ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΕΡΓΑΛΕΙΟΜΗΧΑΝΩΝ PDF

Τ Ε Χ Ν Ο Λ Ο Γ Ι Κ Ο Ε Κ Π ΑΙ Δ Ε Υ Τ Ι Κ Ο Ι Δ Ρ Υ Μ Α Δ Υ Τ Ι Κ Η Σ Ε Λ Λ ΑΔ Ο Σ
Σ Χ Ο Λ Η Τ Ε Χ Ν Ο Λ Ο Γ Ι Κ Ω Ν Ε Φ ΑΡ Μ Ο Γ Ω Ν
Τ Μ Η Μ Α Η Λ Ε Κ Τ Ρ Ο Λ Ο Γ Ω Ν Μ Η Χ ΑΝ Ι Κ Ω Ν Τ . Ε .
ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙ Α 1670
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ
ΕΡΓΑΛΕΙΟΜΗΧΑΝΩΝ
Λ ΥΚΟ ΥΡ ΓΙ ΩΤΗΣ Σ ΤΕ ΦΑΝΟ Σ ( ΑΜ ) 6 7 4 9
Π ΑΠ Π ΑΣ ΔΗΜ ΗΤΡ Ι Ο Σ ( ΑΜ ) 6 7 5 2
Ε Π Ι Β Λ Ε Π Ω Ν Κ ΑΘ Η Γ Η Τ Η Σ : Κ ΑΡ Ε Λ Η Σ Δ Η Μ Η Τ Ρ Ι Ο Σ
Π ΑΤΡ Α 2 0 1 8
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Σ τ η ν πα ρο ύ σ α πτυ χι α κή ε ργασ ία πρα γμ α το ποι είτ αι η πε ρι γρα φή τ ης
κα τ α σ κε υ ή ς και τη ς λε ι το υ ργί α ς των CNC ε ργα λε ιο μ η χα νών. Σ τ ο
πρ ώτ ο κε φ ά λα ιο πρα γμ α τ ο ποι εί τ αι μι α ισ τ ορι κή α να δ ρο μ ή τ ων
ε ρ γα λει ομ η χα νών CNC. Α κο λο υ θε ί τ ο δε ύτ ε ρο κε φ ά λαι ο , ό που
πε ρ ι γρά φ ετ αι η δο μ ή τ ων ε ργα λε ιο μ η χα νών. Σ τ ο τρί το κε φ ά λαιο
πε ρ ι γρά φ ο ντ αι οι α ι σθ η τή ρε ς ο ι ο ποί οι χρη σι μ ο ποι ο ύ ντ αι γι α τη
σ ωσ τ ή λε ιτ ου ργί α τ ων μ η χα νώ ν. Σ τ ο τ έ τα ρτο κα ι τ ε λε υτ α ίο κε φά λα ιο
πα ρ ο υ σι ά ζο ντ α ι πα ρα δε ί γμ α τα προ γρ α μμ ατ ισμ ο ύ τ ων CNC
ε ρ γα λει ομ η χα νών.
[II]
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Co m pu t e rize d Num e rica l Con t ro l (CNC) ο νο μ ά ζε τ αι η λε ιτ ο υ ργί α μι α ς
μ η χα νή ς μ έ σ ω ε νό ς η λε κτ ρο νι κο ύ υ πο λο γισ τή . Σ υσ τ ήμ α τ α CNC
σ υ νη θ ί ζο ντ αι στ η ν κα τ ε ργασ ία με τ ά λλο υ και ξ ύ λο υ και ε πιτ ρέ πο υ ν μ ια
τ υ πο πο ίη σ η και ακρί βει α α πό μι κρές πο σ ότ ητ ε ς διό τι α πα ιτ ού ν μ ό νο
έ να πρ ό γρα μ μα α ντ ί γι α κα λού πι α.
Ο πρ ο γραμ μ ατι σ μό ς ε ργασ ι ών σ ε μ ι α ε ργα λει ο μη χα νή α ρι θμ ητ ι κού
ε λέ γχο υ α ποτ ε λε ί μ ι α πο λύ υ πε ύθ υ νη ε ργα σί α κα τά τ ην ε κτ έ λε σ η τη ς
ο ποί α ς θα πρέ πει ο μη χα νι κό ς -προ γρα μ μ ατι σ τή ς να λάβ ει υ πό ψη τ ου
μ ι α σ ει ρ ά α πό παρα μ έτ ρο υ ς. Οι παρά μ ετ ροι α υτ οί αφο ρο ύ ν τ ό σο τη ν
κα τ α νό η σ η τ η ς μ ορφ ο λο γί α ς τ ου προς κα τ α σ κε υή ε ξ αρτή μ α το ς ό σ ο και
ε κεί νο υ ς πο υ αφ ο ρο ύ ν τ η λει του ργί α και τι ς απα ι τή σε ι ς τ ης
ε ρ γα λει ομ η χα νή ς α ρι θμ ητ ι κο ύ ε λέ γχο υ . Σ η μ α ντ ι κ ό ρό λο γι α τ ις
α πο φ ά σε ι ς πο υ θ α λάβ ει ο προγρα μ μ ατι σ τή ς α πο τ ε λο ύ ν κα ι ο
κα θ ο ρι σ μό ς τ ων σ υ νθ η κών κο πή ς τ ο υ ε ξ α ρτ ή μα τ ο ς σ ε σ υ νά ρτ η σ η με
τ ο πρ ο ς κα τε ργα σία υ λι κό α λλά κα ι ως προ ς τ α ε ργα λε ί α κο πή ς που
πρ ό κει τ αι να χρη σιμ ο ποι ηθ ο ύ ν.
Με ρ ι κά α πό τα πλε ο νε κτ ήμ α τα πο υ σ υ γκεντ ρώνο υ ν οι
ε ρ γα λει ομ η χα νέ ς CNC ε ί να ι :
 Α ύ ξ η ση πα ρα γωγι κό τ ητ α ς
 Με γα λύ τε ρη α κρίβε ι α κα τε ργα σί α ς
 Με ί ωσ η το υ χρό νο υ πα ρα γωγή ς
 Α υ τ ομ ατ ο ποί ησ η πα ρα γωγή ς
 Δ υ να τ ό τ ητ α ε πι κοι νωνί α ς μ ε τ ο σύ σ τ ημ α προ γρα μμ α τι σ μο ύ
πα ρα γωγή ς
 Α υ το μ ατ ο πο ιη μ έ νη χρή σ η κο πτι κών
 Δ υ να τ ό τ ητ α γρα φι κή ς α πει κό νι ση ς τ η ς κα τ ε ργα σί α ς.
Τ α β ασ ι κά μ ει ο νεκτ ή μ ατ α μι α ς ε ργα λε ιο μη χα νή ς CN C ε ί να ι : Με γά λο
κό σ το ς α ρχι κή ς ε πέ νδ υ σ η ς.
 Α υ ξ ημ έ νο κό στ ο ς σ υ ντ ή ρη ση ς τ ου μη χα νή μ α τ ο ς.
 Με γά λη πι θ α νό τη τ α α ντ ι κατ ά στ ασ η ς/ α να β ά θμι ση ς τ ου
υ πά ρχο ντ ο ς λο γι σμ ι κο ύ CA D / CA M.
Σ τ η ν πα ρο ύ σ α πτυ χι α κή ε ργασ ία πρα γμ α το ποι είτ αι η πε ρι γρα φή τ ης

κα τ α σ κε υ ή ς και τη ς λε ι το υ ργί α ς των CNC ε ργα λε ιο μ η χα νών. Σ τ ο
πρ ώτ ο κε φ ά λα ιο πρα γμ α τ ο ποι εί τ αι μι α ισ τ ορι κή α να δ ρο μ ή τ ων
ε ρ γα λει ομ η χα νών CNC. Α κο λο υ θε ί τ ο δε ύτ ε ρο κε φ ά λαι ο , ό που
πε ρ ι γρά φ ετ αι η δο μ ή τ ων ε ργα λε ιο μ η χα νών. Σ τ ο τρί το κε φ ά λαιο
πε ρ ι γρά φ ο ντ αι οι α ι σθ η τή ρε ς ο ι ο ποί οι χρη σι μ ο ποι ο ύ ντ αι γι α τη
σ ωσ τ ή λε ιτ ου ργί α τ ων μ η χα νώ ν. Σ τ ο τ έ τα ρτο κα ι τ ε λε υτ α ίο κε φά λα ιο
πα ρ ο υ σι ά ζο ντ α ι πα ρα δε ί γμ α τα προ γρα μμ ατ ισμ ο ύ τ ων CNC
ε ρ γα λει ομ η χα νών.
[III]
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ ............................................................................................................................ II
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ........................................................................................................................... III
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ................................................................................................................... IV
ΕΙΣΑΓΩΓΗ – ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ .............................................................................. 1
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 .......................................................................................................................... 7
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΕΡΓΑΛΕΙΟΜΗΧΑΝΩΝ CNC ............................................................. 7
1.1 Κύρια μέρη εργαλειομηχανής CNC......................................................................... 7

1.2 Βασικές λειτουργίες µιας ΕΜ κοπής ....................................................................... 7
1.3 Κινήσεις ΕΜ κοπής ................................................................................................. 8
1.4 Συστήµατα αξόνων ΕΜ κατά ISO ........................................................................... 8
1.5 Ταξινόµηση ΕΜ κοπής ............................................................................................ 9
1.6 Συγκρότηση Εργαλειομηχανών Κοπής .................................................................. 11
1.6.1 Τα κύρια µέρη µιας ΕΜ κοπής .............................................................................. 11
1.7 ∆οµικά στοιχεία ΕΜ κοπής ................................................................................... 12
1.7.1 Το σώµα της ΕΜ .................................................................................................... 12
1.7.3 Κεφαλή, τράπεζα, εργαλειοφορεία ........................................................................ 13
1.7.4 Ολισθητήρες........................................................................................................... 13
1.7.5 Υλικά κατασκευής ................................................................................................. 13
1.7.6 Άτρακτος ................................................................................................................ 14
1.7.7 Έδρανα ................................................................................................................... 15
1.8 Αρχή λειτουργίας Ε/Μ CNC κοπής ....................................................................... 16
1.8.1 Διαφορές από συμβατικές εργαλειομηχανές ......................................................... 17
1.8.2 Πλεονεκτήματα ...................................................................................................... 17
1.8.3 Μειονεκτήματα ...................................................................................................... 18
1.8.4 Εφαρμογές.............................................................................................................. 18
2 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ................................................................................................................. 19
ΤΡΟΠΟΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΓΛΩΣΣΕΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ

ΕΡΓΑΛΕΙΟΜΗΧΑΝΩΝ CNC .............................................................................................. 19
2.1 Τρόποι προγραμματισμού Ε/Μ - CNC .................................................................. 19

2.2 Γλώσσες προγραμματισμού ................................................................................... 20
2.2.1 Κώδικες G .............................................................................................................. 20
2.2.1.1 Διευθύνσεις γραμμάτων ........................................................................................... 20
2.3 Παράδειγμα προγράμματος 1 ................................................................................ 29
2.6 H γλώσσα APT ...................................................................................................... 44
2.7 Το CL File .............................................................................................................. 46
[IV]
3 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ................................................................................................................. 48
ΑΙΘΗΤΗΡΕΣ ΚΑΙ ΕΛΕΓΚΤΕΣ .......................................................................................... 48
3.1 Αισθητήρες ............................................................................................................ 48

3.1.1 Βασικές έννοιες συστημάτων μέτρησης και ελέγχου ............................................ 50
3.2 Χαρακτηριστικά και είδη αισθητήρων .................................................................. 52
3.3 Οπτικοί Αισθητήρες ............................................................................................... 54
3.3.1 Φωτοαντιστάσεις (LDRs) ...................................................................................... 54
3.3.2 Φωτοδίοδοι και φωτοτρανζίστορ ........................................................................... 55
3.3.3 Αισθητήρες Πιεζοαντίστασης ................................................................................ 56
3.3.4 Πιεζοηλεκτρικοί Αισθητήρες Πίεσης .................................................................... 57
3.4 Αισθητήρες μετατόπισης και πίεσης ...................................................................... 59
4 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ................................................................................................................. 62
ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΙ ΚΙΝΗΤΗΡΕΣ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΎΝΤΑΙ ΣΤΙΣ

ΕΡΓΑΛΕΙΟΜΗΧΑΝΕΣ ........................................................................................................ 62
4.1 Γενικά για τους ηλεκτρικούς κινητήρες , που χρησιμοποιούνται στις

εργαλειομηχανές ............................................................................................................... 62
4.2 Ηλεκτροκινητήρες κινητήριας ατράκτου κοπής .................................................... 67
4.3 Ηλεκτροκινητήρες προώσεως ................................................................................ 71
5 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ............................................................................................................. 74
[V]
ΕΙΣΑΓΩΓΗ – ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ
 1 7 60 -1 8 60 : Ση µ α ντ ι κή α νά πτ υ ξ η τ ων ε ργα λει ο µη χα νώ ν (Ε Μ)
κο πή ς (κυ ρί ως σ την Α γγλί α )
o Κ α τ α σ κε υή τ ρα πε ζο πλά νη ς (W ilkin son , 17 7 4 )
o Κ ο πή σ πει ρωµ άτ ων σ ε τ ό ρνο (Ma u d sle y)
o Β ε λτι ώσε ι ς στ η ν κα τ α σ κευ ή τό ρνο υ κα ι δ ρα πά νο υ .

Κ α θι έ ρωση προ τύπων µ έ τ ρη σ η ς στ η µ η χα νο υ ργι κή
πα ρα γωγή (W h it wo rt h )
 1 8 50 -1 9 00 : Α ξι ό λογη α νά πτ υ ξ η τ ων Ε Μ κο πή ς σ τι ς ΗΠΑ
o Κ α τ α σ κε υή φ ρε ζο µη χα νή ς (W h itn e y, 1 8 18 )
o Κ α τ α σ κε υή πυ ργωτ ο ύ τ ό ρνο υ (Fit ch , 1 8 45 )
o Κ α τ α σ κε υή φ ρε ζοµ η χα νή ς γε νι κή ς χρή σ η ς (B ro wn ,
1 8 62 )
o Κ α τ α σ κε υή λει α ντ ικο ύ κυ λι νδ ρι κών επι φ α νε ι ών (B ro wn ,

1 8 64 )
 1 8 51 : Πρώτ η δηµ ο σί ευ σ η πά νω σ τ η ν κο πή (Co cqu ilh a t,

Γα λλί α ) (Υπο λο γισ µ ό ς ρο πή ς σ τ ρέψη ς σ τ η δι άτ ρηση και
ε ιδ ι κή ς α ντ ί στ α ση ς/ α νη γµ έ νη ς ε νέ ργε ι α ς κο πή ς γι α τ α µ έ χρι
τ ό τε κατ ε ργα ζό µ ε να υ λι κά )
 1 8 62 : Ε πέ κτ α σ η προ η γού µ ε νη ς ε ργασ ί α ς (Cla rin va l, Γα λλί α )
 1 8 64 : Ε πίδ ρα ση τη ς γε ωµ ετ ρί α ς κο πτ ι κο ύ ε ργα λεί ου (ΚΕ ) και

τ ων σ υ νθ η κών κο πή ς ε πί τ ων δ υ νά µ ε ων κο πή ς κατά τ η ν
τ ό ρνε υ σ η και δι άτ ρη σ η (Joe sse l, Γα λλί α )
 1 8 70 : Σ χη µ ατ ισ µ ός α πο β λί ττ ο υ (Th im e , Ρ ωσί α ) (∆ι άτ µη σ η σε

δ ι αδ ο χι κά ε πί πεδ α θ ρα ύ ση ς µ προ στ ά α πό τη ν κό ψη το υ Κ Ε )
 1 8 73 : Σ χη µα τι σ µός α πο β λίτ το υ (T re sca , Γα λλί α ) (∆ι ά σ χι ση

τ ο υ υ λι κο ύ µ προ στ ά α πό τ η ν κό ψη τ ο υ Κ Ε λό γω σ ύ νθ ε τη ς
κα τ α πό νη σ ή ς τ ο υ σ ε ι σ χυ ρή θ λί ψη κα ι δ ι άτ µη σ η )
[1]
 1 8 81 : Σ χη µ ατ ισµ ό ς α ποβ λί ττ ο υ (Ma llo ck, Αγγλί α )
(Πε ι ρα µα τι κή ε ργασ ί α µ ε ε φ α ρµο γή σ τί λβ ωση ς κα ι χηµ ι κή ς
προ σ βο λή ς τ ου απο β λί ττ ο υ. Μη χα νι σ µ ό ς κο πή ς µε θ εώρη σ η
δ ι άτ µη σ η ς µε θ ραύ σ η σ ε συ γκε κρι µέ νο ε πί πε δο και τρι βή ς
τ ο υ α πο β λίτ τ ου πά νω σ τ ο Κ Ε . Α νά δ ει ξ η τ η ς ση µ α σί ας τ η ς
γε ωµ ετ ρί α ς Κ Ε κα ι τ η ς χρή ση ς υ γρο ύ κο πή ς)
 1 8 92 : Πε ιρα µ ατι κή µ έτ ρησ η της κύ ρι α ς σ υ νι στ ώσ ας της

δ ύ να µ η ς κο πή ς σ ε πλά νι σ µ α .
o Με λέ τ η τ ου µη χα νι σ µ ο ύ σ χη µ ατι σ µο ύ ψε υ δ οα κµ ή ς .
o Ε ξ ά ρτη σ η της δ ι άτ µη σ η ς α πό την ο ρθ ή τάσ η

(Ha u ssn e r)
 1 8 93 : Πρώτη προ σ πά θει α προ σδ ι ορισ µ ού τ η ς γωνί α ς

δ ι άτ µη σ η ς. Πρό τυπο ε πι πέδ ο υ δι ά τµη σ η ς (Zvo rykin , Ρ ωσ ί α )
 1 8 96 : Θε ώρη ση τ η ς πλα στ ι κή ς πα ρα µ ό ρφ ωσ η ς κατ ά τ η ν

κο πή (B ricks, Ρωσ ί α )(Πλα σ τι κή δι ά τµ η ση σε οι κογέ νε ι α
δ ι α κριτ ών ε πι πέδ ων)
 1 8 98 : ∆ί πλωµ α ε υ ρεσ ιτ ε χνί α ς γι α κα τ ασ κε υή ΚΕ α πό

κρα µ α το ύ χο χά λυ βα µ ε µι κρή πρόσ µιξ η Cr κα ι W . Α ύξ ησ η τ η ς
τ α χύ τ ητ α ς κο πή ς στ ο 3 πλά σι ο (T a ylo r, ΗΠΑ )
 1 9 00 : Ε πί σ ηµ η πρώτ η πα ρο υσ ία σ η Κ Ε α πό τ α χυ χά λυβ α σ τ η
∆ι ε θ νή Έκθ εσ η Παρι σί ων.
 1 9 00 : Λ α νθ α σµ έ νη θ ε ωρί α ε ξέ λι ξη ς τ η ς κο πή ς λό γω
δ ι άδ ο ση ς ρωγµ ή ς µ προ στ ά α πό τ ο Κ Ε (Ro u le au / Γε ρµ α νί α ,
K in gsb u ry/ Α γγλί α )
 1 9 05 : Κ ρι τι κή σ το µ ο ντ έ λο Rou le au -Kin gsb u ry (B ro o ks)
 1 9 06 : Κ ρι τι κή σ τ ο µ ο ντ έ λο Ro u le au -K in gsb u ry µ ε θ ε ώρη σ η
τ η ς πλα στ ι κή ς παρα µ ό ρφ ωσ η ς το υ υ λι κού ως µ η χα νισ µ ο ύ
σ χη µ α τι σµ ο ύ α ποβλί ττ ο υ (Ro se nh a in )
 1 9 07 : Κ λα σ σι κή δ ι ατ ύ πωση τ η ς εξ ί σ ωση ς Ta ylo r γ ι α το ν

υ πο λο γι σ µό τ η ς διά ρκε ια ς ζωή ς (∆Ζ) τ ο υ Κ Ε (T a ylo r, ΗΠΑ )
[2]
 1 9 15 : Εµ φ ά νι ση κα ι ε φ αρµ ο γή στην πρά ξ η ΚΕ α πό
χυ τ ο κρά µα τ α (He yn e s, ΗΠΑ )
 1 9 23 -3 0: Α να κά λυψη κα ι ε φα ρµ ο γή τ ων σ κλη ρο µε τ ά λλων ως

υ λι κών κα τ α σ κευ ής Κ Ε . Πρώτ η µ εγά λη ε πα νά σ τ α ση σ τ η ν
κα τ α σ κε υ ή Κ Ε (S ch rö t t e r, Γε ρµ α νί α )
 1 9 20 -2 5: Χρή σ η φ ωτ ο ε λα σ τι κών µ εθ ό δ ων γι α τ η ν α νά λυ σ η
τ η ς κα τ α νο µ ή ς τ ων τ ά σ ε ων σ τ ο κα τε ργα ζό µε νο τ ε µ ά χιο (Τ Ε )
κα ι στ ο ΚΕ . Ε ντο πι σµ ό ς πο λύ λεπτ ή ς ζώνη ς δ ι άτµ η σ η ς
(Co ke r/ Ch a kko , Α γγλί α )
 1 9 25 : Κ α τά τ α ξη µ ο ρφ ών α πο β λί ττ ο υ σε τ ρε ι ς τ ύ πο υς
(Ro se n h a in / S tu rn ay)
 1 9 25 : Α κριβ έ στ ε ρη µ έ θο δ ο ς µέ τρη ση ς τ ων δ υ νά µ ε ων κο πή ς
σ ε τό ρνε υ σ η (St a nt o n / Hyd e , ΗΠΑ )
 1 9 30 -3 3: Γε νι κευµ έ νε ς έ ρε υ νε ς ε πί τ ου µ η χα νισ µ ο ύ
σ χη µ α τι σµ ο ύ α ποβλί ττ ο υ (W allicks/ Op it z, Γε ρµ α νί α )
 1 9 33 : Κ ύ κλο ς σ χη µ α τι σµ ού και τεµ α χι σµ ο ύ ψευ δ οακµ ή ς.

Ε ξ ά ρτη σ η α πό τ η ν τ α χύ τ ητ α κο πή ς (Sch we rd )
 1 9 35 : Με λέτ η µη χα νι σ µ ο ύ σ χηµ α τι σµ ο ύ σ υ νε χο ύ ς α πoβ λίτ του

µ ε ψε υδ ο α κµ ή (E rnst / Ma rt e llo t t i, ΗΠΑ)
 1 9 37 : Γρα φι κό ς προ σ δι ο ρι σµ ό ς της γωνί α ς δ ιά τ µ ησ η ς

(P iisp a n e n, Φι νλα νδ ί α )
 1 9 38 : Α να σ κό πη ση δι α φ όρων τ ύ πων α πο β λίτ τ ου (E rn st)
 1 9 40 -4 1: Γε ωµ ετ ρία σ χη µ α τ σµ ο ύ α ποβ λίτ το υ . Ε πί δ ρασ η σ τ η ν

τ ρα χύ τ ητ α τ η ς κ ατε ργα σ µέ νη ς ε πιφ άνε ι α ς (Me rch a n t )
 1 9 43 : Με λέ τη της ε πίδ ρα σ η ς τ η ς γε ωµ ετ ρί α ς ΚΕ σ το
µ η χα νι σ µ ό τ η ς κο πή ς (K ro n en b e rg)
 1 9 44 -4 5: Μο ντ έ λο ο ρθ ο γωνι κή ς κο πής τ ων E rn st -Me rch a n t
 1 9 55 : Ε µ φά νι σ η ΚΕ α πό κε ραµ ι κό υ λι κό γι α ει δι κέ ς
ε φ α ρµο γέ ς.
[3]
 1 9 66 : Πρώτη δ ι ατύ πωσ η τ η ς ε ξί σ ωσ η ς K ro n en b e rg γι α τ ο ν
υ πο λο γι σ µό τ η ς ∆Ζ τ ο υ Κ Ε (K ron en b erg)
 1 9 69 -7 1: ∆εύ τ ερη µ ε γά λη ε πα νά σ τ αση στ η ν κα τ α σ κε υή Κ Ε µε

τ η ν ε ισ α γωγή " ε πενδ υ µ έ νω ν σ κλη ρο µε τ ά λλων"
 1 9 71 : ∆ ε ύτ ε ρη δι ατ ύ πωσ η τη ς ε ξί σ ωσ η ς K ro ne nb e rg για τ ο ν
υ πο λο γι σ µό τ η ς ∆Ζ τ ο υ Κ Ε (K ron en b er g)
 1 9 72 : δ ημι ο υ ργή θηκε η πρώτ η γε νι ά CNC σε m in i

υ πο λο γι στ έ ς.
 1 9 76 : πο λλα πλοί επε ξ ε ργασ τέ ς σ τι ς μ ο νά δ ε ς ε λέ γχο υ .
 1 9 80 : ο προ γρα μ μ ατ ισ μ ό ς τη ς ε ργα λει ομ ηχα νή ς

υ πο σ τη ρί ζετ αι α πό γρα φ ι κά
 1 9 85 : τυ πο ποι ημ έ να πρωτ ό κο λα ε πι κο ι νωνί α ς γι α CI M.
 1 9 90 : ψη φι α κά in te rf a ce s μ ετ α ξ ύ μ ο νά δ α ς ε λέ γχου κα ι
κί νη σ η ς πο υ βε λτίωσ α ν πο λύ τ η ν α κρί βει α κα ι τ η δυνα μ ι κή
σ υ μ πε ρι φο ρά τ ων α ξ ό νων. κα ι τ η δ υ να μ ι κή σ υμ πε ρι φ ορά τ ων
α ξ ό νων
 1 9 94 : α νο ι χτ ά συ στ ή μ ατ α
 2 0 00 we b --b a se d m a nuf a ct u rin g
Είδη συµβατικών κατεργασιών κοπής
Σ τ ο υ ς Πί να κε ς 1 κα ι 2 πα ρου σι άζο ντ α ι σ χηµ α τι κά οι β α σι κές

σ υ µ βα τι κέ ς κα τε ργα σ ίε ς κο πή ς σ ε ε πί πεδ ε ς κα ι κυ λι νδ ρι κέ ς
ε πι φά νε ι ε ς.
[4]
Πί νακ ας 1 : Κατ ερ γ ασί ες επ ί π εδ ω ν επ ι φ ανει ώ ν
Πί νακ ας 2 : Κατ ερ γ ασί ες κ υλ ι νδ ρι κ ώ ν επ ι φ ανει ώ ν
[5]
Βασικοί συντελεστέ ς της κοπής
Ο ι β α σι κοί σ υ ντ ε λε σ τέ ς πο υ παί ζο υν σ η µ α ντ ι κό ρό λο σ τ η ν κο πή
ε ί να ι (Σ χ. 1 ):
 Κ ατεργαζό µενο τε µάχ ιο (ΤΕ )
 Κ ο πτικό εργαλείο (Κ Ε )
 Α πό βλιττο (τ ο α φ αιρο ύ µε νο υ λι κό )
Τ ο Κ Ε κι νε ίτ αι σε σ χέ σ η προ ς τ ο Τ Ε σ ε συ γκε κρι µέ νη κα τ ε ύθ υ νσ η

(δ ιε ύθυνση κο πή ς ) µ ε τ α χύτ η τα υ , ε νώ σ υ γχρό νως σ χη µ α τί ζετ αι το
α πό β λι ττ ο πο υ κινε ί τ αι ε πί τ ο υ Κ Ε µ ε τά α πό ι σ χυ ρή πλα σ τι κή
πα ρ α µ ό ρφ ωσ ή τ ο υ.
Σχ ήµ α 1: Ο ι βασι κοί συ ντ ελ εστ έ ς τ ης κ οπ ής
[6]
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΕΡΓΑΛΕΙΟΜΗΧΑΝΩΝ CNC
1.1 Κύρια μέ ρη εργαλειομηχανής CN C
Ε ργαλειο µη χ ανή (Ε Μ) ε ί να ι τ ο σ ύ νο λο µ η χα νη µά τ ων πο υ
χρ η σ ι µο ποι ού ντ α ι γι α τη ν ε πιτ έ λε σ η µι α ς κατ ε ργα σ ί α ς. Στο
πα ρ α κά τ ω δ ιά γρα μ μ α φ α λι νο ντ α ι τα κύ ρια μέ ρη μ ια ς
ε ρ γα λει ομ η χα νή ς.
Δι άγ ραμμα 1 : Τα κ ύρι α μέ ρη μι ας εργ αλ ει ομηχ α νής
1.2 Βασικέ ς λειτουργίες µιας ΕΜ κοπής
 Πα ρέ χε ι τ η ν α να γκα ί α ι σ χύ γι α τ η ν κατ ε ργα σί α.
 Ε ξ α σ φ α λί ζει τη ν α σ φ α λή σ υ γκρά τη σ η Κ Ε κα ι Τ Ε και τη σ ωσ τή

α ρχι κή σ χετι κή θ έ ση µ ετ α ξύ το υ ς.
 Ε κτ ε λε ί τι ς β α σι κές κι νή σ ε ι ς γι α τ η ν κα τ ε ργασ ία , ε λέ γχε ι και

δ ι ατ η ρε ί τη σ χετ ική θ έσ η Κ Ε /Τ Ε κα θ ό λη τ η δι ά ρκε ια τ ης
κα τ ε ργασ ία ς.
[7]
1.3 Κινήσεις ΕΜ κοπής
Κύρ ι α κ ί ν ηση (p rim a ry m o t io n ): Α πο ρρο φά τ ο µ ε γα λύτ ερο

πο σ ο στ ό τ η ς α πα ι το ύµ ε νη ς γι α τη ν κα τ ε ργα σί α ισ χύ ο ς κα ι
ε ξ α σ φ α λί ζε ι τη σ χετ ι κή κί νη σ η µ ε τα ξ ύ Κ Ε και ΤΕ , ώσ τ ε η κό ψη τ ου
Κ Ε να προ σ ε γγί ζει τ ο υ λι κό Τ Ε .
Κί ν ηση πρ όωσης (f ee d m o t io n ): Συ µπλη ρωµ α τι κή προ ς τ η ν κύ ρια

κί νη σ η , α πο δί δε ται στ ο Κ Ε ή σ το Τ Ε και προ κα λεί σ υ νε χή ή
δ ι α κε κο µµ έ νη α φαί ρεσ η τ ου υ λι κού , α πο δί δο ντ α ς τ α ε πι θ υµ ητ ά
γε ωµ ετ ρι κά χα ρα κτ η ρι στ ι κά σ το Τ Ε . Ε ξ α ρτά τ αι α πό το εί δ ο ς τ η ς
κα τ ε ρ γασ ία ς κο πή ς.
1.4 Συστήµατα αξόνων ΕΜ κατά ISO
Πρ ό κε ιτ αι για δε ξ ιό στ ρο φ α συ σ τή µ α τα σ υ ντ ε τ α γµέ νω ν πο υ
α να φ έ ρο ντ α ι στ ο Κ Ε και σ τ ο Τ Ε . Οι άξ ο νε ς Χ, Υ, Ζ α να φ έ ρο ντ α ι
σ τι ς δ υ να τ έ ς γραµµ ι κέ ς κι νή σ ει ς το υ Κ Ε , ε νώ ο ι κι νή σ εις Α , Β , C σε
πε ρ ισ τ ρο φ ή πε ρί το υ ς ά ξ ο νε ς α υτ ού ς, α ντ ί στ οι χα .
Σχ ήµ α 2 : Συστ ήµ ατ α αξ ό νω ν Ε Μ κ α τ ά I S O
[8]
1.5 Ταξινόµηση ΕΜ κοπής
 Ω ς π ρο ς το εί δο ς τη ς κα τ εργα σί α ς
o Τ ό ρνο ς
o ∆ ρά πα νο
o Πλά νη
o Φ ρε ζοµ η χα νή
o Λ ε ια ντ ι κό µ η χά νη µα
o (Φ ρε ζο δ ρά πα νο , φ ρε ζο πλά νη , πρι όνι , γρα να ζο κό πτ η ς,

Ε Μ κο πή ς ε λι κώσε ων, α υ λα κώσ ε ων, h on in g, lap p in g
κλπ. )
 Ω ς προ ς το εί δο ς τη ς κύ ρι α ς κί νη σ η ς
o Με πε ρι στ ροφ ι κή κύ ρι α κί νη σ η :Τό ρνο ς (ο ρι ζό ντ ι ο ς,

κα τ α κό ρυ φ ο ς, πυργωτ ό ς, σ πει ρο τόµ η σ η ς), ∆ρά πα νο
(σ τ ή λη ς, ο ρι ζό ντ ι ο α κτ ι νωτ ό ), Φ ρε ζο µη χα νή (ο ρι ζό ντ ι α,
κα τ α κό ρυ φ η , πα ντ ο γρά φ ο ς), Φ ρε ζο δρά πα νο , Λ ε ια ντ ι κό
(ε πί πεδ η ς , κυ λι νδρ ι κή ς, ά κε ντ ρη ς λεί α νσ η ς κλπ. ), Ε Μ
σ τί λβ ωση ς (h on ing, la p p in g), Γρανα ζ ο κό πτ η ς, Ε Μ
α πό ξ ε ση ς οδ ο ντ ο τρο χών
o Με ε υ θύ γρα µµ η κύ ρι α κί νη σ η :Πλά νη (ο ρι ζό ντ ια ,
κα τ α κό ρυ φ η , τ ρα πε ζο πλά νη ), ΕΜ α υ λά κωσ η ς,
Γρα να ζο κό πτ η ς (πα ρά λλη λων ο δ ο ντο τ ρο χών, κωνι κών
ο δ ο ντ ο τρο χών µ ε ί σ ιο υ ς ο δό ντ ε ς) , Ε Μ α πο κο πή ς
(πα λι νδ ρο µι κό πριό νι )
 Ω ς π ρος τ ο βαθµ ό εξ ε ι δ ί κ ευσης
o Ε Μ γε νι κή ς χρή σ ης
o Ε Μ ε ιδι κή ς χρή ση ς
o Α υ σ τη ρά ε ξ ει δι κε υµ έ νε ς Ε Μ
[9]
o Γρα µ µ ή µ ετ α φο ρά ς (t ra n sf e r lin e )
 Ω ς π ρος τ ο βάρος τ ης Ε Μ
o Ε λα φ ρι ά (µ ε β ά ρο ς µ έ χρι 1 t )
o Μέ σ ο υ β ά ρου ς (µ ε β ά ρο υ ς µ ετ α ξ ύ 1 -10 t )
o Β α ριά (µ ε β ά ρο ς πά νω α πό 1 0 t )
 Ω ς π ρος τ ην ακ ρί βει α κ ατ εργ ασ ί ας
o Ε Μ σ υ νή θ ο υ ς α κριβ εί α ς
o Ε Μ α κριβ εί α ς
o Ε Μ µ ε γά λη ς α κρι βε ί α ς
o Ε Μ υ ψί στ η ς α κριβ εί α ς
 Ανά λ ογ α µ ε τ η µ ορφ ή τω ν κ ατ εργ αζοµέ νω ν επ ι φ α νει ώ ν
o Ε Μ κα τ ε ργα σί α ς επί πεδ ων ε πι φ α νε ιών
o Ε Μ κα τ ε ργα σί α ς κυ λι νδ ρι κών ε πι φ α νε ι ών
o ΕΜ κα τ εργα σί α ς ε πι φα νε ι ών µε ει δι κή µ ο ρφή
(γρα να ζο κό πτ η ς, πα ντ ο γρά φ ο ς κλπ. )
 Ω ς π ρος τ ο βαθµ ό αυτ οµ ατ ι σµ ού
o Κ ο ι νή
o Ηµ ι α υµ όµ α τη
o Α υ τ όµ ατ η .
[10]
1.6 Συγκρότηση Εργαλειομηχανών Κοπής
1.6.1 Τα κ ύρι α µέ ρη µ ι ας Ε Μ κ οπ ής
 ∆οµ ι κ ά στ οι χ εί α : Α πα ρτί ζο ντ αι α πό τ ο σ ώµ α (β άσ η , κλί νη ,

ο ρθ οσ τ άτ η ς), τ ην τ ρά πε ζα , τα ε ργα λειο φ ο ρε ία , τους
ο λι σθ ητ ή ρε ς, τη ν κύ ρι α ά τ ρα κτ ο.
 Στ οι χ εί α µ ετ άδ οσ ης κ ί νησης : Πε ριλα µ β ά νο υ ν µ η χα νι σ µ ο ύ ς
πο υ ε ξ α σφ α λί ζο υ ν τ η ν κύ ρι α κί νη σ η κα ι τ η ν κί νη σ η πρό ωσ η ς
(κι β ώτιο τ α χυ τή των, κι β ώτ ιο προ ώσ ε ων), µ η χα νι σ µ ο ύ ς
µ ε τ ατ ρο πή ς περισ τ ρο φι κή ς κί νη σ η ς σε πα λι νδ ρο µι κή,
δ ι ατ ά ξε ι ς πε ριοδ ι κή ς ή δι α κοπτ ό µε νη ς κί νη σ η ς ή
µ η χα νι σ µ ού ς β οη θη τι κών κι νή σ ε ων.
 Συµ π λ ηρω µ ατ ι κ ός εξ οπ λ ι σµ ός γ ι α π ρόσδ εση ΚΕ κ αι ΤΕ

(ε ξ α ρτή µ ατ α , ι δι οσυ σ κε υέ ς, ει δι κέ ς δια τ ά ξ ει ς κλπ. ).
 Στ οι χ εί α ελέ γ χ ου κ αι π ροστ ασί ας τ ης Ε Μ : Α φ ο ρο ύν τ η ν

έ να ρξ η κα ι παύ ση λει τ ου ργί α ς τ ης Ε Μ, τ ι ς κύ ριες κα ι
β ο ηθ η τι κέ ς κι νή σ ε ι ς, τ ο ν ψη φι α κό έ λε γχο , τα µ έ τ ρα
προ σ τ ασί α ς έ να ντ ι β λά βη ς ή α τ υ χήµ ατ ο ς.
 Σύστηµ α παρ οχ ής υγ ρ ού κ οπής .
 Σύστηµ α λ ί παν σης .
 ∆ι άφορ α παρ ελ κ όµ εν α .
[11]
Σχ ήµ α 3: ∆οµ ικ ά στ οι χ εί α χ αρακ τ ηρι στ ι κώ ν Ε Μ κ οπής (τ όρνος,
φ ρέ ζα)
1.7 ∆οµικά στοιχεία ΕΜ κοπής
1.7.1 Το σώµα της ΕΜ
Ε ί να ι το πι ο β ασ ι κό δο µι κό στ οιχε ί ο τη ς Ε Μ. Πά νω σ ’ α υ τ ό
σ τ η ρί ζο ντ αι σ τα θ ερά ή ο δ η γο ύ ντ α ι σ ε κα θ ορισ µ έ νε ς δ ιε υ θύ νσ ε ις
µ έ σ ω ο λι σθ η τή ρων τ α ά λλα κύ ρι α µ έ ρη τη ς Ε Μ. Πρέ πει να
σ χε δ ι ά ζε τ αι έ τ σι ώσ τ ε να α ντ έ χε ι στις α να πτ υ σ σ ό µ ε νε ς τ ά σ ει ς και
πα ρ α µ ο ρφ ώσ ει ς κα ι να α ντ α πο κρί νε τ α ι στ η ν α παι τ ού µε νη α κρίβ εια
κα τ ε ρ γασ ία ς. Πρέπε ι να δι αθ έ τει επα ρκή στ ιβ α ρό τη τα , ώσ τε να
α ντ ε πε ξ έ ρχετ αι α πο τ ε λε σ µα τι κά στ ι ς τ α λα ντ ώσ ει ς τ η ς κα τ ε ργασ ία ς.
Α πα ιτ εί τα ι ά ρι στ η α ρχι κή ε υθ υ γράµ µισ η τ ου κα ι δι ατ ή ρη σ η τη ς σ ε
ο ρ ισ µ έ να α ποδ ε κτ ά ό ρι α κα τ ά τ η ν κα τ ε ργασ ία , ώσ τ ε να
ε πιτ υ γχά νε τ αι κα λή α κρί βε ια τη ς Ε Μ.
[12]
1 . 7 .2 Κατ ασκ ε υή σώ µ ατ ος Ε Μ
(α ) Ω ς χυ τ ό α πό φ αι ό χυτ ο σί δη ρο (Ε Μ µ έσ ο υ β ά ρο υ ς) ή α πό
τ α χυ χά λυ β α (β α ρι ές Ε Μ).
(β ) Ω ς σ υ γκο λλη τ ή κα τα σ κευ ή α πό χα λυ βδ οε λάσ µ α τα και

µ ο ρ φ οδ ο κού ς (ε ξ α σ φ α λί ζο ντ αι µ ικρό β ά ρο ς Ε Μ, ε υ κο λία
ε πι σ κε υ ών, δ υ να τ ότ η τα τ ρο πο πο ιή σ ε ων της Ε Μ, α λλά
δ υ σ χε ραί νε τ αι η δυ να µ ι κή α πό κρι ση τ η ς Ε Μ σ ε κρα δα σ µ ού ς κα ι
τ α λα ντ ώσ ει ς).
1.7.3 Κεφ αλ ή, τ ράπ εζα, εργ αλ ει οφ ορεί α
Η κε φ α λή πα ρέ χε ι τ α µ έσ α πρόσ δ εσ ης κα ι πε ρι στ ρο φή ς Κ Ε ή Τ Ε ή
πε ρ ισ τ ρο φ ή ς κα ι πρό ωσ η ς τ ου Κ Ε . Η τ ρά πε ζα σ υ γκρατε ί το Τ Ε µε
τ η βο ή θει α ποι κίλων σ υ σ κε υ ών π ρό σ δε σ η ς. Σε ο ρισ µ έ νε ς Ε Μ
µ πο ρ εί να µε τα κινε ί τ αι σε πε ρισ σ ότ ε ρε ς α πό µί α διε υ θ ύ νσ ει ς ή
α κό µ η και να πε ρισ τ ρέ φε τα ι. Τ α δι άφ ο ρα φ ο ρε ία δ ιε υ κο λύ νο υ ν τ ι ς
µ ε τ α κι νή σ ει ς τ ων δ ο µι κών σ τ οι χεί ων τ η ς Ε Μ κατ ά µή κο ς
κα θ ο ρι σ µέ νων δ ι ε υθ ύ νσ ε ων.
1.7.4 Ο λ ι σθητ ήρες
Ε ξ α σ φ α λί ζου ν τ ην προ σ α ρµ ο γή κα ι οδ ή γη σ η τ ων δ ι αφ ό ρων

δ ο µι κών σ τ οι χεί ων κα τ ά τ η ν κί νη σ ή τ ο υ ς (σ υ νή θ ως ε υθ ύ γρα µµ η )
σ ύ µ φ ωνα µ ε τ ι ς α; πα ιτ ή σει ς κα ι τ η ν κι νη µ α τι κή τ η ς κα τ ε ργασ ία ς.
Ε ί να ι γραµ µι κά έ δρα να µ ε τ ο έ να τ ο υ ς µ έ λο ς ε νσ ωµ ατ ωµ έ νο σ το
σ ώµ α τ η ς Ε Μ κα ι τ ο ά λλο σ τ ο κι νο ύ µ ε νο δ οµ ι κό τ ης σ τ ο ι χεί ο.
Ε πιτ ρ έ που ν έ να β α θ µ ό ε λε υθ ε ρί α ς σ το κι νο ύ µε νο δ οµ ι κό σ τοι χε ίο .
1.7.5 Υλικά κατασκευής
 Φ α ιό ς χυ το σί δ η ρος, ό τα ν σ ώµ α και κι νη τό δο µι κό σ το ι χείο

ε ί να ι χυτ ο σι δη ρά .
 Χά λυ β α ς (σ υ γκο λλη τ οί ο λι σθ ητ ή ρε ς σ τ ο χα λύβ δι νο σ ώµ α τ ης

Ε Μ ή κο χλι ωµ έ νοι ο λι σθ ητ ή ρε ς σ το χυ τ ο σι δη ρό σ ώµα τ η ς
Ε Μ).
 Πλα σ τι κά µε κα λέ ς α ντ ι τριβι κέ ς κα ι α ντι σ κωριωτ ι κέ ς

ι δι ότ ητ ε ς.
[13]
Σχ ήµ α 4 : Ε ίδ η ολ ισθητ ήρω ν
1.7.6 Άτ ρακ τ ος
Σ τ η ρί ζετ αι σ ε κα τά λλη λα µε λετ η µέ να έ δ ρα να και ε ξ ασ φ α λί ζε ι τ η ν

πε ρ ισ τ ρο φι κή κί νη σ η το υ Τ Ε ή το υ ΚΕ . Πρέ πει να µ ε λετ ά τ αι , ώσ τε
να α ντ έ χε ι σ τ α επι β α λλό µε να φ ο ρτί α και να α να πτ ύσ σ ει βέ λη
κά µ ψη ς σ υµ β ατ ά προ ς τη ν ε πι δι ωκόµ ε νη α κρί βε ι α κατε ργα σί α ς. Η
κε φ α λή της ατ ρά κτο υ δ ι α µ ο ρφ ώνε τ α ι σε τ υπο ποι η µέ νη
κο λο υ ρο κωνι κή κοιλό τ ητ α γι α τ η ν πρό σ δ εσ η τ ο υ Κ Ε ή το υ κέ ντ ρου
κα ι τ ων σ υ σ τε λλόµ ε νων σ φ ι γκτ ή ρων γι α τ η σ υ γκρά τησ η το υ ΤΕ .
Ηµ ί σ κλη ρο ς α νθ ρα κο ύ χο ς χά λυ β α ς (π(C)=0 . 4 0 -0 . 5 0%) πο υ έ χει
υ πο σ τεί β α φή κα ι ε πα να φ ο ρά σ ε υ ψη λή θ ε ρµ ο κρασί α . Σ ε Ε Μ
α κρ ιβ εί α ς χρησ ι µο ποι ού ντ α ι κα τ ά λλη λα χα λυ β ο κράµ ατ α
κα τ α σ κε υ ών σ ε ειδ ι κέ ς σ υ νθ ή κε ς βα φ ή ς και ε πα να φο ρά ς. Στ ι ς
[14]
θ έ σ ει ς σ τρο φ έ ων πο υ α πα ι τ είτ α ι αυ ξ ηµ έ νη σ κλη ρότ ητ α
χρ η σ ι µο ποι είτ αι ε να ζωτ ωµ έ νο ς ή ε να νθ ρα κωµ έ νο ς χά λυ β α ς.
1.7.7 Έδρανα
Η α κρί βε ια ο δή γη σ η ς τη ς α τ ρ ά κτ ο υ , α κτι νι κά και α ξο νι κά ,

ε πιτ υ γχά νε τ αι µε κα τά λλη λα έδ ρα να . Η χά ρη µ ετ α ξύ
σ τ ρ ο φέ α /τ ρι βέ α εί να ι πο λύ µι κρή . Τα έδ ρα να ο λί σ θη σ η ς
κα τ α σ κε υ ά ζο ντ αι σ υ νή θ ως δ ι µε ρή α πό κρα τέ ρωµα ή λε υ κό
µ έ τ α λλο , µ ε α ντ ιτρι βι κή ε πέ νδ υ ση µ ε τ ά λλο υ και κέ λυ φ ο ς α πό
κα τ ά λλη λο χά λυ β α. Σ υ να ρµ ο λο γο ύ ντα ι έ τσι ώσ τ ε η ρύθ µι σ η το υ ς
(α κτ ι νι κά και α ξ ο νι κά ) να ε ί να ι ε ύ κο λη . Ενα λλα κτ ι κά ,
χρ η σ ι µο ποι ού ντ α ι υ δ ρο στ ατ ι κά έδ ρανα (λί πα νσ η υ πό πί ε ση ) γι α
χα µ η λέ ς τα χύ τ ητ ες κα ι σ υ νθ ή κε ς υ γρή ς τ ριβ ή ς ή α ε ρο στ ατ ι κά
έ δ ρ α να σ ε υ ψη λέ ς τ α χύ τη τε ς (προ σα γωγή π ε πι εσ µέ νο υ α έ ρα στο
δ ι ά κε νο τ ρι βέ ς/ σ τρο φ έ α ). Τα έδ ρανα κύ λι σ η ς ε ί να ι α υ στ η ρών
α πα ιτ ή σε ων κα ι υψη λή ς σ τ ά θµ η ς α κρι βεί α ς. Χρη σι µ ο πο ι -ού ντ α ι ως
έ δ ρ α να µ ε προ έ ντα σ η ή ως α ξ ο νι κά έ δ ρα να .
Σχ ήµ α 5 : Κατ ασκ ε υαστ ι κ ή δ ι αµ όρφω ση κ ύρι ας ατ ράκ τ ου

τ όρνο υ κ αι τω ν ε δ ρά νω ν τ ης
[15]
1.8 Αρχή λειτουργίας Ε/Μ CNC κοπής
Μι α Ε ργα λε ιο μη χα νή CNC ε ί να ι μ ί α ε ργα λει ομ η χα νή (Ε / Μ) πο υ
λε ιτ ο υ ργεί μ ε τι ς αρχέ ς τ ου Α ριθ μ ητικο ύ Ε λέ γχο υ . Τ α α ρχι κά CNC
πρ ο έ ρχο ντ α ι α πό τ α α ρχι κά τ ων λέ ξ ε ων: Co m pu t e r Nu m e rica l
Co n t ro l (Α ρι θ μη τι κό ς Έλε γχο ς μ ε χρήσ η Η/ Υ)
Η ε ρ γα λε ιο μ η χα νή (E / M), σ τ η ν ο πο ί α πα ρε μ βά λλε τα ι η λε κτ ρο νι κό ς
υ πο λο γι στ ή ς α νά μ ε σ α σ τα μ η χα νι κά μ έ ρη τη ς κα ι τ ον χε ι ρισ τή ,
ο νο μ ά ζε τ αι ψηφ ια κά κα θ οδ η γού με νη ε ργα λει ομ η χα νή (CNC).
Κ α τ η γο ρι ο ποιο ύ ντ α ι σύ μ φ ωνα μ ε
1 . Τ η ν ακ ρί βει α
α . Σ υ νή θ ου ς α κρι βε ί α ς (10 μm )
β . Α κριβ εί α ς (1 μm )
γ. Υψη λή ς α κριβ εία ς (0 . 1 μm )
δ . Υψί σ τη ς α κρι βε ία ς (<0 . 0 1 μm )
2 . Τ ο ν βαθμό αυτ οματ ι σμού
α . Χα μ η λού β αθ μού α υτ ο μ ατι σ μο ύ .
Πρα γμ α το ποι ο ύ ντ αι μ ό νο ο ι κι νή σε ις τ ων α ξ ό νω ν κα ι
δ ε ν φ έ ρο υ ν ε λέ γχο υ ς θ έ ση ς και α νά δ ρα σ η στ ους
α υ τ ομ α τι σμ ού ς.
β . Υψη λο ύ β α θμ ο ύ α υ το μ ατ ισ μ ού .
Έλε γχο ς θ έ σ ε ων κα ι γε νι κό τ ερη ς κα τ ά στ α σ η ς τ η ς ΕΜ

μέσω α ισ θ ητ ή ρων κα ι ε ξε λι γμ ένω ν σ υ σ τ η μά τ ων
α υ τ ομ ά το υ ε λέ γχο υ (Σ Α Ε ) μ ε α νά δ ρα ση .
3 . Τ ο εί δ ος τ η ς κατ ε ργα σί α ς
Α . Τ ό ρνο ι – Κέ ντ ρα Τό ρνε υ σ η ς
Β . Φ ρέ ζε ς – Κ έ ντ ρα Κ α τε ργα σι ών
[16]
Γ. Κ έ ντ ρα δι άτ ρ ηση ς -α πό τ μη σ η ς κα ι κά μ ψη ς ε λάσ μ ατ ο ς
Δ . Ηλε κτρο δι άβ ρωσ η (E le ct rom a gnet ic Disch a rge Ma ch in e

t o o l - E DM)
E . Κ έ ντ ρα κα τε ργασ ι ών la se r
Σ Τ . Κ έ ντ ρα κο πή ς μ ε δέ σ μη ρευ σ τού (νε ρο ύ , ε λαί ου , νε ρο ύ

μ ε κο πτι κο ύ ς κό κκο υ ς κτ λ. ) ή με δέσ μ η ε νέ ργε ια ς (δ έσ μ η
p la sma ή ο ξ υα κ ε τυλε νί ο υ )
Ζ. Ε ργα λειο μ η χανέ ς Μέ τ ρη σ η ς (Co m p ut e r Me a su rin g

Ma ch in e to o l – CMM)
H. Μη χα νέ ς Τ α χε ί α ς Προ τ υ πο πο ίη ση ς ( Ra p id P ro t o t yp in g ή
3 D P rin t in g )
1.8.1 Διαφορέ ς από συμβατικέ ς εργαλειομηχανέ ς
o Φ ι λοσ ο φί α λει τ ου ργί α ς
o Α κρίβ ει α και ποι ό τη τ α κατ α σ κε υή ς
o Σ τ ιβ α ρό τ ητ α κ α ι α ντ ο χή
o Υπο σ υ σ τ ήμ α τα
1.8.2 Πλεονεκτήματα
o Πα ρα γωγή σ ύ νθ ε τη ς γε ωμ ετ ρία ς με υ ψη λή α κρί βε ια και

πο ιό τ ητ α
o Ε πα να λη ψι μ ότ ητ α
o Ε λα χι στ ο ποί ησ η νεκρών χρό νω ν
o Ε υ κο λί α προ γρα μμα τ ισ μ ού
o Β ε λτί ωση α σ φά λεια ς ε ργα σί α ς
[17]
1.8.3 Μειονεκτήματα
o Με γά λο κόσ τ ο ς κτ ήσ η ς και σ υ ντ ή ρη σ ης
o Α πα ίτ η ση γι α ε ξ ει δι κευ μ έ νο
1.8.4 Εφαρμογέ ς
1 . Μηχ ανο υργ ι κ ή Τεχ νολ ογ ί α - Κατ εργ ασί ες
o Ε ργα λει ομ η χα νέ ς CNC
o Με τ ρητ ι κέ ς μη χα νέ ς (CMM)
o Κ α τ ε ργα σί ε ς μ ε Ρομ πό τ
o Α υ τ όμ ατ ε ς Μετ α φ ορι κέ ς Δ ι ατ ά ξει ς
2 . Ρ ομπ ότ
o Σ υ γκο λλήσ ει ς
o Βαφές
o Ε ξ υ πη ρέ τη σ η α ποθ η κών
o Α λλα γή εργα λεί ων κα ι δ ι α χεί ρι ση ε ργα λε ιο φ ο ρεί ων
o Σ υ να ρμ ο λό γησ η
o Φ ό ρτ ωση πρώτ η ς ύ λη ς – α πο μ άκρυ νσ η κα τ ε ργα σμ έ νων

τ ε μ α χί ων
o Σ ε ε πι κί νδ υ να πε ρι βά λλο ντ α (τ ο ξι κά , δ ι α χεί ρι σ η ε κρη κτι κών

υ λών κτ λ. )
o Γι α Δι ασ τ ημι κέ ς εφα ρμ ο γέ ς
3 . Ι ατ ρι κ ή Τεχ νολ ογ ί α
o Προ σ θ ετι κά Μέ λη
o Ε ξ υ πη ρέ τη σ η χει ρο υ ργι κών ε πε μ βά σε ων
o Α πε ι κό νι σ η (τ ο μο γρά φ οι κτ λ. )
[18]
2 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2
ΤΡΟΠΟΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΓΛΩΣΣΕΣ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΕΡΓΑΛΕΙΟΜΗΧΑΝΩΝ CNC
2.1 Τρόποι προγραμματισμού Ε/Μ - CNC
I . Σ υμ β ατ ι κό ς (μ ε το χέ ρι ), πρα γμ ατ οπο ιε ίτ αι :
o Β ά σ ει τ ο υ μ η χα νο λο γι κο ύ σ χεδ ίο υ τ ο υ τ εμ α χί ου
o Ε νσ ωμ α τ ώνο ντ α ς γνώσ ε ι ς α πό την τ ε χνο λο γί α τ ης

κα τ ε ργασ ία ς
o Χρη σ ι μο ποι εί τα ι έ να προ κα θο ρι σ μέ νο φ α σ εο λό γι ο
I I . Mε τ η β οή θ ει α Η/ Υ α λλη λε πιδ ρα στ ι κά.
o Προ ε το ιμ α σμ έ νο φ α σ ε ο λό γι ο κα ι α ντ ί στ οι χε ς συνθ ή κε ς
κα τ ε ργασ ία ς, καθ ώς και ύ παρξ η δ ισ δι ά στ α του ή
τ ρισ δι ά στ α το υ σ χεδ ί ου τ ου κα τ εργα ζό μ ε νο υ τ ε μ α χίο υ γι α τη ν
δ η μι ου ργία κώδι κα CNC.
o Ο ι σ υ ντ ε τα γμ έ νε ς κι νή σ ε ων τ η ς Ε /Μ CNC β ρί σ κο ντ α ι α πό
μ ο ντ έ λο τ ο υ τε μ α χίο υ σε σ ύσ τη μ α CAD.
I I I . Πλή ρως αυ τό μα τ α σε Η/ Υ α πό λογι σ μι κό τύ πο υ CAM.
o Α υ τ όμ ατ η α νά λυσ η το υ τ εμ α χίου σ ε σ ει ρά τυπι κών

γε ωμ ετ ρι κών μ ο ρφ ών κα ι θ έ σ η τ ων α ντ ί σ τ οι χων σ τ ρα τηγι κών
κα τ ε ργασ ία ς.
o Προ ϋ πό θε σ η η κα λή γνώσ η της κα τ ε ργα σία ς, της

ε ργα λει ομ η χα νή ς κα ι τ ων χρη σ ι μ οπο ιο ύ με νων ε ργα λε ί ων,
ώσ τ ε να α πο φ ευ χθ ο ύ ν « λο γι κά» λάθ η , τ α ο ποί α δε ν μ πο ρεί
να κρί νε ι α πό μ ό νο τ ο υ τ ο λο γι σμ ι κό .
[19]
2.2 Γλώσσες προγραμματισμού
2.2.1 Κώδικες G
Ο ι G -κώδ ι κε ς, πο υ ο νο μ ά ζο ντ α ι ε πί ση ς προ πα ρασ κε υ α στι κοί

(p re p a ra to ry ) κώδ ι κε ς, εί να ι ο πο ιε σ δή πο τε λέ ξ εις σ ε έ να
πρ ό γρα μμ α CNC, πο υ α ρχί ζο υ ν μ ε το γρά μ μα G . Γε νι κά ε ί να ι έ να ς
κώδ ι κα ς πο υ λέε ι σ τ η ν ε ργα λε ιο μηχα νή τ ι ε ί δο υ ς ενέ ργε ι α να
ε κτ ε λέ σ ει , ό πως:
 Γρή γο ρη κί νη σ η (μ ε τ αφ ο ρά τ ου ε ργα λε ίο υ ό σ ο το δυνα τ ό ν

σ υ ντ ο μ ότ ε ρα σ ε έ να σ η μεί ο χωρί ς κοπή )
 Ε λε γχό μ ε νη πρό ωσ η σε ευ θε ί α γρα μμ ή ή τ όξ ο
 Μι α σ ει ρά α πό ελε γχό μ ε νε ς κι νή σε ι ς που θ α έ χουν σ α ν

α πο τ έ λε σ μ α π. χ τ η δι ά τ ρη σ η μι α ς ο πή ς ή τ η ν κα τα σ κευή ε νό ς
τ ε μ α χί ο υ σ υ γκε κριμ έ νο υ σ χή μ ατ ο ς (π. χ. έ να γρα να ζι ο ύ )
 Να δ η λώσ ει πλη ρο φ ο ρί ε ς σ χετι κέ ς μ ε τα ε ργα λεί α κο πή ς,

ό πως α πό κλι σ η
 Α λλα γή συ σ τή μ ατ ος σ υ ντ ε τ α γμ έ νων
2.2.1.1 Διευθύνσεις γραμμάτων
Κ ά ποι ε ς δι ευ θ ύ νσε ι ς γραμ μ άτ ων χ ρη σι μ ο πο ιο ύ ντ αι ή μ ό νο σ ε

φ ρ ε ζά ρι σ μ α ή μ ό νο σε τό ρνε υ σ η . Οι πε ρισ σ ότ ε ρε ς
χρ η σ ι μο ποι ού ντ α ι κα ι σ τ α δ ύο . Πα ρα κά τ ω μ ε έ ντ ονα γρά μ μ α τ α
ε ί να ι οι διε υ θύ νσ ε ι ς που σ υ να ντ ώντ α ι σ υ χνό τ ε ρα μέ σ α σ ε έ να
πρ ό γρα μμ α .
Με τ α β λη τή Πε ρι γραφ ή Σ χε τ ι κέ ς πλη ρο φ ορί ε ς
A Σαν θ ε τ ι κή πε ρισ τ ρο φ ή
Α πό λυ τη ή σ χε τική
ο ρί ζε τ αι η α ντ ί θε τ η τ ων
θ έ σ η το υ ά ξο να A
δ ει κτ ών του ρο λο γι ο ύ
(πε ρι στ ρο φι κό ς
κο ιτ ώντ α ς α πό τη θ ετι κή
ά ξ ο να ς γύ ρω α πό
πλε υ ρά τ ο υ ά ξ ο να X προ ς τ η ν
τ ο ν ά ξ ο να X )
α ρνη τ ι κή τ ου .
[20]
B Α πό λυ τη ή σ χε τική
θ έ σ η το υ ά ξο να Β
τ ο ν ά ξ ο να Υ )
C Α πό λυ τη ή σ χε τική
θ έ σ η τ ου ά ξο να C
τ ο ν ά ξ ο να Z )
D Κ α θ ο ρί ζει τη
δ ι άμ ετ ρο ή τη ν
α κτ ι νι κή α πό κλισ η ,
πο υ χρη σι μο ποι είτ αι
γι α τ η ν α ντ ι σ τ άθ μισ η
του εργα λείο υ
κο πή ς. Το D G 4 1 : Α ρισ τ ερή αντ ι σ τ άθ μι σ η
χρη σ ι μο ποι είτ αι γι α ε ργα λεί ου κο πή ς, G 4 2 : Δε ξι ά
το β άθ ο ς κο πή ς α ντ ι σ τ άθ μι ση ε ργαλε ίο υ κο πή ς
στους τό ρνο υ ς.
Χρη σ ι μο ποι εί τα ι
ε πί ση ς για ε πι λογή
ο πών (a p e rt u re s) κα ι
ε ντ ο λών σε
p h o to p lo tt e rs.
E Πρό ωσ η α κρι βεία ς

γι α σ πει ρο τό μ ησ η σ ε
τ ό ρνο υ ς
F Σ υ νη θ ι σμ έ νε ς μ ο νά δ ε ς εί να ι η
Κ α θ ο ρί ζει τη ν α πό σ τα σ η που δ ι α νύ ει το
πρό ωσ η (f e e d ra t e) ε ργα λεί ο α νά μ ο νά δ α χρό νο υ
γι α φ ρέ ζε ς (Ίντ σ ε ς α νά λε πτ ό ,
[21]
in ch e s p e r m inu t e -I P M, ή
m illim e t e rs α νά λεπτ ό m inu t e,
m m/ m in ) και η α πό σ τ ασ η α νά
πε ρισ τ ρο φ ή γι α τ ό ρνο υ ς
(Ί ντ σ ε ς α νά πε ρισ τ ρο φ ή
in ch e s p e r re vo lu t io n , I P R, ή
m illim e t e rs pe r re vo lu t io n ,
m m/ re v)
G Ο ι ε ντ ο λέ ς G συ χνά λέ νε σ τ η
μ ο νά δ α ε λέ γχο υ τι κί νη σ η
θ έ λο υμ ε να κά νε ι (π. χ
Δ ι εύ θ υ νσ η γι α
γρή γο ρη το πο θέ τ ησ η ,
προ πα ρα σ κε υ α στικέ ς
γρα μ μι κή πρό ωση , κυ κλι κή
ε ντ ο λέ ς
πρό ωσ η , τ υπο ποι η μέ νο
κύ κλο ) ή τί τι μή από κλι ση ς να
χρη σ ι μο ποι ηθ εί
H Κ α θ ο ρί ζει τη ν
α πό κλισ η μ ή κου ς
του ε ργα λείο υ , G 4 3 : Α ρνη τ ι κή αντ ι σ τ άθ μι σ η
Σ χε τ ι κό ς ά ξο να ς μ ή κο υ ς ε ργα λείο υ , G4 4 :
(I n cre m en t a l a xis) Θ ε τι κή α ντ ι στ ά θμ ισ η μή κο υ ς
πο υ α ντ ι στ οι χεί σ το ν ε ργα λεί ου
ά ξ ο να C (π. χ σ ε
έ να ν t u rn -m ill)
I Κ α θ ο ρί ζει το κέ ντ ρο
του τ όξ ο υ σ το ν Τ ο κέ ντ ρο το υ τ ό ξο υ ε ί να ι τι ς
ά ξ ο να X γι α τ ις πε ρισ σ ότ ε ρε ς φ ο ρέ ς (α λλά ό χι
ε ντ ο λέ ς ό λε ς), η σ χε τι κή α πό σ τ α ση
τ ό ξ ων G 0 2 ή G0 3 . τ ο υ κέ ντ ρου τ ου τ ό ξ ου α πό
Ε πί ση ς τ η ν τ ρέ χο υ σ α θ έ ση κα ι ό χι η
χρη σ ι μο ποι είτ αι σα ν α πό λυ τη θ έσ η , σ ε σ χέ σ η με τ ο
πα ρά μ ετ ρο ς μέ σ α σ ε Σ ύ σ τη μ α Σ υ ντ α τ α γμ έ νων
μ ε ρι κο ύ ς κύ κλου ς Ε ργα σί α ς (W CS ).
κα τ ε ργασ ι ών.
[22]
J Κ α θ ο ρί ζει το κέ ντ ρο
του τ όξ ο υ σ το ν
ά ξ ο να Y γι α τ ις
ε ντ ο λέ ς τ ό ξ ων G 0 2 ή
Ι σ χύ ο υ ν τα ίδ ι α ό πως
G03. Ε πί ση ς
πα ρα πά νω
χρη σ ι μο ποι είτ αι σα ν
πα ρά μ ετ ρο ς μέ σ α σ ε
μ ε ρι κο ύ ς κύ κλου ς
κα τ ε ργασ ι ών.
K Κ α θ ο ρί ζει το κέ ντ ρο
του τ όξ ο υ σ το ν
ά ξ ο να Z γι α τ ις
ε ντ ο λ έ ς
τ ό ξ ων G 0 2 ή G0 3 .
Ι σ χύ ο υ ν τα ίδ ι α ό πως
Ε πί ση ς
πα ρα πά νω
χρη σ ι μο ποι είτ αι σα ν
πα ρά μ ετ ρο ς μέ σ α σ ε
κά πο ιο υ ς κύ κλου ς
κα τ ε ργασ ι ών, ό πως
η πα ρά με τ ρο ς L .
L Α πα ρι θ μη τή ς β ρόχο υ κύ κλων
κα τ ε ργασ ι ών (Fi xe d
cycle ): Κ α θ ο ρί ζει τ ο ν α ριθ μ ό
Α πα ρίθ μη σ η β ρό χων τ ων ε πα να λή ψε ω ν (" β ρό χων" )
κύ κλο υ ς ε νό ς κύ κλο υ κατ εργα σ ι ών σ ε
κα τ ε ργασ ι ών μία σ υ γκε κριμ ένη θέση.
Υπο τ ί θε τ αι ό τι εί να ι 1 , ε κτό ς
α ν προ γρα μ μ ατι στ εί κά πο ιο ς
Κ α θ ο ρι σμ ό ς των ά λλο ς α κέ ραι ο ς. Με ρι κέ ς
κα τ α χωρη τ ών πο υ φ ο ρέ ς χρη σιμ οπο ιε ίτ αι η
θ α ε πεξ ε ργασ τ ούμ ε δ ιε ύ θυ νσ η K α ντ ί γι α τ η ν L .
με την G10 Με σ χε τι κή τ ο πο θ έτ η ση
(G 9 0 ), μί α σ ει ρά ο πών πο υ
ι σ α πέ χο υ ν μ πο ρεί να
προ γρα μμ α τι στ εί σ α ν β ρό χο ς
[23]
πα ρά σαν δ ι α φο ρετι κέ ς
θ έ σ ει ς. Χρή σ η G 10 : Κ αθ ο ρί ζει
πο ιο ι κα τ α χωρη τ έ ς θα
α λλά ξ ο υ ν (μ ε τ αβ ολή σ η μεί ο υ
ε ργα σί α ς, αντ ι σ τ άθ μι σ η
α κτ ί να ς ε ργα λε ίο υ ,
α ντ ι σ τ άθ μι ση μ ή κο υ ς
ε ργα λεί ου , κ.τ . λ. ).
M Κ ώδ ι κα ς ε νέ ργε ια ς, β ο ηθ ητι κή
ε ντ ο λή . Οι πε ρι γραφ έ ς
δ ι α φέ ρου ν. Α ρκε τοί M -κώδ ι κε ς
κα λο ύ ν λε ι το υ ργί ε ς τη ς
Δ ι ά φο ρε ς λε ιτ ου ργίε ς
μ η χα νή ς κα ι γι α το λό γο α υτ ό
πο λλοί λέ νε ό τι το " M" εί να ι
α πό το " μ η χα νή " , α ν κα ι α υτ ό
δ ε ν ι σ χύ ει .
N Α ριθ μ οί γρα μμ ών
(b lo ck) : Προ αι ρετικο ί , έτ σι
σ υ χνά πα ρα λε ί πο ντ α ι.
Α πα ραί τ ητ οι γι α κά πο ιε ς
λε ιτ ο υ ργίε ς,
ό πως M9 9 P δι ε ύθυ νσ η (γι α
Α ριθ μ ό ς γρα μ μή ς να πο ύ μ ε σ τ ο ν ε λε γκτή σ ε
(b lo ck) σε ένα πο ι α γραμ μή του
πρό γρα μμ α ; προ γ ρά μμ α το ς να ε πισ τ ρέ ψε ι,
Α ριθ μ ό ς πα ραμ έτ ρο υ ε ά ν δ ε ν υ πά ρχει η προ ε πι λο γή
τ ο υ σ υ στ ήμ α το ς, πο υ ε ί να ι τ ο 1 ) ή σε ε ντ ο λέ ς G oT o
θα α λλάξ ει (ε ά ν ο ε λε γκτ ή ς τις
χρη σ ι μο ποι ώντ α ς υ πο σ τη ρί ζει ). Η
τ ο G1 0 α ρί θμ η ση N δε ν εί να ι
α πα ρα ίτ ητ ο να α υ ξά νε ι κα τά 1
(γι α πα ρά δε ι γμ α μ πο ρεί να
α υ ξ ά νε ι κα τ ά 10 , 2 0 , o r 10 0 0 )
κα ι μ πο ρεί να χρη σ ι μο ποι ηθ εί
σ ε κά θ ε γραμ μ ή ή μ ό νο σ ε
κά πο ια σ ημ εί α μέσα στο
[24]
πρό γρα μμ α .
Α ριθ μ οί πα ρα μ έτ ρων
σ υ σ τή μ ατ ο ς: η G1 0 ε πιτ ρέ πε ι
τ η ν α λλα γ ή τ ων πα ρα μ έτ ρων
τ ο υ σ υσ τ ήμ ατ ο ς κά τ ω α πό τ ο ν
έ λε γχο το υ προ γράμ μ α το ς.
O Γι α πα ρά δ ει γμ α , O 4 5 01 . Γι α
πο λλά χρό νι α συ νη θι ζό τα ν ο ι
ο θ ό νε ς ε λέ γχο υ των CNC, να
χρη σ ι μο ποι ού ν το
δ ι α γρα μ μέ νο μ ηδε νι κό (δ η λ.
τ ο μ η δέ ν μ ε μί α λο ξ ή γρα μμ ή
Όνο μ α
πά νω τ ο υ σ α ν δ ια γρα φ ή ) για
προ γρά μμ α το ς
να δ ι α κρί νε τ αι τ ο γρά μ μ α " O"
α πό το ψη φί ο " 0" . Σ ή μ ερα τα
G UI τ ων ο θ ο νών,
προ σ φ έ ρο υ ν τ η δ υ να τ ό τη τ α
ε πι λο γή ς γραμ μ ατ ο σε ι ρών ,
ό πως τ α P C.
P Με τ ο ν G 0 4 , καθ ο ρί ζει το
χρό νο πα ύ σ η ς
Ε πί ση ς χρη σ ιμ ο πο ιε ίτ αι σ α ν
πα ρά μ ετ ρο ςσε ca nn e d cycle s,
Χρη σ ι μο ποι εί τα ι ως πα ρι στ ά νο ντ α ς χρό νο υ ς
πα ρά μ ετ ρο ς πα ύ σ η ς ή ά λλε ς πα ρα μ έτ ρου ς
δ ιε ύ θυ νσ η ς γι α
δ ι ά φο ρου ς G και M Ε πί ση ς χρη σ ι μο πο ιε ίτ αι σ τ η ν
κώδ ι κε ς κλή σ η και τ ο ν τ ε ρμ ατ ισ μ ό
υ πο προ γραμ μ άτ ων. Με
τ η M98 , κα θο ρίζε ι πο ιο
υ πο πρό γραμ μ α θ α κλη θε ί. Με
τ η M99 , it κα θ ο ρίζε ι σ ε ποιο
α ρι θμ ό γραμ μ ή ς τ ο υ κυ ρί ου
προ γρά μμ α το ς θα
[25]
ε πι στ ρέ ψε ι. )
Q Βήμα τ σιμ πίμ α το ς Γι α

(P e ck in cre me n t ) σ ε πα ρά δ ει γμα , G7 3 , G 8 3 (κύ κλο ι
ca n ne d κύ κλο υ ς β η μ ατι κή ς δι άτ ρηση ς)
R Χρη σ ι μο ποι εί τα ι γι α α κτί νε ς,

δ ε ν υ πο σ τ η ρί ζο υ ν ό μ ως ό λοι
Κ α θ ο ρί ζει τ ο μέ γε θο ς ο ι ε λε γκτ έ ς τ η δι εύ θ υ νσ η R
της α κτί να ς το υ σ τι ς ε ντ ο λέ ς G0 2 an d G 0 3.
τ ό ξ ου ή κα θο ρί ζε ι τ ο Στην πε ρί πτ ωσ η α υτ ή
ύ ψο ς ε πι στ ρο φή ς χρη σ ι μο ποι ού ντ α ι τα
(re t ra ct ) σ ε κύ κλου ς δ ι α νύ σ μ ατ α I JK .
ε ργα σι ών Χρη σ ι μο ποι εί τα ι επί σ η ς γι α τ ο
φ ρε ζα ρί σ μ ατ ο ς ύ ψο ς ε πι σ τ ρο φ ή ς, τ ο " ε πί πε δο
(m illin g ca n ne d R " , ό πως καλε ίτ αι . Ε ά ν
cycle s) προ γρα μμ α τι στ εί η
ε ντ ο λή G 99 , τ ότ ε τ ο ε ργα λεί ο
ε πι στ ρέφ ει σε α υτ ό τ ο ύ ψο ς.
S Τ ύ πο ς δε δ ομ έ νων =α κέ ραι ο ς.
Σ τ η ν κα τ ά στ α σ η G9 7 (η ο πο ία
ε ί να ι συ νή θ ως η
προ ε πι λε γμέ νη ), ο α κέραι ο ς
μ ε τ ά τ ο S ε ρμηνε ύ ε τ αι σ α ν
Κ α θ ο ρί ζει τη ν σ τ ρο φέ ς α νά λε πτ ό (re v/ m in ,
τ α χύ τ ητ α , εί τε τη ν rp m ). Στην
τ α χύ τ ητ α τη ς κα τ ά στ α σ η G 96 (CS S ), ο
α τ ρά κτο υ , είτ ε τη ν α κέ ραι ο ς με τ ά το S
ε πι φα νε ι α κή ε ρμ η νε ύ ετ αι σ α ν ε πι φα νε ι α κή
τ α χύ τ ητ α α νά λο γα μ ε τ α χύ τ ητ α (su rf a ce sp e ed — sf m
τ η ν μ έ θο δ ο (G 2 0 )) ή m /m in ( G 2 1 ). Δ είτ ε
ε πί ση ς S pe ed s an d f ee d s. Σε
μ η χα νέ ς πο λλών λ ε ιτ ο υ ργι ών
(τ ό ρνο υ ς -φ ρέ ζε ς ή φ ρέ ζε ς -
τ ό ρνο υ ς), τ ο ποιά ά τ ρα κτο ς
πα ί ρνε ι τη ν ε ίσ οδ ο (κύ ρι α
[26]
ά τ ρα κτο ς ή υπο ά τ ρα κτ ο ς)
κα θ ο ρί ζετ αι α πό ά λλου ς
κώδ ι κε ς M.
T Γι α να κα τ α νο ή σ ο υ με πώς
λε ιτ ο υ ργεί η δι ε ύθυ νσ η T και
πώς α λλη λε πι δ ρά (ή ό χι ) με
τ η M06 , πρέ πει κα νε ί ς να
μ ε λετ ή σει τι ς δ ι ά φο ρε ς
μ ε θό δ ου ς, ό πως
προ γρα μμ α τι σμ ό la t h e t u rre t
, A T C f ixe d t oo l se le ct io n ,
A T C ra n dom me m o ry t o o l
se le ct io n, τη ν έ ννο ι α του
" ε πόμ ε νο υ ε ργαλε ίο υ σε
Ε πι λο γή εργα λεί ου
α να μ ο νή " , και α φ αί ρεσ η ς
ε ργα λεί ων. Ο
προ γρα μμ α τι σμ ό ς γι α μ ία
σ υ γκε κρι μέ νη
ε ργα λει ομ η χα νή , προ ϋ ποθ έ τει
τ η γνώσ η τ η ς μ εθ ό δ ου πο υ
χρη σ ι μο ποι εί η συ γκε κρ ι μ έ νη
ε ργα λει ομ η χα νή . Ο ι τ ρό ποι μ ε
τ ο υ ς ο ποί ο υ ς θ α απο κτ ήσ ο υμ ε
α υ τ ή τη ν γνώσ η , α να φ έ ρο ντ α ι
σ τ α σ χό λι α τ η ς M0 6 .
U Σ χε τ ι κό ς ά ξο να ς
(ι n crem e nt a l a xis)
Σ ε α υτ ο ύ ς τ ου ς ε λε γκτ έ ς, οι X
πο υ α ντ ι στ οι χεί σ το ν
κα ι U κα θι στ ο ύν πε ρι ττ έ ς
ά ξ ο να X (τ υ πικά
τ ι ς G 9 0 κα ι G 91 , α ντ ί σ τοι χα .
μ ό νο σε ε λε γκτ έ ς
Σ ε α υ το ύ ς τ ο υ ς τ ό ρνο υ ς, η
τ ό ρνων τ η ς ο μ ά δ α ς
G90 χρη σι μ ο ποιε ίτ αι α ντ ί
A)
γι α a f ixe d cyc le a d d re ss f o r
ro u gh in g .
Ε πί ση ς κα θ ο ρί ζει τ ο
χρό νο πα ύ σ η ς σε
[27]
μ ε ρι κέ ς μη χα νέ ς
(α ντ ί γι α τ ο " P" ή τ ο
" X" ).
V Μέ χρι τ η δ ε καε τί α τ ο υ 2 0 00 s,
η δι ε ύθ υ νσ η V
χρη σ ι μο ποι ού ντ α ν πο λύ
σ πά νι α , ε πει δ ή οι
πε ρισ σ ότ ε ρο ι τόρνο ι πο υ
χρη σ ι μο ποι ού σ α ν U κα ι W
δ ε ν ε ί χα ν ά ξ ο να Y κα ι έ τ σι δ ε ν
χρη σ ι μο ποι ού σ α ν το V.
Σ χε τ ι κό ς ά ξο να ς
(G re e n et a l. 19 9 6 δε ν
α νά φ ε ρα ν κα ν τ ο V σ το ν
πί να κα δ ι ευ θ ύ νσε ών τ ο υ ς. )
ά ξ ο να Y
T ha t is st ill of t en t h e ca se ,
a lt h ou gh t he p ro lif e rat io n of
live la t h e t oo lin g an d tu rn -m ill
m a ch in in g has ma d e V
a d d re ss u sa ge le ss ra re t h a n
it u se d to be ( Ο S m id 2 0 08
δ εί χνε ι έ να πα ρά δ ει γμα ).
Κ ο ιτ ά ξτ ε ε πί σ η ς τ ην G 1 8 .
W Σ ε α υτ ο ύ ς τ ο υ ς ε λε γκτ έ ς, οι Z
Σ χε τ ι κό ς ά ξο να ς
κα ι W καθι σ το ύ ν πε ριτ τέ ς τι ς
G 9 0 και G9 1 , α ντ ίσ τ οι χα . Σε
α υ τ ού ς τ ο υ ς τό ρνο υ ς, η G 9 0
ά ξ ο να (τ υ πι κά μ όνο
χρη σ ι μο ποι είτ αι α ντ ί γι α a
σ ε ε λε γκτ έ ς τό ρνων
f ixe d cycle a d d re ss for
τ η ς ομ ά δ α ς A )
ro u gh in g.
X Α πό λυ τη ή σ χε τική
θ έ σ η το υ ά ξο να X.
Ε πί ση ς κα θ ο ρί ζει τ ο
χρό νο πα ύ σ η ς σε
μ ε ρι κέ ς μη χα νέ ς
[28]
(α ντ ί γι α τ ο "P " ή τ ο
" X" ).
Y Α πό λυ τη ή σ χε τική
θ έ σ η το υ ά ξο να Y
Z Ο ά ξ ο να ς πε ρ ι στ ρο φή ς τ ο υ
β α σι κο ύ sp ind le σ υ χνά
Α πό λυ τη ή σ χε τική
κα θ ο ρί ζε ,ι πο ιο ς ά ξ ο να ς τ η ς
θ έ σ η το υ ά ξο να Z
μ η χα νή ς χα ρα κτ η ρί ζετ αι σ α ν
Z.
2.3 Παράδειγμα προγράμματος 1
Α υ τ ό εί να ι έ να γενι κό πρό γρα μμ α το ο ποί ο ε πι δ ει κνύ ε ι τ η χρή ση

τ ο υ κώδι κα G -Co d e γι α τη ν κα τ α σ κε υ ή σ ε τό ρνο ε νό ς
ε ξ α ρ τή μ ατ ο ς δι α μέ τ ρ ου 1" X 1" μήκο ς. Α ς υ πο θέ σ ου μ ε ό τι μ ία
ρ ά β δ ο ς υ λι κο ύ εί να ι το πο θε τη μέ νη σ τ η μη χα νή κα ι ότ ι έ ι να ι λί γο
μ ε γα λύτ ε ρη σε μ ήκο ς και δι άμ ετ ρο κα ι ε ξ έ χει μί α ί ντσ α α πό το
πρ ό σ ωπο τ ου τ σο κ. (Προ σο χή : Αυ τ ή εί να ι μ ί α γε νι κή μ ο ρφ ή
κώδ ι κα και μ πο ρεί να μ η ν λε ι τ ο υ ργ εί σ ε μί α σ υ γκε κριμ ένη μ η χα νή .
Δ ώσ τ ε ιδ ια ίτ ε ρη προ σ ο χή α πό τ ο σημ εί ο 5 και πα ρα κά τω. )
Μπλο κ Κ ώδ ι κα ς Πε ρι γραφ ή
Σ η μ ατ ο δο τε ί τη ν α ρχή τ ων δ ε δ ο μ ένω ν
κα τ ά τη ν μ ε τ α φο ρά τ ο υ α ρχε ίο υ . Α ρχικά
χρη σ ί με υε γι α να σ τ α μ α τ ήσ ει το
γύ ρι σμ α πί σ ω της τα ι νί α ςκαι ό χι
% α πα ρα ί τ ητ α τη ν α ρχή του
προ γρά μμ α το ς. Για μ ε ρι κο ύ ς ε λε γκτ έ ς
(FA NUC) τ ο πρώτ ο L F (E O B ) εί να ι η
α ρχή του προ γρά μ μ ατ ο ς. Ο IS O
χρη σ ι μο ποι εί τ ο %, η E I A χρησ ιμ οπο ιε ί
[29]
τ ο E R (0 x0 B ).
O 4 9 68
(Προ α ι ρετι κή
Τα σ χό λια πε ρι κλεί ο ντ αι σε
πε ρι γρα φ ή του
πα ρε νθ έ σ ει ς
προ γρά μμ α το ς ή
σ χό λι ο )
Ε νε ργο πο ίη σ η το υ πα ρα κο λου θη τ ή
N0 1 M2 1 6
φ ο ρτί ου
Μο νά δ ε ς σε ί ντ σ ε ς. Α πό λυ τε ς
σ υ ντ ε τ α γμ έ νε ς. Ε νε ργο πο ίη σ η
σ υ σ τή μ ατ ο ς σ υ ντ ε τ α γμέ νων ε ργα σ ί α ς
G20 G 90 G54
N0 2 (τ ο G 5 4 ). Ε νε ργο ποί η ση α πό κλι ση ς
D2 0 0 G4 0
ε ργα λεί ου . Α πε νε ργο ποί η ση
α ντ ι σ τ άθ μι ση ς α κτ ί να ς μύτης το υ
ε ργα λεί ου .
Ρ ύ θ μι ση τ η ς μέ γισ τ η ς τ α χύτ ητ α ς τη ς
α τ ρά κτο υ σ ε re v/ m in — Α υ τ ή η
N0 3 G 5 0 S2 00 0 ρύ θ μι ση θ α ε πηρε ά σ ει τη ν κα τ ά σ τα σ η
λε ιτ ο υ ργί α ς σ τ αθ ε ρή ς ε πι φα νε ι ακή ς
τ α χύ τ ητ α ς.
I n d e x t u rre t t o t oo l 3 . Cle a r we a r o f f se t
N0 4 T 03 0 0
(0 0 ).
Σ τ α θε ρή ε πι φ ανε ι α κή τ α χύ τ ητα
[ Με τ α βά λει α υτ όμα τ α τη ν τ α χύ τ ητ α τ η ς
N0 5 G 9 6 S8 54 M 0 3 α τ ρά κτο υ ], 854 sf m , ξ ε κι νά την
πε ρισ τ ρο φ ή τ η ς α τ ρά κτο υ κα τ ά τη ν
φ ο ρά τ ων δ ε ι κτ ών τ ο υ ρο λο γι ού .
[30]
Ε νε ργο πο ίη σ η τ ης α ντ ι σ τ άθ μι σ η ς τ η ς
α κτ ί να ς τ ο υ ε ργα λε ίο υ κο πή ς, χρή γορ η
τ ο ποθ έτ η ση 0 .5 5" κε ντ ρι κή γραμ μή το υ
G 4 1 G0 0 X1 . 1
N0 6 ά ξ ο να (1 . 1 " σ ε δ ιάμ ε τ ρο ) και 1 .1 in ch e s
Z1 . 1 T 03 03 M8
σ τ α θ ετ ι κά α πό τη ν α ρχή τ ου ά ξονα
ε ργα σί α ς Z, ε νε ργο ποί ησ η
πλυ μ η ρί σμ α το ς ψυκτ ι κο ύ υ γρο ύ .
Ο ρι ζό ντι α πρό ωσ η μ ε τ α χύ τη τ α 0. 05 0 "

α νά πε ρι σ τ ρο φ ή τη ς α τ ρά κτο υ μέ χρι τ ο
N0 7 G 0 1 Z1. 0 F.0 5
ε ργα λεί ο να φ τ ά σε ι σ ε α πό στ α ση 1 "
θ ε τι κά α πό τ η ν α ρχή τ ων α ξ ό νω ν.
Πρό ωσ η το υ εργα λε ίο υ ε λα φ ρά πέ ρ α
α πό τ ο κέ ντ ρο . Η μ ύ τ η τ ο υ ε ργα λείο υ
πρέ πει να προ χ ωρή σ ει τ ου λά χι στο ν
N0 8 X-0 . 0 1 6
κα τ ά την α κτί να της μ ύτ η ς του
ε ργα λεί ου πέ ρα από τ ο κέ ντ ρ ο , α λλι ώς
θ α πα ραμ εί νε ι ε κεί έ να σ κα λο πάτ ι.
Γρή γο ρη τ ο πο θέ τ ησ η . Ε πα να φ ο ρά στ ο
N0 9 G 0 0 Z1. 1
σ η μ είο ξ ε κι νή μ ατ ος.
Γρή γο ρη τ ο ποθ έ τη σ η. Ε πόμε νο

N1 0 X1 . 0
πέ ρα σ μα
Ο ρι ζό ντι α πρό ωσ η κό βο ντ α ς τ η ρά βδ ο
N1 1 G 0 1 Z0. 0 F.0 5 σ ε δι άμ ετ ρο 1" σ ΄ ό λο τ ο μή κο ς μ έ χρ ι
τ η ν α ρχή τ ων α ξ ό νων, μ ε 0 . 05 in / re v
Κ α θ α ρι σμ ό ς εξ α ρτ ή μ ατ ο ς, σ τ αμ άτ ημ α
G00 X1 . 1 M0 5
N1 2 α τ ρά κτο υ , δι α κο πή πα ρο χή ς ψυ κτ ικο ύ
M0 9
υ γρο ύ .
[31]
Ho m e X a xis — ε πι στ ροφ ή στ η θέσ η
N1 3 G 9 1 G2 8 X0
h o me τ ο υ ά ξ ο να X τ η ς μη χα νή ς
Ho m e Z a xis — ε πι στ ροφ ή στ η θέσ η

N1 4 G 9 1 G2 8 Z0
h o me τ ο υ ά ξ ο να Ζ τ η ς μη χα νή ς
Ε πι στ ρο φή στ ο ν α πό λυτ ο τ ρόπο .
N1 5 G90
Α πε νε ργο ποί η ση το υ lo ad m o n ito r
Τ έ λο ς προ γρά μμ ατ ο ς. Ε πι σ τρο φ ή στ η ν

α ρχή τ ου προ γράμ μ α το ς και α να μ ονή
N1 6 M3 0
γι α το πά τ ημ α του πλή κτ ρου έ να ρξ η ς
κύ κλο υ (cycle st a rt).
Σ η μ ατ ο δο τε ί το
τ έ λο ς τ ων
δ ε δ ομ έ νων κα τ ά
την μ ε τα φ ο ρά
του α ρχε ίο υ .
Α ρχι κά
χρη σ ί με υε γι α να
σ η μ ατ ο δο τή σ ει
% το τ έ λο ς τη ς
τ α ι νί α ςκαι ό χι
α πα ρα ίτ ητ α το
τ έ λο ς του
προ γρά μμ α το ς. Ο
I S O χρη σιμ ο ποιε ί
το %, η E I A
χρη σ ι μο ποι εί τ ο
E R (0 x0 B ).
[32]
Κ ο πή τ ου πε ρι γρ άµ µ α το ς που φα ί νε τα ι σ το πα ρα κά τ ω σ χέ δ ιο στ η ν
Φ ρ έ ζα C. N. C. BRI DG E P O RT I NTE RA CT 2 τ ο υ εργα σ τ ηρίο υ
ε ρ γα λει οµ η χα νών C. N. C. τ ο υ ΑΤ Ε Ι Πά τ ρα ς
∆ε δ ο µέ να
 Υλι κό κα τα σ κευ ή ς : Α λο υµί νι ο
 Πά χο ς α ντ ι κει µ έ νου : h = 3 m m
 ∆ι ά µε τ ρο ς Τρυ πα νιο ύ : D = 1 0 m m (για τ ρύ πη µ α )
 ∆ι ά µε τ ρο ς κο πτι κού ε ργα λείο υ : D = 8 mm (γι α φ ρε ζάρι σµα

πε ρι γρά µ µα τ ο ς)
 Σ ύ µ βο λο αρχή ς τ ου σ υ στ ήµ α το ς σ υ ντε τ α γµέ νων (0 , 0 , 0 )
Γι α να πρα γµ α το πο ιη θ εί η κα τε ργα σία τ ο υ κο µµ α τι ού στ η ν Φ ρέ ζα

C. N. C. πρέ πε ι να γρα φ ε ί τ ο πρό γρα µ µ α κο πή ς σ ύ µ φωνα µ ε το
σ χε δ ιο 1 α κο λου θώντ α ς τ ι ς πα ρα κά τω ε νέ ργε ιε ς.
 Ο ρί ζου µ ε τ ο σ υ στ ή µ α σ υ ντ ε τα γµ έ νων κα ι τ η ν α ρχη τ ο υ,

δ η λα δή τ ου ς ά ξ ο νε ς (Χ0 , Υ0 , Ζ0 ) ε πά νω σ τ ο κο µ µ α τι , ό πο υ
νο µ ί ζο υµ ε ό τι θα ε ί να ι ε υ κο λότ ε ρο ς ο υ πο λο γι σµ ός τ ων
σ υ ντ ε τ α γµ έ νων τ ω ν σ η µ ε ί ων { Σ ν } (γε νι κά προ σ έ χο υµ ε το
σ η µ είο α υτ ό να ευρί σ κε τ αι ε πά νω σ το πε ρί γραµ µ α . )
 Υπο λο γί ζου µ ε τι ς σ υ ντ ε τ α γµ έ νε ς των σ η µ ε ί ων { Σ ν } πο υ

φ α ί νο ντ α ι σ το σ χέ δι ο 1 , (µ ε β ά ση πο υ έ χο υ µε τ ο ποθε τ ήσ ει
τ ο ση µε ίο α ρχή ς τ ου σ υσ τ ήµ ατ ο ς συ ντ ε τα γµ έ νων. )
 Γρα φ ή προ γράµ µα τ ο ς κο πή ς µ ε β ά σ η τ ο ν πα ρα πά νω

υ πο λο γι σ µό τ ων σ η µ εί ων α λλα γή ς δ ι αδ ρο µή ς τ ου κοπτ ι κο ύ
ε ργα λεί ου .
 ∆έ σ ιµ ο τ ο υ κο µ µ ατι ο ύ σ το τ ρα πέ ζι τ ης ε ργα λει ο µη χα νή ς ό πως

φ α ί νε τ αι σ το πα ρα κά τ ω σ χή µ α µ ε φο υ ρκέτ ε ς ή ο ποι ο νδ ή ποτ ε
ά λλο τ ρό πο πρό σδ ε σ η ς κο µµ α τι ών σ τ η ν φ ρέ ζα .
 ∆έσι µο το υ κο πτικ ο ύ ε ργα λεί ο υ Τ 1 (τ ρυ πά νι ) σ τ η ν ά τ ρα κτ ο

της ε ργα λει ο µη χα νή ς κα ι Α ρχι κο πο ίη σ η τι ς κατ ε ργασ ί α ς ,
[33]
δ η λα δή ο δη γο ύµ ε τ ο κο πτ ι κό ε ργαλε ίο µ ε τ η ν λε ιτ ου ργία
χε ι ρο κί νη τ η ς µ ετ α τό πι ση ς τ ων α ξ ό νων Χ, Υ, Ζ, ώσ τ ε τ ο κέ ντ ρ ο
τ ο υ να σ υ µ πί πτε ι µ ε το σ η µεί ο πο υ θ ε ωρή σα µ ε ό τι θ α ε ί ναι
0 , 0 ,0 προ σ έ χο ντ α ς πά ντ α τ ο ν ά ξ ο να Ζ ώσ τ ε να α κο υµ πή σ ει
α κριβ ώς τ ο κο πτι κό ε ργα λεί ο στ η ν ε πι φ ά νε ι α τ ο υ κοµ µα τ ιού
ό πο υ σ υ νή θ ως τ ην θ ε ωρο ύ µ ε και ως Ζ=0 , χρη σ ι µ ο ποιώντ α ς
γι α α κρι βέ σ τε ρη προ σ έ γγι ση τ ο υ εργα λε ίο υ σ το σ η µείο τ ο ν
η λε κτ ρο νι κό χει ροσ τ ρό φα λο τ η ς εργαλε ιο µ η χα νή ς.
 Α λλάζο υ µε εργα λείο κα ι β ά ζο υµ ε το Τ2 (κο νδ ύ λι

φ ρε ζα ρί σ µ ατ ο ς) κα ι οδ η γο ύ µε το κο πτι κό ε ργα λεί ο µ ε το ν
πα ρα πά νω τ ρό πο στην ε πι φ άνε ι α του κο µµα τ ιο ύ
κα τ α γρά φο ντ α ς τ ην δ ι α φ ο ρά ύ ψο υ ς α πό το Τ 1 γι α να τ η ν
δ η λώσ ου µ ε σ το µ πλο κ µε το ν ο ρισ µ ό ε ργα λε ίο υ το υ
προ γρά µ µ α το ς κο πή ς, έτ σι ώστ ε µ ε τ η ν α λλα γή τ ων
ε ργα λεί ων να ο δ η γο ύ ντ α ι β ά ζο ντ α ς το Ζ0 σ το ί δι ο σ ηµ είο .
 Α πο µ ά κρυ νσ η τ ο υ κο πτ ι κο ύ εργα λείο υ σ τη ν θ έ σ η περί που

ε κκί νη σ η ς τ ου προ γρά µ µα τ ο ς που είνα ι σ υ νή θ ως έ να σ η µ εί ο
έ ξ ω α πό τ ο Χ0 , Υ0 ,Ζ0 , ό πως φ α ί νε τ αι σ τ ο σ χέ δι ο 1 ση µε ίο Σ
0
κα ι ε κκί νη σ η το υ προ γρά µµ α τος κο πή ς α πό την
ε ργα λει οµ η χα νή .
[34]
Γι α τ ο ν υ πο λο γι σµ ό τ ων σ υ ντ ε τ α γµέ νω ν σ τ ο ε πί πεδ ο Χ, Υ τ ω ν
σ η µ εί ων {Σ ν} πο υ α να φ έ ρα µ ε πα ρα πά νω, ό πως φ α ί νο ντ α ι σ το
σ χε δ ιο 1 θ α ληφ θ εί σ ύ σ τ ηµ α α πό λυ των σ υ ντ ε τ α γµέ νω ν µ ε α ρχή το
Χ0 , Υ0 , π ο υ ευ ρί σ κε τ αι στ ο σ η µεί ο Σ1.
[35]
ΠΙ Ν ΑΚ ΑΣ ΜΕ ΣΥΝ ΤΕ Τ ΑΓ ΜΕ ΝΕ Σ ΤΩ Ν ΣΗΜΕ Ι Ω Ν
ΠΡ Ο ΓΡ ΑΜΜ Α ΚΟ ΠΗΣ ΣΤΗΝ ΦΡ Ε Ζ Α
[36]
Σχ ήμα 6 : Το εργ αλ εί ο κ οπ ής
[37]
Κοπή του περιγράµµατος που φαίνεται στο παρακάτω

σχέδιο στην Φρέζα C.N.C. BRIDGEPORT INTERACT 2 το υ
εργαστηρίου εργαλειοµηχανων CNC του ΑΤΕΙ Πάτρας
∆ε δ ο µέ να
 Υλι κό κα τα σ κευ ή ς : Α λο υµί νι ο
 Πά χο ς α ντ ι κει µ έ νου : h = 3 m m
 ∆ι ά µε τ ρο ς κο πτι κού ε ργα λε ίο υ : D = 8 mm
 Σ ύ µ βο λο αρχή ς τ ου σ υ στ ήµ α το ς σ υ ντε τ α γµέ νων (0 , 0 , 0 )
Για να πραγµατοποιηθεί η κατεργασία του κοµµατιού στην Φρέζα

C.N.C. πρέπει να γραφεί το πρόγραµµα κοπής σύµφωνα µε το
σχεδιο 2 ακολουθώντας τις παρακάτω ενέργειες .
 Ορίζουµε το συστήµα συντεταγµένων και την αρχη

του, δηλαδή τους άξονες (Χ0,Υ0,Ζ0) επάνω στο
κοµµατι , όπου νοµίζουµε ότι θα είναι ε υκολότερος ο
υπολογισµός των συντεταγµένων των σηµείων { Σν }
(γε νι κά προ σ έ χο υ µε τ ο σ ηµ εί ο α υτ ό να ε υ ρίσ κετ αι ε πά νω σ τ ο
πε ρί γρα µ µα . )
 Υπολογίζουµε τις συντεταγµένες των σηµείων { Σν }

που φαίνονται στο σχέδιο 2, ( µ ε βά σ η πο υ έχο υ µ ε
τ ο ποθ ετ ή σε ι το σ η µ εί ο α ρχή ς του σ υσ τή µ α το ς
σ υ ντ ε τ α γµ έ νων . )
 Γραφή προγράµµατος κοπής µε βάση τον παραπάνω

υπολογισµό των σηµείων αλλαγής διαδροµής του
κοπτικού εργαλείου.
 ∆έσιµο του κοµµατιού στο τραπέζι της

εργαλειοµηχανής όπως φαίνεται στο παρακάτω σχήµα
[38]
µε φουρκέτες ή οποιο νδήποτε άλλο τρόπο πρόσδεσης
κοµµατιών στην φρέζα.
 ∆έσιµο του κοπτικού εργαλείου στην άτρακτο της

εργαλειοµηχανής και Αρχικοποίηση τις κατεργασίας ,
δηλαδή οδηγούµε το κοπτικό εργαλείο µε την
λειτουργία χειροκίνητης µετατόπισης των αξόνων
Χ,Υ,Ζ, ώστε το κέντρο του να συµπίπτει µε το σηµείο
που θεωρήσαµε ότι θα είναι 0,0,0 προσέχοντας
πάντα τον άξονα Ζ ώστε να ακουµπήσει ακριβώς το
κοπτικό εργαλείο στην επιφάνεια του κοµµατιού όπου
συνήθως την θεωρούµε και ως Ζ=0, χρησιµοποιώντας
για ακριβέστερη προσέγγιση του εργαλείου στο
σηµείο τον ηλεκτρονικό χειροστρόφαλο της
εργαλειοµηχανής.
 Αποµάκρυνση του κοπτικού εργαλείου στην θέση

περίπου εκκίνησης του προγράµµατος που είναι
συνήθως ένα σηµείο έξω από το Χ0,Υ0,Ζ0, όπως
φαίνεται στο σχέδιο 2 σηµείο Σ0 και εκκίνηση του
προγράµµατος κοπής από την εργαλειοµηχανή.
[39]
Για τον υπολογισµό των συντεταγµένων στο επίπεδο Χ, Υ
των σηµείων {Σν} που αναφέραµε παραπάνω, όπως
φαίνονται στο σχεδιο2 θα ληφθεί σύστηµα απόλυτων
συντεταγµένων µε αρχή το Χ0,Υ0, που ευρίσκεται στο
σηµείο Σ1.
Τα σηµεία [ Σ5-Σ6-Σ7-Σ9] για να υπολογιστούν απαιτείται

η εφαρµογή τριγωνοµετρικών σχέσεων όπως θα δούµε
παρακάτω η΄ µπορούµε να τα υπολογίσουµε µε ακρίβεια
και ταχύτητα µε κάποιο σχεδιαστικό πρόγραµµα όπως π.χ.
το AUTOCAD
Υπολογισµός ΤΩΝ ΣΗΜΕΙΩΝ [ Σ 5-Σ6-Σ7-Σ9]
[40]
Υπο λο γι σ µό ς τη ς πλε υ ρά ς ΑΒ το υ ορθ ο γωνί ο υ τ ρί γωνο υ (Α Β0 )
Υπο λο γι σ µό ς τη ς πλε υ ρά ς Β0 το υ ο ρθ ο γωνί ο υ τ ρι γώνο υ (Α Β 0 )
Υπο λο γι σ µό ς τη ς πλε υ ρά ς Γ∆ το υ ο ρθ ο γωνί ο υ τ ρι γώνο υ (Α Γ∆)
Υπο λο γι σ µό ς τη ς πλε υ ρά ς Θ Ζ τ ου ορθ ο γωνί ο υ τ ρι γώνο υ (∆Θ Ζ)
Υπο λο γι σ µό ς τη ς πλε υ ρά ς ∆Θ τ ο υ ορθ ο γωνί ο υ τ ρι γώνο υ (∆Θ Ζ)
Πρ ο σ θ έτ ο ντ α ς τ α τ µ ή µ ατ α που υπο λο γί σ α µε δ ηµ ιου ργο ύ µε τ ο ν

πα ρ α κά τ ω πί να κα τ ων σ η µ εί ων
ΠΙ Ν ΑΚ ΑΣ ΜΕ ΣΥΝ ΤΕ Τ ΑΓ ΜΕ ΝΕ Σ ΤΩ Ν ΣΗΜΕ Ι Ω Ν
[41]
ΠΡ Ο ΓΡ ΑΜΜ Α ΚΟ ΠΗΣ ΣΤΗΝ ΦΡ Ε Ζ Α
[42]
Σχ ήμα 7 : τ ο εργ αλ εί ο κ οπ ής
[43]
2.6 H γλώσσα APT
Σ η μ αί νε ι A u to ma tica lly P ro gra m m ed T o o l , εί να ι μια γλώσ σ α

πρ ο γρα μμ α τι σμ ο ύ κα ι σ ε κά ποι ο β αθ μ ό μ πο ρε ί να θ εωρη θ εί και
α ρ χι τ ε κτ ο νι κή . Προ σ φ έ ρει δι α συ νδ ε σ ι μό τη τ α τ ων μ ο νο πα τι ών τ ων
ε ρ γα λεί ων ( tool pa t h a sso cia b ilit y ), μ α κρο ε ντ ο λέ ς,
μ ε τ ασ χη μ ατ ισ μο ύ ς, έ λε γχ ο τ ων ε ργα λε ί ων σ ε πέ ντ ε ά ξ ο νε ς,
κα θ ο ρι σ μό και κατε ργα σί α συ μ πλε γμα τ ι κών ε πι φ α νε ι ών, πε ρί πλο κα
σ χή μ α τ α ε ργα λεί ων κα ι πο λλά ά λλα .
Ο ι μ έ θο δο ι τ η ς ΑΡ Τ δ ε ν προ σ αρμ όσ τ η κα ν κα λά στ ο ν κό σ μο τ ων
γρ α φ ι κών, α λλά η Α ΡΤ πα ρα μέ νε ι έ να πο λύ δυ να τ ό , και σ ε πο λλές
πε ρ ι πτ ώ σ ει ς τ ο κα λύ τ ερο , ε ργα λε ίο γι α ε πα ναλα μ β α νό μ ε να
πρ ο γρα μμ α τι στι κά έ ργα .
Η σ υ γκε κρι μέ νη γλώσ σ α ε πιτ ρέ πει τ ον προ γρα μ μ α τι σμ ό ε ργα λεί ων

μ ε χρή σ η γε ωμ ετ ρι κών σ χη μ ά τ ων. Έτ σ ι ο προ γρα μ μ ατ ισ τή ς
υ πο χρε ώνε τ αι να κά νε ι κά ποι ο υ ς υ πο λο γι σ μο ύ ς με τ ο μ υ α λό τ ο υ.
Τα προ γρά μ μα τ α της Α ΡΤ πρέ πει να μ ε τ α τ ρα πο ύ ν σε
πρ ο γρά μμ α τ α lo w le ve l , ό πως ε ί να ι οι G -cod e s . Α κο λο υ θεί έ να
πα ρ ά δ ει γμα προ γρά μ μ ατ ο ς
[44]
[45]
2.7 Το CL File
Ένα CL File ε ί να ι έ να πρό γρα μμ α CNC μ ε ο υδ έτ ε ρο f o rma t που

δ η μι ου ργεί τα ι α πό έ να σ ύ σ τ ημ α CA D / CA M, α πό Α ΡΤ ή α πό
ο ποι ο δή ποτ ε ά λλο σ ύσ τ ημ α προ γρα μ μ ατι σ μο ύ NC. Θ ε ωρείτ αι
ο υ δ έτ ε ρο ε πει δ ή δ ε ν έ χε ι ει δι κό f o rm a t γι α οπο ι αδ ή ποτε
ε ρ γα λει ομ η χα νή . Δ ε ν υ πά ρχε ι έ να κα ι μο να δ ι κό πρότ υ πο γι α τ ο
f o rm at ε νό ς CL f ile κα ι δ ε ν υ πά ρχε ι έ να κα ι μ ο να δ ι κό πρό τ υ πο γι α
τ α πε ριε χό μ ε να ε νό ς CL f ile
Σ τ η σ υ νέ χε ια πα ρο υ σι ά ζο ντ αι δ ύ ο CL f ile s , τ α ο ποί α πε ρι γρά φ ο υ ν

μ ε δ ύο δι α φ ο ρε τικο ύ ς τ ρό πο υ ς τ ο ί δι ο μο νο πά τι ε νό ς κο πτι κού
ε ρ γα λεί ου .
1 ο ς τ ρ ό πο ς
[46]
2 ο ς τ ρ ό πο ς
[47]
Πτυχιακή Εργασία Λυκουργιώτης Στέφανος – Παππάς Δημήτριος
---- ---- --- --- ---- --- -- ---- ---- --- --- ---- --- -- ---- ---- --- --- ---- --- -- --- - ---- --- --
ΑΙΘΗΤΗΡΕΣ ΚΑΙ ΕΛΕΓΚΤΕΣ
3.1 Αισθητήρες
Ο ι αισ θ ητ ή ρε ς εί να ι σ υ σ κε υ έ ς πο υ α νι χνε ύ ο υ ν έ να σ ή μ α ή μ ία
δ ιέ γε ρση και πα ράγο υ ν α πό αυ τ ό μί α μ ετ ρή σιμ η έ ξ οδ ο . Υπά ρχο υ ν
δ ι αθ έ σιμ ε ς δι α φορε τι κέ ς μο ρφ έ ς αι σ θη τή ρων, σ χε δ ια σ μ έ νε ς να
μ ε τ ρο ύ ν δ ι ά φο ρε ς φ υ σι κέ ς πα ραμ έ τρο υ ς. Φ υ σι κέ ς πα ρά μ ε τροι πο υ
σ υ να ντ ώ ντ α ι σ υ χνά κα ι α παι τ ού ν μ έ τρη σ η εί να ι η θ έσ η , η τ α χ ύ τ η τα
κα ι η ε πιτ ά χυ νσ η α ντ ι κε ιμ έ νων, η ρο ή και η σ τά θ μη υ γρών, η
δ ύ να μ η , η πίε σ η κα ι η θε ρμο κρα σ ί α. Υπά ρχο υ ν α κό μη και
ε ιδ ι κό τε ροι αι σ θητ ή ρε ς πο υ μ πο ρο ύ ν να α νι χ νε ύ σ ο υ ν κα ι να
μ ε τ ρή σ ου ν χη μ ι κέ ς πο σ ότ ητ ε ς, ή χο , ακτ ι νο βο λί α κλπ.
Η ε πι λο γή ε νό ς α ισ θ ητ ή ρα εξ αρ τ ά τ αι α πό τ η φ ύ ση τ ων
πα ρ α μ έτ ρων πο υ πρέ πει να μ ετ ρηθο ύ ν, κα θ ώς και από ά λλο υ ς
πα ρ ά γο ντ ε ς, ό πως: κό σ τ ο ς, α ξιο πισ τί α , ποι ότ ητ α , χρό νο ς κα ι
χώρ ο ς α ξ ι ο πο ίη σ ης τ η ς α πα ιτ ού μ ε νη ς πλη ρο φο ρία ς, πε ριβ ά λλο ν
χρ ή σ η ς.
Υπά ρ χο υ ν δ ύ ο πε δί α σ τα ο ποί α χρη σιμ ο ποι ού ντ α ι οι αι σθ η τή ρε ς: η

σ υ λλο γή πλη ρο φορί α ς (μ έτ ρησ η ) κα ι ο έ λε γχο ς σ υστ η μ άτ ων. Η
χρ ή σ η τ η ς τ ε χνο λο γί α ς αι σ θη τ ήρων σ τ α πεδ ία αυ τ ά δ ι α φέ ρει ως
πρ ο ς τ ο ν τ ρό πο α ξ ιο ποί η ση ς τ η ς πλη ρο φ ορί α ς πο υ λα μ β ά νε ται
α πό το υ ς αι σθ η τή ρε ς.
Ο ι αι σθ ητ ή ρε ς ως α νι χνε υ τ έ ς σ υ λλο γή ς πλη ρο φ ο ρί ας πα ρέ χο υ ν

πλη ρ ο φ ορί α μ ε στό χο να ε ί να ι δ ι α ρκώς γ νωσ τ ή κα ι κα τ α νο η τ ή η
τ ρ έ χο υ σα κα τ άσ τα σ η τ ων πα ρα μ έτ ρων ε νό ς σ υ σ τ ήμ α τ ο ς (π. χ.
α νι χ νε υ τ ή ς – τ αχύ μ ε τ ρο α υτ ο κι νή τ ο υ ). Ε πί ση ς, μπο ρο ύ ν να
χρ η σ ι μο ποι ηθ ο ύ ν γι α να κα τ α γρά φο υν κα ι να πα ρέ χο υ ν μ ί α ει κό να
τ η ς εξ έ λι ξ η ς τ ων πα ρα μ έτ ρων τ ο υ σ υσ τ ήμ α το ς (π. χ. τ α χο γρά φ ο ς).
Ο ι α ισ θη τ ήρε ς σ υσ τ ημ ά τ ων ε λέ γχο υ ε ί να ι τ η ς ίδ ια ς μ ο ρφ ή ς, α λλά

σ υ νή θ ως τ ρο φο δ οτ ο ύ ν ε λε γκτ ή ο οπο ίο ς πα ρά γει μία νέ α έ ξ ο δο
πο υ ρυθ μί ζει τ η ν τι μ ή τ η ς μ ετ ρούμ ε νη ς πα ρα μέ τ ρου Σ ήμ ε ρα
χρ η σ ι μο ποι ού ντ α ι υ πε ρσ ύ γχρ ο νοι ε πε ξ ε ργασ τέ ς μ ε χα μη λό κόσ το ς
ως ε λε γκτ έ ς, τ ων ο πο ί ων ό μ ως η α ξ ι ο πο ίη σ η θ α ή τ α ν πο λύ
δ ύ σ κο λη ε ά ν δ ε ν τ ρο φ ο δο το ύ ντ α ν α π ό τ ι ς κατ ά λλη λε ς πλη ρο φ ορίε ς
[48]
---- ---- --- --- ---- --- -- ---- ---- --- --- ---- --- -- ---- ---- --- --- ---- --- -- --- - ---- --- --
πο υ σ υ λλέ γο ντ α ι α πό α ποδο τι κο ύ ς και α ξ ιό πισ τ ου ς

α ι σθ η τή ρε ς. Ένα πα ρά δ ει γμα πο υ δ εί χνε ι τ η χρη σι μ ότη τ α και τι ς
πο λλα πλέ ς εφ α ρμογέ ς τ ων α ι σθ ητ ή ρων σ τ η κα θη μ ε ρι νή ζωή
. Ο ι ε φ α ρμο γέ ς τ ων α ι σ θ η τή ρων κα τ ατ ά σ σο ντ α ι σε δ ύο κα τ η γορίε ς:

σ υ σ τή μ ατ α μ έτ ρησ η ς κα ι σ υσ τή μ ατ α ε λέ γχο υ. Τ α σ υ σ τή μ ατα
ε λέ γχο υ μ ε αι σ θητ ή ρε ς μ πορο ύ ν να δι α κρι θο ύ ν σ ε σ υ σ τή μ ατ α
ε λέ γχο υ α νο ι κτο ύ β ρό χο υ κα ι σ ε σ υ σ τή μ ατ α ε λέ γχου κλε ι στ ού
β ρ ό χο υ .
Ένα σ ύ σ τ η μ α μέ τρη σ η ς α πει κο νί ζε ι (ε μ φ α νί ζει ) ή κα τα γρά φ ει μία

πο σ οτ ι κή έξ ο δο πο υ α ντ ισ το ι χεί σ τη ν πα ρά μ ε τρο που μ ετ ρά , η
ο ποί α α ποτ ε λε ί και τ η ν πο σ ό τη τ α ε ισό δ ο υ. Τα σ υ στ ήμ α τα μ έ τρη ση ς
δ ε ν α ντ ι δ ρο ύ ν σ τ η ν πο σ ό τ ητ α εισ ό δ ου , α πλά τ η ν κα θ ι στ ο ύ ν
κα τ α νο η τ ή σ το χρήσ τ η μ ε κα τ ά λλη λη α πε ι κό νι σ η ή κατ αγρα φ ή .
Η δ ι α δι κα σί α μ έτ ρη σ η ς μ πο ρε ί να δ ι α κρι θε ί σε ε πιμ έ ρο υ ς σ τ ά δια

κα ι ε πο μέ νως έ να σ ύ σ τη μ α μ έτ ρη σης πε ρι λαμ β ά νε ι τ α α ντ ί σ το ι χα
λε ιτ ο υ ργι κά στ οι χεί α :Τ ο πα ρά δ ει γμα τ ο υ θε ρμ ομ έτ ρου ε ί να ι α πλό,
α φ ο ύ ό λα τ α στ ά δια ε ί να ι ε νσ ωμ α τ ωμ έ να σ τ η ν ί δ ι α συσ κε υ ή και η
ρ ύ θ μι ση σή μ ατ ο ς εί να ι η με τ ατ ρο πή τη ς θ ερμ ότ ητ α ς πε ρι β ά λλο ντ ο ς
σ ε κί νη σ η τ η ς στ ή λη ς υδ ρα ργύρου . Σ ε πε ρί πλο κα σ υ σ τή μ ατ α
μ έ τ ρη σ η ς εί να ι απα ρα ίτ ητ ο ς ο δι αχωρι σ μ ό ς τ ων λε ι το υ ργι κών
σ τ οι χεί ων, ό πο υ ο α ι σ θη τή ρα ς μ ετ ατρέ πει τ η φυ σι κή πο σ ότ η τα σ ε
σ ή μ α , τ ο ο ποί ο μ ε κατ ά λλη λη τ ρο πο ποί ησ η α πό τ η μο νά δ α
ρ ύ θ μι ση ς μ πο ρε ί να χρη σ ιμ ο ποιη θ εί α πό τ η μ ο νά δ α α πε ι κό νι σ η ς ή
κα τ α γρα φή ς. Γι α πα ρά δ ει γμα ε ά ν το σ ή μ α εί να ι μί α η λεκτ ρι κή τ ά ση
πι θ α νώς χρε ι ά ζε τ αι ε νί σ χυσ ή τ η ς α πό τ η μ ο νά δ α ρύ θ μισ η ς για να
μ πο ρ εί να α πει κονι σ τ εί κα τά λλη λα .Υπά ρχο υ ν δ ι ά φ ο ρε ς τ ε χνι κέ ς
ρ ύ θ μι ση ς (ε νί σ χυ σ η τ άσ η ς, μ ε τατ ρο πή πα λμ ών φ ωτ ό ς σε
η λε κτ ρι κο ύ ς κλπ.) κα ι τ ε χνι κέ ς α πε ι κό νι σ η ς ή κα τ α γρα φή ς
(α ρ ι θμ η τι κή έξ ο δος, μ ετ α κί νη σ η β ε λό να ς σ ε κλί μ α κα , προ β ο λή ή
ε κτ ύ πωση γρα φι κής πα ρά σ τ ασ η ς κλπ. )
Τ α σ υ στ ή μα τ α ε λέ γχο υ έ χο υ ν σ κο πό τ η δ ια τήρη σ η μι α ς
πα ρ α μ έτ ρου σε μία προ κα θ ορι σμ έ νη τ ιμ ή . Περι λα μβ ά νο υ ν
σ υ σ τή μ ατ α μ έτ ρησ η ς, α λλά σ ε α ντ ί θ εσ η μ ε τ α σ υ σ τ ήμ ατα
μ έ τ ρη σ η ς, η έ ξ οδ ός τ ο υ ς ρυ θ μί ζει κά πο ια πα ρά μ ετ ρο, η τ ι μή τ η ς
ο ποί α ς δ ε ν ε μ φ ανί ζε τ αι α πα ραι τή τως σ τ ο χρή σ τη . Η β ά σ η τη ς
λε ιτ ο υ ργί α ς ε νό ς σ υ σ τή μ ατ ο ς ε λέ γχο υ α νο ι κτο ύ β ρό χο υ εί να ι ό τι
ε λέ γχε τ αι α πό έ να σήμα προ κα θ ορισ μ έ νη ς τι μ ή ς. Η
[49]
---- ---- --- --- ---- --- -- ---- ---- --- --- ---- --- -- ---- ---- --- --- ---- --- -- --- - ---- --- --
πρ ο κα θ ορισ μ έ νη τ ιμ ή δε ν α λλά ζει α κό μ η κα ι α ν ά λλο ι πα ρά γο ντ ε ς

α λλά ξ ο υ ν κα ι κα τασ τ ή σο υ ν τ η ν έ ξ οδ ο τ ο υ σ υ στ ήμ α το ς ανα κρι β ή .
3.1.1 Βασικέ ς έ ννοιες συστημάτων μέ τρησης και

ελέ γχου
 Απ όλ υτ η μέ τ ρηση (a bs ol ute me as ure me nt): μ έτ ρησ η

ε νό ς μ ε γέ θ ου ς που δ ε ν χρη σ ι μο ποιε ί κλί μ α κα μ έτ ρηση ς η
ο ποί α β α σί ζετ αι σε σ ύ γκρι σ η το υ μ ε γέ θ ο υ ς μ ε έ να α ντ ί σ τ οι χο
μ έ γεθ ο ς α να φ ο ράς (α υ θ α ίρετ η κλί μ α κα ), α λλά κλί μ α κα
μ έ τ ρη σ η ς η ο ποί α β α σί ζετ αι σ τη μικρό τ ερη φ υσ ι κή δυ να τ ή
τ ιμ ή που μ πο ρεί να λά β ει το μ έ γε θο ς πο υ μ ετ ρι έτ αι (α πό λυτη
κλί μ α κα ).
o Η κλί μ α κα Κ ε ί να ι α πό λυ τ η α φ ο ύ σ χε τί ζει τη
θ ε ρμο κρα σί α με το α πό λυ το 0 , ε νώ η κλί μ α κα C ε ί να ι
α υ θ αί ρετ η α φ ού σ χε τί ζει τ η θ ερμ ο κρα σί α με τη
θ ε ρμο κρα σί α πή ξ ης τ ο υ νε ρο ύ πο υ α υ θ αί ρετ α ο ρί ζε ται
ως 0 ο C.
o H μ έ τ ρη σ η τη ς πίε σ η ς σε σ χέσ η μ ε τ η ν α τ μο σ φ αι ρι κή
πί ε ση δ ε ν ε ί να ι από λυ τη , ε νώ η μ έ τρη σ η τη ς σ ε σ χέ ση
μ ε τ ο α πό λυ το κε νό εί να ι α πό λυ τη .
 Μο νάδ ες δ ι εθ νο ύ ς συστ ήμ ατ ος (S I ): μ ο νά δ ε ς με τ ρή σ εων

πο υ χρη σι μ ο πο ιού ντ α ι πα γκο σμί ως μ ε τ ά α πό δι εθ νή
σ υ μ φ ωνί α ώστ ε να δ ια σ φ α λί ζετ αι σ υμβ α τό τ ητ α .
 Παράμ ετ ρος : μ ε ταβ λη τή ποσ ό τη τα με κα θ ο ρι σμ έ να ό ρι α.
 Μετ αβλ ητ ή (σ ε σ χέ σ η μ ε αι σθ ητή ρε ς κα ι συ στ ή μα τ α

μ έ τ ρη σ η ς ): φ υσ ι κή ή μ ε τ ρού με νη πο σ ό τη τ α που μ πο ρε ί να
λά β ει δι αφ ο ρετι κέ ς τ ιμ έ ς.
 Τοπ ι κ ή έ νδ ει ξ η (l oc a l re a di ng) αι σ θητ ήρα : έ νδ ε ι ξ η πο υ

πα ρέ χε τ αι α πό τ ο ν α ι σθ ητ ή ρα κο ντ ά σ τ ο σ η μεί ο μ έ τρη ση ς.
 Έ νδ ει ξ η απ ό απ όστ αση (re mote re a di ng) : έ νδ ε ιξ η πο υ

πα ρέ χε τ αι α πό το ν α ισ θ ητ ή ρα και τ ο σ η μ είο α πε ι κό νι σ ής τ η ς
ε ί να ι μ α κρι ά α πό το σ ημ εί ο μ έτ ρη ση ς.
[50]
---- ---- --- --- ---- --- -- ---- ---- --- --- ---- --- -- ---- ---- --- --- ---- --- -- --- - ---- --- --
 Μετ ρούμε νη π οσότ ητ α (me a s ura nd) : εί σ οδ ο ς ενό ς

σ υ σ τή μ ατ ο ς μέ τ ρησ η ς, δ η λ. η πο σότ η τα πο υ πρό κει τα ι να
μ ε τ ρη θε ί.
 Ρ υθμι σμέ νο σήμ α (c ondi ti one d s i gna l ): έ ξο δο ς ενό ς

α ι σθ η τή ρα , η ο ποί α έ χε ι υ ποσ τε ί κα τ ά λλη λη τρο πο πο ίη σ η,
ώσ τ ε να μ πο ρεί να γί νε ι κα τ α νο η τή α πό μί α συ σ κε υή
α πε ι κό νι σ η ς, κα τ αγρα φ ή ς ή ε λέ γχο υ.
 Ηλ εκ τ ρι κ ός θόρυβος (noi s e ): α νε πι θ ύμ ητ α η λε κτ ρικά

σ ή μ ατ α πο υ μ πο ρο ύ ν να α λλο ι ώσ ο υν τ ο σ ή μ α πο υ μ ε τα φ έ ρει
χρή σ ι μη πληρο φ ορί α (π. χ. έξ ο δο ς αι σθ η τή ρα ).
 Ο λ οκ λ ηρω μέ νο κ ύκ λω μα (i nte gra te d c i rc ui t, IC):

η λε κτ ρο νι κό κύ κλωμ α τ ου ο πο ίο υ όλα τ α τ μ ήμ α τα (σ το ι χεί α )
ε ί να ι κατ α σ κευ α σμέ να (ε νσ ωμ α τ ωμ έ να ) σ ε μ ί α μ ό νο ψη φ ίδ α
(d ie ) η μι α γώγι μ ου υ λι κού .
 Ημι αγ ω γ οί : υ λι κά μ ε η λε κτ ρι κέ ς ιδιό τ ητ ε ς α νά μ ε σ α στ α
μ έ τ α λλα κ α ι στ ου ς μ ο νωτ έ ς, σ τ α ο πο ία β α σί ζο ντα ι τα
σ τ οι χεί α (π. χ. τ ρα νζί σ τ ο ρ) πο υ χρη σ ιμ ο πο ιο ύ ντ α ι για τ η ν
κα τ α σ κε υ ή τ ων ο λο κλη ρωμέ νω ν κυ κλωμ ά τ ων.
 Προδ ι αγ ραφέ ς (s pe c i fic a ti ons ) συσκ ευ ής : τ ε χνι κή

πε ρι γρα φ ή τ ων χα ρα κτ η ρισ τι κών, τ η ς κα τ α σ κευ ή ς κα ι τη ς
α πό δ οσ η ς, κα θ ώς κα ι κά θ ε ά λλη ς σ χε τι κή ς πλη ρο φο ρί ας πο υ
α φ ο ρά τ η σ υ σ κε υ ή.
 ∆ι ασύ νδ εση (i nt e rfa c e ): σ ύ νδ ε ση δ ύ ο η λε κτρο νι κώ ν

σ υ σ κευ ών κα τ ά τη ν ο πο ί α οι ε ίσ οδ ο ι και ο ι έ ξο δ οι έ χο υ ν
σ χε δ ι ασ τε ί ή προσα ρμ ό ζο ντ αι ώσ τ ε οι σ υ σ κε υ έ ς να μ πο ρο ύ ν
να σ υ νε ργα σ τ ο ύ ν (να α ντ α λλά ξ ο υ ν δ ε δ ο μέ να ).
 Ακ ροδ έ κ τ ης μέ τ ρησης (probe ): συ σ κε υή πο υ ε νώνε ι

έ να ν α ι σ θ η τή ρα ή μ ί α σ υ σ κε υή α πει κό νι σ η ς με τ η μ ε τρού μ ε νη
πο σ ότ η τα ή μ ε έ να η λε κτρι κό κύ κλωμα .
 Ρ ευστ ά : ο υ σ ί ε ς πο υ μ πο ρού ν να ρέ ο υ ν (α έ ρι α κα ι υ γρά ,

α λλά κα ι σ τε ρε ά ό πως η ά μ μο ς). ∆ε ν έ χο υ ν σ υ γκε κρι μέ νο
σ χή μ α κα ι πα ρο υσ ι ά ζο υ ν μ ι κρή α ντ ίσ τ ασ η σ τη μ η χα νι κή
τ ά σ η.
[51]
---- ---- --- --- ---- --- -- ---- ---- --- --- ---- --- -- ---- ---- --- --- ---- --- -- --- - ---- --- --
3.2 Χαρακτηριστικά και είδη αισθητήρων
Σ υ χνά ο ι αι σ θη τήρε ς δ ε ν δί νο υ ν σ τ η ν έ ξ οδ ό τ ου ς κα τ ά λλη λο

η λε κτ ρι κό σ ήμ α . Τ ότ ε α πα ιτ εί τα ι η χρή σ η ε νό ς ε πιπρό σ θε τ ου
η λε κτ ρο νι κο ύ κυ κλώμ α τ ο ς, τ ο ο ποίο να λα μ β ά νε ι τ η ν έ ξ οδ ο τ ο υ
α ι σθ η τή ρα και να τ η με τ ατ ρέ πε ι σε κα τ ά λλη λο η λε κτ ρι κό σ ήμ α ,
σ ύ μ φ ωνα μ ε τι ς απα ι τή σε ι ς τ ων ε πόμ ε νων β α θ μ ίδ ων. Τ ο κύ κλωμα
α υ τ ό ο νο μ ά ζετ αι κύκλωμ α ρύθμ ιση ς σή μ ατο ς (sig na l co n d it ion in g
circu it ), κύκλωμ α ελέγχ ο υ (co n t ro l circu it ) ή εξ ωτε ρική μ ο νάδ α
(o u t e r ή e xt e rn a l mo d u le ). Γι α πα ράδ ει γμ α , υ πά ρχο υ ν α ι σθ η τή ρε ς
σ τ ά θμ η ς που μ ετ ρο ύ ν τ ο χρό νο πο υ α πα ιτ εί τα ι γι α να α να κλα σ τ εί
έ να υ πε ρη χη τι κό κύ μ α α πό τ η με τ ρού με νη ε πι φ ά νε ι α κα ι να
ε πι στ ρέ ψε ι σ το σημ εί ο α πό ό πο υ ε κπέ μ φ θη κε . Σ ε αυ το ύ ς πρέ πε ι
να υ πά ρχε ι κα τ ά λλη λο κύ κλωμ α γι α τ η με τ ατ ρο πή τ ων τ ι μ ών
χρ ό νο υ σ ε α νά λο γες τ ιμ έ ς τ ά σ η ς.
Ο ι αισ θ ητ ή ρε ς πο υ α παιτ ο ύ ν ε ξωτ ε ρι κή τ ροφ ο δοσ ί α για να

λε ιτ ο υ ργή σο υ ν ο νο μ ά ζο ντ α ι ενεργο ί . Γι α πα ρά δειγμ α , έ να ς
α ι σθ η τή ρα ς γραμ μική ς μ ε τα τ ό πισ η ς LV DT πρέ πει να τ ρο φ ο δο τε ίτ αι
α πό κα τά λ λη λη ε να λλα σ σ ό με νη τ ά ση . Οι αι σθ η τή ρε ς που
δ η μι ου ργο ύ ν μ ό νοι το υ ς μ ία τ άσ η κα ι δε χρει ά ζο ντ αι εξ ωτ ερι κή
τ ρ ο φο δ οσ ί α ο νο μ άζο ντ α ι παθη τικο ί . Τ έτ οι οι εί να ι για πα ρά δ ει γμα οι
πι ε ζοη λε κτ ρι κοί κρύ σ τ α λλο ι, πο υ ό ταν πι ε σ τ ο ύ ν α να πτ ύ σ σ ο υ ν σ τ α
ά κρ α το υ ς η λε κτ ρική τ άσ η .
Τ α χα ρα κτη ρισ τι κά τ ων α ι σ θ η τ ήρων σ υ γκροτ ο ύ ν τ ι ς προ δ ιαγραφέ ς

τ ο υ ς ( sp e cif icat ion s ) κα ι εί να ι πο λλά . Πα ρότ ι ο ι ποι κί λοι
α ι σθ η τή ρε ς πο υ υπά ρχο υ ν σ ή μ ε ρα σ τ η ρί ζο ντ αι σ ε δια φ ο ρετι κέ ς
α ρ χέ ς λει τ ου ργί α ς, έ χο υ ν κοι νά τ α β α σι κά τ ο υ ς χα ρακτ η ρι στ ι κά.
Α υ τ ά εί να ι τα α κό λο υ θ α :
 ΓΡ ΑΜ ΜΙ ΚΟ ΤΗΤ Α: Ο κά θ ε αι σθ η τή ρα ς δι α θέ τε ι έ να
χα ρα κτ η ρι στ ι κό ή ι δι ότ ητ α , τ ο υ ο πο ίο υ η τι μή με τ αβ άλλε τ αι
ό τ α ν μ ε τ αβ ά λλετα ι η φ υσ ι κή πο σ ότ η τα πο υ μετ ρά ο
α ι σθ η τή ρα ς. Εί να ι ε πιθ υ μη τό οι με τ αβ ο λέ ς τ η ς φ υσ ι κής
πο σ ότ η τα ς να πρ ο κα λο ύ ν α υ σ τη ρά α νά λο γε ς μ ε τ αβ ο λέ ς τ η ς
ι δι ότ ητ α ς το υ αισ θ ητ ή ρα . Η ιδι ότ η τα α υτ ή ο νο μά ζε τ αι
γραμ μ ικό τη τα (lin e a rit y ) κα ι ε ί να ι ιδ ια ί τε ρη ς σ η μα σί α ς. Ε ά ν ο
α ι σθ η τή ρα ς δ ε ν είνα ι γρα μ μι κό ς, τότ ε η α ντ ισ το ί χη ση τ ων
[52]
---- ---- --- --- ---- --- -- ---- ---- --- --- ---- --- -- ---- ---- --- --- ---- --- -- --- - ---- --- --
τ ιμ ών τ ο υ με τ ρο ύμ ε νο υ μ ε γέ θ ου ς με τι ς τι μέ ς ε ξό δ ου τ ου
α ι σθ η τή ρα γί νε τ αι μ ε β άσ η τη ν κα μ πύ λη « βα θ μο νό μ η ση ς» . Η
μ η -γρα μ μι κό τη τ α εί να ι συ χνά ε γγε νή ς ι δι ότ ητ α τ ου υ λι κο ύ,
α πό το ο ποί ο εί να ι κα τ α σ κε υ ασ μ έ νο ς ο α ισ θ ητ ή ρα ς κα ι ε ν
γέ νε ι εί να ι αδ ύ να το να μ η δ ε νισ τ εί .
 Ε Υ ΑΙ ΣΘ ΗΣΙ Α: Η ε υαισθη σία (se n sit ivit y ) ε κφ ρά ζει πό σο

υ ψη λό σ ήμ α ε ξό δ ου α π ο δί δε ι ο α ισ θη τ ή ρα ς γι α κάθ ε μο νά δ α
τ ο υ μ ε τρο ύμ ε νο υ φ υ σι κο ύ μ ε γέθο υ ς. Έτ σι , ε ά ν έ να ς
α ι σθ η τή ρα ς θε ρμο κρα σί α ς έ χει ε υ αι σ θη σί α 1 m V / ° C,
σ υ νε πά γε τ αι ό τι πα ρά γει έξ ο δο ί σ η μ ε 1 m V γι α κά θ ε β α θ μό
τ η ς με τ ρο ύ με νη ς θ ε ρμο κρα σί α ς κα ι προ φ α νώς ε ί να ι πιο
ε υ αί σ θη το ς α π ό ένα ν ά λλο α ι σθ ητ ήρα μ ε ε υ αισ θ ησ ία 0 . 5
m V / °C, ο ο πο ίο ς γι α κά θε θ ε ρμο κρασ ί α πα ρά γε ι ως έ ξο δ ο τη
μ ι σή τ ά σ η.
 ΔΙ ΑΚΡ Ι ΤΙ ΚΗ Ι Κ ΑΝ Ο ΤΗΤ Α: Η δ ιακ ριτι κή ικανό τη τα (re so lu t io n )

ε κφ ρά ζει τη μι κρότ ε ρη μ ετ α βο λή το υ φ υ σ ι κο ύ με γέθ ο υς πο υ
μ πο ρεί να α νι χνε ύ σ ει ο αι σθ η τή ρας κ α ι να μ ε τα β ά λλε ι τ η ν
έ ξ ο δό το υ α νά λογα . Γι α πα ρά δει γμ α , έ να θε ρμ όμ ετρο μ ε
δ ι α κριτ ι κή ι κα νό τ ητ α 0 .1 ο C σ ημ αί νε ι ότ ι μ πο ρε ί να δι ακρί νε ι
μ ε τ αξ ύ δ ύο θ ε ρμ οκρα σ ι ών πο υ α πέχο υ ν 0 . 1 o C, δ η λα δ ή να
πα ρά γει εξ ό δο υ ς ελα φ ρά δι α φο ρετ ι κής τ ιμ ή ς.
 ΑΚ Ρ Ι ΒΕ Ι Α: Η ακρ ί βεια (a c cu ra cy ) ι σ ο ύ τ αι με τ ο σ φ ά λμα πο υ

ε γγε νώς πε ρι έ χει η τι μ ή πο υ α πο δίδ ει ο αι σθ η τή ρα ς σ τ η ν
έ ξ ο δο , δ η λώνε ι δ ηλα δ ή τ η ν α β εβ αι ότ η τα που υ πά ρχει σ τ η ν
τ ιμ ή τη ς ε ξ όδ ο υ. Μπο ρε ί να ε κφ ράζε τ αι σ ε α πό λυ τε ς τ ι μέ ς
(γι α πα ρά δ ει γμ α ± 0 . 0 5 ο C ) ή ε πί το ις ε κα τό (γι α πα ράδ ει γμ α
1 %). Σ τη ν πρώτ η πε ρί πτ ωσ η η α να κρί βει α ε ί να ι σ τα θ ερή και
α νε ξ ά ρτ η τη τ η ς τιμ ή ς τ ο υ με τρο ύμ ενο υ φ υ σ ι κού μ ε γέθ ο υ ς,
ε νώ σ τ η ν ά λλη πε ρί πτ ωσ η η α να κρί βε ια εί να ι α νά λο γη τη ς
πα ρα πά νω τ ι μή ς.
 Ε ΥΡ Ο Σ ΤΙ ΜΩΝ Ε ΙΣΟ ΔΟ Υ: Το εύρος τιμ ών εισό δ ο υ (f u ll-sca le

in p u t , FS I ) ο ρί ζ ει σ ε ποι α πλαί σι α το υ μ ετ ρού με νο υ φ υ σ ι κο ύ
μ ε γέθ ο υ ς μ πο ρεί να χρη σ ι μ ο ποιηθ εί ο α ι σθ η τή ρας. Γι α
πα ρά δ ει γμα , υ πάρχο υ ν πο λλο ί αισ θ ητ ή ρε ς θε ρμο κρα σ ία ς
(θ ε ρμ ο ζε ύ γη, θ ε ρμί στ ο ρ, θε ρμο η λε κτρι κέ ς α ντ ισ τ ά σει ς) α λλά
δ ε ν ε νδ ε ί κνυ ντ α ι ό λοι γι α τ η μ έτ ρη σ η θ ε ρμ ο κρασ ι ών τ η ς
τ ά ξ η ς τ ων 1 00 0 οC. Η γνώσ η το υ εύ ρο υ ς τι μ ών ει σ όδο υ μ α ς
[53]
---- ---- --- --- ---- --- -- ---- ---- --- --- ---- --- -- ---- ---- --- --- ---- --- -- --- - ---- --- --
ε πιτ ρέ πε ι να ε πιλέ ξ ο υμ ε τ ο ν κα τ ά λλη λο αι σ θη τή ρα πο υ

τ α ιριά ζει στ ι ς α νά γκε ς τ η ς ε φ α ρμ ο γή ς.
 Ε ΥΡ Ο Σ ΤΙ ΜΩΝ Ε ΞΟ ΔΟ Υ: Τ ο εύρος τιμ ών εξ ό δ ο υ (f u ll-sca le

o u t pu t , FS O ) ο ρί ζε ι τ η μ ο ρφ ή (δη λαδ ή τι ς τι μ έ ς) που μ π ο ρεί
να λα μ β ά νε ι η τ άσ η ή τ ο ρε ύ μα ε ξό δ ο υ ε νό ς α ι σ θη τή ρα . Οι
α ι σθ η τή ρε ς δι α τί θε ντ α ι ε ν γέ νε ι σε πα ρα λλα γέ ς μ ε δ ιά φ ο ρα
ε ύ ρη τι μ ών ε ξ ό δο υ, ώσ τ ε να μ πο ρε ί ο χρή σ τ η ς να ε πι λέ ξ ει τη
μ ο ρφ ή πο υ τ α ιριάζε ι περισ σ ότ ε ρο σ τ α κυ κλώμ α τ α πο υ θ α
πα ρα λά βο υ ν τ ο σ ή μ α ε ξό δ ου (για πα ρά δει γμ α σε έ να
μ ε τ ατ ρο πέ α A / D). Τ ο ε ύ ρο ς τι μ ών ε ξό δ ο υ κα θο ρί ζε τ αι σ υ χνά
α πό έ να κύ κλωμ α ρύ θ μι ση ς σ ήμ α το ς, τ ο ο ποίο σ υ νδ έ εται
μ ό νι μ α με τ ο ν α ι σθ η τή ρα . Τ έ λο ς πρέπε ι να α να φ έ ρο υ με ό τι η
θ ε ρμο κρα σί α α ποτ ε λεί το ν σ υ νη θ έ σ τ ε ρο πα ρά γο ντ α πο υ
α λλο ι ώνε ι τι ς προδ ι α γρα φ έ ς τ ων α ισ θ ητ ή ρων. Η ε πίδ ρα ση
τ η ς θ ε ρμ ο κρα σί α ς σ τ ο υ ς αι σ θη τή ρε ς μ πο ρεί να ε ί να ι γνωσ τ ή
κα ι συ χνά υ πά ρχε ι τ ρό πο ς αντιστάθμ ισή ς τη ς ( co mp e n sa t io n )
μ ε κατ ά λλη λα η λε κτ ρο νι κά κυ κλώμ ατα ρύ θμ ισ η ς σ ή μ ατο ς. Για
τ η ν πε ρι γρα φ ή τη ς ε πίδ ρα ση ς α υτ ή ς ο ρί ζο ντ αι διά φ ο ρ α
μ ε γέθ η , ό πως η ο λίσθη ση το υ ση μ είο υ μ ηδ ενό ς λό γω
θερμ ο κρασίας (t e mp e ra t u re ze ro s h if t ), η ευαισθη σία στη
θερμ ο κρασία (t e mp e ra t u re sen sit ivit y ) κα ι η μ εταβο λή της
ευαισθη σίας λό γω θερμ ο κρασίας (t h e r ma l se n sit ivit y sh if t ).
3.3 Οπτικοί Αισθητήρες

3.3.1 Φωτοαντι στάσεις (LDRs)
Γνωρ ί ζο υ μ ε ότ ι τ ο η λε κτ ρι κό ρε ύ μα με τ α φέ ρετ αι μ έ σα σε έ να υ λι κό
α πό τ α η λε κτ ρό νι α τ ο υ υ λι κο ύ που μπο ρο ύ ν να κι νη θ ο ύ ν μ έ σ α σ ε
α υ τ ό και λέ γο ντ α ι ελεύθερα η λεκτρό νια ή η λεκτρό νια αγωγιμ ό τη τας
(co n d u ct io n e lect ro n s ). Όσ ο πε ρι σσ ότ ε ρα η λε κτ ρό νι α
α γωγι μό τη τ α ς έ χει έ να υ λι κό , τό σ ο μ ε γα λύτ ε ρη αγωγιμ ό τη τα , και
ά ρ α μ ι κρό τε ρη αντίσταση , ε μ φ α νί ζε ι σ τ η ροή τ ο υ ρεύ μα τ ο ς. Ότ α ν
πρ ο σ πί πτ ει φ ως σ ε έ να φ ωτ ο α γώγι μο υ λι κό , α υξ ά νε ι ο α ρι θμ ό ς
τ ων ε λε υ θέ ρων η λε κτ ρο νί ων τ ο υ . Α υτ ό γί νε τ αι ε πει δ ή τα
πρ ο σ πί πτ ο ντ α φωτ ό νι α δι ε γεί ρο υν η λε κτ ρό νι α πο υ εί να ι
δ ε σ με υμ έ να κα ι τα κα θι σ το ύ ν ε λε ύθ ε ρα . Έτσι η α ντί στ α σ η τ ου
φ ωτ ο α γώγι μο υ υλι κο ύ μ ει ώνε τ αι . Η σ χέ σ η μετ α ξ ύ της
πρ ο σ πί πτ ου σ α ς φωτ ει νή ς ι σ χύ ο ς P κα ι τη ς α ντ ί σ τα σ η ς R δ ε ν ε ί να ι
γρ α μ μι κή α λλά λο γα ρι θμι κή και έ χε ι τη μ ο ρφ ή :
[54]
---- ---- --- --- ---- --- -- ---- ---- --- --- ---- --- -- ---- ---- --- --- ---- --- -- --- - ---- --- --
Α πό α υτ ή ν κα τ α λήγο υ μ ε σ τη ν ε μ πει ρική σ χέ σ η
Ο ι ποσ ότ η τε ς α κα ι b εί να ι χα ρα κτη ρισ τι κέ ς τ ο υ φ ωτο α γώγιμ ο υ

υ λι κού . Με β ά ση α υ τ ά τ α υ λι κά κα τ α σ κε υ ά ζο ντ αι τα ε μ πο ρι κά
πρ ο ϊό ντ α τ ων φωτο -αντισ τάσεων (p h o t o re sisto rs ) ή αντιστά σεω ν
ε ξ αρτώμ ενων από φωτεινή έν ταση (lig h t -d e p e nd e nt re sist o rs –
L DRs ).
3.3.2 Φωτοδίοδοι και φωτοτρανζίστορ
Ο ι φ ωτο δί ο δοι κα ι τ α φ ωτ οτ ρα νζί σ το ρ α πο τε λο ύ ν τ α β α σι κά εί δη

φ ωτ ο βο λτ αϊ κών ανι χ νε υ τ ών. Α υ τ ά δ η μιο υ ργού ν ρε ύ μ α , που
ο νο μ ά ζε τ αι φωτό ρευμ α (p h o tocu rre n t ), α νά λο γο τη ς
πρ ο σ πί πτ ου σ α ς φωτ ει νή ς έ ντ α σ η ς. Τ α φ ωτ οτ ρα νζί σ τορ ε ί να ι σ τ η ν
ο υ σί α φ ωτ ο δί οδ οι πο υ ε πι πρό σ θετ α ε κτ ε λού ν ε νί σ χυ σ η το υ
δ η μι ου ργο ύμ ε νο υ ρε ύ μ ατ ο ς κα ι έτ σι η α ρχή λε ιτ ου ργί ας τ ο υ ς εί να ι
ί δι α με α υ τή ν τ ων φ ωτ ο δ ι ό δ ων. Ο ό ρο ς φωτο δ ίο δ ος μ πο ρεί να
ε πε κτα θ εί ώσ τε να πε ρι λαμ β ά νε ι έως κα ι τ ι ς η λι α κέ ς μ πα τ α ρίε ς,
α λλά σ υ νή θ ως α να φ έ ρε τ αι μ ό νο σ τ ο υ ς αι σθ ητ ή ρε ς φ ωτ ει νή ς
σ τ ά θμ η ς.
Ο ι φ ωτο δί ο δοι α πο τ ε λο ύ ντ α ι α πό μ ί α φ ωτ οε υ αί σθ η τη δ ίο δο
πυ ρ ιτ ίο υ , δη λα δ ή μ ί α ε παφ ή p -n που έ χει σ τ η ν ά νω όψη τ η ς έ να
φ ωτ ο α γώγι μο στ ρώμ α . Η πρό σ πτ ωση φ ωτό ς στ η ν ε πιφ ά νε ι ά τ ο υ ς
δ η μι ου ργεί ζεύ γη η λε κτ ρο νί ων -ο πώ ν σ τ η ν πε ρι ο χή τ ης ε πα φ ή ς,
δ η λα δή έ να μι κρό ρε ύμ α (φ ωτό ρε υ μ α ). Το φ ωτό ρε υ μ α εί να ι
α μ ε λητ έο σ ε σ ύγκρι ση μ ε τ α ρε ύ μ ατ α πο υ δι αρρέ ο υ ν τ ι ς
φ ωτ ο δι όδ ο υ ς ότ α ν α υ τ έ ς εί να ι ο ρθ ά πο λωμ έ νε ς, ο πό τε ά γο υ ν ως
κα νο νι κέ ς δ ί ο δο ι. Ότ α ν ό μ ως ο ι φ ωτ ο δί οδ οι εί να ι α νά σ τ ρο φ α
πο λωμ έ νε ς, τ ο φ ωτ ό ρευ μ α καθί σ τα τ αι σ ημ α ντ ι κό και επι τ ρέ πει τη
μ έ τ ρη σ η τη ς προ σπί πτο υ σ α ς φ ωτ ει νή ς έ ντ α σ η ς.
[55]
---- ---- --- --- ---- --- -- ---- ---- --- --- ---- --- -- ---- ---- --- --- ---- --- -- --- - ---- --- --
3.3.3 Αισθητήρες Πιεζοαντίστασης
Ο ι αι σ θη τή ρε ς α υτ οί σ τη ρί ζο ντ α ι στ η μ ετ αβ ο λή τη ς τ ι μή ς τ η ς
α ντ ί σ τ ασ η ς ε νό ς μ ε τ α λλι κο ύ σ ύ σρμα τ ο ς ό τα ν α υ τ ό πι ε στ εί κατ ά
μ ή κο ς τ η ς κύ ρι ας δ ι άσ τ ασ ή ς το υ. Γι α τ ο ν υ πο λο γι σμ ό τ ης
πο σ οτ ι κή ς σ χέ σης θ ε ωρο ύ με τ η ν ε ξί σ ωση πο υ σ χε τ ί ζει η ν
α ντ ί σ τ ασ η ε νό ς σ ύρμ α το ς μ ε τ α φ υ σικά τ ου χα ρα κτη ρι στ ι κά:
ό πο υ ρ εί να ι η ε ιδ ι κή α ντ ί στ α ση τ ου υ λι κο ύ , α πό το ο ποί ο εί ναι
φ τ ια γ μ έ νο το σύ ρμα ,
κα ι l και Α εί να ι τ ο μ ή κο ς κα ι τ ο ε μβ αδ ό δι ατ ο μή ς το υ σύ ρμ α το ς.
Ε ά ν τ ο υ λι κό σ υμπι ε στ εί (και ά ρα τ ο μή κο ς το υ με ιωθ ε ί κα ι η

ε νε ρ γό ς δ ια τ ομ ή το υ α υξ η θε ί ), κα ι ε κφ ρά σ ο υμ ε τ η μ ετ αβ ο λή Δ R τ η ς
α ντ ί σ τ ασ η ς ως προ ς τ ι ς α ντ ί στ οι χε ς μ ε τ αβ ο λέ ς τ ων πο σ ο τή τ ων ρ , l
κα ι Α, α πο δε ι κνύ ετα ι ό τι εί να ι :
ό πο υ
R 0 κα ι l 0 ε ί να ι οι τιμ έ ς τη ς α ντ ί στ α σης κα ι το υ μ ή κου ς ότ α ν η πί εσ η

μ ε τ ρη τή εί να ι μ η δέν,
Δ l εί να ι η μ ετ α βο λή τ ου μή κο υ ς κα ι
G εί να ι μί α πο σ ότη τ α χα ρα κτ η ρι στι κή τ ου υ λι κού , πο υ ο νο μ ά ζε τα ι

παράγο ντας G (g a u ge f a ct o r ). Η πο σ ότ η τα G σ χε τίζε τ αι μ ε τα
φ υ σι κά χα ρα κτη ρισ τι κά το υ υ λι κο ύ κα ι έ χει γνωσ τ ή τιμ ή , η ο ποί α
ε ξ α ρ τά τ αι ε λα φ ρά α πό τη σ υμ πί ε ση Δ l πο υ προ κα λε ίτ αι στ ο υ λι κό .
Τ ο πη λί κο Δ l / l 0 ε κφ ρά ζει τη ν πο σο στιαία συμ πίεση τ ο υ υ λι κού και

ε ί να ι γνωσ τ ό μ ε τον α γ γλι κό ό ρο st ra in .
Με τ η βο ή θει α πι ε ζοα ντ ι στ ά σε ων κα τ ασ κε υ ά ζο ντ α ι μ ετ ρητ ι κές

δ ι ατ ά ξε ι ς πο υ ο νο μ ά ζο ντ αι μ ετρη τές μ ηχ ανική ς τάση ς (st ra in
[56]
---- ---- --- --- ---- --- -- ---- ---- --- --- ---- --- -- ---- ---- --- --- ---- --- -- --- - ---- --- --
g a ug e s ). Α υτ έ ς α πο τ ε λο ύ ντ αι σ υ νή θ ως α πό τ έσ σ ε ρι ς
πι ε ζοα ντ ι στ ά σε ι ς σε δ ιά τ α ξη γέ φ υ ρα ς W he a t sto n e. Οι
πι ε ζοα ντ ι στ ά σε ι ς κα τ α σ κε υ ά ζο ντ αι συνή θ ως α πό έ να λεπτ ό φύ λλο
α λο υ μι νί ο υ, τ ο ο πο ίο υ φίσ τ ατ αι μί α δ ι αδ ι κα σί α από ξ εση ς (et ch ing )
κα ι λα μ βά νε ι τ η μο ρφ ή ε νό ς σ ύ ρμ α το ς. Τ ο α λο υμί νι ο σ υ νδ έ ε τ αι σε
μ ί α β ά ση α πό ρητ ί νη και σ τη σ υ νέχε ι α α υτ ή σ υ γκο λλά τ αι σ τη ν
ε πι φά νε ι α πο υ μ α ς ε νδ ι α φέ ρει . Η έξ οδ ο ς τη ς γέ φ υ ρα ς W heat sto n e
ε ί να ι τ η ς τ άξ η ς τ ων 1 0 0 m V και έτ σι ε ί να ι α να γκα ί α η ενί σ χυ σ ή τη ς
πρ ο τ ού δι α βιβ α στ εί σ ε έ να μ ε τ ατ ρο πέα A / D. Ε να λλα κτι κά , η έ ξο δ ο ς
μ πο ρ εί να μ η ν υπο σ τε ί ε νί σ χυ σ η ε ά ν ο μ ε τα τ ρο πέ ας A / D έ χει
υ ψη λή ευ αι σ θη σ ί α (π. χ. έ χε ι α νά λυ σ η 1 2 b it s).
3.3.4 Πιεζοηλεκτρικοί Αισθητήρες Πίεσης
Ότ α ν σ υ μ πι έ ζε τ αι ή ε φ ε λκύ ετ αι έ να ς κρύ σ τ α λλο ς, με τ ατο πί ζο ντ αι οι

θ έ σ ει ς τ ων θ ε τι κών κα ι α ρνη τ ι κών φ ο ρτ ί ων τ ο υ και έ τσ ι ε μ φ α νί ζετ αι
σ τ α ά κρα το υ μί α πο σ ό τη τ α φο ρτί ου (θ ε τι κού σ τ ο έ να ά κρο και
α ρ νη τ ι κού στ ο ά λλο ά κρο ), δ η λαδ ή δι α φ ορά δυ να μ ι κού (η λε κτ ρι κή
τ ά σ η ). Το φα ι νό με νο α υ τ ό ο νο μ ά ζετ α ι πιεζο η λεκτρικό φαινό μ ενο
(p ie zo e le ct ric e f f e ct ) κα ι εμ φ α νί ζετ αι σ ε ό λα τ α κρυ σ ταλλι κά υ λι κά ,
ε ί να ι ό μ ως ι δι αί τερα έ ντ ο νο σ ε ο ρισ μ έ να μ ό νο υ λι κά, τ α ο ποί α
ο νο μ ά ζο ντ α ι γι α τ ο λό γο αυ τό πιεζο η λεκτρικά . Τ α υ λι κά α υτ ά
ε μ φ α νί ζο υ ν κα ι το αντίσ τρο φο πιεζο η λεκτρικό φαινό μ ενο , κα τ ά το
ο ποί ο η ε φ α ρμ ο γή σ τ α ά κρα τ ου υ λι κο ύ μ ί α ς τά σ η ς V προ κα λεί
σ υ μ πί ε ση (ή ε φ ε λκυ σ μ ό, α νά λο γα με τ ο πρό σ ημ ο τ η ς τά σ η ς) κα τά
δ ι άσ τ ημ α x :
ό πο υ η πο σ ότ ητ α d ε ί να ι η πι ε ζο η λεκτ ρι κή σ τα θ ερά του υ λι κο ύ . Η

πε ρ ι γρα φ ή τ ο υ πιε ζο η λε κτ ρι κού φ αινο μ έ νο υ γί νε τ α ι πο λύ α πλά
θ ε ωρ ώντ α ς ό τι έ να ς κρύ σ τ α λλο ς λειτο υ ργεί σ α ν ε λα τή ριο σ τα θ ερά ς
k ότ α ν σ υ μ πι έ ζε τ αι κατ ά δι ά στ η μα x . Η σ χέ σ η με τ αξ ύ δύ να μ η ς και
δ ι ασ τ ήμ ατ ο ς εί να ι η ε ξή ς:
F = k x
Σ υ νδ υ ά ζο ντ α ς τι ς δ ύ ο πα ρα πά νω σ χέ σ ει ς ε ξ ά γετ αι η σχέ σ η με τ αξύ

τ η ς ε φ α ρμ ο ζόμ ε νη ς δ ύ να μ η ς κα ι τ η ς πι ε ζο η λε κτρι κή ς τ άσ η ς
α να πτ ύ σ σ ετ αι στ α ά κρα το υ υ λι κο ύ :
[57]
---- ---- --- --- ---- --- -- ---- ---- --- --- ---- --- -- ---- ---- --- --- ---- --- -- --- - ---- --- --
Ο ι πι ε ζοη λε κτ ρι κοί κρύ σ τ α λλοι εί να ι σ υ νή θ ως κρύ σ τ α λλο ι χα λα ζί α

(qu a rt z). Μπο ρο ύν να έ χο υ ν πο λύ μι κρ ό μέ γε θο ς κα ι εί να ι
α νθ ε κτ ι κο ί σε υ ψηλέ ς θ ε ρμ ο κρα σί ε ς. Η σ τ α θ ε ρά k τ ων κρυ σ τ ά λλων
ε ί να ι πο λύ με γά λη (δ η λαδ ή οι κρύ σ τ α λλο ι εί να ι σκλη ρο ί ), με
α πο τ έ λε σμ α η τ ά ση V πο υ πα ρά γε τα ι να έ χει μι κρέ ς τ ιμ έ ς κα ι να
α πα ιτ εί τα ι η ε νί σ χυ σ ή τ η ς ή η τ ο ποθέ τ ησ η πο λλών κρυ σ τ ά λλων σ ε
σ ε ιρ ά . Οι κρύ στ α λλο ι τίθ ε ντ α ι σ ε ε πα φ ή μ ε έ να κι νη τ ό δ ι ά φ ρα γμ α,
τ ο ο ποί ο δ έ χε τα ι τη ν πί ε σ η, και συ μ πι έ ζο ντ αι α πό α υτ ό.
Ο ι πι ε ζο η λε κτ ρι κοί κρύ σ τα λλοι δε χρη σι μ ο πο ιο ύ ντ αι μό νο γι α τη

μ έ τ ρη σ η πι έσ ε ων κα ι δ υ νά μ ε ων α λλά κα ι ε πι τ α χύ νσ εων, κα θ ώς
γνωρ ί ζο υ μ ε ό τι η δ ύ να μ η και η ε πιτά χυ νσ η ε ί να ι μ ε γέθ η α νά λο γα ,
μ ε βά σ η τ η γνωσ τ ή σ χέ σ η :
F = m a
ό πο υ
a εί να ι η ε πι τ ά χυ νσ η και
m εί να ι η μ ά ζα που δ έ χετ αι τη ν ε πιτ άχυ νσ η .
Τ α πιε ζοη λε κτρι κά υ λι κά δι α κρί νο ντ α ι μ ετ α ξ ύ τ ο υ ς α νά λο γα μ ε τ η ν

τ ιμ ή τ ο υ η λε κτ ρικο ύ σή μ ατ ο ς που πα ρά γου ν ε ξ αι τί α ς μ ία ς
δ ε δ ομ έ νη ς πίε σ η ς, τ η ν α πό κρι σή τ ο υ ς σε πι έσ ει ς δ ια φ ό ρων
σ υ χνο τ ή τ ων, τ η συ χνό τ η τ α στ η ν ο πο ί α εμ φ α νί ζο υ ν το φ αι νό μ ε νο
τ ο υ σ υ ντ ο νι σ μο ύ κ. ά .
[58]
---- ---- --- --- ---- --- -- ---- ---- --- --- ---- --- -- ---- ---- --- --- ---- --- -- --- - ---- --- --
Σχ ήμα 8 : Μορφ ή π ι εζοηλ εκ τ ρι κ ού αι σθητ ήρα π ί εσης
3.4 Αισθητήρες μετατόπισης και πίεσης
Η α νί χνε υ σ η τ η ς φυσική ς θέση ς κα ι τη ς κίνη ση ς τ ων α ντ ι κε ιμ έ νων

έ χε ι ζωτ ι κή σ ημα σ ί α, α φ ού οι πε ρισ σ ότ ε ρε ς κα τα σ κε υέ ς και
δ ι ατ ά ξε ι ς δ ι αθ έτ ο υν κι νη τ ά μ η χα νι κά μ έ ρη . Εί να ι σ υ χνά α πα ρα ίτ ητο
να γ νωρί ζο υ μ ε τ η θ έ σ η ε νό ς α ντ ι κει μέ νο υ . Ε νδ έ χε τ αι να θ έ λο υ μ ε
να προ σ δ ι ο ρί σο υ μ ε ε ά ν ή πό τ ε έ να κι νη τ ό μ έ ρο ς ε υρί σ κε τ αι σε
κά πο ια προ κα θο ρισ μ έ νη θ έ ση τ ου χώρο υ . Ά λλοτ ε ε ί να ι α να γκα ίο
να γ νωρί ζο υ μ ε ε ά ν κα ι σ ε ποι ο β α θμό έ να κι νη τ ό μ έ ρος κι νε ί τ αι ή
πε ρ ισ τ ρέ φ ετ αι προ ς κά ποι α κα τε ύθ υ νσ η ή τη ν α ντ ίθ ετ ή τ η ς.
Κ ά ποι ε ς φ ο ρέ ς μ ας ε νδ ι α φ έ ρει πό σο γρή γο ρα κι νεί τ αι έ να κι νη τ ό
μ έ ρ ο ς. Σ ε ό λε ς τις πα ρα πά νω πε ριπτ ώσ ει ς, η γνώσ η τ η ς θ έσ η ς,
τ η ς προ σ έ γγι ση ς, τη ς με τ ατ ό πι ση ς και τ η ς τ αχύ τ η τ α ς ή
ε πιτ ά χυ νσ η ς ε νό ς α ντ ι κει μέ νο υ α φορο ύ ν σ τ ο γε νι κότε ρο ζή τ ημ α
τ η ς α νί χνε υ σ η ς κάπο ι α ς πα ρα μέ τ ρο υ τ η ς κίνη σή ς το υ .
Α νά λο γα ε πο μ έ νως μ ε τ η φύ σ η τ ης ε φ α ρμ ο γή ς μ α ς πρέ πει να

χρ η σ ι μο ποι ήσ ο υμ ε α ι σ θη τ ήρε ς πο υ να α νι χ νε ύ ο υ ν κά πο ιο α πό τα
α κό λο υθ α με γέθ η :
 Θέση
 Προ σ έ γγι σ η
[59]
---- ---- --- --- ---- --- -- ---- ---- --- --- ---- --- -- ---- ---- --- --- ---- --- -- --- - ---- --- --
 Με τ α τό πισ η (ευ θ ύ γρ α μ μ η ή πε ρι σ τ ροφ ι κή )
 Τ α χύ τη τ α ή ε πιτ ά χυ νσ η
Η μ ε τατό πιση (d is p la ce me n t ) προ κύπτ ει α πό το ν υ πο λο γι σμ ό τη ς

α πό σ τα σ η ς α νά με σ α στ η νέ α κα ι τ η ν πα λαι ά θ έ ση τ ο υ
ε ξ ετ α ζό με νο υ α ντ ι κει μέ νο υ , κα ι άρα η α νί χ νε υ σ η τ η ς θ έ σ η ς
α νά γε τ α ι σ τη ν α νί χνε υ σ η τ η ς μ ετ ατ ό πι σ η ς και α ντ ίσ τ ρο φα . Η
προ σέγγιση (p ro ximit y ) α πο τ ε λεί μί α ε ιδ ι κή πε ρί πτ ωσ η α νί χ νε υ σ η ς
θ έ σ η ς, καθ ώς τ ό τε μ α ς ε νδ ι α φ έ ρει να γνωρί ζο υ μ ε ε ά ν θ α ε υ ρεθ εί
τ ο εξ ετ α ζό με νο α ντ ι κε ίμ ε νο σ ε μί α συ γκε κρι μ έ νη , προ κα θ ο ρι σ μέ νη
θ έ σ η. Έτ σι η ανί χ νε υ σ η τη ς προ σ έ γγι ση ς δί νε ι δ ύ ο δυ να τ ά
α πο τ ε λέ σμ α τ α (ΝΑ Ι και Ο ΧΙ ) κα ι ε ί να ι α πλο ύσ τ ερη α πό τ η ν
α νί χ νε υ σ η θ έσ η ς, η ο πο ί α πρέ πει να δ ί νε ι ως α πο τ ε λέ σ μα τ α
σ υ νε χε ί ς α ρι θ μη τι κέ ς τ ιμ έ ς (σ ε χι λιο στ ό με τ ρα ή μο ί ρε ς). Η μ έ τ ρησ η
τ η ς τ α χύ τη τ α ς και τ η ς ε πιτ ά χυ νσ η ς δ ι α φέ ρει α πό τι ς μ ε τ ρήσ ει ς
μ η κών κα ι γωνι ών (θ έ σ ε ων, μ ε τ ατ ο πί σ ε ων κ. ά . ) κα ι στη ρί ζε τ αι σε
δ ι α φο ρετι κέ ς α ρχές.
Η μ ε τ α τό πι σ η μ πορε ί ν α μ ε τ ρη θ εί στ ι ς α πλού σ τε ρε ς πε ρι πτ ώσ ει ς
μ ε μη χα νι κά σ υ στή μ α τα (γρα μ μι κά μ ι κρό μ ετ ρα ή γωνιό μ ετ ρα ) και
γι α να γί νε ι α υ τ ό πρέ πει να υ πά ρξ ε ι α νθ ρώπι νη πα ρέ μ β α σ η, ό σ ο ν
α φ ο ρ ά σ τη ν α νά γ νωσ η τ η ς μ έτ ρησ η ς κα ι σ υ χνά σ τ η ν ε κ τ έ λεσ ή τη ς.
Ένα ς κα λύ τ ε ρο ς τρό πο ς εί να ι μ ε τη β ο ήθ ει α ε νό ς πο τενσ ι ο μ έτ ρου
(γρ α μ μι κο ύ ή πε ρισ τ ρο φι κο ύ ), κα θ ώς γνωρί ζο υ μ ε ότι η έ ξ ο δο ς ε νό ς
πο τ ε νσ ιο μέ τ ρο υ εί να ι α νά λο γη κάπο ιο υ μ ή κου ς ή γωνί α ς. Τ α
μ ει ο νε κτ ήμ α τ α τ ων πο τ ε νσ ι ομ έ τρων εί να ι η ε ξά ρτη σ η τ η ς τ ά σης
ε ξ ό δο υ α πό τη ν α ντ ί σ τ ασ η που σ υ νδ έ ετ αι σ ε α υ τ ή ν, η μ η χα νι κή
φ θ ο ρ ά τ η ς ποτ ε νσ ι ομ ετ ρι κή ς ράβ δο υ ή τ ο υ πο τ ε νσ ι ομ ετ ρι κού
δ α κτ υ λί ου α πό τ η σ υ νε χή ο λί σ θη σ η ε νό ς δ ρο μ έ α ε πά νω τ ο υ κα ι η
σ υ χνά β η μ α τι κή φ ύ σ η τ ων τ ι μ ών τ η ς τ ά σ η ς ε ξό δο υ , ό τα ν η
πο τ ε νσ ιο με τ ρι κή ρά β δ ο ς α ποτ ε λε ίτ αι α πό πε ριε λι γμ έ νο κα λώδ ιο
κα ι ε πομ έ νως ο δ ρο μ έ α ς σ τα θ με ύ ει ε ν γέ νε ι μ ε τ α ξύ τ ων
πε ρ ιε λί ξ ε ων. Ο ι πιο σ ύ γχρο νο ι τ ρό πο ι μέ τ ρη σ η ς τ η ς με τ ατ ό πι σ η ς
κα ι θέ σ η ς εί να ι ο ι ε πα γωγι κο ί κα ι οι χωρη τι κοί α ι σθ η τή ρε ς
μ ε τ ατ ό πι ση ς, που θ α πε ρι γραφ ο ύ ν σ τη σ υ νέ χε ι α.
Η μ έ τ ρησ η τη ς προ σ έ γγι ση ς μ πο ρεί να γί νε ι μ ε μ η χα νι κό τ ρό πο με

τ η β ο ήθ ει α ε νό ς δι α κό πτ η ε πα φή ς: Τ ο πο θ ετ ού μ ε το δια κό πτ η στ η
θ έ σ η πο υ μ α ς ε νδ ια φ έ ρει κα ι ότ α ν τ ο κι νο ύ με νο α ντ ι κείμ ε νο φ θ άσ ει
σ ε α υτ ή ν τ η θέ σ η κλε ί νει ή α νο ί γει τ ο δι α κό πτη , ε νε ργο ποι ώντ α ς
[60]
---- ---- --- --- ---- --- -- ---- ---- --- --- ---- --- -- ---- ---- --- --- ---- --- -- --- - ---- --- --
μ έ σ ω αυ το ύ κά πο ιο κύ κλωμ α ε λέ γχου . Ένα ς πι ο ο λο κ λη ρωμ έ νο ς

τ ρ ό πο ς μέ τ ρη ση ς τ η ς προ σέ γγισ η ς ε ί να ι μέ σ ω τη ς α ντ ί σ το ι χης
θ έ σ η ς. Για να τ ο κά νο υ μ ε α υτ ό χρησ ι μο ποι ού μ ε έ να ν α ισ θ ητ ή ρα
μ ε τ ατ ό πι ση ς, ο οπο ίο ς πα ρά γε ι μία τ άσ η α νά λο γη τ η ς θέ ση ς.
Σ υ γκρ ί νο υ με τη ν τ ά σ η α υτ ή μ ε τ η ν τά σ η που α να πτ ύ σσ ε τ αι ό τ α ν το
ε ξ ετ α ζ ό με νο α ντ ι κε ίμ ε νο φ θ ά σε ι σ τη ν προ κα θ ο ρι σ μέ νη θ έ ση και
α πό τ ο α πο τ έ λεσ μ α τ η ς σύ γκριση ς ε νε ργο πο ιο ύ με ή ό χι τ ο
κύ κλωμ α ε λέ γχο υ. Έτ σ ι , η μέ τ ρη σ η τη ς προ σ έ γγι σ η ς ανά γε τ α ι σ τη
μ έ τ ρη σ η τ η ς μ ε τα τό πι ση ς. Υπά ρχο υ ν πά ντ ως κα ι ει δι κέ ς μ έ θο δο ι
μ έ τ ρη σ η ς τ η ς με τ ατ ό πι σ η ς , πο υ σ τ η ρί ζο ντ αι σ τη μ έ τρη ση
μ α γνη τ ι κο ύ πε δίο υ (α ι σθ ητ ή ρε ς προ σ έ γγι σ η ς μ ε τ αβ λητ ής
μ α γνη τ ι κή ς α ντ ί στα σ η ς, αι σθ η τή ρε ς προ σ έ γγι ση ς φ αι νο μ έ νο υ Ha ll)
κα ι σ τη ν α νά κλα σ η μ ί α ς φ ωτε ι νή ς δέ σ μ η ς α πό το μ ετα τ ο πι ζόμ ε νο
α ντ ι κεί μ ε νο (ο πτ ι κο ί α ισ θ ητ ή ρε ς προσ έ γγισ η ς)
Γι α τ η μέ τ ρη ση της τ α χύ τ ητ α ς ε νό ς α ντ ι κει μ έ νο υ χρησ ιμ ο ποι ού ντ α ι

τ ε χνι κέ ς υ πε ρή χων ή ρα δ ι ο κυ μ άτ ων (ra d a r). Σ ύ μ φ ωνα μ ε α υ τέ ς
ε κπέ μ πε τ αι προ ς το α ντ ι κεί με νο έ να κύ μ α (υ πέ ρη χο ς ή ρα δ ιο κύ μα ),
τ ο ο ποί ο α να κλάτ α ι α πό τ ο α ντικε ίμ ε νο κα ι έ να τ μ ήμ α τ ο υ
ε πι στ ρέφ ει προ ς τ η σ υσ κε υή ε κπο μ πή ς. Τ ο τ μή μ α το υ κύ μ α το ς που
ε πι στ ρέφ ει έ χει μ ήκο ς κύ μ α τ ο ς ε λαφρά δ ι α φο ρετ ι κό α πό α υ τ ό που
ε κπέ μ πε τ αι λό γω τ ο υ φ αι νο μ έ νο υ Do p p le r και η δια φ ο ρά α υτή
σ χε τ ί ζε τ αι με τη ν τ α χύ τ ητ α το υ αντ ι κε ιμ έ νο υ . Η μ έτ ρη ση τ η ς
ε πιτ ά χυ νσ η ς σ χε τ ίζε τ αι μ ε τ η μέ τ ρη σ η τη ς δ ύ να μ η ς, κα θ ώς τα
μ ε γέθ η αυ τ ά εί να ι α νά λο γα . Ε ντ ο ύ το ις, ο ι αι σ θη τ ήρε ς δύ να μ η ς που
έ χο υ μ ε περι γρά ψει σ τ η ν προ η γο ύ με νη πα ρά γρα φ ο στ η ρί ζο ντ αι σ τ η
μ έ τ ρη σ η τ ου μ ε γέ θο υ ς τ η ς πί εσ η ς, η ο ποί α προϋ πο θέ τει τη φ υ σι κή
ε πα φ ή το υ ε ξε τ α ζό μ ε νο υ α ντ ι κειμ έ νο υ μ ε το α ντ ι κείμε νο πο υ τ ο
πι έ ζε ι. Ε ί να ι ό μ ως δ υ να τ ό να ε πι τ α χυνθ ε ί έ να α ντ ι κεί μ ε νο χωρί ς να
υ πο σ τεί πί εσ η , ε άν γι α πα ράδ ει γμ α μ ε τ ατ ο πι στ εί βί αι α τ ο στ ή ρι γμά
τ ο υ λό γω κά ποι α ς δ ύ να μ η ς (β α ρυ τι κή ς, φ υ γό κε ντ ρη ς, η λε κτ ρι κή ς
κ. ά . ) πο υ ε νε ργε ί ε πά νω σ ε α υ τό από α πό στ α ση . Έτσ ι υ πά ρχο υ ν
α ι σθ η τή ρε ς ει δι κά κα τ α σ κε υα σ μέ νο ι γι α να μ ε τ ρο ύ ν α πο κλει σ τι κά
τ ο μέ γε θο ς τη ς επι τ ά χυ νσ η ς και ονο μ ά ζο ντ α ι επιταχ υνσιό μ ετρα
(a cce le ro me t e rs ).
[61]
---- ---- --- --- ---- --- -- ---- ---- --- --- ---- --- -- ---- ---- --- --- ---- --- -- --- - ---- --- --
ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΙ ΚΙΝΗΤΗΡΕΣ ΠΟΥ

ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΎΝΤΑΙ ΣΤΙΣ
ΕΡΓΑΛΕΙΟΜΗΧΑΝΕΣ
4.1 Γενικά για τους ηλεκτρικούς κινητήρες , που

χρησιμοποιούνται στις εργαλειομηχανέ ς
Ο ι η λε κτ ρι κο ί κι νη τή ρε ς εί να ι α πό τ α σ η μ α ντ ι κό τε ρα υ πο σ υ στ ή μα τα
τ ων ε ργα λε ι ομ η χα νώ ν , κα θ ώς ό λε ς σ χε δ ό ν ο ι κι νή σ ε ι ς
μ ε τ ατ ό πι ση ς και κο πή ς ο δη γο ύ ντ αι α πό α υτ ο ύ ς . Η από δ ο ση το υ ς
κα θ ο ρί ζει σ ε με γά λο β α θμ ό τ η ν πο ιό τ ητ ατ ων μ η χ α νο υ ργι κών
κα τ ε ρ γασ ι ών κα ι τη ν πα ρα γωγη κό τ ητα τ ων ε ργα λε ιο μ η χα νώ ν , πο υ
τ ο υ ς πε ριέ χο υ ν . Σ ή μ ε ρα οι NC, CNC κα ι DNC μ η χα νέ ς πε ριέ χο υ ν
ως β α σ ι κό εξ ο πλισ μ ό , ο λό κληρα σ υ σ τή μ ατ α σερβοκ ι νητ ήρω ν
πο υ προ σ φέ ρο υ ν δ ι α ρκή έ λε γχο τ ων πα ρα μέ τ ρω ν το υ ς (τ α χύ τη τ α
πε ρ ισ τ ρο φ ή ς και απο δ ιδ όμ ε νη ισ χύ ς ).
Τ έτ οι α σ υ στ ήμ α τα χρη σ ιμ ο πο ιο ύ ντ αι τ ό σο γι α τ ο ν έλε γχο τ ων

πρ ο ώσ ε ων , ό σ ο κα ι τ ων τ α χυ τή τ ων κο πή ς . Α πο τ ε λο ύ ντ α ι από
η λε κτ ρι κό κι νη τ ή ρα σ υ νε χο λυ ς ή ενα λλα σ ο μ έ νο υ ρεύ μ α το ς ε νώ
σ πα νι ό τε ρα χρη σιμ ο ποι ού ντ α ι β η ματ ι κο ί κι νη τ ήρε ς . Η λε ι το υ ργί α
α υ τ ών τ ων κι νη τ ή ρων θ α πε ρι γρα φ εί σ τι σ ε πό μ ε νε ς πα ρα γρά φ ο υ ς ,
α νά λο γα μ ε τη ν ε φ α ρμ ο γή το υ ς . Σε κά θε πε ρί πτ ωσ η , υ πά ρχει
μ ε τ ρη τή ς τ η ς τα χύ τ ητ α ς πε ρι στ ρο φή ς κα ι μη χα νι σ μό ς α μ ε ση ς
πέ δ η ση ς . οι σ ε ρβο κι νη τή ρε ς ε νσ ωμ α τ ώνο υ ν η λε κτ ρο νι κέ ς
δ ι ατ ά ξε ι ς ε λέ γχου κα ι προ στ α σί α ς , ενώ μ πο ρε ί να πε ριλα μ β ά νο υ ν
κα ι μ η χα νι κά υ ποσυ σ τ ήμ ατ α , ό πως συ μ πλέ κτ ε ς και μ ειωτ ή ρε ς .
Ο ι α παι τή σ ει ς για τ ο υ ς κι νη τή ρε ς ε νε ργο πο ίη σ η ς των α ξ ό νω ν

κα τ ε ρ γασ ία ς ( κι νητ ή ρε ς προ ώσ ε ων ) ε ί να ι κα τ ά πο λύ δ ια φ ο ρετι κέ ς
α πό α υ το ύ ς πο υ χρη σ ι μο ποι ού ντ α ι γι α τι ς κύ ρι ε ς α τ ρά κτ ο υ ς τ ων
ε ρ γα λει ομ η χα νών. Ε πίσ η ς η σ χε δι ασ τι κή φι λο σ ο φί α δι α φέ ρει α πό
τ ύ πο σ ε τύ πο μ η χα νή ς , α φ ο ύ γι α πα ρά δ ει γμα , η τ α χύ τ ητ α κο πή ς
σ ε λει α ντι κή μ η χανή ε ί να ι πο λλα πλά σ ι αα πό τι ς α ντ ί στ οι χε ς το υ
φ ρ ε ζα ρί σ μ ατ ο ς κα ι τ η ς τ ό ρνε υ σ ης . Πρι ν πε ρι γρα φ ο λυ ν οι
ε φ α ρ μο γέ ς τ ων δ ι α φ ό ρων τ ύ πων κι νη τ ή ρα σ τι ς ε ργαλε ιο μ η χα νέ ς
, ε ί να ι σ κό πι μο να δ οθ ο ύ ν μ ε ρι κά β α σι κά δ εδ ο μέ να , που
σ χε τ ί ζο ντ α ι γε νι κό τε ρα με τι ς κα τ ε ργα σίε ς .
[62]
---- ---- --- --- ---- --- -- ---- ---- --- --- ---- --- -- ---- ---- --- --- ---- --- -- --- - ---- --- --
Χ αρ ακ τ ηρι στ ί κ α στ οι χ εί α κ ι νητ ήρω ν .
Η β α σι κό τε ρη πα ρά μ ε τρ ο ς πο υ ε πηρε ά ζει τη ν τ α χύ τ ητ α κο πή ς ή
μ ε τό πισ η ς και ε πη ρε ά ζετ αι α πό τ η ν κι νη τ ή ρα , εί να ι η γωνι α κή
τ α χύ τ ητ α ω . Τ ο μ έ γεθ ο ς α υτ ό προ κύ πτε ι α πό τ ην τ α χύ τ η τα
πε ρ ισ τ ρο φ ή ς n τ ο υ κι νη τ ή ρα , πο υ μ ετ ριέ τ αι σε σ τ ρο φ έ ς α νά λε πτ ό
(rp m ) κα ι δί νε τ αι από τ η ν σ χέ ση :
ω = 2 π n/6 0
Η τ α χύ τη τ α κο πή ς , ε κτ ό ς α πό τ η γωνι α κή ή τ η ν περι στ ρο φι κή
τ α χύ τ ητ α τ ο υ κι νητ ή ρα , ε ξ αρτ άτ αι κα ι α πό τη ν γε ωμ ε τ ρί α τ η ς
θ έ σ η ς κο πή ς . Ο υ πο λο γισ μ ός τ η ς τ α χύ τ ητ ας κο πή ς υ
πρ ο κύ πτε ι , σ τη ν πε ί πτ ωσ η το υ φρεζα ρί σμ α το ς , μ ε το ν τ ρό πο πο υ
φ α ί νε τ αι σ το σ χή μα 9 , ε νώ σ τ η ν π ε ρί πτ ωσ η τη ς τ ό ρνε υ σ η ς , μ ε
τ ο ν τ ρό πο πο υ φ αί νε τ αι σ τ ο σ χήμ α 1 0 . Η μ α θ η μα τι κή σ χέ σ η που
δ ί νε ι τ η ν τ α χύτ η τα κο πή ς εί να ι :
υ = π dn
Σ τ η ν πα ρα πά νω σ χέ σ η , d εί να ι η δ ιά μ ε τρο ς τ ου πε ρι στ ρε φό μ ε νου
σ ώμ α το ς σ τη θέσ η κο πή ς , δη λα δ ή τ ο υ ε ργα λε ίο υ γι α τ η ν
πε ρ ί πτ ωσ η το υ φ ρε ζα ρί σ μ ατ ο ς κα ι τ η ς λεί α νσ η ς κα ι το υ
κα τ ε ρ γα ζό μ ε νο υ τε μ α χίο υ γι α τ η ν πε ρί πτ ωσ η τ η ς τό ρνε υ σ η ς η
σ χέ σ η Δ2 με τ ασ χημ α τί ζετ αι γι α τ η ν τα χύ τ η τα κο πή ς σ τη σ χέ σ η Δ 3
ό τ α ν η τ α χύ τ ητ α κο πή ς μ ετ ριέ τ αι σε ( m / m in ) , η δ ι άμε τ ρο ς d σε
(m m ) και ο ι σ τ ρο φέ ς n σε στ ρο φέ ς το λε πτό ( rp m )
υ = π dn/ 1 0 00
[63]
---- ---- --- --- ---- --- -- ---- ---- --- --- ---- --- -- ---- ---- --- --- ---- --- -- --- - ---- --- --
Σχ ήμα 9 : Ταχ ύτ ητα κ οπ ής σε κ ατ εργ ασί ες φ ρεζαρί σμ ατ ος
Σχ ήμα 1 0 : Τ αχ ύτ ητ α κ οπ ής σε κ ατ εργ ασί α τ όρ νευ ση ς
Μι α α κόμ η σ η μα ντ ική πα ρά με τ ρο ς τ ων η λε κτ ρι κών κι νη τή ρων ε ί να ι

η απ οδ ι δ όμενη ι σχ ύς P η ο πο ία μ ε τ ριέ τ αι σ ε kW at t και
σ πα νι ό τε ρα σε Hp . Σ ε ό λε ς τι ς περι πτ ώσ ει ς τ ων κι νη τ ή ρων δ ε ν
ε νδ ι α φ έ ρει τ ό σο η α πότ λυτ η ισ χύ ς , ό σο η σ υσ χέ τι σ η με τ ις
σ τ ρ ο φέ ς στ ι ς ό ποιε ς α πο δί δε τ αι α υ τή η μ έ γι στ η ι σ χύ ς . Γι α το λό γο
[64]
---- ---- --- --- ---- --- -- ---- ---- --- --- ---- --- -- ---- ---- --- --- ---- --- -- --- - ---- --- --
α υ τ ό χρη σιμ ο ποιε ίτ α ι η ρο πή στ ρέ ψε ως Τ α που μ ετ ριέ τ αι σ ε Nm

κα ι ε κφ ρά ζετ αι α πό τ η ν σ χέ ση :
Τ = Ρ /ω
Η ρ ο πή στ ρέ ψεως ε νό ς κι νη τ ή ρα ε κφ ρά ζε ι τη δ υ να τ ό τη τ α
υ πε ρ νί κη ση ς μ ια ς α ντ ί σ τ οι χη ς ροπή ς . Σ τ η ν πε ρίπτ ωσ η της
κι νη τ ή ρι α ς ατ ρά κτο υ τη ς ε ργα λει ομ ηχα νή ς η ρο πή που πρέ πε ι να
υ πε ρ νι κη θεί οφ εί λετ α ι στ η ν α ντ ί στ α ση κο πή ς , δ η λα δή στ η ν κά θ ετ η
δ ύ να μ η κο πή ς . Η ρο πή α υτ ή πε ρι γρά φ ε τα ι σ το σ χή μα 1 1 για τ ο
φ ρ ε ζά ρι σ μ α σ α ν τ η σ υ νο λι κή ροπή πο υ προ κύ πτε ι α πό τ ο
ά θ ρ οι σ μα τ ων ε πιμ έ ρου ς ρο πών που α φ εί λο ντ αι στι ς α ντ ί σ το ι χε ς
δ υ νά μ ε ι ς κο πή ς.
Σχ ήμα 1 1 :Χ ρησι μοπ οί ηση τ ης ροπής γ ι α τ ην υπ ερ νί κ ηση τ ης

α ντ ί στ ασ ης κ οπ ής
Έτ σ ι α νά λο γα με τ η σ υ γκε κριμ έ νη κα τ εργα σί α ε πι λέ γε τα ι και ο

α ντ ί σ το ι χο ς κι νη τή ρα ς σ ε σ χέ σ η μ ε τ α χα ρα κτη ρισ τι κά ρο πής
ι σ χύ ο ς . Γι α πα ράδ ει γμ α σ τ η ν πε ρί πτ ωσ η λε ια ντ ι κή ς μη χα νή ς πο υ
α πα ιτ εί με γά λη τ αχύ τ η τ α κα ι ε μ φα νί ζε ι μ ι κρέ ς δ υ νά μ εις κο πή ς και
ρ ο πή α ντ ίσ τ ασ η ς , θ α χρησ ιμ ο πο ιη θ εί έ να ς κι νη τ ή ρα ς πο υ
α πο δί δ ει τ η μ έ γι στ η ι σ χύ το υ σ ε υψη λέ ς σ τ ρο φ έ ς . Σ ε α ντ ίθ ετη
πε ρ ί πτ ωσ η θα α πα ι τη θε ί η προ σ θήκη πο λλα πλα σι α στή σ τ ροφ ών
πο υ όμ ως α θ ξά νε ι τ ο κόσ το ς .
Ο ι β έ λτι σ τοι σ ε από δ ο ση κι νη τ ή ρε ς ε ί ν α ι α υ το ί που ε μ φ α νί ζο υ ν

σ τ α θε ρή σ τ ρε πτι κή ρό πη σ ε ό λο τ ο εύ ρο ς τ ων σ τ ρο φ ών
λε ιτ ο υ ργί α ς τ ου ς . Γι α να σ υμ β εί α υ τό πρέ πε ι η παρα γό μ ε νη ι σ χύ ς
τ ο υ κι νη τή ρα να α υ ξ ά νε τ αι α νά λο γα μ ε τι ς στ ρο φέ ς λει τ ου ργί α ς
(γρ α μ μι κά ). Ο ι καμπύ λε ς πο υ πα ρουσ ι ά ζο υ ν τ η ν α πο δ ιδ ό με νη ι σ χύ
[65]
---- ---- --- --- ---- --- -- ---- ---- --- --- ---- --- -- ---- ---- --- --- ---- --- -- --- - ---- --- --
κα ι ρ ο πή τ ο υ κι νη τ ή ρα σ ε σ χέσ η μ ε τ ι ς σ τ ρο φ έ ς τ ου ο νο μ ά ζο ντ αι
χ αρ ακ τ ηρι στ ι κέ ς κ αμπ ύλ ες . Σ τ η ν πε ρί πτ ωσ η α υτ ή η
α πο δι δ όμ ε νη ρο πή σ τ ρέ ψε ως ε ί να ι σ τ α θε ρή σε σ χέσ η μ ε τ ι ς
σ τ ρ ο φέ ς κα ι τ ο φ α ι νό μ ε νο α υ τό σ υ χνά ο νο μ ά ζε τ αι επ ί π εδ η
απ όδ οση ροπ ής .
Τ έτ οι α πε ρί πτ ωσ η φ α ι νε τ α ι σ το πά νω μ έ ρο ς τ ου σ χή μ ατο ς 1 2 . Γι α
πα ρ ά δ ει γμα ο σ υ γκε κριμ έ νο ς κι νη τήρα ς μ πο ρε ί να δ ι πλα σ ι άσ ει τ ι ς
σ τ ρ ο φέ ς τ ου ά ρα κα ι τ η ν τ α χύ τ ητα κο πή ς χωρί ς να χά σ ε ι σ ε
ι κα νό τ ητ α υ πε ρνί κη σ η ς τη ς ρο πή ς α ντ ί σ τ ασ η ς , Υπάρχο υ ν ό μ ως
κα ι κι νη τή ρε ς πο υ δ ε ν έ χο υ ν τ η σ υ μπε ρι φο ρά α υτ ή ό πως φ α ί νε τ ια
κα ι σ το κά τ ω μέ ρος τ ο υ ίδ ιο υ σ χή ματ ο ς . Σ τ η ν πε ρί πτωσ η α υ τή η
ρ ο πή τ ο υ κι νη τ ήρα δ ε ν εί να ι σ τ αθ ε ρή σ ε ό λο το ε ύ ρο ς τ ων
σ τ ρ ο φ ών γε γο νό ς πο υ δ ε ν β οη θά ε ι το α κριβ ή έλε γχο τη ς
κι νη τ ή ρι α ς ατ ρά κτ ου .
Σχ ήμα 1 2 :Χ αρακ τ ηρι στ ι κέ ς κ αμπ ύλες ι σχ ύος κ αι ροπής
[66]
---- ---- --- --- ---- --- -- ---- ---- --- --- ---- --- -- ---- ---- --- --- ---- --- -- --- - ---- --- --
4.2 Ηλεκτροκινητήρες κινητήριας ατράκτου κοπής
Όπως πε ρι γρά φ ηκε η τ α χύ τη τ α κο πή ς πα ρά γετ αι α πό κά ποια

πε ρ ισ τ ρο φι κή κί νη σ η που σ τη ν πε ί πτ ωσ η τ η ς τό ρνε υ σ η ς τ η ν
ε κτ ε λεί το κατ ε ργαζό μ ε νο τε μ ά χιο ε νώ σ χε δ ό ν σ ε ό λε ς τι ς ά λλες
κα τ ε ρ γασ ίε ς τ η ε κτε λεί τ ο κο πτι κό ε ργα λε ίο . Σ ε κά θε πε ρί πτ ωσ η η
πε ρ ισ τ ρο φι κή κί νη σ η δ ίδ ετ αι α πό τ η ν κι νη τ ή ρι α ά τ ρα κτο τ η ς
ε ρ γα λει ομ η χα νή ς . Η ά τ ρα κτ ο ς α υ τ ή ε νε ργο ποιε ίτ αι ά μ εσ α ή
έ μ με σ α α πό κά ποι ο υ εί δο υ ς η λε κτ ρι κό κι νη τ ήρα . Ένα ς τ έτ οι ο ς
η λε κτ ρι κό ς κι νη τ ή ρα ς α τ ρά κτ ου σ ε τ ομ ή πα ρο υσ ιά ζε τα ι σ τ ο σ χή μα
1 3 . Όπως φ αί νε τ αι σ τ ο σ χή μα οι ά τ ρα κτ οι ε κτό ς α πό τον κι νη τ ή ρ α
τ ο υ ς και τ ο ν ε ργα λε ιο δ έτ η πε ριέ χο υ ν λε να μ ε γάλο α ρι θ μό
η λε κτ ρι κών κα ι μη χα νι κών υ πο σ υ στ η μ άτ ων . Χα ρα κτ η ρι στ ι κέ ς
η λε κτ ρο νι κέ ς ομ ά δε ς εί να ι οι ρυ θ μι στέ ς τ ου ρεύ μ ατ ο ς τρο φ ο δο σί α ς
τ α σ υ στ ήμ α τα προ σ τ ασ ία ς τ ο υ κι νη τ ή ρα , οι μ ετ α σχη μ α τι σ τέ ς
κ. λ. π. . Τ α μ η χα νι κά σ υ στ ή μα τ α περι έ χου ν κι β ώτι α σ τ α θε ρών ή
δ ι α ρ κώς μ ετ α β α λλό μ ε νων σ χέ σ ε ων μ ε τ άδ ο ση ς και την πέ δ η τ ης
α τ ρ ά κτο υ .
Σχ ήμα 1 3 : Κι νητ ή ρας ατ ράκ τ ου εργ αλ ει ομηχ α νής
Α ντ ί σ το ι χα σ τ ο σχή μ α 1 4 πα ρο υσι ά ζετ αι κι νη τ ή ρα ς α τ ρά κτ ο υ

ε ρ γα λει ομ η χα νή ς μ ε ε νσ ωμ α τ ωμ έ νο με ι ωτ ή ρα σ τ ρο φ ών .
[67]
---- ---- --- --- ---- --- -- ---- ---- --- --- ---- --- -- ---- ---- --- --- ---- --- -- --- - ---- --- --
Σχ ήμα 1 4 : Κι νητ ήρας ατ ράκ τ ου εργ α λ ει ομηχ α νής με

ε νσω ματ ω μέ νο μειω τ ήρα στ ροφώ ν
Ο ι κι νη τ ή ρε ς α τ ράκτ ων πρέ πε ι να μπο ρο ύ ν να λε ι τ ου ργο ύ ν σ ε έ να

α ρ κε τ ά με γά λο ε ύ ρο ς στ ρο φών ώσ τ ε να μ πο ρού ν να
α ντ ι μ ετ ωπίσ ο υ ν ό λε ς τ ι ς ε να λλα γέ ς στ ι ς σ υ νθ ή κε ς κα τ εργα σ ία ς . Ο ι
κύ ρ ιε ς α παι τή σ ει ς τ ων κι νη τ ή ρων α υ τών ε ί να ι :
 Η δ υ να τ ό τ ητ α παρα γωγή ς ε πί πε δ ων κα μ πύ λων ρο πή ς για

έ να μ ε γά λο ε ύ ρο ς σ τ ρο φ ών .
 Μέ γι στ η τ α χύ τη τ α πε ρι σ τ ρο φ ή ς 1 2, 0 0 0 rpm γι α τ ό ρνο υ ς ,
φ ρέ ζε ς και κέ ντ ρα κα τ ε ργασ ία ς κα ι 50 , 0 00 rp m γι α λει αντ ι κέ ς
μ η χα νέ ς .
 Μέ γι στ η α πο δι δό με νη ρο πή σε συ νθ ή κε ς α ι χμή ς ( p e a k),
τ ο υ λά χι σ το ν δ ι πλάσ ι α α πό τ η ν ο νο μ ασ τι κή τ ο υ κι νη τή ρα.
 Ο λό γο ς τ η ς μ έγι στ η ς προ ς τ η ν ε λά χι στ η πε ρι στρο φ ι κή

τ α χύ τ ητ α να κυ μ αίνε τ α ι γι α τ ό ρνο υ ς α πό 4 0 έ ως 6 0, γι α
φ ρέ ζε ς α πό 3 0 έ ως 5 0 και γι α κέ ντρα κα τ εργα σί α ς από 5 0
έ ως 7 0 .
 Ο νο μ α σ τι κή ι σ χύ ς έ ως 1 0 0 kW .
Ένα τ υ πι κό πα ρά δ ει γμ α που ε ξ ηγε ί α υτ ή ν τ η ν α πα ί τη σ η για

λε ιτ ο υ ργί α σε μ ε γάλο ε ύ ρο ς σ τρο φ ών πε ρι γρά φε τ αι στ ο σ χή μ α 1 5 ..
[68]
---- ---- --- --- ---- --- -- ---- ---- --- --- ---- --- -- ---- ---- --- --- ---- --- -- --- - ---- --- --
Α ς υ πο τε θε ί ό τι για τ η ν ε πίτ ε υξ η τ ης ε πι θυ μ ητ ή ς δι άστ α σ η ς στ ο

τ ε μ ά χι ο τ ου σ χή ματ ο ς που εί να ι 8 4 mm , χρησ ιμ ο πο ιεί τα ι δ ι αί ρε σ η
τ ο υ βά θ ου ς κο πή ς 2 m m . Αυ τ ό ση μα ί νε ι ότ ι γι α τη ν κα τ ε ργασ ία
σ τ η ν ε πιθ υ μη τή διά μ ε τρο , α παιτ ο ύντ α ι τ έσ σ ε ρα πε ρά σ μ ατ α τ ου
κο πτι κ ο ύ ε ργα λε ίου , μι α και η δι α φ ορά ε ρχι κή ς κα ι τ ε λική ς α κτί να ς
, δ η λαδ ή τ ο σ υ νο λικό β άθ ο ς κο πή ς ε ίνα ι 5 0 -4 2 =8mm .
Ε ά ν β έ λτι στ η τ α χύ τ ητ α κο πή ς , στη σ υ γκε κρι μ έ νη πε ρί πτ ωσ η ,

ε ί να ι τ α 10 0 m /m in κα ι η α ρχι κή δι ά με τ ρο ς ρη ς α τ ρά κτ ο υ εί να ι
1 0 0mm , τό τε ο τ ό ρνο ς πρέ π ει να ρυ θ μι σ τε ί σ τι ς 3 20 rpm
(ε φ α ρ μ ό ζε τ αι η σ χέ σ η Δ2 ).
Ε ά ν ο ι σ τ ρο φέ ς δ ι α τη ρηθ ο ύ ν σ τ α θερέ ς , σ τ ο τ ε λε υ ταί ο πέ ρασ μ α

τ ο υ κο πτι κο ύ ε ργα λε ίο υ η τ α χύ τη τ α κο πή ς θ α έ χε ι πέ σει
σ τ α 84 m/ m in, κάτι πο υ ε ί να ι α πα ράδε κτ ο για τ η ν πα ραγωγη κό τη τ α
τ η ς ε ργα λει ομ η χα νή ς .
Σχ ή μα 1 5 : Τυπ ι κ ό π ρόβλ ημα π ου απ αι τ εί μετ αβαλ λ όμε νη

π ερ ι στ ροφ ι κ ή τ αχύτ ητ α τ ης ατ ράκ του ε νός τ όρ νο υ ψ ηφ ι ακ ής
κ αθοδ ήγ ησης
Σ τ ι ς κι νη τή ριε ς ατρά κτ ο υ ς ε ργα λε ιομ η χα νώ ν χρη σ ι μ οπο ιο ύ ντ α ι οι

πα ρ α κά τ ω τ ύ ποι κινη τ ή ρων:
[69]
---- ---- --- --- ---- --- -- ---- ---- --- --- ---- --- -- ---- ---- --- --- ---- --- -- --- - ---- --- --
 Κι νητ ήρες συ νεχ ούς ρεύματ ος (D C d rive s ). Πρό κε ι τα ι γ ια

κι νη τ ή ρε ς ε ξ ωτ ε ρι κή ς δι έ γε ρσ η ς μ ε ανα σ τ ρε φ ό με νο υ ς πό λο υ ς
κα ι ε ξ ωτε ρι κό κύ κλωμ α ψύ ξ η ς , πο υ χρη σ ιμ ο ποιο ύ ντ α ι πο λύ
σ τι ς α τ ρά κτ ο υ ς τ ων ε ργα λε ιο μ η χα νώ ν . Τ α κυ ρι ότ ε ρα
πλε ο νε κτ ή μα τ α τ ου ς ε ί να ι ο σ χε τι κά α πλό ς έ λε γχο ς κα ι το
μ ι κρό κό στ ο ς τ ων η λε κτ ρο νι κών τ ου ς . Α ντ ί θε τα η χρή σ η
ψη κτ ρών έ χε ι ως σ υ νέ πε ι α τ η ν α νά γκη σ υ χνή ς σ υ ντ ή ρη σ η ς
τ ο υ ς , ε νώσ ε πο λύ χα μ η λέ ς τ α χύ τητ ε ς ε μ φ νί ζου ν α σ τ ά θ ει α
(st a ll ) κα ι σε πολύ υ ψη λέ ς υ πά ρχε ι ο πε ρι ο ρι σμ ός τ ων
ε να λλα γών τ ω ν ψη κτ ρών τ ο υ κι νη τ ή ρα .
 Τρι φ ασι κ οί ασ ύγ χ ρονοι κ ι νητ ήρες (t h re e p h a se

a syn ch ro n o u s mo to rs ).
Πρ’ο κε ιτ αι για τ η ν πι ο δι αδ ε δο μέ νη κα τ η γορία κι νη τ ήρων γι α

α τ ρά κτο υ ς ε ργα λει ομ η χα νών. Ε πε ι δή η με τ α φο ρά ισ χύ ο ς
γί νε τ αι μ έ σ ω τ ο υ φ α ι νο μ έ νο υ τη ς επα γωγή ς , ο ι κι νη τ ή ρε ς
α υ τ οί δε ν χρε ι ά ζο ντ α ι σ υ λλέ κτε ς . Με τ ο ν τ ρό πο α υ τ ό ,
πε ριο ρί ζο ντ α ι ο ι ανα γκε ς σ υ ντ ή ρη σ ης τ ων κι νη τ ή ρων α υ τ ών .
Ο ι α ρχι κέ ς δ υσ κο λίε ς ε λέ γχο υ των α υ τ ώνκα ι ι δίως τ η ς
ρύ θ μι ση ς τ ων σ τ ρο φ ώντ ου ς έ χε ι σ ήμ ε ρα λυ θε ί με
η λε κτ ρο νκε ς σ υ σ κευ έ ς με τ ατ ρο πέ ων σ υ χνο τ ή τ ων.
Σ τ ο σ χήμ α 16 πα ρο υ σι ά ζετ αι μι α ε ξ αιρε τι κά τ α χύ σ τ ρο φ η ά τ ρα κτ ο ς ,

ό πο υ φα ί νο ντ α ι τ α κα τ α σ κε υ α στι κά της σ τ οι χεί α , ο κι νη τή ρα ς και η
μ ε τ άδ ο ση τ η ς κί νη σ η ς .
[70]
---- ---- --- --- ---- --- -- ---- ---- --- --- ---- --- -- ---- ---- --- --- ---- --- -- --- - ---- --- --
Σχ ήμα 1 6 : Κατ ασ κ ευαστ ι κ ά στ οι χ εί α π ολ ύστ ροφ ης ατ ράκ τ ου

εργ αλ ει ομηχ α νής
4.3 Ηλεκτροκινητήρες προώσεως
Ο ι κι νή σ ει ς προ ώσ ε ως τ ων α ξ ό νων μ ί α ς ε ργα λι ομ η χανή ς πρέ πε ι

γε νι κ ά να ε ί να ι μ ε γά λη ς α κρίβε ι α ς και να έ χο υ ν μ ι κρέ ς
ε πιβ ρ α νδ ύ σ ει ς, λόγω τ ριβ ών . Ο ι μ ετα τ ο πί σε ι ς τ ων α ξ ό ωνω πρέ πε ι
να ε ί να ι α νε ξ ά ρτ ητ ε ς α πό τ α φο ρτία α ντ ί δ ρα ση ς , πο υ εί να ι οι
δ υ νά μ ε ι ς τ ριβ ή ς κα ι οι α δ ρα νε ι α κέ ς δ υ νά μ ε ι ς . Ε πί ση ς ο ι κι νή σ ε ι ς
πρ ο ώσ ε ως πρέ πει να ε ί να ι σ τα θ ερές , κα θ ώς α πότ ο με ς α λλα γές
κα ι τ α λα ντ ωτ ι κέ ς κι νή σ ει ς ε ί να ι α παρά δ ε κτ ε ς , μι α ς κα ι ε πι δ ρο ύ ν
δ ρ α σ τι κά στ η ν πο ιό τ ητ α τη ς κα τ ε ργασ μ έ νη ς ε πι φά νε ι α ς. Πα λι ότ ε ρ α
, σ ε α ρχι κά σ τά δια ε ξ έ λι ξη ς τ ων ε ργα λι ομ η χα νών CN C , γι α ό λε ς
τ ι ς κι νή σ ει ς τ ων α ξ ό νων υ π ή ρχε έ να ς κι νη τ ή ρα ς . Η κί νη ση
[71]
---- ---- --- --- ---- --- -- ---- ---- --- --- ---- --- -- ---- ---- --- --- ---- --- -- --- - ---- --- --
μ ε τ αδι δ ότ α ν σ το υ ς δ ιά φ ο ρο υ ς άξ ο νε ς μ έ σ ω σ υμ πλε κτ ών κα ι πέ δ ων
. α υ τή η μ έ θο δος έ χε ι σή με ρα ε γκα τ α λει φθ εί και κά θ ε ά ξο να ς
κα τ ε ρ γασ ία ς ε νε ργο ποι εί τ αι α πό τ ο δ ικό τ ου κι νη τ ή ρα .
Ο ι κύ ριε ς α παι τή σει ς τ ων κι νη τ ήρων τ ων α ξ ό νω ν ε ί να ι :
 Σ τ α θε ρή ρο πή στρ έ ψη ς σε ό λο το εύ ρο ς τ ων σ τρο φ ών
λε ιτ ο υ ργί α ς τ ων κινη τ ή ρων.
 Μέ γι στ η τα χύ τ ητα πε ρισ τ ρο φ ή ς σε πε ρί πτ ωσ η τα χε ί α ς
κί νη σ η ς έ ως 6 , 00 0 rp m .
 Μέ γι στ η α πο δι δ όμε νη ρο πή σ ε συνθ λη κε ς α ι χμ ή ς ( p e a k)
τ ο υ λά χι σ το ν τ ε τραπλά σ ι α α πό τ η ν ο νο μ α στ ι κή τ ο υ κι νη τή ρα .
 Ο νο μ α σ τι κή ι σ χύ ς έ ως 1 5 kW .
Σ τ ι ς κι νή σ ει ς προώσ ε ων χρη σ ι μ ο ποι ο ύ ντ αι οι πα ρα κάτ ω τ ύ ποι

κι νη τ ή ρων :
 Κι νητ ήρες συ νεχ ούς ρευματ ος ( DC fe e d dri ve s ). Ο ι

κι νη τ ή ρε ς α υ τ οί ε ί να ι α ντ ί σ τοιχο ι με α υ το ύ ς πο υ
χρη σ ι μο ποι ού ντ α ι κα ι στην πε ρί πτ ωση τ ων
κι νη τ ή ρωνα τ ρά κτ ων τ ων ε ργα λε ι ομ ηχα νώ ν. Ε ί να ι φ υ σι κό να
χρη σ ι μο ποι ού ντ α ι κι νη τ ή ρε ς μ ε σ α φ ώς μ ι κρότ ε ρη ο νο μ ασ τι κή
ι σ χύ , σ ε σ χέσ η μ ε τι ς ατ ρά κτ ου ς . Υπά ρχο υ νπ ο λλέ ς
κα τ α σ κε υ α στι κέ ς λύ σ ει ς και γε νι κά οι κι νη τ ή ρε ς α υ τοί
χρη σ ι μο ποι ού ντ α ι α ρκε τ ά σ τι ς κι νή σ ει ς προ ώσε ων σ ε όλο υ ς
τ ο υ ς άξ ο νε ς κα τε ργα σ ί α ς .
 Τρι φ ασι κ οί σύγ χ ρονοι κ ι νητ ή ρες ( Thre e pha s e

s ync hronous mo t ors ). Σ ε σ χέ σ η με το υ ς κι νη τ ή ρε ς σ υ νε χο ύ ς
ρε ύ μ ατ ο ς , οι κι νητ ή ρε ς α υτ οί έ χο υ ν πο λλά πλεο νε κτ ή μα τ α .
Γι α πα ράδ ει γμ α δ ε χρε ιά ζο ντ α ιε να λλά κτ η ρεύ μ ατ ο ς , μ ε
α πο τ έ λε σμ α να μ ην έ χο υ νι δ ι α ίτ ε ρα προ β λήμ α τα φ θ ορά ς ,
ε νώη α πο υ σί α σ υ λλέ κτ η λύ νε ι το πρό β λημα της
κα ρβ ο υ νό σ κο νη ς . Ε πίσ η ς μ πο ρού ν να δ ώσ ο υ ν τ η μέ γι στ η
ρο πή το υ ς α κό μα κα ι κα τά τ η στι γμή τ η ς ε κκί νη σ η ς , ό τ α ν
δ η λα δή ο ρό τ ορα ς τ ο υ ς δε ν πε ρι στ ρέ φ ε τα ι . Α κόμ α για τι ς
ί δι ε ς ε ξ ωτ ε ρι κέ ς δ ι ασ τ άσ ει ς α πο δίδ ο υ ν μ ε γα λύ τε ρη ρο πή
, ε νώ δ ε ν έ χο υ ν προ β λήμ α τα υ περθ έ ρμα νσ η ς . Για τ ο υς
[72]
---- ---- --- --- ---- --- -- ---- ---- --- --- ---- --- -- ---- ---- --- --- ---- --- -- --- - ---- --- --
λό γο υ ς α υτ ο ύ ς ο ι τρι φ ασ ι κο ί σ ύ γχρο νο ι κι νη τ ή ρε ς εί να ι πο λύ
ε λκυ σ τι κο ί σ το υ ς κα τ α σ κε υ α στ έ ς ε ργα λε ιο μη χα νώ ν.
 Βηματ ι κ οί κ ι νητ ήρες (s te ppi ng mo tor dri ve s ) . Ο ι β η μ α τι κοί

κι νη τ ή ρε ς ε νε ργο πο ι ύ ντ αι μ ε πα λμο ύς , δ η λα δ ή μ ε ψηφ ι α κό
σ ή μ α . Κ άθ ε πα λμ ό ς πε ρι σ τ ρέ φ ει τη ν ά τ ρκτ ο τ ου κι νη τ ή ρα
α κριβ ώς κα τ ά μί α α υ σ τη ρά προ καθ ορι σμ έ νη γωνί α . Έ τ σι δ ε
χρε ι ά ζ ετ αι να μ ε τατ ρα πεί τ ο ψη φι α κό σ ή μ α κα θ οδ ή γηση ς σ ε
α να λο γι κό ρε ύ μα ενε ργο πο ί ησ η ς , ό πω ς σ υ μ βα ί νει σ ε όλο υ ς
τ ο υ ς ά λλο υ ς τ ύ πο υ ς η λε κτ ρι κών κι νη τ ή ρων . Ε πί σης δ ε
χρε ι ά ζο ντ αι σ ύσ τ ημ α μ έτ ρησ η ς τη ς θέ σ ε ως , α φο ύ η α κρί βει α
κί νη σ η ς εί να ι δ ε δο μ έ νη . Όλα α υ τά τ α χα ρα κτ η ρι στι κά θ α
έ κα να ν τ ο υ ς β η μα τ ι κο ύ ς κι νη τ ή ρε ς πο λύ ε λκυ στ ι κο ύς για
ε νε ργο πο ίη ση τ ων α τ ρά κτ ων προ ώσ ε ων , ε ά ν δ ε ν ε ί χα ν
κά πο ια μ ε γά λα με ιο νε κτ ή μ ατ α γι α τέτ οι ε ς ε φ α ρμ ο γέ ς . Έτ σ ι
ο ι συ χνό τ η τ ε ς β ή μα τ ο ς εί να ι πο λύ μικρέ ς , μ ε α πο τέ λε σμ α να
μ η ν ε πι τυ γχά νο ντ α ι με γά λε ς προώσ ε ι ς . Α κό μα , ο ι
δ ι αθ έ σιμ ε ς ρο πέ ς ε ί να ι πο λύ χα μ η λές , ε νώκα ι η ε πι τ άχυ νσ η
τ ο υ ς εί να ι πο λύ α ργή . Γι α τ ο υς λό γο υ ς α υ τ ού ς , ο ι
β η μ ατι κοί κι νη τή ρε ς χρη σ ι μο ποι ού ντ α ι πο λύ σ πά νι α σ τ ι ς
ε ργα λει ομ η χα νέ ς .
 Υδ ροστ ατ ι κέ ς μεταδ όσει ς κ ί νησ ης ( h ydra ul i c fe e d dri ve s )

. Η μ έ θ ο δο δ αυτή χρη σι μοπο ιή θ η κε α ρχι κά στις
ε ργα λει ομ η χα νέ ς μ ε ψη φι α κή κα θ οδ ή γη ση , ε νώ α ργό τ ε ρα
α ντ ι κα τ ασ τ άθ η κε σ χε δ ί ν πλή ρως α πό το υ ς η λε κτρι κο ύ ς
κι νη τ ή ρε ς . Όμ ως τ α τ ε λευ τ αί α χρό νι α η β ε λτί ωσ η τ ων
υ δ ρα υ λι κών κυ λι νδ ρών ε ί να ι τ ό σ ο θ ε α μ ατ ι κή , ώσ τε τ α
σ υ σ τή μ ατ α αυ τ ά χρη σ ιμ ο πο ιο ύ ντ α ι αρκε τά α πό τ ο υς
σ χε δ ι ασ τέ ς ε ργα λει ομ η χα νών . Τ α κυ ρι ότ ε ρα πλε ο νε κτ ήμ α τα
τ ων υ δ ρο σ τ ατι κών μ ε τ αδ ό σε ων κί νη σ η ς εί να ι τ ο μι κρό τ ο υ ς
β ά ρο ς , ο ι μι κρέ ς δ ι ασ τ άσ ει ς τ ο υ ς, η μ ε γά λη ισ χύ ς τ ο υς , η
α πε υ θε ία ς γρα μ μικη κι νη σ η και ο ι μ ι κρέ ς α πι τή σ εις σ ε
η λε κτ ρο νι κά συ σ τήμ α τ α κα θ οδ η γησ η ς τ ο υ ς .
[73]
---- ---- --- --- ---- --- -- ---- ---- --- --- ---- --- -- ---- ---- --- --- ---- --- -- --- - ---- --- --
5 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
h t t p :/ / www. qco n t ro l. gr/ g r/ d ia st a sio lo gike s -m e t rise is/m e trit ike s -
m ixa n e s -cmm / de a -sm a ll -m ed ium -cmm / it em /5 8 4 -de a -glo b a l -silve r -
sf .h tm l
h t t p :/ / le a rn. e im . gr/ ? p a ge _ id =4
h t t p :/ / www. m e t ro me ca n ica. com / en / ze iss -ca rm e t -co o rd ina t e s -

m e a su rem e nt -m a ch in e /
h t t p s:/ / www. slid e sh a re . ne t /B K L R/m ach in e -t oo l -m e t ro log y -

5 6 75 1 30 ? ne xt _ slid e sh o w=1
h t t p :/ / slid ep la ye r. co m / slide / 52 8 83 4 9/
h t t p :/ / wh a t -wh e n -h o w. co m / me t ro lo gy/ p rin cip le -of -wo rkin g -

m e t ro lo gy/
h t t p s:/ / www. re se a rch ga t e . ne t /f igu re /22 4 09 2 40 3 _f ig1_ Fig -1 -

V irt u a l -m et ro lo gy - p rin cip le
h t t p :/ / wh a t -wh e n -h o w. co m / me t ro lo gy/ h o w -m a ch in e -visio n -syst e m -

f u n c t ion s -m et ro lo gy/
h t t p s:/ / www. qu o ra . co m / Ho w -d o e s -a -CNC -m a ch in e -wo rk
h t t p s:/ / www. qu o ra . co m / Ho w -d o -u se -a-b lo ck -d ia gra m -of -CNC-

m a ch in e
h t t p s:/ / www. qu o ra . co m /W hat -is -a -CNC-m a ch in e -a n d -wh a t -is-it s -

wo rkin g-p rin cip le
[74]
---- ---- --- --- ---- --- -- ---- ---- --- --- ---- --- -- ---- ---- --- --- ---- --- -- --- - ---- --- --
h t t p s:/ / kad ia . de /f ile a dm in /u se r_ up lo ad / 0 9 -b ro sch ue re n /K A DI A -

Ulin e -e n . pdf
h t t p s:/ / kad ia . de / en/ h o n in g/ h o n in g -mach in e s/# u id 21 1
h t t p s:/ / www. ge h rin g. d e / e n -ww/ p o we rt ra in h o ne
h t t p s:/ / p ico -syst em s. com /b lkd ia g. h tm l
h t t p s:/ / www. in d e x - t ra u b . co m/ e n/ t e chn o lo gy -so lu t io n s/ ge a rin g -

t e ch no lo gy/
h t t p s:/ / ch iro n. d e/ en / p ro du ct s/m a ch ine -t o o ls/ o ve rvie w
h t t p :/ / www. m 3 . t u c.gr/ A NA G NW ST HRIO / YL I K A / S HME IW S E I S /5 %20

T HE RMI K ES %2 0KA TE RG A S IE S w. p df
h t t p s:/ / re po sit o ry. ka llip o s. gr/ b it st re am / 11 4 19 / 96 / 1/ Κ ε φά λα ιο %2 08 .

p df
h t t p s:/ / o cw. a o c.n tu a . gr/ co u rse s/ ME CH1 2 4 /
h t t p s:/ / o cw. a o c.n tu a . gr/ co u rse s/ MECH1 2 4 /
h t t p s:/ / e cla ss. gu ne t . g r/ m od u le s/d o cu m en t /f ile. p hp / LAB G U1 0 2/ Φ Ρ Ε

ΖΑ % 2 0 C. N. C. %20%2 8 κατ α κό ρυφ η %2 9 / Ε φα ρμ ο γέ ς/ Α ΣΚ ΗΣ Η2 . p df
h t t p s:/ / e cla ss. a spet e . gr/ m od u le s/d o cu m en t /f ile. p hp / E ML 1 25 / E M% 2

0 CNC%2 0 %2 81 %29 . p df
[75]
---- ---- --- --- ---- --- -- ---- ---- --- --- ---- --- -- ---- ---- --- --- ---- --- -- --- - ---- --- --
h t t p s:/ / e cla ss. gu ne t . gr/ m od u le s/d o cu m en t /f ile. p hp / LAB G U1 0 2/Τ Ο Ρ

ΝΟ Σ %2 0 C. N. C. / γ .%2 0 Α νά πτ υ ξη %20Προ γρα μ μ άτ ων%2 0 Κ ο πή ς/β . %
2 0 Α πλό ς%2 0 προ γρα μ μ ατι σ μό ς. p df . pdf
h t t p s:/ / o cw. a o c.n tu a . gr/ m od u le s/d o cu m en t /f ile. p hp / MECH1 2 4 / 01 %

2 0 Ει σ α γωγή %2 0σ τι ς%2 0Σ ύ γχρο νε ς%2 0 Ε ργα λει ο μη χα νέ ς%2 0 CNC.
p df
h t t p :/ / www. a u t . t e iha l. gr/ e _ cla ss/ no t es/ sh me io se is_e rga st h rio u _e p i
ka iro p o ihm en o .p df
h t t p s:/ / o cw. a o c.n tu a . gr/ m od u le s/d o cu m en t /f ile. p hp / MECH1 2 4 / 08 %

2 0 Πα ρα με τ ρι κό ς%2 0 Προ γραμ μ ατι σ μό ς%2 0 CNC. p df
h t t p :/ / p lat o n. t e ip ir.gr/W W W /E CS / CA D -CA M/ CNC%2 0 I I I %2 0 . ht m
h t t p s:/ / re po sit o ry. ka llip o s. gr/ b it st re am / 11 4 19 / 14 90 / 2 /Κε φ ά λαι ο %2 0

7 . p df
h t t p :/ / lm s. me ch .u pa t ra s. gr/ L MS /f ile s -1 / st ud e nt s -a re a /a rit h m et iko s -

e le gkh o s -e rga le iom e kha no n / su b je ct -f ile s/e kpa id e ut iko -
u liko / CNCL a b Le af le t _ v1 3 . pdf
h t t p s :/ / e -cla ss . te ila r . gr/ m o d u le s / do cu m en t /f ile. p hp / FURN 1 3 6 / CA D-

CA M. p df
h t t p s:/ / e l. wikip e d ia. o rg/ wiki/ G -co d e
[76]

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΕΡΓΑΛΕΙΟΜΗΧΑΝΩΝ PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΕΡΓΑΛΕΙΟΜΗΧΑΝΩΝ PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Τ Ε Χ Ν Ο Λ Ο Γ Ι Κ Ο Ε Κ Π ΑΙ Δ Ε Υ Τ Ι Κ Ο Ι Δ Ρ Υ Μ Α Δ Υ Τ Ι Κ Η Σ Ε Λ Λ ΑΔ Ο Σ

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙ Α 1670

Λ ΥΚΟ ΥΡ ΓΙ ΩΤΗΣ Σ ΤΕ ΦΑΝΟ Σ ( ΑΜ ) 6 7 4 9

Σ τ η ν πα ρο ύ σ α πτυ χι α κή ε ργασ ία πρα γμ α το ποι είτ αι η πε ρι γρα φή τ ης

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ........................................................................................................................... III

ΕΙΣΑΓΩΓΗ – ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ .............................................................................. 1

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΕΡΓΑΛΕΙΟΜΗΧΑΝΩΝ CNC ............................................................. 7

1.1 Κύρια μέρη εργαλειομηχανής CNC......................................................................... 7

ΤΡΟΠΟΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΓΛΩΣΣΕΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ

2.1 Τρόποι προγραμματισμού Ε/Μ - CNC .................................................................. 19

ΑΙΘΗΤΗΡΕΣ ΚΑΙ ΕΛΕΓΚΤΕΣ .......................................................................................... 48

3.1 Αισθητήρες ............................................................................................................ 48

ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΙ ΚΙΝΗΤΗΡΕΣ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΎΝΤΑΙ ΣΤΙΣ

4.1 Γενικά για τους ηλεκτρικούς κινητήρες , που χρησιμοποιούνται στις

o Κ α τ α σ κε υή τ ρα πε ζο πλά νη ς (W ilkin son , 17 7 4 )

o Κ ο πή σ πει ρωµ άτ ων σ ε τ ό ρνο (Ma u d sle y)

o Β ε λτι ώσε ι ς στ η ν κα τ α σ κευ ή τό ρνο υ κα ι δ ρα πά νο υ .

o Κ α τ α σ κε υή πυ ργωτ ο ύ τ ό ρνο υ (Fit ch , 1 8 45 )

o Κ α τ α σ κε υή λει α ντ ικο ύ κυ λι νδ ρι κών επι φ α νε ι ών (B ro wn ,

 1 8 51 : Πρώτ η δηµ ο σί ευ σ η πά νω σ τ η ν κο πή (Co cqu ilh a t,

 1 8 62 : Ε πέ κτ α σ η προ η γού µ ε νη ς ε ργασ ί α ς (Cla rin va l, Γα λλί α )

 1 8 64 : Ε πίδ ρα ση τη ς γε ωµ ετ ρί α ς κο πτ ι κο ύ ε ργα λεί ου (ΚΕ ) και

 1 8 70 : Σ χη µ ατ ισ µ ός α πο β λί ττ ο υ (Th im e , Ρ ωσί α ) (∆ι άτ µη σ η σε

 1 8 73 : Σ χη µα τι σ µός α πο β λίτ το υ (T re sca , Γα λλί α ) (∆ι ά σ χι ση

 1 8 92 : Πε ιρα µ ατι κή µ έτ ρησ η της κύ ρι α ς σ υ νι στ ώσ ας της

o Ε ξ ά ρτη σ η της δ ι άτ µη σ η ς α πό την ο ρθ ή τάσ η

 1 8 93 : Πρώτη προ σ πά θει α προ σδ ι ορισ µ ού τ η ς γωνί α ς

 1 8 96 : Θε ώρη ση τ η ς πλα στ ι κή ς πα ρα µ ό ρφ ωσ η ς κατ ά τ η ν

 1 8 98 : ∆ί πλωµ α ε υ ρεσ ιτ ε χνί α ς γι α κα τ ασ κε υή ΚΕ α πό

 1 9 05 : Κ ρι τι κή σ το µ ο ντ έ λο Rou le au -Kin gsb u ry (B ro o ks)

 1 9 07 : Κ λα σ σι κή δ ι ατ ύ πωση τ η ς εξ ί σ ωση ς Ta ylo r γ ι α το ν

 1 9 23 -3 0: Α να κά λυψη κα ι ε φα ρµ ο γή τ ων σ κλη ρο µε τ ά λλων ως

 1 9 33 : Κ ύ κλο ς σ χη µ α τι σµ ού και τεµ α χι σµ ο ύ ψευ δ οακµ ή ς.

 1 9 35 : Με λέτ η µη χα νι σ µ ο ύ σ χηµ α τι σµ ο ύ σ υ νε χο ύ ς α πoβ λίτ του

 1 9 37 : Γρα φι κό ς προ σ δι ο ρι σµ ό ς της γωνί α ς δ ιά τ µ ησ η ς

 1 9 38 : Α να σ κό πη ση δι α φ όρων τ ύ πων α πο β λίτ τ ου (E rn st)

 1 9 40 -4 1: Γε ωµ ετ ρία σ χη µ α τ σµ ο ύ α ποβ λίτ το υ . Ε πί δ ρασ η σ τ η ν

 1 9 44 -4 5: Μο ντ έ λο ο ρθ ο γωνι κή ς κο πής τ ων E rn st -Me rch a n t

 1 9 69 -7 1: ∆εύ τ ερη µ ε γά λη ε πα νά σ τ αση στ η ν κα τ α σ κε υή Κ Ε µε

 1 9 72 : δ ημι ο υ ργή θηκε η πρώτ η γε νι ά CNC σε m in i

 1 9 76 : πο λλα πλοί επε ξ ε ργασ τέ ς σ τι ς μ ο νά δ ε ς ε λέ γχο υ .

 1 9 80 : ο προ γρα μ μ ατ ισ μ ό ς τη ς ε ργα λει ομ ηχα νή ς

 1 9 85 : τυ πο ποι ημ έ να πρωτ ό κο λα ε πι κο ι νωνί α ς γι α CI M.

 2 0 00 we b --b a se d m a nuf a ct u rin g

Είδη συµβατικών κατεργασιών κοπής

Σ τ ο υ ς Πί να κε ς 1 κα ι 2 πα ρου σι άζο ντ α ι σ χηµ α τι κά οι β α σι κές

Πί νακ ας 2 : Κατ ερ γ ασί ες κ υλ ι νδ ρι κ ώ ν επ ι φ ανει ώ ν

 Κ ατεργαζό µενο τε µάχ ιο (ΤΕ )

Τ ο Κ Ε κι νε ίτ αι σε σ χέ σ η προ ς τ ο Τ Ε σ ε συ γκε κρι µέ νη κα τ ε ύθ υ νσ η

Σχ ήµ α 1: Ο ι βασι κοί συ ντ ελ εστ έ ς τ ης κ οπ ής

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΕΡΓΑΛΕΙΟΜΗΧΑΝΩΝ CNC

1.1 Κύρια μέ ρη εργαλειομηχανής CN C

Δι άγ ραμμα 1 : Τα κ ύρι α μέ ρη μι ας εργ αλ ει ομηχ α νής

1.2 Βασικέ ς λειτουργίες µιας ΕΜ κοπής

 Πα ρέ χε ι τ η ν α να γκα ί α ι σ χύ γι α τ η ν κατ ε ργα σί α.

 Ε ξ α σ φ α λί ζει τη ν α σ φ α λή σ υ γκρά τη σ η Κ Ε κα ι Τ Ε και τη σ ωσ τή

 Ε κτ ε λε ί τι ς β α σι κές κι νή σ ε ι ς γι α τ η ν κα τ ε ργασ ία , ε λέ γχε ι και

Κύρ ι α κ ί ν ηση (p rim a ry m o t io n ): Α πο ρρο φά τ ο µ ε γα λύτ ερο

Κί ν ηση πρ όωσης (f ee d m o t io n ): Συ µπλη ρωµ α τι κή προ ς τ η ν κύ ρια

1.4 Συστήµατα αξόνων ΕΜ κατά ISO

o (Φ ρε ζο δ ρά πα νο , φ ρε ζο πλά νη , πρι όνι , γρα να ζο κό πτ η ς,

o Με πε ρι στ ροφ ι κή κύ ρι α κί νη σ η :Τό ρνο ς (ο ρι ζό ντ ι ο ς,

 Ω ς π ρος τ ο βαθµ ό εξ ε ι δ ί κ ευσης