You are on page 1of 45

FW, ÁW k‰W« eL¤ju

bjhêš bfhŸif
2008

FW, ÁW k‰W« eL¤ju bjhêš ãWtd§fŸ Jiw


jäœehL muR
tçir bghUsl¡f« g¡f v©
1 m¿Kf« 1
bjhiyneh¡F¥ gh®it, F¿¡nfhŸ, neh¡f§fŸ k‰W« brašKiw c¤ÂfŸ 1
bjhiyneh¡F¥ gh®it 1
F¿¡nfhŸ 2
neh¡f§fŸ 2
brašKiw c¤ÂfŸ 3

2 Ëdâ 4

3 FW, ÁW k‰W« eL¤ju bjhêš bfhŸifæ‹ njit 6

4 bfhŸif rh® elto¡iffŸ 8


4.1 mo¥gil f£lik¥ò tr më¤jš 8
4.1.1 V‰fdnt Ïa§» tU« bjhê‰ng£ilfis nk«gL¤Jjš 8
4.1.2 òÂa bjhê‰ng£ilfŸ ãWÎjš 9
4.1.3 mL¡Fkho bjhê‰ng£ilfis mik¤jš 9
4.1.4 g¤Âu¥ gÂÎ f£lz rYif 9
4.1.5 jåah® Jiwæš nk«gL¤j¥gL« bjhê‰ng£ilfŸ 9
4.1.6 _y¥bghUŸ éånahf« 10

5 neuo C¡Fé¥ò khåa cjéfŸ 10


5.1 FW c‰g¤Â ãWtd§fS¡fhd cjéfŸ 10
5.1.1 _yjd khåa« 10
5.1.2 Fiwªj mG¤j ä‹ khåa« 11
5.1.3 kÂ¥ò T£L tç¡F <lhd khåa« 11
5.1.4 K¤Âiu f£lz éy¡F 11
5.2 Ëj§»a gFÂfëš mik¡f¥gL« FW, ÁW k‰W« eL¤ju 11
c‰g¤Â ãWtd§fS¡fhd cjéfŸ
5.2.1 _yjd khåa« 12
5.2.2 ntiythŒ¥ò bgU¡f khåa« 12
5.2.3 F¿¥Ã£l tif bjhêš Kidnth®¡fhd TLjš _yjd khåa« 12
5.2.4 khr‰w k‰W« R‰W¢ NHY¡F Ïiaªj bjhêš E£g¤Â‰fhd 12
TLjš _yjd khåa«
5.2.5 Fiwªj mG¤j ä‹ khåa« 12
5.2.6 ntsh© rh® c‰g¤Â ãWtd§fŸ mik¡f khåa cjéfŸ 12
5.3 Áw¥ò tif c‰g¤Â ãWtd§fS¡fhd _yjd khåa« 13
5.4 _yjdkhåa« bgw jFÂæšyhj ãWtd§fŸ / bjhêšfŸ 13
5.5 V‰WkÂia C¡Fé¡f jå bfhŸif 14

6 bjhêš E£g MjuÎ 15


6.1 bjhêš E£g k‰W« Âw‹ nk«ghL k‰W« eÅd¥gL¤jY¡fhd cjé 15
6.1.1 ÁW fUé ika§fŸ 15
6.1.2 c‰g¤Â ãWtd§fë‹ ngh£oæL« Âwikia mÂfç¤jš 15
6.1.3 bjhêš FGk nk«gh£L¤ £l« 16
6.1.4 ËKid t£o khåa« 16
6.1.5 bjhêš E£g ts®¢Á ã 17
6.1.6 bjhêš E£g tâf nrit tr ts®¥gf§fŸ 17
6.1.7 m¿Îrh® brh¤Jçik¡fhd khåa cjé 17
6.1.8 F¿¥Ã£l tif bjhêšfS¡fhd bjhêš E£g nk«gh£L £l« 18
6.2 rh‹wë¤jš k‰W« gçnrhjid 18
6.3 brašÂw‹ nk«ghL k‰W« gæ‰Á 18

7 jftš k‰W« rªij MjuÎ 19


7.1 rªij¥gL¤JjY¡fhd MjuÎ, fU¤ju§FfŸ k‰W« bghU£fh£ÁfŸ 19

8 f£L¥ghLfŸ Ú¡f« k‰W« vëjh¡Fjš 21


8.1 bghJ é©z¥g got« 21
8.2 Ra rh‹wë¡F« tr 21
8.3 bjhê‰rhiyfis Jt§Ftj‰fhd x‰iw¢rhsu ԮΠr£l« 21

9 ãUthf Óuik¥ò 22
9.1 bjhêš tâf¤ Jiwæ‹ ãUthf mik¥ig¢ Óuik¤jš 22
9.2 t®¤jf« k‰W« bjhêš E£g jftšfis xU§»iz¤jš 22
9.3 FW,ÁW k‰W« eL¤ju bjhêš bfhŸifæš më¡f¥gL« 23
khåa§fŸ k‰W« C¡Fjé £l§fis ãUt»¤jš
9.4 FW, ÁW k‰W« eL¤ju bjhêš ãWtd§fS¡fhd thça« mik¤jš 23

10 bfhŸif brašgL¤Jjiy¡ f©fhâ¤jš 24


10.1 mÂfhu« bg‰w FG 24

Ïiz¥ò 1
eèΉw FW, ÁW k‰W« eL¤ju bjhêš ãWtd§fis òduik¡F« bfhŸif 26

Ïiz¥ò 2 (m)
x¥òjš më¡f¥g£l bjhêš ó§fhé‹ K¡»a m«r§fŸ 33

Ïiz¥ò 2 (M)
m§Ñfç¡f¥g£l mo¥gil¡ f£lik¥ò g‰¿a g£oaš 34

Ïiz¥ò 3
khãy¤Âš cŸs Ëj§»a t£lhu§fŸ 35

Ïiz¥ò 4
khåa« bgw jFÂæšyhj ãWtd§fŸ / bjhêšfŸ 40
FW, ÁW, k‰W« eL¤ju bjhêš bfhŸif - 2008

1 . m¿Kf«

bjhêš ts®¢Áia¥ bghW¤j tiuæš jäœehL, e‹F ts®¢Áailªj khãy§fëš


x‹whf¤ Âfœ»wJ. jhuhskakh¡fY¡F¥ Ëd®, bgUkséyhd cŸeh£L k‰W«
btëeh£L KjÄ£lhs®fis <®¥gš K‹dâ khãy§fëš x‹whf Ï«khãy«
cUbtL¤JŸsJ. 2006-2007 M« M©oš jäœ eh£o‹ bkh¤j khãy c‰g¤Â
k¥Ú bghU£fŸ c‰g¤Â¤ Jiw 20.23 éG¡fhL«, nritfŸ Jiw 59.1 éG¡fhL«
<£o¤ jªJŸsJ. (ãiyahd éiy mo¥gilæš fz¡»l¥g£LŸsJ). bjhêš
nk«gh£il nkY« C¡Fé¤jš, KjÄLfis <®¤jš, òÂa jahç¥ò ÂwD¡F
C¡fkë¤jš, cyf¤ ju« thŒªj jahç¥ò¤ jF miltj‰F« rªij ngh£o¤
Âwid ts®¥gj‰F« cŸeh£L bjhêšfë‹ Âwid nk«gL¤j cjÎjš, M»a
neh¡f§fnshL muR "òÂa bjhêš bfhŸif 2007" I 5.11.2007 m‹W
btëæ£LŸsJ.

cybf§»YKŸs ts®¢Á milªj ehLfŸ cŸë£l mid¤J ehLfëY«, ÁW k‰W«


eL¤ju bjhêš ãWtd§fS¡F jå ftd« k‰W« Áw¥ò cjéfŸ tH§f¥g£L
tU»wJ. mid¤J bjhêš ãWtd§fS« rªÂ¤J tU« bghJthd rthšfŸ k‰W«
Ãu¢ridfŸ òÂa bjhêš bfhŸifæš Ïl« bg‰WŸs nghÂY«, FW, ÁW k‰W«
eL¤ju bjhêš ãWtd§fŸ Áy jå¥g£l Ïl®ghLfis rªÂ¤J tUtjhš Ï¥
ÃçΡF Áw¥ò ftd« njit¥gL»wJ. muR 2006-07M« M©o‹ ÁW bjhêš
Jiw¡fhd khåa¡ nfhç¡ifæ‹ nghJ, "FW, ÁW k‰W« eL¤ju ãWtd§fŸ
nk«gh£L¢ r£l«, 2006" ¡F Ïz§f, ÁW bjhêš JiwædUl‹ fyªjhnyhÁ¤J
FW k‰W« ÁW bjhêš ts®¢Á¡fhf bfhŸif tF¡f¥gL« vd m¿é¤JŸsJ.

bjhiy neh¡F¥gh®it, F¿¡nfhŸ, neh¡f§fŸ k‰W« braš Kiw c¤ÂfŸ


bjhiy neh¡F¥gh®it
l jäœeh£oYŸs FW, ÁW k‰W« eL¤ju bjhêš ãWtd§fë‹ ngh£oæL«
Âwikia mÂfç¡f¢ brŒJ mt‰¿‹ braš Âwid go¥goahf nk«gL¤Jjš.

l kÂ¥ò TLjiy mÂf¥gL¤jΫ, étrhæfS¡F ešy tUkhd« »il¤ÂlΫ,


ntsh©rh®ªj bjhêšfis C¡Fé¤jš.

l FW, ÁW k‰W« eL¤ju bjhêš ãWtd§fë‹ M©L ts®¢Á é»j¤ij


10 éG¡fh£o‰F« mÂfkhf Ïy¡F ã®za« brŒjš.

l gÂndhuhtJ Iªjh©L¤ £l fhy¤Âš 10 Ïy£r« ngU¡F neuo k‰W« kiwKf


ntiythŒ¥òfis cUth¡Fjš.

1
F¿¡nfhŸ

F¿¡nfhŸ
FW, ÁW k‰W« eL¤ju bjhêš ãWtd§fë‹ mo¥gil f£lik¥ò trÂfŸ
k‰W« kåj M‰wš Ït‰iw nk«gL¤Jtj‹ _ykhf KjÄLfŸ, c‰g¤Â
ts®¢Á, ntiythŒ¥ò k‰W« c‰g¤Âæš ngh£oæL« Âw‹ M»at‰iw
mÂfç¡f¢ brŒJ, jäœeh£o‹ ts®¢Áia éiuÎ gL¤JtJ
Ï¡ bfhŸifæ‹ F¿¡nfhŸ MF«.

neh¡f§fŸ

FW, ÁW k‰W« eL¤ju bjhêš bfhŸifæ‹ neh¡f§fŸ Ñœ tUkhW :

Ø khãy¤ÂYŸs FW, ÁW k‰W« eL¤ju ãWtd§fS¡F ò¤Jæ® më¤J


mit cyf t®¤jf ãWtd x¥gªj¤ijbah£oa g‹dh£L¢ rªijæš
ngh£oæLksé‰F« F¿¥Ã£l bjhê‰ ÃçÎfëš cyfséš
Kj‹ikæl¤Âid milaΫ cjÎjš.

Ø khãy¤Âš k©ly§fS¡»ilna bjhêš ts®¢Áæš ãyé tU« V‰w¤


jhœÎfis¡ Fiw¡F« neh¡Fl‹, Ë j§»a gFÂfëš FW , ÁW k‰W«
eL¤ju bjhêš ãWtd§fis mik¥gj‰F tr brŒjš.

Ø jhuhskakh¡fš k‰W« cyf kakh¡Fjyhš ghu«gça bjhê‰ ÃçÎfëš


V‰g£LŸs ngh£oæid v®bfhŸS« neh¡Fl‹ mt‰¿‹ bjhêš
E£g¤Âid nk«gL¤Jjš k‰W« eÅd¥gL¤Jjš.

Ø rKjha¤Âš F¿¥ghf Ë j§»a ÃçÎ k¡fŸ k‰W« »uhk¥òw k¡fS¡F


ntiy thŒ¥Ãid cUth¡» cŸsl¡»a ts®¢Áia cW brŒjš.

Ø go¤j ÏisP®fS¡F bjhê‰ gæ‰Á k‰W« bjhêš Kidnth® nk«gh£L¥


gæ‰Áfis më¤J mj‹ _y« mt®fis Ra bjhêš brŒa C¡Fé¤jš.

Ø FW, ÁW k‰W« eL¤ju bjhêšfS¡F njitahd f£lik¥ò trÂfis


cUth¡Fjš, khåa cjéfŸ k‰W« rYiffŸ më¤jš, rªij¥gL¤Jjš
k‰W« bjhêš E£g cjéfis më¤jš.

Ø FW, ÁW k‰W« eL¤ju bjhêš ãWtd§fŸ cŸë£l mid¤J bjhêš


ãWtd§fë‹ c‰g¤Â¥ bghU£fë‹ ju¥gçnrhjid¡F¤ njitahd
cjéfis tH§Fjš.

Ø têKiwfis vëjh¡» bjhêš kakh¡fiy Jçj¥gL¤Jjš.

2
braš Kiw c¤ÂfŸ

l muR¤Jiw _y« bjhê‰ng£ilfŸ k‰W« f£lik¥ò trÂfis mik¤jš


k‰W« mt‰iw nk«gL¤Jjš. jåah® k‰W« muR¤ Jiw - jåah® T£L Ka‰Á
_ykhf bjhê‰ng£ilfis mik¡f C¡fkë¤jš.

l k¤Âa muÁ‹ FGkts®¢Á¤ £l§fëš khãy muR« ÏizªJ bjhê‰


f£lik¥ò trÂfŸ k‰W« nritfis cUth¡Fjš.

l bjhêš ts®¢Áæš Ã‹j§»a gFÂfëš ãWt¥gL« FW, ÁW k‰W« eL¤ju


bjhêš ãWtd§fS¡F« étrha« rh®ªj bjhêšfŸ, #›tçÁ (nrnfh), njæiy,
fæW Kjèa F¿¥Ã£l bjhêš c£ÃçÎfS¡F« khåa cjé tH§Fjš.

l K‹dâ bjhêšfis C¡Fé¡F« neh¡f¤njhL jäœeh£oš v¥gFÂæY«


ãWt¥gL« FW, ÁW k‰W« eL¤ju bjhêš ãWtd§fS¡F Áw¥ò KjÄ£L
khåa cjé tH§Fjš.

l FW, ÁW k‰W« eL¤ju bjhêš ãWtd§fë‹ bjhêš E£g¤Âid nk«gL¤Jjš


k‰W« eÅd¥gL¤JjY¡F ËKid t£o khåa cjé më¤jš .

l bjhêš ãWtd§fSl‹ xU§»izªJ bjhêš Kidnth® Âw‹ nk«gh£L


gæ‰Á k‰W« mt®fSila bjhê‰ njitfS¡F V‰wh® nghy bjhêš Âw‹
nk«gh£L gæ‰Á¤ £l§fŸ V‰ghL brŒjš

l gšntW muR £l§fë‹ brašghLfis¥ g‰¿a kÂ¥ÕL brŒjš, jåah®


mik¥òl‹ nr®ªJ eilKiwfis bjhl®ªJ MŒÎ brŒJ vëikah¡Fjš
k‰W« têKiwfis Óuik¤jš.

l FW ãWtd§fë‹ njit¡nf‰g éiuthf fl‹ cjé »il¡f cjÎjš k‰W«


fl‹ c¤Âuthj ã ãWtd¤ £l¤Â‹ gaid FW ãWtd§fë‹ mid¤J
fl‹ njitfS¡F« éçth¡f« brŒjš.

l muR _y« tH§f¥gL« gšntW tifahd ts®¢Á £l§fŸ k‰W« rYiffŸ


F¿¤J jftš tH§Fjš.

l Fiwªj éiyæš R‰WNHY¡F ghJfh¥ghd bjhêš E£g§fis ifahS«


ãWtd§fS¡F rYiffŸ tH§Fjš.

l FW, ÁW k‰W« eL¤ju bjhêš ãWtd§fë‹ Mu«g ãiyæYŸs eèéid


Fiw¤jš k‰W« eèΉw ãWtd§fis òduik¤jš.

3
l bjhêš ãWtd§fŸ, fšé ãWtd§fŸ k‰W« muR Ït‰¿¡»ilnaahd
T£LKa‰Áæ‹ _y« FW, ÁW k‰W« eL¤ju bjhêš Jiwæš MuhŒ¢Á k‰W«
ts®¢Á nk‰bfhŸsš, òÂa bjhêš Ka‰Áfis C¡Fé¤jš k‰W« bjhêš
E£g§fis gutyh¡Fjš.

l x‰iw¢ rhsu ԮΠKiw _y« bjhêš ãWtd§fis mik¥gj‰fhd éÂfŸ


k‰W« têKiwfis vëjh¡Fjš k‰W« Jçj¥ gL¤jš.

2. Ëdâ

ÁW k‰W« eL¤ju ãWtd§fŸ g‰¿a tiuaiwahdJ KjÄL, ntiy thŒ¥ò,


é‰gid k‰W« tuÎ bryÎ M»a x‹W mšyJ mj‰F nk‰g£l fhuâfë‹
mo¥gilæš eh£L¡F ehL ntWgL»wJ. x£L bkh¤jkhf¥ gh®¡F«nghJ ÁW k‰W«
eL¤ju bjhêš ãWtd§fŸ cybf§F« bjhêš ts®¢Áæ‹ cªJ r¡Âahf
és§F»‹wd. éçthf¡ T¿‹, cyfséš bkh¤j c‰g¤Â ãWtd§fë‹
v©â¡ifæš 90 éG¡fhL Ï¥Ãçéš ml§FtnjhL mit 80 éG¡fh£o‰F«
nkyhf bjhêš rh®ªj ntiy thŒ¥òfis më¡»‹wd.

ϪÂa murhš bjhêš ãWtd§fë‹ ÏaªÂu« k‰W« jsthl§fë‹ KjÄ£L kÂ¥ò,


ÁW bjhêš ãWtd§fis tiuaiw brŒÍ« msÎnfhyhf Ëg‰w¥gL»wJ.
Ï¥ÃçÎ nkY« ts®¢ÁailÍ« bghU£L 1960« M©oš %.5.00 Ïy£rkhf ÏUªj ÁW
bjhêšfë‹ ÏaªÂu« k‰W« jsthl§fë‹ KjÄ£L c¢rtu«ò go¥goahf
ca®¤j¥g£L 2006« M©oš %. 500 Ïy£rkhf ã®zæ¡f¥g£LŸsJ.

ÁW bjhêš Ãçédç‹ Ú©l ehisa nfhç¡if¡F ÏirªJ«, cyfséš


“ÁW k‰W« eL¤ju ãWtd«'' vd m¿a¥gL« Ï¥Ãçé‹ ts®¢Á¡fhd r£l ó®t
m§Ñfhu« tH§Ft‹ njitia fU¤Âš bfh©L« ϪÂa muR rÛg¤Âš
FW, ÁW k‰W« eL¤ju ãWtd§fŸ nk«gh£L¢ r£l« - 2006 I Ïa‰¿aj‹
_y« “ÁW bjhêš ÃçΔ v‹gJ “FW, ÁW k‰W« eL¤ju bjhêš ãWtd ÃçΔ vd
bga® kh‰w« brŒa¥g£lJ. Ïj‹ _y« ãWtd¥ÃçΡF K¡»a¤Jt«
më¡f¥g£lnjhL eL¤ju bjhêš ãWtd§fS« Ï¥Ãçé‹ Ñœ bfh©L tu¥ g£lJ.
Ï¢r£l¤Â‹ K¡»a Áw¥ò m«r§fŸ ËtUkhW :

Ø Ï¢r£l« nrit¥Ãçé‰F K¡»a¤Jt« bfhL¡F« neh¡f¤njhL bjhêš


v‹gjid ãWtd« vd tiuaiw brŒ»wJ.

Ø c‰g¤Â ãWtd§fŸ mt‰¿‹ ÏaªÂu« k‰W« jsthl§fë‹ KjÄ£L k¥Ë


(ãy« k‰W« f£ol§fë‹ kÂ¥ò Ú§fyhf) mo¥gilæš ÑœtUkhW
Ãç¡f¥g£LŸsd.

4
FW c‰g¤Â ãWtd§fŸ - %. 25 Ïy£r« tiu
ÁW c‰g¤Â ãWtd§fŸ - %. 25 Ïy£r¤Â‰F nkš %.5 nfho tiu
eL¤ju c‰g¤Â ãWtd§fŸ - %. 5 nfho¡F nkš %.10 nfho tiu

Ø nrit ãWtd§fŸ mt‰¿‹ cgfuz§fë‹ KjÄ£L k¥Ë (ãy« k‰W«


f£ol§fë‹ kÂ¥ò Ú§fyhf) mo¥gilæš ÑœtUkhW Ãç¡f¥g£LŸsd.

FW nrit ãWtd§fŸ - %. 10 Ïy£r« tiu


ÁW nrit ãWtd§fŸ - %. 10 Ïy£r¤Â‰F nkš %.2 nfho tiu
eL¤ju nrit ãWtd§fŸ - %. 2 nfho¡F nkš %.5 nfhotiu

gutyhd bjhêš Mjhu§fSl‹ Toa jäœehL, e« njr¤Â‹ äfΫ bjhêš


ts®¢Áailªj khãy§fëš x‹whf¤ ÂfœªJ tU»wJ. bjhêš c‰g¤Â, kÂ¥ò¡
T£Ljš, bjhê‰rhiyfë‹ v©â¡if k‰W« bjhê‰rhiyfëš gâòçÍ«
bjhêyhs®fŸ v©â¡if M»at‰¿‹ ju tçir¥ g£oaèš jäœehL, eh£oš
Kj‹ _‹W khãy§fëš x‹whf és§F»wJ. Ϫeh£o‹ Ábk©£, r®¡fiu, Jâ
Ehš, njhš, ntÂ¥ bghU£fŸ k‰W« cu«, jhåa§» C®ÂfŸ k‰W« ÏyFuf
bgh¿æaš rhjd§fŸ M»at‰¿‹ c‰g¤Âæš Ï«khãy« bgU« g§F t»¡»wJ.
Ï«khãy¤Â‹ j‰nghija bjhêš ts®¢Áia cUth¡»aš ngh¡Ftu¤J, jftš
bjhl®ò k‰W« Ïju mo¥gil¡ f£Lkhd Mjhu§fshd bjhê‰ng£ilfŸ, t§»
trÂfŸ, ã¢nritfŸ, kåj ts« M»at‰¿‹ g§F F¿¥Ãl¤ j¡fjhF«.

jäœeh£oš bjhêš kakh¡fš k‰W« bjhêš ts®¢Á bjhl®ghd elto¡iffëš


FW k‰W« ÁW bjhêš ãWtd§fŸ MjuÎ ešF»‹wd. nkY«, m¤jifa bgUksÎ
Mjuit eL¤ju k‰W« bgUª bjhêš ãWtd§fS« më¡»‹wd. khãy
bghUshjhu¤Âš ntiy thŒ¥òfis cUth¡Fjš k‰W« bghU£fŸ c‰g¤Â
M»at‰¿š FW k‰W« ÁW bjhêš ãWtd§fë‹ g§F K¡»akhdjhfΫ,
Ï‹¿aikahjjhfΫ cŸsJ. FW k‰W« ÁW bjhêš ãWtd§fŸ, e« eh£o‹
bkh¤j c‰g¤Â ãWtd§fë‹ v©â¡ifæš 95 éG¡fhL mséY«, bghUŸ
c‰g¤Â¥ Ãçé‹ c‰g¤Âæš 40 éG¡fhL mséY« V‰WkÂæš 35 éG¡fhL
mséY« g§F t»¡»‹wd. 31.3.2007 m‹iwa ãytu¥go, jäœeh£oš Rkh® 5.30
Ïy£r« gÂÎ bg‰w FW k‰W« ÁW bjhêš ãWtd§fŸ Rkh® 16817 nfho %ghŒ
KjÄ£oš Ïa§FtJl‹, mit Rkh® 37 Ïy£r« ngU¡F ntiy thŒ¥ò
tH§»ÍŸsd. FW k‰W« ÁW bjhêš ãWtd§fŸ, ntsh©ik k‰W« ntsh©
rh®ªj bjhêšfS¡F mL¤jgoahf ntiy thŒ¥òfis cUth¡Ftjhš, Cuf
k‰W« Ëj§»a gFÂfëš "Jçjkhd bjhêš ts®¢Á" k‰W« "mÂf¥goahd Âw‹

5
äF ntiy thŒ¥ò trÂfis V‰gL¤jš" M»a Ïu£il neh¡f§fis mila FW
k‰W« ÁW bjhêšfŸ r¡Â thŒªj cªJ r¡Âahf cŸsd. nkY«, jäHf¤Âš cŸs
6 y£r¤Â‰F« mÂfkhd gÂÎ bgwhj bjhêš ãWtd§fŸ bjhêš Kidnth®
g©òfis cUth¡F« eh‰w§fhšfshf ËdâæèUªJ brašg£L tU»‹wd.

3. FW, ÁW k‰W« eL¤ju bjhêš bfhŸifæ‹ njit

cyfkakh¡fš k‰W« mij¤ bjhl®ªj bghUshjhu Ó®ÂU¤j« M»at‰¿‹


éisthf FW , ÁW k‰W« eL¤ju bjhêš ãWtd§fŸ rªÂ¡F« rthšfŸ k‰W«
thŒ¥òfŸ g‹kl§F mÂfç¤JŸsd. t®¤jf¤ jilfŸ Fiw¥ò, jftš bjhêš
E£g K‹nd‰w« k‰W« jftš gçkh‰w tr M»a fhuz§fshš bjhêš
ãWtd§fŸ j§fS¡F¤ njitahd bghU£fisÍ«, nritfisÍ« cy»š
v¥gFÂæš ÏUªJ« kèthd éiyæš Âw‹äF Mjhu§fŸ _y« bg‰W¡ bfhŸs
Ko»wJ. cyfkakh¡fš k‰W«, mij¤ bjhl®ªJ rªijæš ãyΫ ngh£o
mÂfç¤ÂU¥gij fU¤Â‰ bfh©L, FW, ÁW k‰W« eL¤ju bjhêš
ãWtd§fS¡fhd bfhŸiffŸ tF¡f¥glš nt©L«. kh¿tU« Nœãiy¡nf‰g
FW, ÁW k‰W« eL¤ju bjhêš ãWtd§fŸ j«ik jah® gL¤ÂbfhŸsš
mtÁakh»wJ.

cyfshéa eilKiwfŸ ϪÂa¢ rªijfis milªJ cŸsjhš FW , ÁW k‰W«


eL¤ju bjhêš ãWtd§fëläUªJ caça msÎ bjhêš E£g Jšèa« v®
gh®¡f¥gL»wJ. Ï›thwhd, ntfkhfΫ JçjkhfΫ V‰gL« eilKiw kh‰w§fŸ
fhuzkhf, FW, ÁW k‰W« eL¤ju bjhêš ãWtd§fis jåik¥gL¤Â¥ gh®¡f
nt©oaJ mtÁakh»wJ. j§fŸ c‰g¤Â¤ ju¤ij nk«gL¤Jtj‹ _y« FW , ÁW
k‰W« eL¤ju bjhêš ãWtd§fŸ V‰Wk nk‰bfhŸsΫ tê V‰g£LŸsJ.
rªijæš ãyΫ ngh£oia rkhë¡f FW, ÁW k‰W« eL¤ju bjhêš ãWtd§fŸ
bjhl®¢Áahf jkJ bjhêš E£g¤ij nk«gL¤JtJ«, _yjd¤ij mÂfç¥gJ«
mtÁakh»wJ. muÁ‹ bfhŸiffŸ FW k‰W« ÁW bjhêš ãWtd§fŸ
fhy¥ngh¡»š eL¤ju k‰W« bgça bjhêš ãWtd§fhf khWtj‰F cWJiz òça
nt©L«. m›thW kh‰w« brŒa¥ gL« nghJ FW k‰W« ÁW bjhêš
ãWtd§fS¡nf cç¤jhd ntiythŒ¥ò mÂfKŸs eilKiw c¤ÂfŸ j¡f
it¡f¥gl nt©L«.

cyf kakh¡fiy¤ bjhl®ªJ e« eh£oš ju« Fiwªj bghU£fŸ mÂf mséš


rªij¥gL¤j¥gl thŒ¥ò cŸsJ. vdnt, FW, ÁW k‰W« eL¤ju bjhêš fS¡fhd
mo¥gil¡ bfhŸif neh¡fkhdJ ngh£ofis rkhë¡f cjÎtnjhL ntiy
thŒ¥òfis mÂf¥gL¤Jjš MfΫ ÏU¤jš nt©L«. Ϫãiyæš muR bjhêš

6
ãWtd§fS¡F xU cfªj NHiy cUth¡FtnjhL muÁ‹ bjhê‰ bfhŸiffŸ
muir xU tr më¡F« k‰W« C¡Fé¡F« mik¥ghf tiuaiw brŒjš
f£lhakh»wJ.

muÁ‹ cjéfŸ Ï«Ka‰Áæš ngh£oia v®bfhŸs tèik gil¤j bjhêš


c£ÃçÎfis c¤ntf¥gL¤J« éjkhfΫ kh‰w§fS¡F <L bfhL¡f Koahj
mšyJ brašglnt Áuk¥gL« Ïju ÃçÎfS¡F khåa§fSl‹ njitahd MjuÎ
tH§F« éjkhfΫ ÏU¤jš nt©L«. mjhtJ, xU eh£oš bjhêyhs®
Ïl¥bga®Î¡fhd thŒ¥ò Fiwthf ÏU¡F« nghJ«, Âw‹ FiwÎ k‰W« Âw‹
ca®Î Jçj é»j¤Âš ãfG« nghJ«, bgça mséš bjhêyhs®fis <LgL¤Â
F©^Á Kjš ékhd ghf§fŸ tiuæyhd gytif bghU£fis c‰g¤Â brŒtš
<Lg£LŸs ãWtd§fis, tYthd ghu«gçaä¡f bjhêš ÃçÎfŸ k‰W« eÅd fhy
ts®ªJ tU« bjhêš ÃçÎfnshL bghU¤Â¥ gh®¤jš ÏayhJ. äfΫ ts®¢Á
milªj ehLfŸ FW, ÁW k‰W« eL¤ju ãWtd§fS¡F M¡f¥ ó®tkhd rªij
MjuÎ më¤J tUtnjhL, bjhêš E£g nk«ghL, Âw‹ ts®¢Á k‰W« xU§»iz¥ò
M»a trÂfis brŒJ bfhL¥gj‰F tYthd MjuÎ KiwfisÍ« më¤J
tUtjhš ϧF« Ï›thwhf brašgl nt©oaJ m¤ÂahtÁakhF«.

ÁW k‰W« eL¤ju bjhêš ãWtd§fis bghW¤j tiuæš ngh£oæid rkhë¡F«


Âwid nk«gL¤JtnjhL bgUªbjhêš ãWtd§fë‹ bfhŸKjš Ãçéš m§f«
t»¤jš M»ait K¡»a¤Jt« bgW»wJ. FW bjhêšfis bghW¤jtiu rªij
thŒ¥ò, bjhêš E£g nk«ghL, totik¥ò k‰W« c‰g¤Âæš nj¡fãiy V‰gLtij
rkhë¤jš M»ait K¡»akhd rthšfshf és§F»‹wd. FW, ÁW k‰W« eL¤ju
bjhêš ãWtd§fŸ jk¡F njitahd m eÅd bjhêš E£g§fŸ, cŸeh£L
MuhŒ¢Á k‰W« ts®¢Á cjé, òÂa c¤ÂfŸ M»at‰iw vëš bgWtij
C¡Fé¥gnjhL Ïj‰fhd f£lik¥òfisÍ« nk«gL¤jš nt©L«. muR, bjhêš
MuhŒ¢Á k‰W« fšé ãWtd§fŸ Ït‰¿‰»ilæyhd T£L Ka‰Áia
C¡Fé¥gnjhL mj‹ _y« bjhêš ãWtd§fë‹ Âw‹ nk«gh£o‰fhd Ka‰ÁfŸ
nk‰bfhŸs¥glš nt©L«. bjhêš ãWtd§fŸ òÂa bjhêš E£g§fëš KjÄL
brŒtj‰F njit¥gL« flDjé vëjhfΫ, Fiwªj t£oÅj¤ÂY« »il¡f¥bgw
têtif brŒa¥gl nt©L«.

ϪÂa eh£il¥ ngh‹w bjhêyhs® v©â¡if mÂfKŸs bghUshjhu Nœãiyæš


ntiythŒ¥ig mÂf¥gL¤J« tifæš bfhŸiffŸ k‰W« £l§fë‹ njit mÂ
K¡»a« thŒªjjhf fUj¥gL»wJ. ÏåtU« fhy§fëš eh£oš ts®ªJ tU«
K¡»a Rikahd neuo k‰W« kiwKf ntiythŒ¥ig mÂfç¡F« bghW¥ig, bjhêš
c‰g¤Â ãWtd§fŸ v® bfhŸs nt©oÍŸsJ. Ïš »uhk¥òw k‰W« étrha«

7
rh®ªj FL«g§fëèUªJ tU« ntiythŒ¥g‰w ÃçédU« ml§Ft®. bjhêš
c‰g¤Â ãWtd§fë‹ ts®¢Á étrha« rh®ªj bjhêšfS¡F ngUjéahf
és§F»wJ. nkY«, ÏJ nrit rh®ªj bjhêšfshd ghu«gça éahghu«, ã ãWtd
nrit, ngh¡Ftu¤J M»a ÃçÎfëš g‹kl§F ts®¢Áæid cUth¡F»wJ.
Ïj‹ fhuzkhf bjhêš Jiwæš ts®¢Áahš V‰gL« x£Lbkh¤j ntiythŒ¥ò,
nritrh® bjhêšfëš V‰gL« kiwKf ntiythŒ¥ÃidÍ« cŸsl¡»ajhf
és§F«. nkY«, bjhêš Jiw rh®ªj nritrh® ÃçÎfŸ k‰W« c£ÃçÎfŸ mÂf
ntiythŒ¥ò tH§Ftjhš Ï¥ÃçÎfisÍ« ftd¤Âš bfhŸsš nt©L«. vdnt,
bjhêš Jiwæ‹ mÂntf ts®¢Áia C¡Fé¤jš eh£o‹ x£Lbkh¤j
bghUshjhu ts®¢Á k‰W« ntiythŒ¥ò bgU¡f¤Âid V‰gL¤J«.

FW, ÁW k‰W« eL¤ju bjhêš ãWtd§fŸ jäœ eh£o‹ bkh¤j c‰g¤Â


ãWtd§fë‹ v©â¡if, bghU£fŸ c‰g¤Â k‰W« V‰Wk M»at‰¿š
fârkhd g§F t»¥gnjhL ntsh© k‰W« ntsh© rh® bjhêšfS¡F
mL¤jgoahf mÂf mséš ntiythŒ¥òfis cUth¡FtjhY«, Ï¥Ãçéid
nk«gL¤JtJ K¡»akhdjhf fUj¥gL»wJ. nkY«, jäœeh£oYŸs FW k‰W«
ÁWbjhêšfS¡fhd r§f§fŸ, FW k‰W« ÁWbjhêšfS¡fhf jåahd
bfhŸifæid btëæL«go muir tèÍW¤Â tªjd. Ïj‹ btë¥ghlhf
FW, ÁW k‰W« eL¤ju bjhêšfS¡fhd Ãu¤naf bfhŸifæid muR btëæl
K‹tªJŸsJ.

ts®¢Á¡F¤ £läL«nghJ, eèΉw bjhêš ãWtd§fë‹ njitfis fhy¤nj


f©l¿ªJ, cça ftd« brY¤Â mt‰¿š <LgL¤j¥g£LŸs ã k‰W« Ãw
Mjhu§fis gaDŸsjhf kh‰¿aik¡F« tifæš nghJkhd ftd« brY¤j¥glš
nt©L«. Ïj‰F tif brŒÍ« neh¡Fl‹ ÏJ bjhl®ghf fil¥Ão¡f nt©oa
f£L¡nfh¥ghd mQFKiw g‰¿ étu§fŸ FW, ÁW k‰W« eL¤ju bjhêš
ãWtd§fŸ bfhŸifæ‹ Ïiz¥ò-1 š bfhL¡f¥g£LŸsJ.

4. bfhŸif rh® elto¡iffŸ

4.1 mo¥gil f£lik¥ò tr më¤jš :

4.1.1 V‰fdnt Ïa§» tU« bjhê‰ng£ilfis nk«gL¤Jjš

jäœehL ÁWbjhêš ts®¢Á ãWtd« (Á£nfh), bjhêš tâf¤Jiw k‰W« bjhêš


T£LwÎ ÃçÎ Ït‰¿‹ f£L¥gh£oš cŸs mid¤J bjhê‰ng£ilfë‹ mo¥gil
f£lik¥ò nk«gh£L¥ gâfŸ K‹Dçik mo¥gilæš nk‰bfhŸs¥gL«.

8
4.1.2 òÂa bjhê‰ng£ilfŸ ãWÎjš

jäœehL bjhêš K‹nd‰w ãWtd« (Á¥fh£) nk‰bfhŸS« òÂa bjhê‰ng£il


mik¤jš k‰W« V‰fdnt cŸs bjhê‰ng£ilfis éçth¡f« brŒÍ«
£l§fëš, kid mséš 20 éG¡fhL ãy¤ij FW, ÁW k‰W« eL¤ju
ãWtd§fS¡F Jiz¤ bjhêšfis bjhl§f xJ¡ÑL brŒÍ«. 11tJ Iªjh©L¤
£l fhy¤Âš Á£nfh nk«gL¤J« bjhê‰ng£ilfëš 30 éG¡fhL gu¥gsÎ ãy«,
FWªbjhêš ãWtd« x‹¿‰F 15 br‹£ msΡF äfhkš xJ¡ÑL brŒa¥gL«.
njitia¥ bghW¤J 10 bjhê‰ng£ilfŸ gRik¥gF vd¥gL« òÂa bjhêšfŸ
mšyJ V‰fdnt Ïa§»tU« bjhê‰ng£ilfis éçth¡f« brŒjš _ykhf
mik¡f¥gL«. Ïš gÂndhuhtJ £l fhy¤Âš, khjtu« (ÂUtŸq® kht£l«),
é©zk§fy« (ntYh® kht£l«), g®T® (»UZz»ç kht£l«) k‰W« nfha«ò¤Jh®
kht£l¤Âš jFªj Ïl¤Âš mik¡f¥gL« FW ÃçΡfhd jå bjhê‰ng£ilfS«
ml§F«.

4.1.3 mL¡Fkho bjhê‰ng£ilfis mik¤jš

br‹id khefç‹ ika¥ gFÂæèUªJ 25 »nyh Û£l® R‰wsΡFŸ FW c‰g¤Â


ãWtd§fS¡fhf Ãu¤nafkhf mL¡Fkho bjhê‰ng£ilfŸ Á£nfh _y«
cUth¡f¥gL«. Ϥ£l§fŸ bjhl§f¥g£L 2010M« M©L¡FŸ Ko¡f¥gL«.

bjhê‰ng£ilfëš bjhê‰ Tl§fis mik¡f éÂfŸ js®¤j¥g£L js¥gu¥gsÎ


F¿pL 1.5 Kjš 1.75 tiuæY« mL¡Fkho bjhê‰ ng£ilfŸ mik¡f mÂfg£rkhf
2.5 tiuæY« mDk¡f¥gL«.

4.1.4. g¤Âu¥ gÂÎ f£lz rYif

Á£nfh mšyJ muR nk«gL¤J« bjhê‰ng£ilfëš ãWt¥gL« FW k‰W« ÁW


bjhêšfS¡F bjhê‰Tl§fS¡fhd Kjš xJ¡Ñ£o‹nghJ Á£nfh mšyJ muR
m¤jifa bjhê‰ng£ilfS¡F ã®za« brŒÍ« ãy kh‰W k¥Ë ÛJ 50
éG¡fhL K¤Âiu¡ f£lz« k‰W« g¤Âu¥ gÂΡ f£lz jŸSgo¢ rYif
tH§f¥gL«. Ë j§»a t£lhu§fëš mik¡f¥gL« FW k‰W« ÁW bjhêš
ãWtd§fS¡F 50 éG¡fhL K¤Âiu¡ f£lz« k‰W« g¤Âu¥ gÂΡ f£lz
jŸSgo rYif c‰g¤Â Jt§»a Ëd® ÂU¥Ã¤ ju¥gL«.

4.1.5. jåah® Jiwæš nk«gL¤j¥gL« bjhê‰ng£ilfŸ

l br‹id efç‹ ika¥gFÂæèUªJ 30 »nyh Û£lU¡F m¥ghš jåah® Jiw


_y« bjhê‰ng£ilfŸ mik¡f¥gLtij muR C¡Fé¡F«. m›thwhd

9
bjhê‰ng£ilfS¡F x¥òjš tH§FtJ F¿¤j ãgªjidfŸ Ïiz¥ò-2 š
bfhL¡f¥g£LŸsd.

l 50 V¡f® k‰W« mj‰F mÂfkhd gu¥gséš mikÍ« m¤jifa x¥òjš bg‰w


jåah® bjhê‰ng£ilfS¡F khãymuR tH§F« mo¥gil¡ f£lik¥ò khåa«,
x¥òjš bg‰w mo¥gil¡ f£lik¥ò Ïd§fëš 20 éG¡fhL, mÂfg£r« xU
bjhê‰ng£il¡F %.1 nfho v‹w msΡF ÏU¡F«.

l m¤jifa bjhê‰ng£il cUth¡Ftš cUth¡Fgtç‹ g§F 40


éG¡fh£o‰F Fiwahkš ÏU¡F« neh¡f¤Jl‹ khãy muÁ‹ khåa«
Fiw¡f¥gL« v‹w ãgªjidÍl‹ mo¥gil¡ f£lik¥ò trÂfis nk«gL¤j
ika muÁläUªJ khåa« bgw jil VJ« Ïšiy.

l jåah® nk«gL¤J« m¤jifa bjhê‰ng£ilfëš bjhêš bjhl§F« bjhêš


Kidnth®, _y xJ¡Ñ£o‹nghJ cŸs têfh£L k¥Ëgo ãy k¥Éfhd
K¤Âiu¡f£lz« k‰W« gÂΡ f£lz¤Âš 50 éG¡fhL jŸSgo bgw¤
jFÂÍilatuhth®.

l Ϥ£l¤Â‰F¤ njitahd ãy¤Â‰fhd v‰ghLfis jåah® bjhê‰ng£il


bjhl§Fgtnu brŒJ bfhŸs nt©L«.

l bjhê‰ng£il¡F jilæšyhj ä‹tH§fiy cWÂ¥gL¤j jäœehL ä‹rhu


thça« j‹ bryéš bjhê‰rhiyfS¡fhd ä‹ C£ofis V‰gL¤J«.

4.1.6. _y¥bghUŸ éånahf«

FW k‰W« ÁW ãWtd§fS¡F¤ njitÍŸs m¤ÂahtÁa _y¥bghU£fŸ


»il¥gij xG§FgL¤J« gâia thŒ¥òŸs Ïl§fëš bghJ¤Jiw - jåah®
T£L Ka‰Á mo¥gilæš mik¡f Á£nfh elto¡if nk‰bfhŸS«.

5. neuo C¡Fé¥ò khåa cjéfŸ

5.1 FW c‰g¤Â ãWtd§fS¡fhd cjéfŸ

khãy¤Âš v¥gFÂæš mik¡f¥gL« mid¤J FW c‰g¤Â ãWtd§fS¡F«


Ñœf©l rYiffŸ tH§f¥gL«.

5.1.1. _yjd khåa«

FW, ÁW k‰W« eL¤ju ãWtd§fŸ nk«gh£L¢ r£l« 2006 k‰W« éÂfëš F¿¥Ãl¥
g£LŸs jFÂahd ÏaªÂu§fŸ k‰W« jsthl§fë‹ k¥Ú 15 éG¡fhL
KjÄ£L khåa« tH§f¥gL«.

10
5.1.2. Fiwªj mG¤j ä‹khåa«

kht£l bjhêš ika« _y« tH§f¥gL« bjhêš Kidnth® gÂt¿¡if v©


(gF 2) xJ¡f¥g£l ãWtd§fS¡F, c‰g¤Â Jt§»a ehŸ mšyJ ä‹ Ïiz¥ò
bg‰w ehŸ Ït‰¿š vJ êÂÍŸsnjh, mªehëèUªJ Kjš 36 khj§fS¡F
20 éG¡fhL v‹w Åj¤Âš Fiwªj mG¤j ä‹ khåa« tH§f¥gL«.

5.1.3. kÂ¥ò T£L tç¡F <lhd khåa«

FW c‰g¤Â ãWtd§fS¡F, c‰g¤Â bjhl§»a Kjš MW M©Lfëš


brY¤j¥gL« kÂ¥ò T£L tç¡F <lhd bjhif khåakhf kht£l bjhêš ika«
_y« tH§f¥gL«. Ï« khåa¤ bjhif FW c‰g¤Â ãWtd§fŸ kht£l bjhêš
ika¤Âš bjhêš Kidnth® gÂt¿¡if (gFÂ-2) ¡fhd v© xJ¡ÑL brŒÍ«
bghGJ cŸs jFÂahd ÏaªÂu§fŸ k‰W« jsthl§fë‹ k¥Ë mo¥gilæš
fz¡»l¥gL«. ÏJ F¿¤J jåahf btëæl¥gL« têfh£LjšfŸ k‰W«
éÂKiwfë‹ mo¥gilæš bjhêš Miza® k‰W« bjhêš tâf Ïa¡Fe®
_y« Ï«khåa« tH§f¥gL«.

5.1.4. K¤Âiu f£lz éy¡F

(t§»fŸ k‰W« ã ãWtd§fëläUªJ fl‹ bgwtj‰fhf) mlkhd« it¡f¥g£l


(mšyJ) Ãizakhf it¡f¥g£l Mtz§fis gÂÎ brŒtj‰fhd K¤Âiu¡
f£lz« brY¤JtÂèUªJ FW c‰g¤Â ãWtd§fS¡F éy¡F më¡f¥gL«.

5.2 Ëj§»a gFÂfëš mik¡f¥gL« FW, ÁW k‰W« eL¤ju c‰g¤Â


ãWtd§fS¡fhd cjéfŸ

Ïiz¥ò 33š F¿¥Ãl¥g£LŸs murhš bjhêš ts®¢Áæš Ã‹j§»a gFÂfshf


f©l¿¥g£LŸs 251 t£lhu§fŸ k‰W« muR k‰W« muR ãWtd§fshd Á¥fh£,
Á£nfh, M»ait cUth¡F« bjhê‰ng£ilfëš (br‹id efç‹
ika¥gFÂæèUªJ 50 »nyh Û£l® R‰wsé‰FŸns mikªJŸs bjhê‰ ng£ilfŸ
j鮤J) mik¡f¥gL« FW ,ÁW k‰W« eL¤ju c‰g¤Â ãWtd§fS¡F Ñœ¡f©l
_yjd khåa cjéfŸ tH§f¥gL«. Ϫj bjhê‰ bfhŸif¥go c‰g¤Â
ãWtd§fëš Tè mo¥gilæš bghU£fŸ c‰g¤Â brŒÍ« ãWtd§fŸ, gj¥gL¤J«
gâ k‰W« _y¥bghU£fŸ / c‰g¤ÂbghU£fŸ k‰W« cg bghU£fŸ M»at‰iw
vL¤J¢ bršY« (gâfsl§»a) ãWtd§fS« ml§F«. Ï¢rYiffŸ V‰fdnt
Ïa§» tU« ãWtd§fëš F¿¥Ãl¤j¡f mséš brŒa¥gL« c‰g¤Â mÂfç¥ò
k‰W« c‰g¤Â Ïd kh‰w« Ït‰¿‰F«, mÂf¥goahf brŒa¥gL« KjÄ£o‹
mo¥gilæš tH§f¥gL«.

11
5.2.1. _yjd khåa«

FW ÁW k‰W« eL¤ju ãWtd§fŸ nk«gh£L¢ r£l« 2006 k‰W« éÂfëš F¿¥Ãl¥


g£LŸs jFÂahd ÏaªÂu§fŸ k‰W« jsthl§fë‹ k¥Ú 15 éG¡fhL, mÂf
g£rkhf %ghŒ 30 y£r« tiu, KjÄ£L khåa« tH§f¥gL«.

5.2.2. ntiythŒ¥ò bgU¡f khåa«

c‰g¤Â bjhl§»a 5 M©Lfëš _‹W M©LfŸ, Fiwªjg£r« 25 ntiyah£fis


gâæš <LgL¤J« ãWtd§fS¡F TLjyhf 5 éG¡fhL, mÂfg£rkhf %.5 y£r«
tiu, ntiythŒ¥ò bgU¡f khåakhf tH§f¥gL«. tU§fhy it¥ò 㢠r£l«
ngh‹w r£l§fë‹go rk®¥Ã¡f¥gL« r£ló®t étu m¿¡iffŸ, F¿¥Ã£l msÎ
gâahs®fŸ ãWtd¤Âš ntiyæš <LgL¤j¥g£LŸsduh v‹gj‰F Mjhukhf
vL¤J¡ bfhŸs¥gL«.

5.2.3. F¿¥Ã£l tif bjhêš Kidnth®¡fhd TLjš _yjd khåa«

kfë®, g£oaèl¥g£l Ïd« / g£oaèl¥g£l gH§Foæd®, clš CdK‰nwh® k‰W«


muthâfŸ M»nah® bjhêš Kidntuhf ÏU¡F« ne®Îfëš 5 éG¡fhL, mÂf
g£rkhf %.2 y£r« tiu, TLjš _yjd khåakhf tH§f¥gL«.

5.2.4. khr‰w k‰W« R‰W¢NHY¡F Ïiaªj bjhêš E£g¤Â‰fhd TLjš


_yjd khåa«

khr‰w k‰W« R‰W¡NHY¡F Ïiaªj bjhêš E£g¤ij ga‹gL¤J«


ãWtd§fS¡F, mj‰fhf R‰W¥òw¤ JhŒikæid fh¡F« fUéfŸ ãWt¥
g£LŸsd vd jäœehL khR¡f£L¥gh£L thça« rh‹wë¥gj‹ mo¥gilæš
ãWt¥g£l F¿¥Ã£l ÏaªÂu jsthl§fë‹ k¥Ú 25 éG¡fhL, mÂfg£rkhf
%.3 Ïy£r« tiu, TLjš KjÄ£L khåakhf tH§f¥gL«.

5.2.5. Fiwªj mG¤j ä‹khåa«

kht£l bjhêš ika« _y« tH§f¥gL« bjhêš Kidnth® gÂt¿¡if v©


(gF 2) xJ¡f¥g£l ãWtd§fS¡F, c‰g¤Â Jt§»a ehŸ mšyJ ä‹ Ïiz¥ò
bg‰w ehŸ Ït‰¿š vJ êÂÍŸsnjh, mªehëèUªJ Kjš 36 khj§fS¡F
20 éG¡fhL v‹w Åj¤Âš Fiwªj mG¤j ä‹ khåa« tH§f¥gL«.

5.2.6. ntsh© rh® c‰g¤Â ãWtd§fŸ mik¡f khåa cjéfŸ

muR, murhiz (ãiy) v©.32 ÁW bjhêš Jiw, ehŸ 28.6.2002 Ïš x¥gë¡f¥g£l


385 t£lhu§fëš mik¡f¥gL« ntsh© rh® c‰g¤Â ãWtd§fS¡F khåa«

12
tH§F« £l«, Ï›th©L Kjš brašgL¤j¥gl cŸs bjhêèš Ã‹j§»ÍŸs
t£lhu§fS¡F khåa« tH§F« £l¤Jl‹ Ïiz¡f muR KobtL¤JŸsJ.
mj‰»z§f, g¤Â v©. 5.2.1. Kjš 5.2.5 tiu F¿¥Ãl¥g£LŸs khåa§fŸ
jäœeh£oYŸs mid¤J t£lhu§fëY« mik¡f¥gL« ntsh© rh® c‰g¤Â
ãWtd§fS¡F« éçÎ gL¤j¥gL«.

5.3. Áw¥ò tif c‰g¤Â ãWtd§fS¡fhd _yjd khåa«

jäœeh£oš v¥gFÂæY« mik¡f¥gL« Ñœf©l Áw¥ò tif c‰g¤Â Ïd§fëš


<Lg£LŸs FW ,ÁW k‰W« eL¤ju c‰g¤Â ãWtd§fS¡F, FW ÁW k‰W« eL¤ju
ãWtd§fŸ nk«gh£L¢ r£l« 2006, k‰W« éÂfëš F¿¥Ãl¥g£LŸs jFÂahd
ÏaªÂu§fŸ k‰W« jsthl§fë‹ k¥Ú 15 éG¡fhL, mÂf g£rkhf %ghŒ
30 y£r« tiu, Áw¥ò KjÄ£L khåa« tH§f¥gL«.

1. ä‹ k‰W« ä‹dQ bghU£fŸ


2. njhš k‰W« njhš bghU£fŸ
3. thfd cÂç ghf§fŸ
4. kUªJ k‰W« kUªJ bghU£fŸ
5. Nça r¡Â ga‹gh£L cgfuz§fŸ
6. V‰Wk¡fhd j§f« k‰W« itu eiffŸ
7. khR¡f£L¥ghL cgfuz§fŸ
8. éisah£L bghU£fŸ k‰W« cgfuz§fŸ
9. Á¡fd f£Lkhd bghU£fŸ
10. Ma¤j MilfŸ jahç¥ò
11. murhš m›t¥nghJ m¿é¡f¥gL« Ãw bjhêš Ïd§fŸ.

Ï¢rYif V‰fdnt Ïa§» tU« ãWtd§fë‹ F¿¥Ãl j¡f mséš brŒa¥gL«


c‰g¤Â mÂfç¥ò k‰W« c‰g¤Â Ïd kh‰w« Ït‰W¡F« bghUªJ«.

5.4. _yjdkhåa« bgw jFÂæšyhj ãWtd§fŸ / bjhêšfŸ

nk‰f©l g¤Â v©. 5.1.1. Kjš 5.3. tiu F¿¥Ã£LŸs khåa cjéfS¡F Ñœf©l
Ïd§fŸ jFÂ bgwhJ.

m. cŸeh£oš jahç¡f¥g£l mšyJ Ïw¡Fk brŒa¥g£l giHa ÏaªÂu§fŸ


(våD« eh£o‹ Kj‹Kiwahf Ïw¡Fk brŒa¥g£L Fiwªj g£r«
5 M©LfŸ Ïa§F« ãiyæYŸs ÏaªÂu§fŸ, ÏJ F¿¤J g£la
bgh¿ahsçläUªJ bgW« rh‹¿‹ mo¥gilæš V‰W¡ bfhŸs¥gL«).

13
M. ika muR mšyJ khãy muRfë‹ Ïju khåa £l§fë‹ Ñœ tH§f¥gL«
khåa« bgW»‹w ãWtd§fS¡F Ï¡bfhŸifæ‹ Ñœ mÂf¥goahd
khåa¤bjhif k£Lnk tH§f¥gL«.

Ï. Áw¥ò bghUshjhu k©ly§fŸ k‰W« Áw¥ò k©ly§fëš mik¡f¥gL«


ãWtd§fŸ, Áw¥ò ãÂ¥ga‹ k‰W« Áw¥ò C¡f cjé £l§fŸ _y« ga‹
bgW« ãWtd§fshf ÏU¥Ã‹, mit Ëj§»a t£lhu§fŸ vd
m¿é¡f¥g£l gFÂfëš mikªÂUªjhY« Ï¡bfhŸif¥go khãy muR
tH§F« _yjd mšyJ Fiwªj mG¤j ä‹khåa« bgw jFÂ bgwhJ.

<. Áw¥ò _yjdkhåa« bgW« ãWtd§fS¡F v©. 5.2.2.š ÏUªJ 5.2.5


tiuÍŸs g¤Âfëš F¿¥Ã£l Ïju khåa§fŸ tH§f¥glkh£lhJ. våD«
Ϫj ãgªjid Ëj§»a t£lhu§fëš mika¥ bgW« Áw¥ò _yjd
khåa« bgW« ãWtd§fS¡F bghUªjhJ.

c. g¤Â v©. 5.1.1. k‰W« 5.1.2.š F¿¥Ãl¥g£LŸs FW c‰g¤Â


ãWtd§fS¡fhd rYiffŸ k‰W« g¤Â v©.5.2.1. Kjš 5.2.5. tiu
F¿¥Ãl¥g£LŸs FW, ÁW k‰W« eL¤ju c‰g¤Â ãWtd§fS¡fhd
rYiffŸ Ïiz¥ò 4 š F¿¥Ãl¥g£LŸs ãWtd§fŸ/ bjhêšfS¡F
bghUªjhJ.

5.5. V‰WkÂia C¡Fé¡f jå bfhŸif

òÂa bjhêš bfhŸif 2007 Ïš V‰fdnt F¿¥Ã£LŸs Ñœ¡f©l m¿é¥òfë‹go


Ï«khãy¤Â‹ bjhêš k‰W« bghUshjhu K‹nd‰w¤Âš V‰WkÂæ‹ K¡»a g§if
fU¤Âš bfh©L muR, V‰WkÂia C¡Fé¡f xU jå bfhŸifia m¿é¡F«.

(1) gšntW khãy¤ JiwfŸ k‰W« ika muRl‹ xU§»izªJ brašglΫ,


TLjyhd V‰Wk nk«ghL, V‰Wk¡fhd trÂfŸ brŒaΫ, V‰Wk¡fhd
têKiwfŸ mik¡fΫ k‰W« V‰Wk Mtz§fis jahç¤jš
M»at‰iw vëik¥gL¤Jtj‰fhfΫ, bjhêš Miza® k‰W«
bjhêš tâf Ïa¡Feç‹ gâ, khãy V‰Wk Miza® MfΫ
éçth¡f¥g£LŸsJ.

(2) ϪÂa V‰Wk ãWtd§fë‹ T£lik¥Ã‹ x¤JiH¥òl‹ V‰fdnt


x›bthU kht£l¤ bjhêš ika¤ÂY« brašg£L tU« V‰Wk nk«gh£L
ÃçÎ gy¥gL¤j¥gL«. Ϫj V‰gh£L Kiw, V‰WkÂahs®fS¡F
njit¥gl¡Toa gšntW mDkÂfis éiuthf¥ bgw cjéahf ÏU¡F«.

14
(3) ϪÂa V‰Wk ãWtd§fë‹ T£lik¥òl‹ ÏizªJ bjhêš
tâf¤Jiw Ïa¡Feuf« _y«, mid¤J kht£l¤ bjhêš ika§fëY«
Ïizajs Ïiz¥ò trÂfSl‹ Toa éçthd t®¤jf¤ jftš
tiythrš mik¡f¥gL«.

nk‰T¿a neh¡f§fis milÍ« bghU£L, bjhêš tâf Ïa¡Feuf« k‰W«


mid¤J kht£l¤ bjhêš ika§fë‹ f£lik¥ò trÂfŸ, brŒÂ k‰W« jftš
bjhêš E£g rhjd§fŸ, Ïizajs¤ bjhl®ò, ga‹gh£L bk‹bghUŸ,
Ïizajs jftš gçkh‰w nrit M»ait Ïiz¡f¥gL« tifæš ca®¤j¥gL«.

ÏJ jéu, ngh£oäF cyf mu§»š, FW ,ÁW k‰W« eL¤ju bjhêš Kidnth®fŸ


j§fSila ngh£oæL« Âwid nk«gL¤Â¡ bfhŸsΫ j§fsJ Âwid
ãiyãW¤Â¡ bfhŸsΫ njitahd trÂfis më¡F« bghU£L,
Ïa¡Feuf¤ÂY« k‰W« kht£l¤ bjhêš ika§fëY« cŸs mYty®fŸ k‰W«
gâahs®fS¡F, j‰nghija fâå ga‹ghL, ä‹dQ MSik, bjhêš E£g
_yhjhu Kidjš, bjhêš E£g nk«ghL, FGk nk«ghL, V‰Wk ts®¢Á, k‰W«
têKiwfŸ, Óuhd c‰g¤Â, brŒÂ k‰W« jftš bjhl®ò bjhêš E£g ãiyfŸ M»a
Ïd§fëš gæ‰Á më¡f¥gL«.

6. bjhêš E£g MjuÎ :

6.1 bjhêš E£g k‰W« Âw‹ nk«ghL k‰W« eÅd¥gL¤jY¡fhd cjé

6.1.1. ÁW fUé ika§fŸ

ika muÁ‹ njÁa c‰g¤Â Âw‹ nk«gh£L¤ £l« thæyhf brašgL¤j¥glΟs


ÁW fUé ika§fŸ mik¡f mj‰F njitahd mid¤J cjéfisÍ« njit¡F
V‰g, khãy muR tH§F«.

m¤Jl‹ r«gªj¥g£l FGk« / r§f§fŸ ÁW fUé ika§fŸ jFÂahd Ïl§fëš


mik¡f K‹tªjhš mj‰F njitahd ã cjéia, £l k¥Ú 25 éG¡fhL
mséš mÂf g£rkhf %.1 nfho tiu muR tH§F«. r«gªj¥g£l FGk« / r§f§fŸ
Ïj‰fhd ãy¤Âid V‰ghL brŒa nt©L«.

6.1.2. c‰g¤Â ãWtd§fë‹ ngh£oæL« Âwikia mÂfç¤jš

ika muÁ‹ njÁa c‰g¤Â¤ Âw‹ nk«gh£L¤ £l« thæyhf brašgL¤j¥gl cŸs
Ñœ¡f©l £l§fS¡F¤ njitahd mid¤J cjéfisÍ« njit¡nf‰g khãy
muR tH§F«.

15
1. Á¡fd c‰g¤Â c¤Âfis eilKiw¥gL¤Jtj‰fhd njÁa mséyhd
£l«

2. c‰g¤Â¤ Jiwæš jftš k‰W« jftš bjhl®ò¡fhd bjhêš E£g§fis


nk«gL¤Jjš.

3. ÁW k‰W« eL¤ju ãWtd§fë‹ bjhêš E£g« k‰W« ju« ca®¤JjY¡F


cjÎjš.

4. ÁW k‰W« eL¤ju ãWtd§fë‹ bjhêš KidÎ k‰W« nkyh©ik


ts®¢Á¡F cjÎjš.

5. c‰g¤Â ãWtd§fS¡F bghU£fë‹ totik¥ò nk«gL¤J« neh¡nfhL


totik¥ò mik¤jš.

6. c‰g¤Â ãWtd§fë‹ ngh£oæL« Âwid ju nkyh©ik msitfŸ k‰W«


juKŸs bjhêš E£g fUéfŸ _y« nk«gL¤Jjš.

7. m¿Îrh® brh¤Jçikæš KjÄ£il <®¡f njÁa mséyhd Ãu¢rhu Ïa¡f«.

8. FW k‰W« ÁW bjhêš ãWtd§fS¡F c‰g¤Â bghU£fis


rªij¥gL¤Jtj‰fhd cjéfŸ

6.1.3 bjhêš FGk nk«gh£L¤ £l« :

muR FGk ts®¢Áia C¡Fé¤J ika muR¤ £l§fë‹ mÂfg£r gy‹fis


mªãWtd§fŸ mila cjΫ.

m¤Jl‹ r«gªj¥g£l FGk« / r§f§fŸ jFÂahd Ïl§fëš bghJ tr ika§fŸ


mik¡f K‹tªjhš mj‰F njitahd ã cjéia, £l k¥Ú
25 éG¡fhLmséš mÂf g£rkhf %.1 nfho tiu muR tH§F«. r«gªj¥g£l
FGk« / r§f§fŸ Ïj‰fhd ãy¤Âid V‰ghL brŒa nt©L«.

6.1.4. ËKid t£o khåa«

ika muÁ‹ fl‹ c¤Âuthj¤Jl‹ Ïizªj KjÄ£L khåa cjé¤ Â£l¤Â‹


éÂKiwfë‹ Ñœ F¿¥Ãl¥g£LŸs e‹F cWÂbrŒa¥g£l k‰W« nk«gL¤j¥g£l
bjhêš E£g« bfh©l ÏaªÂu§fis eÅd¥gL¤jY¡fhf ãWΫ FW ,ÁW k‰W«
eL¤ju bjhêš c‰g¤Â ãWtd§fS¡F mt‰whš bgw¥g£l %ghŒ 100 y£r«
tiuÍŸs fl‹fë‹ ÛJ 3 éG¡fhL, (ãWtd« x‹W¡F mÂfg£rkhf Iªjh©L
fhy¤Âš bkh¤j t£o khåa« %.10 Ïy£r«) ËKid t£o khåa« tH§F« £l«
brašgL¤j¥gL«.

16
6.1.5. bjhêš E£g ts®¢Á ãÂ
FW, ÁW k‰W« eL¤ju bjhêš c‰g¤Â¥ Ãçéš JhŒikahd k‰W« / mšyJ r¡Â
ÂwDŸs mšyJ jftš bjhêš E£g« bjhl®òila bjhêš E£g§fis V‰gL¤j
FW, ÁW k‰W« eL¤ju bjhêš ãWtd r§f§fŸ MjuÎl‹ m©zh gšfiy¡fHf«,
»©o tshf«, ãf® ãiy gšfiy¡ fHf§fŸ, bgh¿æaš fšYhçfŸ, bjhêš E£g
gæyf§fŸ, ϪÂa bjhêš E£g fšé ãiya« k‰W« khãy¤ÂYŸs òfœ thŒªj
ika muR ãWtd§fŸ _y« nk‰bfhŸs¥gL« £l§fS¡fhd bryΡfhf
x›bthU M©L« TLjš bjhiffŸ bgW« tifæš %.25 Ïy£r« bjhifÍl‹
xU ãÂa« V‰gL¤j¥gL«.

Ϫ ãÂa¤Â‹ _y« %.2.5 Ïy£r« tiu mšyJ £l kÂ¥Õ£oš 50 éG¡fhL Ït‰¿š
vJ Fiwthdnjh m¤bjhif MjuÎ bjhifahf tH§f¥gL«. Ϫj cjéia¥ bgw
r«gªj¥g£l £l¤Â‰F bjhêš Miza® k‰W« bjhêš tâf Ïa¡Feç‹ K‹
x¥òjš bg‰¿U¡f nt©L«.

nkY« Kjèš tªjt®¡F K‹Dçik v‹w mo¥gilæš FW c‰g¤Â ãWtd§fë‹


bjhêš Kidnth®fS¡F njit¥gL« x£L bkh¤j brašgh£L¤ Âwik bjhl®ghd
100 MŒÎfS¡fhd bryéš 50 éG¡fhL, x›bthU M©L« Ϫ ãÂa« tH§F«.
m¤jifa MŒÎ MW ntiyeh£fŸ bfh©ljhfΫ ÏU¡f nt©L«. Ïj‰fhd
bryÎ étu¥ g£oašfis bjhêš Miza® k‰W« bjhêš tâf Ïa¡Fe®
ã®zæ¥gh®. ϪãÂa« Á£nfh ãWtd¤jhš ã®t»¡f¥gL«. Ïj‰fhd têfh£L
be¿KiwfŸ jåna btëæl¥gL«.

6.1.6 bjhêš E£g tâf nrit tr ts®¥gf§fŸ


FW, ÁW k‰W« eL¤ju bjhêš ãWtd§fëš, jhåa§» bjhêš, ÁW fUéfŸ
ika§fŸ, czÎ gj¥gL¤Jjš M»a bjhêš ÃçÎfëš eÅd c‰g¤Â c¤ÂfŸ
k‰W« totik¥ò nk«ghL Ït‰iw¥ òF¤J« neh¡nfhL mik¡f¥gL« "Âw‹äF
ika§fŸ" k‰W« "bjhêš E£g tâf nrit tr ts®¥gf§fŸ" mik¡f
njitahd ãÂÍjéia ika« x‹W¡F mÂf g£rkhf %.50 Ïy£r« tiu muR
tH§F«.

6.1.7. m¿Îrh® brh¤Jçik¡fhd khåa cjé


bjhê‰ ga‹gh£L¡F cjΫ òJik f©LÃo¥òfis nk‰bfhŸS« jFÂÍila FW,
ÁW k‰W« eL¤ju bjhêš ãWtd§fSl‹ Ïizªj mšyJ jå¤J Ïa§F«
MuhŒ¢Á k‰W« nk«gh£L ãWtd§fŸ Ïitfë‹ òÂa f©LÃo¥òfS¡fhd
"cçik¡fh¥ò" gÂÎ brŒÍ« bryéš 50 éG¡fhL mšyJ %ghŒ 2.00 y£r« Ït‰¿š
vJ Fiwnth m¤bjhif khåakhf tH§f¥gL«. Ï« khåa cjé cŸeh£oš mšyJ

17
btëeh£oš gÂÎ brŒa¥gL« mDk¡f¥g£l cçik¡ fh¥òfŸ bjhl®ghd
gÂΡf£lz« k‰W« Kjš jlit brY¤J« guhkç¥ò bjhif M»at‰¿‰F«
»il¡F«.

m¤Jl‹ FW , ÁW k‰W« eL¤ju bjhêš c‰g¤Â ãWtd§fS¡F tâf F¿pL


gÂÎ brŒÍ« bryéš 50 éG¡fhL mšyJ %ghŒ 25,000/- Ït‰¿š vJ Fiwnth
m¤bjhif khåakhf tH§f¥gL«. Ϫj MjuÎ cŸeh£oš mšyJ btëeh£oš gÂÎ
brŒa¥gL« mDk¡f¥g£l cçik¡ fh¥òfŸ bjhl®ghd gÂΡf£lz« mšyJ
Kjš jlit brY¤J« guhkç¥ò bjhif M»at‰¿‰F« »il¡F«.

6.1.8. F¿¥Ã£l tif bjhêšfS¡fhd bjhêš E£g nk«gh£L £l«


fæW, ifahš brŒa¥gL« Ô¥bg£o, T£LwÎ njæiy c‰g¤Â k‰W« #›tçÁ
c‰g¤Â M»a bjhêš ÃçÎfS¡fhd bjhêš E£g nk«ghL k‰W« c‰g¤Â¢ Á¡fd
elto¡iffS¡F cjt Áw¥ò elto¡iffŸ nk‰bfhŸs¥gL«.

6.2. rh‹wë¤jš k‰W« gçnrhjid


cyfkakh¡fyhš bjhêš Jiwæd® F¿¥ghf FW, ÁW k‰W« eL¤ju bjhêš
ãWtd§fŸ rªÂ¤J tU« ngh£ofis rkhë¡F« neh¡Fl‹ mt®fsJ gçnrhjid
njitfis rªÂ¡F« bghU£L bjhêš tâf Ïa¡Fe® f£L¥gh£oš Ïa§F«
gçnrhjid k‰w« ä‹ kU¤Jt fUéfŸ gGJ gh®¡F« ika§fŸ, eÅd fUéfŸ
ãWÎtj‹ _y« nk«gL¤j¥gL«. Ï«ika§fS¡F bghJ Jiw k‰W« jåah® Jiw
T£L Ka‰Á mo¥gilæš j‹dh£Á tH§Ftj‰fhd thŒ¥òfŸ Muha¥gL«.

bjhêš tâf Ïa¡Feuf«, ika muR £l¤Â‹ Ñœ MŒÎ ika§fŸ mik¡f FW


, ÁW k‰W« eL¤ju ãWtd§fŸ ts®¢Á mik¥Ã‹ mDk nf£L é©z¥Ã¡F«
ne®é‰fhd £l Mtz§fŸ jahç¥ò k‰W« ika muRl‹ bjhl®ò bfhŸS« trÂ
M»at‰iw V‰gL¤Âl cjΫ.

6.3 brašÂw‹ nk«ghL k‰W« gæ‰Á


braš Âw‹ nk«ghL k‰W« gæ‰Á¡fhf bjhêš ãWtd r§f§fSl‹ ÏizªJ
Ñœ¡fhQ« £l§fŸ tF¡f¥gL«

l ts®ªJ tU« bjhêš E£g§fshd jftš bjhêš E£g«, jftš bjhêš


E£g« rh®ªj nritfŸ, m¿Î rh® bra‰ghL x¥gil¥ò, tâf bra‰ghL
x¥gil¥ò, ãWtd bra‰ghL x¥gil¥ò, cæç bjhêš E£g« M»a
bjhêšfë‹ bjhêš Kidnth® nk«gh£o‰bfd Áw¥ò bjhêš Kidnth®
nk«gh£L gæ‰Á £l§fŸ gšntW fhy msÎfëš ã ãWtd§fŸ,
bjhêš ãWtd r§f§fŸ, bjhêš k‰W« nrit Jiwæš Ãugykhd gæ‰Á

18
ãWtd§fŸ _y« bghJ k‰W« jåah® T£lik¥ò Ka‰Á thæyhf
brašgL¤j¥gL«.

l bjhêš Miza® k‰W« bjhêš tâf Ïa¡Feç‹ K‹ mDkÂÍl‹ FW


,ÁW k‰W« eL¤ju bjhêš ãWtd r§f¤Âd® khãy¤Âš cŸs òfœ thŒªj
gæ‰Á ãWtd§fSl‹ T£lhf, go¤J ntiyæšyhjt®fS¡F ga‹ jU«
tifæš el¤j¥gL« Áw¥ò FW»a fhy gæ‰Á tF¥ò¡fhd gæ‰Á
f£lz¤Âš 50 éG¡fhL ÂU«g tH§f¥gL«. m›thW gæ‰Á
bg‰wt®fS¡F cldo ntiy më¥ò¡fhf c¤Âuthj« më¡F«
r«gªj¥g£l r§f¤Â‰F Ï«khåa« tH§f¥gL«.

l bjhêš Miza® k‰W« bjhêš tâf Ïa¡Feç‹ K‹ mDkÂÍl‹ FW,


ÁW k‰W« eL¤ju bjhêš ãWtd§fëš gâòçªJ tU« bjhêyhs®fë‹
braš Âwid nk«gL¤j FW, ÁW k‰W« eL¤ju bjhêš r§f¤Âd®
el¤J« FW»a fhy gæ‰Á tF¥òfS¡fhd gæ‰Á f£lz¤Âš 50
éG¡fhL ÂU«g tH§f¥gL«.

l Ïit jéu muÁ‹ Ãw Jiwfis¢ rh®ªj Kfikfëš nk‰bfhŸs¥gL«


brašÂw‹ ts®¢Á elto¡iffë‹ e‹ikfŸ FW, ÁW k‰W« eL¤ju
bjhêš ãWtd§fŸ bg‰¿L« tifæš njitahd étu§fis Âu£o
v§bf§F njitnah m§bfšyh« m¤jftšfŸ éçthf¡ »il¥gij
cWÂ brŒa bjhêš Miza® k‰W« bjhêš tâf Ïa¡Fe® elto¡if
nk‰bfhŸth®.

7. jftš k‰W« rªij MjuÎ


7.1. rªij¥gL¤JjY¡fhd MjuÎ, fU¤ju§FfŸ k‰W« bghU£fh£ÁfŸ
l jäœehL xëÎkiwt‰w x¥gªj¥ òŸëfŸ r£l« 1998-‹ tiuaiwfë‹go
cŸeh£L FW k‰W« ÁW bjhêš ãWtd§fëläUªJ bfhŸKjš brŒÍ«
Ïd§fS¡F 15 éG¡fhL éiy K‹Dçik më¡f¥gL«.
l khãy muR m›t¥nghJ m¿é¡if btëæL« Ïd§fS¡F bfhŸKjš
K‹Dçik tH§f¥gL«.
l Ãiz it¥ò¤ bjhif brY¤Jtš FW k‰W« ÁW ãWtd§fS¡F
éÂéy¡F¢ rYif bjhlU«.
l FW, ÁW k‰W« eL¤ju bjhêš ãWtd r§f§fŸ bghU£ fh£ÁfŸ
el¤Jtj‰F MF« bryéš éHh mu§f¤Â‰fhd f£lz¤Âš 50 éG¡fhL
(br‹idæš el¤j¥gL« x›bthU ãfœ¢Á¡F mÂfg£rkhf %ghŒ
5 Ïy£r« k‰W« Ïju kht£l§fëš el¤j¥gL« ãfœ¢Á x‹W¡F

19
mÂfg£rkhf %.1.00 Ïy£r« tiu) ÂU«g ju¥gL« mo¥gilæš khåakhf
tH§f¥gL«.

l FW, ÁW k‰W« eL¤ju bjhêš ãWtd r§f§fŸ Ãw khãy§fëš


el¤j¥gL« bghU£fh£Áfëš g§F bfhŸs MF« bryéid <LbrŒjš
v‹w mo¥gilæš mu§F thlifæš 50 éG¡fhL, mÂfg£r« x›bthU
bghU£fh£Á¡F« %ghŒ 5 Ïy£r« tiu, ÂU«g ju¥gL« mo¥gilæš
khåakhf tH§f¥gL«.

l bjhêš Kidnthç‹ FGk§fŸ j§fsJ c‰g¤Â¥ bghUis bghJthd


bga® mšyJ tâf¢ Á‹d¤Âš é‰gid brŒa £l« Ô£l¥g£L MjuÎ
më¡f¥gL«.

l FW, ÁW k‰W« eL¤ju bjhêš ãWtd§fŸ k‰W« r§f§fŸ rh®ghf, ika


muÁ‹ FW, ÁW k‰W« eL¤ju¤ bjhêš ts®¢Á mik¥Ãl« cjé nf£L
é©z¥Ã¡F« Ñœ¡F¿¥Ã£LŸs ne®Îfëš bjhêš Miza® k‰W«
bjhêš tâf Ïa¡Fe® mYtyf¤Âš Ïa§F« jftš ika« njitahd
Mtz§fŸ jahç¤jš k‰W« bjhl®ò bfhŸSjš M»at‰¿š FW, ÁW
k‰W« eL¤ju ãWtd ts®¢Á ãiya¤Jl‹ ÏizªJ cjΫ.

(m) m»y cyf¥ bghU£fh£Áfëš g§F bgWjš - ÁW ãWtd§fŸ g§F


bgW« bghU£fh£Á¡fhd mu§F thlif k‰W« bghU£fis f¥gèš
mD¥g MF« bryÎ M»at‰W¡F KG khåa« tH§Fjš.
(M) ÁW bjhêšfS¡fhd é‰gid nk«ghL cjé - bjhêš ÃuÂã¤Jt
FG¡fëš k‰W« bghU£fh£Áfëš ÁW bjhêš Kidnth® fyªJ
bfhŸStj‰F¢ br‹W tUtj‰fhd ékhd¡ f£lz¤Âš 90
éG¡fhL ã cjé brŒjš nkY« Ãurhu¤Â‰fhd és«gu
bghU£fis¤ jahç¡f MF« bryéš 25 éG¡fhL tiu ã cjé
brŒjš.
(Ï) F¿¥ghd bjhê‰ ÃçÎ bjhl®ghd MŒÎ - F¿¥ghd bjhê‰ ÃçÎ
bjhl®ghd MŒÎ¡F (%ghŒ 2 y£r« tiu) k‰W« c‰g¤Â bghUŸ
Fé¥Ã‰F vÂuhd tH¡Ffëš v®thÂlš (bryéš 50 éG¡fhL
mšyJ %ghŒ 1 y£r« tiu më¤jš).
(<) Jiz x¥gªj Ïiz¥gf§fŸ mik¡F« £l« - Jiz x¥gªj
Ïiz¥gf§fŸ mik¥gj‰F¤njitahd t‹bghUŸ bfhŸ Kjš
brŒa xU Kiw khåaK« mj‰F Ëd® Kjš _‹W M©LfS¡F
MF« eilKiw bryéš FiwªJ tU« rjÅj mo¥gilæš Kiwna
50 éG¡fhL, 30 éG¡fhL k‰W« 10 éG¡fhL, mÂfg£rkhf Kiwna
%ghŒ 1.25 Ïy£r«, %ghŒ 0.75 Ïy£r« k‰W« %.0.25 Ïy£r¤Â‰F
äfhkY« xU Ïiz¥gf¤Â‰F mÂf g£r« %ghŒ 1.57 Ïy£r«
tiuæY« Ïiz khåakhf tH§Fjš.

20
8. f£L¥ghLfŸ Ú¡f« k‰W« vëjh¡Fjš

8.1 bghJ é©z¥g got«

bjhêšfŸ bjhl§f é©z¥Ã¡F« bghJ é©z¥g got« k‰W« bjhêyhs®


Jiwahš x¥òjyë¡f¥g£l bghJ étu m¿¡if cldoahf Ëg‰w¥gL«.

8.2. Ra rh‹wë¡F« trÂ

r£l ó®tkhd njitfis ãiwÎ brŒtš FW, ÁW k‰W« eL¤ju bjhêš


ãWtd§fŸ Ra rh‹wë¡F« tr Ëg‰WtJ go¥goahf bfh©L tu¥gL«.
gÂΡfhd Ra rh‹W më¤jš, MŒÎ rjÅj« k‰W« éÂa‰w Kiwæš rçgh®¥ò
ngh‹wt‰¿‰fhd têfh£L be¿KiwfŸ jåna btëæl¥gL«. x›bthU
kht£l¤ÂY« m¤jifa f£L¥ghLfis mf‰Wtj‰F jFÂahd ãWtd§fŸ
x‰iw¢ rhsu¡ FGédhš Ñœ¡f©l Kiwæš f©l¿a¥gL«.

Ø flªj 3 M©Lfëš, tç, bjhê‰rhiy k‰W« bjhêyhs® ey‹ r«gªj¥g£l


m¿¡iffis jtwhkš rk®¥Ã¤jš.

Ø flªj 5 M©Lfëš t§»fŸ k‰W« Ãw ã ãWtd§fëläUªJ bg‰w fl‹fŸ


ÂU¥Ã¢ brY¤jš mšyJ é‰gid tç brY¤Jjš mšyJ ä‹f£lz¥
g£oaY¡fhd bjhif brY¤Jjš mšyJ cŸsh£Á mik¥òfS¡F nru nt©oa
bjhiffis brY¤Jtš jtiz fhyªjtwhik mšyJ muR KfikfSl‹
tH¡F bjhlUjš M»a K‹ ãfœÎfŸ Ïšyhik.

Ø é‰gid tç / kÂ¥ò T£Ljš tç, ä‹ f£lz« mšyJ cŸsh£Á mik¥òfŸ


mšyJ Ãw khãy KfikfS¡F¢ brY¤j nt©oa bjhif ãYitfŸ mšyJ
muR KfikfSl‹ tH¡F bjhl®ªJ ãYitæš cŸs Ïd§fŸ VJ«
ÏšyhÂU¤jš.

8.3 bjhê‰rhiyfis Jt§Ftj‰fhd x‰iw¢ rhsu ԮΠr£l«

muÁ‹ òÂa bjhê‰bfhŸif 2007š bjhê‰rhiyfis Jt§Ftj‰fhd


x¥òjšfis tH§Ftj‰fhf, khãy k‰W« kht£l mséyhd x‰iw rhsu
FG¡fS¡F Kiwahd mÂfhu« k‰W« fhy tu«òfŸ tH§F« tifæš "bjhêš
têel¤Jjš r£l«" x‹W Ïa‰w¥gLtJ g‰¿ gçÓè¡f¥gL« vdΫ, KjÄL
brŒnth® x‰iw¢ rhsu mDk¡fhf neuoahf é©z¥Ã¡f ÏaY« tifæY«,
mDkÂfŸ tH§f¥gLtij f©fhâ¥gj‰F« bjhêš eilKiwia vëjh¡F«
"ä‹ MSif Kiw" x‹W m¿Kf¥gL¤j¥gL« vdΫ muR m¿é¤JŸsJ.

21
bjhê‰rhiyfis Jt§Ftj‰fhd x¥òjiy tH§Ftj‰fhd khãy« k‰W« kht£l
mséyhd x‰iw rhsu FG¡fS¡F Kiwahd mÂfhu« k‰W« x¥òjiy tH§f fhy
tu«òfŸ tH§F« tifæš "x‰iw rhsu ԮΠr£l«" x‹iw muR Ïa‰W« .

9 ãUthf¢ Óuik¥ò

9.1 bjhêš tâf¤Jiwæ‹ ãUthf mik¥ig¢ Óuik¤jš

kh¿tU« Nœãiyia rkhë¤jš k‰W« trÂah¡F« gâfis nk‰bfhŸS«


neh¡Fl‹ bjhêš tâf¤Jiwæ‹ ã®thf mik¥ò j¡f Kiwæš gy¥gL¤j¥g£L
mj‰fhd Mjhu§fŸ nk«gL¤j¥gL«. FW, ÁW k‰W« eL¤ju bjhêš bfhŸifæš
m¿é¡f¥g£LŸs £l§fis KidªJ brašgL¤J« neh¡Fl‹ bjhêš tâf
Mizafu« k‰W« kht£l bjhêš ika§fis tY¥gL¤j njitahd mid¤J
cjéfS« më¡f¥gL«.

9.2 t®¤jf« k‰w« bjhêš E£g jftšfis xU§»iz¤jš

kht£l bjhêš ika§fŸ bjhêš Miza® k‰W« bjhêš tâf Ïa¡Fe®


mYtyf¤Âš cŸs jftš ika¤Jl‹ Ïiz¡f¥g£L tY¥gL¤j¥gL«. nkY«
m¤jftš ika« lh‹°oah v¥.v‹.v¥ nrit ãiya«, ϪÂa bjhêšfŸ
T£lik¥Ã‹ (Á.I.I.), bjhêš E£g nk«gh£L ika«, FW ÁW k‰W« eL¤ju ãWtd
ts®¢Á ãiya« k‰w« Ãw jftš ika§fSl‹ Ïiz¡f¥gL«.

kht£l¤ bjhêš ika§fë‹ mYty®fŸ k‰W« gâahs®fS¡F t®¤jf«,


cçik¡fh¥ò rh‹wë¥ò eilKiwfŸ nkY« tâf ts®¢Á £l§fis
cUth¡Fjš g‰¿a gæ‰Á më¡f¥gL«.

Ϥjftš ika¤Â‹ Áy gâfŸ btë KfikfëläUªJ bgw¥g£L FW k‰W«


ÁW ãWtd§fë‹ bjhêš Kidnth®fS¡F¤ njitahd mid¤J jftšfisÍ«
xnu Ïl¤Âš »il¡f¢ brŒaΫ, tâf«, m¿Î rh® brh¤Jçik rh‹wë¤jš
k‰W« mit rh®ªj bjhêš E£g Ãu¢ridfŸ, jftš bjhêš E£g¤ij c‰g¤Â
mšyJ rªij¥gL¤Jjèš ga‹gL¤Jjš M»at‰W¡F« Ï«ika« cjΫ.

22
nkY« Ϥjifa jftš ikakhdJ

Ø bghJ k¡fŸ k¤Âæš gy Ïl§fëš »il¡F« bghJthd jftšfis Âu£lΫ


gÂÎ brŒJ bfh©l bjhêš Kidnth® nf£F«nghJ mt‰iw Ïytrkhf
tH§fΫ j¡f V‰ghLfŸ brŒÍ«.
Ø FW k‰W« ÁW ãWtd§fë‹ nfhç¡iffë‹ ngçš jftš ika¤jhš
g£oaèl¥g£l Mnyhrf®fSl‹ fyªjhŒÎ brŒa rªÂ¥ò¡F ã®zæ¡f¥g£l
f£lz mo¥gilæš br‹idæš neuoahfΫ kht£l§fëš Åonah
fh‹gu‹° KiwæY« fyªJiuahlY¡F V‰ghL brŒÍ«.
Ø F¿¥Ã£l bjhêš E£g« k‰W« nkyh©ik bjhl®òila Kfik g‰¿a
MnyhridfŸ tH§Fjš, m¿Kf¥gL¤Jjš k‰W« F¿¥ghd ãWtd ãUthf«
bjhl®òila ãfœÎfŸ ÛJ fyªJiuahlY¡fhf mQF« njit V‰gL«nghJ
cjΫ.
Ø FW k‰W« ÁW ãWtd§fŸ k‰W« ãWtd r§f§fŸ rh®ghf ju nkyh©ik
(QMS) ISO 9000 rh‹W bgWjš k‰W« R‰W¢NHš nkyh©ik (EMS) ISO 14001
rh‹W bgWjš bjhl®ghd bryÎfis ÂU«g¥ bgW« cjé¤ Â£l¤Â‹ Ñœ, ika
muÁ‹ FW, ÁW k‰W« eL¤ju bjhêš ts®¢Á mik¥Ãl« cjé nf£L
rk®¥Ã¡f¥gL« é©z¥g§fS¡F¤ njitahd Mtz§fŸ jahç¡f cjΫ
k‰W« mit rh®ghf ika muRl‹ bjhl®ò bfhŸS«. (ju nkyh©ik (QMS)
ISO 9000 rh‹W bgWjš k‰W« R‰W¢NHš nkyh©ik (EMS) ISO 14001 rh‹W
bgWjš bjhl®ghd bryÎfis ÂU«g bgW« C¡f cjé¤ Â£l¤Â‹ Ñœ
Ïj‰fhd bryéš 75 rjÅj« mšyJ %ghŒ 75,000/- Ït‰¿š vJ Fiwnth
m¤bjhif ika murhš tH§f¥gL»wJ.)
Ø FW ãWtd§fŸ, ika muR k‰W« ika muÁ‹ Kfik _y« cjéfŸ bgw
jFÂahd vªj cjé £l¤Â‹ ÑG« é©z¥Ã¡f éU«ò« ne®Îfëš cjé
brŒÍ«.

9.3. FW, ÁW k‰W« eL¤ju bjhêš bfhŸifæš më¡f¥gL« khåa§fŸ


k‰W« C¡Fjé £l§fis ãUt»¤jš

FW, ÁW k‰W« eL¤ju bjhêš bfhŸifæš më¡f¥gL« khåa§fŸ k‰W«


C¡Fjé £l§fŸ bjhêš tâf¤Jiw _y« ãUt»¡f¥gL«. Ϫj
khåa§fŸ k‰W« C¡Fjé £l§fis brašgL¤Jjš F¿¤j és¡f
F¿¥òfŸ midtuJ têfh£LjY¡fhf jåahf btëæl¥gL«.

9.4. FW, ÁW k‰W« eL¤ju ãWtd§fS¡fhd thça« mik¤jš

ika muÁ‹ FW, ÁW k‰W« eL¤ju ãWtd§fŸ nk«gh£L¢ r£l« 2006‹


éÂfS¡F£g£L khãy muR ÁW bjhêš ãWtd thça¤Âid FW, ÁW k‰W«
eL¤ju ãWtd§fS¡fhd thçakhf kh‰¿ mik¡F«. Ï›thça«
khãy¤ÂYŸs FW, ÁW k‰W« eL¤ju ãWtd§fë‹ ts®¢Á¡fhd
bfhŸiffŸ k‰W« £l§fis nr®ªjhŒÎ k‰W« gçªJiu brŒÍ«.

23
10. bfhŸif brašgL¤Jjiy¡ f©fhâ¤jš

10.1. mÂfhu« bg‰w FG

Cuf¤ bjhêš Jiw mik¢rç‹ jiyikæš, Ñœ F¿¥Ãl¥g£l cW¥Ãd®fis¡


bfh©l xU mÂfhu« bg‰w FG khãy murhš ãaä¡f¥gL«.

Cuf¤ bjhêš mik¢r® - jiyt®

brayhs®, FW, ÁW k‰W« eL¤ju bjhêš ãWtd§fŸ Jiw - cW¥Ãd®

brayhs®, bjhêš Jiw (m) ÃuÂã - cW¥Ãd®

brayhs®, ã¤Jiw (m) ÃuÂã - cW¥Ãd®

brayhs®, tâf tç¤ Jiw (m) ÃuÂã - cW¥Ãd®

tâf tç¤Jiw Miza® - cW¥Ãd®

bjhêš Miza® k‰W« bjhêš tâf Ïa¡Fe® - mik¥ghs®

nkyh©ik Ïa¡Fe®, ÁW bjhêš ts®¢Á ãWtd« - cW¥Ãd®

cW¥Ãd® (g»®khd«), jäœehL ä‹rhu thça« - cW¥Ãd®

nkyh©ik Ïa¡Fe®, jäœehL bjhêš KjÄ£L¡ fHf« - cW¥Ãd®

Ï¡FG Ñœ¡f©l mÂfhu§fis¥ bg‰¿U¡F« :

(1) muR¤ JiwfŸ k‰W« ãWtd§fŸ bfhŸKjš k‰W« éiy K‹Dçik


bfhŸifia Ëg‰W»‹wdth vd fhyh©L¡F xUKiw f©fhâ¡F«.

(2) fhyh©L¡F xU Kiw Ñœ¡f©l MŒÎfis nk‰bfhŸSjš

m. Á£nfh, bjhêš tâf Ïa¡Fe® f£L¥gh£oš cŸs (Jiw k‰W« T£LwÎ)


k‰W« jåah® Jiwahš nk«gL¤j¥g£l bjhê‰ ng£ilfëš nghJkhd
msÎ k‰W« ãiyahd j©Ù®, ä‹rhu éãnahf« k‰W« R‰W¥òw¢ Rfhjhu
tifæyhd be¿Kiwfis¥ Ëg‰Wjš.

M. kht£l§fëš cŸs x‹iw¢ rhsu mik¥Ã‹ brašghL.

Ï. FW k‰W« ÁW ãWtd trÂah¡f FG¡fë‹ brašghL.

<. Ra rh‹W më¥gj‰fhd eilKiwfis vëik¥gL¤Jš k‰W« mj‹


K‹nd‰w«.

24
nkny (m) Kjš (<) tiuæyhd bghU£fŸ g‰¿a éthj§fëš fyªJ bfhŸs
jäœehL FoÚ® k‰W« fêÎ Úuf‰W thça ã®thf Ïa¡Fe®, br‹id FoÚ® k‰W«
fêÎ Úuf‰W thça ã®thf Ïa¡Fe®, jäœehL khR¡f£L¥ghL thça¤Â‹ jiyt®,
ef® k‰W« Cuik¥ò¤Jiw Ïa¡Fe®, efuh£Á ã®thf Miza® M»nah®
miH¡f¥gLth®fŸ. £l§fëdhš »il¡F« e‹ikfŸ br‹wiljš,
eilKiwfis vëjh¡Fjš ngh‹wt‰iw¤ bjhl®ªJ kÂ¥ÕL brŒaΫ
vëikah¡Fjiy m¿Kf¥gL¤jΫ mÂfhu« bg‰w FGthdJ, btë Kfik
mik¥òfë‹ cjéia bg‰W¡ bfhŸsyh«.

(3) Cuf¤ bjhêš mik¢r® jiyikæyhd mÂfhu« bg‰w FG k‰W« khãy


mséyhd ãWtd§fS¡»ilahd FG (SLIIC) Ïizªj T£l¤Âš fhyh©L
Kiwæš Ñœ¡f©lt‰iw f©fhâ¡F«.

(m) FW, ÁW k‰W« eL¤ju ãWtd§fS¡fhd fl‹ njitfŸ, m¤njitfŸ


ãiwÎ brŒa¥gLjš M»at‰iw x£L bkh¤jkhfΫ jåbahU
ãWtd¤Â‹ fl‹ njit k‰W« tH§fš g‰¿ jå¤jåahfΫ MŒÎ
brŒjš.

(M) bjhê‰ng£ilfŸ mik¡F« jåah® KfikfS¡F »il¡F« fl‹ trÂ


ãytu«.

(Ï) fl‹ c¤Âuthj 㤠£l¤Â‹ Ñœ FW ãWtd§fŸ gadiljš F¿¤j


K‹nd‰w«.

(<) khãy k‰W« ika muÁ‹ gadhëfŸ r«gªj¥g£l FGk ts®¢Á


£l§fë‹ brašghLfŸ.

FW, ÁW k‰W« eL¤ju bjhêš ãWtd r§f§fë‹ Ãu ãÂfŸ mt®fŸ r«gªj¥g£l
bghU£fŸ mÂfhu« bg‰w FGthš éthj¤Â‰F vL¤J¡bfhŸs¥gL« nghJ
Ï¡FG T£l§fS¡F Áw¥ò miH¥ghsuhf miH¡f¥gLt®.

25
Ïiz¥ò-1

eèΉw FW, ÁW k‰W« eL¤ju bjhêš ãWtd§fis òduik¡F« bfhŸif

1. m¿Kf«

1. eèΉw ãWtd§fis òduik¥gJ, éiuthd gF¥ghŒÎ, tH§f¥gl nt©oa


ãthuz« F¿¤j Jçjkhd KoÎfŸ k‰W« xU§»izªj T£L Ka‰ÁÍl‹
Toa brašgL¤Jjš rh®ªjjhF«.

2. m›t¥nghJ ϪÂa çr®› t§» btëæL« és¡f¤Â‹ mo¥gilæš


ãWtd§fë‹ eèΉw j‹ik tiuaW¡f¥gL«.

3. ÑnH F¿¥Ãl¥gL« rYiffŸ FW , ÁW k‰W« eL¤ju bjhêš ãWtd§fshf


bjhêš Kidnth® gÂt¿¡if (gFÂ-2) v© bg‰WŸs c‰g¤Â
ãWtd§fS¡F k£Lnk bghUªJ«.

4. Ï¡bfhŸifahdJ (_y¥ bghU£fis gj¥gL¤J« gâæš <LgL« k‰W« _y¥


bghUŸfŸ k‰W« c‰g¤Â brŒj bghUŸfis vL¤J¢ bršY« Ášyiu¥
gâfis nk‰bfhŸS« ãWtd§fis cŸsl¡»a) FW, ÁW k‰W« f«bgåfŸ
r£l¤Â‹ Ñœ gÂÎ brŒa¥glhj eL¤ju c‰g¤Â ãWtd§fS¡F k£Lnk
bghUªJ«.

5. nkny Tw¥g£l neh¡f¤ij miltj‰fhd bfhŸif têKiwfŸ k‰W« ã®thf


mik¥ò étu§fŸ ÑnH étç¡f¥g£LŸsd.

2. ãUthf mik¥ò :

kht£l bjhêš ika§fŸ, ϪÂa çr®› t§» mik¡F« khãy mséyhd


ãWtd§fS¡»ilæyhd FG (°è¡) k‰W« khãy mséyhd ãWtd§fS¡F
Ïilæyhd FGé‹ Jiz¡ FG, jäœehL bjhêš KjÄ£L¡ fHf« k‰W« mÂfhu«
bg‰w khãy mséyhd òduik¥ò¡ FG (v°.vš.M®.Á) M»ad òduik¥ò¤
£l§fis brašgL¤J« ãWtd§fshf ÏU¡F«. mÂfhu« bg‰w khãy mséyhd
òduik¥ò¡ FGé‹ mik¥ò étu« ËtUkhW:

bray®, FW, ÁW k‰W« eL¤ju bjhêš ãWtd§fŸ Jiw - jiyt®


brayhs®, ã¤Jiw (m) ÃuÂã - cW¥Ãd®
brayhs®, bjhêš Jiw (m) ÃuÂã - cW¥Ãd®
brayhs®, tâf tç¤Jiw (m) ÃuÂã - cW¥Ãd®

26
bjhêš Miza® k‰W« bjhêš tâf Ïa¡Fe® - mik¥ghs®
jiyt®, ÁW bjhêš ts®¢Á ãWtd« - cW¥Ãd®
cW¥Ãd® (g»®khd«), jäœehL ä‹rhu thça« - cW¥Ãd®
ã®thf Ïa¡Fe®, jäœehL bjhêš KjÄ£L¡ fHf« - cW¥Ãd®
r«gªj¥g£l kht£l¤ bjhêš ika§fë‹ bghJ nkyhs®fŸ - cW¥Ãd®

3. é©z¥g§fŸ rk®¥Ã¥gj‰F« kht£l¤ bjhêš ika§fŸ mt‰iw MŒÎ


brŒjt‰Fkhd eilKiwfŸ.

3.1. jäœehL bjhêš KjÄ£L¡ fHf«, gF¥ghŒÎ¥ gâia x¥gil¡F«


bghU£L Mnyhrid ãWtd§fë‹ bga®fŸ ml§»a g£oaš x‹iw¤
jahç¥gJl‹ (mš jäœehL bjhêš KjÄ£L¡ fHfK« Ïl« bgwyh«)
x›bthU _‹W M©LfëY« FW k‰W« ÁW ãWtd§fS¡fhd
ju¥g£oaš ã®za« brŒÍ«. nkY«, òduik¥ò¡F é©z¥Ã¡F« ãWtd«
rk®¥Ã¡f nt©oa é©z¥g¤ijÍ«, m›é©z¥gjhu®fŸ ãWtd«,
eèΉw ãWtd§fŸ ãiwÎ brŒa nt©oa ãgªjidfis ãiwÎ
brŒ»‹wdth vd kÂ¥ÕL brŒÂl, kht£l¤ bjhêš ika¤Â‹ bghJ
nkyhs® Mu«g f£l MŒÎ nk‰bfhŸtj‰F¤ njitahd xU fâå
bk‹bghUŸ jah® brŒÍ«.

3.2. òduik¥ò bjhl®ghd é©z¥g« rk®¥Ã¡f éU«ò« ãWtd« cça


é©z¥g¤Jl‹ (1) ÂU«g¢ brY¤j j¡fjšyhj f£lzkhf %.1000/-
¤ijÍ« (2) gF¥ghŒÎ gâ nk‰bfhŸtj‰fhd f£lz¤Â‹ 25
éG¡fh£ilÍ« kht£l bjhêš ika« / br‹idæYŸs k©ly bjhêš
Ïiz Ïa¡Fe® mYtyf¤Âš rk®¥Ã¡f nt©L«.

3.3. ãWtd§fëläUªJ njitahd és¡f§fisÍ« òŸë étu§fisÍ«


bg‰W bjhl®òila bk‹bghUis ga‹gL¤Â MŒÎ brŒj Ëd®
r«gªj¥g£l ãWtd« eèΉw ãiyæš Ïšiyba‹gJ bjçatªjhš mªj
ne®ÎfS¡F kht£l bjhêš ika¤Â‹ bghJ nkyhs® gF¥ghŒÎ¥ gâ¡F
tNè¡f¥g£l f£lz¤ij ÂU¥Ã¡ bfhL¤J nfh¥Ãid Ko¤J élyh«.
bjhêš Kidnth® Fiwªj g£r« 6 khj fhy« Ïilbtë¡F¥ Ë Û©L«
òÂajhf kD¢ brŒJ bfhŸsyh«.

3.4. ãWtd« eèΉWŸsJ v‹gJ Mu«g f£l MŒéš bjça tªjhš gF¥ghŒÎ
brŒJ m¿¡if jah® brŒJ rk®¥Ã¡f jFÂahdit vd jäœehL bjhêš
KjÄ£L¡ fHf¤jhš g£oaèl¥g£l gF¥ghŒÎ mik¥ò x‹¿l«,

27
45 eh£fëš m¿¡if brŒÍ« bghU£L é©z¥g¤ij kht£l bjhêš ika
bghJ nkyhs® x¥gil¤Âl nt©L«. Mnyhrf® nf£F« TLjš étu§fŸ
mid¤ijÍ« tH§FkhW« MŒÎ¡fhd vŠÁa ãYit 75 éG¡fhL
f£lz¤ij MnyhrfU¡F brY¤JkhW« é©z¥gjhuiu bghJ nkyhs®
m¿ÎW¤j nt©L«. Ϥjifa é©z¥g« bgw¥g£L Mnyhrfç‹ MŒéš
cŸsJ g‰¿ jäœehL ä‹rhu thça¤Â‰F« k‰W« tâf tç¤Jiw Jiz
MizaU¡F« kht£l¤ bjhêš ika¤Â‹ bghJ nkyhs® bjçé¡f
nt©L«. Mnyhrf® ãakd« g‰¿a étu« bjça tªJ 21 eh£fS¡FŸ
Kªija khj« tiuæyhd ãWtd« brY¤j nt©oa ãYit nf£ò¤
bjhif, brY¤j nt©oa tç bjhl®ghd TWfŸ ä‹f£lz ãYit k‰W«
brY¤j nt©oa t£o bjhl®ghd étu§fis kht£l bjhêš ika bghJ
nkyhsU¡F«, MnyhrU¡F« mt®fŸ mD¥g nt©L«. tâf
tç¤Jiwæ‹ Jiz Miza® ãYit tNš bjhl®ghd f£lha tNš
Kiwfis 6 khj§fS¡F¤ j‰fhèfkhf ãW¤Â it¥gh®.

3.5. MŒt¿¡if bgw¥g£lÎl‹ kht£l bjhêš ika¤Â‹ bghJ nkyhs®


khãy mséyhd ãWtd§fS¡»ilæyhd FG (SLIIC) é‹ Jiz¡FG
cW¥Ãd®fS¡F bjçé¤J nk‰go Jiz¡ FGé‹ mL¤j T£l¤Âš
éth¡f¥gl nt©oa bghUŸfëš nr®¡f j¡f elto¡iffis
nk‰bfhŸth®. ϤJiz¡ FGthdJ x›bthU Ïu©L khj fhy
Ïilbtëæš, bghJthf x›bthU Ïu©lhtJ khj¤Â‹ Kjš ntiy
ehëš TL«. Mnyhrf®, tâftç¤Jiw Ïiz Miza® k‰W« jäœehL
ä‹thça¤Â‹ nfh£l¥ bgh¿ahs® M»nah® kht£l¤ bjhêš ika¤Â‹
bghJ nkyhsuhš Ï¡T£l¤Â‰F miH¡f¥gLt®.

4. ãthuz« më¥gJ bjhl®ghf FGé‰fhd têfh£LjšfŸ


4.1 khãy mséyhd ãWtd§fS¡»ilæyhd FGé‹ Jiz¡FG
gF¥ghŒÎ m¿¡ifæš cŸs KoÎfis MŒªJ khãy mséyhd
òduik¥ò FGé‰F« (v°.vš.M®.Á) khãy mséyhd ãWtd§fS¡
»ilæyhd FGé‰F« (SLIIC) vªj tifæš F¿¥ghd cjé tH§fyh«
vd gçªJiu brŒÍ«. m›thW gçªJiu brŒÍ« nghJ khãy mséyhd
ãWtd§fS¡»ilæyhd FGé‰F më¡f¥g£l gçªJiufŸ, ÏJ
bjhl®ghf eilKiwæš cŸs çr®› t§»æ‹ bfhŸif
be¿KiwfS¡F£g£LŸsdth v‹gij cWÂ¥gL¤Â¡ bfhŸs nt©L«.
khãy mséyhd òduik¥ò¡ FGΡF mD¥g¥gL« gçªJiuahdJ
F¿¥Ã£l x›bthU jå ne®é‹ j‹ikia¥ bghU¤jjhf ÏU¡F«.

28
4.2. khãy mséyhd òduik¥ò¡ FG Ñœ¡f©l tiuaiw¡FŸ
òduik¥ò cjéfŸ tH§fyh«. mit r«gªj¥g£l jå ne®é‹ jFÂ
mo¥gilæyhdjhf ÏU¡f nt©L«.

(m) ãYitæš cŸs é‰gid tç / kÂ¥ò¡ TLjš tç k‰W« mt‰¿‹ Ûjhd


t£o (mÂfhu« bg‰w FG cjé¤ Â£l¤ij m§Ñfç¡F« ehŸ tiuæyhd
bjhiffŸ) M»at‰iw bk‹ fldhf kh‰Wjš. m¡fl‹ bjhifahdJ 9
éG¡fhL t£oÍl‹ eh‹fhtJ M©L bjhl¡f¤ÂèUªJ eh‹F
M©Lfëš rkkhj jtizfë‹ mo¥gilæš fz¡»l¥g£L ÂU«g¢
brY¤j nt©L«. m¡fl‹ bjhif ÛJ Kjš _‹W M©LfS¡F t£o
VJ« é¡f¥gl kh£lhJ. Ϫj rYifahdJ r«gªj¥g£l ãWtd« eèΉw
ãiyæš V‰g£l ãYit¤ bjhiffS¡F k£Lnk bghUªJ«. ãWtd«
eèªj ãiyæš Ïšyhj K‹ M©LfS¡fhd ãYit tç k‰W« t£o
ãYit M»at‰¿‰F¥ bghUªjhJ. m¤jifa ãYitfŸ KGtJkhf
brY¤Â Ô®¡f¥gl nt©L« v‹gij cjé¤ Â£l« mDkÂ¥gJ bjhl®ghd
Mizæš K‹ ãgªjidahf nr®¡f nt©L«.

(M) eèΉw ÁW, FW k‰W« eL¤ju bjhêš ãWtd§fS¡F, mit th§»ÍŸs


òduik¥ò / Ïiz¥ò¡fl‹ bjhifæš 4 éG¡fhL t£o khåakhf Ïu©L
M©LfS¡F x¥òjš më¤jš.

(Ï) ika muÁ‹ FW, ÁW k‰W« eL¤ju ãWtd§fŸ r£l« 2006-‹ go


m¿é¡f¥glΟs bjhêiy é£L btënaW« bfhŸifia
brašgL¤Jjš.

(<) òduik¥ò fhy¤Âš g§F <£L¤ bjhif tH§Fjš k‰W« Ïyhg¤ij


Ãç¥gij xG§FgL¤Jjš.

(c) eèΉw ãWtd§fshf m¿é¡f¥g£lt‰¿‰F muRilik ãWtd§fë‹


bfhŸif¥goahd xU jtiz ԮΠ£l¤ij brašgL¤Jjš.

(C) é‰gid tç k‰W« kÂ¥ò¡ T£Ljš tç¡fhd (khãy mséyhd òduik¥ò


FGé‹ ãthuz £l¤Â‰F x¥gë¥ò Miz btëæL« ehŸ tiuæyhd)
ãYit t£oia ã®za« brŒjš k‰W« òduik¥ò bfhŸif¥goahd
rYif cjéfis¥ ga‹gL¤ÂÍ« Ïyhgfukhf Ïa§F« Âw‹ m‰w k‰W«
òduik¡f yha¡f‰w ãWtd§fŸ vd KoÎ brŒa¥g£L mit brY¤j
nt©oa ãYitæš cŸs bjhiffis jŸSgo brŒa muR¡F¥
gçªJiu brŒjš. Ϥjifa gçªJiuahdJ ãWtd cçikahs®,

29
bjhêyhs®fS¡F¢ nru nt©oa ãYit Tè¤ bjhif r£ló®tkhd
bjhêyhs® ey mYty®fS¡F bfhL¡f nt©oa bjhif, gâæèUªJ
btëna‰w¥g£l bjhêyhs®fS¡F¢ r£l¥goahf nru nt©oa ãthuz¤
bjhif k‰W« ãYitæš cŸs é‰gid tç k‰W« ä‹ f£lz
ãYitfis, khãy mséyhd òduik¥ò FGé‹ Miz btëæl¥g£l
_‹W khj fhy¤Â‰FŸ brY¤j nt©L« v‹w ãgªjidæ‹ ngçš
brŒa¥gL«.

(v) òduik¥ò cjé¤ Â£l§fëš x‹whf nr®¡f¥g£oU¥Ã‹ r«gªj¥g£l


ãWtd¤Â‹ ä‹r¡Â Âwid Fiw¡f MizæLjš.

4.3. khãy mséyhd òduik¥ò¡ FG jdJ Ô®¥òçikæ‹go, Ïyhg¤Âš Ïa§F«


j‹ik m‰wjhf KoÎ brŒa¥gL« eèªj FW, ÁW k‰W« eL¤ju bjhêš
ãWtd¤Â‹ brh¤J¡fŸ k‰W« fl‹fis ntW FW, ÁW k‰W« eL¤ju ãWtd«
ÑnH F¿¥Ãl¥g£l ãgªjid¡F£g£L V‰W¡ bfhŸSkhW mDk¡fyh«.

(m). bghW¥Ãš vL¤J¡ bfhŸs mDkÂaë¤J Miz btëæl¥g£l _‹W


khj fhy¤Â‰FŸ _l¥g£l ãWtd¤ij Âw¥gJ.

(M). bghW¥Ãš vL¡f¥g£l ãWtd« brY¤j nt©oa ãYit¤ bjhiffis


brY¤Jtj‰F t§»fŸ _y« nk‰bfhŸs¥g£l elto¡iffŸ g‰¿a
Mjhu« rk®¥Ã¤jš k‰W« bjhêyhs®fS¡F, r£ló®t mÂfhu« cila
Jiw k‰W« muR KfikfŸ M»at‰¿‰F vL¡f¥g£l ãWtd« brY¤j
nt©oa bjhiffis brY¤j V‰ghL brŒjš.

(Ï). bghW¥Ãš vL¡f¥g£l ãWtd¤Â‹ cgçahf cŸs ãy¤ij é‰gj‰F fl‹


tH§»at®fŸ k‰W« muÁ‹ K‹ MizfŸ bgWtj‰fhd mDk bgwΫ,
m›thW cgç ãy¤ij é‰wjhš »il¤j bjhiffis¡ bfh©L,
bghW¥Ãš vL¡f¥g£l ãWtd« brY¤j nt©oa bjhêyhs®fŸ,
r£ló®tkhf muR KfikfŸ, muR k‰W« t§»fS¡F¢ nru nt©oa
ãYit¤ bjhiffis brY¤Â Ko¡f r«kj« bjçé¤jš. nk‰go
mDkÂfŸ cWÂ¥gL¤j¥gL« tiu, é‰gid kÂ¥ò¡F <lhd bjhif
m›thW Mizæl¥gL« tiu xU jå fz¡»š tuÎ it¡f¥gL«.

(<). bghW¥Ãš vL¤J¡ bfhŸS« ãWtd« rk®¥Ã¡F« é©z¥g¤Â‹ ngçš,


khãy mséyhd òduik¥ò¡ FG ãYitæš cŸs é‰gid tç / kÂ¥ò¡
T£Ljš tç k‰W« mt‰¿‹ Ûjhd t£o (kht£l mséyhd
òduik¥ò¡FG ãthuz¤ £l« x¥gë¡F« Miz btëæL« ehŸ

30
tiuæyhdJ) M»at‰¿‹ 75 éG¡fh£il bk‹ fldhf kh‰¿
Mizælyh«. m¡fl‹ bjhifahdJ 9 éG¡fhL t£oÍl‹ eh‹fhtJ
M©L bjhl¡f¤ÂèUªJ eh‹F M©Lfëš rkkhj jtizfŸ
mo¥gilæš fz¡»l¥g£L ÂU«g¢ brY¤j¥gl nt©L«. m¡fl‹
bjhif ÛJ Kjš _‹W M©LfS¡F t£o VJ« é¡f¥gl kh£lhJ.
khãy mséyhd òduik¥ò¡ FGé‹ Miz¥go bghW¥Ãš vL¤J¡
bfhŸS« ãWtd«, fldhf kh‰w¥glhkš cŸs ãYit é‰gid tç / kÂ¥ò
T£Ljš tç k‰W« t£o M»at‰iw brY¤j nt©L« v‹gJ bk‹ fl‹
bgWtj‰fhd K‹ ãgªjidahf ÏU¡F«.

4.4. Ïyhgfukhf Ïa§F« j‹ik cila, òduik¥ò¡F V‰wjhf fUj¥gL«


ãWtd§fŸ mšyJ Ïyhgfukhf Ïa§F« j‹ika‰W òduik¡F jFÂa‰w
ãWtd§fŸ v‹W khãy mséyhd òduik¥ò FG vL¡F« c¤njr KoÎfŸ
mL¤J eilbgW« khãy mséyhd ãWtd§fS¡F Ïilæyhd FGé‹
T£l¤Â‹ fU¤Âš vL¤J¡ bfhŸs¥gl nt©L«. kht£l mséyhd
òduik¥ò¡FG muR¡F¢ nru nt©oa fl‹ bjhl®ghf tH§f K‹ tU«
rYiffŸ, khãy mséyhd ãWtd§fS¡»ilæyhd FGé‹ KoÎ k‰W«
r«gªj¥g£l eg®fŸ, t§»fŸ k‰W« fl‹ tH§»a ãWtd§fë‹ V‰ò v‹w
ãgªjid¡F c£g£ljhF«. khãy mséyhd òduik¥ò¡FG, òduik¥ò
bjhl®ghd têfh£Ljšfëš F¿¥Ãl¥g£l rYiffS¡F mÂfkhf vªj
gçªJiuÍ« brŒahJ.

4.5. khãy mséyhd ãWtd§fS¡»ilæyhd FGthš, xU ãWtd« F¿¤J


V‰òila KoÎ vL¡f¥g£L, r«gªj¥g£l t§» òduik¥ò¡fhd brašgh£L
m£ltizia F¿¥ÃL« g£r¤Âš, khãy mséyhd òduik¥ò¡ FGé‹ c¤njr
KothdJ xU Mizahf btëæl¥g£L cWÂ brŒa¥gL«. khãy mséyhd
ãWtd§fis¡»ilæyhd FG t§»fS¡F mšyJ ã ãWtd§fS¡F¢ nru
nt©oa ãYit¡ fl‹, bjhl®ghf V‰òila ãthuz« tH§FtJ g‰¿
m£ltiz V‰gL¤j Ïayhj ãiyæš ÏUªjhnyh, khãy mséyhd òduik¥ò¡
FG F¿¥ghf ã®zæ¤j 3 khj fhy¤Â‰FŸ r«gªj¥g£l t§» mšyJ ãÂ
ãWtd« rYiffŸ tH§FtJ F¿¤j MizfŸ btëæl¥glhé£lhnyh
khãy mséyhd òduik¡FG V‰W¡ bfh©l rYiffis jhnk ÂU«g¥
bgw¥g£ljh»éL«.

5. f©fhâ¥ò k‰W« xU§»iz¥ò


5.1. rYif £l§fŸ cçathW brašgL¤j¥gL»‹wth v‹gij f©fhâ¡fΫ
r«gªj¥g£l bjhl®òila eg®fŸ V‰W¡ bfh©l x¥gªj¥go brašgLtJ g‰¿Í«

31
khãy mséyhd òduik¥ò FGΡF« ãWtd§fS¡»ilæyhd FGΡF«
égu§fŸ më¡f jäœehL bjhêš KjÄ£L¡ fHf¤Âš xU jå¥ÃçÎ
bjhl§f¥gL«. òduik¥ò¡fhd rYiffŸ k‰W« mt‰iw bgw cŸs
ãgªjidfŸ k‰W« mt‰iw Ëg‰Wtjhš V‰gL« éisÎfŸ F¿¥Ãl¥g£l
xU g£oaiy jahç¤J mt‰iw jtwhkš Ëg‰WtJ F¿¤j xU ãgªjida‰w
cWÂbkhêia, jäœehL bjhêš KjÄ£L fHf« r«gªj¥g£l ãWtd
cçikahsçläUªJ bgW«. gadhë ãWtd« ãgªjidfis ãiwÎ brŒa¤
jtW« nghJ tH§f¥g£l všyh rYiffS« ÂU«g¥ bgw¥g£L, mit
tH§Ftj‰F K‹ò ÏUªj giHa ãiyia miltjhš, eilKiwæš ÏU¡F«
r£l¥go mDkÂaë¡f¥g£LŸs tY¡f£lhakhd tNš elto¡ifis¤
bjhlU« ãiyik V‰gL«.

5.2. ãUthf¢ bryÎfŸ k‰W« khãy mséyhd òduik¥ò¡ FG¡ T£l§fŸ el¤Â
xU§»iz¥gj‰fhd bryÎfS¡fhf tH§f¥gL« x£L bkh¤j cjé¤
bjhifahf %ghŒ 5 y£rK« f©fhâ¥ò¡fhf x›bthU ãWtd¤ÂläUªJ«
%ghŒ 5000/- M©L¡ f£lzkhf jäœehL bjhêš KjÄ£L¡ fHf« tNš
brŒJ bfhŸs mDk¡f¥gL«.

6. òduik¥ò ãÂ

6.1. eèΉw ãWtd§fis òduik¥gj‰fhf xU òduik¥ò ã cUth¡f¥g£L


bjhl¡f¤Âš mªã bjhêš Miza® k‰W« bjhêš tâf Ïa¡Feuhš
ãUt»¡f¥gL«. khãy mséyhd òduik¥ò¡ FGé‹ gçªJiuæ‹
mo¥gilæš TLjš bjhiffŸ ϪãÂa¤Â‰F fhy Kiwæš tH§f¥gL«.
mªãÂa¤ÂèUªJ Ñœ¡ F¿¥Ãl¥g£LŸs Ïd§fS¡F ãÂÍjé tH§f¥gL«.

1) FW, ÁW k‰W« eL¤ju ãWtd§fŸ Ïa§F« j‹ikÍŸsit vd


f©l¿a¥g£lhš mt‰¿‰fhd gF¥ghŒÎ¡fhd bryéd« 75 éG¡fhL
bjhifia brY¤Jjš.

2) FW, ÁW k‰W« eL¤ju ãWtd§fS¡F òduik¥ò¤ £l¤Â‹ xU gFÂahf


òduik¥ò / Ïiz¥ò¡fl‹ %.15 Ïy£r« tiu tH§f¥gLtj‰F t£o
khåakhf 4 éG¡fhL, ÏU M©LfS¡F tH§Fjš.

3) jäœehL bjhêš KjÄ£L¡ fHf¤Â‰F ãUthf bryé‰bfd M©L


x‹¿‰F x£Lbkh¤j cjé¤ bjhifahf %.5 Ïy£r« tH§Fjš.

32
Ïiz¥ò-2 (m)

x¥òjš më¡f¥g£l bjhêš ó§fhé‹ K¡»a m«r§fŸ

1. x¥òjš më¥gj‰fhd tiuaiw

m) é©z¥gjhu® r£ló®tkhd Kiwæš Fiwªj g£r« 50 V¡f® ãy«


it¤ÂU¤jš.

M) c‰g¤Â k‰w« nrit bjhêyf§fŸ mik¥gj‰fhf ga‹gL¤j¥gl nt©L«.

Ï) Fiwªjg£r« 20 FW k‰W« 30 ÁW bjhêš ãWtd§fŸ mik¡f


têtiffŸ bfh©ljhf ÏU¡f nt©L«.

<) mikÍ« Ïl¤Â‹ gu¥Ãš e‹brŒ ãy¥gu¥ò 10 éG¡fh£o‰F nkš ÏU¡f


TlhJ.

2. c‰g¤Â bjhl®ghd brašKiwfS¡fhd gu¥ò : bkh¤j¥gu¥Ãš


70 éG¡fh£o‰F Fiwthf Ïšyhkš ÏU¤jš.

Ø c‰g¤Â bjhêY¡fhd fhèkidfŸ

Ø bjhê‰ ga‹gh£L¡fhf f£l¥g£l bjhê‰Tl§fŸ

3. c‰g¤Â bjhl®ò Ïšyhj brašfS¡fhd gu¥ò : bkh¤j¥ gu¥Ãš


30 éG¡fh£o‰F äfhkš ÏU¤jš.

Ø MuhŒ¢Á k‰W« nk«ghL nrhjid rh‹wë¤jš / gæ‰Á ika«

Ø c‰g¤Â bjhl®ghd brašghLfS¡F njitahd éahghu cjé¡fhd


mYtyf Ïl«

Ø kU¤Jt kidfŸ

Ø bghJ¡ »l§FfŸ

Ø vilnkilfŸ

33
Ïiz¥ò-2 (M)

m§Ñfç¡f¥g£l mo¥gil¡ f£lik¥ò g‰¿a g£oaš

Ñœ¡f©l bjhêš mo¥gil¡ f£lik¥ò¤ £l§fŸ Ï¡bfhŸifæ‹


mo¥gilæš brašgL¤j¥gL« C¡f cjé¤ Â£l§fë‹ Ñœ gg‹bgw
jfÂahditahF«:

1. bjhê‰ ó§fh§fS¡F bršY« òÂa rhiyfŸ

2. bjhêyf§fŸ FéªÂU¡F« Ïl§fëš CW éisé¡F« fêÎfis


R¤Âfç¡F« k‰W« fêÎ Ú¡f« brŒÍ« bghJ trÂfŸ.

3. bjhêyf§fŸ FéªÂU¡F« Ïl§fëš bghJ fêÎfŸ R¤Âfç¥ò k‰W«


fêÎ Ú® kW RH‰Á ÏaªÂu§fŸ.

4. MuhŒ¢Á k‰W« nk«ghL, nrhjid brašÂw‹ nk«ghL ika§fŸ.

5. bghJthd bghUŸ it¥ò¡ »l§FfŸ mik¤jš.

6. vilnkilfŸ mik¤jš.

7. bjhê‰ ng£ilfS¡FŸ ä‹ f£Lkhd mo¥gil¡ f£lik¥ò trÂ.

34
Ïiz¥ò-3
khãy¤Âš cŸs Ëj§»a t£lhu§fŸ

nfha«g¤ö® kht£l«
1 m‹}® 4 bgh§fÿ®
2 Fok§fy« 5 Ršjh‹ng£il
3 »z¤J¡flÎ
flÿ® kht£l«
6 m©zh»uhk« 11 k§fq®
7 f«khòu« 12 nkšòtd»ç
8 fh£Lk‹dh®nfhéš 13 ešÿ®
9 Fkuh£Á 14 gu§»¥ng£il
10 F¿ŠÁ¥gho
j®kòç kht£l«
15 m%® 19 ghy¡nfhL
16 fhçk§fy« 20 gh¥Ãbu£og£o
17 bkhu¥ó® 21 bg©zhfu«
18 ešy«gŸë
©L¡fš kht£l«
22 Fíèa«ghiw 27 rhzh®g£o
23 e¤j« 28 bjh¥g«g£o
24 ãy¡nfh£il 29 tlkJiu
25 x£l‹r¤Âu« 30 ntlrªö®
26 bu£oah®r¤Âu«
<nuhL kht£l«
31 mªÂô®
32 F©ll«
33 jhstho
fhŠÁòu« kht£l«
34 m¢ru¥gh¡f« 38 kJuhªjf«
35 Á¤jh_® 39 ÂU¡fG¡F‹w«
36 F‹w¤ö® 40 c¤Âunk%®
37 y¤ö® 41 thyh#hgh¤

f‹åahFkç kht£l«
42 Ïuh#h¡fk§fy«
43 ÂUt£lhW
44 njhthis

35
f%® kht£l«
45 mut¡F¿¢Á 48 »UZzuhaòu«
46 nf.guk¤Â 49 jhªnjhå
47 flñ® 50 njhifkiy

»UZz»ç kht£l«
51 g®T® 55 Ns»ç
52 fhntç¥g£od« 56 jë
53 bfyk§fy« 57 C¤j§fiu
54 kh¤ö® 58 nt¥gd¥gŸë

kJiu kht£l«
59 my§fhešÿ® 65 o.fšYg£o
60 bršy«g£o 66 ÂUk§fy«
61 fŸë¡Fo 67 ÂU¥gu§F‹w«
62 bfh£lh«g£o 68 cÁy«g£o
63 kJiu »H¡F 69 tho¥g£o
64 nrl¥g£o
ehif kht£l«
70 ÑiHô® 75 Ó®fhê
71 Ñœ ntÿ® 76 jiyPhæW
72 bfhŸël« 77 ÂUkUfš
73 F¤jhy« 78 ntjhu©a«
74 br«gdh®nfhéš
ehk¡fš kht£l«
79 vy¢Ághisa« 84 nkhf}®
80 vUik¥g£o 85 ehk»ç¥ng£il
81 fÃy®kiy 86 òJ¢r¤Âu«
82 bfhšèkiy 87 bt©zªö®
83 kšyrK¤Âu«
Úy»ç kht£l«
88 Tlÿ®
89 nfh¤j»ç
90 C£o
mçaÿ® kht£l«
91 M©okl« 94 brªJiw
92 mçaÿ® 95 o. g>®
93 b#a§bfh©l« 96 ÂUkh}®

36
bgu«gÿ® kht£l«
97 My¤ö®
98 nt¥gªj£il
99 nt¥ó®
òJ¡nfh£il kht£l«
100 m‹dthrš 106 kzšnkšFo
101 mçks« 107 bgh‹dkuhtÂ
102 MÎilah®nfhéš 108 ÂUka«
103 fªj®tnfh£il 109 ÂUtu§Fs«
104 fu«g¡Fo 110 éuhèkiy
105 F‹dh‹lh®nfhéš
Ïuhkehjòu« kht£l«
111 nghfq® 116 eædh®nfhéš
112 flyho 117 M®.v°.k§fy«
113 fKÂ 118 ÂU¥òšyhâ
114 k©lg« 119 ÂUthlid
115 KJFs¤ö®
nry« kht£l«
120 mnah¤Âahg£lz« 125 bg¤jeha¡f‹ghisa«
121 fhilah«g£o 126 jiythrš
122 bfh§fdhòu« 127 jhuk§fy«
123 nk¢nrç 128 V‰fhL
124 Xkÿ®
Átf§if kht£l«
129 Ïisah§Fo 134 v°.òö®
130 fhisah®nfhéš 135 Á§f«òzç
131 fšyš 136 Átf§if
132 f©z‹Fo 137 ÂU¥g¤ö®
133 khdhkJiu 138 ÂU¥òtd«
jŠrhñ® kht£l«
139 m«khng£il 144 nguhñuâ
140 ójÿ® 145 nrJghthr¤Âu«
141 kJ¡T® 146 ÂU¥gdªjhŸ
142 xu¤jehL 147 ÂUitahW
143 ghgehr« 148 ÂUnthz«
njå kht£l«
149 M©og£o
150 Á‹dk}®
151 f«g«
152 nf. kæyhL«ghiw

37
ö¤J¡Fo kht£l«
153 Mœth®ÂUefç 159 rh¤jh‹Fs«
154 fU§Fs« 160 $itF©l«
155 fa¤jhW 161 ÂU¢brªö®
156 nfhéšg£o 162 cl‹Fo
157 x£lÃlhu« 163 ésh¤ÂFs«
158 òö®
ÂU¢Á kht£l«
164 yhšFo 170 jh¤ija§fh®ng£il
165 kz¢rešÿ® 171 bjh£oa«
166 kz¥ghiw 172 Jiwô®
167 kU§fhòç 173 c¥Ãèahòu«
168 KÁ¿ 174 ita«g£o
169 òŸs«gho
ÂUbešntè kht£l«
175 My§Fs« 179 eh§Fndç
176 fila« 180 gh¥gh¡Fo
177 FUéFs« 181 Ïuhjhòu«
178 nkyÚèješÿ®
ÂUtŸq® kht£l«
182 všyhòu« 186 M®.nf. ng£il
183 fl«g¤ö® 187 nrhHtu«
184 gŸë¥g£L 188 ÂUthy§fhL
185 ó©o
ÂUt©zhkiy kht£l«
189 m‹d¡fhñ® 198 nghq®
190 Muâ 199 òJ¥ghisa«
191 br§f« 200 j©luh«g£L
192 nr¤J¥g£L 201 bjŸshW
193 brŒahW 202 JçŠrhòu«
194 #›thJkiy 203 tªjthÁ
195 fyr¥gh¡f« 204 nt«gh¡f«
196 Ñœbg©zh¤ö® 205 nk‰F Muâ
197 nguzkšÿ®
ÂUth%® kht£l«
206 bfhlthrš 210 Úlhk§fy«
207 bfhulh¢nrç 211 ÂU¤Jiw¥ó©o
208 nfh£^® 212 ty§ifkh‹
209 K¤Jng£il

38
ntÿ® kht£l«
213 miz¡f£L 219 eh£uh«gŸë
214 M‰fhL 220 beäè
215 n#hyh®ng£il 221 nguzh«g£L
216 nf.é.F¥g« 222 nrhë§f®
217 fªÂè 223 Âäç
218 fhntç¥gh¡f« 224 ÂU¥g¤ö®
éG¥òu« kht£l«
225 Á‹dnry« 236 çîtªÂa«
226 brŠÁ 237 r§fuhòu«
227 fŸs¡F¿¢Á 238 ÂU¡nfhæÿ®
228 fštuha‹kiy 239 ÂUehtÿ®
229 fhiz 240 ÂUbt©bzŒešÿ®
230 f©lk§fy« 241 ÂahfJ®f«
231 iky« 242 cSªö®ng£il
232 ku¡fhz« 243 tšy«
233 nkškiya}® 244 th}®
234 Kifô® 245 é¡»uth©o
235 xy¡T®
éUJef® kht£l«
246 fhçah¥g£o 249 ÂU¢Rê
247 eç¡Fo 250 bt«g¡nfh£il
248 rh¤ö® 251 t¤ÂuhæU¥ò

39
Ïiz¥ò-4

khåa« bgw jFÂæšyhj ãWtd§fŸ / bjhêšfŸ

1. r®¡fiu MiyfŸ

2. rhuha to¥ò rh®ªj bjhêšfŸ

3. bkhyhr° / Ãç¤bjL¡f¥g£l vçrhuha« / kh‰w« brŒa¥g£l


vçrhuha« Ït‰iw _y¥bghUshf¡ bfh©L kJghd« jahç¤jš

4. gh¥fh®‹ k‰W« I°»ß« jahç¤jš

5. cu« jahç¤jš

6. fy¥ò cu« jahç¤jš

7. fåk¢ Ru§f« k‰W« fåk§fŸ bt£obaL¤jš

8. ÏU«ò k‰W« cU¡fhiy

9. Õo, Áfbu£, òifæiy, RU£L, F£fh, k‰W« òifæiy rh®ªj


bghU£fŸ c‰g¤Â

10. mid¤J tif ku mWit MiyfŸ

11. FW, ÁW k‰W« eL¤ju nrit ãWtd§fŸ

12. Ábk©£ MiyfŸ

13. #Îë MiyfŸ ( ü‰ghiy k‰W« Ëdyhil c£gl)

14. khÎ miuit¤ bjhêš

15. czÎ éLÂfŸ

16. rikaš v©bzŒ k‰W« fiu¥gh‹fis cgnah»¤J v©bzŒ


Ãç¤bjL¤jš

17. mçÁ Miy

18. mYäåa cU¡fhiy

19. fhšÁa« fh®igL

20. czΡfhf fhšeilfis bt£L« bjhêš

40
21. btšy« jahç¤jš

22. ãH‰gl« vL¤jš k‰W« t©z ãH‰gl« jahç¤jš

23. xë m¢R efš vL¤jš

24. brŒKiw k‰W« kÂ¥ò T£Ljš kUªJ bghU£fŸ k‰W« ntÂæaš


bghU£fis kW bgh£ly« f£Ljš

25. bra‰if k‰W« v®éid òça¡Toa rha§fŸ

26. g£lhR bjhêš

27. th‹btëæš Xnrh‹ gly¤ij Fiw¡F« bghU£fis jahç¡F«


bjhêšfŸ

28. ä‹ryit bjhêš

29. br§fš bjhêš (Ábk©£ Ahnyh Ãsh¡, ÏaªÂu§fŸ _y« k‰W«


ãy¡fç rh«gèèUªJ jahç¡f¥gL« br§fš jéu)

30. nfhê¥ g©iz

31. fh¥Ã bfh£il tW¤jš k‰W« miu¤jš

32. fofhu« gGJgh®¤jš

33. xë k‰W« xè ehlh gÂÎ brŒjš

34. raidL

35. vçfhu«

36. bgh£lhÁa« FnshiuL

37. ieyh‹ ÏiH

38. nuah‹ ÏiH

39. ghèa°l® ÏiH

40. muR m¿é¡f¡ Toathwhd Vida Ãw ãWtd§fŸ / bjhêšfŸ

41
FW, ÁW k‰W« eL¤ju bjhêš ãWtd§fŸ Jiw
(jäœehL muR)
jiyik¢ brayf«, òåj #h®{ nfh£il, br‹id - 600 009.
bjhiyngÁ 2567 1476, bjhiy efš 044 - 2567 5453
ä‹dŠrš : sindsec@tn.gov.in

You might also like