You are on page 1of 532

?

Digitized by Google
Digitized by Google
Digitized by Google
'j
s. *f. .

Af ‘ ' "
j\ Ik

APATOT SOAEI22
$ A I N 0 M E N A
K A I

A I O 2 H M E I A
ARATI SOLENSIS
PHAENOMENA E T

D I E M E A
O S
GRAECE ET'LATINE
A D
CODD. MSS. ET OPTIMARVM EDD. FIDEM
RECENSITA.

THEON1S SCHOLIA WLGATA ET EMENDATIO.


RA E COD. MOSQVENSI, LEONT1I DE SPHAERA
ARATEA LIBELLVS, ET VERSIONVM ARATI POE-
TICARVM CICERONIS, GERMAN 1CI, ET R. F.
AV1ENI QVAE SVI ERSVNT.

IOANNES TIIEOPHILYS BVKLE


PROFESSOR GOTTI NGENSIS
VO LVMEN II.
ACCEDVNT INDICES PLENISSIMI CVM DVABVS
t'abvlis AERE 1 N Cl SIS.

. Digitized by Google
*

-Digkrzecj by Google
-
f

K
PRAEFATIO.
/
-

# ... • ‘

Serius prodit hoc volumen Arati alte-

ram, quam pollicitus fum atque etiam


apud animum conltitueram. Addictus
enim philofophiae potilfimum eiusque
hiftoriae ftudiis, quas difciplinas tradere

muneris etiam academici, quo fungor,


ratio et officium poltulant, cum haud
midto poft prius volumen a me elabo-
ratum et in vulgus emififum, tot nouas
res molirentur pbilofophi noftri, vix re-

perire otium potui, quod perficiendae


editioni huic Arati inchoatae impende-

rem. AccelTit edendi Ariftotelis fufcepta

prouincia, cui recte adminiftrandae vix


,
2 par

Digitized by Google
IV PRAEFATIO.
par videri poteram, etiamft ei foli viue-
rem, multo minus aliis negotiis impedi-
tus et diltrictus. Interea ftare me opor-
tebat aliquando a promiflis; contigit milii
tandem anno praeterito tantum otii, vt,

quae ad editionem hanc abfoluendam


pertinerent, curare poftem; effeci igitur,
li non, quod volui, faltem quod potui.
Complectitur hoc Volumen Ciceronis
et Germanici Caefaris Arateorum reli-

' quias et Rufi Fefti Auieni Metaphrafin


Arati integram. In reftituendis priftino
nitori, quantum a me fieri poflet, Cice-
ronis fragmentis turn variis lectionibus
edd. carminum Arateorum latinorum, turn
\

emendationibus Grotii in notis ad ilia

fragmenta propofitis, turn denique anim-


aduer/ionibus virorum doctorum ad Ci-
ceronis libros, quibus maxima illorum
fragmentorum pars intertexta eft, vfus
fum. Longe maiorem difficultatem milii

mouerunt Germanici fragmenta, quae


'
.
qui-

Digitized by Google
PRAEFA'TIO. y

qiiidem in edd. antiquioribus adeo cor-


rupta leguntur, vt vix fmt plures dein-

ceps verfus, qui fanum fenfum praebeant.


Monuit iam Grotius, exfcriptores Germa-
nicum nactum efie imperitillimos, quo-
niam olim fragmenta eius nulli ferme alii

effent vfui, nifi vt imaginibus caeleftibus

depictis ad explicationem fubferuirent.

Hinc etiam factum eft, vt quilibet libra-


rius vel formamm caeleftium pictor libi

permitteret, pro lubitu verfiis Germanici


immutandi, mutilandi, vel augendi. In
Codice MS to Germanici, quern Grotius
adhibuit, verfus non coniunctim erant
exarati, fed disperlim, et ita, vt fingulis

paginis quatemi ferme aut quini tantum


infcriberentur, ne deeJXet imaginibus cae-

leltibus Ipatium, quo intern ingerentur.

Continua etiam feries imaginum inter-

textu dimpta tot traiectionibus verfuum


'
locum dedit, de quibus in r:\otis retuli.

Immo eo progrefla ell librariorum et

3 picto-

Digitized by Google
* PRAFFATIO.
pictoruift nudacia, vt, cum Germanici de-
fcriptiones Geminomm et Cancri deiide-
rarent, ex Auieno lacinias infererent, ne
imagines fubfcriptis explicationibus care-
rent. Minim eit, quod editiones Ger-
maniei, Grotiano Syntagmate antiquiores,
inprimis Aldina, Bafileenfis, Morelliana
et Sanctandreana *) in plurimis conip i-
rent, etiam in erroribus infulliilimis, in
verfibus omiilis, traieetis vel mifere de-
tortisj nam quae Morellius in notis cor-
rexit, pauca funt, et plerumque fphalmata
typographica editionis Aldinae. Viden*
tur itaque omnes hae editiones ex Aldi-

na fluxifle. Optime de Germanici fra-

gmentis einendandis meruit Grotins, par-


tim ope codicis MSti, cuius iam memini,
partirn Aratum eiusque commentatores
iecutus ,
partirn etiam contemplatus, quid

res ipfa r de qua Germanico ferrno eflet,

.• • fla gi-


. \
* ) De edd. Arateorum Cicerouis , Germanici et

- _ Auieni vid. praef. Voi. I.

Digitized by Google
P R A'E F A T I Oi VII

Hagitaret. EJt enim argumentum .a Ger-


manico tractatum eiusmodi, vt hand raro
definire pollis, quid neceflario legendum
lit, etiamli coniectura nullius fit codicis
auctoritate fuffidta, aut lectiones codd. et
edd. ilii repugnent. Igitur equidem Ger-
manici textum, quem operis ex editione
MoreJliana (Paril! i55q.
4) typis exfcri^
bendum dedi, non folum ad textum Gro-
tianum, qui a Morelliano pamm differt,
refinxi , fed recepi quoque plurimas emen-
dationes, in notis a Grotio prolatas, non
tamen fine idonea caufa. Nonnunquam
etiam a Grotiana lectione difce/Ti, et re-
tiiiui aut vulgatam, aut migrare iulfi in
textrnn propriam coniecturam, quae pro-
babilior videbatuf. Omnino latius ha-
bui, dare Germanici jfragmenta ita, vt
faltem iis inefiet fanus fenfus, licet de
finceritate lectionis dubitari polfit,
quam
feruare antiquam lectionem, omni fenfu
defiitutain. Addidi praeterea fragmenta

4 - quae-

Digitized by Google
VIII PR AEFATI O.

quae dam, in prioribus edd. omifla ,


et a
Grotio demnm adiecta. Textui Germa-
nici Scholia vet era latina fubiunxi et
quidem ex editione Morelliana. Edidit
haec Scholia primum Tub nomine corrv-

menti in Sicilia reperti vna cum Auieni


Arateis et aliis Victor Pifanus Venet.
1488. 4* P°ft repetita fmit ab Aldo; de-
inde in edit Morelliana, in Colonienfi
(i 56 g. fol.) et in Sanctanclreana Iieidel-
bergae 1689. 8. Grotius ea in Syntagma
fuum Arateorum non admifit Redhi&ui
Scholiaifta haud mutata vel emendata,

nifi quod ea melius interpungi curaui;


nimis enim barbare et vitiofe fcripta funt,
quam vt operae pretium fuiffet, eorum
emendationi vacare *). Quod attinet

Auieni Metaphrahn Arati, minus cor-


rupta ea ad nos peruenit, quam Cicero-
niset Germanici reliquiae; repetii textum
Morel-

'*) Cf. infra Commentat. de Arati carminibus et


inleipretibus,
'
v

Digitized by Google
-

P It A E 'F A T I O. vim

Morellianum, mutatis tamen pluribus lo-

cis ,
quemadmodum in notis a me vberius
declaratnm eit. „
'

Communicauit mecum I. F. M. Her


bell, Vir doctiflimus, exemplum editio-

nis Afironomicorum veteram Scriptomm


Sanctandreanae, quod olim Petri Bur-
manni Secundi fuit, in cuius .margine

notatae funt variae lectiones tam textus


Germanici, quam veteris Scholiaftae la-

tini. Gratus agnofco beneuolentiam prae*


Xtantiniini viri, qua operam meam in

emendandis Germanici Arateis iuuare


voluit; monendum tamen mihi eit, va-
rias illas lectiones, quatenus ad textiun
Germanici ipectant, ex Grotii notis efle

excerptas; Scholialtae autem latini emen-


dationibus in lingulis locis vel verbis

parum aut nihil profici. ImprelTum fere


iam erat hoc Volumen, cum in biblio-

thecam academicam Gottingenfem infer-

rentur exempla editionis Arateonun Mo-


rellia-
,
V

x P R A E F A T I O.

rellianae et Syntagmatis Grotiani, quae


vtraqne olim ad Petrum Burmannum
Secundum pertinuere. In exemplo editio-
nis Morellianae adfcripht P. Burmannus
patnuis Secundi, ex apographo Nicolai
Heinfii Germanici Scholiaften, infignibus
auctum accefiionibus, vna cum Cauchii
emendationibus ex Codice Graeuii. In
Syntagmatis Grotiani exemplo in margi-
ne allitae 1’unt ab eodem variae lectiones
et coniecturae turn ex Grotii notis, turn

ex vetuito codice bibliothecae Leidenfis,


quem tamen eundem efle cum Groliano
poftea comperi, turn ex codice Puteano
Parifienli, in plurimis cum Grotiano libro

confpirante; nonnullas quoque coniectu-


ias nequaquam contemnendas de fuo
Burmannus afperlit. Doleo maxiinopere,
quod hifce opibus ad maiorem editionis
liuiuS perfectionem vti non potuerim.
Interea licet mihi gloriari alio oma-
inento, quod huic editioni accelfit per

Epilto-

Digitized by Google
PRAEFATIO. XI
\

Epiftolam Godofrcdi Emejii Groddech,


Celfiilimi Principis adami czartorisky
Bibliothecarii , varias lectiones Pliaeno-
menorum et Diofemeoram Arati ex codi-
cibus bibliothecae Vindobonenfis dili^en-
tiflime excerptas vna cum erudita codi-
cum defcriptione aliisque animaduerfio-

nibus, adAratum fpectantibus, exhiben-

tem. Inferui hanc epiftolam huic Volu-


mini eo maiori cum voluptate, cum ea
hmul efle poIRt monumentum aliquod
amicitiae et contubemii, quo Gottingae
olim cum eius auctore, optimo et oma-
tilFuno Viro, iunctus fui, et cuius memo-
ria mihi per omnem vitam erit fanctihi-

ma et iucundiiTima.

Epiftolam Groddeckii excipit Com-


mentatio de Arati vita, ingenio et fcri-

ptis, inprimis de Phaenomenis et Diofe-

meis, turn de eiusdem interpretibus tam


graecis quam latinis. Praemifi huic Com-
mentationi plures Arati Vitas graecas, in
prio-

Digitized by Google
*u PRAEFATIO.
prioribus editionibus omiflas. Confeci
denique ties Indices, primum Graecitatis
poeticae ex Arati Pliaenomenis et Diole-
meis; fecundum Latinitatis poeticae ex
.
\

Ciceronis et Germanici fragmentis nec


non ex Auieni Metaphrali; tertinm no-
minum et rerum memorabiliiim omnino.
Tabulas hemilphaerioruin, borealis et au-
ftraiis, acre incifas repetii ex Schaubachii

V. Clar. editione Catalterifmorum Era-


tofthenis.

Supereft adhuc, vt grata mente memo-


rem V. Cl. Meifsncrum , Prof. Lipfienfem,
docta induftria lua, ficut in priori Volu-
mine, ita etiam in hoc altero de textu
mendis typographicis purgando praeclare
meritum. Scrib. Gottingae menfe Octo-
bri clo Io ccci.

/
I. M. T.
v: f

i • •

'
i •

I-

M. T. CICERONIS'
A R A T E O R V M
FRAGMENTA \

*
* /

-
i

- \

Vol. II. A
/

^ ^ ^ ^ ^ _
Digitized by Google
Digitized by Google
E ^

M. T. C I C E R 0 N I S

C ARMINIS ARATEI L A,T N I

CONVERSI
FRAGMENTA
• • *

Cic. de Legg. II, 3.


Fragm. I.

Q. Ordire igitur; nam hunc tibi totum dicamus *",^,,,,


diem. M. 1
1.

Ab Ioue Mufarum primordia —


Sicut in Arati carmine orfi fumus.
I

Priscian. Gramm. X. p. 386. ed. Bafil. 1568* * II.

Cicero tamen in Arato Stitigums participio vfus^’ **’ 10‘

eft, quod a verbo Stinguo nafeitur.

Qiiem neque tempeftas perimet; neque longa


vctuftas
Intcrimet, ftinguens praeclara infignia coeli.

Cic. de Nat. Deor. II, 41. Atque hoc loco me III.

intuens; vtar, inquit, carminibus Arati, eis, quae a^P ' v *’ ,5 ’


)

te admodum adolescentulo conuerfa ita me delettant,


quia latina funt, vt raulta ex iis memoria teneam.
Ergo, vt oculis aftidue videmus, time vlla mutation®
aut varietate

Cactera labuntur c^Ieri coeleftia motu


Cum coeloque fimu! nodesque diesque feruntur.
A 3 Cic.

Digitized by Google
4 M. T. CICDRONIS
IV. Cic. 1. 1-
A-P.vf, 24.
Extremusque adeo duplici de cardine vertex

Dicitur efle Polus —


'
V. Cic. I. 1.

A. P. vf. 36, Hunc circum £p*rei duae ferantur numquam oc-


37 -
cidentes;

Ex his altera apud Graios Cynofura vocatur;


Altera dicitur efle Edict; —
cuius quidcm clariflimas ftelias totis noctibus cer-
nimus,

Quas noftri Septem ioliti vocitare Trionts.

vr. Cic. 1. 1.

A. P. vf, Paribusque ftellis fimiliter diftinftis eundem coeli


verticem luftrat parua Cynofura.

Hac, fidunt duce nodurna Phoenices in alto.

, Sed prior ilia magis ftellis diftinda refulget,


Et late prima confeftim a node videtur.
Haec vero parua eft ; fed nautis vfus in hac eft*
Nam curfu interiore breui conuertitur orbe.

Vii. Cic. de Nat. Deor. II, 43.


v( * Et quo fit earum ftellarum admirabilior adfpeftus.
^
Has inter, veluti rapido cum gurgite flumen,
Toruu’ Draco ferpit fubter, fuperaque reuol-
. vens
Sefe, conficiensquc finus e corpore flexos.

VIII. Cic. I. l.

vf‘
Kius cum totius eft praeclara fpecies, in primis
fufpicienda eft iigura capitis atque ardor oculorum.

Huic

Digitized by Google
:

ARATEORVM FRAGMENTS* 5

Huic non vna modo caput ornans ftella relucet;

Verum tempora funt duplici fulgore notata,


E trucibusque oculis duo feruida lumina flagrant,
Atque vno mentum radianti fidcre lucet;
Obftipum caput a terete ceruice reflexum

Obtutum in caudam maioris figere dicas.

Cic. l. l. rx.
vf‘
Et reliquum quidem corpus Draconis totis
bus cernimus.

Hoc caput hie paullum fefe fubitoque recondit


Ortus vbi atque Obitus parte admifeentur in vna
Id autem caput

Attingens defeffa velut moerentis imago


Vertitur. —
^
1

LI.
Cic. x.
.

quam quidem Graeci -


66.

Engonafin vocitant, genibus quod nixa feratur.


'

Cic. 1. 1. . xi.

Hie ilia eximio pofita eft fulgore Corona - 71.

Cic. 1. 1. xir.
A P vf
Atque haec quidem
Anguitenens,
a tergo ;
propter caput antem
^
Quern claro perhibent ’0 (piovyov nomine Graii

Prifcian. Gramm. XIV. p. 517. ed. Baf. 1568. XIII.


*
A P ' vf
Et fuper tamen et fupra a fupera , illud per apo-
copani, hoc per fyncopam fafta funt; fic enim anti-
qui frequenter protulerunt, et maxime Cicero in poe-
roatibus fuis , vt in Arato

, A 3 - Huic

Digitized by Google
'
6 M. T. CICERONIS
Huic fupera duplices htmieros affixa videtur

«• Stella micans tali fpecie , talique nitore.

XIV. Cic. I. i.

*a-g{. 'Hie preflu duplici palmarum continet Anguem,


Atque eo ipfo nianet religatus corpore toto;
Namque virum medium Serpens Tub pe&ore
cingit

Hie tamen nitens grauiter veftigia ponit


Atque oculos vrget pedibus pe&usque Nepai

xv.' Cic. l. I.
a. p *r.
SeptPtn autem triones feqnitur
9 *- 97 -
Jlrftophijlax ,
vulgo qui dicitur efTe Bootes

Qudd.quafi temone a diunclam prae le quatit


Arclum.
Dein quae fequuntur. Huic enim Booti
— fubter praecordia fixa videtur
Stella micans radiis, ArSurus nomine claro
— - Tub pedibus profert finita Booti
Spicum illuftre tenens iplendenti corpore Virgo

XVI. t
Laftant. Inftitt. Diu. lib. V, 5 * de iuftitia loquens:
11**113" Q UIS e nirn praefente ac <vigente iuftitia, aut d£ tutela
fui, cum nemo iniidiaretur, aut de pernicie altering
cogitaret, cum nemo quidquam concupifceret?

Malebant tenui content! viuere cultu,


>
*
vt Cicero in fuo ait Arato, quod eft proprium
noftrae religionis.
> » ,

Ne fignare quidem , aut partiri limite campum,


Fas erat. In medium quaerebat —
Cic:
_

ARATEORVM FRAGMENTA. 7
Cic. de Nat. Deor. II, 63. s
XVII.
P
Qdid de bubus loquar? quorum ipfa terga decla- 33^*
X
rant, non eflfe fe ad onus accipiendum figurata; cer-
vices autem natae ad iugum ; turn vires humerorum
et latitudines ad aratra extrahenda. Quibus cum
terrae fubigerentur flflione glebarum, ab illo aurea
genere, vt poetae loquuntur, vis numquam vlia af-
ferebatur.

Ferrea turn vero proles exorta repente eft,

Aufaque funeftum prima eft fabricarier enfem,


Et guftare manu viftum domitumque iuuencura.
Tanta putabatur vtilitas pcrcipi ex bubus, vt fcoram
vifceribus vefci fcelus haberetur.

Laftant. Inftitt. V, 5. XVIII.


P ' vf'
Et Iouis in regno coelique in parte refedit. f34

Prifcian. Gramm, lib. VI. p. 169. X IX.


p ' vf‘
Tertia Tub caudam ad genus ipfum lumina pandit,^

Cic. de Nat. Deor. II, 43. XX.


Atque ita demetita figna funt, vt in tantis de-^ P^jl*
fcriptionibus diuina follertia appareat.

At natos Geminot inuifes Tub caput ArHi


Subieclus mediae eft Cancer, pedibusque tenetur
Magnu’ Leo tremulam quatiens e corpore flam-
mam.
XXI.
Hoc motu radiantis Etefiae in vada ponti a. p. vf.

*S3-
N .

Prifcian. Gramm. V1L p. 262. XXIL


Et aplujlra et aplujlria antiqui protulifle inue-A. P. vf.

niuntur. Cicero in Arato:

Nauibus aflumtis fluitantia quaerere apluftra.

f
A 4
*
Cie.

Digitized
8 M. T. CICERONIS
xxm. Cic. 1. 1.
A. P. vf.
ISO- l6j.
Auriga

Sub laeua Geminorum obducftus parte feretur.


Aduer/um capuit huic Htlicae truculenta tuetur.
At Capra laeuum hunierum clara obtinet —
XXIV. Cic. l. I.

A. P. vf.
Turn quae fequuntur:
1 Cj. i6S*

Verum haec eft magno atque illuftri praedita

figno.

Contra Hoedi cxiguum iaciunt mortalibus in-


guem
XXV. Cic. \, i.

^ Cuius fub pedibus

Corniger eft valido connixus corpore Taurus

xxvi. < Cic. L I.


A.^P. vf.
Eius caput ftellis confperfum'eft frequentibus

Has Graeci ftellas 'TccSx? vocitare fuerunt.


xxvii. Cic. 1. 1.
A. P. vf.
18a.
Minorem autem feptentrionem Cepheus paflls pal-

mis a tergo fubfeqtiitur:

Namque ipfurn ad tergum Cynofurae vertitur

Arcti

XXVIH. Cic. 1. 1.
A. P. vf.
1 * 9.
Hunc antecedit '
.

Obfcura fpecic ftellarum CaJJiepeia


/

xxix. Cc ! ' - *•

P f
«97- »98.
Hanc namque illuftri verfatur corpore propter
Andromeda aufugiens conlpectum moefta parentis
Cic.

Digitized by Google
, '

AR.ATEOR.VM FRAGMENTA. 9

Cic. 1. 1. XXX.

Huic Equur ille iubam quatiens fulgore micanti aoj. 3l>6.

Summum contingit caput aluo, ftellaque iungcns

Vna tenet duplices comniuni lumine tormas,


Aeternum ex aftris cupiens connedere nodum.

Cic. l. I. XXXI.
P '

Exin contortis Aries cum cornibus haeret aaj.

Cominus hanc ftibter poffis cognofcere fultum x Xlt


; A p vf
Nam coeli mediant partem terit, qua prius illae 5
3 °-

Chelae ,
turn pcclus qua cernitur Orionis.

Et prope confpicies paruum fub pcdore claro


Andromedae fignum , A bXtoctop dicere Graii 5*

Quod ioliti, fimili quia forma Litera claret..

Huic fpatio dudum fimili latus exftat vtrumque, a. p. 335.

At non tertia pars laterisj namque eft minor


illis,

Sed ftellis longe denfis praeclara relucet.


Inferior paullo eft Aries et flamen ad Auftri 10.

Inclination Atque etiam vehementius illo

Pifces quorum alter paullum praelabitur ante, a. p. » 4o

Et magis horrifonis Aquilonis tangitur alis.

Atque horum e caudis duplices velut aere ca-


tenae,

Disceftuque diu verfae per lumina ferpunt, 1 5.

Atque vna tandem in ftella communiter haerent,


Quarn veteres foliti coeleftem dicere Nodum a. p. S4J .

A 5 . Atidro-
10 • M. T. CICERONIS
Andromtdat Iaeuo ex humero fi quaerere pergcs
Appofitum poteris fupera cognoiccre Pij'ctm.

ao. E pedibus natuni fummo (oue Perfea vifes,


Qiios humeris retinet defixo corpore Perfeus,
A. p. ajo-Quum fumma ab regione Aquilonis flamina
' pulfant.

Hie dextram ad fedes intendit Calliepeiae,


Diuerfosque pedes vin&os talaribus apds,
as.Puluerulentus vti de terra elapfus repente.
In caelum vector magno Tub culmine portat.
At propter laeuum genus omni ex parte Io-
catas
a. p. iyt-Paruas Vergilias tenui cum luce videbis. _
Hae feptem vulgo perhibentur more vetufto
3°‘Stellae, cernuntur vero fex vndique paruae:

At non interiiffe putari conuenit vnam,


Sed fruftra temere a vulgo ratione fine vlla

Septem dicier, vt veteres ftatuere poetae,


a. p. afio- Aeterno cun&as aeuo qui nomino dignant:
3 5* Alcyone, Meropeque, Celaeno, Taygeteque,
Ele&ra, Steropeque, fimul fandiflima Maia.
Hae tenues paruo labentes lumine lucent,
At magnum nomen figni clarumque vocatur,
a. p sSt Propterea quod et aeftatis primordia clarat,
4o-Et port hiberni praepandens temporis ortus,
Admonet, vt mandent mortales lemina terris.

Inde Fides leuiter pofita et conueria videtur,


Mercurius paruis manibus quam dicitur dim
In

Digitized by Google
ARATEORVM FRAGMENTA. 11

In cunis fabricatus, in alta fede locafie. a. p. 170.

Quae genus ad laeuum Nixi delapla refedit, 45*


Atque inter flexum genus et caput Alitis hacfit.

Nanque eft Ales auis, lato fub tegmine caeli a. p. »rs-

Quae volat, et ferpens geminis fecat aera pennis.


Altera pars huic obfcura eft et luminis expers,
Altera nec paruis nec claris lucibus ardet, 50.
Sed mediocre iacit quatiens e corpore lumen.
Haec dextram Cephei dextro pede pellere pal- a. p. ago.

,
manft
Geftit; iam vero clinata eft vngula vemens
Fortis Equi, propter pennati corporis alam.

Ipfe autem labens vtrisque Eqiius ille tenetur 5 5,


<-

Pilcibus ; huic ceruix dextra mulcetur Aquari.


Serius haec obitus terrai viiit Equi vis,

Quam gelidum valido de corpore frigus anhelans a. p. agj.

Corpore fetifero imgno Capricornus in orbe,

Quern cunl perpetuo veftiuit lumine Titan, 1

60.

Brumali fletftens contorquet tempore currum.


Hoc 6aue te ponto ftudeas committere menfe.
Nam non longinquum fpatiuai labere diurnum.
Non hiberna cito voluetur curriculo nox.
Humida non fefe veftris aurora querelis A. p. 390.

Ocyus oftendet, clari praenuncia folis.

At validis aequor pul/abit viribus Aufter.


Turn fifliim tremulo quatietur frigore corpus:
Sed tamen anni iam labiantur tempore toto, a. p.

.
.
*
Nec

•*
Digitized by Google
i 13 M. T. CICERONIS
7o.Ncc cui fignorum cedunt, neque flamina vitant,

Nec metuunt canos minitanti murmure flutftus.

a. p. 300. Atque etiam fupero naui pclagoque vagato


^
***********
Menfe , Sagittipotens folis

Nam iam coiliminus


cum fuftinet

exiguo lux tempore praefto


orbem.

eft.
1

75. Hoc fignum veniens poterunt praenofcere nautae.


Nam prope praccipitante licebit vifere nocfte,

a. p. 303. Vt fele emergens oftendat Scorpius alto.

Pofteriore trahens flexum vi corporis Arcum.


Iam fupera cernes Ar<fti caput efte minoris,
go. Et magis ere&um ad fummum verfarier orbem.
a. p 310 . Turn fele Orion toto iam corpore condit
Extrema prope no<ftc, et Cepheus conditur alto

Lumborum tenus a palma depulfus ad vmbras,


Hie, miflore vacans, fulgens iacet vna Sagitta,
85. Quam propter nitens penna conuoluitur Ales,
Et clinata magis paulo eft Aquilonis ad auras.
At propter fe Aquila ardenti cum corpore
portat,
1
Igniferum mulcens tremebundis aethera pennis,
' Non nimis ingenti cum corpore, fed graue
moeftis
A P
nautis perturbans aequora fignum.
90
Turn magni curuus Capricorn! corpora
propter
Delphinus iacet, haud nimio luftratus nitore,

Praeter

Digitized by Google
\

ARATEORVM FRAGMENTA. 13

Praeter quadrupliccs ftcllas in fronte locatas,

Quas interuallum binas difterminat vnum:


Caetera pars lata tenui cum lumine fcrpit. 95 *
Illae quae fulgent luces ex ore corufco.
Sunt inter partes gclidas Aquilone locatae,
Atque inter fpacium et laeti veftigia folis.

At pars inferior Delphini fufa videtur A. P. jjo.

Inter folis iter, fimul inter flamina vend, loo.


Viribus erumpit qua fiimmi fpiritus Auftri.
Exinde Orion obliquo corpore nitens, ‘

Inferiora tenet truculenti corpora Tauri.

Quern qui fufpiciens in caelum node ferena.


Late dispenfum non viderit, hand ita vero 105.
Caetera fe fperet cognofcere figna potclfe. A. P. jsf.

Nanque pedes fubter rutilo cum lumine claret


Feruidus ille Canis, ftellarum luce refulgens.
Hunc tegit obfcurus fubter praecordia venter. A. P. 330
Nec tote fpirans rabido de corpore flammam, HO.
Aeftiferos validis erumpit flatibus ignes.
Totus ab ere micans iacitur mortalibus ardor.

Hie vbi fe pariter cum foie in culmina caeli

Extulit , haud patitur foliorum tegmine fruftra


Sufpenfos animos arbufta ornata tenere. I I 5.

Nam quorum ftirpes tellus amplexa prehendit,


Haec augens anima vitali flamine mulcet:
At quorum nequeunt radices findere terras,
Denudat foliis ramos, et cortice truncos. A. P. 33J.

Hunc
*
M M. T. CICERONIS
120 . Hunc propter, fubterque pedes quos dixi
mus ante

. Orioni’ iacet leuipes Lepus: hie digit, i<flus

Horrificos metuens roftri tremebundus acuti:


a. p. 340. Nam Canis infefto fequitur veftigia curfu,

Praecipitantem agitans oriens iam denique pau-


lum.
125. Curriculum nunquam defenb corpore tedans.
At Canis ad caudam terpens prolabitur Argo,
Conuerlam prae te portans cum lumine pup-
pirn:

Non aliae naues vt in alto ponere proras


Ante (blent, roftro Neptunia prata tecantes,
A. P. 34? Sed conuerfa retro caeli te per loca portat,
ISO
Sicut cum coeptant tutos contingere portus,
Obuertunt nauem magno cum pondere nautae,
Auertemque trahunt optata ad littora puppim:
Sic conuerla vetus fuper aethcra labitur Argo,
A. P- 3?o.
Atque -vsque a prora ad celfum line lumine ma-
* 35 -

lum,
A malo ad puppim cum lumine clara videtur,
Inde gubernaclum difperfo lunyne fulgens,
Clari pofteriora Canis veftigia tangit.

Exin temotam procul in tutoque locatam


140. Andromedam tamen explorans fera quaerere
Piftrix

Pergit, et vsque fitam validas Aquilonis ad auras


a . p. 355. Caerula veftigat, finita in partibus Auftri.
-
' Hanc

Digitized by Google
ARATEORVM FRAGMENTA. 15

Hanc Aries tegi t, et fquammofo cot-pore Pifces,


Fluminis illuftris tsngentem corpore ripas.

Nanque etiam Eridanum. cernes in parte Io- 145.


catum
Caeli , funeftum magnis cum viribus amnem, a. p. j 6o.

Quem lachrimis moeftae Phaetontis faepe fo-


rores
Sparferunt, Ietum moerenti voce canentes.
Hunc Orionis Tub laeua cernere planta
Serpentem poteris: procerdque Vincla videbis 150.
Quae retinent Pifces, caudarum parte locata, ,

Flumine mixta retro ad Piftricis terga reuerti.

Hjc vna ftella ne«fluntur quam iacit ex fe


,
a. p. j « j.

Piftricis ipina valida cum luce refulgens.


Exinde exiguae tenui cum lumine multae 155.
Inter Piftricem fufae fpartaeque videntur
Atque gubernaclum, ftellas quas contegit om-
neis

Formidans acrem morfum Lepus. His neque a. p. 370.


nomen,
Nec formam veteres certam ftatuifle videntur.

Nam quas fideribus claris Natura poliuit 160.


Et vario pinxit diftinguens lumine formas.

Has ille aftrorum cuftos ratione notauit,


Signaque fignauit caeleftia nomine vero:
Has autem quae funt paruo cum lumine fufae,

Confimili fpecie ftellas parilique nitore, 165.


Non potuit nobis nota elarare figura.
Exinde
I

16 M. T. CICERONIS
a.p.— 38$. Exinde Auftralem foliti quem dicere Pifcem,
Voluitur inferior Capricorno verfus ad Auftrum,
f Piftricem obferuans, procul illis pifeibus'haerens.
1 7 0> At prope confpicies experteis nominis omnes
filter Piftricem et Pifcem quem diximus Auftri
a. p. 390. Stellas fub pedibus fparfas radiantis Aquari.
Propter Aquarius obfcurum dextra rigat amnem,
Exiguo qui ftellarum candore nitefcit.

* 75 -E multis tamen his duo late, lumina fulgent?


a- p. 39>‘- Vnum lub magni pedibus cernetur Aquari:
Quod fupereft ,
gelido delapfum flumine fontis,
Spiniferam fubter caudain Piflricis adhaefit.

Hae tenues ftellae perhibentur nomine Aquai.


1 80. Hie aliae volitant paruo cum lumine clarae,

Atque priora pedum fubeunt veftigia magni


a. p. 400. Arcitenentis, et obfeurae fine nomine cadunt
Inde Nepae cernes propter fulgentis acumen
Aram ,
quam flatu permulcet fpiritus Auftri,

-
*85. Exiguo fuperum quae limina tempore tranat:

a. p. 40}.Nam procul Arduro eft aduerfa parte locata.

Arduro magnum fpacium fupera dedit, orbeni


luppiter huic paruum inferiori in parte locauit.

Haec tamen aeterno inuifens loca curriculo Nox,


A ’ P 4 '°'
Signa dedit nautis, cundi quae nofeere poffent,
',

190.
Commiferans hominum metuendos vndique
caliis.

Nam cum fulgentem cernes fine nubibus atris


Aram fub media caeli regione locatam,
A fum-

- - ^Digitized by Google
ARATEORVM FRAGMENTA. 1 7

A fumma parte obfeura caligine tetftam, A.P.4IJ-


42C.
Turn validis fugito deuitans viribus Auftrum. 195.
Quern fi profpiciens vitaueris , omnia caute
Armamenta locans , tuto labere per vndas.
1

Sin grauis inciderit vehement! flaraine ventus,


Perfringet celfos defixo robore malos:
Vt res nulla feras pofiit mulcere procellas, aoo.
Ni parte ex Aquilonis opacam pellere nubem
Coeperit et fubitis auris diduxerit Ara.
Sin humeros medio in caelo Centaurus habebit, a. p. 430.

.
Ipfeque caerulea contemns nube feretur,
Atque Aram tenui caligans veftiet vmbra, 305.
Ad fignorum obitum vis eft metuenda Fauoni. a. p. 433.

Ule autem Centaurus in alta fede locatus,

Qua lefe clarum collucens Scorpius infert,


Hac fubter partem praeportans ipfe virilem,
,

Cedit, equi partes properans fubiungere Chelis. 210.


Hicdextram porgens, quadrupes qua vafta te-

netur,
Quam nemo certo donauit nomine Graium,
Tendit, et illuftrem trueulentus cedit ad Aram. a. p. 440

Hie feie infernis de piirtibus erigit Hydra,


lapfii flexo cum corpore Terpens.
Praecipiti 2 1 5.

Haec caput atque oculos torquensadtergaNepai,A. p. 4+t-


Conuexoque finu fubiens inferna Leonis,
Centaurum leni contingit lubrica cauda.
In medioque finu fulgens Cratera relucet;

Extremum nitens plumato corpore Coruus 220.


Foi. II. '*
,

B Roftro N

V _Qigi:;^od by Google
xtt M. T. CICERONFS
Roftro tundit. Et hie , Geminis eft ille Tub iplis

a. p. 450- Ante canis , Graio Procyon qui nomine fertur.

Haec font quae vifens nocturno tempore figna

Aeternumque volens mundi cognofcere motum


aaf.Legitimo cernes caelum luftrantia curfu.

Nam quae per bis fex Signorum labier orbem


a. p. 4tj Quinque folent ftellae, fimili ratione notari

Non poflunt quia quae faciunt veftigia curfu


:

Non eodem temper fpacio protrita feruntur.


a 30. Sic malunt errare vagae per nubila caeli,

Atque fuos motu metirier orbes.


vario
Hae faciunt magnos longinqui temporis annos,
Cum redeunt ad idem caeli fub tegmine lignum.
a. p. 46°- Qua rum ego nunc nequeo totos euoluere curfus:
3 35.Vejum haec quae temper certo voluuntur in orbe
Fixa, limul magnos edemus gentibus orbes.
Quatuor aeterno luftrantes lumine mundum,
Orbes ftelligeri portantes figna feruntur,
Amplexi terram caeli fub tegmine fulti,

240.E (Juibus annorum volitantia lumina nofees,


a. p. 46s Quae denfis diftinbla licebit cernere fignis;

7 'um magnos orbes magno cum lumine latos,

Vintftos inter fe, et nodis caeleftibus aptos,

Atque pari fpacio duo cernes efl'e duobus.


245. Nam fi notflurno cognofcens tempore cae-
lum,
a p
. . 470- Cum neque caligans deterfit fidera nubes,
Nec plcno ftellas fuperauit lumine Luna,
Vidifti

Digitized by Google
ARATEORVM FRAGMENT A. 19

Vidifti magnum candentem ferpere Circumj


La<fleus hie nimio fulgens candore notatur. a. p. 47S .

Hie non perpetuum detexens conficit orbem, 050.


Sed Ipacio multum fuperis praeftare duobus
Dicitur, et late caeli luftrare cauernas.

Quorum alter tangens Aquilonis vertiturA. p. 4 *0.

auras,

Ora petens Geminorum illuftria; turn genus

,
ardens
In fefe retinens Aurigac portat vtrunque. 955.
Hunc humeroque finiftro
fura lacua Perleus

Tangit. At Andromeda hie dextra de parte te-A p. 4 gj.

• netur;
Imponitque pedes duplices Equusj et fimul
Ales
Ponit auis caput, et clinato corpore tergum,
Anguitenens humeris connititur ; ilia recedens a6o.
Auftrum confequitur deuitans corpore Virgo, a. p. 4 <».

At vero totum fpacium conueftiet orbis


Magnu’ Leo, et claro collucens lumine Cancer,
III quo confiAens conuertit curriculum Sol
Aeftiuus , medio diftinguens corpore curfus. a6j.
Hie totus medius circo difiungitur; Irte a. p. 49 *.

Pefloribus validis atque aluo poflidet orbem.


Hunc o&o in partes diuifum nolcere circum,

Si potes, inuenies lupero conuertier orbe


Quinque pari Ipacio, partes treis efTe reliftas, '
a 70.

B 2 Tern-

Digitized by Google
30 M. T. CICERONIS
Tempore nodurno quas vis inferna frequentat.
\. p- joo. Alter ab infernis Cancro conneditur Auftris.
Diftribuens medium fubter fecat hie Capri-
cornum,
Atque pedes gelidum riuum fundentis Aquari,
375.Caeruleaeque feram caudam Piftricis, et ilium

Fulgentem Leporem ; inde pedes Canis, et fimul

amplam
Argoam retinet claro cum lumine Nauem;
a. p. jos.Tergaque Centauri, atque Nepai portat acu-
men;
Inde Sagittari defixum poflidet arcum.
a8°-Hunc a clarilbnis auris Aquilonis ad Auftrum
Cedens poftremum tangit rota feruida Solis;

Exinde in fuperas brumali tempore flexus


Se recipit ledes. huic orbi quinque tributae
A. p. 5io Noclurnae partes, fupera tres luce dicantur.

a85- Holce mediam partem retinere videtur


inter

Tantus quantus erit collucens Ladeus orbis,


In quo autumnali ataue iterum fol lumine verno
< •
Exaequat fpacium lucis cum tempore nodis.
Hunc retinens Aries fublucet corpore totus,
a. p. 5 ‘
5- Atque genu flexo Taurus connititur ingens.
39
Orion claro contingens pedore fertur.

Hydra tenet ficxu; Cratera et Coruus adhaeret,


a. p. s 20. Et paucae e Chelis ftellae; fimul Anguitenentis
Sunt genua ; et funimi louis Ales nuncius inftat;
395. Propter Equus capite et ceruicum lumine tangit.

Holce

"Z.DtgrtrJed b^.Gc%ogIe
I

ARATEORVM FRAGMENTS it

Hofce aequo ipacio deiun<ftos fuftinet axis,

Per medios fummo caeli de veriice tranans. a. p. sa?

llle autem claro quartus cum lumine Circus,


Partibus extremis extremos continet orbes,
Et fimul a medio media de parte fecatur, 300*
Atque obliquus in his nitcns cum lumine fertur
Vt nemo cui ian&a manu dodiffima Pallas

Solertem ipfa dedit fabricae rationibus artem,


Tam tornare cate contortos poftiet Orbes, A. P. S3®.

Quam fiunt in caelo diuino Numine flexi, 30S-


Terram cingentes, ornantes lumine mundutn,
Culmine transuerfo retinentes fidera fulta.
Quattuor hi motu cun&i voluuntur eodem:
Sed tantum fupera terras temper tenet ille

Curriculum, oblique inflexus tribus Orbibus A - r- sif -


310.
vnus.
Quanto eft diuifus Cancer (pacio a Capricorno,
Ac fubter terras fpacium par efte necefle eft.

Et quantos radios iacimus de lumine noftro, a. p. mo.

Queis hunc conuexum caeli contingimus or-


bem,
Sex tantae poterunt Tub cum fuccedere partes, 3 1
5.

Bina pari ipacio caelcftia figna tenentes.

Zodiacum hunc Graeci vocitant, noftrique


Latini
Orbem Signiferum perhibebunt nomine vero;
Nam gerit hie voluens bis fex ardentia figna.
A. P. Mf-
Aeftifer eft pandensferuentia fidera Cancer.
330.
B 3 Hunc

Digitized by Google
sa M. T. CICERONIS
Hunc fubter fulgens cedit vis torua Leon is,
Quern rutilo (equitur collucens corpore Virgo.
Exin proiedlae claro cum lumine Chelae,
Ipiaque coniequitur lucens vis magna Nepai.
33j,Inde Sagittipotens dextra flexum tenet arcum.
Port hunc ore fero Capricornus vadere pergit.
Humidus inde loci collucet Aquarius orbi.
Exin fquammiferi ferpentes ludere Pi ices;

comes eft Aries obicuro lumine labens,


Qiieis

330. inflexoque genu proiedo corpore Taurus,


, Et Gemini clarum iaflantes lucibus ignem.
a. p. $so Haec Sol aeterno conueftit lumine luftrans,
Annua conficiens Vertenti tempora curfu.
Hie quantum terris conuexus pellitur orbis,

335-Tantundem ille patens fupera mortalibus extat


a. p. jjj.Sex omni Temper cedunt labentia no<fte:

Tot caelum rurftts fugitfntia figna reuifunt.


Hoc ipacium tranans caecis nox conficit vmbris,
Quod fupera terras prima de noefte relieftum
34q.Signifero ex orbi’ft et fignorum ordine fultum.
Quod fi Solis aues certos cognoicere curfus,
a. p. ?6o.Ortus Signorum noeflurno tempore vifes;

Nam Temper Signum exoriens Titan trahit

vnum.
Sin autem officiens fignis mons obftruet altus,

345. Aut adiment lucem caeca caligine nubes,


Certas ipfe notas caeli de tegmine Tumens
a. p. j«5-Ortus atque obitus omneis cognoTcere poffis.

Quae

t Digitized by Google
'
ARATEORVM FRAGMENTA. 23

Quae fimul exiAant cernes, quae tempore eodetn


Praecipitent obitum nodurno tempore nofces.

lam fimul vt fupero fe totum lumine Cancer 35 °-


Extulit, extemplo cedit delapfa Corona. A>

Et loca conuifit cauda tenus infera Pilcis.

Dimidiam retinet Aellis diAinda Corona


Partem iam fupera, atque alia de parte repul/a
eA;
p
Quam tamen infequitur Pifcis , nec totus ad *_ * 7r*
355 *
,
vmbras
Tradus, led fupero contedus corpore cedit,
Atque humeros vsque a genibus camurumquo
recondit
Anguitenens validis magnum a ceruicibus An-
guem.
Iam vero Ardophylax non aequa parte fecatur;
a. P. 580.
Nam breuior clara caeli de parte videtur,
360.
Amplior infernas depulfus poflidet vmbras.

Quattuor hie obiens fecum deducere figna


Signifero folet ex orbi, turn ferius ille,

Cum (upera feie /atiauit luce, recedit,


PoA mediam labens claro cufn corpore nodem. 365.
Haec obfeura tenens conucrtit fidera tcllus. a- p. $ 85 -
/

At parte ex alia claris cum lucibus errat


Orion humeris et lato pedore fulgens,
Et dextra retinens non caflum luminis Enfem.
Sed cum de terris vis eA patefada Lconis, A - p $9a
-

370.
Omnia quae Cancer praeclaro detulit ortu,
B 4 Cedunt

'Digitized by Google
;

34 M. T. CICERONIS
Cedunt obfcurata, fimul vis magna Aquflii
Pellitur: ac flexo confidens corpore Nifus
lam fupero ferme depulfus lumine cedit;

375. Sed laeuum genus atque illuftrem linquit in al-


tum
Plantam. Turn contra exoritur clarum caput
Hydrae,
a. p. w- Et Lepus, etProcyon, qui iefe feruidus infcrt
Ante Canem, inde Cams veftigia prima vi-
dentur.
• /

Non pauca e caelo depcilens figna repente


380. Exoritur candens illuftri lumine Virgo.
Cedit clara Fides Cyllenia ; mergitur vnda
Delphinus ; fimul obtegitur depulla Sagitta
Atque Auis ad fummam caudam primasque re-

cedit
a. p. 600. Pinnas, et magnus pariter delabitur Amnis.

38s. Hie Equus a capite et longa ceruice latefcit.

Longius exoritur iam claro corpore Serpens,


Crateraque tenus lucet mortalibus Hydra.
« Inde pedes Canis oftendit iam pofteriores,
Et port ipfe trahit claro cum lumine puppim;
39o.Infequitur labens per'caeli lumina Nauis;
a. p. 605. Haec medium oftendit radiato ftipite malum;
Et iamiam toto proceflit corpore Virgo.

At cum procedunt obicuro corpore Chelae,


Exiftit pariter larga cum luce Bootes,
Cuius

Digitized by Google
ARATEORVM FRAGMENTA, 35

Cuius in aduerfum eft Ardurus corpore fixus, 395.


Totaque iam fupera fulgens prolabitur Argo, a, p. 610

Hydraque, quod late caelo difperfa tenetur, >

Nondum tota patet, nam caudam contegit


vmbra.
Iam dextrum genus, et decoratam lumine fu-
ram
Al p - <IS *
Erigit ille vacans vulgato nomine Nifus,
Quem node extindum atque exortum vidimus
vna
Perfaepe, vt paruum tranans geminauerit orbem.
Hie genus et furam cum Chelis erigit alte;
Iple autem praeceps obfeura node tenetur,
Dum Nepa et Arcitenens inuifant lumina ca'eli.
A p 620 •

4 *
Nam (ecum medium pandet Nepa, tollere vero
In caelum totum exoriens conabitur Arcus.
Hie tribus elatus cum fignis corpore toto
Lucet: at exoritur media de parte Corona, a. p. 6 sj.

Caudaque Centauri extremo candore refulget. 410.


Hie le iam totum caecas Equus abdit in vmbras,
Qiiem rutila fulgens pluma praeteruolat Ales:
Occidit Andromedae clarum caput, et fera

Piftrix

Labitur horribiles epulas funefta requirens. a. p. < 30 .

Hanc contra Cepheus non ceflat tendere palmas. 4 1


5.

Ilia vsque ad fpinam mergens fe caerula condit;


At Cepheus caput atque humeros palmasque re-

clinat.

B s Cum

Digitized by Google
26 M. T. CICERONIS

a. p. 6^. Cum vero vis eft vehemens exorta Nepai,


42o.Late fufi voiat Per terras fiima vagatur,
Vt quondam Orion manibus violafle Dianam
Dicitur, excelfis errans in collibus amens,
Qiios tenet Aegaeo defixa in gurgite Chius,
Brachia cui viridi conueftit tegmine vitis.

Ii!c feras vecors amenti corde necabat,


A. p. OEnopionis auens epulas ornare nitentes;
42
*’At vero pedibus fubito perculfa Dianae
Infula dilceilit , difieclaque faxa reuellens

Perculit, et caecas luftrauit luce lacunas;


E quibus ingenti exiftit cum corpore prae fe
43o.Scorpios infeftus praeportans flebile acumen.
Hie valido cupide venantem perculit iclu,
Mortiferum in venas figens per vulnera virus;
Ille graui moriens conftrauit corpore terrain.

a. p. «4$.Quare cum magnis lefe Nepa lucibus effert,

43 5. Orion fugiens commendat corpora terris.

. Turn vero fugit Andromeda, et Neptunia Pi-


ftrix

Tota latet; cedit conuerfo corpore Cepheus,


Extremas medio contingens corpore terras.

a. p. fifc.Hic caput et fuperas potis eft demergere partes,


44o,Iufera lumborum nunquam conueftiet vmbra;
Nam retinent Arclae luftrantes lumine furas.

Labitur ilia fimul gnatam lachrymofa requirens


Cafliepeia , neque ex caelo depulia decore
" «H.Fertur; nam verfo oontingens vertice primura

Ter-

Digitized by Google
«

ARATEORVM FRAGMENTA. 27

Terras, port humeris euerfii fede refertur. 445.


Haac illi tribuunt poenam Nereides almae,
Cumquibus, vt perhibent, aula eft contendere
forma.
Haec obit inclinata at pars exorta Coronae eft a. p. 66o .

Altera, cum caudaque omnis iam panditur Hy-


dra.

At caput et totum lele Centaurus opacis '


450.
Eripit e tenebris , linquens veftigia parua
Antepedum conteda; fimul cum lumina pandit,
Ipfe feram dextra retinet. Prolabitur inde
Anguitenens capite et manibus: profert fimul a. p. «f .

Anguis
lam caput et fiimmum flexo de corpore lumen. 455.
Hie ille exoritur conuerfus corpore Nifus,
Aluum, crura, humeros, fimul et praecordiaA. p. 70 .

luftrans,
Et dextra radios laeto cum lumine iadans.
Inde Sagittipotens fuperas cum vilere luces
Inftitit,, cmergit Nil! caput: et fimul effert 450.
Sele clara Fides, et prodit corpore Cepheus. a. p. <s
7S .

Feruidus ille Canis toto cum corpore cedit,


Abditur Orion , obit et Lepus abditus vmbra.
Inferiora cadunt Aurigae lumina lapfu.

Crus dextrumque pedem linquens obit infera46


5 ,

Perieus
In loca turn cedens a puppi linquitur
} Argo,

/

Inde

Digitized by Google
38 M. T. CICERONIS
Inde obiens Capricornus ab alto, lumine
pellit

a. p. 6go. Aurigam, inftantemque Capram, paruos fimul


Hoedos,
Et magnam antiquo depellit nomine Nauem,
47o.Obruitur Procyon^ emergury; alite lapfu

E terris volucreis; exiftit clara Sagitta.

CETERA DESIDER ANTVR.

M. T.

Digitized by Goosls
M. T. C I C E R O N I S

PROGNOSTICORVM ARATEORVM
fkagmenta
Prifcian. lib. X. p. 386. Fracm. I

Idem (Cicero) pafliuum eius verbi in Prognofti-

. cis protulit,

— — — — Vt cum
Luna means Hyperionis officit orbi,

Stiuguuntur radii coeca caligine te<flL

Prifcian. lib. XVL p. 55 3, ^ n* e*


A JJ' ^
p. 706. 160.

Hoc quoque non eft praetermittendum, quod con-


iunttiones fibi praepofitae inueniuntur, tam eiua-

dem poteftatis cum fint, quam alterius, vt Cicero

in Prognofticis:

Aft autem tenui quae candet lumine Phatne.


Cic. de Diuinat. I, HI.
8-
A
Atque etiam ventos praeroonftrat faepe futures
Inflatum mare, cum fubito penitusque tumelcit,
Saxaque cana falis niueo fpumata liquore
Triftificas certain Neptuno reddere voces;
Aut denlus ftridor cum celfb e vertice montis 5.

Ortus adaugefeit fcopulorum faepe repulfu. ,


Raua

_ Digitized by Google
3o M. T. CICERONIS ARATEOR. etc.

Raua fulix itidem fugiens e gurgite ponti


Nunciat horribiles damans inftare procellas,

Haud modicos tremulo fundens e gutture cantus.

IV. Cic. de.Diuinat. T, 8. 9.


vf
«j7q. 'Vos quoque figna vidctis aquai dulcis alumnae
Cum damore paratis inanes fundere voces,

Abfurdoque fono fontes et ftagna cietis.

Saepe etiam pertrifte canit de pcdore carmen


5 -Et matutinis acredula vocibus inftat
Vocibus inftat ,
et afliduas iacit ore querelas,

,
Cum primum gelidos rores Aurora remittit.

Fufca nonnumquam curfans per littora Cornix


Demerfit c^put et fludum ceruice rccepit.
lo.Mollipedesque boues fpedantes lumina coeli
Naribus humiferum duxere ex aere fuccum.

V. Cic. de Diuinat. I, 9. Cf. Plin. H. N. XVIII, 25.

jsj fq. Jam vero fempcr viridis femperque grauata


Lentifcus triplici fblita grandelcere foetu,
Ter fruges fundens tria tempora monftrat arandi.

CETERA DESIDERANT VR.

II. GER-

**
Digitized by Google,
GERMANIC! CAESARIS

A R A T E A
/

ET IN EADEM COMMENTARIA
:

ARATI PHAENOMENA
PER
GERM ANICVM CAESAREM
IN LATINVM CONVERSA ET IN EADEM
.
'
COMMENTARIA.
Caelum Circulis quinque diftinguitur, quorum duo
extremi maxime frigidi: Auftralis humillimus, et Aqui-
lonius excelfiflimus. His vtrinque proximi duo Par-
alieli vocantur, vt ita dixerim, aequcdijlantes iidem
Tropici, iidem Solftitiales: alter Hiberhus, per quern
fol tranfiens ac tenens o&auatn partem Capricorni,
folftitium hibernum facit: alter Aeftiuus, per quern
fol tranfiens ac tenens oftauam partem Cancri, folfti*

tium aeftiuum facit. Medius eft Aequinoftialis ,


qui
o&auam partem Arietis tenens, aequinoftium vernum
facit: oftaua Librae, autumnale conftituit. Vt Circuli
in caelo, Zonae in terra vocantur.
ita Inhabitabiles
ob rigorem, quod ab his longiflime
frigidi circuli funt
Sub torrido quidam habitare putant Aethio-
fol abeft.
piae maximam partem: item plunmas infulas Maris
rubri, aliosque vertices eminentiasque terrarum noftris
ampliores. Sub Tropicis habitare nulti dubium eft.

Nofter Solftitialis Aeftiuus eft excelfus atque ar*


duns. Diuifi autem funt a nobis circuio Aequinortiuli,
qui Antichthones nominantur, et videntur humiles at*
que deprefii, qui Antipodes infra funt: quod vt e(Te
videatur, efficiunt flexus obliquitatesque terrarum, quas
Antichthones et Antiftochae et Antifceptae inhabitare
Vol. II. C dicuntur.
34 GFRMANICI
dicuntur. Incipit aatem Signifer, non ab extremo
circulo, nec ad extremum extenditur: fed ab intimo

Troplco auftrali, brumalique eodern, per Aequinoftia-


lem ad fummum folftitialem, eumdemque aeftiualem
per medium, (in his longitudo latitudoque) porreftus.
Obliquae circuli Signiferi partes, CCCLXV. figna XU,
partium fingula tricenarum, quorum quaedam minora,
quaedam ampliora, et populo Canophora dicuntur: fed

compenfatio quinque partibus creditor applicari, vt'

fint omnes, Signiferi partes, CCCLXV. Horum inci-

pientia ab Ariete, alia funt mafculorum natalibus, alia

foeminarum. Item quartura quoque eorum, aut tro-


picum, aut folidum, aut deforme. Incipiet dinumera-
tio ab Ariete. Signa tropicorum duo funt aequino&is-
lia, Aries et Libra: duo folftitialia , Capricornus et
Cancer. Tropicis proxima folida antepofita, his de-
formia.

Hie eft ftellarum ordo vtrorumque circulornm:


Septentriones duplices ad auftrum vertuntur, ligura
auerfts caudis inuicem fibi aduerfantes: inter quas ob-
liquus diiabitur Draco. Sub vnius nanque pede eft

Serpentarius, cuius Serpentarii pedes attingunt fron*


tem Scorpionis. A latere autem retro ftat Cuftos fub :

pedibus quidem eius Virgo, habens igneam in mani-


bus fpicam : retrorfus vero, veftigiis eius adiacens Leo,
medio aeftiuo folftitio Cancer et Gemini. Genua au-
tem Agitatoris caput Gemini attingunt: pedes autem
eius Tauri cornibus iunguntur, cuius Hoeduli defuper
obcinent locum Septentrionis. Habet autem Septentrio
a dextris iuxta Coronam defuper ferpentem in raani-
bus Serpentarii, et eum qui in Geniculo ftat, et lini-
ftro pede feptentrionalis Draconis verticem calcans,
vnum brachium Librae, alterum dans Coronae. Nam
minori Septentrione vltimus pes Cephei continetur,
Cycnum manu dextra apprehendentis : fuper cuius alas
Equus extendit pedem, et fuper equum Aquarius ex-
tolli-

Linoyle
ARATEA PHAENOMENA, 35

tollitur, iuxta quern Capricomus eft. Sub Aquarii pe-


dibus Pifcis magnus auftrinus, conftituta ante Cepheum
Cafliepeia: et a dorfo Agitatoris Perfeus pedem exten-
dit: fuper Perfei caput Cafliepeia pedibus properare
videtur. Inter Cycnum igitur et eum qui in Geniculo
ftat , Lyra conftituitur. In quorum medio defuper ab
oriente Delphinus cognofcitur: fub cuius cauda eft

Aquila, in proximo habens Serpentarium. Sed iam


,'de aquilonio circulo diftum eft. Nunc ad auftralem
ordinem properemus. >

Sub aculeo Scorpionis Sacrarium conftitutum eft;


fub corpore eius anteriora Centauri videntur, in quo
eft beftia. Confpicitur et Sagittarii pes fummus ex
alia parte. Sub auftrali circulo prope Centauri mem-
bra Hydrae cauda, etCornus; ad genus Virginis vrna
eft pofita: a finiftris Orionis (qui et Incola) Fluuius,
qui et Padus, necnon et Eridanus: fub pedibus Orio-
nis, qui et Incola dicitur, Lepus fplendida efligie con-
fpicltur. Retrorfum vero a pedibus eius Canis fplen-
dida refulget: poft cuius caudam Nauis conftituta eft:
ad Tauri pedem protendit manum Orion: pedibus Ge-
mini appropinquat Anticanis: fuper caput Arietis non
longe ab Andromedae pedibus Triangulus pofitus eft;
"fub Ariete et Pifcibus Cetus; connexio vero Pifcium
comtnunem habet ftellam.
36 GERM ANICI

GERMANICI CAESARIS
ARATEA PHAENOMENA.
Ab Ioue principium magno deduxit Aratus
Carminis; at nobis genitorTu maximus audorj
Te veneror, Tibi fecra fero, do&ique laboris
Primitias. Probat iple Deum reclorque latorque.

5. Quantum etenim poflent anni certiflima figna,


Qua Sol ardentem Cancrum rapidiflimus ambit,
Diueriasque iecat mctas gelidi Capricornij
Quaeue Aries et Libra aequant diuortia Iucis,
Si

Qnaeritur cur a Ioue incepit, et non a mufis, vt


Homerus? Conueniens magis hoc exiftimauit prin-
cipium Phaenomenis, vti Ionem ityiocaret, quod ipfo-**
rum carminum origo eft Iupiter. Non folusautem
ita coepifie videtur Aratus , fed et Crates Comicus,
a Vefta incipiens et profari carmina; Sophron in
mimo, qui Nuncius infcribitur, a Vefta incipiens.
Omnes inuocant Iouem omnium principem. Sed
quaeritur cuius Iouis meminerit, vtrumne fabulofi,
an naturalis? Et philofophi quidem plurimi natura-
lisaiunt eum Iouis meminiffe. Sed Crates ait, Io-
vem diftum caelum; inuoqatum veromerito, quia
in aere et aethere funt fidera; et Homerum dixiffe
Iouem in aliqua parte caelum. Et ipfe Aratus, qnod
• dicit

i
;

ARATEA PHAENOMENA. ,
57

Si non parta quies, Te praefide, puppibus


aequor,
Cultorique daret terras? Procul arua filerent. 10.
Nunc vacat, audaces in caelum tollere vultus,

Sideraque et varios caeli cognofcere motus


Nauita quid caueat; quid icitus vitet aratorj

Quando ratem vends, aut credat feniina terris.

Haec ego dum Latiis conor praedicere mufis, 15.


Pax Tua Tuque adfis nato, nutnenque fecundes.
C 3 Caetera,

Herodotus, Iouem diftum afc'ra,


dicit et Crates qui-
dem eiusdem eft opinionis, teftemque effe I’hilonem
Comicum dicit. Hoc autem conftat et ipfilm dicere.
Nam quia nihil aliud eft Vox, quam percuffus a£r,
videtur conuenienter dixiffe, quae rei praeftent au-

ftoritatena, plenas lone vias referens, et omneis


horainum conuentus. Nihil eoruin, quae in terra
funt, fine afire eft: ratione etiam, cuius omnes vfutn
defiderainus. Nam cunfti mortales oftendunt vfum
fufpirio, et cum viuimus, acre indigemus. At quod
ait, Ucxtra monfirat , ad auguria pertinet auium.
Propter quod et Stoici Iouem effe affirmant, qui
per materiam manat Cpiritus, et fimilis eft noftrae
animae. (Zenodotus autem Aetolus et Diodorus
aiunt, nec ad fahulofi louis fufficere eiujtnodi opi-
nionem: effe enim talem caufam louis, et conue-
nire omnes vias eo confertas, quas tantum loco
eius defcribit, Dicendo autem, Etiam genus, often-
dit animae immortalitatem. Bene, propterea quod
ait; nouerat enim virtuti aliquid aemulum futurum.
Dei igitar aduerfus delifta lenem effe,.eft, quoniam
omnium parens aifirmatur, et non foium hominum,
fed etiam deorum.j
38 GERMANICr
Caetera, quae toto fulgent vaga fidera

mundo,
Indefefla trahit proprio cum pondere caelum.
Axis at immotus temper veftigia feruat,

so. Libratasque tenet terras, et cardine firmo


Orbem agit. Extremum geminus determinat
axcm,
Quern Graii dixere polum ; pars merla fub vndas
Oceani, pars celia tub horrifero Aquilone.
Ar£H. Axem Cretaeae dextra laeuaque tuentur
35,Siue Artfti, feu Romani cognominis Vrfae,
Plauftraue, quae facies ftellarum eft proxima
vero:
Trcs
/

Vertices extremes, circa qnos Sphaera caeli vol-


vitar. Polos Graeci nuncupauerunt, e quibus vnus
eft auftralis ,
qui terrae obieftus a nobis nunqilam vi-

detur; alter autem feptentrionalis, qui boreus voca-


tur, etnunquam occidit.
Duae funt Ar&i, quarum maiorem vocant, Heli-
cen: minorem, Canis caudam. Alterutra quidem
harum capita deorfum, alterutra furfum afpiciunt. Al-
tera nanque Helice eft, quae apparet prima noftis:
altera, pulilla quidem, fed a nauigantibus obferuatur;
maria eniin conturbat. Helicen autem dicit Hefiodus
Callifto Lycaonis regis filiam fuiflfe, et in Arcadia
folitam cum Diana venari , et in montibus vagari , et

a loue compreft'um , rem celaffe Dianam. Quam gra-


vidam , nitdam fe lauantem cum afpexiffet Diana in

laUacro, partum eius accelerans, beftiam earn elTe

iullit; et dum efiet vrfa Arftum enixa eft


, quern ,

Arcadem vocant. ,Amphis autem comicus poeta re-


fert,
;

ARATEA PHAENOMENA. 39

Tres temone , rotisque micant fublime quater-


nae
Si melius, dixifle feras: obuerfa refulgent

Ora feris ; caput alterius fuper horrida terga


Alteriifc lucet ;
pronas rapit orbis in ipios 30.

Decliueis humeros. Veteri fi gratia famae,

Crefiia vos teilus aluit, moderator Olympi


Donauit caelo; meritum cuftodia fecit,

Quod fidae comites prima incunabula magni


Fouerunt Iouis , attonitae cum furta parentis 35.
Aerea pulfantes mendaci cymbala dextra,

Vagitus pueri patrias ne tangeret aures,


Didfaei exercent dominae famuli Corybantes.
C 4 Hinc

fert, louem in Dianae effigiem transfiguratum in ve-


natione CaJlifto opprefTiffe; tempore partus plena cum
vexaretur, Dianae culpam indicafie, et iratam Dia-
nam in vrfam transfiguraffe. Quae dum in montibus
vagaretur, a quibnsdam paftoribus apprehenfa , cum

puero perdufta eft ad Lycaonem; poft tempus in Ly-


caci louis templum confugientem, cum earn Areas
Alius fequeretur, quo earn nefas erat intrare, ab Ar*
cadibus vtrique interfefti funt lupiter autem vtros.
que caeli aftris intulit, Vrfamque earn nominauit.
Ouidius a lunone in beftiam conuerfam feribit. Ha-
bet autem ftellas in capite feptem, in fingulis humeris
lingulas obfeuras, armo duas, in pe&ore vnam,
in
in pede priore ciaras duas, in fumma cauda ctaram
vnam, in ventre claram vnam, in fpina vnam, in era-
re pofteriore duas , in extremo pede duas , fuper cau-
dam tres; fiunt otnnes XXIV. Porro Arftus minor a
pluribus Phoenice, a Graecis Arftopbylax, a nonnu!.
lis

"Digitized by Google
V

40 GERMANIC!
Hinc Iouis altrices Helice Cynofuraque fulgent.
40.Dat Graiis Helice curfum maioribus aftris,

Phoenicas Cynofura regit; fed Candida tota


Et liquido fplendore Helice nitet; haud prius vlla,
*
Cum fol Oceano fulgentia condidit ora,
Stella micat caelo, feptem quam Creflia flammis.
45.Certior eft Cynofura tamen fulcantibus aequor:
Qiiippe breuis totam fido le cardine vcrtit,
Sidoniamque ratem nunquam fpedata fefellit.

Dr«co. Has inter medias abrupti fluminis inftar


Immanis ferpens finuofa volumina vedat
50. Hinc atque hinc, iuperatque illas mirabile mon-
' ftrum.
Cauda

Us Canls canda vocatur. Qnam Sidones afpicientes


continuo nauigant. Dicitur a loue inter aflra collo-
catus, vt duplex honor Helices monflraretur. Aga-
thofthenes quidera in Afiaticis carminibus, Cynofu-
ram dicit Iouis fuiffe nutricem vnam c-x Idaeis nyra-
phis , a qua in Cretae opp.ido Hydoe Nicoftratus con-
ftituit portus, et circa eum locum Cynofuram fuiffe
cum Telchiniis, qui dicuntur Curetes Idaei. Aratus
Cynofuram et Helicen Cretenfes Iouis nutrices fuiffe
dicit, ob quod funt caeiefti donatae honore.

Habet autem ftellas, in humero fplendidam vnam,


In peftore claram vnam, in ventre claram vnam, fuper
caudam ciaras tres: fiunt omnes feptem fupra alias
decern, quae praccedunt et dicuntur ludentes: et ma-
xime altera, quae vocatur Polus, in quo a quibusdam
putatur totus orbis circunuerti.
Inter ambas ergo Arftos maximus Uexuofo corpore
adiacens Draco, qui vtranque Arfton flexuofo corpore
ferni-

culby Googk
j
ARATEA PHAENOMENA 4 *

Cauda Helicen fupra tendit, redit ad Cynofuram


Squammigero laplu ; qua dcfinit vltima cauda, .

Hac caput eft Helices; flcxu comprenditur alto


Serpentis Cynofura ; ille explicat amplius orbes,

Sublatusque retro maiorem refpicit Ardum. 55*

Ardent ingentes ovculi, caua tempora claris

Ornantur flammis, raento fedct vnicus ignis.

Tempus dexterius qua lignat ftella Draconis,


Quaque ledet mento: lucCt nouiflima cauda;
Extremum qua Helices fidus micat, acradiatur 60.
Serpentis decliue caput; qua proxima figna
Occafus ortusque, vno tanguntur ab orbe
Oceani tumidis ignotae fludibus Ardi,
Semper inocciduis leruantes ignibus axem.

C y
)
Haud

femicingit, Helices fuperuoluit caput, Phoenices cir-

cuncingit caudara. Hunc Pherecydes dicit inter aftra


collocatum beneficio lunonis, eo quod cum nuberet
Ioui luno, diis ofFerentibus raunera, Terra quoque
obtulerit aurea mala cum ramis, quae luno in hortum
luum, qui erat spud Atlantern inferri iilflit, et He-
,

fperides Atlantis filias cuftodes pofuit, quae cum a


filiabus Atlantis fubtraherentur et faepe vexarentur,
luno cuftodem horti Draconem peruigilem implicuit
arbori, quern Hercules interfecit, et ilia aftris intulit.

Hunc alii Iouem aftris intulifle dicunt, ob memoriam


virtutis Herculis, Mineruae obieftu, quern ilia con-
tortum caelo immifit, et inter Septentriones locauit.
Habet autem ftellas, in capite fplendidas tres, in cor.
pore veto vsque ad caudam, Xll. ab inuicem diftantes,
Sunt autem omnes XV*
43 GERMANICI
Engonafin. Haud procul Effigies inde eft defetfta labore,
h
*
Noil illi nomen, non magni caufa laboris:
Dextro nanque genu Nixus, diuerlaque tendens
Brachia, fuppliciter panfis ad nurnina palniis,
Serpentis capiti figit veftigia fcaeua.

coron*.
Claro Ariadnes qua facrata eft igne Corona,
7
°’(Hunc illi Bacchus thalami niernor addit hono
rem)
Terga
Draconem immenfae magnitudinis , hortorum cu-
ftodt-m infomnem , dum a Iunone ad cuftodienda
aurea mala eflet conftitutus , Hercules, cam ad mala
aurea profeftus fuiffet, ut refert Panyafis in Hera*
clea, fertur peremilTe ; et iccirco inter aftra Iupiter
hunc lafaorera memoria dignum honorafle, et vtros-
que dderibus intulide, ita vt in certamine fuerint
eorum habitus, ferpentis capite iam defefto; qui
ideo in genu dans, manibus furfum extends, dextro
pede contra draconem porrefto pingitur, vt certa-
tninis labor Ggnificetur. Ideo pellem leonis in Gni-
• ftra tnanu habere fingitur, vt infigne virtutis mon-
ftretur, quia leonem inermis interfecifle narratur.
Habet autem deltas, in capite vnam, in fingutis hu-
'
meris fmgulas fplendidas, in Gniftro cubito vnam,
in eadem manu vnam, in eodem brachio vnam, in
femore vnam, in dextra parte femoris duas,
finiftro

in coxa duas, in genu dextro vnam, in eadem ti*


bia vnam, in crure duas, in eodem pede vnam, in
dextra manu vnam, in claua, quam eadem tenet
manu, vnam, in leonina pelle' quatuor. Sunt omnes
vigintiquatuor. ,

Haec corona dicitur efie Ariadnes, quam Liber


aftris intulifle dicitur, dum eius nuptias dii in infula
. Creta
)

ARATEA PHAENOMENA. 43

Terga nitent ftellis; at qua fc vcrtice toliit, ophiu-

Succiduis genibus laffum et miferabilc fidus,


Hac Ophiuchus erit, longe caput ante notabis,
Et vaflos humeros, turn caetera membra fe-75.

quuntur.
Illis languet honos, humcris manet integer ardor.
Luna etiam pleno menfem cum diuidit orbe, Anjuis.

Lux tenuis manibus , per quas elabitur Anguis


Prefius

Creta celebrarent , cogitans praeclaram facere, pro


qua primum noua nupta coronata eft. Sed qui Cre-
tica confcripfit, refert, quia cum Liber ad Minoem
regero veniflet, vtAriadnen iiliam eius duceret vxo-
rem, coronam dono Ariadnae dedifte Vulcani opere
faftam ex auro et gemmis precioltf, et talis fulgo-
ris fuit, vt Thefea ex Labyrintho liberaret, quae
poft aftris affixa eft, cum in Naxon vtrtque venif-
fent. (Signum amoris eius crines oftendunt, et eft
ftellis fulgentibus fub cauda Leonis. Habet autem
Hellas nouem in circuitu pofitas, quarum tres funt
fplendidae.

Hie eft Serpentarius ,


qui fuper Scorpionem ftat,

tenens vtraque rnanu ferpentem, qui ab aftrologis


dicitur fuifte Aefculapius, filius Apollinis; qui cum
medicinae arte vteretur, mortuos fertur fufcitafTe.

Quamobrem iratus in eum Iupiter doraura eius ipfo


fulminis itiu percuftit. Rogatu autem Apollinis pa-
tris Iupiter ei arte fua rurfus poft obitum defunfto
animam reftituifle ad vitara, et inter aftra confti-
tuifte putatur. Habet autem ftellas, in capite cla.
ram vnam, in fingulis bumeris claras fingutas, in
finiltra manu tres, in dextra quatuor, et duas ex eis
claras: in lingulis lumbis fingulas, in fingulis ge-
nibus
44 GERMANICI
Preflus vtraque manu, medium cingens Ophiu-
chum.
Scorpim. Scorpius ima pedum tangit, fed planta finiftra
^e
’In tergo refidet, veftigia dextera pendent.

Eft impar manibus pondus, nam dextera paruara


Partem anguis retinet, per laeuam attollitur on>
nisj

Quantumque a Iacua diftantia Serta notantur,


Erigi -

nibns finguias, in dextra tibia claratn vnatn, in fin-


-gutis pedibus fingulas claras. Sunt omnes XVII.
Serpens, quern tenet in manibus, babet ftellas in
oriticio duas, in flexura ^.pitis fpiffaa quatuor, in
manu Ophiuchi duas claras, in prima flexura otto,
in fecunda, quam tenet in dextra manu, alias otto,
in tertia vsque ad caudain fex. Fiunt omnes ftellae
ferpentis triginta,'

SCORPIVS.
Scorpius fane inter aftra a Ioue iliatus eft, pro
eo qund fertmt ex terra ortum, fummiffumque qui
Oriona interficeret ob eius ioquacitatem, quod ex
venatiune nullam fe feram relinquere diceret; isque
.
Oriona percufiit et occidit, et inde a Ioue aftris il-
Iatus eft, vt eius naturam futuri homines intellige-
rent. Nigidius autem dicit , Scorpionera ad perni-
ciem Orionis in inlula Cbio in monte Chelippio or-
tum , voluntate atque ope Dianae. Nam cum in
monte Cellionio venaretur, irridens Dianara, con-
temnebat eius opera, quae in monte conftituebat.
Itaque Diana dicitur mifule Scorpionem, qui Orio-
nem vita priuaret: poftea ab Ioue impetralTe, vt
Scorpio in duodecim fignorum memoria conftituere-
tur. Hie pb magnitudinem in duo domiciiia parti-
tur.

Digitized by Googli
ARATEA PHAENOMENA. 45

Erigitur tantum Serpens, atque vltima mento 85.


Stella fub aetherea fulget crinita corona, •
At qua fe dorlo finuabit lubricus Anguis,
Infigni caelum perfundunt lumine Chelae.
Iplam Helicen fequitur fenior, baculoqueAraopiry-
minatus,
Siue ille Ardtophylax, feu Bacchi ob munerago’
caefus
Icarus, ereptam penlauit fidere vitam.
Non -

tur. Etenim ad aliud tendunt brachia eius, ad aliud


corpus et cauda et ac !eus. Habet autem ftellas in

vnoquoque cornu duas, in ore vnam claram, in r

fronte duas, in dorfo claras tres, in ventre duas,


in cauda quinque, in aculeo duas. Sunt omnes XIX.
Ex his quatuor, quae funt in Cornibus eius, duae
priores clarae, et duae obfcurae Librae aiTignantur,
quam Chelas Graeci dicunt.
Bootes, qui et ArtPurus, fertur efle cnftos Plau-
ftri, eo quod Plauftram fequitur, id eft Septentrio-
nes, et quafi fuccinttus fit Septentrionibus. Hunc
dicunt Arcadem louis filium efle, de cuius poft no-
mine Arcadia difta eft, quern Lycaon Pelasgi fllius,
cum Iouem hofpitio recepiflet, infantem membratim
lacerauit, et Ioui in epulis appofuit, tentans Iouem,
vtrum deus eflet. Iupiter autem dicitur domum
Lycaonis fulmine eoque loco ciuitatem
incendifle,
conftruftam, quae Trapezos appellata eft; Lycao-

nem vero copuertiffe in Iupum, Arcadem autem


compaftis membris ad vitam reduxiffe, et cuidam
caprario dedifie nutriendum. Qui cum adulta iam
aetate eflet, matri infcius vim inferre voluit, quos
cum
/
46 GERM ANICI
Non illi obfcurum caput eft, non triftia membra;
Sed proprio tamen vna raicat fub nomine flam-

ma, •

Ardurum dixere , finus qua vincula nodant.

vir*o. Virginis inde fubeft facies, cui plena fmi-


9 5> ftra

Fulget fpica manu', maturisque ardet ariftis,

Quam Te, Diua, vocem? Tangunt mortalia


'
fi te

Carmina , nec furdam praebes venerantibus au-

rem, \

Exofa heu mortale genus, medio mihi curfu


goo. Stabunt quadrupedes, et flexis laetis habenis
Teque "Tuumque canam terris venerabile nu-
nien.
i Aurea

cum incolae Lycaei montis occidere vellent, Iupiter


vtrosque liberans, aftris intulit: qui, vt res gefta

,
eft, ita manent, ilia Vrfae naturae, hie impetum
faciens, quem Bootem Homerus vocat. Habet autem
ftellas, in dextra manu quatuor, quae non occidunt:
in capite ciaram vnam, in lingulis humeris lingulas,
in fingulis mammillis claras lingulas , in dextra parte
corporis fub mammilla obfeuram vnam, in dextro
cubito ciaram vnam, inter vtraque genua ciaram
vnam et] magnam, quae eft Arfhirus: in lingulis
pedibus fingulas. Fiunt omnes XML
Ad adfpeftum autem Bootis Virgo conftituta eft,

quae Erigone difta eft, quae inter Leonem et Li-


bram in Zodiaco locum tenet. Hanc Heiiodus louis
et

Digitized by Googli
;

ARATEA PHAENOMENA. 47

Aurea pacati regeres cum fecula mundi


Iuflitia , inuiolata malis ,
plaeidiflima virgo,

Seu genus Aftraei fueris, quern fama parentem


Tradidit aftrorum, feu vera intercidit aeuo 105.
Ortus fama tui, mediis Te laeta ferebas

Sublimis populis, nec dedignatafubire


Teda hominum et puros fine crimine, Diua,
Penates.
Iura dabas, cultuque nouo rude vulgusin om-
nes
Formabas vitae finceros artibus vfiis. 1 10.

Nondum veianos rabies nudauerat enfes,


Nec conianguineis fuerat difcordia nota
Ignotique maris curfus, priuataque tellus

Grata

et Tbemidis filiam efle dicit, nomine Tuftam. Hunc


fecutus Aratus dicit, quod cum eflet immortalis, in
terris morabatur, et a virorum afpeftu fe fubtrahere
folita, cum foeminis confuito ludere et conuerfari
videbatur, et ab eis lufta vocabatur, et nondum in-
ter homines nequitiam , neque nauigationem fuifie:
fed illam moratam, aequitatem hominibus
in terris
praeftitiffe eo feculo, quod aureum dicebatbr. Sed
poftquam diminuti homines a pietate quieuerunt,
ilia cum eis minime
conuerfata eft: poftquam vero
hominum mores in deterius verli fuut, in toto fe e
terris abftuiit, et in ea parte caeli habitauit, qua
enumeretur. Nonnulli autem earn effe Cererem eo ,

quod fpicas teneat: alii Atargatin; quidam vero


Fortunam, pro eo quod fine capite aftris infertur.
Nigidius de Virgine ita refert: Virginem luftiriam
dici
48 GERM ANICI ,

Grata fatis ; ncque per dubios auidiffima ventos


1 5-Spes procul amotas fabricata naue petebat
Diuitias, frutftusque dabat placata colono

Sponte fua tcllus, nec parui terminus agri;


Praeftabant dominis figno tutiflima rura.
At poftquam argcnti creuit deformior aetas,

ao.Rarius inuifit maculatas fraudibus vrbes,


Scraque ab excelfis defcendens montibus ,
ore
Velato, triftique genas abfcondita vitta,

Nulliusque larem, nullos adit ilia Penates.

Tantum cum trepidum vulgus coetusque vo-


cauit,

2 5.1ncrepat: O patrum foboles oblita priorum,


Degencres Temper femperque habitura minores>
Quid me cuius abit vfus per vota precatis ?

Quaerenda eft fedes nobis noua ; fecula veftra

Artibus indomitis ftudent Icelerique cruento.


Haec

did fiue Aequitatem ,


quae ab hominibus receflerif,

et ad immortales merito transient. Nam cum inter


mortales conueniret, omnibus locis couciliabulisque
folitam confiftere, et praecipere hominibus, ne te-

mere a iufritin et aequitate difcederent: qui quandiu


monitis eius obedirent, diu in vita fine cura et fo-

licitudine futuros: fed cum negligentius aequitatem


obferuantes declinarent, infidiisque, cupiditate et
auaritia alter alterum deciperet, ab hominibus difeef-
CJTe, et digna caelefti numero immortale praemium
pietatis pofledit. Habet autem ftellas in capite ob-

feuram nimis vnam, in iingulis humeris lingulas, in

vna-

Digitized by Google
;

ARATEA PHAENOMENA. 49

Haec effata , fuper montes abit alite curfu, 130.


Attonitos linquens populos grauiora pauentes.

Aerea fed poftquam proles terris data, nec


iam
Semina virtutis vitiis demerfa refiftunt;

Ferrique inuento mens eft laetata metallo


Polluit et taurus menfas afluetus aratro; *3 J.
Deieruit propcre terras iuftiflima Virgo,
Et caeli fortita locum ,
qua proximus illi

Tardus in occalu fequitur fua plauftra Bootes.

Virginis at placidae praeftanti lumirie fignat

Stella humeros, Helicen ignis non clarior am- 140.


bit,

Quique micat cauda, quique armum fulget ad


ipfum,
Quique priora tenet veftigia ,
quique fecunda
Clunibus hirfutis , etquifua ildera reddit;

Nanque alii quibus expletum ceruixque caput-


que,
Vatibus ignoti prifcis fine honore feruntur. 145,

Qua

vnaqnaqne ala obfcuras duas: ex eis quae funt in


dextra ala a parte humeri, eft clara vna, et in fin-

gulis cubitis lingulas, in iingulis manibus Angulas:


ilia quae dextra, clarior eft, et vocatur Spica: in
tunica obfcuras fex, in fingulis pedibus lingulas.
Sunt omnes decern et nouem.

Vol. II. D
/


GERMANIC!
Qua media eA Helice, fubie&um relpicc
'
Cancrum •,

At capiti fuberunt Gemini.


Qua
Hi dicuntur Caftor et Pollux, fratres Gemini ma-
xima concordia, e quibus cum vnu* cecidiflfet in
pugna, quam aduerfus Atbenienfes gerebant, alter
, immortalitatem accepit, quos Iupiter vtrosque caelo
intulit fideribusque Geminos nominauit, qui Saluta-
res funt appellati. Nam et horum ftellae ita fe ha-
bent, vt occidente vna , oriatur altera. Alii volunt
Zethum et Amphionero effe, ideo vnus zonam, al-

ter Ivrara babet. Nigidius deos Samothracas dixit,


quorum argumentum nefas lit enumerare, propter
eos, qui minifteriis praefunt. Item dicit Caftorem
et Pollucem, Tyndaridas, Geminorum honore de-
coratos, quod quod
principes pacationis dicantur:
mare totum praedonibus maleficisque pacatum red-
didiffent, et quo in tempore nauigauerint cum la-

lone atque Hercule ad pellem inauratam auferendam,


multis laboris tempeftatibusque confli&i, periculo-
rum atque animorum experti, impendia laboribus li-

berare ftuduerunt: atque cum a loue eflent elati,

petierunt a patre, vt fibi liceret in eo caeli loco


conftitui, vnde mortalibus auxiliantes profpicere pof-
lent. Quamobrem eis concelTum eft immortali me-
moria locoque conftitui, et plerisque mortalibus au-
xiliantes fui confpettus gratiam praebent. Quorum
prior habet ftellas, in cap|te claram vnam, in lingu-
lis humeris fingulas claras, in dextro cubito vnam,
in eadem manu vnam, in fmgulis genibus fingulas,
in lingulis pedibus fingulas. Sunt omnes nouem.
Alter qui Propus appellatur, is iuxta cancrum eft,
babet ftellas, in capite claram vnatn , in lingulis
mamiliis lingulas, in iiniftro cubito duas, in eadem
manu

Digitized by Google
ARATEA PHAENOMENA. 5i

manu vnam, in finiftro genu vnam, in fingulis pe-


dibus fingulas, in finiftro pede vltimae diftantiae
vnam: quae vocatur Propus. Fiunt fimul decem.
Hi funt inter duodecim figna zodiaci circuli: fed in
medio circulo aeqnino&iali tropici hiemalis , qui
Anftralis appeilatur, fita funt
Cancer in aftris pofitus eflfe dicitur, beneficio Tuno-
nis, quod cum Hercules cum Hydra ad fontem Ler-
naeum depngnaret, hie Cancer HercniiS pedem mor-
fu deprehendit, vt Panyafis auftor dicit, quem mira-
tus Hercules, calcatutu contriuit, beneficioque Iuno-
nis magnis honoribus decoratus eft. Idem duodecim
iignorum numero annumeratus. Sunt in hoc figno
aliae ftettae, quas Graeci ovovt dicunt, quod cum Li-
ber a lunone infania obiefta fugeret, ad occurfus Do-
donaei Iouis, eiusque in templo refponfa peteret, vt
Philifcus refert, magni imbres cum grandine orti
funt, ea parte qua transiturus erat; afinis e contrario
transeuntibus per aquas, in vno ex his fedens et ipfe
transueftus eft fine periculo, et ab infania liberatus.
Vni autem ex humana lo-
his effecifle dicitur, vt voce
queretur, paucum tempos cum Priapo conten-
et poll
dere coepit de membro naturali. Priapus comprelTum
afinum occidit. Iouis autem beneficio vtrique im-
mortali honore donati sftris funt illati. Eft et altera
origo, quae infertur ab aliis: quod cum aduerfus gi-
gantes dii belluin agerent, idem Liber et Vulcanus et
Satyri afinis infidentes profefti funt ad pugnam. Quod
genus vifo tumultu diro, cum murmure rugiffent, gi-
gantes eorum voce territi fugerunt, et confeftim dii
de gigantibus triumphauerunt; et iccirco vna cum
praefepio fuo aftris funt illati, et in figno nobilis
Cancri pofiti, cuius curfum ad occafum tendit. Ha-
bet autem ftellas in cornibus anterioribus duas claras,
et tres oljfcuras, quae appellantur Nubilum t.quod cir-

ca eum videtur, Praefepium dicitur: in ore vnam,


in dextris pedibus fingulas : funt quatuor obfturae; in
D 2 finiftris
;

52 GERM ANICI
Leo. — Qua pofterior pes,

Horrcntesque iubas ct fuluum cerne leonem.


Hunc vbi contigerit Phoebi violentior axis,

iSo.Accetifa in Cancro iam, turn gcminabitur acftas.

Hinc lyinphae tenues; hinc eft triftiflima tellus;

Et dcnlas laetus fcgetes bene condit arator.


Ne mihi turn reaiis pulfet vada caerula puppis

Dent

, finiftris priores ctaras duas, in fecundo vnam, in ter-

tio vnam, in extremo minore vnam, in tefta duas.


Sunt omnes XVI.

Leo beneficio Tunonis inter aftra collocatus dioitur,


eo quod virtute caeteras praecellat. Periandrus Rho-
dius refert, eum ob primos labores Hercuiis memo-
riae cau fa, honorifice aftris illatum. Nigidius refert,
hunc Leonem nutritum apnd Lunam u STu Iunonis, et i

in terra Arcadia in regione Nemaeae in fpeiunca Mih-


dimon nomine fuerit, quam quidam Aphrifo dicunt,
et iuCfu Iunonis ad Hercuiis exitium dimilfum, quem
Hercules iuftu Euryllhei interfecit cum Molorcho ho-
fpite fuo, cuius clauam pro viribus tributam principio
eft adeptus, cum qua Leonem interfecit, itaque poftea
claua pro gladio, pelle pro feuto reliquo tempore vti

coepit, apud omnes mortales gratus ob virtutem


et
haberi coepit ; Iunoni porro magis odio efle. Qua-
propter leonem caelefti memoria dignatum voluntate
Iunonis nos arbitramur. Hie notabilis et maximus
inter tigna eft. Plerique volunt Nemaeap gvmnicos
ludos ob hunc Leonem inftitutos. Hie totus figura-
tur. Habetftellas, in capite tres, in collo duns , in
pertore claram vnam, in fpina tres, in cauda media
vnam, in vlfima cauda claram vnam, in medio ventre
vnam, fub pettore duas, in priore pede claram vnam,
fub

Digitized by Google
i

ARATEA PHAENOMENA. 53
'

Dent potius vends excuflo vela rudente,


Excipiantque finus zephyris fpirantibus auras. , * 55 -

Eft etiam Aurigae facies

Natus Erichthonius, qui primus fub iuga duxit


, fine Atthide terra
^ h,ho’

Quadrupedes ,
feu Myrtoas demerfus in vndas
Myrtilus; hunc potius fpecies in fidere reddit.
Sic nulli currusj fic ruptis moeftus habenis, 160.
D 3 Per-

fub ventre vnam. claram , in medio ventris vnam ,


ill

pofteriore pede ciaram vnam, in genu pofteriori cla-


rara vnam. Fiunt omnes decern et nouem. Viden-
tur aiiae ftellae obfcurae feptem iuxta caudnm eius,
quae vocantur crines Berenices, et funt earum virgi-
num, quae Lesbo perierunt. IHa autem magna et
clara, quae in pettore eius eft, appellatur Tyberone.
Hie agitator Erichthonius dicitur fuiffe Vulcani et
Mineruae filius. Qui’Vulcanus cum loui fulmen effi-
ceret, ab loue promifTum coepit, vt quicquid vellet
praefumeret. Ille Mineruam in coniugem petiuit.
Iupiter imperauit Mineruae, vt virginitatem defende-
ret. Dutnque cubiculum introirent, certando Vulca-
nus femen in pauimentum iecit, vnde natus eft Erich,
thonius, quern Minerua in cifta abfcondit, dracone-
que cuftode appoftto, dilabus fororibus Aglauro et
Pandrofo commendauit. Hie primus currus homines
equis iunttis docuit fimiles quadrigae folis facere.
Primum Panathenaea conftituiffe, arcem templumtjue
aedificaffe dicitur, quern Iupiter miratus aftris rece*
ptum memoriae tradidit In hoc figno et Capra eft,

quam in humero portat, quae louem nutriuit. Item-


que eius iilii Hoedi , quos auriga in brachio portat,
qui fluftus fignificare dicuntur, nofeuntur. Mufaeus
de capra hoc refert: datur Ipuis infar.s nutriendus
The-

Digitized by Google
54 GERMANICI
Perfidia Pelopis raptam gemit Hippodamiam. .

Ipfe ingens transuerfus adit laeuamGeminorum


Maiorisque Vr/ae contra delabitur ora.
Numina praeterea fecum trahit; vna putatur
i65.Nutrix efle louis, fi vere Iupiter infans
Vbera Cretaeae mulfit fidiflima caprae,

Sidere teftatur quae claro gratum alumnum,


Hanc auriga humero portans at raanibus hoe-
dos
Oftendit, nautis inimicum fidus, vbi illos

i7o.Orbis ab oceano celfus rapit 5 haud femel hoedi


lada-

Themidi Almathaeae, quae fuit domina caprae, quae


ex ea Iouem nutriuit. Efle autem hanc oaprara filiam
Solis dicunt, cuius afpe&us tam atrox fuifle dicitur,
vt Titanes earn timerent, rogarentque matron Ter-
rain, vt earn abderet. Terra autem in antro claufam

Amalthaeae tradidit cuftodiendam, ibique Iouem cum


cura Amalthaeae educafle. Qui cum effet iuuenis,

et ilie contra Titanes inermis vellet pugnare, eius


pellem dicitur acceptam pro fcuto habuifle, quod Tem-
per Titanibus agitator timori fuerit, et dicebatur
* media pelle Gorgoneum caput habere ; eo teftus teg.
mento caprae, tergo alterius pellis tefta reflituit, vi-
tae etiam immortalitate donauit, caeiique aftris intu-
lit, et eius pellem appeliauit. Aliis placet, agitato-
rem Myrtilum efle Mercurii filium, OEnomai auri-
,

gam , et a patre Mercurio aftris illatum , cuius caput


non multum diftat ab Helice, genua apponuntur Ge-
minis, pedes iuxta Tauri cornua. Habet autem ftel-

las, in capite vnam, in flngulis humeris fingulas, fed


ea eft clarior, quae in liniftro humero eft, et appella-
tor

Google
I

ARATEA PHAENOMENA. j 5

'

Iaflatam videre ratem nautasque pauentes,


Sparfaque per faeuos morientum corpora flu- •

clus.

Aurigae pedibus trux adiacet ignea Taurus Taurus.

Cornua fronte gerens , et lucidus ore niinaci,


Quemlibet ignarum caeli fua forma docebit, »75«
Et caput, et patulas nares, et cornua Tauri.
Fronte micant Hyades. Quae cornus flamma
finiftri

Summa tenet, fubit haec eadem veftigia dextra

Aurigae , mediaque ligant compagine diuos.


D 4 Myr-

tur Capra: in fingulis genibus fingtllas , in dextra ma- *

u vnam , in finiftra duas , et fuper ipfo brachio ftel-


las duas , quae vocantur Hoedi. Sunt omnes fimul
decern.

Porro Taurura inter aftra quidam putant pofitmn,


propter Iouem quod in bouem fit fabulofe conuerfns,
Nigidius liunc Iouem aNeptuno fratre per gratiam ad-
duxifte, qui in figura Tauri fenfum humanum babe*
ret, quern Iupiter Sidonem mifit, vt Europam Age-
noris filiam ad fe portaret, isque per pelagus Sidonem
venit, ibique Europam inter aequales fuas ludentem J
'

in templo Aefculapii confpexit, eamque repenti no


arreptu collocatam fuo tergo deuexit ad Iouem in in*
fulam Cretam. Ob banc igitur caufam Iupiter Tau-
rum fideribua dignatus eft immortali memoria inferre.
Eratofthenes dicit, hunc e(Te qui coiit cum Pafiphae.
Cuius priores partes apparent, reliquum corpus non
apparet propter foemineum fexum. Speftat autem
orientem. In figno autem Tauri frons et facies, Hya*
des

Digitized by Google
' 56 GERMANICI
i8o*Myrtilus exoritur fummo cum flu6b‘bus ore;

Totus cum Tauro lucet; ruit oceano Bos


Ante , fuper terras cum fulget Myrtilus ore.

Cepheus. Jafides etiam caelum cum coniuge Cepheus


Alcendit totaque domo; quia luppitcr au&or
i 85'EA generis (prodeA maie'Aas faepc parentis).
Jpfe breuem patulis manibus Aat poACynofuram
Di-

des vocantur, quas Pherecydes Athenaeus matrices


Liberi dicit, quae Dodonides nymphae vocantur.
Quae cum a Lycurgo captiuitatem tinientes, fugerent
Thebas, ne fibi a lunone aliquid .paterentur , lupiter
caelo illatas fideribus honorauit, Hyadesque appella-
vit, quod nafcente Libero eas inuenerit, quas in fi-
gnum temporis pofuit; vel quod fint piuuiales : vetv
enim pluere eft, quia earum ortus imbres concitat:
vel quia in modurn Y literae pofitae' funt. Mufaeus
et ifta,refert: Ex Atlante et Hya duodccim filiae pro-
creataei funt, et filius Hyas, quern dum ab apro vel
Leone occifum forores omnes nimis diligentes fle-

rent, obierunt; e quibus quinque ftellas figuratasHya-


des appellauerunt; feptem autem, Pleiades. Myrti-
lus autem quinque filias Cadmi efle dixit. Habet au-
tem Taurus ftellas, in capite quinque, quae Hyades
appellantur: id eft in cornibus finguiis lingulas, in
fronte duas, in naribus vnam : hae funt I-Tyades; in

,
fingulis genibus lingulas, in vngue anteriore duas, in
palearibus duas, in collo vnam, in dorfo tres, e qui-
' bus nouiftima fpiendida eft; in ventre fplendidam
vnam, in pettore vnam, in palla vnam. Sunt omnes
XV11L ab excifione Tauri vsque ad id quod feptem
ftellae funt,quas quidam Pliades vel Pleiades dicuut,
quae non videntur limul , eo quod feptima obfcura fit.

~n
1

ARATEA PHAENOMENA. 57
* 1 - /
,

Didu&o pafTu; quantum latus a pede dcxtro


Cepheos extremum tangit Cynofurida caudam,
Tantundem ab laeuo difterminat; vtraque iungit

Regula Cepheos veftigia. Baltheus ambit <90.


1

Qua latus ac flexum finuofi refpicit Anguis, c«fliepci'«.

Cafliepeia virum refidet fublimis ad ipfum,


Clara etiam pernox caelo cum Luna refulget,

D s Sed
1
\

Cepheus in ordine quarto loco pofitus eft, quem


Septeutrionalis circulus occupat, a pedibus vsque ad
peftus; reliquus medius eft Ar&uro ,
Aeftiuo tropico
circulo. Fuit ergo, ficut Euripides fcribit, Aethio-
pora rex, Andromedae pater, qui filiam fuam ad ce*
turn dicitur expofuiffe, quam Perfeus faluauit; eius-
que caufa et ipfe pater beneficio Mineruae fit aftris il-

latus. Habet quidero ftellas, in capite fplendidas


duas, in fingulis humeris fingulas, in fingulis mani- »

bus fingulas claras, in fingulis cubitis obfcuras fingu-


las, in zona tres obliquatas, in dextra coxa vnam, in
finiftro genu duas, fupra pedes quatuor, in vltimo

pede vnam. Sunt omnes XIX. <

Cafliepeia interea (vt refert Sophocles carmlnum


vates) dicitur praepofuiite forroam fuam Nereidibus,
ob quam rem ira Neptuni Ceto transrniflb vaftabatur
eorum terra; expoftulatamque Andromeden et Ceto
propofitam t ob quam rem' longe habitus eorum diuer*
fus eft. Ita autem eft Cafliepeia in fella fedens. Ha-
bet in capite fteilam claram vnam, in fingulis humeris
fingulas claras,' in dextra mammilla claram vnam> in
dextra manu claram et magnam vnam, in finiftra ma-
nn claram vnam, in vmbillco claram et magnam vnam,
in finiftro femore duas, in eodem genu claram vnam,
in

I
S' *
«

.
t

Digitized by Google
:

58 CERMANICI
Sed breuis, et paucis decorata in fidere flammis,

,195. Qualis ferratos fubicit clauicula dentes,


Succutit et foribus praeducti vincula clauftri
Talis diipofita eft ftellis, ipfa horrida vultu
Sic tendit palmas ceu fit plancftura relitftam

Andromedam, meritam non iufta piacula matris.

Androme-
da Nec procul Andromede, totam quam cer-
300 .
nere pofle
Obicura fub notfte licet, fic emicat ore, ,

Sic magnis humeris candet nitor. Hanc media


ambit
Ignea iubftri<fta fulget qua zonula pallaj *

Sed poenae facies remanet, diftratftaque pandit


205. Brachia, ceu magni teneantur robore faxi.

Andro-

ln vnoquoque angulo fellae, In qua fedet, Gngulas


claras. Sunt otnnes XIII.

Andromeda filia fuit Cephel et Caffiepeiae, qme


adamata eft a Cupidine, et datum eft refponfum , vt
traderetur Ceto ad deuorandum. Quae fufpenfa inter
duos montes, et expoftta Ceto eft cum omnibus or-
namentis, a Perfeo autem liberata eft, et ob id Perfea
difta ; beneficioque Mineruae aftris recepta eft. Eu-
ripides etiam dicit intra aftra collocatam, vt labor Per*
fei aeternus pateret , manibus eius extenfis ,
quemad-
modumCeto oppofita eft. Quae cum a Perfeo liberata
effet, neque patri, neque matri voluit commorari,
fed continuo cum Perfeo profefta eft. Habet fteilas.
In capite claram vnam , in fingulis humeris lingulas,
in fingulis cubitis claras lingulas, in dextra tnanu cla-
ram

Digitiz
ARATEA PHAENOMENTA. 59

Andromedae capiti fonipes fupereminet ales,Equu«.


Vertice et Andromedae radiat quae ftella, Tub

ipfa

Aluo fuJget equi ; tres armos et latera aequis

Diftinguunt fpatiis; capiti triftiffima forma,


Et ceruix fine honore obfcuro lumine fbrdet. 2 1 0.

Spumanti mandit fed qua ferus ore lupato,


Et capiti et longa ceruice infignior exit
Stella nitens, armis laterique fimillima magno. '

Nec totam ille tamen formani per fingula reddit

Primo praefiat equum, medio rupta ordine mem- 2 1 5.


bra
Deftituunt vifus ; rudis inde affurgit imago.
Gorgonis hie proles in Pierio Helicone,

Ver.

ram vnam, In eodem brachio claras duas, in zona


tres, fub zona quatuor, in lingulis genibus claras lin-
gulas, in dextro pede duas, in finiftro pede vnam.
Sunt omnes XXI.
%

Equus praeterea dimidiua eft, * priore parte patens


vsque ad vnibilicum. Aratus dicit fuper Geniculato-
rem iitum, et iam eo quod a celfitudine
aftris illatum,

Heliconis montis percuiTo pede dextro aquam produ-


ct, quem liquorem Hippocrenen dicunt Quidam
pro eo quod lupiter eo vfus fuerit. Nonnulii vero Pe-
gafum pntant, qui ad aftra pro Bellerophontis interitu
cuolauerit. Euripides dicit, Menalippen Cbironis fi-

liam effe, quae comprefia grauyla, profugit in Pel ion


montem, et dam a patre comprehendi timeret, deo-
rum mifericordia conuerfa in equum ad aftra confeen.
•lit, cuius pofteriores partes corporis propter foemi*
nei •

I
»

Digitized by Google
6o GERMANICI
Verfice cum fummo nondum decurreret vnda,
Mufteos fontes dextri pedis idibus haufit.

aao.Inde liquor genitus nomen tenet Hippocrenesj

Fontis nomen habet; fedPegafus aethere fummo


Veloces agitat pennas, et fidere gaudet.

Arie*. Inde fubeft Aries , qui longe maxima cur-


rens
Orbe fuo fpatia ad finem non tardius Vrfa
Perue-

nei fexits pudorem non videntur. Habet autem ftellas,

in facie darns duas, in capite claram vnam, in fmgu-


Iis auribus lingulas claras, in maxilla vnam, in
alaproxima capiti claram vnam, in humero alae dex-
traevnam, in media ala vnam, in extremis pennis
vnam, in armo vnam, in peftore vnam, in fpina
vnam, in vmbilico claram vnam, in fingutis genibus
lingulas, in ilngulis vngulis lingulas. Fittnt omnes
XVIII.

Aries, vt Hefiodus et Pherecydes dicunt, inter


aftra collocatus eft propter Phrixum et Hellen, Atha-
mantis et Nebulae filios. Qui cum nouercam occi-
dere vellent, infani a Libero dicuntur effeftij qui
dum in lilua errarent, mater eis Arietem aurata pelle
fertur adduxiffe, qui cum nauigare vellent, in mare
proiefti funt,quod pelagas ab Helles nomine Helles-
pontus vocatur. Helle autem (vtaiunt) a Neptuno
faluata eft, puerum Paeonem genuit.
et ex ea Pbri-
xus autem inftdens praeparato arieti, Colchos ad*
duftus eft ad Aeetam regem, ibique Arietem Marti
immolauit, eique fuam auream pellem conceflit, ao-
, tequam inter aftra prooefiiflet ,
quam Draco cuftodiuit.
Gepi-
ARATEA PHAENOMENA. 61

Peruenit, et quando grauiorc Lyeaonis Ardos ssy.

Axem adu torquet: tanto pernicior ille

Diftantes cornu properat contingere nietas.


Clara nec eft illi facies ,
nec fidera pofiunt,

Officiat fi Luna , fua virtute nitere.

Sed quaerendus erit zonae ratione micantis 230.


Andromedae; terit hie fiimmi diuortia mundi,
Vt chelae, candens aut baltheus Orionis.

Eft

Genitum autem hunc Arietem dicunt ex Neptuno et


Theophane, Altidis filia, quam cum adamaflet, in -

infulam CrinnilTam traduxit, inque ouem conuertit,


cum qua in Arietem mutatus concubuit, ex qua Aries
cbryfouellus natus. Nigidius hunc Arietem dicit du-
cem et e(Te fignorum zodiaci circuit.
principem Im-
mortali autem honore donatum, quod cum Liber exer-
citum in Aphricam duceret, et aquae inopiam patere- ‘ •*

tur, fubito Aries ex arena exiuit, et Liberum cum


fuo exercitu ad aquam perduxit diuinitus. Hoc fafh»
Liber eum Arietem Iouem Ammonem appellauit, eique * \

fanum magnificum fecit, eo in ioco, in quo reperta


eft aqua, et abeft ab Alexandria itinere dierum nouem,
locus arenofus et ferpentum multitudine plenus, et
ab arena Ammon eft nominatus. . Praeterea Aries
dux aquae, immortalis mutatus, et caeli fidera con.
fecutus. Conuertit autem caput ad Taurum, ipfe au-
tem alTequitur aliis fignis. Habet autem ftellas, in
capite vnam, in auriculis tres, in collo duas, in fum-
tnitate pedum anteriorum fingulorum fingulas, in dor-

foquatuor, in cauda vnam, in ventre tres, in fum-


mitate fingulorum pedum pofteriorum fingulas. Sunt
omnes XV1U.

Digitized by Google
6a GERMANICI
Ddtoton. Eft etiam propiore deum cognofcere figno,
Deltoton li quis, donum hoc fpetftabile Nili,
235.Diuitibus generatum vndis, in fede notarit.

Tres illi laterum dudus; aequata duorum


Sunt fptfcia; vnius breuior, fed clarior ignis.
Hunc Aries iuxta ; medium Deltoton habebit
Inter lanigeri tergum et Cepheida moeftam.

pifces. Hunc vltra gemini Pifces, quorum alter in


a *°*
\
Auftros
Tendit, Threicium Boream petit alter, et audit

Stri-

Super caput Arietis non longe ab Andromedae


pedibus adiacet lignum quod Gracci ob limilitudinera
Deltae. literae, Deltoton vocant, Latin! autem ob
proprietatem formae, Triangulum dicunt. Quod
quidam a loue per Mercurium inter aftra pofitum
dicunt, fuper caput Arietis, pro eo quod obfcurum
effe dicitur. Quidam vero dicunt, Aegypti effe effi-

giem, ftellis figuratam in tribus angulis, id eft tri-

gpno ,et Nilum talem ambitum facere. Habet au-


tem ftellas tres, in lingulis angulis lingulas, e qui-
bus vna eft clarior.

Pifces hi fimt, et maior Pifcis. Nigidius ho*


Pifces dicit in flumine Euprhrate fuiffe, et ibi ouum
inueniffe mirae magnitudinis, quod voluentes eiece-
runt in terrain, atque ita columbam infediffe, et poft
aliquot dies exclufiffe earn Syriae quae vocatur Ve-
nus; maxime quae mifericors ad homines pertine-
bat; quaeque multa quae ad vtilitatem hominibus
verterentur, ea dicitur inueniffe. Quae, quoniara
lupiter faepius a Mercurio laudari nominarique au-
'
diret.
ARA.TEA PHAENOMENA. 63

Stridentes auras, niueus quas procreat Haemus.


Non illis liber curfus ,Ted vincula cauda
Singula vtrunque tenent vno coeuntia nodo.
Nodum ftella premit Pifcis
,
qui refpicit auras 345.
Threicias. Dextram Androniedae cernuntur
ad vlnam.

Subter vtrumque pedem deuotae Virginis p e rfeu«.


ales

Perfeos effigies feruatae grata puellae.


Moles ipfa viri fads eft teftata parentem;
Tantus

diret, quod io deos religiofa, in hominibus officiofa


diligenter fuerit, rogata a Iuue, quod fibi opianti
tribui poftularet, ilia ait, Vt pifces, qui fuam origi-
nem feruaflent, immortali praemio afficerentur. lu-
piter in duodecim fignis Pifces fiderum fplendore
decorauit. Vnde hodie quoque Syri neque hos Pi-
fces edunt, et columbas poteftate decorant. Horum
autern vnus aquilonius eft, alter auftralis, ex aduerfo
caudis vtrinque pofitis. Habent inter fe alligamen-
tum luteum, continens vsque ad priores pedes arie-
tis. Andromedae autem humerus dexter, pifcis eft
. fignum. Habet idem aquilonius ftellas duodecim.
Alligamentum luteum, quo continentur in parte bo-
reae, habet ftellas tres, in parte noti tres, ad orien-
tem tres, ad orridentem tres t Auftralis pifcis quin-
decitn. Sunt omnes XXXIX.

Perfeus quidem ex Danae et Ioue natus eft. Iu-


piter enim in fimilitudinem aurei irnbris fe transfor-
mans oppreftam delulit Danaen, Acrifii regis Argi-
vorura fiiiara; quara pater a loue vt vitiatam co-
gnouit.
64 GERMANICI
2 5o.Tantus vbique micat, tantum occupat ab Ioue
caeli.

Dextra fublata folium prope Cafliepeiae


Sublimis fulget; pedibus properare videtur,
Et velle aligeris purum aethera findere plantis.

Poplitc

gnouit, intra arcam includens praecipitauit in mare;


quae delata ad Italiam , inuenta a quodam pifcatore,
et oblata regi , earn libi fecit vxorem , vna cum Per-
feo» quem enixa eft in mari. Qui miHus ad Poly-
dedften regem Seripbi, acceptis a Mercurio
inftilae

taiaribus, et a Volcano harpe adamantina, per aera


iter faciens ad Gorgones, Phorci filias, venilfe per-
hibetur, quae angues pro crinibus dicuntur habuitTe,
quosque vidifient in lapides conuertere. Gorgones
tres feruntur fuifle forores,vno oculo, vna pulchri-
tudine inter communicaptes quarum nomina pu-
fe
:

tantur, primae Stheno, fecundae Euryale, tertiae


Medui'a. Quidatn vero eum a Minerua mifTuin di-
cunt, et ab ea clypeum vitreum accepifie, per quem
videre nec videri ab eis polfet. Qui cum Gorgones
dormientes inueniflet, caput Aledufae abfcidit et Mi-
neruae tradidit, quod ilia in fuo peftore aptauit, vt
in bello terribilior effet. Perfeum autem inter fide-
ra collocauit. Habet autem ftellas, in capite vnam,
in fmgulis humeris claras lingulas, manu dextrain
claram vnam , in eodem cubito vnam, in manu fini-

, lira vnam, in dextra parte lumborum claram vnam,


in fmiftro femore claram vnam, in fmgulis genibus
fmgulas, in fmgulis tibiis lingulas, in lingulis pedi-
bus fmgulas, in capite Gorgonis circunquaque tres,
in harpe vnam. Eiunt omiies XVIII.

Digitized tjy Google


} '

ARATEA PHAENOMENA. 65

Poplite fub laeuo, Tauri certiflima figna Pleiades.

Pleiades fuberunt; brcuis et locus occupat om- 355.


nes,
Nec faciles cerni, nifi quod coeuntia plura

Sidera communem oftendunt ex omnibus ignem.


Septem traduntur numero, fed carpitur vna.

Deficient oculo difiinguere corpora parua


Nomina led cuncflis leruauit fida vetuftas : 360.
Eletflra, Alcyoneque, Cdaenoque, Meropeque,
Aflerope, et Taygete fimul, famofiique Maia,
Caelifero genitae; fi vere fuftinet Atlas
Regna louis fuperosque, atque ipfo pondere
v gaudet.

Lumine

Pleiades a plnralitate Graeci vocant; Latini, eo


quod vere exoriantur, Vergilias dicunt. Dicit au-
tern Pherecydes Athenaeus, feptetn forores fuifle,
Lycurgi Alias, ex Naxo infula, et pro eo quod Li-
berum educauerunt, a lotie inter iidera funt relatae.
Harum nomina putantur, Eleftra, Alcyone, Caele-
110, Afterope, Merope, Taygete, Maia: quarum
feptimam, vt ait Aratus, vix intueri licet, quam qui-
datn prae titnore Orionis fugilTe putant; quidam a
Sole perfecutam arbitrantur, vocatamque Eleftram,
quae non fuftinens videte cafus pronepotum, fuge-
rit. Vnde et illam dilTolutis crinibus propterlufhim
ire alTerunt, et propter comas, quidam Cometen ap-
pellant. Nonnulii vero T.leropen efle autumant, quae
nupta a qnodam viro nominata eft Hippodamia. Mu-
faeus autem refert. Alias Atlantis fuifte feptem, ex
quibus fex clarae funt, vna obfcura; cum diis con-
1/ol. II. K cubu-
:

66 .
GERMANICI
a 65 .Lumine non multo Plcias certaucrit aftris,

Praecipuo fed honore oftendit tempora bina


Cum primum agricolam ventus fuperimminet
" aufter, '

Et cum furgit hiems ponto, fugienda peritis.

r*. Quin etiam Lyra Mercurio dile&a, Deoruni


37o.Proli acccpta, pio coelo nitet, ante labore
Deui&am effigiem, plantaque ere&a finiftra

Tempora laeua premit torti fubieda Draconis.

Con-

cubnerunt, tres cum Ioue, et ex Eleftra Dardanus,


ex Maia Mercurius. ex Taygete Lacedaemon; cum
, Neptuno duae, Alcyone, ex qua Herus; Caeleno,
ex\qua Lycus ; cum Marte Afterope. ex qHa OEno-
maus; Merope cum Sifypho. Magnam apud homi-
'
- lies dignitatem habent.

Lyram inter aftra collocatam dicunt, propter ho-


norem Mercurii, qui cam condidit ex teftudinis fi-

militudine de Apollinis bourn cornibus; qui intendit


cbordas feptem Atlantidum numero. Regrediente
igitur Nilo ad fuos meatus, inter caetera relifta
etiam teftudo eft, quae cum putrefafta fuiftet et
nerui eius extenfi intra corium remanfifient, per-
cufta a Mercurio fonitum dedit; in cuius fimilitudi-
nem Mercurius Lyram fecit, quam poftea Apollini
datam, alii Orpheo eo quod vnius ex muds,
dicunt,
id eft Ca(liopae fit autem chordas no-
filius. Fecit
vem iuxta numerura mufarum. Tantae nanque dici-
. tur dulcedinis in modulando fuifte, vt arbores, faxa,
beftias, atque inferos commouerit ob coniugis Eury-
dices defiderium ad inferos defcendens. Qui cum
Apollinem maximum deorum honoraret. Liberum
autem
<

'
I

Digitized by Google
.

ARATEA PH AENOMENA. '


67

Contra fpeclat auem, vel Phoebi qui fuitCyc nU s.


olim,
Cycnus vel Ledae thalamis qui illapfus adulter

Furta louis falla volucer fub imagine texit. 275 .

Inter defedum fidus Cycnumque nitentem


Mercurialis habct ledem Lyra; multa videbis
Stellarum vacua in Cycno; multa ignea rurfits,

Aut medii fulgoris erunt; penna vtraque lata,

Dexterior iuxta regalem Cephcos vlnam, 280.


At laeua fugit inftantem fibi Pegalon ala.

E 2 Pifcibus

autem patrem, a quo fuerat giorificatus , minime


glorificaret, fedens in Pangaeo monte, et expeftans
folis ortum. Liber indignatus miHt Bacchas, vt Ae-
fcbylus fcribit, quae euin membratim difcerperent,
coileftisque membris eius fepelierunt eum in Lesbiis
montibus; eius Lyram Mufaeo dederunt, Ionemque
rogauerunt, vt eius memoriam aftris inferret. Ha-
bet autem ftellas, in vtrisque peftinibus fingulas, in

cacumine chordarnm fingulas, in vtrisque humeris


fingulas, in fundo vnam, in modulo vnam, in tym-
pano claram atque candidam vnam. Sunt omnes
nouem.

Cycnum dicunt inter aftra conftitutum, eo quod


Iupiter in Cypnum transfiguratus euolauerit in ra-
mum Atticae regionis, ibique compreflerit Nemefin,
quae et Leda dicitur, (vt refert Crates tragoediarum
fcriptor) quae enixa eft ouura, vnde nata eft Hele-
na: fed quoniam Iupiter rurfus in caelum in Cycnum
transiiguratus fe recepit, vt fait pennis tenfus, fi-

. mulacrum eius fideribus reliquit. Habet autem ftel-

las, in capite claram vnam, in dextra ala quinque,


vnam
6S GERM ANICI
Pifcibus interlucet equi latus, ad caput eius
Aquarius. Dextra manus latices qua fundit Aquarius exit.

Atque imitata cadunt crrantis figna liquoris

Quo

vnam claram quae eft erga collum, in finiftra ala


quinque, in peftore vnam, in cauda vnam, quae eft

arapliftima. Sunt omnes XIV-

Porro Aquarius nomen accepiiTe dicitur, quod eins


exortu imbres plurimi fiant. Quidam volunt, Gany
meden eum efle, Troili et Callirrhoes filium , 'qui

cum in Ida monte venaretur, ob nimiam pulchritu-


dinem a loue adamatus, et per aquilam raptus, in-

ter aftra eft collocatus. Dehinc Aquarius ditftus eft.


quod vndas funderet. Nigidius Hydrochoon fiue
Aquarium exiftimat efte Deucalionem Theflfalum, qui
maximo cataclyfmo fit relittus cum vxore Pyrrha in
monte Aetna, qui eft altifiimus in Sicilia; et poftea-
quam fe et vxorem fuam in terra reliftum cenfuit,
orbitatis et vaftitads mifertus, ab loue precari coe-
pit, vt aut et ipfi interirent, aut hominum genus
reftituerent. lupiter refpondit et per fortem indi-
cauit, vt lapides, quos ante fe reperififent, poll fe

ia&arent. Heuerfi itaque, quotquot Deucalion mifit,


viri fiebant; quos Pyrrha, foeminae. Quo fafto
rurfus hominum genus natum eft, ob quam rem
Graece populus dicitur, quia lapis antiquitus
Graece kolxt appellabatur. Ab quidem dici-
antiquis
tur Arifteus filius Apollinis fuifife, quern Apollo di-
citur ex Gyrene procreafl'e, quam compreflit in mon-
te Orpheo, qui Cyrenis eft appellatus. Arifteus
dicitur omnibus artibus do£lus fuifle, quibus caete-
> ros homines ad bonos fruttus vtilitatemque perdu-
cebat. Is cum Caniculae lignum peftiferum oriretur,
et

Digitized by Google
\
ARATEA PHAENOMENA. •
6c

Quo prior Aegoceros Temper properare Vi- Capricor-


nus.
detur ,

Oceano merfus fopitas condere flamhias.


Turn breuis occafus ortusque intercipit hora,
Cum fol ambierit metas gelidi Capricorni.
Iam neque perficiet curfus nec vota breuis lux,
Et cum terrores auget nox atra niarinos, 990.
Multum elamatos fruftra exlpcclaueris ortus.

Tunc rigor, aut rapidus ponto tunc incubat 1

A ufter;
Pigra minifteria , et nautis tremor occupat artus,

E 3 Et

et ftatim praefentes fruftus laederentur, et homines


diuturna peftilentia afficerentur, fattum eft, vt a diis
impetraretar, maxime Neptuno, Iouis fratre, ne tem-
peftatibus et ventis pateretur genus humanum affici

indignis calamitatibus. Itaque venia data, conftitu-


tum eft a diis, vt Caniculae ftellae exortu, vend
perflarent dies circiter quadraginta, eiusque pefti-

lentiae vim abfcinderent. Quapropter Arifteus a diis

inter aftra eft collocatus. Habet autem Aquarius


ftellas, in capite obfcuras duas, in fingulis humeris
iingulas amplas , in finiftro cubito vnam, in dextro
cubito vnam, in fingulis manibus lingulas, in lingu*

lis maromillis fingulas, fub mammillis lingulas, in


dextro lumbo vnam, in iingulis genibus lingulas,
in dextra tibia vnam, in fingulis pedibus fingulas.
Sunt omnes XVIII. EfFufio vero aquae dextra lae-
vaque fit ftellis XXXI. Quarum duae fplendidae
futit, caeterae vero obfcurae,

Capricornus fane fimilitudinem habet Aegipanos;


habet enim pofteriorem partem Pifcis, priorem Ca-
pricor-
f

70
'

GERMANICI
Et rationem animi temeraria peclora foluent.
3^5. Nulla dies oritur, quae iam vacua aequora cernat
Puppibus , ct (empcr tumidis ratis innatat vndis.

Interea tentare vndas iuuat; afpera fed cum


AfTultat Iateri deprenfae fpuma carinae,

Tunc alti curuos profpecfhmt littore portus:

soo.lnuentasque alii terras pro munere narrant.


Inter-

pricorni ; et dicitur aflfecutus, eo quod


hunc honorem
cum Ioue Epimenides dicit in Ida vtros-
fit nutritus.
que nutritos, Titanum bellum cum Ioue e(Te
et ad
profcftuui; quern Iupiter viftor afirjs intulit, quod
eius opera dii armati eflent; itemque matrem eius
Capram, quod Dicolon inueniffet in mari, ideo Pilcis
cauda notatam. Nigidius Capricornuin refert im-
mortali honore donatum, quo tempore Typhon in

monte Tauro fpeluncam Aegyptum inco-


haberet, et
leret, ab loueque conceflum habuiflet, quemadmo-
dum diis pofiet obfiftere, cum eis confilium pande-
ret, fi neque terras relinquere vellent, neque Ty-
phonis immanitati refifiere dii poffent, inconfulte
figuras immutauerunt, in quam quis vellet, feu be-
ftiam, feu volucrem, feu pifcem pecudemue, Typhon
fe in capram tranfinutafTet; itaque immortales figu-
ris ighotis Typhonis ante oculos crebro verfaban*
tur ; vndc ad'nuc maxime pro diis multas befiias ob-
feruant coluntque Aegyptii. £t cum venit Typhoni
neminem deorum aduerfari, vacuam cogno-
fibimet
vit dominantibus, arbitratus deos fe veritos, propter
metum: dominabatur imperitis fortunae varietate, et
perieuli magnitudine inftantis. Nam poll XVIII.
dies dicitur confilium de eo repente a diis faftutn
vt interficeretur; ob idque vsque hodie in Aegypto
bos

1
ARATEA PHAENOMENA 7 *

Interea exanimat pauidos inftantis aquae mons;


Aft alii procul a terra iatftantur in altum;
Munit et Hos breue lignum, et fata inftaritia pel-

lit)

Nam tantum a leto, quantum rate fluclibus ab-

funt.
9

E 4 Bellt-

bos dies, id eft XVIII. feftos perpetuo, annis fin-


gulis inftituerunt; in quibus diebus qui nafcitur,
amplius quam eos non viuit. Typhon autem fulmi-
ne interficitur ab Apolline, in tempfo Aegypti Mem-
phis, vbi mos fuit folio regio decorari reges qui
regnabant. lbi enim facris initiabantur primum, vt
dicitur, reges, fatis religiofe tunicati: .et Tauro
quern Apim appellant, iugum portare fas erat, quern
'deura maximum Aegyptii exiftimant. et per vicum
vnum duci, vt periti exiftimabant, labore humanae
necefiitatis, vt crudelius quae ftib eis fint abutantur,
Deducitur autem a facerdote Ifidis in locum, qui
nominatur Adytos, et iureiurando adigitur, neque
menfem r neque diem intercalandum, quern in feftum
diem immutarent, fed CCCLXV. dies peratturos,
ficut inftitutum eft ab anttquis. Sed lllo reuertarour,
vnde digrefli fumus. Igitur dii poftea quam Typho-
nem poena affecerunt et interfecerunt, l'anfta aftro-
rum memoria decorauerunt, et ei noroen Aegyptii*
.

Aegipana impofuerunt, quod cum tanti dii fe in be-


ftias conuertiftent, Typbon fe in Capram transfigu-

rabat, oppidumque mngnificum in Aegypto aedili-

cauerunt, quod Panopolin appellauerunt. Habet au-


tem ftcllas, in fingulis cornibus duas, in naribus
claram vnam, in capite claras duas, fub collo vnam,
in peftore duas, in anteriore pede vnam, in fum-
mitate
72 GERM ANICI
Sagittarius Belligeri Titan magnum cum contigit ar-
305.
3 3
\
cum,
Ducentemque ferum finuato fpicula neruo,

lam claufum ratione mare eft, iam nauita portu


Infeftain noftem fugitat longasque tencbras.
Signum erit exoriens nobis turn node iuprcma
Scor-
4

mitate ipfius pedis vnam, in dorfo feptem , in ven-


tre quinque, in caudae extremitate claras duas.
Sunt orancs XXVI.

Porro Sagittarius Scorpione oriente afeendit, quo


afcendente Orion occidit totus, et Cepheus a ver-

tice ethumeris cum manibus, in cuius figni regio-


ne zodiacus circulus humillimus eft propter equina
crura. Quidam negant, dicentes, nunquam Centau-
ros vllis fagittis vfos fuiffe. Quidam autem dicunt;
' quod quadrupes eflenon videatur. fed ftans bipes
fagittarius. Hie autem homo equinis pedibus eft,
et caudam habet veluti fagittarii. Sofitheus autem,
tragoediarum feriptor, ilium affirmat effe Crotonem,
Euphemes Mufarum nutricis filium, et inhabitaife
Heliconem, atque fagittis et venatu vitam exegilTe,
qui inter Mufas faepius commoratus, plaufu cantus
1 earum diftinguebat, id eft ad pedem manibus plau-
debat, quo alii- timerent. Hunc Mufae benelicio
Iouis aftris intulerunt, cuius artes, id eft plaufus et
fagittae , inter mortaies manfere. Nigidius de Cro-
tone idem dicit, fed non conuerfatum cum IVIufis;

fed dum illae cantus chorosque celebrarent, hunc


procul auditu repentino plaufu ad pedem feriendo
oble&are canentes, ob hoc eum a Ioue immortali
memoria earum rt^gatu dotiatum quod eflet nutricis
,

earum fUius, idem Oceani nepos. Habet autem ftei-


las,

Digitized t (IQgl
ARATEA PHAENOMENA. '
73

Scorpius; ille micat fuper freta caerula cauda. 310.


Infcquitur grauis Arcus, et in lucem magis exit.

Tunc alte Cynofura repit, tunc totus in vndas


Mergitur Orion, humeris et vertice Cepheus.

Eft etiam incertum quo cornu mifla Sagitta,


Quam leruat Iouis ales ; habet miracula nulla, 315.
E y Si

las, in capite duas, in arcu duas, in acamine fa-

gittae duas, in dextro cubito vnam. in eadem manu


vnam, in ventre claram vnam, in fpina duas, fub
cauda duas, in anterioribus geniculis lingulas. Sunt
omnes XV. Reliquae vero feptem, fubter crura,
fimilesquidem funt pofterioribus, quae non often-
duntur, quod Centaurus duplex fit; iaculum autem
eius, ex quo dicunt omnes Cyclopas ab Apoiline
interfeftos, qui Iouis fulmina fuerant, abfcouditum
fertur ad aquilonem, etpera&a, ac potius fedata
lite, affumptum, et ad pedes fagittarii inter aftra
collocatum. Habet autem Hellas quatuor, in fummo
vnam, in medio obfeuram vnam, in pennis duas,
vnam vero fplendidiorem aliis.

Aquilam fane inter aftra collocatam dicunt, pro-


pter Ganymedem Iouis miniftrum, quern rapuit in
caelum. Eft enim ea lignum Iouis, quod cum dii
omnes volucres inter fe diuiderent, earn in portione
fortitus fit lupiter, quod altius cunCtis volantibus
euolet, et pene inter omnes principatum teneat, et
quod fola auium Solis radiis non terreatur. Nanque
ita eft fpeftans ad orientem pennis tenlis. Aglao-
fthenes louem in aquilam transfiguratum Na-
dicit
xiam regionem vbi nutritus fuerat petiille, et re-
gnum accepifle. Egreflo vero de Naxo cum aduer-
fus Titanas proficifceretur, et facriiicLum faceret,
aqui-
.74 GERMANICI
Si coelum afcenditlouis armiger; is enim anftum
Vnguibus innocuis Phrygium rapuitGanymedem
Et te!o appofitus cuftos quo Iuppiter arfit

In pucro, luir excidio quem Troia furorem.

DdpMnus- Delphin inde breuis Iucct iuxta Capricor-


.
1 *°' nura
Paucis fideribus ; tulit hie Atlantida Nymphen
In

aquilam ei in anfpicio apparaiiTe, et fulmina tnini-


ftralTe, quam bono omine acceptam tutelae fuae fub-
iecifle. Habet autem ftellas, in capite clararn vnam,
in humeris lingulis alarum fingulas, in peftore ob-
fenram vnatn. Sunt omnes quatuor. Sagitta autem,
quam tenet in pedibu§, dicitur fagitta Apollinis fuif-
fe, cum qua Cyclopas interfecit, eo quod Iouis ful-
mitia facerent, quod eo telo Aefcnlapius eius iilius

a loue efifet interfeftus, quam fagittam aftris ilia-

tam in memoriam virtutis' fuae reliquit. Habet au-


tera ftellas quatuor, in fummo vnam, in medio
vnam, in pennis fagittae duas.

Neptunus,
vt Artemidorus refert, Amphitriten
voluit inconiugium acciperc, quae cum ob vere-
cundiae magnitudinem et virginitatis obferuantiam
ad Atlantem confugiflet, Neptunus poll earn multos
mifit, qui earn peterent, inter quos et Delphinum
mifit, qui earn peteret. Quae cum circa infulas At-
lantis moraretur, reperit earn, nunciauitque Neptu-
no, quam ille fuis perfualionibus ad fuam perduxit
voluntatem, Delphinoque maximos bonores in mari
tribuit, quem in aftris intulit et in manu fua habere
inilituit. Habet autem nouem, et ideo mu-
ftellas

ficum lignum dicitur, eo quod in numero mufarutn


ftellas

Digitized by Google!
- -*V
ARATEA PIIAENOMENA. 75

In thalamos, Neptune, tuos, mileratus aman-


tem.
Sidera, quae mu.ndi pars celfior aethere voluit.
Qtiaeque vident Boream ventis aflucta lerenis

Diximus. Hinc alius dccliuis ducitur ordo, 325.


Sendt et infinos obfcuris flatibus auftros!

Primlis in obliquo rapitur Tub pe&ore Tauri Orion.


Orion ; non vila magis vicina notabit

Stella

ftellas habet, in ore vnam, in folio duas, in pinnu-


lis ventris tres, in dorfo vnam, in cauda duas. Sunt
omnes nouem. Delphinus autem non muLtum car- ,

rit fupra Capricornum.

Orion qui et Incola dicitur, ante Taari veftigia


fulget, et dicitur Orion, ab vrina, id eft ab inun-
datione aquarum. Tempore enim hiemis habet or-
tum cum mare et terras aquis et tempeftatibus tur-
bat. Hunc Romani Iugulara vocant, eo quod fit
armatus, vt gladius ftellarum luce terribilis et cla-
rifiimus, qui fi fulget, ferenitatem portendit: fi ob-
fcuratur, tempeftatem annuit immiYiere. Hunc He-
fiodus dicit Neptuni et Euryales filium, cui dono
datum eft a Neptuno, vt fuper fluftus ambularet,
veluti fupra terrain. Qui cum Chium venifiTet, Me-
ropem OEnopionis filiam compreflit, quem OEno-
pion ob iniuriam excaecauit, et de finibus fuis ex-

pulit. Ipfe cum Lemnum veniflet, a Sole dicitur


ei lumina reftituta efle, et reuerfus eft ad OEno-
pionero, qui cum a ciuibus terra abfconder'etur, OE-
nopion, defperata eius inuentione, Cretam eft pro-
feftus : vbi cum immodice venaretur, et a Diana
corriperetuii ait fe nullam feratn in terris relifturum.
Tellus


"^Digitized by Google
?6 GERMANICI
Stella virum , fparfa quam toto corpore flamma

3 30. Tale caput, magnique humeri, fic balteus exit,

Sic vagina enfis, pernici file pede fuiget.

(
Talis

Tellus indignata Scorpionem extulit mirae magnitu-


dinis, qui poenas magniloquentiae eius exigeret,
Iupiter autem Orionem ob virtutem aftris intulit.
Idem rogatu Dianae Scorpionem inter aftra duode.
cim caeio collocauit, quorum contra magnitudinem
ftellae quoque eurum ampliffimae funt. Ariftomachus
autem dicit Erythrea quendam Thebis voto petifle,
Vt filium baberet, ad quern Iupiter Mercurius et Ne-
' ptunus hofpitio deuenerunt: qui eis hoftiam immola-
vit, vt filius nafeeretur: cuius bouis pelle detrafta,
dii in earn vrinain fecere, iufluque Mercurii, terra
obruta eft, vnde puer fupradiftus eft natus, quem
Vrionem appellauerunt et aftris intulerunt. Quidam
autem dicunt Vripnem Methymnaeum, qui cum eflet
citbarae potens, rex Corinthiorum Pyranthus nomine
eum dilexit, qui cum a rege impetraflet vt ciuitatem
arte fua illuftraret, et magnum patrimonium acquifi-
viftet, confenferunt famuli cum nautis, vt eum inter-
ficerent: quem cum velLent interficere petiit ab eis vt
ante decantaret. Cum autem citharae fonus cum voce
eius audiretur, Delphipi circum nauim venerunt, ille

fuper vnam ex his fe praecipitauit, qui eum fublatum


ad Regem Pyranthum Corinthum detulit. Delpbinus
fubduttis per aeftum aquis exanimatus eft. Qui cum
fuos cafus 1‘yrantho fiarrallet, iuflit rex Pyranthus
Delphinum fepeliri, et ei monumentum fieri: poft
aliquantulum temporis nauis qua Orion deueftus fue-
rat, Corinthum delata eft. Nautas cum ad fe adduci
rex imperaflet, et de Orione inquireret, dixerunt eum
obiifte, Quibus ille, Craftino, inquit, die ad Del-
pbini

Digitized by Google
}

ARATEA PHAENOMENA. 77

Talis ei et cuftos aderit Cam's ore timendo j Sirius

Ore vomit flammam; membris contcmptior


ignis

Sirium

phini tnonumentum iurabitis : eosque cuftodiri matida-


vit, atque Orionem ita ornatutn ficut fe praecipitaue-
rat^ in-monumento Delphini delitefcere. Cum autem
addu&i per Delphini monumentum iurarent Orionem
obiilTe, et de monumento prodiilTet, illi eura viden-
tes obmutuerunt, ibique regis imperio crucifixi funt.
Dehinc Iouis miferatione Orion cum Delphino
dicitur
inter aftra pofitus. Nigidius autem refert quodam
tempore Iouem cum caeteris diis apud Mufaeura Bifto-
niorum regem hofpitio dapflli copioroque affeftu prae-
dito in biiaritate conftituiffe , vt in corio Tauri qui
tunc immoiatus fuerat, mingerent, eoque loco in
corio terra obruta natus fit Orion, qni faftus adofe-
fcens digna deornm forma atque egregia virtute inci-
tatus, immortali memoria obtemperabat, quibus ortus
dicebatur. Nam cum in Celinio venaretur, Dianam
irridens contemnebat eius opera, quae in monte con-
flituebat. Itaque Diana mififi'e dicitur Scorpionem
qui Orionem vita priuaret: Orion vita priuatus, fide-
ribus iliatus eft. Habet autem ftellas, in capite ciaras
tres, e quibus media eft fplendidior caeteris: in fin-
gulis humeris finguias ciaras, in dextro cubito obfcu-
ram vnam, eadem manu vnam, in zona tres, in
in
gladio quern tenet in manu, tres: in fingulis genibus
finguias, in fingulis pedibus finguias, in mantili tres.

Sunt omnes XV1L et decern ex eis obfcuriores.

Sirius ftella eft in medio Centro caeli, ad quarts


cum Sol accefferit, duplicatur calor ipfius, et lan-

guore afficiuntur corpora humana, Sirium autem


fteilam vocatam putant propter flatnmae candoretu.
Latini i
;

78 GERM ANICI
\

Sirium hunc Grnii proprio Tub nomine dicunt.


335. Cum tetigit Solis radios, accenditur aeftas,

Difcernitque ortu Ionge fata ; viuida firmat


At

Latini autem illam Caniculam vocant, vnde et dies


Caniculares dieuntur, quia quandiu Sol in ipfa eft,
peftifera eft, fed pro.qualitate adiacentium conimufa-
tur. Nam aut vincitur, aut morbolis vtitur viribus.
Hinc eft, quod cum certo tempore oritur, non Tem-
per eft noxia. Quidam vero dicunt, Canem fuiffe,

quae Europae cum dracone cuftos data eft, quae poft-


ea Minos vtraque acce’pit. Eandem poftea ob medi-
cinae caufam Procridi in raunere datam ,
quae poftea
Cephalus vtraque pofledit, vir Procridis , qui earn ad
Thebas duxit ad’vulpem Tbebanorum agros infcftan-
tem; cui Cani fatum eft, ne ab vllo poftet interlici,
itemque Vulpi. lupiter vero Vulpem in lapidetn con-
verts, et Canem aftris intulit. Amphianus, tragoe-
diarum fcriptor, refert, quod cum hominibus ftellae
rflipquerent locum, miflfus eft legatus Canis ad Do-
loram, quam vt vidit, tempore tempeftiuo adamauit;
qui cum flagraret amore, nec polTet frui, magis afpe-
rius vrebatur ; calamitate accepta , et Deos adiutores
inuocare coepit; tunc Aquilo mifit filios fuos adole-
fcentes, qui operam Cani traderent , et ipfe flatu fuo
Canis ardorem fedauit, qui flatus Etefiae dicitur;
ainoris autem memoria remanlit.

Sunt qui aliter memorent. Icarius a Libero hofpi-


tio receptus eft, qui ei in munere vtrem plenum vino
tribuit, iuftitque, vt in reliquas terras propagaret.
Icarius dehinc Athenaeus, cum in terram Atricam ad
pofteros deueniffet, eis genus hoc fuauitatis oftendit;
paftores autem cum immoderatius biberent, ebrii fafti
conciderunt. Qui arbitrantes Icarium malum medica-
men-

Digitized bfGoogle
ARATEA PHAENOMENA. 79

At quibus aflutfe frondes, aut languida ceruix,


Exanimat; nullogaudct maiusue minusue
*•
|

Agricola j et fidus primo Ipeculatur ab ortu.

Aurt

mentum fibi dedifTe, eum fuftibus interfecerunt. Ica-


rlum autem occifum Canis, qui cum co fuerat, Marra
nomine, vlulans, Erigonae eiu? filiae monftrauit, vbi
pater infepultus iaceret; quae cum venilTet, 'eius cor-
pus fepeliuit, monte Hymetto contulit,
ipfaque fe in
ibique laqueo mortem confciuit.
fibi Tunc dicitur
' Libera Ioue petiiffe, vt Erigonem et Icarium aftris
inferret.Iupiter autem audita eius petitione, Erigo-
nem fignum Virginis nominaoit; Icarium autem pa-
tremeius, Arfturum. Qui cum exoritur, tempefta-
tes mari terraeque efficit; cumque Athenas peftHentia
opprimeret, ex oraculo refponfum eft, ceflaturam pe-
ftilenciam, ft per annos linguios de frugibus et vinde-
mia Icario et Erigonae primum delibaretur. Quod
factum eft ab Athenienfibus ,
qui diebus feftis inftitu-
tis aras conftituerunt; ideo quia iilam pendentem afpe-
xerunt, quod eft apud Graecos ; ex quo fafhim eft,

vt foli ofcillo iaftarentur homines. Canis autem Ica-


rii, qui vlulans ante pedem pendentis Virginis mor-
tuuseft, Aftrocyon nominatur, quod nos Canis ftel-

lam dicimus; qui ob eandem caufam, quando exori-


tur, fummam peftilentiam hojninibus fac it. Habet
autem ftellas, in capite vnam, quae Ifis dicitur, cla-
ram in lingua vnam, quam Sirium vel Canem vocant,
quae magna eft et fplendida, in cojlo duas,> in fingu-
iis humeris lingulas obfcuras, in peftore claras dtias,
in anteriore pede finiftro tres, in dextro vnam cfaram,
in extremo fupra dorfum tres , in ventre duas , iu
finiftro femore vnam, in pofteriori pede finiftro vnam.
in fummitate caudae vnam. Fiunt omnesXX- Situiu
autem
8o GERMANICI
upui. Auritum Leporcm fequitur Canis, et fugit
340. ille;

Vrgetur curfu rutili Canis ille per aethram


Sic vtrunque oritur, fie occidit in freta fidus.
At

autetn eft hoc lignum inter hiemalem tropicum, et


arfticum fubterraneum ,
qui Auftralis vocatur.

Lepus fab pedibus Antecanis et Orionis conftitu-


tus eft. Hie dicitur Orionis canem fugere venantis.
Nam vt vesatorerh euro finxerunt aliqua de caufa,
ita Leporem ei ad pedes fugientem finxerunt. Qui-
dam negant tam nobilem tamque magnum venato-
rem, de quo ante in Scorpione ligno diximtis, et
poftea in ipfius figura dicemus, oportere Leporem
venari, Callimachusque accufat eum, quod cum Dia-
nae feriberet laudes, earn leporino fanguine gaude-
re, et fos venari dixerit. Nonnulli a Mercurio in.
ter aftra collocatum dicunt propter nimiam velocita-
tem, fiue quod inter quadrupedes plus' pariat, et
quosdam foetus pariac, quosdam vero in ventre ha-
beat, flout Ariftoteles philofophus ait, qui de ani-
malium ratione difleruit. Antiquitus autem diceba-
tur in infula Lero nullum Leporem fuifie, fed ex
eorum ciuitate adolefcens quidam ftudio generis ab
exteris terris Leporem foeminam produxit,ad et
eius partum diligentiftime quae opus elTent admini-
ftrauit; itaque cum peperiffet, et comptures eina
ciuitatis ad ftudium intendiffet, et partim precio,
partim beneficio mercati omnes Lepores ale-
client,

re coeperunt; quibus cum nihil daretur ad mandu-


candum, impetu farto omnia comederunt, quo fafto
infulam calamitas aiilixit. Itaque poftea Leporij
figuram aftris contulerunt, vt homines meminiflent,
nihil his exoptandum in vita, fl infolenter vtantur
laetitia.

Digitized by Google
:

ARATE'A PHAENOMENA. 8i

At qua cauda Cam's languenti definit aftro, Argo.


Fulgent Argoae ftellis apluftria puppisj

Puppe etenim trahitur, non redo libera curfu: 345.


Vt cum decurrens inhibet iam nauita remos,
Auerfamque ratcm votis damnatus ad oram,
Perligat, optatam cupiens contingere terrain

Seu quia pars violata fuit, coeuntia laxa,

Numine lunonis tutus cum fugit lafon. 350.


Haec
/

Iaetitig ,
qua dolorem capere pofterius cogantur, Ha-
bet autem ftellas, in fingulis auribus fingulas, in pe-
ttore duas, in dorfo nitidam vnam, in pofterioribua
pedibus lingulas. Sunt autem omnes. VII.

Poll: Canis igitur magni caudam, fecundom ftella-

rum ordinem Nanis conftituta eft, quam quidam be-


ne ticio Mineruae inter aftra collocatam dicunt, quae-
que prima ab ea fabricata eft, et mare quod antea
inuium fuerat hominibus, peruium nautis ingenio
fecit, quam notatam in caelo ftgurauit, fed a guber-
naculis vsque ad malum. Nonnulli dicunt, Danaum
Beii filium ex compluribus coniugibus quinquaginta
filias habuifte, fratrem autem eius Aegyptum toti-
dem filios. Dahaum autem et filias 'eius interftcere
voluit, vt regnum paternum folus obtineret, easque
filiis fuis vxores a fratre popofeit. Danaus autem .

COgnita malitia, Mineritam inuocauit adiutrieem;


tunc primum dicitur Minerua nauim fecilfe, quae
Argos appellata cum qua Danaus ex Aphrica
eft,

Argos profugit.Aegyptus filios fuos ad perfequen-


dum fratrem ,
Qui poftquam Argos venerunt,
mifit.

patruum impugnare coeperunt. Danaus autem , vt


vidit, fe eis obiiftere non polle, dedit eis Alias fuas,

Fol. II. F quae


»
V ^ ,
;

32 - GERMAN IC 1

Haec micat in caelo lateri non amplius aucla j


Qua forgit malus , qua debet reddcre pi oram,
Intercepta perit nulla Tub imagine forma
> Puppis demiflo tantum flat rofcida clauo.

Torro. Haud procul expofitam lequiturNereia Piflris


5 * **
Andromedam ; media eft folis via , cum tamen
ilia.

Terretur monftro pelagi, gaudctque fob axe


Diuerfo pofita et Boreae vicina legente.
Aufter piftrin agit duo fidera, perlegit vnumj
36o.Nanque Aries fopra Piftrim Pifcesque feruntur;

Bcllua fed ponti non multum praeterit Amnem,


Amnem ,
qui Phaethonta fuas defleuit ad vndas,

Poftquam patris cquos non aequo pondere rexit,

Ful-

quae patris iuffu viros fuos vna nofte interfecerunt,


fola Hyperraneftra Linum feruauit; ob quod fanum
illis faftum eft. Caeterae vero dicuntur apud Infe-
ros in dolium pertufum aquam ingerere. Habet au-
tem Nauis ftellag, in puppe quatuor, in cataftroma

quatuor, in malo fummo tres, in fingulis temonibus


quinque, fub carina quinque. Sunt omnes XXVI.

Porro fub Ariete et Pifoibus fuper fluuium Cetus


in caeii regione collocatus eft. Dicitur autem a
Neptuno miffus ad Cepheum propter - inuidiam Ne-
reidis, a qua contra Cafliepeiam et Andromedam ex-
ardefcebat propter nimiam pulchritudinem. Huic
Ceto Andromeda propofita erat, quern Perfeus in-
terfecit, et ab Ioue aftris illatus eft, vt memoria
a dus maneret. Habet autem lteiias, in caudae ex-
trerno

v Digitiied by Google
ARATEA PHAENOMENA. 83

Fulraine reddentem flammas Iouis; hunc noua


filua

Planxere ignotis moeAae Phaethontides vlnis. 365.

Eridanus medius Iiquidis interiacet aAris. E"d*nui -

Huius pars vndae laeuuui tenet Orionis


Lapfa pedem, procul ambobus quaPifcibus vnus
Vincula conne&it nodus, criAam fuper ipiam,
Aequoreac PiAris radians ; funt libera caelo 3 70.

Sidera, non ullam Ipecie reddentia formam.


Sub Leporis latus, auerlam poA denique pup-
pim,
Inter et Eridani flexus, clauumque carinae;
Atque haec ipla nota eA nullam praebere figu-
ram.
F 2 Sunt

tremo claras duas, a cauda vsque ad gibbum eius


fex, fub ventre fex. Sunt orones XIV.

Fluuius, vt fuperius diximus, fubter Cetum collo-


, catus eft. caeli regione cernitur, ad quam Snifter
Orionis pes extenditur. Ab Arato et Pherecyde Eri-
danus Padus efl'e putatur; et ideo inter aftra col loca-
tus, quod a meridianis partibus dirigere cernitur.

Hefiodus autem dicit, eum inter aftra colIocatuiDi


propter Phaethonta, Solis et Clymenes filium, qui
dicitur ciirrura patris afcendifte. Cumque a terra al-
tius leuaretur, prae tivnore in Eridanum fluuium, qui
et Padtis dicitur, cecidit, ab Ioue fulmine percuflus;
etomnia ardere coeperunt; caufaque extinguendi vni-
verfos amnes iinmiffos elTe omneque mortalium ge-
.

nus interiifle, praeter Pyrrham et Deucalionem. So*


• rores

"Digitized by Google
; ;

84 GERM ANICI
3 7 5. Sunt etenim toto fparfi fine nomine mundo
. Inter figna ignes j quibus et fi propria d fit

Forma , per appofiti nofcuntur lumina figni.

pifcis No- Eft etiam a Geminis diuerfiis Pilcibus vnur,


Qui Borean fugitat, totus diretftus in Auftros,
'
380. Ventre Tub A egoeeri, Priftim conuerius ad imam
Infimus Hydrochoos fed qua veftigia figit,

Suntaliae ftellae, qua caudam bellua flecftit,

Quaque caput Pifcis , media regione locatae


Nulium nomen habent,nec caufae eft nominis vlla
Sic

rores quoque Phaetontis flentes in arbores popolos


verfae funt , lachrimaeque earum in b leftrum durare
*
dicuntur, Hetiadesque appellatae, ipfae autem noini-
nahabuilTe, Merope, Helie, Aegle, Aegiale, Petre,
Phoebe, Chaerie, Dioxippe. Cycnus quoque, -rex
Liguriae, Phaethontis propinquus. dum fleret, in

Cycnum conuerrus eft, quoque monens flebile ca-


id

nic.' A quiOusdam vero Nilus, qqi et Gion exiftima-


tur, et ideo inter fidera coilocatus, quod a meridianis
partibus curfum dirigat. Eft autem fidus multarum
ftellarum luce adornatum et fubiacet ei fteila , quae
,

vocatur Canopus, flue Ptolemaeon fplendt-ns, tan-


gitque tenionem Nauis. apparct autem humillima eo ,

quod circa terrain efle videtur, et nullum fidus iufe-


rius apparet, ob quod terreftris vocatur. Habet autem
ftelias, in primo flexu quatuor, in fecundo tres in ,

tertio tres, vsque ad noui.Timum feptem, quas dicunt


in ore Nili fluuii efle. Sunt omnes XVII.
\ %

Pifcis magnus, cuius nepotes dicuntur Pieces, qui


circulo Kodiaco conitituti fuut, dicttur in aftra collo-
catus.
aratea phaenomena. 85

Sic tenuis cuncb's iam pene euanuit ardor. 385 -

E quibus vna magis iub cauda flamma relucet

Squammigerae piftris; pedibus fubit alterafigni


Fundentis latices ; eft et fine honore corona,
Ante Sagittiferi paulum pernicia crura.

Scorpius erecfta torquet qua fpiculae cauda


™“ nbu
Thuribulum vicinum Auftris facro igne videbis 39°*

Ar&urum contra; fed quanto tardius ille

Occanum occafu tangit , tanto magis artftae

Thuribuli metae. Vix caelo fufpicit, et iam


Praecipiti traclu vaftis dimittitur vndis. 395*
Multa dedit natura homini rata figna falutis,

Venturamque notis cladem dcpellere fuafit.


-

F 3 Inter

catus , eo quod decidens in Boeth ftagno , Phacetis,


filia Veneris, in Pifcem
fit transiigurata, quam Syri
deam nominauerunt. Quidam autem dicunt, quod de
ftagno filiam Veneris faluauerit. Vnde vsque hodie
Syri Pifces argenteos in templo facrauerunt Eft au-
tem fignum in parte auftraii ,
quod Pifeibus orientibus
oritu^, quern Pifcem dicunt Aquarii vrnae habere ef-
fufionem. Habet autem ftellas XII, e quibus vna fer-
tur effe fub pedibus Aquarii , et tres in brachiis eius.
Ipfae autem clariores efi'e caeteris nofcuntur. Inter
haec funt aftra fiue figna, quae Planetae appeilantur.

Sacrarium quod et Pharus dicitur, eft fignum naui-


gantibus femper contrariura, quod fequitur Scorpio-
nis caudam. Quod quidam locatum inter aftra dicunt,
quod in eo dii primum mutuo (joniurationem fece-
runt, cum lupiter contra Saturnum fecit, quod me-
moriae non folum aftris illatum, fed etiam hominibus
. hoc

Digitized by Google
I 86 GERM ANLCI
Inter certa licet numeres Tub nofle cauenda
Thuribulum, nam fi fordebunt caetera caeli
/oo.Nubibus obdu&is, illo Iplendente timeto,
Ne pacem pelagi foluat violentior Aufter.
'
Tunc mihi fpiflentur fubftri&o cornua velo,
Et rigidi emittant flatus per inane rudcntes.

Quod fi deprenfae turbauit lintea puppis,

405. Incubuitque linu Iaxo, vel mergitur vndis


Prona ratis, forbetque inimicum Nerea prora;
Vel li perlpexit (eruator luppiter, aegre
Vltima perloluent iatflati vota falutis;
Nec metus ante fugit, quam pars perfulferit om-
nis,

410. Quae boream caelum lpedantibus indicet or-

, bem.

Ccnttu.
rus.
s Sunt etiam flammis commifla immania mem-
t
bra
Centauri, capite, atque hirfuto corpore et aluo
Subter

hoc haberet inftitutum, quia in agonibus et ludis quiu-


quennalibus coronae habentur, et foederis teftes adhi-
bentur, itemque vates, per quos futura refpondentur,
in Sympofiis domus confecrantur, et inre Iupiter
igneum fibi velamen, ne eius fulminum potentia de-
prehenderetur adbibuit. Habet ftellas quatuor, duas
in fnperficie, in qua prunae fuiffe dicuntur , duas in
Vafe eius.

Centaorus dicitur Saturni et Philyrae filius; nam


Saturnus .cum louem filium quaereret in Thracia, cum
Phiiyra

Digitized by Google
»

ARATEA PHAENOMENA. 87

Subter candentes hominem reddentia Chelas


Inde per ingentes coftas , per crura, per armos,
Nafcitur intada Sonipes fub Virgine dextra, 4*5*
Seu praedam e filuis porta t, feu dona propinqua
Placatura deos, cuitor Iouis, admouetArae.
I^ic erit ille omnes
pius Chiro, tutiffimus
Inter nubigenas,etmagnidodor AchiHis.
Hie huniero medium (cindens iter aetheris alti, 420. ,

F 4 , Si

Philyra Ocean? fllia in equura verfus dicitur concu-


builTe, et ex ea Chironem Centaurum natum arris
medicinae inuentorem ipfamquc in arborem ty!\vpav,
,

hoc eft , tiiiam verfatn efle, et habitalle ChiroDera in ,


Pelio monte inter homines aeqniftimum, a quo Aefcu-
lapius medicina, Achilles cithara, in^aftrologia Her*
cules, literis inftrufti funt; cuius hofpitio cum Her-
cules vteretur, ficut Antifthenes dicit, e pharetra fa-

pedem eius vulneralfe, acceptoque


gitta laplh dicitur
vulnere itlum animam exhalaffe, et ab Ioue aftris illa-
tum. Eft autem lignum ad affie&um Sacrarii. Vnde
et ad idem Sacrarium facriGcare videtur. Habet ftel-

las, in capite obfeuras tree, in lingulis humeris fingu*


las claras, in dextro cubito vnain, in eadem' mann •

vnam, in medio peftore vnam, in fpina duas, in


ventre fplendidas duas, in dextro lumbo claram vnam,
in cauda fres , in lingulis genibus retrorfus duas, in
vtroque armo vnam , in vtrisque pedibus anterioribus
lingulas. Fiunt omnes XXXill. Quidam arbitran-
tur, tenere in liniftra manu arms et Leporem ; in dex-
tra vero beftiolam ,
quae ihjpltv appellatnr, et pvpuxv,
id eft vtrem vini plenum, in quo libabat diis in Sacra-
'
rio. Habet autem ftellas beftiola, in capite vnam, in
fpina claram vnam, in cauda duas, in fummo pede
pofte-

Digitized by Google
88 GERM ANICI
Si tenuem traxit nubcm ftellasque recondit,
'
Toto clarus equo, venientes nunciat Euros.

Crater*
Nec procul hinc Hydros trahitur , cui cauda
C°ruus. fuperne
Centaurum lucet; tra<5Hx dibit ille Leonem;
43f.Peruenit ad Cancrum capite, ettria fidcra tangit.

Huic primos tortus Crater premit; vlteriores,

Vocali

pofteriore claram vnam , in thyrfo tres. Sunt omnes


XXXIII. *
Hydra fuper. cuius caud^m Coruutn federe dicunt,
,

et in medio Vrnam afferunt, eft lignum in parte au-


ftrali caput deflexum habens ad Cancrum , cuius fi-
,

nuofi corporis medietas eft connexa fub Leone , cau-


dam vero extendit ad Centaurum, fupra quam fedet
Coruus; qui Coruus ideo inter aftra collocatus dici-
tur, eo quod fuerit in tutela Apollinis, a quo miffus
ad fbntem , vt diis ad iibandum aquam deferret ; cum
vidiffet arbores groft'os ficus habentes, volans confe-
dit in eis, donee maturae fierent, et aquam deferre
diftulit; poll paucos autem dies peratlo facrificio, pum
, ille ficos comediffet, et fe diis peccaffe fenfiffet, de-
nuo ad fontem, vtaquam hauriret, rediit, et ab Hy-
dra exterritus vas vacuum reportauit, dicens, excef-
fifle aquam, quae fuerat in fonte. Cognofcens Apol-
lo, libi Coruum peccaffe, prohibuit eum eo tempore
aquam bibere, eo libro , qui de
vt Ariftoteles dicit in
Beftiisjfcribitur. Et Ifidorus in naturalibus, vel in
phyficis, memoriae tradidit, quod ipfe peccati poenas
daret, qui et poftea aftris illatus eft. Crater autem
in medio angue pofitus eft; caudam autem anguis
Coruus appetit roftro, nequepoteft iuxta accedere, vt
bibat.

Digitized by Google
ARATEA PHAENOMENA. 89

Vocali roftro Coruus foras ; omnia lucent,

Et Coruus pennis, et paruo pondere Crater,


Et fpatio triplicis formatus lideris Hydros,

Sub Geminis Procyon fulgentia fidera furgit.


^ yon-

Hie coelo ornatus trahitur nodemque diem- Plane™.

que;
Sors fua cuique data eft; lemel afiignata tuentur
Jmmoti loca , nec Iongo mutantur in aeuo.

At quinque ftellae diueria lege feruntur


Et proprio motu mundo contraria voluunt 435.
Curricula, exceduntque loco, et veftigia mu-
tant
Haud equidem poflis alio contingere figno;
Quod diueria via eft; hie atque hie laepe viden-

. tur
Occafus ortusque. Neque anfradus breuis illis,

F y Anno-

bibat. Habet anguis ftellas iu capite, ciarastres, in


prima flexura fex, et vna ex eis obfeura ad vltimum ;
•*

in fecunda flexura tres, in tertia quatuor, in quarts


duas , in quinta vsque ad caudam o&o claras. Fiunt _
/

omnes XX Vf. Paululum fub prima flexura Crater


Cue Vrna fitus eft, genua Virginis. Ha-
inciinatus ad
bet ftellas in iabris obfeuras duas, per fmgula latera
tres, in fundo duas. Sunt omnes X, Coruus autem
qui eft ad vltimam eius caudam , fpe&ans ad occafum,
habet ftellas, in capite claram vnam, in ala duas, in (

cauda tres, in pedibus lingulas ab vnguibus. Sunt


omnes fex. Omnes fimul fiunt XLIIf.

Digitized by Google
9° GERMANICI
44°* Annolasque vias tardus vix perficit orbis.
Hoc opus arcanis fi credam poftmodo Mufis,
Tempus, etipfe labor, patiantur Fata , docebit.
»

Circuii. Signorum partes, quorum praedida figura.

Annum expleturi praedicunt quatuor orbes.

445.1nterualla trium transuerfus colligat vnus;

Nec par eft illis ipatium ; duo namque feruntur


Inter fe aequales ; duo quorum eft maxima for-

ma;
Et totidem rurfum praedidis ante minores.
Hi temper diftant ; illos communia figna

45o.Committunt; qua te tangunt, pars aequa rota-


rum
Diuiditur , binos vt fi quis detecet arcus.

ua«n. Difiimilis cundis Liquida fub node videtur,


Sidera cum reddunt finceros eminus ignes,
Ladis ei color eft, mediis et lucet in vmuris.
455.(Ladeus hie orbis nullo minor orbe rotatur.)

Tropicus Celfior ad Borean qui vergit circulus, altos


Csacri, . . ?•>
Et peragit tradus vjcims baud procul Vrfis,
Per Geminos currit medios, veftigia tangit
Aurigae, plantamque tegitPerteida laeuam,
46o.Transuerfae Andromedae fecat et latera vtraque
tadu
Et totam absque humero dextram ; turn candi-
dus ora
Cycnus habet, pariterque feri pernicia crura.

Hac

Digitized by Google
; ;

ARATEA PHAENOMENA. ,
9*

Hac Ophiuchi humeros vaAos fulgere notabis.


Effugit at Virgo; totus Leo: totus in ipfo
Cancer; ab auerfis omnem fecat ille Leonem 4 6 5*
Clunibus, hirfutique jubam per pecAoris exit,
Cancro qui fulgent oculi , inter regula currit.

Hunc octo in partes fi quis diuiferit orbem,


Quinque fuper terras Temper fulgere notabit,
Abdi tres vndis, leuibusque latere Tub vnxbris. 47°-
Hoc Cancro tetigit cum Titan orbe, timeto
AeAatem rapidam, et loluentes corpora morbos. -

Tunc habet aetherii curfus faAigia fumma,


EreiAoque polo Phoebus non applicat vnquam
Candentes currus. Aduerfo nititur orbe, 475*
Dum tangat metas , pronus deuoluitur inde.

Hie Boreae proprior; contrarius excipit Au- Trvpiou ,


p Kor
Aros; m.

Aegoceros metas hyemis glacialibus AuAris,


Aeftatisquc tenet flagranti fidere Cancer.
Hoc medium fidus findit deuexior orbis; 480.
Fundentis latices genua implicat; illigat ilium
Intorta priAis cauda; velocia crura
Contingit Canis, et Leporem iqm deiecat imum
Defecat et iacrae fpcciofa apluAria puppis
Centaurique humeros, et Scorpium vltima cauda 485, N

Spicula torquentem; magnus micat arcus inallo.

Inde AuAro propior fol eA Aquilone relicto,

Et gelidas hyemes hebetato lumine portat.

Hums

Digitized by Google
;

9» GERM ANICI
H.iius tres coelo partes aflurgere cernes,

49o.Qiiinque latent vndis et longa node feruntur.

Acq .ino- Hos inter medius nullo minor orbis habetur,


tuaiis.
dn quo cum Phoebus radiatos extulit igncs,
Diuidit aequali fpatio nodemque diemquej
Bis redit haec facies librato fidcre mundi,

49 5. Cum ver foecyndum furgitj cum deficit aeftas;


Signa AriesTaurusque aequo tanguntur ab orbe;
Sed princeps Aries toto fulgebit in orbe,
Tauri armum fiibit et flexi duo fidera cruris.

At medium Oriona fecat , Ipiramque priorem


5oo.Hydri, et Craterem laeuem, Coruique querentis
Vltimi deficiunt nigra quae fidera cauda.
• Illic et Chelas transuerio lumine quaeres.
Hie etiam celfi genua afpicies Ophiuchi
Nec procul inde Aquila, at toto capite incubat
ardens

50 5.Pegafus, et longae fpatio ceruicis inhaeret.


Hos orbes , quorum tradus et figna doeemus,

Redus per medios decurrens traiicit axis.

Tres interuallis paribus fine fine rotantur,

Nec mutare vias poffunt, nec iungere fulcos.


5io.Qi>attus in obliquum tres vnus colligat orbes
Partibus extremis diuerlos implicatj vnum
Inter vtrumque fecat medium deuedus in ilium.

Nam fi Palladia dodus formaret ab arte,

Difiantes orbes melius religaflet ab vno.


Sed
ARATEA FHAENOMENA. 93

Sed tribus idem ortus omni nafcentur ab aeuo, S 1 5-

Atque eadem oceafus remanent certiffima figna.

.
Qiiartus ab Oceano tantum veftigia mutat, zodiacus.

Obliquo currens Ipatio, quantum Capricornus


Acftifero diftat Cancro, quam latus ad auras

Aetherias furgit, tarn lacris mergitur vndis. 520 .


In fex figniferum fi quis diuilerit orbem,
Aequales partes fuccumbit regula binis
Inferior fignis, Ipatii tantumque tenebit
Vna, fui lateris quantum a Tellure recedit;

Nee tamen humanos vifus fugit vltimus orbis. 5 3 5*

Haec vis folis erit bis lenis lucida fignis.

Nobilis hie Aries aurato vellere, quondam


Qui tulit in Tauros Phryxum, qui prodidit Hel-

Ien,

Quern propter fabricata ratis, quern perfida Col-


chis

Sopito vigile incefto doriauit amori. 530 .

Corniger hie Taurus, cuius decepta figura


Europe, thalamis et virginitate relidla.
Per freta fublimis tergo, mendacia feufit

Litora, Cretaeo partus enixa marito.


Sunt Gemini , quos nulla dies Tub Tartara mifit; 535*

Sed coelo Temper nautis laetifiima figna


Ledaeosftatuit iuuenes Pater iplc Deorum.

Te quoque foecunciam meteret cum cominus


'
Hydrant
Alci-
94 GERMANICI
Alciiles aufum morfu contingere bello

54o.Sidere donauit, Cancer, Saturnia Iuno,



Numquam oblita fui, numquam lecura nouercae.
Hinc Nemacus erit iuxta Leo; tunc pia Virgo;
Scorpios hinc duplo, quam cetera ,
poffidet orbe
Sidera, per Chelas geminato lumine fulgens.

545 (Quae mihi dida canant


- magnum fcelus Ono-
nis!)

Inde Sagittifero lentus curuabitur arcus,


Qui folitus Mulas vencrari fupplice plaulii •
,

Acceptus coelo Phoebeis ardct in armis.

Cochlidis inuentor, cum vis Titania flatu

55o.Bellantem eft mirata Iouem, pietatis honorem,


Vt fuerat geminus forma , lie fidera cepit.

Hie, Augufte, Tuum genitali corpore numen


Attonitas inter gentes, patriamque pauentem,
In coelum tulit, et maternis reddidit aftris.

555‘Proximus infeftas olim quas fugerat vndas


Deucalion paruam defundens indicat vrnam.
Annua concludunt Syriae duo numina Pilces
Tempora; at Ixinc iterum praedidus nalcitur
ordo
(Lanigeri et Tauri, Geminorum, pofteaCancri,
560. Tunc Leo, tunc Virgo, turn Scorpius, Aqui-
tenensque,
Et gelidus Capricornus, et imbriferi duo Pilces.

Aeui perfedi diuifus tollitur orbis.)

Saepe velis quantum luperet cognolcere nodis,

Et

Digitized by Google
'

ARATEA PHAENOMENA. 95

Et fpe venturae folari pedora lucis,


Prima tibi nota Solis erit, quo fidere currat; 5 6 5-

Semper enim Thoebus figno radiatur in vno.


Caetera turn pronis ardentia fuipice flaramis,
Quid cadat, aut furgat, fummoue feratur ab

. orbe,
Quantoue exfiliunt fpatio, cum caerula linquuntj
Namque aliud pernix, aliud maiore trahetur 570-
Mole alio, Oceanum tardo linquentia paffu.
Quod fi nube caua fblis via forte latebit,

Occulet aut fignum confcendens vertice coelum


Altus Athos> vel Cyllene, vcl candidus Hae-
mus,
Gargaron, aut Ida, Superisue agitatus Olympus, 575*
Tunc dextra laeuaque fimul redeuntia fignis
Sidera fi noris,numquam te tempora nodis
Effugient, numquam veniens Tithonius ortus.

Cum primum Cancrum Tcthys emittit in oVimri* et


Occidtntia
auras, Cnncro \

Excipit Oceanus Minoae ferta coronae,


5 go.
Occidit et dorfb Pifcis caudaque priore
Mergitur intotoshumerosOphiuchus, et Anguis
Vltima cauda micat, tortus habet ilia timendos.
Nec multo Ardophylax hie longe fubiacet aftro,
Lumine qui primo cum Scorpius occidit vndis, 585.
Occulitur pedibus; durat tamen arduus ore,
Dum rigidumAegoceri fignum freta lucida terret.
Side-

, Digitized by Google
96 GERM ANICI
Siderea vix turn latiatus luce Bootes
In terras abit, et nodis plus parte relinquit

590. At contra nullo defedus


lumine, totis

Orion humeris Iplendebit, magnaque Diui


Vagina et claro caelatus baltheus igni.

Cornua et Eridanus liquido feret vtraque coelo.

oriente
At cum prima iuba radiarit Flannna Leonis,

595. Quicquid parte


micat coelo, hoc nafcente lub
vndas »v

Omne abit, atque feri venientis eftugit ora.

Tota Iouis mcrfa eft pennis ftcllantibus Ales;

Quique genu pofito defefTus conditur vndis,

Surnrna genu fubuerla tenet ;


qua fe Lyra verlat,

6oo.Crure tenus redit in coelum; vafti caput Hydri,

Et pernix Lepus, et Procyon, et Sirius ipfe,


(Totiusque Canis rabidi veftigia prima.)

orient* Accipe quae vitent exorfae Virginis ora: •

Migmc.
j)e |pj ) j nus not j s j am tum defluxerit vndis;

605. Et Lyra dulce fonans; et flammis cinda Sagitta;


Et niueus Cycnus properarit tangere fludus,
Vtraque pc'nna volans caudam vix lucetadipfam;
Nigrefcitque Padus, terrae qui proximus amnis.
Turn caput abfcondet Sonipes, tum tota latebit

610. Ceruix; at contra fublimior Hydra feretur

Cratera tenus ; et (urgent apluftria puppis


. Argoae, totusque Canis ; led cum pia Virgo
Nafcitur, ilia ratis media plus arbore lucet.
Surgcn-

' > •>


*

Digitized by Google
;;

,
/

ARATEA PHAENOMENA. 97

Surgentes etiam Chelas fua figna notabunt: orie„ te

Exilit Oceano nunc toto crine Bootes, 615]


Qu?m claro veniens Ar&urus nunciat ore 5
Celiaque puppis habet; cauda minus attamen
Hydra; (

Nixa genu fpecies flexo redit ardua crure,


Partibus haud aliis; node eluftata fuprema
Bis fblet ilia vna coelp fe oftendere noc'te; 620.
Nam fi Phoebcos currus, dum longa venit nox
Occafu fequitur, rurfum fugit Oceanum ortu
Crure, fimul Chelae fulgent; cum Scorpius exit,
Haud cunctatus abit; cum Chiron furget ab vn-
dis,

Arcusque ipfa pio coelo referetur imago, 635,


lam totis radiat membris aiiferabile fidus
At cum tantus abit, quantum Lyra fiurgat ab
vndis,
Argo fi pia fuo coelo refertur imago,
Imperfecla redit coelo turn tota Corona,
Et Chiron pius ad caudam cognofcitur imam. 630.
Pegaius ablcondit toto tunc peclore pennas;

Nec lucet cauda praemerfus pedore Cycnus.


Abditur Andromedae vultus; fed maxima' Pi-
flris

Oceano infequitur venientis Virginis ora


Crifto fiiper coelo fulget, caput abditur ipfi. 635.
Regalis Cepheus aids intaclus ab vndis.

G ’
Scorpius

Digitized by Google
!

98 GERMAN I Cl

orient* Scorpius exoriens , cum clarus fugerit Am-


Scorpio.
ms,
Scorpius Oriona fugat, pauet ille fequentem.
Sis vati placata, precor, Latonia Virgo;
640. Nam ego non primus, veteres cecinere poetae
Virginis intadas quondam contingere veftes
Aufum hominem Diuae facrum temcrafle pudo-
rem.
Deuotus poenae tunc impius ille futurae,
'
. Nudabatque feris angufto flipite filuas,

$ 45 *Pacatamque Chion dono dabat Oenopioni.


Haud patiens fed enim Phoebi germana repente
Numinis vltorem media tellure reuul/a

Scorpium ingenti maiorem contulit hoftem.

Parcite, mortalcs! Numquam leuis ira Deo-


rum
65o.Horret vulnus adhuc et fpicula tinda veneno
Flebilis Orion, et quamquam parte reteda
Teli paene fugit, tamen altis mergitur vndis,
Scorpius ardenti cum pedore contigit ortus.
Nil fuper Andromedae; nil Priftis luce fruetur;
65 5 - In caput atque humeros rapit orbis Cafliepeiam,

Decliuemque trahunt aeterni pondera mundi,


Corruptaque cadit forma , certauerat olirn
Qua fenis aequorei natis , cum litore Canchli
Doridos et Panopes fpedaflet ftulta choreas.
660. Ilia abit Oceano. Totius ferta Coronae
In coclum redeunt. To turn fe hberat Hydros.
Cru-

Digitized by Google
££

ARATEA PHENOMENA. 99

Cruribus exlpediat Chiron obfcurior Arcum,


Corpore iam vafto , iam toto vertice clarus

Turn fera, quam dextra portat Centaurus, in


auras
Exlilit , et claris aperitur flexibus Anguis ; 665.
Innixusque genu laeua minus aequora linquit.

At cum prima
r
fubit facies remeabilis Arcus, ,riente
'SagitttnO.
.

Iam ficca Oceano Chiron pernicia crura

Expulit, et cellis Ophiuchus fulget in aftris.

Nil trahit obicurum Serpens, fed trunca recepta 670.

Definit effemanu rediens defo/mis imago.


Iam Lyra cum fuperis; et Cycni dextera pennaj
Radit tellurem rediens cum fidere Cepheus;
Turn Canis abfeondit totius corporis ignes;

Et latet Orion; et Temper tutus in vridis 675.


Eft Lepus Argoaeque ratis qua flexile lignum
, ,

In puppim formatur, adhuc apluftria lucent;


Mergitur et Perfeus, et Caprae nobile lumen.

Aurigam totum ablcondit veniens Capricor- r!eme


0 r Capncor-
nus, no -

Atque omnem ornatum venerandae numine pup- 680.


pis.

TumProcyon oblcurus abit; redit armiger vneis


Vnguibus, ante omnes gratus Tibi, luppiter,
ales;

Omnibus et ftellis Cycnus redit, et leue Telum,


G 2 Et
;

10O GERMANIC!
Et paruus Delphinus, ct apta Altaria facris.

685-(Eminus exfurgit Minoia nota Corona.)

Orient* Hydrochous coelum fcandcns fimul euocat,


Aquatic
ore
Et ceruice tenus fidentem Pegalon alis.

Auerfum Chirona trahit nox atra Tub vndas,


Occanus caudam tingit, nondum capit ora,
690. Non vaftos humcros non peclora triftia
,
letis.

Hydram plus mediam tondit, pars tcrtia lucet

Oricucibus Hanc Pifces addunt orti ,


geniinumque Bi-
Pifeibus.
form cm
Cum geminos Pifces Aquilonis prouocat aura,

llle etiam furgit, qui trifles refpicit Auftros;


695- Pifeibus ille fimul furgit, fed liberat ortus,

- Cum pernix Aries in coelum cornua tollit.
Piilces educunt Cepheida, laetior ilia

Ncreidos, pontumque fugit, coeloque refertur.

Ortus Lanigeri properabunt condere facrum


Arinc*
700. Thuribulum; patrio fulgcbit in aethere Perfeus.
Perfea cum pennae reddunt, iani Plias ab vndis

. Effugit , et dextro Tauri cognofcitur armo,


Fixus et in curru trahitur fine curribus vllis

Myrtilus; haud totum cernes; non integer ipfe

7° 5- In coelum redit, at pars dextera mcrgitur vndis;


Verticc lucebit; teneros manus efferet Hoedos;
Laeua Iouis nutrix humero fadiabit in ipfo

Proxima

- Digitized by Google
/

ARATEA PHAENOMENA. 10/


\

Proxima telluri na/cetur planta. finiflra.

Cetera cum Geminis perfedo fidere iiirgent.

Tauro Piftricis pariter criftaeque refulgent xau™?


Caudaque; vicinum terris iam cernc Booten 7 ‘ 0,

Et cum le genibus demilit pars Ophiticbi


Signum erit , Oceano Gcminos remeare relido

Totaque iam Piftris lucebunt fquamea ter£3


®
* Oricntibu*
, rccminis-
Eridani et primos dcprcndaf nauita fontcs, 1 5.
7
Coelum con/piciens , dum claro lemonetortu
Orion; habet ille notas, quae tempora nodis ,

Significent, ventosue truces, fidamue quietem.

G 3 1
GER-

Digitized by Google
;

loa GERM ANICI

GERMANICI CAESARIS
• ' 1

PROGNOSTICORVM FRAGMENTA.
FRAGM. I.

Grandine permixtas Aries niuibusque caducis

Spargit vicinas fupra iuga triftia nubes.


Taurus portat aquas et ventos excitat acres.
Fulmina tunc crebro iaculatur Iupiter, et tunc

5 Intonat emilfis violentior ignibus aether.



At Geminis leuiter perftridunt caerula venti,

Rarus et in terras coelo demittitur humor.


Omnia mitefcunt tranquillo fidere Cancri.
Siccus erit Leo ,
praecipue cum pe&ora feruent.

10. Virgo refert piuuias et permouet aera vends.


Lenius eft Librae lignum; vix rorat in illo.

Scorpius afliduos coelo minitabitur ignes


Lentior in piuuias veniet; magis arua quieta;
Atque truces venti denla niue laepe rigcbunt
iS.Rara Sagittifero defcendunt flumina terris.

Aegoceros aliis parcit, led frigora durat,

Inftabilique gelu falli veftigia paltus.

Qui fundit ladces coelo quoque permouet im-

bres.

Omnia milcentur cum Pifcibus ;


alpera vends
Aequora

Digitized by Google
!

PR.9GNOSTICORVM FRAGM. 103

Aequora turbatos voluunt ad Sidcra flutflus; ao.

Imbribus incumbit coelum, folemquc rcconditj


Grandine pullatur tellus ; niue moenia durant.
Haec vt quisque Deus pofledit numine figna,

Adiungunt proprias vires. Torpere videntur


Omnia Saturno; raros ille exprimit ignes, 35.
Et ficcas hyemes adftri&is perficit vndis;

Grandine durantur pluuiae; niue grando pu-


( trefcit,

Et rigor accedit ventis; mitiffimus ille —


*»*#**#***»*»#
FRAGM. H.

Aetherium venit Taurum fiiper imbribus


atris

Et tonitru , crebraque abfcondit grandine terras.

Temperat in Gemini's annum, nec credc (ereno,


Nubila nec diuturna putes, cum lidere Cancri
"
Fulferit ardentis , tantum hoc nil fidere certum 5.

Plagrantis placidc lucis vis temperat annum.


Cum pofuit fedem Nemeaci finibus aftri,

Virgineque et Libra , iemper pendentia tantum


Nubila continua magis in flatione manebunt.
Tunc quoque nulla fides caelo, cum Scorpion 10.
acrem
Stat fuper 5 incerta nanque omnia lege feruntur:
Heu quantis terras turn Iuppiter imbribus omnes
G 4 Obruet
104 GERM ANICI - r

Obruet! heu glomerata cadet quam denfa per


aethrarn
Immitis grando! caelum quam faepe ionabit!
i5-Cum fpatium attigerit tendentis fpicula figni.

Non terris imbres, ponto non flamina deerunt.


Et caeli terret fbnitus mortalia corda,

Cum fedem Aegoceri Cithereius attigit ignis.

Horridus at gelidos portendit Aquarius imbres,

***********
ao.Hi jernaeque cadunt pluuiae, concretaque grando.

Pi/cibus a geminis fub prima recurrent a lira

He/perus, haec tibi figna refdrt, cum luce priore


Ingreditur Venus alma polum; fed vbi Helperus

ignes
Prouocat aetherios, et noclem ducere terris

35 fncipit, exoriens ecce haec Citherea mouebit


*

Vere caueto imbres, et fulmina culmine ab alto,

Phryxeum rutilo pecus vt radiaucrit aftro,

Nubila, commixtusque fragor pluuialibus vndis,


Flaminaque afliduo terris inftantia pullix,

3®.Et caelo diri dcie&i grandinis idus.


Ver magis infidum, Tauri cum fidere fulfit,

Apportat. Geminis eadem inconftantia praefto

eft;

Cum dederit foies, inducit nubila caelo;


Nubila cum fuerint, fubitos mirabere foies;
3 5-Et modo cuin vento, gelido modo protinus
imbre
Lucens

Digitized by Qodgle
PROGNOSTICORVM FRAGM. 105

Lucens alterna fuperabit nube ferena.


Si Venus ingrctfa eft fipaciofi fidera Cancri,

Pacem mundus habet ; non vlli corpore foies


Pclliferi incendunt, non fidera denfa folutos
Afiringunt artus alieno tempore ;
lenis 4 °-
Omnia pacato turn fidere temperat aer.

Ac rapidis idem ne fblibus aeftuct orbis,


Efficiet, magni cum fpedat ligna Lecnis,

Virgine erunt pluuiae, plenaque in nube frago-


res,

Concaua quos reddunt inclufo nubila vento. 45 *

Attrahit autumno pluuias, eademque repellit,

NiiHibus aiTiduis Chele.neque frigora prima,

Extremum autumni luperent glacialia Librae.

Scorpius at raris, ne quid caua terra queratur,


Horrebit pluuiis. At diris omnia nimbis 50.

Continuisque*fluent, cum per finuofa tenetnr


Cornua Centauri rapida diftena Sagitta.

Aegoceros imbres , et crebro lumine ruptos


Nubibus elidet fonitus, tremuloque nitore
Flagrantis teli mortales numina vincent. 5 5.

Haec eadem fundens praedicit Aquarius imbrem.


Extremi faeuis maria increbrefcere vends
Oftendunt Pifces, Veneris quos della notauit.
Et quoniam certis extat via cognita fignis,

Accipe quid moueat mundo Cyllenius ignis, 60.


Si modo Phoebei flammas euaferit axis,
Matudna ferens folitos per fidera curfus.

G s Cum
/

,o.6 GERMANICS
Cum pecudis villis auratum fulferit aftrum,

Ventorumque graues, et dirae grandinis irae,

6;,. Non intermiflb quatiendi tempore furgent.

Quin pluuias alias etiam in regione notabis

Adore; non minimus nanque eft tunc imber in


aruis.

Aft vbi ft: Taurus finuatis cornibus effert,

Grandini figna facit. Gemini tranquilla fereni

70 Et placidum nautis fpondcnt caelumque fretum-


.

que,
Nubiiaquc atque imbres, aeftus ac frigora mi-
fcent.

Certior ardor erit, quanuis iuuet aura Fauoni,


Cum vafti calida radiabit fede Leonis.
Templa fed Aftraeae fimul ac poflederit ignis,
75 . Omnia mixta feret, pluuias meditabitur; ingens
Vndique grando venit, rumpuritur culmina
nimbis.
Centauri attigerit cum iam Cyllenius arcum;
Aut vbi confurgct Capricornus et ipfe biformis,
Aut fubitos caelo deducet crebrius imbres,

8o.Fulminis aut iaclu magnum perrumpet Olym-


pum.
Nulla ferenato Capricornus ntibila caelo

Comparaf, at gelidos flatus, caelique fragores,

Non alio melius figno praedicere poflis.


eadem quanuis cognofcere fas fit,
Pifcibus haec
85-Quandoquidem exoritur mundo Cyllenius ignis.
Qilid

Digitized by Google
PR.OGNOSTICORVM FRAGM. 107

Quid faciat primo Mundo cum lumine Solis,

Tempus et occafii moncat, quae difcere, Phoebi.

Ver erit hibernis totum execrabile nimbis,


Et crebro tonitru ninget, florentia rura,

Spesque nouae legetis quatientur graudinis i&u, 90;


Vretur caelum, magni cum regna Tonantis
Ingrediens pecudis redit intrans aurea terga,
Hinc et Agenorei ftellantia cornua Tauri,
Quidue ferant Gemini, rapido quid fidere Can-
cer,

Si penitus quaeras: Taurum faeuire videbis, 95-


Grandine nec contra ferri ratione probanda
Aut Cancrum, aut Geminos: calidus veftigia

feruat
Haec, quae di&a Leo, faeuisque caloribus ardet.

Flatibus at Gemini mifcent tranquilla fereni,

Spiciferaeque manu tendenti nubila Libra 100.


Diflentit Diuae; fed enim haec ventura ferena
Nunciat, et vends ccflat mare, cefiat et aer.

Scorpios in pluuias rarus, fed nubibus atris

Creber agit nimbos , et faeua tonitrua portat,

Clara Sagittiferi tetigit cum lumina figni. 105.


Aegocero femper caelo leuis excidit imber.

Frigidus at rapidis horrebit Aquarius Euris,


Brumalesque dabit pluuias, atque igne perenni
Cum fonitu quatiet nubes ; fi cura laboris
Non fruftrans animum certo me limite ducat. no.
Haec eadem tibi figna dabunt non irrita Pifces.

SCHO-

Digitized by Google
ic8 GERM ANICI
SCHOLIA VETERA,
QVAE SVPERSVKT,
AD GERMANICl CAESARIS PROGNOSTICA.
Solem per feipfum conftat moueri, non cum mundo
verti, fed in zodiaci circuli obliquitate cnrfum peragrare,
panlo fuperins diximus; qui cum per trecentos fexagin-
taquinque dies, et quadrantem zodiacum iuftret, et lin-
gula tricenis diebus denisque horis ac femifie, id eft di-
midia hora, transcurrat incremento dimidiarum horarum
quarto anno vnum diem complet, quern biflextum nun-
cupant, qui dies conficitur ex quadrantibus. Nam cum
duodecies femis fex boras integras faciant, id eft qua-
drantem,' hie quadrans quater duftus vigintiquatuor ho-
ra> perficit, idem vnum diem cum fua nofte complet,
et in quarto biiTextum , v.t praefati fumus, eJficit. Sol
interea dum igneus fit, prae nimio motu conuerfionis
fuae amplius inealefeit. Cuius ignem dicunt philofophi
aqua nutriri, elemento virtutem luininis
et e contrario
et caloris accipere, vnde videmus eum faepius madidum
atque rorantera. Tunc aufem eclipfin patitur, quod
Latine defeCtio dicitur, quoties Luna XXX. ad eandem
lineam, qua Sol vehitur, peruenit, eique fe obiiciens
eum obfeurat, vnde deficere nobis videtur, cum ei or-

bis Lunae opponitur. Signa enim tempeftatis vel fere-


nitatis hoc modo ailrologi mundi cognofcenda etTe dixe-
runt. Virgilius nanque ait, fi Sol in ortu fuo maculo-
fus fit, atque fub nube latens; aut fi dimidia pars eius
apparuerit, imbres futures. Item Varro ait. Si exori-
ens concauus videtur, ita vt e medio fulgeat, et radios
faciat, partim ad aquilonem, partim ad auftrum , tem-
pefiatem humidam et ventofam futuram innuit ; item, fi

Sol, inquit, rubeat in occafu, fincerus dies erit; fi

palleat, tempeftatem fignificat. Nigidius quoque ait.

Si pallidus Sol in nigras nubes occidat, aquilonem


ventum fignificat. Hunc etiam Graeci Apollinem ap-
pella-

Digitized byXioogle
PROGNOSTICORVM FRAGM. 109

pellaueriint, a quo fe fpirituro accipere arbitrantur.


ccKokkaiv enim Graece, Latine percb'ns dicitur, quod
feruore fuo omnem fuccnm virentium decoquendo per-
dat herbarum. Hunc etiam diuinationis deuro efie vo-
lucrunt, flue quod Sol omnia oblcura manifeftat in luce,
fiuequod in fuo proceflu, et occafu eius orbita multi-
modos fignificationum monfttet effeftus. Sol dicitur,
aut ex eo quod folus fit, aut quod folito per dies furgat
et occidat. Hunc etiam fine barba pingunt, quia occi-
dendo et nai'cendo Temper eft iunior, fiue quod nun-
quam in fua virtute deficiat, vt Luna, quae crefcit aut
roinuitur. Huic quoque illam ob caufam , quod aut qua*
dripartitis temporum varietatibus anni circuium peragat,
id eft verni, aeftatis, autumni, etbiemis: aut quod
quadripartito limite diei metitur fpacium. Vnde et ipfis
equis condigna nomina pofuerunt, id eft Erythraeus,
Aethon, Lampros, et Philogaeus. Erythraeus Graece
ruber dicitur quod a matutino lumine rubicundus exur-
,

gat. Aethon lucidus dicitur, quod tertia hora inftante


lucidior fulgeat. Lampros vero lucens vel ardens dici-
tur, quod fit dum ad vmbilicum diei contra arfticum

confcenderit circuium. Philogaeus Graece terrain amans


dicitur, quod hora nona procliuior vergens occafui pro-
nus incumbat.
Luna terris vicinior eft, quam Sol, fiue quam caetera
errantia fidera. Vnde et breuiore orbe celerius peragit
curfum fuum. Nam iter, quod Sol trecentis et fexagin-
taquinque diebus et fex horis peragit, Luna vigintife-
ptem diebus et o&o horis percurrit; fingula vero figna
Sol tricenis diebus et denis boris ac femifTe. Luna au-
tem binis diebus, et femis hora, belle vnius, perlabitur.
Vnde fit, vt quantum fpatii in zodiaco Luna percurrit,
tantum Sol tredecim diebus expleat. Hanc quidam phi-
lofophorum dicunt proprium lumen non habere, globi-
que eius vnam partem efle lucifluam, aliam vero obfeu-
ram et paulatim fe vertendo diuerfas formas efficere.
' - Alii
no GERMANICI
Alii contra aiunt, Lunam globum fuum habere, fed
ignem a Sole cqncipere, et quantum percutitur ardefce-
re, et quantum a Sole difcedit augeri. Cum vero contra
fleterit, feritur ex aduerfo et velut fpeculum , non vim,
fed imaginem reddit, vnde et defectum patitur, fi inter
ipfam et Solem vmbra terrae interueniat. Hat enira
crefcente vniuerfa gignentia pubefcunt, tenuefcente te-
nuantur; humor etiam et fpiritus oranis augefcit, tume-
fcit oceanus. Quod diuerfo caeli et vagantium fteilarum
temperatur, atque deteritur et infra fluit. id excipit Luna
et Sol: tradit. Quo et animalia vigefcunt, et humus
quodammodo animatur genitali calore, et vt ita dixerim,
viua plurimum valent in originibus ,
quam in ortu funt;
languent in occafu. Ortum facit in ftella, quam Sol
praeterit, deinde ftatione matutina cum a quinto loco
Solis fteterit, in eodem manet ligno, donee ab eodem
Sole moueatur, quae contraria eft Soli. Mane occidit,
oritur limul notte, et vocatur Chronicos. Deinde rur-
fus altero latere, a quinto figno deprehenfa poftmeridia*

na, ftationem facit, donee ingrefl'o Sole idem fignum


fub radiis eius delitefcens in totum occidat. Afpiciunt
quod dicitur Trigonura,
inter fe ftellae ex tertio figno,
et habent maxime confulionem; item a quarto figno,
quod Tetragonon et Centrum vocatur, et in alterutrum
maxime praeftant effe&um. Item ex contrario, quod
eft feptimum fignum et Diametron vocatur, quae maxi-
me aduerfum caetera diffident Vel leqiter afpiciunt, vt
fextum, quod dicitur Hexagonon. Signa- tropica pere-
grinis nationibus praefunt, et omnino motibus et con-
iiliis fubinde variantur, atque permutantur. Biformia
generatione rerum omnium repetitionem ffgnificant, et
interim dilationem. Solida vehementer et inftanter eifi*

ciunt, et ad exitum vel profpera vel aduerfa perducunt,


ficut afpiciuntur a ftellis, vel fauentibus, vel repugnan-
tibus. Iam vero quia de eius curfu vel ordine fub breui-
tate diximus , reftat, vt quid de ea Gentiles fenferint,
edict*

Digitized by Google
:

PROGNOSTICORVM FRAGM. m
edicamus. Lunam gentiles Dianam ,
germanarr Solis,
quem Apollinem nuncupabant, fuilTe dixerunt, et fiput
a Sole fpiritum , ita fe a Luna corpus accipere arbitra-

bantur. Dicebant enim earn viarura praefidem, et vir-


ginem, eo quod in via nihil pariat. Idcirco igitur atnbo
fagittas habere dicuntur, quod ipla duo fidera de caelo
radios vsque ad terram emittant; ideo faces, quia Luna
illuminat, Sol et illunninat et exurit; ideo bigam Luna
dicitur habere, fiue propter velocitatem, flue pro eo
quod nofte et die apparet; ideo vnum Equum album et
alium nigrum dicitur habere, eo quod hieme et aeftate
plus luceat, quara vere et autumno. Diana autem Luna
di&a eft, quafi diana, eo quod die ac no6te apparet ipfa,
et Luna eo quod luceat, et Triuia eo quod tribus funga-

tur figuris, de qua Vergilius ait, Tria Virginia ora Dia-

nne; nam eadem Luna, eadem Diana, eadem Profer-


pina vocatur, . id eft caeldtis,. terreftris, et infernaiis.
De qua quidam, Denique cum Luna cjl , fubluflri /pi n-
det ami&u ; Cum fuccinfta iacet calami s , Latonia virgo
eft. Lunam voluerunt etiam apud inferos Proferpinam,
feu quod nofte luceat, fiue quod humilior currat et ter-
ris praefit; vnde bigam bourn habere dicitur, illoside-
licet pafto, quod detrimenta et augments non folum
terra, fed et lapides vel cerebra animantium, et quod
magis incredibile fit, etiam laetamina fentiunt, quae in
Lunae increments eiefta vermiculos parturiant Ipfam
Dianam ortara nemoribus volunt, fimili modo, quod
arborum ac fruticum fucco augmenta inducat. Denique
crementis Lunae abfciffa ligna furfuraceis tinearum te-
rebraminibus Nemoribus quoque adeffe di-
fiftula rcunt.

citur, quod omnis venatio plus notte quam die fiat.


Endymionem vero paftorem amaffe dicitur , duplo fcili.
cet modo: feu quod primus hominum Endymion curfum

Lunae inuenerit, vnde et triginta annos dormiffe dicitur;


quia nihil aliud in vita fua, nifi huic repertioni ftuduit,
ficut Mnafeas in primo libro de Europa fcribens tradidit
fiue
1I» GERMAN I Cl

flue quod Endymionem amaiTe fertur, quia nofturni ro-


ris humor, qui eft fidertim, quique infius Lunae ani-
manHis herbarutn fuccis infudetur, et paftoralibus profit
fucceftibus. Praeterea figna tempeftatis vel et fefenita-
tis in ea videri pofie antiqui dixerunt. Nigidius ait, ft

Luna in fummo circulo maculas nigras habuerit in pri*


mis partibus nienfis, imbres futures figniiicat. Si in
medio, tunc cum plena fint in eo cornicula, ferenitatem.
Caeterum fi rubet quafi aurum, ventos oftendit. Fit
enim ventus ex aeris denfitate, qua obdii&i Sol et Luna
rubefeunt; item fi cornua eius tetra fuerint nebula, tera-

peftas futura eft. Aratus autetn dirit. Si aquilonium


cornu Lunae eft porre&ius, aquilonium imminere. Item
fi cornu auftrale fit ereftius, notum imminere. Quarta
autem Luna index futurarum certifiima habetur aurarum.
Vnde et Vergilius, Si in ortu quarto: nanque is certijji-

tnus auctor. \

A Bruma in fauoninm Caefari nobilia fidera, fignifi-

cant. III. cal. (anuarias matutino Can is occidens, quo


die Atticae et finitimis regionibus Aquila vefpere occi-
dere traditur. Pridie nonas Ianuaria*. Caefari Delphinus
matutino exoritur, et poftero exoritur Fidicula, quando
Sagitta vefperi occidih Item quinto idus lanuarias eius-
dem Delphini vefpertinus occafus et continui dies hiemis
Italiae, cum Sol in Aquarium fentitur tranfire, quod
fere XVIII- cal. Febr. euenit. VIII. Febr. Regia ftelk
appellata Tuberoni, in peftore Leunis occidit matutino,
et pridie non. Febr. Fidicula vefperi occidit,

A Fauonio in aequinofctium Caefari fignificantTV- cal.

Mart, quatriduum varie, et VIII. cal. Mart, hirundinis


vifus , et poftero die ar&utjt exortus vefpertinus. Item
nonas Mart, Caefar Cancri exortu id fieri obferuauit.
VIII. Idus Mart, aquilonis Pifcis exortus, et poftero die
Orionis exortus, et in Attica Miluus apparere obferua-
tur. idibus Martiis Caefar ferales iibi notauit Scorpio-
, nit

Digitized by Google
PROGNOSTICORVM FRAGM. 113

nis occafus. III. cal. Aprilis Italiae Miluus oftenditur.


XII. cai. Apriles Equus occidit matutino.

Aequinoftium vernum VIII. cal. Aprilis peragi vide*


tar. Ab eo ad Vergiliarum exortum matutinum Caefari
fignificant. III. non. April, in Attica Vergiliae vi fiere
occultantur. Item poft pridie nonas Apriles in Boeotia
et Chaldaeis Orion et gladius eius incipiunt abfcondi.
Caefari VI. Idus Aprilis ligmficat imhres Librae occafus.
XIV. cal. Maias fuccalae occidunt vefpere, fidus vehe-
inens, et terra marique torbidum. XVI. cal. Maias. In
Attica occidunt vefperi , Caefari. XV. cal. Mai. quatri-
duum fignificant. XII. cal. Mai. Aflfyriis fucculae occi-
dunt vefperi ,
quod vulgo appellatur fidus pariiicium,
quoniam XI. cal Maias vrbis Remae natalis habetur, quo
fere ferenitus redditur; clariratem obferuationis mem-
brorura augmento, Hyadas appellantibus Graecis, quod
noftri a limilitudine cognominis vocabulum eis ftellis
propter fuccos impolitum arbitrantur: imperiti appella-
vere Succidas. Caefari VIII. cal. Maias notantur dies.
VII. cal. Maias Aegypto Hoedi exoriuntur. Vl. cal.
Maias Boeotiae et Atticae Canis vefpere occultatur , et
Fidicula mane oritur. V. cal. M.iias, A (Tyriis Orion to-
tus abfconditur. Quarto autem cal. Maias Afiyriis Canis.

VI. non. Maias Caefari Succulae matutino exoriuntur,


et VIII. Idus Maias Capella pluuialis. Aegypto autem
eodem die Canis vefperi occultatur. Sic fere in VI. Idus
Maias, qui eft Vergiliarum exortus , decurrunt fidera.

A Vergiliarum exortu fignificant Caefari poft pridie


Idus Maias Arfturi occafum matutinum. 111. idus Maias
Fidicalae exortus. XII. cal. iunias Capella vefperi occi-
dit et in Attica Canis. .XI. cal. Iunias Caefari Orionis
gladius occidere inripit. III. no. Iunias Alfyriis Aquila
oritur vefperi. VII. idus Iunias Ar&arus matutino occi-
dit Italiae. IV. idus Iunias Delphinus oritur in Aegypto.
XI. cal. lalias eiusdem Orionis gladius CaeGm occidere
Vol, II. H incipit.
\

H4 GERM ANICI,
incipit. VUT. cal. Iulias, longiflimus dies totius anni,
et nox breuiflima Solftitiura conficit.

A Solftitio ad Fidiculae occafum, VI. calend. Iulias


Caefari Orion exoritur: Zona autem eius Aflyriis, IV.
no. Iulias, Aegypto vero eadetn die Procyon aeftuofus
matutino oritur, quod fidus apud Romanos non habet
nomen, nifi Canicula quam volumus intelligere mino-
,

rem Canem , vt in aftris pingitur ad aeftum maxime per-


tinens, ficut paulo pod docebimus. IV. non. Iulias
Chaidaeis corona occidit inatutino. Atticae Orion totus
eadem die exoritur.Pridie idus Iulias, Aegypto Orion
delinit exoriri. XV- cal. Auguftas, Aflyriis Chiron exo-
ritur. Deinde pod triduum fere vbique confufum inter
omnes indicans quod Canis ortu vocatus , Sole
fldus,
partem primatn Leonis ingreffo cum fit Solditium, quod

Solem et magnam aeiius obtinent caufam.


fidus accendit
XVI- cal. Augud Aegypto Aquila occidit matutino,
Etefiarumque Prodromi flatus incipiunt quod Caefar X. ,

cal. Aug. (entire Italiam exidimauit: Aquila Atticae ma-


tutino occidit. VIII. idus Aug. ArCiurus medius occidit
III. idus Aug. Fidicula occafu fuo autumnum incboat,
aat annotat; fed vera ratio id fieri inuenit pridie idus
Aug. Equus oritur vefperi, et Caefari. Aegypto Del-
pbinus occidit. XI. cal. Septembres Aflyriis della, quae
Anteuindemiator appellatur, exoriri mane incipit, vin-
demiae maturitatem promittens, cuius argumento erunt
agni colore mutati, et Aflyriis quinto cal. Septemb.

Sagitta occidit, Eteliaeque definunt Andeuindemiator


Aegypto nonis Septembribus oritur. Atticae Ar&urus
m-itutino, et Sagitta occidit mane. V. idus Septemb.
Caefari Capella oritur vefperi : Arfturus vero pridie idus
Septemb. imbres vehementiffimos fignificat, terra mari-
que. Ratio eius haec traditur, fi Delphino occidente
imbres fuerint, non defuturi funt per Arfturum. Eius
figni ortum feruat hiruntfinum habitus. Nanque depre-
lienfae intereunt. XVI. cal. Octob. Aegypto Spica quam
tenet

6igitized by Google
PROGNOSTICORVM FRAGM. 115

tenet Virgo, oritur matufino, Ftefiaeque definunt. XI.


cal. Oftobres Commiffura Pifcium occidit, ipfumque Equi
fidus VIII. cal. Oftob. III. cal. Ofctobr. Hoedi oriuntur
cal. Oftobribus Capella matutino exoritur. VI. nonas
Oftobr. Atticae Corona exoritur mane. V. nonas Oftob.
Honiochus occidit matutino. IV. non. Oftob. Caefari
Corona exoriri incipit ,
et pridic non. occidunt Hoedi
yefperi. VII I. idus Oftobr. Caefari fulgens in Corona
ftella exoritur et tertio idus Vergiliae vefperi exoriun-
tur. cal. Nouembr. fucrulae vefperi orinntur.
XVIII.
Pridie cal. Nouembr. Caefari Artlurus occidit, et Suc-
culae exoriunturcum Sole, quarto nonas Nouemb. Ar-
Cturus occidit vefperi, et idus Nouembr. Atticae Vergi-
liae occafu fuo hiemem inchoant. Quinto idus Orionis
gladius occidere incipit. Deinde III. idus Vergiliae oc-
cidunt, occafum matutinum Vergiliarum Heftodes. 11a-
tura huius quoque nominis Heftodis aftrologiam tradi-
dit fieri.

In aequinoftio autumni confitetur quod Thales XXV.


die ab aequinoftio, Anaximander, XX XI. Euftemon
XLVIII. nos autem ,
fequentes obferuationem Caefarig, ,

XLV. die ab aequino&io dicimus fieri.


Ante omnia autem duo effe nomina caeleftis iniuriae

meminiffe debetnus. Vnum quod Tempeftates vocamus,


in quibus grandines , procellae, caeteraque fimilia intel-

liguntur, quae cum plenilunio acciderint, vi maiore im-


pelluntur. Haec ab horridis fide'ribus exeunt (vt faepius
diximus ) veluti Arfturo ,
Orione, Hoedis. Alia funt
ilia, quae filente caelo, ferenis nortibus fiunt, nullo
fentiente, nifi cum faila funt publics: et magnae funt
differentiae a prioribus, aliis rubiginem, aliis vredinem,
aliis caliginem impellentibus : omnibus vero Iterilitatem.

De nunc dicemus, quae ante nos a nullo funt pro-


his
dita. Prius caufas reddemus eorum, quae funt praeter
lunarem, et quae paucis caeli locis conftant.- Nanque
Vergiliae primatum tenent ad fructus, quarum exortu
H a atllas
:

116 GERMANIC 1

aeftas incipit, occafu hiems femeftri fpacio intra fe, ct

mefles vindemiasque, et omnium maturitatem amplexan-


tur. Eft praeterea in caelo, qui vocatur Latteus circa-
lus, etiam vifu faciiis: huius defluuiovelut ex vbere ali-

quo fata cuntta lattefcunt, duorum fiderum obfcruatione


Aquilae in feptentrionali parte, et in aufirina Caniculae,

cuius mentionem fuo ioco fecimus. fpfe circulus fertur

per Sagittarium et Geminos, folis centrum infra aequi-


nottialem circulum ft cans, commiffuras eorum obtinen-
te, hinc Aquila, illincCanicula. Id o effettus vtriusque

ad omnes frngiferas pertinet terras, quoniam in his tan-


tum locis folis terraeque centra congruunt. Igitur ho-
rum fiderum diebus, ft purus atque mitis aer genitalem
ilium latteumque fuccum transmiferit in terras, laeta

adolefcunt fata ; fi luna ,


qua dittum eft ratione , rofci-

dum frigus afperferit, adpiixta amaritudo, vt in latte


puerperium necat. Modus in terris huius ininriae, quam
fecit in quacunque conuexitate coraitatus vtriusque cau-

fae, et ideo non pariter in toto orbe fentitur, vt nec dies.


Aquilam diximus in Italia exoriri XIII. cal Ianuarias:
nec patitur ratio naturae quicquatn in fatis ante earn diem
fpei efie certae. Si vero interlunium incidat, omnes hi-

bernos fruttus laredi needle eft. Rudis fuit prifeorum


vita, atque fine literis, non minus tamen ingeniofara
fuifie in illis obferuationem apparebit, quam nunc efie
rationem. Tria nanque tempera fruttibus metuebant,
propter quod inftituerunt ferias , diesque feftos : Rubi-
g-ilia, Floralia, Vinalia. Rubigalia Numa conftituit anno
regni fui XI. quae nunc aguntur, ad VII. cal. Mai. quo-
niam tunc fere fegetes rubigo Occupat. Hoc tempus
Varro determinat, Sole Tauri partem decimam obtinen-
te, ficut tunc ferebat ratio: fed vera caufa eft, quod poll
dies XIX. ab Aequinottio verno, per id quatriduum varia
gentium obferuafione in quarto cal. Maii Canis occidit,
fid'is et per fe vehemens, et cui praeoccidere Caniculam

necelTe fit. Idem itaque Floralia quarto cal. eiusdem in-

ftitueruut.

Digitized by Google
PROGNOSTICORVM FRAGM. 117

ftituerunt, anno DXVT. ex oracu'is Sibyllae, vt


vrois
omnia bene dedorefcerent. Hunc diem Varro dttermi-
nat, Sole Tauri partem qoartamdecimam obtinente. Er-
go fi in hoc quatridnum inciderit plenilunium frnges et ,

omnia quae florebunt laedi necefle erit. Vinalia priora


quae ante hos dies funt, IX. cal. Mart, deguftandis vinis
inilituta, nihil ad fruftus attinent, nec quae adhuc dixl-
mus, ad vites oleasqae, quoniam earum conceptus ex-
ortu Vergiliarum incipit, ad fextum Idus Maii, vt docui-
iuiis. Aliud hoc quarriduum eft, quod neque rore for-
dere velint; exhorrent enim frigidum fidus Arfturi po-
ftridie occidens, et multominus plenilunium incidere.
Quarto nonas Innias iterum Aquila exoritur vefperi, de-
cretorio die florentibus oleis vitibusque, fi plenilunium
incidat in eura, equidem et fulftitium oftauo cal. Iunias
in fimili cafu dixerim et Canis ortum poll dies a folftitio
XXI 11. fed interlunio accidente, quoniam vapore conftat
culpa, actnique praecoquuntur in calltim. Rurfus pleni-
lunium nocet ad quartum nonas lulias, cum Aegypto
Canicula exoritur, vel certe XVI. cal. Aug. cum ltaliae
item quarto cal. Aug. cum Aquila occidit vsque in X. cal.
eiusdem. Extra has caufas funt Vinalia altera quae agun-
tur XIII. cal Septemb. et Varro, a Fidicula incipiente

occidere mane determinate quod vult initium autumni


efl'e hunc diem feftum tempeftatibus leniendis efTe in-
et
ftitutum. Nunc Fidiculam occidere fexto Idus Aug. ob-
feruatur. Intra haec conftat caeleftis fterilitas; neqqe
negauerim polTe earn permutari arbitrio legentium loco-
rum aeftimantium naturas, fed a nobis rationem eft’e de-
monftratam fatis eft ; re iqua obferuatione cuiusque con-
ftabunt. Alterutrum quidem fore in caufa, hoc eft ple-
nilunium , aut interlunium, non erit dubium, et in hoc
mirabilem admirari benignitatem Naturae fuccurritiam;
primum hanc iniuriam omnibus annis accidere non pofte,
propter ftatos fiderum curfus , nec nifi paucis noftibus
snni: idque quando fit futurum facile nolci, ao pe per
H 3 omnes
8 )

z 1 GERM ANICI PROG. FRAOM.


omnes menfes timeretur, earum quoque lege diuifum
aeftate interlunia ,
praeter quam biduo fecura effe hleme
plenilunia, nec nifi aeftiuis breuifiimisqpe nottibus metui,
non diebus item valere. Praeterea tarn facile intelligi,
Vt formica minimum animal interlunio quiefcat, pleni-
lunio et etiam noftibus operetur. Auem Param oriente
Sirio ipfo die non appnrere, donee occidnt, ediuerfo
Virionem prodire ipfo Solftitii die. Neutrum, vero Lu-
nae ftatum noxium effe , ne nottibus quidem nifi ferenis,

et omni aura quiefeente; quoniam neque in nube, neque


in flatu cadunt rores; fic quoque non fine remedio. Sar-
menta aut palearum aceruos, et euulfas herbas, frutices*

que per vineas camposque cum timebis, incendito, fu-

mus medebitur'; hie e paleis et contra nebulas auxiliator,


vbi nebulae nocent. Quidam tres cancros viuos cremari
iubent in arbuftis, vt carbunculi non noceant. Alii filuri

carnem leuiter vri a vento,. vt per totam vineam fumus


difpergatur. Varro auftor eft, quod fi Fidiculae occafu,
quod eft initium autumni, vna pica confecretur inter vi-
tes, minus nocere tempeftates. Archibius ad Antiochum
Syriae regem feripfit. fi fiftili nouo obferata obruatur ru-
beta rana in media fegete, non effe noxias tempeftites.-
(Vertices extremos circa quos caeli fphaera voluitur,
Polos nuncupauere, e quibus vnus eft feptentrionalis,
qui boreus appellatur, qui nunquam occidit. Alter au-
ftralis, qui terrae obiettus a nobis nunquam videtur. Et
auftronotus dicitur, quam quidam dicunt effe Tethyn
<

Oceani vxorem, nutricem Iunonis, quae fingitur in


Oceano prohiberi occidere. Haec habet ftellas, in ca-
pite feptem non claras in vttaque aure duas, in armo
,

.vnam, in peftore claram vnam, in pede priori vnam. in


femore pofteriori duas. in pede extremo pofteriori duas,
N
in cauda tres. Sunt omnes XX.

III. RVFI

« Digitized by Google
//•>

III.

FI FESTI AVIENI
A R A T E A

h 4

Digitized by Google
; ;

1-11

AR ATI
/.
PHAENOMENA,'

RVFO FESTO AVIENO PARAPHRASTE.


l

. \ i

Carminis inceptor mihi luppiter 5 aufpice terras


Linquo Iouej excelfam relerat dux luppiter ?

aethram
Imus in aftra Iouis monitu ; louis online caelum,
Et Iouis imperio mortalibus aethera pando.
Hie ftatio, hie fedes primi patrisj ifte pa- 5.

terni

Principium motus ; vis fulminis ifte corufci,

Vita elementorum , mundi calor, aetheris ignis,

Aftrorumque vigor, perpes fubftantia lucis,


Et numerus celli modulaminisj hie tener aer
Materiaeque grauis concretio; fuccus ab alto 10,

Corporibus caelo; cun&arum alinionia rerum j


Flos et flamma animae , qui difeurrente meatu
Mundi primigenii penetralia dura refoluens
Impleuit largo venas operatus amore,
Ordinis vt proprii foedus daretj ifte calorem, 15.
Quo digefta capax folidaret femina mundus,
Inferuit Rite hunc primum, medium, atque
fupremum
H y Vox

Digitized by Google
132 FESTI AVIENI
Vox fecreta canit fibi; nam permixtus vtrin-

que,
Et fultus fefe geminum latus , vnus et idem eft

so. A<ftor agendorum , propriique patrator amoris,

Ef mundi vere paftor facer. Hie chaos altum


Lumiae perrumpit; tenebrarum hie vincula pri-

mus
Soluit, et ipfe parens rerum fluitantia fixit.

Hie difperfa locis ftatuit primordia iuftis.

*5- Hie digeftorum fpeciem dedit; ifte colorem


impofuit rebus , fexuque immixtus vtroque,
Atque aeui pater gem ini; fimul omnia luftrans
Sufficit alterno res femine. Rerum opifex hie;
Hie altor rerum, rex mundi , celfa poteftas

3°« Aetheris atque Erebi; rapida inclinatio coeli;

Infociabilium diferetio iufta deorum;


Cuius et extremum tellus opus; ignea cuius
Lumina funt late, fol, etfbror; ille diei

Tendatvt infufi'rutilum iubar ; altera notftis

35 . Vt face flammanti tenebrofos rumpat amitftus.


Nee defit genitis pater vllo in tempore rebus.
Iftius ille anni pulcher chorus, alta vt hebefcat
Terra gelu, ver vt blandis adrideat aruis,

Puluerulenta fiti tellurem vt torreat aeftas,


Et grauis autumni redeat foetura parentis.
Hoc duce per tumidi ferimur freta gurgitis ; ifto

Praeceptore folum grauibus verfamus aratris;


lft$ modum ftatuit (ignis; hie rebus honorem
Infun-

Digitized by Googlfc
:

ARATEA PHAENOMENA. HJ
Infundit j tenbbris hie interlabitur aethrae;

Viicera et aethereos animat genitabilis artus. 4 5.

Denique ne longum marcentia corda iace-

rent,
t

Mundanique ortusmens immemor, omnia (en-

fiin

Vilia conciperet, neque fe fubduceret vnquam


Fontis in aeterni primordia, quo velut amnis,
Quern feftina citis vrget Natura fluentis, 50.
Lapiu continuo ruiturae in corpora noftra
Prorump unt animae, feriemque per aethera ne-
dunt,
Hie primum Cnidii radium fenis intulit aftris,

Mortalemque loqui docuit conuexa dcorum


Cur Hyperionios Nepa circunflederet ignes? 5 5-

Autumni reditu cur fub gelido Capricorno


Bruma pruinofi iuga triftia folueret anni?
Cur fpacium lucis madidae cum tempore nodis
Libra celerque Aries dimenio pondere Olympi
Aequarent? Qua parte Polus fublimior alto 60.

Cardine caeruleas Thetidis non tangeret vndas?


Quis Polus vmbrifero lateat decliujs in axe,
Et vaga palanti cur figna errore ferantur?

Quae rurfum ingenio numerisque Solenfibus


idem
luppiter efferri melius dedit incola Tauri, 65.

Mufa vt Cecropios fuperaret et Aonas agros.


Me
! ;

124 FESTI AVIENI

Me quoque nunc fimilis ftimulat furor, edere


verfu

Tempora, cum duris verfare ligonibus arua

Conueniat* cum veliuolo dare carbafa poutoj

70. Et cum viticomo crinem tondere Lyaeo.

O mihi nota adyti iam numina Parnaflei!


O per multa opcrum mea iemper cura Camoe-
nae

. Iam placet in fuperum vifus fuftollere caelum,

Atque oculis referare viain per fidera; maior,

'75-Mjior agit mentem fblito deus, ampla patefcit

Cirrha mihi, et tods fe Helicon infpirat ab antris.

Araos. Omnia quae flammis pingunt radiantibus

aethiam,

Nox agit, et verfo ceu fixa trahuntur Olympo.


At non eun&a tamen Signorum in lege putanda;

80. Nam numcris et honore carent; micat omnibus


ignis,

Et rutilo cuntflis flagrat coma flammea crine

Sed quia non certa formarum luce notantur

Omnia fideribus, calTum fit caetera volgus.

Mobilis en etiam mundi fe machina verlat,

85-Ponderis et proprii trahit inclinatio caelum*


Sed non axis item curui vertigine fertur

Aetheris , vt ftiius inftabili conuoluitur orbi,

Ipfe manens tenuisque procul facra vifcera caeli

Perforat, ct mediae molern terrae tenet ; ilium


Non

Digitized by Google
ARATEA PHAENOMENA. 135

Non prolixa dies, non incumbentis Olympi 90.


Curfus agit, motatue loco labor, vt femcl hae-
rens '
.

Conflidt , et ferri le circum cun£fa remifit.

Terminus extremo difpar polus. Occano


pars
Sublime erigitur, fubit altera merfu Tub vndas
Pars Erebum, et nigri iacct haec vt cor.fcia Ditis: 95.

Hie notus j horriferis aquilonibus ilia rigefeunt;

Ac teres in gemina ftridit vertigine cardo.

Alter in obtutum facilis lutet; alter et alto

Deprimitur barathro. Sed qua fublimior axis


Tethyos vndofae linquit cetofa fluenta, 100.
Contemplare facras vt mundus fubiicit Anflos.
Sic aftrum dici Cnidius dedit; Aufone easdem
Voce feras Vrfasque et Plauftra vocare folemus:
Fabula nanque, Vrlas; Ipecies dat, Plauflra vi-

deri.

Has pater omnipotens nemorofi in valle Lycei 105.


Adfuetas duris quondam venatibus, aethrae
Intulit, et rapto genitricis flore facrauit.
* Vel ceu fama dehinc docet altera : Creta vbi
fludu
Tunditur infants late circunfbna Cauris,
Iuppiter has idem rerum memor indultarum, no.' ,

Et cuftoditae referens pia dona lalutis,

Cum puer agrefles inter Curetas, et inter


DicSaeae longum latuit crepitacula rupis,

Scandere

Digitized by Google
126 FESTI AViENI
Scandere flammigerum vidor permifit Olym-
pum,
1 1 s.Ncfcia figna flilis , nodurnique iufcia cafus,

Hofpita et infanis aquilonibus: haud tamen ollis

'Ora vel aduerfb funt obuia pedora motu:


Verfa Lycaoniis fed fufpcdatur in vrfis

Forma Ftiper, pariterque polo veftigia Iibrant,


iao.In fpitiam et flammis ardentia dorfa iacentes.
Sic Iouis altrices teretem prope cardinis axem.
In caput, inque humeros Helice Cynofuraque
verfae

Praefcia venturis dant temper ligna procellis.


'
Nanque Helice Graios; Tyrios Cynofiira per al-
*
turn

iay.Parua regit; non vlla facem fuccenderit vnquam


Stella prior, neque flammigeros eduxerit ortus
Ante alia, immerfo cum iam Titanius orbe
Imbuerit tremulo Tarteffia tcrga rubore,
Creflia quam flammas inter primordia nodis
130. Maior agat, vultusque facros oftendat Olympo.
Ilia licet parup iaceat Temone per aethram,
Verior in fidem tamen eft currentibus aequor.

Cardine nam certo conuertitur; huic, mora lon-


gos
Pigra tenet gyros, quae, ceu remorata parumper
VO 5.Fleditur, ac tardo cohibet cundamina lapfu j
Sed quia Sidoniis dux eft Cynofura carinis,

Redior vndofo curfus fulcatur.in aeftu.

Inter

Digitized by Google*
ARATEA PHAENOMENA. ia 7

Inter vtraraque dehinc praeclari norainis Ar- Draco.


tfton

Ceu circunflexo finuantur flumina lapfu,

Squamraeus agmen agens Draco voluitur, atquei4a.


obit ambas •

Spirarum curuis anfraiftibus. Hunc quoque, vbi

artus

Longius effufum fpaciofa volumina tendunt,


Compta Lycaoniis includunt Plauftra choreis.

Qua capu t eft Helices, fundunt (efe vltima mon-


ftri

Agmina, et hac cacli vix cauda in parte quieicit. 145.

Altera qua fpirae fitius eft, fublime reponit


Verticis, et curuo ecu circunclufa Dracone,
In dorfum alterius dorfb iacct Anguis ; ab ore
Vertitur ,
ac longe poftremam lapfus in Ardon,
Rurfum maioris repetit confinia %ni. 150.
Nee quae flella caput flammarumin/ignithonore.
Sola micat, folaue rubent incendia crifta;
Sed (etofa duplex adolet duo tempora fulgor,
Et duo Tub geniinis oculi fulgoribus ardent.
Vnicus ignis item mento aeftuat, ipfaque forma 155.
Verticis in nutum veluti curuata parumper,
Qua per dimenfos demittitur ordo meatus,
Fleftitur, atque Helices caudam fpedare videtur.
Cuius in extremum fpacio propiore per aethram,
Sibila protenti fuccedunt ora Draconis. 16c.
Quin i'uper ilia etiam fumma confinia caudae

Stella

» /

Digitized by Google
138 FESTI A. V ENI
I

Stella fubit, dextri quae temporis igne corufcans,


Aemula vicinis accendit lumina flammisj
At decliue caput vertexque obliquior aftris,
165. Hac in parte facri procumbere ccrnitur axis}
Qua pater Oceanus rutili reparator Eoi,

Occafus ortusque falo moderante coercet,



Et gemina alternae mifcet diuortia metae.

Engomfin. Inde pruinofb fi lumen ab vsque Dracone


170. In conuexa feras, oculosque in proxima mundi
Declines, qua parte globo tumet altior ortus,
Ilia laboranti fimilis fliccedet imago,

Protinus expertem quam quondam dixit Aratus

Nominis, et cuius latuit quoque caufii laborisj

175. Panyafi fed nota tamen, cui longior aetas


Eruit excuflis arcana exordia rebus.
Nam dura indomiti memorat fub lege tyranni
\ Amphitryoniaden primaeuo in florc iuuentae,

Qua cedunt medii longe fecreta diei,

180. Hefperidum venifle locos, atque aurca mala,


Infcia quae lenti temper cuftodia fomni
Seruabat, carpfifle manuj poftquam ille nouer-

• cae
Infaturatae odiis terpens vicfloris ab idlu

Spirarumque finus et fortia vincula laxans

185. Occubuit, fic membra genu fubnixa finiftro


Suilentafie ferunt, fic infedifie labore

Deuidum, fama eA> ac turn Tirynthius Aethra


Incly.
ARATEA PH AENOMENA. 139

Inclytus et (olio fultus fublime paterno eft.

Iuppiter hanc fpeciera, mileratus acerba labo-


rum,
Reddidit, et talem cerni permifit Olympo. 190.
En manus ipfa Dei violenta in verbera pendens
Erigitur , dextraeque dehinc impreflio plantae
Tempora deculcat maculofi prona Draconis.

Poplite fuccidui qua fideris ampla patefcunt coron*.

Terga dehinc, merfumque iacet fublime hume- 195,


rorum,
Afpice ceu rutilis vibret lux Gnofia flammis:
Haec quondam Bacchi monumentum fulget amo-
* ris;

Haec Ariadnaei capitis teftatur honorem.


Trina ter illuftrant hanc lumina j parsque Coro-
nae
Serpcnfem vicina fubit, qua fibila in Ardon 2oo»
Ora Draco inclinans ftridet flabris aquilonis;

Poft terguni Nixi pars voluitur, ac velut hacrenS

Rurfum defefli referatur nuncia ligni.

Iftius extremo lub vertice, Vertice quippe Ophm-


1 A *
• 1 •
,
chus.
Sideris Innixi, clariim nofces Ophiuchum. 20 j.
Triccaei fidus ftat nominis, et cui pingui

Thure Epidaureae fumant altaria fedis.

In ftyga decurfis Parcarum ab origine fufis

Merferat Hippolytum fors vltimaj iamque pef


imas
til. IL 1 C«cyti
1*0 ,
EESTl AVIEN1

aio.Cocyti tenebras et ftagna nigrantia Ditis,


Portitor ille Charon Thefidae fata vehebat.

Hie imraaturi fed enirn miferatus acerbum


Led fupplicium, Neptunique afpera iufla,
Algentes artus Erebo procul intimo ab vsque
ai5.Sufcitat, atque animae rurfum tepefa&a calore
Vifcera mundanas reuocat medicator in oras. „

Non tulit Omnipotens, ortu cuiquara generato


Deucalioneo fas effe , nouiflima fata


V Vincere, et incalfum decurrere penla fororum;
2 2o.Moxque trifulca polo iaculatus fulmina cello,

Et fuper aeriae vibrans incendia flammae,


Morte repertorem medicinae audacis in vmbras
Deiicit ; at gnati reparans folatia Phoebo,
Afperaque extincti miferatus fata nepotis,

aas-Surgere nocturno iubet inter fidera motu.

t V,

Hie ergo infignes ardens venas Ophiuchus,


Hie rigidos artus formae Anguitenentis Konore
Arduus , hie tantos humeris vibrantibus ignes

Euomit, vt pleno cum Luna nitefeit in orbe,

aso.Menftruaque ingenti iam tempora diuidit ortu,


^
Nequaquam lends oblcurior ex humeris lux

Marceat; at manibus non compar flamma rube-


feit;

Nam fuffufa leui refplendent vltima luce;

Sed cerni funt prompta tamen; podremaque


parco
lgne

-Digitized by Google
ARATEA PHAENOMENA. I3F

Igne micant. llle angue manum conlertus2 35.


vtranque
Erigitur, ferpensque dehinc elabitur anibas
FlexiJis, et medium cingit fpiris Ophiuchum;
Quern fiiper haerentem plantarum mole duarum
Scorpios in geminas effufus vifcera parteis,
Afflidusque oculos, maculofaque pedora preflus, 240.
Sufiinet. Attiguas euoluitur Anguis in auras,
Agmine non aequo, neque tanta volumina corn-
par.
Nam qua dextra manus finuofb affigitur Angui,
Parcius ab domino terga explicat, altera porro

Plurimus, ac multo per laeuum pondere lapfus 245.


Funditur, et rutilo qua lux ledet ignea mento,
Vsque Ariadnaeae /efe vicina coronae
Lubricus inclinat. Port /pi ram brachia quondam
Formidata truci fu/pexeris Orioni.
Heic concefla enim curuis minitatio Chelis. 250.
Hue falcata Chii rep/erunt cornua monftri,
Sidercae nimium facis indiga 5 nanque hebes ollis
Ignis, et obtulo marcent inceiidia crine.

Callifto rutilat rtellis ,


quibus vsque ferinam Bootci.

Prona fit effigiem, quo cardine torquet et axem2 55 fc

Semper in occiduis attollens lampada flammis


Ardophylax, fiue, vt veteres cecinere, Bootes,

Famo/a Arcadici teftans commenta tyranni.

Et licet inftanti fimilis, fimilisque minanti

I 2 Terga
m
/

i 3 a FESTl AVIENI

260. Terga Helices iuxta premat arduus, haud taruen


vn qua
In pi&uratae plauflrum procUrrere matris
Fas datur, antiqui quoniani contagio in illo

Criniinis et veterum prohibetur culpa malorum


Nec minus in menibris lux olli maxima vibrat

365. Omnibus, ardet apex capiti, niicat ignea late


Dextera flammam , humeri flammam mouet in-

flar

Inter vtrunque femur, qua feconfinia lucis


Diducunt pedibus, maior qua luminis auras
Verberat, et rutilo fidus magis aeftuat aftro.
476. Nam locus Ar&uro facer adferibitur, illic

Aurea qua fummos adftringunt cingula amichis,


Ebria flammanti confurgit ftella rubore.

go. Qua protenduntur vefligia fumma Bootis,


Quaque per immenfum circunflagrantibus aftris
375. Circulus obliquo late iacet Aflriger orbe,
Contemplare facros fubieclae Virginis artus.

Quam, Te, quam memorem ? Siue eft genitor


tibi fummus
luppiter ex Thcmide in terras demifla parente;
Seu patris Aflraci clarum cs genus, aurea cuius
280. Sidera funt proles, et qui pro munerc morum
Inculpabilium nomen dedit omnibus aftris,

Aut Pelufiaci magis es dea littoris Ifis,

Digna Poli, confers et cura latrantis Auubis;


'
Scu

J by {Google
- XRATEA. PHAENOMENA. 131

Seu tu diua Ceres, lie nam tibi flag rat arifla,

Et, ecu Siriaco, torretur (pica calorc: 285.

Protentata njanu ; feu Tu pernicibus alis,

Neclat certa gradual, viduataque vertice fummp


Fluxa polo vertis vefligia , lubrica vt aeuuni

Sors agat, et fubitis obrepat mobile fatum


Temporibus; prccor, in terras procul actherQ29o.
ab alto
t

Flede oculos, placidamquc meis venerabilis oro


Pande facris aurem. Tu cum iincera priorum
Vita hominum nullis ageret iub legibus aeuum, •

Aureaque innocuos leruarent fecula mores


Sponte Fua , nec criminibus via prompta pater'et, 295.

Inter confulbs populorum libera coetus


Verfabare libens, nullique obnoxia culpae

Corda inhibens , media cafto res more tenebas.

Nullus telluri limes datus, indice nu!k>

Culta lecabantur, neque iam diferetio campum 300.

Metiri in. dominos monflrauerat; omnia rerum


'
Vfurpantis erant; promifeua rura per agros*
Praeftiterat, cundiis communia cunch videri.
Denique cum placidas crebro Dea vileret vrbes,
Tedtaque iufta virum paflim fuccederet, ilia 305,
Feruentis late pelagi natura , falumque
Fludtibus inftabile, et glauci vada turgida ponti,

Qua fenior cano nutrit Tub gurgite Nereus


Delphinos virides , et phyfeteras anhelos,
Ignorata fuo feclufaque fine iacebant. 310.
I 3 Nulla

Digitized by Google
134 FESTI AVIENI
Nulla fides vndis, tumido commercia Audit
Nulla petebantur: neque longis nauita terris
Infinuare ratcm ius fecerat, exul vt oris
Omnibus externas vcheret per inhofpita gazas
315. Aequora , et infano penderet faepe profundo.
Omnia fed cundis nafci dabat aurca terris
Iuftitia, et nulio difcreucrat aere regna.
At poftquam argento deformis viluit aetas,

Rarius in terras os inclinabat honeftum


jao.IaniDea, vix fummos adlabens denique monteis,
Cum cedente die Phoebus Tub nocle propinqua
Occiduus pronos vrgeret in aequora curriis,

Vfurpandam oculis fcfe dabat adcurrentum,


Non vt fefla virum repararet gaudia vultu,
325. Sed crepula vt late vomeret conuicia voce.
Parcite, vile genus, lachrimis, aiebat, obortis!

Cauia querelarum veftrum eft fcelus, aurea


quondam
Iudice me veftri vixerunt fecla parentes.
Degener in vobis animus; folertia vobis

33 <j.Peruigil} arte noua vitam traducere mos eft.


Omne aeuum ftudiis excuditis. Hinc quoque
rurfum,
Proh pudor atque dolor! nafcetur vilior aetas;

Et lacerata genas ibit Bellona per vrbes


Saucia , vt infidas agitent certamina mentes.

33 5. Haec vbi permoefto rauco congeflerat ore,


Alite procurfu fefe in conuexa ferebat
Protinus,

Digitized by Google
ARATEA PHAENOMENA. *35

Protinus, atque oculos fugiens exofa fequentum


Linquebat coetus hominum. Ruit haec quoque
rurfum
Viuendi (eries ; ac fucceflere pudendo
Aerea fecla habitu: fraus ijicet, et furor ardens, 34 o.
Atque cruentus amor chalybis, fegnisque libido,

Et malefuada lucri rabies fubit; omnia terror


Degener, ac moeftae facies formidii\is implet.

Secreti indomitus vada gurgitis vltima verfat


Tiphys; Agenoreo color hinc mentirier oftro 345-

Incipit, Aflyriumque bibunt noua vellere fuccum,


Ebria vt externo iplendeicat lana veneno.

Sic iufta in populos mox Virginis inculpatae


Exarfere odia , et caelum pernicibus intrat

Diuaalis, fpaciumque fibi fubuech per auras, 35°:


Vnde procul terras fumma vix cerneret aethra,
Propter anhela libens late capft aftra Bootis.

Iftius extremis humeroPum partibus vrget


Stella facem , qualique rubent incendia flamma,
Quae fubietfta procul caudam maioris ad Vrfae 355*
Vertice brumalis circunuoluuntur Olympi:
Talis vtrunque modo fimul et fulgore micat lux
Plurima; quippe procul clare fax ardet inArclo.
Nec contemplandi labor anxius; omnia primis
Obuia ceu vibrant obtutibus; vnus ab ore 3 Go-

Quae funt prima fere veftigia praeminet ignis}


,

Altera, qua pedibus regio eft clunalibus, ardet


Stella itidem, genibusque dehinc fe tertia promit,
'
I 4 Aemula

Digitized by Google
:

136 FESTI AVIENI


Aemula qua rutilac flagrant confinia caudae.

36 5. Non tamen his Ipecies, non funt cognomina


' certa,

Sed permixta flraul vulgi vice conuoluuntur.

Gemini. Ilia quidem fupcro conferta relabitur axe,

Infcia pilcofi lemper falis. Ipfius autem


Subiedtos capiti Geminos tibi cernere fas efl,

37o.Spartanam, Geminos, lobolem, prolemqueTo-


nantis

Egregiam, et proprio port reddita numina caelo.


NatuLacedaemoniis Mars cum caluiflct Aphid-
nis,
\
Caflora Cecropii tulit inclementia belli. «

At frater lucemque et fata flipcrftitis aeui

375 -Exofus, Ibrtem Iachrimis efflagitnt aequam:


Protinus alternae germanos tempore vitae

x luppiter attolit, caelique in cella receptans

Aeternae flagrare facis iubct ignibus ambo.

c*ntfr. Aluo Helices Cancer fubuoluitur; aftraque

Cancro
38o.Iuno nouercales vt lemper proderet iras,

Praeftitit. Hie etenim, Lernaei gurgitis Hydram


Vreret Alcides cum flammiger, aufus in ipfum
Repere valorem qua duro concaua dorlo
,

Tegmina curuantur, geminus nycat ardor in

auras
385 -Hqs dixere Afinos prtos Thelprotide terra,
Et
; 1

1
ARATEA PHAENOMENA. 137

Etfidus, Lenaee, Tuura. Difterminat aer


Craftior hos. Itidem qualis praefepibus efie
Forma folet , difpar Chelarum flamma corufcat.

Nanque tribus ftellis adoletur dextera Cancro


Laeua duas pigro fuccendit fomite flammas. 39°-

Qua poftrema pedum rutilant veftigia in Ar-L«>. *

(flo,

Maxima flnmmigcri mundus trahit ora Leonjs.


Membra dehinc longi qua fefe femita caeli
Plurima protendit, torrcntur fomite acuto
Singula, et aflkluis ardet Leo vilcera ftammis. 395 *
Hie Hyperjonii flagrat via lolis , et ifto

Se duce caerulci referunt momenta caloris.


Tunc fuccifa Ceres ftatim cum mergitc culmi
Conflruitur, flauos tondentur femina crines
Omnia , ct aduedas late coquit area mefles. 400.
Tunc et Threicii repetunt ariimola Aquilones
Flabra polo ; tunc Oceanum data flamina caeli
Propellunt pelagus } longis hoc tempore in anni
Ocia funt remis 5 pontus vehit ipfe carinas.

Aurigatorem par fit quoque cura videre Aurig*.


j
4,0
Nanque tuas aures implebit fibula folers
Cretaei pecoris. Haec lac memoratur alumno
Infudiffc loui Capra, nutrix ditfta Tonantis,
Stelligero fubuetfta polo eft. llle impiger auteni
Pulcher Erichthonius currus et quattuor olim 4 0 ,

I
f Junxit

Digitized by Google
138 FESTI AVIENI
Iunxit equos, pronus qui non procul in Gemi-
norum
Loeua iacet, fufoque fuper fe corpore tendit

Plurimus, adque Helices caput inclinatur ab ore.


Hie quidem in Ipacium membra explicate at
Capra laeuo
4 5-Fixa humero
! clare fiiftollitur; ipfius autem
Fine inanus paruas Hoedorum fufpice flammas.

Qui poftquam Oceano feie expediere fonoro,


Saeua procellofis immittunt flabra fluentis,
Vt fpumofa truci pulientur littora fludu,

420 Et vaga caeruleas inuoiuant aequora puppes.


.

T*urus. Nec minus Aurigae qua funt veftigia curui,


Cortiigeri late tenduntur pedora Tauri.
Illic fetofam pecoris perquirere frontem
Efto memor, flexo iacet illic crure, minaces
425 * In terrain figens oculos; turn caetcra figna

Flammarum fimilem procul inter fidera formam


Oftentare valent; gemino lie cornua dudu
Erigit aetherii vigor ignis et ignis vtrinque

Siccamuris ardet protradibus; haud tibi fignis

43°* Perquirenda aliis pecoris frons aequa refurget •

Oceano. Proprio Taurum deprenderis ore:


Cornua fic vera Tub imagine curua dehilcunt:
Sic mediam creber pecori frontem alperat ignis:
Sic Hyades Tauri toto procul ore coruicant.
4?5« At Boream laeuo qua Taurus acumine pulfat,
.
. ' Defuper

Di<
;

k
ARATEA PHAENOMENA. 139

Defuper ^|urigae dexter pes imminet aftro.

Vna pedcm Aurigae dextrura cornuque finiftrum


Stella tenet pecoris ; fimul in conuexa feruntur
Sed prior occidui Taurus fubit aequoris vndas.

Nec mea mufii fenem taciturn Cephea relin- Cc P heu ‘


•440*
quet :
Iafidem quoque fumina poli Cephea reuoluuiitj
Ilium quinetiam rutilae pater intulit aethrae,
Donauitque polo. •
Tergum Cynofuridos Vrfae
Port habitat, geminasque manus a peflorc tendit.
At didu&a pedes tantum hinc menfura (eniles 44 5 -
Diuidit, extremo quantum pede diftat ab Vrla.
Non eget huius enim fedes lacra luminis hilum.

Rurfum decliui fi vifum tramite vergas, c*fficpei«.

Prima tibi vt flexi linquatur ipira Draconis,


Infortunatam fpcclabis Caffiepeiam. 450.
Sed nec multa tamen , cum caelum lumine to,to

Luna replet, tetram vt fuperet fax aurea noclem,


Occurret genitrix oculis quaerentibus. Abfunt
Lucida moerenti; tenuis rubet ignis, et aegra
Lux hebes eft matri : vix qualem Caria quondam 4 5 S*
Nouerat intrantem per clauftra tenacia clauem.

Formatur ftellis diflantibus s inque humeros vix


Tenditur anguftos; natae fera fata retundunt

Nanque fubeft, teretisque poli fimul orbe Androm*.

rotatur
Andromeda, ingenti quae femper luce coruicans46o.
Sponte
;

143 FESTI AVIENI

Sponte oculos in membra rapit; face denique


vertex

Ardet anhcianti ,
geminamque per aera fundunt

Lucem humeri, et fymmis lux aeftuat ignea

plantis.

Ignea quinetiam per caelum cingula flagrant

465. Andromedae, et toto vibrant in corporc flam,

*
mae.

Sed tamen hie etiam viuax efl poena dolenti


Nam didutfla vlnas magna diftendit in aethra,

Vinculaque in caelo retinct quoquej tenuia


quippe
,

Brachia contortis adflringunt vincula nodis.


' ' *

Equ«s. Rurfus odorato qua vertex crine tumeteit,


47 capiti fuccingitur indiga pleni
°' Andromedae
Aluus Equi, fummo qua fax in vertice vibrat

Virginis, inque auras cornu vice furgit acuti.

Jpfa fub abfaflo late micat aurca ventre

475.Cornipedis*, fimul hunc lux indifereta renetrtit;

Communique rubent duo temper fldera flamma.


Treis latus atque armos aliae pccoris pinxere,
Et fpacio difiunda pari fax acmula flagrat.

plurimus ignis inert , varto globus acftuat orbe.

480. Sed non et capiti limilis rubor, ipfaque ceruix,


Quanuis procero furgat iuba maxima collo,

Languida marcenti vix ert fpeirtabilis igne.

Vltima quae mento fete explicat, haud minor ilia

Qiiat-
I

ARATEA PHAENOMENA. 141

Quattuor eft primis, quae formam lumine claro

Cornipedis fimulant. Non hie Equus integer 485.


artus,

Non quadrupes caelo fuftollitur; attenusaluo


Erigitur media; nam caetera pone negantur,
Et quatit aetherias primis modo cruribus auras.
Nanque hunc Aonio quondam memorant Heli-
cone
Inclita port Lyciae redeuntem bella Chimaerae, 490.
Myftica qua rupes docHs obmurmurat antris,

Herbarum carplilTe comas, et gramine odoro


Expleuifle famem ; fed cum litis arida fauces

Vreret, ac nullo manaret gurges hiatu,


IIlififTe pedem, cornuque excita repentc ,495.
Lympha camoenalem fudit procul Hippocrenen.
Aones hoc latici pofucrunt nomen equino
Paftores. Strepit haec placido inter faxa fu-
'• fiirro,

Atque Helicone cadens fife fitientibus herbis 1

Merit, Afcraeas donee vaga gurgite valles 500.


Viuific et. Rigat hac animas et Thcfpia pubes
Semper, et in latices inhiat gens fontis alumni.
Aft Equus alterno redit inter lidera motu,
Oceanique faio caput exerit. Haud tibi magni
Cura laboris erit caelo fpetftare fereno 505.
Cornipedem; micat ille procul flagrantibusaftris,
Et pcrlula recens educit petftora ponto.

Tunc

'Digitized by Google
14a FESTl AV1ENI

Ariti. Tunc celer ille Aries, longi qui limitis orbe


Aethera percurrens, nunquam Cynoluridos Vr-
fae

5io,Segnior ablapfu conuertitur, haud procul aftro


Vifus Equi, magno celfum fecat aera motu.
Parcior hie ruiiiae femper facis, indigus ignis
Spe&atur iufti. Nam quanti luminis aftra
Efte folent, aciem quibus aurea Luna retundit,
515. Marcida Lanigeri tantum lc forma fub auras
Exerit; in tenui quanquam primordia Phoeben
Orbe habeant, nullomque decus Dea proferat
ore.

Sed licet hunc oculis fruftra fc&ere per acthram,

(Nam temper propriis caret ignibus) en tibi

propter
520. Andromedae claro rutilantia cingula in aftro

Suipeftanda patent. Vocat ingens baltheus vitro


Quaerentem, non longa Aries ftatione remotus.
In conuexa redit ;
paruo fe tramitc iiibjter

Diftinet , et medio caelum citus ordine currit,

527. Vltima Chelarum qua brachia, quaque corufco


Circulus axe means rutilum fecat Oriona.
t

Dchoton. Eft etiam Graio quod Temper nomine noftri

Deltoton memorant. Simile eft latus; iftud

vtrinque
Porrigitur; fummum figno caput angulus ar<ftat,

53 °*Et geminum fupreina iugum vicinia mordet.


Tertia,
aratea phaenomena. M3
Tertia ,
quae ftantes fuftentat linea dudus,
Parcior, haud fimili fefe Tub limite tendit,

Et contrada modum gemina face flammigera-


> rum
Steilarum fuperat. Quin et qua fubter in aftro

Lanati marcent pecoris, pluuioque tepeicunt 535.


lam vicina Noto, minor iftic linea luce
Et fulgorc fads praeuertitur ; at locus olli
Port tergum Andromedae : lie f^ tulit ordo di-
catus.

Hinc fi vicino fledaris lumina vifu, jpifees.

Inque Notum lenfim Boreali ab cardine dudus 540*


Incliner-e oculos , proles tibi Dercia , Pifces
Surgent Bambicii; fedes data quippe duobus
Pifcibus, ingenti qua cel fa m circulus aethram
Orbefccat; tendit qua pennae extrema finiftrae

Ales equus; mundo qua pedora Laniger alto 545 *


Vrget, et aduerfo furgentem corpore Taurum
Re/picit: hie medio fignantur fidere Pilces.

Quorum alius rigida confurgit in aera forma


Celfior, et Borean proprior lubit, alter aquarum,
Troicus haurit aquas, funditque vbi Ephebus ab 5S°*
• vrna.
Pone auidus, iacet in notialia nubila pronus.
-

Sed tamen hi late ftellis ex ordine fufis

Neduntur caudas, et Ienta trahuntur vtraque

Vincula, per caelum coeunt quae lingula rurfutn,


Et
144 FESTI AVIENI

5 5 5‘Et rutilo confixa quafi fuper igne tenentur,

Caeleftem memorat quern (olers Graecia Nodimt.


£x humero Andromedae laeuo quoque noicere
Pifcem,

Qui rigidum celfi fufpeclat cardinis axem,


J Perfacile eft; vlnae natii proximuS ifte liniftrae

56o.Caerulus erigitur.
i
pericus. Quin et veftigia propter

Perfea fub volucri par eft tibi quaerere forma.


In caput inque humeros rotat .aegram machina
rnundi
Andromedapi ; Thrcici nam fub flabris A qui-
'
. Ionis

Nititur alato vindex pedc, maxima cuius


565-Dextera moerentis folium prope Cafliepeiae,
Tenditur, ingentique dehinc veftigia paffu

Puluerulenta quafi cano.procul aere pandit.

Pleiades. Pleiades femoris pariter fub fine finiftri

Perfeus protollit. Locbs has habet anftiof omnes


57o.Connexas. Lentae facis haud procul iftas

Oftentat rutili lux fideris; aegra fororuirt)


Lumina ; nec claro flagrat rubor aureus aftro.
His genitor, vero fi fluxit fabula fontc,

Poenu 3 Atlas, fubiit celfae qui ponderd molis,


575. Caeliger , atque humero magnum fuper aethera
torquet.
Fama vetus feptem memorat genitore ereatas

Long-

Digitized C qIq
ARATEA PH AENOMENA. 145-

Longaeuo; fex fc rutila inter fidera tantum


Suftollunt. Septem fert Tabula prifca Toro rum
Nomina; fex fefe tenui Tub lumine reddunt:

Eletftra, Alcyoneque, Celaeno, Taygeteque, 580.


Et Sterope , Meropeque fimul , famofaque Maia.
Prole Deo. Cerni fex iolas carmine Mynthes
Afferit; Eleclram caelo abfccftifTc profundo
Ob formidatum memorat prius Oriona.
Pars ait Jdaeae deflentem incendia Troiae, . 585 -
Et numerola fuae lugentem funera gentis,

Eleclram tetris moeftum dare nubibus orbem,


Saepius obfcuris caput vt fit cincta tenebris;
Nonnunquam Oceani tamen iftam furgere ab
vndis
In conuexa poli, fed fede carere fororum, 59 °.
Atqueos diicretum procul edere, deteftatam,
Germanosque choros Ibbolis lacrymare ruinas,

Diffufamque comas cerni , crinisque foluti


Monftrari cffigie. Diros hos faina cometas
Commemorat trifti procul iftos furgere forma, 595-
Vultum ardere diu, perfundere crinibus aethram,
Sanguine fub pingui rutiloque rubere cruore.
'
Quin Meropenalii, poftquam Sifypheia vincla
Et thalamos fcaeuo fortita eft omine Diuum,
Indignam aeria credunt mage fede fuifte. 600.
Sic anceps numeri fit fabula, fexque per aethram
Vergilias cerni tenet vfus ; fed fimul omnes
Ardlauere globum; ter in auras angulus exit
Foi. //. K Elam-
'
146 FESTI AV1ENI
Flammiger, et mixtis Atlantides ignibus ardent.

605. Nec tamen eft iamae fimilis vigor* ampla lo-

rores
'
Fabula nobilitat; modus oil is pa reus, et ignis
Vix tenui ionge face fit fpeftabilis; iftas,

Altcrno redeunt cum bina crcpuficula mundo,


Seu nox aftrales adolet cum caerula flammas,

610. Seu matutinus cum fidera disiicit ortus,

Conuolui caelo fummae pater annuit aethrae.


Nec minus arenti cum crine attollitur aeftus,

Et cum cana comas redit anno bruma rigenti,


Tempora defignant. Nam fi fe gurgite tollunt

615. Vergiliae, curuas in flaua noualia falces

Exercere dies; li condunt aequore flammas,


Tellurem prefib profeindere tempus aratro.

Lyrt. Eft Chelys ilia dehinc, tenero qua lufit in

aeuo
Mercurius, curua religans teftudine chordas,
6ao. Vt Parnafieo munus memorabile Phoebo
Formaret neruis opifex deus. Hanc vbi rurlum
Concentus fuperi compleuit pulcher Apollo,
Orphea Pangaeo docuit geftare Tub antro.

Hie nam fila nouem dotfta in modulamina mouit,


625. Muiarum ad fpeciem Mula latus; ille repertor.
Carolina Pleiadum numero deduxerat. At cum
Impia Bafiaridum carpfifiet dextera vatem,
Et deuota virum tegeret Libethra peremptum,
Intulit
ARATEA PHAENOMENA. *4 7

Intulit hanc caelo miferatus Iuppiter artem


Praeftantis iuuenis, pecudes qui et flumina vates 630;
Flexerat. At nixi qua feniet fidera porro
Suftollunt, laeuum propter Chelys haec femur
adftat.

Aduolat aft aliud latus Ales, etorccanoros 1

Tenditur ad neruos , media eft Lyra (ede dicata


Cycneo capiti, et curuo contermina figno. 635.
1

Nanque et fidereis Cycnus fecat aethera pen-cyenu*.

nis

Donatus caelo, non claro lucidus aftroj


Sed tamen os flagrans, et guttura longa coru-

/ fcans.

Grandibus haud equidem ftellis, non his tamen


, atris

Obfcurisue micat; trahit in conuexa volatum 640.


Perfacilem, et dextro late Cepheida dextram
Radens remigio, fiimma ad veftigia laeuam
Declinatur Equi. Sic magno praepes Olympo
Subuehitur ; fubit occidui fic marmoris vndas.

Nam port Cornipedem flagrant duo fidera Anu«iu*.


64 5 ‘
Pifces,

Pifces Bambycii. Caput autem fubter equinum


Laomedontiadae fe dextera tendit Ephebi.
Ipfe dehinc lotigos infignis Aquarius artus,

Adftat ad hirfuti caudam pulcher CapricornL


1
K a Imus
- 148 EE ST A VIENI
I, .

v ^j au ft ra li defcendi.t circulus axe


Capncor*
y mus
65°-Signifer, inque Notum rutili cadit orbita folis,

Hifpida letofi niarcet fpecies Capricorni.

Hie iam Threicio veniens a cardine Phoebus


Vertititer, pullusque Deum, mirabile di£Iu,

655-Brumalis redigit} non turn mihi longa phafelis


Aequora tententur ; non turn freta turbida pinu
Quis petat} angufto decurrit tramite nanque
Parua dies, vaftoque dehinc deprenfus in alto,

Nequicquam pigrae clamarit fidera lucis.

66o.lnterea totis Notus acer faeuiet vndis,


Excitumque (alum verr'et Notus. Aurea folis

, Cum nota cornigeri fidus pepulit Capricorni,


Turn dirum caelo frigus redit ; afpera nautis

Tunc hint fluifliuagis; tamen ifti faepe malorum


'
66 5 ,
lmmemores agitant totos in fluchbus annos,

Mergorum et focae fimiles } trahit vnda pauentes,


Ac retrahit} quaerunt oculis diftantia longe
Littora, et in pontum reagunt lucra Temper hi-

antes.

Sagitt*- Par metus ex pelago tibi fit quoque, foie Sa-


nus.
gitta

670. Cum Ieuis adflatur; cum lux in arundine flagrat

Ignismundane cum tela extrema coquuntur}


Cumque Sagittifcri torret vapor aureus Arcus.
Turn quoqiie piceam Ipeclaris furgere noclem,
fi

1
Inlormem terris tellurem vt veftiat alis,

Littus
ARATF.A PHAENOMENA. >49

Littus ama, fuge fblers caerula tegmina nodis, 675.


Exitiumque fali , rabidique pericula pond
Anteuehi, iam (blue mcmor vaga carbafa malo,
lam prolixarum iaceat rigor antennarum,
Menfis at infaufti vel duri fidcris index
Scorpios exoriens fit tempore nodis adultae. 680.
Hie matutino veniens procul aequore telum
Exigit e pelago, telum trahit vltima cauda.

Cundatur pigro port tergum fidere iuxta

Arcitenens, tardos et gurgite liberat artus.


Turn Cynofura et iam maturae in tempore nodis’685 -

Aldus in Boream fuftollitur; abditur autem


Orion redeunte die; turn brachia Cepheus,
Protentasque manus, mediamque immergitur
aluum.
1
- 1

Quin norunt aliam fuperum conuexa Sagit- sagina.

' tarn;

Sed tamen haec arcu tereti caret, infeia nerui ; 690.


Infeia nam domini eft; telum fliper aduolat ales,
Ales Olor ; fed Threicio conterminus axi
Cana pruinofas extendit colla fub Ardos.

Armiger hanc edam Iouis aduolat, armiger AquiU.


' • ignis

Aetherii, fed membra minor. Procul hie ta-695.


men alto
Cum redit a pelago, et mouet in conuexa vola-
tum,
K 3 Fine

Digitized by Google
:

* 5 <» FESTl AVIENI.

Fine tenebrarum, fummaeque in margine no£Hs,


Spumofum late mare ft: bruit, omnia caeli.
Omnia terrarum mox flabra procacia verrunt.

Delphi*, Turn curuus caudam fubit inter fidera Del-


7 9<?? > phis,

Dux Neptune tui quondam fuper aequor amoris.

Hie nam detrufae iniatebras proculAmphitrites,


Arduus occiduos humeris vbi fuftinet axes

Pleiadum genitcr, perruperat hie vagus omni


705-Gurgite dile<ftam domino maris vltimo ab orbe.
Mollis dorfa tulit. Breue ftgno corpus in aftris,

Et fuper hirfutum ponto furgit Capricornum.


Hie medics artus teter ftupet, altera porro

Quattuor illuftrat facibus rubor aureus, atque

710. Bis gemino difereta fitu micat ignipotens lux.


Omnia quae Soli et rigido interfufa Aquiloni,

Aetheris itfpurui moles rotat, inque frequentes


Occafus ortusque trahit moderator Olympi,
Sunt dlgefta mihij quae rurfum limite abusque
7*5.Sefe Hyperionio, pluuialis concaua in Auftri
Dimittunt, tetram donee Notus ambiat acthram,

Dicere Romuleo connitor carmine folers.

Oritw. Subtrahit obliquo qua fefe circulus orbe


Signifer a Borea inque auftrales le gerit vmbras
7ao.Submedii iam mole Poli fera pedora Tauri
Sufcipit Orion, Neque quisquam nodle ferena
Trans-

Digitized by Coogle
ARATEA PHAENOMENA. * 5 *

Transient; celfo late le cardine pandit,


Auraturaque rubens dimittit baltheus enlem.
4

Talis et ipfe virum gemina ad veftigia cuftos Siriu*.

Inlequitur. Sic flammigero diftinguitur aftro 72 5.


Actheriae Canis ille plagae, cui plurimus ardor
Aeftuat iu mento; multus rubor imbuit ora;
'
Stndit anhelanti face peftifer; aera motu
Torret, et immodici terras coquit ignibus aftri.

Hie varios ardet ftellis rutilantibus artus; 730.


Sed non eft fimilis cun<ftis vigor; vndiquequippe
A’uus coear.ea eft; mento grauis effluit ardor;
Qiii formidato lub nomine Sirius aethram
Vrit. Huic rutilos fi Ibl adflexerit axes,

Quantus corporibus, quantus labor imminet 735 *


agris!

Marcebunt lata cun<fta diu; nanque indiga fucci


Si qua iacent, cedunt valido penetrata calori;
Ac decoclorum languebunt germina florum.
Ilia autem , interno quae lunt animata vigore,
Sirius attol lit, blandusque illabitur herbas, 74 °-
Sirius et dulci nutrit tepefatfta lereno.

Hunc hunc flammanti cumprimumvibratabortu,


Auribus atque animo capimus procul ; altera fi

qua
Stellarum fulgent rutilant, vt quae plurima longo
Rellua fert lateri, neque multa luce corufcant, 745.
Ht defignandis tantum funt addita membris.
K 4 Par-

Digitized by Google
/

s
t

i j 2 FESTI AVIENI
tepus. Paruulus in ftellis Lcpus eft quoque; nanque
vbi magnus
Emicat Orion gemina ad veftigia fubter

Vrgetur curfu rutuli Can is; illc per aethram


75o.Eftugit inftantem, premit igneo Sirius ore.
Auritum primis emittit gurges ab vndis;
Illc minax pauidum iupereditur, et procul idem
Cum Lepus occiduum feie inclinauit in aequor,
More latebrarum repetens freta, Sirius alto
755.Defluit ab caclo, merfumque per humida quaerit

Argo. Magnus Iafoniam cauda Canis extrahit Argo


Puppe refulgentcm. Neque enim ie Theflala
cymba
Solenni in faciem monftrat more. Extima pup-
pis

Surgunt oceano: velut alto a gurgite nautae _

760. Cum portum tenuere, auidi volitantia raptim


Sipara conuertunt; tergumquc in c:urua remulco
Littora certatim fubeunt fimul. Ilia marinas
Jam defun dla vias procul imi littoris algas
Pone fubit, terramque tenens fecura quiefeit
765. Sic Argo rutilam tantum inter fidera puppin
Ducit et occultat rigido tenus altera malo.
Sponte gubernaclum puppis dimittit in vndas
Celfior , ac mcrio defeendit in aequora clauo.

c:tos. Diftantem Andromedam prolixi tramite mundi,


770. Perterret Cetos. Nam Threicii prope flabra
Andro-

gilized by Google
ARATEA PHAENOMENA. M3
Andromedam Boreae cello rotat acthere cardo.
Beiiua dira Noto vehitur; trahit Aufter in ardon
Ora inimica falo; nam qua fe laniger alto

Caelo Aries tollit, qua Pi/cibus aftra duobus


Augeotur, rutilat fijbter Nereia Piftrix , 775-
Efflua pereurrens non multi fluminis aftra.

Ilia memor longae formidinis , ilia fuorum


Inter figna tenax, horret fqualentia monftri
Terga procul', pauidumque fuper caput inferit

vndis.
1
\ ^ 1

Quin eft caeruleo Flumen quoque gurgite nuncn.


7SO.
1
manans •

Aftra inter fedesque Deum. Pars Aequor id die


Credidit; Auloriii nanque hunc dixere priores
Eridanum , Venetos late qui lapfus in agros
Alpino Adriacos inipellit gurgite fludus.
Hie fufum caelo quondam Phaethonta Tub vndas 785.
Excepit fenior, leue cum fen fere iugales
Aethcrii redoris onus, cumque ignifer axis
Tramite fdfc mundi mortales fpreuit habenas.
Disdata turn late texere incendia terras.
Aftra vorax ignis, flammae fola cunda coque- 790.
bant;
Donee fata fui mileratus Iuppiter orbis

Hedderet aetherii Phoebo moderamina curfus.


lllum-prolixis durae Phaetontides vlnis

Planxerunt, rediit fupero pax aurea mundoj


K f Erida-
5

>54 FESTI AVIENI

795 .Eridanumque fenem nutu Touis omniparentis


Aftra receperunt. Pharia pars altera Nilum
Commemorate largo fegetes quod nutriat amni,
Areutisque locos vnda ioecundet alumna;
Vel quod de medii prolapfusiparte diei
goo. Vaftus in aequoreas pelagi ftle int'erat vndas.
Hie pedem laeuum rutili fubit Orionis,
Fulaque quae geminos adftringunt vincula Pifces,
JEridani coeunt anfra&ibus; hie procul ille

Tenditur effufi vi gurgitis; hie quoque criftae

8o5.Gedit apex, fumma qua lux Piftrice corulcat


Defuper, et flamma caudarum cingula figit.
i

pifeit
inter demiflum Lprocul in vada caerula cla-
ior.
/ vum
Puppis laloniae depi&aque terga carinae,
Et Piftrim vridicolam, Leporis qua tenditur aluus,
8 lo.Stellarum creber rutilat rubor. Haud tamen iftis

Vel lux multa micat, vel fit memorabile nomen.


Nulla etenijn forma flammarum luppiter ignes
Diicreuit , nullos fimulant hae corporis artus.
Qiialia digefio mundus facer ordine voluit
81 . Semper in antiquum retrahens iter omnia (ecum
Seclorum lerie longa , iftas denique fignant
Interualla faces; fimilis quoque lux habet om-
neis,

Par modus; occafu pariter referuntur et ortu;


Ne fpedanda forent ponto quod fola carerent
• Caetera
ARATEA PHAENOMENA. 155

Caetera defcriptis aptantur fingula membris 820.


Formarum; flagrans Leporem qua Sirius vrget,
Languida, nec certo fub nomine cuncla feruntur.
Vltra fetofi rurfum fpeciem Capricorni,
Cardinis immerfi qua flint auftralia ftabra,

Ip Fill rim horrificam conucrfiis vifcera pifcis 825.


Subuehirur. Notium vocat ifiumGraecia pifcem.
Steilae aliae niuudo, qua puicher Aquarius in-

ftat,

Et qua criftato confurgit bellua dorfb,

Vsque Tub aerii rutilantia fidera Pifcis,

Sunt mediae flammae, ftcriles, ac Jucis egenae. 830.


Nam paffim ignoti vice vulgi iemet in aethram
Protoliunt ; dextram fed tantum propter Ephebi,
PoCula quern Diuum mer.fis gcftare. loquuntur,

Efflua fe fpecies liquidarum fundit aquarum


Partes in geminas. Lux illic clarn dimbus 835 -

Eft folum facibus } non hae fpaciofa per aethram


Interualla tenent, ncque lumen luraine forte

Collidunt ; vni Phrygium nam fubtcr Ephebutn


Ardetapex; alii, qua curuani bellua caudam
Tcrminat infignis, into vomitur giobus igni. 84 °*
Cun&is nomen Aqua eft. Stella quoque deni-
que propter
Org Sagittigeri, qua fe veftigia prima
Cornipedis Cmulant , circur.uoluuntur Qlympo,
Queis face fub tenui tenebrofus marceat ignis,

Ecce

Digitized by Google
156 FESTI AVIENI
Ar*. Ecce venenatae qua Scorpius agmine caudae
^plurimus erigitur, tcpidumque Tupermicat Au-
ftrum,
* Paruulus hie Aram locus exprimit. Hanc latis

ardo
Tempore fufpicies mtmdo rutilante referri.

Nam polus aduerfo qua tollitur axe Bootes,

8 50. Quantum iulpenfo vada linquit turbida caelo


Oceani, tantum in fibimet contraria tendit.

Ardurum vertex leuat arduus, imbrifer Auftri


Aram cardo premit; breuis olli femita caeli,
Occafusque celer; tamen ifto luciparens nox
, 85 5- Fata hominum miferata prius, milerata labores,
Certa procellarum ftatuit producere figna,

Ne tibi, cum denfb conducitur aere caelum,


Inter nimbiferas nubes fpedabilis extet ~

Ara poli, longa vt glomerent circumque fupra-

,
que
860. Foeta pruinarum fe vellera ,
qualia trirti

Coguntur vento, terraque excita per aethram


Nubila conceptos effundunt deluper imbres.
Non Arae, non fit tali Tub tempore vertex
Clarion; hoc nam faepe Notum praenofeere figno
865. Nox doeuit; nodis fiquis praecepta fequatur,
fncaflum zephyri voluunt mare; fi quis at ifta

Refpuat, incautas percellent flabra carinas.


Vix, fi /era louem fubeat miie ratio rerum,
Pigra Talus nautis redeat fluitantibus alto.

Certior

Di Google
}

'
ARATEA PHAENOMENA. *57
/

Certior aft oliis veniet fpes, axe fupremo 8;o.


Si Boreae ftringat rutili coma fulguris auras.

His /ignis Auftri raptabunt flabra fluentum.


Donee dc Boreae rutilum iubar emicet axe.

At fi Centauruni medio Tub tramite caeli


Videris, vt fluclu tan turn di/cedat Eoo, 875*
Quantum adit occa/um, fit teftus defuper autem
Nube humerum, et caelo fint omnia figna priora,

Eurus erit, verret /alii vada gurgitis Eurus.

Contemplator etiam geminae rutilantia for- c* n ««-

^
mac ‘i

Vi/cera, quae /ignis fubtexit membra duobus. 880.


Nani qua par^e hominem quadrupes fuftollit

equino
Ventre fuperftantem, ver/atur Scorpius ingens
At qua cornipedem media vir fundit ab aluo,
Curua venenati /c tendunt brachia figni. ,

Hie autem dextram protendere vifus ad Aram 885.


Caelicolum, iuftae per/bluit mutiera vitae,

Agreftemque manu praedam gerit. Hie vbi cel/o


Pelion adfurgit dor/o, nemorofaque late

ln/erit aeriis iuga nubibus, arbiter aequi


Degerat Alcidae legum port bella magifter. 890.

Defuper ingenti fefe agmine porrigit Hydra, Hydra.

Quae prolata /alo longe latus explicat aethra,


In Cancrum protenta caput, caudamque feroci

Centauro inclinat , tranfit /pacio/a Leonis


Vifce-
*53 FESTI AVIENI

895* Vifcera, et ingenti Tub Virgine fumma quicfcit


Quinetiam Ibirdrc putes, fic agmina caelo
Lubrica conuoluit, fic fpiras pcnduia rorquet,

Sic et flammigero lingiiam i;;cit ore trifulcam.

Spirarum mccfio geftat Cratera corufcum,


goo.vitima caeruleum fuftentant agmina Coruum,
Ales vt intcnto focfiat vaga vifcera roftro.

procyon. Vltimus eft Procyon Geminorum fubditus

aftro,

Ore micans rutilo , trina face vifcera lucens.

lfta volutatos cernuntur cuncte per annos; -

9o5*Haec vehit Oceanus pater omnia, merfaque rur-

fus

Hauriet Oceanus; trahit ingens machina caeli


Cundta filper. Pingunt rutilam fua fidera nodlem.

pianetae. Quinque itidcai ftellae, fimilis quibus haud



fit imago,
Nec quas formarum dueftus notet aclfixarum,

9 *o. Per biffena poll volitaut rutilantia figna.


Nullus eas aliquo pack) deprendere certet:
Tam vaga per totam cundis via defluit aetbram,
Semper et aduerfo referuntur tramite mundi.
Mundus ab Eoo trahitur reparabilis alto,

9 j.Pronus Atlamci procul in vada caerula ponti.


t

lilac in fubiecH cogunt iter aetheris orbem,

Nitentes in fumma poli, motuque feruntur

Aduerlo Solis radiis: ceu cum vada cymbam


' Prona

Digitized by Gpogle
ARATEA PHAENOMENA. 159

Prona vehunt, fi quis prora nitatur ab alta

In puppim proferre pedcm, via carpitur olli 9 30 *


Curfibus inceptis contraria. Vis taraen iftis

Obuia labentis femper fiiftollitur aethrae,

Vnicaque in Solis adolent incendia flammis.


Longa volutandis tamen ollis tempora currunt,
Pigraque te referunt, tedes fortita priores, 92 5 *
Omnia, Non illas animis audacibus ergo,
Carmine non caeco tentabimus. Hoc fatis vnum
Mufa mihi, fatis hoc longi labor egerit aeui,

Si defixarum curfus et figna retexam.

Quattuor aerios Zonae cinxere meatus; circuii.

93 °‘
Quattuor has curfus et tempora nofle volentem
Scire iat eft. Quin figna etiam funt quattuor

iftis

Plurima, quae zonis haerentia conuoluuntur.


Iplae inconcufia retinentur fcde per annos,
Mutuaque implexae fibimet conibrtia mordent: 935.
At modus in binis protenditur. Aurea pepli
Sidera nodurni fi lufpedare libebit;
Nec fcindunt medium Phoebeia lumina mentem,
Langueat vt ftellis fpecies hebes, omnia caeli
Illuftrante Dea ac flammas (uperante minores; 940.
Orbe fed haud pleno finit igni feruere acuto
Sidera, candentis fpeciem fuper infpice Ladis
Protendi caelo ; color olli nomen ab ortu
Primigeno ftatuit
j
fic Zonam Graecia iolers
Con*
i6o FESTI AVIENI
945-'Concelebrat, noftro fie Baltheus ore vocatur.
Non ifti forma iimilis, fimilisue colore
Circulus eft alius ; modus et menfura duobus
Eft conipar fobs; alios duo parcior arctat

Linea, nec multa trahit iftos ambitus aethra.


950. Horum alius duri qua foluunt flabra Aquilo-

nes,

Et qua praecipitant borealia flamina icie,

Axe Lycaonio iacet obuius. Hie Geminorum


Sunt capita ; hie genua Aurigae defixa quiefeunt.
Circulus hie idem retinet pede Perfea laeuo,

95 5-Atque liniftro humero cubito tenus; hie quoque


dextram
Suftinet Andromedae, manus extima defuper
acri

Subrigitur Boreae, cubito inclinatur in Auftrum


Moerens Andromeda; hie celeris Veftigia fumma
Perftringuntur Equi, perftringitur Ales ab ipfo
960. Verticis extremo; fecat hie humeros Ophiuchi
Circulus, et (ecum flagrantia dorfa reuoluit.
Erigone tepidum fefe fummittit in Auftrum,
Virgineusque pudens Zonae fuperimminet artus.

Scd Leo, fed Cancer Borealis tramite caeli

9<>5.Vifccra protendunt, ac circulus ima calentis


Petftora perque aluum procul in poftrema Leonis
Succedit: iecat aft alius per viicera plana,
Et medio fubter caua tegmina diuidit orbem,
Lumina recludens altrinfecus. Orbita porro
Ifta

Digitized by Google
;

ARATEA PHAENOMENA.' 161

Ifta poli partes fi difcernatur in oclo, 970.


Quinque fuperuoluitie partibus; at tribus alti

Jntrat ftagna fali ; iol iftinc flammiger aethram


lam relegit, pulfusque deus femcl ordine fa&o
Fleclitur aeftiuo , neque celfum femita in axem •

Sideris erigitur, via rurfuin nota iugales 975.


Sufeipit, inque Notum rutili redit orbita foil’s.

Circulus ifte quidem Cancro tenus adiacet axe

Semper in occiduo. Procul alter cardine in


Auftri
Diuidit imbrifcri corpus medium Capricorni,
ldaeique pedes pueri, poflrcmaque caudae 980.
Caeruleae Piftris; breuis hie Lepus ; hie Canis
artus

Conditur extremus; hicTheflala cernitur Argo;


Hie Centaureae fera molis terga fecantur
Ifte venenatae disiecla volumina caudae
Amputat ; hie arcu protenditur ampla Sagitta. 98?.
Vltimus hie Phoebo locus eft, vbi lapfus in Au-
ftrum
Pellitur ,
albenti cum canent tempora bruma:
Sideris hie meta procul iftuc caelite curfu,

Axe fereniferi defeendit Sol Aquilonis.


Partibus ifte tribus tantum fe circulus effert; 990.
Quinque latet, creperi fuccedens ftagna profundi.

Inter vtrumque dehinc quantus iacet ambitus


ill!

Zonarum , in cani fpeciem quae ladis in acthra

Vol. II. L Cerni-

Digitized by Google
;

162 FESTI AVIENI


Cernitur ingenti fe tramite linea teudens
995. Diuidit ima Noti, diicernit et alta Aquilonis.
modus et tenebris fub lege magiftra
Hie luci

Peniatur; nox aequa diem fubit aemula Phoebus ;

Lumina fubftituit paribusque reuoluitur horis,


Vel cum fumma aeftas coquit agri vifcera hiantis,
looo.Vel cum floricomo iam tellus vere mouetur.
Aft ifti cellae qua tramite panditur aethrae
Indicium eft Aries; hunc totum linea quippe
Suftinet; hie Tauri curuantur crura mina^is
Et rutilat ftellis hie baltheus Ononis.
ioo5.Spira Anguis leuis hie, Craterque; tenaciaCorui
Ora inhiant; hie funt flexarum denique flammae
Chelarum; genua hie rigidi vibrant Ophiuchi.

Nec'Iouis armigero caret Alite; nanque per


ipfum
Fulua Aquila eft caput; hie Equus eminet, hic-
que comanti
1 010. Ceruice erigitur clarae dator Hippocrenes.
Treis omnes redo contentos tramite caeli,

Diftantesque pari fpacio fibi transigit axis,

Omnibus et mediis vt circunfunditur idem.


Defuper obliqua eft aliis via Quartus at ifte
101 5* Stringitur ardatus Zonarum mole duarum,
Quas ab diuerla mundi regione locatas
Cire repercuffi momentum diximus aftri.
Hunc alius medium medius fecat. Haud Dea
Pallas,

Vel
I

Digitized by Google
ARtfTEA PHAENOMENA. 163

Vel licet haec cun&os praeccllat acumine Diuos,


Compingat parili lie lubrica plauftra meatu, 1020.

Implicet vt Ipaciis fibimet diftantibus orbes,


Qualia deuexo ne<ftuntur ab ordine cundla,
Vrgenturque viam limilem nodlesque diesque
Lucis ab exortu procul in vada Calpetana.
Nanque Tithonco cum funt elata profundo, 1025.
Rurfus in occiduos merguntur lingula fluiftus

Ordine partito. Similis nafcentibus ortus.

Scandendi lex vna mouet. Par denique laplus


Omnibus, et limili conduntur fidera cafii.

Ille a u tern oceani tantum defcendit in acquor, 1030.


Quantum ab caeruleo diftat Cancro Capricor-
nus;
Et quam multus item eft, vbi gurgite protulit
ortum,
Tantus in aduerfas itidem eft cum labitur vndas
Signifer. In fpacium ,
quantum deducitur orae
Ambitus extremae, pundli vice terra locanda eft j 103 5.

Vnde acies oculis cum tenditur, haec quoque


puncli

Sedem habet. Hoc figno procurrit mifta per


auras

Signiferi in iummum medio , de tramite fi quis


Dirigat obtutus agiles procul , hosque locorum
Defeffos longo fpacio tener amputet aer, 1040
Id, quod contenti vifus abfcinditur, vitro,
Si qui in figniferi patulum circunferat orbem,
La Sex
164 „
FESTI AV ENI 1

Sex olli partes magnae dabit ambitus orae. „

AA hae dimenfa fpacii fic lege locantur,

io45.Binaque decifis includunt partibus aAra.

Olli Cancer ineA, Leo flammifer, Attica


Virgo;
Brachia funt itidem Chelarum , et Scorpius ipfe;
Arcitenens; fetofa dehinc Ipecies Capricorni
Voluitur; auratam protendit Aquarius vrnam.

1 050. Turn duo funt Pifces, v Aries, Taurus, Gemi-


nique.

His fe biAenis fol admouet , hisque recurrens


Omnibus abfoluit totos reparabilis annos.

Quern cum figniferi graditur fol aureus orbem,


Singula frugiparos attollunt tempora vultus.

jo 5 5. lllius oceano quantum fubmergitur alto,

Tantum telluris Aipereminet Omnibus iAe


Nodtibus illabens pelago fex inferit aAra,

Sex reparat Tanto nox humida tempore iem- •

- per
Tenditur, extulerit quantum fe circulus vndis.

1060. At fi fcire velis, mora lucem quanta retentet,

Et quanto nox atra fibi trahat ocia lapfu,

Quae procul oceano confurgunt figna notato;

Horum fcmper enim comes eA Titanius vni.


Horum prima oculis memor incunabula quaere;
io65.Luminisipla vagi captans venatibus ipfa;
Ipfa notans mundo. Quae ii ie nubibus abdent,
Aut

Digitized by Google
ARATEA PHAENOMENA. 165

Aut ft non furgent, vt tellus faepe tumelcit,

Occultata iugo praetentaque rupe latebunt,


Prompta via eft, aliis venientum tempora fignis

Nofcere. Nanque ipfo deprenderis indice cuncta 1070.


Oceano, magnam qui circumpleclitur vndis
Tellurem, curuet celando vt littora mundo,
Latius atque finu patuli ftlis hauriat aftra,
Iftius indicium praebebunt cornua temper,
Vel matutino qua perftrepit aere fludus, 1075.
Acer Atlantei vel qua furit aequoris aeftus.
Nam non oblcurae, cum Cancer commouet
' ortum,
Oceano ftellae circunuoluentur vtroque
In freta labentes , aut quae fe rurflis eoi

Parte ferunt mundi. Minoac clara Coronae 1080,


Serta cadent; Auftri tergo cadet incola Pifcis.

Hunc medium pendere tamen , mediumque Tub


vndas
Cedere per ipinam rutila labente Corona
Semper fufpicies ; at tergi plurima verfum
Ventre tenus fummo fupera inter fidera cernes; io8j<
Os et colla dehinc et pedora vafta per aequor
Merlantur; premit ab genibus celfos Ophiuchum
Vsque humeros Cancer; Cancer premit ortus et
Anguem,
Agmine qua vafto fluitat caput, afpera ceruix
Quatumet, et fpiris qua turgcnt pcclora primis. 1090.
Parte nec Ardurus diftabit multus vtraque;

L 3 '
lam-

Digitized by Google
;

i66 FESTI AVIEML

lam minor in fuperis, iam vifcera plurimus alto

Conditur} hunc etenim confortem quattuor aftris


Oceanus recipit. Satur hie vix Iuminis almi

1095-Cedit, et incipiens tandem conuexa relinquit.

Turn iam plus mediis nox inclinabitur horis.

Cum labente die Phoebo comes ibit in vndas.

Ida quidem vaAi conduntur gurgitis alto:


Contra autem illius concedit fideris ortu
i ioo. Orion rutilans ardentia cingula late,

Et flagrans humeros, et fplendens enfe corufco,

Eridanumque trahens alio fe littore promit.

Adueniente dehinc villofb colla Leone,


Omnia, quae Cancro fefe etnergente per aethram
* 105. Extulerant, abeunt. Quin et Iouis Ales in vndas
Conditur , et totis raptim petit aequora pennis.
Sed Nixus genibus replicato in fe ipfe refidens

Poplite iam fuperi celatur corporis artus.

Non tamen iAe genu , non laeuam gurgite plan-

tarn

1 no. Occulitur, non oceanus vorat omnia figni.

Proferit Hydra caput, claro Lepus exilit ortu,


Et Procyon, primique pedes Canis ignicomantis.
Erigone fa His cum vultum exegerit vndis,
Aeris vt patuli iam confcia permeet aethram,
1 1 1 5- AArorum numerofa premit. Nam Virgine eoo
Confurgente freto, cedit Lyra Cyllenaea,
Cedit Delphinus pelago , ceditque Sagitta,
Primaque pennarum pars canuni coiidit Olorem
1 3 •

ARATEA PHAENOMENA. 167

Vix iam cauda (alum fuperat; vix lumine parco


Eminet Eridanus, ponti procul efflua tingit. 1120.

Celatur Sonipes caput impiger, ardua ceruix


Tethyos ima peti|(al/ae, iuba tota madefcit.

Hydra luperpofitum procul in Cratera mouetur


Parte alia, et liber veftigia Sirius ardet
Vltima caeruleo producens aequore puppim. 1 1 f
,

Ilia micat, maloque tenus fefe exerit Argo,


Cum iam virgineos aether vehit altior artus.

Nec cum flagratas emittunt marmora Chelas,


Sideris expertes et clara luce carentes.

Non eft nota dies, aut eft ignobilis ortus.


1 3 °*

Nanque his indicium proprio fert ore Bootes


Plurimus exoriens, Artfturumque eminus alto
-
Cardine fuccedit. Iam cello Theffala puppis

Aethere fubuehitur; iam mundo funditur Hydra


Longior, extremaeque polum fubit indiga cau- 1 I 3 S-

dae,
Curua Chii caelo cum furgunt brachia figni.
Infpice ceu dextra referatur ab aequore plant?,
Inque Genu tantum nixus pede-proferat ortum.
Ifte Lyrae rutilat conterminus, atque lub vndis
Hie tenebris petit occidui vaga caerula ponti, * * 4 °*

Etmox oceano reparatur clarus eoo.


Cum Chelis igitur pede tantum promitur vno.
Ipledehincverfus procul in caput, vltima monftri
Terga manet; manet Arcitenens, dum Ipicula

caelo

, L 4 Exerat,

Digitized by Google
,68 FESTI AVIENI
ii45.Exerat, et fupera vibret bcllator in aethra.
Hoc fidus reuehunt Chelae, crus Scorpius ipfe,
Caetera cuni medio, laeuam, et caput, oraque
furfum
Arcus agit. Tribus hie tandem remorantia
membra
Pardbus erigitur; tria totum denique ligna

.1150. Abloluunt pelago. Mediae turn ferta Coronae,


Et quae Centauro diffunditur extima cauda,
Prima venenati cum repunt brachia mondri,
Surgunt oceano iam gurgite , ct vltima Cycni.
Et caputacris Equi premit aequora. Iam procul

ida

ii5 5.Marmoris occidui penitus petiere profundum,


Haufta falo. Caput Andromedae freta vafta re-

,
ceptant;

Ac formidatam deuexi cardine mundi


Fluddgeni ipeciem monftri luperinuehit Aufter.
Sed Boreae de parte trucis velut aggere ab alto

1 ifio.Profpiciens fuperi fubieflus verticis axe,

Intentusque proc -il fpecie, vaga brachia Cepheus


Exerit, et laeuam pelagi monet adfore pedem.
Ilia tamen verla in fluuium poftrema profundum
Tingitur ab Ipina capiti quae proxima fummo cd,
1165. Vndisque fuccedens Cepheus et verticem et vlnas
Merlatur patulus. Qiiin et cum Scorpius acer
Nalcitur oceano , quicquid per fidera' aquarum
Ad Ipeciem Eridanus pater expuit, abditur alta

Tethye,

Dk
.

ARATEA PHAENOMENA. 169


jfl

Tethye, et occidui tcgitur Padus aequore ponti.


Scorpius ingentem pcrterritat Oriona - 1170.
Proferpens pelago. Vetus, o Latonia virgo,
Fabula , nec noftro ftruimus mendacia verfit

Prima; neque obduri compage germinis actas

Prima dedit populis. Caecus mos mentis acer-


bac,
Immodicusque furor fceleris pcnetraucrat oeftroxift. '

Impia corda viri ; tabuerunt dira medullis


Protinus in mediis incendia 5 plurimus ardor
Pedore flagrauit. Tenet improbus ille, procax-
que,
Te, Dea, Te dura valuit contingere dextra?
Cum facrata Chii nemora , et frondentia late 1180.
Prnchia lucorum, cum comasquc
filuae colla

Deuotae Tibimet manus impia demolita eft,


Audax vt facijius donum foret OEnopioni:
Digna fed immodico iperces ftetit illicet aufu.
Nam Dea nubiferi perriimpens vifeera montis, 1 1 85
Dirum antris animal faeuos vomit hoftis in artus.
Ergo vt falcatis monftrum petit Oriona
Morfibus , et totas in membra ferocia chelas
Intulit, ille male mali poenas luit. Ifta furori

Praemia debentur 5 funt haec contermina laefis 1 1 90.


Semper Numinibus. Metus hie, metusacer in .

'
aftro
Permanet, et primo cum Scorpius editur ortu,
Orion trepido terrae petit extima curfu. ,

L 5 Nec

Digitized by Google
;

1 70 FESTI AVIENI
Nec minus Andromedae quicquid volitabat in

acthra
1 1 95. Et ii quid Piftris reliquum conuexa vehebant,
Hoc oriente ruunt. Omnes procul in vada terror
Ingerit, et cun<ftos pauor vnus in aequora cogit.

Cepheus ipfe caput diftentaque brachia vafto

Induitur ponto; tellurem cingula radunt


i2oo.Extima, et oceano merfantur pectora rauco
Sola fenis ; reliquum polus aft a littore verfat

Semper in occiduum. Genitrix quoque Cafiiepeia


Sidera praecipitis fequitur labentia natae,
Deformemque trahit procul in vada caeca ruinam,
1205. Prona caput, folaque, et folio veftigia ab alto
Suftollit miferanda fuper; quatit ira furorque
Doridos et Panopes port fata nouiflima matrem;
Ac memor has poenas dolor exigit. Omnia
fluchis

k
Haec iimul occiduos fobeunt. Tamen altera

mundus
I3I0 -Sufficit, inque'vicem lapforum multa reportat.
Tempore nanque ifto reliquae fo ferta Coronae
Expediunt pelago ; poftremique agminis Hydra
Erigitur caudam; caput et turgentia membra
Centauro exuperant j manus effert dextera prae-
dam
121 5 -Siluarum nam prima ferae veftigia in ollis
;

Arcum fora manent; Arcu redeunteperaethrafn


Protolli incipiunt; reliquum Serpentis et artus
Angui-

l
Digitized by Googlt
ARATEA PHAENOMENA. 171

Anguitenentis item fert primis flu&ibus Arcus.


Amborum capita , et palmas geminas Ophiuchi,
Ac primam rutili fpiram Serpentis eoo 1320.

Scorpius oceano furgcns agit. At pede Nixi,

Quern procul auerfum temper falis altera mittunt,


Tunc artus medii, tunc pe&ora vafta humerus-
que,
Dexteraque vlnarum fpumofi gurgitis aeftu
Procedunt. Pariter caput et manus altera porro, 1225.

Tota fagittifcri cum vibrant aftra , feruntur.


Mercurialis item Lyra voluiturj altaqueCepheus
Cardine fuftollens veftigia gurgite nondum
Pecfora liber agit ,
fed peclora merfus in vndas,
Plai^ra Lycaoniae pulfat pede defuper Vrfae. 1230.
Tempore non alio magni Canis ignea cedunt •

Sidera
;
protentum freta iam procul Oriona
Hauferunt pelago; toto Lepus occidit aftro;

Turn quoque et oceano fugientem Sirius vrget.

Sed non Aurigam, cum gurgitis ille profundi 1235.


Ima petit pedibus, Capra mox Hoediue fequun-
tur;
Ifta polo rutilant, ilium vada liuida condunt;
Haec membris difcreta aliis, extantiaque alte
Laeuum humerum et fiimmae fefe attollentia pal-

mae
Cernuntur, donee labenti congrada fbli, 1240.

Sidere deuexo freta late cacrula turbent.

Nan-

Digitized by Google
/

173 FESTI AV1ENI


Nanque manum Aurigae reliquam , celfum-
que corufci
Verticis, et dorlo quae fpina attollitur alto,

Deprimit hirfuti fidus furgens Capricorni.


i245.Membra Sagittigero cedunt poftrema reuecflo.

lam non alatus remoratur fidera Perfeus


Aeris in fpaciis; neque clauum vendicat Argo
Alluuione fali; Perfeus pede denique dextro,
Atque genu liber, merfatur caetera ponto.
* 9 50. Argo quod curuis puppim fuperattrahit oris,

,
Tingitur, et duro tingit vada caerula dorfo.
Ipfa dehinc manet exortum Cilicis Capricorni;
Totaque turn pelago caelo defcendit ab alto;

Aequora tum Procyon, grefTum feclatus her|[em,

ia55.1ntrat, etoceano pfirmutat celfa profundo.


Haec habet occidui plaga gurgitis ; ifla foooro
Supprimit vnda falo. Rurfum procul erigit aethra

Cycnum, Aquilamque iouis. Surgunt flamma-


ta Sagittae

Sidera ,
pcrque Notum rutila cum Numinis Ara
i36o,Delphinum patulas promit Capricornus in auras,

Sed matutino cum furgit Aquarius orbe,


Os Equus atque pedes nouus exerit. Ecce ca-
dentis

occiduum nox atra Tub aequor


Parte poli trahit
Centaurum cauda; fed non caput, authumero-
rum
xafij, Vafla lirnul rccipit. Perfiflit peflorc celfo
Cor-
:

ARATEA PHAENOMENA. 173

Cornipedis Ipecies, et caelum verticc fulcit. -

Ora dehinc Serpens et prima volumina tantum


Conditur. Ingentis late tamen agmina caudae
Pone trahit. Subit ifta falum ; fu,bit aequora
rurfum,
Integer oceani cum le Centaurus in vndas 1370.
Iccerit, atque nouo vibrarint fidere Pilces.
His in fumma poli fiirgentibus, ille per Auftrum
Pifcis item, planta quem pulcher Aquarius vrget,
Redditur; haud toto tamen hie fe corpore pro-
mit;
Sed manet alterius venientis tempora figni; 1275.
Parte latet, partem fupera in,conuexa fonoris

Flu&ibus abfoluit pelagi; fic brachia moeftae


Andromedae, fic crura dehinc humerique ni-

tentes
Paulatim recauo redeunt maris, aurea caelo
Poftquam adolent Pifces incendia, denique Pifces 1 280.
Cum rutilant, mundo dextram haec attollitur

vlnam,
Laeuaque virginei rurfum fe corporis edunt,

Phrixei et poftquam pecoris proruperitortus*


Auftralem hie Aries Aram procul admouet vndis
Gurgitis occidui. Qua lux redit, excitat idem 128 5.
Perfea proceri fuftollere verticis aftra,
Et claros fulgere humeros. At caetera nondum
Sunt exempta falo, quin totum hoc inuida veri
Natura ambigua rerum ratione reliquit

Exti-
174 FESTI A VlENl
4k

i29o.Extimus an reliquos Aries produceret artus


Perfeos , an Tauro freta pelleret adfurgente.

Hoc vna caelum fubit integer j haud fuper vlla

Vifcera , naicentis neque Tauri deferit aftra.

Quippe huius flammis Aurigae lidus inhaeret;

|395-Nec tamen hunc totum furtollit Taurus in

aethram.
Aurigam falfis euoluunt fludibus omnem
Surgentes Gemini. Tauro Capra, plantaque
laeua,

Atque Hoedi euadunt. Turn primum rurfus ab


vndis
Cetola in fuperum referuntur vifcera caelum.
13 oo. Nam caudae et criftae rigor arduus aera celfum
Tunc repetunt; diri cum fidera gurgite monftri
Voluit praecipitis teres inclinatio mundi,
Eminus ingentem condit pars prima Bootem.
Quattuor hie etenim iignis furgentibus altum
i3°5-Vix penctrat pelagus, neque fumma totus ab
aethra
Labitur Ardurus, manus olli quippe finiftra

luge manet, celfisque fuper fubducitur Vrfis.


At cum iam pedibus repetit fludus Ophiu-
chus,
Vt genua oceanus vafto procul aequore condat,
13 IQ Signum
.
erit eoa Geminos procedere parte.
Nec cuiquam vicina videtur,
lateri Piftrix

Sed iam tota fuper fudollitur: expuit atram

Iam

Digitized by Google
ARATEA'PHAENOMENA. *75

Iampelagus ipeciem, nec adhuc membra exti-

ma forbet.

Quid ni nafeentis |ufpecftat nauita ponto

Agmina prima Padi caelo turn feruerc aperto ? SIS-


Vicinasque faces rutili manet Orionis,
Curricula vt folers vero mox indice difeat
Certa tenebrarum, poflitque fideliter aftro

Explicare Nods et tuto carbafe ponto?


Credo, ni defit magnorum congrua cura, 1320.
Prompta via eft ipio cognofcere talia femper
Praeceptore Ioue, et caelo tibi figna magiftro
Omnia ducentur: monet alta Iuppiter aethra

Singula nos; fecilis veram dedit arbiter artem,


Me tempeftatum primordia caeca laterent 1335.

PROGNO-

Digitized by Google
o

176 FESTI AVIENI


c —-cCO——
PROGNOSTIC A.

Nonne vides, primum cum Phoebe in cornua

furgit

Tenuia , et angufto lumen iacit ore per aethrara,


Decedente die, pronoque ab tramite fobs,
Promat vt ingreifi Tolers tibi tempora menfis ?
5-Nanque facem quarti fibimet profitebitur ignis,

Corpora cum primo perfundens lumine noftra,

In fubieda foli tenuem porrexerit vmbram.


Aft orbis medii fi cedat Cynthia forma,
Odauos ortus , odauaque plauftra docebit.

lo.Denique cum toto Dea iam Turrexerit ore,

Integer vt niagni relplendeat ambitus orbis,


Effluxifle Tibi medii iam tempora menfis,
Monftrabit caelo. Pleni cum rurfus egena
Oris eat, tanto procedens lumine formac,
i5.Inferit aeriis quantum Dea nubibus ignem,
Efle fenefcentis fibimet diipendia menfis,
Ilia docet, quibus in rutili confinia fratris
Tertia vix mundo Tupereft via. Cum minus
autem
Vmbrarum excludit, funt tales quattuor ortus
ao.Marcentis Lunae, quales Tub menfe renato
Qiiattuor exurguut languentis luminis vmbrae.

Atque

Digitized by Google
ARATEA PROGNOSTICS 177

Atque his otftonas includiyit ordine luces.

lnterie<ftorum numerum quoque nolle dierum,

Prompta via eft 5 proprio Temper Dea proditur


ore,
Scandat quanta polum, quoties temone iugales 35 ,
Strinxerit, et quanto iam tramite liquerit vndas.

At deccdentis poftrema crepulcula nocftis, 1

Bis lex figna tibi quae verlat Signifer orbis

Monftrabunt ; curlu nam Phoebus lingula mutati

Semper, et alterno fuccedit in omnia laplu 30 .


Conficiens iter aetherium. Nunc igneus iftud
Aftrum adolet flammis; alii non aurea Titan
Lumina mifeetur, vel cum deuexus in vndas
Labitur, et rebus formam abfumplere tenebraej
Vel matutino redit incunabula linquens 35 * *

Cum pelago, et rebus luffudit luce colores.


Sic diuerla diem comitantur lidera llmper.

Non ego nunc longo redeuntia lidera motu


In prilcas memorem ledes j habet ifta priorum
Pagina , et incerta rerum ratione feruntur. 4°*

Nam qui Solem hiberna nouem putat aethere


volui,

Vt Lunae Ipacium redeat, vetus Harpalus, iplain


Ocyus in ledes momentaque prilca reducit.

Illius ad numeros prolixa decennia rurfum


Adiecifle Meton Cecropia dicitur arte 5 45 •

Inleditque animis , tenuit rem Graeqja lolers,

Protinus, et longos inuentum milif in annos.


Vol. II. M Sed

Digitized by Google
178 FESTI AVIEN1

Sed primaeua Meton exordia fumpfit ab anno,


Torreret rutilo cum Phoebus fiderc Cancrum,
50. Cingula cum veheret pelagus procul Orionis,
Et cum caeruleo flagraret Sirius aftro.
Hoc ex fonte velut deduxit tempora Lunae
Nauita quo longum facili rate curreret aequor,
,

' Aequora ruris amans telluri farra parenti

55. Crederet; ingenti petat haec indagine femper


Seu qui vela felo, feu qui dat femina terrae.

Nec mora difeendi, breuis hie labor, et breue


tern pus

Pofeitur; innumeros habet autem induftria fru-

dtus.' '

Vtilitas te certa manet, praenofeere motus


6a Si libet aerios, et tempeftatibus ipfis

Edere principium. Te primum fponte procellis


Arcebis rabidis; Te rurfum principe fludhts .

Vitabunt alii, fi certis lingula fignis

Tempora difeernas. Nam mundi cardine verfo,


65. Vt data rauciloni redit indignatio pond.
Saepe etenim quanquam tranquillae nodlis amidtu
Mitia protenti requiefeant terga profundi,
Dodtus fecuram fubducit ab aequore claflem
Nauita, et Adteea retinet ftatione phafelum,
lo. Cum matutinae praefenfit ligna procellae.
.
'
Nanque alias caelo cum tertia lumina Phoebus
Exerit, ille fali fiirit implacabilis horror,

Adfore quern pelago comitemiibi dixerat aftrum.


*
, Crebro

Digitized by Google
;

*
ARATEA PROGNOSTICA. *79

Crebro quinta dehinc lux commouet Arophitri-


ten

Sacpe inopina mail clades ruit. Omnia certis 75-

Indiciis tibi Luna dabit, feu lucis vtrinque

Caefi facem, feu cum teretem concrefcit in or-


bem.
Sol quoque venturas aperit tibi fiepe procellas,

Sidera producens, et cum file fidcra condit.

Nec minus ex aliis aderit cognofcere motus 80 .,


Aequoris, et magnos coeli callerc tumultus,

Quos det certa dies ,


qui longi tempore mcnfis,
Aflrorumque vice et mundi ratione trahantur.

Aeris immadidum quiddam tellure creatum


Spiramenta vomunt, vis hoc cum fundit in auras 8 5 -

Venarum , occulte patulo praetexitur agro


Infubie&um oculis, terramque fiipeceatat om-
nem,
Multaque materia eft, quam cum calor ignico-
mantum
Haufit flellarum, fuperas fubdufcit in auras,

Et concreta diu compingit nubila mundo. 9°*

Si minor haec madidi ftibftantia cefpite ab imo


Subrigitur, tenues nebulae caligine fufi

Tenduntur caelo. Vis autem ficcior olli

Cum fuit, in celeres difToluitur vndique ventos,


Vicinumque fibi flabris dominantibus vitro 95*

Aera propellit. Si maior protinus humor


M a Con-
180 FESTI AV1ENI

Confurrexit humo, pluuias quoque nubila fun-

dunt,

Et pluuiis late calor eft pater. Hie fuper imbres


Exprimit ; edutftum feruoris at obiice Mundus
loo.Refpuit humorem. Si moles magna vtriusque
Occurfet fibimet velut obuia cominus agris
Compulfu aerio fragor intonat, amplaque late

Mumiura difeurrunt pariter crepitantibus auris.


Hie infliiflus item, diuerforumque per aethre
io5.Saepe fuperna furor illifos fulguris ignes

Excludit, rutilis totamque volantibus aethram


Praeftringit flammis ,
et caelum fulfure odorat.

Omnibus his genitrix tellus, et celpite ab imo


Ducuntur fuperi motus; ipia ignea mundi
no.Lumina, flammigero Phoebus temoiie coru-
fcans,

Et quae notftiuagos attollit Luna iugales,

His peperere malis exordia. Nanque deorfum


Mouit humum cum forte calor, laxata repente

Spiramenta foli venas procul, altaque pandunt


1
1 5.Vifcera telluris; bibit imum terra colorem
' Defuper, et madidum tepefaeftus cefpes anhelat.

Aeris hos motus, rabiemque volubilis vndae*


Flabra procellarum ,
mundani tramitis iras,

Praefentire decet. Cape iolers lingula mente,


*ao.Praeceptisque virum fitientia petftora pande.
-Cynthia cum primum coelo noua cornua
promit,
Cau-

by Google
;

ARATEA PROSNOSTICA. 181

Cautus vtrinquc Deam circunfpice ; nanque re-

vccflae

Nequaquam femper fimilis lux imbuit ortum


Scd fpecies diuerfa trahit, varioque notatur

Formarum, primi cum furgit luminis igne, 125.


Tertia cum rutiiat; cum maior fideris aethram
Scandit, et aerias quarta face luminat oras,
Ingredicntis erit plene tibi nuncia men Us.
Haec caftigato fi tertia fulferit ortu,

Pura fit vt foedis ab fordibus adfore dicet * 30.

Clara ferena diu. Tenui furrexerit autem


Si face, et ignito fuppinxerjt ora rubore,
Turbida certantes conuerrent aequora cauri.
Luminis iffa dehinc fi craflior, atque retufis

Comibus ingreditur, fi quarti fideris ortu * 35 *


Percufli tenuem praetendat corporis vmbram,
Imbribus aut Zephyris hebetabitur, arguet vitro

Flabra Noti , aut pluuias ; nam craffus dcfuper

aer
Cornua caeca premit, Notus vuidus aera cogit.
Tertia fi rurfum protollens Cynthia airrus, * <l°*

Sit fubre&a faces et acumina tenta corufcans,


Vt nec curua quafi declinet cornua , ncc turn
Fufa fupinatum diducat lumen in auras,
Occiduo Zephyrum praedicet furgere mundo,
Aut Libyae de parte Notum. Sin quattuor au- MS*
tern

Cynthia curriculis caelum fubit, atque corufcos

M 3 Corni-
18a FESTI AVIENI

Cornibus immodice proftantibus exferit ignes,

Vis prolixa falum ciet , ocyus omnia cauri


Marmora conuoluent, fera verrent flabra profun-
dum.
i5o.Iftius in Borcam quod fe fuftollit acumen,
Si curuum fpecie velut annuat, adtore caelo

Saeua procellofi praedicet flabra Aquilonis.

Nanque hoc vrgeri fefe adferit atque grauari.

Indice rurfiis eo veniet Notus , hanc vbi partem


1 5 5. Pone fupinari confpcxeris , inque reclinem
Sponte habitum pandi ; nam fubrigit Aufter acu-

men
Inferiore plaga. Si Lunam tertius ortus

Proferat, atque Deae conuoluat circulus ora

Suffufus rutilo , mox tempeftate fonora


ifio.Spumofum late pelagus canefcere cernes.
'
Maior et haec rauci verfabit gurgitis vndas,
Ipfa quoque immodice fi vultum Luna rubelcat.

Contemplator item, feu plenum luroinis cum


orbem
Cynthia diftendit, feu cum teres ambitus olli

i65.Ceditur, et mediae velut indiga lucis vtrinque


Suftinet obdudae fibimet dilpendia formae.

Cornua prima replens , et cornua fifla dehifcens

Induerit qualem procedens ore colorem,


Hunc perpende oculis, iplb monitore dierum

i7o.Signa tene, ac totum difcerne in tempora menfeni.


Non vnum deprenfa diem tibi figna loquuntur,
Nec
ARATEA PROGNOSTIC A.' 183
i
/

Nec vulgo in cuntftis adfunt praecepta diebusj


Sed quae figna nouo dederit nox tertia motu v

Quartaue, fuftollat medios dum Cynthia vultus,


Durabunt caelo. Medio quae edixerit ore, 175.
Ignes in plenos ; hinc in diipendia rurfus
Altera ;
prouiiae fignantur tempora Lunae.
Ilia dehinc , donee germani luminis ignis
Accedat Phoebae, menfis poftrema notabunt.
Hoc quod protento vehit ingens mundus inani, 180.
Aera nomen habet; quod ipirat cefpite tellus,
Nubila dicuntur j caelum fuper aula deorum
Axi compacium conuoluitur. Hie fua certis
Sunt loca numinibus. Borealis verticis alta* v

Regia Saturni. Qua ficcior annus anhelat, 185.


Aeftatis rutilo, calida flat luppiter aethra.

Immodicus terrain qua defuper ignis adurit,

Gradiuo incolitur. Brumalis pulfus habenas


Qua Solis redigit, pulchro Venus obtinet aftro.

Aft vbi demerib latet ater circulus orbe, 190.

CefBtMercurio locus imbrifer. His fuper amplas


Quinque tenens Zonas certo via feruida Solis

Limite decurrit. Turn Lunam nubila propter,


Exhalantis humi qua ipiramenta madefeunt
Ima vehunt caeli. Lux it dum fuia frequenter, * 95 *
Defuper in nubes rutilantis lampada Lunae
Pafcitur humore , et varias Dea lumine formas
Exprimit inierto ; fic crebro denique Phoebe
Nubibus ambiri, cum fubfint nubila Lunae,
M4 ^ Crc*

Digitized by Google
* 8.4 FESTI AVIENI
aoo. Creditur. Hanc quoties includere circulus ergo
Spechtur, proprio fuccedupt ordine figna:
llle alias trino conuoluit tramite Lunam,
Et geniinus plerunque meat ; iblet vnicus idem
Cingere. Si fimplex circunuedabitur orbis,
205 .Signa porcellarum certiflima, figna fereni
Praeferet; abri:ptus fubito praenunciat Euros,
Marcefcens tenui (enfim caligine, etaethra
Digertus patula, docct vndis adfore pacem.
Si du6 1c Lunae circunfudere , repente
3*0. Maxima vis pontum , vis verret maxima terras;

Maioresque dehinc agitabunt ftagna procellae,


Si triaus rutilum conrtrinxerit ambitus orbem,
Et magis immodica formidine faeuiet aufter,
Zonarum teter fuerit fi tradlus iiiaethra,

ais.Denique disrumpant fi fefe cingula Lunae,


Vltima tempeftas ruet imi gurgitis aefium.
Solis quinetiam , Solis tibi cura videndi

Sit potior, Solem melius praeuiia fcquuntur,


Afirorumque duci monftrata tenacius haerent:
2 3o. Sine ille occiduas vergat decliuis in vndas,
Seu (e luciferis reparabilis exerat oris

,
Iflius ingcntes radii , caliginis atrum,
Et nebulofiirum tragus piceos tenebrarum
Lumine disiiciunt, cum per chaos vmbriferum vis
225 .Flammea peruafit, cum fe per nochs amiclus
Inferit aeriae fulgor facis; ille calore

Pigra mouet, flimulat rutilis torpentia flammis;.


' Sol
.

Digitized by Google
;

ARATEA PROGNOSTICA. 185

Sol fopita animat, Sol dura obftacula primus


Curru adamanteo referat pater; efflua Phoebus
Igne inhibet; Phoebus radiis denfata relaxat 230*

At cum flammigeri cedit vis inclita Solis

Lucis egens, craflaeque Deus latet obiice nubis,

Et caelo et pelago magnos ait adfore motus. . 2

Non hie, cum primos educet gurgite vultus,

Ceu piclurato diuerfbs ore colores, 33 5-

Proferat ; haud etenim , tali tibi Sole reue&o,


Mitia iam caeli fas expe&are ierena.
Et fi tranquillo conuexa cucurrerit Auftro,
lndideritque facem ponto Deus integer, atra

Nube carens, purusque coma, et fplendidus orbs, 240.


Conuenit eoae faciem praefumere lucis,

Sed non ora cauo fimilis , medioque recedens


Ore quafi ; vel fi radios difeingitur vitro,
Figat vt auftralem porrc&o fidere partem,

Ac Borean rigidi iaculetur luminis igne, 245.


Et vento et pluuiis reparata luce carebit.

Denique per flammas procul atque incendia


Solis -

Ipfa Dei cedunt blandi fi lumina , folers


Tende oculos, certa hoc ducentur figna magiftro.
Et ne fanguineus late rubor induat ora, 350.
Quali pro tradu vaga nubila faepe rubefeunt;
Aut ne labentem piceus color abdat amiciu
Lampada quaere diu. Si retro craffior orbe
,
eft,

Vuefcet pluuiis tellus, inflataque cellas


M; - Aggere

Digitized by Google
186 PESTI AVIENI
255. Aggere deuido fuperabunt flumina ripas.

Ignea fi fulgor praecurrit plurimus ora,


Flamina crebra ialis quotient vada, flumina terras
Conuerrent omnes, et duri flabra Aquilonis
Siluarumque comas et celia cacuniina fledent.

360. Vis fimul amborum fi vultum Solis oberret,


Cunda Nod quotient, imbres procul arua rigabunt.
Ecce alias primo nafcentis Solis in ortu,

Vel cum praecipites pelago Deus inferit ignes,

Vt coeunt radii nebulofe; caetera quippe


265* Pars Hyperioniae rutilat facis, haecque comarum
*

Vis confuia micans mundo fiia lumipa praeflat.


Sic globus ater item liuentia nubila cogit,
Nonnunquam craffo nebularum tedus amidu
In conuexa redit, turn caelo rurfus aperto
370* Cum ruit, oppofita vultum caligine condit:

Omnibus his fignis in terram defluit imber


Plurimus. Interdum tenuis praeuertere nubes
Vifa Deum. Haec celeris fi praefurrexerit ortu,

Ipfeque pone fequens radiorum luce carere


275 Cernatur, nimbis ingentibus arua madebunt.
-

At matutini fi Phoebum littoris ada


Maiorem folito produxerit, atque per aethram
Marcenti fimilis defluxerit extimus orbis,
Alta dehinc icandens minuat iubar igniferumSoI,
a 8 o. Pura ferena aderunt j nanque olli gurgitis aer
Craflior in modicum Tureens diffudcrat orbem j
Et iain fe tenero fuftollent tramite caeli

Obli-

Digitized by Google
i

ARATEA PROGNOSTICA. 187

Oblitum iufti iubar attrahit. Hie quoque magnis


Cum madefadla dies Tub tempeftatibus horret,
Pallidus ora cadens, promittet pura ferena > 285.
Oifplofis etenim per apertam nubibus aethram
Ora laboranti fimilis languentia pallet

Et disie&arum moles late nebularum


Indicat exuti faciem clarefcere mundi.
Quin nafeente die venturos conuenit imbres 290.
Nofcere, cum proni procul ad confinia caeli
Deferri piceo fpectaris nubila tra&u.

Et cum declinant radii fe partem in vtranque,


Lucis in occafu, nox vt ferat algida rores,
lmbercrit. Puras fi Phoebus condat habenas, 295.
Et Calpetano tranquillum gurgite lumen
Tingat, ac in lapfu nubes ignita lequatur,
Noxque diesque dehinc venturi rurfus eoi
Nimborum expertes et tempeftatum atrarum
Durabunt. Sed cum raciiis marcentibus ardor 3 °°-

Languet, et in tenui tenduntur acumine fruftra


Phoebei crines, nimbos aget atra procella.
Talis et obdudli cernetur forma diei,

Qualem fraternos fubtexens Luna iugales '

Lucem hebetat ; fubit haec fuperi facra luminaSolis 30 5.


Inferior, mediaeque in ter flans lampadis orbe
•Arcet flammigerae radium facis ; haud tiki rurfum.
Cum matutinos molitur lucifer ortus,
Ebria fanguineae fubuoluant vellera nubes.
Nanque grauis caelo fundetur protinus imber. 3 to*
Nec
188 FESTI AVIENI
Nec fi Sole procul rutila inter ftagna morante
Emineant radii, radios quoque craffior vmbra
Contegat , illi dies pluuiis ventoque carebit.

Quin erit imber item , fi Solem circulus ater

3*5- Ambiat exortum ; maior ie denique nimbus


Vrgebit caelo, maior fola perluet imber,
Circunfula adeo fi cingula neicia folui
Seruarent tetrae ipeciem torpentia molis.
Saepe etiam Phoebo nubes percuflfa rubefcit,

320. Et meditata Dei formam, procul igne recepto


Concipit effigiem , fimulato luminis orbe.
Id qua parte poli fpedaueris, adfore ab ipfa
Parte tene ventosj tamen haec, tamen omnia
Temper
Decedente die melius ventura docebunt.
325. Conuenit hie etiam paruum Praefepe notare;
Id nubi nomen , quae Cancro obuoluitur alto,
Graecia doda dedit; duo propter denique Aiellos
Sufpice, quorum alius Septem vicina trioni

Aftra adolet, tepidum procul alter ipedat inAu-


ftrum.
330. In medio quod nube quafi concreicit adada,
Id Praefepe vocant. Porro hoc Praeiepe repente
Si ieie ex oculis procul auferat, ardeat autem
Congruus aerii late rubor ignis Aiellis,
Nequaquam tenues agitabunt ftagna procellae.
335 At
* fi fideribus fimilis lux duret, et illi

Tetra fit effigies, cadet altis nubibus imber


Le-

Digitized by Googl
ARATEA PROGNOSTICS 189

Lenior, et parco mox tellus rore madebit.


Sed Boreae fi parte trucis velut indiga iuftae
Stella fads lento marcefcere cernitur igne,
Et procul alterius iuba late flagrat Afelli, 340.
Protinus Aethiopum furget conuallibus A ufter.
At regione Noti ft lucem ftella fenefcat,

Ingens Riphaeis Aquilo crepitabit ab oris.

Quin et terrenis cape rebus certa frequenter


Signa procellarum ; nam cum traxere tumorem 345.
Aequora prolixum , cum littora curua relultant
Sponte procul, neque caeruleus colliditur aeftus,

Aut cum proceris vertex in montibus vitro


Perftrepit aerium , ventos inftare docebunt.
Et cum parua fulix trepido petit arua volatu, 3 jo.

Stagna finens, longasque iterat clangore querelas>


Indicat inlanis freta mox canelcere ventis.
Denique cum caelo tenduntur pura ferena,
Saeuitura polo funt flamina , primus in ipla

Mox piclurati conuertit pedoris artus 355-


Sturnus edax, premat vt tenues vis obuia plumas, .

Et ne poft tergum pateat penetrabilis Euro.

Latipedemque anatem cernes excedere ponto


Saepius, et ftimma nebulam le tendere rupe;
lamque ftiper latices florum volitare fenedam, 360.
Stellaruntque comas rumpi procul aethere celfo?

Decidere in terras, rutilarum fpargere crines


Flammarum, et Iongos a tergo ducere tradus:

Inde etiara ventos mox adfore praemonet vfus. !

Quod

Digitized by Google
190 FESTI AVIENI

365. Quod fi diuerfis fe paflini partibus igncs

Excutiant, verret pelagus fine fine modoque


Turba procellarura, fi duri limite ab Euri,
Si regione Noti, fi lenis parte Fauoni,

Aut de Biftonio mundi procul axe corufeat.

370. Sirepetuntveteremranaeperftagnaquerelamj
Vellera fi caelo volitent; fi difeolor Iris

Demittat gemino fe fornice; circulus albam


Si ftellam teter velut ambiat; aequora propter
Si crepitent volucres; fi gurgite laepius alto
375.Peclora merfentur, fi crebro garrula hirundo
Stagna adeat; rutilae cum funt primordia lucisj
Si matutinas vfiilae dant carmine voces > .

.
Improba fi cornix caput altis inferit vndis, -

Flumine terga rigans , fi feeuit gutture rauco,

380. Plurimus abruptis fundetur nubibus imber.


Imber erit, tops cum bucula naribus auras
Concipit, et late pluuiis fbla cuncla madebunt,
Cum proprias foler.s fedes formica relinquens
Oua cauis effert penetralibus, afpera quippe
385.Tempeftas, gel id usque dies, et frigidus aether,

Inferit internis terrarum. Redditur aeflus,


Pedlora cum curuo purgat gallinula roflro}
Agmine cum denio circunuolitare videtur
Graculus, et tenui cum firidunt gutture coruij
39°* Cum procera lalum repetit clangore frequenti
Ardea; cum paruae defigunt ipicula mufeaej
Et fi nodurnis ardentibus vndique tefiis,

Con-

Digilized by Google
aratea prognostics 191

Concrefcant fungi; fi flammis emicct ignis


Effluus , aut lucis fubftantia langueat vitro,
Conuenit inftantes praenofcere protinus imbres. 395.
Denique cum patulum torrens Vulcanus ahenum
Scintillas flamma circumlabente relinquit;

Si Notus humentis Libyco trahit aethere nubes,


Siueimum ad montem nebularum craflus amidus
Tendatur, fummo nudentur vertice fiixa ; 4®o*
Et qua pontus item freta per diftenta quielcit,

Nubila li longo fe procumbentia tradu


Diffundunt caelo, Thetidi terrisque fupinis
Pax aderit, nusquam mundo ruet effluus imber.
Sed cum tranquillo tenduntur crafla ferena 405.
Sub Ioue , venturae praenofcere figna procellae
Conuenit; et rurfum cum perfurit aeris horror,

Infpice quam referant terris pelagoque quietem.

Inter prima tamen paruum Praefepe notatur,


Arduus excelfo quod Cancer cardine voluit. ' 410.
Hoc cum concretus tenuari coeperit aer,

Difcutit impofitae late fibi molis amidum.


Nanque lereniferi patet hoc in flabra Aquilonis
Cominus , et primo purgatur flamine venti
Tempore, turn proprium modulatur nodua car- 41 5-
men,
Turn vefpertinum cornix longaeua relultat;

Turn corui crepitant, et ouantes gutture rauco

Agmina crebra vocant, turn nota cubilia laeti

Succedunt pariter, turn pemjis corpora plaudunt.


Tunc
}

193 FESTI AV1ENI

4ao. Tunc ct Strymonias circunuolitare repente


'
Suipicies per aperta grues, vbi mitior annus

Sponte procellofum disiecerit aera caelo.

Tunc quoque cum ftellis hebes eft lux omnibus


vitro,

Nubila nec craflos circunduxere meatus,


4 3 5 *Vt iubar occulerent flagrantibus obuia flammis;
. •
•>
Nec caligo inhibet rutilantis lampados ignes,

Orbe nec expleto facra fidera Luna retundit j y

Sed iam fponte fua ftellarum lumina marcent:


Conuenit hibernae praenofeere figna procellae.
4 3°- Nubila fi caelo confiftere, nubila ferri

Sique fuperfundi fibimet rufpexeris vitro


Grairana fi carpit iemefa petacius anler;

Si no<fturna tibi cornix canit, hefperus aethrae

Cum redit; innumero fi cantu graculus inftat;

435. Si matutino fringuilla refultatabore;


Si fugiunt volucres raptim freta turbida Nerei,

Orchilos infeftus fi fioricomis hymenaeis


Ima petit terra ; fi denique paruus Eritheus
Succedit trepidus lerupoiae concaua rupisj
44°-Cecropias fi paftus apes vicinus ad ipla

Caftra inhibet, florumque fimul libamina moe-


ftae

Proxima decerpunt; fi Threiciae per aperta


Sponte grues trepidant, nec lefe audacius aethrae
Committunt pinnis vt longos faepc volatus

445*Formauere fiiperj fi Ibluit aranea cafies,

Tenuia

Digitized by Google
ARATEA PROGNOSTICA. 193

Tenuia fi toto vehit A ufter licia caelo,

Mox terapeftates, et nubila tctra cientur.

Quid? maiora canam: Cinis eu, cinis ipfe

repente
Cum coit, albenti nix terras veftit ami&u.
Nix operit terras, rutilis vbi lumina prunis 450.
Summa rubent, errantque breui caligine craflae
Interius nebulae, et denfo iam iomes in igni

Marcefcit penitus. Pluuios mox arguet Auftros,


Induit immodicis cum femet floribus ilex:

[Indiga nam fucci ligno natura rigenti eft] 455.


Et cum flore nouo, cum brachia glande grauantur
Vuentis caeli fub nu trimen ta latenter
Sponte operata docet. Quin et lentifcus amara
Indicium eft pluuiis. Ter foetum concipitarbos;
Terque nouos genitrix frucftus alit; ipfaque trino46o.

Flore renidefcens tria tempora prodit arandi.


Ter prorumpentis fcillae teres erigitur flos,

Sulcandique folum ter monftrat tempus adefte.


Sic et crabronum rauca agmina , ft volitare ,

Fine fub autumni confpexeris aethere longo, 465.


Iam vefpertinus primo cum commouet ortus
Vergilias pelago , dices inftare procellas.

Sique lues lentae, fi lanae fedula nutrix,


Si capra dumofis errans in faltibus, vitro
In Venerem pergat; quippe ollis vuidus aer 47°.
Excitat internum per vifcera mota furorem
Et tempeftates et nubila protinus atra

Vol. II. N Adfore

l Digitized by Google
194 FESTI AVIENI
Adfore praecipies. Quin et gaudebit arator,
Quique folum iuftis veriabit menfibus an.ni,

475.Plebe gruum prima; gaudebit tardus arator


Agmine pigrarum: fic quadam lege Deorum
His conies eA imber. Pecudes fi denique terrara

Lanigerae fodiant, caput at tendatur in Ar&on,


Cum madidus nondum per marmora turbida

condit
48o.Pleiadas occafus, cum brumae in frigora cedit

Frugifer auturtinus, ruet aethra concitus imber.


At ne perruptis terrarum dbria lacunis

Jnfodiant pecudes; fi vafio vifcera hiatu


Difcutiant terrae, veniet vis aethere toto
48s.Dira procellarum; nix omnes vefiiet agros;
Nix herbas laedet teneras; nix vret arifias.

At fi contigerit plures ardere cometas,


Inualidas fegetes torrebit ficcior aer.

Nanque prorumpunt naturae legibus vitro


49o.Spiramcnta (oli, fi iuAus defuit humor,
Arida per caelum furgentia defuper aethrae
Igneicunt flammis, mundique impulfa calore
Excutiunt Aellas , et crebro crine rubefcunt.
Contemplator item, fi longo plurima ponfo
495. Agmina feftinant volucrum, folidamquefrequen-
tes

Succedunt terrain , Aerilis defaeuiet aeftus,

Ac fitient agri; nam qua circunflua tellus


Adluitur pdago, coquit altam ficcior aer

Cefpitis

Digitized by Google
ARATEA PROGNOSTICA. 195

Ceipitis arentis vends, citiusque calorera


Sentit humus fuccintfta ialo; fuga protinus ergo 500.
Eft auium in terras? pauet hos vt viderit acftus

Agricola, et ficco iam deflet mergite culmos.


Sed fi turn modicum producant agmina ab vndis,
Nec trcpido paflim veriant conuexa volatu,
Laetida eft duris paftoribus; adfore parcos 505.
Praefumunt imbres. Sic in contraria Temper

Vota homines agimur, noftrique cupidine fritdlus

Pofcimus alterius diipcndia. Denique et ipfii

Solers natura, et rerum genitabilis ordo,


Certa fyis ftudiis adfixit figna futuri. 510.
Nanque et ouis cupido fi gramina tondeat ore
Infaturata cibi , decerpens latius agros,

Paftor id indicium pluuialis frigoris edet.

Etfi perfultans aries lafciuius herbas


Adpetat, aut fefe fuftollant faltibus hoedi ; 515.
Vel fi iuge gregi cupiant haerere, nec vsquam
Matribus abicedantj et fi fine fine modoque
Pabula delibent, cum tutas vefper adire

Compellat caulas, monftrabunt adfore nimbos.


Bubus arator item trahit atrae figna procellae, 520.

Lambere fi lingua prima hos veftigia forte


Viderit, autdextrumprofternere corpus inarmum.
Vel fi prolixis auras mugitibus implent,
Pafcua linquentes vix vefpere. Dat capra moti
Rurfum figna poli, cum fpinis ilicis atrae 525.
Multa inhiat. Docet haec eadem fus horrida coeno
Gurgitis illuuie fi faepius inuoluatur.

N 2 M«*rtius
i
96 FESTI AVIENI ARAT. PROG.
Martius ipfe lupus villarum proxima obcrrans,
Affeclansque locos hominum, Icctumquc larera-

que
53o.Spontc petens, craffo confurgere nubila caelo
Praemonet. Id parui commonftrant denique
mures,
Cum geftire folo, cum ludcre forte vidcntur.
Protendit tibimet canis id praefentia, multam
Tellurem fodiens. Tamen haec, tamen omnia
rerum
535. Adfore vel primo nimbos mox iole docebunt,
Vel cum curriculis lux ibit cepta fecundis,

Tertius aut verfbcum venerit ortus Olympo.


Non fpernenda tibi funt talia, fed memor vni

Adde aliud femper; tertia denique figna fi

54o.Proueniant, firmo venturum pedore fare;


Et transa&orum folers componere menfuni
Signa laborabis, fi confluxere reperta.
Nequaquam trcpidare pudor perfuadeat vllus.
Aflrorum lapfus , aflrorum protinus ortus
S45.Dilcute , fi cafus fimiles et ftella per aethram
Prodidit: exadli iam fumma crepufcula menfis,
Et furgentis item primordia confcius artis

Fare facrae. Menfium confinia fumma duorutn


Caeca latent ; luces haec femper femet in ocio
550. Infcia lunaris tendunt facis; ipfe fideli
Perquire Audio ; et fi quid tibi forte repertum,
Pluribus indiciis folers fulcire memento.

IV. NOTAE

Digitized by Googlcj
-/ c/ K
' if

IV.

N O T A E
A D

M. T. C I C E R O N I S

ARATEORVM FRAGMENTS

N 3

Digitized by Google
Digitized by Google
, ,

N 0 T A E
CICERONIS'
IN M. T. >

PHAENOMENORVM AR ATEORVM
FRAGMENTA.
FRAGM. I.

4b
•* lone ] Edd. quaedam veteres: Maiorc. Vitiofe.

FRAGM. II.

Dubitari poflit, an hoc fragmentum ad Arati Pliaeno-


tnena referri debeat; nam cum priori verfu nullus Arati
graecus confpirat. Refpondet autem alteri Phaen. vf. IO.
At?rs; yap rais (nj/xar iv ovpavu loT 7jpt%sv et diferte
Prifcianus aflerit, vtrumque verfum ex carmine Arateo
Ciceronis defumtum effe. Omnino monere me oportet,
'
non ad verba femper transtulifie Aratea Ciceronem, et fie

verfug quoque prior, vt alii plures, ab eo adieftus eft.

FRAGM. III.

Videtur Cicero apud Aratum Phaen. vf. 19 legifle iov-

rec pro iovres, vt cum Grotio dedi. Vide not. Vol. I.


p. 38 1. Bene animaduertit Grotius, Ciceronem cum om-
nibus interpretibus male 0! fxtv , quod eft apud Aratum,
expofuiffe ceu fit iianpmxcv cum fit raagis iemrntbv ;
refpicit enim ad quorum men do in verfibus Arati
prioribus. /

N 4 FRAGM.

N ,
*

<
N '

Digitized by Google
a'oo NOTAE AD M. T. CICERONIS
FRAGM. W.
duplici de car dine vertex Dicitur ejfe Polus ] Duplici
de cardine dictum pro duplicis cardinis, vt fulgor ab au-
ro pro fulgor auri. — Dicitur ejfe polus, metri ex-
plendi caufl’a fufius exprefium pro Dicitur polus. Infra:

Dicitur ejfe Helice — Dicitur ejfe Bootes -— Ejfe Catenae


dicmtur.

FRAGM. VL
Occurrit hoc fragmentum quoque apud Cic. in Lu-
cullo cap. 20. Ego vero ipfe et magnus quidetn fum opi-

nator (non enim fum fapiens) et meas cogitationes fie di-


rigo, non ad illam paruulam Cynofuram
Qua fidunt duce noEfurna Phoenices in alto
vt ait, Aratus, eoque direcdus gubernant ,
quod earn tenent
Quae curfu interiors breui conuertitur orbe,

fed ad Heliccn et clarijfimos feptemtriones , id efi, ratio-

ncs has latiore fpecie , non ad tenue elimatas.


Grotius legit: Ilia fe fidunt, ita vt Ilia ad priorem
verfum pertineat; Hac enim, vt nunc legitar, ad Heliceu
fpe&are, et indigitari tamen Cynofuram; quare dicendum
fuilTet Ciceroni Ilia, cui tamen repugnabat metrum. Ap-
paret, Ciceronem laudantem verfum in opere de natura
Deorum Hac pro lubitu pofuifle, licut in loco fupra ex
Lucutlo exferipto Qua pofuit, et nam curfu interiore pro
quae curfu interiore, Quomodo in ipfo carmine integro
ab eo feriptum fuerit, non amplius conftat. Cf. Schol.
ad Arati Phaen. 1. 1.

FRAGM. VII.
Citaait hoc fragmentum bis etiam Prifcianus XIV. p.
493 fub fin. vbi de praepofitionibus loquens ait: Quae-
dam etiam fyncopam pajfae funt, vt fupra pro fupera el

infra pro infera et extra pro extera. A am


r
antiqui tri-
fy llaba ea proferebant, vt Cicero in Arato;

Tor u us
;

ARATEORVM FRAGMENTS sos

Toruus Draco ferpit fubter fupcraque retorquens


fife.
Retorquens pro vufgato reuoluens habet Prifcianus etiam
in altero loco, vbi hunc verfum attulit.* Edd. quaedam
legunt repit pro ferpit. Grotius maluit finus e corpora
jlexo pro flexos.

FRAGM. VIII.
Objlipum caput a terete ccruice reflexum Obtutum in
condom maioris flgere die as ] Objlipum caput ( Ao'fov x«-
n) eft obliquum, in alterum humerum reclinatum, a
terete ceruice reflexum. Horat. Serm. II, 5, 92. fls Dauus
comicus atque fles capite obftipo. Perfius Sat. Ill, 80.
non ego euro Ejfle quod Arcefllas aerumnojique So l ones Ob-
ftipo capite et flgentes lumine terram. Male vulgo inter-
pretantur objlipum caput, fixum, immobile. Vide Grot,
ad h. 1. p. 72. Repofuit idem refte In caudam. Apud
Aratum: dxpijv sit 'EA/xi/i ovpijv. Edd. quaedam In cau-
da. Male.
I

'

FRAGM. IX.
Occurrit hoc fragmentum etiam apod Hygin. Poet
Aftron. IV, 3.

Hoc caput hie paullum fefe fubitoque recondit ] Hygin.


Quod caput. Latet grauius mendum in hoc verfu; omnino
enim fenfus iuftus ei non ineft. Neque tamen apud Hy-
ginam, neque in Ciceronis MSS. vlla eft leftionis varie-

tas. Dauifius coniecit fummo aequore condit, quae qui-


dem conieftura mihi valde arridet. Bouherius malebat:
ft fubieffo aequore condit fed nitnis ieiuna turn euaderet
locutio, nec Arati mentem aflequeretur. Noluit hie di.
cere, caput Draconis aequor fubire, fed flringere potius.
Idem opponere licet emendationi Grotii: fefe fubito ae .
quore condit. Repugnat etiam metrum, et quod antece-
dit paullum. .

N 5 parte
; ,

202 NOTAE AD M. T. CICERONIS


parte admifcentur in vna] fie quoque Hygtnius. Cie.

MSS. et ed. Viftorii partim. Grot, partem admifcentwr


in vnam. Ex Arateo JA/aycvreu bvoeic, re xccl uvrchx)
dkkjkotoi, quid Cicero fcripferit, colligi nr-quit. Vtrutn
malis, parum refert. Edd. quaed. mifcentur pro admi-
fcentur.

A tt ingens defrffa velut tnorrentis imago ] Grotius ex-

hibuit: Quod tangens. Von bene. Attingens pofitura


pro proxima aut vicina. Obiecit Grotius Ciceroni, quod
non refte hie expreflerit Arateum poyeevn oiv&pi ioixot

per difefja velut moerentis imago. Arbitrabatur Dauilius,


Ciceronem in mente habuiOe figurae coelcdis hidoriam
fecundum Panyafin in feboliis ad Aratum, in Auieni
paraphrafi, Eratodhenis Cataderismis cap. 4. et Hygini
Adron. II, 6. relatam; quo tamen Ron opus ed confugere.
Mu! to minus emendaudum cum Bouherio: morientis ima-
go, quae leftio longius adhuc ab Arati verbis recederet.
Exprcflit Cicero verfum Arateum eodem modo, quo Ger-
manicus: Effigies inde ejl defffa labore nec caufam vi-

deo, cur aliquid in Ciceronis verfu mutemus. Non refte


videtur Grotius moerentis ad poyimri traxide; refpondet
huic potius defjfa imago. Cf. Schaubach V. cl. ad
Eratodh. Catader. p. 76. et ibid. III. Heyne p. 18.

FRAGM. X.
Etigonajin vocitant, genibus quod nixa feratur'] Aliae
edd. dicunt pro vocitant et quia pro quod.

FRAGM. XII.
Verba Ciceronis: Propter caput autem Anguitenens in
aliis edd. leguntur: Propter caput Anguitenentis tam-
quam efl'et hemidichium cum fequenti verfu cohaerens.
Dedit hemiinchium Grotius.

FRAGM.

Digitized by Google
:

ARATEORVM FRAGMENTA. 03

FRAGM. XIV.
Atque to ipfo ] Ita reftitui e MSS. Cic. Vulgo: Eiits

et ipfe. Male.
- fub pectore cingit ] Vulgo: fub peflora. Corrigebat
iam Grotius fub peftorc, et ita legunt quoque MSS. Cic.

nitens grauiter ] Grot, gbauiter nitens. Secutus fum


le&ionem in Ciceronis edd. obuiam.
Nepal ] Eft genitiuus antiquus. Nepa eft Scorpius,
nomine ex liDgua Africana defumto, tefte Fefto. Colum.
IT, 2. Calend. April. Nepa occidit mane, tempejlatem
fignifcat . Cf. Erasmum cd Adag. Imitabar Nepam.

FRAGM. XV.
fubter praecordia fixa videtur ] Aliae edd. tenctur.
fub pedibus profert finita Booti~\ Seruauit hunc verfum
Prifcian. Gramm, lib. VT. p. 192. Cicero in Arato: fub
pedibus profert finita Booti pro Bootis. Apud Cicero-
nem -1. 1. hie verfus non legitur, vbi ad fequentem ver-

fum fit transitus his verbis : Cui fubie.Ua fertur, fcil. Virgo.
Spicum illufire tenens fpkndenti corpore Firgo~] Ser-
vius ad Virgil. Georg. I. vf. HI. Dicimus autem hie
fpicus et hoc fpicum. Cicero in Arato: fpicum illufire

gerens infigni corpore Virgo. Occurrit fpicum genere


neutro faepius apud antiquiores feriptores latinos. Lau-
dat Grotius Varronem Lege Maenia: Neque in bona fe-

gete nullum efi fpicum nequam; neque in mala non alt-

quod bonum. ..

FRAGM. XVI.
Non refpondent his verfibus graeci Aratei ; diferte ta-

men eos ex Ciceronis Arato excerptos effe, afleri't La-


ftantins 1. 1. Occurrunt etiam fimilis. argumenti apud
Auienum
Omnia fed cunftis nafei dabat aurea t err is

Iufiitia, et nullo difereuerat ai're regna.


Quare

Digitized by Google
;

304 NOTAE AD M. T. CICERONIS


Quare iam in notis ad Aratum Vol. I. p. 595 monui,

videri mihi excidifle poft verfum 113 verfum integrum


vel etiam duos. Saltern Ciceronis verfus ad hunc Arati
locum eile referendos, negari vix poterit.

FRAGM. XVIL
manu viffum ] MSS. quidam v indium; non bene, vt

refte Grotius monuit. Bos manu viffus eft


Xtipti/iiir oe, manfuetus, manum patiens. Cf. not. ad

Arat. h. 1.

FRAGM. XVin.
coelique in parte refedit'] Aliae edd. rccepta ejl, quae
le&io librarium chriftianum redolet.

FRAGM. XX.
At natos Grminos ] Apud Cic.1 El natos, accom-
. 1.

modatius fermoni ibi inftituto. Legendum tamen: At


natos. Aratus : ttpxrl Si 0! A/Sv/coi.

fubieffus mediae efi Cancer] Aratus: udavy S' uVo


nx px/voe dart. Aliae edd. Jubieffus medio — fubieffus
media. Perperam.

FRAGM. XXII.
Videtur in hoc verfu paullo liberius excurrifle Cicero;
non Aratum preiTo pede fecutus. Grotius in verlione
metrics ipfa Phaenomenorum verfum non recepit; adie-
cit tamen ilium ad calcem tamquam fragmentura, quod
an ad Aratea pertineat, incertus haereret. Vide eius
not. Syntagm. Ar. p. 82. Legit amijfis pro ajfumtis.

FRAGM. XXIII.
fub taeua Geminorum] Grot, fub laeua is Geminorum,
nexus cum fuperioribus gratia.
obduffus parte feretur ] Grot, maluit ab duffus nam
ntuKifiivof apud Aratum cum obduffus turn abduffus figni-

iicare

Digitized by Google
, ,

ARATEORVM FRAGMENTA. 205

Scare poteft. Id quidem non nego; retinendum tamen


puto ob ductus vt fit idem quod acclinatus.

Aduerjum caput huic Helicae truculcnta tur.tur ] Tta


dedi ex emendatione Grotii. Aratus : hi 01 iupoc
xctpqvx 'Avrtx Sivevei. Vulgo: huic Helice.

At Capra laeuum humerum clara obtinet ] Codd. qui-


dem mfl*. Ciceronis humrro. Quodfi praetuleris, reci-
pienda eft Grotii emendatio: At Capra laeuo humero cla-

ra obnitet.

FRAGM. XXV.
connixus corpore] Bouherius ad Cic de Nat. D. 1. I.

coniecit iegendum conuexus, perquam abfurde. Vulgata


leftio fana eft.

FRAGM. XXIX.
Banc namque illujlri ] Sic Grotius ad Aratum pro-
pius. A pud Ciceronem 1. 1. Hanc autem illujlri.

aufugicns] Aliae edd. fugiens. Grotius: effugiens.


Cod. Palat. monente Grutero ad Cic. 1. 1. hand fugiens.

FRAGM. XXX.
fummum contingit caput aluo ] Ita MSS. et edd. vete-

res. Dauifius emendauit fummd quod apud Ararum le-


gatur yxrripi veixlpy ,
quam emendationem adeo in tex-
tam receperunt Morelius et Grotius. Sed refte inonuit
Bouherius, aluo duas voces graecas yxtripi vuatpy Tatis

exprimere, et Auienum quoque ita vertifle, vt Ciceronem


fummum fcripfifle inde colligas:
— qua vertex crine tumefcit

Attdromedae capiti fuccingitur indiga pleni

Aluus equi.

Aetrmum ex ajlris ] Grotius coniecit: Aethereum ex


aftris. Non placet; neque exemplum ab eo addutlum Ta-

tis quadrat Fragm. XXXI. vT. 15. ' ,

Quern veteres Joliti cotlejlem dicere nodum.


FRAGM.
206 notae ad m. t. ciceronis :

FRAC.M. XXXI.
cornibus haeret ] Bouherius ad Cic. 1. I. coniicit: cla-

ret aut ardet, parutn feliciter.

FRAGRI. XXXII.
vf. I. Cominus hanc fubter pofjis cognofcere fultum ]

Hoc verfu inchoant, quae feruntur Arati Ciceronis fra-

gmenta ab Aldo feorfira excufa. Vulgata Ieftio eft: E


quibus buic fubter. Aliae edd. E quibus hitic fubter.

Grotius emendauit: E quibus hunc fubter. Cod. Fragm.


Cic. Lugi. Bat. A quibus. Eft autem difficultas in ver-
bis E quibus fiue A quibus, quae quorfum in anteceden-
tibus referenda lint, non patet. Apnd Aratum eft: &vy
b’ ocv opuc irirexp^pxio ’Avbpopdbtjc' oktyov yap vr av-
rrjv isTijpixrai. igitur Aries dicitur fultus paullum fub-

ter zonam Andromedae. Ad hunc fenfum Ciceronis ver-


fus reftngendus erit, cum quid Cicero vere fcripferit, in
tanta leftionis varietate baud facile fufcrit diuinare. Qua-
re recepi emendationem Turnebi Aduerfar. II X, 17. Comi-
nus hanc fubter. Legitur in aliis edd. Paullum hanc fub-
ter, quod tamen a fcriptura codd. nimis recedit.

vf. 2. Nam coeli mediant partem terit ] Repofui Nam


cum Grotio. Aratus: Msmrt'd/ bk rptfiei. Vulgo lam.
vf. 3. qua prius illae Chelae, turn peEtus qua cemi-
tur Orionis ] Vulgo legitur: 1it prius illae Chelae, cum
peEtus quod cernitur Orionis, nullo fenfu. Aratus: yx l

rep axpat XijXxl , Hat repiTdXXerxt ’Op/wvce. Gro-


tius malebat: vt prius illae Chelae, turn peEtus quoqtu
cernitur Orionis, qua tamen medela vlcus non fanatur.
Equidem verfum ad Arati fenfum reformaui, rta vt .pro
vt prius ponerein qua prius, et peEtus quod cernitur mu-
tarem in peEtus quii cernitur, quod pofterius iam propo-
fuit Turnebus 1. 1. Sic Ieftio faltem quoad fenfum bene
fit
, , ,

ARATEORVM FRAGMENTA. 207

fe habet. Ceterum pnffus eleganter diftum a Cicerone


pro cinguto, vt eft apud Aratum.
vf. 4. fub pcEtore claro] MSS. Cic. clarae ( non da-
ta, vt Grotins notauit), ita vt cum Andromcdae iun-
genda fit vox. Parum refert, vtrum praeferag.
vf. 5. 6. AeXturov diet re Graii Quod foliti ,
ftmili
quia forma Litera daret'] Additi funt verfus a Cicerone
praeter Aratum. Cod. Lugd. Bat. M. L. quia tali forma
Utera daret. Sed manifefto daret vitiofe exaratum pro
claret.

vf. 8- namque ejl minor] Ita legit vetus codex, et


correxerunt iam Turr.ebus et Grotius. Refte, vt geome-
tricae rationes docent. Aratus: qb‘ (fcil. pars tertia)
turj rearj. Vulgo : turn non minor illis. Male. Hefte
quoque monuit lof. Scaliger ad Manil. p. 47 pro vul-

gato: At non tertia pars latcris legendum efie: At non


tertia pars lateris id quod a me referibi debuit. Lotus
eft tinea.

vf. 10. flumen ad Aujlri] Cod. Lugd. Bat. flumen ad


Au/lri. Perperam.
vf. 11. AtqUe etiam vehementius illo] Cod. L. B.
Atque caufam.. Male Idem et alii codd. et edd. vehemeH-
tius tile. Aliae edd. illi feii. Pifces. Legendum vtique
illo, nempe Ariet^e, vti iam dederunt Grotius et edd.
Ciceronis feriores.
vf. 12. paullo praclabitur ante] Ita Grotius. MSS. et
edd. vett. Prolabitur. LaudatUr hie et fequens verfus a
Cic. de Nat. D. II, 43 fub fin.

vf. 13. Et magis horrifonis Aquilonis tangitur alis]


Aliae edd. horriferis quod fortaffe verius. • Germanicus:
fub horrifero Aquilonn. Auienus: Horriferis Aquilonibus
ilia rigefeunt. Sed codd. vett. horrijonis. Pro aits edd.

quaedam auris. Minus bene.


:

208 NOTAE AD M. T. CICERONIS


vf. 14 — Atque horum
16. caudis duptices velut e am
Catenae, Difcejfuque diu verfae per lumina ferpunt, At-
que vna tandem in Jlella communiter haerent, Quam vote-

m] Legebantur hi verfus in vulgatis edd. corruptiilimi

et vario modo. Aldus dederat:


Atque horum et caudis duplices effe cathcnae
Dices aut diuerfa per lumina ferpunt.
Seriores edd. quaedam : At quae horum e caudis duplices
velut ejfe catenae Dicuntur fua diuerfae per limina fer-

punt. Grotius reftituebat refte Atque pro At quae, et

lumina pro limina. Leftionem Grotianam fecuti funt edi-

tores pofteriores. Neque tatnen in hac fanus eft fenfus.


Sufpefta quoque funt: Duplices velut efte catenae Dicun-
tur. Itaque e cod. mfto pro efje repofui acre. Quod al-

terum verfum prorfus immutaui, faftutn eft quidem aufto-


ritate codicis Parifienfis, cuius leftionem a Putcano, Se-
natore quondam Regio, excejptam in notis ad h. 1. attu-

lit Gruterus. Idem Puteanus alius codicis Parif. leftio-


I

nem memorauit hanc: Dicet quae diu diuerfae per lumi-


na; qua etiam nofcrae leftionis veritas firmatur. In pro-
ximis verfibus pro Atque vna tamen et Quern vetercs,
quemadmodum edd. vett. habent, cum Grotio referipfi

Atque vna tandem et Quam veteres.

vf. 1 8- ft quaerere perges ] Edd. Aid. et Viftor. ft


qua exere perges. Hinc exfculpfit Morelius leftionem
ft quaefere perges. Eft autem quaefere antiqua forma
verbi quaerere, faepius apud Ennium atque etiam Apu-
Ieium obfoleta venantem obuia. Vide Grotium ad h. 1 .

Dedit tamen archais^num Morelius fine caufa; nam ex


Aldina feriptura qua exere etiam quaerere et facilius qui-

dem exfculpere poteris. Praetalerunt quaerere Lambinus


et Grotius.
vf. 20. E pedibus natum fummo Ioue Perfea vides ]
Edd. Aid. Viftor. Lambin. E pedibus vatum fummo Ioue
Per

Digitized by Googl
,

ARATEORVM FRAGMENTS aog

Per/eus cs, nullo fenfu. Turnebus emendauit: E pedi -

bus varum, quod non tarn legiffe videatur Cicero yccfi^pov,


fed oxx/xfipov. Nihil ad rem. Noftram leftionem refti-

tuit Grotius. Confentit cum ea leftio cod. mfti a Gru-


tero coliati et Lugd. Bataui, qui pofterior habet vi/a eft
pro vifes.

vf. 21. Quos Itumeris rctinet ] Cod. Lugd. Bat. et ed.


Aid. Quos humeros. Non bene.
vf. 22. Quum fumma ab regione Aquilonis /lamina
pulfant ] Pofcit fenfus Quum et habet ita quoque Cod.
,

Lugd. Bat. Aliae edd. Qua fiue Quern. In Aldina et non-


nuliis aliis edd. vett. Quant. Vitiofe. Laudatur verfus a
Cic. de Nat. D. IT, 44.
vf. 25. Puluerulentus vti de terra elap/u ' repente In
coelum vector magno fub culrnine portal ] Ex emendatione
Grotii, quam confirmant codd. Gruteri et Lugd. Bat.
Iam Turnebus emendauit:
Puluerulentus vti, de terra lap/C repente
In coelum vittor , magna fub culrnine port at

Cf. not, ad Arat. Phaen. vf. 253, Vol. I. p. 406.


vf. 26. At propter laeuum genus] Seruius legit: Hu-
ius propter quod tefte Bouherio reperitur etiam in mul-
tis Mftis. Huius a Cicerone tamquam vnius fyllabae vox
vfurpari potuit. Exempla vide ap. Wafe de efient. vet.

poet. p. 103. Verfus laudantur ap. Cic. de Nat. D. JI, 44.


vf. 27. omni ex parte] Cod. Lugd. Bat. omni parte.
vC 32. a vu /go] Cod. idem ac vulgo.
vf. 34. Aeterno cuuffas aeuo] Idem pro aeuo habet
fane.

qui nomine dignant] Codd. mss. plures Jignant. Tue-


tur vulgatum Grotius. Occurrit dignare fenfu aftiuo fae-
pius apud Accium, ipfum Ciceronem, quin etiam apud
Virgilium Aen. Ill, 475.
Coniugio Anchife Veneris dignat e fuperbo,
Vol. II. 0 vf. 35.
; , ,

aio NOTAE AD M. T. CICERONIS


vf. 35. Crlaeno] In quibusdam edd. vett. vitiofe Ce-
leno. Ell graece K sKotivta.
vf. 39. Propterea quod, et ae.Jlatis primordia clay at ]
Ledtio ante Gtotium crat: Propterea quod ad aejlatis

primordia darent vel claret. Codd. quidam pro clarent


legunt fignatit quod haud dubie ex gldfla profedlum.
Vt nos dedimus, emendarunt Turnebus et Crrotius. Vter-
que docet clarare apud veteres occurrere pro dcciarart.
Grotius etiam Horatium laudat, apud quem clarare lit

Xapxpuvsiv. Rt-fpondei iam optime verfuS proximus: Et


pojl hiberni praepandms temporis ortus.

vf. 43. Indc Fides leuit.r pojita et conuexa vide tier ]


Haeferunt interprets in vulgita ledlione. Turnebus con-
jecit z leuis appofita et conuexa; parum ad rem. Grotius
pro conuexa maluit conuccfa wyMpiaSeiaot (non confe-

cla , vt perperam notauit Bouherius ad Cic. de Nat. D. II,

44); fed neque hoc fatis placet. Bouherius proponit


conuerfa notum enim Allronoraos Lyram ponere con-
verfam, quae conieclura foriitau optima fuerit. Ceterum
pro Indc Cod. Lugd. Vnde.
vf. 43. Mercurius paruis multibus] Edd. vett. quae-
datn : Mercurius paruus manibus. Non bene.
quam dicitur olim in cunis fabricatus ] Sic vtique Ie-
gendum, monentibus Grutero, Grotio, aliis. Apud Ara-
tum : xapd Kwuvu. Cf. Tbeon ad h. 1 Vulgo: Infir- .

mis fabricatus fcil. manibus, quae lectio ex vitiofa cod.


Aldini feriptura orta eft.

vf. 43. Quae genus ad laruum Nixi delapfa refedit ]


Edd. quaedam vett. Haec et Nifi pro Nixi. Innuitur i
’Eyyovac/.
vf. 47. Namque efl Ales auis ] Cic. de Nat. D. 11, 44 -

Inde efl Airs auis. Cod. Lugd. Bat.' lamque efl. Noftra
le&io conuenit magis cum Arato: yroi y*p.
,

ARATEORVM FRAGMENTA. 211


vf 53. vngula vemens ] ’ApxctlKtHf pro vehemcns
ornifli
alpiratione.

vf 55 -
Ipfe autem labms vtrisque Equus Me
-
tenetur
Pijcibus ] Leguntur hie verfus et duo fequentes
mendo-
iifiimi Aldina aliisque hanc fecutis.
in ed.
Pro vtrisque
Aldus habet multis foil. Pifcibus;
quod cum aftronomicis
ntionibus repugnet, variae funt
propoiitae emendationes.
Morehus bints aut geminis legendum
putauit, et ipfo ge.
minis in te.xtu exhibuit, approbante
etiam
Lambino; con-
venit enim hoc cum Arato
1%-^et a^tvi/xovreu bo
"l r.
:

™. Turnebus autem malnit mutis quod mire


, placuit
Grotio, mihi tamen valde difplicet;
nam quid muti pifees
hoc loco? Praetuli itaque aliam Grotii emendationem:
vtrisque,propius ad codd. feripturam accedentem,
fimul-
que Arateo verfui confentaneam.

vf. 58. Sirius haec obitus trrrae Equi


vifit vis.
] Apud
Aldura legitur: Serins haec obitus terrai iujft cquinis,
fine vllo fenfu. Quare fuerunt, qui verfuin omnino de-
lendum putarent, et verfu fubfequenti pro Quam
gclidum
legerent Turn gelidum . Sed reftitui poteft integritati ver-
fus. Cod. Lugd. Bat. hubet terrae peruifit.
Equinis — .

Turnebus ingeniofe mutauit in Equi vis, quod idem in


nientem venit Grotio fufe ceteroquin de
mente Arati dn
his verfibus omnrno difputanti.
v.
S9 -
Corpore fetifero magno Capri\prnus in
.
orbs']
Aldus : Nam C. in orbe. Sed Prifcian. Jib. VI. Capricor.
nus, inquit, fecundae inuenitur declinationis : Cicero in
Arato :
Corpore femifero magno Capricornus in orbe
Idem in eodem: ,

Turn magni curuus Capricorni corpore propter


Deiphinus iacet —
Boukerius ad Cic. de Nat. D. II, 44: ..Interpretes Cicero-
nis litem moueruni de leftione vulgata femifero, cum Ca-

P a pricor.
, , ;

213 NOTAE AD M. T. CICERONIS


pricornus non femiferus, fed ferus fuerit dicendas; et

refte quidem illi. Credidi aliquando, fcribendum fquvni-

fero; fed nunc legendum videtur J'etifro quod Atiieno


etiam videtur leftum; dicit enim: Hispida Jetofi niarcct

facies Caprfcorni.“ Pfaeclaram hanc Bouherii emenda-


tionem in textum migrare iuffi.

yf. 60. ,
Titan Brttmali fle&ens cantorquct trmpore cur-
rum] Turnebus Aduerfar. 1 IX, 17. cum torquet fed rette

Grotius vulgstum coutorquet defendit. Idem quoque ma-


luit currum pro curfum, vt vulgo. Vix dici poteft ettr-

fum contorquere. Cod. Lugd. Bat. legit curutttn, quod


aperte vitiofe exaratum eft pro currum, et limilem ortum
habet mendum apud Prifcianum, qui legit coruum. Re-
ceperunt quoque currum iam plures recentiores Arati Ci-
ceroniani editores.
vf. 62. caue te ponto~\ Codd. mss. et Lugd. Bat. cane

te in pontum. Male. '

vf. 63. longinquum fpatium~\ Codd. longe qtnrn fpa-


tiurn.

vf. 66. Ocyus oflendet ] Cod. Lud. Bat. ojlendit.

vf. 6g. Turn ftJJ'um trcmulo quatietur frigore corpus ]


Ita Cod. Lugd. Bat Malebat Grotius fJJ'um. Vulgo:
fixum.
vf. 69. fed tamen anni iam labuntur tempore toto ]
Aldus: fed tamen iam anni inuito metro. Grotius con.
iecit; fed tamen en anni. Vulgatum bene fe habet. No-
tandum autem, anni effe genitiuum, non nominatiuum
pluralis, et labuntur referri ad nautas,

vf. 70. Nec cui fignorutn cedunt ] Cod. Lugd. Bat.


Ne cui.

vf. 72. Atque etiam fuprro naui pelagoque vagato


AJenfe, Sagittipotens folis cum fujlinct orbem ******
j
Sunt vtique hi verfus deprauatiflimi. Seiifus qualis effe
debeat, conftat ex Arato: Mnlta in priori menfe mari
paffus.

Digitized by Google
ARATEORVM FRAGMENTA, 21s
pafliu, arcutn quando Sol incendit et rettorem arcus, fub
vefperam nauem reducito, lidcns non amplius no&i. Pa-
tet bine, excidilTe in Ciceronis Arato verfum, quern Gro-
tius lie explere conatus eft:
Sub dueas frjjam, veniet cum vefpera , nauim,
Dum autem ignoramus, quomodo ipfe Cicero haec e.x-

preflerit, difficile eft, etiam verfus exftantos priores ad


integritntem reuocare, inprimis cum codd. mire varient.
Claud. Puteanus e cod. Parif. legit: fupera ttaui pelago •
ijue vagantur. Sic qnoque Cod. Lugd. Bat. Turnebus:
baud fupera naui pelagoque vagator. Docet autem Lam-
binus, vagato faepius dici pro vagator, vt apud Lucrc-
tium. Grotius emendauit:
Atque etiam fupero endo ttwri petagoque vagatus

Menfe , Sagittipotens J'olis cum fufiinet orbem.


Difplicet mihi in hac emendatione mare pclagusqtte con-
iunCtum , licet etiam in vulgata leftione in naui pelago -
que hacream. Igitur equidem fatius habui, vulgatum red-
dere, quale reperi, nift quod altero verfu cum Grotio
exhibui cum JuJlinet pro turn fufiinet. Supero menfe di-

ftura pro fuperiori, vt apud Aratum ivl xpordpai.


vf. 74. A'am iatn cotnminus exiguo lux tempore prae-
(lo tjl ] Vulgo: Nam iam cum minus etc. Turnebus et
Grotius correxerunt: Nam iam turn minus. Scd recepi
leciionem codd. Lugd. Bataui et Parif. a Puteano excer-
ptam atque etiam aliis viris doftis probatam. Senfus eft

hie: Hoc tempore nauigatur toto anno, neque folura


menfe, quo Sol eft in Capricorno (i. e. Januario), ve-
rum etiam cum Sol eft in Sagittario (Decembri). Iam
turn enim dies breuiores funt
vf. 76. Nam prope praecipitante licebit vifere noffe,
vt fefe emergens ofiendat Scorpios alto ] Ita reftituit Gro-
tius e codd. Vulgo: lam prope. praecipiti ante licrbit
vifere nocti , Vt jefe ojlendcns rmergat Scorpios alte. In
O 3 vul-
, ;

314 notae ad m. T. oiceronis


vulgata leftione pofterioris verfus male codd. confpirant}
patet enim de mari alto ferrftonem effe. Vti pofteriorem
verfam dedit Grotius, Ita citatur quoque a Cicerone de
Nat. D. II, 44. nec erat, quod eum illuftraret.

vf. 78. flcxum vi corporis sir cum ] Cod. Lugd. Bat


plextim.
vf. 79. lam fupcrd cemes ] Idem cod. lam fuper

Uunc cerncs.
vf. gi. Orion toto iam corporc cornin'] Idem cod.

condct.
vf. f]2. Cepheus conditur alto] Ita MSS. Parif. tefte

Puteano. Vulgo: ante. Emendauerat alto iam Grotius.


vf. 83. Lumborum tenus a palma depul/us ad vwbras]
-

Codd . edd. Aid. et vett. ante Morellianam Iegunt a pri-


tna. Morelius refinxit verfum ad Arateum: eiro

ire Igvv. Refte, quamuis improbante Grotio. Nimis li-

centiofa eft Grotii conieftura: a ripa depiil/us ad vndas.


Legitur enim vulgo: ad vndas non ad vmbras, vt equi-
dem ex codd. reftitui.

vf. 84 Hlc, mijfore vacans, fulgens iacct vna Sagit-


-

tn] Bene reftituit Morelius. Edd. Aid. et aliae: Hie


mijfo revocans etc. Auienus: Infcia narn domini ejl. Ap-
probarunt Morelii emendationem Turnebus, Lambinus et

Grotius.
vf. 85 > Et clinata] MSS. et edd. Haec clinala.

vf. 88- Igniferum mulcens tremebundus actlura pen-

«ir] Edd. quaedam vett. mulgens ridicule, vt refte no-


tat Grotius. Iam fupra kabuimus vf. 56: Huic cervix
dextra mulcetur shjuari. Ceterum deed verfus in codd.
Parif. et Lugd. Bat. tefte Puteano, nec refpondet illi ver-

fus graecus; quare interpolations fufpicionem incurrit.


vf. 89 - Non nimis ingenti cum corpore] Ita iam de-

dit Morellius, et fuffragantur codd. Puteani, Leid. et Gro-

tius. AratU3 : oJ rooao; ptytSai. Male in edd. vett. Non


minus

Digitized by Google
:

AR ATEORVM FRAGMENTA '


215
minus ingenfi cum corpora. In cod. Leid. deed cum cor-
pore. Grotius pod verfum fequentem vnnm vel duo ver-
sus excidilVe putat, aut Ciceronem non intellexilTc Ara-
team ilium:
\x\tr o{ yipev a'Ao'f

Nvxro'c xTepxep/vijc nxl uiv kxMcvg a ’A tjtov.


vf. 92. hand nimio lujlratus nitorc ] Edd. quaedam
vett. aut nimio. Male.

vf. 93. prartcr quadruplets fellas ] Cod. Leid, pro-


pter. Perperara.

vf. 95. Caetera pars lata temii cum himine ferpit ]


Ex emendntione Grotii. Edd. vett, late
r
JYliT. latct ct nuU
I

lum cum lumine ferpit .

vf. 96. Illae quae fulgent luces ex ore corufco'] Gro-


tius ad h. I. p. 76. ita: Non praetereundum ed, quod
ante nos monuit Scaliger, Aratum non intelle&um a Tul-
lio adolefcente. Nam Aratus hoc loco peTclfixotv facit
xx i tSv jiopttSv tit roc vonx. Sed Cicero per rx p&u
tiv intelligit deltas in priore Delphini parte fitas, fine,

vt ipfe loquitur, in fronre et in ore, cum re vera ill ore


nullae fint, et ra it ve/o$t interpretatur partem eius in-
feriorem. Ait enim
At pars inferior Delphini fufq videtur.
Sic enitu legendum; non vt vulgo fufea. Aratus: v.i%o-
r xi. Firmant Grotii emendationem Codd. quidam Pu-
teani et Lugd. Bat. In aliis codd. Puteanus inuenit ful-

fa; quare coniecit fulta; fed recepta leflio Grotiana me.


lior. In verfu 97.
Sunt inter partes gelidas Aquilone locatae

Grotius maiebat Aquilonis; repugnat autem rpetrum. Pro


iocatae Codd. quidam mff. et Lugd. Bat. tocatas.

vf 104. Quern qui fufpicie.rs in coelum tioffr frreius

Late dijpenfum non vidcrit, hand i/a vero Caetera fc fpe-


1
O ( ' ret
ai 6 NOTAE AD M. T, CICERONIS
ret cognofcere ftgna poteffe"] Ita dedi ex arbitrio Grotii,
in partem praeeuute vetere codice et Turnebo. Aratus:
— fiij usTvev otic xxSxpy ixt vvxri
'Tifov x&Trywrx xxpipxerxt , dk\d xsre/d’oi

Oupxvov tlerxvibuv vpoQspderrepx Sij^axadxi.


Cicero JegilTe videtur a!AA* et one interpretatus eft offnc,

vt et alibi, YltTTjjWTx difpenfum transtulit, non differ-


furn, quod pertinaciter referunt omnes codices. Tnrne-
bus praeterea malebat Cactrra ne fperet. Vulgo: Quern
tjui fufpiciet Late difpetfum abdita veto
i. e. n. f n. v.

etc. absque vllo fenfu.


vf. 107. Namque pedes fubter rutilo cum lumine cla-

ret Feruidus ille Cam's] Arbitratus eft Cicero, Aratum


ponere Canem fub pedibus Orionis, et ita quoque Auienus:
Talis et ipfe virum gemina ad vejligia cujlos

Infequitur.
Sed alia fuit Arati mens, dicentis
— ccptfordpoieri xvaiv vxe xortrl fisfirixaii.

Intelligit canem fuis pedibus pOfterioribus innitentem, non


fub pedibus Orionis collocatum.
vf. IG9. Hunc tegit obfeurus fubter praecordia venter]
Ita reftituit hunc locum Turnebus et probat quoque Gro-
tius. In codd. feriptum erat Ver pro Venter. Hinc or-

tae leftiones Vefper , Vejler , vt in edd. vett. Sed Ara-

tus: dk'kd x«r' xvryv y ourripx xvdvece vepnekkerxi. Al-

dus habet obfeuris pro obfeurus. Grotius reponi vnlt

tenet aut gerit pro tegit , in quo tamen codd. contpirant.

vf. 1 10. Ncc toto fpirans — flammam ] Sic vtiqoe


legendum. Aratus: dkk' ou icxvrx xstyxopivos. Edd.

Aid. et vett. Ver toto. Vitiofe. Correxit iam Morelius.


Cod. Leid. Et vero toto.

vf. 1 13. Hie vbi fe pa’itcr] Cod. Leid. Hie fubit pa-

riter. Perperam.
in culmina coeli ] *iiae edd. in lumina coeli.

vf.

Digitized by Google
:

ARATEORVM FRAGMENTS 21 1

vf. 120. Hunc propter fubterque pedes quos diximus


ante Orioni’ iacet ] Ita codd. plures et Leid. Refte. Vulgo

Oriona. Noftram letrionem iam propofuit Grotius.


vf. 124. Praecipitantem agitans oriens iam denique
paullum ] Tprnebus corrigebat, afTentientp etiam GrotioJ
orientem denique paullum, vt fenfus fit: Canis leporem
infequitur occidentem agitans et paullum iam ortum.
Nefcio autem, an hie fenfus fatisfecerit vlli ; neqiie Arato
connenit: '

oioe (piperxi penivn ioiuu!{,

K xi ot tirxvriKkei, nxl piv xxnivrx hwusi.


Equidem vulgatum magis Arato refpondere crediderim.
Senfus eft: Canis agitat Leporem ad occafum praecipitan-
tem baud multo poftquam ipfe ortus eft.

vf. 126. ptolabitur Argo ] Alii codd. et edd. praela-

bitur Argo. Occurrit hie locus vsque ad vf. 138. etiam


apud Hygin. Fab. 14.
vf. 127. Connerfam prae fe portans cum lumine pup-
pim ] Aliae edd. conuexam. Male. Eadem leftionis va-
rietas fupra vf. 42.

vf. 128. vt in alto ponere proras Ante folent ] Edd.


vett. in alto pondere. Perperam.
vf. 1 30. fed ednuerfa retro coeli fe per loca portat 3

Ex emendatione Turnebi a Grotio etiam recepta. Sic

alibi

At propter fe Aquila ardenti cum corpore portat.


Vulgo: coeli femper loca portat. Excidit hie verfus apud
Hyginutn.
vf. 1 3 1. tutos contingere portus] Ita citat hunc ver-
fum Hyginus , quocum confpirant plurimi Ciceronis codd.
Aratus: uxdxxTsrxi yxe/poio. Vulgo: conflringere. No-
ftrum receperunt iam Lambinus et recentiores Ciceronis
editores; probauit quoque Grotius.

O 5 vf.
318 NOTAE AD M. T. CICERONIS
vf. 133 Aurrfamque trahunt ] Ex emendatione Gro-
til, cui orani“3 codd. adftipulantur. Germanicus:
Am rfamque ratem votir damnatus ad oram
Perligat.

Vulgo: Adurrfamque trahunt.


vf. 134. Sic coHucrJa vitus ftiper a ether a lahitur Argo]
Vulgo: vertitur Argo. Vix autem feripfit Cicero Jic con-

verfa — vertitur Argo in eodem verfu; neque vertitur


Argo h. 1 . fetifum praebet fads idoneum. Reftitui igitur

ex Hygino iahiliir Argo.


vf. 135. Atque vsque a prora ad cetfum Jinn limine
malum ] Cod. -Leid. vsque ad proram ad cocli fummum
fine lumine malum. Vitiofe. Defunt verfus hie et fequens
apud Hyginum.
vf 136. cum lumine clara viddur] Codd. m(T. cum
luce clara videtur.

vf 137. Inde gubcrnaclum difperfo lumine fulgens]


In hac leftione omnes codd. confentiunt. Apud Hvgi-
num verfus legebatur inperfefte fie: Inde gubcrnaclum —
Supplerunt otiofi homines : tendens a puppe volantc.
vf. 138.. vrjligia tangit ] Vulgo: vrjiigia condit. Tur-
nebus maluit condunt , propius ad Aratum. Sed refte
rellituit Grotius ex Hygino tangit.
vf. 139. in tutoque locatam ] Cod. Lpid. in totoque
locatam. Perperam.
vf. 143 fquammofo corpore P fees'] Ita citat Cicero
ipfe de Nat D. II, 44. Vulgo fquammofi.
vf. 144. Fluminis illujlris tangentem corpore ripas]
Alii Fluminis illujlri. Minus refte. Aratns: totxuoo
darepoevrof. Patricius pro corpore malebat pcPlore , quod
conuenit Aftronomorum placitis; dicebatur enim Piftrix

Eridanum peftore attingere. v. Hygin. Altronom. Ill, 30.

Huius priorem partem corporis prope alluere /lumen Eri-


danus videtur.
vf.

Digitiz ed by Google
ARATEORVM FRAGMENTS 319

vf. 150. Serpcntcm poteris~\ Cic. de Nat. D. 1. 1. citat:

ferpentcm afpicies; fed in ipfo carmine contiriuo non ita

fcripferat.

vf. 152. Vincla vidcbis — Flnmine mixta retro ad


Pijlricis tcrga referti ] Grotius ad b. I.: Deceptus eft

Cicero eo.'quod Aratus pofl Fluuium de Node traftet.

Itaque’ t* kTvx ait Flumine mifeeri ,


quod nirais abfurdum
eft. ’
Nam Piftrix media eft inter Nodnm vinculorum et
Eridanum. Sed iuuenile eft erratum. Et tamen Auienus
quoque dixit:
Fufaqtie quae geminos ajlringunt vincula Pifces
Eridani coeutit anfraftibus —
Pro reuerti Cod. Leid. vertenti.
vf. 153. Idle vna ficlla neBCuntur , quam tacit ex fe
Pijlricis J'pina valida cum luce rrfulgens.] Ex emendatio-
ne Grotii. Aldus et edd. vett. corrupte:
Hanc vna Jlella neStuntur quam iacet ex fe
Pijlricis J'pinae valida cum luce refulgens.

Alii Haec pro Hanc et vertuntur pro More- necluntur.

lias dedit Pijlrix e J'pina, quod tamen non bene conue-


nit cum antecedenti iacit ex fe. Itaque Grotii ememla-

tionem recepi, praceuntibus iam pluribus Ciceronis edi-


toribus.

vf. 157. Atque gubernaclum, fellas quas contegit om-


ncs] Alii Ante gubernaclum. Male. Repofui etiam Jlel.

las quas pro vulgato: Atque gubernaclum fltllae ,


quas etc.

Quid eft gubernaclum ftellae? Miror, neminem, ne Gro-


tium qaidem, in hoc haeliffe.

vf. 160. Nam quas fideribus — Has file ajlrorum cu-


Jlos~\ Refcripfi cum Grotio quas et Has pro vulgato Quae
et Haec; refertur enim ad formas. Ajlrorum cuflos Grae-

corum more diftuin, qui obferuare vocant (fvkcMfaeiv.

Eft itaque ccardpaiv Qvkaij aftrorum obferuator.


» \

vf.

digitized by Google
220 NOTAE AD M. T. CICERONIS
vf. 164. quae funt paruo cum lumine fufae ] Iterum ex
emendatione Grotii, quam fenfus flagitabat. Vulgo: par-
to Jub culmine fufae.
*
vf. i 65 . not a clarare figura ] Alii clarere. Male.
Clarare eft aftiuum, quod hoc loco requiritur; clarerf

neutrum. Cf. Grotium p. 77.

vf. 167. Exinde Anftralem foliti quern dicere PiJ'cem ]

Sic bene correxit Morelius. Aid. et veft. vitiofe

Exinde atifiralem foliti conuiqctre pifcem

Aratns : vctiov Id i xixXtjtrxevirt.

vf. 173. Stellas fub pedibus fparfas radia+tis Aquart]


Vulgo firatas. Si-d fparfas vfitatius Ciceroni. Sic fupra
vf. 157- ftcllae fufae Jpar/aeque videnlur. Cf. etiam Ara-
tus: avopxhqv vxoxtlpsvoi.
vf. 176. fub tnagni pedibus ] Ita Aid. et edd. vett.
Aliae edd. fub tnagnis pedibus.
vf. 177. gelt do delapfum famine fontis] Ex emen-
datione Grotii in notis ad Germarucum. Vulgo lumine.
Adftipulantur Grotio codd. nonnulli.
vf. 178. fpiniferam J'ubter caudam] Codd. mflf. fpi-
nigeram.
vf 179. Hae tenues ftrllae perhibentur nomine Aqudi]
Ed. Aid. corrupte Etenus flellae. Correxerunt alii, no-
tante Morelio, Aft omnes. Ipfe Morelius in textu dedit
Uae tenues, quod vtique legendum efle (flue Eae tenues
xxrx ovvxlpeatv') docuit ad h. 1. Grotius. Pro Aqudi alii

habent Aquari. Sed noftra l^ftio praeferenda. Aratus:


rev'c TravTXi xotkdovotv vbup. Monet tamen Grotius, etiam
Aquarium pro Aqua apud veteres Latinos dici, et fic

etiam alteram le&ionem fuftineri poli'e.

vf. 1 82. obfeurae fine nomine cadunt] Ex emendat.


Grotii. Videntur autem Cicero et Germanicus apud Ara-
tum pro bivuroi iegifie ayvairoi. Vulgo coniunt. Male.

vf.

Digitized by Google
'

ARATEORVM FRAGMENT A. , 23 i

vf. 185. Exiguo fuperilnt quae limina tempore tra-


nsit ;
]
Recepi Turnebi emendationem /tiger urn li.idna pro
vulgato fuperdm lamina. Aratus: Tew itj tci okfyov pkv
iri xpivov iovroc n«t/o e«< ,

vf. 187. Arffuro magnum Jpatium fuperd dedit , or-


bem luppiter huic paruum inferiori tn parle locauit ] Se-
cutus fam Grotium. Spatium et orbern vocat arcura il-

ium, qui ab Orientali Finitoris ligno ad Occidental per


datum lignum ducitur. Met as vocat Caefar. Turnebus
ita diftinguere malebat: Arfturo magnum fpatium Jupera
dedit orbetn luppiter, huic paruum etc. Edd. vett. hunt
paruum.
vf. 203. et fubitis auris diduxerit Ara ] Grotius con-
iiciebat: et fubitas auras diduxerit aura. IVJinime af-

fentior.

vf. 203. Sin humeros medio in coelo Centaur us habebit ]


Grot, ad h. 1. „Nirnirum punftuth medium intelligit ar-

ous illius, qui inter duo Finitoris pun&a ducitur, vbl


videlicet ipfe arcus a Meridiano interfecatur. Haec eft,

quatn mediam coeli viam dicuntl Nam Centaurus omnino


iilis non potuit ptocvpxveTv.
vf. 208- clarum col hums Scorpios ] Edd. Aid. et vett.
claro, ita vt epitheton referatur ad Centaurum. Alii
clare. Noftrum tuentur etiam codd. mfti et plures edd.

vC 210. Cedit, equi partes proper ans J'ubiungrre Che -


/is] Legebatur hie verfus corrupte apud Aldum lie: Ce•
dite qui partis properat coniungere Chelis. Ipfe Cicero
de Nat. D. 11 , 44. citat fubm/rgere. Sed et hie et illic

libri funt corrupti. Vt nos dedimus, emendauit Grotius.


Reftituerat iam Morelius Crdit, equi et properans. Ara-
tus eleganter: faroupxtx h' vro <T$foi Xykui Ixoutiu.
vf. 21 1. Hie dextram porgens] Porgens dici pro por-
rigens, vt furgens pro furrigens , vix ell quod moneam.
Aldus habet pergens; quod non improbauit Grotius ; re-

gitur
222 NOTAE AETM. T. CICERONIS
gitur turn dextram ab antecedent! cedit, vel a feqtienti
tendit. Poflit etiam legi Cacdit , vt ad Feratn referatur,

quae Hoftia dicitnr Hygino. Nil tatnen equidem in'vul-


gato textu rautaui.
vf. 214. infernis de partibns~\ Sic Cicero vertit vt-
paic-Jsv. Auienus Defuper. Theon Tcpatxv dici ait tj/V
dvotrokijv , afi'euerat autem ibidem, vocem etiam de occafu
fumi. Ita eadera vox contrarias habet fignificationes.
Grotius mauult vertere: vlterius. Cod. Leid. infernis e

partibns. Alii codd. infernis a part.

vf. 216. ad terga Arepdi] Intelligitur a Cicerone fub

Nepa Cancer, v. fupra ad Fragm. XIV.


vf. 218. Centaurum letti coaling it lubrica cauda ] Cod.
Leid. leui. Melius forlitan.

vf. 220. Extremum — Cor tins Rojlro tundit] Aldus:


Extrema. Alii: Extrenio. Morelius et Grotius: Extre-
mum, quod retinui. Cicero ipfe citat Extrcmam , ita vt

non ad iinum, fed ad Hydram fpeftet. Alii: Rojlro tun-

det. Non rede. Aratus xotttovtx.


vf. 222. Ante canis] Ex emendatione Grotii et Scali-

geri, qui pofterior malebat cipxxixxt Antccanis. Vuigo:


Ante cenem. Perperam. Ceterum in hoc verfu deficit

Cod. Leid.
vf. 224. Aeternumque volens mundi cognofcere nioturn ]

Deeft hie verfus in pluribus edd. vt et in Moreliana.


vf. 225. caelum Ittjlranlia curfu ] Male vuigo: cocli.

vf. 226. labier orbetn ] Ex emendatione Turnebi et

Grotii. Intelligitur Zodiacus. Vuigo orbes. Male.


vf. 228- qnae facin', it ve/ligia curfu ] Alii qua , vel
quo.
vf. 229. vejligia — protrita feruntnr ] Sic melius
edd. vett. In aliis portata teruntur , nullo fenfu. Gro-
tius proponebat: portata feruntur. Sed quid lint vefti-

gia portata, equidem non capio.


N
vf

A
,

ARATEORVM FRAGMENTA. 333

vf 330. fic malunt~\ Aliae edd .fed maluut.

vf. 331. Hae faciunt] Ita iam correxit Grotius vul-


gstum Haec. Refertur enim Piae ad Jklias quinque fupra
memoratas.
vf. 334. Quorum ego] Iterum fpeclat ad ftHlas. Ma-
le vulgo: Quorum ego. Ed. Aid. Quart ego. lngeniofe
banc lectionem explicat Grotius. Scriptum erat in codi-

ce: Quar. ego pro Quorum ego.

totos euoluere cur/us] Meminit Grotius coniefturae


patris: tortos euoluere cur/us, quae etiam mihi baud dis*
plicet.

vf. 235. certo voluuntur in or be] Alii euoluuntur.

vf. 236. Fixa, Jimul magnos edcmus gmtibus orbrs ]


Verfus, quemadmodum vulgo legebatur: Fixa , fimitl
magnos eciam gmtibus orbcs erat biulcus. Ed- Aid. Fi-
x a, Jimul magno fedcm gentibus orbrs. Magnos Alii:

f miles verteutibus orbes. Turnebus omendauit: Magnos


(dicam gmtibus orbcs, vel pro gentibus, cant Urns. Secu-
tus fum Grotium, cuius corre&io verfus mihi videtur le-

viilima. Neque tamem verfum omnino iutegritati refti-

tutum puto. Offendit inprimis repetitio vocis orbis: quae


voluuntur in orbe Fixa, Jimul magnos edemus gentibus
orbes.

vf. 239. Ample xi terrain] Ex emendatione Grotii.


Vulgo terra.
vf. 240. annorum volitantia lamina] Videtur legiffe
Cicero apird Aratum:
“AarfU TEpKTUOTt-CVTI CtVVOLUVXV iviavruv.
Vide not. ad h. v. Vol. I p. 421.
vf. 242. Turn magnos orbes ] Reftitui magnos ex ed.
Aid. Vulgo: Turn multos orbis.
vf. 245. Nam ft no&urno cognofcens tempore coelum ]
Vetuftifiimi codd. Nec fic. Male 1
. Alius cod. penes Gro-
tium £t ft. Excudebat bine Grotius lectionem En, ft.

Malui
;

224 NOTAE AD M. T. CICERON1S


Malui tam cum Morelio quam aliis legere Nam Ji. Pro
cognofcens Grotius etiam reponere voluit conuiftns, quo-
niam vi/cre et conuifere fint verba poetica Ciceroni* hac
de rt. Verum vtitur Cicero quoque verbo cognofcere,

quare mutatio non eft neceffaria. I

vf. 249. LaHeus hie nitnio fulgens candor e notatur\


In ed. Aid. in nimio. Coniicit propterea Grotius legen-
dum is nimio. Pro notatur alii babent vocatur melius
fbrfitan. Quod Grotio placuit, rotatur , eqnidem non
probauerim; vult enim Cicero hoc ipfum, Circum vocari
Larteura. Ceterum nimio candare dictiyn pro magno can-

dare. Sic fupra: hand nimio lujiratus nitore — hand


nimis ingenti cum corpore i. e. valde ingenti.
vf. 250. Hie non perpetuum detexens conficit orbem ]
Ed. Aid His. Forfitan itaque legendum Is. Grotius
putat, Ciceronena apud Aratum .aliter quam nos legifte
— ydkx /J.IV XOlktOlHTIV
- T ev i)j rot Xfonij uiv dklymov tub' Sn xvxkov
AivsFrxt —
vf. 254. Ora petens Gcminorum illujlria ] Ita emen-
dauit Grotius. Vulgo vitiofe: Ora petens Geminorum it-
lujlratum.
vf. 257. Hi Andromeda ] Vulgo: ad Andromedam.
Male. Turnebus: At Andromedae. In verfu fuperiori
pro fura laeua ed. Aid. vitiofe fupera laeuae. Aratus:
kouij be nvtjfui. Quae iam fequuntur apud Aratum, a Ci-

cerone funt omifla, nili quid debt.


vf. 259. clinato corpore Urgum ] Cf. not. ad Arat.
vf. 487- Vol. I.

vf. 260. Anguitenens humeris coiinititur'] Coniicit Gro-


tius conneSitur. Turnebus: ionuertitur. Sed nihil ell in

vulgato mutandum.
vf. 262. At vero totum fpatium conuejliet or bis
Magna,' Leo ] Ita dedi ex emendatione Grotii. Codd.
con-

Digitized by Google
ARATEORVM FRAGMENTA. 225

conurrtit et orbis. Alii, in his Morelius, conn" flit ct


orbis. Male. Fuere , qui hunc verfum omnino eiicerent
et fequentera inchoarent: Inde Leo . Cf. Theon ad h. 1.
vf. 265. medio dijiingums corpcre curfus] Non re-
fpondet his verfus Arateus. Vult Cicero, folem folftitii

aeftiui tempore medium efi'e inter Artticum et Eclipti-

cam. Cf. Germanicus et Auienus.


vf. 266. Hie totus medius circo dislungitur : TJle Pe-
Soribus ralidis atque aim pojpdet orbern ] Sic praeclare
hunc locum reftituit Grotius in notis. Legebatur vulgo:
disiungitur ipfo etc. quare plerique, etiam, cum textum
operis traderet, ipfe Grotius, verfus efTe mutilos, vel
excidiffe quosdam, fufpicati funt. Quodfi autem leftio-
Bem noftram fequaris, fenfus et nexus fatis fit perfpicuus.
Hie , Cancer) a circulo aeftiuo disiungitur; HU,
(foil.

(fciL Leo) orbern poftidet <rrif$e<r i met yaortpt. Cf.


Aratus. Quae poeta graecus de oculis Cancri dixit, a
Cicerone et a Germanico non funt reddita, flue quod ea
non legerent in codd fuis, fiue quod fuperflua putarent.
vf. 271. vis infema frequentat J Ita codd. mf. Vuigo
frequentet.
vf. Alter ab infernis Cancro connettitur Aufiris ]
271.
Excidifle verfum patet; etiam ex Arateis:
’AXX’ 0 pev iv B opia irepl K xpxfvov ioTijpiitTcct,

*AXXe« b’ tevrtcuvri votu) —


Quare in hunc modum reftituere vult Grotius:

Ille quidem a Borea Cancro co:inefi[itur auris.

- Alter ab idfernis contra connititur Aujhis.


Subftiti in textu vulgato taraen, cum, quomodo Cicero
feripferit ,
plane incertnm fit. Aldus habet:
Alter ab infernis Aujiri conuertitur auris.
vf. 273. Dijlribuens medium ] Alii, vt lacunam ex-
plerent, legerunt: AJl alter medium; fed turn non qua-
drat, quod fequitur: JubtcrJccat hie Capricornum,
'
Vol, II. ~ P vf.
;

22 6 NOTAE AD M. T. CICERONIS
vf. 275. Caerukarque feram caitdam Piflricis~\ Gro-
tius maluit: Caerukamque ferae caitdam P.
vf. 277. Argoam retinet claro cum luminc Nautm ]
Ita dedi ex emendatione veriffiina Grotii. Vulgo: Argo-
licam retinet crebro cum luminc Nauem. Ed. Aid. crabro
cum lumine. Noftrarn lettionem claro cum luminc iam
alii editores in textum receperunt.

vf. 281. Ctdcns pojlremum tangit] Sic vtique legen-


dura cum Grotio. Aratus irxpepxouevrt. Vulgo: Condens.
vf. 3S2. brumali tempore flcxus ] Vulgo: brumaii
tempore fit xu. Vitiofe. Correxit Grotius: flcxus. Sic

apud Auienum fol rpovtxot ij rpeiropsvoc dicitur puljus.

vf 284. J'upera tres luce dicant ur ] Diftum eft pro:


fuperae (orbi) tres luce dicantur per dvr Ire t act tv ablatiui
pro datiuo.
vf. 285. Hofce inter mrdiam partem retinere videtur ]
Vulgo : Hafce inter male ;
ptaai&t roC depivov uxi % **-
ptepivov. Theon. Deinde vitiofe babent edd. vett. mediant
in partem.

vf. 291. contingens peffore fertur"} Alii: cont ingens


eorpore f. Apud Aratura eft {aovq.

vf. 292. Hydra tenet flex it ; Cralera et Coruus adhac-


rrt] Ita emendauit Turnebus, approbante etiam Grotio.
Hydra tenet circulum flexu. Eft xxprnj Arati. Vulgo:
Hydra tenet flexu Crateram, Coruus adhaeret.
vf. 293. Et paucae e Chelis flellae ] Vulgo: Et pau-
cae Chelis flellae. Perperam.

vf 296. deiunctos Juflinet axis ] Ex emendatione Tur-


nebi. Vulgo dettinclos f. a.

vf 305. diuino Nttminc flexi~\ Reftituit fic iam Tur-


nebus ex edicione Aldina. Vulgo: ammo lumine flexi.

vf

Digitized by
ARATEORVM FRAGMENTS 227
vf. 308. Quatuor hi motu voluuntur eodem
cunSti
]
Aldus: Quatuor in motus. Sufpicatur propterea Grotius
legendum: Qhatuor in motus cuncti voluuntur eosdnn.
Vtrum mails, fenfus eodem redit. Re vera in codd.
fcriptum fuilfe arbitratur Grotius: Quatuor ii motu.

vf. 313. Ac fubter terras ] Codd. mff. At fubter ter-


ns.
vC 314. Queis hunc conurxum coeli contingimus or-
bem'] Ex emendaiione Grotii. Vulgo: Queis lunae con-
vexum c. tangimus o. Turnebus corrigebat: Queis lunae
conuexum oculis tangimus orbem. Sed 'veriflima eft Gro-
tii leftio.

vf. 315. tantac potuerunt fub eum fuccedere partes ]


Cf. Rot. ad Arat. vf. 543.

vf. 327. collucet Aquarius orbi ] Aliae edd. orbem


Cue or be. * Sed antiqua fcriptura fuit orbi.

vf. 328- Exin fquammifcri ferpcntes ludere Pifees']


Nefcio an hie verfus adeo fit deprauatus, vt Grotius fibi

perfuafit. Legendum cenfet: Ex in fquammifero ferpen-


tes ita yt fudsre ecpxxixwc di6tum fit pro
fudtre Pi/ces;
fidere.Vix tamen credo, Ciceronem epitheton fquammi-
ftrum ad ipfum fidus, non ad figuram fideris (Pifces),
retuliffe. Monet interea Grotius, fquammiferi in vulgata

leftione pofl’e retineri, fed ludere (Pifces), e(Te intole-

rable; quod mihi quidem fecus videtur. Codd. et edd.


io noftra leftione omnes confpirant.

vf. 332. conuejlit lumine lujlrans ] Alii conuertit.


'
Male.

vf. 333. Annua conficiens vertenti tempora curft ]


Ed. Aid. vertentia tempora curfus. Alii vertenlia tempo-
ra curfu. Grotius propofuit: vertentis tempora curfus,
flue quam nos dedimus leftionem. Aratus: 17 dvr ivtxu-

reV iywv.
P 2 vf.
923 NOTAE AD M. T. CICERONIS
vf. 534. Hie quantum terns'] Alii: Hie quantus ter-

ris. In feqnentibus aliae edd habent connexuS Tel con-

ft’ fitus pdiitur orbis pro conucxus. Perperam.

vf. 335. Tantundem Hie patens fuprd mortalibus ex-

> tat 1 Alii: Tantundem pandrus et edit pro extat; bine


Grotius coniicit legendum exit. Equidem vulgafom re-

tinere malui. Turnebus emeeJabat: Tantundem parens


pro apparent.

vf. 337. Tot co^lum rurfus fugientia figna rruifunt ]


Ex emeudatione Grotii praeclara. Vulgo: Tat coclum
iujjtts, quod alii mutarunt in iujfu , medelam hac muta.
tione afiVreutes nullam. Turnebus emendabat: Tot cot-

Him iuxta.

vf. 340. Quod — re liefum Signifrro ex orbi’Jl ] Ita

reftitnit Grotius. Vulgo: Quod — relicfum ejl Jignifer


(Aid. fignifero') ex or be et fig norum 0. f.

vf. 346. violas coeli de tegmine Jumens ] Alii fumes.

Minus bene.
vf. 350. Nam fttnul vt fupero fe totum luminc Cancer
Extulit] Ex emend at. Grotii. Vulgo: toto lumine. Alii

habent: Nam fimulac primum fupero fe lumine Cancer Ex-


tulit. Non bene.

\f. 353. Dimidiam retinet Jlellis aiflincta Corona,


Partem iam fuptrd, atque alia de parte repulfa eft ] Ita

fefte bos verfus conftituit Grotius. Vulgo: ntinens, et

in altero verfu: Partem eliam fupera.

vf. 355. Quam tameu ] Alii: Quum tamen.

vf. 357. camurumque recondit] Vulgo: Cancrumquc


recondit. Perperam. Speelat epicheton canturus a«l An-
guem in verfu fequenti Eft camurus, licet proprie de
cornibus dicatur, trntccfiirije, tortus, vt angui conuenit.
Aiiam comtcluram a nonnuilis quoque receptam propt-
. '
nauit

Digitized by Google
I

ARATEORVM FRAGMENTA. 229

nauit Grotius: clar unique recondit. Accedit autem catnu-


rum propius ad vulgatam leftionera corruptam.

vf. 366. comer tit fidcra tellus ] Alii male: conuejlit.


Permutatae funt faepius hae duae voces in codd.
/

vf. 373. fimul vis magna Aquildi J Reftituit Turne-


bus Aduerf. II X, 17. . et approbauit eius emendationem.
Grotius; Inepte vulgo legebatur: Jimul vis maior Aqua-
ri. Apud Aratum eft 0 AIstoc. Repofuerunt propterea
alii, vt Morelius , vis maior Aeti. Eft autem non pro-
babile, Ciceronem voce graeca h. 1.. vfum efle; deinde
fonat vox graece ttsrof, non utjtoc; denique intclligi

nequit, quid fit vis maior Aquilae? Itaque haud cunttan-


ter Turnebi emendationem in textum recepl.

vf. 373. filexo conftdens corpore Nifius ] Refcripfifc

Turnebus conftdens. Alii male confidents.

vf. 380. illufiri lumine Virgo] Ex emcndaticne Gro-


tii. Vulgo: iilufiria lumina Virgo.

vf. 390. per coeli lumina Nanis] Alii: per cocli nu-

miita. Vitiofe. Turnebus corrigebat: per coeli liming.

vf. 392. Et iainiam toto proceffit corporc Virgo ] Alii


hone verfum priori anteponentes legunf: Et cum iam
toto etc. quatn leftionem veram pronuntiat Grotius, in

quo tamen ei non alTentior. Conuenit etiam ordo'ver-


fuum nofter cum Arato.

vf. 394. Exiftit pr.riter ] i. e. oritur. Sic fupra;

Quae fimul exifiant rerues.

vf. 400. vacans vulgato nomine ] Male alii: vagans.


In verfu 398 Nona urn tot a patet, nam caudam contegit
vmbra recepi emendationem Turnebi, quam fenfus necef-
fario exigit. Vulgo: Nondum tota latet , non caudam
contegit vmbra. Cf. infra vf. 449.

vf. 406. Nam fecum ] Alii: Non fccum. Perperam. /


vf.
p 3

Digitized by Google
230 NOTAE AD M. T. CICERONIS
vf. 419. Late, fufa volat, per terras fama vagatur ]
Defiderantur pofterius huius verfus hemiftichium et fe.

quentes quaruor verfus in plerisque codd. Sunt autera,

iudice etiam Grotio, vere Ciceronian!, ex Arato expreffi,


et ad fenfum neceflarii. Verfus fupra exfcriptus, quem-
admodum nunc legitur, ncc cum antecedeoti cohaeret,
nec Aratds refpondet. Quare Grotius emcndauit: Late

fufa volans per terras labitur vnda; et in fequenti verfu


pro: vt quondam Orion legc-re iubet: Vi quondam Orion.
Equidem cum ipfitis Ciceronis verba reftitui probabiliter

nequeant, vulgatam ledionem retinui.

vf. 423. D?fixs in gurgite Chius ] Ex emend. Gro-


tii. Ed. Aid. Echinus. Hinc alii legerunt Echineis , con-
tra fenfum et metrum. Ecliinades infulae funt in Ache-
loo flumine; Chius in tnari Aegaeo.

vf. 433. Brachia cui viridi conuejlit tegmine vitis']

Ed. Aid. Brachia quam viridi. Grotius mauult: Brachia


qua viridi. Erant plurimae vites in Chio infula, prae-

fertim ad Aruifium promontorium, vnde difta Aruifia vi-

na, vt ab ipfa infula, Chia. Brachia forfitan tjon intel-


ligenda funt vitium ipfarum (ex fententia Scaligeri), fed
lucorutn. Eodem fenfu Auienus b. 1.

Et frondentia late

Brachia lucorum.
vf. 425. epulas ornate nitentes ] Ita rede refcripfit

Grotius e codice fuo. Vulgo: epulas coenare nitentes.

vf. 441. Nam retinent Archie ] Vulgo Arfti. £d.

Aid. Artto. Vetus fcriptura eft ArSfae, quae etiam,

tefte Grotio, in antiquiflimo codice Germanici reperitur.


vf. 445. pod humeris euerfa fede refertur ] Alii poft

humeros. Minus bene.


vf 452. Antepcdum conte fta ] Ciceronis Antepedes
funt Arato vpoTepoirobs{. Sic ripoxi/W Ciceroni diceba-
tur

Digitized by Google
ARATEORVM FRAGMENTS -331

tur Antecanis. lo fequentibus : cum lumina pandit Gro-


tius mauult turn. Alii cum lumine pandit. Perperam.

vf. 456. conuer/us corpore Nifus ] Alii conuerfo cor-


pora N. Aratus; rsr pap. pivot.

vf. 457. praecordia lufirans ] Alii gejlans.

vf. 460. InJUtit, emergit Nifi caput ] Alii Injlitit et


mergit N. c. Perptram.

vf. 461. fit prodit corpore Cepheus ] Alii pcffore.


Similis varians lectio occurrit fupra. Dedi prodit pro
vulgato promit.

vf. 463. Obit et Lepus ] Male alii: obi it fimul.

vf. 465 — 469. Crus dextrumque — depcllit nomine


Naucm] Ordinem horum verfuum reftituit Grotius, „NTam
Perfeus," inquit, „et puppis Argus ex Arati mente Sa-
gittario oriente occidunt. Aratus omnia quae ad Auri-
gam pertinent fuo more coniungens dixit, rx ve/xrx
eius fub Sagittario occidere, fed non manum dextram et
Capram et Haedos, quae Capricorno- demum oriente oc-
cidunt. Cicero contra ea diftinguenda putauit, et quae
fub Sagittario, abiis, quae fub Capricorno occidant, cen-
fuit feparanda. Idem et Cicero et alii inteipretes fece-
runt in fua transiatione, praefertim in terria hac Phae-
nomenorum parte, quae t epi ovvxvxroka>v xxi auvZvtpcSv
traftat, quod videre ex diligenti collatione perfacile eft.

Sed Crjtici quidam fidentipres dutn Ciceronem in Ara-


teum ordinem redigunt, uon copfiderarunt, fe et contra
Arati et contra Ciceronis mentem vadere, dum Perfeum
et puppim Nauis iis annumerant, quae Capricorno oriente
occidunt; fed duos hos verfus:

Crus drxtrun que prdcm linquens obit in/era Pcrfeus

In toca ; turn ctdens a puppi linquitur Argo.

P 4 alii

Digitized by Google
333 NOTAE AD M. T. CICERONIS
alii iti fine huius Fragment! pofuerunt, alii ante duo*
vltimos collocarunt. Vtrumqae, vt patet, perperam. 4 * .

vf. 470. tmergUHt alite lapfu E terris volucreis; ex-

iflit clara Sagitta ] Vulgata erat leftio : rmergunt 'alite

lapfum (aliae edd. alites vna, contra metrum), Et vo-


lucris terris exiflit clara Sagitta. Vt equidem dedi,
emendauit Turnebus, probante etiam Grotio. Volucres
intelliguntur Aquila et Olor. Haud diffiteor tamen, -in

Turnebi cmendatione me offendere, quod volucres lapfu


alite emergant.

NOTAE

Digitized by Google
ARATEORVM FRAGMENTA. 243

N 0 T A E
IN M. T. CICERONIS
FROGNOSTICOR VM ARATEORVM
FRAGMENTA.

FRA CM. II.

Aji autem tenui quae candct lumine Phatne"] Ex emen-


datione Patricii a Grotto qaoque recepta. Vulgo: quae
evident lumine Phalnae. Cf. Plin. H. N. XVIII; cap. vlt.

Sunt in ftgno Cancri dttae Jlcllae paruae, Afclli appella-


te, exiguum inter illos obtinentc nubecula, quam Pracfe-
pia appellant. Haec cum carlo fereno apparere defier it,
atrox hyems fequitur etc. In Grotii Diofemeorum Arati
verfione metrics, cui fragments Ciceronis intertexta funt,
perperam, ipfo Grotio notante ,
imprellum: AJI vero te-

nui caligans lumine Phatne. In exemplo meo Syntagma-


(is Arateorum Grotii adferipfit dofta manus: AJI autem
tenui quae Jplendet lumine Phatne,

ID.

vf. 7. Raua fulix] Codd. mil*, librorum Ciceronis de


Diuinationt, in quibus hi verfus citantur, habent: Rana
fnlix, quare arbitrati funt interpretes Ciceronis, hunc ad
ranas tempeftatis praenuntias refpexifle, quemadmodum
in epift. ad. Att. XV, 16. et in iplis iibris dc Diuinatione
h 9. baud multo poft fragmentura noftrum. Grotius in
P 5 - veterl
2*4 NOTAE AD CICER. ARAT. FRAGM.

ve t»ri codk-e inueriif: Ra.ua fulix. Rauus color eft in-

Zovdoc Arato. Forfitan apud Aratum pro: iir) {i/pp

Auienus
or ipuiios Cicero legit: irtgov&oS'Or' iptahot.
habet Parua fulix. quod itidem in Raua fulix mutan-
dum cflet , fi Grotii coniefturam recipere voiumus. Cf.

not. ad Arat. Diof. vf. 1 81 f<F Vol. I.

IV.

vf. 5. Et matutinis acrcdula vocibus in/lat ] De acre-

et not. ad Arati Diof. vf. 216.


duta cf. Grot, ad h. 1.

Vol. I.

V. NOTAE

Digitized by Google
V.

N O T A E
AD

GERMANICI CAESAR IS
A R A T E A.
N I

Digitized by Google
4

/ Google
Digitized by
N O T A E
AD GERM AN1CI CAESARIS
A R A T E A.

vf. I. Ab Tout principtum magno drduxit Aratus


Cominis; at nobis, genitor, Tu maximus auffor;] Ma-
lait Grotius fie diftinguere:

Ab low print ij’iuin magno drduxit Aratus;


Carminis at nobis, genitor, Tu maximus auffor;

Verutn interpun&io vulgata melior eft, et in auffor fub-


intelMgendum carminis ex antecedentibus. Genitorem
baud dubie innuit Germanicus Auguftum, quamuis iin-

proprie fe hums filiuin appellet, cum eflet bic auus, i lie'

n«pos per adoptionem; erat enim ille Drufi Claudii, qui

Augufti priuignus erat, filius ,


poftea a Tiberio patruo ,

adoptatus, Augufto Tiberium adoptante, faftus eft An-


gufti nepos. Allocutus eft Germanicus infra quoque Au-
gulium, vt vf, 16
Pax Tua , Tuque adfts nato, numenque fccund.es.

558 -
Hie, Augujle , Tutim genitali corpore numen
Attonitas inter gentes, patriamque paurntem.
In coelum tulit, et maternis reddidit ajlris.

Ad fe ipfum refpexit cum adulafione Augufti infra vf. l 85>


prodejl maiejlas Jatpe parentis,
Cf. Manil. Aliron. J, 7 fq.

vf.
,

238 NOTAE AD GERMANICI


vf. 5 — io. Quantum etenim pojfent ] Cf. Auien. vC

55 <q-

Cur Hyperionios Nepa circumfie&eret ignes?


Autumni reditu cur fub gelido Capricorno
Bruma pruinofi iuga trijlia folueret anni?
Cur fpatium lucis madidae cum tempore noffis
Libra celerque Aries ditnenfo ponderc Olympi
Aequarent? —
Ab vtroque poeta, Germanico et Auieno, Aftronomia ex
folftitiis et aequinoftiis deferibitur; defumfit tamen Auie-
nus haec, Arato intafta, ex Germanico. — Reftitui cum
Grotio pofi'ent pro vulgato poffint nam interrogatiue
haec et fequentia accipienda funt. Ex vulgata le<ftione:
Quantum etenim pojjint anni certifiima figna

Si non parta quies Te praefide, puppibus aequor,


Cultorique daret terras, procul arua Jiterent

nullus exit idoneus fenfus. Refcribendum itaque:


Quantum etenim pofifent anni certiffima figna.

Si non parta quies Te praefide puppibus aequor,


Cultorique daret terras ? Procul arua filer cnt.
Iam fenfus totius loci eft hie: Quid iuuaret folftitiorum
et aequinoftiorom cognitio, nifi Pax, te auftore data,
concederet nautis mare et terram colonis tuto vfurpan-
dam ? fane arua fquallerent ; hoc enim eft filere poetis.
Coniunxit Germanicus nautas et colonos, quorum vfibu*
maxime inferuit Aftronomia. Pro arua Ms. habet arma.
Male.
vf. ii. Nunc vacat] Ita Ms. Peffime vulgo:
Nunc vocat, audaces in coelutn tollcre vuttus.
lmitatus eft Auienus vf. 73.
lain placet in fuperum vi/us fufiollere coelum.

vC

* DigitizaU>ii.Google
; :

CAESARIS ARATFA. 239

vf. 13. quid fritus vitet orator ] Ex Ms. dedit Gro-

tius. Edd. antiq. quid vitet doSus orator.


vf. 15. Hate ego dum Latiis Conor praedicere Mufti,
Pax Tua, 'fugue ad/is nato, numrnque Jermdes] Vulgo:
Haec ego turn laetis cogor praedicere mujis,

Ms. latis pro laetis bine Grotius Latiis legendum cen-


fuit, quod equidem in rextum recepi, vti alteram eius-

dem emendationera cotior pro cogor, qua nihil veriug.

In verfa fequenti pro numenque Jecundes coniici poteft:

carmmque fecundes. Verum ntttiun eft hoc loco fpiritus


poeticus (la verue).
vf. 17. Caettra ,
quae toto fulgent vaga fdera mun-
do] Similiter Cicero:
Caettra lab tint ur tacito coelrjlia motu.
Argutatus eft Grorius, Ciceronem melius rem expreflilTe
obferuans, cum axis fit inter cotlejlia, non inter Jid.ta.

vf. 19. .
Axis at immotus] Edd. antiq. Axis Jlat im-
motus. Male. Correxit iam Morelius.
vf. ao. Libratasque tenet] Manilius Aftron. I, 387.
Libratumque gerit diuerfo cardtne niundum.
vf. 21. Orbem agit. Extremum geminus determinat
axem. Quern Graii dixere polum] lta refte diftinxit

Grotius. Vulgo:
Orbem agit extremum. Geminus determinat tjxem.
Cf. not. ad Arat Phaen. vf. 23. Voi. 1 . p. 382 - In non-
nuilis edd. antiq. male geminis.
pars nurfa fub vndas] Ms. quo merfa. Perperam;
fequitur enim : pars celfa fub horrifero A/uilone. Par-
tem poll, refte monuit Grotius, dixiffe Gerinanicura pro
aitero polo, vt et Auienus vf. 93
Oceano pars
Sublime erigitur; Jubit aitcra merfa fub vndas
Pars Erebum;

Neque

'
Digitized by Coogle
: ,

340 notae ad germanici


Neqae alter Cicero in Arateis Fragm. XXXII. y£ 8. dixit
tertia pars lateris pro tertio latere. Eft fpecies aliipij.

tenus pars generis, et polus ar&icus et antar&icus fub


polo omnino comprebenduntur, vt primurg, fecundura,
tertiura latus fub latere omnino. Pro polum edd. habent
nonnullae graecam terminationem polon, vt et in fequen-
tibus /Irctoe pro ArSti. Equidem Temper latinam ter-
minationem reftitui, quod fetnel animaduertifte fufficiat.

vf. 24. 25.] Hos duos verfus imitatus eft Auienus


vC 101
Contemplare facras vt tnundus fitbiicit Ar&os.
Sic aft rum did Cnidius dedit ; Aufone easdem
Vocc /eras Frfasque et Piauftra vocare J'olemus:
Fabula nanque, Vrfas; fpecies dat Piauftra videri.
vf. 26. Plauftraue, quae facies ft Alarum eft proximo
vero ] Edd. Piauftrumue, et facies Jlellarum eft proximo
vero. Ms.
Piauftra, quaeque facies ftellarum proximo vero
inaito metro. Vti nos dedimus, correxit Grotius. Cf.
Auienus h. 1
,

vf. 27. Trrs temone, rotisque micant fublime quatcr-


nae ] Non bene vulgo diftinguitur:
Tres temone rotisque micant, fublime quaternae.
vf. 29. caput alterms ] Ms. vlterius. Male,
vf. 30. pronas rapit orbis in ipfos Decliueis hum-
**oi] Ms. axis pro orbis et declines pro decliues. Non
male. Occurrit quoque infra vf. 61 in mfto: ferpentis
decline caput pro decline caput in vulgatis.
. vf. 31. Veteri ft gratia famae\ Ex emendations
Grotii. Arat. Phaen. vf. 30. ei ireo'v lij. £dd. antiq.
Fcteris ft gratia fortnae nullo fenfu. Ms. veteris ft
gratia famae.

,
vf. 33 - Donauit coelo] Ms. Douabit. Vitiofe.

vf. 34 -

Pigtoed Uy jGoegle
: ; :

CAESARIS ARATEA. 24*


vf. 34. 35. Quod fidae comites prima incunabula magni
Fouerunt Iouis ] Sic emendauit Schraderus, et legi Fo>
verunt etiam in cod. quodam mfto, teftatus eft Petrus
Scriuerius. Vulgo: Vide runt Iouis. Ed. Aldin. habet:
Quod fidei comites prima incunabula magni
Fudcrunt Iouis attonitae, cum furta parentis.
In cod. mf. Grotii vf.
35 male deerat. Grotius vulgatam
leftionem retinuit. Cf. not. ad Arat. Phaen. vf.
33. p.
'
384 -

vf. 38. DiSfaei exercent dotninae famuli Corybantes


]
Verfus eft corruptiffiraus. Verae leftioni proxinje forfi-
tan accedit Aldina: Dieta exercere dominae nam leuifli-
ma mutatione legi poteft: DiBta exercerent, et fenfus eua.

dit fanus. Mutarunt edd. feriores leftionem Aldinam in


DiStaei exercent vel Dictaei exercerent (non vt in noti$
Grotii operarum peccato impreflum eft: DiStaei exijlent).
Ms. Grotii: DiStaei texere Dads. Hinc Grotius exfculpfifc

leftionem
Dictaei texere Atydis famuli Corybantes,
notnm enim omnibus, Corybantes Atydis et Deorum
matris miniftros fuiiTe.

vf. 40. Dat Gratis Helice curfum~\ Vulgo: curfus.


Minds bene.
vf. 44. feptem quam Crejfta flammis ] Ms. qua. Male.
vf. 48. abrupti fluminis injlar ] Edd. antiq. luminis

injlar. Male. Arat. Phaen. vf. 45. otij xorotpol'a clro/SpuSt;,

quod egregie expreflit Germanicus. Minus apte Cicero


— rapido cum gurgite /lumen.
Auienus vf. 139.
Ceu circumjlexo finuantur flumina lapfu.
Cf. Virgil. Georg. I, 245. Manil. Aftron. I, 31 1 fq.

vf. 49. volumina ver/at ] Ita Ms. Vulgo: volumina


torquet.
t

'
Vol. II. Q vf. 50.
\
>

V .

Digitized by Google
:

342 NOTAE AD GERM ANICI


vf. 50. fuperqtque Mas mirabile monftrum ] Mi.

fupra. Forfitan Gerraanicus fcripfit: fupcra , vt Cicero

folet. Arat. Pbaen. vf. 46 pdya $av/ix, Apdxtov.


vf. 51. Cauda Helicen fupra tendit, redit ad Cynofu-

ram] Ita Ms. Vulgo: Cauda Helucn fuperat, tendit ft-

tnul ad Cynofuram.

vf. 52. qua defenit vltima cauda ] Ms. quam. Per-

peram.
vf. 53. Hac caput eft Helices; fkxu comprenditur alto

Serpentis Cynofura; ilk explicai amplius orbrs ] Sic re-

ftituit e mfto et diftinxit Grotius. In vulgatis:


Hac caput eft Helices; flexu comprenditur alto
Serpent i^; Cynofurae Me explicat amplius orbts.
Arat. Phaenotn. vf. 53. 'Exs/py i’ iv Kvvooovpa xupij

tx si -
'
Gf. not. ad fa. 1 . VoL I. p. 386-
vf. 58- Tempos dexterius qua ftgnat ftella Dracouts,

Quaquc Jcdet mento, lucet nouiftima caudar; Extremum


qua Helices fedus micat ; hac radiator Serpentis decliue

caput ,
qua proximo figna ] Vulgo vf. 58- dexterius quae;
Ms. Grot, dexterique. Vf 59. vulgatae edd. habent: (^uni-
que fedet mento, lucet nouijfima cauda. Repofui ex mfto
Quaque; in reliquis vulgatam leftionem feruaui. Grotias

malebac
Quaquc fedet mentum, luxere nouiftima caudae.
vf. 60. pro qua proxitna figna edd. vulg. quae pro-

xima figna et Ms. vtque proximo figna. Cf. Arat. Phaen.

vf. 58.
Aefe'v i' iarl xd.pt; ,
vevovn is xdprxv eoixtv
"Axptjv elf Ek/xTft; 0 vpijv ’ pdka. V iorl xxr Ido
K xi arb/xu xul xpordQoio rd ie£id veiocriu avpij'

Ke/vt; irou xstfaky ry vyxertii, yxl ieep -clxpxi —


„Eft haec altera capitis ferpentis defcriptio, ex Arttico
circulo. Sed non videtur Germanicus A rati mentem re-

fte cepifle; nili dicamus, Vrlas pro arclico circulo de-


(cubi,

Digitized by Google
;

CAESARIS ARATEA. 343

fcribi, et inde proxima figna occafus ortusque dici, quem-


•dmodum multi apud Homerum, qui folas Arftos ait im-

m unes Oceani, Circulum intelligunt. Nam quaecunque


in Arftico funt circuit) numquam occidunt; eft enim pi-
yiarot t£v kii<Pxvuv-“ Grotius.

vf. 6a. qua proxima ftgna Occafus ortusque vno tan-


guntur ab or&f] Refcripfi cum Grotio ab orbe pro vul-
gato ab ore. Nam quid hoc eft: Serpentis os ibi eft,
vbi Vrfae ab ore tanguntur?
vf. 64. Arcti Semper inocciduis feruantes ignibus

axem] Vulgo: in occiduis. Male.

vf. 65. Baud procul Effigies inde eft defeSa labor e]

Verfus hie et quatuor fequentes de Nixo deliderantur in


Mfto Grotii. in quo etiam ordine perturbato Draconem
fequitur Arftophylax, Arftophylacem Corona, Coronam
Ophiuchus, Ophiuchum Virgo — Pro Effigies inde ed.

Aldin. habet corrupte Efficicns vnde. Effigies Arato Phae-


nom. vf. 64. dicitur Ei'ixkov.
vf. 66. Non illi nomen ] Ed. Aldin. Non illi Numen.
Male. Aratus 1. 1. to piv 0u rtt ivtararxi upQxbdv

slittTv.

vf. 69. Serpentis capiti ftgit veftigia fcaeua'] Ita e

Mfto reftituit Scriuerius. Vulgo: faeua. Grotius ad h. 1.

Scripfit Germanicus laeua fed quia Critici prioris faeculi

Aratum viderunt pedem dextrum exprimere, quern fequi-

tur Auienus, locum hunc mutauerunt. Debuerant faltem

Hyginum confulere, qui difertis verbis ait , laeuo pede


caput Draconis opprimi; debuerant ipfum fitum confu-

lere, qui fatis iudieat, Nixum dextro pede, liniftro capiti

Draconis inftare. Ipfe fcholiaftes fatetur, laeuum poni

debuifle, fed ait, vt Aratum excufet, ro bs£nepou ad

Apxxovrot referendum, vt fit bei-irepov SpdxcvTop pro fo-

pe loripov. Sed non perfuadet. Notae nobis nugae Scho-

liaftarum, qui numquam fateri volunt, audorem fuum


Q 2 errail'e.

Digitized by Google
344 NOTAE AD GERMANIC!
errafle, b. e. hominem efie. Itaque fententias eius mor-

dicus rctinent. Deque vnquam patiuntur, veritatem auto-


ritati praeferri. Sed ipfeGermanicus nonne fatis cauet,
haec de dextro intelligi, cum praeiunxit: Dextro natnque

genu Nixus. Conllatenim, alterum effe pedem, quo niti.

tur, quam quo verticem Serpentis premit. Itaque reftituen-


da hie Germanici;leftio vetus et vera, etiamfi contra Arati
mentem, a qua difeedere Germanico non tam ftrifta re-

ligio. Cf. not. ad Arat. Phaen. vf. 69. Vol. I. p. 391.

vf. 70. Claro Ariadnes qua facrata ejl igne Coronal


Sic Ms. Grot. Vulgo:
Clara Ariadnaeae propius Jlant figna Coronae.
Manil. Altron. V, 251.
— tolkntur ab vndis
Clara Ariadneac quondam monimenta Coronae.
Cf. not. ad Arat. Phaen, vf. 71. Vol. I. p. 391. Malebat
tamen Grotius apud Germanicum legere:
Clara Ariadneae qua (l ant fact- a figna Coronae;
fed feculus fum equidem leftionem Mfti, etiarn a Scriue-

rio in codice fuo repertam.


vf. 71. 73. Terga nitent Jlellis ; at qua fe vertice tol-

lit, Succiduis genibus lajfum et miferabile fidus] Aldus


hos verfus ad Coronam retulerat et feripferat:

Terga nitet Jlellis , a quo fe vertice tollit

Succiduis genibus lapfum et miferabile * *

Eandem leftionem tuetur ed. Bafileenfis. Apparet, in

verfu altero vocem vltimam deficere. Cuius loco edd.

pofteriores, vt Morelliana et Sanftandreana , habent mon-


flrum. Egregios vero homines, inquit Grotius, qui quod
deed in auftoribus, fuopte ingenio fupplent et pro genui-
nis venditant! Et quaenam ratio eft, cur Engonajip vo-
-cetur mon/lrum? Vera itaque mfti leftio, quam exhibui.
Coniungenda haec funt cum fuperioribus, vbi Germanicus
de Nixo locutus eft. Aratus Phaen. vf. 73.
fid Til

Digitized by Google
,

CAESAR IS ARATEA. 345

N»ro> vrotrrpiQsrat xsxu rxiree E IbalXoio,


NvJr» pev XreCpxvcc srekolsi, x&tyxXjj y£ pev xnpy
Xxdvtso nxp KstpxX yv ’Otyiovxou’ v
Praetulit Grotius g embus lapfum left ion i noftrae genibus
lajfum; refpondet autem lafj'um melius Arateo hbxsojxo-
E Ihuktue. Nec did poteft, Nixum lapfum efie.

vf. 74. Hie Ophiuchus erit, longe caput ante nota-


bis ] Vulgo: Hie Ophiuchus erit, longe caput ante nt-
tendo. Correxit Grotius. Pro Hie reponendum erat Hie,
fcil. parte; refpicit enim ad antecedens: qua fe vertice

tollit. Pro nitendo Ms. Grot, notab His quod tamen ver-
fus non admittit. Legendum vtique notabis. A rat Phaen.
vf. 76. inlppxaaxio.

vf. 76. Illis languet honos , humeris manet integer ar-


dor~\ Ex emendatione Grotii, mftum fecuti. Vulgo: Il-
lis languet honor humeris, manus integer ardor, Male.
In noftra leftione in Illis fubintelligendum ex fuperiori-
bus eft membris.
vf. 76. Luna etiam pleno menfem cum diuidit orbe ]
Ita Ms. praeterquam quod in hoc menfe legitur. Vulgo
vocibus transpolitis:
Luna etiam menfem cum pleno diuidit orbe.
vf. 32 . EJl impar etc. ] Deeft verfus in Ms. Grotii.
vf. 8?* P cr laeuam j Ms. per laeuum.
vf. 84. a laeua difiantia ] Ms. ad laeuam dijlant ea.

vf. 86. fidget crinita corona] Ita Ms. Refte. Vulgo


lucet. Vitiofe in Ms. exaratum crinata.

vf. 87- At qua fe dorfo finuabit lubricus Angitis ]


Sic bene referipfit Grotius ex Mfto. Vulgo :Ad quam 'fi

dorfo peruadit lubricus Anguis. Ad pro At habet 'etiam


Ms. Perperam.

. vf 8ft- Infegni coelum perfunduat lumine Chelae'}

Vulgo : Inftgnes. Sed melior Mfti leftio. Cf. Arat. Phaen.

Q 3 vf

-
\

Digitized by Google
:

346 NOTAE AD GERM ANICI


vf. 89. Infigni hie noua fignificatione fumitur pro daj-

fiw. Natn Chelae funt tefte Arato (fotdinv ivibsvtee.

vf. 89 - Ipfam Helicen fequitur J'enior, baculoque mi-

natus] Ita Ms. Vulgo: Inde Helicen. Pro bctculo Ms.

male habet iaculo. Batulus eft 0 xukuvpoyf/. Pro minatus


ed. Aid. minatur. *

vf. 90. Siue ille ArHophylax , feu Bacchi ob munera


caefus Icarus ereptam penjauit Jidtre vitam ] Sic vtique
cum Grotio legendum. Vulgo corruptiflime
Se vclie Arffophylax , brachiorum munera caecus
Icarus ereptam penfauit tnunere ripam.
Ait Germanicus caelum ob Bacchi munera Icarum; ita

enim appellat Tibullus Eleg. IV, 1, 9:


— cunFtis Baccho iucundior hofpes
Icarus, vt puro tejiantur Jidera coelo.

Graeci plerumque Icarium nominant.


vf. 95. Virginis inde'] Reftituit hunc verfum in edd.

vulg. omiffum Grotius ex Mfto. Deeft in hoc verfus fe-

quens. Vterque tamen eft neceffarius.

vf. 97. Quarn Te, Diua, vocem? Tangunt mortalin

ft Te Carmina] Male vulgo: Quarn te diua vocant, tan-

gunt etc. Cf. Auienus vf. 273 fq.

vf. 99. medio mihi curfu] Ms. curj-u. Male,


vf. 102. Aurea pacati regercs] Ms. regeret. Male,

vf. 104. 105. Seu genus Ajlraei fueris ,


quern fama
parentem Tradidit ajlrorum , feu vera intercidit aeuo Or-
tus fama tui] Ita optime locum conftituit MoreUius,
quicquid dixerit Grotius. Ed. Aid. habet:
Siue illi ajlra genus fuerit, quern fama parentem
Tradidit Ajirorum, fe vero intercipit aeuo.
Ms. Grotii: fiue ilia Ajlraei genus ejl. Male quidem, fed

ad veritatem propius. Grotius legendum cenfuit: faa


ilia Afiraei genus es, hoc eft, Jiue Tu ilia es Aflraca,
Ajlraei filia. Duriflime, vt quiuis fendet. Recepi itaque

leftio-

Di<
,

CAES ARTS ARATEA. 247


le&ionem Morellianam in textnm; mutaui autem e mfto
Grotii vf. 105. vero, vti olim legebatur, in vera, foil,

fama.
vf. 107. nee dedignat a fubire'] Ed. Aid. defignata.
Rls. fubiret, Vtraque leftio vitiofa.

vf. 108. et pur os fine ermine, Diua, Penates ] Ex


mfto Grotii. \ algo male : et puros mores fine crimine,
Diua.

vf. 109. no. rude valgus in omnes Formabas vitas
finceros artibus vfus~\ Iterum ex mfto. Vulgo: in om-
nem Formabas vitae finceris artibus vfum. Approbanit
Grotius Mfti le&ionem ; malebat tantum finceris pro fin-
ceros, in quo tamen ei non adftipulor.

vf. 1 12. difeordia nota~\ Aiiae edd. difeordia nata.


Noftram le&ionem tuetur quoque La&antius Inftitt. de
iuftit. V, 5. Arat. Phaen. vf. 108.
O&tw Xevyxkiov rote veins oc qwloruvro.
vf. 114. 1 15. Ordo verborum eft: Neque auidiflima
(pes per dubios ventos petebat fabricata naue diuitias pro-
cul amotas. — Ed. Aid. petebant pro pet bat.
vf. 1 1 7. terminus agri ] Auienus vf. 309.
Nulltts tetiuri limes datus, indice nullo

Culta Jecabantur, neque iam difevetio campum


Metiri in dominos monfirauerat —
Cicero, cuius verfus feruauit La&antius I. 1.

Ne fignnre quidem , aut partiri limits campum -


Fas erat, in medium quaerebant —
Arbitratur Ltaque Grotius, excidiffe in graeco textu Arati
vnum verfum, aut potius iixuplaiet apud Aratum Latinos
interpretatos efle non difeeptationem fed diferetionem,

vt noininat Auienus, aut vt ICti loquuntur, communi di-

vidundo indicium . Cf. not. ad Arat. Phaen. vf. 1 12. VoL


I.
P- 395-

Q 4 v£
?

348 NOTAE AD GERMANICI


vf. 1 18 - Praeflabat dominis ] Ms. Grot, dotninus.
Male.
vf. 123 . trijlique genas abfcondifa vitta ] Ex emen-
datione Grotii. Vulgo: trijlisque genas abfcondita ripa.

Ms. Grot, tri/lesque. Verfus vtique erat corruptus. Acute


Grotius animaduertit : Supra vf. 91. habuimus in vulga-

ris penfauit munere ripam pro penfduit Jidere vitam. Vt


ibi ripam pro vitam pofitum, ita hie ripa pro vitta, in-

ter quae Iiterae tantum repetitae eft differentia.


vf. 133. Nulliusque larem ] Ms. Nuliius larem. Idem
quoque male in fequenti verfu: coetus notauit pro vulga-

to: coetusque notauit.


vf. 126. Deg meres femper femperque habitura nepo-
fes] Ex Mfto. Male vulgo:
Degeneres quae habuit femperque habitura minores.
Of. Arat. Phaen. vf. 133. 124. quem etiam expreflit Ho-
ratius Od. II, 7, 46 fq.

Adas parentum peior auis tulit


Nos nequiores, mox daturos
Progeniem vitioftorem.

In verfu antecedenti 135 ed. Aid. vitiofe habet: Increpito


partum pro: Increpat, 0 patrum.
vf. 127. Quid me cuius abit vfus per vota precatis ? ]
Sic legendum eft autoritafe Mfti Grot. Corrupte vulgo:
Quid me nunc habitus fuper et mala vota vocatis
Pro precatis Grotio arrifit procatis i. e. pofeitis. Feftus:
Procat dicebant pro pofeit. Senfus eodem redit, et du-
bito, an non Germanicus fibi pertuiferit vfum verbi pre-

care pro precari, forma aftiua, neceflitate metrica adaftus.


vf. 129. Artibus indomitis tradam ] Male ed. Aid.

tradant. Morel. Sanftandr. tradent.


vf. 1 30. fuper montes abit ] Deeft abit in Mfto. Ed.
Aid. vitiofe fuper ntonitus abit.

vf.
;

CAES AR.IS ARATEA. 349

vf. 133. vitiis demerfa refiftunt] Ms. Grotii dimenfa.


Pcrperatn. In valgatis edd. praeterquam in Grotiana, fe-

quebatur verfus hie:

Quisque priora tenet vejligia, quisque feeunda,


qai cum male eflet repetitus ex vf. 142 infra, atque etiam
in Mfto non legeretur, refte a Grotio deletus eft.

vf. 136. Deferuit propere terras iujli'pitta Virgo ] Ms.


proprie. Male. Citat hunc verfum Laftant. Inftitt. V, 5.

vf. 137. Et coeli fortita locum'] Grotius: „Si mihi


perfuadere poflim , Germanicum voce paullo antiquiore
vfum, non dubitarem hie legere:
Em coeli fortita locum —
Feftus: Em pro Eton ab eo quod ejl Is. Senfus tale quid
poftulat et forte hoc ipfum. “ Poteft tamen etiam in
fortita facile ejl fuppleri; turn dofta Grotii emendatione
non erit opus:
vf. 138. Tardus inoccafum fequitur fua plauflra Boo-
tes] Ms. in occafu. Homer. Odyff. V, 272.
— iuoptlvTi nctl oil's bvovrx Boalrijv.

Cf. 11 . XVIII, 486. Catullus in Coma Berenices LXVI,

Virginis et faeui contingens nanque Leonis


Lamina Calyjloi iunSa Lycaoniae
Vertor in occafum tardurn dux ante Booten,
Qui vix fero alto mergitur Occano.

vf. 139. praejlanti lumine ] Ms. praejlantis. Male,


vf 140. Htlicen ignis ] Non bene vulgo: Helicenque
ignis.

vf. 141. Qninque hi verfus in Mfto Grotii avroypolQui


defiint; fed in ea deferiptione, quae litera recentiori
faftaeft, deed verfus 142. legiturque perperam vf. 141.
bis quidque pro quique vf. 143 qua male pro qui; vf.

•45 ignoti bene pro ignotae aut ignotis. — Non in-

Q 5 tellexit
:

3$0 NOTAE AD GERMANICI


tellexit autem Aratum Germanicus; ilie tres tantnm ftel-

las refert . hie quinque. Arat. Phaen. vf. 143.


O*o ( 01 irpo roiav (pipsrai HaX.it re fxlyat r*
E»e fiiv vieoipaluv, i‘ l^viStv hxt tivTOiv,
“AXXot 4 ’ evpx/oit vxo yovvxaiv ' ->

Refte hos verfus interpretatus eft Auienus vf. 371.


Qua funt prima ferae ve/ligia, praeminet ignis;
Altera qua pedibus regio eft clunalibus , ardet
Stella itidem, genibusque drhinc fe tertia promil.

Cf. Schaubach V. Cl. in not. ad Eratofthenis Catafterism.


p. 84- In verfu 143. vix fanum eft: et qui fua fidera
reddit. Forfitan legendum: et qui fua lamina reddit.
vf. 144. 145. Namque alii — Vatibus ignoti prifeis ]
Ita legendura. Praeceflit: ignis non clarior ambit, Qui-

que micat cauda etc. PofTit tamen etiam vufgata leftio:

Nanque aliae — Paribus ignotae prifeis defendi ; fubin.

telligendum enim ftellae.

vf. 147. At capiti fuberunt Gemini ] Ed. Aid. And-


pitis fuberit gttnini qua pofleribr pes. Verba qua pofte-

rior pes refte ad Leonis deferiptionem retulit iam Mo-


rellius. Arat- Pbaen. vf. .48.

Uoaol 4' or Atuv vro uaXd tyxefvet.


ifi$OTlptt<ri

Vifa eft, vt Grotius monet, haec Cancri et Geminorum


deferiptio nimis arfta librariis et piftoribus; itaque, quod
ridiculum eft, quaedam ex Auieno vf. 380 depromta hie

inferuerunt hoc pafto


At capiti fuberunt Gemini, prolemque Tonantis
Egregium , et proprio poft reddita numina coelo;
Nam Lacedaemoniis cum Mars caluijfet Aphidnis,
Protinus alternae germanos tempora vitae
Jupiter attollit, coelique in eelfu receptans
Aeternae flagrare fads iubet ignibus ambos.
Qua media eft Helice, fubiMum refpice Cancrum,
Qua pofterior pes, et duro concaua dorfo
Tegmina

Digitized by Google
, ;

CAESARIS ARATEA. 351

Tegmina curuantur, geminus micat ardor in auras


Forma J'olrt ; di/par Chelarum /lamina eorufcat;
Nanque tribus Jleliis adoletur dextera Ccmcro.
Laeua duos pigro Juccendit fomite flammas.
Pfaeter alios errores, a librariis admiifos, verfus etiam
multi, qui in Auieno funt, deliderantur mutild fententia.
Sed de his ad Auienum.
vf. 148. Horrentesque iubas ] Ms. Ora, ‘horrentes-
qtie. Male. Error ex fimilitudine literarum et foni natus.

vf. 150. iam turn ] Vulgo iam tunc.

vf. 151. Tunc lymphae tenues, tunc ejl trijlijjima

Ms. Hinc Nymphae tenues, quani lertionem non


tellus ]

contemnendam putat Grotius, in quo ei tamen non af.


fentior.

vf. 153. Et denfas laetus fegetes bene condit arator]


Ms. lotus et condat. Male.
vf. 153. Ne mild tunc remis pulfet vada caeruld pup-
pis ] Ex Mfto, qui etiam habet turn., Male vulgo: vaga
taerula.
vf. 154. 155. Bern potius vent is excuffo vela rudente
Excipiamque Jinu Zephyris fpir antibus auras .] lta ho»
verfus emendauit Grotius. Vulgo:
Ban potius vends exclufo vela rudente
Excipiamque Jinu Zephyris J'pirantibus auras.
Ms. Grotiit
Nat potius vends excuffo vela rudente,
ExcipiantqUe fmus Zephyris J'pirantibus auras.
In altero verfu matim equidem Ms. fequi et legere Excipi-
antque finus, et in priori magis tnihi arridet Dent pro Ban.
Nam vf. 153. Ne tnihi tunc rethis pulfet vada caerula pup-
pis poffit ita intelligi , vt aliis praecipiat poeta, neque
tantum de fe ipfo loquatur, hoc fenfu: Dajs mir alsdenn
ia kein Scltiff fich auj’s Meer tcagel u. w. Vtrum lege-

fenfus idem raanet; confultum pu- >


ris, quod enim fibi

tat

Digitized by Google
2 $3 NOTAE AD GERM ANICI
tat poeta , id etiam aliis, et vice verfa. Virgilius Aen.
'
Ill, 267.
— excujfos iubet faxare rudmtrs.

Rudentes funt ,
quibus antennae ad malum conftringnntur.

vf. 156. fiue Atthide terra] Reftituit e Msto Gro-

tius. Vulgatum: fiue inclyta forma long® abfcedit ab hac


leftlone. Dicitur autem Erichfhonius Atthide terra no-

tus ,
quia ibi et Panathenaea inftituiffe et templum arcem-

que aediiicaffe fertur.

vf. 157. ?»* primus fub iuga duxit ] Vulgo: q«i

curru Minus bene. Virgil. Georg. Ill, 113.


Primus Erichthonius currus et quatuor aufus
Iungere equas.
vf. 159. in Jidere reddit ] Male vulgo: in fidera

reddit.
vf. 160. Sic nulli currus ] Vulgo: Sic nulli curfus.

Perperam.
vf. 162. Tpfe ingens transurrfus abit laeud Getnino-

rum] Vulgo : laeuam. Aratum (Phaen. vf. 160.) ad ver-

bum expreffit Germanicus:


Avrov piv piv Zxxvrot, piyuv Aibvpxv iri hcA
KenhfAvov bqei(.
Quare etiam mutaui laeuam in laeua ( M kxtx). Trans-

verfus eft neuXi/iivec Arati.


vf. 164. vnaputatur] Laftant. Inftitt. lib. I. de falfo

relig. cap. 31. Jpfius autem, inquit, Cretici louis facra

aut JubtraSus patri out


quid aliud, quam quomodo fit

nutritus oftendunt? Capclla eft Amaltheae Nymphae ,


quae

vberibus fuis aluit infantem , de qua Germanicus Caefar

in Arateo carmine fic ait:


—— Ilia putatur

Nutrix effe Touis , ft vere Iupiter infanS-

Vbera Cretaeae. mulfit fidijftma caprae,

Sidere quae claro gratum teflatur alumnum.


- Noftra

Digitized by Google
; ;

CAESARIS ARATEA. 255


Noftra leftio vna putatur a Laftantio contextus caufa in
ilia putatur mutata eft.

vf. 167. gratum tejlatur alumnum ] Ita ex La&antii


loco modo adduito reftituendum eft. Vulgo: gratum te

gejiat alumnum.
vf. Banc Auriga humero portans gerit ; at ma-
1 68-
tins Hocdos OJlendit ] Sic optime locum conftruit Gro-
tius. Vulgo: Banc Auriga humero totam gerit. Ms.
Grotii : Banc Auriga humero portans, in mambas Hoe-
dos; contra metrum, nifi dicas, hunnris et immambus
legendum efle, quod vix probabile eft. Ex variis his

Itdiombus Grotius noftram commifcuit. Poterit etiam


vulgata feruari, cum fenfus fit idem.
vf. 169. nautis inimicum Jidus, vbi illos Orbis ab
Occam cel/us rapit~\ Ex Mfto. Vulgo male: nautis
atimicum Jidus in vndis. Orbis ab oceano celjus rapit
fine fenfu idoneo. Ed. Aid. ob Oceano. Perperam.
vf. 170. baud femcl Hoedi ] Ms. ad Jemel Hordis,
Edd. aliae aut f. H. Male.
vf. 174. et lucid us ore rninaci ] Ita Ms. Vulgo: '

igne minaci. Arat. Phaenom. vf. 167.


flap -reel i' 'Hv/e%ot/ nepaov ireirryoTX T ccSpov.
Interpretatur Gdrmanicus ir«irr>/or* minaci m, vt et alii.

vf. 175. 176. Quamlibit ignarum coeli fua forma do-


cebit, Et caput et patulae narrs et cornua Tauri .] Ex
mfto emendauit Grotius, paullulum tamen abhuius ledtio-
ne recedens; ms. enim habet quemlibet. Vulgo pefiime:
Quern Liber ignarum co<li formando docebat
Et caput, et patulas narrs, et cornua Tauri.
Senfus eft: Forma Tauri, et caput, et nares et cornua
etiam aftrorum ignarum docere poflunt, quia non opus
habet aliis aftris, a quibus defignotur. Cf. Schol. ad A rati
fbaen. vf. 167. Auienus vf. 441. Proptto Taurum de-
fender is ore. Aratus ipfe:
—• rx
%

' Digitized by Google


, :

254 NOTAE AD GERM ANICI


— rcc id el pdk‘ ioixorx cijuxrx xtTrxi'

Toh\ rj xe(pa.kij Siaxdxpirxr oCbd rif akkio


Hijfixri rexfiypxiro xdptj fiooe, old /. uv xvrel
’A ardpee dptpordpai&ev dkujoousvo i tvtcojti.

Sec eft quod quis dicat, fuum non nifi cum reciprocatio-

ne poni. Contrarium pluribus exemplis oftendit Scaiiger

ad Manil. Altron. I. vf. 360. not. p. 49.


vf. 177 — 179. Front c micant By tides, quae cornus

flamma JiniJlri Summa tenet; fubit haec eadem ve/ligiu

dextra Aurigae , medidque ligat compagine binos ] Sic

partim ex mfto Grotius repofuit, partim ex conieftura


emendaui t. Corrupte vulgo
Fronte micant Hyades, quae cornua flamma finiflri

Sumrna tenet, J'ub haec eadem vefligia d’xtra


Aurigae, mediaque ligant compagine Dinas.
nullo fenfu et contra metrum. Ex mfto Grotius repofait

cornus pro cornua, laudans locum Marciani Capellae:

,, Quamuis ergo difftmilia Jint fenatus et exercitus, tame*

ftc genus et cornus in genitiuo dicendum eft, quetnadmo-


dum Senatus et exercitus." In verfu 178. retinuit Gro-
tius haec pro hac quod eft in Mfto. At in verfu 179.

ex mfto ligat pro ligant; ex conieftura dedit binos, quam


in textum reigrare iufli. Poflit vulgatum diuos retineri,

fi louem et Erichthonium intelligamus. Exit taraen fen-

fus cotntnodior, binos fi legeris. Senfus eft: Vna eadem-


que ftella tenet apicem cornu finiftri et pedem dextrum
Aurigae. Aratus Phaen. vf. 174.
—— kxiov id xspdxroc xxpov,
Kxi Toix le£irepov xxpxxslpsvov 'Hvii%oto
E?< diTrjp dxt-^st.
Auienus vf. 447:
Via pedem Aurigae dextrum cornuque ftnijirum
Stella tenet pecoris —
vf.

Digitized by Google
C AESARIS ARATEA. 355

vf t8o. Myrtilus exoritur fumtno cum flucfibus ore]


Refte ita in Mfto. legitur. Vulgo:
Myrtilus exoritur fumtno cum Pifcibus ore
quod falfum eft et Arato intactum. Expreflit Germani-
cus hoc verfu et proxime fequentibus Arateum ( Phaen.
vf. 176):
auvsktjXx/idvoi Si Qipovreu’

'AXV del Txvpo; xpoQepdoTepot 'Hwcjjo/o


Elc irdptjv xxrx/Sijvai , opqkoa/j -rep xvtkdeev.

vC 181. Totus cum Tauro lucet] Ms. Tutus. Male,


vf. 184- quia Iuppiter au&or ] Ms. qua. Male.
Arat. Phaen. vf. 1 8*- Aio'« iyyv&iv ijoau.

vf. 186. IpJe brtuem ] Ms. brew. Perperara.

vf 187. DiduSo paf/u ] Edd. aotiqq. JJidutto paffim.


Male.
vf 188 — 192] Dedi hos verfus, quemadmodum ill!

a Grotio emendati et diftinfti funt; nam in edd. anti-

quioribus locus hie legitur corruptifiime ita: -

— quantum latus a pede dextro,

Cepheus extremum tangit Cynohurida caudam;


Tantundem a laeuo diflat minor; vtraque tungit
Reguta . Cepheos vefligia baltheus ambit.
Qua latus afflrxum flnuofi refpicit Anguis,
Cafliepeia virum refidet fublimis ad ipfum.
Cod. mf. Grotii male habet Tantumque pro Tantundem.
Firmatur autem leftio Grotiana verlibus Arateis Phaen.
184 <q-

"latf 0 1 ordSurj vtdrrp dxorelverxi ; 0 optic,

*Ee xoSx( dpQordpout , oaatj xsic; i( xeix rshti.


Aurip dx 0 {levy; oK/yov xe peTxfSkdypiixc

Ylpurrjv Uptevot xapixtjv axokmo Apcixovroe’

Ttv S' xpx a. r. X.


Notandum, Germanicum vno loco ad morem communis
Graecorutn linguae K^tpsofi dixifte, altero ad raorem lo-
: , .

aS6 NOTAE AD GERMANICI


num ¥,y$y°t. — Latus Germanico eft arei&pij, regula,

linea. Ita alibi in defcriptione Zodiaci:

, In Jex figttiferum ft qttis diuiferit orbem.


At quah s partes fuccumbet regula binis
Inferior fignis ,
J'patii tantumque tencbit

i Vna, fui lateris quantum a Tellure recedit.


Duo poftremi verfus fupra exfcripti et emendati ad Caflie-
peiae fidus pertinent.

vf. 193. Clara, etiam pernox cum fellas Luna re-

vulfit, Sed breuis ] Sic emendauit Grotius. Vulgo:


Clara etiam pernox coelo cum Luita refulget.
Ed. Aid. vitioi'e pernix. Grotius fecutus eft Mftum, qui

habet
Clara etiam nox cum Jletlas Luna refulfit,

mutata vkima voce refulfit in reuulfit. Apparet ex verfu

hiuloo in Mfto, librarit errore exaratum elTe ». * pro

pernox. Vulgata leftio poteft defendi. Voluit haud du-

bie Germanicus, Cafiiepeiam etiam pleniiunio lucere;

natn fubiungit aduerfatiuam : Sed breuis. Eundem fenfum

vulgata quoque leftio praebet. Rrfulgere h. 1. eft Uber-

glduzen, Uberfcheinen. Quod Luna plena ftellas coelo

reuellat paOtlo durius at contortius mihi dittnm videtur.

Non conuenit fatis vulgata et Grotiana leftio cum Arato

Thaen. vf. 188-


Tow S’ upx bxipov/tj xponvktvlerxt ou pikx rokkn,

Nvxrl (fotetvofiivti irxpprjviit Kxstridreix

Ad verbum Auienus vf. 460.


Infortunatam fpeSabis Cafiiepeiam;
Sed nee mult a tamen, cum coelum lumine toto

Luna re.pli’t —
Germanicum in Arato legiffe:
Coniicit itaque Grotius,
Toil b' <xp» httipovly irpowktvberxi ou ftxkx vokkx

tivxxl tpxsivopevq xxpptjvibt Kxtrrtdxeix.

Hoc

Digitized by Google
:

* CAESARIS ARATEA. 25 ?

Hoc eft ex verfione Grotii


Non procul infelix cocli rapido orbe rctatur
Cajjirpeia , nitens plena quoque famine Luna,
Sfd breuis etc.
Conftaret igitur hoc pafto Germanici fententia. Cf. not.
ad Arat. Phaen. vf. 1 88- Vol. I. p. 402.
yf. 194. Sed breuis et panels decorata ] Ms. Sed
breuis ejl p. d. omiflfa copula. Male.
vf. 195. Qualis ferratos obicit clauicula dentes , Sue-
cutit et foribus praediefi vincula claujlri'] lta Ms. Gro-
tius ad h. I. „ Edd. vulgatae habent:
Quale s ferratos fubicit clauicula dentes,
Succutit, et foribus praeducit vincula clauflri.
Vnde Scaliger fecit (ad Manil. I, 362. not. p. 48):
Quads ferratos vbicis clauicula dentes
Succutit et foribus redducit vincula claujlri.
vbicis pro obicis feriptum putans, et reducit prima pro-
dufta Lucretiano more dici. Sed quia Auienus claui cotn-

parat, et hoc ipfum in Arato vnius literulae mutatione


poteft obtineri, malim ita legi, vt nos pofuiiqus ex Mfti
fide, aut, ft quid mutandum, hoc modo:
Quads ferratos obici clauicula dentes

Succutit, et foribus praeducit vincula claujlri.


Nihil enira opus vbici feribere, cum Ms. non fubicit, fed
obicit referat Et alias quoque fubici eadem forma, qua
obici, dici poffe videtur,' quod verbum Ennio quoque
vfitatum. Mirandum autem non eft, ft fecunda fyllaba
in clauicula producitur, quae regulariter corripi debuerat,
cum fimitia verba apud poetas, vt cuticula et canicula
fimili modo efferri videamus.“ Haftenus Grotius. Vide
not. ad Arat. Phaen. vf. 192. Vol. I. p. 402.
vf. 197. Tads difpofita ejl Jlellis ] lta bene Ms. Ara-
tus hxueiTui. Vulgo: Tads dij'pojitis fields.

vf. 198. Sic tendit ] Ms. Si tendit. Perperam.


Vol. II, R vf.
358 NOTAE AD GERM ANlCl
vf. 190. Andromedam meritam non iujla piacula ma-

tris ] ’Ex Vulgo: meritae. Vtrumque ferri po(Te,

mooet Grotius; hoc, vt dicamus iniujla piacula meritac

matrix; illud. vt dicamus immeritam piacula iujla tnatris.

Sed prius eft venuftius.

vf. 200. Andromcde] Ms. Andromedam. Male.


totam quam cernere poJJ'e — licet ] Repofuit ex Mfto
Grotius. Vulgo: cernere nondum — licet. Diftutn eft

pojfe licet pro licet llmpliciter, cuiusmodi phrafis faepius


apud feriores poetas latinos reperitur. Apud Manilium
occurrit: potuit grnerare pro gcnerauit. Coniecit Gro-
tius ,
pro vulgato cernere nondum — licet pofle eri.itn le-

gi: cerm re quam quam — licet. Melius tamen leftio Mfti,

Vt vera, retinetur.

vf. 201. ftc emicat ore ] Ms. micat. Male,


vf, 2C3. 203. Sic magnis humeris catidet nitor, hdc
media ambit lgnca fnbjlrictd lucct quae Zonula palid]
Emendauit fic Grotiqs ex mfto. Vulgo:
Sic magnis humeris candens nitet, ac media ambit
Ignea jubjlricta J'ulget qua zonula palla.
~
vf. 204 Sed poenae facies remanet, dijlraSfaque pan-
dit ] Male edd. antiqq. Sed pene. Peius adbuc Ms. pone,
quamuis vera lettio in hoc fe prodat. Pro dijlradta ha-
bent edd. diJlriSta , quod eodem redit.
vf. 205. Ceu duri tencantur robore faxi ] Vulgo: cat

inagni. Ms. robora. Male.


vf. 206. Dee ft hie verfus a Grotio e mfto reftitutus
in edd. antiquioribus.
vf. 207. Vertice et Andromedae radiat quae (lella , fub
ipfa Aluo fulget Equi] Ex Mfto. Corrupte vulgo:
Andromedae vero radiat qua jlella Jub ipja
Aiuo fulget Equus ;
Ed. Aid. vitiolius: Atbo.

vf.

Di( id by Google
; ,

'v

CAESARIS AR ATEA. 259


vf. 208. tres armos et latera aequis Dijlinguunt fpa-
tiis ] Iterum ex ml'to. Male vulgo: tres anno, Jed, la -
tera etc.

vf. 210. AJl ceruix] Vulgo : Et ceruix. Minus bene,


vf. 211. Spumanti mandit fed qua ferns ore iupato ]
Ms. feque ferns. Perperam. Imitatus ell Germanicus Vir-
gilii verfum Aen. IV, 135.
St at fonipcs et frena ferox fpmnantia mandit.
vf. 213. Et capiti et lougd ceruice injignior ] lta Ms.
Retie. Capiti ccpx*‘*uJe pro capite. Longa ell epitlieton

ornans ccruicis equinae laudari folenr enim Homero quo-


que iptxvxL'H fxxot. Arat. Pbaen. vf. 210.
xetpukij hi 0! ovtev ipohj,

Quh' *vxV v > iokixot 1te


P tdv.
Vulgo: Et capite et longe ceruice infignior —
vf. 213. Stella nitens, armis ] Ms. Stella nitent ar -
mi. Male.
vf. 215. Primo praejlat eqnum ] Ex mfto. Vulgo:
Prinio praejlat equo. Male. Grotius alias quoque con-
ie&uras propinauit: Primum praejlat equum i. e. primae
partes equum ojlendunt. Poflfis etiain legere : Primum
rejlat equi. In fequentibus pro rupta, quod eft in Milo
edd. antiq. habent rapta, quod non omnino improbandum.
vf. 216. Dejlituunt vijus radios; hinc furgit imago ]
Ex eraendatione Grotii. Vulgo: Dejiituunf, vifus radiis

hinc furgit imago; absque fenfu. Ms. habet: Dejlituunt


vifus, ritdis hinc furgit imago. Non male. Rude enim
opns Graeci vocant j juirskdf. Equus autein ijpurtkiji; , vt

et Aratus nominat. Partes illae Equi, fiueTlellae, quae


non funt, fed ex fabuta efle linguntur, diftae funt a ve-
teribus cerni non poft'e ob oculorum defe&um. lta de
feptima Pleiade Germanicus vf. 258.
— Jed c'arpitur vna,

• Deficiente oculo dijiinguere corpora parua.

R -2 Similiter

Digitized by Google
:

26 o NOTAE AD GERMANICl
Similiter hie in Equi pofterioribus. Vtram Ieftionem re-

tineas, oportet inde vel hinc interpretari ab his parti-


bus, vt apud Plautum et alios t'tide pro a quo.

vf. 217. Gorgonis hie proles in Pitrio Helicone"] Vul-

go: hinc. Male; reftius hie in Mfto, in quo tamen ridi-

cule legitur imperio pro in Pierio.

vf. 218- decurreret vnda ] Ms. discurrcret. Non


bene.
vf. 220. nomen tenet Hippocrenes ] Vulgo: Hippo-
crenen. Sic Plautus : Nomm Mercurii ejl mi hi.

vf. 22i. Fontis nomen habit ] Ifa Ms. Vulgo; Pon-


ies nomen habent. Male. Leftio Mfti, aitGrotius, forte
tolerari poflit, fi quidtm falemur, ita veteres refto cafu

extuliffe, praefertim cum et Varro dicat, a ponte nomi-

natiuum pontis nnalogicum magis efle quam pons. Sed


putat limul idem vir xpiTiuuTXToc, transpofitN literis

feriptum fuiiTe: Fons it nomen habet pro id, vt faepe Jet

pro fed, at pro ad et contra, in Mfto inuenitur.

vf.
22J
— 227. Inde fubejl Aries, qui longe maxima
currens Orbe fuo fpatia, ad finem non tardius Frjd Per-
venit, et quanto breulore Lycaonis Ardtos Axim aHu tor-

quet, tanto pernicior ille Dijlantes curfu properat coutiu-


gere metas.~\ Egregie reftituit integritati hos quinque
verfus oliro deprauatifliraos Grotius partim ex mfto, par-
tim conieftura ex Arateis dufta. Vulgo
Inde fubejl Aries, qui longe maxima torrens
Orbis, et ad finim fpatiis non tardior or am
Peruenit, et quando grauiore Lycaonis ArSos
Axcm vel tutor quern tanto gratior ille

Dijlantes cornu properat contingere metas.


In his aut nullus plane fenfus ineft, aut diflimilis ver-
fuum horum Arati Phaen. vft 225.

AvroS

Digitized By GoogI<
; e

CAESARIS ARATEA. 3 6t

Avtov xxl K pieib SoooTxrxl ei/ti x(\ev9ot


0 < fx ri xxl nyxtarx iiuxdfievoc xepl xdx\x,
OuSiv xtpxvperspov rpoxdet Kuvooodpiioc “Apxrov.
Auienas, optimus Arati interpres, vf. 518.
Tunc celer tile Aries , longi qui limitis orbe
Aethera percurrens , numqttam Cynofuridos Vrfae
Srgnior ab lap/u conuertitur.

,
Ms - Grot. vf. 224. babet h'rfae pro Vrfd, vt dedimus.

vf. 235. brtuior Htlicaonis quare Grotius in ipfo


textu exhibuit: grauiore Lycaonis ; fed fequi equidem ma-
lim propius Mftum, cuius lettjo ipfi quoque Grotio fuit
approbata in nota ad h. 1. vf. 237. cornu, vt Ms. etiam
agnofcit, in cur/u mutatum eft. In ceteris noilra Ieftio
cum Mfto confentit. Pro Hinc Aries in vulg. ed. Aid.
Hunc Aries. Male. ,

vf. 328- Clara nec eft illi facies ] Ita Ms. Vulgo:
Claraque non illi ejl facies.

vf 229. Offciat fi Luna fua virtute niter


, ] Ms.
Ejjciat , ft Luna fua virtute niteret.
Male. Aratus Pbaen. vf. 228-
Ad roc niv vu&ijc xxl xvxcrrspoc, oTx aeXrjvy
Xxiyf/x&xi,

ScboL ad h. 1. to ik, oTx <rsktji>y, xvrl rod, i'arsp iv


x\ij9od<sq ooXijvy Qxivdyevoc. Qucm fequitur Auienus
vf. 523.
— ncm quanti luminis ajlra
Effe folent, aciem quibus aurea Lima retundit,
Marjcida Lanigeri tantas fe forma juh auras
Exttrit , in tenui quamquam prirnordia Phoebcn
Orbe habeant, nullumque decus Dea proferat ore.

Gertnanicus autem aliter Ara.um intellexit; putauit enim,


hunc dicere, Arietem plenilunio tantum lucere non
potfe; cum Auienus idem in nouiiunio eiTe aflerat. Ita-

R 3 que
] ,

a6a NOTAE AD GERM ANICI


que oi* apud Aratum non vt Auienus et Scholiaftes pro
quemadmodum , fed pro vtpote cepiffe videtur.
vf. 230. Sd quart; ndns Ms. fed quamndum. Male,

vf. 2)i. Deeft hie verfus in editt. antiquioribns, re-

ftitutus a Grotio. >

r Chelae,
vf. 332. l t can dens aut baltheus Orionis]
t Ms. vt baltheus Orionis.
vf. 233. Efl etiam propiore Drum cognofcrre f’gno]
Grotius ex mfto pro ftgno d< dit motu, non fpreta tamen
vulgata le&ione, Sed eft alia difticultas in voce Drum
interpretanda. Coniicit Grotius, legendum propiore
d’ eum litera d interieCta, vt Plautus aliique mederga,
tedrrga extulerunt; ipfe tamen coniefturae parura tri-

buens. Forfitan pro d um referibendum Crum, quod


graece Arietem fonat, verum prima huius vocis fyllaba

producitur. Itaque neceffe eft, Deos interpretari ftellas,

qua ratione Germinicus potuit et fupra Aurigam et Tau-


rum Diuos dixifte ; aut Deum interpretari Arietem ,
quia

erat Neptuni fitius, vt in fabulis legimus. Cf. Eratofthen.

Catafterism. cap. 19. Hygin. fab. 1 88- et Schol. lat ad


noftrum locum.
vf. 234. donum hoc fpcFtabile Nili ] Intelligit Ger

manictis Aegypri partein ad mare mediterraneum ficam,

per Nilum circumfluentem in figuram fimilem rot? A for-

matam. fterodot. II, 5. Afyearrec — sari Alyvirr/oisi


iirUrijTic rs ytj, ttxi hiiipov too icorxpw. Manilius IV>

p. 104. ed. Scaliger.


Et Lihi/am Aegyptique latus donataque rura.
vf. 235. Diuitibus generatum vndis in fede notarit]
Repofuir Grotius generatum e mfto pro veneratum quod
eft in vulgatis. Idem mf. habet notabit.
vf. 336. aequata duorum ] Ms. deorum. Perperam.
Manil. T. vf. 358.
\

CAESARIS ARATEA. *63

Suecedit tni juo ,

Diuifum /patio, quod tertia linea difpar 1

Con/picitur paribus , Deltoton nomim jidus.


vf. 238. 239. Hunc Aries iuxta; medium, Deltoton
habebit Inter Lanigeri tergum et Ccpheida moejlam ] Ma-
le vulgo legitur et diftinguitur:

Hinc Aries iuxta medium Deltoton habebit.

ita vt diuulfus ab hoc verfus fequens ad Pifcium imagi-


nem referatur. Senfus eft: Aries iuxta tertium duftum
Deltoti ;
Deltoton vero medium fitum eft inter Arietem
et Androroedam. Verfus igitur 338 et 239. iungendi
funt. Ms. Grotii Huic Aries, id quoque male. Ed. Aid.
retie habet Hunc Aries, quod male Morellius in Hinc
mutairtt.

vf. 240. Hunc vitra gemini Pifces, quorum alter in

Aujlros ] Sic retie edd. Aid. et Bafil. Iterum Morellius


male dedit Hinc. repofui ex Mfto. Vulgo Aufirum.
vf. 243. niueus quas procreat Hamms'] Grotius in
textu legit niueas, fcil. /ridintes auras. Sed vulgata quo-
que tettio niueus feruari poteft, et forfitan melius feruatur.

vf. 246. dextram Andromedae cernetur ad vltiam ]

Sic legendura eft. Vulgo cefnuHtur. Ms. Grot, cernan-


tur ad ilium. Vitiofe. Quod autem dextram ditlum (it,

cum fmiflram dici debuiiTet, eft error ipfius Germanici.


vf. 247 — 349. Hi tres verfus in edd. antiquioribus

defiderati a Grotio e Mfto reftituti funt Deuota virgo


eft Andromeda.
vt 350 Tantus vbique micat ] Ex Mfto. Vulgo:
Tantus et tile micat.
vf. 251. Dextera fublatae fimilis prope Cafftepeiam ]
Ita Ms. Vulgo:
De.xtera fublata fimilis prope Cajficpeiam.
Arat. Phaen. tf. 251.

R 4 K */

Digitized by Google
I

264 NOTAE AD GERMANICI


K«/ 01 ilflTIplj flhv ilt\ xkia/J. OV TSTolvWTXl
n fvSep/ov lltypoio —
Coniicit it?que Grotius, ,apud Germanicum legendum:
Dtxtra fublata folium pi- ope Cajftepcac.

Auienus vf. 575.


Dextera moerentis folium prope Cajftcpeae
Ti’iiditur —
vf. 252. Sublimis fulget; pe dibits proper are vid'tur]
Male vulgo diftinttum: Sublimis fulget pedibus ; prope-

rare vid tur.


vf. 25?. findere plant is ] Ex mfto. Vulgo: tangere
paltnis. Al itae iingebantur Perfei plaatae. Propertius
Eleg. II, 30, 2.
Non ft Pcgafeo vrctcris in arra dorfo.

Non tibi ft Pcrfei mouerit ala pedrm.


vf. 254 — 256. Suppleuit tres hofce verfus, quibus
edd. antiquiores carent, Grotius ex Mfto. Pleiades funt
Tauri quidem figna, fed fub Perfei poplite.
vf. 260. Nomina fed cunctis Jeruauit fida vetujlas]
'
Bene haec, inquit Grotius , non tamen ex raente Arati.

Videtur enim Germanicus in anirpo habuitTe Phaen. vf. 259.

Ot! pin we dvikuXev xirevSijt in Aio( dtrrijp,

,
’E£ oil xxi ysvelj^sv ccnovo/iev —
vf. 261 — 263. EleEtra, Alcyoneque , Celaettoque, Ait-
ropeque , AJlerope et Tayg-te et Maea ,
parents Coclifero
genitae, ft vcre fuftinet Atlas ] Sic verfus hos conftituit
et ex mfto et coniettura Grotius. Vulgo:
EleEtra , Alcyoneque, Celaenoque, Taygeteque,
Et Stir ope, Meropeque Jimul, formofaque Maia,
Co 'lifer 0 genitae , ft vcre fujltnet Atlas —
Haec vulgata le&io ex Auieno defurata eft, vbi tamen
reftc famofaque legitur; nam fequitur Prole Deo. In

noftra leftione Maea parents fcriptura Maea ex Mfto pro-


polita non debet offendere. Cum enim in omnibus ferroe

, vocibus

Difliti <) by Google


e5

CAESARIS ARATEA. a6

vocibus at diphthongum in at vertant Latin! , pauculae


tantum funt' voces, in quibus vtramque Hteraiu feruaue^
runt, vt Maia, Aiax ,
quae cur non ad exeraplura reli-

quarum latina diphthongo fcribi poffint, nulla eft ratio.


Vf 263. genitae retinendum eft fuadente ipfo Grotio, qut
tamen in textu, operarum forfitan peccato, genitas de-
dit, vti in Mfto legitur. Idem Ms. in eodem verfu male
habet ft vitro pro Ji vtre. Similis locutio fupra vf. 165.
— ft vcre lupiter infans
Vbera Cretaeae mulftt fidiffima caprae.
vf. 265. Lumine non multis Pleias certauerit a /Iris ]

Ita Iegendum. Vulgo: Lumine non multo.


vf. 366. Male deeft hie verfus in mfto Grotii, vti
quoque duo proximi verfus perperam pofiti funt poft il-
T
los, qui infra fequuntur: lurimulum acceptae et Deui •
Elam effigiem.
vf. 267. veniens fuperimininet Aufler~\ Vulgo: ven-
tus fupereminet Aufter. I'ro Aujltr Mftus alieno loco,
?t diftum eft, aefas refert.

vf. 268. Et cum furgil hiems ponto fugienda per it is ]


Ms. At pro Et; in ceteris cum noftra left tone confpi-
raf. Vulgo: Et cum furgit hyems portu fugienda peritis .

vf. 269 371.— Quin ctiam Lyra Mercurio dilecta,


Eeorum Proli accepta, pio coelo nitet, ante labors Deui-
8am effigiem planta quae ere&a ftnijira'] Defunt tres hi
verfus in editionibus Grotiand antiquioribus. Leguntur
in Mfto Grotii corrnptifiime fic:

. Quin etiam Lyra Mercttrio diteffa Dcorum


Plurimulum accepta prohs caelo nitet ante labor
j

Deuidtam effigiem planta, ereftaque dextrr.


Quemadmodum equidem bos verfus exbibui, emendati
funt a Grotio. ' Deorum prolem Germanicus vocat Ar-
gonautas.
,

a66 NOTAE AD GERM ANICI


vf. 272. Tempore lama prmit torti fubiecta Draco-
it 15] Ita Ms. Vulgo Part hi pro torti.
. .
vf. 37;. Sumtva genu fubm rfa tenet, qua ft Lyra
verfat~\ Grotius ad h. 1. „Hic verfus hue non pertinet.

Et vjn’ coniefturam audirc elegantem? Ponendus hie ver-

fus litera vna mutata eo in loco, vbi otivxvars'kkiiuvi


rxTt xqkaio referuntur, hoc
- modo:
JSixa genu fpecies flexa rt dit ardua crure
Summa genu fubmerfa tenet, qua fe Lyra verfat.

Aat fi voluit cum vuigatis malis, non pugnabo. Senfus


eft: Engonafi genu illud, quod inclinatum eft, laeuum
toil., oritur; alterum, quod prope Lyram eft, adhuc tob-

merfum manet. Iuuat coniefturam meam, quod eo loco

Aratus meminit fimiliter Lyrae; ait enim Phaen. vf. 615.


'
Ahi ywp, xUl is Aupy TrsTTyturof.
vf. 374 — 276. Contra fpeftat aucm, vel Plioebi qui

fuit olitn Cygnets, vel Ledae thalamis qui illapfus adulter


Furta louis falfa volitcer Jub imagine texit ] Hanc ieftio-

nem Grotius Mfti veftigiis inliftens concinnauit. Vulgo:


Contra fpeftat auem , vel Pho, bi quae fuit olint,

Cycnus dr ilialamis candrns qui lapfus adulter


Furta louis falfa voluccr fub imagine texit.

In textu Grotius dedit: qui fuit olim Cycnus, vel can-

dins thalamis. Ms. habet: qui fuit olim Cycnus Nilie-


dae thalamis. Duas fabulas hie Germanicus attingit, prio-

rem de olore Phoebi, pofteriorem de Ledae adultero.


Priorein nequeHyginus, neque anonymus Scholiaftes
latinus, neque Auienus tetigerunt. Solus Theon agno*
vit ad Arati Phaen. vf. 379. Tovrov rov " Opviv t! psv

htyovatv S-jTut Kvttvov Hxrxarsptir&ijvxi sit nprjv rov

’Atikkoovot , xrs povmxcv 0 vrx.

vf. 276 — 379. Hi verfus in vuigatis defunt; topple-

vit Grotius e Mfto. DefrStum ftdtts vt topra vf. 65.

Baud procul Ej/igies inde tjl dejecta labor e.


Pro

Digitized by Google
,

*
CAESARIS ARATEA. *67
Pro in cygnutn, vt eft in Mfto, legendum in cygno.
Arati verba l. 1. aliad fonant.

vf. 279. Hand medii fulgoris} Ed. Aid. Aut pro


Hand. Male.
^
vf. 2g 1. At lama fugit] Ms . fulget. Peflime.
vf. 283. 284. Pijcibus inter lucet Eqifi talus , at capUt
tins Dcxtra tnanu latices qud fundit Aquarius exit ] Re-
ftituit hos verfus in edd. antiquioribus defideratos e Mfto
Grotius. Mutauit autem ad et quae, vt Mftus habet,
in at et qud. Verfus duo fequentes:
Nec procul bine dextrd dijfmdit Aquarius vndas,
Atque imitata cadunt errantis figna liquoris
quia videbantur pertinere ad Aquarii deferiptionem, Gro*
tius hoc loco e Mfto textui inferuit. Non pertinent ta-
men hue illi, vt ipfe poftea in notis animaduertit; nam
iidem infra fuo loco repetiti inueniuntur poll Pifcis No*
tii afterismum. eodem Mfto Grotii hie fequebantur
In
quatuor alii verfus, quorum primus incipit: E quibus,
vltimus definit: pernieia crura, qui eodem loco reperien-
tur. Verfus etiam ille a Grotio b. 1. appofitus:
Scorpios erepta torquet qua fpicula caudd
hue non pertinet et emendandus eft, vt infra docebitur.

vf. 285- 286. Quo prior Argoceros fanper properare


videtur Oceano tuerjus fopitas condere flanmias'] Prior
verfus in edd. antiquioribus deed. Emendauit eum Gro-
tius. Nam Ms. habet: Cum primum Aegocero. Referen*
di autem funt hi verfus et proxime fequentes non ad
Aquarium, vt in edd. antiquioribus, fed ad Capricornum*
Verum eft quMem, Aquarium pofteriorem Capricorno
occidere ; fed nihil ad Arati mentem ,
quem btc nulli iq-
terpretum videntur intellexiffe. Plura de Arati mente
difputauit Grotius ad Ciceronis Aratea p. 75. Patat Arati
verfus Phaen. 284. '
..

—0

4

Digitized by Google
1

268 NOTAE AD GERMANICI *

—— i S' or Corapec Myoqsprjof


'Tlkksrxt. aura? oya xporspoc xotl vtledi pxkkev
Kdukirxi A lyoaepui
fic vertendos efle:
fed Aquarius Aegocero effe

Poflerior , contra Aegoccros prior ej]e videtur,


Adque Notum inferior —
Senfus eft: ft redeas ab Auftro ad Borean, in rev %ti-
ftuvee sic svi/xv , vf Theon loquitur, pofterior lucet Ca-
pricorno Aquarius, fi a Borea ad Auftrum, Capricornus
Aquario prior et ad inferiors inclinatior. Pro rdkktrxi
apud Aratum forte legendum skusrxi, vt coniicit Gro-

tius, quam couiecturam iam notaui Vol. I. p. 409. ad

vf. 285.
vf. 287. Turn breuis occafus ortusque intercipit hora ]
Ita 6ptime Ms. Vulgo corruptiffime:
Imbres, occafus ortusque interripit ora.
vf. 288 389 - Cum fol ambierit metas gelidi Capri-
corni; Nam neque perficiet cur us f et vota breuis lux]
Duo bi verfus defiderantur in edd. anriquioribus. Pofte-

rioris initium in Mfto eft: amneque , deficiente prima li-

tera. Itaque Grotius referiplit Nam neque. Poffis etiam

reponere : lam neque.


vf. 290. nox atra ] Ed. Aid. vitiofe mox atra.
vf. 2yi . clamatos fruflra exfpc&aueris ort*w] Ed-
Aid. afp' ftauerit. Morellius in textu dedit fpeftauerit;
in notis p. 151. emendauit AfpeSaucris. Dixit Germa-
niciis clamatos graeco more, et fine dubio legit apud
Aratum Pbaen. vf. 290. non poupdvu fed fiompivij, vt

ad qtde referatur.

vf. 293. Tunc rigor ] Ms. rigora. Male,


vf. 293 Pigra minijicria et nautis tremor occupat
artus ] Ex Mfto. Vulgo: Tarda minifteria — alligat

artus.
vt

QgitieetrbrfcOogle
; ;

CAESARIS ARATEA. a «9

vf. 294. Sed rationem animi ] Sic rede Ms. Male


vulgo : Et rationem animi.

vf. 295. vacua acquora crrnat ] Ms. cernunt. Male.


vf. 296. ratis innatat vndis ] Vulgo: innatet. Per-
peram.

vf. 297. Interca tcntare vndas iuuat , afvera frd cum


Affultat lateri dcpren/a /puma carinae . J Ms. depraua-
tiffime:
\

/titer ratem temp tare vndas iuba, afperas et cum,


quern verfutn mutato ordine fequitur vf. 300 in vulgatisi
Inuentasque alii; deinde verfus in vulgatis 298- Ajjultat
lateri.

vf 299. Tunc alii curuos profpcEfant littore portus


]
Male vulgo: Tunc alti. Delidcratqr hie verfus in mfto
Grotii.

vf. 301 — 703. At alii procul a terra iaffantur in


alto; Inter t a exanimat pauidos inji antis aquae mons;
Munit eos breuc lignum — ] Duo'priores verfus Grotius
transpofuit; nam in vulgatis verfus: Intcrra exanimat
praecedit primo: Afl alii. Male quoque edd. vulgatae
habent: e terra iaftantur in altum. Pro munit eos vulgo
legitur munit et hos perperam ; in mfto punit cos. Gro-
tius vulgatum munit et ex Milo eos in textum recepit.
vf 303. fata in/lantia pellit ] Ms. pellunt. Male.
vf. 304. Nam tantum a leto~\ Ex mfto. Vulgo: Et
tantum.

vf. 305. Belligeri Titan magnum ctm contigit arcum


Ducentemque Ferum finuato fpicula neruo ] Ita hos ver-
fus etnendauit Grotius. Ferus , i quod Centaurum
Homero lignificat. Vulgo:
Belligerum Titan etiam cum contigit arcum,
Ducentemque ferunt Jinuato fpicula neruo.
Ms.
370 NOTAE AD GERMANICl
Ms- Grotii cum noftra le&ione confentit, praeterquam
quod habet: Lucent“mque ferum, pro Ducentcmque, quod
poiterius Grotius recte feruauit.
vf. 307. Iam clauj'um ratione mare ejl] Supra dixit

Germanicus: rationem aitiini temcraria peftora folucnt.


Iam periculo ingrauefcente Ratio fuperauit. Notandum
autem clauj'um mare. Sic Manilius Aftron. I, 365.
Hocdi claud- ntcs fidere ponlum.
Vegetius : Ex die III Id. Nouembr. vsquc in diem IV
Id. Mart, maria clauduntur. Cf. not. ad Arati Phaen.

vf. 299 Vol. I. p. 410.


vf. 308. Infefiam noctem fugitat longasque tenebras]
Ex Grotii emendatione. Vulgo: fug it ad. Ms . fugiat.
vf. 309. turn nolle fuprema ] Ms. turn notie fuperba.

Maie. •

vf. 310. ille micat ftipra frcta ] Ita Ms. Vulgo con.
tra mctrum J'upcr. Error ex veteri fcriptura fupera.
vf. 312. Tunc alto Cynofura r dit ] Sic bene corre-
xit Grotius. Vulgo: Tunc alte Cynofura repit line fenfu
et meU;o. Ms. non melius: Tunc alte Cynofura regit.

Ementlatio Grotii eft veriflima. Alto redire poetis aftro-


nomicis eft oriri. Cynofura, vt monuit Grotius, nura-
quam oecidit aut oritur. Sed quia in Spbaera noftra al-

tera pars Meridiani breuior eft altera, hemicyclio fcil. ad


polum mundi diuifo, cuin Vrfa in breuiorem illam par-

tem demergitur, oceidere dicitur, cum eundern circulum


transfcendens ad pun&um illud, quod Zenith vocant,
afcendit, oriri perhibetur. Hac ratione dixit Manillas

V, C94.
Ac Cynofura minor cum prinia luce refurgit.
vf. 313. Mergitur Orion ] Ms. Vergitur. Male,
vf. 314 — 317. Ejl etiam, iucertum quo cornu miffa,
Sagitta, Quam feruat louis ales; habet miracula nulla.
tauten arduus armigcr hie ejl. r
Si coelum afcendit , l n-
*
• guibits

Digitized by Google
:

CAESARIS ARATEA. a? i

guibus Pkrygium raruit G any me dim} Sic hunc


is nocuis
locum reftaurauit Grotius. Tres priores verfus defunt
ed® antiquiuribus. Verfus tertlus in Mfto fic legitur:

Si corlum afcendit louis annigrr, hie tatnen ctrdum.

Apparet, voeem louis inepte ex verfu pruecedenti repe-


titam eft'e. Oinnino verfuS eft deprauatus. Fro vulgato:
Vnguibus innocuis in vltimo verfu Grotii emrndationttn
in textum recepi. Pofles etiam, vulgata ie&ione innocuis
feruata , verfum fic refingere
Vnguibus innocuis Pkrygium is rapuit Ganymedrm.'
Miracula vf. fecundo Germanicus vocat ftellas eximiae
magnitudinis. Ouid, Metam. II, 193.
Spar/a quoque in vario 'paffim mira-ula carlo.

Cornel. Seuerus in Aetna vf. 243. ( Wernsdurf poet. lat.

min. T. IV. p. 139 )


Quo volet Orion quo Sirius incubet ardrns
,

Et quaecunque iacent toto miracula mundo.


In textu Seueri apud Wernsdorfiura male legitur: Si-
rius incubet index — tanto miracula mundo. — in verfu
tertio emendando Grotius refpexit Arat. Phaen 3,4.
ys fiev i£ d\oi skdtni.
vf. 318. 319. Et tclo appojitus cujlos, quom luppiler
arfet In puero, luit excidio quern Troia fur orcm ] Iterum
ex emendatione Grotii. Vulgo: Et coelo appofitus cujlos,

quo Iuppiter arfit. Ms. habet Et telo appofitus cuius.


1

Aliam quoque coniefturam propofuit Grotius hanc: Et


coelo appojitus ciuis, eleganti metaphora, commiftis le-

ftionibus ex vulgatis et mfto. Noftra tamen letftio me-


lior et fabulae de Aquila, fulminis louis cuftode, aptior.
vf. 320 — 322. Dclphin inde breuis ] Hi tres verfus
a Grotio ex Mfto reftituti funt, vbi in primo verfu legi-

tur Delphini inde b. Nymphe Atlantis eft Ampliitrite,


de qua per Delphinum auefita vid. Eratotth. Catafterism.
cap, 31. Hygin. iJ, 17.
: 2

273 NOTAE AD GERMANICI


v£ 325. decliuis ducitur or do ] Ms. declinis dicitur

ordo.
vf. 326. Sentit et ] Ms. Sentiet. Perperam.
vf. 327 — 329. Primus in obliquum rapitur J'ub peFtore

Tauri Orion; non vlla magis vicina notabit Stella vrrunt,


fparfae quam toto corporc flammac ] Hi tres verfus in

edd. Grotiana antiquioribus defuerunt. Mutauit quaedam


Grotius. In Mfto legitur: Primus in obliquo, renitente
fenfu. Omnino autem vult Germanicus: Orionem non
debere ex vicinis al'rris nofci , fed fuis fideribus facile

clarere. Cf. Arati Phaen. vf. 323 fq.

vf. 330. Tale caput, magnique humeri, fee baltheus


exit, Sic vagina enfis, pernici fee ptde lucet ] Vulgo
corrupte
Tela, caput, magnisque humeris, fee balteus ardtt
Sic vagina enfis , pernici fee pede fulget.
Ms. pernici fee pede luait. Quare Grotius vulfjatum /#/-

get in lucet mutauit.

vf. 33a — 334. Talis ei et cufeos aderit Canis ore li-

wen do , Ore vomit flanmam , membris contemtior ignis,

Sirion hanc Graii proprio J'ub nomine dicunt ] Defunt


hi tres verfus in edd. antiquioribus. In Mfto legitur
verfu primo: Talis et cufeos, ' et verfu tertio prio few

nomine, ex quo verum proprio fub nomine Grotius elicuit.

Forfitan etiam olim legebatur patrio fub nomine.


vf. 336. 337. Difcernitque ortu longe fata; viuida

firmat ; At quibus adfutae frondcs ,


aut languida ceruix,
Exanimat ; Ex emendatione Grotii. Metaphors non
ineleganti videri poteft Germanicus arborum ceruiccs di-

xiffe et frondes ajfutas, quae non fatis firmiter inhae*


rent. Vulgo:
Difcernitque; ortu longe fata vivida firmat:
At quibus arSatae frondes, aut languida radix,
Exanimat;
Ms.

Digitized by Google
: , »

CAESARIS ARATEA. 873

Ms. habet: At quibus adfuctas frondes aut languid


cernis. Exanimat; ,

vf. 359. primo fpeculatur ab ortu ] Monet Aratus,


Sirium etiam in occafu confpiciendum; ait enim Phaen.
vf. 336.
Ke/vov noil nartovree iuovoptv ——
Senfus v'triusque idem: Sirium a primo initio ad finem
vsque'non negligendum. Ell enim vehemens in ortu et
Occafu. Manilius I, 386.
Subfequitur rapido contenta Canicula curfu.
Qua nullum terris viohntius adueuit allrum,

Nec grauius cedit, nec horrens frigorc J'urgit.

vf. 340. 341. Auritum Leporem J'cquitur Cants, at


fugit tile , Vrgetur curfu rutili Cam's ilk per acthram ]
Ex Milo Grotius hos verfus inferuit; defunt in edd. an.
tiquioribus. In priori verfu Mllus habet et, quod equidetn
in at mutatum velim; in pofteriori per aether a a Gro-
tium reficlum in per aethram. Saepiflime Auienus dixit
"
aethram pro aethera. ,

vf. 342. Sic virunque oritur, fic occidit in freta ft -

dus] Putabat Iof Scaliger legendum: Sic in vtrumque,

et hunc verfum ad Sirium referendum, quod concedi pof-


fet, nifi in Mfto duo verfus antecedentes, a Scaligero

ignorati,> inferti effent. Monet tamen Grotius, verfum


Vrgetur curfu profefto ex Auieno vf. 759. defumtum elfe,

ficut etiam tres in Mfto fequentes:


Paruulus in flellis Lepus ejl quoque; tianque vbi
magnus
Emicat Orion, gemina ad vejligia fubter

Voluitur , injlantem premit igueo Sirius ore.


In «dd. Grotiana antiquioribus fecutus eft verfum Sic
vtrunque alter t .is

Tu paruum Leporem perpende fub Orione.


' »

374 NOTAE AD GERMANICI ,

qui ab indofto aliquo monacho profe&us e a Grotio tex-

tu eie&us eft. Jgitur verl'um ftc vtrunque oritur excipere

debet verfus At qua cauda Cams. Senfus totius loci eft:

Canis Leporem infequitur; Lepus Canem fugit; ea figur*

oriuntur et occidunt.- Aratus Phaen. vf. 341.


Ka/ 0/ ixxvrdWei, uxl /uv uxrtivrx bivxsi.

Idem Auienus multis verfibus hie exprimit, qui et alibi

fimili modo dixit:


—— ftc niagno praepes Olympo
Subucliitur, fubit occidui fic inarmoris undas.
vf. 343 — 345. At qua cauda Canis ] Tres hi ver-

fus, a Grotio e Mfto reftituti, defunt in edd. antiquioribus.

vf. 346 — 348. Vt cum decurrens inhibet icon nauita

remos, Auerfamque ratem votis damnatus ad orarn Per-

ligat , optatam cupiens contingere terrarn ] Male vulgo

verfu primo At cum; verfu lecundo et tertio: damnatus


ab ore Perlegit. Correxit Grotius e Mfto.
vf. 349. 350. Si’d quia pars violata fuit, coeuntii

faxa Nutnine Iunonis tutus cum fugit Idfon'} Ms. qua

pars. Male. Duas affert rationes Germanicus, car Ar-

go a puppi oriatur et prora careat: Priorem ex Arato

Phaen. vf. 345. quo nautae appellere cupientes nauem


conUertant et remos inhibeant, quod xvx* oxreiv dixit
Aratus, alii, vt Cicero oftendit, xpvpivxv uptvoxoSs:
(vid. Grotii not. ad Arat. p. 80 »
alteram rationem omni-
bus Mythologicis intaflam, quod prora inter rapes fuerit

collifa, vix periculum efiugiente Iafone. Mentio tamen


fit huius rei in Argonauticis Orphicis vf. 1157. vbi &ti-

dica nauis ita loquitur:


Of pot iydv ,
clpeXcv pe btxppxttrd’te'iTxv oKda^xe
K uxvdxet; xsrpxeerev dv x^s/vw rs uKvbuvt.

vf 351. 352. Haec niicat in coeto late, non amplius,

altus Qua furgit Makes ] Ita hos verfus legere iuffi'-

Grotius. Senfus eft: Non amplius micat Argo quara

vsque

Digitized by Google
CAESAR IS ARATEA. 375

wque ad malum. Aratus: rxp' atlrov lorov. Ellipfis too

quam fimilis pod antecedens comparatiuum apud veteres


valde frequens eft. Vulgo:
Haec micat in coclo lateri non amplior, alius
Qua furgit malus
Melius in Mfto:
* •

Haec micat in coclo lateri non amplius au&a,


Qua furgit m anus
manus vitiofe exaratum pro mains. Poterit lateri tolera-
ri; funt enim latera txl irkevpxi nauis, vt fupra:

Afultat lateri deprenfa /puma carina.

vf. 354. Puppis demiffo tantuin fat rofcida clauo ]


Ex emendatione Grotii. Vulgo: lucida clauo, non male
quidem; at in Mfto: rofcida laeuo; vtraque hac leftione
commifta euafit noftra. Aratus Phaen. vf. 351. dixit xtf.
Ixkiov ntxx\a<jfikvw. German i
'•us deriuauit xex x hxop.i~
vtv non arc too x x ^ vt fed x *° >J0tA.a'^«. Grando
autem, nix, pruina, ros, ft non eadem, funt taraen
cognata et aifinia. Igitur rofcida puppis, xqbeihov xa-
yjxkxttplv ov.

vf. 355. 56. 57. Hand procul expofitam fequitur Ne-


re’ia Piflris Andromcdam ; media ejl Solis via, cum ta-
men ilia Terretur monjlro prlagi, gaudetque fub ax’]
Tres hos verfus ex Mfto Grotius reftituit. Pro Hand
procul Ms. perperam At procul. Arat. Phaen. vf. 353.
eo’x iklyov xep xxiirpoSi. Eleganter autem dixit Germa-
nicus : media ejl Sotis via, h. a. Zodiacus, quern Aratus
alibi jjeXtoio uiktu.Jov vocat, interiacet. Hue pertinet
•verfus Manilii Aftron. I, 356.
Andromedam vajlos metuentem Pijlris hiatus,
vbi male in edd. nonnullis Pifcis legitur. De bell ua ma-
rina Piftri Valer. Flacc. Argon. 11 , 530. iamque agmint
toto Pijlris adejl, miferaeque initial iam proximo praedae.
(

376 NOTAE AD GERM ANICI


vf. 358. Diuerfo pofita ] Ms. Diuerji. Male,

vf. 359. Aufier Pijlrin agit ] Sic bene Ms. Arat.

Phaen. vf. 356.


—— voto ix$( oV elytvsi

K tjrot —
Vulgo fine fenfu: Attfler pijlris agens. Pijlrin autem

per metathefin pro Prijliit did, nemo eft qui nefciat.

vf. 363 — 364. Aiunetn, qui Phaethonta fuas defieuit

ad vndas, Poflquam patris equos non aequo ponder e re-

xit , Fulmine reddentem flammas louis ] Tres hi verfus,

quibus edd. antiquiores carent, a Gbotio e Mfto reftituti

funt. In verfu 364. Grotius eleganter coniecit : Fulmine


reddenttm flammas louts, pro eo, quod eft in Mfto, V ni-

ne,' e reddentem flammas louis. Ouid. Metam. IF, 3x1.


— Et dextra libratum fulmen ab arce
Mifit in aurigam pariterque anitnaque rotisque
,

Exuit, et farms comprj'cuit ignibus ignes.

Pulchre igitur dicit Germanicus Phaethontem flammas fo-

lis reddentem flammis et fulmine louis.

hunc noua fylua] Ouidius Met. II, 373.


fyluamque fororibus auctam.
Eft fabula nota.

vf. 365. Planxere ignotis moeflae Phacthontides ti-

nt si] Ex Mfto. Male vulgo: Afiae Phaethontidrs vlnis.

Dixit Germanicus ignotas vinos vt Ouidius Met. II, 353.


Ilia dolet fieri longos fua bracltia ramos.
Melius refertur hie verfus ad deferiptionem Piftris, non,
vt in edd. antiquioribus, ad Eridanum.
vf. 366. Eridanus niedius liquidis interiacet vndis ]
Sic emendauit Grotius. Ms. hiiacet vndis. Vulgo inter-
iacet afiris. Verum ajlra quomodo poflunt did liquida?
Vult Germanicus Eridanum medium fluere inter Helia-
dum filuam, de qua locutus eft, Aratus Phaen. vf. 360.
vocat

Digitized by Google
C AESARIS ARATEA. 277
vocat wokouXavorov to rapov, quia eleclra, lacrymae He-
liadum , in Eridanum ftillatit. Ouidius Met. II, 364.
—— JliJlataque foie rigefcunt
De ratnis eleftra nouis
,
quae lucid us arnnis
Excipit , et nuribus mittit gefianda Latinis.
v f. 367. Huius pars vndae laeuum tenet Orionis ]
Vulgo: laeuum ferit Orionis. Ms. medium tenet Orionis.
Noftram leftionera ex vtraque hac mixtarn dedit Grotius.
vf. 368 — 370. procul ambobus qua Pifcibus vnus Vin-
cula connect: t nodus, crijlam fuper ipfam Aequorcae Pi-
{Iris radians] Ex emendatione Grotii. Vulgo:
— —
• procul amotis qiti Pifcibus ifis,
Vincula coni eclat nodus; crijlam fuper ipfam
Aequore Pijlris adit.

Ms. coniecit pro come Hat et vf. 370. Aequorae Pijlris ra-
dians. In promtu funt rationes, quibus emendatio Grotii
nititur. Pro amoiis repofuit ambobus fecunduin Aratum
Pbaen. vf. 362.
Seap.ol b’ 0 vpx'ei, ro?i ’lx$ve; uupoi i%ovr&i,
‘'A.p.tyai GvpctfoptevTxi
vf 370, 371. funt libera coelo Sidera, non vllam
fpecie reddentia for mam] Vulgo: funt illi libera coelo
Sidera, nonnullam. Ms. pro fpecie habet coelo, ex verfu
antecedenti male repetitum.
vf. 372. Sub Leporis latus, auerfam poji deniqur. pup-
pi m ] Vulgo : fub Leporisqnc latus verfam. Perperam.
Noftra lt-ftio ex M (to.
vf. 373. Inter et Eridani flexus clauumque carinae]
Ita Ms. Vulgo: Inter et Eridanum, fexusque cauumque
carinae.
vf. 374. Atque bare ipfa nota eft nullam praebere
figurant] Iterum ex Mfto, qui tamen habet pracbucre,
iibrarii vitio. Vulgo corrupte:
Atque haec ipfa notat, fi nullam ferre fgurain
S3 •
vf.
, :

*78 NOTAE AD GERM ANICI


vf. 375 — 377. Suit etenim toto fparfi fine nomine
tnundo Inter fig it a igncs, quibus et ft propria defit For-
ma, p r appofiti nofcunt ur lamina figni.] lta hos verfus
legit Grotius. Vuigo deprauatiflime
Sunt etiam toto fparfi fine nomine mundi
Inter figita ignes etiam, quibus et J'ua defit

Forma,
per oppofiti nofetmtur lutnina figni.
Emendationes Grotii funt verifiimae. In verfu vlrimo mu-
tauit oppofiti in appofiti; nam Aratus Phaen. vf. 380. ha-
bet iritpxxe/psvoi.
vf. 378 380. —
Efi etiam a Getninis diuerfus Pifci-
bus vnus, Qui Bor earn fugitat, totus direSus in Aufiros,
Ventre fub A goerri,
'
Prijlim conuerfus ad imam.~\ Pe-
tiit hos tres verfus iterum ex Milo Grotius; defiderantur
enim in edd. antiquioribus. In verfu fecundo Ms. habet
fugiat quod rpfte in fugitat mutauit Grotius, vt fupra

quoque. In verfu priroo textus Grotianus perperam di-

verfis exhibet pro diuerfus.


vf. 381. qud veftigia fig it ] Ms. quae. Male,
vf. 384. nec caufa efi notninis vlla ] lta Ms. Non
male vuigo: nec caufatn nopiinis vllam. Caufa nominis
eft fabula.

Poll vf. 385. Nec procnl hinc dextra defundit Aquarius


vndas~[ Sic Ms. Vuigo diffundit. Alieno tatnen loco,
Vt iam fupra monitum, hie verfus legitur, vt et fequens:
Atque imitata cadunt errantis figna liquoris.

Imitata, pipij^ivrot, Germanicus dixit pafliue. Simile


eft illud Virgilii Bucol. Eel. IX, 53.
Nunc oblita mihi tot carmina —
vf. 3S6. E quibus ] Ms. Et quibus. Male,
vf 387. Squamigerar Pifiris, pedibus fubit altera

figni] Ms. fquamiger iufiis pedibus fubit altera fignis.


Vitiofe.

vf.

Digitized by GooqIc
A

CAESARIS ARATE k 3 79

vf. 388. tft it fine konore corona ] Videtur Germa-


nicus in Arati Phaen. vf. 401. legifie dyvuroi nunku pro
Award xvxA u. Cf. not. Vol. I. p. 417.
vf. 398. Ante Sagittifcri paullum pcrnicia crura ]
Verfus ex Mfto emendatus, in quo tamen Iegitur paullu-
lum, contra metrum. Vulgo: multum pernicia crura.
Ordo verborum eft: Paullum ante Sagittiferi pernicia crura.

Forfitan Germanicus apud Aratum Phaen. 399. legit non


iktyot , fed c'A/yo v yd fitv «AAo< 1isfodt TcZevrijpoi , vt fit

e’A/yov vs/oSt paullum ante.


vf, 390 — 395. Scorpius ereda torquet '
qud fpicula
cauda , Thuribulum vicinis Auflris facro igne videbis Ar-
durum contra; fed quanto tqrdius Hit Oceanum occafu
tangit, tanto magis ardae Thuribuli metae; vix coelum
fufpicit, et iam Praecipiti tradu vaflis dimittitur vndis .]
Ita hunc locum egregie conftituit Grotius. Alonui fupra
ad vf. 281. primutn verfum
Scorpius ereda torquet qud fpicula caudd
ibi alieno loco legi; iam inferui eum hie, vt Thuribuli
deferiptio ab eo incipiat ;
nam hie defideratur. Duo ver-

fus fequentes in edd. antiquioribus omifii Mfto Gu,-tiano


debentur. Verfu quarto Ms. habet occafum; vulgatae edd.
tanto et magis arte. Vf. quintum vulgatae fic legunt:
Thuribulum metae vim coelo fufeipit, et iam
fine fenfu. Ms. noftram leftionem praebuit. Verfu vlti-

mo pro Praecipiti tradu ed. Aid. habet tadu. Senfus


totius loci eft: Apud Scorpii acumen inuenies auftralem
Aram oppofitam Bootae; fed quanto ille tardius occidit,

tanto arftiores funt metae Arae; adeo vt vix ortuni fit,

quin ftatim iterum occidat. Cf. fupra yf. 225.


quanto breuiore Lycaonis Ardos
Axem adu torquet, tanto pernicior ille

Difiantes curfu prvpcrat contingere metas.


,

ago NOTAE AD GERM ANICl


Quo ex. loco etiam liquet, quid Germanicus vocet mctas
£gni alicuius, Icil. duo pun&a, dvxrc'hniov et bvnxov,
quae in Horizonte imaginamur.

v f. 397. Venturamque not is cladem dtpellere fuaflt]


Male vulgo nouis. Sunt notae In' verfu fequenti
ed. Aid. hab'et numerus pro nnmeret. Vitiofe.

vf. 399. caetrra coeli~\ Ms. tempora coeti. Male.

vf. 400. illo fplendrnte timeto ] Vulgo: tllo fplendo-


rc timeto. Ms. illo fplendenti metuendum, quae leftio

haud duble e glofia orta eft. Vt nos dedimus, refinxit

Grotius.

vf. 401. pacem pelagi ] Similiter Auienus Prognoft.


vf. 403. (> 738 ):
Thetidi terrisque fupina
Pax adrrit.

vf. 402. Tunc tnihi fpijfrntur fubflrifto cornua veto]

Ita hunc locum legi vult Grotius. Male vulgo:


Tunc mild flccentur aftriefo cornua veto.

Cum enim nepxlx fine cornu fit to iircivu rov larov li-

Seufaoy rkolytov ^v\ov , ov i^xirrtrxi rj odivrj fequitur

velo turgido laxari, fubftrifto fpiffari, quod fit in tempe-

ftatibus. Kigidof fimiliter rudentes in procella vocat,

quod contrarium eft ei, quod fupra dixerat excujfos, in

vento rnoderato et fecundo. Legendum enim eft in verfu



fequenti: Et rigidi emittant flatus per inane rudentes.
Pefiirae vulgo:

,
Erigat, emittatque latus per inane rudentes.

vf. 404. Quodfl deprenfae turbauit ] Vulgo: depren-

fa. Ms. turbabit.

vf. 406. forbetque ini micum Nerea prora ] Ex emen-


datione Grotii veriftima. Vulgo 1 Joluetque. Ms. Jet-
vetque.
, -
:

- CAESARIS ARATEA. s8l

vf. 407. Vel fi refpexit feruator Iuppiter, aegre ]


Ita Ms. Perperam vulgo:
Vel ft perfpexit feruator Iuppiter aeger
feruator Iupiter, Ztve non tjp.
vf. 408. Vltiwa perjoluunt ia&ati vota falutis ] Vul-
go iaEtatae, quod emendauit Grotius, quia apud Aratum
Phaen. vf. 428. legitur o’ neque fatis refte fa -
lus iacfata dicitur.
vf. 409. 410. Nec metus ante fugit , quam pars per
fulferit omnis. Quae Borran coeli fpeSantibus indicet or-
bem ] Sic verfus hos conflituit Grotius ex Mfto. Vulgo
Nee metus ante fugit, quam pars effluxerit orbis,

Quae boream coelutn fpettantibus indicet or, turn.

Leftio effluxerit in vprfu priori ex effulferit nata. Quod


edd. vulgatae in altero verfu habent ortum, tolerari pof-

fit; fed Mfti leftio vera, fi ita iuues, vt iuuimus. Sen-


fus eft j Pars omnis effulgens feftantibus coeli orbem Bo-
ream inkiest.

vC 411 — 413. Sunt etiam flammis commiffa immania


membra Centauri , capite , atque hirfuto corpore et aluo

Subter candentes hominem reddentia Ckelas .] Verfus hos


in edd. antiquioribus delideratos e M fto reftituit Grotius.

vf. 41^ —
417. Nafcitur intaSCa Sonipes'fub Virgine,
dextra Seu praedam e fyluis portat , feu dona propinquae
Piacatura Deos ,
cultor louis, admouet Arae ] Ita hos
verfus emendauit et diftinxit Grotius. Vulgo:
Nafcitur intacta Sonipes fub Virgine dextra,
Seu praedam e fyluis portat, feu dona propinqua
Piacatura Deos, cultor louis, admouet Arae,
Ms. feu praedam fyluis portat — admonet Arae. Cf.

Arati Phaen. yf. 459 fq.

vf. 418. Hie erit ille pius Chiro, iujliffmus ] Refte


lie emendauit Grotius. Dicitur Chiro in Orph. Argon,

vf. 377. bixuioTXTtt Hti/Tutipuv et Auienus vf. 899 - eun *


S 5 dem
:

a8a NOTAE AD GERMANICI


dem appellat arbitrum aeqtti. Vulgo Chiron, tuiijftmus.

Ms. male Sic erit pro Hie erit.

vf. 420. Hie huntero medium feindens iter aetheris

alti ] Ms. male Hinc et fcandit pro feindens.

vf. 421. Si tenuem traxit nubem Jlellasque rrcondW]


Edd. Aid. Bafil. male fie tenuem, quod iam Morelius cor-
rexit, qui tamen cum illis adhuc habet flcllasue. Perperam.

vf. 422. Toto clarus equo venientes nuntiat Euros ]


Aratus Phaen. vf. 433. aft:
— drip fitr or lo&ev ioixorx ar\pxTX revxoi
Nw? ixl TuptpxvduvTi Qvrijptcp —
Quod lie explicat Theon: fierd rxvra bk £rl ru 3 vti\.
flu rx irpoeipjjfiirx otj/isTx xxoreXolq rj vti'i'. Sequitur hunc
Auienus vf. 887 -
, — et coelo fint omnia ftgna priora.
Germanicus peroxtadev interpretatus eft pofteriora Cen-

taur!, rx ixxtvpxiz, et iontcrz mjuxrx intellexit xori-

pxt hxtfxveTe. Caetera quae apud Aratuni fequuntur ixl


vz[i($. dvr. Germanico funt non intellefta et neglcfta.

vf. 433 — 425. Nee procul hinc Hydros trahitur, cui

can da fuperne Centaurum tucet , traffns fubit ilk Leonen,


Peruenit ad Cancrum capite et tria fidera taugit. ] Hi
tres verfus ad Hydrae deferiptionem pertinentes et in

edd. antiq. omiflTae a Grotio e Mfto reftituti funt Cf.

Arati Phaen, vf. 444 ftp Germanicus vt dt alii Latini

Hydrum vocat, quern Aratus “Tlpi]v. In tertio verfu

pro triftia ftdera, vt in Mfto eft, Grotius repofuit tria,

Arato iubente. Similis locus fupra


— duo fidera perlegit vnum.

vf. 426. 427. Huic primos tortus Crater premit, vl-

teriores Vocali rofiro Coruus forat; omnia lucent ] Ex


emendatione Grotii. Vulgo corrupte

Hie
:

CAESARIS ARATEA. §8}

. Hie primos ortus Crater premit vlterioris,

Vocalis roflro Corui, Juper Hydraque lucet.


Ms. habet: Voeali rojlro Coruus forat.
vf. 428 — 430. Et Coruus pennis et paruo ponders
Crater, Et fpatio triplicis format us ftderis Hydros. Sub
Geminis Procyon fulgent ia fidera furgit. ] Reftituti funt
hi quoque verfus, vltiroi primae partis Phaenomenorum,
a Grotio ex iYlfio. In fecundo Ms. habet: fpatio triplici.
In tertio notandum, quod Gerraanicus furgit fenfo aftiuo
dixerit; nec mirum, cum J'urgo per fyncopen fit a furrigo.
Ab hinc omnia ad finem vsque Qixivopevxv in edd. an*
tiquioribus defiderata a Grotio demum ex Mfto edita funt
vf. 432. 433. femel ajftgnata tuentur Immoti /ora]
Ms. In morti loca. Vitiofe. Immoti funt dwhuvisc.
vf. 434. At quinque fiellae) Grotius coniicit: At
quinae ob verfum. Poteft quidem jjraeco more breuis
duabus confonis fequentibus produci; fed hoc Germanico
inufitatum,
vf. 437 — 439 . Haud equidem pofis alio contingere
figno. Quod diuerfa via eft; hie atque hie faepe viden-
tur Oecafus, ortusque ] lta emendauit Grotius. Ms. de-
prauate
Haud equidem pajjim alio contingere figno.
Quae diuifa dies hinc atque hinc faepe videntur,
Oecafus, ortusque —
Senfus eft: Non pofiis planetarum alterum per alteram
comprehendere , vti in fixis ftellis fecifti, vaga fi quidem
ilLus via eft. Sic Auienus vf. 921.
Null us eas alio paffo deprendere eertet,
Tam vaga per totam cuncfis via defluit aethram.
Deinde ortus occafusque non vno fiunt loco.
vf. 441. Hoc opus arcanis fi credam pofimodo muftis')
Dicit Aratus Phaen. vf. 460. fe non audere Planetarum
naturam verfibus exponere. Germanicus dubicat, vtrumne
hauftfc

Digitized by Google
, ;

384 NOTAE AD GERM ANICI


haufta ex Chaldaeorum et Aegyptiornm myfteriU (vnde
arcanas mufas vocat) difciplina, aliquando laboriofum ea
de re opus lit confcripturus ; vtitur itaque locutione vulgo

vlitata: Tempus docebit. Hoc ipfum fyntagma <le plane-

tis eoriunque operationibus, quod tunc, cum haec fcribe-

ret, in inanibus habuifle videtur, poftea perfecit; et ali-

qua eius adhuc fragments reftant.

vf. 443. Tempus et ip/e tabor, patiantur -fata , doce-

bit ] Ms. perperam: patiatur fata.


vf. 443. Signormn partes ] Ait Germanicus, quatuor
Ciriulos Signorum ordinem et partes explicare. Male
nempe intellexit Arat. 1 ’liaen. vf. 461.
’Avketvim rxre xt/xkx rx r xiSipt try jpxr ivKrrs'v.
*H toi p'ev , irx ye «g <V ivxk/yxix bivtoroict
Tiraxpx — Quail Aratus dixiiTet:
Et fixorum orbcs et ftdera dicere coeli,

Sidcra, quts pariter rcfpondnit quattuor Orbes.


Per rx xlSipt tryft-xrx fixas ftellas intellexit, vt et Cice-

ro, et rx ye ad ea ipfa fidera retuliffe videtur. Longe


aliter Auienus, quern vide vf. 490 fq.

vf. 446. 447. Nec par eji iilis fpatium; duo nanque
feruntur Inter fe aequales ; duo quorum ejl maxima for-
ma'] Ms. illi fpatium. In verfu polleriori omiflum eft

duo, quod tamen ob fenfum et ob verfum repeti debet.


vf. 448* 449- Et totidem rurfutn praediffis ante mi-
now. Hi femprr dijlant ; iltos comtuunia ftgna — ]
Ms.
totidem inter fe pracdictis — Hi femper distant iltos

communia ftgna. Senfus totius loci eft: Non funt hi


circuit aequales, fed Svu luriv dvrityipwrxt i. e. duo
funt infer fe aequales, duo fail, muiores, duo minores.
Minores futit vxpxkXyko 1. Maiores, Aequinottialis et
Zodiacus, ad duo puntfta interfecant
fe mutuo in aequa-

lia Signa vocat atjptTx , graeco


hemicyclia, flue arcus.
more, quae Mathematici vulgo puntda folent appellare.
vf.
CAESARIS ARATEA. '
085

vf. 454. tncdiis et lucet in vmbris ] Ms. mediis et

lucrt.

vf 455. La&rus hie orbis nullo minor orbe rotatur ]


Ms. nullo minus orbe. Putat Gtotius, hunc verfum, cui
Arateus refpondet nallus, e,ffe fuppoiititium , et ex eo,
quern infra habes:
Bos inter medius nullo minor orbis habetur,
quodammodo confiftura.

vf. 456.] Grotius ad h. I. „Verfus hfc plurimi,

immo fere omnes, in quibus fidera deferibuntur, quae

Trupicum Cancri attingunt, corrupti, mutilati, transpo-


£iti , aliisque fuppofititiis interpolati funt, adeo vt cum

Arato iis nihil conueniat; quare refeftis iis, quae fuper*


flua vifa funt, additis paucis, quae neceffaria, transpofi-
tis in fuum locum, quae dillita, mutatis, quae mala vifa

funt, hanc tralationem ex conieftura concinnauimus, ita

tamen, vt nusquam riimiura a leftione Mfti recederemus.“

vf. 458. 459 Per Geminorum humeros currit, vefli.


-

gia tangit Aurigae, plant amque trgit PerJ'eida laeuam ]


Ms.
Per Getnitios currit medios, veJUgia tangit
Aurigae , plantanlque tegit Perfeida laeua.

Geminorwn humeros referipfit Grotius ex verfu : Et Ge-


mini s humeros.

vf. 460 — 463. Transuerfae Andromedae fecat et la-


ter a vtraque tattu, Et totam absque humero dextram;
turn Candidas ora Ctjgnus habet, pariterque Fcri perni-

cia crura] Ms.


Transuerfae Andromedae fecat vtraque latera taffit

Et totam ab humero dextram fumtHa vngula curfu


Diuidit et Sagittiferi medium pernicia crura.
Ferum intellige Equum. Sunt cirXcti b‘ "irxsioi Arati.
;

286 NOTAE AD GERM ANICI


vf. 464 — 469. Apponam hie tantum verfus, quern-

admodum in Mfto Grutii leguntur; vt conferri pofiint


cum iis, quos a Grotio emendates in textu exhibui:
Hinc alius rap it orbis iter, turn candid us ora
Cycnus habet, iuxta cubito lucet fuper ipfum
Nixa genu facies, ct primis ignibus Anguis
Efug it at Virgo totus Leo, totus in ipfo
,

Cancer, ab adwrfis ontnetn fecat ille Leonctn


Clunibus, hirfutique iubam per pectoris exit.
Cancro qui fulgent oculi, cui regula currit
Per medios , fee diuidit later a vtraque tangunt
Et Geminis humeros, et Tauri vngula dextra
Radit Ophiuchi humeros vafeos fulgere notabis.
Hunc 0SC0 in partes fi quis diuiferit orbem —
Verfus vltimus in textu noftro Hunc o&o etc. clarus eft,

fed coaftus. Dubitat itaque Grotius, an non, a Germa-


nioo omilTus, a Monacho fit fuppletus. Caetera omnia,
quae in Milo leguntur, aut inepte ob fimilitudinem repe-
tita ,
aut ex alius feriptoris Phaenomrnis perperam hie

inferta funt. Poterunt etiam loci oftendiArati, e quibus


fingula translata funt; fed non eft tanti.

vf. 469. 470. Quinque fuper terras femper fulgere no-

tabit , Abdi tres vndis, leuibusque latere Jub vmbris J Ms.


notabis, Abdit tres vndis.

vf. 473 — 476. Tunc habet aetherii curfus fafeigia


futnma, Ere&oque polo Phoebus non applicat vnquam Can-
dentes currus; aduerfo nititur orbe. Bum tangat me las
promts dcuoluitur inde] Ms. Tunc habet aeterni cufeos —
Erecfoque polo brruibus non applicat vnum Caudentis cur-
fus. Auerfo — Bum tangant metas. Senfus loci, ficut

Grotius eum emendauit, eft: Cum Sol ad Circulum Can-


cri peruenit, iam in fummo eft; neque enitn ad polum
ipfum poteft pertingere; eo vsque igitur fcandit aduerfo
quafi

Digitized by Google
:

CAES AKIS ARATEA. a87

quafi coelo ;
deinde pronus iterum in Auftrum declinat.
Auienus vf. 984.
— ncquc celfum fcmita in axetn
Sidcris erigitur ; via rurfum not a iugales

,
Sufcipit , inque Noturn rutili redit orbita Solis.
Quibus fimilia in Arato deeiTe videntur* nifi haec Atiie-
nus, quod probabile eft, ex Germanico expreJTerit
vf. 477. Hie Boreae propior ] Ms. Nine Boreae pro-
prior. Male.
vf. 478. 479. Aegoceros metas hijemis gtaciatibus Au-
firis Aeflatisque tenet flagrantia ftdera Cancer ] Ita Ms.
qui in pofteriori verfu habet quoque flagranti pro flagran-
tia. Coniicit autem Grotius, verfus hos duos locum in-
ter fe mutare debere, vt ille, qui de Capricorno loqui-
tur, fit pofterior; nam fequitur ftatim:

Hoc medium fidus findit deuexior orbis,


quod ad Capricornum neceflario referendum, docent ilia

Aratea Ph. vf. 501.

“hXkoi b' ctvTiouvTi voru ftdoou aiyoxtpijx


Tdp.ru
vf. 482. 484. velocia crura Contingit Canis, et Le-
poretn iam dejecat imum, Defecat et facrae fpeciofa aplu-
ftria puppis ] Ex Grotii emendatione. Ms. ita

velocia crura

Conflgit Leporis, Canem iam defecat imum,


Defecat et facra fpeciofae plufiria puppis.
vf. 486. niagnus micat arcus in Sic mauult
Grotius. Ms. magnus micat orbis in illo. AratUs Phaen.
vf 506.

— iv uxl to£ov xyxvou To£evriipoc'


Magnum arium fupra quoque dixit Germanicus:
Belligeri Titan magnum cum contigit arewn
vf. 492. Phoebus radiatos extulit ignes ] In Mfto
erat fpatio vocante r d atos, vnde Grotius radiatos fecit.
'
, vf.

Digitized by Google
t

388 NOTAE AD GERMANICI


vf. 494. librato pondere mundi ] Sic emendanit Gro
tins. Ms. fidere mundi. Verum Auienus vf. 58.
Cur fpacium lucis madidae cum tempore A'oftis

Libra ccltrque Aries dimenfo pondere Olympi


Aequarent —
Dimenfo Auieno, qnod Germanico librato h. e. aequo-

to; nam tnundum nihil aliud efie, quam coelum , iain

notum.
vf. 498* duo Jidera cruris ] Habet enitn Taurus in

texo crure duo fidera, alterum^ in genu, alterum in.vn-


gula. Vide Hygin P. A. 11 , ai. et Schaubach ad Eratotlh.
Catafterism. p. 90.
vf. 499. At medium ] Ms. Ad. Male.
vf. 500 501. Coruique querent is, Ultima deficiunt

nigra quae fidera caudd~\ PolTis ex fabula coniicere!

Coruique gerentis. Dicitur ctvith Coruus in fabula Cri-

terem gerere, quod tamen in afterismis aliter ell. Sed


fatius ell, querent is inferpretari xpaig’ovTos. Coruus au-

tem in cauda eft Hydrae. Quare bene lubiungic Germs-


nicus:
Vltima deficiunt nigrd quae fidera caudd.
(Tn Ms. legitur qud pro quae. Minus bene.) Sunt em’ra

ftellae illae obfcurae. Hyginus in alterismo ifydrae: i»

quinta vsque ad caudam nouem (habet ftelias) o nines ob-

fcuras. PefTime fcholiaftes Germanici Anonymus odto da-

rns pofuit, quamquam ftellae hae non lint extremae ob-


fcuritatis, fed quartae vel quintae magnitudinis. Coruus
nullas habet in cauda fteilas. Eas Germanicus ait defi-
'
cere, vifui noftro imputans, quod re vera nihil eft.

vf. 50 ?. Hie etiam celfe genua afpicies Opiuuchi ] Ita


hunc verfum legendutn cenfuit Grotius. Ms.
Et celji mediam partem Anguis et a medio Ophyu-
cum.

Poftit

Digitized by Google
; -;

CAESARIS ARATEA. '


289
Podit haec leftio iuuari, vna voce, quae temere repetita
videtur, deleta, hoc modo:
Et celft partem Anguis et a medio Ophiuchum.

Sed quia Aratus et alii genua tantum expriraunt, de An-


gue etiam non meminerunt. Emendatio Grotiana a fcri-
ptura Mfti non nimium recedit. Pro medium habes etiam
pro anguis et habes ajpicies vo* celft manet; Opkiuchi
cafus tantum tnutatus ; a medio deletum eft, quia ex re-
petitione vocis medium natum videtur.
vf. 504. Nec procul inde Aijuila; at toto capite in -
cubat ardens ] Ms. omittit at. Male.
vf. 505. longue Jpatio ceruicis inkaeret ] Ms. longe.
Sed bene refcriplit Grotius longae. Germanicus fupra:
Et capite et Longa ceruice inftgnior exit.
vf. 506. quorum tradus] Ms. adus. Perperam.
vf. 507 Redus per medios decurrens traiicit nar/r]
Legit Germanicus non male in Arato Phaen. vf. 525.
»p<?o« TBpi/3 ctkktrcti oU-wv , vbi vulgo cpdout habemus,
qitam le&ionem fequitur Auienus vf. 1021.
Eos omnes recto contentos tramite coeli,

Difiantesque pari /patio ftbi, transigit axis.


vf. 508. fine fine rotantur ] Ms. notantur. Male,
vf. 510 — 512. Quartos in obliquum tres vnus colli

gat orbes; Partibus extremis diuerJos implicat ; vnum


Inter vtrumque fecat medium , deuedus in ilium, ] Ms.
Quartos in obliquam — colligit orbes — extremos diuer-
fos implicat vnus — defedus in ilium. Senfus eft: Zo-
diacus tres alios contingit, extremos tantum tangens,
medium per medium fecans. Germanicus fupra: x

Interualla trium diuer/us colligit vnus


Verfura vltimum poftis etiam ita legere:
—— vnum
Inter vtrumque fecat medium, defedus ab illo,

vt mutua interfe&io Zodiaci et Aequatoris indicetur.


Vol. Jl. '
T „
vf.

Digitized by Google
, }

39 ° NOTAE AD GERM AN tC I

vf. 521 — 523. In frx fgniferum quis ft diuiferit or-

ient, Aequales partes J'uccumbit regida hints Inferior

ftgnis, fpatii tant unique tenebit Vna ,


fui later is quan-
tum a Tellure recedit ] Ita hos verfus conftituit Grotius.
In Ms. corrupte verfu fecundo: Aequalis Aries pro At-
quales partes — Idem : Inferior ftgnis Jpatiis, tantumque

tenebit Vna fuis lateris. Cf. not. ad Arati Phaen. vf. 541.

Vol. I. p. 429. Lotus ell linea re£ta: Sic Germanicus

fupra vf. ib8-


— quantum latus a pede dextro

Cephios extremam tangit Cynofurida caudam


Tantumdem ab laeuo dijlerminaU
vf. 525. Nec tamen humanos vijus fugit vltimus or-

bis~\ Videtur- Germanicus male intellexifle verlum Arati


Phaen. vf. 541.
"Oqoov h’ cipSxXyo'o jio’hrji cevorsfiverxi xuyij

cuius fen l us. eft :


Quanta ab humano je tendit linea vifu.

vf. 526. Hacc via Solis erit bis fenis lucida ftgnis

Perrinet hue elegantiflimum fragmentum operis Germanici


de planetis et fignis Zodiaci eorqmque operationibus cob-

iunftis,'a Grotio editum et emaculatum, quod a me hie

quoque adferibi le&oribus hand iniucundum fore fpero:


Vna via ejl Solis bijjenis lucida ftgnis;

Hac rapilur Phoebe , per idem* Cythereius ignis


Fertur iter , per idem crijiatus vertice Manors,
Mercuriusque celtr regno coeloque verendus
Jupiter, et trijli Saturnus lurnine tardus.

Omnibus his gemini motus , quorum alter ab ipfis

Nafcitur , et proprios ojlendit fidi re nifus,

( Tunc mundum J'ubeunf lento pede ) concitus alter


Inuitus rapit , et cocli circumrotat orbem.
Annua Sol medius deftgnat tempora; Phoebe
Mcafrua ; nanque anno Solem remeare videbis,
.
Mo Pit vnde fuos currus per Jigna volantes.
Hoc

Digitized by Google
: ,

CAESARIS ARATEA. a 9*
/

Hoc peragit fpalium breuiore eitatior orbe


Menj'em explcturis Phoebe contmta di.bus.
Annuus ejl Veneri cut jus; neque tardior ilia

Mcrcurius ; binos Gradiuus perficit orb s.

In Mfto Grotii, vnde hoc fragmentiira defumttim , brs erat

Phoebee duplici e notatutn, quae antiqua eft literae grae-

cae if apud Latinos fcriptura. Habebat idem liber cinum-


not at pro circumrotat et ttam qua anno pro nanque an-
no. Deinde verfas, antepenultiraum praecedens, ita erat,
exaratus
Hoc peragit /patio breuior citatior orbe.

Item Contempt a pro Contenta, et Annus pro Antmus, et


li quae limilia.

vf. 528. qui prodidit Hellin'] In Cataleftis Pithoei


Carm. de Sign. coel. p. 167.
Proditor eft Helies it portitor Europaeus.
* !

Apud Pithoeum et In Grotii notis p. 2a male impref-


fum: Proditor Europes.
vf. 530. Sopito vigile ,
incefto donauit amori] Sic
bene emendauit Grotius. In Mfto:
Sopito vigili incefto donabit amore
amori antiqua ablatiui forma.

vf. 532. Europe thalatnis et virginitate reliffa ] Ms;


Europae — relictae. Male. Thalamus life nihil aliud

quam patrios Penates iignificat. Ita Helerfa apud Ho-


merum 11 . Ill, 174. dolkxuov yvairovc re kirovox.
vf. 533. mcndacia J'enfet Litora] Emendauit Grotius.
Ms. habebat Litore nefcio an melius.
vf 534. partus enixa] Ita loquitur Tupiter Taurus
ad Europam apud Mofchum Europa fub tin.

’E£ i/x 4 dtv hi nkcrove polka, Qvaexi vtxe.

vf 540. Sidere donauit, Cancer , Saturnia Tuno ] Sic


iam ante Grotiutn emendauit Scaliger; eft enim xvottTpo-
Vulgo Canerum. Auienus vf. 391,
» T 2 — Hie
ays NOTAE AD GERMANICI
— Hie etenim Lernaei gurgitis Hydrant
Vreret Alcides cum flammiger, aujus in ipfum
Repere vifforem —
Cf. Schol. German, et Hygin. P. A. II, 23.
< vf. 541. numquam fecura nourreae] Auienus 1. L
,
— ajlraque Cmcro
Juno noucrcaks vt Jcmper proderet iras
Praejlitit. —
vf. 542. pia Virgo ] Similiter in Cataleftis Pithoei

p. l6g.
Ajque Leo primus labor Hercutis, et pia Virgo.
vf. 544. Scorpios hittc duplex, qttam caster a pojjtdtt

orbe Sidera, per Chelas geminato lumine fulgens ] Sen-

fus eft: Scorpium duplum tantnm fpatium pofTidere, quam


caetera, vtpote cum Chelas in fe compleftatur , vnde
piya dvjptov Arato audit.

vf. 545. Quae mihi diEfa canant magnum fcelus Orio-


nisi — ] Ita haec legi debent, per parenthefin et dav-
fiaoTiHiHt , rerte id oonente Grotio, qui etiam fcelus re •
pofuit pro Jidus, vt eft in Mfto. Occafione Scorpii enim
in Orionis facinus cum indignatione inuehitur poeta.
vf. 547. fupplice plaufu ] Scholiaftes Germ, de hoc
Sagitta'rio: qui inter Mufas faepius commoratus plaufu
cantus earurn di/Iinguebat. Et hue ailudit Croti iiue Cro-
touts nomen iili tributum. Phoebea anna in verfu fe-

quenti videntur effe arcus et fagitta.


vf. 549. Cochlidis inuentor ] Ex emendatione Grotii.
Vulgo: Poplitis. Theon: c ik Alyoxsp*( o;iottc iart rj

alyl. K uri\<jrtpta§i\ ik sis n/iijv roil Havoc. Etc yap


rovrov fiSTsfikijdii iiwxofievot ftsrx rtSv akkaiv Stir.
Evps ik ot/TO( ttjv uoxkaua iv ry SaXi-suy '
ito TKpxoij-

/xov iv ovpavu! ix$voe ex s ‘- *H on ovvrpetyoc dart too


Ato'e. Hunc ex parte interpretatur Hyginus P. A. II,

28. Hac etiam de caufa eius pojleriorem partem Pifcis


CAESARIS ARATEA. 295

effe formationem , quod muricibus, i. e. maritimis conchy-


His hojtes fit iaculatus pro lapidum iaBCatione. Schol.
Germ, ex Hygino: quod Dicolon inueniffet in mari, ideo
Pifcis cauda notatum. Vbi limiliter transpofitis literi*

Cochlidem legendum. Ko'xkxxsc, xoxkxSec, xoxkiiec,


fen xo'%Ao< funt kldxxiQ ti iv ro?e vixsiv , lapilli aquatici.
cuius Titania fiatu ] Supra:
—- Cum vis Titania fiatu
Btllanttm eft mirata louem —
Titanes loui arma inferentes mirati funt ilium bellantem
et ipfos fagantem folo Aegipanis flatu. Theon: rS is
qXV xvrov txvixu x xkovpivu rove Tirxvxc drpdyf'xr0.
vf. 551. Ct fuerat genrinus forma] Refpicit poeta
eo, quod Capricornus fit rwv hpoptptvv xarptvr. Sic
ipfe alibi:

Aut vbi confurgit Capricornus et ipfe bifornus.


Manilius Aftroti. II, 170.
yftqu' ex diuerfo commiffis corpore membris,
Vt Capricornus , et hie qui tentum dirigit arcum
IunctusEquo —
Cf. ibid. I, 409. Schol. de Signis Zodiac: loquens: Item
quart um quoque eorum
• ,
aut Tropicum , aut folidum et de-

forme. Lege: Item quartum quodque eorum aut T. a. f.

aut biforme. Et paulo poft pro deformia legendum bi-

for mia.
vf. 553. patriamque pauentem] Ex emendatione Iof.

Scaligeri. Motu enim Catilinario natus Auguftns, ho-


rofeopante, vt putabatur , Capricomo. In Mfto: patri-

atnque parentem.
vf. 556. Deucalion paruam defundens indicat vrnam ]
Ita emendauit Grotius. Mendofe in Mfto:
Deucalion parum defendens indicat vlnam
Manilius Aftroo. 1, 273. t

Poft hanc iufiexam defundit Aquarius vrnam.


T 3 In
394 NOTAE AD GERMANICI
In Catal^ftis I ithoei p. i68-

Diucalionis aqu i et Pifces poflrema figures


vf. 557. Sjnae duo numina PiJces ] Ms. duo no-

mina. Lectio noftra ex emendarione Grotii'aut omnino


explicanda, quia omnes Pifces colunt Syri, tefte Cle-

mente Alexandrino, atit de hifee Pifeibus tantum intelli-

genda, quorum alter Venus Syria, alter Cu.'ido. \'ide

Hy^in. P. A. II, 48- Schaubach ad Eratofth. Catafte-

rism. p. 1 r 3- ' ,

vf. 558 -
— 562. Temperat ; kune iternm prardiffus na-
feitur or do Lanigrri et Tauri, Geminorum, pojha Cancri,
Tunc Leo, tunc Virgo , turn Scorpios, Ar quite m usque,
Et gelidus Capricornus , et imbriferi duo PiJ'ces. Aeui

perfeSi diui/us tollitur orbis ] Primus verfus manifefto


corruptus eft et quatuor frquentes omnino fpurii funt.

Neque enim rum iam omnia (idera rerenfuerit Germani-


cus, potuit eadem rppetere, neque ipfa verba cohaer«‘nt.

Quintus verfus ne fenfum quidem habet. Rurfus alii ver-

fus hie defunt, quod ex Arateis facile liqaet. Defunt


enim omnia, ^quibus franslati fqerunr verfus Aratei poft
fiderutu Zodiaci enumerationem , vsque ad ilium: OS x«v

ivofiXrjTov ( Phaen. vf. 551 — 559 )


vf. 567.^568. Cetera turn proms ardentia fufpict

flammis, Quid cadat, aut Jurgat , jummout feratur ab

orbe ] Ex emendatione Grotii. In Mftp:


Cetera turn proris ardentia, fufeipe flammis,
Quid cadat vt Jurgat fummoue feratur ab orbe.

Pronas flamtnas dicit, quia ad nos verfae funt. Summo


ab orbe ferri vocat /xeeoopixvsiii.

vf. 569 — 571. Quant oue exfiliunt fpatio cum caerula


linquunt ; Narnque aliud pernix , aliud maiore train tur

Mole alio , Qccanum tardo linqurntia pajfu ] Non funt

haec ex Arato. GrotiUs mutauit quaedam. In Mfto:


catrula lingunt — alius pernix , alius maiore — liq'uentia
;

CAESARIS ARATEA. 295

pajfu. Senfus eft imperfeftus ob verfus vnlas pluriumue


defe&um. Non imtnerito dubitat Grotius, an haec ad
Phaenomena, an potius ad alteram opufculum, in qno
forte de ortuum et occafuum temporibus egerit Germa-
nicns,- pertineant.

vf. 572—578. Mendofe liaec in Mfto leguntnr ita:

Quod fine fine cam folis via forte latebit,


• Occulet autfignum confccndens vertice coelum
Alius Athos vel Quiltenc vel Candidas Haemus,
Gargaro nauti dens Superisue agitatus Olympus,
Turn dextra laruaqus fimul redeuntia fignis
Sidera fi nor is , nuniquam te tempora ttoAis
Efugient ,
nuniquam vent us Tithonitis ortus.

Repofuit Grotius iure fuo in verfu pritno: Quod ft nube


caua verfu tertio: vel Cyllene; verfu quarto: Gargaron
aut Ide verfu vltimo: veniens Tithonius. Expreflit Ger-

manicus ifta Aratea (Phaen. vf. 563):


—— dr dp si vstytesai pikxivxi
Tlvovr y opt of nsxpvpuivai dvrikkoisv
'Ey par ixspxopdvoioiv dpyporx icoiyaxrSou'
In Arati textu noftro vitiofe itnpreflum eft pivxivxi pro

pikxivai. Tithonium Ortutn dixit Germanicus ab Auro-


rae marito.
vf. 579. Cum primum Cancrum] Sequitur pars ter-
tia ex diuifione noftra, cui adftipulatur Leontius de Sphae-
ra Aratea Vol. I.. p. 258. 'Akkot pyv oHre ixe'v 0 kaSs"r

Xpy ,
ours (lege on) rov rrspl rdv drripuv key ov tie

r plot pipy bixipsT 0


“ Apxroe. Kx! sV pev r.c xpionv It-

hiaxtt rrepi rye rrpot xkkykx xvrai'j 3 lesi»e — iv it rip

Icvripiu rep! rye voavptvye xvrwv viro run xvxkicv ropy e,

y oroixteovv avrwv repot T Oue xvxkove rxiattoc' — iv l*

tu koiru retpl rye ysvouivye xuraiv spot rd dvx,rekkovr»


pipy rov Z miixxou trrdaswe. . .

T 4 vf.

)igitized by Google
: e

396 NOTAE AD GERMANICI


vf. 580. Minoae fertae coronae ] Ms. Minoiae, inuito

metro. Cf. Auien. vf. 1090.


581. Occidit et dorJo Pi/cis caudaque prior?] Ms.

dorfus Pifcis. Male Cauda prior dixit, non quafi duas


habitat, fed quia cauda priore occidit iHon&tv rtrpap-
pivot fecundum Aratum,
vf. 582. 583 > Mcrgitur in totos humrros Ophiuchus,
et Angitis Vltima cauJa micat, tortus habet ilia time -
dos j Ms. in totos htmero et or tits pro tortus. Grotiu*
ad h. 1. „ Videtur hie deeffe verfus. Et iam dudum ob-
feruaui in tertia hac parte, aut Gerraaoicum admodum
negligentem fuiffe in Arato transferendo, aut exferipto
res, quipquid repetitum videretur, fuo more deleuifle.

Dixerat Aratus Phaen. vf. 575.


'
ToV nxl sit ipovt xurdysi /uoyepov 0 $iovx»V
"
Kxpulvot in yovatraiv, xxTccya b' 0 (piv av>'sV*«
iyyvt *
Itaque ne nihil dicamus, hoc afferemus. Verfus fupra
vnus fupererat talis:

ftixa genu facies et primis ignibus Anguis.


Poflit videri verfus ille hue pertinere. Nam pro in yo-

iidrwv videtur Hyginus etiam iyyovumv legifle, cum et

ille Engonalin Cancro oriente occidentibus annumeret


Sed. diligentius infpicienti facile apparebit nallum hie er-

ratum librarii, fed potius Germanici. IUud in yovxroiv


merito neglexit, quia non poteft Ophiuchus occidere ad

humeros, hifi ab ipfis genubus, imo a pedibus. Hoc


. retie. Illud xvxivot iyyvt ifa intellexit, quafi diceret a

capite ad collum mergi , cum a cauda ad collum tnerga-


tur, vt res docet, et Hyginus: et attgurm totum praeter
caput et ceruicem. Videtur cum Germanico inteliexille

Cicero
—— clarumque recondit
Anguitenens validis magnum a ceruicibus angurtn-
Aider

\
CAESARIS ARATEA. *
397

Aliter enitn ad ceruices direre debuerat Quo in loco


epithetorum duorum coniun&io ihhyvta r/ infolens libra*
riis occalionem dedit nullo fenfu legendit Cancrumque
ruondit. Confentit igitur Cicero cum Germanico. Dn-
bito an et Auienus vf. 1098.
— Cancer prsmit ortus , et Anguem
Agmine qua vajlo fluitat caput, ajpera ceruix
Qua t timet, et fpiris qua t urgent peEtora primit.
Vbi fluitat caput dixit, vt Aratus de altt-ro Angue:
a ilvy xov ustyukrj ry vjfo*T*<. Germanicus igitur cum
dicere vellet, Anguis caput et coilum occidere, e con-
trario dixit, caudam et fpiras omnes micare, h. e. cae-

tera omnia praeter caput et ceruicem. “


vf. 584 - Nec multo Arftophylax hie longe fubiacet

aflro~\ Ms. his longe fubiacet aflris. Sed refte emen-


dauit Grotius. Aratus Phaen. vf. 579.
Ovi' av It’ Apxroipuka!; tip irokve ciutpcTtpudev
M tliav ijpeirioe, to S’ ixi xktov &vvw%ot jjbij.

Auienus vf. 1101. ,

Parte nec Arfturus difiabit multus vtraque


Alterutn Arati verfum Germanicus omilit.

vf. 585 — 587. Lumine qui primo] Quatuor, inquit


Aratus, (ignis cooccidit Arftophylax, Chelis, Scorpio,
Sagittario, Capricomo. Idem vult Germanicus; nam lu-

men primum Scorpii vocat Cbelas.


vf. 588 589. Sidrrea vix turn fatiatus luce Bootes
In terras obit , et noctis plus parte relinquit ] Arat. Phaen.
vf. 58a.
• 8‘ ixijv tyxsoc KoptaiiTxt,

B oukvTw ixixti xksTov llx* vvnroe’ lovspc.


vf. 593. Cornua et Eridanus liquido feret vtraque
coelo ] Non intellexit Germanicus Arati verfum (Phaen.
5890
II ivxa tyiptts xtrapov, xdpxee x apxretvsrxi ikktv,
T 5
- vf.
: , '

398 NOTAE AD GERMANICI


vf. 595. Quicqitid parte micat coelo, hac nafcent* fub
vndas Onine abit ] Ira verfum legi vult Grotius. In Ms.

Quirquid parte micat coclo najcente fub vndas.


Poffis legere: collo najccnte quia de iuba praeceffit.

Sed nihil hac de re Aratus. • Pro hac najccnte etiam re-

fcrib< re licet hoc najcente.

vf. 598. Quique genu pofito ] NeceflTario hie aliquid

deeft. Ait enitn Aratus, Lngonafin totum occidere prae-


ter genu laeuum. lam fupra coniecit Grotius, verfum
ilium
Sumvna genu fub verfa qua fe Lyra verfat,
tenet ,

poffe referri litera mutata ad eum locum, vbi coorientia


Librae rcferuritur. Poflis etiam eundem hue nulla muta-
tione reftrre, hoc modo;
{f
Mque genu pojito defejfus conditur vndis

Summa genu fuburrjd tenet; qua fe Lyra verfat


Crure tenus redit in coelum.

Idem dicit cum Arato. Cetera omnia, et genu etiam,

Cue iiciyovur/ix (hoc enim eft fumma genu) dextram,


vbi ipfe nititur, fubuerfa tenet, hoc eft viroarpitpei ,
vt

Aratus loquitur. Sed crure illo, vbi Lyra fe verfat, h.

e. dextro redit in coelum, quod fads uxvpohoydis dixit

pro nondum occidit. .

vf. 602. Totiusque Cants ] Verfus hie videtur Grotio


fpurius, quia praeceffit: et Sirius ipfe. Alius forte,
Arato hie a Germanico, non fatisfaftum putans, hoc ad-
didit, non videns, id cum praecedentibus non cohaerere.
vf. 604. Ddphinus notis iam turn defluxerit tndis]
Ex emendatione Grotii. Ms motis. — deflexerit. Dixit
Germanicus nptas vndas, quia Delphin eft Swipes. Ita

ferme Manilius Aftron. V, 387.


At quunt fe patrio producit ab aeqttore Pifcis.
vbi Grotius pro patrio legendum putat proprio, nara
proprium Pifci aequor, vt notae Delphiuo vndae; verum
optime

"Dicjiiized by Cgogle
, '

CAESARIS ARATEA. 299


optirae defendi poteft vuigata leftio. Apud eundem Ma-
nilium i, 272.

Pojl hunc inflexam dcfundit Aquarius vrnam


Pijcibus aJJ'uetas auide Jubeuntibus vndas. v

vf. 6c8- terrae qui proximus amnis] Terrae proxi-


mum vucat occidentem. Ita fupra:

Sidcrea vix turn fatiatus luce Bootes


In terram abit. .

vf. 609 turn tola latrbit ] Ms. cum tota latebit. Per-

perara. Idem in fequenti verfu male habet ad pro at.


vf. 610 — 612. at contra fublimior Hydra ferrtur
Cratera trnus, et /urgent apluflria puppis Argoae , to-

tusque Cam's] Veram hanc leftionem reftituit Grotins.


InMfto: Ttrra tenus traxit Surgrntia plujlria. Mendofe.
Grotianam emendationem firmat Cicero:
Craterque tenus lucet mortalibus Hydra.

vf. 613. Nafcitur, ilia ratis medio tenus arbore fa-

cet] Sic puto, verfutn hunc efie refingendum. In Milo:

Na/citur ilia ratio media plus arbore facet.

Qnaerit Grotius, quomodo plus, cum ipfa non major fit


quam a pnppi ad arborein fiuc malum? Emendauit ita-
que: media tenus arbore facet. Auie'nus vf. 1136.
— maloque tenus fefe rxrrit Argo,
Cum iam virgineos aether vehit altior artus.
Vermn etiam ratio eft corruptela. Repofui ratis.

vf 615. Exilit Ocrano ] Ms. Exilem Oceano. Male.


Alibi Germanicus: Centaurus in auras Exilit.

vf. 617. cauda minus attamen Hydra ] In. Mfto pro


Hydra pofitum ilia. Leftionis corruptela orta ex antiqua
Scriptura idea. Aratus Phaen. vf. 6(1.
’Akk’ "Tipy* ndxoTKi yxp iv ovpxv$ ijkidx xokkrj
Otipiji xv hkiClTO —
vf.

Digitized by Google
: ;

300 NOTAE AD GERMANICI


vf. 619. 6 io. Partibus hand aliis; nolle eluSata A*
prena II. s folet ilia vna coelo fe o/lendere Morfr] Ex
etueudafiune Grotii. Ms. corruptifiime
Partibus baud alii no&etn fluttuata fuprema
Bis folet ilia vna coelo ft o/lendere noSem.
vf. 622. Occafu f quitur] Ms. Occafus. Perperam.

vf. 623 — 626. Crure, ftmul Chelae fulgent, cum


Scorpius exit, Hand cunctatus abit
;
quum Chiron furget
ab vndis , Arcus que ipfa pio coelo rrferetur imago, lam
totis radiat membris miferabile Jidus.'] Ms. mendofe:
Crure fimul Chelae fulgent cum Scorpius exit,

Turn totis radiat membris mifeiabile Jidus;


Ac cum tantus abit, quantum lira Jurgat ab vndis
Argofipia fuo coelo refertur imago.
Verfum vnum transpofuit Grotius, Arato (Phaen. vf. 620.)

poltulante. Cf. ifta Ciceronis:

Hie ginus, et fur am cum Chelis crigit alte;


Ipfe autem prarceps obfeura nolle tenetur.
Hum Nepa et Arcitenens inuijant lumina cocli.

Nam feemn medium pandet Nepa; toller e vero

In coelum totum exoriens conabitur arcus.


Abit dixii’fe videtur Germanicus, vt lupra exit, pro ful-
get et exilit pro oritur. Referendum autem hoc verbum
etiam ad illud praecedens Crure. Chiron eft Sagittarius.

In Cataleftis Pithoei p. 168.


Ccntaurusque fenex Chiron, et cornua Capri.

Et illud ibidem:
Tu geminus Chiron et Corniger aequoris alti.

Vbi geminus nihil aliud eft quam biformis. Verfum pen-


vltimum olim ita refinxerat Grotius:
Argods ipfa pio coelo referetur imago;
quae quidem lettio qnamquam propius ad Mftutn, nihil
taraen ad fenfum erat. Pium coelum dixit poeta, vt fu-
-
• pra

>
8 '
;

CAES AR IS A RATE A. 301

pra de Lyra: pio coelo nitet. Occurrit quoque miferabile


jichts iam fupra:
Succiduis genibus lapfunt et miferabile Jidus.
vf. 629. 63O. Imperfecta redit coelo turn tota Corona,
Et Chiron pius ad caudam cognofcitur imam ] Male Ms.
cum tota Corona — Chiron prius — cognofcitur vna.
vf. 631. Pegafus abfeondit toto tunc pcBlore pennas ]
Grotius coniiciebat vertice pro pedtore ,
quia Aratus
Fhaen. vf. 627. habet:

T Sjpoc dirotxoptvijv uetpetkijv perabJsrcti "ir-rof.


Sed Gicero quoque caput non exprdlit:
Hie fe iam tot um caecas Equus abdit in vmbras.
Verfu quoque fequenti pedtus nominat Germanicus, quod
non nominat Aratus. Sed mens Germani'ci et Arati, G
refte fpeftetur, haec eft: Equu3, qui ante capite et colio
erat fubmerfus, nunc totus occidit. Et hoc eft: netpaXyr

/lerxiutTcu "l tto(. Cycnus, qui fub virgine pedtore et


pennis occiderat, nunc totus recedit. Hoc enim eft:

Pratmerfus pePtore Cycnus.


vf. 633. 634. Abdttur Andromtdae vultus; Pijlrisqut
marina Octano tnfequitur venientis Virginis ora] Ex
etnendatione Grotii. Proponit idem primum verfum hoc
modo iegendum:
'
Abditur Androntedae vultus; fed maxima Pijlris.

Senfus eft: Andromedae vultus occidit, quam Oceano


venientem infequitur Piftrix, cui crifta adhuc in coelo
fulget; nam vt Aratus Ph. 632. it kotp/ijv rsrfupfiiv ov

&XP xst P o-urrjv Auvtt Capite occidit. Auienus vf. 1 174.


Tingitur ab fpina capiti quae proximo fumrno efl.

In Mfto legebatur:
Ardet et Andromedae vultus, prijlis et maxima
OccaJ'um fequitur venientis et Virginis ora.
vf. 636. Regalis Cephcus ] Videtur deeffe verfus fi-

tnilis illi Ciceroniano :


Plane
,

3©a NOTAE AD GERM ANICI


Banc contra Orpheus non offat tendere palmas.
DilTentit autem Germahicus ab Arato; num cum ille '
di-

xiiTet ,
Cephea capite , marm et humero fubmergi , verius

Cephea intattum ab vndis dicit, quia in eleuatione C nidi


et fimilibus Cepheus non occidit. Regalem vero dixit

ipfum Regem.
vf 637. cum clarus fugerit Amnis~\ l\ 1 s. male: quam
clarus fulfrrit annus. Simui enim Scorpius oritur et

Erid.mns occidit.
vf. 639. Sis vati plara+a] Ms. ft. Perperam.
vf. 641. contingrrc vejlcs ] Ms. qui tangere v.

vf 644. anguffo Jlipite"] Angulhim ftipitt-m vocat

poeta, quod Aratus xepovqv aut potius itpofioXiov flue

atfvvqv, qualem habere fertur Chiron, fimiliter Venator.

Erant autem ftipites acumen habentes, quorum faepe

tnentio in Cynvgeticis Xenophontis.


vf 645. dono dahat Oenopioni'] Auienus vf. 1193.
Audax vt facinus donum ford Oenopioni.
vf. 646. Hand patiens fed enim Phorbi germana re-

pent’] Ms. Ad patiens etenim Phocbi. Mendofe.


vf 647 mrdid tcll’ire reuulfi] Ms. reuulfa. Cf. Arat.

Phaen. vf 642. »-J0Lp^q^x<tx piesccc ItulrepSe xo\ocvx(.


vf 649 Pariite mortaUs ] Simii? epiphonema iliud

Auieni hoc loco vf 1 199. ,

ijla furori
Prae.mia debmtur; J'unt hacc commercia laefts

Semper Numinibus — •

vf 650. Horret vutnus adhuc ] Auienus vf. i2or.


' — met us hie, metus acer in afro
Permand —
vf. 651 — 653. d quanquam parte retrffa Teli pacne

fugit , tamrn altis mergitur vndis, Scorpius ardenti cum


pcctore conttgit ortus ] Ex emendatione Grotii. Ms.
corrupte:
— . et

Digitized by Google
CAESARIS ARATEA. 303

— et quamquam parte rdicta


Caeli par nr fair it tamen alt is mergitur 'vndis
Star pi us ardent i cum pretore contigit ortus.
Hyginus Oriona Sagittario oriente primutn occidere dl-

cit; Aratus Scorpio: quas fententias vt conciliet, ait Ger-


manicus, quamquam Orion fugiat fiue occidat iam turn,'
cum pars aliqua Teli, b. e. Sagittarii, orta eft, tamen
poffe etiam dici, Scorpio oriente, fubmergi, parte fell,

priori, vt et ipfe Hyginus in afterismo Orionis teftatur.

Telum dixit pro Sagittario, vt faepe Aratus ro£ov ,


quod
tam telum quam arcum defignat. Arat. Phaen. vf. 305.
*Hro( yxp piyx rcl-ov olvikutrxi iyyvdi ndvrpov
T ogevrqt ,

vbi Germanicus et Cicero arcum pofuerunt. Auienus te-

lum vertit vf. 691.


Hie matutino veniens procul aequore Telum
Erigit e pelago ; Telum trahil vltima cauda.
Quo in loco fimiliter vulgo Coelum legebatur, quod Gra-
ta conie&uram, firmat.

vf. 654. Nil Juper Andromcdae, nil Prijlis ] Mg.


bis: nihil.

vf. 655. 656. In caput atque humeros rapit orbis


Cafftepeiam ,
Decliuemque trahunt arterni pondera niundi ]
Ms. mendofe : CaJJiepeia — Declinemque trahunt aderno
pondere niundi. Cf. Arati Phaen. vf. 653.
vf. 657 — 659. Corruptaque cadit forma, certauerat
olim Qua fenis aequorei natis cum litore Canchli Dondos
et Panopes fpeUaffrt flulta choreas] Ita verfus hos re-
ftituit Grotius. Ms. cadunt — Qua finus aequorei natis,
cum littore Cancri — Scnex arquoreus eft Nereus, aAioc
yipmi apud Graecos. Litore Canchli fubftituit Grotius
ex Piinio, qui Canchleos nominat ea ferme in parte,
vbi Cepbeos regnum. Malit forte alius Crnchri, fed

Cenchrea procul ab Aethiopia. Quod autem Aratus dixe-


rat
' 3°4 NOTAE AD GERM ANICl
rat Phaen. vf. 660. ersQdvoio rt itvrtpx %vh\x, non
magis Girmanicus intelioxit, quam Cicero vel Auienus,

qui omnes de Corona feptentrionali intelligunt. Scho-


liaftes quoque graecus hoc in loco nugatur. Solus Hy-
ginus monet , intelligenda ifta Aratea de corona Sagit*
tariL 1

vf. 66o. Totius ferta Coronas ] Ms. totiensque ferti

Corona.
vf 662. 663. Cruribus exfpe&at Chiron obfcurior Ar-
cum, Corpore iam vajlo, iam toto vertice clams'] Sic

legic Grotius mutatis et transpofitis vocibus. Ms.


Cruribus exfpectat Chiron obfcurior arcu,
Corpore iam toto vajlus et vtrtice clarus.

Quod fequitur Turn fra , de Scorpio adhuc intelligent

dura ,
non de Sagittario.

vf 666. lacua minus aequora linquit] Ms. lincunt.

Perperam.
vf. 667. remeabilis Arcus ] Ita raauult Grotius. Ms.

arcu. Per Arcum totum Signum Sagittarii indicat etiara

Aratus, vt fupra dictum eft. Remeabilis dixit German]-


cus eodem fenfu, quo Auienus reparabilis alibi:
— abjoluit tot os reparabilis annos.

vf. 669. Expulit, et celfts] Deeft copula in Mfto, qua


verfus carere non debet
vf. 679. 671. Jed trunca recepta Defmrt ejfe man »
rediens deformis imago ] Ex emendatione Grotii. Mi.

Drfimt ejfe manum mediis deformis imago. Mendofe.


Engonafi iam ortus (hoc enim eft rediens, vt fupra:
Crure tenus redit in coelum, et infra: rediens cum fiierc

Cepluus) manum laeuam recipit. De capite tacet.

vf. 672. Cycni dextrrot penna ] Hoc ex Arato non


eft; verum tamen; neque enim Lyra oriri poteft, oili

vna dextera Oloris ala oriatur. Quod vero fequitur ra-


dit tellur em, ideo eft, quia didicerat Gerinamcus, Cepbet
in

Digitized by Google
CAESARIS ARATEA. 305

in ilia poli eleuatione oriri non poHTe. Diserat autem


Ar.ttus, oriri eum rrif&aoe &XP 1 * ,
qaod alitor Auienus
interpretatur ,
quam Hyginus et Marcianus Capdla. Auie-
nus, quad a pedibus vsque ad hnmeros fit confpicuus,
quod vefifimilitis ; neque enirn verum, vt diximus. Alii,
quafi folo capite et huroeris oriatur.

vf. 676. 677. Argoaequc ratis qua flexile lignum In


puppim formatur, adhuc apluftria lucent ] Ms. perpe-
rara: flexile fignum. Eft flexile lignum xyvfouo;, curuum
Auieno. Apluftria non ea, quae in inalo, vt vulgo pu-
tatur, fed in puppi, xtykxorx Graecis, vnde etiam no-
men dedu&um ,
quicquid nugetur Feftt mutilator. Cete-
rum videbantur Grotio hie deliderari verfus aliquot de
Auriga refpondentes Arateis Phaen. 679.
'AAA.’ tux’ ’Hvioxv “Epityot, tub’ tnkevlij MS
Et/Su'c xtipx 0VT0Ll —
Sed potuit Germanicus quoque illos omififie, quia non
ad rem facere videbantur.
• vf. 680. Atque omn-rn ornatum vencrandae Numine
puppis ] Ms. omne ornatum. Vitiofe. Intelliguntur apltt~

flria. Feftus: Apluflria nauium ornamrnta. Puppim di-

ck G. venerandam Nqmine, quia in puppibus erant tx-


*(tdv 7iax et Deorum effigies. Erat autem Argo in tutela

Palladia. Valer. Flacc. Argonaut. VIII, 202.


Puppe procul fumma vigilis poji terga Magiflri
Haejerat auratae genibus Media Mineruae.

vf. 684. Et paruns Delphinus ] Auienus vf. 1270.


Delphinum patulas promit Capricornus in auras .
Quod tamen deed in Aratd.
to

vf. 685- Emims exfurgit Minoia nota Corona ] Ver-


fus eft fpurius, videturque conflatus et deprauatus ex
duobus iftis:

Excipit Oceanus Minoae ferta Coronae,

Vol. II. V Et:


.

306 NOTAE AD GERMANIC!


Et:
Imperfefta redit coelo turn tota Corona.
vf. 690. non pe&ora triflia fetis ] Egregia Grotii
emendatio. Ms. turn peffora triflia ftrtis. Male. Chi-

ronis pe&ora equinis partibus adnumerantur. -Auienus


vf. 1375.
— perfiflit peBfore celfo

Ccrnipedis /peeks.

I vf. 691. Hydrant plus mediam tondit ] Vfitatins for-

fitan :
plus media. Sed poteft quoque plus mediam fer-

vari, vt faepius apud Latinos obuium.


vf. 692. Hanc Pifccs abdunt orti; totumque bifor
vutn ] Male Ms. Hanc P. addunt orti tumque biformes.
Biformis dicitur Sagittarius; fimilis in Chirone ratio,

nift quod hie non lit inter duodecim ilia celeberrima


fidera.

vf. 695. Pifcibus tile ftmul furgit, fed liberat ortus]


Ita legendum eft. Ms. et liberat ortus. Verum aliud eft

Surgere, aliud ortus liberare. Nam furgere eft ovx ylt/v,

imperfefte, vt loquitur etiara Aratus. Similis differentia

inter fugere et mergi. Supra:


— warn quanquam parte reteEfa

Teli paene fugit tamen altis mergitur vndis, *


,

Scorpius ardenti cum pectore contigit ortus.

vf. 697. 698. laetior ilia Nereidas, pant unique fugit,


coeloque refertur ] Ms. Nereidos, pontoque fugam, line

fenfu. Andromeda, inquit poeta, gaudet, fe Nereidas et

pontum effugifle, caufam foil, et locum periculi. Multo


hie auftior Aratus, ' qui ait, dimidium Andromedae fub

Pifcibus , dimidium fub Ariete oriri. Sed haec non tam


penficulate obferuat Germanicus.'
vf. 700. patrio fulgebit in ae there'] Aratus Phaen.
vf. 253.
i
— KsHovioptyoe iv Ak vary!.
Et

Digitized by Google
; ,

CAESARIS ARATEA. 307

Et Ibi Germanicus:
Moles ipj'a viri fatis eft teftata parentem
Tantus vbique micat , tantum occupat ab loue cor It.
vf 70i. 702. Perfea cum pennae reddunt, iant Plias
ab vndis Effugit, et dextro Tauri cognofcitur arvio] Ms.
Perfect cum. pinnae redeunt — Tauri et cognojcitur. Male.
Pleiades fub poplite Perfei laeuo fitae funt; itaque cum
eo oriuotur; funt autem Pleiades in dextro Tauri armo,
vt ex afterismis apparet, et hie indicat Germanicus. Ve.
teres tamen Aftropomi feorlitn eas a Tanro effingebant,
vt Hyginus docet A. P. II, a I. Inde intelligendus alias
Hygini locus in Tauri afterismo: Inter huius finitioncm
corporis et Arietis caudam ftellae funt FII, ruas Fer-
gitias noftri , Graeci autem Plriadas appellauerunt. Et
fchol. German., cuius locus ell mutilus: Ab exeijione
Tauri vsque ad id * quod feptem ftellae funt , quas quidam
Pleiades dicunt vbi excifio Tauri eft ropy Taupov. Ara-
tus Phaen. vf. 322.
Aefo'c pkv Tavpoio ropy vroxkxkirxi aurot
'
’SLptuv
vf. 703 — 705. trahitur fine curribus vtlis Myrtilus;
baud totum cernes; non integer ipfe In coelum redit ; at
pars dextrra mergitur vndis ] Ita verfus hos reftituit

Grotius. Ms. fine curribus illis — aut totum cernens,


cum interit ipfum — et pari dextera — Supra Germa-
nicus : Sic nulli currus etc.
vf. 706. efferet Hoedos ] Ms. effugit Hoedos.
vf. 707. Laeua louts nutrix humcro radiabit in ipfo ]

Ms. radiauit. Capellam, quae laeuufti Aurigae humerutn


obtinet, louis nutricem perhiberi, notum eft. Manilius
Aftron. I, 366.
Nobilis et muHdi nutrito rege Capella.

vf. 709. Cetera — perfclto fidere Jurgent ] Ms?fur-


gent. Male.
, 1

3°8 NOTAE AD GERM ANICI


vf. 710. 71 1. Tauro Pifricis pariter criftaeque reful-

gent Caudaque; vicinum ter r is iam cerne Booten ] Ms.

male:
Pift rices pariter — cernet.

vf. 713. Oceano Grminos rcmrarc reliffo ] Ms. ge-

nii no. Perperam. Arat. Phaen. vf. 724.


’Aptyorepot is volsc xxrxivoa-kvov ’OQisvxov,
. Me aoTuv yovxruv ,
Aibvfiue iri ur/ax rervx
$u —
, vf. 714. Totaque iam Pijlris~\ Ms. Pifcis. Male.

Arat. Phaen. vf. 726.


— ror ovxtTi Kyretc ovlkv
"EAasret/ dfityordpa&sv —
vf. 715. Eridani et primos deprendat nauita fontes ]

Ms. Heridani et primo deprehendat contra metrum. Pri-


mos fontes vocat Germanicus xparjiv axpr-qv (ita enim
in Arato Ph. 728. legi iubet Grorius, non irpooTr/t,) vt

Cicero: gelido delapjum lumine fontis, vbi forfitan famine


legendum. ;

vf. 717. 718. quae tempora noEtis Significent ] Ms.


male: quae tempora noEtes Signifleet.
*
1

NOTAE

Digitized by Google
CAESARIS PROGNOST. FRAGM. 309
» • ' 1 '

N 0 T A E
AD GERMANICI CAESARIS
FROGNOSTICORVM FRAGMENTS
FRAGM. I.

Eiralgauit hocce fragmentum e Mfto fuo Grotius; nam


in editionibus antiquioribus illud ddideratur. Agitur in
«o generatim de Signornm virtute et de Pianetarum firai-

iiter narura j
vecuin pofterior pars imperfefta deed.
vf. 1. 2. Grandine permixtas Aries niuibusque cadtt

cis Spargit vicinas fupra iuga triflia nubes J Ita emen-


dauit Grotius. Ms.
Grattdine permixtus Aries, niuibusque caducis
Spargunt vicina trijlis Jupra iuga Pifcis.

Mendofe vtique. Seufus ell : Aries montes altiflimos nu-


bi bus fpargit grandinofis et niuofis. Atqui dices, addit
Grotius, mrtgnam nimis e(Te diflVrentiam inter nubes et
Pifcis, quod in Mfto legitur. Immo vero eft tantum
parua. Aflronomi olim, vt et alii artium doftores, no-
mina vfitatiora notis fignabant talibus plerumque, vt aut

priraatn tantum literam cum poftrema, nonnumquam etlam


cum mediarum aliqua referrent. Id ex. variis notis ICto-

rum alionmque eft notiflimura. Itaque Pifcis ita nota*v

bant: PS. Sed Aitronomi Prognoftici vna cum Meteo-


rologicis nubes ita fignabant: NS. Sunt enim haec vo-
cabula faepifiime occurrentia; nam in iis, quae ab vfu
(unt remota, notas imaginafi, eft ftuitifiimum. Hinc igi-

tur natus librarii error. Primae vero vtriusque vocis


V 3
1
literae
,

310 NOTAE AD GERM ANICI


literae etiam fupra inter fe commutationem pafifae funt,

vbi pro Pigra minifteria Ms. habet Nigra.


vf 3. et ventos excitat acres} et ventos excitat Aries.
Perperatn.
vf. 4 5. Fulmina tunc creb)o iaculatur Iupiter, et

tunc Intonat emijfis violcntior ignibus aether ] Ms. Ful-


mina turn — Intonat emijfus.
vf. 6 . At Grminis} Ms. male: Ad g'mints.
vf 9. cum peffora feruent ] Ita legendum. Ms. cui
pro cum. Verum fenfus eft,: Leo erit ficcus, fed tunc
maxime, cum ea in parte fpe&atur, vbi eft peftus et

ftella feruidiflima, quae 0 tsfXixec a>pellatur.

vf. 11. 12. Lmius ejl Librae, fignttm; vix rorat in

illo. Scorpios ajfiduos coelo minitabitur ignes ] Ex em<*n-


datione Grotii. Ms. vix rort in illo — Scorpios afjidue
coelo minitabitur ignis.

vf. 13 — 15. Lentior in phatios veniet ; magis arua


quiet a; Atque truces venti dettja niue j'mrpe rigebunt.

Kara Sagitti/rro defeendunt flumina t err is.


] Ms.
Lentior in pluuias, magis inuenit arua quieta,
Atque trucis ventos, den/a niue faepe rigebunt.
Sagittiferique rara defeendit pluuia terris.
Dixit Germanicus: venti rigebunt, vt infra: Et rigor

accedit ventis — Sagitti/ero defeendunt vt fupra : At Ge-

mini s perflridunt.
vf. 16. Aegoceros aliis parcit, fed frigora durat ]
Senfus eft : Capricornus aliis omnibus i. e. imbribus, fub
minibus, tonitruis, ventis, parcit; fed fola frigoris vehe-
mentia nocet. Ms. vitiofe:
Aegoceros alia Jpargit et frigora durat.
vf. ai. Imbribus incumbit coelum ] Ms. Imbribus in-

cumbit in coelum.

FRAGM.

Digitized by Google .
,

C AES AH IS PROGNOST. FRAGM. 311

FRAGM. II.

_ Defcribitur a Germanico in hoc fragmento relatio et


coniunttio Signorum duodecim cum Planetis Venire et
Mercurio. Defunt hie quoque nonnulla, vt in principio

de Ariete; forlitan et in medio, et poll fim-m de aiiis

Planetis, Saturno, Ioue, Marte, nifi de his prius trafta-


tum fuerit. Defideratur hoc fragmentum, quod in om-
nibus edd. aotiquioribus legitur, in Mfto Grotii.
vf. 1. Aetherium venit Taurum fuper , imbribus atris ]
Sic vtique legendum- Incipit fragmentum de ftella Ve-
neris a Tauro; deed itaque de Ariete, vt diximus. De
Tauro autem Germanicum loqui, certum eft, cum fequan-
tur Gemini. Vulgo:
Aetherium venit thalamum fuper imbribus atrum.
'
vf. 4. 5. cum fidere Cancri Folferit ardent is; tantum
hoc: nil fidere, certum. ] Egregie hunc verfura reftituit'

Grotius. Vulgo:
— - cum fidere Cancri
Fons erit ardentis , tamen hoc in littore certum.

Dicit Germanicus, neque nubila diuturna fore, neque fe-


renis credendum; auram fcil. fore variam et inftabilem.
Snbiungit, hoc vnum certum efife, nil certum putare.
Similiter aliquis Fortunam in fola inconftantia conftan-

tem dixerit.

vf. 6. 7. FIagrantis placide lucis vis temper at an-


num, Cum pofuit fedem Nemeaei finibus AJlri ] Ex Gro-
tii conieftura referipfi. Vulgo:
Flagrantis placide lucens hie temperat annum.
Cum pofuit fedem Nemeaeis finibus afirum.
Temperat annum vt fupra
: Temperat in Geminis annum.
vf. IO. Tunc quoque nulla fides coelo cum Scorpion
acrem Stat fuper ] Vulgo:
Nunc quoque nulla fides coelum cum Scorpion acer
Stat fuper —
V 4 Multts

Digitized by Google
312 NOTAE AD GERM ANICI ;

Multis de caufis fimilla funt figna, Cancer et Scorpius,


quare illis Germanicus fimilem tribait effe&um variantig
aurae. ,

vf. 12—14. Heu qu'antis terras turn Iupiter imbri.


bus omnes Obruet! heu glomerata cadet quant drnja per
aethram Immitis grando! coeiutit quant jaepe jonabit!']
Vulgo:. Iupiter ignibus — aut glomerata — den/a per
ajlra — Immitis grnndo corlo, qunm Jaepe Jonabit. Tria,
ait Germanicus, raetut-nda, imbres, granditiem, tonitrua.

vf. 15. tendentis fpicula J/gni] Elegantiflima Grotii


emendatio. Intelligitur To£oVj;c. Vulgo corrupte:
Cum fpatium attigerit tendentis Jingulaque ignis.

vf. 16. panto non /lamina dterunt.] Hie diftinguen-


dum; nam quod fequitur ad Capricornum referendum.
Vulgo male verfus cum fequentibus conneftitur.
vf. 19. Horridus at gelidos portrndit Aquarius
in-
bres] Vulgo: ignis. Sed quid funt gelidi ignes?
vf. 20. concretaque grando ] Hie finitur periodas.
Deed verfus vnus aut alter de Pifcibus qni propterea ab
,

imperitis librariis omifli funt, quia fequifurr


Pifcibus a gc minis fub prima recurrent ajlra
Hejpertis:
h. e. Venus a Pifcibus regrefium facit ad Arietem.

vf. 22. cum Luci/cr ora] Senfus eft: Haec figna


funt a Venere fummo mane edita. Quae iam fequuntur,
ad Vefperam pertinent. Non dubium vero eft, quin
eadem ftella Veneris matutino tempore
Lucifer dicatur,
quae vefpertino Hefperus.

vf. 27. vt radiauerit ajlro


] Vulgo: Irradiauerit
afro.

vf. 29. Flaminaque ajftduo terris injlantia putfu Sic


]
emendauit Grotius vulgatum: terris turn Jlantia puifu.
Idem
--

,
- CAESAR.IS PROGNOST. FRAGM. arj

Idem in verfu fequenti pro E coelo legere iubet Et coelo.

Manet tamen fenfus nautilus, et videtur verfus exeidifTe.

vf. 31. 32. Ver tnagis infidum , Tauri cum ft dr re

fulfit, Apportnt ; Geminis cadi in inconjlantia prarjlo ejl }


Vulgo deprauatiflime : .

Fere magis nitido Tauri cum ftdere fulfit.

, Appota Geiuinis eadem conjiantia praejlat.


Liquet Grotiana le&io ex fequentibus.
vf. 35. 36. Et modo cum vento, gelido modo proti
nus imbre Lucens, altcrnd fuperabit tfube Jerena ] Vulgo:

Et modo te vento gelido, modo protinus imber £


Lucens alterna fuperabit nube Jerena, 1

Inconftantiam aurae Germanicus denotat.


vf. 37. Si Venus ingreffa ejl fpatiofi fidera Cancri }
Vulgo: Sin leuis ingreffa ejl, fine vllo fenfu.

vf. 38 — 40- non vlli corpora Soles Pejliferi incen -

dunt , non fidera dcnfa folutos Afiringunt artus alieno


tempore ;] Ita bene correxit et difti-nxit Grotius. Male
vulgo: tt on nulli corpore. Peccatnm quoque eft in di-

ftinrtione membrorum periodi. Aliena tempore dixit pro


inimico. ,

vf. 42. Ac rapidis] Epitheton eft vulgare et fimili


fenfu poGtum, quo alibi aefiatem rapidam dixit poeta;
quamquam rabidi epitheton vtroque loco reftitui poftit.
vf. 43. Efficiet , magni cum fpeclat fitgna Leanis }
Vulgo: Efficient magni confpeBtu Jigna Leonis. In verfu
fequenti cum Grotio repofui plenique pro plerique. Pof-
fit etiam legi plendque. Alius tamen forfitan tueri malit
vulgatum.
vf. 46 — 49. Attrahit Autumno pluuias, tademque re-
pellit Nubibus affiduis Chele; ncque frigora prima Extre
ttiutn Autumni fuperet glacialia Libra ] Ita dedit Gro-
tius. In vulgata leftione:

Vj Detrahit
: :

CAESARIS PROGNOST. FRAGM. 315

vf. 6a. Matutina ferens folitus per ftdera curJus }


Hypallage eft pro: Matutinos curfus ferens per folita

fidera. Simile illud Virgiiii Aen. VI, 268.


Jbant obfcuri fold J'ub no file per vmbram.
vf. 63. Cum pecudis villis auratum fulferit a ft rum ]
Sic legendum. Vuigo: Cum pecudum. Sed intelligiuir
Aries. Infra:
— cum regna Tonantis
Ingrediens pecudis redit intrans aurea terga.
Manil. Aftron. 1, 263.
Aurato princcps Aries in vellere fulgens.

vf. 65. Non intermijfo quatiendi tempore furgent J


Senfus eft perfpicuus. Vuigo: patiendi ttmpore. Male.

vf. 67. Afore non minimus nanque ejl tunc imber


,

in arms'] Vuigo fine feufu


Afore non ornni ; nanque ejl tunc imber in aruis.
vf. 69. Grandine figna facit] Ita videtur legendum
pro grandinis f. f folent enim hi cafus permutari. Ve-
rum eodem fenfu pofiit vulgata quoque lectio defend:
Grandine fegnificat.

vf. 69 — 71. Gemini tranquilla fereni Et placidum


nautis Jpondent coelumque fretumque, Nubilaque atque
imbres , aejlus ac frigora mifeetit] Vuigo: Geminis —
fpondet — Nubila atque imbres.

vf. 72. aura FauonI] Etefias indicat Germanicus,


qui poft aefthmm foiftitium flare folent, tunc nempe,
cum Sol, cui Mercurius eft comes quodammodo in Leo-
ne eft. Aratus Phaen. vf. 152.

Tiju-oc uui xsXol&ovTet 'Erijolxi tv pit revrtp


’A3 pool i/irtrrovm — -

Snnt autem Etefiae tefte aaftore libri de mundo Arifto-


teli adferipti pt^iv r£v re ire ryt ipnrev
fepivuv uul Zstyvpiev. Hinc eft, quod Piinius et Schol.

Ger-

/
3i& NOTAE AD GERMANIC!
Germanici Aquilones vocent, alii Fauonios, quos ita

conciliabis. Cf. Kapp ad Ariftot. de mundo Excurf. 111 .

p. 367 fq.

vf. 74. Templa fed Ajlraeae fimulac pojfederit ,


igiw]

Vulgo:
Trmpla fed aetherei fimulac pojfederit ignis.

De Virgine fermo eft fine dubio.

vf. 77. atligerit cum iam Cyllenius arcum ] Vulgo:


arcus. Male. Arcum Centauri dixit G. vt fupra cornua
Centauri.

vf. 78 Aut tbi confurget Capricortius] Vulgo: con-


furgit. Sic et in verfu 80. referipfi perrumpet pro vul-
gato prrrumpit.

vf 82. at gelidos flatus'] Vulgo: aut. Capricor-


nus, inquit G., non cogit nubes, neque attrahit, fed

coa&as refoluit, ideoque tonitrua ex eo potes prae-


dicere.

vf. 86- 87- Quid faciat primo mundo cum lumine So-

lis Timpus et occafu tnoneat ,


quae, difeere, Phoebi]
Senfus eft: Nunc diximus, quid agat Mercurius, fi modo
Phoebei flammas eaaferit axis. Tempus igitur eft, di-

feere, quid faciat mundo cum primo lumine folis, et

quae moneat occafu Phoebi. Res clara. Aftronomi etiam


huius faeculi aliter Mercurium fpeculantur folum, aliter

cum Sole flue oriente , iiue occidente ; nam et haec in

fignificationibus diuerfa funt. Vulgo legitur:


Quid faceret primum modo cum lumine Solis,
Tempus et occafus moneat quoque difeere Phoebi.

vf. 89- 90- Et crebro tonitru niitget ; florentia rura


Spesque nouae fegetis quatientur grandinis ictu] Tria
praedicit mixta: Tonitrua, grandinem, niues. Vulgo:
Et crebro tonitru iunget florentia rura.

li.

Digitized by G
CAESARIS PROGNOST. FRAGM. 317

vf gi. 92. rnagtti cum rrgna Tonantis Ingrcdiens


pecudis redit intrans aurea tcrga~\ V;dgo:
Ingrcdiens pecudis ingreditur aurea terga.
Vocem repetitam ingreditur repudiant et mefrum et fen-
fus. Regna Tonantis fimpliciter pro coclo polkum, vt
Arato Sviioc, evovpxvt o(.

vf. 95 — 98. Taurum'faruire videbis Grandtne; nec


contra ferri ratione probanda Aut Cane rum , aut Grnii-
nos ; calidus vrjligia feruat. Haec quae dicta Leo . far-
visque color ibus ardct.~\ Ita legere.et diftinguere iu/Jit

Grotius. Male vulgo:


—— Taurum faeuire videbis,
Grandtne nec contra ferri ratione probanda,
Aut Cancro, aut G minis: calidus vejligia feruat

Hie quo ditto Leo faeuisque caloribus ardet.


Ait Gerimnicus, vt liquet, Taurum grandine faeuire;

Cancrum quoque et Geminos non ferri in contrarium,


quod foret optandum; imtno et Leonem feruare praece-
dentium (iderum veftigia. . ,

-
vf. 99. Flatibus at Gemini mifeent tpanquilla fereni ]

Sic emendauit quidem Grotius le&iortem vulgatam:


Flatus at Geminis mifeet tranquilla ferenis.
Sed quia Leo Geminos debet praecedere, et de iis iam
mentio fafta eft, et quia fupra habuimus: Gemini tran-
quilla fereni, vnde hoc repetitum videtur, refte hunc
verfum omnino fpurium Grotius iudicat.

vf. IOO. 1 01. Spicifrrarque tnanu tendenti nubila


Libra Dijfentit Diuae ] Ex emendatione Grotii, trans-
pofitis et paululum mutatis literis leftionis vulgatae, in
qua nullus ineft fenfus:

Spiciferaeque manu tendenti libera nutu


DiJJentit diuae —
'/ Defide-
.
3 i 8 NOTAE AD GERMAN. CAESAR, etc.

Defideratur quoque in hoc vulgato textu %num Librae.

Spicifera Dea eft Virgo, quam Cererem effe nonnulli

voluerunt, fecundum Hyginum. Ab bac diffentit Libra.

Ilia roanu tendit nubila; haec nuntiat ferena. In feqaen-


tibas vf. ioi. reftituendum fed enim haec, vel fed et haec,

pro Jed vt haec.

vf. 109. no. Cum fonitu quatiet nubes ; fi cur a la-

bor is Non frujirans animum certo me limite ducat ] Vai-

go fine fenfu:

Cum fonitu quatiet nubes fecura laboris.

VI. NOTAE

Digitized by Google
N O T A '
E

1 N

RVFI FEST1 AVIENI

PHAENOMENA et PROGNOSTICA
A R A T E A.

Digitized by Google
Digitized by Google
.
s i

N O T A E
IN R V F I FESTI AVIENI
PHAENOMENA ARATEA.
vf. i — 4. Paulio vberius landes Iouis perfecutus eft
in prooemio Auienus, quam Gerraanicus et ipfe Aratus,
ita tatnen, vt rhetorem dpclaraatorem fentias, philofo-
phorutn de rerum principio placita poeticis pigmentis
exornantem. In primis quatuor verfibus vna eademque
fententia in quouis verfu, inutatis tantum verbis, itera-

tur. In verbis: cxcelfam rr/erat dux Iupitrr auhram,


eodem fenfu acthra dicta eft, quo ab aliis coelum dici
folet arx Iouis quam nemo, nifi annuente Ioue , intrare
,

poffit. Quae fequuncur maximam partem ad Pythagoreo-


rum dottrinam de aethere, vt principio ignis, caloris,

lucis, vitae, et motus in rerum natura, adumbrata funt.

Caeterum in verfu primo pro Carminis inceptor tnihi lu-

piter Schraderus in Wernsdorf. Poet. lat. min. T. V. P. 3.


ad Auieni perig. vf. 896. mauulf: incentor , affentiente

Wernsdorfio. Ledtioni huic pondus quidem addit Patj Hi-

nus Nolanus ( Carm. XV, 30.), qui hunc verfum ab Auie-


no fumlit: Non ego Cajlalidas vatum phantasmata,
,

Mujas, Nec furdum Aonia Phoebum de rupe cicbo, Car-


minis incentor Cltri/lus mihi. Poteft taraen vulgata lectio

defendi ex ipfo Arateo ’Es Ais* Deinde


apud Auienum Perieg. vf. 8y6. Inccntore canam Phoebo
Fol. II. < X Iettio

Digitized by Google
\

322 NOTAE IN RVFI FESTI AVIENI ,

leftio eft incerta, et dubitari poteft, an non apud ipfum

Paullinnm pro incentor legendum fit inceptor.

vf. 5. Hie ftatio, hie J'edes primi patris, ifte pater-

ni Principium motus~\ Hie et ifte ad aetherem referendi


funt; eft hoc Auieno folenne, vt hie et ifte de eodem
vfurpet. Sic infra vf. 25.
Hie digejlorum fpeciem dedil, ifte color em

Impofuit rebus —
vf. 9. et numerus celft modulantinis ] Numerus fenfu

Pythagorico pro principio flue caufa. Alludit Auienus

ad concentum fphaerarum, qui fecundum Pyrhagoreos


motu earum ppr aetherem certis legibus et numeris ad-

ftrifto efficiebatur.

vf. 12. qui difeurrente meatu Mentis primigenae pe-

netralia dura rejoluens Lnpleuit largo venas operatus


amore~\ Vix fanus fenfus in his ineft. Quid enim hoc
fibi vult: florem et flammam animae mentis primigenae
penetralia dura refoluere? Quid funt hoc loco: penetra-
lia dura mentis? Coniicio itaque legendum:
'
qui difeurrente meatu -

Molis primigenae penetralia dura refoluerts

Impleuit largo venas operatus amove.


Moles eft materia rudis. Pro molis primigenae pofiit

etiam legi: Materiae primae; fed melior altera leftio;


nam de materia prima fenfu philofophico Auienus non
cogitauit. Ouid. Metam. init.

Ante mare et tellus, et, quod tegit omnia, Coelum,


Vnus erat toto Naturae vultus in orbe,
Quern dixere Chaos; rudis indigejlaque moles.
Ceterum efi Barthii Aduerf. LVII, 15.
vf. 15. Ordinis vt proprii foeaus daret ; ifte colorem]
Male in antiquioribus edd. diftinguitur:
Ordinis vt proprii fyedus daret ifte; colorcm

vf.
PH AENOMEN A. ARATEA. 323

vf. 17. 18. Inferuit; rite hunc primum, medium at -


que fupremum Vox Jeer da emit fibi ] Sic diftinxit et

emendauit Grotius. Vide Cafp. Barthii Aduerfar. XXXVJ,


3 . Vulgo male: ,

Inferuit rite hunc primum, medium, atque fecun -


dum. »

v Vox fccreta canit fibi.

Vox fecreta canit fibi poetice difium pro: mens interna


meditatione concipit et adorat. Fuere inter philofopbos,
qui internas cogitationes mentis fermonem quafi internum,
voeem fecretam ,
dicerent. Cf. Wernsdurfii Comnient. de

Rufo Fejlo A mt no in Poet. 1 st. min. T. V. P. II. p, 631.


vbi refutatur Nicolaus Antonins, in verfibus iliis allufio-

nem Auieni ad dogma Trinitatis reperiffe fibi vifus Bibl.

vet. Hifpan. lib. II. cap. 9. p. 1 58-

vf. 18 — 20. nam permixtus vtrinque Et fultus fefe


geminum latus, vnus et idem eft Actor agendorum] Vul-
go: Auctor agendorum, quod licet ferri quidem poflit;

melius tarrfen cum Grotio !eg<'s: actor agendorum, irpot.

urije (non vt in Grotii notis imprefium irp«X$yf>') ruv


xpxx^y ao f^va,v ‘ Senfus e ^ : P rinium e t fupremum,,
ergo duo extrema ( prrmixtus vtrinque , fultus Jefe gemi-
uum latus ) vni comprehendens, vnus tamen et idem eft
afrtor agendorum.
vf. 31. 23. hie Chaos altum Ltimine perrumpit ] tegen-
dum: perrupit; nam fequuntur Joluit, fixit, dedit etc.

Verum perrumpit eft praeterituro upx*t*ov, et affectat

Archaismum Auienus. Saepius occurrit rumptum pro

ruptum.
vf. 24. Hie difperfa locis fiatuit primordia iufiis ]

Senfus eft: Nondum definita et ad ordinem et leges re-

vocata erant rerum primordia et viciilitudines, Ouid.

Met. I. vf, 24. N ,

X 3 Quae

Digitized by Google
;

324 NOTAK IN RVFI FEST AVIENI 1

Quae pojlquam euoluit, caecoque txcmit aceruo,


Dijfociata locis concordi pace ligauit.
vf. 26. fexuquc immixtus vtroque Atque aeui pariter
gctuini ] Aether vitam fimul agit maris et feminae, cum
principium fit vitae omnino.
vf. 30. rapida inclinatio Mundi~\ Ex emendatione
Grotii. Infra vf. 85 - trahit inclinatice. coeluin et alibi:

teres inclinatio tnundi. Vulgo fine fenfu :


pigra inclina-

tio nodi. Aliam vulgatae lettionis emendationem pro-


pufuit Cafp. Barth Aduerf. XXXVJ, 3 . bigrada inclinaiio
nodi. Nodurn interpretatur fataiem neceflitatem inlblu-

bili velut catena omnia continentem. Haec cum frangi


non pofiir, duobus modis inciinari dicitur, vt orta obe-
ant, oriantur defim&a. Non aftentior.

vf. Y\- igncd cuius Lamina funt late , fol et /or or]
Putat Grotius, haec ab Auieno defumta
efle ex Mofe

Gcnef. 1. Fecitque Deus duo laminaria magna: Luminare


mains, vt pracejfet diei; Luminare minus, vt praeejfet

nucti. Krobari ergo hinc quoque poflit, Auienum fuille

Chriftianum. Veruro eandem fententiam faepius poetae


et graeci et latini exprefferunt, et eft ea ita quoque com*
parata, "vt in defcribenda origine rerum cuiuis occurrat.
In ceteris defcriptio ortus mundi, qualem Auienus dedit,
a Mofaira maxime diuerfa eft. Vide Wernsdorfii Comm.
de Auieno 1. 1.

vf. 36. Nee drfit genitis ] Forfitan legendum: Net


deficit . Vulgata leftio ex feripturae in codd. abbreuia-
tione orta videtur. Supra dixerat Auienus vf. 38 . Jufficit

altcrno res femine.


vf. 4r. hoc duce per tumidi ferimur fret a gurgitis ]
Ed. Grot, male: ferimus.
i’f. 45. Vifcera et aethereos animans genitabilis ar-

f«jJ Ita emendandum cenfuit Grotius. Vulgo:


Vifcera, et aeternos animat genitabilis artus.
In

Digitized byGoegle
:

PHAENOMENA ARATEA. 325


In lettione Grodana artherei artus hand dubie intelligendi
funt pulmones, et cor, quae aethere infufo fpirant et
vigent
vf. 53. Hie primum Cnidii radium fenis intulit ajlris ]

Senex Cnidius eft Eudoxus, a quo Phaenomenorum ar-

gumentum accepib Aratus, cuius veftigia legit Auienus.


Infra vf. 1 1 a. '
fic ajlrum did Cnidius dedit. Cf. Iof.
Scaliger ad Manil. Aftron. not p. 54.
vf. 55. Cur Hyper ionios Nepa drcumfleftcret ignes;
Aulumni reditu cur fub gelido Capricorno Brurna ] Ita

refte diftinxit Grotius. Nam ennmerat Auienus folftitia

et aequinoftia; itaque needle eft per Nepam hie Can-


crum intelligamus ; Cancri autem aequinoftium in ipfa

aeftate, non in autumno eft. Male vulgo diftinguitur:


Cur Hyperionios Nepa circumfleBteret ignes
Autumni reditu; cur fub gelido Capricorno
Bruma etc.

vf. 58. Cur fpacium lucis madidat cum tempore no -


ffis Libra ceterque Aries dimen/o pondere Olympi A qua-
rent ] Ex Grotii emendatione, quam fenfus neceffario

exigit. ' Vulgo:


Cur Jpacium lucis, madidae cur tempora nor?is
Libra celerque Aries demerfo pondere Olympi
**
Aequarent
vf. 64. 65. Q'tae rurfum ingrnio numerisque Solenfi-

bus idem Iuppiter efferri melius dedit incola Tauri ] Spe-


dat hoc ad Aratum, Solis, Liliciae vrbe, oriundum.
Taurus eft mons in Cilicia. Similiter in gratiam Arati

de Cilicibus Manil. Aftron. I, 392.


Montis ab excelfo fpeculantnr vertice. Tauri

Euentus frugum varios, et tempora dicunt.


Mufa vt Cecropios fuperaret et Aonas agros ]
vf. 66.

Sic repofui com Grotio cum vtique ex vulgata leftione ,

raperetur et Aonas agros commodus fenfus did vix pof-



- \ X 3 -

3 a6 vNOTAE IN RVFI FESTI AVIENI

fit Auien. Defer, orb. ter. vf. 5. Aoniis perget flilus

impiger orflts.

Me quoque nunc 'fmilis flimulat furor edere verfu ]

Coniiciebat lo. Schraderus in not. ad Auieni periegefin.

(Wernsdorf. Poet lat. min. T. V. P. II* p* 89 1 *) !*


gendum: - -

Mr quoque nut:: Latio flimulat furor edere verfu


Verum nihil mutandum eft.

vf. 70. viticomo crinem tondere Lyaeo~\ Male vulgo:


viEticomo. _
vf. 73. O per multa operum me a frmper cura Camoi-
nae~] Multa operum dixit' grseco more pro multa opera.
Sic fupra vf. 23. rerum fluitantia pro res fluitantes. In-

dicat Auienus, fefe ante Arateorum paraphratin alia pot

mala edidijfe. Cf. Wernsdorf Comm, de Auieno I. I.

p. 622.
vf 75.- Cf. Auieni Periegef. vf. 6 fq. et not. Schn-

deri ad h. I. ap. Wernsdorf. 1. I. Barth. Aduerfar.

XL VI, 16.
vf. 78. Nox agit, et verfo ] Tta, notante Morellio,

codd. antiqui. Refte. Vulgo perperam: Nox et agit,

verfo.
vf. 80. Nam numeris et honore carent ] Ex etnen-

datione Grotii. Codd. antiqui: caret. Vulgo: earrns.

vf. 82. 83* Sed quia non certa formarum luce notan-

caetcra vttlgus ] Male


tur Omnia flderibus, caffum fit

vulgo legitur et diftitiguitur: formarum in luce notantur

omnia, flderibus etc.< Vulgum caffum vocat Auienus

Hellas K/xop(pMTOvt; , de quibus alibi: ignoti vice vulgi fi‘

met in aethram Protollunt. Manilius I, 470.


cum Luna conditur omne
Stellarum vulgus, fugiunt fine nomine figna-

Cf. Iof. Scaliger. not. ad h. 1. p. 6a.


, -

PHAENOMENA ARATEA. 337


vf. 87. tit flilus injlabili conuoluitur orbi ] Edd. an-
tiquiores in flabili. Correxit iam Morellius.
vf. 88. Ipfe mantas tenuisque procul facra vifcera
coe.li Perforat ] Vulgo fine fimfu: Luce manente teuusque
procul. Vti nos dedimus, refcripfit Grotius, qui etiam
tnonet, procul , late, fuper, aliaque fimilia in Auieno
faepe reperiri ir Xtovscfarou
vf. 9 1. vt femel haerens Conjlitit ] Aratus Phaen.
vf 23 . uptipev. Manilius I, 284.
Perque ipfum terrae dircSus conjlitit orbem.
vf. 93. Terminus extremo difpar polus; Oceano pars
fublime erigitur'] Sic maluit Grotius. Extremo Axi Ter-
minus eft difpar polus. Arat. Phaen. vf. 24.
K */ fiiv vstpalvoveri buui ro\oi dptyordpudev.
Poteft tamen vulgata quoque leftio: Nec minus extremo
difpar polus quodammodo defendi. Pars h'. I. eodem
fenfu dicitur, quo apud Germauicum vf. 22.
Quern Graii dixere polurn; pars merfa fub vndcts
Ocrani, pars celfa fub horrifcro Aquilone
vbi* vide notam.
vf. 97. Ac teres in getnina ] Ita retrfce edd. anti-

quiores. Edd. Morel, et Grot., in textu (quamuis impro*


bante Grotio) Hac teres.

vf. 101. Sacras vt tnundus fubiicit Argos'] Vulgo:


fubiit. Recepi emendationem Morellii.
vf. 107. rapto gcnitrices /lore ] Vulgo: genitricis.

Ed. Aid. raptor genitricis et in verfu praecedenti: ve-

nanlibus pro vemtUpts.


vf. 126. neque flammigeros eduxerit ortns ] Dedi
hunc verfum et fequentes, quemadmodura Grotius eos
conftituit. Cf. Arati Phaen. vf. 4c fq.

vf. 127. 128. imnerfo cum iam Titanius orbe Imbue-


rit tremulo Tartejfia terga rubor e] Vulgo:
Imbuit et tremulo Turtefia terga rubore.
> X 4 Tita

Digitized by Google
328 NOTAE IN RVFI FESTI AVIENI
Titanius dicitur pro Titan, vt Bacchius (B alkxtoc) apud
Euripidem, Mauortius apud I’erronium, pro Bacchus et

Mauors. Cf. Noftrum Defcript. orb, terrae vf. 62.


* vf. 129. Cre/Jia quani flamtnas ] Vulgo: flammans.
vf. 131. Ilia licet paruo iaceat ]. Sub ilia intelligitur

Cynofura. ,

vf. 133. huic , mora longos Pigra tenet gyros ] Huic


fpeftat Helicen. Reftituit huic Grotius pro vulgato hand.
quae , ceu remorata, parumper Fleifitur ] Vulgo fine

fenfu: nequc, ecu mollita, parumper Fleifitur.


vf. 136. Sed quia Sidoniis ] Vulgo : Denique Si-

doniis.

vf. 1 33. Inter vtranque dchinc praeclari nominis Ar-


ifon ] Ed. Aldin. vitiofe: pro clari nominis arifo.

vf. 1 41. Hitnc quoqtte, vbi art us ] Vulgo: hunt quo-

que , vt artus. Nefcio an rette Schraderus ad Auien.


Perieg. 417. contenJerit, vt faepius ab Auieno poni pro

vbi; 11am exemplum ab eo alhtum, cum fit lectio dubia,

nil probat.
vf. 161. Quin fuper ilia etiam fumma confinia cau-
dae Stella fubit] Vulgo: cauda. Perperam.
' vf. 166. Cf. Virgil. Georg. 1 241.
,

(
pater jOccanus rut Hi reparator Eoi ] Vulgo: repara-
tus Eoi. Auieno reparare eft oiiroxoc 9 t<Tr*o$xi. In-

fra : abfoluit totos reparabilis annos. In Cataleft. Pi-

thoei : Phoenix reparabilis ales. Eoum quoque dixit

Auienus fuo more, vt vf. 924.


Mundus ab Eoo trahitur reparabilis alto.
In Cataleftis:
Qttatn modo nafeentem rutilis confpexit Ecus.
vf. 167. Occafus ortusque j'alo moderante coercet ] Ex
emendatione Grotii. Edd. antiquiores perperam: Jolt.

Edd. Morel. Grot, in textu: folo.

vf.

1 #
I

Digitized by Google
,

PHAENOMENA ARATEA. 329

vf. 173. Ilia laboranti fimilis Juccedet imago Proti-


m«;] Male in edd. antiquioribus diftinttum:

Ilia laboranti Jimilis Juccedet imago:


Protinus —
vf. 175. Patty aft fed not a tamen, cui longior aetas
Eruit excujfis arcana exordia rebus ] Non attigit fabn-

l*m in verlibus fequentibus ab Auieno additam Aratus


Phaen. vf 64 fq. vnde coliigere licet, eflie earn aliasque
Jinnies a recentioribus adiectas. Auienus fabulam, vt
ipfe dicit, ex Panyafi haufit. Vide Schol. German, ad
vf. 65. Hygin. Aftron. poet. II, 6. Cf. Scfiaubach ad
Eratofth. Catafterism. p. 76. — Dedi cum Grotio : cui
longior aetas pro ceu longior aetas , vt vulgo legebatur.
vf. 177. Nam dura indomiti memorat Jub lege tyran-

nic Sic maluit Grotius. Vulgo: immodici. Parnm re-

fert, vtrnm legas.


vf. 137. ac turn Tirynthius Aethrd Inclytus et folio

fuitus Jub lime paterno ejl~\ Vulgo: Ae throe.


vf. 191. m anus — in verbera pendens Erigitur ] Tta
referipfit Mordlius. Antea legebatur: Exigitur; non
male; quamuis melior fit Morelliana lectio. Cf. infra

vf. 246.
vf. 194. qua ftderis ampla fatifeunt Terga dehinc ]
Vulgo: patej'cunt quod ferri potelt; fecutus tamen fum
Grotitim.
vf. 206. Triccaei fidus flat nominis ] Ed. Aid. per-
peram : Triccoei. Tricca vrbs fuit ThelTaliae, vbi coleba-
tur Aefculapius, vti quoque in Epidauro. Cf. Hygin.
Aftron. II, 14. Schol. German, ad vf. .72. et Heyne ad
Apollodor. Ill, 10, 3. p. 103.
vf. 223. ac gnati reparans folatia Phoebo, Afpera-
que extin&i miferatus fata nepotis ] Ita legere maluit

Grotius. Melius tamen forfitan vulgatum tueremur:


gnato reparans fcil. Phoebo, cum fequenti verfu nepotis
X 5
ad
330 NOTAE IN R^FI FESTI AVIENI

ad Arfculapium fpeftet. Pro ac gnati equidem mallem


at gnati.
vf. 329. nitrfcit in orbe ] Ed. Aid. nitefcet; fed fe.

quitur diuidit, nifi forte et hoc in diuidet, mutandura.


vf. 242. ncque tenta volumina compar ] Ed. Aid. vi-

tiofe: tanta. ,

vf. 244. altera porro plurimtis~\ Phrafis Auieno vfi.

tata , ad Graecorum imitationem: r« 4’ Srepx /jeyiarof.


vf. 248 — 351. Pojl fpiram brachia quondam Fortni-
data truci fufptxeris Orioni; Heic concrjj'a etenim curuis
minitatio Chelis , Hue falcata Chii rep/erunt cornua mo »-
Jlri ] Eleganter vtique hi verfus a Grotio reftituti funt.

Cf. Arati Phaen. vf. 89 - Vulgo corrupte:


— pojl fpreta brachia quondam
Formidata truci fufpexeris Orioni;

Hate concrjj'a etenim curuis mcrcatio velis.

Hue falcata Hiodii repferunt cornua monjlri.


Gramtnatica poftulat, Chius, cum locum defignat, corri*

pi, cum adieffiiuum, produci. Sed regulam hanc poetae


negligunt. Nam et pro loco Cicero produxit, et pro

adieefmo corripuit Auienus. Infra quoque vf. 1 146.


Curua Chii carlo cum furgunt brachia Jigni.

vf. 254 — 257. *


Caliijio rutilat ftellis, quibus vsque
Ferind Prona fit effgie, quo cardine torquet et axrtn
Simper inocciduis attotlens lampada Jlatmnis ] Hos quo-
que verfus a Grotio emendatos dedi, vulgo corruptifli-
mos ita: *

Caliijio futilat Jlellis ,


quibus vtque ferinam
Prona fit efjigiem, quo cardine torqueat axem,
Semper in occiduis attotlens lampada flammis.
vf. 257. Arctophplax ] Cf. Eratofth. Catafterism. cap.

Z. et 8- et Schaubach not p. 67. 82. Schol. German,


•d vf. 89. et Hygin. II, 4.
e

PHAENOMENA ARATEA. 33 *

vf. 261. In pifturatae] Ed. Aid. vitiofe: ImpiSu -


ratae.

vf. 364. lux olli maxima vibrat ] Vulgo: lux olim.


Male.
vf.265 270. —
Mutila haec funt et corrupts, nec
medela, nil! e melioribus codicibus mftis, iilis afferri
poteft.

vf. 283. Cf. Io. Schrader ad Auieni perieg. not p.


895. in SVernsdorf Poet. lat. min. T. V. P. II.

Digna Poll, confers et cura latr antis Anubis ] Ita


diftingaendum. Male vulgo:
Digna Poli confers , ’et cura latr antis Anubis.
Digna poli, H; la. vo'Aov. Fateor interim, me non aflfe-
qui,quo fenfu Auienus IfideiA dixerit dignam poli. Ar-
bitror potius, legendum cJle:

Digna coli confers et cura latrantis Anubis.


Eratofth. Catafterism. cap. 9. ol pkv yip avrtjv (pxtnv *T-

vui &r[ fii}T pxv , tii to txeiv arixw ol bi “laiv, vbi non
aflentior dofto Eraftofthenis editori, verba 0/ bk “Itnv a

Grammaticis appolita putanfci, quod Graeci contenderunt,


Cererem ab Aegyptiis Ifin vocari. Docet nofter Auieni
locus, verba ilia ab ipfo Eratofthene elfe profecia. Cf.
fchol- German, ad vf. 95. Hygin. II, 25.
vf. 385 — 389. Et, ceu Stnaco , torrctur /pica color
Protentata manu , feu tu pernicibus alts, Nec Jat certa
grad urn, viduataque vertice Jummo Fluxa Polo vertis ve-

ftigia , lubrica vt acuum Sors agat — ] Ex erwendatione


Grotii. Varias de Virgine refert Auienus fabulas cum
fuis rationibus. Dixerat, earn e(Te Aftraeam, lfidera,

Cererem; nunc appellat Fortunam, quia alas habet et


capite obfcura eft. Schol. German. 1. 1. Quidatn vero
Fortunam, pro eo quod fine capite ajiris infertur. Hy-
ginus 1 1 Sed banc alii Fortunam, alii Cererem dixe-
. .

runt ; et hoc mag is non comenit inter eos, quod caput


: • :

33 a NOTAE IN RVF! FESTI AVIENI


eius nimium obfcurum videtur. Vulgo legitur fine

fenfu

Et ceu Jiriaco torretur /pica calore

Protcntata manu ter quae pernicibus alts,

Nec fat cert a gradtim., viduataque vertice fummo


Fluxipedae vejiis vefiigia, lubricum tit acuum ,

Sure agat —
Paullo kliter reftituit hos verfas C. Birth Ada. XXXVI» 2.
Protent 4 apta manu, tu quae pernicibus alis
Nec fat certa gradum viduataque vertice fummo
,

Fluxa pilae vcrtis vefiigia, lubricum vt acuum


Fors agat.
In qaa Barthii emendatione tnihi tnagia arridet Fluxa
pikv ,
quam, quod Grotius maluit Fluxa polo.

vf. 297. nullique obnoxia eulpae Corda inltibens, me-

dia s cajlo res more tembas ] Vulgo: Corda inhibens me-


dia, cajlo res m. t. Poffit haec leftio toierari mutata

dilHnftione : Corda iuhbens, media cajlo res more tene-

has; repugnat tamen metrum. Barthius I. I. emendauit:


Corda inh’betis, viduas ajlu res more tenebas i. e. rege-

bas rem publicam bona morum confuetudine absqne aftu-

tia et ambitione.

vf. 302. promifcua rura per agios ] Vulgo: pro


mifcua thura. Perperara.

vf. 305. paffim fuccederet, ilia Feruentis late pelagi


natural Ita diltinguendura eft. Male vulgo; paffim fuc-

cederet ilia, Feruentis etc.

vf. 313. heque longis nauita terris Infimare ratrm


confueuerat ] Vulgo: ratem ius fecerat.

vf. 315. 316. et infano pender et faepe profundo; Om-


nia fed eunftis'] Peflime diftinguebatur olim :

*— et infano pcndtret faepe profundo


Omnia ; fed cuncfis —
Mallem

Digitized by Google
, e ] -

PHAENOMENA ARATEA. 333


Mallera quoque pro infano legere in falo. N<*que,tamen
omrtino fpernenda eft vulgata l e aio. Pender h. J. eft
monente Grorio, pertttplgaoScu iatlari, periclitari, vt
fdepeapud Alanilium.
vf: 323. oculis fefe dabaf] Vulgo: ocutis fe dabat.
vf. 325. Sed crepera vt late vomer ct conuicia voce
]
Sic referibendum coniecit Grotius. Vox crepera a c re-
pando deducitur, vnde et increpare dicimus. Auienus
infra vf.1001. errperi fuccedens Jlagna profundi.
p ro -
pofuit Grotius aliam coniefturam:
pulchra pro crepula,
vt vulgo legitur. Vix autem ferri poteft, Virginem
pulchra voce conuicia vomere. Ergo aut vulgatum ere-
pula, aut crepera retinendum erit.
vf. 326. lacrytnis aiebat obortis Ed. Aid. vitiofe:
]
ab ortis. Eadem perperam vf. 346.
Jllite pro curfu fefe inconuexa ferebat.
vf. 343. Et mafefuada lucri rabies fubit; omnia Ter
ror D/gener , ac moe/ia facies formidinis implet In
vulgatis male diftinguitur: rabies fubit
omnia; Terror
Degener , ac moejlae facies formidinis implet.
,

vf. 344. Secreti indomitus vada gurgitis vltima


ver-
fat Tiphys ] Vulgo: immodicus ,
quod nefcio cur Gro-
tius mutauerit, quemadmodum etiain fupra vf. 187.
v f 345 - Agcnoreo color hinc mentirier oflro Intipit]
Mentirier pafliue h. 1. pro fimulari, et mentirier incipit
pro mentitur dirtum; vt et faepe Manilius.
vf.
347 Ebria vt externo fplendefcat lana veneno
-
]
Ex emendatione Grotii. Vulgo: extremo. Leuior eflet
nutatio, ft extrema legeres, fcil. lana, vt furnma lana
plendefcat purpura.
vf 353 . fax ardet in ArSto~\ Vulgo: Ardton.
vf. 359. Nec contemplandi ] Ed. Aid. perperam: Ne
ontemplandi.

vf.
;

334 NOTAE IN RVFI FESTI AVIENI

»C 359. 360. omnia primis Obuia ceu vibrant obtutibus ]


Gr otitis coniecit conuibrant pro ceu vibrant. Sed vulgata
kftio bene fe habens feruaDda eft.

vf. 371. et pattio pojl reddita numina coelo ] Vulgo:

et proprio. Non male.


vf. 373. Lacedarmoniis Mars cum caluiffet Apkidnis ]
Dixit Auienus Aphidnas Lacedacmonias , vt diftingueret

ab Aphidnis in Attica. Cf. Schol. German, ad vC 145.

Hygin. Aftron. II, 22.

vf. 386. 387- Et ftdus, Lenaee, tuum; dijlerminot

arr Craffior hos. It idem quads'] lta diftinguendum. Pef-

fime vulgo:
Et fidus Lenaee tuum diflerminat aer
Craffior. Hos itidem quads —
Cf. fchol. German, ad vf 145. Hygin. II, 23. Scbaa-
bach ad Eratofth. ^ataft. p. 85.

vf 403. Ocranum Jlata }lamina caeli Propellunt pe-

lagus ] Nota Oceanum pelagus. Sic infra: furgunt Ocea-

no iam gurgite , et vf. 440. aequore furget Oceano.


vf 413. adque Helices caput inclinatur ab ore] Ex
emendatione Morellii. Vulgo atque. Cf. Apollodor. III.

14, 6. et Heynii not. Schol. German, ad vf. 155. Hy-


gin. Aftron II, 13.

vf 427 — 431. gemino fic cornua dudtu Erigit art he-


rd vigor ignis, et ignis vtrinque Sic camuris ardet pro-
tra&ibus ; baud tibi /ignis Perquircnda aids preoris front
aequore furget Oceano; proprio Taurutn drprendcris ore]
lta dedi et diftinxi cum Grotio, fenfu exigente. Vulgo
male:
gemino fic cornua ductu
Erigit aetherii rigor ignis et ignis vtrinque.

Sic camuris ardet protraUibus , hand tibi Jignis

Perquircnda adis pecoris frons aequa rejygct


Oceano proprio Taurum deprenderis ore.

Camu-

Digitized by Google
PHAENOMENA ARATEA. 335

Camurus, Camorus, Canor eft curuns. v. Feftus. Deri-


vator vox a to rije x&fnrijs.

vf. 433. Sic tnediam creber pecori frontem afpcrat


ignis ] Vulgo: Jic media.
vf. 440. Nec mea mufa fenem taciturn Crphea retin-

quet ] Taciturn h. 1. pafliau fenfu dixit. Non filebit mea


mufa fenem Cephea.
vf. 445 — 448. At didufta pedes tantum hinc men/li-
ra feniies Dimdit , extreme) quantum pede dijlat ab Vr-
fa ; Non eget huius cnim fedes facra luminis hi turn ] Ex
emendatione Grotii. Cf. Arati Phaenom. vf. 183. Sedem
Auienus dixit lulus, vt Aratus vortoio d’vrqp/ov up 05 eipx.

Germanicus vf. 235. in fede notarit. Vulgo: t

At didutta pedes tamen Ituic menfura feniies


Dimdit, extrema quantum pede dijlat ab Vrfa.
'
Non eget huius enitn fedes facra mtminis hilum.

In ed. Aid. verfui primo deed hide.


vf 448 decliui fi vijum tramite vergas ]
- Refle vdl.
gatam banc lettionetn retinendam cenfet Grotius, quam-
vis malit aliqnis vertas pro vergas. Manil. Allronom. I,

303. vtraque caudam Vcrgit in alterius rojlrum.


vf. 453. Abfunt lucida moerenti] Vulgo: adfunt.
Perperam.
vf. 454. et aegrae lux h bes ejl matrif Vulgo: ae-

gra. Male. Cf. (


fctioL German, ad vf. 189- Hygin.
II, 10.
vf. 459. teretisque poli fimul orbe rofa’ur] Vulgo:
notatur. Male. Arat. Phaen. vf. 197. uvktvbsrxt.
vf. 460. ingenti quae femper luce corufcans ] Vulgo
vitiofe: incendi, quae Jx mper luce corufcans.

vf. 464. Ignea quin etiam per caelum cingula flagrant


Andromedae ] Ita iam correxit Morellius, approbate
Grotio. Vulgo Jingula flagrant. Aratus Ph. vf. 201.
^tspctrx.
vf.
33 6 NOTAE IN RVFI FESTl AVIENI
vf. 468. 469. Vinculaque in-co lo retinet quoque; le-

nuia quippe Brachia contortis ajlringunt vincuia nodis]


Ex Grotii emendatione. Corrupte vulgo:
Vinculaque in carlo rctinent qudque trnuia , quippe

Brachia contortis adjlringunt nubila nodis.


vf. 470. qua vertex crine tumefcit ] Vulgo qune.

Perperam. Sic etiam verfu 482. reftitui cum Grotio qua

fax pro vulgato quain fax.


vf. 474. 475. Ipja fub abfcijfo late iacet aurea vat-

• tre Cornipidis ; fitnul hunc lux indijcreta rem ffit ] Cor-

rexi diftin&ionem vulgatam vitioi'am:


Ipja fub abjcijjo late niicat aurea ventre,
Cornipedis Jitnul hunc lux indifcreta reneMit.
Ulicat pro iacet, vt Grotius maluit; melius forlitan.
vf. 485. Non hie Equus integer artus] A ratus 0 yt.

Jgitur legendum hie, non hinc, vt yulgo.

vf. 486 487. at tenus aluo Erigitur media ; nam

caetera pone negantur ] Sic n-cte emendauit Grotius.

Vulgo:
at tenus aluo
Erigitur, media iam caetera pone negantur.
vf. 489. Nanque hunc Aonio quondam mmiorant H(-

licone ] Non bene vulgo :


-
Nunc hunc. Vide fchol. Ger-

man. ad vf. 2C4. Hygin. 11 , 18- Eratofth. Catafter cap.

I8- et Schaubach. nor. p. 95. Heyne ad Apollod. II, 3, 1.

vf. 501. Rigat luic ammas] Vulgo: rigat has ant-

mas. Male.
vf. si 2. Pardor hie rutilae femper facts ] Ed. Aid.

vitiofe: Pardor.
vf. 517. nultomque decus Pea proferat ore] Ex
emendatione Grotii. Vo go
I : nulioque,

vf. 52 2. 523. non longa Aries Jlatione remains h


conuexa redit; panto Je tramite jubter Dtjit net ] Aratus

Phaen. vf. 230.


v ' '
— o'A/ywt

Digitized by Google
PHAENOMENA ARATEA. 337
— cklyov yelp vV avrijv dorypiurai.

Vulgo:
— non longa Aries Jlatione locatus,
In conu;xa rcdit paruo Je tramite; fubter
Diflimt —
Diflinet , bulpyti ,
vt apad Lucretium V, 204.
Et mare, quod late terrarum dijlinet oras.

vf. 528 — 5-30. Simile ejl talus; ijiud vtrinque Par-


rigitur;futnmum figno caput angulus arftat , Et getni -
num juprema itigum vicinia rnordet. J Senfus eft: Late-
ra, i. e. lineae duae, quae baft infiftunt, funt fimiles,

i. e. aequalrs, et m angulum coar&antur. Videtur


itaque Auienus lafera vocare crura, eixvpokoyue. Vulgo:
— Jimilr ejl latus ijiud vtrumque;
Por rigitur fummrnn figno caput; angulus arftat,
Et gcmini Juprema iugi vicinia rnordet.
it 534. Quin et qua fubter in aflro'] Ita legendum
eft; nam deGgnarur locus. Cf. Arati Ph. vf. 235. Vul-
go: quin et quae.

vf. 540. Boreali ab cardine duelus ] Vulgo: doitus.


Perperam.
vf. 541. 542. proles tibi Drrcia, Pifces, Jurgent
Bam bit u ] Recepi in textual Crotii emendationem. Vul-
gata le&io ftnfum idoneum non parit: proles tibi tertia

Pifces Jurgent Botnbycii. Ed. Aid. pifcis J'urget. Cf.

fchol. German, ad vf. 235. Hygin. II, 30. Eratoftb.


Cataft. c. 31 . lof. Scaliger ad Manil. not. p. 310.

vf. 544. tendit qua pennae extrema finijlrae ] Per-


peram vulgo: pennq.
vf. 547. hie medio fignantur fidere Pifces ] Vulgo:
hinc. Male.
vf. 549 — 551. Borean proprior fubit ; alter aquarum,
Troicus haunt aquas, Junditque vbi Ephebus ab vrna,
Pol. II. Y Pont
, a
;

33H NOTAE IN R.VFI FESTI AV 1 ENI


Pone auidus, iacet in Notialia nubila promts] Ita cum
Grotio legendum et diftinguendum. Vulgo:
— boream propiot fapit alter aquarian,

Troicus haurit aquas, funditque ephebus ab vrna


Pone auidus iacet in notialia nubila pronus.

v f. 554. per coelum coeunt quae Jingula rurjurn ] Ma-


le vulgo: cingula. Supra quoque cingula et fingula male
permutata vidimus.
vf. 556. Coelejlem memorat quern /oilers Graeeia No-
dum ] lmitatus eft Auienus Cicerotiem:
Quern veteres foliti Coelejlem dicere Nodum.
. vf. 565. folium props Capepeiae ] Ed. Grot vitiofe:
folium.
vf. 569 570. locus has habet ar&ior omnes Connexas.
Lentae facis baud procut ijlas ] Verfus eft mutilus.

vf. 580—582. Ele&ra, Alcyoneque , Celaeno, Tayge-


teque, Et Sterope, Meropeque fimul, famojaque Mai
Prole Deo; cerni fex folas carmine Mynthes AfJ'erit ]

Vulgo bt verfus paullo aliter diftinguuntur. In vitimo


referipfi Prole Deo pro Prole Dei. Nominat Auienus
Mynthen aftronomici carminis auctorem , ceteroquin
ignotum ; nifi forte fit feriptura nominis vitiofa et pro

Mynthes legendum Aratus. Hie enim. Phaen. vf. 257.


‘ExTuvopoi bij ml ys fetr a!v 9 pwirov( oiiovrett,

eta/ irsp devout dro^tui etp-buX/ae/oiv.

Corrigere in mentem venit Grotio in fchol. ad hos ver-


fus Ifrjol its 0 MJv&pc pro vulgato: <$uot ik 0! uu$oi-, in
• quo tamen ei non adftipulor. Cf. Eratoftb. Cataft. c. 23.

et Schaubach. not. p. icr. Scbol. German, ad vf. 246.


Hygin. If, 21. Apollod. Ill, 10.

vf 587. moeflum dare nubibus orbem ] Vulgo: mot.


flam, ita vt ad Eleftram referatur. Minus bene.
vf. 591
— 594. Atque os diferetum procut edere, de-
' •
teflatam Germanosque choros fobolis lacrymare ruinas,

Diffu-

Digitized by Google
: ,

PHAENOMENA ARATEA. 339


Diffufamque comas cerni, crinisque J'oluti Mohflrari
effi.
gie;] Sic refte emendauit Grotias. Schol. Germanici
1. 1. I'ocatamque Electron, quae non fujlinens videre
ca-
Jum pronepotum fugerit. Vndc et illam dijjolutis crini-

bus propter luEtum ire ajferunt , et propter comas quidam


Cimeten appellant. HyginusAlii dicunt 1.
Electron 1.
,

non ap par ere , idco quod Pleiades exijlimentur choream


du-
cere in Jlrllis. Sed poflquam Troia fuit capta, et progenies
cius a Dardano fuit eui r/a, dolor e permotam ab his fe re-
mouiffe , et in circulo ,
qui Arfficus dicitur, conjiitiJJe, ex
quo tam longo tempore lamentantem capillo Iparjo videri.
Itoque e faSo Cometen tffe appellatam. -Quid Faft. iV, 177,
Sine quod Eleffra Troiae JpcSare ruinas
Non tulit; ante oculos oppoj'uitque manurn.
In vulgato textu legebatur fic : , .
t

Atque os dijcretum procul edere dejlitutam


Germanoque choro fobolis lacerata ruinis, ,

Diffufamque comas cerni, crinisque J'oluti

Monflrari effigiem ;
vf. 597. Sanguine J'ub pingui] Maluit N. Heinfius:
fubpmgui. Verum vulgatutn tuetur Schrader ad Auieni
Perieg. vf. nam fub
80. in compofitione fere minus %ni-
heat, hoc autem non vult Auienus. Cf. Phaen. 154.
Progn. 384.
vf. 598- 599 -
Q ui* Meropen
poflquam tua, Si- alii,

fypke, vtncla, Et thalamos fca uo fortita ejl omine diutim


]
Ex emendatione Grotii. Vulgo
Quin Meropen addit poflquam Sifypke'ia vincta
Et thalamos faruo fortita ejt omine diutlm.
vf. 603. Vtrgtlias cerni tenet vfus ] Ed. Aid. vitiofe cernit.
vf. 6cq. Seu nox ajlrales adolet cum caerula flammas]
Male vulgo: aujlrales.
vf. 614. Tempora deftgnant ] Ed. Grot. Tempore,
operarum peccato.
Y 2 vf.
.

340 NOTAE IN RVFl FESTl AVIEN 1


vf. 624. doHa ad modulamina monit ] Vulgo: doSa
in tn. Non male. Cf Eratofth. Cataft.
;
c. 24. Schol.

German, vf. 258. Hygtn. II, 7. De Lyra et Ofpheo


vide quoque Manil. Aftron. I, 324. V, 319.
vf. 630. pecudes qua et flumina Fates Flexerat ] Vul-

go: pecudes qui. Ed. Aid. pecudesque.


vf. 639. Grar.dtbus hand equidem Jlellis ] Ed. Aid.

aut pro hand.


vf. 646. Pifces Bambycii ] Vulgo: Bombycii
vf. 650. Itnus vt aujlrali dcfcendit circulus axe 3 "Le*

gendum eft vbi aujlrali , nifi Auienus vt pro vbi pofue-

quemadmodum fupra:
rit,

— tit artus
Longius effufum fpacioja volumina tendunt.
Ed. Aid. pro aujlrale habet ajlrali.

vf. 653. Hie tarn Threicio veniens a car dine Phoebus]


Reuoeauit Grotius priftinam le&ionem, quatn etiam ed.

Aldina agnofeit. Ed. Morel. Hue cum Threicio.


vf. 654. pulfusque Deum, tnirabile dicfu , Bramahs
redigit ] Deus eft Sol. Pulfus, sf rpomj. Tpirtu infer

alia eft pellere, vnde rpoVa/a, et Tropici circuit, quia,

vt Hyginus ait, vltra eos Sol non transit, fed ftatim re-

vertitur, aut ibi quafi repellitur; vnde rqv Tpoxijv Aftro-

, nomi latini Pulfum transtulere.

vf. 657. aitgujlo dc cur rit ] Ed. Aid. de currat Male,

vf. 659. clamant fidera lads'] Eadem Aid. clamauii.


vf. 666. 'mergorum et focae Jimiles ] Aratus mergos tan-

turn nominat; Auienus refte his phocasconiungit. Vtrique


enim cum pollint in terris verfari, aquam praeferunt; nam
et phocas nonnumquam in terris eli'e, ibique fpirare , dor-

mire, parere, tradit Plinius. Latini vitulos marinos vocant.


vf. 670. 6’!. cum lux in arundine Jlagrat Ignis mun-
dani, cum tela extrema coqunntur ] Male vulgo diftin-

gaitur:
— cum

Diaitii
;

PHAENOMENA ARATEA. 34 *
— cum tux in ar undine flagrat.

Ignis mundani cum tela extrema coquuntur.


vf. 673. ft piceam fpettaris] Ed. Aid. vitiofe: fpe-
SUris.
vf. 681. 68a. Hie matutino veniens procul aequore
coelum Exigit e pelago, telum trahit vltima cauda]
Grot las ad b. 1. „ Si Chelam leges (pro coelum,) ad
ipfum Scorpionetn referetur; fi Telum ad Arcitenentem
et non inepte erit eadem vox repetita, quod familiare
Auieno. Exigit eft ifeiyst, ni malis Erigit.

vf. 686 . abditur autem Orion redeunte die ] Vulgo:


abditus autem.
vf. 689. Quin norunt aliam Superum conuexa Sagit.
tarn ] Vulgo: alia. Male.
vf. 690. infda nerui ] Ed. Aid. neruis.
vf. 691. telum fuper aduolat ales] Perperam vulgo:
caelnm Juper a a.

vf. 693. Threicio conterminus axi] Ed. Aid. conter-


minal axi.
vf 694. Armiger hanc etiam Tonis aduolat , armiger
ignis Aetherii ] Recepi Grotii emendationem leftiooi*
wulgarae: arbiter ignis Aetherii. Vtitur enitn faepe ea
figura Auienus, vt eandem vocem repetat, quod faepe
iniqois exferiptoribus mutandi dedit occafionera.
vf. 702. Hie iam detrufae in latebras procul Amphi-
trites ] Vulgo: Hie nam. Cf. fchol. Germ, ad vf. 295.
Hygin. U, 17.
vf. Et fuper hirfutum ponto furgit Capricornum]
707.
Ex etnendatione Grotii. Vulgo: auritum; fed non ap-
paret, Auienus cur Capricornum auritum appellauerit.
Alibi autem eundem vocat hirfutum.
vf 7>-8. altera porro ] H. e. alteram partem, vt de
Serpente altera porro plurimus. Cf. not. ad Auieni Pe-
rieg. vf. 373.
,

343 NOTAE IN RVFI FESTI AVIENI


vf. 718 — 721. Subtrahit obliquo qua fefe Circuits

orbe Signifcr a Borea, inque Aujlraies fe gerit vrnbras,


Sub medii iam mole Poll fera peftora Tauri Su/cipit

Orion ;] Ita hos verfus reftituit Grotius. Corruptiifime


vulgo :
Subtrahit obliquo qua fefe circulus orbe
Signifer, in borean aujlraies egirit vmbras;
Vt medii iam mole poll fera peftora Tauri
Sufcipit Orion;
In vulgata hac lettione vt medii poteft ferri , _
vt fenfttf

fit: mole poli velut medii. Caetera tolerari nequeunt.


vf. 728. 72 9. Stridit anhelanti face peflifrr; aen
motu Torret, et immodici terras coquit ignibus ajlnj

Iterum ex emendations Grotii. Male vulgo legitur et

diftinguitur:

Stridit anhelanti face peftifer a>ra motu,


Turret et immodicis terras coquit ignibus aflri.

Ed. Aid. habet et in modici. Cf. Auien. PeriVg. vf. 70.

vf. 732. Aluus coeanea efe~\ Sic legendum; Ed. Aid.

Alueus Occnea Hinc Morelius dodit Aluus cyama


eft.

eft. Kefte. Verum T graecum antiqui oe diphthongo


reddere folebant.
> vf. 738- languebunt germina forum} Ed. Aid. Si-

tu ina. Perperara.
vf. 740. Sirius attollit '] Male vulgo: prius attol-
fe
lit. Legendum Sirius. Vocis huius repetitio, quae verfi

fequenti eft, vt ter fupra, errorem praebilit.


vf. 743. 744. altera fe qua Stellarum fulgent rutila, rf

quae plurima longo Bellua fert lateri] Ex emendatione


Grotii. Vulgo:
— altera ft qua
Stellarum fulgent, rutilant quae plurima, longi
Bellua fert lateris —
Ed

Digitized by Google
1 -

PHAENOMENA ARATEA. 343


Ed. Aid. vitiofe fulcent. Dubitat tamen Grotius, an Ca-
nis refte Bellua dicatur. Prqpinat itaque etiam le&ionem
hanc: longi Regula fert latent.

vf. 750. prrmit igneo Sirius ore] Ita legitur in Mfto


Germanici Grotiano, in quo hi verfus Auieni inferti funt.
Vulgo: premit autem Sirius ore.

vf. 757. Neque enim fe Theffala cymba Solenni in fa


ciem monflrat more; extima puppis Surgunt Oceano,
velut Sic Grotius locum conftituit. Vulgo:


neque enim fe Theffala cymha
Solenni in faciem monjlro mouet extima puppis.
Surgunt Oceano velut alto a gurgite nautae.

Ed. Aid. folenne, non male. Ita Ouidius in mare pro


in mart pofuit.

vf. 760. auidi volitantia raptim Sipara conuertunt~\


Siparum eft id, quod velis anneftitur, graece o/lfxptv.
Lucanus Pharfal. V, 429.
— itnaque pandens
Sipara velorum perituras colligit auras
Statius Sylv. Ill, 2, 27.
Vos fummi anneSite fipara veil.

Cicero de prov. conf. cap. 6. pro velo mimico fumlit, et


ita quoque Feftus interpretatus eft. Cf. Turnebi Aduerf.
XXI, 4-

vf. 761. 762. tergoque in curua remulco Littora cer.


tatim fubeunt Jimul ] Dubitat Grotius, quomodo dixerit

Auienus tergo remulco, cum remulco fit fubftantiuum.

Ed. Aid. habet: tergumque in curua remulco. Refte, vt


fenfus fit: Littora fubeunt certatim tergum nauis remulco.
Trahi remulco dicitur, cum nauis magua fcaphae remis
ducitur, monente Fefto.

vf. 772. trahit Aujler tn Arffon] Vulgo: in Arffo.

Y 4 ' . vf.
344 notae in rvfi festi avieni
/

vf. 777. ilia fuorum inter ftgna tenax ] Ex emen-


datione Grotii. Sui intelliguntur pater, et mater et fpon-
fus. Vulgo: ilia duorum. '

vf. 780 782.— Quin eft caeruleo Flumen quoque gur-


gite manans Af.ra inter fedesque Dedtn; pars Aequor id

ejfe Credidit ; Aujonii nanque liunc dixere priores Erida-


num] Praeclare verfus hos reftituit Grotius. Nonnulli
putarunt, Flumen fidus Oceanum; neque tamen om-effe

nes; nam Padum tradidere. Hygin. 11 32.


veterea Itali ,

Complures autem Octanum effr dixerunt. Cf. Eratofth. .

Cataft c. 37. *t Schaubach not. p. 117. Schol. ad Ger-


man. vf- 321. Vulgo:
Quin et caeruleo Flumen quoque gurgite manans
Ajlra inter fedesque Drum , pars aequoris efte

Credidit Aujonii; neque hunc dixere priores


Eridanum —
vf. 789. Disdata turn late texere incendia terras]
Disdata ex antiqua feriptura pro Didita. Vulgo: Dtis
data.
vf. 798. vnda foecundet alumna] SequitUr inferat.
Vulgo: foecundat.
vf. 799. Vet quod de medii prolapfits parte diei]
Schol. German. 1 . 1. idro inter a/ira collocatus (fcil. Eri-
danus,) quod a mrridianis partibus curjum dirigat.
vf. 803. 804. Eridani coeunt anfraftibus ; hie procul
ille Tenditur effuft vi gurgitis ; hie quoque cri/lae Cedit
apex] Ex emendatione Grotii. Vulgo:
Eridani coeunt anfra&ibus , vt procul ille

Tenditur effuft vi gurgitis; hue quoque criflae


Cedit apex.
• vf. 819. Ne fprftanda forent panto quod fola care-

rent] Vulgo: Ne exj'pe&anda forent.


vf. 820. 821. Caetera deferiptis aptantur fingula mem-
hr is For mar um; ftagrans Leporem qua Sirius vrget, Lan-
guida,
:

PHAENOMENA ARATEA, 345

guida, nee certo fub nomine cun fta fcruntur ] Male haec
vuigo diftinfta ita legebantur:
Caetera defer ip Lis aptantur ftngula membris,
Form arum flagrans leporem, qua Sirius vrget
Languida —
vf. 841. 842. Cunffis nomen Aqua eft ; ftellae quoque
denique propter Ora Sagittifcri, qua ft veftigia pritna
Cornipedis Jimulant ] Ememiauic Grotius. Vulgo line

fenfu
CunBtis nomen Aqua eft ,
quae ftellae denique propter
Ora Sagittigeri, quo fe veftigia prima
Cornipedis fimulant.
vf. 844. Qwis face fub tenui tenibrofus marceat ignis ]
Queis marceat pro Queis marcet. . Ita fupra: Quibus vs-
que ferind Prona Jit effigie pro prona eji. Infra: Jimilis

quibus baud fit imago.


vf. 847- Banc fails arfto Tempore fufpicies ] Plane
reftituit Grotius. Subinteiligendum Aram. Perperatn
vulgo: hoc.

vf. 84<> Nam polus, aduerfo qua tollitur axe Boo-


tes } Vulgo:
Nam polus aduerfo qui tollitur axe Bootis
Fotefl: etiam ex conieftura Grotii ita iegi:

Nam poli ab aduerfo qui toilitur axe Bootes»


vf. 852. Arfturum vertex leuat Arcticus ] Ex eraen-

datione Grotii. Vulgo: leuat arduus i. e. vertex leuat.

fublimis ,
quae quidem leftio ferri etiam poterit. Melior
tamen noftra.

vf. 856 . Certa procellarum ftatuit producer e figna]


Glaudicabat verfus in vulgato textu:
Certa procellarum ftatuit prodere ftgna.
vf. 858- Inter nimbiferas nubes fpeftabilis exflet Ara
poli longe . vt glomerent circumquc fupraque Feta pruina-
rum fe vellera ] Ita locum conftituit Schraderus ad Auie-
Y 5 ni
, :

346 NOTAE IN RVFI FESTI AVIENI

ni Perieg. vf. 249. Vulgo: txfitt Ara.poli, tonga it

glomerent. —
vf. 8^3 — 865. Non Arae, non fit tali fub tempore
vertex Clarior ; hoc nam faepe Notum prat no/cere figno
Nox docuit ] Ita Groiius reftituit. Male vulgo legitur

et dilttnguitur:
Non Arae, non fit tali fub tempore vertex
Clarior hoc; nam faepe nouum praenojcere figno
Nox docuit

vf. 868- Nix, fi Jera Touem fubeat miferatio rerum]


Vulgo: Nix, fcis, fera Iouem. Leflio aperte corrupt*.
vf. 884- Curua venenati fe tendunt brachia figni]
Recepi praeclaram Grotii coniecturam. Vulgo
. Curua vewnati font t ant am brachia figni.
vf. 890. Drgerat Alcidae Irgum pofi bella tnagifler]
Degerat i. e. habitarat. Vulgo: Egerat nullo fenfu.
Schol German, habitajfe Chironm in Pelio monte.
vf 906 . 907 . trahit ingens machina coeli CunEfa /*•
per ; pingunt rutilam fua fidera noSCem ] Vulgo vitiofe:

— trahit ingens machina coeli

CunEfa, fuperpingunt rutilam fuc. fidera noEfcm.


Super vktovnfsi, vt et alibi:

Ncrfa Lycaoniis Jed fufpcEfatttr in Vrfits


Forma Juper.
vf. 908- 909. Quinque itidem fiellae, fimilis quibus

hand fit imago, Nec quas formarum duEfus notet affixes-

rum] Ita iam dedit Morelius, nifi quod pro duEfus cum
edd. antiq. iegat doffus. Prius a Grotio refcriptum.
Ed. Aid.
Quinque itidem fiellae fimilts, quibus liaud fit imago,
Ne quas formarum doSfus notet affixarum.
vf. 911. Nutlus eas aliquo paefo deprendcre certet ]

Vulgo: alio paefo.

vf

Uigitized-by Google
PHAENOMENA ARATEA. 347
vf. 918. ceu cum vada cymbam ] Illuftrari poteft bic

locus ex Hygino II, 42. Vt Ji quis in nauiculae rojlro


/earns inquirat ad puppirn tran/ire, et nihilpminus ip/a
nams iter fmm conficiat , Hie quidcm videbitur contra no
viculae curjum ire, fed tamcn eodem peruenit, quo nauis.
vf. 921. 923. Vis tamen ijlis Obuia labentis femper
fujlollitur aethrae ] lta dedit Grotius , monens limul ad
h. 1: „Per aethram fuo more Anienus aethera intelligit.

Duo ponit exiomata philofopbica. Prius eft, quod cae-


lum primum fuftineatur, quo minus ruat occurfu motus
fecundi. Empedocles dicebat: bix rtjv htvrgnv ^xrrovroi
rvyx*vovret Qopxc riji ohteixi porijc &rt aw/sadoti tooov-

tov XP° V0V T0'*' ovpetvov. Olxt/x porq eft motus peculia-
ris. Pofterius eft, quod experientia docetur iu primo
mobili multas efTe ftellas, in aliis fphaeris lingulas. Ari-
ftoteles : iv pkv v ptirq Cpopa rooovrov daripmv Th.Sj.

£o{, dr l is txv xWtav sv %»/)!{ Sxx trrov. — Vulgo le-

gitur:
Obuia labenti femper fujlollitur aethrae.

vf 927. Carmine non coeco tentabimus , hoc fatis vnum,


Muj'a, mi hi ] lta legendum et diftinguendum. Vulgo:
Carmine non coeco tentauimus hac fatis vnum
Mufa mi hi —
vf. 935. Mntuoque implexae fibimet confortia mor-
dent ] Sic fupra dixit Aui<*nus: iugum vicitiia mordet.
Graece locxvsiv nprimere fignilicat. Vulgo: implexa.
vf. 936. Aurea ptpli Jidera noSurni ] Vulgo: Aera
pepli. Male.
vf. 939. Langueat vt Jlellis fpecies hebes ] Vulgo:
Languet vt in Jlellis f h. /

vf 940. ac Jlammas fuperante minor es] Ed. Aid.


flammans. Vitiofe.

vf. 943 — 945 - color olli nomen ab ortu Primigeno


flat mi ; Jic Zunam Graecia J'ollers Concelebrat > noflro Jic
* - Bal-
. : -

348 NOTAE IN RVFI FESTI AVIENI


i

Baltheus ore vocatur. ] Dicit Auienus Graecia J'olers, vt


fupra :
Coelejlm mcmorat quern follers Graecia tiodutn.

Vulgo:
— color olli nometi ab ortu

Primigeno Jlatuit fe , Zonam Graecia follers


Cqncekbrat, noflro fic Baltheus ore notaiur.

vf. 950. duri qua foluunt flahra Aquilones ] Vulgo;


cum pro qua. Sic quoque in verfu fequenti pro: fit cum

praecipitant legendum: fit qua praecipitant.

vf 955. 956. hie quoque dextram Sujlinet Androme-


dar ; mantis extima' defuper aitri Subrigitur Boreac] Mala
vuigo lie diftinttum
hie quoque dextram

Sujlinet Andromidae rnanus extima, defuper acri


Subrigitur Boreae —
• » *

vf. 953. 959. hie celeris vejligia fumwa Perjlringun-

tur Eqm, perjlringitur ALs ab ipjo ] Vulgo: pracjlrin-


guntur et pracjlringitur.

vf. 962. Erigoue] Ed. A'd. perperam Erigones.

vf. 967. fecat ajl alius per vifeera plena ] alius pro
'alter, lntelligit enira Auianus Cancrum.

vf. 973. pulfusque Ecus'] Cf. fupra not. ad vf 654*

vf 977. 978. Circulus ijle quid/m Cancro tenus adia*


cet Axe S mper inocciduo; procul alter
car dine in Aujlri]

Axe pro Axi. Supra: Axe Lycaonio iacet obuius. Male


vulgo poft Axe interpungitur, et verfu fequenti legitur:

Semper in occiduo.

vf. 980 — 983 . pojlremaque cauda Caeruleae Pijlris?


breuis hie Lcpus; Me Canis artus Conditur ex tremos]

Ita fuppleuit verfutn vuigo mutilum Grotius, nam lege-


batur olim:

— pojtre

Digitized by Google
PHAENOMENA ARATEA. 349
poftremaque cavdae
Canulrae , breuis hie lupus , .
hie cams artus
Conditur extremos.
vf. 988- SUcris hie meta ] Vulgo: metae.
vf. y89* Sreniferi d feendit Jol Aquilonis ] Srreni-
feri , ul9 t> 7iy*vdr«v.
vf. 991. creperi furcedens Jlagna profundi ] Vulgo:
fuccrndms. Cf. not. ad vf. 335. Noftram ieftionem ap-
probauit qnoqu* Schrader ad Auien. Perieg. 329.
vf. 99?. can i quae fpecie laffts ] lta legendum eft;

fiue: in cant Jpecian quae IaSCis. Vulgo: cam Jpeciem


quae laftis.

vf. ton. Tres omnes reffo content os tramite coeli ]


Perperara vulgo : rrftc.

vf. 1014. quartus at ifte ] Vulgo: et ijle.

vf. 1017. Ctre rrprrcujji momentum diximus aflri ]

Gratce: xtvtTv rov nuipov too tjh/ou rpsropivov. Vulgo:


Scire repercujji etc.
vf. 1024. in vada Calpetana ] Ex emendation** Gro-
tii, qua tamen fit verfus lpondaicus. Vulgo: Caipetitana.
Sic infra Prugn. v. 296. ft Phoebus — Calprtano Iran -
quillum gurgite lumen Tinged. Calpe eft promentorium
in ora maritima meridionali Fifpaniae, quo hodie ceie-
berrimum caftellum Gibraltar fuperitruftum eft. Hinc
Oceano Atlantico nomen.
vf. 1025. Nam Tithoneo cum funt elata profundo
]
Sic apud Germanicum Tithoniits ortus. Vid. Grot, ad
German, p. 21. Vulgo: Nanque Titanco, inuito metro.
Ed. Aid. tiihonieo. Nic. Heinf ad Dir. Cat. vf. 40 cor-
rigendum pronuntiauit : Namque ea cyattro cum funt; fed

bene corre&ionem refutauit Schrader ad Auieni Perieg.


vf. 368- ex Arati Phaen. 534. Peior adhuc eiusdem
Heinlii conieftura in notis ineditis ad Auienum; Nam~
que Atlanteo .
vf.
35° NOTAE IN RVFT FESTl AVIENI

vf. 1044. Aft hoe dimen/a fpacii fic lege locantur ]


Ed. Aid. vitiofe: Aft Hedi menfa.
vf. 1045. includunt partibus aflra ] Eadem male
includant.
vf. 1053. Quern cum figniferi graditur fol aureus or-

bnn ]
Perperam vulgo : Quae cum.
vf. 1064 — 1066. Horum prtrna oculis memor incu-

nabula quaere; I-utninis ipfa vagi captans venatibus ipfa,

Ipfa notans mundo'] Suotnore idem variis vocibus ex-

primit Auienas et rauTtkoy/fti: Male vulgo diftinguitur:


Horum prima oculis memor incunabula quaere
Luminis ipfa, vagi captans venatibus ipfa,

Ipfa notans mundo —


vf. 1066. 1067 Qua' ft fe nubibus abdrnt , Aut fi

non furgent ] Vulgo; quae ft fe nubibus abdent, Aut fi

conjurgunt. Male.
vf. 1071. magnam qui circumpleftitur vndis Tellurm,
cur net caelando 1it littora Mundo ] Ita maluit Grotius.
Auien. Perieg. vf. 95. loca circumpicctitur aeftu. cf. ibid,

vf. 1203 . Vulgo: magnum qua circumampleHitur vndis

Tellurem, curuet celando vt littora mundo. Tuetur vul-

gatam leftionem Schraderus ,


quoniam etiam circumam-
pletfi inueniafur, vbi diuifis vocibus aliquid interponitor

Virg. Eel. Ill, 45.


Et molli circum eft anfas amplexus acantho
Manil. I, 305.
Has interfufus circumque amplexus vtramque.
'
Mundum vocat Auienus non caelum, vt faepe, fed cae-
leftia fidera.

vf. 1075. Vel matutino qua perflrepit acre ftuSus]


Male vulgo: ftuEfu.

vf. 1079. lego. In freta labentes, aut quae fe rurfus


Eoi Parte fenmt Munai J Verfus olim legebatur mud-
lus fic:
In

Digitized by Google
:

PHAENOMENA ARATEA. 35 *

In freta tabentes , aut quae rurfus eoi.

Sdppleuit eum Grotius.


vf. 1089. 1090. Agmine qua vajlo fluitat caput, afpe-

ra ceruix Qua tuinet ,


et J'piris qua turgcnt peStora pri-
mis] Ex emendatione Grotii. Vulgo perperam legitur
et diftinguitur:

Agtuine qua vatlo fluit ad caput afprra ceruix:


Qua tumet et fpiris, qua turgent ptEtora, primis.
vf. 1091. ArEfurus di Habit multus vtraque ] Ed.
Aid. vitiofe inultus pro multus. •

vf. 1094. ICQ5- Satur hie vix luminis almi Cedit, et

incipiens tandem conut xa relinquit} Vulgo:


— — fatur hie vix luminis Amni
Cedit, et in/piciens tandem conucxa relinquit.

Notabilis locutio: incipiens relinqwre pro incipit re tin -


quere.
- vf. 1099. Contra autem illius concedit ftderis ortu]
Vulgo nulli pro illius. Male.
vf. 1 107. Sed Nixus genibus replicato in fe ipfe re -

fidens Poplite~\ Sic emendauit Grotius. Vulgo: ,

S. d Nixus genibus replicato luce rejidens

Popiite.

Iam fnpra pro luce manente idem repofuit Ipfe manens.


vf. mi. Prof rit Hydra Caput ] Proferit eft pro-
pellit, exferit. Saepius utitur hoc verbo Auienus in Pe-
rieg. vt vf. 34a. 580. 70a. 995.

vf. x x 1 5. 1 1 16. Nam Virgine Eoo Confurgente freto,


cedit Lyra Cyllenaea ] Peilime vulgo legitur et dillin.
guitur
— — nam Virgine eoa
Confurgente ,
freto cedit Lyra Cyllenaea.

vf. 1120. ponti procul effua tingit ] Sic Auiepus


fupra:

Effua fe fpecies liquidarum fundit aquarum.


vf.
:

55a NOTAE IN RVFI FESTI AVIENI


vf. 1123 . iuba tota madrfcit ] Ex emendatione Gro-

tii. Vulgo: iubar ora madrfcit, fine fenfu.

vf. 1123 — 1125. Hydra fnpcrpofitum procut in Cra-


tera mourtur Parte alia, et liber vejligia Sirius ardet

Vltima , caeruleo etc. ] Ita hi verfus diftingueudi funt.

Male vulgo:
Hydra fuperpofitum procul in Crater a mouctur:

Parte alia et liber vejligia Sirius ardet:


Vltima caeruleo —
vf. 1127. Cum iam virgineos aether vehit altior artus]
fupra
Virgineosque pud ms Zona J'uperimminet artus.
vf. 1 1 28- Hec cum flagrantes eHfittunt marmot s Ckt-

las ] Sic melius Grotius. Vulgo: jffagratas.


vf. 1129. Sideris expertes et clara luce tarcntts]

Ed. Aid Sideris expertis et clara luce carentis.


vf. 1136. Curua Chii coeio cum furgunt brachia ftgni]
'
Vulgo: confurgunt.
vf. 1139. 1140. IJle Lyrae — Hie tenebris ] IJle et

Hie de eodem. Vide fupra not ad vf. 5.

vf, H47. furfum Hrcus agit] Vulgo : rurfum. Per*

peram.
vf. 1148- remorantia membra ] Vulgo: memorantii
membra. Sine fenfu.
vf. 1151. Et quae Centauro diffunditur extima cauda)
Convxit Grotius. Vulgo: Ex qua.
vf. it 60. fuperi Jubrecta verticis axe] Vulgo Jub-

iefto.

vf. 1 1 61. 1162. vaga brachia Cephrus Exerit, d


faruam p lagi monet adfore pejlem ] Theon ad Arati

Phaen. vf. 630. fle^Tixei/srau, it at jpyalv ixre/veiv tin

K ryv xefyx, Hjiirsp trxpxxiXevofievot (lege: r.ip*-

xtkeuo.uevov) rtv (lege: ry ) truth l ixuk/vsiv to ujjrof.

vt

Digitized by Google
PHAENOMENA ARATEA. 35 3

vf. 1163. Ilia tamen verfa in fluuium pofrema pro-


fundum Tingitur ] Fluuium dixit Auienus pro mari^ vt
et alibi. Vulgo: ,

Ilia tamen verfa in fluuium pofrema profundo,


Tingitur ab fpina —
vf. 1166. Quin et cum Scorpios acer~] Vulgo: tarn

pro cum.
vf. 1173. 1173. nec noflro fruimus ntrndacia verfu

Prima, neque obduri compegi germinis] Locus hie eft

mutiius et corrupcus.
vf. 1174. Coectis mos mentis acerbae ] Ed. Aid. vi-

tiofe Coetus, et in verfu fequenti penetrauerit pro pene-


trauerat.
vf. 1 183. Audax vt facinus donum foret Oenopioni ]
Vulgo male: Audax hand facinus.
vf. 1 id?. Ergo vt falcatis monfrum petit Oriona ]

Auienus fupra: ,,

Hue falcata Chii repferunt cornua monfri. >

vf. 1190. funt haec coniermtna Jaefts “Semper numini-


bus ] Vulgo perperam: funt haec commercia.
vf. 1194 1196. —
Nec minus Andromedae quicquid vo-

litabit in at thru -, Et f quid Pijlris reliquum conuexa fe-


rebant , Hoc oriente ruunt ^ .
ita dedit Grotius. Senfus

eft: Occidunt refidua Andromedae et Piftris; nam Pijlris

eft genitiuus. Vulgo: in aethram — Pifnx. Ed. Aid.


Nec minus Andromeda eft. , .

vf. ia'oi. 1202. reliquum polus aft a littore verfat

Semper in occiduum] Caetera Cephei funt xbvra. Vul-


go : Semper in occiduo. Male.
vf. 1205 — 1 aog. Prona caput , folaque et folio vefti-

gia ab alto Suftotlit mtferanda Juper ;


quatit ira furor-

que Doridos et Panopes pofl fata nouifjima matretA ] Prae-


clare hunc locum reftituit Grotius. Sola funt veftigia,
vnde illud : Nullius vnqaam Trita folo. In matrem lub-

f'ol. II. Z "


intelli-
t

Digitized by Google
354 NOTAE IN kVFl FESTI AVIENI
intelligendum Caffepeiam. Peflime vulgo leftum et di-

ftindum:
Prona caputquc folo ,
folio vefligia ah alto

Suftollit miferaiida : Juprrquatit ira jurorque,

, Doridos et Panapes pojl fata nouiffima matrum.


vf. 1209. Tatnen altera Mtmdus Stiff cit ] (Ox Grotii

emendatione. Suffcit eft at/nuud far xtxi. Virgil. Georg,

U, 65.
Atquc aliam ex alia generando fuffce prolcm
Vulgo male: tamen altera in vndis fuffcit.

vf. 1312 . pojlremiqut agminis Hydra Erigitur can

dam ] Vulgo: Hydrant. Male.


vf. 1215. nam prima ferae ve/ligia in ollis ] Inge-

niofe emendauit Grutius. In ollis ( illis ) i. e. manibut


et membris eft Fera. Vulgo: ve/ligia mollis.

vf. 1316 — 1219. Arc tun fera manent ; Area redunte


per aethram Protolli incipiunt; reliquum Serpentis et ar-

tus Anguitenentis item fert primis fluctibus Arcus. Anc-

hor um capita cl palmas geminas Ophiuchi etc."] £>ic vti-

que eft legendum et interpungendum. Vulgo:


Arcum fera manent: Area redeunte per aethram
Protulit, incipiunt reliquum Serpentis et artus
Anguitenentis: item fert primis fluctibus Arcus
Amborum capita et primis geminas Ophiuchi.
In primp verfu ed. Aid. habet: At cam fera manent; in

tertio et vltimo primos pro vulgato primis. Vitiofe.


vf. 1221. Scorpius Oceano furgens agits at pith
Nixi ] Pede Nixus eft 0 iv yivxai. Vulgo:
Scorpius Oceano furgens agitat. pede Nixi
vf. 1223. Tunc artus medii, tunc peffora] Vulgo:
turn. Sed referibendura eft tunc, quoniam tunc pra eceffit.
vf. 1245. cum gurgitis ille profundi Ima petit pedi-

bus, Capra mox, Hoediue fequuntur~\ Perperam vulgo


diftinguitur: Ima petit, pedibus Capra mox —
vf.

Digitized by
,
:

PHAENOMENA ARATEA. 355


vf 1243. 1343. Nanque manum Aurigae reliquam,
cel/umque coru/ci Ferticis, et dorJo quae fpina aitollitur
alio'] Sic refte emendauit Grotius. Manum reliquam
refpondet Arateo : akk^v xb ‘‘P
x - Vulgo:
Nanque manum Aurigae , reliquum cel/umque co-
ru/ci
Ferticis, et dor/o qua /pina attollitur alto.

vf. 1
247 — 1 249. neque clauum vendicat Argo Allu-
vione /ali; Perjeus pede denique drxtro , Atque genu li-

ber mer/atur caettra panto ] Supra: PcEtora liber —


vejligia libtr. Vulgo male:
neque clauum vendicat Argo.
Alluuione Jato Per/ us pede denique dextro,
Atque genu libera, mrrjatur caetera panto.

vC <251. duro tang it vada caerula dor/o ] Vulgo


tingit. lndicare videtur Auienus, Argo tingi earn par-

tem, qua puppis attrahitur.

vf. 1252. manet exortum Cilici's Capricorni~\ Ed. Aid.


Cilici. Eft autem Capricornus Cilix idem quod hir/utus
nam Graeci nik/xx et
vt alibi nominatur; xtktxiov vocant
omne hirfutum, vnde xihimoi tr tpartly0), et xtklxtoi rpa-

yoi, et Cilicia vela.

vf. 1253. Totaque turn pelago de/cendit ] '


Vuigoj
cum. Similiter in verfu fequenti legendum: Aequora turn

Procyon pro vulgato Aequora cum Procyon.

vf. 1359. 1260. perque Notum rutila cum Numinis


Ara Delphinum patulas promit Capricornus in auras ]
Vulgo: rutila turn — Delphinum paruas promit.

vf. 1261. Sed matutino cum /urgit Aquarius orbe ]


Vulgo Et matutino. Scriptum forfitan olim fuit Set;
deinde litera prima, vt fieri folet, omifla. Ed. Aid. con-
/urgit pro cum J urgit.

356 NOTAE IN RVFI FESTI AViENI

vf. 1269. 1270. Subit ijla Jalum , fubit aequora rur-

fum, Integer Oceani cum fe Centaurus in vndas Iecerit)

Ita refte referipfit Grotius. Vulgo: »

— fubit ijla folum , Jubit aequora rurfum


Integer Oceani, cum fe Centaurus in vndas
Iecerit —
vf. 1271. atque nouo vibrarint fidere Pifces"] Auie-

nus fupra fimiliter de Equo: Os Equus atque pedes nouus

exerit. Ed. Aid. Pifcem. Perperam.

vf. 1272. 1273. ille per Aujfruin Pifcis item ,


plantS

quern pulcher Aquarius vrgrt ] Male vulgo diftinrtum:

ille per Aujlrum Pifcis item plant! , quern —


vf 1279 — i28t. Paulatim recauo redeunt Maris, au-

rea carlo Pojlquam adolrnt Pifces incendia, denique Pijcts

cum rutilant ,
muttdo dextram hare attollitur vlnam]

Recauo marts i. e. rui xoiktu rob uutuvob. Adolere dixit

Auienus fuo more pro vrere. Virgil. Eclog- VIH, 65.

1urbenasque adole pingues, et Aen. VII, 71. Adolet cum

altar ta trdis. Perperam vulgo legitur ac diftinguitur:

Paulatim recauo redeunt Maris aurca caelo.

Pojlquam adalent Pifces incendia, denique Pijcts

Cum rutilant, mundo dextram haec attollet in vlnam.

vf 1 286. 1 287. At cartera nondum Sunt exemta falo]

Vulgo: ac caetera nondum Sunt exemta folo.


vf. 1291 — 1283. an Tauro freta pelkret adfurgenU.
Hoc vna caelum Jubit integer; baud J'upcr vlla Vifcera;
nafeentis deque Tauri deferit ajlra ] Ex emendatione Gro-

tii. Vlfima refpondent Arateis: ovb’ oy* Txtlpoo Rein-


rat dvrikkovros- Hoc vna, vt graece dp aurp; Aratus
auv raJ. Vifcera vocat Auienus membra. Seruius ad

Virgil. Aen. Ill, 574. auulfaque Vifcera montis : Vifcera,


hoc ejl, partes. Hand J'upcr ell graecisraus pro baud ju
perfunt. Graeci dicerent tbSivx pipy it dpt pro veptylrc-

r»>,
>

Digitized by Google
PHAENOMENA ARATEA. 357
r*i, flue xtf/ta rt, vt tvi pro tvi<rn t irxpx pro t xpean,
et fimilia translate accentu.
vf.-
1396— 1 298. Aurigam falfis euoluunt flu&ibus
omnem Surgentes Gemini. Tauro Capra, plantaque lae-
va , Atque Hoedi euadunt, turn primum'] Ita legendum
et interpungendum. Vulgo:
Surgentes Gemini, Tauro, Capra, plantaque laeua
Nempe hoedi euadit, cum primum —
vf. 1 :99. referuntur vi/cera ] Hie iterum vifeera funt
pipit file pi\ij. Non accurate fatis interpretatus eft
Werusdorf ad Auieni Perieg. vf. 781. cetofa vifeera pro
Ceto, aftro caelefti, omnino.
vf. 1313. nec adhuc membra extima for bet ] Ex Gro-
tii coDieftura. Vulgo: nec adhuc tamen extima forbent.
vf. 1314. Quid ni nafeentis fufpe&et nauita ponto ]
Valgo: Quid ne nafeentis fufpe&at. Verum fufpeFes buic
interrogatione eft aptius. Nafeentis, fcil. Padi, h. e. ori-
entis, nifi mails Jcand ntis per literarum transpofitioDem ;

ii-xitovvixv enim hoc loco dixit Aratus. In verfu etlam


fequenti pro vulgato manet Orionis legendum maneat.
vf. 1320. magnorum congrua cura] Eft Hellenis-
tnus pro cura congrua rebus magnis.
vf. 1322. et coelo libi figna magijlro Omnia ducen-
tur] Poterit quoqae legi: e coelo. Infra Progn. vf. 249.
oceurrit: certa hoc ducentur figna magijlro. Vulgo: et

coelo tibi figna magijlri Omnia ducentur.

Z3 »
NOTAE
358 N OT AE IN RVFI FESTl AVIENI
/

— 9 i J «

N O T A E
IN RVFI FESTl AVIENI
PROGNOSTICA ARATEA.
'• •
t

vf. 4 (1329). Promat vt ingrefft folers tibi tempora


menfts ] Sic maiuit Grotius. Ingrefft mends , it£opivM
/uptif, Infra:

. Ingredientis erit plena tibi nuntia menfts.


In verfu antecedent: ed. Aid. habet viriofe prono quae
pro vulgato pronoque.
vf. 6 (1331). primo perfundens lutnine ] Arat. rpe-
rt; dvaoxfivciTBi avytj. Vulgo: primurn perfundens lu-

mine.
vf. 8 ( 13^3 ). Aft orbis medii ft cedat Cynthia for-

ma ] Vulgo: formam. Saepe in Auieno Accufatiuus po-

iitus pro Ablatiuo; inde putat Grotius, fcribas eodem


figno circumflexuni accentum, qui ab'atiuis adiungitur, et

literam m defignaflfe, hoc modo: forma.


vf. 15(1 340 ). Inferit aeriis quantum Dea nubibus
ignem'] Vuigo: ignes; fed reponendum ignem, vt re-

fpondeat ra» quantum.


vf. 29. 30 (1355). Monftrabunt ; curfu nam Phot-
bus -ftngula mutat fetnper, et alterno fuccedit in omnu
lapfu'] Male vulgo interpungitur:
Monftrabunt curfu ; nam Phoebus ftngula mutat,
Semper et alterno fuccedit in omnia lapfu.
vf. 41 —
43 (1365 68). —
Nam qui folettt hybents
nobem putat aethere volui, Pt Lunae Jpacium redeat, vt-
'
„ tas
PROGNOSTICA ARATEA. 359

tus Harpalus ip/am Ocyus in fedes, moment aque prifca


reducit ] Ita emeridauit hos verfus Scaliger de emend,
temp. lib. II. p 74. approbante Grotio. Vulgo: Nam
quae J'olem — monumentaqne prifca.
vf. 46. 47 (137 1; 137a). tenuit rcm Graecia folers

Protinus , et longos inuentam mifit in annos ] Vulgo:


inuentum.

48 (1373)- Sed primarua Meto * exordia fumfit


vf.

ab anno'] Hie Auienus non fatis intellexit Arat. Diof.


vf. 31. Cf. Grotii not ad Arat p. 15. et noftram Vol.
I. p. 443. Exordia ab anno dicuntur Auieno pro Exor-
dia anni, vt fnlgor ab auro pro fulgor auri et fimilia
plura.

52 (1377). Hoc ex fonte velut deduxit ttmpora


vf.

Lunae Nauita, quo longurn ] Ex emendatione Grotii.


Senfus eft: Ex Metoneis Parapegmatis derinantur xpo-

IvtiasK- Corrupte vulgo:


Hoc vt fons efi , vnde et duxit tempora Lunac.
Ed. Aid. Hoc vt fontem.
vf 65 ( 1 39c ). Vt fata rautifoni redit indignatio

ponti ] Hoc eft: tamquam conditio die redit. Ita ftata

facra dicuntur, et ftatus dies cum hofte. Ciceroni et

Plauto. • 1

vf. 69 (1394). et AEtaea retinet jiatione pkafelum'}

Eft flatio ABCaea nihil aliud quam flatio in littore, ab

oinruToc, littus, littorale. Vocabatur Attica etiatn


durtj,
propterea AStaca; fed hoc loco de Attica non cogitan-

dum. Laudat Grotius ad verfum hunc Virgil. Eclog.


II, 24.
Amphion Dircaeus in AEtaeo Aracyntho.

additque: „caue Atticam intellexeris ;


nam Aracyntbus
nullus in Attica.*' In quo tamen fallitur vir doftiflimus;
erat vtique mons huius nominis in finibus Boeotiae et
Atticae, ficut quoque alius Aracynthus in Acarnania hue
2j 4 Aetolia,
]

j6o NOTAE IN RVFI FESTI AVIENI


Aetolia, vbi tamen Amphion fuifte nusquatn legitur, corn

pnfius tota de eo fabula Boeotiam fpe&et. Vid. Heyne


ad Virgil. 1. 1.

vf. 73 (1397). ilk fali furit implacabilis horror]


Male vulgo: ilk fall fait impticabilis horror.
vf 73 ( 1 398 ). Adfore quern pe.'ago comitem fibi di-
xerat ajlrum ] Senfus eft: Horror fali, qncm Aftrum
fibi comitem dixerat pelago adfore. Recte dixit Auienus
horrorem aftri comitem owxxikoudov. Poflit etiam legi:

tibi dixerit pro fibi dixerat. .

vf 8 ° (1405). adtrit cognofcere J Eft hellenismus:


iarou (iue rrccpaerxi yiviaoxtiv , licebit cognofcere.
vf. 83 ( 1407). qui longi tempore tnenjis ] Vulgo:
qua longi tempora men /is.
84 (1409). Init Auienus difputatiopem phyficara
vf.

de principiis meteororum fecundum philofopbos et Arad


interpretes graecos ,
non fecundum Aratum ipfum. In-

madidum vero dicit , non re ivvyp$v , fed ro' Svvypov.


vf 87 (1412). Infubir&um oculis ] Graeciflat itenim
Auienus. lnfubiectum eft xvoxotxxtov roii o<p&a\p«'(.

Male vulgo: In fubie&um oculis.

vf. 88 (>413). Multaque materia eft] Vulgo: Mul-

taque. materies.


vf. 92 (1417). tenues nebulae caligine fufa Tendun-

tur caelo] Grotius ad h. I. (ex Ariftot. Meteorol. 1 , 9)*

Nabium et nebularum eadem materia; cirplc, tout ecu


to vypov xxi 9 sppdv; fed nubium materia copiofior. Ne-

bula eft iptxhij. ‘O plxhq Peripateticis vt-fylkcf xym*


Si vero humor fit maximus, fit pluuia.
vf. 94 ( 1419). in celeres dijfoluitur vndique ventos
Vulgo : diffoluit. Vend funt ex rijt xvx&vpixoeu (, r»vr

ian, roo Seppov xxi firjpou. *

vf. 98 — 100 ( 1423 — 1435 ). Hie fuper imbres Ex-


primit; eduBCum feruoris at obiict Mundus ReJpuit humo-
rent]

^,Digitizgd b^G^Ogle
1

PROGNOSTICA ARATEA. 361

«m] Senfus eft: Calor attrahit pluaiae materiam; fed


coelum attrattam ob feruoris fui obftaculum et frigoria
illius deprimit. Ariftoteles Meteorol I, 9. dvuyoutvov hi
rtv vypoS del hid rijv tou d’ep/ue v htivapn , nxl rahv
tfupcutvou hutu hid r rjv yfv£ii/ vpo't rtjv yijv Jar 55 xu-
kefrmi. — Vuigo:
1. . hie fuper imbres

Exprimit, et ducta feruentis vt obice mundi


Rtfpmt humorem.
vf. ioo — 103 (1425 — 1427). Si moles magna vtrius -
qw Occurfet febimet velut obuia cominus agris Compulfu
aerio fragor intonat ] Tonitrua et fulmina ex veteruna
fententia riunt ex occurfu dvudvpidosuv xui drplho f.
Lucretius VI, 95.
' Prim ip to tonitru quatiuntnr cacrula cadi
Proptcrea, .quia concitrrunt Jubiime volant es
Aetheriae nubrs contra pugnantibu ' vends.
Perperam vuigo legebatur et diftingnebatur : .

—— Ji molles , magna v triusque


Occurfet Jibimet velut obuia, continue agris

Compulfa aerio fragor intonat.


Iam Morelius correxit Compulfu pro vulgato Compulfa.

vf. 104. 105 (1429. 1430). diuerforumque per at-


thrae Saepe fuperna furor] Vuigo: diuerforumque per
aethram Saepe fuperna furens.
vf. 1 3 . (1437). His peperere malts ] Ed. Aid. vl-

tiofe perpere.

vf. U$ (1440). Vifcera telluris ] Eadem: telluri.


vf. 124 (1449). varioque notatur formarum ] Vario
formarum pro variis formis. Sic verfu 126. maior fide-

ris diftum pro maior ftdere, et infra Lumims crajfior

pro Lumine crajftor.

vf. 130 (1455)- Hura fit vt foedis ab for dibus, ad-

fore dicet Clara ferena diu] Serena hoc loco, vt et

Z 5 *libi.
: ;

3 6a NOTAE IN RVFI FESTI AVTENI

alibi , fubftantiue fumitur. Male vulgo interpungitar et

legitur
Plura fit ,
vt fo'dis ab fordibus adfore dices,

Clara, ferena diu.


vf. 136(1461). Percujfi tenuem praetendat corporis

vmbran.~\ Vulgo: Percujfi vt tenuem. Apud Aratura

<po'»« %x ou *a interpretatus eft Auienus cum


Theone autxv xd/xxovoct.
vf. •37 (1463). Imbribus aut zephyris kebetabitur ]

Immo Nofo. Non refte hie Auienus Aratum expreflit.


vf. <39 (1464). Cornua caeca premit ] Valgo: pre-

mens.
vf 140. 1 41 (1465- 1466). Tertia fit rurfium protol-

tens Cynthia currus Sit fiubre&a faces, et acumina tenta


corujeans ] Tenta, vt alibi: tenta volumina coropar.
Vulgo: ft rurfium protollat.
vf 145 (1470). Aut Libyae de parte Notum ] Ara-

tus nihil habet de Notq.


vf. 146 — 148 ( 1471 — > 473 )- atque corufcos Corni-

bus immodice profiantibus exferit ignes., Vis prolixa fa-


turn ciet ] Ex emendatione Grotii. Vulgo corrupte:
——— atque corufcis
Cornibus immodice profiantibus vjfierit ignes,
' Vi x prolixa fialum ciet.

vf. 153 (1488). atque grauari] Ita melius. Val-


go: hoeque grauari. Poll grauari interpungi debet, et

legendum: Indies rurfius eo veniet Not us. In anteceden-

tibus: Nanque hoc vrgeri fiefs adfierit fubintellige: Aqui*


lone.
vf. 155 (1480). inque reclinem Sponte habitum pan-

di; nam fiubrigit Aufitr] Male vulgo diftinguitur: inque


reclinem Sponte habitum; pandi nam fiubrigit Aufier
nulla fenfa.
;

PROGNOSTICA AR^TEA. 363

158 (1483)- Deae conuoluat circulus ora]


vf. Vul-
go: oras. Perperam.
vf. 161 (i486). Maior et hac ] Scil.' Tempeftas.
vf. 163 (1488)- feu ptrnum luminis orbem Cum Dea
diflendit , feu cum teres ambitus olli Ceditur J Legitur
vulgo:
— — feu plenum luminis orbem
Cynthia dijlendit, feu cum teres ambitus olli

Ceditur.
Verum defideratur in priori membro Cum, quod patet
ex altero feu cum teres. Ingeniofe igitur coniecit Gro-
tius: Cum Dea pro Cynthia. Dea eft Luna, vt Deus fu-

pra Sol. 'Antea dixit Auienus:


— atque Deae conuoluat circulus ora.

vf. 167(1493). cornua fijfa dehifeens ] Vulgo: feffa.


vf. 168 (1493). Induerit qualem proerdens ore colo-
rem ] Vulgo: Induit, et qualem — Similia errata fre-
quenter occurrunt.

vf. 169 (1494). Hunc perpende oculis, ilia monitors


dierum ] Dane, foil. Lunam. Poffit etiam legi : Dune per-
pende oculis, ipfo monitors dierum, vt ad colorem Lunae
referatur. Vulgo: Dine perpende oculis, ipfo etc.

vf. 173 (1498)- quae Jigtia -nouo dederit nox tertia


motu Quartaue ,
fuftollat niedios dum Cynthia vultus ]
Ita interpungendum. Male vulgo
— quae figna dederit nox tertia motu,
Quartaue fuflollat niedios dum Cynthia vultus.

vf. 180 (*505). Hie Auienus rurfura facit excurfio-

nem. Vt enitn oftendat, Lunam nubibus efie proximam,


fingulis planetis fuos locos affignat. Sed poetice magis,
quam aftronomice. Circulo enim Arctico Saturnum,
Tropico Cancri louera, Aequinoftiali Martem, Tropico
Capricorni Veneretn, AntartVico circulo Mercurium im-
ppnit


/

Digitized by Google
; , ;

364 NOTA£ IN RVFF FESTI AVIENI


ponit; cum tamen bi circuli omnibus aeque fint com-
munes.
vf. 183 (1508). caelum fuper aula Deorum Axi com-
paffum eoauoluitur J Vulgo: Axea compadtum.
vf. 188 (1513)- Brumalis puljus ] L e. folilitium

brumale, rj x t ‘Pte P lv V rpoxij.

vf >89 (,15 >4). pulchro Venus obnitet aftro ] Vul-


go : obtinet. 'Aliam ieftionem proponit Grotius :
pulckrum
Venus obtinet ajlron. Senfus eodem redit.

vf. 191 (1516). Has fuper amplas ] Male vulgo his.

Auienus Soti otnnes zonas adfcribit.


vf 193 (1518)* Limits decurrit. Turn Lunam nu-

bila propter] Vulgo:


Limits decurrit, cum Lunam nubila propter.

Mate.
vf. 195 (1520). Lux it dutn fufa frequenter ] Ex
emendatione Grotii. Vulgo: luxit dum frujira frequenter.
vf. 197 (1522). vanas I)< a lumine formas Exp rim it
inferto ] Maluit Grotius inferto pro vulgato incerto ne-

fcio an melius. — Ait Auirnus, rrjv dkuv efle ov rSv


ua$' vtoarxciv #viA ruv piuruv, dkkd rSv notr Sptyx-
civ. Nimirum lucem Lunae in nubes defcendentem cir-

culum talem nobis ofFerre. Graecorum nonnulli ita de-

£nilint: Slkait icrlv vypov roS depot vxoueiptvov , xxl ra-

% 4o t ov rot, (puvTxofa. (fatrot xvxkotihovt t tpi rrjv aekf


vrjv ij rov r/kiov avvicrat/tevov.
vf. 202 (.1527). Hie alias trino conuoluit ] Vulgo:
cum voluit.

vf. 203 (ij28). Et geminus plerumque meat ] Vul-


jjo: geminis.
vf. 2if. 212 (1536. 1537). Maioresque dehinc agita-
bunt flagna procellae. Si trinus rutilum conjlrinxerit am •

bit us orbem ] Male vulgo diftinguitur:

Main-

Digitized by Googk
1

PROGNOSTICA ARATEA. 365


Maioresque drhinc agitabunt flagna procfllae.
Si trinus rutilum confiriuxerit ambitus orbrm.
vf. 216 (1 541 ). ruet itui gurgitis aejlum ruet pro
]
cruet , vt et alibi.

vf. 220 ( 1545). fine Me] Male ed. Grot. Mae.


vf. 2 :3. 224 (1548. 1549 )- traffus piceos ten, bra.
rum Lumine disiiciunt ] Vulgo: Lumine difpiciunt. Per-
peram.
vf. 235. 2:6 ( 1550. 1551). cum fe per noffis amiffus
In/erit aeriae fulgor facis Vulgo: cum J'emper moths
]
amiffus — Pro aeriae Grotius maluit aetheriae.
vf. 226 — 228 ( 1 551 — 1553 ;>- Me caiort Pigra mo-
vet; Jlimulat rutilis torpentia flammis ; Sol fopita ani-
mat] |
Ex emendations Grotii. Vulgo corrupte:
—— Me colore
Pigra animat, Jimulat rutilis torpentia flammis
Sol Jopita animet.
vf. 329 ( 1554). referat pater] Vulgo referat. Male,
vf. 232 (1557). crajfacque Deus latet obice nubis ]
Obicem dixit Auienus pro obllaculo, vt fupra: obice
Mundus.
vf. 238 (1563). conuexa cucurrerit aftro] Conuexa
currere h. e. caelum. Saepe Auienus conuexa vocat
caelum. Currere caelum alibi quoque dixit, vt Graeci
rpdx elv ardliev. Pro aftro male vulgo legitur Auftro.
'

vf. 243. 243 ( 5 ^ 7- 1568). Sed non ora cauo fimi-


lis, medioque recedins Ore quafi] ,Ita voluit Grotius.
Vulgo:
Sed non ora cauo ftmilis medioque recedens
Orbs, quafi tel —
Comparationis l
notam poftpofuit Auienus, vt graecus
poeta A omoi w f. 1 .

vf. 245 (1570). Ac Borean ri'gidi iaculetur luminis


igneJ Vulgo: Aut Boreae,
vf.
,

$ 66
NOTAE IN RVFI FESTI AV1ENI
vf. 346 (1571). reparata luce carebit] Vulgo: re-

parata in luce.

vf. 347 (1573). per flammas procul atque incendia


folis Ipja Dei cedunt ] Sic interpungendum. Male vuigo
poft incendia comma pofitum.

vf. 252 ( 1577)- uut ne labentem piceus color abdat ]

Vulgo: labenti.

vf. 264 (1589)* Vt coeunt radii nebulofe'] Vulgo:


uebulofo.

vf. 265 (1590). haecque comarum Vis confufa mi-


cans] Vulgo: kicque.

vf. 267 (1592)- Sic globus ater] Vulgo: Hie glo-

bus ater.
vf. 273 (1598)- Haec ceteri ft praefurrexerit ortu]

Ex Grotii emendatione. Vulgo: haec celeris Ji praejur-

rexerit ortum.

376 (1601). At matutini ft Phoebum littoris a&a


vf.

Maiorem folito produxerit ] Acta h. 1. eft dtnrj cafu

nominatiuo. Male itaque vulgo legitur: Phoebum in lit-

toris a&a.
vf. 280. 38i (1606). aer Crafftor immodicum furgens

dijfuderat orbem ] Male vulgo: in modicum furgens.


vf. 2g2 <1607). Et iatn fe tenero JuJlollens ] Vulgo
ft pro fe.

vf. 283 — 28S (1608 — 1610). attrahit. Hie quoque


magnis Cum madefa&a dies Jub tempejlatibus horret . Pal-

lidas ora cadens promittit pur a ferena ] Ita refcripGt et


,

interpunxit Grotius. Vulgo:


— attrahit, hie quoque magnis
,
Cum madefa&a die Jub tempejlatibus horret
PaUidus hora cadens promittet pura ferena.
vf. 295 ( 1620). ft Phoebus condat habenas ] Legen-
dum eft condat i nam fequuur Itngat. Vulgo: condit.

vf

. DigitizedjDy Google
PROGNOSTICA ARATEA. 367

vf. 199 ( 1624). Kimborum expertes fine tempejlati-


bus atris Durabunt ] Vulgo:
Nimborum expertes et tempeftatibus atris.
vf. 306 (1631). mediae que intcrjlans iampadis or be ]
Vulgo: inter Jlans.

vf. 307 (1632). hand tibi rurfum ] Vulgo: aut.


Perperam.

vf. 31 1. 313 ( 1636. >637). Nec ft Sole procul rutila


inter Jlagna morante Emineant radii ] Ita fupra quoque
Auienus Oceanurn vocat. Virgil. Aen. I, 135.
Emifjamque hyi tnem fenjit Neptunus , et imis
Stagna refufa vadis —
vf. 320 (1645). At que imitata Dei formam ] Sic
legendum coniecit Grotius. Vulgo: Et meditata Dei
formam i. e. amplexa; quae leftio non eft plane reiici-
enda, cum Graeci quoque vfurpent eodem fenfu pceksTxv,

dottior tamen, quara vt ab Auieno exfpe&etur.


vf. 326. 227 (1651. 1652). Id nubi nomen, quae
Cancro obuohiitur alto, Graecia docta dedit ] Male vulgo
poll alto interpungitur ; iungenda haec funt.

vf. 332. 333 (1657. i6j8). Si fefe ex oculis procul


infer at, ardeat aut e in Congruus aerii late rubor ignis
Ildus'] Vulgo: procul auferet et aeriis, ita vt ad AjeU
is, non ad ignis, referatur.
vf. 341 (1666). Protinus Aethiopum furget conualli -
'us Aujler] Dubitat Grotius, an refte Auienus Auftrum
x Aethiopia deducat; nam Aetbiopes funt in plaga ori-

ntali et occidentali; non in meridionali.


vf. 342. 343 (1667. 1 66rf ). At regions Noti ft lucens
'ella fenrfcat Ingms Riphaeis Aquito crepitabit ab oris j
',x emendatione Grotii, Rette Auienus Scythiae Borean
ifcribit, idque vlitatum. Vulgo: lucent Jiella — Sigtus
iphaeis, fine fenl'u., -
t

vf.

368 NOTAE IN RVFI FESTI AVIENI


' vf. 355.(1680). pictorati conuertit pectoris art us]

Vulgo: conuerrit. y
vf. 3~o ( 1
695 ). Si repetunt vettrem ranae per Jiagna
querelam'] lmitatur Auienus Virgil. Georg. 1, 378.
Et veterem in limo ranae cecinere querelam.

Alludere autem vterque poeta videtur ad fabulam, quae

apud Ouidium Met. VI, 316. de rufticis a Latona in ra-

sas mutatia narratur. Cf. tamen Heyne ad Virg. I. I.

vf. 376 (1701). rutilae cum Junt primordia lucis]

Vulgo: funt.
vf. 386 — 388 ( *7*1 — 1713 ). Iuferit internis terra-

rum redditus aejius. Peffora cum curuo purgat gallittnli


ro/iro, Agmine cum den/o etc.] Ita interpungendum.
AHter diftinguuntur in vulgatis, fed perperarn. Monendi
vero funt leftores, Auienum hie multa Aratea, vt et

alibi , omiliffe.

vf. 392. 393 (1718)- Et ft — concrefcant fungi ] Se-

quitur: emicet ignis — lucis J'ubJlantia langueat. Vqlgo:


concrefcunt.
vf. 396. 397 (1722). tor yens Vulcantts — Scintillas

flamma circumlabrnte reiinquit ] Vulgo: reliquit.

399 (1734).
vf. Sine intum ad montem ntbularm
crajfus anii&us Tendatur ] Ex emendatione Grotii, quam
efte veriflimam docent fequentia: fummo nudc.ttur verti
ce jaxa. Vulgo : Si nitnium ad montem etc.

vf. 403 (1728). Diffundunt coelo, Thetidi ter risque


fupina Pax aderit ] Fax fupina ,
graece virnoc, i. e.

quieta, xirpunroc. ,Vu!go et Thetidi (quae copula vtique


del nda eft) tefrisque jupinis. Lectio Jupinis poteft to-

lerari, et forfitan Grotianae praeferenda eft.

vf. 413. 414 (> 738 -


1739). Nanque fereniferi patet
hoc in Jlabra Aquilonis Cvminus, et priino purgat tir fa-
mine vents Tempore ] Male vulgo diftinguitur:

Nan-

*
Digitized by Google

PROGNOSTICA ARATEA. 369


<

Nanque fereniferi patet hoc in flahra Aquilonis,


Cum minus et primo purgatur flaming venti
T ntpore,
vf. 415 (1740). turn proprium modulator noffua car-
men ] Vulgo: turn propior. In Mfto Gertnanici Grot.,
in quo pauci aliquot Auieni verfus leguntur hinc et inde
confarcinati, iegitur proprio. Reponendum eft proprium,
^
?t ad carmen referatur.

417 (1742).
vf. Turn corui crepitant, et ouantes gut-
turerauco ] lta melius in Mfto. Vulgo: ouantia.
vf. 422 (1747). procello/um disiecerit aera coelo ] lta

Ms. Vulgo: cocli. Minus bene.


vf. 437 (1753). Orbe nec expleto facra fidera Luna
ntundit ] Ex Mfto. Supra:' aciem quibus aurea Luna
retundit. Vulgo : recondit.

vf. 430 — 432 (1755 — 1757 nubita ferri, Si quae

fuperfundi ftbimet fufpexeris vitro Gramina ft carpit fe-


,

me/a petacius anfer ] Ordo verborum eft: Si nubita fer-


ri, fuperfundique ftbimet fufpexeris. Re&e Ms. fi quae
pro ft qua in vulgatis. Non bene etiam in bis diftin-

gnitur:
Si qua fupcrfundi ftbimet fufpexeris vitro:
Gramina fi
carpit —
vf. 43s (1760). Si matutino fringilla refultat ab
ore ] Eft locutio Auieno folennis refultat ab ore pro re-
fultat ore.
vf. 438. 439 C *763. 1764). Ima petit terrae, fi de
-

nique paruus Eritheus Succedit trepidus fcrupofae concaua


rupis ] Male vulgo:
Ima petit; terrae fi
denique paruus Eritheus
Succedit trepidae fcrupofae concaua rupis.
vf. 443. 444 (1768. 1769). nec fcfe audacibus acthrae

Committant pinnis , vt longos faepe volatus Formauere fu-,


per] Vuigo:
,1

370 NOTAE IN RVFI FESTI AVIENI


— nec fefe audacius aethrae
Committant , pi mi is vt longos jaepe volatus

Formaucre fuper —
vf. 448 (1773)- Quid? maiora canam? Cinis en, ci-

nis ip/e repente ] Ita dedit Grotius. Vulgo verfus legl-

tur mutilus:
Quid ? maiora canam: cinis cinis ipfe repente.

vf. 451 (1776). errantque breui caligine craft ae In-


terius nebulae] Vulgo: cra/fa.

vf. 457 (1782). Vrentis cacti fibi uutrimenta laten-

ter Spoilt e parata docet ] Ita legendum elTe coniecit

Grotius. Vulgo:
Vrentis coeli fub nutrimenta latenter
Sponte operata docet.
quam quidem vulgatam le&ionem idem Grotius Cc inter-

pretatur: Sponte et vitro et multa alia Auieno xksc-Jx-

govm. Operata docet eft graeca phrafis. Ita Virgillus:

fenfit medios delapjus in ho/Ies. Itaque fub nutrimenta


antique pro fub nutrimentis.
vf. 470 ( 1795 ). quippe oltis vuidus aerv Excitat in-
ternum per vifcera niota furor em] Haec parenthefis non
ab Auieno profefta, fed a Grotio addita eft; quare etiam
numerus verfuum textus Auieni in aliis editionibus non
cum Grotiano conuenit.
vf. 478 (1803)- caput at tendatur in ArSon ] Vul-
go: caput aut.

vf. 479 (1804). Cum madidus nondum per marmora


turbida condit Pleiadas occafus ] Suppleuit verfum Gro-
tius; vulgo enim legitur nautilus, omifTo nondum.
vf. 495 ( 820 ). Solidamque frequentes Succedunt
1 ter-

ram ] Solidam vocat Auienus terram continentem, rij»

qwifpov.
vf. 499. 500 (1824. 1825). citiusque color em Sentit

humus Juccincta falo } Ex Plutarchi opinione, qui ait.

Digitized by Google
I

PROGNOSTICA ARATEA. 37I

{ypordpat; rx( vijoove rSv yirtlpaiv ruyxdvsiv ; forte ideo,


quia infulae fublimiores effe folent Vnde dixit Auienus:
coquit alt am ftccior aer.
vf. 502 ( 1327 ). ficco iam deflet mergite culmos ] Sic
Auienus fupra:
Tunc fuccifa Ceres Jlatim cum mergite culmi.
vf. 503 504 (1828- 1829)* Sed ft turn modicum pro-
ducant agmm ab vndis Nec trepido pajjim verfent Conue-
xa volat b] Vulgo: modico producant agmina — ver-
/ant. Conuexa i. e. caelum.
vf.
505 ( 1830 ).
eft Laetitia ad- duris paftoribus,
fore parcos PraeJ'umunt imbres ] Non cepit hie Auienus
Arati mentem. Cf. Diofem. vf. 362 fq.

vf. 512 (i837)- decerpens lartius agros ] Sic me- .

lius, quia Arams lufum exprimit. Vulgo: decerpens


latius. '

vf. 515 (1840). Adpetat , aut fefe /uftollant'] Vul-


go: Adpetit.
516 f >840*
vf. f'W ft iuge gregi cupiant haerere ]
Auienus fupra: man us olli quippe finiftra luge manet.

Plautus dixit lugiter.


vf. 526 (1851)- Docet haec eadrm /us horrida coeno,
Gurgitis illuuie fi ] Male vulgo diftin&um : /us horrida,
coeno Gurgitis illuuie ft —
vf. 531 (1856)- Id parui commonftrant denique mu-
res ] Vulgo: id parui cum ftringunt. Alia eft Grotii
conieftura: id cum parui cum ftridunt. Sed feriptum
olim fuit cummnftrant. Poftea literae, quae deefl'e vide-

bantur, inieftae; hinc enata vulgaris leftio.

534 (> 859


vf- ). Tamen haec , tamen oinina rerum ]
Frequens eft Auieno huiustnodi repetitio. Supra cinis

et cinis. Vulgo: omnia rerum. Omina rerum funt irpo-

yvvostf rpayparuv,

Aa a

Digitized by Google
(•

372 NOTAE IN FESTl AVIENl PROGN.

vf. 538 ( 1^63). Non fpcrnenda tibi funt tali a ] Vul-


go: Jint.

vf. 542 (1867). ft confuxere reperta J Vulgo: ft fie

fluxere reperta. Error ex repetitis literis natus.


vf. 543 (1868)- pudor perfuadcat vllus ] Vulgo:
yllos.

vf. 545 (1870). ft cafits fimiles ea fella] Vulgo:


et fella. Non refte hoc loco Auienus intellexit Ara-
tum. Nam pofeerior non dicit, ex (ignorum concordia
terrainos menfium iudicandos ; fed , terminos quoque ob-
feruandos elle. Decepit Auienum vox ambigua
feaStti.

vf. 551 (1876). Perquire fudio ]- Ita in Milo. Re-


fte; nam fequitur memento. Graeco autem more, quem
plerumque fequitur Auienus, produxit breuem in fine vo-

cis ob fequentes confouas. Vulgo: Perquires fudio.

VII. EPI-

Digitized by Google
*t>

VII.

E P IS T 0<L A CRITICA
AVCTORE
GOTHOFREDO ERNESTO
GRODDECK
CELSISSIMI PR INCIPIS ADAMI CZARTORYSKI
EIBLIOTHECARIO

EXHIBENS

PHAENOMENORVM E*T DIOSEMEORVM


ARATI LECTIONEM VARIAM E CODD.
MSTIS IN BIBLIOTHECA CAESAREA VIN-
• DOBONENSI ASSERV ATIS ENOTATAJI
CVM ANIMADVERSIONIBVS.

A a 3

Digitized by Google
Digitized by Google
EPISTOLA CRITICA
I N

ARATI PHAENOMENA ET DIOSEMEA


AVCTORE
GOTHOFREDO ERNESTO GRODDECK.
Mi Buhli!

X"od inter familiares fieri folet, forte fortuna in vnum


locum diuertentes, vt, quae cuique euenerint digniora
roemorafu, cum percontando narrandoque animum exple-
verint, ad eas res lubenter fermonem defleftant, quas
pari lludio et amore quondam amplcxos fe die cum vo-
luptatis fenfu recordantur: idem, etli in re paullum abfi-
mili, nunc cum maxime expertum me eflc fateor, quippe
qui ex interiori antiquitatis ftudiorum gyro argumentum
natlus, coram TEcum confabulandi copia in praefens
tempus non data, illud chartis fa! tern committcre, litte-

risque TVI defiderium lenire animum induxi. Etenim


cum anno qui eflluxit fesquialtero Vindobonae degerem,
eo Illujlrem Principem , hknricvm lvbomi-
fecutus

rivm, Iuuenem ingenii animique dotibus egregiis nata-


lium fplendorem, fi quis alius, in maius augentem *);
A a 4 cum-

*) Secundum illud chero Euripideo obferuatum Hec. v. J83— 38J-


ed. Beck.
Af/vor
,

37 6 GRODDECK EPIST. CRITICA IN

cumque Arati TVI, de quo TVIS curis p.erpoliendo ite-


rumque in lucem proferendo iam turn cogitabas, cum
vna efiemus, primuttl copia mihi fatta elTet: fubiit men-
tem cogitafio, quantum et rauneris et ftudiorum ratio
concefierit otii, id omne in conferendis excutiendisque
tribus Arati codicibus manufcriptis ,
quos in Bibliotheca

Caefarea adferuari noueram ,


confumere, eo nimirum con-
filio, vt fi quae forte ad poetae flue leftionem Cue in-
terpretationem idonea inde eruerum,, ea Thcum, Buhli
dileBtiJJime continuo communicarem, quernfuundum
Arateorum volume n priori propediem fuccefiurutn parare,
TE ipfo auftore, cognoueram. Enimuero auocarus ab
vrbe, vere ineunte, quo minus opus inchoatum proti-
garem, inprimis impediit, quod librorum aliquot, in
his maxime Eratojlhenis et Hygini operum, ad Aftrono-
miam veterem fpeftantium , vfu vel maxiftie neceflario
deftitutura me vidi. Quo faftum eft, vt propoGtum, cui
ineundo TVI, carijfime Buhli, ftudium atque priftinae,
quae TEcum mihi interceffit, neceflitudinis meraoria prae-
cipui auftores fuere, paene manibus excuffum efle dole-

rem. Quod tamen fecus cecidiffe, lubenter fateor, de-


bere me, vt innumera alia, quibus enarrandis, etiamfi
nunc effet his locus, multo me difertior baud fufficeret,

Optimi et llluftriffimi Principis, adami czartorys-


kii, indulgentiae, quae librorum fubftdiis ad apparatum

meum digerendum neceflariis me didauit.

Sufficiant haec, mi Buhli, ut> quibus potiftimum ra-

tionibus addu&us, Iibellum hunc, velut aW^.a* quod-


dam, amicitiae noftrae Genio confecrare non dubitaue-
rim, et TV inteiligas, et fi qui alii funt, quorum ocu-
los chartae hae morari poflint, habeant ex quo comraen-
tati-

&«>» x a ?°*r>fj tanlmpLos tv ft^orotr

'EaiXuv yvvi , *•/>») fififrv ifxrrat


x T*V E'lyf,t‘2s rnm/M roloiv df/oi#,
ARATI PHAEN. ET DIOSEMEA. 377

Utiuncuiae huius argumentum aeque ac confilium certo


iudicio ponderent. Ceterum non tnirabor, fi, plagulis his

perluftratis, peregrinanti me comparaueris, quern, aliudi

agentem, iuuant nonnunquam, quae turn vifu turn huditu

digna obtuiit cafus, quanquam ab itineris fufcepti conti-

lio aliens, adeoque ne hoc quidem aliquatenus fruftra-

turn, viam omnino fecilTe poenitet. Vt enim poets,


quem nunc TVIS curis, plurium et optiraae notae libro-
rum roanufcriptorum ppe, ad priftinum nitorem reftitu-

turn manibus tenemus, ex codicum horum collatione mi*


nus lucri fecerit: ill ud faltem, vt alia taceam, accurata
eorum infpettio docuit, quam parum tuta fit tides Tri urn-

viris ,
qui codicum graecorum Vindobonenfium recenfum
tygis vulgarunt, *) VV. DD. paflim habita, et quanto-
a
pere optimo cuique, qui harum literarum amore tenetur,
optandum fit, vt accuratior eorum defcriptio plurium
VV. DD. opera confefta aliquando exiftat Cui quidem
operae fi fymbola hac qualicunque vtiliter inferuiUTe TIBI
mt Buhli , vifiis fuero, in finu gaudebo.
E tribus codicibus, quos Arati nomen prae fe ferre
fupra monui, vnus tantum chartaceus, forma oftaua mi-
Dori infignitus b ), carmen Arati a
exaratus et no. 137.
Scholiis feiun&um, nec, nifi ab his interrumpitur, quod
pafiim fit, non continua ferie defcriptum exhibet; duo
c
reliqui, inter codd. graecos 128 et 142. ), praeter alia

multa, non nifi fcholia in Aratum continent, quibus Jin-

guli verfits feu voces carminis praefixae explicantur. Ho-


rum alter (.Ms. 128 ) chartaceus, in Folio exaratus, fo-
A a 5 . ' liis

5 Lambecius, Kornarius, Nefielius.


b) Lambec. Comm, de Bibl. Caef. 1. VII. T. VII. p. 494. ed.
Kollar. Idem Codex a N ijjclio in Suppl. Lamb. p. 161. no.
341. infignitur. -

. e) Prioris C 1 *8 ) defcriptionem fatis copiofam v. ap. Koliar. 1. I.

p. 49J — JU. sdde Ncffel. Suppl, p. 19 fqq. no. 3J.


378 GRODDECK EPIST. CRlTfCA Itf

liis 156. conftans, quorum 80. priora Aratea comple&un.


tur, cum nil, nifi Theonis ad Aratum fcholia vulgata,

additis, poetae vita, Leontii de fpbaera Aratea libello,


aliis, contineat, recentiffimae infuper aetatis e(Te videa*
tur: in eo accuratius conferendo operam et oleum per-
dere nolui. Quae praeter Aratea fiftat codex hie, qui

nofeere cupit, ei adeundi funt Kollarius et NeiTelius locis


a me laudaris.
De altero codice (Ms. 142.), qui ifidem chartaceus,
qtiadrato volumine, nitide feriptus ell, neque tamen fe-

culum XV aetate fuperare videtur, vnum Nfjfflium au-


dias differentein his sferbis: „Cod«t chartaceus, anti-
quus, bonaeque notae, in quarto, conftatque nunc foliis

143, olira a Sambuco Capuae emtus, quo continen*


io.

tur: 1) Io. Tzetzae Grammatici Allegoriae in Homerum.


“ *)
2) Aratus. Solenlis cum feboliis 'Hipparchi. Quae
quidem quam manca et imperfefta partim vero etiam ,

falfa fmt, ex elencho huius codicis, qnem itatim fubiun-

gam, apparebit. Continet vero is primo loco fol. 1 17. —


p. 1. Batrachomyomachiae enarrafionem grammaticam.
Hanc excipiunt fol. 17. pag. a. irepi r!jt rat
'luxvvov r pttaUXTlXOU tov e
) ad fol. 31 .

pag. 2. qua, quamquam nullo linearum interuallo relicto,


neque titolo in margine adferipto , voce incipiunt
f
itjitplxi xxi cliroplxi in primutn iibrum Iliadis Homeri, )

> con-

d) In fuppl. Codd. Philolog. ,p. gj.

e) Titulo hoc forte induiltis Tietznt AlUgorias H«* tri-


cat hie exhiberi pursuit, de quo tainen optre, verfibus confcri-
pto, v. Tychfenium V. Cl. in : Biblioruck der alten Literatur und
Kunft. Inedita Vol. IV. p. 6 .

f ) Infcriptio liacc, quam detji priina vice ad Iliadis libri II. prin-

cipium Cod. fol. 60. p. 1. comparet hoc modo: irrogiai


dxogiai r>?j (S' 'Onttgov ga^ifiias , iisdemque verbis fingulis de-
inceps libris practigttur, nempe ter He, fol. 7^. p. 1; juart*, fol,

* **

Digitized by Google
,

AR.ATI PHAEN. ET DIOSEMEA. 379


1

continuatae deinceps in reliquos XT. priores vsqae ad


finem libri XII. fol. 125. p. 3. vbi legitur: rikot rtj( ft!

Ofiqpou paypw iiu(.

Iam vero trium foliorum (126 — 128) fpatio foicno


relifto, fol. 1 ay. p. 1. rubro fcriptum legitur: Tuv ’A pci-

rev (faivonivwv irpooi'ftiov. 8) Praemonentur ad Cod. fol.

131. p. 2 nonnulla ad carminis Aratei explicationem ge-


neratim fpeftantia, notionum inprimis aftronomicarurn,
quibus illud fuperftru&um eft, ratione habita. Sequitnr
turn ad fol. 132. p. 2. yivot ’ Aparov quod, ft leftionis
varietatem in quibusdam locis numero admodum paucis
excipias, h
) prorfus confpirat cum vita Arati primum
edita a Huknkrnio e Cod. Barocciano ad Callimacbum T.
1. p. 590 fq. ed. Em.; repetita deinde (quod ab Harlefio
V. Cl. didici ad Fabric. B. G. T. IV. p. 870 a & Iriurte

in

p. a; quint* ,
fol. 9a. p. a; ftxt*, fol. 101. p. a; feptim*,
fol. lOf. p. a; tflauo, fol. 107. p. a; aena, fol. HO. p.,3; it-
cima, fol. 1 14. p. 1; uniecimo , fol. lao. p. a; duodecimo, fol.

134. p. 1. At ftcundns liber, qucm a Grammaticis vulgo in


duas partes diuifum elfe vel ex Perizonii nota ad Ael. V. H.
XIII, 14. conltat, etiam hie bifariam difpertitus eft, priore par-
te a fol. 60. p. 73. p. a; pofteriore bine ad fol. 79.
1. ad fol.

p. I. pertinence, praemifTo titulo: iarugtai xa) anoglcu riit Bai-


uir/ar. rtyss d nu Bo.wruv ruv "O/u^gov rov ua-
raXuyov sit xoxaptv (afoot ruo Mouewv, uv intxaXtoaro. x. r. A.

g) In margine Io. Sambuci nota confpicitur: „Hi Commentarioli


aut ipfius fumini Hipparchi, aut in quibusdetn locis ab
alio fa£ti , nonnihil breuiores , fed correiliores excufis a P. Vi-
ttorio etc “ quam ideo defcripfi, vt conftet, vnde fluxerir NeJTt-
lii in indice huius cod. ftipra laud, dc Hipparchi fcholiis notitia.

h) Potiffima enotabo : p. J90. 1. 3. A <» J/«o loco Murf/ov. 1. 9.


EtSfviixnr vlds pro vulg. ’A yiefouja. p. 59 1 - 1* ll. s dnakuviqmt

pro corrupto antuXorigus 1. 15. Aiovdinar is ry ntg) avyxgi-

ttas quam le&ionem do&ilTimus Ruhnkenius e comeitura iam


,

vepofuit pro corrupta Mf. avyxgioo. 1. 16. riitput pro rlit-


fta 1 et 1. 17. Hrjaoftis pro Shjao/aac. 1. 18- oviio (stay. 1. 33.

Ssujlar.
,

38 o GRODDECR EPIST. CRITICA IN


in Catal. Codd. Graec. Matritenf. e cod. 67. p. 239 fqq.

vt vitam banc denuo typis hoc loco exarari fuperuaca-

neutn fit

Vitarn Arad excipiunt in cod. noftro fol. I '2. p. 2 .

ad fol. 146. p. I. ’AorpoS&ofai ^aillay’ "Apxrov psyi-


"A pxrou pixpx(, Apcixovroc, Too iv Tovaaiv, Err-

Qclvev, ’Ot>>ovx ov »
Exopr/ou, 'ApXToQvlecxop, rixpSevov,

A i&v/ikv Kxpxhov , , Adovroc, 'Hviox» v - T xvpov, K tiQdat,


Kaamsiridx; , 'AyipofidSqt, "Ititmi, Kp/oo, Askrwrov, lx-

&uwv ,
Ueptduc, n ksixlaiv, Atlpxe, Ku'xvoo , T ip»x^ v <

'Aiyoxiptkrtt, To£oVoy, 'Oitrov, ’Abtou, AsAQAkk, ’Slptx-

vot, Kuvde. Axyuov, ’Aj>you«, K^'royf, Uotk/xov, 'Ix$m*


Ovryptov , Kevrxvpov, "Tipov, Vlpoxvavoc, nkxvrjTuv, Ki-

xXoy rxkxS-dxf. Quae de dtulorum ordine, ad carminis

Aratei feriem compofito, cogitanti mibi fefe obtulit opi-

nio, earn omni dubitationi prorfus exemit accuratior

commentariorum horum infpeftio: elTe, nitnirum xerpe-


dsclaa has nihil aliud, nifi, auftoris nomine fuppreffo,
Eratojlhenis libellum, xxrxarepxifiwv titulo notum, quern

a Fello ad calcem Arad fui pritno editum, nuperrime a

Schaubachio Gottingae typis repetitum efTe, ex epheme-


ridibus litterariis cognoui. *) Continent enim aftrorum
defcriptionem ,
praemiiTa fingulis fabularum hue fpetfan-

dum expofitione. Quae quidem ex Eratofthenis libello

ne tantummodo excerpta efle forfan arbitreris, Erudiiijf-


me Buhli, en, fpeciminis loco, Planetarum recenfum
fui)

3 ad alios vfus e codice


finem xorpodeaisSv fol. 145. p. .

enotatum apponam, vt ipliffimum Cyrenaei opus verbis

tenus hie exhiberi intelligas.


nepi

Schau-
*) Quo vel ipfo Heynii V. 111. opinio in epiftola ad Cl.

bach , Catafter. Erat. editioni ( cuius, poftquain haec feripferam.


adftruarur:
compos faflus fum) praemifla, p. XIII. propofita
nimirum opulculuin hoc e fcholiis breuibus quae Eratollhents ,
'
,r
Aram fubiecerat, conflatutn, partim in bieuius contraftum, P
tim alienis lacimis intcrpolatum elfc.
ARATI PHAEN. ET DIOSEMEA. qgi

Ilepi ruv s' xaripuv ruv nxkovfiivuv xkxvrfrSv iici

to xivjjftv ix tiv foioiv xurovf. ') kdyovrxc ii deuv ijvxt

rivrs ' wpvrov iiev Ato'c tyxfoovrx fidyxv ieurepce o' i*kij-

Stj pckv fyxddwv ,


ov pcdyxp. oSrot dvopcxadif a to' tow
jk/ov.
) o ii rp/roe" Apsuf' irvpotiltji H xx*kt~rxt, ov pi-
ya( , to xpw/xx , cficiot ii ru ') iv ru xiertv. o' 64 ri-

rxprot Qtuatyopoi ’A^pei/r^c. Asi/xc'e ru xP®ftKTl ' ***•


ruv ii piyiorii if ft tovtuv ruv xorpuv , tv hoc! iua(f>o-

pov hoc! q>uf$6po v xxkouri. xd/ixrot ii 'Epuov frikfluv,


kx/ixpot xxi fiiupos. ru ii 'E ppy iio^oj, hoc to xpuTov
XUTOV T OV m ) itolxOf/JCOV OptfXC TOW OVpXVOV ,
XOci TOO V

ifrpuv ra< r *£«<« hoc! reef upocp /isrpijaau , hoc! ixi r>f-
fcxftuv n xxipouf lefl-xc' frlkfiuv ii.xxka'rccc,
) hoc to
tyxtr xflxv Tocaiirijv xvrov xoteTv.
Patet hinc, opinor, Anonyrai xfrpadsrixc has Ertto-
fthenis Catafterismorum apographum iure habendum effe,

neque illud , vt e paucis iam ,


quae inde delibauimus, per-
acumen TVVM, futuris libelli huius editoribus
fpexerit

omnino contemnendum. Vtrumque, collatione cum fcho-


liis tertii codicis infra exhibendis inftituta, in maiore
luce collocabitur. Redeamus ad reiiqua, quae codice
noftro continentur, enarranda. Aftrothefias nempe fol.

146. p. 1. excipiunt Commentarii graeci in Arati Pliae-


nomtna, non pbfoe iidem, neque tamen multum diuerfi
a Scholiis Arati vulgatis, Theonis nomen prae fe feren-
• tibus,

i) Sic in cod. noftro feriptum. In editis a Fcilo legitur avrois.

1) Ms. a Fello vulg. p. ij. 2/*. ii tv rif dtru , male. Codicis


noftri leftionc firmatur Koppierfti conietbura, qui totum locum
ita reftituit <! ii rpirot "Aftuc Ih/fdm naXtirai, ov petyas' to
ii xfupa opoiot ru tv rj 'A*r if. cf. Schaubach. V. C. in Note,
'
*
ad Eratofth. Cat. p. 114.

ra) Illud rdv, quod verborum nexus neceflario flagitat, in editis a


Fello Cat. rurfus male omittitur.

n) Fell, imtnuaoiuv , de cuius vocis lignificat. v. 111. Heyne in


Aniinadu. in Erat. Cat. p. XXVIII.
;

g8a GRODDECK EP1ST. CRITIC A IN


tibus, vtpote in nonnllis his au&iores, in aliis locis bre-
Viores. Pertexti ii primum funt ab initio Phaenomeno-
rum ad vf. 450. (fol. 162. p. 2.) addita rubro colore
epigrapbe : rubs ret rijt oirrpod’eolxc tnm continu-
antur vsqne ad finem Phaenom. duobus titulis itidc-m

rubro praefixis, altero: ictp'i raiv iv ovpxvu hvk\uv (Cod.


fol. 162. p. 2 — i6y. p. 2.) altero: rspi rvv xvtihxtx-

bvoeuv uxl ovvavxrohSv (ad fol. 169. p. 1.) vbi voce:

clpxi *uv Atorij/xn/aiv incipit commentarius in Prognojli-

ca Arati, delinens fol. 172. p. 2. Ceterum ex iis, quae

niodo de commentariorum horum cum Theonis fcholii*

vulgatis congruentia monui, apparebit, quantum a veri.

tate aberrarint Sambucus, ad quern codex hie olim per-


tiuuit, eiusque veftigia legens Neflelius, vterque affir-

mantes, Hipparchi in Aratum convmentarios Scholiis his

contimri, quo nihil falfins, mihi crede.


Retlat tertius codex (ap. Lambec. 127. ap. Neflel.

341.) in quo, cum, praeter Scholia adhuc inedit a, car-

men Arateum feorfum a commentario deferiptum exhi-

bet, excutiendo paullo diutius moratus fum, TEque,


Optime Buhli, morabor. Eum chartaceum efle forma-
que oftaua minori exaratum, iam fupra monui. Conliat
is tantum foliis 48* quorum tria et quadraginta Arati
Phaenomena et Prognojlica vna cum Scholiis graecis
complectuntur ; quinque reliqua epigrammata nonnu'tla et

fententiarum moralium farraginem praeftant, additis infu-


per in line codicis Grammatici cuiusdam dc medimno no-
titia aliisque annotatiunculis e re mufica Peter um petitis.

Licet ille quoad feripturae elegantiam et perfpicuitatem


inferior habendus fit codice 142, cuius modo deferiptio-

nem dedi, maiori tamen cura ac diligentia exaratus efle

videtur. Accentuum fpirituumque ratio grammatica fere

vbique feruatur, at figna diagnoftica negligenter ac per-


verfe plerumque adiiciuutur ; iota fubferiptum fere nus-

AR.AT 1 PHAEN. ET DIOSEMEA. 383

quam comparet. Ceterum cOdicis huius leftionem dii'fi-

clliioiam rrddunt cum fcriptionis compendia vbique, ma-


xime vero in Scholiis adhibita, turn in his inqne glojjfe

matibus verfuum intcruallo paffim interfperfts literarum


modulus adeo exiguus, vt oculorum illae vel acerrimo-
rum aciem paene effugiant. Recentis aeratis et hunc co-
dicem elTe multa arguunt, fed tartten priore paullo anti-

quiorem cum habendum putauerim.


lam quod ad carminis Aratei leftionem attinet, quam
exhibet codex nofter, infra a me enotandam, earn ex
libro bonae notae fluxiffe, mecum facile animaduertes;
vbi is a leftione vulgata recedit, cum Mosquenfi, Barbe-
rino , Vratislauienli et Bodleianis codicibus in innumeris
locis confpirat, ceterisque leftionibus meliorem fere fem-
per tuetur (cf. Ibaen. vf. 65. 88- '48- 169. 189. 234.
261 etc.); alia folus fibi' vindicat, in his nonnulla haud
prorfus reiicienda, v. g. Phaen. vf. 26. ivo. 21. ptTxvlas-

rxi. 82. o( pu pikiarx pro vulgato o( pot rs fidaoov. 467.

irkaTitf. 523. ill xbitxi pro vulg. iqTtirai Diofem.

348- pxpxlvcvtxi pro pxpfixlpcimv , al. Pliaenora. Verfus

336. 337 -

Kt/voo xxt xxnovTOi ixovoftev' ci id el otkkoi

'SSj/t tfisvxi ptkdsatrtv ikxtypirspot x tplxuvrxi


omittit codex Vindobonenfis, nefcio, librarii incuria, an,

quod verifimilius, quia deerant in libro, quem deleriplit.

Contra verl'ui 142.


'Karipst' ovx xv rove 7* Hiv dxtrexptipxio

a fecunda manu alius adfcriptus legitur, ita fonans:

*A<TTdpst '
»i ft iv S rnad’ev iki<rao/isvoi Tvroaaiv
ad partem conflatus ille forfan e vff. 170. 171.
etx fllV XV TO I

’Kardpsi ifitpoTdpx'dsv ikiaaipevot rwioicri,

Ceterum poll Bodleianorum alterum et Barberinum Co


dicem tertius hie nolle r ell, .quantum conltat, qui car-
minis
384 GRODDECK EPIS.T. CRITICA IN

minis Aratei verfus XLT. infititios, quos ex Oxon. edit,

in aninviduerfionibus TVIS p. 424 —


27. appofuifti, ex-

hibet, hoc folum difcritriine, quod ne yvijaioi quidem


orfxot in noftro defunt, fed fingulis locis genuinum poe-

tae partum excipir fpurius et fubdititius, addita in codicil


margine nota, qua leftor turn de emblemate hoc, turn

auftore eiua eertior fit. Sic ad vf. 481. legas: toutci;

to Ft Sir st 1 eXa>c dvrihiftt 0 Mce$i/io(; ad vf. 497. rcevri

rov nKsivov Mx£fftav ,


off olvnkiysi ru 'Apa'ry. ( cf. VV.

LL. et Schol. ad h. v(T. et ^ot* 507. 515. 525.); quo

vel ipfo Feiii opinionem, (ad calc. edit. Arati p. 148)


dummodo ei omnino ilia debeatur, nec, quod magis

probo, e librarii animaduerfione, codici quo vfus eft ad-

fcripta, orta fit, Aratei carminis particulam hanc a Ma-


ximo Planude interpolatam efle, firmari vides.

Scholia Gracca cum breuiora, codicis margini allita,

turn prolixiora, carminis contextui inferta, ferie verfuum

interrupts cum Lambecio °) inedita appellaui alio


, fi ,

conlilio id a me faftum efie noli putare, nifi, vt ab ha-

ffmus vulgatis maximam partem ea exiftimentur diuerja.


Alioquin commentariolorum horum fontes cum maxime
noti fere vbique indagari queunt. Etenim ne pluribos
morari TE velle videar, eorum au&orem, quisquis fue-
rit, fcias in maxima operis parte Eratojlhmis CataJJeris-
mos compilafle, quanquam (id nerape cum uarpo&eaisi*
fcriptore codicis 142, de quibus dixi, commune babet)
huius fiue libelli fiue auftoris mentionem nusquam faftam

elle iure mireris. Haftenus tamen a librario codicis mo


do laudati difiert, quod nonnifi ieiuniorem libelli par-

tem, quae in ftellarum fupputatione verfatur, exhibet,

fiue praetermilTa fere vbique, fiue in arftifiimam epito


men contracts fabularum aftronomicarum enarratioae
Prae-

0) loco fupra laud. T. VH, p. 494. ed. Kollar.

Digitized by Ooogle
i

AR ATI PHAEN. ET DlOSEMEA. 3R5

Praeterea in multis locis, vbi cenforia nota in Aratum


vtitur, Hipparchi manifefte veftigia legit; nonnulla vel e
Thtonis vulgo difti in Aratum commentario, nec vnlgato
folum fed eo etiam, quern e codice Mosquenfi defcriptutn
primus in lucem protraxifti, haufifle dicendus eft; vno
loco P) Ptolematum, nec hoc nominato, exfcriplit; baud
raro clari Maxim fui commenta nobis propinat, adeo
vt, quod de aliis pluribus, et de hac fchoiiarum farra-

gine valere videas, fiftere earn Variorum, vt dicunt, in


poetam Notas, animaduerfionum hue illuc exftantium con-
geriem. Enimuero vel fic operara me baud prorfus inu-
tilem nauaiTe mihi videor, nec forte etiam TIBI aliisque
ingratam, qui annotatiunculas has deferibere typisque hie
primum vulgare inftitui. Fac enim, ad Aratei carminis
explicationem parum noui inde poiTe exfculpi, faltem ita
de iudicii mei qualiscunque veritate melius conftabit

leftori.

Supereft, vt de additamentis poeticis ,


partim inedttit
dicam, quae prodit codex meus inde a fol. 43. p. 2, vbi

delink carmen Arateum, ad fol. 47. p. 3 . Qua in re

cum, quae feitu digna videri poflint, a Kollario videam


occupata, <i) paucis defungar. Quis JZaridas ille fuerit,

cuius

p) Ad Phaenom. vf. 106.

q> In nota ad Limbec. T. VII. p. 494. Verba ipfa apponam:


„Eft quidein collcilio mifcella variarum fententiarutn inoralium,
nequaquam aitteni diuevfornm au&orum t quae Lambecii erat
opinio); cum omnes aut Zaridae cuidam aut S- Gregorio Na- ,

zianzeno tribuantur. Zaridae funt partim odolticlia, partim


polyliicha epigrammara iambica quinque. Primum inferibitur:
tit ret ill ro v ryojcou Inirium : onwr rer C^ou
rot xXiiait yatyultot. Alltrtm : tit rot atWit. Incipit; 'AW'
ou &4 aut outijflofAat r«v cbJKwv. Tcrtiuni fine epigraphe: lyt
yAavn’ iniattinri ns, v\S ityiyyatt. Qtunti inirium: Mu i' tii-

rvxifta fxySiv ui' fans /siya. Quint** denique quod mettir ,

btroicis feriptuut eft


,
incipit: 'Hpntoiat nartip Tts d aa'vSa*
Val. U. 6 b /arit.

Digitized by Google
:

3 $6 GRODDECK EPIST. CRITICA IN

cuius nomen priora quinqun Epigrammata fententiofa

prae fe ferunt, Fruftra quaeras. Neque tamen, fi e pall-

ets his reliquiis, quas Codex nofter offert, licet iudica-

re, eum obliuione, qua tia/cens moriensqut adliuc fefellit,

prorfus indignum duxeris. Ceterum quint um epigramma


non heroi is verlibus, vt Kollarius perhibet, fed metro

elegiaco feriptum efle, infra apparebit. Notior eft frnttn-

tiaruni audor, quae Zaridae reliquias excipiunt, nihilqoe

verius Kollarii opinione, ad Grrgorium Nazianztnum,


cuius nomen in margine his vocibua, rov Geokoyov, jn-

dicatur, eas referendas efle, fed quod addit Vir dodus,


in editis Gregorii cartninibus gnomas has diu fruftra fe

quaeiiuiQ'e, adeoque dignas iudicare, quae olira lucera

adfpiciant, vereor, ne nimis defultorie bonum Grego-


rium perluftrauerit. Nam vna fententia excepts, quae

forte me fefellit,. reliquas omnes in edita Gregorii l'vv-

(io\oy[u TtrpxoT/xw It iinfim aliisque Eiusdem carmi-

Bibus prima vice reperi. Sed haec hadenus.


Supereft, vt pace TVA, Vir Doftiflime, dam in

Arateis verfamur, fubiungam hoc loco notitiam de ver-

fione metrics Phaenomenorura Arati verfibus Polonicis

confcripta ab lo. Kochanouio ( Kochanowski , ) celeberri-

mo

icr !»• ijiuiot ov'div. Rcliquae gnoinae. quae hie Zaridae verfus

excipiunt, funt, nifi fallor, omnes S. Gregorii Nazianzeni ,


qui

in earum tnar&ine duobus


illis voculis too ®toA.dyov defigna-
tur. Sunt vero iambis inclufae, monoftichae dilhchae ct plu- ,

rium ct am verfuum, quas ego quidem in td tis din fmfirt ?««-


/ini ct dignas ccnfeo, quae oLitn lucetn adfpiciant. Prima tria

monofticha funt haec


Wtn»ov doxti'ov oaTiqny ov niartvtTat.
Mar’ avrireivf naai , pK-i' inou Auyots.
Aoyxp naXatu nds At yut , /3ip dt rtf,

Pono Codicis huius fol 47. p. a cum tnarginibus turn etiim

fequentt folio inferiptae funt quaedain de meilimno adnotatiuncu-


lae geotnetvicae. item fvl. 4(j. p. t. perlimilcs
ntuficac. “

. Digitized by Google
ARATI PHAEN. ET DTOSEMEA. 387
mo Potoriorum poeta, qni fub Sigismundis, Henrico et -

Sti phano Regibus quondam floruit. Inferra eft verfio


haec aliis eiusdem poetae carminibus, quae collegit et
Varfouiae edidit F. Bohomolec Soc. I. hoc titulo: Jana
»Kochano\vskiego Rymy wfzytkie wiedno zebrane \y

(
W ffzawie
4 1767. 4. fi. 214—244. Primum edita eft,
anno port mortem auttoris, 1585. Cracouiae, ab Io. la-
nufzowski. — Scrib. in villa Lanzutenfi Caiendis lunii
A. ciaiotfcxcvi.

•»j .

Bb 2 I. VA. .
/•

Digitized by
388 VAR1ETAS LECTIONIS

I.

VARIETAS LECTIONIS
E COD. VINDOBONENSI ARATI

No. 117. ( 34' ) infignito

AD ARATI EDITIONEM A BVHLIO V. C.

CVRATAM ENOTATA. f)

PHAENOMENA.
Vf. 5. iifidv cum
codd. Mosqu et Vratisl.

13. Codex Vindob. vulgatam ieftionem exhibet: dvSpcl>

an tSpcluv , c<pp' tfiirtlx — —


17. * Txaiv loco 1Txtxcti. 21 . * fisrxviaerxi.
36. * ivo vt paullo ante vf. 24. codd. Mosq. et Vratisl.

36. ot r >/V etc. cum vulgg.

38- * 0 $1 %prj pro ha. x-

40. lirttypx axa Sat cum cod. Mosq.

51. tire tuvstxi c. Vratisl. Oxon. et Mosq.


61. v Ian ex at pro vyx STXI c - cod. Vra'isl. et Ach Tat.

65. ovid rtvt cum codd. Mosq. Barber. Oxon. et xo’vot


cum Barber.
66. * xx fj-ov pro uxj.ivov.
Vf. 67-

f) Verfus aftrriftt notati fiftunt lectionem Cod. Vindob. propriam.

LeAiones (amen librarii errore manifelto , inanu abcrrame a ' era

feriptura, in cextuin illatas, vt vf. $$. et ndf*nat pro id, pro-

dens praetereo.

S iy zuJ
i i i ny G»oogle
'
v 1

ARATEAE E COD. VINDOB. 339


I

VT, 67 a'V xu.$ordpcuv c. codd. Oxon. Mosq. Barber.


69. iv ipyvtrjv c. codd. Mosqu. et Barber.

71. ciyuvoi cum cod Vratial. . pauilo poS:

74. yt ny cum eodem. 75. * £<pto%eov.

79 (idku taxi cum vulgg.

80. dirililpo/x&v c. codd. Vrafisl. Mosqu. et Barber.


81. xuxvpxt pro iXxtypxl c. codd. Vratisl. Barber, et Oxon.
82. TeirovyotTxi c. codd. Mosq. Barber. Vratisl.
Ibidem px /xolKiarx pro vulg. oc fel rs
* o( ftdaaov.

88- v x pxxdxh rxi c. codd. Vratisl. et Oxon.


96. * vxoaxdxroic pro vxoaxdyf/xio.
97. X eP a l fuperfcriptum a prima manu ipl, vt legatur

Cf. notata ab Amieifiimo Buhlio ad h. v. p. 394.

In cod. margine glofiema legitur hue referendum, ry


u’plfspx.

1 1 5. c. codd. Vratisl. Mosc. Barber, et Oxon. in


marg. pro vulg. drctp-n.

1 >8 vvois/»Koe c. Oxon.


1 19. * 0 'id rtw. 1 31 .
* iirstrx.

122. ! evii t lawiro'f. partim confpirans cum Mosqu.


et Vratisl.

134. TtSshaSs vna voce.


126. ’'Eaosrxi xvdpdiroiai, xxxwv i’ ixixttaerxt xkyce-

128- £r« irxvrxe c. Oxon. in m.


134. ivoupxv/i] c. codd. Barber. Vratisl. et Oxon.

145 * yovvxaiv pro yovvxaiv.


148. tloaai i’ 6 ir t ad 0 r t
p 0 ia 1 c. codd. Vratisl. Palat.

et Hipparcho.

15a Qopdovrx pro Qxlvcvrai, cum cod. Barber, et

Oxon. 157. Soxdst c. Barber.

159.* x 7j Ixiofidv eve pro xe 5 .

169. T «/>, c! c. Vratisl. 172 * etpexi pro ttpsrxt.


.

177. * xht. >85- * */< voixc *o$ot e/4

Kclx. 187. piiyxXtio &pzxovro<.


'
'
B b J Vf. 1 89 *

Digitized by Google
390 varietas lectionis
VC 189 . tyxstvofidvri c. ed. Oxon.
190.* T) yxp pro ov yap. 194. * Tot‘01 fiovvx £.
195.* avrSv oXtyov. Prius etiaoi cod. Vratisl. exhi-
bet et margo Oxon.
203. * xx't poll xetrxt deeft et $i b' loco xl b\
214. * re r pair 0 v(. /

224* Ev A 10 ( c. Mosqu. Ibidem & 7)rjaxadxt cum Vra.


tisl. Poft Sifijo. maior interpundio pollta eft.

233. * xjti xbko fine £r’.

2 3 5. * laxiotidv 0 tatv , mox du0 or dpxtp.


243. * ixxrdpwSe v. 245- vvovpxtov c. vulgg.
249. ITspa^e? c. Vratislav.

253 xexovtudvot cum Mosqu.


*
257 « **( ys. 261. V ixtTvxt c. Mosqu.
269. 'Ep.ag/yc c. Vratisl.

27 * 5 - t* bd 0 1 dvner pij%vvrut c. vulgg.


28o. vtlpxrx (fixlvuiv, hoc cum Mosqu.
284. * bs£rt&py T X V V T X i pro T6TXVUC&XI.
< 28 &- jfeA/bu U c. Mosqu.
29'. xxl fix A* c. Mosc. et Oxon. in marg.
297. Tore be c. Vratisl. Oxon. etc.
296- xldvtqaiv c. Mosc. Mox cum eodem nofter habet:
rioAAa'xi S’ Ixvtfuv.
301. xxUt cum Vratisl. Mosqu. cum iisdem mox v. 304.
307. xvxrdkkwv pro aVr^AAaiv.
304. * w/ixTije XV o' vvxrbt pro £*} V.

311. bd rot pro bd rip, c. Vratisl.


313. itjtxi c. codd. Mosc. et Vratisl.
315. vvxro's ivspxo^dvijt cum Mosc. Ibidem * altjTcv

pro xtjtov.

323. * oar ip, pro ont metro aduerfante. Ibid, iv l vvxti


c. Mosc. et Vratisl.
326. Toioc rot c. Cod. Palat. 338. vocal.
340. igivta&ev c. Mosc.
.... . • Vf. 34 1 -

Digitized by Coogle
,

ARATEAE E COD. VINDOB. 39i

VC 341. * irxvxrdkkei, refragante metro.

345 - 0 r ij by vxutxi dTitptij/wai xopolvyv c. Mosc. et


Vratisl.

346. * irepxofisvoi. 348- * vpv/j. v 0 dev.


349 *XP* va p xvtSv pro oi« it. x. c. codd. Mosc. et
Vratisl.

360. * irokv x\xl rou TOTXfipa vitiofe. Legendum toXu-


xkeirov.

366. * irpalry xeivov inuerfo ordine. Mosqu. irpoiry ixstotv.

373. xvvfiivtuv c. vulgg. 374 xxkisaxg c. Vratisl.

376. olodi xsxpipdvcov c. cod. Vratisl. et Oxon. in marg.


379. xsv pro ye c. Vrat. et Mosq.

38 1* ydvoiro pro ydvoivro.


-

383.* e v xpijpoTsf pro evxp. 384.* t'vepdev.


* tig pro eg.
387 .
\
391. fidoaoi pro /jLeaacSi c. Vrat. et Barber.
413.
394. xibvxuiv ov c. Mosc. et Barber.
395. iubofievoi Qopdovrxt
415. c. Mosc. et Vrat.
406 vd y%v pro »oXX* c. Oxon. in marg. et Steph.
410. Ehxk/ov c. Mosc. et Oxon. in marg.
411. mtpdffxei c. vulgg.
427.
* T» py toi rekdytt vstydtmv eikvftdveg akko.
414. Qxvyfitvxt cum Vratisl.
* xv vdtpekov. 417. * Qkifierxi.
420. * tfdovrxi pro xtdoovrxi, mox roiyaovrxi c. Vrat.

426. * ’'AXXor* Id xe_Aiog irxpxv e 1 <t ofidvoio. Supra fcri-

ptum eft iff. vt legatur xxpavi<r<ro,udvoio.

* fiopdw li irxpxr p dif* y tg dvdfioit.

432. * elk vie pro tiki oi.


435. rspiirxe it t v tiv cum Vratisl. et Aid. ,‘

436. * 2 Jo. 438. vxoCpxix cum Mosq.


* del pro xlel.
439
442. * Qfjptov pro drfplov. Ibid, irporspoi c. Vrat. et Mosq.
446. eikeiTxt pro ixveTrxi.
Bb 4 Vf.
K ,

•392 VARIETAS LECTI0N1S


Vf 457. xtlvov; c. Mosc. et Barber.
460. Ovid ti. Poft dy to interpungitur.
46 a. rx yt xeTrxt xkiyxix c. Aid. er Baf. 1514*
464 el wo fid vcov iviavTiuv. 465. e iclxsnxi c. Mosq.
467. * xt kxrdef. 475. rj xjti rl( rot vrofxc-

4 8. * t fnvpjiv pro Tiavpav. Mox peyol fis/ovet.

484 vTtpdev c. vulgg. 488- 'Gtyiovjc 10 c* Aid.


492. * pro litlrjt. 495. * voqasif.
496- Hunc vf. ’Op&ov foisv excipiunt in Cod. Vrndob.
fexdecim verfus ex alterocodd. Bodiei. a Fello primum
vulgati ad calc. Arafi p. 148- cum hac- leftionis varieta-
te : vf! 2. ’Ey Id rs FI A tidies pro rot T olitf. 4 -

fiop a tordpov pro fiopeurdpou. 15 Kxpxlvov pro K xp-


xtvev. ,

498. vt dprspx pro vrdprxrx cum Bodl. ad Fellum p. 148*

506 Hunc vf. Exopr/ov To£avrtjpo( fequuntur in co-


dice noftro vndecim verfus, quos Ft-llus exhibet 1 . 1. et

Buhlius V. C. in Aniniadu. ad Arat. p. 4 6. primo ex-


cepto, qui in noltro cod. vitiofe fcribitur: 'AAAot 5

xvnoxvn vo ru, vo n xlyoxsprjot reftituendus ex Codd.


Bodl. et Barb. ’’A. i x. votoiv, on alyoxapijoi;. Vf. 6.

nofter ita interpungit: Ex^st xxi xetyxk rjv xcpxxot'

fiopEyv i’ xToksiTsi. Vf. 8- Ayr’ xpeu>( c. Barber.

514' rare i’ stxpof pro rov r tlxpo g.

515-* yovvxrx pro yovvxrx.


517.* oati pro ocarj.

519. Poft "Tiprjt interpungit, turn &v( ti xxi ikxtypot

Kpyryp-
531. * '0(pi ovx»o. 522. * el to fielperxi.
523.* el si xaTrxt pro xjjrsTrxii mox xvrcv pro xvrevi.

524- * TXVX evev P ro VTXu'xtVOV.


Hoc loco (poft v. 524.) inferti rnrfus 14. ar/x»h e%
re-
edit. Oxon. in Animaduerfiones ad Arat a Buhiio
'^ evi
cepti p. 427. quos eXcipit, qui ill vulgatis 525.
fltV

Digitized by Google
'

ARATEAE E COD. VINDOB. *93

fuv etc. VT. 8- nofter codex habet fieri xoptrijv pro


fieri x s pc<v- II. polt A ,6 roc interpungit, turn p.-rgit:
&’
ixrxvvax( etc. 12. nxpxxdxrxrxi pro rapairre-
rat 13. dvl xiixkcv pro iirixixkou.
Vf. 537- 0" fi tv pro 0/ jtiv cum Mosq.
539. 06 ns v pro 0 vx xv cum eodem.
53 *- * Nofter diuifim irspl tr^xipi/bdv.
534. xvxrdkkei cum Vratisl. ,
et xvrdxx pro ivrl* c.

Mosqu. et marg. Oxon.


536. xartjkvvtc jj&' pro xxrijkwtlif c, Oxon. in marg.
54J.*ro'ffff7 fiiv virexbpxfioi pro reW tjfiiii vwe-
ipuftti.

543. it!o reptrdkkerxi.


544. xxkdoviriv c. cod. Vratisl.

545. iiri pro r ixl c. eodem. Mox xuru pro xvrov.


553. * irixxpirixi pro ixtxap-rioi.

553. hvtj r ai pro IvvijTai c. Vrat. Mosc. et Hipp.

557. * Toaoov rd pro ojrov rd.

562. S’ av x s pro b' iv ye cum Mosc.


5t>8. * oxrijfiee pro ixxSjuos.
572. * xxrxppax'v vna voce pro xxrx px%iv.
573. Verae le&ioni fboio etiam nofter codex adrtipulatur.
613.
575.* ££cti7$sv. 576.* vitdprxrx pro vrdprepx.
581. x fiv it c pro ijfijj c. Oxon. in marg. et Hipp.

583. * xkdov pro xketbv.

599 * Omittit xpuTx, mox habet fidatyx pro (idatpt c.

Mosc.
607. * Abeft xxi port x
612. bevoiro c. Mosq.
* i(perridSr pro xQetrjar’.
614. xxP 1 P ro “XP'« cum Barber.
616.* irovpxv/xv pro virovp.
03 9. aij fix pro bsTy/ix c. Barber.

631. iv pro dx c. Vrat.


B b 5 Vf. ;

Digitized by Google
( v

./

394 VARIET AS LECTIONIS


\

Vf. 6»8 ikxvvxi cum Baf. 1534.


645. dpxapdiao pro dpxou-tvoiQ cum eadera.

C55. yodvxd' pro X f 'P B c c. Barber, et \(rat.


6^6 * busrxt pro Ivit.
661.* Qopdov t dvl pro vulgg. (fopdsi r £xl.
667. xvxrdWuv pro xvrdkkuv c. Vrat.
670.
668 -* “Ofioe TtoXvreipta, xuyijv.
669 * E vyivafi.
* ’AvrdkXei, tots asv -r sparr/c d^dpxerxt
pro vulg.
672. ’A. 7 cl rs p&v xpxTqe s. akkx. — Ty re-

pirtf impofitum eft gloffema a manu fee. ipl^ovrot.

671. yovvx pro yvix cum Barber, mux w/j-oi cum Vrat.

et Mosq.
* xx r x %s<po’c P ro Mira x-
682. * ykfy pro 688- * Sew P ro i’ ««>'
* "Opine t
691 rjb’ AitjToe re.

695. ov pxv it\ vC£. pro xTsp/ri cum Mosc.


705. O-J piev xlrjv pro 0 Crt y xhjv c. iUusq. et Ms. Grot

V racist. Barber.

707. * rove fik pro roc asv.

714. * it x<t irvbhjv pro vxvavMi].


717. * ys uiv pro Id piv
732. . 720. * xvrdXkwctv.
721.* rors rp&rv inuerfo ordine.
723. xvtov pro xjtiS. Ibidem xpxrov pro apxTOf.
724. rs pro is cum Mosq. Aid. et Baf. 1534.
729. * ys pro xs.
731. * 7 ante abeft a cod. Vindob. mox rXoov pro

orkoov c. Mosc.
* rs pr > ys-. Poft ^so/ omittit y\: Poft hunc verfum
in Ms. noftro legitur: rt\ot twu dvTixxTxbvasuv xxi

CUlfXVXTOXw'J.

DIOSE-

Digilized by Google
,

I
/

ARATEAE E COD. VINDOB. 395


'
D I O S E M E A.

Vf 3 * rpu re v pro vpttrij.


'

5. * 4 <x a ae 1
P ro ktxclai.
7. tlpti pro tfpy cum Vratisl, et Mosqu. v
10. * upv pro upx. 17. * oTpov pro oy/iov.

Ig. durkyersi c.» Aldina. 24. Iloreilxovoe C. Mosq.


56. fiikoi pro fidket c. eod. et Vrat.

27. si'ptTv pro ovpeTv. 30 xkl pro clef.

31. tx omittic, mox cckkcp pro ikkov vtrumque c. Mosc.


33 * tb poll: r/c deeft.

38 * xlx d$ dki; iv <r , £c xirlxx Stavti pro ufxe $dkij,


x xl irxvrUx lx net.
39 ovv deed in cod. Vindoh. vt in Mosqu.
41. r oi ipdei pro irov «. c. Vrat. Mosc. et Barber.

44 * rov pro rot. .


45 * rxpx pro vepk
71.
49 * xtl-oad v>j ( pro xe^ouevi]V.
56. dv uutyordpuiv pro dir clfitp. c. Stobaeo E. P. p.
61. 6a.

60. uyivet pro xyivoT cum eod. et cod. Mosq. • Mox 5/-
Idaxet et drived si. I

69. ik hr ot pro ikfttoy c. Aid. et Baf. 1 534*


66. * a S pro xv, 67. * clfupord pxv pro — epov.

* TXVTIf pro TCCVTX.


72. * xvdftoto pro vtroto e verfus praecedentis fine hue
irrepfit, fed fupra feriptuns ab eadem manu vsrotb.

74 - rdkovrxi pro irtkifTai c. Mosq.


75 - prjv pro /xkv c. cod. Vratisl.
76. in fine lixcp-rjvov P ro c. Stobaei Cod. Ang.
77. * (pdivofidvyv Idxerai pro (p&ifidvijv. exerxi x. r. A.

78- )jls pro ry Ik. 79. xvxAo!<rovr<« c. Mosqu.


83. repnpoxd 0 tv ro cum Vrat.

84. Cpdpoi deed, fed fupra feriptum a m. fee.

91. * « U] pro a bit.

Vf. -

Digitized by Google
I

396 VAR 1 ETAS LECTIONIS


Vf. 94 * Sovei b' d v v eQalot pro ivvei 4 ‘
dvdtyskoe.

95 hev pro ftev c. Mosc. et Vrat.


96 xsptrdkkai c. Vrat.

100 vx a Ik cad rjkkioto pro vxeTev av rje\. cum Vratisl.


102. * E 1 rt 0! xov 5 Spevdoe loco: el n vev xx! sj

Sutv toe.
IC3 dpvdxlvercct c. Mosc. et Stob.
104. ftsXdvsi c. Cod. Vrat. et Aug. Stob.
108- Inter 0/ et dviivrot ab ead. manu impofita litera 7.

112. xxpxrpd x s 1 foxri xelvtv illud c. Mosc. hoc c. Vrat.

114 xtxptj pivot pro p-ivot c. Vrat.


jiy. yutpltnt pro juepivoio cum codein.
124. * nesotjyv pro fttxxjjyvt.
125. * St' a be ft et dt loco tit. 1 26. dvvityak 0(.

130 * or pro oiroV.


131. r#>o'ovriu pro TotvvuvTxi. c. Vrat. et Mosqu.
132. datxkiu v tj ra< cum cod. Vrat.

134 * (pxrjuevxi pro (potvyuavtti.

135. (pet/yovratj pro (pxlvwvTxt, mox ikkxt pro «AAp


vtrumque c. cod. Mosqu.

137.* Mjf 4

avTUt pro ftr/i ' a.

140.* nxkXov £x v dtp aot pro ftxkXov xvdtpx of.

145. * j/’eA/oiO- pro tjaklov.

147. * j^aAtira/ r«r»i pro %»AeT»re/Mi/ elm.


151 * puj b' oDra) pro /«;A’ oor».

152. I^o t/<t(v pro Sy^uxsiv c. codd. Mosc. Vrat. Barber.

134. ylvarxi pro 7 lyvarxi c. cod. Vrat.


158 £t It pax s arf/totai rourett pro dkij&dx rtxp^-

pxw, cum Codd. Barb, et Vrat.


16}. ’ roi pro rt.

173. <Patalvoi pro <p*a/vy. cum Vrat. et Mosqu.

176. dxkvouyTt pro uxkviavrt c. Vrat.

177. Zq/xxrx id t civdftoto cum Barber.

.Vf.

Digitized by Google
8

ARATEAE E COD. VINDOB. 397


VC 1 3-
* ** V WflivtUJ pro •nivv/tiveu.

184. xordovrxi pro xordaivrai c. codd. Mosc. Vrat. et


ed. Aid. ,

190. * xokkrj pro xekkoi.


191.
197.
uxpev pro ixpei cutn cod. Mosq. et edd. Aid. Baf.

1 544 et Grot.

193. iv$x pro (u&ev c. Vrat. et Mosq.


* rjv pro tl. Mox ivotvriot pro ivavr/ov c. Mosq.
198. akkot i’ ii; pro ukktm c. Mosq. et Vrat. Ibi-
dem xeQvketl; at pro xeQvkxj-o c. Barber.
105. * t ooxdls pro rotraxlhe. an. * ultima.
215. jiaixuta pro fioiicm.

218 dpxo.ut vov pro up%ofi. et Cxtru^s pro Cxinv^x c.


cod. Vratisl.
t
219. * H xeu pro "Hxov.
221. rokkx pro xokkrj cum Aid. 238 . * rei pro rai.
239. iQdeipij a uv t 0 c. Vrat et Aid.
230. * 1 poipast pro yf'O Qdsi. . -

234. * xxl irov xxl xopotxsc lieu t yd (stkxy/xoC(.


237. * /uxpev pro /tctupcv.

240. * kekuxtue. pro kekyxws. Supra * fcriptum eft j.


242. rtyvioSa) pro yiviadta c. Mosqu.
!
43 - botnvmti cum Vratisl. Aid. et Baf. 1534. Ibidem
t'ne/povrxi cum Vrat.
144. dyelpevrxi c. Aid- et Baf. 1534.

45 - * M7 l’ Cro pro /iijl’ rjv Cxi. Mox uprjv pro wpj


c. cod. Vrat.

48 * pi/ l xsv dx’ oturoQi /ictpcc/vovroti 'AhtDcsc


pro vulg. fit/l’ it xsv dxxvToty/ n<xptia/pai<Tiv A xr'xtf.
* A7
49 - 4’ v v P ro pyl’ v v -
50. (popdovrcti pro tyopdarvTar cum Aldina.
$1.* (irj li pro fir/lk. Eodem modo vf. 253. /xrj ie.

57 - * Vlvd'/idvxi , vitiofe.
58 - Qxivtvrxi cum Vrat et Aid.
- '
Vf.
;

303 VARIET AS LECTIONIS


Vr. 259. irapx pro rspi c. Mosqu.
261. * xxpx&\l^srxi pro xxpxdKl^ifrxt.
209. * Ttyviado} pro rti/ia&w.
270. "fLpy iv knr&ptii) y.pu£ij iro XvQtavoc xepoivif.

372.* fitr' uSpext pro ftsrxdpotx mux xsxkyyjjvTt; pro

xexAj/yevrec.

273 rksiorepov pro irketorepoi c. cod. Vrat.


276. xarx pro xep/; mox sir’ ccvrov c. Vrat.

2g I- ocfTTspod'sv pro ovpxvc>&sv c. Vrat. Morel. Stephan


et Oxon. in marg.
282. ovb' Sir id tv pro evbi *0 &sv cum cod. Vratisl. ia

marg.
2b 3. * virorpix * 1 pro t'nrcrpexy.

287- v t" avrxTf pro ix uvrxTi cum Vratisl.

295. * ivtyiov pro iri tyiov.


397 t poau pro Tpo'scoi cum Vratisl. Ibidem xijptU pro

xjjpoTo, fi leftio certa.

3 l. * fitj b’ ere pro fjrjS ore;


313. mox xtv pro iv et

puvrxt pro tyipijrxi, vtrumque cum V ratisl.

302. *-a/AJ<xcr 0 v at pro xidvrcaat. ibidem fxtXxnlfun.


pro fixpxivofiivon cum -Mosq.
306. v if yvvfiivy viQsrw.

308 i%tt irupikctfiirio( iyyvd'i fJ.v£i]( cum Mosq.


* otxe/piroi pro uxtlpifret.

314. x e, P°* P ro X e P°c cutn Vratisl.

317 M7 fikv ihfv pro Mybk £br,v cum Barber.

319. in tine et pro yt cum codd. Vrat. et JVlosc.

322.* fiiatrif pro fiitwiv.


324. * bipkv pro yi/isv, mox ££oxo( pro £tx* rt S-

325 * xxt pro yxp.


327.* To? hi r a£p.-pro T« bi y a<J).
*
328- Aurait pro ot'note, cum cod. Barber, et Vrat Mo*
virsp xvJs? pro virtpccpdij.

339. iict$px<ix<j$Kt cum Mosc. Vrat. Aid. 'Baf. 1 5 34'

Digitized by Google
v

ARATEAE E COD. VINDOB. 399


Vf 357. * a O’ e a 1 pro a/fps - «.
p
338.° in fine oxdovrxi pro ixduivrxt.
342.* Qadvuaiv pro (f>ot/novai ; mox ftixiopsvai pro fti-
ftxiipexxi ,
fed liters ft impoilta a manu fecunda.
346. * dpxopd void 1 pro ipxopdytjdi.
348.* nketoTt-pxi -rpordpwv re dr! %peV*v ev pi\x
x0AA rj pro Ukeiortpov tyepduv rxt iirl Xfdvov y
eu' 4

a/4*
roAAa/.

351. opiSiaoiai et verfu feq. rclvaxtt cum cod. Vratisl.

355. uporijdiv pro dpoToiat, cum Barber. ,

357. pjj ira> — fitj is pro fiqru — pybk


358. etiero/' pro svervi' cum cod. Vratisl. Ibidem
Xa/pe< pro X*/pv.
359. * M
rj b’ sTtv pro pijb' elsv.

360. * pi be itKiovsc pro pybe v.


362. * ’Ov bi pro ovbd.
365. xsvii pro xtvtoi In verfus fine thdoi pro ik&y.

367. rxvrait pro ’AuT«f<, cum i>arber.

3 5.* epsibopevog, vitiofe.

376. * a'vxrXif d uoi pro — xkydd —


379. iro/ou cum cod. Barber, pro roliji.

380. rvxivoivi cum Mosqu. pro irvKvijdi. Ibidem * xe-


ksvopsv x t pro — vx.
382. * Hivvvpsvo pro xivvp.

38 ?.* irepikixpy d ov too pro


— guvtxi,
384 * bei-ix pro beS-iTspx(. In line rxvvdovrxi pro
— dtavrxt.

3j)6. * O Cb‘ ire pro *H b’ ©re. Ibidem xydpovrxt pro


— tevrxt cum Baf. 1534 '

38t. * 'Epxopevoi pro ipxopevxi.

398 * Forte 'Eotto psvuv pro


- 'E aeopivtuv.

399. 5 pro jf«. mox 9 xxi rp<r«'r^», cum codd. Mosqu.


et Vratisl.
4&0. *. slxofti pro tivoTt.
Vf
4co VARIETAS LECTION. AU.ATE AE etc.

VT. 40 >.* opxil$Hoi‘(Ti.

405 * o'%«ra< XtpCMy 'proVX * r0 X t PfV'


408 QolIvu pro <p*fvoi, cum Cod. Barber.
410 x<xtov7i<to pro xzToxvijiro cum Mosq.
'413. irxpiovToc pro irepiovrot cum Mosq. Vrat. Aid. ft

Meph. ;

4 6 * 'Oiriro'ov rs Kdys/ ajjfix pro 'Q. xxi jjjpix \{)><.

417 » dvepxo pdvoio pro ityivt/xivoio.

422. * pro crxsi/a’C.


i " ;

SCHOLIA IN ARATI PHAENOMENA. 401


->- •
< >«<

II.

SCHOLIA ET GLOSSEMATA
1 w

ARATI PHAENOMENA
E CODICE VINDOBONENSI
No."« 27 .
(341.)
/

Ad verf. 1. in marg. A/at rev irjfiiovpyov vvv ixov-


tiov.

Ad verf. 6. in marg. Uepl aCl-TjtrFxc rxv tj/ispSv


ftp P-'vj 'Ixvvovup/tu u’pa; *) S (i) tu be Qeflpovxp/u upat*
-

ru M xpriu n
) upx xx S" '
to c» h
) pty upx xx 1 Jj” ' tu
*' c
) apx * tu 5“ rj r» ’lovvt'u ypiioSpiov.
j
Vf. 9. Gloil (pvrx yvpuoxi) xvxXu opi^xfievov (pv-
t tvtrxi. *£')

Ad verf. 10. in marg. Qxlvuv Xdyerxi ’o tov Kpo.


vtv‘ (pai&aiv 0 ro u Atoj' ir v posit 0 tov “Spuat, 0v

Pdy*t to xp wpoc, o,uoto( be ru dv tu 'hiera!' tuafopoe


® T]i ’A^poblriji xxi sairepoc txvtuv id fidyitof itt

tSv
*) leg wf* *u).

«) Mayr ly. Ita legendum. Ms. paly, vitiofe.

b) H. e. Tirdqru fiue Aprili.

C) fiue Maio. Mox ry !*ry.


t) Gloflema hoc et pafliin fcqucntia ,
inter verfnr canninis fcrpta,
maximam partem a ftcunrln et tenia inanu codici alhta piita
paucitlima, quae fuis lucis iadicabimus, primam librarii manum
arguunt.

Pol. II. cc ’
.

40a SCHOLIA
r£v atpuV tfkfivv 0 rev ' Ep/xov ’ fat li kxnxpet xa)
ftixpif.
d
)
*0 fiiv evv Kpovot rpixxevrx irtav XP° V V T * v
xvxkov’ bubexxen e )'
^ 4
etpxvev uvtlei 0 ts (pxd&tav
f
. . . .
0’

it vvpesti 6 ‘J ....... i ptijolv y 0 bi rift 'A<ppobdr^;

iinxvotxixv s) rtj v xepfolov xxt 'Epftijt ivixvob


&x i ‘ , 0

Ai etlxv
b
)

Vf. 1 3- Glofl*. a?pxtav) ruv l' eSpSv.

Vf. 17. Glofl. cisdpxt) rx itpx vvv clfipxt $*olv.

Ad verf. 19. in marg. 01 xxkxystf xxvrtc , eSt rpit


,,

alodijotv ,
vxo~pixt vroxeinevo 1 inlfxyidxt ouo/ut av/t-

rrepixyevrxt xxvri ptdpsi too evpxvev, efiBtorx%tSt, ev fttj>

Ivor xx& (' ofioiorxxti'i fib 7 xp eioiv oltdpet 0 i rat o/ioii;

x epiQepbfxe iv "trip XP° V V xivcvpievoi xxl bixvvovrtt. iaort-

Xn?i be, oi rx t ioxt xtpiiftpt/xt iv lota %pevta xtv cvptvti.


XX&OTI

d) Oouruv —— ju itfos. Excerpts haec funt manifefte ex Eriro


fthenis ( atallcr p. t{ cd Fell vnde vel deferipta efle dt-

inonllrauimus, quae fupra e Cod. Vindob. no. 14a. fpeci-

itiinis loco appon' curauimus. ( eterum to didert Codex nofter


g) editis Erat. Cod. 14a. quod
ab Caraft. et Altrothefiis (pattern
Crtno five Saturpo , Phaetontcm vero l**i aflignat ,
eoque con-

venit cum Gemma El. Aftr. ap. Petau. in Vranol. p. 4. B. cf

Schaubach V. C. in Not. ad Erat. Cat. p. 134. Ad fequentii:

“O /*it oJv K fwt etc. cf. Schol. vulg in Arati Phacn. v. 4JJ.
p. ic6. ed. Buhle. Adde G.minum 1. 1.

e) Vix alTequi licet, quid librarii manus exarare voluerit. Debuii


faltcm fcribere iuiexxerst. fc. pcpuvw, fiue ivittai irwv. cf Gcini-

> num et Schol. Araci 11 . 11 .

f) Locum hunc, literarum du£lu perquam difficili et fubobfeura


laboranrem, ita reftiruc: i ii nvfiiii iv orlv c rid «al t **"•

otr Schol. Arat. 1 1. d ii .... trdvro rov iJxAot atv’n

tit duo ivtaurovt xol ftijvas t. Paullo aliter Geminus I. 1 . • • •

it ive 1» inn xal tv. — Cctcrum in cod. noitro fu*

praicriptum elt: ij a' **) i’.

Ms. inavtj/at et mox ittauttiar vtruioque vitiofe.

Ii
) VI tuna haec vox ittavataiat , fed eo modo, quo paullo inte

cam exhibuilnus. a lecumla tnlnu adlcripta eft; cactera in litu-

ta funt Cum noftro facit Geminua 1. c. p. 4. D. Reccdir ab


eo Schol. Arat. v. 4 $$. y. 107 .

<
el 1

*
ry ff
/. f
-
-c, , .
1)
< c
, ~ ,
" 1

0 > -‘Oy e r cl .
f *' V I ,
' /

Digitized by Google
. . , S

IN AR ATI PHAENOMENA. 403


xx 9 ori xtvTjSqaovTxt 0! tirl rov fitryufipnov rtv-j mpl
rev't roXovp xutxivwv. ') T/ in ovpxvop ; 0 irepii^aiv tx
olXXx vxvrx t spl ixuTov. ') T/ in i£aiv, iixfierpof to
xiuftov svdtTx.
Vf. 21. Gloff. fierxvfosrxi) ntyburm- /%•/”
Vf. 22. Glofl'. cltxX xvrov xxxvri/) U q> ptirptp uri.
Xovaxv.
Vf. 23. Gloff. xvrov xyivsT) rov x^ovx.
Vf. 28 GloiT. iv tt-vott) rot( pxxeit.

Vf. ag. doff. xartv/iuiixt ( popiovrxi ) yycvv ofiov

fx^virt rove wftovc.


N 1
'
Vf. 3 t. Gloff. lori/Ti ) (3 ovXij.

Ad verf. 33. in marg. A/xro; axptartjpiov K prjrijs’


e/ Ik , Qvrov sviHisp.

Verfutn 44 excipit in textu Scholion fequenc: 'H


iXixif iR
) 6x*i irl rrjt xttPxXrjt xripxp £ n
) <x’<p’ °)

ixxripxv tv T lav S' , tafiovXxraiv Xxurpcv ivx , ivl rov


fjjdovi ivo, ST l T)ji px/jkui Xx/xrpov X , CTHiXeOfJ *J) oV/-
aStoip ivo, l* ax pip rip roil fi' , irl rijf xt'pxov rptff,

rove Ttxvrxt xi'. — hips is uvrrjv tixvrXiop. Ov XPI


C C 2 bk

i) Corrnptioni manifcftat medelam aflerr, cui Scholion hoc vindi-


candutn, Schol. vulg. Arati v. 19 p. 13. 13. inumraxSt yag
vnoCvrai oi . tt) to 3 ittifiigi.ov , Tots inl^rov ni\ov xtttxiv oif

ov *al itoraxut.

l) Cstli et suit finirio iterum e Sctiol. Arati v. it. p. iy. defumta


eft, fed prior vrrbis patillo mutatis.

m) 'H fx/an rotir rravra* vX Evatofth. Catafter p. I.

Eadem exhibet Cod. Vindob. 143. in Aftrotl-efiis fol. IJ3. 133.


Cf» etiam Schol. Arat. vulg. ad v. 37. p. Ig.

n) In editi* Erat. Cat. additur a’/*at>fuu».

o) Ms. 143. 1. 1. pro a<p‘ habet <’£'. Sic etiam legitur in SchoL
vulg. ad vf. 37.

in' •I/aoxXariJ*.
p) Eratofthenes ap. Tell. 1. c.

ipngoaSiois fi
q) Fellus poll tnlKttn • Germanico addidit: cf.

Eiusd. nanotat. p. t6.


404 SCHOLI A
is iv tiu ovpxvu rivds chad at apurove
3
xxi dad^xs , dk-

A« hid 6 rds xirlxs, a< tukoyus x ijs dr r pod talas rl-

d’svrxt' xxi ydp xxd' opioluaiv rovvofix ruv xspuv, uartp


o Sxoprlqs, ij mxtx rddos, us o' xuuv' hoxovai ydp irl

ry dvxroky too xvvcs kvr rxv a! xtp'jxi'ot xvvss, us irl

to xkiTrov ’
17 pivdixus, us y pitrx^kipdtTax K akkitu tl(

dfxrcv ' rj xxrd rifirjv, us oi Aioaxovpoi hlhvuoi: rj hiopi-

Cfi ov xxl hihxaxxk/xs -^dpiv x us rd to kkd ruv ^uhltav. «/

Tolvvv xpxxot atj.x£xi y. iv xxd’ oyoiOTrjTx' upxro i hi yv$f


xus~
r
) — A txypdtytrxi hi iv ixxrtpx Tkivdlov n xxl c

pvy&s' oi yiv h' iv ru au/uari xkivdiov' pvpids hi rj tvp a.


*
Ofiippos xpxrov xvplus, aydi-yv hi xxr tTlxkrjatv. ' — 'H

Kvvoaovpx f
) ix et dstpxs in iiv ixxripxs l
) yuvlx;
u
rov xktvdlov Xxyxpov a'- ixl 44 tijs ) xdpx6w kapirpov;

y •
to vS -Xxvtxs * Cto hi rov irtpov ruiv yyovyivuy x
)

islv xkkos dxqp, os xxktTrxi xokos t Jr epi ov y) hm~


ckos *) o xokos rpiQeadxi, — Eops hi avrov @akijc o

coCpo;. kiytrxi "J hi xvvos tTvxt elxalv rjns r,v Kxkkifoi;,


'
TjTis avyxvvrjyos rjv rrj Aprixihl ' drodavcvatfs hi avrt;

hix to (pdxprjvxi vro rov Aids xxi Wupxdtlaijs rjj ’Apri-

puli iyxvov tTvxt, xxi hid rovro drodrjpiwdelaris, mar-


fit xv 8 '
rd hi ovo/xx £%« to xvvos ovpxv i%siv.
VC

r) Ej gt yviixat. Schol. A rati v. a 7. p. 17. i 9 . Ex eodtra

ha- Ita Cunt


1 quae fcquuntur indc a Aiayyaif trai vsque ad vcrfct

xar’ inix’Kx an 1. 1.

f) *H K uwcuvya —— zflipfoSxt’ Eratofth. I. c. p. I. Eadtro

habet ( od. 142. ’'Apxrou m%qas fol. p I.

t) Apud Eratofth. legitur ixdrxt pro txarlgas.

U F.rat. fn) rou ntpuou, vitiofe.

x) Eratofth. poll <j yuuyhuy addit xardrtgot. idem exhiber Cod-

• 42 .
1
y) Erat. 00 pro o».

t) v\ot sbeft ab cdiris Frat. Caraftcr.

a. In Codicis margins ; iriya Itoyix. ef. Schol. Ariti v. 27. p- l 7-

extr.

DigitizacLbyXioogle
, , i

A 1/4 . h u Ti I I >'
r U 'r !

IN A R ATI PHAENOMENA. 405


' VC
54 CilofT. rpo( ivaiv xxu\f/x( 0 ipxx usv Hx*i T ^v
-

; <•

*e<p*X vv vxo rov; xoixt rov 'Evyovi/xriv. s


( r ^.-0 ;, .
Vf. 63. GIolT. pifoyovrxi etc. ) ij rev op/^ovree in- ' :
}
v .
y
1

•tyxvet. '
c
* VC 63. GIolT. Tjjrc 8‘ at/rev etc.) xkyatov riji xe-

VC 69. GIolT a pr. manu. pia irw 8’ sifi/irsp^e t

va>) rev axokiov ipxxovros vxxxovsiev.

VC 73. excipit Scholion fequens: Cvroe ia 0 Apx-


xoav b
) 0 rx xpvoeot firjkx tyvkxatr aiv , vxo 8s 'HpaxAs'ot/c

avxiped’elti ov to eiltekov vx oxenxi xvnp vxouvyux rev _

oiyuvoi, A/o'e Sivroe ivxpyirxrov rij xx^lP^roxeilx.


%x s ‘
81 xripxc ixl yiiv riji; xttyxkijt kxpxpovf y ixl 88 rov •

aoouxroi ««?{ rijt xfpxov iff xxpx xkyniov; x’kkijkoie fie- ,

c vxo
Sji's *) 88 8ii ruv xpxrcov. 'H 88 xetyxkrj xvrov )

to rikftx ov9x rov ’Evyoivxai , xxl rov vxo rov xolx


xvxkov dri\f/xvovrx , iv d ex'
rai rev ovpxvov xtveiadxi ) /

uapoii roils rov axexvov vixaiv tpxerxt. C ’J’ V X P xxrxivE-


rx 1 , xkk‘ oJ( vxep xvroT( ixiv^xerxi. — 'O ’Evyov-
vxuiv c kx/ixpov x‘
) tx sl wsepxi ixl rlj( xeQxkijt; (ipx-

X‘evo( ie^iov kxfixpov x *


ity' ixxripuv <£fxt»v kxfixpov
C C 3 a •

b) Ovrot —
(rx»f*XTonauf. Itcrum babes verba Eratollhenis
in compendium redatla t:ataftcr p. I. 2. Quae indc fequuntur:
t'xf* 66 art fat — rut a^vruv iisdem verbis ibi lcgunrur vt in
Altrothefiis Cod. 142. fol 13?. p. I. 2. Numerals ftellarum (rovr
navrjf if') a Fello adiedus elt, vc alias frequenter, vbi dccr.it
in Ms. quo vfus eft.

*) Lege iitaruras.

c) 'H 61 «<paA>j —— inmfxerai. v Scbol. Arat. vulg. v. 62, p.


art. et Sc>ol. e Cod. Mosqu vf. 61. p. 273. ed. Buhl.

d) ho!. Mosqu. iv r» Ttjv ovfdv xivfjtf&au* Schol. vulg. 1. c.

iv rp rov ov/avov umjt/i. —


t) 'O ’Eyyovvaa/v —— roCt ndvras, 10 . totidem verbis leguntur
in Catalier. Erat. p. *. inque Aflrotheliis Cod. 143. fol. 1
33 - *
34 -

P- *• t ,

1 J v

Cl 0 *
1 v
/ / > if
r. T -
. 7 />.;
'
'S ^ U;
<•
f- « 1 > 1 »)

Digi I Google
,

4 o6 SCHOLIA.
*' *' Z<P' ixxrdpas Xayovoc a ‘
Xx/irpora-
pov ik rov iri rijo apirspxt’ isgiou firjpov $ ' yovxrot
«'• x roloo a drip njv Stgixv
xa/j-rijc xvifiyt ff ’ ,

X f 'f x * t oi xxXsirxt porxkov ‘


dr) rij( Xsovrjjt i’ ’ rout
rxvrxt; 10 .
— 'O 'SrdQxvoc f
) & xvxktp xei/idvcuo wv
slot A xfirpol oi xxtx rijv xsQxXijv rov c$e<uf rov fax

TWV XfHTXV,

'j * /». Ad verf. 84- in tnarg. Mxfjgoc ov% oura/e, clXXx


57
*

r rov ukv aptrspov S% tl roix ov% vrkp rov otpdxXuiv,


,
ovli
ro rrjioQ rov oxopvlov, olkX’ vr'tp to ox fix' rov it It.

£tov ixroo sxei rov oxoprlov.


Ad verf. 89 in marg. rov avrov ( nempe Maximi)’
si fikv, on rtuoapat; fiovovo Sxovoi (x! x’jXal ) attpao,

(X et *«/« Ssparslxv’ si i’ on ifivlpx rx iv avrxTi affix,


^fvsvioc' Xxurpx yelp. 8)

’0$ tov%of h
) &XS‘ ardpat iri rye xt$x\rjt Xx a-
repov a •
iQ’ ixxrtpwv rxv ') uuxv Xxfirpov «'• iri rij;

ls^ix( X s ‘P°i y '


Zri rrjs ipistpxi {'• IQ' ixardpxv tylm
x ‘
ZIP’ ixxrdpuv yoveertov Svx , rov iri .rov &t£iov ) Aap-
1
rpov a' rov Ik o<p«w« Sr xxpx e xsfxXife ivo, roue rav-
rx( If • m) ol ik Xoiroi iri rye orelpxe rov bpxxovros.

VC

f) Cod. Ms. 142. Aftrothef. SnQavou fob IJ4. p. 1. fabularum,


vt folet, expoftrionc ptaemifta pergit: ixti SI deltas d orl$i-
»or t’vvta xvxXy tt^itovt; reliqua, vt apud noltrum. cf. Erst,
Cat. p. 2.

g) Siinilis eft verfus Aratei interpretatio , ab Attalo tentata qusm


,
haud dubie refpexit Maximus, improbata tamcn ilia Hipparcho
ad Arat. Phacn. I, 9. p. igj. Petau.
h) Opiovxos — rour xdtras If', v. Eratofth. L c, p. 3. J. Eldem
exbibet Cod. Ms. 143. 1. 1.

i) rut deeft in Erat.


I) Fellus addidit noSor haud dubie e Germanico.
,

rout n. Ir. Dcbuit \£'


efle quemadmodum cotrexit ittn
Fellus. •

Digitized by Google
, '

IN ARATI PHAENOMENA, 407


Vf. 98- Glojf Efr ovv 'Atpx(ov) rod xpoorov svpov-
roe arpovopfae fxoidijfix htx to yvijnev. .
'A

Vf IOO. GlufT. svxTjkoe) tjavx<>(.


Poft verf. 105. *0 Sx0 (3 ir /o {
n
(x si ) aripae i$’
ixardpae X’ltfi fit uv shiv oi fiev xpeiroi fisyxkoi a/ is

isurepoi eipavpo/. ixi is* to d fieroSxou ku fix pel °) y‘ ixi


rije noikiae hvo . ixi rije xdpxou s'* ixi rod xdvrpov fi P)

xpoTiysirui piv iv xvreii xuvruv (pxi&porepoe wv , o’ ixi


rife pops/ov xi^ije q ) kapxpoe ciejjp.
r
1 'O ’Apx To^u'Xal' ) jjroi 0 BooiT^e fxel irdpoui
ixi piv rije is£<*« X et P°( ^vo . 01 ov Ivvovoiv ’
ixi is
rije xetyakije kxpxpiv oi' i<f>' ixurdpaiv rtev wptov kxu~
xpov oi ‘ ixi rSv fixroev ixxripmv oi kxpxpov rov ixi rod
itfiod , %al vx‘ uvtov a' apxvpov • ixi { rod oiyxiuvoe oi
) / y
kxuxpov '
elyti fiirov ruv yovxroov a kapi xporxrov, o'e &>j

*Ap xrodpoe xaksTrxi’ ity ixxrdpif xoii kauxpov a'.

K regione verf. ic6 — 122. in cod. mrrg. *) Too oi

p aytSove ' a Hakodfitvoe at£‘ 0 ka fix pee rife kvpae" o


eipxTovpoe '
o' ixi rije 0 ipae rod kievroe '
0 kx fix pee ruv
iaioiv ‘ o' xpoxuojv ’ 0'
iv ra! ixofiivu wfiuj rod up/uv oe m
u
0 taxve' 0 xoivoe xorafiod xai xoiSv ) oopioivoe ’ xvuv’
Cc 4 o' kxp .

n) "O 2 *oy»/o# — — Xafixfdt arig. Erat. Cot. p. J. Cod. Ms.


Vindob. n. 143. Aftrothef. fol. 134. p. 3*

0) Erat. Xafixgovt.

p) Erot. loco /? ; mox tv poft xgotyyiitai /u?v omittit.

9) Erot. 1. c. /togiias xijXiJr. Idem habet Cod. 14.J.

t) 'Ag*To<pu\af —— x.iSi Aaiixgov a ,


praeter ilia 1?ro» o Bow*

rift , adfunt in Eratofth. 1. c. p. 3. et in Cod. Ms. 143. fol.

*3 *- P- 2.

0 Erot. 1. e. *al in) rov of.

1) Scholion hoc totidcin fere verbis exftat in Ptolfmaii libel lo

faoiuv sal ixtmpxnut dxAanJ* a Fetauio in Vranol. primutn


ediro, vbi confer, fi tanti eft, p. 93. A. B.
u) jtoJcif leger.dum arbitror, addicentc Ptolemaeo 1. c. et in an*

ttcedemibus pailim. Mox poft tjlsim interpnnxi. Ms. 0 xoi-


vot

Digitized by Google
,

,
w /
i \ * * * - < !

408 SCHOLIA
6 kxuvpot rou vtr/ou l%$v oe' 6 SirxtcrtC vorxfioS' 0 xx-

koUUBVOi XXwfioi' 0 4v T$ &VQflivU pXTpX%la) TOU XSV-


rxvpou. x )
1
{ / r
Toy ft' neyiPoui xkkoi is ‘
0 kxjxTpcc rou risji<riw(’ 0

iv rai iro/xivw wax rou jfwojgov ‘


o' kxfivpoc rou opvi&o;'
;
0'
kx/iirpct rou fioptlou zsipxvo v '
0 ivi rij( xityxkijc rov

ci'Oj y-youflivou bibv/xou' 0 xeivo c trroO xx l xvbpofiihx (' 0 kxfi~

irpos rou xsrou' 0 iv rx ijy ou pivot oifxw rou tvpioivoQ' 0

kxfivpoi rou ubpou' 0 kxuxpoc r iff fioptiou j^Aje'lo * VT ‘


xpijC' 0 xxrx to yovu rou roiorou. *)
0
Gloflemata: Vf. 107. byfioripxs) brinuiQtksTi. 108.
'
f f
* -rjirtzxvTo) irizyuyv eJxov. III. yy/vezxov ) yd policy.
1 X 8 - uxobalekoi) fipxbe'x. 122. Irrtoiro(') till t»( xxi xpi-
repov. 127. ireftxie to) irefitkeTro. 132- ehoblqv') ky-

tpixtjv. 139. a pr. m. ro'trxoc uev /xeyiPti') okiyos.


a
Verfum 140. excipiunt: 'H ) #%e< azt-
px( i-ri rift xetyxkije b' xuxvpoui’ b ) ixxripcp xuu x'
irripuyt ixxripx ft'. 0 b‘ ev ry bel-itx irripuyi rou rt
w/xov xxi rou xxpov rrji vripvyot, II por pu yyr y p xx-
• kt?TXl.

yor n. x. n. »?/uvor *J«v. Ante humv forte o excidif, quod


librario fraudi fuir.- Ncc tamen alicer Ptolcmaeus 1. c. wgivtor
ai/'ut ’
otniffo arriculo.

x) iv rip t jt 0 u f v w. Ptoletn. 1 1 . p. 92 - inn?oi$!p. Caeterum in

ftcllarutn XV. primae magnitudinis recenfu lioc vnam deefTe

animaduertes. Eandem ap. Ptoletn excidtfle , neinpe rot A*/»-


nqov rou vdfoxoou, monuit Petauius in not. p. 416.

y) 0 Xaurrpus rov bjt&os deeft in Ptolem. recenfu.

/ Jya z) E xcidcrunr lih rarii incuria poll borealem chelatj) J ftfzot nil
S« tit rov upimos et <! A a/xr jds rijs vjtfjiw xx^-vif quos Pro*
4. f « * l'
,
lemacus exhibet co loco. Sed vel fic deell ltella vt XV. ftella-

rum numerus compleatur, nimirum o Xapinjus rov mvmvov. v.

Petau. in Not. ad Ptoletn, p. 41$.

a) De Virgine Eratofth. Cat. p. 3. Cod. Ms. Vindob. n. 141. fob


*3f 1.
P-

b) Eiarofrhencs 1. c. a' df*avgut‘ fed ex emendatione Felli, quant

latina Gcrtnanici obtulcre. cf. eius Annotat. p. 19.

Digitized by Google
S , , .

IN AR ATI PHAENOMENA. 409


XtTrxi. xyxdvot ixxripov «.'•
Xe, P°C «xp«i ixxrdpxe x
i h‘ Ixl rijc tvuiivfioo Xxtiirpoe xxXeTrxi 4t 1 rq;
c
*4&( to j^irwvse eifixvpiv x' ) ixxrt'pou iro&dc x ’
ti
a
VMTtQ H. ) r
VT. 141. Glofl*. a pr. m. iyyv9e v)jrifc irxp&Jvov.
Ad verf. 142 fi]q. in marg. Oux ecu rove rtj( apy.rcs
Syiii fuvoi xs4px<;, &rt xxtxvxovi]<jsm( e!( ro yvwphxt
avryv. 6 fiev ovv M x^iuot, riji irap$4vov nv&e 14 (pxiTt

rijt xpxrou retvr’ ejvai, irpoi; to xxtou Txoirovvree-

Ad verf. 146. in marg. el fisv e )| ij Spxrof yivrjrxe


iri rov fievy;j.(iptvov xvxXtv, 0 rotZpot ovx -dvxTiXXst.

Verfiim 148- feqnuntur: Ouroi X iyovrxi A id irk ov-


por {
) &x ov<ri 0 fth ixoxov nevoe rov xxpxhov
rij( xs^bAJjc *) ixxr4ptp youxTi a '
d V ixdpsvot b
) l%si
iri riji xeCpx Xdj( x' Xx/urpoV xpnepco uuco Xxu.tr pov x‘
itl pixfdi ixxrepu a ’
xpisepou xyxwvot a • inpxt X SIP°C
a '
dpistpw you xt t x '
ixxTtpw iro&i x ‘
vwo rov ccpisepdu

rdix x , oc xxXsitxi Ylpoirovc. ')

Cc 5 'O

e) Erat- apotufout r.

d) Supputatio vitiofa. Erat. rout nxvrat <1‘. cf. Felli Annotat.


p. 19.

*) t! Lcgendum videtur ti pd- Schol. Arat. Phacn. 147. wyd


pit.
rou yniaSai (_rd» “Ayxrov) *ard to* jut aij/x/Jyiviiv XL-xAuy, out
avariWti o ’ToCt}us.
f) Diefcxri ; v. Eratofth. Cat. p. 4- Cod. Ms. '43- fob I3J- p. a.

hie ex editis Eratofth. Cataft. !. c. vbi fic Ier


g) Sanandus eft locus
gitur: in) rUt %t<pa\dt o' Aa ftnjov turn foquuntur* quae e la-
tinis Gevmanici et Hygini addidit Fcllus parenthefi indufa {*>n ov
Ittrifov Xaux jdv a'* iifiat dyxtZvos a' in) St£iSf a )
hinc pergit vt in noftro Ms. txar/yoi yo»ar/. Sed V. de addita*
memo hoc Cl. Schaubach in Notis p 8 ;
-

itxoyutot pro 4’ ixo/*tvot male.


h) Eratofth. 1. c.

i) Aliier Geminus El. A. p 1]. B. Peuu.


* ) o .

410 SCHOLIA
*0 K«px/voe •) S%ti ixl too oVrpot'xoo elfipat Aatjt-

1B
xpoot ifi. ) ovro t sittiv ci Snot, to is vsQiktov ittv tf

iv at/’ tw opa aivij (polrvif , rap’ if Ionova tv if avail ixl


to"< IsitoTs too tv , ip' iHardpcp a kauxpov ‘
ixl id rote
aptsspoTt too xptl too too Xxfixpol °) xai ixl too lt£tou
Mat ixl too rpoxtnoo °) o «#/»<• ix axpxc aorov f ‘
P)

ixl too xo/J-aroe ua! ixl


xi^Ve T 7« bs£txi y '
rrjt o.uota;

fisyakov; ixl n aptoepai Xltf*' q ) xavrsf trj *)


*0 Alosv f
; Sxet elfipat; ixl ,ukv rrji xe(pxk^( y
'

ixl too fijdovc fl! ixl too is}; too xoioe kapixpiv a' ixl
'
fifOTff
l
) a '
oxo TTjv xotkfav a •
“) ixl too 1%!oo a'' ixl

too ox to$ too yovarof a'' xoio( axpoo kxuxpov a'' ixl

TOO Tpaxrjkou ixl Ttji pax»tC( rpsTC ixl fitoo *) rljf

xfpnoo a ’ ix’ xxpxc * ) a' ixl riji xotXlac a'. 'OpuvTst


Is xal *) ox ip aorov iv rptyuvtp xarx rijv nipnov aptav-
pel

l) 'O anjuiW — — oi mivrit of F.rat. I. c. p. 4- Cod. Mt- 14*.


fol. Uf. p. s. Le&ionis varietas quaro ex edit. Oxon. Catafler.
cnotabimus . fere tota e feiii corredione orta eft, ad Hygmi
Aftronomicon lib. inttiruta.

m) Edit Oxon. p' pro </3\

n) E. O. Xaunfo'jt pro \aungoi. >

o) Locum hunc foede deprauatum, ( nec meliora attulit Ms. Oxon.'


Hyginum fecutut bene rellituit Fcllus, pro iii ,ov et Tfomaou rt-
ponens ievrlgov et rgirov.

p) Ed. Ox. in **pas avrov rrrayrov


q> Ed. Ox. poll • Hygino au&ore, habet ft.

r) Ed. Ox ol navrit Is*” fecundum Hygini fupputationem. Ms.


cum codice nol*ro habet in’.v. Fcllus in Annotat ad E. C p 19.

f 'Ok A/mv Edf gyinJos. Eiatolth. 1. c. p. 3. 4. Cod. Ms,


Vindob. 142. fol. ij 6 p. 1.

t) In ed. Oxon. Erat. adicihsm a Fello ( xoiA/ar.

lij Expunxi, quae hinc fequuntur in Cod. Vindob. denuo repetita


librarii errore: ini rou dtftou noSit ad ia»o rij» notXIat a'.

Xl Ed. Oxon. ytions pro ulno v.

y) Ed. Oxon. et Allrotuef. Cod. Mf. 143. poll «»yax habent Aau-
ng 0* a.
z) Abell u) ab ed. Oxon.

Digitized by Google
,

IN AR ATI PHAENOMENA. 411


pel <?'
, ol xakevvrat Tkoxotfiot Hepev/xrjt E uspyiu-
let- ')

' Ad verf. 152. in marg. rtpl rijv xif rev lo vX/ov


yap 0 ijXioc iv Aiovrt. b)

Vf. 159. GlolT. xyl xioftdvovt) xrjloijUvo vt a. pr. m. ,

Ad verf. 169. in marg. a. m. fee. iv irdpa 'tjyovv


hnjXkayfidvaii rev fieot.
Vf. 178. GloQ", a pr. m. tit iripqv) Su'<riv. Ibidem
ifiijkuafy ) Sfiov.

Verfum hunc excipit Scholion quod fequitur:


'O 'Hvloxot if 1 0 ’E pix&oviot. Sc apfix cfev£<u irpaS-

rov Xdytrxi. ) "Ex* 1 c


H
drdpoct d ) irl /iiv rye xstfaX^e

a, xal e ) £$' ixardpaiv rSv S/iuv a', wv lev /tiv irl rev
tipiftpoC Xa.tirpov, c( xuXstrai ui£’ d$‘ ixardpev ccyxtu-

vec *'• f
) dpi* spat X*‘fSf fit oJ Sij g) xaXoivr at SpiQoi’
rove t: dvr at oxr ».
•o

a) Numerum ftellarum in Leone addidir Fellus I. c. (rout xavrat


jS'. ) Comae Berenices quae h. I. feptem ftellae a/uavge) dicuntur,
%ar*$ia *§is appellat Ach. Tat. Ifag. p. 1)4. D. Petau. in Vranol.
Regulum f. ttellam in corde Leonis, de qua Geminus £1. A. p.
12. Petau. ,
a noftro inter eas relatam puta, quas in Leonia pci>o-
rc fupra enotauit: in) row r£%vs 0 quaruin alteram, paullo
auftraliorcm Tropico et darilliinam , eamdem efle, quam nonnulli
in eius corde coliocant, docet Hipparchus ad Arat. PH, I. |. p.
203. B. Petau. cf. Coium. XI, a. n. 5. fl. Plin. H. N. XVIIL
3 6. 28.
b) Bodem die Etefiarum spud Aegyptios incipientes flatus ponit
Ptolein. de appar. p. 90. E. Petau.
e) Eratofth. Cat- p. $• de Hcniocho: rovrot Xlyoeei*, on 0
7,tu* flirt ngurot it itigunott dgfta j’fufosrat itiwore, Saw

fxarat x. r. X.

d) “F-X ri il lirlgat •— rovs nitrat i*rj. — Eratofth. 1. e. Cod.


Ms. 142. Afhothef. fol. 137. p. I.
e) *a) abeft ab Oxon.
f) E Germanici verlione h. 1. inferuit textui Oxon. oditor Catafter.
( in d,{«it xngit a )

g) Oxon. pro *j habet ii.


413 SCHOLIA
'O T xvpop hl Xeyerxi iv re?t arpoic re-^Svxi, hoc

To rrjv >) E vpeSrtjv dyxytTv £* Qoicfxqt th Kptjrjjv. 'E %f.l


b‘ o raupot; dzdax c <f’

oi btj vv ivxvrlx I) Spree, xx$r’

ixvrev exMv^ryv xepxXyv ip' ixariptvv la rdiv xspdrwv


irl rijg ixp vvecog ot ‘
wv Xx/xrpdrspo( o ire rijg dpige-

f«C' ip’ ixxripvv rdiv c'{pJxXudiy x •


ir) rod tiixrijpci
a ‘
dtp' ixxripuv rdiv i£u uv ct" evroi vdbsc Xiyevrat.
Slpit is rrj xroTO.tiy rijg px%eug rj nXeixg iziv , dzi-
pas; S-^ovax m) irl Is rev dptzepov yivxroz rev ip*
vpordfov ol • dr! rdiv xijXiSv a! • ire rev bei-iov yovxrog
a iv) rev ") rpxxrjkov ft ivi rijg pdxeui g y, rev £z%oc-
rov Xaprpov vro rrjv xoikixv evx' irl rov zrjd ov( Xxp-
rpcv x' rovg xxvrxg h{.
Ad verf. I34. in raarg. Mx^tuec Ov% evru g’ re

ri.IJfV *
ydp fterxfu
rev tzi ixxrtpev rdiv rpov
rdiv reicJv rdiv

rrjv
rev Kypioog bidzijux tkxr -
ovpdv hxfijfidruv. °)
'
! Ad verf. 192. in marg. rj p'ev
Jj$jj ypzpprj izi re

j,,:.

rdiux '
rj Se rXxytx rd ydvxrx n P)

Vf. 193. GloiT. btxk/b’ ) b/dvpev.

vr.

h; De Tauro v. Eratofth. I. c. p y. 6. Cod. Ms. 142. 1 . I.

i) r>j» deeft in Oxon. ,

l
) Oxon. Jf vnt'jxvTlx pro vn ^vovriat.

m) n?ut ii rtf — — ixrvra y". non hoc loco in Oxon. leguntur,


fed paullo ante, inter ea, quae ftellarum rccenluin praecedunt.
n) rov deeft in Oxon.
0} Hippavchi veftigia legit Maximus I. p. 17 J. C. et p. igfi. E.

letau.

p) Idem Scholion ex antiquiflimis membranis, quibus commentarii


in Aparum contineqtur, prodit Salmafius ad Solinuin T. II. p.

929. nifi quod ibi pro >i o'jSa ygauyex, nullo fenfu legirur i
njlrx yfj/uutj. Quain corruptain Uflionem idem egregia con-
ietlura fanauit, pro ngJirr legendum iubens, VerilTume;
nec aliter in Codice nellro legi oportere, licet, ob feribendi
compendium ,
quo vfus eft h. 1. librariuj , fubobfeurum leilio ,

ad liquidum perduci nequeat, oxn/xan ab eodem adpiilo cflici


videtur. Ccterum de lententia verburum v. SalmaL 1 . 1.

AV. .n . A>\-

Digiti Google
. )

IN ARAtl PHAENOMENA. 413


. y>\ j .

Vf. 194. GlolT. roToi) roiovroi. ibidem fiovvx ^


flOVOI.

Ad verf. 202. in marg. Itlsfiivrjv yap olaxv xxl


xpoSiiouivjjv K tjrsi 0 T\sptrev( ik$dv ipvoxro. 6

Port ve,rfum 204. 'O K>;<p«t/t *) kiyerai Sovvxi rrjv

Svyaripa tu xyru fiopxv , ttjv '


hvbpcfiibxv , Six to ip[-
cdxi rrjv rxvriji fitjripx K uaatixeixv t aft N qpifbi. r)
’>
Ex“ Si dripxQ f
) iri rrj( xttyxkrjt 0 km uxpovi •
tty"

Ixxripuv wuuv a' xxl x e, p£v ixaripwv x '


dyxdvosv ixx-
t ipaiv a' ^dvijt y' ko£ovi dfixvpovf xoikixf fiiatj c kxfu
xp ov a' St^ixf kxyovtt a • yovxroe a' it obdi xxpov a'.
^
'H K«J a i tv six “) ixi rye xetyxkijc kafixpov x •

ixi rov It^iov ayxuivot xfixvpov a '


ixi riji x e,pQ-> * '

yovxTot x •
x oloi ixpov a *
<;r$ouQ a duxvpov’ apistp oS
firfp ov kafixpov «'* yovxroi a kafixpov ixi rov xkivditv
x ‘ rov bitypou, ov xxStjTat, ixdfij; yuvlxt a'.

'H ’ffvbpofiibx ixi Ttjo xttyakiji; kafixpov x' ‘ iQ'


ixartpov iv,uov a'. bt£iov xobce 0' apirspov a’ ixi rov
btljiov dyxiSvoe x. ‘ ix' xxpxp rye x s, P»'i kx/trpou x '
ixi
rov dpirepou a’yxuvo c a
’•
(ixi rov bsi-iov kafixpov ot’j x )
&'
ixi rijt ^dvijf y ’ tiro rijv {wvjjv ' if" ixxripou ydvxrot
kafixpov

q) De Ccphco v. Eratollh. Cat. p. 6. Cod Ms. Vindob. 14a. "A»ryo-

9 *<r. fol. 137- P a*

r) Jib to ii/iriai —— Nx?xtji e Cafficpeac aftri deferiptione ap.


Eratoith 1. c. hue illaca func.

f) Oxon. iy.11 <F deltas pro iyu Ji a’r igas.

t) Nutnerum ftelUium addidit editor Oxon. (rovs nairas it'.)

u) De Cadiopeae et Androtnedae fideribus v EratoOhcnes !. c. p. 6 .

Cod. Ms 14} 1. 1 . In line Cadiopeae Itellaruin nuau-rus a Fello


appofitus c It iroCs nairas ly.)

X) Verba in) rov xfirifov a ytiivos a


’’ in) rou JifioS Xaunfoi a

defunt in Oxon. Poiierius membrum in) r. J. A. o’ vneis in-

cluli, nam adfuit iam, excepto ka/tn^iv.


'
Xx/ixpov x '
(i*l T9J In^iov xoSdf x '
irl rov a’p/?gpou

tie.) y )
Ad verf. 328- in marg. xaci /ujv &x sl C« Kp<o'«)
z
Aoi^ir pou« Tow’c ry XtCfxky. )

. Ad verf. 231. in marg. *’AA* vtiV [iopeiortp’.t in


rov l<T)ifiipivov.
a)

Port: verfum 332. 'O "Iiriroc b) x<;tpxt t iri

T?c pOt^StBC c) it/o Xfixvpovc’ ixi TJjt xstpxkiji *'• fV;

r?< tnxyovet a!" ity' ixxripw ocr/tp elfictvpov x" rui r pa-

^5X0; i', b» rov rpoe ry xstyxky Xxfixperepov • eVi rev


uuov x‘ sy&ovt ot ' pa'x«a!{ a'* eVip«Xov tixxrov #'

'

Xxfixpov' ifixporS/itv ye vxruv 3


-
/
ixxripxt oxXijtt.
‘O Kp/oe ^X s< *V»'p«« Ty< xg(f>aXy« a'
-

ixi r»>
/uixrypwv 7'' rot/ rpxxyXov 3 '‘ /
axpow ifixpoaStov
robot Xxfixpov u ‘ pxxeai; &'• xipxov a' tiro rrjv koiXUi
A
y‘ ixi rov i%C°v x ‘
ix‘ xxpov ) oxwdlov xoie't T»{
xxvrxt ij*.

Ad verf. 233 . in marg. To AeXreirev rplytevev Ua


fooexeXit, ryv vxertlvevoov pipxxvripxv ruv Xetxav tx° v -

To?v cvv &’ oifipaiv xvrov ol y ixi rye fiartwc xvrcv tin

HxdeZOjt xtfpisver ppxxvrspov uivroi Wsy/t* rtvv XoirM /

iX ov ruv xXevpSv’ cvrot b£ tin xxi Xuftxpol, xxi rx»


eX/yot

y) in) rov is(iov —— ivo. Ftiam haec ex antecedentibus denuo


repctita funt , fed numcro ftelUrum inuerfo. Eadcm eodem mode
repctuntur in Oxonienfi editione.

z) Praeiuit rurfui in Arati confute hac Hipparchus ad Arat. I. p.

188. D. E.

a) Nempe o agios. Et hanc notam ab Hipparcho I. p. 204. £


,
mutuatus clt Scholialies.

b) De Equo et Ariete cadem habent Eratofthenes Cat. p. 7. Cod-


Ms. 142 1. c fu4 .
138 p- 1 2

Cl in) r*,s gaxtxs Corrige: in) rov ngoounou ex Oxon. Infra 1

f for"* o' . vnde ilia , librarii incuria , hue irreplere.

.

4) Inter iagov et omoStiov infertuin ell a Fello 1. c. vneisque in-

clufuin iaxrigov. Mox pro r. n. <(’' < Ciennanico repofuit ai v ‘

Annsur. ad h. ]. p. 22 .
,

IN ARATI PHAENOMENA. 4»S


ok/yov rov xt/vov vonoiripwv atipaiv p£AAov tv lift-
e
fO(. )

Vf 243. GIolT. ir t&x eP*>) 4v pi£ rxstt.


Verfum 245. excipit Scholion: To At\r tor ov f
)
ifi ij fifyvwro; ,
xslpsvov vrsp nj v xt(J>*\yv rov Kptov.
"Ex * & £fip*t itp‘ ixxfqt
1 g ; ruv yuvtSv y. — 01
’l X $ v * t ix«vnv tpfipxt 0 , piv {ioptiot t[3 ' *al iri rov
pvstov b is von Of It’ to is A Tvov avrSv,
'
) 0 tp ovvi-
Xovrott, Sx ki ifipit irl rov fiopsiov y •
iri rov votioo
rpsTf t pot ctvarokaf y iri rov owliapov y' ‘
-
0i riv-
rsf rav [}' Ix^voov xeci rov avvltcpov atipn py'. i)

Ad verf. 246. in tnarg. 0 plv wnoc rijt '


Avipopliit
Iflxvvai rov 0i it odist xvrtjf in unjpxlvovat rov
yxpfipov ijrot rov avbpx xvrijt.

Ad verf. 354. "Ayx> H axxitje inyovvliot ijki&x


r aval H Arriieisc Cpopiovrxt in marg. Ovx‘ rov ydvxrof
cckkx rov robot, 1
) iuxv di ixirohtjv rotovvrat ps$' tj pi-
pit

e) Locus diipliri vitio cormprus. Legendmn cenfeo: *a> cXI-


yov tou K ytoC vorivrlyuv arlqov pxWo* avdrtgot. Aratus
v. * 3 *
1 *v oX/yw. Kfiov yortwrtqo* a e($tf fie/v.

{) Dc Delroro er Pifcibus v Eritoftnenes 1. c. p; 7. 8. Cod Ms.


141. fol. 1
J8. >39- Initium Deltuti ap. noftrum: To A»Ar»ro'»
iri 4 Aiyunnt . piullo pinguius adimbratum eli ad Eratolb.e-
nis verba 1. c jJaoi Si row xj) rij» rifr Myinrov Him etc.

quae fequuntur
g' Ed. Oxon. t«aV;t pro tnaens er port yi-.iZt addit Xapnfovt y.
h) %at Ini roC p-,tiov ft. FeUus in Annotat p ia. „PoIt haec
verba arffas u pi v (i 'ytios if? in Ms. ponebatur *al In ) rot
p.tlau ft' fed cum latma minime agnofcant fiennanici er. Hy
gmi , ) nec ad alterismi explicationem facianr, nec quidquam figni-
ficenr, difpunximus.

i) Oxon. X9'.

I) Ouy) — noiot. Ad mentem Hipparcbi I. p i|g. D. E- Rrliqun


fcr>olii pars exitat in bchol. Arar, vuig. in h. vf. p. 67. extr.

ed. Buhl.
)

fxe vfi' rye ixpivijt iartfisptx(,


,
pJov ovro ; iv rip Txvpa
f

fioipuv If-
GlonTema^a: VC. 254- i*tyovviboe) r ov dmivt» rev yi-

varo(. Ibidem qkidx) v/xov. V(*. 257. vbio vtxi) (faA


c o
vwtxi. Vf. 268- a n». pr. Xf'A.t/4) £>/ xidxpx. .VC

C w V 271. a
' m. pr. to' i’ iW axtXisaat ) 0 £-, yov-.xai. VC
372.' ab ead. m. yovvxrt 01") row ivyovvxqtv. Ibid. »«•

J? Xvpx — xeQxXy) roe dvyoVao-r. Vf. 273. *b

ead. m. j; J* psaariyv) 7
*0 TTafo'ei/'c ro
Pod verfum 275. ) !%«/ *V^j«4 «!
tJ/4 X£<p*^ 7 C ‘
ity’ ixxTipcp xptcf Xxfiirpov x’ it

uxpxQ rijt ls£txs XBipot Xx/xxpov x’ xyxwvoc x ‘ xxpi;

Xsipot xpi<sspx( x , iv r rijv xsQxXijv boxs? rSji Ttpyl-

voi tx* ,v
' n
) Wpw Xxfirpov x • yovxro; °) *'


xvtix'jtiixIov P) x' •
xipi rove Fopyiv 04 irkoxx/xovi y‘ 3

bi xstyxXtj xxi ij uprni, ixovax s', xvafpoe opxrxr 1


) h*

bs vs$skubov( avrpo<pij( boxsT nab ipxa&xt. tj

’Em' rijc JtiroTO fiyt rrji pxX f a>i too rxvpov jj IlAtfJl

iat; £%oeo* aripxc Aiyovai b' sTvxt rxvrxt "S rki»-


f
roi dvyxrpui. )

in) 'O Uifscvs opaj$xi- Eratofth. Cat. p. 7. 8- Cod Mi


Vindob. 141. Aftrotlicf. fol. 139. p. 1 . 2 .

n) Oxon. poll • rij» *ot\lxs a ) lie. German.


o) Oxon poll yonoLTos (cxarlfots) ex codcm

p) Oxon. rurfus pod olvr/xv^/oy addit (i*ar£f ow) nodos


a* a

dfx avgo¥>

q) Oxon. *1 6 % *f£aAi) xa< >7 dymt axxffor dfarou ex emendation*


Felli. v. Ei Annocar. p. fli. In Cod ce nofrro feriptum elf: if &
j»#^oX»7 , if xa) dfntf etc. Cod. 142* >rd fic) a^rjiy. Ms. Fclli*

if 61 if'. >) c*’ a^’Tif t%o{/3 a ava egos opurat.

r) Oxon, ( rovs nairas it .

i') De Heiadum lidere admodum pauca folum delibauit notfer e


p 8. quam inte^ram, vti
deferiptione Eratofth«nif I. c Temper,

exhibet Cod* Ms. 14a. J. 1. fol 139. p. 2 .

_Djgitized by Qoogle
l , d l )

IN AR ATI PHAENOMENA. 4I?


*H A up a: *) ixsi cifdpat S'' dr! ruv xrevuv ixxrd-
fuv a -
dp‘ £*elsov rfasoc u ) x' xypirifr, *) ofiofa(>x‘
£<f>’ ixardpoov wfttov *' dr row rvSfidv 0( a kevxo'v xxl
kxftrpdv" dr gwyou a'.

*° Kvxvec dr} pidv rijt xtpxkijt Xccjt.


*pov a!' drl rev rpaxtjkov kxfirpo'v at'
-
dr! rijt be£,*(
rrdpvyot » drl rou auifixrot b' dr! row opSorvy/ov x,
o< in fiiyxt. y)
Ad verf 276 fq. in marg. xxtroi ToUoft xxl fuyi.
koiC cUpx j, rep, X erx, (cygnus,) fixhtx be ru
iy ru Uf., r
vpPjbrvyto xxl tm drl rijt xepxkijt. *)

Glolfetnata Vf.
: 276. rarprj X vvrxi} kekxfirpwrxi.
VC 278. SvblOUVTI TtTtjv OpVlSl) jpeflxtxi btXrkoVVT, TX«
,
rrdpvyxt. Vf. 279. eft irepr/v) iv<r,v. Vf. 280. rxp.
aoTo ) to 0 £u rev rrepov. Vf. 28 1. axxpS/i of) 0 wove,
rxpx to <rxx/pai a prima manu.
I'oft verf. 292. 'O 'Tbpoxooc ») gX e, xsipxt drl
rrji xspxkijt xfixvpout $ ' dip' exxrdpuiv wfiaiv x' xfipord-
povc fieyxkeuf dp’ dxxrdpu ayxuv, a' dr' xxpxt X t,pot
le£,x c kxfirpcv x • dp' dxxrdpov fixfov a • yro rove fix.
*ov't dxxrdpuSev x '
xpttepov lr X to v x dxxrdpov yovx-
rt; x • be£,x c xvjfiyf x %
dxxrdpu rob) -
b) ex X v-
j be
at' j

xi( row vbxrot i£ xpitepuv, £X ovax eirdpxt f$.

*o
' I
t

t) Lyrae ct Cygni a (Ira v, Eratofth. Cat. p. 9. Cod. 142. I. I. at


fol uo. p. 1. a.

b) Oxon. txaVq* ~,yx t0*


x) d-tfdrxTi. Lcilioncm hanc recepi ex Oxon. ed. In Msylegitui
dxyurijyj. ,
/
!

y !
/ilyxt. Oxon. ply trot. (to vr natrat tfd .

z) (J. Hipparchum ad Ar. Ph. I p. 190. B Petau.

0) ‘O 'Tdgo%oot txouaa drlgat /S'. leguntur in Eratofth*.


nis Cataft. p. 9. 10. Cod Ms. T+a. I c. fol 14c. p. a.

b) Poft-iuxfl a' Oxon. ab editoris manu habet (too* rdtrat


Mux in eadem lcgicur i tit pro ir,. Extrema huiua capitis, qtiae
Vtl. II. D d ' paullo

Digitized by Google
'O Myoxspwt c
) oaoioc in rw KlyUxvt' i% ixtlv ou

Si yiyovev ‘
%x sl M dqp/ov rx xxroi p (py xx) xipxrx
v
iiri Tf xfCpaAj;. d ) E%£/ it dsipxt, 4$' ixxripev xipx-

ro; x' kxpirp oV in) Trt i xetyxkijs ft • rpay^kov y''


?>f-

«$ooc /3' ‘
ianpov$/ov veSe'f a ’ $ety&us iTTX’ yxtpo( i

tvpxi ft kxprpovt rooc ra'vrac xyS". e ) •

Gloffemata: Vf. 294. a pr. m. in marg. pxkxiovvn)


fixkxy g ix xpvevc ruv axpimriplaiv vixpuns. Vf. 295.

teipyei ) vxvttl' Vf. 304. a pr. m. vvpxr^t airo vwt-

re«.) opdpev.
Ad vtrf. 314. xtiptpiwrxret; 0 yxp ylvtrxi (Aquila)
pterx rrjv 4 ip xv dvxrokijv.

Port verfnm 315 . ‘O To£o'ri»e S) «?4px( ir)


'
xx/Soe b )
4
rtje xi$xkij( ft ‘ iirl rev ri!;ov ft iir) Tjj( JS

^*•1 roi7 &s$;o& xyxxyot x‘ axpxf X b ‘P°* * ’


^ T Vt *«<-

kxpnpev a! •
fdx*e»( ft ’
xipxov *'* *) ipirpoa9/ev
ycvx-
' N
paullo aufliora exhibet Oxon. additamentis infuper nonnullis t

Fcllo dirata font, vt Germanic! et Hygini placitis acccderetur:


iXovvx actpas ( X’ I /¥ t o’t t lit Xapn^oi, ( Xomu'i it) djuavpoi.
cf. Annot p. 34.

c) Dc Capricorno v. Eratofth. Cat. p. io. Cod. Ms. 143. 1 . c. fol.

140. p. a. 141. p. 1. — Ante Spmot Oxon, habet rf ititi.

d) Quae hinc fequuntur ap. ,Erat. vsque ad ftellarum recenfuin , dt-


funt in Codicc noitro , ex more.

e) Dcbuit eflc *f et fic legitur in Oxon.


f) Ms. xnvifi^rrct , vitiofc. Ad rein cf. Schol. Arat. vulg. in vf.

JiJ. P- 7 *. Buhl.

g) 'O T o% 6r*is $a,f?»v. Eratollhenes 1 . 1. Cod. Ms. 141.


fol. lit. p. 1. 2.

h) Ms. aXxitot , vitiofe, EmendationcmnoftramfirmatOxon.no-


bifcum prodens : ini rn* dniiot. H d%is r ou Toljorou me-
moratur Sexto Empir. adu. Aftrol. p. )S}. v. D’Oruillc in epiin.
emend, in Manetii. It, 100. ad calc. Animadu in Charit. p 6* 6.
Reiske. Proclus Paraphraf. in Ptolcm. rtr^a/S. I, 9. p. 35 exrr.

Allan. Twv it ini t dv T oi ph ini r>js an i Sot r#v


fitAovs etc.

i) Numcrum a qui dceft in Ms. alter Codex 14a. luppcditauie.

Digitized by Google
,

IN AR ATI PHAENOMENA. 419


•fovetrtt x ‘
ox kijt « '
rove xxvtx( x * I) ret/p II Ao/iroy$

Ix-ra oltip xc «J»c to jnAo e, 0/10101 ii tfot rav oxia&fotv


fitj leixvvfxivaiv oA » v Qxvfpuv.
' Oi'f6 ( m ) l;ge/ dfipx C i'* M roy «xpoo «'* D ) xxrac
to jxtaav tt x /xxvpov ‘
ixl rev j^Xaymroj /3' ' tvoTj/xiruroe
i' it 1 c x. o)
'O ’Atrot i'i wx o' ;itl<ro« kxftxpo(.,
GlnOTemata: Vf. 319. dky<uo() rov xkxvijrov. VC
335 a P r- m. eppwtrev) ixixicyt.
Poll verf. 341. *0 AskQif P) I#*/ xfipxt ixl rev
fo/xxTOi x' sxl rijc Ao Qtxt ft' ixl ruv xpoi ry xo/A/f
xr tpvytov y vtirov S) a ovpxf ' '
root xxvrxc
'O 'SLp/uv i%si xftpx ( ixl [tiv rijt xeCpxktje y
a/xxvpov( • i$' ixxripw tZu-w kx/xxpov x ‘
ixl rov bepitS
ayxiZvot <*
'
«V *xpx( X«/po? a ’
x/ixvpovt pi' r) ixl rye

y
'
ixl iyxBiptllov rptT( x/xxvpou;' i$>‘ ixxripv
yevxri A x/ixpov x '
i(p’ ixxriptp xob! i acton A xtxxpov x'.

f
'O Kotos’ ) ix“ dfipx( ixl [xkv rijt xttyakr; t)

'

yktarryt x, ov xxl Eatpiev xxkovtu. [xiyxt 6 If/ xxl kxft.

xpot. Toy's be rotovrovt cifipxp ol olrpokoyo 1 oaiptovs xx-


Dd a Ae vat

l) Oxon. ‘It refle.

m) De Sagitta ,
quae Tofov audit Eratoftheni , <t Aquila v. Erat
Cat. p. 11. Cod. Ms. 14a. 1 . c. fol. 141. 14a.

n) a rnrfua alieft a Codice noftrq, fed exhibetur ab altero.

o) Cod i>a 0 tu cum Oxon. in qua infuper additur: oi ndmr


quod fuperfluum vidctur cum praecellerat 'Oirot t'x f»aW-
g ,
:

yas dC
De Delphini et Orionis ftellis eadem leguntur in Erat. 1. c. p.
p)
11. Cod. Ms. 143 1 . c. fol. i*a. 14J.

q) Oxon
vunziov pro vwrov.

r) dfxavfovt /S'. Verba i.aec defunt in Oxon. Mox eadem habet

ini T 0 v lyxujiiiou.

De Cane v. Eratofthenes 1. c. p. «*• Cod. Ms. 14a- fob 143. p. f.


()

Oxon. poll ttpoXfit : os “Uis X/yirxg) r is yXirri* •'


t)

ate. Geriuanico et Hygino auiloribus. cf. EeUi An iottt. p- ay-


, : )

430 SCHOLIA
Xtvat lid rrjv rdje tykoyoe xlvrjtiv: tty' ixxripai aft a a

d/titv pov' eydove /?• “) ifixpoadtov xolde y '


xoiktxe fi'

ixi tov dpuspov l'ax‘ ov * '


toJ< * ‘ ief<oi> to-

io« a ' xdpxov ct' rove xctvrxe ly. *)


'O AaY £o o' c S') ijtaT^paiv ar/iwv «* izr< too o»-

ftaroe *',«) < 7v o rijc p*%eu<; kxfixpee ' ity’ txcertpn

ixtadimv v obwv cl.

Vf. 345- Glofl'. a pr. m. xopuvyv') ro vs pi rrjv tpd


ftvxv sxixx/txde.
Ad verf 349. in marg. KaJ ftsv ifce»,(Argo) *<<

pxi cccfd rrjt flxoroftije fitxp* <V«o kxftxpove ») «r

axpou Is rov xijlxklov xehxi ftiyxe derip ixuvvftoe t K*


yujiev tov xv^spvijrov MsvsAaou. Ov /tVT/ftovsvsi Is rio

* usdpoe d “Apuroc ov yocp xxxd. rove xspl njv 'Ekkxct

riitovs edit rove %u jioptiOTipove tyx/vsrxt. tyu/vsrxi li

xpZrov axo Po lev ' roTe ix’ Aiyvxrov xkiovaw.


Poll verf. 366. 'H 'Apytd b) &x si cefipxe txl r !(

Vpvftvrje o' tty' M xijhxkltu s' net) tcZ trtpa> 1‘ . fvU


vxd rpdrtv d tspi-
loe c ) xxpcce V ‘
xxrixepaipixTi s’ ) e

vkijofove ctkkijkeit.

To’

manu. Ssq»-
u) Oxon. poll tdiovs ($ (^05(tut /S') ab tditoris

tur rum vt in noitro : ipnfooSiov etc.

x) Oxon. pro xr?xov a habet s. S'.

y) De Lepore v. Erat. 1. c. p. ij. Cod. Ms. 14a. 1. 1. p. I. *•

z) Oxon. y pro d.
«•
a) Notain hanc praeiuit Hipparchus I. p. 19J. D. E. Quae earn
cipiunc inde ab in dxyou Si rov »>)JoX JV ad ro is in Aiywn
n\(ovsn practer nonnullam lettionis varietatem ,
inregra cxita
,

Hipp- 1 ,L
in Scholiis Cod. Mosqu. ad vf. j;r. p. 293 . Buhl. cf.

' p. 24S. C.
b) Argus , Ccti et Fluuii ( ) ftellas recenfet Erarolthene

Cat. p. 13. Cod. Ms. 141. I. c. fol. 143. 144.

c) Oxon. to\l6os pro cuXidot.

d) Oxon. Tfunuv pro rqiitn. cf. Fell, in AnnOt. |>. 2i Idem f 11 ‘

oXX>jXois addidit ( tqCs ndvras *£'.

Digitized by Google
IN ARATI I
PHAENOMENA. 421

To K Ojroe &x et xrdpx f *iri top ovpxtov p ifixvpove'

«Vo Je t?c oo’pac top *ppT»>*TO« O top xsvauvoi s'

vro rr\v xotklxv $£' rove xxvrxe I? •

'O rioTot fioe tx El xqdpxe *** rije xs<pxk^e * 4 ^


f
ry Soor^pa V ’
^ T‘ T ?s
rrje rrpvrrje x x/tirije ) V'
rplrrje sale rdSv ie%ti raiv $”,<**) (fxtriv sivxt rx eo/J-xrx

'-
top N*Aop' rove rxvrxe 14
Ad verf. -370 fqq. in marg. Op* xvuvvpof 0 »oToe-

xvuvvftot fterx^v top ne ylx-


fio'e V*p *J& ovroi. Ol Is

X(o V Xxl TOO Xuyoiov siolv XflOp^UTOl. 1 * /

Ad verf. 394. in marg. Z,' yip xedpst tydpotrxt vlx-


roe %vasv fufiovfisvoi.
Ad verf. 401. in marg. opto/ eh 1 0 vonoe v 4 (p*vo{.

Vf. 409. Gloff. xXxdovvx') Xvxovfidvii.

Vf. 410. Gloft xsbxidusvxi) fisp^ousvxi.


' *
Poll verf. 412. 'O ’I%Aoe 0 i^ipxe ip ,

rove sr! top pvyx^ve Xxftrpove y 1

f ‘
*
To 0vrrjpiov ix*‘ xeipxe i*l rye «PX“V‘*°< ')

Ixl rye piastoe P * rove xxvrxe y


cv% ovrue, xXX xt-xe vto
Ad verf. 437. in marg.
m
T yjv rxpSivov XBlTXt. )

Poft
D d 3

e) Oxon. p*o pro


*«»• 1

t) Oxon. M r>j *a f* n,l-

ou* pro a.
g) Oxon, *

fr) Cf. Hipparchus


I. p. «94 fqq-

i) Pifcis et Ara. (N.'.ra?) V. Eratofthenes Cat. P . U 14- Cod.

c. fol. 144. P >• J-


Ms- 1.

v. Si. Annor. p. #9.


Oxon. iTKxtiSds ex emendatione
Felli.
l)
noftro feripnira c Max
Ms. enim habet tuxxgiiot, vt in Cod.
*«ra» # adddita ab editore quart* fteUa.
ibidem legitur top* ,

addicenribus Hygino et Gcrmanico.


Paullo ftriflius Hipparchus I, *97- D -
m) Nempe » Kfvrooyor.
v»» fj natfhv *«<r<w.
oAo t yat
x

4*3 SCHOLIA'
Kivrxvpot n vx-ep.
Poft verf. 450. 'O ) i%si clfdpxc

clvu rijt ,
xsipxkijt otfixvpovt rpedt * dtp' ixxrdptov rwv
wuxv kxuxpiv x ’
x pirspov xyxMVOf x". xxpxc X S, P& *•

ixi fidaov rov ixxslov rijd'ovt x •


°) 1$’ ixxrdpa} v rav
ifixpor&ftev oxXav P) x ' pccysut i'‘ xctkixt /S' kxpixpovc'
ttdpxov
-

y JsV/ rou ixxslov layjov x }.auxpov * ‘


ip)' ixx-

rdpwv ruv oxtoSluv yovxruiv x s(p’ ixxrdpxp


'
0 x\ijt x •

rot?« xxvr.xt xb'. "i^X s ‘ xa/< Ta,"V Xe ,!7 ^


(
t# ktydxs-
vov driplov , ov xotovri to tryijp rsrayjt^Vov. T<vip
xtrxov xvro tTvxi otvov, i l; ov axdvbsi to ~f &e$'t
iiri ro dxvryjpiov. * Ey «/ is aJro’ iv r-y bel-ix ysipt' iv ll

ry xpiispx dvprov. "Exit bk xsipat to Qtj p l ov ixi rijt

udpxov 0 •
ix‘ xxpov rov oxiafrlov xobot \xfixpov x * xxi

ixi too Anxpoa&lov xobot «’ ' kxpxpcv, xxl vx' xvtov x’


ixi rrjt xetpxkrjp y “ tow's xivrxt <)

'O "T b pot ix' xxpxt rrjt xstyxkijt y b.xy.xpovt' ixi


rrjt x xxpixijt ?’ ,
kxuxpov bi x' rov dayxrov ’
ixi rijt

bsvrdpxf nxfixrjt y • iirl rrjt rplri\t b" ’


ixi rijt Tsrxpnjt
0‘ xx 0 rrjt s' xxfixijt ptdypt rijt xdpxov &’ xfixvpovt'
r
rout xxvrxt *£'. "E?* ii ) ixi rijt xdpxov 0 K 0 p x £,
fildraiv sit bvapxt. "E %*/ i’ atdpxt ixi rov pvyyovt /)

xfiuvpov x ' ixi rrjt xrdpvyot '0 ' ixi rov cpSoxvyloo

0 ‘ dp)' ixxrdpuv xobdSv xxpoiv x'" rovt xxvrxt <f\ Too-


rov

n) ‘O Klvraugor —— rods xdvras <j”. Eratofthcnes }• e. p. 14.

fub voce XtijiMv. Cod. Ms. 142. fol. 144. p. a.


o) aufotr x‘ ‘i°* *** — r About a. Verba haec defunc in alter#
Codice Vindob.

p) in A»v in litur* «ft. Sed firmatur vox baet primo e coniefti-


ra in textuin recepta, Eracoftlienis ct Cod. 14a. auftoritate.

4) Oxon. re.vs near at vj re£le. Mox de Hydri, Corui et Cra-

teris ftellis v. Eratofth. Cat. p. 14. iy. Cod. Ms. 145. fol.

*45 P- 1.

r) Cod. 142. fti Ji *3> in) et quae fequuntur; ntc aliter Oxon.
f) roi fiyxnir. Ms. r At ivyxov. Cod. 142. rfr fiyxovr. Oxon.
vt nos dedimus.

Digitized by Google
t
,

IN AR ATI PHAENOMENA. '


423

rev l
) is ixxvev dicixxv o’ to' rjj( xxar/ji; i K pxYrj p
xtTrai iyxexktpdi/ot sit rd yc'vxrx rijf icxp 3 d vov. “Ex 11
it dodpxc 0 Kpxrqp irl rov %tikevi /
3’ duxvpovi' dxl
to fiiaev /¥ ' xxi rxpd tv Tcv 3 p.ii/t $ • rove xdvrx
'O Upoxvwv “) i%g/ djdpxc y\ vv sie 0 irpuiTOt

dvxrdkkst kxprpdt xxl tch? opotoryjTX rot! xvvtc •


iio xxl
Tlpoxvuv xxksTrxi '
xxl 'icpwrot dvxrdkkst xxl'ivvst ixef-
vev. Ta il /u«r* txvtx xjpx y/vsrxt 4 v ry faibtxxy
xvxky , cv 0 ijkiot itxiropeuerxt.
x
)
Vf. 452. doff, vxktvwpx') aAAore xkkws Ivopsvx
xxl dvxrikkovTX.
Vf. 456. Gloff. OJx xv vojfoeixo xvroi'i- d£ dkkij-
kvv , xpvpsvoc yvpvoi'f, us rovs drkxvsTs.
Vf. 468. GioiY! Ivu ivtrlv dvrtQdpovrxi ) 0 itrypept-

vd( xx) d faiixxos ru rpoictxy ’% .' . y)

Vf. Gloff. icKroipvv) rseedpuv. *)


478 . <

Ad verf. 481. in marg. Tovtoiq roTs It sn (Phaen.


481 — 496. inclaf. ) okvf dvrikiytt 0 M x£ipoc.
Ad verf. 497. (h. e. priraum fexdecim verfuiim a

Maximo interpolatorum cf. Var. Left, ad h. vf.) in marg.


7xvrx t ov xkstvov M xtr/uov, of( dvrtkiysi tm 'fitpolry. 4* fy
Ad verf. 497. Arateorum, in marg. ’A pdrev" rov-

roie oux dvrikiysi. /

yAvhty .
*1. . Dd
Dd 4 Gloffe-

r) Oxon. p. 15. Tovrov pro rovrov.. Mox eadem : o xyartjji x.


1. ngof td yovara etc-

) De Procyone, quod vltimum fidus eft, cuius defcriprionem


fcratofthem fublegit Scholiovum nollrorum auilor ,
(duovura
enim, quae apud Ilium reliant, Planttariim ct Oi bit liSti alte-

rtus nonnulla ad Phaen. v. 10. excerpfit, vbi vide, hoc plane


praeterit) v. Eratofth. 1. c. p. if. Cod. Ms. 141. J.
1.

x) Oxon. poll diatroyfuera, addit: h pxth , iiotiig x«) rd


fV’dia tovtov iaxgiipd icn.

y) Locus hie mutilus e Schol. vulgg. in Arar. Phaen. v. 467 extr.


p. III. ita fupptendus videtur: rip t guliny ^t.prgivy tol ry

SfgMf.
>
>

Digitized by Google
434 SCHOLIA ./
C*»
GlofTemata: Vf. 486. xatroTBpov) vkyjrtorepev. Vf.
494- %*Ae/«v) orpxxov, a pr. manu. 1

Ad verf. 501. in marg. 'EvrsvSsv (Phaen. 501 —


506 incl.) xvrtkdyst aura! -raXiv 0 xXeivoc Mx£iftO(.

Ad verf. 507. flue pritnum vndecWT verfuum, a Max.


Planude intruforum, (cf. Var. Left. vf. 506.) in marg.
rat? xketvev M xgtfiov.
Ad verf, 507. Arateorum , in roarg. re 5 ’Apxrov'
rovroic ovk xvnkeyei 0 xkuvjes Mxfiuof.
Ibidem GloIT. a pr. in. rev vvnxrev') rev reforipf.
Vf. 510. Gloflf. xxrupuxtx) vve yrjs.

Ad verf. 515. in marg. Tavra (Phaen. vf. 515 —


524 inci. ) oTf xvrtkiyei 0 xkeivee Mx$i/xo(.

Ad vf. 525. (h. e. primum inGtitiorum. cf. Var. Left,


vf. 524.) in marg. rev xkeivev Mx£/piov.
Ad verf. 525. Arateorum, in marg. ’Apxrov iv-
rev9sv.
Gloflemata: Vf. 529. lehtlxy pivot) hlxaxxkixv %x mv -
Vf. 5 JO. extr. vspiQept/x, zpoyyvXoTrjTi. Vf. 535 ** -

pcifiX yit/v) vxpxkkijkut. Vf. 536. xxryXvatt ) xx r£kev~


trit e!f $vnv. Vf. 553. xx r oJxbvxoTo bvjjrxi) yj ^ caov

(1 \ C OP ipxerxt wo yrjv , rerevrev xxi vtrep yijv,


* * Ad ver f 563. in marg. 'Aivvxrx tyijaiv' o vri yxp
.
ekx ret 'Stx re ojov bixkaufixvsi la>bsxxTJ}/xoptov , curb
“0 1 ^ rx hwlsxxTijixopix £v (rep ru xpovu xvxrikksi. *)

» Vf. 566. Gloff xspxuv ) rSjt xvxroXijt xxi bvattot.


.
Ad verf 575. in marg. a m. fee. liivii Ik revre xxi
£ri rev ’Evyovvxtn kxp/3xvovrtv. •%)
Ibid. GloIT. fupra feriptum 0 vines ix$vt cvroi;

i%uv rtjv Si<uv.


Vf. 576. GloIT. yxiipt veix/py ) rx live tjjV yxt ipx
iv raj fieretvpu &%si.

Ibid.

*) Cf. Hipp. II. pr. p. 309 — si 1.

t) In his Hipparchus II. p. ar6. E.

1 /

Digitized by Google
IN AR ATI PHAENOMENA. 435
Ibid, rec b' vt dprepx)Jl ri ovpxTx. — ’ C J /
v
Ibid, vvxrl fepsirai) dv r£ ifxvtT fx st -

Ad verf. 581. in marg. a m. fee. «£ yap wpxt retd


ti'rxi rijt fjfidpxt, rfj( is vvxroc Iwbsxa.
Ibid. GloiT. fjyovv t daaupx £wbiu ivriM.ru.lvwrat
avru ivxrdkkovn. — fio/patf ) fab/ois.

GlofTemata: Vf. 583- rkdov ll%a vvxrot ) yyoi/v


wkdtv y to Sjfiiuv ivl%si dv ry vvxrt.
VC 589. xdpxoc lexpxrelvsrxt akkov) fjyovv to v ivaro -
kixov fidpij ivxrdkkei. VC. 593. xvfixtv ovro() xpvirrovroe. U t,
'
- i

4 VC 6co. rapyop/xt) ctl ox&xt. VC 603. a pr. m. xfwrxi)


ifxipePrxi. VC 605. bix ouax) h%a^p.iv^. Vf 606. rc «-

pxiebev) fjyovv ivxrdkkei. VC 6 eg. a pr. m. fiepokijftdvos')


xxrxkxftfixv 6 fievo( —

’Apxrovpoio ) t /Vo' row ‘
Apxrovpov.
Ad verf. 61 3. in marg. a m. fee. drl rev o$iovxoV
fjyovv pier* rijv ivurekijv xtfrov a! xyka! irtfdpevat ro*
,

olfiovxov.
GlofTemata : VC 614. begirt pot ) /BcpsioTspet.
VC 615. AJpy rxpxxerrijSrot) lelicrovrop iel rkijotov
ryt Avpaf. Vf. 620. rerpufi/idv o<) vevoiv. •
— otkky) fj yew
rij ivxrtky. Vf. 632 . 0/ yip etc. ) fjyovv rdkeev avroif
ay aval. Vf. 623. ro£ov) fjyovv o’ijof. VC 631. /3 opdu')

bvvti. Vf. 632. K«< to' xyro« fidxpi« iZ/ioiv xui rif-

/ $ov( bverxi,’ 0 be Kyfev'e fiovq rij xefxkjj. Vf. 634.


'Hyovv okot o' irorufiof xxl 0 Exopirtot ivxrdkkei. Vf.
635. iflit tier otev ) dvr o(. t Vf. 640. xpvJftevoe) ivrxrolt-
bevf. Vf. 641. iirerstvxro) ivdrtfife. Vf. 644 fjxx-

Xsv ) i kvmpy ev. Vf. 645. ictpatoStv ) ivarokixodev.


Vf. 656. ipvevrfjpi') xv/3 i<;ijpi. 't” ,
Vf 658- Auptbiy N ypyfb i. Ibidem fieyikeev) l.ijfl'j 1

— lairxod'ai) i£iav$ijvxi.
tff-

Vf. 659. irdpijv ) bvaiv. — vstd$i ftakkev ) fjyovv


rye ivxrokfjp. Vf. 664 xportpei) dfirpoadtot. Vf
665. of it f) aifiari ekai.

Dd J Vt

Digitized by Google
.

436 SCHOLIA IN AtfATI PHAENOMENA.


Vf. 666. jtKpyxTct) rov o$eui. Vf. 668- a pr. m.

xxl irportpijv ) vtpUkxTiv. Vf 670. xepxT7)i ) op^ovro;.

Vf. 675. iraps?.auj/era/ ) xvdpxorxi. Vf. 676. ctuxpvyxi)

kxfiir)]Sdv 8 S Six rov Xs/piov. Vf. 697. 3£ai*iV) jgwpijiffai,

Vf. 703. aijpO iickov. Ibidem: Siaftfvti xkkyv ) xvapiivti

to StcStxxrtjfidpiov. Vf. 706. rs/vtrxi) rjyovv uvardkkeik


Vf. 713. (jawy) rov rie^fft'oi — dpi $ijpi?x) dfitptfitkx.

Vf. 713. dr l Tavpu ) dvxrdkkovn. Vf. 717. ovkov Syov-

** o civ) ijyovv okov rov 'Hv/oxov. Vf. 718' $dvxp) to irpci

VOTOV. Vf- 726 i{- bTdfiji') xvxrok»(.


Vf. 737. xutyordpoiStv) in tccv vro ytjv y ... yiv.

*
Digitized by Google
k
VITAE
ARATI SOLEJSIS
G R A E C E.

Digitized by Google
-Digitized by^oogle
,

- I.

TENOS APATOT KAI BIOS. *)

Apatos o 7rci*iTtji nurses fxh r\v ABtivoSoSgov,

fjtrirqcs Si A tirotplAees’ eiSeACpoCs Si icr%s rqeis , Mv-


f«v, xeel KaAA(svd'«v koc) h.Br\voSa>qev cpmv/jicv ru 7tct-

vf/. Mepvtircti St ccvtou tuv oeSe A(f)uv Iv reels tie

ecJrov uvoc(pe$cfxevotis EruaroKoCis. Amt^meeSris Si o

Muf Aeacvcf ev Tor IvSeKceru 7ret?) T $ cep peerixuv Taf-


<re« <p>;<r)v eevrev yeyovivcti «AA’ cu ZcAect ‘
KaAA/-
fxci'x^ev , TjreAu/trrofflf avJfcp xa) ci]’io7rl<rrov, ZeAtc*
Ae'yovTof auVcv yeyovivxi Six rovruv

— eeAA’ cjcvmd /x>j to /xeAiXfoTctrov **)


T<uv tTimv o ZoAeOf ct 7ee/xoe^ecro'

Kce) tuv olAAoov (7%fdcv Tramwv. 0< de ZcAe< it'oAis

e7T iCpotvear cirri rijs KiAikIus, «<£’ ijff oroAAo} xoiyetBo)

yeycvctaiv ccvSqes ’
tcccAtircci Si vvv riofx7rr}iov7rcAis,

Eltr'i Si kcc) ireqat ZcAoi rijs KuVfou * «AA' oi /xtv Ku-


7tglOI

+) Edidic hanc Arati Vitam, ab Anonymo confcriptam, pri-


mum Petrus Pitforius vna cum aliis in Aratum Com-
mentariis graccis. Florenc. \$ 6 y. foi. Repeciit D tonyfeus
1
Petavius in Vranologio (Lutct. Parif. 1637. fol.) p. 26*;
ex quo earn hie exhibco.

**) Vulgo: to ftev nfoirti pro to fteXixporecrov.

Digitized by Google
' )

4 3° VITAE
TTIfiot EoAtct xetAovvTxi * cl Si KiAixist EcAe7s, us xx
hot, tov TT^oy.fifxevov KxAAi/xxyjlov 7rx^xSelyfxxTos *

StjAov. Ob<5fV Si SxvfJtctiTTcv ,


- W a7>c tsu uvtov cYe-

fXXTSS StX$)C(>X TUV TtoAlTUV TX OVOjJLXTX. Ka) ya^.


Saif 7fcA<f e<rr!v |v ©fax#, xai ureqx txvt% o/xuw-
fxos iv Myv7tTu‘ «AA' X7sb fxiv Ttjs iv Alyv7tTu cl

TtoKtTXi Ex7txi xxAcvvTXt' cl Si Ttjs Q(jxxt]s Exist'

us xx] Af%/Ac%ef ^>i*o7v*

A <rnlSt f*}v Extuv ns xyocAAerxt • r'v 7rxfx Bx/xvai


Evtcs oi/xuptircv xxAAnrcv ovx tSehuv.

Ka' tcxAiv A^vvxt plv eWt rijs ATTtxtjs' fl<r) Si xx)

A Btjvxt Ttjs Evficixs, av fxtpvriTXt *) ev Yaxvxu ttcv-

t/&> AhryvAcs
Kx7ietT ’A&qvxs AociSxs Ttxq lx YIs^tuv.

aAA’ «7t: ray Iv Ttj A TTtxtj cl 7IcA7txi A^tjvxYor


X7fc Si ruv ev Evtfclx A&*i vtjrxt A lyovTxt, uvneq
Ei?xTca3tvt]£ <p*ja)v iv tu TtquTu Yeuy^xCpovjxivuv.
Ovtus cZv xx) ci7ro tuv iv KtAixlx SeAav c) 7SoA7txi

EcAds' aVe Je to/V Iv Ku7r§>a> ScA<c<. Mi/xvtjTXt Si

tcvtuv EoAuv ev txIs iAeyelxis rods nqis Ku7Sfxvsfx


rov QxatAex, cjf <rv/x@ouAev$e's v7> 'o EcAuvos xt'ivxi
TVV TTchlV yjxqtv TOV CCvSfCS EcAovS UVOftXTSV , XfJtOt .

/3jjv TxvTtiv vi/xuv Ttjs ov/x/3 cuAijs xvtu. Ar/fi o

ZeAav cStus’
Nuv Si cru fjtlv EcA'ickti ttoAvv y^svcv IvBciS' xvctc-
(TUV,

TqySe ttoAiv vxlcts xx) yivcs ufxtTegcv.


I AvTXf
V *
_
>

") Vulgo; tiff) it xx) 7 >ji Ev’/3 olxi Adtjvxluv Axtixt%

Digitized by Google
ARATI SOLENSIS. 431

Avrxq s/xs £vv vrjt Boy KAeivys xiso vyaov


Acv.yBn 7[ejXTtoi K v7r§ts iorriipxvcs.

Teycve is o Afaros kxtx A vrlyovov rev r rjs M XKeio-


v'itts (ZxvtXfX, cs sTCsy.xkiiro Yovxrois. ^Hv is vies

Atiixyr^lov rev tloAic^Ktirov , xa) ywxlxx e!%e O/Aay,

rrjv EeAevxov v.x ) Ergxrevixtis Bvyxtifx. ’’Hv <5? tyt-

hekeyos ytvcfxsvos ,
xce) 7T?(?) 7[oir\nxr\v icnrcvixKus,

TTff 1 TTokkoZ t7T0IY\(TXT0 TtckhcvS fXSV XOU «AA CVS TUV


7mxiievfx-vuv f%p/v 7;x(> xvru, kou <5>j xcw rev Af«*
rav oV 7r«f« tcu @x trike! yevifxevos, xcu evioxifxycrxs ,

fv re ry oikky 7tokvfxxBe!x xou Ttoiyrixy, 7t^oerqci-

Ttrf vit xvrov rot tyxtv cfxevx ypx\pxi rov /3xaikius,


E viofyv e7(iy(>x<pofxivov (ii&klcv v.xrcrnTqov iovros

xvtu, kcu cc^fucrxvros Tx ev xvru xxrxk oyxiyv Af%-


Sivtx 7ief>) roov (pxivo/xevuv efXfxerpx etvxr *) y.cu

u/xx dnevTos y evs eviofyreqov Ttoieis rov fLvicfyv, ex-

Ttivxs tic 7rxf ctvT'Z xelfxevx fxsT^oo. Yiyove it Av-


rlyovos kxtoc rrjv f>xi Okv/xruxix, kxB' ov %qovov
mpxcrev o Azures y.cu Ahifyxviqos o Alrukos. Mi-
/xvtjrxi ie rov x«r«7rrfsu E viofyv , kcu Avrtyovov,
'Mu Aht^xviqcv rov Alrukov, kcu us yj-iuBri v7to rov
Rcunkeus ygx\pxi , iv rx!s lilxis huarckctis A qxros.
Aeyerxi is fV%cA xxivxi Aiovvcriu ru HfXKkeiury.
Kcci ryv Oivcnreixv is iixfBucre, kcu Y.xktirxi ns
iiofBucris oZrus A^ocrsios , us Afurrxg %eios v.x } A f<-
rroipoiveips. Tives it xvrev els Zvglxv shtjhvBivxt

<P«(r!t kcu yeyovevxi nxq Avno-^x, kcu rjfciusBxi -

« )
V7S

*) Vulgo; rtpl tuv <p. /xdrpu tTyxi.

” Digitized by Google
,

433 VITAE
V 7T avTov, ccs re rrjv IXiccSx Sio^ootroccrBcei , Six' to
vt.o 7ioXXxv XeXvfxxvBxi. OJ <Jg Xtycvres , Hlxctv-

, Sqcv tov KeAofpaj'wov fxer hqxrcv Amy sva> <ruyxf%fs-


kcm Aqxrov fxrj eivxi sw<arty<cvae toov ovgac-

vlcov , fArire N IxuvS^ov tcov lUTgiv.oov, (hiycucri yxq , cos

ccgx o Avr/yovsf AqctTca fx'v cvti Ixrgaj hrtTufce toc

(pxtvcfjievx y^xxpxi N ixecvSfop St ccargsAcya Corocg-


%0VT! TOC SilflUKX KXI TOC XXs^l<pX^fXXKX’ oBeV KCU
fKocTeqcv xvtccv ii(f)xXBui kxtoAictBuivcvtu gw] TOC

i'Six Ttjs Towns’) i^euSovTur ocyvoovcrt yaf , ccs eu

cuvriKfixai too Aqoctoo TllxuvStjos , oc AX' eoTiv xuto-j

7toXv veooTffos. Avrlycvos yocq , a, cweyeyeto A fee-


Tcf, kxtx tov xiqcctcv kcu SevTt^ov y kyove rireAr-

fXX'tCV '
HlKCCvSfOS Si KXTCC TOV 7ltfJC7lT0V. Msf*VT]TKI

yovv ccvtov kcu \\xXXi/axxos cos wfg<r/3uTgfeu ov fil-

vov tv Tois gwayfa/u/^aevv , ocXXoc kcu iv ro7s 7i^cs

Ufxgl(puvriv, 7TCCVV C7SXIVC0V UVTCV CCS 7toAvfJLxBri KCU

aqiarov 7Soh/itv\v. Tty eve Se o A gxTos &A coTrjs ‘Hno-


Scv, cos kcu \ixXXlfixxos 7tx^eTt]ixyvaTo ToZro Six tov

e]s UVTCV iTCiy^XfXfJlXTOS OVTCCS'

*HcncSov S' xetcrfjcx xu) o Tq'cnos , ov tcv ctciSSuv

“EcrxuTov, ocXX’ ex' uxfcv, kcu to /ueAixfcTxrcv


Tcov hcecov o EoXevs oc7re/ux£xTo. Xulgere Xe7tTcu
Tories , ’Aftfrou crCfufioAov acyfwrvitis. *)

”£yf«\Jyg Se kcu xAAu 7TciS^utu‘ sregl re 'OpSgcv


Kcu IXixSos * eu fxovov Toe '<pxtvcfnevx •
xou orToXoylotv •

KCU
'
\

*) Vide Bntnckii Anal. T. I. p. 469. ct Iacobs Animaduu.


in epigr. Anrhol. gr. T. 1. p. a87. vbi Icclionij varietal
1
afiertur cc diiudicjtiu.

by Google
,

you lxTfiy.cc: Juva/ufif' you els II xvx vfxvov' you els

Miif iv rev cc&ektpov MTOWflf/oy •


y.ou 3tc<n\jxe~M ’
v cm
.

EkvBikcv" y-cu yxtx he 7TTcv ctKKec. E7riTertuyfAlva>s


Se xvtoo iyfxQti rct <&xivof*evx '
us tt afevScy.ifxyi&tj-

vxi tixvtxs vto Afctrav. Ko« yxf E v$t£os o Kv/<W


tyfxipe <&divcfxev x’ you Ax (res o Mayvjjf, cJ%< a

'EfUiovevs «AA o(*uvvfxos ccKKos Aolerw tu> Ef/^io-

»*<• you *E tufomos’ y.xi ‘Hyticnxyxg' you Afiarcipcc-

«jf o Bv^xvrtos ‘ kcu xkkoi 7tcX Aol' a>v xew II rcAe-


'

fixlos ixepvtlTXi o fiunhevs cvtus


nxv$' ‘Hytirictvxfc re you 'YLfplmros roe, y.xr x‘&ft\v

T elf ex, xai ttoAAo) txvtx too C^xnofJievx

BlftkoiS eyyxTeSevro. x7to<TK07iioi &" oiQoc/JixfTov’

AAA« to Af7CTohZyov cv.WTfov A fares e%ei.

Koti aAA oi ll ttcAAc! yeycvxciv Afxroi, olvSfes eAAo-

ytfxoi ,
iTTOficyfxipci • uviteq o K vldios, cv (pefivTXt

hlyvnrixyoi WrcfiYM avyyfxfAfAXTX' you rflrcs h:i-

otiperxTos Ziyvoovios, ov eanv »j 7rckv@i/3hcs Icrroflx

VJlfP rot a' /3</3a lx e%cv(TX. T cts Se Agxrev It.icto-

Aocs, wv UvuTtfoo efAvriaBr^ev, otcIvtuv erxeStv av/t-

<Pm>o\iYTuv r xs els ccvtcv xvx(pefO[Aevxs xvtcv elyxi,

you ofxohcyovvToov yyy\rlxs xvtxs, fxlvos A7reAA»vi-

itj S o Kixpeuf iv Tu oy^cca 7iefl YXTe\peva/uevys itto-

f las, oik elvxi


xvrxs. Afccrov (pJjJiv, xkkx ZxBiflou

IloAAajvef. T ov <5? xvtov tcutov q>r\<rlv elvxi brtye-

yfxfjt/uivxs Evfi 7riSsv tmTTokxs.

riff ) e^nyriaeais.
T>jv If tuv Qxivo/Jievuv efyiywtv T.fuTov /ufv t(TTu-

ojr T ys atpxifxs ’
perct is txvtx rjvovfxevr\s btoiri -

VoL II. E e cxto


,

'i 34 VITAE
crxTo Aqxros. A 10 ovfJ&iQwt nutrxt txs fftyxifcts
iv cc/xccfTlot vno raJv £a>yfa<pa>v yfctQeir&xi ’
irraora
yxq xou xv.lvr\Tx yfxQovr f* atme, (rtpxA/xxTX noA-
Ax fv T5 Kivrivei iv rols auvxvxriAAoxjai xcu xvtiSu-

vovtriv xarqas. *) Ylctovat Si r>iv «f%»}v erruayc rijc

«r(pxlfxs 7Tff» amoves, xa! ncAtuv, kxi Tuv ivro i' TetJ

a’fxr»xsu xuxAsu «(7Tf<wv rev heyev noislrxi. Aeyo>

Si a^xroiv, xa! jfaxcvros, xa) tojv aVs ty\s gocvtii

fxextj) ncSccv rev Krityfais. E7rx ntf) rxv fJtrxfcu

?cv ccfKTixov kxi faSixxoii elvxi vcfxi£of*swv. Aiyti

Si TTFf* TfiSv fJtTX^V TOM XfKTiKoZ XXl £a> SiXKCV KXt

CCVTXgKTIKOV OVTCCS'

Kal too fJtv oZv 0 ogeu, xa' xAytrior yeA loio


Metrcrryvc xr/^rxi

ra <5 e vtio&tv oc^trxi xAAx.

Kivov/xivys S) TVS’ <r(pxl{xr , a’f%>iv **) txv ocvxtoAmv,


xa! ovvxvxtsAAcvtuv xa 1 xvtiSwovtmv nsnolyrxi cen:
xxfxlvov xixtsAAovtot, xa) fjeacvqxvcvvroi; xfiov, xa!
xiycKSfoo Svvsvroc. Aft'Xfjevct fxtvroi ci ?to KXgxivmi

xvxtsAAcvtos , kxi ***) nqca'tTi ra' ffwavaTF’AAovra

kut« aerr^a, xa! ra avrjJJvovra, iv tc7s i%ys ovk

erij^we rxvryv tjjv rtxfciv •


a’AAa Sixtycfoos, nore /wfv

ra a’vr/tL’vsvra n^Horx Aiyti' Zure^ov Si rot avvxva-

reAAovrx •
in) Si tivmv civctnxAiv *
n^a>TX fxiv ra
avvxvxrt AAovrx' vrrtqcv Si tx civTiSuvcvrx.

EAvfxv-

*) Mcmlofa hacc func.

**) Voccm if% rjv quae vulgo deeft, inferni.

***) Deed aliquid. _

Digitized by Google
.J^""33C- -
E hvfxjjvxv Si 7!oKko\ rovro to Troitiptu £wyqdxpoi,
hoc) aVrfovcjuci, kx) yqxfxpxTixo), tea) ysxixlr^xr
SXXTTOS OftiTSOV TtfjOS TO & 0\>Kl\fXX To ItSiov
yqxtyxs
xx) tfy\yr\asi£ lilxs 7toioSixtyoi.

QiftTXI Si TOl &XIVC/X SVX V7I0 fxiv TlVW CX7tqooi-

fiixCTX *

Oi /wtv opus TrsAtff re kx) «AA vS,s «AA ot lovTts


v 7rc Si Timv Sixtyoqx 7Tqoolfxtx t%cvr«'
'

*

Ap(f)l fxoi tjehlctc , 7i(^txKstTclo tb fojvjjf


a
E<T7itTe fJLd Movaxt — K

r<v« <5f tcov civTiyqxtpuv'

A yxAelSri fynon iegev BxKos , fJ «yF <7u /*c<

Oufxvlqv ypxvxstxc t7s) T$i@ov —


»r TV f
*
£y«e of

AvTlycvt fctlvuv legov bxKos —


To ftfv ouv x7r^ooifJt!x7Tov <pigecrSxi to TTolrj/ux , crorv-

Tthx: cittiv X7i(>s7tls , xx) civctfysv Ttjsr to u 7totr\roZ

afrryir, k«) rijr Tt]Kixx\)Tr\s vKodtreaic' xvxgxov yeeg


xx) XKtlpxKoV tCTXt TO 7toll\l*X. To Jt' 06770 TOU,

AyxAf , xai raiv f'£»T£S xg%s<rbxi , tt^o? r&/ Aoe

xxKofyihlxv exCpvye7v txZtx too tint] rev Agotreiov %o6-

gXXTVgX •
FT/ xal gVXVTtupX F%F< TO OttffBxi f/SJojMJJ-

XOVTXtTTjglSx f?V 06 i , sy 5 X7t0XxBlTTXTXi 0 tj\<0£ 06770

atlfAflcv (7i) atipelov. E%f< ya6f to xootf^/fi/o-^fvov

7TgOoifAlCV OVTCUi * .

V ^ETJTapGOt (TVV JfXo/JfC* 7Tff<75rAOjUFVW tVUtVTXV'


f

456 VITAE
rev Af*r«o ivveaKxi^exutni^lSx elder a oi'ncv.oermrob'

riKrjv tcu tj\lcv dice rcurav*

—— to) ya'f cuvocy elqerat hh


EvvexxxJeKX xuxA* (pxeivov tj eXloio’

^Ocrtrx t arch* £dxt\s el: ev/jxrev Slfixvx

Nu£ iTTt’SiVi'iTctt , xvt-a rf ^feto-uv Qfiaevos. - —


xars el TTfctroexSeiriftev to nqcclfxicv , fv avro. ^ucv

i^cf*y[nevTcteTr^lSct tarcti Alyaev 0 TTcifjTijs’ iv _«J

rcTi- t£jjf evveccKctiieKUSTiifidct ’


v.x ) xvtos Ixvroo evxv-

TiBvptevcs’ cWf Hrenov. A/xeivov cvv to Six tw


nAelcrrxv dvriy%x$MV <f>eqofievov ngorleffBxe , ov x

ccfxr.

Etc A 10s xfxoo/jteaBx * rev ovohror covets loofxev.

A $f*0TT0V yxq xv tit] XTf xutcu rtjv oifxrjv 7liir,aot-

ffSxi rev TTff) raiv cufflcv/aiv e^tr/cvfxevov. Ttfinlh' it

xoci 7roir}Tuls pccAiarx xvr>; tj x^yri cttc' x«! b'rcii


trv^ncrlcis t qeis Kgxrtjfxs ixl^voev •
x«) ToiV /Z6V 77fi
tcv Aicr OAv 1*71 lev • rev <Js dVyrfffv Atooxeyfotv xal
'Hgooaiv • rci/ Je* rf/rov Ator ffurij^os. A to tea) 0 0k-
KOTOS’

Ex A<££ ciqxdjjiecSx ( <ptj<rt ) y.xi is A/a Arjyere

Mouaat.

c Je Offpm' 7Ixvtx y.aigcv ctvxrlBriai Ait, Asyav*

Zt'Ui' ZfOs- jjtiaacc ' Ads cJ" t’x nxvrx re-

TvKreti.

cBev ctxcAcvBzs xa) rw i$€t tx rsxAxtd, xa) tj yjrc-

KeifAtiy vnoBfou xTtg Ads Trenelnrxi rr\ v oiqyry.

. Ezrttc*’

Digitized by < Googk:


' '

/ •

ARATI SOLENSIS 437

EtftfcaAsMn Se xvrf ryv Ex tt gcBeaiv xvt) rijs


Atio vrxftiAtlQori. "ESei yuq , <§Xa\v , e'tnsiv A710

A Ay voc vat St, cti xxi TlivSxfcs xarf%ft?<r«ro


Tui earei tovtcc , Aeyuv e 3 fv 7ieq y.xl OfxvjfiSxi $x*
7Ttcmiv (7tsuv tcc TtoAAcc xciSc) x^oyrui, A ICS ex 7T^CCI-

fxlcv. Kcti AAx/xuv *Eyco Se cist act fxe ex Ate? a?-


Xo/xevct. “aAKok Se xae'i to Awe Svcrtyti/xov eaTiv‘ oic

el Tie Aeyei AnoSev.

A tcc St ci pei) tcv cugccvcv • 01 Se Tcv if A icV cl is

rev /avBixov e^eSt^uvTo. 0< f*ev cZv tcv cvgxvov he-

yevres '7rxt>XTtBevTut rev 7ioir\TY\v Aeycvrx •

XIj S' ote Txqtyeix) vifxSes A ics eviTCTecvTXi'

TOVTeanv tfc ct’fpeveu. K«! Aqxrcv xvtcv tv Tols efys


Aeyovrx ireg) reu lantcw • ev Aios eihjeiTXt • 0 eonv
tv ra> cvfxvu. Oi St A lx rlv uiBegx wes^aAa/Sevm'

aix^xriBevTui EvfnriStiv XtyovTX •

'Oqcis tcvS' v\pov, rcvS' K7T?i(jov xlBegx,

Kee; yijv areg'fc e%cvB' vy(>x~is tv uyxccAxis’


Tovtcv vc/xige 7:fiyx' tcv S' tjyov Sscv.

K«j 'taws 7ryx riv aurev xxAolti Six to 7fvg<»Sn etvxi

Tcv xiBeqx '


cc7io f*tv tov x'iBeaBxi ulBtgx’ xito Se

tov £elv xx) Trxgoc Tt}v £tatv *) Zr[vx. Oi Se Aix Tov


tjAicv voriaxvTss Aeycvaiv, cTi ‘xxi EotycxAfis Aix tcv

*jA<cv xahtl AeycvV • *


/

'
— tjeAlcio xre'ifeie lf*e’ • '
. .

Oi ao(f)ci A iyovai ymijrijv Be wv, *

HxTeqx 71 xvtuv.

E e 3 * K«<

*) Vulgo: mo it rov £?v xxi irxpx Trjv $rt]<riv.'

Digitized by Google
'

438 VITAE'
K x) evvoixv Ttjs Sofas txvtvis (pcca'tv ixttv rev 7Soirr

ryv , ctocv ktytj •

H%)j t5" ce[jt(f)oTgf<uv lkst xlSefx not) Aios uCyas.

Kai to,

H ekios S' , oV 7Txvt ICpogcts , kx'i tt«vt’ e7txxoveis‘

orafs lur* 7txvTx eiSds 0 tov Ails ItpSxkfxls , *«!

7TXVTX VOXV. 0/ Js A/a tov deqx dxOVXTUVTtS <pifOV-

<TI fUX^TW (blkqftOVCC TOV K XfXIKCV. Qw'i yxq OV • OvSe

els kekySev cure v.xy.cv, cvre eaSkcv. *** cZtcs elfti,

tya> xy f, ov civ Tis ovcjjLxaete xxi Ala. A 10 xx) ro»

A fXTov enxystV
—— jxeTTxl Se Aios Ttxaui /xev dyvixl ’
Tlxaxi S’ dvSqxTSxv dyc$xl' —
1 “ . t

Tlxvrri ydq Ails xeyfafxtSa' <ntxvTts yaf tSv dtytt


dvx7TvkfJiev. ’AAAa fxvjv xxi ev to, /3/a Cpxfxev, rev
A/a Se iv, xxi Sioafl/xelxs xakov/ueV xct'i ve(pek*iyep-

TYIV 7Xaqx Tols 7!0lVTXdS SVffaxOfXtV ‘ TxZtX (Je KOCl tt*

toixvtx 7!xvtx ev tx deft. 01 Se A/a Tov /xvSixcy,

tov Kfovev TtotiSx vooutiv. %


'Hju7v Se Soxei t^ typos Sul
tov Afolrou t'ov A/a 7rfolptgearSxi' pvSixus /xev, us

Itxv keyy
•» > '
,
81 8T8CV OiJ

KfaTtjSev xsTvxi ye Ails fxeyxkov lort)Ti.

Etrri ydf xx) (puTixds xx't /xvSixds sfaytjtraffSai rS


vfool/xiov. To Se r

£ls S' ore TxfQeixl viQxSes Ails IxTtQTeovTxi

<?

Digitized by Google
/

ARA T I SOLENSIS 439


ot'gccvoi > voijaxt , oAov lari 7S?xcafxx. "Optifos yx/>

oTJ? TOV AiX CfX&fXV TSCtfUlTiOV. KfX* 7ICCXlV TO, iV

Atos t'lhelTfti , daxvrcos nxqx’kxQelv , xvcy\tov. Ou


yu$ elyrev iv Ait' dXX’ tv too reu A ios k\!/xocti‘ *}

oiKtirtifiw , cvgetvu Kara nag ctAstvptv *


cos Iv 7txiSorql-

Bov tj K&CCflOTOV. >

OixeioTXTct Se ct7fo At'cs yh>£xto, cos 7[ciy\toZ v.oti

tmv cA®v J fanorev dors ret Koctsoc argcclftix xctqcti-

Tqrlov. Kool yoof 'Haioios, ou fxxAiarx ^jAamjv rev


AfciTcy (px/*ev yeyovtvxi , x7ro Atos tjfgxTc.

H TiccaotvTo ie rives-, or* eyxeirxi to a rf i\g-


a
Xcefxeabcc. O/*oiov As lari rd arctgoi rf 7sotriTrj yjx,-

ftopsaBot '
kx)

Sol 7SxvTes \xx%o\xeaBx

.
<Ss emev, cos noivct aroiai y^x-tym. Ou% cos AnoX Xx-
vios l£ ioiou /jiovov 7C^oado 7! eu*

Af%ofxevos aeo Oolfle.

Toy ovSe7Tcre. Sf ov . arq otxy.tiy.ov ocvt) vttztx-

ktikov ‘O v, J'/oe rev avyy.gsva/Jicv. AvSqos Se ]StY.lv

aVrl y?v»ccu rou xvS gco7>ov.


,

K«1 cfxoiov too'

\
"AAAo/ /xev £oe 5eo< rf Y.ct 1 xveqes 'nrTroKCQvarxL
"
Mfcral Si A tos asxaxi fjilv xyuixl. Or/ x«J
ol minrroc) TSxvoTSTvp KxXovai 7ixvrxxcZ •
oo-Zfui- tcclv-

OTtTX • K0t<‘ VfvAiOf , OS 7IXVT l<f>0gXS. Ayu <06* <5e

roe xpCpoSa6, <JV &>v roo yuToe (fitgopev. Aycqx) Si xi

tfatKxAYialcti *cti o* avvoSoi. A lyerxt yaiq v.a 1 peuAooTor

Ee 4

Digitized by Google
443 '
VITAE,-.
Zsvs as £svios' xa! irctfqsios « <plhos , 0vtaA<ftw*
t7TtKU^7tiOS.

Mscrrr is Sahctaaot xa) Xifilvss. EfitTto-

qtos , xa! hifisvios '


xa! Keqiacs rtls epTtcqots.-
v «y-
0 i' tlTT/OS dvSfd 770 I<TIV. Eve) OTflfTIJf

Jfajy re S^av re, d/a tooto xa! /)7nof’

— ‘TTccrriS i' ds faw ?ev. i „


-\

A&yei i' ore /3 «Aoj af/rr»f. Eqa^srett x<x< a^o-

ctt>; xa/ K^calfJLt}. *) EonA/ye; ydq /Sown re xai

fjLccy.shrjat. Max/ Aaw de oi!x dqovTCti TiS. T vqaccu-,


xvr.Xa 77 s qi7xd\pxi
'
/>av ya'f to xuxAorefef yv^sv-

TufOf sv d/xviaiv. . T/l

Au’r/f yaf rcede ari/xur sv ovqava i<r TJ|-

f»£e‘ rouf darsqcts xa! ra eiiaXa. llccqd piL-To

!rn)f/y^a< eTv/*oXiy*iffs rav utrrsfuv to ow/m a. AA*

Ac/ de (poian olt.


'q
h aTQCtlcv. A ;a de to tVrrjf^e to

cty.IvtjTcv rav dTtXotvdv tii}Xaqs. Teruy/^eva ' 7rctqu-


'

%)?/^veu xqovcv avr! fj.tXXovrts‘ as 7:uqd too 77 oitjTij

E» duva/ua* reXscoci ye, xa! si reTeXsa'uevcv icrrit-


I

am rev reAecr.&>jcre/^evey.

0(pq e//7reda 7i cc v T a (pvavreef daQotXvs


(P’jrevrafi , 7rccSi]TiKa dvr ! sveqytiTinov. H iva

vr,reu ds cnrdqTcc AeAuvra/. Aviqdaiv dqdaV


avr! Toy aVwy.

Xa7fe trdreq, \xsyct £aujaa, ]u/y avSfa-


7so i a iv ovsicte.
5
Ou Aeye* xa! i*kyu. XaTfe eevres
*

c Deed aliquul.
)
- ' I

ARATI SOLENSIS. 441

xx) wfcTffjj ytvsrj. u Zev av ku) fi <r>j yevect’ tjrci

cl Twelves, "laces ku) uccqu 'Avripctxa'

Tyyevicts re Beovs WfsrefJjymW re Twijveu


v
xx) "0/*/)(> :s • '

"TLxexvcv te Be cov yeveaiv ku) ixr\riqu TtiBw.

Ei Se oos atqls uvBqoo7rcvs TtqoTequ vcr\aofxev , heyot


uv rrjv rerccgrtiv cc7to rev %fucrsv yevevs rr\v ruv
VfutiBew. 'Hftels y tijs 7ief*7srt\s yeveus. Tirijvus
Si- Stx roZro heyei xulgeiv • t7reiSrj ku) ev rcls efaijs

AarfxTev evu roov Twuvoev cvru v/tvel, heyoov •

El r fi?)' Karaulov xelvov yevos, cv §u re (pxa)v *

“A arqoev af%»(cv atureq s/jt/Aevui —


A Cvutui Se to xv to kx) rcls m^oei^fjievois ku) rcls
e7ti(pe^cfAevois avvoc7srea B ui " claiseq xx), Xxlgere
Mfiwrai, xxB' euvro. ETree, fxxhx 7rceaui, 0(2’ eV'
+ * '
\
— — f fxol ye dareqxs e’nrelv

Ej Befxis, euxopevp r ex/uygure asuauv uoiSr\v.

to Befxts uiAtpl&ohev • ijroi yxq too nqoTe%u> aw-


X 7ST tov ' rj Tco efctjs’ tiroi ccarjqxs fiVgTv, cos 7i§oa>jxov,

rexfx{]^xTe‘ >j evxo/xevu cos 7i^car\xovTU 7jxguaxere

ei7re7v <2 M ovcxi. TexpfyxTe , Teh evs ensure'


' ' '
reK/toog yct$ to rehos. .
- • •

Ee 5 II. APA.

{ Google
44 * VITAE

II.

.
\ APATOT TEN02. *)

A qxrot o 7iotr]rt\s yivei fjiiv »jv dtto ZoKoov rrje K<-

Kiklxt, 7ictT$:s Si A&rivoSd$ov' fJt]T^ot Si A*iro<pi-

hots. Tevovs Si iytvsro 7tXTfct lift pxvcve, x.ott iv

TroKKolt e vSokI/hov, xx't Iv TtoKifxw ot^iaTevaocvTof

iKivSefaxte yovv rr,v 7txtflSx 7toKAdy.it' iv rcTf %fc-

voit Si iyivero koctu <$),KdSeK$ov rev @cc<tiK(u' auv-

tlKfxd^e Si AKej'dvSfx tu AhcoKw '


xx't ku\

Aiovualu Taj (pihcactyaj , sit A&r/vxe fxsTxBefxtveo’ ov

XxBfryij <TXTO Ta /XX&t]fAXTlKX 6 AfXTCt. KXI S(TT»

ttvTcv eregx avvTxy/xxTX' ct£ix Si /xvri/xYit Tctrttx^a'

tv f*iv IXTflKMV SwdfX FO)V' StVTSQCV Si K XVCVOt V.XTX-



TofjYi • rfirov rat <£ot»vc/u evx Tsrotf tov to 7te([\ Avx-
roKyt, o (pxtti T net pi] elvxi A<?xtoV uKK' 'H /vet id-
vxKTot. ’E vlcit Si dgietKei , Afxrov Ixrgcv ytyovivxt

'
TV *
• *
, *, I .

*) Hanc Arati vitam e codice Matritenfi LXI , Conftantici


Lascaiis manu a. 1465. dclcripto, quo Arati Phaenomena
et alia continentur , vulgavit Iriarte in Carat, bibl. Ma-
trit. Vol. I. p. aoi. Legitur quoque in eodem codice
vita Arati , ab Aldo edita. Notandum infuper , Operis
Aratci partitionem in illo codice eje hanc :
1) fipxrou
(ftxivofievx /lifikiov incipit cum vf. 1. 1) A. ruv
<p. fii^k. f? ; incipit T xvrei xa ^jjfVatfo etc. j) A.
f)t[2 k- rptrov rSv (p. to xxkovtisvov Aiovyusi'x ; inci-

(
pit Oi>% opclxti x A fiifik. rirxprtv rdv <p. rspi
7;k/ou ; incipit H«X/o<o Si rot petkiru- Port yerfum
470 ct $04. vetfus defunt, quos babet Fabricius ex ei-
Fclliana.

Digi y Google
ARATI SO LENS IS. 443*
\

rg f7r;crT»j/x»)' oKcv Se yeycvorx yvrtvtov tZixxvfyu tm


MxBi\(jixtiku ygx\pxi ret ©yftxxci xx) ScZvxi Nixatv*
S$m * Kx(&tiv re waf’ avrou ra (pxivc/uevx xct) u>s

'idiot yfxxpxi- ‘Etti ie r^ryis <pxivcf«va>v xZrov


7Tfxy/uxre!x ’
xarxirri^uais • xx) ervvxvxTeKKcvruv
xx 5 trvvSuvcvTav' xct) 7iQcyvcZ<rets Sid <nifxelocv. Zt\K 00-

Tr,e Se lytvero rcZ O ftr^ixoZ yx^xxrr^cs xurx rr,v

tmv *71 m avvSr'Ttv ‘ evict Se xvrev Keyovffiv 'HcricSov'

fjnfjL7\Tx\v yeycvivxt ' xuBctneq yot(> 0 ‘H ovecScr ’Egycuv


xx) ‘H/uf fan- x^ycfcevcs TcZv vpvwv xrso At os H^xro,
Keymv ' McZvxi II itflriBev xologn xKelovcrxi * cZroo

xx) o A rr\s 7ioiYiosa>s ei^ycfnevijt t<f)tr Ex A ioe


xf •yoofteffBx’ rx re neq) roZ y^'jrcZ yevevs o/xolue
tm HricSca. BoySos Se 0 Eiooovtos h ru ot 7Tff) xv~
rov <pt\<Tiv, cuy 'Herisicv, ctKK’ 'OftZfcu ^nKcurifv ye-

ycvivxi ‘ to yoi(? nKxayix rijs 7rciriaeus ftelgcv Z xxrct


'H<r/co«v. IIcKKc) yxq xx) ctKKct (fixivcftevx iyfx\pxv‘

xx) \\Xeo7cotrgtic, xx) ZfclvBris, xx) AKej'XvSfos 0 Ai-

ruXoe , xx) AKefcxvSgss 0 E <phios, xx) AKefcxvfyos 0

Avxxirtir, xx) A vxxgecov, xx) Agrefttfoofos, xx) \7171xq-

%of, xx) xKKoi 7T0KK0L ’AAA’ c poo, 7rxvrav Kxynt^crt-

fov 0 A^xros eyfx\pev. 'Eyt-wxr 0 yxq t-q tmv xc<r.

fxixcov <f>iKocrc<pa)v Svvxftei’ elvxt yctf <p>i<n re SicixcZt


TOV XOr/AOV XKf>l&M£ 7It(>t TS TCUS’ hlXVTCVS , Kx) [Xrj-

\xs, xx) rijjieqxs , xx) cL^xs' xx) ctvxrcKxs xx) Sv-


aeis riKlev xx) <reKrivr\s xx) 7tevre xtrrfaav. Aeyti <JS

xct ) rriv yr,v a-QxigceiioZ: ffri/teiov rx£iv farfryeiv 7tqcs

oAov rev xcr/xov’ cexlvtrrcv re vyrccfyeiv ovrxv crrxSlwv


ftugixfioov e’ixccri 7tevre xofl $if'/t iKiwv.

. IU. TEN02

igitized by Google
III.

TENOS APATOT. *)

A fares' 7fxr<>'cs fxh hr tv A^vedoefov ’


ptirfh Ss Aji-

To<p’.hoc £ ' r'o Se yc’ves azrc ScAoev r^e KiAik’iixs' a!ve-

H<x<tBcu J't r>;v 7t:hiv ( tpxa .


) a\rc Sc Aavves 1

tou A»-
c/ou ' ud'sA<povs d" tcr%F Auf»)v re hoc I KaAAtodav xa'.

A Aaiveoaf ev , ev (pticnv tJ<pfava>f xvTiypx\J/ut jyfci

ras rev Zaiihov xarjjyef ;W. A/f77fa£f <i£ waft* Av-

Ttyova!, cs f/Satr.'Aeuo'e MaxftJsvias' , 7ixpeK§ov<Tyis t?s

/S atr/Ae/as e»V eturev toutov rev rf :>tsv. Merc* tj;>

AAe^oevofcu TeKs\>TY]V ixfotret ty\£ M xKeSovix£ Af„-

bales' c y.AqSe'u' (piAt7nro£. Toutov ctTtcBetvovTcs

e£xTo EeAeuKO£ c HtKctvw f ev xvxifri YlTohe/xoMi

o xAaj.&fls' Kefauves', IlreAf^a/ei/ xeu Scerr/fcs- xa!

EufuJ;’x>js Ores', c£ &x<tiAsuh Mamcf Jev/as -


. Avarf eAA*
T5f Je a u reu uss TaAaraiv, aJfouvrar MaxsoeW
-
ScerS'FVJjv , ev ftxaiAevei aurcev Avr/yeves <J>rArJ»-

ou y/ve ra< sraTs


1

srou ‘
A»j//>?rf;es o IIoArof y.^r^V ' Ar-

yujjTfieu <$f Avr/yeves' e yxhxT (lege Teevaras) , sraf

&> A'rf//3ev xvto£ ’ y.x) ouv pturf nffreuV o Sroejjcc’f,

xai Avra'yefas c ‘Petes', o ri}v ®ti&u$ot orcojaas,


xai AAi^avJfos o' A/raAeV OSS' aurcs <£>jff<v o Avri-

-
*) Primum edita eft haec Arati Vita a Ruhnkenio e Cod.
Bacocciano. ad Callimachum T- I. p. 5 90. cd. Ern. repe*
tita deindc ab Iriarte c cod. Matritcnfi LXVIJ. in Catal.

bibl. Matrit. p, 239. Occurrit quoque in cod. Arati

. Vindobonenfi. Vide Groddeckii Ep. fupra p. 379.

zed by Google
V

ARATI SOLENSIS. 445

yoyos' Iv rots 7>e % t 'lefuwpov. 'E7Ti<TTxBt)s Si tu (set-

triAe7 7tfurov /x'v xurcu Ttolqfjx xviyvu to tic tcv

I loe ix rijs AgxuSlus' sir ixelvcv xeAtuauvros tygce\}je

T« tycenc/jncc. Ext'yfJjTO Si o Aqxtcs Zivuvi T’Zi

armxu (piAca;<pu xx) yiyqwnTUi xutu loncroAf)


,

TTfos tcutcv. A lu^Butre Si xxl rqv oSCaasixv, Eyi-


vero Si atycSqx 7SoAvy^x/AfAXTCs clvrig , us feugrugel „

KxAAlfJxycs. ActriBecs Si c EioAirixos (v tu srgos

A teSufcv iABeiv £>j<r/v ceiTev xx) 7it>'os Avrloyev rev


ZfAevjccv, xotl StxTgi^xe (lege: SixTflxjjXi )

«utw ygovcv Ixxvcv. Tqv Si tuv <1)xivo/x(vuv v7xcBe-

atv 7ruq(KxQev iv xutu o Avrlyovos Save to E uSePov


eruyyqxfjfjx , xoc) xtAevaus J=7TfcrS«< xutu’ cBsv Tivis

tuv x 7!xAooTeguv 7i^caf^xcfxhuv Txis ijrqy>;'SFtriv tSo-

frv, fjLtj fxxBnfjxnxov efvxi tcv AfotroV u7iiAx(Soe

yct{, fJJ}Siv ere gov tuv E vScj-ou (pxtvefxivuv 7rcirjaxt

ctvTov , els re arSyyfXfJftu Belvxi. TotvTtfs Si Trjs

yvifiift iyjTxi xx) "\7ntx%xos o B iBuvcs’ iv yeeq

rols vrfes E uSoj-cv xx) "A^xtcv 7iei(fccTXi toZto X7se-


' Seixvvvxt. Hvvxycqeufi Si uutu xxl A levZaics iv tu
7ieq\ Tjyxqlaeus : %xt ou xxl 'O/ufycv neg) tuv fxxBtf-

fxxTixuv
-
o>T7Te^ yi (pqcriv, ov ylBtfxev uutov Ixtq 'cv etvxt

ixTfixces Suvxfxeis
y fceypxvrx rots • cuSe /xxBqfxxTt-

xcv B*i<rofxev' evSi £tvcv ei 7T0 VTX tuv E vSojr OV. B<«* .

&vrxt Si cu fJLST^ius
-
%v yxq xx) to elSivxi /Jterxtygce-

axt i/jt7reiflxs fxxBqjJ.XTixr,s ‘ tu^mcfxsv Si xx) avtev

tTt ifttAiore^ov rot uKsIttx tcv E vSoj-ou i7fi<TTXfJtevov. '

“i-lStj xx) o KotAAli*x%os mjveyylguv xCru xxtcc tovs


yg'cvous rou Aqxrcu auyyovos xyqvnvlifs t qs tuv
-I •
, Qxtvc-
<14 $ vitae arati solensis.
< pxivoptbaiv &e tablets Six Tqv 7retfXTrifri<riv. ITeAAoi

Ss fxsT avTcv eylvovTo (pxivoftevx yfci \pxvres, y.x)

evSs/xixs x£iovvtxi (pfovriSos. K«J vref) f*b tovtov


tovuvtx.

n — u — ^ n
IV.

ARATI VITA
fecundutn Suidatn v. Apotrot.

'Afxros, ZsAfJi Tits' K iXikixs' tan yxf ev Kvorpm


yt'oKis Eohoi '
vios A BrivoScSfov. ’A<??A(poi Se xJtbu

Mufis , K«A uvSxSf AbnvoSwfos. ’ Axcvurrts <5* tyi-

vero yfxfjfjxrixov /xb toZ E<Pealcv Mevexfctrovs' <pt-

Ac<rc(pcv Se Tlyotvos y,x) MeveSri/Jov '


yeyovxs b rj

fxS OA upnriuSi, ore tjv Anriysves BxeriXevs MxxeSc-


vixsi vies AttfuiTflou rov 7TohiofKriTov c Exvxrxs «Aii-

dels. K«1 ffvvooKei re xvTaj xxi 7txf xvtqj ire Afu-

Ttfje '
crvyxfovos Avrxycfct tu P oSlu, xx\ AAj£«V
Sfa> Taw AlrtvAu , hsoTtoi’cs. Zvverx^e Se Bi&Alx
txutx ‘
t« Oajveyufva , uv &xu/Joc<rios rj eW&oXtt,

tut) e $Aos Opt] fixes' vptvovs els Tlctvx ‘ (nrovSotpo-

fovs' Tsxlyvix’ cttTTfcXcylxv kx) xaTfo&etrlx v' itvv&c-


sriv <pxfjj.oiy.Mv Sufixxoiv tTriTtiSeixv' xvBfMtreyovixv'
Its i&uTikcv els ®ec7rfo7fcv’ els Avriyovov' y&vjsoiias'

htHTToXus' e 7nyfXjJjJXTX els <J>iAav ty\v BuyxrifX


AvTiTtotTfcv, ywx’iKX Se Avriyovov xvxto/j*iv els

IIxvexvlxv rev M xxeScvx’ bitxr\Seiov rev KA»o/u/3fs-

Tov' SiifSuxriV oSvcaeixs *


e7ii<noXxs iftoius ymtx-

AcyotStjv, ,

DE

DidtizedJjy Google
D E

ARATI SOLENSIS t , /

VITA, INGENIO, SCRIPTIS ET IN-

TERPRET1BVS ANTIQVIS GRAECIS


ROM ANISQVE
V

COMMENTATIO.

r
I
ARATI SOLENSIS VITA, INGENIO, SCRI.
PTIS, ET INTERPRETIBVS ANTIQVIS
GRAECIS ROMANISQVE
COMMENTATIO.
Colligenti et diiudicanti, quae de poetis graecis ro-
manisque, quotquot ingenio , arte et dodtrina aliquam
laudein, nominis faltem apud pofteros celebritatem
adepti funt, a veteribus fcriptoribus referuntur, faepius
idem , quod aliis in rebus, hiftoriae fide fuperrtrudis,
animaduertere licet, quo maior fit audiorum nulnerus
etvarietas, qui vitam alicuius poetae enarrarunt , eo
plura tradi inter fe repugnantia, aut incerta, aut pro*
habilitate plane deftituta. Inprimis autem hoc valet
de narrationibus , in antiquitate vulgatis, ad eos poetas
fpedlantibos , quorum opera, florentibus illis minus
aequalibus cognita, iniequentibus demum temporibus
nancifcerentur ledlores et interpretes, qui, admiratione

illorum excitati, de eorum vita carminumque ab illis

compofitorum originibus, confiiiis, et argumentorum


fontibus rationibusque diligentius quaererent. Bene
vtique de re literaria meruiflent illi homines curiofi,

ad vitam poetaruin pertinentia ex ipfis horum et aequa*


y If* F f '
lium
V

450
*
DE ARATI SOLENSIS
lium fcriptorum operibus fi conquifiuiflent, et in refe-

rendis narratiunculis, de hoc vel illo poeta circumferfi


folitis, fontes faltem, vnde haurirent, aut quod famam
incertam fequerentur, indieaflent. Verum alii haec,

alii alia corraferunt, nulla de eoruifi fide ,


quae fama
acciperent, disquififione fada aut dubitatione inieda;
tradiderunt tamquam veriflima , quae ad narrationum
commentitiarum fabularuinue anilium numerum able-

ganda eiTe vel mediocriter has literas intelligent! in

oculos incurrit, iinmo etiaai addiderunt priftinis fabu-


las nouas, proprio ingenio confidas. Fadum bine eft,

vtjde pluribus poetis antiquis narratiuncularum farrago

ad nos perueniret, ex quibus, inulto facilius eft pro-

nuntiare, quae fidem aut probabilitatem defiderenf,


quam quae fint pro veris liabendae. Contingit quidera
nonnumquam, vt repugnautias tollere, aut meodacia
fabulasue , a Grammaticis proditas et a ferioribus pro-
pagatas , detegere et notare poftlmus. Verum non lem-
per futuus tarn felices, et vt plurimum nihil aliud nobis

eligendum eft, nifi vt a variis audoribus memorata


confarcinemus , ledorumque fagacitati relinquamus iu*

dicium, quaenam vera et probabilia aut falfa videantur.


Quae cum de monumentis vitae plurium poetarutn
graecorum romaaorumque , atque etiam Arati, did
polfint, haud abfonum erit, eadem in limine commen-

tationis de Arati vita s ingenio et feriptis monere quo


,

- facilius ledorum veniam impetrein , fi de Arati quidern

vita attulero pauca, veri fpecicm prae fe ferentia , plu-

rima contra a veteribus tradita


,
quae fint incerta
,
pa-

rum probabilia nec inter fe congruentia. Etcnim quae


de Arati vita et feriptis hodie tejnemus fere omnia,
G raci-

st!? Google
VITA COMMENT AT 10 . 451

Grammaticorum graecorum 'fide nituntur, quorum ta-

mcn alter alteri contradicit, ita vt e fex feptemue

Arati Vitis graecis, a Grammaticis confcriptis, *) quae


iam editae exftant, nulla cum ceteris confentiat. Quis
autem in tam fublefta Grammaticorum fide, in tanta

eorum leuitate , vanitate et antiquitatis ignorantia , in


tanta eorum de rebus enarratis dikrepantia, ex farra-
glne, ab iis relida, verum eruere aufit? Sunt quidem,
quae de Arato certa ponere pofle mihi videor, quo-
niam aut ab eius aequalibus, aut a grauiffimis antiquis

Scriptoribus tradita funt, aut vnanimi firmantur Gram-


maticorum confenfu ; in plurimis vero adeo in diuer-

fas partes abeunt vitae Arati audores, vt, quomodo cos


conciliem, non habeam. Igitur in his fic verfabor, vt

lingula proferam, iudicio ledoribus relido, meo ta-

raca quoque, prout licuerit, interpofito.


Natus eft Aratus Solis, Ciliciae vrbe, a Solone Lin-

dio, vt in antiquitate ferebatur, condita, poftea in


Pompeii magni honorem Potnpeiopoli dida. Teftan-
tur hanc poetae patriam non folum cognomen Suknjtr,

quod ei adhaefit, fed etiain Callimachus, Strabo, grae*

cus Luciani interpret, Suidas, Vitarum Arati graeca-


F f 2 rum

*) Exhibui fupra omnes Arati Vitas graecas, quotquot inter

fe discrcpantes editae exftant. Cf. Vol. I. p. 3 . Quam


laudauit Ifaacus Fojfius ad Pompon. Meiam 1 , 13 . ea
nondam public! iuris fa ft a eft, quod feiam. Ex recen-
tioribus viris c'.oftis de Arati vita egerunt practer hiftoriae
Aftronomiae conditores , IVeidlerum , Dailly , alios , Io.
Andr. Schmidius in DiJJ'ertatione de Arato; lenae
l6 gs, quam tauten equidem non vidi et Fabricius Bibl,
gr. Vol. II. lib. 111. cap. XVIII. p. 451. (Vol. IV. ed.
Hailes.)
u , ,

453 DE ARATI SOLENSIS


rum Audlores, et alii; vt igitur Afclepiadi Myrlcano,

cum non Solenfem, fed Tarfenfem fuilfe aflcrenti , vix


aflentiendutn fit. *) Parentum Arati nomina diuerfa
traduntur. Pater, a plurimis Athenndorus , ab aliis

JUnafeai feu Mnafaeut vocatus, rebus in bello geflis


clarus et de ciuitate Solenfi praeclare meritus fuiffe ab

yno Arati Vitae Audlore dicitur. **) Matrem non*


nulii Lenodoram feu Letodorcim , alii Letophilam appel-
lant. Mcmorantur quoque eius fratres Mtjrii in

cuius defundi laudem epicedium ab eo compofitum fit,

nec non Calondas et Athenodoriu , ***) quem primum


Zoiio Homeromafiigi fe oppofuifle ferunt.
De Arati non confiat. •***)
anno natali Floruiffe

autem eum inde ab Olymp. CXXV. (ante C. n. 278.)

turn teflimonia veterura de praeceptoribus et amicis

eius,

*) AuA. vit. ap. Petau. Schol. Lucian. T. I. p. 17. ad 11-

Iud p. 4 co. o xara ScAsa'?] Sc ktu( fisv yap*Apart;


uv 'Ekk^vixy vatSaiif rtooorov Snjvsyxs , £<rrs ra
Qouvcfisvx 'EkkelSi (f>wvy ypcly^x; iduvficco&if. Soli,
Ciliciae vrbs ,
diftinguenda eft a Solis , Cypri vrbc, cuius
incolae dicebantur Solii quemadmodum ex Saide , At-
gypti vrbe ,
oriundi , dicebantur Saitae , contra cx Sai.
Thraciae vrbe , Saii , et Athenarum in Attica incolae

Athenienfes, incolae vero Athenarum in Euboea, Atht-


netae. Cf. Eratofth. Gcograph. fragm. p. 146. ed. Sei- s
del. Soliorum Cypriorum mcminic Solon in elcgiis a.l

Gypranorem, regem, qui vrbi, a fe ex Solonis conlilio

conditae, nomen huius impofuerat.

**) Auft. Vitae (II.) ap, Iriarcen.

*+*) AbAu&ore Vitae (III.) ap. Iriarcen hi fratres Arati ap-


pellants Lyres et Calliodas.
f ***) Cf. Dodwclli DifT. de Dicacarcho §. i<).
,

VITA COMMENTATIO. 453

esius, quorum aetas nota eA, turn quod vixerit in aula

jAntigonx Gon at at , Macedoniae regis, qui circa 01.

CXXV. regnare coepit , eodem tempore, quo Ptoln


tnaeus Philadelphus Aegypto praefuit, extra omnem du«
bitatiojiem ponunt. Laudantur inter Arati praecepto-
res a Diogene Laertio, Suida, et Vitarum graecarum
AuCloribus Menecrates Ephefius, Grammaticus, Timon
Fhliafius, Mcnedcmus, Dionyfiut Heracleota, Perfius
Stoicus , et Arifiotherus Mathematicus. Ad aequales
et amicos autem referuntur Alexander Aetolus, Calli-

machus , Antagoras Rhodius, Thebaidis audlor , Men-


ander , Philetar et Nicander Mathematicus, Colo*
phonius, diuerfus a Nicandro, poeta, itidein Colopho-
nio ,
qui Arato fuit recentior. Meminit Arati et arao«
rum eius Theocritus pluribus locis. *) In vita com*
muni eum artem mcdicam profeflum efle nonnulli tra-
didere, ita tamen, vt operae medicae Audia rhetorica,
poetica et philofophica adiungeret, qui bus quidem
quantum etiam indulferit, fcripta eius tarn reliqua quant
deperditorum tituli et fragmenta abunde docent.
Opportunitatem , qua Antigono Gonatae priraum
innotuit Aratus, liuic praebuifle videtur Perfius Stow
cus, regis fainiliaris, cuius curae Aero Corinthus ab
hoc erat commifla, et qui poAea Athenis degit, vbi
eum de rebus philofopbicis diiTerentein Aratus audiuit.
Quern ab Antigono in Macedoniam arceffitum, vt nu-
ptiis regis cum Phila , Seleuci Nicatoris Alia, celebran-
dis intereiTet, Aratus cum comitatus eflet , mox, in*

F f 3 certum

) Theocrir. Idyll. VI. (cf. fchol. ad vf. i.) ec VIJ. cf..

fchol. ad vf. 98 fq-


i

454 DE AR ATI SOLENSIS


certum eft vtrurn carmine in nuptias oblato, an mcdica
ope, an alia quadam rationc, tantam fibi regis benc-
volentiam acquifiuit, vt hie eum per reliquum vitae
tempus non a fe dimitteref. Erat autem Antigonus li- J

beraliffimus erga viros dodos omnino princeps, ipfc


1
praeclare literis irr.btatus - casque promouendi cupidus,
fufteritans propterea magnis fumtibus in aula fua cele-

berrimorum turn temporis virorum dodorum fodalitium,


vt ex eorum ingeniis et operibus oblcdationem et do*
drinam hauriret, digniffiinus hac in re Ptolemaei Phi-
ladelphi aequalis aemulus. Quamdiu vixerit Aratus
apud Antigonum, ignoramus; *) tefte autem Sutda
in Macedonia obiit. Quod fi verum eft, oportet eius
eineres poftea in patriam delatos aut cenotaphium Solis
ei exftrudum efle ; nam non folum Audor vitae, ab

Jfaaco Voffio editae, Aratum Solis fepultum affirmat,


fed ipfe Pomponius Mela (I, 13.) iuxta Solos in paruo
tumulo Arati poetae fuo adhuc tempore exftitifle nar-

rat monumentuin idea referendum , vt inquit, quia igm-


turn , quam ob caufam ia&a in id faxa difiliunt. Ceterum
in nummis quoque Solenflum Hue Pompeiopolitano*
rum effigiera Arati obferuare fibi nonnulli viri dodi
vifi funt. **)

Cele-

*) Secundum Auftorem Vine ap. Iriarten (III.) Aratus ctiam


per aiiquod tempus apud Antiochum Seleuci /ilium , cem- ,

moratus eft.

**) Vide Gronovii Thef. antiqq. grace. T. III. tab. d. ct

Begeri Thef. Brandenb. p. a6j. vbi Aratua cum lyra

pentachordo ac Mufa. Arbitratus eft If. V jjfsus id

Pomp. Mclam I. i. effigies nonnullas in nummis Pompe-


iopolitanoium, quas Arati efle volunt, ctiam ad Chryf-
ippum refetri pofle.
SCRIPTIS COMMENT ATip.' 455
Celeberrima exftant duo Arati carmina didadica ia
vnuro quodaminodo oonnexa, Phaenomena et Diofemea.

Quae tamen antequam piuribus perfequar , de reliquo-


rum eius fcriptorum et carminum, iara deperditorum,
quotquot veteres memiaere, titulis, arguments et fra-

g mentis agam. Debemus quidem Fabricii dodae in*

duftriae efenchurn fcriptorum Arati deperditorum , ne-


que tamen fatis plenum et accuratum, neque ipfa 1W0
turn fragments, quae fuperfunt , continentem,

Omnino triplicis argumenti fuere Arati fcripta,’

phyjici , ajlrologici feu afironomici , poetiti, grammatici


ct eritici. Ad primnm genus referenda videntur effe

fraec?

I. Avocropfi. Suidas v. Afares, et Eudocia.

II. Avfyan/oyovi*. Suid. AvfyanttKaylot. Eudo-


cia. Dubitaro aljquis poflit, an in liifce duobus titulis

non fit error fcripturae, et forfitan pro Avccropri le-

gendum fit AvxtoA) flue )


7tt
f)
Avxt oArjc, et pro Av-
Sqo>7toyav'M apud Suidam Cue Av<&fam>Aoy/« apud Eu-
dociam, Aarrfohoyict flue AcrTgcSecrlx. Nulla enim
apud veteres de Anatomia et Anthropologia Arati men-
tio ,
quod faltem in tanta audoris celebritate eo magis

mirum, quo faepius cetera eius fcripta commemoren-


tur. Eiusmodi autem fcripturae errores apud Suidam
efTe frequentiilimos , fatis notum eft.

III. Tec largiKol. IccrfiKcc) Suvocpeis. Fuit car-

men didadicum , limilis argumenti cum Nicandri The-


riacis et Aiexipharmacis, verfibus heroicis confcriptum.
Laudatur ab Audoribua Vitarum Arati apud Petauium
Ff 4 et
456 DE ARATI SOLENSIS'

i .

et Iriarten. Fragmentum eius attulit Pollux Onomaft.


II, 4. Atyet Se Ttw not) 'AfXToe iv Tois IxTftKols •

*H<^ 7tOT C7T007ICC KXfVXTX TToXhx fXgV XVT03!


MaraxTitii- y.ofvtpijs f* ovvy o-uvrefyfxevx yqxupv"
IIoAAaJ <T x^xtphs KttyxAxl Ttacytv civBfcnreiai.
IV. ZovS tats eh (fixf/MiKM B^ixkxv iiriTTfSeiXi.

Refpexerunt hoc opus Suidas, Eudocia, et Galenas de


antidotis II, 7. Opp. T. II. p. 445. Forfitan fait

idem cum modo mcmorato, aut eius pars.

V. OtTToXcylx. Laudat Audor Vitae apud Peta.


vium. Quodfi extitiflfe librum Arati, A \xto\jlv\ infcri-

ptum, concefleris, hocce opus ad ilium pertinuifle, con-


iici poteil. Verum etiam pro QtrrcKoylx fi quis legen*
dum cenfuerit AtrrqoXayix ,
non aduerfabor.
Secundo genere librorum Arati deperditorum argu-
ment i ajlranomici continentur:

VI. A gtqiym. Tzetzes ad Hefiod. Efy. I. p. 6. ed.


Heinf. Afxrc s St tv ry 7ilf*7?Tg tx\ Arrqmiav rtir-
ax(>xe Aeyei ( Muias ) At 'cs rev xlBe^os kx) IIA mala:
'
vCfxtyns ’Af%»;v, MrAfnjv, ©fA £ivoV k«J A oiSqv.
Hyginus Poet. Aftron. II, 18. narrat, Araturti
fcripfifle, Pegafum Neptuni et Medufae Gorgonis efle

filium. — Quod quoniam in Arati opere, ad nos trans-


late, non exftat, in fragmenta retuli. Cf. Arati Phaen.
vf. 216 fq.
VII. AirrfoKoylx tcx'i AorfoBeirlx. Laudatur hoc
opus tamquam Arati a Suida et Eudocia. Occurrunt
quoque A <TTf>oBetrlxi ^ooSluv, non addito tamen audo-
ris nomine, in Codice Phaenomenorum Arati Vindo-
bonenG , ab amicijluno Groddeck deferipto. V. fupra p.

380.
V

scriptis Comment atio. 457

380. Quodfi vere opus Arati fuerit olim hoc titulo,


comprehendebat jllud haud dubie varias fabulas, ad
a (Ira eorumque denominationein fpedantes. Verum
male puto eiosmodi opus Arato tributum e(Te. Docuit
Groddtckius , Eratofthenis iibellum de Catafterismis eun-
dem elfe cum AtrrtfoStalcus, in codice Arati, fupra me-
morato, obuiis. Igitur etiam probabile fit, fub opere,
AarfsAoylct AcrrfoBeirlce infcripto, eundem Erato-
tojlhenii Iibellum de Catajhrismis intelligendum efle,
quern Arati Phaenomenis in codd. quibusdam adiedum
aut praefixum, omilTo audoris nomine, perperam
Grammatici Arato adfcripferunt. Opinatus eft b. Mul-
lerus , defignari nomine Ao-rgoSearlcc non fingulare
quoddam Arati opus, fed primam Phaenomenorum
partem vsque ad vf. 450; in quo tamen ei non adfti-

pulor.

VIII. K ecvtuv. Achilles Tatius Ifagog. in Arat. cap.

15. Ev tu) i7iiy(>ct(pcf*iva> ccvtov (Arati) R avow,


rev Wffl ecvTtvv ( ccur^m ) 7soiovfxevo: Koyov, ctf/xcvieo

Tin kcc 5 <Tvfx(poovicc fjtoveriKjj tus Kivfoeie avTcov Keyat


yryovivut. Idem cap. 16. Ilff! it riji evocffnovlou

Kivriaecee ctvrw tlntv , d>s t(priv, A^ctros tv raj K ct-


vovi. Patet ex his locis, opus Arati, Kavoiv infcriptum,

minime fuifte idem cum A<rT$oBe<rlct , vt (Ibi perfuafit

Fabricius. Videtur potius in illo egift*e de motu


Aratus
fiderum omnino eiusque legibus. Monet quoque Achil-
les Tatius 1. 1. cap. 19. Aratum de quinque planetif

plura in Canone fcripfifle. Ceterum Kctvoves xxtuto-


fAtiv laudat Audor Vitae Arati apud Iriarteu.

Ff * IX,

\
: :

458 DE ARATI SOLENSIS


IX. IlffJ civotrohUe. AvasroTufi Audlor vitae apud
Iriarten. Cf. quae fupra ad titulum libri Aratei A va-
Tofxfi diximus. An ilia infcription* fingulare opus

Arateum denotetur, valde dubito partem potius Phae- •,

nomenorum, ad ortus fiderum fpedantem, inde a vf.


553. ita appeliatam efle arbkror. Ceterum auclor vi-

tae A. ap. lriart. fimul in one t, tribui opus vr*f» ocvctro-

Xijz a nonnullis non Arato, fed IiegeJianaSti.

Ad tertium genus librorum Arati deperditorum ar-

gumenti poetici % grammatici et critici pertinuerunt

X. EKeyeidv liber. Macrob. SaturnaL V, 20. lauda-


to fcriptoribus ,
qui Gargarae lnentionem fecerunf,
Arati etiam , ait, liber fertur elegion, in quo di Diotime
quod am poeta Jit ait : ,

Alct^co AicTiftov, or iv yrh^UKri x.dbtirxt%

Toffy otfswv notic) Bijrct xotl AA<£>ot Keycov.

Legitur idem Arati diftichon ap. Euftath. IL £. p. 978.


41. Steph. Byz. in Tuqyctfof oreA n rijs Tf uetict,
in) tj ccxfot riff "iJijc. — €Ks7 M AlCTlfXOS 0 A (If Of-

(xvTTyvcs iStSuvK? yfoipfixrct , $ls ov Af ocres tlnn'


Alo ..... Corrupte autem Stephanus babet verfu 1

diet £00 art (jtoxjvov c'fj fequenti verlu cum Euftathio


TIukt) Toffyotfecov. Cf. Rrunckii Anal. T. I. p. 253.
ct lacobs Animaduu. in epigr. Anthol. gr. T. I. P. II.

p. 17 °.
Ex eodem forfitan Elegiarum libro petltuin eft aliuil

epigramma, quod fub Arati nomine in Anthologia xk-


currit:
- »*

Afyeios <I><AoKA)jf Afyn xotA is' eel <Js Kof Ivfycu


XrijAofi , Kofi Mjey»§eaiv rof’uro dcmi rd(f)or
» . r«f-

Digilized by Google
SCRIPTIS COMM ENT AT 10 . 459
/

Tly<?«7trctt x*< p&X? Acgr^Zy


1 hptyixfctov,
'£le xaAor. aAA’ oAlyois ytHtppotcrt AerxcpfSx.
TcLS' ov yoc$ TTfVfdCi ionpeifTvfte, «AA« ITf<»ivedr

A Jr cs iSoov ’
irefov S' tcrr) 7K(>i<T<TCTe{os.

Vid. Bninckit Anal, ct Iacobx Animaduu. 1 . 1. qui po-


fterior vir dodiffimus etiam dc fenfu huius epigramma-
tis, non Tatis perfpicuo, plunbus difleruit.

Quae memorantur Arati Epicedia in Clcombrotum


CSuid. ) ; in fratrem Myrin ( aud. Vit. aj>. Petau.); nec
non carmina in Antigonum ( Suid. ) ; in Philen , Anti*
goni regis coniugem (Suid. Eudoc.); in Theopropum
(Suid. et Schol. Arat. v. 059. vbi eft Sei-nqopov ; fed

3 so7tgc7Tov legitur in Tchol. OdyfT. Z, 486. et in Eudo*


ciae Violeto. Cf. Villoifon Anecdot. T. II. p. 185O;
in Paufaniam Macedonem, vtrum fuerint libro elegia-
rum comprehenfa, an figillatim exftiterint, iam diet
nequit, nec multum intereft, cum omnia perierint.

XI. n xiyvut. Suidas.

XII. XTTovSoCpofoii fcil. Aeyei vel vpvoi. Suidas.

Eudocia.
XIII. 'Tpvci tie r ov IJxva. Suidas. Siue "Tpvoc.
Au«ft. vit. Aral, ad Callimachi ed. Era. T. I. p. 951.
Eudocia.
XIV. EttJ&utumv. Suidas. Eudocia.

XV. HBoncticti. Eudocia. HBoyrovieti. Suidas.

1
XVI. T* *xtx Antrev. Strabo X. p. 1744. ed.
Almelouen. de Gyaro agens inquit : A>|Ao7 Si rets ccTto-

gicti etvTwv xcci Afaroc sv rote xacrcc Astitov

SI Anrot, ov pevtis pev oiSygfty (poAeyavSfu


AetAtl , n ruafev orctfeAevosxi avri% epofav.

Idem
46o de arati .solensis
Idem X. p. 743. (f)oh.byctv$Qos , rjv Afccros nitifthjv
i, xopd^et Sict rriv Tfcrx,vTriTcc. Audor Vitae Arati
apud Petauium tradit, fcripfifle Aratum kcctcc Keerrc*

aA/\«; quod interpretantur alia quaedam minuta; rede


quidem, vt opinor. If. Cafaubonus Ledt. Theocrit.
cap. IV. extr. idem efle ait Aratea xctrcc AenTov et Cal*

limachi grjaets Kernels.

XVII. AiofSao-is OSvaveiacs ( et Iliadis ). Audor


Vitae Arati ap. Petau.

XVIII. Ilffl Ojutjfoy net) IKiecSos. Aud. Vit. ap.

Petau.

XIX. Xy.vBtx.cs. Aud. Vit. ap. Petau.

XX. Epijlolae. Suidas et Aud. Vit. Arat. ap. Pe-

tau. Epillola Arati ad Zenonem Stoicum laudatur in

Arati vita ad calc. Callimachi ed. Eru. T. I. p. 591. et

ap. Iriarten. Adfcribam de epiUolis, Arato fuppofitij,

Bentleii iudicium DilT. de ep. Phalar. p. 80.

..Quiuque tantum epiftolae nunc extant, quae Eu-


ripidt attribuuntur j fed fine dubio plures antea fuerunt,
vt vidimus, non omnes nos habere Xenophontis epifto-

las. Non tarn fterile ingenium Sophiflae exilliman-


dum, vt quinque tantum epirtolis exhauftum oimino
eflct. Scimus, cui has epiftolas acceptas referre de-

beamus. Qui fcripfit librum 7re(>\ xctreipevafxevtis

io-Toflus, Apollonides ,
Sabirium quendam, Pollpnem

( Xu&tftcs UoKKoov) ait, eas confinxiflfe, r, undent ilium,

qui Arati epijlolae adulterauerit. Tradit hoc fcriptor


Vitae Arati, non indodus audor, qui quod ad has Eu-
ripidis attinet, ei non contradicit, quod vero ad illas

Arati , omnes, ait, fpreta Apollonidae lententia veras


exifli*

Digitized by Google
, -

SCRIPTIS COMMENT ATIO. 461


l

exiftimafle. Equidem dc co, quod numquam vidi iu-

dicare non pofTum ; neque enini Epiftolas Arati nune


habemus. Si vero hisTragici noftri meliores non funt,

inuitis omnibus etiam, Apollonidae fententiam ample-


<ftor, ac veliem, ifte liber eius fupereflet! Opinarere,
ratione nominis, Sabiriun1 hunc Pollonem fuilTe Roma-
num ; fed neque familiam Sabiriam , neque cognomen
Polio iuuenio. Quid ft legamus Sabinius aut Sabiditif

Pollio ?

Non amo te, Sabidi; nec pojfurn dicere, quare.

Si ifte Sabidius apud Martialem epiftolas noftras con-

finxit, etfi Dullam potuit poeta, tamen optimam ego


rationem reddere pofTum , quare eum non amem “ —
Ceterum male legitur apud Au<£h Vit. ap. Petau. ApoU

tonider CepLetts. Legendum eft, monente eodem Bent*


leio, Apollonides Nicaenus (N«e«fuv).

XXI. Apud Euftath. ad OdyfH S, p. 1209. ed. BafiL


laudatur "Afxps j fed ibi
’’
Aqxtcs reponendum cenfet
Cuperus; proinde locum defcribam, licet Cupero non
adfentiar : “Af xq os <5 e, xp<ry.erxt KxheloBxt QvpxAet-
«V , TraCfot tov axeoxrrvv xe^xpex @vpfcAtjv tcv Ka-

f IvBiov. Tqoclpei ovv ovtcos * Z yctix xeqxfHTt, at ®tf-


pxAijs Tier tTeufce , xclhvs Axycvo: evpvxs @xBos\
x. t. A.

XXII. Suidas. XetpZv cpiBixs. Em tv: yvs open


ffTfaVVOVS V7T0 TVS 7SV0VS' TOOT i'tTTlV 0 (T<J)0~

os , iv a yog rx ope x <pBeiqerotf. A eyerxf J'e ngej dive -

l*os opiBlxs. v °Tt tx open Txvrx yeijxZvc: QxlveTXfy

Zc "A fXTos <pv<rl. Interpretes ad Suidam Arati locum ex


Diofemeis non lauJant; nec equidem in his reperi,
4

46a DE ARATI SOLENSIS


quod verbis Arati, a Suida citatis, congruat; videntur
igitur' haec ex libro aliquo Arati deperdito depromta
eftc.

Iam progredior ad carmina Arati, Qcuvof* evct et Aw-


uyfxetx infcripta, quibus ille nominis famam et poeti-

cae virtutis fuae laudem haud vulgarem apud aequales


et pofteros fibi comparauit. Nonnulli tarn veteruin
quain recentiorum duo illo carmina iunxerunt, quad
vnum conficerent; forfitan propterea, quod A rat us ex

Solis et Lunae nec non ex Zodiaci fiderum relationibus ad


terrain potifTima tempeftatum iigna praenuntia petierit.

Sunt tamen carmina argumenti plane diuerfi et hauddu-


bic diuerfis temporibus facfta, quod iam ex Diofemeorum
initio abunde fatis apparet , cum Phaenomenis miniine
cohaerenti. Diferte quoque a Phaenomenis Diofetnea
diftinxerunt docftiilimi Arati interpretes graeci et alii*).
* Quodfi praeterea caufas et fontes vtriusque carminis
fpeclauerimus, videbim'is raox, fuifle vniuscuiusque
aliam caufam aliosque fontes; vnde etiam probabile
fit, ea non deinceps ab au<ftore condita eile. Interea
cum femel ob argumenti affinitatem Phaenomenis Dio-
femea addi coepifTent , facile eft intellecftu
,
qui fadhnn
fit, vt poftea non fepararcntur, et interpretes Phaeno-

roe*

*) Schol. ad Diofem. init: fyajera/ Aparoc M SkXo


fihtov a<pdipx , S xxxketrctf An vj/fiax.
Schol. Ariftoph. ad Paccm v. 1086. Vkrou. IX, 7,

et Suidas. Commentati funt mulco plures ex Arati in*

terpretibus graecis antiquioribus in Phaenomena, quam in

Dipfemca ; nequaquam igitur duo haec carmina pro vno a

proximis poctae aetati interprctibus adeoquc etiam ab ipfo


,

pueta, habita funt.

Digitized by
SCRIR.TIS COMMENTATIO. 463

menorum tarn graeci quam latini Diofemea velut prio-


ns carminis alteram partem Cue appeudicem praelegc-
rent, verterent et explicarent. E codicibus Arati ma-
nu exaratis, quos hodie tenemus, quantum equidem
fcio, non rtperitur Phaenomena vel Diofemea fola,

omifto altero carmine, exhibens; iunda itaque Phae-.


noinena et Diofemea iam ab aniiquioribus interpretibus

ad recentiores translata funt.


Caufam Phaenomenorum Arato dedifle Antigonun1
Gonatam , apud quern, vt fupra traditutn eft], poeta
maximam vitae partem degit, fama fert antiqua, proba-
bilitate baud deftituta. Placuit poetis illius aetatis imi-
tari Homerum praecipue et Hefiodum, eoque libentius
verfati funt in argumento quodam dodo ad exemplum
Hefiodi poetice exprimendo ,
quo promtior et frequen-

tior inde enafeeretor illis opportunitas non folum indo.


lem poeticam oftendendi, fed etiam exquifttam et ele-

gantem dodrinam. Hinc orta funt carmina didadica


PfeudOrphei, Nicandri, Arati, multaque alia, quae
temporis iuiuria pei ierunt , praeter ingenium poeticunj.
audorum fuoruin vaciam multipliccmque eruditiontin
teftantia. Videtur itaque Cbi fuafore Antigono rege Ara-
tus felegilfe Aftronomiam , in qua poetice tradenda in-
genium exerceret, quemadmodum Pfeud Orpheus Li-
thica, Nicander Theriaca, et alii turn temporis poe-
tae alia argumenta ex dodrinarum artiumque a viris

dodis adhuc excultaruin cyclo petita poetice exornandi


confilium inierunt. Opus erat vtique Arato ad carini-
na aftronomici argument! condenda rei aftronomicae
quadam peritia ; minime enim ab eo deferibi poterant
Solis ac Lunae conuerCones meatusque, fiderum loca,
figu-

Digitized by Google
464 DE AR ATI SOLENSIS
ffigurae, ortus et occafus, firigulae denique ftellae , e
quibus compofita fingebantur fidera, nifi, antequam
ad defcriptionem harum rerum poeticam fe accingeret,

cognitionem fphacrae aftronomicae confiiio fuo ido-


neam habuiflet, cum mythi afironomici generis, quos
ctiam aftronomicae fcientiae ignarus fcire et trad a re
poterat, in defcriptione fphaerae caelefiis fingulorum-
que fiderum ornatui tantum poetico inferuirent ipfam-
que illam defcriptionem parum aut nihil iuuarent.

HaufilTe Aratum Aftronomiae fcientiam, qualtincun-


quehabuerit, praecipue ex Eudoxi Cnidii Jibro, cui

titulus erat , Jptculum , antiquiffimi et dpdif-


fimi eius interpretes, inprimis Hipparchus Birhynus,
affirmant. An verum fit, in epifiolis, olim fub Aruti
nomine circumferni folitis, tradifum et ab audore Vi-
tae Arati, a Nidorio et Petauio editae, repetitum, Anti-
gonum iuffifle Aratum Eudoxi librum , profa oratione
fcriptum, metro condere atque ita Eudoxum hlo^pTfqn
reddere, noftra parum refert. Licet interim de fide
narratiunculae huius dubitare, quoniam Eudoxi in

Phaenomenis fuis plane nullam mentionem Aratus in*

iecit, quam tamen poetam fecifle fufpicari poifumus,


fi Phaenomena quodam modo in honorem Eudoxi con-
dita eflent. Prorfus autem abfurdum Grammaticorum
commentum redolet alia narratiuncula, a Vitae, fcholiis
graecis in Aratum praefixae, Audore iam refutata, Nic-

andrum et Aratum , quafi per iocum certantes, vter eo-

rum res fibi incognitas, faltem non ex rationibus fuis


fatis perfpedas, optimis verfibus defcriberet , ilium
huic Theriaca , hunc illi Phaenomena defcribenda pro-
pofuilfe, pofiea vero, cum de vidoria anceps eflet iudi-

cium

Digitized by.
SCRIPTIS COMMENT ATIO. 465

- cium, vtrumque poetam carmen alterius fibi vindicate;

adeoque, quod inde colligi polTit, Phaenomena Nican-


dro, Theriaca Arato deberi. Etiamfi enim Nicander
non fuillet Arato iunior, ita vt cum hoc certarenon
potuerit, conAat tamen Hipparchi teAimonio, Aratum
AAronomiae non omnino ignarum aut incuriofum fuif-
fe, fed potius antiquiorum et aequaJium AAronomo-
rum lcripta, praefertim Eudoxi, diligentiAime confu-
luilTe. Quod Cicero dixit, Aratum , hominem ignarum
AJlrologiae, ornatijimis atque optimir verftbui de carlo et

Jlellif fcripjljfe , eatenus tantum verum eft, quod Aratus


fphaeram aAronomicam, a fe verfibuis exhibitam, non ex
propria obferuatione, fed ex eliorum , in his maxime
Eudoxi, defcriptionibus cognouerit, quemadmodum
ipfius Ciceronis aAronomica fcientia, qua in libris fuis

haud raro gloriatur, non ex proprio caeii et fiderum


Audio, fed ex Arati potiffimum carmine deriuata fuit *).

Quo Jfi poeta noAer rei aAronomicae omnino imperitus


£uiA*et, continuiflet fe haud dubie in contexendis et

enarrandis my this aAronomicis, nec tarn accuratam no-


bis dediilet iphaerae caeleAis imaginem, vt vel doclilTi-
mi AAronomi dignam earn pu-
et peritiAimi antiquiores

tarcnt, quam iuuenum coronae exponerent et vberrimis


commentariis dilucidarent, quamuis reprehenderint
fubinde, in quibus ex fententia fua poeta a vero aber-
raueritj qui tamen huius errores etiam ex AAronomiae
conditione, qualis Arati aetate fuit, Auere potuerunt.
Refc-

Hipparch. ad Arat. lib. I. in P.itau. Vranolog. p. 172.


E. Tii yap iLvioiov evyratei xxt XHt'kwSijeai ( A ex.
Vol. If. G g
.

466 DE AR AT I SOLExNSIS
Rpferuntur ab antiquis fcriptoribus ad Eudoxum
duo opera de phaenomenis cacldlibus, in paucis tantum

a fe inuicem discrepantia, alterum ’EveTrr^flv, alteruin


<bctivc/xevct inTcriptum, e quibus alii vetcres illud, alii

hoc potifllmum Aratum fecutum elTe contendeiunt *).

Quidnam eorum vere potifllmum fecutus fuerit poeta,


vt pronuutiemus, non cfl needle, cum Hipparchus,
qui Arati carmina cum Eudoxi feriptis diligentiflime

contulit, no.s poetam Eudoxi vtriimque de phaenome-


nis caeleftibus opus in vfum luum conuertille docuerit,
atquc infuper operis vtriusque idem eflet argunicntuin.
Sic Aratus, cum deferiptionem ortus Perfei in vtroque
Eudoxi opere animaduerteret diuerfam, ineprtus, vtram
fequi fe oporteret ,
dubiam efle earn et liti obnoxiam
expreflis verbis addidit **). Ipfum quoque clima, ad

r«f) Tit tycuvofisvx yiypxtysv , otkk' ov xxt Iblav


irupxrypijirxs-
*) Hipparch. 1.1. p. 17 J C. tyipsrxf Ji «’« Eubofov $
(3ij3klx t epl rSv ^ouvopUvoiv ovfitytovu xari vdvrx
ff^si ov dkkrjkots irk-rjv oklyuv atyilpx. To fitv ovv
tv xvruv driypcltpereti “Evorrpov , to' bi trepov 4>m-
vo/xevx, Tpof r* Qxtvoptvm bi r tjv voltjvtv avvri-
T*X lV -

**) Hipparch. 1. 1. lib. II. p. a a 7. D, iv irxcriv ovv tr%*-


lev TOli rep! rdf ocvzt okoct ruv xarpwv avfttyavovvraiv
ukhjkoit xuv bo0 crvvTxy/xuTwv (Eudoxi), irepi bl

7ov TUpaiu)( Slaty opov rijt xvxypxtyrjp ovotji, tvkcywt


0 Apxrot biavopuv , volcp ri( xarciKokov&ijva oixotyol-
vet, ctfitytjpiarov tyqirtv avttf xctj barrage fisvov x. r. A.
Poflunt cx Hipparchi in Ararum commenrario limiha argu-
mcnca plara atferri, quod Aratus vtrmnquc Eudoxi opus
< iufpexerit.

Digitized by ]gk
SCRIPTIS COMMENTATIO. 467
s

quod phaenomena accommodauit, Aratus ab Eudoxo


mutuatus eft *). Notandum autem., Eudoxum varia
parapegmata, uec vnius loci confecifle, quae quidera
nouiiumquam Aratus, in hoc Aftronomiae non fatis

peritus, mifcuit ac inter fe confudit; id quod obferua-


tuin aGrotio non fatis rede ab eodem inde explicatum
eft, quod Aratus ex diuerforum Aftronomorum iibris

diuerforum climatum obferuationes in carmen fuum


transtulerif. Quosnam aftronomicos fcriptores prae-
ter Eudoxum euoiuerit Aratus, iam ignoramus. Sal-
nufii opinioncm (ad Solin. p. 823.), omnino non
Eudoxum, fed Phainum vei Mctonem fuilTe, cuius ve-
ftigiis inftiterit Aratus, refellit Petauius in audario
operis, de dodrina temporum (VI, 9). Probari ta-
meu ctiam nequit ab altera parte Aratum praeter Eu- ,

doxum veterum Aftronomorum confuluilfe neminem,


praefertim cum ille, quod Hipparchus monuit, faepius
cum Eudoxo non confpiret, vix quidem propria caeli

obferuatione fretus, fed aliorum Aftronomorum opi-


nionibus aflentiens. Commemorantur quoque plura
AratL opera aftronomici argumenti neque crtdibile eft,

eum in his omnibus a folo Eudoxo pepeudifte. Quod


Gg 2 tamen

Hipparch. I. 1. p. revruv nuf to


177. E. Xw pit lb
too xooftov ru Ev&o£ai Cror/Sercy 0 A par Of.
Kot/ yxp 0 Evbo£oe iv r§ £xiypat$op.ivtp ‘’Evtvlpov
too rpoiriK ov Ttfiveo&ctj (Pyaiv ooraif, coots kcyov-
l%e\v tx T^^'.ustra rpif xkky A* riv aJroV, oiov
f* i Tpo'f rx y. cf. Schol. Arat. Phaenom. vf. t9S.
Tatii Ita'gog. c. Grot. not. ad Arar. p. l o< Pcrau.
dc dottr. temp. auftar. Ill, s.
4^8 DE AR ATI SOLENSIS
tarnen vtut fuerit, cum Arati in AAronomia duces
praeter Eudoxum ignoremus, longius in hoc commo-
i*ari Mythorum uAronomicorum, ab Ara-
nihil iuuat.

to fuis caeli et fiderum defcriptionibus intertextorum,


certe plures et varii fuere fontes $
nam Eudoxus in li«

bris fuis mythos aAronomicos vix attigerat. Enimuero


de his quoque fontibus non fatis conAat. Dcproraiit
•pocta plures mythos ex Homeri et Hefiodi carmiai.
bus ; alios ex aliis poetis et feriptoribus graecis ; alios

ex religionibus et graecis et Aegyptiacis : alios ex tra-

ditione vulgnri; an vnum alterumue ipl'e primus adia*


venerit, affirmare non auAm. Maxima mythorum
aArouomicorum pars Lam diu ante Aratum erat inuen-

AAronomia , cum
ta et a poetis tradata , ipfa praefer-
timapud Aegyptios fymbolis et hieroglyphis eflet in-

voluta Aellarumque congeries ad figuras quasdam re*

vocaret, quo facilius deflgnari polfent et difeerni, eius-


modi fi<Aionibus mythicis iufibusque poeticis occafio-
nem fuppeditante. Auxerunt poAea aut mutarunt et

ad variaxonfilia fua inflexerunt hosce mythos, a primis


AAronomis Aegyptiacis et ab antiquiiUmis poetis grae-
cis inuentos, feriores AAronomi et poetae, in his etiam
Aratus et qui eum fecuti funt.

De online, quo Afatus phaeuomena caeleAia de-

feripfit, nihil dicam, cum is turn ex ipfo carmine, 11

quis fimul tabulas, editioni huic annexas, hemifphacria

exbibentes, infpexerit, facile eluceat, turn in hypotheji,


textui Pliaenomenorum praemilfa, fatis clare expoAtus
fit. Prorfus alia eA quaeAio longeque diflicilior de to-
tius

Digitized by Google
SCRIPTIS COMMENT A TIO. 469

tius Ipbaerae aAronomicae, qualem Aratus Abi cogita-


vit et poetice efformare Auduit, ratione et veritate.

Maximus eA iam inter antiquiores Arati interpretes


graecos dilfeufus partim de ipfa fphaerae Arateae con-
Ailutione, partim quatenus ea At iuAa et apta et veri-

tati conientiens. Fuere, qui fphaeram Arateam reprc*


henderent et corrigerent, alii, qui tuerentur. Non pot.
erat autem lls dirimi, cum non fccunduin
ipfe Aratus

proprium caeli Aderumque intuitum carmen fuum con-


diderit, neque fphaeram aAronomicam, arte confedtam,
defcripferit , fed totum carminis argumentum ex Eu*
doxi aliorumque fcriptorum veterum aAronomicorum
Kauferit libris , idque argumentum non tamquam
AAronomus, verum tamquam poeta tractauerit; vn-
de etiam euenit, de quo Leontius Mechanicus in li*

belJo de fphatra Aratea conqueritur „ quod fphaeram


antiquae, ad rationes aAronomicas confedlae, in pau-
ciffimis cum Phaenomeuis Arati congruerent. Habuit
Aratus fphaerae aflroaomicae notionem vniucrfalem
tantum, adeoque v again uec fatis dcfinitam ; immo
fibi quodammodo hanc fphaeram Anxifle ad
videtur
normam quidem Eudoxi, non rite tamen perfpedtam;
nl|ue ideo Aeri poterat, vt Phaenomena -Aratea in

omnibus eAent veris rationibus aAronomicis confen-


tanea, QuodA igitur vituperarunt veteres AAronomi
Aratum propter errores, in defcriptione fphaerae com*
miAos, fec?runt hoc quidem faepius re die fecuudyin

rationes aAronomicas; iniuAe tamen, A Aratum tam-


quam poetam conAdcraueris , aAronomicas notio-
nes et imagines mythice ct poetice in vniuerfum exor-
G g ,3 nan-
47 ° DE AR ATI SOLEHSIS
nantem. Praeterea accedunt alia, quae omnino iu-
dicia veterum de fphaera Aratea efficere debuerunt
diuerfa et fibi repugnantia, absque culpa ipfius Arati.
Accommodata ert fphaera Aratea fmgulorumque fide- ,

rum ortus et occafus eorum defcriptio ad clima


,

Cum Eudoxo vixit; non femper autem


•Thraciae, vbi
climatis huius rationem habuerunt veteies Arati inter-
pretes, fub alio climate degentes; reprehenderunt itaque

Arati fphaeram vt erroneam, non quod re vera , re-

fpcdu ad Thraciae clima habito, erronea eiTet, fed

quod ad clima, fub quo vixere interpretes irti,\ non


quadraret. Qua re etiam non defuere, qui eiusmodi
de fphaera Aretea iudicia tamquam faifa et iniqua
improbarent Porro minime confpirarunt ipfi vete-

res Aflronomi, tarn ante, quain port Aratum florentes,


de formarum caelertium origine, conditione, nomiai-
bus, fitu, relatione ad alias, deque fingulis rtellis, ad
hanc vel illam formam pertinentibus. lam qui non
Eudoxum, fed alios fecuti funt , iis quoque Arateam
fphaeram difplicere neceffe fuit; vnde iterum caufa
de fphaerae Arateae raodo falfitate modo veritate

difceptandi enata ert. Patet ex his omnibus, turn de-

mum de Arati fphaera fingulisque eius fiderum def^i-


ptionibus iudicium rede ferri polfe, fi eum tamquam
poetam coofideraueris, cui non animus erat, fphae-

ram artrouomicam in gratiam Aftronomorum exh'be-


re, fed potius viuidam et poeticam caeli (ideruinque

imaginem ad deledationem vulgi magis quam ad vfum


in communi vita compofitum, et qui in imnginibui

aftronomice conftituendis Eudoxum potiflimum feque*

batur,
SCRIPTIS COMMENTATIO. 47 *

baturv de veritate ceteroquin fphaerae fuae non fem*


per anixe foilicitus.

De fontibus Diofemeorum Arati in notis ad hoc


carmen, primo volutnini huius editionis infertis, plura

a me moaita funt. Mutuatus eft poeta pleraquc ex


Heiiodo, ex Ariftotelis Meteorologicis et Theophra-
jfli de iignis veutorum opere, nonnulla ad verbuni;
pauca ex aliis fcriptoribus ,
aut ex propria obferua-
tione adiecit,

Poeticam Arati virtutem, qualcm in Phaenomenis


et Diofemeis ofteudit, alii nimiis extulcruut laudibus,
aliis minis ioique attenuarunt *). Non eft quidem,
quod vituperes Ouidianum illud: cum Sole et Lv.na

femper Aratits erit **) , cum cflet in antiquitate et ad-


huc fit Aratus folus, qui fphaeram aftronomicam
poetice exornauerit , adeoque mirationem cxcitare
non debeat, quod carmen eius, fi non ab omui parte
perfedlum, faltem fumma arte elaboratum et elima-
tum, Ouidius baud periturum. efte vaticinatus fit. Ne-
que tamen propterea aftentiendum eft aliis, Aratum
pleuis buccis laudautibus , vt Maximo Tyrio, eum
noitiTrjv cCSiv ctScfcorifov tov Opri^ou praedicanti.

Magnopere Arati carmen inprimis apud ecclefiae pa-

Ires commendauit, quod Paullus Apoflolus, eius po-

Gg 4 ' pula*

*) V. iudicia veterum de Arato ap. Barthium Aduerf. I. 1 f,

cf. Fabric. Bibl. gr. lib. III. cap, 18. p. 4 S3.

Quid. lib. amor. I, IS. ,


1 % •

, \

473 DE ARATI SOLENSIS


pularis, hemiftichion ex Phaenomenis rev ydf xetf

yhes efffjifv citauerif, quo tamen poeticum Arati me-


ritum non probari in promtu eft. Infignis eft vti-

que in carminibus Arateis ars, qua formae caeleftes


deinceps deferiptae funt; deledat harum deferiptio-
num ordo fitnul et varietas; ornatae funt illae njy.
this, non oneratae; ct quod puritatem, iimplicitatem,
elegantiaui graeci fermonis attinet, vix reperias, quern

cum Arateo compares. Optime de poeta noftro iu-

dicauit Quindilianus : Materia Arati , inquit, taolu

caret, vt in qua nulla varietas, nullus ajfeclui , nulla

perfotia, nulla cuiusqmm ft oratio. Quid potuifet , in

Virgms fabtila exp refit; in reliqttis id, quod voluit.

Sujficit tamen operi , cui fe credidit parem. Qui Arati


laudibus nimis detraxerunt, maxirae recentiores viri

dodi, non fatis pcrfpexifte videntur, quid ille in car-

mine didadico talis argumenti, quale tradandum fibi

elegit, praeftare potuerit.

Cum Aratus cfl'et primus, qui Phaenomena et Dio-


femea verfibus promferat tarn egregiis et ornatis, vt

difficile videretureum in hoc genere fuperare; praeter-


ea cum argumentum tradaflet cognitu iucundiffimum
et ad communein vitam vtiliffimum; mox a Graecis
Romanisque carmina eius didadica in eorum numerum

relata funt
,
quae a quouis homine docto et polito legi

oportebat. Hinc etiam certarunt in antiquitate dodif-

fimi virr commeutariis ea illuftrare. Memorantur baud


pauci Arati interpretes ad ealeem commentarii ifago*
gici, quem a Victorio editum fub titulo 'EqcereaBevovc,
*•

.
**

Digitized by Google
INTERPRET BVS COMMENT. I 475

tv uXXoo 'Xvrza^yfiu-, f»V ra hgurcv (pcttvcpsvct, (licet nec


Eratofthenis, nec Hipparchi efle conflet) repetiit. Pe-
tauius in Vranolog. p. 256 j e quibus tamcn plurcs
falfo aut improprie Arati interpretibus accenfentur.
Afferuntur tamquam Arati interpretes nonnulli fcripto-
res, Arato antiquiores, vt Thales, Parmenides, Her-
mippus, quoniam de aftris fcripferc; alii laudantnr,
qui, libris fuis phaenomena coeleflia omnino defcriben-
tes, aut fingula argumenta quaedam aflronomica tra-

tftantes, camiinibus Arateis lucem attulere, vt Cleopa-


tres, Sminthes f. Mynthes, Hegefianax, Alexander
Aetolus, Alexander Ephefius, Alexander I.ycaites, Arift-
archus Samius, Geminus -Rhodius, Artemidorus, Era-
toflhcnes ,
alii. Plurimorum etiam fcriptorum, in re-

cenfu illo interpretuin Arati memoratorum , commen-


taria depecdita funt, praeterquam quod paflim in fcho-
liis ad Aratum, fub Theonis Alexandrini nomine hodie
exflantibus, ex iis fragmenta reperiuntur. De interpre-

tibus Arati, quorum opera ad nos 'peruenere, nec non


de conditione et auctoribus fcholiorum graecorum ad
Aratum, in codd. mftis adhuc feruatis , pauca
dicam.

I. Hipparchus , Nicaea in Bithynia oriundus, floruit


Ol. CLIV — CLXIII, fuitque adeo centum fere annis

Arato iunior. Exflant hodie eius /3 /j3/J« y rcov Aqcc-

rcv Kcti E v£o£ov Qxivcplvuv efyiyriaeoM (Enarrationum


ad Arati et Eudoxi Phaenomena libri III.), graece pri-
mum editi a Petro Victorio Florcnt. 1567. fol. turn

graece et latine cum Dionyfli Petauii verfione inVra-


G 5 nolog.
474 DE AR ATI SOLENSIS.
noJog. (Parif. 1630. fol.) p. 171.*). Caftigauit in

hoc opere Hipparchus Eudoxi, et qui, vt fupra dixi-

mus, in omuibus fere Eudoxuin fecutus eft, Arati, nec

non Attali Rhodii , Grammatici, qui in Aratum com-


inentaria, hodie deperdita, ediderat, errores, in doctrina

«7rAariwv admiflos, circa culminationes, coortus ac co-


occafus aftrorum. Infcriptuni eft Hipparchi opus

AeJ'chrioni, haud dubie Mitylenaeo, cuius T zetzes hist


II. 1 98. meminit, ct qui e 7rti et IcLp&avs compo-
fuerat.

II. Achilla Tatitir , Alexandrinus. Edidit hnius


Ifagogen in Arati Phaenomena ex libro tcC Ttta-

• ref poft Hipparchi opus modo memoratum P. Victo-


Tius et denuo recudi curauit in Vranologio (p. 121.7.
Dionyfius Petauius. Agitur in hoc opere de Vniverfo,
de reruin principio, de rerum omnium conftitutione,

de natura caeli et de fphaera aftronomica.

III. Superfunt duo in Aratum commentarii feu in-

troductiones, de quorum auctoribus non couftat, editi


quoque a Victorio et Petauio in Vranol. p. 256. et

268. Alter incipiens : rriv pi'ev rear <btme/urv«v,

et falfo Eratoftheni vel Hipparcho tributus, breuem


eontinet fphaerae aftronomicae expofitionem ; alter,

cum Vita Arati praemifla fupra a nobis repetitus, eft

' in-

*) In bibliotheca Oucali Vinarienfi habetur editio o peris Hip-


parchi ad Arati Phaenomena Florent. 1567, cui emendatio-
nes adferipfir Iofephus Scaliger. Edidit eas d'AnJfe dt
Villoijon in Epift. Vinar. Tiguri 1 783. 4. Contulit Villoi-
fonus libellum cum Pcuuii cditionc.

Digitized by Google
,

*
INTER PRETIBVS COMMENT. 4*5

inchoatus tantum, ct yerfatur inaxime in Arati fer-


mone poetico cxplicando.
IV. Leontius Mechanical , quem port Claudium Pto-
lemaeum vixiiTe ex eo colligere licet, quod fphaeras
caelertt-s fua actatfe tertatur non folum ab Arati, fed
etiam a Ptolemaei defcriptione diflldere. Habemus
eius libelluin 7se^\ KKTctTKevije ft qotreicts otyctlqas vulgo
fcholiis graccls in Aratum praefigi aut addi folitum,
et a nobis quoque Vol.
p 257. receptum. Scripfit
I.

Leontius hunc libelluin in gratiam Theodori, familiaris


fui,quocum antca mechanicas artes fe exercuifte ait.
Quisnam fuerit hie Theodorus, vtrum Theodoras Me-
chanicus , cui Proclus librum de prouidentia et fato in-
feripfit , an Theodoras paullo iunior hs\ aotplot ry xot~

hovfxevy fjnix xv>K V Aey/aff v cuius ope Romani fub Iurti-


niano Imp. aduerfus Chosrocn in obrtdionc Darae ciui-

tatis ( Procop. de bcllo Perf. II, 13. p. 121.) vrt funt,


vix ad liquidum perduci poterit. Meiniuit quoque
Leontius, fe eiusmodi fpbaeram Arateam, qualem de-
fiderabat Theodorus, iam conrtruxifle Elpidio fchola-

flico, «£;cAc'ya> epov r.cti <Pi\ofxctBel , forfitan

eidem eum Elpidio Patricio, qui poftea a Mautitio le-

gatus tniflus eft ad Chaganum, Auarum regem, tefte

Cedreno et aliis.

V. Leguntur in codd. mff et editionibus Arati Scho-


lia graeca tarn ad Phaenomena quam ad Diofeinea fub
Theonis Alcxandrini Grammatici, nomine, quae tamen
non a Theone, faltem non ab hoc folo profecta eflfe,

iam dudum inter viros doctos conftitit. Non folum in

Scholiis, quemadtnodum in editionibus, hanc nortram


prac-
1

476 DE AR ATI SOLENSIS.


praecedentibus , leguntur, eadem faepe iterantur, fed

eliam occurrunt frequenter fcntentiae et interpretatio-

nes fibi rcpugnantqs, omninoque fcholia ita coraparata


funt, vt diuerfis temporibus a diuerfis hominibus ex an-

tiquioribus ad Aratum commentariis aliisque libris te*

mere congefta efle prtmo (latim intuitu in oculos incur-

rat. Accedit, quod in vnoquoque fere Arati codice


alia fcholia, quae in cneteris defunt, aut aliter coufti-

tuta et exprefla reperiantur; vt vel ex collatione fcho*

liorum ad Aratuin in cod. Mosquenfi, quae in voiu-


mine primo integra lectoribus propinaui, cum iam an-
tea vulgatis fcholiis apparebit *), Fundus fcholiorum,
vt ita dicam ,
quae hodie habemus , videtur Eratoftkem
deberi, cui poftea aiii et Thtoa quoque lua fuperftruxe-
runt; nam libellus Eratofthenis 7nqt KccTctsefKryiwv, qui
figillatim circumfertur et nuper a doctifinno viro SrAaa-
bach denuoeditus eft, inplurimis cum fcholiis ad Aratuin
eonfpirat, ita, vt e fcholiis Eratofthenis ad Aratuin,
modq in breuius contractis , modo interpolatis, enatus

elfe iure dicatur **).

Arati carmina, quemadmodum apud Graecos, ita,


literis graecis ad Romanos tranfeuntibus, apud hos quo-
que amatores plurimos nec non interpretes latinos fibi

conciliarunt. Eminct inter eos, qui Aratum latinis

verfibus exprimerent, ceteros infuper aetate antecedens,


Geero , hac opera potilfimum etiam inter poetas iatiuos

no.

*) Cf. fupra Epiftolam Groddeckii de codd. Arati Vindo-


boncnfibus p. 3 8 .

*') v. Heynii Epift. ad Schaubachium edit. Cataftcrismorum


Eracofthcais pradi.-am p. Xllf.
, ;

INTER FRET IB VS COMMENT. 477


nomen adeptus. Dolendum eftmaxime, quod Cicero-
nis verfio Arateorum carminum non integra feruata fit
extat tamen praeter breuiora quaedam fragmentum fat

prolixum, e quo totiusverfionispretium aeftimare licet.

Confecit hanc verfionem Cicero, quod ipfe teftatur,

perquam adolefcentulus ;
pvodit quoque ea per fe iuue-
nilem ingenii vigorem , nec minus dotftain et fuba<ftara

graeci fermonis poetici fcientiam, fimulque ftudium


accrrimum patrium fermonem latinum , turn a poetis

parum adhuc traiftatum etexcultum, ad graeci fermo*


nis perfeclioncm
,
quantum fieri poflet, euthendi.
Mcliori cum fortuna, quain Cicero, nouam Arati

verfionem poeticam fufcepit Germanicus Caefar nobi-


liflimus ille domus Augufteae heros, egregiis virtutibus

et meritis ciuilibus, rebusque in bellis Romani Imperii


cum Germanis geftis adeo infignis, vt laurea poetica,

quam Arateis latine reddeudis acquirere allaborauit, fa-

cile carere potuifte videatur. Dubitarunt quidam , an


Germanicus Caefar verc carminum Arateorum, ipfi tri-

butorum, auctor fucrit; verum optimum poetam Ger*


Uianicum fuifte, Ouidius teftatus eft ; igitur etiam car-

mina Aratea condere potuit et haud dubie condidit,


cum reliquorum principum Augufteae domus nofcamus
nullum, quern eorum auctorem fuifte maiori cum pro-
babilitate dicere pofiis ;
nam Iulium Caefartm Aratum
vertifte, quod Suidas et lulius Firmicus tradiderunt, eft:

error in nomine; et fententia Rutgerfi (Var. Lectt. lib.

III. p. 276.), qui carmina Aratea non Germanico , fed


Domitiano vindicare voluit, non minus explodenda eft,

vtpotc orta ex errore librarii cuiusdam in vetufto co-


dice,
f

478. DE A’RATI SOLENSIS.


»

dice, a Pctro Burmanno infpecto, ilia carmina ad Clan-


ciium Caefarem referentis. Diferte Germanicum Cacfa-
rem Arateorum auclorem pronuntiat Hieronymus
ad Titum cap. I. i 5 5 ct Ladantius Inftitt. lib. I. cap. 2 1.
.

aliique plures grauifTimi fcriptores.

Mouendum autem efl primo, Germanicum Sola

Arati Phaenomena poetice expreiTiife ; nam quae habe-


mus Prognojlicortim Germanici fragments, funt ea

non ex Arati Diofemeis translata et diuerfi omnino ar?

gumenti ab eo, quod Aratus in Diofemeis perfecutus efl.

Ih Prognofticis Germanicus expofuit Planetarum natu-


ram et fignoruin Zodiaci inter fe relationem et coniun*
das vires. Materiem forfitan ab aliis Artronoinis
graecis defumfit. Indicauit etiam Prognoflica tain-

quam peculiare opus in fine primae partisPhaenome-


norum vf. 441.
Hoc opus arcanis ji trednm pofi tttodo Jlfujts,
Tempus et ipfe labor , patiantur fata , docebit.
Deinde in Phaenomenorum Arateorum verfione
Germanicus non femper ad verbum Aratum expreflit.

Prooetnium praemifit de fuo ; fabulas, Arato intadas,

attigit leuiter, v. c. de Arctophyiace, de Auriga; plura,


ab Arato non bene dispofita, ih meliorem ordinem rede-
^git ; aliquoties etiam Aratum ex aliorum Aftronomorum
difciplina correxit. Aratus v. c. Draconem ait premi
dextro Nixi pede; Germanicus pofuit laeuum; Aratus
humanas Centauri partes ait efle fuh Scorpio, equinas

fub Chelis; Germanicus melius fub Virgine equinas,


fub Chelis humanas coliocauit. Plurima eiusmodi
exempla correcti a Germanico Arati in notis Grotii

!
fparfa

Digitized by Google
INTERPRETIBVS COMMENT, i
79

fparfa funt. Cetcrum dictio Germanici poetica, quam-


vis ille paffim archaisnium fectatus fit, longe eft viui-

dior et elegantior Ciceroniana, et prodit omnino poe-


tam Virgilii et Horatii aequalem.. Meminiile etiam
nos oportet, carmina Germanici corruptiflima ad nos
peruenifTe, ,et vix vnquain illis natiuum nitorem fuum
reftitutum iri.

Vti in.Aratum Graeci , ita quoque in Germanici


Aratea latine commentati funt iam antiquioribus tem-
poribus viri dodti plures. Scripferat Commentarium
in Germanici Aratea Nigidiw Figulur , ex quo Fra.
gmentacollegitRutgerfius Var. I.ectt. Lib. III. p. 276. fq.

Alius exftat vetus Commentarius fub nomine Sckolinjlae


Germanici, quern et ego in hac editione textui adiun-

gendum curaui'. Eft ille a diuerfis hominibus e pluri-

bus antiquioribus Graecorum in Aratum commentariis,


ficut fcholia ad Aratum graeca, conflatus absque vllo

ordine; quare etiam eadcm faepius rcpetuntur; afFerun-


tur flbi contraria j
et fermo eft tarn barbarus, incomtus
et vitiofus, vt totus hie commentarius non veteris latini

feriptoris operi, fed pueruli noftrae aetatis exercitio


ftyli latini fimilis videatur. Arbitror equidem, doctos
Grammaticos latinos ol m Germanici Aratea difcipulo-

rum coetui explicafle, et fcholia, quae hodie tenemus,


efte dictata, a difeipulis calamo cxcepta; ita fermo fa-

(ftus eft tarn incohaerens et parum latinus. Scholiis

vnius Grammatjci latini addita et intermixta poftea funt


alia, vndc repugnantiae ortae funt. Leguntut etiam
fcljoiia ad Germanicum iu vnoquoque cod. mfto di-

verfa. Vide praef.


.Cona-
INTERPRETIBVS COMMENT. 48.1

turn ftrinxerunt paucisque verbis adumbrarunt , ea fu-

fius expoauntur et clariori in luce collocantur ab Auie-

no. Perfecutus eft idem quafi exprofcfto fabulas, Arato


aut plane inta&as, aut non nift verbo indigifatas.
Omnino diligentius explicuit et ditauit materiein, ab

Arato et Germanico traclatam. Confuluit ipfe quo-


que fcriptores aftronomicos et mytbicos; diferte eniin
laudauit Eudoxum, Metonem, Mythen, Panyafin,
et Harpalum ;
adiit praeterea commentatores in Ara-
tum graecos et interpretes eiusdem latinos; petiit

adeo nonnulla ad argumenti lui ornatum ex philofo-


phia Pythagorea et Alexandria, nec non ex religio-

nibus Aegyptiacis. In diclione poetica non compa-


randus eft quidem cum Cicerone aut Germanico; ex-
cellit tamen inter poetas latinos feriores puritate et

elegantia fermonis. Ceteruin minorem fortunae in-


iuriam experts funt Auieni, quam Germanici carmi-
na; nam ilia non folum integra feruata, fed etiain
minus corrupts funt. Arbitrati funt viri quidum do-
<fti, Auienum metaphrafin fuam Arati Flauiano Myr-
mecio infcripfifte ;
quae tamen opinio ex male intel-

le<fta iufcriptione operum Auieni in vetuftis exempla-


ribus ortum duxit. In editione Auieni prima (Venet.

1488) textus operum Auieni incipit cum hac epigra-


phe: Rufur Fejlnt Anienus V. C. Flauiano Myrmecio
V. C./un falutem et fubiicitur carmen de malis punicis;
turn fequitur in eadem pagina Jtufi Fejli Auieni V. C.
:

Arati phaenomtnon liber incipit; patet itaque, epigra-


phen illam per errorem tantum pro dedicatione ine-
taphrafeos Arati habitant efle.

Fol. II. Hh Cete*


^

483 DE ARATI SOLENSIS INTERPP. etc.

Ceterum quantum Arad carmina a poetis latinis in

vfum conucrfa funt, plura docent Virgilii, Ouidii , inpri-

mis Manilii, loca, ad verbum fere ex Arato translata.


Neque omnino hie praetereundus eft Statius , poetae
pater, de quo Papinius filius in Epiced. V, 3. Sylu.
v. 33. notique modos extendis Arati; qui igitur ver-
fionem Arati poeticam confecifTe videtur, quae ta-

men periit.

E recentioribus exftant latina Arati metaphrafis


Nicolai Altni , EiTextiani Angli, inter eius poemata
Parif. 1561. 4; Hugonis Grotii, qui, feruads Cicero*
-jiis fiagmentis, reliqua de fuo fuppleuit, in fynta-
gmate Arateorum: Eliae Schedii Gu/lrou. 1631. Ita-

lice Aratum conuerterunt Bernardinns Baldus et Sal-

vinius. Vid. praef. ad. Vol. I. Verfionis Arati, verfibus


polonicis confcriptae, notitiam deait praeflandflitnus
Groddcck fupra p. 386.

»a

IlJDEX
INDEX VERBORVM
I N

ARATI PHAENOMENIS ET DIOSEMEIS.

* \
yztXixa gmvov 197. 453* Alf I$7. tig if 163* vXtititf 164.
ayeiv 46. hiaorov 5 5 1. 679* 718.
dy(\%1 dfviSmv 1 094. a/lAaj yt$ u- oitioXo* dvfjff 1098.
v»v 1075* ^Alfr 299.
0/fX>jdi* 96f. a’tJ j(iv 926.
dycXifdov lOO^. ,
ai*w^«9^af 387. 403.
dyuietv 23. 38. 356. if/aa? dxavibj 366. axay&ajf rtffivoto 1122.
792. dxaxlm 644.
oy#W<x*«v It I. a'xot/ffv Aojtao 24 1. xar<&vro#
ayt-id tvffvxoffos I ®6. 33 «
^
adyavjjx 471. ax? a vuxrwv 740.
QftXfjs 1037. *A*r»f. duraj eivd\tot 91 1.

d«jfa^of 68* dnrtvtr >fX*ou ?%'So/u«vay 829.

d(ff 7 &af 55** ixvXos Stop***} 1047.


'Avros 315. *22. 59I. 691. aX/xrw? 960.
’Afyvadtf $29. aX»j/uu>v 1 101 .

a^oof 153* aXqots qgXioto 319.


«/w 1068. *AXxuov>f 262.
aiyiaXdf 9*°* aXs S 97ltffitf 407. 431. XU<P>f 922.

a«yx»r go. 139. paXai* 826. ciXwt/f 1043.

Aiyoxf?*** 284- 286. 292. 316. $01. dx<w»j 81 1. r^u Xi*ro4F


?
816. 877.
/
538- 547. 684. 689. 7°*- JXwir 94I. \

afoiffiat 532. dpaASutcaSaj 864.


aJ9o«£ * TSqn 697. dfJUXffVyq 676.

aiSw'ai 296. cu8i/<aj d?»af 9I9. dnft*vvt9 $ai 7 % 7 ' *004. ,

atdw^7My IO34. dpfiXvs 7 X 5 * .

(MVL'a^af 504. 603. a>; 3 oX/»f 886 XOfl. .

fU //.

Digitized by Google
1 1

INDEX
dpfifitaSaf 748.' dnofiXfiros 539 .
dno)tif 9 Aaj IOJ 2 .
d/a«v>jvd 883 * dfAt\y\o$ 1% 6 .

uutfroy ic6l. IO97. d.TuTrjo^/ 353*

a/xvo) 1 106. dno4xi(fva<r5<n 7

uUpngiaros 712* dnoTttktQ^aj I84. 193* 242.


dfxpitXixros 378. dnoTt/Aktoiaf 54 .

a/ApiX v%v\ vw| 747. any)| 440.


d/bt<P*vl/ttf 7$Of 282* angoparos 424.
dvafiXiidtiv 1070. a^axv<ov Xfrjrdv I 0J 3 *

dvaxonroy vJJa 34^- *Agyd 34 2 * 584. ’Ijjctov}* 345* '


rt °m

dvaAJ*}* 334. 394. Xvragiif 604. 6 10. 686.


t»v 07iX>jaJ«v 1108. 'Agxrovgos 40 J. 4O7. 609. ctavdf

dvajyijssov 642. 745-


uvdyrffo* 238- 349 » *Ag* ropvAa$ 579. 72 1.
dvarrgt<pnv 1069. U£Vff 1 104.
dvar/XX«v 534 55 ^. * 5 ^0 . d{>vft/r»jj> 656.
dvaipigtcbaf wd 9 S 7 - dgo7ts ngdr*j , /u/ar<rof, nvfAani
'Avdgofxiin 198. *30- 234. 246. 1055. mXi/Xsfifosr 10$ 8-
354. 434. 629. 647. 70s. dgoT^ctos ugq IC53.
dvfX/ff*fa 9 af 694. agoTgsCr ugauoy 1075 .

uvtfxos- d*k(AOio SvfAAa 4-3* a^ayro* $68-


/au* xeifxiqioi 7O0. isntgioi 791. agg»{TOS 2 , 1 80 .

m
9»avro“oi 9JI. dxgirot 93 1- dv*- AgrtfJits 63 7 » ^44> ^
fto/o xtArtSlo/ 803. a Qttxros 1 I 34 <

uvejffwv 958- dwCTegos 878.


MfXtrtai 178 . 307. 538. dyauo) 470. xo/xoavrtt
dvkptAos 82 6. 1092.
uvlx** 3 a/ 30 3 * dm^xpie 878.
dvStgixos I060. d»rf^ooa9a/ 543-
985 . dvrgaTtdj 924.
dv<a<frtv 196. dndcSuj atxP'f I0 98* dtrrgdnrav 933.
dviivoj 333. 539. drt Afffro 678-
dvodo* 536. auy>i 733 .
« voAflos dvv,g 1073* 0 veaSaf 1035.
djTfgvfdiaj 1009. savAts opios IO27.
d^rtTt^gtjv 273. IOJI.
dvrtpig fiv 468. 6(jO. ai)rovi/x« 6 $.
1
o;«» 525 . adroax^dy 901*
d7*a,uft£f<7$af 522. OL'X^df 1050.
dnaorgdnrctv 43O. dpavros 9 ZO.
dndipiTOf 104J. dpavgos tru axt i£a j$af 227*

dntv&tjr 259. 270. ,
d<ptyyiff 264.
dmiogos 396. 895* dip^aaro* 6og.
dnXavft; 461. 467. 1121.
•X-

* Digitized by Google
f

VERBORVM,
ax’Kvt 4JJ. 89?- ywj«ov axarv&ifi- Xtuxns 92 1.
d'/.v\'fAios 1097* •
yAa*J£ wnrigitj 999.
yArvof 318-
dugios IO76.
yvi)^ 591.
fidXA«v $96. g22. g^o. fidXXs-
yvjivoi 947-
ffSuf an/g/xara 9. 174.
data Jv/of 188.
fianrsiv 651. gjg. rfaxvftv 975*
1074. 4ttyf.u fxiya 6 29. /

£/o* Ilf. *
JocXov 1111.
/3A«$jdx IO 89 . 14 1.
/$oa«v. atytaAo) fioomTit 9IO. AfArwrdy 235 *

ig^txauu froouyrcs 1003.. noju- AfXifl* 316. 598.


$uj ftoufxsvaf ovgtos 912. Jr^df 6
fio/.vf 6 $ 5 a\fxo 7o 54I. 203. 342. is9fAo\ ovgaXoi
Bogias $jj*v£ 3 > 5 * o:r«j<vd* 4 « 7 - 36J.
Bojfw dniuov ts 427* i^uorfyoi. Jif/.ar/ja Jr^urij loj.
Bojt aTTaarpjt'^af 43 O. xarfj- 6ia%gi*tr» uarja 11.
Xo/ufvo* 48O. xaSajd* 507, d*Gtxj*ff<f 109*
795- R82- 887* $97* 9°7* 934* Jia(p>f^/S«y 221.
floggxtOS 89 j* At^yuot 147 . i<> 0. 4 jo. 4 gi. y 49
/Sjtitay 1082. 717. 715.
fSgovrv\ 924.
(
831.
fSgufXbt 1021 . / ioj. m. 133.
fiovfioaiQS 1 1 20. &iuTos J3
‘ AixraJoi Koi!y«r« J*.
(iovxoKot uvdgss III 3* - dmdciv 83- atria iitivett i6i,
fiovtea/os ugn 8 2 5* HJ9* 45J-
fiovXvros 583* <JiW 1067.
Bourns 92 . 96.. 136. nanuv J8l. dtvwrdf 4OI.
fx tyai aijjua 608. A»ovi>jo* 72.
rdXti 476 . 7T£>Xioy 511. At* - fv Atdr «'(Xna9af 224. xfxo-
yaXtjvatof 7 ^ 5 8*3* * vtVfxhos f’y A// warj) 253. Ac
yatXi?v>f 814* /*aAax») 1010. Ato* affrMj 259. %g£os At Ato*
yavouv I90. 393. At A/of 936. Atofoy
7 «ffJov 971 . S8^ A)* fuJtowv 899. Aiy ?ra-
yiyfa) rf«AaJ 94 ^* *ojax«v 9^ 3 * jnvyjffdftfvo* 426. cf. Ztis.

yevf>| ngortgn 16. dujaxis IOO4.


ytvenSsv 260. itygos ntrtlgtos 2J2.
ytv«ov axgov 88 . iiXd&ts 737.
yAo* xjvreiov 1 14. 123. ajyu- 6tX0fxm 73 7- <5*X»/**Jwx 78*
" 6iu%s7^uf 226.
f> 9v 115 x******
. ,
3 °* A*®*/1 339.
joy 179- <J/wAfW>f 202.
y/javo* 1010. yijavwy /xaxgaj dvotpo* 874.

an'x** 1031. dyiAuf y*ja ywv JoxtViv 804- •

w; 5i A/ctxwy 4’J. /O. 187*


(A ij dy'vAy
I
.

Digitized by Google
.

cJuv«v 534. 553. iuotj 62 . imygaQttv atyXy 779.


658* ^n/you»5f 254.
6 t* r«?a Sixatuv 1 1.3. ^m3«fXof 1 18.

^
*Vy°* 6. inidipxioSaj 7fl. /

#y««»Saf 139. o’X.yil CKyXfl 367. im$\i/3etv 84.


way iOTafXivo . JI4- inixdqmos ff2.
EMmAo* 64. 7J 370, . TiTvyfilvo* int\*nnto$a\ ff. 206.
37°- iTUfjottoSai 89. 127.
'
«A«j9a| 46. $3- 334. inif*a^yatvm 1 123.
«tX*joa 917. irfifAioyeoSaj 119.
«AiV«»Shif filXirif r« xaj f^ywv in iv even 794.
9f. J3I- «030. int£ 1028 •

dvaX/os 91 1 im$vttv ya« av 6fO.


mottos I|2. inionros 2f.
tif BVIjUOV Iff. inmXtjon^v 193*
« awn of 122. fcJ>jv 19I. 261.
tsnayXa 1049. im^viooHv 292.
iXavvav oyfjtov 749* 9 1. imjyoifav 969.
faatpfos 81. fm<TMid(*v 73 6.
'EX/** 37. 5*- *9- 9 1 * ***• imorrifxav 107.
*EX<%wv 2l6. 218. im<7 Xf?u 243.
fX*fo9aj oo^ovw 20. 34 s * 348* inirm% J80.
443* imrfiveo^af 64 1.
ififxtyh 83* 339* inir$xfAcu?ee$ai 142. 229. 456.
****** 8 1- i>7* *nir^x«» 7^7*
ipninruv if 3* intrfoxam 889*
tfinXfxos <pwy>jf 1006. im<P»1f*tSH y 442.
ivaiotpos 4 20. In/X^o* 10 * 10 1.
*Evyovaa/v 66. 669. yn*$?aSW&af 40. 76.
<W*of 498* lno<xr«?c«v 4 13 *
Auavroi ai/x/Urif^oy 1093. *aX w- ino^ios 81- 286.
-yXayijf 1000. irtranojo< 267*
mv%or IJ5. 58o. inuifidiios 249.
f'vrtfa yautf /u*Xa«v >jr 939. 39S* 1107.
t'vr^onoj 499. ^fu9*Tf 784.
80. 102f.
i£6ni$rv 9 X * *E*/0o< if 8- 166. 679. 71 1.
lnavrtXX«v 341* *££>/*« 2f 269.

inaQdfcrDaj 93* ‘Aida 299.


toa%Xva«y 906. 913. 972.
*n«y<ff9af /??wjuo<d 1021. vo- ioniyios $oos 858- 3®2.
/xov UOf. tomcat 779. *<xn*?d9fv 734*
*76. 244. 304. iW?>> 173. 379. $71. 617. <f9
in vjfAOi ft or I9°* 726,
‘Enj-
L tr*>

VERBORVM.
F.T*j9iaj **XaVovr#* If 2. 9aX*<a«» I07J.
irotfxos iniQfavaeriaf 40. «vf/- SaCfM 13. 46.
a^o/ 2 36 . 9/»a ? 4*3.
217* SHgos ipStrov 314. Stgttraro* 149.
iudarrgqos 237* a>iJy» 323.
784. Sitffov *4. 442. ,

ivtrvt 1090. 9A/,$«* 417.


%v% 9f\os IOO. agaguTa uXq'tfi 192.
EiJyof 435. 93 3. Si/rjfyiov 40J. 408. 434. 710. Ji-
Jig. »wrov 440. vo'riov 692.
iCdo^i 33. ‘luaiitir 179.
f%«* rcl n*j 6 d Iff. 26. 213. 'ihjos 33. ,

fASGOoHi 526. 844. i/*0) «/ (i 459. »*y) xi/xAov J 5 r.

j?Xf<rfhif 36a. it %lgat *00. /«) /*«o* 849.


Zfu* cm no* *«J. 275. «»9af 1 87-
Zifivfos 934- ’hftovU ‘Agyu 34*.
1
io'Pot 1013. >9ti« jar <9v 39-
Zuifoos %v%\os 344- i/a«yr»9oj if)' MfAaros 973-
I
s'uivx 94. 1*6. 239. 23*. vJaAXaaSaf 194. 901,
$»vvvvaf ot/patvov 940. l(vt 2*. ift/o'Srv 144.
•i/'lXdj’n. *39. I6r>f* Jf.

•Jf giSfria/ 390. iouXos 957.


•}<?«« 349- *1**0* 303. 319. 321. 8*1. 38J.
*»?<;<« 376. 317- 3*J> 627. 693. 1 tgos 313. ‘I**ou
tiiMV npoCxmia 949-
‘HA/nryx 262. 'ljjHtf mrlfaXi) 60I.
4a«* 1 5 1. 5 JO- 3<Sl. itMov is <*noo;a»of 43*.
3*6. 0 \t\sts qtXloia 319 miA/oio .
<?»if 9 6 i'
xfXtuSoj 331 . x'A/o# *ar» ? xo- Siiv/AI 940-
\
5*4.' italregin laI* *19. o«ro9aj 5 1
3.

«A«6«* 773- cf- 749- 753- <Vraa9u(. «af iara'^Mno* 3^4*

fi/AUf tuitov * 33 . tj/Aara na»ra 1 tanas 79.


J39- 533. »!
f*ari<w 3S0. *lxSir |*7. 390. iu'm «ora fa-

4 /a<f»A»)* 213. X*» 37*. 7°*.


'Hv/oxo* >J6 i67- I7S. >77- 48 J - 'Ix9u« 340. 846. JS7. a»foi 363.

679. 716. 34*. 70°. 7°7-


4»«jo» 347- >in«?69i* 1094. V'x*«*» *53-
'H?i 4a« 6 » 3 ®°' *aJa*r*»9af 121. 347-

ravX oy a#i<Jft J IOOO. naSagis 40.


n’x'i* 1 * *8- 9 1 *' namoY/yo* 131.
*X< 6l. 231. *atXa (pativfv 148.

ut a'AAo />) 731


ti . 827. udfAVOV 66 . 73.
ftaXaaaa X u ^*»*f H°- Mffvgti *C8 M**W 87 1 -

396. *i 4 jh>ovV 8 909. *a$»j J2. Xo£ov f$.

(A3) K«f-

Digitized by Google
"

INDEX
K afxlyor 147. 44 ^- 49 1 - 41 J* X<*A»!ffX«V )g8.

joo 519. J4J. 569. S78- 59 »- XfVHV x rtut^vcif 682.


8j5. 996. 1136. *Xayy*f<3t)» 1021.
Kaornfnftu 189* ^^9 654* xAfCTMOf 2 5 1
*Ora/3 aivHV 178- Hv/pOff 872.
xardy&v $02. xoiXof wiiavo; $$3*
narSnaiQaf ISO. xo7ro* 1005.
%a Ta\(i[3 uT$af 21®. xoAo<o* 963. noXo/o) vnvgoQto*
xaraptXtlrr) 624. 970. otf fioZvr* 1023. (puAa
*arf >avr/o 102. noXo/aJv 1026,
»or*n«y«v 3 S 4« %oXvfA/3dv 952.
ma Tfyx*<r$a1 6 77 • %oXvy.{i 'if aiSvid 2Q<5.
xarnXuvbi $|6. xoA«v»f 120. xoAwvdf v>f<T<w (X/o«/>

xanfouj 33^* «4 3 .

XOtrwudJiOf 29* yo/uinv 1092. aarifts yoftoavrts


naTwfux* S*°* 1092.
1039. *<yx?~,ot yi*- nov/j’toriaf 2J3.
IJ 9 * xorrrciy ,449*

XCifiV IOO9. Ko?ar£ I20. 449.


««* joufvor 19 ^* xogfav (pdtos 582,
Xf xXtjyctv 1004. xopufAfict a«?a 68^.
«X3(Jrt» 152- » xopvvif OT 4 /
3 Ot?»t 639.
KeAatvui 262. Kn;wv»f 345. 950. TfoXt/^atva x?«-
xtXfi'ctv 77 $. $r« 1002. lvvfay»f?at 1022.
X^Xfvfos . xfXn&oi xrX/o/o &*£«" Kovgtires Atxrodoi J>.
roraf 149. Jfowrora/ 22 J. dv/- xovgifav 3 2 *
/uoio 803. iAtTv\o$oi 406. cf. >J‘ xoC^of 1 109*
XlOS •
/
•'
Ki/vo jou^dt 36. 52. 182. 227* 328.
Xtvfor IO97. xffuio^af 6f.
K6rav?or 431. 447 - JOf-' 6s(>- "Ixttol/ Hfiivtf 21 7* 221.
fi6i . 663. •
KfqrJf 448. 603. /Xct<p?o* 5*9*
xtvrjov u&o/acvov 402. Zxo^n/ou K^-i# 22?. 233. 357. 515* 549-
'
jo<5 -*.
709. 713. iic6.
*ln<$os 916. Kfovof 35.
»ty at . iVvaf * 8C0. yf/ara x^orjr^o* $6.

733. yffMOf aV/3A«a( 78?. o’?" xfufav 933. 961. 968.


9uj 790. Mpao* 167- U09. st/cmo; l>o.
Wljyp* IO29. X’jSoiUOS 109.
Kwrof 3 ?4 357. 3C6. 368. 387 . *u/«v IOJI.
390. 398. 630. 647. 720. 7itf. xvxAo* qXiou 823- *0<Xo* 828.
*>frei>f 364. joirfo^ oiJjf*} 7roXJ# ^47. nXdyios $32.
502. fai<h os 544. dvwSfnds 555* xx/xAa
In fits 179. 783- 310. 631. 649. irsrj%aititxx (pawov *kXiuo
6/>\ Kijffin X«S 330 . 753.
% xvAiv*

Digitized by Google
f

.VERB ORVM.
xtA/vdfaitaf 6 J. 197. Mf$> 07Pf 262.
%UfXM*av . vtipor nv/xaivov 416. [AE 7 IkVLlf 34 °*
Kumv 3*7. 3+i. 3J2. 603. 676. flfovot 82. I47. flt 990 $i 23X.
*UMV aiSo/Aitot 59s. Spaoi/S H* 930 $£V 3 *7*
733- fAtfxvv ftv 253* f*i1 *vvf 9 $aj 920.
AayaJr 33s. yXai/xtis 369. 384. /u»jAa I06g.
3°3- 594. 678. /uijva ftoptvor 73 $. /$cffrwr 782 *
Aa«A ay 760. dnot% 6fxE)>os 8 10 .

>.ai 7 o* 424. fxhyca^m 62.


Xa.div 972. poytQOs. fxoyfgo) vaDrjj 419.
Aan/juja 949. /itoy/«» (>3.

Aa'u77fj9uf 986. fxo 7i>af 6 voxa* 3 ixa 740.


Xfnroj 80. 166. fxoxoXvxos II24.
Afi/yaArot. 108. ftovvaf 1 19. 194.
A7 mv 148. IS*. 44«- 49*- 545- TtTQtyOTSS 113*. jftigtot
Aijynv 713. 1139.
Xi-/a»»fniu| 1007 , •
97 $.
Ai'Sa{ III*. flV%V\$lAOS 1 1 IS.
Xird* 894- fluxes 97 6. \
Aoifo) %nrdti 364. 976. 1040.
Adxof 1I24- 47 -

Ad?>I 269. xuAA>f»a*«i {97. filj. pvqwt 9$$.


'fcyjaoAf <74- yavraf poyefo) 41*7.
AiIx»o* 97^- 978- 10 J4> vavr/Aor avij? 93$,
Mata 263. viteSoj 407.
/Aaua^af l6g. vfura yaiifs $96*
[xa*tA*i 8 * VHX05 lOg.
pa?aivtrtai 814* *000. IO34. vn<&< 89.
980, if Jmv $ 8 ,

[Aax **? 01 dxoSitf *3*’ vft^ffra^HV 737 *

/AtJeeSaf xoironx iooy. Vf^/Aff 7lt 7HElU.lvy 1014.


fAHortqos 43. vifxouffro* 173.
yovarwv 637. v»f vfft/a 1033 *

fuAawiffitaf 804- f«Aav«y 836. dygidfos 918. oixovpa) 970.


ft(\i 3 »a 1039. wjffffaJoi oyviUif 982,
jiira/3A/»«v 186. VMX^Of 6l.

furddfoa 1004. Vi^trot 1038.


jMravaarijf 457. voltes 1104.
/atTaaaaijHv 383. vo/ao* 1027. *>fyo?0 1029.

^fTa^?fvo« (Centauri) 509. Ndror 331. 356. JSfc 4 ° 3 - 418-


/»iri(d?M 573- /“•T’iojav «?»•*» 794. 429. 435 jo* 63O. 7 S 7 - 793 -
-

^»ro»«>fivdv 1064. 882. 887. 897 - 937 - 933 - No-


ptTBX OV 173. rot <ivr<:>«v 301. Minos J88-
ptrattffHaifiif 31. vvxrfyov I02|.
(A. 4) adf

Digitized by Google
.

INDEX
ap<pi\u % if 747- aarrql*t 699. oj?* ovp»t vtdr if 49. 184. ax?n 50. 59.
X«*n 40g. ua^agti 333. 469. XVTfO* 502.
iov<7 CX 453. 583. OUgUVi* 470. Ob?<0* 279*
nafXfXH+is IP9. yaX^vouf 765. ’O<p<ot»x®* 74* 76. 83* poyegos
axoriti 977. fn^ar* 3O4. 577. 66$. 667. 724. ’O <J>iovx*ot
vwSbff 328 * Jjuoi 488. yovva Xxpiouyc** 52 1.
v«X«*»7 * 39 *• 82. 86. 578. 665. noAvra-
9*3- 668.
aartfp 20<>. oxtecrSaf IO7O.
oy^* 749. 193.
oidaivny 909. ®X»i 1069.
oioSrv {$. 0y<0* 1027.
1006. »aiY«v 1 107. /

'‘Ciorof 31 1. ri7*o /tfro# 598. wrf- vaAiuntTh IO32.


691. na\t\og 90 f 54*
o4Xa(Vtv 67. 7raX/vc*$>0f 452.
OxXd£ 517. ^aX/99^^ 347. IOOJ.
©Xi'yo* 42. 87. II5. I95. 264. Uavontj 658*
399- 733 * 7i3fAfx>jv/f vi £ 189*
oXoXdywv ig^fxauvf 948. Ttavut/d/^ 649.
OMY*?** 379- irbinos 92 1.
©j^Xbafy 178. fffljiroivov 128.
o/u/Xadov IO78. rtagd SqtivfaSaf 224.

«J*‘XX>f 997- n<xg*f$\d$W 533 . v


©v(«a^> 1$. fxvglov 761. nag&S?Lt/3 f<T$iij 993.
ovo< 898. *0 vox voriof 9 ^ 5 . *a?CKxX/vf?$o| 2gl.
onXuf Vttttcio/ 487 . naga/x\*(3 t 95 aj 537*
ojroaruiof 739. nagaTtuvtvSaj 543*
onn*i/xof 568* napaf^/nav 427.
ondgt) figfoovea IOgl. 375.
df&?*vov 948. nag^XdJtfv 3^8. 52J.
346. waj»>fA<a 88 X.

'Oy»<» S7J. 27,. jii. 599. <Sig. nagiogicynor apolo 600.


691. nrtgd ngwra^OgviSos 599. ria?&vos 97. 1 361 491. 546. aV
ay^X*j opv/Swv 1094. X*/u- WAAoi/ua 597* 606.
»aTa/ ij tt’vaA/uf 942. d?v/2fo* nag^vuf 608.
274. itagoirtgos 306.

ogxvfyos i* 33 -
nagaivav 34. Tutgara 280.
xtXariv 74.
®?X<^°* XO25.
rrtXzyos 7ii 7tTafAtvov 288.
6 <r$gav.f<5 $af 95J.
7stXa>?ov 57. ntAw? 205»
drXluy 42 8 mgdrti 21
8 .

ou?akd* vfxfatyttvof fi/f& xJxX^j ntgtaytf 688-


474 * negt/SdWfo^af fif,
nrgi*

Digitized by Google
.

/ l

'
\

VERBORVM.
mgtfigl&a v 1049. »oAiAw7o/ 1 058.
v 79°» woXcyyoiho# *
n oXvggo^toi av&gv-
Mfidctdttvaf 1096. ffO< 412.
ntgrivotyteoSaj $76- froXOf %u*Xos 847-
ittgniyiis 4OI. 7foXt.’<j*#7rrof Booarifx 136.
337* TioXvrfiyify ’Ayyw 604. cf.

frffixXii’fff&af 88 • nofx^oXv^ 98^.


mtfiuXt&a'Saf 287* novSivUoj 82 .

1H5- ndvrof rJyJt 152.


109* i?o?)s 1 1 20.
nff4/uii%(ros 250. noffadaiMV 756.
»f£><7TX«;f [AVXVtSfAOtO 1 Ilf Hora/Lio* |58. TroXt/xXcti/frroi- 360.
ntgtoxtnrt o&af 1 99* 589. 600. 728. nugpjoglaj jTara-
MfivufTrrof 213. 1 f»o7o 634.
ntgivntvdtiv 1122. nandly pivot Spiff I090.
«*«£> 4 ?WAAmV V^O 766. / norvioj ’
norvia Aaav 1 1 2.

ntgi^rgi^ta^af 43. 5^7* wyivo* xarax^/ff 1044. 1 047.

m?ifr<pa*y>j(Jdv 35 *• ngo/SoXaj Noroio 239.


»#?<WaA«* 828. fffy<WAAfa&q ngoHvXhJtoScMf 1 88.

215. 330. 693. llgoxvmv 45O. 595. 690.


7tt?tT{fAi>faSaf 50. ngojunov nav 737.
fffyiryoxaciy 815. IIyoryvy>yr>iy 138.
7tt(?iT<?OfAtftV 86l. ngo^igUrtgos 177* 240. 32f.
lltgotvs 249. 484. 683* 687* 7*i- ngv/tvoS rv 343. ffyirpvij&fv 34&-
»/r»»Ao* 271. nvyovotos 89^-
v

Ft($v\ayfAfvos d»*)y 762. nvyvvvSuf IO38.


nyjSJXto/ J5I. 368. nvglfivTor, 983*
nufaSaf 416, ntXitvpevtf vtpdXq m/yiXaruw*}* 1040.
1014. gaScxfxtyt, 889.
fl/ffKVOf 39* (pjyvvSai 814. 817.
n<^awa*«v 4*1- gCos iantgios 85^*
»Aar«/*«v 99 >• vvpos 927.
llXiliato 355- «odj. logf. QCmg to%ov 301. 621.
nAoo* w?*oy 154* e&gicteiv 332.

nytvuuTtof 785- 2«?<« J3J. 340.


no* 1089 * mXtitui itxonnvit 78. nifttfa 471.
noixiXos 328- nof*/AA«» KOOI . not- oXiytf *fgdfaui 73J. 778. ifixOMi
«/XXcff Duf 822. .a 733. dfropi,* 781. 800.
wo*of 939- nr>j *a9a?ij rt 783.
7ToXo< *4- .iftua 10. 71. 170. TtTuy/jLhai 3.33,

TioXXot 41. 87. 16$. i8g. 355. 316. ftvaAiov xhjuuvoi 410. 461. 760.
6 43- mf/iMuvm frfici 6. 267. «Jfa ;{8I.
noXw/Xctyjs 1 100. fttua.pa 42c. rtTV/pti* 757.
BoAvxAavaro* |6o. 2(<fdwo. 44.

( A } ) ouag-

Digitized by Google
INDEX
exayS.uo'f 281. ro»u«» rfyd^oev 1003. to\vt9 af < 8 -

c %tnas 1126. i
251. 382- $$7 - 839- 863.
ayUnrfaSuf air (gas its Iviavrov It. TaCjot 167. 174- >77- 5*5- S49
1
CXIOftV 600. 7 * 3 - 7»8.
oxi'XX^ 1060. 1063. rftvMV 280. 361.

exonoi 8 } } - 883 - r t Xx j 1- h y aaufijv 18 . 3®-

c%tgr o«v 1133 - rfAdStiv 79.

cxoAidr Aydxuv 70. 1 87 - TfXXfjSu) 28 J. 382 .

Sxoywto* 85- ovWXAcxv 304. 307. TtU-.Hv 404. $02. $2g.


506.
403. 438. £»oym'ouxs>r?ov rfruyjofvo 12.
621. 643- 64k 66 7 - r/ifya 1037.
1120. th 6l. 80. 343.
#xwAijf 958 * rrwnr I $2. 292.
47 - *9 - auxry ‘1 698 -
Tiivylrti 263.

ottiVhv 1024. *i'<ua anifrv 1024. r< 9 of dyw 9 f* 960.


cmvSii? 984. rna'j»fj 9 of -xTtgCyiQzi 9 * 9 -
aitiiot 1024. r<ruex«» 418-
onoSi^i 985 - , 0 3 f- T0o>) Tadyojo 322.

o*ojc!i»l* 389 - To?fuT»jj 306. 400. $°6 - 55 < 5 - fi?J

OTuity. >1 Vm
84 * -
685 -
cto Xctypos S ‘03 966. Tojc* 301. $06,664. 66$. 673.
ortiAaetv 962. 1027.

eraxvr 97- rf</A<*ro* 8 16.


erf poBoj 973 * r?<$V«v HJ2.,
£rf?dn>t 26}. T?i 7tovs 983 *
««*'»?•
2r^o»«f 7 *- 74 8*- 571 -
-
1060.

X^ivof S 74 62 f. 660. -
rponnco) $28.
= 3 3((fe 74 . 3 ? *•
<
S 00 - r?opC 3 f«v 2 7 * 2 *7 *
er>t?tf«»
IC 3 I - -
orlx*s ryoxoAo* nff<yX>)v>r 476. rfox J
* 9 1, Xrioy xt-X/vdd/xfvov $30.

orfotpaAiyl 43 * ryd$<x» 948 -'

cry£><p«5 10 J 2. TV 710 VV 17 *.

euff &»jAciuf 1068* *To*r 173.

ei;/o<pdfi» 9 uf J 93 - rJuVoghrtaf vMtaiaj 267.


363. “Toyyj 444. o{9o«/»t $19. 594-

euvaWyXf 9 af s6 1
ff • 602. 611. 661. i«yc!f 692. t»-

ci/»a»TOX<jo* 1 ° 5 °- 9 o 4-- 697.


cdvdfffjoaf d»ou?awo» 34 $. 'Trfyoxdoj 283- 389 - 392 . 39*-

»uvdyx‘»* a *i 1, I
$03. $ 48 .
693 .

cvn/vufl r,Ak[i 68 2 • ,
*TJ»? 399 -

c^ifKOai $26- . viaig pluuia) 787. 83 <- 839 -

• f«j{ I 064 - gnov 8$ 1- 87J- 904. ix Aidi

»X‘ V0 * I0 4 f-
*?<*Ada *v« 10$ I. 936.
Aoxoyi l0 57 - *o6a> dtrui 804 . 831 .

inrj'

Digitized by Google
&

VERBORVM.
*
7 Tarux*vcv oi*v ho v 4 87* 524. foAAia'ftv 334.
JTTf £»gU£»f? 3 of 1060. f oraAia 33*.
867. f U»n /3a?«a J<»jaW 9^8. tpn\n<H
vn9 C6ios 82 7. 990. IOO). fwv.fr icotf.
unf^-rara youths 498 * $a>*. (para 90.
jnoj3 .jvx<x 42^. XacTflV 697.

> 7*O<J«fX 05 8^6. %aXaY»f *041.


-S 42 . %*Xt 7ios 879 *

Jwa«H o#af I94. %ayo*of $94*


V>tQ*\i,K33 aj $22. %jr/«» 9 %( 7iaos II26.
Jno*t>nr«v 950, %*,uJv atn/ayaqo/Aevof 793. x«*
VTfoXsi/KUlvtOfhlf 927. /uwvo^fv 995*
v7to9ttinrt7^uf 96. X«X<Jwv 944*
CnovTytlpfvSai 73. %{\us 268.
w 7Tor^x wv 1015. XF?7JUJI 919,
vnoryoffo* 1009* XnXuj 89. 232. 438. jjx. J4«.
t! 7 ioi/aa v/oi 1
}4
* 2 4 J* 607. 6«*. 619. 626.
vno$GU*fo 5 ai I|0. pt»)» 1021.
L 7fO$V\TOj AtOS I64. 5C$a uaXdf 992.
l

uffrtftftv 789. 795* X/o* 638.


v 7ictiua\os 144* ** I J' X<«v woXX>) I08g.
vjsoisv 26. %?lof • *<**'« %p£of 343.
<£jt*vf<v 148* %va<* oKiyvi v6jltos 393»
<patvta$af 2
J5*
* 89 . 3 27* 3“8* X^aSaj 320.
<llns 157* XVTW 983.
Oir»>i *92- 898- 9°S- 99 6 - s^o'Pinv 962.

Iptf&fU 114- wx*avo* . Jdw? wxf avot 7 337. * 04 *


<F»j? 664. 553* *4 ?<xt<x (JntavoC 566.
$5{yyfoSaf 966. iCqyoos 633. >Jwo/ 675.

f 9«j<Sf»io/ 961. *>Afv/»f aif 164.

f i/v«» Jttfor ^8/vov


. SI 4- j/uo* ’Olpiou'xeo/ 488-

fXof i!»dx<u 999- ai^aj imnagntot $$ 2 .


f Xoor IC08. cv^cuo# a^or^ft/f 1073*

fo/vmrr 39* fiovXvatos 82S- 1 1 19. ivnsffy


(foivlateoiaf 798. 887- « 1002 UQQTVlttOS IO53.

foyoror 1113* nXoos 154*


four a^t«»»vdv 78 ^- Wf*OV 1076*
f^aS’tffSuf 374. ’«?<'»* 2}2. 323. 3J8. J«I. 588.

f . and ffrvoi nvaf 4II. 636. 646.' 677. d&poos 31a.


(pfovgas 326. {JXaror 754. fi/ftyyjjr jig.
f oXa koAmwv 963. 1025 * u;u(o3af 1124.
fvXa'rrtjSaj 48 - wX?a«v 8S 1 -

•ww.
INDEX
\

Digitized by Google
,

INDEX
L ATI NIT ATIS POETICAE
IN'

CICERONIS, CERMANICI CAESARIS,


ET

R. FESTI AVIENI ARATEIS.

Lifera C. delignantur Ciceronis Phaenomcnorum fragments; litens


C. P. ciusdcm Prognofticorum fragmenta; romano numcra
frogmtntarum ,
tirabico numeral vcrjiium; liters G. Germomti

Aratea Phaenomena s
litcris G. P. e 'msdtm PrognoftiCa i litcra

F. Fejli Avieai Phaenomena ; literi* F. P. ciusdcm Prognodui.

Abruptum flumcn G. 48. aeuum geminum F. 27.


iblurdus Conus C. P. IV , 3. agere fidera G. 3 58 *
acerba laborum F. 189. agmina monftri F. 144.
acredula C. P. IV, j. Ales nuncius fumrni louis C.

Actaea (ratio F. P. 69. XXXII, 294. pennis (lei-

actor agendorum F. 20. lantibus G. 597.


admifeeri in vna parte C. IX, a. ales cur fus. v. citrfus. Sonipts.
adytum ParnalTeum F. 71. Altum ( pro mari ). Eoum F.

aequarc diuortia lucis G. 8. 9 1 4.


acquor occiduum F. 753. alumntis grants G. 167. alum-
aeftuare. ignis acfhiat memo F. nae aquai dulcis C. P. IV, 1.
155 . amitlus ccncbrofi noflis F. } 5 .

aetheriae aurae G. 520, amor proprius F. 20.


acthra rutila F. 44a. amputare F. 985 .
anas

Digitized by Google
LATINITATIS
anas laripcs F. P. 3 5 8. Auftcr. HamcnAuftriC. XXXII,
Andromeda requirens cpulas 10 pulflat aequor 66. Spi-
horribiles C. XXXII, 414. ritus fummiAuftri 101. 184.
anima. ftos et flamma animae Aufter rapidus G. 392. Au-
F. 1 a. Ari infani 326. glaciates 478.
antra dofta F. 491. auftralia Habra F.824.
Aones agri F. 66. axis Phocbis violentior G. 149.
apluftria C. XXII, 1 . Argoae pup* vmbrifer F. 62. Lycaonius
pis. G. 544. Speciofa aplu- F. 952.
Aria facrae puppis G. 484. Bootes- larga cum luce C. XXXII.
61 1. 394 .

aptus nod is caeleftibus C.XXXII, breuis Cynofur* G. 46. Caflie-


243 . pcia G. 194. breuis lux. G.
Aquila. vis magna Aquilai C. 2 89 .

XXXII, 37a. Bruma cana comas F. 613.


Aquilo. eius alae horrifonae C. caecum carmen F. 927.
XXXII, 1 3. aurae clatifonae caelum, culminacaeli C.XXXII,
86. 280. Aquilones infani 113. caucrnae cacli XXXll,
F. 116. Threicii reperunt 152. lumina caeli XXXII,
Habra F. 401. alta. Aquilo- 390. 405. caelum rrahitiidc-
nis F. 995 . ra G. 18. caelum pium G.
arbor ratis Argoae G. 6 1 3. 270. inclinario cacli F. 30.
ardere. maturis ariftis ardet mi- Caerula C. XXXII, 142 vada
nus G. 96. ardere Phocbcis G. 15 3- freta G. 310.
in armis G. 5 48 . calere. Mars calet F. 372.
ardor mapcc humeris integer Calpetanus gurges F. P. 296.
G. 76. .'uanuir G. 385. Camoenae F. 72. carmoenalis
A rgacus gurges C. XX XI I, 423. Hippocrenc F. 496.
Argo conuerfa C. XXXll, 3 3. 1 camuri protractus F. 429.
armamenta nauis C. XXXll, Cancer aeftifer C. XXXll, 320.
*
97 - Canis rurilus G. 341.
ars Palladia G- 513 - carbafa dare ponto F. 69.
artus aetherci F. 45. carmen caecum F. 927.
afeendere ( de fteliis ) G. 184 . Callicpcia iacryinolb requirens
316. gnatam C. XXXII, 442.
aflutae frondes G. 337. cafliis XXXII, 369.
luminis C.
aftra liquida G. 366. materna care C. XXXII, 304.
5 54 - aftrorum cuftus C. cauda fpinifera C. XXXII, 178
XXXII, 163. notiilliina G. 59.
Athos G. $74. cauri F. P. 148.
auerfus. ratis auerfa G. 347. Cecropii agri F. 66.
aurirus Lcpus G. 340. ccdefc. figna ceduntC. XXXll,
aurora humida , praenuntia fo- 3 36 3 5 i.
.

bs C XXXll, 6j. Ccphci coniux ct domus G. 1 84 -

Ceres
.

\
INDEX
Ceres fuccifa F. 398. corpora (pro corpus) C. XXXII,
ceruix. a tereti ceruice reflexum 43 5 .

C. VIII, S. ceruix languida Crater tortus G. 426.


G. 37 -
3 cedcrc ratem ventis, femini
Chelae corpore obfeuro C. terris G. 4- opus arcaois
XXXII, 39 3 * Muds G. 441.
Chius defixa in Aegaco gurgite crcpula vox F. 325.
C. XXXII, 423 pacaca G. Crellia tellus G. 32.
64S. Cretacus maritus G. 5 34.
chorus anni pulcher F. 37. culmen orbis transuerfum C.

circumflecrere ignes F. 5 5 . XXXlI, 307. culmina cacti

Circus candens laeteus C.XXXII, 113.


248. currus Phocbci G. 621.
ci rhaampla patefeit F. 7 S. curlus interior -C. VI, 5. legi-

clamare. ortus clamati G. 291. timus C. XXXlI, 2 2 5 . ales G.

clarare C.XXXII, 6.107. now 130.


ligura C.XXXII, 166. prim- cuftos aftrorum C.XXXII, 162,

ordia aeftaris C. XXXII, 39 * cuflodia infeia forrmi F. 1 8 1

dinatus C. XXXlI , S 3 86. - dare carbafa ponto F. 69.


Colchis perfida G. 529. dcelinare oculos F. 171.
collucere datum C. XXXII, » 08 . dcclinis G. 31. v. not.
coma flammea F. 81. dccliuis G. 31. 61. ordo 325.
commendare corpora terris C. polus F. 62.
XXXII, 43 s. decocti flores F. 738.
condere ora fulgentia G. 43, deducere carmen G. 1.
conficere linus C. VII , 3. deferre fidera C. XXXII, 371.
contorquere currum C. XXXII, defluerc. via defluit F. 9 l 2.
'
61. Dei inftciabiles F. 31.
conuerterc curriculum C.XXXII, Delphini viridcs F. 309.
264. lidera 36s.conuerti or- denfus. della longe denfa C.
be C. VI, 5. conucrfa pup- XXXII, 9. ligna denfa 241.
pis XXXII, 127. A.rgo 133. dcpcllerc. depulius lumine fu-

Fidcs 42. pero C. XXXlI, 374. 379.


conuexa Deorum F. J4. dcpulfa fagitta 382.
conuifere ( de flellis exorienti- defecate G. 483.
bus) C. XXXlI, 3 52. dedituere vilus G. 216.
Corona dclapfa C. XXXII, 351 . dcrergere fidera C.XXXII, 246.
ftellis diftinfta 3 5 3. Dcucalioncus orrus F. 2 1 g.
Corpus pennatum C.XXXII, 54. dextra mendax G 36.
fetiferym 59. obliquuin 102. didu&us G. 187.
patTus
rabidum fquatnmofuro
1 1 o. dignare C. XXXII, 34.
143. plumatum 220, clina- Dis niger F. 95.
tum 259. anhelare frigus de disiiccrc fidera F. 610.
corpore 58.
dillin.

I •
Digitized by Google
LATINITATIS.
diftinguere formas C. XXXII, cxiftere. cxiftit clara Sagitta C.
161. curfjlis 265. diftinctus XXXII, 471.
ftellisC. VI, i. cxplicare orbes G. S 4.
diftiucla ft ell is Corona C.XXXII, falcati morfus F. 1 1 88.
'

3 5 3. t
-
falli. vcftigia falluntur G. P,
diuerli pedes C. XXXII , 24. I, 1 7.
diuidcrc menl’em G. 77. ac- Fidcs clara Cyllcnia C. XXXII,
quali fpacio noclcmque dicm- 3 8 . conuerfa C. XXXII, 4 2.
1

que 493 . findcrc acchcra G. 2; 3.


diuices vndae G. 235. fiamcn Auftri C. XXXII, 10.
diuortia iummi mundi G. 231. vitale 117. ftabra auitralia
gcmina alternac mctae F. F. 824 .
168. flamma trcmula C. XX, 3. ani-
donurc nomine C. XXXII, 2 2. 1 mac F. 1 2.
caelo G. 33. polo F. 443. flexile lignum G. 676.
'
Draco tnruus C. VII, 2. flos animac F. 1 2.
dux nofUirna C. VI, 1. fiuftus cani C.XXXII, 71.
ebrius. ftella cbria ftammanti fluentum (pro mari) F. 87*.
rubore F. 272. ebria lana ve- ftuitanria rerum P’,.23.
ncno F. 3 47 - Flumcn abrnptum G. 48. •

ederc principium'tempeftatibus focae F. 666.


F. P. 60. fret a caerulaG. 3 10.
cduccrc ortus ftammigcros F. frigus tremulum C. XXXII, 67.
126. frondcs affutac G. 337.
efferre fe in culmina cacli C. frngipari vultus F. 1054.
XXXII, 114. fupcro lumi- fulgor duplex C. VIII, 2. exi-
ne 350. magnis lucibus 434. mius C. XI. medius G. 279.
461. eflcrre radiacos igncs ftilix raua C. P. HI , 7.
G< 49 *- Fulmcn trifulcum F. 220.
elaplus dc terra C. XXXII, 2J. Gargaron G. 575.
enlis vefanus G. III. gaudere liderc G. aii.pundere
epulac horribilcs C. XXXII, G. 264.
414, nitcnccs Ocnopionis gcminarc. aeftas geminatur G.
426. 1 so.
Equus. vis Equi C. XXXII, J 7, geminum acuum F. 27.
F.rebus F. 30. 2 1 4. guttur tremulum C. P. Ill, 9,
errarc. Orion errat. C. XXXII, Hacmus Candidas G. 574.
367. haurire fontes pedis iflibus G.
Eft (pro licet) G. 233, 2 1 9.

cuolucre curfus C. XXXII, 234. Helicon infpirat fe ab antris F.


exaequare fpatium lucis cum 76. Aonius F» 489.
tempore no&is C. XXXII, hiarc lucra F. 668.
S28. hiems furgit ponto G. 268.
honor
8 ,

INDEX
honor.! ferunrur ftellae fine' ha' infaruratus odiis F. ig\. »
nore G. 145. a 10. honorem infeius cafus nofturni F. its.
infunderc. rebus F. 43. ho- inlcia lornni cuftodia F. igi.
nor flammarum F. 1 5 * •
infeius falls pifeoli F. 368. in-
Jiorrificus iitus C. XXXII, li!. feia nerui fagitra F.690. inlcia
holp.it us inlanis Aquilouibus F. domini 691.
116. infequi C. XXXII, 3 $ s.
Hydra foccunda G. S 3 . inlignia caeli C. II, a.
Hyperion, orbis Hyperionij C. infociabilis. Dei inlociabiles F.
P. I, a. Hyperionios Nepa 3 i.
F. SS. intcrlucere G. as a.
laeerc ore querelas C. P. IV, 6. inuifere lumina caeli C. XXXII,
ignem exiguum C. XXIV, a. 405 .
mediocre lumen C. XXXII, ire in aftra F. 3.
51. iacitur ardor C. XXXII, labi C. Ill, 1.

11 a. iaciinus radios de lumi- labor, accrba iaborum F. 1 89.


ne noftro C. XXXII , 3 1 3 - Lafteus circus C. XXXII, 349.
iaftare radios C. XXXII, 4 S 8. orbis a86. Lac candens F.

ignis exiguus C. XXIV, a. 942 .


fedet menro G. 5 7- ignes in- lacunae caecae C. XXXII, 438.
occidui G. 64. languere. honos languet G. 75.
ignis conccmcior G. 313 - iuftus languens aftrum G. 345.hu-
F. 5 ««• guida ceruix G. 337.'
ignorus. Arfti ignotae fluflibus latClccre. Equus lacefcit C.
G. 63. XXXII, 38 S.
imago rudis G; a r 6. Lariae mufae G. 1$.
immodicum aftrum F. 719. latipes anas F. P. 358-
inccndia aeriae flammaeF. is a. Lcdaci iuuenes G. 5 3 7.
aai. aS3. 354 . Idaeae Tro- legere vicina Boreae G. 357,
iae F. S8S. lentifeus C. P. V, a.
incentor carminis F. 1. not. Leo. vis torua Leonis C. XXXII,
'inccptor carminis F. 1. 3 »». 370 .

inclinatus ad flamcn Auftri C. Lepus leuipes C. XXXII, iao.


XXXII ,
1 o. inclinatio caeli auritus G. 340.
F. 30. iibrare veftigia F. 1 9.
indignatio ponci F. P. 6s. ligare Diuos G. 179.
indigus fidcreae facis F. aja.
limina lupcrum C. XXXII,
ignis iufti F. 512.
• 8 5•
inholpica aequora F. 314.
innocuus. vngucs innocui G. liquidus fplendor G. 4a. aftra

liquida G. 366.
317 .

inocciduus. ignes inocciduiG.64. lumen paruum C. XXXII, 164.


iufnnus. Auftri infani G. 326. folis autumnale. veruuma 87 -

inlinum profundum F. i * S - luperum 3 SO. 374. lactum


4 5 8.

Digitized by Google
f LATINITATIS.
4 lumina Aurigac 464.
5 8.
mons officiens (ignis C. XXXIIr
lumen pro oculo J 1 5 . 344 -

Luna pernox G. 19}. of licit li- rnorbi foluentes corpora G. 47 j,


deribus G. as 9. Lunae 0A0- mordere mutua confortia F.
nae ICTces F. P. a a. nitcfcie 935 morfus falcati F. ufjg,
.

pleno in cube F. $ 1 4. mulcere acrhera C. XXXII,


88.
luflrare luce caccas lacunas C. flaminc vital! 1
1 7.

XXXII, 4 * 8. multus F. 451.


lux l'upera C. XXXII, 364. ro undus fuminus G. 331. pr J.

459. luces clarae50. 367. migenius F. 13. reparabilis


lux breuis G. *89. pigra F. F. 914.
659. luciparens nox F. 854 , murmur minitans C. XXXII,
Lyaeus viticomus F. 70. 7 '.
Lycaoniae vrlae F. 118. cho- Mulae Latiae G. iy. '

teae F. 14 3.
Myrtoae vndae G. 1 5 8.
lympha tenuis G. 1 5 *• myflica rupes F. 491.
machina mundi F. 5 6 * cacli Natura fedina F. jo. inuida
906. veri F. 1388 .

maudare femina terris C. XXXII, ncgari F. 487.

4 1 •
Ntpa. magna Nepai C.
vis
(

manus patulae G. 186. XXXII, 3*4. 4>9- Nepa


inarjo fuinmae noftis F. 697. Hyperionis F. yy.
anarmor ( pro mari ) occiduum Ncptunia prata C.XXXII, H8*
F. 644. 1 1*8. F. P. 1 4j>. Nereus inimicus G. 406. Ne-
medicator F. a 16. reides almae C.XXXII, 446,
medicina audax E. a a a. nefcius. (igna nefcia falis F.
meditari pluuias G. P. II, IS. * « 4.
medius G. 879.
fulgor nigrefcere (pro occiderc) G..
mendax dextra G. 36. 608 .
mentis fenefcens F. P. 1 6. notialia nubila F. 551.
Mcrcurialis Lyra G. 877.
Not us. ima Noti F. 99 y,
mergi vnda ( de ftcllis) C,
XXXII, 381 . F. 668. nouiflima cauda G. S').

jnctiri orbes C. XXXII, 331, Nox aercrno curriculo inuifens


micarc fublime G. 37. C. XXXII, 189. tranane
minifteria pigra G. 393. fpatium caccis vrnbris 3 3 8 .
tniferabile fidus G. 616. hibcrna 64. atra G. 390. in-
miiTor fagittae C. XXXII, 84. fcftaG. 508. fuprema G,
inuentum longos in an- 309. madida F. 5 8. tetra F.
tnictere
4ja. picea F. 673. caerula
nos F. P. 47.
tegmina xioftis F. 673. mat-
modulamcn celfum F. 9. go fummae noftis F. 697.
Moerens C. IX, 3. amitlus tenebrofi not! is F'.

moles primigenia F, i 3 not. 3 5. nox luciparens F. 854 .


(8) m*-

Digitized by Google
}

'

INDEX
numerus celil modulaminis IX , 4. cacli in parte re-

F. 9. fedit C. xvm.
Numen. Numina. G. 16. 164. partes nofturnac C. XXXII, 284.
obitut ( itellarum ) C. IX, 2. palfus diduftus G. 187.
*
obltipus. obftipum caput C. pallor mundi F. a 1 ,
Vm, S not. patefieri (de terra) C. XXXII,
obtegi (dc lideribus pro occidi) . 3 7°.
obtegitur depuifa Sagitta C. pater primus F. 5 fq. aeui ge-
XXXII, 3 82. mini F. 27.
obtutus agiles F. 1039. - patraror proprii amoris F. 20,
obucrtere naucm C. XXXII, patulac manus G. 1 86.
IJ2. par pelagi G. 401.
occiderc in frcta G. 342. pedes diucrli G. XXXII, 24.
occiduus Phoebus F. 32a. oc- pdlerc. vis magna Aguilai pcl-
ciduuth aequor F. 439. 753. liturC. XXXII, 372 pclle-
marmor F. 644. rc luminc'C. XXXII, 467.
Oceanus fonorus F. 4 1 7, Penates puri line crimine G,
loculi truces C. VIII, 3. i°8.
Oenopion C. XXXII, 426. pendere. pendens manus in ver»
oflicereHyperionio orbi C. P. bera F. 191. pendere infano
I, 2. dc Luna G. 229. cf. profundo F. 3 1 J.
Luna, Mans, penna.pcnnac gcminacC.XXXII,
Olympus fuperis agiratus G, 68 tremebundae 88 penna-
S-75, tum corpus C. XXXII , 54.
opacus. tenebrac opacae C. penna lata G. 279. pennae
XXXII, 450- Acllantcs G. 597. pennae
orbis. orbe breui conuerti C. lidercac F. 636.
VI, J. fignifer C. XXXII, penf* fororum F. 219.
318. laflcus 286. orbis caeli penfarc vitam fidere G. 91.
conuexus C. XXXII, 3 14. pcplus nofturnus F. 936.
Orbita 1'oiis F. 6 JO. pernix pcs G. 331. pernices ala#
Orion fugiens C. XXXII, 43J. F. 226. pcs pernix G. 34 i-»
ortus (Itellarum) C. IX, 2. pernox Luna G. 193.
Deucationeus F. 2ig. tkm- perpes fubftancia lucis F. 8.
miger F. 1 26. Phaeton, cius ftfrores C. XXXII,
os corufcum C. XXXII , 96. 147.
Phatne C. P. II, 1.
palans error F. 63.
Phoebus, cius eyenus G. 2 7 3
Pallas doftillima C.XXXH, 302,
applicat currus G. 474. effort
Palladia ars G. j 1 3.
radiatos ignes G. 492. cur;
palma panfa fuppliciter G. 68. rus Phocbei G. 621. Phoc-
Parnaffcus Phoebus F. 6ao. bca arma G. 548. Phoebue
Parnallcum adytum F. 71. condir puras habenas — ringit
pars, in vna parte admifeeri C. lumen tranquillum gurgite
Cal-

Digitized by Google
1

LATINITATIS.
Calpetano P. P. 29s. Phoe- propter laeuum genus C. XXXII,
bus ncciduus F. 322. Parnaf. 37. hunc propter iso. 395.
feus F. 620. Phoebei crinea protencus Draco F. 160. prui-
F. P. 302. v. Sol. nofus 169.
phyl'eteres anheii F. 509. pulfus brumalis F. 634. F. P.
piacula non iufta C. 199. 188.
picea nox F. 673. pnppis conuerfaC. XXXII, 137.
pi&urata marcr F. a 6 1. vencranda numine G. 680,
piger. pigra minifteria G. 293. quatere. quatir prae fe Arilum
pigra lux F. 659. C. XV; 3. Dammam C. XX, 3.
pingere lumine C. XXXII, 161. iubam Cl XXX, quatere ae-I
1
.

aerhram flammis F. 77. thcrias auras F. 488 .

pinus (pro naui) F. 656. radere teliurcm G. 673.


plus, caelum pium G. 230. radium inferre aftris F. y 3.
planta aligera G. 25 J. rapere oculos F. 461,
poena, facies poenae G. 304. rarus in pluuias G. P. II, 103.
poena vivax F. 466. ratio aniini G. 394.
polire fideribus Claris C. XXXII, ratis Sidonia G. 47 .
160. raua fulix C. P. Ill , 7.
ponere vefligia C. XIV, 4. recauum maris F. 1379.
porgere (pro porrigerc)C.XXXlI, recluderc lamina F. 969,
at 1. reflexus a teisri ccruice C.
portare pedes C. XXXII, 26. VIII, 5 .
puppim X37. fe per loca regalisvlnaCc.'ieos Gi a 80 .
caeli 130. gelidas hyemes regula G. 190 not. 467.
G. 488. aquas G. P. I, 3. remulcus F. 761.
faeua tonirrua G. P. II, 104. reparabilis mundus F. 9 4 . re-
poffulcre vnibras infernal C. parator Hoi rutili F. 66.
XXXII, 361. repellerc (de ftellis) C. XXXII,
potis elTc C. XXXII, 439. pot- 354 .
elTe C. XXXII, 106. poffe repetcrc flabra F. 40*.
licet G. 300. referare acthramF. a. viam 74,
potefVas celfa F. 39. soy.
praecipirare obitum C. XXXII, reuifere. ligna fugientia reui-
349 . funt caelum C. XXXII, 336.
praedicere G. IJ.- rex mundi F. 39.
praepandere ortus C. XXXII, 40. rigor antennarum F. 678.
prata Neptunia C. XXXII, 13 8. Romuleum carmen F. 717.
precare G. 137. roftrum voqale G. 437.
preflus duplex palmarum C. rudis imago G. 316.
XIV, 1. rurilus Canis G. 3 4*.
primordia Mufarum C. I, Sal (pro mari) F. 1 1 S. pifeo-
profundum inlanum F. 3 if, fum F. i<>$.
promtus cerni F. 334.
(R a) Sati-
v INDEX
Satiarefefuperaluce C. XXXI], fbhrcrc rationcm animi G. 294.
364. faciatus ftdcrea luce C. pacem G. 401. morbi
pelagi
5 8 8. folu cures G. 47a.
corpora
Sagitta dcpulfa C. XXXII, 38a. foluere carbafa raalo F. 677,-
vacant iniflore XXXII , 84. forderc obfeuro lumine G. 210.
fcaeuus. vcftigia i'cacua G. 69. fororum penfa F. 219.
icaeuum omen F. $99. fonipes ales G. 206.
fcandcre coetum G. 686, Olym- fonorus Oceanus F. 417.
pum F. 114. fpargere nubes G. P. I, 2.
fcitus aracor G. 1 3. fpatium diurnum C. XXXII,
Secare Neptunia prata C, XXXII, 6 ?.
128. metas Capricorni G. 7. fpicum il lu fire C. XV , 6. fpi-
latcia transuerfae Andiome- ca plena G. 96.
dae G. 460. aera F. 511. fpirarc flammam rabido dc cor-
acthram 543 , pora C. XXXII, 1 10.
Sedare curriculum C. XXXII, fplcndor liquidus G. 42.
* 25 . flclla longe denfa C. XXXII, 9.
fenelcens menfis F. P, 1 6. crirtita G. 86.

feprem Triones C. V , 3. ftinguere C. EL, C. P. I, 3.


feries viuendi F. 359. flipes radiatus C. XXXII, 39 *•
ferpens Ophinchi F. 435. fubflantia petpes lucis F. 8.
Scrpere tenui cum lumine C. fucciduus. genua fuccidua G.
XXXII, 95. ferpit candens 74 .

Circus XXXII, 248. fucfccre C. XXVI.


feruarc ignibusaxem G. 64. fuflicere res femine F. 28.
fibila ora Draconis F. 160. fulcarc aequor G. 45.
Sidonia racis G. 47. lupera C. VH . 2. XIII, 1.

Sidus lafium er mifcrabileG. 75, XXXII, 19. 79- 335 336. .

Sidus inundi G. 494. fu pc rare lumina C. XXXII,


lilcrc. arua filcnt G. 10. 247 .

fipara conuerrcre F. 761. fura lumine decorata C. XXXII,


liriacus calor F. 28S. 399 .

Sol aeftiuus C. XXXII, 265. furgere ponto G. 26?.. furgere


iaccus C. XXXII, 98. foils rora
( furrigere ) fulgentia (idcra
feruida XXXII, 281. Sol 4 30 .
condir ora fulgentia G. 4 3 * furgere inter fidera F. 253.
ambit metas gclidi Capriconi Tartara. mittere fub Tartara
G. 288. portat gclidas hye> G. 535 .
mes G. 488. Taurus C. XXV. truculenrus
Solis laudes F. P. 2 2 8. orbita XXXII, 103.
folis F. 650. rclcgit acthram Taurus ( mons ). incola Tauri
F.973. v, Pbuebus. F. 65.
fola. flammac fola cuncta co- tegmen latum cacli C. XXXII,

quebaut F. 790. 4. 233. ,239. 346. foliorum


114 .

Digitized by Google
. 1

L A T I N I TAT I S.

1 1 <j. regmina caerula noftis vada pond C. XXI. caerula G.


F. 67 S. M 3,
Ccllus conucrcit fidera C. XXXII, vemens vngula C. XXXII, S3,
366. Crcllia G. 3.2. triftiliima venire in pluuias G. P. I, 13.
G. i S- 1 vcrfare finuofa volumina G. 49.
tempus hibernum C. XXXII, 40. vefanus enlis G. 1 U.
brumalc 61. tempora annua veftigare caerula C, XXXII,
proannis C. XXXII, 3JJ.
tarrores marini G. 190. veftigiaponere C. XIV, 4.
Tethys emittit Cancrum in au- Virgo corpore rurilo C. XXXII,
ras G. S79. » 3*2. candens illuftri lumin-;
Titan exoticns trahit lignum 6. XXXII, 380. procedit to to
XXXII, 343 .
' corporc 392, Laconia G.
Tithonius orrus G. 5 78 . 639 .

rornare orbcs C. XXXII, 304. vis Equi C. XXXn, 57. v.


tortus Crater G. 426. Lto. jiquila. Nepa.
crahcrc figna C. XXXII, 3 43. vifcera F. 3 6.
lidera G. 17, fecum Numi- viuax poena F. 466,
na G. 164. vndac diuircs G. 235.
tranare limina Supcrum C. vngucs innocui G. 317.
XXXII, 1 8 897. 408 cf. vngula vemens C. XXXII, j 3.
tiox. vocalc roftrum G. 427.
trcnuilus. guttur tremulum C, volicare. ftellae volirant C.
P. Ill, 9- XXXII , 1 80. lumina voli-
Triones feptem C. V, 3. tantia 240.
triftis. membra triftia G. 9*. volucris forma F. slit,
triftiliima tellus G. i J t, tri- volumina finuofa G. 49.
ftiftimaforma G. 209. pefto- vomere conuicia F. 32 s-
ra G, 690, triftcs
triftia fetis yorarc. Oceanus non v»rac
Auftri Q. 694. omnia figna F. 1110.
trifulca fulmina F. 320, lin- vox fecreta F. 1 8,
gua F. 898. vuitus frugipari F. 1054.
tucri truculenta C. XXIII, 3 . vfus in hac eft C. VI , 4,
tumultus caeli F. P. 81.

(B 3) INDEX

—(digitized by Google
INDEX
NOMJNVM et RERVM
'
IN

ARATI PHAENOMENIS ET DIOSEMEIS

NEC NON IN
CICERONIS, GERMAN1CI CAESARIS ET RVFI
FESTI AVIENI ARATEIS.

Litera A delignantur Arsti Pbatntmtna; Uteris A. D. Arati Diafe-


»h; Litera C. Cicrronis reliquiae: numero romano indicatue
numerus fragmtutorum Cieerinis, arakica numerus vtrfas ca-
iusqoe fragmenti ; Litera G. Gtrmanlci Aratea ; Literis G. P.
Gtrmanici VregnofUearntn fragments; Litera F. Frfli Avieni Ara-

tea ; Literis deaique F. P. Ptjli Avitni P'rogntftica.

Achilles G. 41 9- a a 4. inter fidera relarus


Aegoceros v. Capricormu. ai 5 .
Aequacor A. JIT. C. XXXII, actas argentea A. 1 1 J. G. 119.
a 8 S- G. 49 '- F- 93 °. F. 3 1 8.
acquor F, P. 546. v. Man. At- Agenoreum oftrtim F. 34 5 .
las. Alcidcs G, 539. F. 38a.
acre* proles A. lij. G. 13*. Alcyone A. a 6 a. C. XXXII,
Acfcuiapius F. ao 6 . gnacus 3 5 . G. a6i. F. S8°.
Pheebi sag. ncpos louis Amphitryoniades F. 178.
ants

Digitized by Google
\ ,

INDEX NOMINVM ET RERVM.


mu F. P. JJ8. cf. asus. Aftraeus, parens aftrorum A.
Andromeda A. 197. C. XXIX. 98. G. 104. F. 379.
XXXII, 413. 436. G. aoo, Arias A. 163. G. 263. F. 373.
F. 460. Atlantis nympha G. 321.
Anguis v. Draco. Attain ides ,
v. Pleiades. Arlan*
infer F. P. 431. cf. nut. teum acquor F. 1076.
Anubis larran* F. 183. Attica Virgo F. 1046.
Amies paftores F. 498. aues A. P. 181. 231.
apes F. P. 440. Augufti numcn G. 33 a.
Aphidnac F..372. aurca faecula A. 100, G. 102.
Aqua F. 84 «. cf. F. 294.
Aquarius A. 3 8 3. oricns 693. Auriga A. IS6.C. XXXII, 394,
C. XXXII, 36. G. a83. 686. 464. G. 1 36. F. 257. 403.
F. 648- progn. G. P. I, 18- axis A. 23. G. 19. F. 86 .
II, 19. J4. 107. v. Fundtns Bacchus thaiami Ariadne, me* .
lot ices. mor A. 72. G. 71. F. 197.
Aquila A. 3 > 3. C. XXXII, 87 - baltheus Orionis A. 231. G.
411. G. 315. F. 694. 332. F. 723. 943. 1004.
Ara v. XburUiulmti. Bambycii Pifces F. 541. 643.
aranea F. P. 44J. cf. d;ax»'0». v. Pisctt.
Ararus F. 473. BafTarides F. 627.
Arctophylax A. 93. oriens 607. Bcllona F. 333.
C. XV. XXXil, 339 - G. 9Q. Biftonius axis mundi F. P. 369.
F. * 57 - Bootes v. Amiga.
Arcadicus tyrannus F. 358. Boreas F. 871 . v. Bofias.
Arctos v. Vrfa*. Bos G. 181. v. Taurut.
Arcturus A. 95. G. 94. F. 370. boues A. P. 3 22. F. P. jao.
Arcus v. Sag it I a. bucula F. P. 381.
ardea F. P. 39*. cf. outs. Callifto F. 234.
argencca aetas v. anas. Calpctana vada F. 102 4.
Argo A 343. C. XXXII, 136. Cancer A. 147. oriens 369.
396. G. 343 . V. 736. v. 689. C. XX. XXXII, J04.
Jafonia Argo. >
G. 146. aeftifer 319.379,
Ariadne. A 73. G. 70. F. 198. progn. G. P. I, 8 . II , 4.

Aries A. 334. oriens 709. C. 38 . 94 F. 379 - v. Nepa.


-

XXXI. G. 333. 337. 699. CanisA. 3*6. C. XXXII, 107.


G. 332. F. P. J33. v. Si-
F. JOS. progn. G. P. I, 1.
rises,
II. 63.
Canicula v. Procyon.
aries progn. F. P. 3 « 4>
Capra A. 160. 6 80 C. XXIII, .

Afcraeac valles F. 300. XXXII, 468. G. 166. F.


A (ini (Afelli) F. 385. v. Pm- 408. F. P. 469. s* 4 .
. ftp*. CapricornUs A. 284. oriens 689.
AfTyrius fuccus F. 346. C. XXXII, 39. G, 283. 679.
(B 4) G. P.

Digitized by Google
• IN D EX
G. P. I, \ 6% II, IR. SJ. Corybantes BiftacI A. 35. G. 38.
78. 1 < 56 . crabroncs F. P. 464.
Ca'Iiopea (Calticpeia) A. 189. Crater A. 4 48 C. XXXII, 2 19.
.

folium 251. C. XXV'llI. crepitacula Diflaeae rupis F.


XXXII, 443. G. 191.2511 1 1 3 .

F. 448 . Cretaea capra v. Capra.


Caftor F. 37?, Cretacum pecus F. 406.
Cccropium bellumF. 373. Curetes F. 112. v. Kovjijtit.
Cclacno A. 262.- C. XXXII, Diclati Corybantts.
35. G. 261. F. 580 . Cygnus A. 274. C. XXXII, 46.
Centaurus A. 436. C. XXXII, adulcer G. 274. F. 636.
207. 450. G. 411. nun- Cyllenius ignis G. P. II, 60.
tiac Euros G. 422. F. 879. 85 .
Cepheus A. 179. C. XXXII, eyinba ThelTala F. Argo.
7 5 7. v.
415. G. 183. F. 440. v. Cynofura A. 36. C. V. VI. G.
'Injiilts Ccpbeus. 39. F. 121.
Ceres F. 284. •
Delphinus A. {(6, C. XX XII,
CctusA. 353 . C. XXXII, 139. 91. G. 320. F. 700.
• -G. 354 . P. 770.

Deltoton A. 23 3. C. XXXII, 5.
Charon poftitor F. 211. •
G. 234. F. 528.
Chelae A. 89.'"oricntes A. 607. Dercia proles F. 541.
G. 88. f’i4. progn. G. P. I, Deucalion G. 5 5 6.
u. 11, 8. 47. 100. v. Libra. Dittaea rupis F. 113.
Chelys v. Lyra. ' Diclaei Corybantes A. 3 5. G.
Chimatra F. 490. 3 «.
Chiron G. 4 8 F. 890. > > Dis (Pluto), ftagna nigrantia
Chium monllruin F. 251. Ditis F. 210.
cingula Andromedac F. 46s. v. Doris G. 659. F. 1 207.
Andromtda. Draco A. 45 C. VII, VIII.
.

cinis F. P. 448. v. anoiln- IX. G. 48. F. 1 38 .


Circuli F. 930. Circulus aftri- Effigies G. 65. v. Nixur. Ido.
ger F. 27s. laftcus v. Ga- torn.
laxia. cf. Atquator, Zailta- ElectraA. 26 a. C. XXXII, 36.
eut. G. 261. G. 58 o.
Cnidius fenex F. 102. 153. Engonafin F, 169. v, ffrxiu
cochiis. eius inuentor G. 549 . ,
Idolutn.
Cocyti tcnebrac F. 210. enfis Orionis F. 72 J. v. Orion.
comerac F. 594 . Eous rutiius F. 166.
cornix F. P. 378. 416. 433, Ephcbus L joinedonciades F.
Corona A. 401. C. XI. XXXII, 647- 832.
409. G. 70. F. 194. Epidaurca Sedcs F. 207.
Coruus A. 449 . C. XXXII, Equus F. 470. v. Ptgajus.
320. G. 428. F.|,P. 389. Ei ichthonius F. 4 1 o. v. Auriga.
417 .
Eri-

Digitized by Google
NOMINVM E T RERVM.
Eridanus A. 35 9. C. XXXII, hirundo F. P, 375.
145. G. 361. v. Fltimen. HoediA. 66. C. XXIV.’ XXXII,
1

Erigonc F. 1113. 468. G. *68. F. 416,


eritheus F. P. 438. hoedi F. P. 5 * 5 .

Europe G. 532. Hyades A. 173. G. 177. F*


Eurus F. 878. v.\Ei?o t. 434 . ; •

Fera A. 422, C. XXXII, 3 II. Hydra A. 444. C.iXXXII, 21 4;


florcs progn. A. P. 189. 376. G. 78. F. 89 «. v. Ler-
florum fenefta F. P. 360. naea hydra.
Flumen F. 780. v. Eridanus. Hydrochoos v. Aquarius,
fences Mufaci A. 217. G. 219. Iafidcs Cepheus A. 179. G, 183,
v. Hippoerene. F. 440. v. Cepheus. .

formica F. P. 383. Iafon G. 950. Eionia Argo


fringuilla F. P. 43 s. F. 756 . '
!

fulgura A. 192. Icarus G. 91.


Fundens lariccs G. 48 >. 388 . Idaeus puer F. 980,
v. Aquarius. Idolum A.63.C.IX. X. XXXII,
fulix F. P. 35 °. 400. v. EaganaJin.A'ixus.
Galaxia A. 4 6 7 . C. XXXII, 245. Effigies.. .

385 G.443. v.Circuli Lac.


. ilex F. P. 454.
galiinula F. P. 387 . Innixuf v. Idolum. r

Ganymedes G. 3 17. , Iris difcolor F. P. 3 7 1*- ‘


.

Gemini A. 147. 4 50. orientes Ifis F. 282.


717. C. XX. XXXII, 32. G. iugalcs aetherii F. 787.
975.
147 4 30 7 1 3 progn. G-
.
- . - Iuno Sarurnia G. 540. F. 183.
P. I, 6. II, 3. 32. 69. 94. 380.
F. 367 . Iupiter. incunabula et altriccs
Gnofia lux P. 1 96, IouisA. 31. G. 34. 39. Io-
Gorgo. proles GorgonJs G. *17. vis regna G. 264. In pi ter
Graii A. 37 F. 124. . infans G. 165. auitor gene-
graculus F. P. 3 89 4 34
- . ris Ccphci A. I8i. G. 184.

grucs Strymoniac F. P. 431. Iouis armiger G. 316. Iupi-


44 J. ter Scruator G. 407. auipex
Haemus n incus G. 24a. F. 2. 1 89. omnipotens F.
Harpaius F. P. 4*. 317. 277. tonans F. 370.
Helice A. 3 6. C. V. VI. G. 377. 406. 629. 791.
39. F. 122. IuflitiaA. 105, G. 103, F. 317.
Helicon A. 216. G. 217, v. Virgo.
Helle G. 528. Lac. F. 942. v. Galaxia.
Hefperides F. 1 80. La&mcdonriadcs ephebus F. 6 4 7.
Hippoerene A. 221. G. 320. Leda. thalami G. 374.
F. 496. v.fontcs Mufaei. lentifeus F. P. 4 58 ,.
Hippodamia rapta G. 1 61. Leo A. 148. oriens 590. C.
Hippolytus F. 309. XX. XXXII, 370. G. 147.
594 . .

Digitized by Google
1

INDEX
S94. F. $91. progn. G. P. Nodus Pifcis F. 8*6. v. Pifcis

1 , 9. II, 7. 43. 73 98. Leo -


Notius.
Netneaeus G. S 4 *. v. Ne- Notus F. 666. 864. v. Nor or.
meaeum ajlrutn. nouerca. nouercales Iunonis irae.

Lepus A. 3 38. C. XXXII. 126. F. 182.

396. G. 340. F. 747 . Oceanus pater F. 166. 906, jn-


Lernaea hydra F. 38 •• „ dex liderum F. 1070.
Libechra F. 6a8. Orbis figniter v. Zodiacus.
Libra v. Chelae. Ocnopion G. 645. F. 11 83 .
licia F. P. 446. Ophiuchus F. *04. v. Serpen-
Luna, progn. A. D. 4 $- F. P. tarius. <

1 fq. i a 1 fq. Lunae duo F. orchilos F. P. 437.

P. 109. Orion balthcus A. 232. 311.


lupus F. P. $ a8. C.XXXII, 3. 10a. 368. 4*o.
Lyra A. a68. C. XXXII, 4 *. G. 332. 3*8. flebilisG. 6$ t.
381. Mercuric dilcfta G. F. 6*3. 7*1. 1170.

069. F. dig. Orpheus F. 6 a 3,


Muia A. a63. C. XXXII, 36. Padus, terrac proximus amnis
G. a6a. F. 58 - G. 608. v. Eridauus. Fin-
mala aurea F. 1 80 . men.
Mare, progn. A. D. » 77 * C. P. 1018
Pallas F. .

in. v. aequor. Pangaeum antrum F. 6*3.


Mercurius v. Lyra. Panope F 1 207.
Merope A. a6a. C. XXXU, |$. Panyalis F. 175.
G. ad 1. F. $8U Parcarum fufa F. a 08 .

Meton F. P. 4 S. pater mundi F. j fq.

mures F. P. S 3 1 * Pegafus A. 205. C. XXX.


Mufaei fontcs. v. fontes Mu- XXXII, 10. 38J. G. 206.
faei. Hippocreue. v.Equus.
mufca F. P. 39 1 * Pelion F. ,888.
Myuthes F. 5 8*. Pelopis perridia G. 161.
Myrtilus G. U8. > 80 . 18 a. Peiufiacum littus F. *8*.
Perfeus A. 248. C. XXXII, 30 .
7°4.
Ncmcaeum aftrum v. Leo. G. * 47 F. 561.
-

Nepa A. 400 . C. XIV j 5 . Phaeton G. 36*. Phaethonti-


xxxn, 183- r. Cancer. des G. 365. F. 785 . 793 .
Ncptunus F. a 1 3. 701. Phatne v. Praejepe.
Nercus F. 3 08. Phoebe furgit in cornua F. P.

Nilus. donum Nili G. *34. F. 1. v. Luna.


796. Phoebus lemper (igno radiacur
Nixus v. Idolum. in vno G. 566. Phocbi cyc-

noflua F. P. 4 1 5. nus G. 273. v. Sol.


Nodus caelcftis A. $(>}• C. Pbrixeum pecus F. 1 * 83 .

XXXU, 17. F. ss 6 . Phryxu* G. 528.


Pifces

digitized by Google
NOM I N VM ET R E R V M. •

Fifces A. 362. oricntes


#40. SerpentariuSjA. 75. C. XII.
6991 C. XXXII, 12. cji. XIII. XIV. XXXII, 45 3 G. .

G. #40. 378. 69#. F. J 4 «. 74. v. Uphiuchus.


Bambycii F 645. progn. G. Sidoniac carinao F. I 5 6.

P. I, 19. II, #1. J 8. 84. Signitcr orbis v. Aodiacus.


ill. Sirius F. 724.. v. Cauis.
Fifcis Norms A. 3 87 C. XXXII,
.
Siiypheia vincla F. 598.
19. iji. 4 *
3
. G. 378. F. Sol. progn. A. D. 88. F. P.
a
7 . 807.
1
5 5 7. ..
Piftris Neneria v. Cetus. Solenlcs numeri F. 64.
Planet ae A. 4 S4 . C. XXXII, Solium Calficpeiac A. 252. G.
226. G. 43 1. P. 908. # 51 . . /

Plauftra v. Vr/ae. Spar tana fobolcs F. 370,


Pleiades F. S<> 8 . v. Vergiliae. Stellarum comae P. P. 361.
Poli A. 24. C. IV. G. 21. F. Steropc A. 263. C. XXXII. 3®.
93 . G. 262. F. 581.
Praefcpe A. D. 160. 264. C. Sturnus F. P. 356.
P. 11 . F. P. 325. 409. v. Sues F. P. 4^8. 526.
Aftni. Syriac Pifccs G. 557.
Priftis v. Cetus, Tzrtc/lia terga F. 128,
Procyon \.4JO.C.XXXII,222. Taurus A. 167. oriens 713. C.
378. G. 430. F. 901. ^ XXV. G. 173. 7 ° 9 F. 421.
progn. G. P. I, 3. II, I. 31.
-

proles acrea A. 130. G. 132,


ranae progn. F. P. 370. 68 93. 95 .
.

Riphacac orae F. P; 34 3. Taygcte A. 263. C. XXXII,


Sagicca A. 3 1 1. oriens 664. C, 35. G. 262. F. J80.
XXXII, 78. 4?i. G. 3 M. Thelides F. 211.
F. 689. Thelpia pubis F. 501.
Sagittarius A. 306. oriens 664. Thefprotis terra P. 3 8 5 .

C, XXXII, 73. 405. 459. Thellala cymba F. 7 s 7. v.Ar-


G, 667. 669. progn. G.
F. S°-
P. I, IJ. II, IS. 5 *. 105 . Thuribulum A. 403. C. XXXII,
Sagitcifcr v. Sagittarius. 184 G. 389 F. 845 . v.
- .

Saturnus. regia eius F. P, ( 85 . Ara.


progn. G. P. I, 2j, Tiphys F. 34 5 .

Scelus OrionisG.45 v, Orion. J . Tirynchius P. 787 .


Scorpios A. 304. oriens 620. Ticanius F. 127. ,

C.XXXII, 77. 43®. G. 80. Triccaeuin nomcn F. 208 .


310. 637. progn. G. P. I,
Troia F. 5 85 .
12. II, 10. 48. 103.
Tropicus Cancri A. 480. C.
Secula aurca F. 294.
Senefta florum F. P. 60.
XXXII, 25 J. G. 456. F.
3

Septem Trioncs C. V. 950.


Serpens F. 18 3 . Tropicus Capricorni A, 5 00. C.
XXXII,

Digitized by Google
7

N0M1NVM ET RERVM.
XXXII, 47 j. G. 477 . F. 603. F. 473. progn. G. P.
978. I, 10. II, 8 44 47 . «oo.
. .

Tyrii F. 144. v. Iuftitia.


vellere coelo rolitantia F. P. vlulae F. P. 377.
3 °. volucres. agmina volucrum F. P.
Venus alma G. P. II, 43. 38 . 495. v. aues.
58 . Vrfae A. 47. C. V. G. 45 . F.
Vergilia^A. 455. C. XXXII, 77 -

4 8. <1 . 4 5 4. F. 601. v. Zephyri F. 8 ^ 6 .


Pleiades. Zodiac us A. 544. C. XXXIT,
Vindemiator A. 1 37. 446. 498. G. s> 7 . v. Cir-
Virgo A. 96. oriens 59 <S. 'C. culi.
XVI. XXXII, 380 . G. 95 . Zonae F. 930, v. Circuit.

Digitized by Google
ft
i i«f I'ih
Digitized by Google
005652 5 ^?
.

Digitized by Google

You might also like