Buhay at dengue: Walang kamatayang laban ng mga Pilipino

Isang nakakakilabot na salita ang dengue para sa mga Pilipino. Susunod na lilitaw sa isipan ng Commented [1]: kill
karamihan ang kamatayan. Kinagisnan kasi ng madla na walang bakuna para rito. Hanggang sa nagkaroon
Commented [2]: Nakagisnang
ng tinatawag na Dengvaxia na hindi malaman kung maituturing na isang biyaya o sumpa.
Commented [3]: sambayanang
Kung nakakatakot pakinggan ang naturang sakit, higit na nakaaalarma ang kamakailang Commented [4]: bang
pagdedeklara ng National Dengue Alert ni Department of Health (DOH) secretary Francisco Duque III Commented [5]: S
noong ika-15 ng Hulyo bunsod ng mabilis na paglobo ng mga kaso sa iba’t ibang rehiyon. Kasama rito ang
MIMAROPA, Kanlurang Visayas, Gitnang Visayas, at Hilagang Mindanao. Binabantayang maigi naman Commented [6]: word out
ang ibang mga rehiyon.
Commented [7]: Vague
Isang epidemya na kung ituring sapagkat tahanan ang apat na rehiyong ito sa bilang na hindi
bababa sa 20 milyong mamamayan o nasa halos 20% ng populasyon ng bansa. Ayon sa datos ng DOH Commented [8]: nasabing apat na rehiyon
para sa 2019, mula Enero 1 hanggang Hunyo 29, tinatayang mas mataas umano ng 85% ang mga kaso Commented [9]: tumaas
sa kasalukuyang taon kompara noong 2018. Katumbas nito ang humigit-kumulang isang daang libong
Commented [10]: 100,000
kaso. Isang daang libong biktima, isang daang libong buhay ang nakataya. Halos nasa limang daan naman
ang hindi nagtagumpay sa labang ito. Commented [11]: Vague

Matagal-tagal na ang giyera ng Pilipinas kontra dengue. Madaling makuha, mahirap labanan. Dala-
dala ng mga babaeng lamok na Aedes aegypti at Aedes albopictus ang naturang sakit. Ayon sa World
Health Organization (WHO), bukod sa dengue bitbit din ng mga ito ang chikungunya, yellow fever, at Zika
infection. Dagdag pa ng International Association for Medical Assistance to Travellers (IAMAT),
namumuhay ang mga lamok sa mga lugar na may imbakan ng nakabukas na t ubig gaya ng tangke. Kasama
na rin dito ang mga nakatambak na gulong na maaaring panganakan ng mga lamok.

Sa patuloy na pagdami ng lamok, kasabay nito ang patuloy na pagdagdag ng mga biktima nito. Commented [12]: revise
Mapa-bata man, matanda, o kahit sanggol, hindi ligtas sa dengue. Sa ilang kaso, hindi agad lumilitaw ang
Commented [13]: Interchange clauses
mga sintomas. Mataas na lagnat, masakit na kasu-kasuan, matinding sakit ng ulo, at mapulang rashes sa
balat ang karaniwang sintomas nito na tumatagal ng dalawa hanggang pitong araw. Commented [14]: Interchange sentences
Walang partikular na gamot para sa dengue fever kaya maiging mabantayan ng mga doktor ang
pasyente. Kung pag-uusapan naman ang Dengvaxia, samu’t-saring isyu naman ang kinaharap nito. Mula
sa DOH, 19 sa 154 mga bata ang namatay dahil sa dengue kahit nabakunahan na sila ng Dengvaxia. Commented [15]: sa mga
Bunsod nito, hindi pa rin makompirma kung direktang nakamamatay ang nasabing bakuna o nagdulot ito
ng iba pang mga epekto.
Kung masinsinan nating iisipin at pag-uusapan ang problemang ito, mag-uumpisa naman talaga
ang solusyon hindi sa ibang tao, hindi sa gobyerno, kung hindi mula sa ating mga sarili. Mayroong tinatawag
na 4S strategy ang DOH. Isa na roon ang pagpuksa sa mga posibleng breeding area ng lamok. Maaari ring Commented [16]: ding
protektahan ang sa sarili sa pamamagitan ng paggamit ng insect repellant. Dapat ding magpakonsulta sa
Commented [17]: kill
doktor kapag nakakita na ng sintomas ng dengue. Epektibo rin umano ang pagsasagawa ng fogging kung
may posibleng outbreak. Paulit-ulit man nating naririnig, paulit-ulit din sana natin itong sinusunod at Commented [18]: Revise in a way na tunog na inu-
ginagawa. enumerate mo yung apat
Sa dinami-daming suliranin ng bansa, isa itong paalala na hindi dapat isinasantabi ang sektor ng Commented [19]: paalalang
kalusugan. Pangalagaan at protektahan natin ang ating buhay dahil buhay din ang kapalit sa bawat
pakikipagsapalaran sa sakit.