Professional Documents
Culture Documents
Lop 10 Nang Bannhap
Lop 10 Nang Bannhap
Tuaàn 1 tieát 1.
OÂN TAÄP
I. Muïc tieâu:
1. Giuùp hoïc sinh heä thoáng laïi caùc kieán thöùc ñaõ hoïc ô THCS coù lieân quan tröïc tieáp
ñeán chöông trình lôùp 10.
Trang 1
2. Phaân bieät caùc khaùi nieäm cô baûn vaø tröøu töôïng: Nguyeân töû, phaân töû, nguyeân
toá hoaù hoïc, ñôn chaát, hôïp chaát, nguyeân chaát vaø hoãn hôïp.
3. Reøn luyeän kó naêng laäp coâng thöùc,tính theo coâng thöùc vaø phöông trình phaûn
öùng,tæ khoái cuûa chaát khí.
4. Reøn luyeän kó naêng chuyeån ñoåi giöõa khoái löôïng mol,khoái löôïng chaát, soá mol,
theå tích chaát khí ôû ñkc, vaø soá ,mol phaân töû chaát.
II. Chuaån bò:
1. Heä thoáng baøi aäp vaø caâu hoûi gôïi yù.
2. Hoïc sinh oân taäp caùc kieán thöùc thoâng qua giaûi baøi taäp.
III. Phöông phaùp.
Trang 2
Söû duïng phöông phaùp ñaøm thoaïi neâu vaán ñeà ñoàng thôøi thoâng qua giaûi baøi taäp
giuùp hoïc sinh cuû coá, oân laïi kieán thöùc ñaõ hoïc coù lieân quan ñená chöông trình lôùp 10.
IV. Caùc böôùc leân lôùp.
1. Oån ñònh.
2. Baøi môùi.
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY HOAÏT ÑOÄNG CUÛA TROØ
Hoaït ñoäng 1: oân caùc khaùi nieäm cô OÂN TAÄP
baûn.
Gv: yeâu caàu hoc sinh nhaéc laïi caùc 1. Caùc khaùi nieäm veà chaát.
khaùi nieäm: nguyeân töû, nguyeân toá
Trang 3
hoaù hoïc, phaân töû, ñôn chaát hoïp chaát, Hoïc sinh phaùt bieâuû vaø ñöa ra vd.
nguyeân chaát hoãn hôïp.laáy vd. 2. moái quan heä giöõa khoái löôïng mol,khoái
löôïng chaát, soá mol, theå tích chaát khí ôû ñkc,
vaø soá ,mol phaân töû chaát.
Gv: yeâu caàu hoïc sinh ñöa ra caùc moái Hoïc sinh ghi caùc coâng thöùc:
quan heä: n = m/M
mM => m = M.n
nm => M = m/n
nM
nV n =V/22,4
Trang 4
V = n.22,4
nA n = A/N
A = n.N
3. tæ khoái hôi cuûa khí A so vôùi khí B.
gv: yeâu caàu hoïc sinh nhaéc laïi ñònh dA/B = mA/mB = MA.nA/MBnB = MA/MB
nghóa tæ khoái chaát khí.
Hoaït ñoäng 2. baøi taäp aùp duïng. Baøi 1:
Baøi 1: Xaùc ñònh khoái löôïng mol cuûa VX =VO2 => nX = nO=O
chaát X bieát raèng khi hoaù hôi 3g X thu 3/MX = 1,6/32 => MX = 60
ñöôïc theå tích hôi ñuùng baèng 1,6g O2
Trang 5
rong cuøng ñieàu kieän.
Trang 7
Trang 8
Trang 9
Ngaøy soaïn: 3/9/2006
Tuaàn 1 tieát 2.
OÂN TAÄP
I. Muïc tieâu:
1. Reøn luyeän kó naêng tính theo coâng thöùc vaø theo phöông trình.
2. Oân caùc khaùi nieäm cô baûn veà dung dòch vaø söû duïng thaønh thaïo caùc coâng thöùc
tính ñoä tan, C%, C, khoái löôïng rieâng cuûa dung dòch.
II. Chuaån bò:
Trang 10
1. Heä thoáng baøi aäp vaø caâu hoûi gôïi yù.
2.Hoïc sinh oân taäp caùc kieán thöùc thoâng qua giaûi baøi taäp.
III. Phöông phaùp.
Söû duïng phöông phaùp ñaøm thoaïi neâu vaán ñeà ñoàng thôøi thoâng qua giaûi baøi taäp
giuùp hoïc sinh cuû coá, oân laïi kieán thöùc ñaõ hoïc coù lieân quan ñená chöông trình lôùp 10.
IV. Caùc böôùc leân lôùp.
1. Oån ñònh.
2. Baøi môùi.
Hoaït ñoäng 2: giaûi moät soá daïng baøi b/ Coâng thöùc tính noàng ñoä mol/l
taäp coù lieân quan. 2. Baøi taäp
Baøi 1:Cho mg CaS taùc duïng vôùi m1g Baøi 1:
dd HCl 8,58% thu ñöôïc m2 g dd trong ñoù
Trang 12
muoái coù noàng ñoä 9,6% vaø 672 ml khí nH2S = 0,03 mol
H2S(ñkc)
a/ tính m, m1, m2. CaS + 2HBr => CaBr2 + H2S
b/ cho bieát dung dòch HBr duøng 0,03 2. 0,03 0,03 0,03
ñuû hay dö?neáu dö haõy tính C% HBr dö. m = mCaS = 72.0,03 = 2,16 g
mCaBr2 = 200.0,03 = 6g
m2 = 6.100/9,6 = 62,5 g
aùp duïng ñònh luaät bTKL ta coù:
m1 = 62,5 +34.0,03 – 2,16 = 61,36 g
Trang 13
b/ mHBr bñ = 61,36.8,58/100 = 5,26 g
theo phaûn öùng ta coù:
mHBr pöùng = 81.0,06 = 4,86 g
vaäy HBr söû duïng dö
mHBr dö = 0,4 g
Baøi 2:Cho 500ml dd AgNO3(d=1,2g/ml) C%(HBr dö) = 0,4.100/62,5 = 0,64%
vaøo 300 ml dd HCl3M (d =1,5 g/ml)tính
noàng ñoä C% vaø CM cuûa caùc cgaát Baøi 2:
trong dd sau phaõn öùng? Giaû thuyeát
chaát raén chieám theå tích khoâng ñaùng nAgNO3 = 0,5 mol
Trang 14
keå. nHCl = 0,6 mol
Trang 16
Trang 17
Ngaøy soaïn: 3/9/2006
Tuaàn 1 tieát 3.
Trang 18
Chöông 1: NGUYEÂN TÖÛ
Baøi 1: THAØNH PHAÀN NGUYEÂN TÖÛ
I. Muïc tieâu:
1. Hoïc sinh bieát:
- Ñôn vò khoái löôïng cuûa nguyeân töû, kích thöôùc cuûa nguyeân töû.
- Kí hieäu, khoái löông, ñieän tích cuûa e, p, n.
2. Hoïc sinh hieåu.
- Nguyeân töû laø thaønh phaàn nhoû nhaát cuûa nguyeân toá.
- Nguyeân töû coù caáu taïo phöùc taïp vaø caáu taïo roãng.
Trang 19
II. Chuaån bò.
Tranh veõ caùc hình 1., 1.2, 1.3
III. Phöông phaùp
Duøng phoái hôïp caùc phöông phaùp nhö ñaøm thoaïi, gôïi môû, tröïc quan, vaø duøng caùc
baøi taäp giuùp hoïc sinh phaùt hieän vaø nhaän thöùc vaán ñeà.
IV. Caùc böôùc leân lôùp:
1.Oån ñònh:
2. Kieåm tra baøi cuõ:
3. Baøi môùi:
Trang 20
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY VAØ NOÄI DUNG
TROØ
Hoaït ñoâïng 1: thaønh phaàn caáu taïo CHÖÔNG 1: NGUYEÂN TÖÛ
cuûa nguyeân töû. BAØI 1:THAØNH PHAÀN NGUYEÂN
Gv: caáu taïo cuûa nguyeân töû goàm maáy
phaàn? - Nguyeân töû: - voû nguyeân töû(e)
-
Gv: voû nguyeân töû chöùa haït gì? Haït nhaân nguyeân töû(p,n)
Hoïc sinh ñoïc saùch giaùo khoa. 1.Electron.
Chuøm e bò leâïch veà phíañieän döông a. Söï tìm ra electron.(sgk)
vaäy e mang ñieän gì? b. Khoái löôïng vaø ñieän tích e.
Trang 21
Gv: cho bieát ñieän tích vaø khoái löôïng me = 9,1095.10-31kg
cuûa e? qe = -1,602.10-19 C
Hoaït ñoäng 2: Söï tìm ra haït nhaân 2. Söï tìm ra haït nhaân nguyeân töû.
nguyeân töû. Nguyeân töû coù caáu taïo roãng caùc e chuyeån
Gv: söû duïng hình 1.3 moâ taû thí ñoäng xung quanh haït nhaân tích ñieän döông. Haït
nghieäm yeâu caøu hoïc sinh nhaän xeùt. nhaân coù kích thöôùc raát nhoû so vôùi kích thöôùc
Chuøm tia anpha xuyeân qua laù cuûa nguyeân töû.
vaøng chöùng toû ñieàu gì?
Taïi sao coù tia anpha bò leäch vaø bò
doäi ngöôïc trôû laïi? 3. Caáu taïo cuûa haït nhaân nguyeân töû.
Trang 22
Hoïc sinh ñoïc saùch giaùo khoa ruùt ra a. Söï tìm ra haït proton.
keát luaän veà khoái löôïng vaø ñieän mp = 1,6726.10-27kg
tíchcuûa caùc haït p, n. qp = + 1,602.10-19C
b. Söï tìm ra nôtron.
mn = 1,6748.10-27kg
qn = o
Hoaït ñoäng 3: kích thöôùc vaø khoái II.kích thöôùc vaø khoái löôïng nguyeân töû.
löôïng nguyeân töû. 1. Kích thöôùc
Neáu coi nguyeân töû coù hình caàu thì ñöôøng
Hoïc sinh ñoïc saùch giaùo khoa. kính cuûa noù khoaûng 10-1nm.
Trang 23
Gv: cho bieát ñöôøng kính cuûa nguyeân Nguyeân töû H nhoû nhaát coù baùn kính
töû lôùn hôn ñöôøng kính cuûa haït nhaân khoaûng 0,053 nm
vaø e nhö theá naøo? Ñöôøng kính haït nhaân nguyeân töû coøn
Gv: döïa vaøo soá lieäu vöøa tính coù nhoû hôn khoaûng 10-5nm
nhaän xeùt gì veà nguyeân töû. Ñöôøng kính cuûa e vaøp coøn nhoû hôn
nhieàu khoaûng 10-8nm. e chuyeån ñoäng xung
quanh haït nhaân trong khoâng gian roãng cuûa
nguyeân töû.
2. Khoái löôïng nguyeân töû.
Ñeå bieåu thò khoái löôïng cuûa nguyeân töõ
Trang 24
Cho bieát ñôn vò khoái löôïng cuûa phaân töû, e, p, n ta duøng ñôn vò khoái löôïng
nguyeân töû vaø phaân töû laø gì. nguyeân töû kí hieäu laø u
1u = 1/12 khoái löôïng nguyeân töû C
1u =1,6605.10-19kg
Haïot ñoäng 4: cho bieát caáu taïo cuûa
nguyeân töû, ñieän tích vaø khoái löôïng
cuûa caùc haït taïo neân nguyeân tö
Trang 25
Trang 26
Ngaøy soaïn: 10/9/2006
Tuaàn 2 tieát 4
Trang 27
I. Muïc tieâu.
1. Hoïc sinh bieát:
- Khaùi nieäm veà ñôn vò ñieän tích haït nhaân, phaân bieät soá ñôn vò ñieän tích haït
nhaân vaø ñieän tích haït nhaân.
- Kí hieäu nguyeân töû.
2. Hoïc sinh hieåu
- Khaùi nieäm veà soá khoái, quan heä giöõa soá khoái vaø nguyeân töû khoái.
- Quan heä giöõa soá ñôn vò ñieän tích haït nhaân vôùi soá p, e trong nguyeân töû.
- Khaùi nieäm veà nguyeân toá hoaù hoïc vaø soá hieäu nguyeân töû.
II. Chuaån bò
Trang 28
Chuaån bò caùc phieáu hoïc taäp.
III. Phöông phaùp.
Duøng phoái hôïp caùc phöông phaùp nhö ñaøm thoaïi, gôïi môû, tröïc quan, vaø duøng caùc
baøi taäp giuùp hoïc sinh phaùt hieän vaø nhaän thöùc vaán ñeà.
IV. Caùc böôùc leân lôùp.
1. Oån ñònh lôùp
2. Baøi cuõ.
- Neâu caáu taïo cuûa nguyeân töû, ñieän tích,khoái löôïng caùc haït p, n, e.
- Laøm baøi taäp 4 sgk.
3. Baøi môùi.
Trang 29
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY VAØ NOÄI DUNG
TROØ
Hoaït ñoàng 1: Ñieän tíchhaït nhaân. Baøi 2: HAÏT NHAÂN NGUYEÂN TÖÛ-
Gv: caáu taïo cuûa nguyeân töû goàm maáy NGUYEÂN TOÁ HOAÙ HOÏC
phaàn?
Gv: haït nhaân coù nhöõng haït gì? I. Haït nhaân nguyeân töû.
Gv: trong caùc haït ñoù thì haït naøo mang 1. Ñieän tíchhaït nhaân.
ñieän? Vaø chuùng mang ñieän gì? Soá ñôn vò ñieän tích haït nhaân = soá e = soá
Gv: vaäy ñieän tích haït nhaân do haït naøo p
Trang 30
quyeát ñònh vaø chuùng mang ñieän tích Vd: soá ñôn vò ñieän tích cuûa Na laø 11,
gì? vaäy nguyeân töû Na coù 11p, 11e.
Nguyeân töû N coù 7e vaäy ñieän tích
Hoaït ñoäng 2: Soá khoái. haït nhaân cuûa N laø 7+.
Hoïc sinh dònh nghóa soá khoái, vieát
coâng thöùc tính soá khoái, nhaän xeùt veà 2. Soá khoái.
soá khoái. Soá khoái = soá p + soá n
A=Z+N
Vd: Na coù 11p vaø 12 n neân soá khoái
baèng 23.
Trang 31
III. Nguyeân toá hoaù hoïc.
Hoaït ñoäng 3: Ñònh nghóa ngtoá. 1. Ñònh nghóa.
Hoïc sinh ñoïc saùch giaùo khoa ruùt ra Nguyeân toá laø nhöõng nguyeân töû coù
ñònh nghóa vaø cho vd. cuøng ñieän tích haït nhaân.
Nhöõng nguyeân töû coù cuøng ñieän tích haït
nhaân coù tính chaát hoaù hoïc gioáng nhau.
Gv: caùc nguyeân töû naøo sau ñaây cuøng Vd: caùc nguyeân töû coù soá ñieän tích haït
maät nguyeân toá. nhaân laø 8 ñeàu laø nguyeân toá Oxi vaø chuùng
7A, 8B, 7C, 7D, 9F coù tính chaát hoaù hoïc gioáng nhau.
2. Soá hieäu nguyeân töû.(Z)
Trang 32
Soá ñôn vò ñieän tích haït nhaân nguyeân töû
Hoïc sinh ñoïc saùch giaùo khoa ruùt ra cuûa nguyeân toá goïi laø soá hieäu cuûa nguyeân
ñònh nghóa. toá ñoù
Z = soá p = soá e = soá ñôn vò ñieän tích
Neáu ta coù Z thì bieát ñöôïc nhöõng soá gì haït nhaân.
trong nguyeân töû? 3. Kí hieäu nguyeân töû.
Hoaït ñoäng 4: Kí hieäu nguyeân töû A
ZX
A: soá khoái
Cho bieát kí hieäu cuûa Cl cho ta bieát Z: soá hieäu nguyeân töû
nhöõng gì cuûa nguyeân töû. X kí hieäu hoaù hoïc
Trang 33
Hoaït ñoäng 5: cuûng coá
Hoïc sinh laøm baøi taäp 1,2,4 sgk
Trang 34
Trang 35
Ngaøy soaïn: 10/9/2006
Tuaàn 2 tieát 5.
Trang 36
1. Hoïc sinh bieát:
Khaùi nieäm ñoàng vò nguyeân töû khoái, nguyeân töû khoái trung bình.
Caùch xaùc ñònh ngyeân töû khoái trung bình.
2. Hoïc sinh vaän duïng.
Tính nguyeân töû khoái trung bình cuûa nguyeân toá hoaù hoïc moät caùch bình thöôøng.
II. Chuaån bò:
Tranh veõ caùc ñoàng vò H.
III. phöông phaùp:
Duøng phoái hôïp caùc phöông phaùp nhö ñaøm thoaïi, gôïi môû, tröïc quan, vaø duøng caùc
baøi taäp giuùp hoïc sinh phaùt hieän vaø nhaän thöùc vaán ñeà.
Trang 37
IV. Caùc böôùc leân lôùp:
1. Oån ñònh:
2. Kieåm tra baøi cuõ:
Cho moät nguyeân töû coù toång soá haït laø 58 trong ñoù soá haït mang ñieän nhieàu
hôn soá haït khoâng mang ñieän laø 18. xaùc ñònh ñieän tích haït nhaân cuûa nguyeân
töû,soá khoái vaø kí hieäu cuûa nguyeân töû.
3. Baøi môùi:
Trang 41
Hoaït ñoäng 3: nguyeân töû khoái trung A1.x A2 . y
A
bình. x y
Hoïc sinh nghieân cöùu saùch giaùo
khoa vaø cho bieát nguyeân töû khoái trung
bình laø gì vaø cho bieát coâng thöùc tính
nguyeân töû khoái trung bình.
Gv: Clo coù hai ñoàng vò 35Cl chieám
75% vaø 37Cl chieám phaàn coøn laïi tính
nguyeân töû khoái trung bình cuûa Cl.
Hoaït ñoäng 4: cuûng coá.
Trang 42
Laøm caùc baøi taäp 1,2,3,4 sgk.
Trang 43
Trang 44
Ngaøy soaïn: 10/9/2006
Tuaàn 2 tieát 6.
Trang 45
Baøi 4: SÖÏ CHUYEÅN ÑOÄNG CUÛA CAÙC E TRONG
NGUYEÂN TÖÛ
OBITAN NGUYEÂN TÖÛ.
I. Muïc tieâu:
Hoïc sinh bieát:
Trong nguyeân töû e chuyeân ñoäng xung quanh haït nhaân khoâng theo moät quyõ ñaïo
xaùc ñònh.
Maät ñoä tìm thaáy e trong khoâng gian nguyeân töû khoâng ñeà. Khu vöïc xunh quanh
haït nhaân maø taïi ñoù xaùc suaát tìm thaáy e khoaûng 90% ñöôïc goïi laø obitan nguyeân töû.
Trang 46
Hình dang caùc obitan nguyeân töû.
II. Chuaån bò.
Maãu haønh tinh cuûa Ro-dô-pho vaø Bo; Obitan nguyeân töû H; hình aûnh caùc obitan s vaø
p.
III. Phöông phaùp:
Duøng phoái hôïp caùc phöông phaùp nhö ñaøm thoaïi, gôïi môû, tröïc quan, vaø duøng caùc
baøi taäp giuùp hoïc sinh phaùt hieän vaø nhaän thöùc vaán ñeà.
IV. Caùc böôùc leân lôùp.
1. Oån ñònh.
2. Kieåm tra baøi cuõ:
Trang 47
Hoïc sinh laøm baøi taäp 2 vaø 5 sgk.
3. Baøi môùi.
Trang 52
Trang 53
Trang 54
Ngaøy soaïn: 17/9/2006
Tuaàn 3 tieát 7.
I. Muïc tieâu:
1. Cuûng coá kieán thöùc:
- Ñaëc tính cuûa caùc haït taïo neân nguyeân töû.
Trang 55
- Nhöõng ñaïi löôïng ñaëc tröng cho nguyeân töû.
- Söï chuyeån ñoäng cuûa caùc e trong nguyeân töû: obitan nguyeân töû, hình daïng
obitan nguyeân töû.
2. Reøn luyeän kyõ naêng:
- Vaän duïng kieán thöùc veà thaønh phaàn caáu taïo nguyeân töû, ñaëc ñieåm cuûa caùc
haït taïo neân nguyeân töû ñeå giaûi caùc baøi taäp coù lieân quan.
- Döïa vaøo caùc ñaïi löôïng ñaëc tröng cho nguyeân töûñeå giaûi caùc baøi taäp veà
nguyeân töû khoái, nguyeân töû khoái trung bình.
- Veõ hình daïng caùc obitan s, p.
II. Chuaån bò:
Trang 56
Sô ñoà caâm vaø phieáu hoïc taäp.
III. Phöông phaùp
Duøng phoái hôïp caùc phöông phaùp nhö ñaøm thoaïi, gôïi môû, tröïc quan, vaø duøng caùc
baøi taäp giuùp hoïc sinh phaùt hieän vaø nhaän thöùc vaán ñeà.
IV. Caùc böôùc leân lôùp:
1. Oån ñònh:
2. Kieåm tra baøi cuõ:
Cho bieát söï chuyeån ñoäng cuûa caùc e trong nguyeân töû, obitan nguyeân töû, hình
daïng caùc obitan s, p.
3. Baøi môùi:
Trang 57
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY HOAÏT ÑOÄNG CUÛA TROØ
Hoaït ñoäng 1: kieåm tra söï chuaån bò Baøi 5: LUYEÄN TAÄP
cuûa hoïc sinh.
Toå chöùc cho hoïc sinh kieåm tra baøi
taäp cuûa nhau trong nhoùm. Nhoùm
tröôûng baùo caùo.
Hoaït ñoäng 2: cuûng coá.
Gv söû duïng sô ñoà caâm vaø phieáu hoïc
taäp ñeå cuûng coá troïng taâm cho hoïc
Trang 58
sinh.
Hoaït ñoäng 3: reøn kó naêng söû duïng lí
thuyeát ñeå giaûi baøi taäp. Baøi 1: m7p = 7.1,6726.10-27kg
Baøi 1: tính khoái löôïng cuûa nguyeân = 11,7082.10-27kg
töû N goàm 7e, 7p vaø7n. tính tæ khoái m7n = 7.1,7648.10-27kg
cuûa e trong nguyeân töû N so vôùi khoái = 11,7236.10-27kg
löôïng cuûa toaøn nguyeân töû. m7e = 7.9,1094.10-27kg
Gv: gôïi yù cho hoïc sinh söû duïng = 0,0064.10-27kg
baûng 1 ñeå tính khoái löôïng cuûa N.
mN = 23,4382.10-27kg
tæ soá khoái löôïng cuûa e so vôùi toaøn nguyeân
Trang 59
töû laø:
= 0,0064.10-27kg/23,4382.10-27kg
= 0,00027
khoái löôïng cuûa e quaù beù neân khoái
löôïng cuûa nguyeân töû coi nhö baèng vôùi
khoái löôïng cuûa haït nhaân.
Baøi 2:
Baøi 2: Tính nguyeân töû khoái trung bình Nguyeân töû khoái trung bình cuûa K laø
cuûa nguyeân toá K bieát raèng trong töï = (39.93,258 + 40.0,012 + 41.6,730)/100
nhieân K coù ba ñoàng vò 39K chieám = 39,13484
Trang 60
93,258%, 40K chieám 0,012% vaø 41K
chieám phaàn coøn laïi.
Gv: aùp duïng coâng thöùc tính nguyeân
töû khoái trung bình. Baøi 3: goïi % cuûa 65Cu laø x vaäy % cuûa 63Cu laø
100 – x
Baøi 3: nguyeân töû khoái trung bình cuûa Aùp duïng coâng thöùc tính nguyeân töû khoái
ñoàng baèng 63,546. trong töï nhieân trung bình ta coù
ñoàng coù hai ñoàng vò 63Cu vaø 65Cu. 65.x/100 + 63.(100 –x)/100 = 63,546
Tính tæ leä phaàn traêm cuûa 65Cu trong töï x = 27 vaäy 65Cu chieám 27%
nhieân.
Trang 61
Trang 62
Trang 63
Ngaøy soaïn: 17/9/2006
Tuaàn 3 tieát 8.
I. Muïc tieâu:
1.Cuûng coá kieán thöùc:
- Ñaëc tính cuûa caùc haït taïo neân nguyeân töû.
- Nhöõng ñaïi löôïng ñaëc tröng cho nguyeân töû.
Trang 64
- Söï chuyeån ñoäng cuûa caùc e trong nguyeân töû: obitan nguyeân töû, hình daïng
obitan nguyeân töû.
2. Reøn luyeän kyõ naêng:
- Vaän duïng kieán thöùc veà thaønh phaàn caáu taïo nguyeân töû, ñaëc ñieåm cuûa caùc
haït taïo neân nguyeân töû ñeå giaûi caùc baøi taäp coù lieân quan.
- Döïa vaøo caùc ñaïi löôïng ñaëc tröng cho nguyeân töûñeå giaûi caùc baøi taäp veà
nguyeân töû khoái, nguyeân töû khoái trung bình.
- Veõ hình daïng caùc obitan s, p.
Trang 67
Baøi 5: Cho bieát caùc soá proton, notron, Baøi 5:
electron vaø nguyeân töû khoái cuûa caùc ntöû Soáp Soá n NTK soáe
nguyeân töû: 2914Si vaø 5426Fe. 29
14 Si 14 15 29 14
54
26 Fe 26à 28 54 26
Baøi 6: moät nguyeân töû coù toång soá Baøi 6: theo ñeà ta coù:
haït laø 58, trong ñoù soá haït mang ñieän 2Z + N = 58
nhieàu hôn haït khoâng mang ñieän laø 18. 2Z – N = 18
Xñ soá ñôn vò ñieän tích haït nhaân, soá ta coù Z = 19
Trang 68
khoái vaø kí hieäu cuûa nguyeân töû. N = 20
Gv: xñ trong nguyeân töû nhöõng haït naøo Vaäy : A = Z + N = 19 + 20 = 39
mang ñieän vaø khoâng mang ñieän döïa Soá ñôn vò ñieän tích haït nhaân 19
vaøo ñeà laäp heä phöông trình giaûi. Kí hieäu nguyeân töû : 3919K
Trang 70
Trang 71
Ngaøy soaïn: 17/9/2006
Tuaàn 3 tieát 9.
Trang 72
Baøi 6: LÔÙP VAØ PHAÂN LÔÙP.
I. Muïc tieâu.
Hoïc sinh bieát.
- Theá naøo laø lôùp vaø phaân lôùp electron.
- Soá löôïng caùc obitan trong moït phaân lôùp vaø moät lôùp.
- Sö Ïgioáng nhau vaø khaùc nhau giöõa caùc obitan trong 1 phaân lôùp.
- Duøng kí hieäu ñeå phaân bieät caùc lôùp, phaân lôùp obitan.
Trang 73
II. Chuaån bò.
Tranh veõ hình daïng caùc obitan s, p.
III. Phöông phaùp.
Söû dung phöông phaùp ñaøm thoaïi neâu vaán ñeà keát hôïp vôùi tröïc quan
IV. Caùc böôùc leân lôùp.
1. Oån ñònh lôùp.
2. Kieåm tra baøi cuõ.
3. Baøi môùi.
Trang 81
Ngaøy soaïn: 24\9\06
Tuaàn 4 tieát 10
I. Muïc tieâu.
Trang 82
1. Hoïc sinh bieát:
- Soá electron toái ña trong 1 phaân lôùp vaø moät lôùp.
- Caùc nguyeân lí, quy taéc saép xeáp caùc electron trong nguyeân töû.
2. Hoïc sinh hieåu.
- Caùch vieát caáu hình e cuûa nguyeân töû.
- Ñaëc ñieåm cuûa electron lôùp ngoaøi cuøng.
3. Hoïc sinh vaän duïng: döïa vaøo nguyeân lí quy taéc vaø söï phaân boá e trong nguyeân töû
ñeå vieát caáu hình e nguyeân töûcuûa caùc nguyeân toá thuoäc chu kì 1, 2, 3.
II. Chuaån bò
- Hình veõ traät töï caùc möùc naêng löôïng obitan nguyeân töû.
Trang 83
- Baûng caáu hình e vaø sô ñoà phaân boá caùc e treân caùc obitan nguyeân töû cuûa 20
nguyeân toá ñaàu tieân trong NTH.
III. Phöông phaùp.
Söû dung phöông phaùp ñaøm thoaïi neâu vaán ñeà keát hôïp vôùi tröïc quan
IV. Caùc böôùc leân lôùp.
1. Oån ñònh.
2. Kieåm tra baøi cuõ.
Theá naøo laø lôùp, phaân lôùp electron cho bieát soá AO coù trong moãi phaân lôùp vaø
lôùp thöù 4.
3. Baøi môùi.
Trang 84
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY VAØ NOÄI DUNG
TROØ
Döïa vaøo ñaâu ta coù theå chia lôùp voû Baøi 7: NAÊNG LÖÔÏNG CUÛA CAÙC
nguyeân töû thaønh 7 lôùp, 4 phaân lôùp.? ELECTRON TRONG NGUYEÂN TÖÛ,
Naêng löôïng caùc e trong cuøng moät CAÁU HÌNH ELECTRON TRONG NGUYEÂN
lôùp vaø moät phaân lôùp thì coù ñaëc TÖÛ
ñieåm gì?
Hoaït ñoäng 1: möùc Naêng löôïng cuûa I. naêng löôïng cuûa electron trong nguyeân töû.
obitan nguyeân töû. 1. Möùc naêng löôïng cuûa obitan nguyeân töû.
Trang 85
Gv: theá naøo laø möùc naêng löôïng? Caùc e treân moãi obitan coù möùc naêng löôïng
xaùc ñònh, möùc naêng löôïng naøy goïi laø möùc
naêng löôïng AO
Caùc obitan khaùc nhau cuûa cuøng moät phaân
lôùp coù möùc naêng löôïng baèng nhau.
2. Traät töï caùc möùc naêng löôïng obitan
nguyeân töû.
Hoïc sinh ñoïc saùch giaùo khoa vaø ruùt Caùc möùc naêng löôïng AO taêng daàn theo
ra traät töï caùc möùc naêng löôïng AO. thöù töï sau:
Theá naøo laø cheøn möùc naêng löôïng? 1s2s2p3s3p4s3d4p5s4d5p6s4f5d6p7s5f6d…
Trang 86
Nhaän xeùt khi naøo thì coù söï cheøn Nhaän xeùt: Khi ñieän tích haït nhaân taêng coù söï
möùc naêng löôïng AO? cheøn möùc naêng löôïng.
II. Caùc nguyeân lí vaø quy taéc phaân boá e
Gv: cho bieát lôùp vôû nguyeân töû ñöôïc trong nguyeân töû.
phaân chia nhö theá naøo? Söï phaân boá caùc e trong nguyeân töû tuaân theo
nguyeân lí Pau-li, nguyeân lí vöõng beàn vaø quy
taéc Hund.
1. Nguyeân lí Pauli.
Hoaït ñoäng 2: Nguyeân lí Pau-li. a. OÂ löôïng töû.
Gv: toùm taét hoaït ñoäng cuûa Pau-li. Ñeå bieåu dieãn AO moät caùch ñôn giaûn
Trang 87
Hs ñoïc sgk cho bieát theá naøo laø OÂ duøng oâ vuoâng nhoû ñöôïc goïi laø oâ löôïng töû.
luôïng töû Vd: caùc oâ löôïng töû öù vôùi n=1 vaø n= 2.
Vôùi n=1 ta coù 1 obitan 1s veõ 1 oâ
vuoâng
n = 2 coù 1 obitan 2s vaø 3 obitan 2p
veõ.
b. Nguyeân lí Pau-li.
Trong moät obitan chæ coù toái ña laø 2 e
Hoïc sinh ñoïc sgk cho bieát noäi dung vaø 2 e naøy chuyeån ñoäng töï quay khaùc chieàu
nguyeân lí Pau-li nhau xung quanh truc rieâng cuûa moãi e.
Trang 88
Obitan coù 2 e thì goïi 2e ñoù laø e
gheùp ñoâi, Khi obitan coù 1e thì goïi e ñoù laø e
ñoäc thaân.
Trang 92
Trang 93
Trang 94
Ngaøy soaïn: 24\9\06
Tuaàn 4 tieát 11
Trang 95
Baøi 7: NAÊNG LÖÔÏNG CUÛA CAÙC ELECTRON TRONG NGUYEÂN TÖÛ,
CAÁU HÌNH ELECTRON TRONG NGUYEÂN TÖÛ (tt)
I. Muïc tieâu.
1. Hoïc sinh bieát:
- Soá electron toái ña trong 1 phaân lôùp vaø moät lôùp.
- Caùc nguyeân lí, quy taéc saép xeáp caùc electron trong nguyeân töû.
2. Hoïc sinh hieåu.
- Caùch vieát caáu hình e cuûa nguyeân töû.
Trang 96
- Ñaëc ñieåm cuûa electron lôùp ngoaøi cuøng.
3. Hoïc sinh vaän duïng:
Döïa vaøo nguyeân lí quy taéc vaø söï phaân boá e trong nguyeân töû ñeå vieát caáu hình
e nguyeân töûcuûa caùc nguyeân toá thuoäc chu kì 1, 2, 3.
II.Chuaån bò
Hình veõ traät töï caùc möùc naêng löôïng obitan nguyeân töû.
Baûng caáu hình e vaø sô ñoà phaân boá caùc e treân caùc obitan nguyeân töû cuûa 20
nguyeân toá ñaàu tieân trong NTH.
III. Phöông phaùp.
Söû dung phöông phaùp ñaøm thoaïi neâu vaán ñeà keát hôïp vôùi tröïc quan
Trang 97
IV. Caùc böôùc leân lôùp.
1. Oån ñònh.
2. Kieåm tra baøi cuõ.
Haõy phaân boá e vaøo caùc obitan cuûa caùc nguyeân töû 13A, 16B, 17D, 12E, 26F.
4. Baøi môùi.
Trang 101
-
Xaùc ñònh soá e.
-
Phaân boá e theo thöù töï möùc naêng 2. Caáu hình e nguyeân töû cuûa moät soá
löôïng. nguyeân toá (sgk).
-
Saép xeáp theo caùc lôùp vaø phaân 3. Ñaëc ñieåm e cuûa lôùp ngoiaì cuøng.
lôùp. - Lôùp ngoaøi cuøng chöùa toái ña 8 e.
Hoaït ñoäng 3: Vieát caáu hình e cuûa - Nguyeân töû chöùa 8 e ngoaøi cuøng ñeàu raát
caùc nguyyeän toá coù soá hieäu töø 1 beàn vöõng.laø nguyeân töû cuûa caùc nguyeân toá
ñeán 20 khí hieám.
Hoaït ñoäng 4: ññ e cuûa lôùp e ngoaøi - Nguyeân töû coù 1, 2, 3 e ôû lôùp e ngoaøi cuøng
cuøng. laø nguyeân toá kim loaïi.
Trang 102
Gv: Döïa vaøo baûng caáu hình e cuûa 20 - Nguyeân töû coù 5, 6, 7 e ôû lôùp e ngoaøi cuøng
nguyeân toá ñaàu, cho bieát nhaän xeùt laø nguyeân toá phi kim.
veà soá löôïng e lôùp ngoaøi cuøng? - Nguyeân töû coù 4 e ôû lôùp e ngoaøi cuøng laø
Gv: Döïa vaøo lôùp e ngoaøi cuøng cho nguyeân toá phi kim (neáu ôû chu kì nhoû) vaø laø
bieát nhöõng nguyeân toá naøo laø pk, kl, nguyeân toá kim loaïi (neáu ôû chu kì lôùn).
kh. Caùc e lôùp ngoaøi cuøng raát quan troïng, coù
khaû naêng quyeát ñònh tính chaát hoaù cuûa moät
nguyeân toá.
Trang 104
Ngaøy soaïn: 24\9\06
Tuaàn 4 tieát 12
I. Muïc tieâu.
1. Cuûng coá kieán thöùc.
Trang 105
- Thaønh phaàn caáu taïo nguyeân töû.
- Nhöõng ñaëc tröng cuûa nguyeân töû.
- Söï chuyeån ñoäng cuûa e trong nguyeân töû.
- Söï phaân boá e treân caùc phaân lôùp theo thöù töï lôùp.
- Ñaëc ñieåm cuûa lôùp e ngoaøi cuøng.
2. Reøn kó naêng.
- Vaän duïng kieán thöùc veà thaønh phaàn caáu taïo nguyeân töû, ñaëc ñieåm cuûa caùc
haït caáu taïo neân nguyeân töû ñeå laøm baøi taäp veà caáu taïo nguyeân töû.
- Vaän duïng caùc nguyeân lí, quy taéc vieát caáu hình e nguyeân töû cuûa caùc nguyeân
toá hoaù hoïc.
Trang 106
- Döïa vaøo lôùp e ngoaøi cuøng phaân loaïi nguyeân toá phi kim, kim loaïi, khí hieám.
II. Chuaån bò:
Phieáu hoïc taäp, sô ñoà caâm, baøi taäp.
III. Phöông phaùp.
Duøng phoái hôïp caùc phöông phaùp nhö ñaøm thoaïi, gôïi môû, tröïc quan, vaø duøng caùc
baøi taäp giuùp hoïc sinh phaùt hieän vaø nhaän thöùc vaán ñeà.
IV. Caùc böôùc leân lôùp.
1. Oån ñònh:
2. Kieåm tra baøi cuõ:
Vieát caáu hình e cuûa caùc nguyeân töû vaø cho bieát tính chaát cuûa caùc nguyeân töû .
Trang 107
7A, 8B, 9C, 12D, 13E.
3. Baøi môùi.
Baøi 3:
Baøi 2: Vieát caáu hình e cuûa caùc a.
nguyeân toá coù plôùp ngoaøi cuøng laø:
3s2, 3p5, 4p1. Cho bieát soá hieäu cuûa caùc b.
nguyeân toá
Trang 110
Gv: nhaéc laïi nguyeân lí vöõng beàn.
c.
Baøi 3: Vieát caáu hình e döôùi daïng oâ d.
löôïng töû neáu cho bieát e ôû töøng lôùp Baøi 4:
nhö sau:( cho bieát soá e ñoäc thaân trong
6C :
nguyeân töû)
a. 2,2 b. 2,8,7 c. 2,8,8,2 d. 2,8,5 8O:
16S :
17Cl :
Trang 112
Trang 113
Ngaøy soaïn: 24\9\06
Tuaàn 5 tieát 13
I. Muïc tieâu:
1. Hoïc sinh bieát: Nguyeân taéc xaây döïng BTH.
2. Hoïc sinh hieåu:
- Caáu taïo baûng tuaàn hoaøn.
- Moái quan heä chaët cheõ giöõa caáu hình e nguyeân töû vôùi vò trí cuûa nguyeân toá
trong BTH
Trang 124
II. Chuaån bò.
- Hình veõ oâ nguyeân toá ñöôïc phoùng to.
- Baûng tuaàn hoaøn caùc nguyeân toá hoaù hoïc( daïng daøi).
III. Phöông phaùp.
Ñaøm thoaïi neâu vaán ñeà giuùp hoïc sinh töï ruùt ra keát luaän.
IV. Caùc böôùc leân lôùp.
1. Oån ñònh lôùp.
2. Kieåm tra baøi cuõ.
3. Baøi môùi.
Trang 125
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY VAØ NOÄI DUNG
TROØ
Chöông 2:BAÛNG TUAÀN HOAØN CAÙC
NGUYEÂN TOÁ HOAÙ HOÏC VAØ ÑÒNH
LUAÄT TUAÀN HOAØN
Baøi 1: BAÛNG TUAÀN HOAØN CAÙC
NGUYEÂN TOÁ HOAÙ HOÏC
Hoaït ñoäng 1: Nguyeân taéc saép xeáp
caùc nguyeân toá trong BTH. I. Nguyeân taéc saép xeáp caùc nguyeân toá trong
Gv: vieát caáu hình e cuûa caùc nguyeân BTH.
Trang 126
toá: H, He, Na, Mg, Cl, S. - Caùc nguyeân toá hoaù hoïc ñöôïc xeáp theo
Gv: döïa vaøo caáu hình e haõy cho bieát chieàu taêng daàn cuûa ñieän tích haït nhaân.
nhöõng nguyeân toá coù caáu hình nhö - Caùc nguyeân toá coù cuøng soá lôùp ñöôïc xeáp
theá naøo ñöôïc xeáp vaøo cuøng moät thaønh moät haøng.
haøng ngang? - Caùc nguyeân toá coù cuøng e hoaù trò (e lôùp
Gv: döïa vaøo caáu hình e haõy cho bieát ngoaøi cuøng) ñöôïc xeáp thaønh moät coät.
nhöõng nguyeân toá coù caáu hình nhö * Electron hoaù trò laø nhöõng e coù khaû naêng
theá naøo ñöôïc xeáp vaøo cuøng moät hình thaønh lieân keát hoaù hoïc.
haøng ngang?
Gv: höôùng daån hoïc sinh ruùt ra nguyeân
Trang 127
taéc xaây döïng BTH. II. Caáu taïo baûng tuaàn hoaøn.
1. OÂ nguyeân toá.
Hoaït ñoäng 2: OÂ nguyeân toá. Moãi moät nguyeân toá hoaù hoïc ñöôïc xeáp
Gv: treo hình veõ oâ nguyeân toá vaøo 1 oâ cuûa baûng TH goïi laø oâ nguyeân toá.
Gv: döïa vaøo sô ñoà oâ nguyeân toá, haõy STT oâ = soá hieäu nguyeân töû
nhaän xeùt veà tp oâ nguyeân toá?
Gv: nhnaá maïnh nhöõng thaønh phaàn
khoâng theå thieáu cuûa oâ nguyeân toánhö
KHhh, Z , NTKTB, teân nguyeân toá. 2. Chu kì.
Hoaït ñoäng 3: Chu kì. a. Ñònh nghóa.
Trang 128
Gv: trong BTH moãi haøng ngang laø moät Chu kì laø daõy caùc nguyeân toá maø nguyeân
chu kì, döïa vaøo nguyeân taéc saép xxeáp töû cuûa chuùng coù cuøng soá lôùp e, ñöôïc xeáp
haõy d0ònh nghóa chu kì. theo chieàu ñieän tích haït nhaân taêng daàn.
Gv: trong baûng tuaàn hoaøn coù bao b. Giôùi thieäu caùc chu kì.
nhieâu chu kì? - Chu kì 1 coù 2 nguyeân toá 1H vaø 2He.
Gv: haõt xeùt soá löôïng nguyeân toá trong - Chu kì 2 coù 8 nguyeân toá 3Li ñeán 10Ne.
moãi chu kì. - Chu kì 3 coù 8 nguyeân toá 11Na ñeán 18Ar.
- Chu kì 4 coù 18 nguyeân toá 19K ñeán 36Kr.
- Chu kì 5 coù 18 nguyeân toá 37Rb ñeán
54Xe.
Trang 129
- Chu kì 6 coù 32 nguyeân toá 55Cs ñeán 86Rn.
- Chu kì 7 Baét ñaàu töø nguyeân toá Fr,
ñaây laø chu kì chöa ñaày ñuû.
c. Phaân loaïi chu kì.
- Chu kì 1, 2, 3 laø caùc chu kì nhoû.
- Chu kì 4, 5, 6, 7 laø chu kì lôùn.
Nhaän xeùt:
-
Soá tt cuûa chu kì baèng soá lôùp e.
-
Môû ñaàu chu kì laø KLK gaàn cuoái Ck laø
halogen, cuoái CK laø KH.
Trang 130
Hoaït ñoäng 4: cuûng coá daën doø.
-
Vieát caáu hình e cuûa caùc nguyeân
toá coù Z = 35, 26, 56 vaø xaùc ñònh
Trang 131
chu kì cuûa noù trong baûng tuaàn
hoaøn
-
Laøm caùc baøi taäp 1-5 trong sgk
Trang 132
Baøi 1: BAÛNG TUAÀN HOAØN CAÙC NGUYEÂN TOÁ HOAÙ
HOÏC
I. Muïc tieâu:
1. Hoïc sinh bieát: Nguyeân taéc xaây döïng BTH.
2. Hoïc sinh hieåu:
- Caáu taïo baûng tuaàn hoaøn.
Trang 133
- Moái quan heä chaët cheõ giöõa caáu hình e nguyeân töû vôùi vò trí cuûa nguyeân toá
trong BTH
II. Chuaån bò.
Hình veõ oâ nguyeân toá ñöôïc phoùng to.
Baûng tuaàn hoaøn caùc nguyeân toá hoaù hoïc (daïng daøi).
III. Phöông phaùp.
Ñaøm thoaïi neâu vaán ñeà giuùp hoïc sinh töï ruùt ra keát luaän.
IV. Caùc böôùc leân lôùp.
1. Oån ñònh lôùp.
2. Kieåm tra baøi cuõ.
Trang 134
Neâu nguyeân taéc saép xeáp caùc nguyeân toá trong BTH, trong baûng TH coù bao
nhieâu chu kì, trong ñoù coù maáy chu kì lôùn vaø nhoû.
3. Baøi môùi.
I. Muïc tieâu:
Hoïc sinh hieåu:
Trang 142
- Söï bieán ñoåi tuaàn hoaøn caáu hình e nguyeân töû cuûa caùc nguyeân toá hoaù hoïc.
- Moái quan heä giöõa caáu hình electron nguyeân töû cuûa caùc nguyeân toá vôùi vò trí
cuûa chuùng trong BTH.
II. Chuaån bò.
Baûng heä thoáng tuaàn hoaøn caùc nguyeân toá hoaù hoïc daïng daøi.
III. Phöông phaùp.
Söû duïng phöông phaùp ñaøm toaïi neâu vaán ñeà + tröïc quan.
IV. Caùc böôùc leân lôùp.
1. Oån ñònh.
2. Kieåm tra baøi cuõ:
Trang 143
- Cho bieát baûng HTTH ñöôïc saép xeáp nhö theá naøo?
- Cho bieát vò trí trong BTH cuûa caùc nguyeân toá sau: 15A, 16B, 17C, 8D.
3. Baøi môùi.
Trang 148
Trang 149
Trang 150
Ngaøy soaïn: 30\9\06
Tuaàn 6 tieát 18
Baøi 11: SÖÏ BIEÁN ÑOÅI MOÄT SOÁ ÑAÏI LÖÔÏNG VAÄT LÍ
CUÛA CAÙC NGUYEÂN TOÁ HOAÙ HOÏC
I.Muïc tieâu.
1. Hoïc sinh bieát: Caùc khaùi nieäm ion hoaù, ñoä aâm ñieän.
Trang 151
2. Hoïc sinh hieåu: Quy luaät bieán ñoåi baùn kính nguyeân töû, naêng löôïng ion hoaù, ñoä
aâm ñieän cuûa caùc nguyeân toá trong BTH.
3. Hoïc sinh vaän duïng: Döïa vaøo quy luaät bieán ñoåi caùc ñaïi löôïng vaät lí ñeå döï ñoaùn
tính chaát cuûa caùc nguyeân toá khi bieát vò trí cuûa chuùng trong BTH.
II. Chuaån bò.
Baûng 2.2 vaø 2.3; hình 2.1 vaø 2.2.
III. Phöông phaùp.
Söû duïng phöông phaùp tröïc quan sau ñoù gv ñaøm thoaïi neâu vaán ñeà ñeå hoïc sinh töï
phaùt hieän vaán ñeà.
IV. Caùc böôùc leân lôùp.
Trang 152
1. Oån ñònh:
2. Kieåm tra baøi cuõ:
Nguyeân nhaân laøm cho tính chaát cuûa caùc nguyeân toá bieán ñoåi tuøaân hoaøn, cho
vd.
3. Baøi môùi:
Trang 161
Trang 162
Trang 163
Trang 164
Ngaøy soaïn: 7\10\06
Tuaàn 7 tieát 19
Baøi 12: SÖÏ BIEÁN ÑOÅI TÍNH KIM LOAÏI, TÍNH PHI KIM
CUÛA CAÙC NGUYEÂN TOÁ HOAÙ HOÏC.
ÑÒNH LUAÄT TUØAÂN HOAØN.
I. Muïc tieâu.
Hoïc sinh hieåu:
Trang 165
- Theá naøo laø tính kim loaïi, tính phi kim vaø quy luaät bieán ñoåi tính kim loaïi – phi
kim cuûa caùc nguyeân toá trong BTH.
- Quy luaät bieán ñoåi moät soá tính chaát: hoaù trò, tính Axit – bazô cuûa oxit vaø
hidroxit cuûa caùc nguyeân toá trong BTH.
- Noäi dung ñònh luaät tuaàn hoaøn.
II. Chuaån bò.
Chuaån bò baûng 2.4; 2.5
III. Phöông phaùp.
Söû duïng phöông phaùp thí nghieäm tröïc quan + ñaøm thoaïi neâu vaán ñeà.
IV. Caùc böôùc leân lôùp.
Trang 166
1. Oån ñònh lôùp.
2. Kieåm tra baøi cuõ.
- Quy luaät bieán ñoåi cuûa baùn kính nguyeân töû + naêng löôïng ion hoaù thöù nhaát.
- Quy luaät bieán ñoåi cuûa baùn kính nguyeân töû + ñoä aâm ñieän.
3. Baøi môùi.
Trang 172
Hoaït ñoäng 3: cuûng coá vaø daën do
-
Laøm baøi taäp 1, 5 sgk.
-
Veà nhaø laøm caùc baøi taäp 6,7
sgkø
Trang 173
Ngaøy soaïn: 14\10\06
Tuaàn 7 tieát 20
Baøi 12: SÖÏ BIEÁN ÑOÅI TÍNH KIM LOAÏI, TÍNH PHI KIM
CUÛA CAÙC NGUYEÂN TOÁ HOAÙ HOÏC.
Trang 174
ÑÒNH LUAÄT TUØAÂN HOAØN
I. Muïc tieâu.
Hoïc sinh hieåu:
- Theá naøo laø tính kim loaïi, tính phi kim vaø quy luaät bieán ñoåi tính kim loaïi – phi
kim cuûa caùc nguyeân toá trong BTH.
- Quy luaät bieán ñoåi moät soá tính chaát: hoaù trò, tính Axit – bazô cuûa oxit vaø
hidroxit cuûa caùc nguyeân toá trong BTH.
- Noäi dung ñònh luaät tuaàn hoaøn.
Trang 175
II. Chuaån bò.
Chuaån bò baûng 2.4; 2.5
III. Phöông phaùp.
Söû duïng phöông phaùp thí nghieäm tröïc quan + ñaøm thoaïi neâu vaán ñeà.
IV. Caùc böôùc leân lôùp.
1. Oån ñònh lôùp.
2. Kieåm tra baøi cuõ.
- Cho bieát theá naøo laø tính kim loaïi vaø phi kim, cho bieát söï bieán ñoåi tính kim
loaïi vaø phi kim, giaûi thích.
3. Baøi môùi.
Trang 176
HOAÏY ÑOÄNG CUÛA THAÀY VAØ NOÄI DUNG
TROØ
Baøi 12: SÖÏ BIEÁN ÑOÅI TÍNH KIM LOAÏI,
TÍNH PHI KIM CUÛA CAÙC NGUYEÂN TOÁ
HOAÙ HOÏC.
ÑÒNH LUAÄT TUØAÂN HOAØN
Trang 181
Trang 182
Ngaøy soaïn: 14\10\06
Tuaàn 7 tieát 21
Trang 188
( hoïc sinh töï laøm vaø chaám ñieåm cho Vd: Vieát caáu hình electron nguyeân tö caùc
nhau döôùi söï höôùng daån cuûa gv ) nguyeân toá sau:
Chu kì Nhoùm
A 3 VA
B 2 VIIIA
C 4 IIB
D 4 VB
Hoïc sinh töï laøm.
II. Quan heä giöõa vò trí vaø tính chaát cuûa caùc
Trang 189
nguyeân toá.
Bieát vò trí cuûa nguyeân toá trong baûng tuaàn
Hoaït ñoäng 2: Quan heä giöõa vò trí vaø hoaøn, coù theå suy ra tính chaát hoaù hoïc cô baûn
tính chaát. cuûa chuùng.
Gv: Nguyeân toá nhoùm A coù bao nhieâu - Caùc nguyeân toá IA, IIA, IIIA (tröø Bo) coù
e lôùp ngoaøi cuøng laø kim loaïi, bao tính kim loaïi.
nhieâu e laø phi kim, khí hieám? - Caùc nguyeân toá VA, VIA, VIIA (tröø Bi, Po)
Gv: Trong nhoùm A hoaù trò cao nhaát coù tính phi kim.
ñoái vôùi Oxi vaø H bieàn ñoåi ntn? - Vieát ñöôïc coâng thöùc Oxit cao nhaát, coâng
thöùc hôïp chaát khí vôùi H.
Trang 190
- Oxit vaø Hidroxit coù tính axit hay bazô.
Trang 191
Cho caùc nguyeân toá 12Mg, 11Na cho bieát
caùc nguyeâ toá naøy thuoäc kim loaïi, phi
kim hay khí hieám? Coâng thöùc vôùi Oxi
vaø H? cho bieát oxit vaø Hidroxit coù tính
axit hay bazô?
Cho caùc nguyeân toá 17Cl, 16N cho bieát
caùc nguyeâ toá naøy thuoäc kim loaïi, phi
kim hay khí hieám? Coâng thöùc vôùi Oxi
vaø H? Cho bieát oxit vaø Hidroxit coù
tính axit hay bazô?
Trang 192
Hoaït ñoäng 3: So saùnh tính chaát cuûa III. So saùnh tính chaát cuûa nguyeân toá vôùi
nguyeân toá vôùi caùc nguyeân toá laân caùc nguyeân toá laân caän.
caän. Döïa vaøo quy luaät bieán ñoåi tính chaát cuûa
caùc nguyeân toá ta coù theå so saùnh tính chaát cuûa
caùc hôïp chaát cuûa caùc nguyeân toá ñoù.
Trang 193
ntn trong moät chu kì vaø moät nhoùm theo Vd 2: So saùnh tính phi kim loaïi cuûa caùc nguyeân
chieàu taêng cuûa ñieän tích haït nhaân? toá:
Hoïc sinh vieát caáu hình e xaùc ñònh vò 9A, 8B, 16C
trí sau ñoù so saùnh tính chaát cuûa caùc Vd 3: So saùnh tính axít vaø bazô hôïp chaát cuûa
nguyeân toá. caùc nguyeân toá ôû vd treân.
Hoaït ñoäng 4: cuûng coá vaø daën doø.
Muoán so saùnh tính chaát ta aùp duïng
quy luaät bieán ñoåi tính chaát cuûa caùc
nguyeântoá trong baûng tuaàn hoaøn.
Laøm caùc baøi taëp, 9, 10 sgk vaø 2.33,
Trang 194
2.34 saùch baøi taäp.
Trang 195
Ngaøy soaïn: 20\10\06
Tuaàn 8 tieát 22
Trang 196
LUYEÄN TAÄP CHÖÔNG 2
I. Muïc tieâu.
1. Cuûng coá kieán thöùc.
- Caáu taïo baûng tuaàn hoaøn.
- Quy luaät bieán ñoåi tính chaát cuûa caùc nguyeân toá vaø hôïp chaát cuûa chuùng
trong baûng tuaàn hoaøn (Baùn kính nguyeân töû, naêng löôïng ion hoaù, ñoä aâm ñieän tính kim
loaïi tính phi kim –tính kim loaïi,hoaù trò, tính acit bazô cuûa caùc oxit vaø hidroxit).
Trang 197
- YÙ nghóa baûng tuaàn hoaøn.
2. Reøn kó naêng.
- Vaän duïng yù nghóa cuûa baûng tuaàn hoaøn ñeå laøm baøi taäp veà moái quan heä
giöõa vò trí, caáu taïo nguyeân töû vaø tính chaát cuûa ñôn chaát vaø hôïp chaát.
II. Chuaån bò.
Sô ñoà bieåu hieän söï bieán ñoåi caùc ñaïi löôïng vaät lí vaø tính chaát cuûa caùc nguyeân toá
vaø caùc hôïp chaát cuûa chuùng trong baûng tuaàn hoaøn.
III. Phöông phaùp.
Duøng phoái hôïp caùc phöông phaùp nhö ñaøm thoaïi, gôïi môû, tröïc quan, vaø duøng caùc
baøi taäp giuùp hoïc sinh phaùt hieän vaø nhaän thöùc vaán ñeà.
Trang 198
IV. Caùc böôùc leân lôùp.
1. Oån ñònh.
2. Kieåm tra baøi cuõ.
- Vieát caáu hình e caùc nguyeân toá, hoaù trò cao nhaát cuûa ngtoá vôùi Oxi vaø trong
hôïp chaát vôùi H, So saùnh tính axit cuûa caùc oxi vaø Hidroxit cuûa caùc nguyeân toá sau:
+ S, Cl, P.
+ C, Si, N
3. Baøi môùi.
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY VAØ NOÄI DUNG
TROØ
Trang 199
LUYEÄN TAÄP CHÖÔNG 2
Hoaït ñoäng 1: Kieán thöùc caàn naém: A. Kieán thöùc caàn naém.
Gv: cho bieát nguyeân taéc saép xeáp trong 1. Nguyeân taéc saép xeáp caùc nguyeân toá
BTH. trong BTH.
2. Caáu taïo baûng tuaàn hoaøn caùc nguyeân toá
Gv: Theá naøo laø OÂ nguyeân toá, STT hoaù hoïc.
- OÂ: STT cuûa oâ = Z ( Soá ñvò ñieän tích
haït nhaân, soá p, soá e)
Gv: Cho bieát nhöõng nguyeân töû caùc - Chu kì : STT chu kì baèng soá lôùp electron.
nguyeân toá coù caáu hình e nhö theá naøo - Nhoùm: STT nhoùm baèng soá e hoaù trò.
Trang 200
ñöôïc xeáp vaøo cuøng moät chu kì. STT + Nhoùm A goàm caùc nguyeân toá s
vaø p.
Gv: Cho bieát caáu nguyeân töû caùc + Nhoùm B: goàm caùc nguyeân toá
nguyeân toá ntn ñöôïc xeáp vaøo cuøng d vaø f
moät nhoùm. STT 3. Nhöõng ñaïi löôïng vaø tính chaát bieán ñoåi
tuaàn hoaø theo chieàu taêng cuûa ñieän tích haït
Gv treo sô ñoà bieåu hieän söï bieán ñoåi nhaân.
caùc ñaïi löôïng vaät lí vaø tính chaát cuûa
caùc nguyeân toá vaø caùc hôïp chaát cuûa
chuùng trong baûng tuaàn hoaøn. BK I1, ÑAÑ KL Pk
Trang 201
Hoïc sinh giaûi thích söï bieán ñoåi ñoù. Bazô Axit
Trong cuøng moät nhoùm A caùc ñaïi löôïng vaø
Gv: haõy nhaéc laïi noäi dung ñònh luaät tính chaát treân bieán ñoåi ngöôïc laïi.
tuaàn hoaøn? 4. Ñònh luaät tuaàn hoaøn.(SGK)
Hoaït ñoäng 2: Baøi taäp
Baøi 1: Moät nguyeân to thuoäc nhoùm B. Baøi taäp.
VIIA coù toång soá haït laø 28. Baøi 1:
a. Tính nguyeân töû khoái cuûa. a.oïi soá p, e, n coù trong nguyeân töû laàn löôïc laø
b. Vieát caáu hình e nguyeân töû Z, Z, N.
cuûa nguyeân toá ñoù. Theo ñeà ta coù: 2Z + N = 28
Trang 202
=> N = 28 – 2Z
Maët khaùc ta coù: Z N 1,5Z
Neân: 28 2 Z 1,5Z Z 28 2Z
28 2 Z 1,5Z
Vaäy 8 Z 9,3
Vì Z phaûi nguyeân döông neân choïn Z = 8 hoaëc
9
Do nguyeân toá thuoäc nhoùm VIIA neân choïn Z
= 9 vaäy N = 10.
Trang 203
Baøi 2: Oxit cao nhaát cuûa moät nguyeân Nguyeân töû khoái laø 19.
toá laø RO3, trong hôïp chaát cuûa noù vôùi a.Caáu hình e:1s22s22p5
H coù 5,88% H veà khoái löôïng. Xaùc
ñònh nguyeân toá ñoù. Baøi 2:
Theo ñeà coâng thöùc cao nhaát vôùi oxi laø RO3
vaäy coâng thöùc vôùi H laø RH2.
Maët khaùc ta coù
2
.100 5,88 => MR = 32 nguyeân toá ñoù laø
Baøi 3: Khi cho 0,6g kim loaïi nhoùm IIA 2 MR
taùc duïng vôùi nöôùc taïo ra 0,336 lit khí
Trang 204
Hidro(ñkc). Xaùc ñònh kim loaïi. S
Baøi 3:
Theo ñeà kim loaïi ôû nhoùm IIA neân kl coù hoaù
trò 2
0,336
nH 2 0, 015(mol )
Hoaït ñoäng 3: Daën doø. 22, 4
Laøm caùc baøi taäp 8, 9, 10, 11 sgk. Ptpöùng: M + 2HCl -> MCl2 + H2
Theo ptpö ta coù soá mol kl = cuûa H2
Trang 205
0, 6
Nguyeân töû khoái cuûa M laø 40 kl laø
0, 015
Ca
Trang 206
Trang 207
Trang 208
Trang 209
Ngaøy soaïn: 20\10\06
Tuaàn 8 tieát 23
Trang 211
- Vaän duïng yù nghóa cuûa baûng tuaàn hoaøn ñeå laøm baøi taäp veà moái quan heä
giöõa vò trí, caáu taïo nguyeân töû vaø tính chaát cuûa ñôn chaát vaø hôïp chaát.
II. Chuaån bò.
Sô ñoà bieåu hieän söï bieán ñoåi caùc ñaïi löôïng vaät lí vaø tính chaát cuûa caùc nguyeân toá
vaø caùc hôïp chaát cuûa chuùng trong baûng tuaàn hoaøn.
III. Phöông phaùp.
Duøng phoái hôïp caùc phöông phaùp nhö ñaøm thoaïi, gôïi môû, tröïc quan, vaø duøng caùc
baøi taäp giuùp hoïc sinh phaùt hieän vaø nhaän thöùc vaán ñeà.
IV. Caùc böôùc leân lôùp.
1. Oån ñònh.
Trang 212
2 Baøi môùi.
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY HOAÏT ÑOÄNG CUÛA TROØ
Hoaït ñoäng 1: Baøi taäp. LUYEÄN TAÄP CHÖÔNG 2
Baøi 1: Cho 8,8g moät hoãn hôïp hai kim
loaïi naèm ôû hai chu kì lieân tieáp nhau vaø
thuoäc nhoùm IIIA, taùc duïng vôùi HCl dö Baøi 1:
thì thu ñöôïc 6,72 lít Hidro ôû ñkc. Cho bieát Kí hieäu hai kim loaïi nhoùm IIIA laø M, nguyeân
teân cuûa hai kim loaïi. töû khoái trung bình laø M
Ptpu 2M + 6HCl -> 2MCl3 + 3H2
Theo ñeà ta coù:
Trang 213
6, 72
nH 2 0,3( mol ) nM 2 / 3nH 2 0, 2(mol )
22, 4
Theo ñeà ta coù:
M .0,2 = 8,8 M =44
Hai kim loaïi thuoäc hai chhu kì lieân tieáp, moät kim
loaïi coù nguyeân töû khoái nhoû hôn 44 vaø moät
kim loaïi coù nguyeân töû khoái lôùn hôn 44
Döïa vaøo BTH hai kim loaïi ñoù laø: Al, Ga.
Baøi 2: A vaø B laø hai nguyeân toá trong
cuøng moät nhoùm vaø thuoäc hai chu kì
Trang 214
lieân tieáp nhau trong BTH. Toång soá p Baøi 2:
trong haït nhaân cuûa hai nguyeân töû A vaø Theo ñeà hai nguyeân toá chæ coù theå caùch nhau 8
B laø 32. Cho bieát teân hai nguyeân toá hoaëc 18 nguyeân toá.
ñoù. Tröôøng hôïp caùch nhau 8 nguyeân toá:
goïi Z laø soá p coù trong A soá p coù trong B
laø Z + 8
Vaäy theo ñeà ta coù: 2Z + 8 = 32
Z = 12
Vaäy A laø Mg vaø B laø Ca
Tröôøng hôïp caùch nhau 18 nguyeân toáø :
Trang 215
goïi Z laø soá p coù trong A soá p coù trong B laø
Z + 18
Vaäy theo ñeà ta coù: 2Z + 18 = 32
Baøi 3: So saùnh tính chaát caùc nguyeân Z=7
toá: Vaäy A laø N (loaïi)
a. So saùnh tính phi kim cuûa: S, O, F Baøi 3:
b. So saùnh tính kim loaïi cuûa caùc b. F > O > S
nguyeân toá: K, Be, Mg, Na c. K > Na > Mg > Be
c. Vieát coâng thöùc oxit cao nhaát vaø c. Coâng thöùc oxit cao nhaát: P2O5, SO3, Cl2O7.
hidroxit töông öùng. So saùnh tính axit Tính axít Cl2O7 > SO3 > P2O5
Trang 216
cuûa chuùng: , P, S, Cl. Coâng thöùc Hidroxit töông öùng: H3PO4,
d. Vieát coâng thöùc oxit cao nhaát vaø H2SO4, HClO4. Tính Axít HClO4 > H2SO4 >
hidroxit töông öùng. So saùnh tính H3PO4
Bazô cuûa chuùng: Rb, Na, Mg, d. Coâng thöùc oxit cao nhaát: Rb2O, Na2O,
Hoïc sinh coù theå töï laøm: goïi 4 hs MgO. Tính bazô Rb2O > Na2O > MgO
leân baûng trình baøy. Coâng thöùc Hidroxit töông öùng: RbOH,
Hoaït ñoäng 2: Daën doø NaOH, Mg(OH)2. Tính bazô RbOH > NaOH >
Laøm caùc baøi taäp coøn laïi trong sgk vaø Mg(OH)2
saùch baøi taäp.
Trang 217
Trang 218
Ngaøy soaïn: 20\10\06
Tuaàn 8 tieát 24
I. Muïc tieâu.
- Taäp kó naêng söû duïng hoaù chaát, duïng cuï thí nghieäm thoâng thöôøng vaø tieán haønh
moät soá thí nghieäm ñôn giaûn ñaûm baûo an toaøn vaø ñaït keát quaû.
- Khaéc saâu kieán thöùc veà söï bieán ñoåi tính chaát cuûa caùc nguyeân toá trong chu kì vaø
nhoùm.
II. Chuaån bò.
Trang 220
-
Duïng cuï: Oáng nghieäm, keïp oáng nghieäm, oáng huùt, giaù oáng nghieäm, ñeøn coàn, loï
thuyû tinh 100ml, coác thuyû tinh.
-
Hoaù chaát: Na, NaCl, K, Mg, dd Phenolphtalein.
III. Phöông phaùp.
Giaùo vieân höôùng daån laøm thí nghieäm hoïc sinh chia nhoùm laøm caùc thí nghieâm theo
yeâu caàu vaø vieát baûng töôøng trình.
IV. Caùc böôùc leân lôùp.
1. Oån ñònh.
2. Baøi môùi.
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY VAØ NOÄI DUNG
Trang 221
TROØ
Baøi thöïc haønh soá 1
Hoaït ñoäng 1: Moät soá thao taùc thöïc haønh
thí nghieäm. 1. Moät soá thao taùc thöïc haønh thí nghieäm.
* Laáy hoaù chaát: a. Laáy hoaù chaát(SGK)
Hoïc sinh ñoïc sgk.
Gv: Haõy cho bieát caùc löu yù khi laáy
hoaù chaát loûng vaø raén?
* Troän hoaù chaát: b. Troän caùc hoaù chaát.(SGK)
Hoïc sinh ñoïc sgk.
Trang 222
Gv: Haõy cho bieát caùc thao taùc khoâng
ñöôïc pheùp duøng khi troän caùc hoaù chaát?
* Ñun hoaù chaát. c. Ñun caùc hoaù chaát.(SGK)
Hoïc sinh ñoïc sgk.
Gv: Cho bieát caùc tö theá cuûa oáng
nghieäm khi ñun hoaù chaát?
Gv: Cho bieát caùc thao taùc khoâng ñöôïc
pheùp laøm khi ñun hoaù chaát? d. Söû duïng moät soá duïng cuï thí nghieäm
* Hoïc sinh ñoc sgk. Goïi hai hs leân tieán thoâng thöôøng.(SGK)
haønh thöû söû duïng caùc duïng cho.
Trang 223
Hoaït ñoäng 2: Thöïc haønh veà söï bieán ñoåi 2. Thöïc haønh veà söï bieán ñoåi tính chaát
tính chaát cuûa nguyeân toá trong chu kì vaø cuûa nguyeân toá trong chu kì vaø nhoùm.
nhoùm. TN 1: Söï bieán ñoåi tính chaát cuûa caùc
nguyeân toá trong nhoùm.
Gv: Döï ñoaùn ñoä maïnh yeáu cuûa kim loaïi Duïng cuï vaø hoaù chaát: Hai cocoá
khi tham gia phaûn öùng vôùi H2O. thuyû tinh chöùa khoaûng 60 ml nöôùc, dd
Phenolphtalein, K, Na
Gv: Cho bieát söï thay ñoåi maøu saéc cuûa dung Tieán haønh TN:
-
dòch khi phaûn öùng xaåy ra, giaûi thích? Cho phenolphtalein vaøo hai coác thuyû
Gv: Vieát phöông trình phaûn öùng xaãy ra. tinh khoaâùy ñeàu
Trang 224
-
Cho Na vaøo coác thöù nhaát vaø K vaøo
coác thöù hai.
-
Quan saùt hieän töôïng, ruùt ra keát luaän.
* Chuù yù: K, Na phaûn öùng raát maõnh lieät
vôùi H2O coù theå gaây chaùy noå neân chæ
laáy maãu nhoû.
TN 2: Söï bieán ñoåi tính chaát trong chu kì.
Duïng cuï vaø hoaù chaát: Hai cocá
thuyû tinh chöùa khoaûng 60 ml nöôùc, dd
Gv: Cho bieát hieän töôïng xaãy ra khi phaûn Phenolphtalein, K, Na
Trang 225
öùng keát thuùc. Tieán haønh TN:
-
Gv: vieát phöông trình phaûn öùng hoaù hoïc Cho phenolphtalein vaøo hai coác thuyû
xaõy ra. tinh khoaâùy ñeàu.
-
Cho Na vaøo coác thöù nhaát.
-
Cho Mg vaøo coác thöù hai quan saùt hieän
töôïng, sau ñoù ñun noùng.
-
Quan saùt hieän töôïng, ruùt ra keát luaän.
* Chuù yù phaûi laøm saïch Mg tröôùc khi
laøm thí nghieäm.
Trang 226
Hoaït ñoäng 3: Daën doø.
Veà nhaø vieát töôøng trình: Hoaù chaát,
Caùch tieán haønh thí nghieäm, hieän töôïng,
keát luaän.
Trang 227
Ngaøy soaïn 27\10\06
Tuaàn 9 Tieát 25
I. Muïc tieâu.
1. Hoïc sinh bieát:
- Khaùi nieäm veà lieân keát hoaù hoïc. Noäi dung quy taéc baùc töû.
- Söï hình thaønh caùc anion (ion aâm), Cation (ion döông), ion ñôn nguyeân töû, ion ña
nguyeân töû.
- Söï hình thaønh lieân keát ion. Ñònh nghóa lieân keát ion.
Trang 229
- Khaùi nieäm tinh theå ion, maïng tinh theå ion, tính chaát chung cuûa caùc hôïp chaát
ion.
- Vieát caáu hình cuûa ion ñôn nguyeân töû.
II. Chuaån bò.
Maãu vaät tinh theå Natri Clorua.
Moâ hình tinh theå Natri Clorua.
III. Phöông phaùp.
Duøng phoái hôïp caùc phöông phaùp nhö ñaøm thoaïi, gôïi môû, tröïc quan giuùp hoïc sinh
phaùt hieän vaø nhaän thöùc vaán ñeà.
IV. Caùc böôùc leân lôùp.
Trang 230
1. Oån ñònh.
2. Kieåm tra baøi cuõ.
3. Baøi môùi.
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY VAØ NOÄI DUNG
TROØ
Baøi 16: KHAÙI NIEÄM VEÀ LIEÂN KEÁT
HOAÙ HOÏC LIEÂN KEÁT ION
Hoaït ñoäng 1: Khaùi nieäm veà lieân keát. I.Khaùi nieäm veà lieân keát hoaù hoïc.
Gv: cho bieát taïi sao caùc nguyeân töû khí 1. Khaùi nieäm veà lieân keát
Trang 231
hieám khoâng lieân keát vôùi nhau ñeå taïo Lieân keát hoaù hoïc laø söï keát hôïp caùc
phaân töû? nguyeân töû taïo thaønh phaân töû hay tinh theå
Gv: Taïi sao caùc nguyeân töû laïi coù xu beàn vöõng hôn.
höôùng lieân keát laïi vôùi nhau ñeå taïo thaønh
phaân töû hay tinh theå?
Gv: Cho bieát theá naøo laø lieân keát hoaù 2. Quy taéc baùt töû ( 8 electron)
hoïc? - Caáu hình vôùi 8 e ôû lôùp ngoaøi cuøng
Hoaït ñoäng 2: Quy taéc baùt töû. laø caáu hình e beàn vöõng.
Gv: Nguyeân töû caùc nguyeân toá phi kim coù - Theo quy taéc baùt töû thì nguyeân töû
khuynh höôùng nhöôøng hay nhaän e, coøn kim caùc nguyeân toá coù khuynh höôùng lieân keát
Trang 232
loaïi coù khuynh höôùng gì? vôùi nguyeân töû khaùc ñeå ñaït ñöôïc caáu hình
Gv: Taïi sao nguyeân töû kl laïi coù khuynh e vöõng beàn cuûa caùc khí hieám vôùi 8 e
höôùng nhöôøng e coøn phi kim laïi coù khuynh ( hoaëc 2) ôû lôùp ngoaøi cuøng.
höôùng nhaän e? II. Lieân keát ion.
Gv: Haõy phaùt bieåu quy taéc baùt töû? 1. Söï hình thaønh ion.
Hoaït ñoäng 3: Söï hình thaønh ion. a. Ion.
Gv: theá naøo laø ion? Nguyeân töû hay nhoùm nguyeân töû
mang ñieän ñöôïc goïi laø ion.
a1. Ion döông
Gv: Vieát caáu hình e cuûa Na, Mg, Al vaø cho vd: Na -> Na+ + e
Trang 233
bieát tính chaát cuûa chuùng, chuùng coù Mg -> Mg2+ + 2e
khuynh höôùng gì? Al -> Al3+ + 3e
KL: Nguyenâ töû kim loaïi deã
nhöôøng 1, 2, 3 e ôû lôùp ngoaøi cuøng ñeå trôû
thaønh caùc ion mang 1, 2, 3 ñôn vò ñieän tích
döông (Cation).
Goïi teân Cation kl baèng caùch
Gv: caùch goïi teân Cation? ñaët cation tröôùc teân kim loaïi.( Cation Magie,
Cation Natri, Cation ñoàng II….)
a2: Ion aâm.
Trang 234
Vd: Cl + e -> Cl-( ion Clorua)
S + 2e -> S2- ( ion Sunfua)
N + 3e -> N3- (ion Nitrua)
KL: Nguyeân töû phi kim coù theå thu
Gv: Vieát caáu hình e cuûa Cl, S, N vaø cho theâm 1, 2, 3 e ñeå trôû thaønh caùc ion mang 1,
bieát tính chaát cuûa chuùng, chuùng coù 2, 3 ñôn vò ñieän tích aâm ( Anion)
khuynh höôùng gì? Teân anion = teân phi kim + ua
Gv: caùch goïi teân anion? ( rieâng ion O2- goïi laø anion oxit).
b. Ion ñôn nguyeân töû vaø ña nguyeân töû.
Ion ñôn nguyeân töû laø ion ñöôïc taïo
Trang 235
thaønh töø 1 nguyeân töû.
Ion ña nguyeân töû laø ion ñöôïc taïo
töø nhieàu nguyeân tö lieân keát vôùi nhau ñeå
Hs: nghieân cöùu sgk ruùt ra keát luaän theá taïo thaønh moät nhoùm nguyeân töû mang ñieän
naøo laø ion ñôn vaø ña nguyeân töû? tíchû.
Hoaït ñoäng 4: cuûng coá vaø daën doø.
- Vieát sô ñoà hình thaønh ion cuûa caùc
nguyeân toá sau: K, Ca, Li, Ba, F, Br Vieát caáu
hình e cuûa caùc ion. Goïi teân cuûa chuùng.
- laøm caùc baøi taäp 1, 2, 3, 4 SGK.
Trang 236
Ngaøy soaïn 27\10\06
Tuaàn 9 Tieát 26
Trang 237
Baøi 16: KHAÙI NIEÄM VEÀ LIEÂN KEÁT HOAÙ HOÏC
LIEÂN KEÁT ION
I. Muïc tieâu.
1. Hoïc sinh bieát:
- Khaùi nieäm veà lieân keát hoaù hoïc. Noäi dung quy taéc baùc töû.
- Söï hình thaønh caùc anion (ion aâm), Cation (ion döông), ion ñôn nguyeân töû, ion ña
nguyeân töû.
- Söï hình thaønh lieân keát ion. Ñònh nghóa lieân keát ion.
Trang 238
- Khaùi nieäm tinh theå ion, maïng tinh theå ion, tính chaát chung cuûa caùc hôïp chaát
ion.
- Vieát caáu hình cuûa ion ñôn nguyeân töû.
II. Chuaån bò.
Maãu vaät tinh theå Natri Clorua.
Moâ hình tinh theå Natri Clorua.
III. Phöông phaùp.
Duøng phoái hôïp caùc phöông phaùp nhö ñaøm thoaïi, gôïi môû, tröïc quan giuùp hoïc sinh
phaùt hieän vaø nhaän thöùc vaán ñeà.
IV. Caùc böôùc leân lôùp.
Trang 239
1. Oån ñònh.
2. Kieåm tra baøi cuõ.
- Vieát caáu hình e vaø cho bieát tính chaát cuûa caùc nguyeân toá: Mg, Na, Cl, S. Vieát
sô ñoà hình thaønh ion cuûa caùc nguyeân toá treân.
- Neâu khaùi nieäm lieân keát hoaù hoïc vaø quy taéc baùt töû.
3. Baøi môùi.
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY VAØ NOÄI DUNG
TROØ
Baøi 16: KHAÙI NIEÄM VEÀ LIEÂN KEÁT
HOAÙ HOÏC LIEÂN KEÁT ION
Trang 240
I. Khaùi nieäm veà lieân keát hoaù hoïc.
II. Lieân keát ion.
1. Söï hình thaønh ion.
Hoaït ñoäng 1: Söï hình thaønh lieân keát ion. 2. Söï hình thaønh lieân keát ion.
Gv: thí nghieäm ñoát Na trong khí Clo Xeùt söï hình thaønh phaân töû NaCl
Gv: Sau khi phaûn öùng keát thuùc ta thaáy - Sô ñoà hình thaønh lieân keát ion.
trong bình coù nhöõng tinh theå maøu traéng ñoù Na -> Na+ + e
laø tinh theå NaCl, vaäy tinh theå NaCl ñöôïc Cl + e -> Cl-
hình thaønh ntn? Na + Cl -> NaCl
Trang 241
Gv: hoïc sinh vieát sô ñoà hình thanh cation Na - Phöông trình phaûn öùng
vaø Anion Clorua?
Hs: vieát sô ñoà hình thaønh lieân keát cuûa
MgO, MgCl2, K2O. 2.1e
Trang 244
Trang 245
Ngaøy soaïn 27\10\06
Trang 246
Tuaàn 9 tieát 27
I. Muïc tieâu.
1. Hoïc sinh hieåu:
- Lieân keát coäng hoaù trò laø gì. Nguyeân nhaân cuûa söï hình thaønh lieân keát coäng
hoaù trò.
- Ñònh nghóa lieân keát cho nhaân.
Trang 247
- Ñaëc ñieâ3m cuûa lieân keát coâng hoaù trò
2. Hoïc sinh vaän dung: giaûi thích lieân keát coäng hoaù trò trong moät soá phaân töû.
II. Chuaån bò.
Sô ñoà xen phuû caùc obitan s-s, s-p, p-p.
III. Phöông phaùp.
Söû duïng phöông phaùp ñaøm thoaïi neâu vaán ñeà keát hôïp vôùi tröïc quan
IV. Caùc böôùc leân lôùp.
1. Oån ñònh.
2. Kieåm tra baøi cuõ:
Trang 248
- Vieát sô ñoà hình thaønh lieân keát vaø phöông trình phaûn öùng taïo phaân töû MgO,
NaCl, CaCl2, Na2S
- Veõ maïng tinh theå ion cuûa NaCl.
3. Baøi môùi.
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY VAØ NOÄI DUNG
TROØ
Baøi 17: LIEÂN KEÁT COÄNG HOAÙ TRÒ
Baøi 21: HIEÄU ÑOÄ AÂM ÑIEÄN VAØ LIEÂN KEÁT HOAÙ
HOÏC
I. Muïc tieâu.
Hoïc sinh hieåu:
- Ñoä aâm ñieän aûnh höôûng nhö theá naøo ñeán caùc kieåu lieân keát hoaù hoïc?
- Phaân loaïi lieân keát hoaù hoïc theo ñoä aâm ñieän.
Trang 270
II. Chuaån bò.
Baûng ñoä aâm ñieän.
III. Phöông phaùp.
Söû duïng phöông phaùp ñaøm thoaïi neâu vaán ñeà keát hôïp vôùi tröïc quan
IV. Caùc böôùc leân lôùp.
1. Oån ñònh.
2. Kieåm tra baøi cuõ:
- Cho bieát lieân keát giöõa caùc nguyeân töû ñöôïc hình thaønh do nhöõng obt naøo veõ
sô ñoà xen phuû cuûa chuùng: HBr, PCl3, Br2, HCl, H2
3. Baøi môùi.
Trang 271
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY VAØ NOÄI DUNG
TROØ
Baøi 21: HIEÄU ÑOÄ AÂM ÑIEÄN VAØ
LIEÂN KEÁT HOAÙ HOÏC
Hoaït ñoäng 1: Hieäu ñoä aâm ñieän vaø lieân
keát coäng hoaù trò khoâng cöïc. I. Hieäu ñoä aâm ñieän vaø lieân keát coäng
Gv treo baûng ñoä aâm ñieän. Thoâng baùo hoaù trò khoâng cöïc.
coâng thöùc tính hieäu ñoä aâm ñieän. 1. Hieäu ñoä aâm ñieän vaø lieân keát
Gv: cho bieát vò trí cuûa caùc caëp e chung coäng hoaù trò khoâng cöïc.
trong phaân töû H2, Cl2 …? Xeùt caùc phaân töû taïo thaønh bôûi hai
Trang 272
Gv: tính hieäu ñoä aâm ñieän cuûa hai nguyeân nguyeân töûcuûa cuøng moät nguyeân toá nhö
töû trong phaân töû? H2, N2, O2 … coù hieäu ñoä aâm ñieän baèng 0
Gv: nhaán maïnh trong phaân töû H2, Cl2 caëp e Quy öôùc = 0 -0,4 thì lieân keát ñöôïc coi
chung ñöôïc phaân boá giöõa hai nguyeân töû laø lieân keát coäng hoaù trò khoâng cöïc.
liaân keát, khoâng bò leâch veà phía nguyeân töû 2. Hieäu ñoä aâm ñieän vaø lieân keát
naøo, ngöôøi ta goïi ñoù laø lieân keát coäng coäng hoaù trò coù cöïc.
hoaù trò khoâng cöïc Xeùt phaân töû HCl: caëp e lk trong phaân
Hoaït ñoäng 2: Hieäu ñoä aâm ñieän vaø lieân töû HCl bò leäch veà phía moät phía nguyeân töû
keát coäng hoaù trò coù cöïc. neân lieân keát coäng hoaù trò naøy laø lieân
Gv: Cho bieát caùc caëp e chung trong phaân töû keát coäng hoaù trò coù cöïc.
Trang 273
HCl bò leäch veà phía naøo? Quy öôùc => 0,4 – 1,7 thì lieân keát
Gv: tính hieäu ñoä aâm ñieän cuûa hai nguyeân coäng hoaù trò laø coù cöïc.
töû treân?
Gv: giaùo vieân nhaán maïnh caëp e chung bò
leäch veà phía nguyeân töû coù ñoä aâm ñieän
lôùn, lieân keát ñoù goïi laø lieân keát coäng 3. Hieäu ñoä aâm ñieän vaø lieân keát ion.
hoaù trò coù cöïc. Khi hieäu ñoä aâm ñieän giöõa hai
nguyeân töû tham gia taïo lieân keát 1,7 thì
Hoaït ñoäng 3: Hieäu ñoä aâm ñieän vaø lieân coù theå coi ñoù laø lieân keát ion.
keát ion. Vd: Trong phaân töû NaCl, hieäu ñoä aâm
Trang 274
Gv: cho bieát quaù trình hình thaønh lieân keát ñieän cuûa nguyeân töû Na vaø Cl trong phaân
cuûa phaân töû NaCl töø hai nguyeân töû. töû NaCl laø 2,33, lieân keát giöõa Na vaø Cl laø
lieân keát ion.
Trong phaân töû MgO, hieäu ñoä aâm
ñieän giöõa O vaø Mg laø 2,13, lieân keát giöõa
Mg vaø O laø lieân keát ion.
II. Keát luaän.
Döïa vaøo hieäu ñoä aâm ñieän cuûa hai
nguyeân töû tham gia hình thaønh lieân keát ta
Hoaït ñoäng 4: keát luaän. coù theå döï ñoaùn lieân keát thuoäc loaïi lieân
Trang 275
Gv: cho bieát caùc giôùi haïn hieäu ñoä am ñieän keát ion, lieân keát coäng hoaù trò coù cöïc
cuûa lieân keát coäng hoaù trò coù cöïc, koâng hoaëc khoâng cöïc.
cöïc, ion? - < 0,4 laø lieân keát coäng hoaù trò
khoâng cöïc.
- 0,4 <1,7 laø lieân keát coäng hoaù
trò coù cöïc.
- 1,7 laø lieân keát ion.
Trang 277
Trang 278
Ngaøy soaïn 27\10\06
Tuaàn 10 tieát 30
Hoaït ñoäng 1: Vaøo baøi I. Khaùi nieäm veà söï lai hoaù.
- GV söû duïng phieáu hoïc taäp 1) Xeùt phaân töû metan: CH4
+ Vieát caáu hình e- cuûa C*?H C*:
Trang 282
+ Giaûi thích söï hình thaønh phaân töû CH4? H : 1s2
+ Nhaän xeùt veà naêng löôïng caùc lieân 1s2 2s1 2p3 H
keát? Goùc lieân keát? 1AO2s & 3AO2p xen phuû vôùi 4AO1s cuûa 4 |
nguyeân töû H H
H C H
| |
H C H
H
|
H
Ñaùng leõ trong phaân töû CH4 coù hai
Trang 283
loaïi lieân keát khaùc nhau, nhieân baèng
thöïc nghieäm cho bieát 4 lieân keát C – H
trong phaân töû CH4 gioáng heät nhau. Ñeå
giaûi thích veà hieän töôïng naøy vaø caùc
tröôøng hôïp khaùc töông töï ngöôøi ta ñaõ
Gv: hay cho bieát theá naøo laø lai hoaù obitan
ñeà ra thuyeát lai hoaù.
nguyeân töû?
2) Khaùi nieäm veà söï lai hoaù:
Söï lai hoaù obitan nguyeân töû laø söï
toå hôïp “ troän laån” moät soá obitan trong
Trang 284
moät nguyeân töû ñeå ñöôïc töøng aáy obitan
lai hoaù gioáng nhau nhöng ñònh höôùng
khaùc nhau trong khoâng giang.
Hoaït ñoäng 2: Lai hoaù sp3 II. Caùc kieåu lai hoaù thöôøng gaëp:
GV söû duïng 6 quaû bong boùng sau ñoù 1) Lai hoaù sp3 (kieåu töù dieän).
ñaâm 1 quaû giôùi thieäu ñoù laø kieåu lai - Kieåu lai hoaù sp3: Söï troän laãn
hoaù sp3 (nhö ñaõ xeùt phaân töû CH4) 1AOs + 3AOp (chuù yù: sp3 khoâng phaûi
caáu hình e-)
- Hình daïng trong khoâng gian: 4
Trang 285
obitan lai hoaù höôùng veà 4 ñænh cuûa hình
Hoaït ñoäng 3: Lai hoaù sp2 töù dieän ñeàu
GV söû duïng caùc quaû bong boùng vaø laïi - Goùc lai hoaù: 109o28’
tieáp tuïc chaâm giôùi thieäu ñoù laø 2) Lai hoaù sp2 (kieåu tam giaùc).
kieåu lai hoaù sp2. Sau ñoù xeùt phaân töû - Kieåu lai hoaù sp3: Söï troän laãn
BF3 Vaäy: 1AOs + 2AOp (sp2 khoâng phaûi caáu hình e)
- Hình daïng: Caùc (3) obitan lai hoaù
höôùng veà 3 ñænh cuûa tam giaùc ñeàu.
Hoaït ñoäng 4: Lai hoaù sp - Goùc lai hoaù: 120o (phaùt vaán HS)
Trang 286
GV söû duïng caùc quaû bong boùng coøn 3) Lai hoaù sp (lai hoaù ñöôøng thaúng).
laïi tieáp tuïc chaâm giôùi thieäu ñoù laø - Kieåu lai hoaù sp: 1AO3 + 2AOp
kieåu lai hoaù sp. Sau ñoù xeùt phaân töû - Hình daïng: 2 obitan lai hoaù naèm
BeH2. treân moät ñöôøng thaúng.
Hoaït ñoäng 5: Nhaän xeùt chung veà - Goùc lai hoaù: 180o
thuyeát lai hoaù. III. Nhaän xeùt chung veà thuyeát lai
Gv: cho bieát vai troø cuûa thuyeát lai hoaù? hoaù.(sgk)
Hoaït ñoäng 5: cuûng coá vaø daën doø
- Theá naøo laø lai hoaù obitan nguyeân töû Coù vai troø giaûi thích döõ kieän thöïc
Trang 287
- cho bieát goác cuûa caùc kieåu lai hoaù. nghieäm
Trang 297
Baøi 19: LUEÄN TAÄP VEÀ: LIEÂN KEÁT ION. LIEÂN KEÁT
COÄNG HOAÙ TRÒ. LAI HOAÙ CAÙC OBITAN NGUYEÂN TÖÛ
I. Muïc tieâu:
Cuûng coá kieán thöùc:
- nguyeân nhaân cuûa söï hình thaønh lieân keát.
- Söï hình thaønh lieân keát ion vaø baûn chaát cuûa lieân keát ion.
- Söï hình thaønh lieân keát coäng hoaù trò vaø baûn chaá cuûa lieân keát coäng hoaù trò.
- Söï lai hoaù caùc obitan nguyeân töû.
Trang 298
Reøn luyeän kó naêng
- Döïa vaøo baûn chaát cuûa lieân keát, phaân bieät ñöôïc lieân keát ion vaø lieân keát
coäng hoaù trò.
- Giaûi thích daïng hình hoïc cuûa moät soá phaân töû nhôø söï lai hoaù caùc obitan
nguyeân töû.
II. Chuaån bò.
- Sô ñoà xen phuû caùc obitan s-s, s-p, p-p.
- Hình veõ caùc kieåu lai hoaù.
- Hình veõ xen phuû beân vaø xen phuû truïc.
- Hình veõ moät soá daïng hình hoïc cuûa phaân töû.
Trang 299
- Phieáu hoïc taäp.
III. Phöông phaùp
Ñaøm thoaïi neâu vaán ñeà, thaûo luaän nhoùm.
IV. Caùc böôùc leân lôùp.
1. Oån ñònh
2. Kieåm tra baøi cuõ
-laøm baøi taäp 3, 4, 5, 6, 7, 8 sgk
3. Baøi môùi.
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY HOAÏT ÑOÄNG CUÛA TROØ
Baøi 19: LUEÄN TAÄP VEÀ:
Trang 300
LIEÂN KEÁT ION. LIEÂN KEÁT COÄNG
HOAÙ TRÒ. LAI HOAÙ CAÙC OBITAN
NGUYEÂN TÖÛ
Hoaït ñoäng 1: Lieân keát hoaù hoïc
Gv: Theá naøo laø lieân keát hoaù hoïc? A. Kieán thöùc caàn naém vöõng.
Gv: nguyeân nhaân söï hình thaønh lieân keát I. Lieân keát hoaù hoïc
hoaù hoïc 1. Khaùi nieäm veà lieân keát hoaù hoïc
Gv: coù maáy kieåu lieân keát hoaù hoïc? 2. Aùp duïng quy taéc baùt töû giaûi thích söï
Hoaït ñoäng 2: Lieân keát ion hình thaønh lieân keát hoaù hoïc.
Gv: theá naøo laø lieân keát ion? II. Lieân keát ion
Trang 301
Gv: Ñieàu kieän ñeå 2 nguyeân töû lieân keát
vôùi nhau baèng lieân keát ion?
Hoaït ñoäng 3: Lieân keát coäng hoaù trò
Gv: Theá naøo laø lieân keát coäng hoaù trò? III. Lieân keát CHT
Gv: ñieàu kieän ñeå 2 nguyeân töû lieân keát
vôùi nhau baèng lieân keát coäng hoaù trò?
Gv: lieân keát coäng hoaù trò vaø lieân keát ion
gioáng vaø khaùc nhau ntn? Laáy vd minh hoaï.
Hoaït ñoäng 4: Söï lai hoaù caùc obitan
nguyeân töû
Trang 302
Gv: phaùp phieáu hoïc taäp
Ñieàn thoâng tin vaøo choå coøn ñeå troáng
Kieåu Goùc lieân Daïng hình hoïc
lai hoaù keát
sp
sp2
sp3
Gv: theá naøo laø lai hoaù ? lai hoaù sp, lai hoaù
sp2, lai hoaù sp3?
Gv: Ñieàu kieän ñeå caùc obitan lai hoaù vôùi
Trang 303
nhau?
Gv: theá naøo laø xen phuû truïc, xen phuû
beân? B. BaØi taäp.
Gv: Theá naøo laø lieân keát ñôn, lieân keát Baøi 1:
boäi? * Söï hình thaønh phaân töû LiF
Hoaït ñoäng 5: baøi taäp - Söï hình thaønh ion
Baøi 1: giaûi thích söï hình thaønh lieân keát ion Li -> Li+ + e
trong phaân töû LiF, KBr, CaCl2 F + e -> F-
- Hai ion traùi daáu huùt nhau: Li+ + F- =
LiF
Trang 304
Phaân töû LiF hình thaønh nhôø löïc huùt
tónh ñieän giöõa hai ion Li+ vaø F-
Caùc phaân töû coøn laïi hoïc sinh töï giaûi thích Baøi 2:
* Phaân töû HBr
Baøi 2: Söû duïng moâ hình xen phuû obitan - Obitan 1s cuûa nguyeân töû H xen phuû
nguyeân töû ñeå giaûi thích söï hình thaønh lieân truïc vôùi obitan 4p chöùa e ñoäc thaân cuûa
keát coäng hoaù trò trong phaân töû I2, HBr. nguyeân töû Br, taïo moät lieân keát sigma.
- Phaân töû HBr taïo thaønh nhôø 1 lieân
keát ñôn.
Trang 305
Hoaït ñoäng 6: cuûng coá vaø daën doø
- Laøm caùc baøi taäp 3, 4 sgk 82
Baøi 19: LUEÄN TAÄP VEÀ: LIEÂN KEÁT ION. LIEÂN KEÁT
COÄNG HOAÙ TRÒ.
LAI HOAÙ CAÙC OBITAN NGUYEÂN TÖÛ
I. Muïc tieâu:
Cuûng coá kieán thöùc:
Trang 307
- nguyeân nhaân cuûa söï hình thaønh lieân keát.
- Söï hình thaønh lieân keát ion vaø baûn chaát cuûa lieân keát ion.
- Söï hình thaønh lieân keát coäng hoaù trò vaø baûn chaá cuûa lieân keát coäng hoaù trò.
- Söï lai hoaù caùc obitan nguyeân töû.
Reøn luyeän kó naêng
- Döïa vaøo baûn chaát cuûa lieân keát, phaân bieät ñöôïc lieân keát ion vaø lieân keát
coäng hoaù trò.
- Giaûi thích daïng hình hoïc cuûa moät soá phaân töû nhôø söï lai hoaù caùc obitan
nguyeân töû.
II. Chuaån bò.
Trang 308
- Sô ñoà xen phuû caùc obitan s-s, s-p, p-p.
- Hình veõ caùc kieåu lai hoaù.
- Hình veõ xen phuû beân vaø xen phuû truïc.
- Hình veõ moät soá daïng hình hoïc cuûa phaân töû.
- Phieáu hoïc taäp.
III. Phöông phaùp
Ñaøm thoaïi neâu vaán ñeà, thaûo luaän nhoùm.
IV. Caùc böôùc leân lôùp.
1. Oån ñònh
2. Kieåm tra baøi cuõ
Trang 309
3. Baøi môùi.
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY HOAÏT ÑOÄNG CUÛA TROØ
Baøi 19: LUEÄN TAÄP VEÀ: LIEÂN KEÁT
ION. LIEÂN KEÁT COÄNG HOAÙ TRÒ.
LAI HOAÙ CAÙC OBITAN NGUYEÂN
TÖÛ
Hoaït ñoäng 1: Baøi taäp
Baøi 1: Vieát coâng thöùc caáu taïo vaø coâng
thöùc e cuûa caùc phaân töû sau: PH3, HNO3, Baøi 1:
SO3, C4H10. * PH3
Trang 310
Gv: Cho bieát caùc nguyeân töû trong phaân töû H:P:H H–P–H
coøn thieáu bao nhieâu e ñeå ñaït caáu hình beàn H H
cuûa khí hieám gaàn nhaát, chuùng caàn phaûi * SO2
goùp bao nhieâu e vôùi caùc nguyeânt öû khaùc? S S
Gv: Cho bieát lieân keát giöõa caùc nguyeân töû O O O O
naøo laø lieân keát coäng hoaù trò coù cöïc, * HNO3
khoâng cöïc vaø lieân keát cho nhaân?
O O
H:O:N H–O–N
Trang 311
O O
* C4H10
Gv: cho bieát coäng thöùc caáu taïo cuûa C4H10 H H H H H H H H
coù coøn caùch vieát naøo khoâng? H:C:C:C:C:H H–C–C–C–C–H
Baøi 2: Döïa vaøo lí thuyeát lai hoaù caùc obitan H H H H H H H H
nguyeân töû, moâ taû söï hình thaønh lieân keát Baøi 2:
trong caùc phaân töû BeCl2, BCl3. Bieát BeCl2 * Phaân töû BeCl2:
coù daïng ñöôøng thaúng coøn BCl3 coù daïng - Moät obitan 2s vaø 1 obitan 2p cuûa
tam giaùc ñeàu. nguyeân töû Be toå hôïp vôùi nhau taïo thaønh
Gv: cho bieát BeCl2 coù daïng ñöôøng thaúng hai obitan lai hoaù sp. Hai obitan lai hoaù sp
Trang 312
vaäy Be coù kieåu lai hoaù naøo? gioáng heät nhau, naèm treân ñöôøng thaúng
Gv: Cho bieát caùc obitan gì trong nguyeân töû nhöng ngöôïc chieàu. Treân hai obitan lai hoaù
Be toå hôïp vôùi nhau ñeå tao hai obitan lai hoaù coù ñeàu chöùa e ñoäc thaân.
sp? - Hai obitan lai hoaù sp cuûa nguyeân töû
Gv: caùc obitan lai hoaù naøy coù ñieåm gì Be xen phuû truïc vôùi hai obitan 3p chöùa e
gioáng vaø khaùc nhau? ñoäc thaân cuûa hai nguyeân töû Clo. Phaân töû
Gv: cho bieát caùc obitan lai hoaù cuûa nguyeân BeCL2 coù daïng ñöôøng thaúng.
töû Be xen phuû vôùi caùc obitan naøo cuûa * Phaân töû BCl3:
Clo? - Moät obitan 2s vaø 2 obitan 2p cuûa
nguyeân töû B toå hôïp vôùi nhau taïo 3 obitan
Trang 313
Gv: cho bieát BCl3 coù daïng tam giaùc ñeàu lai hoaù sp2 gioùng heät nhau höôùng veà caùc
vaäy B coù kieåu lai hoaù naøo? ñænh cuûa tam giaùc ñeàu. Treân moãi obitan
Gv: Cho bieát caùc obitan gì trong nguyeân töû naøy ñeàu coù 1 e ñoäc thaân.
B toå hôïp vôùi nhau ñeå tao ba obitan lai hoaù - 3 obitan lai hoaù xen phuû truïc vôùi 3
sp3 ? obitan 3p chöùa e ñoäc thaân cuûa 3 nguyeân töû
Gv: caùc obitan lai hoaù naøy coù ñieåm gì Clo. Phaân töû BCl3 coù daïng tam giaùc.
gioáng vaø khaùc nhau?
Gv: cho bieát caùc obitan lai hoaù cuûa nguyeân Baøi 3:
töû B xen phuû vôùi caùc obitan naøo cuûa Clo? Theo ñeà coâng thöùc cao nhaát vôùi oxi laø
RO3 vaäy coâng thöùc vôùi H laø RH2.
Trang 314
Baøi 3: Oxit cao nhaát cuûa moät nguyeân toá Maët khaùc ta coù
laø RO3, trong hôïp chaát cuûa noù vôùi H coù 2
.100 5,88 => MR = 32 nguyeân toá ñoù
5,88% H veà khoái löôïng. Xaùc ñònh nguyeân 2 MR
toá ñoù.
laø S
Baøi 3:
Baøi 4: Khi cho 2,3g kim loaïi nhoùm IA taùc
Theo ñeà kim loaïi ôû nhoùm IA neân kl coù
duïng vôùi nöôùc taïo ra 1,12 lit khí Hidro(ñkc).
hoaù trò I
Xaùc ñònh kim loaïi.
1,12
nH 2 0, 05(mol )
22, 4
Trang 315
Ptpöùng: 2M + 2HCl -> 2MCl + H2
Theo ptpö ta coù soá mol kl = 2 laàn soá mol
H2
Hoaït ñoäng 2: cuûng coá vaø daën doø. 2,3
Nguyeân töû khoái cuûa M laø 23 kl laø
Veà nhaø laøm caùc baøi taäp coøn trong sgk 0,1
vaø sbt chuaån bò kieåm tra 1 tieát Ca
Trang 316
Trang 317
Trang 318
Trang 319
Ngaøy soaïn : 11/11/2006
Tuaàn 12 Tieát 35
Trang 320
Baøi 20: TINH THEÅ NGUYEÂN TÖÛ. TINH THEÅ PHAÂN TÖÛ
I. Muïc tieâu
Hoïc sinh hieåu
Theá naøo laø tinh theå nguyeân töû, tinh theå phaân töû.
Tính hcaát chung guûa tinh theå nguyeân töû, tinh theå phaân töû.
II. Chuûaân bò
Tranh veõ tinh theå iot, tinh theå nöôùc ñaù, tinh theåkim cöông.
Trang 321
III. Phöông phaùp
Ñaøm thoaïi neâu vaán ñeà + Tröïc quan
IV. Caùc böôùc leân lôùp.
1. Oån ñònh
2. Kieåm tra baøi cuõ
3. Baøi môùi
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY VAØ NOÄI DUNG
TROØ
Baøi 20: TINH THEÅ NGUYEÂN TÖÛ.
TINH THEÅ PHAÂN TÖÛ
Trang 322
I. Tinh theå nguyeân töû
Hoaït ñoäng 1:Thí duï tinh theå nguyeân töû 1. Thí duï tinh theå kim cöông.
Gv: neâu vaán ñeà: Ñaïi dieän cho tinh theå Nuùt maïng tinh theå laø caùc nguyeân töû
nguyeân töû laø kim cuöông. cacbon. Trong tinh theå kim cöông moãi
Hs: quan saùt tranh veõ moâ hình tinh theå kim nguyeân töû C coù traïng thaùi lai hoaù sp3 lieân
cöông + nghieân cöùu saùch giaùo khoa Ñeå keát vôùi 4 nguyeân töû C khaùc naèm ôû 4
nhaân bieát tinh theå kim cöông. ñænh cuûa töù dieän ñeàu, tieáp tuïc caùc ñænh
Gv: Cho bieát nuùt maïng laø nguyeân töû, laïi lieân keát vôùi caùc nguyeân töû C khaùc
phaân töû hay ion? 2. Tính chaát chung cuûa tinh theå nguyeân
Trang 323
Gv: trong tinh theå kim cöông coù lieân keát gì? töû
Gv: trong tinh theå kim cöông C coù lai hoaù gì? Trong tinh theå caùc nguyeân töû naèm ôû
Hoaït ñoäng 2: tính chaát tinh theå nguyeân töû nuùt cuûa maïng, lieân keát vôùi nhau baèng
Gv: Cho bieát theá naøo laø tinh theå nguyeân lieân keát coäng hoaù trò.
töû? Lieân keát coäng hoaù trò laø lieân keát
Gv: cho bieát caùc nguyeân töû trong tinh theå beàn neân tinh theå nguyeân töû ñeàu coù ñoä
lieân keát vôùi nhau baèng lieân keát gì? cuùng lôùn, nhieät ñoä noùng chaûy vaø nhieät
Gv: Lieân keát coäng hoaù trò laø lieân keát ñoä soâi cao.
beàn vaäy cho bieát tinh chaát ccuûa tinh theå
nguyeân töû?
Trang 324
Hoaït ñoäng 3: Moät soá maïng tinh theå phaân II. Tinh theå phaân töû
töû 1. Moät soá maïng tinh theå phaân töû
Gv: ñaëc vaán ñeà: ñaïi dieän cho tinh theå a. Maïng tinh theå iot
phaân töû laø tinh theå iot vaø tinh theå nöôùc Trong tinh theå iot caùc phaân töû naèm
ñaù ôû caùc ñænh vaø taâm cuûa caùc maët cuûa
Gv: quan saùt tranh veõ vaø cho bieát caùc haït hình laäp phöông, goïi laø tinh theå laäp phöông
gì ôû nuùt maïng? taâm dieän.
Phaân töû tinh theå ioùt khoâng beàn,
Gv: cho bieát caáu truùc cuûa maïng tinh theå iot iot chuyeån thaúng töø theå raén sang theå
vaø tinh theå nöôùc ñaù? hôi( söï thaêng hoa)
Trang 325
b. Maïng tinh theå phaân töû nöôùc ñaù
Trong tinh theå nöôùc ñaù, moãi phaân
töû nöôùc lieân keát vôùi boán nguyeân töû
nöôùc khaùc ôû 4 ñænh cuûa hình töù dieän
ñeàu.
Tinh theå nöôùc ñaù coù caáu truùc töù
Hoaït ñoäng 4: tính chaát cuûa tinh theå phaân dieän laø caáu truùc roãng neân tinh theå nöôùc
töû ñaù coù tæ khoái nhoû hôn nöôùc ôû traïng thaùi
Gv: höôùng daãn hoïc sinh nghieân cöùu sgk ñeå loûng.
ruùt ra: 2. Tính chaát chung cuûa tinh theå phaân
Trang 326
+ tính chaát chung cuûa caùc chaát coù caáu töû.
truùc maïng tinh theå phaân töû. Löïc töông taùc giöõa caùc phaân töû laø
+ Nguyeân nhaân gaây neân nhöõng tính chaát raát yeáu neân caùc chaát coù caáu taïo tinh theå
ñoù. phaân töû thöôøng meàm, coù nhieät ñoä noùng
Hoaït ñoäng 5: Cuûng coá vaø daën doø chaûy thaáp, deã bay hôi.
Neâu ñaëc ñieåm caáu truùc vaø tính chaát
cuûa maïng tinh theå nguyeân töû vaø tinh phaân
töû.
Veà nhaø laøm caùc baøi taäp 4 vaø 6
Trang 327
Trang 328
Trang 329
Ngaøy soaïn : 11/11/2006
Tuaàn 12 Tieát 36
I. Muïc tieâu
Trang 330
Hoïc sinh hieåu:
Theá naøo laø lieân keát kim loaïi.
Tính chaát chung cuûa tinh theå kim loaïi
Hoïc sinh bieát caùc kieåu maïng tinh theå phoå bieán cuûa kim loaïi.
Hoïc sinh vaän duïng: Döïa vaøo ñaëc ñieåm cuûa lieân keát kim loaïi ñeå giaûi thích tính
chaát chung cuûa tinh theå kim loaïi.
II. Chuaån bò
Moâ hình caùc maïng tinh theå laäp phöông taâm dieän, laäp phöông taâm khoái, luïc phöông.
Baûng kieåu caáu truùc maïng tinh theå phoå bieán cuûa moät soá kim loaïi trong baûng TH
III. Phöông phaùp
Trang 331
Ñaøm thoaïi neâu vaán ñeà + tröïc quan
IV. Caùc böôùc leân lôùp
1. Oån ñònh
2. Kieåm tra baøi cuõ
- Neâu thí duï veà maïng tinh theå nguyeân töû vaø tính chaát cuûa chuùng
- Neâu thí duï veà maïng tinh theå nguyeân töû vaø tính chaát cuûa chuùng
3. Baøi môùi
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY VAØ NOÄI DUNG
TROØ
Baøi 23: LIEÂN KEÁT KIM LOAÏI
Trang 332
Hoaït ñoäng 1: Khaùi nieäm lieân keát kim loaïi I. Khaùi nieäm veà lieân keát kim loaïi.
Hs ñoïc sgk vaø cho bieát theá naøo laø tinh theå Trong tinh theå kim loaïi, ion döông vaø caùc
kim loaïi? nguyeân töû kim loaïi naèm ôû nuùt cuûa maïng
Gv: Lieân keát kim loaïi coù baûn chaát gì? tinh theå.
Gv: theá naøo laø lieân keát kim loaïi? Lieân keát kim loaïi laø lieân keát ñöôïc hình
Gv: Lieân keát trong maïng tinh theå kim loaïi thaønh giöõa caùc nguyeân töû vaø ion kim loaïi
coù baûn chaát tónh ñieän nhöng khaùc lieân trong maïng tinh theå do söï tham gia cuûa caùc
keát ion ôû choå laø löïc huùt tónh ñieän giöõa e töï do.
ion döông vaø e. II. Maïng tinh theå kim loaïi
Trang 333
Hoaït ñoäng 2: Moät soá kieåu maïng tinh theå 1. Moät soá kieåu maïng tinh theå
kim loaïi. a. Laäp phöông taâm khoái
Gv: Coù maáy loaïi maïng tinh theå kim loaïi Caùc nguyeân töû vaø ion kim loaïi naèm
phoå bieán? treân caùc ñænh vaø taâm cuûa hình laäp
Gv: treo tranh veõ caùc maïng tinh theå kim phöông.
loaïi. b. Laäp phöông taâm dieän
Gv: cho bieát söï khaùc nhau giöõa caùc maïng Caùc nguyeân töû vaø ion kim loaïi naèm
tinh theå treân caùc ñænh vaø taâm caùc maët hình laäp
Gv: cho bieát maïng tinh theå naøo ñaëc khít phöông.
nhaát? c. Luïc phöông
Trang 334
Caùc nguyeân töû vaø ion kim loaïi naèm
treân caùc ñænh vaø taâm caùc maët cuûa hình
luïc giaùc ñöùng vaø ba nguyeân töû, ion naèm
phía trong hình luïc giaùc.
d. Ñoä ñaëc khít p ( laø phaàn traêm theå tích
maø caùc nguyeân töû chieám trong tinh theå)
- Kieåu caáu truùc laäp phöông taâm khoái
coù p = 68%
- Kieåu caáu truùc laäp phöông taâm dieän
Hoaït ñoäng 3: Tính chaát cuûa tinh theå kim vaø luïc phöông coù p = 74%
Trang 335
loaïi 2. Tính chaát cuûa tinh theå kim loaïi
Gv: Cho bieát caùc tính chaát cô baûn cuûa tinh Trong tinh theå kim loaïi coù caùc e di
theå kim loaïi? chuyeån töï do neân coù caùc tính chaát cô baûn:
Gv: vì sao chuùng coù nhöõng tính chaát treân? aùnh kim, daãn ñieän, daån nhieät toát vaø tính
deõo.
Hoaït ñoäng 4: cuûng coá vaø daën doø
-
Phaàn lieân keát kim loaïi: baøi taäp 1.
-
Tính chaát cuûa tinh theå kim loaïi baøi
taäp 3,4.
-
Veà nhaø chuaån bò baøi 22 hoaù trò vaø
Trang 336
soá oxi hoaù.
Trang 337
Trang 338
Ngaøy soaïn : 18/11/2006
Tuaàn 13 Tieát 37
Trang 339
BAØI 22: HOAÙ TRÒ VAØ SOÁ OXI HOAÙ
I. Muïc tieâu
Hoïc sinh hieåu: hoaù trò laø gì? Soá oxi hoaù laø gì?
Hoïc sinh vaän duïng: Döïa vaøo quy taéc ñeå xaùc ñònh soá oxi hoaù, xaùc ñònh hoaù trò
trong hôïp chaát ion vaø hôïp chaát coäng hoaù trò
II. Chuaån bò
Chuaån bò caùc baøi taäp veà xaùc ñònh hoaù trò vaø soá oxi hoaù, phieáu hoïc taäp.
III. Phöông phaùp
Trang 340
Ñaøm hthoaïi neâu vaán ñeà + laøm baøi taäp ñeå khaéc saâu kieán thöùc
IV. Caùc böôùc leân lôùp
1. Oån ñònh lôùp
2. Kieåm tra baøi cuõ
- Neâu khaùi nieäm lieân keát kim loaïi. So saùnh lieânn keát kim loaïi vôùi lieân keát
ion.
- Neâu moät soá maïng tinh theå kim loaïi vaø cho bieát tính chaát cuûa tinh theå kim
loaïi.
3. Baøi môùi
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY VAØ NOÄI DUNG
Trang 341
TROØ
BAØI 22: HOAÙ TRÒ VAØ SOÁ OXI
HOAÙ
Hoaït ñoäng 1: hoaù trò trong hôïp chaát ion I. Hoaù trò
Gv: hoaù trò trong hôïp chaát ion ñöôïc goïi laø 1. Hoaù trò trong hôïp chaát ion
gì? - Hoaù trò trong hôïp chaát ion ñöôïc goïi
Gv: Ñieän hoaù trò ñöôïc tính nhö theá naøo? laø ñieän hoaù trò.
- Trò soá cuûa ñieän hoaù trò ñöôïc xñ
baèng ñieän tích cuûa ion, baèng soá e maø
nguyeân töû cuûa nguyeân toá ñoù cho hay
Trang 342
Gv: Xaùc ñònh ñieän hoaù trò cuûa caùc nhaän ñeå taïo thaønh ion.
nguyeân toá trong phaân töû NaCl? Vd: trong phaân töû NaCl, Na coù ñieän hoaù
Hoaït ñoäng 2: Hoaù trò cuûa hôïp chaát coäng trò laø 1+, Cl coù ñieän hoaù trò laø 1-.
hoaù trò 2. Hoaù trò trong hôïp chaát coäng hoaù
Gv: hoaù trò trong hôïp chaát coäng hoaù trò trò.
ñöôïc goïi laø gì? - Hoaù trò trong hôïp chaát coäng hoaù trò
Gv: Coäng hoaù trò ñöôïc tính nhö theá naøo? goïi laø coäng hoaù trò.
- Coäng hoaù trò cuûa moät nguyeân toá
baèng soá lieân keát coäng hoaù trò (caëp e
duøng chung) maø nguyeân töû cuûa nguyeân
Trang 343
Gv: Xaùc ñònh coäng hoaù trò cuûa caùc toá ñoù taïo thaønh vôùi nguyeân töû khaùc
nguyeân toá trong phaân töû NH3 ? trong phaân töû.
Vd: Trong phaân töû NH3, Coäng hoaù trò
Hoaït ñoäng 3: Khaùi nieäm soá oxi hoaù cuûa N laø 3, H laø 1.
Gv: Soá oxi hoaù cuûa nguyeân toá laø gì? II. Soá oxi hoaù
1. Khaùi nieäm
Soá oxi hoaù cuûa nguyeân toá trong phaân
töû laø ñieän tích cuûa nguyeân töû nguyeân toá
Hoaït ñoäng 4: Quy taéc xaùc ñònh soá oxi hoaù ñoù trong phaân töû, neáu giaû ñònh raèng lieân
Gv: cho bieát caùc quy taéc xaùc ñònh soá oxi keát giöõa caùc nguyeân töû trong phaân töû laø
Trang 344
hoùa? lieân keát ion.
2. Caùc quy taéc xaùc ñònh soá oxi hoaù
- Soá oxi hoaù cuûa caùc ñôn chaát baèng
khoâng.
Vd: soá oxi hoaù cuûa Na, H2, Na…. baèng
khoâng.
- Trong phaân töû, toång soá caùc soá oxi
hoaù cuûa caùc nguyeân toá baèng khoâng.
- Soá oxi hoaù cuûa ion ñôn nguyeân töû
baèng ñieän tích. Trong ion ña nguyeân töû
Trang 345
toång soá oxi hoaù caùc nguyeân toá baèng ñieän
tích cuûa ion
- Trong hôïp chaát, soá oxi hoaù cuûa Oxi
baèng -2. cuûa H baèng +1 (tröø tröôøng hôïp
caùc hidrua kim loaïi, peoxit, OF2)
Vd: Tính soá oxi hoaù cuûa nguyeân toá oxi
trong: NH3, HNO2, NO3-
Goïi x laø soá oxi hoaù cuûa N
+ NH3: x + 3.1 = 0 -> x = -3
Hoaït ñoäng 5: cuûng coá vaø daën doø + HNO2: 1 + x + 2(-2) = 0 -> x = +3
Trang 346
-
laøm caùc baøi taäp 1 – 6 + NO3- : x + 3(-2) = 0 -> x = +5
-
ñoïc tröôùc baøi lieân keát kim loaïi. * caùch ghi soá oxi hoaù: soá oxh ñaët phía
treân kí hieäu cuûa nguyeân toá. Ghi daáu tröôùc
soá sau.
Trang 347
Trang 348
Ngaøy soaïn: 18/11/2006
Tuaàn 14 tieát 38
I. Muïc tieâu
1. Cuøng coá kieán thöùc
Baûn chaát cuûa lieân keát hoaù hoïc.
Trang 349
Phaân bieät caùc kieåu lieân keát hoaù hoïc.
Ñaëc ñieåm veà caáu truùc vaø tính chaát chung cuûa kieåu maïng tinh theå nguyeân töû,
tinh theå phaân töû vaø tinh theå kim loaïi.
Phaân bieät ñöôïc hoaù trò cuûa caùc nguyeân toá trong hôïp chaát ion vaø hôïp chaát
coäng hoaù trò.
2. Kó naêng
- Vaän duïng khaùi nieäm veà ñoä aâm ñieän ñeå ñaùng giaù tính chaát cuûa lieân keát
- Döïa vaøo ñaëc ñieåm cuûa caùc loaïi lieân keát giaûi thích vaø döï ñoaùn tính chaùt
cuûa moät soá chaát coù caáu truùc tinh theå nguyeân töû, phaân töû
Trang 350
- Vaän duïng caùc qui taéc xaùc ñònh soá oxi hoaù ñeå xaùc ñònh soá oxi hoaù cuûa caùc
nguyeân toá trong hôïp chaát vaø ion.
- Xaùc ñònh hoaù trò cuûa nguy6n toá trong hôïp chaátion vaø coäng hoaù trò.
- Vaän duïng caùc giaù trò ñoä aâm ñieän ñeå giaûi thích, döï ñoaùn tính chaát cuûa moät
soá chaát.
II. Chuaån bò
Phieáu hoïc taäp, baûng phuï ñieàn caùc thoâng tin cuûa tinh theå – so saùnh caùc loaïi lieân
keát
III. Phöông phaùp
Ñaøm thoaïi neâu vaán ñeà, khaéc saâu kieán thöùc.
Trang 351
IV. Caùc böôùc leân lôùp
1. Oån ñònh
2. Kieåm tra baøi cuõ:
Xaùc ñònh soá oxi hoaù vaø hoaù trò cuûa caùc nguyeân toá trong caùc hôïp chaát vaø
ion:
- N: HNO2, NH3, NO2, NO, NO3-, NH4+
- S: H2S, H2SO3, SO42-, Na2SO4, S
3. Baøi môùi
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY HOAÏT ÑOÄNG CUÛA TROØ
BAØI 24: LUYEÄN TAÂP CHÖÔNG 3
Trang 352
A. Kieán thöùc caàn naém vöõng.
I. So saùnh lieân keát ion, lk CHT vaø lk kim
loaïi.
Hoaït ñoäng 1: So saùnh lieân keát coäng 1. So saùnh lieân keát coäng hoaù trò vaø
hoaù trò vaø lieân keát ion. lieân keát ion.
Gv: taïi sau caùc nguyeân töû laïi lieân keát * Gioáng nhau:
vôùi nhau taïo thaønh phaân töû? Nguyeân nhaân hình thaønh lieân keát, caùc
Gv: treo baûng phu coù caùc thoâng tin coøn nguyeân töû lieân keát vôùi nhau taïo thaønh phaân
troáng leân yeâu caàu hoïc ñieàn caùc thoâng töû ñeå coù caáu hình e beàn vöõng cuûa khí hieám.
tin. * Khaùc nhau:
Trang 353
Loaïi Ion Coäng Coäng
lieân keát hoaù trò hoaù Loaïi Ion Coäng hoaù Coäng hoaù
ko cöïc trò lieân trò ko cöïc trò coù cöïc
coù keát
cöïc Baûn Löïc huùt Laø söï Laø söï
Baûn chaát tónh ñieän duøng duøng chung
chaát lieân giöõa caùc chung caùc caùc caëp e.
lieân keát keát ion mang caëp e. caùc caùc caëp e
Trang 354
Thí duï ñieän tích caëp e naøy naøy bò
Ñieàu traùi daáu khoâng bò leäch veà
kieän leäch phía
xuaát nguyeân töû
hieän coù ñañ lôùn
lieân keát Thí duï Na++Cl H + H -> H + Cl ->
NaCl H:H H : Cl
Ñieàu Xaûy ra Xaõy ra Xaõy ra
kieän giöõa giöõa caùc giöõa caùc
xuaát nhöõng nguyeân toá nguyeân toá
Trang 355
hieän nguyeân toá gioánh nhau gaàn gioáng
lieân khaùc haún veà baûn nhau veà
keát nhau veà chaát. baûn chaát
baûn chaát
hoaù hoïc.
( thöôøng
laø kl ñieån
Gv: Cho bieát caùc giaù trò cuûa hieäu ñoä hình vôùi pk
aâm ñieän lieân quan nhö theá naøo ñeán tính ñieån hình)
chaát cuûa lieân keát? Treân thöïc teá, trong haàu heát caùc tröôøng hôïp
Trang 356
traïng thaùi lieân keát vöøa mang tính coäng hoaù trò
Hoaït ñoäng 2: so saùnh lieân keát kim loaïi vöøa mang tính chaát ion. Döïa vaøo hieäu ñoä aâm
vôùi lieân keát coäng hoaù trò vaø lieân keát ñieän a bieát ñöôïc loaïi lieân keát naøo chieám öu
ion. theá.
Gv: nhaéc laïi khaùi nieäm veà lieân keát 2. So saùnh lieân keát kim loaïi vôùi lieân keát
kim loaïi. coäng hoaù trò vaø lieân keát ion.
Gv: so saùnh lieân keát kim loaïi vôùi caùc - Lieân keát kim loaïi vaø lieân keát coâng
loaïi lieân keát khaùc. hoaù trò laø coù nhöõng e duøng chung cho nguyeân
töû, nhöng e chung trong lieân keát laø cho taát caû
Hoaït ñoäng 3: Tinh theå ion, tinh theå caùc nguyeân töû kim loaïi coù trong ñôn chaát.
Trang 357
nguyeân töû, tinh theå phaân töû vaø tinh - Lieân keát kim loaïi vaø lieân keát ion gioánh
theå kim loaïi. nhau laø ñeàu ñöôïc hình thaønh do löïc huùt tónh
Tinh Tinh Tinh Tinh Tinh ñieän giöõa caùc phaàn töû mang ñieän tích traùi
theå theå theå theå theå daáu, Nhöng phaàn töû tích ñieän traùi daáu trong
ion nguy nguyeâ phaâ kim lieân keát kim loaïi laø ion döông kim loaïi vaø e töï
eân n töû n töû loaïi do.
töû II. Tinh theå ion, tinh theå nguyeân töû, tinh theå
KN phaân töû vaø tinh theå kim loaïi.
Löïc Tinh Tinh Tinh Tinh Tinh
lk theå ion theå theå theå theå kim
Trang 358
Ñaëc nguyeân nguyeân phaân loaïi
tính töû töû töû
Gv: Neâu caùc khaùi nieäm cuûa caùc loaïi KN TT ion Tinh Tinh Tinh
lieân keát? ñöôïc theå theå theå
Gv: cho bieát baûn chaát cuûa lieân keát hình ñöôïc ñöôïc ñöôïc
trong töøng loaïi tinh theå? thaønh hình taïo taïo
Gv: Neâu tính chaát cuûa caùc loaïi tinh töø thaønh thaønh thaønh
theå? nhöõng töø töø töø ion,
ion nhöõng nhöõng nguyeân
mang nguyeân phaân töû kim
Trang 359
ñieän töû töû loaïi vaø
tích e töï do
traùi
daáu
Löïc Löïc Löïc Löïc Löïc
lieân lieân lieân lieân lieân
keát keát coù keát coù keát laø keát coù
baûn baûn löïc baûn
chaát chaát töông chaát
tónh coäng taùc tænh
Trang 360
ñieän hoaù trò phaân ñieän
töû
Ñaëc - tinh - tinh - Ít beàn Aùnh
tính theå ion theå - Ñoä kim
beàn. nguyeân cöùng daãn
- Khoù töû nhoû. nhieät,
noùng töông - Nhieät daãn
chaûy. ñoái ñoä ñieän
- Khoù beàn. noùng vaø
bay hôi. - Nhieät chaûy deõo
Trang 361
ñoä nhieät
Hoaït ñoäng 4: cuûng coá vaø daën doø. noùng ñoä soâi
-
Chuaån bò phaàn hoaù trò vaø soá oxi chaûy, thaáp
hoaù nhieät
-
Laøm caùc baøi taäp 1 – 9. ñoä soâi
cao.
Trang 362
Ngaøy soaïn: 18/11/2006
Trang 363
Tuaàn 13 tieát 39
I. Muïc tieâu
1. Cuøng coá kieán thöùc
Baûn chaát cuûa lieân keát hoaù hoïc.
Phaân bieät caùc kieåu lieân keát hoaù hoïc.
Trang 364
Ñaëc ñieåm veà caáu truùc vaø tính chaát chung cuûa kieåu maïng tinh theå nguyeân töû,
tinh theå phaân töû vaø tinh theå kim loaïi.
Phaân bieät ñöôïc hoaù trò cuûa caùc nguyeân toá trong hôïp chaát ion vaø hôïp chaát
coäng hoaù trò.
2. Kó naêng
- Vaän duïng khaùi nieäm veà ñoä aâm ñieän ñeå ñaùng giaù tính chaát cuûa lieân keát
- Döïa vaøo ñaëc ñieåm cuûa caùc loaïi lieân keát giaûi thích vaø döï ñoaùn tính chaùt
cuûa moät soá chaát coù caáu truùc tinh theå nguyeân töû, phaân töû
- Vaän duïng caùc qui taéc xaùc ñònh soá oxi hoaù ñeå xaùc ñònh soá oxi hoaù cuûa caùc
nguyeân toá trong hôïp chaát vaø ion.
Trang 365
- Xaùc ñònh hoaù trò cuûa nguy6n toá trong hôïp chaátion vaø coäng hoaù trò.
- Vaän duïng caùc giaù trò ñoä aâm ñieän ñeå giaûi thích, döï ñoaùn tính chaát cuûa moät
soá chaát.
II. Chuaån bò
Phieáu hoïc taäp, baûng phuï ñieàn caùc thoâng tin cuûa tinh theå – so saùnh caùc loaïi lieân
keát
III. Phöông phaùp
Ñaøm thoaïi neâu vaán ñeà, khaéc saâu kieán thöùc.
IV. Caùc böôùc leân lôùp
1. Oån ñònh
Trang 366
2. Kieåm tra baøi cuõ:
Xaùc ñònh soá oxi hoaù vaø hoaù trò cuûa caùc nguyeân toá trong caùc hôïp chaát vaø
ion:
- So saùnh lieân keát CHT vôùi lieân keát ion
- So saùnh lieân keát kim loaïi vôùi lieân keát CHT vaø lk ion
3. Baøi môùi
HOAT5 ÑOÄNG CUÛA THAÀY HOAÏT ÑOÄNG CUÛA TROØ
BAØI 24: LUYEÄN TAÂP CHÖÔNG 3
H S H H N H
I. Muïc tieâu
Trang 378
Hoïc sinh bieát: Laäp phöông trình phaûn öùng oxi hoaù khöû baèng phöông phaùp thaêng
baèng electron.
Hoïc sinh hieåu:
- Caùch xaùc ñònh chaát oxi hoaù, chaát khöû, söï oxi hoaù vaø söï khöû.
- Theá naøo laø phaûn öùng oxi hoaù khöû. Phaân bieät phaûn öùng oxi hoaù – khöû vôùi
phaûn öùng khoâng oxi hoaù – khöû.
II. Chuaån bò
Baûng so saùnh phaûn öùng oxi hoaù khöû theo quan nieäm cho nhaân Oxi vôùi quan nieäm
cho nhaän soá oxi hoaù.
III. Phöông phaùp
Trang 379
Duøng phöông phaùp taïo tình huoáng, do söï xuaát hieän cuûa kieán thöùc môùi maø kieán
thöùc cuõ khoâng theå giaûi quyeát ñöôïc.
IV. Caùc böôùc leân lôùp
1. Oån ñònh
2. Kieåm tra baøi cuõ:
- Vieát phöông trình moâ taû söï hình thaønh ion: Na+, Mg2+, S2-, Cl-
- Xaùc ñònh soá oxi hoaù cuûa caùc nguyeân toá: KCl, MnO2, KMnO4, H2SO4 vaø NO3-
3. Baøi môùi
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY VAØ NOÄI DUNG
TROØ
Trang 380
Chöông 4: PHAÛN ÖÙNG HOAÙ HOÏC
Baøi 25: PHAÛN ÖÙNG OXI HOAÙ KHÖÛ
Hoaït ñoäng 1: phaûn öùng cuûa Natri vôùi Oxi I. Phaûn öùng oxi hoaù khö û
Gv: phaùt phieáu hoïc taäp. 1. Phaûn öùng cuûa Natri vôùi Oxi
a. Haõy vieát phöông trình phaûn öùng giöõa a. Phöông trình phaûn
Na vaø Oxi vaø chæ chaát khöû chaát oxi hoaù,
söï khöû vaø söï oxi hoaù?
b. Haõy tìm trong phaûn öùng treân chaát
naøo nhöôøng electron? Chaát naøo nhaän
electron?
Trang 381
c. Xaùc ñònh söï taêng giaûm soá oxi hoaù Söïoxi hoaù
cuûa caùc nguyeânt oá tröôùc vaø sau phaûn
öùng?
4Na + 2O2 2Na2O
Gv: daån daét hoïc sinh ñi ñeán keát luaän
ñuùng.
Söïkhöû
Na Laø chaát khöû
O2 laø chaát oxi hoaù
b. Xaùc ñònh chaát oxi hoaù chaát khöû
- Nguyeân töû Na nhöôøng electron laø
Trang 382
chaát khöû.
- Nguyeân töû O nhaän electron laø chaát
oxi hoaù.
c. Chaát oxi hoa,ù chaát khöû
Soá oxi hoaù cuûa Na taêng töø 0 leân +1
Natri laø chaát khöû. Söï laøm taêng soá oxi
hoaù cuûa Na laø söï oxi hoaù nguyeân töû Natri.
Soá oxi hoaù cuûa nguyeân töû O giaûm
töø 0 xuoáng -2: Oxi laø chaát oxi hoaù . Söï
Hoaït ñoäng 2: Phaûn öùng cuûa Fe vôùi dd laøm giaûm soá oxi hoaù cuûa Oxi laø söï khöû
Trang 383
muoái ñoàng sunfsat nguyeân töû oxi.
Gv: phaùt phieáu hoïc taäp 2: d. Phaûn öùng treân laø phaûn öùng oxi hoaù
a. Vieát phöông trình phaûn öùng hoaù hoïc – khöû vì coù söï thay ñoåi soá oxi hoaù.
xaõy ra giöõa saét vôùi dd muoái sunfat? 2. Phaûn öùng cuûa saét vôùi dd ñoàng
b. Coù theå döïa vaøo söï keát hôïp vôùi oxi sunfat.
vaø chaát cung caáp oxi ñeå xaùc ñònh chaát oxi a. Phöông trình phaûn öùng
hoaù vaø chaát khöû vaø phaûn öùng oxi hoaù Fe + Cu SO4 -> CuSO4 + Fe
khöû ñöôïc khoâng? b. Khoâng theå döïa vaøo söï keát hôïp vôùi
c. Haõy xaùc ñònh soá oxi hoaù cuûa caùc oxi ñeå xñ soá oxi hoaù
nguyeântoá trong phaûn öùng vaø nhaän xeùt söï c. Chaát oxi hoa,ù chaát khöû
Trang 384
thay ñoåi cuûa chuùng vaø keát luaän chaát naøo 2e
laø chaùt khöû, chaát oxi hoaù?
d. Phaûn öùng ñoù coù phaûi laø phaûn öùng
oxi hoaù khöû khoâng? Tai sao? Fe + CuSO4 -> FeSO4 + Cu
Hoaït ñoäng 3: Phaûn öùng cuûa Hidro vôùi Clo - Fe -> Fe+2 soá oxi hoaù taêng : chaát khöû
Gv: Phaùt phieáu hoïc taäp: - Cu+2 -> Cu soá oxi hoaù giaûm: chaát oxi
a. Haõy vieát phöông trình phaûn öùng hoaù hoaù
hoïc cuûa phaûn öùng giöõa Hidro vaø Clo? d. Phaûn öùng treân laø phaûn öùng oxi hoaù
b. Xaùc ñònh soá oxi hoaù cuûa caùc nguyeân – khöû vì coù söï thay ñoåi soá oxi hoaù
toá vaø cho bieát chaát naøo nhaän, chaát naøo
Trang 385
nhöôøng electron? 3. Phaûn öùng cuûa Hidro vôùi Clo
Gv: yeâu caàu hoïc sinh döïa vaøo söï thay ñoåi a. Phöông trình phaûn öùng
soá oxi hoaù cho bieát chaát oxi hoaù vaø chaát H2 + Cl2 -> 2HCl
khöû b. Khoâng theå döïa vaøo söï keát hôïp vôùi
oxi ñeå xñ soá oxi hoaù
c. Xaùc ñònh chaát khöû chaát oxi hoaù döïa
vaøo söï thay ñoåi soá oxi hoa. Söï khöû – söï
oxi hoaù
H0 -> H+ soá oxi hoaù taêng: Chaát khöû
Hoaït ñoäng 4: Ñònh nghóa Cl0 -> Cl- soá oxi hoaù giaûm: chaát oxi
Trang 386
Gv: Chaát nhöôøng e khi naøo? Goïi teân hoaù
Gv: Chaát nhaän e khi naøo? Goïi teân Söïoxi hoaù
Gv: quaù trình nhöôøng e goïi laø gì?
Gv: quaù trình nhaän e laø gì?
H2 + Cl2 2HCl
Söïkhöû
4. Ñònh nghóa
Chaát khöû laø chaát nhöôøng electron hay
laø chaát coù soá oxi hoaù taêng sau phaûn öùng.
Trang 387
Chaát khöû coøn goïi laø chaát bò oxi hoaù.
Hoaït ñoäng 5: cuûng coá vaø daën doø Chaát oxi hoaù laø chaát nhaän electron
-
laøm caùc baøi taäp 1, 2, 3, 4, 5 sgk. hay laø chaát coù soá oxi hoaù giaûm sau phaûn
-
Veà nhaø xem tröôùc phaàn laäp phöông öùng. Chaát oxi hoaù coøn goïi laø chaát bò
trình phaûn öùng oxi hoaù – khöû. khöû.
Söï oxi hoaù (quaù trình oxi hoaù) moät
chaát laø laøm cho chaát ñoù nhöôøng electron
hay laøm taêng soá oxi hoaù chaát ñoù.
Söï khöû (quaù trình khöû) moät chaát laø
laøm cho chaát ñoù bò nhaän electron hay laøm
Trang 388
giaûm soá oxi hoaù chaát ñoù.
Phaûn öùng oxi hoaù – khöû laø phaûn
öùng hoaù hoïc trong ñoù coù söï chuyeån
electron giöõa caùc chaát phaûn öùng; hay phaûn
öùng oxi hoaù khöû laø phaûn öùng trong ñoù
coù söï thay ñoåi soá oxi hoaù cuûa moät soá
nguyeân toá.
Trang 389
Trang 390
Trang 391
Ngaøy soaïn:25/11/2006
Tuaàn 14 Tieát 41
Trang 392
Chöông 4: PHAÛN ÖÙNG HOAÙ HOÏC
Baøi 25: PHAÛN ÖÙNG OXI HOAÙ KHÖÛ
I. Muïc tieâu
Hoïc sinh bieát: Laäp phöông trình phaûn öùng oxi hoaù khöû baèng phöông phaùp thaêng
baèng electron.
Hoïc sinh hieåu:
- Caùch xaùc ñònh chaát oxi hoaù, chaát khöû, söï oxi hoaù vaø söï khöû.
Trang 393
- Theá naøo laø phaûn öùng oxi hoaù khöû. Phaân bieät phaûn öùng oxi hoaù – khöû vôùi
phaûn öùng khoâng oxi hoaù – khöû.
II. Chuaån bò
Baûng so saùnh phaûn öùng oxi hoaù khöû theo quan nieäm cho nhaân Oxi vôùi quan nieäm
cho nhaän soá oxi hoaù.
III. Phöông phaùp
Duøng phöông phaùp taïo tình huoáng, do söï xuaát hieän cuûa kieán thöùc môùi maø kieán
thöùc cuõ khoâng theå giaûi quyeát ñöôïc.
IV. Caùc böôùc leân lôùp
1. Oån ñònh
Trang 394
2. Kieåm tra baøi cuõ:
- Vieát phöông trình moâ taû söï hình thaønh ion: Na+, Mg2+, S2-, Cl-
- Xaùc ñònh soá oxi hoaù cuûa caùc nguyeân toá: KCl, MnO2, KMnO4, H2SO4 vaø NO3-
3. Baøi môùi
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY VAØ NOÄI DUNG
TROØ
Baøi 25: PHAÛN ÖÙNG OXI HOAÙ KHÖÛ
(TT)
Hoaït ñoäng 1: Laäp phöông trìnhphaûn öùng
oxi hoaù khöû I. Phaûn öùng oxi hoaù – khöû.
Trang 395
Gv: neâu vaán ñeà: phaûn öùng Na + O2 -> Na2O II. Laäp phöông trình phaûn öùng oxi hoaù –
muoán caân baèng phöông trình thì toång soá e khöû.
nhöôøng phaûi baèng toång soá e thu. Vd 1: Na + O2 -> Na2O
Gv: gôïi yù giuùp hoïc sinh laøm böôùc 1 vaø 2 - Xaùc ñònh soá oxi hoaù cuûa caùc
höôùng daån böôùc 3 vaø 4 nguyeân toá coù soá oxi hoaù thay ñoåi
1 2
Na0 + O20 -> Na2 O
- Vieát 2 quaù trình oxi vaø khöû, caân
baèng moãi quaù trình.
Na0 -> Na+1 + e
Trang 396
O20 + 2.2e -> 2O-2
- Tìm heä soá (thaêng baèng electron trao
ñoåi ñaõ baèng nhau thì thoâi. Neáu soá electron
trao ñoåi chöa baèng nhau thì thaêng baèng theo
caùch tìm boäi soá chung nhoû nhaát vaø nhaân
theân heä so)á.
BSCNN = 4
(Na0 -> Na+1 + e).4
O20 + 2.2e -> 2O-2
Trang 397
Gv: Xaùc ñònh soá oxi hoaù cuûa caùc nguyeânt - Ñaët heä soá cuûa chaát oxi hoaù vaø
oá coù soá oxi hoaù thay ñoåi chaát khöû vaøo sô ñoà phaûn öùng. Hoaøn
thaønh phöông trình hoaù hoïc.
Gv: vieát caùc quaù trình cho bieát quaù trình 4Na + O2 -> 2Na2O
naøo laø qt oxi hoaù vaø quaù trình khöû? Vd 2: MnO2 + HCl -> MnCl2 + Cl2 + H2O
- Xaùc ñònh soá oxi hoaù cuûa caùc
nguyeân toá coù soá oxi hoaù thay ñoåi
Mn 4O HCl 1 Mn 2Cl2 Cl20 H 2O
Gv: tìm boäi soá chung nhoû nhaát, cho bieát heä - Vieát 2 quaù trình oxi vaø khöû, caân
soá cuûa chaát oxi hoaù vaø chaát khöû? baèng moãi quaù trình.
Trang 398
Cl-1 -> Cl0+ e
Mn+4 + 2e -> Mn+2
- Tìm heä soá (thaêng baèng electron trao
ñoåi ñaõ baèng nhau thì thoâi. Neáu soá electron
Gv: ñaët heä soá vaøo sô ñoà phaûn öùng cho trao ñoåi chöa baèng nhau thì thaêng baèng theo
bieát phöông trình ñaõ caân baèng chöa? Lí do caùch tìm boäi soá chung nhoû nhaát vaø nhaân
taïi sao? theân heä soá.
BSCNN = 2
2.(Cl-1 -> Cl0+ e)
Mn+4 + 2e -> Mn+2
Trang 399
- Ñaët heä soá cuûa chaát oxi hoaù vaø
chaát khöû vaøo sô ñoà phaûn öùng. Hoaøn
thaønh phöông trình hoaù hoïc.
MnO2 + 2HCl -> MnCl2 + Cl2 + H2O
Hoaït ñoäng 2: YÙ nghóa cuûa phaûn öùng oxi Nhaän thaáy coù 2 phaân töû HCl coù soá
hoaù khöû oxi hoaù khoâng ñoåi, chuùng ñoùng vai troø laø
Hoïc sinh nghieân cöùu sgk cho bieát yù nghóa chaát taïo moâi tröôøng. Phöông trình ñöôïc vieát
cuûa caùc phaûn öùng oxi hoaù khöû ñoái vôùi nhö sau:
ñôøi soáng cuûa chuùng ta? MnO2 + 4HCl -> MnCl2 + Cl2 + 2H2O
Hoaït ñoäng 3: cuûng coá daën doø Trong phaûn öùng naøy moät soá HCl laø
Trang 400
- laäp phöông trình phaûn öùng oxi hoaù – khöû chaát khöû vaø moät soá chaát laø chaát taïo
sau: moäi tröôøng.
+ Fe2O3 + CO -> Fe + CO2 III. YÙ nghóa cuûa phaûn öùng oxi hoaù
+ NH3 + O2 -> N2 + H2O khöû (sgk)
+ Cu + HNO3 -> Cu(NO3)2 + NO + H2O
- Veà nhaø laøm caùc baøi taäp 6, 7 sgk
- Ñoïc tröôùc baøi Phaân loaïi phaûn öùng trong
hoaù hoïc voâ cô
Trang 401
Trang 402
Trang 403
Trang 404
Trang 405
Ngaøy soaïn: 25/11/2006
Tuaàn 14 Tieát 42
Baøi 26: PHAÂN LOAÏI PHAÛN ÖÙNG TRONG HOAÙ HOÏC VOÂ
CÔ
I. Muïc tieâu
Trang 406
Hoïc sinh bieát:
- Phaân loaïi phaûn öùng trong hoaù hoïc döïa vaøo nhöõng kieán thöùc coù saün vaø
döïa vaøo soá oxi hoaù.
- Nhieät phaûn öùng, phaûn öùng thu nhieät vaø toaû nhieät.
Hoïc sinh vaän duïng:
- Döïa vaøo quy taéc ñeå tính soá oxi hoaù vaø döïa vaøo soá oxi hoaù ñeå phaân loaïi
phaûn öùng.
- Bieåu dieån phöông trình nhieät hoaù hoïc.
II. Chuaån bò
- Tranh veõ sô ñoà ñoát chaùy Hidro.
Trang 407
- Sô ñoà phaûn öùng khöû ñoàng oxit baèng Hidro.
- Caùc dung dòch CuSO4, NaOH
III. Phöông phaùp
Ñaøm thoaïi gôïi môû vaø moâ taû thí nghieäm
IV. Caùc böôùc leân lôùp
1. Oån ñònh
2. Kieåm tra baøi cuõ:
Laäp phöông trình phaûn öùng hoaù hoïc cuûa phaûn öùng oxi hoaù sau:
- MnO2 + HCl -> MnCl2 + Cl2 + H2O
- Cu + HNO3 -> Cu(NO3)2 + NO + H2O
Trang 408
- Fe + H2SO4 -> Fe2(SO4)3 + SO2 + H2O
3. Baøi môùi
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY NOÄI DUNG
VAØ TROØ
Baøi 26: PHAÂN LOAÏI PHAÛN ÖÙNG TRONG
HOAÙ HOÏC VOÂ CÔ
Hoaït ñoäng 1: Phaûn öùng hoaù hôïp I. Söï thay ñoåi soá oxi hoaù cuûa caùc nguyeân toá
Hs döïa theo sô ñoà ñoát chaùy khí trong phaûn öùng hoaù hoïc:
Hidro moâ taû vaø vieát phöông trình 1. Phaûn öùng hoaù hôïp
Trang 409
phaûn öùng a. Thí duï 1:
Gv: Vieát phöông trình hoaù hoïc vaø 2 H 20 O20 2 H 21O 2
xaùc ñònh soá oxi hoaù caùc - Soá oxi hoaù cuûa Hidro taêng töø 0 leân +1
nguyeântoá trong phaûn öùng? - Soá oxi hoaù cuûa oxi giaûm töø 0 xuoáng -2
b. Thí duï 2:
2 2 4 2 2 4 2
Gv: Vieát phöông trình hoaù hoïc vaø Ca O C O 2 Ca C O 3
xaùc ñònh soá oxi hoaù caùc - Soá oxi hoaù cuûa caùc nguyeân toá khoâng coù
nguyeântoá trong phaûn öùng? söï thay ñoåi.
Gv: döïa vaøo caùc phaûn öùng hoaù Nhaän xeùt: Trong phaûn öùng hoaù hôïp, soá oxi
Trang 410
hoïc treân, HS ñöa ra nhaän xeùtveà soá hoaù cuûa caùc nguyeân toá coù söï thay ñoåi hoaëc
oxi hoaù vaø keát luaän. khoâng thay ñoåi.
Hoaït ñoäng 2: phaûn öùng phaân 2. Phaûn öùng phaân huyû
huyõ a. Thí duï 1:
1 5 2 1 1 0
2 K Cl O 3 2 K Cl 3 O 2
Gv: xaùc ñònh soá oxi hoaù cuûa caùc
nguyeân toá? - Soá oxi hoaù cuûa oxi taêng töø -2 leân 0
Gv: thí nghieäm ñun noùng Cu(OH)2, - Soá oxi hoaù cuûa Cl giaûm töø +5 xuoáng -1
hoïc sinh nhaät xeùt veà söï thay ñoåi b. Thí duï 2:
maøu saét cuûa phaûn öùng?
Trang 411
Gv: Vietá phöông trình vaø xaùc ñònh 2 2 1 2 2 1 2
Cu (O H ) Cu O H 2O
soá oxi hoaù cuûa caùc nguyeân toá 2
Gv: döïa vaøo caùc phaûn öùng hoaù Soá oxihoaù cuûa caùc nguyeân toá khoâng ñoåi.
hoïc treân, HS ñöa ra nhaän xeùtveà soá Nhaän xeùt: Trong phaûn öùng phaân huyû, soá oxi
oxi hoaù vaø keát luaän. hoaù cuûa caùc nguyeân toá coù theå thay ñoåi hoaëc
Hoaït ñoäng 3: Phaûn öùng theá khoâng thay ñoåi.
Gv: Vietá phöông trình vaø xaùc ñònh 3. Phaûn öùng theá:
soá oxi hoaù cuûa caùc nguyeân toá? a. Thí duï 1:
0 1 5 2 2 0
Nhaân xeùt söï thay ñoåi soá oxi hoaù Cu 2 Ag N O3 Cu ( NO3 ) 2 2 Ag
cuûa caùc nguyeân toá?
Trang 412
- Soá oxihoaù cuûa Cu taêng töø 0 leân +2
Gv: Vietá phöông trình vaø xaùc ñònh - Soá oxi hoaù cuûa Ag giaûm töø +1 xuoáng 0
soá oxi hoaù cuûa caùc nguyeân toá? b. Thí duï 2:
Nhaân xeùt söï thay ñoåi soá oxi hoaù 0 1 1 2 1 0
Zn 2 H Cl Zn Cl H
cuûa caùc nguyeân toá? 2 2
Gv: döïa vaøo caùc phaûn öùng hoaù - Soá oxi hoaù cuûa Zn taêng töø 0 ñeán +2.
hoïc treân, HS ñöa ra nhaän xeùtveà soá - Soá oxi hoaù cuûa H giaûm töø +1 xuoáng 0
oxi hoaù vaø keát luaän. Nhaân xeùt: Trong phaûn öùng theá, bao giôø cuûng
Hoaït ñoäng 4: Phaûn öùng trao ñoåi coù söï thay ñoåi soá oxi hoaù cuûa caùc nguyeân toá.
Gv: Vietá phöông trình vaø xaùc ñònh 4. Phaûn öùng trao ñoåi
Trang 413
soá oxi hoaù cuûa caùc nguyeân toá? a. Thí duï 1:
Nhaân xeùt söï thay ñoåi soá oxi hoaù 1 5 2 1 1 1 1 1 5 2
cuûa caùc nguyeân toá? Ag N O3 Na Cl Ag Cl Na N O3
Gv: döïa vaøo caùc phaûn öùng hoaù Soá oxi hoaù cuûa caùc nguyeân toá khoâng thay
hoïc treân, HS ñöa ra nhaän xeùtveà soá ñoåi
oxi hoaù vaø keát luaän. b. Thí duï 2:
Hoaït ñoäng 5: Keát luaän
1 2 1 2 1 2 1 1
Gv: Cho bieát caùc loaïi phaûn öùng 2 Na O H Cu Cl2 Cu (OH ) 2 2 Na Cl
naøo laø phaûn öùng oxi hoaù khöû?
Hoaït ñoäng 6: daën doø vaø cuûng coá Soá oxi hoaù cuûa caùc nguyeântoá khoâng thay
Trang 414
- Loaïi phaûn öùng naøo coù theå laø ñoåi
phaûn öùng oxi hoaù khöû? Nhaän xeùt: Trong phaûn öùng trao ñoåi soá oxi hoaù
- Loaïi phaûn öùng naøo luoân laø cuûa caùc nguyeân toá khoâng thay ñoåi.
phaûn öùng oxi hoaù khöû? 5. Keát luaän
- Laøm caùc baøi taäp trong sgk + ñoïc Döïa vaøo söï thay ñoåi soá oxi hoaù coù theå chia
tröôùc ph/öùng toaû nhieät vaø pöù thu phaûn öùng hoaù hoïc laøm hai loaïi:
nhieät. - Phaûn öùng oxi hoaù – khöû (Phaûn öùng hoaù
hoïc coù söï thay ñoåi soá oxi hoaù)
- Phaûn öùng khoâng phaûi oxi hoaù – khö
û(Phaûn öùng hoaù hoïc khoâng coù söï thay ñoåi soá oxi
Trang 415
hoaù)
Trang 416
Trang 417
Trang 418
Trang 419
Ngaøy soaïn: 2/12/2006
Tuaàn 15 Tieát 43
Baøi 26: PHAÂN LOAÏI PHAÛN ÖÙNG TRONG HOAÙ HOÏC VOÂ
CÔ
I. Muïc tieâu
Trang 420
Hoïc sinh bieát:
- Phaân loaïi phaûn öùng trong hoaù hoïc döïa vaøo nhöõng kieán thöùc coù saün vaø
döïa vaøo soá oxi hoaù.
- Nhieät phaûn öùng, phaûn öùng thu nhieät vaø toaû nhieät.
Hoïc sinh vaän duïng:
- Döïa vaøo quy taéc ñeå tính soá oxi hoaù vaø döïa vaøo soá oxi hoaù ñeå phaân loaïi
phaûn öùng.
- Bieåu dieån phöông trình nhieät hoaù hoïc.
II. Chuaån bò
- Tranh veõ sô ñoà ñoát chaùy Hidro.
Trang 421
- Sô ñoà phaûn öùng khöû ñoàng oxit baèng Hidro.
- Caùc dung dòch CuSO4, NaOH
III. Phöông phaùp
Ñaøm thoaïi gôïi môû vaø moâ taû thí nghieäm
IV. Caùc böôùc leân lôùp
1. Oån ñònh
2. Kieåm tra baøi cuõ:
Laäp phöông trình phaûn öùng hoaù hoïc cuûa phaûn öùng oxi hoaù sau:
- MnO2 + HCl -> MnCl2 + Cl2 + H2O
- Fe + HNO3 -> Fe(NO3)3 + NO + H2O
Trang 422
- Cu + H2SO4 -> CuSO4 + SO2 + H2O
3. Baøi môùi
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY VAØ TROØ NOÄI DUNG
Baøi 26: PHAÂN LOAÏI PHAÛN ÖÙNG
Hoaït ñoäng 1: Ñònh nghóa TRONG HOAÙ HOÏC VOÂ CÔ
Gv: laøm thí nghieäm ñoát chaùy Magie trong
khoâng khí vaø ñun noùng ñöôøng traéng? I. Söï thay ñoåi soá oxi hoaù cuûa caùc
Hs: quan saùt thí nghieäm roài nhaän xeùt nguyeânt oá trong phaûn öùng hoaù hoïc.
- Thí nghieäm moät cung caáp nhieät ban II. Phaûn öùng toaû nhieät vaø phaûn öùng
ñaàu, sau ñoù nhieät cuûa phaûn öùng toaû ra thu nhieät.
Trang 423
laøm cho Magie tieáp tuïc chaùy. 1. Ñònh nghóa
- Thí nghieäm hai laø phaûn öùng thu nhieät - Phaûn öùng toaû nhieät laø phaûn öùng
neân phaûi cung caáp nhieät lieân tuïc. hoaù hoïc giaûi phoùng naêng löôïng döôùi
Gv: neâu ñònh nghóa caùc phaûn öùng toaû daïng nhieät.
nhieät vaø thu nhieät. - Phaûn öùng thu nhieät laø phaûn öùng
Hoaït ñoäng 2: Phöông trình nhieät hoaù hoïc hoaù hoïc haáp thuï naêng löôïng döôùi daïng
Gv: thong baùo ñeå bieåu dieãn moät phaûn nhieät.
öùng thu nhieät hay toaû nhieät ngöôøi ta duøng 2. Phöông trình nhieät hoaù hoïc
phöông trình nhieät hoaù hoïc. Ñeå bieåu dieãn 2Na(r) + Cl2(k) -> 2NaCl(r)
nhieät keøm theo phaûn öùng ngöôøi ta duøng H = -822,2kj/mol
Trang 424
nhieät phaûn öùng. Kí hieäu H hoïc sinh nhaän * Keát luaän:
xeùt phaûn öùng vaø ruùt ra keát luaän. Phöông trình phaûn öùng coù ghi theâm
Hoaït ñoäng 3: cuûng coá vaø daën doø giaù trò H vaø traïng thaùi caùc chaát ñöôïc
- Theá naøo laø phaûn öùng toaû nhieät vieát goïi laø phöông trình nhieät hoaù hoïc.
moät phöông trình phaûn öùng toaû nhieät. H > 0: phaûn öùng thu nhieät
- Theá naøo laø phaûn öùng thu nhieät vieát H < 0: phaûn öùng toaû nhieât%
moät phöông trình phaûn öùng thu nhieät.
- Veà nhaø laøm caùc baøi taäp 4, 5, 6, 7, 8 trang
113 sgk. Chuaån bò baøi luyeän taäp.
Trang 425
Trang 426
Trang 427
Trang 428
Ngaøy soaïn: 2/12/2006
Tuaàn 15 tieát 44
I. Muïc tieâu:
1. Cuûng coá kieán thöùc:
- Phaân loaïi phaûn öùng hoaù hoïc.
Trang 429
- Nhieät cuûa phaûn öùng hoaù hoïc, phaûn öùng toaû nhieät, phaûn öùng thu nhieät.
- Phaûn öùng oxi hoaù – khöû, chaát khöû, chaát oxi hoaù, söï oxi hoaù, söï khöû.
2. Reøn luyeän kó naêng:
Laäp phöông trình cuûa phaûn öùng oxi hoaù khöû theo phöông phaùp thaêng baèng
electron.
II. Chuaån bò:
Baøi taäp laäp phöông trình phaûn öùng baèng phöông phaùp thaêng baèng electron.
III. Phöông phaùp:
Ñaøm thoaïi neâu vaán ñeà
IV. Baøi môùi
Trang 430
1. Oån ñònh:
2. Kieåm tra baøi cuõ:
- Laáy 4 vd veà phaûn öùng hoaù hôïp vaø phaân huyû trong ñoù coù 2 phaøn öùng
thuoäc loaïi oxi hoaù khö.û
- Ñònh nghóa phaûn öùng toaû nhieät vaø phaûn öùng thu nhieät, theá naøo laø phöông
trình nhieät hoaù hoïc.
3. Baøi môùi:
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY HOAÏT ÑOÄNG CUÛA TROØ
Baøi 27: LUYEÄN TAÄP CHÖÔNG 4
Trang 431
Hoaït ñoäng 1: phaûn öùng oxi hoaù – khöû A. KIEÁN THÖÙC CAÀN NAÉM VÖÕNG.
1. Phaûn öùng oxi hoaù – khöû.
Gv: Theá naøo laø phaûn öùng oxi hoaù khöû? (hoïc sinh traû lôøi caùc caâu hoûi cuûa gv)
Gv: theá naøo laø chaát oxi hoaù, chaát khöû?
Gv: theá naøo laø söï oxi hoaù, söï khöû?
Gv: neâu caùc böôùc laäp phöông trình phaûn
öùng oxi hoaù – khöû?
Gv: neâu caùc quy taéc xaùc ñònh soá oxi hoaù?
Hoaït ñoäng 2: Phaân loaïi phaûn öùng hoaù 2. Phaân loaïi phaûn öùng hoaù hoïc
hoïc (hoïc sinh traû lôøi caùc caâu hoûi cuûa gv)
Trang 432
Gv: coù theå phaân chia phaûn öùng hoaù hoïc
thaønh maáy loaïi? Cho ví duï. Nhaän xeùt söï
thay ñoåi soá oxi hoaù cuûa caùc nguyeân toá
trong moãi loaïi phaûn öùng ñoù.
Gv: Theá naøo laø nhieät cuûa phaûn öùng hoaù
hoïc?
Gv: theá naøo laø phaûn öùng toaû nhieät, phaûn
öùng thu nhieät? B. BAØI TAÄP
Gv: coù theå bieãu dieãn phöông trình hieät hoaù
hoïc nhö theá naøo? Baøi 1: soá oxi hoaù cuûa caùc nguyeân toá
Trang 433
6 2
Hoaït ñoäng 3: Baøi taäp 4 4
- löu huyønh: S O2 , H 2 S O3 H SO4 , H S
Baøi 1: Tính soá oxi hoaù cuûa caùc nguyeân toá
- 0
Löu hhuyønh: SO2, H2SO3, HSO4-, HS- 7 1 1
- - Clo : Cl O4 , ClO , Cl2 , Na Cl O
Clo: ClO4-, ClO-, Cl2, NaClO
-
Cacbon: CH4, HCO3-, CO2, CO 4 4
- Cacbon : C H 4 , H C O3 , C O2 , CO
4 2
Trang 437
Ngaøy soaïn: 2/12/2006
Tuaàn 15 tieát 45
Trang 438
I. Muïc tieâu:
1. Cuûng coá kieán thöùc:
- Phaân loaïi phaûn öùng hoaù hoïc.
- Nhieät cuûa phaûn öùng hoaù hoïc, phaûn öùng toaû nhieät, phaûn öùng thu nhieät.
- Phaûn öùng oxi hoaù – khöû, chaát khöû, chaát oxi hoaù, söï oxi hoaù, söï khöû.
2. Reøn luyeän kó naêng:
Laäp phöông trình cuûa phaûn öùng oxi hoaù khöû theo phöông phaùp thaêng baèng
electron.
II. Chuaån bò:
Baøi taäp laäp phöông trình phaûn öùng baèng phöông phaùp thaêng baèng electron.
Trang 439
III. Phöông phaùp:
Ñaøm thoaïi neâu vaán ñeà
IV. Baøi môùi
1. Oån ñònh:
2. Kieåm tra baøi cuõ:
- Laáy 4 vd veà phaûn öùng hoaù hôïp vaø phaân huyû trong ñoù coù 2 phaûøn öùng
thuoäc loaïi oxi hoaù khö.û
- Ñònh nghóa phaûn öùng toaû nhieät vaø phaûn öùng thu nhieät, theá naøo laø phöông
trình nhieät hoaù hoïc.
3. Baøi môùi:
Trang 440
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY HOAÏT ÑOÄNG CUÛA TROØ
Baøi 27: LUYEÄN TAÄP CHÖÔNG 4
Trang 442
Baøi 2:
Baøi 2: Hoaøn thaønh caùc phöông trình hoaù hoïc a. 2KMnO4 + 16HCl -> 5Cl2 + 2KCl +MnCl2
döôùi ñaây + 8H2O
Trang 443
a. KMnO4 + HCl -> Cl2 + MnCl2 + … b. 3SO2 + 2HNO3 + 2H2O -> 2NO + 3H2SO4
b. SO2 + HNO3 + H2O -> NO + … c. 3As2S3 + 28HNO3 + 4H2O ->
c. As2S3 + HNO3 + H2O -> H2AsO4 + NO+ H2SO4 6H2AsO4 + 28NO+ 9H2SO4
10KI + 2KMnO4 + 8H2SO4 ->
Baøi 3: Cho KI taùc duïng vôùi KMnO4 trong dd 5I2 + K2SO4 + 2MnSO4 + 8H2O
H2SO4, ngöôøi ta thu ñöôïc 1,2g MnSO4 Theo ñeà baøi ta coù:
a.Tính soá gam iot taïo thaønh. n MnSO4 = 1,2/151 = 0,008
b. Tính khoái löôïng KI tham gia phaûn öùng Theo phöông trình phaûn öùng ta coù
mI2 =5/2n MnSO4 5 x0, 008
2
Trang 444
mI2 = 5x0,008 x 254 = 5,08g
b. Theo phöông trình phaûn öùng ta
Hoaït ñoäng 2: daën doø
- n KI =5n MnSO4 5 x0, 008
Oân laïi kieán thöùc veà caáu taïo nguyeân
töû, khaùi nieäm ñoä aâm ñieän, soá oxi hoaù. MKI = 0,008 x 5 x 166 = 6,64g
-
Vieát caáu hình electron.
Trang 445
Trang 446
Ngaøy soaïn: 7/12/2006
Tuaàn 16 Tieát 46
I. Muïc tieâu
Trang 447
Luyeän taäp caùc kó naêng laøm thí nghieäm, quan saùt, nhaän xeùt vaø giaûi thích caùc hieän
töôïng xaõy ra khi laøm thí nghieäm
Vaän duïng kieán thöùc ñaõ hoïc ñeå giaûi thích caùc hieän töôïng xaûy ra trong caùc phaûn
öùng oxi hoaù khöû.
II. Chuaån bò
- Duïng cuï: Oáng nghieäm = 4, baùt söù = 1, keïp laáy hoaù chaát = 1, keïp oáng nghieäm = 1,
oáng huùt nhoû gòot = 6, thìa xuùc hoaù chaát = 1, ñeøn coàn = 1.
- Hoaù chaát: Zn, dd HCl, H2SO4, dd KMnO4 loaõng, Fe, baêng Mg, dd FeSO4, loï chöùa khí
CO2
III. Phöông phaùp
Trang 448
thí nghhieäm
IV. Caùc böôùc leân lôùp
1. Oån ñònh
2. Kieåm tra baøi cuõ:
Neâu tính chaát cuûa kim loaïi laáy phöông trình phaûn öùng chöùng minh.
3. Baøi môùi
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY HOAÏT ÑOÄNG CUÛA TROØ
Hoaït ñoäng 1: Phaûn öùng giöõa kim loaïi vaø Thí nghieäm 1: Phaûn öùng giöõa kim loaïi vaø
dd axit dd axit.
Trang 449
Gv: cho vaøo oáng nghieäm 2ml dd axit sunfuric 1. hoïc sinh laøm thí nghieäm
loaõng, boû vaøo oáng nghieäm 1 vieân Zn nhoû 2. Quan saùt hieän töôïng vaø giaûi thích
Gv: Hoïc sinh laøm thí nghieäm quan saùt hieän Trong oáng nghieäm coù boït khí H2 noåi leân,
töôïng giaûi thích, vieát phöông trình phaûn Zn tan daàn trong dd axit.
öùng Zn nhöôøng electron, H+ thu electron
3. Phöông trình phaûn öùng
Zn + H2SO4 + ZnSO4 + H2
Thí nghieäm 2: Phaûn öùng giöõa kim loaïi vaø
dung dòch muoái.
Hoaït ñoäng 2: Phaûn öùng giöõa kim loaïi vaø 1. Hoïc laøm thí nghieäm
Trang 450
dung dòch muoái. 2. Quan saùt hieän töôïng vaø giaûi thích
Gv: Cho vaøo oáng nghieäm 2ml dd CuSO4 Treân maët chieác ñinh saét phuû daàn moät
loaõng. Thaû vaøo oáng nghieäm moät ñinh saét lôùp ñoàng kim loaïi maøu ñoû. Maøu xanh cuûa
ñaõ laøm saïch beà maët. Ñ63 yeân oáng dung dòch nhaït daàn.
nghieäm trong 10 phuùt. Fe nhöøông electron cho Cu2+ ñeå trôû thaønh
Gv: Hoïc sinh laøm thí nghieäm quan saùt hieän Fe2+ vaø Cu. Noàng ñoä Cu2+ giaûm daàn laøm
töôïng giaûi thích, vieát phöông trình phaûn maøu xanh cuûa ion Cu2+ nhaït daàn, Cu môùi
öùng sinh seõ baùm vaøo chieác ñinh saét.
3. Phöông trình
Fe + CuSO4 -> FeSO4 + Cu
Trang 451
Thí nghieäm 3: Phaûn öùng giöõa CO2 vaø Mg
1. Hoïc sinh laøm thí nghieäm
2. Quan saùt hieän töôïng vaø giaûi thích
Khi ñoát Mg trong khoâng khí cho ngoïn löûa
Hoaït ñoäng 3: : Phaûn öùng giöõa CO2 vaø Mg choùi saùng. Cho Mg vaøo loï chöùa CO2 Mg
Laáy 1 baêng Mg chaâm löûa trong khoâng khí tieáp tuïc chaùy taïo thaønh boät MgO maøu
roài ñöa vaøo bình chöùa khí CO2 xaùm rôi xuoáng vaø muoäi than maøu ñen xuaát
Gv: Hoïc sinh laøm thí nghieäm quan saùt hieän hieän
töôïng giaûi thích, vieát phöông trình phaûn 3. Phöông trình phaûn öùng
öùng 2Mg + CO2 -> 2MgO + C
Trang 452
Gv: Cho bieát coù theå daäp taéc ñaùm chaùy Thí nghieäm 4: Phaûn öùng giöõa FeSO4 vôùi dd
Mg baèng bình phun khí CO2 khoâng? KMnO4 trong dd H2SO4
1. Hoïc sinh laøm thí ngieäm
2. Quan saùt hieän töôïng vaø giaûi thích
Hoaït ñoä 4: Phaûn öùng giöõa FeSO4 vôùi dd Khi nhoû töøng gioït KMnO4 vaøo dd FeSO4
KMnO4 trong dd H2SO4 vaø H2SO4 trong oáng nghieäm laéc nheï, dd
Roùt vaøo oáng nghieäm 2ml FeSO4, theâm 1ml maát maøu daàn
dd H2SO4. nhoû vaøo oáng nghieäm töøng gioït Dung dòch KMnO4 coù maøu tím khi cho
KMnO4, laéc nheï oáng nghieäm sau moãi laàn vaøo dd FeSO4 coù H2SO4, Mn+7 bò khöû thaønh
theâm. Mn+2 khoânng maøu.
Trang 453
Gv: Hoïc sinh laøm thí nghieäm quan saùt hieän 3. Phöông trình phaûn öùng.
töôïng giaûi thích, vieát phöông trình phaûn 10FeSO4 + 2KMnO4 + 8H2SO4 -> 5Fe2(SO4)3 +
öùng 2MnSO4 + 8H2O + K2SO4.
Trang 455
Ngaøy soaïn: 7/12/2006
Tuaàn 16 Tieát 47
Trang 456
CHÖÔNG 5: HALOGEN
Baøi 29: KHAÙI QUAÙT VEÀ NHOÙM HALOGEN
I. Muïc tieâu
Hoïc sinh bieát:
- Nhoùm halogen goàm nhöõng nguyeân toá naøo. Vò trí cuûa chuùng trong BTH caùc
nguyeân toá hoaù hoïc.
- Ñaëc ñieåm chung veà caáu taïo nguyeân töû, lieân keát hoaù hoïc trong caùc phaân töû
halogen.
Trang 457
- Tính chaát hoaù hoïc ñaëc tröng cuûa caùc halogen laø tính oxi hoaù maïnh.
- Moät soá quy luaät bieán ñoåi tính chaát vaät lí.
Hoïc sinh hieåu:
- Vì sao tính chaát hoaù hoïc cuûa caùc halogen bieán ñoåi coù quy luaät.
- Nguyeân nhaân söï bieán ñoåi tính chaát phi kim cuûa caùc halogen laø do söï bieán
ñoåi veà caáu taïo nguyeân töû, ñoä aâm ñieän…
- Caùc halogen coù soá oxi hoaù -1, tröø Flo, caùc halogen khaùc coù soá oxi hoaù +1,
+3, +5, +7 laø do ñoä aâm ñieän vaø caáu taïo electron lôùp ngoaøi cuøng cuûa chuùng.
II. Chuaån bò
Baûng tuaàn hoaøn caùc nguyeân toá hoaù hoïc.
Trang 458
Baûng phuï nhö trong SGK
III. Phöông phaùp
Ñaøm thoaïi neâu vaán ñeà + tröïc quan
IV. Caùc böôùc leân lôùp
1. Oån ñònh
2. Kieåm tra baøi cuõ
3. Baøi môùi
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY VAØ NOÄI DUNG
TROØ
Hoaït ñoäng 1: vaøo baøi CHÖÔNG 5: HALOGEN
Trang 459
Gv: hoâm nay chuùng ta seõ nghieân cöùu khaùi Baøi 29: KHAÙI QUAÙT VEÀ NHOÙM
quaùt veà caùc nguyeân toá cuøng nhoùm vôùi HALOGEN
Clo ñoù laø nhoùm halogen.
Hoaït ñoäng 2: Vò trí cuûa nhoùm halogen
trong BTH. I. Vò trí cuûa nhoùm halogen trong BTH
Gv: Yeâu caàu hoïc sinh quan saùt BTH caùc
nguyeân toá hoaù hoïc roài ñieàn vaøo baûng Teân Kí hieäu Oâ Chu kì
sau: ngtoá
Teân Kí hieäu Oâ Chu kì Flo F 9 2
ngtoá Clo Cl 17 3
Trang 460
Brom Br 35 4
Gv: neâu lí do khoâng nghieân cöùu nguyeân toá Iot I 53 5
Atatin. Atatin At 85 6
Hoaït ñoäng 2: Caáu hình electron nguyeân töû.
Gv: cho bieát caùc ngtöû cuûa Brom vaø iot coù II. Caáu hình electron nguyeân töû.
caáu hình electron lôùp ngoaøi cuøng nhö theá - Halogen coù 7e lôùp ngoaøi cuøng: ns2np5,
naøo? trong ñoù coù 1 electron ñoäc thaân.
Gv: cho bieát caùc ngtoá halogen coù bao nhieâu - Nguyeân töû F khoâng coù phaân lôùp p
electron ñoäc thaân khi ôû traïng thaùi kích - F chæ coù 1 electron ñoäc thaân. Clo, Br, I
thích? coù 1, 3, 5, 7 electron ñoäc thaân tuyø traïng
Trang 461
Gv: cho söï hình thaønh lieân keát trong phaân thaùi kích thích.
töû X – X. - Trong töï nhieân halogen ñôn chaát cuûa
Gv: thoâng baùo naêng löôïng lieân keát giöõa X halogen khoâng toàn taïi ôû daïng ñôn nguyeân
– X khoâng lôùn deã taùch thaønh 2 nguyeân töû maø ôû daïng phaân töû: X – X
töû. - Phaân töû X2 deã taùch thaønh 2 nguyeân töû
do naêng löôïng lieân keát X – X khoâng lôùn.
III. Söï bieán ñoåi tính chaát
1. Söï bieán ñoåi tính chaát vaät lí cuûa
Hoaït ñoäng 3: söï bieán ñoåi tính chaát caùc ñôn chaát.
Gv: döïa vaøo baûng phuï nhaän xeùt traïng - Traïng thaùi: raén – loûng – khí.
Trang 462
thaùi taäp hôïp, maøu saéc, nhieät ñoä noùng - Maøu saéc: ñaäm daàn.
chaûy nhieät ñoä soâi vaø ñoä aâm ñieän cuûa - Nhieät ñoä noùng chaûy nhieät ñoä soâi
caùc haloen? taêng daàn
- Ñoä aâm ñieän cuûa halogen töông ñoái
lôùn vaø giaûm daàn töø F ñeán I
2. Söï bieán ñoåi tính chaát hoaù hoïc cuûa
caùc ñôn chaát.
- Halogen laø caùc phi kim ñieån hình deã
Gv: Cho bieát tính chaát ñaëc tröng cuûa caùc nhaän theâm 1 electron ñeå trôû thaønh ion X-
halogen? - Tính phi kim vaø tính oxi hoaù cuûa
Trang 463
Gv: so saùnh tính OXH cuûa caùc halogen? Halogen giaûm töø F ñeán I.
Gv: döï ñoaùn soá oxi hoaù cuûa caùc halogen - F luoân coù soá oxi hoaù laø -1. caùc
trong hôïp chaát? halogenkhaùc coù soá OXH laø -1, +1, +3, +5,
Hoaït ñoäng 4: cuûng coá vaø daën doø +7 trong caùc hôïp chaát.
- Keå teân caùc nguyeân toá thuoäc nhoùm
halogen chuùng naèm ôû vò trí naøo trong BTH?
- Tính chaát oxi hoaù cuûa halogen thay ñoåi
ntn?
- Halogen coù caùc soá oxi hoaù naøo?
- Laøm caùc baøi taäp trong SGK vaø SBT
Trang 464
- Ñoïc tröôùc baøi Clo
Trang 465
Ngaøy soaïn 7/12/2006
Tuaàn 16 tieát 48
I. Muïc tieâu
Hoïc sinh bieát:
Trang 466
Moät soá tính chaát vaät lí, öùng duïng, phöông phaùp ñieàu cheá Clo trong PTN vaø
trong coâng nghieäp. Clo laø chaát ñoâc haïi.
Hoïc sinh hieåu:
Tính chaát cô baûn cuûa Clo chính laø tính oxi hoaù maïnh: Oxi hoaù kim loaïi, phi kim
vaø moät soá hôïp chaát. Clo coù tính oxi hoaù maïnh laø do ñoä aâm ñieän lôùn.
Trong moät soá phaûn öùng Clo coøn theå hieän tính khöû.
Hoïc sinh vaän duïng:
Vieát phöông trình minh hoaï cho tính oxi hoaù maïnh vaø tính khöû cuûa Clo, pthh cuûa
phaûn öùng ñieàu cheá Clo trong PTN.
II. Chuaån bò
Trang 467
Hai loï khí Clo ñieàu cheá saún, daây saét, ñeøn coàn, keïp saét…
III. Phöông phaùp
Ñaøm thoaïi neâu vaán ñeà + thí nghieäm tröïc quan
IV. Caùc böôùc leân lôùp
1. Oån ñònh
2. Kieåm tra baøi cuõ:
Cho bieát vò trí cuûa halogen trong BTH, caáu hình electron cuûa Halogen.
Neâu tính chaát vaät lí vaø hoaù hoïc cuûa caùc halogen.
3. Baøi môùi
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY VAØ NOÄI DUNG
Trang 468
TROØ
Baøi 30: CLO
Trang 474
Ngaøy soaïn 7/12/2006
Tuaàn 17 tieát 49
I. Muïc tieâu
Hoïc sinh bieát:
Moät soá tính chaát vaät lí, öùng duïng, phöông phaùp ñieàu cheá Clo trong PTN vaø
trong coâng nghieäp. Clo laø chaát ñoâc haïi.
Trang 475
Hoïc sinh hieåu:
Tính chaát cô baûn cuûa Clo chính laø tính oxi hoaù maïnh: Oxi hoaù kim loaïi, phi kim
vaø moät soá hôïp chaát. Clo coù tính oxi hoaù maïnh laø do ñoä aâm ñieän lôùn.
Trong moät soá phaûn öùng Clo coøn theå hieän tính khöû.
Hoïc sinh vaän duïng:
Vieát phöông trình minh hoaï cho tính oxi hoaù maïnh vaø tính khöû cuûa Clo, pthh cuûa
phaûn öùng ñieàu cheá Clo trong PTN.
II. Chuaån bò
Hai loï khí Clo ñieàu cheá saún, daây saét, ñeøn coàn, keïp saét…
III. Phöông phaùp
Trang 476
Ñaøm thoaïi neâu vaán ñeà + thí nghieäm tröïc quan
IV. Caùc böôùc leân lôùp
1. Oån ñònh
2. Kieåm tra baøi cuõ:
Neâu tính chaát hoaù hoïc cuûa Clo vieát phöông trình phaûn öùng minh hoaï.
3. Baøi môùi
HOHAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY VAØ NOÄI DUNG
TROØ
Baøi 30: CLO (tt)
Trang 477
I. Tính chaát vaät lí
II. Tính chaát hoaù hoïc
Hoaït ñoäng 1: ÖÙng duïng III. öùng duïng
Gv: goïi hoïc sinh ñoïc saùch giaùo khoa vaø - Clo ñöôïc duøng ñeå saùt truøng nöôùc
yeâu caàu toùm taét noäi dung öùng duïng cuûa - Clo ñöôïc duøng ñeå taåy traéng sôïi, vaûi,
Clo giaáy.
- Clo duøng ñeå saûn xuaát caùc chaát voä cô
vaø höõu cô.
Hoaït ñoäng 2: traïng thaùi töï nhieân IV. Traïng thaùi töï nhieân.
-
Gv: cho bieát Clo coù maáy ñoàng vò? Clo coù hai ñoàng vò 35Cl vaø 37Cl neân
Trang 478
Gv: Tính nguyeân töû khoái tb cuûa Clo nguyeân töû khoái tb laø 35,5
-
Gv: hoïc sinh ñoïc sgk cho bieát traïng thaùi töï Do ñoä hoaït ñoäng hoaù hoïc maïnh neân
nhieân cuûa clo toàn taïi ôû daïng naøo? Clo chæ toàn taïi ôû daïng hôïp chaát
Gv: taïi sao Clo chæ toàn taïi ôû daïng hôïp
chaát? V. Ñieàu cheá.
Hoaït ñoäng 3: Ñieàu cheá 1. Trong phoøng thí nghieäm.
Gv: trong phaøng thí nghieäm ngöôøi ta dieàu Clo ñöôïc ñieàu cheá baèng caùch cho HCl
cheá Clo töø HCl. Cho bieát laøm caùch naøo ñaëc taùc dung vôùi chaát oxi hoaù maïnh nhö
thu ñöôïc Cl2 bieát Cl coù soá oxi hoaù -1? MnO2, KClO3, KMnO4, K2Cr2O7 . . .
Gv: cho bieát phöông phaùp ñieàu cheá Clo
Trang 479
trong phaøng thí nghieäm vieát phöông trình MnO2 + 4HCl
o
t
MnCl2 + Cl2 + 2H2O
phaûn öùng K2Cr2O7+14HCl->2KCl+2CrCl3+3Cl2+7H2O
2. Trong coâng nghieäp
Gv: Cho bieát phöông phaùp ñieàu cheá Cl2 Duøng phöông phaùp ñieän phaân dd
trong coâng nghieäp moâ taû vieát phöông trình muoái Natri clorua baûo hoaø coù maøng ngaên.
phaûn öùng? 2NaCl + 2H2O -> 2NaOH + Cl2 + H2
Gv: cho bieát vai troø cuûa maøng ngaên?
I. Muïc tieâu:
Hoïc sinh bieát:
Trang 484
- T1inh chaát vaät lí, tính chaát hoaù hoïc cuûa axit clohidric.
- T1inh chaát cuûa muoái Clorua vaø caùch nhaän bieát ion clorua.
Hoïc sinh hieåu:
- Trong phaân töû Hcl Clo coù soá oxi hoaù -1 laø soá oxi hoaù thaáp nhaát, vì vaäy HCl
theå hieän tính khöû.
- Nguyeân taéc ñieàu cheá hidroclorua trong PTN vaø trong coâng nghieäp.
Hoïc sinh vaän duïng:
- Vieát phöông trình minh hoaï cho tính axit vaø tính khöû cuûa axit clohidric.
- Nhaän bieát hôïp chaát chöùa ion Clorua.
II. Chuaån bò
Trang 485
Thí nghieäm ñieàu cheá hidroclorue, baûng tính tan, tranh veõ sô ñoà ñieàu cheá axit clohidric
trong PTN.
III. Phöông phaùp
Ñaøm thoaïi neâu vaán ñeà + thí nghieäm tröïc quan
IV. Baøi môùi.
1. Oån ñònh lôùp.
2. Kieåm tra baøi cuõ.
Vieát phöông trình phaûn öùng cuûa chuoåi phaûn öùng sau.
MnO2 Cl2 HClO Cl2 NaClO
4. Baøi môùi
Trang 486
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY VAØ TROØ NOÄI DUNG
Baøi 31: HIDROCLORUA – AXIT
CLOHIDRIC
Hoaït ñoäng 1: Tính chaát vaät lí cuûa HCl
Gv: Cho bieát tính chaát vl cuûa khí HCl I. tính chaát vaät lí
Gv: Cho bieát tính chaát vl cuûa axit HCl Hidroclorua laø chaát khí khoâng maøu coù
muùi xoác raát ñoäc.
Naëng hôn khoâng khí 1,26 laàn.
Tan nhieàu trong nöôùc taïo thaønh dung dòch
Axit clohidric.
Trang 487
Hoaït ñoäng 2: Tinh chaát hoaù hoïc ÔÛ 200c dd HCl ñaëc nhaát laø 37%
Gv: Cho bieát tính chaát hoaù hoïc cuûa khí II. Tinh chaát hoaù hoïc
HCl? - Khí HCl hay HCl tan trong bezen coù tính
Gv: Cho bieát tính chaát hoaù hoïc axít HCl? chaát töông töï nhau: khoâng laøm quyø tím
Gv: ñieàu kieän ñeå phaûn öùng giöõa axit vaø hoaù ñoû, khoâng taùc duïng vôùi CaCO3, taùc
kim loaïi xaõy ra? duïng khoù khaên vôùi KL.
Gv: ñieàu kieän ñeå phaûn öùng giöõa axit vaø - Axít HCl laø moät axít maïnh: taùc duïng
muoái xaõy ra? vôùi Kl, Bazô vaø oxit bazô, muoái.
Gv: laáy vd minh hoaï. Vd: Fe + 2HCl -> FeCl2 + H2
MgO + 2HCl -> MgCl2 + H2O
Trang 488
Cu(OH)2 + 2HCl -> CuCl2 + 2H2O
Na2CO3 + 2HCl -> 2NaCl + CO2 + H2O
Gv: Cho bieát soá oxi hoaù cuûa nguyeânt oá - Do Clo trong HCl coù soá oxi hoaù thaáp
Clo trong phaân töû HCl? nhaát laø -1 neân HCl coøn theå hieän tính khöû
Gv: Nhaän xeùt soá oxi hoaù naøy cuûa Clo? khi taùc duïng vôùi chaát oxi hoaù maïnh.
Gv: Cho bieát tính chaát hoaù hoïc khaùc cuûa MnO2 + 4HCl to
MnCl2 + Cl2 + 2H2O
HCl? III. Ñieàu cheá
Hoaït ñoäng 3: Ñieàu cheá 1. trong phaøng thí nghieäm.
Gv: TN ñieàu cheá HCl - Ñieàu cheá khí HCl
Gv: vieát phöông trình phaûn öùng NaCl + H2SO4 -> NaHSO4 + HCl
Trang 489
0
400
2NaCl + H2SO4 Na2SO4 + 2HCl
- Ñeå thu ñöôïc axit HCl ta hoaø tan khí
HCl vaøo nöôùc caát.
2. Trong coâng nghieäp
Gv: neâu phöoông phaùp toång hôïp töø H2 vaø a. Phöông phaùp sunfat. Töông töï nhö sx
Cl2 trong PTN.
Gv: treo tranh veõ sô ñoà ñieàu cheá moâ taû b. Phöông phaùp toång hôïp töø H2 vaø Cl2
coâng duïng cuûa töøng thaùp, giôùi thieäu H2 + Cl2 -> 2HCl
phöông phaùp ngöôïc doøng. c.Thu töø quaù trình Clo hoaù caùc hôïp
chaát höõu cô.
Trang 490
IV. Muoái cuûa axit Clohidric. Nhaát bieát ion
Gv: cho bieát coù maáy phöông phaùp ñieàu Clorua
cheá HCl trong coäng nghòep ? 1. Muoái cuûa axit Clohidric.
Hoaït ñoäng 4: IV. Muoái cuûa axit Clohidric. - Haàu heát caùc muoái ñeàu tan tröø AgCl
Nhaát bieát ion Clorua khoâng tan, CuCl vaø Hg2Cl2 it tan.
Gv: Cho bieát caùch goïi teân muoái cuûa Axit - Muoái clorua duøng laøm muoái aên,
clohidric nguyeân luyeäu trong cn hoaù chaát…
Gv: döïa vaøo baûng tính tan nhaän xeùt t1inh 2. Nhaän bieát ion clorua
tan cuûa caùc muoái clorua - Ñeå nhaän bieát ion Clrua ngöôøi ta duøng
thuoác thöû laø AgNO3 hieän töôïng coù keát
Trang 491
tuûa traéng.
Gv: laø thí nghieäm nhaän bieát hai muoái NaCl HCl + AgNO3 -> HNO3 + AgCl
vaø Na2SO4. hoïc sinh quan saùt hieän töôïng NaCl + AgNO3 -> NaNO3 + AgCl
roài ruùt ra keát luaän.
Haïot ñoäng 5: cuûng coá vaø daën doø
-
HCl laø moät axít maïnh haõy cho bieát
HCl seõ coù nhöõng tính chaát gì?
-
Clo trong HCl coù soá oxi hoaù -1 vaäy
HCl coøn coù tính chaát gì?
-
Neâu phöông phaùp ñieàu cheá HCl va
Trang 492
øcaùch nhaän bieát ion Clorua.
-
Veà nhaø laøm caùc baøi taäp trong saùch
giaùo khoa vaø soaïn baøi hôïp chaát coù
oxi cuûa Clo.
Ngaø
Trang 493
Trang 494
Trang 495
Trang 496
y soaïn:
Tuaàn 17 tieát 51
Trang 499
K 2Cr2O7 Cl2 HCl CuCl2 Cu ( NO3 )2
CaOCl2 Cl2 KClO3
3. Baøi môùi
HOAÏT CUÛA THAÀY VAØ TROØ NOÄI DUNG
Baøi 32: HÔÏP CHAÁT COÙ OXI CUÛA
CLO
Hoaït ñoäng 1: . Sô löôïc veà caùc oxit vaø caùc
axit coù oxi cuûa Clo. I. Sô löôïc veà caùc oxit vaø caùc axit coù oxi
Gv: keå teân caùc oxit cuûa clo? cuûa Clo.
Trang 500
Gv: cho bieát phöông phaùp goïi teân caùc oxit - Caùc oxi cuûa clo: Cl2O(diclomonooxit),
cuûa kim loaïi vaø phi kim? Cl2O3(diclotrioxit), Cl2O5(dicopentoxit),
Gv: caùc axit coù oxi cuûa clo goàm coù nhöõng Cl2O7(dicloheptoxit)
axit naøo? Goïi teân caùc axít treân - Caùc axit coù chöùa oxi cuûa clo: HClO(axit
Gv: cho bieát ñoä aâm ñieän cuûa caùc nguyeân hipoclorô), HClO2(axit clorô), HClO3(axit
toá coù trong axit vaø oxit? Giaûi thích taïi sao cloric), HClO4(axit pecloric).
trong hôïp chaát vôùi oxi clo coù soá oxi hoaù Tính beàn vaø tính axit taêng
döông? 1 3 5 7
HC l O H Cl O2 H ClO 3 H ClO4
Gv: höôùng daãn hs goïi teân caùc muoái cuûa
axit treân. Tính oxi hoaù giaûm
Trang 501
Gv: Cho bieát söï bieán thieân cuûa ñoä beàn, - Trong caùc hôïp chaát coù oxi cuûa clo,
tính axít vaø tính oxi hoaù cuûa caùc axit treân? nguyeân toá clo coù soá oxi hoaù döông.
Hoaït ñoäng 2: nöôùc javen II. Nöôùc javen, cloorua voâi vaø muoái clorat.
Gv: cho hoïc sinh quan saùt bình chöùa nöôùc 1. Nöôùc javen.
javen coù baùn treân thò tröôøng. Cho bieát - Ñieàu cheá:
coâng duïng cuûa nöôùc javen? + Trong phaøng thí nghieäm:
Gv: taïi sao nöôùc javen coù tính taåy maøu? 2NaOH + Cl2 -> NaCl + NaClO + H2O
Gv: laøm caùch naøo ta coù theå ñieàu cheá + Trong coâng nghieäp: ñieän phaân
ñöôïc nöôùc javen? dung dòch NaCl khoâng coù maøng ngaên:
Gv: neâu tính chaát cuûa nöôùc javen? 2NaCl + 2H2O -> 2NaOH + Cl2 + H2
Trang 502
Gv: döïa vaøo saùch giaùo khoa cho bieát öùng 2NaOH + Cl2 -> NaCl + NaClO + H2O
duïng cuûa nöôùc javen? - Natri hipoclorit laø muoái cuûa axít
yeáu(yeáu hôùn caû axít cacbonic)
NaClO + CO2 + H2O -> NaHCO3 + HClO
- Do coù tính oxi hoaù maïnh nöôùc javen,
axit hipoclorô duøng laøm chaát taåy traéng, taåy
Hoaït ñoäng 3: clorua voâi ueá, saùt truøng.
Gv: cho hoïc sinh quan saùt maãu clorua voâi 2. Clorua voâi.
1
Cl
vaø cho bieát CTPT cuûa clorua voâi
Gv: ñieàu cheá cloorua voâi - CTCT: Ca
Trang 503
Gv: vieát coâng thöùc caáu taïo cuûa clorua 1
O - Cl
voâi?
Gv: xaùc ñònh soá oxi hoaù cuûa clorua voâi? - Clorua voâi laø muoái hoãn taïp
Gv: cho bieát clorua voâi coù tính gì? - Ñieàu cheá:Ca(OH)2+Cl2 -> CaOCl2 +
Gv: neâu tính chaát hoaù hoïc cuûa clorua voâi? H2O
- Clorua voâi laø chaát oxi hoaù maïnh
Hoaït ñoäng 4: muoái clorat CaOCl2 + 2HCl -> CaCl2 + Cl2 + H2O
Gv: cho bieát phöông phaùp ñieàu cheá - Clorua voâi taùc duïng vôùi cacbon dioxit
Kaliclorat? trong khoâng khí aåm.
Gv: ñeå ñieàu cheá Kaliclorat vaø nöôùc javen 2CaOCl2 + CO2 + H2O -> CaCO3 + 2HClO
Trang 504
coù ñieåm gì gioùng vaø khaùc nhau? + CaCl2
Gv: cho bieát soá oxi hoaù cuûa Clo trong - Cuûng gioáng nhö nöôùc javen clorua
KClO3, KClO3 coù tính chaát gì? voâi coù tính oxi hoaù maïnh neân duøng ñeå
Gv: öùng duïng cuûa KClO3 taåy traéng, taåy ueá vaø saùt truøng….
3. Muoái clorat.
Hoaït ñoäng 5: cuûng coá vaø daën doø: - Ñieàu cheá:
- Cho bieát tính chaát cuûa hôïp chaát coù chöùa 6KOH + 3Cl2 t0
5KClO3 + KCl + 3H2O
oxi cuûa Clo? - Tan nhieàu trong nöôùc noùng nhöng ít
- Phöông phaùp ñieàu cheá nöôùc javen, clorua tan trong nöôùc laïnh.
voâi vaø Kaliclorat? - Khi ñun noùng muoái kaliclorat deã bò
Trang 505
- Veà nhaø laøm caùc baøi taäp trong sgk vaø phaân huyõ.
soaïn tröôùc baøi luyeän taäp. KClO3 t0
KCl + 3/2O2
- ÖÙng dung( sgk)
BAØI 33: LUYEÄN TAÄP VEÀ CLO VAØ HÔÏP CHAÁT CUÛA CLO
Trang 506
I. Muïc tieâu.
1. Cuûng coá kieán thöùc
- Caáu taïo nguyeân töû, caáu taïo phaân töû, tính chaát vaø öùng duïng cuûa Clo.
- Hôïp chaát cuûa clo:
+ Hôïp chaát coù oxi cuûa clo coù tính oxi hoaù.
+ Axit clohidric coù tính axit maïnh vaø coù tính khöû cuûa goác clorua.
- Ñieàu cheá clo vaø hôïp chaát cuûa clo.
2. Reøn kó naêng
Trang 507
- Giaûi thích tính oxi hoaù maïnh cuûa clo vaø hôïp chaát coù oxi cuûa clo baèng kieán
thöùc ñaõ hoïc (caáu taïo nguyeân töû, ñoä aâm ñieän, soá oxi hoaù…)
- Vieát phöông trình giaûi thích , chöùng minh tính oxi hoaù cuûa clo vaø hôïp chaát cuûa
clo
II. Chuaån bò.
Löïa choïn baøi taäp vaø giao cho caùc nhoùm hoïc sinh
Hoïc sinh xem laïi baøi clo vaø caùc hôïp chaát cuûa clo
III. Phöông phaùp
Ñaøm thoaïi neâu vaán ñeà
IV. Caùc böôùc leân lôùp.
Trang 508
1. Oån ñònh lôùp
2. Kieåm tra baøi cuõ:
- cho bieát tính chaát hoaù hoïc chung cuûa caùc hôïp chaát coù oxi cuûa clo. Cho bieát
caùc axit coù oxi cuûa clo, goïi teân, söï bieán thieân tính beàn tính axít vaø tính oxi hoaù?
- Neâu phöông phaùp ñieàu cheá nöôùc javen, clorua voâi öùng duïng cuûa caùc chaát
treân vaø cho bieát vì sao chuùng coù nhöõng öùng duïng treân?
3. Baøi môùi.
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY VAØ TROØ NOÄI DUNG
BAØI 33: LUYEÄN TAÄP VEÀ CLO VAØ
HÔÏP CHAÁT CUÛA CLO
Trang 509
A. Kieán thöùc caàn naém vöõng:
Hoaït ñoäng 1: Clo 1. Clo
Gv: vieát caáu hình e cuûa clo, vieát coâng thöùc Cl: 1s22s22p63s23p5
caáu taïo cuûa clo. Ctct Cl2: Cl – Cl
Gv: neâu tính chaát hoaù hoïc cô baûn cuûa clo? Do clo coù ñoä aâm ñieän lôùn neân tính
Laáy ví duï minh hoaï chaát hoaù hoïc cô baûn cuûa clo laø tính khöû.
+ clo theå hieän tính oxi hoaù trong phaûn
öùng hoaù hoïc soá oxi hoaù cuûa clo giaûm.
+ ngoaøi ra clo coøn theå hieän tính khöû
Trang 510
trong phaûn öùng hoaù hoïc soá oxi hoaù cuûa
clo taêng.
Hoaït ñoäng 2: hôïp chaát cuûa clo Vd: 3/2Cl2 + Fe -> FeCl3
Gv: cho bieát soá oxi hoaù coù theå coù cuûa Cl2 + F2 -> 2ClF
clo? 2. Hôïp chaát cuûa clo
Gv: laáy moät soá hôïp chaát öùng vôùi soá oxi - Clo coù caùc soá oxi hoaù -1, +1, +3, +5,
hoaù treân +7
- Hôïp chaát cuûa clo trong ñoù Clo coù
soá oxi hoaù döông coù tính oxi hoaù maïnh.
- Hôïp chaát coù soá oxi hoaù aâm seõ coù
Trang 511
tính khöû.
Vd:
CaOCl2 + 2HCl -> CaCl2 + Cl2 + H2O
3. Ñieàu cheá clo
Hoaït ñoäng 3: ñieàu cheá clo - Trong phoøng thí nghieäm duøng chaát
Gv: cho bieát nguyeân taéc ñieàu cheá clo? oxi hoaù maïnh ñeå oxi hoaù ion clorua.
Gv: Caùc chaát oxi hoaù ñöôïc ion clorua goàm - Trong coâng nghieäp duøng doøng ñieän
nhöõng chaát naøo? ñeå oxi hoaù ion clorua.
Hoaït ñoäng 4: Baøi taäp B. Baøi taäp.
Baøi 1: vieát phöông trình phaûn öùng cuûa Baøi 1:
Trang 512
chuoåi phaûn öùng sau: 2CaClO2 + 8HCl -> 2CaCl2 + 3Cl2 + 4H2O
CaClO2 Cl2 KClO3 Ca(OH)2 + Cl2 -> CaClO2 + H2O
Hs töï vieát caùc phöông trình 3Cl2 + 6KOH -> KClO3 + 5KCl + 3H2O
Baøi 2: HH khí A goàm clo vaø oxi. A phaûn KClO3 + 6HCl -> KCl + 3Cl2 + 3H2O
öùng vöøa heát vôùi hoãn hôïp goàm 4,8g MG Baøi 2:
vaø 8,1g Al taïo thaønh 37,05g hh muoái vaø Ptpöùng:
oxit. Xaùc ñònh thaønh phaøn phaàn traêm theo Mg + Cl2 -> MgCl2
khoái löôïng cuûa hoãn hôïp A. Mg + ½ O2 -> MgO
Gv: vieát phöông trình phaûn öùng. Al + 3/2 Cl2 -> AlCl3
Gv: höôùng daãn hoïc sinh aùp duïng dònh luaät 2Al + 3/2O2 -> Al2O3
Trang 513
baûo toaøn khoái löôïng vaø e ñeå giaûi baøi Khoái löôïng cuûa oxi vaø clo tham gia phaûn
toaùn. öùng
Gv: tính khoái löôïng hhA 37,05 –(4,8 +8,1) = 24,15 (g)
Gv: vieát phöông trình cho nhaän e vaø tính nAl = 8,1/27 = 0,3 mol
toång soá e cho vaø e nhaän. nMg = 4,8/24 = 0,2 mol
Gv: vieát coâng thöùc tính % theo khoái löôïng. goïi x laø soá mol cuûa oxi, y laø soá mol cuûa
Clo
phöông trình nhöôøng e
Mg -> Mg2+ + 2e
Al -> Al3+ + 3e
Trang 514
Toång soá e nhöôøng laø 2.0,2 + 3.0,3 = 1,3
(mol)
Phöông trình nhaän e
Cl2 + 2e -> 2Cl-
O2 + 4e -> 2O2-
Toång soá e nhaän laø: 2y + 4x
Maø trong phöông trình phaûn öùng toång soá e
Hoaït ñoäng :cuûng coá vaø daën doø cho baèng e nhaän: 4x +2y =1,3
-
Cho bieát tính chaát hh cô baûn cuûa clo Maët khaùc ta coù: 32x + 71y =24,15
vaø hôïp chaát coù oxi cuûa clo? Giaûi heä phöông trình ta coù: x = 0,2 ; y = 0,25
Trang 515
-
Cho bieát trong hôïp chaát clo coù soá oxi Tính phaàn traêm theo khoái löôïng
hoaù -1 thì theå hieän tính chaát gì? Phaàn traêm theo khoái löôïng cuûa oxi =
-
Veà nhaø laøm caùc baøi taäp coøn laïi, oân 32.0,2.100/24,15 = 26,5%
laïi kieán thöùc caùc chöông. Phaàn traêm theo khoái löôïng cuûa clo =
71.0,25.100/24,15 = 73,5%
Trang 516
Trang 517
Trang 518
Trang 519
Ngaøy soaïn:
Tuaàn 18 Tieát 53
I. Muïc tieâu.
1. Cuûng coá kieán thöùc
- nguyeân töû.
Trang 520
- baûng heä thoáng tuaàn hoaøn caùc nguyeân toá hoaù hoïc
- Lieân keát hoaù hoïc.
- Phaûn öùng hoaù hoïc.
2. Reøn kó naêng
- Vieát caáu hình e töø ñoù suy ra vò trí vaø tính chaát cuûa nguyeân töû caùc nguyeân
toá.
- Vieát coâng thöùc caáu taïo vaø coäng thöùc e cuûa caùc chaát, moâ taû söï hình thaønh
lieân keát trong caùc chaát.
- Laäp phöông trình oxi hoaù khöû baèng phöông phaùp thaêng baèng electron.
- vaän duïng caùc kieán thöùc ñaõ hoïc ñeå giaûi toaùn.
Trang 521
II. Chuaån bò.
Löïa choïn baøi taäp vaø giao cho caùc nhoùm hoïc sinh
Hoïc sinh xem laïi lí thuyeát ôû caùc chöông.
III. Phöông phaùp
Ñaøm thoaïi neâu vaán ñeà
IV. Caùc böôùc leân lôùp.
1. Oån ñònh lôùp
2. Kieåm tra baøi cuõ:
3. Baøi môùi.
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY VAØ NOÄI DUNG
Trang 522
TROØ
BAØI : OÂN TAÄP HOÏC KÌ I
Vaán ñeà 1: Tính khoái löôïng nguyeân töû vaø
caùc haït cô baûn. Baøi 1: tính khoái löôïng cuûa moät nguyeân töû
Phöông phaùp: cacbon goàm coù 6e, 6p, 6n. tính tæ khoái cuûa e
-
Tính khoái löôïng tuyeät ñoái cuûa nguyeân so vôùi haït nhaân nguyeân töû . töø keát quaû
tö. treân coù theå coi khoái löôïng cuûa nguyeân töû
-
Tính khoái löôïng töông ñoái cuûa moät baèng khoái löôïng cuûa haït nhaân ñöôïc
nguyeân töû. khoâng?
-
Coäng thöùc: KLtgñ = N.KLTÑ Giaûi
Trang 523
Baøi 1: tính khoái löôïng cuûa moät nguyeân töû
cacbon goàm coù 6e, 6p, 6n. tính tæ khoái cuûa e Khoái löôïng cuûa moät nguyeân töû cacbon laø:
so vôùi haït nhaân nguyeân töû . töø keát quaû mP = 6.1,67.10-24 =10,02.10-24g
treân coù theå coi khoái löôïng cuûa nguyeân töû mn = 6.1,675.10-24 = 10,05.10-24g
baèng khoái löôïng cuûa haït nhaân ñöôïc me = 6..9,1.10-28 = 54,6.10-28g
khoâng? khoái löôïng nguyeân töû cacbon =
20,06.10-24g
tæ soá khoái löông laø: 54,6.10-28/20,06.10-
24
=3/10000
Trang 524
töø keát quaû treân coù theå coi khoái
löôïng nguyeân töû baèng khoái löôïng
Vaán ñeà 2: Tìm soá khoái, phaàn traêm ñoàng haït nhaân nguyeân töû.
vò, nguyeân töû khoái trung bình. Baøi 2: tính nguyeân töû khoái trung bình cuûa
Phöông phaùp: haàu heát caùc nguyeân toá hoaù Ni bieát Ni coù 4 ñoàng vò: 58Ni(67,76%),
61
hoïc laø hoãn hôïp cuûa nhieàu ñoàng vò neân Ni(2,42%), 62Ni(3,66%), 60Ni(26,16%)
nguyeân töû khoái cuûa nguyeân toá laø nguyeân Giaûi
töû khoái trung bình cuûa caùc ñoàng vò. Aùp Nguyeân töû khoái trung bình cuûa Ni laø
duïng coâng thöùc: = 58. 67,76 + 60. 26,16 +61. 2,42 + 62. 3,66/100
= 58,74
Trang 525
A1.x A2 . y
A
x y
Baøi 2: tính nguyeân töû khoái trung bình cuûa
Ni bieát Ni coù 4 ñoàng vò: 58Ni(67,76%),
61
Ni(2,42%), 62Ni(3,66%), 60Ni(26,16%)
Baøi 3: Nguyeânt öû R coù toång soá haït laø
Vaán ñeà 3: Xaùc ñònh teân nguyeân toá thoâng 13. xaùc ñònh thaønh phaàn, vieát caáu hình e
qua caùc haït taïo thaønh. cuûa R.
Phöông phaùp: Giaûi
Goïi soá haït proton, electron, nôtron laø löôïc
Trang 526
-
Toång soá haït = N + Z + E laø Z, E, N
-
Trong ñoù Z = E => toång soá haït = 2Z + Vaäy Z + E + N = 13
N Vì nguyeân töû trung hoaø veà ñieän neân: Z = E
-
Söû duïng baát ñaúng thöùc ñoái vôùi soá 2Z + N = 13 => N = 13 – 2Z
proton: Z N 1,5Z
Maët khaùc ta co:ù
Z N 1,5Z
Töø ñoù ta laäp baát ñaúng thöùc keùp ñeå tìm Vaäy Z 13 - 2Z 1,5Z
giôùi haïn cuûa Z. Vì Z laø soá nguyeân döông neân: Z = 4, E = 4,
Baøi 3: Nguyeânt öû R coù toång soá haït laø N = 5.
Caáu hình electron cuûa R:1s22s2
Trang 527
13. xaùc ñònh thaønh phaàn, vieát caáu hình e
cuûa R.
Trang 528
Cuûng coá vaø daën doø:
Veà nhaø hoïc baøi vaø laøm caùc baøi taäp
trong sgk vaø sbt chuaån bò chi kieåm tra hoïc kì
I.
Trang 529
Ngaøy soaïn:
Tuaàn 19 tieát 55
BAØI 39 : BAØI THÖÏC HAØNH 4 TÍNH CHAÁT CUÛA CAÙC HÔÏP CHAÁT CUÛA
HALOGEN
Trang 531
Boät CuO, dd HCl, dd NaNO3, dd hoaaï¨c giaáy quyø tím, Zn vieân, dd HNO3, dd NaCl,
dd AgNO3, vaûi (giaáy) maøu, dd CuSO4, dd NaOH, boät CaCO3, nöôùc javen, Moät soá kim
loaïi phi kim vaø muoái khaùc.
III. Phöông phaùp
Chia hoïc sinh thaønh caùc nhoùm thöïc haønh, moãi nhoùm 4 – 5 hoïc sinh ñeå tieán haønh
thí nghieäm.
IV. Caùc böôùc leân lôùp
1. Oån ñònh.
2. Kieåm tra baøi cuõ.
3. Baøi môùi.
Trang 532
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY HOAÏT ÑOÄNG CUÛA TROØ
TN 1. Tính axit cuûa HCl TN1: Tính axit cuûa HCl
Gv: laáy 4 oáng nghieäm boû vaøo moãi oáng Tieán haønh laøm thí nghieäm theo höôùng daãn
caùc chaát sau: Cu(OH)2, CuO, CaCO3, Zn sau cuûa thaày.
ñoù laáy oáng nhoû gioït laàn löôïc cho vaøo Quan saùt hieän töôïng
moãi oáng nghieäm moät ít dd axit HCl. Giaûi thích vieát phöông trình hoaù hoïc.
TN 2: Tính taåy maøu cuûa nöôùc javen TN 2: Tính taåy maøu cuûa nöôùc javen
Gv: Cho vaøo oáng nghieäm khoaõng 1ml nöôùc Tieán haønh laøm thí nghieäm theo höôùng daãn
javen sau ñoù boû tieáp giaáy maøu ñeå yeân cuûa thaày.
moät thôøi gian. Quan saùt hieän töôïng
Trang 533
TN 3: Baøi taäp thöïc haønh phaân ieät caùc Giaûi thích
chaát trong dd. TN 3: Baøi taäp thöïc haønh phaân ieät caùc
Gv: chuaån bò 4 oáng nghieäm coù chöùa NaBr, chaát trong dd.
NaI, HCl vaø NaCl khoâng ghi nhaõn Trình baøy caùch nhaän bieát caùc dung dòch.
Gv: yeâu caàu hoïc sinh trình baøy caùch nhaän Tieán haønh thí nghieäm nhaän bieát.
bieát tröôùc khi laøm thí nghieäm nhaän xeùt Baùo caùo keát quaû.
Cuûng coá vaø daën doø.
-
Nhaéc laïi tính chaát cuûa axit.
-
Taò sao nöôùc javen coù tính taåy maøu.
-
Vieát baûn töôøng trình.
Trang 534
-
Soaïn baøi Flo.
Trang 535
Trang 536
Trang 537
Trang 538
Ngaøy soaïn:
Tuaàn 19 Tieát 56
I. Muïc tieâu.
Hoïc sinh bieát:
Trang 539
- Traïng thaùi töï nhieân cuûa Flo. Phöông phaùp duy nhaát ñeå ñieàu cheá Flo laø
phöông phaùp ñieän phaân.
- Flo coù tính oxi hoaù maïnh nhaát. Trong caùc hôïp chaát Flo chhæ coù soá oxi hoaù -1.
- Tính chaát vaø caùch ñieàu cheá Hidro florua, axit flohidric vaø oxiflorua.
Hoïc sinh hieåu:
- Flo laø phi kim maïnh nhaát trng hôïp chaát flo chæ theå hieän soá oxihoaù -1 laø do flo
coù ñoä aâm ñieän lôùn nhaát vaø lôùp e ngoaøi cuøng cuûa flo chæ coù duy nhaát moät e ñoïc
thaân.
- Ñieàu cheá flo chæ coù moät caùch duy nhaát laø ñieän phaân vì flo laø chaát oxi hoaù
maïnh
Trang 540
Hoïc sinh vaän duïng: Vieát caùc phöông trình phaûn öùng minh hoaï cho tính phi kim maïnh
nhaát cuûa flo.
II. Chuaån bò.
Do flo chaát raát hoaït ñoäng thí nghieäm raát nguy hieåm neân chæ khai thaùc caùc kieán
thöùc coù trong sgk.
III. Phöông phaùp.
Ñaøm thoaïi neâu vaán ñeà
IV. Caùc böôùc leân lôùp
1. Oån ñònh.
2. Kieåm tra baøi cuõ.
Trang 541
3. Baøi môùi.
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY VAØ NOÄI DUNG
TROØ
Baøi 34: FLO
Hoaït ñoäng 1: traïng thaùi töï nhieân
Gv: döïa vaøo sgk cho bieát flo taàn taïi ôû daïng I. Traïng thaùi töï nhieân. Ñieàu cheá
ñôn chaát hay taïp chaát? Taïi sao? 1. Traïng thaùi töï nhieân.
Gv: flo coù caùc khoaùng vaät naøo? Trong töï nhieân flo chæ toàn taïi ôû daïng
hôïp chaát nhö: khoaùng vaät florit(CaF2),
Criolit(Na3AlF6)
Trang 542
Hoaït ñoäng 2: Ñieàu cheá 2. Ñieàu cheá.
Gv: taïi sao phaûi ñieàu cheá flo baèng phöông Ñeå ñieàu cheá flo chæ coù theå duøng
phaùp ñieän phaân maø khoâng duøng chaát oxi phöông phaùp ñieän phaân. Trong coâng nghieäp
hoaù? ngöôøi ta duøng phöông phaùp ñieän phaân hh
KF + 2HF do nhieät ñoä noáng chaûy cuûa hh
thaáp.
Hoaït ñoäng 3: tính chaát II. Tính chaát. Öùng duïng.
Gv: döïa vaøo sgk cho bieát tính chaát vl cuûa 1. Tính chaát
flo? Tcvl: flo laø chaát khí maøu luïc nhaït raát
ñoäc
Trang 543
Gv: taïi sao flo laø chaát oxi hoaù maïnh? Tính chaát hoaù hoïc:
Gv: flo coù theå taùc duïng ñöôïc vôùi nhöõng - flo laø phi kim maïnh nhaát. Flo coù
chaát naøo? theå taùc duïng vôùi taát caû caùc kim loaïi vaø
haàu heát caùc phi kim ( tröø O2, N2)
Gv: döïa vaøo phaûn öùng vôùi H2 so saùnh ñoä 3F2 + S -> SF6
hoaït ñoäng cuûa F2 vôùi Cl2. 3/2F2 + Au -> AuF3
- Phaûn öùng vôùi H2 gaây noå maïnh
ngay ôû nhieät ñoä raát thaáp
H2 + F2 -> 2HF
- Phaûn öùng vôùi caùc hôïp chaát
Trang 544
khaùc. Ngay caû nöôùc, khi ñun noùng seõ bò
boác chaùy trong F2
Hoaït ñoäng 4: öùng duïng H2O + F2 -> 2HF + ½ O2
Gv: döïa vaøo sgk cho bieát öùng duïng cuûa 2. ÖÙng duïng (skg)
flo? III. Moät soá hôïp chaát cuûa flo.
1. Hidroflorua vaø axit flohidric.
Hoaït ñoäng 5: Hidroflorua vaø axit flohidric Ñc: CaF2 + H2SO4 -> CaSO4 + 2HF
Gv: taïi sao khoâng ñieàu cheá HF töø H2 vaø Tc: Hidroflorua tan voâ haïn trong nöôùc
F2? taïo thaønh axit flohidric, ñaây laø moät axit
Gv: cho bieát tính chaát cuûa HF? yeáu. Nhöùng coù tính chaát ñaëc bieät laø td
Trang 545
Gv: tính chaát cuûa HF coù gì ñaëc bieät? ñöôïc vôùi SiO2
2HF + SiO2 -> SiF4 + H2O
Muoái baïc florua deã tan trong nöôùc
( khaùc vôùi AgCl, AgBr vaø AgI)
2. Hôïp chaát coù oxi cuûa flo
Hoaït ñoäng 6: Hôïp chaát coù oxi cuûa flo OF2 laø oxi cuûa flo trong hôïp chaát
Gv: nhaän xeùt soá oxi hoaù cuûa oxi, giaûi naøy oxi coù soá oxi hoaù -2.
thích? OF2 laø chaát khí khoâng maøu, raát
Gv: Neâu tính chaát cuûa OF2? ñoäc. Laø chaát oxi hoaù maïnh. Taùc duïng vôùi
haàu heát caùc kim loaïi vaø phi kim taïo O2 vaø
Trang 546
florua.
Hoaït ñoäng 7: cuûng coá vaø daën doø Ñc:2F2 + 2NaOH -> OF2 + 2NaF + H2O
-
neâu tính chaát cô baûn cuûa flo?
-
HF coù tính chaát gì ñaëc bieät?
-
Veà nhaø laøm caùc baøi taäp trong sgk +
soaïn baøi Brom.
Trang 548
Baøi 35: BROM
I. Muïc tieâu.
Hoïc sinh bieát:
Traïng thaùi töï nhieân, ñieàu cheá vaø tính chaát hoaù hoïc cuûa Brom.
Phöông phaùp ñieàu cheá vaø tính chaát moät soá hôïp chaát cuûa brom.
Hoïc sinh hieåu:
Brom laø phi kim coù tính oxi hoaù maïnh nhöng keùm flo vaø clo, khi gaëp chaát
oai hoaù maïnh seõ theå hieän tính khöû.
Trang 549
Tính chaát gioáng vaø khaùc nhau giöõa hôïp chaát vôùi hidro vaø hôïp chaát vôùi
oxi cuûa clo vaø brom.
Hoïc sinh vaän duïng:
Vieát phöông trình minh hoaï cho tính chaát cuûa brom vaø hôïp chaát cuûa brom.
II. Chuaån bò.
Chuaån bi hoaù chaát tieán haønh oxi hoaù I- baèng brom: nöôùc brom, dd KI, oáng
nghieäm pipep.
III. Phöông phaùp.
Ñaøm thoaïi neâu vaán ñeà + thí nghieäm tröïc quan.
IV. Caùc böôùc leân lôùp.
Trang 550
1. Oån ñònh.
2. Kieåm tra baøi cuõ.
Neâu tính chaát hoaù hoïc cuûa Flo.
3. Baøi môùi.
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY VAØ NOÄI DUNG
TROØ
Baøi 35: BROM
Hoaït ñoäng 1: Traïng thaùi töï nhieân I. Traïng thaùi töï nhieân vaø ñieàu cheá.
Gv: döïa vaøo sgk cho bieát traïng thaùi cuûa 1. Traïng thaùi töï nhieân.
Trang 551
brom? Trong töï nhieân brom toàn taïi ôû daïng
Gv: taïi sao brom laïi toàn taïi ôû daïng hôïp hôïp chaát vaø coù haøm löôïng ít hôn clo vaø
chaát trong töï nhieân? flo.
Gv: haøm löôïng cuûa brom so vôùi clo vaø flo? 2. Ñieàu cheá.
Hoaït ñoäng 2: ñieàu cheá Oxi hoaù ion Br- baèng clo.
Gv: Ngueân taéc ñieàu cheá brom? 2NaBr + Cl2 -> 2NaCl + Br2
Gv: taïi sao ngöôøi ta coù theå söû duïng bieän II. Tính chaát. Öùng duïng
phaùp ñoù? 1. Tính chaát.
Hoaït ñoäng 3: tính chaát - Brom laø chaát loûng maøu naâu, deã bay
Gv: döïa vaøo sgk neâu tính chaát vaät lí cuûa hôi. Brom raát ñoäc, deã gaây boûng.
Trang 552
brom? - Brom coù tính oxi hoaù maïnh nhöng
Gv: cho bieát ñoä aâm ñieän cuûa brom? So keùm Clo.
saùnh vôùi clo vaø flo. - Brom oxi hoaù ñöôïc nhieàu kim loaïi.
Gv: brom coù tinh chaát ñaëc tröng gì? So saùnh Vd: Al + 3/2 Br2 -> AlBr3
vôùi clo vaø flo? - Brom oxi hoaù ñöôïc hidro khi ñun
Gv: neâu tính chaát hoaù hoïc cuûa brom. Vieát noùng.
phöông trình phaûn öùng minh hoaï? H2 + Br2 -> 2HBr
Gv: so saùnh tính chaát cuûa brom vôùi clo? - Brom taùc duïng vôùi nöôùc.
Gv: ngoaøi ra brom coøn theå hieän tính chaát H2O + Br2 HBr + HbrO
gì? ( Phaûn öùng xaõy ra khoù khaên hôn Clo)
Trang 553
- Phaûn öùng vôùi muoái cuûa halogen
2KI + Br2 -> I2 + 2KBr
- Brom theå hieän tính khöû khi taùc duïng
vôùi chaát oxihoaù maïnh.
Br2 + 5Cl2 + 6H2O -> 2HBrO3 + 10HCl
2. ÖÙng duïng.
Hoaït ñoäng 4: öùng duïng Duøng cheá moät soá döôïc phaåm, phaåm
Gv: döïa vaøo sgk cho bieát öùng duïng cuûa nhuoäm, traùng phim …
brom? III. Moät soá hôïp chaát cuûa Brom.
1. Hidrobromua vaø axit bromhidric
Trang 554
Ñc: PBr3 + 3H2O -> H3PO3 + 3HBr
Hoaït ñoäng 5: Hidrobromua vaø axit Tc: - laø chaát khí khoâng maøu coù
bromhidric muøi xoác, tan nhieàu trong nöôùc taïo axit
Gv: döïa vaøo sgk cho bieát phöông phaùp ñieàu bromhidric.
cheá HBr? - HBr laø axit maïnh, maïnh hôn caû
Gv: neâu tính chaát vaät lí cuûa HBr? HCl.
Gv: Cho bieát HBr coù tính chaát gì? Taïi sao? - Tính khöû cuûa HBr maïnh hôn
Gv: So saùnh caùc tính chaát cuûa HBr vôùi cuûa HCl.{thoâng baùo cho hoïc sinh bieát HBr
HCl? coù theå taùc duïng vôùi chaát oxi hoaù maïnh}
Gv: Laáy vd minh hoaï cho nhöõng tính chaát 2HBr + H2SO4 -> Br2 + SO2 + 2H2O
Trang 555
treân? 4HBr + O2 -> H2O + 2Br2
- Agbr bò phaân huyõ trong aùnh
saùng:
AgBr -> Ag + ½ Br2
2. Hôïp chaát chöùa oxi cuûa brom.
Cuûng töông töï clo, brom coù theå taïo
caùc axit coù oxi: HBrO, HBrO3, HBrO4. Tính
Hoaït ñoäng 6: hôïp chaát chöùa oxi cuûa brom beàn tính axit vaø tính oxi hoaù cuûa HBrO ñeàu
Gv: trong hôïp chaát vôùi oxi, brom coù soá oxi keùm HClO. Trong hôïp chaát coù oxi brom coù
hoaù aâm hay döông? Vì sao? soá oxi hoaù döông.
Trang 556
Gv: brom coù theå taïo nhöõng axit coù oxi
naøo? Goïi teân cuûa chuùng?
Gv: so saùnh tính axit vaø tính oxi hoaù cuûa
HClO vôùi HBrO?
Hoaït ñoäng 7: cuûng coá vaø daën doø
-
Cho bieát tính chaát hoaù hoïc ñaëc tröng
cuûa brom? So saùnh vôùi clo.
-
Cho bieát tinh chaát cuûa HBr? Sso saùnh
vôùi tính chaát cuûa HCl.
-
Veà nhaø laøm caùc baøi taïp trong sgk vaø
Trang 557
soaïn tröôùc baøi iot.
Ngaøy soaïn:
Tuaàn 20 Tieát 58
I. Muïc tieâu.
Hoïc sinh bieát:
- Traïng thaùi töï nhieân phöông phaùp ñieàu cheá vaø öùng duïng cuûa iot.
Trang 558
- Tính chaát hoaù hoïc cuûa ioùt vaø moät soá hôïp chaát cuûa iot. Phöông phaùp nhaän
bieát ioát.
Hoïc sinh hieåu:
- Ioát coù tính oxi hoaù yeáu hôn caùc halogen khaùc.
- Ion I- coù tính khöû maïnh hôn caùc halogenua khaùc.
Hoïc sinh vaän duïng:
Vieát phöông trình phaûn öùng hoaù hoïc minh hoaï cho tính chaát cuûa iot vaø caùc
hôïp chaát cuûa iot.
II. Chuaån bò.
Trang 559
Chuaån bò cho thí nghieäm tính tan cuûa iot trong nöôùc, iot vôùi hoà tinh boät. Hoaù chaát
iot, hoà tinh boät, röôïu etylic. Duïng cuï oáng nghieäm, pipet…
III. Phöông phaùp.
Ñaøm thoaïi neâu vaán ñeà + thí nghieäm tröïc quan
IV. Caùc böôùc leân lôùp.
1. Oån ñònh.
2. Kieåm tra baøi cuõ.
So saùnh tính chaát hoaù hoïc cuûa brom vaø clo vieát phöông trình phaûn öùng hoaù
hoïc minh hoaï.
Trang 560
So saùnh tính chaát cuûa HBr vôùi HCl vieát phöông tr2inh phaûn öùng hoaù hoïc minh
hoaï.
3. Baøi môùi.
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY VAØ NOÄI DUNG
TROØ
BAØI 36: IOT
Trang 567
Trang 568
Trang 569
Trang 570
Trang 571
Ngaøy soaïn:
Tuaàn 21 tieát 59 + 61
I. Muïc tieâu.
1. Cuûng coá kieán thöùc:
Caáu taïo nguyeân töû, tính chaát, öùng dung caùc halogen vaø moät soá hôïp chaát cuûa
chuùng.
Trang 572
So saùnh vaø ruùt ra quy luaät bieán ñoåi tính chaát cuûa caùc halogen vaø moät soá hôïp
chaát cuûa chuùng.
2. Reøn kó naêng:
Vaän duïng lí thuyeát chuû ñaïo veà caáu taïo nguyeân töû, BTH caùc nguyeân toá hoaù
hoïc, lieân keát hoaù hoïc, phaûn öùng oxi hoaù khöû ñeå giaûi thích tính chaát cuûa caùc halogen
vaø caùc hôïp chaát cuûa halogen.
Vieát phöông trình chöùng minh cho caùc tính chaát caûu caùc halogen vaø hôïp chaát
cuûa halogen.
II. Chuaån bò.
BTH caùc nguyeân toá hoaù hoïc, baûng moät soá ñaëc ñieåm cuûa halogen.
Trang 573
III. Phöông phaùp
Ñaøm thoaïi neâu vaán ñeà + tröïc quan.
IV. Caùc böôùc leân lôùp.
1. Oån ñònh.
2. Kieåm tra baøi cuõ:
So saùnh tính chaát cuûa Iot vaø Clo
So saùnh tính chaát cuûa HCl vaø HI
3. Baøi môùi
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY HOAÏT ÑOÄNG CUÛA TROØ
Baøi 37: LUYEÄN TAÄP CHÖÔNG 5
Trang 574
Hoaït ñoäng 1: caáu taïo nguyeân töû A. Kieán thöùc caàn naém vöõng.
Gv: Nhoùm halogen goàm caùc nguyeân toá I. Caáu taïo nguyeân töû vaø tính chaát
naøo? cuûa caùc ñôn chaát halogen.
Gv: vieát caáu hình electron cuûa caùc nguyeân 1. Caáu hình electron nguyeân töû.
töû cuûa halogen. Nhaän xeùt:
Gv: cho bieát soá elôùp ngoaøi cuøng cuûa caùc Gioáng nhau: lôùp electron ngoaøi
nguyeân töû halogen? cuøng cuûa caùc nguyeân töû caùc halogen coù 7
Gv: nhaän xeùt lôùp ngoaøi cuøng cuûa caùc electron lôùp ngoaøi cuøng, coù caáu hình
halogen? ns2np5.
Trang 575
Gv: döï ñoaùn soá oxi hoaù coù theå coù cuûa Khaùc nhau: Flo khoâng coù phaân
caùc nguyeân toá? Giaûi thích? lôùp d, ôû caùc halogen caùc coù phaân lôùp d
Hoaït ñoäng 2: ñoä aâm ñieän. coøn troáng.
Gv: döïa vaøo baûng ñoä aâm ñieän nhaän xeùt 2. Ñoä aâm ñieän.
ñoä aâm ñieän cuûa caùc nguyeân töû? F: 3,98 Cl: 3,16 Br: 2,96 I: 2,66
Gv: cho bieát chieàu bieán thieân ñoä aâm ñieän Caùc halogen coù ñoä aâm ñieän lôùn.
cuûa caùc nguyeân töû halogen? Trong nhoùm halogen, ñoä aâm ñieän giaûm töø
Hoaït ñoäng 3: tính chaát hoaù hoïc. Flo ñeán Iot.
Gv: döïa vaøo ñoä aâm ñieän cuûa caùc nguyeân 3. Tính chaát hoaù hoïc
toá cho bieát tính chaát hoaù hoïc ñaëc tröng Halogen laø nhöõng phi kim coù tính
Trang 576
cuûa caùc halogen? oxi hoaù maïnh: chuùng oxi hoaù ñöôïc haàu
Gv: cho bieát chieàu bieán thieân tính oxi hoaù heát caùc kim loaïi, nhieàu phi kim vaø nhieàu
cuûa caùc halogen? hôïp chaát
Tính oxi hoaù cuûa halogen giaûm töø
Hoaït ñoäng 4:Hidrohalogenua vaø axit Flo ñeán Iot.
Halogenhidric. Flo khoâng theå hieän tính khöû coøn
Gv: nhaän xeùt tính axit cuûa caùc HX? tính khöû cuûa caùc halogen khaùc taêng töø Clo
Gv: taïi sao theå oxi hoaù ion Florua? ñeán iot.
Gv: nhaän xeùt tính khöû cuûa caùc halogenua? II. Hôïp chaát cuûa Halogen
Gv: döïa vaøo tính baûng tính tan nhaân xeùt 1. Hidrohalogenua vaø axit Halogenhidric.
Trang 577
tính tan cuûa caùc muoái halogenua? HF HCl HBr HI . Chuùng ñeàu laø
Gv: cho bieát maøu saéc cuûa muoái baïc chaát khí deã tan trong nöôùc taïo ra dung dòch
halogenua? axit halogenhidric.
HF laø axit yeáu coù ñaëc tính laø aên
moøn thuyû tinh. Caùc Axit halogenhidric khaùc
laø axit maïnh: HI > HBr > HCl
F- chæ coù theå oxi hoaù baèng doøng
ñieän. Coøn caùc halogen khaùc coù theå oxi
hoaù baèng chaát oxi hoaù maïnh. Tính khöû
cuûa caùc axit halogenhidric taêng daàn töø HCl
Trang 578
< HBr < HI.
AgF deã tan trong nöôùc, caùc haloen
khaùc khoâng tan: AgCl coù maøu traéng, AgBr
coù maøu vaøng nhaït, AgI coù maøu vaøng.
2. Hôïp chaát coù oxi cuûa halogen.
Hoaït ñoäng 5: ñieàu cheá halogen Trong caùc hôïp chaát coù oxi cuûa
Gv: nguyeân taéc ñieàu cheá caùc halogen? Halogen Flo coù soá oxi hoaù -1, coøn caùc
Gv: cho bieát phöông phaùp ñieàu cheá caùc halogen khaùc coù soá oxi hoaù döông.
halogen? III. Ñieàu cheá halogen.
- F2: ñieän phaân hoãn hôïp KF vaø HF
Trang 579
Hoaït ñoäng 6: baøi taäp - Cl2: oxi hoaù HCl baèng chaát oxi hoaù
Theâm 78 ml dd AgNO3 10% ( khoái löôïng maïnh.
rieâng 1,09g/ml) vaøo moät dd chöùa 3,88g hoãn - Br2: duøng Cl2 oxi hoaù ion Br-.
hôïp 2 muoái KBr vaø NaI. Loïc keát tuûa. - I2: duøng clo oxi hoaù ion I-.
Nöôùc loïc phaûn öùng vöøa ñuû vôùi 13,3ml dd B. Baøi taäp
HCl 1,5M. Tính phaàn traêm theo khoái löông
caùc chaát coù trong hh ban ñaàu vaø tính theå
tích khí HCl ôû ñieàu kieän chuaån caàn duøng
ñeå taïo axit HCl.
Gv: goïi moät hoïc sinh toùm taéc baøi toaùn.
Trang 580
Gv: yeâu caàu noät hoïc sinh tính soá mol caùc mddAgNO3 D.V 1, 09.78 85g
chaát coù theå ñöôïc?
mAgNO3 85.10/100=8,5g
Gv: yeâu caàu hoïc sinh vieát phöông trình
phaûn öùng? n AgNO3 8,5 /170 0, 05mol
Gv: giaùo vieân phaân tích dd sau phaûn öùng nHCl 0, 0133.1,5 0, 02mol
taùc duïng vôùi HCl vaäy AgNO3 coøn dö vaäy
Phöông trình phaûn öùng:
ta tính soá mol HCl suy ra ñöôïc soá mol AgNO 3
AgNO3 KBr AgBr KNO3
dö töø ñoù ta tính ñöôïc soá mol AgNO 3 phaûn
öùng vôùi hai muoái. Ñaëc aån laø soá mol cuûa AgNO3 NaI AgI NaNO3
caùc muoái sau ñoù raùp vaøo phöông trình ta
Trang 581
coù ñöôïc phöông trình hai aån thöù nhaát, döïa Do caùc chatá sau phaûn öùng khoâng taùc dung
vaøo khoái löôïng hh muoái ta coù phöông trình vôùi HCl vaäy AgNO3 coøn dö.
thí hai, giaûi heä phöông trình 2 aån tinh1 ñöôïc AgNO3 HCl AgCl HNO3
soá mol hai muoái töø ñoù tinh %m. Theo phöông trình phaûn öùng 3
nHCl n AgNO3du 0, 02mol
Hoaït ñoäng 6: cuûng coá vaø daën doø nAgNO3 pu = n AgNO3 - nAgNO3du =0,03 mol
-
Neâu tính chaát hoaù hoïc ñaëc tröng cuûa Goïi x laø soá mol cuûa KBr vaø y laø soá mol
halogen? cuøa NaI
-
Neáu tính chaát hoaù hoïc cuûa caùc HX. Theo phöông trình phaûn öùng 1 vaø 2 ta coù
Trang 582
-
Veà nhaø laøm caùc baøi taäp coøn laïi vaø x + y = 0,03 (1)
soaïn baøi thöïc haønh soá 3. Theo ñeà ta coù:
119x + 150y = 3,88 (2)
Giaûi heä pt ta coù
x = 0,02 (mol)
y = 0,01 (mol)
0, 02.119
% mKBr .100 61,34%
vaäy: 3,88
% mNaI 100 61,34 38, 66%
Trang 583
Theå tích khí HCl: 0,02 . 22,4 = 0,448 (lit)
Trang 584
Trang 585
Ngaøy soaïn:
Tuaàn 21 Tieát 61
Trang 586
I. Muïc tieâu.
Taäp raùp moät thí nghieäm ñôn giaûn ñeå laøm vieäc vôùi hoaù chaát ñoäc nhö clo vaø caùc
halogen khaùc.
Cuûng coá caùc thao taùc thí nghieäm an toaøn, kó naêng quan saùt, nhaän xeùt caùc hieän
töôïng xaõy ra vaø vieát phöông trình hoaù hoïc
Khaéc saâu kieán thöùc veà tính xoi hoaù maïnh cuûa caùc halogen.
So saùnh tính oxi hoaù cuûa caùc halogen.
II. Chuaån bò.
1. Duïng cuï thí nghieäm:
Trang 587
Oáng nghieäm 5, keïp oáng nghieäm 1, giaù ñeå oáng nghieäm 1, boä giaù thí nghieäm 1,
oáng huùt nhoû gioït 1, nuùt cao su ñuïc loâ4 1, thìa xuùc hoaù chaát 1, oáng thuyû tinh hình chöõ L,
ñeøn coàn.
2. Hoaù chaát
KClO3 hoaëc KMnO4, dd NaCl, dd NaI, nöôùc iot, boâng, dd HCl ñaëc, dd NaBr, nöôùc
clo, hoà tinh boät.
III. Phöông phaùp.
Chia hoïc sinh thaønh caùc nhoùm thöïc haønh, moãi nhoùm 4 – 5 hoïc sinh ñeå tieán haønh
thí nghieäm.
IV. Caùc böôùc leân lôùp
Trang 588
1. Oån ñònh.
2. Kieåm tra baøi cuõ.
3. Baøi môùi
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY HOAÏT ÑOÄNG CUÛA TROØ
BAØI 38: BAØI THÖÏC HAØNH SOÁ
3
TÍNH CHAÁT CUÛA CAÙC HALOGEN
Hoaït ñoäng 1: Ñieàu cheá Clo. Tính taåy maøu
cuûa khí clo. 1. Thí nghieäm 1: Ñieàu cheá Clo. Tính taåy
Tieán haønh thí nghieäm: maøu cuûa khí clo.
Trang 589
- cho vaøo oáng nghieäm 1 löôïng KClO3 baèng Tieán haønh laøm thí nghieäm theo höôùng daãn
haït ñaâu. Ñaäy chaëc oáng nghieäm baèng nuùt cuûa thaày.
cao su keøm oáng huùt nhoû giot coù chöùa dd Quan saùt hieän töôïng
HCl ñaëc. Keïp moâït maûnh giaáy maøu vaøo Giaûi thích vieát phöông trình hoaù hoïc.
oáng nghieäm, ñaëc oáng nghieäm treân giaù ñeå
oáng nghieäm.
- boùp nheï quaû boùng cao su cho dd HCl chaûy
xuoáng oáng nghieäm
Gv: yeâu caàu hoïc sinh laøm thí nghieäm, quan
saùt maøu cuûa khí thoaùt ra, nhaàn xeùt söï thay
Trang 590
ñoåi maøu cuûa taám giaáy maøu
Gv: ghi laïi hieän töôïng + vieát phöông trình
phaûn öùng + giaûi thích hieän töôïng.
Hoaït ñoäng 2: Thí nghieäm 2 so saùnh tính oxi Thí nghieäm 2: so saùnh tính oxi hoaù cuûa
hoaù cuûa clo, brom vaø iot. clo, brom vaø iot.
Tieán haønh thí nghieäm: Tieán haønh laøm thí nghieäm theo höôùng daãn
- laáy 3 oáng nghieäm coù ghi nhaõn, moåi oáng cuûa thaày.
nghieäm chöùa caùc moät trong caùc dd NaCl, Quan saùt hieän töôïng
NaBr vaø NaI (hoaëc muoái töông öng cuûa Nhaän xeùt ruùt ra keát luaän veà tính oxi hoaù
Kali). Nhoû vaøo moåi oáng vaøi gioït nöôùc cuûa caùc halogen. Vieát phöông trình phaûn
Trang 591
Clo vaø laéc nheï öùng.
Gv: quan saùt hieän töôïng xaûy ra trong töøng
oáng, giaûi thích vaø vieát phöông trình phaûn
öùng.
- laëp laïi thí nghieäm nhöng thay dd nöôùc Clo
baèng nöôùc Brom vaø nöôùc Iot.
Gv: quan saùt hieän töôïng xaûy ra trong töøng
oáng, giaûi thích vaø vieát phöông trình phaûn
öùng.
Gv: nhaän xeùt ruùt ra keát luaän veà tính oxi Thí nghieäm 3: taùc duïng cuûa iot vôùi hoà
Trang 592
hoaù cuûa Clo, Broâm vaø iot. tinh boät.
Hoaït ñoäng 3: taùc duïng cuûa iot vôi hoà tinh Tieán haønh thí nghieäm theo höôùng daãn cuûa
boät thaày.
Tieán haønh thí nghieäm: cho vaøo oáng Quan saùt hieän töôïng.
nghieäm moät ít hoà tinh boät, nhoû vaøo moät Giaûi thích hieän töôïng.
gioït nöôùc iot.quan saùt hieän töôïng vaø neâu
nguyeân nhaân.
Hoaït ñoäng 4: cuûng coá vaø daën doø
-
Neâu nguyeân taéc ñieàu cheá clo, taïi sao
clo coù tính taåy maøu.
Trang 593
-
So saùnh tính chaát hoaù hoïc cuûa caùc
halogen.
-
Soaïn baøi khaùi quaùt nhoùm oxi.
Trang 594
Trang 595
Ngaøy soaïn
Tuaàn 22 tieát 62
I. Muïc tieâu
HOÏc sinh bieát:
Trang 596
Kí hieäu hoaù hoïc, teân goïi vaø moät soá tính chaát vaät lí cô baûn cuûa caùc nguyeân
toá trong nhoùm oxi.
Caùc nguyeân toá trong nhoùm oxi coù soá oxi hoaù -2, +4, +6 trong caùc hôïp chaát
(tröø nguyeân toá oxi khoâng coù soá oxi hoaù +4, +6)
Hoïc sinh hieåu:
Tính chaát hoaù hoïc chung cuûa caùc nguyeân toá nhoùm oxi laø tinh phi kim maïnh
nhöng keùm caùc nguyeân toá nhoùm halogen.
Quy luaät veà bieán ñoåi caáu taïo vaø tính chaát caùc nguyeân toá trong nhoùm oxi.
Quy luaät veà bieán ñoåi tinh chaát caùc hôïp chaát vôùi hidro vaø hôïp chaát hidroxit
cuûa caùc nguyeân toá trong nhoùm oxi.
Trang 597
II. Chuaån bò.
Baûng tuaàn hoaø caùc nguyeân toá hoaù hoïc. Baûng phuï saùch giaùo khoa.
III. Phöông phaùp.
Ñaøm thoaïi neâu vaán ñeà + tröïc quan
IV. Caùc böôùc leân lôùp
1. Oån ñònh.
2. Kieåm tra baøi cuõ.
3. Baøi môùi.
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY VAØ NOÄI DUNG
TROØ
Trang 598
BAØI 40: KHAÙI QUAÙT NHOÙM OXI
Hoaït ñoäng 1: Vò trí nhoùm oxi trong baûng I. Vò trí nhoùm oxi trong baûng tuaàn hoaøn
tuaàn hoaøn caùc nguyeân toá. caùc nguyeân toá.
Gv: treo BTH. - Nhoùm Oxi thuoäc nhoùm VIA bao goàm
Gv: Döïa vaøo BTH cho bieát nhoùm oxi goàm caùc nguyeân toá:Ntoá O S Se Te Po
nhöõng nguyeân toá naøo? Chu kì 2 3 4 5 6
Gv:Cho bieát vò trí cuûa caùc nguyeân toá trong - Oxi laø nguyeân toá phoå bieán nhaát treân
BTH? trai ñaát.
Gv: Neâu traïng thaùi toàn taïi vaø tính phoå - Löu huyønh coù nhieàu trong loøng ñaát.
Trang 599
bieán cuûa caùc nguyeân toá? - Se laø chaát baùn daån raén, maøu naâu ñoû.
Gv: neâu tính chaát chung cuûa caùc nguyeân - Te laø chaát raén, maøu xaùm, thuoäc loaïi
toá? nguyeân toá hieám.
- Po laø nguyeân toá kim loaïi coù tính phoùng
xaï.
Hoaït ñoäng 2: caáu taïo gioáng nhau cuûa caùc II. Caáu taïo cuûa nguyeân töû caùc nguyeân
nguyeân toá nhoùm oxi toá trong nhoùm oxi.
Gv: yeâu caàu hoïc sinh vieát caáu hình electron 1. Gioáng nhau.
cuûa caùc nguyeânt toá? Nguyeân töû cuûa nguyeân toá nhoùm oxi
Gv: nhaän xeùt söï gioáng nhau? coù 6 electron lôùp ngoaøi cuøng vaø coù 2e
Trang 600
Hoaït ñoäng 3: caáu taïo khaùc nhau cuûa caùc ñoäc thaân.
nguyeân toá nhoùm oxi 2. Söï khaùc nhau giöõa oxi vaø caùc
Gv:cho bieát söï khaùc nhau cuûa caùc nguyeân nguyeân toá trong nhoùm.
toá? - nguyeân töû nguyeân toá oxi khoâng coù
Gv: ÔÛ traïng thaùi kích thích S, Se, Te coù phaân lôùp d caùc nguyeân toá coøn laïi coù
maáy electron ñoäc thaân? plôùp d coøn troáng.
Gv: soá oxi hoaù cuûa caùc nguyeân toá trong - ÔÛ traïng thaùi kích thích caùc nguyeân
hôïp chaát? toá Se, Te, S coù theå coù 4, 6 electron ñoäc
thaân. Do vaäy nguyeân töû caùc nguyeân toá S,
Hoaït ñoäng 4: Tính chaát cuûa ñôn chaát. Se, Te coù khaû naêng taïo neân nhöõng hôïp
Trang 601
Gv: neâu söï bieán ñoåi BK, Ñañ, tính phi vaø chaát maø noù coù soá oxi hoaù +4, +6.
tính axit cuûa caùc ngtoá trong moät nhoùm A? III. tính chaát cuûa caùc nguyeân toá trong
Gv: cho bieát tính chaát cuûa caùc nguyeân toá nhoùm oxi.
nhoùm Oxi? 1. Tính chaát cuûa ñôn chaát.
Gv: so saùnh tính oxi hoaù caûu caùc nguyeân - Laø nhöõng nguyeân toá phi kim
toá trong nhoùm? maïnh( tröø Po)
- Coù tính oxi hoaù maïnh nhöng yeáu hôn
Hoaït ñoäng 5: tính chaát cuûa caùc hôïp chaát. caùc nguyeân toá nhoùm halogen.
Gv: vieát coäng thöùc hôïp chaát khí vôùi hidro - Tính oxi hoaù giaûm töø O ñeán Te.
cuûa caùc nguyeân toá? 2. Tính chaát cuûa cacù hôïp chaát.
Trang 602
Gv: vieát coäng thöùc hidroxit töông öùng cuûa - Hôïp chaát vôùi hidro (H2S, H2Se, H2Te)
caùc oxit cao nhaát ñoái vôùi oxi? laø nhöõng chaát khí, muøi khoù chòu vaø ñoäc
Gv: Caùc hidroxit coù tính gì? haïi. Dung dòch trong nöôùc coù tính axit yeáu.
Gv: so saùnh tính axit cuûa caùc hidroxit? - Hôïp chaát hidroxit laø nhöõng axit.
Hoaït ñoäng 6: cuûng coá vaø daën doø
-
laøm caùc baøi taäp 2, 3, 4 sgk ñeå cuûng
coá kieán thöùc.
-
Veà nhaøm laøm caùc baøi taäp coøn laïi +
soaïn baøi oxi – ozoân.
Trang 603
Toå tröôûng kyù duyeät
Trang 604
Ngaøy soaïn:
Tuaàn: Tieát:
Trang 607
Hoaït ñoäng 1: caáu taïo phaân töû I. Caáu taïo phaân töû oxi.
2 2 4
Gv: vieát caáu hình electron cuûa nguyeân töû 8O : 1s 2s 2p
oxi vaø ctct cuûa ptöû oxi? CTCT O2: O = O
Gv: nhaän xeùt lieân keát cuûa oxi? Hai nguyeân töû oxi lieân keát vôùi nhau
Hoaït ñoäng 2: Tính chaát vaät lí baèng lieân keát coäng hoaù trò khoâng phaân
Gv: cho hoïc sinh xem bình ñöïng oxi ñieàu cheá cöïc.
saún. Neâu caàu hoïc sinh nhaän xeùt tc vl cuûa II. Tính chaát vaät lí vaø traïng thaùi töï
oxi? nhieân cuûa oxi.
Gv: tính tæ khoái cuûa oxi so vôùi khoâng khí? 1. Tính chaát vaät lí.
Gv: nhieät ñoä hoaù loûng cuûa oxi? - laø chaát khí khoâng maøu, khoâng vi,
Trang 608
naëng hôn khoâng khí khoaõng 1,1 laàn.
- Döôùi aùp suaát khí quyeån hoaù loûng
ôû -183oC.
Hoaït ñoäng 3: traïng thaùi töï nhieân - Khí oxi ít tan trong nöôùc.
Gv: hoïc sinh ñoïc sgk cho bieát taàm quan 2. Traïng thaùi töï nhieân.
troïng cuûa qt quan hôïp? - oxi trong khoâng khí laø sp cuûa quaù
Gv: vieát phöông trình quan hôïp? trình quan hôïp.
6CO2 + 6H2O -> C6H12O6 + 6O2
Hoaït ñoäng 4: tính chaát hoaù hoïc III. Tính chaát hoaù hoïc
Gv: nhaän xeùt ñoä aâm ñieän cuûa oxi vôùi Oxi laø nguyeân toá phi kim hoaït ñoäng, coù
Trang 609
caùc nguyeân toá khaùc töø ñoù döï ñoaùn tính tính oxi hoaù maïnh.
chaát cuûa chuùng? O2 + 2.2e -> 2O2-
Gv: taïi sao soá oxi hoaù cuûa oxi trong hôïp Trong hôïp chaát oxi coù soá oxi hoaù -2 (tröø
chaát laø -2? moät soá tröôøng hôïp)
Gv: oxi taùc duïng ñöôïc vôùi nhöõng chaát 1. Taùc duïng vôùi haàu heát caùc kim
naøo? loaïi( tröø Pt, Au)
Gv: laáy vd oxi taùc duïng vôùi kl, pk vaø caùc 2Na + ½ O2 -> Na2O
hôïp chaát? Mg + ½ O2 -> MgO
Gv: xaùc ñònh soá oxi hoaù vaø vaø cho bieát 2. Taùc duïng vôùi haàu heát phi kim ( tröø
vai troø cuûa nguyeân toá oxi? halogen)
Trang 610
S + O2 -> SO2
2P + 5/2O2 -> P2O5
3. Taùc duïng vôùi nhieàu hôïp chaát voâ cô
vaø höõu cô.
C2H5OH + 3O2 -> 2CO2 + 3H2O
H2S + O2 -> H2O + SO2
Quaù trình oxi hoaù ñeàu toaû nhieät, phaûn
öùng coù theå xaõy ra nhanh hay chaäm phuï
thuoäc vaøo caùc ñieàu kieän: nhieät ñoä, baûn
chaát vaø traïng thaùi cuûa chaát.
Trang 611
VI. ÖÙng duïng
Hoaït ñoäng 5: öùng duïng cuûa oxi - Oxi coù vai troø quan troïng trong ñôøi
Gv: döïa vaøo sgk cho bieát vai troø cuûa oxi soáng cuûa con ngöôøi vaø ñoäng vaät.
trong ñôøi soáng? - Coù vai troø quan troïng trong caùc lónh
vöïc: coâng nghieäp, luyeän gang theùp, y hoïc,
vuõ truï…
Hoaït ñoäng 6: ñieàu cheá V. Ñieàu cheá.
Gv: trong phoøng thí nghieäm ngöôøi ta ñieàu 1. Trong phoøng thí nghieäm.
cheá O2 töø chaát naøo, chuùng coù ñaëc ñieåm Ngöôøi ta ñieàu cheá oxi töø nhöõng chaát
gì? giaøu oxi vaø keùm beàn vôùi nhieät.
Trang 612
Gv: vieát phöông trình phaûn öùng. 2KMnO4 -> K2MnO4 + MnO2 + O2
KClO3 MnO2
KCl + 3/2O2
H2O2 MnO2
H2O + ½ O2
Gv: trong coäng nghieäp ngöôøi ta sx oxi ntn? 2. Trong coâng nghieäp.
Hoaït ñoäng 7: cuûng coá vaø öùng duïng a. Töø khoâng khí.( phöông phaùp vaät lí)
-
Oxi coù tính caáht hoaù hoïc ñaëc tröng gì? (sgk)
Chuùng taùc duïng ñöôïc vôùi nhöõng chaát b. Töø nöôùc( phöông phaùp hoaù hoïc)
naøo? 2H2O dp
2H2 + O2
-
Trong phoøng thí nghieäm ngöôøi ta ñieàu
cheá oxi töø nhöõng chaát coù ññ gì?
Trang 613
-
Veà nhaø laøm caùc baøi taäp + soaïn baøi
hidro peoxit vaø ozon.
Ngaøy soaïn:
Tuaàn 23 Tieát 64
Trang 617
Nguyeân töû oxi trung taâm taùo moät
lieân keát cho nhaän vaø moät lieân keát ñoâi
vôùi hai nguyeân töû oxi coøn laïi.
Ozon ñöôïc taïo thaønh do aûnh höôûng
cuûa tia cöïc tím hoaëc söï phoùng ñieän trong
côn doâng.
Hoaït ñoäng 2: Tính chaát cuûa ozon 3O2 UV
2O3
Gv: döïa vaøo sgk neâu tính chaát vl cuûa ozon? 2. Tính chaát cuûa ozon.
a. Tính chaát vaät lí.
Laø chaát khí coù muøi ñaëc tröng,
Trang 618
maøu xanh nhaït.
Gv: neâu tính chaát hoaù hoïc cuûa ozon? Tan trong nöôùc nhieàu hôn oxi 16 laàn.
Gv: laáy vd chöùng minh tính oxi hoaù cuûa b. tính chaát hoaù hoïc.
ozon maïnh hôn cuûa oxi. Ozon laø chaát coù tính oxi hoaù raát
maïnh vaø maønh hôn oxi.
Ozon oxi hoaù haàu heát caùc kim loaïi(
tröø Pt, Au). Ôû ñieàu kieän thöôøng O2 khoâng
oxi hoaù ñöôïc Ag nhöng ozon oxi hoaù ñöôïc
Ag
2Ag + O3 -> Ag2O + O2
Trang 619
Oxi khoâng oxi hoaù ñöôïc I- trong dd
Hoaït ñoäng 3: öùng duïng cuûa ozon nhöng ozon oxi hoaù I- thaønh I2.
Gv: Neâu öùng duïng cuûa ozon? 2KI + O3 + H2O -> I2 + KOH + O2
Gv: cho bieát vai troø cuûa taàng ozon? 3. ÖÙng duïng cuûa ozoân.
- Laøm saïch khoâng khí, khöû truøng
Hoaït ñoäng 4: coâng thöùc cuûa hidro peoxit trong y teá.
Gv: vieát coâng thöùc caáu taïo cuûa hidro - taåy traéng trong coâng nghieäp
peoxit? - Baûo veä traùi ñaát, ngaên ngöøa tia töû
Gv: cho bieát lieân keát naøo laø phaân cöïc vaø ngoaïi.
lieân keát naøo laø khoâng phaân cöïc? II. Hidro peoxit
Trang 620
1. Coâng thöùc phaân töû cuûa hidro
peoxit.
H
O
O
Hoaït ñoäng 5: tính chaát cuûa hidro peoxit H
Gv: cho hoïc sinh xem loï chöùa H2O2. nhaän Lieân keát giöõa H – O laø lieân keát cht
xeát tính chaát vaät lí cuûa H2O2? coù cöïc. Lieân keát O – O laø lieân keát coäng
hoaù trò khoâng cöïc.
Gv: xaùc ñinh soá oxi hoaù cuûa oxi trong H2O2 2. Tính chaát cuûa hidro peoxit.
Trang 621
cho bieát H2O2 coù theå coù tính chaát gì? a. Tính chaát vaät lí.
TN: Tính beàn cuûa H2O2. cho vaøo oáng Laø chaát loûng khoâng maøu naëg hôn
nghieäm khoaûng 2ml H2O2 sau ñoù cho vaøo nöôùc, tan trong nöôùc ôû baát kì tæ leä naøo.
moät ít MnO2. b. Tính chaát hoaù hoïc.
TN: Tính oxi hoaù cuûa H2O2. cho vaøo oáng - Laø chaát ít beàn deã bò phaân huyõ
nghieäm 4ml H2O2 cho theâm 2ml KI.quan saùt thaønh H2O vaø O2
hieän töôïng. H2O2 MnO2
H2O + ½ O2
Laáy ½ theå tích dd sau phaûn öùng cho - Do oxi trong H2O2 coù soá oxi hoaù -1
vaøo ñoù moät ít hoà tinh boät. laø soá oxi hoaù trung gian neân H2O2 vöøa theå
Laáy ½ theå tích coøn laïi cho phenolphtalein hieän tính khöû vöøa theå hieän tính oxi hoaù.
Trang 622
vaøo . + Taùc duïng vôùi chaát khöû:
TN: tính khöû cuûa H2O2. cho vaøo oáng H2O2 + KNO2 -> H2O + KNO3
nghieäm 2ml KMnO4, vaøi gioït H2SO4 cho H2O2 + 2KI -> I2 + 2KOH
theâm 2ml H2O2 quan saùt hieän töôïng. + taùc duïng vôùi chaát oxi hoaù.
Hoaït ñoäng 6: öùng duïng cuûa hidro peoxit 2KMnO4 + 5H2O2 + 3H2SO4 ->
Gv: cho bieát öùng duïng cuûa hidro peoxit? K2SO4 + 2MnSO4 + 5O2 + 8H2O
Hoaït ñoäng 7: cuûng coá vaø daën doø Ag2O + H2O2 -> 2Ag + H2O + O2
-
Cho bieát tính chaát hoaù hoïc ñaëc tröng 3. ÖÙng duïng cuûa hidro peoxit(SGK).
cuûa ozon?
-
Taïi sao H2O2 vöøa coù tính oxi hoaù vöøa
Trang 623
coù tính khöû?
-
Veà nhaø laøm caùc baøi taäp trong sgk +
oân laïi phaàn tinh chaát caûu caùc ñôn
chaát vaø hôïp chaát caùc nguyeân toá
halogen.
Trang 624
Trang 625
Trang 626
Ngaøy soaïn:
Tuaàn: 24 tieát: 65
LUYEÄN TAÄP
Trang 627
I. Muïc tieâu.
1. Cuûng coá kieán thöùc:
Caáu taïo nguyeân töû, tính chaát, öùng duïng oxi vaø moät soá hôïp chaát cuûa chuùng.
So saùnh Tính chaát cuûa oxi vaø ozon. Tính chaát oxi hoaù vaø tính khöû cuûa H2O2
2. Reøn kó naêng:
Vaän duïng lí thuyeát chuû ñaïo veà caáu taïo nguyeân töû, BTH caùc nguyeân toá hoaù
hoïc, lieân keát hoaù hoïc, phaûn öùng oxi hoaù khöû ñeå giaûi thích tính chaát cuûa oxi, ozon vaø
H2O2
Vieát phöông trình chöùng minh tính chaát cuûa oxi vaø ozon, H2O2
Trang 628
II. Chuaån bò
III. Phöông phaùp
Ñaøm thoaïi neâu vaán ñeà
IV. Caùc böôùc leân lôùp
1. Oån ñònh.
2. Kieåm tra baøi cuõ.
3. Baøi môùi.
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY HOAÏT ÑOÄNG CUÛA TROØ
LUYEÄN TAÄP
Hoaït ñoäng 1: caùc daïng thuø hình cuûa oxi.
Trang 629
Gv: cho bieát oxi coù caùc daïng thuø hình A. Kieán thöùc caàn naém vöõng.
naøo? 1. Caùc daïng thuø hình cuûa oxi: oxi coù hai
Gv: vieát coâng thöc caáu taïo cuûa caùc daïng daïng thuø hình laø O2 vaø ozon.
thuø hình ñoù? 2. So saùnh tính chaát hoaù hoïc cuûa oxi vaø
Hoaït ñoäng 2: so saùnh tính chaát hoaù hoïc ozon: ozon hoaït ñoäng hoaù hoïc maïnh hôn oxi
cuûa oxi vaø ozon Vd: ozon oxi hoaù ñöôïc Ag trong ñieàu
Gv: tính oxi hoaù cuûa ozon ntn so vôùi oxi? kieän thöôøng.
Gv: vieát phöông trình phaûn öùng chöùng Ag + O3 -> Ag2O + O2
minh? Ozon oxi hoaù ñöôïc iotua trong moâi
tröôøng nöôùc:
Trang 630
2KI + O3 + H2O -> 2KOH + I2 + O2
3. Tính chaát hoaù hoïc cuûa H2O2 laø vöøa
Hoaït ñoäng 3: Tính chaát hoaù hoïc cuûa H2O2 coù tính oxi hoaù vöøa coù tính khöû.
laø vöøa coù tính oxi hoaù vöøa coù tính khöû. B. Baøi taäp.
Gv: nguyeân toá oxi trong H2O2 coù soá oxi hoaù Ñoát chaùy hoaøn toaøn m gam cacbon trong
laø bao nhieâu? V lit khí oxi (ñieàu kieän chuaån), thu ñöôïc khí
Gv: döïa vaøo soá oxi hoaù haõy cho bieát tính A coù tæ khoái so vôùi oõi laø 1,25.
chaát cuûa H2O2? c. Haõy tính thaønh phaàn traêm theo theå
Hoaït ñoäng 4: baøi taäp tích caùc khí coù trong hoãn hôïp A.
Ñoát chaùy hoaøn toaøn m gam cacbon trong d. Tính m vaø V. bieát raèng khi daãn hoãn
Trang 631
V lit khí oxi (ñieàu kieän chuaån), thu ñöôïc khí hôïp khí A vaøo bình ñöïng dung dòch
A coù tæ khoái so vôùi oõi laø 1,25. Ca(OH)2 dö taïo thaønh 6g keát tuûa
a. Haõy tính thaønh phaàn traêm theo theå traéng.
tích caùc khí coù trong hoãn hôïp A. C + O2 -> CO2 (1)
b. Tính m vaø V. bieát raèng khi daãn hoãn CO2 + C -> 2CO (2)
hôïp khí A vaøo bình ñöïng dung dòch CO2 + Ca(OH)2 -> CaCO3 + H2O (3)
Ca(OH)2 dö taïo thaønh 6g keát tuûa 1. neáu oxi dö:
traéng. a. goïi soá mol CO 2 laø x => soá mol O2
Gv: vieát phöông trình phaûn öùng? dö laø 1 – x
Gv: giaùo vieân löu yù cho hoïc sinh coù theå
Trang 632
oxi dö hoaëc khoâng dö 44 x 32(1 x)
1, 25
Gv: chia hai tröôøng hôïp O2 dö hoaëc khoâng theo ñeà ta coù: 32
dö x 2/3
Gv: aùp duïng coâng thöùc tính tæ khoái cuûa Vaäy:%VCO2 = 2.100/3 = 66,67%
chaát khí %VO2 = 33,33%
Gv: döïa vaøo phöông trình tính toaùn b. Theo phöông trình 3:
nCO2 nCaCO3 6 /100 3 / 50( Mol )
Soá mol O2 tham gia phaûn öøng =soá mol
CO2 = 3/50(mol)
Trang 633
Vaäy soá mol O2 dö laø 3/100 = 0,03(mol)
Vaäy khoái löôïng cacbon laø: 3/5.12=0,72 (g)
Theå tích O2 laø V = (0,03 + 0,06).22,4= 2,016
lít.
2. Neáu oõi khoâng dö:
a. goïi soá mol CO2 laø a, soá mol CO laø b
44a 28b
1, 25
(a b)32
a 63b
Trang 634
Hoaït ñoäng 5: cuûng coá vaø daën doø %VCO2 98, 4%;%VCO 1, 6%
-
Neâu tính chaát cuûa oxi, ozon va hidro b. nCO2 = 0,06 mol, nCO = 0,001 mol
peoxit mC = (0,006 ) 0,01).12 = 0,732g
-
Veà nhaø hoïc baøi chöông 5 vaø caùc baøi Theo phöông trình (1)
oxi vaø ozon – hidro peoxit chuaån bò nO2 = nC = 0,061 (mol)
kieåm tra. VO2 =0,061.22,4 = 1,366 (lít)
Trang 636
BAØI 43: LÖU HUYØNH
I. Muïc tieâu:
Hoïc sinh bieát:
- Caáu taïo tinh theå goàm hai daïng S vaø S .
- Moät soá öùng duïng vaø phöông phaùp saûn xuaát löu huyønh.
Hoïc sinh hieåu:
- Aûnh höôûng cuûa nhieät ñoä ñoái vôùi caáu taïo phaân töû vaø tính chaát vaät lí cuûa
löu huyønh.
Trang 637
- Do löu huyønh coù ñoä aâm ñieän töông ñoái lôùn vaø coù soá oxi hoaù 0 laø soá oxi
hoaù trung gian giöõa soá oxi hoaù -2 vaø +6 neân löu huyønh vöøa coù tính oxi hoaù vöøa coù tính
khöû.
Hoïc sinh vaän duïng:
- vieát phöông trình hoaù hoïc chöng minh tính khöû vaø tính oxi hoaù cuûa löu huyønh.
- Giaûi thích moät soá hieän töôïng vaät lí, hoaù hoïc lieân quan ñeán löu huyønh.
II. Chuaån bò:
Hoaù chaát: löu huyønh, Cu, khí oxi.
Duïng cuï: oáng nghieäm, loï ñöïng khí oxi, ñeøn coàn.
Tranh caáu truùc tinh theå löu huyønh.
Trang 638
Sô ñoà caáu taïo phaân töû löu huyønh theo nhieät ñoä.
III. Phöông phaùp:
Ñaøm thoaïi neâu vaán ñeà + tröïc quan sinh ñoäng + thí nghòeâm.
IV. Caùc böôùc leân lôùp:
1. Oån ñònh:
2. Kieåm tra baøi cuõ:
3. Baøi môùi:
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY VAØ NOÄI DUNG
TROØ
Hoaït ñoäng 1: vò trí tính chaát vaät lí cuûa BAØI 43: LÖU HUYØNH
Trang 639
löu huyønh
GV höôùng daãn HS quan saùt BTH. I. Tính chaát vaät lí cuûa löu huyønh.
Gv: Neâu vò trí cuûa S trong BTH? 1. Hai daïng thuø hình cuûa löu huyønh.
Gv: Vieát caáu hình electron cuûa S (Z = 16) Löu huyønh coù hai daïng thuø hình: löu
GV cho HS quan saùt maãu boät S, laøm thí huyønh taø phöông ( S ) vaø löu huyønh ñôn
nghieäm tính tan cuûa S trong nöôùc. taø( S ). Hai daïng thuø hình naøy coù theå bieán
ñoåi qua laïi vôùi nhau theo ñieàu kieän nhieät
Gv: HS nhaän xeùt lyù tính cuûa S? (neâu ñoä.
traïng thaùi, maøu saéc, tính tan cuûa S) Löu huyønh ñôn taø beàn hôn löu huyønh
Trang 640
taø phöông.
Löu huyønh ñôn taø coù nhieät ñoä noùng
Gv: Theá naøo laø daïng thuø hình? chaûy lôùn hôn löu huyønh taø phöông.
GV cho HS quan saùt tranh veõ moâ taû 2 Khoâí löôïng rieâng cuûa löu huyønh ñôn
daïng thuø hình cuûa S taø nhoû hôn löu huyønh taø phöông.
Gv: HS döïa vaøo SGK nhaän xeùt, so saùnh S vaø S ñeàu coù coâng thöùc caáu taïo
veà tính beàn, khoái löôïng rieâng, nhieät ñoä caùc voøng S8.
noùng chaûy cuûa chuùng? 2. Aûnh höôûng cuûa nhieät ñoä ñoái vôùi
Hoaït ñoäng 2: aûnh höôûng cuûa nhieät caáu taïo phaân töû vaø tính chaát vaät lí cuûa
löu huyønh.
Trang 641
ñoä ñeán caáu taïo. Nhieät ñoä Traïng Maøu Caáu taïo
GV höôùng daãn HS laøm thí nghieäm thaùi saéc phaân töû
nghieân cöùu aûnh höôûng cuûa nhieät ñoä <113oc Raén Vaøng S8 Maïch
ñoái vôùi caáu taïo phaân töû vaø tính chaát voøng
vaät lyù cuûa S. tinh theå
119oc Loûng Vaøng S8 maïch
Ñun S trong oáng nghieäm,
voøng
S noùng chaûy (noùng linh
naâu ñoû) taïo thaønh hôi ñoäng
S (ñoû naâu) gaëp thaønh 187oc Quaùnh, Naâu ñoû Voøng S8
Trang 642
oáng nghieäm laïnh Sboät nhôùt -> chuoåi
maøu vaøng goïi laø löu S8 -> Sn
uyønh hoa 445-1700oc hôi Da cam S6;S4;S2;S
Gv: HS quan saùt thí nghieäm ñun S treân
ngoïn löûa ñeøn coàn. Nhaän xeùt söï bieán
ñoåi traïng thaùi, maøu saéc cuûa S theo
nhieät ñoä?
GV cho HS quan saùt hình 6.3: moâ hình
caáu taïo voøng cuûa phaân töû S8
Trang 643
Hoaït ñoäng 3: tính chaát hoaù hoïc cuûa S II. Tính chaát hoaù hoïc cuûa löu huyønh.
Gv: Töø caáu hình electron, haõy neâu tính Trong caùc hôïp chaát löu huyønh coù soá oxi
chaát hoùa hoïc ñaëc tröng cuûa S? hoaù: -2, +4, +6.
(-) Nhaän 2e tính oxi hoùa : taùc duïng Trong ñôn chaát löu huyønh coù soá oxi hoaù
-1 laø soá oxi hoaù trung gian neâu löu huyønh
kim loaïi, H2, …
vöø coù tính oxi hoaù vöøa coù tính khöû.
Gv: S coù nhöõng traïng thaùi oxi hoùa
naøo?
Ruùt ra tính chaát hoùa hoïc cuûa S?
(-) S-2 S S +4 S +6
Trang 644
tính oxi hoùa tính khöû
GV boå sung theâm:
Traïng thaùi cô baûn: +2e S + 2e = S
-2
Traïng thaùi kích thích:
S - 4e = S+4 1. Löu huyønh taùc duïng vôùi nhieàu kim
Trang 645
S - 4e = S+6 loaïi vaø vôùi hidro saûn phaåm laø muoái
Gv: Moãi nhoùm seõ vieát 2 phaûn öùng: S + sunfua hoaëc hidrosunfua.
KL, S + H2 -> H2S
S + H2 . Xaùc ñònh soá oxi hoùa cuûa S 3Al + 3S -> Al2S3
Löu huyønh taùc duïng vôùi thuyû ngaân ôû
tröôùc vaø sau phaûn öùng? Keát luaän tính
nhieät ñoä thöôøng.
oxi hoùa khöû cuûa S trong caùc phaûn S + Hg -> HgS
öùng? Trong caùc thí duï treân löu huyønh theå
GV laøm thí nghieäm: Cu + S hieän tính oxi hoaù.
Hieän töôïng: daây Cu chaùy 2. Löu huyønh taùc duïng vôùi moät soá phi
Trang 646
saùng röïc trong hôi S. kim.
* Löu yù: S + O2 -> SO2
+ Khoâng ñeå daây Cu S + 3F2 -> SF6
chaïm vaøo S noùng chaûy. Trong caùc thí duï treân löu huyønh theå
+ Cho daây Cu vaøo ñuùng hieän tính khöû.
III. ÖÙng duïng cuûa löu huyønh.
luùc S noùng chaûy hôi Laø nguyeân lieäu quan troïng trong coâng
naâu nghieäp: ñieàu cheá axit H2SO4, löu hoaù cao su,
Hoaït ñoäng 4: öùng duïng cuûa S cheá taïo dieâm …
Gv: döïa vaøo saùch giaùo khoa cho bieát
Trang 647
tính öùng duïng cuûa S
Giaùo vieân boå xung Hg kim loaïi raát ñoäc,
neáu bò rôi döôùi daïng nhieàu haït nhoû IV. Saûn xuaát löu huyønh.
1. Khai thaùc löu huyønh.(sgk)
li ti ñeå thu Hg, raéc boät S vaøo
2. Saûn xuaát löu huyønh töø hôïp chaát.
phaûn öùng taïo HgS ôû ñieàu kieän 2H2S + O2 -> 2S + 2H2O
thöôøng. 2H2S + SO2 -> 3S + 2H2O
Hoaït ñoäng 5: Saûn xuaát löu huyønh.
Gv: Trong töï nhieân, S thöôøng ñöôïc laáy
töø ñaâu?
Trang 648
Gv: nguyeân taéc ñieàu cheá löu huyønh töø
hôïp chaát?
Hoaït ñoäng 6: cuûng coá vaø daën doø
- So saùnh ñieåm gioáng vaø khaùc nhau
giöõa O2 vaø S trong tính chaát hoùa hoïc?
Vieát phöông trình minh hoïa.
- Veà nhaø laøm caùc baøi taäp trong saùch
giaùo khoa vaø soaïn baøi thöïc haønh soá 5.
Trang 649
Trang 650
Ngaøy soaïn:
Tuaàn 25 Tieát 68
I. MUÏC TIEÂU
Trang 651
- Tieáp tuïc luyeän taäp caùc thao taùc thí nghieäm, kó naêng quan saùt, nhaän xeùt caùc hieän
töôïng xaûy ra vaø vieát phöông trình hoaù hoïc.
- khaéc saâu kieán thöùc: oxi löu huyønh laø nhöng ñôn chaát phi kim coù tính oxi hoaù
maïnh. Nguyeân toá oxi coù tính oxi hoaù maïnh hôn löu huyønh. Löu huyønh coù caû tính oxi hoaù
vaø tính khöû.
- löu huyønh coù theå bieán ñoåi traïng thaùi theo nhieät ñoä.
II. Chuaån bò.
Duïng cuï: keïp ñoát hoùa chaát 1, oáng nghieäm 2, muoãng ñoát hoaù chaát 1, loï thuyûtinh
mieäng roäng chöùa oxi 2, ñeøn coàn 1, keïp oáng nghòeâm 1, giaù ñeå oáng nghòeâm.
Hoaù chaát: daây theùp, boät S, boät Fe chöa bò oxi hoaù, KMnO4, than goå.
Trang 652
III. phöông phaùp.
Chia hoïc sinh thaønh caùc nhoùm thöïc haønh, moãi nhoùm 4 – 5 hoïc sinh ñeå tieán haønh
thí nghieäm
IV. Caùc böôùc leân lôùp.
1. Oån ñònh lôùp.
2. Kieåm tra baøi cuõ.
3. Baøi môùi.
Trang 659
Ngaøy soaïn:
Trang 660
Tuaàn 26 Tieát 69
I. MUÏC TIEÂU.
Hoïc sinh bieát:
- caáu taïo phaân töû, tinh chaát vaät lí cuûa hidro sunfua.
- traïng thaùi töï nhieân, öùng duïng vaø phöông phaùp ñieàu cheá H2S.
Hoïc sinh hieåu:
Trang 661
- Vì sao hidro sunfua coù tính khöû maïnh, dung dòch H2S coù tính axit yeáu.
Hoïc sinh vaän duïng:
- Vieát phöông trình hoaù hoïc minh hoaï cho tính chaát hoaù hoïc cuûa H2S.
- Giaûi thích nguyeân nhaân gaây oâ nhieãm moâi tröôøng khoâng khí vaø bieän phaùp
choáng oâ nhieãm moâi tröôøng khoâng khí.
II. CHUAÅN BÒ.
Hoaù chaát: FeS, dd HCl, dd NaOH
Duïng cuï: bình caàu, oáng nghieäm, coác, oáng daån cao su, pheãu nhoû gioït.
Baûng tính tan,…
III. PHÖÔNG PHAÙP:
Trang 662
Ñaøm thoaïi neâu vaán ñeà + thí nghieâm kieåm chöùng
IV. CAÙC BÖÔÙC LEÂN LÔÙP.
1. Oån ñònh.
2. Kieåm tra baøi cuõ:
Neâu tính chaát hoaù hoïc cuûa S, ñieàu cheá löu huyønh töø hôïp chaát.
3. Baøi môùi.
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY HOAÏT ÑOÄNG CUÛA TROØ
Baøi 44: HIDRO SUNFUA
Hoaït ñoäng 1: caáu taïo phaân töû H2S I. CAÁU TAÏO PHAÂN TÖÛ H2S
Gv: vieát caáu hình eleûcton cuûa nguyeân Phaân töû H2S coù caáu taïo gioáng phaân töû
Trang 663
toá S vaø H nöôùc: lieân keát giöõa nguyeân töû H vaø S laø
Gv: giaûi thích söï hình thaønh lieân keát lieân keát coäng hoaù trò coù cöïc. Phaân töû
trong phaân töû H2S H2S laø phaân töû coù cöïc.
Hoaït ñoäng 2: tính chaát vaät lí II. TÍNH CHAÁT VAÄT LYÙ.
GV: H2S coù ôû khí gas, xaùc ñoäng thöïc - H2S laø chaát khí, khoâng maøu, muøi
vaät, nöôùc thaûi nhaø maùy. tröùng thoái.
HS nghieân cöùu SGK vaø nhaän xeùt lyù - Raát ñoäc vaø ít tan trong nöôùc.
tính cuûa H2S? - Naëng hôn khoâng khí
Gv: Traïng thaùi, muøi ñaëc tröng?
Trang 664
Gv:Tính tan trong nöôùc? H 2 S 34
(d 1,17)
Gv: Tæ soá khoái so vôùi khoâng khí? KK 29
* Khí H2S ñoäc: gaây choùng maët, nhöùc III. HOÙA TÍNH
ñaàu, thaäm chí cheát neáu hít thôû laâu khí H2S laø chaát khöû maïnh, dung dòch H 2S
H2S. coù tính axit yeáu.
Hoaït ñoäng 3: tính chaát hoaù hoïc 1. Dung dòch H2S coù tính axit yeáu.
GV neâu: khí H2S tan vaøo nöôùc taïo Khí H2S dd H2S: axit sunfuhiñric – laø
thaønh dung dòch H2S (axit sunfuhiñric) laø axit yeáu (yeáu hôn H2CO3)
axit yeáu, yeáu hôn axit H2CO3. - Axit H2S khoâng laøm quyø tím ñoåi maøu.
Trang 665
Gv:Xu höôùng hoùa hoïc cuûa H2S khi tham
gia phaûn öùng? H2S + Ca CaS + H2
(-) S-2 S0 S+4 S+6 H2S + Na2O Na2S + H2O
Traïng thaùi oxi hoùa S chæ taêng. H2S + CuCl2 CuS + 2HCl
H2S laø chaát khöû maïnh. (ñen)
Gv:Teân goïi cuûa axit H2S?
Gv:Tính chaát hoùa hoïc chung cuûa 1 axit? H2S + NaOH NaHS + H2O (1)
(-) Taùc duïng:chaát chæ thò maøu, kim Natrihiñrosunfua
loaïi, oxit bazô, bazô, muoái.
Trang 666
* Moãi nhoùm seõ thaûo luaän ñeå laáy caùc H2S + 2NaOH Na2S + 2H2O (2)
ví duï veà tính chaát hoùa hoïc cuûa axit Natrisunfua
H2S? n
NaOH
Gv:Axit H2S laø axit maáy laàn axit? Coù Ñaët A n
H 2S
theå taïo nhöõng muoái naøo?
A ≤ 1: taïo muoái NaHS xaûy ra pöù (1)
Gv:Laøm sao ñeå bieát saûn phaåm taïo
thaønh laø muoái naøo? A ≥ 2: taïo muoái Na2S xaûy ra pöù (2)
(-) Laäp tæ leä: 1 < A < 2: taïo 2 muoái xaûy ra (1), (2)
Trang 667
Soámol chaátthay ñoåi 2. H2S laø chaát khöû maïnh.
Soámol chaátkhoângthay ñoåi a). Taùc duïng vôùi O2
* Thöôøng dd H2S + KL kieàm Muoái
axit * Chaùy khoâng hoaøn toaøn: thieáu O2
2K + H2S 2KHS + H2
Coøn vôùi caùc KL khaùc taïo muoái sunfua. 2 H2S + O2 2S + 2H2O
Ñaëc bieät, H2S khan khoâng taùc duïng vôùi (maøu vaøng)
Ag, Cu, Hg nhöng khi coù maët hôi nöôùc
thì laïi taùc duïng khaù nhanhlaøm beà maët * Chaùy hoaøn toaøn: ñuû O2
Trang 668
kim loaïi bò xaùm laïi.
VD: ñoà vaät baèng Ag ñeå laâu ngoaøi 2 H2S + 3O2 2SO2 + 2H2O
khoâng khí bò xaùm laïi do bò oâ nhieãm
H2S.
4Ag + H2S + O2 2Ag2S + H2O * Dung dòch H2S ñeå laâu ngoaøi khoâng khí
(ñen) seõ bò vaån ñuïc maøu vaøng do bò O2 cuûa
GV laøm thí nghieäm ñoát H2S hoaëc moâ khoâng khí oxi hoùa thaønh S.
taû theo hình 6.4 SGK.
Cho HS quan saùt söï oxi hoùa chaäm H 2S
Trang 669
baèng caùch chaën ngang ngoïn löûa H 2S b). Taùc duïng vôùi Cl2 (F2, Br2)
baèng 1 bình caàu ñöïng nöôùc laïnh H2S + Cl2 S + 2HCl
hieän töôïng: H2S + 4Cl2 + 4H2O 8HCl + H2SO4
Coù 1 lôùp boät S maøu vaøng baùm ôû Chaát khöû
ñaùy bình.
Gv:HS giaûi thích hieän töôïng dung dòch c). Taùc duïng vôùi hôïp chaát oxi hoùa
H2S ñeå laâu ngoaøi khoâng khí coù maøu khaùc.
vaøng? H2S + H2SO4 SO2 + H2O + S
Trang 670
Gv:HS vieát saûn phaåm taïo thaønh? IV. TRAÏNG THAÙI TÖÏ NHIEÂN –
(-) Do Cl2 coù tính oxi hoùa maïnh ñaåy S ÑIEÀU CHEÁ.
ra khoûi H2S. 1. Traïng thaùi töï nhieân.
Gv:Döï ñoaùn saûn phaåm khi pha theâm H2S coù ôû khí ga, xaùc ñoäng vaät, nöôùc
H2O? thaûi nhaø maùy.
(-) Saûn phaåm: HCl + H2SO4 2. Ñieàu cheá.
GV boå sung theâm: * Trong phoøng thí nghieäm:
H2S + 2FeCl3 2FeCl2 + 2HCl + S FeS + 2HCl FeCl2 + H2S
2H2S + SO2 3S + H2O V. TÍNH CHAÁT CUÛA MUOÁI
Trang 671
Hoaït ñoäng 4: traïng thaùi töï nhieân vaø SUNFUA
ñieàu cheá - Muoái sunfua tan trong nöôùc :Na2S, K2S,
GV: ngöôøi ta öôùc tính caùc chaát höõu cô CaS, BaS, (NH4)2S
treân traùi ñaát saûn sinh khoaûng 33 taán Na2S + HCl 2NaCl + H2S
H2S haøng naêm. Trong ñoù 1 löôïng lôùn - Muoái sunfua khoâng tan trong nöôùc
töø raùc do con ngöôøi thaûi ra. H2S laø hoùa nhöng tan trong axit loaõng: MnS, FeS, ZnS.
chaát gaây oâ nhieãm moâi tröôøng naëng - Muoái sunfua khoâng tan trong nöôùc vaø
neà, coù theå gaây ñoäc tröïc tieáp, phaàn khoâng tan trong axit loaõng: CuS, Ag2S,
lôùn chuyeån thaønh SO2 gaây ra hieän CdS, HgS, PbS, SnS
Trang 672
töôïng möa axit. Caùc muoái khoâng tan coù maøu ñaëc
* Trong coâng nghieäp: khoâng ñieàu cheá tröng.
do khí H2S laø hoùa chaát ñoäc haïi.
Hoaït ñoäng 5: Tính chaát cuûa muoái
sunfua
* Nhaän bieát goác sunfua (S2-): duøng dung
dòch Pb(NO3)2 hieän töôïng ñen (PbS).
VD:
H2S + Pb(NO3)2 PbS + 2HNO3
Trang 673
Na2S + Pb(NO3)2 PbS + 2NaNO3
Hoaït ñoäng 6: cuûng coá vaø daën doø
- Neâu tính chaát hoaù hoïc cuûa H2S, vì sao
H2S coù tính khöû maïnh maø khoâng coù
tính oxi hoaù?
- H2S khi taùc duïng vôùi kieàm cho maáy
loaøi muoái?
- Veà nhaø laøm baøi taäp 5 Sgk, soaïn
tröôùc baøi caùc oxit cuûa S.
Trang 674
Ngaøy soaïn
Tuaàn 26 tieát 70
I. MUÏC TIEÂU.
Trang 675
Hoïc sinh bieát:
- Caáu taïo phaân töû, tính chaát vaät lí cuûa SO2, SO3 vaø H2SO4.
- Caùc giai ñoaïn saûn xuaát axit sunfuric trong coâng nghieäp.
- Caùch nhaän bieát ion sunfat.
Hoïc sinh hieåu: Töø caáu taïo phaân töû vaø soá oxi hoaù suy ra tính chaát cuûa SO2, SO3 vaø
H2SO4.
II. CHUAÅN BÒ:
Hoaù chaát goàm: Na2SO3, dd KMnO4, dd H2SO4 ñaëc vaø loaõng, klFe, CuSO4.5H2O, ñöôøng
kính traéng vaø löu huyønh.
III. PHÖÔNG PHAÙP.
Trang 676
Ñaøm thoaïi neâu vaán ñeà + thí nghieäm tröc quan.
IV. CAÙC BÖÔÙC LEÂN LÔÙP
1. Oån ñònh
2. Kieåm tra baøi cuõ
Neâu tính chaát hoaù hoïc cuûa H2S vieát phöông trình minh hoaï cho tính axit cuûa H2S
Neâu tinh chaát hoaù hoïc cuûa H2S vieát phöông trình minh hoaï cho tính khöû maïnh
cuûa H2S
3. Baøi môùi
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY HOAÏT ÑOÂNGJ CUÛA TROØ
Baøi 45: HÔÏP CHAÁT COÙ OXI CUÛA
Trang 677
LÖU HUYØNH
Hoaït ñoäng 1: caáu taïo phaân töû vaø tính I. LÖU HUYØNH DIOXIT
chaát vaät lí cuûa löu huyønh. 1. Caáu taïo phaân töû
Gv: vieát caáu hình electron cuûa S vaø O. S S
Gv: giaûi thích söï hình thaønh lieân keát O O
trong phaân töû SO2.
O Hoaëc O
Gv: vieát coâng thöùc caáu taïo, xaùc ñònh 2. Tính chaát vaät lí.
Laø chaát khí, muøi haéc, naëng hôn
soá oxi hoaù cuûa löu huyønh trong SO2.
khoâng khí, laø khí ñoäc.
Trang 678
Gv: neâu tính chaát vaät lí cuûa löu huyønh Löu huyønh dioxit tan nhieàu trong nöôùc.
ñioxit. 3. Tính chaát hoaù hoïc.
Hoaït ñoäng 2: tính chaát hoaù hoïc cuûa a. Löu huyønh dioxit laø oxit axit.
SO2. - SO2 tan trong nöôùc taïo thaønh dung
Gv: töø soá oxi hoaù coù theå coù cuûa S dòch axit sunfurô
SO2 + H2O <-> H2SO3
trong caùc chaát vaø soá oxi hoaù cuûa S
H2SO3 laø moät axit yeáu vaø khoâng
trong phaân töû SO2 cho bieát tính chaát cuûa beàn.
SO2. - SO2 taùc duïng Oxit bazô taïo muoái.
Gv: vieát caùc phöông trình phaûn öng sau: - SO2 tac duïng vôùi dung dòch bazô
Trang 679
SO2 + H2O -> taïo hai loaïi muoái: trung hoaø vaø muoái axit.
SO2 + NaOH (tl 1:1) SO2 + NaOH -> NaHSO3 (1)
SO2 + NaOH (1:2) SO2 + 2NaOH -> Na2SO3 + H2O (2)
Gv: goïi teân caùc sp. n NaOH
Ñaët A n
Gv: SO2
Gv: vieát phöông trình theo chuoåi bieán A ≤ 1: taïo muoái NaHSO3 xaûy ra pöù
hoaù: (1)
So <- S+4 -> S+6 A ≥ 2: taïo muoái Na2SO3 xaûy ra pöù (2)
Gv: Ngoaøi tính chaát cuûa moät oxit axit 1 < A < 2: taïo 2 muoái xaûy ra (1), (2)
Trang 680
SO2 coøn coù tính chaát gì? b. Löu huyønh dioxit vöøa laø chaát
Gv: bieåu dieån thí nghieàm ñieàu cheá SO2 khöû vöøa laø chaát oxi hoaù.
vaø daån khí vaøo dd KMnO4. Nguyeân toá S trong pt SO2 coù soá
Gv: giaûi thích hieän töôïng vieát phöông oxi hoaù +4 laø soá oxi hoaù trung gian -2,0
trình phaûn öùng vaø xaùc ñònh vai troø vaø +6 neân vöøa coù tính oxi hoaù vöøa
cuûa SO2 coù tính khöû.
Gv: khi daån SO2 vaøo dd Brom cuûng laøm - SO2 laø chaát khöû taùc duïng
maát maøu dd. vôùi chaát oxi hoaù maïnh.
Gv: höôùng daån hoïc sinh suy luaän, vieát SO2 + Br2 + 2H2O -> 2HBr + H2SO4
Trang 681
phöong trình phaûn öùng vaø ruùt ra keát 5SO2 + KMnO4 +2H2O ->
luaän. K2SO4 + 2MnSO4 + 2H2SO4
Gv: ñeå khöû tinh ñoäc cuûa SO2 trong quaù SO2 laø chaát oxi hoaù taùc duïng
trình sx hoaù chaát vaø chuyeån noù thaønh vôùi chaát khöû maïnh hôn.
S, ngöôøi ta duøng hoaù chaát naøo ñeå thöïc SO2 + 2H2S -> 3S + 2H2O
hieän ñöôïc quaù trình ñoù? Xñ tính chaát SO2 + 2Mg -> S + MgO
cuûa caùc chaát tham gia phaûn öùng. 4. Löu huyønh dioxit laø chaát gaây oâ
Gv: moät soá kim loaïi coù theå bò oxi hoaù nhieãm.
bôûi SO2, Hoaøn thaønh phaûn öùng. Mg + (SGK)
Trang 682
SO2 -> 5. Öùng duïng vaø ñieàu cheá löu
Hoaït ñoäng 3: SO2 chaát gaây oâ nhieãm huyønh dioxit.
moâi tröôøng a. Öùng duïng.(SGK)
Gv: cho hoïc sinh thaûo luaän caùc caâu b. ñieàu cheá.
hoûi: - Trong phoøng thí nghieäm.
- Taïi sao löu huyønh laø moät trong caùc Na2SO3 + H2SO4 -> Na2SO4 + SO2 + H2O
chaát chuû yeáu gaây oâ nhieãm moâi Thu khí SO2 baèng caùch ñaåy khoâng
tröôøng? khí.
- Caùc nguoàn sinh ra khí SO2. caàn laøm - Trong coâng nghieäp.
Trang 683
gì ñeå haïn cheá löôïng SO2 thai ra trong + ñoát S.
khoâng khí? + Ñoát quaëng sunfua kim loaïi.
Hoaït ñoäng 4: öùng duïng vaø ñieàu cheá 4FeS2 + 11O2 -> 2Fe2O3 + 8SO2
SO2
Gv: Haõy neâu caùc öùng duïng cuûa SO2.
Gv: trình baøy phöông phaùp ñieàu cheá SO2
trong phoøng thí nghieäm vaø trong coâng
nghieäp. Vieát caùc phöông trình phaûn
öùng.
Trang 684
Gv: taïi sao khoâng tieán haønh thu SO2
baèng phöông phaùp ñaåy nöôùc gioáng nhö
thu oxi? Taïi sao phaûn ñaêc mieáng baêng
taåm xuùc treân mieäng loï?
Hoaït ñoäng 5: cuûng coá vaø daën doø.
-
laøm caùc baøi taäp 1,2,3,4,5 SGK trang
186 ñeå cuûng coá baøi.
-
Veà nhaø laøm baøi taäp 10 SGK + soaïn
phaàn axit sunfuric
Trang 685
Toå tröôûng kyù duyeät
Trang 686
Trang 687
Trang 688
Ngaøy soaïn
Tuaàn 27 tieát 71
Trang 689
Baøi 45: HÔÏP CHAÁT COÙ OXI CUÛA LÖU HUYØNH
I. MUÏC TIEÂU.
Hoïc sinh bieát:
- Caáu taïo phaân töû, tính chaát vaät lí cuûa SO2, SO3 vaø H2SO4.
- Caùc giai ñoaïn saûn xuaát axit sunfuric trong coâng nghieäp.
- Caùch nhaän bieát ion sunfat.
Hoïc sinh hieåu: Töø caáu taïo phaân töû vaø soá oxi hoaù suy ra tính chaát cuûa SO2, SO3 vaø
H2SO4.
II. CHUAÅN BÒ:
Trang 690
Hoaù chaát goàm: Na2SO3, dd KMnO4, dd H2SO4 ñaëc vaø loaõng, klFe, CuSO4.5H2O, ñöôøng
kính traéng vaø löu huyønh.
III. PHÖÔNG PHAÙP.
Ñaøm thoaïi neâu vaán ñeà + thí nghieäm tröc quan.
IV. CAÙC BÖÔÙC LEÂN LÔÙP
1. Oån ñònh
2. Kieåm tra baøi cuõ
Neâu tính chaát hoaù hoïc cuûa SO2 vieát phöông trình minh hoaï cho tính oxit axit cuûa
SO2
Trang 691
Neâu tinh chaát hoaù hoïc cuûa SO2 vieát phöông trình minh hoaï cho tính khöû vaø tinh
oxi hoaù cuûa SO2.
3. Baøi môùi
HOAÏT ÑOÏNG CUÛA THAÀY HOAÏT ÑOÄNG CUÛA TROØ
Baøi 45: HÔÏP CHAÁT COÙ OXI CUÛA
LÖU HUYØNH
Trang 697
x x x
SO2 + 2NaOH -> Na2SO3 + H2O
y 2y y
Goïi x laø soá mol cuûa NaHSO3
Hoaït ñoäng 4: cuûng coá vaø daën doø Y laø soá mol cuûa Na2SO3
-
Giaûi thích söï hình thaønh lieân keát trong Ta coù heä pt:
phaân töû SO3 x + y = 0,1
-
Neâu tính chaát hoaù hoïc cuûa SO3, laáy x + 2y = 0,125
vd minh hoaï. x = 0,075 y = 0,025
-
Phöông phaùp ñieàu cheá SO3 trong coâng Vaâïy khoái löôïng muoái laø:
Trang 698
nghieäp. mNaHSO3 0, 075.104 7,8 g
mNa2 SO3 0, 025.126 3,15 g
Trang 699
Trang 700
Trang 701
Trang 702
Ngaøy soaïn
Tuaàn 27 tieát 72
I. MUÏC TIEÂU.
Trang 703
Hoïc sinh bieát:
- Caáu taïo phaân töû, tính chaát vaät lí cuûa SO2, SO3 vaø H2SO4.
- Caùc giai ñoaïn saûn xuaát axit sunfuric trong coâng nghieäp.
- Caùch nhaän bieát ion sunfat.
Hoïc sinh hieåu: Töø caáu taïo phaân töû vaø soá oxi hoaù suy ra tính chaát cuûa SO2, SO3 vaø
H2SO4.
II. CHUAÅN BÒ:
Hoaù chaát goàm: Na2SO3, dd KMnO4, Cu, Fe, dd H2SO4 ñaëc vaø loaõng, klFe, CuSO4.5H2O,
ñöôøng kính traéng vaø löu huyønh.
III. PHÖÔNG PHAÙP.
Trang 704
Ñaøm thoaïi neâu vaán ñeà + thí nghieäm tröc quan.
IV. CAÙC BÖÔÙC LEÂN LÔÙP
1. Oån ñònh
2. Kieåm tra baøi cuõ
Thöïc hieän chuoãi phaûn öùng:
S0 S+4 S+6
S-2
Trang 705
3. Baøi môùi
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY HOAÏT ÑOÄNG CUÛA TROØ
Baøi 45: HÔÏP CHAÁT COÙ OXI CUÛA
LÖU HUYØNH (tt)
Hoaït ñoäng 1: Toå chöùc tình huoáng daïy I. LÖU HUYØNH DIOXIT
hoïc II. LÖU HUYØNH TRIOXIT.
Gv: trong soá caùc hoaù chaát cô baûn III. AXIT SUNFURIC
H2SO4 laø hoaù chaát haøng ñaàu trong caùc 1. Caáu taïo phaân töû H2SO4
ngaønh saûn xuaát. Axit H2SO4 coù nhöõng
Trang 706
öùng duïng gì vaø noù coù taùc haïi gì 2. Tính chaát vaät lyù
khoâng? * HS seõ thaûo luaän nhoùm vaø trình baøy:
Gv: giôùi thieäu caùc tö lieäu veà öùng duïng Axit sunfuric laø chaát loûng, khoâng maøu,
vaø caû taùc haïi cuûa H2SO4 (nhaán maïnh khoâng bay hôi, saùnh nhö daàu TV
tính gaây boûng naëng cuûa H2SO4) T0 soâi = 3370C
Hoaït ñoâïng 2: Caáu taoï phaân töû vaø D = 1,84g/ml
tính chaát vaät lí - H2SO4 tan voâ haïn trong nöôùc vaø toaû
Gv: cho hoïc sinh xem caáu taïo ñaëc hay nhieàu nhieät neân khi pha loaõng axit phaûi
roãng veà phaân töû H2SO4 cho töø töø axit vaøo H2O vaø khoâng ñöôïc
Trang 707
Gv: vieát coâng thöùc caáu taïo cuûa H2SO4. laøm ngöôïc laïi.
Gv: xaùc ñònh loaïi lieân keát hoaù hoïc, soá
oxi hoaù cuûa S trong phaân töû H2SO4
Gv: cho hoïc sinh xem moät loï ñöïng H2SO4 3) Hoaù tính
Gv: cho bieát tính chaát vaät lí cuûa H2SO4 ? a) H2SO4 laø 1 axit maïnh
Gv: cho bieát söï thay ñoåi nhieät ñoä khi khi * HS thaûo luaän nhoùm vaø trình baøy caùc
pha loaõng H2SO4 tính chaát cuûa H2SO4 loaõng
Gv: neâu nguyeân taéc pha loaõng H2SO4? + Quyø tím ñoû
Hoaït ñoäng 3: tính chaát hoaù hoïc cuûa + Taùc duïng vôùi kim loaïi (tröôùc H trong
Trang 708
axit H2SO4 loaõng. daõy HÑHH )
gv: dd H2SO4 loaõng taùc duïng vôùi caùc H2SO4 + Mg MgSO4 + H2
chaâùt naøo sau ñaây? H2SO4 + Cu
MgO, Al2O3, NaOH, Fe, Cu + Taùc duïng vôùi OB, B:
Gv: Vieát phöông trình phaûn öng hoaù hoïc. H2SO4b + CuO CuSO4 + H2O
Hoaït ñoäng 4: tính chaát cuûa H2SO4 ñaëc, . Ñen xanh
noùng H2SO4 + Zn(OH)2 ZnSO4 + 2H2O.
Gv: H2SO4 ñaëc coù gì khaùc H2SO4 loaõng? Taùc duïng vôùi muoái ( saûn phaåm coù
gv: bieåu dieån thí nghieäm giöõa H2SO4 )
Trang 709
loaõng vaø ñaëc vôùi Cu H2SO4 + BaCl2 -> BaSO4 + 2 HCl
gv: neâu hieän töôïng, giaûi thích hieän H2SO4 +Na2SO3 Na2SO4 + SO2 + H2O.
töôïng, vieát phöông trình phaûn öùng.
Gv: Xaùc ñònh vai troø cuûa caùc chaát tham
gia phaûn öùng? b. H2SO4 ñaëc laø chaát oxi hoaù maïnh
Gv: hoaøn thaønh caùc phaûn öùng sau:
Fe + H2SO4-> * Taùc duïng vôùi kim loaïi ( tröø Au, Pt )
Fe + H2SO4 ñaëc, nguoäi-> H2SO4 ñ, noùng + kim loaïi yeáu muoái +
S + H2SO4 ÑAËc SO2 + H2O
Trang 710
* H2SO4 ñaëc, noùng coù tính oxi hoùa raát ( hoaù trò cao I )
maïnh, oxi hoaù ñöôïc haàu heát ñöôïc caùc H2SO4 ñ, noùng + kim loaïi maïnh muoái
kim loaïi, phi kim vaø nhieàu hôïp chaát. +
GV: Saûn phaåm taïo thaønh tuyø thuoäc SO2 + H2O
vaøo ñoä maïnh – yeáu cuûa kim loaïi. S
* H2SO4 traïng thaùi oxi hoaù cao nhaát H2S
coù tính oxi hoaù maïnh.
* Kim loaïi maïnh hôn Fe ( K, Ca, Na, Mg, Ví duï 2
Al, Zn : taïo H2O, S , SO2 . Cu + 2H2SO4 ñ, noùng CuSO4 + SO2
Trang 711
* Fe vaø kim loaïi yeáu hôn : taïo SO2 . + H2 O
GV: axit H2SO4 ñaëc tính oxi hoaù maïnh ) + 2Fe + 6H2SO4 ñ, noùng Fe2(SO4)3+3SO2
Kim loaïi ñaåy S xuoáâng naác oxi hoaù + 6 H2 O
thaáp hôn ( S , H2S) * Löu yù : H2SO4 ñaëc, nguoäi khoâng taùc
GV: laøm thí nghieäm: Cu + H2SO4 ñaëc duïng vôùi Fe, Ai, Cr.
noùng cho HS quan saùt.
Cho mieáng Cu vaøo + dd H 2SO4 ñun * Taùc duïng vôùi phi kim
treân ngoïn löûa ñeøn coàn 2H2SO4ñaëc, noùng + C CO2 + 2H2O +
(?) HS neâu hieän töôïng vaø vieát phöông SO2
Trang 712
trình ? S + 2 H2SO4 ñaëc, noùng 3SO2 + 2H2O
(-) dd töø trong suoát maøu xanh
( CuSO4) * Taùc duïng voái moät soá hôïp chaát khaùc
treân thaønh oáng coù khí ( SO2 ) H2SO4ñaëc + 2HI I2 + SO2 +2H2O
(?) HS laáy 1 vd saûn phaåm coù H2S, S ? H2SO4ñaëc + H2S SO2 + S + 2H2O
Fe + H2SO4 ñaëc nguoäi -X ñaõ oxi hoaù
beà maët Fe thaønh 1 lôùp oxit moûng, lôùp * H2SO4 ñaëc huùt H2O raát maïnh
oxit naøy khoâng taùc duïng vôùi H 2SO4 CuSO4. 5 H2O CuSO4 +5 H2O
ñaëc, nguoäi. (maøu xanh ) ( maøu traéng )
Trang 713
Chuyeân chôû a. H2SO4 ñaëc nguoäi trong - Ñöôøng, goã, tinh boät …… + H2SO4ñaëc
bình Fe. C + H2SO4. nH2O
Hoaït ñoäng 5: Tinh haùo nöôùc vd: C12H22O11 12C + 11 H2O
GV: laáy 1 tôø giaáy traéng, duøng ñuõa (ñöôøng saccarozô ).
thuyû tinh nhuùng vaøo H2SO4 ñaëc veõ
leân giaáy giaáy hoaù than thaønh veát
ñen.
- Cho ñöôøng vaøo oáng nghieäm + H2SO4
ñaëc
Trang 714
ñen (C) neáu ñeå laâu thaáy suûi boït vaø
C traøo ra. Do :
C + 2H2SO4 ñ CO2 + 2SO2 + 2H2O
(?) Hieän töôïng gì khi H2SO4 ñaëc rôi vaøo
da.
(-) Gaây boûng naëng.
(?) HS kim loaïi veà giaù trò tính chaát hoaù
hoïc cuûa H2SO4 ñaëc.
(-) Kim loaïi: H2SO4 ñaëc ngoaøi tính axit
Trang 715
maïnh coøn coù tính oxi hoaù maïnh vaø tính
haùo nöôùc.
Hoaït ñoäng 6: cuûng coá vaø daën doø
-
Neâu tính chaát hoaù hoïc cuûa H2SO4
loaõng.
-
Tinh chaát cuûa H2SO4 ñaëc. Tính oxi
hoaù maïnh cuûa H2SO4 ñ laø do
nguyeân toá naøo gaây ra?
Trang 717
I. MUÏC TIEÂU.
Hoïc sinh bieát:
- Caáu taïo phaân töû, tính chaát vaät lí cuûa SO2, SO3 vaø H2SO4.
- Caùc giai ñoaïn saûn xuaát axit sunfuric trong coâng nghieäp.
- Caùch nhaän bieát ion sunfat.
Hoïc sinh hieåu: Töø caáu taïo phaân töû vaø soá oxi hoaù suy ra tính chaát cuûa SO 2,
SO3 vaø H2SO4.
II. CHUAÅN BÒ:
Trang 718
Hoaù chaát goàm: Na2SO3, dd KMnO4, Cu, Fe, dd H2SO4 ñaëc vaø loaõng, klFe,
CuSO4.5H2O, ñöôøng kính traéng vaø löu huyønh.
III. PHÖÔNG PHAÙP.
Ñaøm thoaïi neâu vaán ñeà + thí nghieäm tröc quan.
IV. CAÙC BÖÔÙC LEÂN LÔÙP
1. Oån ñònh
2. Kieåm tra baøi cuõ
hoaøn thaønh phöông trình hoùa hoïc sau:
Trang 719
Fe + H2SO4 ñaëc, nguoäi Mg + H2SO4 ñaëc,noùng S +
Al + H2SO4 ñaëc,noùng H2S + S + H2SO4 ñaëc, noùng
FeO + H2SO4 loaõng -> FeO + H2SO4 ñaëc, noùng SO2 +
Fe(OH)2 + H2SO4 ñaëc,noùng SO2 +
3. Baøi môùi
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY HOAÏT ÑOÄNG CUÛA TROØ
Baøi 45: HÔÏP CHAÁT COÙ OXI CUÛA
LÖU HUYØNH (tt)
Trang 720
Hoaït ñoäng 1: öùng duïng caûu axit I. LÖU HUYØNH DIOXIT
sunfuric II. LÖU HUYØNH TRIOXIT.
GV: H2SO4 coù vai troø nhö theá naøo trong III. AXIT SUNFURIC
coâng ngheä saûn xuaát hoaù chaát ? 1. Caáu taïo phaân töû H2SO4
Hoaït ñoäng 2: saûn xuaát axit sunfuric 2. Tính chaát vaät lyù
GV cho HS quan saùt tranh vaø hình anûh 3. Hoaù tính
saûn xuaát H2SO4. GV trong chöùc naêng, 4. ÖÙng duïng :
H2SO4 ñöôïc saûn xuaát theo sô ñoà phaûn * Caùc nhoùm thaûo luaän vaø neâu öùng
öùng hoaù hoïc sau: duïng:
Trang 721
FeS2 H2SO4 l1 hoaù chaát haøng ñaàu trong nhieàu
SO2 SO3 H2SO4 ngaønh saûn xuaát. Duøng saûn xuaát phaân
S boùn, thuoác tröø saâu, chaát deûo, döôïc
Gv: Ñeå saûn xuaát H2SO4 phaûi qua nhöõng phaåm.
coâng ñoaïn naøo ? 5. Saûn phaåm axit sunfuric
Gv: Vieát caùc phöông trình cuûa caùc * Phöông phaùp tieáp xuùc:
phaûn öùng ñoù ? Böôùc 1 : saûn xuaát SO2
Hoaït ñoäng 3: muoái sunfat vaø nhaän S+ O2 SO2
bieát ion sunfat. 4FeS2 + 11O2 8SO2 + 2Fe2O3
Trang 722
GV cho HS taûo luaän nhoùm vaø traû lôøi (pirit saét)
caùc caâu hoûi sau : Böôùc 2 : saûn xuaát SO3
GV: Axit sunfuric taïo thaønh maáy loaïi 2SO2 + O2 2SO3
muoái sunfat : Cho vd, goïi teân Böôùc 3 : saûn xuaát H2SO4
Gv: Nhöõng muoái sunfat naøo khoâng tan ? - haáp thuï SO3 baèng H2SO4ñaëc 98%
Gv: Maøu saéc cuûa caùc muoái sunfat H2SO4 ñaëc + nSO3 H2SO4 . nSO3
khoâng tan ? Pha loaõng oleum baèng H2O
Gv: Coù theå duøng thuoác thöû naøo d8eå H2SO4. n SO3 + H2O (n + 1) H2SO4
NB ion sunfat ? haõy tieán haønh nhaän thu ñöôïc H2SO4ñaëc.
Trang 723
bieátion sunfat trong dd H2SO4 av2 dd 6. MUOÁI SUNFAT NHAÄN BIEÁT ION
Na2SO4 baèng thuoác thöû ñoù ? SUNFAT.
+ BaSO4 : khoâng tan trong baát kì axit naøo 1. Muoái sunfat.
( HCl, HNO3 ) * HS thaûo luaän nhoùm yeâu caàu traû lôøi :
+ SO4 tan trong H2SO4 - Coù 2 loaïi muoái sunfat:
PbSO4 + H2SO4 Pb ( HSO4)2 + Muoái axit : chöùa ion HSO4
GV laøm thí nghieäm : dd BaCl2 + H2SO4 vd : KHSO4 , Ca( HSO4)
loaõng + Muoái trung hoaø : chöùa ion SO4
ddBaCl + dd Na2SO4 vd : CaSO4, MgSO4, CuSO4…
Trang 724
Gv: HS quan saùt vaø neâu hieän töôïng ? - Phaàn lôùn caùc muoái sunfat ñeàu tan
GV nhoû tieáp axit dö vaøo BaSO4 ñeå trong H2O, nhö : CaSO4, , Ag2SO4 : ít tan
khaúng ñònh BaSO4 khoâng tan trong axit SrSO4,, BaSO4,,PbSO4 : khoâng tan
dö. 2. Nhaän bieát ion sunfat.
Gv: HS vieát saûn phaåm taïo thaønh vaø Duøng dd BaCl2 ( hay Ba(NO3)2 ) ñeå nhaän
caân baèng phöông trình phaân töû ? bieát goác sunfat hieän töôïng : traéng
Hoaït ñoäng 4: luyeän taäp (BaSO4)
* Baøi taäp vaän duïng : Nhaän bieát caùc dd H2SO4 + BaCl2 BaSO4 + 2HCl
maát nhaõn sau : KCl, Na 2SO3, Ba(OH)2 Na2SO4 + BaCl2 BaSO4 + 2NaCl
Trang 725
H2SO4, HCl, KOH (traéng)
löu yù HS: neáu coù 2 goác Cl vaø SO 42 ta BaSO4 khoâng tan trong axit dö.
nhaän bieát goác SO42 tröôùc * Baøi taäp
* Phöông trình phaûn öùng : H2SO4 + BaCl2 + Caùc nhoùm thaûo luaän vaø trình baøy
BaSO4 + 2HCl caùch giaûi :
Ba(OH)2 + H2SO4 BaSO4 + 2H2O - Nhuùng quyø tím :
Na2SO3 = 2HCl 2NaCl + SO2 + H2O. + Hoaù ñoû : H2SO4, HCl. (1)
* Ñieàu cheá H2SO4: : khoâng duøng H2O + Hoaù xanh : Ba(OH)2, KOH (2)
ñeå + Khoâng ñoåi maøu : KCl. Na2SO3 (3)
Trang 726
haáp thuï SO3 vì neáu duøng nöôùcphaûn Cho dd BaCl2+ vaøo(1) traéng laø
öùng toaû nhieät maïnh taïo muøi H2SO4 H2SO4. coøn laïi HCl.
khoâng tan ñöôïc trong nöôùc. - HS cho dd H2SO4 vaøo (2) coù traéng laø
Ba(OH)2. coøn laïi KOH.
Hoaït ñoäng 5: cuûng coá vaø daën doø - Cho ddHCl vaøo (3) coù khí laø Na2SO3.
- ñeå saûn xuaát acid sunfuric caàn coù maáy coøn laïi dd KCl.
giai ñoaïn.
- Coù maáy loaïi muoái sunfat, tính tan cuûa
chuùng.
- Thuoác thöû cuûa ion sunfat laø gì? Hieän
Trang 727
töôïng.
- Veà nhaø laøm taát caû caùc baøi taäp coøn laïi
trong sgk + sbt. Oân laïi caùc kieán thöùc cuûa S
vaø hôïp chaát.
Trang 728
Trang 729
Trang 730
Ngaøy soaïn:
Tuaàn 28 Tieát 74
Trang 734
Gv: nhaän xeùt caáu taïo cuûa lôùp voû Khoâng coù phaân lôùp d.
2 2 6 2 4
nguyeân töû Oxi vaø S 16S: 1s 2s 2p 3s 3p S huyønh ôû traïng thaùi
Gv: cho bieát soá electron ñoäc thaân coù cô baûn coù 2 electron ñoäc thaân. Nguyeân töû
theå coù trong Oxi vaø löu huyønh? coù phaân lôùp d chöa coù electron khi ôû traïng
Gv: cho bieát caùc traïng thaùi soá oxi thaùi kích thích seõ coù 4, 6 electron ñoäc thaân.
hoaù cuûa nguyeân toá oxi vaø löu huyønh NgTo Caáu Soá Soá Tính
Hoaït ñoäng 2: tính chaát hoaù hoïc cuûa á hình e töï oxi chaát
Oxi vaø S e do hoaù
Gv: nhaän xeùt ñoä aâm ñieän cuûa oxi
Trang 735
vaø löu huyønh?
Gv höôùng daån hoïc sinh keû baûng so
saùnh. 2. Tính chaát hoaù hoïc.
Gv: so saùnh tính chaát cuûa Oxi vôùi S a. oxi vaø löu huyønh coù ñoä aâm ñieän
(döïa vaøo caáu taïo cuûa caùc nguyeân töông ñoái lôùn: chuùng laø nhöõng phi kim
töû) coù tính oxi hoaù maïnh, ñaëc bieät laø
Gv: vieát phöông trình phaûn öùng chöùng nguyeân toá oxi.
minh tính chaát hoaù hoïc cuûa oxi, ozoân b. khaû naêng tham gia phaûn öùng hoaù
vaø löu huyønh. hoïc:
Trang 736
Gv: cho bieát tính chaát cuûa caùc chaát - Oxi oxi hoaù haàu heát caùc kim loaïi,
trong phaûn öùng? nhieàu phi kim vaø nhieàu hôïp chaát. Trong
caùc phaûn öùng naøy oxi coù soá oxi hoaù
giaûm töø 0 xuoáng -2.
- Löu huyønh taùc duïng vôùi kim loaïi
vaø phi kim, löu huyønh ñôn chaát coù soá oxi
hoaù 0 laø traïng thaùi soá oxi hoaù chung gian
neân vöøa theå hieän tính oxi hoaù vöøa theå
hieân tính khöû.
Trang 737
+ taùc duïng vôùi chaát khöû maïnh S
theå hieän tính oxi hoaù( soá oxi hoaù giaûm
uoáng -2)
+ Taùc duïng vôùi chaát oxi hoaù
Hoaït ñoäng 3: tính chaát cuûa H2O2 maïnh S theå hieän tính khöû(soá oxi hoaù
Gv: xaùc ñònh soá oxi hoaù cuûa oxi trong taêng leân +4,+6).
-
H2 O2 So saùnh tính chaát hoaù hoïc cuûa caùc daïng
Gv: nhaän xeùt traïng thaùi soá oxi hoaù thuø hình cuûa oxi vaø löu huyønh.
cuûa oxi Phaân Gioáng Khaùc
Trang 738
Gv: laáy phöông trình phaûn öùng chöng töû nhau
minh cho H2O2 coùnhöõng tính chaát treân Oxi
Hoaït ñoäng 4: hôïp chaát cuûa löu huyønh Ozoân
Gv: vieát coâng thöc caáu taïo cuûa caùc Löu
chaât H2S, SO2, SO3, H2SO4 huyønh
Gv: xaùc ñònh soá oxi hoaù cuûa nguyeân
toá löu huyønh trong caùc hôïp chaát II. TÍNH CHAÁT CAÙC HÔÏP CHAÁT
treân. CUÛA OXI, LÖU HUYØNH.
Gv: cho bieát traïng thaùi soá oxi hoaù 1. Hôïp chaát cuûa oxi: H2O2
Trang 739
cuûa caùc nguyeân toá vaø nhaän xeùt? Soá oxi hoaù cuûa oxi trong H2O2 -1 laø
Gv: laáy phöông trình phaûn öùng chöùng traïng thaùi soá oxi hoaù trung gian neân H2O2
minh cho caùc tính chaát cuûa caùc hôïp vöøa theå hieän tính oxi hoaù vöøa theå hieän
chaát treân. tính khöû:
Baøi taäp - khi taùc duïng vôùi chaát khöû maïnh
Baøi 1 : Thöïc hieän chuoãi phaûn öùng H2O2 theå hieän tính oxi hoaù.
sau : - Khi taùc duïng vôùi chaát oxi hoaù
a) FeO2 SO2 SO3 H2SO4 SO2 maïnh H2O2 laø chaát khöû.
K2SO3 K2SO4 BaSO4 2. Hôïp chaát cuûa löu huyønh: H2S, SO2,
Trang 740
b) H2 H2S SO2 CaSO3 CaCl2 SO3, H2SO4
S H2S S FeS. Caùc traïng thaùi oxi hoaù vaø nhöõng tính
Baøi 2 : Baèng phöông phaùp hoaù hoïc chaát hoaù hoïc ñaëc tröng cuûa caùc hôïp chaát
phaân bieät caùc chaát sau : löu huyønh. Baûng 1
dd: H2SO4 , NaCl , Na2SO4 , KOH , HCl So saùnh tính chaát cuûa H2SO4 loaõng vaø
ñaëc noùng.
Gioán Khaùc nhau
Hoaït ñoäng 5: cuûng coá vaø daën doø g
-
tính chaát hoaù hoïc chung cuûa oxi nhau
Trang 741
vaø löu huyønh laø gì? Cu,Ag Nguyeâ Fe,FeO,
-
Neâu tính chaát hoaù hoïc chung cuûa n toá Fe(OH)2
H2O2, H2S, SO2, H2SO4 gaây
-
Veà nhaø chuaån bò caùc baøi taäp tính oxi
ñeå söõa vaøo tieát sau. H2SO4l
H2SO4ñ
Trang 742
II. BAØI TAÄP
Baøi 1 : thöïc hieän chuoãi phaûn öùng :
4 FeS2 + 11O2 2 Fe2O3 + 8 SO2
2 SO2 + O2 < 2 SO3
SO3 + H2O -> H2SO4
2 H2SO4 ñaëc + S 3 SO2 + 2 H2O
SO2 + K2O K2SO3
K2SO3 + O2 -> K2SO4
Trang 743
K2SO4 + BaCl2 BaSO4 + 2 KCl
Baøi 2 :
Trích maãu thöû.
- Nhuùng quyø tím vaøo caùc dd maát nhaõn
+ Quyø tím ñoû : dd H2SO4, HCl (1)
+ Quyø tím xanh: dd KOH
+ Quyø tím khoâng ñoåi maøu : NaCl, Na 2SO4.
(2)
Trang 744
- Cho dd Ba(OH)2 vaøo nhoùm (1) coù hieän
töôïng traéng laø dd H2SO4. coøn laïi laø dd
HCl.
H2SO4 + Ba(OH)2 BaSO4 + 2 H2O
-cho dd BaCl2 vaøo nhoùm (2), coù hieän
töôïng traéng laø dd Na2SO4 , coøn laïi laø dd
NaCl
Na2SO4 + BaCl2 BaSO4 + 2NaCl
Trang 745
Baûng 1
Traïng -2 0 +4 +6
thaùi
soá oxi
hoaù
Hôïp chaát H2S S SO2, H2SO3 SO3, H2SO4
Tính chaát Tính khöû Tính oxi hoaù khi Tính oxi hoaù khi Tính oxi hoaù
taùc duïng vôùi taùc duïng vôùi
chaât khöû chaát khöû
Trang 746
Tính khöû khi Tính khöû khi
taùc duïng vôùi taùc duïng vôùi
chaát oxi hoaù chaát oxi hoaù
Trang 747
Trang 748
Trang 749
Ngaøy soaïn:
Tuaàn 29 Tieát 75
Trang 758
Ngaøy soaïn:
Tuaàn 29 Tieát 76
BAÌ 48: BAØI THÖÏC HAØNH SOÁ 6
TÍNH CHAÁT CAÙC HÔÏP CHAÁT CUÛA LÖU HUYØNH
I. Muïc tieâu
Cuûng coá caùc thao taùc thí nghieäm an toaøn, chính xaùc, ñaëc bieät ñoái vôi axit sunfuric.
Trang 759
Khaéc saâu kieán thöùc veà tính khöû cuûa H2S, tính oxi hoaù vaø tính khöû cuûa SO2, tính oxi
hoaù maïnh cuûa vaø tính haùo nöôùc cuûa H2SO4 ñaëc.
II. Chuaån bò
1. duïng cuï thí nghieäm: oáng nghieäm 2 oáng cao su daøi 3cm 1
giaù ñeå oáng nghieäm 1 nuùt cao su moät loã 2 oáng huùt nhoû gioït 2
ñeøn coàn 1 boä giaù thí nghieäm 1 oáng nghieäm coù nhaùnh 1
oáng thuyû tinh coù ñaàu vuoát nhoïn 1
2. hoaù chaât: dd HCl H2SO4ñaëc FeS Na2SO3 dd KMnO4 Cu ñöôøng
traéng
III. phöông phaùp
Trang 760
Chia lôùp ra laøm 4 nhoùm
IV. caùc böôùc leân lôùp
1.Oån ñònh lôùp
2.kieåm tra baøi cuõ.
3. baøi môùi.
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY HOAÏT ÑOÄNG CUÛA TROØ
BAÌ 48: BAØI THÖÏC HAØNH SOÁ 6
TÍNH CHAÁT CAÙC HÔÏP CHAÁT CUÛA
Hoaït ñoäng 1: LÖU HUYØNH
THÍ NGHIEÄM 1: ÑIEÀU CHEÁ VAØ THÍ NGHIEÄM 1: ÑIEÀU CHEÁ VAØ
Trang 761
CHÖÙNG MINH TÍNH KHÖÛ CUÛA H2S CHÖÙNG MINH TÍNH KHÖÛ CUÛA H2S
1. chuaån bò vaø tieán haønh thí nghieäm Tieán haønh laøm thí nghieäm theo höôùng daãn
Cho vaøo oáng nghieäm moät maãu FeS cuûa thaày.
baèng haït ngoâ. Ñaëc oáng nghieäm treân giaù Quan saùt hieän töôïng vaø nhaàn xeùt
ñeå oáng nghieäm. Giaûi thích vieát phöông trình hoaù hoïc vaø cho
Nhoû tieáp vaøo oáng nghieäm dung dòch bieát tính chaát cuûa caùc chaát tham gia phaûn
HCl cho ñeán ngaäp FeS. Ñaây oáng nghieäm öùng
baèng nuùt cao su coù keøm oáng thuyû tinh
vuoát nhoïn
Ñoát khí H2S thoaùt ra töø ñaàu oáng vuoát
Trang 762
nhoïn
2. quan saùt hieän töôïng vaø nhaän xeùt
Khí H2S chaùy trong khoâng khí coù ngoïn
löõa maøu xanh nhaït
Gv: vieát phöông trình phaûn öùng vaø xaùc
ñònh vai troø cuûa caùc chaát tham gia phaûn THÍ NGHIEÄM 2: ÑIEÀU CHEÁ VAØ
öùng. CHÖÙNG MINH TÍNH CHAÁT HOAÙ
Hoaït ñoäng 2: HOÏC CUÛA LÖU HUYØNH DIOXIT
THÍ NGHIEÄM 2: ÑIEÀU CHEÁ VAØ Tieán haønh laøm thí nghieäm theo höôùng daãn
CHÖÙNG MINH TÍNH CHAÁT HOAÙ HOÏC cuûa thaày.
Trang 763
CUÛA LÖU HUYØNH DIOXIT Quan saùt hieän töôïng
1. tính khöû cuûa SO2 Giaûi thích vieát phöông trình hoaù hoïc vaø
a. chuaån bò vaø tieán haønh thí nghieäm xaùc ñònh tính chaát cuûa caùc chaát tham gia
cho vaøo oáng nghhieäm 2 thìa tinh muoái phaûn öùng
Na2SO3 tinh theå. Nhoû tieáp vaøo dd H2SO4
vöøa ngaäp Na2SO3. ñaäy oáng nghieäm baèng
nuùt coù oáng daãn.
Suïc khí SO2 vaøo trong oáng nghieäm
chöùa dd KMnO4 loaõng
Ñun noùng hh treân ngoïn löõa ñeøn coàn
Trang 764
b. quan saùt hieän töôïng, nhaän xeùt vaø
giaûi thích
dd KMnO4 bò maát maøu do taïo caùc
muoái khoâng maøu.
Gv: vieát phöông trình phaûn öùng vaø xaùc
ñònh tính chaát cuûa caùc chaát trong phaûn
öùng.
2. Tính oxi hoaù cuûa SO2
a. chuaån bò vaø tieán haønh thí nghieäm
daãn khí SO2 vaøo oáng gnhieäm coù
Trang 765
chöùa dd H2S
b. quan saùt hieän töôïng, nhaän xeùt
dd bò vaån ñuc do taïo keát tuûa S maøu THÍ NGHIEÄM 3: TÍNH OXI HOAÙ VAØ
vaøng TÍNH HAÙO NÖÔÙC CUÛA H2SO4 ÑAËC
Gv: vieát phöông trình phaûn öùng vaø xaùc * tính oxi hoaù maïnh cuûa H2SO4 ñaëc
ñònh tính chaát cuûa caùc chaát trong phaûn Tieán haønh laøm thí nghieäm theo höôùng daãn
öùng. cuûa thaày.
Hoaït ñoäng 3: Quan saùt hieän töôïng vaø nhaän xeùt
THÍ NGHIEÄM 3: TÍNH OXI HOAÙ VAØ Giaûi thích vieát phöông trình hoaù hoïc vaø
TÍNH HAÙO NÖÔÙC CUÛA H2SO4 ÑAËC xaùc ñònh tính chaát cuûa caùc chaát tham gia
Trang 766
* tính oxi hoaù maïnh cuûa H2SO4 ñaëc phaûn öùng
1. chuaån bò vaø tieán haønh thí nghieäm
Cho moät maûnh nhoû Cu vaøo oáng
nghieäm, nhoû tieáp vaøo oáng nghieäm vaøi
gioït H2SO4 ñaëc ñun noùng nheï treân ngoïn
löõa ñeøn coàn. Khí SO2 thoaùt ra cho tan vaøo
trong nöôùc coù saún giaáy quyø
2. quan saùt hieän töôïng, nhaän xeùt vaø giaûi
thích * tính haùo nöôùc
Maûnh Cu tan daàn, giaáy quyø ngaû sang Tieán haønh laøm thí nghieäm theo höôùng daãn
Trang 767
maøu hoàng. Do SO2 hoaø tan trong nöôùc taïo cuûa thaày.
thaønh dd H2SO3.do khí SO2 ñoäc neân ta phaûi Quan saùt hieän töôïng
cho vaøo trong nöôùc ñeå traùnh gaây ñoäc haïi Giaûi thích vieát phöông trình hoaù hoïc.
Gv: cho bieát H2SO4 khoâng taùc duïng vôùi
caùc kim loaïi naøo?
* tính haùo nöôùc
1. chuaån bò vaø tieán haønh thí nghieäm
Cho thìa ñöôøng vaøo oáng nghieäm nhoû
tieáp vaøi gioït H2SO4 ñaëc
2. quan saùt hieän töôïng, nhaän xeùt vaø giaûi
Trang 768
thích
Ñöôøng kính ñang traéng chuyeån sang maøu
ñen cuûa than.
Gv: vieát phöông trình phaûn öùng.
Hoaït ñoäng 4: cuûng coá vaø daën doø
Veà nhaø vieât baûng töôøng trình + chuaån bò
baøi chöông oxi vaø löu huyønh ñeå kæem tra 1
tieát.
Trang 769
Trang 770