Appendices

62
 Appendix A
Letter of Request to Conduct the Study

January 11, 2019

GLORIA H. AGONCILLO
Secondary School Principal IV
Nabuslot National High School
Nabuslot, Pinamalayan, Oriental Mindoro

Madam:

Greetings!

The undersigned is presently conducting a study titled “CAUSES AND EFFECT OF

STRESS IN THE ACADEMIC PERFORMANCE OF GRADE-12 SCIENCE, TECHNOLOGY
ENGINEERING, AND MATHEMATICS (STEM) STUDENTS OF NABUSLOT NATIONAL
HIGH SCHOOL” in partial fulfillment of the requirements for their English for Academic and
Professional Purposes and Capstone Project. ‘

In line with this, he would like to ask permission from your good office to administer the
questionnaire to your students. Rest assured that the data to be secured from your students
will be strictly and confidentially kept and will be used solely for this study.

Thank you very much.

Respectfully yours,

JOHN DARYLL LAMBOLOTO

Researcher

REYMART RODAS
Researcher

Noted:

ERWIN D. BIBAL
Research Adviser

Approved by:

GLORIA H. AGONCILLO
Secondary School Principal IV

63
 Appendix B
Questionnaire

1. What is your idea as regards stress?

2. Do you experience stress?

3. What type of stress/es do you experienced?

4. What causes your stress?

5. How does stress affect your academic performance?

6. How can you cope up with stress?

64
 Appendix C
Transcription
1. What is your idea as regards stress?
Responses Theme
R1: Pagka ano sunod sunod na yung mga
gawain tas hindi mo na alam yung gagawin Associated with bulk of workloads
mo tungkol sa mga gawain na yun.

R2: Ang stress para saakin ay ito yung mga

pangyayari na nagbibigay ng discomfort A feeling of discomfort, problem, and anxiety
sayo ahh physically, emotionally.

R3: Yung stress para saakin ay yung

mararamdaman nalang ng isang tao, na Associated with bulk of workloads
kapag lahat nalang ay ni rurush niya, yun.

R4: Parang ano yung nararamdaman kapag

madami kang problema, parang yung result A feeling of discomfort, problem, and anxiety
sya nung mga nararamdaman mo pero
merong reason behind para maramdaman
mo yung stress.

R5: Pagsinabing stress ay yun yung

something na inadala mo na naga cause
sayo na na ikaw ay mabahala (wow what a
word mabahala) yung ano parang A feeling of discomfort, problem, and anxiety
uncomfortable kasa lahat nang bagay na
ginagawa mo dahil doon sa stress nayun
basta yun yun something that’s makes you
uncomfortable.
R6: So para saakin ang stress is that ung
minsan hindi kana nakakatulog ung
sobrang dami mong gawain minsan ma A feeling of discomfort, problem, and anxiety
aano mo nalang ung sarili mo na
nakatulala tapos yun na nga dahil sa
sobrang daming gawain doon mo
mararanasan na magkaroon ng stress.
R7: Stress, actually as a senior high school
it is the everyday scenario I mean eto yung
lagi nating nararanasan stress pagdating sa
lalo pagdating kapag rush hour na, yes at A feeling of discomfort, problem, and anxiety
ito yung isang, siguro yung stress isang yun

65
yung nararanaan ng katawan siguro yung
whole being natin kapag nalalagay tayo sa
isang sitwasyon na parang wala tayong
malusutan.

R8: So pag stress kase its about its more

about on pagiging aligaga nug isang person A feeling of discomfort, problem, and anxiety
kung ndi nya alam yung ano yung uunahin
nya base on kunyare full load yung isang
estudyante or meron pang other things na
dapat syang gawin so yun yung stress sa
isang tao hindi nya alam yung uunahin nya
kung yung isa ba o yung kabila o yung
kabila muna o yung isa

R9: Para saakin ang stress ay ahh ahh isang

problema na hindi mo basta basta
malulutas yung parang mararamdaman mo
na mahihirapan ka sa sarili mong A feeling of discomfort, problem, and anxiety
pangangatawan or ano ahhm example ah
stress ka sa problema nyo sa bahay sa
pamilya ganun

R10: uhmm Para sa akin uhh ang stress ay

parang yung bagay na nagbigay sa tao ng
sobrang bigat na pakiramdam, yung parang A feeling of discomfort, problem, and anxiety
feeling ng isang tao na kulang na kulang
yung isang araw para sa mga…para sa
sobrang daming gawain.

R11: uhhm Sakin ang stress ay parang

napakalaking sagabal dahil minsan
yung stress na yun, yun lagi ang nasa
isip mo, minsan may ginagawa ka bigla A feeling of discomfort, problem, and
na lang papasok sa isip mo dahil dun anxiety
naga cause sa iyo nung galit, iyamot at
minsan ay pagkabugnot, kaya yun sa
akin ano ang meaning ng stress
R12: Ang stress para sa akin ay yung
mga bagay na nagsasagabal sa kin sa Associated with hindrance in doing
mga pag gagawa ng kung ano anong something
bagay na aking ginagawa…. yun.
R13: uhhm para sa akin pag sinabing
stress ay yun yung ano yun yung mga
66
problemang uhhm na mahirap na A feeling of discomfort, problem, and
solusyunan katulad na lang ng anxiety
research..yun lang
R14: Stress ay…(laughing) yung
masakit sa ulo haha tyaka parang A feeling of discomfort, problem, and
baliw ka (laughing), yung tipong gusto anxiety
mo na lang matulog maghapon, yung
hindi kana magigising kase uaw mo
nang isipin yung mga bagay na sa
tuwing gising ka ay parang maloloka ka
yung ganun.

R15: Ang stress ay…wait lang daw…

ito napanood ko to eh..ang stress ay
katulad ng isang baso kapag sa loob
ng isang minuto na hawak mo sya ay
wala ka pang nararamdaman pero pag A feeling of discomfort, problem, and
mga isang oras na ay nagngingiwit anxiety
kana tapos kapag tumagal pa ng
tumagal hindi mo na kinakaya kase
ngawit nangawit kana gusto mo nang
bitawan, ganun ang stress kapag
pinatagal mo yan at inisip mo ng inisip,
dimo sinolusyunan agad lalo kang
mangingiwit, tulad ngayon naiistress
ako. Pakiramdam mo ay sukong suko
kana. Ang stress dapat hindi mo
pakaisipin dapat positive lang sabi nga
ay isipin mo ang problema mo ngayon
kung maapektohan ka pa ba nyan after
5 years, kung makakalimutan mo yang
after 5 years bakit ka pa
mamomoblema.

R16: I believe; I believe ang stress is

something triggered to a person A feeling of discomfort, problem, and
depending on the situation anxiety

R17: Para sa akin ang stress ay ano

isang pahirap sa estudyante dahil
kapag na stress ang isang studyante A feeling of discomfort, problem, and
hindi sya makapag aral o makasagot anxiety
sa mga exam

67
R18 Stress ay nakakapagod, literal.
Wala ka naming inagawa, pakiramdam A feeling of discomfort, problem, and
mo, pagod ka. Lalo na yung isip. anxiety
Parang hindi na guamagana, stress ay
problema na inaproblema ulit.

2. Do you Experience being stressed?

R1: Yes Yes

R2: Yes, naman lahat naman tayo Yes

R3: Buhay eh kaya yes Yes

R4: Syempre naman Yes

R5: I do, especially in the academic Yes

things (charot)

R6: Ay oo naman syempre lalo na Yes

kapag senior high Grade12 kana
sobrang dyan mo na mararanasan ung
tunay na ibigsabihin ng stress

R7: Yes, I do, I really do just a while ago Yes

I was very stress about the argument
kanina
R8: Yes

R9: Oo Yes

68
R10: Para sa akin oo, uhmm na-stress Yes
na ako nung natambakan ako ng
gawain nun ng parang ano nung mga
projects na para ako yung na-assign
na mag edit ng video tapos isang
linggo ko syang hindi nagagalaw tapos
yun hanggang sa natambakan na ng
natambakan ng gawain.

R11: Lahat naman siguro Yes

nakakaranas ng stress, ako ngayon
naiistress na lalo na sa academic
work. Madami akong inapagka
stressan sa buhay lalo na sa bahay
R12: Ako na experience ko nang Yes
maging stress

R13: Oo naman Yes

R14: Oo araw-araw yung kahit Yes
simpleng ano lang nakaka stress na

R15: Yes, napakaraming beses na Yes

R16: Yes Yes

R17: Oo naman, halos palagi Yes
R18: Yes Yes

69
3. What type of stress/stresses is/are being experienced?
R1: Sa school pagka madaming
gawain, yung mga paper works, yung
mga kapag yung malapit na yung finals,
pagmalapit na yung finals, yung pag Physical/Emotional stress
sunod-sunod na yung mga
requirements na binibigay ng teachers.

R2: Lately ang nararanasan ko ay

emotional stresss, family, school, family
Family stress
ay yung financial

R3: Sa akin ay hindi naman ako fully

stressed sa paper works ng school
kase nakakahabol naman, siguro
expectation nalang ng parents Physical/Emotional stress

R4: D ko alam kung ano yung mga

klase pero nakakaranas ako di ko ma
identify yung stress kase hindi naman
ako nagaaral tungkol duon, syempre Family stress
sa school madaming stressors dyan
kapag yung mga madaming demands
yung subjects, mga activities projects
kailangan mong I comply with the due
date kailangan mo talaga siyang
habulin tapos as aresult kapag hindi
mo na memeet masyado kailangan
mong mag cram tapos ayun na istress
kana sobrang dami mong ginagawa.
Kapag minsan sa pamilya rin kapag
yung ano kapag yung halim. Saamin
kase sa pamilya ko nasanay ako na
palagi silang nandun eh ngayun
nagtatrabaho na sila yung mga kapatid
ko nasanay akong magkakasama kami
palagi ay parang na istress ako kase
parang yung usual dati na meron
kang nakaka nasasabihan nakakausap
70
mo lagi pero ngayun parang you feel
alone na wala kang masabihan ng
mga nangyayari sayo, ayun. Sa
financial mahirap talaga magmanage
lalo kapag wala kang imamanage yun
tas pag minsan kinakapos kapa sa
mga gastusin nyo hindi lang kase yung
mga pangangailangan hindi lang
pagkain mo yung pagkakagastusan
mo lalo na estudyante kay un nga
demands din ng projects
R5: Yun na nga academics sa school
ahh yun lang I don’t stress at all yun na
Physical/Emotional stress
yun.

R6: Nakakaapekto ba yung strand mo?

Oo kase diba sabi nga pag STEM ako
Science Engineering and Mathematics
yung tingin ng ano saiyo iba ung tingin
sa iyo kase pag science syempre
asabihin nila matalino doon palang
parang na pepressure kana at nakaka
stress yun kase sa bawat agawin mo
dapat maganda dapat perfect dapat
okay sa kanila kase nga mataas ang
tingin nila sa iyo mataas ung stamdard
parang ganun
Physical/Emotional stress
Yung sa mga academics kase
napakarami talagang gawain kapag
grade 12 kana example nito ay projects
kase nga projects tapos research isa
nayan kase nga research hindi sya
madaling gawin pero kapag minahal
mo at kapag gusto mo yung gagawin
mo maganda naman ang akalabasan

R7: Okay academic stress and

emotional stress siguro, sa academic

71
stress nakaka stress yung like syempre
kinuquestion ko yung curriculum na
Physical/Emotional stress
kailangan ba talaga na kailanagang
mag undertake sa ganitong bagay alam
mo yun yung mga ganun na istress ako
sa mga sa academics

R8: Sterss sa work load sa dto sa

school, school requirements for each
subjects. Sa mga subjects na istress
lng sa yung nga kapag hindi na alam
kung anong agawin na ano muna an
ayun as a irregular student na istress
ako kase meron akong patong patong
na subjects yun hindi ko alam kung ano
yung aunahin ko for example yung Physical/Emotional stress
chemistry ko and biology sabay sial ng
first period so there are some instances
na hindi ko na alam kung ano ang
agawin ko between doon sa dalawang
subjects

R9: Ahhhm ang stress na nararanasan

ko ay about sa familya (Familia)
pamilya tsyaka sa ano sa financial. Sa
pamilya kapag may problema kami
syempre pagpapasuk ka sa school lagi
mong maiisip yun kung ano yung
problemang nadala mo na ahh nang
problema na na dala mo galling sa
bahay. Sa financial naman once na yun
nga ahha wala kanang kunware may
projects kayo wala kanang ma mailaan
na pera para dun sa projects na
kailangan mong bilhin na kailangan Family stress
mong gawin .Sa academics pag may
mga subjects kang naiiwan ganun
basta may subjects kang na iiwan

72
syempre rush ahh magiging yung
gagawin mong mga bagay na
kailangan mo laging irush kase
kailangan mong ipasa on time yung
mga kailangan mong gawin

R10: gaya dito sa school, yung mga

academic, kapag sobrang ingay din
dito sa school, hindi ako masyadong
naiintindihan yung tinuturo ng teacher Physical/Emotional stress
sa unahan
R11: Mostly academic, dun ako laging
naiistress, nahihirapan ako lagi dun.
Finance ay isa pa yun, gipit ngayon at Physical/Emotional stress
kung sa family naman ay hindi
masyado
R12: Sakin ay ganun din nga
academic, kung baga ay kailangan
kong grumaduate, pero pinakamalking
stress sa akin ngayon ay sa pamilya Physical/Emotional stress
namin kase magulo tapos may
inabantayan pa akong may sakit
R13: stress ah, stress sa pag aaral, ito
yung pag gawa ng research kase
mahirap, pag sosolve sa physics,
syempre ganun din chemistry, para sa Physical/Emotional stress
akin ah lahat ng stress sakin ay mga
subject ko sa school.
R14: School, pera tapos sa bahay. Sa
school kase sobrang dami ng
Family stress
requirements at kung sa bahay ay
gawing bahay lang

R15: Sa academic, sa school, sa mga

requirements na pinapapasa yun
nakaka stress yun. Sa family problema
sa magulang, sa kapatid at mga utos na
nakakatamad sundin. Sa school ulit,

73
yung pagising at pagpasok ng maaga
at syempre financial, mga gastusin,
Physical/Emotional stress
gusto kong magpayaman pero hindi ko
kaya at pansarili, problema sa sarili
parang general lang.

R16: Sa bahay lalo na kapag maligalig

sa bahay yang kagulo tapos syempre
Family stress
nakakastress yung diba sa bahay
kapag walang pera

R17: Yung stress kase hindi makatulog,

stress dahil sobrang daming pagawa sa
school tapos stress dahil mainit.
Madami kaseng iniisip katulad ng Physical/Emotional stress
family, school at kinabukasan.

R18: Stress galling sa bahay. Kasama

na duon yung hindi pagkaka-unuwaan
ng mga members at yung financial
shortage. Stress from school.
Maraming requirements and activities
na dapat icomply. Nakakastress
magbudget ng time kung saan isisiksik Family stress
at pagkakasyahin. Stress galing sa
sarili. I’m letting things to stress me.
Hindi naman dapat inaproblema,
inaproblema ko, yun stressed tuloy

4. What causes your stress?

R1: Ano yun na nga sa school, family
ahh yun! Tambak na gawain yung
sunod-sunod yung hindi mo na alam
yung agawin. Yung para kang luting Family problem

74
lagi na hindi mon a alam yung agawin
mo kapag inatanong ka ng teacher
wala kang maisip, tapos ang aisipin mo
ay yung paano mo aawin yun

R2: Nakakaapekto ito ahh kase kapag

stress ako minsan ay natutulala
nalang ako kase iniisip ko nga yung Personal problem
bagay na hindi dapat isipin kailangan
solusyunan
R3: Saakin naman kase stress doesn’t
negatively affect me pero kung yung
sabi ko nga kanina ang stress na
expectation ng family hindi naman ako
natutulala hindi naman ako na
didistruct, mas lalo akong na
momotivate na gumawa ng paraan
para ma meet yung expectations ng
family. Sa academics, in a positive way Not mentioned
saakin pag mas lalo akong na istress
mas lalo akong, mas lalo kong na
pupursue yung sarili ko, sarili mo to the
limits na hindi naman na dedegrade
ung sarili ko

R4: Yung ano yung stresss sa school

syempre parang nagiging ano rin sya
nagiging hindrance pag minsan na
naaantala yung mga dapat mong gawin
halimbawa yung mga projects nyo
naantala yun kase parang mas naiisip
mo na ang dami naman nun parang
natatambakan na ako pero pag ginamit
mo na motivation pagminsan nagiging
motivation na rin yun na magsimula
para matapos agad tapos sa family
isipin mo nalang na ano yung ginagawa
nila ay para sa ikabubuti ko rin iniisip ko

75
nalang nay un ay para sa syempre School-related task
nagtatrabaho sila para masuportahan
ka. Actually parang right perception
nalang siguro yun pero yung saakin
tinatake ko siya as positive kaya siguro
nagiging ano narin yung academic
performance nagiging maayus din

R5: Yung sa school mga cause ng

stress sa school ay yung ano yung sa
patong patong na works, na activities,
requirements, research!yun lang . It
made me yang ano baga yang nagging
mas challenging ung mga subject’s
yang mas nagging weapon yung stress
para mag trive dun sa subject parang
nagging inspiration ung mga subject na
yu nagging challenge, hindi ako School-related task
naapektuhan mababa naman talaga
grades ko , nakakapagpasa pero hindi
sa tamang oras atleast nakapagpasa

R6: Yun na nga yung mga maraming

gawain mga katulad yung research,
projects, quizzes yung mga ganyan
recitation ganyan. So ayun yung
halimbawa nalang yung sa research
minsan hindi mo na nagagawa ung
ibang gawain kase minsan napakaisip
isip mo yun halimbawa nalang pag may
project tas deadline mas parang asan
tabi mo muna yung ibang gawain para
magawa yung napagawa nayun
pagmalapit na yung deadline. Meron School-related task
din naman sa bahay isa narin un pero
mas kalimitan at mas malawak talaga
yung nararanasang stress sa school

76
. R7: Siguro pag stress ang isang tao
ewan ko lang para saakin may
pananaw ako na may stress na positive
may stress na negatve meron kaseng
isang tao na kapag stress sya ahh
parang lumalabas yung creativity pag
nasa last last hour na parang ganun
meron naming stress na mag lelead sa
depression hanggang sa hindi na sya
gumawa so siguro saakin sa academic Not mentioned
performance ko pag na istress ako
hindi ko naibibigay yung best shot ko
kapag halimbawa na istress ako
parang hindi ko maibigay yung pinaka
the best ako

R8: Ano yun nga as airregular students

hindi ko na alam kung ano kung anong
pag sasabayin, kung anong gagawin
ko sa mga subjects na nag patung
patong kase for the fact na kailangan
kong grumaduate so kailangan kong
pag sabayin yung pag take nung
dalawang subjects na yun prove lang.
For example, kase yung biology more School-related task
on recitation sya so kapag hindi ako
nakapsuk ng isang araw lang doon sa
isang subjects its either chemistry or
biology Malaki ang eoekto nun sa
grades ko kase parang 65% nang
grade ay more on performance sa room

R9: Ahh nakakaapekto ito sa academic

performance ko dahil ahh syempre
kailangan syempre pag naiistress ka
na na ahh naaapektuhan yung
academics mo syempre hindi natin

77
masasabi na yung bagay na ginagawa
natin sa araw araw ay ay ano lagi
Not mentioned
nating nagagawa ahh parang ano once
na may subjects kana naaapektuhan
dahil doon sa stress mo hindi mo na
yun ma ano maa mabibigyan ng pansin
kase nga la ang nasa utak mo nalang
nun ano stress ka dahil doon pwedeng
bumaba yung performance ko

R10: kapag natatambakan ng mga

projects, dina nagagawa kaya
bumababa yung grades tapos School-related task
nahihirapan pang makasabay sa
klase.
R11: Nakakaapekto yun kapag iniisip
ko yung bagay na yun minsan
nadidistract ako dahil dun kaya hindi Not mentioned
ako makapag focus sa ginagawa ko
R12: ganun din sa akin, nadidistract
din ako dahil imbis na iniisip ko yung
dapat kong gawin kung pano ko gawin
yung ginagawa ko nay un, ang naiisip
ko lang ay yung stress na yun at hindi
ko maalis sa isip ko Not mentioned

R13: naiistress po ako dahil para sa

akin po parang sa akin uhm mahirap
lutasin yung problemang dumadating
sa kin kaya nahihirapan ako. Syempre
hehe, pag stress ka tapos, dalawa kase
yun eh dalawa bagay yun kapag
naiistress ka ginagawa mo parin yung
tama at pag naiistress ka hindi mo na
kayang gawn yung pinapagawa sa iyo Personal problem
at kung nararanasan ko yan pareho,
hati sya para sa akin.

78
R14: Yung isang bagay na sa halip na
inaisipan ng solusyon, inapakaisip-isip
ko pa ayun kaya lang akong naiistress
at school parin yun. Minsan diga ay ano
kapag may inatanong ang mga teacher
ay hindi na masyadong nagasasagot
tapos yung kunware physics yung School-related task
subject tapos sa research yung nasa
isip mo yung mga ganun

R15: Ang pinakauna ay yung

pansariling pag iisip kase iniisip ng
iniisip yung problema at hindi nagiging
positive kaya minsan yung problema
lumalala kase hindi ayun palala ng
palala tapos yunding kanina yun din
yung mga cause sa pamilya, school
yun Kapag na stress ay naguguluhan
yung isip kaya yung mga requirements Personal problem
naguguluhan na rin kaya hindi moa lam
kung ano ang uunahin mo minsan sa
sobrang stress mo ay gusto mo nang
matulog tapos tinatamad kanang gawin
yung mga requirements hindi ka na
nakapag para sa due date kaya
bumababa ang grades. Kung sa stress
ay yung sa exam, pag na stress ka
mahirap kang makapag review, hindi
ka makapag aral ng maayos kaya yung
mga exam mo ang bababa gusto mo
na lang matulog tapos pag stress ka rin
sa activities naman, hindi ka maka
cooperate sa group kase tress ka nga
e gusto mon a lang mapag isa

79
R16: Sa bahay lalo na kapag maligalig
sa bahay yang kagulo tapos syempre
nakakastress yung diba sa bahay
kapag walang pera. Hindi man ito
nakakaapekto, hindi man ako naiistess
kag naga exam, Family problem

R17: Siguro nakakapag cause ng

stress ko dahil nga hindi ako
nakakatulog tapos sobrang dami kong
naiisip, minsan hindi ako makapag
sagot tama sa mga exam yung hindi
Personal problem
ako makapag focus sa tinuturo ng
teachertapos syempre bumababa yung
academic performance

R18: Maligalig minsan sa bahay,

nakakastress. May mga away
magpatalo, gusto lahat ay sila ang
tama tas sasabay pa ang financial
shortage. Pag ganun sa bahay, hindi
na ako nakakagawa ng assignment sa
bahay. Maraming Gawain sa school.
Kelangan icomply lahat, ako pag
minsan, kahit madaming Gawain ay
nauuna pa ang gawin yung ibang Family problem
bagay kesa requirements, tas pag
malapit na ang deadline, stressed na,
karag na. Madalas ay late na magpasa
ng mga requirements at kapag inaabot
ako ng katamaran ay hindi ko na
nagagawa.

80
5. How does stress affects the academic performance?
R1: Nakakaapekto ito ahh kase kapag Lack of focus
stress ako minsan ay natutulala
nalamg ako
R2: Para saakin ang stress ay isa sa
mga factors na nakakaapekto sap ag
aaral ko dahil kapag stress ako di ako
makapag isip ng ayus at lagi akong na Lack of focus
didistract kaya kapag naiisip stress
ako bumababa yung academic
performance ko
R3: yung ano yung stress sa school
syempre parang nagiging hindrance
pag minsan na aantala yung mga
dapat mong gawin halimbawa yung Lack of focus
mga projects nyo naantala yun kase
parang mas naiisip mon a ang dami
naman nun parang natatambakan na
ako nawawala kana sa focus
R4:Di makapagfocus sa gawain at Lack of focus
kahit simpleng gawain ay hindi
magawa.
R5: Hindi maintindihan ang lesson, Lack of focus
hindi makapagfocus sa topic at nilipad
ang isip
R6: Hindi makasagot ng maayos kaya
bumababa ang performance ko.
Lack of focus

R7: Walang pagbabagi dahil ganun Not mentioned

parin grade ko walang pag babago
R8: Wala namang epekto sakin gaano
ang stress kase may way din naman
Not mentioned
ako para marelieve ito lahat.

81
R9: Hindi naman siguro pero minsan
oo may subject talaga na sobrang
stress na stress na ako kaya ang result
mababa ang grade ko pero sa iba Not mentioned
naman ay ayos naman.

R10 : Para sa akin ang naging epekto

nito ay di ako makapag focus sa mga
aralin dahil stress ako sa isang subject
halimbawa kaya bamab ay dun sa
performance ko sa ibang subject ay
bumababa dahilan para bumababa Lack of focus
ang grade ko
R11: Wala wala syang epekto Not mentioned
(hahaha)

R12: Ang naging epekto nito sa akin ay

nawawalan ko ng gana sa pag aaral ko.
Lack of focus

R13: ganun parin grade ko walang pag Not mentioned

babago

R14: saakin tlaga ndi ako makapag

focus kase nga sobra sobra yun gang
Lack of focus
na aaligaga kana basta yun hahaha
R15: Totally ndi nmn ako naapektuhan
nasa tao kase yung kung paano nila I
Not mentioned
tatake yung stress sa buhay nila
R16: saakin din hahah maganda kase Not mentioned
performance ko hahahha

R17: syempre pag stress kay an dyan

mona mararansan lahat minsan
Lack of focus
aantukin ka sa klase minsan lugaw na

82
lugaw kana sa lesson kase nga stress
ka kaya yun bumababa grades mo

R18: Kung sa usapang academics ay

masasabi kong ndi nmn naapektuhan
Not mentioned
kase na babalance ko nmn at
nahahandle ng maayus ung stress

6 How can you cope up with stress?

R1: Time management, ahh yungbano
lahat nung mga stress mo sa bahay
iwan mo sa bahay tas yung lahat ng
stress mo sa school iwan mo sag Managing time
school

R2: Sa akin hindi ko iniisip yung

paggawa ko nga solusyon, iniisip ko ay
yung mga magagandang bagay yung
kalalabasan nung mga solusyon na Thinking positively
gagawin ko

R3: Para sa stress naman ay ang

stress kse ay hindi mo na maiiwasan
kahit anong gawin mo hindi yan
maiiwasan, so, pwede ko sigurong Thinking positively
gawin ay stay calm, rethink, and
repeat.
W
R4: Syempre ang unang una mo
talagang kailangan mag pray ka kase
syempre kapag isinurrender mo un sa
mas makakahandle nun syempre Seeking guidance and having faith
walakanang iisipin dun pero kung

83
itetake mo tlga sya negatively ikaw lng
ung maaapektuhan nun
R5: I can cope up with stress yang
through, tharough facebooking using
quality time tapos more fun enjoy life
yun lang Diverting attention to other things

R6: Ahhh, isa na dun is yung enjoy lang

yung wag baga pakaisipin yung mga
gawain kase sabi nga kapag naman
gusto mo gawin ung isang bagay hindi
mo mafefeeel ung stress kaya dapat
halimbawa may inagawa ka mahalin
mo yung ginagawa mo wag yung
pakaisipin talaga kase nga hindi natin
alam yung pwedeng maidulot ng stress Diverting attention to other things
mentally, physically, and emotionally
so yun lang

R7: Siguro saakin ay isang strategy na

parang personal wag mong prblemahin
yung problema ngitian mo lang yung
problema, tapos alam mo yun kapag
stress ka aligaga ka pero kaag nandun
kana sa isang situation maging Thinking positively
kalmado kalang sa mga ginagawa mo

R8: Yung ano yang parang ano yung

para masulusyunan ko ung stress na
yun ano yang nag set ako ng
schecdule which is M.W.F. sa
chemistry and T.and H. sa biology so
hinati ko yung time ko para maiwasan Managing time
yung conflict dun sa mga subjects na
yun, kungyare may recitations yun
muna uunahin ko kesa doon sa isang
subject

84
R9: Ahh para sa akin ahh para ma
cope up ko yung stress kailangan kong
mapag isa ganun yung pumunta sa
isang lugar na tahimik, mag gitara yun
lang tas magisip isip kung bakit
nangyari ung ganung bagay sa sarili
mo. So yun kapag nakapag isip isip
kana syempre ahh kailangan mo ring
ilagay sa sarili mo or I adapt yung sarili Finding time for relaxation
mo na kailangan kapang mag expect
ng mas mataas pa sa sarili mo para
mapataas mo yung achievement mo
ahh yung performance mo sa school

R10: time management tapos para

makabawi sa mga grades na bumaba
syempre kailangan pagbutihin pa
yung pag aaral tapos para naman Managing time
mabawasan yung stress minsan
nakikinig ako ng music minsan naman
naglalaro

R11: Matulog at maglaro lang Finding time for relaxation

R12: Sakin ay ano nagapatugtog ako,
natulog, nagalaro sa computer at
Managing time
nanonood ng tv

R13: uh syempre para malutas yung

stress na nararanasan ko, kailangan
ko ng uhm self-confidence, time
management para syempre time Managing time
management para kaya mo ring
anohin yung ano mo yung mga I
balance yung time kase kailangan po
talaga yun

85
R14: Humingi ng tulong sa mga
guidance counselor tapos kontol sa
pag iisip kase masama din yung
sobrang pag iisip at wag masyadong Seeking guidance and having faith
dibdibin ang problema

R15: Pinakamabisa ay pray palagi

tapos lagi dapat positive yun yung
sabi ko kanina dapat isipin mo na after
5 years maaalala mo pa ba tapos Seeking guidance and having faith
katulad di ng baso wag mong
patagalin sa kamay mo yung stress
dapat solusyunan agad tapos wag
kang mahiyang magtanong at mag
share ng stress mo

R16: Yung ngayong ginagawa kong

theraphy ay yung deep breath tapos
Thinking positively
think of good thougths

R17: Siguro yung ano yung tulog lang

tapos find a way na maging peaceful
ka sa utak at katawan mo kase hindi
ka magiging stress kung yung
katawan mo at yung utak mo ano
yung para bang walang inaisip tapos Finding time for relaxation
wala kang inadamdam nalalapak sya
sa time management.

R18: Natahimik muna ako, natulog.

Mas nakakastress pag aisipin.
pahinga muna ats pag narelax na,
nagsisimula ng gumawa. Maga unload Finding time for relaxation
muna ng stress tas game na.

86
siguraduhin laang na magawa na
talaga para hindi na mastress uli

7. What do you think are the reasons of such condition?

R1: Nasa estudyante mismo ang mali Indiscipline among students
sapagkat patuloy naman ito
pinapaalala ng mga guro subalit wala
pa rin silang pakialam kundi sundin
lamang ang gusto nila at isiping
balewala ang lahat.
R2: I think because of students Unity and participation
helping their teachers and school
staffs in maintaining cleanliness
R3: Sa akin maayos na naipapatupad Leadership and/or governance
dahil na rin sa mga namumuno dito sa
loob ng ating paaralan (ang
punongguro, SSG officer at mga
advicer)
R4: Para hindi na madagdagan yung Leadership and/or governance
basura dahil may mga estudyanteng
hindi marunong magtapon ng basura
sa tamang tapunan
R5: May pagkakaisa, may Unity and participation
pagkakasama-sama. Magkapit-bisig
para sa paaralan.
R6: Kakulangan ng basurahan Lack of materials and equipment
Hindi sumusunod ng ayos sa tamang
pagtatapon ng basura.
R7: Napapalakad ito nang maayos Leadership and/or governance
dahil sa pangunguna ng mga SSG,
teachers, and also principals.
R8: Estudyante; ugali ng bawat Indiscipline among students
estudyante kasi kahit naman gaano
kaganda ang program/project kung
wala rin disiplina ang estudyante.

87
R9: Sapagkat hindi lng para Leadership and/or governance
mapasama sa Brigada-Eskwela kundi
na din para sa magandang imahe ng
NNHS
R10: The waste management in our Poor implementation
school is not strictly implemented from
the start till now.

8. What are your suggestions to improve the waste management in your

school?
R1: Mas paglaanan pa ng panahon Strengthening of implementation
lalo na ng mga taong nagpatupad,
maging istrikto kung kinakailangan
upang disiplinahin at turuan ang mga
estudyante na mahalaga ang
pagsunod sa gayong patakaran, para
sa ikabubuti ng lahat.
R2: Sa pamamagitan ng paglalagay Provision of materials
ng basurahan sa bawat corner ng
buildings at the same time ay yung Stronger participation
pagkakaisa.
R3: Ahm, para sa akin ay lalo na lang Strengthening program
paigtingin or palakasin ang implementation
programang "WOW" na talagang
dapat walang papasukin na may
dalang basura.
R4: Dagdagan yung nagbabantay sa Strict monitoring
gate para hindi na makapasok yung
iba pang basura.
R5: Dapat pinapatupad ng maayos Strict monitoring
ang pagbabawal ng pagpasok ng
plastic/ng mga basura. Ipatupad at
muling ipatupad at tamang
pagsegregate.
R6: Maiimprove ko ang waste Strong participation
management sa pamamagitan nang

88
paghihikayat ko sa iba na gumawa din Encouragement
kung anong rules ng paaralan.
R7: Karagdagang basurahan Provision of materials
Lugar kung saan dapat inilalagay ang Allocation of dumping site
mga nabubulok na basura.
R8: Simulan sa sarili yan ang alam ko Stronger participation
na the best way para maimprove ang
WM sa paaralang ito.
R9: Dapat hindi lang dapat pag may Stronger participation
evaluation ay nagalinis kundi sa lahat
ng oras.
R10: I think I can improve the WM in Stronger participation
our school by practicing it and making
sure others practice it too.

89
 CURRICULUM VITAE

REYMART B. RODAS
Buli, Pinamalayan,
Oriental Mindoro
Mobile No: 0938-901-1294

PERSONAL INFORMATION
Date of birth: November 6, 2001
Citizenship: Filipino
Religion: Roman Catholic
Civil status: Single
Email: reymartpogi023@gmail.com
EDUCATIONAL BACKGROUND
Elementary: Buli Elementary School
Buli, Pinamalayan, Oriental Mindoro
S.Y. 2012-2013
Secondary: Junior High School
Nabuslot National High School
Nabuslot, Pinamalayan, Oriental Mindoro
S.Y. 2016-2017
Senior High School:
Nabuslot National High School
Nabuslot, Pinamalayan, Oriental Mindoro
S.Y. 2018-2019

90
 CURRICULUM VITAE

REYMART B. RODAS
Buli, Pinamalayan,
Oriental Mindoro
Mobile No: 0938-901-1294

PERSONAL INFORMATION
Date of birth: November 6, 2001
Citizenship: Filipino
Religion: Roman Catholic
Civil status: Single
Email: reymartpogi023@gmail.com
EDUCATIONAL BACKGROUND
Elementary: Buli Elementary School
Buli, Pinamalayan, Oriental Mindoro
S.Y. 2012-2013
Secondary: Junior High School
Nabuslot National High School
Nabuslot, Pinamalayan, Oriental Mindoro
S.Y. 2016-2017
Senior High School:
Nabuslot National High School
Nabuslot, Pinamalayan, Oriental Mindoro
S.Y. 2018-2019

91
 CERTIFICATE OF ORIGINALITY

I hereby declare that this submission is my work and that, to the best

of my knowledge and belief, it contains no material previously published or

written by another person nor materials to which to a substantial extent has

been accepted for award of any other degree or diploma of a university or

other institute of higher learning, except where due acknowledgment is

made in the text.

I also declare that the intellectual property of this thesis is the product

of my work, even though I may have received assistance from others on

style, presentation and language expression.

John Daryll L. Lamboloto

Senior High School student

Reymart B. Rodas
Senior High School student

Date:_________________

Erwin D. Bibal, MAEd

Adviser

Date:_________________

92