Si Emilió Aguinaldo y Famy[1] (22 Si Antonio Luna (29

Marso 1869–6 Pebrero 1964) ay Oktubre 1866 - 7 Hunyo

isang Pilipinong heneral, politiko at
pinúnò ng kalayaan, at ang 1899) ay
unang Pangulo ng isang Pilipinong parmasiyot
Pilipinas sa Republika ng iko at isang heneral na
Pilipinas (20 Enero 1899–1 Abril
lumaban sa Digmaang
1901). Isa
siyang bayaning nakibáka para Pilipino-Amerikano. Siya
sa kasarinlan ng Pilipinas. rin ang nagtatag ng kauna-
Pinamunuan niya ang isang unahang akademyang
bigong pag-aalsa laban
sa Espanya noong 1896.
militar sa Pilipinas, na
Makaraang magapi ng Estados Unidos ang Espanya noong 1898, naitatag noong Unang
ipinahayag niya ang kalayaan ng Pilipinas at umupo bilang Republika ng Pilipinas.
unang pangulo ng Pilipinas noong Hunyo 1899. Malakas ang Tinagurian siya bilang
kaniyang loob subalit nilarawang baguhan sapagkat naniwalang
tatangkilin ng Estados Unidos ang kaniyang hangarin. Nang maging pinakamahusay na Pilipinong opisyal ng militar noong
ganap at lantad ang mga hangarin ng Estados Unidos hinggil sa digmaan.[1]Sinundan niya si Artemio Ricarte bilang
Pilipinas, muli niyang pinamunuan ang isang pag-aaklas mula 1899 kumander ng Hukbong Pilipinong Mapaghimagsik, at
hanggang 1901. Nadakip siya sa bandang hulí ng mga Amerikano
noong Marso 1901, makaraang makipaglaban sa loob ng dalawang nagbuo ng mga prupesyunal na sundalong gerilya.
taon. Nanumpa siya ng katapatan sa Estados Unidos subalit nagsuot Ang kanyang maigting na depensa, na tinawag
ng isang itim na bow tie hanggang sa tuluyang nakamit ng Pilipinas ngayong Linyang Depensa ni Luna, ang nagpahirap sa
ang kalayaan noong 1946. Tumakbo siya bílang pangulo noong 1935
mga hukbong Amerikano sa mga lalawigan sa hilaga
ngunit nagapi sa halalan ni Manuel Quezon. Sa mga hulíng panahon
ng kaniyang búhay, nagsilbi siya sa Konseho ng Estado ng ng Talisay.
Pilipinas.[1][2] Siya rin ang pinakabatang pangulo ng Pilipinas.
 Si Miguel Malvar y Si Gregorio del Pilar ay ang
pinakabatang heneral na
Carpio (Setyembre lumaban sa Digmaang
27, 1865 - Oktubre Pilipino-Amerikano. Siya ay
isinilang
13, 1911) ay sa Bulacan, Bulakan noong
isang Pilipinong hene Nobyembre 14, 1875 kina
Fernando del Pilar at Felipa
ral na naglingkod Sempio.
noong Himagsikang Si del Pilar ay unang nag-
aral kay Maestro de la san
ng Pilipinas at jose at pagkatapos ay
kalaunan sa nagpatuloy sa paaralan ng
mananagalong na si Pedro
kasagsagan Serrano Laktaw. Nag-aral
ng Digmaang Pilipino-Amerikano. Ginampanan siya sa Ateneo Municipal de
Manila noong 1880 at tumira
niya ang pamamahala ng panghimagsikang sa bahay ng kanyang tiyo na
hukbong katihan ng Pilipinas noong huling si Deodato Arellanokung saan sinasabing itinatag
ang Katipunan. Sa murang isipan ni del Pilar natimo ang
bahagi ng sigalot pagkatapos sumuko si Emilio mapanganib na mensahero ng mga propagandista. Noong
Aguinaldo sa mga Amerikano noong 1901. Marso 1896, nagtapos siya sa Ateneo sa kursong Bachiller en
Artes, binalak niyang magturo subalit sumiklab ang apoy.
Ayon sa ilang mga mananalaysay, maaari
Sa murang gulang sumapi siya sa Katipunan. Naging pinuno ng
siyang itala bilang isa mga pangulo mga katipunero at sumanib siya sa tropa ni Col. Vicente
Enriquez kung saan napalaban siya at bunga ng maigting na
ng Pilipinas subalit kasalukuyang hindi kinikilala pagtatanggol siya ay nahirang bilang tinyente sa gulang na 19.
ng pamahalaan ng Pilipinas. Ginawa siyang heneral ng isang brigada sa gulang na 22. Ang
pagsalakay niya sa Paombong, Bulakan at Quingwa (ngayon
ay Plaridel, Bulakan) ang nagpatanyag sa kanya. Napahanga
niya si Aguinaldo at itinaas siya bilang tinyente kung saan
pinalaya niya ang lalawigang ito. Nang mamatay si
Hen. Antonio Luna si del Pilar ang humalili sa maliit na hukbo ni
Aguinaldo. Nang tinugis sila ng mga Amerikano sa Pasong
Tirad noong Disyembre 2, 1899, nagpaiwan siya upang
abangan ang mga kaaway habang tumatakas si Aguinaldo.
Benevolent
Assimilation
Ang Makataong Asimilasyon o Benevolent Assimilation
sa Tagalog ay Ang Asembleya Filipina . Pinairal ito ni
William McKinley ang pangunahing layunin na ginamit
ng mga Amerikano upang mapasunod at makuha ang
tiwala ng mga Pilipino at mapasunod ang mga ito sa
kanilang mga bagong patakaran. ipinatupad ito noong
Disyembre 21 1898 .Matapos mapagtibay ng
Kongreso ng Estados Unidos ang Kasunduan sa Paris
ay ipinag-utos ni Pangulong William Mckinley ang pag-
iral ng Pamahalaang Militar sa Pilipinas. Noong
Disyembre 23, 1900 ay naitatag sa Pilipinas ang
Partido Federalupang payapain ang mga Pilipinong
patuloy na nakikipaglaban sa mga Amerikano.
Iminungkahi din na sa halip na gawing kolonya ang
Pilipinas ay ituring ito bilang isang estado ng Estados
Unidos.
Balangiga Massacre
Ang masaker sa Balangiga, na tinatawag din na insidente ng
Balangiga [7] o Balangiga conflict, [1] ay naganap sa
Balangiga noong 1901 sa panahon ng Digmaang Pilipino-
Amerikano. Ang mga termino sa simula ay tinutukoy ang
pagpatay ng mga 48 miyembro ng US 9th Infantry ng taong
bayan na pinaniniwalaang pinalaki ng mga gerilya sa bayan
ng Balangiga sa Samar Island noong isang pag-atake noong
Setyembre 28 ng taong iyon. Ang insidente na ito ay
inilarawan bilang ang pinakamasakit na masaker ng mga
sundalong sundalo ng Estados Unidos mula pa noong Battle
of the Little Bighorn noong 1876.
Ang pag-atake at kasunod na paghihiganti ay nananatiling
isa sa pinakamahabang at pinaka-kontrobersyal na isyu sa
pagitan ng Pilipinas at Estados Unidos. [6] Ang mga
pinagtatalunang rekord ng mga Amerikano at Pilipinong
istoryador ay naguguluhan ang isyu. Ayon sa ilang mga
historian ng Pilipinas, tulad ni Teodoro Agoncillo, ang tunay
na "masaker sa Balangiga" ay ang kasunod na paghihiganti
laban sa populasyon ng Samar at mga gerilya samantalang
sinunog ng mga sundalong Amerikano ang buong bayan sa
Marso sa buong Samar.