ë¼Ô¯Ù®î<L ±ë¶È îbDbC* DaJ ¥NTJbªJ Pî <ñÙ ®bD• $$4$$
ÈC®ë}È ±ÙîbLN ®³ÈîC* <ÈD ¥TGÙ ÙªbC ~ÙaÙ ±ÐîbL• •$• • • •
~È ëaÙÏë ³NLb¥TÙ ®b¥TbC <DÙÚÈ «GÙ «Ùá¼ ¦Ù ÀbD• $$5$$
µaÙ® ÀÈNJ ë®Ð Pî DaÙ® Pî ëaÙb³Ð<L À<È kJëbD• •$• • • •
<®D n<ë J<Ú îDN ~<~ n<ë Jb®¼ ¥NTPNîbàNµ JaDbC* PN±îN bD• $$6$$
kbJ Pî¼ <®D kbJ ªE¾îb ~<~ PC À<µ¥T µÙC £é<ÈPbÙ• •$• • • •
®bC ³Nõ£Cë ±ÝbÊ¶ <ëËb ~h_ ~bh_ Pk ±Ýa À±bÙ$$7$$
ÜTáB£Cë DC ±bC£D±NÙ ¥CT DÉ± ¥TòDC BN®kJa ¥NTîbÙ• •$• • • •
£Ê¶ ÀàbCÇàb BÙÈCAëÙ ¥TbC Àb± kDC ±ÐBN ®a ÀD³bÙ• $$8$$
Ùb®¥Tb® á^Ú·Ô î«a±<È Pk £J J¼ ªGÝ ÀbàC Àb±• •$• • • •
kb«ék<J Ba PEîNÚ ÀbàC î<E_D ÈaD àNX <£àC ñb±• $$9$$
92
£É<ý DaÙ Àõ îeJ àNX îC* £bCDbC* DÉ± ¥TòDbC* kJ µb±• •$• • • •
ëÉñb «b<D ¥Tò ®bà P¼Eà ¥Tò àbÈC* J<ùàC Àb±bC* Àb±• $$10$$
BÙÈ BN®kJa B¯±<È BbÊ¶ ¦ÈÙC PîÙ B¯<î îC* ®bà• •$• • • •
£É<ý DaÙ ÙL ñ¥CT ª¥ÐT±<È îeJàNX Èk ¥TÙbC Àßbà• $$11$$
±³ÈJ ªJÈ-ªJÈ ÀªJb ¥}T±È ÀªJ <~ÚÙ q«Ùbà• •$• • • •
<Dáµ DaJ ÀªJbµÙ îbDb¼* BàC ªJbªJ ¥ÐTbCµ kPbà• $$12$$
BN® <ë¥ÐTîkJ kb«ékJa DC <JàC ª¥ÐT±<È ÀµÙ ¦qbà• •$• • • •
ª¥ÐT ªJbàb¼ ª¥ÐT±<È Èk PbC Ba <ëVTJ BàbC <È<« qb«• $$13$$
À<È ±Ðª·Ô BN®£·Ô PN·Ô Pî DÉ± ~b£R¶J kb«ékJa Ùbà• •$• • • •
<P}«bPD î}³ëbà ®bP±¼ À³Ð® ¥TbC £aDb¼* ±µÙbà• $$14$$
Ùb®Ùîb Ùbîb PNÙµDN îC* ®aëD £î¥T £b<îDa ®bD• •$• • • •
BbC³ BN®}³ ®}³ Pî ®³ ¥TbC ®bD Ïàb³ ¥TòDbC* <È<« ñbD• $$15$$
Àýb±£ ±Ù ®bà ëaÙDÉ± ëaÙ ëÐÈa µÙ ¥TòDbC* ÇàbD• •$• • • •
ÀªJ À}³ <DÙB}³ P}³ È® P}ëÈPÙ JbC* y¥T hñbD• $$16$$
<ëáµÙ k}ka ¥TÙa ªÙDÈJ ð±Ù kC<J ªÝa À<DëbÙ• •$• • • •
àN³ ®}ßb ¥TG^ kb«é kCGÝ ¥TÙ ±«éHªa ë[hñJ ±ÙPbÙ• $$17$$
<PÙ¥CT ¥CT~ kÝC <®P îbHG«* DBªÙ ±[a kPC À±bÙ• •$• • • •
µEà µEà ÊP ÀªJ ÇàbD ¥Tò î<«îb PNÙ ³bë¼* ¦Ù µbÙ• $$18$$
¥Tî¶ Db<~ <~ë ®bà kPC ±ÐBN ÜTáBCAëÙ PC ±«JC ®bD• •$• • • •
Àý ³NLb}G¥TÈ <PX <~ÙbCî<L ®³£aAëÙ ±£ Jbà ±NîbD• $$19$$
ëaÙ ëÐÈa ëaÙb³Ð³Eà ±ÐBN kb«ékJa ®³ µDà î«bD• •$• • • •
ëaÙëÉ<c ¥CT ¥Tb® <®DCAëÙ Dî¼* P£b <®D <k|k ±ÐîbD• $$20$$
93
£bC«b
gëLkCJ³NJ <ëEÇà<³GÙ, <®DëÙ <k}k ±ÐµbD• •$
ní±D VNT^ ¦c}³ÈDbC*, ÚÔ³bPD ÀîJbD• $$
À<È~àëEÈ ÀDEÈ kJ, µbÙ¥T <k|k ÀD¯±• •$
Àìà¶ ªÝbà DîbC* P£b, ®¼ ®¼ <®DëÙ B¯±• $$
° \a* ¥Tîb¶GÙ<ë®<àëaÙb<µëaÙ-ëaÙb³ÐLa-
gakb«ék<Jhëb<îDC ÀDìà¶±£±ÐbíÈàC î«bìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
FGH
Àìàb¶ëUa
kaP ÈañY¥TÙ
®U VTU ÀbqbC* £ë¶ ÀÙß ¥TÙ ±Ða<È µÙa «¼,s
³LµÙ ÊE¾<D«R-È¼* ñN<È ±¯Ùa D ¥TÙa «¼• $
ËbDÈ PCë¥T ®bD¥CT («bC) ®³ÈC* UC«é <D¥TbÙ,•
PaîEµÙ <®D Àb<£ £C kaP <ë£C« îH½bÙ• $
(ga <®DÙb® «bC Bë ÈbÙL ÈÙL ®«b® $$)
° \a* gaPaîEµÙb<£<ëËîbD<ë}~<ÈÈañY¥TÙC¨àbC ÀDìà¶±£±ÐbíÈàC™
¥ÉT<_îb¥ÉT<_î <®D<k|k
¥ÉTÏàb¥ÉT<_îªbõª¼Ïà<DUàbDè <DÏà} <_UbC¥Tò³ÈbDè,• •
ëE£C BbëD-ÑàEÈÙbDè ËN<ÈëÙbDè ¥Te±bîÙbëbP³bDè• $$
P£è-³Eµb[È-±N÷±£bîªõ¥¼T# P£è£a±µ¯±¼# VTU¼-• • •
Da¶ÙbË¼Ö à®C ±ÐL|à <~ÙPb, £é÷¥Tî¶Lb} ~bEÈàC• $$
(PbÈ ¥TÙbCù k«cÙ UbÚ, PN-BëD <®D ±bÈbU îC* $
îÇàUbC¥T îC* ªbÙPb¼ ÀxbëD, ®®bC* ÀßîU ^bU ¥CT $$
94
Àk UÚªb¼ÙbPa P«P PÏàbLë, À<µ¥T ÈCÊ¶P õ ¥T«C $
<kD P}Ú ¢àbC<Èá ÑàEÈÙbUà, Pk ®®bC* îD ëª q«C $$)
° \a* ¥ÉT<_îb¥ÉT<_î<®D<k|kC¨àbC&ìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
<PX B³ëbDè
³Eµbúèà} PN±àbCîµNëÐÈ-³L¼#, PŒ} ëÙ} ªE£D},
±N÷±b¼ß} <ëîU} P£[È - ªà}, Ù|à} ªõ} £a±¥Tîè $
µ¯±} ³EµàNÈ} ££b<î <ë<ëµ}, gC÷q} VTU} UmµàC,
<PXbDb} àN³±Ï¥ÐTîbà <ëîU}, PCDbCcÙ} ëbGwnÈîè $$
° \a* <PXª¥ÐTb<µ±ÈàC <PX±ÙîCG÷qDC ÀDìà¶±£±ÐbíÈàC ÀìàY
PîNØªà ªb¼kaPa B³ëbDè
®U VTU ÀbqbC* ~N<ªPbÙ Èb¥TbC Àß¶ ¥TÙbC*,
ÈNî¥TbC ÀÙ±bC BëÈbÙ, BëÈGÙ îbC[ ëÙbC* $
ªb¼kaPbC* ga<®Dª}£, ÀbDH£¥}T£ P«a,
±£ ®®È «ÙÈ Bë V}T£, ±bëÈ îbC[ î«a $$
° \a* gaëÉáBb<£ëaÙbEÈªÈN<ëY~<ÈÈañY¥TÙC¨àbC ÀDìà¶±£±ÐbíÈàC ÀìàY
ÈaP ªb¼kaPa
¾Ñà ÀbqbC*, ®N UaDb «¼, Àß¶ ¥TÙ îC* DëaDb «¼,
±¯®Èb} ±b± naDb «¼, "BbDNîU' ®bCù ¥TòDb «¼• $
£a± ÀÝbÊ¶ PÙP Ùb®¼*, [C_ £P ÈbH <ëá¼* nb®¼*,
PbÈ~È kaP <®DÙb®¼*, ±¯®Èb} ±b± Pk Bb®¼• $$
C Ùë œ¯ç§ºoœ¯ç{ºçÄo®çz: §îo§uÄÉ®ûo|ªçŒÌ©¤v‹‡ýÄÆn®u‡Nÿ-
Ì›oÆou\Œz‹üz¥®çzDU®ú uŒÄ|œçªyuo ËÄçÒç @
95
ga Àb<£Dbñ B³ëbDè
~N<ª <Dî¶U DaÙ} ³}µ PNÀ[È, ±N÷± ªõ UC îD «Ùábà,• •
£a± µ¯± VTU Àß¶ PNUC¥TÙ, DbªÈ ÈbU îÉ£}³ k®bà• •$
gaÀb<£Dbñ ¥CT ªÙL ¥TîU ±Ù k<U k<U ®bðH îD ëª ¥Tbà,• •
«C ¥TõLb<D<µ Bë £éÚ îC^bC, àbÈ¼* î¼* ±¯®bC* ±ÐBN ±bà• $$
° \a* ga Àb<£Dbñ<®DCE¾bà ÀDìà¶±£±ÐbíÈàC ÀìàY <Dë¶±bîa<È
ga ªE¾±ÐB B³ëbDè
P<® ÀbqbC* £Ùk ±NDaÈ, ÀbqbC* À}³ DîbC*• •$
±¯®bC* À÷^î <®D îaÈ, À÷^î Àë<D ³îbC* $$
ga ªE£ÐDbñ £é<È ªE£, ªÙDD ª}£ U³¼• •$
îD-ëª-ÈD ®®È Àî}£, ÀbÈî®bC<È ®³¼• $$
° \a* ªE¾±ÐB<®DCE¾bà ÀDìà¶±£±ÐbíÈàC ÀìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
Èy ÆyoÂŒçs §TÄçŒ½
®J ³Eµ À[È V¯TJ ªõ £a±¥T PNµ¯± ¥T«a î«b• •$
VTJ eàbà PNE£Ù ÀÙß ¥TòE«bC £bCá PbC ë<®¶È ¥T«b• $$
ÈNî Dbñ ~aÈJ ¥TÙbC ~aÈJ îbC<« Bë ¥Tò Èb± Pb¼*• •$
î¼* ®®b¼* àN³ ±£ ®bCGÙ ¥TGÙ îbC ¥Tb® PÙPa Àb± Pb¼*• $$
C Ùë ÈyÆyoÂŒçsu\Œz‹üç® EŒU®|œtŸç›o®z EU®ú uŒÄ|œçªyuo
ga ëbPN±¢¯ à B³ëbDè
®JVTJ £Ùk <îJbà ³bà ³ND, ÀbqbC* À}³ DîbÊ¶,• •
<~ë±£Ùb® «CÈ «C ga±<È! <D¥T^ µÙbC* à« JbÊ¶• •$
ëbPN±¯¢à ëPN±¯®-ÈDN® ±£, ëbPë PCëÈ ÀbÊ¶,• • •
kbJkÐÌªbÙa J<Ú <®D ¥TbC, <~ë<Èà PDîNÚ µbÊ¶ $$
° \a* gaëbPN±¯¢à<®DCE¾bà ÀDìà¶±£±ÐbíÈàC ÀìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b
96
ga ~bãEÈDbñ B³ëbDè
ëPN ¾Ñà PHëbÙa,ÈNî Gú³ µbÙa,ÀbDE£¥TbÙa Ò³ íàbÙa• •$
ÈNî «bC BëÈbÙa, ¥TõLbµbÙa, àbÈ¼ ñbÙa ~ÙDbÙa• $$
ga ~bãEÈ-<®DC~}, DNÈ~¥ÐCT~}, ëÉáª¥ÐCT~}, ª¥ÐCT~}• •$
«<D ÀGÙ ª¥ÐCT~} «C ³NDµC~} £àbîÉÈC~} î¥ÐCT~}• $$
° \a* ga~bãEÈDbñG®DCE¾bà ÀDìà¶±£±ÐbíÈàC ÀìàY <Dë¶±bîa<È
Èy ŒzuªŒçs §TÄçŒ½
tçoç ªçzXZ Nzÿ, ÈyŒzuªŒçs u\Œºç®, tçoçA
\Â ¢ÿÂ Eçut Ìç\ ÆìuY ÂyŒz, Eçeçõ tº¤ uªÂç®´´@
EÉbª uZuo Nzÿ ºç\ NÿºŒ Nÿçz, \\çõ EæT ÄÌì Œç®´@@
tçoç ªçzXZ Nzÿ, ÈyŒzuªŒçs u\Œºç®, tçoçA
C Ùë ÈyŒzuªŒçsu\Œz‹üç® EŒU®|œtŸç›o®z EU®ú uŒÄ|œçªyuo ËÄçÒç´@
ga ±bd¶Dbñ B³ëbDè
DaÙ ³Eµ À[ÈbDè ±N÷± ªbõ Ua<®àC• •$
£a± - µ¯± - gaVTUb<£ Àß¶ ÈC* ®®a<®àC• $$
±bd¶Dbñ £Cë PCë Àb±¥Ta ¥TiTH P£b• •$
£a<®àC <DëbP îbC[, B¯<UàC D«a* ¥T£b• $$
° \a* ga±bAë¶Dbñ<®DCE¾bà ÀDìà¶±£±ÐbíÈàC ÀìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b
ga î«bëaÙ B³ëbDè
®U VTU ëPN P<® <«î ñbÙ, ÈD îD îbC£ µÙbC*• •$
³NL ³bðH Bë£<µ ÈbÙ, ±¯®È ±b± «ÙbC*• $$
ga ëaÙ î«b À<ÈëaÙ PEî<È Dbà¥T «bC• •$
®à ëX¶îbD ³NLµaÙ PEî<È£bà¥T «bC• •$$
° \a* gaëX¶îbD<®DCE¾bà ÀDìà¶±£±ÐbíÈàC ÀìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
97
ga kb«ékUa hëbîa
«RH ~NX <DÙb¥NTU <PXbC* Pî, BëUbC¥T «îbÙb ëbPb Db• •$
GÙ±N Ùb³ õ ôCá U³C ±anC, àbÈC* <~ë±£ ¥TbC ±bàb Db• $$
<D® ¥CT ³NL <D® îC* ±bDC ¥TbC, ±ÐBN Àß¶ P}®bC¥TÙ Ubàb «RH• •$
«C kb«ékUa ÈNî ªÙLbC* îC*, PNÚ PEî<È ±bDC Àbàb «RH• $$
° \a* gakb«ékGU<®DCE¾bà ÀDìà¶±£±ÐbíÈàC ÀìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
±}ª-kbUà<È
P<® ëPN<ë<µ ¾Ñà îDbC§ ÀÙß kDbëÈ «¼*• •$
ëPN¥Tî¶ ÀDb<£ P}àbC³, Èb<« D~bëÈ «¼*• $$
ga ëbPN±¯¢à î<eJ DCî, ±bÙP ëaÙ ÀÈa• •$
DîH¯ îD-ëª-ÈD µGÙ ±ÐCî, ±bHªbC* kbUà<È• $$
° \a* ga±}ªkbUà<ÈÈañY¥TÙC¨àbC ÀDìà¶±£±ÐbíÈàC ÀìàY <Dë¶±bîa<È
PbCU«¥TbÙL
®UVTU ÀbqbC* £Ùk ªÝbà "ËbDÈ' ëÙÈ ¥TÙbC* îD Ubà• •$
±Ùî³Nõ «bC, ®à ®à Dbñ ±Ùî ³Nõ «bC• $$
£Ù~<ë~N<X BbëDb Bbà, PbCU« ÈañY¥TÙ ±££bà• •$
±Ùî³Nõ «bC, ®à ®à Dbñ ±Ùî³Nõ «bC• $$
° \a* £~¶D<ë~NXÅb<£ábCÔ~¥TbÙLC¨àbC ÀDìà¶±£±ÐbíÈàC ÀìàY
±}ªîCõ
Àbq £Ùkîà ÀÙß kDbà, "ËbDÈ' ±¯®b¼* ga<®DÙbà• •$
î«bPNÚ «bCà, £CÚC Dbñ ±Ùî PNÚ «bCà• $$
±bHªbC* îCõ ÀPa <®Dµbî, Pk ±Ð<Èîb ¥TbC ¥TÙbC ±ÐLbî• •$
° \a* ±}ªîCõP|kãEµÀ~a<È<®Dª¼ÏàbUàhñ<®D<k|kC¨àbC
ÀDìà¶±£±ÐbíÈàC ÀìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
98
DE£aAëÙôa±
à« ÀÙß G¥TàbC <D®«CÈ, ÈNî¥TbC ÀÙ±ÈN «bC*• •$
"ËbDÈ' ¥Tò¢àbC <~ëÚCÈ, B¯<î PîÙ±ÈN «bC*• $$
DE£adÙ ga<®Dµbî, kbëD ±¯® ¥TÙbC*• •$
ëPN<£D ±Ð<Èîb À<BÙbî, ÀbDE£ Bbë µÙbC*• $$
(DE£adÙ ôa± î«bD ªbÙbC* <£<~ PbC«C*• •$
kbëD <®D îãE£Ù ®bD PNÙ-DÙ-îD îbC«C*• $$)
° \a* DE£aAëÙôa±C ±¯ë±¶ GÖîbCcÙ-£<[L<£[N
Gô±wªb~G¢®DbUàhñ-<®D±Ð<Èîb¨àbC ÀDìà¶±£±ÐbíÈàC ÀìàY
ÙÏD_à
Àbq £Ùk <DÙµbÙ, ¦cî PbC ¦cî <UàC• •$
®Dî ÙbC³ <DÙëbÙ P|à¥èT ÙÏD_à B®¯H• $$
° \a P|àÂÙÏD_àbà ÀDìà¶±£±ÐbíÈàC ÀìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
£~U[L
ÀbqbC* £Ùk P}ëbÙ, "ËbDÈ' À<µ¥T ¦nb« PbC*• •$
Bë-ÀbÈb± <DëbÙ, £P-UØnD ±¯®bC* P£b• $$
° \a* ¦cî[îb<££~U[LµîbY³bà ÀDìà¶±£±ÐbíÈàC ÀìàY <Dë¶±bîa<È
PíÈ<á¶
®U ³}µ À[È ±N÷± ªõëÙ, £a± µ¯± PN UbëDb $
VTU U<UÈ ÀbqbC* ¾Ñà <î<gÈ, Àß¶ ¥Tò®C ±bëDb $$
îEëb<£ ªbÙLÜT<X µbÙ¥T, îN<DD ¥Tò ±¯®b ¥TiTH• •$
Èb ¥TÙC* ±bÈ¥T «ÙC* PbÙC, P¥TU ÀbD}£ <ëhÈiTH• $$
° \¯* gaîEëb<£PíÈ<á¶¨àbC ÀDìà¶±£±ÐbíÈàC ÀìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
99
<Dëb¶L[C_
®U ³}µ À[È V¯TU ªõ VTU, £a± µ¯±bàD µÙb¼*• •$
"ËbDÈ' ¥TÙbC <DÙBà ®³È PbC*,®bCÙ ¥TÙ <ëDÈa ¥TÙb¼*• •$
P|îC£³Ý <³ÙDbÙ ª}±b ±bëb±NÙ ¥¼TUb~ ¥TbC*• •$
±¯®bC* P£b ªb¼kaP <®D, <Dëb¶L B¯<î <DëbP ¥TbC*• $$
° \a* ªÈN<ëY~<ÈÈañY¥TÙ<Dëb¶L[C_C¨àbC ÀìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
PÙhëÈa
®U ªE£D À[È V¯TU ªiT, ªÈ £a± µ¯± À<È VTU Ubë¼ $
±¯®b ¥TbC qbDÈ ®bC ÈNî ®bDÈ, PbC DÙ "ËbDÈ' PNÚ ±bë¼ $
ÈañY¥TÙ ¥Tò Çë<D ³LµÙ DC PNDa À}³ ÙªC ªN<D §bDîÊ¶ $
PbC <®DëÙ ëbDa <~ëPNÚ£bDa, <_BNëDîbDa ±¯¢à BÊ¶ $
° \a* ga<®DîNÚbC£èBëPÙhëÈa£CÑà¼ ÀDìà¶±£±ÐbíÈàC ÀìàY <Dë¶±b..
ga ÜT<áî·ÔJ
®J VTJb<£¥T ¾Ñà JC¥TÙ Àß¶ PNE£Ù ¥TÙ <Jàb• •$
P}PbÙ ÙbC³ <DëbÙ B³ëDè ëbGÙ ÈNî ±£ îC* <£àb• $$
®«bH PNB³ ÜT<áî}ÔJ <ëÙb®¼* ±¯<® îD ëª ÈD P£b• •$
<ÈP îDbCëb}<nÈ <îJÈ Pk PNÚ hëíD îC* £éÚ D<«* ¥T£b• $$
° \a* PëbC¶±¾ë-<ëDb~D-Pîñb¶à ÜT<áî·ÔJbà ÀìàY <Dë¶±bîa<È
P|îC£<~ÚÙ <PX[C_
DaÙ ªE£D ÀÚ}Ô À[È ±N÷± ªõ À<È PbÙ «a• •$
ëÙ µ¯± <DÙîJ VTJ <ë<ëµ, k«é Àß¶ PEÈ ¦ÈbÙ «a• $$
PbC îC^ £é³¶<È «bCà PNÙ³<È, PNÚ J«¼ ~NX Bbë PbC*• •$
P|îC£³Ý ±Ù kaP <®DëÙ, ±¯<® B<ë ¦Ønb« PbC*• $$
° \a* gaP|îC£<~ÚÙ<PX[C_C¨àbC Dî: ÀìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
100
Àbªbà¶ ga §bDPb³Ù ®a
Àý ¾Ñà ¥CT Àìà¶ kDbà, ÀbÏî~b}<È <«È ªÙL ªÝbà $
±Ùî PNÚ «bCà, ³Nõ ±£ ±¯® ±Ùî PNÚ «bCà• $$
®à ®à ³NõëÙ §bD î«bD, §bD ÙÈD ¥Tb ¥TÙÈC £bD• •$
±Ùî PNÚ «bCà, ³Nõ ±£ ±¯® ±Ùî PNÚ «bCà• $$
° \¯* Àbªbà¶ga§bDPb³ÙîNDaE¾bà ÀDìà¶±£±ÐbíÈàC ÀìàY <Dë¶±b..
Àbªbà¶ ga <ëËbPb³Ù ®a
ga <ëËbPb³Ù ¥CT ªÙLbC* îC* ½N¥Tb Ù«b À±Db îbñb• •$
<®D¥CT ®aëD ¥Tò «Ù ªàb¶ kD ±ùa hëà} «a Dë³bñb• $$
®¼Db³î ¥Tb ë« PNµb ¥TU~ ®bC <kÚÙbÈC «¼* ³Ua³Ua• •$
<®D¥CT £~¶D ¥TbC ±b¥TÙ ¥CT <ÚUÈa îNÙ½bÊ¶ ´£à ¥TUa• $$
BbëbC* ¥Tò <Dî¶U PGÙÈb îC*, Àë³b«D ¥TÙDC Àbàb «RH• •$
îCÙb PbÙb £éÚ ££¶ «ÙbC, à« Àß¶ BC^DC Ubàb «RH• $$
«C È±bC î¯<È¶! «C ÀbÙbµ¥T! «C àbC³adÙ! «C î«bPEÈ!• •$
«¼ "ÀõL' ¥TbîDb £CÚ P¥CT, àN³-àN³ È¥T Àb³bîa kPEÈ• $$
° \¯* Àbªbà¶ga<ëËbPb³ÙîNDaE¾bà ÀDìà¶±£±ÐbíÈàC ÀìàY <Dë¶±bîa<È
FGH
î«bß¶
î¼* £Cë ga ÀÙ«}È ±¯®¯H, <PX ±¯®¯H ªbë PbC*• •$
Àbªbà¶ ga ¦ë½bà ±¯®¯H, PbµN ±¯®¯H Bbë PbC*• $$
À«¶EÈ Bb<áÈ k¼D ±¯®¯H, ôb£~b}³ Ùªa ³Da• •$
±¯®H¯ <£³|kÙ ³NõªÙL, <~ë«CÈ Pk Àb~b «Da• $$
Pë¶§ Bb<áÈ µî¶ £~<ë<µ, £àbîà ±¯®H¯ P£b• •$
®<® BbëDb ábCÔ~ ÙÏD_à, ®b <kDb <~ë D<« ¥T£b• $$
101
_¼UbCsà ¥CT ¥ÉT<_î, À¥ÉT<_î, ª¼Ïà ª¼ÏàbUà ®®¯H• •$
±DîCõ-DE£aAëÙ <®DbUà, ÚªÙ PNÙ±¯<®È B®¯H• $$
¥¼TUb~ga P|îC£ga, <³ÙDbÙ<³GÙ ±¯®¯H P£b• •$
ª|±b±NÙa ±bëb±NÙa ±N<D, Àb¼Ù ÈaÙñ Pë¶£b• $$
ªb¼kaP ga <®DÙb® ±¯®¯H, kaP [C_ <ë£C« ¥CT• •$
DbîbëUa Ê¥T P«PëPN ®à «bCà ±<È <~ë³C« ¥CT• $$
£bC«b
®U ³}µb[È ±N÷± ªõ,£a± µ¯± VTU Ubà• •$
Pë¶ ±¯¢à ±£ ±¯® «RH, k«é <ë<µ BãsÈ kÝbà• $$
° \a* Bbë±¯®b Bbëë}£Db <_¥TbU±¯®b <_¥TbU-ë}£Db
¥TÙ¼ ¥TÙbë¼ BbëDb Bbë¼ ga ÀGÙ«EÈ®a <PX®a Àbªbà¶®a
¦±bÇàbà®a Pë¶PbµN®a ±wª±ÙîCG÷q¨àbC Dî# ±ÐñîbDNàbC³-
¥TÙLbDNàbC³ªÙLbDNàbC³¾ÑàbDNàbC³¨C àbC Dî# $ £~¶D<ë~NXÅb<£-
ábCÔ~¥TbÙLC¨àbC Dî# $ ®U ¥CT <ëá¼, ñU ¥CT <ëá¼, Àb¥Tb~
¥CT <ëá¼, ³NVTb ¥CT <ëá¼, ±«bù ¥CT <ëá¼, D³ÙD³Ùa <ëá¼,
ðÇë¶UbC¥T, îÇàUbC¥T, ±bÈbUUbC¥T <ëá¼ <ëÙb®îbD ¥ÉT<_î
À¥ÉT<_î <®Dª¼ÏàbUà<®D<k|kC¨àbC Dî# $ <ë£C«[C_C <ëËîbD-
kaPÈañ¶ŠÙC¨àbC Dî# $ ±bHª BÙÈ, ±bHª yCÙbëÈ £~[C_
P|kEµa ÈaP ªb¼kaPa ¥CT PbÈ Pb¼ kaP <®DCE¾C¨àbC Dî# $
DE£aAëÙôa±-P|kEµa kbëD <®Dª¼ÏàbUàC¨àbC Dî# $ ±wªîCõ-
P|kEµa ÀhPa <®Dª¼ÏàbUàC¨àbC Dî# $ P|îC£<~ÚÙ, ¥¼TUb~,
ª|±b±NÙ, ±bëb±NÙ, <³ÙDbÙ, PbCDb<³GÙ, Ùb®³É«a, ~_Nw®à,
ÈbÙŒb, îñNÙb Àb<£ <PX[C_C¨àbC Dî# $ ®¼DGk¾a, î¯ÔGk¾a,
«ãhÈDb±NÙ, ªE£CÙa,±±bCÙb, ÀàbCÇàb, ªîÏ¥TbÙ®a, î«bëaÙ®a,
102
±£î±NÙa®a, <È®bÙb Àb<£ À<È~à[C_C¨àbC Dî# gaªbÙL-
ÜT<Xµb<Ù-PíÈ±Ùî<á¶¨àbC Dî# $
° \a* gaîEÈ} B³ëEÈ} ¥ÉT±b-JPEÈ} gaëÉáBb<£-
î«bëaÙ±à¶EÈªÈN<ëY~<ÈÈañ¶ŠÙ±Ùî£Cë} ÀbËbDb} ÀbËC ®|k¯ôa±C
BÙÈ[C_C Àbà¶Ú·ÔC ......Dbã|D D³ÙC.......
îbPbDbîNcîC.......îbPC ~NB±[C ........<Èñb¼ ..........ëbPÙC
..........îNEàb<à¶¥TbLb} gbë¥Tgb<ë¥TbLb} P¥TU¥Tî¶[àbñY
ÀDìà¶±£±ÐbíÈàC P|±¯Lb¶ìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
FGH
~b}<È±bq
(~b}<È±bq kbCUÈC Pîà ±N÷± [C±L ¥TÙÈC Ù«Db ªb<«àC)
Yç{œçF|
~bãEÈDbñ îNÚ ~<~ ¦D«bÙa, ~aU ³NLëÐÈ P}àîµbÙa• •$
UÚD y¥T Pb¼ Àbq <ëÙb®¼*, <DÙÚÈ DàD ¥TîU£U Ub®¼*• $$
±wªî ª¥ÐTë<È¶ ±£µbÙa, PbCUî ÈañY¥TÙ PNÚ¥TbÙa• •$
ÊE¾ DÙCE¾ ±¯¢à <®D Dbà¥T, DîbC ~b}<È<«È ~b}<È <ëµbà¥T• $$
<£Ñà <ë^± ±«é±D ¥Tò ëÙáb, £éE£é<B ÀbPD ëbLa PÙPb• •$
n_ ªîÙ Bbî·ÔU BbÙa, àC ÈNë ±Ðb<È«bà¶ îD«bÙa• $$
~bãEÈ <®DC~ ~b}<È PNÚ£bÊ¶, ®³Ï±¯¢à ±¯®b¼* <~Ù DbÊ¶• •$
±Ùî ~b}<È £a®¼ «î Pk¥TbC, ±Ý¼* <ÈE«C* ±N<D ªbÙ P™ ¥TbC• $$
ëPEÈ<ÈJ¥Tb
±¯®¼* <®E«C* îN¥NT^«bÙ G¥TÙa^ Ub¥CT,
ÊE¾b<£ £Cë Àõ ±¯¢à ±£bm® ®b¥CT $$
PbC ~b}<ÈDbñ ëÙ ë}~ ®³Ï±Ð£a±,
îCÙC <UàC ¥TÙ<«* ~b}<È P£b ÀD¯± $$
103
(<D|D AUbC¥T ¥TbC ±Ý¥TÙ ®U nbCùDb ªb<«y)
¦±®b<È
P}±¯®¥TbC* ¥TbC ±Ð<È±bU¥TbC* ¥TbC, àÈaD¥TbC* ¥TbC à<ÈDbà¥TbC* ¥TbC• •$
Ùb®b ±Ð®b Ùb÷^¬ PN£C~ ¥TbC UC, ¥Tò®C PNÚa «C <®D! ~bãEÈ ¥TbC £C• $$
’bÂµÙb
«bCë¼ PbÙa ±Ð®b ¥TbC, PNÚ kUàNÈ «bC, µî¶-µbÙa DÙC~b• •$
«bCë¼ ëáb¶ Pî¼ ±¼, <ÈUBÙ D Ù«C, Ñàb<µàbC* ¥Tb ÀE£C~b• $$
«bCë¼ ªbCÙa D ®bÙa, PNPîà ëÙÈ¼, «bC D £é÷¥TbU îbÙa• •$
PbÙC «a £C~ µbÙ¼*, <®DëÙ ëÉá ¥TbC, ®bC P£b Pb¼và¥TbÙa• $$
£bC«b
ßb<È¥Tî¶ <®D Db~ ¥TGÙ, ±bàbC ¥CTëUÙb®• •$
~bãEÈ ¥TÙbC Pk ®³È îC*, ëÉáBb<£¥T <®DÙb®• $$
îE£b¥ÐTbEÈb
~bh_bC* ¥Tb «bC, ±qD PNÚ£b, UbB PÏP}³Èa ¥Tb,• • •
P£èëÉcbC* ¥Tb, PN®P ¥T«¥CT, £bCá úb¥¯HT PBa ¥Tb• • $•
kbCU¯H íàbÙC, ëªD <«È ¥CT, Àb±¥Tb iT± ÇàbðH,• •
Èb¼ UbC* PCðH, ªÙL <®D¥CT, îbC[ ®bC UbC* D ±bðH• $$
Àbàb¶
Èë ±£ îCÙC <«à îC*, îî <«à ÈCÙC ±NDaÈ ªÙLbC* îC*• •$
Èk Ub¼* UaD Ù«b¼* ±ÐBN, ®k Ub¼* ±bàb D îNãsÈ ±£ î¼*DC• $$
À[Ù ±£ îb_b PC, £R<áÈ ®bC ¥NTn ¥T«b ³àb îN½PC• •$
[îb ¥TÙbC ±ÐBN PbC Pk, ¥TõLb ¥TGÙ ±N<D nNùb«é Bë £éÚ PC• $$
«C ®³kEµN <®DCAëÙ, ±bðH Èë ªÙL-~ÙL k<U«bÙa• •$
îÙL Pîb<µ PN£éU¶B, ¥TîbCY ¥Tb [à PNkbCµ PNÚ¥TbÙa• $$
±N÷±bw®<U} <[±b<î
(à«bH ±Ù Db¼ kbÙ LîbC¥TbÙ î}_ ±ÝDb ªb<«y )
FGH
104
<ëP®¶D
£bC«b
<kD ®bDC ëb ®bD¥CT, Ù«a ^¯^ ®bC ¥TbCà• •$
ÈNî ±ÐPb£ È¼* ±Ùî³Nõ, PbC Pk ±¯ÙD «bCà• $$
±¯®D<ë<µ ®bD¯H D«a*, D<«* ®bD¯H ÀbˆbD• •$
Àb¼Ù <ëP®¶D «R D«a*, [îb ¥TÙ«é B³ëbD• $$
îE_«aD µD«aD «RH, G¥ÐTàb«aD <®D£Cë• •$
[îb ¥TÙ«é ÙbÚ«é îN½C, £C«é ªÙL ¥Tò PCë• $$
ÀbàC ®bC ®bC £Cë³L, ±¯®C BãsÈ ±ÐîbD• •$
ÈC Àk ®bë«R ¥ÉT±b¥TÙ, À±DC-À±DC ñbD• $$
(<D|D AUbC¥T ±Ý¥TÙ <ëP®¶D ¥TÙDb ªb<«àC )
ga <®DëÙ ¥Tò Àb<~¥Tb, Ua®C ~a~ ªÝbà• •$
Bë-Bë ¥CT ±bÈ¥T ¥T^C*, £é#Ú £RÙ «bC ®bà• $$
(à«bH ±Ù Db¼ kbÙ LîbC¥TbÙ î}_ ®±Db ªb<«àC $)
FGH
hÈN<È ±bq
ÈNî ÈÙLÈbÙL Bë<DëbÙL B<ë¥T îD ÀbDE£DbC• •$• • • •
gaDb<BDE£D ®³Èë}£D Àb<£Dbñ <DÙ}®DbC• $$1$$
ÈNî Àb<£Dbñ ÀDb<£ PCðH PCà ±£±¯®b ¥TiTH• •$• • • •
¥¼TJb~<³Ù ±Ù GÙáB <®DëÙ ±£¥TîJ <«Ù£¼ µiH $$2$$
ÈNî À<®ÈDbñ À®aÈ ®aÈC Àý¥Tî¶ î«bkJa• •$• • • •
à« <ëÙ£ PND¥TÙ PÙD ÀbàbC ¥ÉT±b ¥Tò¢àbC Dbñ®a• $$3$$
105
ÈNî ªE¾ë£D PN ªE¾JØnL ªE¾±NÙa ±ÙîCAëÙbC• •$• • • •
î«bPCDDE£D ®³Èë}£D ªE¾Dbñ <®DCAëÙbC• $$4$$
ÈNî ~bãEÈ ±bHª ¥TeàbL ±¯®¯} PNX îD ëª ¥Tbà ®¯• •$• • • •
£é<B¶[ ªb¼Ùa ±b±Db~D <ëßD ®bà ±Jbà ®¯• $$5$$
ÈNî kbJkÐÌ <ëëC¥TPb³Ù BÑà¥TîJ <ë¥Tb~DbC• •$• • • •
ga DCîDbñ ±<ë_ <£D¥TÙ ±b±<È<îÙ <ëDb~DbC• $$6$$
<®D È®a Ùb®NJ Ùb®¥TEàb ¥TbîPCEàb ë~ ¥TÙa• •$• • • •
ªbGÙ_Ùñ ªÝ BàC £RJ« ®bà <~ëÙîLa ëÙa• $$7$$
¥}T£±¶ £±¶ PN P±¶JØnD ¥Tîq ~q <Dî¶£ G¥TàbC• •$• • • •
ÀdPCDDE£D ®³Èë}£D P¥TJ P}ß î}³J G¥TàbC• $$8$$
<®D µÙa kbJ¥T±LC £a[b ¥Tîq îbD <ë£bÙ¥¼*T• •$• • • •
ga ±bAë¶Dbñ <®DCE¾ ¥CT ±£ î¼* Dî¯} <~Ù µbÙ¥¼*T $$9$$
ÈNî ¥Tî¶ßbÈb îbCÚ£bÈb £aD ®bD £àb ¥TÙbC• •$• • • • • •
<PXbñ¶DE£D ®³Èë}£D î«bëaÙ <®DCAëÙbC• $$10$$
n_ ÈaD PbC«¼ PNÙDÙ îbC«¼ ëaDÈa ÀëµbGÙàC• •$• • • • • •
¥TÙ ®bCGÔ PCë¥T ëaDë¼ ±ÐBN Àbëb³îD <DëbGÙàC• $$11$$
Àk «bC¦ Bë Bë hëbîa îCÙC î¼* P£b PCë¥T Ù«bC*• •$• • • • • •
¥TÙ ®bCù àbC ëÙ£bD îb}³¯} îbC[VTJ ®bëÈ J«bC•* $$12$$
®bC y¥T îbH«a* y¥T Ùb®È y¥T îbH«a* ÀDC¥TDbC• •$• • • • • •
Ê¥T ÀDC¥T ¥Tò Db<«* P}vàb Dî¯} <PX <DÙ}®DbC• $$13$$
ªb¼±bÊ¶
î¼* ÈNî ªÙL ¥TîJ ³NL ³bà, k«é<ë<µ B<IT ¥TÙa îD Jbà• •$• • • • • •
®Dî ®Dî ±ÐBN ±bðH ÈbC<«, à« PCëbVTJ £a®C îbC<«• $$14$$
106
¥ÉT±b <È«bÙa yCPa «bCà, ®bîD îÙD <î^bëbC îbCà• •$• • • • • •
kbÙ kbÙ î¼* <ëDÈa ¥TiHT, ÈNî PCëb BëPb³Ù ÈiHT• $$15$$
Dbî JCÈ Pk £éÚ <î^ ®bà, ÈNî £~¶D £Cvàb ±ÐBN Àbà• •$• • • • • •
ÈNî «bC ±ÐBN £CëD ¥CT £Cë, î¼* ÈbC ¥TiTH ªÙL Èë PCë• $$16$$
(u\Œ œî\çoõ Ì¤ ÌìQ Òçz®, u\Œ œî\ç Ìª EÄºŒ Nÿçz®´´@´
u\Œ œî\çoõ ËÄT| uÄªçŒ, EŒìNÿÀ ªoõ œçÄõ uŒÄç|Œ´@@)
î¼* ÀbàbC ±¯®D ¥CT ¥Tb®, îCÙbC ®Eî PVTJ BàbC Àb®• •$• • • • • •
±¯®b ¥TÙ¥CT DëbðH ~aP, îN½ À±Ùbµ [î«é ®³£aP• $$17$$
£bC«b
PNÚ £CDb £éÚ îC^Db, à«a ÈN|«bÙa kbD• •$• • • • • •
îbC ³Ùak ¥Tò ëaDÈa, PND Ja¢àbC B³ëbD• $$18$$
±¯®D ¥TÙÈC £Cë ¥Tb, ÀbË îÇà ÀëPbD• •$• • • • • •
hë³¶D ¥CT PNÚ BbC³¥TÙ, ±bë¼ îbC[ <D£bD• $$19$$
®¼Pa î<«îb ÈNî <ëá¼, Àb¼Ù µÙ¼ D<«* ¥TbCà• •$• • • • • •
®bC P¯Ù® îC* ¢àbC<È «¼, ÈbÙb ³L D<«* PbCà• $$20$$
Dbñ <È«bÙC Dbî È¼*, Àß <nD îbH<«* ±Jbà• •$• • • • • •
¢àbC* <£D¥TÙ ±Ù¥Tb~ È¼*, À}µ¥TbÙ <ëD~bà• $$21$$
k«éÈ ±Ð~}Pb sàb ¥TiHT, î¼* ±ÐBN k«éÈ À§bD• •$• • • • • •
±¯®b<ë<µ ®bD¯H D«a*, PÙD Ùb<Ú B³ëbD• $$22$$
Ê<È BbábhÈN<È±bq PîbíÈ

FGH
107
œÄ|œ\
î çLå
PbCJ«¥TbÙL ±¯®b
¥T<ëëÙ ËbDÈÙbà
ÀGÔeJ
PbCJ« ¥TbÙL Bbà Èañ¶¥TÙ ®C BàC• •$
«ÙáC ÊE¾ À±bÙ îCõ ±¼ JC ³àC• $$
±¯®b ¥TGÙ <D® µEà JvàbC k«é ªbë Pb¼*• •$
«î«R ábCÔ~ ¥TbÙD Bbë¼* Bbë Pb¼*• $$
° \a* £~¶D<ë~NXÅb<£ábCÔ~¥TbÙLb<D! À_ ÀëÈÙÈ ÀëÈÙÈ
P}ëb¼á^è $ ° \a* £~¶D<ë~NXÅb<£ábCÔ~¥TbÙLb<D! À_ <ÈþÈ <ÈþÈ
q: q: $ ° \a* £~¶D<ë~NXÅb<£ábCÔ~¥TbÙLb<D! À_ îî P<Û<«Èb<D
BëÈ BëÈ ëá^è $
EÉbNÿ ªb¼±Ê¶ (15 îb_b) Àb}ªJakX
¥}TªD-½bÙa <DÙîJ DaÙ, ±¯®bC* <®DëÙ ³ND-³}BaÙ $
±Ùî ³Nõ «bC, ®à ®à Dbñ ±Ùî ³Nõ «bC $$
£Ù~<ë~N<X BbëDb Bbà, PbCJ« ÈañY¥TÙ ±£ 1£bà $
±Ùî ³Nõ «bC, ®à ®à Dbñ ±Ùî ³Nõ «bC $$
° \a* £~¶D<ë~NXÅb<£ábCÔ~¥TbÙLC¨àbC ®Eî®ÙbîÉÏàN<ëDb~Dbà ®J}
ª}£D ßPb¼* ¥T±¯Ù <îJbà, ±¯®b¼* ga<®DëÙ ¥CT ±bà $
±Ùî ³Nõ «bC, ®à ®à Dbñ ±Ùî ³Nõ «bC $$• £Ù~™
° \a* £~¶D<ë~NXÅb<£ábCÔ~¥TbÙLC¨àbC BëbÈb±<ëDb~Dbà ªE£D}™
È}£éJ µëJ PN³}µ ÀD¯±, ±¯®b¼* <®DëÙ <È«éH ®³B¯± $
° \a* £~¶D<ë~NXÅb<£ábCÔ~¥TbÙLC¨àbC&[à±£±ÐbíÈàC À[ÈbDè <Dë¶.
œçeç‹oº 1. œç®
108
V¯TJ PN³}µ îµN±-³N}®bÙ, ±¯®b¼* <®DëÙ ®³-ÀbµbÙ $
° \a* £~¶D<ë~NXÅb<£ábCÔ~¥TbÙLC¨à: ¥TbîkbL<ëÇë}PDbà ±N÷±b<L
P£ DCë® k«é<ë<µ ±¥TëbD, ±¯®b¼* ga<®DëÙ ³NLÚbD• $
±Ùî ³Nõ «bC, ®à ®à Dbñ ±Ùî ³Nõ «bC• $$• £Ù~™
° \a* £~¶D<ë~NXÅb<£ábCÔ~¥TbÙLC¨à: [NµbÙbC³<ëDb~Dbà D¼ëËC }
£a±¥T¢àbC<È <È<îÙ nà¥TbÙ, ±¯®¯H ga<®D ¥CTëJµbÙ $
±Ùî ³Nõ «bC, ®à ®à Dbñ ±Ùî ³Nõ «bC• $$• £Ù~™•
° \a* £~¶D<ë~NXÅb<£ábCÔ~¥TbÙLC¨àbC îbC«bEµ¥TbÙ<ëDb~bà £a±}
À³Ù ¥T±¯Ù ³}µ ~NB ÚCà ga<®DëÙ Àb³C î«¥CTà $
° \a* £~¶D<ë~NXÅb<£ábCÔ~¥TbÙLC¨àbC&ý¥Tî¶£«Dbà µ¯±} <Dë¶±bîa<È
gaVTJ Àb<£ k«éÈ VTJPbÙ, ±¯®b¼* <®D ëb}<nÈ-£bÈbÙ $
° \a* £~¶D<ë~NXÅb<£ábCÔ~¥TbÙLC¨àbC îbC[±£±ÐbíÈàC VTJ} <Dë¶±b...
®J VTJ ÀbqbC* £Ùk ªÝbà, "ËbDÈ' ëÙÈ ¥TÙbC* îD Jbà $
° \a* £~¶D<ë~NXÅb<£ábCÔ~¥TbÙLC¨àbC&Dìà¶±£±ÐbÄàC ÀìàY <Dë¶±b..
®àîbJb
£bC«b--ábCÔ~ ¥TbÙL ³NL ¥TÙ¼, «Ù¼ ªÈNÙ³<È-ëbP $
±b± 1±N·à Pk Db~ ¥CT, §bD-BbDN ±Ù¥Tb~ $$
ªb¼±bÊ¶
£Ù~-<ë~N<X µÙC ®bC ¥TbCÊ¶, Èb¥Tb¼ Àbëb³îD D «bCÊ¶• •$
<ëDà-î«b µbÙ¼ ®bC ±ÐbLa, <~ëë<DÈb ¥Tò PÚa kÚbDa• $$
œçeç‹oº 1. œìæ\
109
~aJ P£b <£Ý ®bC DÙ ±bJ¼, PbC Àb¼ÙD ¥Tò Àb±£ ^bJ¼• •$
§bDb¨àbP ¥TÙ¼ îD îbH«a*, Èb¥CT îbC«-î«bÈî Db«a*• $$
®bC P}ëC³-Bbë <ëPÈbÙ¼, PNÙ³-îN¥T<È-±£ Àb± <D«bÙ¼• •$
£bD £Cà îD «Ùá <ë~CÚ¼, Ê« Bë ®P, ±ÙBë PNÚ £CÚ¼ $$
®bC È± È±¼ Ú±¼ À<BJbáb, ª¯ÙC ¥TÙî-<~ÚÙ ³Nõ Bbáb• •$
PbµN-Pîb<µ P£b îD Jbë¼, <È«éH ®³ BbC³ BbC<³ <~ë ®bë¼• $$
<D~-<£D ë¼àbëÉÏà ¥TÙ¼àb, PbC <D«ª¼ Bë-DaÙ <ÈÙ¼àb• •$
®bC ÀÙ«}È-B³<È îD ÀbD¼, PbC ®D <ëáà-¥Tábà D ®bDC $$
®bC ÀbªbÙ®-B³<È ¥TÙ¼ «¼*, PbC <Dî¶J ÀbªbÙ µÙ¼ «¼*C• •$
k«égNÈë}È-B³<È ®bC ¥TÙÊ¶, PbC DÙ P}±¯ÙD gNÈ µÙÊ¶• $$
±ÐëªD-B³<È ¥TÙ¼ ®bC §bÈb, J«¼ §bD ±ÙîbD}£-£bÈb• •$
á^-ÀbëAà¥T 1¥TbJ ®bC Pbµ¼, PbC «a ÙÏD_à ÀbÙbµ¼• $$
µî¶-±ÐBbë ¥TÙ¼* ®C §bDa, <ÈD <~ë-îbÙ³ Ùa<È <±nbDa• •$
ëÏPJ À}³ P£b ®bC Çàbë¼, PbC ÈañY¥TÙ ±£ëa ±bë¼• $$
° \a* £~¶D<ë~N<X-<ëDàP}±ÛÈb-~aJëÐÈC÷ëD<ÈªbÙbBaïL-
§bDbC±àbC³-P}ëC³-~ãsÈÈhÏàb³È±hPbµNPîb<µ-
ë¼àbëÉ{à¥TÙLb«¶£èBãsÈ-k«égNÈBãsÈ-±ÐëªDBãsÈ-
ÀbëAà¥Tb±GÙ«bGL-îb³¶±ÐBbëDb-±ÐëªDëbÏPeàC<È ÈañY¥TÙÏë-
¥TbÙLC¨à: ±¯Lb¶ìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
£bC«b
y«a PbCJ« BbëDb, P<«È µÙ¼ ëÐÈ ®bCà• •$
£Cë-ÊE¾-DÙ-ëEË-±£, "ËbDÈ' <~ë-±£ «bCà• $$
FGH
œçeç‹oº 1. uŒo
110
±}ªîCõ ±¯®b
³aÈb nE£
ÈañY¥TÙbC* ¥CT E«ëD ®J È¼* BàC ÈaÙñ ~î¶£b,• •
ÈbÈ¼* ±Ð£ØnD £CÈ PNÙ-³D ±}ª îCõD ¥Tò P£b• $
£bC ®J<µ úbÊ¶-ôa± îC* Pk ³DÈ-î¯J <ëÙb®«a*,• •
±¯®b¼* ÀPa <®Dµbî-±Ð<Èîb «bC<« PNÚ, £éÚ Bb®«a*• $$
° \a* ±wªîCõP|kãEµ<®Dª¼ÏàbJàhñ<®D±Ð<ÈîbPî¯«! À_ ÀëÈÙ ÀëÈÙ
P}ëb¼á^è $ ° \a* ±wªîCõP|kãEµ<®Dª¼ÏàbJàhñ<®D±Ð<ÈîbPî¯«! À_ <Èþ
<Èþ q: q: $ ° \a* ±wªîCõP|kãEµ<®Dª¼ÏàbJàhñ<®D±Ð<ÈîbPî¯«! À_
îî P<Û<«ÈbC Bë Bë ëá^è $
EÉbNÿ ªb¼±Ê¶ (15 îb_b) Àb}ªJakX
PaÈJ-<îýPNëbP <îJbà, ®J Pb¼* ±¯®b¼* ga<®DÙbà• •$
î«bPNÚ «bCà £CÚC Dbñ ±Ùî PNÚ «bCà• $$
±bHªbC* îCõ ÀPa <®Dµbî, Pk ±Ð<Èîb ¥TbC ¥TÙbC* ±ÐDbî• •$
° \a* ±wªîCõP|kãEµ<®Dª¼ÏàbJàhñ<®D<k|kC¨àbCC
®Eî®ÙbîÉÏàN<ëDb~Dbà ®J} <Dë¶±bîa<È
®J ¥CTPÙ ¥TÙ±¯Ù <îJbà, ³}µPb¼* ±¯®b¼* ga<®DÙbà• $
î«bPNÚ «bCà, £CÚC Dbñ ±Ùî PNÚ «bCà• $$• ±bHªbC*™
° \a* ±wªîCõP|kãEµ<®Dª¼ÏàbJàhñ<®D<k|kC¨àbC
ÀîJ ÀÚ}Ô PN³}µ PN«bà, ÀØnÈPb¼* ±¯®b¼* <®DÙbà $
° \a* ±wªîCõP|kãEµ<®Dª¼ÏàbJàhñ<®D<k|kC¨àbC&[à±£±ÐbíÈàC
À[ÈbDè <Dë¶±bîa<È hëb«b
111
kÙD ÀDC¥T Ù«C î«¥Tbà, V¯TJD Pb¼* ±¯®b¼* <®DÙbà $
î«bPNÚ «bCà, £CÚC Dbñ ±Ùî PNÚ «bCà• $$• ±bHªbC*™• •
° \a* ±wªîCõP|kãEµ<®Dª¼ÏàbJàhñ<®D<k|kC¨à:
îD-ëb}<nÈ k«é ÈNÙÈ kDbà, ªõ Pb¼* ±¯®b¼* ga<®DÙbà $
î«bPNÚ «bCà, £CÚC Dbñ ±Ùî PNÚ «bCà• $$• ±bHªbC*™• •
° \a* ±wªîCõP|kãEµ<®Dª¼ÏàbJàhñ<®D<k|kC¨à:
Èî-«Ù ¦¢¢ëJ ¢àbC<È ®³bà, £a± Pb¼* ±¯®b¼* ga<®DÙbà $
° \a* ±wªîCõP|kãEµ<®Dª¼ÏàbJàhñ<®D<k|kC¨àbC
ÚCðH À³Ù ÀîJ À<µ¥Tbà, µ¯± Pb¼* ±¯®b¼* ga<®DÙbà $
° \a* ±wªîCõP|kãEµ<®Dª¼ÏàbJàhñ<®D<k|kC¨àbC&ý¥Tî¶£«Dbà
µ¯±} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
PNÙP PNëL¶ PN³Eµ PNBbà, VTJ Pb¼* ±¯®b¼* ga <®DÙbà $
° \a* ±wªîCõP|kãEµ<®Dª¼ÏàbJàhñ<®D<k|kC¨àbC îbC[±£±ÐbíÈàC
Àbq £Ùkîà ÀÙß kDbà, "ËbDÈ' ±¯®b¼* ga<®DÙbà $
° \a* ±wªîCõP|kãEµ<®Dª¼ÏàbJàhñ<®D<k|kC¨àbC&Dìà¶±£±ÐbÄàC
112
®àîbJb
PbCÙqb
±Ðñî PN£~¶D hëb<î, <ë®à ÀªJ îE£Ù ¥T«b• •$
<ëËNEîbJa Dbî, ±}ª îCõ ®³ îC* ±Ð³^• $$
kCPÙa nE£
1
±Ðñî PN£~¶D îCõ <ëÙb®¼, B¾~bJ ëD B¯±Ù nb®¼• •$
ª¼ÏàbJà ªbÙbC* PNÚ¥TbÙa, îD ëª ÈD ëE£Db «îbÙa• $$
ð±Ù ±}ª-~È¥T ±Ù PbC«¼, DE£D-ëD £CÚÈ îD îbC«¼• •$
PbÝC kbPq P«P ¦HªbÊ¶, ëD 2PNîDP ~bCB¼ À<µ¥TbÊ¶• •$
ðHªb ®bC®D P«P-ncaP}, ±b·ÔN¥T-ëD PbC«¼ <³GÙ-PaP}• •$
ªbÙbC* îCõ PîbD kÚbDC, B¯±Ù B¾PbJ ª«éH ®bDC• •$
ª¼ÏàbJà PbCJ« PNÚ¥TbÙa, îD ëª ÈD ëE£Db «îbÙa• $$
ðHªC ±bHª ~È¥T ±Ù BbÚC, ªbÙbC* DE£DëD À<BJbÚC• •$
PbÝC ±ª±D P«P ¦È}³b, ëD Pb¼îDP ªbÙ k«éÙ}³b• •$
¦Øª ÀqbÊP P«P kÈbàC, ±b}ÔN¥T ªbÙbC* ëD ~NB ³bàC• •$
PNÙ DÙ ªbÙD ëE£D Àbë¼*, PbC ~bCBb «î G¥T« îNÚ ³bë¼*• •$
ª¼ÏàbJà ÀhPa PNÚ¥TbÙa, îD ëª ÈD ëE£Db «îbÙa• $$
œçeç‹oº 1. ª†® 2. Ìç{ªŒÌ
113
° \a* PN£~¶D-<ë®à-ÀªJ-îE£Ù-<ëËNEîb<J-±wªîCõP|kãEµ<®D-
ª¼ÏàbJàhñ-<®D<k|kC¨àbC ®J} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
£bC«b
±}ª îCõ ¥Tò ÀbÙÈa, ±ÝC PND¼ ®bC ¥TbCà• •$
"ËbDÈ' VTJ ®bD¼ ±ÐB¯, ÈNÙÈ î«bPNÚ «bCà• $$
FGH
DE£adÙôa± ±¯®b
ÀGÔeJ nE£
PÙk ±Ùk îC* kùbC ÀqbÊ¶ ±Ùk «¼,• •
DE£adÙ PNÙ ®bH<« JCà ëPN £Ùk «¼ $
«î¼* P¥T<È PbC Db<« Ê«bH ¥TGÙ ñb±Db,• •
±¯®¼* <®D³É«-±Ð<Èîb «¼ <«È Àb±Db• $$
° \a* DE£adÙôa±C <ô±wªb~ã¢®DbJàhñ<®D±Ð<ÈîbPî¯«! À_ ÀëÈÙ
ÀëÈÙ P}ëb¼á^è $ ° \a* DE£adÙôa±C <ô±wªb~ã¢®DbJàhñ<®D-
±Ð<ÈîbPî¯«! À_ <Èþ <Èþ q: q: $ ° \a* DE£adÙôa±C <ô±wªb~-
ã¢®DbJàhñ<®D±Ð<ÈîbPî¯«! À_ îî P<Û<«ÈbC Bë Bë ëá^è $
EÉbNÿ (EÄoçº Zæt)
¥}TªD-î<L-îà B}É³bÙ, ÈaÙñ-DaÙ BÙb $
<È«NH µbÙ £àa <DÙëbÙ, ®bîD îÙD ®Ùb $$
DE£adÙ-ga<®D-µbî, kbëD ±¯® ¥TÙbC* $
ëPN<£D 1±Ð<Èîb À<BÙbî, ÀbDH£-Bbë µÙbC* $$
° \a* DE£adÙôa±C <ô±wªb~ã¢®DbJàhñ<®D±Ð<Èîb¨àbC
®Eî®ÙbîÉÏàN-<ëDb~Dbà ®J} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
œçeç‹oº 1. Ÿuo ªø
114
Bë-È±-«Ù ~aÈJ ëbª, PbC ªE£D Db«a* $
±ÐBN à« ³ND ¥Tò®¼ PbHª, ÀbàbC ÈNî qb«a*• $$• DE£a™• •
¦cî À[È <®DÙb®, ±N}® µÙC PbC«¼ $
Pk ®aÈC À[-Pîb®, ÈNî Pî Àõ ¥TbC «¼• $$• DE£a™• •
À[à±£±ÐbíÈàC À[ÈbDè <Dë¶±bîa<È hëb«b $
ÈNî ¥Tbî <ëDb~¥T £Cë, ÇàbðH V¯TJD Pb¼* $
J«éH ~aJ-JØnîa yë, n¯^bC* P¯JD Pb¼*• $$• DE£a™
° \a* DE£aAëÙôa±C <ô±wªb~ã¢®DbJàhñ<®D±Ð<Èîb¨à:
DCë® ÊãE¾à kJ¥TbÙ, PbC ÈNîDC ª¯Ùb $
ªõ ÈNî Gú³ PbC«¼ PbÙ, ÀªÙ® «¼ ±¯Ùb• $$• DE£a™• •
° \a* DE£aAëÙôa±C <ô±wªb~ã¢®DbJàhñ<®D±Ð<Èîb¨à:
£a±¥T ¥Tò ¢àbC<È-±Ð¥Tb~, ÈNî ÈD îbHG«} JP¼ $
^¯^¼ ¥TÙîD ¥Tò Ùb~, §bD-¥TLa £ÙP¼• $$• DE£a™• •
° \a* DE£aAëÙôa±C <ô±wªb~ã¢®DbJàhñ<®D±Ð<Èîb¨àbC
¥ÉT÷Lb³Ù-µ¯±-PNëbP, £~-<£<~ DbGÙ ëÙ¼ $
À<È «Ùá-Bbë ±Ù¥Tb~, îbDbC DÉÏà ¥TÙ¼• $$• DE£a™• •
Àý¥Tî¶£«Dbà µ¯±} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
115
k«é<ë<µ VTJ JC <È«NH ¥TbJ, ÀbDH£ ÙbªÈ «¼* $
ÈNî <~ë-VTJ £C«é £àbJ, ÈN<« «î ®bªÈ «¼•* $$• DE£a™• •
îbC[VTJ±ÐbíÈàC VTJ} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
à« ÀÙß G¥TàbC <D®-«CÈ, ÈNî¥TbC ÀÙ±ÈN «bC* $
"ËbDÈ' ¥Tò¢àbC <~ë-ÚCÈ, B¯<î PîÙ±ÈN «bC•* $$• DE£a™• •
° \a* DE£aAëÙôa±C
<ô±wªb~ã¢®DbJàhñ<®D±Ð<Èîb¨àbC&Dìà¶±£±ÐbíÈàC ÀìàY
®àîbJb
tçzÒç
¥Tb<È¶¥T VTbe³ND Pbú ¥CT ÀEÈ Àbq <£D îbH<« $
DE£aAëÙ PNÙ ®bÈ «¼*, «î ±¯®¼* Ê« qb<«• $$
ÏçvSÄmy Zæt
y¥T Pb¼ _CPq ¥TbCGù ®bC®D î«b• •$
JbÚ 1ªb¼Ùb<Pàb y¥T <£<~ îC* J«b• $$
ÀbqîbC* £a± DE£aAëÙ} BbhëÙ}• $
Bb¼D kbëÛ ±Ð<Èîb DîbC* PNÚ¥TÙ}• $$1$$
ªbÙ <£<~ ªbÙ À}®D<³Ùa Ùb®«a*• •$
P«P ªb¼Ùb<Pàb y¥T <£<~ nb®«a*• $$
úbCJ Pî ³bCJ ð±Ù ÈJC PNE£Ù}• $$• Bb¼D™2
y¥T TÊ¥T ªbÙ <£<~ ªbÙ ~NB kbëÙa• •$
y¥T Ê¥T JbÚ ®bC®D ÀîJ-®J BÙa• $$
ª«éH <£~b ªbÙ ëD JbÚ ®bC®D ëÙ}• $$• Bb¼D™3
œçeç‹oº 1. Yç{ºçuÌ LNÿ
116
PbCJ ëb±aD î<µ PbCJ <³GÙ £<µîNÚ}• •$
P«P £~ î«b®bC®D JÚÈ «a PNÚ}• $$
kbëÙa ¥TbCD £bC îbHG«} £bC Ù<È¥TÙ}• $$• Bb¼D™4
~¼J kcaP Ê¥T P«P ®bC®D ¥T«C• •$
ªbÙ PbCJ¼ <îJ¼* Pë¶ kbëD J«C• $$
y¥T Ê¥T PaP ±Ù y¥T <®DîãE£Ù}• $$• Bb¼D™5
<k|k Àq y¥T Pb¼ ÙÈDîàa PbC««a• •$
£Cë £Cëa PÙk DàD îD îbC««a• $$
±bHª P¼ µDNá ÈD ±]-ÀbPD ±Ù}• $$• Bb¼D™6
JbJ DÚ-îNÚ DàD hàbî Àõ hëCÈ «¼•* $
hàbî-Ù}³ BbC}« <PÙ-¥CT~ n<ë £CÈ «¼*• $$
ëªD kbCJÈ îDbC* «HPÈ ¥TbJNá «Ù}• $$• Bb¼D™7
¥TbCG^-~<~-BbD-£é<È-ÈC® <n± ®bÈ «¼• •$
î«b-ë¼Ùb³-±GÙLbî q«ÙbÈ «¼• $$
ëàD D<« ¥T«¼* J<Ú «bCÈ P|àÂµÙ}• $$• Bb¼D™8
° \a* DE£adÙôa±C ±¯ë±¶ ãÖîbCcÙ£<[L<£[N <ô±wªb~ã¢®DbJàhñ-
<®D±Ð<Èîb¨à: ±¯Lb¶ìàY <Dë¶. hëb«b $
PbCÙqb
DE£adÙ-<®D-µbî, ±Ð<Èîb-î<«îb ¥TbC ¥T«¼• •$
"ËbDÈ' JaDbC Dbî, à«a B³<È <~ë-PNÚ ¥TÙ¼• $$
- 0
117
£~J[Lµî¶ ±¯®b
ÀGÔeJ
¦cî <nîb îbÙ£ë ÀbÙ®ë Bbë «¼*,• •
PÏà ~b¼ª P}àî È± Ïàb³ ¦±bë «¼*• •$
ÀbG¥}TªD kÐÌªÙ® µÙî £P PbÙ «¼*,• •
ª«éH³<È-£éÚ È¼* ¥TbGÝ îN¥T<È ¥TÙÈbÙ «¼*• $$
° \a* ¦cî[îb<££~J[Lµî¶! À_ ÀëÈÙ ÀëÈÙ P}ëb¼á^>è $
° \a* ¦cî[îb<££~J[Lµî¶! À_ <Èþ> <Èþ> q>: q>: $
° \a* ¦cî[îb<££~J[Lµî¶! À_ îî P<Û<«ÈbC Bë Bë ëá^>è $
EÉbNÿ
(PbCÙqb)
«CîbªJ ¥Tò µbÙ, îN<D-<ªÈ Pî ~aÈJ PNÙ<B• •$
Bë-ÀbÈb± <DëbÙ, £P-JØnD ±¯®b¼* P£b• $$
° \a* ¦cî[îb<££~J[Lµîb¶à ®J} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
ªE£D ¥CT~Ù ³bÙ, «bCà PNëbP £~bC* <£~b $
° \a* ¦cî[îb<££~J[Lµîb¶à ªE£D} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
ÀîJ ÀÚ<·ÔÈ PbÙ, ÈE£éJ ªE¾ PîbD ~NB• •$
° \a* ¦cî[îb<££~J[Lµîb¶à À[ÈbDè <Dë¶±bîa<È hëb«b $
V¯TJ ÀDC¥T ±Ð¥TbÙ, î«¥C*T ðÙµ-JbC¥TJbC*• •$
° \a* ¦cî[îb<££~J[Lµîb¶à ±N÷±b<L <Dë¶±bîa<È hëb«b $
118
DCë® <ë<ëµ <D«bÙ, ¦cî á^è-ÙP-P}®N³È• •$
° \a* ¦cî[îb<££~J[Lµîb¶à D¼ëCË} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
kb<È ¥T±¯Ù PNµbÙ, £a±¥T-¢àbC<È PN«bëDa• •$
° \a* ¦cî[îb<££~J[Lµîb¶à £a±} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
À³Ù µ¯± <ëhÈbÙ, V¼TJC Pë¶ PN³EµÈb• •$
° \a* ¦cî[îb<££~J[Lµîb¶à µ¯±} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
VTJ ¥Tò ®b<È À±bÙ, ßÐbD-DàD-îD-îbC«DC• •$
° \a* ¦cî[îb<££~J[Lµîb¶à VTJ} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
ÀbqbC* £Ùk P}ëbÙ, "ËbDÈ' À<µ¥T ¦nb« Pb¼*• •$
° \a* ¦cî[îb<££~J[Lµîb¶à ÀìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
À}³±¯®b
PbCÙqb
±aù¼* £éý ÀDC¥T, kbHµ îbÙ k«é<ë<µ ¥TÙ¼*• •$
µGÙàC <nîb <ëëC¥T, ¥TbC± D ¥Tò®¼ ±aÈîb• $$
ªb¼±bÊ¶
¦cî <nîb ³«bC ÙC BbÊ¶, Ê« Bë ®P, ±Ù-Bë PNÚ£bÊ¶• •$
³bJa PN<D îD ÚC£ D ÀbDbC, ³ND ¥TbC Àb¼³ND ¥T«¼ ÀàbDbC• $$
³aÈb nE£
¥T<« «¼ ÀàbDbC ëhÈN naD¼, kbHµ îbÙ k«é<ë<µ ¥TÙ¼• •$
ßÙ È¼* <D¥TbÙ¼ ÈD <ë£bÙ¼, k¼Ù ®bC D È«bH µÙ¼• $$
119
È¼* ¥TÙî ±¯Ùk G¥TàC ÚbC^C, P«¼ sàbC* D<« ®aàÙb• •$
À<È ¥ÐTbCµ-À³<D kN½bà ±ÐbDa, Pb|à®J JC PaàÙb• $$
° \a* ¦cî[îbµîb¶Œbà ÀìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
îbD î«b<ëá iT±, ¥TÙ<« Daª-³<È ®³È îC*• •$
¥TbCîJ PNµb ÀD¯±, PNÚ ±bë¼ ±ÐbDa P£b• $$
¦cî îb£¶ë-³ND îD îbDb, îbD ¥TÙD ¥Tb¼ ¥Tb¼D Gq¥TbDb• •$
ëhàbC <D³bC£ îbH<«* È¼* Àbàb, £îÙa iT¥TD Bb³ <k¥Tbàb• $$
iT¥TD Gk¥Tbàb Bb³ë~ È¼*, £Cë Ê¥TÊE¾a Bàb• •$
¦cî îNÀb ªb·ÔbJ «Rëb, B¯± ¥TòùbC* îC* ³àb• $$
®aÈÑà ®bCëD µD ³NîbD, ¥T«b ¥TÙ¼ ®J-kN£èkN£b• •$
¥TGÙ <ëDà k«N-³ND kùC ®D ¥Tò, §bD ¥Tb ±bë¼ ¦£b• $$
° \a* ¦cîîb£¶ëµîb¶Œbà ÀìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
¥T±^ D ¥Tò®C ¥TbCà, ªbCÙD ¥CT ±NÙ Db kP¼• •$
PÙJ PNBbëa «bCà, Èb¥CT ßÙ k«é P|±£b• $$
¦cî-Àb®¶ë Ùa<È kÚbDa, Ù}ª¥T £³b k«éÈ £éÚ£bDa• •$
îD îC* «bC PbC ëªD ¦ªGÙàC, ëªD «bCà PbC ÈD Pb¼* ¥TGÙàC• $$
¥TGÙàC PÙJ <È«NH ®bC³ À±DC, £CÚ <DÙîJ ÀbÙPa• •$
îNÚ ¥TÙ¼ ®¼Pb JÚ¼ È¼Pb, ¥T±^-±Ða<È À}³bÙ-Pa• $$
D<«* J«¼ Jnîa À<µ¥T nJ ¥TGÙ, ¥TÙî-kEµ-<ë~CáÈb• •$
Bà Ïàb<³ £Rµ <kJbë ±aë¼, Àb±£b D<«* £CÚÈb• $$
° \a* ¦cîb®¶ëµîb¶Œbà ÀìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
¥TGqD ëªD î<È kbCJ, ±Ù-<DE£b Àõ ½¯q È®• $•
PbHª ®ëb«Ù ÚbCJ, PÈëb£a ®³ îC* PNÚa• $$
¦cî PÏà ëÙÈ ±bJa®¼, ±Ù <ëAëbPßbÈ D<« ¥Tò®¼• •$
PbHªC-½¯qC îbDNá £CÚbC, Àb±D ±¯È hë±bP D ±CÚbC• $$
120
±CÚbC <È«bàÈ ±Nõá PbHªC ¥TbC £Ùk Pk £a<®àC• •$
îN<DÙb®-gbë¥T ¥Tò ±Ð<Èþb PbHª ³NL JÚ Ja<®àC• $$
ðHªC <P}«bPD k¼Gq ëPN DÉ±, µÙî ¥Tb B¯±<È Bàb• •$
ëª ½¯q PCÈa DÙ¥T ±«éHªb, PNÙ³ îC* DbÙ£ ³àb• $$
° \a* ¦cîPÏàµîb¶Œbà ÀìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
µGÙ <«Ù£¼ PEÈbCá, ¥TÙ«é È±hàb £C« Pb¼*• •$
~b¼ª P£b <DÙ£bCá, µÙî kùbC P}PbÙ îC*• $$
¦cî ~b¼ª Pë¶ ®³ ®bDb, JbCB ±b± ¥TbC kb± kÚbDb• •$
Àb~b-±bP î«b £éÚ£bDa, PNÚ ±bë¼ PEÈbCáa ±ÐbDa• $$
±ÐbDa P£b ~N<ª ~aJ ®±-È±, §bD-ÇàbD ±ÐBbë È¼*• •$
<DÈ ³}³ ®îND PîN¾ E«bàC, À~N<ª-£bCá PNBbë È¼*• $$
ð±Ù ÀîJ îJ BàbC‘ BaÈÙ, ¥Tb¼D <ë<µ ß^ ~N<ª ¥T«¼• •$
k«é £C« î¼Ja PN³ND-ñ¼Ja, ~b¼ª-³ND PbµN J«¼• $$
° \a* ¦cî~b¼ªµîb¶Œbà ÀìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
¥Tbà n«bC* ±Ð<È±bJ, ±}ªCE¾a îD ë~ ¥TÙbC• •$
P}®î-ÙÈD PHBbJ, <ëáà-ªbCÙ k«é <VTÙÈ «¼*• $$
¦cî P}®î ³«é îD îCÙC, Bë-Bë ¥CT Bb®¼* Àß ÈCÙC• •$
PNÙ³-DÙ¥T-±~N³<È îC* Db«a*, ÀbJP«ÙD ¥TÙD PNÚ qb«a• $$
qb«a* ±Éña ®J Àb³ îbõÈ, iTÚ _P ¥TõDb µÙbC• •$
P±ÙPD ÙPDb ßÐbD D¼Db, ¥TbD îD Pk ë~ ¥TÙbC• $$
<®P <kDb D<«* <®DÙb® Pa½C, È¯ õeàbC ®³-¥Tòª îC*• •$
Ê¥T ßÙa îÈ <ëPÙbC ¥TÙbC <DÈ, Àbë ®î-îNÚ kaª îC*• $$
° \a* ¦cîP}àîµîb¶Œbà ÀìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
È± ªb«¼ PNÙÙbà, ¥TÙî-<PÚÙ ¥TbC ë®Ð «¼• •$
ôb£~<ë<µ PNÚ£bà, sàbC* D ¥TÙ¼ <D® P¥T<È Pî• $$
121
¦cî È± Pk îbH<« kÚbDb, ¥TÙî-~¼J ¥TbC ë®Ð PîbDb• •$
ëhàbC ÀDb<£ <D³bC£-îH½bÙb, B¯-<ë¥TJ_à-±~NÈD µbÙb• $$
µbÙb îDNá ÈD î«b£éJ¶B, PN¥NTJ Àbë <DÙbC³Èb• •$
ga ®¼DëbDa È{ë§bDa, BÊ¶ <ëáà-±àbC³Èb• $$
À<È î«b-£éÙJB Ïàb³ <ëáà-¥Tábà ®bC È± Àb£Ù¼*• •$
DÙ-Bë ÀD¯±î ¥TD¥T-ßÙ ±Ù, î<Lîàa ¥TJPb µÙ¼*• •$$
° \a* ¦cîÈ±bCµîb¶Œbà ÀìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
£bD ªbÙ ±Ù¥TbÙ, ªbÙ-P}ß ¥TbC £a<®y• •$
µD <k®NJa ¦D«bÙ, DÙ-Bë-Jb«bC Ja<®y• $$
¦cî Ïàb³ ¥TZbC ®³ PbÙb, Àb¼áµ ~bh_ ÀBà Àb«bÙb• •$
<D«ª¼ Ùb³-ôCá <DÙëbÙ¼, §bÈb £bCDbC* £bD PHBbÙ¼• $$
£bCDbC* PHBbÙC ¥¯T±-®JPî, £Ùk ßÙ îC* ±GÙDàb• •$
<D® «bñ £a®C Pbñ Ja®C, Úbà ÚbCàb k« ³àb• $$
µ<D Pbµ ~bh_ ÀBà-<£ë¼àb, Ïàb³ Ùb³ <ëÙbCµ ¥TbC• •$
<kD £bD gbë¥T PbµN £bCDbC* J«¼* Db«a* kbCµ ¥TbC• $$
° \a* ¦cîÏàb³µîb¶Œbà ÀìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
±GÙ³Ð« ªb¼<kP BC£, Ïàb³ ¥TÙ¼* îN<DÙb® ®a• •$
<ÈPDb Bbë ¦nC£, ß^Èa ®bD ß^bÊy• $$
¦cî ÀbG¥}TªD ³NL ®bDbC, ±GÙ³Ð«-<ª}Èb £éÚ «a îbDbC• •$
VTbHP ÈD¥T-Pa ÈD îC* PbJ¼, ªb« JH³bCâ ¥Tò £éÚ BbJ¼• $$
BbJ¼ D PîÈb PNÚ ¥TBa DÙ, <kDb îN<D îN¾b µÙ¼*• •$
µ<D D³D ±Ù ÈD-D³D qbùC, PNÙ ÀPNÙ ±bà<D ±Ù¼*• $$
ßÙîbH<«* <ÈPDb ®bC ß^bë¼, õ<ª D«a* P}PbÙ Pb¼*• •$
k«é µD kNÙb «R BJb ¥T<«àC, JaD ±Ù-¦±³bÙ Pb¼*• $$
° \a* ¦cîbG¥TwªEàµîb¶Œbà ÀìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
122
~aJ-kbÔ 1Db¼ ÙbÚ, kÐÌ-Bbë ÀEÈÙ JÚbC• •$
¥TGÙ £bCDbC* À<BJbÚ, ¥TÙ«é PVTJ DÙBë P£b• $$
¦cî kÐÌªà¶ îD ÀbDb¼, îbÈb-k<«D-PNÈb ±<«ªbDb¼• •$
P«¼* kbD-ëÙáb k«é P¯ÙC, G^¥¼T D D¼D-kbD J<Ú ¥¯TÙC• $$
¥¯TÙC <Èàb ¥CT À~N<ª ÈD îC*, ¥Tbî-ÙbC³a Ù<È ¥TÙ¼*• •$
k«é îÉÈ¥T Pù<« îPbD îbH«a*, ¥Tb³ ¢àbC* ªbC*ª¼* BÙ¼*• $$
P}PbÙ îC* <ëá-kCJ DbÙa, È<® ³àC ®bC³adÙb• •$
"ËbDÈ' µÙî £~ ±¼*GÔ ªGÝ¥¼T, <~ë-î«J îC* ±³ µÙb• $$
° \a* ¦cîkÐÌªà¶µîb¶Œbà ÀìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
PîNØªà ®àîbJb
£bC«b
£~ JØnD ëE£b¼* P£b, îD-ëb}<nÈ VTJ £bà• •$
¥T«bC* ÀbÙÈa BbÙÈa, «î ±Ù «bC«é P«bà• $$
kCPÙa nE£
¦cî <nîb ®«bH îD «bCÊ¶, ÀEÈÙ-kb<«Ù ~_N D ¥TbCÊ¶• •$
¦cî îb£¶ë <ëDà ±Ð¥TbP¼, DbDb BC£ §bD Pk BbP¼• $$
¦cî Àb®¶ë ¥T±^ <î^bë¼, £éÙ³<È Ïàb<³ PN³<È ¦±®bë¼• •$
¦cî PÏà-ëªD îNÚ kbCJ¼, PbC ±ÐbDa P}PbÙ D ÔbCJ¼• $$
¦cî ~b¼ª JbCB ±GÙ«bÙa, PEÈbCáa ³NL-ÙÈD-B}ÔbÙa• •$
¦cî P}àî ±bJ¼ §bÈb, DÙ-Bë PVTJ ¥TÙ¼ JC PbÈb• $$
1. (1) Nÿçªçzðz\Nÿ EçÒçº n®çT, (2) ÌçvÜÄNÿ ÄzÊ§îÊç, (3) NìÿÌæTuo
Ìz ¤YŒç, (4) Íçy§ìOÿ EçÌŒ Ìz ¤YŒç, (5) uÍç®çõ Nzÿ EæTçzœçæT uŒºyqm n®çT,
(6) œîÄ| §çzTçŒìËªºm n®çT, (7) ÍçyNÿsç n®çT, (8) EuoªçÞç EçÒçº n®çT,
(9) LNÿçæo ªõ Íçy Ìz Äçðç|Âçœ n®çT´@
123
¦cî È± <DÙëb}<nÈ ±bJ¼, PbC DÙ ¥TÙî-~_N ¥TbC ^bJ¼• •$
¦cî Ïàb³ ¥TÙ¼ ®bC ¥TbCÊ¶, BbC³B¯<î-PNÙ-<~ëPNÚ «bCÊ¶• $$
¦cî ÀbG¥}TªD ëÐÈ µbÙ¼, ±Ùî-Pîb<µ-£~b <ëPÈbÙ¼• •$
¦cî kÐÌªà¶ îD Jbë¼, DÙ-PNÙ P<«È îN¥T<È-VTJ ±bë¼• $$
° \a* ¦cî[îb-îb£¶ëb®¶ë-PÏà-~b¼ª-P}àî-
È±hÏàb³bG¥TwªEà-kÐÌªà¶-£~J[Lµîb¶à ±¯Lb¶ìàY
£bC«b
¥TÙ¼ ¥TÙî ¥Tò <DÙ®Ùb, Bë-±a*®Ùb <ëDb~• •$
À®Ù-ÀîÙ ±£ ¥TbC J«¼, "ËbDÈ' PNÚ ¥Tò Ùb~• $$
FGH
ÙÏD_à ±¯®b
±}. ËbDÈÙbà
£bC«b
ª«éH-³<È-VT<D-<ëá-«ÙD-î<L, £éÚ-±bë¥T-®JµbÙ• •$
<~ë-PNÚ-PNµb-PÙbCëÙa, P|à¥èT-_àa <D«bÙ• $$
° \a* P|à³èÙÏD_àµî¶! À_ ÀëÈÙ ÀëÈÙ P}ëb¼á^è $
° \a* P|à³èÙÏD_àµî¶! À_ <Èþ <Èþ q: q: $
° \a* P|à³èÙÏD_àµî¶! À_ îî P<Û<«ÈbC Bë Bë ëá^è $
EÉbNÿ
(PbCÙqb)
[aÙbC£<µ ¦D«bÙ, ¦¢¢ëJ ®J À<È PbC«DbC• •$
®Dî-ÙbC³ <DÙëbÙ, P|à¥èT-ÙÏD_à B®¯H• $$
° \a* P|à³èÙÏD_àbà ®EîÙbC³<ëDb~Dbà ®J} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
124
ªE£D-¥CTPÙ-³bGÙ, ±GÙîJ-î«b-PNÙ}³-îà• •$
° \a* P|à³èÙÏD_àbà BëbÈb±<ëDb~Dbà ªE£D} <Dë¶±bîa<È hëb«b
ÈE£éJ ÀîJ <ªÈbÙ, ëbPîÈa-PNÚ£bP ¥CT• •$
° \a* P|à³èÙÏD_àbà À[à±£±ÐbíÈàC À[ÈbDè <Dë¶±bîa<È hëb«b $
î«¥T¼* V¯TJ À±bÙ À<J-³N}®¼* ¢àbC* ñN<È ¥TÙ¼*• •$
° \a* P|à³èÙÏD_àbà ¥TbîkbL<ëÇë}PDbà ±N÷±b<L <Dë¶±bîa<È
JbÔ¯ k«é <ëhÈbÙ, ªa¥TD <îý PN³EµàNÈ• •$
° \a* P|à³èÙÏD_àbà [NµbÙbC³<ëDb~Dbà D¼ëCË} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
£a± ÙÈDîà PbÙ, ®bCÈ ±Ð¥Tb~¼ ®³È îC*• •$
° \a* P|à³èÙÏD_àbà îbC«bEµ¥TbÙ<ëDb~bà £a±} <Dë¶±bîa<È hëb«b
µ¯± PNëbP <ëñbÙ, ªE£D À³Ù ¥T±¯Ù ¥Tò• •$
° \a* P|à³èÙÏD_àbà Àý¥Tî¶£«Dbà µ¯±} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
VTJ ~bCBb À<µ¥TbÙ, JbC*³ nN«bÙC ®bàVTJ• •$
° \a* P|à³èÙÏD_àbà îbC[VTJ±ÐbíÈàC VTJ} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
Àbq £Ùk <DÙµbÙ, ¦cî Pb¼* ¦cî <JàC• •$
° \a* P|à³èÙÏD_àbà ÀDß¶±£±ÐbíÈàC&ìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
125
P|à¥èT £Ù~D §bD, ëÐÈ <~ë-î³ ÈaDbC* îàa $
±bÙ ¦ÈbÙD 1àbD, "ËbDÈ' ±¯®bC* ëÐÈP<«È $$
° \a* P|à³èÙÏD_àbà ±¯Lb¶ìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
P|àÂ£~¶D ±¯®b
£bC«b
<PX - Àý - ³NDîà ±Ð³^, îNsÈ ®aë PbC±bD $
§bD ªGÙÈ <®«H <kD ÀVTJ, P|à¥T£~¶ ±ÐµbD $$
° \a* Àýb}³P|àÂ£~¶D! À_ ÀëÈÙ ÀëÈÙ P}ëb¼á^è $
° \a* Àýb}³P|àÂ£~¶D! À_ <Èþ <Èþ q: q: $
° \a* Àýb}³P|àÂ£~¶D! À_ îî P<Û<«È} Bë Bë ëá^è $
EÉbNÿ (PbCÙqb)
DaÙ PN³Eµ À±bÙ, ÈÉáb «Ù¼ îJ nà ¥TÙ¼ $
P|àÂ£~¶DPbÙ, Àbq À}³ ±¯®b¼* P£b• $$
° \a* Àýb}³P|àÂ£~¶Dbà ®J} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
®J ¥CTPÙ ßDPbÙ, Èb± «Ù¼ PaÈJ ¥TÙ¼ $
° \a* Àýb}³P|àÂ£~¶Dbà ªE£D} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
ÀnÈ ÀD¯± <D«bÙ, £bGÙ£ Db~¼ PNÚ BÙ¼ $
° \a* Àýb}³P|àÂ£~¶Dbà À[ÈbDè <Dë¶±bîa<È hëb«b $
±N«é± PNëbP ¦£bÙ, ÚC£ «Ù¼ îD ~N<ª ¥TÙ¼ $
° \a* Àýb}³P|àÂ£~¶Dbà ±N÷±b<L <Dë¶±bîa<È hëb«b $
œçeç‹oº 1. \çŒ
126
DCë® <ë<ëµ ±Ð¥TbÙ, nNµb «Ù¼ <ñÙÈb ¥TÙ¼ $
° \a* Àýb}³P|àÂ£~¶Dbà D¼ëCË} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
£a±-®bC<È Èî-«bÙ, ß^-±^ ±Ù¥Tb~¼ î«b $
P|àÂ£~¶D PbÙ, Àbq À}³ ±¯®b¼* P£b• $$
° \a* Àýb}³P|àÂ£~¶Dbà £a±} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
µ¯± ßÐbD-PNÚ¥TbÙ, ÙbC³-<ëßD ®ùÈb «Ù¼ $
° \a* Àýb}³P|àÂ£~¶Dbà µ¯±} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
gaVTJ Àb<£ <ëñbÙ, <D«ª¼ PNÙ<~ëVTJ-¥TÙ¼ $
° \a* Àýb}³P|àÂ£~¶Dbà VTJ} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
®J ³}µb[È ªbõ, £a± µ¯± VTJ V¯TJ ªõ $
° \a* Àýb}³P|àÂ£~¶Dbà ÀìàYY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
®àîbJb
£bC«b
Àb± Àb± <D«ª¼ JÚ¼, È{ë-±Ða<È ÑàbC«bÙ• •$
Ù<«È£bCá ±ØªaP «¼*, P<«È Àý ³ND PbÙ• $$
ªb¼±bÊ¶
P|à³è £Ù~D-ÙÈD ³«a®¼, <®D-ëª îC* P}£C« D ¥Tò®¼• •$
Ê«-Bë <ëBë ªb« £éÚ£bDa, ±Ù-Bë-BbC³ ª«¼ îÈ ±ÐbDa• $$
³aÈb
±ÐbDa <³JbD D ¥TGÙ À~N<ª J<Ú, µÙî-³Nõ-±ÐBN ±Ù<Úy• •$
±Ù-£bCá úG¥Ty µÙî GÔ³ÈC ¥TbC PN<ñÙ ¥TÙ «Ù<Úy• $$
127
ª«éH P}ß ¥TbC ëbÏPeà ¥Tò®¼, µÙî ¥Tò ±ÙBbëDb• •$
³ND Àbq Pb¼* ³ND Àbq J<«¥¼T, Ê«bH VCTÙ D ÀbëDb• $$
° \a* ÀýbŒP<«È±wª<ë}~<È£bCáÙ<«ÈP|àÂ£~¶Dbà ±¯Lb¶ìàY
<Dë¶±bîa<È hëb«b
P|àÂ§bD±¯®b
£bC«b
±}ª-BC£ ®b¥CT ±Ð³^, §Cà-±Ð¥Tb~D-BbD• •$
îbC«-È±D-«Ù-ª}¾îb, PbCÊ¶ P|àÂ§bD• $$
° \a* Àý<ëµP|àÂ§bD! À_ ÀëÈÙ ÀëÈÙ P}ëb¼á^è $
° \a* Àý<ëµP|àÂ§bD! À_ <Èþ <Èþ q: q: $
° \a* Àý<ëµP|àÂ§bD! À_ îî P<Û<«È} Bë Bë ëá^è $
EÉbNÿ
(PbCÙqb)
DaÙ PN³}µ À±bÙ, ÈÉáb «Ù¼ îJ nà ¥TÙ¼• •$
P|àÂ§bD <ëªbÙ, Àbq BC£ ±¯®b¼* P£b• $$
° \a* Àý<ëµP|àÂ§bDbà ®J} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
° \a* Àý<ëµP|àÂ§bDbà ªE£D} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
° \a* Àý<ëµP|àÂ§bDbà À[ÈbDè <Dë¶±bîa<È hëb«b $
° \a* Àý<ëµP|àÂ§bDbà ±N÷±b<L <Dë¶±bîa<È hëb«b $
128
° \a* Àý<ëµP|àÂ§bDbà D¼ëCË} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
£a±-®bC<È Èî-«bÙ, ß^-±^ ±Ù¥Tb~¼ î«b $
° \a* Àý<ëµP|àÂ§bDbà £a±} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
µ¯± ßÐbD-PNÚ¥TbÙ, ÙbC³-<ëßD ®ùÈb «Ù¼ $
° \a* Àý<ëµP|àÂ§bDbà µ¯±} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
gaVTJ Àb<£ <ëñbÙ, <D«ª¼ PNÙ-<~ë-VTJ ¥TÙ¼ $
° \a* Àý<ëµP|àÂ§bDbà VTJ} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
®J ³Eµb[È ªbõ, £a± µ¯± VTJ V¯TJ ªõ $
° \a* Àý<ëµP|àÂ§bDbà ÀßY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
®àîbJb
£bC«b
Àb± Àb± ®bD¼ <DàÈ, ³ÐEñ ±qD ÑàbC«bÙ• •$
P}~à <ëBÐî îbC« <ëD, Àý À}³ ³ND¥TbÙ• $$
ªb¼±bÊ¶ <î<gÈ ³aÈb nE£
P|àÂ§bD-ÙÈD îD Bbàb, Àb³î Èa®b D¼D kÈbàb• •$
ÀØnÙ ~NX Àñ¶ ±<«ªbDbC, ÀØnÙ ÀÙñ ¦Bà P}³ ®bDbC• $$
®bDbC PN¥TbJ-±qD <®Db³î, Dbî ³Nõ D <n±bÊy• •$
È± Ùa<È ³<« k«éîbD £C¥¼T, <ëDà ³ND <ªÈ JbÊy• $$
129
àC Àbq BC£ ¥TÙî ¦nC£¥T, §bD-£±¶D £CÚDb• •$
ÊP §bD «a Pb¼* BÙÈ Pa½b, Àb¼Ù Pk ±^-±CÚDb• $$
° \a* Àý<ëµP|àÂ§bDbà ±¯Lb¶ìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
P|àsªbGÙ_±¯®b
£bC«b
<ëáàÙbC³ Àb¼áµ î«b, £ë-¥Tábà-®J-µbÙ $
ÈañY¥TÙ ®b¥TbC µÙ¼, P|àsªbGÙÈ PbÙ $$
° \a* _àbC£~<ëµP|àsªbGÙ_! À_ ÀëÈÙ ÀëÈÙ P}ëb¼á^è $
° \a* _àbC£~<ëµP|àsªbGÙ_! À_ <Èþ <Èþ q: q: $
° \a* _àbC£~<ëµP|àsªbGÙ_! À_ îî P<Û<«È} Bë Bë ëá^è $
EÉbNÿ (PbCÙqb)
DaÙ PN³Eµ À±bÙ, ÈÉáb «Ù¼ îJ-nà ¥TÙ¼• •$
P|àsªbGÙÈ PbÙ, ÈCÙ«<ëµ ±¯®b¼* P£b• $$
° \a* _àbC£~<ëµP|àsªbGÙ_bà ®J} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
° \a* _àbC£~<ëµP|àsªbGÙ_bà ªE£D} <Dë¶±bîa<È hëb«b
° \a* _àbC£~<ëµP|àsªbGÙ_bà À[ÈbDè <Dë¶±bîa<È
° \a* _àbC£~<ëµP|àsªbGÙ_bà ±N÷±b<L <Dë¶±bîa<È hëb«b
° \a* _àbC£~<ëµP|àsªbGÙ_bà D¼ëCË} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
130
£a± ®bC<È Èî«bÙ, ß^ ±^ ±Ù¥Tb~¼ î«b $
° \a* _àbC£~<ëµP|àsªbGÙ_bà £a±} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
µ¯± ßÐbD PNÚ¥TbÙ, ÙbC³ <ëßD ®ùÈb «ÙC $
° \a* _àbC£~<ëµP|àsªbGÙ_bà µ¯±} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
gaVTJ Àb<£ <ëñbÙ, <D«ª¼ PNÙ <~ë VTJ ¥TÙ¼ $
° \a* _àbC£~<ëµP|àsªbGÙ_bà VTJ} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
®J ³Eµb[È ªbõ, £a± µ¯± VTJ V¯TJ ªõ $
° \a* _àbC£~<ëµP|àsªbGÙ_bà ÀìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
®àîbJb
£bC«b
Àb± Àb± <ñÙ <DàÈ Dà, È± P}®î ÑàbC«bÙ• •$
hë-±Ù-£àb £bCDbC* <JàC, ÈCÙ«-<ëµ £éÚ«bÙ• $$
ªb¼±bÊ¶ <î<gÈ ³aÈb nE£
P|àsªbGÙÈ ÙÈD PHBbJb¼, ±bHª ±b± È<®¥¼T ëÐÈ ±bJb¼• •$
±}ª P<î<È _à ³N±<È ³«a®¼, DÙ-Bë PVTJ ¥TÙ«é ÈD na®¼• $$
na®¼ P£b ÈD ¥TbC ®ÈD à« y¥T P}®î ±b<Jy• •$
k«é õeàbC DÙ¥T-<D³bC£ îbH«a*, 1<ëá-¥Tábà<D ^b<Jy• $$
~NB ¥TÙî-®bC³ PNßb^ ÀbàbC, ±bÙ «bC <£D ®bÈ «¼• •$
"ËbDÈ' µÙî ¥Tò Dbë k¼qbC, <~ë-±NÙa ¥NT~JbÈ «¼• $$
° \a* _àbC£~<ëµP|àsªbGÙ_bà î«bßY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
œçeç‹oº 1. uÄÊ®NÿÊç®uŒ / NÿÊç®uÄÊ®uŒ
131
PîNØªà ®àîbJb
£bC«b
P|àÂ£Ù~D-§bD-ëÐÈ, ÊD <kD îN¥T<È D «bCà• •$
ÀEµ ±}³N Àõ ÀbJPa, ®N£C ®J¼* £ë-JbCà• $$
ªb¼±bÊ¶ 16 îb_b
®b±¼ ÇàbD PN<ñÙ kD Àbë¼, Èb¥CT ¥TÙî-kEµ ¥T^ ®bë¼• •$
ÈbPb¼* <~ë-<Èà ±Ða<È kÝbë¼, ®bC P|à¥èT ÙÈD_à Çàbë¼• $$
Èb¥TbCT ª«NH³<È ¥CT £é:Ú Db«a*, PbC D ±Ù¼ Bë-Pb³Ù îbH«a*• •$
®Dî-®Ùb-îÉÈ £bCá <î^bë¼, ®bC P|à¥èT ÙÈD_à Çàbë¼• $$
PbCÊ¶ £~JØnD ¥TbC Pbµ¼, PbC PbCJ« ¥TbÙL ÀbÙbµ¼• •$
PbC ±ÙîbÈî ±£ ¦±®bë¼, ®bC P|à¥èT ÙÈD_à Çàbë¼• $$
PbCÊ¶ ~¥ÐTªG¥ÐT±£ JCÊ¶, ÈaD JbC¥T ¥CT PNÚ <ëJPCÊ¶• •$
PbC Ùb³b<£¥T Bbë k«bë¼, ®bC P|à¥èT ÙÈD_à Çàbë¼• $$
PbCÊ¶ JbC¥TbJbC¥T <D«bÙ¼, ±ÙîbDE£ £~b <ëPÈbÙ¼• •$
Àb± <ÈÙ¼ Àb¼ÙD <ÈÙëbë¼, ®bC P|à¥èT ÙÈD_à Çàbë¼• $$
£bC«b
y¥T hëiT± ±Ð¥Tb~ <D®, ëªD ¥TZbC D<« ®bà• •$
ÈaD BC£ ÑàbC«bÙ Pk "ËbDÈ' ¥TbC PNÚ£bà• $$
° \a* P|àÂ£~¶DP|àÂ§bDP|àsªbGÙ_C¨àbC î«bìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b
FGH
132
[îbëLa-±¯®b
¥T<ë îeJ
ní±à
À}³ [îb <®D-µî¶ ÈDbC £ÉÝ-î¯J kÚbDbC• •$
P|à¥èT ÙÈD PHBbJ ´£à îC* <DÖà ®bDbC• $$
È® <î»àb <ëá-î¯J Àb¼Ù <ªc <Dî¶J qbDbC• •$
<®Dµîa¶ Pb¼* ±ÐaÈ ¥TÙbC Pk ±bÈ¥T BbDbC• $$
ÙÏD_à ³« B<ë¥T-®D, <®D-Àb§b Pî ªb<JàC• •$
<DÖà ¥TÙ ÀbÙbµDb, ¥TÙî-ÙbP ¥TbC ®b<JàC• $$
° \a* P|à³èÙÏD_à! À_ ÀëÈÙ ÀëÈÙ P}ëb¼á^è $
° \a* P|à³èÙÏD_à! À_ <Èþ <Èþ q: q: $
° \a* P|à³èÙÏD_à! À_ îî P<Û<«È} Bë Bë ëá^è $
EÉbNÿ
DaÙ PN³Eµ PN«bëDbC, ±£î-¾« ¥TbC Jbà $
®Eî-ÙbC³ <DÙëbGÙàC, P|à¥èT ÙÈD J«bà $$
[îb ³«bC ¦Ù ®aëùb, <®DëÙ-ëªD ³«bà $
° \a* ÀýbŒP|àÂ£~¶Dbà ÀýbŒP|àÂ§bDbà _àbC£~<ëµ-
P|àsªbGÙ_bà ÙÏD_àbà ÀDß¶±£±ÐbíÈàC ®Eî®ÙbîÉÏàN<ëDb~Dbà
¥CTPÙ ªE£D Ja<®àC, P}³ ¥T±¯Ù ßPbà $
À<J ±}¥T<È ÀbëÈ ßDa, ëbP PN³Eµ PN«bà• $$• [îb™• •
° \a* ÀýbŒP|àÂ£~¶Dbà Àý<ëµP|àÂ§bDbà
_àbC£~<ëµP|àsªbGÙ_bà ÙÏD_àbà BëbÈb±<ëDb~Dbà ªE£D}
~b<J ÀÚ<·ÔÈ Ja<®àC, ¥}TªD-ñbJ BÙbà $
<®D±£ ±¯®bC* Bbë Pb¼*, À[È ±£ ¥TbC ±bà• $$• [îb™• •
_àbC£~<ëµP|àsªbGÙ_bà ÙÏD_àbà À[à±£±ÐbíÈàC À[ÈbDè
133
±bGÙ®bÈ Àõ ¥CTÈ¥Tò, ±«é± PN³Eµ ³NJbk $
ga<®D-ªÙL-PÙbC® ¥¯HT, ±¯® «á¶ <ªÈ-ªbë• $$• [îb™• •
_àbC£~<ëµP|àsªbGÙ_bà ÙÏD_àbà ¥TbîkbL<ëÇë}PDbà ±N÷±b<L
~s¥TÙ ßÉÈ PNÙBa ÈDb, Ñà}®D áÔèÙP hëb£ $
<®D¥CT <D¥T^ ªÝbà ¥TÙ, <«Ù£C µGÙ Àb‡b£• $$• [îb™
_àbC£~<ëµP|àsªbGÙ_bà ÙÏD_àbà [NµbÙbC³<ëDb~Dbà D¼ëËC }
«b^¥Tîà £a±¥T ÙªbC, kb<È ¥T±¯Ù PNµbÙ $
~bC<µÈ ßÉÈ ¥TÙ ±¯<®àC, îbC«-<ÈGîÙ <DÙëbÙ• $$• [îb™
_àbC£~<ëµP|àsªbGÙ_bà ÙÏD_àbà îbC«bEµ¥TbÙ<ëDb~Dbà £a±}
¥ÉT÷Lb³Ù ¥TÙ±¯Ù «bC, Àñëb £~<ë<µ ®bD $
<®D-ªÙLD <ú³ ÚCÊàC, Àý-¥Tî¶ ¥Tò «bD• $$• [îb™
_àbC£~<ëµP|àsªbGÙ_bà ÙÏD_àbà Àý¥Tî¶£«Dbà µ¯±}
¥CTJb À|k ÀDbÙ VTJ, DbGÙ¥CTJ JC £bÚ $
À³Ð µÙbC <®D±£ ÈDC, îbC[ «bCà <®D BbÚ• $$• [îb™
_àbC£~<ëµP|àsªbGÙ_bà ÙÏD_àbà îbC[±£±ÐbíÈàC VTJ}
®J VTJ Àb<£ <îJbà ¥CT, ÀÙß ¥TÙbC «Ùábà $
£é:Ú-®Jb}®<J £a<®àC, ga<®D «bCà P«bà• $$• [îb™
° \a* ÀýbŒP|àÂ£~¶Dbà ÀýbŒP|àÂ§bDbà
_àbC£~<ëµP|àsªbGÙ_bà ÙÏD_àbà ÀDìà¶±£±ÐbíÈàC ÀìàY
134
®àîbJb
£bC«b
¦D<ÈP À}³ ¥Tò ÀbÙÈa, PNDbC B<ë¥T <ªÈ Jbà $
îD ëª ÈD PÙµb ¥TÙbC, ¦cî DÙ-Bë ±bà $$
ªb¼±bÊ¶
®¼Dµî¶ îC* ~}¥T D ÀbD¼, PbC <D:~}G¥TÈ ³NL <ªÈ qbD¼• •$• • • •
®± È± ¥TÙ VTJ ëb}n¼ Db«a*, <D:¥Tb}<[È ³NL «bC <®P îbH«a*• $$1$$
±Ù ¥TbC £CÚ <³Jb<D D ÀbD¼, PbC Èa®b P|à¥èT ³NL qbD¼• •$• • • •
ÀbD £Cë ¥TbC Ù}ª D îbD¼, PbC <Dî¶¯ÝÈb ³NL ±<«ªbD¼• $$2$$
±Ù ¥TbC Àb¼³NL £CÚ ®N úb¥¼T, PbC ¦±³¯«D ga<®D BbÚ¼• •$• • • •
®¼Dµî¶ È¼* GÔ³Èb £CÚ¼, ñb±¼ k«éGÙ ãhñ<È ¥TÙ JCÚ¼• $$3$$
<®D-µÙîa Pb¼* ±Ða<È <Dë<«àC, ³¦-kØnëÈ ëØnJ ¥T<«àC• •$• • • •
¢àbC* ÏàbC* ¥TGÙ ¦ËbCÈ kÝbë¼, PbC ±ÐBbëDb À}³ ¥T«bë¼• $$4$$
Àý À}³ à« ±bJC ®bCÊ¶, P|àÂÒýa ¥T<«àC PbCÊ•¶ •$• • • •
Àk ³NL Àbq §bD ¥CT ¥T<«àC, BbÚC ga<®D îD îC* ³<«àC $$5$$
Ñà}®D À[Ù P<«È ±Ýa®¼, Ñà}®D-Ñà}<®È À}³ ¥T«a®¼• •$• • • •
Àñ¶ P<«È ~Nµ ~m£ ¦ªbÙ¼, £R®b Àñ¶ Pî³Ð« µbÙ¼• $$6$$
È£éBà Èa®b À}³ JÚa®¼, À[Ù-Àñ¶ P<«È ®N ±Ýa®¼• •$• • • •
ªb¼ñb ¥TbJbÇààD <ëªbÙ¼, ¥TbJ Pîà J<Ú PNîÙL µbÙ¼• $$7$$
±}ªî À}³ ¦±µbD kÈbë¼, ±bq P<«È Èk k«é VTJ ±bë¼• •$• • • •
áþî <ëDà PNJãmµ PNDa®¼, ëbLa k«éÈ <ëDà PN ±Ýa®¼• $$8$$
®b±¼ ±Ý¼ D JbC±¼ ®bÊ¶, À}³ PíÈî ³Nõëb£ ¥T«bÊ¶• •$• • • •
³NÙ ¥Tò k«éÈ <ëDà ®N ¥TÙa®¼, PbC Àýî À}³ µÙ PNÚ Ja®¼• $$9$$
135
à« ÀbqbC* À}³-§bD kÝbë¼, §bÈb îD ëª ÈD ¥TÙ Çàbë¼• •$• • • • • •
Àk Àb³C ªbGÙ_ PNDa®¼, ÈCÙ«-<ëµ µÙ <~ë-PNÚ Ja®¼• $$10$$
n«bC* ¥Tbà ¥Tò Ù[b ¥TÙ «¼, PbCÊ¶ À<«*Pb ëÐÈ <ªÈ µÙ «¼• •$• • • • • •
<«È <îÈ PÏà ëªD îNÚ ¥T<«àC, PbC PÈëb£a ¥CTëJ J<«àC• $$11$$
îD ëª ¥Tbà D ªbCÙa ¥TGÙàC, PbCÊ¶ Àªb¼à¶-ëÐÈ <ªÈ µGÙàC• •$• • • • • •
îDîñ-Bà îD Ù}ª D ÀbD¼, PbC îN<D kÐÌªà¶ ëÐÈ qbD¼• $$12$$
±GÙ³Ð« £CÚ D î¯<n¶È «bCÊ¶, ±}ª î«bëÐÈ-µbÙ¥T PbCÊ¶• •$• • • • • •
î«bëÐÈ àC ±bHªbC* PN ÚÙC «¼*, Pk ÈañY¥TÙ ÊD¥TbC ¥TÙC «¼•* $$13$$
îD îC* <ë¥Te± Ù}ª D «bCÊ¶, îDbC³N<íÈ îN<D ¥T<«àC PbCÊ¶• •$• • • • • •
ëªD ÀJa¥T Ù}ª D<«* BbÚ¼*, ëªD ³NãíÈ PbC îN<DëÙ ÙbÚ¼•* $$14$$
¥TbàbCÏP³¶ ±Ùaá« P<« «¼*, Èb îN<D ¥Tbà-³NãíÈ <®D ¥T<« «¼*• •$• • • • • •
±}ª P<î<È Àk PN<DàC BbÊ¶, Àñ¶ P<«È BbÚbC* <®DÙbÊ¶• $$15$$
«bñ ªbÙ ®k B¯<î <D«bÙ¼*, Èk îN<D Ê¶àb¶±ñ ±£ µbÙ¼*• •$• • • • • •
<îý ëªD îNÚ kbCJC* PbCÊ¶, Bbáb-P<î<È ÈbP îN<D «bCÊ•¶ $$16$$
BbC®D <nàb<JP £RáL ^bÙ¼*, PbC îN<D yáL ~N<X <ëªbÙ¼*• •$• • • • • •
£C<Ú¥C ±bCña JC Àõ µÙ «¼*, PbC Àb£bD-<D[C±L ëÙ «¼•* $$17$$
îJ-î¯_ y¥TbEÈ ®N ÔbÙC*, ±Ù<Èþb±D P<î<È PHBbÙC*• •$• • • • • •
à« Pk À}³ ¦DÈaP ¥T«C «¼*, <®D BbÚC ³LµÙ DC ³«C «¼•* $$18$$
Àbq-Àbq-ÈCÙ«<ë<µ ®bDbC, £~¶D-§bD-ªGÙ_ PN qbDbC• •$• • • • • •
ÈbÈ¼* <~ë±NÙ ±«éHªbC ®bÊ¶, ÙÏD_à ¥Tò à« <ë<µ BbÊ¶• $$19$$
ÙÏD_à ±¯ÙL ®k «bCÊ¶, [îb [îb ¥TGÙàbC Pk ¥TbCÊ¶• •$• • • • • •
ª¼È îbß Bb£bC* _à kbÙb, [îb [îb «î ¦Ù îC* µbÙb• $$20$$
136
£bC«b
à« [îbëLa ÀbÙÈa, ±Ý¼ PND¼ ®bC ¥TbCà• •$
¥T«C "îeJ' PÙµb ¥TÙbC, îNãsÈ-ga-VTJ «bCà• $$
° \a* <D:~GŠÈbŒbà <D:¥Tbu¬ÈbŒbà <D<ë¶<ªG¥TãÏPÈbŒbà
<Dî¯¶úÈbŒbà ¦±³¯«DbŒbà PNãhñÈa¥TÙLbŒbà ëbÏPeàbŒbà
±ÐBbëDbŒbà P|àÂ£~¶Dbà î«bìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
° \a* Ñàw®DÑàGw®Èbà Àñ¶Pî³Ðbà È£éBàPî³Ðbà ¥TbJbÇààDbà
¦±µbDbC±<«Èbà <ëDàJãmµ±ÐBbëDbà ³Në¶<D…ëbà k«éîbDbCEîbDbà
ÀýbŒP|àÂ§bDbà î«bìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
° \a* À<«*Pbî«bëÐÈbà PÏàî«bëÐÈbà Àªb¼à¶î«bëÐÈbà
kÐÌªà¶î«bëÐÈbà À±GÙ³Ð«î«bëÐÈbà îDbC³NíÈàC ëªD³NíÈàC
¥Tbà³NíÈàC Ê¶àb¶P<îÈàC BbábP<îÈàC yáLbP<îÈàC
Àb£bD<D[C±LP<îÈàC ±Ð<Èþb±DP<îÈàC _àbC£~<ëµ-P|àsªbGÙ_bà
î«bìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
PbCÙqb• •
£bCá D ³<«àbC ¥TbCà, ³NL ³« ±GÝàC Bbë Pb¼*• •$
B¯J ª¯¥T ®bC «bCà, Àñ¶ <ëªbGÙ ®N ~bC<µàC• $$
FGH
PÙhëÈa ±¯®b
±}. ËbDÈÙbà
£bC«b
®Dî ®Ùb îÉÈN nà ¥TÙ¼, «Ù¼ ¥NTDà ®ù Ùa<È• •$• • • •
Bë Pb³Ù Pb¼* JC <ÈÙ¼, ±¯®¼* <®D ëª ±Ða<È• $$1$$
° \a* ga<®DîNÚbC£B
è ëPÙhëÈa£C<ë! À_ ÀëÈÙ ÀëÈÙ P}ëb¼á^è $
° \a* ga<®DîNÚbC£B è ëPÙhëÈa£C<ë! À_ <Èþ <Èþ q: q: $
° \a* ga<®DîNÚbC£B è ëPÙhëÈa£C<ë! À_ îî PãED<«Èb Bë Bë
ëá^è $
137
EÉbNÿ
(<_B}³a)
naÙbC£<µ ³}³b, <ëîJ ÈÙ}³b, P<JJ ÀB}³b, PNÚP}³b• •$
BGÙ ¥}TªD ½bÙa, µbÙ <D¥TbÙa, ÈÉáb <DëbÙa, <«È ª}³b• $$
ÈañY¥TÙ ¥Tò µN<D, ³DµÙ DC PN<D,À}³ ÙªC ªN<D, §bDîÊ¶• •$
PbC <®DëÙ ëbDa, <~ëPNÚ£bDa, <_BNëD îbDa ±¯¢à BÊ¶• $$
è ëPÙhëÈa£CÑà¼ ®Eî®ÙbîÉÏàN<ëDb~Dbà ®J}...
¥TÙ±¯Ù î}³bàb, ªE£D Àbàb, ¥CT~Ù Jbàb, Ù}³ BÙa• •$• • • • • •
~bÙ£±£ ë}£b¼*, îD À<BD}£b¼*, ±b±<D¥}T£b¼*, £b« «Ùa• $$ÈañY™
è ëPÙhëÈa£CÑà¼ BëbÈb±<ëDb~Dbà ªE£D}...
PNÚ£bP ¥TîbC£}, µbÙ¥TîbC£}, À<È ÀDNîbC£}, ª}£Pî}• •$• • • • • •
k«éBãsÈ kÝbÊ¶, ¥TaÙ<È ³bÊ¶, «bC«é P«bÊ¶, îbÈ îî}• $$ÈañY™
è ëPÙhëÈa£CÑà¼ À[à±£±ÐbíÈàC À[ÈbDè...
k«éV¯TJ PNëbP}, <ëîJ±Ð¥Tb~}, ÀbDE£ÙbP}, Jbà µÙ¼*• •$• • • • • •
îî ¥Tbî <î^bàbC, ~aJ kÝbàbC, PNÚ ¦±®bàbC, £bCá «Ù¼*• $$ÈañY™
° \a* ga<®DîNÚbC£èBëPÙhëÈa£CÑà¼ ¥TbîkbL<ëÇë}PDbà ±N÷±b<L...
±¥TëbD kDbàb, k«éßÉÈ Jbàb,Pk <ë<µ Bbàb, <îý î«b• •$• • • • • •
±¯®¯H ñN<È ³bðH, ±Ða<È kÝbðH, [Nµb D~bðH, «á¶ J«b• $$ÈañY™
° \a* ga<®DîNÚbC£èBëPÙhëÈa£CÑà¼ [NµbÙbC³<ëDb~Dbà D¼ëCË}...
¥TGÙ £a±¥T ¢àbCÈ}, Èî nà «bCÈ}, ®bC<È ¦ËbCÈ}, ÈNî<«* ªÝ¼• •$• • • • • •
ÈNî «bC ±Ù¥Tb~¥T, BÙî<ëDb~¥T, «î ß^BbP¥T, §bD kÝ¼• $$ÈañY™
è ëPÙhëÈa£CÑà¼ îbC«bEµ¥TbÙ<ëDb~Dbà £a±}...
~NB³}µ £~bC* ¥TÙ, ±bë¥T îC* µÙ, µ¯± îDbC«Ù, ÚCëÈ «¼*• •$• • • • • •
Pk ±b± ®Jbë¼*, ±N·à ¥Tîbë¼*, £bP ¥T«bë¼*, PCëÈ «¼*• $$ÈañY™
è ëPÙhëÈa£CÑà¼ Àý¥Tî¶£«Dbà µ¯±} ...
138
kb£bî nN«bÙa, JbC*³ PN±bÙa, gaVTJ BbÙa, eàbëÈ «¼*• •$• • • • • •
îD ëb}<nÈ £bÈb, îC*^ ÀPbÈb, ÈNî ³ND îbÈb, ÇàbëÈ «¼*• $$ÈañY™
° \a* ga<®DîNÚbC£èBëPÙhëÈa£CÑà¼ îbC[VTJ±ÐbíÈàC VTJ} <Dë¶±bîa<È
DàDD PNÚ¥TbÙa, îÉ£é ³NDµbÙa, ¦¢¢ëJ BbÙa, îbCJµÙ¼• •$• • • • • •
~NB ³}µ P|«bÙb, ëPD <D«bÙb, ÈNî 1ÈD µbÙb §bD 2¥TÙ¼• $$ÈañY™
° \a* ga<®DîNÚbC£èBëPÙhëÈa£CÑà¼ ëh_} Pî±¶àb<î hëb«b $
®J ª}£D ÀØnÈ, V¯TJ ªi ªÈ, £a± µ¯± À<È, VTJ Jbë¼• •$• • • • • •
±¯®b ¥TbC qbDÈ, ®bC ÈNî ®bDÈ, PbC DÙ "ËbDÈ', PNÚ ±bë¼• $$ÈañY™
° \a* ga<®DîNÚbC£èBëPÙhëÈa£CÑà¼ ÀDìà¶±£±ÐbíÈàC ÀìàY...
®àîbJb
PbCÙqb---ÀbC*¥TbÙ µN<D PbÙ, ôb£~b}³ ëbLa <ëîJ• •$• • • •
Dîb¼* B<IT ¦Ù µbÙ, §bD ¥TÙ¼ ®ùÈb «Ù¼• $$1$$
kCPÙa
±«Jb ÀbªbÙb}³ kÚbDbC, ±£ Àýb£~ P«P ±ÐîbDbC• •$• • • •
£R®bC P¯_¥ÉTÈ} À<BJbá}, ±£ ncaP P«P ³Nõ Bbá}• $$2$$
Èa®bC qbDb À}³ PN®bD}, P«P <kàb<JP ±£ PÙµbD}• •$• • • •
ªb¼ñbC Pîëbàb}³ <D«bÙ}, ªb¼Pq P«P JbÚ Ê¥TµbÙ}• $$3$$
±}ªî Ñàbvàb 3±Ð³±<È £Ù~}, £bCà JbÚ ÀxbÊP P«P}• •$• • • •
nxbC §bÈÉ¥Tñb <ëPÈbÙ}, ±b}ª JbÚ ní±D «¢®bÙ}• $$4$$
PíÈî ¦±bP¥TbÇààD}³}, PcÙ P«P ÂàbÙJÚ B}³•} •$• • • •
Àýî À}È¥ÉTÈ} £P Ê¶P}, P«P ÀqbÊP JbÚ ÈCÊ¶P}• $$5$$
Dëî ÀDNcÙ £~ PN<ë~bJ}, JbÚ kbDë¼ P«P ªëbJ}• •$• • • •
£~î ±ÐADÑàb¥TÙL <ëªbÙ}, JbÚ <ÈÙbDë PbCJ «®bÙ}• $$6$$
œçeç‹oº 1. oº 2. ‡º{ 3. Ÿru›o
139
ÂàbÙî P¯_<ë±b¥ PN BbÚ}, y¥T ¥TbCGù ªb¼ÙbPa JbÚ}• •$• • • •
ªbÙ ¥TbCGù Àõ ±E¾« JbÚ}, £bC «®bÙ Pk ±£ 1³NõBbÚ}• $$7$$
ôb£~ Ò<ýëb£ ±D BC£}, Ê¥TPb¼ Àbq ¥TbCGù 2±£ ëC£}• •$• • • •
ÀùPq JbÚ P«P ní±D «¼*, P<«È ±}ª±£ <î»àb «D «¼*• $$8$$
Ê¥T Pb¼ kbÙ« ¥TbCGù kÚbDbC, JbÚ <ÈÙbPa ð±Ù ®bDbC• •$• • • •
qbëD P«P ±}ª À<µ¥TbDC, ôb£~ À}³ Pë¶ ±£ îbDC• $$9$$
¥TbC<ù Ê¥TbëD Àbq «a JbÚ}, P«P ªb¼ÙbPa n« Pb¼ BbÚ}• •$• • • •
PbÝC Ê¥TòP <PJbC¥T kÈbàC, y¥T y¥T ±£ ¥CT àC ³bàC• $$10$$
° \a* ga<®DîNÚbC£èBëPÙhëÈa£CÑà¼ ±¯Lb¶ìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
£bC«b
®b ëbDa ¥CT §bD îC*, P¯½¼ JbC¥T ÀJbC¥T• •$
"ËbDÈ' ®³ ®àë}È «bC, P£b £CÈ «RH µbC¥T• $$
QRS
PJ¯Db ±¯®b
gaÀ¥T|±Dbªbàb¶<£ PíÈ~È îN<D ±¯®b
ªbJ ®bC³aÙbPb
±¯¢à À¥T|±D PbµN-<~ÙbCî<L PbÈ-~È¥T îN<D §bDa• •$
Àb «ãhÈDb±NÙ ¥CT ¥TbDD îC* «éàC ÀªJ £ÉÝ ÇàbDa• $$
£éÚ£ P«b ¦±P³¶ BàbD¥T PND îbDë ßkÙbàC• •$
ÀbÏî-PbµDb ¥CT Pbµ¥T ëC, È<D¥T D«a* À¥NTJbàC• $$
àbC<³Ùb® ga <ë÷LN Ïàb³ È±, ëÏPJÈb-ë~ ÀbàC• •$
G¥Tàb £RÙ ¦±P³¶, ®³È-®D îNÂµ «éy «áb¶àC• $$
œçeç‹oº 1. Tì»ÌçQæ 2.œŒ
140
PbëD ~NsJb ±E¾P ±bëD ~NB <£D ñb PNÚ £bÈb• •$
±ë¶ PJ¯Db «éÀb ±NEà±Ð£ à« ³b¼Ùëîà ³bñb• $$
~bãEÈ £àb PîÈb ¥Tb <®DPC Dë Àb£~¶ <îJb «¼• •$
<®D¥Tb Dbî <JàC PC «bCÈa ®b³ÉÈ ±N·à-¥TJb «¼• $$
¥TiTH ëE£Db ¦D ³Nõ±£ ¥Tò ëC ³NL î¼* Ba ±bðH• •$
ÀbˆbDD P}hñb±D P<Û<µ¥TÙL ¥TiTH «áb¶ðH• $$
° \¯* \b¼* \: gaÀ¥T|±Dbªbàb¶<£PíÈ~ÈîN<DPî¯«! À_ ÀëÈÙ
ÀëÈÙ P}ëb¼á^è $ ° \¯* \b¼* \: gaÀ¥T|±Dbªbàb¶<£PíÈ~ÈîN<DPî¯«!
À_ <Èþ <Èþ q: q: $ ° \¯* \b¼* \: gaÀ¥T|±Dbªbàb¶<£-
PíÈ~ÈîN<DPî¯«! À_ îî P<Û<«ÈbC Bë Bë ëá^è $
EÉbNÿ (³aÈb nE£)
î¼* ¦Ù-PÙbCëÙ PC <ëîJ ®J Bbë ¥Tb JC¥TÙ À«bC• •$
DÈ ±b£-±]bC* îC* ªÝbðH îÉÏàN ®Dî ®Ùb D «bC• $$
ga³Nõ À¥T|±D Àb<£ îN<DëÙ îN½C Pb«P ~ãsÈ £C*• •$
±¯®b ¥TiTH ±bÈ¥T <î^C*, ëC PNÚ£ PîÈb BãsÈ £C*• $$
° \¯* \b¼* \: gaÀ¥T|±Dbªbàb¶<£-PíÈ~ÈîN<D¨àbC
®Eî®ÙbîÉÏàN<ëDb~Dbà ®J} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
PEÈbCá îJàb<³GÙà ªE£D <DÙb¥NTJÈb PÙP JC• •$• • • • • • • • • •
DÈ ±b£±]bC* îC* ªÝbðH <ëAëÈb± D«a* ®JC• $$• ga³Nõ™
° \¯* \b¼* \: gaÀ¥T|±Dbªbàb¶<£-PíÈ~ÈîN<D¨àbC BëbÈb±<ëDb~Dbà
ªE£D} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
È}£éJ ÀÚ}GÔÈ ~NX Àb~b ¥CT DëaD PN«bëDC• •$• • • • • • • • •
DÈ ±b£±]bC* îC* ªÝbðH £aDÈb [àÈb «DC• $$• ga³Nõ™
° \¯* \b¼* \: gaÀ¥T|±Dbªbàb¶<£-PíÈ~ÈîN<D¨àbC&[à±£±ÐbíÈàC
141
JC <ë<ëµ <ëîJ <ëªbÙ PNE£Ù PÙP PNîD îDbC«ÙC• •$• • • • • • • • •
DÈ ±b£±]bC* îC* ªÝbðH ¥Tbî ¥Tò kbµb «ÙC• $$• ga³Nõ™
° \¯* \b¼* \: gaÀ¥T|±Dbªbàb¶<£-PíÈ~ÈîN<D¨à: ¥TbîkbL<ëDb~Dbà
±N÷±b<L <Dë¶±bîa<È hëb«b $
~NB BãsÈ ßÉÈ îC* <ëDà ¥CT ±¥TëbD ±bëD î¼* kDb• •$• • • • • • • • •
DÈ ±b£±]bC* îC* ªÝb îC^¯H [Nµb ¥Tò àbÈDb• $$• ga³Nõ™
° \¯* \b¼* \: gaÀ¥T|±Dbªbàb¶<£-PíÈ~ÈîN<D¨à: [NµbÙbC³<ëDb~bà
D¼ëCË} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
¦cî ¥T±¯Ù <ëëC¥T ¥Tb JC ÀbÏî-£a±¥T îC* ®Jb• •$• • • • • • • • • •
¥TÙ ÀbÙÈa ³Nõ ¥Tò «^bðH îbC«-Èî ¥Tò à« kJb• $$• ga³Nõ™
° \¯* \b¼* \: gaÀ¥T|±Dbªbàb¶<£PíÈ~ÈîN<D¨àbC
JC Ïàb³-È± ¥Tò à« PN³ãEµÈ µ¯± î¼* ÚCðH À«bC• •$• • • • • • • • •
³NõªÙL-¥TõLb PC ¥TÙî ¥Tb ¥Tý à« îN½¥TbC D «bC• $$• ga³Nõ™
° \¯* \b¼* \: gaÀ¥T|±Dbªbàb¶<£-PíÈ~ÈîN<D¨àbC&ý¥Tî¶£«Dbà µ¯±}..
~N<ª-PbµDb ¥CT îµNÙÈî <±Ðà PÙP VTJ JC¥TÙ à«bH• •$• • • • • • • • •
DÈ ±b£±]bC* îC* ªÝbðH îNãsÈ î¼* ±bðH à«bH• $$• ga³Nõ™
° \¯* \b¼* \: gaÀ¥T|±Dbªbàb¶<£-PíÈ~ÈîN<D¨àbC îbC[VTJ±ÐbíÈàC
à« Àbq ¾Ñà ÀD¯± gXb hDC« PC ±NJG¥TÈ Ó£à• •$• • • • • • • • •
DÈ ±b£±]bC* îC* ªÝbðH Bë-±bÙ î¼* «bCð* ÀBà• $$• ga³Nõ™
° \¯* \b¼* \: gaÀ¥T|±Dbªbàb¶<£-PíÈ~ÈîN<D¨àbC&Dìà¶±£±ÐbíÈàC ÀìàY
®àîbJb
PbCÙqb
±¯¢à À¥T|±D Àb<£ PbÈ ~È¥T Pbµ¥T PNµa• •$
à« ¦D¥Tò ®àîbJ ëC îN½¥TbC <D® BãsÈ £C*• $$
142
±XGÙ nE£
ëC ®aë £àb ±bJC* î«bD, ëC ±¯L¶ À<«*P¥T §bDëbD• •$
¦D¥CT D ÙbCá ¦D¥CT D Ùb³, ëC ¥TÙC* PbµDb îbC« Ïàb³• $$
À<±Ðà ÀPÏà kbCJC* D k¼D, îD ëªD ¥Tbà îC* BC£ «¼ D• •$
ëC î«bPÏà µbÙ¥T JJbî, «¼} ¦D¥CT ªÙLbC* îC* ±ÐLbî• $$
ëC JC* D ¥TBa ÈÉL®J À£c, ¦D¥CT D µDb<£¥T îC* îîc• •$
ëC ëÐÈ Àªb¼à¶ £ÉÝ µÙC* PbÙ, «¼ ¦D¥TbC Pb£Ù Dîh¥TbÙ• $$
ëC ¥TÙC* <ëáà ¥Tò D«a* ªb«, ¦D¥CT D ´£à îC* ¥Tbî £b«• •$
ëC ~aJ P£b ±bJC* î«bD, Pk îÂD Ù«C* <D® ÀbÏîÇàbD• $$
Pk nbCù ëPD B¯áL <DëbP, îbàb îîÈb hDC« ÀbP• •$
ëC µÙC* <£³|kÙ ëCá ~bEÈ, «bCÈC D ¥TBa <ëª<JÈ D BÐbEÈ• $$
<DÈ Ù«C* PbµDb îC* PNJaD, ëC P«¼* ±Ùaá« <DÈ DëaD• •$
ëC ¥TÙC* È{ë ±Ù <DÈ <ëªbÙ, «¼ ¦D¥TbC Pb£Ù Dîh¥TbÙ• $$
±}ªCãE¾à £îD ¥TÙC* î«bD, ëC PÈÈ kÝbëC* ÀbÏî §bD• •$
P}PbÙ £C« Pk BbC³ Ïàb³, ëC <~ë-±ñ PbµC* PÈÈ ®b³• $$
"¥NTîÙC~' PbµN ëC «¼* î«bD, ¦DPC ±bàC ®³ <DÏà _bL• •$
î¼* ¥TiH ëE£Db kbÙ kbÙ, ëC ¥TÙC* BëbL¶ë îN½C ±bÙ• $$
ßcb
îN<DëÙ ³NLµbÙ¥T ±Ù-¦±¥TbÙ¥T, Bë £éÚ«bÙ¥T PNÚ-¥TbÙa• •$
ëC ¥TÙî D~bàC* PN³NL <£JbàC*, îNãsÈ <îJbàC* Bà-«bÙa• $$
° \¯* \b¼* \: gaÀ¥T|±Dbªbàb¶<£-PíÈ~ÈîN<D¨àbC î«bìàY <Dë¶±bîa<È
hëb«b
143
PbCÙqb
gXb BãsÈ PîCÈ ®bC ®D à« ±¯®b ¥TÙC• •$
ë« ±bàC <D® §bD, ¦PC D Ñàb±C ®³È £éÚ• $$
FGH
ga <ë÷LN¥NTîbÙ î«bîN<D ±¯®b
JbëDa nE£
ga àbC³a <ë÷LN¥NTîbÙ kbJ ë¼Ùb³a,
±bÊ¶ ë« ±bëD ÜT<X <ëG¥ÐTàb ®b³a• •$
PND îN<DàbC* ±Ù ¦±P³¶ hëà} À¥NTJbàC,
«ãhÈDb±NÙ ëC ëbÏPeà-BÙC <«à ÀbàC• $$
¥TÙ <£àb £RÙ Pk ¥Tý PbµDbkJPC,
±b ³àC ~bãEÈ Pk PbµN ÀãÂD¥CT ½NJPC• •$
®D ®D DC ®à-®à¥TbÙ G¥Tàb îD Bbàb,
îN<DàbC* ¥TbC £C Àb«bÙ hëà} Ba ±bàb• $$
«¼* ëC îCÙC Àb£~¶ Pë¶£b hëbîa,
î¼* ¦D¥Tò ±¯®b ¥TiH kD¯} ÀDN³bîa• •$
ëC £C* îN½îC* à« ~ãsÈ BãsÈ ±ÐBN ±bðH,
î¼* ¥TÙ ÀbÈî ¥TeàbL îNsÈ «bC ®bðH• $$
° \a* ga<ë÷LN¥NTîbÙîNDC! À_ ÀëÈÙ ÀëÈÙ P}ëb¼á^è $
° \a* <ë÷LN¥NTîbÙîNDC! À_ <Èþ <Èþ q: q: $
° \a* ga<ë÷LN¥TN îbÙîND!C À_ îî P<Û<«ÈbC Bë Bë ëá^è $
EÉbNÿ (ªbJ ®bC³aÙbPb)
gXb ¥Tò ëb±a PC <Dî¶J, BbëBãsÈ ®J JbðH• •$
®Dî îÙL <î^ ®bàC* îCÙC ÊPPC <ëDÈ ªÝbðH• $$
144
<ë÷LN¥NTîbÙ îNDaAëÙ ëE£R} à<È-Ù[b <«È ÀbàC• •$
à« ëbÏPeà ´£à îC* îCÙC À<BDë ¢àbC<È ®³bàC• $$
° \a* ga<ë÷LN¥NTîbÙîNDàC ®Eî®ÙbîÉÏàN<ëDb~Dbà ®J} <Dë¶±bîa<È
îJàb<³GÙ µaÙ® PC PNÙ<BÈ PîÈb ªE£D JbðH• •$• • • • • • • • •
Bë-Bë ¥Tb ÀbÈb± D «bC à« ÊPPC <ëDÈ ªÝbðH• $$• <ë÷LN™
° \a* ga<ë÷LN¥NTîbÙîNDàC BëbÈb±<ëDb~Dbà ªE£D} <Dë¶±bîa<È
ªE¾G¥TÙL Pî Àb~bÀbC* ¥CT À[È PÙP DëaDC• •$• • • • • • • • •
À[à ±£ <îJ ®bàC îN½¥TbC ³Nõ PEîNÚ µÙ £aDC• $$• <ë÷LN™
° \a* ga<ë÷LN¥NTîbÙîNDàC À[à±£±ÐbÄàC À[ÈbDè <Dë¶±bîa<È hëb«b
¦Ù ¦±ëD PC ªb« PNîD ªND <ë<ëµ îDbC«Ù JbðH• •$• • • • • • • • •
Ñà<ñÈ ¥TÙC D<«* ¥Tbî ëbPDb ÊPPC <ëDÈ ªÝbðH• $$• <ë÷LN™
° \a* ga<ë÷LN¥NTîbÙîNDàC ¥TbîkbL<ëÇë}Pbà ±N÷±b<L <Dë¶±bîa<È
Dë Dë ëÐÈ ¥CT îµNÙ ÙPaJC î¼* ±¥TëbD kDbðH• •$• • • • • • • • •
[Nµb D kbµb à« £C ±bàC ÊPPC <ëDÈ ªÝbðH• $$• <ë÷LN™
° \a* ga<ë÷LN¥NTîbÙîNDàC [NµbÙbC³<ëDb~Dbà D¼ëCË} <Dë¶±bîa<È
î¼* îD ¥Tb î<Lîà £a±¥T JC §bD-ëb<È¥Tb ®biTH• •$• • • • • • • • •
îbC«-<È<îÙ <î^ ®bàC îCÙb ³Nõ PEîNÚ ¦<®àbiT}• $$• <ë÷LN™
° \a* ga<ë÷LN¥NTîbÙîNDàC îbC«bEµ¥TbÙ<ëDb~Dbà £a±} <Dë¶±bîa<È
JC <ëÙb³ ¥Tò µ¯± PN³ãEµÈ Ïàb³ µ¯±bàD ÚCðH• •$• • • • • • • • •
¥Tî¶ Àbq ¥Tb qbq ®JbðH ³Nõ ¥CT ±£ <DÈ PCð•H $$• <ë÷LN™
° \a* ga<ë÷LN¥NTîbÙîNDàC Àý¥Tî¶£«Dbà µ¯±} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
±¯®b PCëb £bD Àb¼Ù hëbÇàbà <ëîJ VTJ JbðH• •$• • • • • • • • •
îbC[ <ëîJ VTJ <îJC ÊPa PC <ëDÈ ³NiT ±£ ÇàbðH• $$• <ë÷LN™
° \a* ga<ë÷LN¥NTîbÙîNDàC îbC[VTJ±ÐbíÈàC VTJ} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
145
à« ¦cî ëPN ¾Ñà P}®bCàC «<á¶È BãsÈ kÝbðH• •$• • • • • • • • •
î¼* ÀDß¶±£ ¥TbC ±bðH ³Nõ±£ ±Ù k<J k<J ®bðH• $$• <ë÷LN™
° \a* ga<ë÷LN¥NTîbÙîNDàC ÀDìà¶±£±ÐbíÈàC ÀìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
®àîbJb
£bC«b
gbëL-~NsJb ±¯<L¶îb à<È Ù[b <£D ®bD• •$
Ù[¥T <ë÷LN îNDa~ ¥Tò à« ³NLîbJ î«bD• $$
±XGÙ nE£
®à àbC<³Ùb® ga<ë÷LN µaÙ, Àb¥TÙ ÈNî «Ù £a PbµN-±aÙ• •$
«<ÈDb±NÙ ëC ÀbàC ÈNÙEÈ, ¥TÙ <£àb <ë±È ¥Tb ~aßÐ ÀEÈ• $$
ëC ÜT<X <P<X-Pbµ¥T î«bD, ëC £àbëbD ëC §bDëbD• •$
µÙ <Jàb hëà} ëbîD PiT±, ªJ <£àC <ë±Ð kD¥TÙ ÀD¯±• $$
±«é}ªC k<J DÉ± ¥CT Ùb®ôbÙ, ëC ÈC®-±N}® µîb¶ëÈbÙ• •$
Àb~aá <£àb ÀbDE£iT±, «bC ³àb îN<£È PND ~m£ B¯±• $$
kbCJb ëÙ îb}³bC <ë±ÐÙb®, £R}³b îDëb}<nÈ ¾Ñà Àb®• •$
±³ ÈaD B¯<î àbªa £àbJ, kP ÊÈDb «a ÈNî £bC DÉ±bJ• $$
DÉ± «HPb Pî½ ¦D¥TbC À®bD, kbCJb à« sàb, JbC Àb¼Ù £bD• •$
ÊPPC ¥NTn ÊØnb D«a* ~Cá, kbCJC ëC àC «a £bC DÙC~• $$
P}¥Te± G¥Tàb £C B¯<î £bD, Ja ë« îD îC* À<È îbC£ îbD• •$
±Ð³^bÊ¶ À±Da ÜT<X <P<X, «bC ³Ê¶ £C« ¥Tò <ë±NJ ëÉ<X• $$
£bC ±³ îC* Db±b ®³ PîhÈ, «bC ³àb B¯± k<J ÀhÈ-ÑàhÈ• •$
Ê¥T ±³ ¥TbC £bC Àk B¯<î£bD, kbCJC k<J PC ¥TõLb-<DµbD• $$
DÈ îhÈ¥T k<J DC ¥T«b ÀEà, «¼ B¯<î D îN½ ±Ù «C ÀDEà• •$
ÙÚ JC* ±³ îN½ ±Ù y¥T Dbñ, îCÙa «bC ®bàC ±¯L¶ kbÈ• $$
146
¥T«¥TÙ ÈñbhÈN ±³ <£àb Àb±, P« P¥Tb D k<J ë« BbÙ-Èb±• •$
kbCJb ÈNÙEÈ «a ¥TÙ <ëJb±, ¥TÙ £C* Àk îN½¥TbC [îb Àb±• $$
î¼* «RH £bCáa î¼* «RH À®bD, î¼*DC À±Ùbµ G¥Tàb î«b• •$
àC £é<ÚÈ G¥TàC Pk PbµN-PEÈ, Àk ¥TÙbC [îb «C £àbëEÈ• $$
Èk ¥Tò îN<DëÙ DC £àb-£É<ý, «bC ¦qa ³³D PC î«bëÉ<ý• •$
±b ³àC £Âµ ëC PbµN _bL, ®D-®D ¥CT ±NJG¥TÈ «éàC ±ÐbL• $$
ßÙ ßÙ îC* nbàb îbC£-«bP, ¦ÏPë DC ±bàb Dë ±Ð¥Tb~• •$
±a<ùÈ îN<DàbC* ¥Tb ±¯L¶îbD, ÙÚ îµNÙ <£àb Àb«bÙ £bD• $$
àN³ àN³ È¥T ÊP¥TbC Ù«C àb£, ¥TÙP¯_ k}µbàb Pb‡b£• •$
kD ³àb ±ë¶ ±bëD î«bD, Ù[bkEµD PNE£Ù <DµbD• $$
ëC <ë÷LN îNDaAëÙ ±Ùî PEÈ, ¦D¥Tò ³NL-³GÙîb ¥Tb D ÀEÈ• •$
ëC ¥TÙC* ~ãsÈ îN½¥TbC ±Ð£bD, "¥NTîÙC~' ±ÐbíÈ «bC ÀbÏî§bD• $$
ßcb
ga îN<D <ë§bDa ÀbÈî-ÇàbDa, îNãsÈ-<D~bDa PNÚ£bDa• •$
Bë-Èb± <ëDb~C PN³NL ±Ð¥Tb~C, ¦D¥Tò ¥TõLb ¥TeàbDa• $$
° \a* ga<ë÷LN¥TN îbÙîNDàC î«bìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
£bC«b
<ë÷LN¥NTîbÙ îNDa~ ¥TbC, ®bC ±¯®C µÙ ±ÐaÈ• •$
ë« ±bëC "¥NTîÙC~' <~ë, Àb¼Ù ®³È îC* ®aÈ• $$
FGH
147
oysúNÿº œî\çLå
ga Àb<£Dbñ <®D±¯®b
Db<BÙbà îõ£C<ë ¥CT DE£D, Àb<£Dbñ hëbîa î«bÙb®,• •
Pëb¶ñ¶<P<X È¼* Àb± ±µbÙC, îÇà JbC¥T îbH<« <®DÙb®• •$
ÊE¾£Cë Pk <îJ¥TÙ ÀbàC, ®Eî î«bCÏPë ¥TÙDC ¥Tb®,• •
ÀbˆbDD Pk <ë<µ <îJ ¥TÙ¥CT, À±DC ¥TÙ ±¯®C* ±ÐBN ±bHà• $$
° \a* gaÀb<£Dbñ<®DCE¾! À_ ÀëÈÙ ÀëÈÙ P}ëb¼á^è $
° \a* gaÀb<£Dbñ<®DCE¾! À_ <Èþ <Èþ q: q: $
° \a* gaÀb<£Dbñ<®DCE¾! À_ îî PGÛ<«ÈbC Bë Bë ëá^è $
EÉbNÿ
[aÙbC£<µ ¥TbC ¦¢¢ëJ ®J JC, ga <®DëÙ ±£ ±¯®D ®bà• •$
®Eî ®Ùb £éÚ îC^D ¥TbÙD, eàbà ªÝbðH ±ÐBN ¥CT ±bHà• $$
ga Àb<£Dbñ ¥CT ªÙL¥TîJ ±Ù, kGJ-k<J ®bðH îD ëª ¥Tbà• $
«C ¥TõLb<D<µ Bë £éÚ îC^bC, àbÈ¼* î¼* ±¯®bC* ±ÐBN ±bHà• $$
° \a* gaÀb<£Dbñ<®DCE¾bà ®Eî®ÙbîÉÏàN<ëDb~Dbà ®J} ...
îJàb<³GÙ ªE£D £b«<D¥TE£D, ¥}TªD ½bÙa îC* BÙ eàbà• •$
ga®a ¥CT ªÙL ªÝbëbC B<ë®D, Bë ÀbÈb± ÈNÙÈ <î^ ®bà• $$ga™
° \a* gaÀb<£Dbñ<®DCE¾bà P}PbÙÈb±<ëDb~Dbà ªE£D} <Dë¶±bîa<È
~NB~b<J ÀÚ}GÔÈ Pb¼ÙB î}GÔÈ, ±ÐbPN¥T ®J Pb¼* µbC¥TÙ eàbà• •$
ga®a ¥CT ªÙL ªÝbëbC B<ë®D, À[à±£ ¥TbC ÈNÙÈ ¦±bà• $$ga™
° \a* gaÀb<£Dbñ<®DCE¾bà À[à±£±ÐbíÈàC À[ÈbDè <Dë¶±bîa<È...
¥TîJ ¥CTÈ¥Tò kCJ ªîCJa, ga ³NJbk ¥CT ±N÷± îH³bà• •$
ga®a ¥CT ªÙL ªÝbëbC B<ë®D, ¥TbîkbL ÈNÙÈ <« D<P ®bà• $$ga™
° \a* gaÀb<£Dbñ<®DCE¾bà ¥TbîkbL<ëÇë}PDbà ±N÷±b<L...
148
DCë® JaDb á^è-ÙP BaDb, ga <®DëÙ Àb³C µÙëbà• •$
ñbJ BÙbðH [Nµb DPbðH, <®D ³NL ³bëÈ îD «Ùábà• $$ga™
° \a* gaÀb<£Dbñ<®DCE¾bà [NµbÙbC³<ëDb~Dbà D¼ëCË} <Dë¶±bîa<È..
®³î³ ®³î³ «bCÈ £~bC* <£~, ¢àbC<È Ù«a îãE£Ù îC* nbà• •$
ga ®a ¥CT PEîNÚ ¥TÙÈ ÀbÙÈa, îbC«<È<îÙ DbP¼ £éÚ£bà• $$ga™
° \a* ga Àb<£Dbñ<®DCE£Ðbà îbC«bEµ¥TbÙ<ëDb~Dbà £a±} <Dë¶±bîa<È
À³Ù ¥T±¯Ù PN³Eµ îDbC«Ù ªE£D ¥¯T^ PN³Eµ <îJbà• •$
ga ®a ¥CT PEîNÚ ÚCà µ¯±bàD, ¥Tî¶ ®ÙC ª«NH³<È <îG^ ®bà• $$ga™
° \a* gaÀb<£Dbñ<®DCE¾bà Àý¥Tî¶£«Dbà µ¯±} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
gaVTJ Àb¼Ù k£bî PN±bÙa, ¥CTJb Àb<£ nN«bÙb eàbà• •$
î«bîbC[VTJ ±bëD ¥TbÙD, eàbà ªÝbðH ±ÐBN ¥CT ±bHà• $$ga™
° \a* gaÀb<£Dbñ<®DCE£Ðbà îbC[VTJ±ÐbíÈàC VTJ} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
~N<ª <Dî¶J DaÙ} ³Eµ PNÀ[È, ±N÷± ªõ JC îD «Ùábà• •$
£a± µ¯± VTJ Àß¶ PNJC¥TÙ, DbªÈ ÈbJ îÉ£}³ k®bà• $$ga™
° \a* Àb<£Dbñ<®DCE¾bà ÀDìà¶±£±ÐbíÈàC ÀìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
±wª¥TeàbL¥Tbß¶
Pëb¶Ùñ<P<µ È¼* ªàC, îõ£Cëa ¦Ù Àbà• •$
£bC® À<PÈ ÀbábÝ ¥Tò, ®®H¯ <È«bÙC ±bHà• $$
° \a* Àbábú¥ÉT÷L<ôÈaàbàb} ³B¶¥TeàbL¥T±ÐbíÈbà
gaÀb<£Dbñ<®DCE¾bà ÀìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
ª¼Èë£a Db¼îa <£Db, ®E|àb} ga B³ëbD• •$
PNÙ±<È ¦ÏPë À<È ¥TÙb, î¼* ±¯®b¼* µGÙ ÇàbD• $$
° \a* ª¼_¥ÉT÷LDë|àb} ®Eî¥TeàbL¥T±ÐbíÈbà gaÀb<£Dbñ<®DCE¾bà
149
ÈÉLëÈè ÜT<X Pk nbH<ù ¥C È± µbàb¶C ëD ®bà• •$
Db¼îa ª¼_ ÀPCÈ ¥Tò, ®®¯H <È«bÙC ±bHà• $$
° \a* ª¼_¥ÉT÷LDë|àb} È±:¥TeàbL¥T±ÐbíÈbà gaÀb<£Dbñ<®DCE¾bà
VTbe³ND ë<£ y¥Tb£~a, ¦±¢àbC ¥CTëJ§bD• •$
ÊE¾ Àbà ±¯®b ¥TÙa, î¼* ±¯®bC* Ê« ñbD• $$
° \a* VTbe³ND¥ÉT÷L¼¥Tb£Aàb} §bD¥TeàbL¥T±ÐbíÈbà
îbß ªÈN£¶<~ ¥ÉT÷L ¥Tò, îbC[ ³àC B³ëbD• •$
B<ë ®aëbC* ¥TbC kbC<µ ¥CT, ±«éHªC <~ë±NÙ ñbD• $$
° \a* îbß¥ÉT÷LªÈN£¶Aàb} îbC[¥TeàbL¥T±ÐbíÈbà
®àîbJb
Àb£aAëÙ î«bÙb® î¼* <ëDÈa ÈNîPC ¥TiHT• •$
ªbÙbC* ³<È ¥C îbHG«} î¼* £é:Ú ±bàbC PbC PNDbC• $$
Àý ¥Tî¶ î¼* y¥TJbC, à« £éý î«b£éÚ £CÈ «bC• •$
¥Tk«¯H ÊÈÙ <D³bC£ îC* îbC¥¯H , ±^¥TÈ ¥TÙÈ ÀªCÈ «bC• $$
|«bÙa £aDÈLa PND ëaDÈa $$ ^C¥T $$
±ÐBN ¥Tk«NH¥T ±^sàbC DÙ¥T îC*, ®q¼ ®aë î«b£éÚ ±bà «bC• •$• • • • • • •
<DþNÙ <DÙ£Ê¶ DbÙ¥Tò, ®q¼ ¥TÙÈ ±Ùh±Ù ßbÈ «bC• $$|«bÙa™
±ÐBN DÙ¥T ÈLb* £éÚ Àk ¥T«RH, ®q¼ ¥TÙÈ ±Ùh±Ù ßbÈ «bC• •$• • • • • • •
¥TbCÊà¥T kbHÇàbC Ú}BhàbC, ±b±a £C îN£³Ù ¥Tò îbÙ «bC• $$|«bÙa™
¥TbCÊà¥T ¥Tb^C* ¥TÙbCÈ PbC*, ±b±a À}³ÈLa £bCàVTbù «bC• •$• • • • • • • • • •
±ÐBN à« <ë<µ £éÚ BN³Ïàb ßLb}, <VTÙ ³<È ±bÊ¶ <ÈÙà}ª «bC• $$|«bÙa™
150
<«ÙLb k¥TÙb kbnJb, ±~N £aD ³Ùak ÀDbñ «bC• •$• • • • • • • •
1(±¥Tù ¥TPbÊ¶ ®bJ îC*, ±b±a ¥Tb^ ¥Tb^ ÈD Úbà «bC• •$)• • • • • • • •
±ÐBN î¼* ð}^ kJ£ B¼*Pb BàbC, ®b±¼* Jb<£àbC BbÙ À±bÙ «bC• $$|«bÙa™
DG«} ªbeàb¼ ®k <³Ù ±ÙèàbC, ±b±a £C PbC^D ¥Tò îbÙ «bC• •$• • • • • • • •
±ÐBN ¥TbCÊà¥T ±N·à P}®bC³ P¯H, î¼* ÈbC ±bàbC hë³¶ <DëbP «bC• $$|«bÙa™
£Cëb}³Db P}³ Ù<î ÙZbC ®q¼ BbC³<D ¥TbC ±ÙÈb± «bC• •$• • • • • • • •
±ÐBN P}³ ÀíPÙb Ù<î ÙZbC, ¥TÙ ¥TÙ À<È ÀDNÙb³ «bC• $$|«bÙa™
¥Tk«NH¥T D}£DëD <ëá¼* ±ÐBN, ¥Tk«NH¥T ëD³É« îbH<«* «bC• •$• • • • • • • •
±ÐBN à« <ë<µ¥TbJ ³îbà ¥¼*T, <VTÙ îbJb ³Ê¶ îNÙ½bà «bC• $$|«bÙa™
£Cë GñÈa Pk ß^ ³Ê¶, <VTÙ ¦±¢àbC PbCª À±bÙ «bC• •$• • • • • • • •
PbCª ¥TÙÈ ÈD <ÚÙ ±ÔèàbC, <VTÙ ¦±¢àbC ³ÙB îC* ®bà «bC• $$|«bÙa™
±ÐBN ³B¶ÈLb £éÚ Àk ¥T«RH, ®q¼ P¥NTùbÊ¶ ¥Tò qb¼Ù «bC• •$• • • • • • • •
«JD ªJD D<«* ¥TÙ PsàbC, ®q¼ PßD ¥Tòª ßDßbCÙ «bC• $$|«bÙa™
îbÈb Úbë¼ ªÙ±ÙbC, <VTÙ Jb³¼ ÈD P}Èb± «bC• •$• • • • • • • •
±ÐBN ®bC ®DDa ÈbÈbC BÚ¼, GVTÙ ¦±®¼ ÈD P}Èb± «bC• $$|«bÙa™
Àb¼*µC îNÚ ½¯eàbC ÙZbC, VCTÙ <D¥TPD ¥Tb¼D ¦±bà «bC• •$• • • • • • • •
¥TGqD-¥TGqD ¥TÙ DaPàbC‘, ®¼PC <DPÙ¼ ®}_a îC* ÈbÙ «bC• $$|«bÙa™
±ÐBN <VTÙ <D¥TPÈ «a µÙÏàb} ±ÔèàbC, <VTÙ Jb³a B¯Ú À±bÙ «bC• •$• •
ÙbCà-ÙbCà <kJvàbC ßLbC*, £éÚ ëC£D ¥TbC D<« ±bÙ «bC• $$|«bÙa™
±ÐBN £éÚ îC^D PîÙñ µDa àbÈ¼* Jb³¯H <È«bÙC ±bHà «bC• •$• • • • • • • •
PCë¥T ÀÙ® ¥TÙ¼ ±ÐBN îbC¥¯HT, Bë£<µ ±bÙ ¦ÈbÙ «bC• $$|«bÙa™
° \a* gaÀb<£Dbñ<®DCE¾bà ÀDìà¶±£±ÐbíÈàC î«bìàY <Dë¶±bîa<È...
1. ®Ò œæuOÿ ŸYuÂo ŒÒë Ò{ @
151
£bC«b
ga®a ¥Ta î<«îb À³î «¼, ¥TbCÊ¶ D ±bë¼ ±bÙ $
î¼* î<È Àe± À§bD «H¯, ¥Tb¼D ¥TÙ¼ <ëhÈbÙ $$
<ëDÈa ÜTáB <®DC~ ¥Tò, ®bC ±ÝPa îD eàbà• •$
PNÙ³bC* îC* P}~à D«a*, <D«ª¼ <~ë±NÙ ®bà• $$
NOP
ga ªE¾±ÐB<®D ±¯®b
¥T<ëëÙ ëÉE£bëD£bP
ní±à
ªbõ ªÙD ÀbªÙD, ªÙD <ªÈ«ÙD <ª…ªÙ,• •
ªE£ ªE£ÈD ªGÙÈ, ª}£-ñJ ª«È ªÈNÙ DÙ• •$
ªÈN¥T ª·Ô ª¥Tª¯GÙ, ªbGÙ <ª£èª¥Ð ³NDb¥TÙ,• •
ª}ªJ ª<JÈ PNÙC~, ª¯JDNÈ ª¥ÐT µDNÙµÙ• $$
ªÙ-ÀªÙ-<«È¯ ÈbÙD-ÈÙD, PNDÈ ª«G¥T <ªÙD}£ ~N<ª• •$
<®Dª}£ªÙD ªÙØàbC ª«È, <ªÈ-ª¥TbCÙ D<ª Ù<Øª õ<ª• $$
£bC«b
µDNá ÔCú Pb¼ ÈN}³ ÈD, î«bPCD DÉ±DE£• •$
îbÈN JnîDb ¦Ù ®àC, ñb±bC* ªE£-<®DE£• $$
° \a* gaªE¾±ÐB<®DCE¾! À_ ÀëÈÙ ÀëÈÙ P}ëb¼á^è $
° \a* gaªE¾±ÐB<®DCE¾! À_ <Èþ <Èþ q: q: $
° \a* gaªE¾±ÐB<®DCE¾! À_ îî P<Û<«ÈbC Bë Bë ëá^è $
³}³b \£ <DÙîJ DaÙ, «b^¥T BÉ}³BÙb,• •
ÈNî ªÙD ®®bC* ëÙ ëaÙ, îC^bC ®Dî ®Ùb• •$
152
ga ª}£Dbñ £é<È ª}£, ªÙDD ª}£ J³¼,• •
îD ëª ÈD ®®È Àî}£, ÀbÈî ®bC<È ®³¼• $$
° \a* gaªE¾±ÐB<®DCE¾bà ®Eî®ÙbîÉÏàN<ëDb~Dbà ®J} <Dë¶±bîa<È
gaÚ·Ô ¥T±¯Ù PNª}³, ¥CTPÙ Ù}³BÙa• •$
ß<P ±ÐbPN¥T ®J ¥CT P}³, Bë ÀbÈb± «Ùa• $$ga™
° \a* gaªE¾±ÐB<®DCE¾bà BëbÈb±<ëDb~Dbà ªE£D} <Dë¶±bîa<È..
ÈE£éJ <PÈ PbCî PîbD Pî Jà À<DàbÙC• •$
<£à ±}N® îDbC«Ù ÀbD ÈNî ±£ÈÙ íàbÙC• $$ga™
° \a* gaªE¾±ÐB<®DCE¾bà À[à±£±ÐbíÈàC À[ÈbDè <Dë¶±bîa<È..
PNÙ¾éî ¥CT PNîD PNÙ}³, ³}<µÈ À<J Àbë¼• •$
ÈbPbC* ±£ ±¯®È ª}³, ¥Tbî <ëñb ®bë¼• $$ga™
° \a* gaªE¾±ÐB<®DCE¾bà ¥TbîkbL<ëÇë}PDbà ±N÷±b<L <Dë¶±bîa<È
DCë® DbDb ±Ù¥TbÙ, ÊãE¾à kJ¥TbÙa• •$
PbC J¼ ±£ ±¯®bC* PbÙ, Àb¥NTJÈb«bÙa• $$ga™
° \a* gaªE¾±ÐB<®DCE¾bà [NµbÙbC³<ëDb~Dbà D¼ëCË} <Dë¶±bîa<È
Èî B}®D £a± PHëbÙ, ÈNî Gú³ µbÙÈN «bC*• •$
îî <È<îÙ îbC« <DÙëbÙ, à« ³ND µbÙÈN «bC•* $$ga™
° \a* gaªE¾±ÐB<®DCE¾bà îbC«bEµ¥TbÙ<ëÇë}PDbà £a±} <Dë¶±bîa<È
£~ ³}µ «éÈb~D îbH<«, «C ±ÐBN ÚCëÈN «bC*• •$
îî ¥TÙî £éý ®<Ù ®b<«*, àbÈ¼* PCëÈN «bC• $$ga™
° \a* gaªE¾±ÐB<®DCE¾bà Àý¥Tî¶£«Dbà µ¯±} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
À<È ¦cî VTJ PN î}³bà, ÈNî ³ND ³bëÈN «bC*• •$
±¯®bC* ÈD îD «Ùábà, <ëßD D~bëÈN «bC•* $$ga™
° \a* gaªE¾±ÐB<®DCE¾bà îbC[VTJ±ÐbíÈàC VTJ} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
153
P<® ÀbqbC* £Ùk ±NDaÈ, ÀbqbC* À}³ DîbC*• •$
±¯®bC* Àýî <®D îaÈ, Àýî Àë<D ³îbC•* $$ga™
° \a* gaªE¾±ÐB<®DCE¾bà ÀDìà¶±£±ÐbíÈàC ÀìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
±}ª¥TeàbL¥T
ÈbC^¥T
¥T<J ±}ªî ª¼È PN«bÈ ÀJa, ³ÙBb³î î}³J îbC£ BJa• •$
«GÙ «<á¶È ±¯®È îbÈN <±Èb, «î ÇàbëÈ ±bëÈ ~î¶ <PÈb• $$
° \a* ª¼_¥ÉT÷L±wª|àb} ³B¶¥TeàbL¥T±ÐbíÈbà gaªE¾±ÐB<®DCE¾bà ÀìàY™
¥T<J ±b¼á Ê¥Tb£<~ ®Eî JàbC, Èk JbC¥T<ëá¼ PNÚ ñbC¥T BàbC• •$
PNÙÊ¶~ ®®C* <³Ù~a~ Èk¼, «î ±¯®È «¼* DNÈ ~a~ Àk¼• $$
° \a* ±b¼á¥ÉT÷L¼¥Tb£Aàb} ®Eî¥TeàbL¥T±ÐbíÈbà gaªE¾±ÐB<®DCE¾bà ÀìàY™
È± £éXÙ gaµÙ Àb± µÙb, ¥T<J ±b¼á ÊÂàbÙ<P ±ë¶ ëÙb• •$
<D® ÇàbD <ëá¼* JëJaD BàC, µ<D PbC <£D ±¯®È <ëìD ³àC• $$
° \a* ±b¼á¥ÉT÷L¼¥Tb£Aàb} È±:¥TeàbL¥T±ÐbíÈbà gaªE¾±ÐB<®DCE¾bà ÀìàY™
ëÙ ¥CTëJBbDN ¦ËbCÈ G¥TàbC, <È«NH JbC¥T ÈLbC* BÐî îC^ <£àbC• •$
¥T<J VTbe³ND PíÈîa ÊE¾ ®®C, «î ±¯®<«* Pë¶ ¥TJ}¥T B®C• $$
° \a* VTbe³ND¥ÉT÷LPíÈ|àb} ¥CTëJ§bD±ÐbíÈbà gaªE¾±ÐB<®DCE¾bà ÀìàY™
<PÈ VTbe³ND PíÈ<î îNsÈ ³àC, ³NLëEÈ ÀDEÈ Àkbµ BàC• •$
«GÙ Àbà ®®C* <ÈÈ îbC£ µÙC, «î ±¯®È «a Pk ±b± «ÙC• $$
° \a* VTbe³ND~NsJPíÈ|àb} îbC[¥TeàbL¥T±ÐbíÈbà gaªE¾±ÐB<®DCE¾bà ÀìàY™
®àîbJb
£bC«b
«C îÉ³b}¥T-À}<¥TÈ-ªÙL, ÈNî ³NL À³î À±bÙ• •$
³LµÙ PC D<« ±bÙ J<«, Èb¼ ¥TbC ëÙDÈ PbÙ• $$
154
±¼ ÈNî B³<È <«àC îî, ±ÐCÙ¼ À<È ¦î³bà• •$
ÈbÈ¼* ³bðH PN³NL ÈNî, ÈNî «a «bC¦ P«bà• $$
±XGÙ nE£
®à ªE¾ <®DCE¾ £àb-<DµbD, Bë¥TbDD «bDD £ë±ÐîbD• •$
®à ³ÙB ®Dî î}³J <£DE£, B<ë ®aë <ë¥TbPD ~î¶ ¥TE£• $$
£~ J[ ±¯ë¶ ¥Tò ÀbàN ±bà, îDëb}<nÈ PNÚ BbC³C <®Dbà• •$
J<Ú ¥TbÙL ˆ¼ ®³ È¼* ¦£bP, <ªEÏàbC ÀDN±ÐC[b PNÚ <DëbP• $$
<ÈÈ Jb¼¥Tb}<È¥T kbCÇàbC <DàbC³, «GÙ <~<ë¥Tb P<® µGÙàbC ÀBbC³• •$
Èb±¼ ÈNî ªGÝ <®DªE£Ùbà, Èb <nD ¥Tò ~bCBb ¥TbC ¥T«bà• $$
<®D À}³ PCÈ <PÈ ªîÙ úbÙ, <PÈ n_ ~aP ³J-³NJ¥T «bÙ• •$
<PÈ ÙÈD®GùÈ B¯áL <ë<ª_, <PÈ ªE¾-ªÙL ªÙª¼* ±<ë_• $$
<PÈ ÈD-ËN<È Db¥Tbµa~ Àb±, <PÈ <~Gë¥Tb ¥Tb}µC* µGÙ PNªb±• •$
<PÈ PN®P PNÙC~ DÙC~ Pë¶, <PÈ <ªÈ îC* <ªEÈÈ ®bÈ ±ë¶• $$
<PÈ ªE£-D³ÙÈ¼* <D¥T<P Dbñ, <PÈ ëD îC* ±«éHªC P¥TJ Pbñ• •$
<PÈ <PJb <~ÙbCî<L hëØn nb}«,<PÈ È± <ÈÈ µbÙb¼ ÈNî <®Db}«• $$
<PÈ ±à ¥TbC ±bÙL ±Ùî PbÙ, <PÈ ªE¾£c £aDbC* ¦£bÙ• •$
<PÈ ¥TÙ îC* PbC ±àµbÙ £CÈ, îbDbC kbHµÈ Bë<PEµN PCÈ• $$
îbDbC PN±N·àµbÙb ±ÐÈØn, <ÈÈ ÀªÙ® ±D PNÙ G¥Tà ÈÈØn• •$
<VTÙ ®bà ³«D <PÈ È± ¥TÙ}È, <PÈ ¥CTëJ¢àbC<È ®ÂàbC ÀDEÈ• $$
J<« PîëPÙL ÙªDb î«bD, ®b¥CT £CÚÈ Pk ±b±«bD• •$
®«} Èõ À~bC¥T ~b¼B¼ ¦c}³, Pk ~bC¥TÈDbC ª¯Ù¼ ±ÐP}³• $$
PNÙ PNîDëÉ<ý DBÈ¼* PN«bÈ, îDN îEîñ È® «<ñàbÙ ®bÈ• •$
kbDa <®D îNÚPb¼* <ÚÙÈ PbÙ, îDN È{ë ±Ð¥Tb~D îN¥NTÙµbÙ• $$
155
®«H ªb¼Pq ªîÙ ÀîÙ úNÙ}È, îDN PN®PîCß ½GÙ J<³à ÈEÈ• •$
<P}«bPD «¼ ®«H ¥TîJ ®NsÈ, îDN <~ëPÙëÙ ¥TbC ¥TîJ~NsÈ• $$
£é}£é<B <®È kb®È îµNÙ PbÙ, îDN ¥TÙî ®aÈ ¥TbC «¼ D³bÙ• •$
<PÙ n_ <VTÙ¼ _à AëCÈëL¶, îDN ÙÈD ÈaD _à Èb± «L¶• $$
ÈD ±ÐBbÈDbC* î·ÔJ PN«bÈ, B<ë £CÚÈ <D® Bë PbÈ PbÈ• •$
îDN £±¶L ËN<È à« ®³î³bà, B<ë®D Bë îNÚ £CÚÈ PNÀbà• $$
ÊÏàb<£ <ëB¯<È ÀDC¥T ®bD, kb<«® £aPÈ î<«îb î«bD• •$
Èb¥TbC ëÙLÈ D<« J«È ±bÙ, Èb¼ ÀEÈÙ}³ ¥TbC ¥T«¼ PbÙ• $$
ÀDÀEÈ ³NL<D-®NÈ ¥TGÙ <ë«bÙ, µÙîbC±£C~ £C BÑà ÈbÙ• •$
<VTÙ ®bC³<DÙbC<µ Àßb<È «bD, P|îC£ ñ¥Tò <Jà îN¥T<ÈñbD• $$
"ëÉE£bëD' ëE£È ~a~ Dbà, ÈNî ®bDÈ «bC îî ¦Ù ®N Bbà• •$
ÈbÈ¼* ¥Tb ¥T«bC* PN kbÙ-kbÙ, îDëb}<nÈ ¥TbÙ® PbÙ-PbÙ• $$
ßcbDE£
®à ªE£-<®D}£b ÀbD}£¥}T£b, Bë-Bà-B}®D Ùb®¼ «¼*• •$
Ùb³b<£¥T-ôE£b «GÙ Pk VTE£b, îN¥T<È îbHG« <ñ<È Pb®¼ «¼*• $$
° \a* gaªE¾±ÐB<®DCE¾bà î«bìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
ªb¼kbCJb
ÀbqbC* £Ùk <îJbà ³bà ³NL, ®bC B<ë®D <®DªE£ ®®¼*• •$
Èb¥CT Bë-Bë ¥CT Àß Bb®¼*, îNsÈ PbÙPNÚ Èb<« P®¼*• $$
®î ¥CT _bP <î^¼* Pk Èb¥CT, P¥TJ Àî}³J £RÙ B®¼*• •$
"ëÉE£bëD' yCPbC J<Ú ±¯®È, ®bÈ¼* <~ë±NGÙ Ùb® Ù®¼*• $$
NOP
156
Èy Y‹üŸ§ œî\ç (tzÒºç)
~NB ±N·à ¦£à PC «a ±ÐBNëÙ, £~¶D ÈCÙb ¥TÙ ±bÈC «¼*,• •
¥CTëJ £~¶D PC «a ±ÐBN, PbÙC ±b± îCÙC ¥T^ ®bÈC «¼*• •$
£C«ÙC ¥CT ªE¾±ÐBN hëbîa, ÀbˆbDD ¥TÙDC Àbàb «RH,• •
îî ´£à ¥TîJ îC* Àb <ÈþbC ÈCÙC ªÙLbC* îC* Àbàb «¯H• $$
° \a* gaªE¾±ÐB<®DCE¾! À_ ÀëÈÙ ÀëÈÙ P}ëb¼á^è $
° \a* gaªE¾±ÐB<®DCE¾! À_ <Èþ <Èþ q: q: $
° \a* gaªE¾±ÐB<®DCE¾! À_ îî P<Û<«ÈbC Bë Bë ëá^è $
EÉbN
BbC³bC* îC* VHTP¥TÙ «C ±ÐBNëÙ, ®aëD ¥TbC ëÉñb ³Hëbàb «¼• •$
ÊP ®Eî îÙL PC îN½C D«a*, nN^¥TbÙb <îJDC ±bàb «¼• $$
îD îC* ¥NTn Bbë ¦qC îCÙC, ®J ½bÙa îC* BÙ Jbàb «RH• •$
îD ¥CT <î»àb îJ µbCDC ¥TbC, ªÙLbC* îC* ÈCÙC Àbàb «RH• $$
° \a* gaªE¾±ÐB<®DCE¾bà ®Eî®ÙbîÉÏàN<ëDb~Dbà ®J} <Dë¶±bîa<È
<D® ÀEÈÙ ~aÈJ ¥TÙDC ¥TbC, ªE£D <ßP¥TÙ JC Àbàb «RH• •$
îD ~bEÈ «éÀb Db ÊPPC Ba, ÈCÙC ªÙLbC* îC* Àbàb «RH• $$
¥ÐTbCµb<£ ¥TábàbC* ¥CT ¥TbÙL, P}ÈíÈ ´£à ±ÐBN îCÙb «¼• •$
~aÈJÈb îN½¥TbC <îJ ®bàC, «C Dbñ P«bÙb ÈCÙb «¼• $$
° \a* gaªE¾±ÐB<®DCE¾bà BëbÈb±<ëDb~Dbà ªE£D} <Dë¶±bîa<È..
±¯®b îC* ÇàbD J³bDC ¥TbC, À[È µbC¥TÙ JC Àbàb «RH• •$
ªÙLbC* îC* ±N}® ªÝb ¥TÙ¥CT, À[à ±£ ±bDC Àbàb «RH• $$
<Dî¶J ÀbÏîb «bCëC îCÙa, Pbñ¶¥T ±¯®b Èk ÈCÙa «¼• •$
<D® ~bdÈ À[à±£ ±bðH, yCPa ±ÐBN <ëDÈa îCÙa «¼• $$
° \a* gaªE¾±ÐB<®DCE¾bà À[à±£±ÐbíÈàC À[ÈbDè <Dë¶±bîa<È..
157
±Ù ³}µ <î^bDC ¥TbC ±ÐBNëÙ, ë« ±N÷± PN³}µa Jbàb «RH• •$
ÈCÙC ªÙLbC* îC* À<±¶È ¥TÙ, ÈNî-Pb «a «bCDC Àbàb «RH• $$
ga ªE¾ ±ÐBN à« ÀÙ® îCÙa, BëPb³Ù ±bÙ J³b £CDb• •$
à« ¥Tbî ÀãÂD ¥Tb ÙbC³ kÝb, nN^¥TbÙb Dbñ <£Jb £CDb• $$
° \a* gaªE¾±ÐB<®DCE¾bà ¥TbîkbL<ëÇë}PDbà ±N÷±} <Dë¶±bîa<È..
£éÚ £CÈa «¼ ÈÉ÷Lb îN½¥TbC, ¥¼TPC nN^¥TbÙb ±bðH î¼*• •$
«C Dbñ kÈb £bC Àb® îN½C, ªÙLbC* îC* ~a~ ½N¥TbðH î¼*• $$
à« [Nµb <î^bDC ¥TbC ±ÐBNëÙ, D¼ëCË kDb¥TÙ Jbàb «¯H• •$
«C Dbñ <î^b £bC [Nµb îCÙa, Bë-Bë îC* <VTÙÈb Àbàb «RH• $$
° \a* gaªE¾±ÐB<®DCE¾bà [NµbÙbC³<ëDb~bà D¼ëËC } <Dë¶±bîa<È...
à« £a±¥T ¥Tò ¢àbCÈa íàbÙa, À}<µàbÙb £RÙ B³bÈa «¼• •$
±Ù à« Ba DdÙ «¼ ±ÐBNëÙ, ½}½b ÊP¥TbC µî¥TbÈa «¼• $$
«C ªE¾±ÐBN £C £bC yCPb £a±¥T À§bD <î^b ÔbJC• •$
îbC«bEµ¥TbÙ «bC Dý îCÙb, à« ¢àbC<È DÊ¶ îD «¼ kbJC• $$
° \a* gaªE¾±ÐB<®DCE¾bà îbC«bEµ¥TbÙ<ëÇë}PDbà £a±} <Dë¶±bîa<È..
~NB µ¯± £~b}³ kDb ¥TÙ¥CT, ±bë¥T îC* ÚCðH «C ±ÐBNëÙ• •$
[à ¥TîbCY ¥Tb ±ÐBN «bC ®bëC, ®³ ¥Tb ½}½^ PbÙb DdÙ• $$
«C ªE¾±ÐBN ÀEÈàb¶îa, ¥¼TPC nN^¥TbÙb Àk ±bðH• •$
«C Dbñ kÈb £bC îb³¶ îN½C, ªÙLbC* ±Ù k<J«bÙa ®bðH• $$
° \a* gaªE¾±ÐB<®DCE¾bà Àý¥Tî¶£«Dbà µ¯±} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
<±hÈb kb£bî Jë}³b<£¥T, BÙ ñbJa ±ÐBN î¼* Jbàb «RRH• •$
ªÙLbC* îC* Dbñ ªÝb ¥TÙ¥CT, ÀîÉÈ ÙP ±aDC Àbàb «H¯• $$
¥TõLb ¥CT Pb³Ù £àb ¥TÙbC, îNãsÈ ¥Tb îbÙ³ Àk ±bðH• •$
£C £bC ëÙ£bD ±ÐBN yCPb <~ë±NÙ ¥TbC «C ±ÐBNëÙ ®bðH• $$
° \a* gaªE¾±ÐB<®DCE¾bà îbC[VTJ±ÐbíÈàC VTJ} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
158
®J ªE£D À[È ±N÷± ªiT, £a±¥T ßÉÈ PC BÙ Jbàb «¯H• •$
£~ ³}µ µ¯± VTJ <îJb Àß¶ JC, hëbîa À<È «Ùábàb «RH• $$
«C Dbñ ÀDß¶ ±£ ±bDC ¥TbC, ÈCÙC ªÙLbC* îC* Àbàb «RH• •$
Bë-Bë ¥CT k}µ ¥T^C* ±ÐBNëÙ, à« ÀÙ® PNDbDC Àbàb «RH• $$
° \a* gaªE¾±ÐB<®DCE¾bà ÀDìà¶±£±ÐbíÈàC ÀìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
±}ª¥TeàbL¥T
®k ³B¶ îC* ±ÐBN ®a ÀbàC ñC, ÊE¾bC* DC D³Ù P®bàb ñb• •$
n: îbP ±Ðñî «a Àb¥TÙ ¥CT, ÙÏDbC* ¥Tb îC« kÙPbàb ñb• $$
<È<ñ ª¼_ ë£a ±}ªî íàbÙa, ®k ³B¶ îC* ±ÐBN ®a ÀbàC ñC• •$
JïîLb îbÈb ¥TbC ±«JC «a, PbCJ« P±DC <£ÚJbàC ñC• $$
° \a* gaªE¾±ÐB<®DCE¾bà ª¼_¥ÉT÷L±wª|àb} ³B¶¥TeàbL¥T±ÐbíÈbà ÀßY..
~NB kCJb îC* ±ÐBN ®Eî «éÀb, ë<£ ±b¼á y¥Tb£<~ ña íàbÙa• •$
ga î«bPCD DÉ± ¥CT ßÙ îC* «éÊ¶, ®à ®à¥TbÙ kùa BbÙa• $$
±b}ÔN¥T<~J ±Ù À<BáC¥T G¥Tàb, Pk £Cë <îJC ñC ªÈNÙ<D¥Tbà• •$
PbC <®DªE¾ ®àbC ®³ îb«a*, <ëìD«ÙL Àb¼Ù î}³J£bà• $$
° \a* gaªE¾±ÐB<®DCE¾bà ±b¼á¥ÉT÷L¼¥Tb£Aàb} ®Eî¥TeàbL¥T±ÐbíÈbà ÀßY $
®³ ¥CT ½}½^ PC îD ðkb È± ¥Tò Ja ga <®D DC q«Ùbà• •$
±b¼á ë£a ÂàbÙP ¥TbC ÊE¾ DC, È± ¥TeàbL G¥TàbC «Ùábà• $$
Pë¶ÈN¶¥TëD îC* ®bà <ëÙb®C, ¥CT~JbC*ª <®D G¥TàbC «Ùábà• •$
£C«ÙC ¥CT ga ªE¾±ÐBN ¥TbC Àß¶ ªÝbðH <DÏà kDbà• $$
° \a* gaªE¾±ÐB<®DCE¾bà ±b¼á¥ÉT÷L¼¥Tb£Aàb} È±:¥TeàbL¥T±ÐbíÈbà ÀßY $
VTbe³ND ë£a PíÈîa ¥CT <£D, ªbÙ ßb<Èàb ßbÈ î«bD• •$
PîëPÙL ÙªDb «GÙ ¥TòDa, Èb <£D ±bàbC ¥CTëJ §bD• $$
PbúC Àbq àbC®D ±GÙ<îÈ ñb, PîëPÙL ga <®D B³ëbD• •$
yCPC ga <®D ªE¾ ±ÐBN ¥TbC, Àß¶ ªÝbà ¥TiTH <DÈ ÇàbD• $$
° \a* gaªE¾±ÐB<®DCE¾bà VTbe³ND¥ÉT÷LPíÈ|àb} §bD¥TeàbL¥T±ÐbíÈbà ÀßY™ $
159
~NsJb VTbe³ND PíÈ<î ¥CT <£D, J<JÈ ¥¯T^ ~NB ¦cî ñbD• •$
ga <®D ªE£Ð ±ÐBN ®³Dbîa, ±bàbC ÀbÈî <~ë ¥TeàbD• $$
ëPN ¥Tî¶ <®DªE¾ DC ®aÈC ±«NHªC hëbîa îbC[ îH½bÙ• •$
<Dëb¶L î«bCÏPë G¥TàbC ÊE¾ DC £Cë ¥TÙC* Pk ®à ®à¥TbÙ• $$
° \a* gaªE¾±ÐB<®DCE¾bà VTbe³ND~NsJPíÈ|àb} îbC[¥TeàbL¥T±ÐbíÈbà ÀßY™
gbëL PN£a £Pîa ¥TbC ±ÐBN ®a ±Ð¥T^ BàC £C«ÙC îC* ÀbD• •$
P}ëÈ ÈCÙ« £bC P«’b ð±Ù ~NB kÉ«h±<ÈëbÙ Èb <£D ®bD• $$
®à ®à¥TbÙ «éÊ¶ £C«ÙC îC* ±Ð¥T^ «éy ®k ga B³ëbD• •$
ªÙLbC* îC* Àb Àß¶ ªÝbðH ±ÐBN ¥CT £~¶D PNÚ ¥Tò ÚbD• $$
° \a* gaªE¾±ÐB<®DCE¾bà gbëL~NsJ£~|àb} £C«ÙbhñbDC ±Ð¥TîT±bà ÀßY™ $
®àîbJb
«C ªE¾±ÐBN! ÈNî ®³È<±Èb ®³£adÙ ÈNî ±ÙîbÏîb «bC• •$• • • •
ÈNî «a «bC Dbñ ÀDbñbC* ¥CT ®³ ¥TbC <D® ÀbDE£ £bÈb «bC• $$1$$
ÊãE¾àbC* ¥TbC ®aÈ <Jàb ÈNîDC <®ÈCE¾Dbñ ¥T«bàC «bC• •$• • • •
ÈNî «a «bC ±Ùî G«È¼áa ±ÐBN ³Nõ ÈNî «a Dbñ ¥T«bàC «bC• $$2$$
ÊP D³Ù <È®bÙb îC* hëbîa £C«Ùb hñbD <DÙbJb «¼• •$• • • •
£éÚ £é<ÚàbC* ¥Tb «ÙDC ëbJb gaªE¾ Dbî À<È íàbÙb «¼• $$3$$
®bC Bbë P<«È ±¯®b ¥TÙÈC îDëb}GnÈ VTJ ±b ®bÈC «¼•* •$• • • •
£~¶D PC ÙbC³ DPC* PbÙC ³ND ³bD ÈCÙb Pk ³bÈC «¼*• $$4$$
î¼* Ba «RH Dbñ ~ÙL Àbàb ¥TîbCY DC îN½¥TbC ÙbC*£b «¼• •$• • • •
à« ¥Tî¶ k«éÈ £éÚ £CÈC «¼*, ±ÐBN y¥T P«bÙb ÈCÙb «¼• $$5$$
¥TBa ®Eî «éÀb ¥TBa îÙL «éÀb «C Dbñ k«éÈ £éÚ ±bàb «¼• •$• • • •
¥TBa DÙ¥T ³àb ¥TBa hë³¶ ³àb BÐîÈb BÐîÈb «a Àbàb «¼• $$6$$
160
<ÈàYª ³<È ¥CT £é:Ú P«C àC ®aë k«éÈ À¥NTJbàb «¼• •$• • • •
±~N³<È îC* îbÙ P«a BbÙa, kbC½b ÙÚ Ú¯k B³bàb «¼• $$7$$
À}®D PC ªbCÙ Àµî ÈbÙC, Bë<PEµN PC ±bÙ J³bàb «¼• •$• • • •
PbCîb ¥Tò PND¥TÙ ^CÙ ±ÐBN Db³ ¥TbC «bÙ kDbàb «¼• $$8$$
îN<D PîEÈB¾ ¥TbC «C hëbîa Àb ªîÏ¥TbÙ <£ÚJbàb «¼• •$• • • •
¥TÙ ªîÏ¥TbÙ ¥TbC Dîh¥TbÙ ªÙLbC* îC* ~a~ ½N¥Tbàb «¼• $$9$$
ÊP ±}ªî¥TbJ îC* «C hëbîa sàb À£èBNÈ î<«îb <£ÚJbÊ¶• •$• • • • • •
£éÚ £é<ÚàbC* ¥Tb «ÙDC ëbJa £C«ÙC îC* ±Ð<Èîb ±Ð¥T^bÊ¶• $$10$$
~NB ±N·à ¦£à PC «C hëbîa £~¶D ÈCÙb ¥TÙDC Àbàb «RH• •$• • • • • •
ÊP îbC« ®bJ PC «C hëbîa nN^¥TbÙb ±bDC Àbàb «R•H $$11$$
ga ªE¾±ÐBN îbCÙa À®¶ PNDbC ªÙLbC* îC* ÈCÙC Àbàb «RH• •$• • • • • •
BëPb³Ù ±bÙ ¥TÙbC hëbîa, à« À®¶ PNDbDC Àbàb «R•H $$12$$
° \a* gaªE¾±ÐB<®DCE¾bà ®àîbJb±¯Lb¶ßY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
£bC«b--- £C«ÙC ¥CT gaªE¾ ¥TbC, Bbë P<«È ®bC Çàbà• •$
"î}N~a' ±bëC P|±£b, îDëb}<nÈ VTJ ±bà• $$
ÊÏàb~aëb¶£: ±N÷±bw®<J} <[±CÈè
3
ga ~aÈJDbñ<®D ±¯®b
¥T<ëëÙ îDÙ}³JbJ
³aÈb nE£
«¼ D³Ù B<ÓJ B¯± £ÉÝÙñ PNþN DE£b Èb <_àb,• •
È<® ÀªNÈ-<£<ë À<BÙbî ~aÈJDbñ PNÈ Èb¥CT G±Ðàb• •$
Êïëb¥NTë}~a À}¥T ga Èõ «Cî-ëÙL ~ÙaÙ «¼,• •
µDN DëC ¦ÛÈ ±¯ë¶ JÚ Ê¥T ÀbàN PNB³ ±Ùa Ù«C• $$
161
PbCÙqb--PbC ~aÈJ PNÚ-¥TE£, È<® ±GÙ³Ð« <~ë-JbC¥T ³¼•
•$
n¯^ ³àbC ®³-µEµ, ¥TGÙàÈ Èb¼ ÀbˆbD Àk• $$
° \a* ga~aÈJDbñ<®DCE¾! À_ ÀëÈÙ ÀëÈÙ P}ëb¼á^è $
° \a* ga~aÈJDbñ<®DCE¾! À_ <Èþ <Èþ q: q: $
° \a* ga~aÈJDbñ<®DCE¾! À_ îî PãED<«ÈbC Bë Bë ëá^è $
EÉbNÿ (Tyoç Zæt)
<DÈ ÈÉáb-±aùb ¥TÙÈ ÀGµ¥Ta £bë Àk ¥CT ±bÊàbC,• •
~NB ¥NT|B ¥}TªD-®<ùÈ ³}³b-DaÙ BGÙ JC ÀbÊàbC• •$
ÈNî Dbñ ~aÈJ ¥TÙbC ~aÈJ îbC<« Bë ¥Tò Èb± Pb¼*,• •
î¼* ®®b¼* àN³ ±£ ®bCGÙ ¥TGÙ îbC ¥Tb® PÙPa Àb± Pb¼*• $$
° \a* ga~aÈJDbñ<®DCE¾bà ®Eî®ÙbîÉÏàN<ëDb~Dbà ®J} <Dë¶±b...
®b¥Tò î«¥T Pb¼* Daî Àb<£¥T «bCÈ ªE£D ®b<DàC• •$
PbC P¯ïî <ßP¥CT <îJb ¥CTPÙ BGÙ ¥T^bCÙb Àb<DàC• $$• ÈNî™
° \a* ga~aÈJDbñ<®DCE¾bà BëbÈb±<ëDb~Dbà ªE£D} <Dë¶±bîa<È
î¼* ®aë P}PbÙa BàbC Àõ îàbC‘ Èb¥TbC ±bÙ Db• •$
±ÐBN ±bP À[È eàbà µbÙC ÀÚà-±£ ¥CT ¥TbÙDb• $$• ÈNî™
° \a* ga~aÈJDbñ<®DCE¾bà À[à±£±ÐbíÈàC À[ÈbDè <Dë¶±bîa<È
ÊD î£D îbCÙa P¥T<È ñbCÙa ÙZbC Pk ®³ nbà¥CT• •$
Èb Db~ ¥TbÙD PNîD eàbàbC î«b~NX ªNDbà¥CT• $$• ÈNî™
° \a* ga~aÈJDbñ<®DCE¾bà ¥TbîkbL<ëÇë}PDbà ±N÷±b<L <Dë¶±b...
[Nµ-ÙbC³ îCÙC <±·Ô Jb³bC £CÈ îbH³C Db µÙa• •$
Èb¥CT DPbëD ¥Tb® hëbîa ªõ J¼ Àb³C µÙa• $$• ÈNî™
° \a* ga~aÈJDbñ<®DCE¾bà [NµbÙbC³<ëDb~Dbà D¼ëCË} <Dë¶±bîa<È..
162
À§bD <È<îÙ î«bD ÀEµ¥TbÙ ¥TGÙ ÙbÚbC Pk¼• •$
<D®-±Ù PNBC£ <±nbD ¥TbÙL £a± eàbàbC «RH Àk¼• $$• ÈNî™
° \a* ga~aÈJDbñ<®DCE¾bà îbC«bEµ¥TbÙ<ëDb~Dbà £a±} <Dë¶±b...
®C Àý ¥Tî¶ î«bD À<ÈkJ ßCGÙ îbC ªCÙb G¥TàbC• •$
<ÈD ¥CTÙ Db~ <ëªbGÙ ¥CT JC µ¯± ±ÐBN Gú³ [C<±àbC• $$• ÈNî™
° \a* ga~aÈJDbñ<®DCE¾bà Àý¥Tî¶£«Dbà µ¯±} <Dë¶±bîa<È hëb«b
~NB îbC[ <îJD À<BJbá îCÙC Ù«È ¥Tk ¥Tò Dbñ ®¯• •$
VTJ <îý DbDb BbH<È PNñÙC eàbÊàb¼ <D® «bñ ®¯• $$• ÈNî™
° \a* ga~aÈJDbñ<®DCE¾bà îbC[VTJ±ÐbíÈàC VTJ} <Dë¶±bîa<È hëb«b
®J ³Eµ À[È V¯TJ ªõ £a±¥T PNµ¯± ¥T«a î«b• •$
VTJ eàbà PNE£Ù ÀÙß ¥TòE«bC £bCá PbC ë<®¶È ¥T«b• $$• ÈNî™
° \a* ga~aÈJDbñ<®DCE¾bà ÀDìà¶±£±ÐbíÈàC ÀìàY <Dë¶±bîa<È
±wª¥TeàbL¥T
ª¼È ë£a <£D Àbq, ³Bb¶ëÈbÙ JCÈ BàC hëbîa• •$
PNÙ DÙ ÀPNÙD ®bDa, ®®«RH ~aÈJ ±ÐB¯ Dbîa• $$
° \a* ª¼_¥ÉT÷Lbý|àb} ³B¶î³} Jî<·ÔÈbà ga~aÈJDbñ<®DCE¾bà ÀìàY $
îbß ë£a ôb£<~ ¥TbC, ®EîC B³ëbD P¥TJ PNÚ¥TbÙa• •$
î<È gN<È Àë<µ <ëÙb®C, ±¯®bC* <®D-ªÙL G«È¥TbÙa• $$
° \a* îbß¥ÉT÷Lôb£Aàb} ®Eîî}³Jî<·ÔÈbà ga~aÈJDbñ<®DCE¾bà ÀìàY $
ôb£<~ îbß ë£a îC*, ±GÙ³Ð« È<® ëD kPC ®bÊ¶• •$
±¯®È È«bH PNÙbPNÙ, «î à«bH ±¯®È ³NL ³bÊ¶• $$
° \a* îbß¥ÉT÷Lôb£Aàb} È±bCî³} Jî<·ÔÈbà ga~aÈJDbñ<®DCE¾bà ÀìàY $
ªb¼£<~ ±¯P ë£a îC*, ®³-³Nõ ¥CTëJ ±bà BàC §bDa• •$
PbC î¯Ù<È îDîbDa, î¼* ±¯®bC* <®D-ªÙL PNÚ-ÚbDa• $$
° \a* ±b¼á¥ÉT÷LªÈN£A¶ àb} §bDî}³Jî<·ÔÈbà ga~aÈJDbñ<®DCE¾bà ÀìàY
163
ÀbãAëD PN£a Àý<î <£D, îNãsÈ ±µbÙC PîC£<³GÙ PCÈa• •$
±¯®b ¥TÙÈ <È«bÙa, DPÈ ¦±b<µ ®³È ¥Tò ®CÈa• $$
° \a* ÀbãAëD~NsJbý|àb} îbC[î}³Jî<·ÔÈbà ga~aÈJDbñ<®DCE¾bà ÀìàY
®àîbJb
®à ~aÈJ <®DëÙ, ±Ùî µÙîµÙ, n<ë ¥CT îãE£Ù, <~ë-BÙÈb• •$
®à ±N_ PNDE£b ¥CT ³NL-ëÉE£b, PNÚ ¥CT ¥TE£b, £éÚ-«ÙÈb• $$
®à DbPbÒýa, «bC ±ÙîCýa, ÈNî ±£DCýa, ÀJÚ BàC• •$
®à È±bC ªÙD îb}, Ù«È ªÙD îb}, PNÀbªÙL îb}, ¥TJNá ³àC• $$
ÏçvSÄmy Zæt
®à PNDE£b ¥CT DE£b <È«bÙa ¥Tñb,
Bb<á ¥TbC ±bÙ ±bëC ¥T«bëC àñb• •$
Dbñ! ÈCÙC ¥TBa «bCÈ Bë-ÙbC³ Db,
Êý-<ëàbC³ À<Dý-P}àbC³ Db• $$
ÀãÂD ¥CT ¥NT·Ô îC* ëeJBb Ùbî ¥Tò,
Dbî ÈCÙC kªa PbC PÈa ¥Tbî ¥Tò• $• Dbñ™
¾bC±£a ªaÙ kbÝbC <È«bÙa P«a,
£Cë ®bDa PkbC* îC* PNJ¢®b Ù«a• $• Dbñ™
¥NTþ ÙbÚbC D ga±bJ ¥TbC ®bC î«b,
Àãmµ PC ¥TbÝ JaDbC <PÈbka È«bH• $• Dbñ™
À}®Db ¥TbCG^ VTbHPa <³ÙbC ®bC «ÈbC,
Àb¼ P«bÊ¶ È«bH ÈbC <kDb ¥TbC «ÈbC• $• Dbñ™
~¼J V¯T^bC, <³Ù¼ À}®Da±¯È ¥CT,
ªbC^ ®b¥CT J³a Db <È«bÙ¼ È¥CT• $• Dbñ™
¥¯T<£àbC ~aßÐ «a Dbî ÈbC ³bà¥CT,
¥ÉT÷L ¥TbJa DñbC ¥NT·Ô îC* ®bà¥CT• $• Dbñ™
164
±b·Ôëb ®C <ßÙC ñC JÚb³bÙ îC*,
Ùb« £aE«a <ÈE«C* È¯ î«bíàbÙ îC•* $• Dbñ™
PCq ¥TbC ~¯<J¥Tb ±¼ µÙbC £CÚ¥CT,
¥TòE« <P}«bPD Àb±DbC JCÚ¥CT• $• Dbñ™
®bC <³DbàC ÊE«C* Àb<£ £C¥CT Pk¼,
±b£ ±ÙPb£ È¼* ëC PNÚbÙa Pk¼• $• Dbñ™
ëbÙ îCÙa ±ÐB¯ £CÙ ¥TòE«a* ¥T«b,
¥Tò<®àC Ò<ý £àb ¥Tò îbC ±¼ À«b• $• Dbñ™
µEà È¯ µEà È¯ µEà È¯ î¼D«b,
®bC î«b ±}ªîbC §bD Da¥CT J«b• $• Dbñ™
¥TbCG^ ÈaÙñ «¼* ÈCÙC ±£bC* ¥CT ÈJC,
ÙbC® ÇàbëC* îNDa PbC kÈbëC* BJC• $• Dbñ™
®b<D¥CT àbC* BJa BbH<È ÇàbðH ÈN½C,
BãsÈ ±bðH à«a £Cë £a®C îN½•C $• Dbñ™
³bñb
Àb±£ Pk £a®C BbÙ ½bC*G¥T à« ±ÝÈ PNDÈ ®àîbJ,• •
«bC ±NDaÈ ¥TÙL Àõ <®ˆb ëÙÈC ÀbDE£ ®bJ• •$
±«éHªC ®«H ¥Tk«RH ±«NHª D«a* D<«* ±bÊ¶ PbC ±bëC «bJ,• •
D«a* BàbC ¥TBa PbC «bCà PkCÙb BbáÈ îDÙ}³JbJ• $$
° \a* ga~aÈJDbñ<®DCE¾bà î«bìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
PbCÙqb
BbC ~aÈJ B³ëbD, ÈbC ±£ ±[a ®³È îC*• •$
«¼* ®CÈC ±ÙëbD, ±[ Ù«C <ÈD ±Ù kDa• $$
NOP
165
(12) Èy ÄçÌìœî[® œî\Œ
(Z‹t ¿œ NÿuÄð)
Èyªo ÄçÌìœî[® u\ŒÄº œt, œî\Œ Òzo uÒ®z GªTç®´@´
sçœçõ ªŒÄYoŒ ÆìuY NÿuºN{ÿ, u\ŒNÿy œçbÂtzÃ®ç ªç®´@@
ªuÒÊ uYÕ œt ÂÌ{ ªŒçzÒº, ÂçÂ ÄºŒ oŒ Ìªoçtç®´@´
Ìçz Nÿ»ŒçuŒu‡ NwÿœçÐuÉb Nÿuº, uoÉeó ÌìœuºuoÉe ®Òå Eç®´@@
C Ùë ÈyÄçÌìœ[î ®u\Œz‹ü! EÞ EÄoº EÄoº ÌæÄç{Êb½´@
C Ùë ÈyÄçÌìœ[î ®u\Œz‹ü! EÞ uoÉe uoÉe e: e:´@
C Ùë ÈyÄçÌìœ[î ®u\Œz‹ü! EÞ ªª Ìv‹ŒuÒoçz §Ä §Ä ÄÊb½´@
EÉbNÿ
(Z‹t \çzTyºçÌç, EçæYÂy¤ò <u\Œœt œî\çõ ÂÄ ÂçF|>)
TæTç\Â §uº NÿŒNÿNìÿ©§ ªõ, ŸçÌìNÿ T‹‡ uªÂçF|´@´
Nÿºª NÿÂæNÿ uÄŒçÆŒ NÿçºŒ, ‡çº tzo ÒºÊçF|´@@
u\Œœt œî\çõ ªŒ ÂçF|´´@
ÄçÌìœî[® ÄÌìœî\ - oŒì\ - œt, ÄçÌÄ ÌzÄo EçF|´@´
¤çÂ¤ÀÖYçºy ÂuQ u\ŒNÿçz, uÆÄuo® ÌŒªìQ ‡çF|´@@
u\Œœt œî\çõ ªŒ ÂçF|´´@
C Ùë ÈyÄçÌìœî[®u\Œz‹üç® \‹ª\ºçªwn®ìuÄŒçÆŒç® \Âæ uŒA ËÄçÒç´@
NwÿÉmçT» ªÂ®çuTº YætŒ, NzÿÌº ÌæT VÌçF|´´@´
§ÄEçoçœ uŒÄçºŒNÿçºŒ, œî\çõ œt uYo ÂçF|´@@´
u\Œœt œî\çõ ªŒ ÂçF|´´@ ÄçÌìœî[®A
C Ùë ÈyÄçÌìœ[î ®u\Œz‹üç® §ÄçoçœuÄŒçÆŒç® Y‹tŒæ uŒA ËÄçÒç´@
tzÄ\yº ÌìQtçÌ Æìò Äº, ÌìÄºŒ sçº §ºçF|´´@
œìæ\ ‡ºo oìª YºŒŒ EçTø, oìºo EQ® œt œçF|´@@
C Ùë ÈyÄçÌìœ[î ®u\Œz‹üç® Eq®œtŸç›o®z EqoçŒâ uŒA ËÄçÒç´@
166
œçuº\ço ÌæoçŒ-NÿÁœo»-\uŒo ÌìªŒ ¤óÂçF|´´@
1
ªyŒNzÿoì - ªt§æ\Œ-NÿçºŒ, oìª œtœö YäjçF|´@@
C Ùë ÈyÄçÌìœ[î ®u\Œz‹üç® Nÿçª¤çmuÄ†ÄæÌŒç® œìÉœæ uŒA ËÄçÒç´@
2
ŒÃ® 3TÃ® EçutNÿ ºÌœîuºo, ŒzÄ\ oìºo GœçF|´@
qì‡çºçzT uŒºÄçºŒ NÿçºŒ, oì©Òõ \\çõ uÆº ŒçF|´@@
C Ùë ÈyÄçÌìœ[î ®u\Œz‹üç® qì‡çºçzTuÄŒçÆŒç® Œ{Äùz æ uŒA ËÄçÒç´@
tyœNÿ\çzo Gtçzo Òçzo Äº, tÆutÆ ªõ Zu¤ ZçF|´@´
uouªº-ªçzÒ-ŒçÆNÿ oìªNÿçz ÂuQ, \\çõ YºŒ ÒºÊçF|´@@
C Ùë ÈyÄçÌìœî[®u\Œz‹üç® ªçzÒç‹‡NÿçºuÄŒçÆŒç® tyœæ uŒA ËÄçÒç´@
tÆuÄ‡ T‹‡ ªŒçzÒº ÂzNÿº, 4ÄçoÒçzÞ ªõ jçF|´´@´
EÉbNÿºª ®z tìÉb \ºoì Òø, ‡îª Ìì ‡îª GägçF|´@@
C Ùë ÈyÄçÌìœ[î ®u\Œz‹üç® EÉbNÿª|tÒŒç® ‡îœæ uŒA ËÄçÒç´@
ÌìºÌ ÌìœMÄ ÌìœçÄŒ ¢ÿÂ Â{, NæÿYŒ sçº §ºçF|´´@
ªçzq ªÒç¢ÿÂtç®Nÿ ÂuQ Ÿ§ì, §õb ‡ºçõ TìŒ TçF|´@@
C Ùë Èy ÄçÌìœî[®u\Œz‹üç® ªçzq¢ÿÂŸç›o®z ¢ÿÂæ uŒA ËÄçÒç´@
\Â ¢ÿÂ tº¤ uªÂç® Tç® TìŒ, Eçeçõ EæT ŒªçF|´´@´
uÆÄœtºç\ Òzo Òz Èyœuo! uŒNÿb ‡ºçõ ®Ò ÂçF|´@@
C Ùë ÈyÄçÌìœ[î ®u\Œz‹üç® EŒU®|œtŸç›o®z EU®ú uŒA ËÄçÒç´@
1. NÿçªtzÄ 2. ŒÄyŒ 3 .TçzVwo 4. EuT’
167
œæYNÿÁ®çmNÿ (Z‹t œçF|oç, ªçÞç 14)
NÿuÂ Zc EÌçäj ÌìÒç®çz, Tº§çTª ªæTÂ œç®çz´@´
tÆªõ 1utuÄoõ Fo Eç®z, Æo F‹ü \\õ uÌº Œç®õ´@@
C Ùë EçÊçjNwÿÉmÊÉe°çæ T§|ªW•Âªvlgoç® ÈyÄçÌìœ[î ®u\Œz‹üç® EU®ú
NÿuÂ Yç{tÆ ¢ÿçTìŒ \çŒçõ, \Œªõ \TtyÆ ªÒçŒçõ´@
Òuº ªz» \\ø o¤ \çF|, Òª œî\o Òø uYo ÂçF|´@@
C Ùë ¢ÿçÁTìŒNwÿÉmYoìtÅ| ®çæ \‹ªªW•Âªvlgoç® ÈyÄçÌìœ[î ®u\Œz‹üç® EU®úA
uous Yç{tÌ ¢ÿçTìŒ Å®çªç, ‡uº®çz oœ ÈyEu§ºçªç´@
Œwœ Ìì‹tº Nzÿ œ® œç®çz, Òª œî\o EuoÌìQ 2œç®çz´@@
C Ùë ¢ÿçÁTìŒNwÿÉmYoìtÅ| ®çæ oœçzªW•Âªvlgoç® ÈyÄçÌìœ[î ®u\Œz‹üç® EU®úA
Äut §çtÄ tçzF\ ÌçzÒ{, ÂuÒ NzÿÄÂ Eçoª \çz Ò{´@
EŒE‹o TìŒçNÿº ËÄçªy, uŒo Ä‹tçõ uÞ§ìÄŒ Œçªy´@@
C Ùë §çüœtNwÿÉmuûoy®ç®çæ rçŒªW•Âªvlgoç® ÈyÄçÌìœ[î ®u\Œz‹üç® EU®úA
uÌo §çtÄ Yç{tÌ ÂyŒçõ, uŒºÄçŒ ÌìsçŒ ŸÄyŒçõ´@´
œìº Y©œç sçŒNÿ Ìzoy, Òª œî\o uŒ\uÒo Òzoy´@@
C Ùë §çüœtÆìMÂYoìtÅ| ®çæ ªçzqªW•Âªvlgoç® ÈyÄçÌìœ[î ®u\Œz‹üç® EU®úA
\®ªçÂç
tçzÒç
Y©œçœìº ªõ œæY Äº, NÿÁ®çmNÿ oìª œç®´@´
Ìðº ‡Œì oŒ Æçz§Œçõ, \® \® \® u\Œºç®´@@
(Z‹t ªçzuo®tçª Äm| 12)
ªÒçÌìQÌçTº EçTº rçŒ, EŒ‹o ÌìQçªwo §ìOÿ ªÒçŒ´@´
ªÒç¤Âªæugo Qæugo Nÿçª, ºªç uÆÄ ÌæT Ìtç uÄÌºçª´@@
1. ËÄT|Ìz 2 œçeç‹oº - sç®çz
168
Ììuº‹t ¢ÿuŒ‹t QuT‹t Œuº‹t, ªìuŒ‹t \\ø uŒo 1œçtºýÄt´@´
Ÿ§î oìÄ E‹oº§çÄ uÄºçT, Ìì¤çÂuÒ-oø, ÄÀoÆyÂ-Ìçõ ºçT´@@
uNÿ®çz ŒuÒ ºç\ GtçÌ Ì¿œ, Ìì§çÄŒ §çÄo Eçoª¿œ´@´
EuŒn® Æºyº ŸœæY ÌªËo, uYtçoª uŒn® ÌìQçuÈo ÄËo´@@
EÆŒ| ŒÒë NÿçzH ÆŒ|ÌÒç®, \Òçå u\® §çzTo Nÿª|uÄœç®´@´
uŒ\çoª N{ÿ œºªzÌìº ÆŒ|, ŒÒë FŒNzÿ u¤Œ Eçœt ÒŒ|´@@
\TÜç \sç \Â¤ìt½¤ìt ®zÄ, Ìtç u\® LNÿ ÂÒz ¢ÿÂ§zÄ´@´
EŒzNÿ ŸNÿçº ‡ºy ®Ò tzÒ, §Àªõ §ÄNÿçŒŒ EçŒ Œ ŒzÒ´@@
EœçÄŒ Ìço Nìÿ‡ço §ºy®, uYtçoª ÆìòÌì§çÄ ‡ºy®´@´
‡ºø FŒÌçõ \¤ ŒzÒ otzÄ, Ìì EçÄo, Nÿª| o¤z ÄÌì§zÄ´@@
\¤ø oŒ-§çzT-\Tð GtçÌ, ‡ºø o¤ ÌæÄº uŒ\|º EçÌ´@´
Nÿºø \¤ Nÿª|NÿÂæNÿ uÄŒçÆ, ÂÒ{ o¤ ªçzq ªÒçÌìQºçÆ´@@
osç ®Ò ÂçzNÿ ŒºçNwÿo uŒð, uÄÂçzuNÿ® oz ÊbâüÃ®uÄuYð´@´
Ìì Eçoª\çŒŒ-¤çz‡uÄÒyŒ, ‡ºø uNÿŒ oÜÄ Ÿoyo ŸÄyŒ´@@
u\ŒçTª rçŒ » Ìæ\ª§çÄ, Ì¤{ uŒ\ rçŒ u¤Œç uÄºÌçÄ´@´
ÌìtìÂ|§ üÃ® ÌìqzÞ ÌìNÿçÂ, Ìì§çÄ Ì¤{ u\Òoõ uÆÄ ÒçÂ´@@
Â®çz Ì¤ \çzT Ììœì‹® ÄÆç®, NÿÒçz uNÿuª tyu\® oçuÒ TæÄç®´@´
uÄYçºo ®çz Âç{Nÿçv‹oNÿ Eç®, Œªõ œtœæNÿ\ œìÉœ Yäjç®´@@
NÿØçz Ÿ§ì ‡‹® uNÿ®çz ÌìuÄYçº, Ÿ¤çzu‡ Ìì ®zª uNÿ®çz \ì uÄÒçº´@´
o¤{ Ìç{‡ª| oŒçõ Òuº Eç®, ºX®ç{ uÆuÄNÿç Yuäj Eçœ u\Œç®´@@
‡ºz oœ œç® ÌìNzÿÄÂ¤çz‡, ut®çz GœtzÆ Ìì§Ã® Ì©¤çz‡´@´
uÂ®çz u¢ÿº ªçzXZ ªÒçÌìQ ºçÌ, Œªø uŒo §Oÿ ÌçzF| ÌìQEçÆ´@@
1. YºmNÿªÂ
169
(Z‹t VðçŒ‹t)
1
uŒo ÄçÌÄÄv‹to, œçœuŒNÿv‹to, ÄçÌìœî[® ÄÀo ¤ÀÖœoy´@´
§ÄÌæNÿÂQæugo, EçŒ‹tªvlgo, \{ \{ \{ \{Ä‹o \oy´@@
C Ùë ÈyÄçÌìœ[î ®u\Œz‹üç® ªÒçU®ú uŒÄ|œçªyuo ËÄçÒç´@
(Ìçzºeç)
ÄçÌìœî[® œt Ìçº, \\çõ tº¤uÄu‡ §çÄÌçõ´´@
Ìçz œçÄ{ ÌìQÌçº, §ìuOÿ ªìuOÿ Nÿçz \çz œºª´@@
8
ga ~bãEÈDbñ<®D ±¯®b
îc³àE£, àî¥TbJ}¥TbÙ
àb Bë¥TbDD îC} ªÈNÙbDD, ±b± ±DbDD ßCGÙ «îCÙa• •$
ÀbÈî ®bDD îbDD qbDD, ëbDD «bCD £Ê¶ ~q îCÙa• $$
Èb î£ BbDD Àb±<« «bC, à« nbDD ÀbD D ÀbDD ^CÙa• •$
ÀbD ³«a ~ÙDb³È ¥TbC Àk, ga±È®a ±È ÙbÚ«é îCÙa• $$
° \a* ga~bãEÈDbñ<®DCE¾! À_ ÀëÈÙ ÀëÈÙ P}ëb¼á^è $
° \a* ga~bãEÈDbñ<®DCE¾! À_ <Èþ <Èþ q: q: $
° \a* ga~bãEÈDbñ<®DCE¾! À_ À_ îî PãÛ<«ÈbC Bë Bë ëá^è
EÉbN (<_B}³a)
<«îG³GÙ-³È³}³b, µbÙ ÀB}³b ±ÐbPN¥T P}³b BGÙ BÉ}³b,• •
®Ù®Dî-îÉÈ}³b, Db<~ Àß}³b, ±¯<® ±£}³b îÉ£é<«*³b• •$
ga~bãEÈ-<®DC~}, DNÈ~¥ÐCT~}, ëÉáª¥ÐCT~}, ª¥ÐCT~},• •
«<D ÀGÙ-ª¥ÐCT~}, «C ³NDµC~} £àbîÉÈC~} î¥ÐCT~}• $$
° \a* ga~bãEÈDbñ<®DCE¾bà ®Eî®ÙbîÉÏàN<ëDb~Dbà ®J}...
1. Fæü Ìz Äv‹to
170
ëÙ kbëD-ª}£D, ¥T£Ja-D}£D, ßDÀbD}£D P<«È ßPbC*• •$
BëÈb± <D¥}T£D, yCÙbDE£D, ë}<£ Àî}£D, ªÙD ëPbC*• $$• ga™•
° \a* ga~bãEÈDbñ<®DCE¾bà BëbÈb±<ëDb~Dbà ª}£D} <Dë¶±bîa<È..
<«î¥TÙ ¥TGÙ J¢®È, îJà PNP¢®È, ÀØnÈ ®¢®È BGÙ ñbÙa• $•
£éÚ£bGÙ£ ³¢®È, P£±£P¢®È, BëBàB¢®È À<È BbÙa• $• ga™
° \a* ga~bãEÈDbñ<®DCE£Ðbà À[à±£±ÐbíÈàC À[ÈbDè <Dë¶±bîa<È..
îE£bÙ PÙbC®}, ¥T£Ja ®bC®}, ±N}® BÙbC®} îJàBÙ}• •$
BGÙ ¥}TªDñbÙa, ÈNî Gú³ µbÙa, î£D<ë£bÙa, µaÙµÙ}• $$• ga™•
° \a* ga~bãEÈDbñ<®DCE¾bà ¥TbîkbL<ëÇë}PDbà ±N÷±b<L...
±¥TëbD DëaDC ±bëD ¥TòDC, á^ÙP BaDC PNÚ£bÊ¶• •$
îD îbC£D «bÙC, nNµb <ë£bÙC, Àb³¼ µbÙC ³ND ³bÊ¶• $$• ga™•
° \a* ga~bãEÈDbñ<®DCE£Ðbà [NµbÙbC³<ëDb~Dbà D¼ëËC } <Dë¶±bîa<È..
ÈNî §bD ±Ð¥Tb~C, BÐîÈî Db~C, §Cà <ë¥Tb~C, PNÚÙbPC• •$
£a±¥T ¦<®àbÙb, àbÈ¼* µbÙb, îbC« <DëbÙb, <D® BbPC• $$• ga™•
° \a* ga~bãEÈDbñ<®DCE¾bà îbC«bEµ¥TbÙ<ëDb~Dbà £a±} <Dë¶±bîa<È
ªE£D ¥TÙ±¯Ù} ¥TGÙ ëÙ ª¯Ù}, ±bë¥T B¯Ù}, îbH<« ®NÙ}• •$
ÈPN µ¯î ¦ùbë¼, DbªÈ Àbë¼, À<J ³N}®bë¼, îµNÙhëÙ}• $$ga™•
° \a* ga~bãEÈDbñ<®DCE¾bà Àý¥Tî¶£«Dbà µ¯±} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
kb£bî Ú®¯Ù} £bGÔî ±¯Ù}, <D}kN¥T B¯Ù} J¼ ÀbàbC• •$
ÈbPbC* ±£®¢®b¼*, <~ëVTJ P¢®b¼*,<D®ÙP Ù¢®b¼*, ¦î³bàbC• $$ga™•
° \a* ga~bãEÈDbñ<®DCE¾bà îbC[VTJ±ÐbíÈàC VTJ}
ëPN ¾Ñà PHëbÙa ÈNî Gú³ µbÙa, ÀbDE£¥TbÙa Ò³íàbÙa $
ÈNî «bC BëÈbÙa, ¥TõDbµbÙa, àbÈ¼* ñbÙa, ~ÙDbÙa• $$ga™•
° \a* ga~bãEÈDbñ<®DCE¾bà ÀDìà¶±£±ÐbíÈàC ÀìàY <Dë¶±bîa<È..
171
±}ª¥TeàbL¥T Àß¶
PNE£Ùa Èñb ¾éÈ<ëJã|kÈ
À<PÈ PbÈà Bb£ë ®b<DàC, ³ÙBî}³J Èb <£D îb<DàC• •$
P<ª G¥TàbC ®DDa-±£-ªª¶D}, «î ¥TÙ¼* ÊÈ àC ±£ Àª¶D}• $$
° \a* Bb¾±£¥ÉT÷LPíÈ|àb} ³B¶¥TeàbL¥Tî<·ÔÈbà
ga~bãEÈDbñ<®DCE¾bà ÀìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b
®Dî ®Cq ªÈN£¶~a Aàbî «¼, P¥TJ ÊE¾ PN Àb³È µbî «¼• •$
³®±NÙ¼ ³®Pb<® Pk¼ Èk¼,<³GÙ ®®¼* ÊÈ î¼* ®<® «bC* Àk¼• $$
° \a* ¢àCþ¥ÉT÷LªÈN£A¶ àb} ®Eî¥TeàbL¥Tî<·ÔÈbà
Bë ~ÙaÙ PNBbC³ ÀPbÙ «¼}, Ê<î <ëªbÙ Èk¼ È± µbÙ «¼*• •$
BÐîÙ ªb¼£P ®Cq PN«bëDa, µÙî«CÈ ®®bC* ³ND ±bëDa• $$
° \a* ¢àCþ¥ÉT÷LªÈN£¶Aàb} È±:¥TeàbL¥Tî<·ÔÈbà
~N¥TJ ±b¼á £~¼* PNÚÙbP «¼, ±Ùî ¥CTëJ§bD ±Ð¥Tb~ «¼• •$
BëPîN¾-¦µbÙD £Cë ¥Tò, «î ¥TÙ¼* <DÈ î}³J PCë¥Tò• $$
° \a* ±b¼á~NsJ£~|àb} §bD¥TeàbL¥Tî<·ÔÈbà
ga~bãEÈDbñ<®DCE£Ðbà ÀìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b
À<PÈ ªb¼£<~ ®Cq «DC ÀÙa, <³GÙ PîC£ ñ¥Tò <~ë<Èà ëÙa• •$
P¥TJ ÊE¾ ®®¼* <ÈÈ ÀbÊ¥¼*T, «î ®®¼* ÊÈ îhÈ¥T DbÊ¥¼*T• $$
° \a* ¢àCþ¥ÉT÷LªÈN£¶Aàb} îbC[¥TeàbL¥Tî<·ÔÈbà
®àîbJb
ÙñbCXÈb nE£ ªE¾ëÏî¶ Èñb ªE¾ëÏP (11 ëL¶ Jb^bDN±bÐ P)
~bãEÈ ~bãEÈ³ND î}GÔÈC P£b, ®b<« ÇàbëÈ PN±}GÔÈC P£b• •$
î¼* <ÈE«C* B³<Èî}GÔÈC P£b, ±¯<®«bC* ¥TJNá-«}GÔÈC P£b• $$
172
îbC[«CÈ ÈNî «a £àbJ «bC, «C <®DC~ ³ND ÙÏDîbJ «bC• •$
î¼* Àk¼ PN³ND£bî «a µÙbC*, ÇàbëÈC* ÈNGÙÈ îNãsÈ<Èà ëÙbC*• $$
±XGÙ (16 îb_b)
®à ~bãEÈDbñ <ª¾R±Ùb®, BëPb³Ù îC* À£èBNÈ ®«b®• •$• •
ÈNî È<® PÙëbÙñ<P<X ñbD, PÙëbÙñ®NÈ ³®±NÙ î«bD• $$1
<ÈÈ ®Dî <JàbC ÀbD}£ µbÙ, «GÙ ÈÈ<nD ÀbàbC Ùb®ôbÙ• •$• •
ÊE¾bDa ®bà ±ÐP¯È-ñbD, ÈNî¥TbC ¥TÙ îC* J¼ «Ùá îbD• $$2
«GÙ ³bC£ £Cà PbC îbC£ µbÙ, <PÙ ªîÙ ÀîÙ úbÙÈ À±bÙ• •$• •
<³GÙÙb® ®bà <ÈÈ <~Jb ±b·Ô, Èb±¼ ñbíàbC À<BáC¥T îb·Ô• $$3
<ÈÈ ±}ªî ¦£<µ ÈDbC* PNëbÙ, PNÙëÙ ¥TÙ ¥TGÙ eàbàC ¦£bÙ• •$• •
Èk ÊE¾ P«P¥TÙ ¥TGÙ ÀDE£, ÈNî <PÙ µbÙb úbàbC¶ PNDE£• $$4
Àß ßß ßß ßß µN<D «bCÈ ßbCÙ,BB BB BB µµ µµ ¥TJ~~bCÙ• $
£Éî £Éî £Éî £Éî kb®È îÉ£}³, ½D DD DD DD DD D¯±NÙ}³• $$5
ÈD DD DD DD DD ÈDD ÈbD, ßD DD DD ß}^b ¥TÙÈ ÇëbD• •$• •
Èb ñCÊ¶ ñCÊ¶ ñCÊ¶ ñCÊ¶ ñCÊ¶ PNªbJ, ®NÈ DbªÈ DbëÈ ÈNî<« BbJ• $$6
ª^ ª^ ª^ À^±^ D^È Db^, ½^ ½^ ½^ «^ D^ ~^ <ëÙb^• •$•
Ê<î DbªÈ ÙbªÈ B³È Ù}³, PNÙ JCÈ ®«bH ÀbD}£ P}³• $$7
ÊÏàb<£ ÀÈNJ î}³J PNqb^, <ÈÈ kEàbC ®«bH PNÙ<³GÙ <ëÙb^• •$•
±N<D ¥TGÙ <DàbC³ <±ÈNP£D Àbà, «GÙ Pb¼*íàb¼ ÈNî <ÈÈ ëÉX ñbà $8
±N<D Ùb®îbH<«* J<« ª¥ÐTÙÏD, BbCÂàb¼ nÚ}Ô ¥TGÙ µÙî ®ÏD• •$• •
±N<D È± µGÙ ¥CTëJÜT<X ±bà, B<ë®aëD ¥TbC <~ëî³ kÈbà• $9
<~ë±NÙ ±«NHªC ÈNî «C <®DC~, ³NDî<·ÔÈ ÀÈNJ ÀD}È BCá• •$• • •
î¼* ÇàbëÈN «bC* <DÈ ~a~ Dbà, «îÙa Bëkbµb «GÙ <®Dbà• $10
173
PCë¥T À±DbC <D® ®bD ®bD, ¥TõDb ¥TGÙ Bb¼Bà BbD BbD• •$• • •
à« <ëßDî¯J Èõ Ú·Ô Ú·Ô, <ªÈ<ªãEÈÈ ÀbDE£ î·Ô î·Ô• $11
ßcb
ga~bãEÈ î«}Èb <~ë<Èà¥}TÈb, PN³ND ÀDEÈb B³ëEÈb• •$• • • •
Bë BÐîD «D}Èb, Pb¼và ÀDEÈb, £bÈbÙ} ÈbÙDëEÈb• $12
° \a* ga~bãEÈDbñ<®DCE¾bà î«bìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
iT±¥TPë¼àb
~bãEÈDbñ <®D¥CT ±£ ±}¥T®, ®bC B<ë ±¯®¼ îDëª¥Tbà,
®Dî ®Dî ¥CT ±bÈ¥T Èb¥CT, ÈÈ<nD È<®¥¼T ®bà ±Jbà $
îDëbH<nÈ PNÚ ±bë¼ Pb¼ DÙ, ëbHª¼*, B³<ÈBbë À<È Jbà,
ÈbÈ¼* "ëÉE£bëD' <DÈ ëE£¼ ®bÈ¼* <~ë±NÙ-Ùb® ¥TÙbà $$
NOP
(20) Èy ªìuŒÌìÄÀo œî\Œ

(îc³àE£ nE£)
±ÐbDÈ hë³¶ <ë«bà <JàbC <®D, ®Eî PN Ùb®³É«a î«H ÀbÊ¶• •$
ga PN«<îc <±Èb <®D¥CT, ³NDëbD î«b±£îb ®PN îbÊ¶• $$
kaP µD¯ ÈDN Aàbî nka ¥TnN, À}¥T «Ùa ëÙë}~ kÈbÊ¶• •$
PbC îN<DPNëÐÈDbñ ±ÐBN ¥T«, ñb±ÈN «b¼* ÊÈ ±Ða<È J³bÊ¶• $$
° \a* gaîN<DPNëÐÈ<®DCE¾! À_ ÀëÈÙ ÀëÈÙ P}ëb¼á^è $
° \a* gaîN<DPNëÐÈ<®DCE¾! À_ <Èþ <Èþ q: q: $
° \a* gaîN<DPNëÐÈ<®DCE¾! À_ îî P<Û<«ÈbC Bë Bë ëá^è $
EÉbNÿ (ÒuºTyuoN ç)
¦¢¢ëJ PN®J <®<î ®P <È«bÙb¼, ¥TD¥T ½bÙa îC* BÙbC*• •$
®Ù îÙD ®bîD «ÙD ¥TbÙD, µbÙ ÈNî ±£ÈÙ ¥TÙbC*• $$
174
<~ë Pbñ ¥TÙÈ PDbñ PNëÐÈDbñ, îN<D ³ND îbJ «*¼• •$
ÈPN ªÙD ÀbDE£ BÙD ÈbÙD, ÈÙD <ëÙ£ <ë~bJ «*¼• $$
° \a* gaîN<DPNëÐÈ<®DCE¾bà ®Eî®ÙbîÉÏàN<ëDb~Dbà ®J} <Dë¶±bîa<È
BëÈb±ßbà¥T ~b}<È£bà¥T, îJà «GÙ ß<P Gú³ µÙbC*• •$
³ND ³bà ~aP Dîbà ±¯®È, <ëßDÈb± Pk¼* «ÙbC*• $$• <~ë™
° \a* gaîN<DPNëÐÈ<®DCE¾bà BëbÈb±<ëDb~Dbà ªE£D} <Dë¶±bîa<È..
ÈE£éJ ÀÚ<·ÔÈ £î¥T ~<~Pî, ³î¥T ®NÈ ñbÙa BÙbC*• •$
±£ ÀÚà£bà¥T îN¥TGÈDbà¥T, ®b<D ±£ ±¯®b ¥TÙb*C• $$• <~ë™
° \a* gaîN<DPNëÐÈ<®DCE¾bà À[à±£±ÐbíÈàC À[ÈbDè <Dë¶±bîa<È..
kCJb ªîCJa ÙbàkCJa, ¥CTÈ¥Tò ¥TÙDb PÙbC*• •$
®³®aÈ îEîñ«ÙD J<Ú ±ÐBN, ÈNî <D¥T^ úCÙa ¥TÙbC*• $$• <~ë™
° \a* gaîN<DPNëÐÈ<®DCE¾bà ¥TbîkbL<ëÇë}PDbà ±N÷±} <Dë¶±bîa<È..
±¥TëbD <ë<ëµ îDbC§ ±bëD, PÙP îÉ£é³ND <ëhÈÙbC*• •$
PbC JCà ÈNî ±£ÈÙ µÙÈ «a, [Nµb ÔbÊD ¥TbC «ÙbC•* $$<~ë™
° \a* gaîN<DPNëÐÈ<®DCE¾bà [NµbÙbC³<ëDb~Dbà D¼ëCË} <Dë¶±bîa<È
£a±¥T ÀîbCJ¥T ÙÈD î<Dîà, Èñb ±bëDßÉÈ BÙbC*• •$
PbC <È<îÙ îbC« <ëDb~ ÀbÈîBbP ¥TbÙD ¢ë¼ µÙbC*• $$• <~ë™
° \a* gaîN<DPNëÐÈ<®DCE¾bà îbC«bEµ¥TbÙ<ëDb~Dbà £a±} <Dë¶±bîa<È
¥TÙ±¯Ù ªE£D ª¯Ù B¯Ù, PN³Eµ ±bë¥T îC* µÙbC*• •$
ÈPN ®ÙÈ ®ÙÈ PîhÈ ±bÈ¥T, PbÙ <D® PNÚ¥TbC* BÙbC*• $$• <~ë™
° \a* gaîN<DPNëÐÈ<®DCE¾bà Àý¥Tî¶£«Dbà µ¯±} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
gaVTJ ÀDbÙ PN Àbî Àb<£¥T, ±së VTJ À<È <ëhÈÙbC*• •$
PbC îbC[VTJ ¥CT «CÈ JC¥TÙ, ÈNî ªÙD Àb³C µÙbC*• $$• <~ë™
° \a* gaîN<DPNëÐÈ<®DCE¾bà îbC[VTJ±ÐbíÈàC VTJ} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
175
®J ³Eµ Àb<£ <îJbà ÀbqbC*, £Ùk ÀÙß P®bC* ëÙbC*• •$
±¯®bC* 1ªÙL¥T® BãsÈ®NÈ, ®bÈ¼* ®³È Pb³Ù ÈÙbC•* $$• <~ë™• •
° \a* gaîN<DPNëÐÈ<®DCE¾bà ÀDìà¶±£±ÐbíÈàC ÀìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b
±wª¥TeàbL¥T
ÈbC^¥T
<È<ñ £bCà® PbëD Aàbî BàbC, ³ÙBb³î î}³J îbC£ ñàbC• •$
«GÙëÉE£ Pªa <±ÈNîbÈ ®®C*, «î ±¯®È 2¢àb¼* Àß ÀbCß B®C*• $$
° \a* gbëL¥ÉT÷L<ôÈaàbàb} ³B¶îŒJî<·ÔÈbà gaîN<DPNëÈÐ <®DCE¾bà ÀßY™
ë¼~bÚ ë£a £~îa ëÙDa, ®DîC* <È<« Ëb¼P <_JbC¥TµDa• •$
PNÙî}<£Ù Çàbà ±NÙE£Ù DC, îN<DPNëÐÈDbñ «îC* ~ÙDC• $$
° \a* ë¼~bÚ¥ÉT÷L£~|àb} ®EîîŒJî<·ÔÈbà gaîN<DPNëÈÐ <®DCE¾bà ÀßY™ $
È± £éXÙ gaµÙ DC ³<«àbC, ë¼PbÚ ë£a £~îa ¥T<«àbC• •$
<Dõ±b<µ Pîb<µ PN ÇàbëÈ «¼*, «î ±¯®È BãsÈ kÝbëÈ «¼*• $$
° \a* ë¼~bÚ¥ÉT÷L£~|àb} È±bCîŒJî<·ÔÈbà gaîN<DPNëÈÐ <®DCE¾bà ÀßY™ $
ëÙ ¥CTëJ§bD ¦ËbCÈ G¥Tàb, Dëîa ëàPbÚ ë£a PN<Úàb• •$
ß<D îbC«<D~bB<D îbCÚî³b, «î ±¯<® ª«¼* Bë<P}µN ñ³b• $$
° \a* ë¼~bÚ¥ÉT÷LDë|àb} §bDîŒJî<·ÔÈbà gaîN<DPNëÈÐ <®DCE¾bà ÀßY™ $
ë<£ kbÙP VTb³ND îbC[ ³àC, <È«éH JbC¥T <~ÙbCî<L <PX BàC• •$
PN ÀDEÈ ³NDb¥TÙ <ëßD «Ùa, «î ±¯®È «¼* îDîbC£ BÙa• $$
° \a* VTbe³ND¥ÉT÷Lôb£Aàb} îbC[îŒJî<·ÔÈbà gaîN<DPNëÈÐ <®DCE¾bà ÀßY™ $
®àîbJb
£bC«b-- îN<D³LDbà¥T îNãsÈ±<È, P¯sÈëÐÈb¥TÙ àNsÈ• •$
BN<sÈ-îN<sÈ-£bÈbÙ J<Ú, ëE£bC* ÈD îD ¦sÈ• $$
1. YºmNÿªÂ, œçeç‹oº'Yºmº\ 2. œçeç‹oº'†®çÄo œçtNÿ\z
176
ÈbC^¥T nE£
®à ¥CTëJ BbD ÀîbD µÙ}, îN<D hëØn PÙbC® <ë¥TbP¥TÙ}• •$• •
Bë P}¥T^ B}®D Jbà¥T «¼*, îN<DPNëÐÈ PNëÐÈ£bà¥T «¼•* $$1
ßDßbÈëD} £ë£aíÈ BD}, B<ë kbCµ ÈÉábÈNÙ îCßßD}• •$• •
<DÈ î}³JëÉE£ kµbà¥T «¼*, îN<DPNëÐÈ PNëÐÈ£bà¥T «¼•* $$2
³ÙBb<£¥T î}³JPbÙ µÙC, ®³®aëD ¥CT £éÚôE£ «ÙC• •$• •
Pk È{ë±Ð¥Tb~DT ëbà¥T «¼*, îN<DPNëÐÈ PNëÐÈ£bà¥T «¼•* $$3
<~ëîbÙ³ î·ÔD È{ë ¥TZbC, ³NDPbÙ ®³Ï_à ~î¶ JZbC• •$• •
õ® Ùb³ õ £bCá <î^bà¥T «¼*, îN<DPNëÐÈ PNëÐÈ£bà¥T «¼•* $$4
PîëPÉÈ îC* PNÙDbÙ P«a, ³NL ³bëÈ DbëÈ BbJ î«a• •$• •
Àõ DbªÈ BãsÈ kÝbà¥T «¼*, îN<DPNëÐÈ PNëÐÈ£bà¥T «¼•* $$5
±³ D¯±NÙ ¥Tò µN<D «bCÈ BD}, ½DD} ½DD} ½DD} ½DD}• •$• •
PNÙ JCÈ ÀDC¥T Ùîbà¥T «¼*, îN<DPNëÐÈ PNëÐÈ£bà¥T «¼•* $$6
ßDD} ßDD} ßD ß}^ k®¼*, ÈDD} ÈDD} ÈDÈbD P®¼•* •$• •
£Éî£Éî <îÙ£}³ k®bà¥T «¼*, îN<DPNëÐÈ PNëÐÈ£bà¥T «¼•* $$7
<nD îC* JßN Àb¼ <nD ñ¯J kDC*, ®NÈ «bë<ëBbë <ëJbP±DC•* •$• •
îNÚÈC* ±N<D àbC* ³NL³bà¥T «¼*, îN<DPNëÐÈ PNëÐÈ£bà¥T «¼•* $$8
µÉ³Èb} µÉ³Èb} ±³ ±bëÈ «¼*, PDD} PDD} PN DªbëÈ «¼•* •$• •
À<È ÀbDE£ ¥TbC ±N<D ±bà¥T «¼*, îN<DPNëÐÈ PNëÐÈ£bà¥T «¼•* $$9
À±DC Bë ¥TbC VTJ JCÈ P«a, ~NB BbëDÈ¼* Pk ±b± £«a• •$• • • •
<ÈÈ È¼* PNÚ ¥TbC Pk ±bà¥T «¼*, îN<DPNëÐÈ PNëÐÈ£bà¥T «¼*• $$10
ÊD Àb<£ Pîb® ÀDC¥T È«bH, ¥T<« ¥Tb¼D P¥¼T ®N <ëBC£ à«bH• •$• • • •
µD ga <®DªE£ PNµbà¥T «¼*, îN<DPNëÐÈ PNëÐÈ£bà¥T «¼*• $$11
177
±N<D £C~<ë«bÙ G¥Tàb¼ <®DDC, 1ëÉá ÀîÉÈëÉ<ý G¥Tàb¼ ÈNîDC• •$• • • •
«î ÈbC ÈNîÙa ~ÙDbà¥T «¼*, îN<DPNëÐÈ PNëÐÈ£bà¥T «¼*• $$12
«î±¼ ¥TõLb ¥TGÙ £Cë Àk¼*, <~ëÙb® Pîb® PN£C«é Pk¼•* •$• • • •
<®<î «bC«éH PNÚbgî Dbà¥T «¼*, îN<DPNëÐÈ PNëÐÈ£bà¥T «¼*• $$13
B<ë "ëÉE£' ÈDa <ëDÈa ®N à«a, îN½ £C«é ÀÚ¼±£ Ùb® P«a• •$• • • •
«î ÀbD ³«a ~ÙDbà¥T «¼, îN<DPNëÐÈ PNëÐÈ£bà¥T «¼*• $$14
ßcb
®à ³NL³LµbÙa, <~ë<«È¥TbÙa, ~NXkNX <ª¾R±±Èa• •$
±ÙîbDE££bà¥T £bPP«bà¥T îN<DPNëÐÈ ®àëEÈ ®Èa• $$
° \a* gaîN<DPNëÐÈ<®DCE¾bà î«bßY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
£bC«b
ga îN<DPNëÐÈ ¥CT ªÙL, ®bC ±¯®¼ À<BDE£• •$
PbC PNÙDÙ PNÚ BbC³¥C*T, ±bëC* P«®bDE£• $$
0
ga DC<îDbñ<®D ±¯®b
nE£ Jïîa, Èñb ÀX¶JïîaµÙb
®¼<È®¼ ®¼<È®¼ ®¼<È®¼ DCî¥Tò, µî¶ Àb¼ÈbÙ £bÈbÙ Aàb¼ ª¼D ¥Tò• •$
ga <~ëbDE£ Bb¼V}T£ <D¥TE£ ¥Tò Çàbë¼ <®E«¼* ÊE¾ Db³CE¾ Àb¼ î¼D ¥Ta• $$
±î¶ ¥TeàbD ¥CT £CD«bÙC ÈN|«a*, £Cë «bC yë ÈbÈ¼* ¥TÙb¼* yCD ¥TbC• •$
ñb<± «b¼* kbÙ _¼ ~NX ¦ØªbÙ ¥C*T, ~NXÈbµbÙ Bb¼±bÙ¥¯}T JCD ¥Tò• $$
° \a* gaDC<îDbñ<®D! À_ ÀëÈÙ ÀëÈÙ P}ëb¼á^è $
° \a* gaDC<îDbñ<®D! À_ <Èþ <Èþ q: q: $
° \a* gaDC<îDbñ<®D! À_ îî P<Û<«ÈbC Bë Bë ëá^è
1 ‡ª|
178
EÉbNÿ (ªbJ «bCJa, ÈbJ ®c)
£bÈb îbCØn ¥CT, gaDC<îDbñ <®DÙbà, £bÈb™ $$^C¥T$$
<D³î D£a ¥NT~ ±ÐbPN¥T JaDb¼, ¥}TªDBÉ}³ BÙbà• •$
îD ëª ÈD È¼* µbÙ £CÈ «a, P¥TJ ¥TJ}¥T D~bà• •$
£bÈb îbCØn ¥CT, gaDC<îDbñ <®DÙbà• $$• £bÈb™
° \a* gaDC<îDbñ<®DCE¾bà ®Eî®ÙbîÉÏàN<ëDb~Dbà ®J} <Dë¶±bîa<È
«GÙ ªE£D ®NÈ ¥T£JaDE£D, ¥N}T¥NTî PŒ ßPbà• •$• • • • • • •
<ëßD Èb± Db~D ¥CT ¥TbÙD, ®®b¼* <È«bÙC ±bà• $$• £bÈb™
° \a* gaDC<îDbñ<®DCE¾bà BëbÈb±<ëDb~Dbà ªE£D} <Dë¶±bîa<È
±N·àÙb<~ ÈNî ®P Pî ¦¢®J, È}£éJ ~NX î}³bà• •$• • • • • • •
ÀÚà Pb¼và BbC³D ¥CT ¥TbÙD, ±N}® µÙbC* ³ND³bà• $$• £bÈb™
° \a* gaDC<îDbñ<®DCE¾bà À[à±£±ÐbíÈàC À[ÈbDè <Dë¶±bîa<È
±N·ÔÙa¥T ÈÉL¾éî ¥TbC Àb<£¥T, PNîD PN³}<µÈ Jbà• •$• • • • • • •
£í±¶¥T îDîñB}®D¥TbÙD, ®®«é} ªÙD JëJbà• $$• £bÈb™
° \a* gaDC<îDbñ<®DCE¾bà ¥TbîkbL<ëÇë}PDbà ±N÷±b<L <Dë¶±bîa<È
ßCëÙ kbëÙ Úb®C Pb®C, Èb®C ÈNÙÈ îH³bà• •$• • • • • • •
[NµbëC£Da DbP ¥TÙD ¥TbC, ®®«éH ªÙD ¦î³bà• $$• £bÈb™
° \a* gaDC<îDbñ<®DCE¾bà [NµbÙbC³<ëDb~Dbà D¼ëCË} <Dë¶±bîa<È
¥TD¥T £a± DëDaÈ ±¯Ù¥TÙ, ¦¢®J ®bC<È ®³bà• •$• • • • • • •
<È<îÙîbC«Db~¥T ÈNî¥TbC* J<Ú, ®®«NH ªÙD «éJPbà• $$• £bÈb™
° \a* gaDC<îDbñ<®DCE¾bà îbC«bEµ¥TbÙ<ëDb~Dbà £a±} <Dë¶±bîa<È
£~<ëµ ³}µ îH³bà îDbC«Ù, ³}N®È À<J³D Àbà• •$• • • • • • •
£~bC* k}µ ®bÙD ¥CT ¥TbÙD, ÚCëbC* ÈNî Gú³ Jbà• $$• £bÈb™
° \a* gaDC<îDbñ<®DCE¾bà Àý¥Tî¶£«Dbà µ¯±} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
179
PNÙP ëÙD ÙPDb îDBbëD, ±bëD VTJ PN î}³bà• •$• • • • • • •
îbC[ î«bVTJ ¥TbÙD ±¯®bC*, «C <®DëÙ ÈNî ±bà• $$• £bÈb™
° \a* gaDC<îDbñ<®DCE¾bà îbC[VTJ±ÐbíÈàC VTJ} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
®JVTJ Àb<£ Pb® ~N<ª JaDC, ÀbqbC* £Ùk <îJbà• •$• • • • • • •
Àþî <n<È ¥CT Ùb® ¥TÙD ¥TbC, ®®bC* À}³ ëPN Dbà• $$• £bÈb™
° \a* gaDC<îDbñ<®DCE¾bà ÀDìà¶±£±ÐbíÈàC ÀìàY <Dë¶±bîa<È..
±wª¥TeàbL¥T
<PÈ ¥Tb<È¶¥T nx Àî}£b, ³ÙBb³î ÀbDE£¥TE£b• •$
~<ª PCà <Pëb±£ ÀbÊ¶, «î ±¯®È îD ëª ¥TbÊ¶• $$
° \a* ¥Tb<È¶¥T~NsJáþÅb} ³B¶îŒJî<·ÔÈbà gaDC<îDbñ<®DCE¾bà
<PÈ PbëD nx ÀîE£b, ®DîC* <_BNëD ¥CT ªE£b• •$
<±ÈN PîN¾ î«bPNÚ ±bàbC, «î ±¯®È <ëßD D~bàbC• $$
° \a* gbëL~NsJáþÅb} ®EîîŒJî<·ÔÈbà gaDC<îDbñ<®DCE¾bà
È<® Ùb®îÈa ëÐÈ JaDbC*, <PÈ PbëD nx ±ÐëaDbC*• •$
<~ëDbGÙ Èk¼ «ÙábÊ¶, «î ±¯®¼* ±£ <~Ù DbÊ¶• $$
° \a* gbëL~NsJáþÅb} È±bCîŒJî<·ÔÈbà gaDC<îDbñ<®DCE¾bà
<PÈ ÀbãAëD y¥Tî ª¯ÙC, ªbÙbC* ßbÈa À<È ¥¯TÙC• •$
J<« ¥CTëJ î<«îb PbÙb, «î ±¯®¼* Àý ±Ð¥TbÙb• $$
° \a* ÀbãAëD~NsJ±Ð<È±£bàb} ¥CTëJ§bDîŒJî<·ÔÈbà
gaDC<îDbñ<®DCE¾bà ÀìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
<PÈ ábú À÷^îa ª¯ÙC, ªbÙbC* Àßb<Èàb ¥¯TÙC• •$
<~ë ¦¢®¶àEÈ È¼* ±bÊ¶, «î ±¯®¼* ÇàbD J³bÊ¶• $$
° \a* Àbábú~NsJbý|àb} îbC[îŒJî<·ÔÈbà gaDC<îDbñ<®DCE¾bà
180
®àîbJb
£bC«b
Aàbî nëa ÈD ªb± £~, ¦ÛÈ ³ND<D<µ µbî• •$
~}Ú <ª…±£ îC* <DÙ<Ú, ±N<D ±N<D ¥TÙbC* ±ÐDbî• $$
±X<Ù nE£
®¼ ®¼ ®¼ DC<î <®<D}£ ªE£, <±ÈN PîN£ PCD ÀbDE£¥TE£• •$
<~ëîbÈ ¥NTîN£-îD-îbC£-£bà, B<ëëÉE£ ª¥TbCÙ PNÚa ¥TÙbà• $$
®à£Cë À±¯Ùk îbÙÈ}Ô, Èî ¥TòD kÐÌPNÈ P«P Ú}Ô• •$
<~ë<Èà îNÚ®J®-<ë¥Tb~DC~, D<« Ù«bC PÉ<ý îC* Èî À~Cá• $$
B<ë BaÈ ¥TbC¥T ¥TòDbC* À~bC¥T, <~ëî³ £Ù~bàbC ~î¶ñbC¥T• •$
®¼ ®¼ ®¼ ®¼ ÈNî ³ND³}BaÙ, ÈNî Àb³î <D±ND ±NDaÈ µaÙ• $$
ÈNî ¥CTëJ ®bC<È <ëÙb®îbD, ®¼ ®¼ ®¼ ®¼ ¥TõDb<DµbD• •$
ÈNî PîëPÙD îC* È{ëBC£, £Ù~bàbC ®bÈ¼* D~È ÚC£• $$
<ÈÈ ÈNî¥TbC* «GÙ ÀbDE£ µbÙ, ±¯®È B³Èa®NÈ k«é ±Ð¥TbÙ• •$
±N<D ³Ë±Ëîà PN®P ³bà, ®¼ kJ ÀD}È ³NDë}ÈÙbà• $$
®à <~ë ~}¥TÙ kÐÌb î«C~, ®à kNX <ëµbÈb <ë÷LNëCá• •$
®à ¥NTî<È-îÈ}³D ¥TbC îÉ³CE¾, ®à î£DÇëb}È ¥TbC Ù<ë <®DCE¾• $$
®à ¥ÉT±b<PEµN À<ëõX kNX, ®à GÙX<PX £bÈb ±ÐkNX• •$
®à ®³ ®DîDÙ}®D î«bD, ®à BëPb³ÙîH« PNþN àbD• $$
ÈNë B³<È ¥TÙC* ÈC µEà ®aë, ÈC ±bë¼* <£ë <~ë±£ P£aë• •$
ÈNîÙbC ³ND £Cë <ë<ëµ ±Ð¥TbÙ, ³bëÈ <DÈ G¥TÛÙ ¥Tò ®N DbÙ• $$
ëÙ B³<ÈîbH<« JëJaD «bCà, Dbª¼* ÈbñCÊ¶ ñCÊ¶ ñCÊ¶ k«bCà• •$
ÈNî ¥TõDbPb³Ù PÉ<ý±bJ, Àk îbC¥TbC* kC<³ ¥TÙbC* <D«bJ• $$
181
î¼* £éÚ ÀD}È ëPN¥TÙî®bC³, BbC³C P£aë D<« Àb¼Ù ÙbC³• •$
ÈNî¥TbC ®³ îC* ®bEàbC* £àbJ, «bC ëaÈÙb³ ³NDÙÈDîbJ• $$
ÈbÈ¼* ~ÙDb Àk ³«a Àbà, ±ÐBN ¥TÙbC ëC<³ îCÙa P«bà• •$
à« <ëßD¥TÙî îî Ú}ÔÚ}Ô, îD ëb}<nÈ ¥TbÙ® î}Ô î}Ô• $$
P}PbÙ¥Tý ª¥Tª¯Ù ª¯Ù, P«®bDE£ îî ¦Ù ±¯Ù ±¯Ù• •$
<D® ±Ù ±Ð¥Tb~ kN<µ £CÊ £CÊ, È<® ¥CT <ëJ}k PN<µ JCÊ JCÊ• $$
«î ®b}ªÈ «¼* à« kbÙ kbÙ, Bë Pb³Ù È¼* îbC ÈbÙ ÈbÙ• •$
D<«} PZbC ®bÈ à« ®³È £é:Ú, ÈbÈ¼* <ëDëbC* «C PN³ND îNsÚ• $$
ßcbDE£
gaDC<î¥NTîbÙ}, <®Èî£îbÙ}, ~aJb³bÙ}, PNÚ¥TbÙ}• •$
BëBà«ÙÈbÙ}, <~ë¥TÙÈbÙ}, £bÈbÙ} µîb¶µbÙ}• $$
° \a* gaDC<îDbñ<®DCE¾bà î«bìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
îb<JDa
PNÚ µD ®P <PXa ±N_ ±b¼_b<£ ëÉXa,• •
P¥TJ îD<P <PXa «bCÈN «¼ Èb<« GÙXa• •$
®®È «Ùá µbÙa DC<î ¥TbC ®bC À³bÙa,• •
ÀDN¥ÐTî ÀGÙ ®bÙa PbC ëÙC îbCØnDbÙa• $$
NOP
ga ±bAë¶Dbñ<®D ±¯®b
¥T<ë kvÈbëÙ<P}«
Tyoç Zæt
ëÙ hë³¶ ±ÐbLÈ ¥TbC <ë«bà, PNîbÈ ëbîb PNÈ BàC,• •
ÀAëPCD ¥CT ±bÙP <®DCdÙ, ªÙD <®D¥CT PNÙ DàC• •$
Db¼ «bñ ¦ÛÈ ÈD <ëÙb®¼, ¦Ù³ JØnD ±£ JP¼*,• •
ñb±RH ÈN|«C* <®D Àbà <ÈþbC ¥Tî¶ îCÙC Pk DP¼*• $$
182
° \a* ga±bAë¶Dbñ<®DCE¾! À_ ÀëÈÙ ÀëÈÙ P}ëb¼á^è $
° \a* ga±bAë¶Dbñ<®DCE¾! À_ <Èþ <Èþ q: q: $
° \a* ga±bAë¶Dbñ<®DCE¾! À_ îî P<Û<«ÈbC Bë Bë ëá^è $
EÉbNÿ (ªbîÙnE£)
[aÙPbCî ¥CT PîbD À|kNPbÙ JbÊy• •$
«Cî±b_ µbGÙ¥¼*T PN Àb±¥TbC ªÝbÊy• •$
±bAë¶Dbñ £Cë PCë Àb±¥Tò ¥TiH P£b• •$
£a<®àC <DëbP îbC[ B¯<Jy D«a* ¥T£b• $$
° \a* ga±bAë¶Dbñ<®DCE¾bà ®Eî®ÙbîÉÏàN<ëDb~Dbà ®J}..
ª}£Db<£ ¥CT~Ùb<£ hëØn ³}µ Ja<®y• •$
Àb± ªÙL ªª¶ îbC«Èb± ¥TbC «Da<®y• $$• ±bd¶™
° \a* ga±bAë¶Dbñ<®DCE¾bà BëbÈb±<ëDb~Dbà ª}£D} <Dë¶±bîa<È..
VCTD ª}£ ¥TC PîbD À[ÈbDè JbÊ¥¼*T• •$
ªD¶ ¥CT Pîa± PbÙ ±N}® ¥TbC ÙªbÊ¥¼*T• $$• ±bd¶™
° \a* ga±bAë¶Dbñ<®DCE¾bà À[à±£±ÐbíÈàC À[ÈbDè <Dë¶±bîa<È..
¥CTëùb ³NJbk Àb¼Ù ¥CTÈ¥Tò ªNDbÊy• •$
µbÙ ªD¶ ¥CT Pîa± ¥Tbî ¥TbC DPbÊy• $$• ±bd¶™
° \a* ga±bAë¶Dbñ<®DCE¾bà ¥TbîkbL<ëÇë}PDbà ±N÷±b<L <Dë¶±bîa<È
ßCëÙb<£ kbëÙb<£ <îþ P<±¶ îC* PDC*• •$
Àb± ªL¶ Àª¶ÈC [Nµb<£ ÙbC³ ¥TbC «DC•* $$• ±bd¶™
° \a* ga±bAë¶Dbñ<®DCE¾bà [NµbÙbC³<ëDb~Dbà D¼ëCË} <Dë¶±bîa<È
Jbà ÙÏD £a± ¥TbC PDC« ±¯Ù ¥CT BiTH• •$
ëb<È¥Tb ¥T±¯Ù kbGÙ îbC« Çëb}È ¥TbC «iTH• $$• ±bd¶™
° \a* ga±bAë¶Dbñ<®DCE¾bà îbC«b}µ¥TbÙ<ëDb~Dbà £a±} <Dë¶±bîa<È
183
µ¯± ³}µ JCà ¥¼*T PNÀãÂD P}³ ®bGÙàC• •$
ÈbP µ¯± ¥CT PNP}³ ¥Tî¶ Àý kbGÙàC• $$• ±bd¶™
° \a* ga±bAë¶Dbñ<®DCE¾bà Àý¥Tî¶£«Dbà µ¯±} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
ÚbÙ¥Tb<£ <ªB¶^b<£ ÙÏDñbJ îC* BiTH• •$
«á¶µbGÙ¥¼*T ®®¯} PNîbC[ Pb¼và ¥TbC ëiTH• $$• ±bd¶™
° \a* ga±bAë¶Dbñ<®DCE¾bà îbC[VTJ±ÐbíÈàC VTJ} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
DaÙ ³}µ À[ÈbDè ±N÷± ªbõ Ja<®àC• •$
£a± µ¯± gaVTJb<£ Àß¶ È¼* ®®a<®àC• $$• ±bd¶™
° \a* ga±bAë¶Dbñ<®DCE¾bà ÀDìà¶±£±ÐbíÈàC ÀìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b
±}ª¥TeàbL¥T
nE£ ªbJ
~NB ±ÐbLÈ hë³¶ <ë«bàC, ëbîb îbÈb ¦Ù ÀbàC• •$
ë¼~bÚ ÈDa £é<È ¥TbÙa, «î ±¯®C* <ëìD <DëbÙa• $$
° \a* ë¼~bÚ¥ÉT÷L<ôÈaàbàb} ³B¶îŒJî<·ÔÈbà ga±bAë¶Dbñ<®DCE¾bà ÀìàY $
®DîC* <_BNëD PNÚ£bÈb, y¥Tb£<~ ±b¼á <ëvàbÈb• •$
Aàbîb ÈD À£èBNÈ Ùb®¼, Ù<ë ¥TbCG^¥T ÈC® PN Jb®¼• $$
° \a* ±b¼á¥ÉT÷L¼¥Tb£Aàb} ®EîîŒJî<·ÔÈbà ga±bAë¶Dbñ<®DCE¾bà ÀìàY $
¥T<J ±b¼á y¥Tb£<~ ÀbÊ¶, Èk kbÙ« BbëD BbÊ¶• •$
À±DC ¥TÙ JbC*ª PN ¥TòDb, «î ±¯®¼* ªÙD ®®aDb• $$
° \a* ±b¼á¥ÉT÷L¼¥Tb£Aàb} È±bCîŒJî<·ÔÈbà ga±bAë¶Dbñ<®DCE¾bà ÀìàY
¥T<J ª¼È ªÈNña¶ ÀbÊ¶, ±ÐBN ¥CTëJ §bD ¦±bÊ¶• •$
Èk ±ÐBN ¦±£C~ ®N ¥TòDb,B<ë ®aëD ¥TbC PNÚ £aDb• $$
° \a* ª¼_¥ÉT÷LªÈN»àbY ¥CTëJ§bDî<·ÔÈbà ga±bAë¶Dbñ<®DCE¾bà ÀìàY
<PÈ PbëD PbÈ¼* ÀbÊ¶, <~ëDbGÙ ëÙa <®DÙbÊ¶• •$
P|îC£bªJ «GÙ îbDb, «î ±¯®¼* îbC[ ¥TeàbDb• $$
° \a* gbëL~NsJPíÈ|àb} îbC[îŒJî<·ÔÈbà ga±bAë¶Dbñ<®DCE¾bà ÀìàY $
184
®àîbJb
±bÙPDbñ <®DCE£Ð ÈDC ëª, ±b¼DBÚa ®ÙÈC PND ±bàC• •$
¥TÙèàbC PÙµbD JZbC ±£ ÀbD, BàC ±]bë<È ~Cá ¥T«bàC• $$
Dbî ±ÐÈb± ^ÙC* P}Èb± PN, BÑàD ¥TbC <~ë~î¶ <£ÚbàC• •$
«bC ÀAëPCD ¥CT D}£ BJC, ³NL ³bëÈ «¼* ÈNîÙC «ÙábàC• $$
£bC«b
¥CT¥Tò -¥}Tq PîbD n<ë, ë±N ¦È}³ Dë «bñ• •$
J[L ¦Ù³ <D«bÙ ±³, ë}£b¼* ±bÙPDbñ• $$
îbC<Èàb£bî
Ùªa D³Ùa á^è îbP À³bÙ, kDC ª«éH ³bC±NÙ ~bCB À±bÙ• •$• •
PN ¥TbC^ ÈDa ÙªDb n<ë £CÈ, ¥}T³¯ÙD ±¼ J«¥¼T} k«é¥CTÈ• $$1
kDbÙP ¥Tò ÙªDb ®N À±bÙ, ¥TÙa k«é BbH<È µDC~ È¼àbÙ• •$• •
È«bH <ëAëPCD DÙCE¾ ¦£bÙ, ¥TÙ¼* PNÚ ëbî PN £C ±^DbÙ• $$2
È¢àbC ÈNî ±ÐbDÈ Dbî <ëîbD, BàC <ÈD¥CT ßÙ D}£D ÀbD• •$• •
Èk¼ PNÙ Ê}£Ð <DàbC³<D Àbà, <³ÙaE£ ¥TÙa <ë<µ E«b¼D PN®bà• $$3
<±Èb ßÙ Pb¼*± ³àC <D® µbî, ¥NTkCÙ ¥TÙ¼ ëPN ®bî PN¥Tbî• •$• •
kÝC <®D £bC® îà}¥T PîbD, Ùî¼* k«é kbJ¥T <D®¶Ù ÀbD• $$4
BàC ®k Àýî ëá¶ ¥NTîbÙ, µÙC ÀLNëÐÈ î«b PNÚ¥TbÙ• •$• •
<±Èb ®k ÀbD ¥TÙa ÀÙ£bP, ¥TÙbC ÈNî màb« ëÙbC îî ÀbP• $$5
¥TÙa Èk Db<« Ù«C ®³ ª}£, G¥TàC ÈNî ¥Tbî ¥Tábà ®N î}£• •$• •
ªÝC ³®Ùb® ¥NTîbÙD P}³, PN£CÚÈ ³}³ÈDa PNÈÙ}³• $$6
JvàbC Ê¥T Ù}¥ T¥TÙ¼ È±ßbCÙ, ª«RH <£<~ À³<D kJ¼ À<È ®bCÙ• $• •
¥T«¼ <®DDbñ ÀÙC PND BÐbÈ, ¥TÙ¼ k«é®aëD ¥Tò îÈ ßbÈ• $$7
185
BàbC Èk ¥TbC± ¥T«¼ G¥TÈ ®aë, ®JC Èk Db³ <£Úbà P®aë• •$• • • •
JvàbC à« ¥TbÙL BbëD Bbà, DàC <£ë kÐÌ-ÜTáa PNÙ Àbà• $$8$$
Èk<«} PNÙ ªbÙ ±Ð¥TbÙ <DàbC³, µÙa <~<ë¥Tb <D®¥}Tµ îDbC³• •$• • • •
G¥TàbC ëD îbH<« <DëbP <®D}£, µÙC ëÐÈ ªbGÙÈ ÀbD}£¥}T£• $$9$$
³«C* È«H Àýî ¥CT ¦±ëbP, ³àC µD£c ÈDC ®N ÀëbP• •$• • • • • •
<£àbC ±à£bD î«bPNÚ¥TbÙ, BÊ¶ ±D ëÉ<ý È«bH <È<« kbÙ• $$10$$
³àC Èk ¥TbDD îbHG«} £àbJ, µàbC‘ ÈNî àbC³ Pk<« Àß ^bJ• •$• • • • • •
Èk¼ ë« µ¯î PN¥CTÈN ÀàbD, BàbC ¥TîqbªÙ ¥TbC PNÙ ÀbD• $$11$$
¥TÙ¼ DB ³b¼D JÚC ÈNî µaÙ, ®N ±¯Ùk k¼Ù <ëªbÙ ³«aÙ• •$• • • • • •
G¥TàbC ¦±P³¶ BàbD¥T ßbCÙ, ªJa k«é Èa[L ±ëD ½¥TbCÙ• $$12$$
ÙZbC £~«RH <£~ îC* Èî nbà, J³a k«éÀãÂD JÚa D<«* ®bà• •$• • • •
PNõ·ÔD ¥CT <kD îN·Ô <£Úbà, ±ùC* ®J î¯PJµbÙ Àñbà• $$13$$
Èk¼ ±]bë<È ¥}TÈ µD}£, DàC ®N³ Àbà È«bH <®Dª}£• •$• • • • • •
BÂàbC Èk Ù}¥T PN £CÚÈ «bJ, JZbC Èk ¥CTëJ§bD <ë~bJ• $$14$$
<£àbC ¦±£C~ î«b <«È¥TbÙ, PNBÑàD kbCµ P|îC£ ±µbÙ• •$• • •
PNëL¶B¾ ®¯ ¥¯T^ ±Ð<PX, ëÙa <~ëDbGÙ J«a ëPNGÙX• $$15$$
®®¯H ÈNî ªÙD £bC¦ ¥TÙ ®bCÙ, ±ÐBN J<Úy Àk «a îî ÀbCÙ• •$• • • • • •
¥T«¼ "kÚÈbëÙ ÙÏD' kDbà, <®DC~ «îC* Bë ±bÙ J³bà• $$16$$
ßcb
®à ±bÙP £Cë} PNÙ¥ÉTÈ PCë}, ë}£È ªÙL PNDb³±Èa• •$• • • • • •
¥TõLb ¥CT µbÙa ±Ù ¦±¥TbÙa, <~ëPNÚ¥TbÙa ¥Tî¶«Èa• $$17$$
° \a* ga±bAë¶Dbñ<®DCE£Ðbà ±¯Lb¶ìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
186
ÀGÔeJ
®bC ±¯®¼ îDJbà BÑà ±bÙP ±ÐBN <DÈ «a• •$
Èb¥CT £éÚ Pk ®bHà Ba<È Ñàb±¼ D<« G¥TÈ «a• $$
PNÚ P}±<c À<µ¥Tbà ±N_ <î_b<£¥T PbÙC• •$
ÀDN¥ÐTîPb¼* <~ë J«¼, "ÙÈD' Ê<î ¥T«¼ ±N¥TbÙC• $$
NOP
ga Ù<ëëÐÈ ±¯®b
ÀGÔeJ
à« B<ë®D <«È¥TbÙ, PN Ù<ëëÐÈ <®D ¥T«a• •$
¥TÙ«é BÑà®D Pë¶, PNîD £C¥C*T P«a• $$
±¯®bC* ±bd¶ <®DCE¾, <_àbC³ J³bà¥CT• •$
<î^¼* P¥TJ PEÈb±, <îJ¼ <D<µ Àbà¥CT• $$
î<ÈPb³Ù Ê¥T PCq, PN ³ÐEñD îC* ¥T«bC• •$
¦DDC Ba à« ±¯®b ¥TÙ ÀbDE£ J«bC• $$
ÈbÈC* Ù<ëëÐÈ PbÙ, PbC B<ë®D ¥Tò<®àC• •$
PNÚ P|±<È P}ÈbD, ÀÈNJ <D<µ Ja<®àC• $$
£bC«b
±ÐLîbC* ±bd¶ <®DC~ ¥TbC, «bñ®bCù <PÙ Dbà• •$
±ÙBë PNÚ ¥CT ¥TbÙDC, ±¯®b ¥TõH kDbà• $$
yCÈëbÙ ëÐÈ ¥CT <£Db, àC «a ±¯®D qbD• •$
Èb VTJ P|±<È ¥TbC J«¼*, <DAªà Ja®C îbD• $$
° \a* ga±bd¶Dbñ<®DCE¾! À_ ÀëÈÙ ÀëÈÙ P}ëb¼á^è $
° \a* ga±bd¶Dbñ<®DCE¾! À_ <Èþ <Èþ q: q: hñb±Dîè $
° \a* ga±bd¶Dbñ<®DCE¾! À_ îî P<Û<«ÈbC Bë Bë ëá^è $
187
EÉbNÿ (\çzTyºçÌç)
¦¢¢ëJ ®J BÙ¥CT} À<È JbàbC, ÙÈD ¥T^bCÙD îbH«a*• •$
µbÙ £CÈ À<È «á¶ kÝbëÈ, ®Eî ®Ùb <î^ ®b«a*• $$
±bÙPDbñ <®DCAëÙ ±¯®bC, Ù<ëëÐÈ ¥CT <£D BbÊ¶• •$
PNÚ P|±<È k«é «bCà ÈNÙÈ «a, ÀbDE£ î}³J £bÊ¶• $$
° \a* ga±bAë¶Dbñ<®DCE£Ðbà ®Eî®ÙbîÉÏàN<ëDb~Dbà ®J}
îJàb<³Ù ¥CTPÙ À<È PNE£Ù, ¥N}T¥NTî Ù}³ kDbÊ¶• •$
µbÙ £CÈ <®D ªÙDD Àb³C, Bë ÀbÈb± D~bÊ¶• $$• ±bÙP™
° \a* ga±bAë¶Dbñ<®DCE£Ðbà BëbÈb±<ëDb~Dbà ªE£D} <Dë¶±bîa<È..
îbCÈaPî À<È ¦¢¢ëJ È}£éJ, JbëbC DaÙ ±ÚbÙbC• •$
À[à±£¥CT «CÈN BbëPbC*, ga<®DëÙ Gú³ µbÙbC• $$• ±bÙP™•
° \a* ga±bAë¶Dbñ<®DCE£Ðbà À[à±£±ÐbíÈàC À[ÈbDè <Dë¶±bîa<È..
kCJb Àõ îª¥N}T£ ªîCJa, ±bGÙ®bÈ ¥CT eàbëbC• •$
ªNDªND ga<®DÀ³Ð ªÝbðH, îDëb}<nÈ VTJ ±bëbC• $$• ±bÙP™•
° \a* ga±bAë¶Dbñ<®DCE£Ðbà ¥TbîkbL<ëDb~Dbà ±N÷±b<L <Dë¶±bîa<È
kbëÙ V¼TDa ³N<®àb Àb<£¥T, ßÉÈ îC* JCÈ ±¥TbÊ¶• •$
¥}TªD ñbÙ îDbC«Ù BÙ¥CT, ªÙDD £CÈ ªÝbÊ¶• $$• ±bÙP™•
° \a* ga±bAë¶Dbñ<®DCE£Ðbà [NµbÙbC³<ëDb~Dbà D¼ëCË} <Dë¶±bîa<È
î<Lîà £a± ÙÈDîà JC¥TÙ, ®³î³ ®bC<È ®³bÊ¶• •$
<®D¥CT Àb³C ÀbÙ<È ¥TÙ¥CT, îbC«<È<îÙ D~ ®bÊ¶• $$• ±bÙP™•
° \a* ga±bAë¶Dbñ<®DCE£Ðbà îbC«bEµ¥TbÙ<ëDb~Dbà £a±} <Dë¶±bîa<È
ª¯ÙD ¥TÙ îJàb<³Ù ª}£D, µ¯± £~b}³ kDbÊ¶• •$
È^ ±bë¥T îC* ÚCà Bbë PbC*, ¥Tî¶Db~ «bC ®bÊ¶• $$• ±bÙP™•
° \a* ga±bAë¶Dbñ<®DCE£Ðbà Àý¥Tî¶£«Dbà µ¯±} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
188
gaVTJ Àb<£ k£bî PN±bÙa, BbH<È BbH<È ¥CT JbëbC• •$
ga<®DªÙD ªÝbà «Ùá¥TÙ, ÈbÈC* <~ëVTJ ±bëbC• $$• ±bÙP™•
° \a* ga±bAë¶Dbñ<®DCE£Ðbà îbC[VTJ±ÐbíÈàC VTJ} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
®J ³}µb<£¥T Àý ¾Ñà JC, Àß¶ kDbëbC BbÊ¶• •$
DbªÈ ³bëÈ «á¶Bbë PbC*, ¥}TªD ñbÙ BÙbÊ¶• $$• ±bÙP™•
° \a* ga±bAë¶Dbñ<®DCE£Ðbà ÀDìà¶±£±ÐbíÈàC ÀìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b
³a<È¥Tb
îD ëªD ¥Tbà <ë~NX ¥TÙ¥CT, ±bAë¶Dbñ PN ±¯<®àC,• •
®J Àb<£ Àß¶ kDbà B<ë®D, BãsÈë}È PN «¯<®àC• •$
±¯¢à ±bÙPDbñ <®DëÙ, P¥TJ PNÚ£bÈbÙ ®a,• •
®C ¥TÙÈ «¼* DÙ DbGÙ ±¯®b, J«È Pb¼và À±bÙ ®a• $$
®àîbJb
£bC«b
à« ®³ îC* <ëvàbÈ «¼*, ±bÙPDbñ î«bD• •$
<ÈD ³NL ¥Tò ®àîb<J¥Tb, Bbáb ¥TõH kÚbD• $$
±XGÙ
®à ®à ±ÐLîbC* ga ±bAë¶ £Cë, ÊE¾b<£¥T <ÈD¥Tò ¥TÙÈ PCë• •$
®à ®à PN kDbÙP ®Eî JaD, <È«éH JbC¥T <ëá¼* ¦ËbCÈ ¥TòD• $$
®à <®D¥CT <±ÈN ga <ëAëPCD, <ÈD¥CT ßÙ BàC PNÚª¼D £CD• •$
®à ëbîb £Cëa îbÈ ®bD, <ÈD¥CT ¦±®C ±bÙP î«bD• $$
®à ÈaD JbC¥T ÀbDE£ £CD, B<ë®D ¥CT £bÈb BàC yCD• •$
®à <®DDC ±ÐBN ¥Tb ~ÙL JaD, <ÈD¥Tò P«bà ±ÐBN®a PbC ¥TòD• $$
®à Db³-Db<³Da BàC ÀµaD, ±ÐBN ªÙLD Jb³ Ù«C ±ÐëaD• •$
È®¥CT hë£C« hë³C¶ Pé ®bà, µÙLCE¾ ±]bë<È ±£ J«bà• $$
189
®à Àw®D ªbCÙ Àµî À®bD, ªbCÙa È® ±ÐBN ¥TbC µÙbC ÇàbD• •$
®à îÉÏàN BàC ë« hë³¶ ®bà, ÜTXa ÀDC¥T ¦DDC PbC ±bà• $$
®à î<ÈPb³Ù Ê¥T PCq ®bD, <ÈD À~NB¥Tî¶ ÀbàbC î«bD• •$
<ÈD¥CT PNÈ ñC ±Ù£C~ îbHG«}, ¦DPC <îJDC ¥Tò Àb~ Db}G«}• $$
®à Ù<ëëÐÈ ±¯®D ¥TÙa PCq, Èb VTJ ¥TÙ PkPC BÊ¶ BC*^• •$
<®D-<®DDC ±ÐBN ¥Tb ~ÙL JaD, <ÈD ÜT<X <P<X ±bÊ¶ DëaD• $$
®à Ù<ëëÐÈ ±¯®b ¥TÙ<«} ®Cà, ÈC Pb¼và ÀDEÈbDEÈ JCà• •$
µÙLCE¾ ±]bë<È «éàC P«bà, ±ÐBNBsÈ ®bD ÈÏ¥TbJ Àbà• $$
±¯®b <ëµbD Ê« <ë<µ Ùªbà, îD ëªD ¥Tbà ÈaDbC* J³bà• •$
®bC BãsÈ Bbë ®àîbJ ³bà,PbC «a PNÚ P|±<È ÀÈNJ ±bà• $$
kb®È îÉ£}³ kaDb<£ PbÙ, ³bëÈ DbªÈ DbDb ±Ð¥TbÙ• •$
ÈD DD DD DD DD ÈbJ £CÈ, PD DD DD DD PNÙ BÙ PbC JCÈ• $$
ÈbñCÊ¶ ñCÊ¶ ñCÊ¶ ±³ µÙÈ ®bà, nî nî nî nî ßN}ßiT k®bà• •$
®C ¥TÙ<« <DÙÈ Ê« BbHÈ BbHÈ, ÈC J«<« PNsÚ <~ë±NÙ PN®bÈ• $$
£bC«b
Ù<ëëÐÈ ±¯®b ±bAë¶ ¥Tò, ¥TÙ¼ B<ë¥T ®D ®bCà• •$
PNÚ P|±<È Ê« Bë J«¼, Àb³C PNÙ ±£ «bCà• $$
ÀGÔeJ
Ù<ëëÐÈ ±bAë¶ <®DCE£Ð, ±¯® B<ë îD µÙC*• •$
Bë Bë ¥CT ÀbÈb±, P¥TJ <nD îC* ^ÙC*• $$
«bCà PNÙCE£Ð DÙCE¾, Àb<£ ±£ëa J«C• •$
PNÚ P|±<È PEÈbD, À^J Jïîa Ù«C• $$
190
VCTÙ Pë¶ <ë<µ ±bà, BãsÈ ±ÐBN ÀDNPÙC*• •$
DbDb<ëµ PNÚ BbC³, k«éGÙ <~ë<Èà ëÙC*• $$
° \a* À«Y ga<ª}Èbî<L±bAë¶Dbñbà Dî: $
NOP
ga ëX¶îbD<®D ±¯®b
îc³àE£
gaîÈ ëaÙ «ÙC* Bë-±aÙ, BÙC* PNÚ-PaÙ ÀDb¥NTJÈbÊ¶,• •
¥CT«GÙ-À}¥T ÀÙa¥TÙ£}¥T, DàC «GÙ-±}¥T<È-îb¼<J PNÀbÊ¶• •$
î¼* ÈNî¥TbC ÊÈ ñb±ÈN «b¼* ±ÐBN, BãsÈ PîCÈ <«àC «ÙábÊ¶,• •
«C ¥TõLb-µD-µbÙ¥T £Cë, Ê«bH Àk GÈþ«é ~aßÐ<« ÀbÊ¶• $$
° \a* gaëX¶îbD<®DCE¾! À_ ÀëÈÙ ÀëÈÙ P}ëb¼á^è $
° \a* gaëX¶îbD<®DCE¾! À_ <Èþ <Èþ q: q: $
° \a* gaëX¶îbD<®DCE¾! À_ îî P<Û<«ÈbC Bë Bë ëá^è $
[aÙbC£<µ Pî ~N<ª DaÙ, ¥}TªD-BÉ}³ BÙbC*,• •
±ÐBN ëC³ «ÙbC Bë-±aÙ, àbÈ¼* µbÙ ¥TÙbC*• •$
gaëaÙ î«b À<ÈëaÙ PEî<È Dbà¥T «bC,• •
®à ëX¶îbD ³NL-µaÙ PEî<È-£bà¥T «bC• $$
° \a* gaëX¶îbD<®DCE¾bà ®Eî®ÙbîÉÏàN<ëDb~Dbà ®J} <Dë¶±bîa<È
îJàb<³Ù-ªE£D PbÙ, ¥CTPÙ-P}³ ßPb¼*• •$
±ÐBN Bë-ÀbÈb± <DëbÙ, ±¯®È <«à «éJPb¼•* $$• gaëaÙ™
° \a* gaëX¶îbD<®DCE¾bà BëbÈb±<ëDb~Dbà ªE£D} <Dë¶±bîa<È
191
ÈE£éJ <PÈ ~<~-Pî ~NX, JaDbC* ñbÙ BÙa $
ÈPN ±N}® µÙbC* À<ëõX, ±bëbC* <~ë-D³Ùa• $$• gaëaÙ™
° \a* gaëX¶îbD<®DCE¾bà À[à±£±ÐbíÈàC À[ÈbDè <Dë¶±bîa<È
PNÙÈõ ¥CT PNîD PîCÈ, PNîD PNîD íàbÙC $
PbC îEîñ-B}®D «CÈ, ±¯®b¼* ±£ ñbÙC• $$• gaëaÙ™
° \a* gaëX¶îbD<®DCE¾bà ¥TbîkbL<ëÇë}PDbà ±N÷±b<L <Dë¶±bîa<È
ÙP-Ù¢®È P¢®È PË, î¢®È ñbÙ BÙa $
±£ ®¢®È Ù¢®È ÀË, B¢®È B¯Ú-ÀÙa• $$• gaëaÙ™
° \a* gaëX¶îbD<®DCE¾bà [NµbÙbC³<ëDb~Dbà D¼ëCË} <Dë¶±bîa<È
Èî-Ú<·ÔÈ î<·ÔÈ-DC«, £a±¥T ®bCëÈ «bC* $
ÈNî ±£ÈÙ «C PNÚ-³C«, BÐî-Èî ÚbCëÈ «bC•* $$• gaëaÙ™
° \a* gaëX¶îbD<®DCE¾bà îbC«bEµ¥TbÙ<ëDb~Dbà £a±} <Dë¶±bîa<È
«GÙªE£D À³Ù ¥T±¯Ù, ª¯Ù PN³Eµ ¥TÙb $
ÈNî ±£ÈÙ ÚCëÈ B¯GÙ, ÀbqbC* ¥Tî¶ ®Ùb• $$• gaëaÙ™
° \a* gaëX¶îbD<®DCE¾bà Àý¥Tî¶£«Dbà µ¯±} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
ÜTÈN-VTJ ¥TJ-ë<®¶È Jbà, ¥}TªD-ñbÙ BÙbC* $
<~ë-VTJ-<«È «C <®DÙbà, ÈNî Gú³ BC*^ µÙbC•* $$• gaëaÙ™
° \a* gaëX¶îbD<®DCE¾bà îbC[VTJ±ÐbíÈàC VTJ} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
®J VTJ ëPN P<® <«î-ñbÙ, ÈD-îD-îbC£ µÙbC* $
³NL ³bðH Bë-£<µ ÈbÙ, ±¯®È ±b± «ÙbC•* $$• gaëaÙ™
° \a* gaëX¶îbD<®DCE¾bà ÀDìà¶±£±ÐbíÈàC ÀìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
192
±wª¥TeàbL¥T
Ùb³ ^í±b ªbJ
îbC<« ÙbÚbC «bC PÙDb, gaëX¶îbD <®DÙbà®a,
îbC<« ÙbÚbC «bC PÙDb $$
³ÙB PbÝ <PÈ nx <JàbC <ñ<È, <_~Jb ¦Ù Àß-«ÙDb $
PNÙ PNÙ±<È <ÈÈ PCë ¥TÙC* <DÈ, î¼* ±¯®bC* Bë-ÈÙDb• $$• îbC<«™
° \a* Àbábú~NsJáþÅb} ³B¶¥TeàbL¥T±ÐbíÈbà gaëX¶îbD<®DCE¾bà
®Dî ª¼È <PÈ ÈCÙP ¥CT <£D, ¥NT·ÔJ±NÙ ¥TD-ëÙDb• •$•
PNÙ<³GÙ PNÙ³Nõ ±¯® ÙªbàbC, î¼* ±¯®bC* Bë-«ÙDb• $$• îbC<«™
° \a* ª¼_~NsJ_àbC£Aàb} ®Eî¥TeàbL¥T±ÐbíÈbà gaëX¶îbD<®DCE¾bà
î³<PÙ À<PÈ îDbC«Ù £~îa, Èb <£D È± ÀbªÙDb• •$•
DÉ±-¥NTîbÙ ßÙ ±bÙD ¥TòDbC*, î¼* ±¯®bC* ÈNî ªÙDb• $$• îbC<«™
° \a* îb³¶~aá¶¥ÉT÷L£~|àb} È±:¥TeàbL¥T±ÐbíÈbà
gaëX¶îbD<®DCE¾bà ÀìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
~N¥TJ £~¼* ë¼~bÚ <£ëP ÀGÙ, ßb<È ªÈN¥T nà ¥TÙDb• •$• • •
¥CTëJ J<« B<ë Bë-PÙ ÈbÙC, ®®bC* ªÙD PNÚ BÙDb• $$• îbC<«™
° \a* ë¼~bÚ~NsJ£~|àb} §bD¥TeàbL¥T±ÐbíÈbà gaëX¶îbD<®DCE¾bà
¥Tb<È¶¥T Aàbî ÀîbëP <~ë-<Èà, ±bëb±NÙ È¼* ëÙDb• •$• •
³D-VT<D-ëÉE£ ®®¼* <ÈÈ k«é<ë<µ, î¼* ±¯®bC* Bà-«ÙDb• $$• îbC<«™
° \a* ¥Tb<È¶¥T¥ÉT÷Lbîbëhàbàb} îbC[¥TeàbL¥T±ÐbíÈbà
gaëX¶îbD<®DCE¾bà ÀìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
193
®àîbJb
nE£ «GÙ³aÈb
³DµÙ ÀP<DµÙ, ª¥ÐTµÙ, «JµÙ ³£bµÙ ëÙë£b,• •
Àõ ªb±µÙ <ëËbPNµÙ, <ÈÙP¯JµÙ PCë<«* P£b• •$
£éÚ«ÙD ÀbDE£-BÙD ÈbÙD, ÈÙD ªÙD ÙPbJ «¼*,• •
PN¥NTîbJ ³ND-î<DîbJ ¦ÛÈ, BbJ ¥Tò ®àîbJ «¼• $$
ßcbDE£
®à <_~Jb DE£D, «GÙ¥ÉTÈ ëE£D, ®³£bDE£D ªE£ëÙ}• •$
Bë-Èb±-<D¥TE£D, ÈD ¥TD îE£D, Ù<«È-P±E£D DàD-µÙ}• $$
nE£ ÈbC^¥T
®à ¥CTëJ-BbDN ¥TJbP£D}, B<ë-¥TbC¥T-<ë¥TbPD¥}T®-ëD}• •$
®³-®aÈ-î«bGÙ±N-îbC«-«Ù}, Ù®-§bD-£É³b}ëÙ ª¯Ù-¥TÙ}• $$
³Bb¶<£¥T-î}³J-î<·ÔÈ «bC, £éÚ-£bGÙ£ ¥TbC <DÈ Ú<·ÔÈ «bC• •$
®³ îbH<«* ÈN|«a* PÈ-±<·ÔÈ «bC, ÈNî «a Bë-Bbë <ë«<·ÔÈ «bC• $$
«GÙë}~-PÙbC®D ¥TbC Ù<ë «bC, kJëEÈ î«EÈ ÈN|«a* ¥T<ë «bC• •$
J<« ¥CTëJ µî¶-±Ð¥Tb~ G¥TàbC, ÀkJbC* PbCÊ îbÙ³ Ùb®<È àbC• $$
±N<D Àb± ÈDC ³ND îbHG« P«a, PNÙ îÂD Ù«¼* G®ÈDC Pk «a• •$
GÈD¥Tò ë<DÈb ³ND ³bëÈ «¼*, Jà îbD<D Pb¼* îD -BbëÈ «¼*• $$
±N<D DbªÈ Ù}³ ¦î}³ BÙa, ÈNÀ BãsÈ <ëá¼* ±³ àCî µÙa• •$
½DD} ½DD} ½DD} ½DD}, PNÙ JCÈ È«bH ÈDD} ÈDD}• $$
ßDD} ßDD} ßD ß·^ k®¼, £Éî£}, £Éî£} <îÙ£}³ P®¼• •$
³³Db}³D-³B¶³Èb PN³Èb, ÈÈÈb ÈÈÈb ÀÈÈb <ëÈÈb• $$
µÉ³Èb} µÉ³Èb} ³<È kb®È «¼, PNÙÈbJ ÙPbJ ®N nb®È «¼• •$
PDD} PDD} PDD} DB îC*, Ê¥T iT± ÀDC¥T ®N µbGÙ BÐîC*• $$
194
¥TÊ¶ DbGÙ PNkaD k®bë<È «¼*, ÈNîÙbC ®P ¦¢¢ëJ ³bë<È «¼*• •$
¥TÙ-ÈbJ <ëá¼* ¥TÙÈbJ µÙC}, PNÙÈbJ <ë~bJ ®N Db£ ¥TÙC*• $$
ÊD Àb<£ ÀDC¥T ¦nb« BÙa, PNÙ BãsÈ ¥TÙC* ±ÐBN ®a ÈNîÙa• •$
ÈNî «a ®³-®aë<D ¥CT <±ÈN «bC, ÈNî «a <kD ¥TbÙD È¼* <«ÈN «bC• $$
ÈNî «a Pk <ëìD-<ëDb~D «bC, ÈNî «a <D® ÀbDE£-BbPD «bC• •$
ÈNî «a <ªÈ <ªãEÈÈ-£bà¥T «bC, ®³îbHG«} ÈN|«a* Pk Jbà¥T «bC• $$
ÈNîÙC ±D î}³J îbHG«} P«a, <®à ¦cî ±NÛ <JàbC Pk «a• •$
«î¥TbC ÈNîÙa PÙDb³È «¼, ÈNîÙC ³ND îC* îD ±b³È «¼• $$
±ÐBN îbC <«à Àb± P£b k<PàC, ®k JbC* ëPN ¥Tî¶ D«a* D<PàC• •$
Èk JbC* ÈNî ÇàbD <«àC ëÙÈbC, Èk JbC* gNÈ <ªEÈD <ªc ÙÈbC• $$
Èk JbC* ëÐÈ ªbGÙÈ ªb«ÈN «bC*, Èk JbC* ~NB Bbë PN³b«ÈN «bC*• •$
Èk JbC* PÈ-P}³<È <Dc Ù«bC, Èk JbC* îî P}®î <ªc ³«bC• $$
®k JbC* D<«} Db~ ¥TÙb¼* ÀGÙ ¥TbC, <~ë-DbGÙ ëÙb¼* PîÈb µGÙ ¥TbC• •$
à« ËbC Èk JbC* «î¥TbC <®D ®a, «î ®bªÈN «¼* ÊÈDa PND ®a• $$
ßcbDE£
gaëaÙ-<®DC~b D<îÈ-PNÙC~b, Db³-DÙC~b B³<È BÙb• •$
"ëÉE£bëD' Çàbë¼ <ëßD D~bë¼, ëb}<nÈ ±bë¼ ~î¶-ëÙb• $$
° \a* gaëX¶îbD<®DCE¾bà ±¯Lb¶ìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
£bC«b
ga PDî<È ¥CT ®N³J ±£, ®bC ±¯®¼ µGÙ ±Ða<È• •$
"ëÉE£bëD' PbC ªÈNÙ DÙ, J«¼ îNãsÈ DëDaÈ• $$
NOP
195
ªb¼kaPa <®D ±¯®b
nE£ ¥T<ëc
ÜTáB À<®È P|Bë À<BDE£D, PNî<È ±£î PN±bAë¶ <®DÙbà• •$
ªE£ ±N«é± ~aÈJ gCàb}P D<î, ëbPN±¯¢® ±¯<®È PNÙÙbà• $$
<ëîJ ÀDEÈ µî¶ ®P-¦¢¢ëJ, ~b}<È ¥N}TñN ÀÙ îãeJ îDbà• •$
îN<DPNëÐÈ D<î DC<î ±bAë¶ ±ÐBN, ëX¶îbD ±£ ±N÷± ªÝbà• $$
° \a* gaëÉáBb<£î«bëaÙb}ÈªÈN<ëY~<È<®DPî¯«! À_ ÀëÈÙ
ÀëÈÙ P}ëb¼á^è $ ° \a* gaëÉáBb<£î«bëaÙb}ÈªÈN<ëY~<È<®DPî¯«!
À_ <Èþ <Èþ q: q: $ ° \a* gaëÉáBb<£î«bëaÙb}È-
ªÈN<ëY~<È<®DPî¯«! À_ îî PGÛ<«ÈbC Bë Bë ëá^è $
îN<D îD Pî ¦¢¢ëJ DaÙ, ±ÐbPN¥T ³Eµ BÙb• •$
BGÙ ¥TD¥T - ¥T^bCÙa µaÙ, £aDa µbÙ µÙb• $$
ªb¼kaPbC* ga <®DªE£, ÀbDH£-¥TE£ P«a• •$
±£ ®®È «ÙÈ BëVTE£, ±bëÈ îbC[î«a• $$
° \a* gaëÉáBb<£î«bëaÙbEÈC¨àbC ®Eî®ÙbîÉÏàN<ëDb~Dbà ®J}...
³bC~aÙ ¥T±¯Ù <îJbà, ¥CTPÙ Ù}³ BÙa• •$
<®D ªÙDD £CÈ ªÝbà, Bë ÀbÈb± «Ùa• $$• ªb¼™•
° \a* gaëÉáBb<£î«bëaÙbEÈC¨à: P}PbÙÈb±<ëDb~Dbà ªE£D} <Dë¶...
ÈE£éJ <PÈ PbCî PîbD, PNE£Ù À<DàbÙC• •$
îNITbVTJ ¥Tò ¦DîbD, ±Nw® µÙbC* íàbÙC• $$• ªb¼™•
° \a* gaëÉáBb<£î«bëaÙbEÈC¨àbC&[à±£±ÐbíÈàC À[ÈbDè <Dë¶±bîa<È
ëÙ-¥}T® ¥T£|k ¥NTÙ·Ô, PNîD PN³Eµ BÙC• •$
<®D À³Ð µÙbC* ³NDî·Ô, ¥Tbî¥TJ}¥T «ÙC• $$• ªb¼™•
° \a* gaëÉáBb<£î«bëaÙbEÈC¨à: ¥TbîkbL<ëÇë}PDbà ±N÷±b<L <Dë¶...
196
îD - îbC£D îbC£¥T Àb<£, PNE£Ù PË kDC• •$
ÙP±¯<ÙÈ ±ÐbPN¥T hëb£, ®®È [Nµb<£ «DC• $$• ªb¼™•
° \a* gaëÉáBb<£î«bëaÙbEÈC¨à: [NµbÙbC³<ëDb~Dbà D¼ëCË} <Dë¶....
Èî-Ú·ÔD £a± ®³bà, µbÙbC* ÈNî Àb³¼• •$
Pk îbC«<È<îÙ [à ®bà, §bD¥TJb ®b³¼• $$• ªb¼™
° \a* gaëÉáBb<£î«bëaÙbEÈC¨àbC îbC«bEµ¥TbÙ<ëDb~Dbà £a±} <Dë¶±b..
£~ ³Eµ «éÈb~D îbH<«*, «C ±ÐBN! ÚCëÈ «bC*• •$
<îP µ¯î ¥TÙî ®Ù ®bH<«}, ÈNî ±£ PCëÈ «bC•* $$• ªb¼™•
° \a* gaëÉáBb<£î«bëaÙbEÈC¨àbC&ý¥Tî¶£«Dbà µ¯±} <Dë¶±bîa<È hëb«b
~N<ª ±së PNÙP VTJ PbÙ, Pk ÜTÈN ¥CT eàbàbC• $
£CÚÈ £É³ îD ¥TbC íàbÙ, ±¯®È PNÚ ±bàbC• $$• ªb¼™
° \a* gaëÉáBb<£î«bëaÙbEÈC¨àbC îbC[VTJ±ÐbíÈàC VTJ} <Dë¶±bîa<È
®J VTJ ÀbqbC* ~N<ª PbÙ, Èb¥TbC Àß¶ ¥TÙbC*• •$
ÈNî¥TbC ÀÙ±bC* BëÈbÙ, Bë ÈGÙ îbC[ ëÙbC*• $$• ªb¼™
° \a* gaëÉáBb<£î«bëaÙbEÈC¨àbC&Dìà¶±£±ÐbíÈàC ÀìàY <Dë¶±bîa<È
®àîbJb
£bC«b--gaîÈ ÈaÙñDbñ ±£, îbñ Dbà <«È «CÈ• •$
³bðH ³NLîbJb Àk¼, À®Ù ÀîÙ ±£ £CÈ• $$
ßcbDE£
®à BëÈîB}®D, ®DîD¥}T®D, Ù}®D <£Dî<D hëØn¥TÙb• •$
<~ëî³ ±Ù¥Tb~¥T, ÀGÙ³LDb~¥T, ªb¼kaPbC* <®DÙb® ëÙb• $$
±XGÙ nE£
®à ÜTáB£Cë ÜT<á-³D DîEÈ, ®à À<®È ®aÈ ëPN ÀGÙ ÈNÙEÈ• •$
®à P|Bë Bë-Bà ¥TÙÈ ª¯Ù, ®à À<BDE£D ÀbDE£±¯Ù• $$
197
®à PNî<È PNî<È £bà¥T £àbJ, ®à ±] ±] £é<È ÈD ÙPbJ• •$
®à ®à PN±bP Bë-±bP-Db~, ®à ªE£, ªE£-ÈD-£é<È-±Ð¥Tb~• $$
®à ±N÷±£EÈ £é<È-£EÈ-PCÈ, ®à ~aÈJ ~aÈJ-³ND-<D¥CTÈ• •$
®à gCàDbñ DNÈ-P«®BN¢®, ®à ëbPë-±¯<®È ëbPN±N¢®• $$
®à <ëîJ <ëîJ-±£-£CD«bÙ, ®à ®à ÀDEÈ ³ND-³D À±bÙ• •$
®à µî¶ µî¶ <~ë~î¶ £CÈ, ®à ~bãEÈ ~bãEÈ-±N÷â ¥TÙCÈ• $$
®à ¥NTEñN ¥NTEñN-Àb<£¥T ÙÚCà,®à ÀÙ<®D ëPN ÀGÙ nà ¥TÙCà• •$
®à îãeJ îeJ «È-îbC«îeJ, ®à îN<DPNëÐÈ ëÐÈ~eà £eJ• $$
®à D<î <DÈ ëbPë-DNÈ P±Cî, ®à DC<îDbñ ëÉá-ª¥ÐT-DCî• •$
®à ±bÙPDbñ ÀDbñ-Dbñ, ®à ëµ¶îbD <~ë-D³Ù Pbñ• $$
ßcbDE£
ªb¼kaP <®DE£b, ÀbDE£-¥TE£b, ±b±-<D¥TE£b, PNÚ¥TbÙa• •$
<ÈD ±£-®N³-ªE£b, ¦£à ÀîE£b, ëbPë-ëE£b, <«È¥TbÙa• $$
° \a* gaëÉáBb<£î«bëaÙbEÈC¨àbC&Dìà¶±£±ÐbíÈàC î«bìàY <Dë¶±bîa<È
PbCÙqb--BN<IT-îN<IT-£bÈbÙ, ªb¼kaPbC* <®DÙb®ëÙ• •$
<ÈD ±£ îD ëª µbÙ, ®bC ±¯®¼ PbC <~ë J«¼• $$
NOP
ga <Dëb¶L[C_ ±¯®b
PbCÙqb
±Ùî ±¯¢à ªb¼kaP, <®«H <®«H ñbD¥T <~ë ³àC• •$
<PXB¯<î <D~-£aP, îD-ëª-ÈD ±¯®b ¥TÙb¼*• $$
198
° \a* ªÈN<ëY~<ÈÈañY¥TÙ<Dëb¶L[C_b<L! À_ ÀëÈÙÈ ÀëÈÙÈ
P}ëb¼á^è $ ° \a* ªÈN<ëY~<ÈÈañY¥TÙ<Dëb¶L[C_b<L! À_ <ÈþÈ <ÈþÈ
q: q: $ ° \a* ªÈN<ëY~<ÈÈañY¥TÙ<Dëb¶L[C_b<L! À_ îî
P<Û<«Èb<D BëÈ BëÈ ëá^è
EÉbNÿ (Tyoç Zæt)
~N<ª [aÙ-£<µ-Pî DaÙ <DÙîJ, ¥TD¥T ½bÙa îC* BÙb¼*• •$
P}PbÙ ±bÙ ¦ÈbÙ hëbîa, ®bCÙ ¥TÙ <ëDÈa ¥TÙb¼*• $$
P|îC£³Ý <³ÙDbÙ ª|±b, ±bëb±NGÙ ¥¼TJbP ¥TbC*• •$
±¯®b¼* P£b ªb¼kaP <®D, <Dëb¶LB¯<î <DëbP ¥TbC*• $$
° \a* ªÈN<ëY~<ÈÈañY¥TÙ<Dëb¶L[C_¨C àbC ®Eî®ÙbîÉÏàN<ëDb~Dbà ®J}
¥CTPÙ ¥T±¯Ù PN³Eµ ªE£D, P<JJ ~aÈJ <ëhÈÙb¼•* •$
Bë-Èb± ¥TbC PEÈb± îC^bC, ®bCÙ ¥TÙ <ëDÈa ¥TÙbC•* $$• P|îC£™
° \a* ªÈN<ëY~<ÈÈañY¥TÙ<Dëb¶L[C_C¨à: ªE£D} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
îbCÈa-PîbD ÀÚ·Ô ÈE£éJ, ÀîJ ÀbDE£-µGÙ ÈÙb¼•* •$
Àb¼³ND-«Ùb¼ ³ND ¥TÙb¼ «î¥TbC, ®bCÙ ¥TÙ <ëDÈa ¥TÙb¼•* $$• P|îC£™
° \a* ªÈN<ëY~<ÈÈañY¥TÙ<Dëb¶L[C_C¨àbC À[ÈbDè <Dë¶±bîa<È hëb«b $
~NB V¯TJ-ÙbP PNëbP-ëb<PÈ, ÚC£ Pk îD ¥Tò «ÙbC•* •$
£éÚ-µbî-¥Tbî <ëDb~ îCÙbC, ®bCÙ ¥TÙ <ëDÈa ¥TÙbC•* $$• P|îC£™
° \a* ªÈN<ëY~<ÈÈañY¥TÙ<Dëb¶L[C_C¨à: ±N÷±b<L <Dë¶±bîa<È hëb«b $
DCë® ÀDC¥T ±Ð¥TbÙ ®bC³ îDbC³ µGÙ Bà ±GÙ«ÙbC•* •$
à« B¯Ú-£RÚD ^bÙ ±ÐBN ®a, ®bCÙ ¥TÙ <ëDÈa ¥TÙbC•* $$• P|îC£™
° \a* ªÈN<ëY~<ÈÈañY¥TÙ<Dëb¶L[C_C¨àbC D¼ëCË} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
£a±¥T-±Ð¥Tb~ ¦®bP ¦¢¢ëJ, <È<îÙ-PCÈa D<« ÔÙbC•* •$• • •
P}~à-<ëîbC«-<ëBî¶-Èî«Ù, ®bCÙ ¥TÙ <ëDÈa ¥TÙbC*• $$• P|îC£™•
° \a* ªÈN<ëY~<ÈÈañY¥TÙ<Dëb¶L[C_C¨àbC £a±} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
199
~NB-µ¯± ±Ùî-ÀD¯± ±bëD, Bbë ±bëD ÀbªÙbC*• •$
Pk ¥TÙî ±N}® ®Jbà £a¢àbC, ®bCÙ ¥TÙ <ëDÈa ¥TÙbC*• $$P|îC£™•
° \a* ªÈN<ëY~<ÈÈañY¥TÙ<Dëb¶L[C_C¨àbC µ¯±} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
k«é VTJ îH³bà ªÝbà ¦cî, ªbÙ ³<È PbC* <DÙëÙbC*• •$
<D«ª¼ îN¥T<È VTJ £C«é îbC¥TbC, ®bCÙ ¥TÙ <ëDÈa ¥TÙbC*• $$P|îC£™•
° \a* ªÈN<ëY~<ÈÈañY¥TÙ<Dëb¶L[C_C¨àbC VTJ} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
®J ³Eµ ÀØnÈ V¯TJ ªõ VTJ, £a± µ¯±bàD µÙbC*• •$
"ËbDÈ' ¥TÙbC <DÙBà ®³È Pb¼*, ®bCÙ ¥TÙ <ëDÈa ¥TÙbC*• $$P|îC£™•
° \a* ªÈN<ëY~<ÈÈañY¥TÙ<Dëb¶L[C_C¨àbC&Dìà¶±£±ÐbíÈàC ÀìàY
<Dë¶±bîa<È hëb«b
®àîbJb
PbCÙqb
gaªb¼kaP <®DC~, <³GÙ ¥¼TJbPb<£¥T DîbC*• •$
ÈaÙñ-î«b±Ð£C~, î«b±Nõá <DÙëbL È¼*• $$
ªb¼±bÊ¶ (16 îb_b)
DîbC* ÜTáB ¥¼TJbP ±«bÙ}, DC<îDbñ <³ÙDbÙ <D«bÙ}• •$• • • •
ëbPN±¯¢à ª|±b±NÙ ëE£b¼*, PDî<È ±bëb±NÙ À<BDE£b¼*• $$1$$
ëE£b¼* À<®È À<®È-±£-£bÈb, ëE£b¼* P|Bë Bë-£éÚ-ßbÈb• •$• • • •
ëE£b¼* À<BDE£D ³L-Dbà¥T, ëE£b¼* PNî<È PNî<È ¥CT £bà¥T• $$2$$
ëE£b¼* ±] îN¥T<È-1±£îb¥TÙ, ëE£b¼* PN±bP Àb~-±bPb«Ù• •$• • • •
ëE£b¼* ªE¾±ÐB ±ÐBN ªE£b, ëE£b¼* PN<ë<µ PN<ë<µ-<D<µ ¥TE£b• $$3$$
ëE£b¼* ~aÈJ Àß-È±-~aÈJ, ëE£b¼* <gàbEP <gàbEP î«aÈJ• •$• •
ëE£b¼* <ëîJ <ëîJ-¦±àbC³a, ëE£b¼* ÀDEÈ ÀDEÈ-PNÚBbC³a• $$4$$
œçeç‹oº 1. œtªç‡º
200
ëE£b¼* µî¶ µî¶-<ëhÈbÙb, ëE£b¼* ~bãEÈ ~bãEÈ-îD-µbÙb• •$• • • •
ëE£b¼* ¥NTEñN ¥NTEñN-ÙÚëbJ}, ëE£b¼* ÀÙ ÀGÙ-«Ù ³NLîbJ}• $$5$$
ëE£b¼* îãeJ ¥Tbî-îJ-ª¯ÙD, ëE£b¼* îN<DPNëÐÈ ëÐÈ-±¯ÙD• •$• • • •
ëE£b¼* D<î <®D D<îÈ-PNÙbPNÙ, ëE£b¼* ±bP ±bP-1BÐî®³ «Ù• $$6$$
kaPb¼* <PXB¯<î ®b ð±Ù, <~ÚÙP|îC£-î«b<³GÙ B¯±Ù• •$• • • •
y¥T kbÙ ëE£C ®bC ¥TbCÊ¶, Èb<« DÙ¥T-±~N-³<È D<« «bCÊ¶• $$7$$
DÙ±<È DÉ± PNÙ ~¥ÐT ¥T«bë¼, <È«éH ®³-BbC³ BbC<³ <~ë ±bë¼• •$• • • •
<ëßD-<ëDb~D î}³J¥TbÙa, ³NL-<ëJbP ëE£b¼* BëÈbÙa• $$8$$
° \a* ªÈN<ëY~<ÈÈañY¥TÙ<Dëb¶L[C_C¨à: ±¯Lb¶ìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
ßcb
®bC ÈaÙñ ®bë¼ ±b± <î^bë¼, Çàbë¼ ³bë¼ B³GÈ ¥TÙ¼• •$
Èb¥TbC ®P ¥T<«àC P|±<È J<«àC, <³GÙ ¥CT ³NL ¥TbC kNµ ¦ªÙ¼• $$
NOP
<®DëbLa hÈN<È
ëaÙ-<«îbªJÈ¼* <D¥TPa, ³Nõ ³b¼Èî ¥CT îNÚ-¥NT·Ô úÙa «¼• •$
îbC«-î«bªJ BC£ ªJa, ®³ ¥Tò ®ùÈbÈ± £RÙ ¥TÙa «¼• $$
§bD-±àbC<D<µ îbH<«* ÙJa, k«éB}³-ÈÙ}³<D PbC* ¦nÙa «¼• •$
Èb ~N<ª ~bÙ£ ³}³D£a ±Ð<È, î¼* À}®N<J ¥TÙ ~a~ µÙa «¼• $$
àb ®³-îãE£Ù îC* À<DëbÙ, À§bD-ÀHµCÙ nàbC À<È BbÙa• •$
ga<®D ¥Tò µN<D £a±-<~Úb Pî, ®bC D<«* «bCÈ ±Ð¥Tb~D-«bÙa• $$
ÈbC G¥TP BbH<È ±£bÙñ-±bH<È, ¥T«bH J«ÈC Ù«ÈC À<ëªbÙa• •$
àb <ë<µ PEÈ ¥T«¼*, µ<D «¼*, µ<D «¼* <®D-k¼D kùC ¦±¥TbÙa• $$
œçeç‹oº 1. §Àª\º
201
Èy œîm|ªoy ªçoç\y ûçºç ºuYo
œî\çLå
tzÄ ÆçÍç Tì» ÌªìXY® œî\Œ
ËsçœŒç
(Kkuksn; Nan)
nso ftusUæ fnxEcj xq# dGks] ftuok.kh dGks oanu gSaA”
fo|eku Jh chl rhFkZdGj] fl¼ksa dGk vfHkuanu gSû”
tM+ jRuksa dGh j{kk dGjrs] dGky vuar x¡ok;k gSA”
rhu jRu 'kk'or fuf/k ikus] nkl 'kj.k eas vk;k gSû” 1û
ohrjkxrk lkj txr esa] tcls eSaus tkuk gSGA
çHkq iwtk ls fl¼ky; dGks] ikuk eSaus Bkuk gSû”
ân;kaxu esa dG:¡ çrh{kk] ukFk cqykus vk;k gw¡A”
Kku osnh ij vku fojktks] ;gh Hkko ys vk;k g¡wû” 2û
¬ Îha Jhnso'kkL=xq#lewg! fo|ekufoa'kfrrhFk±dGjlewg!
vuarkuarfl¼ijesf"Blewg!
v= vorj vorj laokS"kV~ vkàkuue~A
vuarkuarfl¼ijesf"Blewg
v= fr"B fr"B B% B% LFkkiue~A
vuarkuarfl¼ijesf"Blewg!
v= ee lfékfgrks Hko Hko o"kV~ lfékf/kdGj.ke~A
202
üÃ®çœ|m
Kku fla/kq ygjkrk eq>essa] fQGj Hkh jkx esas tyrk gw¡A”
tyu lgh uk tkrh eq>ls] çHkq vk'k ij iyrk gw¡û”
nso 'kkL= xq# fo|eku Jh] chl rhFkZdGj ueu dG:¡A”
fl¼çHkq dGk /;ku /k:¡ eSa] jkx vkx dGk 'keu dG:¡û” 1û
¬ Îha Jhnso'kkL=xq#H;ks fo|ekufoa'kfrrhFk±dGjsH;ks
vuarkuarfl¼ijesf"BH;ks tUetjke`R;qfouk'kuk; tya ----A
panu lk 'khry LoHkko ik] }s"k vuy esa >qyl x;k”A
fdGUrq lkSE; ftu ewjr y[k dGj] lkjs tx dGks Hkwy x;k”û
fl¼çHkq dGk /;ku /k:¡ eSa] }s"k nkg dGk 'keu dG:¡û” 2û
vuarkuarfl¼ijesf"BH;ks Hkokrkifouk'kuk; panua ----A
v{k;iqj dGk oklh gksdGj] [kafMr lq[k dGks pkg jgk”A
uar ckj f/kDdGkj eq>s gS] fut LoHkko ls nwj jgk”û
fl¼çHkq dGk /;ku /k:¡ eSa] v{k; in dGk oj.k dG:¡û” 3û
vuarkuarfl¼ijesf"BH;ks v{k;inçkIr;s v{krku~ ----A
dGYir# le LoHkko esjk] Kku iq"i lqjfHkr gksrsA”
dGke Hkksx dGh vk¡/kh esa lc] QwGy fxjs /kwfey gkssrsû”
fl¼çHkq dGk /;ku /k:¡ eSa] fut Lo:i esa je.k dG:¡û” 4û
vuarkuarfl¼ijesf"BH;% dGkeck.kfo/oaluk; iq"ia ----A
203
lerk jl dGk dwGi Hkjk gS] fQGj Hkh r`".kk I;klh gSA”
Lo;a ukFk gksdGj bPNk dGh] cuh psruk nklh gSû”
fl¼çHkq dGk /;ku /k:¡ eSa] v/;kre jl iku dG:¡û” 5û
vuarkuarfl¼ijesf"BH;% {kq/kkjksxfouk'kuk; uSos|a ----A
Kku lw;Z psru çkph esa] vuar fdGj.kksa okyk gSaA”
fQGj Hkh feF;kre us ?ksjk] Nk;k ?kksj va/ksjk gSû”
fl¼çHkq dGk /;ku /k:¡ eSa] eksg frfej dGk uk'k dG:¡û” 6û
vuarkuarfl¼ijesf"BH;ks eksgkU/kdGkjfouk'kuk; nhia ----A
psru x`g esa fpUe; /kwi] fujarj tyrh jgrh gSA”
fQGj Hkh Hkko dGeZ dGh 'kfDr] eq>dGks Nyrh jgrh gSû”
fl¼çHkq dGk /;ku /k:¡ eSSa] v"V dGeZ fo/oal dG:¡û” 7û
vuarkuarfl¼ijesf"BH;ks v"VdGeZnguk; /kwia---A
jRu=; r#oj ij lqanj f'koQGy çkIr fdG;k Lokeh”A
iq.; QGyksa esa jkx Hkko dGj] HkVdG jgk eSa Hkoxkeh”û
fl¼çHkq dGk /;ku /k:¡ eSa] eks{k egk in izkIr dG:¡û” 8û
vuarkuarfl¼ijesf"BH;ks eks{kQGyçkIr;s QGya ----A
204
ty QGykfn olq æO; feykdGj] v?;Z p<+kÅ¡ eSa Lokeh”A
n'kZu Kku pfjr xq.k vkfn] fut esa çxV dG:¡ Lokeh”û
fl¼çHkq dGk /;ku /k:¡ eSa] vu?;Z in dGks çkIr dG:¡û” 9û
vuarkuarfl¼ijesf"BH;ks vu?;ZinçkIr;s v?;±----A
\®ªçÂç
(pkScksyk Nan)
pkj ?kkfr;k loZ uk'k dGj vgZr in dGks ik;k gSA”
ohrjkx loZK fgradGj] çHkq dGks 'kh'k uok;k gSû”
fN;kyhl xq.k dGgus dGks gS] vuar xq.k dsG /kkjh gSaA”
uar prq"V; ;qDr ftus'oj] rhu yksdG fgrdGkjh gSaû” 1û
fcu bPNk f[kjrh midGkjh] es?k xtZuk leok.kh”A
Lo ij Hksn foKku dGjkrh] rhu txr dGh dGY;k.kh”û
rkyq vks"B daGBkfn u fgyrs] ugha cnyrh eq[k dGkarh”A
}kn'kkax vksadGkje;h gSa] loZ vax ls gS f[kjrh”û2û
orZeku dsG Hkjr {ks= esa] fl¼ vkSj vjgar ughaA”
rhu ijein /kkjh fn[krs] lwjh ikBdG vkSj equh”û
lwjh'oj ikBd lk/kw x.k] jRu=; ds /kkjh gSA”
iFk Hkwyksa dGks jkg fn[kkrs] xq#oj Hko nq[kgkjh gSaû” 3û
eu op ru ls xq# pj.kkssa esa] viuk 'kh'k >qdGkrk g¡wA”
ftuoj lh ikou eqæk y[k] thou viZ.k dGjrk g¡wû”
fonsg tkus dGh ugha 'kfDr] vr% ;gha ls ueu dG:¡A”
lhea/kj ls vftroh;Z rdG] chl rhFkZdGj ueu dG:¡û” 4û
205
,d lkFk bdG 'kr lÙkj Hkh] rhFk±dGj gks ldGrs gSaA”
fdaGrq U;wure chl rhFkZdGj] fonsg esa gh gksrs gSaû”
<kbZ }hi dsG iu fonsg esa] fo|eku ftu dGks oanu”A
leolj.k dsG e/; fojkts] J¼k ls dGj yw¡ vpZuû” 5û
'kh?kz n'kZ çR;{k eq>s gks] ;gh Hkkouk Hkkrk gw¡A”
Hkkoksa ls tc oanu dGjrk] lehi gh eSa ikrk gw¡û”
eqfDr dGk gh y{; cukdGj] fl¼çHkq dGk /;ku /k:¡A”
vHksn jRu=; dGks ikÅ¡] fl¼{ks= esa okl dG:¡û” 6û
lE;d~G n'kZu nso] 'kkL= ls Kku] xq# ls pkfjr gksA”
chl rhFkZ n'kZu ls 'kkafr] fl¼ n'kZ ls flf¼ gksû”
nso 'kkL= xq# ij J¼k gks] chl rhFkZdGj oanu gksA”
fl¼ 'kq¼ ikou ijes"Bh v"VdGeZ ee [kaMu gksû” 7û
nksgk
vuqie tx esa vki gks] bfPNr QGy nkrkj”A
'kk'or f'ko QGy nhft;s] çHkq iwtk vk/kkj”û8û
vuarkuarfl¼ijesf"BH;ks t;ekykiw.kkZ?;± ----A
?kÙkk
çHkqoj dGks iwt]s f'ko iFk lw>]s Hko&Hko dGk larki gjksA”
fur iwt jpkÅ¡] /;ku yxkÅ¡] ^fo|klkxj iw.kZ* dGjksû”
û bR;k'khokZn% û
________
206
ÌçzÂÒ Nÿçºm œî\Œ
ËsçœŒç
(gfjxhfrdGk Nan)
'kqHk uke rhFk±dGj lq dGkj.k] Hkkouk lksyg dGgh”A
lqj iap dGY;k.kdG eukrs] jRu o`f"V gks jgh”û
ftu /keZ rhjFk jFk pykrs] rhFkZdGj fgrdGkj gSaA”
Hkfotho dGks Hkofla/kq rkjsa] Hkkouk lq[kdGkj gSaû” 1û
nksgk
mÙke lksyg Hkkouk] Hkkos ckjEckj”A
rhFkZukFk dGh vpZuk] nsrh f'ko lq[k lkj”û2û
¬ Îha n'kZufo'kq¼îkfn"kksM'kdGkj.kkfu! v= vorjr vorjr
laokS"kV~ vkàkuue~A ¬ Îha n'kZufo'kq¼îkfn"kksM'kdGkj.kkfu! v= fr"Br
fr"Br B% B% LFkkiue~A ¬ Îha n'kZufo'kq¼îkfn"kksM'kdGkj.kkfu! v=
ee lfékfgrkfu Hkor Hkor o"kV~ lfékf/kdGj.ke~A
üÃ®çœ|m
(ujsUæ Nan)
eSa g¡w fueZy 'kq¼ vkrek] :i ugha y[k ik;k”A
tue tjk e`r dsG nq%[kksa dGks] ns[k ns[k ?kcjk;k”û
lksyg dGkj.k 'kq¼ Hkkouk] J¼k ;qr tks HkkosA”
rhu yksdG esa iwT; ftus'oj] rhFk±dGj in ikosû” 1û
¬ Îha n'kZufo'kq¼îkfn"kksM'kdGkj.ksH;ks tUetjke`R;qfouk'kuk; tya --
ØGks/kkfndG dGk rki u eq>esa] }s"k Lo:i u esjkA
fdGUrq fodGkjkas esa >qylk g¡w] rki feVk nks esjk û lksyg û2û
¬ Îha n'kZufo'kq¼îkfn"kksM'kdGkj.ksH;ks Hkokrkifouk'kuk; panua ----
207
vkre v{k; :i v[kafMr] mls dGHkh u fugkjkA
ijij.kfr esa my> jgk g¡w] feyk dGgha u lgkjkGûlksygû3û
¬ Îha n'kZufo'kq¼îkfn"kksM'kdGkj.ksH;ks v{k;inçkIr;s v{krku~ ----A
vkRe :i gS iq"i lk dGksey] ikou xa/k u Hkk;hGA
vc rd baafæ; eu fo"k;ksa dGh] nqx±/kh eu Hkk;hGû
lksyg dGkj.k 'kq¼ Hkkouk] J¼k ;qr tks HkkosA
rhu yksd esa iwT; Js"B 'kqHk] rhFk±dGj in ikosGû4û
¬ Îha n'kZufo'kq¼îkfn"kksM'kdGkj.ksH;% dGkeck.kfo/oaluk; iq"ia ---A
Kkukuan lq/kk jl vkre] fQGj D;ksa {kq/kk lrkrhA
"kV jl O;atu [kk;s vufxu] r`fIr ugha gks ikrhGûlksyg --û5û
¬ Îha n'kZufo'kq¼îkfn"kksM'kdGkj.ksH;% {kq/kkjksxfouk'kuk; uSos|a ----
vkRe Kku nhid fut esa gS] mldGks ugha tyk;kA
ckgj yk[kksa nhi tys ij] feVk ugha v¡f/k;kjkGûlksyg--û6û
¬ Îha n'kZufo'kq¼îkfn"kksM'kdGkj.ksH;ks eksgka/kdGkjfouk'kuk; nhia ----
dGeZ LOkHkko fHkék eq>ls gS] ;s tM+ eSa psru gw¡A
fQGj Hkh ;s cytksj ukFk dGetksj gqvk eSa D;ksa gwû¡ lksyg--û7û
¬ Îha n'kZufo'kq¼îkfn"kksM'kdGkj.ksH;ks v"VdGeZnguk; /kwia ----A
LokuqHkwfr QGy e/kqj Lo;a esa] dGHkh ugha p[k ik;kA
dGeZQGyksa dsG jl dGks ihdGj] dGky vuar fcrk;kGûlksyg--û8û
¬ Îha n'kZufo'kq¼îkfn"kksM'kdGkj.ksH;ks eks{kQGyçkIr;s QGya ----A
tx ds lkjs u'oj in rt] ukFk 'kj.k esa vk;kA
fl¼ksa ds olq xq.k ikus ;g]v?;Z cukdGj yk;kûlksyg--û9û
¬ Îha n'kZufo'kq¼îkfn"kksM'kdGkj.ksH;ks vu?;ZinçkIr;s v?;± ----A
tkI;
^¬ Îhaa n'kZufo'kq¼îkfn"kksM'kdGkj.ksH;ks ueks ue%A*
208
\®ªçÂç
nksgk
lksyg dGkj.k Hkkouk] rhFk±dGj in gsrqGA
xq.kekyk viZ.k dG:¡] ik tkÅ¡ f'ko lsrqGû1û
( pky & 'ksj )
t; rhFkZukFk dGh dG:¡ eSa vkt vpZukGA
t; n'kZ fo'kq¼îkfn dGks ee Hkko oanukGû
'kqHk Hkkouk dsG Hkko ls rhFksZ'k gks x;sGA
ge HkO; tho vkids gh nkl gks x;sGû2û
'kadGkfn nks"k eqDr 'kq¼ gks x;k n'kZuGA
n'kZu fo'kqf¼ Hkkouk dGks Hkko ls ueuGû
pkjksa fou; /kjs ogh lq&lk/kuk dGjsGA
f'ko}kj [kksy eks{k ukj n'kZ oks dGjsaGû3û
ozr 'khy dGks funkZs"k :i ikyrs lnkGA
fut vkRek dGks nsg ls gh ekurs tqnkGû
fut Kku dGks os Kku Hkko Jqr esa yxkrsGA
vHkh{.k Kku esa lnk mi;ksx jekrsGû4û
lalkj ls Hk;Hkhr gS fojDr HkkoukA
ru Hkksx ls fujhg gq, eks{k dGkeukGû
'kfDr u fNik;s dGHkh pm nku tks dGjsaA
bPNk fujks/k dGjdsG gh os ?kksj ri dGjsaGû5û
ckjg çdGkj ds riksa ls dGeZ u'kkrsGA
,sls egk rifLo;ksa dGks 'kh'k >qdGkrsGû
tks /;kuyhu lk/kdGksa ds fo?u VkjrsGA
lE;d~ lekf/k var gks ;s Hkko /kkjrsGû6û
209
jksxh eqfu dGh lsok tks fu%LokFkZ gh dGjsaGA
fujksx gks Lo;a vuaroh;Z dGks /kjsaGû
vfjgar HkfDr vkRe 'kfDr eqfDr çnkrkGA
xq.kxku tks dGjs mls u iki lrkrkGû7û
vkpk;Z nso ds xq.kksa dGh HkfDr tks dGjsaGA
la;e dGh uko ik; ds Hko&fla/kq dGks rjsGû
gS Kkuoku mik/;k; cgqJqr /kjasGA
vkxe i<+s lqus lnk oks loZ xq.k HkjasGû8û
vko';dGkas dGks fuR; tks vo'; vkpjsaGA
eu o'k dGjs] Lora= gks] fu"dGke in ojsGû
n'k /keZ lR;/keZ dGh gks tx çHkkoukGA
iwtk fo/kku nku ls gks /keZ HkkoukGû9û
ftu /keZ nso 'kkL= xq# dGks ç.kke gksGA
buds xq.kksa esa çhr gks okRlY; Hkko gksGû
'kqHk Hkkoukvksa dGh çHkq th 'kfDr nhft;sGA
gs rhFkZukFk Hkkouk dGks îw.kZ* dGhft;sGû10û
?kÙkk
t; lksyg dGkj.k] Hko nq[k okj.k] dGeZ fuokj.k dGkj.k gSaGAGG
rhFk±dGj in dGh] vuqie lq[k dGh] nkrk Hkfotu rkj.k gSaGû11û
¬ Îha n'kZufo'kq¼îkfn"kksM'kdGkj.ksH;ks t;ekykiw.kkZ?;± ----A
?kÙkk
çHkqoj dGks iwts] f'ko iFk lw>s] Hko&Hko dGk larki gjksGA
fur iwt jpkÅ¡] /;ku yxkÅ¡] ^fo|klkxj iw.kZ* dGjksGû
û bR;k'khokZn% û
________
210
ŒÄtzÄoç œî\Œ
ËsçœŒç
(xhrk Nan )
vfj pkj ?kkfr fouk'k dGj] vjgar in dGks ik fy;kGA
iq#"kkFkZ çcy fdG;k çHkks] eqDrhjek dGks oj fy;kGû
vjgar iFk ij py jgs] vkpk;Z in oanu dG:¡GA
moT>k; lk/kq Js"B in dGk] HkfDr ls vpZu dG:¡ û1û
ftu /keZ vkxe pSR; pSR;ky; 'kj.k dGks ik fy;kGA
Hko&fla/kq ikj mrkjus] ukSdGk lgkjk ys fy;kGû
;g Hkkouk esjh çHkks] ee Kku egy i/kkfj;sGA
fut le cuk yhts eq>s] ftujkt inoh nhft;sGû2û
nksgk &&lq[k nkrk uo nsork] fr"Bks ân; e¡>kjA
Hkkoksa ls vkàku dG:¡] dGjks Hkoksnf/k ikjGû3û
¬ Îha vgZfRl¼kpk;ksZik/;k;loZlk/kqftu/keZftukxeftupSR;&
pSR;ky;lewg! v= vorj vorj laokS"kV~ vkàkuue~ A ¬ Îha
vgZfRl¼kpk;ksZik/;k;loZlk/kqftu/keZftukxeftupSR;pSR;ky;lewg!
v= fr"B fr"B B% B% LFkkiue~ A ¬ Îha vgZfRl¼kpk;ksZik/;k;loZ&
lk/kqftu/keZftukxeftupSR;pSR;ky;lewg! v= ee lfékfgrks Hko
Hko o"kV~ lfékf/kdj.ke~ A
üÃ®çœ|m
(rtZ & ekrk rw n;k dGjds -----)
ftudGks viuk ekuk] muls gh nq[k ik;kGA
fQGj Hkh D;ksa jkx fdG;k] ;g le> ugha vk;kGû
;g jkx dGh vkx feVs] ,slk ty nks LokehGA
uo nso 'kj.k vk;k] 'kj.kk nks txukehGû1û
211
pSR;ky;sH;ks tUetjke`R;qfouk'kuk; tyaa----A
çHkks! dGky vukfn ls] Hko dGk larki lgkGA
vc lgk ugha tkrk] ;g esVks }s"k egkGû
bl }s"k dGh Tokyk dGks] vc 'kkar dGjks LokehGA
¬ Îha uonsosH;ks Hkokrkifouk'kuk; panuaa----A
ftldGks eSaus pkgk] lc u'oj gS ek;kGA
ftl ru esa gw¡ jgrk] {k.kHkaxqj og dGk;kGû
{kr fo{kr tx lkjk] vc tkÅ¡ dGgk¡ LokehGA
¬ Îha uonsosH;ks v{k;inizkIr;s v{krku~----A
bl dGke yqVsjs us] vkre /ku ywV fy;kGA
eSa ekSu [kM+k fucZy] cl rsjk 'kj.k fy;kGû
fo'okl eq>s rqe ij] vkre cy nks LokehGA
¬ Îha uonsosH;% dGkeck.kfo/oaluk; iq"ia----A
bl {kq/kk jksx ls eSa] çHkqoj ykpkj jgkGA
O;atu dGh vkS"k/k [kk] uk dqGN mipkj gqvkGû
çHkq rw gh lgkjk gS] ;g jksx u'ks LokehGA
¬ Îha uonsosH;% {kq/kkjksxfouk'kuk; uSos|a----A
ij rÙo ç'kalk esa] efgek ij dGh vk;hGA
uj ru esa jgdGj Hkh] fut dGh uk lq/k vk;hGû
212
vc Kku T;ksfr çxVs] vk'kh"k feys LokehGA
¬ Îha uonsosH;ks eksgka/kdGkjfouk'kuk; nhiaa----A
dGeks± dGh vk¡/kh esa] psru x`g fc[kj x;kGA
vk;k vc nj rsjs] fut vkre fu[kj x;kGû
'kqHk /;ku vuy esa gh] olq dGeZ tys LokehGA
¬ Îha uonsosH;ks v"VdGeZnguk; /kwia----A
ikiksa dGk cht cks;k] dSGls f'ko QGy ikÅ¡GA
ri /kk:¡ dGeZ u'ks] rc fl¼ky; ikÅ¡Gû
eq>s ikl cqyk ysuk] ;g vjt lquks LokehGA
¬ Îha uonsosH;ks eks{kQGyçkIr;s QGya----A
olq dGeks± us feydGj] fnu&jkr tyk;k gSGA
xq#nso Ïik ikdGj] ;g v?;Z cuk;k gSGû
;g in vu?;Z vueksy] gks çkIr eq>s LokehGA
¬ Îha uonsosH;ks·u?;ZinçkIr;s v?;±----A
tkI;
¬ Îha vgZfRl¼kpk;ksiZ k/;k;&loZlk/kq&ftu/keZ&ftukxe&
ftupSR;&pSR;ky;sH;ks ue% û9 ckjû
\®ªçÂç
nksgk
uo nsoksa dGh HkfDr ls] lc vfj"V u'k tk;GA
vkRe flf¼ dGks çkIr dGj] v"Ve olq/kk ik;Gû1û
213
( pkSikbZ )
t; vjgar nso ftujkbZ] rhu yksd esa efgek NkbZGA
?kkfr dGeZ pm uk'k fdG;s gSa] HkO; tuksa esa okl fdG;s gSaGû2û
nks"k vBkjg nwj fdG;s gSa] N;kyhl xq.k iw.kZ gq;s gSaGA
leolj.k dsG chp fojkts] rhFk±dGj in efgek jktsGû3û
{k.kHkaxqj lkjk tx tkuk] tM+ psru dGks fHkék fiNkukGA
dGY;k.kdG lc iap euk;s] nso baæ gf"kZr xq.k xk;sGû4û
çHkks! vkius çHkqrk ik;h] nks gedGks lerk lq[knk;hGA
nq"V dGje us eq>dGks ?ksjk] fut LoHkko ls eq[k dGks QsGjkGû5û
çHkks vki fl¼ky; oklh] nj nj HkVdGk eSa txoklhGA
vc fut Hkwy le> esa vkbZ] fl¼n'kk gh eu esa Hkk;hGû6û
dGjks ueu LohdGkj gekjk] Hko lkxj ls dGjks fdGukjkGA
dGeZ Hk¡oj esa esjh uS;k] xq#oj rqe fcu dGkSu f[koS;kGû7û
xq.k NÙkhl equh'oj /kkjs] bl dGy;qx esa vki lgkjsA
nh{kk nsdGj jkg fn[kkrs] [kqn pyrs pyuk fl[kykrsGû8û
mik/;k; in gS re uk'ks] xq.k iPphl Kku ijdGklsGA
vV~BkbZl xq.kksa ds /kkjh] lk/kw in dGh efgek HkkjhGû9û
Jh ftu/keZ vfgalk I;kjk] xw¡t mBk gS tx esa ukjkA
vkxe vkre cks/k dGjkrk] fQGj psru dGk 'kks/k dGjkrkGû10û
ftuus vkxe dGks viuk;k ] vgks HkkX; rqe lk in ik;kGA
vusdGkar e; /keZ lgkjk] }kn'kkax dGks ueu gekjkGû11û
dGeZ fudGkfpr~ fu/kfÙk fouk'ks] fcEc ftus'oj vkRe çdGk'ksGA
fut Lo:i dGk cks/k dGjkrh] ftu le ftu ewjr dGgykrhGû12û
214
tks tu fur ftu eafnj tkos] iki u'ks vkS iq.; c<+kosGA
ijekre dGk /;ku yxkos] 'kq¼ gks; eqDrhiqj tkosGû13û
uo nsoksa dGks 'kh'k >qdGkÅ¡] xq.k xkÅ¡ vkSj /;ku yxkÅ¡A
jgw¡ lnk eSa çHkqoj pj.kk] Hko&Hko feys vkidGh 'kj.kkGû14û
nksgk&&iwoZ iq.; ls gks jgk] uo nsoksa dGk n'kZGA
vYi cqf¼ dSGls ygs] vuar xq.k dGk Li'kZGû15û
pSR;ky;sH;ks t;ekykiw.kkZ?;± ----A
?kÙkk
çHkqoj dGks iwts] f'ko iFk lw>s] Hko&Hko dGk larki gjksA
fur iwt jpkÅ¡] /;ku yxkÅ¡] ^fo|klkxj iw.kZ* dGjksû
û bR;k'khokZn%û
________
C
Èy oysúNÿº uÄ‡çŒ Ÿçº©§
ªæTÂçYºm
nksgk
pkSrhlksa vfr'k; lfgr] çkfrgk;Z olq /kkjGA
uar prq"V; ;qDr ftu] ç.kew¡ ckjackjGû1û
(Kkuksn; Nan)
thou ,d e#LFky tSlk] dGeZ rki Hkjiwj gSGA
'kkafr ugha gS eu esa fdGf´pr~] Hksn Kku ls nwj gSGû
Å¡pk dqGy ikdGj Hkh dGjrk] uhp iki e; dGeZ gSGA
/ku nkSyr ek;k dGks ikdGj] ekuo Hkwyk /keZ gSGû2û
215
gs; rÙo vkns; rÙo dGk] Hkku ugha gS fdGf´pr~ HkhGA
fo"k; Hkksx esa x¡ok jgk gS] ekSfydG ekuo thou ghGû
blhfy, iFk Hkwyksa dGks] pkSchl ftus'oj vkJ; gSaGA
Hkko lfgr iwtk fo/kku dGj] ik ysrs fl¼ky; gSaGû3û
orZeku pkSchlh iwtk] gS fo/kku eaxydGkjhGA
J¼k ls tks iwtu dGjrs] gksrs f'kolq[k vf/kdGkjhGû
nqHkkZoksa dGks rqjr feVkrk] dG"kk; ey dGk 'keu dGjsGA
lk/kehZ esa çse c<+krk] ohrjkx iFk xeu dGjsGû4û
dGeksZn; ls f?kjk gqvk gks] eu lq[k dGgha u ikrk gksGA
ru eu dsG gks nq%[k Hk;adGj] vkre esa ufg lkrk gksGû
iki iq.; esa laØGe dGjrk] euokafNr lq[k iw.kZ dGjsGA
loZ xzgksa dGks 'kakr dGjkrk] loZ O;kf/k;k¡ nwj dGjsGû5û
rhFk±dGj iwtu tks dGjrk] vkre vkuan ikrk gSGA
dGkykarj esa Lo;a ftus'oj] gksdGj eqfDr ikrk gSGû
pkSchlksa rhFk±dGj dGh tks] iwtu dGjrk HkfDr lsGA
ij æO;ksa ls n`f"V gVkdGj] ukrk tksM+s eqfDr lsGû6û
Yç{z¤yÌy ÌªìXY® u\Œ œî\Œ
ËsçœŒç
(Kkuksn; Nan)
t;&t; vkfn ftus'oj vafre] egkohj çHkq n;k fu/kkuGA
vkRe 'kfDr dGk vkJ; ys rhFk±dGj in ik;k vfHkjkeGû
Hkolkxj dsG rhj ys pyks] rhFk±dGj esjs ftujktGA
Hkko lfgr oanu dGjrk gw¡] ikou gks eu eafnj vktGû
216
tgk¡&tgk¡ ij vki fojkts] ueu esjk LohdGkj dGjksGA
ikl cqyk yks ;k vk tkvks] iwtu dGks LohdGkj dGjksGû
¬ Îha Jho`"kHkkfnohjkarprqfo±'kfrftulewg! v= vorj
vorj laokS"kV~ vkàkuue~A ¬ Îha Jho`"kHkkfnohjkarprqfo±'kfr&
ftulewg! v= fr"B fr"B B% B% LFkkiue~A ¬ Îha Jho`"kHkkfnohjkar&
prqfo±'kfrftulewg! v= ee lfékfgrks Hko Hko o"kV~ lfékfèkdGj.ke~A
üÃ®çœ|m
(Kkuksn; Nan)
vufxu lkxj dGk ty ihdGj] r`"kk ugha cq> ikbZ gSGA
vuqie 'khry lerk ty dGh] ;kn dGHkh uk vkbZ gSGû
ân; dGy'k ysdGj vk;k gw¡] J¼k ls dGjrk oanuGA
o`"kHkkfndG pkSchl ftus'oj] uk'k dGjks fof/k ds Gca/kuGû1û
¬ Îha Jho`"kHkkfnohjkarsH;ks tUetjke`R;qfouk'kuk; tya ----A
Hko Tokyk ls >qyl x;k gw¡] eq>s cpk yks gs LokehGA
iapsfUæ; lq[k ugha pkgrk] vuar lq[k pkgw¡ LokehGû
ikl ugha dqGN esjs ftuoj] Hkko leiZ.k gS panuGA
o`"kHkkfndG pkSchl ftus'oj] uk'k dGjks fof/k ds Gca/ku û2û
¬ Îha Jho`"kHkkfnohjkarsH;ks Hkokrkifouk'kuk; panua ----A
vkReKku oSHko dsG v{kr] ls vc rdG vutku jgkGA
v{k; fuf/k nkuh gs ftuoj! ro n'kZu ojnku jgkGû
{k.kHkaxqj dGk;k dGk eSaus] fdG;k vkt rdG vfHkuanuGA
o`"kHkkfndG pkSchl ftus'oj] uk'k dGjks fof/k dsG ca/kuGû3û
¬ Îha Jho`"kHkkfnohjkarsH;ks v{k;inçkIr;s v{krku~ ----A
dGke Hk;adGj vfHkekuh tks] rh[ks rhj pykrk gSGA
fdaGrq vkidGh eqæk y[k D;ksa] viuh utj >qdGkrk gSGû
217
ije czã Kkuh ftuoj eSa] dGjrk gw¡ thou viZ.kGA
o`"kHkkfndG pkSchl ftus'oj] uk'k dGjks fof/k dsG ca/ku û4û
¬ Îha Jho`"kHkkfnohjkarsH;% dGkeck.kfo/oaluk; iq"iaa ----A
{kq/kk jksx dsG dGkj.k eaSus] cgq mipkj fdG;s LokehGA
Hksn Kku vkS"k/k ufg ik;h] vr% O;fFkr gw¡ eSa LokehGû
'kj.kkxr ij dG#.kk dGhts] ;gh çkFkZuk gS Hkxou~GA
¬ Îha Jho`"kHkkfnohjkarsH;% {kq/kkjksxfouk'kuk; uSos|a ----A
eSaus vius Kku Hkkuq dGks] feF;k ?ku esa fNik fn;kGA
blhfy, fut ?kj uk lw>k] fdaGrq vkius fn[kk fn;kGû
gs ftuoj vKku feVk nks] Kku nhi ys dG:¡ ueuGA
¬ Îha Jho`"kHkkfnohjkarsH;ks eksgka/kdGkjfouk'kuk; nhia ----A
v"V dGeZ fo/oal dG:¡ vc] fpUe; /kwi tykÅ¡ eSaGA
gs loZK ftus'oj esjs] fl¼ky; dGc ikÅ¡ eSGû
gS v/khj ;g HkDr rqEgkjk] dGg nks dqGN vk'kh"k opuGA
¬ Îha Jho`"kHkkfnohjkarsH;ks v"VdGeZnguk; /kwia ----A
eks{k egkQGy vfr nqyZHk gS] lqyHk dGjks esjs ftuojGA
iq.; QGyksa esa vga Hkko ls] fjDr dGjks esjs çHkqojGû
fn[kyk nks f'koiaFk eq>s Hkh] 'kh'k >qdGk dGjrk oanuGA
¬ Îha Jho`"kHkkfnohjkarsH;ks eks{kQGyçkIr;s QGyaa ----A
tM+ æO;ksa dGk ewY; fdG;k ij] vkRe æO; vueksy jgkA
fQGj Hkh fut dGks tM+ æO;ksa ls] eSa ewj[k D;ksa rksy jgkû
218
f'koiFk dGh vk'kk ys vk;k] v?;Z p<+k dGjrk oanuA
o`"kHkkfndG pkSchl ftus'oj] uk'k dGjks fof/k ds Gca/ku û9û
¬ Îha Jho`"kHkkfnohjkarsH;ks vu?;ZinçkIr;s v?;± ----A
tkI;
^¬ Îha vg± Jho`"kHkkfnohjkUrsH;ks ueks ue%A*
\®ªçÂç
nksgk
Jh pkSchl ftus'k dGks ckjackj ç.kkeGA
,d G;gh cl dGkeuk ikÅ¡ f'koiqj /kkeGû1û
(Kkuksn; Nan)
ohrjkx loZK fgradGj rhFk±dGj dGks dG:¡ ç.kkeGA
jRu=; dGks çkIr dG:¡ eaS gks tkÅ¡ fu'py fu"dGkeGû
çHkks! vkidGh HkfDr ls eSa ikÅ¡ 'kk'or eqfDr/kkeGA
la;e iFk dGk vuqjkxh f'kojkg pyw¡ vfojy vfojkeGû2û
vkfn ftus'oj vkfnukFk çHkq vjt lqukus vk;k gw¡GA
dGeZt;h ftu vftrukFk eSa rqelk cuus vk;k gw¡Gû
gs ftuoj laHko dG#.kk dGj Hkonf/k ikj yxk nsukGA
gs vfHkuanu vfHkuanuh;] dGeks± ds ca/k NqM+k nsukGû3û
eSa vYiefr gw¡ lqefrukFk lUefr çnku eq>dGks dGj nksGA
tx esa uk dGksbZ oSjh gks iùçHk eS=h ls Hkj nksGû
t;&t; lqik'oZ ftujkt esjh n`f"V dGks Lo lUeq[k dGj nksGA
pUæçHk pj.k 'kj.k esa gw¡ cl ,dGG utj eq> ij dGjG nksGû4û
gs iq"inar gks dGeZ var f'koiaFk lqfof/k cryk nsukGA
'khry ftujkt gekjs gks ØGks/kkuy 'khry dGj nsukGû
219
gs Js;ukFk nks Js; iaFk olq dGeZ'kSy pdGpwj dG:¡GA
Jh oklqiwT; 'kr baæ iwT; eSa jkx&}s"k dGks nwj dG:¡Gû5û
gs foey ukFk! fueZy dGj nks midGkj lnk gh Lej.k dG:¡GA
gs ukFk vuar cyh esjs 'kfDr nks lE;d~G ej.k dG:¡Gû
/keZukFk in 'kh'k uokdGj vkrZ jkSæ dGk uk'k dG:¡GA
/kE;Z/;ku dGks /kkj.k dGjds 'kqDy/;ku dGks çkIr dG:¡Gû6û
gs 'kkafrukFk ro 'kkar ewfrZ y[k ije 'kkar jl iku dG:¡GA
JhdqaGFkqukFk ftu pj.kksa esa vc fut dGk gh fur /;ku /k:¡Gû
gs vjgukFk ro pj.kksa esa 'kqHk Hkko l¡tksdGj yk;k gw¡GA
bl eksg eYy dGks pwj dGjks Jh efYyukFk nj vk;k gw¡Gû7û
gs eqfulqozr ,slk ozr nks eSa ukFk Lo;a dGk cu tkÅ¡GA
vc gkj x;k tx ls Lokeh ufeukFk 'kj.k dGks ik tkÅ¡Gû
gs usfeukFk eSa Mwc jgk Hko ikj dGjks esjs LokehGA
milxZ fotsrk ik'oZ çHkq lc] tx ds fç; var;kZehGû8û
gs eaxydGkjh egkohj vfr ohj eq>s vkre cy nksGA
dGy;qx esa gks vki lgkjs ge HkDrksa dGks lacy nksGû
gs rhFk±dGj Kku ljksoj eSa çk.kh vKkuh gw¡GA
Hko&Hko esa cl tUe ej.k dGh nq[k ls Hkjh dGgkuh gw¡Gû9û
;kpd cudGj vk;k rsjs nj ij ikus 'kqHk vk'kh"kGA
gs esjs pkSchl ftus'oj in esa vkt uokÅ¡ 'kh'kGû
Jh pkSchl ftus'oj in esa oaanu dGjrk ckjackjGA
var;kZeh f=Hkqouukeh ge lcds thou vk/kkjGû10û
220
nksgk&&eu op ru ls iwtrs] os gksrs Hko ikjA
eSa ro pj.k lnk jgw¡] D;ksa uk gks m¼kjû11û
¬ Îha Jho`"kHkkfnprqfo±'kfrrhFk±dGjsH;ks t;ekykiw.kkZ?;± ----A
?kÙkk
çHkqoj dGks iwts] f'koiFk lw>s] Hko&Hko dGk larki gjksGA
fur iwt jpkÅ¡ ] /;ku yxkÅ¡] ^fo|klkxj iw.kZ* dGjksGû
û bR;k'khokZn% û
________
Èy EçutŒçs u\Œ œî\Œ

ËsçœŒç
(Kkuksn; Nan)
vkfn ftus'oj vkfnukFk çHkq dsG pj.kksa esa dG:¡ ueuGA
ukfHkjk; ds jktnqykjs ek¡ e#nsoh ds uanuGû
ifrr&tuksa dGks ukFk vkius fn;k eqfDr dGk voyacuGA
J¼k Hkko fou; ls dGjrk ro pj.kksa dGk vkàkuuGû1û
¬ Îha JhvkfnukFkftusUæ! v= vorj vorj laokS"kV~ A
¬ Îha JhvkfnukFkftusUæ! v= fr"B fr"B B% B% A
¬ Îha JhvkfnukFkftusUæ! v= ee lfékfgrks Hko Hko o"kV~A
üÃ®çœ|m
(Kkuksn; Nan)
{khjksnf/k dGk {khj o.kZ le] J¼k ty ysdGj vk;kGA
Jh pj.kksa esa HkasV p<+kus] vkSj ugha dqGN Hkh yk;kGû
vknh'oj ftujkt vkius] J¼k ty ;fn LohdGkjkGA
ik tkÅ¡xk fuf'pr gh eSa] tUe e`R;q ls NqVdGkjkGû1û
¬ Îha JhvkfnukFkftusUæk; tUetjke`R;qfouk'kuk; tyaa ----A
221
panu tyrk Lo;a fdaGrq] viuh lqxa/k QSGykrk gSGA
ro pj.kksa dGh iwtk dGk og] æO; Lo;a cu tkrk gSGû
vknh'oj ftujkt gekjs] panu dGks ;fn LohdGkjkGA
ik tkÅ¡xk Hkokrki ls] fuf'pr gh eSa NqVdGkjkGû2û
¬ Îha JhvkfnukFkftusUæk; Hkokrkifouk'kuk; panua ----A
mTToy v{kr ranqy ysdGj] }kj vkids vk;k gw¡GA
nwj dGjksxs iki cks> ls] vk'kk ysdGj vk;k gw¡Gû
vknh'oj ftujkt vpZuk dsG v{kr LohdGkj dGjksGA
v[kaM v{k; lq[k nks eq>dGks] u'ojrk ls nwj dGjksGû3û
¬ Îha JhvkfnukFkftusUæk; v{k;inçkIr;s v{krku~ ----A
jksx Hk;adGj fo"k; Hkksx dGk] dGgha ugha mipkj gqvkGA
foo'k gks x;k ekjk&ekjk] gkj x;k ykpkj gqvkGû
vknh'oj ftujkt HkfDr dsG] lqeu ;fn LohdGkjksxsGA
gS fo'okl vVy ;g esjk] fut le vki cuk yksxsGû4û
¬ Îha JhvkfnukFkftusUæk; dGkeck.kfo/oaluk; iq"iaa ----A
lqes# ioZr ftruk [kk;k] {kq/kk jksx uk 'kkar gqvkGA
dGbZ leanj fjDr fdG;s ij] r`"kk jksx uk 'keu gqvkGû
vknh'oj ftujkt pj.k esa] p# p<+kus vk;k gw¡GA
iw.kZ Hkjkslk rqe ij Lokeh] {kq/kk esVus vk;k gw¡Gû5û
¬ Îha JhvkfnukFkftusUæk; {kq/kkjksxfouk'kuk; uSos|a ----A
Nk;k feF;k ?kksj v¡/ksjk] fxjk v¡/ksjs esa gj ckjGA
J¼k nhidG vki tyk nks] fut n'kZu dGj yw¡ bl ckjGû
vknh'oj ftujkt vkidGk] ;g midGkj u Hkwyw¡xkGA
tc rd 'okl jgsxh ?kV esa] rsjh gh t; cksyw¡xkGû6û
¬ Îha JhvkfnukFkftusUæk; eksgka/kdGkjfouk'kuk; nhia ----A
222
fdG;k cgqr iq#"kkFkZ exj] dGeks± dGk uk'k u dGj ik;kGA
vgadGkj dGks rtdGj çHkq th] vki 'kj.k esa gw¡ vk;kGû
vknh'oj ftujkt ;fn eSa] ,d utj ik tkÅ¡xkGA
lalkjh fQGj ugha jgw¡xk] eqfDrukFk dGgykÅ¡xkGû7û
¬ Îha JhvkfnukFkftusUæk; v"VdGeZnguk; /kwia ----A
eks{k feysxk bl vk'kk esa] dGky vuark fcrk fn;kGA
nq"dGeks± us ,slk ywVk] uke /keZ dGk feVk fn;kGû
vknh'oj ftujkt 'kh'k vc] viuk vkt uokÅ¡xkGA
ikj fdG;k uk rqeus ftuoj] vkSj dGgk¡ eSa tkÅ¡xkGû8û
¬ Îha JhvkfnukFkftusUæk; eks{kQGyçkIr;s Qyaa ----A
esjs ikl ugha dqGN Lokeh] dSGls v?;Z cukÅ¡xkGA
vkre /ku ls fu/kZu gw¡ eSa] vc rqe le cu tkÅ¡xkGû
vknh'oj ftujkt vkt ;fn] viuk HkDr cukvksxsGA
lp dGgrk gw¡ 'kh?kz eq>s Hkh] fl¼ky; esa ikvksxsGû9û
¬ Îha JhvkfnukFkftusUæk; vu?;ZinçkIr;s v?;± ----A
œæYNÿÁ®çmNÿ
lokZFkZflf¼ dGks rtdGj Lokeh] uxj v;ks/;k esa vk;sGA
dGeZHkwfe ds vkfn ftus'oj] e#nsoh mj esa vk;sGû
'kqHk vk"kk<+ Ï".k f}rh;k dGks] /kU; gqbZ ;g olqa/kjkGA
'kjn iwf.kZek dGk pank gh] ekuks /kjrh ij mrjkGû1û
¬ Îha vk"kk<Ï".kf}rh;k;ka xHkZeaxyeafMrk; JhvkfnukFkftusUæk;
v?;± ---A
rhu yksd esa lc thoksa dGks] dqGN iy lq[k dGk Hkku gqvkGA
tUe gqvk gS ^vkfn* çHkq dGk] nsoksa dGks ;g Kku gqvkGû
223
pSr onh uoeh dGk fnu Fkk] ukfHkjk; x`g tUe fy;kGA
fxfj lqes# ij ikaMqd ou esa] {khjksnf/k ls Ugou fdG;kGû2û
¬ Îha pS=Ï".kuoE;ka tUeeaxyeafMrk; JhvkfnukFkftusUæk; v?;± -
tUe dGY;k.kdG dGh [kqf'k;k¡ Fkh] ri la;e esa cny xbZGA
uhykatu dGk u`R; ns[k] n`f"V f'ko ikus epy xbZGû
pSr Ï".k dGh uoeh 'kqHk Fkh] iap eqf"V dGpykasp fdG;kGA
t;&t; ½"kHkukFk ftuoj us] mÙke eqfu in /kkj fy;kGû3û
¬ Îha pS=Ï".kuoE;ka rikseaxyeafMrk; JhvkfnukFkftusUæk; v?;±---
QGkYxqu onh ,dGkn'kh dGks] çHkq pkj ?kkfr;k uk'k fdG;kA
dGj iq#"kkFkZ izcy ftuoj us] dsGoyKku çdGk'k fy;kGû
leolj.k esa lc thoksa dsG] feF;kre dGk uk'k gqvkA
gqbZ çQqGfYyr /kjrh gh D;k] çeqfnr lc vkdGk'k gqvkGû4û
¬ Îha QGkYxquÏ".kSdGkn';ka dsGoyKkuçkIrk; JhvkfnukFkftusUæk;--
ek?k Ï".k pkSnl ds Gfnu] dSGyk'k fxfj us ;'k ik;kGA
vkBksa dGeZ fouk'ks çHkq us] v"Ve olq/kk dGks ik;kGû
rhFk±dj ls ifj.k; dGjdsG] eqfDrjek Hkh /kU; gqbZGA
t;&t; vknh'oj ukjksa ls] ikou /kjk vuU; gqbZGû5û
¬ Îha ek?kÏ".kprqnZ';ka eks{keaxyeafMrk; JhvkfnukFkftusUæk;--
tkI;
^¬ Îha vg± JhvkfnukFkftusUæk; ueks ue%A*
\®ªçÂç
nksgk
HkfDr Hkjh vkjk/kuk] dGj yks çHkq LohdGkjGA
'kj.k vkidGh ik x;k] gks tkÅ¡xk ikjGû1û
224
( Kkuksn; Nan )
t;&t; vkfnukFk rhFk±dGj] /keZ lkjFkh rqEgsa ç.kkeGA
fut LoHkko lk/ku ls rqeus] ik;k 'kk'or eqfDr/kkeGû
iaæg ekl jru cjls vkS] ek¡ dGks lksyg LoIu fn;sGA
rhu Kku dsG /kkjh ftuoj] Hkwry ij fo[;kr gq;sGû2û
tacw}hi dsG Hkjr {ks= esa] uxj v;ks/;k egk fo'kkyGA
ukfHkjk; vafre dqGydGj ls] tUesa e#nsoh dsG ykyGû
nsoksa us vfr g"kZ Hkko ls] ik.Mq f'kyk vfHk"ksdG fdG;kGA
ckyius esa gh ftuoj us vkRe 'kfDr dGks fn[kk fn;kGû3û
jkT; voLFkk esa gh lkjs] tx ds dG"V feVk;s FksGA
eks{k iaFk ds jkgh Fks ij] 'kqHk "kV~dGeZ fl[kk;s FksGû
uhykatu dGk u`R; ns[kdGj] oLrq Lo:i fopkj fdG;kGA
ykSdGkafrd nsoksa us vkdGj] ur gks t;&t;dGkj fdG;kGû4û
fl¼kjFk ou esa tkdGj çHkq] fut vkre dGk fdG;k euuGA
ue% fl¼sH;% Hkkoksa ls dGg ] lc fl¼ksa dGks fdG;k ueuGû
,d gtkj o"kZ ri dGjdsG] 'kqDy/;ku esa gq, exuA
pkj ?kkfr;k dGeZ uk'k dGj] ik;k dsGoyKku xxuGû5û
eSa lalkjh dGeZ tky esa] QaGlk prqxZfr fdG;k Hkze.kGA
#fp u tkxh fl¼ Lo in dGh] vr% dGj jgk tUe ej.kGû
leolj.k esa ukFk vkius] lIr rÙo mins'k fn;kGA
o`"kHklsu x.k/kj ls Jksrk] Hkjrjkt czkãh vk;kZGû6û
/keZpØG dGk fdG;k çorZu eaxy e; tc gqvk fogkjA
/kU; gqvk dSGyk'k/kke tc] gqvk dGeZ dGk milagkjû
225
fcuk vkidGh 'kj.k ftus'oj] vuar Hko esa Hkze.k fdG;kA
fl¼ky; dGks ik tkÅ¡ cl] blh Hkko ls 'kj.k fy;kû7û
vkt vkidGh iwtk dGjdsG] esjs eu vkuan gqvkGA
iq.; dGeZ dGk mn; gqvk vkS] iki dGeZ Hkh ean gqvkGû
gs çHkqoj ro iFk ij pydGj] 'kk'or lq[k dGks ik tkÅ¡GA
?kcjk;k gw¡ bl Hko ou esa] dGc f'kouxjh vk tkÅ¡Gû8û
vkfn rhFkZ dGjrkj ftus'oj] eqfDr dsG çHkq gks vk/kkjGA
nq"dGeks± dGk uk'k dGhft;s] 'kh?kz dGjks esjk m¼kjGû
Kku ugha gS 'kCn ugha gSa] Hkkoksa dGh xwaFkh ;g ekyGA
ueu dG:¡ LohdGkjks ftuoj] J¼k ls vfpZr t;ekyGû9û
¬ Îha JhvkfnukFkftusUæk; t;ekykiw.kkZ?;± ---A
?kÙkk
gs çFke ftus'oj] Jh vknh'oj] Hko&Hko dGk larki gjksA
fur iwt jpkÅ¡] /;ku yxkÅ¡] ^fo|klkxj iw.kZ* djksû
û bR;k'khokZn% û
________
Èy Eu\oŒçs u\Œ œî\Œ

ËsçœŒç
( l[kh Nan )
Jh vftrukFk in oanu] LohdGkjks ee vfHkuanuGA
vfr iq.; mn; gS vk;k] dGjus vk;k gw¡ vpZuGû
çHkq vki Lo;a oSjkxh] eSa ro pj.ku vuqjkxhGA
gS dGky vuar xaok;k] vc çhr çHkq ls tkxhGû
eSa /;kÅ¡ 'kke losjk] esVks Hko&Hko dGk QsGjkGA
ugha vkSj yxkvks nsjh] HkDrksa us çHkqoj VsjkGû
226
¬ Îha JhvftrukFkftusUæ! v= vorj vorj laokS"kV~ vkàkuue~A
¬ Îha JhvftrukFkftusUæ! v= fr"B fr"B B% B% LFkkiue~A
¬ Îha JhvftrukFkftusUæ! v= ee lfékfgrks Hko Hko o"kV~ lfékf/k&
dGj.ke~A
üÃ®çœ|m
( l[kh Nan )
Hkolkxj Mwc jgk gw¡] dGeks± ls Åc jgk gw¡GA
vc ikj yxk nks uS;k] pj.kksa esa vku [kM+k gw¡Gû
Jh vftrukFk ftujktk] esjs mj ekfg lek tkGA
;gk¡ dGksbZ ugha lgkjk] çHkq rkj.k rj.k tgktkGû1û
¬ Îha JhvftrukFkftusUæk; tUetjke`R;qfouk'kuk; tya ----A
çHkq cgqr yxk;k panu] uk fdG;k çHkq in oanuA
;g Hkwy gqbZ çHkq eq>ls] esVks lkjk nq[k ØaGnuGûJh---û2û
¬ Îha JhvftrukFkftusUæk; Hkokrkifouk'kuk; panua ----A
ij dGks gh viuk ekuk] fut dGks [kafMr igpkukA
;g tx u'oj gS lkjk] ufg fn[krk dGgha fBdGkukGûJh---û3û
¬ Îha JhvftrukFkftusUæk; v{k;inçkIr;s v{krku~ ----A
;gk¡ eksg dGh efnjk ih gS] viuh gh lq/k fcljh gSA
fQGj nks"k fn;k gS ij dGks] psru dGfy;k¡ fc[kjh gSaGûJh---û4û
¬ Îha JhvftrukFkftusUæk; dGkeck.kfo/oaluk; iq"ia ----A
r`".kk us tky fcNk;k] eSa le> ugha dqGN ik;kGA
gks x;k {kq/kk dGk jksxh] p# vkS"k/k ikus vk;kGûJh---û5û
¬ Îha JhvftrukFkftusUæk; {kq/kkjksxfouk'kuk; uSos|a ----A
227
vKku v¡/ksjk Nk;k] feF;kre us Hkjek;kA
fut ?kj dGks gh çHkq Hkwyk] ufg fn[krk psru jk;kGûJh---û6û
¬ Îha JhvftrukFkftusUæk; eksgka/kdGkjfouk'kuk; nhia ----A
gw¡ Lo;a gh ij dGk dGrkZ] feF;k Hkze lkjh tM+rkA
lefdGr dGh /kwi feys rks] lkjs ca/ku gj ysrkGûJh---û7û
¬ Îha JhvftrukFkftusUæk; v"VdGeZnguk; /kwia ----A
fut lq[k iyHkj u ik;k] lq[k&nq[k QGy esa Hkjek;kA
f'ko lq[k QGy jl dGk I;kyk] vc th Hkj ihus vk;kGûJh --û8û
¬ Îha JhvftrukFkftusUæk; eks{kQGyçkIr;s QGya ----A
vc rd dGbZ v?;Z p<+k;s] çHkq ,dG ugha eu Hkk;sA
olq æO; p<+k çHkq vkxs] ;g nkl pj.k flj uk;sGûJh--û9û
¬ Îha JhvftrukFkftusUæk; vu?;ZinçkIr;s v?;± ----A
œæYNÿÁ®çmNÿ
(Kkuksn; Nan)
Ï".k vekol T;s"B ekl dGks] fot;k ekrk g"kkZ,GA
fot; foeku R;kx dGj çHkqth] uxj v;ks/;k esa vk,Gû1û
¬ Îha T;s"BÏ".kkekoL;k;ka xHkZeaxyeafMrk; JhvftrukFkftusUæk;--
dGeZ fot; dGjus okys gS] vr% vftr ftu uke fn;kGA
ek?k 'kqDy n'keh dGks tUes] ik.Mq f'kyk ij Ugou fdG;kGû2û
¬ Îha ek?k'kqDyn'kE;ka tUeeaxyeafMrk; JhvftrukFkftusUæk; ---
ykSdGkafrdG nsoksa us vkdGj] fdG;k txr esa t; t;dGkjGA
ek?k 'kqDy uoeh dGks çHkq us] ri /kkj.k dGk fdG;k fopkjGû3û
¬ Îha ek?k'kqDyuoE;ka rikseaxyeafMrk; JhvftrukFkftusUæk; v?;±-
228
ckjg o"kZ ekSu jgdGj fQGj] ik;k dsGoyKku egkuGA
ikS"k 'kqDy ,dGkn'kh dsG fnu] fn;k eqfDr lans'k egkuGû4û
¬ Îha ikS"k'kqDySdGkn';ka dsGoyKkuçkIrk; JhvftrukFkftusUæk;--
dwGV fl¼oj ikou Hkw ls] pS= 'kqDy iapeh dGk dGkyGA
vftrukFk us eks{k çkIr dGj] lEesnkpy fdG;k fugkyGû5û
¬ Îha pS='kqDyiapE;ka eks{keaxyeafMrk; JhvftrukFkftusUæk;--
tkI;
^¬ Îha vg± JhvftrukFkftusUæk; ueks ue%A*
\®ªçÂç
nksgk&& vftrukFk ds in dGey] eSa iwtw¡ /kj izhrGA
ijHkkoksa ls gs çHkks] gks tkÅ¡ vc jhrGû1û
( l[kh Nan )
t; &t; Jh vftr ftuank] fot;k ekrk dsG uankGA
eSa 'kj.k frgkjh vk;k] HkO;ksa ds vki gks pankGû2û
bafæ; eu ij t; ikbZ] cu x, vki eqfujkbZGA
çHkq lkFkZdG uke vftr gS] gks x, vki ftujkbZGû3û
gqbZ leolj.k dGh jpuk] >j jgsa QwGy le opukGA
lc baæ nso Hkh ur gSa] çHkq efgek dGk D;k dGgukGû4û
çHkqoj dGh ,slh ok.kh] ;g tu&tu dGh dGY;k.khGA
dGc iq.; mn; ee vk;s] lk{kkr~ lquw¡ ftuok.khGû5û
olq çkfrgk;Z dGh xfjek] rhFk±dGj çHkq dGh efgekGA
funksZ"k ije vfr'kk;h] gS prqeZq[kh ftu çfrekGû6û
çHkq fN;kyhl xq.k/kkjh] gSa vuar xq.k HkaMkjhGA
ge vYiefr fdGe xk;sa] pj.kksa esa gS cfygkjhGû7û
229
çHkq vki ojh f'ko ukjh] eSa HkVd jgk lalkjhGA
çHkq fut le eq>s cuk yks] ik tkÅ¡ in vfodGkjhGû8û
ugha opuksa esa dqGN 'kfDr] cl ân; clh ro HkfDrGA
ckyd dGks uk BqdGjkuk] çHkq nsuk vfopy eqfDrGû9û
nksgk
vftr çHkq dGh vpZuk] lafpr nqfjr iyk;GA
nkl [kM+k dGj tksM+ dGj] uk'kw¡ ldGy dG"kk;Gû10û
¬ Îha JhvftrukFkftusUæk; t;ekykiw.kkZ?;± ------A
?kÙkk
Jh vftr ftus'oj] gs ijes'oj] Hko&Hko dGk larki gjksGA
û bR;k'khokZn% û
-___________-
Èy Ìæ§ÄŒçs u\Œ œî\Œ

ËsçœŒç
(pkScksyk Nan)
Hko&Hk;gkjh laHko ftu dsG] Jh pj.kksa esa dG:¡ ueuGA
fut pSrU; fogkjh ftuoj] nwj dGjks esjs ca/kuGû
æO; Hkko uksdGeZ jfgr tks] fl¼ky; dsG oklh gSaGA
eu eafnj esa vku fojktks] ge ftu in vfHkyk"kh gSaGû1û
¬ Îha JhlaHkoukFkftusUæ! v= vorj vorj laokS"kV~ vkàkuue~A
¬ Îha JhlaHkoukFkftusUæ! v= fr"B fr"B B% B% LFkkiue~A
¬ Îha JhlaHkoukFkftusUæ! v= ee lfékfgrks Hko Hko o"kV~ lfékf/k&
dGj.ke~A
230
üÃ®çœ|m
(rtZ & uanh'oj Jh ftu /kke ---)
ikou lerk jl uhj] ikus eSa vk;kGA
çHkq tUe e`R;q dGks {kh.k] dGjus gw¡ vk;kGû
gs dG#.kk dsG vorkj] laHko ftu LokehGA
nks 'kk'or lq[k fgrdGkj] gs var;kZehGû1û
¬ Îha JhlaHkoukFkftusUæk; tUetjke`R;qfouk'kuk; tya ----A
lerk jl panu ukFk] vc rdG uk ik;kGA
vc Hkokrki dGk uk'k] dGjus eSa vk;kGûGgs--2û
¬ Îha JhlaHkoukFkftusUæk; Hkokrkifouk'kuk; panua ----A
vfou'oj in dGk ukFk] eq>dGks Kku ughaGA
'kCnksa ls fdG;k gS Kku] fut igpku ughaGû gs--3û
¬ Îha JhlaHkoukFkftusUæk; v{k;inizkIr;s v{krku~ ----A
bafæ; dsG fo"k; ftus'k] ee eu dGks Hkk;s A
fut 'khy :i dGk n'kZ] vc dGjus vk;sGûGgs--4û
¬ Îha JhlaHkoukFkftusUæk; dGkeck.kfo/oaluk; iq"ia ----A
r`".kk dGk mnj fo'kky]Gvc rdG gS [kkyhGA
vkuan ve`r ls vkt] Hkj nks ;s I;kyhGû gs--5û
¬ Îha JhlaHkoukFkftusUæk; {kq/kkjksxfouk'kuk; uSos|a ----A
frgq¡yksdG çdGk'kd Kku] dGh igpku ughaGA
Nk;k feF;k vKku] fut dGk Hkku ughaGû gs--6û
¬ Îha JhlaHkoukFkftusUæk; eksgka/kdGkjfouk'kuk; nhia ----A
bl dGeZ 'k=q dGks ukFk] fut x`g esa ikykGA
esjs gh /ku dGks ywV] fu/kZu dGj MkykGû gs--7û
¬ Îha JhlaHkoukFkftusUæk; v"VdGeZnguk; /kwia ----A
231
gks dGeZ pØ ee pw.kZ] Hkko cuk yk;kGA
f'koe; jl ls ifjiw.kZ] QGy ikus vk;kGû gs--8û
¬ Îha JhlaHkoukFkftusUæk; eks{kQGyçkIr;s QGya ----A
ij æO;ksa dGh vfHkyk"k] vc rdG Hkk;h gSGA
vkre vu?;Z dGh ckr] ugha lqgk;h gSGû gs--9û
¬ Îha JhlaHkoukFkftusUæk; vu?;ZZinçkIr;s v?;± ----A
œæYNÿÁ®çmNÿ
( pkSikbZ )
QGkYxqu 'kqDy v"Veh I;kjh] ekr lqlsuk gS vorkjhGA
xzSos;d ls vk;s Lokeh] ekFk uokÅ¡ vUr;kZehGû1û
¬ Îha QGkYxqu'kqDyk"VE;ka xHkZeaxyeafMrk; JhlaHkoukFkftusUæk;--
dGkfrZd 'kqDy iwf.kZek vk;h] JkoLrh uxjh g"kkZ;hGA
ikaMq f'kyk vfHk"ksd GfdG;k gS] frgq¡ tx esa vkuan gqvk gSGû2û
¬ Îha dGkfrZdG'kqDyiwf.kZek;ka tUeeaxyeafMrk; JhlaHkoukFkftusUæk;-
exflj 'kqDy iwf.kZek I;kjh] ifjxzg rtdGj nh{kk /kkjhGA
nsoksa us t;dGkj fdG;k gS] ro pj.kksa esa ueu fdG;k gSGû3û
¬ Îha ekxZ'kh"kZiwf.kZek;ka rikseaxyeafMrk; JhlaHkoukFkftusUæk;
dGkfrZdG Ï".k prqFkhZ vkbZ] dsGoyKku y{eh ikbZGA
leolj.k dGh efgek Hkkjh] laHko ftu lcdsG fgrdGkjhGû4û
¬ Îha dGkfrZdGÏ".kprqF;k± dsGoyKkuçkIrk; JhlaHkoukFkftusUæk;
/koydwGV fo[;kr gqvk gS] v"V dGeZ dGk uk'k fdG;k gSGA
pS= 'kqDy "k"Bh lq[kdGkjk] eu op ru ls ueu gekjkGû5û
¬ Îha pS='kqDy"k"Bîka eks{keaxyeafMrk; JhlaHkoukFkftusUæk; v?;± -
&%% tkI; %%&
^¬ Îhaa vg± JhlaHkoukFkftusUæk; ueks ue%A*
232
\®ªçÂç (ÏçuSÄmy Zæt)
gs ftus'oj dG:¡ eSa lnk çkFkZukGA
vki lqu yhft;s HkDr dGh HkkoukGû
ukFk laHko! dG:¡ vkidGh vpZukGA
vkRefl¼h feys ,d gh dGkeukGû1û
loZ Kkrk çHkq gks fo/kkrk çHkksA
vkt vk;k 'kj.k ikj dGj nks foHkksGû2ûGukFk--
v'o dGk fpÊ in iù esa 'kksHkrkGA
iq.; rhFksZ'k dGk loZ eu eksgrkGû3ûGukFk--
,d fnu es?k dGk uk'k gksrs fn[kkA
loZ oSHko rtk vkSj la;e y[kkGû4ûGukFk--
o"kZ pkSng fdG;s ekSu dGh lk/kukGA
ik fy;k Kku dSGoY; 'kq¼krekGû5ûGukFk--
Jh leksl.kZ jpuk dGjs /kuirhGA
uj i'kq nso nsoh vkS vk;s ;rhGû6ûGukFk--
ukFk dGh fnO; ve`r /ofu tc f[kjsGA
tSls r# ls fujarj gh lqeuk >jasGû7ûGukFk--
'kfDr ls fl¼ tkuk gS ;g vkRekGA
tks pys jkg f'koiqj gks ijekRekGû8ûGukFk--
gs çHkq HkDr is vc Ïik dGhft,GA
ukFk rsjk gh gw¡ eSa cpk yhft,Gû9ûGukFk--
,d gh Hkkouk îw.kZ* dGj nhft,A
ukFk laHko Hkokrki gj yhft,Gû10ûGukFk--
¬ Îha JhlaHkoukFkftusUæk; t;ekykiw.kkZ?;± -------A
233
?kÙkk
Jh laHko ftuoj] gs ijes'oj] Hko&Hko dGk larki gjksGA
û bR;k'khokZn% û
________
Èy Eu§Œ‹tŒŒçs œî\Œ
ËsçœŒç
(vfMYy Nan)
ije iwT; vfHkuanu ukFk ftus'k gSa]GG
dGksfVd jfo 'kf'k rst /kjs ijes'k gSaGA
iq.;ksn; ls vkt 'kj.k esa vk x;k]GG
ohrjkx fpæwi ân; dGks Hkk x;kGû1û
fcuk vkids dGky vuark gks x;k]GG
xq: Ïik ls HkDr vkidGk gks x;kGA
eu eafnj esa çHkq cqykus vk;k gw¡]GG
iwtu dGjds ftuxq.k ikus vk;k gw¡Gû2û
¬ Îha JhvfHkuanuukFkftusUæ! v= vorj vorj laokS"kV~
vkàkuue~ A ¬ Îha JhvfHkuanuukFkftusUæ! v= fr"B fr"B B% B%
LFkkiue~ A ¬ Îha JhvfHkuanuukFkftusUæ! v= ee lfékfgrks Hko Hko
o"kV~ lfékfèkdGj.ke~A
üÃ®çœ|m (Œºõü Zæt)
ru dGh I;kl cq>kus okyk] lfjrk dGk ty yk;kA
vkRe rÙo dGh I;kl txk ns] og ty ikus vk;kû
gs vfHkuanu Lokeh esjs] nsgky; esa vkukGA
n'kZu nsdGj nq"dGeks± ls] eq>dGks ukFk NqM+kukGû1û
¬ Îha JhvfHkuanuukFkftusUæk; tUetjke`R;qfouk'kuk; tya ----A
234
ru dGk rki feVkus okyk] 'khry panu Hkk;kA
jkx vkx larki feVkus] vki 'kj.k esa vk;kGû2ûGgs--
¬ Îha JhvfHkuanuukFkftusUæk; Hkokrkifouk'kuk; panua ----A
ije 'kq¼ v{k; in ikus] Hkkok{kr ys vk;kGA
Hko leqæ ls ikj mrjus] ukSdGk ikus vk;kGû3ûGgs--
¬ Îha JhvfHkuanuukFkftusUæk; v{k;inçkIr;s v{krku~ ----A
viuh vuqdaGik ls ftuoj] bruh 'kDrh nsukGA
fo"k; Hkksx ls gkj x;k gw¡] dGket;h dGj nsukGû4ûGgs--
¬ Îha JhvfHkuanuukFkftusUæk; dGkeck.kfo/oaluk; iq"ia ----A
ij æO;ksa ls Hkw[k feVh uk] {kq/kk jksx gS HkkjhGA
fut vkre vuqHko p# ikus]vk;k 'kj.k frgkjhGû5ûGgs--
¬ Îha JhvfHkuanuukFkftusUæk; {kq/kkjksxfouk'kuk; uSos|a ----A
esjs gh feF;kRo dGeZ ls] Nk;k gS vaf/k;kjkGA
çHkks vkids pj.k nhi ls] ikÅ¡ eSa mft;kjkGû6ûGgs--
¬ Îha JhvfHkuanuukFkftusUæk; eksgka/kdGkjfouk'kuk; nhia ----A
dGeZ 'k=q ls dGjh fe=rk] bldGk gh QGy ik;kGA
pm xfr;ksa esa Hkze.k dGjk;k] dGeks± dGh ;s ek;kGû7ûGgs--
¬ Îha JhvfHkuanuukFkftusUæk; v"VdGeZnguk; /kwia ----A
v'kqHk Hkko ds dGkj.k eaSus] dGHkh ugha lq[k ik;kGA
laoj vkSj futZjk }kjk] f'koiFk ikus vk;kGû8ûGgs--
¬ Îha JhvfHkuanuukFkftusUæk; eks{kQGyçkIr;s QGya ----A
çHkks vkidsG n'kZu ikdGj] fut n'kZu uk ik;kGA
fl¼{ks= dGk vklu ikus] v?;Z ltk ds Gyk;kGû9ûGgs--
¬ Îha JhvfHkuanuukFkftusUæk; vu?;ZZinçkIr;s v?;± ----A
235
œæYNÿÁ®çmNÿ
( Kkuksn; Nan )
fot; foeku ls vk;s çHkq th] uxjh yxrh vfr'kk;hGA
'kqHk oS'kk[k 'kqDy "k"Bh dGks] ek¡ fl¼kFkkZ g"kkZ;hGû1û
¬ Îha oS'kk[k'kqDy"k"Bîka xHkZeaxyeafMrk; JhvfHkuanuukFkftusUæk;
ek?k 'kqDy ckjl dGks Lokeh] vfHkuanu us tUe fy;kGA
uìfr Lo;aoj dsG çkax.k esa] baæ 'kfp lqj u`R; fdG;kGû2û
¬ Îha ek?k'kqDy}kn';ka tUeeaxyeafMrk; JhvfHkuanuukFkftusUæk;
u'oj ckny dGks y[k çHkq us] la;e vaxhdGkj fdG;kGA
ek?k 'kqDy }kn'k dGks ykSdGkafrdG nsoksa us xku fdG;kGû3û
¬ Îha ek?k'kqDy}kn';ka rikseaxyeafMrk; JhvfHkuanuukFkftusUæk;
ikS"k 'kqDy dGh prqnZ'kh dGks dsGoyKku mik;k FkkGA
leolj.k dGh jpuk dGjdsG] /kuifr vfr g"kkZ;k FkkGû4û
¬ Îha ikS"k'kqDyprqnZ';ka dsGoyKkuçkIrk; JhvfHkuanuukFkftusUæk;
oS'kk[k 'kqDy "k"Bh dsG fnu] lEesn f'k[kj ls eks{k gqvkGA
Jh vfHkuanu rhFk±dGj ls] Hkfo thoksa dGks y{; feykGû5û
¬ Îha oS'kk[k'kqDy"k"Bîka eks{keaxyeafMrk; JhvfHkuanuukFkftusUæk;
tkI;
^¬ Îha vg± JhvfHkuanuukFkftusUæk; ueks ue%A*
\®ªçÂç
( eqDr % i¼fj Nan )
t; vfHkuanu ftuoj egku] xq.k xkrk gS lkjk tgkuGA
gs R;kxewfrZ okRlY; /kke] rhFk±dGj dGks 'kr&'kr ç.kkeGû1û
pkSFks rhFk±dGj vki ukFk] ikdGj olqa/kjk gqbZ lukFkGA
lksyg o"kks± rdG ekSu jgs] fQGj {kidG Js.kh vk:<+ gq;sGû2û
236
?kkfr {k; dGj vfjgar gq;s] Hkfo thoksa dsG f'koiaFk gq;sGA
çHkq rhu vf/kd GFks 'kr x.k/kj] Jh otzukfHk igys Jqr/kjGû3û
Fkh eq[; es#"ks.kk vk;kZ] lqj uj i'kq&x.k n'kZu ik;kGA
dGjdsG fogkj midGkj fdG;k] HkO;ksa dGk çHkq dGY;k.k fdG;kGû4û
çHkq vki uar xq.k dsG HkaMkj] oanu ls gks lc nq%[k {kkjGA
çHkq dGh ve`r >j.kh ok.kh] gS ije çek.kh ftuok.khGû5û
fut vkRe rÙo gS mikns;] gS Hkko fodGkjh fuR; gs;GA
gS tho rÙo mi;ksxe;h] fcu psru rÙo vtho lghGû6û
vkJo vkS ca/k vfgrdGkjh] laoj vkS futZj fgrdGkjhGA
tks jRu=; vkJ; ysrs] os eqfDrjek dGks oj ysrsGû7û
çHkq us bl fo/k mins'k fn;k] iFk Hkwyksa dGks lans'k fn;kGA
eaS R;kx dG:¡ cfgjkre dGk] vkS y{; dG:¡ ijekre dGkGû8û
varj vkre gksdGj Lokeh] cu tkÅ¡ eSa f'koiFkxkehA
t;&t; ftuoj efgek fu/kku] Hkxou~ dGj nks vc dGeZ gku û9û
rqe dGeZ fotsrk txékkFk] esjh Hko O;kf/k gjks ukFkGA
ugha eki ldsG tyf/k vFkkg] ty fcEc idGM+us dGk ç;klGû10û
R;ksa xq.k o.kZu dGjuk ftuoj] gS vYiefr esjh çHkqojGA
eSa dG:¡ Hkko ls in ç.kke] çHkq nsuk fuf'pr eqfDr/kkeGû11û
&%% ?kÙkk %%&
pkSFks rhFk±dGj] HkO; fgradGj] fdGl fo/k ge xq.kxku dGjsaGA
çHkq Ïik dGhft;s] Kku nhft;s] ro pj.kksa esa vku [kMs+Gû12û
¬ Îha JhvfHkuanuukFkftusUæk; t;ekykiw.kkZ?;± ----A
237
&%% ?kÙkk %%&
vfHkuanu Lokeh] gs txukeh] Hko&Hko dGk larki gjksGA
û bR;k'khokZn% û
________
Èy ÌìªuoŒçs u\Œ œî\Œ

ËsçœŒç
( l[kh Nan )
gs ukFk lqefr dsG nkrk] ro pj.ku 'kh'k uokrkGA
vc HkkX; mn; gS vk;k] ro iwtu dGjus vk;kGû1û
çHkq rhu yksdG dsG Lokeh] eSa HkVdG jgk HkoxkehGA
bl Hkolkxj ls rkjks] nqf[k;k gw¡ ukFk mckjksGû2û
;g HkDr iqdGkjs vkvks] çHkq vc uk nsj yxkvksGA
esjs eu eafnj jguk] eq>dGks vc Hkxou cuukGû3û
¬ Îha JhlqefrukFkftusUæ! v= vorj vorj laokS"kV~ vkàkuue~A
¬ Îha JhlqefrukFkftusUæ! v= fr"B fr"B B% B% LFkkiue~A
¬ Îha JhlqefrukFkftusUæ! v= ee lfékfgrks Hko Hko o"kV~ lfékf/k&
dGj.ke~A
üÃ®çœ|m
(rtZ & ik¡pkas es# ---- )
xaxk ty le uhj p<+k;] tUe jksx dGk uk'k dGjk;GA
lqefr nkrkj] gs ftujkt dGjks Hko ikjGû
ftu iwtk gS tx esa lkj] fdG;k u vc rdG vkRe fopkjGA
lqefr nkrkj] gs ftujkt dGjks Hko ikjGû1û
¬ Îha JhlqefrukFkftusUæk; tUetjke`R;qfouk'kuk; tya ----A
238
Hko vkrki lgk ugha tk;] uk'ku gsrq panu yk;GA
lqefr nkrkj] gs ftujkt dGjks Hko ikjGû2ûGftu--
¬ Îha JhlqefrukFkftusUæk; Hkokrkifouk'kuk; panua ----A
'kqHk Hkkoksa dsG v{kr yk;] in v{k; vuqie çxVk;GA
¬ Îha JhlqefrukFkftusUæk; v{k;inçkIr;s v{krku~ ----A
fut v[kaM in :i vuwi] ikÅ¡ ftuoj czã Lo:iGA
¬ Îha JhlqefrukFkftusUæk; dGkeck.kfo/oaluk; iq"ia ----A
mÙke la;e p: lqgk;] {kq/kk jksx vfoyEc u'kk;A
¬ Îha JhlqefrukFkftusUæk; {kq/kkjksxfouk'kuk; uSos|a ----A
Kku nhi vueksy tyk;] eksg frfej vKku feVk;GA
¬ Îha JhlqefrukFkftusUæk; eksgka/kdGkjfouk'kuk; nhia ----A
/;kuvfXu eas dGeZ tyk;] fl¼ky; dGk n'kZ dGjk;GA
lqefr nkrkj] gs ftujkt dGjks Hko ikjGû7û Gftu--
¬ Îha JhlqefrukFkftusUæk; v"VdGeZnguk; /kwia ----A
çHkqHkfDr gh f'koQGy nk;] HkDr çHkqth 'kh'k uok;GA
lqefr nkrkj] gs ftujkt dGjks Hko ikjGû8û Gftu--
¬ Îha JhlqefrukFkftusUæk; eks{kQGyçkIr;s QGya ----A
çHkq in dGk tks /;ku yxk;] f'ko vueksy jru 'kqHk ik;GA
¬ Îha JhlqefrukFkftusUæk; vu?;ZZinçkIr;s v?;± ----A
239
œæYNÿÁ®çmNÿ
( l[kh Nan )
Jko.k 'kqDyk f}rh;k Fkh] ek¡ eaxyk mj [kqf'k;k¡ FkhGA
çHkq uxj v;ks/;k vk;s] baækfndG lqj eqLdGk;sGû1û
¬ Îha Jko.k'kqDyf}rh;k;ka xHkZeaxyeafMrk; JhlqefrukFkftusUæk;
çHkq tUe fy;k lq[knkrk] ,dGkn'kh pS= dGgkrkGA
'kqHk Lo.kZ nsg dsG /kkjh] gf"kZr uxjh gS lkjhGû2û
¬ Îha pS='kqDySdGkn';ka tUeeaxyeafMrk; JhlqefrukFkftusUæk; v?;±
oS'kk[k 'kqDy uoeh dGks] lc R;kx fn;s ifjtu dGksGA
t; lqefrukFk rhFk±dGj] gks çkf.kek= {kseadGjGû3û
¬ Îha oS'kk[k'kqDyuoE;ka rikseaxyeafMrk; JhlqefrukFkftusUæk;
tc çfrek ;ksx dGks /kkjk] vn~Hkqr çdGk'k mft;kjkGA
oks pS= lqnh X;kjl Fkh] dsGoyy{eh çxVh FkhGû4û
¬ Îha pS='kqDySdGkn';ka dsGoyKkuçkIrk; JhlqefrukFkftusUæk; v?;±
tc X;kjl pS= lqnh Fkh] rc ikbZ f'koy{eh FkhGA
çHkq vpy gq, vfopy ls] 'kqHk dwGV lEesnkpy lsGû5û
¬ Îha pS='kqDySdGkn';ka eks{keaxyeafMrk; JhlqefrukFkftusUæk; v?;±
tkI;
^¬ Îha vg± JhlqefrukFkftusUæk; ueks ue%A*
\®ªçÂç
nksgk &&çHkq {ks= ls nwj gw¡] j[kuk esjk /;kuGA
f'ko vky; esa vk clw¡] nks ,slk ojnkuGû1û
( pkSikbZ )
gs iape rhFksZ'k ueLrs] fxjh f'k[kj ls eqDr ueLrsGA
vfj uk'kdG vjgar ueLrs] ohrjkx ftu lar ueLrsGû2û
240
tUe v;ks/;k uxj ueLrs] HkO; tho vk/kkj ueLrsGA
firq es?kçHk ek¡ eaxyk ls] tUe fy;k gS çHkq ueLrsGû3û
nq[kgkjh lq[kdGkj ueLrs] f=Hkqouifr fgrdGkj ueLrsGA
lR; rF; f'kodGkj ueLrs] nks"k vBkjg eqDr ueLrsGû4û
'khy /keZ ifjiw.kZ ueLrs] Hkfotu ikydG ukFk ueLrsGA
,d 'krdG lksyg x.k/kj ls] lqefrukFk ftujk; ueLrsGû5û
iape xfr vkokl ueLrs] fpnkuan fpæwi ueLrsGA
jkx&}s"k ls jfgr ueLrs] uar xq.kksa ls lfgr ueLrsGû6û
HkDr dGjs =; ;ksx ueLrs] LohdGkjks ftubZ'k ueLrsGA
ifrr tuksa dsG 'kj.k ueLrs] ikou f'koiqj iaFk ueLrsGû7û
in iwftr 'kr baæ ueLrs] lqefr&lqefr nkrkj ueLrsGA
tUe ueLrs] eks{k ueLrs] ftu thou gS /kU; ueLrsGû8û
eks{k dGYir# ukFk ueLrs] dGke/ksuq fpUe.kh ueLrsGA
Kku fla/kq mÙkh.kZ ueLrs] ^fo|klkxj iw.kZ* ueLrsGû9û
nksgk
nqcqZf¼ dqGefr rtw¡] /k:¡ lqefr lq[kdGkjGA
ijekre ls feyu gks] viZ.k xq.k&ef.k&gkjGû10û
¬ Îha JhlqefrukFkftusUæk; t;ekykiw.kkZ?;± ----A
?kÙkk
Jh lqefr ftuank] vkuan daGnk] Hko&Hko dGk larki gjksGA
û bR;k'khokZn% û
________
241
Èy œöŸ§ u\Œ œî\Œ
ËsçœŒç
(Kkuksn; Nan)
t;&t; iù ftus'oj esjs] ikou iùkdGj lq[k/kkeGA
Hko nq[kgRkkZ] eaxydGRkkZ] NBosa rhFk±dGj vfHkjkeGû
gjks veaxy çHkq vukfn dGk] Hkko ;gh ysdGj vk;kGA
eu eafnj gS esjk lwuk] vkàkuu dGjus vk;kGû
ohrjkx loZK fgrS"kh] iù ftus'oj çHkq egs'kGA
iwtk dGks LohdGkjks Lokeh] fn[kyk nks eqfDr dGk ns'kGû
¬ Îha JhiùizHkftusUæ! v= vorj vorj laokS"kV~ vkàkuue~A
¬ Îha JhiùizHkftusUæ! v= fr"B fr"B B% B% LFkkiue~A
¬ Îha JhiùizHkftusUæ! v= ee lfékfgrks Hko Hko o"kV~ lfékf/k&
dGj.ke~A
üÃ®çœ|m
(Kkuksn; Nan)
tUe ej.k dGh bl Tokyk esa] vc rdG eSa tyrk vk;kGA
fla/kq uhj ls cq>h u Tokyk] vr% HkfDr dGk ty yk;kGû
Jh iùkdGj iù ftus'kk] ro n'kZu dGj g"kkZ;kGA
vkRe 'kkafr ikus dGks Hkxou~] 'kj.k frgkjh gw¡ vk;kGû1û
¬ Îha JhiùçHkftusUæk; tUetjke`R;qfouk'kuk; tya ----A
Hkokrki ls O;fFkr gqvk gw¡] vxf.kr nq[k ik;s LokehGA
rIr ân; 'khry dGj nks] larki gjks var;kZehGû2ûGJh--
¬ Îha JhiùçHkftusUæk; Hkokrkifouk'kuk; panua ----A
242
u'ojrk esa gh lq[k ekuk] v{k; in uk tkuk gSGA
n'kZ vkidGk ik;k tcls] ftu in ikuk Bkuk gSGû3ûGJh--
¬ Îha JhiùçHkftusUæk; v{k;inçkIr;s v{krku~ ----A
bafæ; lq[k dsG egktky esa] Hkxou~ Q¡GldGj rM+QG jgkGA
eq>s cpk yks dGke fo"k; ls] rqEgsa NksM+dGj tkÅ¡ dGgk¡Gû4ûGJh--
¬ Îha JhiùizHkftusUæk; dGkeck.kfo/oaluk; iq"ia ----A
rjg&rjg dsG O;atu [kkdGj] {kq/kk u eu dGh feV ikbZGA
eu dGh bPNkvksa ij Lokeh] vc rdG fot; ugha ikbZGû5ûGJh--
¬ Îha JhiùizHkftusUæk; {kq/kkjksxfouk'kuk; uSos|a ----A
eksg egkre uk'k gsrq] ;g nhid HksaV p<+kuk gSGA
varj ?kV esa gks mft;kjk] Kku T;ksfr çdGVkuk gSGû6ûGJh--
¬ Îha JhiùçHkftusUæk; eksgka/kdGkjfouk'kuk; nhia ----A
ij ij.kfr ds uk'k gsrq] ;g /kwi lqxaf/kr yk;k gw¡GA
v"V dGeZ dGks tyk tykdGj] /kwez mM+kus vk;k gw¡Gû7ûGJh--
¬ Îha JhiùçHkftusUæk; v"VdGeZnguk; /kwia ----A
nq"dGeks± dsG QGy dGks Hkksxk] prqxZfr esa fdG;k Hkze.kGA
eks{k egkQGy ikus Hkxou~] vk;k rsjh pj.k 'kj.kGû8ûGJh--
¬ Îha JhiùçHkftusUæk; eks{kQGyçkIr;s QGya ----A
ty ls QGy dGk oSHko lkjk] vkt p<+kus vk;k gw¡GA
fut vu?;Z in nsuk Lokeh] Hkko latksdGj yk;k gw¡Gû9ûGJh--
¬ Îha JhiùçHkftusUæk; vu?;ZZinçkIr;s v?;± ----A
œæYNÿÁ®çmNÿ
ek?k Ï".k "k"Bh dsG 'kqHk fnu] gqvk xHkZ dGY;k.k egkuGA
iaæg ekl jru cjlk;s] fdG;k lqjkas us eaxyxkuGû
243
mifje xzSos;dG ls vk;s] ekr lqlhek g"kkZbZGA
/kj.kjkt dGh 'kqHk uxjh esa] vfr'k; [kqf'k;k¡ gSa Nkb±Gû1û
¬ Îha ek?kÏ".k"k"Bîka xHkZeaxyeafMrk; JhiùçHkftusUæk; v?;± ---A
dGkfrZd Ï".kk rsjl dsG fnu] f=Hkqou esa vkuan gqvkGA
dGkS'kkach uxjh esa vkdGj] nsoksa us t;xku fdG;kGû
es# lqn'kZu ikaMqdG ou esa] gf"kZr gks vfHk"ksdG fdG;kGA
lqjkÂukvksa us çHkq vkxs] fFkjdG&fFkjdG dGj u`R; fdG;kGû2û
¬ Îha dGkfrZdGÏ".k=;ksn';ka tUeeaxyeafMrk; JhiùçHkftusUæk;--
tkfr Lej.k tc gqvk çHkq dGks] dGkfrZd GÏ".k =;ksn'k FkhGA
ykSdGkafrd nsoksa us vkdGj] ri la;e dGh vpkZ dGhGû
iùçHk us eqfuozr /kkjk] ftu in ls vuqjkx fdG;kGA
ij rÙoksa ls fpÙk gVk;k] tx oSHko dGks R;kx fn;kGû3û
¬ Îha dGkfrZdGÏ".k=;ksn';ka rikseaxyeafMrk; JhiùçHkftusUæk;--
pS= 'kqDy dGh iw.kZeklh Fkh] pkj ?kkfr volku fdG;kGA
ikdGj dsGoyKku çHkq us] Hko ca/ku dGk uk'k fdG;kGû
lIr rÙo dGk leolj.k esa] fdG;k çHkq lqanj mins'kGA
"kV~ æO;ksa dsG çHkq ç.ksrk] t;&t; t;çHkq iù ftus'kGû4û
¬ Îha pS='kqDyiwf.kZek;ka dsGoyKkuçkIrk; JhiùçHkftusUæk; v?;± --
QGkYxqu Ï".k prqFkhZ ds fnu] v"V dGeZ dGk uk'k fdG;kGA
eksgu dwGV lEesnkpy ls] fl¼ky; esa okl fdG;kGû
vafre 'kqDy/;ku /kjdGj tc] Å/oZ yksdG esa fdG;k xeuGA
lkfn vuar fl¼ in ik;k] HkO; tuksa us fdG;k ueuGû5û
¬ Îha QGkYxqud`G".kprqF;k± eks{keaxyeafMrk; JhiùçHkftusUæk; v?;±
tkI;
^¬ Îha vg± JhiùçHkftusUæk; ueks ue%A*
244
\®ªçÂç
nksgk&&iù fpÊ 'kksfHkr pj.k] uew¡ vuarkas ckjGA
çHkq Ïik gks HkDr ij] dGjas HkokEcqf/k ikjGû1û
( Kkuksn; Nan )
t;&t; iùçHk txukeh] vki loZ tx fgrdGkjhGA
'kj.k vk x;k ukFk vkidGh] nq%[k lg jgk vfr HkkjhGû
cgq vkjaHk ifjxzg ls çHkq] ujdG xfr esa tk igq¡pkGA
nq%[k lgs vufxurh Lokeh] opuksa ls ufg tk, dGgkGû2û
oSrj.kh esa fxjk dGHkh rks] lsej r# vfl /kkj cusGA
{kq/kk r`"kk ls O;fFkr gqvk vkS] 'khr m".k dsG nq%[k lgsGû
jkx Hkko ls viuk ekuk] oks gh oSjh cus ogk¡GA
vkrZ/;ku ls ejdGj Lokeh] i'kw xfr esa tk igq¡pkGû3û
,dsGfUæ; Hkh dGHkh cuk rks] nq"dGeks± dGk cks> lgkGA
nso xfr Hkh ikdGj Hkxou~] fo"k; Hkksx esa eLr jgkGû
çHkq iwtu HkfDr ugha dGhuh] ij ifj.kfr esa HkVd Gx;kGA
nqyZHk uj ru ikdGj çfriy] dGeZ QGyksa esa vVdG x;kGû4û
çHkq vkius tx oSHko dGks] gs; tkudGj BqdGjk;kGA
vkRe lk/kuk dsG lk/ku ls] ije 'kq¼ in dGks ik;kGû
HkO; tuksa dGks leolj.k esa] oLrq rÙo dGk Kku fn;kGA
gS vuar midGkj vkidGk] ijekre dGk Kku fn;kGû5û
,d 'krd X;kjg Fks x.k/kj] mudGks Hkh eSa ueu dG:¡GA
lkE; Hkko /kj mj varj esa] jkx&}s"k dGk guu dG:¡Gû
iù ftus'oj vki Ïik ls] 'kj.k frgkjh vk;k gw¡GA
ckydG ij midGkj dGjks çHkq] rqe le cuus vk;k gw¡Gû6û
245
ukFk vkius Hkwys HkVdsG] HkO;ksa dGks f'ko }kj fn;kGA
fl¼ky; dGh vk'kk ysdGj] eSa Hkh pj.k 'kj.k vk;kGû
cky lw;Z le o.kZ vkidGk] iùçHk ftujkt egkuGA
t;ekyk viZ.k dGjrk gw¡] ik tkÅ¡ eSa Hkh fuokZ.kGû7û
¬ Îha JhiùçHkftusUæk; t;ekykiw.kkZ?;± ----A
?kÙkk
Jh iù ftus'kk] ufer lqjs'kk] Hko&Hko dGk larki gjksGA
û bR;k'khokZn% û
________
Èy Ììœç¾ç|Œçs u\Œ œî\Œ

ËsçœŒç
( ujsaæ Nan )
Jh lqik'oZ çHkq dsG pj.kksa esa] iwtu dGjus vk;kGA
fpn~Hkkoksa dGks fo'kq¼ dGjdsG] dGeZ u'kkus vk;kGû
n'kZ fdG;k rks yxk eq>s ;ksa] fl¼ky; dGks ik;kGA
ân; dGey esa cl tkvks çHkq] HkfDr lqeu ys vk;kGû1û
¬ Îha Jhlqik'oZukFkftusUæ! v= vorj vorj laokS"kV~ vkàkuue~A
¬ Îha Jhlqik'oZukFkftusUæ! v= fr"B fr"B B% B% LFkkiue~A
¬ Îha Jhlqik'oZukFkftusUæ! v= ee lfékfgrks Hko Hko o"kV~ lfékf/k
dGj.ke~A
üÃ®çœ|m
(lzfXo.kh Nan)
tUe vkSj e`R;qq dGk jksx Hkkjh çHkksGA
lc feVk nks vgks nq%[kgkjh foHkksGû
246
vkt Hkkoksa ls iwtk dG:¡xk çHkksGA
tUe dGk uk'k fuf'pr dG:¡xk foHkksGû1û
¬ Îha Jhlqik'oZukFkftusUæk; tUetjke`R;qfouk'kuk; tya ----A
dGeZ vkrki ls ukFk ttZj gqvkGA
'kkafr eq>dGks feyh tc ls n'kZ gqvkGû
vkt Hkkokas ls iwtk dG:¡xk çHkksGA
Hko dGk larki uk'k dG:¡xk foHkksGû2û
¬ Îha Jhlqik'oZukFkftusUæk; Hkokrkifouk'kuk; panua ----A
tks ik;k vHkh rdG oks uk'k gqvkGA
vkidGks ns[k 'kk'or dGk Hkku gqvkGû
in v{k; dGks fuf'pr o:¡xk foHkksGû3û
¬ Îha Jhlqik'oZukFkftusUæk; v{k;inçkIr;s v{krku~ ----A
Hkk jgh Fkh eq>s dGke ca/k dGFkkGA
vkidGs n'kZ ls Hkk jgh vkrekGû
'kq¼ vkre dGk n'kZ dG:¡xk foHkksGû4û
¬ Îha Jhlqik'oZukFkftusUæk; dGkeck.kfo/oaluk; iq"ia ----A
Hkw[k O;kf/k eq>s ukFk rM+ik jghGA
r`".kk ukfxu çHkq th M¡lh tk jghGû
v{k eu dGs fo"k; dGks rtw¡xk foHkksGû5û
¬ Îha Jhlqik'oZukFkftusUæk; {kq/kkjksxfouk'kuk; uSos|a ----A
eksg ek;k dGk rwQGku HkVdGk jgkGA
Kku uHk esa ?kuk es?k eaMjk jgkGû
247
vki le iw.kZKkuh cuw¡xk foHkksGû6û
¬ Îha Jhlqik'oZukFkftusUæk; eksgka/kdGkjfouk'kuk; nhia ----A
dGeZ ca/ku dGh dGkjk esa dGc ls iM+kGA
ukFk eq>dGks NqM+k yks eSa nj is [kM+kGû
v"V dGeks± dGk uk'k dG:¡xk foHkksGû7û
¬ Îha Jhlqik'oZukFkftusUæk; v"VdGeZnguk; /kwia ----A
;w¡ gh thou xaok;k gS fu"QGy jgkGA
jkx&}s"k us ywVk gS miou egkGû
eks{ky{eh dGk Lokeh cuw¡xk foHkksGû8û
¬ Îha Jhlqik'oZukFkftusUæk; eks{kQGyçkIr;s QGya ----A
vki gh eks{ky{eh dGs Lokeh egkGA
Hko ls rkjks eq>s eSa O;fFkr gw¡ ;gk¡Gû
vpZuk ls ftus'oj cuw¡xk foHkksGû9û
¬ Îha Jhlqik'oZukFkftusUæk; vu?;ZinçkIr;s v?;± ---A
œæYNÿÁ®çmNÿ
( lzfXo.kh Nan )
Hkkæ 'kqDyk dGh "k"Bh euksgj vfrGA
xHkZ esa vk x;s rhu tx dGs ifrGû
LoIu dGks ns[k ek¡ i`Foh gj"kk xbZGA
t; lqik'oZ çHkks nsfo;k¡ dGg jghGû1û
¬ Îha Hkkæ'kqDy"k"Bîka xHkZeaxyeafMrk; Jhlqik'oZukFkftusUæk; v?;±
248
tUe okjk.klh esa çHkq us fy;kGA
lqçfr"B dGs x`g dGks ifo= fdG;kGû
T;s"B 'kqDyk dGh ckjl frfFk vk xbZGA
loZ vkuan dGh gh NVk Nk xbZGû2û
¬ Îha T;s"B'kqDy}kn';ka tUeeaxyeafMrk; Jhlqik'oZukFkftusUæk;--
tUe mRlo gh nh{kk esa cnyk rHkhGA
jkx iFk R;kx oSjkX; /kkjk rHkhGû
:i gSa fufoZdGkjh egkozr /kjsaGA
Jh lqik'oZ çHkqth dGh t;&t; dGjsaGû3û
¬ Îha T;s"B'kqDy}kn';ka rikseaxyeafMrk; Jhlqik'oZukFkftusUæk;---
Ï".k QGkYxqu dGh "k"Bh frfFk vk xbZGA
uk'ks pm ?kkfr;k fut fuf/k fey xbZGû
gqbZ jpuk leksl.kZ dGh lq[kdGjhGA
/ofu lqik'oZ çHkqoj dGh gS fgrdGjhGû4û
¬ Îha QGkYxquÏ".k"k"Bîka dsGoyKkuçkIrk; Jhlqik'oZukFkftusUæk;---
lIreh Ï".k QGkYxqu dGh tc vk XkbZAG
olq fof/k uk'kdGj f'kojek fey xbZGû
eks{k dGk /kke dwGV çHkkl jgkGA
n'kZ dGj ik jgs ;k=h 'kkafr egkGû5û
¬ Îha QGkYxquÏ".klIrE;ka eks{keaxyeafMrk; Jhlqik'oZukFkftusUæk;--
&%% tkI; %%&
^¬ Îha vg± Jhlqik'oZukFkftusUæk; ueks ue%A*
\®ªçÂç (rçŒçzt® Zæt)
t; lqik'oZ lIre rhFk±dGj] nhukukFk dGgkrs gksGA
ge vKkuh jkxh&}s"kh] rqe txukFk dGgkrs gksGû
249
LofLrdG fpfÊr in dGeyksa esa] dGjrs oanu ckjEckjGA
Jh lqik'oZ ftujkt gekjs] dGjrs gaS Hkfotu dGks ikjGû1û
dGgw¡ ukFk D;k vkt vkils] eSa nqf[k;k Hkooklh gw¡GA
rsjh vuqie dG#.kk dGk gh] ukFk gqvk vfHkyk"kh gw¡Gû
vkt vkidGh efgek lqudGj] vk;k gw¡ Jh pj.kksa esaGA
Ïik vkidGh gks tk;s rks] yhu jgw¡xk pj.kksa esaGû2û
ugha lquksxs esjh vjth] vkSj dGgk¡ eSa tkÅ¡xkGA
vU; vkilk lPpk Hkxou~] vkSj dGgk¡ eSa ikÅ¡xkGû
HkVdG jgk gw¡ Hko&ou esa] lUekxZ eq>s vc ns nsukGA
dGkSu lqusxk tx esa esjh] ukFk eq>s viuk ysukGû3û
cgqfo/k milxks± dGks lgdGj] txr iwT; vjgar gq;sGA
Å/oZ e/; vkS v/kksyksdG ls] çHkq vki txoa| gq;sGû
iapkuos x.k/kj çHkq dsG Fks] ehuk;kZ Fkh çeq[k egkuGA
ckjg dGksBs esa Jksrkx.k] lqu ok.kh dGjrs dGY;k.kGû4û
vfjgar in ikdGj çHkq us] lIr rÙo mins'k fn;kGA
jkx&}s"k ls Hko c<+rk gS] thoksa dGks lans'k fn;kGû
Jhlqik'oZ ftuoj dGks iwtw¡] fuR; mUgha dGk /;ku dG:¡GA
jkxkfndG dGk uk'k dG:¡ eSa] eqfDro/kw vfojke o:¡Gû5û
ftlus Hkh ro pj.k /kwy dGks] vius 'kh'k p<+k;k gSGA
egk Hk;kudG Hko lkxj ls] mldGks ikj yxk;k gSGû
rsjs m¼kjdG pj.kksa ij] ukFk esjh cfygkjh gSGA
ohrjkx loZK fgradGj] ^îw.kZ** Kku dsG /kkjh gSaGû6û
nksgk&&;|fi nks"k dGk dGks"k gw¡] vKkuh gw¡ ukFkGA
fQGj Hkh HkfDr çcy gS] pj.k uekÅ¡ ekFkGû7û
250
¬ Îha Jhlqik'oZukFkftusUæk; t;ekykiw.kkZ?;± ----A
?kÙkk
gs lqik'oZ Lokeh] var;kZeh] Hko&Hko dGk larki gjksGA
û bR;k'khokZn%û
___________
Èy Y‹üŸ§ u\Œ œî\Œ

ËsçœŒç
(Kkuksn; Nan)
eq>eas bruh 'kfDr ugha gS] dGSls ukFk iqdGk:¡ eSaGA
esjs eu eafnj vkoks ;k] Hkkoksa ls vk tkÅ¡ eSaGû
tSlk çHkqoj vki dGgksxs] oSlk eq>dGks dGjuk gSGA
y{; ;gh gS pUæçHk th] Hkolkxj ls rjuk gSGû
HkDr vdGsyk rM+Q jgk gS] fojg osnuk lqu ysukGA
vkàkuu dGjrk gw¡ Lokeh] nsgky; esa vk tkukGû
¬ Îha JhpUæçHkftusUæ! v= vorj vorj laokS"kV~ vkàkuue~A
¬ Îha JhpUæçHkftusUæ! v= fr"B fr"B B% B% LFkkiue~A
¬ Îha JhpUæçHkftusUæ! v= ee lfékfgrks Hko Hko o"kV~ lfékf/k&
dGj.ke~A
üÃ®çœ|m
(f=Hkaxh Nan)
çklqdG ty yk;k] pj.k p<+k;k] eu fueZy uk dGj ik;kGA
ru dGk ey /kks;k] eu uk /kks;k] cq>h u Tokyk 'kj.kk;kGû
v"Ve rhFk±dGj] ?kkfr{k;adGj] HkO; fgradGj ftujkbZGA
eSa iwtw¡ /;kÅ¡] ftu xq.k xkÅ¡] Jh pUæçHk lq[knkbZGû1û
¬ Îha JhpUæçHkftusUæk; tUetjke`R;qfouk'kuk; tya ----A
251
çHkq Hkonf/k ikjx] 'kkafr fo/kk;dG]Hkfo f'ko ekjx dGkjdG gksGA
ro /kqfu fgrdGkjh] 'khry dGkjh] Hkokrki dGs gkjdG gksGû
v"Ve rhFk±dGj] ?kkfr{k;adGj --û2û
¬ Îha JhpUæçHkftusUæk; Hkokrkifouk'kuk; panua ----A
lkjk tx u'oj] çHkq vfou'oj] Hkfo j{kdG gks f=Hkqou esaGA
v{k; in nsuk] jkg fn[kkuk] HkVdG x, gSa Hko ou esaGû
v"Ve rhFk±dGj] ?kkfr{k;adGj -- --û3û
¬ Îha JhpUæçHkftusæk; v{k;inçkIr;s v{krku~ ----A
çHkq fo"k; fojr gks] vkRe fujr gks] czãp;Z ozr vfr'kk;hGA
ee dGke u'kk nks] vkre cy nks] dGke 'kwj gS cy'kkyhGû
v"Ve rhFk±dGj] ?kkfr{k;adGj -- --û4û
¬ Îha JhpUæizHkftusUæk; dGkeck.kfo/oaluk; iq"ia ----A
çHkq vki fujkdqGy] eSa gw¡ O;kdqGy] {kq/kk jksx dGk jksxh gw¡GA
çHkq ije oS| gks] {kq/kk /oal gks] dGeZ QGyksa dGk Hkksxh gw¡Gû
¬ Îha JhpUæçHkftusUæk; {kq/kkjksxfouk'kuk; uSos|a ----A
ftu opu frgkjs] dGeZ fuokjs] lRiFk ekjx çxVk;sGA
vKku gVk;sa] Kku txk;sa] vkjfr dGj eu g"kkZ;sGû
¬ Îha JhpUæçHkftusUæk; eksgka/kdGkjfouk'kuk; nhia ----A
çHkq vki fl¼ gks] tx çfl¼ gks] 'kq¼ xa/k dGks ge yk;sGA
çHkq 'kq¼ cuk nks] ,slk oj nks] fl¼ky; dGks ge tk;sGû
v"Ve rhFk±dGj] ?kkfr{k;adGj ---û7û
¬ Îha JhpUæçHkftusUæk; v"VdGeZnguk; /kwia ----A
252
çHkq vki lQGy gSa] tx fu"QGy gS] bafæ; lq[k dGks uk pkgw¡GA
lkfék/; frgkjk] Jhftu I;kjk] eks{k egk QGy ik tkÅ¡Gû
¬ Îha JhpUæçHkftusUæk; eks{kQGyçkIr;s QGya ----A
ge nkl frgkjs] vk;s }kjs] fl¼{ks= esa cl tk;saGA
in v?;Z p<+k;s] 'kj.ks vk;s] pUæçHk le cu tk;saGû
¬ Îha JhpUæçHkftusUæk; vu?;ZinçkIr;s v?;± ----A
œæYNÿÁ®çmNÿ
( Kkuksn; Nan )
xHkZ fnol ij ekr y{e.kk] ns[ks lksyg LoIu egkuGA
pS= Ï".k iapeh dGks R;kxk] oSt;ar dGk egk foekuGû
paæ dGkafr le pUæçHk dGh] efgek o`gLifr xkrsGA
jRuksa dGh ckSNkj gks jgh] lqj ujifr Hkh g"kkZrsGû1û
¬ Îha pS=Ï".kiapE;ka xHkZeaxyeafMrk; JhpUæçHkftusUæk; v?;± ----
ikS"k Ï".k ,dGkn'kh dGks uì] egklsu ?kj tUe fy;kGA
es# lqn'kZu ij ys tkdGj] ftu ckydG dGk Ugou fdG;kGû
çHkq dsG tUe dGY;k.kdG dGks y[k] Nk;k g"kZ vikj gaSGA
paæiqjh esa xw¡t jgas gaS] ?kj&?kj eaxykpkj gSGû2û
¬ Îha ikS"kÏ".kSdGkn';ka tUeeaxyeafMrk; JhpUæçHkftusUæk; v?;±--
çHkqoj dsG ri dGY;k.kdG dGh] efgek op ls dGgh u tk;GA
la;e ri oSjkX; dGk mRlo] dGjdsG lqj uj eqfu g"kkZ;Gû
oL=kHkw"k.k R;kx fn;s lc] iap egkozr /kkj fy;kGA
tUefnol dsG fnu gh çHkq us] la;e ls vuqjkx fdG;kGû3û
¬ Îha ikS"kÏ".kSdGkn';ka rikseaxyeafMrk; JhpUæçHkftusUæk; v?;± --
253
rhu ekg Nn~eLFk jgs çHkq] fut vkre esa gksdGj yhuGA
QGkYxqu Ï".k lIreh dsG fnu] dsGoyKku gqvk Lok/khuGû
iw.kZKku gS dGYio`{k le] Hkfotu euokafNr ikrsGA
leolj.k esa lqj uj i'kq vk] lE;Xn'kZu ik tkrsGû4û
¬ Îha QGkYxquÏ".klIrE;ka dsGoyKkuçkIrk; JhpUæçHkftusUæk;---
egk eks{k dGY;k.k vkidGk] uew¡ tksM+dGj gkFk çHkksGA
vkSj ugha dqGN eq>s pkfg;s] jgw¡ vkidsG lkFk çHkksGû
QGkYxqu 'kqDy lIreh dsG fnu] yfyr dwGV ls eqDr gq;sGA
dGeZ u"V dGj fl¼{ks= esa] eqfDrjek ls ;qDr gq;sGû5û
¬ Îha QGkYxqu'kqDylIrE;ka eks{keaxyeafMrk; JhpUæçHkftusUæk;----
tkI;
^¬ Îha vg± JhpUæçHkftusUæk; ueks ue%A*
\®ªçÂç (rçŒçzt® Z‹t)
ohrjkx vjgar çHkq dGks] eu op ru ls dG:¡ ç.kkeGA
uar prq"V; dsG /kkjh gSa] dGjrs gSa Hkfotu dGY;k.kGû
Hkkoksa ls HkjdGj dGjrs gSa] vkt çHkq dGk ge xq.kxkuGA
fparkef.k Jh pUæçHk th] dGjrs lc dGek±s dGh gkuGû1û
pUæiqjh dsG egklsu uì] gq, ;'kLoh vfr xq.kokuGA
mudGh fç; jkuh dsG mj ls] tUes rhFk±dGj HkxokuGû
tUe gqvk tc çHkq vkidGk] nsoksa us t;xku fdG;kGA
çHkq dsG ru dGks ns[k lHkh us] fut psru dGks tku fy;kGû2û
jkt ikV esa U;k; uhfr ls] ;kSou esa tc yhu gq;sGA
fdGarq Lo&ij dGk Hksn tkudGj] flagklu vklhu gq;sGû
ns[k pedGrh fctyh rR{k.k] u"V gqbZ rks fdG;k fopkjGA
lkjk tx {k.kHakxqj ek;k] oL=kHkw"k.k fy;s mrkjGû3û
254
rhu ekg rdG ekSu jgs vkSj] dGfBu riL;k dGh ftuojGA
}kn'k ri dsG gh çHkko ls] dGeZ futZjk dGh çHkqojGû
lIre xq.kFkkudG esa igq¡ps] vkRe rÙo dGk dGjdGs /;kuGA
pkj ?kkfr;k {k; dGjrs gh] çHkq us ik;k dsGoyKkuGû4û
Fks frjkuos x.k/kj çHkq dsG] eq[; vkf;ZdGk o#.kk ekrGA
Jksrk nkuoh;Z vkfn us] opu lqus gksdGj ur ekFkGû
ukFk vkius leolj.k esa] lkj oLrq dGks cryk;kGA
ugha lquh eSaus ftuok.kh] vr% 'kj.k esa vc vk;kGû5û
gs pUæçHk vki iaFk ij] pydGj ftu in ikÅ¡xkGA
ro çlkn ls yksdG vxz ij] fl¼{ks= dGks tkÅ¡xkGû
pUæ fpÊ 'kksfHkr pj.kksa esa] vkt uokÅ¡ viuk 'kh'kGA
ije ifo= fl¼ in ikÅ¡] ,slk nks eq>dGks vk'kh"kGû6û
nksgk
dGksfV Hkkuq 'kf'k ls egk] ftuoj T;ksfrZekuGA
pUæçHk rhFksZ'k gSa] vuar xq.k dGh [kkuGû7û
¬ Îha JhpUæçHkftusUæk; t;ekykiw.kkZ?;± ----A
?kÙkk
pUæçHk Lokeh] gs f'ko/kkeh] Hko&Hko dGk larki gjksGA
û bR;k'khokZn%û
___________
255
Èy ÌìuÄu‡Œçs u\Œ œî\Œ
ËsçœŒç
( xhrk Nan )
t;&t; fonsgh vki ftuoj] iq"inar ftus'oje~GA
Jh lqfof/kukFk ftus'k t;&t;] t; Hkoksnf/k rkj.ke~Gû
eSa dG:¡ fueZy Hkko iwtu] Kku lw;Z çdGk'kdGe~GA
ee vkrek esa vk i/kkjks] gs esjs ijes'oje~Gû1û
¬ Îha Jhlqfof/kukFkftusUæ! v= vorj vorj laokS"kV~ vkàkuue~A
¬ Îha Jhlqfof/kukFkftusUæ! v= fr"B fr"B B% B% LFkkiue~A
¬ Îha Jhlqfof/kukFkftusUæ! v= ee lfékfgrks Hko Hko o"kV~ lfékf/k&
dGj.ke~A
üÃ®çœ|m
( vfMYy Nan )
tUe tjk e`R;q ls eSa Hk;Hkhr gw¡GA
dGky vuark ls r`".kk esa fyIr gw¡Gû
lqfof/kukFk ftujkt 'kj.k esa vk x;kGA
dG#.kklkxj n;kfla/kq eu Hkk x;kGû1û
¬ Îha Jhlqfof/kukFkftusUæk; tUetjke`R;qfouk'kuk; tya ----A
ru dGh riu feVkus okyk gS panuA
Hkokrki dGk uk'k dGjkrk ftu oanuGû2ûGlqfof/k---
¬ Îha Jhlqfof/kukFkftusUæk; Hkokrkifouk'kuk; panua ----A
vuqie 'kkar fujkdGqy v{k; in ikÅ¡A
v{kr pj.k p<+k dGj ftu in xq.k xkÅ¡û3ûGlqfof/k---
¬ Îha Jhlqfof/kukFkftusUæk; v{k;inizkIr;s v{krku~ ----A
256
eknZo xq.k dGks vkt ikus vk;k gw¡A
dGke fodGkj fouk'k dGjus vk;k gw¡Gû4ûGlqfof/k---
¬ Îha Jhlqfof/kukFkftusUæk; dGkeck.kfo/oaluk; iq"ia ----A
bPNkvksa dGh Hkw[k feVkus vk;k gw¡A
jRu=; uSos| ikus vk;k gw¡Gû5ûGlqfof/k---
¬ Îha Jhlqfof/kukFkftusUæk; {kq/kkjksxfouk'kuk; uSos|a ----A
varj dGks vkyksfdGr dGjus vk x;kA
eksg egkcyh uk'k dGjus vk x;kGû6ûGlqfof/k---
¬ Îha Jhlqfof/kukFkftusUæk; eksgka/kdGkjfouk'kuk; nhia ----A
vkBksa dGeZ fofp= vkre esa Nk;sA
çHkq 'kj.k esa vkrs gh lc u'k tk;sGû7ûGlqfof/k---
¬ Îha Jhlqfof/kukFkftusUæk; v"VdGeZnguk; /kwia ----A
lqfof/kukFk fof/k var gekjs dGhft;sA
fl¼ksa tSlk lq[k vuar Qy nhft;sGû8ûGlqfof/k---
¬ Îha Jhlqfof/kukFkftusUæk; eks{kQGyizkIr;s QGya ----A
tx esa lcdGk ewY;] vki vueksy gSaA
vu?;Z in ikus dGks ftuoj Bksj gSaGû9ûGlqfof/k---
¬ Îha Jhlqfof/kukFkftusUæk; vu?;ZinçkIr;s v?;± ----A
œæYNÿÁ®çmNÿ
( vfMYy Nan )
fn[kykrs gaS çHkq dsG egk çHkko dGksGA
ek¡ us ns[ks lksyg lius jkr dGksGû
QGkYxqu Ï".kk uoeh dGh ;g ckr FkhGA
ek¡ t;jkek dsG mRlo dGh jkr FkhGû1û
¬ Îha QGkYxquÏ".kuoE;ka xHkZeaxyeafMrk; Jhlqfof/kukFkftusUæk; --
257
vafre tUe gh fy;k /kjk ij ukFk usGA
uì lqxzho dGs x`g dGkdaGnh xzke easGû
exflj 'kqDyk ,dGe dGks 'kqHk yXu esaGA
es: ij vfHk"ksdG gqvk lqj eXu gaSGû2û
¬ Îha ekxZ'kh"kZ'kqDyçfrink;ka tUeeaxyeafMrk; Jhlqfof/kukFk
ftusUæk; v?;±
es?k foy; y[k vk x;s Lokeh ou esaGA
fy;s ikydGh nso lc vk;s {k.k esaGû
tUeksRlo dGh 'kgukbZ cnyh ri esaGA
ykSdGkafrdG lqj dGgs /kU; ftuoj tx esaGû3û
¬ Îha ekxZ'kh"kZ'kqDyçfrink;ka rikseaxyeafMrk; Jhlqfof/kukFk
ftusUæk; v?;±
ftu efgek dGks xw¡Fk ldsG uk 'kCn gSaGA
uk'k gks xbZ =slB çÏfr dGeZ gSGû
dGkfrZdG 'kqDyk nwt dsGoyKku fy;kGA
>qdGk >qdGkdGj ekFk lcus ueu fdG;kGû4û
¬ Îha dGkfrZdG'kqDyf}rh;k;ka dsGoyKkuçkIrk; Jhlqfof/kukFk
ftusUæk; v?;± --
eks{k fudGV ;g çHkq vkius tku fy;kGA
ekl iwoZ gh leolj.k dGk R;kx fdG;kGû
lqçHk dwGV ls ftuoj us eqfDr ikbZGA
Hkkæ 'kqDy v"Ve dGh 'kqHk csyk vkbZGû5û
¬ Îha Hkkæ'kqDyk"VE;ka eks{keaxyeafMrk; Jhlqfof/kukFkftusUæk;--
tkI;
^¬ Îha vg± Jhlqfof/kukFkftusUæk; ueks ue%A*
258
\®ªçÂç
(Kkuksn; Nan)
eaxye; Jh lqfof/k ftus'oj] eaxye; çHkq dGh ok.khGA
nq[kh ns[k tx loZ vax ls] f[kjh çHkq varokZ.khGû
edGj fpÊ ls fpfÊr in gS] feys HkkX; ls eq>dGks vkt A
Hko fla/kq ls ikj yxk nks] ftuoj vn~Hkqr ije tgktGû1û
çHkq vkius leolj.k esa] n'k /keks± dGk Kku fn;kGA
ugha lquh eSaus ftuok.kh] jkx&}s"k dGk iku fdG;kGû
/keZ uhj fcu thou r#oj] feF;kuy ls tyk fn;kGA
eks{k rÙo dGk vFkZ u le>k] uar dGky ;ksa fcrk fn;kGû2û
iq.;ksn; ls vkt çHkq eSa] leolj.k esa vk;k gw¡GA
fnO;/ofu ls n'k /keks± dGk] ve`r ihus vk;k gw¡Gû
tgk¡ {kek gS ogk¡ /keZ gS] Lo&ij n;k dGk ewy egkuGA
ØGks/k dG"kk; ujdG ys tkrh] lc nq%[kksa dGh ;gh ç/kkuGû3û
eku dG"kk; lnk nq[k nsrh] eknZo eks{k uxj dGk }kjGA
ljy Hkko fl¼ksa dGk lkFkh] mÙke vktZo gS lq[kdGkjGû
yksHk dG"kk; uk'k dGj nsrh] 'kkSp /keZ dGjrk dGY;k.kGA
lR; /keZ e; tks gks tkrk] fuf'pr ikrk gS fuokZ.kGû4û
/kU;&/kU; la;e dGh efgek] rhFk±dGj Hkh viukrsGA
mÙke ri tks /kkj.k dGjrs] fuf'pr f'ko inoh ikrsGû
vgks nku dGh efgek U;kjh] rhFk±dGj Hkh ysa vkgkjGA
mÙke R;kx /keZ dGh t; gks] LoxZ eks{k dGk gS nkrkjGû5û
loZ ifjxzg R;kx vkfdaGpu] fl¼ Lo in dGk nkrk gSGA
lc /keks± esa Js"B /keZ gS] czãp;Z lq[k nkrk gSGû
259
fnO; opu lqu yxk eq>s vc] Hko lkxj dGk var gqvkGA
'kj.k vkidGh tks Hkh vk;k] HkfDr ls Hkxoar gqvkGû6û
çHkq vkidGh /keZ lHkk esa] vëklh x.k/kj LokehGA
Jh?kks"kk Fkh çeq[k vk;kZ] cqf¼oh;Z Jksrk ukehGû
dGeZ var dGjus dGks Lokeh] 'kj.k vkidGh vk;k gw¡GA
iap ijkorZu feV tk;s] ;gh vkl ys vk;k gw¡Gû7û
lksjBk&& ukFk fujatu vki] iq"inar ftujkt thGA
gks tkÅ¡ fu"iki] dGeZ u"V dGj nks çHkksGû8û
¬ Îha Jhlqfof/kukFkftusUæk; t;ekykiw.kkZ?;± ----A
&%% ?kÙkk %%&
Jh lqfof/k ftus'kk] gs ijes'kk] Hko&Hko dGk larki gjksGA
û bR;k'khokZn%û
___________
Èy ÆyoÂŒçs u\Œ œî\Œ

ËsçœŒç (rçŒçzt® Z‹t)
eSa fut ?kj dGks Hkwyk Hkxou~] ij ?kj esa fQGjrk jgrkGA
fcuk Hkko ls ek= æO; ls] rqEgsa fj>kus eSa vkrkGû
fut x`g dGh igpku ugha çHkks! rqedGks dGgk¡ fcBkÅ¡xkGA
eSa vKkuh Hkxou~ dSGls] vuar xq.k dGks xkÅ¡xkGû
gS fo'okl vVy ;g esjk] J¼ky; esa vkvksxsGA
vius ,dG vuU; HkDr dGks] fut x`g esa igq¡pkvksxsGû
¬ Îha Jh'khryukFkftusUæ! v= vorj vorj laokS"kV~ vkàkuue~~A
¬ Îha Jh'khryukFkftusUæ! v= fr"B fr"B B% B% LFkkiue~~A
¬ Îha Jh'khryukFk ftusUæ! v= ee lfékfgrks Hko Hko o"kV~ lfékf/k&
dGj.ke~~A
260
üÃ®çœ|m
( rtZ & uanh'oj Jh ftu /kke --------- )
ty ls fueZy ftujkt] :i rqEgkjk gSGA
tUekfn jksx {k;dGkj] ukFk lgkjk gSGû
'khry ftujkt egku] n'kZu lq[kdGkjhGA
gS vuar xq.k dGh [kku] Hkfotu fgrdGkjhGû1û
¬ Îha Jh'khryukFkftusUæk; tUetjke`R;qfouk'kuk; tya ----A
panu lh 'khry fe"V] ok.kh gS rsjhGA
eSa ØGks/kkfXu esa nX/k] Hkwy jgh esjhGû2ûG'khry-
¬ Îha Jh 'khryukFkftusUæk; lalkjrkifouk'kuk; panua ----A
fueZy v{k; lq[kdGkj] inoh dsG /kkjhGA
çHkq eq>esa Hkjs fodGkj] uk'kks vfodGkjhGû3ûG'khry-
¬ Îha Jh'khryukFkftusUæk; v{k;inçkIr;s v{krku~ ----------A
jRuksa le xq.k dGh jk'k] fut 'kq¼kre gSA
fQGj Hkh fo"k;ksa dGk nkl] curk vkre gSGû4ûG'khry-
¬ Îha Jh'khryukFkftusUæk; dGkeck.kfo/oaluk; iq"ia -----------A
"kV~ jl uSos| ftus'k] r`".kk mitkosA
v"Vkn'k nks"k fouk'k] dGjus gaS vk;sGû5ûG'khry-
¬ Îha Jh'khryukFkftusUæk; {kq/kkjksxfouk'kuk; uSos|a -------A
çHkq Kku T;ksfr regkj] fo'o çdGk'k fdG;kGA
fut Kku T;ksfr fgrdGkj] ufg iq#"kkFkZ fdG;kGû5ûG'khry-
¬ Îha Jh'khryukFkftusUæk; eksgka/kdGkjfouk'kuk; nhia ----A
izHkq v"V dGeZ dGj u"V] vkre xq.k çxVsA
ge dGeks± ls larIr] pkjksa xfr HkVdGsGû7ûG'khry-
¬ Îha Jh'khryukFkftusUæk; v"VdGeZnguk; /kwia ----A
261
iq.;ksn; vk;k vkt] QGy dGks HkasV dG:¡A
fut e/kqj eks{k QGy dGkt] J¼k cht /k:¡Gû8ûG'khry-
¬ Îha Jh'khryukFkftusUæk; eks{kQGyçkIr;s QGya ----A
'kqHk v?;Z cukdGj bZ'k] pj.kksa esa yk;sA
HkDrksa dGs Hkko equh'k] vki le> tk;sGû9ûG'khry-
¬ Îha Jh'khryukFkftusUæk; vu?;ZinçkIr;s v?;± ----A
œæYNÿÁ®çmNÿ
( pkSikbZ )
pS= onh v"Ve frfFk vkbZ] ekr lquank gS gj"kkbZGA
LoxZiqjh ls çHkq th vk;s] iwokZ"kk<+ u[kr dGgyk;sGû1û
¬ Îha pS=Ï".kk"VE;ka xHkZeaxyeafMrk; Jh'khryukFkftusUæk; v?;±--
f=Hkqou esa 'khryrk Nk;h] fo'o ;ksx mÙke QGynk;hGA
ek?k onh ckjl vorkjh] fdG;k Ugou nsoksa us HkkjhGû2û
¬ Îha ek?kÏ".k}kn';ka tUeeaxyeafMrk; Jh'khryukFkftusUæk;---
fge dGk uk'k ns[k ftuoj us] tx oSHko lc R;kxk {k.k esaGA
ek?k onh }kn'k dsG fnu esa] cus equh'k lgsrqdG ou esaGû3û
¬ Îha ek?kÏ".k}kn';ka rikseaxyeafMrk; Jh'khryukFkftusUæk; v?;±
ikS"k Ï".k dGh prqnZ'kh Fkh] iwokZ"kk<+k 'kqHk ?kfM+;k¡ FkhGA
Hkn~nyiqj esa pkj dGY;k.kdG] rhFk±dGj gSa Kku çdGk'kdGGû4û
¬ Îha ikS"kÏ".kprqnZ';ka dGsoyKkuçkIrk; Jh'khryukFkftusUæk;---
vkf'ou 'kqDyk v"Ve frfFk esa] dwGV fo|qroj fxfj f'k[kj lsGA
'ks"k ipklh çÏfr uk'kh] gq, ftus'oj eqfDroklhGû5û
¬ Îha vkf'ou'kqDyk"VE;ka eks{keaxyeafMrk; Jh'khryukFkftusUæk;--
&%% tkI; %%&
^¬ Îha vg± Jh'khryukFkftusUæk; ueks ue%A*
262
\®ªçÂç
( rtZ & vgks txr xq# ---- )
lkSE; ewfrZ ftu vki] f=Hkqou dsG gks LokehGA
dGYir# gS fpÊ eqfDr nks f'ko/kkehGû
t;&t; 'khryukFk] t;&t; Jh HkxoarkGA
n'ke rhFkZdGj vki] uers eqfux.k larkGû1û
iap egkozr /kkj] ukFk gq, oSjkxhGA
iquoZlq uìjkt] ns vkgkj cM+HkkxhGû
çHkq dGj esa i;/kkj] ns Hko lsrq cuk;kGA
rhu o"kZ Nn~eLFk] ekSu esa lejl ik;kGû2û
vkrZ jkSæ nks /;ku] Hko&Hko esa nq[kdGkjhGA
/keZ 'kqDy ç'kLr] eqfDr dsG vf/kdGkjhGû
pkj ?kkfr;k u"V] =slB çÏfr uk'khGA
thr vBkjg nks"k] fut psru x`goklhGû3û
leolj.k esa ukFk] 'khry dGh cfygkjhGA
lc çk.kh rt oSj] eu esa lerk/kkjhGû
bD;klh x.k/kj] çeq[k Fks dqaGFkq KkuhGA
eq[; vkf;ZdGk Js"B] /kj.kk xq.k dGh [kkuhGû4û
prqfuZdGk;h nso] çHkq dGh efgek xk;sGA
eqfux.k HkfDr lesr ckj&ckj flj uk;saGû
çHkqoj vkidsG xq.k] ikj u dGksbZ ikosGA
uke ek= ls ukFk] Hko fla/kq frj tkosGû5û
çHkq ge nhu vukFk] pj.k 'kj.k esa vk;sGA
ohrjkx in NksM+] vkSj u nwtk Hkk;sGû
263
gs çHkq n;k fu/kku] eq> ij dG#.kk dGj nksGA
>ksyh esjh fjDr] mlesa f'ko QGy Hkj nksGû6û
nksgk
bl vikj lalkj esa] ftu iwtk gh lkjGA
ohrjkx dGk /;ku gh] eks{kiqjh dGk }kjGû7û
¬ Îha Jh'khryukFkftusUæk; t;ekykiw.kkZ?;± ----A
?kÙkk
gs 'khry ukFkk] xkÅ¡ xkFkk] Hko&Hko dGk larki gjksGA
û bR;k'khokZn% û
___________
Èy Èz®çæÌŒçs u\Œ œî\Œ

ËsçœŒç
(Kkuksn; Nan)
gs Js;ukFk esjs Hkxou~! eSa Js; iaFk ikus vk;kGA
eaS pyk vHkh rdG eksg iaFk] Hkxoar lar dGks uk ik;kGû
fut :i ugha tkuk eSaus] dSGls olq æO; ltkÅ¡ eSaGA
J¼k dGk Fkky fy;k dGj esa] gs Lokeh rqEgsa iqdGk:¡ eSaGû
eSaus eu vk¡xu LoPN fdG;k] fo'okl çHkq th vk;saxsGA
çHkq dGky vukfn ls lks;s] ckydG dGks vkt txk;asxsGû
¬ Îha JhJs;kalukFkftusUæ! v= vorj vorj laokS"kV~ vkàkuue~A
¬ Îha JhJs;kalukFkftusUæ! v= fr"B fr"B B% B% LFkkiue~A
¬ Îha JhJs;kalukFkftusUæ! v= ee lfékfgrks Hko Hko o"kV~ lfékf/k&
dGj.ke~A
264
üÃ®çœ|m
( rtZ & gs nhuca/kq ------))
mÙke {kek dGk ty ugha] fi;k esjs çHkksGA
dG"kk;ksa dGh dGyq"krk feVh ugha çHkksGû
tUekfn jksx uk'kus dGks vk x;k 'kj.kGA
gs Js;ukFk nwj dGhft;s tue ej.kGû1û
¬ Îha JhJs;kalukFkftusUæk; tUetjke`R;qfouk'kuk; tya ----A
'khry lqxa/k æO; ysi Hkh fdG;k çHkksGA
fut vkRek dGk rki Hkh feVk ugha çHkksGû
jkx rki uk'kus dGks vk x;k 'kj.kGA
¬ Îha JhJs;kalukFkftusUæk; Hkokrkifouk'kuk; panua ----A
la;ksx vkS fo;ksx dGk ;s flyflyk jgkGA
mRiék tks gqvk mlh dGk uk'k Hkh gqvkGû
xq.k v[kaM ikus gsrq vk x;k 'kj.kGA
¬ Îha JhJs;kalukFkftusUæk; v{k;inçkIr;s v{krku~ ----A
J¼k fcuk gh /keZ dGks dGjrk jgk çHkksGA
fut czã :i dGks ugha y[kk esjs çHkksGû
dGkeck.k uk'kus dGks vk x;k 'kj.kGA
¬ Îha JhJs;kalukFkftusUæk; dGkeck.kfo/oaluk; iq"ia ----A
r`".kk egkHk;adGjh gS ukfxuh çHkksGA
fut Kku ukxneuh ls cpkb;s çHkksGû
265
r`".kk dGk jksx uk'kus dGks vk x;k 'kj.kGA
¬ Îha JhJs;kalukFkftusUæk; {kq/kkjksxfouk'kuk; uSos|a ----A
eksgka/kdGkj dGk fouk'k dGhft;s çHkksGA
nSnhI;eku iw.kZKku nhft;s çHkksGû
Kku nhfIr ikus gsrq vk x;k 'kj.kGA
¬ Îha JhJs;kalukFkftusUæk; eksgka/kdGkjfouk'kuk; nhia ----A
eSa iki dGeZ dGk fouk'k dGj ugha ldGkGA
fpj dGky ls FkdGk gqvk Fkk vki nj #dGkGû
v"V dGeZ uk'k gsrq vk x;k 'kj.kGA
¬ Îha JhJs;kalukFkftusUæk; v"VdGeZnguk; /kwia ----A
eSa iki vkSj iq.; dGs QGyksa esa fyIr FkkGA
cks;k ccwy vkSj vke pkgrk jgkGû
eks{k QGy dGh Hkkouk ls vk x;k 'kj.kGA
¬ Îha JhJs;kalukFkftusUæk; eks{kQGyçkIr;s QGya ----A
LokuqHkwfr fnO; v?;Z vkidGs lehi gaSGA
D;k p<+kÅ¡ ukFk v?;Z vkidGks fofnr gSGû
fl¼ in dGs gsrq çHkq vk x;k 'kj.kGA
¬ Îha JhJs;kalukFkftusUæk; vu?;ZZinçkIr;s v?;± ----A
266
œæYNÿÁ®çmNÿ (rçŒçzt® Z‹t)
ekrk foeyk xHkZ i/kkjs] iq"iksÙkj ls xeu fdG;kGA
T;s"B onh ekol dGks lkjs] nso yksdG us ueu fdG;kGû
flagiqjh esa firk foey dsG] x`g esa t;&t;dGkj fdG;kGA
ekr xHkZ esa çHkqoj jkts] fdGf´pr~ Hkh ugha dG"V fn;kGû1û
¬ Îha T;s"BÏ".kkekoL;k;ka xHkZexa yeafMrk; JhJs;kalukFkftusUæk; v?;± -
QGkYxqu onh X;kjl dGks tUes] nsoklu Hkh dGkai mBsGA
'kfp dGgs ftuoj ls Lokeh] esjk tUe ej.k NwVsGû
'khry ean lqxaf/kr ok;q] cgrh gS gkSys & gkSysGA
{khjksnf/k dGk {khj uhj ys] nso lHkh t;&t; cksysGû2û
¬ Îha QGkYxquÏ".kSdGkn';ka tUeeaxyeafMrk; JhJs;kalukFkftusUæk; v?;± -
#dGh cgkjsa ½rq clar dGh] ns[k çHkq oSjkX; /kjkGA
QGkYxqu Ï".kk X;kjl dsG fnu] Jo.k ½{k esa ri /kkjkGû
foeyçHkk ikydGh euksgj] ou igq¡ph lqj uj dsG lkFkGA
fdG;s rhu miokl lkFk esa] ,dG gtkj gq, eqfuukFkGû3û
¬ Îha QGkYxquÏ".kSdGkn';ka riksexa yeafMrk; JhJs;kalukFkftusUæk; v?;± --
ek?k onh ekol vijk÷s] iw.kZKku dGk lw;Z mxkGA
iap lgl /kuq mékr uHk esa] leolj.k dGh yxh lHkkGû
fnO;/ofu ls Jh ftuoj us] thoksa dGk m¼kj fdG;kGA
t; Js;kalukFk rhFk±dGj] nsoksa us xq.kxku fdG;kGû4û
¬ Îha ek?kÏ".kkekoL;k;ka dGsoyKkuçkIrk; JhJs;kalukFkftusUæk; v?;± --
lkou dsG efgus esa 'khry] iw.kZ paæ dGk mn; gqvkGA
lEesnkpy ladqGy dwGV ls] ftu Js;kal dGks eks{k gqvkGû
,dG lgl eqfu lkFk i/kkjs] f'koy{eh Hkh /kU; gqbZGA
eks{k dGY;k.kdG efgek esjs] iq.;ksn; ls xE; gqbZGû5û
¬ Îha Jko.k'kqDyiwf.kZek;ka eks{keaxyeafMrk; JhJs;kalukFk ftusUæk; v?;±-
267
tkI;
^¬ Îha vg± JhJs;kalukFkftusUæk; ueks ue%A*
\®ªçÂç
nksgk
Jh Js;ka'k ftus'k dGks] ueu dG:¡ 'kr ckjGA
ek= vki vk/kkj gaS] ns[k fy;k lalkjGû1û
(pky & 'ksj )
t; Js;ukFk vki Js;iaFk fn[kkrsGA
lalkjh tho vki ikn iù esa vkrsGû
gs fo'o&oa| Js;ukFk vpZuk dGjsaGA
gks vkidGks ueksLrq ukFk oanuk dGjasGû2û
tks HkO; tho vki rhFkZ Luku dGjas gSaA
os v"V dGeZ ey lewg u"V dGjsa gSaGû3ûGgs---
gaS X;kjosa rhFk±dGjk Js;kal ftuojkA
çHkq vki esa jgs ugha vc nks"k vBkjkGû4ûGgs---
gs ukFk tx çdGk'k ,dG :i vki ghA
mi;ksx uar Kku n'kZ nks; :i HkhGû5ûGgs---
ftu n'kZ Kku o`Ùk ls f=:i gks rqEghaA
vkgZUR; dGs vuar prq"V; Lo:i HkhGû6ûGgs---
iap ije b"V czã iap :i gksA
thokfn æO; tkurs rqe "kV~ Lo:i gksGû7ûGgs---
lkrksa u;ksa dGh ns'kuk nh lkr :i gksA
vkBksa xq.kksa ls ;qDr fl¼ vkB :i gksGû8ûGgs---
{kkf;dGh uo yfC/k;ksa ls uo Lo:i gksA
n'k /keZ dGs /kkjh ftus'k n'k Lo:i gksGû9ûGgs---
268
X;kjg çfrekvksa dGk mins'k ns fn;kA
HkDrksa us X;kjosa ftus'k dGks ueu fdG;kGû10ûGgs---
ftujkt fnO;ns'kuk lkSHkkX; ls feyhA
ikou ?kM+h gS vkt ân; dGh dGyh f[kyhGû11ûGgs---
dGksbZ ugha ftus'k gS bl tx esa gekjkA
pkjksa xfr esa ns[k fy;k rw gh lgkjkGû12ûGgs---
nksgk&& vxf.kr xq.k x.k dsG /kuh] eqfDrjek dsG ukFkGA
esjk Hkh dGY;k.k gks] gw¡ f=;ksx ur ekFkGû13û
¬ Îha JhJs;kalukFkftusUæk; t;ekykiw.kkZ?;± ----A
?kÙkk
gs Js; ftus'oj] Jh ijes'oj] Hko&Hko dGk larki gjksGA
û bR;k'khokZn% û
___________
Èy ÄçÌìœî[® u\Œ œî\Œ

ËsçœŒç (Tyoç Z‹t)
t; oklqiwT; ftus'k in esa] oanuk 'kr ckj gSGA
ftlus fy;k gS uke J¼k] ls gqvk Hko ikj gSGû
tcls çHkq ro n'kZ ik;k] ,dG vfr'k; gks x;kGA
dGksbZ ugha Hkkrk eq>s vc] eu fojkxh gks x;kGû
Hko ls cpkdGj ukFk vius] fl¼egy cqykb;sGA
;k HkDGr HkO;ksa dGs ân; esa] vkb;s çHkq vkb;sGû
¬ Îha JhoklqiwT;ftusUæ! v= vorj vorj laokS"kV~ vkàkuue~~A
¬ Îha JhoklqiwT;ftusUæ! v= fr"B fr"B B% B% LFkkiue~A
¬ Îha JhoklqiwT;ftusUæ! v= ee lfékfgrks Hko Hko o"kV~ lfékf/k&
dGj.ke~A
269
üÃ®çœ|m
'kqfp iùæg dGk uhj ysdGj] vkidGks viZ.k dG:¡GA
feF;kRo ey esjk u'kk nks] gs çHkq vpZu dG:¡Gû
Jh oklqiwT; 'krsUæ iwftr] eSa dG:¡ vkjk/kukGA
lalkj ls ?kcjk x;k gw¡] cu ldw¡G ijekrekGû1û
¬ Îha JhoklqiwT;ftusUæk; tUetjke`R;qfouk'kuk; tya ----A
Hko rki dGks panu ftus'oj] esV uk ldGrk dGHkhA
çHkq vk x;k gw¡ eSa HkVdG dGj] in 'kj.k nsuk vHkhGû2ûJh--
¬ Îha JhoklqiwT;ftusUæk; Hkokrkifouk'kuk; panua ----A
ranqy /koy dGs iqat ikou] 'kqHkz pj.kksa esa /k:¡A
eSa pkj fo/k vkjk/kuk ls]pkj xfr dGs nq%[k g:¡Gû3ûJh--
¬ Îha JhoklqiwT;ftusUæk; v{k;inçkIr;s v{krku~ ----A
'kqHk iq"i uanu ou lqxaf/kr] pj.k esa viZ.k dG:¡A
nq"dGke dGk larki gjus] 'kh'k pj.kksa esa /k:¡Gû4ûJh--
¬ Îha JhoklqiwT;ftusUæk; dGkeck.kfo/oaluk; iq"ia ----A
;g ljl ikou lkSE; jl ;qr] p# pj.k ;qx esa /k:¡A
ftujkt Hko O;kf/k feVk nks] ueu ro in esa dG:¡Gû5ûJh--
¬ Îha JhoklqiwT;ftusUæk; {kq/kkjksxfouk'kuk; uSos|a ----A
ro in dGey dGh vkjrh dGj] Kku nhi tyk ldw¡GA
lc eksg iFk dGks R;kx dGj eSa] eks{k iFk viuk ldw¡GGû6ûJh--
¬ Îha JhoklqiwT;ftusUæk; eksgka/kdGkjfouk'kuk; nhia ----A
'kqHk xa/k ysdGj vk x;k gw¡] /;ku fut dGk dGj ldw¡GA
;s dGeZ v"V fou"V dGj eSa] eks{kxkeh gks ldw¡GGû7ûJh--
¬ Îha JhoklqiwT;ftusUæk; v"VdGeZnguk; /kwia ----A
270
çHkq dGeZ QGy dsG jkx dGh #fp] vc ugha fdGf´pr~ dG:¡A
;g eks{kQGy ijekRe in ik] f'koegy esa ix /k:¡Gû8ûJh--
¬ Îha JhoklqiwT;ftusUæk; eks{kQGyçkIr;s QGya ----A
gks vki loZ leFkZ ftuoj] v?;Z D;k viZ.k dG:¡A
çHkq vki gh dsG uar xq.k dGk] jkr&fnu lqfej.k dG:¡Gû9ûJh--
¬ Îha JhoklqiwT;ftusUæk; vu?;ZinçkIr;s v?;± ----A
œæYNÿÁ®çmNÿ
(rtZ & t; t; vkfnukFk Hkxoku (2)] b{kqjl dGk fdG;k ikj.kk ----)
t;&t; oklqiwT; Hkxoku] t; t; rhFk±dGj HkxokuG
egk'kqØ oSHko rt vk;s] vk"kk<+ Ï".k "k"Bh fnu vk;sGA
ek¡ fot;k dsG xHkZ essa vk;s] lqiwT; firq g"kZ euk;sGû
oklqiwT; xHkksZRlo dsG fnu] nso dGjsa t;xkuGA
t; &t; oklqiwT; Hkxoku] t;&t; rhFk±dGj HkxokuGû1û
¬ Îha vk"kk<Ï".k"k"Bîka xHkZeaxyeafMrk; JhoklqiwT;ftusUæk; v?;±-
QGkYxqu Ï".kk dGk fnu vk;k] pkSnl ok#.k ;ksx crk;kGA
es# ij vfHk"ksdG dGjk;k] baæksa us 'kqHk volj ik;kû
baæk.kh us g"kZ g"kZdGj] u`R; fdG;k xq.kxkuGA
¬ Îha QGkYxquÏ".kprqnZ';ka tUeeaxyeafMrk; JhoklqiwT;ftusUæk;----
QGkYxqu Ï".k prqnZ'kh vkbZ] iq"ikHkk ikydGh Hkh vkbZGA
euqt nso us mls mBkbZ] m|ku euksgj rdG igq¡pkbZGû
tkfr Lej.k gqvk çHkqoj dGks] yhu gq, fut /;kuGA
¬ Îha QGkYxquÏ".kprqnZ';ka rikseaxyeafMrk; JhoklqiwT;ftusUæk;---
271
ek?k 'kqDy dGh nkst euksje] rsanq r# ry ckx euksgjGA
dsGoyKku çdGkf'kr ftuoj] t; gks t; txiwT; ftus'ojA
leolj.k esa jkts Lokeh] ns mins'k egkuA
t;&t; oklqiwT; Hkxoku] t;&t; rhFk±dGj HkxokuGû4û
¬ Îha ek?k'kqDyf}rh;k;ka dsGoyKkuçkIrk; JhoklqiwT;ftusUæk;---
Hkknksa 'kqDy prqnZ'kh vk;h] mMq fo'kk[k f'koy{eh ikbZGA
Ng lkS ,dG lkFk eqfujkbZ] dGeZ u"V dGj eqfDr ikbZGû
paikiqj fuokZ.k /kke tgk¡] gq, ik¡p dGY;k.kGA
t;&t; oklqiwT; Hkxoku] t;&t; rhFk±dGj HkxokuGû5û
¬ Îha Hkkæ'kqDyprqnZ';ka eks{keaxyeafMrk; JhoklqiwT;ftusUæk;----
&%% tkI; %%&
^¬ Îha vg± JhoklqiwT;ftusUæk; ueks ue%A*
\®ªçÂç (rçŒçzt® Z‹t)
baæ ujsaæ lqjksa ls iwftr] oklqiwT; esjs HkxokuGA
fo'o fotsrk fo'o foHkwfr] ftuoj efgek egk egkuGû
efg"k fpÊ ;qr in dGeyksa dGks] tks eueafnj esa /kkjsGA
iwT; inksa dGh ije Ïik ls] HkDr Lo;a fut dGks rkjsGû1û
rhu Kku dsG /kkjh Lokeh] tUe le; ls Fks xq.kokuGA
olqnso firq ek¡ fot;k us] fn;k lHkh dGks vuqie nkuGû
çHkq vkidGk tUe tkudGj] vkuafnr lqj uj lkjsGA
,sjkor xt ysdGj vk;s] yk, ok| ;a= lkjsGû2û
rhu çnf{k.kk ns uxjh dGh] baæk.kh ftux`g vkbZGA
fuækyhu fdG;k ekrk dGks] eu esa gf"kZr gks vkbZGû
çFke fdG;s ftu f'k'kq dsG n'kZu] lwjt tSlk vfr'kk;hGA
lkSai fn;k dGj esa çHkq th dGks] baæ vpafHkr Fkk HkkjhGû3û
272
lglz u;u ls fuj[k&fuj[k dGj] es# lqn'kZu Ugou fdG;kGA
baæk.kh us oL=kHkw"k.k] igukdGj 'kàxkj fdG;kGû
paikiqj esa vkdGj lcus] ekr firk dGks ueu fdG;kGA
rkaMo u`R; fdG;k vfr vn~Hkqr] ftu ckydG dGks lkSai fn;kGû4û
v"V o"kZ dGh vk;q esa gh] çHkq us v.kqozr /kkj fy;kGA
czãp;Z vkthou j[kdGj] iap eqf"V dGpyksap fdG;kGû
nh{kk ysdGj pkj Kku ;qr] ekSu jgs bdG o"kZ çek.kGA
{kidG Jsf.k p<+ eksg uk'k dGj] in ik;k vjgar egkuGû5û
ns'k&ns'k esa fogkj dGjdsG] eqfDr dGk mins'k fn;kGA
/keZ&'kqDy 'kqHk /;ku dGs }kjk] eks{k feys lans'k fn;kGû
JkodG eqfuozr dGks n'kkZ;k] nh{kk fof/k Hkh cryk nhGA
N~;klB x.k/kj Fks ftuoj dsG] eq[;k;kZ ojlsuk FkhGû6û
xHkZ tUe ri Kku eks{k] dGY;k.k gq, paikiqj esaGA
/kU;&/kU; paikiqj uxjh] /kU; /kjk bl Hkwry esaGû
gs ftuoj eSa f'koin ikÅ¡] ;gh Hkkouk gS LokehGA
^îw.kZ** dGjks esjh vfHkyk"kk] oklqiwT; f=HkqouukehGû7û
nksgk
çHkq Ïik ls çkIr gks] ije vkRe dGY;k.kGA
t;ekyk pj.ku /k:¡] gs ftu iwT; egkuGû8û
¬ Îha JhoklqiwT;ftusUæk; t;ekykiw.kkZ?;± ----A
?kÙkk
Jh oklqiTw ; th] yk;k vjth] Hko&Hko dGk larki gjksGA
û bR;k'khokZn%û
___________
273
Èy uÄªÂŒçs u\Œ œî\Œ
ËsçœŒç (Yç{œçF|)
foeyukFk çHkq nj ij vk;k] Jh pj.kksa esa 'kh'k >qdGk;kGA
tc ls Hkxou~ n'kZu ik;k] vkSj u dGksbZ eu dGks Hkk;kGû1û
dGky vuark O;FkZ fcrk;k] vkre dGks igpku u ik;kGA
ij dGks tku] eku gh vk;k] eu eafnj esa ugha fcBk;kGû2û
{kek dGhft, gs lq[k/kkeh] ân; osnh ij vkvks LokehGA
HkfDr Hkko dGk pkSdG iqjk;k] J¼k Fkky ltkdGj yk;kGû3û
¬ Îha JhfoeyukFkftusUæ! v= vorj vorj laokS"kV~ vkàkuue~~A
¬ Îha JhfoeyukFkftusUæ! v= fr"B fr"B B% B% LFkkiue~~A
¬ Îha JhfoeyukFkftusUæ! v= ee lfékfgrks Hko Hko o"kV~ lfékf/k&
dGj.ke~A
üÃ®çœ|m
( Kkuksn; Nan )
ijekre vkuan ljksoj] Hkkoksa ls ty vfiZr gSGA
jRu=; dGh eqDrk pqxrk] ekul galk çeqfnr gSGû
lE;Xn'kZu dGy'k dGudGe;] Kku uhj dGks ys vkÅ¡GA
tUe ej.k dsG uk'k gsrq Jh] foeyçHkq dsG xq.k xkÅ¡Gû1û
¬ Îha JhfoeyukFkftusUæk; tUetjke`R;qfouk'kuk; tya ----A
gs çHkqoj rqe 'kkar lkSE; gks] 'khry panu ys vk;kGA
ØGks/kkuy ls nwj jgw¡ eSa] vr% 'kj.k esa gw¡ vk;kGû
rIr gks jgk Hkokrki ls] lerk jl dGk iku dG:¡GA
xq.k vuar e; panu ikus] vkRe rÙo dGk /;ku /k:¡Gû2û
¬ Îha JhfoeyukFkftusUæk; Hkokrkifouk'kuk; panua ----A
274
tku ugha ikrs v{kj ls] v{k vxkspj ftuoj gSaGA
Kku ijks{k çHkq th esjk] /;kÅ¡ dSGls ftuoj eSaGû
vkRe 'kfDr dsG }kjk fQGj Hkh]ftu in dGk lEeku dG:¡GA
bafæ; lq[k {k.kHkaxqj lkjk] 'kk'or lq[k dGk iku dG:¡Gû3û
¬ Îha JhfoeyukFkftusUæk; v{k;inçkIr;s v{krku~ ----A
ru dGh gh ifj.kfr dGks eaSus] vc rdG ekuk /keZ çHkksGA
'kq¼kre dsG Hkko u tkxs] cuk jgk vutku çHkksGû
xq.k vuar e; iq"i f[kys gSa] gs ftuoj ro miou esaGA
dGHkh ugha eqj>kus okys] egdsG Kku ljksoj esaGû4û
¬ Îha JhfoeyukFkftusUæk; dGkeck.kfo/oaluk; iq"ia ----A
{kq/kk r`"kk ls jfgr ftus'oj] nks"k vBkjg jfgr jgsaGA
vkuan jl uSos| vuqie] ikdGj fut esa yhu jgsaGû
fo"k; Hkksx dGh pkg ugha gS] gs ftuoj esjs eu esaGA
vukgkjh foeys'oj çHkq dGks] /kk:¡ eSa vius eu esaGû5û
¬ Îha JhfoeyukFkftusUæk; {kq/kkjksxfouk'kuk; uSos|a ----A
dGky vukfn Kku Lo:ih] futkuan dGks ik u ldGkGA
rÙo Kku dGh vn~Hkqr efgek] ugha bls igpku ldGkGû
vkRe Kku dGk nhi tykdGj] iwtk esjh lQGy dGjksGA
vla[;kr vkre çns'k dsG] nhiksa esa çHkq rsy HkjksGû6û
¬ Îha JhfoeyukFkftusUæk; eksgka/kdGkjfouk'kuk; nhia ----A
}s"k Hkko Hkh ugha vkidsG] jkx va'k dGk uke ughaGA
/;kukfXu çxVh gS ,slh] tyk fn;s gSa dGeZ lHkhGû
vkRe fo'kqf¼ vuqie ,slh] Hkko lqxa/kh QSGy jghGA
fl¼{ks= rdG tk igq¡ph gS] iFk fn[kyk nks geas oghGû7û
¬ Îha JhfoeyukFkftusUæk; v"VdGeZnguk; /kwia ----A
275
lq[kh&nq[kh eSa gqvk vkt rdG] dGeZ QGyksa dGk osnu dGjGA
LokuqHkwfr e; ve`r QGy dGks] p[kk ugha vc rdG ftuojGû
eks{k egkQGy 'kh?kz feysxk] eq>dGks ;s fo'okl çHkksGA
lE;d~G ewy pfj= o`{k ij] f'koQGy ikuk vk'k çHkksGû8û
¬ Îha JhfoeyukFkftusUæk; eks{kQGyçkIr;s QGya ----A
eSa ij dGk ugha dGrkZ gksrk] ij Hkh esjk D;k dGjrkGA
fufeÙk Hkko ls dGj ldGrk ij] miknku ls D;k dGjrkGû
iq.;ksn; ls vki Ïik ls] Hkkl jgk gS vkReLo:iGA
ik tkÅ¡ vc fut çHkqrk dGks] NwV tk, ;g Hko nq[k dwGiGû9û
¬ Îha JhfoeyukFkftusUæk; vu?;ZinçkIr;s v?;± ----A
œæYNÿÁ®çmNÿ
( l[kh Nan )
onh T;s"B n'keh vkbZ] ek¡ t;';kek gj"kkbZGA
rtdGj 'krkj ftu vk;s] dGafiyk nso ltok;sGû
iaæg efgus rdG cjls] cgqewY; jru uHkx.k lsGA
lc tu&tu eaxy xk;s] ge xHkZ dGY;k.k euk;sGû1û
¬ Îha T;s"BÏ".kn'kE;ka xHkZeaxyeafMrk; JhfoeyukFkftusUæk; v?;±
çHkq tUe iqu% ufg /kkjs] uì ÏroekZ lqr I;kjsGA
ftu ikaMq f'kyk ij yk;s] baæksa us Ugou dGjk;sGû
lqn ek?k pkSFk Fkh I;kjh] lqjifr 'kfp Hkh gj"kkbZGA
'kfp tUeksRlo euk;s] bdG Hko esa eqfDr ik;sGû2û
¬ Îha ek?k'kqDyprqF;k± tUeeaxyeafMrk; JhfoeyukFkftusUæk; v?;±
tc es?k uk'k dGks ns[kk] lc NksM+ fn;k tx ys[kkGA
ykSdGkafrdG foHkq xq.k xk;k] ri nq¼j foHkq eu Hkk;kGû
276
ikydGh nsonÙkk Fkh] m|ku lgsrqdG igq¡phGA
ri dGY;k.kdG lq[knkbZ] t; foeyukFk ftujkbZGû3û
¬ Îha ek?k'kqDyprqF;k± rikseaxyeafMrk; JhfoeyukFkftusUæk; v?;±
=; o"kZ jgs Nn~eLFkk] çHkq ekSu jgs fut LoLFkkGA
ofn ek?k lq "k"Bh vkbZ] çHkq dGsoyKku mikbZGû
igys ikVy r# uhps] fQGj v/kj xxu esa igq¡psGA
t; foeyukFk {kseadGj] t; =;ksn'ke rhFk±dGjGû4û
¬ Îha ek?kÏ".k"k"Bîka dsGoyKkuçkIrk; JhfoeyukFkftusUæk; v?;±
'kqHk Ï".k v"Veh vkbZ] vk"kk<+ ekl lq[knkbZGA
fxfj dwGV lqohj f'k[kj ls] f'koukj ojh fxfjoj lsGû
çHkq vkBksa dGje u'kk;s] vkS futkuan in ik;sGA
ge eks{k dGY;k.k euk;s] dGc ikl vkidsG vk;sGû5û
¬ Îha vk"kk<Ï".kk"VE;ka eks{keaxyeafMrk; JhfoeyukFkftusUæk;
v?;±---------
tkI;
¬ Îha vg± JhfoeyukFkftusUæk; ueks ue%A*
\®ªçÂç
( pkSikbZ )
foeyukFk ftu HkoHk;gkjh] Kku ewfrZ f'k'kq le vfodGkjhGA
ije fnxacj eqæk /kkjh] 'kj.kkxr dGks eaxydGkjhGû1û
rsjgosa rhFk±dGj Lokeh] n;kewfrZ lerk vfHkjkehGA
rsjg fo/k pkfj= crk;k] fnO;/ofu esa Kku dGjk;kGû2û
ik¡p egkozr ik¡p lfefr;k¡] rhu xqfIr ikys fnu jfr;k¡GA
fu'p; iap egkozr /kkjh] ikrk f'koin vfr'k; dGkjhGû3û
277
fgalk >wB ifjxzg lkjs] dqG'khy pksjh iki fuokjsGA
iw.kZ :i ls budGks R;kxs] lE;Xn'kZu ;qr vuqjkxsGû4û
feF;kn'kZu tc rdG jgrk] 'kwU; lHkh gks pkfjr p;kZGA
feF;kre gS igys tkrk] fQGj la;e gS ØGe ls vkrkGû5û
bZ;kZ Hkk"kS"k.kk lferh] fu{ksi.k vknku lquhrhGA
çfr"Bkiu ;s ik¡p lferh] equh tuksa dGks buls çhrhGû6û
fcu foosdG gS fØG;k v/kwjh] eks{kegy ls jgrh nwjhGA
tc rdG gS feF;kRo okluk] lfefr dGk gS uke ys'k ukGû7û
opu xqfIr euks xqfIr ikys] dGk; xqfIr /kkjs Hko VkysGA
eu op ru tks la;e /kkjs] ;ksxksa dGh nq"ço`fÙk fuokjsGû8û
rhFkZ çorZdG vki dGgk;s] vkre fgr pkfj= crk;sGA
xq: Ïik ls tkxs 'kDrh] çHkq pj.kksa dGh dGj yw¡ HkDrhGû9û
nqHkkZoksa dGks nwj HkxkÅ¡] lks;h vkre 'kDrh txkÅ¡GA
ukFk vkidGk iFk vuqxkeh] cu tkÅ¡ eSa f'koiFk xkehGû10û
nksgk
iwtk foey ftus'k dGh] HkfDr Hkjh t;eky A
vYiefr ee îw.kZ* gks] xkÅ¡ ro xq.kekyGû11û
¬ Îha JhfoeyukFkftusUæk; t;ekykiw.kkZ?;± ----A
?kÙkk
t; t; foeys'oj] gs vf[kys'oj] Hko&Hko dGk larki gjksGA
û bR;k'khokZn%û
___________
278
Èy EŒ‹oŒçs u\Œ œî\Œ
ËsçœŒç
( vfMYy Nan )
vuar Kkuh T;ksfreZ; ftujk; thGA
dGeZ var dGj eks{k x;s f'kojk; thGû
dG#.kkdGj LohdGkjks çHkq oanu esjkGA
vk x;k pj.kksa esa esVks Hko QsGjkGû1û
'kfDr tc rdG eq>esa nj uk NksMw¡xkGA
tSlh vkKk çHkq vkidGh ekuw¡xkGû
vkàkuu dGjrk gw¡ ukFk vk tkvksGA
Hkkoksa dGs mPpklu çHkq lek tkvksGû2û
¬ Îha JhvuarukFkftusUæ! v= vorj vorj laokS"kV~ vkàkuue~~A
¬ Îha JhvuarukFkftusUæ! v= fr"B fr"B B% B% LFkkiue~~A
¬ Îha JhvuarukFk ftusUæ! v= ee lfékfgrks Hko Hko o"kV~ lfékf/k
dGj.ke~~A
üÃ®çœ|m
(rtZ & gs nhu ca/kq ----)
vukfn dGky ls tue ej.k fdG;k izHkksGA
bdG ckj Hkh lE;d~G ej.k ugha fdG;k foHkksGû
vuar Kku gsrq ukFk çkFkZuk dG:¡GA
tUe e`R;q uk'k gsrq vpZuk dG:¡Gû1û
¬ Îha JhvuarukFkftusUæk; tUetjke`R;qfouk'kuk; tya ----A
'khry ey; lqxaf/kr panu gS p<+k;kGA
Hkorki feVkus çHkks 'kj.k esa gw¡ vk;kGû
279
lalkj rki uk'k gsrq vpZuk dG:¡Gû2û
¬ Îha JhvuarukFkftusUæk; Hkokrkifouk'kuk; panua ----A
v{k; çHkq vuarukFk lq[k fu/kku gSaGA
u'oj lq[kksa esa #y jgk nq[k egku gSaGû
v[kaM in dGh çkfIr gsrq vpZuk dG:¡Gû3û
¬ Îha JhvuarukFkftusUæk; v{k;inçkIr;s v{krku~ ----A
fu"dGke vki uke gS u dGksbZ dGke gSGA
u uke gS u /kke gS fut esa fojke gSGû
v[kaM czãp;Z gsrq vpZuk dG:¡Gû4û
¬ Îha JhvuarukFkftusUæk; dGkeck.kfo/oaluk; iq"ia ----A
vkuan ljksoj fueXu vki gSa çHkksGA
r`".kk dsG tky esa Q¡Glk mckj yks çHkksGû
{kq/kk O;Fkk dsG uk'k gsrq vpZuk dG:¡Gû5û
¬ Îha JhvuarukFkftusUæk; {kq/kkjksxfouk'kuk; uSos|a ----A
Kku Hkkuq dGk mn; gqvk çHkks rqEgsaGA
fn[krk ugha vKku va/kdGkj esa gesaGû
Kku dsG çdGk'k gsrq vpZuk dG:¡Gû6û
¬ Îha JhvuarukFkftusUæk; eksgka/kdGkjfouk'kuk; nhia ----A
æO; dGeZ Hkko dGeZ uk'k dGj fn;sGA
/;ku yhu gks x;s fut n'kZ ik fy;sGû
280
v"V dGeZ esVus dGks vpZuk dG:¡Gû7û
¬ Îha JhvuarukFkftusUæk; v"VdGeZnguk; /kwia ----A
HkkSfrdG lq[kksa dGh dGkeuk ls /keZ Hkh fdG;kGA
vr,o fØG;k ek= ls f'ko 'keZ uk fy;kGû
eks{ky{eh çkfIr gsrq vpZuk dG:¡Gû8û
¬ Îha JhvuarukFkftusUæk; eks{kQGyçkIr;s QGya ----A
olq æO; ys; Js"B vkRe æO; feykÅ¡GA
vuarukFk dsG pj.k esa 'kh?kz p<+kÅ¡Gû
fl¼ in dsG gsrq ukFk vpZuk dG:¡Gû9û
¬ Îha JhvuarukFkftusUæk; vu?;ZinçkIr;s v?;± ----A
œæYNÿÁ®çmNÿ
( l[kh Nan )
dGkfrZdG Ï".kk ,dGe dGks] vk;s lius ekrk dGksGA
iq"iksÙkj rtdGj vk;s] lqj uj eqfu tu g"kkZ;sGû1û
¬ Îha dGkfrZdGÏ".kçfrink;ka xHkZexa yeafMrk; JhvuarukFkftusUæk; v?;± --
T;s"Bk onh ckjl vkbZ] lqj x`g xw¡th 'kgukbZGA
uì flaglsu g"kkZ;s] lkjh lkdsGr ltk;sGû2û
¬ Îha T;s"BÏ".k}kn';ka tUeeaxyeafMrk; JhvuarukFkftusUæk; v?;± ---A
cth tUeksRlo dGh c/kkbZ] mYdGk fxjus dGks vkbZGA
rc ,dG gtkj uì lax esa] nh{kk yh lgsrqdG ou esaGû3û
¬ Îha T;s"BÏ".k}kn';ka riksexa yeafMrk; JhvuarukFkftusUæk; v?;± ----A
281
tc pS= vek dGkyh Fkh] rc Kku lw;Z ykyh FkhGA
çHkq leolj.k esa jkts] vkSj ckjg lHkk fojktsGû4û
¬ Îha pS=Ï".kkekoL;k;ka dGsoyKkuçkIrk; JhvuarukFkftusUæk; v?;± --A
tc dsGoyKku gqvk Fkk] ml frfFk esa eks{k gqvk FkkGA
fxfj f'k[kj Lo;aHkw dwGV] çHkq x;s dGje ls NwVGû5û
¬ Îha pS=Ï".kkekoL;k;ka eks{keaxyeafMrk; JhvuarukFkftusUæk; v?;± ---
tkI;
^¬ Îha vg± JhvuarukFkftusUæk; ueks ue%A*
\®ªçÂç
nksgk
vuar xq.kx.k ;qDr gS] vuar ftu HkxoarGA
xq.kekyk viZ.k dG:¡] ik tkÅ¡ f'koiaFkGû1û
( Kkuksn; Nan )
t;&t; pkSngosa rhFk±dGj] vuarukFk çHkq n;k fu/kkuGA
ns mins'k HkO; thoksa dGks] dGjrs vki lnk dGY;k.kGû
nh{kk /kj loZK gq, tc] tu&tu dGk m¼kj fdG;kGA
jRu=; e; eks{kekxZ gS] fnO;/ofu dGk lkj fn;kGû2û
tho lekl prqnZ'k pkSng] eq[; ekxZ.kk crykbZGA
xq.kLFkku thoksa dsG pkSng] ifjHkk"kk Hkh crykbZGû
rÙoksa dGk J¼ku ugha og] feF;kre dGgykrk gSGA
mi'ke lefdGr ls fxjdGj gh] lklknu esa vkrk gSGû3û
lE;d~G feF;k ngh xqM+ fefJr] Hkko feJ xq.k esa vkrsGA
pkSFks vfojr lE;Xn`f"V] Lo&ij rÙo J¼k ykrsGû
=l Fkkoj esa fojrkfojfr] iape ns'k fojr dGgrsGA
la;e ldGy çxV gks tkrk] mls çeÙkfojr dGgrsGû4û
282
tgk¡ laToyu ean mn; gks] vçeÙkfojfr gksrsGA
v"Ve xq.k ls gh mi'ke vkS] {kidG Js.kh Hkh p<+ tkrsGû
dGHkh iwoZ esa çkIr gq, uk] oks viwoZ ifj.kke /kjsGA
uoek¡ gS vfuo`fÙkdGj.k ledGkyhu Hkko vHksn /kjsGû5û
n'ke lw{e lkaijk; xq.k gSa] lw{e yksHk dGk mn; jgsGA
iw.kZ :i ls ncs eksg rks] X;kjgok¡ xq.kFkku dGgsGû
ldGy eksg dGk {k; gks tkrk] {kh.k eksg }kn'k I;kjkGA
pkj ?kkfr;k uk'k gq, rks] l;ksx dsGoyh xq.k U;kjkGû6û
;ksx uk'k dGj pkSngok¡ 'kqHk] v;ksx dsGoyh Fkku dGgkGA
dGeZ u"V dGj fl¼{ks= esa] igq¡p x, gS fl¼ egkGû
Kkrk æ"Vk jgs tho rks] jkx&}s"k feV tkrk gSGA
Lo lUeq[k n`f"V tks j[krk] eks{k ije in ikrk gSGû7û
leol`fr esa çHkq vkius] bl fo/k tks mins'k fn;kGA
fnO;/ofu lqu yxk eq>s ;ksa] fpnkuan fut ns'k fn;kGû
g"kZ Hkko ls iqyfdGr gksdGj] çHkq eaSus dGh gS iwtuGA
iwtk dGk lE;d~G QGy gksos] dGVs gekjs Hko ca/kuGû8û
¬ Îha JhvuarukFkftusUæk; t;ekykiw.kkZ?;± ----A
&%% ?kÙkk %%&
t; t; ftuoj th] vuarukFk th] Hko&Hko dGk larki gjksGA
û bR;k'khokZn%û
___________
283
Èy ‡ª|Œçs u\Œ œî\Œ
ËsçœŒç (Œºz‹ü Z‹t)
/keZukFk ftuoj pj.kksa esa] viuk 'kh'k >qdGkrkGA
lwjt ls Hkh rst mtkyk] ukFk vkiesa ikrkGû
Ïik n`f"V fey tk;s rks eSa] fcuk ia[k mM+ ldGrkGA
e/;yksdG ls yksdG f'k[kj rdG] {k.k Hkj esa tk ldGrkGû
;fn vki ee x`g vk;s rks] dGeks± ls yM+ ikÅ¡GA
'kk'or eq>esa Bgj x;s rks] rqe tSlk cu tkÅ¡Gû
¬ Îha Jh/keZukFkftusUæ! v= vorj vorj laokS"kV~ vkàkuue~~ A
¬ Îha Jh/keZukFkftusUæ! v= fr"B fr"B B% B% LFkkiue~~ A
¬ Îha Jh/keZukFkftusUæ! v= ee lfékfgrks Hko Hko o"kV~ lfékf/k&
dGj.ke~~A
üÃ®çœ|m
(rtZ & ik¡pksa es# vfl ----)
'kq¼ Kku dGk ty Hkj yk;] /kkj nsr =; 'kkafr dGjk;GA
ije ftujk;] t;&t; ukFk ije lq[knk;Gû
vkRe /;ku dGk dG:¡ mik;] /keZukFk ftuoj xq.kxk;GA
ije ftujk;] t;&t; ukFk ije lq[knk;Gû1û
¬ Îha Jh/keZukFkftusUæk; tUetjke`R;qfouk'kuk; tya ----A
fut LoHkko panu lq[knk;] eu dGks vfr'k; rÌr dGjk;A
ije ftujk;] t;&t; ukFk ije lq[knk;Gû2ûvkRe---
¬ Îha Jh/keZukFkftusUæk; Hkokrkifouk'kuk; panua ----A
lkalkfjdG in ugha lqgk;] mÙke v{k; /kzqo in ik;A
¬ Îha Jh/keZukFkftusUæk; v{k;inçkIr;s v{krku~ ----A
284
'khy iq"i dGh lqjfHk çnk;] dGkenso dGks 'kh?kz Hkxk;A
¬ Îha Jh/keZukFkftusUæk; dGkeck.kfo/oaluk; iq"ia ----A
oanu rhukas dGky ftuk;] {kq/kk jksx vfoyac u'kk;A
¬ Îha Jh/keZukFkftusUæk; {kq/kkjksxfouk'kuk; uSos|a ----A
Kku T;ksfr 'kk'or ty tk;] dGeZ gok;sa cq>k u ik;A
¬ Îha Jh/keZukFkftusUæk; eksgka/kdGkjfouk'kuk; nhia ----A
/keZ /kwi lk/ku cu tk;] v"V dGeZ fo/oal dGjk;A
¬ Îha Jh/keZukFkftusUæk; v"VdGeZnguk; /kwia ----A
HkfDr Hkko ls ftu xq.kxk;] çHkq Ïik ls f'ko QGy ik;A
¬ Îha Jh/keZukFkftusUæk; eks{kQGyçkIr;s QGya ----A
'kqHk Hkkoksa dGk v?;Z cuk;] in vu?;Z ftuoj n'kkZ;A
¬ Îha Jh/keZukFkftusUæk; vu?;ZinçkIr;s v?;± ----A
œæYNÿÁ®çmNÿ
( l[kh Nan )
lokZFkZflf¼ rt vk;s] lqjckyk eaxy xk;sGA
rsjl oS'kk[k onh gS] ek¡ lqozrk mj g"khZ gSGû1û
¬ Îha oS'kk[kÏ".k=;ksn';ka xHkZeaxyeafMrk; Jh/keZukFkftusUæk;
v?;± ----A
285
lqn ek?k =;ksnf'k vk;h] çHkq tUeksRlo lq[knk;hGA
uì Hkkuqjkt g"kkZ;s] rhFk±dGj lqr dGks ik;sGû2û
¬ Îha ek?k'kqDy=;ksn';ka tUeeaxyeafMrk; Jh/keZukFkftusUæk; v?;±--
tc tUeksRlo [kqf'k;k¡ Fkh] rc mYdGkikr gq;h FkhGA
oSjkX; /kjs ftujktk] bdG yk[k lax eqfujktkGû3û
¬ Îha ek?k'kqDy=;ksn';ka rikseaxyeafMrk; Jh/keZukFkftusUæk; v?;±---
tc ikS"k iwf.kZek vk;h] çHkq dsGoyKku mik;hGA
çHkq jkts gSa in~eklu] gS fnO; vkidGk 'kkluGû4û
¬ Îha ikS"k'kqDyiwf.kZek;ka dGsoyKkuçkIrk; Jh/keZukFkftusUæk; v?;±---
lqfn T;s"B prqFkhZ vk;h] f'kojek ojh ftujk;hGA
lwnÙk dwGV eu Hkk;k] lEesn f'k[kj flj uk;kGû5û
¬ Îha T;s"B'kqDyprqF;k± eks{keaxyeafMrk; Jh/keZukFkftusUæk; v?;± --
tkI;
^¬ Îha vg± Jh/keZukFkftusUæk; ueks ue%A*
\®ªçÂç
nksgk
/keZukFk rhFksZ'k dsG] xq.k gS uarkuarGA
xq.kekyk daGBs /kjs] gksrk Hko dGk varGû1û
(pkSikbZ)
/keZukFk ftuoj dGks oanw¡ ] /keZ fo/kk;dG foHkqoj oanw¡GA
Hkkuqjkt lqr dGks vfHkuan¡w] ekr lqozrk uanu oan¡wGû2û
pkj /;ku mins'kdG oanw¡] /keZ/;ku vkjk/kdG oan¡wGA
'kqDy/;ku dsG /kkjdG oanw¡] çkf.kek= midGkjdG oanw¡Gû3û
dwGV lqnÙk v/kh'oj oanw¡] fl¼ky; dsG oklh oanw¡GA
dGeZ vfjat; Lokeh oanw¡] e`R;qat; vfHkukeh oanw¡Gû4û
286
fpUe; fpnkuan ftu oanw¡] ijekuan ftus'oj oanw¡GA
ije 'kkar ewjr vfHkoanw¡] egkiwT; f=iqjkfj oanw¡Gû5û
iape xfr dsG nk;dG oanw¡] bafæ; jfgr ftus'oj oanw¡GA
dGk; jfgr fu"dGk;dG oanw¡] ;ksx jfgr ;ksxh'oj oanw¡Gû6û
osn jfgr ftu fyaxh oanw¡] jfgr dG"kk; ftus'oj oanw¡GA
Kkuh ije la;eh oanw¡] dGsoyn'khZ ftu dGks oanw¡Gû7û
ys';krhr Hkko dGks oanw¡] HkO;krhr n'kk dGks oanw¡GA
{kkf;dG lefdGr ftu dGks oanw¡] lSuh jfgr ekxZ.kk oanw¡Gû8û
lnk vukgkjh çHkq oanw¡] Kku 'kjhjh ftuoj oanw¡GA
iaægoas rhFksZ'oj oanw¡] /keZukFk vf[kys'oj oanw¡Gû9û
¬ Îha Jh/keZukFkftusUæk; t;ekykiw.kkZ?;± ----A
?kÙkk
gs /keZ fnokdGj] xq.k jRukdGj] Hko&Hko dGk larki gjksGA
û bR;k'khokZn% û
___________
Èy Æçv‹oŒçs u\Œ œî\Œ

ËsçœŒç (rçŒçzt® Z‹t)
Å/oZ yksdG dsG vxzHkkx ij] jgrs gks f=HkqouukehGA
lkr jktw nwjh ij Lokeh] nwj jgw¡ eSa HkoxkehGû
çHkq vki vkSj chp gekjs] vkt cgqr gh nwjh gSGA
vki ohrjkxh eSa jkxh] J¼k ca/ku Mksjh gSGû
opuksa esa ufg 'kfDr çHkq th dSGls vkt cqykÅ¡ eSaGA
Hkko HkfDr esjh lqu ysuk] 'kkafr ftus'k iqdGk:¡ eaSGû
287
¬ Îha Jh'kkafrukFkftusUæ! v= vorj vorj laokS"kV~ vkàkuue~~ A
¬ Îha Jh'kkafrukFkftusUæ! v= fr"B fr"B B% B% LFkkiue~~ A
¬ Îha Jh'kkafrukFkftusUæ! v= ee lfékfgrks Hko Hko o"kV~ lfékf/k&
dGj.ke~~A
üÃ®çœ|m
(Kkuksn; Nan)
'kq¼kre dGk 'kq¼ uhj J¼k >kjh esa Hkj yk;kGA
çHkq n'kZ dGjrs gh feF;kre dGk vafre fnu vk;kGû
lkjs nj dGks NksM+ çHkq th] vkt vkidsG nj vk;kGA
'kkafrukFk ftuoj pj.kksa esa] LoHkko ty ikus vk;kGû1û
¬ Îha Jh'kkafrukFkftusUæk; tUetjke`R;qfouk'kuk; tya ----A
dGky vukfn Hkokrki ls] nq%[k vuar lgk dGjrkGA
fut pSrU; lnu esa çHkqoj] ØGks/kkuy /kw&/kw tyrkGû
lkjs nj dGks NksM+ çHkq th] vkt vkidGs nj vk;kGA
'kkafrukFk ftuoj pj.kksa esa] 'khryrk ikus vk;kGû2û
¬ Îha Jh'kkafrukFkftusUæk; Hkokrkifouk'kuk; panua ----A
ghjk eksrh ekf.kdG vkfn] v{kr ysdGj vk;k gw¡GA
jkx&}s"k ca/ku feV tk;s] ;gh Hkkouk yk;k gw¡Gû
'kkafrukFk ftu pj.kkacqt esa] v{k; in ikus vk;kGû3û
¬ Îha Jh'kkafrukFkftusUæk; v{k;inçkIr;s v{krku~ ----A
futkuan iqf"ir cfx;k¡ esa] çHkq fogkj fur dGjrs gksGA
viuh gh QqGyokjh esa fur] czã :i jl ihrs gksGû
'kkafrukFk çHkq dsG pj.kksa esa] dGket;h gksus vk;kGû4û
¬ Îha Jh'kkafrukFkftusUæk; dGkeck.kfo/oaluk; iq"ia ----A
288
J¼k jl ls Hkjk gqvk] uSos| lefiZr dGjrk gw¡GA
futkuqHko ls rÌr çHkq dGh] ohrjkxrk ojrk gw¡Gû
'kkafrukFk ftuoj pj.kksa esa] 'kqfpe; p# ikus vk;kGû5û
¬ Îha Jh'kkafrukFkftusUæk; {kq/kkjksxfouk'kuk; uSos|a ----A
vfr fojDr gksdGj ftu esjs] vki fuj[krs fut fuf/k;k¡GA
jRunhi ls dG:¡ vkjrh] esjh Hkh [kksyks vf[k;k¡Gû
'kkafrukFk çHkq dsG pj.kksa esa] ije T;ksfr ikus vk;kGû6û
¬ Îha Jh'kkafrukFkftusUæk; eksgka/kdGkjfouk'kuk; nhia ----A
çHkq vkidGs fl¼egy esa] Kku /kwi ?kV tyrs gaSGA
vr% dGeZ dsG dGhV iraxs] nwj&nwj gh jgrs gaSGû
'kkafrukFk çHkq dsG pj.kksa esa] 'kq¼ /kwi ikus vk;kGû7û
¬ Îha Jh'kkafrukFkftusUæk; v"VdGeZnguk; /kwia ----A
ee J¼k eaMi esa vkvks] eqfDr dGk mRlo dGj nksGA
QGy yk;k gw¡ çHkq p<+kus] ,dG utj eq> ij dGj nksGû
'kkafrukFk çHkq dsG pj.kksa esa] eqfDrjek ojus vk;kGû8û
¬ Îha Jh'kkafrukFkftusUæk; eks{kQGyçkIr;s QGya ----A
fcu J¼k dsG ukFk gtkjksa] eaSus v?;Z p<+k;s gSaGA
fn[kk fn[kkdGj bl nqfu;k dGks] /kehZ Hkh dGgyk;s gaSGû
'kkafrukFk çHkq dsG pj.kksa esa] in vu?;Z ikus vk;kGû9û
¬ Îha Jh'kkafrukFkftusUæk; vu?;ZinçkIr;s v?;± ----A
289
œæYNÿÁ®çmNÿ
( l[kh Nan )
Hkknksa onh lIreh vkbZ] dGq#oa'k esa [kqf'k;k¡ NkbZGA
NIiu fnd~G nsoh vkbZ] ekrk ,sjk g"kkZbZGû
uì fo'olsu vfpZr gS] çHkq dGs dGkj.k pfpZr gSGA
lokZFkZflf¼ rt vk;s] baæksa us jRu cjlk;sGû1û
¬ Îha HkkæÏ".klIrE;ka xHkZeaxyeafMrk; Jh'kkafrukFkftusUæk; v?;±---
onh tsB prqnZ'kh vkbZ] tUes f=Hkqou ftujkbZGA
lc tx esa vkuan Nk;k] lqj fxfj vfHk"ksdG dGjk;kGû
gfLrukiqj uxjh I;kjh] çHkq rhu inksa dsG /kkjhGA
vfr'k; n'k gS lq[kdGkjh] t; 'kkafrukFk f=iqjkfjGû2û
¬ Îha T;s"BÏ".kprqnZ';ka tUeeaxyeafMrk; Jh'kkafrukFkftusUæk; v?;±--
çHkq tkfr Lej.k gks vk;k] oSjkX; lgt eu Hkk;kGA
Ng [kaM jkt dGks NksM+k] fo"k Hkksxksa ls eq[k eksM+kGû
fl¼kFkZ ikydGh p<+dsG] lq vkezouh esa igq¡psGA
ykSdGkafrdG 'kh'k uok;s] eqfu 'kkafrukFk xq.k xk;sGû3û
¬ Îha T;s"BÏ".kprqnZ';ka rikseaxyeafMrk; Jh'kkafrukFkftusUæk; v?;±---
cSBs uanh r# uhps] fQGj Kku xxu esa igq¡psGA
lqnh ikS"k frfFk n'keh dGks] mins'k fn;k Hkfotu dGksGû
f[kjh leolj.k esa ok.kh] x.k/kj xw¡Fkh dGY;k.khGA
n'k dsGoyKku dsG vfr'k;] çHkq 'kkafrukFk dGh t;&t;Gû4û
¬ Îha ikS"k'kqDyn'kE;ka dGsoyKkuçkIrk; Jh'kkafrukFkftusUæk; v?;± ----
tc tsB onh pkSnl Fkh] rc ikbZ f'ko y{eh FkhGA
lax ukS lkS Fks eqfujk;k] fxfj dGwV dGqançHk Hkk;kGû
290
çHkq v"Ve olq/kk ik;s] ge Hkh f'ko vkl yxk;sGA
lEesn f'k[kj dGh t;&t;] Jh 'kkafrukFk dGh t;&t;Gû5û
¬ Îha T;s"BÏ".kprqnZ';ka eks{keaxyeafMrk; Jh'kkafrukFkftusUæk; v?;±--
tkI;
^¬ Îha vg± Jh'kkafrukFkftusUæk; ueks ue%A*
\®ªçÂç
nksgk&&ftu
'kklu dGs nhi gks] çHkks 'kkar vo/kwrGA
uke ek= ls 'kkafr gks] ikÅ¡ 'kkar Lo:iGû1û
(Kkuksn; Nan)
'kkafr fo/kk;dG 'kkafr ftus'oj] uj lqjifr ls oafnr gaSGA
lksygosa rhFk±dGj Lokeh] rhu yksdG esa iwftr gaSGû
}kn'k dGkenso pØGh'oj] iape in dsG /kkjh gaSGA
ckyius ls v.kqozr /kkjh] çk.kh ek= fgrdGkjh gaSGû2û
Ng [kaMkas dGs vf/kifr;ksa dGks] 'kh?kz vkius thr fy;kGA
pØG fn[kkdGj ek= iq.; ls] pØGh dGk ugha eku fdG;kGû
uo fuf/k pkSng jRu çkIr dGj] /kekZfn iq#"kkFkZ fdG;kGA
tkfr Lej.k tc gqvk vki dGks] jkt rtk oSjkX; fy;kGû3û
jRu=; lk/ku dsG }kjk] rqeus ftuin jkt fdG;kGA
pØGorhZ dGh vrqy fuf/k dGk] lgt Hkko ls R;kx fdG;kGû
eanjiqj dsG uì lqfe= us] HkfDr ls vkgkj fn;kGA
{khj/kkj eqfu dGj esa nsdGj] f'koiFk dGks igpku fy;kGû4û
{kidG Js.kh vk:<+ gq;s rc] dGsoyKku çdGk'k gqvkGA
fopj.k dGjdsG ns'k&ns'k esa] eks{kekxZ mins'k fn;kGû
jkT; n'kk esa pØGjRu dsG] Hk; ls uì us ueu fdG;kGA
çxV gqbZ fpæwi n'kk rks] J¼k ls ro 'kj.k fy;kGû5û
291
JhlEesn f'k[kj ij Lokeh] 'kqDy/;ku vklhu gq;sGA
dwGV dqaGnçHk iquhr /kjk ls] fl¼{ks= esa igq¡p x;sGû
vgks HkkX; gS esjk çHkqoj] n'kZ dG:¡ nks u;uksa lsGA
'kkafr ftus'oj dGk xq.k xkÅ¡] ru ls eu ls opukas lsGû6û
'kkafrukFk txnh'oj Lokeh] eq>dGks Hkh ,slk oj nksGA
vuqdwGy çfrdwGy ;ksx esa] lerk gks ,slk dGj nksGû
çHkq vkidsG pj.k i[kk:¡] feF;k frfej fouk'k dG:¡GA
rhFk±dGj in oanu dGjdsG] iap iki ey uk'k dG:¡Gû7û
'kkafrukFk çHkq dGk n'kZu dGj] lE;Xn'kZu çkIr dG:¡GA
'kkafr fo/kkrk dGk lqfej.k dGj] lE;XKku çdGk'k o:¡Gû
'kkafrukFk ewjr vpZu dGj] lE;Xpkfjr ân; /k:¡GA
fo?u fouk'kdG pj.k fpÙk /kj] ckjackj ç.kke dG:¡Gû8û
Jh ftuoj dGk lq;'k xku dGj] 'kk'or eqfDr/kke o:¡GA
'kkafr ftus'k eks{k in nkrk] ije 'kkar jl iku dG:¡Gû
dG#.kklkxj pj.kkacqt dGk] n'kZu dGj Hko Hkkj g:¡GA
çHkq vkidsG iFk ij pydGj] Hko leqæ dGks ikj dG:¡Gû9û
nksgk
'kkafr çHkq dsG pj.k dGks] fpr~ flagklu /kkjGA
J¼k }hi mtky dGj] /;kÅ¡ ckjackjGû10û
¬ Îha Jh'kkafrukFkftusUæk; t;ekykiw.kkZ?;± ----A
?kÙkk
Jh 'kkafr ftus'kk] Hkfotu bZ'kk] Hko&Hko dGk larki gjksGA
û bR;k'khokZn% û
___________
292
Èy Nìÿ‹sìŒçs u\Œ œî\Œ
ËsçœŒç
(vfMYy Nan)
dqaGFkqukFk ftujkt n;k dsG fla/kq gaSGA
ukFk fnokdGj vki lq/kkdGj banq gaSGû
çk.khek= dGh j{kk dGjrs ukFk gaSGA
blhfy, 'kr baæ >qdGkrs ekFk gSaGû1û
fl¼ky; esa ftuoj vki lek x;sGA
fut nsgky; esa ijes'oj vk x;sGû
çHkks vkidGk HkfDr ls vkàku dG:¡GA
vkdGj fQGj uk tkuk ;s gh vjt dG:¡Gû2û
¬ Îha JhdqaGFkqukFkftusUæ! v= vorj vorj laokS"kV~ vkàkuue~~ A
¬ Îha JhdqaGFkqukFkftusUæ! v= fr"B fr"B B% B% LFkkiue~A
¬ Îha JhdqaGFkqukFkftusUæ! v= ee lfékfgrks Hko Hko o"kV~ lfékf/k&
dGj.ke~A
üÃ®çœ|m
(Kkuksn; Nan)
çklqdG ty viZ.k dGjus ls] 'kq¼ cusaxs lkspk FkkGA
fdGarq v'kqHk Hkkoksa dGks geus] ugha feVkuk pkgk FkkGû
tue ej.k ls O;kdGqy gksdGj] opuke`r ikus vk;sGA
dqaGFkqukFk ftujkt 'kj.k esa] çklqdG ty iwtu yk;sGû1û
¬ Îha JhdqaGFkqukFkftusUæk; tUetjke`R;qfouk'kuk; tya ----A
dGHkh vrhr dsG fodGYi dGjrs] dGHkh vukxr dsG ladGYiGA
Hko vkrki c<+krs jgrs] chr x;k ;ksa dGky vuarGû
293
fl¼{ks= dGh 'kkafr ikus] Hkokrki gjus vk;sGA
dqaGFkqukFk ftujkt 'kj.k esa] J¼k panu ys vk;sGû2û
¬ Îha JhdqaGFkqukFkftusUæk; Hkokrkifouk'kuk; panua ----A
txr mikf/k ikus gsrq] vkf/k O;kf/k ls xzflr jgsGA
dqGxq# dqGnso dqG/keZ dGh lsok] feF;kn'kZu x`ghr /kjasGû
blhfy, vfouk'kh cuus] fut oSHko ikus vk;sGA
dqaGFkqukFk ftujkt 'kj.k esa] v[kaM v{kr ys vk;sGû3û
¬ Îha JhdqaGFkqukFkftusUæk; v{k;inçkIr;s v{krku~ ----A
bafæ; eu dsG fo"k; euksgj] fe"V tgj tSls yxrsGA
vkRe 'khy dsG uk'kdG gSa lc] nq[k mRiék lnk dGjrsGû
fpUe; :i euksgj ikus] vkIr dGke gksus vk;sGA
dqaGFkqukFk ftujkt 'kj.k esa] iq"i vpsru ys vk;sGû4û
¬ Îha JhdqaGFkqukFkftusUæk; dGkeck.kfo/oaluk; iq"ia ----A
ru dGs dGkj.k fdGf´pr~ fdGarq] eu dsG fgr vkgkj fdG;kGA
ru dGh Hkw[k rfudG ls feVrh] {kq/kk O;kf/k dGks c<+k fn;kGû
{kq/kk jksx milxZ feVk nks] Kku lq/kk ikus vk;sGA
dqaGFkqukFk ftujkt 'kj.k esa] ys uSos| pys vk;sGû5û
¬ Îha JhdqaGFkqukFkftusUæk; {kq/kkjksxfouk'kuk; uSos|a ----A
cká jks'kuh ls ckgj esa] lkjk rel feVk MkykGA
psru x`g esa eksg c<+kdGj] feF;kre ls Hkj MkykGû
egkcyh uì eksg dGeZ dGk] loZuk'k dGjus vk;sGA
dqaGFkqukFk ftujkt 'kj.k esa] ef.ke; nhidG ys vk;sGû6û
¬ Îha JhdqaGFkqukFkftusUæk; eksgka/kdGkjfouk'kuk; nhia ----A
/kwi n'kkaxh p<+k p<+kdGj] /kwez mM+kbZ uHk ry esaGA
dGeZ 'kfDr dGks c<+k c<+kdGj] HkVdG jgs gS Hko&ou esaGû
294
ri vfXu esa dGeZ dGkB dGks ukFk tykus gSa vk;sGA
dqaGFkqukFk ftujkt 'kj.k esa] /kwi lqxa/kh ys vk;sGû7û
¬ Îha JhdqaGFkqukFkftusUæk; v"VdGeZnguk; /kwia ----A
dGRkkZiu ls dGk;Z txr esa] fdG;s cgqr nq[k ik;k gSGA
QGy ikus dGh bPNk us gh] vkre dGks rM+ik;k gSGû
tx dGs QGy nq[knk;h rtdGj] f'koQGy ikus gSa vk;sGA
dqaGFkqukFk ftujkt 'kj.k esa] 'kq¼ euksgj QGy yk;sGû8û
¬ Îha JhdqaGFkqukFkftusUæk; eks{kQGyçkIr;s QGya ----A
ij æO;ksa dGk Hkksx vHkh rdG] fdG;k cgqr eSaus LokehGA
ij in dGh vfHkyk"kk esa gh] thou O;FkZ fdG;k LokehGû
tM+ oSHko dGks p<+k vkt] pSrU; foHko ikus vk;sGA
dqaGFkqukFk ftujkt 'kj.k esa] v?;Z cukdGj ys vk;sGû9û
¬ Îha JhdqaGFkqukFkftusUæk; vu?;ZZinçkIr;s v?;± ----A
œæYNÿÁ®çmNÿ
(vfMYy Nan)
Jherh dGks lksyg lius fn[kyk;sGA
Jko.k onh n'keh dGks xHkZ esa vk;sGû
rhukas in dsG /kkjh çHkqoj /kU; gSaGA
uxj gfLrukiqj Hkh yxrk jE; gSGû1û
¬ Îha Jko.kÏ".kn'kE;ka xHkZeaxyeafMrk; JhdqaGFkqukFkftusUæk; v?;± ----
lw;Zlsu jktk dGs ?kj esa tUe fy;kGA
,dGe lqnh oS'kk[k fnol ikou fdG;kGû
dGkenso rsjgosa :i eugkjhGA
ikaMq f'kyk vfHk"ksdG gqvk vfr'k;dGkjhGû2û
¬ Îha oS'kk[k'kqDyizfrink;ka tUeeaxyeafMrk; JhdqaGFkqukFkftusUæk;v?;±
295
tkfr Lej.k ls çHkq vki la;e /kjkGA
lc lalkj vlkj tkuk ri fu[kjkGGû
fot; ikydGh p<+s pys futZu ou esaGA
frydG r# dsG uhps çHkqoj ri dGjusGû3û
¬ Îha oS'kk[k'kqDyizfrink;ka rikseaxyeafMrk; JhdqaGFkqukFkftusUæk; v?;±
pS= 'kqDyk r`rh;k ?kkfr u"V fdG;kGA
leolj.k dGks jp dGqcsj gf"kZr gqvkGû
f'koiFk cryk;k çHkks us Kku fn;kGA
fnO;/ofu ls çHkq fo'o dGY;k.k fdG;kGû4û
¬ Îha pS='kqDyr`rh;k;ka dGsoyKkuçkIrk; JhdqaGFkqukFkftusUæk; v?;±----
/;kukfXu ls v"V dGeZ dGks nX/k fdG;kGA
,dGe lqnh oS'kk[k eqfDr oj.k fdG;kGû
Jh lEesnkpy ls ftuoj fl¼ gq,GA
dwGV Kku/kj fxfjoj dGh t; cksy jgsGû5û
¬ Îha oS'kk[k'kqDyizfrink;ka eks{keaxyeafMrk; JhdqaGFkqukFkftusUæk;v?;±
&%% tkI; %%&
^¬ Îha vg± JhdqaGFkqukFkftusUæk; ueks ue%A*
\®ªçÂç
nksgk
dqaGFkqukFk Hkxoku gS] dG#.kk dsG vorkjGA
bl vlkj lalkj esa] çHkq HkDrh gh lkjGû1û
(i¼fj Nan)
t; dqaGFkqukFk gs txékkFk] dG#.kk dsG lkxj çkf.kukFkGA
t; dqGefr fudGanu dqaGFkqukFk] gs dGYe"k Hkatu dqaGFkqukFkGû2û
296
t; lq[k okfjf/k gs dqaGFkqukFk] xq.koar fgradGj dqaGFkqukFkGA
t; f'koje.kh dsG çk.kukFk] NBosa pØsG'oj dqaGFkqukFkGû3û
t; Jhefr uanu dGqaFkqukFk] firq lw;Zlsu lqr dqaGFkqukFkGA
iaSfrl x.k/kj Fks vki ukFk] Fks eq[; Lo;aHkw equhukFkGû4û
gSa dGb gtkj f'k";ksa dGs ukFk] Jksrk uj ukjh baæukFkGA
v"Vkn'k nks"k foeqDr ukFk] çHkq uar prq"V; ;qDr ukFkGû5û
eksgkfjt;h JhdqaGFkqukFk] 'kr baæ uekrs 'kh'k ukFkGA
fpUe; fparkef.k vki ukFk] dqGUFokfn tho dsG n;k ukFkGû6û
t; dGkSjo oa'kh dqaGFkqukFk] vt fpÊ pj.k gS vki ukFkGA
eSa ro pj.kksa esa uew¡ ekFk] eqfDr rdG nsuk lkFk ukFkGû7û
çHkq eks{kuxj esa dGjas okl] ftuinoh dGh cl yxh vklGA
ftujkt n'kZ dGh vfHkyk"k] olq dGeZ nq"V dGk dG:¡ uk'kGû8û
vc gks tkÅ¡ Lok/khu ukFk] blfy, uokÅ¡ vkt ekFkGA
çHkq lknj lfou; ueu vkt] t;ekyk viZ.k eqfDr dGktGû9û
&%% nksgk %%&
uar prq"V; yhu gS] fpr~ LoHkko vfodGkjGA
eq> ij Hkh dGj nks Ïik] dG:¡ Hkoksnf/k ikjGû10û
¬ Îha JhdqaGFkqukFkftusUæk; t;ekykiw.kkZ?;± ----A
&%% ?kÙkk %%&
Jh dqaGFkq ftus'oj] gs dG#.ks'oj] Hko&Hko dGk larki gjksGA
û bR;k'khokZn% û
___________
297
Èy EºŒçs u\Œ œî\Œ
ËsçœŒç
( Kkuksn; Nan )
vjgukFk ds pj.k dGey dGks] fu'kfnu ckjackj ç.kkeGA
fu"dGyadG fu'py fu"dGkeh] futkuan fu"dGy xq.k/kkeGû
tx vkdG"kZ.k NksM+ lHkh eSa] vk;k ftuoj }kj çHkksGA
iq.;ksn; ls vkt feys gks] dGj nsuk m¼kj foHkksGû1û
¬ Îha JhvjukFkftusUæ! v= vorj vorj laokS"kV~ vkàkuue~
¬ Îha JhvjukFkftusUæ! v= fr"B fr"B B% B% LFkkiue~ A
¬ Îha JhvjukFkftusUæ! v= ee lfékfgrks Hko Hko o"kV~ lfékf/k
dj.ke~ A
üÃ®çœ|m
( rtZ & uanh'oj Jh ftu ---- )
ty ey dGk dGjrk uk'k] ty oks ys vk;kGA
gks dGeZ dGyad fouk'k] vk'k fy;s vk;kGû
vjukFk ftus'k egku] pj.k 'kj.k vk;kGA
gks Lo&ij Hksn foKku] J¼k mj yk;kGû1û
¬ Îha JhvjukFkftusUæk; tUetjke`R;qfouk'kuk; tya ----A
panu gS tx fo[;kr] ru vkri gkjhGA
eu dGk esVks larki] Hko O;kf/k ?ksjhGû2ûGvj---
¬ Îha JhvjukFkftusUæk; Hkokrkifouk'kuk; panua ----A
u'oj ru ds vuqdwGy] cgqfo/k dGeZ dGjsA
'kk'or vkre dGks Hkwy] :i vusdG /kjsGû3ûGvj---
¬ Îha JhvjukFkftusUæk; v{k;inçkIr;s v{krku~ ----A
298
;g iq"ikatfy lq[kdGkj] 'khy LoHkko txsA
Hko fla/kq dsG ml ikj] esjh uko yxsGû4ûGvj---
¬ Îha JhvjukFkftusUæk; dGkeck.kfo/oaluk; iq"ia ----A
;g p: dG:¡ eSa HksaV] ,slk oj nsukGA
{kq/k~ O;kf/k iw.kZ gks u"V] ,slk dGj nsukGû5ûGvj---
¬ Îha JhvjukFkftusUæk; {kq/kkjksxfouk'kuk; uSos|a ----A
lwjt mxrs gh çkr] re dGks fou'kk;sA
;g nhi lefiZr vkt] vkre mft;kjsGû6ûGvj---
¬ Îha JhvjukFkftusUæk; eksgka/kdGkjfouk'kuk; nhia ----
çHkq vkRe /;ku dGh /kwi] lE;d~G Kkue;hA
;g jkx&}s"k nq[k :i] gksÅ¡ dGeZt;hGû7ûGvj---
¬ Îha JhvjukFkftusUæk; v"VdGeZnguk; /kwia ----A
QGy pj.k p<+kÅ¡ ukFk] f'koQGy pkg j[kw¡A
dGeks± dGk dGjdsG uk'k] f'koQGy dGks fuj[kw¡Gû8ûGvj---
¬ Îha JhvjukFkftusUæk; eks{kQGyçkIr;s QGya ----A
in en esa gks vklDr] fut in dGks HkwykA
tc gqvk n'kZ vuqjDr] eqfDr}kj [kqykGû9ûGvj---
¬ Îha JhvjukFkftusUæk; vu?;ZZinizkIr;s v?;± ----A
œæYNÿÁ®çmNÿ
(Kkuksn; Nan)
eaxy fNék LoIu lksyg] Jh ekr lqfe=k dGks vk;sGA
vijkftr vuqÙkj rtdGj] uxj gfLrukiqj vk;sGû
QGkYxqu 'kqDyk r`rh;k dGks uìjkt lqn'kZu g"kkZ;sGA
lqjifr jRuksa dGks cjlk;s] dGY;k.kdG eu dGks Hkk;sGû1û
¬ Îha QGkYxqu'kqDyr`rh;k;ka xHkZeaxyeafMrk; JhvjukFkftusUæk; v?;± -
299
exflj 'kqDyk pkSn'k dsG fnu] rhFk±dGj tx esa vk;sGA
bUæ gkFk esa Lof.kZe lqanj] lgl vkB dGy'kk yk;sGû
fl¼{ks= tkus okys dGks] ik.Mq f'kyk is ys vk;sGA
dGksVh lk<+s ckjg ckts] rjg&rjg dsG ctok;sGû2û
¬ Îha ekxZ'kh"kZ'kqDyprqnZ';ka tUeeaxyeafMrk; JhvjukFkftusUæk;v?;±-
exflj lqfn n'keh dGks Lokeh] es?k uk'k gksrs ns[kkGA
oL=kHkw"k.k rts rqjr gh] u'oj tx ls eq[k eksM+kGû
pØGh in dGks R;kx ikydGh] oSt;arh esa cSB pysGA
gtkj uì lax rsyk dGjdsG] vjgukFk eqfuukFk cusGû3û
¬ Îha ekxZ'kh"kZ'kqDyn'kE;ka rikseaxyeafMrk; JhvjukFkftusUæk; v?;± --
dGkfrZdG lqfn ckjl dGks çHkq us] ftuoj dGh inoh ik;hGA
N~;kyhl xq.k çdGV gq, vkSj {kkf;dG uo yfC/k ik;hGû
uke dGeZ dGh rhFk±dGj 'kqHk] çÏfr vkt mn; vk;hGA
vjgukFk dsG t;dGkjksa ls] lkjh /kjrh xq¡tk;hGû4û
¬ Îha dGkfrZdG'kqDy}kn';ka dGsoyKkuçkIrk; JhvjukFkftusUæk; v?;± --
pS= vekoL;k dGks Lokeh] ukVdG dwGV fuokZ.k fy;kGA
,dG lgl eqfuukFk lkFk esa] lEesnkpy /kU; fdG;kGû
vO;kck/k lq[kh gksdGj çHkq] nsg jfgr Lok/khu gq;sGA
iapexfr dGks ikus gsrq] ro pj.kksa esa yhu gq;sGû5û
¬ Îha pS=Ï".kkekoL;k;ka eks{keaxyeafMrk; JhvjukFkftusUæk; v?;± ---
tkI;
^¬ Îha vg± JhvjukFkftusUæk; ueks ue%A*
\®ªçÂç
nksgk &&vjgukFk Hkxoku dGks] eSa iwtw¡ /kj /;kuGA
vki HkfDr dGh 'kfDr ls] dG:¡ vkRe&dGY;k.kGû1û
300
( pky & 'ksj )
vjukFk vkidGs pj.k dGks fuR; eSa uew¡GA
/kj /;ku vkidGk çHkq Hko fla/kq ls r:¡Gû
nsokf/knso vjgukFk vkidGks uew¡GA
gs lkrosa pØsG'k eqfuukFk dGks uew¡Gû2û
gs orZeku rhFkZukFk vkidGks uew¡GA
gks dGkenso pkSngosa ftu vkidGks ue¡wGû
lkS/keZ baæ vkidGs pj.kksa esa gS uesGA
x.k/kj equhUæ vkidGh HkfDr esa gS jesGû3û
tks fuR; çHkq vkidsG n'kZu dGks gS ikrkGA
oks iki uk'k dGjdsG 'kh?kz eks{k gS ikrkGû
gs ukFk HkfDr vkidGh eu ls dGjs lnkGA
mldGks u fo?u O;kf/k;k¡ lrkrh gSa dGnkGû4û
iwtk dGjs fou; ls vjgukFk vkidGhGA
gks iw.kZ euksdGkeuk ml HkDr dsG eu dGhGû
'kadGkfn nks"k VkjdsG len'kZ dGks ikrkGA
oks vkB vax /kkjrk fut Kku dGks ikrkGû5û
rsjg çdGkj dsG pfj= /kkj oks ysrsGA
'kq¼ksi;ksxh gks; eqfu vkRe dGks /;krsGû
os xzh"edGky esa fxfj f'k[kjksa is jgs gSaGA
o"kkZ ½rq esa r# rys ijh"kg dGks lgs gSaGû6û
gsear dGky esa eqfu ckgj 'k;u dGjasGA
}kn'k çdGkj ri ris eqfu dGks ueu dGjasGû
miokl okl dGjrs fut esa jgas equh'kGA
pÅ¡ ?kkfr ?kkr dGjdsG in ik x;s gSa bZ'kGû7û
301
jpuk gqbZ leolj.k lc rki v?kgjkGA
gS rhl ftlesa JhdqaGFkq eq[; x.k/kjkGû
gs ukFk vkidGk lq;'k lquk eSa vk x;kGA
eSa Hkh cuw¡ ijekRek ;s eu dGks Hkk x;kGû8û
vKku eku o'k ;fn tks nks"k gaS gq;sGA
gs ukFk ekQG dGhft;s rqe gks n;k fu/ksGû
vjukFk vkidsG pj.k dGks fuR; eSa uew¡GA
/kj /;ku vkidGk çHkq Hko&fla/kq ls r:¡Gû9û
nksgk
ehu fpUg ;qr gS pj.k] oanu ckjEckjGA
Hkkokas ls n'kZu dG:¡] gks tkÅ¡ Hko ikjGû10û
¬ Îha JhvjukFkftusUæk; t;ekykiw.kkZ?;± ----A
?kÙkk
gs vjgukFk th] esjh vjth] Hko&Hko dGk larki gjksGA
û bR;k'khokZn% û
___________
Èy ªu¨Œçs u\Œ œî\Œ

ËsçœŒç
( pkScksyk Nan )
cgqr cqyk;k eSaus Hkxou~] vc eSa gh [kqn vkÅ¡xkGA
ugha lquk;k vc rdG rqedGks] vc fut O;Fkk lqukÅ¡xkGû
lqudGj esjh O;Fkk dGFkk dGks] gS fo'okl iqdGkjksxsGA
vuar nq[k ls O;kdqGy eq>dGks] Hko ls ikj yxkvksxsGû
302
efYyukFk gS uke rqEgkjk] n;kfla/kq dGgykrs gksGA
J¼k ls tks HkDr iqdGkjs] mldGs ân; lekrs gksGû
¬ Îha JhefYyukFkftusUæ! v= vorj vorj laokS"kV~ vkàkuue~A
¬ Îha JhefYyukFkftusUæ! v= fr"B fr"B B% B% LFkkiue~~A
¬ Îha JhefYyukFkftusUæ! v= ee lfékfgrks Hko Hko o"kV~ lfékf/k
dGj.ke~A
üÃ®çœ|m
(vfMYy Nan)
Kku dGy'k esa 'kq¼ uhj fueZy fy;kGA
feF;key /kksus gsrq in /kkj fdG;kGû
efYyukFk ftuoj dsG n'kZu eSa dG:¡GA
iwtu dGjdsG tUe jksx dGks eSa g:¡Gû1û
¬ Îha JhefYyukFkftusUæk; tUetjke`R;qfouk'kuk; tya ----A
vuar ;qx dGk I;klk Kku fiiklk gSGA
'kkafr 'kk'or eq>s feysxh vk'kk gSGû
iwtu dGjdsG Hkokrki dGks eSa g:¡Gû2û
¬ Îha JhefYyukFkftusUæk; Hkokrkifouk'kuk; panua ----A
tUe ej.k dGh osnuk ls jksrk gw¡GA
dGeZ ca/k dGs Hkkj dGks eSa <ksrk gw¡Gû
efYyukFk ftuoj dGs n'kZu eSa dG:¡GA
iwtu dGjdsG v{k; ftuin dGks o:¡Gû3û
¬ Îha JhefYyukFkftusUæk; v{k;inçkIr;s v{krku~ ----A
iapsfUæ; dGh vfHkyk"kk,¡ HkVdGkrhGA
czã :i esa yhu ugha gksus nsrhGû
303
iwtu dGjdsG ije czã in esa je¡wGû4û
¬ Îha JhefYyukFkftusUæk; dGkeck.kfo/oaluk; iq"ia ----A
iw.kZ 'kq¼ psru fpUe; fpæwi gw¡GA
fQGj Hkh tM+ laca/k fdG;k foæwi gw¡Gû
iwtu dGjdsG lerk jl dGk iku dG:¡Gû5û
¬ Îha JhefYyukFkftusUæk; {kq/kkjksxfouk'kuk; uSos|a ----A
nhi Hkw ij uHk esa lwjt rkjs gSaGA
va/kdGkj gjus csol cspkjs gaSGû
iwtu dGjdsG Kku nhi mj esa /k:¡Gû6û
¬ Îha JhefYyukFkftusUæk; eksgka/kdGkjfouk'kuk; nhia ----A
dGeZ lnk esjh cqf¼ dGks Hkz"V dGjasGA
/kwi p<+kÅ¡ vkt lkjs dGeZ tjasGû
efYyukFk ftuoj dGs n'kZu eSa dG:¡GA
iwtu dGjdsG olq dGeZ dGks u"V dG:¡Gû7û
¬ Îha JhefYyukFkftusUæk; v"VdGeZnguk; /kwia ----A
bafnz; lq[k dsG QGy gsrq eSa O;kdGqy gw¡GA
izHkq n'kZ ik] f'ko QGy ikus vkdqGy gw¡Gû
iwtu dGjdsG eks{k egkin eSa o:¡Gû8û
¬ Îha JhefYyukFkftusUæk; eks{kQGyçkIr;s QGya ----A
v?;Z viZ.k dGj fut xq.k esa yhu jgw¡GA
ftu leku gh 'kh?kz ukFk vfjgar cuw¡Gû
304
iwtu dGjdsG eqfDro/kw dGks eSa o:¡Gû9û
¬ Îha JhefYyukFkftusUæk; vu?;ZZinçkIr;s v?;± ----A
œæYNÿÁ®çmNÿ
( rtZ & dGj yks ftuoj dGk xq.kxku---- )
nso euk;s xHkZ dGY;k.k] vkbZ 'kqHk dGh ?kM+hA
vkbZ 'kqHk dGh ?kM+h] ns[kks eaxy ?kM+h-------û
vijkftr vuqÙkj NksM+k] fefFkykiqj esa vk;sGA
fuæk esa 'kqHk LoIu ns[k] ek¡ çHkkorh lq[k ik;sGû
lqjifr dGjas çHkq xq.kxku] pS= lqnh ,dGe gS egkuGA
dGj yks ftuoj dGk xq.kxku] vkbZ 'kqHk dGh ?kM+h---û1û
¬ Îha pS='kqDyçfrink;ka xHkZeaxyeafMrk; JhefYyukFkftsUæk; v?;± ----
exflj lqnh ,dGkn'keh dGks dqaGHkjkt x`g vk;sGA
tUeksRlo esa eaxy mRlo] xk vfHk"ksdG dGjk;sGû
nso euk;s tUe dGY;k.k] ys x;s ik.Mq f'kyk egkuGA
dGj yks ftuoj dGk xq.kxku] vkbZ tUe dGh ?kM+h---û2û
¬ Îha ekxZ'kh"kZ'kqDySdGkn';ka tUeeaxyeafMrk; JhefYyukFkftusUæk;---
tUeksRlo dsG le; çHkq us] fo|qr vfLFkj ns[kkGA
t;ar ikydGh esa ysdGj] lqj ny 'kkyhou igq¡pkGû
nso euk;s ri dGY;k.k] dGjus pys vkRe dGY;k.kGA
dGj yks ftuoj dGk xq.kxku] vkbZ ri dGh ?kM+h---û3û
¬ Îha ekxZ'kh"kZ'kqDySdGkn';ka rikseaxyeafMrk; JhefYyukFkftusUæk;----
v'kksdG r# dsG uhps çHkq us] dGsoyKku mik;kGA
pkj ?kkfr dGeks± dGk {k;dGj] leolj.k gh Hkk;kGû
305
nso euk;s KkudGY;k.k] çHkq dGh /ofu f[kjh gS egkuGA
dGj yks ftuoj dGk xq.kxku] vkbZ Kku dGh ?kM+h---û4û
¬ Îha ikS"kÏ".kf}rh;k;ka dGsoyKkuçkIrk; JhefYyukFkftusUæk; v?;± --
QGkYxqu 'kqDyk iape dGks vijkÊ le; tc vk;kGA
lEesnkpy lacy dwGV ls] egk eks{k in ik;kGû
nso euk;s eks{k dGY;k.k] igq¡ps ftuoj eqfDr/kkeGA
dGj yks ftuoj dGk xq.kxku] vkbZ eks{k dGh ?kM+h---û5û
¬ Îha QGkYxqu'kqDyiapE;ka eks{keaxyeafMrk; JhefYyukFkftusUæk; v?;±-
tkI;
^¬ Îha vg± JhefYyukFkftusUæk; ueks ue%A*
\®ªçÂç
nksgk&&efYyukFk ftujkt dGh] tx esa dGhfrZ fo'kkyGA
cky czãpkjh çHkks] ueu dG:¡ =; dGkyGû1û
( pkSikbZ )
oanu ftu Jh efYyukFkk] ge xk;s ro xq.k dGh xkFkkGA
Hks"k fnxEcj rqeus /kkjk] ohrjkx dGks ueu gekjkGû2û
çHkq vki vkre #fp tkxh] fcu mins'k ukFk oSjkxhGA
fo|qr vfLFkj gksrs ns[kk] NksM+ fn;k tx oSHko ys[kkGû3û
t; Jh efYyukFk gekjs] yk[kksa Hkfotu rqeus rkjsGA
t;&t; eqfDrjek ifr nsok] lkS&lkS baæ dGjs rqe lsokGû4û
t; vkuan fu/kku ftus'kk] gjks veaxy nks"k v'ks"kkGA
cky czãpkjh ftujkbZ] eqfDrjek ls çhr yxkbZGû5û
dGqekj o; esa nh{kk /kkjh] æO; Hkko fgalk ifjgkjhGA
eksg eYy dGks uk'k fdG;k gS] fut vkre dGks tku fy;k gSGû6û
306
çHkq lksyg dGkj.k vkjk/ks] rhFkZ çorZu lc lq[k HkklsGA
ekl iwoZ gh ;ksx fujks/kk] ;ksx jfgr gks f'ko dGks lk/kkGû7û
x.k/kj gq, vBkbl lkjs] mUgsa f=;ksx ls ueu gekjsGA
eSa la;e dGh ikÅ¡ uS;k] f'koiFk dsG gks vki f[koS;kGû8û
LokuqHkwfr rj.kh xaHkhjk] vk;s eks{kiqjh dsG rhjkGA
ftuoj dGkVs dGeZ tathjk] pm xfr;ksa dGh uk'kh ihjkGû9û
eSa Hkh ,slk thou ikÅ¡] fudGV vkidsG 'kh'k >qdGkÅ¡GA
tiw¡ lnSo çHkq fnu jSuk] tkxs esjh iq.; lqlsukGû10û
egku ftu Jh efYyukFkk] u"V fdG;k olqfof/k dGk [kkrkGA
ftuoj eqfDriqjh dsG oklh] mlh iaFk dGk eSa çR;k'khGû11û
çHkqoj vkRe Hkou esa vk;s] vuar lq[k dsG miou ik;sGA
efYyukFk in 'kh'k uok;s] çHkq leku ftu in ge ik;sa û12û
nksgk
dGy'k fpÊ y[k pj.k esa] baæ dGjas t;dGkjGA
lacy eYyhukFk nks] gks tkÅ¡ Hko ikjGû13û
¬ Îha JhefYyukFkftusUæk; t;ekykiw.kkZ?;± ----A
?kÙkk
gs efYy ftus'oj] esjs bZ'oj] Hko&Hko dGk larki gjksA
fur iwt jpkÅ¡] /;ku yxkÅ¡] ^fo|klkxj iw.kZ* dGjks û
û bR;k'khokZn% û
___________
307
Èy ªìuŒÌìÄÀo u\Œ œî\Œ
ËsçœŒç
(Kkuksn; Nan)
gs eqfulqozr esjs Hkxou~] fl¼ky; dsG oklh gksGA
vkàku dG:¡ vkvks ftuoj] ee ân; dGey fo'oklh gksGû
Hkkokas dsG ihys iq"iksa ls] cqyk jgk gw¡ vk tkvksGA
dGeZ 'k=q Hkh 'kkar gq, gSa] 'kh?kz ân; esa cl tkvksGû1û
eSa gw¡ HkDr vkidGk lPpk] vki esjs lPps HkxokuGA
esjh nqfu;k NksVh lh gS] j[kuk esjk Hkxou~ /;kuGû
ân;kaxu esa dG:¡ çrh{kk] cksyks uk dGc vkvksxsGA
vk'kk gS fo'okl iw.kZ gS] ukFk esjs x`g vkvksxsGû2û
¬ Îha JheqfulqozrukFkftusUæ! v= vorj vorj laokS"kV~ A
¬ Îha JheqfulqozrukFkftusUæ! v= fr"B fr"B B% B%A
¬ Îha JheqfulqozrukFkftusUæ! v= ee lfékfgrks Hko Hko o"kV~A
üÃ®çœ|m
(gfjxhfrdGk Nan)
tx esa tue ysdGj vuarkas] ckj eSa ejrk jgkGA
tc vkidGk oSHko y[kk rks] ns[krk gh eSa jgkGû
gs ukFk eqfulqozr gekjs] iw.kZ ozr dGj nhft;sGA
lc dG"V ck/kk;sa feVk Hko&fla/kq ikj mrkfj;sGû1û
¬ Îha JheqfulqozrukFkftusUæk; tUetjke`R;qfouk'kuk; tya ----A
Lif'kZr fdG;k panu cgqr ij] rki feV ik;k ughaA
xaxkEcq eqDrkgkj 'khry] dGke dGqN vk;k ughaGû2ûGgs---
¬ Îha JheqfulqozrukFkftusUæk; Hkokrkifouk'kuk; panua ----A
308
u'oj lq[kksa dGh dGkeuk esa] f'koHkou uk ik ldGkA
ij Hkko esa vVdGk #yk g¡w] vkRe in uk ik ldGkGû3ûGgs---
¬ Îha JheqfulqozrukFkftusUnzk; v{k;inçkIr;s v{krku~ ----A
;g pkg fo"k;ksa dGh feVk nks] iq"i viZ.k gS çHkksA
nq"dGeZ dGk usrk ;gh gS] dGke dGks uk'kks çHkksGû4ûGgs---
¬ Îha JheqfulqozrukFkftusUæk; dGkeck.kfo/oaluk; iq"ia ----A
fpjdGky ls tM+ oLrqvksa esa] Lokn vk;k gS çHkksA
futKku jl dGk Lokn vc rdG] tku uk ik;k çHkksGû5ûGgs---
¬ Îha JheqfulqozrukFkftusUæk; {kq/kkjksxfouk'kuk; uSos|a ----A
nhidG f'k[kk ls re feVsxk] Hkze jgk esjk çHkksA
regkfj.kh oks Kku NSuh] nwj re dGjrh foHkksGû6ûGgs---
¬ Îha JheqfulqozrukFkftusUæk; eksgka/kdGkjfouk'kuk; nhia ----A
çHkq vkidsG gh Kku ?kV esa] /;ku /kwi lqxa/k gSaA
ee ikl /kwi] lqxa/k fcu gS] xa/k vki vuwi gSaGû7ûGgs---
¬ Îha JheqfulqozrukFkftusUæk; v"VdGeZnguk; /kwia ----A
fpj dGky ls bafæ; lq[kksa dsG] QGy jgk eSa pkgrkA
çHkq n'kZ tks eSaus fdG;k fut] vkRe lq[k QGy pkgrkGû8ûGgs---
¬ Îha JheqfulqozrukFkftusUæk; eks{kQGyçkIr;s QGya ----A
fut vkRe oSHko dGk vfr'k;] ukFk cryk nhft;sA
ee v?kZ dGks LohdGkj yks çHkq] Kku/kkj cgkb;sGû9ûGgs---
¬ Îha JheqfulqozrukFkftusUæk; vu?;ZZinçkIr;s v?;± ----A
œæYNÿÁ®çmNÿ
( l[kh Nan )
çHkq vkur fnfo ls vk;s] vkS jktx`fg esa vk;sGA
Ï".kk Jko.k f}rh;k fnu] ek¡ iùk mj vk;s ftuGû
309
NIiu dqGekfj;k¡ vkbZ] var%iqj cts c/kkbZGA
ek¡ LoIu ns[k g"kkZ;sa] uìjkt lqfe= lquk;saGû1û
¬ Îha Jko.kÏ".kf}rh;k;ka xHkZeaxyeafMrk; JheqfulqozrukFkftusUæk;--
oS'kk[k onh frfFk vkbZ] ckjl tUes ftujkbZGA
vfHk"ksdG fdG;k es: ij] cl v/kZ fufe"k esa tkdGjGû
tks tUe ej.k ls Mjrs] os çHkq dGh iwtk dGjrsGA
eSa tkeu ej.k feVkÅ¡] tUeksRlo vkt eukÅ¡Gû2û
¬ Îha oS'kk[kÏ".k}kn';ka tUeeaxyeafMrk; JheqfulqozrukFkftusUæk; ---
oS'kk[k onh n'keh Fkh] çHkq tkfr Le`fr gqbZ FkhGA
tc dsG'kyksap dGj yhuk] lqj {khjksnf/k esa nhukGû
rsyk dGj nh{kk /kkjh] Fks lax lgl eqfujkbZGA
baæk.kh pkSdG cuk;k] nh{kk dGY;k.k euk;kGû3û
¬ Îha oS'kk[kÏ".kn'kE;ka rikseaxyeafMrk; JheqfulqozrukFkftusUæk; ---
tc çHkq jgs Nn~eLFkk] rc ekSu jgs HkxoarkGA
oS'kk[k onh frfFk uoeh] gks x;s iw.kZ çHkq KkuhGû
pj.kksa esa dGey jps gaS] tc çHkq fogkj dGjas gSaGA
xq.kFkku l;ksxh ik;k] KkuksRlo nso euk;kGû4û
¬ Îha oS'kk[kÏ".kuoE;ka dGsoyKkuçkIrk; JheqfulqozrukFkftusUæk; ----
QGkYxqu Ï".kk ckjl dGks] çHkq ik;s fl¼ky; dGksGA
T;ksa gS dGiwj mM+ tkrk] R;ksa çHkq ru Hkh mM+ tkrkGû
çHkq lEesnkpy vk;s] fut vkre /;ku yxk;sGA
ge Hkh 'kqHk v?;Z p<+k;as] vkS eqfDrjek dGks ik;asGû5û
¬ Îha QGkYxquÏ".k}kn';ka eks{keaxyeafMrk; JheqfulqozrukFkftusUæk;--
tkI;
^¬ Îha vg± JheqfulqozrukFkftusUæk; ueks ue%A*
310
\®ªçÂç
nksgk &&lwjt ls uhjt f[kys] vkSj Lokfr ls lhiGA
HkO; dGey rqe ls f[kys] vkvks ân; lehiGû1û
( Kkuksn; Nan )
t;&t; eqfulqozr rhFk±dGj] HkfDr lqeu p<+krk gw¡GA
gS fo'kky ro ;'kxkFkk eSa] iw.kZ ugha dGg ldGrk gw¡Gû
'kj.k vkidGh tks vkrk gS] dGeks± dGk xzg feV tkrkGA
tUe ej.k dsG nq%[kksa ls og] iy esa NqVdGkjk ikrkGû2û
çHkq Lo;a esa vki fojkts] tku jgs gks lHkh tgkuGA
HkO; tuksa dsG dG"V feVkrs] lnk çHkq th vki egkuGû
xHkZ tUe ri Kku gq, gSa] jktx`gh esa 'kqHk dGY;k.kGA
Å/oZ e/; ikrky yksdG esa] xw¡tk çHkq dGk ;'k&t;xkuGû3û
jRu=; vkHkw"k.k igus] tM+ vkHkw"k.k dGk D;k dGkeGA
nks"k vBkjk jfgr gq, gS] oL= 'kL= dGk ys'k u ukeGû
rhu yksd GdsG Lo;a eqdqGV gks] Lo.kZ eqdqGV dGk D;k gS dGkeGA
ukFk f=yksdGh dGgykrs gks] fQGj Hkh jgrs gks fut /kkeGû4û
HkDr fugkjs çHkq vkidGks] vki fugkjs viuh vksjGA
vki gq, fueksZgh Lokeh] vuar xq.k dGk dGgha u NksjGû
/kU; vkidGh ohrjkxrk] ugha HkDr dGks dGqN nsrsGA
fQGj Hkh HkDr 'kj.k esa vkdGj] lc dGqN rqels ik ysrsGû5û
çHkq vkidGs opu Jo.k dGj] vkRe Kku dGks ikrs gSaGA
jRu=; /kkj.k dGj lk/kdG] f'ko iFk esa yx tkrs gSaGû
pØGh baækfndG dGs oSHko] iq.; lkfr'k; ls feyrsGA
ugha pkgrs fdGarq iq.; dGks] Kkuh fut esa gh jgrsGû6û
311
dGky vuark chr x;k gS] eksg 'kuhpj lrk jgkGA
yk[kksa dGks çHkq ikj fdG;k gS] HkDr ân; ;g crk jgkGû
ukFk vkidGh efgek dGks eSa] vYicqf¼ dGSls xkÅ¡GA
;gh Hkkouk Hkkrk gw¡ fut dGk] fut esa n'kZu ikÅ¡Gû7û
nksgk&&&çHkks HkDr eSa vkidGk] nq[k ls gw¡ la;qDrGA
,dG utj dGj nks çHkks] gksÅ¡ nq[k ls eqDrGû8û
¬ Îha JheqfulqozrukFkftusUæk; t;ekykiw.kkZ?;± ----A
?kÙkk
eqfulqozr Lokeh] gks txukeh] Hko&Hko dGk larki gjksGA
û bR;k'khokZn% û
___________
Èy ŒuªŒçs u\Œ œî\Œ

ufeukFk çHkq ueu dG:¡ eSa] eu esjk g"kkZ;kGA
pj.k dGey dGh iwtu dGjus] Hkko ân; esa vk;kGû
pj.k i[kk:¡ HkfDr Hkko ls] HkO; Hkkouk HkkÅ¡GA
n`<+ oSjkX; txk varj esa] fl¼ky; esa tkÅ¡Gû1û
ftu HkDrh ls çsfjr gksdGj] ukFk 'kj.k esa vk;kGA
esjs ftuoj rqedGks fut x`g] vkt cqykus vk;kGû
J¼k xq.k ;qr ee eafnj esa] 'kk'or ukFk lekukGA
fudGV jgw¡xk lnk vkidsG] ufeukFk çHkq vkukGû2û
¬ Îha JhufeukFkftusUæ ! v= vorj vorj laokS"kV~ vkàkuue~~A
¬ Îha JhufeukFkftusUæ! v= fr"B fr"B B% B% LFkkiue~~A
¬ Îha JhufeukFkftusUæ! v= ee lfékfgrks Hko Hko o"kV~ lfékf/k&
dGj.ke~~A
312
üÃ®çœ|m
( Kkuksn; Nan )
vkre dGeks± ls eyhu gS bldGks /kksus vk;k gw¡GA
çHkks! vkidGh ok.kh dGks J¼k ls ihus vk;k gw¡Gû
lq/kk uhj ysdGj vk;k çHkq tUe tjk e`r uk'k dGjksGA
ufeukFk çHkq n'kZu nsdGj] Kku osnh ij okl dGjksGû1û
¬ Îha JhufeukFkftusUæk; tUetjke`R;qfouk'kuk; tya ----A
tM+ æO;ksa dGh fpark esa gh thou fprk cukbZ gSGA
'khr æO; dGk ysi fdG;k ij 'kkafr vki esa ikbZ gSGû
ckou panu ys vk;k gw¡ Hkokrki çHkq uk'k dGjksGA
¬ Îha JhufeukFkftusUæk; Hkokrkifouk'kuk; panua ----A
vk;q iy&iy ?kVrh jgrh e`R;q ls Hk; Hkkjh gSGA
v{k;iqj dGk oklh gksdGj u'oj dGk vfHkyk"kh gSGû
vr% vkt Hkkoksa ls v{kr yk;k gw¡ Hko uk'k dGjksGA
¬ Îha JhufeukFkftusUæk; v{k;inçkIr;s v{krku~ ----A
fut LoHkko dGh xa/k feyh uk] iq"i lqxa/kh yk;s gSaGA
ru dsG laqnj vkdG"kZ.k esa ujdGksa dGs nq[k ik;s gSaGû
ukFk eq>s fu"dGke cuk nks dGkeck.k dGk uk'k dGjksGA
¬ Îha JhufeukFkftusUæk; dGkeck.kfo/oaluk; iq"ia ----A
jluk dGh yksyqirk esa gh 'kqf¼ dGk uk /;ku j[kkGA
Lokre jl dGk Lokn fy;k uk ozr la;e ls nwj jgkGû
313
fujkgkj ftu vki LoHkkoh {kq/kk jksx ee uk'k dGjksGA
¬ Îha JhufeukFkftusUæk; {kq/kkjksxfouk'kuk; uSos|a ----A
ij dsG nks"k fn[ks gSa ysfdGu fut dsG nks"k u fn[k ik;sGA
varj esa gS ?kuk v¡/ksjk lR; Lo:i u fn[k ik;sGû
Kku nhi izxVkvks Lokeh] feF;kre dGk uk'k dGjksGA
¬ Îha JhufeukFkftusUæk; eksgka/kdGkjfouk'kuk; nhia ----A
;s dGeZ cgqr nq[k nsrs gSa dGeks± dGks nks"k fn;k dGjrkGA
Lo;a ugha iq#"kkFkZ txk;k Hkko 'kq¼ Hkh uk dGjrkGû
/kwi lefiZr dGjrk gw¡ vc] nqHkkZoksa dGk uk'k dGjksGA
¬ Îha JhufeukFkftusUæk; v"VdGeZnguk; /kwia ----A
Hkko 'kqHkk'kqHk tc dGjrk gw¡ iq.;&iki QGy ikrk gw¡GA
dGeZ mn; esa tc vkrs gSa O;kdGqy gks QGy lgrk gw¡Gû
eks{k fuoklh ftuoj esjs] dGeZ QGyksa dGk uk'k dGjksGA
¬ Îha JhufeukFkftusUæk; eks{kQGyçkIr;s QGya ----A
lkjs in tx dGs >wBs gSa 'kk'or uk feV tkrs gaSGA
f'koin gh eu dGks Hkk;k çHkq rqe lk dGgha u ikrs gSaGû
en dGk dGke ugha f'koiFk esa ee en iw.kZ fouk'k dGjksGA
¬ Îha JhufeukFkftusUæk; vu?;ZinçkIr;s v?;± ----A
314
œæYNÿÁ®çmNÿ
( Kkuksn; Nan )
fot;jkt QGy LoIu dGgs] vijkftr rtdGj çHkq vk;sGA
vkf'ou Ï".kk f}rh;k dsG fnu] ekrk oizk mj vk;sGû
fefFkykiqj uxjh esa çfrfnu] uwru eaxy xku dGjsaGA
/kU; xHkZ dGY;k.k nsfo;k¡] euk&eukdGj u`R; dGjsaGû1û
¬ Îha vkf'ouÏ".kf}rh;k;ka xHkZeaxyeafMrk; JhufeukFkftusUæk; --
vk"kk<+ onh n'keh frfFk dGks ftucky /kjk ij tUe fy;sGA
pkj çdGkj lqjksa dsG x`g esa ok| cts] ?kV uhj fy;sGû
ek;k iq= jpk baæk.kh] ek¡ dGh xksn lqyk vkbZGA
cky çHkq dGks fuj[k&fuj[k dGj] ik.Mq f'kyk ij ys vkbZGû2û
¬ Îha vk"kk<Ï".kn'kE;ka tUeeaxyeafMrk; JhufeukFkftusUæk; v?;± ---
tUe fnol dsG fnu çHkqoj dGks] tkfr Lej.k gqvk 'kqHk KkuGA
mÙkj dqG# ikydGh cSBs] varj esa fut vkRe foekuGû
}kn'k Hkkou HkkbZ çHkq us] fdG;k pS=ou esa fut /;kuGA
,dG lgl uì us nh{kk yh] t;&t; t; nh{kk dGY;k.kGû3û
¬ Îha vk"kk<Ï".kn'kE;ka rikseaxyeafMrk; JhufeukFkftusUæk; v?;± ----
exflj lqnh ,dGkn'keh dGks] dGeZ ?kkfr;k uk'k fdG;kGA
leolj.k esa HkO;ksa dsG fgr] çHkqoj us mins'k fn;kGû
eaSus Hkh lRiFk ifgpkuk] vkre dGk m¼kj fdG;kGA
ije Kku dGY;k.k egksRlo] vkjfr dGjdsG ueu fdG;kGû4û
¬ Îha ekxZ'kh"kZ'kqDySdGkn';ka dGsoyKkuçkIrk; JhufeukFkftusUæk; v?;±
oS'kk[k onh pkSnl dGks /kkjk] çHkq us çfrek ;ksx egkuGA
vafre 'kqDy/;ku dsG }kjk] in ik;k vuqie fuokZ.kGû
315
dwGV fe=/kj ls ftuoj us] eqfDrjek ls eS=h dGhGA
blhfy, lEesnkpy eas] HkO; tuksa us ;k=k dGhGû5û
¬ Îha oS'kk[kÏ".kprqnZ';ka eks{keaxyeafMrk; JhufeukFkftusUæk; v?;±--
tkI;
^¬ Îha vg± JhufeukFkftusUæk; ueks ue%A*
\®ªçÂç
nksgk && oanuh; çHkq vki gSa] ufeukFk equhukFkGA
xq.k eqDrk t;eky gS] vkReflf¼ dsG dGktGû1û
( pky & 'ksj )
t;&t; Jh ufeukFk vki nso gSa egkuGA
=; Kku /kkj tUe fy;k gS n;k fu/kkuGû
bDdGhloas rhFksZ'k çHkq vkidGks ueuGA
eq>dGks Hkh dGjks ikj çHkq ukf'k;s dGjeGû2û
tkfr Lej.k gqvk çHkq oSjkX; gks x;kGA
ru ls eeRo NksM+ dsG'kyksap Hkh fdG;kGû
Jh nÙkjkt uì us vkgkj ns fn;kGA
i; /kkj nsdsG iki dGk lagkj dGj fy;kGû3û
çHkq f'k"; u /kjs u prqekZl gh dGjsGA
Nn~eLFk n'kk ekSu esa fogkj tks dGjasGû
tc ?kkfr;k dGks ?kkr çHkq dsGoyh gq;sGA
uo yfC/k;ksa dGks ik; Kku dsG jfo gq;sGû4û
/kjrh is uk pys v/kj esa gh xeu fdG;kGA
çHkq HkO; dsG m¼kj dGks fogkj gS fdG;kGû
çHkq vkidGs lok±x ls tks ns'kuk f[kjhGA
x.k/kj Ïik gqbZ gesa ftuok.kh gS feyhGû5û
316
vkre Lo:i 'kq¼ gS fu'p; Lo:i lsGA
olq dGeZ ey eyhu gS O;ogkj :i lsGû
çHkq vkius gh oLrq rÙo Kku dGjk;kGA
çHkq vkius gh eks{k dGk ;s iaFk crk;kGû6û
çHkq loZ dGeZ uk'k eqfDr/kke ik fy;kGA
baæ us Hkh g"kZ ls mRlo euk fy;kGû
vfXu dqGekj nso us laLdGkj jpk;kGA
HkfDr ls HkLe dGks rHkh eLrdG is yxk;kGû7û
çHkq uhy dGey fpfÊr gS pj.k vkidsGGA
eSa dGeZ ey dGks /kks ldGw¡ ro n'kZ dGks ikdsGGû
ufeukFk rhFkZukFk dGh eSa oanuk dG:¡GA
'kh?kz eks{k dGks o:¡ eSa ca/k uk dG:¡Gû8û
¬ Îha JhufeukFkftusUæk; t;ekykiw.kkZ?;± ----A
?kÙkk
Jh ufe ftu Lokeh] gks txukeh] Hko&Hko dGk larki gjksGA
û bR;k'khokZn%û
___________
Èy ŒzuªŒçs u\Œ œî\Œ

ËsçœŒç
( ujsUæ Nan )
vk;asxs çHkq usfeukFk th] ,slk eu ;g dGgrkGA
nso nqanqHkh ctk jgs gaS] ,slk eq>dGks yxrkGû
ean lqxa/k c;kjsa pyrh] ;g lans'kk nsrhGA
xxu ekxZ ls çHkks vk jgs] J¼k bafxr dGjrhGû1û
317
eu eafnj esa nhi tyk;k] çHkq vkidsG Lokxr esaGA
iydG ikoM+s fcNk j[ks gSa] çHkq vkidsG vkus esaGû
usfeukFk ftu vki Kku esa] ugha fdGlh dGks ykrsGA
fdGarq HkfDr o'k HkDrksa dGs eu] çHkqoj vki lekrssGû2û
¬ Îha JhusfeukFkftusUæ! v= vorj vorj laokS"kV~ A
¬ Îha JhusfeukFkftusUæ! v= fr"B fr"B B% B%A
¬ Îha JhusfeukFkftusUæ! v= ee lfékfgrks Hko Hko o"kV~ A
üÃ®çœ|m
( ujsUæ Nan )
tUe ej.k ls ihfM+r gksdGj] fut vkre rM+ik;kGA
rÙo Kku ls I;kl cq>kus] ukFk 'kj.k esa vk;kGû
usfeukFk rhFk±dGj Lokeh] psru x`g esa vkukGA
tUe tjk e`R;q ls Lokeh] eq>dGks vkt NqM+kukGû1û
¬ Îha JhusfeukFkftusUæk; tUetjke`R;qfouk'kuk; tya ----A
vgadGkj ls nX/k gqvk gw¡ ] varj esa gh tyrkGA
Ïik n`f"V tc gqbZ çHkq dGh] mlh Ïik ij iyrkGû
Hkokrki esa >qyl jgk gw¡] eq>dGks vku cpkukGû2û
¬ Îha JhusfeukFkftusUæk; Hkokrkifouk'kuk; panua ----A
mTToy /koy Hkou dsG oklh] /koy vkidGk thouGA
u'oj ls laca/k ugha çHkq] jgrs gks fut miouGû
v{k; in dGk iFk ugha tkuk] eq>dGks ukFk crkukGû3û
¬ Îha JhusfeukFkftusUæk; v{k;inçkIr;s v{krku~ ----A
318
HkfDr Hkko dsG iq"i euksgj] Jh pj.kksa esa vfiZrGA
bafæ; eu dGh fo"k; okluk] çHkqoj vkt folftZrGû
la;e ls lqjfHkr gks thou] fut dGk n'kZ fn[kkukGû4û
¬ Îha JhusfeukFkftusUæk; dGkeck.kfo/oaluk; iq"ia ----A
{kq/kk jksx dGks nwj dGjks çHkq] ;gh ân; dGks Hkk;kGA
dG#.kk lkxj ljy LoHkkoh] oS| le>dGj vk;kGû
lerk jl dGk iku dGjkdGj] {kq/kk O;kf/k dGks gjukGû5û
¬ Îha JhusfeukFkftusUæk; {kq/kkjksxfouk'kuk; uSos|a ----A
çHkq HkfDr ls HksnKku dGk] varj nhi tykÅ¡GA
fut dGks fut] ij dGks ij tkuw¡] Kku dGyk izxVkÅ¡Gû
Kkuegy esa ?kuk v¡/ksjk] dsGoy T;ksfr txkukGû6û
¬ Îha JhusfeukFkftusUæk; eksgka/kdGkjfouk'kuk; nhia ----A
eksg cyh dsG dGkj.k tx esa] Nk;k ?kksj v¡/ksjkGA
fdGarq vkius eksg cyh dGks] fut 'kfDr ls ?ksjkGû
dGeks± dGh vk¡/kh ls Lokeh] eq>dGks vki cpkukGû7û
¬ Îha JhusfeukFkftusUæk; v"VdGeZnguk; /kwia ----A
çHkq vkidGh HkfDr r# ij] 'kk'or f'koQGy QGyrkGA
iap ijkorZu feVrk gS] Lora=rk dGks ikrkGû
dGeZ QGyksa dGk loZ uk'kdGj] thou lQGy cukukGû8û
¬ Îha JhusfeukFkftusUæk; eks{kQGyçkIr;s QGya ----A
319
dGeZ 'kfDr dGks {k; dGjus izHkq] pj.k 'kj.k esa vk;kGA
/kzqo vu?kZ in ikus dGk vc] viwoZ volj vk;kGû
,dG vdsGyk HkVdG jgk gw¡] f'koiFk eq>s fn[kkukGû9û
¬ Îha JhusfeukFkftusUæk; vu?;ZZinçkIr;s v?;± ----A
œæYNÿÁ®çmNÿ
( rtZ & HkfDr csdGjkj gS] vkuan vikj gS ----)
[kqf'k;k¡ vijaikj gaS] vkuan vikj gSGA
ns[kks vkt 'kkSjhiqj esa gks jgh t;&t;dGkj gSGû
dGkfrZdG 'kqDyk "k"Bh dsG fnu] f'koknsoh mj vk;s thGA
vijkftr foeku ls vk;s] lqj uj eaxy xk;s thGû
tx dGk rkj.k gkj gS] xHkZ dGY;k.kdG lkj gSGA
ns[kks vkt 'kkSjhiqj esa gks jgh t; &t;dGkj gSGû1û
¬ Îha dGkfrZdG'kqDy"k"Bîka xHkZeaxyeafMrk; JhusfeukFkftusUæk; v?;± ---
Jko.k 'kqDyk "k"Bh dsG fnu] 'kkSjhiqj esa tues thGA
leqæ fot; uì dsG vk¡xu esa] nso u`R; dGj gj"ks thGû
tUe dGY;k.kdG lkj gS] vfHk"ksdG dGh /kkj gSGA
ns[kks vkt ikaMq f'kyk is gks jgh t;&t;dGkj gSGû2û
¬ Îha Jko.k'kqDy"k"Bîka tUeeaxyeafMrk; JhusfeukFkftusUæk; v?;± ---
i'kq ca/ku dGks ns[k çHkq th] dG#.kk mj esa vkbZ thGA
jktefr rt ou esa tkdGj] ftu nh{kk dGks ikbZ thGû
ri dGY;k.kdG lkj gS] nh{kk ls Hkoikj gSGA
ns[kks lglz vkez ou esa] gks jgh t;&t;dGkj gSGû
;g frfFk egk lq[kdGkj gS] esjk Hkh m¼kj gSGA
ns[kks lglz vkez ou esa gks jgh t;&t;dGkj gSGû3û
¬ Îha Jko.k'kqDy"k"Bîka rikseaxyeafMrk; JhusfeukFkftusUæk; v?;± ----
320
vkf'ou 'kqDyk ,dGe dGks] çHkq dsGoyKku mik;k thGA
ÅtZ;ar ij leolj.k esa] n'kZu dGj lq[k ik;k thGû
Kku dGY;k.kdG lkj gS] f'kouxjh dGk }kj gSaGA
ns[kks çHkq dsG leolj.k esa gks jgh t;&t;dGkj gSaGû4û
¬ Îha vkf'ou'kqDyçfrink;ka dsGoyKkuçkIrk; JhusfeukFkftusUæk; --
vk"kk<+ lqnh lIre dGks Lokeh] olq fo/k dGeZ u'kk;k thGA
Jh fxjukj mPp ioZr ls] eks{k egk in ik;k thGû
eks{k dGY;k.kdG lkj gS] loZ dGeZ dGh gkj gSGA
ns[kks Jh fxjukj fxfj ij nso dGjas t;dGkj gSaGû5û
¬ Îha vk"kk<'kqDylIrE;ka eks{keaxyeafMrk; JhusfeukFkftusUæk; v?;±--
&%% tkI; %%&
^¬ Îha vg± JhusfeukFkftusUæk; ueks ue%A*
\®ªçÂç
(f=Hkaxh Nan)
f=Hkqou dGs uk;dG] vkre Kk;dG] çHkq fparu esa [kks tkÅ¡GA
v?;ks± ls oanu] uk'k¡w ca/ku] eks{kiqjh esa cl tkÅ¡Gû1û
ge 'kh'k uok;s] çHkq xq.k xk;s] gs useh'oj foin gjksGA
'kqHk vk'k yxk;s] vkuan ik;s] gedGks fut in ekfga /kjksGû2û
(Kkuksn; Nan)
t; t; usfeukFk rhFk±dGj] ckyczãpkjh HkxokuGA
gs rhFksZ'k ije midGkjh] dG#.kklkxj n;k fu/kkuGû3û
uì leqæ dsG lqr gks I;kjs] f'kok nsoh ek¡ dGs uanuGA
'kkSjhiqj esa vkuan Nk;k] /kjk gks xbZ T;ksa panuGû4û
cpiu ls gh çHkq vkius] v.kqozr lk vkpj.k fdG;kGA
cky fØG;k;sa ns[k ns[kdGj] ;kno dqGy esa g"kZ gqvkGû5û
321
ukjk;.k Jh Ï".k nso us] çHkq dGk ukrk tksM+ fn;kGA
jktqy ls ifj.k; dGjus dGks] twukx<+ jFk eksM+ fn;kGû6û
thoksa dGh lqu dG#.k iqdGkjas] çHkq dsG mj oSjkX; gqvkGA
i'kq ca/ku dGks eqDr fdG;k dGaxu rksM+k fut Hkku gqvkGû7û
jktqy us rc ns[k fy;k Lokeh us jFk D;ksa eksM+ fy;kGA
eq>ls vkre çhr rksM+ eqfDr ls ukrk tksM+ fy;kGû8û
f/kd~G f/kd~G gS lalkj ;gk¡ vkS] fo"k;Hkksx dGks gS f/kDdGkjGA
bafæ; lq[k dGh Tokyk esa gh] /kw /kw dGj tyrk lalkjGû9û
tx dGh u'ojrk dGk çHkq us] fdG;k fparou ckjackjGA
oL=kHkw"k.k R;kx fn;s vkS] nwj fdG;s gS lHkh fodGkjGû10û
eksg 'k=q dGks uk'k fdG;k vkS] igq¡p x;s Lokeh fxjukjGA
Hkolkxj dsG vki fdGukjs] Hkfo thoksa dsG gSa vk/kkjGû11û
bafæ; lq[k dsG dGkj.k eSaus] ukFk vkt rdG iwtk dGhGA
vkRe Lo:i y[kk ugha eSaus] Hko lkxj dGh o`f¼ dGhGû12û
ekuk vki ugha ij dGrkZ] vkRe rÙo dsG Kkrk gksGA
HkDrksa dGks dGqN uk nsrs fut le Hkxoku cukrs gksGû13û
loZn'khZ gSa vki fdGarq ugha rqedGks ns[k ldsG dGksbZGA
Kkrk gks ge lc gh dsG ugha tku ldGs rqedGks dGksbZGû14û
oanuh; gS Lo;a vki ij dGks ugha oanu dGjsa equh'kGA
,sls f=Hkqou rhFkZukFk dGks dGj ç.kke /kjdGj in 'kh'kGû15û
nksgk && eaxy mÙke 'kj.k gaS] usfeukFk HkxokuGA
Hkko îw.kZ* çHkq HkfDr ls] gksrk nq[k volkuGû16û
¬ Îha JhusfeukFkftusUæk; t;ekykiw.kkZ?;± ----A
322
?kÙkk
Jh usfe ftus'oj] n;k v/kh'oj] Hko&Hko dGk larki gjksA
fur iwt jpkÅ¡] /;ku yxkÅ¡] ^fo|klkxj iw.kZ* dGjksû
û bR;k'khokZn% û
___________
Èy œç¾ç|Œçs u\Œ œî\Œ

ËsçœŒç
( ujsUæ Nan )
gs ik'oZukFk vkuan/kke çHkq] vkt oanuk dGjrsGA
cky czãpkjh txrkjh] ukFk vpZuk dGjrsGû
rhu yksdG eas <ksy ctkdGj] nso nqanqHkh xkrsGA
eksgh tu dGks txk txkdGj] 'kqHk lans'kk ykrsGû
vkt esjs mj vk¡xu esa çHkq] mRlo tSlk yxrkGA
f=Hkqou dsG Lokeh vk;asxs] fuf'pr gh eu dGgrkGû
blhfy, lE;d~G jRuksa dsG] eSaus pkSdG iqjk;sGA
J¼k x`g dsG çeq[k }kj ij] rksj.k gkj ltk;sGû
çHkq çrh{kk esa jRuksa dsG] txex nhi tyk;sGA
in ç{kkyu gsrq Lo.kZ dsG] Fkky ;gk¡ ys vk;sGû
nksgk &&vkvks ikjlukFk th] vkvks vkvks ukFkGA
ân;kaxu lwuk iM+k] }kj [kM+k ur ekFkGû
¬ Îha Jhik'oZukFkftusUæ! v= vorj vorj laokS"kV~ vkàkuue~~A
¬ Îha Jhik'oZukFkftusUæ! v= fr"B fr"B B% B% LFkkiue~~A
¬ Îha Jhik'oZukFkftusUæ! v= ee lfékfgrks Hko Hko o"kV~ lfékf/k&
dGj.ke~~A
323
üÃ®çœ|m
( xhrk Nan )
{khjksnf/k le {khj ty eSa] yk ugha ldGrk çHkksGA
gs {khjlkxj ukFk rqe gks] {kkjlkxj eSa çHkksGû
Jh ik'oZukFk ftus'k esjs] tUe jksx u'kkb;sGA
vkokxeu ls gw¡ O;fFkr] m¼kj esjk dGhft;sGû1û
¬ Îha Jhik'oZukFkftusUæk; tUetjke`R;qfouk'kuk; tya ----A
Hkorki ls eSa ty jgk gw¡] vkSj tyrk tk jgkGA
D;k gks x;k eq>dGks Lo;a dGks] vkSj Nyrk tk jgkGû
Jh ik'oZukFk ftus'k esjs] Hkokrki u'kkb;sGA
¬ Îha Jhik'oZukFkftusUæk; Hkokrkifouk'kuk; panua ----A
lc uk'koku inkFkZ dGks eSa] fLFkj cukuk pkgrkGA
'kk'or vuwie rÙo gw¡ eSa] 'kCn ls gh tkurkGû
Jh ik'oZukFk ftus'k esjs] nku v{k; nhft;sGA
¬ Îha Jhik'oZukFkftusUæk; v{k;inçkIr;s v{krku~ ----A
Hkksxs vusdGksa Hkksx fQGj Hkh] pkg ;g tkrh ughaGA
;g okluk dGh vkx ftuoj] vc lgh tkrh ughaGû
Jh ik'oZukFk ftus'k esjs] czã inoh nhft;sGA
vkokxeu ls g¡w O;fFkr] m¼kj esjk dGhft;sGû4û
¬ Îha Jhik'oZukFkftusUæk; dGkeck.kfo/oaluk; iq"ia ----A
chrk vuark dGky fQGj Hkh] dGeZ /kkjk cg jghGA
vkS Kku /kkjk dGks çHkwoj] tkurk gh eSa ughaGû
324
Jh ik'oZukFk ftus'k esjs] Kku /kkj cgkb;sGA
vkokxeu ls gw¡ O;fFkr] m¼kj esjk dGhft;ssGû5û
¬ Îha Jhik'oZukFkftusUæk; {kq/kkjksxfouk'kuk; uSos|a ----A
nhidG tys lwjt mxs ij] eksg re feVrk ughaGA
ckgj mtkyk rst Hkhrj esa mtkyk gS ughaGû
Jh ik'oZukFk ftus'k eq>esa] Kku nhi tykb;sGA
¬ Îha Jhik'oZukFkftusUæk; eksgka/kdGkjfouk'kuk; nhia ----A
Hko jkx ls jkxh gqvk eSa] }s"k ls }s"kh gqvkGA
ij vki lk lkfék/; ikdGj] D;ksa ugha Kkuh gqvkGû
Jh ik'oZukFk ftus'k esjs] v"V dGeZ fuokfj;sGA
¬ Îha Jhik'oZukFkftusUæk; v"VdGeZnguk; /kwia ----A
çHkq cht dGeks± dGk tyk nks] mx ugha ldGrk dGHkhGA
esjk feyu eq>ls dGjk nks] fQGj u vkuk gks dGHkhGû
Jh ik'oZukFk ftus'k eq>dGks] fe"V f'koQGy nhft;sGA
¬ Îha Jhik'oZukFkftusUæk; eks{kQGyçkIr;s QGya ----A
fut vkRe oSHko [kks pqdGk gw¡] D;k p<+kÅ¡ v?;Z eSaGA
çHkq vkidGk gh gks pqdGk gw¡] vk x;k gw¡ 'k.kZ esaGû
Jh ik'oZukFk ftus'k eq>dGks] yhft, viukb;sGA
¬ Îha Jhik'oZukFkftusUæk; vu?;ZZinçkIr;s v?;± ----A
325
œæYNÿÁ®çmNÿ
( l[kh Nan )
oS'kk[k Ï".k fnu ikou] f}rh;k frfFk gS eu Hkkou A
xHkZLFk cky ftu vkHkk] ls gqbZ uxj esa 'kksHkkGû
firq v'olsu gf"kZr gaS] lkjk ifjokj eqfnr gSGA
çHkq çk.kr LoxZ fogk;s] NIiu nsoh xq.k xk;sGû1û
¬ Îha oS'kk[kÏ".kf}rh;k;ka xHkZeaxyeafMrk; Jhik'oZukFkftusUæk; v?;±
onh ikS"k X;kjlh vkbZ] 'kqHk tUe fy;k ftujkbZGA
,sjkor xt ys vk;s] fut xksn baæ cSBk;sGû
çHkq cudGj vk;s lwjt] tx rjls ikus in jtGA
okjk.klh uxjh I;kjh] çHkq tu&tu dGs eugkjhGû2û
¬ Îha ikS"kÏ".kSdGkn';ka tUeeaxyeafMrk; Jhik'oZukFkftusUæk; v?;± --A
tUeksRlo [kqf'k;k¡ NkbZ] rc tkfr Le`fr gks vkbZGA
oSjkX; lgt eu Hkk;k] ykSdGkafrdG us xq.k xk;kGû
foeykHk ikydGh p<+dsG] v'oRFk ouh lqj igq¡psGA
ftu nh{kk gS lq[kdGkjh] Hkfo thoksa dGks fgrdGkjhGû3û
¬ Îha ikS"kÏ".kSdGkn';ka rikseaxyeafMrk; Jhik'oZukFkftusUæk; v?;± --A
tc dGeB ØGks/k cjlk;s] çHkq lerk uhj cgk;sGA
lc fou'k xbZ 'kB ek;k] dGj tksM+ 'kj.k og vk;kGû
çHkq ru eu gqvk uxu gS] f'ko&o/kq dGh yxh yxu gSGA
onh pS= prqFkhZ vkbZ] çHkq Kku T;ksfr çxVkbZGû4û
¬ Îha pS=Ï".kprqF;k± dGsoyKkuçkIrk; Jhik'oZukFkftusUæk; v?;± ----A
Jko.k 'kqDyk fnu vk;k] 'kqHk eqdGqV lIreh Hkk;kGA
Lo.kZHkæ dwGV çHkq vk;s] v"Ve olq/kk dGks ik;sGû
326
NÙkhl lax eqfujk;k] f'ko x;s fl¼ in ik;kGA
cksyks ik'oZ çHkq dGh t;&t;]lEesnf'k[kj dGh t;&t;Gû5û
¬ Îha Jko.k'kqDylIrE;ka eks{keaxyeafMrk; Jhik'oZukFkftusUæk; v?;±
tkI;
^¬ Îha vg± Jhik'oZukFkftusUæk; ueks ue%A*
\®ªçÂç
nksgk&&dGke/ksuq fparke.kh] gs ikjl HkxokuGA
dGYio`{k ls Hkh vf/kdG] ikjlukFk egkuGû1û
ik'oZukFk oan¡w lnk] fpnkuan NydGk;GA
pj.k 'kj.k gw¡ vkidGh] lgt eqfDr çxVk;Gû2û
( Kkuksn; Nan )
ije Js"B ikou ijes"Bh] ik'oZukFk dGks oanu gSGA
ekrk okek nsoh dsG lqr] v'olsu dsG uanu gSaGû
dGeZt;h gks dGket;h milxZ&fotsrk dGgyk;sGA
ije iwT; ijes'oj gks f'koekxZ fo/kkrk cu vk;sGû3û
uxj cukjl gS vfr lqanj] v'olsu uì ije mnkjGA
rhFk±dGj ckydG dGks ikdGj] Hkw ij Nk;k g"kZ vikjGû
nso dGY;k.kdG euk jgs ij] fut esa vki lek;s FksGA
Hkksxksa dGks LohdGkj fdG;k uk] dGkecyh Hkh gkjs FksGû4û
vYi vk;q esa iap egkozr] /kjs Lo;aHkw nh{kk yhGA
pkj ekl Nn~eLFk ekSu jg] vkre fuf/k dGks çxVk yhGû
rHkh dGeB us iwoZ oSj o'k] iwoZ Hkoksa dGk Lej.k fdG;kGA
vk¡/kh rwQGk¡ >a>kvksa ls] çHkks vkidGks dG"V fn;kGû5û
?kksj miæo ty vfXu ls] egk fo?u dGjus vk;kGA
ty ls Hkj vkbZ /kjrh ij] fdGf´pr~ ugha fMxk ik;kGû
327
vkRe xqQGk esa yhu jgs çHkq] ru milxZ lgs HkkjhGA
blhfy, Hkw ij xw¡th t;] ikjl çHkq vfr'k;dGkjhGû6û
oSj fdG;k ukS Hko rdG Hkkjh] vkf[kj ek;k fou'k x;hGA
/;ku lw;Z dGh fdGj.kksa ls 'kB] dGeB vek Hkh gkj x;hGû
çHkks vkius ru psru dGk] Hksn Kku tks ik;k gaSGA
blhfy, 'kB dGh ek;k dGks] iy Hkj esa fou'kk;k gaSGû7û
iwoZ tUe dsG midGkjh dGks] ÏrK gksdGj tku fy;kGA
iùkorh vkSj /kj.k baæ us] vk fo?uksa dGks nwj fdG;kGû
lkE; Hkko /kj çHkw vkius] dGeks± ij t; ikbZ gSGA
blhfy, Jh ik'oZ çHkw dGh] vfr'k; efgek xkbZ gSGû8û
ØGks/k vfXu esa tyrs gaS tks] Hko&Hko esa nq[k ikrs gSaGA
oSj fujarj tks j[krs gaS] fut dGks gh rM+QGkrs gaSGû
Hksn Kku dGj fut vkre dsG] vkJ; esa tks vkrs gaSGA
loZ dGeZ dGk {k; dGjdsG os] f'koje.kh dGks ikrs gSaGû9û
gs ftuoj mins'k vkidGk] Jo.k dG:¡ vkpj.k dG:¡GA
{kek Hkko dGh egk 'kfDr ls ØGks/k 'k=q dGks u"V dG:¡Gû
ekxZ vkius tks cryk;k] esjs eu dGks Hkk;k gSGA
eq>dGks Hkh Hko ls ikj dGjks] ;g HkDr 'kj.k esa vk;k gSGû10û
Jh lEesnkpy ls Lokeh] eks{k egkin gS ik;kGA
pj.k fpÊ dGk n'kZu dGjdsG] f'koin ikus eSa vk;kGû
ik'oZ rhFkZdGj loZ fç;adGj] Jh pj.kksa esa flj uk;kGA
fnO; 'kfDr dGks lafpr dGjus] vki 'kj.k esa gw¡ vk;kGû11û
nksgk &&ija T;ksfr ijekrek] ik'oZukFk ftujktGA
oankS ijekuan e;] vkRe'kqf¼ dsG dGktGû12û
¬ Îha Jhik'oZukFkftusUæk; t;ekykiw.kkZ?;± ----A
328
?kÙkk
t;&t; rhFk±dGj] ik'oZ ftus'oj] Hko&Hko dGk larki gjksGA
û bR;k'khokZn% û
___________
Èy ªÒçÄyº u\Œ œî\Œ

egkohj çHkq n'kZ fn[kkuk] n'kZu dGjus vk;kGA
ân; fojktks vfrohj çHkks] iwtu dGjus vk;kGû
pj.k 'kj.k esa vjth yk;k] fut le eq>s cukukGA
çHkq Ïik dGj dG"V feVkdGj] lkjs ca/k NqM+kukGû1û
'kfDr ugha gS eq>esa Hkxou~~] vuar 'kDrh nsukGA
ro xq.kx.k dGks tku ldw¡G çHkq] bruh HkDrh nsukGû
dGeZ 'k«kq dsG uk'k gsrq çHkq] uke vkidGk /;kÅ¡GA
Kku osnh ij ohj çHkq dGks] lfou; vkt fcBkÅ¡Gû2û
¬ Îha JhegkohjftusUæ! v= vorj vorj laokS"kV~ vkàkuue~A
¬ Îha JhegkohjftusUæ! v= fr"B fr"B B% B% LFkkiue~~A
¬ Îha JhegkohjftusUæ! v= ee lfékfgrks Hko Hko o"kV~ lfékf/k&
dGj.ke~A
üÃ®çœ|m
( rtZ & ekrk rw n;k dGjdsG ----)
J¼k dGh okih ls] HkfDr ty Hkj yk;kGA
lefdGr dGy'kk ysdGj] çHkq pj.k 'kj.k vk;kGû
vkuan jl NydGk nks] tx nkg feVs LokehGA
çHkq ohj nj'k nsuk] 'kj.kk nks vfHkjkehGû1û
¬ Îha JhegkohjftusUæk; tUetjke`R;qfouk'kuk; tya ----A
329
panu ls vfr 'khry] çHkq dGh in jt /kwfyGA
ugha pj.ku Li'kZ fdG;s] ;g Hkkjh Hkwy gqbZGû
çHkq 'kkafr ty nsuk] Hkorki feVs LokehGA
¬ Îha JhegkohjftusUæk; Hkokrkifouk'kuk; panua ----A
{k.kHkaxqj oSHko gS] Hko dGk o¼Zu dGjrkGA
eSa jkx fdG;k dGjrk] çfriy my>k jgrkGû
çHkq v{k vxkspj gks] v{k; in nks LokehGA
¬ Îha JhegkohjftusUæk; v{k;inçkIr;s v{krku~ ----A
tc ekuljksoj esa] 'kr ny lqjfHkr gksrkGA
jl esa Q¡GldGj e/kqdGj] fut çk.k x¡ok nsrkGû
çHkq in iadGt vfy cu] xq.k xku dG:¡ LokehGA
¬ Îha JhegkohjftusUæk; dGkeck.kfo/oaluk; iq"ia ----A
bl dGeZ vlkrk us] fpjdGky lrk;k gSGA
ftruk mipkj fdG;k] r`".kk dGks c<+k;k gSGû
fut nks"k le> vk;k] ;g O;kf/k gjks LokehGA
¬ Îha JhegkohjftusUæk; {kq/kkjksxfouk'kuk; uSos|a ----A
esjs psru x`g esa] ?ku?kksj v¡/ksjk gSGA
ugha lw> jgk vkre] feF;kre ?ksjk gSGû
jRu=; nhi tyk] fut Kku txs LokehGA
¬ Îha JhegkohjftusUæk; eksgka/kdGkjfouk'kuk; nhia ----A
330
mi;ksx HkVdGrk gS] dSGls fut esa ykÅ¡GA
vkSjkas dGks le>kÅ¡] ij [kqn u le> ikÅ¡Gû
çHkq /;ku /kwi ikdGj] lc dGeZ u'ksa LokehGA
¬ Îha JhegkohjftusUæk; v"VdGeZnguk; /kwia ----A
dGeks± dGs QGy [kkdGj] csgks'k gqvk tx esaGA
tc ls çHkq n'kZ fdG;k] fut n'kZ gqvk fut easGû
pÅ xfr dGs Hkze.k feVk] f'ko QGy ikÅ¡ LokehGA
¬ Îha JhegkohjftusUæk; eks{kQyçkIr;s Qya ----A
ij dGks ns[kk eSaus] fut dGks gh uk ij[kkGA
vc lq[k vuar ikus] laca/k rtw¡ ij dGkGû
Kk;dG in ik tkÅ¡] gks 'kfDr çxV LokehGA
¬ Îha JhegkohjftusUæk; vu?;ZinçkIr;s v?;± ----A
œæYNÿÁ®çmNÿ
( rtZ & ckts dqaGMyiqj esa c/kkbZ ---- )
vk"kk<+ lqnh NB vkbZ] fdG LoxZ ls ftu vk;s egkohj thGA
ek¡ fç;dGkfj.kh g"kkZbZ] fdG xHkZ esa çHkq vk;s egkohj thGû
gaS pkSchlosa rhFk±dGj] fdG lqj uj xq.k xk;s egkohj thGA
ek¡ us lksyg lius ns[ks] fdG f=Hkqou dsG ukFk ik;s egkohj thGû
ckts dqaGMyiqj esa c/kkbZ] fdG xHkZ esa ohj vk;s egkohjGû1û
¬ Îha vk"kk<'kqDy"k"Bîka xHkZeaxyeafMrk; JhegkohjftusUæk; v?;± ----
/kU; ?kM+h tUe dGh vkbZ] fdG Kku /ku cjlk;s egkohj thGA
frgq¡yksdG esa vkuan Nk;k] fdG lq[k dGh cgkj yk;s egkohj thGû
331
vfHk"ksdG dGjs es# ij] fdG {khj ty Hkj yk;s egkohj thGA
ge tUe dGY;k.kdG euk;s] fdG pSrlqnh rsjl vk;s egkohj thGû
ckts dqaGMyiqj esa c/kkbZ] fdG v¡xuk esa ohj vk;s egkohjGû2û
¬ Îha pS='kqDy=;ksn';ka tUeeaxyeafMrk; JhegkohjftusUæk; v?;± ----
exflj onh n'keh vkbZ] çHkq oSjkX; gqvk egkohj thGA
paækHkk ikydGh ysdGj] lqjifr ou vk x;s egkohj thGû
çHkq! fl¼ ue% dGgrs gh] ftu nh{kk /kkjh egkohj thGA
gks x, Lo;aHkw Lokeh] ije tx midGkjh egkohj thGû
ckts vkre esa 'kgukbZ] fdG fut x`g ohj vk;s egkohjGû3û
¬ Îha ekxZ'kh"kZÏ".kn'kE;ka rikseaxyeafMrk; JhegkohjftusUæk; v?;± ---
½tqdwGy lfjr rV fr"Bs] oS'kk[k lqfn n'keh gS egkohj thGA
çHkq 'kqDy /;ku dsG /kkjh] ?kkfr pm uk'k fdG;s gaS egkohj thGû
gqbZ leolj.k 'kqHk jpuk] HkfodG tu fgrdGkjh egkohj thGA
fcu bPNk /ofu f[kjh gS] fdG çHkq dGh ve`rok.kh egkohj thGûGGGG
ckts leolj.k 'kgukbZ] fdG xxu esa ohj vk;s egkohjGû4û
¬ Îha oS'kk[k'kqDyn'kE;ka dsGoyKkuçkIrk; JhegkohjftusUæk; v?;± ----
tc dGkfrZdG vekol vkbZ] fdG nhikoyh vkbZ egkohj thGA
?kM+h Lokfr u[kr dGh vkbZ] fdG çHkq eqfDr ikbZ egkohj thGû
çHkq iw.kZ ije in ik;s] fdG v"Ve Hkw ik;s egkohj thGA
lc t; cksys /kjrh ij] dGc fuokZ.k ik;s] egkohj thGû
ckts vkRe uxj 'kgukbZ] fdG ohj çHkq eks{k ik;s egkohjGû5û
¬ Îha dGkfrZdGÏ".kkekoL;k;ka eks{keaxyeafMrk; JhegkohjftusUæk;---
tkI;
^¬ Îha vg± JhegkohjftusUæk; ueks ue%A*
332
\®ªçÂç
nksgk
cky czãpkjh çHkq] egkohj ftuukFkGA
xq.k o.kZu dSGls dGgw¡] vr% /k:¡ in ekFkGû1û
(rtZ & LkzfXo.kh Nan)
t; egkohj vfrohj in dGks uew¡GA
lUefr ukFk nkrk lqohj dGks uew¡Gû
oanuk eaS dG:¡ ohj rhFk±dGjkGA
vk x;k gw¡ 'kj.k nhft;s vkljkGû2û
o¼Zekus'k fl¼kFkZ lqr dGks uew¡A
ekr f='kyk dsG uanu dGks eu ls ue¡wGû3ûoanuk---
gS iq#jok ls thou dGgkuh 'kq:A
Hko /kjs vufxur dSGls fxurh dG:¡Gû4ûoanuk---
iq.;ksn; ls Hkjr lqr ekjhfp gq;sA
Hkko feF;kRo dsG o'k HkVdGrs jgsGû5ûoanuk---
cu x;s v/kZ pØGh f=i`"B irhA
Hko Hkze.k gh fdG;k ugha lq/kjh efrGû6ûoanuk---
Hkko vKku esa dGeZ ca/ku fdG;kA
pkj xfr esa #yk ØwGj flag cu x;kGû7ûoanuk---
iq.; ls ½f¼ pkj.k equh fey x;sA
ns'kuk ikdsG vJq u;u Hkj x;sGû8ûoanuk---
feF;kre gV x;k nhi lE;d~G tykA
Jh xq# dGh 'kj.k ls gh ca/ku VykGû9ûoanuk---
333
fQj çFke LoxZ esa flagdsGrq gq;sA
nso fQGj fo|k/kj ls eqfuozr fy;sGû10ûoanuk---
LoxZ lIre ls jktk gfj"ks.k gq;sA
fQj egk'kqØ ls jktiq= gq;sGû11ûoanuk---
LoxZ }kn'k x;s uan jktk gq;sA
nh{kk ysdGj rhFk±dGj dGh lÙkk fy;sGû12ûoanuk---
lksyosa LoxZ ls ek¡ dGks lius fn;sA
ekrk f='kyk dsG uSu flrkjs gq;sGû13ûoanuk---
/ku dGh o`f¼ ls Jh o¼Zeku gq;sA
es# ioZr nck;k rks ohj gq;sGû14ûoanuk---
eqfu lat; fot; eu esa 'kafdGr gq;sA
ns[kdGj cky ftu dGks fu%'kafdGr gq;sGû15ûoanuk---
lUefr uke rR{k.k j[kk eqfuojkA
n`f"V lE;d~G dGjks gs esjs egkohjkGû16ûoanuk---
nso laxe ijh{kk dGks fo"k/kj cukA
mldGs QG.k ij p<+s ukFk rkyh ctkGû17ûoanuk---
/kU; gks ohj Lokeh pj.k esa uekA
nkl gw¡ vkidGk eq>dGks dGj nks {kekGû18ûoanuk---G
,dG gkFkh enksUeÙk vo'k gks jgkA
ohj dGks ns[kdGj 'kkar gh gks x;kGû19ûoanuk---G
rc vfrohj dGgus yxs tu lHkhA
ik¡p gh uke lkFkZdG fdG;s ukFk thGû20ûoanuk---G
334
rhl gh o"kZ esa ri /kjk vkiusA
#æ dGk fo?u ftuoj lgk vkiusGû21ûoanuk---G
o"kZ ckjg çHkq ekSu dGh lk/kuk A
?kkfr;k u"V gks Kku dsGoy ?kukGû22ûoanuk---G
fnu N~;klB gq, ns'kuk uk f[kjsA
vk;s xkSre çHkq in esa 'kh'k /kjsGû23ûoanuk---G
çHkq ok.kh f[kjh tSls QqGyok >jsaA
HkO; thoksa dsG ftuok.kh dGYe"k gjsGû24ûoanuk---
rhl gh o"kZ çHkq us fogkj fdG;kA
vk;s ikokiqjh ;ksx jks/k fdG;kGû25ûoanuk---G
dGeZ laiw.kZ dGks uk'k dGj lq[k fy;kA
eqfDrdGkark ojh y{; dGks ik fy;kGû26ûoanuk---G
gS ije iwT; ikokiqjh dGh /kjkA
ukFk fuokZ.k ik;k gS iq.; /kjkGû27ûoanuk---G
nhi ekyk gqbZ Kku T;ksfr tyhA
tSls tUeka/k dGks jks'kuh gS feyhGû28ûoanuk---G
lkjs tx esa nhokyh eukbZ xbZA
eks{ky{eh feys Hkkouk dGh xbZGû29ûoanuk---G
vkRe xq.k gsrq gs ukFk iwtk dG:¡A
,dG Hko esa gh eSa ukFk eqfDr o:¡Gû30ûoanuk---
¬ Îha JhegkohjftusUæk; t;ekykiw.kkZ?;± ----A
?kÙkk
vafre rhFksZ'kk] ohj ftus'kk] Hko&Hko dGk larki gjksGA
û bR;k'khokZn% û
335
tkI;
^¬ Îha vg± JhiapdGY;k.kdGlefUoro`"kHkkfnohjkUrsH;ks ueks ue%A*
ÌªìXY® \®ªçÂç
nksgk
tks Hkh xkrk gS lnk] çHkqoj dGk xq.kxkuGA
çHkq le og xq.koku cu] ik tk;s fuokZ.kGû1û
(Kkuksn; Nan)
t;&t; /keZrhFkZ dsG uk;dG] pkSfcl rhFk±dGj LokehGA
orZeku Hkfo tu fgrdGkjh] ueu dG:¡ f=Hkqou ukehGû
vkfnukFk ls ohj çHkq rdG] eu op ru ls oanu gSGA
fl¼ky; dsG oklh dGks ee] J¼k ls vfHkuanu gSGû2û
çFke nso vknh'oj ftu gaS] vkfn czã fof/k uk'kdG gaSGA
fo'o foK gks fo'o lqykspu] vusdGkar dGs 'kkldG gaSGû
vkre tsrk vftrukFk gks] f'koje.kh dGk oj.k fdG;kGA
'k=q&fe= esa lerk j[kdGj] fut vkre esa je.k fdG;kGû3û
fo"k; Hkksx r`".kk e; O;kf/k] ls ihfM+r lalkjh gaSGA
dGke vlaHko laHko dGjrs] laHko ftu vfodGkjh gaSGû
yksdGkyksdG çdGk'kh ftu] vkuan fla/kq esa Ugou fdG;kGA
vfHkuanu ftu lain nsuk] vr% pj.k esa ueu fdG;kGû4û
nquZ; frfej fuokj.k dGkj.k] fnO;/ofu vfr I;kjh gSGA
lqefr ftus'oj lqefr nkrk] ro in esa cfygkjh gSGû
iùçHk v#.kkHkk okys] ldGy rÙo dsG Kk;dG gksGA
ekr firk le tu fgrdGkjh] lnqins'k dsG nk;dG gksGû5û
dGeZ ik'k esa ca/kk gqvk gw¡] gs ftuoj fuc±/k dGjksGA
ij çiap esa iM+k gqvk gw¡] lqik'oZ ftu fu}ZUn dGjksGû
336
dGksfVdG lw;Z pUæ yfTtr gSa] gs T;ksfreZ; txnh'ojGA
yfyr dwGV ls eks{k i/kkjs] /;krs gSa lqj uj x.k/kjGû6û
lqfof/kukFk ukSoas rhFk±dGj] iq"inar lq[kdGkjh gSaGA
lqfof/k crkrs fof/k u'kkus] ro oanu nq[kgkjh gSGû
xaxk ty panu ugha 'khry] ugha pkanuh 'khry gSGA
'khry ftu dsG opu lq'khry] çHkq lq'kksfHkr Hkwry gSGû7û
Js;l in dGh pkg eq>s gS] psru Jh dGk oj.k dG:¡GA
pkg ;gh gS fl¼ cuw¡ eaS] ckj&ckj in ueu dG:¡Gû
fo?u fouk'kdG okxh'oj Jh] oklqiwT; çf.kikr dG:¡GA
paikiqj ls eqfDrxkeh] ro in esa fnu jkr jgw¡Gû8û
foeyukFk ftuoj fueZy gks] fucZy dGks lacy nsrsGA
blhfy, pj.kksa esa vkdGj] HkDr lnk t;&t; dGjrsGû
vuar lkFkZdG uke vkidGk] uar prq"V; /kkjh gSaGA
ikj fdG;k yk[kksa dGks rqeus] vkt gekjh ckjh gSGû9û
/keZrhFkZ dGks fdG;k çlkfjr] /kE;Z/;ku dGks le>k;kGA
'kqDy/;ku ls eks{k feysxk] leolj.k esa cryk;kGû
rhukas in dsG /kkjh ftuoj] 'kkafrukFk 'kkafrnkrkGA
ije 'kkar jl o"kkZ dGjrs] HkfDr ls ur gS ekFkkGû10û
dqaGFkqukFk "kV~dGk;k j{kdG] esjh Hkh j{kk dGfj;sGA
Ïik fla/kq dGeks± dGs gark] eq>dGks Hkh fut le dGfj;sGû
vjgukFk vf[kys'oj esjs] jkx tyk dGj feVk fn;kGA
uk'k dGjks esjs Hko dGk Hkh] eu esa rqedGks fcBk fy;kGû11û
cky czãpkjh ftunsok] eksg eYy dGk uk'k fdG;kGA
fo"k;ksa dGks fo"k y[kk vkius] fut in esa gh okl fdG;kGû
337
çFke cus eqfu Lo;a vki fQGj eqfuozr dGk mins'k fn;kGA
vr%uke lkFkZdG eqfulqozr] eksg 'kfu dGk uk'k fdG;kGû12û
ufe ftuoj dsG pj.k i[kk:¡] ohrjkx Nfo dGks /;kÅ¡GA
uew¡ ohrjkxh ftuoj dGks] jkx&}s"k uk mj ykÅ¡Gû
uhyef.k le nhfIreku gaS] n;kfla/kq ftuoj I;kjsGA
fxjukjh f'koukj ojh çHkq] esjk oanu LohdGkjsGû13û
ik'oZukFk ikou ijes'oj] lcdsG eu dGks Hkkrs gksGA
Hkko HkfDr ls tks Hkh /;kos] J¼ky; esa vkrs gksGû
o/kZeku ftu ohj lUefr] egkohj vfrohj çHkksGA
vafre rhFk±dGj midGkjh] ikokiqfj fuokZ.k foHkksGû14û
bafæ; lq[k dGh ugha dGkeuk] y{; ;gh f'ko ikuk gSGA
?kcjk;k gw¡ dGeZ QGyksa ls] pkSchlh jt ikuk gSGû
lkalkfjdG lq[k ugha pkfg,] f'ko lq[k dGh gh vfHkyk"kkGA
;gh fou; gS var;kZeh] îw.kZ* dGhft;s ee vk'kkGû15û
nksgk
pkSchlksa rhFksZ'k dGk] gS vuar midGkjGA
Hkko lfgr iwtk dG:¡] ikÅ¡ lkS[; vikjGû16û
¬ Îha Jho`"kHkkfnohjkarsH;ks t;ekykiw.kkZ?;± ----A
?kÙkk
çHkqoj dGks iwts] f'ko lq[k lw>s] Hko&Hko dGk larki gjksGA
û bR;k'khokZn% û
338
Tì»œî\çLå
PíÈ<á¶-±¯®b
¥T<ëëÙ îDÙ}³JbJ
ní±à
±Ðñî Dbî PNÙîEàN £é<Èà gaîEàN ÜTáaAëÙ• •$
ÈaPÙ îN<D ga<Dªà Pë¶PNE£Ù ªb¼ñbC ëÙ• $$
±}ªî ga ®àëbD <ëDàJbJP áþî B<D• •$
PíÈî ®à<î_bvà Pë¶ ªbGÙ_-µbî ³<D• $$
àC PbÈbC* ªbÙL-ÜT<X-µÙ, ¥TiTH ÈbP ±£ ñb±Db• •$
î¼* ±¯®¯H îD ëª ¥Tbà ¥TGÙ, ®bC PNÚ ªb«RH Àb±Db• $$
° \a* ªbÙL<X¶µÙgaPíÈáa¶AëÙb:! À_ ÀëÈÙÈ ÀëÈÙÈ P}ëb¼á^è $
° \a* ªbÙL<X¶µÙgaPíÈáa¶AëÙb:! À_ <ÈþÈ <ÈþÈ q: q: $
° \a* ªbÙL<X¶µÙgaPíÈáa¶AëÙb:! À_ îî P<Û<«Èb BëÈ BëÈ
ëá^è $
EÉbNÿ (ÒuºTyuoNÿç Zæt)
~NBÈañ¶ ¦£èBë-®J ÀD¯±î, <îý ~aÈJ Jbà¥¼*T• •$
Bë-ÈÉáb¥TE£-<D¥TE£-¥TbÙL, ~NXß^ BÙëbà¥¼*T• $$
îEëb<£ ªbÙL-ÜT<XµbÙ¥T, îN<DD ¥Tò ±¯®b ¥TiTH• •$
1
Èb ¥TÙC* ±bÈ¥T «ÙC*, PbÙC, P¥TJ ÀbDE£ <ëhÈiTH• $$
° \a* gaªbÙL<X¶µÙ-PNÙîEàN-gaîEàN-ga<Dªà-Pë¶PNE£Ù-®àë£è-
<ëDàJbJP-®à<î_<á¶¨àbC ®J} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
gaÚ·Ô ¥T£JaDE£ ¥CT~Ù, îE£ îE£ <ßPbà¥¼T• •$• •
ÈPN ³Eµ ±ÐPGÙÈ <£³-<£³EÈÙ, BÙ ¥T^bCÙa Jbà¥¼T• $$• îEëb<£™
<ëDàJbJP-®à<î_<á¶¨à: ªE£D} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
œçeç‹oº 1. \z uNÿ®z
339
À<ÈµëJ À[È Ú·Ôë<®¶È, <îý Ùb®DBbC³ ¥CT• •$•
¥TJµb¼È-ñbÙb BÙÈ PNE£Ù, ªN<DÈ ~NB ¦±àbC³ ¥CT• $$• îEëb<£™
<ëDàJbJP-®à<î_<á¶¨àbC&[ÈbDè <Dë¶±bîa<È hëb«b $
k«éëL¶ PNëÙLPNîD ÀbnC, ÀîJ ¥TîJ ³NJbk ¥CT• •$• •
¥CTÈ¥Tò ª|±b ªbõ îõÀb, ªNDC <D®-¥TÙ ªbë ¥CT• $$• îEëb<£™
<ëDàJbJP-®à<î_<á¶¨à: ±N÷±b<L <Dë¶±bîa<È hëb«b $
±¥TëbD DbDb BbH<È ªbÈNÙ, Ù<ªÈ ~NX DàC DàC• •$• •
P£<îý JbÔ¯ Àb<£ BÙ k«é, ±NÙ^ ¥CT ñbÙb JàC• $$• îEëb<£™
<ëDàJbJP-®à<î_<á¶¨àbC D¼ëCË} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
¥TJµb¼È-£a±¥T ®<ùÈ DbDb, BGÙÈ ³bCßÉÈ PbÙ Pb¼*• •$
À<È ¢ë<JÈ ®³î³-¢àbC<È ®b¥Tò,<È<îÙDb~D «bÙ Pb¼•* $• îEëb<£™
<ëDàJbJP-®à<î_<á¶¨àbC £a±} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
<£¥èT ª¥ÐT ³ãEµÈ «bCÈ ®b¥TÙ, µ¯± £~-À}³a ¥T«a• •$•
PbC Jbà îD-ëª-¥Tbà~NX, J³bà ¥TÙ ÚCðH P«a• $$• îEëb<£™
<ëDàJbJP-®à<î_<á¶¨àbC µ¯±} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
ëÙ £bÚ ÚbÙ¥T À<îÈ íàbÙC, <îý 1ªNý ªNDbà¥¼*T• •$•
¾bëÔa £bGÔî ªbõ ±N}³a, ñbJ BÙ BÙ Jbà¥¼*T• $$• îEëb<£™
<ëDàJbJP-®à<î_<á¶¨àbC VTJ} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
œçeç‹oº 1. œìÉb
340
®J ³Eµ À[È ±N÷± ªõëÙ, £a± µ¯± PN JbëDb• •$•
VTJ J<JÈ ÀbqbC* ¾Ñà-<î<gÈ, Àß¶ ¥Tò®C ±bëDb• $$• îEëb<£™
<ëDàJbJP-®à<î_<á¶¨àbC&Dìà¶±£±ÐbíÈàC ÀìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
®àîbJb
<_B}³a
ëE£RH ÜT<áÙb®b, µî¶-®«b®b, <D®-±Ù ¥Tb®b, ¥TÙÈ BJC• •$
¥TõLb ¥CT µbÙa, ³³D-<ë«bÙa, £éÚ-À±«bÙa BÙî £JC• $$
¥Tb^È ®î-VTE£b B<ë-®D-ëÉE£b, ¥TÙÈ ÀDE£b ªÙLD îC*• •$
®bC ±¯®¼* Çàbë¼*, î}³J ³bë¼*, VCTÙ D Àbë¼* Bë-ëD îC*• $$
±XGÙ
®à PNÙîDN îN<DÙb®b î«EÈ, _P-ñbëÙ ¥Tò Ù[b ¥TÙEÈ• •$• •
®à <î»àb-Èî-Db~¥T ±È}³, ¥TõLb-ÙP-±¯GÙÈ À}³-À}³• $$1
®à ®à gaîDN À¥TJ}¥T iT±, ±£-PCë ¥TÙÈ <DÈ ÀîÙ-B¯±• •$• •
®à ±}ª À[ ®aÈC î«bD, È± È±È £C« ¥}TªD-PîbD• $$2
®à <Dªà PíÈ È{ëbñ¶ BbP, È±-Ùîb ÈDbC* ÈD îC* ±Ð¥Tb~• •$• •
®à <ëáà-ÙbCµ P|kbCµ BbD, ±ÙL<È ¥CT Db~D ÀªJ ÇàbD• $$3
®à ®à<«* Pë¶PNE£Ù £àbJ, J<Ú ÊE¾®bJëÈ ®³È-®bJ• •$• •
®à ÈÉ÷Lb«bÙa ÙîL Ùbî, <D® ±ÙL<È îC* ±bàbC <ëÙbî• $$4
®à ÀbDE£ßD ¥TeàbLiT±, ¥TeàbL ¥TÙÈ Pk¥Tb¼ ÀD¯±• •$• •
®à î£-Db~D ®àëbD £Cë, <DÙî£ <ëÙ<ªÈ Pk ¥TÙÈ PCë• $$5
®à ®à<«* <ëDàJbJP ÀîbD, Pk ~_N-<î_ ®bDÈ PîbD• •$• •
®à ¥ÉT<~È ¥Tbà È± ¥CT ±ÐBbë, n<ë-n^b ¦ù<È ÀbDE£ £bà• $$6
341
®à <î_ P¥TJ ®³ ¥CT PN<î_, ÀD<³DÈ Àµî ¥TòDC ±<ë_• •$• •
®à ªE¾ë£D Ùb®aë D¼D, ¥Tk«RH <ë¥Tñb kbCJÈ D k¼D• $$7
®à PbÈbC* îN<DëÙ y¥T P}³, <DÈ ³³D-³îD ¥TÙÈC ÀB}³• •$• •
®à ÀbàC îñNÙb±NÙ îH½bÙ, È«H îÙa ÙbC³ ¥TbC À<È ±ÐªbÙ• $$8
®à ®à <ÈD ªÙL<D ¥CT ±ÐPb£, Pk îÙa £Cë¥ÉTÈ BÊ¶ ëb£• •$• •
®à JbC¥T ¥TÙC <DB¶à PîhÈ, «î DîÈ P£b <DÈ ®bCù «hÈ• $$9
®à ³Ðaáî-ÜTÈN ±ÙëÈ îH½bÙ, <DÈ ¥TÙÈ ÀÈb±D àbC³PbÙ• •$• • • •
®à ÈÉáb-±Ùaá« ¥TÙÈ ®CÙ, ¥T«NH Ù}ª ªJÈ D<«* îD-PNîCÙ• $$10
®à î¯J ÀqbÊP ³NLD µbÙ, È± ¦³Ð È±È ÀbDE£¥TbÙ• •$• • • •
®à ëáb¶-ÜTÈN îC* ëÉ[-ÈaÙ, È«H À<È ~aÈJ ½CJÈ PîaÙ• $$11
®à ~aÈ-¥TbJ ªb¼±^ îH½bÙ, ¥¼T D£a-PÙbCëÙ-È^-<ëªbÙ• •$• • • •
®à <DëPÈ ÇàbDbiTÝ «bCà, Ù}ª¥T D<« î^¥TÈ ÙbCî ¥TbCà• $$12
®à îÉÈ¥TbPD ë®ÐbPDaà, ³bC£R«D ÊÏàb<£¥T ³Daà• •$• • • •
®à ÀbPD DbDb BbH<È µbÙ, ¦±P³¶ P«È îîÈb <DëbÙ• $$13
®à ®±È <È«bÙbC Dbî ¥TbCà, JÚ ±N_-±b¼_ ¥NTJ-ëÉ<X «bCà• •$• • • •
®à BÙC J[ À<È~à BHÔbÙ, £bGÙ¾ÈDbC £éÚ «bCà nbÙ• $$14
®à ªbCÙ ÀãÂD ÔbG¥TD <±~bª, Àõ Ê¶<È-Ba<È Pk DPÈ PbHª• $• • • •
®à ÈNî PNîÙÈ PNÚ J«È JbC¥T,PNÙ ÀPNÙ DëÈ ±£ £CÈ µbC¥T• $15
nE£ ÙbCJb
àC PbÈbC* îN<DÙb®, î«bÈ± Jnîa µbÙa• •$
±Ùî ±¯¢à ±£ µÙ¼*, P¥TJ ®³ ¥CT <«È¥TbÙa• $$
®bC îD ëª ÈD ~NX, «bCà PCë¼ Àb¼ Çàbë¼• •$
PbC ®D "îDÙ}³JbJ', Àý ÜT<XD ¥TbC ±bë¼• $$
° \a* PNÙîEëb<£PíÈ<á¶¨à: ±¯Lb¶ìàY <Dë¶±bîa<È hëb«b $
342
£bC«b--DîD ¥TÙÈ ªÙDD ±ÙÈ, À«bC ³Ùak <Dëb®• •$
±}ª ±ÙbëÈD¶<D È¼*, <DÙëbÙbC ÜT<áÙb®• $$
QRS
³Nõ±¯®b
£bC«b
ª«éH ³<È £éÚ Pb³Ù <ëá¼*, ÈbÙD ÈÙD <®«b®• •$• • • •
ÙÈD_à <D<µ D³D ÈD, µEà î«b îN<DÙb®• $$1$$
° \¯* \b¼* \: gaÀbªbàbC±¶ bÇàbàPë¶PbµN³õN Pî¯«! À_bëÈÙ ÀëÈÙ P}ëb¼á^è $
° \¯* \b¼* \: gaÀbªbàbC±¶ bÇàbàPë¶PbµN³õN Pî¯«! À_ <Èþ <Èþ q: q: $
° \¯* \b¼* \: gaÀbªbàbC±¶ bÇàbàPë¶PbµN³õN Pî¯«! À_ îî P<Û<«ÈbC Bë Bë
ëá^è $
EÉbNÿ (ÒuºTyuoNÿç Zæt)
~N<ª DaÙ <DÙîJ [aÙ£<µ Pî, PN³Nõ ªÙD ªÝbÊàb• •$
<È«NH µbÙ <È«NH ³£ ^bÙ hëbîa, À<È ¦nb« kÝbÊàb• $$
Bë BbC³ ÈD ë¼Ùb³ µbÙ <D«bÙ, <~ë È± È±È «¼*• •$
<È«NH ®³È Dbñ ÀÙbµ PbµN PN ±¯® <DÈ ³ND ®±È «¼*• $$
° \¯* \b¼* \: gaÀbªbàbC¶±bÇàbàPë¶PbµN³Nõ¨àbC ®EîîÉÏàN<ëDb~Dbà
¥TÙ±¯Ù ª}£D P<JJ Pb¼* ß<P, PN³Nõ ±£ ±¯®b ¥TÙb¼*• •$
Pk ±b± Èb± <î^bà hëbîa, µÙî ~aÈJ <ëhÈÙb¼•* $$• Bë™
° \¯* \b¼* \: gaÀbªbàbC¶±bÇàbàPë¶PbµN³Nõ¨àbC BëbÈb±<ëDb~Dbà
ÈE£éJ ¥TîbC£ PNëbP ¦¢®J, PN³Nõ ±³ÈÙ µÙÈ «¼*• •$
³ND¥TbÙ Àb¼³ND «bÙ hëbîa, ë}£Db «î ¥TÙÈ «¼•* $$• Bë™
° \¯* \b¼* \: gaÀbªbàbC¶±bÇàbàPë¶PbµN³Nõ¨àbC&[à±£±ÐbíÈàC
343
~NB V¯TJ ÙbP ±Ð¥TbP ±GÙîJ, PN³Nõ ±bà<D ±ÙÈ «bC*• •$
<DÙëbÙ îbÙ ¦±b<µ hëbîa, PaJ <£Ý ¦Ù µÙÈ «bC•* $$• Bë™
° \¯* \b¼* \: gaÀbªbàbC¶±bÇàbàPë¶PbµN³Nõ¨à: ¥TbîkbL<ëÇë}PDbà
±¥TëbD <îý PJb¼D PNE£Ù, PN³Nõ ±bàD ±ÐaÈ Pb¼*• •$
¥TÙ nNµbÙbC³ <ëDb~ hëbîa, PN<ñÙ ¥Tò®¼ ÙaÈ Pb¼•* $$• Bë™
° \¯* \b¼* \: gaÀbªbàbC¶±bÇàbàPë¶PbµN³Nõ¨à: [NµbÙbC³<ëDb~Dbà
D¼ëCË} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
£a±¥T ¦£bCÈ P®bCÈ ®³î³, PN³Nõ±£ ±¯®bC* P£b• •$
Èî Db~ §bD ¦®bP hëbîa, îbC<« îbC« D «bC ¥T£b• $$• Bë™
° \¯* \b¼* \: gaÀbªbàbC¶±bÇàbàPë¶PbµN³Nõ¨àbC
îbC«bEµ¥TbÙ<ëDb~Dbà £a±} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
k«é À³Ù Àb<£ PN³}µ ÚCðH, PN³Nõ ±£ ±]<«} ÚÙC• •$
£éÚ ±}N® ¥Tbq ®Jbà hëbîa, ³NL Ànà <ªÈ îC* µÙC• $$• Bë™
° \¯* \b¼* \: gaÀbªbàbC¶±bÇàbàPë¶PbµN³Nõ¨àbC&ý¥Tî¶£«Dbà µ¯±}...
BÙñbJ ±¯³ k£bî k«é<ë<µ, PN³Nõ¥ÐTî Àb³C* µÙbC*• •$
î}³J î«bVTJ ¥TÙbC hëbîa, ®bCÙ¥TÙ <ëDÈa ¥TÙbC•* $$• Bë™
° \¯* \b¼* \: gaÀbªbàbC¶±bÇàbàPë¶PbµN³Nõ¨àbC îbC[VTJ±ÐbíÈàC VTJ}
®J ³}µ À[È V¯TJ DCë®, £a± µ¯± VTJbëJa• •$
"ËbDÈ' PN³Nõ±£ £C«é hëbîa, «î<«* ÈbÙ ¦ÈbëJa• $$• Bë™
° \¯* \b¼* \: gaÀbªbàbC¶±bÇàbàPë¶PbµN³Nõ¨àbC&Dìà¶±£±ÐbíÈàC ÀìàY
®àîbJb
£bC«b
¥TD¥T-¥Tb<îDa <ëáà ë~, £aP¼ Pk P}PbÙ• •$• • • •
Ïàb³a ë¼Ùb³a î«b, PbµN PN³ND B}ÔbÙ• $$1$$
344
ÈaD ßbG^ Dë ¥TbCù Pk, ë}£b¼* PaP Dëbà• •$• • • •
³NL <È«H ÀóbÊ¶P Jb¼*, ¥T«R} ÀbÙÈa ³bà• $$2$$
kCPÙa
y¥T £àb ±bJ¼ îN<DÙb®b, Ùb³£bCá ô¼ «ÙD ±Ù},• • • • • •
ÈaDbC* JbC¥T ±Ð³^ Pk £CÚ¼*, ØàbÙbC* ÀbÙbµD<D ¥TÙ}• •$• • • •
±}ª î«bëÐÈ £éXÙ µbÙ¼*, n«bC* £Ùk ®bD¼ PN<«È},• • • • • •
PbÈ B}³ ëbDa îD Jbë¼, ±bëC* Àbq GÙX ¦<ªÈ}• $$3$$
DëbC* ±£bÙñ <ë<µ PbC* BbÚ¼*, k}µ £~bC* ª¯ÙD ¥TÙD},• • • • • •
ÂàbÙ« ~}¥TÙ ®bD¼ îbD¼, ¦cî kbÙ« ëÐÈ µÙD}• •$• • • •
ÈCÙ« BC£ ¥TbGqàb ª¯Ù¼*, ªb¼£« ³ND ñbD¥T J<Úà},• • • • • •
î«b±Ðîb£ ±}ª£~ Db~C, PbCJ ¥Tábà Pk¼ D<Úà}• $$4$$
k}µb<£¥T P_« Pk ª¯Ù¼*, qbÙ« ®Eî D îÙD îND},• • • • • •
y¥T Pîà ¦DÊ¶P ±Ùaá«, kaP ±ÐiT±<D îC* <D±ND•} •$• • • •
Bbë ¦£a¥T Ê¥TòPbC* ®bD¼, kbÊP ÀBÚD Ïàb³ ¥TÙ},• • • • • •
À«<î}£Ù ÈCÊ¶PbC* ë}£¼, ÊE¾ PNÙ³ ªb¼kaP ëÙ}• $$5$$
±ØªaPbC* BbëD <DÈ Bbë¼*, n<mkP À}³ ¦±}³ ±Ý¼,• • • • • •
PcbÊ¶Pb¼* <ëáà <ëDb~¼*, ÀxbÊ¶Pb¼* ³ND PN kÝ¼• •$• • • •
PaÈ Pîà PÙ 1ªb¼«^ëbPa, ³Ðaáî <³GÙ<PÙ ®bC³µÙ},• • • • • •
ëáb¶ ëÉ[ÈÙ¼* <ñÙ qbÝC, Àbq ¥TÙî «<D <P<X ëÙ}• $$6$$
° \¯* \b¼* \: ÀbªbàbC¶±bÇàbàPë¶PbµN³Nõ¨àbC ÀDìà¶±£±ÐbíÈàC ±¯Lb¶ìàY
£bC«b--¥T«bC* ¥T«bH JbC* BC£ î¼*, kNµ ñbCÙa ³NDB¯Ù• •$• • • •
"«CîÙb®' PCë¥T ´£à, BGsÈ BÙa BÙ±¯Ù• $$7$$
QRS
1. œçeç‹oº Yç{œbÄçÌy
345
Àbªbà¶ Èy ÆçæuoÌçTº œî\ç
ºYu®Þy'Eçu®|Nÿç YætŒçªoy
œî\Œ Nÿºçz ºz,
Èy Æçv‹ouÌ‹‡ì EçYç®| ŸÄº Nÿy œî\Œ Nÿºçz ºz-2´´@
§çºo ÄÌì‹‡ºç Œz \¤ ªìuŒ®çõ Nzÿ tÆ| ŒÒë œç®z´´@
Ìty ¤yÌÄë ªõ o¤ Èy YçuºÞYNÀÿÄoy| Eç®z´@@
tuqm §çºo §çz\TÀçª Œz LNÿ ÂçÂ Nÿçz \‹ª ut®ç´´@
GÌŒz Òy Ì¤Ìz œÒÂz ªìuŒœºæœºç \yÄ‹o uNÿ®ç´´@
ªìuŒœºæœºç \yÄ‹o uNÿ®ç´@@
œî\Œ Nÿºçz ºz,
Èy Æçv‹ouÌ‹‡ì EçYç®| ŸÄº Nÿy œî\Œ Nÿºçz ºz-2´´@
C Ùæî YçuºÞYNÀÿÄn®ç|Yç®|ÈyÆçv‹oÌçTº! EÞ EÄoº EÄoº ÌæÄç{Êb½´´@
C Ùæî YçuºÞYNÀÿÄn®ç|Yç®|ÈyÆçv‹oÌçTº! EÞ uoÉe e: e:´´@
C Ùæî YçuºÞYNÀÿÄn®ç|Yç®|ÈyÆçv‹oÌçTº! EÞ ªª Ìu‘çuÒoçz §Ä §Ä
ÄÊb½´´@
EÉbNÿ
YçÂ'oyºs NÿºŒz YÂy Ìoy
tyqç ÂzNÿº ¤Œz ªìŒy, uŒ\ Nÿª|NÿÂæNÿ \ÂçŒz Nÿçz´´@
N{ÿÌz Òçzoz Òø ªìuŒÄº, ®Ò ¤oÂç ut®ç \ªçŒz Nÿçz´@@´
®Ò ¤oÂç ut®ç \ªçŒz Nÿçz´@@´tyqç ÂzNÿº...
ÌçTº ÌÐÆ Tæ§yºoç, TæTç \Â Ìª ÆyoÂ Äçmy´´@
\yÄŒ ªõ ÌçNÿçº uNÿ®ç, Ÿ§ì NìæÿtNìæÿt Nÿy u\ŒÄçmy´@@
LzÌz Tì» Nzÿ œt ªõ EçL, Òª \Â‡çº YäjçŒz Nÿçz,
Òª \Â‡çº YäjçŒz Nÿçz´@@ tyqç ÂzNÿº...
C Ùæî YçuºÞYNÀÿÄn®ç|Yç®|ÈyÆçv‹oÌçTºç® \‹ª\ºçªwn®ìuÄŒçÆŒç® \Âæ..
346
YætŒ Nÿç ÆyoÂoç Tìm §y, oìª EçTz ªçŒçz Ã®s| óEç´´@
uÄÊ‡º Nÿç uÄÊ §y oìª œº Yäj Nÿº §vOÿ §çÄ Nÿº Goº T®ç´@@
Òª §y uŒ\ ÆyoÂoç Òzoî Âç®z Tæ‡ YäjçŒz Nÿçz´´@
Âç®z Tæ‡ YäjçŒz Nÿçz´@@ tyqç ÂzNÿº...
C Ùæî YçuºÞYNÀÿÄn®ç|Yç®|ÈyÆçv‹oÌçTºç® ÌæÌçºoçœuÄŒçÆŒç® YætŒæ...@
uÄÊ®ÄçÌŒç Nzÿ ¤‹‡Œ, \T Nÿçz uŒ\ ÄÆ ªõ Nÿºoz Òø´´@
oìª \{Ìz ªìuŒTm oœ NÿºNzÿ, ªçzqªçT| Nÿçz Äºoz Òø´´@
Æì§À ‡ÄÂ Eqo Âz Eç®z, oìª œt œìæ\ YäjçŒz Nÿçz´´@
oìª œt œìæ\ YäjçŒz Nÿçz´@@ tyqç ÂzNÿº...
C Ùæî YçuºÞYNÀÿÄn®ç|Yç®|ÈyÆçv‹oÌçTºç® Eq®œtŸç›o®z EqoçŒ½...´@
¤çÂuÄÄçÒ óEç u¢ÿº §y, ¤ÀÖYçºy \yÄŒ ¤yoç sç´´@
Ìn®Äoy ªçå Œz EœŒy, ªªoç Ìz oìªNÿçz ÌëYç sç´@@
NÿçªtzÄ ÄÆ NÿºŒz Òzoî, EçL œìÉœ YäjçŒz Nÿçz´´@
EçL œìÉœ YäjçŒz Nÿçz´@@ tyqç ÂzNÿº...
C Ùæî YçuºÞYNÀÿÄn®ç|Yç®|ÈyÆçv‹oÌçTºç® Nÿçª¤çmuÄ†ÄæÌŒç® œìÉœæ...´@
œøuoÌ ÄÊçzú oNÿ tyuqo \yÄŒ ªõ Vçzº oœË®ç Nÿy´´@
Ìçäjz œvXYÌ ÄÊ| oì©Òçºz, GœÄçÌçõ Nÿy ÌæP®ç sy´@@
uªÂz Òªõ §y oœÆOÿy, EçL Œ{Äzù YäjçŒz Nÿçz´´@
EçL Œ{Äù YäjçŒz Nÿçz´@@ tyqç ÂzNÿº...
C Ùæî YçuºÞYNÀÿÄn®ç|Yç®|ÈyÆçv‹oÌçTºç® qì‡çºçzTuÄŒçÆŒç® Œ{Äùæ...´@
tuqm Ìz Gðº ªõ EçNÿº, rçŒNÿç tyœ \Âç®ç sç´´@
ŒSŒ utT©¤º ÄzÊ ªìuŒ Nÿç, Ì¤ \T Nÿçz utQÂç®ç sç´@@
Vwo tyœNÿ Âz Òª §y EçL, ªçzÒ E‹‡zºç ŒÆçŒz Nÿçz´´@
ªçzÒ E‹‡zºç ŒÆçŒz Nÿçz´@@ tyqç ÂzNÿº...
C Ùæî YçuºÞYNÀÿÄn®ç|Yç®|ÈyÆçv‹oÌçTºç® ªçzÒç‹‡NÿçºuÄŒçÆŒç® tyœæ...
347
Nÿªçzú Nÿçz NwÿÆ NÿºŒz ÄçÂz, Äyº œì»Ê NÿÒÂçoz Òø´´@
oìª \{Ìç ÌìÌªçu‡ªºm, u¤ºÂz Ìç‡î Nÿº œçoz Òø´´@
‡îœ \ÂçNÿº YçÒ ºÒz Òª, Nÿª| ÌªîÒ \ÂçŒz Nÿçz´´@
Nÿª| ÌªîÒ \ÂçŒz Nÿçz´@@ tyqç ÂzNÿº...
C Ùæî YçuºÞYNÀÿÄn®ç|Yç®|ÈyÆçv‹oÌçTºç® EÉbNÿª|tÒŒç® ‡îœæ...
Gðª ¢ÿÂ Nÿy YçÒ ªõ oìªŒz, ŒSŒ ÄÀo Nÿçz ‡çºç´´@
u\ŒÄº Nzÿ ÂVì Œ‹tŒ ¤ŒNÿº, ªçzqªçT| Nÿçz ÌçNÿçºç´@@
¢ÿÂ Nÿç sçÂ YäjçŒz EçL, oìª \{Ìç ¢ÿÂ œçŒz Nÿçz´´@
oìª \{Ìç ¢ÿÂ œçŒz Nÿçz´@@ tyqç ÂzNÿº...
C Ùæî YçuºÞYNÀÿÄn®ç|Yç®|ÈyÆçv‹oÌçTºç® ªçzq¢ÿÂŸç›o®z ¢ÿÂæ...
Ìç‡ì EÄËsç ‡çºm Nÿº, NÀÿª NÀÿª Ìz Èzmy ¤äjoy Ò{´´@
Nÿª| uŒ\|ºç Nzÿ ¤Â œº EuºÒ‹o EÄËsç uªÂoy Ò{´@@
Tì» Yºmçõ ªõ FÌyuÂL, Òª Eç®z EU®| YäjçŒz Nÿçz´´@
Òª Eç®z EU®| YäjçŒz Nÿçz´@@ tyqç ÂzNÿº...
C Ùæî YçuºÞYNÀÿÄn®ç|Yç®|ÈyÆçv‹oÌçTºç® EŒU®|œtŸç›o®z EU®ú...
Æzº Z‹t
ÌçTº \Òçå Tæ§yºoç ªõ ÌìŸuÌò Ò{´´@´´´´
Tì» ÆçæuouÌ‹‡ì Nzÿ Ìªq ÄÒ §y oìXZ Ò{´@@´´´´
\Òçå Æçæuo Nÿç \Â ÌÄ|tç Nÿ¨çzÂ Nÿºz Ò{´´@´´´´
GŒ Tì» Yºm ªõ Òª §y Æçæuo‡çºç Nÿºz Òø´@@1@@
Æç‹o®z Æçv‹o‡çºç´´@
Ë®çûçt Nzÿ œìÉœçõ Ìz oÄ GùçŒ uQÂ ºÒç´´@´´´´
oìªÌz Òy Eç\ ªìuŒÄºçõ Nÿç tÆ| uªÂ ºÒç´@@´´´´
GœNÿçº oì©Òçºç Œ ‡ºç §îÂ ÌNzÿTy´´@´´´´
Qìt œìÉœ Eæ\Ây Ìz œìÉœ ÄwvÉb NÿºzTy´@@2@@
utÃ®œìÉœç±çuÂ:´@
348
\®ªçÂç
o\|'¤ç¤ìÂ Nÿy...
Tì» ÆçæuouÌ‹‡ì Nÿy œî\Œ Ìz, Eçoª ÌìQ Nÿç §lgçº uªÂz´´@
Tì»Äº Nzÿ tÆ|Œ Ä‹tŒ Ìz, Æç¾ço ÌìQÆçæuo ¤Òçº uªÂz´@@bzNÿA
EçÊçäj EuÌo ÊÉey FÌÄy ÌŒ½ EdçºÒ Ìç{ ¤Òðº ªõ´´@
uœoì §yªTçøg ªçå Ìn®Äoy Ìz \‹ª uÂ®ç FNÿ ¤çÂNÿ Œz´@@
Æì§ Œçª ÌçoTçøgç œç®ç o¤ §çz\ TÀçª Nzÿ §çS® uQÂz´´@
Tì»Äº Nzÿ tÆ|Œ Ä‹tŒ Ìz, Æç¾ço ÌìQÆçæuo ¤Òçº uªÂz´@@1@@
F|ËÄy ÌŒ½ Gu‘çÌ Ìç{ ozºÒ ÆìMÂç ozºÌ Æì§ [®zÉe uosy´´@
tzÄz‹üNÿyuo| ªìuŒÄº Ìz <<Gðîº>> ªõ qì¨Nÿ ÄÀo tyqç Ây´@@
uŒ\ œº NÿÁ®çm §çÄŒç Âz Tì» ÆçæuouÌ‹‡ì uÆÄûçº YÂz´´@
ÌŒ½ Gu‘çÌ Ìç{ ¤yÌ ªõ u¢ÿº tzÄz‹üNÿyuo| ªìuŒÄº Ìz Òy´´@
®ºŒçÂ œ¯çNÿÁ®çmNÿ ªõ Èy ÆçæuouÌ‹‡ì ªìuŒ ¤Œz ÄÒë´@@
GÌ ¢ÿçÁTìŒ ÆìMÂç Yç{tÆ Nÿçz GŒNzÿ E‹oª|Œ ûçº QìÂz´´@
Tì»Äº Nzÿ tÆ|Œ ÄætŒ Ìz, Æç¾ço ÌìQÆçæuo ¤Òçº uªÂz´@@3@@
EdçFÌ ªîÂTìmçõ ªõ ºo ªìuŒÄº Nÿy P®çuo ¢{ÿÂ ºÒy´´@
EçYç®| ¤Œz Äz ÌÄ|Ÿsª ÌªgçzÂy ‡ºç œuÄÞ óF|´@@
Tì»Eçõ Nzÿ Tì» Äz ¤Œz ËÄ®æ uŒ\ ªõ \¤ ªîÂçYçº œÂz´´@
oÄ Nwÿœç ŸÌçt Ìz oçªÀœc œº ‡ÄÂ TÀ‹s GnNÿym| óEç´´@
oÄ Yºmçõ ªõ ŒçvËoNÿ \yÄçõ Nÿç EÒæNÿçº uŒ\y|m| óEç´@@
ªìuŒ ÈçÄNÿ Nzÿ ÄÀo Âz ÂzNÿº oìª Äwq ªõ œìÉœ Ò\çº uQÂz´´@
349
ÌŒ½ œYœŒ NìæÿsÂuTuº œº ûçtÆ ÄÊ| Ì¨zQŒç œîm| uÂ®ç´´@
§çtçõ Ììut tìuo®ç Nÿçz Œ¾çº Nÿç®ç Nÿçz oìªŒz n®çT ut®ç´@@
ÂçQçõ \Œoç Nzÿ ŒzÞçõ Ìz o¤ EÈî‡çº Eœçº YÂz´´@
®ìTœì»Ê! ozºz GœNÿçºçõ Nÿç ¤tÂç Œ YìNÿç®ç \ç ÌNÿoç´´@
ozºy Èzmy ªõ Eç{º uNÿÌy Ìç‡î Nÿç n®çT Œ Eç ÌNÿoç´@@
oî oçz oì^ªõ Òy Ìªç T®ç ¤Ì Eç\ ozºy \®Nÿçº uªÂz´´@
YçuºÞYNÀÿÄoy| Tì» Nÿy \®ªçÂ Tîæs Nÿº ÂçL Òø´´@
¤yÌÄë Ìty Nzÿ Ÿsª Ìîuº Nzÿ Yºm YäjçŒz EçL Òø´@@
<Y‹tŒçªoy> ªì^Nÿçz §y oìª Ìª Tìm Nzÿ NìÿZ ÌæËNÿçº uªÂz´´@
C Ùæî YçuºÞYNÀÿÄn®ç|Yç®|ÈyÆçv‹oÌçTºç® \®ªçÂçœîmç|U®ú uŒÄ|œçªyuo...´@
tçzÒç
ÆçæuouÌ‹‡ì EçYç®| Nÿy, œî\Œ ®Ò ÌìQNÿçº´´@
\çz Nÿºoz Èòç ÌuÒo, Òçzoz §Ä Ìz œçº´@@
@@ Fn®çÆyÄç|t: @@
---------
Àbªbà¶ ga <ëËbPb³Ù ±¯®b
ÙîC~ªE¾ "ÀõL'
ga <ëËbPb³Ù ¥CT ªÙLbC* îC* ½N¥Tb Ù«b À±Db îbñb• •$
<®D¥CT ®aëD ¥Tò «Ù ªàb¶ kD ±ùa hëà} «a Dë³bñb• $$
®¼Db³î ¥Tb ë« PNµb ¥TJ~ ®bC <kÚÙbÈC «¼* ³Ja-³Ja• •$
<®D¥CT £~¶D ¥TbC ±b¥TÙ ¥CT <ÚJÈa îNÙ½bÊ¶ ´£à ¥TJa• $$
350
° \¯* ga 108 Àbªbà¶<ëËbPb³ÙîNDaE¾! À_ ÀëÈÙ ÀëÈÙ
P}ëb¼á^è $ ° \¯* ga 108 Àbªbà¶<ëËbPb³ÙîNDaE¾! À_ <Èþ <Èþ
q: q: $ ° \¯* ga 108 Àbªbà¶<ëËbPb³ÙîNDaE¾! À_ îî
P<Û<«ÈbC Bë Bë ëá^è $
EÉbNÿ
Pb}PbGÙ¥T <ëáàbC* îC* ±ù¥TÙ, î¼*DC À±DC ¥TbC BÙîbàb• •$
ÊP Ùb³ôCá ¥Tò ë¼ÈÙLa PC, Àk È¥T ±bÙ D«a* ±bàb• $$
Èk <ëËb<PEµN ¥CT ®J ¥TL PC, Bë¥TbJNá µbCDC Àbàb «RH• •$
ÀbDb ®bDb <î^ ®bà îCÙb, à« kEµ ¥Tb^DC Àbàb «RH• $$
° \¯* ga 108 Àbªbà¶<ëËbPb³ÙîNDaE¾bà ®Eî®ÙbîÉÏàN<ëDb~Dbà
¥ÐTbCµ ÀDJ îC* ®J-®J ¥TÙ, À±Db Pë¶hë JN^bàb «¼• •$
<D®~bEÈ hëiT± D ®bD P¥Tb, ®aëDBÙ ÊPC BNJbàb «¼• $$
ªE£D Pî ~aÈJÈb ±bDC Àk, ~ÙL ÈN|«bÙa Àbàb «RH• •$
P}PbÙ Èb± <î^ ®bà îCÙb, ªE£D ëE£D ¥TbC Jbàb «RH• $$
° \¯* ga 108 Àbªbà¶GëËbPb³ÙîNDaE£Ðbà P}PbÙÈb±<ëDb~Dbà
®ù ¥TbC D î¼*DC ®ù Pî½b, D<« À[à <D<µ ¥TbC ±«ªbDb• •$
À±DC ÈbC ¥CTëJ P±DC ñC, BÐî Àb¼Ù ®³È ¥Tb B^¥TbDb• $$
ªÙLbC* îC* À<±¶È À[È «¼*, À[à ±£ îN½¥TbC <îJ ®bëC• •$
Èë §bD-ÀõL ¥Tò G¥TÙLbC* PC, à« ´£à¥TîJ Ba <ÚJ ®bëC• $$
° \¯* ga 108 Àbªbà¶<ëËbPb³ÙîNDaE£Ðbà À[à±£±ÐbíÈàC À[ÈbDè
ÊD <ëáà BbC³ ¥Tò î<£Ùb ±a, î¼* kDb P£b PC îÈëbJb• •$
ÈÉ÷Lb ¥TbC ÈÉíÈ ¥TÙC* <®ÈDa, ¦ÈDa kÝÈa ÊØnb ¢ëbJb• $$
351
î¼* ¥Tbî Bbë <ëÇë}P «CÈ, îD PNîD ªÝbDC Àbàb «RH• •$
à« î£D <ë®CÈb kD D P¥CT, à« Bbë ´£à îC* Jbàb «RH• $$
° \¯* ga 108 Àbªbà¶<ëËbPb³ÙîNDaE¾bà ¥TbîkbL<ëÇë}PDbà
ÊP [Nµb ÙbC³ ¥Tò Ñàñb ¥Tñb, Bë-Bë îC* ¥T«Èb Àbàb «RH• •$
À<È B[ ÀBïà BÚC <VTÙ Ba, îDÈÉíÈ D«a* ¥TÙ ±bàb «RH• $$
D¼ëCË Pî<±¶È ¥TÙ¥CT î¼*, ÈÉ÷Lb ¥Tò B¯Ú <î^bðH³b• •$
Àk Àb¼Ù À<µ¥T D B^¥T P¥¯HT, à« ÀEÈÙ kbCµ ®³bðH³b• $$
° \¯* ga 108 Àbªbà¶<ëËbPb³ÙîNDaE£Ðbà [NµbÙbC³<ëDb~Dbà D¼ëCË}
îbC«bEµ¥TbÙ PC Ñàb¥NTJ «bC <D® ¥TbC D«a* î¼*DC ±«ªbDb• •$
î¼* Ùb³ôCá îC* <JíÈ Ù«b, ÊP «bñ Ù«b kP ±nÈbDb• $$
à« £a± Pî<±¶È «¼ îN<DëÙ, îCÙb Èî £RÙ B³b £CDb• •$
ÈNî §bD £a± ¥Tò kbÈa PC, îî ÀEÈÙ £a± ®Jb £CDb• $$
° \¯* ga 108 Àbªbà¶<ëËbPb³ÙîNDaE¾bà îbC«b}µ¥TbÙ<ëDb~Dbà
£a±} <Dë¶±bîa<È hëb«b $
ÊD À~NB ¥Tî¶ DC ßCÙb «¼,î¼*DC Àk È¥T à« îbDb ñb• •$
kP ±b± ¥Tî¶ È® ±N·à ¥Tî¶ ¥TbC,ªb« Ù«b À±DbDb ñb• $$
~NBÀ~NB ¥Tî¶ Pk GÙ±N£J «¼*, î¼* ÊE«C* ®JbDC Àbàb «RH• •$
ÊPa<JàC Èë ªÙLbC* îC* Àk, µ¯± ªÝbDC Àbàb «RH• $$
° \¯* ga 108 Àbªbà¶<ëËbPb³ÙîNDaE¾bà Àý¥Tî¶£«Dbà µ¯±}....
BbC³bC* ¥TbC ÊÈDb BbC³b G¥T, ÚN£ ¥TbC «a BbC³ kDb ÔbJb• •$
PbÇà Àb¼Ù Pbµ¥T ¥Tb ÀEÈÙ, î¼*DC Àb® <î^b ÔbJb • $$
î¼* <ª£bDE£ îC* JaD Ù«RH, ±¯®b ¥Tb à« VTJ ±bDb «¼• •$
±bDb ñb <®P¥CT ôbÙb ë« <îJ k¼qb îN½C Gq¥TbDb «¼• $$
° \¯* ga 108 Àbªbà¶<ëËbPb³ÙîNDaE¾bà îbC[VTJ±ÐbíÈàC VTJ}..
352
®³ ¥CT ë¼Bë ¥TbC ±b¥TÙ î¼*, <D~ <£D ¥¼TPb ÀJîhÈ Ù«b• •$
ªbÙbC* ³<ÈàbC* ¥Tò qbC¥TÙ ¥TbC, ÚbDC îC* «a À¨àhÈ Ù«b• $$
î¼* «RH hëÈE_ §bÈb Òýb, îCÙb ±Ù PC sàb DbÈb «¼• •$
¥¼TPC ÀDß¶ ±£ ±b ®bðH, à« "ÀõL' BbëDb BbÈb «¼• $$
° \¯* ga 108 Àbªbà¶<ëËbPb³ÙîNDaE¾bà ÀDìà¶±£±ÐbíÈàC ÀìàY™
®àîbJb
«C ³NõëÙ ÈCÙC ³NL ³bDC, À<±¶È «¼} ®aëD ¥CT [L [L• •$• • • •
Àª¶D ¥CT PNîD Pî<±¶È «¼*, «ÙábàC ®³Èa ¥CT ¥TL ¥TL• $$1$$
¥TDb¶^¥T ¥CT P£J³b ³Ðbî îC*, îN<DëÙ ÈNîDC ®Eî <Jàb• •$• • • •
îeJí±b ±¯¢à<±Èbga ¥TbC, Àõ gaî<È ¥TbC ¥ÉTÈ¥ÉTÏà G¥Tàb• $$2$$
kª±D ¥CT ÊP <ëËbµÙ îC*, <ëËb ¥CT Pb³Ù ¦îù ±ùC• •$• • • •
îN<DÙb® £C~B¯áL PC ÈNî, ëÐÈkÐÌªà¶ JC <D¥TJ ±ùC• $$3$$
Àbªbà¶ §bDPb³Ù DC PDè, ÀùPq îC* îN<D ±£ £C ÔbJb• •$• • • •
À®îCÙ D³Ù îC* «éÀb ¦<£È, îbDbC* Ù<ë Èî «ÙDC ëbJb• $$4$$
±GÙëbÙ ÈN|«bÙb Pk¥Tb Pk, <®D ±ñ ±Ù ªJDC ëbJb «¼• •$• • • •
ë« BC£ §bD ¥Tò n¼Da PC, <³GÙ ¥Tî¶ ¥Tb^DC ëbJb «¼• $$5$$
ÈNî hëà} Èañ¶ PC ±bëD «bC, ÈNî «bC À±DC îC* PîàPbÙ• •$• • • •
ÈNî hàb£èëb£ ¥CT ±ÐhÈbCÈb, ëbLa-ëaLb ¥CT îµNÙ ÈbÙ• $$6$$
ÈNî ¥NTE£¥NTE£ ¥CT ¥NTE£D PC, ¥NTE£D Pb ®³ ¥TbC ¥TÙ £CD•C •$• • • •
ÈNî <D¥TJ ±ùC kP ÊPa<Jy, B^¥CT À^¥TbC* ¥TbC ±ñ £CDC• $$7$$
ë« îE£ îµNÙ îNh¥TbD P£b, ªC«ÙC ±Ù <kÚÙa Ù«Èa «¼• •$• • • •
ëbLa ¥TeàbLa «¼ ÀDN±î, ¥TõLb ¥CT ½ÙDC ½ÙÈC «¼*• $$8$$
ÈNîîC* ¥¼TPb P|îbC«D «¼, àb «¼ ¥TbCÊ¶ ®b£R ^bCDb• •$• • • •
®bC £~¶ ÈN|«bÙC ¥TÙ ®bÈb, D<« ªb«C ¥TBa <ëJ³ «bCDb• $$9$$
353
ÊP Àe± ¦îÐ îC* Ba ÈNîDC, Pb<«Ïà PÉ®D À<È ¥TÙ ÔbJb• •$• • • • • •
ga ®¼D ³aÈ ³b³Ù îC* ÈNîDC, îbDbC Pb³Ù BÙ ÔbJb• $$10$$
«¼ ~m£ D«a* ³NL ³bDC ¥TbC, ³bDb Ba îCÙb ÀD®bDb• •$• • • • • •
hëÙ ÈbJ nE£ î¼* sàb ®bD¯H, ¥CTëJ B<IT îC* Ùî ®bDb• $$11$$
BbëbC* ¥Tò <Dî¶J PGÙÈb îC*, Àë³b«D ¥TÙDC Àbàb «RH• •$• • • • • •
îCÙb PbÙb £éÚ ££¶ «ÙbC, à« Àß¶ BC*^DC Jbàb «RH• $$12$$
«C È±bCî¯<È¶! «C ÀbÙbµ¥T! «C àbC³adÙ! «C î«bPEÈ!• •$• • • • • •
«¼ "ÀõL' ¥TbîDb £CÚ P¥CT, àN³-àN³ È¥T Àb³bîa kPEÈ• $$13$$
° \¯* ga 108 Àbªbà¶<ëËbPb³ÙîNDaE¾bàbDìà¶±£±ÐbíÈàC ±¯Lb¶ìàY
±N÷±bw®<J} <[±CÈè
vvvvvv
u\ŒÄçmy Ëoìuo
ªçoç oî t®ç NÿºNzÿ Nÿªçzú Ìz Zìgç ÂzŒç
FoŒy Ìy uÄŒ® oìªÌz, Yºmçõ ªõ \TÒ tzŒç. bzNÿ
ªçoç Eç\ ªø §bNÿç ÷å, ªç®ç Nzÿ E‹‡zºz ªõ;
NÿçzF| ŒÒë ªzºç Ò{ FÌ Nÿª| Nzÿ ºzÂz ªõ.
NÿçzF| ŒÒë ªzºç Ò{ oìª ‡yº ¤å‡ç tzŒç.´ªçoçA1
\yÄŒ Nzÿ Yç{ºçÒz œº ªø ÌçzY ºÒç Nÿ¤ Ìz,
\çHå oçz uNÿ‡º \çHå, ®Ò œîZ ºÒç ªŒ Ìz;
œs §îÂ T®ç ÷å ªø, oìª ºçÒ utQç tzŒç.´ªçoçA2
ÂçQçõ Nÿçz G¤çºç Ò{, ªì^Nÿçz §y G¤çºçz oìª,
ªå^‡çº ªõ Ò{ Œ{®ç, GÌNÿçz §y uoºç tçz oìª;
ªå^‡çº ªõ EbNÿç ÷å, GÌ œçº ÂTç tzŒç.´ªçoçA3
354
ËÄç†®ç®-œçe
È{ëbñ¶P_¯ |bè
EçYç®|TwòuœXZuÄºuYoª½
îbC[-îb³¶hà DCÈbÙ} BCcbÙ} ¥Tî¶-B¯BÉÈbîè $
§bÈbÙ} <ëAë-È{ëbDb} ëE£C È£è³NL-JmµàC $$
’bÂµÙb
_¼¥Tbeà} ¾Ñà-á^è¥}T Dë±£P<«È} ®aë-á^è¥Tbà-UCAàb#,• • • • • •
±wªbEàC ªbãhÈ¥Tbàb ëÐÈ-P<î<È-³<È-§bD-ªbGÙ_-BC£b#• •$• • • •
ÊÏàCÈEîbC[î¯U} <_BNëDî<«È¼# ±ÐbCITî«¶<oÙa~¼#,• • • • • •
±ÐÏàC<È gXµb<È h±É~<È ª î<ÈîbDè à# P ë¼ ~NXÒG÷^#• $$1$$
1
<PXC ®àí±<PXC ª¦ãÑë«bÙb«LbVTU} ±cC• •$• • • •
ë}<£cb ÀÙ«}ÈC ëbCØn} ÀbÙb«Lb ¥TîPbC• $$2$$
1
¦¢®bCëLîN¢®ëL} <LÑë«L} Pb«L} ª <LØnÙL}• •$• • • •
£}PL-LbL-ªGÙc} ÈëbLîbÙb«Lb B<Làb• $$3$$
±ÐñîbC&Çàbà:
P|àÂ£~¶D§bDªbGÙ_b<L îbC[îb³¶# $$1$$ È{ëbñ¶-
gXbD} P|àÂ£~¶Dîè $$2$$ È<ÛP³b¶£<µ³îbôb $$3$$
®aëb®aëb’bë-kEµ-P}ëÙ-<D®¶Ùb-îbC[bhÈ{ëîè $$4$$ Dbî-
hñb±Db-¾Ñà-BbëÈhÈEEàbP# $$5$$ ±ÐîbLDà¼Ù<µ³î#
$$6$$ <D£C‘~-hëb<îÏë-PbµDb<µ¥TÙL-<hñ<È-<ëµbDÈ#
1. ®z tçz TçsçLå §TÄoy Eçºç‡Œç TÀ‹s Nzÿ ªW•ÂçYºm Nÿy Ò{´@
355
$$7$$ PÏP}vàb-[C_-h±~¶D-¥TbUbEÈÙ-Bbëbe±k«éÏë¼Ö
$$8$$ î<È-gNÈbë<µ-îD#±à¶à-¥CTëUb<D §bDîè $$9$$
ÈÏ±ÐîbLC $$10$$ ÀbËC ±ÙbC[îè $$11$$ ±ÐÏà[îEàÈè
$$12$$ î<È# hîÉ<È# P}§b <ªEÈb<B<DkbCµ ÊÏàDñb¶EÈÙîè
$$13$$ È<£ãE¾àb<DãE¾à<D<îcîè $$14$$ Àë³Ð«C«bëbà-
µbÙLb# $$15$$ k«é-k«é<ëµ-<[±Ðb<D#PÉÈbDNITµNÐëbLb}
PCÈÙbLbîè $$16$$ Àñ¶hà $$17$$ Ñàw®Dhàbë³Ð«#$$18$$
D ª[NÙ<DãE¾àb¨àbîè $$19$$ gNÈ} î<È±¯ëY ôÅDC¥T-
ôb£~BC£îè $$20$$ Bë±ÐÏààbC&ë<µ£C‘ëDbÙ¥TbLbîè $$21$$
[àbC±~î-<D<îc# áÔè<ë¥Te±# ~CábLbîè $$22$$
ÜT®N<ë±NUîÈa îD#±à¶à# $$23$$ <ë~NXÅ±Ð<È±bÈb¨àb}
È<ô~Cá# $$24$$ <ë~N<X[C_hëb<î<ëáàC¨àbC&ë<µ-
îD#±à¶ààbC# $$25$$ î<ÈgNÈàbC<D¶kEµbC ¾ÑàC÷ëPë¶-
±àb¶àCáN $$26$$ iT<±÷ëëµC# $$27$$ È£DEÈBb³C
îD#±à¶àhà $$28$$ Pë¶¾Ñà±àb¶àCáN ¥CTëUhà $$29$$
y¥Tb£a<D Bb¢àb<D àN³±£C¥TãhîÛbªÈN¨à¶# $$30$$ î<È-
gNÈbëµàbC <ë±à¶àÖ $$31$$ P£PÈbCÙ<ë~Cáb£è
àÒØnbC±UmµC-õEîcëÈè $$32$$ D¼³î-P}³Ð«-
Ñàë«bÙ®N¶P¯_-~m£-Pî<BiTú¼ë}B¯Èb Dàb# $$33$$
$$ Ê<È È{ëbñ¶P¯_C ±ÐñîbC&Çàbà# $$1$$
356
GôÈaàbC&Çàbà:
Àb¼±~<î¥T[b<à¥Tb¼ Bbëb¼ <îgÖ ®aëhà
hëÈ{ëîb¼£<à¥T-±bGÙLb<î¥Tb¼ ª $$1$$ GôDëb÷^b£~¼¥T-
<ë}~<È-<_BC£b àñb¥ÐTîîè $$2$$ P|àsÏë-ªbGÙ_C $$3$$
§bD-£~¶D-£bD-UbB-BbC³bC±BbC³-ëaàb¶<L ª $$4$$
§bDb§bD£~¶DUmµàÖÈNãÍ<_±wªBC£b# P|àsÏë-
ªbGÙ_-P}àîbP}àîbÖ $$5$$ ³<È-¥Tábà-<UŒ-<î»àb-
£~¶Db§bDb-P}àÈb<PXUCAàbÖÈNÖÈNhøàC¥¼T¥¼T¥¼T¥TáÔèBC£b#
$$6$$ ®aëBÑàbBÑàÏëb<D ª $$7$$ ¦±àbC³bC U[Lîè
$$8$$ P Gô<ëµbC&÷^ªÈNBC‘£# $$9$$ P}PbGÙLbC îNsÈbÖ
$$10$$ PîDh¥TbîDh¥Tb# $$11$$ P}PbGÙLÍPhñbëÙb#
$$12$$ ±É<ñÑàíÈC®bCëbàN-ëDh±Èà# hñbëÙb# $$13$$
ôaãE¾àb£àÍPb# $$14$$ ±wªCãE¾àb<L $$15$$ Gô<ëµb<D
$$16$$ <Dë¶{É àN±¥TÙLC ¾ÑàCãE¾àîè $$17$$ UmÇàN±àbC³b¼
BbëCãE¾àîè $$18$$ h±~¶D-ÙPD-ßÐbL-ª[N#gbC_b<L
$$19$$ h±~¶-ÙP-³Eµ-ëL¶-~m£bhÈ£ñb¶# $$20$$
gNÈî<DãE¾àhà $$21$$ ëDh±ÏàEÈbDbîC¥Tîè $$22$$
¥ÉT<î<±±a<U¥Tb-BÐîÙîDN÷àb£aDbîC¥¼T¥TëÉXb<D $$23$$
P}<§D# PîDh¥Tb# $$24$$ <ë³Ð«³Èb¼ ¥Tî¶àbC³# $$25$$
ÀDNgC<L ³<È# $$26$$ ÀGë³Ð«b ®aëhà $$27$$
<ë³Ð«ëÈa ª P}PbGÙL# ±Ðb¥èT ªÈN¨à¶# $$28$$
357
y¥TPîàb<ë³Ð«b $$29$$ y¥}T ôb¼ _aDè ëbDb«bÙ¥T# $$30$$
P|î¯Øn¶D³BbC‘±±b£b ®Eî $$31$$ P<ªc-~aÈ-P}ëÉÈb#
PCÈÙb <îgbÖ¼¥T~hÈËbCDà# $$32$$ ®ÙbàN®b·Ô®±bCÈbDb}
³B¶# $$33$$ £CëDbÙ¥TbLbîN±±b£# $$34$$ ~CábLb}
P|î¯Øn¶Dîè $$35$$ Àb¼£bGÙ¥T-ë¼G¥ÐT<à¥Tb«bÙ¥T-È¼®P-
¥Tbî¶Lb<D ~ÙaÙb<L $$36$$ ±Ù} ±Ù} P¯ïîîè $$37$$
±Ð£C~ÈbC&P}vàCà³NL} ±Ðb¥èT È¼®PbÈè $$38$$ ÀDEÈ³NLC ±ÙC
$$39$$ À±ÐÈaßbÈC $$40$$ ÀDb<£-P|kEµC ª $$41$$
Pë¶hà $$42$$ È£b£a<D Bb¢àb<D àN³±£C¥ThàbªÈN¨à¶#
$$43$$ <Dõ±BbC³îEÏàîè $$44$$ ³B¶P|î¯Øn¶D®îbËîè
$$45$$ Àb¼±±b<£¥}T ë¼G¥ÐT<à¥Tîè $$46$$ Uãmµ±ÐÏàà} ª
$$47$$ È¼®Pî<± $$48$$ ~NB} <ë~NXîÑàbßb<È ªb«bÙ¥}T
±ÐîcP}àÈhà¼ë $$49$$ DbÙ¥TP|î¯ãØn¶DbC D±N}P¥Tb<D
$$50$$ D £Cëb# $$51$$ ~Cáb<ÍëC£b# $$52$$ Àb¼±±b<£¥T-
ªÙîbCcî£C«bP}vàCàëáb¶àNábC&D±ëÏàb¶àNá# $$53$$
$$ Ê<È È{ëbñ¶P¯_C GôÈaàbC&Çàbà# $$2$$
ÈÉÈaàbC&Çàbà:
ÙÏD-~¥¶ T Ùb-ëbUN ¥ Tb-±Š-µ¯ î -ÈîbC - î«bÈî#±Ð B b
B¯îàbC ßDb|kNëbÈb¥Tb~-±Ð<È÷qb# PíÈbµbC&µ# $$1$$ ÈbPN
<_}~Ïbè-±wª<ë}~<È-±wª£~-£~-<_-±wªbCD¼¥T-DÙ¥T-~È-
P«’bb<L ±wª ª¼ë àñb¥ÐTîîè $$2$$ DbÙ¥Tb
<DÏàb~NBÈÙ-UCAàb-±GÙLbî-£C«-ëC£Db-<ëG¥ÐTàb# $$3$$
358
±Ùh±ÙbC£aGÙÈ-£é#Úb# $$4$$ P}ãsU÷^bPNÙbC£aGÙÈ£é#ÚbÖ
±Ðb¥èT ªÈN»àb¶# $$5$$ ÈC÷ëC¥T-<_-PíÈ-£~-PíÈ£~-
ôb<ë}~<È-_àãÍ}~Ïbè-Pb³ÙbC±îb P{ëbDb} ±Ùb ãhñ<È#
$$6$$ ®|k¯ôa±-UëLbC£b£à# ~NBDbîbDbC ôa±PîN¾b# $$7$$
GôGô¶<ë¶÷¥T|Bb# ±¯ë¶-±¯ë¶-±GÙ[C<±LbC ëUàb¥ÉTÈà# $$8$$
ÈEîÇàC îCõDb<Bë¶ÉcbC àbC®D~ÈP«’b<ë÷¥T|BbC ®|k¯ôa±#
$$9$$ BÙÈ-«¼îëÈ-«GÙ-<ë£C«-Ù|à¥T-«¼Ù·àëÈ¼ÙbëÈëáb¶#
[C_b<L $$10$$ È<ôBb<®D# ±¯ëb¶±ÙbàÈb <«îëDè-
î«b<«îëDè-<Dáµ-DaU-õãsî-<~ÚGÙLbC ëá¶µÙ±ë¶Èb#
$$11$$ «Cîb®N¶D-È±Daà-ë¼Ô¯à¶-Ù®È-«Cîîàb# $$12$$
î<L-<ë<ª_-±bdb¶ ¦±GÙ î¯UC ª ÈNeà-<ëhÈbÙb# $$13$$
±]-î«b±]-<È<³wn-¥C T PGÙ-î«b±N · ÔÙa¥T-±N · ÔÙa¥Tb
\£b-hÈCábîN±GÙ $$14$$ ±ÐñîbC àbC®D-P«’bbàbîhÈ£X¶-
<ë÷¥T|BbC \£# $$15$$ £~àbC®Dbë³b«# $$16$$ ÈEîÇàC
àbC®D} ±N÷¥TÙîè $$17$$ È£è-Gô³NL-Gô³NLb \£b# ±N÷¥TÙb<L
ª $$18$$ È<Ûëb<PEàbC £CÑà# ga\aµÉ<È¥Tò<È¶kN<XUï|à#
±eàbC±îãhñÈà# PPbîb<D¥T±GÙáÏ¥Tb#$$19$$• ³Œb<PEµN-
ÙbC < «£Ð b C < «Èbhàb-«GÙXGÙ¥TbEÈb-PaÈbPaÈbC £ b-DbÙa-
DÙ¥TbEÈb-PNëL¶iTíà¥¯TUb-ÙsÈbÙsÈbC£b#• PGÙÈhÈEîÇà³b#
$$20$$ ôàbCô¶àbC# ±¯ëb¶# ±¯ë¶³b# $$21$$ ~CábhÏë±Ù³b#
$$22$$ ªÈN£¶~D£a-P«’b-±GÙëÉÈb ³Œb-<PEÇëb£àbC DË#
$$23$$ BÙÈ# áÔè<ë}~-±wªàbC®D-~È-<ëhÈbÙ# á^è
359
ª¼¥TbCD<ë}~<ÈBb³b àbC®Dhà $$24$$ È£èGô³NL-Gô³NL-
<ëhÈbÙb ëá¶µÙëáb¶ <ë£C«bEÈb# $$25$$ ¦cÙb £<[L-
ÈNeàb# $$26$$ BÙÈ¼ÙbëÈàbCë¶É<X\bPb¼ á^è-Pîàb¨àb-
îNÏP<±¶·àëP<±¶La¨àbîè $$27$$ Èb¨àbî±Ùb B¯îàbC-
&ëãhñÈb# $$28$$ y¥T-Gô-<_-±eàbC±î-ãhñÈàbC «¼îëÈ¥T-
«bGÙëá¶¥T£¼ë¥NTÙë¥Tb# $$29$$ ÈñbCcÙb# $$30$$ <ë£C«CáN
P}vàCà¥TbUb# $$31$$ BÙÈhà <ë÷¥T|BbC ®|k¯ôa±hà
Dë<È~ÈBb³# $$32$$ <ôµb¶È¥TòÚ·ÔC $$33$$ ±N÷¥TÙbXC‘
ª $$34$$ ±ÐbÎè îbDNábCcÙbEîDN÷àb: $$35$$ Àbàb¶
|UCØnbÖ $$36$$ BÙÈ¼ÙbëÈ<ë£C«b# ¥Tî¶B¯îàbC&Eà_
£Cë¥NTiTcÙ¥NTõ¨à# $$37$$ DÉãhñÈa ±ÙbëÙC <_±eàbC±-
îbEÈîN¶«RÈC‘ $$38$$ <Èà¶ÂàbC<D®bDb} ª $$39$$
$$ Ê<È È{ëbñ¶P¯_C ÈÉÈaàbCC&Çàbà# $$3$$
ªÈNñbC‘&Çàbà:
£CëbÖÈN<L¶¥Tbàb: $$1$$ Àb<£ÈãÍáN ±aÈbEÈJCAàb:
$$2$$ £~bý-±wª-ôb£~-<ë¥Te±b: ¥Te±bC±±Û±à¶EÈb:
$$3$$• ÊE¾Pbîb<D¥T_bàãÍ}~±b<Ùá£bÏîÙ[JbC¥T±bJbDa¥T-
±Ð¥TòL¶¥Tb<BàbCÂàG¥Tãeë<á¥TbÖ¼¥T~: $$4$$ _bàãÍ}~-
JbC¥T±bJë¢àb¶ ÑàEÈÙ¢àbC<È÷¥Tb: $$5$$ ±¯ë¶àbCôa¶E¾b:
$$6$$ ¥Tbà±ÐëaªbÙb Àb yC~bDbÈè $$7$$ ~Cáb: h±~¶-iT±-
~m£-îD:±ÐëaªbÙb: $$8$$ ±ÙC&±ÐëaªbÙb: $$9$$ BëD-
ëb<PDbC&PNÙ-Db³-<ëËNÏPN±Lb¶ãÂDëbÈ-hÈ<DÈbC£<µ-ôa±-
360
<£s¥NTîbÙb: $$10$$ ÑàEÈÙb# G¥TÛÙ-G¥}T±Nõá-î«bCÙ³-
³Eµë¶-à[-Ùb[P-B¯È-<±~bªb# $$11$$ ¢àbC<È÷¥Tb#
P¯àb¶-ªE¾îPb¼ ³Ð«-D[_-±Ð¥TòL¶¥T-ÈbÙ¥TbÖ $$12$$ îCõ-
±Ð£<[Lb <DÏà³ÈàbC DÉUbC¥CT $$13$$ ÈÏ¥ÉTÈ# ¥TbU<ëBb³#
$$14$$ k<«ÙëãhñÈb# $$15$$ ë¼îb<D¥Tb# $$16$$
¥Te±bC±±Ûb# ¥Te±bÈaÈbÖ $$17$$ ¦±àN¶±GÙ $$18$$
Pb¼µî¼¶~bD - PbDÏ¥NTîbÙ - îb«CE¾-kÐÌ-kÐÌbCcÙ-UbEÈë-
¥Tb<±÷q-~N¥ÐT - î«b~N¥ÐT-~ÈbÙ-P«’bbÙC÷ëbDÈ-±ÐbLÈàbC-
ÙbÙLbØàNÈàbCD¶ëPN ³Ð¼ëCà¥CTáN <ë®à-ë¼®àEÈ-®àEÈb-
±Ùb<®ÈCáN Pëb¶ñ¶<PXb¼ ª $$19$$ ãhñ<È-±ÐBbë-PNÚ-
ËN<È-UCAàb-<ë~NXaãE¾àbë<µ<ëáàÈbC&<µ¥Tb# $$20$$
³<È-~ÙaÙ-±GÙ³Ð«b<BîbDÈbC «aDb# $$21$$ ±aÈ-±]-
~NsU-UCAàb Gô-<_-~CáCáN $$22$$ ±ÐbÂ³Ð¼ëCà¥CT¨à# ¥Te±b#
$$23$$ kÐÌUbC¥TbUàb Ub¼¥TbãEÈ¥Tb: $$24$$ PbÙhëÈb-
<£Ïàë…ÅõL-³£¶ÈbCà-ÈN<áÈbÑàbkbµbGÙ÷^bÖ $$25$$
<ë®àb<£áN GôªÙîb# $$26$$ Àb¼±±b<£¥T-îDN÷àC¨à#
~Cáb<hÈà¶ÂàbCDà# $$27$$ <hñ<ÈÙPNÙ-Db³-PN±L¶-ôa±-
~CábLb} Pb³ÙbC±î-<_±eàbC±îbµ¶-«aD-<îÈb $$28$$
Pb¼µî¼¶~bDàbC# Pb³ÙbC±îC À<µ¥CT $$29$$ PbDÏ¥NTîbÙ-
îb«CE¾àbC# PíÈ $$30$$ <_-PíÈ-Dë¼¥Tb£~-_àbC£~-
±wª£~<BÙ<µ¥Tb<D ÈN $$31$$ ÀbÙLbØàNÈb£RÇë¶îC¥¼T¥CTD
DëPN ³Ð¼ëCà¥CTáN <ë®àb<£áN Pëb¶ñ¶<PXb¼ ª $$32$$ À±Ùb
361
±eàbC±îî<µ¥Tîè $$33$$ ±ÙÈ# ±ÙÈ# ±¯ëb¶ ±¯ëb¶DEÈÙb
$$34$$ DbÙ¥TbLb} ª GôÈaàb<£áN $$35$$ £~ëá¶P«’bb<L
±Ðñîbàbîè $$36$$ BëDCáN ª $$37$$ ÑàEÈÙbLb} ª
$$38$$ ±Ùb ±eàbC±îî<µ¥Tîè $$39$$ ¢àbC<È÷¥TbLb} ª
$$40$$ È£÷^Bb³bC&±Ùb $$41$$ Ub¼¥TbãEÈ¥TbDbî÷^b¼
Pb³ÙbC±îb<L PëC‘ábîè $$42$$
$$ Ê<È È{ëbñ¶P¯_C ªÈNñbC‘&Çàbà# $$4$$
±}ªîbC&Çàbà:
À®aë¥Tbàb µîb¶µîb¶¥Tb~±N£è³Ub# $$1$$ ¾Ñàb<L
$$2$$ ®aëbÖ $$3$$ <DÏàbëãhñÈbEàiT±b<L $$4$$ iT<±L#
±N£³è Ub# $$5$$ Àb Àb¥Tb~b£C¥T¾Ñàb<L $$6$$ <DG÷¥ÐTàb<L
ª $$7$$ ÀP}vàCàb# ±Ð£C~b µîb¶µî¶¼¥T®aëbDbîè $$8$$
Àb¥Tb~hàbDEÈb# $$9$$ P}vàCàbP}vàCàbÖ ±N£è³UbDbîè
$$10$$ DbLbC# $$11$$ UbC¥Tb¥Tb~C&ë³b«# $$12$$
µîb¶µî¶àbC# ¥ÉTÏhDC $$13$$ y¥T±Ð£C~b<£áN Bb¢à#
±N£è³UbDbîè $$14$$ ÀP}vàCàBb³b<£áN ®aëbDbîè $$15$$
±Ð£C~P}«bÙ<ëP±b¶¨àb} ±Ð£a±ëÈè $$16$$ ³<È-<hñÏàN±³Ð«b¼
µîb¶µî¶àbCõ±¥TbÙ# $$17$$ Àb¥Tb~hàbë³b«# $$18$$
~ÙaÙ-ëbÎè -îD#±ÐbLb±bDb# ±N£è³UbDbîè $$19$$ PNÚ-
£é#Ú-®a<ëÈ-îÙLbC±³Ð«bÖ $$20$$ ±Ùh±ÙbC±³Ð«bC
®aëbDbîè $$21$$ ëÈ¶Db-±GÙLbî-G¥ÐTàb: ±ÙÏëb±ÙÏëC ª
362
¥TbUhà $$22$$ h±~¶ÙP³EµëL¶ëEÈ# ±NÁUb# $$23$$
~m£-kEµ-Pb¼ ï |à-hñb¼ e à-P} h ñbD-BC £ -ÈîAnbàbÈ±bC -
ËbCÈëEÈÖ $24$ ÀLë# h¥TEµbÖ $$25$$ BC£-P™bÈC¨à
¦Ï±ËEÈC $$26$$ BC£b£LN# $$27$$ BC£P™bÈb¨àb}
ªb[Ná#$$28$$ P£è ¾ÑàU[Lîè $$29$$ ¦Ï±b£-Ñàà-
µÐb¼ÑààNI} PÈè $$30$$ ÈobëbÑàà} <DÏàîè $$31$$
À<±¶ÈbD<±¶È<PXC# $$32$$ ãhDÂµiT[ÏëbQEµ# $$33$$ D
®ßEà³NLbDbîè $$34$$ ³NLPb|àC P£É~bDbîè $$35$$
ôÅ<µ¥Tb<£³NLbDb} ÈN $$36$$ kEµC&<µ¥Tb¼ ±bGÙLb<î¥Tb¼ ª
$$37$$ ³NL-±à¶àë£è ¾Ñàîè $$38$$ ¥TbUÖ $$39$$
PbC&DEÈPîà# $$40$$ ¾Ñàbgàb <D³¶NLb ³NLb# $$41$$
Èobë# ±GÙLbî# $$42$$
$$ Ê<È È{ëbñ¶P¯_C ±wªîbC&Çàbà# $$5$$
á÷qbC&Çàbà:
¥TbàëbW½ªD#¥Tî¶ àbC³# $$1$$ P Àb’bë# $$2$$
~NB# ±N·àhàb~NB# ±b±hà $$3$$ P¥Tábàb¥TábààbC#
Pb|±Ùb<à¥CTàb¶±ñàbC# $$4$$ ÊãE¾à-¥TábàbëÐÈ-G¥ÐTàb#
±wª-ªÈN#±wª-±wª<ë}~<ÈP}vàb# ±¯ë¶hà BC£b# $$5$$
ÈaëÐ - îE£-§bÈb§bÈ-Bbëb<µ¥TÙL-ëaà¶ - <ë~C á C ¨ àhÈ-
<ô~Cá# $$6$$ À<µ¥TÙL} ®aëb®aëb# $$7$$ ÀbË} P}Ù|B-
PîbÙ|BbÙ|B-àbC³ - ¥ÉTÈ - ¥TbGÙÈbDNîÈ - ¥Tábà<ë~Cá¼-
363
ãÍãÍ-ãÍÖÈNÖ¼¥T~#• $$8$$ <Dë¶È¶Db-<D[C±-P}àbC³-
<DP³b¶ GôªÈNGô¶-<_-BC£b# ±Ùîè $$9$$ ÈÏ±Ð£bCá-<D…ë-
îbÏPàb¶EÈÙbàbPb£DbC±ßbÈb §bD£~¶DbëÙLàbC# $$10$$
£é # Ú-~bC ¥ T-Èb±b¥Ð T E£D-ëµ-±GÙ£C ë DbEàbÏî-±ÙbC B à-
hñbEàPôCËhà $$11$$ B¯ÈëÐÏàDN¥T|±b£bDPÙb³P}àîb<£-
àbC³# [bãEÈ# ~b¼ª<î<È PôCËhà $$12$$ ¥CTë<UgNÈ-
P}ßµî¶ £CëbëL¶ëb£bC £~¶DîbC«hà $$13$$ ¥TábàbC£àbcaëÐ-
±GÙLbîÖb<Ù_îbC«hà $$14$$ kˆbÙ|B-±GÙ³Ð«Ïë}
DbÙ¥ThàbàNá# $$15$$ îbàb È¼à¶ÂàbCDhà $$16$$
Àe±bÙ|B-±GÙ³Ð«Ïë} îbDNáhà $$17$$ hëBbë-îb£¶ë} ª
$$18$$ <D:~aUëÐÈÏë} ª PëC‘ábîè $$19$$ PÙb³P}àî-
P}àîbP}àîb¥Tbî<D®¶Ùb-kbUÈ±b}<P £¼ëhà $$20$$
P|àsÏë} ª $$21$$ àbC³ë¥ÐTÈb <ëP}ëb£D} ªb~NBhà
Db|D# $$22$$ ÈGô±ÙaÈ} ~NBhà $$23$$ £~¶D<ë~N<X-
<ë¶DàP}±ÛÈb ~aUëÐÈC÷ëD<ÈªbÙbC&BaïL§bDbC±àbC³-
P}ëC³b¼ ~ãsÈÈhÏàb³È±Pa PbµNPîb<µë¼¶àbëÉ{à¥TÙL-
î«¶£bªbà¶-k«égNÈ-±ÐëªDBãsÈÙbëAà¥Tb±GÙ«b<Lîb¶³¶-
±ÐBbëDb-±ÐëªDëÏPUÏë<î<È Èañ¶¥TÙÏëhà $$24$$
±ÙbÏî-<DE£b-±Ð~}PC P£PÁNLbCØnb£DbCobëDC ª
Daª¼³bC‘_hà $$25$$ ÈGô±à¶àbC Daª¼ëÉ¶{àDNÏPC¥Tb¼ ªbCcÙhà
$$26$$ <ëìD¥TÙLîEÈÙbàhà $$27$$
$$ Ê<È È{ëbñ¶P¯_C á÷qbC&Çàbà# $$6$$
364
PíÈîbC&Çàbà:
<«*PbDÉÈhÈCàbkÐÌ±GÙ³Ð«C¨àbC <ëÙ<ÈëÐ¶Èîè $$1$$
£C~-Pë¶ÈbC&LNî«Èa $$2$$ ÈÏhñ¼àb¶ñY BbëDb# ±wª ±wª
$$3$$ ëbW½ªDbC³NíÈaàb¶£bD-<D[C±L-P<îÏàbUbCG¥TÈ±bD-
BbC®Db<D ±wª $$4$$ ¥ÐTbCµ-UbCB-BaõÏë-«bhà-
±ÐÏàbvàbDbEàDN-ëa<ªBbáL} ª ±wª $$5$$ ~¯Eàb³bÙ-
<ëîbC < ªÈbëbP-±ÙbC ± ÙbC µ b¥TÙL-B¼ ï à~N < X-Pµîb¶ -
<ëP}ëb£b# ±wª $$6$$ ÍaÙb³¥TñbgëLÈEîDbC«ÙbŒ-
<DÙa[L-±¯ë¶ÙÈbDNhîÙL-ëÉ÷àC÷^ÙP-hë~ÙaÙP}h¥TbÙ-
Ïàb³b# ±wª $$7$$ îDbC§bîDbC§ãC E¾à<ëáàÙb³ôCá-
ë®¶Db<D ±wª $$8$$ <«*Pb<£G÷ë«bîN_b±bàbëË£~¶Dîè
$$9$$ £é#ÚîCë ëb $$10$$ î¼_a-±ÐîbC£-¥Tbõ·à-
îbÇàh»àb<D ª P{ë-³NLb<µ¥T-ãsUAà-îbDb<ëDCàCáN
$$11$$ ®³Ï¥Tbà-hëBbëb¼ ëb P}ëC³-ë¼ÙbÂàbñ¶îè $$12$$
±ÐîcàbC³bÏ±ÐbL-Ñà±ÙbC±L} <«*Pb $$13$$ ÀP£<BµbD-
îDÉÈîè $$14$$ À£cb£bD} hÈCàîè $$15$$ î¼ñNDîkÐÌ
$$16$$ î¯nb¶ ±GÙ³Ð«# $$17$$ <D:~eàbC ëÐÈa $$18$$
À³bà¶D³bÙÖ $$19$$ ÀLNëÐÈbC&³bÙa $$20$$
<£Â£C ~ bDñ¶ £ ·Ô<ëÙ<È-Pbîb<à¥T-±Ð b C á µbC ± ëbPbC ± BbC ³ -
±GÙBbC³-±GÙîbLb<È<ñ-P}<ëBb³ëÐÈ-P|±ÛÖ $$21$$
îbÙLbãEÈ¥Tò* PeUCÚDb} ®bC<áÈb $$22$$ ~Šb-¥Tb¬b-
<ëGªG¥TÏPbEàÒG÷^±Ð~}PbP}hÈëb# P|àÂÒ÷^CÙ<ÈªbÙb#
365
$$23$$ ëÐÈ~aUCáN ±wª ±wª àñb¥ÐTîîè $$24$$
kEµëµØnC£b<ÈBbÙbÙbC±LbÛ±bD<DÙbCµb# $$25$$
<î»àbC±£C~Ù«bC¨àbvàbD¥¯TÛCÚG¥ÐTàbEàbPb±«bÙPb¥TbÙîE_-
BC£b# $$26$$ hÈCD±ÐàbC³-È£b´Èb£bD-<ëõXÙb¢àb<È¥ÐTî-
«aDb<µ¥TîbDbCEîbD±Ð<ÈiT±¥TÑàë«bÙb# $$27$$ ±Ù<ëëb«-
¥TÙLC Ï ëGÙ¥Tb±GÙ³É « aÈb±GÙ³É « aÈb³îDbDŒ¥Ð T òÔb¥Tbî-
ÈaëÐb<B<DëC~b# $$28$$ [C_ëbhÈN-<«Ù·àPNëL¶-µDµbEà-
£bPa£bP-¥NTíà±ÐîbLb<È¥ÐTîb# $$29$$ ðÇëb¶µãhÈà¶Âbè-
Ñà<È¥ÐTî-[C_ëÉ<X-hîÉÏàEÈÙbµbDb<D $$30$$ ÀbDàD-
±ÐC÷à±ÐàbC³-~m£-iT±bDN±bÈ-±N£è³U[C±b# $$31$$ ¥TE£±¶-
¥Tb¼Ï¥NTØà - îb¼Úàb¶Pîaïàb<µ¥TÙLbC±BbC³ - ±GÙBbC³b-
Dñ¶sàb<D $$32$$ àbC³£é÷±Ð<LµbDbDb£ÙhîÉÏàDN±hñbDb<D
$$33$$ À±ÐÏàëC<[Èb±Ðîb<®¶ÈbCÏP³b¶£bD-P}hÈÙbC±¥ÐTîLb-
Db£ÙhîÉÏàDN±hñbDb<D $$34$$ P<ªcP|kEµP<|îgb-
<Báë£é÷±sëb«bÙb# $$35$$ P<ªc<D[C±b<±µbD-
±ÙÑà±£C~îbÏP¸à¶¥TbUb<È¥ÐTîb# $$36$$ ®a<ëÈ-
îÙLb~}Pb-<î_bDNÙb³-PNÚbDNkEµ-<D£bDb<D $$37$$
ÀDN³Ð«bñY hëhàb<ÈP³bC‘ £bDîè $$38$$ <ë<µ-¾Ñà-£bÈÉ-
±b_-<ë~CábcGô~Cá# $$39$$
$$ Ê<È È{ëbñ¶P¯_C PíÈîbC&Çàbà# $$7$$
366
À÷^îbC&Çàbà:
<î»àb£~¶Db<ëÙ<È-±Ðîb£-¥Tábà-àbC³b kEµ«CÈë# $$1$$
P¥TábàÏëb¢®aë# ¥Tî¶LbC àbCÂàbDè ±N£è³UbDb£cC P
kEµ# $$2$$ ±Ð¥ÉT<È-<hñÏàDNBë-±Ð£C~bhÈGôµà# $$3$$
ÀbËbC §bD-£~¶DbëÙL-ëC£Daà-îbC«DaàbàNDb¶î-
³bC_bEÈÙbàb# $4$ ±wª-Dë-ôÅ÷^b<ë}~<È-ªÈN-
Gô¶ªÏëbGÙ}~£è-Gô-±wª-BC£b àñb¥ÐTîîè $$5$$ î<È-
gNÈbë<µ-îD#±à¶à-¥CTëUbDbîè $$6$$ ª[NÙª[NÙë<µ-
¥CTëUbDb} <D¾b-<D¾b<D¾b-±ÐªUb-±ÐªUb±ÐªUb-
hÏàbD³ÉXàÖ $$7$$ P£PôCËC $$8$$ £~¶D-ªbGÙ_-
îbC « Daàb¥Tábà-¥Tábà-ëC £ Daàbvàb<Í-Gô-Dë-ábC Ô ~-
BC£b# P|àsÏë-<î»àbÏë-È£éBàbEà¥Tábà-¥Tábàb¼ «bhà-
ÙÏàÙ<È-~bC¥T-Bà-®N³NíPb-Ía-±NÛ±N}P¥TëC£b ÀDEÈbDN-
kEÇà±ÐÏàbvàbD- ±ÐÏàbvàbD - P}¢ëUD -<ë¥Te±bÖ¼¥T~#
¥ÐTbCµ-îbD-îbàb-UbCBb# $$9$$ DbÙ¥T-È¼à¶ÂàbCD-îbDNá-
£¼ëb<D $$10$$ ³<È-®b<È-~ÙaÙbŒbC±bŒ-<Dîb¶L-kEµD-
P™bÈ - P}hñbD - P}«DD -h±~¶ÙP-³EµëLb¶DN±¯Ñàb¶³Nõ-
Uß¯±ßbÈ-±ÙßbÈbÈ±bCËbCÈbCØnèëbP-<ë«bàbC³Èà# ±ÐÏàC¥T-
~ÙaÙ-_P-PNB³ - PNhëÙ-~NB-P¯ïî-±àb¶ãíÈ-ãhñÙb£Cà-
à~#¥Tò<È¶-PCÈÙb<L Èañ¶¥TÙÏë} ª $$11$$ ¦Øª¼Da¶ª¼Ö
$$12$$ £bD-UbB-BbC³bC±BbC³-ëaàb¶Lbîè $$13$$
Àb<£ÈãhÈPÉLbîEÈÙbàhà ª <_}~ÏPb³ÙbC±î-
367
¥TbCâ¥TbC^èà# ±Ùb ãhñ<È# $$14$$ PíÈ<ÈîbC‘«Daàhà
$$15$$ <ë}~<ÈDb¶î³bC_àbC# $$16$$ _àãÍ}~ÏPb³ÙbC±-
îb·àbàNá# $$17$$ À±Ùb ôb£~îN«RÈb¶ ëC£Daàhà $$18$$
Dbî³bC_àbCÙ÷^b¼ $$19$$ ~CábLbîEÈîN¶«RÈb¶ $$20$$
<ë±b¥TbC&DNBë# $$21$$ P àñbDbî $$22$$ ÈÈÖ <D®¶Ùb
$$23$$ Dbî±ÐÏààb# Pë¶ÈbC àbC³<ë~CábÈè P¯ïî¼¥T[C_bë-
³b«ãhñÈb# Pëb¶Ïî±Ð£C~C÷ëDEÈbDEÈ±Ð£C~b# $$24$$ PôCË-
~NBbàNDb¶î³bC_b<L ±N·àîè $$25$$ ÀÈbC&EàÏ±b±îè $$26$$
$$ Ê<È È{ëbñ¶P¯_C À÷^îbC&Çàbà# $$8$$
DëîbC&Çàbà:
Àb’bë<DÙbCµ# P}ëÙ# $$1$$ P ³NãíÈ-P<î<È-
µîb¶DN±ÐC[b-±GÙá«®à-ªbGÙ_¼# $$2$$ È±Pb <D®¶Ùb ª
$$3$$ P|àÂàbC³<D³Ð«bC ³NãíÈ# $$4$$ Ê¶àb¶-Bbá¼áLb£bD-
<D[C±bCÏP³b¶# P<îÈà# $$5$$ ¦cî-[îb-îb£¶ëb®¶ë-
~b¼ª-PÏà-P}àî-È±hÏàb³bG¥TwªEà-kÐÌªàb¶<L µî¶#
$$6$$ À<DÏàb~ÙL-P}PbÙ¼¥TÏëbEàÏëb~NØàb’bë-P}ëÙ-
<D®¶ Ù b-UbC ¥ T-kbC < µ£é J ¶ B -µî¶ h ëbvàbÈ{ëbDN < ªEÈD-
îDN±ÐC[b# $$7$$ îb³b¶ØàëD-<D®¶ÙbñY ±GÙábCúÑàb#
±Ùaá«b# $$8$$ [NãÏ±±bPb-~aÈbC÷L-£}~î~¥T-
DbÂEàbÙ<È-Ía-ªàb¶-<DáËb-~¸àb¥ÐTbC~-ëµ-àbªDbUbB-
ÙbC³-ÈÉLh±~¶-îU-PÏ¥TbÙ-±NÙh¥TbÙ-±Ð§b§bDb£~¶Db<D
$$9$$ P¯ïîPb|±Ùbàn]hñ-ëaÈÙb³àbCÖÈN£¶~ $$10$$
368
y¥Tb£~ <®DC $$11$$ kb£Ù-Pb|±ÙbàC PëC‘ $$12$$
§bDbëÙLC ±Ð§b§bDC $$13$$ £~¶D-îbC«bEÈÙbààbC-
Ù£~¶DbUbBb¼ $$14$$ ªbGÙ_îbC«C DbÂEàbÙ<È-Ía-
<DáËb¥ÐTbC~-àbªDb-PÏ¥TbÙ±NÙh¥TbÙb# $$15$$ ëC£DaàC
~Cáb# $$16$$ y¥Tb£àbC Bb¢àb àN³±£C¥TãhîÛ¼¥TbCD<ë}~ÈC#
$$17$$ Pbîb<à¥TØnC£bC±hñb±Db±GÙ«bÙ<ë~N<XP¯ïî-
Pb|±ÙbààñbvàbÈ<î<È ªbGÙ_îè $$18$$ ÀD~Dbë-
îb¼£à¶-ëÉGc±GÙP}vàbD-ÙP±GÙÏàb³-<ë<ësÈ-~¸àbPD-
¥TbàsUC~b kbZ} È±# $$19$$ ±ÐbàGÖc-<ëDà-ë¼àbëÉ{à-
hëbÇàbà-ÑàNÏP³¶-ÇàbDbEàNcÙîè $$20$$ Dë-ªÈN£¶~-
±wª-GôBC£b àñb¥ÐTî} ±ÐbÂÇàbDbÈè $$21$$ ÀbUbCªD -
±Ð<È¥ÐTîL - È£éBà - <ëëC¥T - ÑàNÏP³¶ - È±AnC£-
±GÙ«bÙbC±hñb±Db# $$22$$ §bD-£~¶D-ªbGÙ_bC±ªbÙb#
$$23$$ ÀbªbàbC‘±bÇàbà-È±ãhë-~¼ïà-ÂUbD-³L-¥NTU-
P}ß-PbµN-îDbC§bDbîè $$24$$ ëbªDb-±ÉØnDbDN±ÐC[b|Dbà-
µîbC‘±£C~b# $$25$$ kbZb¨àEÈÙbC±ÇàbC# $$26$$
¦cîP}«DDhà¼¥Tb³Ð<ªEÈb<DÙbCµbC ÇàbDîbEÈîN¶«¯Èb¶Èè
$$27$$ Àbc‘Ùb¼¾µ|à¶~NsUb<D $$28$$ ±ÙC îbC[«CÈ¯
$$29$$ Àbc¶îîDbC§hà P}±ÐàbC³C ÈGô±ÐàbC³bà
hîÉ<ÈPîEëb«bÙ# $$30$$ <ë±ÙaÈ} îDbC§hà $$31$$
ëC£DbàbÖ $$32$$ <D£bD} ª $$33$$ È£<ëÙÈ-£C~<ëÙÈ-
±ÐîcP}àÈbDbîè $$34$$ <«*PbDÉÈ-hÈCà-<ëáà-P}Ù[LC¨àbC
369
Ùb¼¾î<ëÙÈ-£C~<ëÙÈàbC# $$35$$ Àb§b±bà<ë±b¥T-
P}hñbD-<ëªàbà µ|à¶îè $$36$$ ~NsUC ªbËC ±¯ë¶<ë£#
$$37$$ ±ÙC ¥CTë<UD# $$38$$ ±ÉñsÏë¼¥TÏë<ëÈ¥¶T-
P¯ïîG¥ÐTàb±Ð<È±b<È-ÑàN±ÙÈG¥ÐTàb<DëÈa¶<D $$39$$ øàC¥T-
àbC³¥TbààbC³bàbC³bDbîè $$40$$ y¥TbgàC P<ëÈ¥¶TëaªbÙC
±¯ëC‘ $$41$$ ÀëaªbÙ} GôÈaàîè $$42$$ <ëÈ¥¶T# gNÈîè
$$43$$ ëaªbÙbC&ñ¶-Ñàw®D-àbC³-P—bãEÈ# $$44$$
P|àÂÒG÷^ - gbë¥T - <ëÙÈbDEÈ<ëàbC®¥T - £~¶DîbC«-
[±¥TbC±~î¥TbC±~bEÈîbC« - [±¥T - [aLîbC« - <®Db#
¥ÐTî~bC&P}vàCà³NL<D®¶Ùb# $$45$$ ±NUb¥T-ë¥NT~-¥NT~aU-
<D³Ð¶Eñ-hDbÈ¥Tb <D³Ð¶Eñb# $$46$$ P}àî-gNÈ-±Ð<ÈPCëDb-
Èañ¶-<UŒ-UCAàbC±±b£-hñbD-<ë¥Te±È# PbÇàb# $$47$$
$$ Ê<È È{ëbñ¶P¯_C DëîbCÇàbà# $$9$$
£~îbC&Çàbà:
îbC«[àb¢§bD-£~¶DbëÙLbEÈÙbà-[àbØª ¥CTëUîè
$$1$$ kEµ«CÏëBbë-<D®¶Ùb¨àb} ¥ÉTÏhD¥Tî¶-<ë±ÐîbC[bC îbC[#
$$2$$ Àb¼±~<î¥Tb<£-BÑàÏëbDb} ª $$3$$ ÀEà_ ¥CTëU-
P|àsÏë-§bD-£~¶D-<PXÏëC¨à# $$4$$ È£DEÈÙî¯ÇëY
³ØnÏàbUbC¥TbEÈbÈè $$5$$ ±¯ë¶±ÐàbC³b£PŒÏëbQEµ-
ØnC£bcñb³<È±GÙLbîbØª $$6$$ Àb<ëX¥NTUbUª¥ÐTë£è-
Ñà±³ÈUC±bUbkNë£CÙ·Ôka®ë£ãÂD<~ÚbëØª $$7$$
370
µîb¶ãhÈ¥TbàbBbëbÈè $$8$$ [C_¥TbU³<È<UŒÈañ¶ªbGÙ_-
±Ð Ï àC ¥ TkN X kbC < µÈ§bDbë³b«DbEÈÙP} v àbe±k«é Ï ëÈ#
PbÇàb# $$9$$
$$ Ê<È È{ëbñ¶P¯_C £~îbC&Çàbà: $$10$$
¥TbCG^~È} ôb£~ ª¼ë ¥TbCb°bC, U[b·à~a<Èhøà<µ¥Tb<D ª¼ë• •$
±wªb~£÷^b¼ ª P«’bP}vàîCÈØn¬”È} ±wª±£} Dîb<î• $$1$$
ÀÙ«}È-Bb<PàÏñ}, ³L«Ù£CëC<«* ³}<ñà} PÑë}• •$• • • •
±Lîb<î BGc®NcbC, PN£LbLî«bCë<«* <PÙPb• $$2$$
À[Ù-îb_-±£-hëÙ«aD}, Ñàw®D-P<Eµ-<ëë<®¶È-ÙCVTîè• $• • • •
PbµN<BÙ_ îî [<îÈÑà}, ¥TbC D <ëîNZ<È ~bÍPîN¾C• $$3$$
£~bÇàbàC ±GÙãØnÛC, È{ëbñC‘ ±GqÈC P<È• •$• • • •
VTU} hàb£é±ëbPhà, Bb<áÈ} îN<D±NŒë¼#• $$4$$
È{ëbñ¶-P¯_¥TÈb¶Ù}, ³ÉX<±ØnbC±U<[Èîè• •$• • • •
ëE£C ³LaE¾P}®bÈîNîbhëb<î-îNDadÙîè• $$5$$
®} Ps¥TÊ È} ¥TòÙÊ, ®} ±NL Ps¥TÊ È«Cë PÓ«L}• •$• • • •
PÓ«îbLbC ®aëbC, ±bëÊ À®ÙbîÙ} qbL}• $$6$$
ÈëàÙL} ëàµÙL}, P}®îPÙL} ª ®aë£àb¥TÙL}• •$• • • •
À}ÈC Pîb<«îÙL}, ª¦<ë«-£ésÚ} <LëbÙCÊ• $$7$$
$$ Ê<È È{ëbñ¶P¯_îè $$
1!
371
ga<®DP«’bDbî-hÈbC_îè
§TÄv[\ŒÌzŒçYç®|uÄºuYoª½
±ÐhÈbëDb
EŒìÉbìœ½Z‹t:
hëà}BNëC 1DîhÈN¨àîNÏ±bËbÏîbDîbÏî<D•
•$• • • •
hëbÏîD¼ë ÈñbCoB¯È-ëÉcàC&<ªEÏà-ëÉcàC• $$1$$
DîhÈC ®³Èb} ±ÏàC Jïîa-B_C‘ 2DîbC Dî:• •$• • • •
<ë£b}ëÙ! DîhÈN¨à} DîhÈC ë£Èb}ëÙ!• $$2$$
3¥Tbî-~_N«L} £CëîbîDãEÈ îDa<áL:• •$• • • •
4ÏëbîbDîÏPNÙC·îb¼<J-Bb-îbJb¨à<ª¶È-¥ÐTîîè• $$3$$
5ÇàbD ¾éßL - <D<B¶Û - ßD - ßb<È - î«bÈõ:• •$• • • •
ÀDEÈ - Bë - PEÈbD - ®àb£bPa6ÙDEÈ<®Èè• $$4$$
_¼JbCsà - <D®¶àbëbíÈ - 7£é£¶±¶î<È£é®¶àîè• •$• • • •
îÉÏàNÙb®} <ë<®ÏàbPaã¢®D! îÉÏàNw®àbC BëbDè• $$5$$
<ëµ¯Èb~Cá-P}PbÙ-kEµDbC BÑà-kbEµë:• •$• • • •
8
<_±NÙbGÙhÏë îa~bC&<P ®Eî-îÉÏàN-®ÙbEÈ¥ÉTÈè• $$6$$
<_¥TbJ-<ëáàb~Cá-È{ë-BC£bãÏ_µbCãÏñÈîè• • $• • • •
¥CTëJbvà} £µØª[NãÍ-DC_bC&<P Ïëîa<~È:• $$7$$
ÏëbîEµ¥TbEÈ¥}T ±Ðb«éîbC‘«bEµbPNÙ-î£¶DbÈè• •$• • • •
ÀµY ÈC DbÙàbC àhîb£µ¶-DbÙadÙbC&hàÈ:• $$8$$
1. ŒªËoì¥®æ Ìæœç- 2. ŒªçzDËoì oz 3. Nÿª|- 4. nÄçªçŒìª: Ììºlz ªç{uÂÏçSªçÂçD¥®-
5. †®çŒtìV|m 6. tŒ‹ou\o½ 7. tìt|©® 8. ªzÄçuÌ
372
<~ë: <~ë-±£bÇàbPb£è £éGÙÈbGÙ-«ÙbC «Ù:• •$• • • •
~ŠÙ: ¥ÉTÈ~} JbC¥CT ~}BëhÏë} 1BëEPNÚC• $$9$$
ëÉáBbC&<P 2®³¢¢àCþ: ±Nõ: ±Nõ-³NLbC£à¼:• •$• • • • • •
DbBCàbC Db<B-P}B¯ÈCGÙïëb¥NT-¥NTJ-DE£D:• $$10$$
ÏëîC¥T: ±Nõá-h¥TEµhÏë} ôC JbC¥Thà JbCªDC• •$• • • • • •
Ïë} <_µb kNX-PEîb³¶ãÍ§ãÍ-§bD-µbÙ¥T:• $$11$$
ªÈN:~ÙL-îbŒeà-î¯<È¶hÏë} ªÈNÙ’b-µa:• •$• • • • • •
±wª-kÐÌîàbC £Cë! ±bëDhÏë} ±NDa<« îbîè• $$12$$
3hë³b¶ëÈÙLC ÈN¨à} PËbC®bÈbÏîDC Dî:• •$• • • • • •
®Eîb<BáC¥T-ëbîbà ëbî£Cë! DîbC&hÈN ÈC• $$13$$
4PN<D÷¥ÐTbEÈbëßbCÙbà 5±Ù} ±Ð~îîaàNáC• •$• • • • • •
¥CTëJ-§bD-P}<PXbëa~bDbà DîbC&hÈN ÈC• $$14$$
±NÙhÈÏ±NõáÏëCD 6<ëîNãsÈ - ±£ - Bb<³DC• •$• • • • • •
DîhÈÏ±Nõábëhñb} Bb<ëDa* ÈC&Ë <kBÐÈC• $$15$$
§bDbëÙL - <D\b¶PbÛîhÈC&DEÈ - ª[NáC• •$• • • • • •
£~¶DbëÙLbCØnC£bÛîhÈC&7DEÈ - £ÉdDC• $$16$$
DîbC £~¶D-îbC«ìDC [b<à¥TbîJ-£ÉýàC• •$• • • • • •
DîÖbGÙ_-îbC«ìDC <ëÙb³bà î«b¼®PC• $$17$$
DîhÈC&DEÈ-ëaàb¶à DîbC&DEÈ-PNÚbÏîDC• •$• • • • • •
DîhÈC&DEÈ-JbC¥Tbà 8JbC¥TbJbC¥TbëJbCG¥TDC• $$18$$
1. §ÄnÌìQ: 2. \TXZ~Éz e: 3. ËÄTç|Äoçuºmz 4. Ìu‘ç- 5. œtæ œºªªy®ìÊz
6. uÄªìOÿ 7. DŒ‹otuÆ|Œz/uÄ¾çÐ¾çŒz 8. ÂçzNÿçÂçzNÿuÄÂçzuNÿŒz
373
DîhÈC&DEÈ-£bDbà DîhÈC&DEÈ-JmµàC• •$• • • • • •
DîhÈC&DEÈ-BbC³bà DîbC&DEÈbC±BbC<³DC• $$19$$
Dî: ±Ùî-àbC³bà DîhÈN¨àîàbCDàC• •$• • • • • •
Dî: ±Ùî-±¯Èbà DîhÈC ±Ùîá¶àC• $$20$$
Dî: ±Ùî-<ëËbà Dî: ±Ù-îÈãØn£C• •$• • • • • •
Dî: ±Ùî-È{ëbà DîhÈC ±ÙîbÏîDC• $$21$$
Dî: ±Ùî-iT±bà Dî: ±Ùî-ÈC®PC• •$• • • • • •
Dî: ±Ùî-îb³b¶à DîhÈC ±ÙîC<þDC• $$22$$
1±Ùî<X¶®NáC µb|DC ±Ùî-¢àbC<ÈáC Dî:• •$• • • • • •
Dî: ±bÙC-Èî:±ÐbíÈ-µb|DC ±ÙÈÙbÏîDC• $$23$$
Dî: [aL-¥TJŠbà [aL-kEµ! DîbC&hÈN ÈC• •$• • • • • •
DîhÈC [aL-îbC«bà [aL-£bCábà ÈC Dî:• $$24$$
Dî: PN³ÈàC ÈN¨à} ~bCBDb} ³<ÈîaàNáC• •$• • • • • •
DîhÈC&ÈaãE¾à-§bD-PNÚbàb<DãE¾àbÏîDC• $$25$$
¥Tbà-kEµD-<DîbC‘[b£¥Tbàbà DîbC&hÈN ÈC• •$• • • • • •
DîhÈN¨àîàbC³bà àbC<³Dbî<µàbC<³DC• $$26$$
ÀëC£bà DîhÈN¨à2î¥Tábàbà ÈC Dî:• •$• • • • • •
Dî: ±Ùî-àbC³aE¾-ëãE£ÈbG–-ôàbà ÈC $$27$$
Dî: ±Ùî-<ë§bD! Dî: ±Ùî-P}àî• !• • • • • •
Dî: ±Ùî-£ÉÂ£Éý-±Ùîbñb¶à Èb<àDC• $$28$$
1. œºªæ §z®ìÊz Œª: 2. ªNÿÊç®çnªŒz Œª:
374
DîhÈN¨àîJCAàbà 1~NsJJCAàb}~¥T-h±É~C• •$• • • • • •
DîbC BÑàCÈÙbëhñb-ÑàÈaÈbà <ëîbC<[LC• $$29$$
P}@àP}<§-ôàbëhñb-Ñà<ÈGÙsÈbîJbÏîDC• •$• • • • • •
DîhÈC ëaÈ-P}§bà Dî: [b<à¥T-£ÉýàC• $$30$$
ÀDb«bÙbà ÈÉíÈbà Dî: ±Ùî-Bb®NáC• •$• • • • • •
ÑàÈaÈb~Cá-£bCábà BëbmµC: ±bÙîaàNáC• $$31$$
À®Ùbà DîhÈN¨à} DîhÈC2hÈb£®EîDC• •$• • • • • •
ÀîÉÏàëC DîhÈN¨àîªJàb[ÙbÏîDC• $$32$$
ÀJîbhÈb} ³NL-hÈbC_îDEÈbhÈbë¥Tb ³NLb:• •$• • • • • •
Ïëb} Dbî-hîÉ<Èîb_CL ±àN¶±b<P<Pábî«C• $$33$$
yë} hÈNÏëb <®D} £Cë} BsÏàb ±Ùîàb PNµa:• •$• • • • • •
±qC£ýbCcÙ} Db|Db} P«’b} ±b±-~bEÈàC• $$34$$
Ê<È <®DP«’bDbîhÈbC_±ÐhÈbëDb
±Ðñî~È¥Tîè
±Ð<PXbý-P«’bCX-J[L} Ïëb} <³Ùb} ±<Èîè• •$• • • •
Db|Dbîý-P«’bCL ÈbC÷^NîbC&Baý-<PXàC• $$1$$
gaîbDè hëà}B¯ëÉ¶áB: ~}Bë: ~}BNÙbÏîB¯:• •$• • • •
hëà}±ÐB: ±ÐBNBbC‘sÈb <ëdB¯Ù±NDB¶ë:• $$2$$
<ëdbÏîb <ëdJbC¥CT~bC <ëdÈÖ[NÙ[Ù:• •$• • • •
<ëd<ëGôd<ëËC~bC <ëdàbC<DÙDAëÙ:• $$3$$
1. Æìò 2. Äyo\‹ªŒz/Doyo\‹ªŒz
375
<ëdÒdb <ëBNµb¶Èb <ëdC~bC <ëdJbCªD:• •$• • • •
<ëdÑàb±a 1<ë<µëC‘µb: ~bdÈbC <ëdÈbCîNÚ:• $$4$$
<ëd¥Tîb¶ ®³¢¢àCþbC <ëdî¯<È¶<®¶DCdÙ:• •$• • • •
<ëdÒãÂëdB¯ÈC~bC <ëd¢àbC<ÈÙDadÙ:• $$5$$
<®DbC <®÷LNÙîCàbÏîb <ëdÙa~bC ®³Ï±<È:• •$• • • •
ÀDEÈ<®£<ªEÏàbÏîb BÑà-kEµNÙkEµD:• $$6$$
àN³b<£-±NõábC kÐÌb ±wª-kÐÌîà: <~ë:• •$• • • •
±Ù: ±ÙÈÙ: P¯ïî: ±ÙîCþa PDbÈD:• $$7$$
hëà}¢àbC<ÈÙ®bC&®Eîb kÐÌ-àbC<DÙàbC<D®:• •$• • • •
2îbC«bGÙ<ë¶®àa ®CÈb µî¶-ª¥ÐTò £àbÇë®:• $$8$$
±Ð~bEÈbGÙÙDEÈbÏîb àbC³a àbC³adÙb<ª¶È:• •$• • • •

kÐÌ<ë£è kÐÌÈ{ë§bC kÐÌbCËb<ëËÈadÙ:• $$9$$
<PXbC kNX: ±ÐkNXbÏîb <PXbñ¶: <PX~bPD:• •$• • • • • •
<PX<PXbEÈ<ë£è ÇàCà: <PXPbÇàbC ®³<XÈ:• $$10$$
P<«÷LNÙØàNÈbC&DEÈ: ±ÐB<ë÷LNB¶ëbCoë:• •$• • • • • •
3
±ÐB¯÷LNÙ®ÙbC& ®àbC‘ BÐb<®÷LNµa¶dÙbC&Ñàà:• $$11$$
<ëBbëPNÙP}B¯÷LN: hëà}B¯÷LN: ±NÙbÈD:• •$• • • • • •
±ÙîbÏîb ±Ù}¢àbC<ÈãÍ®³Ï±ÙîCdÙ:• $$12$$
Ê<È gaî£b<£~Èîè
1. uÄ‡ìÄz|‡ç: 2. ªçzÒçuºuÄ\®y 3. ®[®çz
376
<ôÈaà~È¥Tîè
<£ÑàBbáb±<È<£¶Ñà: ±¯Èëbs±¯È~bPD:• •$• • • •
±¯ÈbÏîb ±Ùî-¢àbC<Èµ¶îb¶Çà[bC £îadÙ:• $$1$$
ga±<ÈB¶³ëbD«¶ÛÙ®b <ëÙ®b: ~N<ª:• •$• • • •
Èañ¶¥ÉTÏ¥CTëJa~bD: ±¯®b«¶: hDbÈ¥TbC&îJ:• $$2$$
ÀDEÈ-£a<íÈ§b¶DbÏîb hëà}kNX: ±Ð®b±<È:• •$• • • •
îNIT: ~ITbC <DÙbkbµbC <D÷¥TJbC BNëDCdÙ:• $$3$$
<DÙw®DbC ®³¢¢àbC<È<D¶õITbC<IT<D¶Ùbîà:• •$• • • •
ÀªJ-Ghñ<ÈÙ[bC¨à: ¥¯T^hñ: hñbLNÙ[à:• $$4$$
À³ÐLa³Ðb¶îLaDC‘Èb ±ÐLCÈb Eàbà-~bÍ¥ÉTÈè• •$• • • •
~bhÈb µî¶±<Èµ¶|àbC‘ µîb¶Ïîb µî¶-Èañ¶¥ÉTÈè• $$5$$
ëÉáÇë®bC ëÉábµa~bC ëÉá¥CTÈN-ëÉ¶ábàNµ:• •$• • • •
ëÉábC ëÉá±<ÈB¶Èb¶ ëÉáBbŠbC ëÉábCoë:• $$6$$
<«Ù·à-Db<BB¶¯ÈbÏîb B¯ÈBÉ£è B¯ÈBbëD:• •$• • • •
±ÐBëbC <ëBëbC BbhëbDè BëbC BbëbC BëbEÈ¥T:• $$7$$
<«Ù·à³B¶: ga³B¶: ±ÐB¯È<ëBëbC&Bë:• •$• • • •
hëà}±ÐBN: ±ÐB¯ÈbÏîb B¯ÈDbñbC ®³Ï±ÐBN:• $$8$$
Pëb¶<£: 1Pë¶<£sPbë¶: Pë¶§: Pë¶£~¶D:• •$• • • •
Pëb¶Ïîb Pë¶JbC¥CT~: Pë¶<ëÈè Pë¶JbC¥T<®Èè• $$9$$
PN³<È: PNgNÈ: 2PNgNÈè PNëb¥èT P¯GÙk¶«égNÈ:• •$• • • • • •
<ëgNÈbC <ëdÈ:±b£bC <ëd~aá¶: ~N<ªgëb:• $$10$$
1. ÌÄ|ÐNÿ½ 2. ÌìÈìN½ÿ
377
P«’b~aá¶: [C_§: P«’bb[: P«’b±bÈè• •$• • • • • •
B¯È-BÑà-BëoÈb¶ <ëd-<ëËb-î«CdÙ:• $$11$$
Ê<È <£Ñàb<£~Èîè
ÈÉÈaà~È¥Tîè
hñ<ëþ: hñ<ëÙbC ¢àCþ: ±Ðþ: ±CÐþbC ëGÙþ-µa:• •$• • • •
hñCþbC ³GÙþbC k}<«þ: gCþbC&<LþbC ³GÙþ-³a:• $$1$$
1<ëdBÉ£è <ëdPÉÔè <ëdCÔè <ëdBNãÂëd-Dbà¥T:• •$• • •
2<ëdbPa<ë¶diT±bÏîb <ëAë<®<ô<®ÈbEÈ¥T:• $$2$$
<ëBbëbC <ëBàbC ëaÙbC <ë~bC¥TbC 3<ë®ÙbC ®ÙDè• •$• • • •

<ëÙb³bC <ëÙÈbC&PŒbC <ë<ëITbC ëaÈ-îÏPÙ:• $$3$$
<ëDCà - ®DÈb - kEµN<ë¶JaDb~Cá - ¥Teîá:• •$• • • •
<ëàbC³bC àbC³<ë<ôôbDè <ëµbÈb PN<ë<µ: PNµa:• $$4$$
[bãEÈBb¥èT ±É<ñëaî¯<È¶: ~bãEÈBb¥èT P<JJbÏî¥T:• •$
ëbàN-î¯<È¶ÙPŒbÏîb ë<…î¯<È¶Ùµî¶µ¥èT• $$5$$
PNà¢ëb à®îbDbÏîb PNÏëb PN_bî-±¯<®È:• •$• • • •
ÜTãÏëÂà§-±<È4à¶¢àbC à§bŒîîÉÈ} «<ë:• $$6$$
ÑàbCî-î¯<È¶Ùî¯Èb¶Ïîb <DJC‘±bC <Dî¶JbC&ªJ:• •$• • • •
PbCî-î¯<È¶: PNPb¼|àbÏîb P¯à¶-î¯<È¶î¶«b±ÐB:• $$7$$
îE_<ëEîE_¥ÉTEîE_a îE_-î¯<È¶ÙDEÈ³:• •$• • • •
hëÈE_hÈE_¥ÉTÏhëEÈ: ¥ÉTÈbEÈbEÈ: ¥ÉTÈbEÈ¥ÉTÈè• $$8$$
1. uÄ¾çªìg½ 2. uÄ¾ççÆy- 3. uÄ\ºçzD\ºŒ 4. ®ç[®çz
378
¥ÉTÈa ¥ÉTÈbñ¶: PÏ¥ÉTÏà: ¥ÉTÈ¥ÉTÏà: ¥ÉTÈ-¥ÐTÈN:• •$• • • •
<DÏàbC îÉÏàNw®àbC&îÉÏàNÙîÉÈbÏîbîÉÈbC£èBë:• $$9$$
kÐÌ<Dþ: ±Ù}kÐÌ kÐÌbÏîb kÐÌ-P}Bë:• •$• • • • • •
î«bkÐÌ-±<ÈkÐ¶ÌCÔè î«bkÐÌ-±£CdÙ:• $$10$$
PN±ÐPÛ: ±ÐPÛbÏîb §bD-µî¶-£î-±ÐBN:• •$• • • • • •
±Ð~îbÏîb ±Ð~bEÈbÏîb ±NÙbL-±NõábCcî:• $$11$$
Ê<È hñ<ëþb<£~Èîè
ªÈNñ-¶ ~È¥Tîè
î«b~bC¥T-Çë®bC&~bC¥T: ¥T: ’býb ±]-<ëýÙ:• •$• • • •
±]C~: ±]-P}B¯<È: ±]-Db<BÙDNcÙ:• $$1$$
±]-àbC<D®¶³ËbC<DGÙÏà: hÈNÏà: hÈNÈaAëÙ:• •$• • • •
hÈëDb«bC‘ ´áa¥CT~bC <®È-®Cà: ¥ÉTÈ-<¥ÐTà:• $$2$$
³Lb<µ±bC ³L-¢àCþbC ³·à: ±N·àbC ³Lb³ÐLa:• •$• • • •
³NLb¥TÙbC ³NLb|BbC<µ³N¶L§bC 1³NLDbà¥T:• $$3$$
³NLb£Ùa ³NLbCØnC£a <D³N¶L: ±N·à-³a³N¶L:• •$• • • •
~Ù·à: ±N·à-ëbs±¯ÈbC ëÙC·à: ±N·à-Dbà¥T:• $$4$$
À³·à: ±N·à-µa³N¶·à: ±N·à¥ÉTÏ±N·à-~bPD:• •$• • • •
µîb¶ÙbîbC ³NL-³Ðbî: ±N·àb±N·à-<DÙbCµ¥T:• $$5$$
±b±b±CÈbC <ë±b±bÏîb <ë±bíîb ëaÈ-¥Teîá:• •$• • • •
<Dô¶EôbC <Dî¶£: ~bEÈbC <DîbC‘«bC <Dõ±¾ë:• $$6$$
1. Tm
379
<D<D¶îCábC <DÙb«bÙbC <D<÷¥ÐTàbC <Dõ±íJë:• •$• • • •
<D÷¥TJŠbC <DÙhÈ¼Db <Dµ¯¶Èb³b <DÙb’bë:• $$7$$
<ë~bJbC <ë±NJ-¢àbC<ÈÙÈNJbC&<ªEÏà-ë¼Bë:• •$• • • •
PNP}ëÉÈ: PN³NíÈbÏîb 1PNBNÏPNDà-È{ë<ëÈè• $$8$$
y¥T-<ëËbC î«b<ëËbC îN<D: ±GÙëÉú: ±<È:• •$• • • •
µa~bC <ëËb<D<µ: Pb[a 2<ëDCÈb <ë«ÈbEÈ¥T:• $$9$$
<±Èb <±Èbî«: ±bÈb ±<ë_: ±bëDbC ³<È:• •$• • • • • •
_bÈb <BáÂëÙbC ëàbC‘ ëÙ£: ±Ùî: ±NîbDè• $$10$$
¥T<ë: ±NÙbL-±NõábC ëáa¶àbDÉáB: ±Nõ:• •$• • • • • •
±Ð<Èþb-3±ÐPëbC «CÈNB¶NëD¼¥T-<±Èbî«:• $$11$$
Ê<È î«b<£~Èîè
±wªî~È¥Tîè
gaëÉ[-J[L: AJïLbC J[·à: ~NBJ[L:• •$• • • •
<DÙ[: ±N·ÔÙa¥Tb[: ±N÷¥TJ: ±N÷¥TÙC[L:• $$1$$
<P<X£: <PX-P}¥Te±: <PXbÏîb <PXPbµD:• •$• • • •
kNX-kbCÇàbC î«bkbC<µë¶µ¶îbDbC î«<µ¶¥T:• $$2$$
ëC£bŒbC ëC£<ëôCËbC ®bÈ-iT±bC <ë£b}ëÙ:• •$• • • •
ëC£-ëCË: hë-P}ëCËbC <ëëC£bC ë£Èb}ëÙ:• $$3$$
ÀDb<£-<DµDbC ÑàsÈbC ÑàsÈëb³è ÑàIT-~bPD:• •$• • •
àN³b<£¥ÉTËN³bµbÙbC àN³b<£®¶³£b<£®:• $$4$$
1. Ìì§wo½- 2. uÄ\zoç 3. Ÿ§Äçz
380
ÀÈaE¾bC&ÈaãE¾àbC µaE¾bC î«CE¾bC&ÈaãE¾àbñ¶Ò¥èT• •$• • •
À<DãE¾àbC&«<îE¾bØàbC‘ î«CE¾-î<«ÈbC î«bDè• $$5$$
¦£èBë: ¥TbÙL} ¥TÈb¶ ±bÙ³bC Bë-ÈbÙ¥T:• •$• • • •
À³bZbC ³«D} ³NZ} ±ÙbÇà¶: ±ÙîCdÙ:• $$6$$
ÀDEÈ<X¶ÙîCà<X¶Ù<ªEÏà<X¶: Pî³Ðµa:• •$• • • •
±Ðb¡pà: ±Ðb³Ð«ÙbC&¨à³Ð: ±ÐÏà³ÐbC&¡pàbC&<³ÐîbC&³Ð®:$$7$$
î«bÈ±b î«bÈC®b î«bC£¥TbC‘ î«bC£à:• •$• • • •
î«bà~b î«bµbîb î«bP{ëbC î«bµÉ<È:• $$8$$
î«bµ¼àbC‘ î«bëaàbC‘ î«bP}±Eî«bkJ:• •$• • • •
î«b~ãsÈî¶«b¢àbC<Èî¶«bB¯<Èî¶«bËN<È: • $$9$$
î«bî<Èî¶«bDa<Èî¶«b[bãEÈî¶«b£à:• • $• • • •
î«b±Ðb§bC î«bBb³bC î«bDE£bC î«b¥T<ë:• $$10$$
î«bî«b î«b¥Tò<È¶î¶«b¥TbãEÈî¶«bë±N:• •$• • • • • •
î«b£bDbC î«b§bDbC 1î«bàbC³bC î«b³NL:• $$11$$
î«bî«±<È: ±ÐbíÈ-î«b¥TeàbL-±wª¥T:• •$• • • •
î«b±ÐBNî¶«b±Ðb<È«bàb¶µa~bC î«CdÙ:• $$12$$
Ê<È gaëÉ[b<£~Èîè
1. ªÒç®çzTy
381
áþ~È¥Tîè
î«bîN<Dî¶«bîb¼Da 1î«bÇàbDbC î«b£î:• •$• • • •
î«b[îbC î«b~aJbC î«bà§bC î«bîÚ:• $$1$$
î«bëÐÈ-±<Èî¶ZbC î«b¥TbãEÈ-µÙbC&<µ±:• •$• • • •
î«bî¼_a-îàbC&îCàbC î«bC±bàbC î«bCîà:• $$2$$
î«b¥Tbõ<L¥TbC îEÈb î«bîE_bC î«bà<È:• •$• • • •
î«bDb£bC î«bßbCábC î«C¢àbC î«Pb}±<È:• $$3$$
2î«bÇëÙµÙbC µNàbC‘ î«b¼£bàbC‘ î<«þëb¥èT• •$• • • •
î«bÏîb î«Pb}µbî î«<á¶î¶<«ÈbC£à:• $$4$$
î«bsJC~bŠ”~: ~¯ÙbC î«bB¯È±<È³N¶õ:• •$• • • •
î«b±Ùb¥ÐTîbC&DEÈbC î«b¥ÐTbCµGÙ±Në¶~a• $$5$$
î«bBëbãmµ-P}ÈbÙa î«bîbC«b<¾-P¯£D:• •$• • • •
î«b³NLb¥TÙ: [bEÈbC î«bàbC³adÙ: ~îa• $$6$$
î«bÇàbD±<ÈÇàb¶È-3î«bµîb¶ î«bëÐÈ:• •$• • • •
î«b¥Tîb¶GÙ«bÏî§bC î«b£CëbC î«C<~Èb• $$7$$
Pë¶sJC~b±«: PbµN: Pë¶£bCá«ÙbC «Ù:• •$• • • •
ÀP}vàCàbC&±ÐîCàbÏîb ~îbÏîb ±Ð~îb¥TÙ:• $$8$$
Pë¶-àbC³adÙbC&<ªEÏà: gNÈbÏîb <ëýÙgëb:• •$• • • •
£bEÈbÏîb £îÈañC‘~bC àbC³bÏîb §bDPë¶³:• $$9$$
±ÐµbDîbÏîb ±Ð¥ÉT<È: ±Ùî: ±ÙîbC£à:• •$• • • • • •
±Ð[aL-kEµ: ¥TbîbGÙ: [Cî¥ÉTÈè [Cî~bPD:• $$10$$
1. ªÒç†®çŒy 2. ªÒç®r‡çºy 3.ªÒç‡ªçz—
382
±ÐLë: 1±ÐLà: ±ÐbL: ±ÐbL£: 2±ÐbLÈCAëÙ:• •$• • • • • •
±ÐîbL} 3±Ð<L<µ£¶[bC £<[LbC&ÇëàN¶ÙÇëÙ:• $$11$$
ÀbDE£bC DE£DbC DE£bC ëEËbC&<DEËbC&<BDE£D:• •$• • • • •
¥Tbî«b ¥Tbî£: ¥Tb|à: ¥Tbî-µCDNÙGÙw®à:• $$12$$
Ê<È î«bîNEàb<£~Èîè
PíÈî~È¥Tîè
4ÀP}h¥ÉTÈ-PNP}h¥TbÙ: 5±Ðb¥ÉTÈbC ë¼¥ÉTÈbEÈ¥ÉTÈè• •$• • • •
ÀEÈ¥ÉTÏ¥TbEÈ³N: ¥TbEÈãÖEÈbî<LÙBaý£:• $$1$$
ÀG®ÈbC <®È-¥TbîbGÙÙ<îÈbC&<îÈ-~bPD:• •$• • • •
<®È¥ÐTbCµbC <®Èb<î_bC <®ÈsJC~bC <®ÈbEÈ¥T:• $$2$$
<®DCE¾: ±ÙîbDE£bC îNDaE¾bC £éE£é<B-hëD:• •$• • • •
î«CE¾-ëEËbC àbC³aE¾bC àÈaE¾bC Db<BDE£D:• $$3$$
DbBCàbC 6Db<B®bC&®bÈ: PNëÐÈbC îDNõcî:• •$• • • •
ÀBCËbC&DÏààbC&DbdbD<µ¥TbC&<µ³Nõ: PN³a:• $$4$$
PNîCµb <ë¥ÐTîa hëbîa £éÙbµábC‘ <DõÏPN¥T:• •$• • • •
<ë<~ý: <~ýBN¥èT <~ý: ±ÐÏàà: ¥TbîDbC&Dß:• $$5$$
[Cîa [CîŠÙbC&[¸à: [Cî-µî¶-±<È: [îa• •$• • • •
À³ÐbZbC §bD-<D³ÐbZbC ÇàbD-³|àbC <DõcÙ: $$6$$
PN¥ÉTÈa µbÈNGÙ¢àb«¶: PNDàÖÈNÙbDD:• •$• • • •
ga<DëbPÖÈNë¶s_ÖÈNÙbhàÖÈNîN¶Ú: • $$7$$
1. Ÿmo: 2. Ÿmoz¾çº: 3. Ÿmu‡t|qçz 4. EÌæËNwÿo: ÌìÌæËNÿçº: 5.
EÌæËNwÿo-ÌìÌæËNÿçºçzDŸçNwÿoçz 6. Œçu§\çz \çoÌìÄÀoçz
383
PÏàbÏîb PÏà-<ë§bD: PÏà-ëbsPÏà-~bPD:• •$• • • •
PÏàb~a: PÏà-PEµbD: PÏà: PÏà-±ÙbàL: $$8$$
hñCàbEhñëaàbÛC£aàbE£ëaàbE£RÙ£~¶D:• •$• • • •
1ÀLbCÙLaàbDDLN³N¶õÙbËbC ³ÙaàPbîè• $$9$$
P£bàbC³: P£bBbC³: P£bÈÉíÈ: P£b<~ë:• •$• • • • • •
P£b³<È: P£bPb¼và: P£b<ëË: P£bC£à:• $$10$$
PNßbCá: PNîNÚ: Pb¼|à: PNÚ£: PN<«È: PN´Èè• •$• • • • • •
PN³NíÈbC ³NãíÈBÉ£è ³bCíÈb JbC¥TbÇà[bC £îCdÙ:• $$11$$
Ê<È ÀP}h¥ÉTÈb<£~Èîè
Àýî~È¥Tîè
kÉ«£èkÉ«h±<Èëb¶Âîa ëbªh±<Èõ£bÙ-µa:• •$• • • •
îDaáa <µáLbC µaîbwnCîNáa~bC <³Ùb}±<È:• $$1$$
D¼¥T-iT±bC DàbCcNŒbC D¼¥TbÏîb D¼¥T-µî¶¥ÉTÈè• •$• • • •
À<ë§CàbC&±ÐÈsàb¶Ïîb ¥ÉTÈ§: ¥ÉTÈ-J[L:• $$2$$
§bD³BbC‘ £àb³BbC‘ ÙÏD³B¶: ±ÐBbhëÙ:• •$• • • •
±]³BbC‘ ®³£è³BbC‘ «Cî-³B¶: PN£~¶D:• $$3$$
Jïîaëb}ãÍ£~bÇà[bC ¾úaàb<DD Ê¶<~Èb• •$• • • •
îDbC«ÙbC 2îDbC§bŒbC µaÙbC ³|BaÙ-~bPD:• $$4$$
µî¶-à¯±bC £àb-àb³bC µî¶-DC<îîN¶DadÙ:• •$• • • •
µî¶-ª¥ÐTbàNµbC £Cë: ¥Tî¶«b µî¶-ßbCáL:• $$5$$
1. Emì 2. ªŒçzrçÒçz—
384
ÀîbCßëb³îbCßb§bC <Dî¶îbC&îbCß-~bPD:• •$• • • •
PNiT±: PNB³hÏàb³a Pîà§: Pîb<«È:• $$6$$
PNãhñÈ: hëbh»àBbshëhñbC DaÙ®h¥TbC <DõXë:• $•
ÀJC±bC <D÷¥TJŠbÏîb ëaÈÙb³bC ³È-h±É«:• $$7$$
ëAàCãE¾àbC <ëîNITbÏîb <D:P±ÏDbC <®ÈCãE¾à:• •$• • • •
±Ð~bEÈbC&DEÈ-µbî<á¶î¶ŒJ} îJ«bDß:• $$8$$
ÀDa£É³N±îbB¯ÈbC <£<ý£¼¶ëî³bCªÙ:• •$• • • •
Àî¯ÈbC‘ î¯<È¶îbDC¥TbC D¼¥TbC DbD¼¥T-È{ëÒ¥èT• $$9$$
ÀÇàbÏî³|àbC&³|àbÏîb àbC³<ëËbC<³ëãE£È:• •$• • • • • •
Pë¶_³: P£bBbëa <_¥TbJ-<ëáàbñ¶£É¥èT• $$10$$
~ŠÙ: ~}ë£bC £bEÈbC £îa [bãEÈ-±ÙbàL:• •$• • • • • •
À<µ±: ±ÙîbDE£: ±ÙbÏî§: 1±ÙbÏ±Ù:• $$11$$
<_®³£èëeJBbC&¨àØà¶ãÍ-2®³EîŒJbC&£à:• •$• • • • •
<_®³Ï±<È - ±¯¢àbG–ãÍJbC¥Tb³Ð<~Úbî<L:• $$12$$
Ê<È kÉ«£b<£~Èîè
Dëî~È¥Tîè
<_¥TbJ£~a¶ JbC¥CT~bC JbC¥T-µbÈb £Éú-ëÐÈ:• •$• • • •
Pë¶-JbC¥Tb<È³: ±¯¢à: Pë¶-JbC¥¼T¥T-PbÙ<ñ:• $$1$$
±NÙbL: ±Nõá: ±¯ë¶: ¥ÉTÈ-±¯ëb¶Œ-<ëhÈÙ:• •$• • • •
Àb<£-£Cë: ±NÙbLbË: ±Nõ-£CëbC&<µ£CëÈb• $$2$$
1. œºçœº: 2. \T‹ªW•Âçzt®:
385
àN³îNvàbC àN³-¢àCþbC àN³b<£-ãhñ<È-£C~¥T:• •$• • • •
¥TeàbLëL¶: ¥TeàbL: ¥Teà: ¥TeàbLJ[L:• $$3$$
¥TeàbL±Ð¥ÉT<È1£a¶±-¥TeàbLbÏîb <ë¥Teîá:• •$• • • •
<ë¥TJŠ: ¥TJbÈaÈ: ¥T<JJìD: ¥TJbµÙ:• $$4$$
£Cë-£CëbC ®³ÛbñbC ®³£èkEµN®¶³<ôBN:• •$• • • •
®³<XÈ¼áa JbC¥T§: Pë¶³bC ®³£³Ð®:• $$5$$
ªÙbªÙ-³Nõ³bC‘íàbC ³¯úbÏîb ³¯ú-³bCªÙ:• •$• • • •
PËbC®bÈ: ±Ð¥Tb~bÏîb ¢ëJ¢¢ëJD-P±ÐB:• $$6$$
Àb<£ÏàëLbC‘ Bîb¶B: PN±ÐB: ¥TD¥T±ÐB:• •$• • • •
PNëL¶ëLbC‘ õsîbB: P¯à¶-¥TbCG^-Pî-±ÐB:• $$7$$
È±Daà-<DBhÈNŒbC kbJb¥Tb¶BbC&DJ-±ÐB:• •$• • • •
P}ÇàbBÐ-kBÐN«C‘îbBhÈíÈ-ªbîa¥TÙØn<ë: • $$8$$
<DýíÈ-¥TD¥TØnbà: ¥TDÏ¥TbwªD-P<ÛB:• •$• • • •
<«Ù·à-ëL¶: hëLb¶B: ~bÈ¥NT|B-<DB-±ÐB:• $$9$$
ËN|DbBbC 2®bÈ-iT±bBhÈíÈ-®b|k¯D£-ËN<È:• •$• • • • • •
PNµb¼È-¥TJµb¼È-ga: ±Ð£aíÈbC «b^¥T-ËN<È:• $$10$$
<~ýCý: ±Nã÷^£: ±Ný: h±ý: h±ýb[Ù: [î:• •$• • • • • •
~_NìDbC&±Ð<ÈßbC&îbCß: ±Ð~bhÈb ~b<PÈb hëB¯:• $$11$$
~bãEÈ<DþbC îN<D¢àCþ: <~ëÈb<È: <~ë±Ð£:• •$• • • • • •
~bãEÈ£: ~bãEÈ¥ÉTØnbãEÈ: ¥TbãEÈîbDè ¥Tb<îÈ±Ð£: $$12$$
1. ty|›o- 2. \ço¿œç§çz ty›o-
386
1gCàbC<D<µÙ<µþbDî±Ð<Èþ: ±Ð<È<þÈ:• •$• • • • • •
2PNãhñÙ: 3hñbëÙ: hñbhDN: ±ÐñaàbE±Ð<ñÈ: ±Éñ:N • $$13$$
Ê<È <_¥TbJ£Aàb¶<£~Èîè
£~îbýbCcÙ~Èîè
<£ÂëbPb 4ëbÈÙPDbC <D³Ð¶EñC~bC 5<£³|kÙ:• •$• • • •
<D<÷¥TwªDbC <DÙb~}PbC §bDª[NÙîbCîN«:• $$1$$
ÈC®bCÙb<~ÙDEÈb¼®b §bDbãmµ: ~aJ-Pb³Ù:• •$• • • •
ÈC®bCîàbC&<îÈ-¢àbC<È¢àbC‘<Èî¯¶<È¶hÈîbC&±«: • $$2$$
®³Øª¯Ôb-î<L£a¶íÈ: ~}ëbãEëìD-<ëDbà¥T:• •$• • • •
¥T<JìD: ¥Tî¶-~_NìDbC JbC¥TbJbC¥T-±Ð¥Tb~¥T:• $$3$$
À<D¾bJNÙÈE¾bJN®b¶³iT¥T: ±Ðîbîà:• •$• • • •
Jïîa-±<È®¶³¢¢àbC<Èµ¶î¶Ùb®: ±Ð®b-<«È:• $$4$$
îNîN[Nk¶EµîbC[§bC <®Èb[bC <®È-îEîñ:• •$• • • •
±Ð~bEÈ-ÙP-~¼J¯ábC BÑà-±C^¥T-Dbà¥T:• $$5$$
î¯J-¥Tcb¶<ÚJ-¢àbC<Èî¶JìDbC î¯J-¥TbÙL:• •$• • • •
ÀbíÈbC ëb³adÙ: gCàbwn¬bàPbCãsÈ<D¶õITëb¥èT• $$6$$
±ÐësÈb ëªPbîa~bC îbÙ<®<ôd-Bbë<ëÈè• •$• • • •
PNÈDNhÈDN-<DîN¶sÈ: PN³ÈbC «È-£éD¶à:• $$7$$
ga~: ga-<gÈ-±b£bm®bC ëaÈ-BaÙBàŠÙ:• •$• • • •
¦ÏPÛ-£bCábC <D<ë¶ìDbC <DÖJbC JbC¥T-ëÏPJ:• $$8$$
1. uÈ®çæuŒu‡- 2. ÌìvËso: 3. ËsuÄº: 4. ÄçoºÆŒçz 5. uŒº©¤º:
387
JbC¥TbCcÙbC JbC¥T-±<ÈJbC‘¥T-ª[NÙ±bÙ-µa:• •$• • • •
µaÙ-µakN¶X-PEîb³¶: ~NX: P¯DÉÈ-±¯Èëb¥èT• $$9$$
±Ð§b-±bÙ<îÈ: ±Ðb§bC à<È<D¶à<îÈCãE¾à:• •$• • • • • •
B£EÈbC B¾¥ÉT£è B¾: ¥Te±-ëÉ[bC ëÙ-±Ð£:• $$10$$
PîNEî¯<JÈ-¥Tîb¶GÙ: ¥Tî¶-¥Tbþb~N~N[<L:• •$• • • • • •
¥Tî¶·à: ¥Tî¶q: ±Ðb}~N«C‘àb£Cà-<ëª[L:• $$11$$
ÀDEÈ - ~ãsÈÙØnCËãÍ±NÙbGÙ - ãÍJbCªD:• •$• • • • • •
<_-DC_høà|k¥Thøà[: ¥CTëJ-§bD-ëa[L:• $$12$$
PîEÈB¾: ~bEÈbGÙµ¶îb¶ªbàbC‘ £àb-<D<µ:• •$• • • • • •
P¯ïî£~a¶ <®ÈbDŒ: ¥ÉT±bJNµ¶î¶-£C~¥T:• $$13$$
~NB}àN: PNÚPb£èB¯È: ±N·à-Ùb<~ÙDbîà:• •$• • • • • •
µî¶±bJbC ®³Ï±bJbC µî¶-PbîÐb¢à-Dbà¥T:• $$14$$
Ê<È <£ÂëbPbËýbCcÙ~Èîè
¦±P}«bÙ
µb|Db}±ÈC! Èëbî¯<D DbîbEàb³î-¥TbC<ë£¼:• •$• • • •
PîNãØªÈbEàDNÇàbàE±NîbE±¯ÈhîÉ<ÈB¶ëCÈè $$1$$
³bCªÙbC&<± <³ÙbîbPb} ÏëîëbÂ³bCªÙbC îÈ:• •$• • • •
hÈbCÈb ÈñbíàP}<£Âµ} ÏëcbC&Baý-VTJ} B®CÈè• $$2$$
ÏëîÈbC&<P ®³QEµNhÏëîÈbC&<P ®³<oá¥èT• •$• • • •
ÏëîÈbC&<P ®³XbÈb ÏëîÈbC&<P ®³<XÈ:• $$3$$
ÏëîC¥}T ®³Èb} ¢àbC<ÈhÏë} <ô-iT±bC±àbC³Bb¥èT• •$• • • •
Ïë} <_iT±¼¥T-îNsÏàŒ} hëbCÏñbDEÈ-ªÈNýà:• $$4$$
388
Ïë} ±wª-kÐÌ-È{ëbÏîb ±wª-¥TeàbL-Dbà¥T:• •$• • • •
áÔèBC£-Bbë-È{ë§hÏë} PíÈ-Dà-P˜«:• $$5$$
<£Ñàbý-³NL-î¯<È¶hÏë} Dë-¥CTëJ-Jãmµ¥T:• •$• • • •
£~bëÈbÙ-<DXb¶àbC‘ îb} ±b<« ±ÙîCdÙ!• $$6$$
àN÷îÛbîbëJa - £Émµ - <ëJPÏhÈbC_ - îbJàb• •$• • • •
BëEÈ} 1±GÙëhàbî: ±ÐPa£bDN³É«bL D:• $$7$$
Ê£} hÈbC_îDNhîÉÏà ±¯ÈbC Bë<È BbãsÈ¥T:• •$• • • •
à: 2PÏ±bq} ±qÏàCD} P hàbÏ¥TeàbL-Bb®Dîè• $$8$$
ÈÈ: P£C£} ±N·àbña¶ ±NîbDè ±qÈN ±N·àµa:• •$• • • •
±b¼õ«RÈa* <gà} ±ÐbíÈN} ±Ùîbî<BJbáN¥T:• $$9$$
hÈN<È: ±N·à³NLbCÏ¥Tò<È¶: hÈbCÈb BÑà: ±ÐPÛµa:• •$• • • • •
<Dã÷qÈbñbC‘ BëbDè hÈNÏà: VTJ} D¼:gCàP} PNÚîè• $$10$$
hÈNÏëC<È îßëb £Cë} ªÙbªÙ-®³£è³Nõîè• •$• • • • • •
ÈÈhÈañ¶<ë«bÙhà ÑàµbÏ±ÐhÈbëDb<îîbîè• $$11$$
~b£RJ
¶ <ë¥ÐTòGÔÈîè
à: hÈNÏàbC ®³Èb} _àhà D ±ND: hÈbCÈb hëà} ¥Thà<ªÈè,• •
ÇàCàbC àbC<³®Dhà àÖ <DÈÙb} ÇàbÈb hëà} ¥Thà<ªÈè• •$•
àbC DEÈüDè DàÈC Dîh¥ÉT<ÈîJ} DEÈÑà-±[C[L:,• • •
P gaîbDè ®³Èb} _àhà ª ³Nõ£C‘ë: ±Nõ: ±bëD:• $$12$$
È} £Cë} G_£~b<µ±b<ª¶È-±£} ßb<È-[àbDEÈÙ},• • • • • • • •
±ÐbCÏñbDEÈ-ªÈNýà} <®D<îD} BÑàbãm®DaDb<îDîè• •$• • • • •
1. ÄuºÄË®çª: 2. Ìæœçeæ
389
îbD-hÈ|B-<ëJbC¥TDbDÈ-®³EîbEà} <_JbC¥Tò-±<È},• • • • •
±ÐbíÈb<ªEÏà-k<«<ë¶B¯<ÈîDß} BsÏàb ±ÐëE£bî«C• $$13$$
Ê<È gaîã¢®DP«’bDbîhÈbC_îè
((((((((
gaÀb<£Dbñbà Dî:
BsÈbîÙhÈbC_îè
gaîEîbDÈNŒbªbà¶-<ëÙ<ªÈîè
ëPEÈ<ÈJ¥Tb
BsÈbîÙ - ±ÐLÈîb¼<J - î<L±ÐBbLb-• • • • • •
îN£èËbCÈ¥}T £<JÈ-±b±ÈîbC-<ëÈbDîè• •$• • • •
P|às±ÐL|à <®D±b£àN³} àN³b£b-• • • • • •
ëbJ|kD} 1Bë®JC ±ÈÈb} ®DbDbîè• $$1$$
à: P}hÈNÈ: P¥TJëbW½ªàÈ{ëkbCµb-• • • • • •
£éo¯È-kN<X-±^N<B: PNÙJbC¥TDbñ¼:• •$• • • •
hÈbC_¼®¶³ãÏ_Èà - <ªc - «Ù¼õ£bÙ¼:• • • • • •
hÈbC÷àC G¥TJb«î<± È} ±Ðñî} <®DCE¾îè• $$2$$
kNXÅb <ëDb<± <ëkNµb<ª¶È±b£2±aq!• • • • •
hÈbCÈN} PîNËÈî<È<ë¶³È - _±bC&«îè• •$• • • •
kbJ} <ë«bà ®JP}ãhñÈ<îE£é<k|k-• • • • • •
îEà: ¥T ÊØn<È ®D: P«Pb ³Ð«aÈNî•è $$3$$
ësÈN} ³NLbDè ³NLPîN¾! ~~bŠ¥TbEÈbDè,• • • • • •
¥ThÈC [î: PNÙ³Nõ±Ð<ÈîbC&<± kNXÅb• •$• • • •
1. §ÄuŒ‡ç{ 2. œyeæ
390
¥Te±bEÈ - ¥TbJ±ëDbCXÈ - D¥ÐT - ª¥Ð}T,• • • • • •
¥TbC ëb ÈÙaÈNîJî|kN<D<µ} BN®b¨àbîè• $$4$$
PbC&«} Èñb<± Èë BãsÈë~bEîNDa~!• • • •
¥TÈNY hÈë} <ë³È~ãsÈÙ<± ±ÐëÉc:• •$• • • •
±ÐaÏàb&Ïîëaà¶î<ëªbà¶ 3îÉ³a îÉ³CE¾},• • • • • •
Db¨àC<È G¥}T <D®<~~bC: ±GÙ±bJDbñ¶î•è $$5$$
Àe±gNÈ} gNÈëÈb} ±GÙ«bP-µbî,• • • • • •
ÏëoãsÈÙCë îNÚÙa¥NTõÈC kJbEîbîè• •$• • • •
àÏ¥TbC<¥TJ: G¥TJ îµb¼ îµNÙ} <ëÙb¼<È,• • • • • •
ÈØªbîÐªbõ¥T<J¥Tb - <D¥TÙ¼¥T«CÈ•N $$6$$
ÏëÏP}hÈëCD Bë-PEÈ<È-PãEDkX},• • • • • •
±b±} [LbÈè [à-îN±¼<È ~ÙaÙBb®bîè• •$• • • •
Àb¥ÐTbEÈ - JbC¥T - î<JDaJî~Cáîb~N,• • • • • •
P¯àbY~N<BÛ<îë ~bë¶ÙîEµ¥TbÙîè• $$7$$
îÏëC<È Dbñ! Èë P}hÈëD} îàC£-• • • • • •
îbÙ¨àÈC ÈDN<µàb&<± Èë 2±ÐBbëbÈè• •$• • • •
ªCÈbC «GÙ÷à<È PÈb} D<JDa£JCáN,• • • • • •
îNITbVTJËN<ÈîN±¼<È DD¯£-<kE£é:• $$8$$
ÀbhÈb} Èë hÈëDîhÈPîhÈ-£bCá},• • • • • •
ÏëÏPŠñb&<± ®³Èb} £éGÙÈb<D «ãEÈ• •$• • • •
£¯ÙC P«’bG¥TÙL: ¥NTõÈC ±ÐB¼ë,• • • • • •
±]b¥TÙCáN ®J®b<D <ë¥TbPBb<w®• $$9$$
1. ªwTçz 2. ŸÌçtço½
391
DbÏàoNÈ} BNëD-B¯áL! B¯ÈDbñ!• • • • • • • •
B¯È¼³N¶L¼BN¶<ë BëEÈî<B÷^NëEÈ:• •$• • • • • •
ÈNeàb BëãEÈ BëÈbC DDN ÈCD G¥}T ëb,• • • • • • • •
B¯Ïàb<gÈ} à Ê« DbÏîPî} ¥TÙbC<È?• $$10$$
£Éýèëb BëEÈî<DîCá<ëJbC¥TDaà},• • • • • • • •
DbEà_ ÈbCáîN±àb<È ®Dhà ª[N:• •$• • • • • •
±aÏëb ±à: ~<~¥TÙËN<È-£éÂµ<PEµbC:,• • • • • • • •
[bÙ} ®J} ®J<DµCÙ<PÈN} ¥T ÊØnCÈè?• $$11$$
à¼: ~bEÈÙb³õ<ª<B: ±ÙîbLN<BhÏë},• • • • • • • •
<Dîb¶<±ÈãÍBNëD¼¥T - JJbîB¯È!• • • • • • •
ÈbëEÈ yë ÚJN ÈC&íàLë: ±É<ñÑàb},• • • • • • • •
àcC PîbDî±Ù} D <« iT±î<hÈ• $$12$$
ës_} së ÈC PNÙ-DÙbCÙ³-DC_«bGÙ,• • • • • • • •
<D:~Cá - <D<®¶È - ®³ãÏ_ÈàbC±îbDîè• •$• • • • • •
<k|k} ¥TJŠ-î<JD} së <D~b¥TÙhà,• • • • • • • •
àôbPÙC Bë<È ±b·ÔN-±Jb~-¥Te±îè• $$13$$
P|±¯L¶ - î·ÔJ - ~~bŠ - ¥TJb¥TJb±-• • • • • • • •
~NBÐb ³NLbãÍBNëD} Èë J™àãEÈ• •$• • • • • •
àC P}<gÈbãÍ®³£aAëÙ! DbñîC¥}T,• • • • • • • •
¥ThÈbãEDëbÙà<È P}ªÙÈbC àñCýîè• $$14$$
<ª_} G¥Tî_ à<£ ÈC <_£~bŒDb<B-• • • • • • • •
Da¶È} îDb³<± îDbC D <ë¥TbÙîb³¶î•è •$• • • • • •
392
¥Te±bEÈ - ¥TbJ - îõÈb ª<JÈbªJCD,• • • • • • • •
G¥}T îE£Ùb<¾<~ÚÙ} ª<JÈ} ¥T£b<ªÈè?• $$15$$
<Dµ¯¶î-1ë<È¶Ù±ë<®¶È- È¼J±¯Ù:,• • • • • • • •
¥ÉTÏhD} ®³Ï_à<î£} ±Ð¥Tâ¥TÙbC<á• •$• • • • • •
³|àbC D ®bÈN îõÈb} ª<JÈbªJbDb},• • • • • • • •
£a±bC&±ÙhÏëî<P Dbñ! ®³Ï±Ð¥Tb~:• $$16$$
DbhÈ} ¥T£b<ª£é±àb<P D Ùb«é³|à:,• • • • • • • •
h±ýa¥TÙbC<á P«Pb àN³±¢®³ãEÈ• •$• • • • • •
Db|BbCµÙbC£Ù - <DõX - î«b±ÐBbë:,• • • • • • • •
P¯àb¶<È~b<à-î<«îb&<P îNDaE¾! JbC¥CT• $$17$$
<DÏàbC£à} £<JÈ- îbC«- î«bEµ¥TbÙ},• • • • • • • •
³|à} D Ùb«éë£Dhà D ëbGÙ£bDbîè• •$• • • • • •
<ëBÐb®ÈC Èë îNÚbm®îDe±-¥TbãEÈ,• • • • • • • •
<ëËbCÈà¢®³£±¯ë¶ - ~~bŠ - <k|kîè• $$18$$
G¥}T ~ë¶ÙaáN ~<~Db<… <ëëhëÈb ëb?• • • • • • • •
àN÷îEîNÚCE£é-£<JÈCáN Èî:PN Dbñ!• •$• • • • • •
<D÷±Û~b<JëD~b<J<D ®aëJbC¥CT,• • • • • • • •
¥TbàY G¥Tà¢®JµÙ¼®¶JBbÙ-DîÐ¼:• $$19$$
§bD} àñb Ïë<à <ëBb<È ¥ÉTÈbë¥Tb~},• • • • • • • •
D¼ë} Èñb «GÙ«ÙbG£áN Dbà¥CTáN• •$• • • • • •
2ÈC®: hVNTÙEî<LáN àb<È àñb î«{ë},• • • • • • • •
3D¼ë} ÈN ¥Tbª~¥TJC G¥TÙLb¥NTJC&<±• $$20$$
1. Äuo|ºuœ 2. oz\çz ªÒçªumÊì 3. NÿçYçzôÄzÊì Œ os{Ä uÄNÿçÌNÿnÄª½

393
îEàC ëÙ} «GÙ«Ùb£à yë £Éýb,• • • • • • • •
ÒýCáN àCáN ´£à} Ïë<à ÈbCáîC<È• •$• • • • • •
G¥}T ëa<[ÈCD BëÈb BN<ë àCD DbEà:,• • • • • • • •
¥TãÖEîDbC «Ù<È Dbñ! BëbEÈÙC&<±• $$21$$
ÍaLb} ~Èb<D ~È~bC ®DàãEÈ ±N_bDè,• • • • • • • •
DbEàb PNÈ} Ïë£é±î} ®DDa ±ÐP¯Èb• •$• • • • • •
Pëb¶ <£~bC £µ<È Bb<D P«’bÙãAî},• • • • • • • •
±ÐbØàCë <£Â®Dà<È hVTNÙ£}~N®bJîè• $$22$$
ÏëbîbîDãEÈ îNDà: ±Ùî} 1±Nîb}P-• • • • • • • •
îb<£ÏàëL¶îîJ} ÈîP: 2±éÙhÈbÈè• •$• • • • • •
ÏëbîCë P|à³N±J¨à ®àãEÈ îÉÏàN},• • • • • • • •
DbEà: <~ë: <~ë±£hà îNDaE¾! ±Eñb:• $$23$$
ÏëbîÑàà} <ëBNî<ªEÏàîP}vàîbË},• • • • • • • •
kÐÌbLîadÙîDEÈîDŒ¥CTÈNîè• •$• • • • • •
àbC³adÙ} <ë<£È - àbC³îDC¥TîC¥}T,• • • • • • • •
§bDhëiT±îîJ} ±Ðë£ãEÈ PEÈ:• $$24$$
kNXhÏëîCë <ëkNµb<ª¶ÈkN<XkbCµbÈè-• • • • • • • •
Ïë} ~ŠÙbC&<P BNëD_à-~ŠÙÏëbÈè• •$• • • • • •
µbÈb<P µaÙ! <~ëîb³¶<ëµC<ë¶µbDb£è,• • • • • • • •
ÑàsÈ} ÏëîCë B³ëDè! ±NõábCcîbC&<P• $$25$$
1. œuÄÞ- 2. œºËoço½
394
ÈN¨à} DîãÍBNëDb<È¶ - «Ùbà Dbñ!• • • • • • • •
ÈN¨à} Dî: <[<ÈÈJbîJB¯áLbà• •$• • • • • •
ÈN¨à} 1DîãÍ®³È: ±ÙîCAëÙbà,• • • • • • • •
ÈN¨à} DîbC <®D! BëbC£<µ-~bCáLbà• $$26$$
¥TbC <ëhîàbC&_ à<£ Dbî³NL¼Ù~Cá¼-• • • • • • • •
hÏë} P}<gÈbC <DÙë¥Tb~Èàb îNDa~!• •$• • • • • •
£bCá¼õ±bc - <ë<ëµbgà - ®bÈ - ³ë¼¶:,• • • • • • • •
hëíDbEÈÙC&<± D ¥T£b<ª£±a<[ÈbC&<P• $$27$$
¦Øª¼Ù~bC¥TÈõP}<gÈ- îNEîà¯Ú-• • • • • • • •
îbBb<È iT±îîJ} BëÈbC <DÈbEÈîè• •$• • • • • •
h±ýbCeJPãÏ¥TÙLîhÈ - ÈîbC<ëÈbD},• • • • • • • •
<k|k} ÙëCGÙë ±àbCµÙ - ±bd¶ë<È¶• $$28$$
<P}«bPDC î<Lîà¯Ú<~Úb<ë<ª_C,• • • • • • • •
<ëBÐb®ÈC Èë ë±N: ¥TD¥Tbë£bÈîè• •$• • • • • •
<k|k} <ëà<ôJP£}~NJÈb<ëÈbD},• • • • • • • •
ÈNŒbC£àb<¾<~ÙPaë P«’bÙAîC:• $$29$$
¥NTE£bë£bÈ - ªJªbîÙ - ªbõ - ~bCB},• • • • • • • •
<ëBÐb®ÈC Èë ë±N: ¥TJµb¼È¥TbEÈîè• •$• • • • • •
¦ËØn~bŠ - ~N<ª<D½¶Ù - ëbGÙµbÙ-• • • • • • • •
îNØª¼hÈ^} PNÙ<³ÙCGÙë ~bÈ¥Tb¼|Bîè• $$30$$
n__à} Èë <ëBb<È ~~bŠ¥TbEÈ-• • • • • • • •
îNØª¼: ãhñÈ} hñ<³ÈBbDN¥TÙ2±ÐÈb±îè• •$• • • • •
1. ŒªuÍç\Toy 2. Ÿ§çÄª½
395
îNsÈbVTJ - ±Ð¥TÙ - ®bJ - <ëëÉX-~bCB},• • • • • • •
±Ðvàb±àÈè <_®³È: ±ÙîCAëÙÏëîè• $$31$$
³|BaÙÈbÙ - Ùë - ±¯GÙÈ - <£<ÂëBb³-• • • • • • • •
Í¼JbCsàJbC¥T - 1 ~NBPŒî - 2B¯<È£[:• •$• • • • •
PXî¶Ùb®®à - ßbCáL- ßbCá¥T: PDè,• • • • • • • •
ÚC £éE£é<B3Çë¶D<È ÈC à~P: ±Ðëb£a• $$32$$
îE£bÙ - PNE£Ù - DîCõ - PN±bGÙ®bÈ-• • • • • • • •
PEÈbD¥Tb<£ - ¥NTPNîbCÏ¥TÙ-ëÉ<ýõ£èßb• •$• • • • • •
³EµbC£<kE£é~NB - îE£îõÏ±Ð±bÈb4,• • • • • • • •
<£Ñàb <£ë: ±È<È ÈC 5ëªPb} È<Èëb¶• $$33$$
6~N|BÏ±ÐBb-ëJà-B¯GÙ-<ëBb <ëBbChÈC,• • • • • • •
7JbC¥T_àC ËN<ÈîÈb} ËN<Èîb<[±EÈa• •$• • • • • •
±ÐbCË<Óëb¥TÙ-<DÙEÈÙ - B¯GÙ - 8P}vàb,• • • • • • • •
£aíÏàb ®àÏà<± <D~bî<± PbCî9Pb¼|àb• $$34$$
hë³b¶±ë³¶- ³îîb³¶- <ëîb³¶LCý:,• • • • • • • •
PXî¶-È{ë-¥TñD¼¥T- ±^NãÍJbCsàb:• •$• • • • • •
<£ÑàÇë<D-B¶ë<È ÈC <ë~£bñ¶Pë¶-• • • • • • • •
Bbáb-hëBbë-±GÙLbî-10³NL:¼ ±ÐàbC¢à:• $$35$$
¦<Û¾«CîDë±Š® - 11±Nw®¥TbãEÈ,• • • • • • • •
±àN¶eJPÛÚîà¯Ú - <~Úb<BÙbîb¼• •$• • • • • •
1. ÌìQ/uÆÄ 2. §îuºtq: 3. Œ|tuo 4. Ÿ®çoç 5. Ä®Ìçæ 6. Y¯çnŸ§ç
7. ÂçzNÿÞ®ùìuoªoçæ 8. ÌæP®çæ 9. Ìç{©®çª½ 10. TìmŸ®çz[®: 11. œì±çNÿç‹oy
396
±b£b¼ ±£b<D Èë à_ <®DCE¾µc:,• • • • • • • •
±]b<D È_ <ëkNµb: ±GÙ¥Te±àãEÈ• $$36$$
ÊÏñ} àñb Èë <ëB¯<ÈÙB¯ã¢®DCE¾!• • • • • • • •
µîbC‘±£C~D<ëµb¼ D 1Èñb ±Ùhà• •$• • • • • •
àbÒ¥èT ±ÐBb <£D¥ÉTÈ: ±Ð«ÈbEµ¥TbÙb,• • • • • • • •
ÈbÒ¥èT ¥NTÈbC ³Ð«³Lhà <ë¥Tb<~DbC&<±• $$37$$
AØàbCÈEî£b<ëJ- <ëJbCJ - ¥T±bCJî¯J-• • • • • • • •
îcBÐî£èBÐîÙ - Db£ - <ëëÉX - ¥TbC±îè• •$• • • • • •
yCÙbëÈbB<îB2îNXÈîb±ÈEÈ},• • • • • • • •
Ò÷^èëb Bà} Bë<È DbC Bë£b<gÈbDbîè• $$38$$
<BÛCB¥NT|B-³J£é¢¢ëJ - ~bC<LÈbsÈ-• • • • • • • •
îNsÈbVTJ- ±Ð¥TÙ - B¯<áÈ - B¯<îBb³:• •$• • • • • •
kX¥ÐTî: ¥ÐTî³È} «GÙLb<µ±bC&<±,• • • • • • • •
Db¥ÐTbî<È ¥ÐTîàN³bªJP}<gÈ} ÈC• $$39$$
¥Te±bEÈ¥TbJ - ±ëDbCXÈ - ë<…¥Te±},• • • • • • • •
£bëbDJ} ¢ë<JÈîN¢¢ëJîNÏhVNT<JŒîè• •$• • • • • •
<ëAë} <®ßÏPN<îë P|îNÚîb±ÈEÈ},• • • • • • • •
ÏëÛbî¥TòÈ¶D®J} ~îàÏà~Cáîè• $$40$$
ÙsÈC[L} Pî£-¥TbCG¥TJ-¥T·q-DaJ},• • • • • • • •
¥ÐTbCµbCXÈ} VT<LDîNÏVTLîb±ÈEÈîè• •$• • • • • •
3
Àb¥ÐTbî<È ¥ÐTîàN³CL <DÙhÈ~Š-• • • • • • • •
hÏëÛbî - 4Db³£îDa ´<£ àhà ±N}P:• $$41$$
1. osçœºË® 2. ªìnNÿb 3. NÀÿª®ìTzŒ 4. ŒçTtªŒçz
397
ëe³cNÙŒ - ³®³<®¶È - BaîDb£-• • • • • • • •
îb®b¼ kJ} kJëÈb1î<Ù-B¯±ÈaDbîè• •$• • • • • •
¦Ë<Óëb¥TÙîà¯Ú<~Úb±<ëX},• • • • • • • •
ÏëÏ¥TòÈ¶Dbcî Êëb~N <B£bîN±¼<È• $$42$$
¥NTEÈb³Ð<BÛ- ³®~bC<LÈ- ëbGÙëb«-• • • • • • • •
ëC³bëÈbÙ- ÈÙLbÈNÙ- àbCµBaîC• •$• • • • • •
àNXC ®à} <ë<®È£é®¶à®Cà±[b-• • • • • • • •
hÏëÏ±b£±Š®ëDbg<àLbC JBEÈC• $$43$$
À|BbC<Dµb¼ [N<BÈBaáL - D¥ÐT-2ª¥ÐT-• • • • • • • •
±bqaD±aq-Bà£bCeëL- ëbÔëbÂDb¼• •$• • • • • •
ÙŒcÙŒ - <~ÚÙãhñÈ - àbD±b_b-• • • • • • • •
ÍbP} <ë«bà 3BëÈ: hîÙLb£è ëÐ®ãEÈ• $$44$$
¦o¯ÈBaáL - ®JbC£Ù - BbÙ4BNSb:,• • • • • • • •
~bCØàb} £~bîN±³ÈbAØàNÈ®a<ëÈb~b:• •$• • • • • •
ÏëÏ±b£±Š®Ù®bC&îÉÈ - <£Âµ£C«b,• • • • • • • •
5îÏàb¶ BëãEÈ î¥TÙÇë®ÈNeàiT±b:• $$45$$
Àb±b£¥T·qîNõWbÉ‹J - ëC<ýÈbŒb,• • • • • • • •
³bú} kÉ«<Û³Ô¥TbCG^<DßÉý®™b:• •$• • • • • •
ÏëÛbîîE_î<D~} îDN®b: hîÙEÈ:,• • • • • • • •
PË: hëà} <ë³ÈkEµBàb BëãEÈ• $$46$$
îc<ô±CE¾ - îÉ³Ùb® - £ëbDJb<«-• • • • • • • •
P}³Ðbî-ëbGÙ<µ - î«bC£Ù - kEµDbCÏñîè• •$• • • • • •
1. ªuœ 2. YNÀzÿ 3. oÄ ÌæËªºmçt½ 4. §SŒç: 5. Ìùçz
398
1Èhàb~N Db~îN±àb<È Bà} <BàCë,• • • • • • • •
2àhÈbë¥}T hÈë<îî} î<ÈîbDµaÈC• $$47$$
hÈbC_’b®} Èë <®DCE¾! ³NL¼<D¶kXb},• • • • • • • •
BsÏàb îàb 3<ë<ëµëL¶-<ë<ª_±N÷±bîè• •$• • • •
µcC ®DbC à Ê« ¥T·q³Èbî®’b},• • • • • • • •
È} îbDÈNŒîë~b PîN±¼<È Jïîa:• $$48$$
((((((((
î«bëaÙbý¥T-hÈbC_îè
¥T<ëëÙ Bb³ªE¾
<~ÚGÙLa nE£
à£aàC ª¼ÈEàC îN¥NTÙ Êë BbëbãÖ£<ªÈ:,• • • • •
Pî} BbãEÈ µÐb¼Ñà-Ñàà-®<D-JPEÈbC&EÈÙ<«Èb:• $•
®³ÏPb[a îb³¶-±Ð¥T^D-±ÙbC BbDNGÙë àbC,• • • • • •
î«bëaÙ-hëbîa DàD-±ñ-³bîa BëÈN îC• $$1$$
ÀÈbîÐ} àØª[N: ¥TîJ-àN³J} h±E£-Ù<«È},• • • • •
®DbE¥TbC±b±bà} ±Ð¥T^à<È ëb¨àEÈÙî<±• $• • • •
hVNT^} î¯<È¶à¶hà ±Ð~<îÈîàa ëb<È<ëîJb,• • • • •
DîÛb¥CTE¾bJa-îN¥NT^-î<L-Bb-®bJ-®G^J},• • • • •
JPÏ±b£b|BbC®-ôà<î« à£aà} ÈDNBÉÈbîè• $• • • •
Bë¢ëbJb-~bEÏà¼ ±ÐBë<È ®J} ëb hîÉÈî<±,• • • • •
1. oË® ŸmçÆ- 2. ®ËozDuŒÆæ 3. »uYº-
399
à£ªb¶-BbëCD ±ÐîN<£È-îDb ££é¶Ù Ê«,• • • • •
[Lb£bPaÏhë³a¶ ³NL-³L-PîÉX: PNÚ-<D<µ:• $• • •
JBEÈC PosÈb: <~ë-PNÚ-Pîb®} G¥TîN È£b,• • • • •
¥TDÏhëLb¶BbPbC&íà±³È- ÈDN§b¶D- <Dë«bC,• • • • •
<ë<ª_bÏîbíàC¥TbC DÉ±<È-ëÙ-<PXbñ¶-ÈDà:• $• • • •
À®Eîb<± gaîbDè <ë³È-Bë-Ùb³bC&£èBNÈ-³<È-• • •
î¶«bëaÙ-hëbîa DàD-±ñ-³bîa BëÈN îC• $$5$$
à£aàb ëbÂ³Œb <ë<ëµ-Dà-¥TeJbCJ-<ëîJb,• • • • •
kÉ«¢§bDb|BbC<B®¶³<È ®DÈb} àb hD±à<È• $• • • •
Ê£bDaîíàCáb kNµ-®D-îÙbJ¼: ±GÙ<ªÈb,• • • • •
À<Dëb¶ÙbC¾C¥TãÍBNëD-®àa ¥Tbî-PNB^:,• • • • •
¥NTîbÙbëhñbàbî<± <D®-kJbËCD <ë<®È:• $• • • •
hVNTÙ<ÛÏàbDE£-±Ð~î-±£-Ùb¢àbà P <®DbC,• • • • •
î«bîbC«bÈŠ - ±Ð~îD - ±Ùb¥Tãhî¥T - <BáÎè,• • • • •
<DÙb±C[bC kEµN<ë¶<£È-î<«îb îŒJ¥TÙ:• $• • • •
~Ù·à: Pbµ¯Db} Bë-Bà-BÉÈbîNcî³NLbC,• • • • •
EŒìÉbìœ½Z‹t:
î«bëaÙbý¥}T hÈbC_} BsÏàb Bb³CE£éDb ¥ÉTÈîè• •$• • •
à: ±qCØnÉLNàbØªb<± P àb<È ±Ùîb} ³<Èîè• $$9$$
FGH
400
n«úbUb
(¥T<ëëÙ £b¼UÈÙbî®a ¥ÉTÈ)
î}³UbªÙL (PbCÙqb)
ÈaD BNëD îC* PbÙ, ëaÈÙb³ <ë§bDÈb• •$
<~ëhëiT± <~ë¥TbÙ, Dî«NH <_àbC³ P|«bGÙ¥¼T• $$
±«Ua úbU
ªb¼±Ê¶ (15 îb_b)
®C <_BNëD îC* ®aë ÀDEÈ, PNÚ ªb«¼* £éÚ È¼* BàëEÈ• •$• • • •
ÈbÈ¼* £éÚ«bÙa PNÚ¥TbÙ, ¥T«¼* PaÚ ³Nõ ¥TõLb µbÙ• $$1$$
Èb<« PNDbC B<ë îD <ñÙ ÀbD, ®bC ªb«bC À±DbC ¥TeàbL• •$• • • •
îbC«-î«bî£ <±àbC ÀDb<£, B¯U Àb± ¥TbC BÙîÈ ëb<£• $$2$$
ÈbP BÐîL ¥Tò «¼ k«é ¥Tñb, ±¼ ¥TnN ¥T«RH ¥T«a îN<D àñb• •$• • • •
¥TbU ÀDEÈ <D³bC£ îH½bÙ, kaÏàbC y¥CTE£Ða ÈD µbÙ• $$3$$
y¥T hëbP îC* Àq£~ kbÙ, ®E|àbC îàbC‘ BàbC‘ £éÚBbÙ• •$• • • •
<D¥T<P B¯<î ®U ±bë¥T BàbC, ±ëD ±ÐÏàC¥T ëDh±<È ñàbC• $$4$$
£éU¶B U<« ¢àbC* <ªEÈbîLa, ÏàbC* ±àb¶à U«a _PÈLa• •$• • • •
U^ <±±aU À<U Àb<£ ~ÙaÙ, µÙ-µÙ îàbC‘ P«a k«é±aÙ• $$5$$
¥Tk«RH ±}ªC<E¾à ±~N BàbC, îD <kD <D±^ À§bDa ñàbC• •$• • • •
<P}«b<£¥T P¼Da ˆ¼ ¥Ð¯TÙ, <DkU ±~N «<È ÚbàC B¯Ù• $$6$$
¥Tk«RH Àb± BàbC kU«aD, PkU<D ¥TGÙ ÚbàbC À<È £aD• •$• • • •
nC£D BC£D B¯Ú <±àbP, BbÙë«D <«î ÀbÈ± _bP• $$7$$
ëµkEµD Àb<£¥T £éÚ ßDC, ¥TbCG^ ®aB È¼* ®bÈ D BDC• •$• • • •
À<È P}sUC~ Bbë È¼* îàbC‘, ßbCÙ dBÐPb³Ù îC* ±àbC‘• $$8$$
401
È«bH B¯<î ±ÙPÈ £éÚ ÊPbC, <kØn¯ P«P ÔP¼* D<« <ÈPbC• •$• • • •
È«bH ÙbµgbC<LÈ ëb<«Da, ¥ÉT<î¥NTU ¥T<UÈ £C«£b<«Da• $$9$$
PCîÙ Èõ £U ®NÈ À<P±_, À<P ¢àb¼* £C« <ë£bÙ¼* È_• •$• • • • • •
îCõPîbD UbC« ³<U ®bà, yCPa ~aÈ ¦÷LÈb ñbà• $$10$$
<ÈU-<ÈU ¥TÙ¼* £C« ¥CT Ú·Ô, ÀPNÙ <Bùbë¼* £é÷^ ±Ðª·Ô• •$• • • • • •
<P}µNDaÙÈ¼* íàbP D ®bà, ÈbC ±L y¥T D k¯H£ U«bà• $$11$$
ÈaD UbC¥T ¥TbC Db® ®N Úbà, <î^¼ D B¯Ú ¥TLb D U«bà• •$• • • • • •
àC £éÚ k«é Pb³Ù Ub¼* P«¼, ¥TÙî®bC³ È¼* DÙ³<È U«¼• $$12$$
®DDa ¦£Ù ëhàb¼ Dë îbP, À}³-P¥NTªÈ¼* ±bÊ¶ _bP• •$• • • • • •
<D¥TPÈ ®C £éÚ ±bàC ßbCÙ, <ÈD¥TbC ¥T«È D ÀbëC ÀbCÙ• $$13$$
kbU±DC îC* §bD D UZbC, ÈõL Pîà ÈõLa ÙÈ ÙZbC• •$• • • • • •
Àµ¶îÉÈ¥T Pî k¯Ýb±DbC, ¥¼TPC iT± UÚ¼ Àb±DbC• $$14$$
¥TBa À¥Tbî<D®¶Ùb ¥TÙ¼, BëD<_¥T îC* PNÙÈD µÙ¼• •$• • • • • •
<ëáàªb«-£bëbDU £ZbC, îÙÈ <ëUb± ¥TÙÈ £éÚ PZbC• $$15$$
®bC <ëîbDëbPa «RH ñbà, P|àÂ£~¶D <kD £éÚ ±bà• •$• • • • • •
È«HÈ¼* ªà ñbëÙ-ÈD µÙ¼, àbC* ±GÙëÈ¶D ±¯ÙC ¥TÙ¼• $$16$$
£RPÙa úbU
(±XGÙ nE£)
yCPC <î»àbÒ³§bDªÙL, ë~ BÐîÈ BÙÈ £éÚ ®EîîÙL• •$• • • •
ÈbÈ¼* ÊD¥TbC È<®àC PN®bD, PND <ÈD P}[C± ¥T«RH kÚbD• $$1$$
®aëb<£ ±ÐàbC®DB¯È È{ë, PÙµ¼* <ÈD îb<« <ë±à¶àÏë• •$• • • •
ªCÈD ¥TbC «¼ ¦±àbC³iT±, <ëDî¯ÙÈ <ªEî¯ÙÈ ÀD¯±• $$2$$
402
±N£è³U DB µî¶ Àµî¶ ¥TbU, ÊDÈ¼* EàbÙa «¼ ®aë ªbU• •$• • • •
Èb¥TbC* D ®bD <ë±ÙaÈ îbD, ¥TGÙ ¥TÙ¼ £C« îC* <D® <±nbD• $$3$$
î¼* PNÚa £éÚa î¼* Ù}¥T Ùbë, îCÙC µD ³É« ³bCµD ±ÐBbë• •$• • • •
îCÙC PNÈ <Èà î¼* PkU £aD, kCiT± PNB³ î¯ÙÚ ±ÐëaD• $$4$$
ÈD ¦±®È À±Da ¦±® ®bD, ÈD D~È Àb±¥TbC Db~ îbD• •$• • • •
Ùb³b<£ ±Ð³^ ®C £é:Ú £¼D, <ÈD «a ¥TbC PCëÈ <³DÈ ª¼D• $$5$$
~NB-À~NB k}µ ¥CT VTU îH½bÙ,Ù<È ÀÙ<È ¥TÙ¼ <D®±£ <ëPbÙ• •$• •
ÀbÈî<«È «CÈN <ëÙb³§bD, ÈC UÚ¼ Àb±¥TbC ¥T÷^£bD• $$6$$
ÙbCC¥Ta D ªb« <D® ~ãsÈ ÚbCà, <~ëiT± <DÙb¥NTUÈb D ®bCà• •$• • • •
àb«a ±ÐÈa<È®NÈ ¥TnN¥T §bD, PbC £éÚ£bà¥T À§bD ®bD• $$7$$
ÊD ®NÈ <ëáà<D îC* ®bC ±ÐëÉc, Èb¥TbC ®bDbC* <î»àbªGÙc• •$• • • •
àbC* <î»àbÏëb<£ <DP³¶ ®C«, Àk ®C ³É«aÈ PN<DàC PNÈC«• $$8$$
®bC ¥NT³Nõ ¥NT£Cë ¥NTµî¶ PCë, ±bCá¼ <ªÙ £~¶DîbC« yë• •$• • • •
ÀEÈÙ Ùb³b<£¥T µÙ¼* ®C«, kb«Ù µD À|kÙÈ¼* PDC«• $$9$$
µbÙ¼* ¥NT<U}³ U<« î«È Bbë, ÈC ¥NT³Nõ ®Eî®U ¦±U Dbë• •$• • • • • •
®C Ùb³ôCá îU ¥TGÙ îUaD, ë<DÈb ³£b<£®NÈ <ª… ªaD• $$10$$
ÈC «¼* ¥NT£Cë <ÈD¥Tò ®N PCë, ~q ¥TÙÈ D <ÈD BëBÐîL nCë• •$• • • • • •
Ùb³b<£ Bbë<«*Pb PîCÈ, £<ë¶È _P ñbëÙ îÙL ÚCÈ• $$11$$
®C G¥ÐTàb <ÈE«¼* ®bD«é ¥TNµî¶, <ÈD PÙµ¼ ®aë U«¼ À~î¶• •$• • • • • •
àb¥T¯H ³É«aÈ <î»àbÏë ®bD, Àk PND ³É«aÈ ®bC «¼ À§bD• $$12$$
y¥TbEÈëb£ £R<áÈ PîhÈ, <ëáàb<£¥T ±bCá¥T À±Ð~hÈ• •$• • • • • •
¥T<±Ub<£-Ù<ªÈ gNÈ ¥TbC À¨àbP,PbC «¼ ¥NTkbCµ k«é £CD _bP• $$13$$
403
®bC vàb<È UbB ±¯®b<£ ªb«, µGÙ ¥TÙD <ë<ëµ<ëµ £C«£b«• $• • • •
ÀbÈî-ÀDbÏî ¥CT §bD«aD, ®C ®C ¥TÙDa ÈD ¥TÙD naD• $$14$$
ÈC Pk <î»àbªbGÙ_ Ïàb³, Àk ÀbÈî ¥CT <«È ±Eñ Ub³• $• • • •
®³®bUBÐîL ¥TbC £C«é Ïàb³, Àk £b¼UÈ <D® ÀbÈî PN±b³• $$15$$
ÈaPÙa úbU
(DÙCE¾/®bC³aÙbPb nE£)
ÀbÈî ¥TbC <«È «¼ PNÚ PbC PNÚ, Àb¥NTUÈb <kD ¥T<«àC• •$• • • •
Àb¥NTUÈb <~ë îbH<« D ÈbÈ¼*, <~ëî³ UbÂàb¼ ª<«àC• $$• • • •
P|àÂ£~¶D-§bD-ªÙD <~ë - î³ PbC £é<ëµ <ëªbÙbC• •$• • • •
®bC PÏàbÙñ - iT± PbC <DÖà, ¥TbÙL PbC Ñàë«bÙbC• $$1$$
±Ù¾ÑàD È¼* <BED Àb± îC*, õ<ª P|àsÏë BUb «¼• •$• • • •
Àb±iT± ¥TbC ®bD±DbC PbC, P|àÂ§bD ¥TUb «¼• $$• • • •
Àb±iT± îC* UaD Ù«C <ñÙ, P|à¥èT ªbGÙÈ PbCÊ¶• •$• • • •
Àk Ñàë«bÙ îbC[-î³ PN<DàC, «CÈN <DàÈ ¥TbC «bCÊ¶• $$2$$
®aë À®aë È{ë Àõ Àb’bë, kEµ õ P}ëÙ ®bDbC• •$• • • •
<D®¶Ù îbC[ ¥T«C <®D <ÈD ¥TbC, ¢àbC* ¥Tb ÏàbC* PÙµbDbC• $$• • • •
«¼ PbCÊ¶ PîG¥TÈ Ñàë«bÙa, Àk ÊD iT± kÚbDbC• •$• • • •
<ÈD¥TbC PND PbîbEà-<ë~Cá¼*, £ÉÝ ±ÐÈa<È ¦Ù ÀbDbC• $$3$$
k<«ÙbÈî ÀEÈÙ - ÀbÈî, ±ÙîbÈî ®aë <_µb «¼• •$• • • •
£C« - ®aë ¥TbC y¥T <³D¼, k<«ÙbÈî È{ë îNµb «¼• $$• • • •
¦cî îÇàî ®ßD G_<ëµ ¥CT, ÀEÈÙ ÀbÈî §bDa• •$• • • •
Gô<ëµ P}³ <kD ~Nµ¦±àbC³a, îN<D ¦cî <D®ÇàbDa• $$4$$
îÇàî ÀEÈÙ ÀbÈî «¼* ®C, £C~ëÐÈa ÀD³bÙa• •$• • • •
®ßD ¥T«C À<ëÙÈ Pî£É<÷^, ÈaDbC* <~ë-î³ªbÙa• $$• • • •
404
P¥TU-<D¥TU ±ÙîbÈî ô¼<ëµ, <ÈD îC* ßb<È <DëbÙa• •$• • • •
ga ÀÙ«}È P¥TU ±ÙîbÈî, UbC¥TbUbC¥T <D«bÙa• $$5$$
§bD~ÙaÙa <_<ëµ ¥Tî¶-îU ë<®¶È <PX î«EÈb• •$• • • •
ÈC «¼* <D¥TU ÀîU ±ÙîbÈî, BbC³C* ~î¶ ÀDEÈb• $$• • • •
k<«ÙbÈîÈb «Cà ®b<D È<®, ÀEÈÙ-ÀbÈî «R®¼• •$• • • •
±ÙîbÈî ¥TbC Çàbà <DÙEÈÙ, ®bC <D® ÀbDE£ ±¯®¼• $$6$$
ªCÈDÈb <kD PbC À®aë «¼*, ±}ª BC£ Èb¥CT «¼*• •$• • • •
±N£è³U ±}ª ëÙD ÙP ³Eµ £bC, VTÙP ëP¯ ®b¥CT «¼*• $$• • • •
<®à ±N£è³U ¥TbC ªUD P«bÊ¶, µî¶¾Ñà ÀDiT±a• •$• • • •
<È÷qÈ «bCà Àµî¶ P«bÊ¶, <®D <kD î¯<È¶ <DiT±a• $$7$$
P¥TU ¾Ñà ¥TbC ëbP ®bP îC*, PbC Àb¥Tb~ <±nbDbC• •$• • • •
<DàÈ ëÈ¶Db <D<~-<£D PbC, Ñàë«bÙ ¥TbU ±GÙîbDbC• $$• • • •
àbC* À®aë Àk Àb’bë PN<DàC, îD-ëª-¥Tbà <_àbC³b• •$• • • •
<î»àb À<ëÙ<È Àõ ¥Tábà, ±Ùîb£ P<«È ¦±àbC³b• $$8$$
àC «a ÀbÈî ¥CT £éÚ ¥TbÙL, ÈbÈ¼* ÊD¥TbC È<®àC• •$• • • •
®aë ±Ð£C~ kHµC-<ë<µ Pb¼*, PbC kEµD ¥Tk«NH D P<®àC• $$• • • •
~î-£î È¼* ®bC ¥Tî¶ D Àbë¼*, PbC P}ëÙ Àb£GÙàC• •$• • • •
È±-kU È¼* <ë<µ ½ÙD <D®¶Ùb, Èb<« P£b ÀbªGÙàC• $$9$$
P¥TU ¥Tî¶ È¼* Ù<«È Àëhñb, PbC <~ë <ñÙ PNÚ¥TbÙa• •$• • • • • •
Ê<« <ë<µ ®bC PÙµb È{ëD ¥Tò, PbC PîG¥TÈ ÑàbC«bÙa• $$• • • • • •
£Cë <®DCE¾, ³Nõ ±GÙ³Ð« <kD, µî¶ £àb®NÈ PbÙbC• •$• • • • • •
à«¯ îbD PîG¥TÈ ¥TbC ¥TbÙL, À÷^ À}³®NÈ µbÙbC• $$10$$
ëPN î£ ^bGÙ <DëbGÙ <_~qÈb, á^è ÀDbàÈD Ïàb³bC• •$• • • • • •
~}¥Tb<£¥T ëPN £bCá <kDb, P}ëC³b<£¥T <ªÈ ±b³bC• $$• • • • • •
405
À÷^ À}³ Àõ £bCá ±ªaPbC*, Àk P}[C± «é ¥T<«àC• •$• • • • • •
<kD ®bDC È¼* £bCá-³NDD ¥TbC, ¥¼TPC È<®àC ³<«àC• $$11$$
<®D-ëª îC* ~}¥Tb D µbGÙ ëÉá, Bë-PNÚ-ëb}nb BbD¼• •$• • • • • •
îN<D-ÈD î<UD D £CÚ <ßDbë¼*, È{ë ¥NTÈ{ë <±nbD¼• $$• • • • • •
<D®-³NL Àõ ±Ù-Àb¼³NL úb}¥¼T, ëb <D® µî¶ kÝbë¼• •$• • • • • •
¥Tbîb<£¥T ¥TÙ ëÉáÈ¼* <ª³ÈC, <D®±Ù ¥TbC PN <£Ýbë¼• $$12$$
µîa¶ PbC* ³b¼-ëØn ±Ða<È Pî, ¥TÙ <®D-µî¶ <£±bë¼• •$• • • • • •
ÊD ³ND È¼* <ë±ÙaÈ £bCá ëPN, <ÈD¥TbC PÈÈ <Ú±bë¼• $$• • • • • •
<±Èb B¯± ëb îbÈNU DÉ± ®bC, «bCà ÈbC D î£ qbD¼• •$• • • • • •
î£ D iT± ¥TbC, î£ D §bD¥TbC, µDkU ¥TbC î£ BbD¼• $$13$$
È± ¥TbC î£ D î£ ®N ±ÐBNÈb ¥TbC, ¥TÙ¼ D PbC <D® ®bD¼• •$• • • • • •
î£ µbÙ¼ ÈbC à<« £bCá ëPN, PîG¥TÈ ¥TbC îU qbD¼• $$• • • • • •
¥NT³Nõ ¥NT£Cë ¥NTëÉá PCë¥T ¥Tò, D<«* ±Ð~}P ¦ªÙ¼ «¼• •$• • • • • •
<®DîN<D <®DgNÈ<kD ¥NT³NõÙb<£¥T <ÈE«¼* D DîD ¥TÙ¼ «¼• $$14$$
£bCá-Ù<«È ³NL-P<«È PNµa ®C, P|àÂ£~¶ P®C «¼*• •$• • • • • •
ªGÙÈîbC«ë~ UC~ D P}®î, ±¼ PNÙDbñ ®®C «¼*• $$• • • • • •
³C«a ±¼, ³É« îC* D ÙªC ¢àbC*, ®U È¼* <BED ¥TîU «¼• •$• • • • • •
D³Ù-DbGÙ ¥TbC íàbÙ àñb, ¥Tb£C îC* «Cî ÀîU «¼• $$15$$
±Ðñî DÙ¥T <kD á^è B¯ ¢àbC<Èá, ëbD BëD áHú DbÙa• •$• • • • • •
ñbëÙ <ë¥TU_à ±~N îC* D<«, ¦±®È PîG¥TÈ µbÙa• $$• • • • • •
ÈaD UbC¥T <È«HN ¥TbU îbH<« D<«, £~¶D Pî PNÚ¥TbÙa• •$• • • • • •
P¥TU µÙî ¥TbC î¯U à«a, ÊP <kD ¥TÙDa £éÚ¥TbÙa• $$16$$
îbC[î«U ¥Tò ±Ùñî PaÝa, àb <kD §bD-ªGÙ_b• •$• • • • • •
P|àsÈb D U«¼ PbC £~¶D, µbÙb¼ BÑà ±<ë_b• $$• • • • • •
406
"£b¼U' Pî½ PND ªCÈ PàbDC, ¥TbU ëÉñb îÈ ÚbCë¼• •$• • • • • •
à« DÙBë <VTÙ <îUD ¥TGqD «¼, ®bC P|à¥èT D<« «bCë¼• $$17$$
ªb¼ña úbU
£bC«b
P|à¥T gÕb µbGÙ ±N<D, PCë«é P|àÂ§bD• •$• • • •
hë±Ù Àñ¶ k«é µî¶®NÈ, ®bC ±Ð³^bëD BbD $$1$$
ÙbCJb
P|à¥èT Pbñ¼ §bD «bCà, ±¼ <BED ÀÙbµb¼• •$• • • •
U[L gÕb ®bD, £é«R îC* BC£ Àëbµb¼• $$• • • •
P|à¥èT ¥TbÙL ®bD, §bD ¥TbÙ® «¼ PbCÊ•¶ •$• • • •
àN³±£è «bCÈC «R, ±Ð¥Tb~ £a±¥T È¼* «bCÊ¶• $$2$$
ÈbP BC£ £bC «¼* ±ÙbC[, ±ÙÈ<n <ÈD îbH«a*• •$• • • •
î<È gNÈ £bCà ±ÙbC[, À[ îD È¼* ¦±®b«a*• $$• • • •
Àë<µ§bD îD±®¶à, £bC «¼* £C~ ±ÐÈØnb• •$• • • •
¾Ñà [C_ ±GÙîbL <UàC, ®bD¼* <®à hëØnb• $$3$$
P¥TU ¾Ñà ¥CT ³ND ÀDEÈ, ±Ù®bà ÀDEÈb• •$• • • •
®bD¼ y¥¼T ¥TbU ±Ð³^, ¥CTë<U B³ëEÈb• $$• • • •
§bD PîbD D ÀbD, ®³È îC* PNÚ ¥TbC ¥TbÙL• •$• • • •
Ê« ±ÙîbîÉÈ ®Eî-®Ùb-îÉÈN ÙbC³ <DëbÙL• $$4$$
¥TbCG^ ®Eî È± È±¼*, §bD <kD ¥Tî¶ ½Ù¼* ®C• •$• • • •
§bDa ¥CT <nD îbH<«, ³NãíÈ È¼* P«® ^Ù¼* ÈC• $$• • • •
îN<DëÐÈ µbÙ ÀDEÈ kbÙ, ³Ðaë¥T ¦±®bàbC• •$• • • •
±¼ <D® ÀbÈî §bD <kDb, PNÚ UC~ D ±bàbC• $$5$$
ÈbÈ¼* <®DëÙT ¥T<ñÈ, È{ë À¨àbP ¥TÙa®¼• •$• • • •
P}~à <ëBÐî îbC« Ïàb³, Àb±b¼ UÚ Ua®¼• $$• • • •
407
à« îbDNá ±Ù®bà, PN¥NTU PN<Dëb¼ <®DëbDa• •$• • • •
Ê«<ë<µ ³àC* D <îUC, PNî<L ¢àbC* ¦£<µ PîbDa• $$6$$
µD Pîb® ³® kb®, Ùb® ÈbC ¥Tb® D Àbë¼• •$• • • •
§bD Àb±¥TbC iT± BàC, <VTÙ ÀªU Ù«bë¼• $$• • • •
ÈbP §bD ¥TbC ¥TbÙL, hë-±Ù <ëëC¥T kÚbEàbC• •$• • • •
¥TbCG^ ¦±bà kDbà, BÑà Èb¥TbC ¦Ù ÀbEàbC• $$7$$
®C ±¯Ùk <~ë ³àC, ®b<«* Àk Àb³C ®¼«•C* •$• • • •
PbC Pk î<«îb §bDÈDa, îN<DDbñ ¥T«¼ «¼•* $$• • • •
Gëáà ªb« £ë £b«, ®³È ®D ÀÙ<D £½bë¼• •$• • • •
ÈbP ¦±bà D ÀbD, §bD ßDßbD kN½bë¼• $$8$$
±N·à-±b± VTU îbH<«*, «ÙÚ <kUÚb¼ îÈ BbÊ¶• •$• • • •
à« ±N£è³U ±Ù®bà, ¦±<® <ëDP¼ GñÙ ñbÊ¶• $$• • • •
UbÚ kbÈ ¥Tò kbÈ, à«¼ <DÖà ¦Ù UbëbC• •$• • • •
ÈbCGÙ P¥TU ®³ £E£ VTE£, <D® ÀbÈî ÇàbëbC• $$9$$
P|àÂ§bDa «bCà k«éGÙ, £ÉÝ ªbGÙÈ Ua®¼• •$• • • • • •
y¥T£C~ Àõ P¥TU£C~, ÈP BC£ ¥T«a®¼• $$• • • • • •
_P<«*Pb ¥TbC Ïàb³, ëÉñb ñbëÙ D P}«bÙ¼• •$• • • • • •
±Ù-ëµ¥TbÙ ¥TqbCÙ <D}Ë, D<«* ëàD ¦ªbÙ¼• $$10$$
®U îÉGÈ¥Tb <kD Àb¼Ù, Db<« ¥TnN ³«¼ À£cb• •$• • • • • •
<D® ë<DÈb <kD P¥TU, DbGÙ Pb¼* Ù«¼ <ëÙcb• $$• • • • • •
À±Da ~ãsÈ <ëªbÙ, ±GÙ³Ð« ñbCÙbC ÙbÚ¼• •$• • • • • •
£~<£<~ ³îD ±ÐîbD qbD, ÈPN Paî D DbÚ¼• $$11$$
Èb«R îC* <VTÙ ³Ðbî, ³Ua ³É« kb³ k®bÙb• •$• • • • • •
³îDb³îD ±ÐîbD, qbD ÀD P¥TU <DëbÙb• $$• • • • • •
408
¥Tb«R ¥Tò µD-«b<D, G¥TPa ®à-«bÙ D <ªEÈ¼• •$• • • • • •
£Cà D PbC ¦±£C~, «bCà Àß ëGD® ¥ÉTáaÈC•* $$12$$
¥TÙ ±Ðîb£ ®U B¯<î, ëÉ[ ±bë¥T D <ëÙbµ¼• •$• • • • • •
À<P µDN «U <«}PbC±¥TÙD, D<« £C ®P Ubµ¼• $$• • • • • •
Ùb³-ôCá ¥TÙÈbÙ ¥Tñb, ¥Tk«RH D PNDa®¼• •$• • • • • •
Àb¼Ù«é ÀDÙñ£·Ô, «CÈN Àß <ÈE«¼* D ¥Tò®¼• $$13$$
µÙ ¦Ù PîÈb Bbë, P£b Pbîb<à¥T ¥TGÙàC• •$• • • • • •
±Ùë ªÈN÷^à îbH<«, ±b± È<® ±ÐbCáµ µGÙàC• $$• • • • • •
BbC³ Àb¼Ù ¦±BbC³, <Dàî ¥TGÙ îîÈ <DëbÙ¼• •$• • • • • •
îN<D ¥TbC BbC®D £Cà, VCTÙ <D® ¥TÙ<« À«bÙ¼• $$14$$
kbÙ« ëÐÈ ¥CT À<ÈªbÙ, ±D ±D D U³bë¼• •$• • • • • •
îÙL Pîà P}EàbP µbGÙ, ÈPN £bCá D~bë¼• $$• • • • • •
àb¼* gbë¥T ëÐÈ ±bU, hë³¶ PbCUî ¦±®bë¼• •$• • • • • •
È«HÈ¼* ªà DÙ ®Eî ±bà, îN<D ˆ¼ <~ë ®bë¼• $$15$$
±bHªëa* úbU
(kbÙ« BbëDb)
PÚa nE£
îN<D P¥TUëÐÈa kùBb³a, Bë-BbC³D È¼* ë¼Ùb³a• •$• • • •
ë¼ÙbÂà ¦±bëD îbÊ¶, <ªEÏàbC* ÀDN±ÐC[b BbÊ¶• $$1$$
ÊD <ªEÈÈ PîÙP ®b³¼, <®<î ¢ëUD ±ëD ¥CT Ub³¼• •$• • • •
®k «a <®à ÀbÈî ®bD¼, Èk «a <®à <~ëPNÚ qbD¼• $$2$$
®bCëD ³É« ³bC µD DbÙa, «à ³à ®D Àb§b¥TbÙa• •$• • • •
ÊãE¾à BbC³ <nD ñbÊ¶, PNÙµDN ª±Ub ª±UbÊ¶• $$3$$
409
PNÙ ÀPNÙ Ú³b<µ± ®CÈC, îÉ³ ¢àbC* «GÙ ¥TbU £UC ÈC• •$• • • •
î<L îE_ ÈE_ k«é «bCÊ¶, îÙÈC D kªbë¼ ¥TbCÊ¶• $$4$$
ª«éH³<È £éÚ ®aë BÙC «¼*, ±GÙëÈ¶D ±}ª ¥TÙ¼ «¼•* •$• • • •
Pk <ë<µ P}PbÙ ÀPbÙb, àbî¼* PNÚ Db<« U³bÙb• $$5$$
~NB-À~NB ¥TÙî VTU ®CÈC, BbC³C <®à y¥T<« ÈCÈ•C •$• • • •
PNÈ £bÙb «bCà D PaÙa, Pk hëbÙñ ¥CT «¼* BaÙa• $$6$$
®U ±à ¢àbC* <®à ÈD îCUb, ±¼ <BED-<BED D<« BCUb• •$• • • •
ÈbC ±Ð³^ ®N£C µD µbîb, sàbC* ˆ¼ Ê¥T <î<U PNÈ Ùbîb• $$7$$
±U õ<µÙ Ùbµ îU ñ¼Ua, ¥Tò¥TP ëPb<£ ÈC* î¼Ua• •$• • • •
Dë ôbÙ k«C* <ßD¥TbÙa, ÀP £C« ¥TÙ¼ G¥Tî àbÙa• $$8$$
®bC àbC³D ¥Tò ª±UbÊ¶, ÈbÈ¼* ˆ¼ Àb’bë BbÊ¶• •$• • • •
Àb’bë £éÚ¥TbÙ ßDCÙC, kN<µëEÈ <ÈE«¼* <DÙëCÙC• $$9$$
<®D ±N·à-±b± D<« ¥TòDb, ÀbÈî ÀDNBë <ªÈ £aDb• •$• • • • • •
<ÈD «a <ë<µ ÀbëÈ ÙbC¥CT, P}ëÙ U<« PNÚ ÀëUbC¥CT $$10$$
<D® ¥TbU ±bà <ë<µ ½ÙDb,ÈbPbC* <D® ¥Tb® D PÙDb• •$• • • • • •
È± ¥TGÙ ®bC ¥Tî¶ Ú±bë¼, PbCÊ¶ <~ëPNÚ £ÙPbë¼ $$11$$
G¥TD«¯H D ¥TàbC‘ D µÙ¼ ¥TbC, á^¾Ñàîàa D «Ù¼ ¥TbC• •$• • • • • •
PbC UbC¥T îb<« <kD PîÈb, £éÚ P«¼ ®aë <DÈ BÐîÈb $$12$$
ÀãEÈî ³Ðaë¥T Ub¼* ¥Tò «£, ±bàbC ÀDEÈ <kGÙàbH ±£• •$• • • • • •
±Ù P|àÂ§bD D UbÇàbC, £éU¶B <D® îC* îN<D PbÇàb¼ $$13$$
®C Bbë îbC« È¼* EàbÙC, £É³ §bD ëÐÈb<£¥T PbÙC• •$• • • • • •
PbC µî¶ ®k¼ <®à µbÙ¼, Èk «a PNÚ ÀªU <D«bÙ¼• $$14$$
410
PbC µî¶ îN<DD ¥TGÙ µGÙàC, <ÈD¥Tò ¥TÙÈ¯<È ¦ªGÙàC• •$• • • • • •
Èb¥TbC PN<DàC B<ë ±ÐbDa, À±Da ÀDNB¯<È <±nbDa• $$15$$
nqa úbU
(«GÙ³a<È¥Tb)
á^è¥Tbà ®aë D «DD È¼*, Pk <ë<µ £Ùë <«*Pb ^Ùa• •$• • • •
Ùb³b<£ Bbë <DëbGÙ È¼*, <«*Pb D Bb<ëÈ ÀëÈÙa• $$• • • •
<®D¥CT D UC~ îÉáb D ®U, îÉL «R <kDb £aàb¼ ³«¼• •$• • • •
Àq£~ P«P <ë<µ ~aUµÙ <ª£èkÐÌ îC* <DÈ Ù<î Ù«¼• $$1$$
ÀEÈÙ ªÈN£¶~ BC£ kbG«Ù, P}³ £~µb È¼* Û¼•* •$• • • •
±Ùîb£ È<® ª¦¥TÙ î«a U<Ú, P<î<È Ê¶¸àb¶ È¼* ªU¼•* $$• • • •
®³ PN<«È¥TÙ Pk À<«È«Ù, gN<È PNÚ£ Pk P}~à «Ù¼•* •$• • • •
BÐî-ÙbC³ «Ù <®D¥CT ëªD, îNÚ-ªE¾ È¼* ÀîÉÈ ½Ù¼*• $$2$$
nèàbUaP £bCá <kDb PN¥NTU, gbë¥T ÈLC ßÙ À~D ¥TbC• •$• • • •
UC* È± kÝbëD «CÈ D<«* ÈD, ±bCáÈC È<® ÙPD ¥TbC• $$• • • •
~N<ª §bD P}®î ¦±¥TÙL, U<Ú ¥¼*T ³«¼* U<Ú ¥¼*T µÙ¼•* •$• • • •
<D®¶EÈN ñbD <ëUbCG¥T ÈD îU, î¯_ AUCáî ±GÙ«Ù¼*• $$3$$
P|à¥T ±Ð¥TbÙ <DÙbC<µ îD-ëª-¥Tbà ÀbÈî ÇàbëÈC• •$• • • •
<ÈD PN<ñÙ-îN¾b £C<Ú îÉ³³D, ¦±U Úb® ÚN®bëÈC• $$• • • •
ÙP iT± ³Eµ Èñb VTÙP Àõ, ~m£ ~NB ÀPN«bëDC• •$• • • •
<ÈD îC* D Ùb³ <ëÙbCµ, ±}ªCãE¾à ®àD ±£ ±bëDC• $$4$$
PîÈb P|«bÙ¼* ñN<È ¦ªbÙ¼*, ëE£Db <®D£Cë ¥TbC• •$• • • •
<DÈ ¥TÙ¼*, gN<ÈÙ<È ¥TÙ¼* ±Ð<È¥ÐTî È®¼* ÈD À«îCë ¥TbC• $$• • • •
<®D¥CT D E«b¼D D £EÈµbCëD, UC~ À|kÙ ÀbëÙD• •$• • • •
B¯ îbH<«* <±nUa Ùà<D îC*, ¥TnN ~àD y¥Tb~D ¥TÙD• $$5$$
411
Ê¥T kbÙ <£D îC* UC* À«bÙ, ÚùC ÀU± <D®-±bD îC•* •$• • • •
¥TªUbC*ª ¥TÙÈ D ÔÙÈ ±GÙá«, PbC* U³C <D®ÇàbD îC•* $$• • • •
ÀGÙ<î_ î«UîPbD ¥}TªD¥TbHª <DE£D-ñN<È¥TÙD• •$• • • •
Àßb¶ëÈbÙD À<P-±Ð«bÙD, îC* P£b PîÈb µÙD• $$6$$
È± È±¼* ôb£~, µÙ¼* ëÉá £~, ÙÈD_à PCë¼* P£b• •$• • • •
îN<D Pbñ îC* ëb y¥T <ëªÙ¼*, ª«¼* D<«* BëPNÚ ¥T£b• $$• • • •
àbC* «¼ P¥TUP}®î ªGÙÈ, PN<DàC hëiT±bªÙD Àk• •$• • • •
<®P «bCÈ ±Ð³^¼ Àb±Da <D<µ, <î^¼ ±Ù ¥Tò ±ÐëÉGc Pk• $$7$$
<®D ±Ùî ±¼Da PNkN<µ n¼Da, ÔbGÙ ÀEÈÙ BC<£àb• •$• • • •
ëÙLb<£ Àõ Ùb³b<£È¼*, <D® Bbë ¥TbC EàbÙb G¥Tàb• $$• • • •
<D®îb<«* <D® ¥CT «CÈN, <D® ¥TÙ Àb±¥TbC Àb±¼ ³ZbC• •$• • • •
³ND ³NDa §bÈb §bD §Cà, îH½bÙ ¥TnN BC£ D ÙZbC• $$8$$
®«bH ÇàbD ÇàbÈb ÇàCà ¥TbC, D <ë¥Te± ëª BC£ D ®«bH• •$• • • •
<ª£èèBbë ¥Tî¶ <ª£C~ ¥TÙÈb, ªCÈDb G¥TGÙàb È«bH• $$• • • •
ÈaDbC* À<BED À<ÚED ~Nµ, ¦±àbC³ ¥Tò <DÖU £~b• •$• • • •
±Ð³â, ®«bH £É³-§bD-ëÐÈ, àC ÈaDµb y¥¼T U~b• $$9$$
±ÙîbD-Dà-<D[C± ¥TbC, D ¦ËbCÈ ÀDNBë îC* <£Ú¼• •$• • • • • •
£É³-§bD-PNÚ-kUîà P£b, D<« ÀbD Bbë ®N îbC <ëÚ¼• $$• • • • • •
î¼* PbÇàPbµ¥T î¼* Àkbµ¥T, ¥Tî¶ Àõ ÈPN VTU<D È¼*• •$• • • • • •
<ªÈ<±·Ô ª·Ô ÀÚ·Ô PN³ND-¥TÙ·Ô ØàNÈ ±N<D ¥TU<D È¼•* $$10$$
àbC* <ªEÏà <D® îC* <ñÙ BàC,<ÈD À¥Tñ ®bC ÀbDE£ UZbC• •$• • • • • •
PbC ÊE¾ Db³ DÙCE¾ ëb, À«<îE¾ ¥CT Db«a* ¥TZbC• $$• • • • • •
Èk «a ~N¥TU ÇàbDb<S ¥TGÙ ª¦ßb<È-<ë<µ-¥TbDD £ZbC• •$• • • • • •
Pk UvàbCT ¥CTëU§bD ¥TGÙ, B<ë UbC¥T¥TbC <~ëî³ ¥TZbC $$11$$
412
±N<D ßb<È ~Cá Àßb<È-<ë<µ <nD îbH<«* À÷^î B¯ kP¼*• •$• • • • • •
ëPN-¥Tî¶ <ëD~¼ PN³NL ëPN, P|àsÏë Àb<£¥T Pk UP¼*• $$• • • • • •
P}PbÙ ÚbÙ À±bÙ, ±bÙbëbÙ ÈGÙ ÈaÙ<«* ³àC• •$• • • • • •
À<ë¥TbÙ À¥TU ÀiT± ~Nµ, <ª¾R± À<ëDb~a BàC• $$12$$
<D® îbH<« UbC¥T ÀUbC¥T, ³NL-±Ù®bà ±Ð<È<kã|kÈ ñàC• •$• • • • • •
Ù<« «¼* ÀDEÈbDEÈ ¥TbU, àñb Èñb <~ë ±GÙLàC• $$• • • • • •
µ<D µEà «¼* ëC ®aë DÙBë, ±bà à« ¥TbÙ® G¥Tàb• •$• • • • • •
<ÈD «a ÀDb<£ BÐîD ±}ª ±Ð¥TbÙ, È<® ëÙ PNÚ <Uàb• $$13$$
îNvàbC±ªbÙ £éBC£ àb¼*, kùBb<³ ÙÏD_à µÙ¼*• •$• • • • • •
Àõ µÙ¼*³C ÈC <~ë U«¼*, <ÈD, PN®P-®U ®³-îU «Ù¼*• $$• • • • • •
Ê<î ®b<D, ÀbUP «b<D, Pb«P qb<D à« <PÚ Àb£ÙbC• •$• • • • • •
®k Ub¼* D ÙbC³ ®Ùb ³«¼, Èk Ub¼* ½G^GÈ <D® <«È ¥TÙbC• $$14$$
à« Ùb³-Àb³ £«¼ P£b, ÈbÈ¼* PîbîÉÈ PCÊàC• •$• • • • • •
<ªÙ B®C <ëáà-¥Tábà Àk ÈbC, Ïàb³ <D®±£ kCÊàC• $$• • • • • •
¥T«b ÙØàbC ±Ù-±£ îC*, D ÈCÙbC ±£ à«¼, sàbC* £éÚ P«¼• •$• • • • • •
Àk "£b¼U' «bC¦ PNÚa, hë±£ Ù<ª, £bë îÈ ª¯¥Tb¼ à«¼• $$15$$
£bC«b
Ê¥T Dë ëPN Ê¥T ëá¶ ¥Tò, Èa® ~N¥TU ë¼~bÚ• •$• • • •
¥TÙèàbC È{ë ¦±£C~ à«, U<Ú "kNµ®D' ¥Tò BbÚ• $$1$$
UßNµa Èñb ±Ðîb£È¼*, ~m£ Àñ¶ ¥Tò B¯U• •$• • • •
PNµa PNµbÙ ±ÝbC P£b, ®bC ±bëbC Bë¥¯TU• $$2$$
FGH
413
BsÈbîÙ hÈbC_ (Bbáb)
ÀDNëb£¥T ±}. «CîÙb®
£bC«b--Àb<£±Nõá Àb£a~ <®D, Àb<£ PN<ë<µ ¥TÙÈbÙ $
µÙî-µNÙ}µÙ ±Ùî³Nõ, DîbC* Àb<£ ÀëÈbÙ• $$
ªb¼±Ê¶ (15 îb_b)
PNÙ-DÈ-îN¥NT^ ÙÈD-n<ë ¥TÙ¼*, À}ÈÙ ±b±-<È<îÙ Pk «Ù¼•* •$• • • •
<®D±£ ë}£bC* îD ëª ¥Tbà, Bë-®J-±<ÈÈ ¦µÙD-P«bà• $$1$$
gNÈ-±bÙ³ Ê}¾b<£¥T £Cë, ®b¥Tò ñN<È ¥TòDa ¥TÙ PCë• •$• • • •
~m£ îDbC«Ù ÀÙñ <ë~bJ, <ÈP ±ÐBN ¥Tò ëÙDbC* ³ND-îbJ• $$2$$
<ëkNµ-ë}Ë-±£ î¼* î<È«aD, «bC <DJ¢® ñN<È-îDPb ¥TòD• •$• • • •
®J-±Ð<È<k}k kNX ¥TbC ³«¼, ~<~-î}ÔJ kbJ¥T «a ª«¼• $$3$$
³ND-PîN¾ ÈNî ³ND À<ë¥TbÙ, ¥T«È D PNÙ-³Nõ ±bë¼ ±bÙ• •$• • • •
±ÐJà-±ëD-¦XÈ ®J-®EÈN, ®J<µ <ÈÙ¼ ¥TbC BN® kJëEÈN• $$4$$
PbC î¼* ~GsÈ«aD ñN<È ¥TiTH, BãsÈ-Bbë-ë~ ¥TnN D<« ÔiTH• •$• • • •
¢àbC* îÉ<³ <D®-PNÈ ±bJD «CÈ, îÉ³±<È PEîNÚ ®bà ÀªCÈ• $$5$$
î¼* ~q PNµa «HPD ¥TbC µbî, îN½ Èë BãsÈ kNJbë¼ Ùbî• •$• • • •
¢àbC* <±¥T À}k-¥TJa ±ÙBbë, îµN-ÜTÈN îµNÙ ¥TÙ¼ ÀbÙbë• $$6$$
ÈNî ®P ®}±È ®D <nDîbH<«, ®Dî ®Dî ¥CT ±b± D~b<«• •$• • • •
¢àbC* Ù<ë ¦³¼ VT^¼ ÈÏ¥TbJ, À<JëÈ DaJ <D~b-Èî-®bJ• $$7$$
Èë ±ÐBbëÈ¼* ¥T«RH <ëªbÙ, «bCPa à« ñN<È ®D-îD-«bÙ• •$• • • •
¢àbC* ®J-¥TîJ ±_±¼ ±Ù¼, îNsÈbVTJ ¥Tò ËN<È <ëhÈÙ¼• $$8$$
ÈNî ³ND-î<«îb «È-£éÚ-£bCá, PbC ÈbC £RÙ Ù«bC PNÚ-±bCá• •$• • • •
±b±-<ëDb~¥T «¼ ÈNî Dbî, ¥TîJ-<ë¥Tb~a ¢àbC* Ù<ë-µbî• $$9$$
414
D<«* Àª}B ®bC «bC<«* ÈNÙEÈ, ÈNîPC ÈNî ³NL ëÙLÈ PEÈ• •$• • • • • •
®bC ÀµaD ¥TbC Àb± PîbD, ¥TÙ¼ D PbC <D}<£È µDëbD• $$10$$
Ê¥T^¥T ®D ÈNî¥TbC À<ëJbCà, ÀëÙ-<ëá¼* Ù<È ¥TÙ¼ D PbCà• •$• • • • • •
¥TbC ¥TGÙ [aÙ-®J<µ ®J ±bD, [bÙ DaÙ ±aë¼ î<ÈîbD• $$11$$
±ÐBN ÈNî ëaÈÙb³ ³NL-JaD, <®D ±ÙîbLN £C« ÈNî ¥TòD• •$• • • • • •
«¼* GÈÈDC «a ÈC ±ÙîbLN, àbÈ¼* ÈNî Pî iT± D ÀbDN• $$12$$
¥T«bH ÈNî îNÚ ÀDN±î À<ë¥TbÙ, PNÙ-DÙ-Db³-DàD-îD«bÙ• •$• • • • •
¥T«bH ªE¾-î·ÔJ-P¥TJ}¥T, <£D îC* úb¥T-±_ Pî Ù}¥T• $$13$$
±¯ÙD ªE¾-¢àbC<È n<ëë}È, ÈNî ³ND ÈaD ®³È J}ß}È• •$• • • • • •
y¥T Dbñ <_BNëD ÀbµbÙ, <ÈD <ëªÙÈ ¥TbC ¥TÙ¼ <DëbÙ• $$14$$
®bC PNÙ-<Èà <ëBÐî ÀbÙ|B, îD D GÔÂàbC ÈNî ÈbC D Àª}B• •$• • • •
ÀªJ ªJbë¼ ±ÐJà PîaÙ, îCõ-<~ÚÙ Ô³î³¼ D µaÙ• $$15$$
µ¯îÙ<«È kbÈa ³ÈDC«, ±Ù¥Tb~¼ <_BNëD-ßÙ y«• •$• • • • • •
ëbÈ-³|à Db«a* ±Ùª·Ô, À±Ù £a± ÈNî kJbC ÀÚ}Ô• $$16$$
<n±«é D JN±«é Ùb«é ¥Tò nb}<«, ®³ ±Ù¥Tb~¥T «bC <nDîbH<«• •$• • • • • •
ßD ÀDëÈ¶ £b« <ë<DëbÙ, Ù<ë È¼* À<µ¥T µÙbC ³NLPbÙ• $$17$$
P£b ¦<£È <ë£<JÈ îDîbC«, <ëßG^È îCß Ùb«é À<ëÙbC«• •$• • • • • •
ÈNî îNÚ-¥TîJ À±¯Ùë ªE£, ®³È-<ë¥Tb~a ®bC<È Àî}£• $$18$$
<D~-<£D ~<~ Ù<ë ¥TbC D<« ¥Tbî, ÈNî îNÚªE£ «Ù¼ Èî ßbî• •$• • •
®bC hëBbëÈ¼* ¦±®¼ Db®, P®J îCß È¼* ¥Tb¼D«é ¥Tb®• $$19$$
®bC PNkbCµ PbC«¼ ÈNî îb<«, «GÙ «Ù Àb<£¥T îC* PbC Db<«• •$• • • • • •
®bC ËN<È î«b-ÙÈD îC* «bCà, ¥TbHª-Ú}Ô ±bë¼ D<« PbCà• $$20$$
415
DbÙbªnE£
PÙb³ £Cë £CÚ î¼* BJb <ë~Cá îb<Dàb• •$• • • • • •
hëiT± ®b<« £CÚ ëaÈÙb³ È¯ <±nb<Dàb• $$• • • • • •
¥Tn¯ D ÈbC<« £CÚ¥CT ®«bH ÈN«a <ë~C<Úàb• •$• • • • • •
îDbC³ <ªc-ªbCÙ Àb¼Ù B¯J «R D ±C<Úàb• $$21$$
ÀDC¥T ±N_ë}<ÈDa <DÈ}<kDa P±¯È «¼*• •$• • • • • •
D ÈbC PîbD ±N_ Àb¼Ù îbÈÈ¼* ±ÐP¯È «¼*• $$• • • • • •
<£~b µÙ}È ÈbGÙ¥Tb ÀDC¥T ¥TbCG^ ¥TbC <³D¼*• •$• • • • • •
<£DC~ ÈC®ë}È y¥T ±¯ë¶ «a <£~b ®D¼*• $$22$$
±NÙbD «bC ±NîbD «bC ±NDaÈ ±N·àëbD «bC• •$• • • • • •
¥T«C* îNDa~! À}µ¥TbÙ-Db~ ¥TbC PNBbD «bC• $$• • • • • •
î«}È ÈbC<« ®bD¥CT D «bCà ëAà ¥TbJ¥CT• •$• • • • • •
D Àb¼Ù îbC<« îbCÚ±}ñ £Cà ÈbC<« ^bJ¥CT• $$23$$
ÀDEÈ <DÏà <ªc ¥Tò À³|à Ù|à Àb<£ «bC• •$• • • • • •
ÀP}và Pë¶Ñàb<± <ë÷LN kÐÌ «bC ÀDb<£ «bC• $$• • • • • •
î«C~! ¥Tbî¥CTÈN àbC³ Ê¶~ àbC³ §bD «bC• •$• • • • • •
ÀDC¥T y¥T §bDiT± ~NX P}ÈîbD «bC• $$24$$
ÈN«a <®DC~! kNX «¼ PNkN<X ¥CT ±ÐîbDÈ¼*• •$• • • • • •
ÈN«a <®DC~! ~}¥TÙbC ®³Ï_àC <ëµbDÈ¼*• $$• • • • • •
ÈN«a <ëµbÈ «¼ P«a PNîbCÚ±}ñ µbÙÈ¼*• •$• • • • • •
DÙbCcîbC ÈN«a ±Ð<PX Àñ¶ ¥CT <ëªbÙÈ¼*• $$25$$
DîbC ¥TiTH <®DC~! ÈbC<« Àb±£b <DëbÙ «bC• •$• • • • • •
DîbC ¥TiTH PNB¯GÙ-B¯<î JbC¥ T¥CT <P}³bÙ «bC• $$• • • • • •
DîbC ¥TiTH Bëbãmµ-DaÙ-Ùb<~-~bCá-«CÈN «bC• •$• • • • • •
DîbC ¥TiTH î«C~! ÈbC<« îbCÚ±}ñ £CÈN «bC• $$26$$
416
ªb¼±Ê¶ (15 îb_b)
ÈNî <®D ±¯ÙD ³ND-³D BÙC, £bCá ³ë¶¥TGÙ ÈNî ±GÙ«ÙC• •$• • • •
Àb¼Ù £Cë-³L Àbgà ±bà, hëíD D £CÚC ÈNî <VTÙ Àbà• $$27
Èõ À~bC¥T-ÈJ G¥TÙD ¦£bÙ, ÈNî ÈD ~bC<BÈ «¼ À<ë¥TbÙ• •$• • • •
îCß <D¥T^ ¢àbC* ÈC® VNTÙ}È, <£D¥TÙ <£±¼ <È<îÙ <D«D}È• $$28
<P}«bPD î<L-G¥TÙL-<ë<ª_, Èb±Ù ¥}TªD-ëÙD ±<ë_• •$• • • •
ÈNî ÈD ~bC<BÈ G¥TÙD <ëñbÙ, ¢àbC* ¦£àbªJ Ù<ë Èî-«bÙ• $$29
¥N}T£-±N«é±-<PÈ-ªîÙ úNÙ}È, ¥TD¥T-ëÙD ÈNî ÈD ~bCB}È• •$• • • •
¢àbC* PNîCõ-È^ <Dî¶J ¥Tb}<È, ½ÙDb ½Ù¼ DaÙ ¦î³b}<È• $$30
ðHªC Ù«¼* P¯Ù £é<È JbC±, ÈaD n_ ÈNî <£±¼* À³bC±• •$• • • •
ÈaD JbC¥T ¥Tò ±ÐBNÈb ¥T«¼*, îbCÈa-½bÙJ PbC* n<ë J«¼*• $$31
£é}£é<B-~m£ ³«Ù ³}BaÙ, ª«éH <£<~ «bCà ÈN|«bÙC µaÙ• •$• • • •
<_BNëD-®D <~ë-P}³î ¥TÙ¼, îbD¯H ®à ®à Ùë ¦ØªÙ¼• $$32
î}£ ±ëD ³}µbC£¥T Êý, <ë<ëµ ¥Te±Èõ ±N«é±-PNëÉý• •$• • • •
£Cë ¥TÙ¼* <ë¥T<PÈ £J PbÙ, îbDbC* <ô®-±}¥T<È ÀëÈbÙ• $$33
ÈNî ÈD-Bbî}ÔJ <®DªE£, Pk £é<Èë}È ¥TÙÈ «¼ îE£• •$• • • •
¥TbCG^ ~}Ú Ù<ë ÈC® <n±bà, ~<~ <Dî¶J <D<~ ¥TÙC Ànbà• $$34
hë³¶-îbCÚ-îbÙ³-P}¥CTÈ, ±Ùî-µÙî ¦±£C~D «CÈ• •$• • • •
<£Ñà ëªD ÈNî <ÚÙC* À³bµ, Pk Bbáb-³<B¶È <«È Pbµ• $$35
£bC«b
<ë¥T<PÈ-PNëÙD-¥TîJ-£é<È, DÚ-£é<È <î<J ªî¥Tb<«*• •$• • • • • •
ÈNî ±£ ±£ëa ®«H µÙbC, È«H PNÙ ¥TîJ Ùªb<«*• $$36$$
yCPa î<«îb ÈNî <ëá¼, Àb¼Ù µÙ¼ D<« ¥TbCà• •$• • • • • •
P¯Ù® îC* ®bC ®bCÈ «¼, D<« ÈbÙb-³L «bCà• $$37$$
417
á^è±£
î£-Àë<JíÈ-¥T±bCJ-î¯J À<J-¥NTJ ½}¥TbÙC*• •$• • • • • •
<ÈD PND ~m£ ±Ðª}Ô ¥ÐTbCµ ¦XÈ À<È µbÙ¼*• $$• • • • • •
¥TbJ-ëÙD <ë¥TÙbJ, ¥TbJëÈ PDîNÚ Àbë¼• •$• • • • • •
yCÙbëÈ PbC ±ÐkJ P¥TJ ®D Bà ¦±®bë¼• $$• • • • • •
£C<Ú ³à}£ D Bà ¥TÙ¼ ÈNî ±£-î<«îb JaD• •$• • • • • •
<ë±<È-Ù<«È P}±<È-P<«È ëÙÈ¼* BsÈ À£aD• $$38$$
À<È î£-îc-³à}£ ¥N}TB-ñJ DÚD <ë£bÙ¼• •$• • • • • •
îbCÈa ÙsÈ PîCÈ ÔbGÙ B¯ÈJ <P}³bÙ¼• $$• • • • • •
kb}¥Tò £bÝ <ë~bJ ë£D îC* ÙPDb JbCJ¼• •$• • • • • •
Baî BàbD¥T iT± £CÚ ®D ñÙ«Ù ÔbCJ¼• $$• • • • • •
yCPC îÉ³-±<È ±³-ÈJ¼* ®bC DÙ ÀbàbC «bCà• •$• • • • • •
~ÙL ³àC ÈNî ªÙL ¥Tò kbµb ¥TÙ¼ D PbCà• $$39$$
±ÐJà-±ëD¥TÙ ¦qa Àb³ ®bC ÈbP ±^}ÈÙ• •$• • • • • •
kî¼* VNT<J}³ <~Úb ¦È}³ ±Ù ®J¼* GDÙ}ÈÙ• $$• • • • • •
®³È PîhÈ <D³eJ Bhî ¥TÙ«¼³a îbDbC*• •$• • • • • •
ÈÔÈÔb^ £ë-ÀDJ ®bCÙ ª«éH-<£~b ¦qbDbC*• $$• • • • • •
PbC Ê¥T <nD îC* ¦±~î¼ Dbî-DaÙ ÈNî JCÈ• •$• • • • • •
«bCà PÙbCëÙ ±GÙDî¼ <ë¥T<PÈ ¥TîJ PîCÈ• $$40$$
¥TbCG¥TJ-¥}Tq-PîbD Aàbî-ÈD ¥ÐTbCµ ®JEÈb• •$• • • • • •
ÙsÈ-DàD VN}T¥TbÙ îbÙ <ëá-¥TL ¦³J}Èb• $$• • • • • •
VTL ¥TbC ð}ªb ¥TÙC ëC³ «a PEîNÚ µbàb• •$• • • • • •
Èk ®D «bCà <D~}¥T £CÚ VTL±<È ¥TbC Àbàb• $$• • • • • •
®bC ªb}±¼ <D® ±³ÈJ¼* Ñàb±¼ <ëá D J³bÙ• •$• • • • • •
Db³-£î<D ÈNî Dbî ¥Tò «¼ <®D¥CT ÀbµbÙ• $$41$$
418
<®P ÙD-îbH<« BàbD¥T Ùë ¥TÙ Ù«C ÈNÙ}³î• •$• • • • • •
ßD PC ³® ³Ù®b<«* îc îbDbC* <³GÙ ®}³î• $$• • • • • •
À<È ¥TbCJb«J îbH<«* kbÈ ®«H Db<«* PNDa®¼• •$• • • • • •
Ùb®D ¥TbC ±Ùª}Ô, £CÚ kJ µaÙ® na®¼• $$• • • • • •
Dbñ <È«bÙC DbîÈ¼* Àß <nDîbHG«* ±Jbà• •$• • • • • •
¢àbC* <£D¥TÙ ±Ù¥Tb~È¼* ÀEµ¥TbÙ <ëD~bà• $$42$$
îbÙ¼ ®«bH ³à}£ ¥N}TB «<ñàbÙ <ë£bÙ¼• •$• • • • • •
¦î³¼ õ<µÙ ±Ðëb« ëC³ ®JPî <ëhÈbÙ¼• $$• • • • • •
«bCà <ÈÙD ÀPîñ¶ î«b®bCµb kJ±¯ÙC• •$• • • • • •
<ÈP ÙD îC* <®D ÈbCÙ BIT ®C «¼* DÙ P¯ÙC• $$• • • • • •
£é®¶à ÀGÙ¥NTJ ®aÈ ¥CT ®à ±bë¼* <D¥TJ}¥T• •$• • • • • •
ÈNî ±£ ±}¥T® îD kP¼* ÈC DÙ P£b <D~}¥T• $$43$$
D¥ÐT ª¥ÐT î³Ùb<£ îØn¥TGÙ Bà ¦±®bë¼• •$• • • • • •
®bî¼* kùëb ÀãÂD £b«È¼* DaÙ ®Jbë¼• $$• • • • •
±bÙ D ±bë¼* ®bP ñb« D<«* J<«àC ®b¥Tò• •$• • • • • •
³Ù®¼ À<È³}BaÙ, J«Ù ¥Tò <³D<È D Èb¥Tò• $$• • • • • •
PNÚ PbC* <ÈÙ¼* PîN¾ ¥TbC, ®C ÈNî ³ND PNîÙb<«• •$• • • • • •
JbCJ ¥TJbCJD ¥CT <~ÚÙ, ±bÙ àbD JC ®b<«• $$44$$
î«b ®JbC£Ù ÙbC³, BbÙ ±a<ùÈ DÙ ®C «¼*• •$• • • • • •
ëbÈ <±c ¥TVT ¥NTý>, Àb<£ ®bC ÙbC³ ³«¼ «¼*• $$• • • • • •
PbCªÈ Ù«C* ¦£bP, Db<«* ®aëD ¥Tò Àb~b• •$• • • • • •
À<È <ßDbëDa £C«, µÙ¼* £é³Yµ <DëbPb• $$• • • • • •
ÈNî ±£-±}¥T®-µ¯J ¥TbC, ®bC Jbë¼* <D® À}³• •$• • • • • •
ÈC DaÙbC³ ~ÙaÙ J<«, <n>D îC* «bCà ÀD}³• $$45$$
419
±b}ë ¥}Tq>ÈC* ®¥TÙ kb}µ, Pb}¥TJ À<È BbÙa• •$• • • • • •
³bÝ>a kCùa ±¼Ù îbHG«, <®D ®b}ß <k£bÙa• $$• • • • • •
B¯Ú íàbP <ª}Èb ~ÙaÙ £éÚ ®C <ëJJbDC• •$• • • • • •
PÙD Db<«* <®D ¥TbCà B¯±¥CT k}£aÚbDC• $$• • • • • •
ÈNî PNîÙÈ hëàîCë «a k}µD Pk ÚNJ ®b<«• •$• • • • • •
<n>D îC* ÈC P}±<È J«¼*, <ª}Èb Bà <ëDPb<«• $$46$$
î«bîc ³®Ùb® Àb¼Ù îÉ³Ùb® £ëbDJ• •$• • • • • •
VTL±<È ÙL ±Ùª}Ô> DaÙ<D<µ ÙbC³ î«bkJ• $$• • • • • •
k}µD àC Bà Àbq> Ô>Ù±¥TÙ îbDbC* Db~¼• •$• • • • • •
ÈNî PNîÙÈ <n>Dîb<«* ÀBà ñbD¥T ±Ù¥Tb~¼• $$• • • • • •
ÊP À±bÙ P}PbÙ îC* ~ÙD Db<«* ±ÐBN ¥TbCà• •$• • • • • •
àbÈ¼* ÈNî ±£BsÈ ¥TbC B<IT P«bÊ¶ «bCà• $$47$$
à« ³NDîbJ <ë~bJ Dbñ ÈNî ³NDD PHëbÙa• •$• • • • • •
<ë<ëµ ëL¶îà ±N«é± ³¯}ñ î¼* BãsÈ <ëñbÙa• $$• • • • • •
®C DÙ ±<«ÙC* ¥}Tq> BbëDb îD îC* Bbë¼*• •$• • • • • •
"îbDÈN}³' ÈC <D®bµaD <~ëJïîa ±bë¼*• $$• • • • • •
£bC«b
Bbáb BsÈbîÙ G¥TàbC, «CîÙb® <«È «CÈ• •$• • • • • •
®C DÙ ±Ý¼* PNBbë PbC*, ÈC ±bë¼* <~ëÚCÈ $$48$$
FGH
420
hëà|B¯-hÈbC_ (<«E£a)
±}. ËbDÈÙbà
ªb¼±Ê¶ (15 îb_b)
Ùb®<ëá¼ ®N³J<D PNÚ G¥TàbC, Ùb® Ïàb³ BN<ë <~ë±£ <JàbC• •$• •
hëà|kbCµ hëà|B¯ B³ëbD, ëE£b¼* Àb<£Dbñ ³NLÚbD• $$1
ÊE¾ n>aÙ-Pb³Ù-®J Jbà, îCõ E«ëbàC ³bà k®bà• •$• •
î£D-<ëDb~¥T PNÚ ¥TÙÈbÙ, ëE£b¼* À<®È À<®È-±£¥TbÙ• $$2
~N¥TJÇàbD ¥TGÙ ¥TÙî <ëDb<~,ßb<È Àßb<È P¥TJ £éÚÙb<~• •$• •
JZbC îN¥T<È±£ PNÚ À<ë¥TbÙ, ëE£b¼* P|Bë Bë-£éÚ ^>bÙ $$3
îbÈb ±ãØn>î ÙàD îH½bÙ, PN±DC PbCJ« £CÚC PbÙ• •$• •
B¯± ±¯<n> VTJ PN<D «Ùábà, ëE£b¼* À<BDE£D îD Jbà• $$4
Pk ¥NTëb£ëb£a PÙ£bÙ, ®aÈC hàbôb£-µN<D µbÙ• •$• •
®¼D-µÙî-±Ù¥Tb~¥T hëbî, PNî<È£Cë-±£ ¥TÙ«éH ±ÐDbî• $$5
³B¶ À³bð µD±<È Àbà, ¥TÙa D³Ù-~bCBb À<µ¥Tbà• •$• •
kÙPC ÙÈD ±}ª£~ îbP, Dîb¼* ±£î±ÐB PNÚ ¥Tò ÙbP• $$6
ÊE£ VT<DE£ DGÙE£ <_¥TbJ, kbDa PN<D PN<D «bC<« ÚNhàbJ• •$• •
ôb£~ PBb §bD-£bÈbÙ, DîbC* PN±bÙPDbñ <D«bÙ• $$7
PN³ND <n>àb<JP «¼* ÈNî îbH<«, £bCá Àq>bÙ« ¥TbCð Db<«• •$• •
îbC«-î«bÈî-Db~¥T £a±, DîbC* ªE¾±ÐB ÙbÚ Pîa±• $$8
ôb£~<ëµ È± ¥TÙî <ëDb~, ÈCÙ« BC£ ªGÙÈ ±Ù¥Tb~• •$• •
<D® À<DØn> B<ë ÊØn>¥T-£bD, ëE£b¼* ±«é±£EÈ îD ÀbD• $$9
B<ë-PNÚ£bà PNÙ³ È¼* Àbà, £~<ëµ µÙî ¥TZbC <®DÙbà• •$• • • •
Àb± PîbD Pk<D PNÚ £C«, ëE£b¼* ~aÈJ µî¶-PDC«• $$10
421
PîÈb-PNµb ¥TbC±-<ëá-Db~, ôb£~b}³ ëbDa ±Ù¥Tb~• •$• • • •
ªbÙ P}ß-ÀbDE£-£bÈbÙ, Dîb¼* <gàb}P <®DCAëÙ PbÙ• $$11
ÙÈD_à <ªÙ îN¥NT^> <ë~bJ, PbCB¼ ¥T·q> PN³ND-î<D-îbJ• •$• • • •
îNãsÈ-DbÙ-BÙÈb B³ëbD, ëbPN±¯¢à ëE£b¼* µÙ ÇàbD• $$12
±Ùî Pîb<µ-hëiT± <®DC~, §bDa-ÇàbDa <«È-¦±£C~• •$• • • •
¥Tî¶ Db<~ <~ë-PNÚ-<ëJPEÈ, ëE£b¼* <ëîJDbñ B³ëEÈ• $$13
ÀEÈÙ-kb<«Ù ±GÙ³« Ô>bGÙ, ±Ùî <£³|kÙ-ëÐÈ ¥TbC µbGÙ• •$• • • •
Pë¶-®aë-<«È-Ùb« <£Úbà, DîbC* ÀDEÈ ëªD îD Jbà• $$14
PbÈ È{ë ±}ªbP<È¥Tbà, ÀÙñ DëbC* n>-£Ùk k«é Bbà• •$• • • •
JbC¥T ÀJbC¥T P¥TJ ±Ù¥Tb~, ëE£b¼* µî¶Dbñ À<ëDb~• $$15
±}ªî ª¥ÐTëÙ<È <D<µ BbC³, ¥Tbî£Cë ôb£~î îDbC³• •$• • • •
~bãEÈ¥TÙD PbCJî <®DÙbà, ~bãEÈDbñ ëE£b¼* «ÙÚbà• $$16
k«é ñN<È ¥TÙC «Ùá D<«* «bCà, <DE£C £bCá ³«¼* D<«* ¥TbCà• •$• • • •
~aJëbD ±ÙkÐÌhëiT±, ëE£b¼*, ¥NTEñNDbñ <~ë-B¯±• $$17
ôb£~-³L ±¯®¼* PNÚ£bà, ñN<È ëE£Db ¥TÙ¼* À<µ¥Tbà• •$• • • •
®b¥Tò <D®-ñN<È ¥Tk«éH D «bCà, ëE£b¼* ÀÙ-<®DëÙ ±£ £bCà• $$18
±Ù-Bë ÙÈD_à-ÀNDÙb³, Ê« Bë màb«-Pîà ë¼Ùb³• •$• • • •
kbJ-kÐÌ-±¯ÙD-ëÐÈ-µbÙ, ëE£b¼* î<„Dbñ <®DPbÙ• $$19
<kD ¦±£C~ hëà} ë¼Ùb³, ñN<È Jb¼¥TbEÈ ¥TÙ¼ ±³ Jb³• •$• • • •
Dî: <PX ¥T<« Pk ëÐÈ JC<«, ëE£b¼* îN<DPNëÐÈ ëÐÈ £C<«• $$20
gbë¥T <ëËbëEÈ <D«bÙ, B³<È-Bbë Pb¼* <£àbC À«bÙ• •$• • • •
kÙPa ÙÈD-Ùb<~ ÈÈ¥TbJ, ëE£b¼* D<î ±ÐBN £aD-£àbJ• $$21
422
Pk ®aëD ¥Tò kE£a n>bCÙ, Ùb³-ôCá ô¼ kEµD ÈbCÙ• •$• • • •
Ù®î<È È<® <~ë-<Èà Pb¼* <îJC, DC<îDbñ ëE£b¼* PNÚ<DJC• $$22
£¼Ïà G¥TàbC ¦±P³¶ À±bÙ, ÇàbD £C<Ú ÀbàbC VT<DµbÙ• •$• • • •
³àbC ¥Tîq> ~q> îNÚ ¥TÙ Aàbî, DîbC* îCõPî ±bÙP hëbî• $$23
Bë-Pb³Ù È¼* ®aë À±bÙ, µÙî-±bCÈ îC* µÙC <D«bÙ• •$• • • •
Ô¯>kÈ ¥TbÝC £àb <ëªbÙ, ëµ¶îbD ëE£b¼* k«é kbÙ• $$24
£bC«b
ªb¼kaPb¼* ±£ ¥TîJ ®N³, ëE£b¼* îD-ëª-¥Tbà• •$• • • • • •
"ËbDÈ' ±Ý¼ PND¼ P£b, PbC ±ÐBN sàbC* D P«bà• $$25$$
FGH
<Dëb¶L-¥Tb·Ô (<«E£a)
B¼àb B³ëÈa£bP
£bC«b
ëaÈÙb³ ëE£b¼* P£b, Bbë P<«È <PÙ-Dbà• •$
¥T«RH ¥Tb·Ô> <Dëb¶L ¥Tò, Bbáb PN³î kDbà• •$$
ªb¼±Ê¶ (15 îb_b)
Àý>b±£ Àb£aAëÙ hëb<î, ëbPN±¯¢à ª|±b±NGÙ Db<î• •$• • • •
DC<îDbñ hëbîa <³ÙDbÙ, ëE£b¼* Bbë-B³<È ¦Ù µbÙ• $$1$$
ªÙî Èañ¶¥TÙ ªÙî-~ÙaÙ, ±bëb±NGÙ hëb<î î«bëaÙ• $• • • •
<~ÚÙ PîC£ <®DCPNÙ kaP, BbëP<«È ëE£b¼* <D~-£aP• $$2$$
ëÙ£cÙbà õ ÊE£ îN<DE£, PbàÙ£c Àb<£ ³NLëÉE£• $• • • •
D³Ù ÈbÙëÙ îN<D ¦q>¥TbCGÔ>, ëE£b¼ BbëP<«È ¥TÙ ®bCGÔ• $$3$$
ga<³ÙDbÙ <~ÚÙ <ëvàbÈ, ¥TbCGÔ> k«cÙ Àõ Pb¼ PbÈ• $• • • • •
P|kN ±ÐËN|D ¥NTîÙ ô¼ Bbà, À<Dõµ Àb<£ Dî¯H ÈPN ±bà• $$4$$
423
ÙbîªE¾ ¥CT PNÈ ô¼ ëaÙ, JbÔ>DGÙE£ Àb<£ ³NLµaÙ• •$• • • •
±bHª ¥TbCGÔ> îN<D îNãsÈ îH½bÙ, ±bëb<³GÙ ëE£b¼* <DÙµbÙ• $$5$$
±b·Ô>ë ÈaD ¾<ëÔ>-Ùb®bD, Àbq> ¥TbCGÔ> îN<D îN¥T<È ±àbD• •$• • • •
ga~_N}®à<³GÙ ¥CT PaP, BbëP<«È ëE£b¼* <D~-£aP• $$6$$
®C kJB¾ îN¥T<È îC* ³àC, Àbq> ¥TbCGÔ> îN<D Àb¼Ù«é BàC• $• • • •
ga³®±Eñ <~ÚÙ PN<ë~bJ, <ÈD¥CT ªÙL Dî¯H <È«éH ¥TbJ• $$7$$
Ùbî «L¯ PN³Ðaë PNÔ>aJ, ³ë ³ëbvà DaJ î«bDaJ• $• • • •
¥TbCGÔ> <DEàbLë îNãsÈ ±àbD, ÈN}³a<³GÙ ëE£b¼* µGÙ ÇàbD• $$8$$
D}³-ÀD}³ ¥NTîbÙ PN®bD, ±bHª ¥TbCGÔ> Àõ Àµ¶ ±ÐîbD• •$• • • •
îNãsÈ ³àC PbCDb<³GÙ-~aP, ÈC ëE£b¼* <_BNëD±<È Ê¶P• $$9$$
ÙbëL ¥CT PNÈ Àb<£¥NTîbÙ, îNãsÈ ³àC ÙCëb-È^> PbÙ• $• • • • • •
¥TbCG^> ±}ª Àõ JbÚ ±ªbP, ÈC ëE£b¼* µGÙ ±Ùî «éJbP• $$10$$
ÙCëbD£a <PXëÙ¥¯T^>, ±ãAªî <£~b £C« ®«H n¯>^>• $• • • • • •
ô¼ ª¥ÐTò £~ ¥Tbî¥NTîbÙ, ðq>¥TbCGÔ> ëE£b¼* Bë-±bÙ• $$11$$
kÔ>ëbDa kÔ>DàÙ PNª}³, £<[L <£<~ <³GÙ ª¯J ¦È}³• $• • • • • •
ÊE¾®aÈ Àõ ¥NT|B ®N ¥TL¶, ÈC ëE£b¼* Bë-Pb³Ù-ÈL¶• $$12$$
PNëÙLB¾ Àb<£ îN<D ªbÙ, ±bëb<³GÙ-ëÙ-<~ÚÙ îH½bÙ• $• • • • • •
ªCJDb-D£a-ÈaÙ ¥CT ±bP, îNãsÈ ³àC ëE£b¼* <DÈ ÈbP• $$13$$
VTJ«bCÔ>a kÔ>³bî ÀD¯±, ±ãAªî <£~b ¾bCL<³GÙ iT±• $• • • • • •
³Nõ£cb<£ îNDaPNÙ ®«bH, îNãsÈ ³àC ëE£b¼* <DÈ È«bH• $$14$$
kbJ î«bkbJ îN<D £bCà, Db³¥NTîbÙ <îJC _à «bCà• •$• • • • • •
gaÀ÷^>b±£ îNãsÈ îH½bÙ, ÈC ëE£b¼* <DÈ PNÙÈ PHBbÙ• $$15$$
424
ÀªJb±NÙ ¥Tò <£~ Ê¶PbD, È«bH îCú>G³GÙ Dbî ±ÐµbD• •$• • • • • •
PbÝC ÈaD ¥TbCGÔ> îN<DÙbà, <ÈD¥CT ªÙL Dî¯H <ªÈ Jbà• $$16$$
ë}PhñJ ëD ¥CT Gú>³ «bCà, ±ãAªî <£~b ¥NTEñN<³GÙ PbCà• $• • • • • •
¥NTJB¯áL <£<~B¯áL Dbî, <ÈD¥CT ªÙL<D ¥TiTH ±ÐLbî• $$17$$
®PÙñ Ùb®b ¥CT PNÈ ¥T«C, £C~ ¥T<J}³ ±bHª Pb¼ J«C• $• • • • • •
¥TbCG^><~Jb îN<D ¥TbCGÔ> ±ÐîbD, ëE£D ¥TiTH ®bCGÙ ®N³ ±bD• $$18$$
PîëPÙL ga±bAë¶-<®DE£, ÙC<PE£a<³GÙ DàDbDE£• •$• • • • • •
ëÙ£cb<£ ±}ª ÜT<áÙb®, ÈC ëE£b¼* <DÈ µÙî-<®«b®• $$19$$
(îñNÙb±NÙ ±<ë_ ¦ËbD, ®|k¯hëbîa ®a <Dëb¶D• $• •
• ªÙî ¥CTëJa ±}ªî¥TbJ, ÈC ëE£b¼* <DÈ µÙî <®«b®• $$)
ÈaD JbC¥T ¥CT ÈaÙñ ®«bH, <DÈ ±Ð<È ëE£D ¥Tò®¼ È«bH• $• • • • • •
îD-ëª-¥TbàP<«È <PÙ Dbà,ëE£D ¥TÙ<«* B<ë¥T ³NL ³bà$$20$$
P}ëÈ PÈÙ« Pb¼ Ê¥TÈbJ, ÀbãAëD PN<£ £~îa PN<ë~bJ• $• • • • • •
"B¼àb' ëE£D ¥TÙ<«* <_¥TbJ, ®à <Dëb¶L¥Tb·Ô> ³NLîbJ• $$21$$
FGH
425
§çÄŒçLå
ë¼ÙbÂà BbëDb
(NÿuÄÄº §î‡ºtçÌ)
£bC«b
ka® ÙbÚ VTU BbC³ë¼, ¢àbC* G¥TPbD ®³ îbH<«• •$• • • •
ÏàbC* ª¥ÐTò DÉ± PNÚ ¥TÙ¼, µî¶ <ëPbÙ¼ Db<«• $$1$$
®bC³aÙbPb ëb DÙCE¾ nE£
Ê« <ë<µ Ùb® ¥TÙ¼ DÙDbà¥T, BbC³¼ ±N·à <ë~bUbC• •$• • • •
PNÚ Pb³Ù îC* ÙîÈ <DÙ}ÈÙ, ®bÈ D ®bEàbC ¥TbUbC• $$• • • •
y¥T <£ëP ~NB ¥Tî¶-P}®bC³C [Cî}¥TÙ îN<D ë}£•C •$• • • •
£C<Ú <~Ùa³Nõ ¥CT ±£±}¥T®, UbCªD À<U ÀbDE£C• $$2$$
ÈaD ±Ð£<[L £C <~Ù DbàbC, ¥TÙ ±¯®b ñN<È ¥TòDa• •$• • • •
PbµN Pîa± <ëDà ¥TÙ k¼qÅbC, ªÙDD îC* <£Gq>> £aDa• $$• • • •
³Nõ ¦±£CAàbC µî¶-<~ÙbCî<L, PND Ùb®b ë¼Ùb³C• •$• • • •
Ùb® Ùîb ë<DÈb<£¥T ®C ÙP, ÈC ÙP kCÙP Ub³C• $$3$$
îN<D-P¯Ù® ¥TñDa G¥TÙLbë<U U³È BÙî kN<µ Bb³a• •$• • • •
Bë-ÈD-BbC³ hëiT± <ëªbàbC‘, ±Ùî µÙî ÀDNÙb³a• $$• • • •
Ê« P}PbÙ î«bëD BaÈÙ, BÙîÈ ÀbCÙ D Àbë¼• •$• • • •
®bîD îÙD ®Ùb £ë £b½¼ ®aë î«b£éÚ ±bë¼• $$4$$
¥Tk«¯H ®bà DÙ¥T <ñ<È BN}®¼, n>C£D BC£D BbÙa• •$• • • •
¥Tk«RH ±~N ±Ù®bà µÙ¼ È«H ëµ k}µD Bà¥TbÙa• $$• • • •
PNÙ³<È îC* ±ÙP}±<È £CÚC*, Ùb³ ¦£à £éÚ «bCÊ•¶ •$• • • •
îbDNá àbC<D ÀDC¥T <ë±GÈîà, Pë¶ PNÚa D<« ¥TbCÊ¶• $$5$$
426
¥TbCÊ¶ Ê÷^-<ëàbC³a <kUÚ¼, ¥TbCÊ¶ À<D÷^>-P}àbC³a• •$• • • •
¥TbCÊ¶ £aD-£GÙ¾a <ë³Nª¼, ¥TbCÊ¶ ÈD ¥CT ÙbC³a• $$• • • •
G¥TP«a ßÙ ¥T<U«bÙa DbÙa, ¥¼T k¼Ùa Pî BbÊ¶• •$• • • •
G¥TP«a ¥CT £éÚ kb<«Ù £aÚC*, G¥TP«a ¦Ù £é<ªÈbÊ¶• $$6$$
¥TbCÊ¶ ±N_ <kDb <DÈ ½¯Ù¼, «bCà îÙ¼ Èk ÙbCë•¼ •$• • • •
ÚbC^>a P}È<È PbC* £éÚ ¦±®¼, sàbC* ±ÐbLa PNÚ PbCë•¼ $$• • • •
±N·à ¦£à <®D¥C*T <ÈD¥TbC* Ba, Db<«* P£b PNÚ PbÈb• •$• • • •
àbC ®³ëbP ®ñbÙñ £CÚC*, Pk £aÚ¼ £éÚ£bÈb• $$7$$
®bC P}PbÙ <ëá¼* PNÚ «bC Èb¼, Èañ¶ŠÙ sàbC* Ïàb³¼• •$• • • •
¥Tb«C ¥TbC* <~ë PbµD ¥TÙÈC, P}®îPbC* ÀDNÙb³¼•* $$• • • •
£C« À±bëD À<ñÙ <ßDbëD, àbîC* PbÙ D ¥TbCÊ•¶ •$• • • •
Pb³Ù ¥CT ®U Pb¼* ~N<ª ¥Tò®C, ÈbC Ba ~NX D «bCÊ¶• $$8$$
PbÈ ¥NTµbÈNîÊ¶ îU-î¯ÙÈ, ªî¶ U±C^>a PbC«•¼ •$• • • •
À}ÈÙ £CÚÈ àb Pî ®³ îC*, ÀëÙ À±bëD ¥TbC «¼?• $$• • • •
Dë-îU-ôbÙ ’bë¼* <D<~-ëbPÙ, Dbî <UàC <ßD Àbë¼• •$• • • •
Ñàb<µ-¦±b<µ ÀDC¥T ®«bH È«H, ¥Tb¼D PNµa PNÚ ±bë¼• $$9$$
±bCáÈ ÈbC £éÚ £bCá ¥TÙ¼ À<È, PbCáÈ PNÚ ¦±®bë¼• •$• • • • • •
£é®¶D-£C«-hëBbë kÙbkÙ, î¯ÙÚ ±Ða<È kÝbë¼• $$• • • • • •
ÙbªD-®bC³ hëiT± D àb¥TbC <ëÙªD-®bC³ P«a «¼• •$• • • • • •
à« ÈD ±bà î«b È± ¥Tò®C àbîC* PbÙ à«a «¼• $$10$$
BbC³ kNÙC Bë ÙbC³ kÝbë¼*, k¼Ùa «¼* ®³ ®a ¥CT• •$• • • • • •
kCÙP «bC<«* <ë±b¥T Pîà À<È, PCëÈ Ub³¼* Da¥CT• $$• • • • • •
ë®Ð À<³<D <ëá PC <ëáµÙ PC, àC À<µ¥CT £éÚ£bÊ¶• •$• • • • • •
µî¶-ÙÈD ¥CT ªbCÙ ª±U À<È, £é³¶<È-±}ñ P«bÊ¶• $$11$$
427
îbC«-¦£à à« ®aë À§bDa, BbC³ BUC ¥TÙ ®bD¼• •$• • • • • •
¢àbC* ¥TbCÊ¶ ®D Úbà µÈ¯Ùb, PbC Pk ¥}TªD îbD¼• $$• • • • • •
¢àbC* ¢àbC* BbC³ P}®bC³ îDbC«Ù, îD-ëb}<n>È ®D ±bë¼• •$• • • • • •
ÈÉ÷Lb Db<³D ÏàbC*-ÏàbC* Ô>}¥CT, U«Ù ®«Ù ¥Tò Àbë¼• $$12$$
î¼* ª¥ÐTò±£ ±bà GDÙ}ÈÙ, BbC³C BbC³ ßDCÙC• •$• • • • • •
Èb¼ Ba ÈD¥T BàC D<«* ±¯ÙD, BbC³ îDbCÙñ îCÙC• $$• • • • • •
Ùb®Pîb® î«b Àß-¥TbÙL, k¼Ù kÝbëD-«bÙb• •$• • • • • •
ëCAàbPî Un>îa À<È ª}ªU, àb¥Tb ¥Tb¼D ±ÏàbÙb• $$13$$
îbC« î«b-GÙ±N k¼Ù <ëªbàbC‘, ®³-<®à P}¥T^> Ô>bÙC• •$• • • • • •
ßÙ-¥TbÙb³É« ë<DÈb kCùa, ±GÙ®D ®D ÙÚëbÙC• $$• • • • • •
P|àÂ£~¶D §bD ªÙL È±, àC <®à¥CT <«È¥TbÙa• •$• • • • • •
àC «a PbÙ ÀPbÙ Àb¼Ù Pk, à« ª¥ÐTò <ªÈµbÙa• $$14$$
n>bCùC ªb¼£« ÙÏD DëbC* <D<µ, Àõ n>bCùC P}³ Pbña• •$• • • • • •
¥TbCG^> Àq>bÙ« ßbCùC n>bCùC ªb¼ÙbPa UÚ «bña• $$• • • • • •
ÊÏàb<£¥T P}±<È k«éÈCÙa ®aÙL-ÈÉL Pî Ïàb³a• •$• • • • • •
Da<È-<ëªbÙ <DàbC³a PNÈ ¥TbC*, Ùb® <£àbC kùBb³a• $$15$$
«bCà <D~eà ÀDC¥T DÉ±<È P}³, B¯áL ëPD ¦ÈbÙC• •$• • • • • •
ga ³Nõ ªÙL µÙa <®DîN¾b, ±}ª î«bëÐÈ µbÙC• $$• • • • • •
µ<D à« Pî½ PNkNGX ®³bCcî, µ<D à« µaÙ® BbÙa• •$• • • • • •
yCPa P}±Gc n>bCù kPC ëD, <ÈD ±£ µbC¥T «îbÙa• $$16$$
£bC«b
±GÙ³Ð«±bC^> ¦ÈbÙ Pk, UaDbC ªbGÙÈ ±}ñ• •$
<D® hëBbë îC* <ñÙ BàC, ë®ÐDb<B <DÙ³Ð}ñ• $$
FGH
428
kbÙ« BbëDb
¥T<ëëÙ B¯µÙ£bP
£bC«b--Ùb®b ÙbLb n>_±<È, «b<ñD ¥CT ÀPëbÙ• •$
îÙDb Pk¥TbC y¥T <£D, À±Da À±Da kbÙ• $$
£J kJ £CÊ¶ £CëÈb, îbÈ<±Èb ±GÙëbÙ• •$
îÙÈa <kGÙàbH ®aë ¥TbC, ¥TbCÊ¶ D ÙbÚD«bÙ• $$
£bî <kDb <Dµ¶D £éÚa, ÈÉ÷Lbë~ µDëbD• •$
¥T«RH D PNÚ P}PbÙ îC*, Pk ®³ £CvàbC n>bD• $$
Àb± À¥CTJb ÀëÈÙ¼, îÙ¼ À¥CTJb «bCà• •$
à¯H ¥Tk«RH ÊP ®aë ¥TbC, Pbña P³b D ¥TbCà• $$
®«bH £C« À±Da D«a*, È«bH D À±DbC ¥TbCà• •$
ßÙ P|±<c ±Ù, ±Ð³^> àC, ±Ù «¼* ±GÙ®D JbCà• $$
<£±¼ ªbî ªb£ÙîÝa, «bù ±a*®Ùb £C«• •$
BaÈÙ àb Pî ®³È îC*, ÀëÙ D«a* <ßD-³C«• $$
PbCÙq>b
îbC«-Da*£ ¥CT ®bCÙ, ®³ëbPa ß¯î¼* P£b• •$
¥Tî¶-ªbCÙ ª«NH ÀbCÙ, PÙëP J¯^>¼* PNµ D«a*• $$
PÈ³Nõ £Cà ®³bà, îbC«-Da*£ ®k ¦±~î¼*• •$
Èk ¥TnN> kD<«* ¦±bà, ¥Tî¶-ªbCÙ ÀbëÈ õ¥¼*T• $$
£bC«b
§bD-£a± È±-ÈCJ BÙ, ßÙ ~bCµ¼ BÐî n>bCÙ• •$
àb <ëµ <kD <D¥TP¼* D«a*, ±¼q>C ±¯Ùk ªbCÙ• $$
±}ª î«bëÐÈ P}ªÙL, P<î<È ±}ª ±Ù¥TbÙ• •$
±ÐkJ ±}ª ÊE¾a-<ë®à, µbÙ <D®¶Ùb PbÙ• $$
429
ªb¼£« Ùb®N ¦È}³ DB, JbC¥T ±Nõá-P}q>bD• •$
ÈbîC* ®aë ÀDb<£ È¼*, BÙîÈ «¼* <kD §bD• $$
µD ¥TD ¥}TªD Ùb®PNÚ, Pk<« PNJB¥TÙ ®bD• •$
£éJ¶B «¼ P}PbÙ îC*, y¥T ®ñbÙñ §bD• $$
®bHªC PNÙ-Èõ £Cà PNÚ, <ªEÈÈ <ªEÈb-Ù¼D• •$
<kD ®bHª¼ <kD <ªEÈàC*, µî¶ P¥TJ PNÚ £¼D• $$
FGH
kbÙ« BbëDb
î}³ÈÙbà
£bC«b
ë}£RH ga ÀÙ«}È-±£, ëaÈÙb³ <ë§bD• •$• • • •
ëÙL¯H kbÙ« BbëDb, ®³ ®aëD <«È ®bD• $$1$$
<ë÷LN±£ n>E£
¥T«bH ³àC ª¥ÐTò <®D ®aÈb, BÙÈ Ú·Ô> PbÙb• •$• • • •
¥T«bH ³àC ë« Ùbî-õ-UïîL, <®D ÙbëL îbÙb• $$• • • •
¥T«bH ¥ÉT÷L õsî<L PÈBbîb, Àõ P}±<È P³Ùa• •$• • • •
¥T«bH ³àC ë« Ù}³î«U Àõ, PNëÙD ¥Tò D³Ùa• $$2$$
D«a* Ù«C ë« UbCBa ¥Tb¼Ùë ®¯½ îÙC ÙD îC•* •$• • • •
³àC Ùb® È® ±b}Ô>ë ëD ¥TbC, À³<D U³a ÈD îC•* $$• • • •
îbC«-Da*£ PC ¦q> ÙC ªCÈD, ÈN½C ®³bëD ¥TbC• •$• • • •
«bC £àbU ¦±£C~ ¥TÙ¼*, ³Nõ kbÙ« BbëD ¥TbC• $$3$$
1. À<ñÙ BbëDb
P¯Ù® ªbH£ <n>±¼ <D¥TU¼ ÜTÈN, <VTÙ <VTÙ ¥TÙ Àbë¼• •$• • • •
íàbÙa ÀbàN yCPa kaÈ¼, ±Èb D«a* ±bë¼• $$• • • •
430
±ë¶È ±<ÈÈ-D£a-PGÙÈb-®U k«¥TÙ D<« «^>Èb• •$• • • •
hëbP ªUÈ àbC* ß^>¼ ¥Tbq> ¢àbC*, ÀbÙC PbC* ¥T^>Èb• $$4$$
ÀbCP-k¯}£ ¢àbC* ³U¼ µ¯± îC*, ëb À}®N<U ±bDa• •$• • • •
<n>D <n>D àb¼ëD n>aD «bCÈ «¼ sàb Pî½¼ ±ÐbLa• $$• • • •
Ê}¾®bU Àb¥Tb~ D³Ù Pî ®³-P}±<È PbÙa• •$• • • •
À<ñÙ iT± P}PbÙ <ëªbÙbC Pk DÙ Àõ DbÙa• $$5$$
2. À~ÙL BbëDb
¥TbU <P}« DC îÉ³ - ªCÈD ¥TbC ßCÙb Bë ëD îC•* •$• • • •
D«a* kªbëD«bÙb ¥TbCÊ¶ àbC* Pî½bC îD îC•* $$• • • •
î}_ È}_ PCDb µD-P}±<È, Ùb® ±b^> n¯>^>•¼ •$• • • •
ë~ D<«* ªUÈb ¥TbU UN^>CÙb, ¥Tbà D³GÙ U¯^>¼• $$6$$
ª¥ÐTÙÏD «UµÙ Pb BbÊ¶, ¥Tbî D«a* Àbàb• •$• • • •
y¥T ÈaÙ ¥CT U³È ¥ÉT÷L ¥Tò <ëD~ ³Ê¶ ¥Tbàb• $$• • • •
£Cë µî¶ ³Nõ ~ÙL ®³È îC*, Àb¼Ù D«a* ¥TbCÊ•¶ •$• • • •
BÐî PC <VTÙ¼ B^>¥TÈb ªCÈD, à¯H «a ¦îÙ ÚbCÊ¶• $$7$$
3. P}PbÙ BbëDb
®Dî-îÙD Àõ ®Ùb-ÙbC³ PC, P£b £éÚa Ù«Èb• •$• • • •
¾Ñà [C_ Àõ ¥TbU Bbë Bë-±GÙëÈ¶D P«Èb• $$• • • •
n>C£D BC£D DÙ¥T ±~¯³<È, ëµ k}µD P«Db• •$• • • •
Ùb³-¦£à PC £éÚ PNÙ³<È îC*, ¥T«bH PNÚa Ù«Db• $$8$$
BbC<³ ±N·à VTJ «bC Ê¥T Ê}¾a, sàb ÊPîC* UbUa• •$• • • •
¥NTÈëbUa <£DªbÙ ë«a <VTÙ, ÚNÙ±b Àõ ®bUa• $$• • • •
îbDNá-®Eî ÀDC¥T <ë±<Èîà, ¥T«a* D PNÚ £CÚb• •$• • • •
±}ªî ³<È PNÚ <îU¼ ~NBb~NB ¥TbC îC^>bC UCÚb• $$9$$>
431
4. y¥TÏë BbëDb
®Ebî¼ îÙ¼ À¥CTUb ªCÈD, PNÚ-£éÚ ¥Tb BbC³a• •$• • • • • •
Àb¼Ù G¥TPa ¥Tb sàb Ê¥T <£D, à« £C« ®N£a «bC³a• $$• • • • • •
¥TîUb ªUÈ D ±¼*Ô> ®bà, îÙß^> È¥T ±GÙëbÙb• •$• • • • • •
À±DC À±DC PNÚ ¥TbC ÙbCë¼*, <±Èb ±N_ £bÙb• $$10$$
¢àbC* îCUC îC* ±}ña®D <îU DC« <VTÙ¼* µÙÈC• •$• • • • • •
¢àbC* ÈõëÙ ±¼ Ù¼D kPCÙb ±}n>a Àb ¥TÙÈC• $$• • • • • •
¥TbCP ¥TbCÊ¶ £bC ¥TbCP ¥TbCÊ¶ <VTÙ ñ¥T-ñ¥T ¥TÙ «bÙ¼*• •$• • • • • •
®bà À¥CTUb «}P P}³ îC*, ¥TbCÊ¶ D ±Ù îbÙ¼•* $$11$$
5. ÀEàÏë BbëDb
îbC«-iT± îÉ³-ÈÉ÷Lb ®³ îC*, <î»àb ®U ªî¥¼T• •$• • • • • •
îÉ³ ªCÈD <DÈ BÐî îC* ¦q> ¦q>, £b¼ù¼* ñ¥T ñ¥T¥¼T• $$• • • • • •
®U D<«* ±bë¼ ±ÐbL ³îbë¼, B^>¥T B^>¥T îÙÈb• •$• • • • • •
ëhÈN ±ÙbÊ¶ îbD¼ À±Da, BC£ D«a* ¥TÙÈb• $$12$$
È¯ ªCÈD Àõ £C« ÀªCÈD, à« ®ù È¯ §bDa• •$• • • • • •
<îUC ÀDb<£ àÈDÈ¼* <knNÔ>¼, ¢àbC* ±à Àõ ±bDa• $$• • • • • •
iT± ÈN|«bÙb PkPbC* EàbÙb, BC£ §bD ¥TÙDb• •$• • • • • •
®b¼ UbC* ±b¼õá ñ¥¼T D Èb¼ UbC* ¦Ëî PbC* ªÙDb• $$13$$
6. À~N<ª BbëDb
È¯ <DÈ ±bCÚ¼ à« P¯ÚC ¢àbC*, µbCë¼ ÏàbC* î¼Ua• •$• • • • • •
<D~ <£D ¥TÙ¼ ¦±bà £C« ¥Tb, ÙbC³-£~b V¼TUa• $$• • • • • •
îbÈ-<±Èb Ù®-ëaÙ® <îU¥TÙ, kDa £C« ÈCÙa• •$• • • • • •
îb}P «bÔ> D~ U«N Ùbµ ¥Tò, ±Ð³^> Ñàb<µ ßCÙa• $$14$$
432
¥TbDb ±b¼*Ô>b ±ùb «bñ à« ª¯P¼ ÈbC ÙbCë¼• •$• • • • • •
VTU¼ ÀD}È ®N µî¶ ÇàbD ¥Tò, B¯<î-<ëá¼ kbCë¼• $$• • • • • •
¥CTPÙ ª}£D ±N÷± PN³}<µÈ, ëhÈN £CÚ PbÙa• •$• • • • • •
£C« ±ÙPÈC «bCà À±bëD, <D~<£D îU ®bÙa• $$15$$
7. Àb’bë BbëDb
¢àbC* PÙ ®U ÀbëÈ îbCÙa ÏàbC*, Àb’bë ¥Tî¶D ¥TbC• •$• • • • • •
£<ë¶È ®aë ±Ð£C~ ³«¼ ®k ±N£è³U BÙîD ¥TbC• $$• • • • • •
Bb<ëÈ Àb’bë Bbë ~NBb~NB, <D~<£D ªCÈD ¥TbC• •$• • • • • •
±b± ±N·à ¥CT £bCDbC* ¥TÙÈb, ¥TbÙL k}µD ¥TbC• $$16$$
±D-<î»àbÈ àbC³-±}¾« ôb£~-À<ëÙÈ ®bDbC• •$• • • • • •
±}ª õ kaP ¥Tábà <îUC Pk, PcbëD îbDbC• $$• • • • • •
îbC« - Bbë ¥Tò îîÈb ^>bÙ¼, ±Ù ±ÙLGÈ ÚbCÈC• •$• • • • • •
¥TÙ¼ îbCÚ ¥Tb àÈD <DÙb’bë, §bDa ®D «bCÈ•C $$17$$
8. P}ëÙ BbëDb
¢àbC* îbCÙa îC* Ô>b^> U³bë¼, Èk ®U õ¥T ®bÈb• •$• • • • • •
ÏàbC* Àb’bë ¥TbC ÙbC¥¼T P}ëÙ, sàbC* D<«* îD UbÈb• $$• • • • • •
±}ª î«bëÐÈ P<î<È ³NãíÈ¥TÙ ëªD ¥Tbà îD ¥TbC• •$• • • • • •
£~<ëµ-µî¶ ±Ùaá«-kbÊP, kbÙ« BbëD¥TbC• $$18$$
à« Pk Bbë PcbëD <îU¥TÙ, Àb’bë ¥TbC ÚbCÈC• •$• • • • • •
PN±D £~b PC ®b³bC ªCÈD, ¥T«bH ±ùC PbCÈC• $$• • • • • •
Bbë ~NBb~NB Ù<«È ~NX-BbëD P}ëÙ ±bë¼• •$• • • • • •
Ô>bH^> U³È à« Dbë ±ùa îH½µbÙ ±bÙ ®bë¼• $$19$$
433
9. <D®¶Ùb BbëDb
T¢àbC* PÙëÙ ®U õ¥Tb P¯ÚÈb, È±D ±ù>¼ BbÙa• •$• • • • • •
P}ëÙ ÙbC¥¼T ¥Tî¶, <D®¶Ùb ˆ¼ PbCÚD«bÙa• $$• • • • • •
¦£àBbC³ P<ë±b¥T Pîà, ±¥T ®bà Àbî Ô>bUa• •$• • • • • •
£R®a «¼ À<ë±b¥T ±¥Tbë¼, ±bU<ëá¼ îbUa• $$20$$
±«Ua Pk¥*CT «bCà D«a*, ¥NTn> PÙ¼ ¥Tb® ÈCÙb• •$• • • • • •
£R®a ¥TÙ¼ ®¯ ¦Ëî ¥TÙ¥¼T, <î^>¼ ®³È VCTÙb• $$• • • • • •
P}ëÙ P<«È ¥TÙbC È± ±ÐbDa, <îU¼ îN¥TÈ ÙbDa• •$• • • • • •
ÊP £éU<«D ¥Tò à«a P«CUa, ®bD¼ Pk §bDa• $$21$$
10. UbC¥TBbëDb
UbC¥T ÀUbC¥T À¥Tb~ îbH<«* <ñÙ, <DÙbµbÙ ®bDbC• •$• • • • • •
±NõáiT± ¥TÙ-¥T^>a BàC á^>è, £ÐÑàDPbC* îbDbC• $$• • • • • •
ÊP¥Tb ¥TbCÊ¶ D ¥TÙÈb «ÙÈb, À<î^> ÀDb£a «¼• •$• • • • • •
®aë õ ±N£è³U Dbª¼ àbî¼*, ¥Tî¶ ¦±bµa «¼• $$22$$
±b± ±N·à PbC* ®aë ®³È îC*, <DÈ PNÚ £éÚ BÙÈb• •$• • • • • •
À±Da ¥TÙDa Àb± BÙ¼ <~Ù, Àb¼ÙD ¥CT µÙÈb• $$• • • • • •
îbC« ¥Tî¶ ¥TbC Db~, îC^>¥TÙ Pk ®³ ¥Tò ÀbPb• •$• • • • • •
<D® ±£ îC* <ñÙ «bCà UbC¥T ¥CT, ~a~ ¥TÙbC ëbPb• $$23$$
11. kbC<µ-£éUB ¶ BbëDb
£éU¶B «¼ <D³bC£ PC ñbëÙ, Àõ _P ³<È ±bDa• •$• • • • • •
DÙ¥Tbàb ¥TbC PNÙ±<È ÈÙP¼ PbC £éU¶B ±ÐbDa• $$• • • • • •
¦cî £C~ PNP}³<È £éU¶B, gbë¥T ¥NTU ±bDb• •$• • • • • •
£éU¶B P|à¥èT £éU¶B P}àî, ±}ªî ³NLq>bDb• $$24$$
434
£éU¶B ÙÏD_à ÀbÙbµD £a[b ¥Tb µÙDb• •$• • • • • •
£éU¶B îN<DëÙ ¥CT ëÐÈ ±bUD, ~NX Bbë ¥TÙDb• $$• • • • • •
£éU¶B PC £éU¶B «¼ ªCÈD, kbC<µ §bD ±bë¼• •$• • • • • •
±b¥TÙ ¥CTëU§bD D«a* <VTÙ, ÊP Bë îC* Àbë¼• $$25$$
12. µî¶BbëDb
y¥TbEÈëb£ ¥CT µbÙa ®³ îC* £~¶D k«éÈCÙC• •$• • • • • •
¥Tãe±È DbDb àNãsÈ kDb¥TÙ §bD «ÙC* îCÙC• $$• • • • • •
«bC PNn>E£ Pk ±b± ¥TÙC* <PÙ ¥TÙÈb ¥CT Jbë¼*• •$• • • • • •
¥TbCÊ¶ <n>D¥T ¥TbCÊ¶ ¥TÙÈb PC, ®³ îC* B^>¥Tbë¼•* $$26$$
ëaÈÙb³ Pë¶§ £bCá <kD, ga<®D ¥Tò ëbDa• •$• • • • • •
PíÈ ÈÏë ¥Tb ëL¶D ®bîC*, Pk¥TbC PNÚ£bDa• $$• • • • • •
ÊD¥Tb <ª}ÈëD kbÙ-kbÙ ¥TÙ, gXb ¦Ù µÙDb• •$• • • • • •
"î}³È' ÊPa ®ÈDÈ¼* Ê¥T <£D, BëPb³Ù-ÈÙDb• $$27$$
FGH
Pbîb<à¥T ±bq
BbëDb kcaPa
±ÐCî Bbë «bC Pk ®aëbC* PC, ³NLa ®DbC* îC* «á¶ ±ÐBbC• •$• •
¥TõLb ’bbCÈ k«C £é<ÚàbC* ±Ù, £é®¶D îC* îÇàhñ <ëBbC• $$1
à« ÀDEÈ kJ ~aJ ÀbÏîb, «bC ~ÙaÙ PC <BÛ ±ÐBbC• •$• •
¢àbC* «bCÈa ÈJëbÙ |àbD PC, ë« ÀDEÈ kJ £bC îN½¥TbC• $$2
PNÚ £éÚ k¼Ùa kEµN ë³¶ îC* ¥TbHª ¥TD¥T îC* PîÈb «bC• •$• •
ëD ¦±ëD ±ÐbPb£ ¥NT^>a îC*, D«a* ÚC£ D<«* îîÈb «bC• $$3
<®P PNE£ÙÈî ±ñ ±Ù ªJ¥TÙ, ®aÈC îbC« îbD îEîñ• •$• •
ë« PNE£Ù ±ñ «a ±ÐBN îCÙb, kDb Ù«C ÀDN~aJD ±ñ• $$4
435
y¥CTãE¾à Àb<£¥T ±ÐbLa ¥Tò, à<£ î¼*DC <«*Pb ¥Tò «bC• •$• •
~NX ´£à PC ¥T«Èb «RH ë«, <D÷VTJ «bC £é÷¥ÉTÏà ±ÐBbC• $$5
îbC[ îb³¶ ±Ð<È¥¯TJ ±ÐëÈ¶D, ®bC ¥NTn> G¥Tàb ¥TábàbC* PC• •$• •
<ë±ñ ³îD Pk ¥TbJNá îCÙC, <î^> ®bëC* PobëbC* PC• $$6
ªÈNÙ ë¼Ë <ëá <ë[È ¥TÙÈb, ÏàbC* ±ÐBN! î¼* Ba Àb<£ ¦±bEÈ• •$• •
À±Da <DE£b ÀbJbCªD PC, ¥TÙÈb «RH ±b±bC* ¥TbC ~bEÈ $$7
PÏà À<«*Pb<£¥T ëÐÈ îC* Ba, î¼*DC ´£à îJaD G¥Tàb• •$• •
ëÐÈ <ë±ÙaÈ ±ÐëÈ¶D ¥TÙ¥CT, ~aJbªÙL <ëJaD G¥Tàb $$8
¥TBa ëbPDb ¥Tò PGÙÈb ¥Tb, ³«D P<JJ îN½ ±Ù n>bàb• •$• •
±a-±a¥TÙ <ëáàbC* ¥Tò î<£Ùb, îN½îC* ±b³J±D Àbàb• $$9
î¼*DC n>Ja Àb¼Ù îbàbëa, «bC ÀPÏà ÀbªÙL G¥Tàb• •$• • • •
±Ù<DE£b ³bJa ªN³Ja ®bC, îNH« ±Ù Àbàb ëîD G¥Tàb• $$10
<DÙ<BîbD ¦¢¢ëJ îbDP «bC, P£b PÏà ¥Tb ÇàbD Ù«C• •$• • • •
<Dî¶J ®J ¥Tò PGÙÈb PÒ~, <«à îC* <Dî¶J §bD k«C• $$11
îN<D ª¥ÐTò ~¥ÐTò ¥CT <«à îC*, <®P ÀDEÈ ¥Tb ÇàbD Ù«C• •$• • • •
³bÈC ëC£ ±NÙbL <®PC ë«, ±Ùî £Cë îî ´£à Ù«C• $$12
£~¶D §bD hëBbëa <®PDC, Pk <ë¥TbÙ «a ëîD G¥TàC• •$• • • •
±Ùî ÇàbD ³bCªÙ ±ÙîbÈî, ±Ùî £Cë îî ´£à Ù«C• $$13
®bC Bë £éÚ ¥Tb <ëÇë}P¥T «¼, <ëd <ëJbC¥Tò <®P¥Tb §bD• •$• • • •
àbC³a ®D ¥CT ÇàbD ³|à ë«, kPC ´£à îC* £Cë î«bD• $$14
îNãsÈîb³¶ ¥Tb <£Â£~¶¥T «¼, ®Dî îÙL PC ±Ùî ÀÈaÈ• •$• • • •
<D÷¥TJ}¥T _¼JbCsà£~a¶ ë«, £Cë Ù«C îî ´£à Pîa±• $$15
436
<D<ÚJ <ëAë ¥CT ë~a¥TÙL ëC, Ùb³ Ù«C D ôCá Ù«C• •$• • • •
~NX ÀÈaãE¾à §bDhëiT±a, ±Ùî £Cë îî ´£à Ù«C• $$16
£CÚ Ù«b ®bC <D<ÚJ <ëd ¥TbC, ¥Tî¶ ¥TJ}¥T <ë«aD <ë<ª_• •$• • • •
hëØn> <ë<Dî¶J <D<ë¶¥TbÙ ë«, £Cë ¥TÙC îî ´£à ±<ë_• $$17
¥Tî¶ ¥TJ}¥T Àn¯>È D <®P¥Tb, ¥TBa n¯> P¥CT <£Ñà ±Ð¥Tb~• •$• • • •
îbC« <ÈGîÙ ¥TbC BC£ ªJb ®bC, ±Ùî ~ÙL îN½¥TbC ë« ÀbíÈ• $$18
<®P¥Tò <£Ñà ¢àbC<È ¥CT Àb³C, VTò¥Tb ±ùÈb P¯à¶ ±Ð¥Tb~• •$• • • •
hëà} §bDîà hë-±Ù ±Ð¥Tb~a,±Ùî ~ÙL îN½¥TbC ë« ÀbíÈ• $$19
<®P¥C §bD iT± £±¶L îC*, h±ý> ½J¥TÈC PBa ±£bñ¶• •$• • • •
Àb<£ ÀEÈ PC Ù<«È ~bEÈ <~ë,±Ùî ~ÙL îN½¥TbC ë« ÀbíÈ $$20
®¼PC ÀãÂD ®JbÈa Èõ ¥TbC, È¼PC Dý> «éy hëàîCë• •$• • • •
Bà-<ëáb£-<ªEÈb D«a* <®D¥TbC, ±Ùî ~ÙL îN½¥TbC ë« £Cë $$21
ÈÉL ªb¼¥Tò <~J ~¼J <~ÚÙ D«a*, ÀbÏî Pîb<µ ¥CT ÀbPD• •$• • • •
P}hÈÙ, ±¯®b, P}ß-Pã|îJD, D«a* Pîb<µ ¥CT PbµD• $$22
Êý> <ëàbC³ À<Dý> àbC³ îC*, <ëAë îDbÈb «¼ îbÈî• •$• • • •
«Cà PBa «¼* <ëáà ëbPDb, ¦±b£Cà <Dî¶J ÀbÈî• $$23
kbZ ®³È ¥NTn> Ba D«a* îCÙb, Àb¼Ù D kbZ ®³È ¥Tb î¼•* •$• • • •
à« <DAªà ¥TÙ n>bCù kbZ ¥TbC, îNãsÈ «CÈN <DÈ hëhñ ÙîC* $$24
À±Da <D<µ ÈbC À±DC îC* «¼, kbZ ëhÈN îC* Ñàñ¶ ±ÐàbP• •$• • • •
®³ ¥Tb PNÚ ÈbC îÉ³ ÈÉ÷Lb «¼, ½¯q>C «¼* ¦P¥CT ±Nõábñ¶• $$25
À[à «¼ ~bAëÈ «¼ ÀbÏîb, <Dî¶J §bD hëBbëa «¼• •$• • • •
®bC ¥NTn> kb«Ù «¼, Pk ±Ù «¼, ¥Tîb¶µaD <ëDb~a «¼• $$26
437
ÈD PC <®P¥Tb yCsà D«a* «bC, PNÈ <Èà <î_bC* PC ¥¼TPC• •$• • • •
ªî¶ £RÙ «bCDC ±Ù ÈD PC, ÙbCî Pî¯« Ù«C ¥¼TPC• $$27
î«b¥Tý> ±bÈb ®bC ¥TÙÈb, ±Ù ±£bñ¶ ®ù-£C« P}àbC³• •$• • • •
îbC[ î«J ¥Tb ±ñ «¼ Paµb, ®ù-ªCÈD ¥Tb ±¯L¶ <ëàbC³• $$28
®bC P}PbÙ ±ÈD ¥CT ¥TbÙL, ¦D <ë¥Te± ®bJbC* ¥TbC n>bCù• •$• • • •
<D<ë¶¥Te± <Dô¶Eô ÀbÏîb, <VTÙ-GVTÙ JaD ¦Pa îC* «bC• $$29
hëà} G¥TàC ®bC ¥Tî¶ ~NBb~NB, VTJ <DAªà «a ëC £CÈ•C •$• • • •
¥TÙC Àb±, VTJ £Cà ÀEà ÈbC hëà} G¥TàC <D÷VTJ «bCÈC• $$30
À±DC ¥Tî¶ <Pëbà ®aë ¥TbC, ¥TbCÊ¶ D VTJ £CÈb ¥NTn> Ba• •$• • • •
"±Ù £CÈb «¼' à« <ëªbÙ È® ãhñÙ «bC, n>bCù ±Ðîb£ kN<X• $$31
<Dî¶J, PÏà, <~ë} PNE£Ù «¼, À<îÈ³<È ë« £Cë î«bD• •$• • • •
~bAëÈ <D® îC* ÀDNBë ¥TÙÈC, ±bÈC <Dî¶J ±£ <Dëb¶L• $$32
ÊD kcaP ±£bC* PC ¥TbCÊ¶, ±ÙîbÈî ¥TbC ÇàbÈC «¼•* •$• • • •
PbHªa Pbîb<à¥T ¥TbC ±b¥TÙ, BëbC£<µ ÈÙ ®bÈC «¼*• $$33
ABC
BbëDb kcaPa
(±ËbDNëb£--[NeJ¥T ÇàbDPb³Ù)
îCÙb ÀbÈî Pk ®aëbC* ±Ù î¼_a Bbë ¥TÙC,• • • • • •
³NL³Lî<·Ô>È BÑà ®DbC* ±Ù ±ÐîN<£È Bbë µÙC• •$• • • •
£aD £éÚa ®aëbC* ±Ù hëbîa! ¥TõLbBbë ¥TÙC,• • • • • •
Àb¼Ù <ëÙbCµa ¥CT ð±Ù <DÈ PîÈbBbë µÙC• $$1$$
ÈNî ±ÐPb£ PC «bC îN½îC* ë« ~ãsÈ Dbñ! <®PPC,• • • • •
À±DC ~NX ÀÈNJ kJ~bJa ªCÈD ¥TbC ÈD PC• •$• • • •
438
±Éñ¥èT ¥TÙ P¥¯HT ±¯L¶Èàb î¼* ¢àbC* àbCXb ÙL îC*,• • • • • •
Úa*ªC <D® ÈJëbÙ |àbD PC GÙ±N PEîNÚ [L îC*• $$2$$
nbCùb «¼ PkîC* À±Db±D î¼*DC îD îCÙb,• • • • • •
kDb Ù«C <DÈ PNÚ îC* £é:Ú îC* PîÈb ¥Tb Ô>CÙb• •$• • • •
~_N-<î_ îC*, <îJD-<ëÙ« îC*, BëD Àb¼Ù ëD îC*,• • • • • •
ªCÈD ¥TbC ®bDb D ±ùC <VTÙ <DÈ D¯ÈD ÈD îC*• $$3$$
ÀEµ¥TbÙ Db~¥T £a±¥T-Pî ÀGÔ>³ ªÙL ÈCÙC,• • • • • •
À«bC! <ëÙb®C Ù«C* «îC~b ¦Ù îC* «a îCÙ•C •$• • • •
«bC* îNDa~! ëC ßNJC «éyPC àb ¥Tò<JÈ ®¼PC,• • • • • •
Àñëb ÚN£C «éy PC «bC* àb ±Ð<È<kã|kÈ ®¼PC• $$4$$
«bC ±Ðîb£-ë~ ®«bH-È«bH à<£ î¼*DC ³îD G¥Tàb,• • • • • •
y¥CTãE¾à-Àb<£¥T ®aëbC* ¥TbC ßbàJ kDb <£àb• •$• • • •
±Éñ¥èT G¥Tàb àb <Bùb <£àb «bC Àñëb £kb <£àb,• • • • • •
<î»àb «bC £é÷¥ÉTÈ ë« îCÙb ±ÐBN±£ ~a~ G¥Tàb• $$5$$
ªJ <ëõX <~ë-±ñ ¥CT î¼*DC ®bC £éî¶<È «bC¥CT,• • • • • •
«bC¥CT ë~ îC* £éý> ÊãE¾àbC* Àb¼Ù ¥TábàbC* ¥CT• •$• • • •
Ú<·Ô>È ¥Tò ®bC ªGÙÈ-~N<X ë« £é÷¥ÉTÈ <D÷VTJ «bC,• • • • • •
îCÙb îD Ba £éBb¶ëbC* ¥TbC È®¥TÙ <Dî¶J «bC• $$6$$
îE_ ~ãsÈ PC ë¼Ë ¦ÈbÙC ¢àbC* À<«-<ëá PbÙb,• • • • • •
ÏàbC* À±Da <DE£b-³«b¶ ëb ÀbJbCªD ôbÙb• •$• • • •
îD ëª ÈD PC àb ¥Tábà PC P}<ªÈ Àß BbÙa,• • • • • •
Bë £éÚ ¥TbÙL Dý> ¥TiTH î¼* «bC¥TÙ À<ë¥TbÙa• $$7$$
µî¶-G¥ÐTàb îC* îN½C J³b ®bC ¥TbCÊ¶ Àß¥TbÙa,• • • • • •
À<È¥ÐTî, Ñà<È¥ÐTî, ÀÈaªbÙ àb ÀDbªbÙ BbÙa• •$• • • •
439
¥NTî<È, ±Ðîb£-<D<îc¥T ¦P¥Tb ±Ð<È¥ÐTîL ¥TÙÈb,• • • • • •
±ÐbàãAªc <kDb ±b±bC* ¥TbC ¥Tb¼D, ¥T«bH «ÙÈb?• $$8$$
<ªc ~N<X ¥Tò <ë<µ ¥Tò [<È ¥TbC À<È¥ÐTîL ¥T«ÈC,• • • • • •
~aJkbù ¥CT ¦eJ}ßD ¥TbC Ñà<È¥ÐTîL ¥T«ÈC• •$• • • •
ÏàsÈ <ëáà ¥CT PCëD ¥TbC ±ÐBN! ÀÈaªbÙ ¥T«ÈC,• • • • • •
<ëáàbPsÈ±DC ¥TbC ®³ îC* ÀDbªbÙ ¥T«ÈC• $$9$$
~bh_-±q>D îC* îCÙC ôbÙb à<£ ®bC ¥T«a*-¥T«a*,• • • • • • • •
±Ðîb£ PC ¥NTn> Àñ¶, ëbsà, ±£, îb_b n¯>^> ³àa• •$• • • • • •
PÙhëÈa îCÙa ¦P _NG^> ¥TbC ¥ÉT±àb [îb ¥TÙC*,• • • • • • • •
Àb¼Ù îN½C ¥¼Tëeàµbî îC* îbH À<ëJ|k µÙC• $$10$$
ëb}<n>È VTJ£b_a <ªEÈbî<L PÒ~ îbÈ! ÈCÙb,• • • • • • • •
ëE£D ¥TÙDC ëbJC îN½¥TbC <îJC ±Èb îCÙb• •$• • • • • •
kbC<µ, Pîb<µ, <ë~NX BbëDb, ÀbÏî<P<X îN½¥TbC,• • • • • • • •
<îJC Àb¼Ù î¼* ±b ®bðH îbH! îbC[-î«bPNÚ ¥TbC• $$11$$
Pk îN<DÙb®bC* ¥CT Pî¯« Ba <®D¥Tb ÇàbD ¥TÙC*,• • • • • • • •
PNÙbC*-DÙbC* ¥CT PbÙC hëbîa <®D ³NL³bD ¥TÙC*• •$• • • • • •
ëC£, ±NÙbL, ~bh_ Ba <®D¥CT ³aÈbC* ¥CT Ô>CÙC,• • • • • • • •
ëC £CëbC* ¥CT £Cë <ëÙb®C* ¦Ù îC* «a îCÙ•C $$12$$
®bC ÀDEÈ-£É³-§bD-hëiT±a PNÚ-hëBbë ëbJC,• • • • • • • •
Bë ¥CT PBa <ë¥TbÙbC* PC Ba ®bC Ù«C <DÙbJC• •$• • • • • •
®bC Pîb<µ ¥CT <ëáàB¯È «¼* ±ÙîbÈî Dbîa,• • • • • • • •
ëC £CëbC* ¥CT £Cë <ëÙb®C* îî ¦Ù îC* hëbîa• $$13$$
®bC Bë £éÚ ¥Tb ®bJ ¥Tb^> ¥TÙ ¦cî-PNÚ ëÙÈC,• • • • • • • •
À<ÚJ-<ëAë ¥CT ÀEÈ:hñJ ¥Tb ÀëJbC¥TD ¥TÙÈC• •$• • • •
440
®bC <D® îC* JëJaD «éàC ±ÐBN ÇàCà àbC<³àbC* ¥CT,• • • • • • • •
ëC £CëbC* ¥CT £Cë <ëÙb®C* îî ¦Ù ¥CT «bC¥CT• $$14$$
îbC[îb³¶ ¥CT ®bC ±Ð<È±b£¥T Pk ®³ ¦±¥TbÙa,• • • • • • • •
®Eî îÙL ¥CT P}¥T^>b<£ PC Ù<«È <D<ë¶¥TbÙa• •$• • • • • •
<_JbC¥T£~a¶ <£Ñà-~ÙaÙa Pk ¥TJ}¥TDb~a,• • • • • • • •
ëC £CëbC* ¥CT £Cë Ù«C îî ¦Ù îC* À<ëDb~a• $$15$$
Àb<J}<³È «¼* <®D¥CT ôbÙb ®³ ¥CT Pk ±ÐbLa,• • • • • • • •
ëC Ùb³b<£¥T £bCá D <®D¥CT PëbC¶cî ÇàbDa• •$• • • • • •
ÊãE¾à-Ù<«È ±Ùî-§bDa ®bC À<ëªJ À<ëDb~a,• • • • • • • •
ëC £CëbC* ¥CT £Cë Ù«C* îî ¦Ù ¥CT «a ëbPa• $$16$$
®³-¥TeàbLa ±GÙL<È PC ®bC Ñàb±¥T ³NL-Ùb~a,• • • • • • • •
Bbëa-<PX, <ëkNX, <®DCAëÙ, ¥Tî¶-±b~-Db~a• •$• • • • • •
<®PDC ÇàCà kDbàb ¦P¥CT P¥TJ-£bCá-«bÙa,• • • • • • • •
ëC £CëbC* ¥CT £Cë Ù«C* îî ¦Ù îC* À<ë¥TbÙa• $$17$$
¥Tî¶ ¥TJ}¥T £bCá Ba <®D¥TbC ¥TBa D n¯> ±bÈC,• • • • • • • •
¢àbC* Ù<ë ¥CT PEîNÚ D ¥TBa Ba Èî Pî¯« ÀbÈC• •$• • • • • •
<DÏà <DÙ}®D ®bC ÀDC¥T «¼* Àb¼Ù y¥T Ba «¼*,• • • • • • • •
¦D ÀÙ«}È£Cë ¥Tò î¼*DC PNÚ£ ~ÙL Ja «¼• $$18$$
®³È±Ð¥Tb~¥T <®D¥CT Ù«ÈC P¯à¶ ±ÐBbµbÙa,• • • • • • • •
G¥}T<ªÈ Ba Db ~bCBb ±bÈb <®DëÙ À<ë¥TbÙa• •$• • • • • •
<D® ÀbÈî îC* «¼* ®bC PNãhñÈ §bD-±ÐBb~bJa,• • • • • • • •
¦D ÀÙ«}È£Cë ¥Tò î¼*DC PNÚ£ ~ÙL ±b Ja• $$19$$
<®D¥Tb £~¶D ±b JCDC ±Ù ±Ð¥T^> ½J¥T ÀbÈb,• • • • • • • •
À<ÚJ <ëd PC <BÛ ÀbÏbîb ®bC ~bAëÈ §bÈb• •$• • • • • •
441
~NX, ~bEÈ, <~ëiT± Àb<£ àb ÀEÈ<ë«aD kJa,• • • • • • • •
¦D ÀÙ«}È£Cë ¥Tò îN½¥TbC ÀDN±î ~ÙL <îJa• $$20$$
®bC î£, î£D, îîÏë, ~bC¥T, Bà, <ªEÈb, £éÚ, <D¾b,• • • • • • •
®aÈ ªN¥CT «¼* <D®-±b¼õá PC ¥T«Èa <®D-îN¾b• •$• • • • • •
¢àbC* £bëbDJ Èõ-Pî¯« ¥TbC ~aßÐ ®Jb £CÈb,• • • • • • • •
¦D ÀÙ«}È £Cë ¥Tò î¼* Ba PNÚ£ ~ÙL JCÈb• $$21$$
Db ±JbJ ±bábL D µÙÈa «¼* P}hÈÙ ¥TbCÊ¶,• • • • • • • •
Db <ë<µ±¯ë¶¥T Ù<ªÈ ¥Tbq> ¥Tb ±b^>b Ba ¥TbCÊ¶• •$• • • • • •
¥TbÙL, ÊãE¾à ëb ¥Tábà-GÙ±N ®aÈC ®bC ÇàbDa,• • • • • • • •
¦P¥Tb ÀbÈî «a ~N<ª-P}hÈÙ îbDC Pk §bDa• $$22$$
Db Pîb<µ ¥Tb PbµD P}hÈÙ D «a JbC¥T-±¯®b,• • • • • • • •
Db îN<D-P}ßbC* ¥Tb P|îCJD àb ¥TbCÊ¶ £R®b• •$• • • • • •
ÊPa<Jy «C B¾! P£b ÈNî ÀbÈîJaD kDbC,• • • • • • • •
È® kb«Ù ¥Ta PBa ëbPDb ¥NTn> Db ¥T«bC-PNDbC• $$23$$
±Ù-±£bñ¶ ¥TbCÊ¶ Db îCÙC ñC, «bC*³C, Db «¼*,• • • • • • • •
Àb¼Ù ¥TBa ¦D¥Tb <_¥TbJ îC* «bC ±bðH³b î¼*• •$• • • • • •
yCPb <DL¶à ¥TÙ¥CT ±Ù ¥CT ªs¥TÙ ¥TbC n>bCùbC,• • • • • • • •
hëhñ Ù«bC <DÈ B¾! îNãsÈ PC ÈNî DbÈb ®bCùbC• $$24$$
ÈNî À±DC îC* À±Db £~¶D ¥TÙDC ëbJC «bC,• • • • • • • •
£~¶D-§bDîàa ~NXbÈî ±Ù PC EàbÙC «bC• •$• • • • • •
®«bH ¥T«a* Ba k¼q>C îN<DëÙ À<ëªJ îD-µbÙa,• • • • • • • •
ë«a* Pîb<µ J³C ¦D¥Tò ®bC ¦D¥TbC À<È-íàbÙa• $$25$$
<DÈ y¥Tb¥Ta îCÙb ÀbÈî <DÈ À<ëDb~a «¼,• • • • • • • •
<Dî¶J £~¶D-§bDhëiT±a hë-±Ù-±Ð¥Tb~a «¼• •$• • • • • •
442
£C«b<£¥T àb Ùb³b<£¥T ®bC ¥Tî¶-®<DÈ <£ÚÈC,• • • • • • • •
[LB}³NÙ «¼* ëC Pk îCÙC ¥¼TPC «bC P¥TÈC?• $$26$$
®«bH £C« PC D«a* y¥TÈb ®bC ®aëDPbña,• • • • • • • •
ë«bH <î_ PNÈ ë<DÈb ¥¼TPC «bC* îCÙC Pbña• •$• • • • • •
ÊP ¥Tbàb ¥CT ð±Ù PC à<£ ªî¶ <D¥TJ ®bàC,• • • • • • • •
ÙbCî<n>¾ Èk ¥¼TPC ÊP¥CT kaª q>«Ù ±bàC• $$27$$
Bë ëD îC* P}àbC³bC* PC à« P}PbÙa-±ÐbLa,• • • • • • • •
BbC³ Ù«b «¼ ¥Tý> ÀDC¥TbC* ¥T« D P¥CT ëbLa• •$• • • • • •
ÀÈ: Ïàb¢à «¼ îD ëª ÈD PC ë« P}àbC³ P£b,• • • • • • • •
¦P¥TbC, <®P¥TbC Êý> <«È¼áa îNãsÈ <ë³È-<ë±£b• $$28$$
Bë ëD îC* ±ùDC ¥CT ¥TbÙL «¼* <ë¥Te± PbÙC,• • • • • • • •
¦D¥Tb ®bJ «^>b¥TÙ ±«éHªbC* <~ë±NÙ ¥CT ôbÙC• •$• • • • • •
À±DC ~NXbÈî ¥Tb £~¶D ÈNî ¥TÙÈC-¥TÙÈC,• • • • • • • •
JaD Ù«bC ±ÙîbÏî-È{ë îC* £é:ÚbC* ¥TbC «ÙÈC• $$29$$
G¥Tàb ³àb ®bC ¥Tî¶ ±¯ë¶ îC* hëà} ®aë ôbÙb,• • • • • • • •
¦P¥Tb «a VTJ <îJC ~NBb~NB ÀEà D«a* ªbÙb• •$• • • • • •
Àb¼ÙbC* ¥CT ¥TbÙL à<£ ±ÐbLa PNÚ-£éÚ ¥TbC ±bÈb,• • • • • • • •
ÈbC <D®-¥Tî¶ ÀëAà hëà} «a <D÷VTJ «bC ®bÈb• $$30$$
À±DC À<®¶È ¥Tî¶ <kDb ÊP ±ÐbLa ¥TbC ®³ îC*,• • • • • • • •
¥TbCÊ¶ ÀEà D PNÚ £éÚ £CÈb ¥T«a* G¥TPa Ô>³ ±C• •$• • • • • •
yCPb ÀGÔ>³ <ëªbÙ kDb ¥TÙ ÈNî <D® ¥TbC îbCùbC,• • • • • • • •
"ÀEà îN½C PNÚ-£éÚ £CÈb «¼' yCPa «q> n>bCùbC• $$31$$
±ÙîbÈî PkPC EàbÙC «¼*, À<È~à À<ë¥TbÙa,• • • • • • • •
PEÈ À<îÈ³<È PC ëãE£È «¼* ~î £î PîµbÙa• •$• • • • • •
443
®bC Ba BÑà îDN® ±ÐBNëÙ ¥TbC <DÈ ¦Ù îC* JbÈC,• • • • • • • •
ëC <DãAªÈ «a ¦cî ë¼Bë îbC[ î«J ±bÈC• $$32$$
£bC«b
®bC ÇàbÈb ®³£a~ ¥TbC, JC à« ±£ kcaP• •$• • • • • •
ÀªJ-<ªc «bC¥TÙ ë«a, kDC ÀªJ±£ Ê¶~• $$33$$
FGH
ÀbÏî-¥TòÈ¶D
P«®bDE£ ëLa¶
«¯H hëÈE_ <DAªJ <D÷¥Tbî, §bÈb £Ðý>b ÀbÈîÙbî $$^>C¥T$$
î¼* ë« «RH ®bC «¼ B³ëbD, ®bC î¼* «RH ë« «¼ B³ëbD• •$• • • •
ÀEÈÙ à«a ð±Ùa ®bD, ëC <ëÙb³ à« Ùb³-<ëÈbD• $$1$$
îî hëiT± «¼ <PX PîbD, À<îÈ ~ãsÈ-PNÚ-§bD-<DµbD• •$• • • •
G¥TEÈN Àb~ë~ ÚbCàb §bD, kDb <BÚbÙa <D±^> À®bD• $$2$$
PNÚ-£éÚ-£bÈb ¥TbCÊ¶ D ÀbD, îbC«-Ùb³-õá £éÚ ¥Tò ÚbD• •$• • • •
<D® ¥TbC <D®, ±Ù ¥TbC ±Ù ®bD, <VTÙ £éÚ ¥Tb D<«* JC~ <D£bD• $$3$$
<®D, <~ë, Ê¶AëÙ, kÐÌb, Ùbî, <ë÷LN, kNX, «GÙ <®D¥CT Dbî• •$• • • •
Ùb³ Ïàb<³ ±«éHª¯H <D® µbî, Àb¥NTJÈb ¥Tb <VTÙ sàb ¥Tbî• $$4$$
«bCÈb hëà} ®³È-±GÙLbî, î¼* ®³ ¥Tb ¥TÙÈb sàb ¥Tbî• •$• • • •
£RÙ «^>bC ±Ù-¥ÉTÈ ±GÙLbî, "P«®bDE£' Ù«RH À<BÙbî• $$5$$
FGH
BbëDb ³aÈ
BbëDb <£D-ÙbÈ îCÙa, Pk PNÚa P}PbÙ «bC• •$
PÏà P}àî ~aJ ¥Tb, Ñàë«bÙ «Ù ßÙ ôbÙ «bC• $$• BbëDb™
444
µî¶ ¥Tb ±ÐªbÙ «bC, Àb¼Ù £C~ ¥Tb ¦XbÙ «bC• •$
Eç{{º ®z G\ägç óEç, §çºo YªŒ TìÂ\çº Òçz´@@´§çÄŒçA
rçŒ Nzÿ E¥®çÌ Ìz, \yÄçõ Nÿç œîm| uÄNÿçÌ Òçz´´@
‡ª| Nzÿ œºYçº Ìz, ýÒÌç Nÿç \T ªõ ÙçÌ Òçz´@@´§çÄŒçA
~bãEÈ Àõ ÀbDE£ ¥Tb, «Ù y¥T ßÙ îC* ëbP «bC• •$
ëaÙ ëbLa ±Ù PBa, P}PbÙ ¥Tb <ëdbP «bC• $$• BbëDb™
ÙbC³ Àõ Bà ~bC¥T «bCëC, £RÙ «C ±ÙîbÏbîb• •$
¥TÙ P¥CT ¥TeàbL ¢àbC<È, Pk ®³È ¥Tò ÀbÏbîb• $$• BbëDb™
FGH
îCÙa BbëDb
±<·ÔÈ ®N³JG¥T~bCÙ îNvÈbÙ
<®PDC Ùb³-ôCá-¥Tbîb<£¥T ®aÈC Pk ®³ ®bD <Jàb,• • • • • •
Pk ®aëbC* ¥TbC îbC[îb³¶ ¥Tb <Dh±É« «bC ¦±£C~ <£àb• •$• • • •
kNX-ëaÙ-<®D-«GÙ-«Ù-kÐÌb àb ¦P¥TbC hëbµaD ¥T«bC,• • • • • •
BãsÈ-Bbë PC ±ÐCGÙÈ «bC à« <ªc ¦Pa îC* JaD Ù«bC• $$1$$
<ëáàbC* ¥Tò Àb~b D<«* <®D¥CT, Pb|àBbë-µD ÙÚÈC «¼*,• • • • • •
<D®-±Ù ¥CT <«È-PbµD îC* ®bC <D~-<£D ÈÏ±Ù Ù«ÈC «¼*• •$• • • •
hëbñ¶Ïàb³ ¥Tò ¥TGq>D È±hàb, <kDb ÚC£ ®bC ¥TÙÈC «¼*,• • • • • •
yCPC §bDa PbµN ®³È ¥CT, £éÚ-Pî¯« ¥TbC «ÙÈC «¼*• $$2$$
Ù«C P£b PÏP}³ ¦E«a* ¥Tb, ÇàbD ¦E«a* ¥Tb <DÏà Ù«C,• • • • • •
¦D «a ®¼Pa ªàb¶ îC* à« <ªc P£b ÀDNÙsÈ Ù«C• •$• • • •
D«a* PÈbðH G¥TPa ®aë ¥TbC, ½¯q> ¥TBa D<«* ¥T«b ¥TiTH,• • • • • •
±Ù-µD-ë<DÈb ±Ù D JNBbðH, PEÈbCábîÉÈ <±àb ¥TiTH• $$3$$
445
À«}¥TbÙ ¥Tb Bbë D ÙsÚ¯H, D«a* G¥TPa ±Ù ¥ÐTbCµ ¥TiTH,• • • • • •
£CÚ £RPÙbC* ¥Tò kÝÈa ¥TbC, ¥TBa D Ê¶÷àb¶-Bbë µiTH• •$• • • •
Ù«C BbëDb yCPa îCÙa, PÙJ-PÏà-Ñàë«bÙ ¥TiHT,• • • • • •
kDC ®«bH È¥T ÊP ®aëD îC*, Àb¼ÙbC* ¥Tb ¦±¥TbÙ ¥TiTH $$4$$
î¼_aBbë ®³È îC* îCÙb, Pk ®aëbC* PC <DÏà Ù«C,• • • • • •
£aD-£éÚa ®aëbC* ±Ù îCÙC ¦Ù PC ¥TõLb-’bbCÈ k«C• •$• • • •
£é®¶D-¥Ð¯TÙ-¥NTîb³¶ÙÈbC* ±Ù, [bCB D«a* îN½¥TbC Àbë¼,• • • • • •
Pb|àBbë ÙsÚH¯ î¼* ¦D ±Ù, yCPa ±GÙL<È «bC ®bë¼• $$5$$
³NLa ®DbC* ¥TbC £CÚ ´£à îC* îCÙC ±ÐCî ¦îù Àbë¼,• • • • • •
kDC ®«bH È¥T ¦D¥Tò PCëb ¥TÙ¥CT à« îD PNÚ ±bë¼• •$• • • •
«bCðH D«a* ¥ÉTÈìD ¥TBa î¼*, ¾bC« D îCÙC ¦Ù Àbë¼,• • • • • •
³NL-³Ð«L ¥Tb Bbë Ù«C <DÈ, £É<ý> D £bCábC* ±Ù ®bë¼• $$6$$
¥TbCÊ¶ kNÙb ¥T«bC àb ÀØn>b, Jïîa ÀbëC àb ®bë¼,• • • • • •
JbÚbC* ëábCY È¥T ®aðH àb îÉÏàN Àb® «a Àb ®bë¼• •$• • • •
Àñëb ¥TbCÊ¶ ¥¼TPb «a Bà àb JbJª £CDC Àbë¼,• • • • • •
ÈbC Ba Eàbà-îb³¶ PC îCÙb ¥TBa D ±£ GÔ>³DC ±bë¼• $$7$$
«bC¥TÙ PNÚ îC* îÂD D V¯TJC*, £éÚ îC* ¥TBa D ßkÙbë¼,• • • • • •
±ë¶È D£a Aî~bD BàbD¥T À^>ëa PC D<«* Bà Úbë¼• •$• • • •
Ù«C ÀÔ>bCJ-À¥T|± <DÙEÈÙ à« îD £ÉÝ>ÈÙ kD ®bë¼,• • • • • •
Êý>-<ëàbC³-À<Dý>àbC³ îC* P«D-~aJÈb <£ÚJbë¼• $$8$$
PNÚa Ù«C* Pk ®aë ®³È ¥CT, ¥TbCÊ¶ ¥TBa D ßkÙbë¼,• • • • • •
k¼Ù-±b± À<BîbD n>bCù ®³ <DÏà DàC î}³J ³bë¼• •$• • • •
ßÙ-ßÙ ªªb¶ Ù«C µî¶ ¥Tò, £é÷¥ÉTÈ £é÷¥TÙ «bC ®bë¼,• • • • • •
§bD-ªGÙÈ ¦ÛÈ ¥TÙ À±Db îDN®-®Eî VTJ Pk ±bë¼• $$9$$
446
Ê¶<È-Ba<È Ñàb±¼ D<«* ®³ îC*, ëÉ<ý> Pîà ±Ù «éÀb ¥TÙ¼,• • • • • • • •
µî¶<Dþ> «bC¥TÙ Ùb®b Ba Eàbà ±Ð®b ¥Tb G¥Tàb ¥TÙ¼• •$• • • • • •
ÙbC³ îÙa £é<B¶[ D V¼TJC, ±Ð®b ~bãEÈ PC <®àb ¥TÙ¼,• • • • • • • •
±Ùî À<«*Pb-µî¶ ®³È îC* V¼TJ Pë¶-<«È G¥Tàb ¥TÙ¼• $$10$$
V¼TJC ±ÐCî ±Ùh±Ù ®³ îC*, îbC« £RÙ «a Ù«b ¥TÙC,• • • • • • • •
À<±Ðà ¥T^N>¥T ¥Tq>bCÙ ~m£ D<« ¥TbCÊ¶ îNÚ PC ¥T«b ¥TÙC• •$• • • • • •
kD¥TÙ Pk "àN³ëaÙ' ´£à PC £C~bCÛ<È ÙÈ Ù«b ¥TÙC,• • • • • • • •
ëhÈN-hëiT±-<ëªbÙ ÚN~a PC Pk £éÚ-P}¥T^> P«b ¥TÙC• $$11$$
FGH
Pîb<µîÙL ±bq (nbC^b)
ËbDÈÙbà
³b¼Èî hëbîa ëE£bC* Dbîa îÙL Pîb<µ BJb «¼• •$• • • •
î¼* ¥Tk ±bðH <D~<£D ÇàbðH ³bðH ëªD ¥TJb «¼• $$• • • •
£Cë-µî¶-³Nõ ±Ða<È î«b£ÉÝ PíÈ ÑàPD DG« ®bDC• •$• • • •
Ïàb³C kbÊP ÀBïà P}àîa kbÙ« ëÐÈ <DÈ q>bDC• $$1$$
ªs¥Tò ¦ÚÙa ª¯<J kN«bÙa ±bDa _P D <ëÙbµC• •$• • • •
k<D® ¥TÙ¼ ±Ù¾Ñà «ÙC DG«* n>«bC* ¥TÙî Ê<î PbµC• $$ • •
±¯®b ~bh_ ³NõD ¥Tò PCëb P}àî È± ª«é £bDa• •$• • • •
±Ù-¦±¥TbÙa Àe±-À«bÙa Pbîb<à¥T-<ë<µ §bDa• $$2$$
®b± È±¼ <È«RH àbC³ µÙ¼ £ÉÝ ÈD ¥Tò îîÈb ^>bÙ¼• •$• • • •
ÀEÈ Pîà ë¼ÙbÂà P|«bÙ¼ ÇàbD Pîb<µ <ëªbÙ¼• $$• • • •
Àb³ J³¼ Àõ Dbë ÔN>k¼ ®k µî¶ <ëßD «¼ ÀbëC• •$• • • •
ªbÙ ±Ð¥TbÙ À«bÙ Ïàb³ ¥CT î}_ PN îD îC* Çàbë¼• $$3$$
447
ÙbC³ ÀPbÇà ®«bH k«é £CÚ¼ ¥TbÙL Àb¼Ù <D«bÙC• •$• • • •
kbÈ kùa «¼ ®bC k<D Àbë¼ BbÙ BëD ¥TbC Ô>bÙ¼• $$• • • •
®bC D kD¼ ÈbC ßÙ îC* Ù«¥TGÙ Pk PbC* «bCà <DÙbJb• •$• • • •
îbÈ <±Èb PNÈ <Èà ¥TbC PbC*±C <D® ±GÙ³Ð« À<« ¥TbJb• $$4$$
¥NTn> ª¼ÏàbJà ¥NTn> gbë¥T®D ¥NTn> £é<Úàb µD £CÊ¶• •$• • • •
[îb [îb Pk«a PbC* ¥T<«¥CT îD ¥Tò ~eà «DCÊ¶• $$• • • •
~_ND PbC* <îJ <D® ¥TÙ ®bCÙ¼ î¼* k«é ¥TòD kNÙbÊ¶• •$• • • •
ÈNîPC ±ÐaÈî ¥TbC £éÚ £aDC ÈC Pk k³PbC BbÊ¶• $$5$$
µD µÙÈa ®bC îNÚ PbC* îb}³¼ Pk¥TbC £C PEÈbCá¼• •$• • • •
n>«bC* ¥Tbà ¥CT ±ÐbLa ð±Ù ¥TõLb Bbë <ë~Cá¼• $$• • • •
ðHª Daª ßÙ k¼q> ®³« Ê¥T ¥NTn> BbC®D ¥NTn> ±à JC• •$• • • •
£RµbµbÙa ¥ÐTî ¥ÐTî È<®¥CT n>bn> À«bÙ ³«C JC• $$6$$
n>bn> Ïàb<³ ¥CT ±bDa ÙbÚC ±bDa È<® P}ñbÙb• •$• • • •
B¯<î îbHG«* <VTÙ ÀbPD îbHÔ>¼ Pbµîa¶ Gú>³ íàbÙb• $$• • • •
®k ÈNî ®bDbC à« D ®±¼ «¼ Èk <®DëbLa ±GÝàC• •$• • • •
àbC* ¥T<« îb¼D JCà P}EàbPa ±}ª ±Ùî±£ ³<«àC• $$7$$
ªb¼ ÀbÙbµD îD îC* Çàbë¼ kbÙ« BbëD Bbë¼• •$• • • •
£~ J[Lîà µî¶ <ëªbÙ¼ ÙÏD_à îD eàbë¼• $$• • • •
±¼*ÈaP PbCJ« á^> ±D ªbÙ Àõ £éÊ¶ Ê¥T ëÙD <ëªbÙ¼• •$• • • •
¥Tbàb ÈCÙa £éÚ ¥Tò ú>CÙa §bDîàa È¯ PbÙ¼• $$8$$
À®Ù ÀîÙ <D® ³NL PbC* ±¯Ù¼ ±ÙîbDE£ PNBbë¼• •$• • • •
ÀbDE£ ¥TE£ <ª£bDE£ Pb«k ÈaD ®³È±<È Çàbë¼• $$• • • •
[Nµb ÈÉáb<£¥T «bCà ±Ùaá« P«¼ Bbë Pî ÙbÚ¼• •$• • • •
ÀÈaªbÙ ±bHªbC* Pk Ïàb³¼ §bD PNµbÙP ªbÚ¼• $$9$$
448
«bù îb}P Pk P¯<Ú ®bà ®k µÙî JaD ÈD Ïàb³¼• •$• • • • • •
À£èBNÈ ±N·à ¦±bà PNÙ³ îC* PC® ¦q>¼ ¢àbC* ®b³¼• $$ • • •
È«H ÈC ÀbëC <~ë±£ ±bë¼ <ëJP¼ PNsÚ ÀDEÈbC• •$• • • • • •
"ËbDÈ' à« ³<È «bCà «îbÙa ®¼D µÙî ®àëEÈbC• $$10$$
FGH
kùb Pîb<µîÙL (îÉÏàNî«bCÏPë) ±bq

P¯ÙªE¾ ¥ÉTÈ
DÙCE¾ n>E£
kE£b¼* ga ÀÙ«}È ±Ùî ³Nõ, ®bC Pk¥TbC PNÚ£bÊ¶• •$• • • •
ÊP ®³ îC* £éÚ ®bC î¼* BN³ÈC, PbC ÈNî ®bDbC ÙbÊ¶• $$• • • •
Àk î¼* ÀÙ® ¥TiTH ±ÐBN ÈNîPC, ¥TÙ Pîb<µ ¦Ù îbH«a*• •$• • • •
ÀEÈ Pîà îC* à« ëÙ îb³¯H, PbC £a®¼ ®³ÙbÊ¶• $$1$$
Bë-Bë îC* ÈDµbÙ DàC î¼*, Bë-Bë ~NB P}³ ±bàbC• •$• • • •
Bë-Bë îC* DÉ±GÙ<X JÊ¶ î¼*, îbÈ-<±Èb PNÈ ñbàbC• $$• • • •
Bë-Bë îC* ÈD ±Nõá ÈDbC* µÙ, DbÙa «RH ÈD JaDbC•* •$• • • •
Bë-Bë îC* î¼* «NëbC D±NHP¥T, ÀbÈî ³NL DG« ªaDbC*• $$2$$
Bë-Bë îC* PNÙ ±£ëa ±bÊ¶, Èb¥CT PNÚ À<È BbC³•C •$• • • •
Bë-Bë îC* ³<È DÙ¥TÈDa µÙ, £éÚ ±bàbC <ë<µ àbC³•C $$• • • •
Bë-Bë îC* <ÈàYª àbC<D µÙ, ±bàC £éÚ À<È BbÙa• •$• • • •
Bë-Bë îC* Pbµîa¶®D ¥TbC, P}³ <îeàbC <«È¥TbÙa• $$3$$
Bë-Bë îC* <®D ±¯®D ¥TòDa, £bD PN±b_<« £aDbC• •$• • • •
Bë-Bë îC* î¼* PîëPÙL îC*, £CvàbC <®D³NL BaDbC• $$• • • •
yÈa ëhÈN <îJa Bë-Bë îC*, P|à¥T ³NL DG«* ±bàbC• •$• • • •
Db Pîb<µàNÈ îÙL G¥TàbC î¼*, ÈbÈ¼* ®³ BÙîbàbC• $$4$$
449
¥TbJ ÀDb<£ BàbC ®³ BÐîÈC, P£b ¥NTîÙLG«* ¥TòDbC• •$• • • •
y¥T kbÙ «R P|à¥TàNÈ î¼*, <D® ÀbÈî DG«* ªaDbC• $$• • • •
®bC <D® ±Ù ¥TbC §bD «bCà ÈbC, îÙL Pîà £éÚ ¥TbÊ¶• •$• • • •
£C« <ëDb~a î¼* <D®BbPa, ¢àbC<È hëiT± P£bÊ¶• $$5$$
<ëáà ¥Tábà<D ¥CT ë~ «bC¥TÙ, £C« Àb±DbC ®bEàbC• •$• • • •
¥TÙ <î»àb PÙµbD <«àC <ëª, ÀbÈî DbG«* <±n>bEàbC• $$• • • •
àbC ¥TJC~ <«à µbÙ îÙL¥TÙ, ªbÙbC* ³<È BÙîbàbC• •$• • • •
P|à¥T£~¶D-§bD-ªÙD àC, <«Ù£C îC* DG«* JbàbC• $$6$$
Àk àb ÀÙ® ¥TiTH ±ÐBN PN<DàC, îÙL Pîà à« îb}³bC•* •$• • • •
ÙbC³ ®<DÈ ±aùb îÈ «¯ëbC, Àõ ¥Tábà îÈ ®b³bC• $$• • • •
àC îN½ îÙL Pîà £éÚ£bÈb, ÊD «Ù PbÈb ¥Tò®¼• •$• • • •
®bC Pîb<µàNÈ îÙL «bCà îN½, Àõ <î»àb³£ n>a®¼• $$7$$
à« ÈD PbÈ ¥NTµbÈîÊ¶ «¼, £CÚÈ «a <ßD Àbë¼• •$• • • •
ªî¶J±C^>a ð±Ù PbC«¼, BaÈÙ <ëý>b ±bë¼• $$• • • •
À<È£é³¶Eµ À±bëD PbC* à«, î¯ÙÚ ±Ða<È kÝbë¼• •$• • • •
£C« <ëDb~a, à« À<ëDb~a <DÏà hëiT± ¥T«bë¼• $$8$$
à« ÈD ®aL¶ ¥NT^>aPî ÀbÈî! àbÈ¼* ±Ða<È D ¥Tò®¼• •$• • • •
D¯ÈD î«J <îJ¼ ®k BbÊ¶, Èk àbîC* sàb n>a®¼• $$• • • •
îÉÏàN BàC PC «b<D ¥Tb¼D «¼, àb¥TbC Bà îÈ JbëbC• •$• • • •
PîÈb PC ®bC £C« È®bC³C, ÈbC ~NBÈD ÈNî ±bëbC• $$9$$
îÉÏàN <î_ ¦±¥TbÙa ÈCÙbC, ÊP ÀëPÙ ¥CT îbH«a*• •$• • • • • •
®aÙD ÈD PC £CÈ DàbC à«, àb Pî Pb«R Db«a*• $$• • • • • •
àb PCÈa ÊP îÉÏàN Pîà ±Ù, ¦ÏPë À<È «a ¥Tò®¼• •$• • • • • •
sJC~ Bbë ¥TbC Ïàb³ PàbDC, PîÈb Bbë µÙa®¼• $$10$$
450
®bC ÈNî ±¯Ùk ±N·à G¥TàC «¼*, <ÈD¥TbC VTJ PNÚ£bÊ¶• •$• • • • • •
îÉÏàN <î_ <kD ¥Tb¼D <£Úbë¼, hë³¶ P|±£b BbÊ¶• $$• • • • • •
Ùb³ ôCá ¥TbC n>bCù PàbDC, PbÈ ÑàPD £éÚ£bÊ¶• •$• • • • • •
ÀEÈ Pîà îC* PîÈb µbÙbC, ±ÙBë ±}ñ P«bÊ¶• $$11$$
¥Tî¶ î«b£éq> k¼Ùa îCÙbC, Èb PCÈa £éÚ ±bë¼• •$• • • • • •
ÈD <±*®ÙC îC* k}µ G¥TàbC îbC<«, àbPbC* ¥Tb¼D nN>ùbë¼• $$• • • • • •
B¯Ú ÈÉáb £éÚ Àb<£ ÀDC¥TD, ÊP «a ÈD îC* ³bÝC• •$• • • • • •
îÉÏàNÙb® Àk Àbà £àb¥TÙ, ÈD <±*®Ù PbC* ¥TbÝC• $$12$$
DbDb ëh_bB¯áL î¼*DC, ÊP ÈD ¥TbC ±<«ÙbàC• •$• • • • • •
³Eµ-PN³ãEµÈ ÀÈÙ J³bàC, á^>èÙP ÀAbD ¥TÙbàC• $$• • • • • •
ÙbÈ <£Db î¼* £bP «bCà ¥TÙ, PCë ¥TÙa ÈD ¥CTÙa• •$• • • • • •
PbC ÈD îCÙC ¥Tbî D ÀbàbC, B¯J ÙZbC <D<µ îCÙa• $$13$$
îÉÏàNÙb® ¥TbC ~ÙD ±bà, ÈD D¯ÈD yCPbC ±bðH• •$• • • • • •
®bîC* P|à¥èTÙÈD ÈaD J<«, Àbq>bC* ¥Tî¶ Ú±bðH• $$• • • • • •
£CÚbC ÈD Pî Àb¼Ù ¥ÉTÈìDa, DbG«* PN àb ®³îbH«a*• •$• • • • • •
îÉÏàN Pîà îC* àC «a ±GÙ®D, Pk «a «¼* £éÚ£bÊ¶• $$14$$
à« Pk îbC« kÝbëD «bÙC, <®à ¥TbC £é³¶<È £bÈb• •$• • • • • •
ÊDPC îîÈ <DëbÙbC <®àÙb, ®bC ªb«bC PNÚ PbÈb• $$• • • • • •
îÉÏàN ¥Te±¾éî ±bà PàbDC, îbH³bC ÊØn>b ®CÈa• •$• • • • • •
PîÈb µÙ¥TÙ îÉÏàN ¥TÙbC ÈbC, ±bëbC P|±<È ÈCÈa• $$15$$
ªb¼-ÀbÙbµD P<«È ±ÐbL È®, ÈbC àC ±£ëa ±bëbC• •$• • • • • •
«GÙ ±Ð<È«GÙ ª¥ÐTò ÈañC¶dÙ, hë³¶ îN¥T<È îC* ®bëbC• $$• • • • • •
îÉÏàN ¥Te±¾éî Pî DG«* £bÈb, ÈaDbC* JbC¥T îH½bÙC• •$• • • • • •
Èb¥TbC ±bà ¥TJC~ ¥TÙbC îÈ, ®Eî ®ëb«Ù «bÙC• $$16$$
451
ÊP ÈD îC* sàb Ùbª¼ <®àÙb, <£D-<£D ®aÙD «bC «¼• •$• • • • • •
ÈC® ¥TbãEÈ kJ <DÏà ß^>È «¼, àb Pî À<ñÙ PN ¥TbC «¼• $$• • • • • •
±bHªbC* ÊE¾a <~<ñJ BÊ¶ Àk, hëbP ~NX DG«* Àbë¼• •$• • • • • •
Èb±Ù Ba îîÈb DG«* n>bCù¼, PîÈb ¦Ù DG«* JbëC• $$17$$
îÉÏàNÙb® ¦±¥TbÙa <®à ¥TbC, ÈDPbC* ÈbC<« nN>ùbë¼• •$• • • • • •
DbÈÙ àb ÈD kE£a³É« îC*, ±àbC‘ ±àbC‘ <kJJbë¼• $$• • • • • •
±N£è³J ¥CT ±ÙîbLN <îJ¥¼*T, <±·Ô>iT± ÈD BbPa• •$• • • • • •
àb«a î¯ÙÈ î¼* Àî¯ÙÈa, §bD ®bC<È ³NL ÚbPa• $$18$$
ÙbC³ ~bC¥T Àb<£¥T ®bC ëC£D, ÈC Pk ±N£è³J JbÙC• •$• • • • • •
î¼* ÈbC ªCÈD Ñàb<µ <kDb <DÈ, «¼* PbC Bbë «îbÙC• $$• • • • • •
àb ÈD PbC* ÊP [C_ P|kEµa, ¥TbÙL ÀbD kEàbC «¼• •$• • • • • •
ÚbD±bD £C àb¥TbC ±bC÷àbC, Àk PîBbë q>EàbC «¼• $$19$$
<î»àb£~¶D ÀbÏî§bD <kD, à« ÈD À±DbC ®bEàbC• •$• • • • • •
ÊE¾aBbC³ <³DC PNÚ î¼*DC, Àb±bC DbG«* <±n>bEàbC• $$• • • • • •
ÈD <ëD~DÈ¼* Db~ ®b<D <D®, à« ÀàbD £éÚ£bÊ¶• •$• • • • • •
¥NT^N>î Àb<£ ¥TbC À±DbC ®bEàbC, B¯J ÀDb£a n>bÊ¶• $$20$$
Àk <D® BC£ ®ñbÙñ PîÆàbC, î¼* «RH ¢àbC<ÈhëiT±a• •$• • • • • •
¦±®¼ <ëDP¼ PbC à« ±N£è³J, ®bEàbC àb¥TbC iT±a• $$• • • • • •
Êý>&<Dý> ®CÈC PNÚ £éÚ «¼*, PbC Pk ±N£è³J Pb³C• •$• • • • • •
î¼* ®k À±DbC iT± <ëªbÙbC*, Èk ëC Pk £éÚ Bb³C• $$21$$
<kD PîÈb ÈD&D}È µÙC î¼*, <ÈDîC* àC £éÚ ±bàbC• •$• • • • • •
~h_ ßbÈÈ¼*&DEÈ kbÙ îÙ, DbDb àbC<D BÐîbàbC• $$• • • • • •
kbÙ ÀDEÈ «a ÀãÂD îbHG«* ®Ù, î¯ëbC PNî<È D JbàbC• •$• • • • • •
<P}« ÑàbßÐ À<«&DEÈkbÙ îN½, DbDb £é:Ú <£ÚbàbC• $$22$$
452
<kD Pîb<µ àC £é:Ú J«C î¼*, Àk ¦Ù PîÈb ÀbÊ¶• •$• • • • • •
îÉÏàNÙb® ¥TbC Bà DG«* îbDbC*, £Cë¼ ÈD PNÚ£bÊ¶• $$• • • • • •
àbÈ¼* ®k J³ îÉÏàN D Àbë¼, Èk J³ ®±-È± ¥Tò®¼• •$• • • • • •
®±-È± <kD ÊP ®³ ¥CT îbH«a*, ¥TbCÊ¶ Ba Db Pa®¼• $$23$$
hë³¶ P|±£b È± PbC* ±bë¼, È± PbC* ¥Tî¶ DPbë¼• •$• • • • • •
È± «a PbC* <~ë¥Tb<î<D ±<È ˆ¼, àbPbC* È± <ªÈ Jbë¼• $$• • • • • •
Àk î¼* ®bDa PîÈb <kD îN½, ¥TbCð DbG«* P«bÊ¶• •$• • • • • •
îbÈ-<±Èb PNÈ kbHµë <ÈGÙàb, àC Pk «¼* £éÚ£bÊ¶• $$24$$
îÉÏàN Pîà îC* îbC« ¥TÙC*, àC ÈbÈ¼* ÀbÙÈ «bC «¼• •$• • • • • •
ÀbÙÈ È¼* ³<È Daªa ±bë¼, àbC* JÚ îbC« È¢àbC «¼• $$• • • • • •
Àb¼Ù ±GÙ³Ð« ®CÈC ®³ îC* <ÈDPbC* ±ÐaÈ D ¥Tò®¼• •$• • • • • •
±ÙBë îC* àC P}³ D ªbJ¼*, Db«¥T ÀbÙÈ ¥Tò®¼• $$25$$
®C-®C ëhÈN JÚÈ «¼* ÈC ±Ù, <ÈDPbC* DC« <DëbÙbC• •$• • • • • •
±Ù³<È îC* àC Pbñ D ªbJ¼*, yCPbC Bbë <ëªbÙbC• $$• • • • • •
±ÙBë îC* ®bC P}³ ªJ¼ ÈN½, <ÈD PbC* ±ÐaÈ PN ¥Tò®¼• •$• • • • • •
±wª ±b± È® PîÈb µbÙbC, £bD ªbÙ <ëµ £a®¼• $$26$$
£~J[L îà µî¶ µÙbC ¦Ù, ÀDN¥T|±b <ªÈ JbëbC• •$• • • • • •
ábCÔ>~¥TbÙL <DÏà <ªEÈëbC, ôb£~ BbëD BbëbC• $$• • • • • •
ªbÙbC* ±Ùëa ±ÐbCáµ ¥Tò®¼, À~D ÙbÈ ¥TbC Ïàb³bC• •$• • • • • •
PîÈb µÙ £éÙBbë <DëbÙbC, P}àî PbC* ÀDNÙb³bC• $$27$$
ÀEÈ Pîà îC* à« ~NB BbëG«*, «bCë¼* Àb<D P«bÊ¶• •$• • • • • •
hë³¶ îbC[VTJ ÈbC<« <£Úbë¼*, ÜT<X £C<«* À<µ¥TbÊ¶• $$• • • • • •
ÚbC^>C Bbë P¥TJ <®à Ïàb³bC, ¦Ù îC* PîÈb Jb¥CT• •$• • • • • •
®b PCÈa ³<È ªbÙ £RÙ ¥TÙ, kPbC îbC[±NÙ ®b¥CT• $$28$$
453
îD <ñÙÈb ¥TÙ¥CT ÈNî <ª}Èb¼, ªb¼-ÀbÙbµD BbÊ¶• •$• • • • • •
àC «a ÈbC¥TbC* PNÚ ¥Tò £bÈb, Àb¼Ù <«È¯ ¥TbC¦ Db«a*• $$• • • • • •
Àb³¼* k«é îN<DÙb® BàC «¼*, <ÈD ³<« <ñÙÈb BbÙa• •$• • • • • •
k«é ¦±P³¶ P«C ~NB BbëD, ÀbÙbµD ¦Ù µbÙa• $$29$$
<ÈDîC* ¥TnN >Ê¥T Dbî ¥T«RH î¼*, PbC PND <®à <ªÈ Jb¥¼T• •$• • • • • •
Bbë P<«È ëE£b¼* î¼* ÈbPbC*, £é³¶<È «bCà D Èb¥¼T• $$• • • • • •
Àõ PîÈb <D® ¦Ù îC* Àbë¼, Bbë ÀµaÙ® ®bë¼• •$• • • • • •
àbC* <D~<£D ®bC ¦D îN<DëÙ ¥TbC, ÇàbD <«àC <ëª Jbë¼• $$30$$
µEà-µEà PN¥NTîbJ î«bîN<D, ¥¼TPC µaÙ® µbÙa• •$• • • • • •
y¥T AàbJDa ®N³ kØªb®NÈ ±bHë BvàbC £éÚ¥TbÙa• $$• • • • • •
à« ¦±P³¶ PZbC µÙ <ñÙÈb, ÀbÙbµD <ªÈµbÙa• •$• • • • • •
ÈbC ÈNîÙC <®à ¥Tb¼D £é:Ú «¼? îÉÏàN î«bCÏPë kbÙa• $$31$$
µEà-µEà ®N PN¥Tb¼~J hëbîa, ÑàbßÐa DC ÈD ÚbàbC• •$• • • • • •
ÈbC Ba gaîN<D DC¥T GÔ>³C DG«, ÀbÈî PbC* <«È JbàbC• $$• à«™
£CÚbC ³®îN<D ¥CT <~Ù ð±Ù, <ë±Ð À<³GD k«é kbÙa• •$• • • • • •
~a~ ®JC <®î J¥Tùa <ÈD¥TbC, ÈbC Ba DbG« <ª³bÙa• $$• à«™
PDÈ¥NTîbÙ îNDa ¥CT ÈD îC*, ¥NTþ> ëC£Db Ñàb±a• •$• • • • • •
<n>Û-<BÛ ÈD ÈbPbC* «RëbC, Èk <ª}ÏbbC ³NL Àb±a• $$• à«™
gC<L¥T PNÈ ³}³b îC* Ô¯>mbbC, Èk <®DDbî <ªÈbÙbC• •$• • • • • •
µÙ PJCÚDb ±GÙ³Ð« n>bHùbC, ~NX Bbë ¦Ù µbÙbC• $$• à«™
PîEÈB¾ îN<DëÙ ¥CT ÈD îC*, [Nµb ëC£Db ÀbÊ¶• •$• • • • • •
ÈbC £éÚ îC* îN<D DC¥T D GÔ><³àbC, <ª}ÏbbC <D®³NL BbÊ¶• $$• à«™
J<JÈ ß^>b<£¥T ÈaP £bCà îN<D, ¥Tb¼~b|ka È^> ®bDbC• •$• • • • • •
DÓa îC* îN<D k«¥TÙ î¯ëC, PbC £éÚ ¦D DG«* îbDbC• $$• à«™
454
µî¶ßbCá îN<D ª|±bD³Ùa, kbZ ÇàbD µÙ q>bùbC• •$• • • • • •
y¥T îbP ¥Tò ¥TÙ îàb¶£b, ÈÉáb £é:Ú P« ³bú>b•C $$• à«™
ga£È îN<D ¥TbC ±¯ë¶ ®Eî ¥TbC, k¼Ùa £Cë PN Àb¥CT• •$• • • • • •
<ëG¥ÐTà ¥TÙ £éÚ ~aÈ ÈDbC PbC, PZbC PbµN îD Jb¥CT• $$• à«™
ëÉáBPCD îN<D ¦÷L<~Jb ±Ù, ÇàbD µÙbC îD JbÊ¶• •$• • • • • •
P¯à¶ ßbî Àõ ¦÷L ±ëD ¥Tò, ëC£D P<« À<µ¥TbÊ¶• $$• à«™
ÀBàßbCá îN<D ¥Tb¥TE£a±NÙ, î«bëC£Db ±bÊ¶• •$• • • • • •
k¼Ùa ª·Ô> DC Pk ÈD n>C£bC, £éÚ £aDbC À<µ¥TbÊ¶• $$• à«™
<ëËNØªÙ DC k«é £éÚ ±bàbC, Èb¼ Ba µaÙ D Ïàb³a• •$• • • • • •
~NB BbëD PbC* ±ÐbL È®C <D®, µEà Àb¼Ù kùBb³a• $$• à«™
±N_ <ªJbÈa Dbîb îN<D ¥TbC, k¼Ùa DC ÈD ßbÈbC• •$• • • • • •
îbC^>C-îbC^>C ¥Tò^> ±ùC ÈD, Èb±Ù <D® ³NL ÙbÈbC• $$• à«™
£·Ô>¥T Dbîb îN<D ¥Tò £C«a kbLD ¥TÙ ÀGÙ BC£a• •$• • • • • •
Èb±Ù DC¥T GÔ>³C DG«* ëC îN<D, ¥Tî¶ î«bGÙ±N n>C£a• $$• à«™
À<BDE£D îN<D Àb<£ ±bHªPb¼, ßbDa ±C<J ®N îbÙC• •$• • • • • •
ÈbC Ba gaîN<D PîÈbµbÙa, ±¯Ùk ¥Tî¶ <ëªbÙC• $$• à«™
ªbL¥T îN<D ³bCßÙ ¥CT îbH«a*, î¯H£ À<³<D ±Ù®bebbC• •$• • • • • •
ga³Nõ ¦Ù PîBbë µbÙ¥¼T, À±DbC iT± P|«bebbC• $$• à«™
PbÈ ~È¥T îN<DëÙ £éÚ ±bàbC, «ñDb±NÙ îC* ®bDbC• •$• • • • • •
k<J kÐbÌL¥ÉTÈ ßbCÙ ¦±¾ë, PbC îN<DëÙ DG« îbDbC• $$• à«™
JbC«îàa ÀbB¯áL ³Ý ¥CT, ÈbÈC ¥TÙ ±«ÙbàC• •$• • • • • •
±bHªbC* ±b·Ô>ë îN<D ¥CT ÈD îC*, Èb¼ Ba DbG«* <ª³bàC• $$• à«™
Àb¼Ù ÀDC¥T BàC ÊP ®³ îC*, PîÈb ÙP ¥CT hëb£a• •$• • • • • •
ëC «a «î¥TbC «bC* PNÚ£bÈb, «Ù «¼* ^>Cë ±Ðîb£a• $$• • • • • •
455
P|àÂ£~¶D-§bD-ªÙD-È±, àC ÀbÙbµD ªbÙbC*• •$• • • • • •
àC «a îbC*¥TbC PNÚ ¥Tò £bÈb, ÊE«C* P£b ¦Ù µbÙbC•* $$49$$
àbC* Pîb<µ ¦Ù îbH«a* JbëbC, À±DbC <«È ®bC ªb«bC• •$• • • • • •
È® îîÈb Àõ Àbq>bC* î£ ¥TbC, ®bC<È hëiT±a ÇàbëbC• $$• • • • • •
®bC ¥TbCÊ¶ <DÈ ¥TÙÈ ±àbDbC, ³ÐbîbEÈÙ ¥CT ¥Tb®¼• •$• • • • • •
PbC Ba ~¥NTD <ëªbÙ¼ Da¥CT, ~NB ~NB ¥TbÙL Pb®¼• $$50$$
îbÈ-<±Èb<£¥T Pë¶ ¥NT^N>î <îJ, Da¥CT ~¥NTD kDbë¼• •$• • • • • •
«J£a µ<Dàb ±N}³a À[È, £Rµ £«a VTJ Jbë¼• $$• • • • • •
y¥T ³Ðbî ®bDC ¥CT ¥TbÙL, ¥TÙ¼* ~NBb~NB PbÙC• •$• • • • • •
®k ±Ù³<È ¥TbC ¥TÙÈ ±àbDbC, Èk D<«* PbCªbC íàbÙC• $$51$$
Pë¶¥NT^N>î ®k ÙbCëD Jb³¼, ÈbC<« õJbë¼* PbÙC• •$• • • • • •
àC À±~¥NTD ¥TÙ¼* PND ÈbC¥Tb¼*, È¯ àbC* sàbC* D <ëªbÙC• $$• • • • • •
Àk ±Ù³<È ¥TbC ªbJÈ <kGÙàbH, µî¶ ÇàbD ¦Ù ÀbDbC• •$• • • • • •
ªbÙbC* ÀbÙbµD ÀbÙbµbC îbC« ÈDbC £éÚ «bDbC• $$52$$
ˆ¼ <D:~eà È®bC Pk £é<ëµb, ÀbÈîÙbî PNÇàbëbC• •$• • • • • •
®k ±Ù³<È ¥TbC ¥TÙ«é ±àbDbC, ±ÙîÈ{ë ¦Ù JbëbC• $$• • • • • •
îbC« ®bJ ¥TbC ¥Tb^> <±àbÙC, À±DbC iT± <ëªbÙbC• •$• • • • • •
îÉÏàN <î_ ¦±¥TbÙa ÈCÙbC, àbC* ¦Ù <DAªà µbÙbC• $$53$$
£bC«b
îÉÏàN î«bCÏPë ±bq> ¥TbC, ±ÝbC PNDbC kN<µëbD• •$• • • • • •
PÙµb µÙ <DÈ PNÚ J«bC, "P¯ÙªE¾' <~ëñbD• $$54$$
±wª ¦Bà Dë y¥T DB, P}ëÈè PbC PNÚ£bà• •$• • • • • •
ÀbãAëD Aàbîb PíÈîa, ¥TZbC ±bq> îD Jbà• $$55$$
FGH
456
ÀbJbCªDb±bq
¥T<ë ®b¼«GÙJbJ
£bC«b
ë}£bC* ±b}ªbC* ±Ùî-³Nõ, ªb¼kaPbC* <®DÙb®• •$• • • •
¥TiTH ~NX ÀbJbCªDb, ~N<X ¥TÙD ¥CT ¥Tb®• $$1$$
PÚanE£
PN<DàC <®D ÀÙ® «îbÙa, «î £bCá G¥TàC À<È BbÙa• •$• • • •
<ÈD¥Tò Àk <DëÉ¶<c ¥Tb®, ÈNî PÙD J«a <®DÙb®• $$2$$
Ê¥T ëC ÈC ª¦ Ê}¾a ëb, îDÙ<«È P<«È ®C ®aëb• •$• • • •
<ÈD¥Tò DG«* ¥TõLb µbÙa, <DÙ£Ê ˆ¼ ßbÈ <ëªbÙa• $$3$$
PîÙ}B PîbÙ}B ÀbÙ}B, îD ëª ÈD ¥TaDC ±ÐbÙ}B• •$• • • •
¥ÉTÈ ¥TbGÙÈ îbC£D ¥TGÙ¥¼*T, ¥ÐTbCµb<£ ªÈNýà µGÙ¥¼*T• $$4$$
~È Àbq ®N Ê<î BC£DÈ¼*, Àß ¥TòDC ±GÙnC£DÈ¼•* •$• • • •
<ÈD¥Tò ¥T«éH ¥TbCJbC* ¥T«bDa, ÈNî ®bDÈ ¥CTëJ§bDa• $$5$$
<ë±ÙaÈ y¥Tb}È <ëDà ¥CT, P}~à À§bD ¥NTDà ¥CT• •$• • • •
ë~ «bCà ßbCÙ Àß ¥TòDC, ëªÈ¼* DG« ®bà ¥T«aDC• $$6$$
¥NT³NõD ¥Tò PCëb ¥TòDa, ¥CTëJ À£àb ¥TGÙ BaDa• •$• • • •
àb <ë<µ <î»àbÈ kÝbàbC, ª«éH³<È î<µ £bCá ¦±bàbC• $$7$$
G«*Pb ±N<D ½¯q ®N ªbCÙa, ±Ùë<DÈb PbC* £É³ ®bCÙa• •$• • • •
ÀbÙ}B ±GÙ³Ð« BaDbC, ±D ±b± ®N àb <ë<µ ¥TòDbC• $$8$$
P±ÙP ÙPDb ßÐbDD ¥TbC, ªÚN ¥TbD <ëáà-PCëD ¥TbC• •$• • • •
k«é ¥TÙî G¥TàC îDîbDC, ¥TnN Eàbà ÀEàbà D ®bDC• $$9$$
457
VTJ ±}ª ¦£}kÙ ÚbàC, îµN îb}P îË <ªÈ ªbàC• •$• • • • • •
DG«* Àý î¯J³NL µbÙa, <ëPàD PCàC £éÚ¥TbÙa• $$10$$
£éÊkaP ÀBÚ <®D ³bàC, PbC Ba <DP <£D BN}®bàC• •$• • • • • •
¥TnN BC£bBC£ D ±bàbC, ¢àbC* ÏàbC* ¥TGÙ ¦£Ù BÙbàbC• $$11$$
ÀDEÈbDN ®N k}µa ®bDbC, ±ÐÏàbvàbD À±ÐÏàbvàbDbC• •$• • • • • •
P}¢ëJD ªb¼¥TÙa ³N<DàC, Pk BC£ ®N ábCÔ~ îN<DàC• $$12$$
±GÙ«bP ÀÙ<È Ù<È ~bC³, Bà ÂJb<D <ÈëC£ P}àbC³• •$• • • • • •
±DkaP ®N BC£ BàC Êî, ÊD¥CT ë~ ±b± G¥TàC «î• $$13$$
<D¾bë~ ~àD ¥TÙbÊ¶, PN±DC î<µ £bCá J³bÊ¶• •$• • • • • •
<VTÙ ®b<³ <ëáà-ëD µbàbC, DbDb<ëµ <ëá-VTJ ÚbàbC• $$14$$
G¥TàC&«bÙ <D«bÙ <ë«bÙb, ÊDîC* DG«* ®ÈD <ëªbÙb• •$• • • • • •
<kD £CÚa µÙa ¦qbÊ¶, <kD ~bCµa ëhÈN ®N ÚbÊ¶• $$15$$
Èk «a ±Ùîb£ PÈbàbC, k«é<ë<µ Gë¥TJ± ¦±®bàbC• •$• • • • • •
¥TnN PN<µ kN<µ Db<« Ù«a «¼, <î»àb î<È nbà ³àa «¼• $$16$$
îÙ®b£b ÈNî Gú³ JaDa, Èb«R îC* £bCá ®N ¥TòDa• •$• • • • • •
<BD-<BD Àk ¥¼TPC* ¥T<«àC, ÈNî §bD<ëá¼* Pk ±ÊàC• $$17$$
«b «b! î¼* £éq À±Ùbµa, _P-®aëD-Ùb<~ <ëÙbµa• •$• • • • • •
ñbëÙ ¥Tò ®ÈD D ¥TòDa, ¦Ù îC* ¥TõDb DG« JaDa• $$18$$
±É<ñëa k«é ÚbC£ ¥TÙbÊ¶, î«Jb<£¥T ®b³b} <ªDbÊ¶• •$• • • • • •
±N<D <ëD ³beàbC ®J úbCeàbC, ±}Úb È¼* ±ëD <ëJbCeàbC• $$19$$
«b «b! î¼* À£àbªbÙa, k«é «GÙÈ¥Tbà ®N <ë£bÙa• •$• • • • • •
Èb î<µ ®aëD ¥CT Ú}£b, «î ÚbàC µGÙ ÀbD}£b• $$20$$
458
«b «b! ±Ùîb£ kPbÊ¶, <ëD £CÚC À³<D ®JbÊ¶• •$• • • • • •
Èb î<µ ®C ®aë ®N ÀbàC, ÈC «R ±ÙJbC¥T <PµbàC• $$21$$
kaÇàbC ÀD Ùb<È <±PbàbC, ÊYµD <kD PbC<µ ®JbàbC• •$• • • • • •
½bÔ¯ JC ®b³b} kN«bÙa, <ª}ëâ Àb<£¥T ®aë <k£bÙa• $$22$$
®J nb<D <®ëbDa ¥TòDa, PbC «R ±N<D ÔbGÙ* ®N £aDa• •$• • • • • •
DG«* ®J-ñbD¥T ±«NHªbÊ¶, G¥TGÙàb <ëD ±b± ¦±bÊ¶• $$23$$
®J îJ îbCGÙD <³ÙëbàbC, ¥ÉT<î-¥NTJ k«é ßbÈ ¥TÙbàbC• •$• • • • • •
D<£àD <kª ªaÙ µNëbàC, ¥TbCPD ¥TC ®aë îÙbàC• $$24$$
ÀÛb<£¥T ~bCµ ¥TÙbÊ¶, Èbî¼* ®N ®aë <DPÙbÊ¶• •$• • • • • •
<ÈD¥Tb DG«* ®ÈD ¥TÙbàb, ³GÙàbJ¼* µ¯± ÔÙbàb• $$25$$
±N<D ¾Ñà ¥TîbëD ¥Tb®C, k«é ÀbÙHB G«*Pb Pb®C• •$• • • • • •
G¥TàC <ÈPDbë~ Àß BbÙa, ¥TõDb DG«* Ù}ª <ëªbÙa• $$26$$
ÊÏàb<£¥T ±b± ÀD}Èb, «î ¥TòDC ga B³ë}Èb• •$• • • • • •
P}È<È <ªÙ¥TbJ ¦±bÊ¶, ëbDa È¼* ¥T<«à D ®bÊ¶• $$27$$
Èb¥TbC ®N ¦£à Àk ÀbàbC, DbDb<ëµ îbC<« PÈbàbC• •$• • • • • •
VTJ BN}®È <®à £éÚ ±bë¼, ëªÈ¼* ¥¼TPC* ¥TGÙ ³bë¼• $$28$$
ÈNî ®bDÈ ¥CTëJ§bDa, £éÚ £RÙ ¥TÙbC <~ëñbDa• •$• • • • • •
«î ÈbC ÈNî ~ÙL J«a «¼, <®D ÈbÙD <ëÙ£ P«a «¼• $$29$$
®bC ³b}ë±Èa Ê¥T «bCëC, PbC Ba £é<Úàb £éÚ ÚbCë¼• •$• • • • • •
ÈNî ÈaD BNëD ¥CT hëbîa, £éÚ îC^«é À}ÈÙ®bîa• $$30$$
¾bC±<£ ¥TbC ªaÙ kÝbàbC, PaÈb ±Ð<È ¥TîJ ÙªbàbC• •$• • • • • •
À}®D PC G¥TàC À¥Tbîa, £éÚ îC^ÅbC À}ÈÙ®bîa• $$31$$
459
îCÙC Àë³ND D <ªÈbÙbC, ±ÐBN À±DbC <ëÙ£ P|«bÙbC• •$• • • • • •
Pk £bCáÙ<«È ¥TGÙ hëbîa, £éÚ îC^«é À}ÈÙ®bîa• $$32$$
Ê}¾b<£¥T ±£ DG«* ªb«RH, <ëáà<D îC* DbG«* JNBbðH• •$• • • • • •
Ùb³b<£¥T £bCá «Ùa®¼, ±ÙîbÈî <D®-±£ £a®¼• $$33$$
£bC«b
£bCáÙ<«È <®D£Cë ®a, <D®±£ £a¢àbC îbCà• •$• • • • • •
Pk ®aëD ¥CT PNÚ kÝ¼, ÀbD}£ î}³J «bCà• $$34$$
ÀDNBë îb<L¥T ±bÙÚa, "®b¼«GÙ' Àb± <®DE£• •$• • • • • •
àC «a ëÙ îbC<« £a<®àC, ªÙD ~ÙD ÀbDE£• $$35$$
IJK
³Nõ hÈN<È
ÈC ³Nõ îCÙC îD kPbC ®C Bë®J<µ <®«b®• •$• • • • • • • • •
Àb± <ÈÙ<«* ±Ù ÈbÙ<«*, yCPC ga ÜT<áÙb®• $$• ^C¥T• $$
îbC«-î«bGÙ±N ®b<D¥¼T, nbHÔÅbC Pk ßÙkbÙ• •$• • • • • • • • •
«bCà <£³|kÙ ëD kPC, ÀbÈî ~NX <ëªbÙ• $$• ÈC• ³Nõ™
ÙbC³ ¦Ù³-<kJ ë±N <³·àbC, BbC³ BN®}³ PîbD• •$• • • • • • • • •
¥T£Ja Èõ P}PbÙ «¼, ÏàbÂàbC Pk à« ®bD• $$• ÈC• ³Nõ™
ÙÈD_à-<D<µ ¦Ù µÙ¼*, Àõ <DÙ³ÐEñ <_¥TbJ• •$• • • • • • • • •
îbàbC‘ ¥Tbî-ÚëaP ¥TbC, hëbîa ±Ùî £àbJ• $$• ÈC• ³Nõ™
±}ªî«bëÐÈ Àb£Ù¼*, ±b}ªbC* P<î<È PîCÈ• •$• • • • • • • • •
ÈaD ³N±<È ±bJ¼* P£b, À®Ù ÀîÙ ±£ «CÈ• $$• ÈC• ³Nõ™
µî¶ µÙ¼* £~-Jb[La, Bbë¼* BbëD PbÙ• •$• • • • • • • • •
P«¼* ±Ùaá« kaP ô¼, ªbGÙÈ-ÙÈD-B·ÔbÙ• $$• ÈC• ³Nõ™
460
®Cq È±¼ Ù<ë Àb¥TÙbC, P¯Ú¼ PÙëÙ DaÙ• •$• • • • • • • • •
~¼J-<~ÚÙ îN<D È± È±¼*, £b½¼ D³D ~ÙaÙ• $$• ÈC• ³Nõ™
±bëP Ù¼D ÔÙbëDa, kÙP¼ ®JµÙ-µbÙ• •$• • • • • • • • •
ÈõÈJ GDëP¼* Èk àÈa, ªbJ¼ ½}½b ÑàbÙ• $$• ÈC• ³Nõ™
~aÈ ±ù¼ ¥T<±-î£ ³J¼, £b«¼ Pk ëDÙbà• •$• • • • • • • • •
ÈbJÈÙ}³<D ¥CT È^¼, qbù¼ ÇàbD J³bà• $$• ÈC• ³Nõ™
Ê<« <ë<µ £éXÙ È± È±¼*, ÈaDbC* ¥TbJ îH½bÙ• •$• • • • • • • • •
Jb³C P«® PiT± îC*, ÈD PbC* îîÈ <DëbÙ• $$• ÈC• ³Nõ™
±¯Ùk BbC³ D <ª}Èë¼, Àb³î ëb}nb Db<«• •$• • • • • • • • •
ª«é}³<È ¥CT £éÚ PbC* ÔÙ¼*, PNÙ<È J³a <~ëîbH<«• $$• ÈC• ³Nõ™
Ù}³ î«J îC* ±b¼ÝÈC, ¥TbCîJ PC® <knbà• •$• • • • • • • • •
ÈC ±ãØnî <D<~ B¯<î îC*, PbCëC* P}ëGÙ ¥Tbà• $$• ÈC• ³Nõ™
³® ªGÝ ªJÈ¼* ³Ùë PbC*, PCDb P<® ªÈNÙ}³• •$• • • • • • • • •
<DÙ<Ú GDÙ<Ú ±³ ëC µÙ¼*, ±bJ¼* ¥TõLb À}³• $$• ÈC• ³Nõ™
ëC ³Nõ ªÙL ®«bH µÙ¼*, ®³ îC* ÈaÙñ ®C«• •$• • • • • • • • •
PbC Ù® îî îhÈ¥T ªÝbC, "B¯µÙ' îbH³C y«• $$• ÈC• ³Nõ™
000
461
Eçºoy
±}ª±ÙîCþa ¥Ta ÀbÙÈa
Ê«<ë<µ î}³J ÀbÙ<È ¥Tò®¼, ±}ª ±Ùî±£ B® PNÚ Ja®¼ $$ ^C¥T $$
±«Ja ÀbÙ<È ga <®DÙb®b, Bë£<µ ±bÙ ¦ÈbÙ <®«b®b• $$• Ê«™
£RPGÙ ÀbÙ<È <PXD ¥CTÙa, PNîÙD ¥TÙÈ <î^¼ Bë VCTÙa• $$• Ê«™
Èa®a ÀbÙ<È P¯GÙ îN<DE£b, ®Dî-îÙD £éÚ £RÙ ¥TGÙE£b• $$• Ê«™
ªb¼ña ÀbÙ<È ga ¦ë½bàb, £~¶D £CÚÈ ±b± ±Jbàb• $$• Ê«™
±b}ª<î ÀbÙ<È PbµN <È«bÙa,¥NTî<È-<ëDb~D <~ë À<µ¥TbÙa• $$• Ê«™
nxa ÂàbÙ« ±Ð<ÈîbµbÙa, gbë¥T ë}£bC* ÀbDE£¥TbÙa• $$• Ê«™
PbÈ<î ÀbÙ<È ga<®DëbDa, "ËbDÈ' PNÙ³-îN¥T<È-PNÚ£bDa• $$• Ê«™
IJK
ga î«bëaÙ hëbîa ¥Ta ÀbÙÈa
° ®à î«bëaÙ ±ÐBbC, hëbîa ®à î«bëaÙ ±ÐBbC• $• • • • • • • • • •
¥NT·ÔJ±NÙ ÀëÈbÙa, <_~JbDE£ <ëBbC• $$• °• ®à™
<PXbÙñ ßÙ ®EîC, ë¼Bë ñb BbÙa, hëbîa ë¼Bë ñb BbÙa• $• • • • • • • • • •
kbJ kÐÌªbÙa, ëÐÈ ±beàbC, È±µbÙa• $$• °• ®à™
ÀbÈî §bD <ëÙb³a, PîÒ<ý µbÙa, hëbîa Pî™• $• • • • • • • • • •
îbàb îbC« <ëDb~¥T §bD ¢àbC<È ®bÙa• $$• °• ®à™
®³ îC* ±bq À<«*Pb Àb± «a <ëhÈbàbC‘, hëbîa Àb±™• $• • • • • • • • • •
<«*Pb ±b± <î^b¥TÙ PNµî¶ ±GÙªbàbC•‘ $$• °• ®à™
à« <ë<µ ªb}£D±NÙ îC* À<È~à £~b¶àbC hëbîa À™• $• • • • • • • • • •
ÂëbJ îDbCÙñ ±¯àbC‘, £Rµ ³bà ±bàbC• $$• °• ®à™
±ÐbL£bD î}_a ¥TbC, ÈNîDC ±ÐBN £aDb, hëbîa ÈNîDC™• $• • • • • • • • • •
îãE£Ù ÈaD <~ÚÙ ¥Tb <D<î¶È «¼ ¥TòDb• $$• °• ®à™
462
®à±NÙ DÉ± Ba ÈCÙC, À<È~à ¥CT PCëa, hëbîa À<È™• $• • • • • • • • • •
y¥T ³Ðbî <ÈD £aDbC*, PCëb <«È à« Ba• $$• °• ®à™
®bC ¥TbCÊ¶ ÈCÙC £Ù ±Ù ÊØnb ¥TÙ ÀbëC, hëbîa ÊØnb™• $• • • • • • • • • •
«bCà îDbCÙñ ±¯àbC‘, P}¥T^ <î^ ®bë¼• $$• °• ®à™
<D~ <£D ±ÐBN îãE£Ù îC*, ®³î³ ¢àbC<È ®Ù¼, hëbîa ®™• $• • • • • • • • • •
"«GÙ±ÐPb£' ªÙLbC* îC*, ÀbDE£ îbC£ BÙ¼• $$• °• ®à™
IJK
ga <ëËbPb³Ù®a ¥Tò ÀbÙÈa
<ëËbPb³Ù ¥Tò, ³NL Àb³Ù ¥Tò, ~NB î}³J £a± P®bà¥CT• •$
î¼* Àb® ¦ÈbiTH ÀbÙ<Èàb.....$$^C¥T$$
îeJí±b ga, gaîÈa ¥CT ³B¶ <ëá¼ ³NiT ÀbàC• •$
³Ðbî P£J³b ®Eî <Jàb «¼, Pk ®D î}³J ³bàC• •$
³NiT ®a Pk ®D î}³J ³bàC $.......
D Ùb³a ¥Tò, D ôCáa ¥Tò, ~NB î}³J £a± P®bà¥CT• •$
î¼* Àb® ¦ÈbiTH ÀbÙ<Èàb......$$1$$
³NõëÙ ±bHª î«bëÐÈ µbÙa, ÀbÈî kÐÌ <ë«bÙa• •$
ÚÔè³µbÙ <~ë ±ñ ±Ù ªJ¥TÙ, <~<ñJbªbÙ <DëbÙa• $$
³NiT ®a <~<ñJbªbÙ <DëbÙa $.......
³É« Ïàb³a ¥Tò, ë¼Ùb³a ¥Tò, JC £a± PNîD ¥Tb ñbJ ÙC
³NõëÙ Àb® DàD PC JÚ¥TÙ, ÀbJb¼G¥T¥T PNÚ ±bàb• •$
BãsÈ Bbë PC ÀbÙ<È ¥TÙ¥CT, V¯TJb D«a* Pîbàb• $$
³NiT ®a V¯TJb D«a* Pîbàb $.......
yCPC ÜT<áëÙ ¥TbC, yCPC îN<DëÙ ¥TbC, «bC ëE£D kbÙ|kbÙ «bC• •$
463
P}<[íÈ P¯È¥T <ë<µ
P¯È¥T îC* £Cë ~bÍ ³Nõ ¥Tb ±¯®D ±Ð[bJb<£¥T Èñb
îãE£Ù ®a ¥Tò ®b±, ëÍb<£ ¥TbC h±~¶ D«a* ¥TÙDb ªb<«àC $
P¯È¥T ¥Tb Pîà ±¯L¶ «bCDC ¥CT kb£ ±¯®Db<£ ¥TÙ¥CT ±b_£bDb<£
¥TÙDb ªb<«àC $
1. ®Eî ¥Tb P¯È¥T £~ <£D È¥T îbDb ®bÈb «¼ $
2. à<£ Ía ¥Tb ³B¶±bÈ (±b}ªëC*, nqC î«aDC îC*) «bC, ÈbC
<®ÈDC î«aDC ¥Tb ³B¶±bÈ «bC, ¦ÈDC <£D ¥Tb P¯È¥T îbDb
®bÈb «¼ $
3. ±ÐPÈ¯ b Ía ¥TbC 45 <£D ¥Tb P¯È¥T «bCÈb «¼, ¥T«a*-¥T«a*
ªbJaP <£D ¥Tb Ba îbDb ®bÈb «¼ $ ±ÐP<¯ È hñbD y¥T îbP
È¥T À~NX «¼ $
4. Ù®hëJb Ía ªb¼ñC <£D ±<È ¥CT BbC®Db<£¥T ¥CT <Jy
~NX «bCÈa «¼, ±ÙEÈN £Cë ±¯®D, ±b_£bD ¥CT <Jy ±b}ªëC* <£D
~NX «bCÈa «¼ $ Ñà<BªbGÙLa Ía ¥CT <Jy P£b «a P¯È¥T
Ù«Èb «¼ $
5. îÉÏàN ¥Tb P¯È¥T ÈaD ±aÝa È¥T 12 <£D ¥Tb îbDb
®bÈb «¼ $ ªb¼ña ±aÝa îC* n« <£D ¥Tb, ±b}ªëa*-nqa ±aÝa È¥T
ªbÙ <£D ¥Tb, PbÈëa* ±aÝa îC* ÈaD <£D, Àbqëa* ±aÝa îC* y¥T
<£D ÙbÈ, Dëîa ±aÝa îC* hDbD îb_ PC ~NXÈb «bC ®bÈa «¼ $
6. ®Eî Èñb îÉÏàN ¥Tb P¯È¥T ³bC_ ¥CT îDN÷à ¥Tb ±b}ª
<£D ¥Tb «bCÈb «¼ $ ÈaD <£D ¥CT kbJ¥T ¥Tò îÉÏàN ¥Tb y¥T <£D
¥Tb, Àbq ëá¶ ¥CT kbJ¥T ¥Tò îÉÏàN ¥Tb ÈaD <£D ¥Tb îbDb
464
®bÈb «¼ $ ÊP¥CT Àb³C kbÙ« <£D ¥Tb $
7. À±DC ¥NTJ ¥CT G¥TPa ³É«Ïàb³a ¥Tb P}EàbP îÙL àb
G¥TPa ¥NT^N|ka ¥Tb P}³bÐ î îC* îÙL «bC ®bàC ÈbC y¥T <£D ¥Tb
P¯È¥T îbDb ®bÈb «¼ $
8. à<£ À±DC ¥NTJ ¥Tb ¥TbCÊ¶ £C~bEÈÙ îC* îÙL ¥TÙC
Àb¼Ù 12 <£D ±«JC ÚkÙ PNDC ÈbC ~Cá <£DbC* ¥Tb «a P¯È¥T
îbDDb ªb<«àC $ à<£ 12 <£D ±¯L¶ «bC ³àC «bC* ÈbC hDbDîb_
P¯È¥T ®bDbC $
9. ³b¼, B¼*P, ßbCùa Àb<£ ±~N À±DC ßÙ îC* ¦Ï±ED «bCDC
±Ù y¥T <£D ¥Tb P¯È¥T Àb¼Ù ßÙ ¥CT kb«Ù ±¼£b «bC* ÈbC P¯È¥T
D«a* «bCÈb $ ßÙ îC* £bPa Èñb ±N_a ¥CT ±ÐP<¯ È «bCà ÈbC y¥T
<£D, îÙL «bC ÈbC ÈaD <£D ¥Tb P¯È¥T «bCÈb «¼ $ à<£ ßÙ PC
kb«Ù «bC ÈbC P¯È¥T D«a* $ ®bC ¥TbCÊ¶ À±DC ¥TbC ÀãÂD Àb<£¥T îC*
®Jb¥TÙ àb <ëá, ~Íb<£ PC ÀbÏî«Ïàb ¥TÙÈb «¼ ÈbC n«
î«aDC ¥Tb P¯È¥T «bCÈb «¼ $ ÊPa ±Ð¥TbÙ Àb¼Ù Ba <ëªbÙ «¼ PbC
Àb<£±NÙbL PC ®bDDb $
10. kØªb «éàC kb£ B¼*P ¥Tb £Rµ 15 <£D È¥T, ³bà
¥Tb £Rµ 10 <£D È¥T, k¥TÙa ¥Tb 8 <£D È¥T ÀBïà
(À~NX) «bCÈb «¼ $ £C~ BC£ PC P¯È¥T <ëµbD îC* ¥NTn
Eà¯Db<µ¥T Ba «bCÈb «¼ ±ÙEÈN ~bÍ ¥Tò ±X<È <îJb¥TÙ «a
P¯È¥T îbDDb ªb<«àC $
IJK
465
üÊË •ÊÁŒŸÊÕ øÊ‹Ë‚Ê
ŒÊ„ÊU
‡ÊË‡Ê ŸflÊ •Á⁄U„¥Ã ∑§Ù, Á‚hŸ ∑§M°§ ¬˝áÊÊ◊–
©¬ÊäÿÊÿ •ÊøÊÿ¸ ∑§Ê, ‹ ‚Èπ∑§Ê⁄UË ŸÊ◊H
‚fl¸ ‚ÊœÈ •ÊÒ⁄U ‚⁄USflÃË, Á¡Ÿ ◊ÁãŒ⁄U ‚Èπ∑§Ê⁄U–
•ÊÁŒŸÊÕ ÷ªflÊŸ ∑§Ù, ◊Ÿ ◊¥ÁŒ⁄U ◊¥ œÊ⁄UH
øÊÒ¬ÊßU̧
¡ÿ ¡ÿ •ÊÁŒŸÊÕ Á¡ŸSflÊ◊Ë, ÃËŸ∑§Ê‹ ÁÃ„È° ¡ª ◊¥ ŸÊ◊Ë–
fl· ÁŒªê’⁄U œÊ⁄U ⁄U„ „Ù, ∑§⁄U◊Ù¥ ∑§Ù ÃÈ◊ ◊Ê⁄U ⁄U„ „Ù–
„Ù ‚fl¸ôÊ ’ÊÃ ‚’ ¡ÊŸÙ¥, ‚Ê⁄UË ŒÈÁŸÿÊ ∑§Ù ¬„øÊŸÙ¥–
Ÿª⁄U •ÿÊäÿÊ ¡Ê ∑§„‹Êÿ, ⁄UÊ¡Ê ŸÊÁ÷⁄UÊÿ ’Ã‹Êÿ–
◊L§ŒflË ◊ÊÃÊ ∑§ ©Œ⁄U ‚, øÒÃ flŒË Ÿfl◊Ë ∑§Ù ¡ã◊–
ÃÈ◊Ÿ ¡ª ∑§Ù ôÊÊŸ Á‚πÊÿÊ, ∑§◊¸÷ÍÁ◊ ∑§Ê ’Ë¡ ©¬ÊÿÊ–
∑§À¬flÎˇÊ ¡’ ‹ª ÁflÉÊ≈UŸ, ¡ŸÃÊ •Êß¸ ŒÈπ«∏Ê ∑§„Ÿ–
‚’∑§Ê ‚¥‡Êÿ ¡÷Ë ÷ªÊÿÊ, ‚Íÿ¸ øãº˝ ∑§Ê ôÊÊŸ ∑§⁄UÊÿÊ–
πÃË ∑§⁄UŸÊ ÷Ë Á‚π‹ÊÿÊ, ãÿÊÿ Œá« •ÊÁŒ∑§ ‚◊¤ÊÊÿÊ–
ÃÈ◊Ÿ ⁄UÊíÿ Á∑§ÿÊ ŸËÁÃ ∑§Ê, ‚’∑§ •Ê¬‚ ¡ª Ÿ ‚ËπÊ–
¬ÈòÊ •Ê¬∑§Ê ÷⁄UÃ ’ÃÊÿÊ, ø∑˝§flÃË¸ ¡ª ◊¥ ∑§„‹ÊÿÊ–
’Ê„È’‹Ë ¡Ù ¬ÈòÊ ÃÈê„Ê⁄U, ‚’‚ ¬„‹ ◊ÙˇÊ Á‚œÊ⁄U–
‚ÈÃÊ •Ê¬∑§Ë ŒÙ ’Ã‹Êß¸, ’˝ÊrÊË •ı⁄U ‚ÈãŒ⁄UË ∑§„U‹Êß¸–
©Ÿ∑§Ù ÷Ë ÁfllÊ Á‚π‹Êß¸, •ˇÊ⁄U •ı⁄U ÁªŸÃË ’Ã‹Êß¸–
∞∑§ ÁŒŸ ⁄UÊ¡‚÷Ê ∑§ •ãŒ⁄U, ∞∑§ •å‚⁄UÊ ŸÊøË ⁄U„Ë ∑§⁄U–
•ÊÿÈ ’„ÈÃ ÕÙ«∏Ë ÕË ’Ê∑§Ë, ß‚Á‹∞ fl„ ÕÙ«∏Ê ŸÊøË–
¡÷Ë ◊⁄U ªß¸ Á¡‚ Œπ∑§⁄U, ¤Ê≈U •ÊÿÊ flÒ⁄UÊÇÿ ©◊«∏∑§⁄U–
466
’≈UÙ¥ ∑§Ù ¤Ê≈U ¬Ê‚ ’È‹ÊÿÊ, ⁄UÊ¡¬Ê≈U ‚’◊¥ ’°≈UflÊÿÊ–
¿Ù«∏ ‚÷Ë ¤Ê¥¤Ê≈U ‚¥‚Ê⁄UË, flŸ ¡ÊŸ ∑§Ë ∑§⁄UË ÃÒÿÊ⁄UË–
⁄UÊfl „¡Ê⁄UÙ¥ ‚ÊÕ Á‚œÊÿ, ⁄UÊ¡¬Ê≈U Ã¡ flŸ ∑§Ù œÊÿ–
‹Á∑§Ÿ ¡’ ÃÈ◊Ÿ Ã¬ ∑§ËŸÊ, ‚’Ÿ •¬ŸÊ ⁄USÃÊ ‹ËŸÊ–
fl· ÁŒªê’⁄U Ã¡∑§⁄U ‚’Ÿ, ¿Ê‹ •ÊÁŒ ∑§ ∑§¬«∏ ¬Á„Ÿ–
÷Íπ åÿÊ‚ ‚ ¡’ ÉÊ’⁄UÊÿ, »§‹ •ÊÁŒ∑§ πÊ ÷Íπ Á◊≈UÊÿ–
•ı⁄U œ◊¸ ß‚ ÷Ê°ÁÃ »§‹Êÿ, ¡Ù •’ ŒÈÁŸÿÊ ◊¥ ÁŒπ‹Êÿ–
¿„U ◊„ËŸ Ã∑§ äÿÊŸ ‹ªÊÿ, Á»§⁄U ÷Ù¡Ÿ ∑§⁄UŸ ∑§Ù •Êÿ–
÷Ù¡Ÿ ÁflÁœ ¡ÊŸ ŸÊÁ„¥ ∑§Ùß¸, ∑Ò§‚ ¬˝÷È ∑§Ê ÷Ù¡Ÿ „Ùß¸H
ß‚Ë Ã⁄U„ ’‚ ø‹Ã ø‹Ã, ¿„U ◊„ËŸ ÷Ù¡Ÿ ∑§Ù ’ËÃ–
Ÿª⁄U „ÁSÃŸÊ¬È⁄U ◊¥ •Êÿ, ⁄UÊ¡Ê ‚Ù◊ üÊÿÊ¥‚ ’ÃÊÿ–
ÿÊŒ ¡÷Ë Á¬¿‹Ê ÷fl •ÊÿÊ, ÃÈ◊∑§Ù »§ı⁄UŸ „Ë ¬«∏ªÊÿÊ–
⁄U‚ ªÛÊ ∑§Ê ÃÈ◊Ÿ ¬ÊÿÊ, ŒÈÁŸÿÊ ∑§Ù ©¬Œ‡Ê ‚ÈŸÊÿÊ–
Ã¬ ∑§⁄U ∑§fl‹ôÊÊŸ ©¬ÊÿÊ, ◊ÙˇÊ ªÿ ‚’ ¡ª „·Ê¸ÿÊ–
•ÁÃ‡Êÿ ÿÈQ§ ÃÈê„Ê⁄UÊ ◊ÁãŒ⁄U, ∞∑§ „Ò ◊⁄U‚‹ª¥¡ ∑§ •ãŒ⁄U–
©‚∑§Ê ÿ„ •ÁÃ‡Êÿ ’Ã‹ÊÿÊ, ∑§CÄU‹‡Ê ∑§Ê „Êÿ ‚»§ÊÿÊ–
◊ÊŸÃÈ¥ª ¬⁄U ŒÿÊ ÁŒπÊß¸, ¡¥¡Ë⁄U¥ ‚’ ∑§Ê≈U Áª⁄UÊß¸–
⁄UÊ¡‚÷Ê ◊¥ ◊ÊŸ ’…∏ÊÿÊ, ¡ÒŸœ◊¸ ¡ª ◊¥ »Ò§‹ÊÿÊ–
◊È¤Ê ¬⁄U ÷Ë ◊Á„◊Ê ÁŒπ‹Ê•Ù, ∑§C øãº˝ ∑§Ê ŒÍ⁄U ÷ªÊ•Ù–
ÁŸÃ øÊ‹Ë‚ „Ë ’Ê⁄U, ¬Ê∆ ∑§⁄U øÊ‹Ë‚ ÁŒŸH
πfl œÍ¬ •¬Ê⁄U, ◊⁄U‚‹ª¥¡ ◊¥ •Êÿ ∑§H
„Ùÿ ∑È§’⁄U ‚◊ÊŸ, ¡ã◊ ŒÁ⁄Uº˝Ë „Ùÿ ¡Ù–
Á¡‚∑§ ŸÁ„¥ ‚¥ÃÊŸ, ŸÊ◊ fl¥‡Ê ¡ª ◊¥ ø‹H
¡Ê¬†◊¥òÊó˙ OË¥ •„Z üÊË•ÊÁŒŸÊÕÁ¡Ÿãº˝Êÿ Ÿ◊—–
467
üÊË øãº˝¬˝÷ øÊ‹Ë‚Ê
flËÃ⁄UÊª ‚fl¸ôÊ Á¡Ÿ, Á¡Ÿ flÊáÊË ∑§Ê äÿÊÿ–
Á‹πŸ ∑§Ê ‚Ê„U‚ ∑§M°§, øÊ‹Ë‚ Á‚⁄U ŸÊÿH
Œ„U⁄ ∑§ üÊË øãº˝ ∑§Ê, ¬Í¡ÊÒ¥ ◊Ÿ flø ∑§Êÿ–
´§ÁhU Á‚ÁhU ◊¥ª‹ ∑§⁄¥, ÁflÉŸ ŒÍ⁄U „UÊ ¡ÊÿH
øı¬Êß¸
¡ÿ üÊË øãº˝ ŒÿÊ ∑§ ‚Êª⁄U, Œ„U⁄ flÊ‹ ôÊÊŸ ©U¡Êª⁄U–
‡ÊÊ¥ÁÃ ¿UÁfl ◊Í⁄UÁÃ •ÁÃ åÿÊ⁄UË, ÷· ÁŒª¥’⁄U äÊÊ⁄UÊ ÷Ê⁄UË–
ŸÊ‚Ê ¬⁄U „ÒU ŒÎÁCU ÃÈê„UÊ⁄UË, ◊Ê„UŸË ◊Í⁄UÁÃ Á∑§ÃŸË åÿÊ⁄UË–
ŒflÊ¥ ∑§ ÃÈ◊ Œfl ∑§„UÊflÊ, ∑§CU ÷Q§ ∑§ ŒÍ⁄U „U≈UÊflÊ–
‚◊ãÃ÷º˝ ◊ÈÁŸfl⁄U Ÿ äÿÊÿÊ, Á¬¥«UË »§≈UË Œ‡Ê¸ ÃÈ◊ ¬ÊÿÊ–
ÃÈ◊ ¡ª ◊¥ ‚fl¸ôÊ ∑§„UÊflÊ, •CU◊ ÃËÕZ∑§⁄U ∑§„U‹ÊflÊ–
◊„UÊ‚Ÿ ∑§ ⁄UÊ¡ŒÈ‹Ê⁄, ◊ÊÃ ‚È‹ˇÊáÊÊ ∑§ „UÊ åÿÊ⁄–
øãº˝¬È⁄UË Ÿª⁄UË •ÁÃ ŸÊ◊Ë, ¡ã◊ Á‹ÿÊ øãº˝-¬˝÷È SflÊ◊Ë–
¬ÊÒ· flŒË ÇÿÊ⁄U‚ ∑§Ê ¡ã◊, Ÿ⁄U ŸÊ⁄UË „U⁄U· Ã’ ◊Ÿ ◊¥–
∑§Ê◊ ∑˝§ÊäÊ ÃÎcáÊÊ ŒÈπ∑§Ê⁄UË, àÿÊª ‚ÈπŒ ◊ÈÁŸ ŒËˇÊÊ äÊÊ⁄UË–
»§ÊÀªÈŸ flŒË ‚#◊Ë ÷Êß¸U, ∑§fl‹ôÊÊŸ „ÈU•Ê ‚ÈπŒÊß¸U–
Á»§⁄U ‚ê◊ŒÁ‡Êπ⁄U ¬⁄U ¡Ê∑§, ◊ÊˇÊ ªÿ ¬˝÷È •Ê¬ fl„UÊ° ‚–
‹Ù÷ ◊Ù„ •ı⁄U ¿Ù«∏Ë ◊ÊÿÊ, ÃÈ◊Ÿ ◊ÊŸ ∑§·Êÿ Ÿ‚ÊÿÊ–
⁄UÊªË Ÿ„Ë¥, Ÿ„Ë¥ ÃÍ m·Ë, flËÃ⁄UÊª ÃÍ Á„Ã ©¬Œ‡ÊË–
¬¥ø◊∑§Ê‹ ◊„Ê ŒÈπŒÊß¸, œ◊¸ ∑§◊¸ ÷Í‹ ‚’ ÷Êß¸–
•‹fl⁄U ¬˝ÊãÃ ◊¥ Ÿª⁄U ÁÃ¡Ê⁄UÊ, „Ùÿ ¡„Ê° ¬⁄U Œ‡Ê¸Ÿ åÿÊ⁄UÊ–
©ûÊ⁄U ÁŒÁ‡Ê ◊¥ Œ„⁄UÊ ◊Ê„Ë¥, fl„Ê° •Ê∑§⁄U ¬˝÷ÈÃÊ ¬˝ª≈UÊß¸–
‚ÊflŸ ‚ÈÁŒ Œ‡Ê◊Ë ‡ÊÈ÷ ŸÊ◊Ë, ¬˝∑§≈U ÷ÿ ÁòÊ÷ÈflŸ ∑§ SflÊ◊Ë–
468
ÁøqU øãº˝ ∑§Ê ‹π Ÿ⁄U-ŸÊ⁄UË, øãº˝¬˝÷È ∑§Ë ◊Í⁄UÃË ◊ÊŸË–
◊ÍÁÃ¸ •Ê¬∑§Ë •ÁÃ ©UÁ¡ÿÊ‹Ë, ‹ªÃÊ „UË⁄UÊ ÷Ë „ÒU ¡Ê‹Ë–
•ÁÃ‡Êÿ øãº˝¬˝÷È ∑§Ê ÷Ê⁄UË, ‚ÈŸ∑§⁄U •ÊÃ ÿÊòÊË ÷Ê⁄UË–
»§ÊÀªÈŸ ‚ÈŒË ‚#◊Ë åÿÊ⁄UË, ¡È«∏ÃÊ „ÒU ◊‹Ê ÿ„UÊ° ÷Ê⁄UË–
∑§„U‹ÊŸ ∑§Ê ÃÊ ‡ÊÁ‡Ê äÊ⁄U „UÊ, Ã¡ ¬È¥¡ ⁄UÁfl ‚ ’…∏U∑§⁄U „UÊ–
ŸÊ◊ ÃÈê„Ê⁄UÊ ¡ª ◊¥ ‚Ê¥øÊ, äÿÊflÃ ÷ÊªÃ ÷ÍÃ Á¬‡ÊÊøÊ–
⁄UÊˇÊ‚ ÷ÍÃ¬˝Ã ‚’ ÷Êª¥, ÃÈ◊ ‚ÈÁ◊⁄UÃ ÷ÿ ∑§÷Ë Ÿ ‹Êª–
∑§ËÁÃ¸ ÃÈê„Ê⁄UË „Ò •ÁÃ ÷Ê⁄UË, ªÈáÊ ªÊÃ ÁŸÃ Ÿ⁄U •ı⁄U ŸÊ⁄UË–
Á¡‚ ¬⁄U „ÙÃË ∑Î§¬Ê ÃÈê„Ê⁄UË, ‚¥∑§≈U ¤Ê≈U ∑§≈UÃÊ „Ò ÷Ê⁄UË–
¡Ù ÷Ë ¡Ò‚Ë •Ê‡Ê ‹ªÊÃÊ, ¬Í⁄UË ©‚ ÃÈ⁄UÃ ∑§⁄U ¬ÊÃÊ–
ŒÈÁπÿÊ Œ⁄U ¬⁄U ¡Ù •ÊÃ „Ò¥, ‚¥∑§≈U ‚’ πÙ ∑§⁄U ¡ÊÃ „Ò¥–
πÈ‹Ê ‚÷Ë Á„Ã ¬˝÷È mÊ⁄U „Ò, ø◊à∑§Ê⁄U ∑§Ù Ÿ◊S∑§Ê⁄U „Ò–
•ãœÊ ÷Ë ÿÁŒ äÿÊŸ ‹ªÊfl, ©‚∑‘§ ŸòÊ ‡ÊËÉÊ˝ πÈ‹ ¡Êfl¥–
’„⁄UÊ ÷Ë ‚ÈŸŸ ‹ª ¡Êfl, ¬ª‹ ∑§Ê ¬Êª‹¬Ÿ ¡Êfl–
•π¥« íÿÙÁÃ ∑§Ê ÉÊÎÃ ¡Ù ‹ªÊfl, ‚¥∑§≈U ©‚∑§Ê ‚’ ∑§≈U ¡Êfl–
ø⁄UáÊÙ¥ ∑§Ë ⁄U¡ •ÁÃ ‚Èπ∑§Ê⁄UË, ŒÈπ ŒÁ⁄UŒ˝ ‚’ ŸÊ‡ÊŸ„Ê⁄UË–
øÊ‹Ë‚Ê ¡Ù ◊Ÿ ‚ äÿÊfl, ¬ÈòÊ ¬ıòÊ ‚’ ‚ê¬ÁÃ ¬Êfl–
¬Ê⁄U ∑§⁄UÙ ŒÈÁπÿÙ¥ ∑§Ë ŸÒÿÊ, SflÊ◊Ë ÃÈ◊ Á’Ÿ Ÿ„Ë¥ ÁπflÒÿÊ–
¬˝÷È ◊Ò¥ ÃÈ◊‚ ∑È§¿ ŸÁ„¥ øÊ„Í°, Œ‡Ê¸ ÁÃ„Ê⁄UÊ ÁŸ‡Ê ÁŒŸ ¬Ê™°§–
∑§M°§ flãŒŸÊ •Ê¬∑§Ë, üÊËøãŒ˝ ¬˝◊È Á¡Ÿ⁄UÊ¡–
¡¥ª‹ ◊¥ ◊¥ª‹ Á∑§ÿÊ, ⁄UπÙ “‚È⁄U‡Ê” ∑§Ë ‹Ê¡–
¡Ê¬◊¥òÊó˙ OË¥ •„Z üÊËøãº˝¬˝÷Á¡Ÿãº˝Êÿ Ÿ◊—–
:::
469
üÊË ◊ÈÁŸ‚Èfl˝ÃŸÊÕ øÊ‹Ë‚Ê
ŒÊ„ÊU
•Á⁄U„¥Ã Á‚h •ÊøÊÿ¸ ∑§Ù, ‡ÊÃ ‡ÊÃ ∑§M°§ ¬˝áÊÊ◊–
©¬ÊäÿÊÿ ‚fl¸‚ÊœÈ, ∑§⁄UÃ Sfl¬⁄U ∑§ÀÿÊáÊ–
Á¡Ÿœ◊¸, Á¡ŸÊª◊, Á¡Ÿ◊ÁãŒ⁄U ¬ÁflòÊ œÊ◊–
flËÃ⁄UÊª Á¡ŸÁ’¥’ ∑§Ù, ∑§ÙÁ≈U ∑§ÙÁ≈U ¬˝áÊÊ◊–
øÊÒ¬ÊßU̧
¡ÿ ◊ÈÁŸ‚Èfl˝Ã ŒÿÊ ∑§ ‚Êª⁄U, ŸÊ◊ ¬˝÷È ∑§Ê ‹Ù∑§ ©¡Êª⁄U–
‚ÈÁ◊òÊ ⁄UÊ¡Ê ∑§ ÃÈ◊ ŸãŒÊ, ◊Ê° ‡ÊÊ◊Ê ∑§Ë •Ê°πÊ¥ ∑§ øãŒÊ–
‡ÿÊ◊fláÊ¸ ◊Í⁄UÃ ¬˝÷È åÿÊ⁄UË, ªÈáÊªÊŸ ∑§⁄U ÁŸ‡ÊÁŒŸ Ÿ⁄U ŸÊ⁄UË–
◊ÈÁŸ‚Èfl˝Ã Á¡Ÿ „Ù •ãÃ⁄UÿÊ◊Ë, üÊhÊ ÷Êfl ‚Á„Ã ¬˝áÊ◊Ê◊Ë–
÷ÁQ§ •Ê¬∑§Ë ¡Ù ÁŸ‡ÊÁŒŸ ∑§⁄UÃÊ, ¬Ê¬, ÃÊ¬ ÷ÿ ‚¥∑§≈U „⁄UÃÊ–
¬˝÷È ‚¥∑§≈U◊ÙøŸ ŸÊ◊ ÃÈê„Ê⁄UÊ, ŒËŸ ŒÈπË ¡ËflÙ¥ ∑§Ê ‚„Ê⁄UÊ–
∑§Ùß¸ ŒÁ⁄Uº˝Ë ÿÊ ÃŸ ∑§Ê ⁄UÙªË, ¬˝÷È Œ‡Ê¸Ÿ ‚ „È∞ ÁŸ⁄UÙªË–
Á◊âÿÊ ÁÃÁ◊⁄U ÷ÿÙ •ÁÃ ÷Ê⁄UË, ÷fl ∑§Ë ’ÊœÊ „⁄UÙ „◊Ê⁄UË–
ÿ„ ‚¥‚Ê⁄U ◊„Ê ŒÈπŒÊß¸, ‚Èπ Ÿ„Ë¥ ÿ„Ê° ŒÈπ ∑§Ë πÊß¸–
◊Ù„ ¡†Ê‹ ◊¥ »°§‚Ê „Ò ’¥ŒÊ, ∑§Ê≈UÙ ¬˝÷È ÷fl ÷fl ∑§Ê »°§ŒÊ–
⁄UÙª ‡ÊÙ∑§ ÷ÿ √ÿÊÁœ Á◊≈UÊ•Ù, ÷fl ‚Êª⁄U ‚ ¬Ê⁄U ‹ªÊ•Ù–
ÉÊ⁄UÊ ∑§◊¸ ‚ øı⁄UÊ‚Ë ÷≈U∑§Ê, ◊Ù„ ◊ÊÿÊ ’ãœŸ ◊¥ •≈U∑§Ê–
‚¥ÿÙª ÁflÿÙª ÷fl-÷fl ∑§Ê ŸÊÃÊ, ⁄UÊª m· ¡ª ◊¥ ÷≈U∑§ÊÃÊ–
Á„Ã Á◊Ã Á¬˝ÿ ¬˝÷È ∑§Ë flÊáÊË, Sfl¬⁄U ∑§ÀÿÊáÊ ∑§⁄U ◊ÈÁŸ äÿÊŸË–
÷fl‚Êª⁄U ’Ëø ŸÊfl „◊Ê⁄UË, ¬˝÷È ¬Ê⁄U ∑§⁄UÙ ÿ„ Áfl⁄UŒ ÁÃ„Ê⁄UË–
◊Ÿ Áflfl∑§ ◊⁄UÊ •’ ¡ÊªÊ, ¬˝÷È Œ‡Ê¸Ÿ ‚ ∑§◊¸◊‹ ÷ÊªÊ–
ŸÊ◊ •Ê¬∑§Ê ¡¬ ¡Ù ÷Êß¸, ‹Ù∑§Ê‹Ù∑§ ‚Èπ ‚ê¬ŒÊ ¬Êß¸U–
470
∑Î§¬Ê ŒÎÁC ¡’ •Ê¬∑§Ë „Ùfl, œŸ •Ê⁄UÙÇÿ ‚Èπ ‚◊ÎÁh ¬Êfl–
¬˝÷È ø⁄UáÊŸ ◊¥ ¡Ù ¡Ù •Êfl, üÊhÊ ÷ÁQ§ »§‹flÊ¥Á¿Ã ¬Êfl–
¬˝÷È •Ê¬∑§Ê ø◊à∑§Ê⁄U ãÿÊ⁄UÊ, ‚¥∑§≈U◊ÙøŸ ¬˝÷È ŸÊ◊ ÃÈê„Ê⁄UÊ–
‚fl¸ôÊ •Ÿ¥ÃøÃÈCÿ ∑§ œÊ⁄UË, ◊Ÿ flø ÃŸ fl¥ŒŸÊ „◊Ê⁄UË–
‚ê◊ŒÁ‡Êπ⁄U ‚ ◊ÙˇÊ Á‚œÊ⁄U, ©hÊ⁄U ∑§⁄UÙ ◊Ò¥ ‡Ê⁄UáÊ ÁÃ„Ê⁄U–
◊„Ê⁄UÊC˛ ∑§Ê ¬Ò∆áÊ ÃËÕ¸, ‚È¬˝Á‚h ÿ„ •ÁÃ‡Êÿ ˇÊòÊ–
◊ŸÙôÊ ◊ÁãŒ⁄U ’ŸÊ „Ò ÷Ê⁄UË, flËÃ⁄UÊª ∑§Ë ¬˝ÁÃ◊Ê ‚Èπ∑§Ê⁄UË–
øÃÈÕ¸∑§Ê‹ËŸ ◊ÍÁÃ¸ ÁŸ⁄UÊ‹Ë, ◊ÈÁŸ‚Èfl˝Ã ¬˝÷È ∑§Ë ¿Áfl åÿÊ⁄UË–
◊ÊŸSÃ¥÷ ©Ã¥ª ∑§Ë ‡ÊÙ÷Ê ãÿÊ⁄UË, ŒπÃ ª‹Ã ◊ÊŸ ∑§·Êÿ ÷Ê⁄UË–
◊ÈÁŸ‚Èfl˝Ã ‡ÊÁŸª˝„ •ÁœDUÊÃÊ, ŒÈπ ‚¥∑§≈U „⁄ Œfl ‚Èπ ‚ÊÃÊ–
‡ÊÁŸ •◊Êfl‚ ∑§Ë ◊Á„◊Ê ÷Ê⁄UË, ŒÍ⁄U-ŒÍ⁄U ‚ ÿ„Ê° •ÊÃ Ÿ⁄UŸÊ⁄UË–
‚êÿ∑˜§ üÊhÊ ‚ øÊ‹Ë‚Ê, øÊ‹Ë‚ ÁŒŸ ¬Á…∏ÿ Ÿ⁄U-ŸÊ⁄U–
◊ÈÁŸ ¬Õ ∑§ ⁄UÊ„Ë ’Ÿ, ÷ÁQ§ ‚ „Ùfl ÷fl ¬Ê⁄U–
¡Ê¬◊¥òÊó˙ OË¥ •„Z üÊË ◊ÈÁŸ‚Èfl˝ÃŸÊÕÊÿ Ÿ◊—–
:::
üÊË ¬Ê‡fl¸ŸÊÕ øÊ‹Ë‚Ê
©¬ÊäÿÊÿ •ÊøÊÿ¸ ∑§Ê, ‹ ‚Èπ∑§Ê⁄UË ŸÊ◊H
‚fl¸‚ÊœÈ •ı⁄U ‚⁄USflÃË, Á¡Ÿ◊¥ÁŒ⁄U ‚Èπ∑§Ê⁄U–
•Á„ë¿òÊ •ÊÒ⁄U ¬ÊE¸ ∑§Ù, ◊Ÿ◊ÁãŒ⁄U ◊¥ œÊ⁄UH
øı¬Êß¸
¬Ê⁄U‚ŸÊÕ ¡ªÃ Á„Ã∑§Ê⁄UË, „Ù SflÊ◊Ë ÃÈ◊ fl˝Ã ∑§ œÊ⁄UË–
‚È⁄U Ÿ⁄U •‚È⁄U ∑§⁄U¥ ÃÈ◊ ‚flÊ, ÃÈ◊ „Ë ‚’ ŒflŸ ∑§ ŒflÊ–
ÃÈ◊‚ ∑§⁄U◊ ‡ÊòÊÈ ÷Ë „Ê⁄UÊ, ÃÈ◊ ∑§ËŸÊ ¡ª ∑§Ê ÁŸSÃÊ⁄UÊ–
471
•E‚Ÿ ∑§ ⁄UÊ¡ŒÈ‹Ê⁄U, flÊ◊Ê ∑§Ë •Ê°πÙ¥ ∑§ ÃÊ⁄U–
∑§Ê‡ÊË¡Ë ∑§ SflÊ◊Ë ∑§„Êÿ, ‚Ê⁄UË ¬⁄U¡Ê ◊ı¡ ©«∏Êÿ–
ß∑§ ÁŒŸ ‚’ Á◊òÊÙ¥ ∑§Ê ‹∑§, ‚Ò⁄U ∑§⁄UŸ ∑§Ù flŸ ◊¥ ¬„È°ø–
„ÊÕË ¬⁄U ∑§‚∑§⁄U •ê’Ê⁄UË, ß∑§ ¡¥ª‹ ◊¥ ªß¸ ‚flÊ⁄UË–
∞∑§ Ã¬SflË Œπ fl„Ê° ¬⁄U, ©‚‚ ’Ù‹ fløŸ ‚ÈŸÊ∑§⁄U–
Ã¬‚Ë! ÃÍ ÄUÿÙ¥ ¬Ê¬ ∑§◊Êÿ, ß‚ ‹P§«∏ ◊¥ ¡Ëfl ¡‹Êÿ–
¬˝÷Ê Ÿ ¡÷Ë ∑È§ŒÊ‹ ©∆ÊÿÊ, ©‚ ‹P§«∏ ∑§Ù øË⁄U Áª⁄UÊÿÊ–
ÁŸ∑§‹ ŸÊª ŸÊÁªŸË ∑§Ê⁄U, ◊⁄UŸ ∑§Ù Õ ÁŸ∑§≈U ’øÊ⁄U–
⁄U„◊ ¬˝÷È ∑§ ÁŒ‹ ◊¥ •ÊÿÊ, ¡÷Ë ◊¥òÊ Ÿfl∑§Ê⁄U ‚ÈŸÊÿÊ1–
◊⁄U∑§⁄U flÙ ¬ÊÃÊ‹ Á‚œÊÿ, ¬kÊflÃË œ⁄UáÊãº˝ ∑§„Êÿ–
Ã¬‚Ë ◊⁄U∑§⁄U Œfl ∑§„ÊÿÊ, ŸÊ◊ ∑§◊∆ ª˝¥ÕÙ¥ ◊¥ ªÊÿÊ–
∞∑§ ‚◊ÿ üÊË ¬Ê⁄U‚ SflÊ◊Ë, ⁄UÊ¡ ¿Ù«∏∑§⁄U flŸ ∑§Ë ∆ÊŸË–
Ã¬ ∑§⁄UÃ ‚’ ∑§◊¸ π¬Êÿ, ß∑§ ÁŒŸ ∑§◊∆ ¡Ëfl fl„Ê° ¬⁄U •Êÿ–
»§ı⁄UŸ „Ë ¬˝÷È ∑§Ù ¬„øÊŸÊ, ’Œ‹Ê ‹Ÿ ∑§Ê Ã’ ÁŒ‹ ∆ÊŸÊ–
’„ÈÃ •Áœ∑§ ’ÊÁ⁄U‡Ê ’⁄U‚Êß¸, ’ÊŒ‹ ª⁄U¡ Á’¡‹Ë Áª⁄UÊß¸–
’„ÈÃ •Áœ∑§ ¬àÕ⁄U ’⁄U‚Êÿ, SflÊ◊Ë ÃŸ ∑§Ù Ÿ„Ë¥ Á„‹Êÿ–
¬kÊflÃË œ⁄UáÊãº˝ ÷Ë •Êÿ, ¬˝÷È ∑§Ë ‚flÊ ◊¥ ÁøÃ ‹Êÿ–
¬kÊflÃË Ÿ »§áÊ »Ò§‹ÊÿÊ, ©‚ ¬⁄U SflÊ◊Ë ∑§Ù ’Ò∆ÊÿÊ–
œ⁄UáÊãº˝ Ÿ »§áÊ »Ò§‹ÊÿÊ, ¬˝÷È ∑§ Á‚⁄U ¬⁄U ¿òÊ ’ŸÊÿÊ–
∑§◊¸ŸÊ‡Ê ¬˝÷È ôÊÊŸ ©¬ÊÿÊ, ‚fl◊‚⁄UáÊ Œflãº˝ ⁄UøÊÿÊ–
ÿ„Ë ¡ª„ •Á„ë¿òÊ ∑§„Êÿ, ¬ÊòÊ ∑§‡Ê⁄UË ¡„Ê° ¬⁄U •Êÿ–
1. ÃËÕZ∑§⁄U ¬˝∑Î§ÁÃ ∑§ äÊÊ⁄UË ⁄UÊ¡∑È§◊Ê⁄U ¬ÊE¸ Ÿ ŸÊª-ŸÊÁªŸ ∑§Ê ◊ÊòÊ ©U¬Œ‡Ê
ÁŒÿÊ– áÊ◊Ê∑§Ê⁄U ◊¥òÊ ∑§Ë ◊Á„U◊Ê ’Ã‹ÊŸ ∑§ ©Ug‡ÿ ‚ áÊ◊Ê∑§Ê⁄U ◊¥òÊ ‚ÈŸÊÿÊ,
∞‚Ê Á‹πÊ ªÿÊ–
472
fl„ ¬Áá«Ã ’˝ÊrÊáÊ ÁflmÊŸÊ, Á¡Ÿ∑§Ù ¡ÊŸ ‚∑§‹ ¡„ÊŸÊ–
Á‡Êcÿ ¬Ê°ø ‚ı ‚¥ª ◊¥ •Ê∞, ‚’ ∑§^⁄U ’˝ÊrÊáÊ ∑§„‹Êÿ–
¬ÊE¸ŸÊÕ ∑§Ê Œ‡Ê¸Ÿ ¬ÊÿÊ, ‚’Ÿ ¡ÒŸ œ⁄U◊ •¬ŸÊÿÊ–
•Á„ë¿òÊ ÕË ‚ÈãŒ⁄U Ÿª⁄UË, ¡„Ê° ‚ÈπË ÕË ¬⁄U¡Ê ‚ª⁄UË–
⁄UÊ¡Ê üÊË fl‚È¬Ê‹ ∑§„Êÿ, flÙ ß∑§ Á¡Ÿ ◊¥ÁŒ⁄U ’ŸflÊÿ–
¬˝ÁÃ◊Ê ¬⁄U ¬ÊÚÁ‹‡Ê ∑§⁄UflÊÿÊ, »§ı⁄UŸ ß∑§ Á◊SòÊË ’È‹flÊÿÊ–
fl„ Á◊SÃ⁄UË ◊Ê¥‚ πÊÃÊ ÕÊ, ß‚‚ ¬ÊÚÁ‹‡Ê Áª⁄U ¡ÊÃÊ ÕÊ–
◊ÈÁŸ Ÿ ©‚ ©¬Êÿ ’ÃÊÿÊ, ¬Ê⁄U‚ Œ‡Ê¸Ÿ fl˝Ã ÁŒ‹flÊÿÊ–
Á◊SòÊË Ÿ fl˝Ã ¬Ê‹Ÿ ∑§ËŸÊ, »§ı⁄UŸ „Ë ⁄¥Uª ø…∏Ê ŸflËŸÊ–
ªŒ⁄U ‚ûÊÊflŸ ∑§Ê Á∑§S‚Ê „Ò, ß∑§ ◊Ê‹Ë ∑§Ù ÿÙ Á‹ÄπÊ „Ò–
◊Ê‹Ë ∞∑§ ¬˝ÁÃ◊Ê ∑§Ù ‹∑§⁄U, ¤Ê≈U ¿È¬ ªÿÊ ∑È§∞° ∑§ •ãŒ⁄U–
©‚ ¬ÊŸË ∑§Ê •ÁÃ‡Êÿ ÷Ê⁄UË, ŒÍ⁄U „Ùÿ ‚Ê⁄UË ’Ë◊Ê⁄UË–
¡Ù •Á„ë¿òÊ NŒÿ ‚ äÿÊfl, ‚Ù Ÿ⁄U ©ûÊ◊ ¬ŒflË ¬Êfl–
¬ÈòÊ ‚ê¬ŒÊ ∑§Ë ’…∏ÃË „Ù, ¬Ê¬Ù¥ ∑§Ë ∞∑§Œ◊ ÉÊ≈UÃË „Ù–
„Ò Ã„‚Ë‹ •Ê°fl‹Ê ÷Ê⁄UË, S≈U‡ÊŸ ¬⁄U Á◊‹ ‚flÊ⁄UË–
⁄UÊ◊Ÿª⁄U ß∑§ ª˝Ê◊ ’⁄UÊ’⁄U, Á¡‚∑§Ù ¡ÊŸ ‚’ ŸÊ⁄UË Ÿ⁄U–
øÊ‹Ë‚ ∑§Ù øãº˝ ’ŸÊÿ, „ÊÕ ¡Ù«∏∑§⁄U ‡ÊË‡Ê ŸflÊÿ–
‚Ù⁄U∆Ê
ÁŸÃ øÊ‹Ë‚Á„¥ ’Ê⁄U, ¬Ê∆ ∑§⁄U øÊ‹Ë‚ ÁŒŸH
πÿ ‚Èªãœ •¬Ê⁄U, •Á„ë¿òÊ ◊¥ •Êÿ ∑§–
„Ùÿ ∑È§’⁄U ‚◊ÊŸ, ¡ã◊ ŒÁ⁄Uº˝Ë „Ùÿ ¡Ù–
Á¡‚∑§ Ÿ„Ë¥ ‚ãÃÊŸ, ŸÊ◊ fl¥‡Ê ¡ª ◊¥ ø‹H
¡Ê¬◊¥òÊó˙ OË¥ •„Z üÊË ÁøãÃÊ◊ÁáÊ ¬ÊE¸ŸÊÕÁ¡Ÿãº˝Êÿ Ÿ◊—–
:::
473
üÊË ◊„ÊflË⁄U øÊ‹Ë‚Ê
ŒÊ„ÊU
©¬ÊäÿÊÿ •ÊøÊÿ¸ ∑§Ê, ‹ ‚Èπ∑§Ê⁄UË ŸÊ◊–
‚fl¸ ‚ÊœÈ •ÊÒ⁄U ‚⁄USflÃË, Á¡Ÿ◊ÁãŒ⁄U ‚Èπ∑§Ê⁄U–
◊„ÊflË⁄U ÷ªflÊŸ ∑§Ù, ◊Ÿ ◊ÁãŒ⁄U ◊¥ œÊ⁄U–
øÊÒ¬ÊßU̧
¡ÿ ◊„ÊflË⁄U ŒÿÊ‹È SflÊ◊Ë, flË⁄U ¬˝÷È ÃÈ◊ ¡ª ◊¥ ŸÊ◊Ë–
flœ¸◊ÊŸ „Ò ŸÊ◊ ÃÈê„Ê⁄UÊ, ‹ª NŒÿ ∑§Ù åÿÊ⁄UÊ-åÿÊ⁄UÊ–
‡ÊÊ¥ÁÃ ¿Áfl •ı⁄U ◊Ù„ŸË ◊Í⁄UÃ, ‡ÊÊŸ „°‚Ë‹Ë ‚Ù„ŸË ‚Í⁄UÃ–
ÃÈ◊Ÿ fl· ÁŒªê’⁄U œÊ⁄UÊ, ∑§◊¸ ‡ÊòÊÈ ÷Ë ÃÈ◊ ‚ „Ê⁄UÊ–
∑˝§Ùœ ◊ÊŸ •ı⁄U ‹Ù÷ ÷ªÊÿÊ, ◊ÊÿÊ ◊Ù„ Ÿ ÃÈ◊‚ «⁄U πÊÿÊ–
ÃÍ ‚fl¸ôÊ ‚fl¸ ∑§Ê ôÊÊÃÊ, ÃÈ◊∑§Ù ŒÈÁŸÿÊ ‚ ÄUÿÊ ŸÊÃÊ–
ÃÈ¤Ê◊¥ Ÿ„Ë¥ ⁄UÊª •ı⁄U m·, flËÃ⁄UÊª ÃÍ Á„ÃÙ¬Œ‡Ê–
Ã⁄UÊ ŸÊ◊ ¡ªÃ˜ ◊¥ ‚ëøÊ, Á¡‚∑§Ê ¡ÊŸ ’ëøÊ-’ëøÊ–
÷ÍÃ ¬˝Ã ÃÈ◊‚ ÷ÿ πÊfl, √ÿãÃ⁄U ⁄UÊˇÊ‚ ‚’ ÷ª ¡Êfl¥–
◊„Ê √ÿÊœ ◊Ê⁄UË Ÿ ‚ÃÊfl, ◊„Ê Áfl∑§⁄UÊ‹ ∑§Ê‹ «⁄U πÊfl–
∑§Ê‹Ê ŸÊª „Ùÿ »§áÊœÊ⁄UË, ÿÊ „Ù ‡Ê⁄U ÷ÿ¥∑§⁄U ÷Ê⁄UË–
ŸÊ „Ë ∑§Ùß¸ ’øÊŸ flÊ‹Ê, SflÊ◊Ë ÃÈê„Ë¥ ∑§⁄UÙ ¬˝ÁÃ¬Ê‹Ê–
•ÁÇŸ ŒÊflÊŸ‹ ‚È‹ª ⁄U„Ë „Ù, Ã¡ „flÊ ‚ ÷«∏∑§ ⁄U„Ë „Ù–
ŸÊ◊ ÃÈê„Ê⁄UÊ ‚’ ŒÈπ πÙfl, •Êª ∞∑§Œ◊ ∆á«Ë „Ùfl–
Á„¥‚Ê◊ÿ ÕÊ ÷Ê⁄UÃ ‚Ê⁄UÊ, Ã’ ÃÈ◊Ÿ ∑§ËŸÊ ÁŸSÃÊ⁄UÊ–
¡ã◊ Á‹ÿÊ ∑È§á«‹¬È⁄U Ÿª⁄UË, „Èß¸ ‚ÈπË Ã’ ¬˝¡Ê ‚ª⁄UË–
Á‚hÊ⁄UÕ ¡Ë Á¬ÃÊ ÃÈê„Ê⁄U, ÁòÊ‡Ê‹Ê ∑§Ë •Ê°πÙ¥ ∑§ ÃÊ⁄U–
474
¿Ù«∏ ∑§ ‚’ ¤Ê¥¤Ê≈U ‚¥‚Ê⁄UË, SflÊ◊Ë „È∞ ’Ê‹ ’˝rÊøÊ⁄UË–
¬¥ø◊∑§Ê‹ ◊„Ê ŒÈπŒÊß¸, øÊ°ŒŸ¬È⁄U ◊Á„◊Ê ÁŒπ‹Êß¸–
≈UË‹ ◊¥ •ÁÃ‡Êÿ ÁŒπ‹ÊÿÊ, ∞∑§ ªÊÿ ∑§Ê ŒÍœ Áª⁄UÊÿÊ–
‚Ùø „È•Ê ◊Ÿ ◊¥ ÇflÊ‹ ∑§, ¬„È°øÊ ∞∑§ »§Êfl«∏Ê ‹∑§–
‚Ê⁄UÊ ≈UË‹Ê πÙŒ ’ªÊÿÊ, Ã’ ÃÈ◊Ÿ Œ‡Ê¸Ÿ ÁŒπ‹ÊÿÊ–
¡Ùœ⁄UÊ¡ ∑§Ù ŒÈπ Ÿ ÉÊ⁄UÊ, ©‚Ÿ ŸÊ◊ ¡¬Ê ¡’ Ã⁄UÊ–
∆¥«UÊ „È•Ê ÃÙ¬ ∑§Ê ªÙ‹Ê, Ã’ ‚’Ÿ ¡ÿ∑§Ê⁄UÊ ’Ù‹Ê–
◊¥òÊË Ÿ ◊ÁãŒ⁄U ’ŸflÊÿÊ, ⁄UÊ¡Ê Ÿ ÷Ë º˝√ÿ ‹ªÊÿÊ–
’«∏Ë œ◊¸‡ÊÊ‹Ê ’ŸflÊß¸, ÃÈ◊∑§Ù ‹ÊŸ ∑§Ë ∆„⁄UÊß¸–
ÃÈ◊Ÿ ÃÙ«∏Ë ’Ë‚Ù¥ ªÊ«∏Ë, ¬Á„ÿÊ π‚∑§Ê Ÿ„Ë¥ •ªÊ«∏Ë–
ÇflÊ‹ Ÿ ¡Ù „ÊÕ ‹ªÊÿÊ, Á»§⁄U ÃÙ ⁄UÕ ø‹ÃÊ „Ë ¬ÊÿÊ–
¬„‹ ÁŒŸ flÒ‡ÊÊπ flŒË ∑§, ⁄UÕ ¡ÊÃÊ „Ò ÃË⁄U ŸŒË ∑§–
◊ËŸÊ ªÍ¡⁄U ‚’ •ÊÃ „Ò¥U, ŸÊø-∑Í§Œ ‚’ ÁøûÊ ©◊ªÊÃ „Ò¥U–
SflÊ◊Ë ÃÈ◊Ÿ ¬˝◊ ÁŸ÷ÊÿÊ, ÇflÊ‹ ∑§Ê ÃÈ◊ ◊ÊŸ ’…∏ÊÿÊ–
„ÊÕ ‹ª ÇflÊ‹ ∑§Ê ¡’ „Ë, SflÊ◊Ë ⁄UÕ ø‹ÃÊ „Ò Ã’ „Ë–
◊⁄UË „Ò ≈UÍ≈UË ‚Ë ŸÒÿÊ, ÃÈ◊ Á’Ÿ ∑§Ùß¸ Ÿ„Ë¥ ÁπflÒÿÊ–
◊È¤Ê ¬⁄U SflÊ◊Ë ¡⁄UÊ ∑Î§¬Ê ∑§⁄,U ◊Ò¥ „Í° ¬˝÷È ÃÈê„Ê⁄UÊ øÊ∑§⁄U–
ÃÈ◊‚ ◊Ò¥ •L§ ∑§¿È Ÿ„Ë¥ øÊ„Í°, ¡ã◊ ¡ã◊ Ã⁄U Œ‡Ê¸Ÿ ¬Ê™°§–
øÊ‹Ë‚ ∑§Ù “øãº˝” ’ŸÊfl, flË⁄U ¬˝÷È ∑§Ù ‡ÊË‡Ê Ÿ◊ÊflH
ÁŸÃ øÊ‹Ë‚Á„¥ ’Ê⁄U, ¬Ê∆ ∑§⁄U øÊ‹Ë‚ ÁŒŸH
πÿ ‚Èªãœ •¬Ê⁄U, flœ¸◊ÊŸ ∑§ ‚Ê◊Ÿ–
„UÙÿ ∑È§’⁄U ‚◊ÊŸ, ¡ã◊ ŒÁ⁄Uº˝Ë „Ùÿ ¡Ù–
Á¡‚∑§ Ÿ„Ë¥ ‚ãÃÊŸ, ŸÊ◊ fl‡Ê ¡ª ◊¥ ø‹H
¡Ê¬◊¥òÊó˙ OË¥ •„Z üÊË◊„ÊflË⁄UÁ¡Ÿãº˝Êÿ Ÿ◊—–
475
üÊË ôÊÊŸ øÊ‹Ë‚Ê
¬ÊŸË ¬Ëfl ¿ÊŸ∑§⁄U, ¡Ëfl ¡ãÃÈ ’ø ¡Êÿ–
¡Ëfl ŒÿÊ •ÁÃ ¬Èáÿ „Ò, ⁄UÙª ÁŸ∑§≈U ŸÁ„¥ •ÊÿH1H
¤ÊÍ∆U ¬ÈL§·Ê¥ ‚ ∑§÷Ë, ∑§Êß¸U Ÿ ∑§⁄UÃÊ ¬˝ËÃ–
‚ëø •ÊŒ⁄U ¬ÊÃ „Ò¥, ¡ª ¡‡Ê ‹Ã ¡ËÃH2H
øÙ⁄U ÁŸàÿ øÙ⁄UË ∑§⁄U, ⁄U„Ã Ÿ ∑È§¿ ÷Ë ¬Ê‚–
flŸÙ¥, ¬„Ê«∏Ù¥ ÷ÊªÃ, ŒÈπ ¬Êfl¥ ÁŒŸ-⁄UÊÃH3H
‚ÿ ¬⁄UÊß¸ ŸÊ⁄U ∑§Ù, ÃŸ ◊Ÿ œŸ πÙ ŒÃ–
Á»§⁄U ÷Ë ‚Èπ Á◊‹ÃÊ Ÿ„Ë¥, ◊ıÃ ÷ÿÊŸ∑§ ‹ÃH4H
¡Ù«∏ ¡Ù«∏ ‚¥øÿ ∑§⁄U, ¬Á⁄Uª˝„ •¬⁄Uê¬Ê⁄U–
Á∑§ÃŸ ÁŒŸ „Ò ¡ËflŸÊ, ÄUÿÙ¥ ÁŸÃ …Ùfl¥ ÷Ê⁄UH5H
∑È§≈UÈê’ ◊Ù„ ∑§Ê ¡Ê‹ „Ò, ∑§Ùß¸ Ÿ ¡Êfl ‚ÊÕ–
÷‹Ê ’È⁄UÊ ¡Ù ∑§⁄U ªÿÊ, ’ŸË ⁄U„ªË ªÊÕH6H
’Ë«∏Ë ◊ÁŒ⁄UÊ ¬ËflŸÊ, Ÿ„UË¥ ÷‹Ê¥ ∑§Ê ∑§Ê◊–
÷¥ª •ÊÁŒ ∑§Ë ‹Ã ’È⁄UË, ÄÿÊ¥ „UÊÃ ’ŒŸÊ◊ H7H
⁄UÊªË ÃŸ ∑§Ê ∆UË∑§ ∑§⁄U, ’˝rÊøÿ¸ ∑§Ê ¬Ê‹–
Á’Ÿ ¬Ò‚ ∑§Ë ÿ„ ŒflÊ, ŒÍ⁄U ÷ªÊfl ∑§Ê‹H8H
◊⁄UÊ ∑§ıŸ ‚’ ¬Í¿Ã, ¬Í¿ ÷È‹ÊÃ ’ÊÃ–
øÊ‹ øÍ∑§ ‡ÊÃ⁄U¥¡ ∑§Ë, „Ù ¡ÊÃË „Ò ◊ÊÃH9H
‚Èπ ŒÈπ ÁŸ¡ ∑§Ë ŒπÃ, ÄUÿÙ¥ Ÿ ‹ªÊfl äÿÊŸ–
ÁøãÃÊ ∑§Ù •’ ¿Ù«∏∑§⁄U, œÊ⁄UÙ ‚êÿÇôÊÊŸH10H
476
Á∑§ÃŸ ÁŒŸ ∑§Ù ¡ËflŸÊ, Á∑§ÃŸ œŸ ∑§Ë øÊ„–
ôÊÊŸË ‹πÊ ‚Ùø ‹, ◊ıÁ‹∑§ ¡ËflŸ ¡Ê¥„H11H
™§¬⁄U ‚ œ◊Ë¸ ’Ÿ, ÷ËÃ⁄U ‡ÊÈh Ÿ ∞∑§–
⁄UÊÃ ÁŒfl‚ ßÃ ©Ã Á»§⁄U,¥ Á∑§‚ Áflœ ⁄U„ÃË ≈U∑ §H12H
∑§Ê⁄U¡ ∑§Ù ∑§⁄UÃ ø‹Ù, ÃŸ ◊Ÿ fl‡Ê ◊¥ ⁄UÊπ–
„ÙªË ÁŸpÿ Áfl¡ÿ, Áfl¬ŒÊ •Êfl ‹ÊπH13H
¬Ê⁄U •Ÿ∑§Ù¥ „Ë Á∑§ÿ, ◊ÈÁQ§ Á∑§‚ Áflœ „Ùÿ–
¿Í≈U¥ª ¡¥¡Ê‹ ‚’, ¬Ê¬ ◊Ò‹ ‚’ œÙÿH14H
¤ÊÍ∆Ê SflÊ⁄UÕ ¿Ù«∏∑§⁄U ‚Ã ∑§Ù ©⁄U ◊¥ œÊ⁄U–
ß‚ ÷fl •ÁÃ ‡ÊÙ÷Ê ’…∏†, •Êª ’«∏Ê ¬Ê⁄UH15H
¬„‹ ÁŸ¡ ∑§Ù ‡ÊÈh ∑§⁄U, ¬Ë¿ ¬⁄U ©¬Œ‡Ê–
¡Ù ∑§„Ã ∑§⁄UÃ Ÿ„Ë¥, flÙ ¬ÊÃ „Ò¥ ÄU‹‡ÊH16H
÷ËÃ⁄U Œ„ ÁÉÊŸÊflŸË, ⁄UÙªÙ¥ ∑§Ê „Ò œÊ◊–
¡’ Ã∑§ ¬⁄UŒÊ ∆Ë∑§ „Ò, ∑§⁄U‹ •¬ŸÊ ∑§Ê◊H17H
Œπ ’È…∏Ê¬ ∑§Ë Œ‡ÊÊ, Õ⁄U Õ⁄U ∑§Ê¥¬ ªÊÃ–
’È⁄U ’È⁄U ÁŒŸ ’ËÃÃ, ∑§Ùß¸ Ÿ ‚ÈŸÃÊ ’ÊÃH18H
¬ÃÊ Á∑§‚Ë ∑§Ù ŸÊ ¬«∏, ∑§’ •ÊflªÊ ∑§Ê‹–
ÄÿÊ¥ ◊ÊÿÊ ‚ ©U‹¤ÊÃÊ, „ÒU ◊∑§«∏Ë ∑§Ê ¡Ê‹H19H
ÄUÿÙ¥ •ÊÿÊ ÄUÿÊ ∑§⁄U ªÿÊ, ôÊÊŸË ¬Í¿ ’ÊÃ–
‹πÊ ∑Ò§‚ ŒÿªÊ, ÄUÿÊ ‹ ¡ÊÃÊ „ÊÕH20H
¬Ê¬Ë ÃÍ ÁÃ⁄U ¡ÊÿªÊ, ÁŸpÿ ÿ„ „Ë ◊ÊŸ–
¬Ë¿ ∑§Ë ◊Ã ÿÊŒ ∑§⁄U, •Êª ∑§Ë ¬„øÊŸH21H
477
•Êÿ ¡Ù ‚’ ¡Êÿ¥ª, ¡ª ∑§Ë ÿ„ „Ë ⁄UËÃ
ÕÙ«∏ SflÊ⁄UÕ ∑§ Á‹∞, ÄUÿÙ¥ ªÊÃÊ „Ò ªËÃH22H
øÊ„ Á¡ÃŸÊ „Ù ÷‹Ê, ‚Èπ ŒÈπ ∑§Ê Ÿ„Ë¥ ◊‹–
∑§’ ŒÈπ ∑§’ ‚Èπ •Ê ¬«∏, Œπ ¡ªÃ ∑§Ê π‹H23H
⁄UÙª Ÿ„Ë¥ „Ò ¿Ù«∏ÃÊ, ¬Ê¬Ë „Ù ÿÊ ‚ãÃ–
ß‚‚ ’øŸ ∑§ Á‹∞, ¬∑§«∏Ù •ÊÃ◊ ∑§ãÃH24H
ÉÊÍ◊ ⁄U„Ê ‚¥‚Ê⁄U ◊¥, ∑§⁄U ∑§⁄U ©À≈UË ’ÊÃ–
•’ ÷Ë øÃŸ ‚Ùø ‹, Ã¡ ¬ÈŒ˜ª‹ ∑§Ù ÃÊÃH25H
flÎ·‡ÊÊ‹Ê ÁŒŸ ÃËŸ ∑§Ë, Ÿÿ ◊È‚ÊÁ»§⁄U •ÊÃ–
ÃÍ ∑§’ Ã∑§ ⁄U„ ¡ÊÿªÊ, ‚Ùø ôÊÊŸ ∑§Ë ’ÊÃH26H
ŸÊ◊ ‹Ù∑§ ◊¥ ∑§⁄UŸ ∑§Ù, L§¬ÿÊ π⁄UøÙ ‹Êπ–
‚ëøË ‚flÊ ∑§ Á’ŸÊ, ¡◊ Ÿ ‚∑§ªË ‚ÊπH27H
◊Íπ¸ ¡flÊŸË ¡Ù⁄U ◊¥, Á∑§ÿ ¬Ê¬ ’„È ÉÊÙ⁄U–
•’ ÷Ë øÃŸ øÃ ¡Ê, Áfl·ÿ œ◊¸ ∑§ øÙ⁄UH28H
’ËÃË ÃÊÁ„ Áfl‚Ê⁄U Œ, •Êª ∑§Ë ‚Èœ ‹ÿ–
åÿÊ‹Ê Áfl· ∑§Ê ¿Ù«∏∑§⁄U •ÊÃ◊ •◊ÎÃ ‚ÿH29H
¡ËŸÊ ◊⁄UŸÊ ∞∑§ ‚Ê, ◊ŸÈ¡ ¡ã◊ ∑§Ù ¬Êÿ–
•Ê∑§⁄U ∑È§¿ ∑§÷Ë Ÿ Á∑§ÿÊ, ¤ÊÍ∆Ê L§ŒŸ ◊øÊÿH30H
ªãœ∑§ ◊¥ ¬Ê⁄UÊ Á◊‹Ê, Ã¬ ¬ÎÕ∑§ „Ù ¡Êÿ–
ß‚Ë Ã⁄U„ ÿ„ •ÊÃ◊Ê, ÃŸ ¡«∏ ‚ „≈U ¡ÊÿH31H
∑˝§Ùœ ∑§·Êÿ „Ò ’È⁄UË, ‚◊¤ÊÙ ß‚∑§Ù •Ê¬–
Á◊Ÿ≈UÙ¥ ◊¥ ¤ÊÍ∆ ◊Ê⁄UÃË, ÁªŸ Ÿ ◊Ê° ÿÊ ’Ê¬H32H
478
‡ÊÊSòÊ •Ÿ∑§Ù¥ „Ë ‚ÈŸ, ÁŒÿÊ Ÿ •‚‹Ë äÿÊŸ–
¬ÙÕË ¬…∏ ¬…∏ ⁄U„ ªÿ, ©⁄U ◊¥ „È•Ê Ÿ ôÊÊŸH33H
ãÿÊ⁄U ãÿÊ⁄U ¬ãÕ ÿ„, „≈U ∑§Ë ∑§⁄UÃ ’ÊÃ–
‚Ã ∑§Ùß¸ ŸÊ πÙ¡ÃÊ, ◊Ê⁄Uª ∑Ò§‚ ¬ÊÃH34H
•„¥∑§Ê⁄U ∑§ ∑§Ê⁄UáÊ, ‹«∏Ã ÁŒŸ fl ⁄UÊÃ–
ÉÊ⁄U ∑§Ù Ÿ∑¸§ ’ŸÊ, ÃŒÁ¬ Ÿ ¿Í≈UË ’ÊÃH35H
‹ˇ◊Ë ø¥ø‹ „Ò •ÁÃ, ‚ŒÊ Ÿ ⁄U„ÃË ‚ÊÕ–
ŒÊŸ Ÿ ∑§Ù«∏Ë ∑§⁄U ‚∑§Ê, ¡ÊÃÊ πÊ‹Ë „ÊÕH36H
‚flÊ ¡ŸŸË ¡Ÿ∑§ ∑§Ë, ÃË⁄UÕ „Ò ÉÊ⁄U ◊Ê„–
ÄUÿÙ¥ ¡ª ◊¥ πÙ¡Ã Á»§⁄U, ∑§À¬ÃL§ ∑§Ë ¿Ê¥„H37H
¬Èáÿ øË¡ ∑§¿È •ı⁄U „Ò, œ◊¸ øË¡ ∑§¿È •ı⁄U–
¬Èáÿ ¡ªÃ˜ ∑§Ê π‹ „Ò, œ◊¸ ◊ÙˇÊ ∑§¿È •ı⁄UH38H
„ÙŸË „Ò ‚Ù „ÙÿªË, ◊Ÿ ◊¥ œË⁄U¡ œÊ⁄U–
¤ÊÍ∆Ê ‡Ê∑È§Ÿ ÁfløÊ⁄UÃÊ, ÄUÿÊ ¬ÊflªÊ ¬Ê⁄UH39H
ŒÈπ ‚ ’øŸ ∑§ Á‹∞, ¿Ù«∏Ù ¬⁄U ∑§Ë •Ê‚–
•ÊÃ◊ ’‹ ‚’‚ ’«∏Ê, ‚ŒÊ ÃÈê„Ê⁄U ¬Ê‚H40H
:::
479
‚◊ÊÁœ ÷ÊflŸÊ
ÁŒŸ⁄UÊÃ ◊⁄U SflÊ◊Ë ◊Ò¥ ÷ÊflŸÊ ÿ ÷Ê™°§–
Œ„UÊãÃ ∑§ ‚◊ÿ ◊¥ ÃÈ◊∑§Ù Ÿ ÷Í‹ ¡Ê™°§H
‡ÊòÊÈ •ª⁄U ∑§Ùß¸ „UÙ ‚¢ÃÈcÔ≈U ©UŸ∑§Ù ∑§⁄U ŒÍ°–
‚◊ÃÊ ∑§Ê ÷Êfl œ⁄U ∑§⁄U ‚’‚ ˇÊ◊Ê ∑§⁄UÊ™° H
àÿÊªÍ° •Ê„UÊ⁄U ¬ÊŸË •ı·œ ÁfløÊ⁄U •fl‚⁄U–
≈ÍU≈U ÁŸÿ◊ Ÿ ∑§Ùß¸ ºÎ…∏UÃÊ NUŒÿ ◊¥ ‹Ê™°§H
¡Êª¥ Ÿ„UË¥ ∑§·Êÿ¥ ŸÁ„¢U flŒŸÊ ‚ÃÊfl–
ÃÈ◊‚ „UË ‹ı ‹ªË „UÙ ŒÈäÔÿÊ¸Ÿ ∑§Ù ÷ªÊ™°§H
•ÊÃ◊ SflM§¬ •ÕflÊ •Ê⁄UÊœŸÊ ÁfløÊM°§–
•⁄U„¢UÃ Á‚h ‚ÊœÍ ⁄U≈UŸÊ ÿ„UË ‹ªÊ™°§H
œ◊Ê¸à◊Ê ÁŸ∑§≈U „UÙ¥ ø⁄UøÊ œ◊¸ ‚ÈŸÊfl¥–
fl ‚ÊflœÊŸ ⁄UÄÔπ¥ ªÊÁ»§‹ Ÿ „UÙŸ ¬Ê™°§H
¡ËŸ ∑§Ë „UÙ Ÿ flÊÜ¿UÊ ◊⁄UŸ ∑§Ë „UÙ Ÿ ßë¿UÊ–
¬Á⁄UflÊ⁄U Á◊òÊ ¡Ÿ ‚ ◊Ò¥ ◊Ù„U ∑§Ù „U≈UÊ™°§H
÷Ùª ¡Ù ÷Ùª ¬„U‹ ©UŸ∑§Ê Ÿ „UÙfl ‚È◊⁄UŸ–
◊Ò¥ ⁄UÊÖÿ ‚ê¬ŒÊ ÿÊ ¬Œ ßãº˝ ∑§Ê Ÿ øÊ„Í°UH
⁄UàÔŸòÊÿ ∑§Ê ¬Ê‹Ÿ „UÙ •¢Ã ◊¥ ‚◊ÊÁœ–
“Á‡Êfl⁄UÊ◊” ¬˝ÊÕ¸ŸÊ ÿ„U, ¡ËflŸ ‚»§‹ ’ŸÊ™°§H
:::
480

Jinvaani PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Jinvaani PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Á¡Ÿ ©U¬Ê‚ŸÊ

œçeç‹oº 1. §TÄçŒ½ u\Œz‹ü:

[aÙ} ’bë}ÈbC&_ ßÉÈ} ’bë}ÈbC, îµN’bë}ÈbC&íàîÉÈ} ’bë}È#• •$• • • •

Ê<È BbábhÈN<È±bq PîbíÈ

(20) Èy ªìuŒÌìÄÀo œî\Œ

Èy EçutŒçs u\Œ œî\Œ

Èy Eu\oŒçs u\Œ œî\Œ

Èy Ìæ§ÄŒçs u\Œ œî\Œ

Èy ÌìªuoŒçs u\Œ œî\Œ

Èy Ììœç¾ç|Œçs u\Œ œî\Œ

Èy Y‹üŸ§ u\Œ œî\Œ

Èy ÆyoÂŒçs u\Œ œî\Œ

Èy Èz®çæÌŒçs u\Œ œî\Œ

Èy ÄçÌìœî[® u\Œ œî\Œ

Èy Æçv‹oŒçs u\Œ œî\Œ

Èy ªu¨Œçs u\Œ œî\Œ

Èy ŒuªŒçs u\Œ œî\Œ

Èy ŒzuªŒçs u\Œ œî\Œ

Èy œç¾ç|Œçs u\Œ œî\Œ

Èy ªÒçÄyº u\Œ œî\Œ

±Ð~bEÈbGÙÙDEÈbÏîb àbC³a àbC³adÙb<ª¶È:• •$• • • •

1. uÄ‡ìÄz|‡ç: 2. ªçzÒçuºuÄ\®y 3. ®[®çz

<ëBbëbC <ëBàbC ëaÙbC <ë~bC¥TbC 3<ë®ÙbC ®ÙDè• •$• • • •

1. Äuo|ºuœ 2. oz\çz ªÒçªumÊì 3. NÿçYçzôÄzÊì Œ os{Ä uÄNÿçÌNÿnÄª½

kùb Pîb<µîÙL (îÉÏàNî«bCÏPë) ±bq

You might also like