Το Χρωμάτισμα των
Μετάλλων
Το χρωμάτισμα των μετάλλων πρέπει να
ακολουθεί τη στίλβωση και το γυάλισμα,
καθώς αποτελεί το τελικό στάδιο του φινιρί­
σματος ενός μεταλλικού αντικείμενου. Ο κύ­
ριος σκοπός του χρωματίσματος είναι η πα­
ραγωγή ενός επιφανειακού εφφέ σε σύντομο
χρόνο. Το εφφέ αυτό μπορεί να επιτευχθεί
με φυσικό τρόπο αλλ' απαιτεί πολύ μακρό
χρόνο για να συμπληρωθεί με τις φυσικές
διεργασίες και ίσως ειδικές συνθήκες, που
δεν συντρέχουν πάντα. Η φυσική μεταβολή
χρώματος των μεταλλικών επιφανειών όταν
αυτές μείνουν εκτεθειμένες στον αέρα, την
υγρασία και τα διάφορα αέρια του περιβάλ­
λοντος είναι, στην oυσία~ αποτέλεσμα ενός
συνδυασμού διάβρωσης κι οξείδωσης, που
αλλάζει τελείως τη σύνθεση της επιφάνειας,
κυρίως λόγω των οξειδωτικών φαινομένων
που επισυμβαίνουν. Η ανάπτυξη της χρω­
ματικής αυτής αλλαγής χαρακτηρίζεται πα­
τινάρισμα και η τεχνητή επιταχυμένη από­
κτηση της πατίνας είναι ο κύριος σκοπός
του χρωματίσματος.
Το χρωμάτισμα γίνεται ως τελευταία φά­
ση του φινιρίσματος, μετά την τυχόν συ­
γκόλληση και τη λείανση. Σε όλες τις διερ­
γασίες χημικού χρωματίσματος είναι ουσιώ"
δης ο καλός εξαερισμός, γι ' αυτό, η δουλειά
πρέπει να γίνεται κοντά σ' εξαεριστήρα ή,
όπου είναι δυνατό, στο ύπαιθρο.
Το χρωμάτισμα μπορεί να γίνει με διάφο­
ρες μεθόδους: χημικές, θερμικές και ηλε­
κτροχημικές. Οι μηχανικές μέθοδοι, που
στηρίζονται στη χρ'ησιμοποίηση λακών,
ελαιοχρωμάτων και βερνικιών, δεν περι­
λαμβάνονται σ' αυτό το κεφάλαιο αφού τα
υλικά αυτά δε σχηματίζουν χημικούς συν­
δυασμούς με τα μέταλλα και συνεπώς δίνουν
επιφανειακά εφφέ που ελάχιστα έχουν να κά­
νουν με τις ιδιότητες του ίδιου του μετάλ­
λου.
500
Στο χρωμάτισμα των μετάλλων υπάρχουν
ορισμένοι παράγοντες, που μολονότι δεν
μπορούν να αγνοηθούν, έχουν τελείως
εμπειρικό χαρακτήρα ΚIlΙ δεν μπορούν να
γίνουν αντικείμενο επιστημονικής αντιμετώ­
πισης. Ο ένας παράγοντας είναι η σύνθεση
του μετάλλου. Ιδιαίτερα στην περίπτωση
των κραμάτων, οι επιδράσε.ις των συστατι­
κών τους μερών με τα χημικά μέσα είναι
εξαιρετικά περίπλοκες και μεταβάλλονται
από περίπτωση σε περίπτωση. Άλλοι παρά­
γοντες, που επηρεάζουν το αποτέλεσμα εί­
ναι η θερμοκρασία χρήσης των χημικών μέ­
σων, ο επιτρεπόμενος χρόνος αλλαγής, ο
τρόπος μορφοποίησης του μετάλλου (τα χυ­
τά μέταλλ!l χρωματίζονται δυσκολότερα
από τα σφυρήλατα ή. κατ' άλλο μηχανικό
τρόπο μορφοποιημένα) και η καθαρότητα
των χρησιμοποιούμενων χημικών ουσιών.
Για το χρωμάτισμα μεγάλων αντικειμένων
χρησιμοποιούνται πιθάρια από ανόργανο
υλικό, προστατευμένα από τις θερμικές ή
μηχανικές κρούσεις μέσα σε ξύλινα κιβώ­
τια. Γυάλινα δοχεία, όπως αυτά του τύπου
πυρέξ (που χρησιμοποιούνται όπου συνιστά­
ται ή χρειάζεται θέρμανση) προστατεύονται
, επίσης με ξύλινο περίβλημα. Ένα ξύλινο
καπάκι από σταυρωτές σανίδες τοποθετείται
στον πυθμένα των δοχείων αυτών, ως πρό­
σθετη προφύλαξη από το σπάσιμό τους κα­
τα το χρωμάτισμα μεγάλων αντικειμένων,
σε περίπτωση απότομης πτώσης. Τα δοχεία
μισογεμίζονται με χαλίκια ή αφήνονται κε­
νά. Χρησιμοποιούνται επίσης ειδικά ξύλινα
δοχεία χρωματισμού και, σε ορισμένες πε
ριπτώσεις, βούτες από βινυλικό πλαστικό.
Γενικώς, η θερμότητα επιταχύνει την επί- .
δραση των χημικών ουσιών αλλά συχνά το
χρωμάτισμα στη θερμοκρασία του δωματίου
δίνει διαρκέστερα αποτελέσματα. Τα μεγά­
λα τεμάχια που μένουν βαφτισμένα τελείως
σε θερμά διαλύματα παίρνουν ευκολότερα
ομοιόμορφο χρώμα, γιατί θερμαίνεται και
προσβάλλεται ταυτόχρονα ολόκληρη η ορείχαλκος, ο μπρούντζος, ο σίδηρος και ο
επιφάνειά τους. Όπου αυτό δεν είναι δυνα­
τό, το χημικό παρασκεύασμα μπορεί να χυ­
θεί επάνω στο αντικείμενο και η εκ ρέουσα
περίσσειά του να μαζευτεί σε ένα δοχείο το­
ποθετημένο από κάτω. Ο χημικές ουσίες
μπορούν επίσης να απλωθούν στην επιφά­
νεια με ένα κομμάτι στουπί ή πανί, με φυσι­
κό σφουγγάρι ή με πινέλο , αν το μέγεθος
του αντικεΙμενου δεν είναι βολικό για μια
πλήρη εμβάπτιση.
Καθάρισμα του μετάλλου
ΠΡΙΥ το χρωμάτισμα
. Ασχετα με το μέγεθος, το αντικείμενο,
προκειμένου να μπορεί να χρωματιστεί κα­
λά, πρέπει να είναι απολύτως καθαρό. Ο κα­
θαρισμός ενός μετάλλου είναι ουσιαστικά
μια διεργασία μείωσης της προσφυτι/(ότη­
τας των ξtνων υλών στην επιφάνειά του. Η
προς χρωματισμό επιφάνεια πρέπει να είναι
ελεύθερη προσκολλημένων λιπαρών. ου­
σιών , σκόνης ή οξειδίων, που σχηματίσθη­
καν είτε κατά τη θέρμανση είτε κατά την
έκθεση στην επίδραση του περιβάλλοντος.
Οι καθαρισμένες μεταλλικές επιφάνειες δεν
πρέπει να πιάνονται με γυμνό χέρι ούτε να
παραμένουν για πολύ εκτεθειμένες στον αέ­
ρα· πρέπει να χρωματίζονται ευθύς μετά το
καθάρισμα . Οι περισσότερες αποτυχίες στο
χρωμάτισμα οφείλονται σε ατελές ή ανε­
παρκές καθάρισμα.
Η σκόνη μπορεί να αφαιρεθεί με ελαφρό­
πετρα και νερό σε μορφή πάστας, που απλώ­
νεται στο μέταλλο με πανί, όταν είναι προ­
σιτές όλε ς οι επιφάνειές του . Τα: φυτικά λί­
πη και τα ορυκτέλαια μπορούν να αφαιρε­
θούν με βρασμό σε διάλυμα καυστικής σό­
δας ή ανθρακικού νατρίου ή ανθρακικού
καλίου. Αυτά είναι τα πιο φτηνά καθαριστι­
κά μέσα και τα πυκνά διαλύματά τους μπο­
ρούν να φυλαχτούν αρκετό καιρό για μελ­
λοντική χρήση . Η συνηθισμένη αναλογία
είναι μια λίβρα στερεού χημικού προς ένα
γαλλόνι νερό . Τα διαλύματα του είδους αυ­
τού έχουν ισχυρώς αλκαλική αντίδραση
που προκαλεί τη σαπωνοποίηση των ζωϊ­
κών λιπών και φυτικών ελαίων και την γα­
λακτωματοποίηση και διασπορά των ορυ-
κτελαίων και των γράσων. Με τον τρόπο
αυτό μπορούν να καθαριστούν ο χαλκός, ο
ψευδάργυρος τα δύο τελευταία μέταλλα εμ­
βαπτίζονται στο διάλυμα μικρό μόνο χρόνο.
. Ενα καλό πλύσιμο με τρεχούμενο κρύο νε­
ρό συμπληρώνει την προετοιμασία για
χρωμάτισμα. Μια εναλλακτική μέθοδος κα­
θαρισμού είναι το ζωηρό τρίψιμο. της επιφά­
νειας με βούρτσα και διάλυμα απορρυπα­
ντικού, επαναλαμβανόμενο μερικές φορές
σύμφωνα με τις ανάγκες. Τέλος, μερικές
φορές μπορεί να χρησιμοποιηθεί ένας γυα­
λιστικός τροχός αλειμμένος με λειαντικό
παρασκεύασμα, χωρίς λιπαντικές ουσίες.
Οι οξειδωμένες επιφάνειες του χαλκού,
των χαλκοκραμάτων, του αργύρου και του
νικελιούχου αργύρου μπορούν να καθαρι­
στούν (όταν χρειάζεται , μετά την απολί­
πανση) με εμβάπτιση του αντικείμενου σε
ένα κοινό λουτρό όξινου καθαρισμού. Τα
οξείδια μπορούν συνήθως να αφαιρεθούν με
θέρμανση του μετάλλου στη θαμπή ερυθρο­
πύρωση και στη συνέχεια εμβάπτιση σε ένα
αραιό διάλυμα οξέος. Η τεχνική αυτή συνι­
στάται στην περίπτωση των όποιου μεγέ­
θους χυτών, που θα διέτρεχαν τον κίνδυνο
να σπάσουν ή να πάθουν ρωγμές κάτω από
το σοκ της ταχείας ψύξης στο όξινο λουτρό.
. Οταν εμβαπτίζονται στο όξινο λουτρό κα­
θαρισμού μικροαντικείμενα, πρέπει να στε­
ρεώνεται σ ι αυτά ένα κομμάτι σύρμα από το
ίδιο μtτaλλο, για την τοποθέτησή τους στο
υγρό και την αφαίρεσή τους απ αυτό.
·Οξινα διαλύματα που έχουν χρησιμοποιη­
θεί για το καθάρισμα χαλκούχων κραμάτων
περιέχουν χαλκό /(αι είναι ακατάλληλα για
τον καθαρισμό μολύβδου, ψευδάργυρου ή
κασσΙτερου, επειδή θα αποτεθεί στην επιφά­
νειά τους στοιβάδα χαλκού, που δύσκολα
αφαιρείται . Μια τέτοια επίστρωση (που επι­
τυγχάνεται καλύτερα με ηλεκτρόλυση) θα
μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σε μια διερ­
γασία χρωματίσματος, γιατί ο χαλκός πα­
ρουσιάζει αυξημένες δυνατότητες χρωματι­
κών εφφέ.
Μετά τον καθαρισμό σε οξύ, όλα τα μέ­
ταλλα πρέπει να ξεπλένονται καλά με τρε­
χούμενο νερό. Αν πρόκειται να αργήσει το
χρωμάτισμα , ο ψευδάργυρος πρέπει να φυλά­
γεται κάτω από νερό γιατί οξειδώνεται εύ·
κολα στον αέρα. Ο σίδηρος και ο χάλυβας
καθαρίζονται σε ένα αραιό όξινο διάλυμα (Ι
μέρος θειϊκό οξύ σε 20 μέρη νερό) και ύστε-
501
 ρα ξύνονται με μια σκληρή συρματόβουρ­
τσα με χαλύβδινες τρίχες. Αν μεταξύ του
καθαρισμού και του χρωματίσματος του σι­
δήρου ή του χάλυβα μεσολαβεί κάποιο χρο­
νικό διάστημα, η επιφανειακή οξείδωση
μπορεί να προληφθεί με εμβάπτιση σε
ασβεστόνερο . Τα κράματα μολύβδου και
κασσίτερου είναι έτοιμα για χρωμάτισμα
αφού καθαριστούν σε ένα διάλυμα καυστι­
ιcής σόδας.
Το τρίψιμο με συρματόβουρτσα είναι μια
μέθοδος καθαρισμού και μπορεί να γίνει εί­
τε με τροχό και μοτέρ είτε με το χέρι. Οι
συρματόβουρτσες και η χρήση τους έχουν
εξετασθεί στα σχετικά με τη στίλβωση. Το
τρίψιμο με συρματόβουρτσα ακολουθεί συ­
χνά το προκαταρκτικό χρωμάτισμα. το
οποίο στη συνέχεια επαναλαμβάνεται για
καλύτερα αποτελέσματα . Δηλαδή, αν το
πρώτο χρωμάτισμα δεν είναι ικανοποιητι­
κό, το αντικείμενο τρίβεται και ξαναχρωμα­
τίζεται με χημικές ουσίες.
Η πριν από το χρωμάτισμα κατάσταση
της μεταλλικής επιφάνειας ασκεί άμεση επί­
δραση στην τελική εμφάνιση της πατίνας .
Τα πολύ στιλβωμένα μέταλλα έχουν μετά το
χρωμάτισμα ένα γυαλιστερό φινίρισμα ανά­
λογης λαμπρότητας. Οι θαμπές πριν από το
χρωμάτισμα ε πιφάνειες φαίνονται θαμπές ή
ματ ύστερα απ ι αυτό . Αυτό είναι ένα βασικό
δεδομένο στη διεργασία του χρωματίσμα­
τος.
Χρωμάτισμα με χημικές ουσίες
Ο μεταλλοτεχνίτης έχει στη διάθεσή του
εκατοντάδες διαλύματα χρωματισμού. Με­
ρικά από αυτά απαιτούν πολύπλοκες διαδι­
κασίες ή δυσεύρετες χημικές ουσίες. Εδώ θα
εξετασθούν μερικές «(ουνταγέρ> που γίνο­
νται με κοινά χημικά μέσα. Μια και η αυτή
χημική ουσία μπορεί να δόσει συχνά πολύ
διάφορα αποτελέσματα και γι ' αυτό σημα ­
ντικός παράγοντας, ανάμεσα σε άλλους, εί­
ναι και ο χρόνος. Η επί μακρό ή σύντομο
χρόνο εμβάπτιση σε ένα διάλυμα θα δ'όσει
διαφορετικά χρωματικά εφφέ. Τα χημικής
φύσης χρώματα δύσκολα, κατά κανόνα,
διαλύονται ή αφαιρούνται, εκτός κι ι αν
προσβληθούν με άλλα χημικά μέσα ή με
έντονη θέρμανση .
502
«ΣΥΝΤΑΓΕΣIι ΧΗΜΙΚΟΥ ΧΡΩΜΑΤΙΣΜΑΤΟΙ
Χρυσός, . " ,Jγυρος, Χαλκός: μαύρο, καφέ
χρώμα.
Τα μέταλλα αυτά χρωματίζονται κυρίως
με τον επιφανειακό σχηματισμό οξειδίων ή
θειούχων μετάλλων, με την επίδραση ενώ­
σεων του οξυγόνου και του σιδήρου. Ο χαλ­
κός δίνει οξείδια του μονοσθενούς χαλκού ή
θειούχο χαλκό και ο άργυρος καλύπτεται
από ένα φιλμ θειούχου αργύρου . Κατά το
χρωμάτισμα των χρυσοκραμάτων ενεργεί
κυρίως ο περιεχόμενος σ' αυτά χαλκός. Η
παλιότερη γνωστή μέθοδος χρωματίσματος,
που δίνει ένα καστανό μέχρι μαύρο χρώμα,
στηρίζεται στη χρησιμοποίηση ενός ακά­
θαρτου μίγματος θειούχων αλάτων του κα­
λίου και αλκαλικών αλάτων, γνωστού ως
«ήπατος θείου» . Σήμερα χρησιμοποιούνται
επίσης θειούχα ή πολυθειούχα άλατα του
νατρίου, του βαρίου και του αμμωνίου σε
μορφή διαλύματος . Τα εμπορικά προϊόντα
πρέπει να αραιωθούν με νερό, για να δώσουν
με βραδύτερο ρυθμό πιο έμμονα και ανθε­
κτικά καλυπτικά φιλμ. Α ν χρησιμοποιηθεί
πυκνό διάλυμα , το φιλμ θειούχου μετάλλου
μπορεί να ξεφλουδίσει.
Καφέ χρώματα
Για την παρασκευή μικρών ποσοτήτων
«ήπατος θείοω) διαλύεται και αραιώνεται
ένα κομμάτι στερεού παρασκευάσματος σε
σημείο που να προκύψει ένα διάλυμα με βα­
θυκίτρινο χρώμα . Η διάλυση μπορεί να επι­
ταχυνθεί με θέρμανση του νερού, κάτω όμως
από το σημείο βρασμού, με συνεχή ανάδευ­
ση μέχρις ότου λιώσει τελείως το στερεό
μίγμα αλάτων . Κατά το χρωμάτισμα του
χαλκσύ, το καθαρό μέταλλο εμβαπτίζεται
στο διάλυμα και αφήνεται εκεί μέχρις ότου
αρχίσει η ανάπτυξη του χρώματος. Από
καιρό σε καιρό το αντικείμενο αφαιρείται
από το λουτρό για οπτική εξέταση και η
προσβολή του συνεχίζεται μέχρις ότου επι­
τευχθεί ο επιθυμητός χρωματικός τόνος. Τό­
τε, το αντικείμενο πλένεται με κρύο τρεχού­
μενο νερό, έπειτα με ζεστό νερό για να φύ­
γουν και τα τελευταία ίχνη του χημικού μέ­
σου και στο τέλος αφήνεται να στεγνώσει.
Με τον τρόπο αυτό χρωματίζεται ολόκληρο
το αντικείμενο. Α ν επιθυμείται ο μερικός μό­
νο χρωματισμός , μπορεί να γίνει τοπική
εφαρμογή του χημικού μέσου. Α ν το χρώμα
είναι ανομοιόμορφο, η επεξεργασία επανα-
λαμβάνεται με πυκνότερο διάλυμα ή βάψ.­ αλλαγή χρώματος. ·Υ στερα αποσύρεται και
μο. Η ίδια διαδικασία ακολουθείται για τον θερμαίνεται σε ένα ηλεκτρικό μάτι, πράγμα
άργυρο στέρλινγκ (που περιέχει χαλκό) και που κάνει το χρώμα βαθύτερο. Ακόμα πιο
μπορεί να πάρει ένα γκρι χρώμα, αν η βαφή βαθύ χρώμα είναι δυνατό με την επανάληψη
γίνει για μικρό χρονικό διάστημα σε της όλης διαδικασίας μέχρις ότου επιτευ­
αραιωμένο διάλυμα. Ο χρυσός μπορεί να χθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα. Τα χυτά
χρωματισθεί μαύρος αν προτού εμβαπτισθεί παίρνουν έναν πιο ανοιχτό τόνο.
στο διάλυμα έχει πρώτα θερμανθεί.
Πράσινο αντίκας σε Χαλκό και Ορείχαλκο
Μαύρο χρώμα Νιτρικός χαλκός 4 ουγγιές
Αν είναι επιθυμητό ένα βαθύ μαύρο χρώ­ Ανθρακικό ασβέστιο 4 ουγγιές
μα συνιστάται η ακόλουθη τροποποίηση: Χλωριούχο αμμώνιο 4 ουγγιές
Νερό Ι γαλλόνι .
. Ηπαρ θείου 2 ουγγιές
ιό αντικείμενο και το διάλυμα θερμαίνο ­
Αμμωνιούχο ύδωρ (ειδ. β. 0,89) Ι Ι 4 ουγγιάς
Νερό Ι γαλλόνι. νται χωριστά. Με ένα πανί ή σφουγγάρι,
που βουτιέται στο διάλυμα, αλείβεται η επι­
Χρήση στη θερμοκρασία του δωματίου. φάνεια του μετάλλου. Το αναπτυσσόμενο
Το διάλυμα αυτό είναι πολύ δραστιιcό για χρώμα ποικίλλει ανάλογα με το κράμα. Για
το πλήρες μαύρισμα ενός μέρους ή ενός ολό­ παραπέρα χρωματικά εφφέ το αντικείμενο,
κληρου αντιιcεΙμενoυ. Μπορεί να στρωθεί και μετά την ανάπτυξη του βασικού χρώματος,
τοπικώς με πινέλο. Ακολουθείται η διαδικα­ βράζεται σε καθαρό νερό.
σία που περιγράφηιcε στα προηγούμενα.
Μπλε σε Ορείχαλκο και Στιλβωμένο Α v-
Kuανόμαυρα χρώμα θρακούχο Χάλυβα
Θειούχο βάριο 10 κόκκοι Οξεικός μόλυβδος 2-4 ουγγιές
Νερό 5 ουγγιές. Θειοθειϊκό νάτριο 8 ουγγιές
Οξεικό οξύ 4 ουγγιές
Χρησιμοποιούμ.νο θερμό, το διάλυμα Νερό Ι γαλλόνι
αυτό δίνει ένα κυανόμαυρο χρώμα . Η μετα­
Θερμοκρασία 1800F.
τροπή της αναλογίας σε 5 ουγγιές θειούχου
βαρίου προς 5 ουγγιές νερό θα δόσει ένα Για λόγους διάρκειας το χρώμα αυτό πρέ­
αχυροκίτρινο μέχρι σιcoύρo χρυσό κίτρινο πει να λακαρισθεί.

χρώμα στον άργυρο, όταν το διάλυμα είναι

Κρυσταλλωμένος Oρcίχαλιroς ή Μπρούντζος
ιcρύo και το αντικείμενο αποσυρθεί απ' αυ­
Θειϊκός χαλκός 8 ουγγιές
τό μόλις πάρει την επιθυμητή απόχρωση.
Χλωριούχο αμμώνιο 4 ουγγιές
Για τη μερική αφαίρεση της περίσσειας
Νερό Ι γαλλόνι.
χρώματος ή για τη δημιουργία εφφέ προο­
δευτικού χρωματικού βάθους, το αντικείμε­ Το διάλυμα αυτό χρησιμοποιείται θερμό ή
νο μπορεί να τριφθεί με τα δάχτυλα ή με ένα κρύο .
μαλακό πανί, βουτηγμένο σε μια πάστα λε­
Κιτρινοπράσινο χρώμα σε Ορείχαλκο ιrαι
πτής ελαφρόπετρας ή κιμωλίας ή με την
Χαλκό
κατ' ανάλογο τρόπο χρησιμοποίηση μιας
Νιτρικός χαλκός 48 κόκκοι
στιλβωτικής πάστας χωρίς λιπαντικό.
Χλωριούχο αμμώνιο 48 κόκκοι
Πλούσιο ιrαστανέρυθρo χρώμα σε Χαλκό και Χλωριούχο ασβέστιο 48 κόκκοι

Oρείχαλιrσ Νερό 3 ουγγιές.

Θειϊκός χαλκός 120 κόκκοι Το διάλυμα αυτό παράγει μια ομοιόμορφη
Νερό 1/2 πιντ. πράσινη πατίνα. Αλείβεται με πινέλο και αφή­
νεται να στεγνώσει. Η διαδικασία επαναλαμ­
Το νερό με τους κρυστάλλους του θειϊκού
βάv.ται τρεις φορές.
χαλκού βράζεται μέχρις ότου το άλας δια­
λυθεί τελείως . Το διάλυμα εξουδετερώνεται Κίτρινο μέχρι ζωηρό κόκκι να χρώμα σε
με νιτρικό νάτριο και ύστερα προστίθενται Ορείχαλκο
150 κόκκοι κόκκινου οξειδίου του σιδήρου. Ανθρακικός Χαλκός 2 μέρη
Το αντικείμενο εμβαπτίζεται στο διάλυμα Καυστική σόδα Ι μέρος
υπό παρακολούθηση, μέχρις ότου αρχίσει η Νερό ΙΟ μέρη.

503
 Το μέταλλο εμβαπτίζεται στο διάλυμα μέ­ Μαύρο χρώμα σε ΨευδάρΎVΡO
χρις ότου αναπτυχθεί το επιθυμητό χρώμα. Θειϊκός χαλκός 30 μέρη
. Υ στερα, πλένεται με άφθονο τρεχούμενο νε­ Χλωριούχο κάλιο 30 μέρη
ρό. Νερό 400 μέρη.
Ρόζ, βιολέ και μπλt χρώμα σε Ορείχαλκο Το αντικείμενο πρέπει να είναι απολύτως
Θειϊκός χαλκός 435 κόκκοι καθαρό. Το αντικείμενο εμβαπτίζεται στο
Υποθειϊκό νάτριο 300 κόκκοι διάλυμα στη θερμοκρασία του δωματίου ή,
Όξινο τρυγικό κάλιο 150 μέρη όταν είναι μεγάλο, αλείβεται με πινέλο βου­
Νερό Ι πιντ. τηγμένο στο διάλυμα. Αφήνεται βαπτισμένο
ή αλειμμένο μέχρις ότου σχηματισθεί το
Mπρoυvτζάρισμα του Χαλκού
χρώμα, πλένεται με άφθονο νερό και στεγνώ­
Θειϊκός χαλκός 400 κόκκοι
νεται. Η επιφάνεια μπορεί να τριφθεί για να
Νερό 2 ουγγιές.
πάρει μια κυανωπή χροιά. Μια επίστρωση
Το διάλυμα χρησιμοποιείται θερμό. Το με κερί ή λάδι την κάνει μαύρη.
αντικείμενο εμβαπτίζεται 2-3 φορές με ενδιά­
Χρωμάτισμα του Μολύβδου
μεσο τρίψιμο με συρματόβουρτσα. Ανάλογα
Οι τεχνητές πατίνες στον μόλυβδο δεν εί­
με την καθαρότητα του χαλκού, το χρώμα
ναι τόσο σταθερές όσο η φυσική που σχη­
μπορεί να είναι ανοιχτό καφέ, τερρακότα. ιώ­
ματίζεται κατά την έκθεση του μετάλλου
δες ή σκούρο.
στον ατμοσφαιρικό αέρα. Όταν όμως ένα
Κυανόχρωμο χρώμα σε Ορείχαλκο αντικείμενο πρόκειται να τοποθετηθεί σε
Θειϊκός χαλκός 2 ουγγιές ένα προστατευμένο περιβάλλον, είναι δυνα­
τό το χημικό πατινάρισμα.
Νερό αρκετό για την πλήρη διάλυση του
Η επιφάνεια πρέπει να προετοιμασθεί με
άλατος και την επαναδιάλυση του ιζήματος.
την αφαίρεση τυχόν υπαρχόντων επιφα­
Προστίθεται μικρή ποσότητα αμμωνίας για
νειακών φιλμ με ξύσιμο, καθάρισμα με συρ­
να εξουδετερωθεί και να γίνει ελαφρώς αλκα­
ματόβουρτσα, γυάλισμα με λειαντικό ή τρί­
λικό το διάλυμα. Το αντικείμενο εμβαπτίζεται
ψιμο με ατσαλόμαλλσ. Α ν το αντικείμενο
σε θερμαινόμενο διάλυμα.
έχει δυσπρόσιτες επιφάνειες μπορεί να κα­
Μαύρο χρώμα σε Χάλυβα θαριστεί με αραιό διάλυμα νιτρικού οξέος
και άφθονο τρεχούμενο νερό. Μπορεί επί­
Πολύ στιλβωμένος χάλυβας μπορεί να πά­
σης να χρησιμοποιηθεί ένα διάλυμα δύο
ρει ένα ομοιόμορφο μαύρο χρώμα με εμβά­
ουγγιών ουδέτερου φωσφορικού νατρίου
πτιση στο ακόλουθο διάλυμα:
και δύο ουγγιών ανθρακικού νατρίου σε ένα
Νερό Ι γαλλόνι γαλλόνι νερό.

Νιτρικό οξύ 3/4 ουγγιάς Μαύρο Jet σε Μόλυβδο

Θειϊκός χαλκός Ι 1/2 ουγγιά Ο καθαρισμένος μόλυβδος θερμαίνεται
Σεληνιώδες οξύ Ι ουγγιά. και επεξεργάζεται με πινέλο βουτηγμένο σε
μίγμα υδροχλωρικού οξέος και αιθάλης. Ο
Χημική κυάνωση Χάλυβα
μόλυβδQς ξαναθερμαίνεται με αυλό, προσέ­
Διχλώριούχος υδράργυρος 4 μέρη
Χλωρικό κάλιο
χ':'ντας να αποφευχθεί η υπερθέρμανση και
3 μέρη
η τήξη του. Όταν μαυρίσει η επιφάνεια
Αλκοόλη 8 μέρη
μπορεί να κ:ερωθεί και το αντικείμενο να
Νερό 85 μέρη.
χρησιμοποιηθεί τόσο σε κλειστούς χώρους
Χρησιμοποιείται στη θερμοκρασία του δωμα­ όσο και στο ύπαιθρο.
τίου
Πράσινο χρώμα
ή
Σε ένα γαλλόνι νερού προστίθενται:

Υποθειώδες νάτριο 8 ουγγιές Χλωριούχο αμμώνιο 4 ουγγιές

Οξεικός μόλυβδος 2 ουγγιές Νιτρικός χαλκός 8 ουγγιές
Νερό Ι γαλλόνι. Χρωμικό οξύ Ι ουnιά
Οξεικό οξύ 4 ουγγιές.
Το διάλυμα χρησιμοποιείται στη θερμο­ Το διάλυμα θερμαίνεται και ο μόλ"βδος
κρασία βρασμοί). εμβαπτίζεται σ' αυτό ή αλείβεται με πινέλο

504
 ή κουρέλι. Το αντικείμενο ξεπλένεται και μο για χρήση. Τα χάλκινα ή ορειχάλκινα
στεγνώνεται . Τέλος, ψεκάζεται με λάκα. αντικείμενα εμβαπτίζονται στο ζεστό διά­
Διάφορα χρώματα, ανάλογα με τον τρόπο λυμα επί μισό λεπτό . Τα αντικείμενα από
προσβολής, μπορούν να αναπτυχθούν με το νικελιούχο άργυρο μπορούν κι' αυτά να
ακόλουθο διάλυμα: επιχρυσωθούν με τον τρόπο αυτό, αρκεί να
βρίσκονται σε επαφή με ένα σύρμα από
Χλωριούχο αργίλιο Ι ουγγιά
χαλκό ή ψευδάργυρο.
Μολυβδαινικό αμμώνιο 1/2 της ουγγιάς.

Τα άλατα προσtίθενται σε Ι γαλλόνι νερό

και το όλο θερμαίνεται με ανάδευση μέχρι
πλήρους διάλυσης. Το μολύβδινο αντικεί­ Χρωμάτισμα μετάλλωv
μενο εμβαπτίζεται στο θερμό διάλυμα. Εμ­
με θέρμαvση
φανίζονται κατά σειρά τα ακόλουθα χρώμα­
τα: χρυσοκίτρινο, πράσινο, βαθυκόκκινο, Η θερμότητα μπορεί να χρησιμοποιηθεί

μπλε, καφέ και μαύρο. από μόνη της για το επιφανειακό χρωμάτι­
σμα των μετάλλων.
Χρωμάτισμα Χρυσοιφαμάτων λίrων ιι:αρα­
τιών Κυάνωση Χάλυβα με θέρμανση

Ο σκοπός της περιγραφόμενης διεργα­ Η διεργασία αυτή είναι γνωστή ως θερμι­

σίας είναι το να δοθεί το χρώμα του καθα­ κή βαφή όταν χρησιμοποιείται για την επι­
ρού χρυσού σε αντικείμενα από χρυσό με φανειακή σκλήρυνση των χαλύβδινων ερ­

μιιι:ρότερο αριθμό ιι:αρατιών (από 18 μέχρι γαλείων. Για σκοπούς χρωματίσματος συ­
12). Τα πρόσθετα μέταλλα στην επιφάνεια νιστάται η ακόλουθη διαδικασία. Ο χάλυ­

του αντικείμενου διαλύονται, αφήνοντας βας καθαρίζεται και στιλβώνεται σε κατά­

ένα επίστρωμα από καθαρό χρυσό. Αυτό γί­ σταση μεγάλης λαμπρότητας καθώς τα χρώ­

νεται μετά το πλήρες φινίρισμα και τη ματα είναι τόσο εμφανέστερα όσο στιλπνό­

στίλβωση του αντικειμένου. τερη είναι η επιφάνεια . Το μέταλλο θερμαί­

νεται στον αέρα. επάνω από φωτιά
Νιτρικό κάλιο 4 μέρη ξυλοκάρβουνων ή μια άλλη πηγή ομοιό­
Στυπτηρία 2 μέρη μορφης θέρμανσης . Η εμφανιζόμενη χρω­
Μαγειρικό αλάτι 2 μέρη. ματική αλλαγή εξαρτάται από τη θερμο­
κρασία και από τη σύνθεση του κράματος.
Προστίθεται αρκετό νερό ώστε να σχη­
Η επεξεργασία σταματιέται αμέσως μόλις
ματισθεί μια λεπτόρρευστη πάστα, που με­
εμφανισθεί το επιθυμητό χρώμα, με «σβή­
ταφέρεται σε ένα χωνευτήριο και βράζεται.
σιμΟ) του μετάλλου σε νερό ή λάδι.
Το αντικείμενο, κρατημένο από ένα ασημέ­
νιο σύρμα, εμβαπτίζεται στο μίγμα επί 10-20 Χρώμα Θερμοιι:ρασία
λεπτά. Ακολουθεί πλύσιμο με άφθονο θερμό (0F)
νερό και τρίψιμο με συρματόβουρτσα με Ανοιχ.τοκίτρινο 4100
ορειχάλκινες τρίχες. Το αντικείμενο επα­ Αχυροκίτρινο 4400
ναφέρεται στο διάλυμα και ύστερα ξαναπλέ­ Μπρούντζινο 5100
νεται με ζεστό σαπουνόνερο και ζεστό κα­ Ανοιχτό μπλε 56QO
θαρό νερό. Στέγνωμα σε στεγνό πριονίδι. Σκούρο μπλε 6100
Επιχρύσωση Ορείχαλιι:ου ιι:αι Χαλιι:ού με
ΜαύρισμαΧάλυβα' σε λάδι
υδατιιι:ό διάλυμα
Μια μέθοδος επιχρύσωσης ορειχάλκου Ο χάλυβας θερμαίνεται σε χαλύβδινο κι­
και χαλκού με απλή εμβάπτισή τους σε υδα­ βώτιο παραγεμισμένο με αναμμένα ξυλο­
τικό διάλυμα άλατος του χρυσού. κάρβουνα, για να αποφευχθεί η οξεΙδωσή
του πριν από το σβήσιμο. 'Οταν αποκτήσει
Χλωριούχος χρυσός Ι 1/ 2 μέρη
κόκκινο x.ρώμ~ αφαιρείται και σβήνεται σε
Όξινο ανθρακικό κάλιο 60 μέρη
ένα λουτρό σπερμελαίου.
Νερό 200 μέρη.
Χρωμάτισμα Χρυσοιι:ραμάτων
Το όλο βράζεται επί δίωρο σε γυάλινο
δοχείο πυρέξ. Το διάλυμα γίνεται αρχικά κί­ Χρυσοκράματα μικρού αριθμού καρατιών
τρινο κι ' έπειτα πράσινο, οπότε είναι έτοι- που περιέχουν χαλκό μπορούν να οξειδω-

sos
θούν με βραδεία θέρμανση μέχρις ότου ο
χαλκός έρθει στην επιφάνεια, οξειδωθεί και
μαυρίσει. Οι έξωτερικές στοιβάδες του
οξειδίου αυτού είναι μαύρες και σι εσωτερι­
κές είναι κόκκινες. Το δίχρωμο επίστρωμα
μπορεί να αξιοποιηθεί με μερική αφαίρεση
και πραγματοποίηση δίχρωμων εφφέ κατά
τον τελικό καθαρισμό του αντικειμένου. Τα
χυτά κομμάτια χρωματίζονται εύκολα.
Θερμικό χρωμάτισμα του χαλκού
Το χρωμάτισμα του χαλκού με θέρμανση
μπορεί να επιτευ'Χθεί εύκολα αλλά δεν είναι
πάντοτε διαρκές. Όταν θερμαίνεται ο χαλ­
κός περνάει από τις ακόλουθες αλλαγές χρώ­
ματος: ω-χροκίτρινος. ιcόKKινoς, και βιολέ.
Κατά τη θέρμανση δημιουργείται υποξείδιο
506
του χ, Ί.κού (Cu20). Αν συνε',; , σθεί η θέρ­
μανση σχηΙ' ατίζεται οξείδιο 'Ου χαλκοί)
(CuO).
Για τη δημιουργία έμμονων "'τοιβάδow
οξειδίου συνιστάται η βραδεία θέρμανση.
Σε μερικές περιπτώσεις, το βούτηγμα του
χαλκού σε λάδι, μετά μια κάποια έκθεση
στον αέρα χωρίς θέρμανση για να κρυώσει
ιcάπως χωρίς όμως και να γίνει ψυχρός, του
προσδίδει ένα βαθύτερο χρώμα. Η υπερθέρ­
μανση θα πρoιcαλέσει συχνά την τοπική
απόσπαση «λεπιών) οξειδίου, πράγμα ό-χι
ασυνήθιστο ιcαι στην περίπτωση του από-­
τομου σβησίματος του μετάλλου σε νερό,
ευθύς μετά τη θέρμανση. Οι περισσότερες
από τις πατίνες του είδους αυτού δεν είναι
μόνιμες.
Τα εργαλεία ειναι συνηuως επεKτασι..ι ~ των λειτοιφ­
Υιών των χεριών αλλά σε μερικούς πολιτισμούς και των
ποδιών . Ο άνθρωπος στη Δύση έχει αποστερήσει τον
εαυτό του από τις δυνατότητ ες να χρησιμοποιεί στην
εργασία τα πό δ ια του γιο χάρη τη ς άνεση ς , φυλακί ζο­
ντάς τα σε κάλτσες και παπούτσια. Οι ΙνδΟί τεχνίτες
μετάλλου χρησιμοποιού\! τα πόδια τους για να κρα­
τούν , να οδηγούν , να κινούν και να στηρίζουν μεγάλα
υπό επεξεργασία αντικείμενα τόσο φυσικά. όσο τα
χρσιμοποιοίιν και για να στέκονται και να περπατουν.
Εδώ ένας τεχνίτης ορεΙχαλκου (thathera) από το Pem-
berti. Andrha Pradesh στην νότια Ινδία επιπεδώνει ένα
ορειχόλκινο υδροδοχείο χρησιμοποιώντας ταυτόχρο­
να το ένα του πόδι, για να καθοδηγεί την κίνησή του
πάνω σε ένα αμόνι ογκυρωμΙνο στη γη, και το ά λ λο
πόδι του για να κρατάει το δοχείο στη θέση του και να
δέχεται κανονικά τη σειρά των χτυπημάτων tou σφυ­
ριού . ΦωΓΟΥραφία Ορρί.

5Ο7
 Μέρος Πέμπτο

ΤΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΧΕΡΙΟΥ ΚΑΙ

ΟΙ ΧΡΗΣΕΙΣ ΤΟΥΣ
Βασικές Ομάδες Εργαλείων

Σε κάθε περιοχή εργασιών, που υπάγο· Σφυρί σφαιρικής κεφαλής 8 ουγγιών

νται στις παρακάτω επικεφαλίδες, ο τεχνί­ Σφυρί με κεφαλή από ανεπεξέργαστο δέρμα
της μετάλλου χρειάζεται ένα κάποιο αριθμό ή ξύλο, στρογγυλό άκρο , επίπεδο άκρο
βασικών εργαλείων . Μερικά απ' αυτά είναι Μανδρέλ δακτυλίου, σημειωμένο κατά μέ­
απαραίτητα για στοιχειώδη δουλειά ενώ γεθος
άλλα είναι προαιρετικά. Για τους αρχά­ Δακτυλιωτός σφιγκτήρας χεριού .
ριους, τα εργαλεία πρέπει να αποκτώνται
καθώς αναφαίνεται η ανάγκη για το καθένα εΡΓΑΛεΙΑ ΔιΑΚΟΣΜΗΤιΚΗΣ επεΞεΡΓΑΣΙΑΣ

απ ' αυτά. Με την πάροδο του χρόνου σ·\}σ­ ΜεΤΑΛΛΟΥ

σωρεύονται τελικά τα εργαλεία που χρειά­ Εργαλεία τεχνικής ρεπουσσέ

ζεται ο κάθε τεχνίτης για τον συγκεκριμένο Μπωλ πίσας και πίσα
τομέα ενδιαφέροντος και επίδοσής του. Σκαλιστικά εργαλεία
Χαρακτικά εργαλεία
Γ ραμμικά χαρακτικά εργαλεία
ΒΑΣΙΚΑ εΡΓΑΛεΙΑ εΠεΞεΡΓΑΣΙΑΣ ΜετΑΛΛΟΥ Προσοφθάλμιος φακός, εστίας 4"
ΚΑΙ ΚΟΣΜΗΜΑ ΤΟΠΟΝ 'ΑΣ
Εργαλεία δημιουργίας ματ επιφανειών
Πλαίσιο σέγας κοσμηματοποιού βάθους 2- Εργαλεία σταμπαρίσματος
5" Ζομπάδες, συμπαγείς και κοίλοι
2 δ",δεκάδες πριονόλαμες Ν ο 5 και Νο Ο Μπλοκ διαμόρφωσης με σφυρηλάτηση
Ξύλινο μπλοκ σχήματος "V" και μέγγενη πά­ Κοπτικά εργαλεία τύπου μήτρας
γκου Σφυριά: επιπέδωσης, καρφώματος πριτσι­
Ψαλίδι χρυσοχόου για κοπή μετάλλου, ολι­ νιών, σκαλισμάτων
κού μήκους 7" και μήκους κοπής Ι 3/ 4" Σμίλη εργασίας εν ψυχρφ
Χαλύβδινος χάρακας 12" Λίμες , βελονωτές
Ζομπάς κέντρων μήκους 4" Χειροδράπανο με τρυπάνια
Χαρακτικό γραμμών Πλάκα τραβήγματος συρμάτων και τσιμπί­
Διαβήτης 3" δα τραβήγματος
Μικρή τσιμπίδα ή τσιμπιδάκι, μυτερή Χειροκίνητη καλάνδρα
Μικρή τσιμπίδα ή τσιμπιδάκι , με σταυροει­ Μέγγενη χεριού
δή σύνδεση και αμβλύ άκρο Μέγγενη περόνης
Χειροδράπανο για τρύπες διαμέτρου μέχρι Μπλο,.;.,χαράκτη
5/32" Ραβδί στερέωσης από σελλάκ
Τρυπάνια 1/ 16,5 / 64,3 / 32,7 / 64,1 18 και Εργαλείο στερέωσης δακτυλιοειδών τεμα­
9/64" χίων
Πένσα επίπεδη ς μύτης, με λείες σιαγόνες , 5" Γυαλιστικό εργαλείο (μηχανική ενέργεια)
Πένσα στρογγυλής μύτης, 5" Εύκαμπτος άξονας, με μικρούς .και μεγαλύ­
Ακ:ροκοπτική πένσα, 4 1/ 2" τερους τροχούς για τρόχισμα, λείανση,
Πλαγιοκοπτική πένσα, 4 1/ 2" στίλβωση κ.λπ .
Συλλογή βελονωτών λιμών, μήκους 16 εκ .,
μήκους κοπής Νο 2
Λίμα ημικυκλικής διατομής, ελβετικού ΒΑΣΙΚΑ εΡΓΑΛεΙΑ ΚΑΙ
εΞΟΠΛΙΣΜΟΣ εΠΡΟΓεΝΟΥΣ ΣΥΓΚΟΛΛΗΣΗΣ
σχεδίου, 6", μήκους κοπής Νο Ι με λαβή
Επίπεδη λίμα και τριγωνικ:ήι κατά τα λοιπά «Σκληρή)) ετερογενής συγκόλληση
όπως η παραπάνω Αυλός και δοχ ε ίο, ή αυλός και παροχή φω-

510
ταερίου Μπλοκ πάγκου από σκληρυμένο χάλυβα ,
Συλλογή προφυσίων διάφορων μεγεθών τετραγωνικό 4", πάχους Ι 1/ 2"
Φυσητήρας αυλός και λυχνία οινοπνεύμα­ Μέγγενη πάγκου, χαλύβδινες σιαγόνες,
τος στρεπτή βάση, ανοίγματος 61 / 2".
Αναπτήρας με σπινθήρα (σπινθηριστής)
Μπλοκ αμίαντου , 12 x l2 - πάχος 1/ 2" Σφυριά
Μπλοκ ξυλάνθρακα, 3 1/ 4 χ 2 1/ 4 - πάχος 2" 3 σφυριά υπερύψωσης 8 ουγγιών - 12 ουγ­
Πλακίδιο βόρακα γιών - Ι 1/8 λίβρας
Πινέλα για βόρακα Σφυρί επιπέδωσης , 12 ουγγιών
Κώνος ή σκόνη βόρακα ή υγρό συλλίπασμα Σφυρί σφαιρικής κεφαλή ς, 12 ουγγιών
«σκληρής» συγκόλλησης , φιαλίδιο 3 ουγ­ 2 σφυριά από ανεπεξέργαστο δέ ρμα ή ξύλο ,
γιών με στρογγυλεμένο άκρο, επίπεδο άκρο και
Εργαλείο απόξεση ς - «ξυστρί» με λεπίδα 2 σφηνοειδές σχήμα
1/ 2 ιντσών Μεταλλοκοπτικό ψαλίδι γενικής χρήσης,
Ατσαλόμαλλο Νο Ο μήκους 7"
Κολλητικό αργύρου : ΙΤ, σκ ληρό-μέσο-ε ύ­ Επίπεδη λίμα με λαβή 10", μικτής κοπής 00
κολο-εύκολης ροής Τσιμπίδα , κεκαμμένη μύτη, για ανόπτηση ,
Τσιμπιδάκια κολλητικού μήκους 17 "
Τσιμπίδα σταυροειδούς κλεισίματος με αμ­ Ζομπάς κέντρωσης
βλύ άκρο Ελατη ριωτός διαβήτης, 6"
Τσιμπίδα με μυτερό άκρο Παχύμετρο επιφανειών
Χάλκινη τσιμπίδα Κομμάτι κορμού σκληρού ξύλου, με τα νερά
Χάλκινο ρ.ηχό δοχείο - «τηγάνι» καθαρι­ προς τα επάνω και τυφλές τρύπες που γίνο­
σμού με οξύ νται σύμφωνα με τις ανάγκες

Συνδετικό σύρμα Σάκκος άμμου.

Σκόνη θηραϊκή ς γης - ελαφρόπετρας
Σκόνη κίτρινης ώχρας ή κόκκινου οξειδίου
του σιδή ρου-ρουζ
Μικρό σκληρό πινέλο
Τα εργαλεία χεριού
Σμυριδόπανο, μέσο .
Τα εργαλεία χεριού που εξετάζονται πα­
«Μαλακή» συγκόλληση ρακάτω ταξινομήθηκαν στο μέτρο του δυ­
«Μαλακό» κολλητικό, ρόλος, ραβδί ή φύλ­ νατού σύμφωνα με τις λειτουργίες που επι­
λο τελούν . Πρόσθετες πληροφορίες βρίσκο­
Συλλίπασμα ετερογενούς συγκόλλησης, πά­ νται διάσπαρτες στις παραγράφους που πε­
στα ή υγρό ριγράφουν τις τεχνικές που απαιτούν τη χρή­
Ατσαλόμαλλο Νο Ο ση τους .

«Σίδερα» κόλλησης με χάλκινες άκρες

Αυλός
Σίδερα ετερογενούς συγκόλλησης. ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΚΑΙ YΛlKAΣHMAΔEMATOΣKAΙ
ΜΕΤΡΗΣΗΣ

Χαλύβδινοι χάρακες και γωνίες

ΒΑΣΙΚΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ Ο χαλύβδινος κανόνας-χάρακας είναι μια
ΜΟΡΦΟΠOlΗΣΗΣ ΚΑΙ ΥΠΕΡΥΨΩΣΗΣ
λουρίδα σκληρυμένου χάλυβα με ποικίλο
Αμόνια κλασικά καί ειδικού σχεδίου πλάτος, μήκος και ευκαμψία. Η μια, ή και οι
Κεφαλή αμονιού σχεδίου Τ, ολικού μήκους δύο πλευρές , έχουν χαραγμένες υποδιαιρέ­
10 1/ 2: με κυλινδρικό βραχίονα, με τετρα­ σεις σε ίντσες ή εκατοστόμετρα, υποδιαιρε­
γωνική επιφάνε ια, με επίπεδο βραχίοΎα μένες σε κλασματικές μονάδες μήκους.
Κεφαλή αμονιού με επιφάνεια θόλου ή μα­ Εκτός από τη μέτρηση μηκών ευθύγραμμων
νιταριού τμημάτων, που συχνά χαράζονται με μυτερή
Κεφαλή αμονιού με καμπύλο άκρο γραφίδα, χρησιμοποιείται για τον έλεγχο
Κεφαλή αμονιού για πτύχωση-«ζάρωμα» της ευθύτητας ακμών και επιφανειώγ χρη­
φύλλου σιμοποιείται τέλος για τη ρύθμιση καλι­
Αμόνι πάγκου, 50 λιβρών μπρών και διαβητών (βλ. σελ. 81).

51 Ι
8ασιt(ή συλλΟ'Υή εργαλείων μετα λλο τε:ινίτη. ιδιαίτερο
"οτάλληλη για τ ην κοσμηματοποιία και τις λεπτές με ·
τάλλο τ εχν ικές δουλειές. Craftoo//nc..
Οι ορθές γωνίες 'Χρησιμοποιούνται κατά
κύριο λόγο για τον έλεγ'Χο ορθών γωνιών
αλλά μερικές έ'Χουν και κλίμακες μέτρησης
μηκών. Υπάρ'Χουν διάφοροι τύποι: οι συ­
μπαγείς 'Χωρίς κλίμακα μετρήσεων, οι με­
τρητικές με μια κλίμακα μέτρησης, οι δι­
πλές με ρυθμιζόμενη λαβή και μερικές φο­
ρές αλφάδι στη λαβή και οι μικτής 'Χρήσης,
που 'Χρησιμοποιούνται τόσο για γωνίες
όσο και για έλεγ'Χο επιπεδότητας (βλ. σελ.
81 ).
Παχύμετρα για μεταλλιιcά φύλλα ιcαί σύρ­
ματα
Τό πρότυπο αμερικανικό πα'Χύμετρο συρ­
μάτων και μεταλλίκών φύλλων, γνωστό ως
Brown and Sharpe η B&S, έ'Χει στις ακμές
του εγκοπές, που 'Χρησιμοποιούνται για τη
μέτρηση πά'Χους φύλλων και συρμάτων.
μια πλευρά έ'Χει συνήθως 'Χαραγμένη κλί­
μακα σε ίντσες και η άλλη σε δεκαδικούς
αριθμούς. Χρησιμοποιείται για μετρήσεις
σε άργυρο, 'Χρυσό, 'Χαλκό,
512
αλουμίνιο και άλλα σιδηρού-χ α μέταλλα σ ε
Η. ΠΛ. μια περιο'Χή μεγεθών από"" Ο μέ'Χρι "" 36
(0,289" - 0,005") (βλ. σελ. 72).
Μετρητής διαμέτρου τρυπανιών
Μια διάτρητη πλάκα από 'Χαλυβόκραμα,
που 'Χρησιμοποιείται για τη μέτρηση του
μεγέθους των τρυπανιών από"" Ι μέ'Χρι "" 80,
~υνήθως τυπωμένη στην επάνω επιφάνεια
με τις ισοδύναμες δεκαδικές διαστάσεις και
άλλες 'Χρήσιμες πληροφορίες. Χρησιμο­
ποιείται επίσης για τη μέτρηση 'Χαλύβδινων
συρμάτων (βλ. σελ. 9~).
45'
Λεπτός μυτερός ζομπάς ή ζομπάς κέντρω­
σης
Ένα λεπτό μυτερό εργαλείο από σκλη­
ρυμένο 'Χάλυβα, που 'Χρησιμοποιείται με έ ,
να ελαφρύ σφυρί για τη σημείωση κέντρων
ή άλλων σημείων αναφοράς για διάφορες
μετρήσεις. Τα σήμάδια του είναι ορατά ακό­
μα κι όταν το μέταλλο είναι ζεστό. Το εργα­
λείο αυτό είναι γνωστό και ως ζομπάς ιcέ­
Η vτρωσης. Μπορεί να αγορασθεί έτοιμο με
ελατηριωτό μη'Χανισμό και ρυθμιζόμενη
πίεση, για να δίνει αυτομάτως ένά απότομα
'Χτύπημα μόλις τοποθετηθεί στην κατάλλη·
ορεί'Χαλκο, λη θέση. Το δημιουργούμενο σημάδι μπορεί
Εργαλεία μi:τρησης : ι . Εσωτερική ελατηριωτή καλί­ του μέτρου και δέκατα έκτα της ίντσας, 5 ..8ερνιέρος.
μπρα , 2. Εξωτερική ελατηριωτή καλίμπρα, 3. Ερμαφρό­ μήκος 6", βαθμο νόμηση σε χιλιοστά του μέτρου και
διτη ελατηριωτή καλίμπρα, 4. Ολισθητική καλίμπρα δέκατα έκτα τη ς ίντσας, 6. Ελατηριωτό μοιρογνωμόνιο.
τσέπης για εξωτερικέ ς μετρησεις τρυπανιών, ράβδων βαθμονόμηση σ ε δωδέκατα της μοίρας και χιλιοστά
και σωλήνων . Μήκος: 6 .... βαθμο νόμηση σε χιλιοστά του μέτρου . 7. Κυκλική κcλίμπρα .

513
 επίσης να χρησιμεύσει ως υποδοχή στερέ­
ωσης του τρυπανιού κατά τη διάνοιξη μιας
μικρής τρύπας (Βλ. σελ. 81).
Μεταλλική Υραφίδα ή χαράκτης
. Ενα χαλύβδινο μυτερό εργαλείο με πολ­
λές και διάφορες μορφές, που χρησιμοποιεί­
ται σε συνδυασμό με χαλύβδινο κανόνα ή
άλλη ευθύγραμμη ακμή για τη σημείωση
γραμμών επάνω στο μέταλλο. Η χαρακτική
Υραφίδα είναι ειδικό εργαλείο που χρησι­
μοποιείται για μάλλον βαθειές χαράξεις.
Για ακριβή εργασία, το στέλεχος του εργα­
λείου σχηματίζει γωνία ως προς τον κανόνα
(Βλ. σελ. 81).
Ελατηριωτός διαβήτης
Οι ελατηριωτοί διαβήτες μετρούν αποστά­
σεις και μεταφέρουν μετρήσεις από τους
κανόνες στο μέταλλο, καθώς επίσης και χα­
ράζουν περιφέρειες ή τόξα κύκλου. Τα σκέ­
λη τους έχουν μυτερές σκληρές αιχμές ενώ
το ελατήριο στην κορυφή εξασφαλίζει την
απαιτούμενη σταθερότητα των μετρώμενων
διαστημάτων. Το κάθε διάστημα μπορεί να
ελεγχθεί με το σφίξιμο ή το χαλάρωμα ενός
αυλακωτού περικοχλΙου, στην κορυφή του
διαβήτη. ·Οταν χρησιμοποιείτε τον διαβή­
τη για σημείωση κύκλων, το ένα άκρο του
τοποθετείται στέρεα στο κοίλο σημείο που
έχει γίνει με τον ζομπά κέντρωσης, ενώ το
άλλο περιστρέφεται με ελαφρά πίεση.
·Οταν παίρνετε μια μέτρηση από ένα χαλύ­
βδινο κανόνα, τοποθετείτε το ένα σκέλος
του διαβήτη στο σταμπωτό σημείο του κανό­
να, για να κρατήσετε τα δύο σκέλη στη θέ­
ση τους. Οι μύτες του διαβήτη πρέπει να
προστατεύονται με την εισαγωγή τους σε
κομμάτια φελλού όσο είναι εκτός χρήσης
(Βλ. σελ. 292).
Καλίμπρες
Κατασκευάζονται δύο βασικοί τύποι ελα­
τηριωτών καλιμπρών, ο ένας για τη μέτρη­
ση εξωτεΡΙΚών αποστάσεων επιφανειών και
ο άλλος για τη μέτρηση εσωτερικώναποστά­
σεων επιφανειών. Κατά τη μέτρηση, σι ρυθ­
μίσεις πρέπει να γίνονται αργά και προσε­
κτικά. Όταν ληφθεί η μέτρηση, η καλί­
μπρα τοποθετείται σε επαφή με ένα χαλύ­
βδινο κανόνα και γίνεται η ανάγνωση. Οι
εσωτερικές καλίμπρες μπορούν να πιεσθούν
κατά τη ρύθμιση για μια ορισμένη μέτρηση
και να επανέλθουν στο αρχικό τους μέγεθος
μόλις τραβηχτούν από την μετρώμενη εσω-
. τερική επιφάνεια. Υπάρχουν ειδικοί τύποι
514
καλιμπρών, όπως οι ολισθαίνουσες, ση­
μειωμένες με χιλιοστά και μετρήσεις βερνιέ­
ρου, που χρησιμοποιούνται για πολύ λεπτές
ρυθμίσεις και ακριβείς μετρήσεις (ο βερνιέ­
ρος εφευρεύθηκε από τον Γάλλο μαθηματι­
κό Ρ. Vernier, 1580-1637) (Βλ. σελ. 513).
Μικρόμετρο
Τα μικρόμετρα είναι εργαλεία ακριβείας,
που χρησιμοποιούνται για τη μέτρηση μι­
κρών αποστάσεων από Ο μέχρι Ι ίντσας και
για μεγαλύτερες αποστάσεις μέχρι 24
ιντσών. Κατασκευάζονται δύο είδη μικρομέ­
τρων, ο ένας για εξωτερικές μετρήσεις και ο
άλλος για εσωτερικές. Κάθε μικρόμετρο
συνοδεύεται από οδηγίες χρήσης και ερμη­
νείας των ενδείξεων του οργάνου (Βλ. σελ.
72).
Ραβδιά μέτρησης δακτυλίων
Τα ραβδιά αυτά, κατά τα αμερικανικά πρό­
τυπα, χρησιμοποιούνται μόνο για τη μέ­
τρηση του μεγέθους των δακτυλίων και όχι
για σκοπούς διαμόρφωσης. Μερικά φέρουν
αυλακώσεις και ραβδώσεις, έτσι ώστε να
μπορούν να μετρούν δαχτυλίδια με δεμένες
πέτρες. Κατασκευάζονται υπό κλίμακα από
ξύλο επιστρωμένο με μέταλλο, από συμπα­
γές αλουμίνιο και από πλαστικό (Βλ. σελ.
516).
ΌΡΥανα κατά προσέΥΥιση προσδιορισμού
μεΥέθους δαχτυλιδιών
Μια σειρά αμερικανικών προτύπων μέ­
τρησης και βαθμονόμησης κυκλικών μεγε­
θών από Ι μέχρι 15, σταμπαρισμένων σε
μορφή χαλύβδινου δακτυλίου, χρησιμο­
ποιούνται για τη μέτρηση του μεγέθους των
δαχτύλων στα οποία πρόκειται να περαστεί
ένα δαχτυλίδι. Τα πρότυπα αυτά είναι διαθέ­
σιμα για κανονικά κυκλικά σχήματα καθώς
επίσης και με τις ακόλουθες διατομές: κα­
νονική επίπεδη, τετραγωνική και ημικυκλι­
κή (Βλ. σελ. 516).
Χαλύβδι νες σφραΥίδες Υια σήματα ποιότη­
τας
Σφραγίδες ή ζομπάδες για την εγχάραξη
της λέξης «στέρλιγκ», του αριθμού καρα­
τιών ή άλλων συμβόλων σε εΙδη από πολύ­
τιμα μέταλλα μπορούν να γίνουν επί παραγ­
γελία και βάσει προδιαγραφών σε ειδικά
εργαστήρια. Κατασκευάζονται καμπύλες
σφραγίδες σε διάφορα μεγέθη, για να ταιριά­
ζουν στο εσωτερικό των δαχτυλιδιών, κι επί­
πεδες σφραγίδες για επίπεδες επιφάνειες, με
 ίΕ'
01-.. ο. 3
. Ioo ~
... : 1
./

Ζυγαριές και σταθμά πολύτιμων μετάλλων: Ι . Σταθμά γυάλινο 'ιιερίβλημα, 6. Σειρά σταθ μώ ν από 1/ 16 τη ς
από Ι μΙχρι 500 χιλιοστά του γραμμαρίου, 2. Σταθ~.ά ουγγιάς μέχ ρι Ι λΙβρα, 7. Σειρά σταθμών από 1/ 4 μ έχ ρι
από Ι 12 έως 12 ιcό"ιCους-graίns, J. Σταθμά διαμαντιών 500 γραμμάρια. 8. Ζυγαριά pennywcight μέχρι 35 dwt ,
στο μετρικ ό σύστημα. 4. Φορητή ζυγα ριά χρυσού δυ­ 9. Αυτόματη ζυγαριά χρυσού ταχείας ζύγισης. Δύο μο­
ναμικότητας 2 οιιγγιών. 5. Ζυγαρι ά χρυσού σε κλειστό ντέλα: 1/ 50-1000 dwt και Ι κόκκος μέχρι 14000 dwt.

515
σκαμμένα ή ανάγλυφα σύμ βολα (Βλ. σελ.
115).
ΖυΥαριές 1 2
Υπάρχουν πολλοί τύποι ζυγαριών ακρι­
βείας για τη μέτρηση του βάρους των πολύ­
τιμων μετάλλων. Οι ζυγαριές χρυσού μ ε ­
τρούν από Ο μέχρι 300 ουγγιές μετάλλου. Η
ζύγιση των μετάλλων χρειάζεται για την
προετοιμασία της χύτευσης, για την πώλη­
ση του σκραπ και για την ιcαταγραφή της
πραγματικά αναλισΙCόμενης για κάθε αντι­
κείμενο ποσότητας μετάλλου, έτσι ώστε να
γίνει δυνατή η ακριβής κοστολόγηση .
Ελεγμένα από το αμερικανικό Γραφείο
Προτύπων σταθμά συνοδεύουν συνήθως κά­
θε πωλούμενη ζυγαριά αλλά μπορούν να
αγορασθούν και ιδιαιτέρως (Βλ. σελ . 515).
Σήμερα, επειcτείνεται συνεχώς η χρήση
ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών ζυγών χωρίς
σταθμά.

Ογκομετρικά σκεύη
Βαθμονομημένα ποτήρια ή σωλήνες από
θερμοάντοχο γυαλί πυρέξ χρησιμοποιού­
νται για τη μέτρηση υγρών ιcαι την παρα­
σκευή διαλυμάτων, κυρίως όξινων. που
έχουν ανάγκη θέρμανσης .

ΚΟΠΤΙΚΑ ΚΑ! ΔΙΑ ΤΡΗΤιΚΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΚΑΙ

γΑ/ΚΑ

Κοπτήρες ιrαι ψαλίδια μετάλλου

Τα ψαλίδια χρησιμοποιούνται για την
κοπή μεταλλικών φύλλων και σ υρ μάτων με
το χέρι . Οι κοπτήρες χρησιμοποιούνται για
την κοπή υλικού κολλήσεων, σύρματος και
λεπτών φύλλων. Το μέταλλο κρατιέται πά­
Εργαλεία μ έτρ ηση ς δαχτυλιδιών: J. Απλό μανόρέλ δα ·
ντα υπό ορθή γωνία προς τις κοπτικές λεπί­ χτυλιδιών σημι::ιωμένο μι:: μ εγέθη και χρησιμοποιούμι:­
νΙ) μόνο για μετρ ήσεις μεγ εθών, 2. Μανδρί:λ δαχτυλ ι­
δες και σπρώχνεται προς τις σιαγόνες. Με­
διών σημι::ιωμένο με μεγέθη με αιιλάιcωση για δαχτυλί ­
ρικά ψαλίδια μπορούν να κάνουν μόνο ευ­ δια με δεμi:νες στο κέντρο πέτρες. χρησιμοποιούμενο
για μετρήσι:ις και όχι για εργασία, 3. Μεγέθη δαχτυλι­
θείες γραμμές και εξωτερικές καμπύλες, ενώ
διών, στενής ταινίας ή άξονα, 4. Μι:γtOη δαχτυλιδιών,
άλλα κάνουν καμπύλες τομές. Τα ψαλίδια πλατειάς ταινίας. Περιλαμβάνονται και μισά νοίιj.lερα
από Ι ί:ως '5. με εγγυημένη ακρίβ ε ια 0.0003 -. Συνιστώ ­
γενικής χρήσης κάνουν και τις δύο δου­
νται από το Γραφείο Προτύπων ΤΙύν Η . Π.Α.
λειές. Η ιcάθε τομή πρέπει να είναι ίση με το
μισό ή τα τρία τέταρτα του μήκους της λεπί­
δας . Οι λεπίδες πρέπει να ανοίγονται αργά
ψαλίδι πάγκου ή με λεπτή μεταλλοκοπτική
και το μ έ ταλλο να σπρώχνεται ανάμεσα στα
σέγα χρυσοχόου. Για πρόσθετη ε πενέργεια
σαγόνια, έτσι ώστε η κοπή να μπορ ε ί να
μοχλού, η κάτω λαβή του ψαλιδιού μπορεί
ακολουθεί την ίδια γραμμή χωρίς κοφτερά
να στερεωθεί έίτε στον πάγκο είτε σε μια
γρέζια (Βλ. σελ. 291).
μέγγ ενη πάγκου, εναι" δουλεύεται μόνο η επά­
γ πάρχει μια μεγάλη ποικιλία ψαλιδιών
νώ λαβή (Βλ. σελ . 29 1).
και κοπτήρων για πολλές ειδικές εφαρμο­
γές. Μέταλλα βαρύτερα των 14 gauge πρέπει Ψαλiδ, πάγκου
ίσως να κόβονται με πριόνι μετάλλου, με Τα ψαλίδια αυτά είναι μόνιμα στερεωμένα

516
στον πάγκο εργασίας ή σε μια μ έ γγενη πά­
γκου. Είναι πολύ πιο ισχυρά από τα ψαλίδια
χεριού και έχουν λεπίδες από εργαλειοχά­
λυβα υψηλής ποιότητας. Πολλά μοντέλα
έχουν μια πρόσθετη διάταξη που επιτρέπει
την κοπή όχι μόνο φύλλων αλλά και μεταλ­
λικών ράβδων.
Κοπτικές πένσες
Οι κοπτικές πένσες είναι μια μορφή κο­
πτικής τανάλιας με ακμές από βαμένο χά­
λυβα. Υπάρχουν σχέδια πλευρικής κοπής,
ακροκοπής και διαγώνιας κοπής. Χρησιμο­
ποιούνται συνήθως για την κοπή λεπτού
σύρματος αλλά προσφέρονται και για την
κοπή μικρών τμημάτων λεπτών μεταλλικών
φύλλων (Βλ. σελ. 247).
Χειροπρίονα μετάλλου
Τα χειροπρίονα μετάλλου με πλαίσιο,
χρησιμοποιούνται για την κοπή χοντρών
μεταλλικών φύλλων, ράβδων και διατομών
καθώς και σωλήνων με ραφή ή χωρίς ραφή.
Το προς κοπή μέταλλο τοποθετείται στερεά
στα σαγόνια μιας μέγγενης πάγκου , προ­
στατευόμενο, όταν χρειάζεται, από τον κίν­
δυνο δημιουργίας χαραγών από τα σαγόνια
της μέγγενης με φύλλα χαρτιού ή χαρτο­
νιού. Η λεπίδα στερεώνεται στο πλαίσιο με
περόνες που περνούν μέσα από τις τρύπες
των άκρων της και με σφίξιμο της πεταλού­
δας που υπάρχει στο κάτω άκρο του πλαι­
σίου. Μερικές λεπίδες είναι εντελώς σκλη­
ρυμένες και συνεπώς εύθραυστες, ενώ άλ­
λες έχουν μόνο σκληρυμένα δόντια, πιο εύ­
καμπτες. Τα δόντια είναι «ρυθμισμένα»), δη­
λαδή βλέπουν εναλλακτικά προς αντίθετες
κατευθύνσεις και έτσι η λεπίδα δέν «κολλά­
ω> στη δημιουργούμενη τομή. Τα δόντια με
«κυματοειδή» ρύθμιση δημιουργούν πλατύ­
τερη τομή από τα κατά τον συνήθη τρόπο
<<ρυθμισμένα» δόντια. Η κοπτική επενέργεια
της λεπίδας ασκείταί ιcατά την ΠΡOωθητιΙCΉ
κίνηση' γι' αυτό τα δόντια πρέπει να ΙCλί­
νουν μακρυά από την λαβή. Για το πιο απο­
δoτιιcό ιcόψιμo συνιστώνται διαδρομές πλή­
ρους μήιcoυς. Οι λεπίδες έχουν διάφορους
βαθμούς λεπτότητας (ΙCαι πυιcνότητας) δο­
ντιών, που ορίζονται σύμφωνα με τον αριθ­
μό δοντιών ανά ίντσα (14, 18, 24, 32). Οι
πυιcνότερες οδοντώσεις, τα μεγαλύτερα νού­
μeρα, χρησιμοποιούνται για την ιcoπή σωλή­
νων.
ΣέΥα με πλαίσιο χρυσοχόου
Η σέγα αυτή έχη ρυθμιζόμενο πλαίσιο,
που κρατάει υπό ελατηριοειδή τάση μια
σχετικώς λεπτή λεπίδα. Το πλαίσιο έχει διά­
φορη ύψη, από 21 / 4 μέχρι 8",έτσι ώστε να
γίνονται δυνατές βαθειές ή ρηχές τομές. Το
συνθέστε ρο ύψος είναι 3". Το πριόνι αυτό
προορίζεται κυρίως για την κοπή μη σιδη­
ρούχων μετάλλων (Βλ. σελ. 91 ).
Οι λεπίδες της σέΥας χρυσοχόου
Οι λεπίδες αυτές,τοποθετούμενες στις σέ­
γες χρυσοχόου,χρησιμοποιούνται τόσο για
την κοπή όσο και για τη διάτρηση μετάλ­
λων. Κατασκευάζονται σε σειρές μεγεθών
από" 8/ 0 μέχρι" 14 (από την λεπτότερη
προς την χονδρύτερη). Όσο πιο λεπτή εί­
ναι η λάμα, τόσο μικρότερο είναι το πλάτος
και το βάθος της. Οι λεπίδες τοποθετούνται
στο πλαίσιο με τα δόντια κατευθυνόμενα
προς τα κάτω και προς τα έξω, μακρυά από
τη ράχη του πλαισίου. Καθώς η ΙCOΠΤΙKή κί­
νηση είναι μόνο προωθητική , κατά τη δια­
δρομή αυτή ασκείται μια ελαφρά μεγαλύτε­
ρη πίεση. Τα νούμερα 1/ 0, 1 ή 2 συνιστώ­
νται για την κοπή φύλλων 18-20 gauge. Για
πολύ καμπυλωμένες τομές χρησιμοποιού­
νται στενότερες λεπίδες. Κατά το πριόνισμα
σωλήνων ασκείται μικρή πίεση μέχρις-ότου
η τομή φθάσει στο μισό της διαμέτρου του
σωλήνα (Βλ. σελ. 93).
Μελισσοκέρι
Εξευγενισμένο κερί μέλισσας σε κυλίν­
δρους της μιας ουγγιάς και σε μεγαλύτερες
ράβδους χρησιμοποιείται ως λιπαντικό για
τις λεπίδες της σέγας χρυσοχόου. Πριν από
την έναρξη της κοπής, η λεπίδα περνιέται
μια φορά μέσα από τη μάζα του κεριού. Η
λάμα δεν πρέπει να υπερφορτώνεται με ιcερί ,
το οποίο ανανεώνεται όταν το κόψιμο αρχί­
ζει ν'! γΙνεται «σφΙΧΤό».
Ξύλι νο μπλοκ με εΥκοπή σχήματος «V" Υια
στερέωση στον πάγκο
. Ενα κομμάτι σκληρού ξύλου που φέρει
συνήθως μια εγκοπή σχήματος «V» ΙCαι στε­
ρεώνεται στον πάγκο εργασίας. Χρησιμεύει
για τη στήριξη του μετάλλου ιcατά τη διάρ­
κεια των εργασιών πριονί!,ματος ιcαι λιμαρί­
σματος. Υπάρχουν διάφοροι τύl<οι τέτοιων
μπλοκ, μερικο! προορισμένοι για ειραγωγή
σε ένα συγκεκριμένο πάγκο και άλλοι ικα-
517
νοί να στερεωθούν στον οποιοδήποτε πάγκο
με σφιγκτήρες ή βίδες. Ένα μοντέλο συν­
δυάζεται με μια μικρή μεταλλική επιφάνεια
αμονιού (Βλ. σελ. 93).
Ψυχρές σμίλες-κοπίδια
Μεγάλες επιπεδόσχημες σμίλες για ερ­
γασία εν ψυχρώ, λειασμένες κατά τις ακμές
σε σφηνοειδή σχήματα με σκληρυμένα και
βαμένα κοπτικα ακρα χρησιμοποιούνται
με τη βοήθεια ενός σφυριού Ι ή Ι 1/ 2 λίβρας
για την κοπή μετάλλων που είναι πολύ χο­
ντρά για να κοπούν με ψαλίδια χεριού. Το
προς κοπή μέταλλο τοποθετείται σε ένα χα­
λiJβδινo μπλοκ ή αμόνι και δίνεται με το
σφυρί ένα απότομο χτύπημα. Η σμίλη μετα­
τοπίζεται προς τα πλάγια, κατά μήκος της
γραμμής κοπής, με ελαφρά επικάλυψη και
δίνεται ένα νέο χτύπημα. Επίπεδες σμίλες
μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για το
σχίσιμο χοντρού μετάλλου με τοποθέτηση
του φύλλου σε μέγγενη και τη γραμμή κο­
πής να εξέχει ελαφρά από τις σιαγόνες της.
Το κοπίδι τοποθετείται στην αρχή του με­
τάλλου, περί τις 300 επάνω από την οριζό­
ντια γραμμή και μετακινείται κατά μήκος
της μέγγενης , χτύπημα ύστερα από χτύπη­
μα, μέχρις ότου το μέταλλο χωρισθεί σε
δύο μέρη. Σημειώνεται μια κάποια παρα­
μόρφωση του μετάλλου, που μπορεί να
διορθωθεί με την τοποθέτηση επάνω σ' αυ­
τό μιας επίπεδης επιφάνειας και με το σφυ­
ροκόπημά της με ένα ξυλόσφυρο.
Για τη διάτρηση, το σχίσιμο και τη χά­
ραξη μετάλλου χρησιμοποιούνται μικρότε­
ρα κοπίδια αλλά το θέμα αυτό εξετάζεται σε
άλλο σημείο του βιβλίου (Βλ. σελ./σσ) .
Το χειροδράπανο
Ο συνηθέστερος τύπος δράπανου χεριού
είναι σχεδιασμένος έτσι ώστε να δέχεται
τρυπάνια συστροφής, που χρησιμοποιού­
νται για τη δημιουργία τυφλών και διαμπε­
ρών οπών, και έχει ένα τσοκ που παίρνει
στελέχη τρυπανιού διαμέτρου μέχρι 1/4".
Υπάρχουν και μεγαλύτερα τσοκ σε χειρο­
δράπανα αλλά για τρuπάνια μεγαλύτερα του
1/4" προτιμιέται συνήθως ένα ηλεκτρικό
δράπανο. Το τρυπάνι πρέπει να κρατιέται
πάντα κάθετο προς το προς διάτρηση μέ­
ταλλο. Το διογκωμένο στο άκρο τρυπάνι
έχει μια μεγάλη κεφαλή σχήματος μανιτα­
ριού, που δέχεται εύκολα σημαντικές πιέ­
σεις όταν αυτές είναι αναγκαίες. Χρησιμο-
518
ποιούνται και τρυπάνια συστροφής μεγαλύ­
τερων μεγεθών (Βλ. σελ./ΟΟ).
Τρυπάνια συστροφής
Τα τρυπάνια αυτά αποτελούνται από δύο
μέρη, το στέλεχος (που πιάνεται από το αυ­
τοκεντραριζόμενο τσοκ του χειροδράπα­
νου) και το σώμα, ή το κοπτικό σπείρω­
μα (που ασκεί την κοπτική ενέργεια). Τα
τρυπάνια κατασκευάζονται από απλό αν­
θρακούχο χάλυβα, για συνήθη χρήση με το
χέρι, και ειδικό ταχυχάλυβα ανθεκτικό στη
θερμότητα και την τριβή, με διατήρηση της
κοπτικής τους δύναμης,όταν χρησιμοποιού­
νται σε ηλεκτρικούς δράπανους. Το άκρο
διείσδυσης, ή μύτη του τρυπανιού, είναι αυ­
τό που κόβει αφαιρώντας μικρά τεμάχια του
μετάλλου καθώς προχωρεί. Το κοπτόμενο
μtταλλο πρέπει να κρατιέται σταθερά στη
θέση του μ" σφιγκτήρες ή με καρφιά σφυ­
ροκοπημένα σε ένα κομμάτι ξύλο, με τρόπο
ώστε η συγκρατητική δύναμη του καρφιού
να αντιδρά προς την περιστροφική δύναμη
του δραπάνου . Οι διάμετροι των τρυπανιών
μετριώνται σε αριθμούς gauge όπως στην
περίπτωση των συρμάτων, καθώς και σε κλά­
σματα ή δεκαδικά της ίντσας.
Τα μεγέθη είναι σταμπαρισμένα εκεΙ όπου
το στέλεχος ενώνεται με' το σπείρωμα.
. Οταν οι ενδείξεις δεν είναι ευκρινείς μπο­
ρούν να ελεγχθούν με ένα παχύμετρο σύρ­
ματος ή τρυπανιών. Απλώς, το τρυπάνι εισά­
γεται στη μικρότερη οπή που το χωράει και
διαβάζεται η διάμετρος (Βλ. σελ. 98). Κατά
το τρύπημα με χειροδράπανο το μέταλλο
πρέπει να είναι καλά στερεωμένο σε ένα επί­
πεδο κομμάτι σκληρού ξύλου. Κατά το
άνοιγμα οπών μεγαλύτερων των 3/8" αρχί­
ζουμε με τη δημιουργία μιας μικρότερης σε
διάμετρο τρύπας. Όταν ανοίγονται τρύπες
σε μέταλλα διάφορα του ορείχαλκου, του
μπρούντζου ή του χυτοσίδηρου, η διάτρηση
επιταχύνεται με το να χρησιμοποιηθεί ως
λιπαντικό λίγο μηχανέλαιο. Τα στελέχη
των τρυπανιών πρέπει να τοποθετούνται
όσο πιο βαθειά μέσα στο τσοκ είναι δυνατό .
Αυτό τους εξασφαλίζει τη μεγαλύτερη δυ­
νατή ακαμψία και εμποδίζει τη δημιουργία
οπών με μεγαλύτερη από το κανονικο διά­
μετρό ή με ακανόνιστο σχήμα.
Διατρητικές πρέσες
Υπάρχουν στο εμπόριο πολλές ηλεΚΤΡΟΚί­
νητες διατρητικές πρέσες με ποικίλης δυ-
 1

7
5 ( \ :»
6

Σέγες : Ι. Μ ε ρυθμι ζό μενο πλαίσιο, λάμα 8-12", βάθος 2 στη λαβή Ι 7/ 8,5. Με τετραγωνικό μη ρυθμιζόμενο
[/ 2",2.Μ ε ρυθμιζόμενο πλαίσιο. λαβή τ ύ που πιστο­ πλαίσιο, λάμα 6", βάθος Ι 7/ 8,6. Λάμα 6"', 7. Δόvτια
λιού, λάμα 8-12"', βάθος 2 1/ 2'", 3. Λάμα σέγας 12'",4. λεπίδων; κανονικά, λεπτά, για τούμπα.
ΣέΥα με γ ωνιώδη μύτη, μη ρυθμι ζό μενη λάμα 6", βάθος

ναμικότητας τσοκ και διάφορες ταχύτητες μυτερό άκρο, που χρησιμοποιείται Ύια το
σύμφωνα με τις ανάγκες του μεταλλοτεχνί­ μαριcάρισμα των κέντρων των οπών πριν
τη. Στις μηχανικώς λειτουργούσες πρέσες, από το τρυπάνισμα καθώς και των σημείων
το τρυπάνι πρέπει να στρέφεται με τις αναφοράς για πολυάριθμες μετρήσεις. Η
στροφές για τις οποίες έχει σχεδιασθεί το χρήση του κατά τη διάτρηση οπών προλαμ­
μηχάνημα. Στο άκρο του τρυπανιού προστί­ βάνει το «παίξιμο» τοι,> τρυπανιού κατά την
θεται μια μικρή ποσότητα ελαφρού μηχανέ­ έναρξη του τρυπήματος (Βλ . σελ . 9Χ).
λαιου.

ΣυμπαΥείς ιcαι ιcoίλoι ζομπάδες

Διεuρυντήρες οπών ή «σουβλιά!)
Μικρές τρύπες μπορούν να γίνουν σε μέ­
Για το μεγάλωμα των οπών χρησιμοποιού­
ταλλο με τη χρησιμοποίηση μικρών, συ­
νται εργαλεία χεριού μεγάλου μήκους με
μπαγών, μυτερών ζομπάδων ενώ για μεγαλύ­
κωνικό άκρο πέντε κοπτικών ακμών. Ο
τερες τρύπες, διαμέτρου μέχρι 3", χρειάζο­
διευρυντήρας μπορεί να στερεωθεί σε μια
νται κοίλοι κοπτικοί ζομπάδες. Το μέταλλο
κοίλη συγκρατητική λαβή ή σε μια μέγγενη
τοποθετείται σε ένα μπλοκ από μόλυβδο ή
περονών. Το ελεύθερο άκρο του εισάγεται
ένα μπλοκ από σκληρό ξύλο με πυκνά «νε­
στην τρύπα και στρίβεται αριστερά-δεξιά,
ρά», Το εργαλείο τοποθετείται πάνω στο
έως ότου αφαιρεθεί η επιθυμητή ποσότης
μέταλλο και χτυπιέται με ένα βαρύ σφυρί
μετάλλου (φωτογρ. σελ. 521).
μέχρις ότου διαπεράσει το μέταλλο και φτά­
Ζομπάς ιcέντpωσης σει στο μπλοκ . Τρύπες μπορούν να γίνουν
Είναι ένα χαλύβδινο εργαλείο με σκληρό , με ζομπά και στην περίπτωση δύο ή περισ-

519
σότερων φύλλων συνδεδεμένων με πριτσί­
νια. Σε περίπτωση παραμόρφωσης, το σύν­
1
θετο μεταλλικό είδος πρέπει "να επιπεδώνε­
ται μετά το άνοιγμα των οπών με την τοποθέ­
τησή του σε μια επίπεδη χαλύβδινη επιφά­
νεια και το χτύπημα με ένα σφυρί ξύλινου 2
κεφαλιού (Βλ. σελ.IΟΗ).

ΕΡΓΑΛΕιΑ ΚΑΙ ΥΛιΚΑ ΜΟΡΦΟΠΟ!ΗΣΗΣ 3

ΜΕΙί1ΛΛΟΥ

Λίμες γενικής χρήσης

Λίμες από χρωμιούχο ή άλλο χάλυβα
χρησιμοποιούνται για τη διαμόρφωση και
4
το φινίρισμα μεταλλικών ειδών και για την
αφαίρεση γρεζιών, ιδίως από τις ακμές τους.
Ως μήκος μιας λίμας ορίζεται το μήκος της
κοπτικής επιφάνειας της από τη μύτη μέχρι
το στέλεχος (το στενό, μακρύ άκρο που
μΤιορεί να στερεωθεί σε μια λαβή). Τα συ­
νηθέστερα μήκη των λιμών γενικής χρήσης
είναι 6, 8 και 10 ίντσες. Όλες οι λίμες είναι
σχεδιασμένες έτσι ώστε να αφαιρούν μικρές
ποσότητες .μετάλλου, όταν σπρώχνονται για
να εκτελέσουν μια προχωρητική διαδρομή'
Τα μικρά υψηλόστροφα τρυπάνια είναι ευπαθή στις
κατά συνέπεια, κατά την επιστροφή. η πίε­ εξαιρετικά μεγάλες ταχύτητες και πρέπει να χρησιμο­
ση ελαφρώνεται. Κατά το λιμάρισμα, το μέ­ ποιούνται σε ταχύτητι::ς μιιrφ{)τερες των σlJμβαΤΙKιilν
μεγάλων τρυπανιών: Ι. Τύπος επίπεδης έλικας για αν­
ταλλο πρέπει να είναι καλά στερεωμένο σε θεκτικά μέταλλα , εΡΥαλειοχάλυβα, ανοξείδωτο χάλυ­
μια συγκρατητική διάταξη ή να κρατιέται βα, χαλκό και αλουμίνιο, 2. Τύπος βραδείας κοπής για
ορείχαλκο, 3. Τύπος μεσαίας έλικας για γενική χρήση
σε μια περόνη πάγκου. Τα μεγάλα, ελαφρά σε μαλακό χάλυβα και ορείχαλκο, 4. Τύπος επίπεδ9υ
«περάσματωl είναι πιο αποδοτικά από τα άξονα περιστροφής για ευθύγραμμες τρύπες ακριβείας
χωρί ς προηγούμενη κέντρωση , 5. Τρία τριιπάνια ευθέ­
γρήγορα περάσματα μικρού μήκους. ος άξονα, με διάμετρο ίση με το μέγεθος του κορμού.
γ πάρχουν τέσσερις κύριες κατηγορίες χρησιμοποιούμενα για βαθειές τρύπες.

λιμών: οι λίμες γενικής χρήσης, οι ράσπες,

οι βελονωτές λίμες και οι πτυχωτές ή κυμα­
τοειδείς λίμες. Τα δόντια που σχηματίζουν γενικώς για εργασίες φινιρίσματος. Οι λί­
τις κοπτικές ακμές κάθε λίμας γίνονται μη­ μες διπλής ή σταυροειδούς κοπής έχουν
χανικώς με σμίλη σε βαθμούς αδρότητας διασταυρούμενες σειρές δοντιών. Οι πρώτες
που αρχίζουν με τις αδρομερείς ή χοντρές σχηματίζουν γωνία 25' περίπου και οι δεύ­
και τελειώνουν στις πολύ λεπτές οδοντώ­ τερες, που είναι λεπτότερες, 450 ως 500. Οι
σεις. Τα δόντια αποτελούν τη βάση για τον λίμες διπλής κοπής γενικώς αφαιρούν πε­
χαρακτηρισμό των λιμών. Όταν παίρνετε ρισσότερο μέταλλο από τις λίμες απλής κο­
λίμες, πρέπει να προσέχετε το μήκος (χρή­ πής και χρησιμοποιούνται για βαρύτερες
σιμο), το σχήμα και την πυκνότητα των δο­ εργασίες . Πάντως, ως προς την απόδοση
ντιών. παίζει ρόλο και ο βαθμός αδρότητας της λί­
Οι βαθμοί αδρότητας των αποκαλούμε­ μας. Οι λίμες κυκλικής κοπής έχουν συνή­
νων ελβετικών λιμών, που ισχύουν διεθνώς, θως δόντια με ακτίνα Ι Ι /2" και χρησιμο­
κυμαίνονται από το 00 (οι πιο «χοντρές» λί­ ποιούνται για μαλαΚά μέταλλα. Οι ράσπες
μες) μέχρι το 8 (οι πιο «λεπτές»). είναι «χονδρές» λίμες με σαφώς προεξέχου­
Οι λίμες απλής κοπής έχουν σειρές πα­ σες κοπτικές αιχμές, που γίνονται με
ράλληλων γραμμών δοντιών, με γωνία 25" οξύαιχμο ζομπά και όχι με σμίλη, όπως οι
περίπου ως προς τον διαμήκη άξονα της λί­ γνήσιες λίμες και κυκλοφορούν στο εμπό­
μας. Κόβουν αργά και χρησιμοποιούνται ριο σε διάφορους βαθμούς αδρότητας από

520

2 τσποιία. (Τα δόντια αποξέονται με ένα οδο­
Διευριιντήρες χεριού γ ια την μΕγέθυνση οπών, Ι. Β ι: ·
λονωτοί περονυι;ιδείς ο υγ κ:ρατητί: ς μικροσκοπικών
διευρυντήρων . 2. Μικροσκ οπ ικοί διευΡΙΙVΤήρες χφιοίl.
"χονδρές» μέχρι "λεπτές» .
Οι λίμες ταξινομούνται επίσης σύμφωνα
με το σχήμα της διατομής τους. Μερικά από
τα κοινά σχήματα είναι το επίπεδο, το
στρογγυλό, το τριγωνικό, το ημικυκλικό, το
σχήμα ουράς ποντικού, το μαχαιροειδές, το
οβάλ και το ακμής ασφαλείας (η μια πλευρά
έχει αφεθεί επίπεδη, για να μην επενεργεί
στην τελειωμένη επιφάνεια).
Οι λίμες μπορούν επίσης να διαιρεθούν
κατά επιτελούμενη ειδική λειτουργία, όπως
λίμες πριονιού (για το τρόχισμα των δο­
ντιών των πριονολεπίδων), βελονωτές λίμες
(χρησιμοποιούμενες από τους κοσμηματο­
ποιούς και τους αργυροχόους) και λίμες επί­
πλευσης (απλής κοπής, για χρήση σε μαλα­
κά μέταλλα). Οι καινούργιες λίμες πρέπει
πρώτα να χρησιμοποιούνται σε πιο μαλακά,
μη σιδη ρούχα μέταλλα, μέχρις ότου στρώ­
σουν κι έπειτα σε σκληρότερα όπως ο σίδη­
ρος και ο χάλυβας.
Βελονωτές λίμες
Οι λίμες αυτές είναι λεπτές, στενές λίμες
μήκους 4-7 3{4", μονής κοπής, λείες, που
χρησιμοποιούνται γενικώς στην κοσμημα­
ντωτό κοπτικό εργαλείο σε μια εργασία που
χαρακτηρίζεται ως "χτένισμα»). Συνήθως
κατασκευάζονται σε πυκνότητες δοντιών
από Ο μέχρι 6 (το'" 2 έχει την πιο διαδομένη
χρήση).
·Ολες οι βελονωτές λίμες έχουν στρογγυ­
λές λαβές εκτός από εκείνες που χαρακτηρί­
ζονται ως λίμες διαφυγής και έχουν τετρά­
γωνες λαβές. Στην ομάδα των βελονωτών
λιμών υπάρχει μια μεγαλύτερη ποικιλία
σχημάτων διατομών από αυτή που υπάρχει
στις λίμες γενικής χρήσης. Το δηλούμενο
μήκος είναι συνήθως το μήκος κοπής και
όχι το ολικό μήκος της λίμας.
Λίμες επεξεργασίας αυλακώσεων
Οι λίμες αυτές έχουν ειδικό σχέδιο με κα­
μπύλα και διαμορφωμένα άκρα διάφορων
διατομών. Χρησιμοποιούνται για να εισχω­
ρούν σε υποδοχές, εγκοπές και γωνίες που
είναι απρόσιτες στις κοινές λίμες. KυK~O­
φορούν στο εμπόριο με μικρές, μέσες και
μεγάλες πυκνότητες δοντιών, από". Ο μέχρι
". 6 (Βλ σελ 524 ).
Καθαριστικά μέσα λιμών
Κατά τη χρήση, οι λίμες γεμίζουν με μι­
κρά σωματίδια που καλούνται ρινίσματα
και χαράζουν το επεξεργαζόμενο μέταλλο
με παράλληλη μείωση της απόδοσης της
εργασίας , με συνδρομή του λιπαντικού και
της σκόνης αυτός είναι ένας από τους λό­
γους που καλό λιμάρισμα δεν μπορεί να γί­
νει παρά μόνο σε απολύτως καθαρές μεταλ­
λικές επιφάνειες. Για να κρατούν τη μέγι­
στη αποδοτικότητά τους , οι λίμες πρέπει να
καθαρίζονται από καιρό σε καιρό. Για το
καθάρισμα περνιέται από τη λίμα - ErKap-
σίως και όχι διαμήκως ένα εργαλείο σαν ξύ­
στρα λίμας , με ή χωρίς βουρτσάκι καθαρι­
σμού. Οι άκρες μπορούν επίσης να καθαρι­
στούν μ ε ένα κομμάτι μυτερού ορειχάλκι­
νου, χάλκινο υ ή σιδερένιου σύρματος. Οι
ξύστρες λιμών γίνονται από μαλακό ορει­
χάλκινο ή χαλύβδινο σύρμα (Βλ σελ . 525 ).
Λαβέ~ λιμών
Για το καλό κράτημα των λιμών με το χέ­
ρι χρησιμοποιούνται συνήθως ξύλινες λα­
βές με τρί) πα στο ένα άκρο , ενισχυμένες συ­
νήθως με μεταλλικούς δακτύλιους . Οι λαβές
γίνονται σε μεγέθη που ανταποκρίνονται
521
 <::> ο c: ]

Ο c:::--.. ι::::::J Δ
,i
{'
r
,
ι
ι
ι

t
Ι

ΣΤΑΥΡΩΤΗ ΧΕΡΙΟΥ ΤΕΤΡΑΓΩΝΗ ΜΑΧΑΙΡΟΕΙΔΗΣ

ΣΤΡΟΓΓΥΛΗ ΗΜΙΚΥΚΛΙΚΉ ΟΡΘΟΓΩΝΙΑ ΤΡΙΓΩΝΙΚΗ

Λίμες χεριού ελβετ ικού σχεδίου, από θερμικά επεξερ­

γασμένο χάλυβα. μήκους 4"l(αι 8" με ξύλινη λαβή.

522
 ο

3 4
!
<> = C>

.,

ο
D C>

)
=
Χονδρές λίμες για εΡΎασ ία σε μαλακά υλικά: Ι . Λίμα Λίμες κοσμηματοποιίας με κυρτό άκρα.
βουλκανίτη για τη διαμόρφωση κεριού, 2. Ράσπα γ ια
μαλακά μ έταλλα και ξύλο, 3. Λίμα επίπλευσης, ημικυ­
ΙCλΙKή, για μαλαιcά μέταλλα , 4. Λίμα επίπλευσης. επί ­
πεδη, για μαλακά μέταλλα , 5. Μπλοκ λιμαρίσματος πά­
γκου με ελαστtKό στήριγμα, για την τοποθέτηση αντι­
κε[μενων χωρίς φόβο ~ypατσoυνίσματoςll.

523
 Λιμcς αργιιροχοϊκής με κυρτά άκρα.

524

Καθαριστικά μέσα λιμών .
στα μεγέθη των κάθε είδους λιμών. Το στε­
ρεωτικό άκρο της λίμας σπρώχνεται αρκετά
στην υποδοχή της λαβής έτσι ώστε να εξα­
σφαλισθεί η καλή στερέωση της λίμας, πιε­
ζόμενο απλώς με το χέρι. Αν χρειασθεί με­
γαλύτερη πίεση θα αρκέσουν λίγα ελαφρά
χτυπήματα με ξύλινο σφυρί ενώ οι μικρές
λίμες θα κρατιώνται στο χέρι και οι μ'εγαλύ­
τερες θα ακουμπούν σε μια ξύλινη επιφά­
νεια (Βλ. σελ. 522).
Σφυριά
Κυκλοφορούν στο εμπόριο πολυάριθμα εί­
δη σφυριών από σφυρήλατο χάλυβα με
στιλβωμένες κεφαλές ποικίλου βάρους, που
στερεώνονται σε ξύλινες λαβές. Κάθε σφυρί
είναι σχεδιασμένο έτσι ώστε να επιτελεί διά­
φορες λειτουργίες. Τα σφυριά χρησιμο­
ποιούνται σε συνδυασμό με άλλα εργαλεία
(όπως τα χαρακτικά και τα πριτσινωτικά) ή
από μόνα τους, για τη διαμόρφωση του με­
τάλλου που ακουμπάει σε διάφορες ανένδο­
τες επιφάνειες (σφυριά υπερύψωσης και αμό­
νια). Μερικές φορές τα σφυριά δουλεύουν
«στον αέρω), "χτυπώντας το ελεύθερο μέταλ­
λο. Συνήθως, το πρόσωπο της κεφαλής των
σφυριών σκληρύνεται με θερμική επεξερ­
γασία.
Σφυριά αΡΥυροχοίας
Χρησιμοποιούνται κατά τα αρχικά στά­
δια της μορφοποίησης ενός σχήματος με
υπερύψωση. Κατασκευάζονται σε διάφορα
βάρη, από 3 ουγγιές μέχρι 2 λίβρες (ή και
περισσότερο), έχουν στρογγυλά ή οβάλ πρό­
σωπα με διάφορες καμπυλότητες, μεγαλύτε­
ρης ή μικρότερης ακτίνας, έτσι ώστε να
ταιριάζουν με το γενικό περίγραμμα του
αντικείμενου καθώς προχωράει η μορφο­
ποίησή του (Βλ. σελ. 296).
Σφυριά υπερύψωσης
Χρησιμοποιούνται στις εξωτερικές επιφά­
νειες των μετάλλων κατά τα πρώτα στάδια
της μορφοποίησης. Γενικώς, είναι πλατειά,
τετράγωνα, με γωνιώδη πρόσωπα και κό­
βουν λιγότερο το μέταλλο από τα στενοπρό­
σωπα σφυριά.
Σφυριά ειcyλυφoπυίησης
Γενικώς ενεργοί>ν στις εσωτερικές επιφά­
νειες του διαμορφούμενου αντικείμενου, για
την υπερύψωση στενών γραμμών ή «λου­
κιών.) ενώ το αντικείμενο είναι στερεωμένο
σε μπωλ πίσας ή αμμόσακκο. Τα σφυριά αυ­
τά έχουν λεία στρογγυλεμένα άκρα.
Σφυριά βαθειάς επεξεΡΥασίας
Πρόκειται για μεγάλα αγκιστροειδή σφυ­
ριά, που χρησιμοποιούνται για δουλειά σε
επιφάνειες ευρισκόμενες βαθειά στο εσωτε­
ρικό του υπό διαμόρφωση αντικείμενου .
Σφυριά περιλαιμίου
Σφυριά με στενό πρόσωπο που χρησιμο­
ποιούνται στις εργασίες υπερύψωσης, κα­
τάλληλα για τη μορφοποίηση βαθειών κα­
μπύλων.
Σφυριά επιπέδωσης
. Ενα είδος σφυριού με δύο επίπεδα πρό­
σωπα και βάρος 3/ 4 της λίβρας περίπου.
Χρησιμοποιείται για τη διαμόρφωση επι­
φανειών και την εξομάλυνση ανωμαλιών
μετά τη χρήση των προαναφερθέντων τύπων
σψυριών. Συνήθι.()ς, οι επιφάνειες που δη­
μιουργούνται με τα σφυριά αυτά είναι σι τε­
λικές.
Σφυριά με σφαιριιcό άιcρo
Τα σφυριά αυτά έχουν κεφαλή με ένα κύ­
ριο επίπεδο πρόσωπο και μια στρογγυλή,
ημισφαιρική ή κωνική προεξοχή απέναντι
από το κύριο πρόσωπο. Η σφαιρική ή ημι­
σφαιρική ή άλλη προεξοχή προορίζεται για
λεπτές επεξεργασίες. Πρόκειται για εργα­
λείο γενικής χρήσης χρησιμοποιούμενο σε
συνδυασμό με ζομπάδες κέντρωσης, ψυχρά
κοπίδια Κ.ά. εργαλεία καθώς και για την
επιπέδωση της κεφαλής πριτσινιών και με­
ρικές φορές για εργασίες διαμόρφωσης ημι­
θολίων. Το βάρος ποικίλλει από 2 ουγγιές
μέχρι 4 λίβρες.
525
 Σφυριά ήλωσης-πριτσινώματος
Σφυριά με ελαφρά κοιλωμένο πρόσωπο,
που χρησιμοποιούνται για το στρογγύλεμα
κεφαλών πριτσινιών.
Σιδηρουργικά σφιιριά
Σφυριά μεγάλου βάρους (περίπου 6 λι­
βρών) που χρησιμοποιούνται στις εργασίες
μορφοποίησης του σιδήρου με θερμή σφυ­
ρηλάτηση (Βλ. σελ . .134).
Σφυριά χαρακτικής
Χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με χα­
ρακτικά ε ργαλεία και με εργαλεία της τε­
χνικής ρεπουσσέ (Βλ. σελ. ! 26).
Σφυριά με μη μεταλλική κεφαλή
Τέτοια σφυριά χρησιμοποιούνται κατά το
στάδιο της προκαταρκτικής μορφοποίησης
με υπερύψωση και στις άλλες εργασίες δια­
μόρφωσης , όταν είναι επιθυμητή η ελάχι­
στη επιφανειακή βλάβη της επιφάνειας.
Κατασκευάζονται από μια μεγάλη ποικιλία
υλικών: ξύλο, πιεσμένες ίνες, αιγόδερμα, κέ­
ρατο (μερικές φορές επιβαρυμένο με μολύ­
βι), ανεπεξέργαστο δέρμα, πλαστικό, πιεσμέ­
νο ξυλοπολτό, λάστι"χο και νάυλον, σε πολ­
λά και διάφορα σχήματα που ταιριάζουν σε
ορισμένες λειτουργίες. Μερικές φορές χα­
ρακτηρίζονται γενικώς, ανεξάρτητα από το
υλικό κατασκευής τους, ως ξυλόσφυρα. Τα
άκρα των σφυριών αυτών μπορούν να έχουν
. επίπεδο πρόσωπο, στρογγυλό πρόσωπο (για
στρογγύλεμα επιφανειών), επιπεδοκωνικό
πρόσωπο, σφηνοειδές πρόσωπο (χρησιμο­
ποιούμενο για υπερύψωση στενών ραβδώ­
σεων) και πολλά άλλα σχήματα προσώπου.
Τα ξυλόσφυρα χρησιμοποιούνται μερικές
φορές αποκλειστικώς για τη διαμόρφωση
μαλακών μετάλλων όπως ο κασσίτερος ιcαι
ο μόλυβδος και τα κράματά τους (Βλ. σελ.
.108).
Κεφαλές αμονιών και αμόνια
Κυκλοφορεί στην αγορά μια μεγάλη ποι­
κιλία μικρών αμονιών και κινητών κεφαλών
αμονιών προοριζόμενων για χρήση των τε­
χνιτών μετάλλου. Μερικά αμόνια είναι σχε­
διασμένα για την εκτέλεση ορισμένων ερ­
γασιών ειδικής φύσης και άλλα είναι σχε­
διασμένα για λίγο πολύ γενική χρήση . Η
σχετική ορολογία δεν είναι τυποποιημένη
και μερικ ές φορές δημιουργεί συγχύσεις,
γιατί το ίδιο αμόνι έχει διαφορετικά ονόμα­
τα σύμφωνα με τον κατασκευαστή και με
526
αυτόν που το χρησιμοποιεί. Ο συγγραφέας
του βιβλίου κάνει μια προσπάθεια να ταξι­
νομήσει τα βοηθητικά αυτά μέσα εργασίας
με βάση τη λειτουργία ή το σχήμα, μολονό­
τι ο αριθμός των ποικιλιών τους είναι τόσο
μεγάλος που κάνει πολύ δύσκολη κάθε προ­
σπάθεια ορθολογικοποίησης ως προς α';,Τό
το σημείο. Οι όροι αμόνι και κινητή κεφα­
λή αμονιού θα χρησιμοποιούνται στο εξής
χωρίς διάκριση.
Ανεξάρτητα από το σχήμα του, το αμόνι
πρέπει να είναι καλά στερεωμένο πριν από
τη χρήση του. Το πιο λειτουργικό ύψος το­
ποθέτησης είναι συνήθως το επίπεδο του
αγκώνα του χειριστή, πράγμα που επιτυΎΙά­
νεται με τη στερέωση της βάσης. του αμο­
νιού σε βαρύ πάγκο με το κατάλληλο ύψος,
σε ένα κομμάτι κορμού, σε μια βαρειά μέγ­
γενη ή στην τρύπα Hardie ενός μεγάλου, βι­
δωμένου στο έδαφος σιδηρουργικού αμο­
νιού.
Μόλο που μερικές κεφαλές αμονιού ξεφεύ­
γουν από κάθε ταξινόμηση, τα περισσότερα
από τα μέσα αυτά μπορούν να καταταχθούν
στις ακολουθες ομάδες: κεφαλές σχήματος
«Τ», κεφαλές σχήματος μανιταριού και επί­
πεδης κορυφής , κινητές κεφαλές στερεού­
μενες σε μόνιμη βάση μανδρέλ, αμόνια δια­
μόρφωσης χειλέων πλακών και δίσκων και
μπλοκ ή πλάκες επίπεδης επιφάνειας .
. Ολα αυτά τα μέσα κατασκευάζονται από
ανθεκτικό χάλυβα, με πολύ στιλβωμένες
επιφάνειες εργασίας (Βλ. σελ . 294).
Κεφαλές αμονιού σχήματος «Τ"
Τα αμόνια αυτά οφείλουν το όνομά τους
στο γενικό σχήμα της κεφαλής τους: δύο
επιφάνειες εργασίας ενωμένες καθέταις με
μια επέκταση, που χρησιμεύει για τη στερέ­
ωση της κεφαλής στον συγκρατητή της.
Χρησιμοποιούνται για τυποποιημένες ερ­
γασίες υπερύψωσης, διαμόρφωσης και επι­
πέδωσης όλες οι επιφάνειες εργασίας είναι
πολύ στιλβωμένες. Κατασκευάζονται με
ποικίλα ευθέα, κωνικά και καμπύλα άκρα
για γενική χρήση. Μερικές ειδικές κεφαλές
αμονιού σχήματος «Τ» είναι το αμόνι δη­
μιουργίας αυλακώσεων, ραβδώσεων και
πτυχώσεων, το αμόνι «γλώσσας αγελάδας»,
που έχει καμπύλωση προς τα πάνω, τοξοει­
δούς σχήματος με κωνικά άκρα (χρησιμο­
ποιούμενο για διαμόρφωση και τοπική επι­
πέδωση σε διάφορα καμπύλα περιγράμμα­
τα), το καμπύλο αμόνι με σφαιροειδή άκρα
 οlι:::::======

ο
2
()ΙΧΟΝ . ~ ~ ΓψΙ:!Ι:'βlIj!ΙII;μilI )

~------- ---

~-----'Ι
5
6 7
i -V

Μανδρέλ: ι . Μανδρέλ διαμόρφωση ς σφενδονών . 2, δές, οβάλ, 5. Ευθύ μανδρέλ αργυροχόου, 6. Συγκρατη­
Μανδρέλ δαχτυλιοειδών σχημάτων χωρίς βαθμονόμη ­ τής μανδρέλ πάγκου. 7. Συγκρατητής μανδρέλ σε χρή­
ση, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για εργασία, 3. ση .

ΚΕκαμμένο μονδρέλ. 4. Μανδρίλ βραχιολιών. κωνοι:ι -

527
(χρησιμοποιούμενο για τη διαμόρφωση μι­
ιcρών πολύ υπερυψωμένων αντικειμένων)
και άλλα. Η <κλογή αμονιού εξαρτάται από
την επιθυμητή μορφή του επεξεργαζόμενου
αντικείμενου.

Αμόνια με κορυφές σχήματος μανιταριού

και με επίπεδο άκρο
Τα αμόνια σχήματος μανιταριού τοποθε­
τούνται καθέτως σε ειδικούς συγκρατητές,
έχουν πολλά καμπυλωμένα περιγράμματα,
από το ημικυκλικό ή το σφαιροειδές μέχρι
το ελαφρά θολωτό και έχουν διάμετρο από Ι
1/2" μέχρι IΟΌ Υπάρχουν, επίσης, οβάλ
σχήματα για τη μορφοποίηση σχεδόν επί­
πεδων σχημάτων. Χρησιμοποιούνται για
σκοπούς επιπέδωσης και διαμόρφωσης.
Τα αμόνια με επίπεδα άκρα κατασκευάζο­
Μία απλή , χονδρή χαλίΙβδινη rιλάKα είναι απ ό μόνη
νται σε πολλές διαμέτρους και ονομάζονται της ένα 'Χρήσιμο εργαλείο. Είνα ι κατάλληλη για την
επίσης αμόνια διαμόρφωσης πυθμένων. επιπέδωση ή τον έλεγχο τη ς επιπεδότ ητα ς επιφανΕιών
(όπως δείχνει η φωτογραφία) και επίσης ως επιφάνεια
Χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με σφυρί στήριξης για τις ε ργασίες υπερύψωσ η ς και δ ιάτασης .
επιπέδωσης για την εξομάλυνση του πυθμέ­ ΦωΤΟΥραφία Ορρί από -ro εΡΥαστήριο Los Casrίl10 P/a-
lcros, Taxco. Μεξικό.
να υπερυψωμένων φορμών. Συστήματα επι­
μήκυνσης του στελέχους επιτρέπουν την
εργασία σε αντικείμενα με μεγάλο βάρος.
Μπλοκ και πλάκες μόρφωσης επίπεδων
Κεφαλές εΡΥασιών αμονιού επιφανειών
Κατασκευάζονται κεφαλές αμονιού σε Χρησιμοποιούνται όταν προκύπτουν ανά­
μια μεγάλη ποικιλία σχημάτων για ειδικές γκες τελείως επίπεδων στιλβωμένων επιφα­
και γενικές εφαρμογές διαμόρφωσης και νειών κατά τις εργασίες επιπέδωσης και
επιπέδωσης. Έχουν κοντά στελέχη βάσης μορφοποίησης . Συγκρατούνται σε μέγγ ενη
και γι' αυτό πρέπει να χρησιμοποιούνται ή, όταν είναι αρκετά βαρειά, τοποθετούνται
στερεω μένα σε μέγγενη ή σε βραχίονες επέ­ επάνω στον πάγκο εργασίας.
κτασης (ευθύγραμμους, καμπύλους ή ορθο­
γώνιους).
Εκτός από τα κανονικά γεωμετρικά σχή­ EltJlKA ΑΜΟΝΙΑ

ματα κατασκευάζονται και σε άλλες μορφές

όπως ραβδωτές, υπό κλίση, τριγωνικές ,
οβάλ και άλλες.
Μανδρέλ
Αρχίζοντας από πολύ μικρά μεγέθη χρη­
σιμοποιούνται μανδρέλ επιμήκη, λοξότμη­
τα, κωνικής διατομής Κ.α., για τη διαμόρ­
φωση σφενδονών δακτυλίων, 'δαχτυλιδιών,
βραχιολιών και κοίλων ειδών. Κρατιώνται
σε μέγγενη ή , ότ.αν είναι αρκετά βαρε ιά , το­
ποθετούνται κατευθείαν στον πάγκο ε ργα­
σίας.
Αμόνια πλακών και δίσκων
Οι πλάκες αυτές έχουν ένα κλιμακωτό
βαθούλωμα, που χρησιμεύε ι στη διαμόρφω­
ση χει λέων πλακών και δίσκων και στερεώ­
νονται σε μια μέγγενη πάγκου εργασίας.
ΤΟ «γκρι νιάριΙCO σίδερOJ)
Πρόκειται για ένα μακρύ, στενό καμπυ­
λωμένο αμόνι, συνήθως με στρογγυλεμένο ή
σφαιροειδές άκρο , που εισάγεται σε κοιλα
αντικείμενα με στενό ή μακρύ λαιμό, ως βοή­
θημα της μορφοποίησης . Η εργασία προ­
χωράει με σφυροκόπημα του επάνω άκρου
του εργαλείου, κοντά στη μέγγενη που το
συγκρατεί. Το από αντίδραση «κλώτσημω>
του αντίθετου στρογγυλεμένου άκρου, π ου
βρίσκεται στο εσωτερικό του αντικείμενου,
σπρώχνει το μέσα μέρος της φόρμας. Το
αντικείμενο πρέπ ε ι να είναι τοποθετημένο
με τέτοιο τρόπο, ώστε η προκύπτουσα πίεση
να ασκείται στο επιθυμητό μέρος.
Ξύλινες και μεταλλικές φόρμες ή μπλοκ '
Φόρμες και μπλοκ από σκληρό ξύλο και

52Η
 εργασίε ς μορφοποίησης και αναγλυφο ­
ποίησης . Μπορούν επίσης να χρησιμο­
ποιηθούν για την υποστήριξη ενός μπωλ πί­
σας , κατά τη διάρκεια της χρήσης του.

Μολύβδινο μπλoιc
Χρησιμοποιείται για την KατασΙCευή μι­
ιcρών υπερυψωμένων o'Xεδιαστιιcών μονά­
δων σε κοίλα αντικείμενα και κοσμήματα.
Το σύνηθες μέγεθος είναι 4-4- 1' (πάχος).
Μπορ ε ί να χρησιμοποιηθεί και σε αντικατά­
σταση του μπλοκ ελαφρού σφυροκοπήμα­
τος . Προσφυόμενα στην επιφάνεια του υπό
επεξεργασία αντΙKεlμενoυ ίχνη μολύβδου
πρ έ πει να αφαιρούνται πριν από κάθε διερ­
γασία θέρμανσης, καθώς ο μόλυβδος τήκε­
ται σε χαμηλή θερμοκρασία και θα εισδύσει
4 στο άλλο μέταλλο , δημιουργώντας ανωμα ­
λίες στη επιφάνειά του (Βλ. σελ . 388).
Τα ε ργαλεία ρεπουσσέ, τα ε ργαλεία ειc­
γλυφοπο ι'ησης, τα εργαλεία εrrλuφoποίη­
σης και τα εργαλεία επιφανειαιcής υφής πε­
ριγράφονται στα OΙΙCεία ιcεφάλαια, Εκεί
όπου εξετάζεται η τεχνική χρήσης τοης .
Στα ίδια κεφάλαια θα βρεθούν και πληρο­
φορί ες σχετιιcά με τα μπωλ πίσας ιcαι τον
τρόπ ο χ ρήσης τους (Βλ . σ ελ. ι 2 Ι και Ι 26).

Τανάλιες ιcαι πένσες

Υπάρχουν δύο ομάδες των συλληπτικών
και συΥκ:ρατητικών αυτών εργαλείων, εκεί­
νες των οποίων τα σαγόνια περιστρέφονται
γ ύ ρω από ένα πριτσίνι και εΙC-ε ίνε.ς των
Μ έΥΥενcς πάγκου: Ι . Στρεπ τ ή μ έηενη , πλάτος σ ιαγό­
νας 2 1/ 2", άνοιγ μα σ ιαΥό ιιων, 2 1/ 4'" βά ρος 2 λ ίβρες, 2.
οπο ίων τα σαγόνια παραμένου ν παράλληλα
Μ έηεν η π ά γκου. πλάτος σιαγό νας Ι 1/ 2", άνο ι γμα όταν ε ίναι ανοικτά.
σιαγό νω ν 2 1/ 4", βάρος 3 λ ίβρες , 3. Μ έ γ γενη πάγκου
γενικ ή ς χρ ή σ η ς, σ τρεπτή, πλάτ ος σ ιαγόνας 4", άνοιγ μα
Κατασκευάζονται πολλά είδη ταναλιών
σιαγόνων 4 1/ 2", βά ρος 28 λί β ρ ες, 4. Μ έ'Υ'γενη σιδη ­
ρου ργού μ ε σκέλος στ ε ρέωση ς, αφαιρού με νες οιαΥόνες για ειδικούς σκοπούς, συνήθως από χυτοχά­
σω λήνω ν . π λά τ ος σιαγόνας 4 1/ 4", άνοιγμα σιαΎ6νων 4 λυβα, μήκους 5-10 ιντσών, με κλίμακα μέ­
1/ 2". β ά ρος 50 λί β ρ ες
χρησιμοπο ι εί ται γ ια τη συγκρά­
τηση κεφα λών αμο νιών . τρησης μηκών ανά μισή ίντσα . Οι σιαγόνες
τύπου εσωτερικού κιβωτίου μπορούν να εί­
ναι οδοντωτές, για διευκόλυνση της σύλ­
ληψης ή λείες, για αποφυγή δημιουργίας
μεταλλο , χρησιμοποιούνται για τη μορφο­
ι'Χνών στο μ έταλλο . Οι τανάλιες και σι πέν­
ποίηση ε νός τ εμαχίου με τη μέθοδο της
σες χ ρησιμοποιούνται με μια μεγάλη ποικι­
έκταση ς (πο υ πε ριγράφ ε ται στο κεφάλαιο
λία τρόπων για το λύγισμα και κόψιμο συρ­
το σχ ε τι κό με την αργυροχο ϊκή). Ξύλινα
μάτων κα ι λεπτών με ταλλικώ ν φύλλων, για
μπλοκ με ραβδώσεις και αυλακώσε ις σχή­
τη μορφοποίηση σφενδονών δ ακτυλίων, για
ματος " ν .. χρησιμοποιούνται ~ε ΡΙKές φορές την τοποθέτηση μικρών πριτσινιών και για
γ ια την τ ο πική πτύχωση στα ε ιδικά αμόνια
τον χ ε ιρισμό θερμών μεταλλικών αντικειμέ­
αυλάκ ω ση ς ή πτύχωση ς.
νων , για να περιορισθούμ ε σ ε μερικές μόνο
Σάκκο ι άμμ ου εφαρμογ ές . Η διατομή της μ ύτης ή των σα­
Κατασκ ε υάζονται από καραβόπανο και γονιών κάθε τανάλιας ή ,1ένσας είναι σχε­
γεμίζ ο ντ α ι με άμμο. Χρησιμοποιούνται για διασμέ νη για ορισμένες λειτουΡΎίες: μ ύτη

529
αλυσίδωv (και οι δύο σιαγόνες επίπεδες
εσωτερικά και στρογγυλές εξωτερικά για
την κατασκευή κρίκων αλυσίδας), σΤΡΟΥγυ­
λή μύτη (και οι δύο σιαγόνες κωνόσχημες
και στρογγυλές), ημιστρόγγυλη μύτη (η μια
σιαγόνα επίπεδη και η άλλη στρογγυλεμέ­
νη), επίπεδη μύτη (και οι δύο σιαγόνες επί­
πεδες), πέvσα rεvικής χρήσης (μια φθηνή
πένσα με ρυθμιζόμενες σιαγόνες για πολλές
γενικής φύσης εργασίες και για τη συγκρά­
τηση θερμού μετάλλου). Μερικές άλλες
πένσες εκτελούν μια και μόνη λειτουργία
όπως η συγκράτηση δαχτυλιδιών, το κλεί­
σιμο των κρίκων αλυσίδας, η κοπή μικρών
σωλήνων κ.α. Τέλος, υπάρχουν σειρές πεν­
σών με πολύ μακρυές μύτες. Το σχήμα των
σαγονιών των ταναλιών και πενσών κ:οσμη­
ματοποιϊας μπορεί να μεταβληθεί ελαφρά με
λιμάρισμα και κατόπιν με εξομάλυνση της
επιφάνειας με σμυριδόπανο.
Πλάκες και τσιμπίδες τραβήγματος σύρμα­
τος χρησιμοποιούνται για την αλλαγή διαμέ­
τρου ή διατομής των μεταλλικών συρμάτων
ενώ οι μικρές χειροκίνητες συνήθως καλάv­
δρες χρησιμεύουv για τη μείωση του πάχους
τωv μεταλλικώv φύλλωv. Τα μέσα αυτά έxOuV
εξετασθεί σε προηrούμεvα σημεία του βι­
βλίου.
Η κοπή μετάλλων σε μήτρες, το σταμπά­
ρισμα σε μήτρες και οι μήτρες διαμόρφω­
σης με κτυπήματα έχουν εξετασθεί. στα
προηγούμενα.
Κοίλοι ζομπάδες
Είναι μια υποδιαίρεση των τεχνικών κο­
πής μετάλλου με σφυροκόπημα διαμορφω­
τικής μήτρας. Η κοπτική ακμή είναι πολύ
κοφτερή και ο ζομπάς είναι κοίλος. Με τη
βοήθεια ενός σφυριού το εργαλείο διαπερνά­
ει το μέταλλo~ ενώ αυτό κρατιέται επάνω σε
ένα πιο μαλακό μέταλλο, με αποτέλεσμα
την παραγωγή ενός δίσκου και μιας αντί­
στοιχης κυκλικής τρύπας (το σχήμα του δί­
σκου καθορίζεται από το περίγραμμα της
κοπτικής μήτρας) (Βλ. σελ.ΙΙΙ).
Κοπτήρας κύκλωv
Είναι ένα εργαλείο, αποτελούμενο από
δύο χαλύβδινα μπλοκ με ενδιάμεσο χώρο
για την τοποθέτηση μεταλλικών φύλλων,
διάτρητο με οπές διαφόρων μεγεθών (1/8",
3/16", 1/4", 5/16", 3/8", 7/16" και 1/2").
Μερικά μοντέλα μπορούν να κόψουν φύλλα
530
μέχρι 16 gauge και άλλα φύλλα πάχους μέ­
χρι 5/8".
Μετά την εισαγωγή του μετάλλου στην
υποδοχή του εργαλείου και το ταίριασμα
του θετικού ζομπά με το μέγεθος της τρύπας
που πρόκειται να δώσει το επιθυμητό κύρ­
τωμα, αρκεί ένα ελαφρό σφυροκόπημα του
θετικού κοπτικού ζομπά για να αποκοπεί ο
επιθυμητός μεταλλικός δίσκος (Βλ. σελ.
ι Ι ι).
Οι περιστροφικοί τόρνοι και τα εΡΥαλεία
τόρvου όπως και τα μέσα χύτευσης έχουν
εξετασθεί αναλυτικά σε προηγούμενα τμή­
ματα του βιβλίου (Βλ. σελ. 364 και 365).
ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΜΕΣΑ ΣΥΓΚΡΑΤΗΣΗΣ
ΜέΥγενη πάγκου
Οι μέγγενες πάγκου με ποικίλα πλάτη
σιαγόνων (για τους περισσότερους σκοπούς
συνηθίζονται πλάτη 3 Ι /2" μέχρι 5") και διά­
φορα ανοίγματα σιαγόνων (από 4" μέχρι 6"),
μερικές με εναλλάξιμες θερμικά επεξεργασμέ­
νες και άλλες με σταθερές σιαγόνες, είναι
ουσιώδη μηχανικά μέσα για τον οποιοδή­
ποτε τεχνίτη κοσμημάτων και διακοσμητι­
κών ειδών. Πρόθετη ευκολία είναι μια στα­
θερή, εύκολα περιστρεφόμενη γύρω από κα­
τακόρυφο άξονα βάση, που επιτρέπει το γύ­
ρισμα του αντικεΙμενου σύμφωνα με τις ανά­
γκες του τεχνίτη, χωρίς αφαίρεση κι επανα­
τοποθέτηση.
Μέrrεvη που βιδώvεται στοv πάγκο εργα­
σίας
Πρόκειται για ελαφριά μέγγενη, περι­
στροφικού ή σταθερού τύπου, με άνοιγμα
σιαγόνων μέχρι 2 1/4", που μπορεί να βιδω­
θεί στον οποιοδήποτε πάγκο(Βλ.εικ.σελ.529)
Μέγγενη ή σφιγκτήρας δακτυλίωv
Μια στρογγυλεμένη μέγγενη χεριού από
σκληρό ξύλο μέ σιαγόνες ντυμένες με δέρ­
μα, που χρησιμοποιείται για τη συγκράτη­
ση μικροαντικείμενων και δαχτυλιδιών κα­
τά το λιμάρισμα, τη στίλβωση ή τη στερέω­
ση πετραδιών. Ανάμεσα στα δύο μέρη, στο
άκρο της σιαγονας, σπρώχνε-τ;αι μια ξύλινη
σφήνα, έτσι ώστε να στερεωθεί καλά το συ­
γκρατούμενο αντικείμενο.
Μέrrεvη χεριού
Μια μικρή μέγγενη που κρατιέται στο ένα
χέρι; με σιαγόνες ελεγχόμενες με το σφίξι-
 μο ενός πλευρικού παξιμαδιού - κοχλία.
Χρησιμοποιείται για τη συγκράτηση αντι­
κείμενων, που δύσκολα στερεώνονται σε '
σταθερή μέγγενη, ή κατά τη διάρκεια του
τρυπήματός τους, καθώς επίσης και σύρμα­
τος κατά την συστροφή του , ενώ το άλλο
άκρο στερεώνεται σε μια μέγγενη πάγκου.

Μέγγενη περονών
Χρησιμοποιείται για τη συγκράτηση μι­
κρών εργαλείων όπως τα βελόνια, τα λεπτά
τρυπάνια και οι διευρυντήρες, καθώς επίσης
και κομματιών σύρματος. Όσες τέτοιες
μέγγενες είναι εφοδιασμένες με τσοκ φέ­
ρουν κρίκο που δέχεται εργαλεία διαμέτρου
μέχρι 2 χιλιοστών. Μερικές έχουν κοίλα
στέλέχη, που επιτρέπουν την εισαγωγή
σύρματος .

Mπλoιc χαράΙCΤη ή.μέγγενη με σφαιριιcή βά­

ση ιcαι προσαρτήματα
Χρησιμοποιείται από τους χαράκτες για
τη συγκράτηση σε σταθερή θέση αντικεΙμε­
νων οποιουδήποτε σχεδόν σχήματος με
εκτεθειμένες ακμές, κατά τη διάρκεια της
χάραξή ς τους. ·Ενα κοινό μοντέλο έχει διά··
μετρο 5 ιντσών, μέγιστο άνοιγμα σιαγόνων
3 ιντσών και μέγιστο βάθος σιαγόνας 2 Ι /4
ιντσών. διαστάσεις που δείχνουν και τους
περιορισμούς μεγέθους των αντικεΙμενων.
Η σφαίρα έχει βάρος περί τις Ι 5 λίβρες και
ακουμπάει σε ένα δαχτυλίδι από . κετσέ ή
δέρμα, που κάθεται στην εξωτερική στιλ­
βωμένη επιφάνεια. ·Ετσι, η σφαίρα μπορεί
να στρέφεται εύκολα και ομαλά με ελαφριά
πίεση, τφάγμα σημαντικό για τη διεργασία
της χάραξης. Υπάρχουν διάφορα προσαρτή­
ματα όπως περόνες και συγκρατητές διάφο­
ρων σχημάτων, συγκρατητικές διατάξεις
δακτυλίων κ.λπ. , που χρησιμοποιούνται
στερεωμένες στις τρύπες του προσώπου των
σιαγόνων, για να κρατούν αντικείμενα πρα­
κτικώς κάθε σχήματος, αρκεί να χωρούν
στο διάκενο των ανοιγμένων σαγονιών της
μέγγενης. Το κλείσιμο και το σφίξιμο των
2 σαγονιών ελέγχεται με ειδικό κλειδί που
συνοδεύει τη μέγγενη.

Σφιγκτήρες σχήματος «ο,

Σuγκρατητικά εργαλεία για σύρμα και μικ:ρoαντικ:είμε ~
να: Ι . Σιιγκρατητής χεριού για βελόνες και στρογγ\)λά
μικροεργαλεία , 2. Μέγγενες χεριοίΙ μι: κοχλία avtiXI;I-
ρα για τη σιιγκ ράτηση μικροαντικείμενων.
Κατασκευασμένοι από σφυρήλατο χάλυ­
βα ή ελατό σίδηρο, οι σφιγκτήρες αυτοί
ποικίλου ανοίγματος και βάθους, χρησιμο­
ποιούνται για τη συγκράτηση μεταλλικών
ειδών με κατεύθυνση προς τα κάτω, για ερ-

531
 2 3 4 6 7

8 9 10 11

Τσιμπιδάκια : 1.2.Με αιχμηρές μ ύτες, 3. Με απλά άκρα , ΤσιμπιδάΚία συρμάτων συΎκόλλησης: 8. Επίπεδου
4.Με επίπεδη μύτη . 5. Με κεκαμμένη μύτη, 6. Αυτσα­ άκρου, 9. Στρογγυλού άιcρoυ, 10. Στυλ δίσκου. Ι Ι.
σφαλιζόμενο , 7. Με πιεστική ασφάλεια . Ασφαλιζόμενο με ολίσθηση.

532
γασίες όπως το λιμάρισμα, το τρύπημα και
το πριόνισμα . .
Τσιμπιδάκια
Τα τσιμπιδάκια χρησιμοποιούνται για τη
σύλληψη μικρών αντικειμένων, όπως τα τε­
μαχίδια κολλητικού, και την τοποθέτησή
τους εκεί που πρέπει. Εκτός από τα απλά
τσιμπιδάκια με αιχμηρή μύτη υπάρχουν και
τσιμπιδάκια με ελατηριωτή ασφάλεια, που
συγκρατούν τα αντικείμενα αυτομάτως χω­
ρίς πίεση, τσιμπιδάκια με ολισθαίνουσα
ασφάλεια και σε μεγάλη ποικιλία σχεδίων,
για επιτέλεση ειδι'Κών λειτουργιών. Μερικά
τσιμπιδάκια μπορούν να χρησιμοποιηθούν
και για τη συγκράτηση δύο μεταλλικών με­
ρών σε στενή επαφή, κατά τη διάρκεια της
ετερογενούς συγκόλλησής τους.
Μαύρο συνδετικό σιδερένιο σύρμα
Μαλακό ή ανοπτημένο σιδερένιο συνδε­
τικό σύρμα χρησιμοποιείται για τη συγκρά­
τηση διάφορων μεταλλικών μερών σε επα­
φή, κατά την ετερογενή συγκόλλησή τους.
Κυκλοφορεί στο εμπόριο σε κουλούρες και
σε διάφορες διαμέτρους, ανάλογες με τις
ανάγκες της κάθε συγκεκριμένης κατάστα­
σης. Τα μεγαλύτερα τεμάχια απαιτούν χο­
ντρότερο σύρμα,που δεν πρόκειται να καεί
εύκολα κατά τη θέρμανση. τα συνηθέστερα
πάχη σε αριθμΟύς gauge και σε δεκαδικά
ισοδύναμα κατά Stubbs είναι: 16 (0,063) - 18
(0,049) - 20 (0,035) - 26 (0,018) - 28 (0,014)-
31 (0,010). Αν το σύρμα είναι επιστρωμένο
με ένα μίγμα ώχρας, ρουζ ή κιμωλίας και
νερού, σε στρώμα απλωμένο με πινέλο ή
βουρτσάκι, πριν από τη θέρμανση, τότε θα
προστατεύεται καλύτερα από την οξείδωση
ή το κάψιμο. Το σύρμα δεν πρέπει να σφίγ­
γεται υπερβολικά γιατί, με τη διαστολή του
θερμαινόμενου μετάλλου, μπορεί η επιφά­
νεια του τελευταίου να παρουσιάσει δύσιιω­
λα αφαιρούμενα σημάδια. Α ν δεν υπάρχει
αρκετά χοντρό σύρμα, μπορεί να αντικατα­
σταθεί από δύο κλώνους λεπτότερου σύρμα­
τος, που συστρέφονται και χρησιμοποιού­
νται πλεγμένα.
Σπάτουλες και εΡΥαλεία απλώματος
Για τη μεταφορά και τοποθέτηση υλικών
σε μορφή σκόνης μπορούν να χρησιμο­
ποιηθούν μικρές σπάτουλες-σπαθίδες, όπως
στην, περίπτωση του αλεσμένου νιέλο που
ετοιμάζεται για πύρωση. Τα ίδια εργαλεία
μπορούν να χρησιμεύσουν για την ανάμιξη
μικρών ποσοτήτων από διάφορες σκόνες ή
σκόνες κιιιι υγρά σε μια γυάλινη επιφάνεια.
Οι σπΜουλες κατασκευάζονται σε διάφορα
σχήματα και από διάφορα υλικά. 1;τις με­
ταλλοτεχνικές εργασίες είναι χρήσιμες με­
ρικές οδοντιατρικές σπάτουλες για σκοπούς
δοκιμής και χάραξης, όπως και διαμόρφω­
σης του κεριού κατά την κατασκευή ενός
κέρινου μοντέλου χύτευσης μετάλλου.
Στερεωτικός δ/σκος από κολλώδες σελλάκ
Το εργαλείο αυτό αποτελείται από έναν
ξύλινο δίσκο με λαβή, στρωμένο με ένα
στρώμα κολλώδους σελλάκ. Χρησιμοποιεί­
ται για τη στέρεη συγκράτηση μικρών με­
ταλλικών αντικειμένων σε ορισμένη θέση
για χάραξη , δημιουργία κυματώσεων ή άλ­
λες παρόμοιες εργασίες. Το σελλάκ θερμαί­
νεται για να μαλακώσει και το αντικείμενο
τοποθετείται πάνω σ' αυτό στην επιθυμητή
θέση . ·Οταν το υλικό κρυώσει, το αντικεί­
μενο σταθεροποιείται. Για την απελευθέ­
ρωσή του αρκεί η ελαφρά θέρμανση του
υλικού και η αποκόλληση του αντικείμενου
με ένα μεταλλικό εργαλείο. Τα παραμένο­
ντα στο μέταλλο ίχνη σελλάκ διαλύονται με
αλκοόλη (λευκό οινόπνευμα) (Βλ. σελ.534).
Για περιγραφή της χρήσης της πίσας χαρά­
κτη και της πίσας Βουργουνδίας βλ. σελ.122.
Κόμμεα, κόλλες και κοvίες -
τσιμέvτα
Στην αγορά κυκλοφορούν πολλές παλιές
και νέες συγκολλητικές ουσίες, ενώ δεν
παύουν να εμφανίζονται συνεχώς και νέα
προϊόντα. Ο παρακάτω κατάλογος κάθε άλ­
λο παρά εξαντλητικός είναι αλλά δεν παύει
να περιέχει μερικούς από τους συνηθέστερα
χρησιμοποιούμενους τύπους συνδετικών
ουσιών.
Εποξεικές ή εποξειδικές ρητίνες
Οι εποξειδικές κόλλες δύο συστατικών εί­
ναι ισχυρές συνδετικές ουσίες που χρησι­
μοποιούνται σε ξύλο, πέτρα, μέταλλο και
συνδυασμούς, εκεί όπου η ετερογενής συ­
γκόλληση είναι αδύνατη ή δύσκολη. Το
υλικό είναι Ίωρισμένο σε δύο σωληνάρια
και χρειάζεται ανάμιξη των δύο συστατι­
κών, ένα από το κάθε σωληνάριο, κατά ίσες
ποσότητες, πριν από την κάθε συγκόλληση.
Οι εποξεικές κόλλες μπορούν να αναμι­
χθούν με ρινίσματα μετάλλου, να απλωθούν
σε μια μεταλλική επιφάνεια και να πασπα­
λισθούν με πρόσθετο μέταλλο σε μορφή
533
σκόνης, για να δόσουν τελικά μια ενδιαφέ­
ρουσα μόνιμη επιφανειακή υφή, που είναι
αδύνατο να επιτευχθεί με άλλο τρόπο.
Αραβικό κόμμι και τραγακάνθινο κόμμι
Τα δύο αυτά οργανικά κόμμεα, που προ­
έρχονται αντίστοιχα από ένα δέντρο και ένα
φυτό, χρησιμοποιούνται σε διάφορες με­
ταλλοτεχνικές διεργασίες όπως η κοκκο­
ποίηση ή το νιέλλο και σε μερικές καταστά­
σεις ετερογενούς συγκόλλησης. Ατμοποιού­
νται πλήρως με παρατεταμένη θέρμανση και
δεν αφήνουν στο αντικείμενο τέφρα. Τα δύο
κόμμεα είναι υδατοδιαλυτά.
Κονία ελαστικού ή ελαστικό τσιμέντο
Μια συγκολλητική ουσία που δεν ζαρώ­
νει το χαρτί και χρησιμοποιείται για το
κόλλημα πατρόν σε μέταλλο, κατά την προ­
ετοιμασία του πριονίσματος. Μετά την ερ­
γασία το χαρτί ξεκολλάει εύκολα από το μέ­
ταλλο, με απλό τράβηγμα. Ως διαλυτικό
χρησιμοποιείται το ασετόν-ακετόνη.
Συνδετική κονία για μαχαιΡοπήρουνα
Μια καλή συνδεΤΙΚή κονία για τη στερέ­
ωση των λεπίδων των μαχαιριών ή των στε­
λεχών των πηρουνιών στις λαβές τους πα­
ρασκευάζεται σύμφωνα με την ακόλουθη
συνταγή:
Κολοφώνιο 4 μέρη
Κερί μέλισσας 1 μέρος
Γύψος Παρισίων
ή κεραμιδόσκονη 1 μέρος.
Τα υλικά αναμιγνύονται υπό θέρμανση
και το θερμό μίγμα χύνεται στην υποδοχή
της λαβής. Εισάγεται το ζεσταμένο στέλε­
χος της λεπίδας στη θερμή κονία και το όλο
αφήνεται να ψυχθεί, έτσι ώστε να στερεωθεί
τελείως το συνδετικό υλικό.
Βουλοκέρι ή ισπανικός κηρός
Χρησιμοποιείται για το γέμισμα κοιλοτή­
των, στη ράχη μικρών μεταλλικών μερών
δουλεμένων με την τεχνική ρεπουσσέ,καθώς
επίσης και σε μικρέζ κοίλες χάντρες, με
σκοπό την υποστήριξη του μεταλλικού τοι­
χώματος και τη διατήρηση του σχήματός
του.
Σελλάκ
Διαλυόμενη σε μετουσιωμένο οινόπνευμα
η φυσική αυτή ρητίνη χρησιμοποιείται για
534
τη σύνδεση μεταξύ τους πολλών υλικών και
για την προσωρινή συγκράτηση σε ορισμέ­
νη θέση διαφόρων αντικείμενων.
Κονία κοσμηματοποιϊας
'Κολοφώνιο σε μικρούς όγκους 6 μέρη
Γύψος Παρισίων 4 μέρη
Η ρητίνη θερμαίνεται ήπια, μέχρις να λιώ­
σει και ύστερα προστίθεται λίγο λίγο η γύ­
ψος υπό ανάδευση, που διαρκεί για λίγο χρό­
νο ύστερα από κάθε προσθήκη γύψου. Οι
αναλογίες των δύο υλικών καθορίζουν τον
βαθμό σκληρότητας του συνδετικού υλικού
(όσο πιο πολλή είναι η γύψος τόσο πιο
σκληρό γίνεται το συνδετικό υλικό). Η κο­
νία αυτή είναι ένα καλό προσωρινό συνδε­
τικό μέσο.
Συνδετικός δίσκος με στερεωτική ράβδο
Είναι ένα εργαλείο που χρησιμοποιείται
σε ειδικές καταστάσεις δουλειάς στον τόρ­
νο, όταν το επεξεργαζόμενο μέταλλο δε
μπορεί να κρατηθεί στην επιθυμηΤή θέση με
τους συνηθισμένους τρόπους. Το μέταλλο
κρατιέται στον ραβδωτό αυτό άκαμπτο δί­
σκο τόρνου με συνδετική κονία ή σελλάκ,
που είναι απλωμένη σ' ολόκληρη την επιφά­
νειά του" πρώτα θερμαίνεται η συνδετική
ουσία, μετά τοποθετείται αμέσως το μέταλ­
λο και το όλο αφήνεται να κρυώσει. Ο δί­
σκος φέρει προσαρτημένη μια προεξέχουσα
ράβδο με σπείρωμα, που μπορεί να κρατηθεί
από το τσοκ του τόρνου.
Εργαλεία δεσίματος πετραδιών
Εργαλείο σφενδόνης δακτυλίων
· Οταν δένεται ένα πετράδι σε σφενδόνη
δακτυλίου, σταθεροποιείται μονίμως στη θέ­
ση με αυτό το ειδικό εργαλείο, που μοιάζει
με χαρακτικό καθώς έχει μια στρογγυλεμέ­
νη ξύλινη λαβή και μια κοντή χαλύβδινη
τετραγωνική ράβδο μήκους 2 περίπου
ιντσών, που προεξέχει από τη λαβή, και
στιλβωμένο τετραγωνισμένο άκρο. Η εξομά­
λυνση της σφενδόνης γίνεται συνήθως με
ένα μη φθειρόμενο στιλβωΤΙΚό εργαλείο.
Δέσιμο πετραδιού: τομή Cabochon σε σφεν­
δόνη
Ακολουθεί μια σύντομη περιγραφή της
σχετικής τεχνικής. Το αντικείμενο, έστω
ένα δαχτυλίδι, κρατιέται στερεά σε ένα σφι-
 συμπιέζεται προς τα κάτω.
Στα δεσίματα κορώνας για πέτρες με γεω­
μετρικά διαταγμένες έδρες χρησιμοποιείται
επίσης, για τους αυτούς σκοπούς, το ίδιο
εργαλείο. Κάθε αιχμή ή δόντι της κορώνας
J J σπρώχνεται πάνω από την πέτρα με το ερ­
γαλείο μέχρις ότου συμπληρωθεί το δέσιμο
2 που κρατάει το πετράδι στη θέση του.
Κατά το δέσιμο μιας πέτρας είναι, επίσης,
δυνατή η χρησιμοποίηση ενός εργαλείου
ρεπουσσέ με επίπεδο άκρο , σε συνδυασμό
με ένα πολύ ελαφρύ σφυρί, μια και η απαι­
τούμενη πίεση είναι ελάχιστη.

Μεταλλικά εργαλεία λείανσης

και στίλβωσης
Τα μεταλλικά εργαλεία του είδους αυτού

4 ,•• Ηγ 2t χρησιμοποιούνται για την εξομάλυνση και

στίλβωση μεταλλικών επιφανειών.
κατασκευασμένα από στιλπνό σκληρό χά­
Είναι

λυβα και έχουν ωοειδή διατομή με λοξό­

τμητες ευθείες ή καμπύλες λεπίδες. Μερικά
Εργαλεία δεσίματος πετραδιών : Ι . Προωθητικό ερΎΟ­ στιλβωτικά εργαλεία χρησιμοποιούνται
λείο σφενδό νη ς , 2. Χαλύβδινο στιλβωτικό εργαλείο . 3.
Διπλωτικό ε ργαλείο. 4. Σύρμα σφενδόνη ς. αποκλειστικά για την τελική στίλβωση του
μετάλλου, ως τελευταίο στάδιο της επιφα­
νειακής επεξεργασίας του. Ο τύπος αυτός
γκτήρα , σε μια μέγγενη ή σε μια άλλη στε­ έχει συνήθως μύτη από αχάτη σε μια μεγά­
ρεωτική διάταξη . Το πετράδι τοποθετείται λη ποικ ιλία μεγεθών και σχημάτων (Βλ.
στη σφενδόνη και σπρώχνεται σταθερά σελ. 493).
προς τα κάτω. Πρέπει να ταιριάζει εύκολα Μεταλλικά εργαλεία στίλβωσης χρησι­
χωρίς ζόρι καθώς μπορεί αργότερα να πρέ­ μοποιούνται κα ι στη διεργασία του δεσίμα­
πει να αφαιρεθεί (πετράδια, όταν ταιριάζουν τος των πετραδιών, μετά τη συμπίεση της
όπως πρέπει, μπορούν να αφαιρεθούν από σφενδόνης στην επιθυμητή θέση με το ειδι­
τη σφενδόνη με απλό άγγιγμά τους με ένα κό εργαλείο. Η σφενδόνη λειαίνεται και
βύσμα κολλώδους κεριού). Καθώς οι' σφεν­ στιλβώνεται με το πέρασμα του στιλβωτι­
δόνες είναι συνήθως φτιαγμένες από καθαρό κού εργαλείου με κινήσεις « σκουπίσματος»
άργυρο, πιο μαλακό από τον άργυρο στέρ­ και με λιπαντικό πυκνό διάλυμα σαπουνιού .
λιγκ , και έχουν υποβληθεί συνήθως στη Αν αυτό δεν πετύχει την πλήρη εξομάλυνση
θέρμανση που συνεπάγεται η ετερογενής της σφενδόνης, μπορεί να χρειασθεί τοπικό
συγκόλληση, είναι εντελώς μαλακές και λιμάρισμα και επανάληψη τη ς εξομάλυνσης
συνεπώς συμπιέζονται εύκολα. με το στιλβωτικό εργαλείο .
Το εργαλείο δεσίματος πετραδιών σε Τα εργαλεία ετερογενούς συγκόλλησης,
σφενδόνες τοποθετείται στη βάση της θέρμανσης, χύτευσης και όξινου καθαρι­
σφενδόνης και πιέζεται με μια κίνηση κυ­ σμού έχουν ήδη εξετασθεί στα αντίστοιχα
λίνδρωσης, από τη βάση "ρος την επιφά­ κεφάλαια του βιβλίου.
νεια του πετραδιού, μέχρις ότου το μέταλλο
έρθει σε επαφή με την πέτρα. Για να εξα­
Ο εύκαμπτος άξονας και το μοτέρ
σφαλισθεί το κεντράρισμα της πέτρας και
μια ομαλή επιπέδωση της σφενδόνης, το Το πολυδύναμο αυτό εργαλείο μπορεί να
εργαλείο εφαρμόζεται αρχικά dta κύρια χρησιμοποιηθεί με τόσους τρόπους ώστε δί­
σημεία , έτσι ώστε να κρατιέται στη θέση καια θεωρείται ως ένα «πρόσθετο χέρι>, για
που πρέπει και έπειτα το υπόλοιπο μέταλλο τον τεχνίτη που ασχολείται με την κατα-

535
σκευή διακοσμητικών ειδών, κοσμημάτων
και,μεταλλικών συμπληρωμάτων αμφίεσης.
Το «εργαλείΟ) αποτελείται από ένα μικρό
ηλεκτρικό μοτέρ ισχύος 1110- Ι Ι Ι 5 του ίπ­
που, που τροφοδοτείται με ρεύμα του δι­
κτύου (στην Ελλάδα 220V-50 περιόδων) "αι
μπορεί να κρεμαστεί από ένα άγκιστρο στε­
ρεωμένο στον πάγκο εργασίας ή στον τοίχο
του εργαστηρίου. Το μοτέρ ενεργοποιείται
με την πίεση ποδοδιακόπτη (με ρεοστάτη),
που ρυθμίζει την ταχύτητα κάπου ανάμεσα
στις 1500 και τις 15.000 στροφές / λεπτό, ανά­
λογα με την ασκούμενη στον ποδοδιακόπτη
πίεση. Για την κοπή συνιστάται ταχύτης
3500 στροφών/λεπτότουλάχιστο, ενώ για
τη λείανση και στίλβωση χρειάζονται με­
γαλύτερες περιστροφικές ταχύτητες (που
αναφέρονται στον κινητήριο άξονα του μο­
τέρ).
Ο κλειστός άξονας μετάδοσης της κίνη­
σης , που αρχίζει από το"l κινητήριο άξονα
του μοτέρ, είναι τελείως εύκαμπτος-φλεξί­
μπλ και χωρίς την τελική χειρολαβή έχει
μήκος 36" τουλάχιστο. Μερικά μοντέλα
μπορούν να συνδεθούν με ηλεκτρικό φορη­
τό δράπανο, που δέχεται τρυπάνια με στέλε­
χος διαμέτρου μέχρι Ι 14" ή με μικρή δια­
τρητική πρέσα, ενώ άλλα συστήματα έχουν
μοτέρ ισχύος 1/4-1/3-112 του ίππου. Όταν
στερεώνεται ο εύκαμπτος άξονας σε ηλε-
. Εύκαμπτος άξονας-φλεξΙμπλ γενικής χρήσης με μοτέρ
και μια ΠQικιλία χειρολαβών για διάφορ ες καταστά ·
σεις . Craftoollnc., Η.Π.Α .
ΙCΤΡΙKό δράπανο ή διατρητική πρέσα, αρκεί
η εισαγωγή του άκρου του στο τσοκ της
υποδοχής του ηλεκτρικού εργαλείου και το
σφίξιμο της σύζευξης. Για την προσαρμογή
του εύκαμπτου άξονα σε μοτέρ χρειάζεται
ιδιαίτερος ταχυσύνδεσμος .
Ο άξονας καταλήγει σε μια χειρολαβή μή­
κους 5-7 ιντσών, που περιέχει ένα συγκρα­
τητή στελεχών εργαλείων. Οι συγκρατητές
αυτοί έχουν μέχρις ενός σημείου ρυθμιζό­
μενη διάμετρο ενώ για μεγαλύτερες περιο­
χές διαμέτρων είναι εναλλάξιμοι μέχρις
ορισμένης μέγιστης διαμέτρου, που είναι
χαρακτηριστιΚή του τύπου της χρησιμο­
ποιούμενης χειρολαβής. Οι συνηθισμένοι
συγκρατητές δέχονται στελέχη εργαλείων
διαμέτρου 0-1 / 8 της ίντσας . Μερικές χειρο­
λαβές έχουν τσοκ που ρυθμί ζονται με κλει­
διά ενώ άλλες έχουν τσοκ που σφίγγονται
με το χέρι.
Σε κάθε . σύστημα μοτέρ-εύκαμπτου άξο­
να-χειρολαβής μπορούν να στερεωθούν
πολλά περιστροφικά εργαλεία που κάνουν
δουλειές δύσκολες ή χρονοβόρες με άλλα
μέσα. Τα περιστροφικά καθαυτό εργαλεία
είναι συνήθως μονίμως στερεωμένα στο στέ-

536
 1 Τ. , Υ ~

...
ffi.
-Ι
~I
3
2

Παρελκόμενα φλε ξ ίμ πλ: Ι. Μα νδρi:λ χειρολαβής και ντου μ) . 3. Β ούρτσες, τροχοί μουσι;λίνας. τροχοί ιcετσΙ:.
τσο" προσαρμογής, 2. Λ ε ιαντικοί δ ίσκο ι (δ ίσΙCO Ι ΙCαρ­ τροχοί σαμουά. κω νικο ί μυτ ε ρ ο ί τροχοί κετσέ, βούρ­
μπορ ούντουμ. μπράιτμπό υ. σμύριδας, ελ ασΤΙΚΟύ. ΙCΙσ­ τσες μ ε τρί χες, συρματόβουρτσ ες, πριoνόδιoιcoι, 4.
ση ρης. δίσκοι χαρτιού επιστρωμένου μ ε ιcαρμπoρo\)· Τροχο ί και κώ νο ι διαμαντιού.

537
 2

~"'-.
8:
§a:;W 8
Ν. Η ΙΗ
......
.,..
.....
111 1 3

§ ~ ••
i ~ 00.
. .
~ ~ ο. ~o ~.
8~
4

Τ
tι8

Settin"
Ro"nd c...
Round
8.d

'ΟΠ8

Inverteό
(οη8

Flaιn.
r (οπ.
(rOII
Sq.
Cut

Ccιn.
Cylind.r Sq.
CfOI. Cut
~ InY8rted
Hcιrt hcιΓίπ" ~Con.
Cun.r
_ _ Cylirw:l.f
6 c.p 5

Παρελκόμενα φλεξίμπλ: ]. Πίνακας στάνταρντ μεγε­ και μnφολίμες. 5. Μεταλλικές φρέζες διαφόρων σχημό
θών κεφαλών, 2. Μεταλλικοί τροχοί, 3. Λευκοί στιλ­ των, 6. Κοπτική φρέζα.
βωτικοί κώνοι. 4. Κυκλικά πριόνια, δίσκοι διαμαντιού

538

Ι . Κρεμαστό μοτέρ με φλεξΙμπλ , χειρολαβή και ρεo~
στατικό ποδοδιακόπτη, 2. Μοτέρ και φλεξίμπλ δαxέ~
001)· με ltκαμπτη χειρολαβή, βαρέος τύπου, 2. Δυο εΙδη
χειρολαβών: για άξονα 3/32" και για άξονα 1 / 32~1 / 8".
λεχός τους . Υπάρχουν όμως και στελέχη
που δέχονται εναλλάξιμα περιστροφικά ερ­
γαλεία, που στερεώνονται στο στέλε'10ς με
διάφορους τρόπους (κοχλίες κ.λπ.) και
αντικαθίστανται όταν φθείρονται. Κατά την
αγορά ενός εργαλείου πρέπει να παίρνεται
υπόψη η δυναμικότητα τσοκ του άξονα. ο
τύπος της χειρολαβής και η δυναμικότητα
του συΥκρατητή της. Καλό είναι να διαλέ ­
γονται περιστροφικά εΡΎαλεία με τυπo~
ποιημένο στέλε'10ςικατάλληλο για τη '1ει­
ρολαβή και τον εύκαμπτο άξονα που '1ρησι­
μοποιείται, γιατί αλλιώς θα χρειασθούν ει­
δικοί προσαρμογείς.
Υπάρχουν περιστροφικά εργαλεία για διά­
φορες εργασίες. Για διάτρηση χρησιμο­
ποιούνται μΙKρoσKoπιιcά τρυπάνια υψηλών
ταχυτήτων. Για το τρόχισμα υπάρχουν στε­
ρεωμένοι μονίμως ή προσθαφαιρούμενοι δί­
σκοι από KαρμΠOΡOύVΤOυμ ιcαι οξείδιο του
αργιλίου, σε μια μεγάλη ποικιλία σ'1εδίων.
Κυκλοφορούν στο εμπόριο «τροχοί)) πολύ
μικρής διαμέτρου , στρεφόμενοι με μεγάλη
ταχύτητα σε ποικίλα σ'1έδια, που '1ρησιμο­
ποιούνται σε όλα τα μέταλλα εκτός από τον
χάλυβα , κυκλικά πριόνια, κυκλικές λίμες ,
τροχοί διεύρυνσης και μικροσκοπικές λεια­
ντικές ταινίες , που είναι με πολλούς τρό­
πους χρήσιμοι για την μορφοποίηση, την
κοπή και την επιφανειακή επεξεΡΎασία των
μετάλλων. Για την αφαίρεση χαραγών και
την εν Ύένει λείανση των επιφανειών με
εκτριβή υλικού χρησιμοποιούνται κάπως
μαλακοί τροχοί, σε συνδυασμό με σκόνη
ελαφρόπετρας. Για τη στίλβωση υπάρχουν
βούρτσες με φυσικές ή συνθετικές τρίχες
και με μετάλλικές τρί'1ες , όπως και μικροί
δίσκοι από κετσέ με τετράγωνη ή κοφτερή
περίμετρο. Τα εργαλεία αύτά χρησιμοποιού­
νται με τα συνηθισμένα λειαντικά και στιλ­
βωτικά μέσα, όπως η γη διατόμων , το ρουζ
και τα ελεύθερα λιπαντικού παρασκευάσμα­
τα, σε καταστάσεις όπου οι τροχοί συνηθι­
σμένων διαστάσεων είναι πολύ μεγάλοι για
να φτάσουν ορισμένα τουλάχιστο μέρη του
υπό επεξεργασία αντικείμενου.
Η θερμική επεξεργασία των
εργαλείων
Η καλή συντήρηση των εργαλείων που
χρησιμοποιούνται για την K07tή και τη δια-
539
 μόρφωση αποτελεί σημανΤΙΚό μέρος των
καθηκόντων του τεχνίτη προς τον εαυτό του
και τη δουλειά του. Τα εργαλεία, ύστερα
από κάποιο διάστημα 'Χρήσης , στομώνουν ή
και σπάνε αλλά συνήθως μπορούν να επα­
ναφερθούν σε χρησιμοποιήσιμη κατάστα­
ση. Κατά κανόνα, αυτό σημαίνει ότι το ερ­
γαλείο θα πρέπει πρωτα να.ξανατροχισθεί ή
να ξαναμορφοπσιηθεί και στη συνέχεια να
υποβληθεί σε σκλήρυνση, στίλβωση και
τελική θερμική μετεπεξεργασία. Το τρόχι­
σμα περιγράφεται στο ιcεφάλαιo
λείανσης και λειάντικών υλικών (Βλ. σελ.
494 ).
Σκλήρυνση
Πολλά εργαλεία χεριού KατασΙCευάζOνται
από χάλυβα υψηλής περιεκτικότητας σε άν­
θρακα, απλό ανθρακούχο χάλυβα ή χαλυβό­
κραμα. Τα είδη αυτά χάλυβα μπορούν να
σκληρυνθούν κσι να επεξεργασθούν θερμι­
κως χωρίς δυσκολ.ία. Για την ανασκλήρυν­
ση μιας ακμής ή αιχμής, το σχεΤΙΚό μέρος
του εργαλείου θερμαίνεται μέχρις ότου πά-
Χύτης από το 8rindaban, Ινδία.
που στιλβώνει ένα χυτό ορειχά­
λ ΙΩνο αγαλμάτιο του θεού Krish-
na με ιι:εραμι δόσa::ονη. ΦωτοrΡα­
φία Ορρί.
540
ρει μέσο κερασέρυθρο χρωμα (θερμοκρασία
περίπου Ι 4500F) και ύστερα «σβήνεταH~ από­
τομα ή «βάφεταο) σε ψυχρό αλατόνερο ή λά­
δι. Το «σβήσιμο» σε λάδι είναι βραδύτερο
από το « σβήσιμΟ») σε νερό. Η ταχύτερη
«βαφή» επιτυγχάνεται στον πολύ σκληρό χά­
λυβα. Η «βαφή» δίνει στον χάλυβα σκληρή
και λεπτόκκοκη δομή.
Θερμική μετεπεξεΡΎασία
Ο χάλυβας είναι τωρα πολύ σκληρός για
περί τις περισσότερες εφαρμογές και ίσως εύ­
θραυστος. Η διεργασΙα της τελικής θερμι­
κής μετεπεξεργασίας μειωνει τη σκληρότη­
τα και αυξάνει τις μη'Χανικές αντο'Χές του
εργαλείου. Το προς επεξεργασία άκρο του
εργαλείου πρέπει πρωτα να στιλβωθεί σε
ψηλό βαθμό. Αυτό γίνεται για να διευκο­
λυνθεί η οπτική παρατήρηση της αλλαγής
'Χρώματος, που εκδηλώνεται κατά τη διάρ­
κεια της θέρμανσης και αποτελεί το μέτρο
κρίσης της συμπλήρωσής της. Κατά τη
βραδεΙα θέρμανση του χάλυβα με υψηλή
περιεκτικότητα σε άνθρακα, ή οξεΙδωση
της επιφάνειάς του γίνεται ορατή με μια
σειρά αλλαγών χρώματος, που ακολουθούν
μια ορισμένη τάξη και αντανακλούν αυξή­
σεις της θερμοκρασίας του μετάλλου. Τα
διαδΟΧΙΚά χρώματα είναι αχυροκίτρινο,
χρυσοκίτρινο, πορφυρό, βαθυκύανο
ωχροκύανο. Τα διάφορα εργαλεία χρειάζο­
νται για να λειτουργήσουν αποδοτικά πε­
ρισσότερη ή λιγότερη, κατά περίπτωση,
θερμική επεξεργασία.
Για τη θερμική μετεπεξεργασία ενός ερ­
γαλείου, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ένας λύ­
χνος Μπούνσεν ή ένα ερυθροπυρωμένο χα­
λύβδινο τεμάχιο. Η θερμότητα προσάγεται
από απόσταση μιας περίπου ίντσας από την
αιχμή ή την επιφάνεια και παρατηρείται η
χρωματική μεταβολή. Μόλις επιτευχθεί το
επιθυμηΤό χρώμα, το όλο εργαλείο «σβήνε­
ται» αμέσως γιατί αλλιώς η θερμοκρασία
του θα ξεπεράσει το επιθυμητο όριο. Όταν
χρησιμοποιείται ένα ερυθροπυρωμένο κομ­
μάτι χάλυβα αυτό είναι σταθερό και το ερ­
γαλείο τοποθετείται πάνω του. Το χρώμα
πρέπει να φτάσει σχεδόν το κοπτικό άκρο
του εργαλείου (Βλ. στον παρακάτω πίνακα).
θΕΡΜIΚΗ ΜΕΤΕΠΕΕΕΡΓ ΑΣΙΑ ΕΡΓ ΑΛΕΙΩΝ ΜΕ ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΤΟ ΧΡΩΜΑ
Χρώμα
Αχυροκίτρινο
Χρυσοκίτρινο
Πορφυρό
Βαθυκύανο
Ωχροκύανο
Η τοπι"'ή σ",λήρυνση αιχμών ",αι α",μών
Όταν η σκλήρυνση και η θερμική μετε­
πεξεργασία συγχωνεύονται σε μια φάση, τό­
τε γίνεται λόγος για τοπική σκλήρυνση
αιχμών ή ακμών. Το εργαλείο θερμαίνεται
και στη θερμοκρασία της κερασερυθροπύρω­
σης και η αιχμή του εμβαπτίζεται στο νερό
«σβησίματος». Ενώ το εργαλείο κρατιέται
με μια τσιμπίδα, η αιχμή του στιλβώνεται με
ένα κομμάτι σμυριδόπανο, στερεωμένο σε
ένα κομμάτι ξύλο. Καθώς το υπόλοιπο ερ­
γαλείο ξαναπαίρνει τη θερμότητά του, το
στιλβωμένο μέρος παρατηρείται προσεκτι­
κά, μέχρις ότου φτάσει την επιθυμητή θερ­
μοκρασία μετεπεξεργασίας . Ύστερα, «σβή­
νεταΙ» απότομα ολόκληρο το εργαλείο . Κα­
τά την πρώτη εμβάπτιση του εργαλείου στο
υγρό «σβησίματος->, το εργαλείο δεν πρέπει
να κρατιέται ακίνητο, αλλά να ~ινείται κα­
τακορύφως, πάνω κάτω,μέσα στο υγρό. Αυ­
τό γίνεται για να αποφευχθεί ο σχηματισμός
μιας γραμμής νερού, που θα μπορούσε να
προκαλέσει κατά την προσέγγιση της θερμό­
τητας μετεπεξεργασίας το σπάσιμο σ ' αυτό
το σημείο του εργαλείου.
Ε9Υαλεία
Αποξεσηκά, περισtρo­
φικά. τόρνου, τρυπ~vια
φινιρίσματος
489 Σφυρί, ψυχρές σμίλες
531 oστεoocoιm>Cά, ι..ιτtδες ψα­
ltStIj)y ι μητρες και ζομπά­
δες , χαραΙCΤΙKά,γλύφανμ
550 οδοντιατρικά και χειρουρ­
Ύικά. θερμές σμίλες
610 Βελόνες, λεπΙδες πριο­
νιών, ελατήρια, κατσαβί­
δια.
541
 ΠΕΡΙΟΔΙΚ ΟΣ ΠΙΝΑΚΑΙ ΣΤΟlχεΙΩΝ

Στο επάνω μέρος ιc:άθε τετραγώνου δίνεται διατεταγμένες κατακορύφως και οι περίοδοι
ο ατoμιιc:ός αριθμός κι ύστr.ρα το σύμβολο ή σειρές οριζοντίως. Στο κάτω μέρος του
του στοιχείου με αποκάτω το αντίστοιχο πίνακα αναγράφονται τα ονόματα των στοι­
ατομικό βάρος (Ο = 15,999). Οι ομάδες είναι χείων .

,. ••
,',
..,.
, νιι.

Λ
ν, Μ

Λ,
":' " ,υ

.' •• •
/\ ί\ /\\Γ'J~'
,., ,Ι
<~
λ
,.
"
"
.'
" .,.:
,,, .
,."
,:\.
ι \ ", ,:\. ,':" . /\ /\ /\
Η '"" : f\ ,/ " ,: \. : /\,'\/\/\, \ He
,, :.
; \ ," \
: . ! \ \1 Χ/ \/ "
. :
1_' Ί J \/ 1-

.
"
; \ ,1 " J' , ,ι ,
.!
: \
•
' .Ol!

" f
Ι \ , ,
\1 .... \!
,
.,
ι '
.: ι
,
" J '
: i
\"" .,/ \! Ι : .
•
Β
10..1
•
C
ΙΖ.8ΙΙ
Ν
1"-.7

Ι.
.-• ο

Ι.
" ~
v \,! '1/ "
Ι.,,' Ρ , , α ' ..
::J, ., , ,
,,: > Αι
~ Ι,;;., --
.
10., ,1 _
~

a "Ι, :ιο u Ι .ιι

Co , C, , . > Go 11' ..
Μ." ~ ~ ... πι 7UΙ

Ι » : ιο : 11 : .u "Ι," u : .... : Ι.
.
~" Rb
~,
~: Zr :: Nb t: Μο
, .t..u ' .:ul ' ".Μ
Τc :: Ru :: Rh
(11) , IOI.D7 , lοΖ...

: .. : " : ~ : n : n : u : ~
:: Cs :: aι :: ·ΙΙ J: Ht ι; Τ. ~! W :; R. ι;
: I~tσ : 1:ί7... : Ι_Ι! ~. 1""". ~' Ι_Μ ~ψ_ ',Ι 1ιου ','

Ατομικός Αριθμός, Σύμβολο Στοιχείου και Όνομα

Ι Η Υδρογόνο 35 Br Βρώμιο 69Tm Θούλιο
2 He Ήλι ο 36 Kr Κρυπτό 70 Yb Υττέρβιο
3 Ιί Λίθιο 37 Rb Ρουβίδιο 7 Ι Lu Λουτητιο
4 Be Βηρύλλιο 38 Sr Στρόντιο 72 Hf 'Αφνιο
5 Β Βόριο 39 Υ ' Υττριο 73 Ta Ταντάλιο
6 C . Ανθραξ 40 Zr Zιριc:όνιo 74 W Τoυγιcστί: ν ιo ή Β ολ φράμω
7 Ν Ά ζωτο 41 Nb Νιόβιο 75 Re Ρήνιο
8 Ο Οξυγόνο 42 Μο Μολυβδαίνιο 760, Όσμιο
9 F Φθόρ ιο 43 Tc Τεχνήτιο 77 Ir Ιρίδιο
10Νο Νέο 44 Ru Ρουθήνιο 78 Pt ΛευKόΊ.ΡUΣOς
ΙΙ Na Νάτριο 45 Rh Ρόδιο 79 Αυ Χρυσός
12 Mg Μαγν ήσιο 46 Pd Παλλάδιο 80 Hg Υδράργυρος
13 ΑΙ Αργίλιο 47 Ag Άργυρος 81 ΤΙ Θάλλιο
14 Si Π υ ρίτι ο 48 Cd Κάδμιο 82 Rb Μόλυβδος
15 Ρ Φωσφόρος 49Ιπ Ίνδιο 83 Βί Βισμούθιο
16 SΘr.ίο 50 Sn Κασσίτερος 84 Ρο Πολώνιο
17 CΙ Χλώριο 51 Sb Α ντιμόνιο 85 Αι Αστάτιο
18 Α ή Ar Αργό 52 Τe Τελλούριο 86 Rn Ραδόνιο
19 Κ Κάλιο 53 Ι Ιώδιο 88 Fr Φράνκιο
20 Ca Ασβέστιο 54 Xe Ξένο 89 Ac Ακτίνιο
21 Sc Σκάνδιο 55 Cs Καίσιο 90 Th Θόριο
22 Τί Τιτάνιο 56 Ba Βάριο 9 Ι Pa Πρωταιc:τίνιo
23 V Βανάδι ο 57 La Λανθάνιο 92 U Ουράνιο
24 Cr Χρώμιο 58 Ce Σέριο ή Δημήτριο 93 Νρ Ποσειδώνιο
25 Μπ ΜαΎΎάνιο 59 Pr Πρασεοδύμιο 94 Pa Πλοnτώνιο
26 Fe Σίδηρος 60 Nd Νεοδύμιο 95 Am Αμμώνιο
27 Co Κ ο βάλτ ιο 61 Pm Προμήθιο 96 Cm Κιούριο
28 Νί Νικέ λ ι ο 62 Sm Σαμάριο 97 Bk. Mπεριc:έλιo
29 Cu Χαλκός 63 Ευ Ευρώπιο 98 Cb Καλιφόρνιο
30 Ζπ Ψε UΔάΡΎυ ρoς 64 Gd Γαδολίνιο 99 Ε Αινστάνιο
31 Ga Γάλλ ι ο 65 Tb Τέρβιο 100 Fm Φέρμιο
32 Gc Γε ρμάνιο 66 ΟΥ Δυσπρόσιο 101 Md Μενδελέβιο
33 As Αρσε νικό 67 Ηο Όλμιο 102 Νο Νομπέλιο
34 Se Σελήνιο 68 Er Έρβιο 103 Lw Λαουρέντιο

542
 Μέρος 'Εκτο

ΔΙΑΓΡ ΑΜΜΑ Τ Α ΚΑΙ

ΠΙΝΑΚΕΣ
 ,..... ............... -*-········1
~

12 ίντσες::; Ι πόδι
Ι ουΎΎιά troy::: 31,103 Ύραμμάρια 3 πόδια ::; Ι Ύιάρδα
Ι χιλιόΎραμμο::: 32,151 ουΥΥιές troy
5,5 γιάρδες = Ι rod
Ι ουγγιά troy::: 1,10 ουγΎιά Avoirdupois 40 rods :; 1 furlong
14,58 ΟυΥγιές ΙΤΟΥ::: Ι λίβρα Avo irdupois 8 furlogs::: Ι μίλι statute
5280 πόδ ια ::; Ι μ ίλ ι
3 \ αυτικά μίλια ::: Ι λεύγα
BAPHΤROY

24 κόκκοι::: Ι penny weίghι ή dwι

20 ρeηηy weighιs ::: Ι OUΎγιά ΜΕΤΡΑ Ο ΓΚΟΥ

12 Ο"'ΎΎιές ::: Ι λίβρα 1728 κυβικές ίντσες ::; Ι κυβικό πόδι

Χρησιμοποιούνται Ύια το ζύγισμα χρυ­ 27 κυβικά πόδια:; Ι κυβική γιάρδα
σού, αργύρου και κοσμημάτων 40 κυβικά πόδια:; Ι τόνος (γ ια φορτώσεις)
2152,42 κυβικές ίντσες ::; Ι πρότυπο μπο6σελ
268,8 κυβικές ίντσες::; Ι πρότυπο ξηρό Ύαλ*
ΒΑΡΗ ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΟΥ
λόνι
20 κόκκοι ::: Ι scruple Ι κυβικό πόδι :; πε ρΙπου 4 / 5 το", μπούσελ
3 scruples ::: Ι dram
8 drams ::: Ι ουγγιά
12 ουΥΥιές:; Ι λίβρα ΜΕΤΡΑ ΕΠΙΦλΝΕΙΑΣ

Η ουΎΎιά και η λίβρα είναι αυτ ές του συ· 144 τετραΎωνικές {ντσες ::; Ι τετραγωνικό πό­
στήματος ΙΤΟΥ δι
9 τετραγωνικά πόδ ια::: Ι τcτραΥωνική Ύιάρ­
δα
ΒλΡΗ AVUJRDUPOIS 30 1/4 τετρ. Ύιάρδες:; Ι τετραΎ. rod
27 ,343 κόκκοι:; Ι dram 40 square ::; Ι rood rods
16 drams ::; Ι ουΎΎιά 4 roods :; Ι άκρο
16 ουΥΥιΙς :; Ι λίβρα 640 άκρα::; Ι τετρα:Υωνικό μί λ ι
28 λίβρες ::: Ι quarter Ι Iownship ::; 6 τετραΎωνιιcά μίλια ::; 36 sec-
2000 λ!βρες = Ι βραχύς τόνος tions
2240 λίβρες:; Ι μακρός τόνος::: περ . 1000 Ι section ::; Ι τεΤΡΟΎωνικό μίλι::; 640 άκρα
'lιλιόΎραμμα 1/ 4 section ::; 1/ 2 τεψαΎωνικό μίλι ::; 160
άκρα
1/ 16 section ::; 1/ 4 τετραΎ . μίλι::; 40 άκρα
νΓΡλ ΜΕΤΡλ

4 gills ::; Ι ρίηι

ΔIΑΦΟΡλ
2 pints ::; Ι quart
4 quarts::; Ι γαλλόνι 3 ίντΘ'ι;.ς ::; Ι παλάμη (αμερικανική)
J γαλλόνι ::; 3,785 λίτρα 4 ίντσε'ι;-' Ι:; Ι χ.έρι
31 1/ 2 γαλλόνια = Ι βαρέλι 9 ίντσες ::; Ι span
2 βαρέλια = Ι hogshead 18 Ιντσες::; Ι cubit
Ι quart::; 57,75 κυβικές ίντσες 12 είδη :: Ι ντουζίνα
Ι Ύαλλόνι ::; 23 Ι κυβικές ίντσες 12 ντουζίνες:; Ι Ύρόσσα::; 144 είδη
Ι αυτοκοατορικό γαλλ όν ι ::; 277,42 κυβικές 2 είδη:; Ι ζευΎάρι
ίντσες::; 4.543 λίτρα (Μ . Βρ.) ::; 1,200 αμερι* 20 είδη::; Ι score
κανικά Ύαλλόνια 12 Ύρόσσες::; Ι μεΎάλη ΎρΟΟσα::; 1728 είδη

ΙΣΟΔΥΝΑΜΑ ΜΕΤΡΑ

Ι μέτρο. m ::; 10 δεKατόί,J.ετρα. dm = 100 εκατοστά. cm :; 1.000 χιλιοστά. mm .

Ι μέτρο .m :::: 0,1 δεκάμετρο. dkm ::; 0.01 εκατόμετρο, hm::; 0.001 χιλιόμεψο, km
Ι μέτρο m = 39,37 (ντσες S. S ιandard =
39.310113 ίη., BriIish Standard.
Ι χιλιοστόμετρο. mm ::; 1.000 μικρά, μ ::; 0.03937 ίντσες::: 39.37 miis

Mtrρo ·I l'rot·, Πόδια ΓιάΡδι;,

m in ή , Ο; " yd

39.37 3.28083 1.09361

0.02S40 Ι 0.08333 0.02778
0 .30480 12 1 0.33333
0 .91440 36 3
S .0292 Ι 198 16.S S.S
20.1168 792 66 22
1,609.3S 63,367 S,280 1,760
1,8S3.27 72,962.S 6,080.27 2,026.73
1,000 39,370 3,280,83 1,093,61

544
 ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΠΡΟΤΥΠΩΝ GAUGE Πάχος σε δεκαδικά της ίντσας

Αριθμός 8irιrιinglιam Browna Washburn Trtnton SW8 Β8 LoΜοπ υ. 5.5ι. Apι dμός

Gaugc wi~(B. w·B·) 5har.Πc .t Moen Co. Σύρμα φύλλο Gaugc

(Β.ί5)

00000οο 0.4900 0.500 .500 0000000

000000 0.580000 0.4615 0.464 .46875 000000
00000 0.516500 0.4305 0.450 0.432 .4375 00000
οοοΡ 0.454 0.460000 0.3938 0.400 0.400 .454 .40625 0000
000 0.425 0.409642 0.3625 0.360 0.372 0.5000 .425 .375 000

00 0.380 0.364796 0.3310 0.330 0.348 0.4452 .38 .34375 00

Ο 0.340 0.324861 0.3065 0.305 0.324 0.3964 .34 .3125 σ
1 0.300 0.289297 0.2830 0.285 0.300 0.3532 .3 .28125
2 0.284 0.257627 0.2625 0.265 0.276 0.3147 .284 .265625 2
3 0.259 0.229423 0.2437 0.245 0.252 0.2804 .259 .25 3

4 0.238 0.204307 0.2253 0.225 0.232 0.2500 .238 .234375 4

5 0.220 0.181940 0.2070 0.205 0.212 0.2225 .22 .21875 5
6 0.203 0.162023 0.1920 0.190 0.192 0. 1931 .203 .203125 6
7 0.180 0.144285 0.1770 0.175 0.176 0.1764 .18 .1875 7
8 0.165 0.128490 0.1620 0.160 0.160 0.1570 .165 .171875 8

9 0.148 0.114423 0.1483 0.145 0.144 0.1398 .148 . 15625 9

10 0.134 0.1111897 0.1350 0.130 0.128 0.1250 .134 . 140625 10
11 0.120 0.090742 0.1205 0.1175 0.116 0.11 13 .12 .125 11
12 0.109 0.080808 0.1055 0.105 0.104 0.0991 .109 . 109375 12
13 0.095 0.071962 0.0915 0.0925 0.092 0.0882 .095 .09375 13

14 0.083 0.064084 0.0800 0.0806 0.080 0.0785 .083 .078125 14

15 0.072 0.057068 0.0720 0.070 0.072 0.0699 .072 .0703125 15
16 0.065 0.050821 0.0625 0.061 0.064 0.0625 .065 .0625 16
17 0.058 0.045257 0.0540 0.0525 0.056 0.0556 .058 .05625 17
18 0.049 0.040303 0.0475 0.045 0.048 0.0495 .049 .05 18

19 0.042 0.035890 0.0410 0.040 0.040 0.0440 .040 .04375 19

20 0.035 0.031961 0.0348 0.035 0.036 0.0392 .035 .0375 20
21 0.032 0.028462 0.03175 0.031 0.032 0.0349 .0315 .034375 21
22 0.028 0.025346 0.0286 ·0.028 0.028 0.03125 .0295 .03125 22
23 0.025 0.022572 0.0258 0.025 0.024 0.02782 .027 .028125 23

~4 0.022 0.020101 0.0230 0.0225 0.022 0.02476 .025 .025 24

25 0.020 0.017900 0.0204 0.020 0.020 0.02204 .023 .021875 25
26 0.018 0.015941 0.0181 0.018 0.018 0.01961 .0205 .01875 26
27 0.016 0.014195 0.0173 0.017 0.0164 0.01745 .0187 .0171875 27
28 0.014 0.012641 0.0162 0.016 0.0148 0.015625 .0165 .015625 28

29 0.013 0.011257 0.0150 0.015 0.0136 0.0139 .0155 .0140625 29

30 0.012 0.010025 0.0140 0.014 0.0124 0.0123 .01372 .0125 30
31 0.010 0.008928 0.0132 0.013 0.0116 0.0110 .0122 .0109375 31
32 0.009 0.007950 0.0128 0.012 0.0108 0.0098 .0112 .01015625 32
33 0.008 0.007080 0.0118 0.011 0.0100 0.0087 .0102 .009375 33

34 0.007 0.006305 0.0104 0.010 0.0092 0.0077 .0095 .0085937 5 34

35 0.005 0.005615 0.0095 0.0095 0.0084 0.0069 .009 .0078125 35
36 0.004 0.005000 0.0090 0.009 0.0076 0.0061 .0075 .00703125 36
37 0.004453 0.0085 0.0085 0.0068 0.0054 .0065 .006640625 37
38 0.003965 0.0080 0.008 0.0060 0.0048 .0057 .00625 38

39 0.003531 0.0075 0.0075 0.0052 .005 39

40 0.003144 0.0070 0.007 0.0048 .0045 40

545
 ΜΕΤΑΛΛΙΚΑ φγΛΛΑ
Βάρος σε ουγγιές ανά πόδι ή pennyweights ανά πόδι
σε πάχη gauge B&S

Odxoς Kaθαρ6( "Aprιιpoς 'λρytJρO{ Kαθα~ Χρυοός χ"..ός Xpvo&; λcι.ιι:ό- Παλλσ-
όρ,υρικ; artpλr.,.. Kcpμd rmv XμJOός IΟΚ 14Κ ΙΒΚ xρtιtJιJς δ/ ο

ίντσε, OlJyyrt, ΟυΥΥΙι'.ς Dw/s OM.~ Dwrs Oυryrt, Ovyγrt,

.28930 Ι.6Ο ].58 ].58 58.9 35.3 39.8 47.5 3.27 1.83
2 .25163 Ι.42 1.41 1.40 52.5 3].4 35.5 42.3 2.9] 1.63
3 .22942 Ι.26 Ι.25 Ι.25 46.7 28.0 3].6 37.7 2.59 1.45
4 .20431 Ι.Ι2 I.Ι2 1.11 4Ι . 6 24.9 28.] 33.6 2 . 3Ι 1.29
S .18194 1.00 .993 .988 37.0 22.2 25.1 29.9 2.06 1.15
6 .16202 .894 .884 .880 33.0 19.8 22.3 26.6 1.83 1.02
1 .14428 .796 .787 .183 29.4 17.6 19.9 23.7 ].63 .912
8 .12849 .709 .701 .697 26.2 ]5.7 17.7 2Ι.1 ].45 .812
9 .11443 .63Ι .624 .622 23.3 14.0 15.8 ]8.8 1.29 .723
10 .10189 .562 .556 .553 20.8 12.4 ]4.0 ]6.7 ] . ]5 .644
11 .09074 .500 .495 .494 18.5 11.1 1.2.5 Ι4.9 ].03 .574
12 .08080 .446 .44Ι .439 16.5 9.85 11 .] 13.3 .9]3 .51 Ι
13 .07196 .397 .392 .39Ι 14.7 8.71 9.91 11.8 .8]3 .455
14 .06408 .354 .350 .348 13.1 7.8] 8.82 ]0.5 .724 .405
15 .05706 .3Ι6 .311 .310 11.6 6.96 7.86 9.37 .645 .361
16 .05082 .28Ι .271 .276 10.4 6.21 7.00 8.35 .574 .321
11 .04525 .250 .247 .246 9.21 5.52 6.23 7.43 .511 .286
18 .04030 .223 .220 .219 8.20 4.91 5.55 6.62 .455 .255
19 .03589 .198 .]96 .Ι95 7.32 4.38 4.94 5.89 .406 .227
20 .03196 .Ι76 .Ι74 .173 6.51 3.90 4.40 5.25 .36] .202
21 .02846 .]57 .]55 .]54 5.80 3.47 3.92 4.67 .322 .180
22 .02534 .]40 .138 .138 5.]6 3.09 3.49 4.]6 .286 .160
23 .02257 .]24 .]23 .]23 4.59 2.75 3.11 3.71 .255 .143
24 .02010 .ΙI1 .110 .110 4 .09 2.45 2.71 3.30 .227 .]27
25 .01790 .0988 .0976 .0973 3.64 2.]8 2.46 2.94 .202 .113
26 .01594 .0879 .0870 .0866 3.24 1.94 2.19 2.62 .]80 .101
21 .01419 .0783 .0714 .0710 2.88 1.73 1.95 2.33 .]60 .0897
28 .01264 .0697 .0690 .0686 2.58 ].54 ].74 2.08 .]43 .0799
29 .01125 .0620 .06Ι4 .0611 2.29 1.37 1.55 ].85 .]27 .0711
30 .01002 .0553 .0547 .0544 2.04 1.22 ] .38 ].65 .] 13 .0633
31 .00892 .0492 .0487 .0484 1.82 ].09 ].23 ].46 .10] .0564
32 .00795 .0438 .0434 .0432 ] .62 .969 Ι .09 1.3] .0898 .0503
33 .00708 .0391 .0386 .0385 1.44 .863 .975 ].16 .0800 .0448
34 .00630 .0348 .0344 .0342 1.29 .768 .868 ].03 .0712 .0398
35 .00561 .03 ΙΟ .0306 .0305 ]. ]4 .684 .712 .921 .0634 .0355

36 .00500 .0276 .0273 .0272 1.02 .6]0 .689 .82] .0565 .0316
37 .00445 .0246 .0243 .0242 .908 .543 .6 13 .73] .0503 .028 1
38 .00396 .02]9 .0216 .0215 .808 .483 .545 .650 .0448 .0250
39 .00353 .0]95 .0193 .0191 .712 .430 .486 .580 .0399 .0223
40 .00314 .0]73 .0]72 .0171 .640 .383 .432 .5]6 .0355 .0199

546
 ΣΤΡΟΓΓΥΛΟ ΣγΡΜΑ
Βάρος σε Pennyweights ή Ουγγιές ανά πόδι στα νούμερα
Gaugc B&S

ndzoς ΚaθοΡός " Λ Ρ7υροι; Άρyιφor; Kaθt;ι~ χ..... Xρuσός Λειn:ό. Πuλλdδιο

οε ίνroες ri(l'f1ipoς αrtpAIY,. .'εΡμάτω ν ;ιρι.ισό{ 1<. IIlK χρtισoς

OurrItt; DWI$ ο." Dwts Dw/s OvrrIt t; OvrrItt;

Ι •28930 4.36 4.30 4.28 161 • 96.2 109. 130. 8.91 4.99
2 .25763 3.45 3.41 3.40 128. 76.3 86.1 104. 7 .07 3.94
3 .22942 2.74 2.71 2.69 101 • 60.5 68.3 81 .5 5.61 3.19
4 .20431 2.17 2.14 2.13 80.1 48.0 54.2 64.6 4.45 2.42
5 .18194 1.72 1.70 1.69 63.5 38.0 43.0 51 .2 3.53 1.97

6 .16202 1.36 1.35 1.34 50.4 30.2 34.1 40.6 2.80 1.56
7 .14428 1.09 1.01 1.07 39.9 23.9 27 .0 32.2 2.22 1.24
8 .12849 .859 .848 .844 31.6 19.0 21 .4 25.6 1.76 .984
9 .11443 .682 .673 .670 25.2 IS.I 17.0 20.3 1.39 .780
10 .10189 .541 .534 .530 20.0 11 .9 13.5 16.1 1.11 .619

II .09074 .429 .423 .421 15.8 9.46 10.7 12.7 .877 .491
12 .08080 .339 .335 .333 12.6 7.50 8.47 10.1 .695 .389
Ι) .07196 .270 .266 .265 9.94 5.95 6.72 8.01 .552 .309
14 .06408 .214 .211 .210 7.87 4.72 5.33 6.36 .437 .245
15 .05706 .169 .167 .166 6.25 3.74 4.23 5.04 .347 .194

16 .05082 .135 .1)2 .1)2 4.96 2.97 3.35 4.00 .275 .154
17 .04525 .107 .105 .105 3.93 2.35 2.66 3.17 .218 .122
18 .04030 .0846 .0835 .0834 3.11 1.87 2.11 2.5 1 .173 .0968
19 .03589 .0611 .0662 .0659 2 .• 8 1.48 1.67 1.99 .137 .0767
20 .03196 .0532 .0525 .0522 1.96 1.17 1.33 1.58 .109 .0609
21 .02846 .0422 .0416 .0414 1.56 . 931 1.05 1.25 .0863 .0483
22 .02S34 .0335 .0330 .0328 1.23 .738 .833 .994 .0684 .0383
23 .02257 .0265 .0262 .0261 .977 .585 .661 .789 .0543 .0304
24 .02010 .0210 . .0208 .0207 .775 .464 .524 .625 .0430 .0241
25 .01790 .0167 .0165 .0164 .615 .368 .416 .496 .0341 .0191

26 .01594 .0133 .0131 .01304 .488 .292 .330 .393 .0271 .0151
27 .01419 .0105 .0103 .0103 .386 .231 .261 .312 .0214 .0120
28 .01264 .008] 1 .00821 ,00817 .306 .184 .207 .247 .0170 .00952
29 .01125 .00659 .00650 .00647 .243 .145 .164 .196 .0135 .00754
30 .01002 .00522 .00516 .00513 .193 .115 .1)0 .155 .0107 .00598
31 .00892 .00414 .00410 .00407 ,153 .0914 .103 .123 ,00847 .00474
32 .00795 .00328 .00325 .00323 .122 .0726 .0820 .0978 .00673 .00377
33 .00708 .00261 .00258 .00257 .0962 .0576 .0651 .0776 .00S34 .00299
34 .00630 .00207 .00204 .00203 .0761 .0456 .0515 .0614 .00423 .00236
35 .00561 .00164 .00162 .00161 .0604 .0362 .0408 .0487 .00335 .00188

36 .00500 .00130 .00128 .00127 .0480 .0287 .0324 .0387 .00266 .00149
37 .00445 .00104 .00102 .00102 .0380 .0228 .0257 .0306 .00211 .00118
38 .00396 .000816 .000806 .000802 .0301 .0180 .0204 .0243 .00167 .000934
39 .00353 .000649' .ό00641 .000637 .0240 .0143 .0162 .0193 .00133 .000742
40 .00314 .OOOS 13 .OOOS07 .000504 .0190 .0113 .0128 .0153 .00105 .000587

547
 .ι;Υ Ι'ΜΑΗΙΝ ΑlIυ ΑΙ'Ι ' Υ I'U .ι;1ι,I'ΛΙΙΚ

JΊλησιfσrcρο
ΟΡΘΟΓΩΝΙΟ ΤΕΤΡΑΓΩΝΟ ΣΤΡΟΓΓΥΛΟ ΗΜΙΚΥΚΛιΚΟ
μέΥεθος
σι' ιντσει; GaugeB&S Πόδια Gauge B&S Πόδια GaugcB&S Πόδια Gaugc B&S Πόδια

5/ 16·
5/32"
1/ 8" 8
• Ι

10
8
•• 1\4
2
6
8
10
..
..
-
5/ 16·b. . . . . , inches
..
..... 1\1
2 \1
3~

5164" 12
•• 2\4 12
•• 3
1/ 16"

1/ 32·
4

6Χ
χ 16

18 -- 11->
21.4
14
16
18
•
•
3~

6
9\4
14
16
18
••
•
12
4~

7\1
14 .. • 9\1

--
20 19
8 χ 22 4~ 22 • 30
1/ 64" 8 χ 26 24
14 χ 30 -
14 χ 32 -

ΒΑΡΟΣ ΣΕ ΟΥΓΓΙΕΣ TROY

ΤΕΤΡΑΓΩΝΟ ΚΑΙ ΗΜΙΚΥΚΛΙΚΟ
ΑΝΑ ΤΕΤΡ. ΙΝΤΣΑ ΦΥ ΛΛΟΥ
ΣΥΡΜΑ ΑΠΟ ΑΡΓΥΛΟ ΣΤΕΡΛΙΓΚ
Βάρος σε ουγγιές ανά πόδι ΑΠΟ ΑΡΓΥΡΟ ΣΤΕΡΛΙΓΚ

G~ugc 8AS θάρος

G.lUgc ' Ιντσει; Τετρdyωνo Ημ/κω,ολ ικό

26 .016 0.016 0.007 12 .443

24 .020 0.027 0.011 14 .351
22 .025 0.042 0.017
16 .278
20 .032 0.067 0.027
18 .040 0.107 0.042 18 .221
16 .051 0. 170 0.067 20 .175
14 .064 0.270 0.106
22 .\39
12 .081 0.430 0.169
10 .102 0.682 0.270 24 .110
8 .128 1.082 0.426 26 .087
6 .162 1.730 0.678
4 .204 2.730 1.015

ΜΟΡΦΕΣ ΑΡΓΥΡΟΥ ΚΑΙ ΧΡΥΣΟΥ ΣΥΡΜΑΤΟΣ

ΣΕ ΤΥΠΟΠΟΙΗΜΕΝΑ ΧΙΛΙΟΣΤΟΜΕΤΡΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ

ΤΕΤΡΑΓΩΝΟ ΟΡΘΟΓΩΝΙΟ ΗΜΙΚΥΚΛΙΚΟ

4x4mm ΕΙ 6x2mm ~ 6xlmm ~

3x3mm e =
-...
Sx2mm 5x2mm ~
2Y.t χ 21h rnm Ι] 4x2mm ι:=:ι 4x2mm c:.
2x2mm
lY.:.xl1hmm
ο

•
6Χ ΙΥ.ι.

5xllhmm
mm
=
=
6xllhrnm
Sx lY.tmm .c::..
1 χ 1 mm • 4xllhmm ι::;:ι 4Χ l lhmm .....
-
)xlY.ιmm ι::;:ι 3xB'~mm

2xllhmm 2xlY.ιmm

4ΧΙ mm
'" ΙΥ.ι. χ 1 mm
3χΙ mm
"""
=
~

2Χ Ι mm

11/.1 χ 1 mm '"
α

548
 ΣΩΛΗΝΕΣ ΧΩΡΙΣ ΡΑΦΗ ΑΠΟ ΑΡΓΥΡΟ ΣΤΕΡΛΙΓΚ
Eξωτεριιcη διάμετρος (0.0.) Πάχος τοιχώματος (Wall),
Eσωτεριιcη διάμετρος (1.0.)

O.D. Ι" Dia. χ .025"" waJl o.D. 'Χ." Dia. χ .07()'" I.D.
O.D. %Η Dia. χ .02S" waJl O.D. ~β" Dίa. χ .032" wall

χ .036
Η
O:D. %" Dia. wall O.D. .150" Dia. χ .120" I.D.
O.D. 1>" Oίa. χ .036" wall O.D. ".. Dia. χ .068" I.D.
O.D. %" Oίa. χ .032" wall O.D. %," Dia. χ .055" I.D.
O.D. 14." Dia. χ .032" wall O.D. .062" Οίθ. χ .04()'" I.D.

ΚΥΚΛΟΙΚΑΙΤΕΤΡΑΓΩΝΑ
Περιφέρεις ιcαι εμβαδά

MήdJnς Πεpιφ€{I€ια ΕμfJaδό Εμβαδά Περιφέρεια Εμβαδό Εμβαδό

ίvtr:ι€{ nHόλoo , ~Hoυ τεφaγ. οΙ:ύ ..λσι, π:τpaγ·

σε (vtr:ιες σεπ:φ. σε tcrp. σι: ίντο&{ σε ΤΗΡ. σε τετρ.

lντσες ίvtr:ιες ίντ~ ιντσες

2 6.283 3.142 4.000

. 1963 .0031 .0039 211• 6.480 3.341 4.254
.3927 .0123 .0156 2\8 6.676 3.547 4.516
.5890 .0276 .0352 211. 6.872 3.758 4.785
.7854 .0491 .0625 2\\ 7.069 3.976 5.063
.9817 . 0767 .0977 211• 7.265 4.200 5.348
1.178 .1104 .1406 2% 7.461 4.430 5.641
1.374 .1503 . 1914 2"'Aιs ;·7.658 4.666 5.941
1.571 .1963 .2500 21> 7.854 4.909 6.250
1.767 .2485 .3164 2'Κ. 8.050 5.1 57 6.566

% 1.963 .3068 .3906 2% 8.247 5.412 6.891

"Π. 2.160 .3712 .4727 2 1 ΙΑβ 8.443 5.673 7.223
11 2.356 .4418 .5625 211 8.639 5.940 7.563
liYι.β 2.553 .5185 .6602 210/.16 8.836 6.213 7.910
lιJ 2.749 .6013 .7656 21ιJ 9.032 6.492 8.266

'4\. 2.945 .6903 .8789 21~β 9.228 6.777 8.629

Ι 3.142 .7854 1.000 3 9.425 7.069 9.000
111. 3.338 .8866 1.129 311. 9.621 7.366 9.379
110 3.534 .9940 1.266 310 9.817 7.670 9.766
111. 3.731 1.108 1.410 311. 10.01 7.980 10.16
1\\ 3.927 1.227 1.563 3\\ 10.21 8.296 10.56
111. 4.123 1.353 1.723 311. 10.41 8.618 10.97
1% 4.320 1.485 1.891 3% 10.60 8.946 11.39
Ι%β 4.516 1.623 2.066 3?ιiβ 10.80 9.281 11.82
11> 4.712 1.767 2.250 31> 11.00 9.621 12.25

111. 4.909 1.917 2.441 311. 11.19 9.968 12.69

1% 5.105 2.074 2.641 3% 11.39 10.32 13.14
l 1\oS.e 5.301 2.237 2.848 311h. 11.58 10.68 13.60
111 5.498 2.405 3.063 311 11.78 11.04 14.06
1'4\. 5.694 2.580 3.285 31~β 11.98 11.42 14.54

IIιJ 5.890 2.761 3.516 12.17 11.79 15.02

11~. 6.087 2.948 3.754 12.37 12.18 15.50

549
 ΚΥΚΛΟΙΚΑΙΤΕΤΡΑΓΩΝΑ
Περιφtρειες και εμβαδά

",ρ.",
'''r<lio< Jiμ/Jαδό
ίνrαι:.. nί.:λυιι rErμflr· Π;TpιflT·

σε τεφ. {Τε ,εφ. « rεrΡ·

lνr«ς iντo&i
Ι""'"
4 12.57 12.57 16.00 20.81 34.47 43.89
4\1.. 12.76 12.96 16: .~0 21.01 35.13 44.72
4\{ο 12.96 13.36 17.02 21.21 35.78 45.56
4'!ί. 13.16 13.77 17.54 21 .40 36.45 46.41
4\ι. 13.35 14.19 18.06 21.60 37.12 47.27
4'!\, 13.55 14.61 18.60 6 1 ΙΚ, 21.79 37.80 48.13
4% 13.74 15.03 19.14 7 21.99 38.48 49.00
4'Μι 13.94 15.47 19.69 7\1.. 22.19 39.17 49.88
4* 14.14 15.90 20.25 7\{ο 22.38 39.87 50.77
4~, 14.33 16.35 20.82 711. 22.58 40.57 51.66

4'18 14.53 16.80 21 .39 7\1 22.78 41.28 52.56

41"8 14.73 16.80 21 .39 7'!\. 22.97 42.00 53.47
41\ 14.92 17.72 22.56 7% 23.17 42.n 54.39
41.~δ 15.12 18.19 23.16 7\1.. 23.37 43.45 55.32
4% 15.32 18.67 23.77 7\!ι 23.56 44.18 56.25

41~δ 15.51 19.15 24.38 23.76 44.92 57.19

5 15.71 19.63 25.00 23 .95 45.66 58.14
5\1., 15.90 20.13 25.63 24.15 46.42 59.10
5\{ο 16.10 20.63 26.27 24.35 47.17 60.06
5'!ί. 16.30 21.14 26.91 24.54 47.94 61.04

51> 16.49 21.65 27.56 7% 24.74 48.71 62.02

5'!\, 16.69 22.17 28.22 7 1 ΙΚ, 24.94 49.48 63.00
5% 16.89 22.69 28.89 8 25.13 50.27 64.00
''Μβ 17.08 23.22 29.57 8\1.. 25.33 51.05 65.00
5\!ι 17.28 23.76 30.25 8\{ο 25.53 51 .85 66.02

Sttie 17.48 24.30 30.94 8'!ί. 25.72 52.65 67.04

5'18 17.67 24.85 31.64 8\1 25.92 53.46 68.06
'lιλι 17.87 25.41 32.35 8'!\. 26.11 54.27 69.10
51< 18.06 15.97 33.06 8% 26.31 55.09 70.14
Sl.s.. 18.26 26.53 33.79 8*. 26.51 55.91 71.19

18.46 27.11 3~ .52 8\!ι 27.70 56.75 n .25

18.65 27.69 35.25 8~. 26.90 57.58 73.32
18.85 28.27 36.00 8'18 27.10 58.43 74.39
19.05 28.87 36.75 8'\1.0 27.29 59.28 75.47
19.24 29.46 37.52 81< 27.49 60.13 76.56

611. 19.44 30.07 38.29 8 1He 27.69 60.99 77.66

6\1 19.63 30.68 39.06 8\8 27.88 61.86 78.77
6'!\. 19.83 31.30 39.85 81M., 28.08 62.74 79.88
6'18 20.03 31.92 40.64 9 28.27 63.62 81.00
6 ίιi& 20.22 32.55 41.44 9\1.. 28.47 64.50 82.13

6\!ι 2ΟΑ2 33.18 42.25 9\{ο 28.67 65.40 83.27

6~. 20.62 33.82 43.07 911. 28.86 66.30 84.41

550
 _.
na'A&HJ rrtpar·
Εμ",,"
.Ι!ιΜ,'λριι ,ι: φιη.

« u rp. οι nrp. οι ΤΗΡ . « ΤΗΡ·

(ντΟIf {νrιιι,' ι'νrικ.; (~τσι;.;

29.06 67.20 85.56 1010 33.38 88.66 112.9

29.26 68.11 86.72 10 1 1Λ.. 33.58 89.71 114.2
29.45 69.03 87.89 1091 33.77 90.76 115.6
29.65 69.9' 89.07 101~δ 33.97 91 .82 116.9
29.85 70.88 ' 90.25 l(Ρ,ό 34.16 92.89 118.3
30.04 71 .82 91 .44 ιο ι ικ. 34.36 93.96 119.6
30.24 72 .76 92.64 11 34.56 95.03 ω.Ο
30,43 73.71 93.85 Ι1Μ. 34.75 96.12 122.4
30.63 74.66 95.06 1110 34.95 97.20 123.8
30.83 75.62 96.29 111\, 35.15 98.30 125.2
9,. 31.02 76.59 97.52 11\\ 35.34 99.40 126.6
9";, 31 .22 77.56 98.75 lI ~8 35.54 100.5 128.0
10 31.42 78.54 100.0 11" 35.74 101.6 129.4
ΙΟΙΛ.. 31 .61 79.52 101 .3 Ι11ί1ι 35.93 102.7 130.8
1010 31.81 80.52 102.5 1110 36.13 103.9 132.3
1091, 32.00 81.51 103.8 ll .s.. 36.32 105.0 133.7
ΙΟ1Α 32.20 82.52 105.1 11% 36.52 106.1 135.1
10000, 32.40 83.52 106.3 ι 1 1 ιn.. 36.72 107.3 136.6
1010 32.59 84.54 107.6 11% 36.91 108.4 138.1
101ί1, 32.79 85.56 108.9 l1 11JoS.. 37.11 109.6 139.5
1010 32.99 86.59 110.3 11,. 37.31 110.8 141.0
1091, 33.18 87.62 111 .6 l1 t M, 37.50 111.9 142.5

ΣγΓΚΡΙΣΗ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ

O.ugt SIubbs ΤΡlJιιά l'l Gιιugc Stubbs Tpυιrάν, ρ.~ 5ιιι blιι$ Tpιιιrαl..
Ίvτσι:.; χΑστ. BIlS sl.lwirt Νο. '!lttoZf xAa r. BAS s,.,..-in Να. Ίνrιu.; χAcrτ. US IIιt/ιιιi" Nu,

.0130 0.330 80 .0270 0.685 70 .0453 1.151 17

.013S 0.343 80 .0280 0.712 70 .0465 1.181 56
.0140 0.356 79 .0285 0.724 21 .0500 1.210 55
.0142 0.361 27 .0290 0.737 69 .0508 1.290 16
.0145 0.369 79 .02925 0.743 69 .0520 1.321 55
.0150 0.381 78 .0300 0.762 68 .0550 1.397 54 54
.0159 0.404 26 .0310 0.787 67 68 .0571 1.450 15
.0160 0.406 77 78 .0320 0.813 20 66 67 .ό580 1.473 53
.0179 0.455 25 .03 30 0.838 65 66 .0595 1.512 53
.0180 0.457 76 77 .0350 0.889 64 65 .0630 1.600 52
.0200 0.508 75 76 .0359 0.912 19 .0635 1.613 52
.0201 0.511 24 .0360 0.914 63 64 .0641 1.629 14
.0210 0.533 75 .0370 0.940 62 63 .0660 1.676 51
.0220 0.559 74 .0380 0.965 61 62 .0670 1.702 51
.0225 0.572 74 .0390 0.990 60 61 .0690 1.753 50
.0226 0.574 23 .0400 1.016 59 60 .0700 1.778 50
.0230 0.584 73 .0403 1.024 18 .0720 1.829 13 49
.0240 0.610 72 73 .0410 1.041 58 59 ,0730 1.854 49
.0250 0.635 72 .0420 1.067 57 58 .0750 1.905 48
.0253 0.643 22 .0430 1.092 57 .0760 1.930 48
.0260 0.660 71 71 .0450 1.143 56 .0770 1.956 47

551
 ΣγΓΚΡIΣΗ ΜΕΤΡΗΣΕΩΣ

σ..,. c•.,. SIubb.t ΤΡνν4νι G• • Sιlltιι. TjN_'"

Ίwσq χΑιπ. NS 'IIfft1l{ χΑ,", . .5 .,.Iw~ Νο. Ί~ χλιπ. "$ UilI..in: 110..

,0785 1.994 47 .1150 2.921 32 .1750 4.447 16

.0790 2.007 46 .1160 2.946 32 .1770 4.498 16
.0808 2.0S2 12 ,1200 3,048 31 31 ,1780 4 ,S23 15
.0810 2.0S7 45 46 .1270 ) ,226 30 .1800 4.570 14 IS
,0820 2.083 4S .1285 3.264 8 30 ,1819 4,618 S
.08S0 2 , ΙS9 44 .1340 3.404 29 ,1820 4,621 t3 14
.0860 2.184 44 .1360 ).454 29 ,1850 4,6.7 12 t3
.0880 2.235 43 .1390 3.531 28 .1880 4.773 11
,0890 2,261 43 . 1405 3.573 28 .1890 4.799 12
.0907 2.304 11 .1430 3.636 27 .1910 4.8SS 10 11
.0920 2.337 42 .1440 3.662 27 .1935 4,919 10
,093S 2,378 42 .144) 3.670 7 .1940 4.932 9
.0950 2.413 41 .1460 3.712 ,1960 4,982 9
.0960 2,438 41 .1470 3.758 26 ,1970 5.008 8
.0910 2.464 40 .1480 3.763 2S ,1 990 5,OS9 7 8
.0980 2.489 40 .1495 3.802 2S .2010 5.105 6 7
.0990 2.5 Ι 5 39 .1510 3.835 24 ,2040 5,182 S 6
.0995 2.528 39 ,1520 3.861 24 .2043 5.189 4
.1010 2.565 38 ,1'5)0 3.886 23 ,20S5 5,220 S
,1015 2.578 38 ,1540 3.912 23 ,2070 5.2S8 4
.]0 19 2.588 10 .1550 3.937 22 .2090 5.309 4
.1030 2.616 37 .1570 3.988 21 22 .2 120 5.] 81 3
.1040 2.642 37 .1,590 4.039 21 .2130 5.406 3
.1060 2.692 36 . 1610 4.085 20 20 .2190 5.559 2
. 1065 2.705 36 .1620 4.111 6 .2210 5.615 2
.1080 2.743 35 ,1640 4,162 19 .2270 5.768
,1100 2,794 34 35 .1660 4.212 19 ,2280 5,793
. 1110 2.819 34 .1680 4.263 18 .2294 5.829 3
,1120 2.845 33 ,169S 4 ,302 18 ,2576 6,S43 2
,1130 2,870 33 .1720 4.371 17 ,2893 7,346
,1144 2,906 9 .1730 4.396 17

ΙΣΟΔΥΝΑΜΑ ΚΛΑΣΜΑΤΩΝ ΙΝΤΣΑΣ. ΔΕΚΑΔΙΚΩΝ

ΙΝΤΣΑΣ ΚΑΙ ΧΙΛΙΟΣΤΩΝ
Kλιltιμα Xι.l .υσr4 Κ'I dσμιι X,'I,oστd Kl6αμα 'Ivrm:, XIA Ioσrd Ί ....... Χιλ,σσΓ';

,01S6 0.3969 .1406 3.5718 1~ ,2656 6,7468 ,3906 9,9217

,0313 0,7937 ,1562 3.9681 %2: . .2812 7,1437 ,4062 10,3186
,0469 1,1906 ,1719 4.3656 l%.ι ,2969 7,540S ,4219 10,71SS
'Α. ,062S 1.5875 .1875 4.7624 ~δ .3125 7,9374 ,437S 11,1124
.0781 1,9843 .2031 5.1593 2:1ΑΜ ,3281 8,3)43 ,4531 11.5092
,0937 2,3812 ,2187 5.5562 Ι1Λι2 ,3438 8,7312 ,4687 11,9061
,1094 2,7?81 2344 S,9S30 '1όο .3594 9.1280 ,4844 12,3030
,12S0 3,1750 ,2500 6,3499 % ,3750 9,5249 ,SOOO 12,6999

552
 ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕΓΕΘΩΝ
ΛΕΠΙΔΩΝ ΠΡΙΟΝΙΟΥ ΚΑΙ ΤΡΥΠΑΝΙΩΝ

Ν•. Πάχος Βάθος Τρι,πά v,

Iντσι:~ [ντσε,

8/ 0 .0060 .0130 80
7/ 0 .0065 .0135 80
6/ 0 .0070 .0140 79
5/ 0 .0080 .0150 78
4/ 0 .0085 .0170 77
3/ 0 .0095 .0190 76
2/ 0 .0100 .0200 75
Ο .0110 .0230 73
.0115 .0250 71
11'. .0120 .0255 71
2 .0135 .0270 70
3 .0140 .0290 68
4 .0150 .0310 67
5 .0160 .0340 65
6 .0190 .0410 58
8 .0200 .0480 55
10 .0205 .0580 51
12 .0230 .0640 51
14 .0240 .0680 50

ΠΡΙΟΝΙΑ ΚΑΙ ΛΕΠΙΔ ΕΣ ΧΡΥΣΟΧΟΟΥ : ΠΑΧΗ ΚΑΙ

ΠΛΑΤΗ ΣΕ ΙΝΤΣΕΣ

Λ. ΕΠΙΔΕΣ
ΠΡΙΠΝΙΛ ΧΡΥΣΟΧΟΟ Υ

MlγεθQι; Πάχος Πλιi τo.; ΠΡΙ(ΙΙ'I(1 λειrτότ(.{ΚI τnι, 4/ 0 δεν

ιrι:ριλαμβιi ι,<, vτaι σ τα διάγραμμα

8/ 0 .0063 .0126
7/ 0 .0067 .0130
6/ 0 .007 .014
5/ 0 .008 .0157
4/ 0 .0086 .0175 4/ 0
3/ 0 .0095 .019 3/ 0
2/ 0 .0103 .0204 2/ 0
1/ 0 .011 .022 Ι /Ο

Ι .012 .024
I~ .0125 .025 ΙΥ,

2 .0134 .0276 2
3 .014 .029 3
4 .015 .0307 4
5 .0158 .0331 5
6 .0173 .0370 6
7 .0189 .040
8 .0197 .044 8
10 .0215 .051 10
12 .0236 .065 12
14 .0236 .069 14

553
 ΤΡΥΠΑΝΙΑ ΜΕ ΕΥΘΥ ΑΞΩΝΑ, GAUGE ΣΥΡΜΑΤΟΣ

Ολιο\"ό λι.ιλά...-ωση Ολ ,,,ό Αιιλόο\"ωση

λρ. α8υ~ Δ,ιdμεrΡο{ μή.ο:ος μή,,:ος σι Αρ. GIl IJgc Διάμι:rρος μήκος μήκοςσι:

σύρμα τα; σε ίντσες σε (vrσε, (νraι:ς σύρμα"" σε ίνrσες σε (νroες {νro,ς

80 0.ΟΙ35 39 0.0995 29fι Ι9fι

% ".
79 0.ΟΙ45 ~ lΥ.ιι 38 0.Ι ΟΙ5 210 1%1
78 0.ΟΙ6 Ιό '1\. 37 Ο.ΙΟ4 21ί Hi.
77 0.ΟΙ8
Ιό ". 36 0. Ι065 210 J1ιi.
76 0.020 ~ ~8 35 0.110 29fι Ιιί

75 Ο.Ο2Ι Ι ~ 34 0.111 29fι 11ί

74 0.0225 Ι ~ 33 0.113 29fι ΙΙ>
73 0.024 Ιιί ", 3'0 0.116 2% 19fι
72 0.025 Ιιί ", J1 0.120 2% Ι9fι
71 0.026 Ι~ 9fι 30 0.1285 2* Ι9fι

70 0.028 Ι~ 9fι 29 0.136 21ό Ι%

69 0.0292 Ι9fι ιί 28 0.1405 21ό Ι%
68 0.03Ι Ι9fι ιί 27 Ο.Ι44 3 Ιιό
67 0.032 Ι9fι ιί 26 0.147 3 11ό
66 0.033 Ι9fι ιί 25 0.1495 3 11ό

65 0.035 Ιιί 9fι 24 0.152 316 2

64 0.036 Ιιί 9fι 23 0.154 31ί 2
63 0.037 Ιιί 9fι 22 0.157 316 2 .
62 0.038 Ιιί 9fι 21 0.159 3~ 21ί
6Ι 0.039 Ι9fι '!i, 20 0.161 3~ 21ί

60 0.040 Ι9fι '!i, 19 0.166 3\4 216

59 Ο.Ο4Ι Ι9fι '!i, 18 0.1695 3\4 21ί
58 0.042 Ι9fι '!i. 17 0.173 3% 2'"
57 0.043 Ι% % 16 0.177 39fι 2,1\,
56 0.0465 Ι% % 15 0.180 39fι 2",
55 0.052 Ιιό Ιό 14 0.182 3% 2,1\,
54 0.055 I',j, Ιό 13 0.Ι85 31ί 2~.
53 0.0595 Ιιό Ιό 12 0.189 31> 2tι.
52 0.0635 Ιιό Ιό 11 0.191 31> 2~,

5Ι 0.067 2 Ι 10 0.1935 39fι 2%.

50 0.070 2 9 0.196 39fι 2%,
49 0.073 2 Ι 8 0.199 39fι 2%,
48 0.076 2 Ι 7 0.201 39fι 2~.
47 0.0785 2 1 6 0.204 3% 21ί
46 0.08Ι 216 11ί 5 0.2055 3% 21ί

45 0.082 21ί 116 4 0.209 3% 21>

44 0.086 216 Ιιί 3 0.213 3% 21>
43 0.089 2\4 1\4 2 0.221 31ό 29fι
42 0.0935 2\4 1\4 1 0.228 31ό 29fι
4Ι 0.096 29fι 19fι
40 0.098 29fι 1%

SS4
 ΠΡΟΤΥΠΑ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ ΔΑΧΤΥΛΙΔΙΩΝ:
ΜΗΚΗ KAI.ΔlAMETPOΙ ΣΕ INTΣEt
Μ_

MΓγι~ Μ, ,,,,, Δ ιάμετρος Μ,,,,,, Δ .dμtτ~ Ml:rrθoς Μ,,,,, Διdμειpoς

Ο 1.429 .458 4 1.835 .586 9 2.35 .746

\Ι .466 4Υι .602 9 Υι .762
1\ .474 5 1.943 .618 10 2.46 .778
I'i .482 5Υι .634 10Υι .794
1.528 .490 6 2.045 .650 11 2.56 .81Ρ
ΙΥι .506 6Υι .666 IΙΥι .826
2 Ι.632 .522 7 2.Ι5 .682 ι. • .63 .84.
'Υι .538 71\ .698 I:ιΥι .858
3 Ι .735 .554 8 •.25 .714 13 2.76 .874
3Υι .570 8Υι .730 Ι3\1 .890

ΠΡΟΤΥΠΑ ΠΑΧΗ ΦΥΛΛΩΝ ΧΑΛΚΟΥ

Κα λανδραρlσμένα μέχρι του σωστού βάρους
Β6Ρος Ι ΤΗΡ. ιιόδι
""1'" Πλ ηοιΙστε"", "ρ. σ~ UΙC Πλ ησιΙσιι:Ρο

ιrλdσμαi (νrσας

Oυrγι 4 ΛifJpες Ίννσtς BotS Stubbs

Ι6 .3456 00 00 '\Ιι
Ι5 .3.40 Ο Ο '16<+
14 .30.4 Ι Ι '!i<-
13
Ι.
.2808
.259:1
•
Ι
•
3
!i<
10 -
11 .• 376 3 4 '!i<-
10 .2Ι6Ο 4 5 1b +
9\1 .205. 4 6 '!i<
9 . Ι944 4 6

8
8Υι . Ι836
. Ι7:ι8
5
5
7
8
*. +
'1ό.
7Υι . Ι6'0 6 8
7 .Ι51' 7 9 !IS +
611 . Ι4Ο4 7 ΙΟ !i<
6 .1:ι96 8 ΙΟ 10-
5Υι .1188 9 11
80 5 . Ι080 10 Ι2 1ό. +
7:1 4Υι .097:1 ΙΟ 13 !Is -
64 4 .0864 11 Ι4

56 3Υι .0756 13 Ι5 !όο+

48 3 .0648 14 Ι6 \\. -
44 2% .0594 Ι5 17
40 2\1 .0540 Ι5 Ι7
36 2\1 .0486 Ι6 Ι8 !i<-
32 2 .043. Ι7 19
28 Ι% .0378 Ι9 20
24 Ι\Ι .0324 20 2Ι \;, -
20 Ι\ό .0270 2Ι 22
Ι8 1\10 .0243 22 23
Ι6 .0216 .3 24
14 1i .ΟΙ89 25 26
Ι2 % .ΟΙ62 26 27 1ό.-
ΙΟ \i .ΟΙ35 27 29
8 Υι .0108 29 3Ι
6 Ιί .000Ι 32 33
4 10 .0054 35 35
:Ι \10 .0027
Το orJIIr.(o • &;(1 "&' ιΙ ι/ τtι ι,trr:8ος li/L'flI ΠεΡισσό ιερο " /11 /fJ, μtyqλύ rεΡυ οκό το oνoμαατ, ιW
Τι) σηιιι(ο &Ιιι-ει QfI το μl:rεθικ; "''1'11 ιrι:ΡΙfX1ό rεjX> T~' Jr; μrιι;pό τεp" από το OνoμIW rI A"d
SSS
 ΠΙΝΑΚΕΣ ΜΕΤ Α ΤΡΟΠΗΣ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΩΝ

ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΒΑθΜΩΝ FAHRENHEIT (/Ψ) ΣΕ ΒλθΜΟΥΙ ΚΕΛΣΙΟΥ C'C)

•C ο F ·C
32 Ο 660 349 960 S16 1260 682 IS60 849 1880 1026 2180 1193
212 100 680 360 980 S27 1280 693 IS80 860 1900 1038 2200 1204
400 204 700 371 1000 S38 1300 704 1600 871 1920 1049 2220 1216
420 216 720 382 1020 S49 1320 7J6 1620 882 1940 1060 2240 1227
440 227 740 393 1040 S60 1340 727 1640 893 1960 1071 2260 1238
460 238 760 404 1060 S71 1360 738 1660 904 1980 1082 2280 1249
480 249 780 416 1080 S82 1380 749 1680 916 2000 1093 2300 1260
SOO 260 800 427 1100 S93 1400 760 1700 927 2020 1I0S 2320 1271
S20 271 820 438 1120 604 1420 771 1740 949 2940 1116 2340 1284
S40 282 840 449 1140 616 1440 782 1760 960 2060 1127 2360 1293
S60 293 860 460 1160 627 1460 793 1780 911 2080 1138 2380 1305
S80 304 880 471 1180 638 1480 804 1800 982 2100 1149 2400 1316
600 316 900 482 1200 649 IS00 816 1820 993 2120 1160
620 327 920 493 1220 660 IS20 827 1840 1004 2140 1171
640 338 940 S04 1240 671 IS40 838 1860 10lS 2160 1182

ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΒΑθΜΩΝ ΚΕΛΣΙΟΥ (OC) ΣΕ 8ΑθΜΟΥΙ ΦΑΗΡΕΝΗΕIΤ(Gf")

•F •C •C •F

Ο 32 330 626 480 896 630 1166 780 1436 930 1706 1080 1976
100 212 340 644 490 914 640 1184 790 1454 940 1724 1090 1994
200 392 350 662 500 932 650 1202 800 1472 950 1742 1100 2012
210 410 360 680 S10 950 660 1220 810 1490 960 1760 1110 2030
220 428 370 698 520 968 670 1238 820 1508 970 1778 1120 2048
230 446 380 716 S30 986 680 1256 830 1526 980 1796 1130 2066
240 464 390 734 540 1004 690 1274 840 1544 990 1814 1140 2084
250 482 400 752 550 1022 700 1292 850 1562 1000 1832 1150 2102
260 500 410 770 S60 1040 710 1310 860 IS80 1010 18S0 1160 2120
270 SI8 420 788 570 1058 720 1328 870 1598 1020 1868 1170 2138
280 S36 430 806 S80 1076 730 1346 880 1616 1030 1886 1180 2156
290 545 440 824 590 1094 740 1364 890 1634 1040 1904 1190 2174
300 572 450 842 600 1112 750 1382 900 1652 1050 1922
310 590 460 860 610 1130 760 1400 910 1670 1060 1940
320 608 470 878 620 1148 770 1418 920 1688 1070 1958

T,ίιroι μH(lιρoιrής .ιrλ ιμd~·ιιι ν •

ΣημtΙο ιιήξης νι::ρο':' :: 32"F " O"C. ΣημcΙο ζΙσης vι:po(ι" 21 2" F " 1000 C
OC · 9/ S · 32 " ~F καl " F - 32 · 5/ 9 " 'C

556
 ΤΑ ΣΗΜΕΙΑ ΤΗΞΗΣ ΜΕΡΙΚΩΝ ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΩΝ ΜΕΤΑΛΛΩΝ

Σημεία τήξης μετάλλων

Ατομικός Ατομικό κατά αύξον σημείο ζέσης
Μέταλλο Σύ~βoλo αριθμός βάροs ·C (OC)
Αλουμίνιο ΑΙ 13 26,98 660,2 Υδράργυρος - 38,8
Αντιμόνιο Sb 51 121,75 630,5 Φωσφόρος 44,1
Βισμούθιο Βί 83 208,98 271,3 Κασσίτερος 231 ,9
Κάδμιο Cd 48 112,40 320,0 Βισμούθιο 271,3
Ανθραξ C 6 12,01 3500,0 Κάδμιο 320,0
Χρώμιο Cr 24 52,00 1765,0 Μόλυβδος 327,3
Κοβάλτιο Co 27 58,93 1480,0 Ψευδάργυρος 419,4
Χαλκός Cu 29 63,54 1083,0 Αvτιμόνιο 630,5
Χρυσός Αυ 79 196,97 1063,0 Μαγνήσιο 651,0
Ιρίδιο Ir 77 192,20 2454,0 Αλουμίνιο 660,2
Σίδηρος Fe 26 55,85 1539,0 . Αργυρος 960,5
Μόλυβδος Pb 82 207,19 327,4 Χρυσός 1063,0
Μαγνήσιο Mg 12 24,31 651,0 Χαλκός 1083,0
Μαγγάνιο Μη 25 54,94 1260,0 Μαγγάνιο 1260,0
Υδράργυρος Hg 80 200,60 - 38,8 Πυρίτιο 1420,0
Μολυβδαίνιο Μο 42 95,94 2620,0 Νικέλιο 1455,0
Νικέλιο Νί 28 58,71 1455,0 Κοβάλτιο 1480,0
Όσμιο 05 76 190,20 2700,0 Σίδηρος 1539,0
Παλλάδιο Pd 46 106,40 1554,0 Παλλάδιο 1554,0
Φωσφόρος Ρ 78 195,09 1773,5 Βανάδιο 1710,0
Λευκόχρυσος. ΡΙ 78 195,09 1773,5 Χρώμιο 1765,0
Ρόδιο Rh 45 109,90 1966,0 Λε υ κόχρυσο ς 1773,5
Ρουθήνιο Ru 44 101,07 2500,0 Ρόδιο 1966,0
Πυρίτιο Si 14 28,09 1420,0 Ιρίδιο 2454,0
. Αργυρος Ag 47 107,87 960,5 Ρουθήνιο 2500,0
Κασσίτερος Sn 50 118,69 231,9 Μολυβδαίνιο 2620,0
Βολφράμιο W 74 183,85 3400,0 ' Οσμιο 2700,0
Βανάδιο ν 23 50,94 1710,0 Βολφράμιο ή
Ψευδάργυρ ος Ζη 30 65,37 419,4 Τουγκστένιο 3400,0
Ι ' Ανθραξ 3500,0

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΓΡΑΜΜΙΚΗΣ ΔΙΑΣΤΟΛΗΣ ΜΕΤΑΛΛΩΝ ΣΕ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΕΣ

ΑΠΟ ΤΟΥΣ 20 ΜΕΧΡΙ ΤΟΥΣ 100·C
Μέταλλο ανά ΟC Μέταλλο ανά 'c
Αλουμίνιο 0,0000238 Σίδηρος, χυτός φαιός
(3, Ι %C- Ι, 7%Si) 0,0000084
Ορείχαλκος (85%Cu)
Ψυχρή εξέλαση 0,0000177 Σίδηρος , ηλεκτρολυτικός 0,0000120
Ορείχαλκος (75% Cu) Μόλυβδος 0,0000291
Ψυχρή εξέλαση 0,0000184 Μαγνήσιο 0,0000260
Ορείχαλκος (65% Cu) Νικέλιο 0,0000133
Ψυχρή εξέ λαση 0,0000 190 Λ ε υκόχρυσος 0,0000090
Μπρούντζος (4,2% Sn) . Αργυρο ς 0,0000191
Ψυχρή εξέλαση 0,0000173
Χάλυβες 0,0000111
Χαλκός 0,000168 0,0000124
Everdur-ΙOIO 0,0000170 Κασσίτ ε ρος 0,0000270
Χρυσός 0,0000143 Ψευδάργυρος, χυτό ς 0,0000395

557
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΘΕΡΜΙΚΗΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
ΔΙΑΣΤΟΛΗΣ ΜΕΤΑΛΛΩΝ
ΜΕΡΙΚΩΝ ΚΟΙΝΩΝ
ο συνtελ ι:στής θι:ρμιιc:ής δ ιαοι ολής ενός
σώματος ε ίναι ο ρυθμός με τον οποίο α λλά· ΜΕΤΑΛΛΩΝ
ζε ι η μονάδα μήιcoυς του , ωι:6 σταθερ ή πΙε­ (ταξινομημένων κατά φθίνο υ σα τάξη της κά­
ση, κατά τη μ ε ταβολή της θερμοκρασίας
θε μιας ιδιότητας )
του κατά ένα βαθμό Κ ελσίου. Ο OL>VΤc lc­
aτής θερμική ς διαστολής των ε πιφανειών Αντοχή σε
είναι περΙπου διπλάσιος και ο συντελεστή ς Ελατότητα Ολκιμότητα εφελκυσμό
διαστολής του όΎΚΟΙ.> είναι π ε ρίπου τριπλά­
σι ος τ ου βασικού συντελεστή Οr:ρμική ς
Χρυσός Χρυσός Σίδηρος
διαστολής που καλείται και ΎραμμΙΙCός . · Αργυρος . Αργυρος Χαλκός
Μια ράβδος ό τ αν δεν ε ίναι παΥωμενη. Uφί­
Αλουμίνιο Λευκόχρυσος Λευκόχρυσος
σταται α λλαγή μήκους = Iln, όπου Ι ε ίναι το
μή ιcoς τη ς. t ο αριθμός των βαθμών ΚΟΙ nο Χαλκός Σίδηρος . Αργυρος
αντ ί στο ιχος γραμμιιcός συντ ελεσ τής. Κασσίτερος Χαλκός Ψευδάργυρος
Γ ι α να βρεθεί η αύξηση του μήιcoυς μ ιας
Λευκόχρυσος Αλουμίνιο Χρυσός
ράβδου που προέρχ εται απ ό κάποια αύξη ·
ση της θερμoιcρασίας πολλαπλασιάζεται το Μόλυβδος Νικέλιο Αλουμίνιο
μήκος τη ς ράβδου επί την αύξηση της θερ ­ Ψευδάργυρος Ψευδάργυρος Κασσίτερος
μοκρασία ς σε βαθμούς και το γι νόμενο
πολλαπλασιάζετα ι πάλ ι από τον συντελε ­
Σίδηρος Κασσίτερος Μόλυβδος
στή θι:ρμικής διαστολής που παίρνεται από Μόλυβδος
τον πίνακα .

ΠΙΝΑΚΑΣ ΕΙΔΙΚΩΝ ΒΑΡΩΝ ΜΕΤΑΛΛΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΥΛΙΚΩΝ

ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΤΕΧΝΙΤΕΣ

Υλικό Ειδ. βάρος Υλικό Ειδ. βάρος

ΜΕΤΑΛΛΑ, ΚΡΑΜΑΤΑ, Νικέλιο, μέταλλο μονέλ 8,8-9,0
ΜΕΤΑΛΛΕΥΜΑΤΑ Λευκόχρυσος , χυτός - σφυρήλατος 21,1-21,5
Αλουμίνιο , χυτό - σφυρήλατο 2,55-2,75 · Αργυρος, χυτός - σφυρήλατος 10,4-10,6
Αλουμίνιο, μπρούντζος 7,7 Κασσίτερος, χυτός - σφυρήλατος 7,2-7,5
Αντιμόνιο 6,62 Κασσίτερος, μέταλλο Babbit 7,1
Αρσενικό 5,73 Κασσίτερος, μετάλλευμα
Βισμο ύθ ιο 0,79 κασσιτερίτης 6,4-7,0
Ορείχαλκος , Βολφράμιο ή τουγκστένιο 18,7-19,1
χυτός - καλανδραρισμένος 8,4-8,7 Βανάδιο 5,5-5,7
Μπρούντζος από 8-14% Sn 8,5 Ψευδάργυρος, χυτός -
Χρώμιο 6,93 καλανδραρισμένος 6,9-7,2
Κοβάλτιο 8,72-8,95 Ψευδάργυρος, μετάλλευμα, μεικτό
Χαλκός, χυτός - θειούχο 3,9-4,2
καλαν δ ραρισμ ένος 8,8-9,0 ΞΥ ΛΕΙΑ , ΞΗΡΑΜΜΕΝΗ
Χαλκός , μετάλλευμα, πυρίτες 4,1-4,3 · Ελατο. λευκό. κόκκινο 0,60
Χρυσός, χυτός - σφυρήλατος 19,25-19,35 Κέδρος, λευκός . κόκκινος 0,32-0,38
Σίδηρος, χυτός - χελώνες 7,2 Καστανιά 0,39
Σίδηρος , σφυρήλατος 7,6-7,9 Κυπαρίσσι 0,46
Σίδηρ ος, χάλυβα ς 7,8-7,9 Ελάτη, Douglas 0,48
Σίδηρος, spiegeleisen 7,5 Ελάτη, ανατολική 0,40
Σrδηρος, σι δηροπυρίτιο 6,7-7,3 Φτ ελ ιά , λευκή 0,50
Σίδηρος, μ ε τάλλ ε υμα, αιματίτης 5,2 Χέμλοκ(κωνοφόρο) 0,42-0,52
Σίδηρος , μ ε τάλλευμα, λεμονί της 3,6-4,0 Αγριοκαρυδιά (Χίκορν) 0,72
Σίδηρος , μετάλλευμα, μαγνητίτης 4,9-5,2 Χαρουπιά 0,73
Σίδηρος, σκωρία 2,5-3,0 Σφενδάμι, σκληρό 0,63
Μόλυβδος 11,28-11 ,35 Σφενδάμι , λευκό 0,45
Μόλυβδος, μετάλλευμα, γαληνίτης 7,3-7,6 Δρυς , βελανηφόρ ος 0,86
Μαγνήσιο 1,74 Δρυς , πρινοειδής 0,95
Μαγγάνιο 7,20-7,42 Δρυς, κόκκινη 0,63
Υδράργυρος 13,55 Δρυς , λευιcή 0,68
Μολυβδαίνιο 10,20 Πεύκο Oregon 0,51
Νικέλιο 8,75-8,90 Π εύ κο. κόκκι νο 0,48

558
 ΠΙΝΑΚΑΣ ΕΙΔΙΚΩΝ ΒΑΡΩΝ ΜΕΤΑΛΛΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ γΛΙΚΩΝ

Υλικό Ειδ. βάρος Υλικό Ειδ. βάρος

Πεύκο κίτρινο. μακροβέλονο 0,58 · Κερί 0,95~,98

Πεύκο κίτρινο. βραχυβέλονο 0,51 Οξέα, νιτρικό 91% 1,50
Πεύκο, λευκό 0,41 Οξέα, θειϊκό 87% 1,80
Λεύκη 0,42 Καυστική σόδα 66% 1,70
Ερυθρόξυλο, Kalifornia 0,40 · Ελαια, φυτικά 0,91~,94
Ελάτη λευκή, μαύρη 0,40-0,46 Ορυκτέλαια, λιπαντικά 0,90~,93
Καρυδιά, μαύρη 0,55 Πετρέλαιο 0,88
Καρυδιά, λευκή 0,41 Βενζίνη 0,66~,69
ΔΙΑΦΟΡΑ γΓΡΑ Νερό 4°C, μεγ. πυκνότης 1,00
Αλκοόλη, 100% 0,79 Νερό, 100°C 0,9585
Οξέα, υδροχλωρικό 40% 1,20 Νερό, πάγος 0,88~,92
ΔΙΑΦΟΡΑ ΣΤΕΡΕΑ Νερό, χιόνι, πρόσφατο 0,125
. Ανθρακας, άμορφος, γραφιτικός 1,88-2,25 Νερό, θαλάσσιο 1,02-1,03
Φελλός 0,24 ΑΕΡΙΑ ΑΕΡΑΣ=Ι,ΟΟΟΟ
Έβενος 1,22 Αέρας OOC, 760 χλστ. υδραργύρου 1,0000
Λίπη 0,92~,94 Αμμωνία 0,5920
Γυαλί, κοινό φύλλο 2,40-2,72 Διοξείδιο άνθρακος 1,5291
Γυαλί, κρύσταλλο 2,90-3,00 Μονοξείδιο άνθρακος 0,9673
Γυαλί, βαρύ κρύσταλλο 3,15-3,90 Αέριο, φωταέριο 0,35~,45
Φωσφόρος , λευκός 1,83 Αέριο, φυσικό 0,47~,48
Πορσελάνη, σινική 2,30-2,50 Υδρογόνο 0,0693
Ρητίνες, κολοφώνιο, ήλεκτρο 1,07 · Αζωτο 0,9714
Ελαστικό, καουτσούκ (φυσικό) 0,93 Οξυγόνο 1,1056
Θείο, άμορφο 2,05

Τα ειδικά βάρη στερεών και υγρών συγκρίνονται με νερό σε lJερμοκρασία 4'c. Αυτά των
αερίων με τον ατμοσφαιρικό αέρα στους °c και υπό πίεση 760 χιλιοστών υδραργυρικής
στήλης. Σε κοκκώδη, χαλαρά υλικά Κ.λπ. χρήσιμη "ίνα, η έννοια του φαινομένου ειδικού
βάρους, δηλαδή του βάρους τους στην μονάδα του όγκου' είναι φανερό ότι το φαινόμενο
βάρος είναι πάντα μικρότερο του ειδικού βάρους για το κάθε συγκρινόμενο «χαλαρό» υλικό.

559
 0000000000
000000000

~ggQ~

δόόόόόό

. Ετοιμες αλυσίδες ΙCOσμημαΤOΠOιίας και βοηθητικά

μιιcpoεξαρτήματα.

z:~c η g

~~K 68~
= Ο .,

'OOOOOOOOOOOODoaaooσODDD

, u u σο ιι Q g Q a ο α α α ι:ι c α
i<i
ιqQ~
•

==~α " ~ fJ
trtr ιr zr θ4

560
DQ~
Μn:ρο(ιτζιvο χυτό Kudno. Ashanti. Γκάνα , Αφρική .
. Υψος: 6 J12 ίντσες. Museum of Primirivt: Arr, New
York, Η.π.Α . ΦωΤΟΥΡαφία CharJes Uht.

561
 Περσική ασημένια φιάλη ροδόνερου, επιχροοωμένη με
φύλλο, 120 ς αιώνας μ.Χ. Είναι διακοσμημένη με εκ:­
γλυφή και νιέλλο. Το μοτίβο παρουσιάζει ασπίδες με
τετράποδα ζώα και επιγραφές στη διάλειcτo Kufic .
. Υψος: 9 3/ 16", διάμετρος 4 3/4", Freer GaJ/cry of ArI,
Washingron D-C:. Η.ΠΑ.

562

ΑΥωΥός: το μέρος του συστήματος τροφοδό­
τησης που οδηγεί το λιωμένο μέταλλο από
το άνοιγμα στην κοιλότητα του καλουπιού.
Αδρανή: το εμπορικώς άχρηστο μέρος ενός
μετα,λλεύματος που πρέπει να αφαιρεθεί
πριν προχωρήσει η επεξεργασία του.
Αδροποίηση ή επιφανειακή χημική διά­
βρωση: η διεργασία της επιφανειακής αφαί­
ρεσης μετάλλου με χημικά μέσα· για την
προστασία μερών της επιφάνειας που δεν
πρέπει να διαβρωθούν χρησιμοποιούνται
διάφορα καλυπτικά μέσα.
Ακουαφόρτε: νιτρικό οξύ.
Αλκαλικό καθάρισμα: η αφαίρεση των ρύ­
πων από τις μεταλλικές επιφάνειες με αλκα­
λικά καθαριστικά μέσα όπως τα απορρυπα­
ντικά. Ο ρύπος απομακρύνεται λόγω φαινο­
μένων επιφανειακής τάσης και λιγότερο με
διάλυση και κατανέμεται στο υγρό μέσο με
μορφή γαλακτώματος.
ΑμάλΥαμα: κράμα που βασίζεται στον υγρό
υδράργυρο. (το μόνο υγρό μέταλλο στη
θερμοκρασία του δωματίου).
«Αμαύρωση»: επιφανειακή χρωματική αλ­
λαγή στη μεταλλική επιφάνεια,οφειλόμε­
νη στον σχηματισμό ενός λεπτού φιλμ οξει­
δίου ή θειούχου μετάλλου όταν το μέταλλο
παραμένει εκτεθειμένο στην επίδραση του
αέρα ή άλλων αερίων.
Αμίαντος: ορυκτό απρόσβλητο από τη φω­
τιά, που με κατάλληλη επεξεργασία μορφο­
ποιείται σε γάντια, πλάκες φύλλα, σωλήνες,
πολτό, νήματα, υφάσματα,εκεί όπου επιδιώ­
κεται η προστασία από τις φλόγες ή τις ψη­
λές θερμοκρασίες είναι σύμπλοκο πυριτικό
άλας ασβεστίου και μαγνησίου με ένα ή πε-
Μικρό Λεξικό Όρων
ρισσότερα άλλα μέταλλα και συναντιέται ·
στη φύση υπό μορφή λεπτών μακρών ινών ή
ινωδών μαζών σε μη αργιλιούχα κρυσταλ­
λικά πετρώματα.
Αμμοβολή: μια ξηρή ή υγρή μέθοδος κα­
θαρίσματος .ή φινιρίσματος μετάλλων. Δια­
βρωτικοί κόκκοι λειαντικού υλικού εκτο­
ξεύονται με πίεση, συνήθως με πιεσμένο αέ­
ρα μέσω κατάλληλου ακροφύσιου, στη με­
ταλλική επιφάνεια, καθαρίζοντάς την από
τις χημικώς και μηχανικώς . ΠΡ'οσφυόμενες
ακαθαρσίες.
Αμμωνιακό άλας: χλωριούχο αμμώνιο· η ρί­
ζα αμμώνιο προέρχεται από το γεγονός ότι
οι πρώτες γνωστές αποθέσεις του άλατος
αυτού βρέθηκαν κοντά στον ναό του Αμμω­
να Δία,στην Αίγυπτο. Χρησιμοποιείται ως
αντιδραστή ριο κατά την αδροποίηση-χημι­
κή διάβρωση των μετάλλων και ως συλλί­
πασμα στη «μαλακή» ετερογενή συγκόλ­
ληση.
Αμόνι: ένα μπλοκ από σίδερο με χαρακτη­
ριστικό σχήμα και συνήθως επιφανειακώς
σκληρυμένο πρόσωπο, όπου ακουμπάει το
μέταλλο όσο μορφοποιείται με σφυρηλάτη­
ση εν ψυχρώ ή εν θερμώ .
Αμπtρ (Α): μονάς μέτρησης ηλεκτρικού
ρεύματος, που ισούται με ·ένα coulomb/sec.
ΑναΥλυφοποίηση: χτύπημα ενός μεταλλι­
κού φύλλου από το πίσω μέρος σε επιθυμη­
τή μορφή· γνωστή "αι ως ε"γλυφή.
Α ναΥωΥική φλόΥα:· φλόγα αυλού όπου πε­
ρισσεύει το καύσιμο αέριο σε σχέση με το
οξυγόνο.
Α ναστροφή: μια διεργασία σφυρηλάτησης
όπου το μέταλλο δουλεύεται "ατά διεύθυν-
563
ση κάθετη προς τον διαμήκη άξονά του. ηλεκτροκόλληση.

Ανεπάρκεια αντοχής: η ιδιότης να είναι το .Λργυρος κερμάτων: κράμα αργύρου που

μεταλλικό αντικείμενο εύθραυστο από κακή περιέχει900 μέρη αργύρου και 100 μέρη
σχεδίαση, υπολογισμό ή επεξεργασία. χαλκού και χρησιμοποιείται για την κοπή
ασημένιων νομισμάτων (Η.Π.Α.).
Α νοδίωση: μια μέθοδος επιφανειακής βα­
φής του αλουμινίου με τη δημιουργία ενός Αρσενικό: το επάνω μέρος ενός σπαστού
φιλμ οξειδίου του αργιλίου σε όξινο λου­ πλαισίου χύτευσης σε άμμο.
τρό' η διεργασία ακολουθείται από πλύσι­ Αρχικό τεμάχιο: μη φινιρισμένο, απλώς
μο και εμβάπτιση σε διάλυμα οργανικών
σταμπαριστό μεταλλικό αρχικό σχήμα που
χρωστικών, οπότε αυτές προσροφώνται
χρησιμοποιείται ως βασικό υλικό για πα­
από το φιλμ οξειδίου, και τελικώς, από νέο
ραπέρα επεξεργασία .
πλύσιμο, ξήρανση και επάλειψη με λανολί­
νη.
Βαθύ τράβηγμα: η χρήση ζομπά για τη
διαμόρφωση κυπελλοειδών κελυφό,ν ή
Άνοδος: ο θετικός (+) πόλος ενός ηλεκτρο­ αντικείμενων σε καλούπι ή επάνω σε τσοκ .
λυτικού στοιχείου, συνήθως η πηγή χορή­
Βασιλικό νερό - ακουαρέτζια: συνδυασμός
γησης του αποτιθέμενου μετάλλου.
οξέων που διαλύει εύκολα πολύτιμα μέταλ­
Άνοιγμα τροφοδότησης (σφυρηλάτηση): το λα όπως ο χρυσός, ο λευκόχρυσος και ο άρ­
μέρος της κοιλότητας ενός καλουπιού δια­ γυρος.
μόρφωσης μετάλλου με υδραυλική ή μηχα­
Βιδολόγημα: η κατασκευή σπειρωμάτων σε
νική σφύρα που δέχεται την ανεπεξέργαστο
ράβδο από την οποία γίνεται το αντικείμε­
βίδες με τη χρησιμοποίηση βιδολόγων και

νο' συνδέει το άκρο του μπλοκ του Kαλoυ~
πιού με το άνοιγμα της διαμορφωτικής κοι­
λότητας .
Ανόπτηση: θερμική επεξεργασία ενός .με­
τάλλου, σε θερμοκρασία κάτω της κρίσιμής
του περιοχής, κυρίως για την άρση υπο­
λειμματικών τάσεων, αλλά και για το μαλά­
κωμα του μετάλλου και τη διευκόλυνση
της επεξεργασίας του.Οι ορείχαλκοι και τα
ψευδαργυρούχα κράματα πρέπει να ψύχο­
νται βραδέως επειδή ο εμπεριεχόμενος ψευ­
δάργυρος μπορεί να προκαλέσει σπάσιμο
του αντικείμενου σε περίπτωση απότομης
ψύξης το αλουμίνιο μπορεί να θεωρ.ηθεί
διάτρητων πλακών-μητρών. Οι βιδολόγοι
χρησιμοποιούνται για την κοπή θηλυκών
σπειρωμάτων στο εσωτερικό περικοχλίων­
παξιμαδ!ων ή στο έσωτερικό μεταλλικών
μαζών. Οι μήτρες χρησιμεύουν για την κο­
πή αρσενικών σπειρωμάτων στις βίδες.
Βώλος: μια μικρή μάζα μετάλλου, όπως ο
χρυσός ή ο άργυρος, που βρίσκεται αυτο­
φυής στη φύση.
Γαλάκτωμα: το μη καθιζάνον αιώρημα ενός
υγρού σε ένα άλλο υγρό.
Γλυφίδα: χαρακτικό εργαλείο για λεπτές
δουλειές.

πως έχει ανοπτηθεί όταν το από πρι ν στρω­ Γλυφίδες: ποικιλόσχημες μικρές σμίλες
μένο στην επιφάνειά του σαπούνι μαυρίσει χρησιμοποιούμενες για τη χάραξη των με­
υπό την επίδραση της θερμότητας. τάλλων.

Αποκολλητική σκόνη: μια σκόνη που πα­ Γρέζι: αιχμηρή η κοφτερή ακμή που σχη­
σπαλίζεται στη μέσα επιφάνεια ενός κα­ ματίζεται στο άκρο ενός μεταλλικού σχή­
λουπιού πριν από τη χύτευση για να διευ­ ματος, συνήθως μετά την κοπή ή το τρύπη­
κολυνθεί αργότερα ο διαχωρισμός του χυ­ μα.

τού.
Γυαλιστικό μέσο: δίσκος από βαμβάκι,
Απολέπιση: η αφαίρεση επιφανειακών
μουσελίνα και άλλα ραμμένα κατά στρώμα­
στοιβάδων οξειδίων και άλλων ακαθαρσιών
τα υλικά, nQU χρησιμοποιείται για τη
από τις χελώνες πριν κάθε άλλη επεξεργα­
στίλβωση και το γυάλισμα των μετάλλων.
σία .

Α ποτεθειμένο μέταλλο: μέταλλο που έχει Δαμασκηνή τεχνική: μια διεργασία διακό­
προστεθεί με συγκόλληση' μέταλλο που σμησης μετάλλων που στηρίζεται στην επί­
καλύπτει επιφανειακά ένα άλλο ύστερα από θεση ή ένθεση ενος μετάλλου σε άλλο.

564
 Διαβρέκτης: ουσία που χρησιμοποιείται σε
διάλυμα για την μείωση της επιφανειακής
τάσης ενός αντικείμενου και για την «δια­
βροχή» της επιφάνειάς του με αποτέλεσμα
την προώθηση στενότερης επαφής με το διά­
λυμα ή άλλο υλικό.
Διάβρωση: η βαθμιαία προσβολή και αποσά­
θρωση των μετάλλων, χημικής ή ηλεκτρο­
χημικής φύσης, που επισυμβαίνει όταν το
μέταλλο παραμείνει εκτεθειμένο στην επί­
δραση της υγρασίας, ενεργών αερίων, αέρα
ή άλλων συνθηκών.
Διαμόρφωση πυθμένα: η διεργασία της
επιπέδωσης και της σκλήρυνσης του πυθμέ­
να μιας υπερυψωμένης φόρμας με την τοπο­
θέτηση σε μια ελαφρά κοίλη ή επίπεδη κε­
φαλή αμονιού και το σφυροκόπημα με ειδι­
κό επίπεδο σφυρί.
Διαμόρφωση με μηχανική σφύρα: η μορφο­
ποίηση μετάλλων με μηχανική ή υδραυλική
σφύρα σε καλούπια για την πα :>α γωνή διά­
φορων σχημάτων.
Διάνοιξη: .η χρήση ενός μυτερού κωνοει­
δούς εργαλείου για τη δημιουργία ή το με­
γάλωμα οπών στο μέταλλο.
Διάταση - «τέ VΤωμωι: μέθοδος δ ιαμόρφωσης
μεταλλικών σχημάτων στηριζόμενη στην
επεξεργασία ενός μάλλον χοντρού τεμαχίου
μετάλλου (δίσκου ή ράβδου) με σφυρηλά­
τησή του πάνω σε μια ανένδοτη μεταλλική
επιφάνεια' στην περίπτωση των υπερυψωμέ­
νων ή καμπύλων μορφών το σφυροκόπημα
αρχίζει από το κέντρο και προχωράει σπει­
ροειδώς προς την περίμετρο ή τα χείλη'
γνωστή και ως συμπίεση.
Διάτρηση με στρεφόμενο τρυπάνι: χρησι­
μοποίηση ενός ηλεκτρικού δράπανου, ενός
χειροδράπανου, ενός δράπανου στηριζόμε­
νου στο στήθος ή μιας διατρητικής πρέσας
ή ενός εύκαμπτου άξονα συνδεόμενου με
μοτέρ , σε συνδυασμό με περιστροφικά τρυ­
πάνια για τη δημιουργία τυφλών ή διαμπε­
ρών οπών σε μεταλλικά αντικείμενα.
Διαχωριστική Υραμμή: γραμμή σε μοντέλο
ή χυτό , όπου χωρίζεται το αρσενικό από το
θηλυκό του καλουπιού .
ΔιαφυΥές: λιωμένο μέταλλο που εκφεύγει
από ένα καλούπι, έναν φούρνο τήξης ή ένα
χωνευτήριο .
Δοκιμή: η εξέταση ενός μετάλλου με χημι­
κά μέσα για τον προσδιορισμό της περιε ­
KΤΙΙCότητάς του σε πολύτιμα μέταλλα και
της συμμόρφωσής τ ου με ορισμένα πρότυ­
πα .
« ΈΥκαυμα άμμουιι: ο σκληρός επίπαγος
(κρούστα) που σχηματίζεται στην άμμο από
τη θερμότητα του λιωμένου μετάλλου,
όπως έρχεται σε επαφή με την άμμο κατά
τη χύτευση .
ΗΥχάραξη: διακοσμητική διεργασία μετάλ­
λων από την ορατή επιφάνεια, με τη βοή­
θεια διάφορων, .ποικιλόσχημων ζομπάδων
και σφυριών.
Έκχυση μέσω κοίλης μήτρας: τεχνική
μορφοποίησης μετάλλων σε συνεχείς φόρ­
μες όπως οι ράβδοι, οι σωλήνες και άλλες
διατομές, με εξώθησή τους , μέσω μητρών,
σε ρευστή κατάσταση .
Ελατότητα: η ιδιότητα των μετάλλων που
επιτρέπει τη μορφοποίηση μερών τους με
εργασίες σφυρηλάτησης ή εξέλασης.
Ελκτικό λιμάρισμα: η εξομάλυνση χονδρο­
λιμαρισμένων ακμών ή επιφανειών, στηριζό­
μενη στο κράτημα της λ ίμας με τα δύο χέ­
ρια , στα πλευρά της επιφάνειας, κάθετα
προς τη διεύθυνση της κίνησης και το τρά­
βηγμά της προς τον τεχνίτη μέχρις ότου
εξαλειφθούν τα ίχνη της προεπεξεργασίας.
Εμβύθιση: μια μέθοδος κατασκευής μιας
φόρμας από φύλλο μετάλλου που στηρίζε­
ται στο σφυροκόπημα της εσωτερικής ή κοί­
λης επιφάνειας όσο το μέταλλο κρατιέται
σε σάκκο άμμου, ξύλινο μπλοκ ή μεταλλική
σκληρή επιφάνεια.
Ένθεση: γενικός όρος που αναφέρεται
στην οποιαδήποτε διακοσμητική διεργασία
που έχει να κάνει με τη δημιουργία αυλακώ­
σεων ή ραβδώσεων ή άλλων επιφανειακών
σχεδίων και την εισαγωγή σε αυτές ενός
άλλου μετάλλου. Η δαμασκηνή διακόσμη­
ση , η εργασία μπίντρι και κουφγκάρι είναι
παραδείγματα εφαρμογής της ένθεσης. Ο
ίδιος όρος μπορεί να χρησιμοποιηθεί και
για την προσθήκη άλλων υλικών , όπως η
λάκα ή το νιέλλο. Τέλος, ισχύει και το
αντίθετο: μπορεί να γίνει ένθεση μετάλλου
σε άλλα υλικά, όπως το ξύλο, το νάυλον και
άλλα πλαστικά ή τα κελύφη των οστράκων .
Εξάνθιση: εμβάπτιση ενός κοσμήματος από
565
 πολύτιμο μέταλλο σε ένα όξινο λουτρό, με
σκοπό να πάρει θαμπή εμφάνιση με ειδικά
ματ εφφέ.
Εξέλαση-/(αλανδράρισμα: πέρασμα μεταλ­
λικού φύλλου μέσα από κυλίνδρους ειδικού
μύλου, με σκοπό τη μείωση του πάχους του
ή, στην περίπτωση σύρματος, τη
της διατομής ή την αλλαγή του σχήματός
του .
ΕξευΥενισμός: η διεργασία του καθαρισμού
των πρωτογενώς παραγόμενων μετάλλων.
Επαλήθευση: στην αργυροχοϊκή ο έλεγχος
της ακριβείας της καμπυλότητας μιας συμ­
μετρικής φόρμας με την χρησιμοποίηση
ενός πρότυπου σχήματος, ενός αποτυπώμα­
το ς , μια ς καλίμπρας ή ενός μετρητή επιφα­
νειών το όργανο εγγράφει γραμμές παράλ­
ληλες προς την βάση και χρησιμοποιείται
επίσης για την χάραξη οριακών γραμμών
αποκοπής με ψαλίδι ή πένσα.
Επίθεση, επιφανεια/(ή: η εφαρμογή μεταλ­
λικών μονάδων σε βάση από το ίδιο ή δια­
φορετικό μέταλλο με εφφέ αντίθεσης .
Επι/(ασσιτέρωση - ((Υάνωμωι: η διεργασία
της επίστρωσης μετάλλων με κασσίτ ερο εν
θερμώ (επίστρωση , εμβάπτιση ή ηλεκτροα­
πόθε ση).
Επιμετάλλωση: η απόθεση ενός
στρώματος μετάλλου στην επιφάνε ι α ενός
άλλου μετάλλου με εμβάπτιση σε διάλυμα
που περιέχει ιόντα του καλυπτικού μετάλ­
λου.
Επιπέδωση: μια διεργασία εξομάλυνσης
που αποβλέπει στο φινίρ.σμα υπερυψωμέ­
νων σχημάτων με τη χρησιμοποίηση ειδι­
κών σφυριών επιπέδωσης, με ελαφρώς κυρ­
τό πρόσωπο , και κατάλληλου σταθερού ή
φορητού αμονιού" σφυροκοπείται συστημα­
τικά η όλη επιφάνεια.
Επίστρωση με φύλλο-((ντύσιμο»: η δ ι εργα­
σία της σύνδεσης δύο μεταλλικών ελασμά­
των και στη συνέχεια της εξέλασης του
συστήματος για την παραγωγή λεπτότερου
σύνθετου φύλλου.
ΕΡΥαλεία περιστροφι/(ής διαμόρφωσης:
εργαλεία χρησιμοποιούμΖνα κατά
περιστροφική διαμόρφωση σε συνδυασμό
με τον τόρνο για τη δημιουργία κοίλων με­
ταλλικών σχημάτων.
566
Επιφανεια/(ό /(αθάρισμα: εμβάπτιση σε
λουτρό για την αφαίρεση επιφανειακού με­
τάλλου χωρίς να επηρεασθεί το βασικό μέ­
ταλλο · γίνεται είτε για το χρωμάτισμα της
επιφάνειας είτε για την προετοιμασία του
με~άλλoυ για επιμετάλλωση.
μείωση ΕτερΟΥενής συγ/(όλληση: η σύνδεση δύο
(ίδιων ή διαφορετικών) μετάλλων με τη
χρησιμοποίηση κολλητικών κραμάτων που
ρέουν σε θερμοκρασίες σαφώς κατώτερες
από τα σημεία τήξης των συνδεόμενων με­
τάλλων.
Ευθραυστότης: η τάση ενός μετάλλου να
σπάει χωρίς μεγάλη παραμόρφωση.
Ευτη/(τι/(ό (/(ράμα): δευτεροταγές ή τριτο­
ταγές κράμα που περιέχει συστατικά υπό
ορισμένες αναλογίες και έχει σημείο τήξης
χαμηλότερο από τα συστατικά του μέταλλα,
που λιώνουν όλα μαζύ στην ίδια θερμοκρα­
σία.
Ενδιάμεση επιφάνεια: κοίλη πλάκα ή δακτύ­
λιος που τοποθετείται στο πρόσωπο ενός
αμονιού και χρησιμεύει ως βάση για τη διά­
τρηση διαμπερών τρυπών στο μέταλλο χω ­
ρίς να «χτυπηθεί» η επιφάνεια του αμονιού.
Ζομπάς ή σΤΙΥέας: το κινητό μέρος του
όποιου συνδυασμού στιγέα-μήτρας που
σπρώχνει το μέταλλο προς τη μήτρα· μερι­
λεπτού κές φορές ο όρος ζομπάς χρησιμοποιείται
για να υποδηλώσει και μερικά εργαλεία
γλυφής κα ι ρεπουσσέ.
« Ήπαρ θείου»: μικτά θειούχα άλατα καλίου
που χρησιμοποιούνται σε υδατικό διάλυμα
για τη δημιουργία πατίνας ή χρώματος, για
«τεχνητό αντικάρισμω) ή για επιφανειακή
οξείδωση μεταλλικών επιφανειών.
Θερμική αλλαΥή: κάθε αλλαγή των ιδιοτή­
των ενός μετάλλου που επιτυγχάνεται με
θερμική ή μηχανική επεξεργασία· ΑλλαΥή
με ανόπτηση: το μέταλλο μαλακώνει με
ελεγχόμενη θέρμανση, Σκλήρυνση: αλλα­
γή μηχανικώς επεξεργαζόμενου μετάλλου
έν ψυχρώ,Ελατηριοειδής σκλήρυνση: αλ­
λαγή εντονότερη από αυτή της ψυχρής
επεξεργασίας, Τοπι/(ή αλλαΥή (σκλήρυνση):
σκλήρυνση του εργαζόμενου άκρου ενός
εργαλείου από χάλυβα.
την
Θερμική επεξεΡΥασία: υποβολή εργαΆείων
σε ελεγχόμενη αναθέρμανση μετά την θερ­
μική σκλήρυνση και «σβήσιμο» σε ένα επί-
πεδο θερμοκρασίας που συχνά καθοΡίζεται
με κριτήριο το χρώμα του φωτός που "κπέ­
μπει η στιλβωμένη επιφάνεια του μετάλλου'
η διαδικασία μειώνει ελαφρά την σκληρό­
τητα του μετάλλου αλλά το κάνει πιο ανθε­
κτικό και λιγότερο εύθραυστο.
Θερμική επεξεργασία: μια διεργασία που
καλύπτει τη σκλήρυνση, το μαλάκωμα ή
την ανόπτηση του χάλυβα ή άλλων 'μετάλ­
λων.
Θερμή σφυρηλάτηση: η διεργασία της δια­
μόρφωσης των μετάλλων, συνήθως σε θερ­
μή κατάσταση αλλά μερικές φορές και εν
ψυχρώ, με τη χρησιμοποίηση σφυριών και
αμονιών ή άλλων σκληρών μεταλλικών
επιφανειών. Στη θερμή σφυρηλάτηση, το
μέταλλο πρέπει να έχει πορτοκαλέρυθρο ή
κόκκινο χρώμα. Η σφυρηλάτηση εν ψυχρώ
προαπαιτεί καλή ανόπτηση του μετάλλου.
Θηλυκό: το κάτω μέρος των σπαστών κα­
λουπιών ή πλαισίων από άμμο.
Θύλακος-εσωτεΡΙΚό κενό: ένα εσωτερικό
κενό μετάλλου που δημιουργείται κατά
χύτευση όταν δεν φεύγουν τα παγιδευμένα
αέρια, συγκρατούμενα σε θυλάκους, με απο­
τέλεσμα το χυτό να είναι ελαττωματικό.
Ιξώδες:η ικανότητα μιας ουσίας να ρέει σε
μια δοθείσα θερμοκρασία και υπό καθορι­
σμένες συνθήκες.
Κάθοδος: ο αρνητικά φορτισμένος πόλος
ενός ηλεκτρολυτικού στοιχείου όπου αποτί­
θεται το μέταλλο.
Καλούπι: μια φόρμα με κοιλότητα όπου χύ­
νεται λιωμένο μέταλλο για την παραγωγή
χυτού.
Καλυπτικά μέσα: το οποιοδήποτε ανθεκτικό
στα οξέα υλικό, όπως η λάκα, η άσφαλτος,
το βερνίκι , το κερί Κ.α ., που χρησιμοποιεί­
ται για την προστασία περιοχών μεταλλι­
κών επιφανειών από την προσβολή
οξέα, όταν το αντικείμενο βαφτίζεται σε
όξ ι νο λουτρό.
Καμίνι: ο φούρνος που χρηΌιμοποιείται για
τη θέρμανση των μετάλλων κατά την δια­
μόρφωση με σφυρηλάτηση.
Καμποσόν: ημιπολύτιμος λίθος χωρίς κοπή
εδρών, με επίπεδο συνήθως κάτω μέρος,
ελαφρά μορφοποιημένος και λειασμένος.
Καράτι πολύτιμων λ ίθω ν: μονάς βάρους για
τους πολύτιμους-και ημιπολύτιμους λίθους.
Καράτια χρυσού: μονάδα περιεκτικότητας
των χρυσοκραμάτων σε καθαρό χρυσό. Κά­
θε καράτι δηλώνει περιεκτικότητα σε χρυσό
ίση με το 1/24 του όλου κράματος.
Καρδιά: μονάδα από άμμο ή άλλο υλικό που
χρησιμοποιείται στην εσωτερική κοιλότη­
τα ενός καλουπιού για τη δημιουργία ενός
αντίστοιχου κενού στο εσωτερικό του χυ­
τού.
Κάσα: ξύλινο ή μεταλλικό πλαίσιο σε δύο
μέρη, _ που χρησιμοποιείται για την άμμο
κατασκευής καλουπιών στην τεχνική χύ­
τευσης μετάλλων σε άμμο.
"Καύκαλο>>: λεπτό στρώμα μετάλλου που
παραμένει στον πυθμένα και τα τοιχώματα
ενός δοχείου χύτευσης ή χωνευτηρίου μετά
την απόχυση του μετάλλου' επίσης, τα στε- .
ρεά υπολείμματα ενός σωματιδίου σκληρού
κολλητικού μετά την τήξη του.
Κεφαλή αμονιού (καταχρηστικά αμόνι): εί­
δος κινητού αμονιού με επιδεκτικό ελαφράς
τη.
ανάπαλσης στέλεχος, που στερεώνεται σε
οπές hardie σταθερών αμονιών, σε τρύπες
πάγκων εργασίας, σε μέγγενες πάγκου ή σε
ειδικούς συγκρατητές τα μέταλλα μορφο­
ποιούνται σε επαφή με το πρόσωπό τους με
σφυρηλάτηση.
Κλάμμα κασσιτέρου: ο ήχος που αποδίδεται
κατά την κάμψη καθαρού κασσιτέρου.
"Κόκκινο σχίσιμο»: μια ρωγμή, που είναι
αποτέλεσμα της σφυρηλάτησης ενός υπερ­
θερμασμένου τεμαχίου σιδή ρου.
Κόλληση άκρο προς άκρο: κατευθείαν σύν­
δεση δύο μεταλλικών τεμαχίων τοποθετημέ­
νων δίπλα - δίπλα στο ίδιο επίπεδο. Συ­
γκόλληση άκρο προς άκρο είναι η αντί­
στοιχη εργασία.
Κόλληση αλληλεΠΙΚάλυψης: σύνδεση, με
με
αυτογενή ή ετερογενή συγκόλληση, που
συνίστατάι στη συγκόλληση δύο μερικώς
επικαλυπτόμενων μερών.
Κόλληση φιλέτου: κόλληση τριγωνικής
περίπου διατομής που χρησιμοποιείται σε
συνδέσεις επικάλυψης γωνιών ή ,<Τ», όπου
δύο τεμάχια μετάλλου κολλιώνται σε ορθή
γωνία.
Κουφτγκάρι: μια μορφή δαμασκηνής διακό­
σμησης από την Ινδία, στηριζόμενη στην
567
 ένθεση ασημένιου ή χρυσού σύρματος σε
χάλυβα.
Κράμα: μεταλλική μάζα που αποτελείται
από συνδυασμό δύο ή περισσότερων μετάλ­
λων ή ενός τυπικού μετάλλου και αμετάλ­
λων ή ημιμέταλλικών στοιχείων.
Κρίσιμη περιοχή: η θερμοκρασία στην
οποία αλλάζει ριζικά μια μεταλλική κρυ­
σταλλική δομή.
Κρυστάλλωση: κατά τη στερεοποίηση ενός
λιωμένου μετάλλου τα άτομα παίρνουν κα­
θορισμένες θέσεις και σχηματίζουν κρυ­
στάλλους με πλέγμα χαρακτηριστικό του
συγκεκριμένου μετάλλου. Η σχετική διερ­
γασία καλείται κρυστάλλωση.
Κυπέλλωση: μια διεργασία οξειδωτικής τή­
ξης που επιτρέπει τον διαχωρισμό του χρυ­
σού ή του αργύρου από τον μόλυβδο.
Λαμινάρισμα: σύνδεση στοιβάδων του ίδιου
ή διαφορετικών μετάλλων.
Λαμπρή ανόπτηση: ανόπτηση σε ελεγχόμε­
νη ατμόσφαιρα φούρνου έτσι ώστε να ελα­
χιστοποιηθεί η οξείδωση της επιφάνειας
του μετάλλου.
Λαμπρό λουτρό: όξινο διάλυμα που δίνει
στο εμβαπτιζόμενο μέταλλο μια καθαρή ,
λαμπερή επιφάνεια μετά το πλύσιμο με νε­
ρό .
Λείανση ή «τρόχισμα>>: η αφαίρεση μετάλ­
λου με το κράτημά του σε επαφή με μια πε­
ριστρεφόμενη διάταξη όπως οι στερεωμένοι
στον κινητήριο άξονα μοτέρ περιστρεφόμε­
νοι τροχοί, ταινίες δίσκοι ή ιμάντες. Η επε­
ξεργασία αυτή, συνήθως προκαταρκτική
της μελλοντικής επεξεργασίας στίλβωσης,
αποσκοπεί στην αφαίρεση περίσσειας υλι­
κού από συγκολλήσεις, χυτά και σφυρηλα­
τημένα αντικείμενα. Χρησιμοποιείται επί­
σης για αναδιαμόρφωση των εργαλείων.
Λειαντικά υλικά: φυσικά ή συνθετικά υλικά
που χρησιμοποιούνται σε μορφή σκόνης
διάφορων κοκκομετρικών συνθέσεων, στε­
ρεών διάφορων διατομών ή συστημάτων με
υπόστρωμα χαρτί και ύφασμα' κύριος σκο­
πός τους είναι η αφαίρεση υλικού από με­
ταλλικές επιφάνειες, ακμές κ.λπ.
«Λέπια»: οξείδια σχηματιζόμενα κάτω από
την επιφάνεια των χαλκούχων κυρίως κρα­
μάτων, όπως ο άργυρος στέρλιγκ' όταν είναι
568
χονδρά προέρχονται από υπερθέρμανση ή
θέρμανση χωρίς κατάλληλα προστατευτικά
μέτρα. Μερικές φορές αφαιρούνται δύσκο­
λα' προλαμβάνονται, σε μεγάλο βαθμό, με
την κάλυψη της επιφάνειας με συλλίπασμα
πριν από την θέρμανση' αφαιρούνται με τη
θέρμανση και απότομη εμβάπτιση του αντι­
κεΙμενου σε διάλυμα νιτρικού οξέος 50%
και σχολαστική έκπλυση με νερό.
Λίμες με καμπύλα άκρα: λίμες με ποικιλό­
σχημα καμπυλωτά άκρα που χρησιμοποιού­
νται για δουλειά σε δυσπρόσιτες περιοχές,
όπου δεν μπορούν να φτάσουν οι κοινές ευ­
θείες λίμες.
«Μαλακά» κολλητικά: κράματα, βασικώς
χαλκού-ψευδάργυρου με σχετικώς χαμηλά
σημεία τήξης, πάντως μεγαλύτερα από το
καλάι.
Μανδρέλ: μια μεταλλική ράβδος οποιασδή­
ποτε διατομής, μικρής ή μεγάλης, που χρη­
σιμοποιείται για τη μορφοποίηση αλυσί­
δων, συρμάτινων σπειρωμάτων, δακτυλίων,
βραχιολιών και για την προετοιμασία του
τραβήγματος τούμπων.
Μεταβατικό τσοκ: ένα προκαταρκτικό τσακ,
ή σύστημα τσοκ. που χρησιμοποιείται κατά
τη διαμόρφωση μιας βαθειάς ή περίπλοκης
φόρμας σε διαδοχικά στάδια με ενδιάμεσες
ανοπτήσεις πριν το αντικείμενο τοποθετη­
θεί στο τελικό καλούπι που θα του δώσει
την οριστική μορφή.
Μετάλλευμα: φυσικό ορυκτό από το οποίο
μπορεί να ληφθεί με οικονομικώς συμφέρο­
ντες όρους ένα μέταλλο.
Μήτρα: απλή ή σύνθετη μεταλλική φόρμα,
συνήθως από σκληρό μέταλλο όπως ο χά­
λυβας, ο μπρούντζος ή ο ορείχαλκος, στην
οποία σπρώχνεται ένα μεταλλικό φύλλο για
να πάρει τη μορφή της κοιλότητάς της.
Μικροπορώδες: η ύπαρξη εξαιρετικά μι­
κρών ανοιχτών πόρων, σκορπισμένων σε
όλη την επιφάνε ια ενός χυτού, οφειλόμενων
στην ατελή έκλυση αερίων κατά την ψύξη ή
συστολή' του αντικεΙμενου.
Μοντέλο: μια φόρμα από ξύλο ή άλλο υλικό
γύρω από το οποίο στοιβάζεται. η άμμος
στη χύτευση σε άμμο, Ύια να σχηματισθεί η
κοιλότητα του καλουπιού' αφαιρείται πριν
από την χύτευση. Μοντέλα χρησιμοποιού­
νται και σε άλλες μεθόδους χύτευσης.
 Μορφοποίηση εν θερμώ: κάθε επεξεργασία
μορφοποίησης μετάλλου που γίνεται
θερμοκρασία ανώτερη από τη θερμοκρα­
σία του δωματίου.
ΜΠΙΥιέτα: στα μη σιδηρούχα μέταλλα μέρος
χελώνας για έκχυση, εξέλαση ή σφυρηλά­
τηση' χυτό κατάλληλο για κυλίνδρωση.
Μπίντρι: μορφή διακοσμητικής μεταλλοτε­
χνίας, προερχόμενη από την Ινδία' εντίθε­
ται άργυρος σε βάση από ειδικό κράμα ψευ­
δάργυρου, που τελικά μαυρίζεται.
Μπλε βιτριόλι: θειϊκός χαλκός - γαλαζόπε­
τρα.
Μπλοκ χτυπήματος: κυβόσχημο διαμορφω­
τικό εργαλείο, που συνήθως φέρει ημικυ­
κλικές αυλακώσεις ποικίλων μεγεθών σε
όλες της έδρες του και χρησιμοποιείται σε
συνδυασμό με κατάλληλους ζομπάδες αμ­
βλέος άκρου για την κατασκευή μικρών κα­
μπύλων μεταλλικών μορφών.
Μπλοκάρισμα: τα αρχικά στάδια μιας μεθό­
δου διαμόρφωσης μεταλλικών αντικειμέ­
νων που στηρίζεται στο σφυροκόπημα ενός
δίσκου ή άλλου επίπεδου σχήματος σε ένα
θηλυκό καλούπι που μετατρέΠΕΙ ΤΩ επίπεδο
σχήμα σε αρχόμενη τρισδιάσ,ατη μορφή.
Νιέλλο: διακοσμητική διεργασία κατά την
οποία ένας σχεδόν ευτηκτικός συνδυασμός
θειούχων αλάτων αργύρου, χαλκού και μολύ­
βδου τήκεται σε κοιλότητες μεταλλΙK(~ν
επιφανειών για την παραγωγή μαύρων πε­
ριοχών ή γραμμών.
Ξεκαλούπωμα: Η αφαίρεση ενός χυτού από
το καλούπι του.
Ξεφλούδισμα καλουπιού: η αποκόλληση
τεμαχιδίων (το «ξεφλούδισμα>.) από τα εσω­
τερικά τοιχώματα των καλουπιών γύψου
που εγκλείονται στη μεταλλική μάζα του
χυτού και υποβαθμίζουν την ποιότητά του.
Ολκιμότης ή όλκιμο: η ικανότης ενός με­
τάλλου να τραβηχθεί σε λεπτό σύρμα.
Ομαδοποίηση κόκκων ή «κοκκοποίησψι:
μια τεχνική διακόσμησης μετάλλων, που
χρησιμοποιείται κυρίως στην κοσμηματο­
ποιία, όπου μικρές σφαίρες από χρυσό ή
άργυρο στερεώνονται σε μια μεταλλική
επιφάνεια, χωρίς τη βοήθεια κολλητικού
κράματος.
Ομαλοποίηση: αφαίρεση ανωμαλιών, σε
σε ενδιάμεσα στάδια της υπερύψωσης μιας με­
ταλλικής φόρμας το αντικείμενο στρογγυ­
λεύεται ή εξομαλύνεται ενώ ακουμπάει σε
ένα αμόνι ή μια επίπεδη μεταλλΙΚή επιφά­
νεια με τη χρησιμοποίηση σφυριού, που
δεν αφήνει ίχνη, όπως από ξύλο, δέρμα,
πλαστικό ή λάστιχο.
Οξειδωτική φλόΥα: φλόγα αυλού με περίσ­
σεια οξυγόνου σε σχέση με το καύσιμο.
Χρυσοποίκιλτο: μερικώς ή πλήρως επιχρυ­
σωμένο μέταλλο με στρώμα χρυσού, που
δημιουργείται είτε με αμάλγαμα χρυσού-υ­
δραργύρου είτε με ηλεκτρολυτική απόθεση.
Όξινο καθαριστικό λουτρό: υδατικό διά­
λυμα οξέος που χρησιμοποιείται για την
αφαίρεση των οξειδίων από τις μεταλλικές
επιφάνειες, συνήθως μετά την ετερογενή
συγκόλληση.
Οπές εξαερισμού: στενά ανοίγματα σε
κλειστά καλούπια που επιτ ρ έπουν την εκ­
φυγή αερίων.
ΠαΥίωση: εξαναγκασμός άμμου σε ένα κα­
λούπι να μεταβληθεί σε συμπαγή στερεή μά­
ζα με την επενέργεια εργαλείου που δου­
λεύει ως κριός.
Παίξιμο: ένα ελάττωμα χυτού σε άμμο οφει­
λόμενο στη μη καλή σύμπτωση του επάνω
μέρους της κάσας με το κάτω.
Παραμένουσες τάσεις: τάσεις που αναπτύσ·
σονται στη μεταλλική μάζα κατά τη
διάρκεια της επεξεργασίας υπό άνιση ψύξη
ή από δραστικές αλλαγές της θερμοκρασίας
κατά τη συγκόλληση ή το «σβήσιμο».
Παρθένο μέταλλο:το μέταλλο που παίρνε­
ται κατευθείαν από το μετάλλευμα, χωρίς να
έχει υποβληθεί προηγουμένως σε άλλη επε­
ξεργασία.
Πατίνα: η επιφανειακή εμφάνιση που παρα­
τηρείται στα μέταλλα (ιδίως τα χαλκούχα)
με την πάροδο του χρόνου ή ύστερα από
κατάλληλη χημική επεξεργασία.
Πατρόν: σχέδιο σε πλήρη κλίμακα σε μια
επίπεδη επιφάνεια για δουλειά σφυρηλάτη­
σης με βάση το σχέδιο αυτό μετριέται και
ελέγχεται το αντικείμενο.
Περιστροφική διαμόρφωση: η διεργασία
της διαμόρφωσης μεταλλικών φύλλων προς
κοίλες φόρμες ή κελύφη σε περιστροφικά
569
 συστήματα τόρνου, με το σπρώξιμό τους
προς το ξύλινο ή μεταλλικό τσοκ.
Περόνη cotter. στη θερμή σφυρηλάτηση
του σιδήρου μια κωνική, σφηνοειδής περό­
νη με κεφάλι, που χρησιμοποιείται για την
σύνδεση δύο κομματιών· στη συγκόλληση,
επιμήκης περόνη σχήματος «ν»,που χρησι­
μοποιείται για τη συγκράτηση δύο προς
σύνδεση κομματιών όσο κρατάει η ετεΡΟ'Υε­
νής συγκόλληση.
Πλάκα έλξης ή τραβήγματος: επίπεδη χαλύ­
βδινη ·πλάκα με σειρές από βαθμονομημένα
ανοίγματα, μέσα από τα οποία τραβιέται
σύρμα με ειδική ελκτική τσιμπίδα, με σκο­
πό μείωσης της διαμέτρου και του μήκους
του.
Πληρωτικό μέταλλο: μέταλλο που προστί­
θεται στην ετερογενή ή αυτογενή συγκόλ­
ληση , τηκόμενο με τη φλόγα, για σκοπούς
σύνδεσης, γεμίσματος κενών ή κάλυψης
επιφανειών .
Προεξέλαση: αρχική μείωση του πάχους
μπιγιετών σιδηρούχων μετάλλων ως προερ­
γασία για την κυρίως εξέλαση-καλανδράρι­
σμα.
Πρώτο κόσκινο: κόσκινο χρησιμοποιούμε­
νο για την ομοιόμορφη κατανομή των πρώ­
των κόκκων άμμου κατευθείαν πάνω στο
μοντέλο κατά τη διεργασία χύτευσης σε
άμμο.
Πτητικότητα: η ατμοποίηση μιας ουσίας σε
μια ορισμένη θερμοκρασία.
Πτύχωση-κατσάρωμα: μια προκαταρκτική
ή εναρκτήρια επεξεργασία της τεχνικής της
υπερύψωσης με τη βοήθεια ειδικής κεφα­
λής αμονιού (αμονιού αυλάκωσης) ή ξύλι­
νης φόρμας με διάμηκες βαθούλωμα, σε
συνδυασμCf'με ένα ειδικό σφυρί με «στενό
πρόσωπω). Γίνονται στο μέταλλο οκτινοει­
δώς αποκλίνουσες ραβδώσεις, που εξομαλύ­
νονται στο αμόνι με σφυρί.
Πυρίμαχη πάστα: μίγμα από πυρίμαχο πηλό
ή άλλα κατάλληλα πυρίμαχα υλικά που
χρησιμοποιείται για το σφράγισμα του
ανοίγματος ανάμεσα στο χείλος και το κά­
λυμμα των χωνευτηρίων- επίσης μίγματα
ρουζ, γης διατόμων, κιμωλΙας ή πηλού με
νερό, που εφαρμόζονται σε μεταλλικά μέρη
για την προστασία τους κατά τη συγκόλ­
ληση άλλων μερών.
570
Πυρίμαχο: κάθε μη μεταλλικό υλικό που
ανθίσταται στην καταστροφική επίδραση
της θερμότητας, χρησιμοποιούμενο στις
υπενδύσεις των φούρνων και σε άλλους
σκοπούς που έχουν να κάνουν με την προ­
στασία από τη θερμότητα και τη φωτιά.
Πυρόμετρο: όργανο χρησιμοποιούμενο για
τη μέτρηση ψηλών θερμοκρασιών σε
φούρνους, κλιβάνους και θερμαντικές διατά­
ζεις ανόπτησης.
Ραβδί υποστήριξης: ξύλινο ραβδί χρησιμο­
ποιούμενο για την υποβοήθηση της περι­
στροφικής μορφοποίησης των μετάλλων.
Ράβδος αυτογενούς συγκόλλησης: πληρω­
τικό - ή γεμιστικό μέταλλο σε μορφή χον­
δρού σύρματος ή λεπτής ράβδου, που χρη­
σιμοποιείται κατά την αυτογενή Qυγκόλλη­
ση με οξυακετυλενική ή άλλου τύπου οξει­
δωτικού καυσίμου αερίου φλόγα.
Ραβδωτή κόλληση: κόλληση που γίνεται με
την απόθεση πληρωτικού μετάλλου με μορ­
φή ράβδωσης ανάμεσα στα προς σύνδεση
δύο μεταλλικά μέρη.
Ρεοστάτης: σύστημα από στοιχεία αντίστα­
σης εισαγόμενα σε ένα ηλεκτρικό κύκλωμα
και ελεγχόμενα με ρυθμιστικό διακόπτη.
Ρεπουσσέ: η διακοσμητική διεργασία της
διαμόρφωσης του σχεδίου της επιφάνειας
ενός ·κοίλου αντικεΙμενου με λεπτά τοιχώ­
ματα ή επίπεδης ανοιχτής μορφής, συνήθως
από το πίσω μέρος του φύλλου, με ειδικούς
ζομπάδες και σφυριά· η διεργασία ακολου­
θείται συνήθως από τη χάραξη στην
εμπρός ή «καλή» επιφάνεια με χαρακτικά
εργαλεία, για την προσθήκη λεπτομερειών
και τον εμπλουτισμό του σχεδίου.
Ροϊκότητα: η ικανότητα ενός λιωμένου με­
τάλλου να ρέει εύκολα όταν θερμαίνεται σε
ορισμένη θερμοκρασία.
Σαπωνοποίηση: η μετατροπή ζωϊκού λίπους
ή φυτικού ελαίου σε σάπωνα όπως γίνεται
κατά το καθάρισμα των μετάλλων- κατα­
χρηστικώς και η γαλακτωματοποΙηση των
ορυκτελαίων και των γράσων.
«Σαρώματα,,: σκουπίδια που μαζεύονται με
σκούπα (ή αναρροφητήρα) από τους πά­
γκους εργασίας και το πάτωμα στα εργαστή­
ρια επεξεργασίας πολυτίμων μετάλλων, με
σκοπό την ανάιcτηση των μεταλλιιcών υπο­
λειμμάτων.
Σβήσιμο ή βαφή: η ταχεία εξαναγκασμένη
ψύξη μετάλλου από ψηλά θερμοκρασιακά
επίπεδα μέσω απότομης επαφής του
υγρά, αέρια ή στερεά, έτσι ώστε να αποκτή­
σει μερικές «προκαθορισμένες» ιδιότητες.
Σενιέ: μεταλλικοί σωληνίσκοι χωρίς ραφή
για την κατασκευή μεντεσέδων.
Σιαγονωτή τσιμπίδα: για τη σταθερή σύλ­
ληψη μικροαντικείμενων.
Σιδηρομπιγιέτα: . μπιγιέτα σιδηρούχου με­
τάλλου που προορίζεται για μετατροπή σε
ράβδους, σύρμα και φύλλο ή για μορφοποί­
ηση με σφυρηλάτηση εν θερμώ.
«Σκληρή!! ετερογενής συγκόλληση: μια
μορφή συγκόλλησης όπου ως κολλητικό
χρησιμοποιείται ειδικό κράμα ψευδάργυ­
ρου' άλλη μορφή «σκληρής» συγκόλλησης
είναι η χρήση ορειχάλκινων ραβδιών για
τη συγκόλληση άλλων μετάλλων.
«Σκληρό!! τράβηγμα: το μαλάκωμα της υφής
συρμ.iτων, σωλήνων χωρίς ραφή-τούμπων
και ράβδων με τράβηγμα εν ψυχρώ.
Σκλήρυνση: η διεργασία της επιφανειακής
σκλήρυνσης χαλυβοκραμάτων, κοινών χα­
λύβων και πλούσιων σε άνθρακα χαλύβων,
συχνά όπως εφαρμόζεται στις αιχμές και τις
ακμές των χαλύβδινων εργαλείων' το μέ­
ταλλο θερμαίνεται στη θερμοκρασία της
κερασερυθροπύρωσης και «σβήνεταη> το
γρηγορότερο δυνατό σε λάδι, νερό ή αλατό­
νερο' κατά τη σκλήρυνση, το μέταλλο
θερμαίνεται πέρα από την «κρίσιμη περιο­
χή)., έτσι ώστε να αποκτήσει τη μέγιστη
δυνατή σκληρότητα.
Σκλήρυνση λόγω παλαίωσης: μια μεταβολή
των ιδιοτήτων ενός μετάλλου ή κράματος
που καταλήγει σε αυξημένη σκληρότητα
και αντοχή και μειωμένη ολκιμότητα, παρό­
μοια με αυτή που παρατηρείται κατά την
ταχεία ψύξη, αλλ' οφειλόμενη στην μα­
κροχρόνια έκθεση του αντικειμένου στον αέ­
ρα του περιβάλλοντος.
Σκλήρυνση αιχμής-<ψύτης»: μια διεργασία
σκλήρυνσης και επαναφοράς σε μειωμένη
σκληρότητα, που εφαρμόζεται στη μύτη
ενός χαλύβδινου εργαλείου , σε μια ολοκλη­
ρωμένη φάση.
Σκραιr:μέταλλo ακατάλληλο για άμεση χρή­
ση που μπορεί να δώσει χρησιμοποιήσιμο
μέταλλο με αναγωγική τήξη και εξευγενι­
σμό .
με
Σκωρία: μεταλλικά οξείδια που επιπλέουν
ή είναι ανακατεμένα με το λιωμένο μέταλ­
λο' ασκεί καταστρεπτική επίδραση στο χυ­
τό αν δεν αφαιρεθεί εγκαίρως.
Σπαστό τσοκ: τσοκ χρησιμοποιούμενο για
την περιστροφική διαμόρφωση των μετάλ­
λων, που έχει διάμετρο μικρότερη από τη
διάμετρο μέρους του μορφοποιούμενου κελύ­
φους για την αφαίρεση από τη φόρμα μετά
τη διαμόρφωση, το τσοκ αποτελείται από
κινητά τμήματα. καθένα από τα οποία είναι
αρκετά μικρό, ώστε να μπορεί να βγει μέσα
από το άνοιγμα, αρχίζοντας από το κομμάτι
- (~Kλειδί».
Σπειροειδής διαμόρφωση: μια τεχνική υπε­
ρύψωσης μιας μορφής με σφυρηλάτηση από
την έξω επιφάνεια, με κατεύθυνση από το
κέντρο προς τα άκρα της μορφής, κατά
σπειροειδή διαδρομή και κατά στάδια, μέ­
χρι την επίτευξη του τελικού σχήματος.
Στέλεχος εργαλείου: το άκρο μιας λίμας,
μιας σμίλης, μιας εΚΥλυφίδας ή μιας κεφα­
λής αμονιού που εισάγεται σε μια λαβή ή
άλλη συγκρατητική διάταξη.
Στήριγμα συγκόλλησης: ένας «κουβαρια­
σμένος» ρόλος συνδετικού σύρματος από "ί­
δηρο που χρησιμοποιείται για τη συγκρά­
τηση μικρών αντικεΙμενων στη διάρκεια
της συγκόλλησής τους.
Στίλβωση με νήμα: λείανση και στίλβωση
δυσπρόσιτων με άλλους τρόπους περιοχών
ενός μεταλλικού αντικεΙμενου με ένα ισχυ­
ρό βαμβάκερό ή νάϋλον νήμα σκεπασμένο
με λειαντικό υλικό ή με το τράβηγμα του
μετάλλου μέσα από ένα κοπτικό-στιλβωτικό
μέσο και ύστερά με τύλιγμα ή με πέρασμα
του νήματος γύρω ή μέσα από το αντικείμε­
νο στα σημεία που πρέπει να λειανθούν με
κίνηση μπρος-πίσω.
Στίλβωση με σκληρό εργαλείο: μια διεργα­
σία στίλβωσης που εφαρμόζεται στα μέταλ­
λα με ειδικό εργαλείο' χρησιμοποιείται επί­
σης για την περιορισμένη διαμόρφωση με­
ρικών μετάλλων όπως στην περίπτωση της
σφενδόνης των δαχτυλιδιών. Τα στιλβωτικά
εργαλεία έχουν ποικίλα σχήματα και κατα­
σκευάζονται από χάλυβα, αιματίτη ή αχάτη.
Συλλίπασμα: χημική ουσία - ή μίγμα χημι-
571
 κών ουσιών - σε μορφή υγρού, πάστας ή σκό­
νης, που βοηθάει τη ροή του κολλητικού
κατά τη συγκόλληση των μετάλλων, με τη
διάλυση, την πρόληψη ή την παρεμπόδιση
του σχηματισμού των μεταλλοξειδίων και
άλλων βλαπτικών ξένων υλικών' συλλίπα­
σμα χρησιμοποιείται επίσης στη χύτευση
για τη βελτίωση του ιξώδους των λιωμέ­
νων μετάλλων- ως συλλίπασμα χρησιμο­
ποιούνται, ανάλογα με τις συνθήκες, βόρα­
κας, άλας σαλπέτρ, αμμωνιακό άλας, μαγει­
ρικό αλάτι και θειάφι.
Σταμπάρισμα: διεργασία με την οποία δη­
μιουργούνται σχέδια σε ομαλές μεταλλικές
επιφάνειες με στιγείς, κάτι σαν σκληρές
σφραγίδες άλλες μορφές σταμπαρίσματος
είναι η αποκοπή τμημάτων μετάλλου από
φύλλα και η δια μιας αποτύπωση εγχάρα­
κτων παραστάσεων.
Συγκολλητική αυτοσχέδια διάταξη: κάθε .
διάταξη όπως το συνδετικό σύρμα, τα τσι­
μπιδάκια, οι σφιγκτήρες και οι όποιοι συν­
δυασμοί τους, που χρησιμοποιείται για τη
συγιφάτησή των προς συγκόλληση μερών
στη σωστή θέση.
ΣύνΔCση με κολλάρο: σύνδεση δύο ή περισ­
σότερων μεταλλικών κομματιών με ένα συ­
σφιγκτικό κολλάρο.
Σύνδεση με σύρμα: η χρήση σιδερένιου
συνδετικού σύρματος για τη συγκράτηση
διάφορων μονάδων κατά την ετερογενή συ­
γκόλλησή τους. Κάθε σχετική βοηθητική
διάταξη χαρακτηρίζεται ως αυτοσχέδιο συ­
γκρατητικό σύστημα JIG.
Σύνδεσμος «τ»: σύνδεσμος στο σημείο
ένωσης δύο μεταλλικών μερών υπό κατά
προσέγγιση ορθές γωνίες, σε σχήμα ,.τ ...
Συστροφή: το αποτέλεσμα των δυνάμεων
συστροφής που ασκούνται εξωτερικώς ή .
εμπεριέχονται στη μάζα του μετάλλου λό­
γω των συνθηκών μορφοποίησής του.
Συνδετικά προσαρτήματα: μηχανικά προ­
σαρτήματα σε μια μεγάλη ποικιλία σχημά­
των, έτοιμα ή αυτοσχεδιαζόμενα, που χρη­
σιμοποιούνται για τη στερέωση κοσμημά­
των σε υφάσματα ή μέρη του σώματος.
Σύστημα τροφοδότησης: η είσοδος από
όπου μπαίνει το ρευnτό μέταλλο και προ­
χωράει μέχρι να φτάσει στην κοιλότητα τού
καλουπιού' αποτελεί ένα ολοκληρωμένο
572
σύνθετο σύστημα που περιλαμβάνει το κύ­
πελλο χύτευσης, τους κύριους αγωγούς και
τους δευτερεύοντες αγωγούς.
Τάσεις χύτευσης: τάσεις που εμφανίζονται
στην μάζα του χυτού μετά τη στερεοποίη­
ση και την ψύξη στο πλευρό των παραμε­
νουσών τάσεων.
Τεχνική Ταρκάσι: ένθεση σύρματος σε ξύ­
λο όπως γίνεται στην Ινδία και στην Πολω­
νία (όπου αποκαλείται ινκρουστάτσια).
Τήξη με χημική αντίδραση ή «σύντηξψ:
κάθε διεργασία διαχωρισμού ενός μετάλ­
λου από άλλα μέταλλα ή μ η μεταλλικές ου­
σίgς, με τη βοήθεια θέρμανσης και διάφο­
ρων προσθηκών που προκαλούν χημικές
αντιδράσεις το κύριο μέταλλο αποχωρίζε­
ται συνήθως σε ρευστή κατάσταση.
Τοξικότητα: βαθμός πρόκλησης βλαπτικών
επιδράσεων, λόγω δηλητηρίασης, στον ορ­
γανισμό κατά την εισπνοή ή διείσδυση μέ­
σω του δέρματος της σκόνης ή των ατμών
ενός μετάλλου.
Τριχοειδής ενέργεια: φυσικός νόμος ενέρ­
γειας βάσει της οποίας ένα υγρό (όπως το
λιωμένο κολλητικό), ερχόμενο σε επαφή με
ένα στερεό (όπως το προς συγκόλληση μέ­
ταλλο) έλκεται από το στερεό εξαιτίας των
μοριακών έλξεων και ρέει προς την κατεύ­
θυνσή του, αποκαθιστώντας μια ισχυρή
σύνδεση.
Τρύπημα: κατασκευή τρυπών στο μέταλλο
με τη χρησιμοποίηση μηχανικών εργα­
λείων ή εργαλείων χεριού για λειτουργι­
κούς ή διακοσμητικούς λόγους.
Τσοκ: ξύλινη, ή μεταλλική, στερεή μορφή
με εσωτερικό σπείρωμα που χρησιμοποιεί­
ται για τη στερέωση στον τόρνο περι­
στροφικής διαμόρφωσης δίσκοι από φύλλο
μετάλλου . σπρώχνονται προς τη φόρμα αυ­
τή με περιστρεφόμενα εργαλεία, για τη δη­
μιουργία μεταλλικού κελύφους. Επίσης
τσοκ είναι κάθε συσφιγκτικό και στερεωτι­
κό σύστημα στελεχών περιστροφικών ερ­
γαλείων.
Υπέρλεπτο φύλλο-φόιλ: μεταλλικό φύλλο
πάχους μικρότερου των 0,005 " .
Υπερύψωση: η διεργασία που οδηγεί στη
δημιουργία μιας κοίλης μορφής από ένα επί­
πεδο φύλλο μετάλλου με βαθμιαία ανύψωση
και άλλη διαμόρφωση των πλευρών του μέ-
σαι συστήματος σφυριών-αμονιών. Χρωμάτισμα: ανάπτυξη πατίνας στην επι­
φάνεια ενός μετάλλου με την χρησιμοποίη­
Υπόλειμμα: ρινίσματα πολύτιμων μετάλλων
ση χημικών ουσιών, θερμότητας, ελαιοχρώ­
που συλλέγονται για ανάκτηση και επανα­
ματος ή λακκοχρώματος ή με το να αφεθεί
χρησιμοποίηση.
το μέταλλο εκτεθειμένο στο περιβάλλον και
Φιλιrκρέ: ανοιχτή διακοσμητική δομή, να υποστεί φυσική επιφανειακή οξείδωση.
όπου χρησιμοποιούνται σύρματα κάθε λο­
Χτύπημα: το σφυροκόπημα ενός κομματιού
γής συγκολλημένα σε μικρές ή μεγάλες
σιδήρου με σκοπό τη συμπίεση, την επιπέ­
μονάδες.
δωση ή το «άπλωμά» του.
Φυrοκεντρική χύτευση: μια τεχνιΚή χύτευ­
Χύτευση βαρύτητας: μέθοδος χύτευσης
σης κατά την οποία τόσο το ρευστό μέταλ­
λιωμένων μετάλλων που βασίζεται για το
λο όσο και το καλούπι περιστρέφονται κατά
γέμισμα του καλουπιού αποκλειστικώς
τη διάρκεια της χύτευσης σε ειδική μηχα­
στη δύναμη της βαρύτητας.
νή φυΥοκέντρησης το μέταλλο σπρώχνεται
στο καλούπι. Χύτευση σε μήτρα: χρήση μεταλλικών μη­
τρών για τη χύτευση διάφορων σχημάτων.
Φύλλο χρυσού: χρυσός σφυρηλατημένος ή
Χύτευση με «χαμένο κερί,,: μια μέθοδος χύ­
εξελασμένος σε μορφή εξαιρετικά λεπτού
τευσης ακριβείας που περιλαμβάνει την κα­
φύλλου · και άλλα μέταλλα όπως ο λευκό­
τασκευή ενός μοντέλου από κερί, την επέν­
χρυσος και ο άργυρος μορφοποιούνται σε
δυσή του με γύψο ή πηλό και, μετά την ξή­
Ι\πέρλεπτα φύλλα που χρησιμοποιούνται
ρανση της επένδυσης, τη δημιουργία κοι­
για διακοσμητικούς σκοπούς.
λότητας με την εκδίωξη (λιώσιμο και μερι­
Φυσερό: ένα πιεστό δοχείο από δέρμα και
κό κάψιμο) του κεριού και πλήρωση του κε­
ξύλο με ελατήριο, που χρησιμοποιείται για
νού με .λιωμένο μέταλλο.
τη δημιουργία ρεύματος αέρα, που ανεβά­
ζει την θερμοκρασία της φωτιάς ή εμπλουτί" Χύτευση: η διεργασία του χυσίματος λιωμέ­
νου μετάλλου σε καλούπι. Το αποτέλεσμα
ζει με οξυγόνο την φλόγα ενός αυλού.
είναι το χυτό .
Χάραξη, επιφανειακή: η διακοσμητική
Χωνευτήριο: δοχείο από πυρίμαχο υλικό
διεργασία της δημιουργίας αβαθών γραμ­
για το προς τήξη μέταλλο.
μών ή επιφανειακών εφφέ σε μέταλλο με
χαρακτικά εργαλεία όπως οι γλυφίδες, οι Ψεκασμός με μέταλλο: μια διεργασία εφαρ­
σμίλες κ .α. μογής λεπτού σπρέυ ·λιωμένου μετάλλου για
επιμετάλλωση μιας επιφάνειας με τη χρή­
Χαρτί λιμών: μέσο καθαρισμού στομωμέ­
ση ειδικού αυλού τύπου πιστολιού, που
νων λιμών από τα λεπτά γρέζια.
τροφοδοτείται με σύρμα, το λιώνει με φλό­
Χελώνα: χυτό κανονικού σχήματος που γα ασετυλίνης και το εκτοξεύει στην καλυ­
επέξεργάζεται με εξέλαση, σφυρηλάτηση ή πτόμενη επιφάνεια .

άλλη τεχνική διαμόρφωσης.

Ψυχρή έμφραξη: διαχωριστική γραμμή που
Χρυσούχος άρrυρος Dore: άργυρος που πε­ εμφανίζεται στην επιφάνεια ενός χυτού
ριέχει υπολειμματικές μικροποσότητες εξαιτίας της διαφοράς θερμοκρασίας δύο
χρυσού μετά την αφαίρεση του μολύβδου με ρευμάτων λιωμένου μετάλλου κατά τη χύ­
κυπέλλωση. τευση.

573
Βιβλιογραφία
HISTORICAL
ADAIR, JOHN , The Νa\'οίο aIId Ptteblo SiIversnIit!,s.
University οί Oklahoma Press, Norman, Okla.
(1958).
AGRICOLA, GEORGIUS ,De Re MeIDJIir:α . Basle, 1556.
Translated by Herbert Clark Hoover and Lou
Hoover (1912) . RepubJished: Dover Publica·
,ίοη" New York (1950) .
AIΤCHISON, LESLIE, Α History ο/ Με/α/5. Τwo
volumes; Interscience Publishers, Inc., New
York (Ι960); M.cdooald .nd Εν.η" London
( Ι960).
ANDERSON, LAWRENCE. The ΑΥΙ ο/ /he Si/versmiIII
ίιι Mexico: 1519- 1936. Τwo volumes; Oxford
University Press, New York (1941).
BANCO DE Ιλ REPUBLICA. Bogota, Colombia, 80
Masterpieas Irom ιΙιε Gold Museum (1954) .
- - - , Barradas, Jos6 Perez de, Orfebrerίa Pre-
JIispanica de C'olombia (1958).
BERGS;E, PAUL, Th e G;Jding Proass and !ιιε
Metal/urgy οι Copper and Lead among Ι/ιε
Pre-Columbian lndiaπs. Translated . by C. F.
Reynolds; Danmarks Naturvidenskabelige Sam-
fund, K~benbavn (Ι938).
DERRY-HILL. HENRV and SIONEY, Α nt;que Gold
Boxes, ΤΙιε;, Lore and Their Llιre. Abelard
Pre,s, New York (1953).
DHUSHAN, JAMILA 8RIJ. /ndian Jewellery, Orna-
nIellts and Decorative Designs. D. Β . Tarapore-
val. 50η, .nd Co., Ltd., Bombay (1958). Α
general survey of lndian jewelry.
BIRINGUCCΙO. VANNOCCIO. The Pirotechn;ca (De la
Pirotechnica). Venice, 1540. Englίsh transla-
ιίοη by Cyril StanIey Smith and Martha Teach
Gnudi. The American Institute οΙ Μίηίπι and
Meta)lurgical Engίneers. lnc. (1942). Τhis is
thc first printed book dealίng with the applίed
meral arts and the proces..o;cs ο! ore reduction.
DONNJN. ALFRED. TuIenag and Paktong. Oxford
University Press (1924). Α history ο! Chinese
nickel aIIoys.
DQYER. MARTHA, ΜοηιοΙ Jewellery. National-
museets Skrifter. Etnografίsk Roekke, ν, Ι Kom-
mission Hos. Gyldenda)ske Boghandel. Nordisk
Forlag, K~benhavn (Ι952).
DRADFORD, ERNLE DUSGATE SELDY. Contemporαry
Jewel/ery and Si'ver Desigll . Heywood and Co.,
London (Ι950).
574
- - - , Four Cellluries ο/ European JewelIery.
Philosophical Library, New York (1953).
- - - , EngJis/J Victorian Jewellery. Robert Μ.
McBride Co., New York (Ι959).
BURGESS, FRED W •• AηΙίqιιε JeweJry and Trinkets.
Tudor Publi,hing Co., New York (Ι937 )..
CALVILLO, MADRIGAL 5., P/oteria Mexicana. νοl. 9
of Cο)Jeccίόn Anahuac De Arte Mexicano,
Ediciones Oe Arte, Mexico (1948).
CARLI, ΕΝΖΟ, Pre - Conque~'I GoJd~'miIII 's Work
ΟΙ ColoInbia. WilIiam HeinemaIln, London
(1957).
CELLINI, BENVENUTQ. T,eati~'ej' οη GoldsnliIhing
and Scu/pture. Tr.ns. by C. R. A, hbee (Ι898) .
CENNINI, CENNINO οΆΝΟΚΕι\, Τ/ι ε Cra/tsman's
Handbook. 11 Libro Dell' Arte, fifteenth cen-
tury. TransIated by ΟθΩίε\ V. Thompson Jr.,
Yale University Press (1933) . New Edition:
Dover Publications, New York (1963).
CHIKASHIGE. MASUMI, Alc/Iemy and O,JIer ChenIi-
cal AchievemeIIts ο/ ι/ιε Orient. Tokyo (1936).
OAVIS, Μι\ΚΎ ι .• and PACK, ORETA. Mexican Jewelry.
University ο! Texas Press, Austin '(1963) . Απ
excelIent survey.
ΟΕ KERΤESZ, Μ. WAGNER , Historia Universol de
'os Joyas. Ediciones Centurίόn. Buenos Aires
( Ι947).
ΟΕ LA BORDC LLA. OR. DANIEL RUBIN . Ιοι Tesoros
Art;sticos del Perll. Museo NacionaI de Cien-
cias Υ Arte. Universidad NacionaI Autonoma de
Μοχίcο, Μοχίcο, D.F. (196Ι).
EVANS. JOAN. Α HisIory οι JeweJlery, J 100-/870.
Pitman Publishing Corp., New York (1953).
F ETTICH. NANOOR, Α rcheologia Η IIngar;ca,
Archaologische Studien. Akademiai Kaido,
Budapest (1951). Α bistory ο! the late metal
8ΓΙ ο! the Huns.
Finnish Kalevala TrinkeIs. Kalevalaisen Naisen
Muistromerkkiyhdistys, f. Υ. Suomi, HcIsinki
(1939).
FLQWER, MARGAREΤ, Victorian Jewel,y. Duell.
5loan & Pearce, New York (195Ι).
FORMAN, W ., Swo,ds and Daggers 0/ /ndonesia.
London. Photographs.
GEJΞRLINGS. CERALD Κ ., WrougIII /ron ίιι Arc/Ii-
IccIure. Charles Scribncr's Sons, New York
(1929).
GOWLAND, W ., MetαJs αnd MetαIworking in 01d
Ιαραπ . ΤransIated, Japan Sociery (1915) .
HAMLYN , Ρλυι w ., FORMAN, Β. , and DARX, PHILIP,
Βει,ίπ Art. Batchworth Prcss Ltd., Spring Housc,
London (1960) .
ΗΟΜΜλ , J., editor, Masterpieces ο/ Japanese
. Sword GlJards. Τokyo Society ΙΟΓ the Preserva-
ιίοη οΙ Japanese ΑτΙ Swords (1952). Τext ίη
Japanese and English. Folio οΙ 159 plates.
HUGHES, GRAHAM, Modern Jewelry. Crown Pub-
Jishers, New York (1963). Α handsome book,
profusely illustrated.
ΗυΝΤ, w. ΒΕΝ, Indiαn Si/versf1,itI,ing. Bruce Pub-
Iishing Co., MίJwaukee (1952).
JESSUP, RONALD F. , Anglo-Sαxon JeweJlery. Fred-
erick Α. Praeger, New York (1953).
JOHNSON, λΟλ MARSHALL, Hispanic SίIverwork.
Hispanic Society οΙ America, New York
(1944).
KAYSER, 5ΤΕΡΗΕΝ 5., JewisJJ Ceremonial Art. The
Jewish Publication Society of America, Phila-
delphia (1959) .
ΜλΝΝ, JAMES ο. , The EtclIed Decoration ο/ Ar-
mour. Proc. British Academy (1942).
MCCARΤIIY, JAMES REMJNGΤON, Rings thrortgh the
Ages. Harper & Brothers, New Υ ork (1945).
Lietuv;u Liαudies Menas (Lithuanian Prehistoric
Jewelry). ViJnius (1958). Russian and Lithu-
anian text. lavishly iIIustrated.
MERA, HARRY Ρ., lndiαn Silverwork ο/ the South-
κιε.~I. VoIume Ι, Dale Stuart Κίηι, Globe,
Arizona (1959). lllustrated.
ΡΟΚΤλ, JOHN 8APTJSΤA, NatIfra/ Magick. Α volume
ίη the CoIIector's Series ίη Science, edited by
Derek J. Price. Τhe Smithsonian Institution.
Basic Books, New York (1957).
RACZ. JSTVAN, Kivikirves ία Hopearis/i (Stone Axe
and SiIver Cross). Helsingissa Kustannusosa-
keyhtio Otava, Helsinki (1962) . Early Finnish
"Kalevala" jeweJry.
ΚΕJΝ, J. J., TJ,e lndus/ries ο/ Ιορaπ. London
(1889) .
κινΕΤ, PAUL and ARSANDAUX. Η . , La Metollurgie εη
Amerique Pre-CoIumbienne. L'1nstitut dΈthnο­
logie, Paris (1946).
R08IN50N. 8. w .• The Arls '0/ the Jαpαnese
Sword. Charles Ε. Tuttle Co., Rutland, νι
(1961).
ROGERS, FRANCES, and ΒΕλΚΟ, ALICE, 5000 Years
ο/ GeIns ond Jewelry. J. Β. Lippincott Co.,
Philadelphia (1947).
ROSSI, FILIPPO, ΙΙαlίαη Jeweled Arts. ΗaΠΥ Ν .
Abrams, Inc., New York (1954).
SAVILLE, MAR5HALL Η., ΤΙιε GoldsmίtlI's Art ίη
Ancient Mexico. Museum οΙ the American
Indian, Heye Foundation. Ncw York (1920).
SISSONS, w., Old SheffieId ΡΙα/ ε. Pawson and
Brailsford, Sheffield.
SIYIERO, ROOOLFO, Gli Ori e Le Ambre del Museo
Να1.ίοπalε di ΝαροΙί (Jewelry and Amber of the
National Museum οί Naples). Sotto LΆΙtο
Patronato della Accademia Nazionale dei Lin-
cei •.Sansoni (1959).
5ΤEINGRARER, ERICH, A,ιιίqιιε Je,,'e/ry. Frederick
Α. Praeger. lnc., (1957).
ΤΙ/ι! $ΙUte Arl1IOlιry MIl.felInI ΟΙ ιΙιε Moscow
Krtfll1in. Moscow (Ι 958) ; 381 pages of plates
iIIustrating mainly metal objects ίη the col-
Jection.
ΤHEOPHILUS PRESBYTER (Roger οΙ Helmarshau-
sen), Schedula DiversarilIJn Artiunt (Οη Diverse
Arrs). Α twelfth-century treatise, translated by
John G. Hawthorne and Cyril Stanley Smith,
Τhe University οΙ Chicago Press (1963) . Τhe
earJiest account, firsIhand. οΙ meIalworking. ΟΙ
speciaI interest is Book ΠΙ: The Art οί the
MetaJworker (ρρ. 77-J87).
UNDERWOOD. LEON, Bronl.es ΟΙ WesI A!ricα. Alec
Tiranti Ltd., London (1949).
VASARI, GEORGIO, Vasari οπ Technique. 1550;
translated by louisa S. Maclehose (1907).
Republished by Dover Publications, New York
(1960) .
WYLER, SEYMOUR Β •• The Book ο/ Sheffield Ρ/α/ε.
Crown PubIi~hers, New York (1949).
- - - , Τlιε Book ο/ OJd Silver, .EngJisIr, Λ meri-
can, Foreign. Crown Publishers. New York
(1960).
BOOKS ΟΝ ΜΕΤλΙ CRAPΤS
BOLAS, ΤHOMAS, EtcIIillg on Metals, Νίεllο and
ΜειαΙ Inlay. Articles from the Useful Arts and
Handicrafts Series, Νο. 22, edited by Snowdon
Ward; Dawbarn and Ward, London (about
1900).
BOLLINGER, J05EPH WALΤER, Elementary Wrought
Iron. Bruce Publishing Co., MiIwaukee (1930).
80VIN, MURRAY. Jewe/ry Mαking !or ScJIooJs,
Tradesmen and CralIsmen. Published by the
author, New York (1964).
BOWMAN, JOHN J., and HARDY, R. λΙΙΕΝ, The
Jewe/ry Engraver's MaIIual. D. νιη Nostrand
Company, Princeton; N.J. (1954).
CUZN.ER, BERNARD. Α Sίlversmith 's Manua/. Lon·
don (1958).
ELLACOTT, s. Ε., Forge and FoΙIndry. Methuen's
Outlines, Methuen, London (1955).
EMERSON, λ. Κ., Hand-Made Jewelry. The Dryad
Press, Leicester (1953).
EVANS, Τ. FRANKLIN, Hammered Metαlwork. Uni-
versity οί London Press, London (1936).
FElRER, JOHN L., General Metols. McGraw-HiII
ΒοοΙ Co., New York (1959).
FMANKE, LOJS Ε., Handwrought JeweIry. ΜcΚnίghΙ
and McKnight Publίshing Co., Bloomington.
IlΙ. (1962).
ΟΕΕ, GEORGE Ε .• The Goldsmit1I's αnd Silversmith'J
Handbook. Τhe Technical Press, Gloucester
Road, Kingston ΗίΙΙ, Surrey (1952).
COOGERTY, THOMAS Ρ., Hand Forging and Wroug/II
Iron Ornamental Work. Popu)ar Mechanics,
Chicago (1911).
HARDY, R. ALLEN. and BOWMAN, JOHN J., Tl,e
575
 Jewelry Repair ΜaπυαΙ. D. Van Nostrand Com-
pany, Princeton, N.J. (1956).
- - - , The Jewelry Engraver's Μαιιυαl. D. Van
Nostrand Company, Princeton, Ν.Ι. (1954).
HQRTH, λ. C., Repou$se Metalwork. Methuen and
Co., London (1905). Art nouveau designs.
KRONQUISΤ, EMIL F., Metalcrajt and Jewe/ry. The
CharIes Α. Bennet Company, Peoria, 111.
(1926).
LILLICO, J. W., Blacksmith'.f ManuaI, Jlluslraled.
Crosby Lockwood & Son, London (1930).
LINICK, LESLIE L., Jeweler's Workshop Prat:Iices.
Henry Paulson and Co., Chicago (1948).
MARTIN, CHARLES J., with D'λΜΙCΟ, VICTOR, How
10 Make Modern Jewelry. Museum ο! Modcrn
Art, New York (1949). Distributed by Double-
day & Co., Inc., Garden City, Ν.Υ.
ΜλΚΥΟΝ, ΗΕΚΒΕΚΤ, F.S.A., MeIalwork and Enamel-
Jίng, Third Edition. Dover PubJίcations, New
York (1955).
MILLER, JOHN Ο., Με/αΙ Arl Cra/l$. D. Van Nos-
trand Company, Princeton, Ν.Ι. (1948).
PACK. GRETA, Jewelry and Ename/ing. D. Van
Nostrand Company, Princeton, Ν.Ι. (1941).
- -.- , Chain$ and Beads. D. Van Nostrand
Company. Princeton, Ν.Ι. (1952).
PRUDEN, DUNSTAN, SίlversmiIhing, lts Principle
and Practice ίιι the Smal/ Workshop. St. Do-
minican Press. Sussex (1933).
ROOD, JOHN, Sculpture with α TorcII. University
of Minnesota Press. Minneapolίs (1963).
RURAL INDUSTRIES ΒυΚΕλυ, The Blacksmith'$ Cra/t
(Publίcation Νο. 54). Wimbeldon, ,England
(195~).
---ο WroughI lronwork (Publication Νο. 55).
Wimbeldon, England (1953).
SCHOENFELT. JOSEPH F .• Designing and Making
Handwrought Jewelry. McGraw-Hill Boo1c. Co.,
New York (1960).
SHIRLEY. λ. J., and SHIRLEY. λ. F •• Handcra/t ίπ
Meιαl. Β. Τ. BaIsford, London (1953).
SMITH, DONALD. MeIalwork. Β. Τ. Batsford, Lon-
don (1948) .
STOREY, MICKEY, Centrifugal Casting as a Jewelry
Process. International Τext ΒοοΙ (1963).
THOMAS, RICHARD, MeIalsmiIhing jor the ArtisI-
Crajtsman. Chilton Company, ΒοοΙ Division,
New York (1960).
νΟΝ ΝΕυΜλΝΝ. ROBERT, The Design and Creation
οι Jewelry. Chilton Company. ΒοοΙ DivΊSΊ~n,
New York (1961).
WATSON, JOHN, Tables jor ιlιε Use ο! BlacksmitIIs
and Forgers. Longman·s. London (1906).
WEINER. LOUIS, Hand Made Jewelry. D. Van
Nostrand Company, Princeton. Ν.Ι. (1948).
WILSON, Η., SiIverwork and Jewellery . .Sir Isaac
Pitman and Sons. London (1951). Includes
sections done with Professor Unnp Bisei of the
Imperial Fine Art Col1ege, Tokyo. οη Japanese
Techniques.
WINEBRENNER, ΚΕΝΝΕΤΗ Ό., Jewelry Making as απ
Λτl Ex.pression. International Textbook Com-
pany, Scranton, Pa. (1955).
576
TECHNICAL
BLUM. WILLIAM, and HOGABOOM, GEORGE Β.,
Princip/es οι Electroplaling and ElecIrojQrming,
Third Edition. McGraw-Hill ΒοοΙ Co., New
York (1949). Authoritative work οη the sub-
ject.
BRANNT, WILLJAM Τ., editor, Metal Work.er'$ Handy
Book οι Receipts and Processes. Hodder and
Stoughton, London (1920).
BRAY, JOHN L •• Non-Ferrous ΡrοdUΙ'ι;οn MetaJ-
/urgy, Second Edition. John Wiley and Sons,
New York; Chapman and Hal1, London (1953).
FIELD, SAMUEL, and ΒΟΝΝΕΥ, SAMUEL ROBE;RT. The
Chemical CoJoring ΟΙ Metals. Chapman and
Η.Η, London (1925).
FRASER, RQLAND R., Gennal Metol: Principles,
Procedures and Projects. Prcntice-Hall. Engle-
wood CΙiffs, N.J. (1955).
Henley's Twentieth-Century Book ο! Formulas,
Processes aΜ Trade Secrets, edited by Gardner
D. Hiscox, Μ . Ε.; .1944 revised and enlarged
edition by Professor Τ. O'Conor Sloane,. Α.Β.,
Α.Μ., . Ε.Μ., Ph.Q.. Τhe Norman W. Henley
Publishing Co., New York.
HIORNS, ARTHUR Η., ΜειaΙ Coloring a"d Bronz~
ίπκ. Macmil1an and Co .• London (1920).
JOHNSON. CARL G., MeIaIlurgy, Fourth Edition,
Revised. American Technical Society, Chicago
( 1956).
Metal Finishing Guidebook-Directory jor 1963,
Thίrty-first Annual Edition. Metals and Plas-
tics Publications, New York.
Metals Handbook, 1948 EdiJίorι, prepared under
the direction οΙ the Metals Handbook Com-
mittee; edited by Taylor Lyman. American 50-
ciety for Metals. Cleveland. Reprinted January
1954.
MetaIs Handbook, VoJume 1: Properties and Se-
lection οΙ Metals. Eighth .Edition. American
Society for Metals, MeIals Park, Ο. (1961).
1959 Minerals Yearbook, Volume ΠΙ, Area Re-
ports, prepared by the staff οΙ the Bureau ο!
Mines. Division of Minerals. United States De-
partment of the InteriQr. United States ΟονεΓη­
ment Prinfing Office, Washington, D.C. (1960).
NIGHTlNGALE, Τίιι Solders. Τίη Research Institute,
Birmingham Printers. London (1932).
TJle Oxy-Acetylene Handbook. Linde Company,
Division ο! υηίοη Carbide Corporation, New
York (1960).
Oxyacetylene Welding, Fourth Edition, revised by
Morgan Η. Potter. American Technical So-
cieIy, Chicago (1956).
REAGAN, JAMES Ε .• and SMITH. EλK~ Ε . , MetaJ
Spinning. The Bruce Publίsbing Co.. Milwau-
kee (1946).
SMITH, CYRIL STANLEY. Α History 0/ Metallog-
raphy. University οΙ Chicago Press (1960).
The deve)opment of ideas οη the structure of
metals before 1890.
7001 Enginet'r.s Hundbouk, An1erican Society οΙ
Τοοl Engincers. DetroiI. Micb. McOraw-HilI
Βοοκ Co. , New York (1949) .
WAtoNι:Jt. CΙΙΑΚLι:.s L . 11 . , 1'~' xI Βοοι.. υl (,' iιύί"κ .
Wagner School οΙ Sίgn and Coηtmerc.:ia! ΑΓΙ.
8",lon (1950) .
Wι· lJί"g HιιllύΙ,oιJί, Sc:ction Two. GIJ.\', Arι: uIIJ
R~.)';.)Ίu,,,'e Wf'IJiIIg Prt)(:(·~'!it·.1·. f'ιJurIh EιJίιίoη.
American Weldina Society, New .York (1958).

MlSCELLANEOUS

L VΙ-ΙCΗ. JOHN. M~Ιal S,·II/pIIIrc. Studio·CroweIl,

New Yurk (1951) .
Murking P,t'~:iolls Mt'tuls
Commercia! StanιJ3rd~ published by Ihe U. S.
Department οΙ Commerce. Nutional Bureau οΙ
Standoιrds; solcJ by Suρc:rintendent οΙ Docu-
menIs. WashingIon, D.C,
Commercia! Sιaηd:.ιrd CS66-38. ΜοιτΙίηΒ ο! Ar-
ricles Made Wl)olly οτ ίη ΡΟΙΓΙ οΙ Platinum
Commerciu! Standard CS67-38, Mi&rking ΑΓιί­
cles Made of Κ;ΙΤθΙ Gold
Commercia! Stundurd CSll ΙΙ-44 , Murking of
Jewe!ry and NoveIIies οΙ SiIver
Cuntmercial Sι;ιnd;ιrd CS51-H, Murking Arricles
Made οΙ SiIver ίο Contbination wiIh Gold
Commercial Standurd CS47-34 . ΜθΓΙίηι οΙ Gold-
FirIed and -RoIled Οοιd-ρl.ιΙι: Articics Other
(han Wuιchcases
Tlι ~ Murk;"K 1)/ Ρrι>Ι·ίιJιι.s M"luf.1" Α Guide Ιο
Moιrkings <and DescripIions Used ίη rhe JeweIry
Τr:.ιde, JewcΙι;:r's VigilHnce CommiIIee. 45 WcsΙ
4.sIh SIrccI, Nc'~ York CiIY.
SP ERISEN. FRANCΙS J .• TJ/e ΛτΙ ο/ ΙlΙ~ LupiJuty.
The Bruce Publίshing Company, Milwaukc:e
(1961 ) .
UNTRA C ιtT, ΟΙΙΡΙ, "l::nuιllt, IiIIg ωι Μι-ιι,Ι. ChiIton
Comρany, Βοοκ Division, l)hiIadcIphioι. ul1ιl
New York (1957).

Κοίλο βραχιόλι από Υνήσιο ασήμι. σχεδιασμένο από

τους Namma KoIJorgen Ο ί ΙΖθΙ για την Georg Jensen
SiIversmiths. Ltd . 1960. Φωτογρ. Junio r.

577
 ΠΑΡΟΡΑΜΑΤΑ

Σελ. 363 Στίχ . 7 Αντί φυθροπυρήτης Διόβαζε ερuθροπύρμισης

» 390 » 28 » σωμόιτα » σωμάτια
» 519 » 17 » ποσότης » ποσότητα
» 549 » 11 » Πφιφ€ρεις » Περιφέρειες
παγιωμένη
» 558 » 13 » παγωμ€νη »
επί
» 558 » 22 » από »

578
 ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ
ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΕΤΑΛΛΩΝ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΤΕΧΝΙΤΕΣ
(ΜΕΤΑL TECHNIQUES FOR CRAFTSMEN)
ΤΥΠΩΘΗΚΕ ΣΕ 3.000 ΑΝΤιΤΥΠΑ .
ΤΟ ΝΟΕΜΒΡΙΟ 19Β6
ΣΤΟ ΛΙΘΟΓΡΑΦΕΙΟ ΦΩTOΓlOyNΙKA ΕΠΕ
ΑΠΟ ΤΗΝ .ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΟΜΜΕΧ. ΕΠΕ
ΓΙΑ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ ΤΟΥ ΕΟΜΜΕΧ

ΑΠΟΔΟΣΗ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ

* - ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΗΣ
Δ . Π . βΑΚΑΤΑΤΣΗΣ
Α ' ΕΚΔΟΣΗ • ΑΘΗΝΑ 1986
COPVRIGHT~ 1986, ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ :

ΕΟΜΜΕΧ
ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ
ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΩΝ ΜΕΤΑΠΟIΗΤιΚΩΝ
ΕΠΙ Χ ΕΙΡΗΣΕΩΝ & ΧΕΙΡΟΤΕΧΝΙΑΣ

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΧΕΙΡΟΤΕΧΝΙ Κ ΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ · ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ

ΤΜΗΜΑ ΕΚΔΟΣΕΩΝ

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ :
Ξενlα ς 16 & " ΕβΡοU • 11528 ΑΘΗΝΑ
Τηλ. :77 ,15,002·77,15,003
Τέλεξ : 218819 ΗΜΙΗ GR

•
Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΕΙΝΑΙ ΠΙΣΤΗ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ
ΤΗΣ ΠΡΩΤΟΤΥΠΗΣ ΑΓΓΛΙΚΗΣ τον OIKOV
οουΒΙΕΟΑν & COMPANV

•
ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ ΜΕΡΙΚΗ ' Η ΟΛΙΚΗ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ
τον KEIMENOV ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΙΚΟΝΩΝ ΧΩΡΙΣ
ΤΗ ΓΡΑΠΤΗ ΑΔΕΙΑ τον ΕΚΔΟΤΗ

•
158": 0-385-03027-4
Library σΙ Congress Cataloa Card Number "65-16397
CΟΡΥήghι © 1968, 191' by Doubleday '" Company, Inc,
ΑΙΙ righιs reserved. Νο materiaI ίο this book may bc
uscά without written permission οΙ the pubIisher ΟΤ οί
the copyrigbt owners whose names appear witb the il~
lustratiνe material.

Χάλ κ ινο υδροδοχείο μ ε διακό σμηση ρεπουσσέ ...

α π ό τ ο New Delhi, Ινδία. Ύψος 12 ίντσες, συλ­
λογή Leonard Gang .. Φωτογραφία Ορρί .