Professional Documents
Culture Documents
Τζ. Τ. Μέρφι Ο πρώτος χρόνος της σχολής Λένιν
Τζ. Τ. Μέρφι Ο πρώτος χρόνος της σχολής Λένιν
J.T. Murphy
Είναι προφανές ότι αυτό ήταν ένα πολύ φιλόδοξο πρόγραμμα. Ποτέ στην
ιστορία δεν είχε υπάρξει μια τέτοια σχολή. Ποτέ στην ιστορία δεν είχε γίνει
προσπάθεια να συγκεντρωθούν ηγετικά στελέχη των κομμάτων της εργατικής τάξης
από όλο τον κόσμο με σκοπό να μελετήσουν εκτεταμένα και σε βάθος τα
επαναστατικά προβλήματα του προλεταριάτου.
Ακόμη πιο φιλόδοξη ήταν η ιδέα ότι αυτό το πρόγραμμα σπουδών θα
μπορούσε να καλυφθεί στη διάρκεια ενός έτους. Αυτό έγινε αμέσως ξεκάθαρο στους
υπεύθυνους της σχολής με την άφιξη των φοιτητών που έστειλαν τα κόμματα στη
Διεθνή. Έγινε αμέσως ξεκάθαρο ότι, ενώ το πολιτικό και διανοητικό επίπεδο των
φοιτητών ήταν υψηλό, η θεωρητική τους κατάρτιση δεν ήταν αρκετή για να
τελειώσουν το πρόγραμμα σπουδών σε ένα χρόνο. Η αιτία για αυτό ήταν μάλλον η
υπερεκτίμηση του θεωρητικού επιπέδου των κομμάτων, αλλά πέρα από αυτό, το
γεγονός είναι ότι ήταν απαραίτητο να αλλάξει όλη η δομή των μαθημάτων και να
επεκταθεί η διάρκεια των σπουδών ώστε οι φοιτητές να φτάσουν το απαραίτητο
επίπεδο. Εξ αίτιας αυτού προέκυψαν αξιοσημείωτες δυσκολίες. Η διεύθυνση της
σχολής έπρεπε όχι μόνο να φτιάξει καινούρια σχέδια και προγράμματα για τη
δουλειά, καινούρια βιβλιοθήκη κλπ, αλλά έπρεπε να τα κάνει αυτά ταυτόχρονα με
την ανάπτυξη μηχανισμού ικανού να φέρει σε πέρας τη δουλειά.
Θα πρέπει να έχουμε κατά νου ότι πολύ λίγα έργα του Λένιν είχαν μεταφραστεί
σε άλλες γλώσσες και ότι έπρεπε να βρεθούν μεταφραστές όχι μόνο για τη
βιβλιογραφία αλλά και για την καθημερινή λειτουργία της σχολής. Ακόμα πιο
δύσκολο ήταν το καθήκον για την συγκεκριμένη πρακτική δουλειά των φοιτητών στα
εργοστάσια και τη συνεργασία με το Ρωσικό κόμμα. Εδώ κάθε βήμα ήταν ένα
πρωτότυπο βήμα. Ούτε οι επιτροπές του κόμματος, ούτε οι εργοστασιακές επιτροπές
είχαν εμπειρία συνεργασίας με ξένους εργάτες-φοιτητές στον ίδιο χώρο, και ακόμα
περισσότερες δυσκολίες έβαζε το γεγονός ότι η κάθε ομάδα έπρεπε να έχει και το
μεταφραστή της.
Ακόμα πρέπει να πούμε και για τις δυσκολίες που αντιμετώπιζε η οργάνωση
του μηχανισμού της σχολής. Η σχολή έπρεπε να λειτουργήσει με την αρχή της
ενεργούς συμμετοχής των φοιτητών σε κάθε φάση της διοίκησης της σχολής και
αυτή η δουλειά έπρεπε να γίνει πάλι μέσω διερμηνέων, πράγμα που μας δίνει μια
εικόνα του πόσο πρωτόγνωρη ήταν η κατάσταση που αντιμετωπίζαμε και των
πρακτικών προβλημάτων που έβαζε η κατάσταση.
Παραπέρα, υπήρχαν και άλλοι παράγοντες, πολιτικοί, που επηρέαζαν την
επίλυση των προβλημάτων που κλήθηκε να λύσει η διοίκηση της σχολής. Από τη μία
ήταν η διοίκηση της σχολής που αποτελούνταν από έμπειρους και καταρτισμένους
συντρόφους, μαθημένους στην πειθαρχία του ΡΚΚ, οι περισσότεροι από τους
οποίους έπρεπε να μιλάνε στους φοιτητές μέσω διερμηνέων. Από την άλλη ήταν οι
φοιτητές, που δεν ήταν συνηθισμένοι στη μπολσεβίκικη πειθαρχία και
λειτουργούσαν με όλη την ανωριμότητα των κομμάτων από τα οποία προήρθαν. Οι
εβδομήντα φοιτητές παρουσίαζαν, σε μικρή κλίμακα, όλα τα ιδεολογικά προβλήματα
των κομμάτων που δεν είχαν ακόμα εξελιχθεί σε πραγματικά μπολσεβίκικα κόμματα.
Στα μυαλά των φοιτητών υπήρχαν ακόμη τα φαντάσματα της παλιάς
σοσιαλδημοκρατίας, των σχέσεων με τη σύγχρονη σοσιαλδημοκρατία, των σχέσεων
με το συνδικαλισμό κλπ, ενώ μερικά κόμματα δεν έστειλαν φοιτητές με σκοπό να
εκπαιδεύσουν μπολσεβίκους ηγέτες αλλά με σκοπό να ξεφορτωθούν κάποιους
περίεργους ηγέτες φραξιών.
Τέτοια ήταν τα προβλήματα που αντιμετώπιζε η διοίκηση της σχολής όταν
άρχιζε το πρώτο ακαδημαϊκό έτος το Μάη του 1926.
Πώς ξεπεράστηκαν αυτές οι δυσκολίες; Καταρχήν πρέπει να πούμε δυο λόγια για τις
αρχές οργάνωσης της δουλειάς της σχολής. Η διοίκηση ήθελε να φτιάξει ένα σώμα
μέσω του οποίου οι φοιτητές και οι καθηγητές θα μπορούσαν να πάρουν ενεργό
μέρος στην οργάνωση της ζωής της σχολής, τόσο στην ακαδημαϊκή δουλειά όσο και
στην γενική οργανωτική δουλειά. Αυτό μπορούσε να το πετύχει μόνο με τη
δημιουργία τμημάτων, επιτροπών και υποεπιτροπών. Αυτή η αρχή εφαρμόστηκε σε
κάθε τομέα δραστηριότητας, από την ανώτατη επιτροπή που διοικούσε όλη τη σχολή
μέχρι κάθε ξεχωριστό μάθημα που θα διδάσκοταν. Αυτό φυσικά δημιούργησε πάρα
πολλές επιτροπές και υποεπιτροπές, σε βαθμό που οι φοιτητές άρχισαν να
παραπονιούνται και να ζητούν τον περιορισμό τους. Φυσικά αυτό προκάλεσε πολλές
συζητήσεις, στις οποίες οι τοποθετήσεις των φοιτητών αντανακλούσαν την
εσωτερική ζωή του κάθε κόμματος και ήταν εύκολο να καταλάβει κανείς σε τί βαθμό
είχε συνηθίσει ο καθένας τη συλλογική δουλειά και τη συλλογική επίλυση των
προβλημάτων της κομματικής ζωής. Τέθηκε λοιπόν το ζήτημα να πειστούν οι
φοιτητές για την αναγκαιότητα αυτού του τρόπου οργάνωσης και να δουν μέσα από
ζωντανά παραδείγματα το νόημα της συλλογικής επίλυσης των προβλημάτων της
κομματικής ζωής.
Η ακαδημαϊκή οργάνωση
Αυτή η μέθοδος δούλεψε με λιγότερα προβλήματα στο πεδίο της επίλυσης των
ακαδημαϊκών προβλημάτων. Όλη η ακαδημαϊκή δουλειά της σχολής οργανώθηκε
από ένα τμήμα, το οποίο αποτελούνταν από μια κεντρική επιτροπή με μέλη
καθηγητές και φοιτητές. Στη συνέχεια για κάθε ειδικό θέμα σπουδών εκλέχτηκε μια
ειδική επιτροπή. Αυτές οι επιτροπές αποτελούνταν από μερικούς καθηγητές
σχετικούς με το ζήτημα και έναν εκπρόσωπο από κάθε ομάδα φοιτητών ( οι ομάδες
φοιτητών χωρίζονταν σύμφωνα με τη γλώσσα – ρωσόφωνη, γαλλόφωνη, αγγλόφωνη
και γερμανόφωνη). Ένας από τους καθηγητές ήταν ο πρόεδρος της επιτροπής και
ένας από τους φοιτητές ο γραμματέας. Οι θεματικές επιτροπές συζητούσαν τα
διάφορα ζητήματα που έβαζε το συγκεκριμένο θέμα σπουδών, οργάνωναν το
πρόγραμμα και τα πλάνα σπουδών, ετοίμαζαν τη βιβλιογραφία, οργάνωναν τη
διδακτική μέθοδο και ασχολούνταν με την ακαδημαΐκή πειθαρχία και την πρόοδο
της κάθε ομάδας. Το ακαδημαϊκό πλάνο της πρώτης χρονιάς κάλυπτε τα εξής
ζητήματα: πολιτική οικονομία, ιστορία του ΡΚΚ, ιστορία του εργατικού κινήματος,
κομματική οικοδόμηση και ρώσικη γλώσσα. Η μέθοδος που αποφασίστηκε για τη
διδασκαλία αυτών των θεμάτων ήταν η εργαστηριακή μέθοδος, αν και δεν
ακολουθήθηκε πάντα κατά γράμμα. Κάθε αντικείμενο χωρίστηκε σε ένα αριθμό
θεμάτων και οι φοιτητές έπρεπε να μελετήσουν το κάθε θέμα ανεξάρτητα σε ένα
δοσμένο χρονικό διάστημα. Στους φοιτητές παρέχοταν ένα λεπτομερές πλάνο
μελέτης για κάθε θέμα μαζί με την αντίστοιχη βιβλιογραφία. Όπως προχωρούσε η
μελέτη του θέματος, οι καθηγητές οργάνωναν συναντήσεις με τους φοιτητές για
ερωτήσεις και διευκρινήσεις. Αυτή ήταν η διδακτική μέθοδος της σχολής.
Αντικείμενα σπουδών.
Τα αντικείμενα σπουδών που καλύφθηκαν τον πρώτο χρόνο ήταν τα εξής. Στην
πολιτική οικονομία καλύφθηκαν εντελώς ο πρώτος και ο τρίτος τόμος του
Κεφάλαιου του Μαρξ. Αυτή ήταν η βασική βιβλιογραφία στην οποία προστέθηκαν
μερικά σημαντικά έργα του Λένιν, του Μπουχάριν κ.α. Τα θέματα που καλύφθηκαν
ήταν:
1α) Τα βασικά στάδια της εμφάνισης και της ανάπτυξης του καπιταλισμού, η
καπιταλιστική οικονομία.
1β) Τα εξωτερικά χαρακτηριστικά της καπιταλιστικής οικονομίας
1γ) Οι εσωτερικές αντιφάσεις της καπιταλιστικής κοινωνίας
1δ) Η αξία ως ρυθμιστής της καπιταλιστικής οικονομίας
2) Η θεωρία της αξίας της εργατικής δύναμης
3) Χρήμα και πίστωση
4) Μισθωτή εργασία και κεφάλαιο
5) Μισθοί
6) Οι ρύθμιστές της παραγωγής στην καπιταλιστική οικονομία και ο διαμοιρασμός
της υπεραξίας.
7) Έγγεια πρόσοδος
8) Η θεωρία των αγορών και των κρίσεων
Στην ιστορία του εργατικού κινήματος έγινε πρώτα μια σύντομη εισαγωγή για τη
Βιομηχανική Επανάσταση στην Αγγλία και τη Μεγάλη Γαλλική Επανάσταση. Στη
συνέχεια α) το κίνημα των Χαρτιστών, β) ουτοπικός σοσιαλισμός, γ) η εμφάνιση του
μαρξισμού, δ) Η επανάσταση του 1848 στη Γαλλία, ε) η Πρώτη Διεθνής, στ) η
Παρισινή Κομμούνα.
Στα μαθήματα για το λενινισμό και τη δουλειά του ΡΚΚ καλύφθηκαν τα εξής, τα
οποία θα επεκταθούν σημαντικά και στο δεύτερο χρόνο: α) μαρξισμός και
λενινισμός, β) οι προϋποθέσεις της αστικής επανάστασης στη Ρωσία, γ) το ΣΔΕΚΡ
τις παραμονές της επανάστασης του 1905, δ) το ΣΔΕΚΡ στο δρόμο προς την
επανάσταση του 1905, ε) το ΣΔΕΚΡ στην επανάσταση του 1905, στ) ο αγώνας του
ΣΔΕΚΡ την περίοδο της αντεπανάστασης και η ανάπτυξη του εργατικού κινήματος
την περίοδο 1905-1914, ζ) το ΣΔΕΚΡ στη διάρκεια του ιμπεριαλιστικού πολέμου, ή)
από την επανάσταση του Φλεβάρη στην επανάσταση του Οκτώβρη.
Η μελέτη της κομματικής οικοδόμησης ξεκίνησε αργότερα από τη μελέτη των άλλων
αντικειμένων. Αυτή η μελέτη ασχολήθηκε μέχρι τώρα με την οργανωτική δομή του
ΡΚΚ, συγκεκριμένα τα βασικά του όργανα, τους εργοστασιακούς πυρήνες και τη
λειτουργία τους, ενώ δόθηκε ειδική σημασία στο σύστημα με το οποίο το ΡΚΚ
καθοδηγεί όλη τη διαδικασία της σοσιαλιστικής οικοδόμησης στην ΕΣΣΔ και
συγκεκριμένα το ρόλο των οργάνων του Κόμματος που είναι συνδεδεμένα απευθείας
με τις εργατικές μάζες.
Η πρακτική δουλειά
Η πρακτική δουλειά
Μαζί με την εξωτερική δουλειά πρέπει να δούμε και τη δραστηριότητα των φοιτητών
μέσα στη σχολή. Όλοι οι φοιτητές είναι κομματικά μέλη και φυσικά έχουν μια
κομματική οργάνωση μέσα στη σχολή, μέσα από την οποία κάνουν δουλειά αγκιτ-
προπ και συμμετέχουν στη σημερινή πολιτική ζωή. Για παράδειγμα οι φοιτητές
συμμετείχαν στις διευρυμένες ολομέλειες της Κ.Ε. της Κ.Δ. και οργάνωσαν
κομματικούς κύκλους συζήτησης για τα προβλήματα που συζητήθηκαν στις
ολομέλειες. Εκτός από τις συζητήσεις οι φοιτητές συμμετείχαν και στους εορτασμούς
για την Οκτωβριανή Επανάσταση, την επέτειο του θανάτου του Λένιν, την επέτειο
των Λίμπνεχτ-Λούξεμπουργκ, τη μέρα του Κόκκινου Στρατού, την επέτειο της
Κομμούνας, την πρωτομαγιά κλπ.
Πέρα από αυτή τη δουλειά έχουμε και την οργάνωση της συνδικαλιστικής
επιτροπής της σχολής. Αυτή η επιτροπή ασχολείται με όλα τα ζητήματα των
συνθηκών στη σχολή, με τη βελτίωση των υλικών συνθηκών και των όρων ζωής,
όπως και με τη συμμετοχή στη γενική διοίκηση της σχολής. Σκοπός της είναι να
διασφαλίζει τη συμμετοχή όλων των μελών της σχολής στη συνολική δουλειά. Αυτή
η φάση της δουλειάς δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα.
Οι προοπτικές
Τα καθήκοντα της σχολής για τον επόμενο χρόνο είναι ακόμη μεγαλύτερα.
Παράλληλα με τα μαθήματα χτίζεται και μια επέκταση της σχολής. Η επέκταση θα
είναι έτοιμη μέχρι το Νοέμβρη και τότε η σχολή θα μπορεί να φιλοξενήσει
διακόσιους φοιτητές. Στα μαθήματα του δεύτερου έτους το επίκεντρο της προσοχής
θα μετακινηθεί από τη δουλειά του ΡΚΚ στη δουλειά των κομμάτων στα οποία θα
επιστρέψουν οι φοιτητές μετά το τέλος των σπουδών. Φυσικά, παρά αυτή την
αλλαγή, η σύνδεση με τα γενικά προβλήματα της ΚΔ και του ΚΚΣΕ θα διατηρηθεί.
Το πλάνο της δουλειάς για τους νέους φοιτητές θα ακολουθήσει γενικά την
περιγραφή που κάναμε για τον πρώτο χρόνο της δουλειάς, αλλά φυσικά θα
ενσωματωθούν τα διδάγματα από την εμπειρία και την ενεργή συνεργασία των
φοιτητών του πρώτου χρόνου.
Μπορούμε να πούμε με αυτοπεποίθηση ότι παρά τα όποια λάθη και τις
πιθανώς πολλές αποτυχίες στην επίτευξη όσων είχαμε προγραμματίσει για τον πρώτο
χρόνο της σχολής, βάλαμε καλά θεμέλια για τη σχολή. Η Διεθνής Λενινιστική Σχολή
έχει βρει το βήμα της και κινείται στο δρόμο της εκπλήρωσης των καθηκόντων της,
όπως περιγράφονται στις αποφάσεις του Πέμπτου Συνεδρίου της ΚΔ.