12-POINT LEGISLATIVE AGENDA/PRIORITY MEASURES

1. PANGLAWAS
 Suportahan ang tanang balaudnon nga nagtinguha paghatag sa katawhan alang sa libreng
tabang medikal sama sa Universal Health Care Bill nga gitumong aron wa nay bayran ang usa
ka pasyente sa hospital.
 Pagmugna ug mga Malasakit Centers sa matag lalawigan diha sa mga dagkong syudad pinaagi
sa pagdugang pa sa kapasidad niini sama sa mga higdaanan, tambal ug mga kagamitan. Ang
Malasakit Center makatabang sa programa sa Universal Health Care.
 Usbawan ang suhulan sa mga nurses aron di na kini madani pagpanarbaho sa gawas nasod.
 Himoon nga mandatory ang posisyon sa mga Barangay Health Workers ug palambuon pa ang
ilang mga benipisyo sanglit sila man ang kanunay nga mag-una sa pagtunol sa de kalidad nga
batakang panginahanglan sa maayong panglawas.
 Paghatag ug libreng tambal ug paghatag sa maayong pag-timan sa panglawas sa mga senior
citizens.
 Pagmugna ug dugang health stations (1 ka estasyon sa matag 5,000 ka tawo), rural health
units (1 ka RHU sa matag 20,000 ka tawo) ug city health centers lukop nasod nga adunay
igong suplay sa mga batakang panginahanglan sa medisina, kawani ug kagamitan.

2. AGRIKULTURA: SIGURIDAD SA PAGKAON

 Pagtukod ug mga TienDA Malasakit Stores sa mga dagkong syudad alang sa presko ug barato
nga mga pagkaon.
 Paghatag ug sayon nga pamaagi sa mga mag-uuma ug mangingisda alang sa farm and fishery
inputs, sama sa makinarya, fertilizers, binhi, irigasyon ug ubos nga interes sa pautang ug
uban pa aron mapalambo pa ang ilang mga abut.
 Paghatag ug libreng training alang sa patigayon ug kahibalo (agri-preneurship) sa mga
mag-uuma ug mangingisda apil na ang ilang pamilya aron mas modako pa ang ilang kita.
 Paghatag ug dugang insintibo sa mga anak sa mag-uuma sama sa scholarship grants ug
ubang insintibo aron mas mogana ug mopadayon pa sa pagpanguma.
 Pagtukod ug National Farmers and Fishers Pension Fund kini aron mahatagan ug kasiguruan
sa panalapi ang mga mag-uuma ug mangingisda nga sobra na kaayo ang edad sa
pagpanarbaho. Ang programa pasi-unang punduhan sa taripa ug serbisyo gikan sa imported nga
mga produktong agrikultura.
 Naglakip sa Barangay Agriculture subject sa kurikulum alang sa mga estudyante sa
elementarya ug segundarya.
 Paghatag ug mga bodega alang sa mga food terminals nga tukuron sa mga nag-unang
reheyon sa nasod nga naglakip sa central refrigerated warehouse, chilling rooms, freezer
storage, ice plant, blast freezers ug refrigerated processing rooms, ug daghan pa.

3. PAKIGBATOK SA ILEGAL NGA DROGA UG KRIMINALIDAD

 Pagtukod ug dugang rehabilitation ug reformation centers lukop nasod.
 Pagpalig-on pa sa PDEA pinaagi sa dugang pundo alang sa mas lapad nga operasyon, mas
maayong mga ekipo ug dugang personnel safety trainings.
 Amendahan ang Juvenile Justice Law, kini aron ang mga minor de edad dili magamit sa mga
sindikato, ilabina isip mga drug couriers.
 Tun-an pa ang panginahanglan sa pagpatuman sa death penalty, ilabi na sa linoog nga mga
krimen nga naglambigit sa iligal nga drogas.
 Paghimo ug balaod nga magtukod sa Anti-Drug Abuse Council sa matag barangay, munisipyo ,
syudad ug sa provincial level, nga adunay gahin aron magamit sa ilang operasyon, paghulip sa
sunod-sunod nga mga DILG memoranda circular labut ning maong hisgutanan.
4. PABALAY
 Pagtukod ug luwas, permanenteng evacuation centers, partikular na sa mga lugar nga sagad
mahitabo ang kalamidad, adunay kompleto nga mga pakete ug suplay. Ang mga eskwelahan ug
bisan unsa nga multi-purpose buildings dili na gamiton isip temporaryo nga bakwitanan sa mga
biktima sa kalamidad.
 Pagtukod ug relocation sites nga gimugna haum sa usa ka lungsod kompleto sa batakang
mga pasilidad sama sa merkado, terminals, health center, day care center ug bisan gani
livelihood assistance centers sa dili papuy-an sa mga tawo. Usa sa matag lima ka tawo sa Metro
Manila maisip nga informal settler.
 Palig-unon pa ang National Housing Authority pinaagi sa paggahin ug dugang pundo arom
mas dali silang makatubag sa nagsaka nga panginahanglan alang sa kalidad ug barato nga
balay.
 Housing assistance alang sa mga biktima sa sunog diin ang NHA maoy moproseso alang sa
1 ka tuig nga moratorium alang sa ilang binuwan nga bayranan (kini aron mahatagan sila ug
higayon nga makabarog gikan sa trahedya). Sa ikaduhang tuig, magsugod na sila ug bayad sa
P200 matag buwan sulod sa 30 ka tuig kung wala silay gipanag-iya nga yuta ug balay basi sa
sertipikasyon gikan sa City / Municipal Assessor.

5. EDUKASYON
 Umento sa suhulan sa mga magtutudlo.
 Pasakaan pa ang pundo sa Department of Education ubos sa annual General Appropriations Act
alang sa probisyon sa libreng uniporme, school supplies ug ubang gamit sa public
elementary ug secondary schools lukop nasod. Gitumong ni dili lang aron nga mas daghang
kabataan ang makatungha, apan kini aron mas daghan pa ang makalampos sa pagtoon pinaagi
sa dekalidad nga edukasyon.
 Amindahan ang Local Government Code of 1991 nga magtugot sa mga LGUs paggamit sa ilang
Special Education Fund aron pagpalit ug uniporme, school supplies ug ekipo.
 Pagmugna ug Bureau of Private Schools aron matabangan pagpalambo alang sa kalidad sa
edukasyon nga gihatag sa mga private educational institutions.
 Susihion pagbalik ang Continuing Professional Development Law; palambuon ang katakos ug
kahibalo sa ilang propisyon nga dili hasol alang kanila.
 Palig-unon pa ang Alternative Learning System pinaagi sa pagdugang pa ug pundo sa annual
budget sa DepEd alang sa probisyon sa school supplies, equipment ug ubang soporta ngadto sa
kabus nga mga estudyante ug ingon man tabang sa mga ALS facilitators sanglit 70-porsento
kanila dili kompleto ang kopya sa mga ALS learning modules ug uban pa..

6. LONG-TERM SPORTS DEVELOPMENT

 Pagtukod ug sports and youth development centers sa matag LGU lukop nasod aron
makatabang batok kriminalidad, koropsyon ug iligal nga droga. Dugang niini ang libri nga sports
trainings ug mga kagamitan, ang kabataan hatagan usab ug libring pagtoon labut sa
entrepreneurship ug uban pa.
 Palig-unon pa ang programa alang sa grassroots sports development.
 Pagpahigayon ug tinuig nga national sports caravan kini aron mapalambo pa ang national
athletes pool.
 Palapdan pa ang coverage ug usbawan ang insintibo alang sa mga kompetisyon sa isports
nga kasamtangang wa malakip sa balaod.

7. LAKANG BATOK KORAPSYON

 Gikinahanglang pagtoon aron posibling mapahamtang ang mas silot ug taas nga multa sa
tanang malambigit sa tanang matang sa korapsyon.
 Tun-an ang mga pamaagi unsaon nga mapalambo pa ug maayo ang government procurement
law alang sa han-ay nga pamaagi aron malikayan ang pag-usik-usik sa pundo sa gobierno.
  Paghatag ug agianan sa partisipasyon sa katawhan aron ang pribadong sektor mahimong
kabahin sa kampanya batok korapsyon. Paghatag ug dugang insintibo niadtong makatug-an o
makareport batok sa kalihukan sa bisan unsang matang sa korapsyon. Ang PACC ug SAP
motukod sa TRUTH & JUSTICE COALITION aron pagdeputize sa mga lider sa pribadong sektor
batok sa korapsyon.

8. LOCALIZED PEACE TALKS

 Suportahan ang tanang mekanismo sa mga LGUs aron mapadayon ang localized peace talks
in conflict areas, subay sa Executive Order nga giluwatan sa Presidente nga nagtukod sa
National Task Force aron pagtapos na sa Local Communist Armed Conflict ug paghimong usa
ka institusyon ang “Whole-of-Nation Approach” isip polisiya sa gobierno pagkab-ot sa usa
matinud-anon ug malungtaron nga kalinaw.
 Pagduso ug mga balaudnon nga makapalambo pa sa tanang aspeto sa tabang nga gitunol sa
gobierno alang sa mga rebel returnees, ingon man ang mas dako pa nga livelihood cash
assistance, dungan sa gikinahanglang training, housing, farming lots, mas sayon nga livelihood
credit access, medical care ug suporta sa edukasyon alang sa ilang mga anak ug uban pa.

9. PAGPANALIOP BATOK SA SUNOG UG MGA LAKANG ARON KINI

MALIKAYAN
 Susihon pagbalik ang fire safety and prevention measures pinaagi sa mas halapad nga fire
prevention awareness drive, ilabi na sa mga informal settlements diin sagad mahitabo ang sunog.
 Pagtukod ug luwas, permanente nga evacuation centers nga adunay igong emergency
supplies sama sa mga banig, tubig, medisina, flashlights ug daghan pa.

10. DEPARTMENT OF OFWs

 Pagtukod ug lina-in nga Departamento alang sa mga OFWs sa mas maayo nga koordinasyon
tali sa ubang ahensya sa gobierno sa mas dali nga pagtubag sa panginahanglan sa mga OFWs
diin mas mapalambo pa ang mga serbisyo alang sa mga OFW nga naglakip sa re-integration
programs alang niadtong nagtinguha nga mopauli na sa Pilipinas.
 Nanawagan si PRRD alang sa mas paspas nga transaksyon diha sa mga tugpahanan
(airport) sa tanang OFWs kansang kaluwasan maoy nag-unang prayoridad administrasyon. Kini
naglakip usab sa pagwagtang na sa “human contact” sa mga kawani sa gobierno diha sa
tugpahanan tali sa mga mangabut ug manggikan nga mga OFWs . Ang BOI mipataud ug 18 ka
electronic gatessa tulo ka mga international airports sa nasod, gikan niadtong Dec. 5, 2018. Ang
mga passport holders dili na kinahanglan nga molinya atubangan sa mga immigration counters.

11. BARANGAY WELFARE: MAGNA CARTA FOR BARANGAY OFFICIALS

 Pagduso alang sa Magna Carta for barangay officials nga maghatag kanila ug dugang
benipisyo ug proteksyon ug uban pa. Tun-an ang posibilidad nga malugwayan ang ilang regyular
nga termino ngadto sa upat ka tuig.
 Ubang benipisyo aron mahatagan ang usa ka opisyal sa barangay nga naglakip sa opisyal sa
Sangguniang Kabataan (SK), niining mga mosunod:
o Katukuran sa “mandatory positions” alang sa mga Barangay Health Workers aron
pahatag kanila sa mas maayong benipisyo.
o Pagpalambo sa bepisyo nga ihatag ngadto sa mga opisyal sa barangay (Punong
Barangay, barangay kagawads, barangay secretary, barangay treasurer ug SK chair). Sa
pagkakaron, igo lang sila nagdawatan ug honoraria ug pipila ka benipisyo, apan dili
mahimong mahatagan ug suhulan, hazard pay, Representation and Transportation
Allowance (RATA), Personnel Economic Relief Allowance (PERA), Productivity Incentive
Bonus (PIB), Clothing Allowance ug 13th month pay.
o Paglibkas sa limit sa gidaghanon sa barangay tanods sa matag barangay, sa
pagkakaron kutob ra sa 20 ka tanod ang ilang matudlo. Samtang mga barangays nga
 adunay dakong ginsakpan o adunay taas nga insidente sa krimen gikinahanglan nga
tugtang makatudlo ug dugang tanods.
o Pagduso alang sa paghatag ug honoraria sa ubang SK officials. Sa kasamtangan
bugtong ang SK Chair lang ang gitugtang makadawat sa honoraria. (Note: Tanang SK
officials, pinili man o tinudlo, entitled sila alang sa free tuition ug matriculation fees sa
tanang public tertiary schools, nga naglakip alang sa ilang graduate ug Master’s studies,
kini subay sa SK Reform Act and DILG Opinion No. 32, s. 2018).
o Pagpangita pa ug monetary ug non-monetary benefits alang sa tanang opisyal sa
barangay.
 Ubang importante nga mga lakang:
o Fixed salary ug benipisyo sa mga opisyal sa barangay;
o Paghatag sa batakang prayoridad sa tanang barangays, sama sa limpyo nga tubig
mainom, public transport ug tunghaan;
o Automatikong pagpagawas sa bahin sa barangays gikan sa ilang Internal Revenue
Allotment (IRA);
o Pagbalhin sa pundo alang sa maintenance of public works sa barangay;
o Mandatory nga bahin sa buhis sa barangays; ug
o Paghatag ug prayoridad sa mga residente sa barangay sa pagpanarbaho sa mga
proyekto sa gobierno diha sa ilang lugar.

12. SENIOR CITIZENS

 Pagtukod sa National Senior Citizens Commission nga maoy (a) mopatuman sa tanang
balaod, polisiya ug mga programa alang mga senior citizens; (b) pagdumala sa tanang Office of
the Senior Citizens Affairs (OSCAs) sa mga LGUs; (c) pagdungog ug pagdesisyon sa mga kaso
ug reklamo nga giduso sa mga senior citizens; ug (d) paghimo ug mga programa nga hingpit nga
makapanalipod sa katungod ug kaayuhan sa mga senior citizens ug uban pa.
 Paghimo ug balaod nga maghatag ug libre nga tambal sa tanang senior citizens, inay sa
kasamtangan nga 20% discount lamang. Kini aron mapasayon alang sa mga enior citizens, alang
sa ilang binuwan nga suplay sa tambal nga mahimong ideliber sa sa mga BHWs diha m ismo sa
ilang pinuy-anan.
 Usbawan ang kantidad sa Social Pension Fund pinaagi sa pagpuno ug dugang pundo sa
DSWD budget ubos sa General Appropriations Fund. Ang maong kantidad mahimong ihatod
diha gyud mismo sa pultahan sa imong balay pinaagi sa local DSWD personnel.
o Mas ipasayon ang pagpili sa kwalipikadong indigent senior citizen pinaagi sa pag-ila
kanila nga “kadtong walay permanenteng tinubdan sa panalapi o ubang kapangayoan ug
tabang”. Kini magtugot alang sa dugang senior citizens nga malakip sa Social Pension
Fund.

UBANG ADBOKASIYA NGA GITUNGUHA ARON MAS MAPALAMBO PA ANG

KALIDAD SA PAGPUYO SA MGA PILIPINO:
 Paghimo ug balaod nga magmugna sa Department of Disaster Resilience (or Management),
adunay mas dakong gahum itandi sa kasamtangan karon nga NDRRMC, kini aron paghiusa sa
tanang ahensya sa gobierno nga direktang nalambigit aron sa pagtan-aw ug pagpakig-alayon
alang sa pagpangandam , implementasyon, monitoring ug pag-evaluate sa katalagman ug sa
climate change resilience programs ug ubang mga plano niini.
 Pagpalig-on pa sa Bureau of Jail Management and Penology (BJMP) pinaagi ning mga
mosunod:
o Upgrading sa rank of reclassification sama sa PNP ug ang restructuring sa BJMP,
gikinahanglan ang pagduso ug usa ka bag-ong balaod labut niini. Sa kasamtangan ang
BJMP Chief kutob lamang sa ranggo nga 2 star samtang sa PNP Chief aduna kini 4-star
nga ranggo.
o Ang BJMP mao na unya ang modumala sa mga provincial ug sub-provincial jails nga
sagad gikontrolar karon sa mga provincial governments. Kon mapatuman, ang mga
 piniriso matarong na unya sa pag-ila ug ubay-ubay na unya nga intervention programs
ang mapahigayon alang sa mga binilanggo aron mamahimong produktibong mga
indibidwal sa ila unya nga pagbalik sa mainstream society. Gikinahanglan nga
amendahan ang RA No. 6975 (Department of the Interior and Local Government Act of
1990).
o Paglakip sa mga benipisyo sa mga BJMP personnel nga Killed-in-Action (KIA) ug
Wounded-in-Action (WIA) pinaagi sa pagsusi ug balik sa Comprehensive Social Benefits
Program of the Office of the President (OP).
 Bansayon sa micro, small and medium enterprises (MSMEs) aron mapalambo pa ang kita sa
mga ordinaryong Pilipino, sama sa paghatag ug libring business trainings, sayon nga credit
access nga ubos lang ang interes ingon man ang shared manufacturing machineries, ug uban
pa.
 Pag-promote sa lokal nga industriya, sama sa Marikina shoes, aron mosaka pa ang kita sa mga
lokal nga komunidad.
 Tun-an ug maayo unsaon pa pagpalambo ang kalidad sa pagpuyo pinaagi sa :
o Paglambigit tali sa Malasakit Centers ug DOLE/DTI alang sa posibling panarbaho ug
livelihood assistance alang sa mga kwalipikang mga pasyente o ilang direktang mga
sakop sa pamilya.
o Paglakip sa mga pasyente sa Malasakit Center ug ilang pamilya sa 4Ps program sa
DSWD, hinoon ipaubos kini sa prequalifying guidelines.
o Tabang ngadto sa mga GSIS members ug non-members.
o Pagmugna ug proseso alang sa pre-screening aron malikayan ang offloading sa mga
OFWs.
o Ubos sa gipalapdan nga konsepto sa Malasakit, kinahanglan nga dili kini lisud-lisuron sa
pagkuha ug serbisyo sa gobierno. Ang konsepto sa Malasakit gitumong aron mapasayon
alang sa katawhan ang pagkuha sa serbisyo gikan sa kagamhanan.

PAGTUBAG SA INFLATION
 Mikunhod ang Inflation sa buwan sa Decembre 2018 ngadto sa 5.1% gikan sa nine-year high
6.7% niadtong Agosto 2018. Ang pagkunhod naggumikan sa counter-inflationary measures sa
gobierno, sama sa unimpended rice importation ug sa Rice Tariffication Bill nga gisertipikahan ni
PRRD nga dinalian.
 Pagsaka sa government investment alang sa farm mechanization ug pagsagop sa labing ulahi
nga teknolohiya alang sa crop management, kini naglakip sa high-yielding ug resilient crops, kini
makapalambo pa sa agricultural productivity sa mga mag-uuma ug nagpasabut alang sa mas
sigurado nga suplay sa pagkaon ug mas barato nga palaliton.