စကားပလႅင္

စာသင္ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ဒီမိုကေရစီ နည္းအရ မည္သို႔ က်င့္သံုးလိုက္နာလ်က္ရိွသည္။ လက္ေတြ႕ ဒီမိုကေရစီ

နည္းနာနိသ်မ်ားကို မည္ကဲ့သို႔ သင္ၾကားပို႔ခ်ေပးနိုင္သည္ကို စံုစမ္းစစ္ေဆးရန္ အဂၤလန္ျပည္တြင္ ဖြဲ႕စည္း
တည္ေထာင္ထားေသာ (ျပည္သူ႔နီတိ ပညာ ျပန္႔ပြားေရး အသင္း) က ေကာ္မတီတစ္ရပ္ ဖြဲ႕စည္းလ်က္ တာဝန္
ေပးခဲ့၏။ ထိုေကာ္မတီတြင္ ပညာေရးႏွင့္ ဆိုင္ရာ ပုဂၢိဳလ္ ၁၂ ဦးပါဝင္၍ ေက်ာင္းဆရာၾကီးမ်ား၊ ပညာဝန္မ်ား၊
တကၠသိုလ္ေက်ာင္းအုပ္ၾကီးမ်ား ပါဝင္ေလသည္။ ထိုေကာ္မတီသည္ အဂၤလန္ျပည္ရိွ စာသင္ေက်ာင္းေပါင္း
အေျမာက္အျမားကို သြားေရာက္ ၾကည့္ရႈေလ့လာၿပီးလွ်င္ စကားလံုးေပါင္း ၅၅၀၀၀ခန္႔ ပါဝင္ေသာ အစီရင္ခံစာ
တစ္ေစာင္ကို ၁၉၄၇ ခုႏွစ္အတြင္းက (ျပည္သူ႔နီတိ ပညာျပန္႔ပြာ းေရး အသင္း) သို႔ တင္ျပခဲ့ေလသည္။
ထိုအစီရင္ခံစာတြင္ စာသင္ေက်ာင္းမ်ား၌ ဒီမိုကေရစီ အုတ္ျမစ္ခ်ေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ အဖုိးတန္ေသာ
အခ်က္အလက္မ်ားႏွင့္ ထိေရာက္ေသာ အၾကံေပးခ်က္မ်ား အမ်ားအျပားပါဝင္သျဖင့္ အစီရင္ခံစာ
ထြက္ေပၚလာသည္ႏွင့္ တစ္ၿပိဳင္နက္ အဂၤလန္ျပည္၌သာမက ကမာၻအရပ္ရပ္ရိွ ပညာေရးေလာကတြင္ ဂယက္
ရိုက္သြားသည္ကို ေတြ႕ရေလသည္။

ဒီမိုကေရစီဝါဒကို လက္ကိုင္ျပဳလ်က္ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံထူေထာင္ရန္ အားသြန္ၾကိဳးပမ္းလ်က္၇ိွေသာ ကၽြႏု္ပတ

္ ို႔
ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံတြင္လည္း စာသင္ေက်ာင္းမ်ားကစ၍ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို လက္ေတြ႕က်င့္သံုးႏိုင္ရန္
မ်ားစြာ လိုလားအပ္သျဖင့္ အထက္ပါ အစီရင္ခံစာကို အက်ဥ္းခ်ံဳးၿပီးလွ်င္ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျမန္မာျပန္ဆို
ထုတ္ေဝ အပ္ပါသည္။ ဤစာအုပ္ငယ္သည္ ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားမ်ားအား ဒီမိုကေရစီ သေဘာတရားမ်ား
ကို လက္ေတြ႕က်င့္သံုးႏိုင္ရန္ အေထာက္အကူျဖစ္ပါေစသတည္း။ ဒီမိုကေရစီဟူေသာ နာမပညတ္၏ အဓိပၸာယ္
ကို ေကာင္းစြာ သိျမင္ႏိုင္ၾကပါေစသတည္း။

၁၉၅၂ ခု - ေမလ ၁၀ ရက္ ေမာင္သန္႔

ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ အက်ိဳးေဆာင္ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ အတြင္းေရးမွဴး

ျမန္မာႏိုင္ငံ ဘာသာျပန္ စာေပအသင္း

ပညာဒါန By ခင္ျမတ္ Page 1

 နိဒါန္း

အဂၤလန္ျပည္ရိွ ျပည္သူ႔နီတိ ပညာျပန္႔ပြားေရးအသင္းကို ၁၉၅၂ ခုတြင္ စတင္ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။

သို႔ရာတြင္ ထိုအသင္းကို မဖြဲ႕စည္းမီ ေရွးပေဝဏီကပင္ ျပည္သူ႔နီတိပညာကို အနည္းႏွင့္ အမ်ားဆိုသလို ေရးခဲ့
ေျပာခဲ့ၾကသည္။ ျပည္သူ႔နီတိပညာ ဆိုသည္မွာလည္း ျပည္သူျပည္သားေကာင္း တစ္ေယာက္ ျဖစ္လာေစရန္
ရည္ရြယ္၍ သင္ၾကားပို႔ခ်ေသာ ပညာရပ္ပင္ ျဖစ္၏။ တနည္းဆိုေသာ္ ျပည္သူ႔ လမ္းညႊန္ပညာ ျဖစ္ေပသည္။

ေရွးအခါက ႏိုင္ငံ အမ်ား၌ပင္ ပညာေရးစနစ္သည္ ျပည္သူျပည္သားေကာင္းမ်ား ျဖစ္လာရန္

ရည္ရြယ္ေသာ စနစ္ပင္ျဖစ္ပါသည္။ ဥပမာ ဟစ္တလာ၏ လက္ေအာက္ ဂ်ာမနီျပည္တြင္ စာသင္ေက်ာင္းမ်ား၌
(ျပည္သူျပည္သားေကာင္းမ်ား) ျဖစ္လာရန္ ရည္ရြယ္၍ သင္ၾကားပို႔ခ်ေပးသည္မွာ မွန္ပါသည္။ ကေလးသူငယ္
မ်ားသည္ မိမိတို႔ တိုင္းျပည္ကို အလြန္အမင္းခ်စ္ၾကရမည္ဟု ဆို၏။ ႏိုင္ငံေတာ္သည္ ကေလးမ်ား၏
က်န္းမာေရး ကိုလည္း အထူးဂရုစိုက္၏။ ကေလးမ်ား၏ ဉာဏ္ထက္ျမက္ေရးကိုလည္း နည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ဖန္တီး
၏။ ႏိုင္ငံသမိုင္းကိုပင္ ရည္ရြယ္ခ်က္ ျပန္လည္ေရးသား ျပစုေစ၍ သင္ၾကားပို႔ခ်ၾကရ၏။ သို႔ရာတြင္
ဟစ္တလာ၏ လက္ေအာက္ ပညာေရးစနစ္သည္ ကၽြႏု္ပ္တို႔ နားလည္လက္ခံေသာ ဒီမိုကေရစီ ပညာေရးစနစ္
မဟုတ္ေပ။ မဟုတ္ယံုမွ်မက အလြန္ပင္ ကြာေဝးေပသည္။ ကိုယ့္အမ်ိဳးကို ခ်စ္ယံု၊ က်န္းမာယံု၊ ဉာဏ္ ပညာ
ေကာင္းယံုမွ်ႏွင့္ ကေလးသူငယ္တစ္ေယာက္သည္ ဒီမိုကေရစီ ပညာကို သိနားလည္ျခင္းမရိွႏိုင္ေပ။ ဒီမိုကေရစီ
ပညာသည္လည္း အစိုးရက တိုင္းသူျပည္သားမ်ားအား လက္ကမ္း၍ ေပးႏိုင္ေသာ ပညာမဟုတ္။ ဆရာက
တပည့္အား သင္ၾကားပို႔ခ်၍ လံုေလာက္ေသာ ပညာမဟုတ္။ ဆရာေရာ တပည့္ပါ ဒီမိုကေရစီစနစ္အတိုင္း
လိုက္နာက်င့္ၾကံေနထိုင္မွသာလွ်င္ တတ္ေျမာက္ႏိုင္သည့္ ပညာရပ္ ျဖစ္ေလသည္။ အတုျမင္
အတတ္သင္ဆိုသည့္ စကားအတိုင္း လက္ေတြ႕ျပဳလုပ္မွသာလွ်င္ ထိုကဲ့သို႔ ဒီမိုကေရစီကို
လက္ေတြ႕က်င့္သံုးႏိုင္ရန္အတြက္ က်င့္သံုးသူမ်ားသည္ အေတာ္အတန္ လြတ္လပ္မႈရရ
ိွ ေပမည္။ ထိုသို႔
လြတ္လပ္မႈကိုပင္ အမ်ားလြတ္လပ္မႈအတြက္ အနစ္နာခံလိုစိတ္ရိွရေပမည္။ ေက်ာင္းမွထြက္ေသာ ကေလး
သူငယ္မ်ားသည္ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေတြးေတာၾကံဆတတ္ေသာ အေလ့အက်င့္သည္ပင္လွ်င္ တိုးတက္ေရး
၏ ဇီဝမ်ိဳးေစ့ ျဖစ္၏။ အထက္က ညႊန္ၾကားခ်က္အရ ဤသို႔သာ ေတြးေတာ ၾကံဆရမည္။ ထိုသို႔ မေတြးေတာ
မၾကံဆရဟူေသာ ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈ တို႔သည္ ဒီမိုကေရစီ၏ ရန္သူမ်ားျဖစ္ၾကေပသည္။ ဒီမိုကေရစီ၏ အဂၤါတစ္ရပ္ကား
စိတ္ကူးကိုေသာ္ လည္းေကာင္း၊ အျပဳအမူကိုေသာ္ လည္းေကာင္း၊ ခ်ဳပ္ျခယ္ျခင္း လံုးဝကင္းစင္ျခင္းပင္တည္း။

(ဒီမိုကေရစီ) ဟူေသာ စကားလံုးသည္ ရံဖန္ရံခါ အဓိပၸာယ္ကင္းမဲ့စြာ အသံုးျပဳျခင္းကို ခံရတတ္ေလ

သည္။ ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ သေဘာက်ေသာ အေၾကာင္းအရာ တစ္ရပ္ကို (ဒီမိုကေရစီ) ျဖစ္သည္ဟု
ခ်ီးၾကဴး ေျပာဆိုေလ့ရိွၾက၍ သေဘာမက်ေသာ အေၾကာင္းအရာ တစ္ရပ္ကို (ဖက္ဆစ္) ျဖစ္သည္ဟု ကဲ့ရဲ႕
ရႈတ္ခ်ေလ့ရိွၾက၏။ သုိ႔ရာတြင္ ထိုသို႔ ေျပာဆို သံုးစြဲသူတို႔သည္ အမ်ားအားျဖင့္ ဒီမိုကေရစီ၏ အဓိပၸာ ယ္ကို
ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ဖက္ဆစ္၏ အဓိပၸာယ္ကိုေသာ္ လည္းေကာင္း မသိရွာၾကေလ။ ဒီမိုကေရစီသည္ ပါတီ

ပညာဒါန By ခင္ျမတ္ Page 2

ႏိုင္ငံေရး မဟုတ္၊ အားလံုးႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ ႏိုင္ငံေရး ပါတီျဖစ္၏။ တနည္းအားျဖင့္ဆိုေသာ္ ဒီမိုကေရစီ ရိွမွ
သာလွ်င္ ပါတီမ်ားလည္း ရိွႏိုင္ေပမည္။ ဒီမိုကေရစီမရိွလွ်င္ ပါတီအမ်ားမရိွႏိုင္ေပ။ ဒီမိုကေရစီ၏ အဂၤါရပ္မ်ားမွာ
လြတ္လပ္စြာ စိတ္ကူးႏိုင္မႈ၊ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိႏိုင္မႈ၊ လြတ္လပ္စြာ ေရးသားႏိုင္မႈ၊ လြတ္လပ္စြာ စည္းရံုးႏိုင္မႈ
အစရိွေသာ လူ႔အခြင့္အေရးမ်ားပင္တည္း။

ဒီမိုကေရစီ၏ အျခားအဂၤါတစ္ရပ္မွာ လူပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးတစ္ေယာက္၏ အေရးၾကီးပံုကို အသိအမွတ္

ျပဳသည္။ အစိုးရသည္ လူပုဂၢိဳလ္မ်ားအတြက္သာျဖစ္သည္။ လူပုဂၢိဳလ္မ်ားသည္ အစိုးရအတြက္ မဟုတ္ ဟူေသာ
ဥပေဒသကို လက္ကိုင္ျပဳသည္။ လူပုဂၢိဳလ္မ်ားသည္ အေရးၾကီးသည္ဆိုရာ၌ လူပုဂၢိဳလ္အသီးအသီးသည္
အသိဉာဏ္ပညာခ်င္းတိူေအာင္ စိတ္ေနစိတ္ထားခ်င္းတူေအာင္ ညိွ၍ မေပး၊ ကိုယ္သန္ရာ သန္ရာ
ပညာရပ္တြင္ ထူးခၽြန္ေအာင္သာ အားေပးသည္။ စိတ္ကူးအယူအဆခ်င္းမတူညီၾကသည္ကို တသေဘာတည္း
ျဖစ္ေအာင္ ဒီမိုကေရစီက စုစည္း၍မေပး စိတ္ကူးအမ်ိဳးမ်ိဳး အယူအဆအမ်ိဳးမ်ိဳးမွ တိုင္းျပည္အတြက္ အဖိုးတန္
ဆံုးေသာ အၾကံဉာဏ္မ်ား ေပၚေပါက္လာလိမ့္မည္ဟု ဒီမိုကေရစီသည္ အားကိုးယံုၾကည္၏။ ေက်ာင္းတဂါထာ၊
တရြာတပုဒ္ဆန္းဟူေသာ ဝါဒသည္ တနည္းအားျဖင့္ဆိုေသာ္ ဒီမိုကေရစီ ဝါဒ ထပ္တူက်လ်က္ရိွသည္။

ဒီမိုကေရစီ ဝါဒသည္ ႏွစ္သက္ လိုလား အပ္ေသာ အဂၤါရပ္မ်ား အမ်ားအျပားရိွေသာ္လည္း ေျခာက္ျပစ္

ကင္း သဲလဲစင္ဝါဒမဟုတ္ေပ။ ခၽြတ္ယြင္းခ်က္ မ်ားလည္းရိွေပသည္။ အမ်ားသိရိွၿပီးျဖစ္ေသာ ခၽြတ္ယြင္းခ်က္မွာ
ေႏွးေကြးျခင္းပင္ျဖစ္၏။ တုိင္းျပည္တစ္ျပည္ကို ဖက္ဆစ္ႏိုင္ငံျဖစ္လာေအာင္ ငါးႏွစ္အတြင္း ဖန္တီးေပးႏိုင္ေပ
သည္။ သို႔ရာတြင္ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံျဖစ္လာေအာင္မူကား ဆယ္ႏွစ္ႏွင့္ပင္ ဖန္တီး၍ မရေကာင္းေပ။ တကယ့္
ဒီမိုကေရစီႏင
ို ္ငံျဖစ္လာေစရန္အတြက္ ျပႆဒ္ေဆာက္သကဲ့သို႔ တစ္ဆင့္ၿပီးတစ္ဆင့္ တစ္ထစ္ၿပီးတစ္ထစ္
သာလွ်င္ ဖန္တီးေပးႏိုင္၏။ ဒီမိုကေရစီဝါဒသည္ ခုေရတြင္းတူး ခုေရၾကည္ေသာက္ႏိုင္ေသာ ဝါဒမဟုတ္သည္ကို
အထူးသတိျပဳရေပမည္။

ဒီမိုကေရစီဝါဒ ေအာင္ျမင္ေစရန္အတြက္ ပဌမအဆင့္မွာ တိုင္းသူျပည္သားမ်ားသည္ အသိဉာဏ္ပညာ

တိုး၍ တိုး၍ ရင့္သန္လာရမည္။ ထို႔ေနာက္ ဒီမိုကေရစီ၏ လက္ေတြ႕လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ တိုး၍ တိုး၍ ကိုယ္ထိ
လက္ေရာက္ ပါဝင္ဆင္ႏႊဲၾကရမည္။ ဒီမိုကေရစီ၏ ေအာင္ျမင္မႈသည္ လူထု၏ အသိဉာဏ္ပညာ၊ လူထု၏
ကၽြမ္းက်င္မႈ၊ လူထု၏ စိတ္ပါဝင္စားမႈ၊ လူထု၏ အမ်ားအက်ိဳး ေဆာင္ရြက္လိုမႈမ်ား ေပၚတြင္ တည္၏။
ထို႔ေၾကာင့္ ဒီမိုကေရစီဝါဒသည္ ဝါဒအားလံုးအနက္ အခက္ခဲဆံုးေသာ ဝါဒျဖစ္ေပသည္။ ဖက္ဆစ္ႏိုင္ငံ (ဝါ)
အာဏာရွင္ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ လူထုအသိဉာဏ္ပညာ ရိွသည္ မရိွသည္မွာ အေရးမၾကီး၊ လူထုကၽြမ္းက်င္သည္
မကၽြမ္းက်င္သည္မွာ အေရးမၾကီး လူထုစိတ္ဝင္စားျခင္း စိတ္မဝင္စားျခင္းမွာ အေရးမၾကီး လူထုက
အမ်ားအက်ိဳး ေဆာင္ရြက္လိုစိတ္ ရိွမရိွမွာ အေရးမၾကီး၊ အထက္အာဏာပိုင္မ်ားက ပုံေသကားခ် စီမံေဆာင္
ရြက္ျခင္းသာလွ်င္ အေရးၾကီးေပသည္။ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံမ်ားတြင္မူကား ထိုသို႔မဟုတ္ေပ။ လူထုသည္
အေရးအၾကီးဆံုး ဇာတ္လိုက္မ်ားျဖစ္ၾကေပသည္။

ပညာဒါန By ခင္ျမတ္ Page 3

 အာဏာရွင္ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ အထက္ အာဏာပိုင္တို႔က လက္ညိႈးညႊန္ရာကိုသာ လူထုက မညည္း မညဴ
ကၽြဲႏြားမ်ားပမာ လိုက္နာ ေဆာင္ရြက္ၾကရသျဖင့္ အလုပ္တြယ္က်ယ္သည္။ အခ်ိန္တိုတိုႏွင့္ ေဆာင္ရြက္၍ ၿပီးစီး
သည္။ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံမ်ားတြင္မူကား လူထု၏ဆႏၵကို အေရးေပးသျဖင့္ အခ်ိန္ယူ၍သာ ေဆာင္ရြက္ၾကရသည္။
သို႔ရာတြင္ ဤခၽြတ္ယြင္းခ်က္ကား လူ႔အခြင့္အေရးမ်ားအတြက္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ေပးရေသာ တန္ဖိုးမွ်သာ
ျဖစ္သည္။ ဒီမိုကေရစီ ေၾကြးေၾကာ္သံမွာ (အခ်ိန္ၾကာလိုက ၾကာပါေစ။ သို႔ရာတြင္ လူထုဆႏၵ အရသာ ျဖစ္ပါေစ)
ဟူေသာ ေၾကြးေၾကာ္သံပင္တည္း။

ဒီမိုကေရစီစနစ္ ေအာင္ျမင္ရန္ အလြန္ခက္ခဲလွေသာေၾကာင့္ အခ်ိဳ႕ႏိုင္ငံမ်ားသည္ လက္ေလွ်ာ့ၿပီးလွ်င္

အာဏာရွင္စနစ္ကို ထူေထာင္ၾကသည္။ သိုပရာတြင္ အာဏာရွင္စနစ္သည္ တစ္ေန႔ထက္တစ္ေန႔ တစ္လထက္
တစ္လ၊ တစ္ႏွစ္ထက္တစ္ႏွစ္ လူထုကို တိုး၍သာ နဖားၾကိဳးတပ္၏။ လူထုသည္ ငံု႔၍သာ ခံၾကရသည္။ ပါးစပ္ကို
မဟဝ့ံၾက။ ဒီမိုကေရစီကိုသာ ျပန္လည္လြမ္းဆြတ္ေတာင့တ
္ ၾကေသာ္လည္း ဖိုးလမင္းကို လိုခ်င္ပါသည္ဟု
ေတာင့္တေသာ ကေလးငယ္ပမာ အခ်ည္းႏွီးသာလွ်င္ ျဖစ္ရ၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ဒီမိုကေရစီကို စိတ္ပ်က္၍
အာဏာရွင္စနစ္ကို ကူးေျပာင္းရန္ လြယ္ကူလွေသာ္လည္း အာဏာရွင္စနစ္ကို စိတ္ပ်က္၍ ဒီမိုကေရစီသို႔
ကူးေျပာင္းရန္မွာ အလြန္႔အလြန္ ခဲယဥ္းေသာ လုပ္ငန္းျဖစ္ေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဒီမိုကေရစီစနစ္ အျမစ္တြယ္
ေစရန္အတြက္ တိုင္းသူျပည္သားမ်ားသည္ ေက်ာင္းသို႔ ေက်ာင္းသားအရြယ္မွစ၍ ဒီမိုကေရစီဝါဒကို ေကာင္းစြာ
ေလ့လာ သင္ၾကားၾကရမည္။ သို႔ရာတြင္ ေလ့လာသင္ၾကားရံုမွ်ႏွင့္ မၿပီးေသး။ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို လက္ေတြ႕
လိုက္နာ ေဆာင္ရြက္ ၾကရေပမည္။ သို႔မွသာလွ်င္ ဒီမိုကေရစီ သေဘာတရားမ်ားသည္ ေက်ာင္းသူ
ေက်ာင္းသားတို႔၏ ဦးေခါင္းတြင္ အျမစ္တြယ္ေပမည္။ ေက်ာင္းမ်ား၌ ဒီမိုကေရစီဝါဒကို စာအုပ္ၾကီး
အတိုင္းလည္း သင္ၾကားပို႔ခ်၍ မျဖစ္ေပ။ ဤကားမွန္သည္ ဤကားမွာ းသည္ဟု ေက်ာင္းသားသူငယ္မ်ား၏
စိတ္ကူးကို မေလးမစားျပဳ၍ မသင္ၾကားရာ၊ ေက်ာင္းသားသူငယ္မ်ား၏ စိတ္၌ပင္ ဤကားမွန္သည္ ဤကားမွား
သည္ ဟူ၍ အသိတရား ဝင္ေရာက္လာရန္ သင္ၾကား ျပသမႈသာလွ်င္ မွန္ကန္ေသာ လမ္းစဥ္ျဖစ္၏။

ေက်ာင္းသား သူငယ္မ်ားအား အသိဉာဏ္ေပးရာ၌ ေအာက္ပါ အေျခခံ အခ်က္အလက္မ်ားကို

နားလည္ေအာင္ ၾကိဳးစားရေပမည္။ ယခုေခတ္ၾကီးတြင္ ေနထိုင္မႈျပႆနာမ်ားသည္ ေရွးကထက္ ပိုမို ရႈပ္ေထြး
လာသည္။ လူတစ္ဦး တစ္ေယာက္တည္း သတ္သတ္ေန၍ မျဖစ္။ တေယာက္ႏွင့္ တေယာက္ ဆက္သြယ္စုရံုး၍
ကၽြန္းကိုင္းမွီ ကိုင္းကၽြန္းမွီဆိုသလို အမွီသဟဲျပဳ၍ ေနၾကရသည္။ တနည္းအားျဖင့္ ဆိုေသာ္ လူ႔ေလာကသည္
တစ္ဦးႏွင့္ တစ္ဦး တစ္ေယာက္ႏွင့္ တစ္ေယာက္ ပူးေပါင္းဆက္သြယ္၍ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ၾကရေသာ
သမဝါယမ ေလာကတမ်ိဳးပင္ျဖစ္၏။ လူတစ္ဦးႏွင့္ တစ္ဦး မသိမသာ နားလည္မႈျဖင့္ ခ်ဳပ္ဆိုထားေသာ စာခ်ဳပ္
ၾကီးမ်ား ရိွၾကေပသည္။ ထိုစာခ်ဳပ္အရ တစ္ဦးက တစ္ဦးကို ေစာ္ကားျခင္းမျပဳရ ေႏွာက္ယွက္ျခင္းမျပဳရ။ အခ်ဳပ္
အခ်ယ္ မျပဳရ။ ထိုနားလည္မႈ စာခ်ဳပ္ၾကီးေၾကာင့္သာလွ်င္ လူပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးတစ္ေယာက္သည္ လူ႔အသင္းၾကီး၏
အသင္းသားတစ္ဦး ျဖစ္လာရေလသည္။ စည္းမ်ဥ္း ဥပေဒမ်ား ေရးဆြဲထားျခင္းမရိွေသာ္လည္း ထို လူ႔အသင္း
ၾကီးတြင္ ပါဝင္ရသည့္အတြက္ လိုက္နာရေသာ ဥပေဒမ်ားရိွ၏။ ဥပမာ လူတစ္ဦးက တစ္ဦးကို ဆဲေရးတိုင္းထြာ

ပညာဒါန By ခင္ျမတ္ Page 4

ျခင္းမျပဳရ။ ထိုးသတ္ရိုက္ႏွက္ျခင္း မျပဳရ။ မည္သည့္အစာကိုစား၍ မည္သည့္အဝတ္ကို ဝတ္ပါဟု ၾသဇာ
ေပးျခင္း မျပဳ။ ေက်ာင္းေနျခင္း၊ ကစားျခင္း၊ တစ္ေယာက္ထဲ လမ္းေလွ်ာက္ျခင္း၊ စာေမးပြဲေအာင္ျခင္း ထူးခၽြန္၍
စေကာလာရွစ္ဆုရျခင္း စသည့္ အျဖစ္အပ်က္မ်ားမွာ လူ႔အသင္းဝင္တစ္ဦး အျဖစ္ျဖင့္ ရရိွခံစားရေသာ အခြင့္
အေရးမ်ားပင္တည္း။ လူတိုင္းလူတိုင္းပင္ လူ႔အသင္းဝင္ အျဖစ္ျဖင့္ အခြင့္အေရးမ်ား ရရိွသကဲ့သို႔ တာဝန္
ဝတၱရားမ်ားလည္း ေဆာင္ရြက္ရန္ အမ်ားအျပားပင္ရိွေလသည္။ ထိုကဲ့သို႔ လူ႔အခြင့္အေရးမ်ားနွင္ လူ႔တာဝန္
ဝတၱရားမ်ားကို ေက်ာင္းသားသူငယ္မ်ား သိရိွသေဘာေပါက္ေအာင္ ျပသေပးေရးသည္ ဆရာ ဆရာမမ်ား၏
အလြန္အေရးၾကီးေသာ လုပ္ငန္းၾကီးတစ္ရပ္ျဖစ္ေပသည္။

အထက္ပါ လူ႔အခြင့္အေရးမ်ားႏွင့္ လူ႔တာဝန္ဝတၱရားမ်ား (ဝါ) ျပည္သူျပည္သားမ်ား၏ အခြင့္အေရးမ်ား

ႏွင့္ ျပည္သူျပည္သားမ်ား၏ တာဝန္ဝတၱရားမ်ားကို သင္ၾကားပို႔ခ်ရန္အတြက္ နည္းလမ္း ႏွစ္လမ္းရိွေလသည္။
တစ္လမ္းမွာ အျခားဘာသာရပ္မ်ားကို သင္ၾကားရင္း ျပည္သူ႔နီတိကို အခြင့္ရတိုင္း ထည့္သြင္း သင္ၾကားျခင္း
ျဖစ္၍ အျခားတစ္လမ္းမွာ ျပည့္သူ႔နီတိကို ဘာသာရပ္တစ္ရပ္အေနျဖင့္ သင္ၾကားပို႔ခ်ျခင္းပင္ ျဖစ္၏။
ပထမနည္းလမ္း အရ ႏိုင္ငံသမိုင္းကို သင္ၾကားရာ၌လည္းေကာင္း၊ ဖတ္စာမ်ားကို သင္ၾကားရာ၌လည္းေကာင္း၊
ျပည္သူ႔နီတိႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ အခ်က္အလက္မ်ားကို သြယ္ဝိုက္ေသာ နည္းျဖင့္ သင္ၾကားပို႔ခ်ႏိုင္ေပသည္။
ဒုထိယနည္းလမ္းအရ ျပည္သူ႔နီတိကို ဘာသာရပ္တစ္ရပ္အေနျဖင့္ တိုက္ရိုက္သင္ၾကားရာတြင္ ဆရာသည္
အေရးအၾကီးဆံုး ျဖစ္ေလသည္။ ထိုသို႔ သင္ၾကားရာတြင္ ျပည့္သူ႔နတ
ီ ိသည္ ပ်င္းရိၿငီးေငြ႕ဖြယ္ေကာင္းေသာ
ဘာသာရပ္တစ္ရပ္အေနျဖင့္ သမရိုးက် နည္းစနစ္အတိုင္း သင္ၾကားပါမူ အက်ိဳးရိွမည္မဟုတ္ေပ။ သို႔ရာတြင္
ေက်ာင္းသားသူငယ္မ်ား စိတ္ပါဝင္စား လာေစၾကရန္ (ထြင)္ ၍ သင္ၾကားရန္ အေရးၾကီး၏။ ဥပမာ (အခြန)္ ႏွင့္
(အတုတ)္ မည္သို႔ ျခားနားေၾကာင္းကို ရွင္းလင္းေျပာဆိုျခင္းထက္ အခြန္ေတာ္ကို မည္သည့္အတြက္
ေပးေဆာင္ၾကရေၾကာင္းကို ဥပမာ ဥပေမယ်မ်ားႏွင့္ ရွင္းလင္းေျပာဆိုျခင္းသည္ ပိုမိုထိေရာက္၏။ ဥပေဒ
ဘယ္ႏွစ္မ်ိဳး ရိွသည္ကို ေက်ာင္းသားလူငယ္မ်ားအား အလြတ္ က်က္မွတ္ ေစျခင္းထက္ ဥပေဒမ်ားကို အဘယ္
ေၾကာင့္ ျပဳလုပ္ရသည္။ ဥပေဒမ်ား ျပဳလုပ္ထားရိွသည့္အတြက္ တိုင္းသူ ျပည္သားမ်ားသည္ မည္ကဲ့သို႔ လူမႈ
လြတ္လပ္ေရး ရရိွသည္ကို စိတ္ဝင္စားေအာင္ ေျပာဆိုရွင္းလင္းသင့္၏။ အခ်ဳပ္အားျဖင့္ ဆိုေသာ္ ျပည္သူ႔နီတိကို
သင္ၾကားရျခင္းေၾကာင့္ ေက်ာင္းသားသူငယ္မ်ား၏ စိတ္တြင္ တိုး၍ ရိွသိလိုေသာစိတ္၊ အမ်ာ းႏွင့္ ဆက္ဆံလို
ေသာ စိတ္၊ တိုင္းျပည္လူထုအတြက္ ေဆာင္ရြက္လိုေသာ စိတ္မ်ား ေပၚေပါက္လာရန္ ဖန္တီးေပးရမည္။
လူ႔အသင္းၾကီးတြင္ မိမိတို႔လည္း အသင္းသားမ်ာ းျဖစ္ၾက၍ အသင္း၏ ေကာင္းရာေကာင္းေၾကာင္းအတြက္
ေဆာင္ရြက္လိုစိတ္မ်ား တဖြားဖြာ း ေပၚေပါက္ေစရမည္။

ဆရာ၊ ဆရာမမ်ားအထူးသတိျပဳသင့္ေသာ အခ်က္တခ်က္မွာ ေက်ာင္းသည္ စာသင္ရာ ဌာနမွ်သာ

မျဖစ္သင့္ေပ။ ေက်ာင္းသည္ အသင္းတစ္ခု၊ အစည္းအရံုးတစ္ခု လူပေလာကကေလးတစ္စံုျဖစ္ေစရမည္။ ထို
လူ႔ေလာကေလးအတြင္း၌ ပါဝငသူတို႔သည္ အတူတကြေနထိုင္ၾက၍ အတူတကြ သင္ၾကားၾက၍ အတူတကြ
ကစားၾက၍ အတူတကြ အေပးအယူျပဳၾက၍ အတူတကြ အုပ္ခ်ဳပ္စီမံႏိုင္ၾကေသာ ဘဝကို တတ္ႏိုင္သမွ် ဖန္တီး

ပညာဒါန By ခင္ျမတ္ Page 5

ရေပမည္။ ထိုလူ႔ေလာကကေလးမွ အေလ့အက်င့္မ်ားသည္ တကယ့္လူ႔ေလာကၾကီးတြင္ အေထာက္အပံ့ျဖစ္
ေစရမည္။ တတ္ႏိုင္လွ်င္ ဆရာကမေျပာဘဲႏွင့္ တာဝန္မ်ား ဝတၱရားမ်ားကို နားလည္လာၾကရန္
ဖန္တီးေပးရမည္။ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုျခင္း၊ လြတ္လပ္စြာ ေရးသားျခင္းစေသာ လူ႔အခြင့္အေရးမ်ားသည္
အကြပ္အတိန္းမရိွေသာ ပစၥလတ္ခတ္ လြတ္လပ္ျခင္းမ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ အကြပ္အထိန္းရိွေသာ စနစ္တက်
လြတ္လပ္ျခင္းျဖစ္သည္ဟု သိရိွနားလည္လာၾကရမည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ျပည္သူ႔နီတိကို သင္ၾကားရာတြင္ စာေတြ႔
သင္ၾကားျခင္းထက္ ငါေတြ႕သင္ၾကားျခင္းသည္ မ်ားစြာ ပိုမို၍ ခရီးေရာက္ေပသည္။

အထက္တင
ြ ္ ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ အခ်က္မ်ားမွာ ဒီမိုကေရစီ ပညာေပးရာတြင္ အေထာက္အပံ့ျဖစ္ေစမည့္
အၾကံေပးခ်က္မ်ားသာျဖစ္ေပသည္။ အရြယ္ေရာက္လာ၍ ဒီမိုကေရစီေလာကတြင္ ဝင္ေရာက္ပါဝင္ရမည့္
သူသည္ ေက်ာင္းတြင္ ေနထိုင္စဥ္ကပင္ ဒီမိုကေရစီ အေလ့အက်င့္မ်ားကို တတ္ႏိုင္သေလာက္ ကိုယ္ထိ
လက္ေရာက္ ပါဝင္ေဆာင္ရြကရ
္ န္ အေရးႀကီး၏။ ေက်ာင္းသားသူငယ္တို႔သည္ ေက်ာင္းတြင္ ပညာသင္ၾကားစဥ္
ဆရာေျပာသည္ကိုသာ မွတ္၊ ဆရာက ညႊန္ၾကားသည္ကိုသာ လုပ္၍ မိမိကိုယ္တိုင္ ထိုးသြင္းလုပ္ကိုင္ရမည့္
အလုပ္၊ ထိုးထြင္းႀကံစည္ရမည့္ စိတ္ကူးမ်ား ေခါင္းပါးခဲ့လွ်င္ ထိုသူသည္ ႀကီးျပင္းလာေသာ အခါ
ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံအတြက္ အက်ိဳးမ်ားႏိုင္မည့္ လူစားမ်ိဳးမဟုတ္ႏိုင္ေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ ေက်ာင္း၌ ရိွေနစဥ္ ထိုးထြင္း
အလုပ္၊ ထိုးထြင္းဥာဏ္မ်ားကို တတ္အားသမွ် အသံုးခ်ႏိုင္ေသာ အခြင့္အေရးမ်ား ရိွရေပမည္။ ထိုသို႔ ရိွရမည္ဟု
ဆိုသျဖင့္ ေက်ာင္းသား ေလာကသည္ တကယ့္ ဒီမိုကေရစီ ေလာက သာလွ်င္ ျဖစ္ရမည္ဟု ကၽြႏု္ပ္တို႔ မဆိုလို
ေပ။ ေက်ာင္းသားသည္ ေက်ာင္းသားမွ်သာ ျဖစ္၍ အရြယ္ေရာက္ၿပီးေသာ လူႀကီးမ်ား၏ အေျခခံပညာ၊
က်ယ္ဝန္းေသာ ဗဟုသုတမ်ား မရိွ ရွာၾကေသးေခ်။ ထို႔ေၾကာင့္ လူႀကီးမ်ား လိုက္နာ က်င့္သံုးရေသာ ဒီမိုကေရစီ
အခြင့္အေရးမ်ိဳးကို ေက်ာင္းသားသူငယ္မ်ားအား က်ပ္ျပည့္တင္းျပည့္ေပးအပ္ရန္ မသင့္ေလ်ာ္ေပ။ ေက်ာင္းတြင္း
ဒီမိုကေရစီသည္ အသက္အရြယ္ အသိဥာဏ္ ဗဟုသုတမ်ားႏွင့္ ကိုက္ညီေအာင္ အေျခခံထားေသာ ဒီမိုကေရစီ
မွ်သာ ျဖစ္သင့္ေပသည္။ ျပည္တြင္း ဒီမိုကေရစီသည္ အရြယ္ေရာက္ၿပီး သူတို႔သာ ပါဝင္ဆင္ႏႊဲၾကရသျဖင့္ ဥပေဒ
ျပဳေရး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ တရားစီရင္ေရးဌာနမ်ားတြင္ စိတ္တိုင္းက် စီမံခန္႔ခြဲႏိုင္ၾကသည္။ ေက်ာင္းတြင္း ဒီမိုကေရစီ
မွာ မူကား ထိုဒီမိုကေရစီစံနစ္ကို ပံုေသကူးခ်၍ မျဖစ္ႏိုင္ေပ။ ေက်ာင္းတြင္း ဒီမိုကေရစီ ေအာင္ျမင္မႈအတြက္
အေရးႀကီးေသာ အခ်က္တစ္ရပ္ကို သတိျပဳရေပမည္။ ထိုအခ်က္မွာ အျခားမဟုတ္ ေက်ာင္းတြင္း ဒီမိုကေရစီ
က်င့္သံုးရမည့္သူမ်ားမွာ လူဦးေရမ်ားေသာ္လည္း ဆရာသည္ ေက်ာင္းသားထက္ အသိဥာဏ္ ဗဟုသုတ
စသည့္ အရည္အခ်င္းမ်ား ပိုမိုေပသည္။ ထိုအခ်က္ကို သတိျပဳလ်က္ အေျခအေနႏွင္ သင့္ေလ်ာ္ေအာင္
ဒီမိုကေရစီကို ကိုယ္ေတြ႕က်င့္သံုးႏိုင္ၾကရန္ အေရးႀကီးလွေပသည္။

ပညာဒါန By ခင္ျမတ္ Page 6

 အခန္း (၁)

ဒီမိုကေရစီ၏ ေနာက္ခံကား

ဤအခန္းတြင္ စာသင္ေက်ာင္းမ်ား၌ ဒီမိုကေရစီကို က်င့္သံုးေဆာက္တည္ၾကရာတြင္ မည္သို႔ေသာ

ေနာက္ခံကားမ်ား ရိွသင့္သည္ဟူေသာ အခ်က္ကို ကၽြႏ္ုပ္တို႔ ေဆြးေႏြးေပအံ့။ ထိုသို႔မေဆြးေႏြးမီ ေက်ာင္းတြင္း
ဒီမိုကေရစီဟူေသာ စကားအဓိပၸါယ္ကို ကၽြႏု္ပ္တို႔စစ္ေဆးၾကရန္ လိုအပ္ေပသည္။ ဒီမိုကေရစီကို က်င့္သံုးေသာ
ေက်ာင္းမ်ားတြင္ သိသာေသာအခ်က္တစ္ရပ္မွာ ေက်ာ င္းေလာကအတြင္း၌ ဆက္ဆံေရးသည္ ေျပေျပျပစ္ျပစ္
ရိွ၍ သေဘာထားႀကီးမႈမ်ားကို ေတြ႕ျမင္ႏိုင္ေပသည္။ ဆက္ဆံေရးဆိုသည္မွာလည္း ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသား
အခ်င္းခ်င္းဆက္ဆံေရး ၊ ဆရာႏွင့္တပည့္ ဆက္ဆံေရး၊ ဆရာႏွင့္ မိဘ ဆက္ဆံေရးမ်ားကို ဆိုလိုေပသည္။
ထိုသို႔ဆက္ဆံေရးေကာင္းမြန္ေခ်ာေမာျခင္းသည္ ဒီမိုကေရစီ၏ အေရးႀကီးေသာ အသြင္တစ္ရပ္ ျဖစ္၏။

စာသင္ေက်ာင္းမ်ားကို သံုးမ်ိဳး သံုးစားခြဲျခား၍ ရေလသည္။ ပထမအမ်ိဳးကို (ဖြဲ႕စည္းထားေသာ

ေက်ာင္း) ဟု ဆိုၾကပါစို႔။ ထိုေက်ာင္းမ်ိဳးတြင္ အလုပ္ရံုမ်ား၊ ဆိုင္ၾကီးမ်ားကဲ့သို႔ -----ရရ စည္းကမ္းက်က် ေရွးရိုး
မပ်က္ သင္ၾကားပို႔ခ်ေသာ စနစ္ကို ေတြ႕ႏိုင္ေပသည္။ ထိုေက်ာင္းမ်ား၏ လုပ္ငန္းမွာ ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသား
ကေလးမ်ားကို လက္ခံၿပီးလွ်င္ သတ္မွတ္ထားေသာ ဘာသာရပ္မ်ားကို တဆင့္ၿပီး တဆင့္ သင္ၾကားပို႔ခ်
စာေမးပြဲစစ္၍ အတန္းတင္၊ အတန္းကုန္ေသာအခါ ေက်ာင္းမွ ထြက္ေစ၍ စာကိုသာ ဂရုစိုက္၍ ပို႔ခ်ေသာ
ေက်ာင္းမ်ိဳး ျဖစ္ေလသည္။ စာကို ဂရုစိုက္၍ သင္ၾကားပို႔ခ်ျခင္းသည္ ေက်ာင္းတိုင္း၏ လုပ္သင့္လုပ္ထိုက္ေသာ
လုပ္ငန္းတစ္ရပ္ျဖစ္ေပသည္။ သို႔ရာတြင္ ထိုလုပ္ငန္းသည္ ေက်ာင္း၏လုပ္ငန္းအကုန္မဟုတ္ေပ။ ေနမႈ ထိုင္မႈ
ဆက္ဆံမႈစေသာ လူ႔ကိစၥမ်ားကို လစ္လ်ဴရႈသျဖင့္ ေက်ာင္းသားမ်ားသည္ ထိုေက်ာင္းမ်ိဳးကို အလုပ္ရရာ
ရေၾကာင္း အလုပ္ရံုတစ္မ်ိဳၚသဖြယ္ သေဘာထားတတ္ၾကေလသည္။ ထိုေက်ာင္းမ်ိဳးသည္ သူငယ္သူငယ္မမ်ား
အား အလုပ္ရေစရန္ ဖန္တီးေပးႏိုင္မည္ျဖစ္ေသာ္လည္း လူ႕ေလာကတြင္ မည္ကဲ့သို႔ ေနထိုငလ
္ ုပ္ကိုင္ရမည္ဟု
သင္ၾကားမေပးၾကေခ်။ ထို႔ေၾကာင့္ ထိုစာသင္ေက်ာင္းမ်ိဳးသည္ ေက်နပ္ဖြယ္ရာေကာင္းေသာ ေက်ာင္းမ်ား
မျဖစ္ႏိုင္ေပ။ ဆရာမ်ား၏ ရည္ရြယ္ခ်က္ မွာ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ားသည္ အတန္းစာေမးပြဲမ်ား
ေအာင္ျမင္ၾက၍ အလုပ္တစ္ခုခုကို လုပ္ကိုင္ႏိုင္ၾကေစရန္ ျဖစ္ေလသည္။ ထိုေက်ာင္းမ်ိဳးသည္ ပတ္ဝန္းက်င္
လူ႕ေလာကႏွင့္ ဆက္စပ္၍ မရေသာ က်ဥ္းေျမာင္းလွသည့္ ေက်ာင္းေလာက ကေလးမွ်သာျဖစ္၏။

ဒုတယ
ိ အမ်ိဳးကို (မိသားစုေက်ာင္း) ဟုေခၚဆိုၾကပါစို႔။ ထိုေက်ာင္းမ်ားသည္ အေရအတြက္အားျဖင့္
အလြန္နည္းပါးလွေပသည္။ ထိုေက်ာင္းမ်ား၏ ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ ပဌမအမ်ိဳးအစားေက်ာင္းမ်ားကို မႏွစ္ၿမိဳ႕ၾက၍
ထူးျခားေသာ အသြင္ျဖင့္ ေက်ာင္းသစ္ထြင္မည္ဟူေသာ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ ဖြင့္လွစ္ထားျခင္း ျဖစ္ေလသည္။
အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္မွာ ထိုေက်ာင္းမ်ားတြင္ တက္ေရာက္သင္ၾကား ၾကေသာ ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသား
မ်ားသည္ စိတ္ေပ်ာ္ရႊင္စြာ မိသားစုတစ္ခုကဲ့သို႔ ခင္မင္ရင္းႏွီးစြာ ေနထိုင္ဆက္ဆံႏိုင္ၾကရန္ ျဖစ္ေပသည္။
သို႔ရာတြင္ ဒီမိုကေရစီေလာကသို႔ ဝင္ေရာက္ရမည္ျဖစ္ေသာ ေက်ာင္းသား သူငယ္မ်ားအား ေပ်ာ္ရႊင္မႈ

ပညာဒါန By ခင္ျမတ္ Page 7

တစ္ခုတည္း သတ္သတ္ရႏိုင္ေသာ ကိစၥမဟုတ္ေပ။ ေပ်ာ္ရႊင္မႈသည္ ကိစၥတခုခုကို ျပဳလုပ္ၿပီးစီး၍ေသာ္၎
ေနထိုင္မႈ၊ ဝတ္မႈ၊ စားမႈ၊ ျပည့္စံု၍ ေသာ္ ၎၊ ရရိွသည့္စိတ္၏ အေနအထားကို ေဖာ္ျပျခင္းမွ်သာျဖစ္ေလသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ေနတတ္ေအာင္ သင္ၾကားေပးသည္ ဆိုသည္မွာ အဓိပၸာ ယ္မရိွလွေပ။ အခ်င္းခ်င္း မိသားစု
ပမာ ရင္းႏွီးေအာင္ သင္ၾကားေပးျခင္း၊ စုစုေဝးေဝး ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္ေနတတ္ေအာင္ သင္ၾကားေပျခင္း စသည္တို႔
မွာ မ်ားစြာ လိုလား အပ္ေသာ္လည္း ျပည့္စံုေသာ ေက်ာင္းတြင္းေလာက မဟုတ္ေသးေပ။

တတိယအမ်ိဳးအစား ျဖစ္ေသာ ေက်ာင္းမ်ားသည္ အထက္ပါ ေက်ာင္းမ်ိဳးထက္ လုပ္ငန္းပိုမိုက်ယ္ဝန္း၏။

ထိုေက်ာ င္းမ်ိဳးတြင္ ေက်ာင္းသင္ဘာသာရပ္မ်ားကို သင္ၾကားေပးျခင္း၊ ေက်ာင္းတြင္းေလာကရိွ သူငယ္
သူငယ္မမ်ားအား မိသားစုကဲ့သို႔ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္ ရင္းရင္းႏွီးႏွီး ေနထိုင္ဆက္ဆံႏိုင္ရန္ သင္ၾကားေပးျခင္း
သာမက ဒီမိုကေရစီ အေလ့အထမ်ားကိုလည္း လိုက္နာ က်င့္သံုးေစေလသည္။ ထိုေက်ာင္းမ်ိဳးကို (ဒီမိုကေရစီ
ေက်ာင္း) ဟူ၍ ေခၚဆိုၾကပါစို႔။ ထိုေက်ာင္းတြင္းေလာက၌ ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူမ်ားသည္ အေပးအယူ
စိတ္ထားျဖင့္ အမ်ားအက်ိဳးအတြက္ မိမိက အနစ္နာခံလိုစိတ္ရိွျခင္း၊ ေက်ာင္းတြင္းေလာက ေျပျပစ္ေစရန္ မိမိက
တတ္အားသမွ် ကူညီျခင္း၊ တာဝန္အသီးသီးကို မွ်တထမ္းေဆာင္ျခင္း၊ စာေမးပြဲေအာင္ရန္ ေပ်ာ္ရႊင္ရန္ ဟူေသာ
ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားကိုသာမက တေန႔တြင္ လူ႔ေလာကႀကီး၌ အက်ိဳးရိွစြာ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ရန္ ဟူေသာ
ရည္ရြယ္ခ်က္ႀကီးကုိလည္း ထားရိွေစေသာ ေက်ာင္းမ်ိဳးသာ ျဖစ္ေပသည္။ ဤစာအုပ္ငယ္ကို ဤေက်ာင္းမ်ိဳး
ေပၚေပါက္ေရးအတြက္သာ ရည္ရြယ္၍ ေရးသားရျခင္းျဖစ္ေပသည္။ ထိုေက်ာင္းမ်ိဳးေပၚေပါက္ေစရန္ မွာလည္း
ေက်ာင္းသား ေကာ္မတီမ်ား ေက်ာင္းေကာင္စီမ်ား မည္မွ်ပင္ ဖြ႕ဲ စည္းထားေစကာမူ တကယ့္ ဒီမိုကေရစီ
စိတ္ထားကို ေမြးျမဴျခင္း မရိွလွ်င္ ေအာင္ျမင္မည္မဟုတ္ေပ။ အထူးသျဖင့္ ေက်ာင္းဆရာႀကီးမ်ားႏွင့္ ေက်ာင္း
ဆရာအခ်ိဳ႕က စိတ္ပါဝင္စားစြာ ဂရုျပဳ၍ ေဆာင္ရြက္ပါမွသာလွ်င္ ေအာင္ျမင္ႏိုင္ေပမည္။

စာသင္ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ဒီမိုကေရစီ စိတ္ထား ေမြးျမဴရန္အတြက္ ဆက္ဆံမႈသည္ အေရးႀကီး၏။ ဆက္ဆံမႈ

ေအာင္ျမင္ေစရန္အတြက္မွာ လည္း ဆရာႀကီးလုပ္သူသည္ အဓိက အေရးႀကီးဆံုးျဖစ္ေလသည္။ ဆရာႀကီး
လုပ္သူသည္ မိမိကိုယ္ကို ၾသဇာေပးသူ အျဖစ္ျဖင့္သာ မွတ္ယူလွ်င္ မိမိ၏ေက်ာင္း၌ ဒီမိုကေရစီ ရိွမည္
မဟုတ္ေပ။ ထိုနည္းအတူပင္ ဆရာႀကီးလုပ္သူသည္ ေစတနာလြနက
္ ဲ၍ မိမိ၏ၾသဇာအာဏာမ်ားကို
လံုးဝစြန္႔လႊတ္ၿပီး သကာလ ေက်ာင္းသားမ်ားအား ဒီမိုကေရစီ အခြင့္အေရးမ်ားအားလံုးကို ေပးအပ္လိုက္လွ်င္
လည္း မိမိ၏ ေက်ာင္းသည္ အကြပ္မရိွေသာ ေတာင္းပမာ ဖရိုဖရဲျဖစ္မည္မွာ ေသခ်ာေပသည္။ ေက်ာင္း
ဆရာႀကီးအျဖစ္ျဖင့္ မိမိတြင္ သတ္မွတ္ထားေသာ တာဝန္မ်ားရိွေနေလသည္။ အာဏာအခ်ိဳ႕ကို လႊဲအပ္ရာတြင္
ေက်ာင္းသားမ်ား၏ အသိဥာဏ္၊ ေက်ာင္းသားမ်ား၏ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္ျခင္း၊ ေက်ာင္းသားမ်ား၏ ကိုယ္ေတြ႕
ဗဟုသုတမ်ားကို ေထာက္ထားႏႈိင္းခ်ိန္၍သာ လႊဲအပ္ရေပမည္။ သတင္းစာ အယ္ဒီတာ တစ္ဦးသည္ တခါက
ေအာက္ပါအတိုင္း မွတ္ခ်ခ်ဘူးေလသည္။ ‘အယ္ဒီတာေကာင္းဆိသ
ု ည္မွာ မိမိ၏ ပင္ကိုယ္ဥာဏ္ႏွင့္ အက်င့္
စရိတၱသည္ မိမိ၏ သတင္းစာတြင္ မိမိ၏ အရိပ္ကဲ့သို႔ အၿမဲမျပတ္ထင္ေနရေပသည္။ သို႔ရာတြင္ ၇ ရက္ခန္႔ မိမိ
အလုပ္မလုပ္ဘဲေနလွ်င္လည္း မိမိ၏ သတင္းစာသည္ မူမပ်က္ဘဲ ဆက္လက္၍ မိမိ၏ အရိပ္သာလွ်င္

ပညာဒါန By ခင္ျမတ္ Page 8

ထင္ေနေပဦးမည္’ ။ ဤမွတ္ခ်က္သည္ ေက်ာင္းဆရာႀကီးေကာင္းႏွင့္လည္း သက္ဆိုင္ေပသည္။ ဒီမိုကေရစီ ကို
ခ်စ္ခင္ျမတ္ႏိုးေသာ ေက်ာင္းဆရာႀကီးသည္ တေက်ာင္းလံုး၏ ကိစၥအဝဝတြင္ မိမိ၏ အရိပ္ ထင္ေနရန္
အေရးႀကီး၏။ သို႔ရာတြင္ ေက်ာင္းေလာကအတြင္းရိွ ပုဂၢိဳလ္တိုင္းကလည္း တာဝန္အသီးသီးကို ထမ္းေဆာင္
ၾကရသျဖင့္ ေက်ာင္းဆရာႀကီးသည္ အခိုက္အတန္႔အားျဖင့္ မရိွသည့္တိုင္ေအာင္ ေက်ာင္း၏ (မူ) သည္
ပ်က္သြာ းျခင္း မရိွႏိုင္ေပ။

ေက်ာင္းတြင္း ဒီမိုကေရစီ ေအာင္ျမင္ေစရန္အတြက္ ေက်ာင္းဆရာႀကီးႏွင့္ လက္ေထာက္ ဆရာ၊ ဆရာမမ်ား၏

ဆက္ဆံေရးသည္ ေျပျပစ္ေခ်ာေမာရန္ အေရးႀကီး၏။ ရင္းႏွီးစြာ ေဆြးေႏြးတိုင္ပင္ျခင္း၊ ရင္းႏွီးစြာ ပူးေပါင္း
ေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ တစ္ဦးကိုတစ္ဦး ေလးစားျခင္းစသည္တို႔သည္ မ်ားစြာ အေထာက္အပံ့ ျဖစ္ေစႏိုင္ေပသည္။
ထမ္းေဆာင္ရမည့္ တာဝန္ကိုလည္း အသီးသီးမွ်တ၍ ထမ္းေဆာင္ ၾကရသျဖင့္ လူတိုင္း လူတိုင္းပင္ တာဝန္သိ
တတ္ေသာ စိတ္ကို ပိုမို ေမြးျမဴၾကေလသည္။ စုေပါင္းေဆြးေႏြးရာ၌လည္း ပြင့္ပင
ြ ့္ လင္းလင္း ထုတ္ေဖာ္ေဆြးေႏြး
ႏိုင္ၾကသျဖင့္ ခရီးေရာက္ႏိုင္၏။ အကယ္၍ ဆရာႀကီးလုပ္သူသည္ အာဏာရွင္ ဆန္ဆန္ျပဳက်င့္ပါက
လက္ေထာက္ ဆရာ ဆရာမမ်ားသည္ မိမိတို႔ေျပာလိုေသာ အခ်က္မ်ားကို ဖြင့္ဟ၍ ေျပာရဲမည္မဟုတ္ရာ
ေက်ာင္း၏တိုးတက္ရာ တိုးတက္ေၾကာင္းသည္ မ်ားစြာထိခိုက္စရာရိွေလသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေက်ာင္းဆရာ
ဆရာမ မ်ားအားလံုးသည္ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေျပာဆိုခြင့္ရိွၾကရန္ အေရးႀကီးေပသည္။

ေက်ာင္းဆရာႀကီးႏွင့္ ေက်ာင္းသားမ်ား၏ ဆက္ဆံေရးသည္ သာ၍ပင္အေရးႀကီးေပသည္။ အခ်ိဳ႕နာမည္ေက်ာ္

ေက်ာင္းႀကီးမ်ားတြင္ ဆရာႀကီးလုပ္သူႏွင့္ တပည့္မ်ားသည္ ရံဖန္ရံခါ ေတြ႕ဆံု၍ ပြငပ
့္ ြင့္လင္းလင္း ရင္းရင္းႏွီးႏွီး
ေဆြးေႏြးတတ္ၾကသည္။ ဤအေလ့အထမ်ိဳးသည္ ဒီမိုကေရစီ အေလ့အထကို ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ျခင္းပင္ျဖစ္၍
မ်ားစြာ လိုလားအပ္ေပသည္။ ဆရာႀကီးသည္ အာဏာရွင္ ဆန္လွ်င္မူကား တပည့္မ်ားသည္ ေၾကာက္ရြံေသာ
စိတ္ျဖင့္ မိမိတို႔ေျပာလိုေသာ ဆႏၵကို ဖံုးဖိ၍ ထားမည္သာတည္း။ တပည့္မ်ားက ဆရာ့အား ခ်စ္ေၾကာက္ ရိုေသ
ရမည္ဟူေသာ ဥပေဒသည္ ဆရာမ်ားက အတင္းအက်ပ္ ဖန္တီးေပးရမည့္ ဥပေဒသ မျဖစ္ေစရ။ တပည့္မ်ား၏
စိတ္တြင္ အလိုအေလ်ာက္ ေပၚေပါက္လာရမည ့္ ဥပေဒသသာလွ်င္ ျဖစ္ေစသင့္သည္။ တပည့္ေက်ာင္းသား
မ်ားက ဆရာသမားမ်ားအား အလိုအေလ်ာ က္ ခ်စ္ခင္ျခင္း၊ အလိုအေလ်ာက္ ေၾကာက္ရြံ႕ရိုေသျခင္း ရိွပါမူ
ဤေက်ာင္းမ်ိဳးသည္ ဒီမိုကေရစီပညာ ျဖန္႔ျဖဴးရန္ အေကာင္းဆံုးေသာ ေက်ာင္းျဖစ္လာေပမည္။ အထက္က
ခ်စ္ခုိင္း၍ ခ်စ္ရျခင္း၊ ေၾကာက္ခိုင္း၍ ေၾကာက္ရျခင္း၊ ရိုေသခိုင္း၍ ရိုေသရျခင္းဟူေသာ အျဖစ္အပ်က္မ်ားမွာ
ဒီမိုကေရစီႏွင့္ အလြန္ေဝးကြာေသာ အဂၤါရပ္မ်ား ျဖစ္ၾကေပသည္။

အထက္တြင္ ဆိုခဲ့သည့္အတိုင္း ဆရာႀကီးႏွင့္ ဆရာမ်ား ရင္းႏွီးစြာဆက္ဆံျခင္း ဆရာႀကီးႏွင့္ တပည့္မ်ား

ရင္းႏွီးစြာ ဆက္ဆံျခင္း ရိွခဲ့ေသာ္ ဆရာမ်ားႏွင့္ တပည့္မ်ား ရင္းႏွီးစြာ ဆက္ဆံမႈလည္း ရိွမည္မွာ မလြဲေပ။
ထိုကဲ့သို႔ ေက်ာင္းတြင္း ဆက္ဆံမႈမ်ားသည္ ေျပျပစ္ ရင္းႏွီးပါမူကား ဒီမိုကေရစီမ်ိဳးေစ့ ခ်ရန္
အလြန္ေကာင္းေသာ ေျမၾသဇာ ရိွၿပီဟု ဆိုႏိုင္ေပသည္။

ပညာဒါန By ခင္ျမတ္ Page 9

 အခန္း (၂)

ေက်ာင္းတြင္း ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး

နည္းလမ္းမ်ားႏွင့္ နယ္နိမိတ္

ဤအခန္းတြင္ ေက်ာင္းေလာကအတြင္းရိွ ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားမ်ားသည္ မည္ကဲ့သို႔ ေက်ာင္းတြင္း

ဒီမိုကေရစီကို က်င့္သံုး ေဆာက္တည္ႏိုင္သည္ ဟူေသာ အခ်က္ကို ေဖာ္ျပေပမည္။ ေက်ာင္းတြင္း ဒီမိုကေရစီဆို
ရာ၌ တနည္းအားျဖင့္ ေက်ာင္းတြင္းကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပင္ ျဖစ္ေပသည္။ ေက်ာင္းတြင္း ကိုယ္ပိုင္
အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ႏွင့္မတူ မူကြဲျပား၏။ အက်ဥ္းအားျဖင့္ ေဖာ္ျပရလွ်င္ ေက်ာင္းတြင္းကိယ
ု ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး မျဖစ္ႏိုင္
ေပ။ ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ဖြဲ႕စည္းထားသည့္ ေက်ာင္းေကာင္စီမ်ား (ဝါ) ေက်ာင္းလႊတ္ေတာ္မ်ားသည္
ေအာက္ပါအခ်က္မ်ားကို ဂရုျပဳ၍ သာလွ်င္ စခန္းသြားရေပမည္။

(၁) ေက်ာင္း ကိစၥ ဟူသမွ်တြင္ ေနာက္ဆံုး အာဏာပိုင္သူမွာ ေက်ာင္းဆရာႀကီးသာလွ်င္ ျဖစ္ရမည္။

(၂) ေက်ာင္းဆရာႏွင့္ ေက်ာင္းသားႏႈိင္းယွဥ္ပါက ေက်ာင္းဆရာသည္ ပိုမိုဗဟုသုတရိွသည္။

ကၽြမ္းက်င္သည္ဟူေသာအခ်က္ကို အသိအမွတ္ျပဳရမည္။

(၃) ေက်ာင္းသားမ်ား၏ တာဝန္ ဝတၱရားမ်ားကို ၎တို႔၏အသက္အရြယ္ အသိဥာဏ္ ပညာႏွင့္

ကိုက္ညီေအာင္ သတ္မွတ္ေပးရမည္။

ဤကဲ့သို႔ေသာ စည္းကမ္း သတ္မွတ္ခ်က္မ်ား ရိွသျဖင့္ အခ်ိဳ႕ေသာ သူမ်ားက ေက်ာင္းတြင္း ကိုယ္ပိုင္

အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဆိသ
ု ည္မွာ ကေလးကစားေသာ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး မျဖစ္ေပဘူးလားဟု ေမးေကာင္းေမးၾက
ေပမည္။ အေျဖမွာ မျဖစ္ပါဟူ၍သာ ေျဖၾကားရေပမည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ဒီမိုကေရစီသည္
အခ်ဳပ္အခ်ယ္ မရိွေသာ ပရမ္းပတာစံနစ္မဟုတ။္ အခ်ဳပ္အခ်ယ္ စည္းကမ္း ကလနားသပ္ထားေသာ စနစ္မွ်သာ
ျဖစ္သည္။ ေက်ာင္းဆရာမ်ားႏွင့္ ေက်ာင္းသားမ်ားသည္ ေက်ာင္းတြင္း ဒီမိုကေရစီကို က်င့္သံုးၾကရာတြင္ အတူ
တကြ စုေပါင္းစည္းဝး၍သာလွ်င္ က်င့္သံုးၾကရေပမည္။ ထိုသို႔ စည္းေဝးသည့္အခါ ေက်ာင္းအုပ္ဆရာႀကီး သို႔
ေက်ာင္းဆရာမ်ားသည္ တပည့္ျဖစ္သူ ကေလးသူငယ္မ်ားထက္ ပို၍ ဗဟုသုတရိွသည္။ ပို၍ ကၽြမ္းက်င္သည္
ဟူေသာ အခ်က္ကို လက္ကိုင္ျပဳမွသာလွ်င္ လမ္းမွန္သို႔ ေရာက္ႏိုင္ေပမည္။ ေက်ာင္းေကာင္စီ သို႔ ေက်ာင္း
လႊတ္ေတာ္ကို ျမဴနီစပါယ္အဖြဲ႕ႏွင့္ ႏိႈင္းယွဥ္ႏိုင္ေပသည္။ ျမဴနီစပါယ္အဖြဲ႕မ်ားတြင္ အရပ္သားမ်ားအျပင္
အုပ္ခ်ဳပ္သည့္ အရာရိွ ဆရာဝန္ ရဲဘက္ဆိုင္ရာ အရာရိွစသည္တို႔လည္းပါဝင္၏။ အုပ္ခ်ဳပ္သည့္ကိစၥ ေပၚေပါက္
လာလွ်င အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အရာရိွသည္ အျခားသူမ်ားထက္ပို၍ ကၽြမ္းက်င္၏။ ၿမို႕ရြာ က်န္းမာေရး ကိစၥ ေပၚေပါက္
လာပါက ဆရာဝန္သည္ အျခားသူမ်ားထက္ ပို၍ ကၽြမ္းက်င္၏။ ၿမိဳ႕ရြာ လံုျခံဳေရးကိစၥ ေပၚေပါက္လာပါက
ထိုနည္းအတူပင္ ေက်ာင္းမ်ား၌ စာေပဘာသာရပ္မ်ားကို မည္ကဲ့သို႔ သင္ၾကား ပို႔ခ်ေပးရမည္ဆိုေသာ အခ်က္
မ်ား၊ ေက်ာင္း၏ ေငြေၾကးဆိုင္ရာ အခ်က္မ်ားတြင္ ေက်ာင္းအုပ္ဆရာႀကီး သို႔ ေက်ာင္းဆရာမ်ားသည္ တပည့္

ပညာဒါန By ခင္ျမတ္ Page 10

မ်ားထက္ ပို၍ ကၽြမ္းက်င္၏။ ေက်ာင္းဆရာႀကီး သို႔ ေက်ာင္းဆရာမ်ားတြင္ သီးျခားထမ္းေဆာင္ရမည့္ တာဝန္
ဝတၱရားမ်ား ရိွေနေပသည္။ ထိုတာဝန္ ဝတၱရားမ်ားတြင္ တပည့္ျဖစ္သူ ကေလးသူငယ္မ်ားက ဝင္ေရာက္
စြက္ဖက္ ပိုင္ခြင့္မရိွေပ။

သို႔ရာတြင္ ေက်ာင္း၏ေျပးခုန္ကစားပြဲမ်ား က်င္းပျခင္း၊ ေက်ာင္း၏ စာၾကည့္တိုက္ကို အက်ိဳးရိွစြာ အသံုး ျပဳနည္း၊

စည္းကမ္းေသဝပ္မႈႏွင့္ ဆိုင္ေသာ ကိစၥမ်ား စသည္တို႔သည္ ဆရာေရာ ေက်ာင္းသားပါ သက္ဆိုင္ေသာ
ကိစၥမ်ား ျဖစ္၍ ေက်ာင္းေကာင္စီမ်ား (ဝါ) ေက်ာင္းလႊတ္ေတာ္မ်ားတြင္ တင္ျပေဆြးေႏြးသင့္ေသာ ကိစၥမ်ား
ျဖစ္ေပသည္။

အထက္တန္းေက်ာင္းမ်ားတြင္ ေက်ာင္းေကာင္စီမ်ား (ဝါ) ေက်ာင္းလႊတ္ေတာ္မ်ား ဖြဲ႕စည္းရာတြင္ ေအာက္ပါ

ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားကို သတ္မွတ္ထားသင့္ေပသည္။

(၁) ေက်ာင္းတြင္းေလာက ဖန္တီးေရးတြင္ ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားမ်ားသည္ တတ္အားသမွ် ပါဝင္ ဆင္ႏႊဲ

ၾကရန္။

(၂) ကိစၥအမ်ားတြင္ ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားမ်ား၏ ထင္ျမင္ယူဆခ်က္ကို တင္ျပရန္။

(၃) အၾကံသစ္ဥာဏ္သစ္မ်ား ထြက္ေပၚလာေစရန္။

(၄) တာဝန္ခံအစိုးရ၏ ဗဟုသုတအေလ့အက်င့္မ်ားကို ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ားအား သင္ၾကားေပးရန္။

(၅) ေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္းလံုးသည္ ဆရာေရာ တပည့္ပါ စုေပါင္းေနထိုင္ေသာ ေက်ာင္းတြင္းေလာက

ကေလးတစ္ခုျဖစ္သည္ဟု အသိဥာဏ္ ဝင္စားလာေစရန္။

(၆) ေက်ာင္းတြင္ မည္ကဲ့သို႔ ျဖစ္ပ်က္ေနသည္။ မည္ကဲ့သို႔ စီမံမည္ဟူေသာ အခ်က္မ်ားကို

တေက်ာ င္းလံုးအား အသိေပးရန္။

ေက်ာင္းေကာင္စီ (ဝါ) ေက်ာင္းလႊတ္ေတာ္မ်ားကို မည္ကဲ့သို႔ ဖြဲ႕စည္းရမည္ဟူေသာ အခ်က္ကိုမူကား ပံုေသ

ကားခ် သတ္မွတ္ေပးရန္ ခက္ခဲလွေပသည္။ ေက်ာင္းအသီးသီးတြင္ မိမိတို႔ သင့္ေလ်ာ္သည့္ ထင္သလို
စည္းကမ္းမ်ားကို သတ္မွတ္ထားရိွၾက၏။ အခ်ိဳ႕ေသာ ေက်ာင္းမ်ားတြင္ အတန္းတတန္းမွ ကိုယ္စားလွယ္ (၂)
ဦးစီ ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္ၿပီးလွ်င္ ထိုကိုယ္စားလွယ္မ်ား ပရီဖက္ေခၚ အတန္းထိန္းမ်ားႏွင့္ ဆရာမ်ားကို
စုေပါင္း၍ ေက်ာင္းေကာင္စ။ိ (ဝါ) ေက်ာင္းလႊတ္ေတာ္ဟု ေခၚေဝၚၾကေလသည္။ ေက်ာင္းေကာင္စီမ်ားတြင္
ေက်ာင္းအုပ္ဆရာႀကီးသည္ သဘာပတိအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ရေလသည္။ အခ်ိဳ႕ေသာ ေက်ာင္းမ်ားမွာ မူကား
ပရီဖက္ေခၚ အတန္းထိန္းမ်ားႏွင့္ ဆရာမ်ားသာလွ်င္ ပါဝင္ၾက၏။ အခ်ဳိ႕ေသာေက်ာင္းမ်ားတြင္ မူကား ပရီဖက္
ေခၚ အတန္းထိန္းမ်ား မပါဘဲ အတန္းကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ ဆရာမ်ားသာလွ်င္ ပါဝင္ၾကေပသည္။
အတန္းထိန္းမ်ားမွာ မူကား သတ္သတ္ အစည္းအေဝးမ်ားက်င္းပ၍ ၎တို႔ႏွင့္ဆိုင္ေသာ ျပႆနာ ရပ္မ်ားကို

ပညာဒါန By ခင္ျမတ္ Page 11

ေဆြးေႏြးၾကေလသည္။ အခ်ိဳ႕ေသာ ေက်ာင္းမ်ားတြင္ေက်ာင္းေကာင္စီမ်ားအစား ေက်ာင္းသားေကာင္စီမ်ား
ရိွၾက၏။ ထိုေက်ာင္းသား ေကာင္စီမ်ားတြင္ ေက်ာင္းသားမ်ားႏွင့္သာ သက္ဆိုင္ေသာ ကိစမ
ၥ ်ားကို တင္ျပ
ေဆြးေႏြးေလ့ရိွၾကသည္။ တခါတရံ ဆရာမ်ားကိုပါပင့္ဖိတ္၍ မိမိတို႔၏ သေဘာထားမ်ာ းကို တင္ျပၾကေလသည္။

ေက်ာင္းေကာင္စီမ်ားကို တစ္ႏွစ္လွ်င္ တစ္ႀကိမ္ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္ေလ့ရိွၾက၏။ အခ်ိဳ႕ေသာ

ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ေအာက္တန္းမ်ားမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကို မေရြးခ်ယ္ဘဲ အထက္တတန္းမ်ားမွသာ
ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ေရြးေကာက္တင္ေျမွာ က္ေလ့ရိွၾကသည္။

ေက်ာင္းေကာင္စီ အစည္းအေဝးမ်ား က်င္းပပံုမွာလည္းတစ္ေက်ာင္းႏွင့္တစ္ေက်ာင္း မတူညီၾကေပ။

အခ်ိဳ႕ေက်ာင္းမ်ားတြင္ တလတစ္ႀကိမ္၊ အခ်ိဳ႕ေက်ာင္းမ်ားတြင္ တစ္လ ႏွစ္ႀကိမ္၊ အခ်ိဳ႕ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ရက္
သတၱတစ္ပတ္လွ်င္ တစ္ႀကိမ္ စည္းေဝးေလ့ရိွၾက၏။

ေက်ာင္းေကာင္စီ အစည္းအေဝးမ်ားကို စာသင္ခ်ိန္တြင္ က်င္းပသင့္သည္။ သို႔မဟုတ္ စာသင္ခ်ိန္ျပင္ပတြင္

က်င္းပသင့္သည္ ဟူေသာ ျပႆနာကို ေက်နပ္ေလာက္ေအာင္ မေျဖရွင္းႏိုင္ၾကေသးေပ။ ယခုထက္တိုင္ပင္
အခ်ိဳ႕ေက်ာင္းမ်ားတြင္ စာသင္ခ်ိန္အတြင္း၌ က်င္းပေလ့ရိွ၍ အခ်ိဳ႕ေက်ာင္းမ်ားမွာမူကား စာသင္ခ်ိန္ျပင္ပတြင္
က်င္းပၾက၏။ အထက္ပါမူ ႏွစ္မူကို ၾကားျဖန္ေသာအေနႏွင့္ အခ်ိဳ႕ေသာ ေက်ာ င္းမ်ားက မူကား စာသင္ခ်ိန္
အနည္းငယ္ေလာက္ကိုယူ၍ စာသင္ခ်ိန္ေက်ာ္လြန္သည့္တိုင္ေအာင္ စည္းေဝးၾကေလသည္။ ဥပမာ ညေန
ေက်ာင္းမဆင္းမီ ဆယ္မိနစ္ ဆယ့္ငါးမိနစ္ခန္ႀ႔ ကိဳ၍ ေက်ာင္းလႊတ္လိုက္ၿပီးလွ်င္ ေက်ာင္းေကာင္စီအစည္းအေဝး
မ်ားကို နာရီဝက္ခန္႔ က်င္းပေလ့ရိွၾက၏။

ေက်ာင္းေကာင္စီအစည္းအေဝးမ်ားတြင္ စဥ္းစား ေဆြးေႏြးေသာ ကိစၥမ်ားမွာလည္း က်ယ္ဝန္းလွေပသည္။

စည္းကမ္းေသဝပ္မႈႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ျပႆနာမ်ား၊ ေက်ာင္းတြင္းစာၾကည့္တိုက္မ်ား ဖြင့္လစ
ွ ္ေရး၊ ကစားခုန္
စားပြဲမ်ား က်င္းပေရး၊ အဝတ္အစား ဆင္တူဝတ္ဆင္ သင့္မသင့္၊ ေက်ာင္းတြင္ ခဲတံစာအုပ္စသည္တို႔
ေပ်ာက္ဆံုးျခင္း ျပႆနာမ်ားစသည္တို႔ကို စဥ္းစားေဆြးေႏြးၾကရသည္။ ေက်ာင္းေကာင္စီမ်ားႏွင့္
လံုးဝမသက္ဆိုင္ေသာ ဆရာမ်ား ေျပာင္းေရႊ႕ေရး၊ ေက်ာင္းပိတ္ေပးေရး၊ ေက်ာင္းအုပခ
္ ်ဳပ္မႈအတြက္
ေငြေၾကးကိစၥ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းေရး မပူးေပါင္းေရး စသည္တို႔ကို မည္သည့္နည္းႏွင့္မွ် ထည့္သြင္း
စဥ္းစားျခင္း မျပဳသင့္ေပ။

ေက်ာင္းေကာင္စီမ်ားသည္ ဒီမိုကေရစီ စနစ္ကို လက္ေတြ႕သင္ၾကားရာတြင္ ဒီမိုကေရစီလုပ္တန္းကစားျခင္း

မျဖစ္သင့္ေပ။ စည္းစနစ္က်နစြာ သေဘာတရာမ်ားအတိုင္း ကုိယ္ထိလက္ေရာက္ ေဆာင္ရြက္က်င့္သံုးၾကရန္
အေရးႀကီး၏ ဟန္ေဆာင္၍ စည္းေဝးျခင္း၊ ေလးေလးနက္နက္ သေဘာမထားဘဲ ေပါ့ပ်က္ပ်က္ စည္းေဝး
ေျပာဆိုၾကျခင္း၊ ကစားစရာတစ္ခုအေနႏွင့္ စည္းေဝးျခင္းမ်ိဳး မျဖစ္ေစရ။ ထိုသို႔ျဖစ္လာလွ်င္ ေက်ာင္းတြင္း

ပညာဒါန By ခင္ျမတ္ Page 12

ဒီမိုကေရစီ တည္ေဆာက္ေရးသည္ မေအာင္ျမင္ မည္သာမက ဒီမိုကေရစီဝါဒ၏ သေဘာတရားမ်ားသည္
လည္း ေက်ာင္းသားသူငယ္တို႔၏ စိတ္တြင္ စြဲစြဲျမဲျမဲ က်န္ရစ္ေတာ့မည္ မဟုတ္ေပ။

ေက်ာင္းေကာင္စီမ်ားမွ ခ်မွတ္လိုက္ေသာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားကိုလည္း စိတ္ေရာကိုယ္ပါ လိုက္နာ ေဆာင္ရြက္

ၾကရန္ အထူးအေရးႀကီးေပသည္။ ေပါ့ပ်က္ပ်က္ သေဘာထားၿပီး စိတ္မပါတပါေဆာင္ရြက္ျခင္း၊
သေဘာမတူေသာ ေက်ာင္းသားမ်ားက မေဆာင္ရြက္ဘဲ ေနျခင္း စသည္တို႔ေပၚေပါက္လာလွ်င္
ေက်ာင္းေကာင္စီမ်ား၏ ရည္ရြယ္ခ်က္သည္ ပ်က္ျပားမည္သာ ျဖစ္၏။ ေက်ာင္းေကာင္စီမ်ား၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္
ဆိုသည္မွာ ဒီမိုကေရစီနည္းအရ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားျဖစ္သျဖင့္ ေက်ာင္းေလာက အတြင္းရိွ သူအားလံုးႏွင့္
သက္ဆိုင္ေပသည္။ အခ်ိဳ႕ေသာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားကို သေဘာမတူေသာ ေက်ာင္းသားမ်ားရိွေကာင္း ရိွမည္
ျဖစ္ေသာ္လည္း ဒီမိုကေရစီအေလ့အက်င့္ ျဖစ္ေစရန္ သေဘာမတူသူမ်ားကလည္း ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို လိုက္နာ
ေဆာင္ရြက္ရမည္ သာတည္း။ ဤကဲ့သို႔ ေဆာင္ရြကလ
္ ိုစိတ္ျဖစ္ေပၚလာေအာင္ ဖန္တီးေရးသည္ပင္
ေက်ာင္းတြင္းဒီမိုကေရစီ၏ ရည္ရြယ္ခ်က္ႀကီးတစ္ခု ျဖစ္ေပသည္။

အခန္း (၃)

စည္းကမ္းႏွင့္ အာဏာ

စည္းကမ္းႏွင့္ပတ္သက္၍ အယူအဆ (၂)မ်ိဳး (၂) စား ခြဲျခား၍ ရေပသည္။ ပထမတစ္မ်ိဳးမွာ

စည္းကမ္းတြင္ ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈ ပါရိွရမည္ဟူေသာ ယူဆခ်က္ပင္ျဖစ္၏။ ဥပမာ ကေလးသူငယ္မ်ားသည္ ၾကမ္းတမ္း
ျခင္း၊ ဆူညံျခင္း စသည့္စိတ္ရိုင္းမ်ားရိွလွ်င္ ခ်ဳပ္ခ်ယ္ေပးရမည္ဟု ယူဆျခင္းပင္ျဖစ္ေပသည္။ ဤစည္းကမ္းမ်ိဳး
မွာ အထက္ကေအာက္သို႔ ဆင္းသက္လာေသာ စည္းကမ္းျဖစ္သျဖင့္ စည္းကမ္းျပဳလုပ္သူႏွင့္ စည္းကမ္း
လိုက္နာသူဟူ၍ ႏွစ္မ်ိဳး ႏွစ္စားရိွရေပသည္။ စည္းကမ္းျပဳလုပ္သူမွာ ၾသဇာေပးသူျဖစ္၍ လိုက္နာသူမ်ားမွာ
ၾသဇာေပးခံရသူမ်ား ျဖစ္ၾကေလသည္။

စည္းကမ္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဒုတိယအယူအဆမွာ အက်ဥ္းအားျဖင့္ ေဖာ္ျပရေသာ္ သဘာဝစည္းကမ္း

(ဝါ) အခ်ဳပ္အခ်ယ္မရိွေသာ စည္းကမ္း ဟူ၍ ေခၚဆိုႏိုင္ေပသည္။ ထိုအယူအဆသည္ လူ႕ေလာကႏွင့္
ပတ္သက္၍ လြတ္လပ္မႈကို လိုလားေသာ သူတို႔ ႀကိဳက္ႏွစ္သက္သည့္ အယူ အဆျဖစ္ေပသည္။
စည္းကမ္းဆိုသည္မွာ တစ္ဦးတစ္ေယာက္က (ဝါ) လူတစ္စုက အတင္းအၾကပ္ ျပဳလုပ္ထားရိသ
ွ ျဖင့္
က်န္လူအမ်ားက လိုက္နာရသည့္ စည္းကမ္းမ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ လူတိုင္းလူတိုင္းက သေဘာေပါက္ၿပီးလွ်င္ က်င့္ၾကံ
လိုက္နာၾကရသည့္ စည္းကမ္းမ်ိဳး ျဖစ္ေစလိုေပသည္။ လူအမ်ားႏွင့္ ေရာေႏွာ ေနထိုင္ရသျဖင့္ လူအမ်ား၏
အက်ိဳးအတြက္ (ဝါ) လူအမ်ားအား အေႏွာက္အယွက္မျဖစ္ေစရန္အတြက္ ေစာင့္စည္းရေသာ စည္းကမ္းသည္
ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈမျဖစ္ေစရ။ လူတိုင္းလူတိုင္းက ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းသေဘာေပါက္ၿပီး လိုက္နာရမည့္ စည္းကမ္းမ်ိဳးသာ
ျဖစ္ရေပမည္ဟု ဆိုေလသည္။ တနည္းအားျဖင့္ ဆိုေသာ္ အထက္လူႀကီးသည္ စည္းကမ္းသတ္မွတ္ေသာ

ပညာဒါန By ခင္ျမတ္ Page 13

အာဏာပိုင္ လူႀကီးမဟုတ္ဘဲ မိမိကိုယ္တိုင္ စည္ကမ္းကို လိုက္နာက်င့္ၾကံေသာ ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ လမ္းျပ
အျဖစ္ ပူးတြဲလုပ္ကိုင္သူ အျဖစ္သာလွ်င္ ပါဝင္ရမည္ ဟု ဆိုေလသည္။

မည္သည့္ေက်ာင္းတြင္မဆို ပညာဥာဏ္အဆင့္အတန္း ရာထူး အဆင့္အတန္းမ်ားေၾကာင့္

ေက်ာင္းဆရာႀကီး ႏွင့္ ဆရာ ဆရာမမ်ားသည္ ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားမ်ားထက္ပို၍ အခြင့္အေရးမ်ားျပား
ရရိွၾက၏။ အတန္းတိုင္း အတန္းတိုင္းက ေရြးေကာက္တင္ေျမွာ က္ထားေသာ ေမာ္နီတာေခၚ အတန္းအုပ္မ်ား
သည္လည္း ပို၍အခြင့္အေရးရရိွၾကေပသည္။ ဤကဲ့သို႔ အခြင့္အေရးကြဲျပား ျခားနားေသာ္လည္း အာဏာႏွင့္
ပတ္သက္၍ မူကား ဒီမိုကေရစီ ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ဆရာႏွင့္ တပည့္၊ အတန္းအုပႏ
္ ွင့္ ဤေက်ာင္းသားမ်ားသည္
ကြဲျပားျခင္း မရိွေစသင့္ဟု ဒီမိုကေရစီဝါဒီတို႔က ဆိုၾကကုန္သည္။ ထိုသို ခြဲျခားျခင္းမျပဳသျဖင့္ ေက်ာင္းဆရာ
ႀကီးမ်ားႏွင့္ ဆရာ ဆရာမမ်ား၏ ၾသဇာ အာဏာသည္ ေမွးမွိန္၍ မသြားရံုမွ်မက တိုး၍ပင္လာသည္ဟု ၎တို႔
က စိတ္ခ် ယံုၾကည္ၾကေလသည္။ ၾသဇာအာဏာသည္ လူတစ္ဦးတည္း (ဝါ) လူတစ္စုတည္းပိုင္ မဟုတ္ေစဘဲ
လူအမ်ားပိုင္ျဖစ္သည္ဟု ယူဆခ်က္သည္ ဒီမိုကေရစီဝါဒ၏ အေရးႀကီးေသာ သေဘာတရားႀကီးျဖစ္၏။ ထို
ယူဆခ်က္ကို စာသင္ေက်ာင္းမ်ားတြင္လည္း အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္လွ်င္ ေက်ာင္းဆရာႀကီးႏွင့္ ဆရာ
ဆရာမမ်ား၏ လုပ္ငန္းသည္ ပိုမိုလြယ္ကူလာမည့္ အျပင္ ပဋိပကၡ မႈတို႔သည္လည္း ေပၚေပါက္လာမည္မဟုတ္
ေပ။

ၾသဇာအာဏာသည္ အထက္မွေအာက္သို႔ ဆင္းသက္ထားေသာ ပစၥည္းမဟုတ္ အားလံုး ညီညီညြတ္

ညြတ္ စိတ္တူ သေဘာတူ ျပဌာန္းထားေသာ ပစၥည္းျဖစ္သည္ဟု သေဘာေပါက္ၾကလွ်င္ လုပ္ငန္းအရပ္ရပ္
သည္ လြယ္ကူလာမည့္အျပင္ ေက်နပ္မႈ၊ တိုးတက္မႈစသည့္ အက်ိဳးမ်ားလည္း ေပၚထြန္းလာေပမည္။ ဥပမာ
ေက်ာင္းဝင္းအတြင္းရိွ အလွစိုက္ထားေသာ ျမက္ခင္းေပၚတြင္ မည္သူမဆို လမ္းမေလွ်ာက္ရ၊ လမ္းေလွ်ာက္
သည္ကို ေတြ႕လွ်င္ ဒဏ္ေငြ ႏွစ္ပဲေပးေဆာင္ရမည္ဟူေသာ စည္းကမ္းကို သတ္မွတ္ထား၏။ ထိုစည္းကမ္းကို
ဆရာတစ္ဦးတစ္ေယာက္ကျဖစ္ေစ၊ ေက်ာ င္းသား တစ္ဦးတစ္ေယာက္က ျဖစ္ေစ ေဖာက္ဖ်က္လွ်င္ ဒဏ္ေငြ
ေပးေဆာင္ေစရမည္။ ထိုကဲ့သို႔ သတ္မွတ္ထားေသာ စည္းကမ္းကို ဆရာေရာ ေက်ာင္းသားပါ ေစာင့္ထိန္း
ပါမွသာလွ်င္ ေက်နပ္မႈ၊ တိုးတက္မႈ၊ သာယာေသာ လူ႕ေလာကတည္ေဆာက္မႈမ်ား ျဖစ္ႏိုင္ေပမည္။ ျပဳလုပ္
ထားေသာ စည္းကမ္းမ်ားကို ေက်ာင္းသားမ်ားကသာ လိုက္နာ၍ ဆရာမ်ားက မလိုက္နာခဲ့ေသာ္ ဒီမိုကေရစီ၏
ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ား ကြယ္ေပ်ာက္မည္သာမက ဒီမိုကေရစီ တည္ေဆာက္၍ မရႏိုင္ေသာ ေက်ာင္းမ်ိဳးသာလွ်င္
ျဖစ္ေပေတာ့မည္။

ဒီမိုကေရစီေက်ာင္းႏွင့္ ဒီမိုကေရစီမဟုတ္ေသာ ေက်ာင္းမ်ား ခြဲျခား သေဘာေပါက္ႏိုင္ေစရန္အတြက္

တခါတရံေက်ာင္းမ်ားတြင္ ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသား တို႔၏ ဗဟုသုတအလို႔ငွာ အာဏာရွင္ဆန္ဆန္အုပ္ခ်ဳပ္၍
ျပသင့္ေပသည္။ ဆရာႀကီးလုပ္သူက ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူမ်ားအား ေခၚယူေတြ႕ဆံု၍ ခ်ိန္းဆိုေသာ
ေန႔တစ္ေန႔တြင္ ေက်ာင္းကို ဒီမိုကေရစီမဟုတ္ေသာ စနစ္ျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္မည္။ ထိုေန႔တြင္ ကိုယ္ေတြ႕ကို မွတ္သား

ပညာဒါန By ခင္ျမတ္ Page 14

ၿပီးလွ်င္ ထိုစနစ္ကို ႀကိဳက္ မႀကိဳက္ ေျပာျပႏိုင္သည္ဟု ေၾကျငာေပးရမည္။ ထိုသို႔ ေၾကျငာၿပီးေနာက္ ကန္႔သတ္
ခ်ိန္းဆိုထားေသာ ေန႔တစ္ေန႔တြင္ ေက်ာင္းဆရာႀကီးကအစ ဆရာ ဆရာမမ်ားသည္ ၾသဇာ အာဏာႏွင့္သာ
အုပ္ခ်ဳပ္၍ ျပရမည္။ မည္ကဲ့သို႔ အုပ္ခ်ဳပ္မည္ဆုိေသာ အေသးစိတ္ အခ်က္အလက္မ်ားကို ႀကိဳတင္၍ စီစဥ္ထား
လွ်င္ ပို၍ ထိေရာက္၏။ ထိုေန႔တြင္ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ားကို အာဏာႏွင့္သာလွ်င္ အုပ္ခ်ဳပ္၏။
ေက်ာင္းတြင္ လံုးဝဆူညံျခင္းမရိွရ၊ စာသင္ရာတြင္လည္း ဆရာက အာဏာသံုး၍ ျပန္လွန္ေမးခြန္းထုတ္ျခင္း
ခြင့္မျပဳဘဲ ႏွီးေႏွာ ျခင္း၊ ေဆြးေႏြးျခင္း လံုးဝမရိွ၊ ႀကိမ္းေမာင္းရိုက္ႏွက္ျခင္းမ်ိဳးလည္း ရိွေပသည္။ ေက်ာင္းတစ္
ေက်ာင္းလံုးတြင္ ဆရာဆရာမမ်ာ း၏ အသံမွလြဲ၍ တိတ္ဆိတ္လ်က္ရိွ၏။ ေနာက္တစ္ေန႔တြင္ ေက်ာင္းသူ
ေက်ာင္းသားမ်ားအား ယမန္ေန႔ကကဲ့သို႔ ေနလိုသေလာ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ရင္းရင္းႏွီးႏွီးသာ ေနလိုသေလာ
ဟုေမးျမန္းပါက လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ရင္းရင္းႏွီးႏွီးသာ ေနလိုပါသည္ ေျဖၾကားမည္မွာမလြဲေပ။ ထိုေန႔မွစ၍
အခ်ဳပ္အခ်ယ္ မျပဳလုပ္ရဘဲ ႏွင့္ စည္းကမ္းေသဝပ္သည္ကို ေတြ႕ၾကရေပမည္။ ဤကား လြတ္လပ္စြာ
ကေလးသူငယ္တို႔၏ အသိဥာဏ္ျဖင့္ စည္းကမ္းေသဝပ္ျခင္းကို သင္ၾကားျပသေပးျခင္း တစ္မ်ိဳးပင္ျဖစ္ေပသည္။

ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ဒီမိုကေရစီသေဘာတရားမ်ား ထက္သန္လာလွ်င တစ္ဦးႏွင့္ တစ္ဦး ၿပိဳင္ဆိုင္မႈမ်ား

ပင္ကြယ္ေပ်ာက္ရေပမည္။ အၿပိဳင္အဆိုင္စနစ္အစား ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေသာစနစ္သည္ ေပၚေပါက္လာ
ေပမည္။ အခ်ိဳ႕ေသာ ေခတ္မီေက်ာင္းမ်ားတြင္ အမွတ္ေပးျခင္း၊ ဆုေပးျခင္းစေသာ စနစ္မ်ားကိုပင္ ပယ္ဖ်က္၍
ေဆာင္ရြက္ၾကရာေက်ာင္း၏ အဆင့္အတန္းသည္ တိုးတက္၍ လာသည္ကို ေတြ႕ရေပသည္။ သို႔ရာတြင္
ဒီမိုေကရစီ သေဘာတရားမ်ားကို ေကာင္းစြာ မက်င့္သံုးႏိုင္မီ စာသင္ေက်ာင္းမ်ားတြင္ အမွတ္ေပးေသာ စနစ္
ဆုေပးေသာ စနစ္မ်ားကို လံုးဝ ပယ္ဖ်က္၍ မရေသးေပ။ ပယ္ဖ်က္ရန္လည္း မသင့္ေသးေပ။

ဒီမိုကေရစီ သေဘာတရားမ်ားကို ေကာင္းစြာ ေခါက္မိေသာေက်ာင္းမ်ားတြင္ ေက်ာင္းစည္းကမ္းမ်ားကို

ေရးသားထားရန္ လိုမည္မဟုတ္ေပ။ အခ်ိဳ႕ေသာ ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ေအာက္ပါစည္းကမ္း (၃) မ်ိဳး
ေလာက္ကိုသာ ေရးသားထားသည္ကို ေတြ႕ႏိုင္ေပသည္။ (ယဥ္ေက်းပါ၊ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ပါ၊
စဥ္းစားဥာဏ္ကိုသံုးပါ)။ အခ်ိဳ႕ေသာ ေက်ာင္းမ်ားတြင္ (ကိုယ္ခ်င္းစာပါ) ဟူေသာ စည္းကမ္း တရပ္ကိုသာ
ေရးသား သတ္မွတ္ထားေလသည္။

အခ်ိဳ႕ေသာ ေခတ္မွီေက်ာင္းမ်ားတြင္မူကား ေက်ာင္းစည္းကမ္းမ်ားကို အျပည့္အစံု ေရးသားေဖာ္ျပ

ထားသည္ကို ေတြ႕ႏိုင္ေပသည္။ ထိုစနစ္၏ အက်ိဳးမွာ ေက်ာင္းသူ ေက်ာ င္းသားသစ္မ်ားသည္ ေက်ာင္း
စည္းကမ္းမ်ားကို အလြယ္တကူ သိရိွနားလည္ႏိုင္ျခင္း၊ ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားမ်ားသည္လည္း မိမိတို႔၏
တာဝန္ဝတၱရားမ်ားကို မေမ့မေလ်ာ့ သိရိွႏိုင္မည္ျဖစ္၍ စည္းကမ္းမ်ားကို သတ္မွတ္ေရးသားလွ်င္လည္း
ေက်ာင္းေကာင္စီမ်ားသို႔တင္ျပ၍ ျပဌာန္းၿပီးေနာက္ ဆရာႀကီးက သေဘာတူ အတည္ျပဳၿပီးလွ်င္ ေရးဆြဲ
သတ္မွတ္ထားျခင္း ျဖစ္ေလသည္။ ၎ေနာက္ စည္းကမ္းမ်ားကို ျပင္ဆင္လိုလွ်င္ လည္း ေက်ာင္းေကာင္စီ
မ်ားက သာလွ်င္ စဥ္းစား ေဆြးေႏြး၍ ျပင္ဆင္သင့္ေပသည္။ ထိုသို႔ျပင္ဆင္ၿပီးေနာက္ သက္ဆိုင္ရာ ဆရာႀကီး၏

ပညာဒါန By ခင္ျမတ္ Page 15

သေဘာတူညီခ်က္ကို ရယူရမည္။ ဤသို႔ျပဳလုပ္ျခင္းျဖင့္ ေက်ာင္းသားေလာကသည္ ျပင္ပရိွ လူႀကီးေလာကကဲ့
သို႔ ဒီမိုကေရစီ သေဘာတရားမ်ားကို လက္ေတြ႕က်င့္သံုး လိုက္နာျခင္းပင္ျဖစ္၍ ဒီမိုကေရစီကို ကိုယ္တိုင္
ေလ့လာျခင္းပင္ျဖစ္၏။ ထိုသို႔ ကိုယ္ေတြ႕ေလ့လာျခင္းျဖင့္ သာလွ်င္ ေက်ာင္းအျပင္ ေသာက (ဝါ)
လူႀကီးေသာက အတြင္းသို႔ ေရာက္ရိွလာသည့္အခါ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို ဝိုင္းဝန္းဖန္တီးႏိုင္မည္ ျဖစ္ေပသည္။

အခန္း (၄)

မိဘႏွင့္ စာသင္ေက်ာင္း

ေက်ာင္းသားမိဘမ်ားသည္ စာသင္ေက်ာင္းမ်ားႏွင့္မည္သုိ႔ ဆက္ဆံသင့္သည္ဟူေသာ ျပႆနာမွာ

ယခုထက္တိုင္ ဝိဝါဒ ကြဲျပားလ်က္ရိွေသးသည္။ အခ်ိဳ႕ေသာ ပညာေရး ပါရဂူတို႔၏ အလိုမွာ ေက်ာင္းသား မိဘ
မ်ားသည္ အသင္းအဖြဲ႕သတ္သတ္ ဖြဲ႕စည္းလ်က္ ေက်ာင္းတိုးတက္ရာ တိုးတက္ေၾကာင္းကို ျပင္ပမွ
အႀကံဥာဏ္မ်ား ေပးရမည္ဟု ဆိုေပသည္။ အခ်ိဳ႕ပါရဂူမ်ား၏ အယူအဆမွာမူကား ေက်ာင္းသားမိဘမ်ားႏွင့္
ဆရာ ဆရာမမ်ားသည္ ပူးေပါင္းလ်က္ အသင္းအပင္းဖြဲ႕စည္းၿပီးလွ်င္ ေက်ာင္း၏ တိုးတက္ရာ တိုးတက္ေၾကာင္း
ကို အႀကံဥာဏ္မ်ားေပးသင့္သည္ဟု ဆိုေလသည္။ အခ်ိဳ႕ ပါရဂူတ႔၏
ို ယူဆခ်က္ကား စာသင္ေက်ာင္းမ်ား၏
ကိစၥသည္ ဆရာမ်ားႏွင့္ ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားမ်ား၏ ကိစၥသက္သက္သာ ျဖစ္သျဖင့္ ျပင္ပမွ မိဘမ်ားက
ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္ပါက စိတ္ညစ္စရာ ကိစၥမ်ား ေပၚေပါက္ရန္ အေၾကာင္းရိွသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေက်ာင္းသား
မိဘမ်ား အသင္းေသာ္လည္းေကာင္း ဖြဲ႕စည္းရန္မသင့္ဟု ယူဆၾကေလသည္။

ဖြဲ႕စည္းၿပီးျဖစ္ေသာ ေက်ာင္းသား မိဘမ်ားအသင္း သို႔မဟုတ္ မိဘ ဆရာ အသင္းမ်ားမွာလည္း အမ်ား

အားျဖင့္ ေက်ာင္းတြင္းေရးကိစၥမ်ား ကို ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္ျခင္း မရိွဘဲ ေက်ာင္းကပြဲမ်ိဳးကဲ့သုိ႔ေသာ ေပ်ာ္ရႊင္မႈ
မ်ား ဖန္တီးျခင္း၊ မိတ္ဆက္လဘက္ရည္ပြဲမ်ား က်င္းပျခင္းျဖင့သ
္ ာလွ်င္ ေဆာင္ရြက္ၾကေလသည္။ အနည္းငယ္
မွ်ေသာ ေက်ာင္းသားမိဘအသင္း သို႔မဟုတ္ ဆရာမိဘ အသင္းမ်ားသည္ သာလွ်င္ ေက်ာင္းတြင္းေရး ကိစၥမ်ား
သည္ ၎တို႔ႏွင့္ တိုက္ရိုက္ဆက္သြယ္ေသာ ကိစၥမ်ားျဖစ္သည္ဟု မွတ္ယူၾက၍ သင္ၾကားျပသမႈ၊ ကစားခုန္စား
ကိစၥမ်ား၊ စာရိတၱျပႆနာမ်ားကိုပါ အေရးယူစဥ္းစားၾကေလသည္။ အခ်ိဳ႕ေသာ ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ထိုသို႔ေသာ
အသင္းမ်ိဳး ဖြဲ႕စည္းတည္ေထာင္ျခင္းမျပဳေသာ္လည္း မည္သည့္ေက်ာင္းသားမိဘမဆို ေက်င္းသို႔လာေရာက္
ႏိုင္ခြင့္ရိွ၍ ဆရာႀကီးႏွင့္ေသာ္ လည္းေကာင္၊ ဆရာ ဆရာမမ်ားႏွင့္ေသာ္လည္းေကာင္း ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးခြင့္ျပဳ
ထား၏။ ထိုသို႔ျပဳထားသျဖင့္လည္း အသင္းအပင္းမ်ား ဖြဲ႕စည္းရန္မလိုဟု ယူဆၾကေလသည္။

ထိုသို႔ေက်ာင္းသား မိဘမ်ားအသင္း၊ သို႔မဟုတ္ ဆရာ မိဘမ်ားအသင္း ဖြဲ႕သင့္ မဖြဲ႕သင့္ ျပႆနာကို

မစဥ္းစားမီ အထူးဂရုျပဳရမည့္အခ်က္တစ္ခ်က္ရိွေပသည္။ ေက်ာင္းတြင္းပညာသင္ၾကားေရးတြင္ အသိဥာဏ္
အားျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ ဗဟုသုတအားျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ ဆရာသည္ ေက်ာင္းသားထက္ပို၍ (ေတာ္) သည္
ဟူေသာ အခ်က္ကို အသိအမွတ္ ျပဳထားသကဲ့သို႔ ေက်ာင္းတြင္း ပညာသင္ၾကားေရးတြင္ ဆရာသည္

ပညာဒါန By ခင္ျမတ္ Page 16

ေက်ာင္းသား မိဘထက္ပို၍ (ေတာ္)သည္ကို ေယဘူယ်အားျဖင့္ အသိအမွတ္ျပဳရေပမည္။ ထို႔ေၾကာင့္
ေက်င္းသားမိဘ အသင္းမ်ား ဖြဲ႕စည္းသည္ျဖစ္ေစ၊ ဆရာ မိဘ အသင္းမ်ား ဖြဲ႕စည္းသည္ျဖစ္ေစ ဘာသာရပ္
မ်ားကို သင္ၾကားေရးတြင္ ေက်ာင္းသားမိဘမ်ားသည္ ဆရာ ဆရာမ မ်ား၏ နယ္နိမိတ္ကို က်ဴးေက်ာ္ျခင္း
မျပဳၾကရန္ သတိျပဳရန္လိုေပသည္။ ရံဖန္ရံခါ သင္ၾကားမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ အႀကံေပးစကား ေျပာၾကားႏိုင္မည္
ျဖစ္ေသာ္လည္း ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္ျခင္းမူကား မျပဳလုပ္သင့္ေပ။ ဥပမာအားျဖင့္ မိမိ၏ ကေလးကို ဂဏန္း
သခ်ၤာ သင္ၾကားရာတြင္ နည္းလမ္း ခၽြတ္ယြင္း၍ေနသည္ဟု ထင္ျမင္ယူဆကပါက မည္ကဲ့သို႔ ျပဳျပင္သင္ၾကား
သင့္သည္ဟု အႀကံဥာဏ္ေပးလွ်င္ သက္ဆိုင္ရာ ဆရာ (သို႔) ဆရာမက ျပန္လည္ေျဖၾကား ႏိုင္စရာ အေၾကာင္း
ရိွေပသည္။

ေက်ာင္းသားမိဘမ်ားသာလွ်င္ သတ္သတ္ အသင္းအပင္း ဖြဲ႕စည္းသကဲ့သို႔ အေရးပါ အရာေရာက္မည္

မဟုတ္ေပ။ ဆရာ ဆရာမမ်ားမပါဝင္ေသာ ေက်ာင္းသားမိဘ အသင္းသည္ ဆရာ ဆရာမမ်ားႏွင့္ အဆက္ မရိွ
သျဖင့္ ေက်ာင္းတြင္းကိစၥမ်ားကို ေကာင္းစြာ သိရိွနားလည္မည္ မဟုတ္ေပ။ ထိုအသင္းမ်ိဳးသည္လည္း အမ်ား
အားျဖင့္ ေက်ာင္းအတြက္ အလွဴခံျခင္း၊ ေတြ႕ဆံုလဘက္ရည္ ေသာက္ျခင္းမ်ိဳးကိသ
ု ာ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေပမည္။
ထို႔ေၾကာင့္ အမ်ားဆံုးေသာ အက်ိဳးျဖစ္ထြန္းေစရန္အတြက္ ဆရာမိဘမ်ား ပူးေပါင္း၍ အသင္းအပင္းဖြဲ႕စည္း
သင့္ေပသည္။ ထိုသို႔ဖြဲ႕စည္းရာတြင္ လည္း အနည္းဆံုး ေအာက္ပါရည္ရြယ္ခ်က္မ်ား ရိွသင့္ေပသည္။

(၁) ေက်ာင္းႏွင့္ အိမ္ကို ပိုမိုနီးကပ္ေစျခင္းျဖင့္ ကေလး၏ ပညာသင္ၾကားမႈကို တိုးတက္ေကာင္းမြန္

ေစျခင္း။

(၂) ေခတ္အေလ်ာက္ တိုးတက္လ်က္ရိွသည့္ ပညာေရးစနစ္သစ္မ်ားကို ေက်ာင္းသား မိဘမ်ား

အား သိရိွနားလည္ေစျခင္း။

(၃) ႏိုင္ငံေတာ္၏ ကေလးသူငုယမ်ား ပညာသင္ၾကားမႈတြင္ တိုင္းရင္းသားတိုင္း စိတ္ပါဝင္စားသင့္

သည့္အတိုင္း ႏိုင္ငံေတာ္သားမ်ားအျဖစ္ စိတ္ဝင္စားမႈကို ျပသသင့္ျခင္း။

အထက္ပါ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားသာမက သက္ဆိုင္ရာ ေက်ာင္း၏ ေကာင္းရာေကာင္းေၾကာင္းအတြက္

တတ္ႏိုင္ေသာ နည္းလမ္းမ်ားျဖင့္ အားေပးကူညီရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္လည္း ပါရိွရေပမည္။

ဆရာ မိဘ အသင္းမ်ားကို မဖြဲ႕စည္းမီ သက္ဆုိင္ရာ ေက်ာင္း ဆရာႀကီးႏွင့္ ဆရာ ဆရာမ မ်ားသည္
ကိစၥ အရပ္ရပ္ကို အေသးစိတ္ႀကိဳတင္စဥ္းစား သင့္ေပသည္။ ထိုသို႔ ဖြဲ႕စည္းလွ်င္ မည္ကဲ့သို႔ စည္းကမ္းမ်ား
သတ္မွတ္သင့္သည္။ အမႈေဆာင္ ေကာ္မီတီကို မည္ကဲ့သို႔ ေရြးခ်ယ္သင့္သည္။ မည္သူက ဥကၠဌအျဖစ္
ေဆာင္ရြက္သင့္သည္ဟူေသာ ျပႆနာရပ္မ်ားကို ႀကိဳတင္ေဆြးေႏြးတိုင္ပင္ထားလွ်င္ လြယ္ကူေပမည္။
အခ်ိဳ႕ေသာ ဆရာ မိဘမ်ားအသင္းတြင္ ေက်ာင္းဆရာႀကီးက ဥကၠဌအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္၍ မိဘမ်ားမွလည္း
ပညာေရးတြင္ စိတ္ပါဝင္စားသူတစ္ဦးက ဒုတိယဥကၠဌအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္သည္။ ထိုနည္းအတူပင္ ေက်ာင္းသား

ပညာဒါန By ခင္ျမတ္ Page 17

မိဘတစ္ဦးက အတြင္းေရးမွဴးအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္လွ်င္ ဆရာ၊ ဆရာမတစ္ဦးဦးက တြဲဖက္ အတြင္းေရးမွဴး အျဖစ္
ေဆာင္ရြက္ရေလသည္။ ဤကဲ့သို႔ စီမံျခင္းသည္ လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ပိုမိုလြယ္ကူေစ၍ ဆရာနွင့္မိဘမ်ားလည္း
ပိုမို၍နားလည္မႈရိွေပမည္။ အမႈေဆာင္ ေကာ္မတီတြင္ ဆရာႏွင့္ မိဘမ်ာ းမွ်တစြာ ပါဝင္လွ်င္ လုပ္ငန္းအရပ္ရပ္
တြင္ ပိုမိုေခ်ာေမာ ေအာင္ျမင္စရာလမ္းရိွေပသည္။

ဆရာမိဘအသင္း အစည္းအေဝးမ်ားကို တစ္လလွ်င္ တစ္ႀကိမ္ေလာက္ က်င္းပႏိုင္ပါက

အလြန္ေကာင္းမြန္၏။ ထိုသို႔မျဖစ္ႏိုင္ပါက တစ္ႏွစ္လွ်င္ ႏွစ္ႀကိမ္ခန္႔ က်င္းပသင့္ေပသည္။ ထိုသို႔က်င္းပေသာ
အစည္းအေဝးမ်ားတြင္ ေက်ာင္းပိတ္ပြဲ၊ ေက်ာင္းကစားပြဲ၊ ေက်ာင္းကပြဲစေသာ ကိစၥမ်ားသာမက ေက်ာင္းသား
မ်ား၏ ကိုယ္က်င့္တရား၊ ေက်ာင္းသားမ်ား၏ က်န္းမာေရးစသည္တို႔ကိုပါ ထည့္သြင္း စဥ္းစား ေဆြးေႏြးသင့္
ေပသည္။ ထိုသို႔ စဥ္းစား ေဆြးေႏြးရမည့္ ကိစၥမ်ားကို အသင္းဖြဲ႕စည္းသည္ႏွင့္ တၿပိဳင္နက္ သတ္မွတ္ ျပဌာန္း
ထားလွ်င္ လြယက
္ ူေပမည္။ ထိုသို႔ သတ္မွတ္ထားသည့္ နယ္နိမိတ္အတြင္း၌သာ စဥ္းစားေဆြးေႏြးလ်က္
ထိုနယ္နမိတ္က ေက်ာ္လြန္ေသာ ကိစၥရပ္မ်ားကို ထည့္သြင္း စဥ္းစားျခင္း မျပဳသင့္ေပ။ ထိုကဲ့သို႔ စည္းကမ္း
မ်ားကို ႀကိဳတင္ သတ္မွတ္ထားျခင္းသည္ လုပ္ငန္းေဆာင္တာမ်ားတြင္ ေျပေျပျပစ္ျပစ္ျဖစ္ေစႏိုင္၏။

အလြန္ႀကီးေသာ ေက်ာ င္းမ်ားတြင္ မိဘ ဆရာအသင္းမ်ား ဖြဲ႕စည္းခဲ့လွ်င္ ရပ္ကြက္အလိုက္

အသင္းခြဲမ်ား ဖြဲ႕စည္းေလ့ရိွသည္။ ေက်ာင္းသားမိဘမ်ားမွာ ေနရာအႏွံ႕အျပားတြင္ ေနထိုင္ၾကသည္ျဖစ္ရာ
နီးစပ္ရာ ရပ္ကြက္အလိုက္ မိဘအခ်င္းခ်င္းပူးေပါင္းဖြဲ႕စည္းလွ်င္ လုပ္ငန္းတြင္က်ယ္ေပမည္။ ဥပမာ မိမိတို႔
သက္ဆိုင္ရာ ရပ္ကြက္ႏွင့္ ဆိုင္ေသာ ျပႆနာတစ္ရပ္ေပၚေပါက္လာလွ်င္ ၎တို႔ အခ်င္းခ်င္း စုေဝး၍ ေဆြးေႏြး
ႏိုင္ေပသည္။

မိဘဆရာမ်ာ း အသင္းကို စနစ္တက် ဖြဲ႕စည္း၍ စိတ္ပါလက္ပါ ေဆာင္ရြက္ၾကပါက သက္ဆိုင္ရာ

ေက်ာင္းႏွင့္ ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားမ်ားအတြက္ အက်ိဳးမ်ားမည္မွာ ေသခ်ာေပသည္။ ဆရာကို အျပစ္ရွာ
လိုေသာ သေဘာျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းျခင္း၊ နာမည္ထင္ေပၚေစလို၍ ဖြဲ႕စည္းျခင္းမ်ိဳး မျဖစ္ေစဘဲ ေစတနာသန္႔သန္႔ႏွင့္
ေက်ာင္း၏အက်ိဳးကို ရည္ရြယ္၍သာ ဖြ႕ဲစည္းသင့္ေပသည္။ ထိုသို႔ေသာ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ ဆရာ မိဘအသင္း
မ်ားကို ဖြဲ႕စည္းျခင္းသည္ ေက်ာင္း၏ တိုးတက္ရာ တိုးတက္ေၾကာင္းကို ျဖစ္ေစရံုမွ်မက၊ ေက်ာင္းတြင္း
ဒီမိုကေရစီ ျပန္႔ပြာ းျခင္းတြင္လည္း မ်ားစြာ အေထာက္အပံ့ ျဖစ္ေစႏိုင္ေပသည္။

ပညာဒါန By ခင္ျမတ္ Page 18

 အခန္း(၅)

ေက်ာင္းႏွင့္ ေလာက ဇာတ္ခံု

ေက်ာင္းတြင္း ဒီမိုကေရစီ ေအာင္ျမင္ေရးအတြက္ ေက်ာင္းေလာကသည္ ျပင္ပေလာကႏွင့္ ဆက္စပ္

ႏိုင္သမွ် ဆက္စပ္ရမည္ျဖစ္၏။ ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားမ်ားသည္ ေက်ာင္းေလာက၏ ျပႆနာရပ္မ်ားကို
ရင္ဆိုင္ရာတြင္ ျပင္ပေလာက၏ ျပႆနာရပ္မ်ားကိုပါ ေလ့လာႏိုင္သေလာက္ ေလ့လာရေပမည္။ သို႔မွသာလွ်င္
ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသား ဘဝသည္ ေလာကႀကီးကို ရင္ဆိုင္ႏိုင္ရန္ အတြက္ သင္ခန္းစာေပးေသာ ဘဝ
ျဖစ္ေပမည္။

ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ားသည္ ရံဖန္ရံဖန္ ေက်ာင္းဝင္းျပင္ပရိွ ေလာကလုပ္ငန္းမ်ားကို ေလ့လာ

ၾကည့္ရႈသင့္၏။ ေဆးရံုမ်ား၊ အလုပ္ရံုမ်ား၊ လယ္ယာမ်ား၊ စာတိုက္မ်ား၊ ရံုးမ်ား၊ ရဲဌာနမ်ား၊ ျမဴနီစပယ္အဖြဲ႕မ်ား၊
မီးသတ္ဌာနမ်ား၊ ဆိပ္ကမ္းမ်ား၊ မီးရထားရံုမ်ား စသည္တို႔ကို သြာ းေရာက္လည္ပတ္၍ ေလ့လာလွ်င္ စာေတြ႕
ထက္ ထူးျခားပိုမိုေသာ အသိဥာဏ္တမ်ိဳးကို ရရိွေပမည္။ ထိုသို႔ သြာ းေရာက္လည္ပတ္ရာတြင္ သက္ဆိုင္ရာ
ကၽြမ္းက်င္သူ ပုဂၢိဳလ္မ်ား လိုက္ပါရန္ အထူးအေရးႀကီးေပသည္။ ၎တို႔ ကိုယ္တိုင္ ရွင္းလင္းေျပျပျခင္းသည္
အေရးႀကီးေသာ အခ်က္အလက္မ်ားကို မွန္ကန္စြာ ရွင္းလင္းေျပာျပျခင္းျဖစ္သျဖင့္ ဗဟုသုတလည္း တိုး၍
ကေလးသူငယု္မ်ား၏ စိတ္တြင္လည္း စြဲလမ္းျခင္း ျဖစ္ေပမည္။ အထက္ပါ ေနရာမ်ားသို႔ ႀကိဳတင္ စီစဥ္မႈ မရိွဘဲ
သြားေရာက္ လည္ပတ္ၿပီးလွ်င္ သာမန္ကာ လွ်ံကာ ၾကည့္ရႈျခင္းမ်ိဳးသည္ကား အက်ိဳးမရိွသည့္အျပင္
ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားကေလးမ်ား၏ စိတ္တြင္ သာမန္ကာလွ်က
ံ ာ ၾကည့္တတ္ေသာ စိတ္ထားမ်ိဳး
ေပၚေပါက္ေစတတ္၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ေစ့ေစ့စပ္စပ္ ၾကည့္ရႈေလ့လာႏိုင္ရန္ အေရးႀကီးေပသည္။

ထိုသို႔ ၾကည့္ရႈၿပီးေနာက္ စိတ္တြင္ မည္မွ် စြဲလန္းသည္ မည္ကဲ့သို႔ စြဲလန္းသည္ဟူေသာ အခ်က္ကို

စစ္ေဆးႏိုင္ေပသည္။ စစ္ေဆးေသာ နည္းမွာ အမ်ိဳးမ်ိဳးရိွ၏။ ပထမနည္းမွာ ထိုသို႔သြာ းေရာက္ၾကည့္ရႈၿပီးေနာက္
ေက်ာင္းသို႔ျပန္ေရာက္လာၾကေသာအခါ ကိုယ္ေတြ႕ ဗဟုသုတမ်ားကို ျပန္လည္ေရးသားေစျခင္းျဖစ္၏။
ဒုတိယနည္းမွာ သြားေရာက္လည္ပတ္စဥ္၌ပင္ မိမိတို႔ ေရးသားလိုေသာ မွတ္စုမ်ားကို မိမိတို႔ သေဘာအတိုင္း
ေရးသားေစျခင္းျဖစ္၏။ တတိယနည္းမွာ သြာ းေရာက္လည္ပတ္ၿပီးေနာက္ ဗဟုသုတ ေဆြးေႏြးႏွီးေႏွာပြဲမ်ိဳး
အေနႏွင့္ ေက်ာင္းသား အခ်င္းခ်င္း ေျပာဆို ေဆြးေႏြးျခင္းပင္ျဖစ္ေပသည္။

ထိုကဲ့သို႔သြားေရာက္ လည္ပတ္ႏိုင္ရန္အတြက္ ေက်ာင္းသားေဟာင္းမ်ား အသင္းသည္ မ်ားစြာ

အကူအညီေပးႏိုင္ေပသည္။ ဥပမာ ေက်ာင္းသားေဟာင္းတစ္ဦးသည္ မီးသတ္ဌာနတြင္ ဝင္ေရာက္လုပ္ကိုင္
ေနသူျဖစ္မူ ၎ကပင္ေရွ႕ေဆာင္၍ ေက်ာင္းသားငယ္မ်ားကို စုရံုးေခၚေဆာင္ၿပီးလွ်င္ မီးသတ္လုပ္ငန္း
အရပ္ရပ္ကို ရွင္းလင္းေျပာျပႏိုင္ေပသည္။ ေက်ာင္းသားေဟာင္း တစ္ဦးသည္ ျမဴနီစပါယ္ရံုးတြင္ လုပ္ကိုင္ေနသူ

ပညာဒါန By ခင္ျမတ္ Page 19

ျဖစ္လွ်င္ (ဝါ) ျမဴနီစံပါယ္ လူႀကီးတစ္ဦးဦးျဖစ္ေနလွ်င္ ေက်ာင္းသားငယ္မ်ားကို စုရံုးေခၚေဆာင္၍ ျမဴနီစပယ္
အဖြဲ႕၏ လုပ္ငန္းမ်ားကို ရွင္းလင္းေျပာျပႏိုင္ေပသည္။

ထိုသို႔သြားေရာက္၍ ကိုယ္တိုင္ ၾကည့္ရႈျခင္းသည္ ေက်ာင္းသင္ပညာရပ္မ်ားႏွင့္လည္း ဆက္စပ္၍

ရေပသည္။ ဥပမာ အေျခခံ ဓနေဗဒပညာ၊ ျပည္သူ႕နီတိပညာစသည္တို႔ကို စာေတြ႕သင္ၾကားၿပီးေနာက္
ငါေတြ႕လည္း ဆက္စပ္၍ သင္ၾကားလွ်င္ စိတ္ထဲတြင္ ပိုမိုစြဲၿမဲေစလိမ့္မည္။ ျပည္သူ႕နီတိပညာတြင္ အခြန္ေတာ္
အေၾကာင္း သင္ၾကားပို႔ခ်ၿပီးေနာက္ အခြန္ေတာ္ဌာနသို႔ ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားမ်ားကို ေခၚေဆာင္လွ်က္
အခြန္ေတာ္အရာရိွက လက္ေတြ႕ရွင္းလင္းေျပာျပျခင္းမ်ိဳးသည္ စာေတြ႕ႏွင့္ ကိုယ္ေတြ႕ ပညာမ်ားကို
ဆက္စပ္ေပးျခင္းပင္ ျဖစ္၏။ ရဲသားမ်ား၏ လုပ္ငန္းကိုစာေတြ႕သင္ၾကားၿပီးေနာက္ ရဲဌာနသို႔ သြားေရာက္ၿပီးလွ်င္
လြန္ခဲ့ေသာ တစ္ပတ္အတြင္း ရဲအရာရိွမ်ား ရဲသားမ်ားက ရာဇဝတ္မႈမ်ားကို မည္သို႔ႏွိမ္နင္းကာကြယ္ခဲ့ရသည့္
အေၾကာင္းမ်ားကို ရွင္းလင္းေျပာျပလွ်င္ ကေလးသူငယ္တို႔၏ စိတ္တြင္ ပိုမစ
ို ြဲလန္းေပမည္။ ထိုကဲ့သို႔ ကိုယ္ေတြ႕
ေလ့လာေစျခင္းအားျဖင့္ ၿငိမ္ဝပ္ပိျပားေရး ကိစၥမ်ားတြင္ ပိုမိုဂရဳျပဳလာမည့္အျပင္ ရဲသားမ်ား၏ လုပင
္ န္းကိုလည္း
ပိုမိုနားလည္လာမည္ျဖစ္၏။

ရံဖန္ရံခါ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ားသည္ မိမိတို႔ ရပ္ရြာမွ ထြက္ခြာ ၍ ရာဇဝင္ႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ

အေဆာက္အဦမ်ား သစ္ေတာလုပ္ငန္း၊ လယ္ယာလုပ္ငန္း၊ သတၱဳတြင္းလုပ္ငန္း စသည္တို႔ကို သြာ းေရာက္
ၾကည့္ရႈ ေလ့လာသင့္သည္။ ရာဇဝင္ႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ အေဆာက္အဦမ်ားသည္ ႏိုင္ငံသမိုင္းသင္ၾကား
ရာတြင္ မ်ားစြာအေထာက္အပံ့ ျဖစ္ေစႏိုင္သည့္အျပင္ သစ္ေတာလုပ္ငန္း၊ လယ္ယာလုပ္ငန္း၊ သတၱဳတြင္း
လုပ္ငန္း၊ စသည္တို႔သည္ တိုင္းျပည္၏ စီးပြားေရးပညာကို ေလ့လာရာတြင္ မ်ားစြာ အေထာက္အပံ့ျဖစ္ေစ၏။
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ သယံဇာတ ပစၥည္းမ်ား ၾကြယ္ဝပံုကို စာအုပ္ျဖင့္သာ သင္ၾကားျခင္းထက္ ကိုယ္ေတြ႕ ျပသ
သင္ၾကားႏိုင္လွ်င္ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ ပိုမိုထက္သန္မည္သာမက မေမ့ေပ်ာက္ႏိုင္ေသာ လက္ေတြ႕ဗဟုသုတမ်ားလည္း
ရရိွႏိုင္ေပမည္။

ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ားအား သတင္းစာ၊ဂ်ာနယ္၊မဂၢဇင္းမ်ား ဖတ္ရႈေစျခင္း သည္လည္း ေလာက

ဇာတ္ခံုအေၾကာင္းကို သင္ၾကားျပသျခင္းေပတည္း။ စာနယ္ဇင္းမ်ားကို လိမ္မာပါးနပ္စြာ ဖတ္ရႈႏိုင္ေအာင္
လမ္းျပေပးႏိုင္လွ်င္ မိမိတို႔၏ တိင
ု ္းျပည္ေရးရာမ်ားသာမက ကမၻာ့ ေရးရာမ်ားတြင္လည္း ပိုမို စိတ္ဝင္စားၾကမည္
ျဖစ္၏။ ကမၻာ ေပၚရိွ ႏိုင္ငံအသီးသီးတြင္ မည္ကဲ့သို႔ ျဖစ္ပ်က္လ်က္ရိွသည္။ မည္ကဲ့သို႔ တိုးတက္လ်က္ ရိွသည္ ဟု
ဗဟုသုတအမ်ိဳးမ်ိဳးရရိွၾကမည္ ျဖစ္သျဖင့္ အထက္တန္းေက်ာင္းသား မ်ားသည္ စာနယ္ဇင္းမ်ားကို ဖတ္လိုေသာ
အက်င့္ ျဖစ္ေပၚေအာင္ ဖန္တီးေပးသင့္သည္။

အခ်ဳပ္အားျဖင့္ဆိုရေသာ္ ေက်ာင္းတြင္းေလာကသည္ ျပင္ပေလာကႏွင္ နီးစပ္ႏိုင္သမွ် နီးစပ္ေစရမည္။

ေက်ာင္းတြင္းေလာကသည္ ျပင္ပေလာက ဇာတ္ခံု၏ တစိတ္တေဒသျဖစ္ေစရမည္။ ေက်ာင္းေလာကသည္
ျပင္ပေလာကႏွင့္ အဆက္ျပတ္၍ ထည္းထည္း တည္ရိွႏိုင္ေသာ ေလာကမဟုတ္ေပ။ ျပင္ပေလာကဆိုသည္

ပညာဒါန By ခင္ျမတ္ Page 20

မွာလည္း မိမိတို႔၏ ႏိုင္ငံတစ္ခုတည္းကိုသာ ကြက္၍ ျမင္ရေသာ က်ဥ္းေျမာင္းသည့္ေလာကမ်ိဳး မျဖစ္ေစသင့္
ေပ။ ကမၻာေလာကတစ္ခုလံုးကျိုခံဳ၍ ျမင္ႏိုင္ေသာ က်ယ္ဝန္းသည့္ေလာကမ်ိဳးသာ ျဖစ္သင့္၏။ ကမၻာေပၚရိွ
ႏိုင္ငံအသီးသီးသည္ တေန႔ထက္တေန႔ ပိုမိုရင္းႏွီးစြာ ဆက္ဆံလာၾကရသည္ ျဖစ္ရကား တိုင္းစိတ္ ျပည္စိတ္
ေမြးျမဴရံုမွ်မက ကမၻာ စိတ္ကိုလည္း ေမြးျမဴႏိုင္ၾကရန္ ေရွ႕ေဆာင္ သင္ၾကားမႈသည္ ပညာေရး ေရွ႕ေဆာင္
လမ္းျပတို႔၏ အေရးႀကီးေသာ တာဝန္တရပ္ျဖစ္ေပသည္။

အခန္း (၆)

လူေတာ္လူေကာင္းမ်ားေပၚထြက္ေရး

ေက်ာင္းတြင္း ဒီမိုကေရစီႏွင့္ ပတ္သက္၍ အေရးႀကီးေသာ အခ်က္အလက္မ်ားကို ကၽြႏု္ပ္တို႔ ေရးသား

ေဆြးေႏြးၿပီးခဲ့ေလၿပီ။ ထိုကဲ့သို႔ ဒီမိုကေရစီ စံနစ္ကို ဂရုျပဳ၍ လိုက္နာေဆာင္ရြက္ေသာ စာသင္ေက်ာင္းမ်ားမွ
မည္သို႔ေသာ ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားမ်ာ း ေပၚထြက္လာပါမည္နည္းဟု ေမးစရာရိွေလသည္။ အေျဖမွာ
လြယ္ကူလွေပသည္။ ဒီမိုကေရစီျဖန္႔ျဖဴးေသာ ေက်ာင္းမ်ားမွ ဒီမိုကေရစီ ဝါဒကို သက္ဝင္ယံုၾကည္လာသူမ်ား
ထြက္ေပၚလာမည္ျဖစ္၏။ ထိုေက်ာင္းထြက္မ်ားသည္ စာေပ ပါရဂူႀကီးမ်ား သက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္း ပညာရပ္မ်ား
တြင္ နားလည္ကၽြမ္းက်င္သူမ်ား သာမက ထို႔ထက္ပိုမို တန္ဘိုးရိွေသာ လူေတာ္လူေကာင္းမ်ား ထြက္ေပၚ
လာမည္မွာ ေသခ်ာေပသည္။ စာေပတြင္ ထိပ္ဆံုးတန္းမွ ေအာင္ျမင္သူမ်ား၊ အတြက္အခ်က္တြင္ အံ့ၾသဘြယ္
ထူးခၽြန္သူမ်ား၊ ႏိုင္ငံသမိုင္းကို ကရားေရလႊတ္သလို တတြတ္တြတ္ေျပာႏိုင္သူမ်ား၊ ေလာက ဓာတ္ပညာတြင္
အရြယ္ႏွင့္ မလိုက္ေအာင္ေတာ္သူမ်ား ထြက္ေပၚေရးသည္ မည္သည့္စံနစ္ႏွင့္သင္ေသာ ေက်ာင္းမ်ိဳးပင္
ျဖစ္ေစကာမူ ဂုဏ္ယူႏိုင္ေပသည္။ ဒီမိုကေရစီစံနစ္ႏွင့္ သင္ေသာ ေက်ာင္းမ်ိဳးသာမက ၾသဇာအာဏာႏွင့္ ဖိ၍
သင္ေသာ ေက်ာင္းမ်ိဳးကလည္း အထက္ပါလူစားမ်ိဳးကို ေမြးထုတ္ႏိုင္ေပသည္။ သို႔ရာတြင္ ဒီမိုကေရစီ စံနစ္ႏွင့္
သင္ေသာ ေက်ာ င္းမ်ိဳးမွာမူ အျခားစံနစ္ႏွင့္ သင္ေသာ ေက်ာင္းမ်ိဳးထက္သာေသာ အခ်က္မွာ အျခားမဟုတ္၊
စိတ္ထားျမင့္ျမတ္၍ သတၱိရိွေသာ သူမ်ားကို ေမြးထုတ္ႏိုင္ေပသည္။ ထုိေက်ာင္းထြက္မ်ားသည္ သေဘာ
ထားႀကီးျခင္း ကိုယ္က်ိဳးထက္ အမ်ားအက်ိဳးကို ၾကည့္ျခင္း၊ ရပ္ရြာနယ္ပါယ္ တိုင္းျပည္ ေကာင္းစားေရး အတြက္
ေစတနာရိွျခင္း၊ ရဲရင့္ျခင္းစေသာ ဂုဏ္ထူးဝိေသသမ်ားႏွင့္ ျပည့္စံုေပသည္။

ဒီမိုကေရစီစံနစ္အတိုင္း ေဆာင္ရြက္စီမံေသာ ေက်ာ င္းမ်ားမွ ထြက္လာသူမ်ားသည္ အျခားစနစ္ျဖင့္

သင္ၾကားပို႔ခ်ေသာ ေက်ာင္းမ်ားမွ ထြက္လာသူမ်ားထက္ မည္သည့္ အရည္အခ်င္းမ်ား ပိုမိုလာသည္ကို
ရွင္းလင္းေအာင္ေဖာ္ျပ၍ မျဖစ္ႏိုင္ေပ။ သို႔ရာတြင္ အက်ဥ္းခ်ံဳး၍ ေဖာ္ျပရေသာ္ ရေကာင္း၏။

ဒီမိုကေရစီ အေလ့အက်င့္ရေသာ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားတစ္ဦးသည္ မိမိ၏ အစြမ္းကို မိမိေကာင္းစြာ

ယံုၾကည္၏။ မိမိႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ ကိစၥတစ္ရပ္ကို ေဆာင္ရြက္ရလွ်င္ ေအာင္ျမင္မည္ဟု စိတ္ခ်သူျဖစ္၏။
ေရွးကေၾကာက္ဆုတ္ဆုတ္လုပ္ေနေသာသူ ျဖစ္ေစကာမူ ပိုမို၍ ရဲတင္းလာ၏။ မိမ၏
ိ သေဘာဆႏၵကို ထုတ္ေဖာ္

ပညာဒါန By ခင္ျမတ္ Page 21

ေျပာဆိုရန္ ေနာက္တြန္႕ျခင္းမရိွေပ။ မိမိသည္စာတြင္ ညံ့ဖ်င္းေစကာမူ၊ မိမိေတာ္ေသာဘက္တြင္ မိမိဂုဏ္ယူ၏။
ဥပမာစကားေျပာေကာင္းျခင္း သို႔မဟုတ္ ကစားခုန္စားဘက္တြင္ ထူးခၽြန္ျခင္း၊ သို႔မဟုတ္ ရပ္ရြာအက်ိဳးကို
အပင္ပန္းခံ၍ ေဆာင္ရြက္လိုျခင္း စေသာ အရည္အခ်င္းမ်ားကို ေကာင္းစြာ သေဘာေပါက္၍ အက်ိဳးရိွစြာ
အသံုးခ်လိုစိတ္ရိွေပသည္။

ဒီမိုကေရစီ ေက်ာင္းထြက္ တစ္ဦးသည္ ျပႆနာတစ္ရပ္ရပ္ကို ၾကည့္လွ်င္ ဟိုဘက္ဒီဘက္ ၿခံဳ၍

ၾကည့္၏။ အဆိုးႏွင့္ အေကာင္း ကိုႏိုင္းခ်ိန္၏။ စဥ္းစားေဝဖန္၏။ ၎ေနာက္မွ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်မွတ္၏။ အမ်ား
မိုးခါးေရ ေသာက္၍ လိုက္ၿပီး ေသာက္လိုေသာ သူမဟုတ္ေပ။ ပင္ကိုယ္ဥာဏ္ကို တကယ္အသံုးျပဳ၏။ မိမိ၏
စြမ္းရည္ကို မိမိေကာင္းစြာ ယံုၾကည္ေပသည္။ ေလာကဇာတ္ခံုတြင္ မိမိသည္ အရႈံးကို ေတြ႕ရျငားလည္း
ေအာင္ျမင္မႈကို ေတြ႕ရဦးမည္ဟု အားတင္းႏိုင္ေသာသူ ျဖစ္ေပသည္။ ဒီမိုကေရစီ ေက်ာင္းထြက္သည္ အႏိုင္မခံ
အရႈံးမေပးေသာ သတၱိခဲသာလွ်င္ ျဖစ္ဘိ၏။

ဒီမိုကေရစီ ေက်ာင္းထြက္သည္ က်ေရာက္ေသာ တာဝန္ကို ေကာင္းစြာ ထမ္းေဆာင္လိုစိတ္ရိွေပသည္။

ေက်ာင္းတြင္ တာဝန္အမ်ိဳးမ်ိဳးကို မိမိစြမ္းေဆာင္သည့္ဘက္က ထမ္းေဆာင္ခဲ့ရရာ ထို အေလ့အက်င့္သည္
ၾကီးျပင္းသည္တိုင္ေအာင္ စြဲ၍ ပါလာတတ္၏။ သို႔ရာတြင္ ထိုကဲ့သို႔ တာဝန္သိတတ္ေသာ စိတ္ ေမြးျမဴႏိုင္ရန္
တစ္ႏွစ္ ႏွစ္ႏွစ္စသည္ျဖင့္ သင္ၾကား၍ မရႏိုင္ေပ။ ေက်ာင္းတြင္ ႏွစ္ေပါင္းအေတာ္ၾကာေအာင္ လက္ေတြ႕
လိုက္နာေဆာင္ရြက္မွသာလွ်င္ ေမြးျမဴႏိုင္ေပမည္။ ဒီမိုကေရစီေက်ာင္းမ်ားတြင္ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသား
မ်ားသည္ (ဒါတို႔ေက်ာင္း) ဟူေသာ စိတ္ထားကို ေမြးျမဴရံုသာမက (ဒါတို႔ျမွင့္မွ ျမင့္မည့္ေက်ာင္း) ဟူေသာ
တာဝန္ခံစိတ္ထားကိုလည္း ေမြးျမဴၾကရေပသည္။

တာဝန္သိတတ္သည္ႏွင့္အမွ် စုေပါင္းေဆာင္ရြက္လိုစိတ္ ထြင္၍ လုပ္လိုစိတ္မ်ားလည္း ရိွတတ္

ေပသည္။ ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူမ်ားသည္ မိမိတို႔ သန္ရာသန္ရာကိစၥမ်ားတြင္ ကိယ
ု ္ထိလက္ေရာက္ ပါဝင္
လုပ္ကိုင္ၾကရသျဖင့္ အမ်ားနွင့္ဆက္ဆံရေသာ လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ က်င့္သားရသားၿပီး ျဖစ္ေလသည္။ အထက္မွ
ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈမ်ား ကင္းလြတ္သျဖင့္လည္း ထြင္၍ လုပ္လိုေသာ ဗီဇကေလး ပါလာတတ္၏။ ထိုဗီဇသည္ပင္လွ်င္
တိုးတက္မႈ၏ အရင္းခံျဖစ္ေလသည္။ ဥပမာေက်ာ င္း မဂၢဇင္းတြင္ ပါဝင္ကူညီခဲ့ရေသာ ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသား
တစ္ဦးသည္ ထိုးထြင္း၍ စိတ္ကူးျခင္း ထိုးထြင္း၍ ေရးသားျခင္း ဗီဇပါလာတတ္၏။ ထိုဗီဇ သည္ပင္လွ်င္
ဒီမုိကေရစီ စံနစ္၏ ေက်းဇူးတစ္ခု ျဖစ္ေပသည္။

ဒီမိုကေရစီေက်ာင္းထြက္သည္ ဝါဒျဖန္႔ျခင္းကို မ်က္စမ

ိ ွိတ္ၿပီး ယံုၾကည္မည့္သူ မဟုတ္ေပ။ ဆန္ခါတြင္
တင္၍ အျပန္ျပန္အလွန္လွန္ ဆင္ျခင္သံုးသပ္ၿပီးမွသာလွ်င္ လက္ခံမည့္လူစားမ်ိဳးျဖစ္သည္။ ကိုယ္ပိုင္ဥာဏ္ကို
အမ်ားဆံုး အသံုးျပဳရေသာ လူစားမ်ိဳး ျဖစ္ေပသည္။ (ငါမသိပါဘူး ကြာ) ဟု ညည္းညဴေသာ လူပ်င္းတို႔၏
လက္သံုးကစားကိုလည္း လက္ကိုင္ျပဳျခင္းမရိွေပ။ မသိလွ်င္ သိေအာင္ လုပ္လိုစိတမ
္ ်ားကို ေမြးျမဴသူလည္း
ျဖစ္၏။ ဒီမိုကေရစီေက်ာင္းထြက္တစ္ဦးသည္ ပညာရွာ ရာတြင္ အေတာမသတ္ေသာ ဆႏၵရိွ၏။

ပညာဒါန By ခင္ျမတ္ Page 22

 ဒီမိုကေရစီေက်ာင္းထြက္သည္ အေျပာအဆို အမူအရာ အစ ခပ္သိမ္းတြင္ ယဥ္ေက်းသိမ္ေမြ႕၏။
ေမာက္မာျခင္းမရိွ။ ဝင့္ၾကြားျခင္းကင္း၏။ ဤအရည္အခ်င္းတို႔သည္ ေက်ာင္းမွ ပါလာေသာ
အေလ့အက်င့္မ်ားသာ ျဖစ္ေပသည္။ ဆရာႏွင့္ တပည့္ ဆက္ဆံရာတြင္ ဆရာသည္ တပည့္ကို ေမာက္မာျခင္း
မရိွ၊ ဝင့္ၾကြားျခင္း ကင္းခဲ့၏။ ဤနမူနာသည္ ေက်ာင္းသားသူငယ္တို႔၏ စိတ္တြင္ အၿမဲထာဝရ ကိမ္းေအာင္း
ေပေတာ့မည္။ ၎တို႔သည္ အမ်ားႏွင့္ ဆက္ဆံရာတြင္ ေျပျပစ္ ပ်ဴငွာသည္သာတည္း။

ဒီမိုကေရစီ အေလ့အက်င့္သည္ ရာဇဝတ္မႈမ်ားကိုပင္ သိသိသာသာ ေလ်ာ့နည္းေစလိမ့္မည္။

ဖ်က္ဆီးလိုစိတ္ သူမ်ား မ်က္ရည္က်မွ ဝမ္းသာလိုစိတ္၊ ရိုင္းစိုင္းေသာ စိတ္ထားမ်ားသည္ ဒီမိုကေရစီ၏ စံနစ္
တြင္ ေပ်ာက္ကြယ္ရမည္သာတည္း။

ဒီမိုကေရစီေက်ာင္းထြက္တစ္ဦးသည္ ဒီမိုကေရစီစနစ္၏ နည္းနာနိသ်မ်ားကိုလည္း နားလည္ၿပီး

ျဖစ္ေပသည္။ အစည္းအေဝးကို မည္ကဲ့သို႕ က်င္းပရသည္။ သဘာပတိကို မည္ကဲ့သို႔ ေရြးခ်ယ္ရသည္။
အဆိုကို မည္ကဲ့သို႔ တင္သြင္းရသည္။ ထိုအဆိုကို မည္ကဲ့သို႔ မဲခြဲရသည္ ဟူေသာ အခ်က္မ်ားတြင္ က်င့့္သား
ရၿပီးျဖစ္ေပသည္။ ေက်ာင္းအျပင္ရိွေလာကဇာတ္ခံုတြင္ ထိုနည္းနာနိသ်မ်ားကို အက်ိဳးရိွစြာ အသံုးခ်ႏိုင္ေပ
ေတာ့မည္။ ဤကား ဒီမိုကေရစီစံနစ္ျဖင့္ တိတိက်က်သင္ၾကားပို႔ခ်ေသာ ေက်ာင္းမ်ားမွ ထြက္ေပၚႏုိင္ပါမည္
နည္းဟူေသာ ေမးခြန္းကို အက်ဥ္းခ်ံဳး၍ ေျဖရေသာ္ လူေတာ္လူေကာင္းမ်ား ေပၚထြက္လာမည္ဟု
ေျဖဆိုႏိုင္သည္။

အခန္း (၇)

ေထာက္ခံအၾကံေပးခ်က္မ်ာ း

အထက္တြင္ ေဖာ္ျပပါရိွေသာ အၾကံေပးခ်က္မ်ားကို အက်ဥ္းခ်ံဳး၍ ျပန္လည္ေဖာ္ျပရန္ လိုအပ္ေပသည္။

ထို႕ေၾကာင့္ ဤအခန္းတြင္ အေရးႀကီးေသာ အခ်က္အလက္မ်ားကို အက်ဥ္းခ်ံဳး၍ ျပန္လည္ေဖာ္ျပေပအံ့။

စာသင္ေက်ာင္းမ်ား၏ အဓိက ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ ေက်ာင္းသူေက်ာ င္းသားမ်ား စာေမးပြဲ ေအာင္ျမင္ရန္

မဟုတ္၊ အလုပ္ရရန္မဟုတ္၊ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္း ပညာတစ္ခုခုကို တတ္ကၽြမ္းရန္လည္းမဟုတ္၊
ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားမ်ားသည္ သိနားလည္ေသာ တိုင္းသူျပည္သားေက်ာင္းမ်ား ျဖစ္လာၾကေစရန္
ရည္ရြယ္ခ်က္ ထားရိွရေပမည္။ ထိုသို႔ေသာ တိုင္းသူျပည္သားေကာင္း ဆိုသည္မွာလည္း ဒီမိုကေရစီ သေဘာ
တရားမ်ားကို ေကာင္းစြာ သေဘာေပါက္နားလည္၍ ေကာင္းစြာ လက္ေတြ႕က်င့္သံုးႏိုင္သူမ်ား ျဖစ္ေစရမည္။
ဤကား စာသင္ေက်ာင္းတိုင္း၏ အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္ ျဖစ္ေရမည္။

တိုင္းသူျပည္သားေက်ာင္းဆိုသည္မွာ လူေတာ္လူေကာင္းျဖစ္ရန္ အေရးႀကီးေပသည္။ ပညာတရပ္ရပ္

တြင္ မည္မွ်ပင္ ထူးခၽြန္ေစကာမူ စာရိတၱ ခၽြတ္ယြင္းလွ်င္ ထိုသူသည္ လူေတာ္လူေကာင္း မဟုတ္ႏိုင္ေတာ့ေပ။

ပညာဒါန By ခင္ျမတ္ Page 23

 ထို႔ေၾကာင့္ ပညာသင္ၾကားရာ၌ ဘာသာရပ္မ်ားကို ေကာင္းစြာ နားလည္သင့္သကဲ့သို႔
လူေတာ္လူေကာင္း ျဖစ္လာေရးကိုလည္း ေကာင္းစြာ နားလည္သင့္ေပသည္။ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ား အား
ေအာက္ပါ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားျဖင့္ ဖန္တီးေပးရန္လည္း အေရးႀကီးေပသည္။

(က) မိမိ၏ ကိန္းေအာင္းေနေသာ ဥာဏ္၊ အစြမ္းသတၱိ၊ လုပ္ရည္ကိုင္ရည္တို႔ကို အစြမ္းကုန္ အသံုးျပဳ

ႏိုင္ရန္ လမ္းဖြင့္ေပးရမည္။ သို႔မွသာလွ်င္ ၎သည္ အသံုးဝင္ေသာ တိုင္းသူျပည္သားေကာင္း တစ္ေယာက္
ျဖစ္လာႏိုင္ေပမည္။

(ခ) မိမိ၏ ပတ္ဝန္းက်င္ရိွ လူ႕ေလာက အတြင္း၌ မည္ကဲ့သို႔ ေနထိုင္ က်င့္သံုးရမည္ ဟူေသာ

လက္ေတြ႕ဗဟုသုတကိုလည္း ေပးရမည္။

(ဂ) မိမိ၏ ဝါသနာပါေသာ လုပ္ငန္းတစ္ခုခုျဖင့္ ျပင္ပေလာက၏ ေကာင္းက်ိဳးအတြက္ ေဆာင္ရြက္

ႏိုင္ေစရမည္။

(ဃ) လူအခ်င္းခ်င္း ဆက္ဆံမႈတြင္လည္း ယဥ္ေက်းသိမ္ေမြ႕၍ ကူညီရိုင္းပင္းလိုေသာ စိတ္မ်ား

ေပၚေပါက္လာေအာင္ လက္ေတြ႕ နည္းမ်ားျဖင့္ သင္ၾကား ပို႔ခ်ေပးရမည္။

ေက်ာင္းတြင္း ဒီမိုကေရစီေအာင္ျမင္ရန္ အတြက္ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ားသည္ လြတ္လြတ္

လပ္လပ္ မိမိတို႔၏ စိတ္ဆႏၵကို ျပသႏိုင္ခြင့္ ရိွေစရမည္။ သို႔ရာတြင္ ဆရာႀကီးႏွင့္ ဆရာ ဆရာမမ်ား၏ ရိွၿပီး
ျဖစ္ေသာ ထူးျခားသည့္ အခြင့္အေရးမ်ားကို ထိခိုက္ေစျခင္း မရိွေစရ၊ ထိုအခ်က္ကို ဆရာနွင့္ တပည့္ေကာင္းစြာ
သေဘာေပါက္လွ်င္ ေက်ာင္းတြင္းေလာကသည္ အလြန္အဆင္ေျပေသာ ေလာက ျဖစ္ေပလိမ့္မည္။

ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ား ႀကီးျပင္းလာေသာအခါ ဒီမိုကေရစီဝါဒကို ေကာင္းစြာက်င့္သံုးႏိုင္ရန္

အတြက္ ေက်ာင္းေနစဥ္ကာလ၌ ဒီမိုကေရစီ နည္းနာနိသ်မ်ားကို တတ္ႏိုင္သေလာက္ လိုက္နာ က်င့္သံုးရမည္။
ထိုသို႔က်င့္သံုးႏိုင္ရန္အတြက္ ေအာက္ပါအခ်က္မ်ားသည္ အေရးႀကီးေပသည္။

(က) ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသား တိုင္းသည္ ေက်ာင္းတြင္းကိစၥမ်ားကို စီမံရာ၌ တတ္ႏိုင္သေလာက္

ကိုယ္ထိ လက္ေရာက္ ပါဝင္သင့္သည္။

(ခ) ေက်ာင္းတြင္းကိစၥမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ာ းသည္ ရံဖန္ရံခါ လြတ္လြတ္

လပ္လပ္ ေဆြးေႏြးေစရမည္။

(ဂ) ဆရာ ဆရာမ်ား၏ ထူးျခားေသာ အေျခအေနႏွင့္ အခြင့္အေရးကို ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားမ်ားက

အသိအမွတ္ျပဳရသည့္နည္းတူ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ား၏ အခြင့္အေရးမ်ားကိုလည္း ဆရာ ဆရာမမ်ားက
အသိအမွတ္ျပဳသင့္ေပသည္။

ပညာဒါန By ခင္ျမတ္ Page 24

 (ဃ) ေက်ာင္းသားမ်ားအား ရံဖန္ ရံခါ တာဝန္ယူရေသာ အလုပ္ဝတၱရားမ်ားကို လႊဲအပ္ေပးသင့္
ေပသည္။ သို႔မွသာလွ်င္ ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားမ်ားသည္ က်ေရာက္ေသာ တာဝန္ကို ထမ္းေဆာင္
ႏိုင္ေပလိမ့္မည္။

(င) အတန္းအုပ္မ်ား ေရြးခ်ယ္ရာ၌ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အျခားတာဝန္ရိွေသာ ေနရာမ်ားသို႔

ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ားအား ေရြးခ်ယ္ရန္ရိွလွ်င္ မဲဆႏၵျဖင့္ ေရြးခ်ယ္ျခင္းသည္သာလွ်င္ အေကာင္းဆံုး
နည္းလမ္းျဖစ္ေပသည္။ ဆရာႀကီးကေသာ္လည္းေကာင္း၊ ဆရာ ဆရာမမ်ာ းကေသာ္လည္းေကာင္း သေဘာ
အတိုင္းေရြးခ်ယ္ျခင္းသည္ ဒီမိုကေရစီ အေလ့အထသင္ၾကားမႈႏွင့္ ဆန္႔က်င္၏။

(စ) ဆရာႏွင့္ တပည့္စုေပါင္း၍ အတူတကြ ေဆာင္ရြက္လုပ္ကိုင္ရေသာ ကိစၥမ်ိဳးကို မၾကာခဏ ျပဳလုပ္

ဖန္တီးေပးရမည္။ ဆရာသည္ တပည့္မ်ားအား ၾသဇာေပးသူမဟုတ္ဘဲ ေရွ႕ေဆာင္လမ္းျပ ေကာင္းက်ိဳး
လိုလားသူ မိတ္ေဆြႀကီးျဖစ္သည္ဟု တပည့္မ်ား၏ စိတ္တြင္ ျဖစ္ေစရမည္။

(ဆ) ေက်ာင္းစည္းကမ္းမ်ား ေရးဆြဲရာတြင္ လိုသည္ထက္ပို၍ မေရးဆြဲသင္ေပ။ အထက္တန္း

ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ေက်ာင္းစည္းကမ္းမ်ားကို တတ္ႏိုင္သေရြ႕ ေက်ာင္းေကာင္စီမ်ား၏ သေဘာတူညီခ်က္
ျဖင့္သာ လွ်င္ ေရးဆြဲသင့္ေပသည္။

(ဇ) ဆရာႏွင့္ တပည့္မ်ားသည္ ရံဖန္ရံခါ စုေပါင္း၍ ကစားျခင္း၊ အျပင္သို႔ လွည့္လည္သြာ းေရာက္ျခင္း

ႏွီးေႏွာ ျခင္း စသည္တို႔ကို ျပဳလုပ္သင့္ေပသည္။ ေက်ာင္းသားမိဘမ်ားသည္ ေက်ာင္းႏွင့္ နီးကပ္ႏိုင္သမွ်
နီးကပ္ေအာင္ ဆက္သြယ္ထားသင့္ေပသည္။ ေက်ာင္း၏အေရးသည္ ဆရာနွင့္ ေက်ာင္းသားမ်ား၏ အေရး
သာမက မိဘမ်ား၏ အေရးလည္း ျဖစ္သည္ဟု သေဘာေပါက္ေစသင့္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ဆရာမ်ားႏွင့္ မိဘမ်ား
ပူးေပါင္း၍ အသင္းဖြဲ႕စည္းျခင္းသည္ အလြန္အက်ိဳးရိွေစႏိုင္၏။ ထိုအသင္းမ်ား၏ လုပ္ငန္းအရပ္ရပ္ကို ကာလ
ေဒသလိုက္၍ သတ္မွတ္ထားရိွသင့္ေပသည္။ ေက်ာင္းသားေဟာင္းမ်ားသည္လည္း အသင္းအပင္းဖြဲ႕စည္း၍
မိမိတို႔၏ ေက်ာင္းေဟာင္းႏွင့္ နီးကပ္စြာဆက္သြယ္ႏိုင္လွ်င္ ေက်ာင္းအတြက္ မ်ားစြာ အက်ိဳးမ်ားႏိုင္ေပသည္။

ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ားသည္ ေလာကဇာတ္ခံုႀကီး၏ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို သိရိွ နားလည္

ၾကေစရန္အတြက္ မၾကာခဏေဆးရံုမ်ား စာတိုက္မ်ား ရဲဌာနမ်ား လယ္ယာမ်ား အလုပ္ရံုမ်ား စသည္တို႔ကို
လည္ပတ္ၾကည့္ရႈ သင့္ၾကသည္။ ထိုမွ်သာမဏ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ထက္သန္ေစရန္အတြက္ ရာဇဝင္ႏွင့္ဆိုင္ေသာ
အေဆာက္အဦးမ်ားကိုလည္း ၾကည့္ရႈေလ့လာသင့္ေပသည္။

ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ားသည္ ေက်ာင္းထြက္သည္ႏွင့္တၿပိဳင္နက္ ဒီမိုကေရစီအေလ့အထမ်ားတြင္

က်င့္သားရၿပီး ျဖစ္ေစသင့္သည္။ ဥပမာ အစည္းအေဝးက်င္းပျခင္း၊ သဘာပတိေရြးေကာက္ျခင္း၊ အဆိုတင္
သြင္းျခင္း၊ ေထာက္ခံျခင္း၊ ကန္႔ကြက္ျခင္း စသည့္ အခ်က္တက
ို႔ ို ေကာင္းစြာ နားလည္ကၽြမ္းက်င္ၿပီး

ပညာဒါန By ခင္ျမတ္ Page 25

ျဖစ္ေစရမည္။ ေက်ာင္းသားႀကီးမ်ားသည္ ျမဴနီစပါယ္ အစည္းအေဝးမ်ား၊ တရားရံုးမ်ား စသည္တို႔ကို
သြားေရာက္ ၾကည့္ရႈျခင္းသည္ မ်ားစြာ အက်ိဳးမ်ားႏိုင္သည္။

ေက်ာင္းတြင္ စည္းကမ္းသတ္မွတ္ရာ၌ ဆရာႀကီးႏွင့္ ဆရာမ်ားက ၎တို႔၏ သေဘာအတိုင္း

သတ္မွတ္ျခင္းထက္ ေက်ာင္းေကာင္စီမ်ားတြင္ တင္ျပၿပီးေနာက္ ေဆြးေႏြးအတည္ျပဳၿပီးမွသာလွ်င္ ျပဌာန္းသင့္
ေပသည္။ သို႔မွသာလွ်င္ စည္းကမ္း ဥပေဒမ်ားသည္ လိုက္နာရမည့္သူမ်ားကိုယ္တိုင္ သေဘာတူလက္ခံၿပီး
ေသာ စည္းကမ္းမ်ားျဖစ္သျဖင့္ ဒီမိုကေရစီ စံနစ္ႏွင့္ ကိုက္ညီေပသည္။

ေက်ာင္းတြင္းဒီမိုကေရစီေအာင္ျမင္ေစရန္အတြက္ ဆရာေရာ တပည့္ပါ ယံုယံုၾကည့္ၾကည္လိုက္နာက်င့္

သံုးသင့္ေပသည္။ လူၾကားေကာင္းရံု ဒီမိုကေရစီလုပ္တမ္းကစားျခင္းသည္ အလြန္အက်ိဳးယုတ္ႏိုင္ေပသည္။
ထိုကဲ့သို႔ ေပါ့ပ်က္ပ်က္ ျဖစ္ကတတ္ဆန္းျပဳလုပ္ပါက ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသားမ်ားသည္ တသက္ပတ္လံုး
ဒီမိုကေရစီသေဘာတရားမ်ားကို ေပါ့ပ်က္ပ်က္ပင္ မွတ္ထင္ယံုၾကည္ေပလိမ့္မည္။

ေက်ာင္းတြင္းဒီမိုကေရစီ ေအာင္ျမင္သည္ မေအာင္ျမင္သည္ဟူေသာ အခ်က္ကို အကဲခပ္ရန္ မခဲယဥ္း

လွေသာ ဒီမိုကေရစီ စနစ္ကို လိုက္နာေသာ ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားမ်ားသည္ ရဲရင့္ျခင္း၊
ယဥ္ေက်းျခင္း၊ မိမိတို႔ေျပာလိုေသာ အခ်က္အလက္ကို မဆုတ္ေျပာတတ္ျခင္း၊ အမ်ားအက်ိဳးအတြက္
ေဆာင္ရြက္လိုျခင္း၊ ျပည္သူ႕တာဝန္ ဝတၱရားမ်ားႏွင့္ အခြင့္အေရးမ်ားကို ေကာင္းစြာသိျခင္း စသည့္
အရည္အခ်င္းမ်ားကို ေတြ႕ႏိုင္ေပသည္။ ဒီမိုကေရစီစံနစ္ကို မလိုက္နာေသာ ေက်ာင္းမ်ားတြင္မူကား ေက်ာင္းသူ
ေက်ာင္းသားမ်ားသည္ အထက္ပါအရည္အခ်င္းမ်ား မရိွဘဲ ေၾကာက္ရြံျခင္း၊ အထက္မွ ခိုင္းသည္ကို သာ
လုပ္တတ္ျခင္း၊ မိမိတို႔၏ ပင္ကိုယ္ဥာဏ္ကို အသံုးမျပဳတတ္ျခင္း စသည္တို႔ကို ေတြ႕ႏိုင္ေပသည္။

ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္အတြင္းရိွ စာသင္ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ဒီမိုကေရစီစံနစ္ကို လိုက္နာက်င့္သံုး

ၾကမည္ေလာ။ သို႔တည္းမဟုတ္ ဒီမိုကေရစီ စနစ္ကို ပယ္၍ ၾသဇာအာဏာႏွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ၾကမည္ေလာ။ အေျဖႏွင့္
ပတ္သက္၍ ဝိဝါဒ ကြဲျပားရန္ မလိုဟု ကၽြႏု္ပ္တို႔ ယံုၾကည္၏။ ကၽြႏ္ုပ္တို႔၏ ေက်ာင္းတိုင္းသည္ ဒီမိုကေရစီ ဝါဒကို
လက္ေတြ႕က်င့္သံုးေသာ ေက်ာင္းမ်ားသာ ျဖစ္ရန္ အကၽြႏ္ုပ္တို႔လိုလားေပသည္။ သို႔မွသာလွ်င္ ကၽြႏ္ုပ္တို႔၏
ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားမ်ားသည္ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံတည္ေဆာက္ေရးတြင္ အက်ိဳးရိွစြာ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ၾက
ရန္ အေျခခံရိွၿပီး ျဖစ္ၾကေပလိမ့္မည္။ ေက်ာင္းတြင္းဒီမိုကေရစီသည္ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံ၏ ေတာင့္တင္းခိုင္မာေသာ
အေျခခံ အုတ္ျမစ္ၾကီးသာလွ်င္ျဖစ္၏။

ေက်ာင္းတြင္း ဒီမိုကေရစီ

ပညာဒါန By ခင္ျမတ္ Page 26

ဦးသန္႔

ပညာဒါန By ခင္ျမတ္ Page 27