NICOTIN VÀ THUỐC LÁ

1. Độc tính

a , Nguồn gốc :

- Chủ yếu là alcaloid trong các cây họ cà – Solanaceae

- Chiếm 0.6 đến 3% trọng lượng câu thuốc lá khô
b, Độc tính
- Hơi nicotin gây kích thích mạnh => trước đây dùng làm thuốc trừ sâu
- Làm THA và nhịp tim ở cơ thể người
- Nguy cơ xơ vữa tế bào nội mô động mạch vành ở người
- Gây nghiện
Trong 1 điếu thuốc chứa 1mg nicotin , người hút sẽ hấp thu 0.1 đến 0.4mg
Liều 30-60mg gây tử vong cho người lớn khoảng 50kg
c , Dược động học
- Nhai thuốc lá thì nicotin bị ngấm cao hơn so với hút thuốc vì thuốc ngấm
qua môi và lợi
- Sau 10-20 giây kể từ khi hít vào tới được não và qua được hàng rào máu
não => tác dụng lên các hạch của hệ thần kinh giao cảm dẫn đến tê liệt
- Nicotin chuyển hóa qua gan , phổi , thận với chất chuyển hóa chính là
cotinin
- Đào thải chủ yếu qua nước tiểu có 10-20% không chuyển hóa ( sữa mẹ cũng
đào thải,...)
2. Nguyên nhân nhiễm độc- triệu chứng – cách xử trí
 Ngộ độc cấp
Nguyên nhân Do uống nhầm hoặc bị
đầu độc, hút thuốc lá ,
thuốc lào lần đâù, bôi
dung dịch nicotin để trị
chấy
Triệu chứng + Xảy ra nhanh sau khi
uống : buồn nôn, tiết
nước bọt , đau bụng ,nôn,
tiêu chảy ; nhức đầu rối
loạn thị giác và thính
giác; thở nhanh , vã mồ
hôi, tim đập nhanh
+ Nặng : hôn mê, rối loạn
hô hấp, ngừng thở ; rối
loạn tim mạch , trụy tim ;
hôn mê, co giật kiểu tetani
Tử vong từ 5 phút đến 4h
Ngộ độc mạn
Nghiện thuốc lá và do
chất nhựa không cháy hết
chứa các hợp chất
hydrocacbon đa vòng gây
ung thư
Các bệnh liên quan đến
hút thuốc :
+ Bệnh mạch vành
+ COPD
+ K thanh quản , thực
quản , túi mật, ... và ung
thư phổi với tỷ lệ chết
80-90%

Cách xử trí :
- Rửa sạch da nếu tiếp xúc
- Rửa dạ dày bằng thuốc tím
- Chữa triệu chứng : thở oxy, chống trụy mạch , chống co giật bằng barbituric
- Uống mecamylamin
- Có thể dùng atropin
- Thực hiện tốt Luật phòng chống tác hại thuốc lá , phá bỏ thói quen hút
thuốc và lệ thuộc nicotin.
3. Định tính , định lượng
- Định tính : thuốc thử alcaloid, soi tinh thể , phản ứng với iod , sắc kí lớp
mỏng, phổ hấp thụ UV , thử trên ếch .
- Định lượng :
+ Đo quang với phản ứng tạo màu cuả nhân pyridin
+ Phương pháp chuẩn độ acid-base khi hàm lượng nicotin lớn