You are on page 1of 4

https://arsundwi.wordpress.

com/2016/09/22/isi-lontar-gong-wsi/
Lontar Gong Wsi

1b. Iti tutur Gong Wsi. Iti tutur Gong Bsi, nga, wit Dalem Kawi,
nga, kawruhakna denta dadi jatma ika wnang upti astiti praline,
astiti baktine lewih, ng, tan lyan Bhatara Dalem, mu raga lewih,
nyan astiti bakti, nanghing apang kawruhakna denta arane
Bhatara Dalem, ida, nga, Sanghyang Tri Yodadasa Sakti, nga,
sah saking Puseh, malinggih ida ring desa, Sanghyang Tri
Upasdhana, nga, sah saking desa malinggih ida ring Bale
Agung, Ida Sanghyang Bhagawati, nga, sah saking Bale Agung,
malinggih ida ring Pempatan Agung, Ida Sanghyang Catur
Bwana, nga, sah saking Pempatan Agung……

2a. malinggih ida ring Patluwan, dadi ida Sanghyang Sapuh


Jagat, nga, sah saking Patluwan, malinggih ida ring setra, dadi
Ida Bhatara Durgha, nga, sah ida saking Setra Agung,
malinggih ida ring Pamuunan, dadi ida Sanghyang Bherawi,
nga, sah ida saking Pamuunan, malinggih ida ring Panguluning
Setra, dadi Ida Sanghyang Mrajapati, nga, sah ida saking
Panguluning Setra, malinggih ida ring Sagara, dadi Ida
Sanghyang Mutering Bwana, nga, sah ida saking Sagara,
malinggih ida ring Akasa, dadi Ida Sanghyang Taskarapati,
Taskara, nga, Suryapati, nga, u, sah ida saking langit,
malinggih ida ring……

2b. Gunung Agung, dadi Ida Sanghyang Giriputri, nga,


Ganaputra, nga, putra yatha putran Bhatara Guru, hana
Sanggar Penataran, Panti, Paryasan kabeh, sakti ring
paryangan, nga, sah ida saking Gunung Agung, malinggih ida
ring jurang pangkung, lwah, dadi ida Bhatari Gangga, nga, sah
ida saking pangkung tukad, malinggih ida ring gaga sawah,
dadi Ida Bhatari ring Uma, nga, sah ida saking carik, malinggih
ida ring jineng, dadi Ida Bhatari Sri, nga, sah saking jineng
kalumpu, malinggih ring pantaraning pulu, dadi Ida Sanghyang
Tri Suci, nga, sah saking Pulu, malinggih ida ring dapur, dadi Ida
Sanghyang Pawitra, Saraswati………

3a. nga, sah saking dapur, malinggih ida ring pawon ring
kumba payuk, dadi Ida Sanghyang Tri Mertha, yeh, nasi, be,
nga, sah ida saking payuk, malinggih ida ring Sanggar
Kamimitan, ngaran aku Catur Bhoga, Aku maraga lanang,
maraga wadon, maraga daki, dadi Aku manusa sawiji, ngaran
Aku Sanghyang Tuduh, Sanghyang Tunggal, ring Sanggar
Paryangan linggih nira, ngaran Ida Sanghyang Atma, rng
kamulan tengen bapanta, nga, Sang Pratma ring Kamulan kiwa,
ibunta, nga, Sang Siwatma ring Kamulan madya raganya,
Susudatma dadi meme bapa, ragane mantuk ring Dalem, dadi
Sanghyang Tunggal, nunggalang rasa, sa, nga, sakit, sa, nga,
seger, …………

3b. sa, nga, sariranta, ya ta Pramawisesa, saking Dalem Kawi,


seger, saking Dalem, gring saking Dalem urip saking Dalem
pati saking Dalem sunya umantuk ring bayu sabda idep ring
raganta, ala sabdan ta, idep bayu saking Dalem, yan ring apah
teja bayu akasa, tan hana lewihan ring Dalem, apan Sanghyang
Pamutring Jagat, nga, irika sangkanya mtu bedha ring Dalem,
sangkan irika astiti upti praline, nga, Dalem, tlas katatwaning
Dalem Kawi, pingitakna iki, arang sang pandita wruh ring
katuturanya Gong Bsi, nora putus sang pandita, tapwan wruh
ring katuturan Gong Bsi, nga, hana wang……

4a. akti, roro nora wruh, alaksa sinunggal nora wruh, ring
katuturan Gong Bsi, nga, iki rasanya uttama lewih pingit
kawiting tutur, nga

Terjemahan TUTUR GONG BESI


Ini tutur gong besi. Ini tutur gong besi namanya, asal-usul
Dalem Kawi. Ketahuilah hal itu olehmu sebagai manusia. Beliau
dapat dihadirkan, distanakan dan dikembalikan. Persembahan
bakti yang utama, tidak lain kehadapan Bhatara Dalem,
melahirkan badan mulia. Beliaulah yang seharusnya dipuja,
namun harus engkau ketahui nama (lain) Bhatara Dalem.
(Ketika Beliau berstana di Puseh) Sanghyang Triyodadasa Sakti
nama Beliau. Pergi beliau dari Puseh, berstana Beliau di Desa,
Sanghyang Tri Upasedhana nama Beliau. Pergi Beliau dari Desa,
berstana Beliau di Bale Agung, Sanghyang Bhagawati nama
Beliau. Pergi dari Bale Agung, berstana Beliau di Perampatan
Jalan raya. Sanghyang Catur Bhuwana nama Beliau. Pergi
Beliau dari Perempatan jalan raya, berstana Beliau di Pertigaan,
menjadilah Beliau Sanghyang Sapuh Jagat. Pergi Beliau dari
pertigaaan, berstana Beliau di kuburan, menjadilah Beliau
Bhatara Durga. Pergi Beliau dari kuburan besar (setra agung),
berstana Beliau di tempat pembakaran jenazah (pemuunan),
menjadilah Beliau Sanghyang Bherawi. Pergi Beliau dari tempat
jenazah, berstana Beliau di Panguluning Setra, menjadilah
Beliau Sanghyang Mrajapati, pergi Beliau dari panguluning
Setra, berstana Beliau di Laut, menjadilah Beliau Sanghyang
Mutering Bhuwana. Pergi Beliau dari Laut, berada Beliau di
Langit, menjadi Beliau Sanghyang Taskarapati, Taskara adalah
surya (matahari), Pati adalah ulan (bulan). Pergi Beliau dari
langit berada Beliau di Gunung Agung, menjadilah Beliau
Sanghyang Giriputri, Giri adalah gunung, putrid adalah putra,
yaitu Putra Bhatara Guru, berstana di Sanggar Penataran, panti,
parhyangan semua, berkuasa pada parhyangan. Pergi Beliau
dari Gunung Agung, berstana Beliau di Gunung Lebah, beliau
bernama Dewi Danu. Pergi Beliau dari Gunung Lebah, berstana
Beliau di Pancaka Tirtha (pancuran), beliau bernama
Sanghyang Gayatri. Pergi Beliau dari pancuran berada Beliau di
jurang, sungai, menjadilah beliau Bhatari Gangga. Pergi beliau
dari jurang sungai, berada beliau di sawah, tegalan, menjadilah
beliau Bhatari Uma. Pergi Beliau dari sawah, berstana beliau di
Lumbung, menjadilah beliau Bhatari Sri. Pergi Beliau dari
lumbung, berada beliau di tengahnya bejana tempat beras
(pulu), menjadilah beliau Sanghyang Tri Suci. Pegi Beliau dari
pulu, berstana beliau di dapur, menjadilah beliau Sanghyang
Pawitra Saraswati. Pergi beliau dari dapur, berstana beliau di
Periuk di dapur, menjadilah beliau Sanghyang Tri Mertha, yaitu
air, nasi, ikan. Pergi Beliau dari periuk, berstana beliau di
Sanggar Kamimitan, bernama Aku Catur Bhoga, AKu berwujud
laki, berwujud perempuan, berwujud banci, menjadilah Aku
manusia seorang, bernama Aku Sanghyang Tuduh, Sanghyang
tunggal, di Sanggar parhyangan stana Beliau, bernama Beliau
Sanghyang Atma, pada Kamulan kanan ayahmu, Sang Pratma
(Paratma). Pada Kamulan kiri ibumu, Sang Siwatma. Pada
Kamulan tengah dirinya (raganya) yaitu roch suci menjadi ibu
ayah dan dirinya berpulang ke Dalem menjadi Sanghyang
Tunggal, menyatukan rasa. Sa adalah sakit; sa adalah sehat; sa
adalah lapar; sa adalah badanmu, itulah Pramawisesa (Parama
Wisesa), yang berasal dari Dalem Kawi. Sehat berasal Dalem,
sakit berasal dari Dalem, hidup berasal dari Dalem, mati
berasal dari Dalem. Wujud sepi (sunya) berpulang pada nafas
ucap dan pikiran (niat) pada dirimu. Tidak baik ucapmu,
niatmu, nafasmu berasal dari Dalem. Dalam air cahaya udara
dan ether, tidak ada yang melebihi Dalem, karena Sanghyang
Pamutering jagat namanya, disitulah awal munculnya ketidak
harmonisan di Dalem. Karenanya di situlah pemujaan mengada
dan meniada yaitu Dalem.

Habislah ajaran tentang Dalem Kawi. Rahasiakanlah ini. Jarang


pendeta mengetahui ajaran Gong Besi. Belum sempurnalah
pendeta jika tidak mengetahui ajaran Gong Besi ini. Ada
seratus ribu orang, dua orangpun belum ada yang tahu.
Sepuluh ribu orang satupun belum ada yang tahu, akan ajaran
Gong Besi, mengandung rasa yang utama mulia lagi rahasia
yang merupakan sumber/dasar dari ajaran. (sumber: alih
akasara dan terjemahan Tutur Gong Besi, dinas kebudayaan
propinsi Bali – 2002)

You might also like