ET SEPTEM SAPIENTIBUS 223
IV fol. 41°—138' die Historia des Frechulphus (bis sur ge-
burt Christi, in 7 biichern), mit dem titel: Incipit prefatio frechulfi
ad Elysacharum. die bldtter 41 bis 44 und 129-138 sind im
13 jahrhundert vor- resp. angefiigt einer verstiimmelten hs. des
Frechulphus aus dem 10 jakrhundert.* den wert der hs. su priifen
feblte mir die seit.
V fol. 139'—170' De rege et septem sapientibus des Jo-
hannes.
‘VI es folgt fol. 170'—174* mit dem roten titel dicta uene-
rabilis turpini Remorum archiepiscopi. de karolo magno (so eine
sweite hand, wol auch saec. xu; die erste: archiepiscopi. karoli
magni) ein wertloser auszug aus Einharts Vita Caroli Magni:
zwar der anfang (pag. 509 der Monumenta Carolina ed. Juffé)
bis pag. 510, 26, und dann mit dem titel de diuisione regni der
abschnitt pag. 525, 10 bis 538, 5 comprehendit.
VIE fol. 174°—174° die in den MG SS 1x 299 /f abgedruckte
Genealogia comitum Buloniensium, fiir welche diese hs, selbst ein-
gesehen ist.
Angebunden sind dann:
VILL fol. 175°—187* mit der roten aufschrift: Incipit pro-
logus in hystoria tartharorum. edita a. fratre Iohanne de pilatio
(so mit schoarzem punkt) carpini. ordinis fratrum minorum sedis
apostolice nuntio. in anno domini .a.cc. xm. (so!) der
reisebericht des minoritenbruders Johannes de Plano (so gewdhnlich
genannt) Carpini iiber seine mission xu dem chan der Tataren,
welcher im wwesentlichen mit der von Jasykow (Petersburg 1825)
besoryten ausgabe derartig stimmt, da[s hinter dem prolog (== pag. 2
und 4 Jazykow) wnmittelbar eine inhaltsangabe der kapitel des
2 buchs und dann dieses selbst (= pag. 64—212, 16 Jaz.) folgt;
das erste buch ist ausgela/sen. der text des weiten buchs im codex
weicht von der ru/sischen ausgabe durch auslafsungen, susitze,
umstellungen usw. mannigfach in einselheiten ab.
IX fol. 187°—187" mit dem roten titel: Quot bela rex bun-
garorum uelut dominus papa nuntios ad thartharos direxit. eine
(auf dem bericht einer von Bela w su den Tataren geschickien
4 der anschlufs ist nicht genau: fol. 44% sind fast die letsten sechs
seilen identisch mit dem anfang von fol, 45°, und fol. 129% fast die
ersten 13 seilen identisch mit dem schlufs von fol. 128°.224 ZU JOHANNES DE ALTA SILVA DE REGE
gesanitschaft beruhende) kurse notis itber den tod des chan Occoday,
die wabl seines sohns Cuyuc und den nach der thronbesteigung des-
selben beschlofsenen iriegssug der Tataren gen westen, sowie wber
das durch die kunde davon veranla/ste bindnis Belas mit den
Cumanen, das bei gelegenheit der hockseit des sokns Belas mit der
tochter des kénigs der Cumanen geschlofsen wurde. ich lafse die
notis vollstiindig folgen, obschon ich in folge der lickenhaftigkeit
unserer jungen Strafsburger bibliothek nicht constatieren kann, da/s
sie ungedruckt ist:
Anno dominice incarnationis .m.
ec. xiv. Bela rex Hungarie au-
diens nuntios domini pape sibi per omnia manifestantes
uitam et mores ut superius dictum est Thartarorum. Nec
mora, et ecce nuntii sui aulam intrantes, quos ad eosdem
Tartharos direxerat, eorum gesta et secreta scrutan-
do. Qui per omnia, ut frater Iobannes regi nuntiauerat, ! enucle-
auerunt in hune modum. Tempore illo, quando Tartari, qui mal-
leus orbis a pluribus nuncupantur, Polloniam et Hunga-
riam debellarunt, Occoday can ipsorum eorum in terra sua
2a sorore sua male potionatus interfectus est. Habebat enim
illa filium, quem regnare cupiebat, et ‘ob hane causam ad
eoram partes redire sunt compulsi, et sic sine imperatore per
. annos
fere x remanserunt. Completo uero termino et die electionis
assignato conuenerunt ad eligendum imperatorem omnes principes
et magnates eorum, et facta electione elegerunt in imperatorem fili-
tum Occoday imperatoris defuncti, qui Cuyue can nominatur.
Quem
cum in solio ponere uoluissent, vit kal. Augusti, cecidit #
grando mixta pluie in tanta quantitate, quod ex eius su-
bita resolutione x Tartharorum cum multitudine pecorum
mortui ceciderunt, et ideo intronizationem ipsius usque ad assump-
tionem beate uirginis distulerunt. Quo intronizato in die iam
dicto
statim fait uexillum erectum et expeditio edicta per xix
* itfaniat cod.
* hier beginnt fol. 187.
3 cecidit aus cedit von erster hand corrigiert,ET SEPTEM SAPIENTIBUS 225
annos contra occidentales populos, Bellatores autem sunt electi
ita, quod de x hominibus tres fortiores cum uxoribus et pueris
et pecoribus et omni substantia debent ire. Rex autem Bela
hiis ra-
moribus auditis motus et perterritus filium suum in regem elec-
tum dedit filie regis Comanorum, nuptieque nouiter
in Hungaria sunt celebrate. In his autem nuptiis x Co-
manorum conuenerunt iurantes super canem gladio biper-
titum (oder bipartitum) iuxta eorum consuetudinem, quod terram
Hungarorum tamquam
regis fideles contra Thartharos et barbaras nati-
ones obtinebunt.
X fol. 187*—190" ein mir nicht bekanntes anonymes
stiick tiber geschichte der Hunnen bis sum tode Attilas mit ein-
gestreuten ethnographischen notizen, teilweise wdrtlich mit Jordanis
De rebus Geticis stimmend; fol. 188" wird aus Gregor von Tours
citiert. es niher ansusehen fehlte mir die seit. es beginnt: De
regno hunorum quod in omni pene scithia tenebat principatum
etc., und schliefst hic fundauit ecclesiam beate marie in blacher-
nis et ecclesiam laurentii archidiachoni et martyris.
Ich wende mich jetst su der schrift des Johannes de Alta
Silva.
Die schon frither beklagte unsuverli/sigheit des Osterleyschen
abdrucks hat sich durch die neue collation als noch grifser heraus-
gestellt, als ich frither annahm.' da der herausgeber (vorr. 8. x)
1 eine anzahl im druckfehlerverseichnis von Osterley nicht ver-
befserter lypographischer versehen der ausgabe berichtigt der code.
(manches, was ich fiir druckfehler bei Osterley hielt, ist vielmehr schreib-
fehler des cod.): so giebt dieser richlig 2,22 eidem; 4, 21 qui; 6,2 pe-
pererat; 6, 9 exhiberent; 7, 17 quidam; 7, 34 curiam; 9, 25 tanti; 14, 6
memorie; 14, 11 dignaretur; 18, 10 meatum; 18, 23 quamquam; 21, 33
profecturi; 24, 15 et; 25, 10 fersi; 27, 26 civitale; 32,36 manuum; 32,38
expetebat (so gut!); 33, 16 earum; 37,34 ex defuncta matre; 38, 14 prin-
bus; 39, 17 fratres; 39, 26 0 lector; 39, 35 ignibus; 40, 22 minimo;
42, 32 in breui; 43, 6 temperauit; 46, 23 taum; 4,9 celciatusque; 48, 16
iacturom; 49, 26 hic; 50, 9 alias; 50, 26 hac; 53, 30 tantam; 64,27 Con-
gregatis; 55, 22 meliorem; 57, 11 Giuis; 57, 35 magistro; 58, 18 et pon-
dus; 58, 20 etenim; 58, 33 Necdum; 59, 29 terminum; 61, 16 cautheriata;
61, 27 promiscuique; 62, 17 acturus sis audi; 63, 16 tugurio; 68, 26 ar-
busta; 69, 5 consurgebam; 70, 29—30 circumligans; 70, 32 susceperam;
Z.4.D. A. nene folge VI. 6