Indian Financial Survey 2017-18

కేంద
ర్ ఆరి
థ్ క సరే 2017 - 18

* ముఖయ్ ఆరి
థ్ క సల దారు అర ంద్
బ
ర్ మణియన్ నేతృత ంలో ద
ధ్ ౖ మె న ఈ సరే ను
ఆరి ర్ అరుణ్ ౖ జె ల్టీ
థ్ క మంతి మ రం
పార
ల్ మెంటులో ప
ర్ శపెటా
ట్ రు. వృది
ధ్ అంచనాలు
బాగునన్పప్టికీ.. కొనిన్ స ల్ళు ఎదురుకా చచ్ని
సరే చచ్రించింది. ముఖయ్ంగా పెరుగుతునన్ ముడి
చమురు ధరల నుంచి స లు ఎదురుకా చచ్ని
చెబుతోంది. నిధులకు కొరత ఉనాన్ దయ్, ఆరోగయ్
రంగాలకు ఎనలేని పా
ర్ ధానయ్ం లభిత్ ందని తెలిపింది.
ఆరి
థ్ క సరే ముఖాయ్ం లు
ర్ త్ త ఏడాది జీడీపీ వృది
*ప ధ్ రేటు 6.75 తంగా
నమోదు కానుంది. కేంద
ర్ గణక కారాయ్లయం
అంచనా న 6.5 తం కంటే ఇది ఎకుక్ . వచేచ్
ఏడాది ఎగుమతులు, పెటు
ట్ బడులు తిరిగి
పుంజుకోనునాన్యి. 2016-17లో7.1%,
అంతకిర్ తం ఏడాది 8%, 2014-15లో 7.5 తం
చొపుప్న వృది ౖ న షయం తెలి ందే. ప
ధ్ నమోదె ర్ త్ త
ఆరి ధ్ ౖ పె జీఎ టీ, పెద
థ్ క సంవత రంలో వృది ద్ నోట
ల్ రదు
ద్
ప
ర్ భావం పడింది.
* వచేచ్ ఆరి
థ్ క సంవత రం (2018-19) భారత
ఆరి
థ్ క వృది
ధ్ 7-7.5 తం నమోదు కా చుచ్.
ర్ త్ త ఆరి
*ప థ్ క సంవత రంలో భారత ముడి
చమురు ఎగుమతులు 14 తం మేర పెరగవచుచ్.
2018-19లో మరో 10-15 తం మేర పెరిగే
అవకా లు ఉండొచుచ్. దీనివల ౖ 0.2-0.3
ల్ జీడీపీపె
తం; ద ౖ 0.2-0.3
ర్ య్లబ్ణంపె తం మేర
ప
ర్ భావం పడే అవకాశం ఉంది. అదే సమయంలో
పీపా ముడి చమురు ధర 10 డాలరు
ల్ పెరిగితే కరెంట్
ఖాతా లోటు మరింత పెరిగే అవకాశం ఉంది.
* మగపిలా
ల్ డు పుటే
ట్ వరకు పిల
ల్ లిన్ కంటూ ఉండే
సంప
ర్ దాయం చాలామందిలో ఉంది. దీనివల
ల్
సహజంగానే ‘అ ంఛిత’ ఆడపిల
ల్ ల సంఖయ్
పెరుగుతోంది. ఇలాంటి రు దాదాపు 2.10 కోట
ల్
మంది ఉంటారు.
* ఆరుబయట మల సర
జ్ న అల టు నుంచి 8
రా ట్ లు, 2 కేంద
ర్ పాలిత పా త్ గా
ర్ ంతాలు పూరి
బయటపడా
డ్ యి. గా
ర్ మీణ పా
ర్ ంతాలో
ల్ మరుగు
అవసరాల కోసం ఆరుబయలు స
థ్ లాలకు ల్ళే రు
2014 అకో
ట్ బరులో 55 కోటు
ల్ ఉంటే ఇపుప్డు 25
కోట
ల్ కు తగా
గ్ రు.
* పురు లంతా పట త్ ండడంతో
ట్ ణాలకు వలస ళు
ౖ పడింది.
వయ్వ యం చేయాలి న బాధయ్త మ ళలపె
రు కూడాౖ రె తులు, కారిమ్కులు తదితర పాత
ర్ లను
థ్ ంగా పో త్ నాన్రు.
సమర
* భారతీయుల ఆరోగయ్ థ్ తిగతులు గణనీయంగా
మెరుగుపడా
డ్ యి. 1990 నుంచి 2015 మధయ్
కాలంలో జీవన కాలం దాదాపు పదేళు
ల్ పెరగడమే
దీనికి నిదర నం.
త్ ,ౖ రె లే లు,
* కే ల కారణంగా దుయ్తు
రహదారుల మంతి
ర్ త ఖలు చేపడుతునన్ పనులు
ఆగిపోతునాన్యి. ఇలాంటి కే ల లువ దాదాపు
రూ.52 ల కోటు
ల్ గా ఉంది.
* దేశంలో నీటి కొరత పెరుగుతోంది.. ౖచె నా,
అమెరికాలకనాన్ రెటి
ట్ ంపు థ్ యిలో భూగరభ్ జలాలు
తోడేత్ ండటంతో గత 30ఏళ
ల్ లో 13%
తగి
గ్ పోయాయి.
* వరాకాలంలో అతయ్ంత డిగా ఉండే రోజులు
4.8% నుంచి 6.5% పెరిగాయి. మరోౖ పు చల
ల్ గా
ఉండే రోజులు 7 నుంచి 3 తానికి తగా
గ్ యి.
* జీడీపీ వృది
ధ్ రేటు ఈ ఏడాది 6.75%, 2018-
19లో 7-7.5% మధయ్ ఉండొచుచ్. దీంతో అతయ్ంత
గంగా పురోగమిత్ నన్ ఆరి
థ్ క వయ్వస
థ్ గా భారత్ తన
పా
ర్ భ నిన్ కొన గిత్ ంది.
ౖ ఆందోళన కొన గవచుచ్.
* చమురు ధరలపె
నియోగదార
ల్ నుంచి గిరాకీ పెరగవచుచ్.
* అంతరా
జ్ తీయ ముడి చమురు ధరలు 10 డాలరు
ల్
పెరిగితే జీడీపీ 0.2-0.3% తగ
గ్ వచుచ్.
* ఈ ఏడాది తయారీ రంగం 8 తం వృది
ధ్
రేటును నమోదు చేయవచుచ్.
ౖ దృ ట్
* వచేచ్ ఏడాది ఉదోయ్గాలు, వయ్వ యాలపె
రించాలి న అవసరం ఉంది. జీఎ టీని
థ్ రపరచాలి. బాయ్ంకులకు మూలధన పునరిన్రామ్ణ
ప త్ చేయాలి.
ర్ ణాళికను పూరి
* వయ్వ య రంగ వృది
ధ్ రేటు ఈ ఏడాది 2.1
తంగా నమోదయేయ్ అవకాశం ఉంది.
* పెద
ద్ నోట
ల్ రదు
ద్ అనంతరం, జీఎ టీ అమలు
త్ పనున్
నేపథయ్ంలో 18 లకష్ల మంది కొత
చెలి
ల్ ంపుదారు
ల్ జతచేరారు. పరోకష్ పనున్
చెలి
ల్ ంపుదార
ల్ సంఖయ్ 50 తం పెరిగింది.
* ది లా చటా
ట్ నిన్ సమర
థ్ ంగా అమలు
ల్ ౖ పె టు పెటు
చేయడంవల ట్ బడులు పెరుగుతాయి.
* పెద
ద్ నోట
ల్ రదు
ద్ వల
ల్ ఆరి
థ్ క పొదుపునకు పో
ర్ తా హం
లభించింది.
* ది లా సమ్ృతి వల
ల్ మొండి బకాయిల సమసయ్ల
పరి క్రానికి ఒక ధనం లభించింది.
ౖ ల్ ద
* రిటె ర్ య్లబ్ణం గత ఆరు ఆరి
థ్ క
సంవత రాలో
ల్ నే అతి తకుక్వగా ఈ రి(2017-
18) సగటున 3.3 తంగా నమోదు కా చుచ్.
* సంసక్రణల నేపథయ్ంలో 2017-18లో వల
రంగంలో ఎఫ్డీఐ 15 తం పెరిగింది.
* కారిమ్క చటా
ట్ లను మెరుగా
గ్ తీ కురావడానికి
ంకేతికతను ఉపయోగించుకో లి.
 త్ కొత
10 అం లు కొత త్ గా..
1. ప
ర్ తయ్కష్, పరోకష్ పనున్ చెలి
ల్ ంపుదార
ల్ సంఖయ్
పెరిగింది. పరోకష్ పనున్ చెలి
ల్ ంపుదార
ల్ సంఖయ్ 50
తం పెరిగింది. ఏపి
ర్ ల్-నవంబరు 2017లో
ప
ర్ తయ్కష్ పనున్లు 13.7%; పరోకష్ పనున్లు 18.3
తం వృది
ధ్ రేటును నమోదు చే న నేపథయ్ంలో
త్ ం మీద ఇ లకాష్య్లను చేరేలా
మొత
కనిపిత్ నాన్యి.
2. వయ్వ యేతర ఉదోయ్గాలు అంచనాల కంటే
ఎకుక్వగా ఉనాన్యి.
3. భారత చరిత
ర్ లోనే తొలి రిగా రా ట్ లకు చెందిన
అంతరా
జ్ తీయ ఎగుమతుల గణాంకాలను ఆరి
థ్ క
సరే లో పొందుపరచారు. ఈ గణాంకాలు
ఎగుమతుల పనితీరుకు, రా ట్ ల జీవన ప
ర్ మాణాలకు
మధయ్ గటి
ట్ అనుబంధానిన్ చిత్ నాన్యి.
4. రెండు మూడేళ
ల్ పాటు ప
ర్ తికూలంగా కనిపించిన
ఎగుమతుల వృది
ధ్ రేటు 2016-17లో
నుకూలంగా మారింది. 2017-18లో మరింత
గంగా పరుగులు తీత్ ంది.
5. దుత్ లకిచిచ్న పో
ర్ తా హక పాయ్కేజీ రెడీమేడ్
దుత్ ల ఎగుమతులకు ఊతమిచిచ్ంది.
6. భారత్లో తలి
ల్ దండులు కుమారులు
పుటే ర్ యతాన్లు చేత్
ట్ ంతవరకు ప నే ఉనాన్రు.
ఇంకా కుమారులు పుటా
ట్ లనే బలమె
ౖ న కోరిక
కనిపిత్ నే ఉంది. దీని వల
ల్
త్ లు(అబారల్ను ) ఉంటూనే ఉనాన్యి.
గరభ్ చిఛ్తు
దీని వల
ల్ 6.3 కోట
ల్ మంది మ ళలు
‘కనుమరుగ తునాన్’రని అంచనా.
7. నాయ్య వయ్వస
థ్ లో అధిక పనిభారం వల
ల్
ఆల య్లు, యిదాలు ఎకుక్వగా ఉంటునాన్యి.
పనున్ దాలో
ల్ నూ ప
ర్ తి దశలోనూ ధప
ర్ కిర్యల
(ఇంజెంకష్ను
ల్ , ట్ లు) కారణంగా తీరుప్లు
ఆలసయ్మ తూనే ఉనాన్యి.
8. వృది
ధ్ కి ఊతమివ డానికి పొదుపు చేయడం
కంటే పెటు
ట్ బడులు చాలా ముఖయ్ం. పొదుపులో
వృది
ధ్ వల
ల్ ఆరి
థ్ క వృది
ధ్ కనిపించదు.. కానీ
పెటు
ట్ బడులు ఆ పనిని చేయగలవని సరే
పేరొక్ంది.
9. రా ట్ లు, థ్ నిక ప
ర్ భుతా ల ప
ర్ తయ్కష్ పనున్లు
ఇతర దే ల్లో ని ఆయా వయ్వస
థ్ లతో పోలిత్ చాలా
తకుక్వగా ఉనాన్యి.
10. తీవ
ర్ తావరణ ప
ర్ భావం వల
ల్ వయ్వ య
ౖ ప
దిగుబడులపె ర్ భావం కనిపిత్ ంది. ఉ ణ్ గ
ర్ తలు
పెరగడం; వరపాతం పెరగడం వంటి మారుప్ల వల
ల్
ౖ ప
వయ్వ యంపె ర్ భావం ఉంటోంది.

* జీఎ టీ అమలు కారణంగా పరోకష్ పనున్

చెలి
ల్ ంపుదార
ల్ సంఖయ్ 50 తం పెరిగింది. పనున్
త్ గా వచాచ్రని ఆరి
పరిధిలోకి 34 లకష్ల మంది కొత థ్ క
సరే పేరొక్ంది. స చఛ్ందంగా రిజి ట్ షను
ల్
పెరగడంతో జీఎ టీ నమోదిత వయ్కు త్ ల సంఖయ్ భారీగా
పెరిగింది. ముఖయ్ంగా ఇన్పుట్ టా॓ కె
ర్ డిట్ను
అందిపుచుచ్కోవడం కోసం చినన్ కంపెనీలు వరుస
కటా
ట్ యి. జీఎ టీ కారణంగా ఆదాయ పనున్ వ ల్ళు
ౖ లో
పెరిగాయి. ఇది నిజంగా ఆశచ్రయ్కరమే. జులె
రూ.95,000 కోటు
ల్ , ఆగ ట్ లో రూ.91,000 కోటు
ల్ ;
పె
ట్ ంబరులో రూ.92,150 కోటు
ల్ , ఆకో
ట్ బరులో
రూ.83,000 కోటు
ల్ ; నవంబరులో రూ.80,808
కోటు
ల్ ; డి ంబరులో రూ.86,703 కోటు
ల్ చొపుప్న
వ లయాయ్యి. అతయ్ధికంగా జీఎ టీ నమోదులు
జరిగిన రా ట్ ల్లో మ రాష త్ ర ప
ట్ , ఉత ర్ దే ,
తమిళనాడు, గుజరాత్లునాన్యి. పాత పనున్
త్ ల
ధానంతో పోలిత్ అధికంగా పనున్ నమోదిత వయ్కు
త్ ర ప
సంఖయ్ పెరిగిన షయంలో ఉత ర్ దే , ప చ్మ
బంగలు ముందు నిలిచాయి. రూ.20 లకష్ల కంటే
ఆదాయ పనున్ తకుక్వగా ఉనన్పప్టికీ 17 లకష్ల
మంది య్పారత్ లు జీఎ టీలోకి చేరడం షం.
* డి ంబరు 2017 నాటికి 98 లకష్ల మంది
య్పారులు జీఎ టీలో చేరారు. జీఎ టీకి ముందు
కేంద
ర్ ం, రా ట్ ల పనున్ వ ల్ళు రూ.9.7 లకష్ల కోటు
ల్
ఉండగా.. జీఎ టీ రిక వ ల్ళు రూ.10.9 లకష్ల
కోట
ల్ కు చేరొచచ్ని అంచనా.
* సంఘటితరంగంలో అంచనా న దానికంటే
అధిక సంఖయ్లో ఉదోయ్గాలునాన్యని ఆరి
థ్ క సరే
తెలిపింది. ఉపాధి వయ లోని యువత సంఖయ్
అధికమ తునన్ందున, రికి నాణయ్మె
ౖ న
ఉదోయ్గాలు కలిప్ంచడం మధయ్కాలానికి స లేనని
పేరొక్ంది. ఉదోయ్గుల భ షయ్ నిధి (ఈపీఎఫ్ఓ),
కారిమ్క రాజయ్ బీమా సంస
థ్ (ఈఎ ఐ ) సమాచారం
ప
ర్ కారం వయ్వ యేతర సంఘటితరంగంలో 7.5
కోటల్ మంది ఉపాధి పొందుతునాన్రని భా త్ ,
త్ స వంలో 12.7 కోట
ల్ మంది పనిచేత్ నాన్రని
తెలిపింది. మాజిక భద
ర్ తా పథకాల ప
ర్ కారం
సంఘటితరంగంలోని ఉదోయ్గుల సంఖయ్ 6 కోటు
ల్
మాత
ర్ మే. రకష్ణ బలగాలు మిన , ప
ర్ భుత
ఉదోయ్గాలో
ల్ 1.5 కోట
ల్ మంది ఉనాన్రని, ఫలితంగా
త్ ం ఉదోయ్గుల సంఖయ్ 7.5 కోటు
మొత ౖ ందని
ల్ గా నమోదె
పేరొక్ంది. థ్ ర, సమగ
ర్ , తాజా వరాలు
అందుబాటులో లేకపోవడమే ఈ తేడాలకు
కారణమని పేరొక్ంది.
* వయ్వ యేతర రంగాలో
ల్ ఉపాధి పొందుతునన్
రు 24 కోట
ల్ మంది. దీనిప
ర్ కారం సంఘటిత
రంగంలో 31 తం మంది వయ్వ యేతర రంగంలో
ఉనాన్రు.
* పనున్ గణాంకాల ప
ర్ కారం సంఘటితరంగ
ఉదోయ్గులు 11.2 కోట
ల్ మంది. ప
ర్ భుత ఉదోయ్గులు
ౖ తే, ఈ సంఖయ్ 12.7 కోటు
జతె ల్ అ తుంది. అంటే
వయ్వ యేతర రంగాలో
ల్ 54 తం మంది
సంఘటిత వయ్వస
థ్ ల్లో పనిచేత్ నాన్రు.
ౖ న చినన్ సంస
* జీఎ టీలో నమొదె థ్ లు కూడా తమ
ల్ ౖ పె పనున్ కె
కొనుగోళ ర్ డిట్ పొందవచుచ్. దీనివల
ల్
జీఎ టీ ఆవల ఉండే ఆరోగయ్ సంరకష్ణ, దయ్ వంటి
రంగాలోల్ ని ఉదోయ్గులు నమోదు కాకపోవచుచ్.
త్ ది లా సమ్ృతి చట
* కొత ట్ ం దా రా బాయ్ంకింగ్
రంగంలోని మొండి బకాయిల సమసయ్లను
పరిషక్రించడానికి చురుగా
గ్ ప
ర్ యతన్ం చేత్ నాన్రు.
త్ చట
కొత ట్ ంల నాయ్య అం ల చేదోడు ఎకుక్వగా
ఉంది. దీని కింద కఠిన సమయ పరిమితులుండడం
ఇందుకు నేపథయ్ం. ది లా చట
ట్ ం తీ కువచిచ్న
ప
ర్ ణాళిక కారణంగా కారొప్రేటు
ల్ తమ
బాయ్లెన్ ల్టలను ప
ర్ కాష్ళించుకోవడానికి, రుణాలను
తగి
గ్ ంచుకోవడానికి ల తుంది. ప ర్ త్ త ఆరి
థ్ క
సంవత రంలో బాయ్ంకింగ్ రంగ పనితీరు ముఖయ్ంగా
ప ల్ త్ స బు
ర్ భుత రంగ బాయ్ంకులో ద్ గా ఉండొచుచ్.
పె
ట్ ంబరు 30, 2017 నాటికి ఎన్బీఎఫ్ రంగంలో
త్ ం బాయ్ంకు ఆత్ ల్లో 17
మొత తానిన్, బాయ్ంకు
డిపాజిట
ల్ లో 0.26 తానిన్ కలిగి ఉనాన్యి. టి
ఏకీకృత బాయ్లెన్ ట్ పరిమాణం 5 తం(మారిచ్
2017తో పోలిత్ పె
ట్ ంబరు 2017లో) పెరిగి
రూ.20.7 లకష్ల కోట
ల్ కు చేరింది.
* మారిచ్ 2017 నుంచి పె
ట్ ంబరు 2017 మధయ్
ణిజయ్ బాయ్ంకులో
ల్ థ్ ల నిరర
థ్ క ఆత్ ల
త్ 9.6
అడా ను ల(జీఎన్పీఏ) నిషప్తి తం నుంచి
10.2 తానికి పెరిగింది.
త్ ంలో రుణాలు ఎగ
* భారీమొత న 11 కంపెనీలకు
సంబంధించి రూ.3.13 లకష్ల కోట
ల్ లుౖ న
ల్కె యిమ్లు ది లా సమ్ృతి ప
ర్ కిర్యకు చేరాయని సరే
తెలిపింది.
* య్పార కారయ్కలాపాలను త్ స రించుకోవడానికి
భారత్లోని కష్మ్, చినన్, మధయ్
ౖ న రుణ
థ్ యి(ఎమ్ఎ ఎమ్ఈ) కంపెనీలకు సరె
త్ ం రుణాల
సదుపాయాలు లభించడం లేదు. మొత
జారీలో ఈ రంగానికి కేవలం 17.4 తం టానే
దకుక్తోంది. కష్మ్, చినన్ కంపెనీలకిచేచ్ రుణాలో
ల్
వృది
ధ్ 4.6 తం పెరగా
గ్ .. మధయ్ థ్ యి టికి 8.3
తం వరకు తగి
గ్ ంది. 2016-17లో ప
ర్ ధాన్ మంతి
ర్
ముద
ర్ యోజన కింద ఇచిచ్న రుణాలు
లకాష్య్నిన్(రూ.1.8 లకష్ల కోటు
ల్ ) అధిగమించాయి.
ఇందులో రూ.1.23 లకష్ల కోటు
ల్ బాయ్ంకులివ గా..
రూ.57,000 కోటు
ల్ బాయ్ంకింగేతర ఆరి
థ్ క
సంస
థ్ లిచాచ్యి.
త్ పనున్(జీఎ టీ) కింద లేదా బయట
* కొత
ౖ పడే పలు పనున్ల
త్ లపె
ఎగుమతుల ఉతప్తు
షయానిన్ జీఎ టీ మండలిని సమీకిష్ంచాలి. టిలో
ౖ పనున్ పడే అం లను తొలగించడం వల
పనున్పె ల్ ఆ
రంగానికి ఊతమివవ చుచ్. దుత్ ల రంగానికిచిచ్న
రూ.6000 కోట
ల్ పాయ్కేజీ వల
ల్ పటు
ట్ , నూలు వంటి
ౖ
త్ లపె
ఉతప్తు నుకూల ప
ర్ భావం కనిపించినటు
ల్
గణాంకాలు తెలపడం లేదు. అంతరా
జ్ తీయ దుత్ ల
ఎగుమతుల షయంలో ౖచె నా టా తగు
గ్ తునన్ ఈ
నేపథయ్ంలో ఆ అవకా లను భారత్
అందిపుచుచ్కోవడం లేదు.
* భారీ రుణాలతో పాటు కాల్ , డేటా షయంలో
ఛారీ
జ్ ల యుద
ధ్ ం వల
ల్ న ట్ లు పెరుగుతుండటం,
స తుకం కాని రీతిలో ఉనన్ ప్కట్ మ్ ధరల వల
ల్
టెలికాం సంస
థ్ లకు ఆదాయం తగి
గ్ , తీవ త్ డికి
ర్ ఒతి
గుర తునాన్యని ఆరి
థ్ క సరే పేరొక్ంది. రిలయన్
జియో పేరును ప
ర్ త్ త్ సంస
ంచకుండానే, కొత థ్ అతి
తకుక్వ ధరలకు డేటా వలు ఇవ డం వల
ల్ పాత
టెలికాం సంస
థ్ ల ఆదాయం పడిపోయిందని
పేరొక్ంది. ఇందువల
ల్ ఏరప్డిన సంకోష్భంతో
పెటు
ట్ బడిదారులు, రుణదాతలు, భాగ ములు,
టెలికాం సంస త్ లు సరఫరా
థ్ లకు వలు, ఉతప్తు
చే న కర్యదారు
ల్ ఇబబ్ంది పడుతునాన్రని
తెలిపింది. టెలికాం రంగంలోకి దే ప
ర్ తయ్కష్
పెటు
ట్ బడులు (ఎఫ్డీఐ) అధికంగా వత్ నాన్యని
తెలిపింది.
* లంలో ప్కట్ మ్, ఇతర ఆత్ ల ధరలు మితిమీరి
పెరగకుండా చూ లా ధానాలు రూపొందించాలని
చించింది. పో
ర్ తా హకాలను ఎలా
నియోగిత్ నాన్రో చూడాలని తెలిపింది.
చట
ట్ పరమె
ౖ న దాల వల
ల్ , అవరోధాలు
ఎదుర తునాన్యని, నూతన టెలికాం ధానంలో
టికి పరి క్రాలు చూడాలని తెలిపింది.
*ప
ర్ భుతా నికి, నాయ్య వయ్వస
థ్ కు మధయ్ సహకారం
ఉంటే.. ణిజయ్ పరమె
ౖ న దాల జాపయ్ం
తగి
గ్ ంచవచుచ్. అపీప్లేట్, కోరు
ట్ ల్లో ఈ ఆల య్లను
పరిహరించి య్పారాలను లు గా
నిర ంచుకోవడానికి లు కలిప్ంచాలి. దాల
పరి క్రాలను ఆపడం, పెటు
ట్ బడులను
నిరుతా పరచడం, పా
ర్ జెకు
ట్ లను ఆపడం, పనున్
చెలి ల్ ౖ పె ఒతి
ల్ ంపుదార త్ డి తీ కురావడం వంటి టిని
అడు
డ్ కో లి. ప
ర్ పంచ బాయ్ంకు ఇచిచ్న లు గా
య్పారం నిర ంచుకోవడానికి లయేయ్ దే ల
జాబితాలో 100వ థ్ నానికి భారత్ ఎగబాకినపప్టికీ..
దాల పరి క్రాల షయంలో ఇంకా
మెరుగుపడాలి న అవసరం ఉంది. పీ
ర్ ం కోరు
ట్ ,
ఎకనమి॓ ౖ టె బుయ్నల్లలో పెండింగ్లో ఉనన్ ఆరి
థ్ క
కే ల సంఖయ్ అధికంగా ఉంది. నాయ్య వయ్వస
థ్ లో
త్ డి వల
ఉనన్ అధిక పనిఒతి ల్ కూడా ఈ జాపాయ్లు
ట్ లు, ౖ టె బుయ్నళ
జరుగుతునాన్యి. కేవలం కోరు ల్ కే ఈ
దాల పరి క్ర జాపయ్ం పరిమితం కావడం లేదు.
పనున్ భాగాలో
ల్ నూ ఈ పరి థ్ తులునాన్యి.
ప
ర్ భుతా లు, కోరు
ట్ లు కలి భారీ సంసక్రణలను
తీ కురావడం దా రా పరి థ్ తులను చకక్దిదా
ద్ లి.
* 2017 నాటికిౖ కోరు
ట్ ల్లో 35 లకష్ల కే లు
పెండింగ్లో ఉనాన్యి. ప
ర్ ధానౖ కోరు
ట్ ల్లో సగటున
ఒకోక్ కే 4.3 ఏళ
ల్ పాటు పెండింగ్లో
ఉంటునాన్యి. ఇక కమిషనర్(అపీప్ళు
ల్ ),
ఈఎ టీఏటీ,ౖ కోరు
ట్ , పీ
ర్ ం కోరు
ట్ ల్లో కలిపి మారిచ్
2017ౖ తె మా కం చివరకు మొత
త్ ం 1.45 లకష్ల
అపీప్ళు
ల్ పెండింగ్లో ఉనాన్యి.
*ద
ర్ య్లబ్ణానిన్ అదుపులో పెట
ట్ డం ప
ర్ భుత
పా ౖ ల్
ర్ ధానయ్తగా ఉంది. 2017-18లో రిటె
ద
ర్ య్లబ్ణం ఆరేళ
ల్ కనిష
ఠ్ థ్ యి అయిన 3.3
తానికి చేరింది. గత నాలుగేళ
ల్ లో ఆరి
థ్ క వయ్వస
థ్
అధిక ద
ర్ య్లబ్ణం నుంచి.. థ్ రమె
ౖ న ధరల దిశగా
మారుప్ చెందింది. వరుసగా నాలుగో ఏడాదీ పీఐ
ద ర్ త్ త ఆరి
ర్ య్లబ్ణం అదుపులోనే ఉంది. ప థ్ క
సంవత రం తొలి అర
ధ్ భాగంలో ద
ర్ య్లబ్ణం తగి
గ్ ంది.
వయ్వ య దిగుబడి రాణించడం; ప
ర్ భుత ం
నిరంతరం ధరలను పరయ్ కిష్ంచడం వల
ల్ ఇది
ధయ్మె
ౖ ంది. ఇటీవల కొది
ద్ నెలలో
ల్ ఆ ర
ద
ర్ య్లబ్ణం పెరిగింది. ఇందుకు కూరగాయలు, పళ
ల్
ధరలు కారణమయాయ్యి.
* 2017-18లో రా ట్ ల రీగా ద
ర్ య్లబ్ణానిన్
ౖ ల్ ద
చూత్ .. చాలా వరకు రా ట్ ల్లో రిటె ర్ య్లబ్ణం
బాగా తగి
గ్ ంది. 17 రా ట్ ల్లో ద
ర్ య్లబ్ణం 4
 తంలోపే నమోదు కా చుచ్.
* పరాయ్టక రంగానికి 2017లో 27.7 బిలియన్
డాలర
ల్ దే మారకం లభించింది. అంతకిర్తం
ఏడాదితో పోలిత్ ఇది 20.8 తం ఎకుక్వ.
ప
ర్ భుత ం ఈ రంగం కోసం తీ కునన్ పలు చరయ్లు
త్ ం
ఇందుకు దోహదం చే యి. 2017లో మొత
1.02 కోట
ల్ మంది దే పరాయ్టకులు వచాచ్రు.
అంతకిర్ తం ఏడాదితో పోలిత్ ఇది 15.6 తం
ఎకుక్వ. 2016లో రి దా రా వచిచ్న దే మారక
నగదు 22.9 బిలియన్ డాలరు
ల్ గా ఉంది. 163
దే ల పౌరులకు ఇ- అమలు, అంతరా
జ్ తీయ
థ్ యిలో మాధయ్మాలో
ల్ ప
ర్ చారం, ‘ద రిటేజ్
ట
ర్ యల్’ పేరిట నూతన్ కారయ్కర్మం.. తదితరాల వల
ల్
దే పరాయ్టకులను భారత్ ఆకరించింది.
త్ ర ప
* తమిళనాడు, ఉత ర్ దే , ఆంధ
ర్ ప
ర్ దే , మధయ్
ప
ర్ దే , కరా
ణ్ టకలు పరాయ్టకులను ఆకరించడంలో
తొలి అయిదు థ్ నాలో
ల్ నిలిచాయి. 2016లో వచిచ్న
దే పరాయ్టకులో
ల్ 61.3 తం మంది ఈ
రా ట్ లకే వచాచ్రు.
*ప
ర్ యాణికుల టికెట
ల్ కర్యాల పరంగా
ప
ర్ పంచంలో మూడో అతిపెద
ద్ , శర గంగా వృది
ధ్
చెందుతునన్ దే య మానయాన పణి మనదే
అని ఆరి
థ్ క సరే తెలిపింది. ఇపప్టివరకు
మానయాన వలు పొందని, అతయ్ంత స లప్ంగా
లభిత్ నన్ రికోసం పా
ర్ ంతీయ మానయాన పథకం
(ఉడాన్) పా
ర్ రంభించి, పలు మారా
గ్ లు ధ
సంస
థ్ లకు కేటాయించినటు
ల్ వరించింది. గిరాకీకి
అనుగుణంగానే చినన్ మానాశ
ర్ యాల
పునరుద
ధ్ రణ, అభివృది
ధ్ ఉంటుందని, మానయాన
సంస
థ్ లు, రాష
ట్ ప
ర్ భుతా ల పాత
ర్ కీలకమని పేరొక్ంది.
ఈ ఏడాది డి ంబరులోగా 50 మానాశ
ర్ యాల
అభివృది
ధ్ కి రూ.4,500 కోటు
ల్ ఖరుచ్ చేత్ నన్టు
ల్
తెలిపింది. ఇందువల
ల్ వృది
ధ్ గవంతమ తుందని
పేరొక్ంది.
* మదుపర
ల్ నుంచి మూయ్చువల్ ఫండ
ల్ కు మంచి
సప్ందన వచిచ్ంది. 2016-17లో టిలో
పెటు
ట్ బడులు 400 తం మేర పెరిగింది. బాయ్ంకు
డిపాజిటు
ల్ , జీ త బీమా ఫండ్లు, ల్రు,
డిబెంచర
ల్ లోకి ల్ళి న పెటు
ట్ బడులు వరుసగా 82%,
66%, 345% చొపుప్న పెరిగాయి.
 ర్ త్ త ఆరి
*ప థ్ క సంవత రం ఏపి
ర్ ల్-నవంబరులో
భారత కంపెనీలు పా
ర్ థమిక మారెక్ట
ల్ దా రా
ల్ కుౖ పె గా నిధులను
రూ.70,000 కోట
సమీకరించాయి. అంతకిర్తం ఏడాదితో పోలిత్ ఇ
45 తం ఎకుక్వ. ఇందులో రూ.66,420 కోటు
ల్
ఈకి టీ, మిగతా రూ.3896 కోటు
ల్ రుణ మార
గ్ ంలో
సమీకరించాయి.
* పంచాయతీల థ్ యిలో పనున్ల వల్ళు అతయ్ంత
ౖ సరే ఆందోళన వయత్ ్క ం
తకుక్వగా ఉంటుండడంపె
చే ంది. సపంచాయతీలు ంత వనరుల దా రా
5% నిధులనే సమీకరించుకుంటునాన్యి. మిగతా
ట్ పర్భుతా లౖ పె
95% కోసం కేందర్, రాష
ఆధారపడుతునాన్యి. కొనిన్ రా ట్ లు తగిననిన్ పను్న
అధికారాలను పంచాయతీలకు ఇవవ్లేదు.
ఆత్ పనున్, నోద పనున్ వంటి పంచాయతీలు
వ లు చేత్ నాన్ భూమి త్ , రఙదారి ంకం
వంటి మాత
ర్ ం టి పరిధిలో లే . ఆత్ లకు
తకుక్వ లువ కటట్డం, పనున్నే తకుక్వగా
నిరణ్యించడం వల్ల రె నూయ్ వ ల్ళు 7 నుంచి 19
తమే ఉంటునాన్యని తెలిపింది.
* సమాచార ంకేతిక జా
ఞ్ నం (ఇన్ఫర్మేషన్
అండ్ కమూయ్నికేషన్ టెకాన్లజీ - ఐ టీ)
ఎగుమతులో
ల్ భారత్ పోటీ ఎదురొక్ంటోంది.
పర్ధానంగా ౖచె నా - బె్రజిల్ లు పోటీ ఇత్ నాన్యి.
ర య్, ఫిలిపీప్న్ , ఉకె
ర్ యిన్ వంటి దే లు కూడా
రంగంలో ఉనాన్యి. పర్పంచ బాయ్ంకు ని దిక
ఆధారంగా సరే ఈ నిరణ్యానికి వచిచ్ంది.
త్ ం
2006లో భారత్ నుంచి ఎగుమతి అయిన మొత
వల్లో ఐటీ టా 68 తం కాగా 2016 నాటికి
అది 67 తానికి తగి
గ్ ంది. ఇది సవ్లప్మే
అయినపప్టికీ, మిగిలిన దే ల నుంచి పోటీ
త్ చేత్ ందని
ఎదుర తోందనన్ షయానిన్ గురు
తెలిపింది.
* నిధుల కొరత ఉనన్పప్టికీ ప
ర్ జల దయ్, ఆరోగయ్
సంబంధ కారయ్కర్మాలకు కేంద
ర్ ప
ర్ భుత ం
నిరంతరంగా పా
ర్ ధానయ్ం ఇత్ నన్టు
ల్ ఆరి
థ్ క సరే
పేరొక్ంది. ‘‘వర
ధ్ మాన ఆరి
థ్ క వయ్వస
థ్ కావడంతో
భారత్లో దయ్, ఆరోగయ్ం వంటి కీలక మాజిక
మౌలిక వసతులో
ల్ వయ్యానిన్ పెంచడానికి సరిపడా
నిధులు లే . అయినా ప
ర్ జల దయ్, ఆరోగయ్
థ్ తిగతులను బలోపేతం చేయడానికి ప
ర్ భుత ం
నిరంతరంగా పా
ర్ ధానయ్ం ఇత్ ంది’’ అని
వరించింది.
* జీఎ డీపీలో మాజిక వల టా 6 తం
(2014-15) నుంచి 6.9 తాని (2016-17)కి
పెరిగింది.
* పాఠ లలో
ల్ చేరిక, పాఠ ల భవనాలు, తరగతి
గదులు, తాగునీటి వసతులు, మరుగుదొడ
ల్
నిరామ్ణం, పా
ర్ థమిక థ్ యిలో ఉపాధాయ్యుల
నియామకం వంటి సంఖాయ్పరమె
ౖ న చికలో
ల్ భారత్
గణనీయ పురోగతి ధించింది. అయితే బి ర్,
ఝార
ఖ్ ండ్, మధయ్ప త్ ర్ప
ర్ దే , ఉత ర్ దే వంటి
రా ట్ ల్లో సరిపడా టీచరు
ల్ లేని పాఠ లలు ఎకుక్వ
సంఖయ్లో ఉనాన్యి.
* బాలికా రకష్ణ, దయ్ను పో
ర్ త ంచేందుకు
ఉదే
ద్ ంచిన ‘బేటీ బచా బేటీ పడా ’ పథకానిన్
ల్ లకు త్ స రించడానికి
దేశంలోని 640 జిలా
ప
ర్ భుత ం అంగీకరించింది.
* ఈ ఆరి
థ్ క సంవత రం నుంచి జాతీయ పోషకా ర
మిషన్ ఏరాప్టుకు సమమ్తించింది. ఇది.. పోషకా ర
 త్
లోపం, రక నత, తకుక్వ బరు తో జననాలు
వంటి టిని తగి
గ్ ంచడానికి ఉపయోగపడుతుంది.
*ప
ర్ ధాన మంతి
ర్ ఉజ ల యోజన కింద కాలు య్నికి
ల్లే ని వంట గాయ్ ను అందించడం దా రా
మ ళలు, చినాన్రుల ఆరోగాయ్నిన్ పరిరకిష్ంచడానికి
ల తుంది. ఈ నెల 18 నాటికి 3.3 కోట
ల్ కనెకష్ను
ల్
ఇచాచ్రు.
* 2020 నాటికి రా ట్ లు తమ బడె
జ్ ట్లో ఆరోగయ్
రంగానికి 8 తం కనాన్ ఎకుక్వ నిధులు
కేటాయించాలని జాతీయ ఆరోగయ్ ధానం-2017
చిత్ ంది.
అభివృది
ధ్ పరంగా ఎదుర తునన్ అనేక స ల్ళ ను
ఎదురోక్ లంటే మన దేశం కర్మేణా జా
ఞ్ న ఖనిగా
అవతరించాలి న అవసరం ఉందని ఆరి
థ్ క సరే
ఆకాంకిష్ంచింది. తావరణ మారుప్ల నుంచి
భద
ర్ తపరమె
ౖ న స ల్ళ వరకు అనేక రకాల
ముపుప్లను,ౖ బర్ యుదా
ధ్ లను, డో
ర్ ల్న వంటి స తంత
ర్
వయ్వస
థ్ లను ఎదురొక్ని పునరుతా
థ్ నం పొందడానికి
జా
ఞ్ న ఖని లు కలిప్త్ ందని పేరొక్ంది. స
పరి ధనల త్ స ృతిలో పురోగతి తకుక్వగా ఉందని
పెద రిచింది. నా క్ం అంచనా ప
ర్ కారం ఐ.టి.
పరిశ
ర్ మ గత ఆరి
థ్ క సంవత రంలో 8.1% వృది
ధ్
ధించి 140 బిలియన్ డాలర
ల్ ను ( మారు
రూ.9,38,000 కోటు
ల్ ) చేరిందని తెలిపింది. ఐ.టి.
ఎగుమతులో
ల్ 7.6% వృది ౖ ందని తెలిపింది.
ధ్ నమోదె
* రాజకీయ రంగం, ధానపర నిర
ణ్ యాలు
తీ కునే వయ్వ రాలో
ల్ మ ళల పాత
ర్ తకుక్వగా
ఉందని ఆరి
థ్ క సరే పేరొక్ంది. ఇంటి బాధయ్తలు;
మాజిక, ఆరి
థ్ క అం లు, కుటుంబ సభుయ్ల
నుంచి పో
ర్ తా హం లేకపోవడం, నమమ్కం తకుక్వగా
ఉండడం ఇందుకు కారణాలని ల్ ంచింది.
రు ండాలాంటి ఆఫి
ర్ కన్ దేశంలో 60 తం మంది
ప
ర్ జాప
ర్ తినిధులు మ ళలే ఉనాన్రు. భారత్
జనాభాలో 49 తం మంది మ ళలు ఉనన్పప్టికీ
పార
ల్ మెంటులో రి పా
ర్ తినిధయ్ం 11 తంగా ఉంది.
లో॓సభలో 64 మంది (11.8%), రాజయ్సభలో 27
త్ ంగా
మంది (11%) మ ళలు ఉనాన్రు. దేశ య్ప
4,118 మంది ఎమెమ్లేయ్లు ఉండగా, రిలో
మ ళల సంఖయ్ కేవలం ఎనిమిది తం మాత
ర్ మే.
2010-17 మధయ్కాలంలో పార
ల్ మెంటులో మ ళల
పా
ర్ తినిధయ్ం కేవలం ఒకక్ తం మాత
ర్ మే పెరిగింది.
పంచాయతీ థ్ యిలో మ ళల పా
ర్ తినిధయ్ం
బాగుంది. 43% మంది మ ళా సరప్ంచులు
ఉండగా, 44.2% మంది మ ళా ప
ర్ తినిధులు
ఉనాన్రు.
* ఆరుబయట మల సర
జ్ న అల టు నుంచి 8
రా ట్ లు, రెండు కేంద
ర్ పాలిత పా త్ గా
ర్ ంతాలు పూరి
బయటపడా
డ్ యని ఆరి
థ్ క సరే పేరొక్ంది. గా
ర్ మీణ
పా
ర్ ంతాలో
ల్ మరుగు అవసరాల కోసం ఆరుబయలు
స
థ్ లాలకు ల్ళే రు 2014 అకో
ట్ బరులో 55 కోటు
ల్
ఉంటే ఇపుప్డు 25 కోట
ల్ కు తగా
గ్ రని తెలిపింది.
‘పరి భ
ర్ ౖ మె న తావరణం వల
ల్ ఆరోగయ్ం
త్ ంగా ఇపప్టి వరకు
మెరుగుపడుతుంది. దేశ య్ప
296 జిలా
ల్ లు, 3,07,349 గా
ర్ మాలు బ రంగ
మల సర
జ్ న నుంచి బయటపడా
డ్ యి. కిక్ం,
మాచల్ప త్ రాఖండ్,
ర్ దే , కేరళ, హరియాణా, ఉత
త్ గఢ్, అరుణాచల్ప
ఛతీ ర్ దే , గుజరాత్, దమణ్-
దీ , చండీగఢ్లు ఈ అల టుకు స త్ పలికాయి.
ఆరుబయట అల టు కొన గుతునన్ జిలా
ల్ ల్లో
అతి ర కే లు ఎకుక్వగా ఉంటునాన్యి.
బ రంగ మల సర
జ్ న ర త (ఓడీఎఫ్)గా
ర్ మాల
ప
ర్ జలు ఆరోగయ్పరంగానే కాకుండా ఆరి
థ్ కంగానూ
ప
ర్ యోజనం పొందుతునాన్రు. ప
ర్ పంచ బాయ్ంకు
అంచనా ప
ర్ కారం పారి ద
ధ్ య్ సదుపాయాల లేమి వల
ల్
భారత్ 6% మేర థ్ త్ ని నష
ల జాతీయోతప్తి ట్ పోతోంది.
ఓడీఎఫ్ గా
ర్ మాలో
ల్ ఒకోక్ కుటుంబం ఏటా
రూ.50 లు ఆదా చేయగలుగుతుందని యూని ఫ్
అంచనా’ అని ఆరి
థ్ క సరే వరించింది.
* కేంద
ర్ ప
ర్ భుత ం తీ కునన్ కిర్యా ల చరయ్ల
కారణంగా ఆగిపోయిన రహదారుల పనులు
పునఃపా
ర్ రంభమయాయ్యని ఆరి
థ్ క సరే పేరొక్ంది.
రహదారుల మంతి
ర్ త ఖ రూ.3.17 లకష్ల కోట
ల్
వయ్యంతో 482 పా
ర్ జెకు
ట్ లు చేపట
ట్ గా అందులో
117 రహదారుల పనులు ఆగిపోయాయి. ఇందులో
43 పా
ర్ జెకు
ట్ ల వయ్యం పెరిగింది. 74 పా
ర్ జెకు
ట్ ల
గడు పెరిగింది. ప
ర్ భుత ం తగిన ధంగా
సమసయ్లు పరిషక్రించడంతో 88 తం పనులు
మళీ
ల్ పా
ర్ రంభమయాయ్యి. భూ కరణ, పరాయ్వరణ
త్ దారు
అనుమతులు, గుతే ల్ సకర్మంగా
పనిచేయకపోవడం, థ్ నికుల ఆందోళనలు తదితర
కారణాలు రహదారుల పనులకు అడ
డ్ ంకిగా
మారాయి. రాష
ట్ ప త్ దారులతో చరచ్లు
ర్ భుతా లు, గుతే
జరిపి సమసయ్లు పరిషక్రించింది. రహదారుల
పనులకు ధ సంస
థ్ ల నుంచి నిధులు అందేలా
చరయ్లు తీ కొంది. రహదారుల పా
ర్ జెకు
ట్ లకు
2012-13లో రూ.1,27,430 కోటు
ల్ రుణాలు
ఇవ గా, గత పె
ట్ ంబరు నాటికి రూ.1,80,277
కోటు
ల్ ఇచాచ్రు. ఇదే సమయంలో రుణాల తిరిగి
చెలి
ల్ ంపులు బాగా తగా
గ్ యి. 2012-13లో బాకీలు
1.9 తం ఉండగా, ప ర్ త్ తం 20.3 తానికి
పెరిగాయి.
* మ ళల ఆధారిత వయ్వ య ధానాలను
రూపొందించాలి న అవసరం ఉందని సరే ఫారు
చే ంది. పురు లంతా పట
ట్ ణాలకు వలస
త్ ండడంతో మ ళలు కూడాౖ రె తులు, కారిమ్కులు
ళు
పాత థ్ ంగా పో త్ నాన్రు. ఆ ర భద
ర్ లను సమర ర్ త,
గా
ర్ మీణ ఆరి
థ్ క వయ్వస
థ్ లో మ ళల పాత
ర్
సమ్రించలేనిది. అందువల
ల్ భూమి, నీరు,
రుణాలు, ఞ్ నం, త్ త నాలు, మారెక్ట్
ంకేతిక పరిజా
తదితర కరాయ్లను రికి చేరువ చేయాలని
పేరొక్ంది. మ ళలకు అనుకూలమె
ౖ న పరిజా
ఞ్ నం,
కష్ణ ఉండాలని చించింది. ఈ దశగా ఇపప్టికే
ప
ర్ భుతా లు అడుగేత్ నాన్యి. పథకాల లబి
ధ్ దారులో
ల్
కనీసం 30 తం మంది మ ళలు ఉండేలా
చరయ్లు తీ కుంటునాన్యి. మ ళా స యం
సంఘాలకు రుణ సదుపాయాలు కలిప్త్ నాన్యి.
* దేశంలో కారిమ్క చటా
ట్ లను సమర
థ్ ంగా అమలు
చేయడానికి ంకేతిక పరిజా
ఞ్ నం ఉపకరిత్ ందని,
మరింత పారదర కత, జ బుదారీతనానిన్
తీ కొత్ ందని సరే ల్లడించింది. శ
ర్ మ ధ
పోర
ట్ ల్, ర తి
ర్ క ఖాతా సంఖయ్, జాతీయ కెరియర్
పోర
ట్ ల్ వంటి టిని ప
ర్ త్ ంచింది. 2017-
18లో జాతీయ గా
ర్ మీణ ఉపాధి మీ చట
ట్ ం కింద
మునుపెనన్డూ లేనంత కేటాయింపులు చే నటు
ల్
వరించింది. 4.6 కోట
ల్ కుటుంబాలకు ఉపాధి
లభించిందని, 177.8 కోట
ల్ పనిదినాలు
లభించాయని తెలిపింది.
* దేశంలో రానునన్ 25 ఏళ
ల్ లో మౌలిక వసతుల
అభివృది
ధ్ కి 4.5 టి
ర్ లియన్ డాలరు
ల్ (రూ.301 లకష్ల
కోటు
ల్ ) అవసరమ తాయని ఆరి
థ్ క సరే అంచనా
 ంది. ఇందులో 3.9 టి
ర్ లియన్ డాలరు
ల్
(రూ.261 లకష్ల కోటు
ల్ ) ంతంగా
ర్ త్ త
సమకూరుచ్కోగలుగుతుందని పేరొక్ంది. ప
పద
ధ్ తులో
ల్ నే మౌలిక కరాయ్ల కలప్న జరిగితే 2040
నాటికి భారీ కొరత ఉంటుందని తెలిపింది.
ప
ర్ యి టు సంస త్
థ్ ల సహకారంతో ఈ లోటును భరీ
చేయాలి ఉంటుందని పేరొక్ంది. కేవలం మౌలిక
వసతుల పా
ర్ జెకు
ట్ లకే నిధులు ఇచేచ్ నేషనల్
ఇన్ఫా
ర్ స
ట్ కచ్ర్ ఇన్ ట్ మెంట్ బాయ్ంకు (ఎన్ఐఐబీ),
ఆ యన్ ఇన్ఫా
ర్ స
ట్ కచ్ర్ ఇన్ ట్ మెంట్ బాయ్ంకు
(ఏఐఐబీ), నూయ్ డెవలప్మెంట్ బాయ్ంకు (గతంలో
బి
ర్ ॓ బాయ్ంకు)ల స యం తీ కోవచచ్ని
చించింది. మౌలిక సదుపాయాల రంగంలో
పెటు
ట్ బడులు చాలా తకుక్వగా ఉనాన్యి. ప
ర్ భుత -
ప
ర్ యి టు భాగ మయ్ం ధానం ఫలమవడమూ
ఇందుకు ఒక కారణంగా. భూమి, అడ ల
అనుమతులు సకాలంలో రాక ఇంధనం, టెలికాం
రంగాలోల్ పెటు
ట్ బడులు పెటి
ట్ న పర్ యి టు సంస థ్ లకు
న ట్ లు రావడంతో టి ఆసకి త్ తగిగ్ ందని పేరొక్ంది.
ౖ రె లే , మానయాన, నౌకాయానంతో పాటు మొత
త్ ం
ర ణా రంగం, టెలికాం రంగాల అభివృది
ధ్ కి
ౖ
తీ కో లి న చరయ్లపె ల్ ంచింది.

* రాయితీల కొన గింపు లేదా పెంపు ప

ర్ భుతా ల
సంప
ర్ దాయంగా వత్ ండగా 2014 నుంచి మోదీ
ప
ర్ భుత ం భినన్మె త్ ం
ౖ న పంథాను ఎంచుకుంది. మొత
వయ్యంలో రాయితీల తానిన్ తగి
గ్ ంచుకుంటూ
త్ ం వయ్యంలో
వచిచ్ంది. 2014-15లో మొత
త్ ం 15.52
రాయితీల మొత తం కాగా 2017-
18లో 11.2 తానికి తగి
గ్ ంది.
* రు ములను ఆకర ణీయమె
ౖ న రీతిలో
నిర
ణ్ యించకపోవడం వల
ల్ సరకు ర ణాలో
భారతీయౖ రె లే టా గత కొనేన్ళ
ల్ లో కర్మంగా
పడిపోతోంది. ప
ర్ యాణికుల టికెట్ రు ములు
దాదాపు ఒకే ధంగా ఉంటునాన్ సరకు ర ణాకు
వ లు చే మొతా
త్ లు మాత
ర్ ం గణనీయంగా
పెరిగాయని ఆరి
థ్ క సరే గురు ౖ లు
త్ చే ంది. ‘రె
ర ణాను ఆకరణీయంగా మారిచ్,ౖ రె లే టా
మరింతగా పడిపోకుండా చూడడానికి 2017 ఆరి
థ్ క
సంవత రంలో ధ చరయ్లు చేపటా
ట్ రు. ధరల
తుబదీ
ధ్ కరణ, రే రు ట్ షన
ల్ కోసం భినన్మె
ౖ న
మార
గ్ దర కాలు రూపొందించడం, ఇనుప ఖనిజం
ఎగుమతికి ద ంద ధరల ధానానిన్
ఉపసంహరించుకోవడం, బొగు
గ్ ర ణా ధరలిన్
కర్మబద
ధ్ ం చేయడం వంటి చరయ్లిన్ ఇటీవల
తీ కునాన్రు. టనిన్ంటి వల ర్ త్ త ఆరి
ల్ ప థ్ క
సంవత ర ప థ్ ంలోౖ రె లే లు 55.81 కోట
ర్ థమార ల్
టనున్ల సరకులిన్ ర ణా చేయగలిగాయి. అంతకు
ముందు సంవత ర ప
ర్ థమార
థ్ ంతో (53.12 కోట
ల్
టనున్లు) పోలిత్ ఇది 5% అధికం’ అని
వరించింది. మర
థ్ య్ంతో పాటు అనుసంధానతను,
ౖ పె టు/ దే పెటు
ట్ బడులిన్ పెంచడం వంటి
చరయ్లిన్ ప ట్ ందని తెలిపింది.ౖ రె లే ట్ షన
ర్ భుత ం చేపటి ల్
ట్ పకక్లౖ రె లే ఆధీనంలో ఉనన్ మిగులు
చుటు
స
థ్ లాలను ణిజయ్ పా
ర్ తిపదికన అభివృది
ధ్
చెందించడానికి ఉదేద్ ంచిన ‘ ట్ షన
ల్ పునరభివృది ధ్
పథకా’నికి ర్ కారం చుటి
ట్ ందని గురు త్ చే ంది. దిలీల్
ర్ ౖ రె లు జయవంతం కావడంతో ఇలాంటి
మెటో
వయ్వస
థ్ కోసం అనేక రా ట్ లు ప
ర్ యతిన్త్ నాన్యని
తెలిపింది. దిలీ
ల్ , బెంగళూరు,ౖ దరాబాద్ స ధ
నగరాలో ర్ ౖ రె లు వయ్వస
ల్ 425 కి.మీ. మేర మెటో థ్
ఉందనీ, ధ నగరాలో
ల్ మరో 684 కి.మీ. వయ్వస
థ్
నిరామ్ణమ తోందనీ వరించింది.
* తావరణ మారుప్లుౖ రె తుల ఆదాయంపె
ౖ దాదాపు
25 తం వరకూ ప
ర్ తికూల ప
ర్ భావం చూపే
అవకాశం ఉందని కేంద
ర్ ఆరి
థ్ క సరే (2017-18)
చచ్రించింది. సగటున ప ౖ తుకు 15-18
ర్ తిరె
తం, వరాధార భూముల రికి గరిష
ఠ్ ంగా 25
తం ఆదాయం తగు గ్ తుందని ల్లడించింది. థ్ ల
త్ లో వయ్వ యం టా తగు
జాతీయోతప్తి గ్ తునాన్..
ప త్ గానే ఉంటుందని పేరొక్ంది.
ర్ గతికి చోదకశకి
* దేశంలో నీటి కొరత పెరుగుతోంది.. ౖచె నా,
అమెరికాలకనాన్ రెటి
ట్ ంపు థ్ యిలో భూగరభ్ జలాలు
తోడేత్ ండటంతో గత 30 ఏళ
ల్ లో 13 తం
తగి
గ్ పోయాయి.
* అధికవరా ల కారణంగా ఖరీఫ్లో - పపుప్ధానాయ్లు
(18%); జొనన్, వరి (15%); రు నగ (14%);
రబీలో - కంది (10%); ఆ లు (4%) పంటలో
ల్
ఉతాప్దకత తగి
గ్ ంది.
చనలు.. ఫారు లు
*ౖ రె తుల ఆదాయం రెటి
ట్ ంపు చేయడానికి..
వయ్వ య రంగంలో సంసక్రణలకు జీఎ ట్ మండలి
తర లో యంతా
ర్ ంగం ఏరాప్టు.
త్ , ఎరు ల రాయితీలకు బదులు ప
* దుయ్తు ర్ తయ్కష్
నగదు బదిలీ.
* నీటి పారుదల, ఆధునిక ంకేతిక పద
ధ్ తుల
నియోగంలో గణనీయమె
ౖ న పురోగతి అవసరం.
సమర
ధ్ ౖ మె న బిందు, తుంపర
ల్ ( ంకేతిక) ధానాల
అమలు. ప
ర్ తి నీటిబొటు
ట్ కూ అధిక పంట
దిగుబడులు ధించేలా నీటి యాజమానయ్
పద
ధ్ తులు.
* సమర
ధ్ పంటల బీమా పథకం అమలు.
తావరణానికి అనుగుణంగాౖ రె తులకు నష
ట్
పరి రం అంచనాలు.. రాల వయ్వధిలోనే చెలి
ల్ ంపు.
ఇందుకుగాను డో
ర్ ల్ను వంటి ంకేతిక పద
ధ్ తులు,
వయ్వ య జా
ఞ్ నం అందుబాటులోకి తేవడం.
ర్ త్ తం ఉనన్ ప
ప ర్ ధానమంతి
ర్ ఫసల్ బీమా యోజన
త్ స రణ.
*ౖ రె తులకు ఇతర ఆదాయ అవకా ల కలప్న.
ఇందుకు అనుగుణంగా పాడి, మత య్ తదితర
రంగాల అభివృది
ధ్ .
* అనేక సమసయ్లతో సతమతమయేయ్ ప
ర్ భుత
బడులో
ల్ పరి థ్ తులు గత కొనాన్ళు
ల్ గా
మెరుగుపడా
డ్ యని 2017-18 ఆరి
థ్ క సరే
ల్లడించింది. లింగ సమానత చీ(జీపీఐ)లో
అంతరం తగు
గ్ ముఖం పటి
ట్ ందని, పాఠ లలో
ల్ చేరే
బాలికల సంఖయ్ గణనీయంగా పెరిగిందని సరే
పేరొక్ంది. తాగునీరు, మరుగుదొడు
ల్ వంటి
వసతులూ సమకూరాయని తెలిపింది. ఇక పాఠ ల
త్ చే
చదు లు పూరి రి సంఖాయ్
అధికమయయ్ందని, మధయ్లోనే ఎగనామం పెటే
ట్ రి
సంఖయ్ తగు
గ్ ముఖంపటి
ట్ ందని వరించింది.
* పా
ర్ థమిక పాఠ లల థ్ యిలో ఉపాధాయ్యుల
నియామకాలు, అదనపు తరగతి గదుల
ౖ నా సంతృపి
నిరామ్ణంపె త్ వయ్క
త్ ంచే ంది. మొత
త్ ంగా
దాయ్రు త్ (ఎ
థ్ లు-తరగతి గదుల నిషప్తి ఆర్),
దాయ్రు త్ (పీటీఆర్)
థ్ లు-ఉపాధాయ్యుల నిషప్తి
మెరుగుపడి ప
ర్ భుత దయ్లో నాణయ్తకు
బాటలుపరిచిందని సరే వరించింది.
* ఒక దాయ్సంవత రానిన్ పా
ర్ మాణికంగా తీ కుని
ఎంత మంది దాయ్రు
థ్ లకు ఒక తరగతి
(ఎ ఆర్)ఉండాలో నిర
ణ్ యించారు. దీని ప
ర్ కారం
ప
ర్ తి 30 మంది చినాన్రులకు ఒక తరగతి గది
ఉండటం ఆదర పా
ర్ యం.
* 2009లో 30 మందికనాన్ ఎకుక్వ మంది
దాయ్రు
థ్ లునన్ తరగతి గదుల జాతీయ సగటు 43
తం.
* 2015-16లో అ 25.7 తానికి తగా
గ్ యి.
* కొనిన్ వయ్తాయ్ లునన్పప్టికీ దాదాపు అనిన్
రా ట్ ల్లో నూ ఎ ఆర్ మెరుగుపడిందని సరే
ల్లడించింది.
* దాయ్రు త్ లో జాతీయ
థ్ లు, ఉపాధాయ్యుల నిషప్తి
సగటు మెరుగా త్ ర్ప
గ్ నే ఉనాన్ బి ర్, ఉత ర్ దే లలో
పరి థ్ తి తీవ
ర్ ంగా ఉంది. ఇకక్డి పీటీఆర్ 60:1గా
ఉండటం గమనార ం. ఝార
ఖ్ ండ్, మధయ్ప
ర్ దే లలో
ఉపాధాయ్యుల కొరత తీవ
ర్ ంగా ఉందని సరే
పేరొక్ంది. ఈ నాలుగు రా ట్ లలోనూ పీటీఆర్ను
30:1 థ్ యికి తీ కురా లి ఉందని సరే
అభిపా
ర్ యపడింది.
* బేటీ పడా , బేటీ బచా వంటి కారయ్కర్మాల
అమలుతో పా
ర్ థమిక, పా
ర్ థమికోనన్త పాఠ లలో
ల్
చేరే బాలికల సంఖయ్ గణనీయంగా పెరిగిందని సరే
ల్లడించింది. అయితే, ఉనన్త దాయ్సంస
థ్ ల్లో
బాలికల సంఖయ్ ఇపప్టికీ తకుక్వగానే ఉందని
పేరొక్ంది.
* పా
ర్ థమిక దయ్లో పీటీఆర్ 30:1, పా
ర్ థమికోనన్త
దయ్లో 35:1గా ఉండటం ఆదర పా
ర్ యంగా
భా త్ రు. అయితే 2015-16లో మన జాతీయ
త్ 23:1గా ఉంది. అంటే ప
సగటు నిషప్తి ర్ తి 23
మంది దాయ్రు
థ్ లకు ఒక టీచర్ ఉనాన్రు.
* మనలాంటి మాజిక, ఆరి
థ్ క పరి థ్ తులునన్
దే ల పీటీఆర్తో పోలిచ్నపుప్డు భారత్లో
దాయ్రు త్ మెరుగా
థ్ లు-ఉపాధాయ్యుల నిషప్తి గ్ నే
ఉందని యునె క్ గణాంక సంస
థ్ సమాచారం
ల్లడిత్ ంది. 2015లో పీటీఆర్లో అంతరా
జ్ తీయ
సగటు 23.4:1 అదే సమయంలో ౖచె నాలో పీటీఆర్
16.3:1, బె
ర్ జిల్లో 20.9:1, ర య్లో 19.8:1,
ర్ కాలో 33.6:1గా ఉంది. పొరుగుదే ౖ లె న
దకిష్ణాఫి
ర్ లంకలో పీటీఆర్ 23.2:1, నేపాల్లో 23.1:1,
భూటాన్లో 26.7:1, పాకి థ్ న్ 46.3:1.
* ధ రంగాలో
ల్ అగ
ర్ థ్ యిలో నిలిచిన దేశంలోని
తొలి అయిదు రా ట్ ల్లో రెండు తెలుగు రా ట్ లు
థ్ నం సంపాదించాయి. మ రం కేంద
ర్
ఆరి
థ్ కమంతి
ర్ పార
ల్ మెంటులో ప
ర్ శపెటి
ట్ న 2017-
18 ఆరి
థ్ క సరే ని దిక ఈ షయానిన్
ల్లడించింది. దే లకు జరిగే ఎగుమతులో
ల్
తెలంగాణ 5వ థ్ నం ధించగా, దే య
పరాయ్టకులను ఆకరించడంలో ఆంధ
ర్ ప
ర్ దే 3వ
థ్ నంలో నిలిచింది. ఇళ త్
ల్ కు వంద తం దుయ్తు
ఇచిచ్న రా ట్ ల సరసన ఏపీ నిలిచింది.
* దేశంలో చాలా రా ట్ లు రాష
ట్ ఆరి
థ్ క సంఘాలను
ఏరాప్టు చే నా టి ఫారు లను కొనేన్ పరిగణలోకి
తీ కునాన్యి. పంచాయతీరాజ్ డె లూయ్షన్
ని దిక (2015-16) ప
ర్ కారం కరా
ణ్ టక అతయ్లప్ంగా
11% ఫారు లను ఆమోదించింది.
ప చ్మబెంగాల్, ఏపీ, రాజ థ్ న్లు 50% వరకు
ఆమోదించాయి.
* కరా
ణ్ టక, తమిళనాడు, కేరళతో పోలిత్ ఏపీలో
ఇంటి పనున్ వ లు బాగానే ఉంది. ఇకక్డ 40%
దాకా వ ల తోంది.
* కేరళ, ఏపీ, కరా
ణ్ టకలో
ల్ ంత పనున్ వ ల్ళు,
కొనిన్ ప
ర్ తయ్కష్ పనున్లు వ ల తునాన్యి.
త్ ర్ప
ఉత త్ గా కేంద
ర్ దే లాంటి రా ట్ లు పూరి ర్ ం పంచే
పనున్ ౖ నే ఆధారపడా
టాలపె డ్ యి.
* గత ద బి త్ ర తెలంగాణలోని కొనిన్
ద్ కాలంలో ఉత
జిలా
ల్ ల్లో , రాయల మలోని కరా
ణ్ టక సరిహదు
ద్ లో
ఉనన్ అనంతపురం జిలా
ల్ లోని కొనిన్ పా
ర్ ంతాలో
ల్
ఉ ణ్ గ
ర్ తలు దాదాపు 0.5 డిగీ
ర్ లమేర తగా
గ్ యి. దకిష్ణ
తెలంగాణ, రాయల మ, కోత్ ంధ
ర్ జిలా
ల్ ల్లో 0.25
నుంచి 0.75 డిగీ
ర్ ల దాకా పెరిగాయి.
* పదేళ
ల్ లో తెలంగాణలోని కరా
ణ్ టక, మ రాష
ట్
సరిహదు
ద్ నునన్ కొనిన్ జిలా
ల్ ల్లో మిన యించి ఆంధ
ర్ ,
రాయల మ, తెలంగాణలో
ల్ ని మిగతా జిలా
ల్ ల్లో
వరపాతం 50 మిలీ
ల్ మీటర
ల్ వరకు పెరిగింది.
త్
* లింగనిషప్తి షయంలో దేశంలోని ప
ర్ ధాన
రా ట్ లకంటే ఈ నయ్ రా ట్ లే మంచి పనితీరు
కనబరుత్ నాన్యి. ఏపీ, తమిళనాడులాంటి రా ట్ ల్లో
టి అభివృది త్ పరి థ్ తి
ధ్ థ్ యితో పోలిత్ లింగనిషప్తి
ఏమాత
ర్ ం బాగాలేదు. అభివృది
ధ్ చెందిన రా ట్ ల్లో
ఇపప్టికీ కుమారులకే అధిక పా
ర్ ధానయ్మిత్ నాన్రు.
* కేరళ, తమిళనాడు, ఏపీ, గో , గుజరాత్,
పంజాబ్లు ఇళ త్ కనెకష్ను
ల్ కు వంద తం దుయ్తు ల్
ఇచాచ్యి. బి ర్, ఝార
ఖ్ ండ్, నాగాలాండ్లలో ఇది
50%కంటే తకుక్వ ఉంది.
* దేశంలో 18 హరిత మానాశ
ర్ యాల నిరామ్ణానికి
కేంద
ర్ ం త
ర్ పా
ర్ యంగా అంగీకరించింది. టిలో
త్ రాంధ
ఉత ర్ లోని భోగాపురం, రాయల మలోని
ఓర కలు త్ గూడెం
ల్ ఉనాన్యి. తెలంగాణలోని కొత
మానాశ
ర్ యానికి కేంద
ర్ ం స
థ్ లానుమతి దకిక్ంది.
* 2011 జనాభా లెకక్ల ప
ర్ కారం గా
ర్ మీణ పా
ర్ ంతాలో
ల్
5%, పట
ట్ ణ పా
ర్ ంతాలో
ల్ 31% మంది అదె
ద్ ఇళ
ల్ లో
ని సం ఉంటునాన్రు. పట
ట్ ణీకరణ అధికంగా ఉనన్
గుజరాత్, మ రాష
ట్ , ఏపీలో అదె
ద్ ఇళ
ల్ లో ఉనన్ రి
తం అధికంగా ఉంది. చినన్ పట
ట్ ణాలో
ల్ 28%
మంది, మధయ్ థ్ యి పట
ట్ ణాలో
ల్ 36% మంది, పెద
ద్
నగరాలో
ల్ 40% మంది అదె
ద్ ఇళ
ల్ లో ని సం
ఉంటునాన్రు.
* వల వృది
ధ్ లో ఏపీ 21వ థ్ నంలో నిలిచింది. తొలి
రెండు థ్ నాలో
ల్ చండీగఢ్, దిలీ
ల్ , ఆరో థ్ నంలో
తెలంగాణ ఉనాన్యి.
* మ రాష
ట్ , గుజరాత్, కరా
ణ్ టక, తమిళనాడు,
తెలంగాణల నుంచే అంతరా
జ్ తీయంగా 70%
ఎగుమతులు జరుగుతునాన్యి. ఇందులో మ రాష
ట్
టా 22.3%, గుజరాత్ టా 17.2%, కరా
ణ్ టక
టా 12.7%, తమిళనాడు టా 11.5%,
తెలంగాణ టా 6.4% ఉంది. ఏపీ టా కేవలం
2.8% మాత
ర్ మే. ఎగుమతులో
ల్ తెలంగాణ దేశంలో
5వ థ్ నంలో, ఏపీ 9వ థ్ నంలో ఉనాన్యి.
త్ ం
* మొత గుభూమిలో నికర గునీటి కరయ్ం
ౖ గా, తెలంగాణలో
ఉనన్ భూమి ఏపీలో 30%పె
ౖ గా ఉంది. ఈ షయంలో ఏపీ దేశంలో 7వ
20%పె
థ్ నంలో, తెలంగాణ 10వ థ్ నంలో ఉనాన్యి.
* దే య పరాయ్టకులు అతయ్ధికంగా వచిచ్న తొలి
అయిదు రా ట్ ల్లో ఏపీ మూడో థ్ నంలో నిలిచింది.
2016లో దే య పరాయ్టకులో
ల్ 61.3% మంది
త్ ర్ప
తమిళనాడు, ఉత ర్ దే , ఏపీ, మధయ్ప
ర్ దే ,
కరా
ణ్ టకలకు వచాచ్రు.
* ఏపీలో 676 కి.మీ. రాష
ట్ రహదారులను జాతీయ
రహదారులుగా అభివృది
ధ్ చే రు. తెలంగాణలో
ఇది 119 కి.మీ.గా ఉంది.
* మన దేశంలో ఆడపిల
ల్ ల పట
ల్ వకష్ను
రూపుమాపాలి న అవసరం ఉందని చాటడానికి ఆరి
థ్ క
సరే ని దికను గులాబీ రంగు అట
ట్ తో తీరిచ్దిదా
ద్ రు.
ౖ
మ ళలపె ంసకు వయ్తిరేకంగా జరుగుతునన్
ఉదయ్మానికి మద
ద్ తుగా ఈ రంగును ఎంచుకునాన్రు.
మగబిడ
డ్ మాత
ర్ మే కా లనుకునే పా
ర్ ధానాయ్నిన్
సమాజం డనాడాలి న అవసరం ఉందని సరే
త్ లో అసమానతల వల
పేరొక్ంది. లింగ నిషప్తి ల్ 6.30
కోట
ల్ మంది మ ళలు గల
ల్ ంతయాయ్రని తెలిపింది.
దేశం ఆరి
థ్ కంగా అభివృది
ధ్ చెందుతునన్పప్టికీ
ఉపాధి, గరభ్నిరోధక ధనాల డుక, పాప
కా లా- బాబు కా లా అనే ఎంపికల షయంలో
మాత
ర్ ం నుకబడిపోయిందని వరించింది.
సరళతర య్పార నిర హణలో రాయ్ంకును
మెరుగుపరచుకునన్రీతిలోనే లింగ సమానత ంలోనూ
ధించాలని ఆకాంకిష్ంచింది.
* పనిచే మ ళల సంఖయ్ 2005-06లో 36%
ఉంటే 2015-16 నాటికి అది 24 తానికి
తగి
గ్ పోయింది. మ ళలను దయ్, ఉదోయ్గ రంగాలో
ల్
పో
ర్ త ంచడానికి రా ట్ లు, ఇతర భాగ మయ్
సంస
థ్ లు కీలకపాత
ర్ పో ంచాలని సరే చించింది.
మగపిలా
ల్ డు పుటే
ట్ వరకు పిల
ల్ లిన్ కంటూ ఉండే
సంప
ర్ దాయం చాలామందిలో ఉంది. దీనివల
ల్
సహజంగానే ‘అ ంఛిత’ ఆడపిల
ల్ ల సంఖయ్
పెరుగుతోంది. ఇలాంటి రు దాదాపు 2.10 కోట
ల్
మంది ఉంటారు.
* తమ ఆరోగయ్ం షయంలో నిర
ణ్ యాలు తీ కునే
మ ళల సంఖయ్ 2005-06లో 62.3% ఉంటే
పదేళ
ల్ లో అది 74.5 తానికి పెరిగింది. భౌతిక,
భా దే గ ంసకు గురికాని మ ళల సంఖయ్ 63%
నుంచి 71 తానికి పెరిగింది. తొలి రి పిల
ల్ లిన్
కంటునన్ రి సగటు వయ 1.3 ఏళు
ల్ పెరిగింది
* భారతీయుల ఆరోగాయ్నికి పెను స ల్
రుతునన్ ముపుప్లో
ల్ ‘‘మాతా పోషకా ర
లోపం’’ ప
ర్ ధానమె
ౖ నదిగా కొన గుతోందని ఆరి
థ్ క
సరే తెలిపింది. యు కాలుషయ్ం, ఆ ర
త్ పోటు, మధుమే లనూ
సంబంధిత ముపుప్లు, రక
ప
ర్ ధాన ఆరోగయ్ ముపుప్లుగా పేరొక్ంది. అయినపప్టికీ
భారతీయుల ఆరోగయ్ థ్ తిగతులు గణనీయంగా
మెరుగుపడా
డ్ యని నొకిక్చెపిప్ంది. 1990 నుంచి
2015 మధయ్ కాలంలో జీవన కాలం దాదాపు పదేళు
ల్
పెరగడమే దీనికి నిదర నమని వరించింది.
మరోౖ పు య్ధుల నియంత ౖ న
ర్ ణ, రోగులకు మెరుగె
ౖ నౖ దయ్ వల అందుబాటు,
చికిత ల్లో.. నాణయ్మె
త్ లాంటి అం లు ప
కొనుగోలు శకి ర్ ముఖ పాత
ర్
పో త్ నన్టు
ల్ తెలిపింది. అనారోగయ్ం బారిన పడితే
ంతంగా ఖరుచ్పెటా త్ ం (ఓ పీఈ) 62
ట్ లి న మొత
తంగా ఉంటోందని, ఇది పేదల పాలిట
శరాఘాతంగా మారుతోందని, ఆరి
థ్ క అసమానతలనూ
పెంచుతోందని వరించింది. య్ధి నిర
ధ్ రణ పరీకష్ల
ధరలు ఒకోక్నగరంలో ఒకోక్లా ఉంటునన్ షయానీన్
ప
ర్ త్ ంచింది. టి నాణయ్త తగ
గ్ కుండా
చూడటంతోపాటు ధరల తుబదీ
ధ్ కరణా జరగాలి న
అవసరముందని అభిపా
ర్ యపడింది.
* నాయ్య థ్ నాలో
ల్ య్జాయ్లు పేరుకుపోతునన్
ప
ర్ భావం ధ పా
ర్ జెకు ౖ కనిపిత్ ందని
ట్ ల అమలుపె
ఆరి త్
థ్ క సరే పేరొక్ంది. పనులు త రగా పూరి
కా లంటే తీరుప్లు కూడా సకాలంలో రా లని
అభిపా
ర్ యపడింది. ఈ షయంలో నాయ్యవయ్వస
థ్ ,
ప
ర్ భుత ం సమన యంతో పనిచేయాలంది. కే ల
త్ ,ౖ రె లే లు, రహదారుల మంతి
కారణంగా దుయ్తు ర్ త
ఖలు చేపడుతునన్ పనులు ఆగిపోతునాన్యి.
ఇలాంటి కే ల లువ దాదాపు రూ.52 ల
కోటు
ల్ గా ఉంది. ఈ కే లు కోరు ౖ నా భారం
ట్ లపె
మోపుతునాన్యి. ఈ సమసయ్ పరి క్రానికి
ప
ర్ భుత ం, నాయ్యవయ్వస
థ్ కలి భారీ సంసక్రణలు
చేపటా
ట్ లి ఉంది. ఆరి
థ్ క, ణిజాయ్నికి సంబంధించిన
య్జాయ్లు చారించేలా కింది థ్ యి కోరు
ట్ లను
బలోపేతం చే తదా రాౖ కోరు
ట్ , పీ
ర్ ంకోరు ౖ
ట్ లపె
భారం తగి
గ్ ంచాలి. కోరు
ట్ ల ఆధునికీకరణ,
ౖ జేషన్ౖ పె దృ ట్ పెటి
డిజిటలె ట్ తగిన నిధులు
 కేటాయించాలి. మౌలిక సదుపాయాల కలప్నకు
సంబంధించిన కే లు పెండింగ్లో ఉంటే టి
పరి క్రానికి పా
ర్ ధానయ్ం ఇ లని చించింది.
పెండింగ్ కే ల్లో అల బాద్ౖ కోరు
ట్ ప
ర్ థమ
థ్ నంలో ఉంది. ఇకక్డ ల్/కిర్మినల్ కే ల
సగటు కాలం 10.71 సంవత రాలుగా ఉంది.
కలకతా
త్ ౖ కోరు
ట్ లో 3.01 ఏళు
ల్ , మదా
ర్ ౖ కోరు
ట్ లో
2.92 ఏళు
ల్ , బాంబేౖ కోరు
ట్ లో 2.49 ఏళు
ల్ గా
ఉంది.
* పనున్ సంబంధిత దాల పరిషక్రణకు
ౖ కోరు
ట్ ల్లో ప
ర్ తేయ్క ధరామ్సనాలు ఏరాప్టుచేయాలని
ఆరి
థ్ క సరే ఫారు చే ంది. ‘‘ పీ
ర్ ం కోరు
ట్ లో పనున్
ద పరి క్ర ధరామ్సనం చకక్గా పనిచేత్ ంది.
ఇతర ఆరి
థ్ క, ౖ నా ఇలాంటి
ణిజయ్ అం లపె
ధరామ్సనాలను ఏరాప్టుచేయాలి.ౖ కోరు
ట్ లూ ఇదే
ధానానిన్ అనుసరించాలి’అని సరే చించింది.
ప
ర్ తేయ్క ధరామ్సనం ఏరాప్టుచే న అనంతరం పీ
ర్ ం
కోరు త్ గా
ట్ లో పోగుపడుతునన్ పనున్ కే ల కథ పూరి
మారిందని వరించింది. ‘ఇలాంటి ధరామ్సనాలతో
ఎనోన్ ప
ర్ యోజనాలు ఉంటాయి. ప
ర్ తేయ్క చటా ౖ
ట్ లపె
నాయ్యమూరు ర్ కరిత్
త్ లు దృ ట్ కేందీ సమర
థ్ ంగా
కే లను పరిషక్రించగలుగుతారు’అని తెలిపింది.
థ్ ౖ పె పెరుగుతునన్ పని ఒతి
నాయ్యవయ్వస త్ డి వలే
ల్ పనున్
కే లు పోగుపడుతునాన్యని పేరొక్ంది.
* మూసధోరణికి భినన్ంగా ఈ ఏడాది ఆరి
థ్ క సరే
కళకళలాడింది. బాలీ డ్ ౖ డె లాగులు, ప
ర్ ముఖ
క లు, నోబెల్ గ
ర్ తల య్ఖయ్లతో తళతళ
మెరి ంది. ॓ ప్యర్ నుంచి ర ంద
ర్ నాథ్ ఠాగూర్
వరకూ, జాన్ కీట్ నుంచి కీన్ వరకూ ప
ర్ ముఖ
రచయితల య్ఖయ్లు చాలా అధాయ్యాల
పా
ర్ రంభంలో దర నమిచాచ్యి.
 2017-18 ఆరి
థ్ క సరే
జనవరి 29న ఆరి ర్ అరుణ్ ౖ జె ల్టీ పార
థ్ క మంతి ల్ మెంటు
ముందుంచిన ఈ సరే ... ప
ర్ పంచంలో గంగా వృది
ధ్
చెందుతునన్ దేశంగా మళీ
ల్ గత థ్ నానికి
త్ ం చే
చేరుకుంటామని ఆ భా నిన్ వయ్క ంది.
‘‘ప
ర్ పంచ వృది త్ రు
ధ్ రేటు 2018లో ఒక మోస
ౖ తే జీఎ టీ పూరి
థ్ యిలోనే పురోగమిత్ ంది. మనకె త్
థ్ యిలో థ్ ర పడటం, పెటు
ట్ బడులు పెరిగే
అవకా లు, కొన గుతునన్ సంసక్రణలు అధిక
వృది
ధ్ రేటుకు అనుకూలాం లుగా కనిపిత్ నాన్యి.
కాకపోతే పెరుగుతునన్ చమురు ధరలు, పెరిగిన ట్ ॓
ధరలో
ల్ భారీ కరెకష్న్ వంటి స ల్ళుంటాయి. టి
కారణంగా దే నిధుల రాక ఆగిపోతుంది’’ అని
సరే అభిపా
ర్ యపడింది.

అంచనాలను మించే వృది

ధ్ ...

ఈ ఆరి
థ్ క సంవత రంలో (2017-18) జీడీపీ వృది
ధ్
6.75 తంగా నమోద తుందని సరే పేరొక్ంది.
కాకపోతే ఇది 6.5 తంగా ఉండొచచ్ని ఇటీవలే
కేంద
ర్ గణాంకాల భాగం పేరొక్నడం గమనార ం.
2016-17లో జీడీపీ వృది
ధ్ 7.1 తం కాగా,
2014-15లో ఇది ఏకంగా 8 తంగా ఉంది.
2017-18కు థ్ లంగా జోడించిన లువ (జీ ఏ)
6.1 తంగా సరే అంచనా ంది. గతేడాది ఇది
6.6 తం. ఎగుమతులు, ౖ పె టు పెటు
ట్ బడులు
వచేచ్ సంవత రంలో తిరిగి పుంజుకుంటాయంటూ...
జీఎ టీ ధారణ థ్ తికి చేరడం, రెండు రకాల
బాయ్లన్స టు చరయ్లు, ఎయిర్ ఇండియా
ౖ పె టీకరణతో ఆరి
థ్ క రంగంలో (మాకో
ర్ ) థ్ రత ం
నెలకొంటుందని అంచనా ంది.

స ల్ళు పొంచి ఉనాన్యి...

ర్ త్ త ఆరి
ప థ్ క సంవత రంలో దిగుమతి చే కునే
చమురు ధరలు సగటున 14 తం పెరగా
గ్ , 2018-
19 ఆరి
థ్ క సంవత రంలోనూ 10-15 తం వరకు
పెరిగే అవకా లునాన్యని సరే అంచనా ంది.
ఈ నేపథయ్ంలో ధానాల ర్ త్ త గా
షయంలో జాగ
వయ్వహరించాలని చించింది. ‘‘మధయ్ కాలానికి
మూడు ౖ
భాగాలపె దృ ట్ రించాలి. ఇందులో
ఉదోయ్గాల కలప్న ఒకటి. యువతకు, ముఖయ్ంగా
మ ళలకు మంచి ఉదోయ్గ అవకా లుండాలి.
ౖ న, ఆరోగయ్వంతులె
దాయ్వంతులె ౖ న కారిమ్క శకి
త్ ని
సృ ట్ ంచడం రెండోది. గు ఉతాప్దనను పెంచడం
మూడోది. ముఖయ్ంగా వచేచ్ ఏడాది ఎనిన్కలునన్ం దున
ఆరి
థ్ క నిర హణ స లుగా ఉంటుంది’’ అని సరే
చచ్రించింది. య్పార నిర హణలో మరింత
లభతర దేశంగా భారత్ను మారేచ్ందుకు
అపిప్లేట్, నాయ్య భాగాలో
ల్ జాపయ్ం, అపరిషక్ృత
పరి థ్ తులను తొలగించాలని చించింది.
ఇందుకోసం ప
ర్ భుత ం, నాయ్య వయ్వస
థ్ ల మధయ్
త్
సమన యంతో కూడిన చరయ్ల అవసరానిన్ సరే గురు
చే ంది.

ఇ ... ముఖాయ్ం లు

 2017-18లో జీడీపీ వృది

ధ్ రేటు 6.75
తంగా ఉండొచుచ్.
 2018-19లో ఇది 7-7.5%కి చేరుతుంది
 చమురు ధరలు పెరిగినా లేక ల్ర ధరలు పడినా
ధానపరమె
ౖ న చరయ్లు అవసరం.
 వయ్వ యానికి సహకారం పెంచడం, ఎయిర్
ఇండియా ౖ పె టీకరణ, బాయ్ంకుల
ౖ జేషన్ వచేచ్ ఏడాదిలో పూరి
రీకాయ్పిటలె త్ చేయాలి.
 పరోకష్ పనున్లు 50 తం పెరిగినటు
ట్ జీఎ టీ
గణాంకాలు సప్ష
ట్ ం చేత్ నాన్యి.
 రా ట్ లు, థ్ నిక ప
ర్ భుతా లు వ లు చే
పనున్లు ఇతర సమాఖయ్ దే లతో పోలిచ్ చూత్
చాలా తకుక్వగా ఉనాన్యి.
 పెద
ద్ నోట
ల్ రదు
ద్ కారణంగా ఆరి
థ్ క పొదుపునకు
పో
ర్ తా హం లభించింది.
 ౖ ల్ ద
2017-18లో రిటె ర్ య్లబ్ణం 3.3 తం.
గత 6 ఆరి
థ్ క సంవత రాలో
ల్ ఇదే కనిష
ట్ థ్ యి.
 2017-18లో సంసక్రణల కారణంగా వల
రంగంలో దే ప
ర్ తయ్కష్ పెటు
ట్ బడులు 15 తం
పెరిగాయి.
 కారిమ్క చటా
ట్ లు మెరుగా
గ్ అమలు చే ందుకు
టెకాన్లజీని నియోగించాలి.
  స చఛ్భారత్ వల
ల్ గా
ర్ మీణ పా
ర్ ంతాలో
ల్ మరుగుదొడ
ల్
వసతులు పెరిగాయి. 2014లో 39 తమే
ఉంటే, 2018 నాటికి 76%కి చేరాయి.
 సమిమ్ళిత వృది
ధ్ కి గాను దయ్, ఆరోగయ్ం వంటి
మాజిక రంగాలకు పా
ర్ ధానయ్మి లి.

ముఖయ్మె
ౖ న గణాంకాలు..
జీడీపీ 6.5 (2017-18 ముందత్
అంచనా)
టోకు 2.9 (2017-18 ఏపి
ర్ ల్ -
ద
ర్ య్లబ్ణం డి ంబర్)
థ్ ల 3.2 (2017-18 బడె
జ్ ట్ అంచనా)
ద
ర్ య్లబ్ణం
దే ణిజయ్ం దే ఎగుమతులు 12.1
తం(2017-18 ఏపి
ర్ ల్ -
డి ంబర్)
దే దిగుమతులు 21.8
తం(2017-18 ఏపి
ర్ ల్ -
డి ంబర్)
 దే మారకపు 409.4 బిలియన్ డాలరు
ల్ (2017-
నిల లు 18 ఏపి
ర్ ల్ - డి ంబర్)
ఆ ర ధానాయ్ల 134.7 మిలియన్
త్
ఉతప్తి టనున్లు(2017-18 తొలి
ముందత్ అంచనా)

ఆరేళ
ల్ కని ట్ నికి సగటు ద
ర్ య్లబ్ణం

2017-18లో సగటు ద
ర్ య్లబ్ ణం 3.3 తం. ఇది
ఆరేళ
ల్ కనిష థ్ ౖ పు
ట్ థ్ యి. ఒక థ్ ర ధరల వయ్వస
ఆరి
థ్ కవయ్వస
థ్ పురోగమిత్ ంది. ధరల కట
ట్ డి ప
ర్ భుత
ప
ర్ ధాన పా
ర్ ధానాయ్లో
ల్ ఒకటి. ంగ్, ఇంధనం
మిగిలిన ప
ర్ ధాన కమోడిటీ గూపులనిన్ంటిలో
ద
ర్ య్లబ్ణం థ్ రంగా ఉంది. జనల్ ఇబబ్ందుల వల
ల్
ఇటీవల కూరగాయలు, పండ
ల్ ధరలు పెరిగాయి.
సరఫరాలో
ల్ ఇబబ్ందుల తొలగించి ద
ర్ య్లబ్ణానిన్
అదుపులో ఉంచడానికి ప
ర్ భుత ం తగిన పా
ర్ ధానయ్త
ఇత్ ంది.

ౖ జేషన్తో పెరిగిన గృహ పొదుపు

డీమోనిటె
పెద
ద్ నోట
ల్ రదు
ద్ వల
ల్ బ ళ ప
ర్ యోజనాలు
కనిపిత్ నాన్యి. పనున్ చెలి
ల్ ంపుదారుల సంఖయ్
పెరగడం ఇందులో ఒకటి. అలాగే గృహ పొదుపు
రేటూ
ల్ పెరిగాయి. పెటు
ట్ బడుల పునరుద
ధ్ రణలో
పొదుపు రేటు పెంపు కీలకాంశం. అలాగే
ంప ౖ
ర్ దాయకంగా బంగారంపె చే వయ్యాలను
నగదు సంబంధ పొదుపులౖ పు మళి
ల్ ంచడానికి
ధానపరమె
ౖ న పా
ర్ ధానయ్త ఇ లి. నగదు డకం
తగి
గ్ , ఎలకా
ట్ ని॓ ధానాల దా రా ఆరి
థ్ క లా దే లు
ౖ జేషన్ వల
పెరగడం డీమోనిటె ల్ ఒనగూరిన ప
ర్ ధాన
ప
ర్ యోజనాలో
ల్ ఒకటి.

ఎన్పీఏల పరి క్రంలో ఐబీ ది కీలకపాత

ర్

బాయ్ంకులో
ల్ పేరుకునన్ రూ.8
కోటల్ లకష్ల
త్
మొండిబకాయిల (ఎన్పీఏ) పరి క్రానికి కొత
ది లా చట
ట్ ం (ఐబీ ) పటిష
ట్ వంతమె
ౖ న
యంతా
ర్ ంగానిన్ అందిత్ ంది. పలు దాల
పరి క్రానికి నిరి
ధ్ ష
ట్ ౖ మె న కాలపరిమితులను
నిరే
ద్ త్ ంది. కారొప్రేట
ల్ బాయ్లెన్స ల్టను
మెరుగుపరచుకోవటానికి తగిన ధి ధానాలను
అందిత్ ంది. టి న్ బాయ్లెన్స ట్ (టీబీఎ ) చరయ్లు
దీర
ఘ్ కాలిక సమసయ్పరి క్రంలో ప
ర్ ధానమె
ౖ న .
ర్ త్ తం ది లా పొ
ప ర్ డింగ్స కింద 11 కంపెనీలకు
చెందిన రూ.3.13 కోట
ల్ లుౖ న ల్కె యిమ్ ఉనాన్యి.

మ ళల పా
ర్ ధానాయ్నిన్ వరించిన సరే

ఈ రి సరే లో మ ళల పా ౖ
ర్ ధానాయ్నిన్, లింగ వకష్పె
వయ్తిరేకతను చాటడానికి మోదీ ప
ర్ భుత ం గులాబీ
రంగును ఎంచుకుంది. సరే కవర్ పేజీ స గులాబీ
ౖ
రంగులో మెరి ంది. మ ళలపె ంసకు ముగింపు
పలకాలనన్ ఉదయ్మానికి మద
ద్ తుగానే కవర్ పేజీకి
గులాబీ రంగులదా
ద్ రనన్ది నిపుణుల మాట. ‘‘కనీసం
ౖ నా కలిగి ఉండాలనన్
ఒకక్ కుమారుడినె మాజిక
పా
ర్ ధానయ్తను భారత్ వయ్తిరేకించాలి. , పురు లను
సమానంగా అభివృది
ధ్ చేయాలి’’ అని పేరొక్ంది. ‘‘47
తం మ ళలు ఎటువంటి గరభ్నిరోధకాలూ
డటం లేదు. డే రిలో కూడా మూడోవంతు కనాన్
తకుక్వ మంది మాత త్ గా మ ళలకు
ర్ మే పూరి
సంబంధించిన గరభ్ నిరోధకాలు డుతునాన్రు’’
అని సరే తెలియజే ంది.

త్ ఉదోయ్గాలు
నిరామ్ణ రంగంలో కోటినన్ర కొత

కొనాన్ళు
ల్ గా థ్ రాత్ .. నిరామ్ణ రంగం తీవ త్ డిలో
ర్ ఒతి
ఉనన్పప్టికీ, ఇందులో వచేచ్ అయిదేళ
ల్ లో 1.5 కోట
ల్
ఉదోయ్గాలు వత్ యని సరే అంచనా ంది.
అతయ్ధిక జనాభాకు ఉపాధి కలిప్ంచడంలో
వయ్వ యం తరా త రియల్ ఎ ట్ ట్, నిరామ్ణ రంగం
కలిపి రెండో థ్ నంలో ఉనన్టు
ల్ తెలియజే ంది.
‘‘2013లో ఈ రంగంలో 4 కోట ల్ ౖ పె గా బబ్ంది
ఉండగా.. 2017కి ఈ సంఖయ్ 5.2 కోట
ల్ కు చేరింది.
2022 నాటికి 6.7 కోట
ల్ కు చేరొచుచ్. ఏటా 30 లకష్ల
ఉదోయ్గాల చొపుప్న అయిదేళ
ల్ లో కోటినన్ర ఉదోయ్గాల
కలప్న జరగవచుచ్‘ అని సరే వరించింది. రియలీ
ట్ ,
కన్స
ట్ కష్న్ రంగంలో 90% మంది నిరామ్ణ
కారయ్కలాపాలో
ల్ పనిచేత్ ండగా, మిగతా 10%
ఫిని ంగ్, ఎలకిట్ కల్, ల్పంబింగ్ పనులో
ల్ ఉంటునాన్రు.
ఫండ్ ౖ పె పెరుగుతునన్ మకుక్వ

గత ఆరి
థ్ క సంవత రంలో కుటుంబాల పొదుపు...
బాయ్ం॓ డిపాజిట
ల్ లో 82%, జీ త బీమా ఫండ్సలో
66 తం, ల్రు , డిబెంచర
ల్ లో 345% చొపుప్న
పెరిగాయి. మూయ్చువల్ ఫండ్సపె ౖ ఇనె స
ట్ ల్ర మకుక్వ
పెరుగుతోంది. ఫండ్స పొదుపులు 400 తం వృది
ధ్
చెందాయి. కేవలం రెండేళ
ల్ లోనే ఫండ్స పొదుపులు
11 రెటు
ల్ పెరిగాయి. ఇక ప ర్ త్ త ఆరి
థ్ క సంవత రం
ఏపి
ర్ ల్-అకో
ట్ బర్ నాటికి మూయ్చువల్ ఫండ్సలోకి
రూ.2.53 లకష్ల కోట
ల్ పెటు
ట్ బడులొచాచ్యి. దీంతో
గత ఏడాది అకో
ట్ బర్ 31 నాటికి మూయ్చువల్ ఫండ్
సంస
థ్ ల నిర హణ ఆత్ లు రూ.21.43 లకష్ల కోట
ల్ కు
పెరిగింది.

వనరులు తకుక్ౖ నా దయ్, ఆరోగయ్ంపె

ౖ దృ ట్

పరిమిత వనరులునాన్.. దయ్, ఆరోగాయ్లకు ప

ర్ భుత ం
గణనీయ పా
ర్ ధానయ్మిత్ ందని సరే తెలిపింది. ‘భారత్
వర
ధ్ మాన దేశం. దయ్, ఆరోగయ్ం వంటి కీలకమె
ౖ న
ౖ
మౌలిక సదుపాయాలపె భారీగా చిచ్ంచేందుకు
లుబాటుండదు. ప
ర్ భుత ం మాత
ర్ ం టిని
ర్ ధానయ్మిత్
మెరుగుపరేచ్ందుకు నిరంతరం పా నే
ఉంది. ౖ
మాజిక సంకేష్మం దృ ట్ య్ పథకాలపె
వయ్యాలను థ్ త్ లో (జీఎ డీపీ)
ల రా ట్ యోతప్తి
2016-17లో 6.9%కి పెంచినటు
ల్ తెలిపింది.
2014-15లో ఇది 6%. బాలికల అభుయ్నన్తి కోసం
ఉదే
ద్ ంచిన బేటీ బచా , బేటీ పఢా పథకానిన్
త్ ంగా
దేశ య్ప త్ ం
మొత 640 జిలా
ల్ లకు
త్ స రించనునాన్రు.

ఇన్ఫా
ర్ కు 2040కి 4.5 టి
ర్ లియన్ డాలరు
ల్

దేశంలో మౌలిక రంగ అభివృది

ధ్ కి వచేచ్ 25
సంవత రాలో
ల్ 4.5 టి
ర్ లియన్ డాలర ల్ పెటు
ట్ బడులు
అవసరం అ తాయి. అయితే ప ర్ త్ త పరి థ్ తులను
చూత్ ంటే, 3.9 టిర్ లియన్ డాలర
ల్ ను మాత
ర్ మే
సమీకరించుకోగలిగే అవకాశముంది. ౖ పె టు
పెటు
ట్ బడులతోపాటు, నేషనల్ ఇన్ఫా
ర్ స
ట్ కచ్ర్
ఇనె ట్ మెంట్ బాయ్ం॓ (ఎన్ఐఐబీ), ఆ యన్
ఇన్ఫా
ర్ స
ట్ కచ్ర్ ఇనె ట్ మెంట్ బాయ్ం॓(ఏఐఐబీ), నూయ్
డెవలప్మెంట్ బాయ్ం॓ (బి
ర్ ॓ బాయ్ం॓) దా రా
మౌలికానికి పెటు
ట్ బడులను సమీకరించుకో లి.

దే యుల పరయ్టనలు పెరిగాయి

పరాయ్టక రంగం అభివృది

ధ్ షయంలో ప
ర్ భుత ం
తీ కుంటునన్ ధ చరయ్ల వల
ల్ దేశంలో
దే యుల పరయ్టనలు గణనీయంగా పెరిగాయి.
పరాయ్టకం దా రా 2017లో దే మారక ఆదాయం
29 తం పెరిగి, 27.7 బిలియన్ డాలరు
ల్ గా
ౖ ంది. ఇక పరాయ్టకుల సంఖయ్ 15.6
నమోదె తం
పెరిగి, 1.02 కోటు ౖ ంది. పరాయ్టకం
ల్ గా నమోదె
అభివృదిధ్ దిశలో ఈ- , ది రిటేజ్ ౖ టె ల్ వంటి
అం లతో స ప
ర్ భుత ం ఈ షయంలో చేపటి
ట్ న
ప
ర్ చారం కూడా కలి వచాచ్యి.

జీఎ టీతో పెరిగిన ‘పరోకష్’ పనున్ బే

 ౖ నుంచీ అమలో
జూలె ల్ కి వచిచ్న వత్ వల పనున్తో
పరోకష్ పనున్ చెలి
ల్ ంపుదారుల సంఖయ్ 50 ౖ గా
తంపె
పెరిగింది. 34 లకష్ల య్పార సంస
థ్ లు పనున్
పరిధిలోకి వచాచ్యి. పలు చినన్ పరిశ
ర్ మల
రిజి ట్ షను
ల్ పెరిగాయి. జీఎ టీ వ ల్ళ పట
ల్ కొంత
అని చ్తి ఉనన్పప్టికీ, ఒక రి వయ్వస
థ్ థ్ రపడిన
తరా త, ఆయా పరి థ్ తులనీన్ తొలగిపోతాయి. జనవరి
24 వరకూ జీఎ టీ కింద కోటి మంది పనున్
చెలి
ల్ ంపుదారులు నమోదయాయ్రు.

ఎగుమతులూ పుంజుకుంటాయి..

అంతరా
జ్ తీయ ణిజయ్ం పెరగనునన్ నేపథయ్ంలో
మునుమ్ందు దే ఎగుమతులు కూడా పుంజుకోగలవని
సరే అంచనా ంది. అయితే, చమురు ధరల
పెరుగుదల మాత
ర్ ం సమసయ్లు సృ ట్ ంచే
అవకా లునాన్యని పేరొక్ంది. 2016లో 2.4
తంగా ఉనన్ ప
ర్ పంచ ణిజయ్ం.. 2017లో 4.2
 తం, 2018లో 4 తం మేర వృది
ధ్ చెందగలదని
అంచనా ంది.

దే ఎగుమతులో
ల్ తెలంగాణకు 5వ థ్ నం

వత్ , వల ఎగుమతులో
ల్ తెలంగాణ 5వ థ్ నం
దకిక్ంచుకుంది. దాదాపు 70 తం దే
ఎగుమతులు మ రాష
ట్ , గుజరాత్, కరా
ణ్ టక,
తమిళనాడు, తెలంగాణ రా ట్ ల నుంచే జరగడం
షం. జనవరి 29న కేంద
ర్ ఆరి
థ్ కమంతి
ర్ అరుణ్
ౖ జె ల్టీ లో॓సభలో ప
ర్ శపెటి
ట్ న ఆరి
థ్ క సరే 2017-
18లో ఈ వరాలను పేరొక్నాన్రు. వత్ , వల దే
ఎగుమతులో
ల్ రా ట్ ల టా గురించి దేశ చరిత
ర్ లోనే
తొలి రిగా ఆరి
థ్ క సరే లో పొందుపరిచారు. జీఎ ట్
గణాంకాల దా రా ఇది ధయ్మె
ౖ ంది. అయితే ఈ
గణాంకాలో
ల్ జీఎ ట్ యేతర (పెటో
ర్ లియం తదితర)
వత్ , వల వరాలు లే .

దే ఎగుమతులో
ల్ మ రాష
ట్ టా 22.3 తం,
గుజరాత్ టా 17.2 తం, కరా
ణ్ టక టా 12.7
 తం, తమిళనాడు టా 11.5 తం, తెలంగాణ
టా 6.4 తంగా ఉంది. ఆంధ
ర్ ప
ర్ దే 9వ థ్ నంలో
2.8 తం టా కలిగి ఉంది.

అంతరా
ర్ ష
ట్ టాలు ఇలా..

అంతరా
ర్ ష
ట్ ఎగుమతులో
ల్ తొలి 5 థ్ నాలో
ల్ మ రాష
ట్ ,
గుజరాత్, హరియాణా, తమిళనాడు, కరా
ణ్ టకలు
నిలిచాయి. 10వ థ్ నంలో ఏపీ, 12వ థ్ నంలో
తెలంగాణ నిలిచాయి. అంతరా
ర్ ష
ట్ దిగుమతులో
ల్
మ రాష త్ రప
ట్ , తమిళనాడు, ఉత ర్ దే , కరా
ణ్ టక,
గుజరాత్లు తొలి 5 థ్ నాలో
ల్ నిలవగా, 10వ థ్ నంలో
తెలంగాణ, 11వ థ్ నంలో ఏపీ ఉంది.

ౖ రె తు ఆదాయం 25% తగొ

గ్ చుచ్

తావరణంలో మారుప్ల కారణంగా ౖ రె తుల

ఆదాయం రాబోయే కొనేన్ళ
ల్ లో 20 నుంచి 25
తం వరకు తగొ
గ్ చచ్ని ఆరి
థ్ క సరే పేరొక్ంది.
వయ్వ యంలో ఆధునిక పద
ధ్ తులు, ంకేతికతను
ఉపయోగించడం, సమర
థ్ వంతమె
ౖ న నీటిపారుదల
వయ్వస
థ్ లను ఏరాప్టు చే కోవడం దా రా ఈ ప
ర్ తికూల
పరి థ్ తిని కొంతవరకు అధిగమించొచచ్ంది.
ప
ర్ భుత ం లకష్య్ంగా పెటు
ట్ కునన్టు
ల్ గా ౖ రె తుల
ఆదాయానిన్ రెండింతలు చేయాలంటే వయ్వ య,
సరాక్రీ ధానాలో
ల్ సమూల మారుప్లు అవసరమని
సరే పేరొక్ంది. వయ్వ యదారుల రాబడిని
పెంచడంతోపాటు, ఆ రంగంలో సంసక్రణలు
తీ కురావడం కోసం జీఎ ట్ మండలి తర లో ఓ
ప
ర్ తేయ్క యంతా
ర్ ంగానిన్ ఏరాప్టు చేయాలని సరే
చించింది. ఎరు లు, త్ ౖ పె ౖ రె తులకు
దుయ్తు
ఇత్ నన్ రాయితీని కూడా ప
ర్ తయ్కష్ నగదు బదిలీ
(డీబీటీ) ధానంలో అందజేయాలని చించింది.

ర్ త్ తం దేశంలో 45
ప తం పంట భూమికే
గునీటి వసతి ఉండగా, ఈ త్ రా
ణ్ నిన్ గణనీయంగా
పెంచాలి న అవసరం ఉందని ఆరి
థ్ క సరే పేరొక్ంది.
మధయ్ప
ర్ దే , గుజరాత్లు మిన మిగతా రా ట్ ల్లో
చెపుప్కోదగ
గ్ రీతిలో గునీటి వసతి ఉనన్ భూమి
అంతంత మాత
ర్ ంగానే ఉందని పేరొక్ంది. గునీటి
వసతిని మెరుగుపరిచేందుకు అధిక నిధులను
కేటాయించాలని ఫార చే ంది. ౖ రె తులు
నష
ట్ పోకుండా ఉండేందుకు మరింత ప
ర్ భావ
వంతమె
ౖ న, సమర
థ్ వంతమె
ౖ న పంట బీమా
సదుపాయాలను తీ కురా లి న అవసరానిన్ ఆరి
థ్ క
త్ చే ంది. వయ్వ య రంగంలో ఇపప్టికే
సరే గురు
లు కీలక భూమిక పో త్ నన్పప్టికీ రి పాత
ర్
మరింత పెరగాలనీ, మ ళా ౖ రె తులకు రుణాలు,
భూమి, త్ త నాలు లభంగా లభించేలా ధానాలు
ఉండాలని ఆరి
థ్ క సరే పేరొక్ంది.