Lecture in Araling Panlipunan 8 -Linear – gaano kalayo (kilometro, milya)

Aralin 1 – HEOGRAPIYA NG DAIGDIG -Time – gaano katagal ang paglalakbay

HEOGRAPIYA – nagmula sa salitang Griyego na geo o daigdig at graphia -Psychological – paano tinitignan ang layo ng lugar
o paglalarawan
- Tumutukoy sa siyentipikong pag-aaral ng katangiang ANG KATANGIANG PISIKAL NG DAIGDIG
pisikal ng daigdig. Bumubuo sa Daigdig
1. Crust – matigas at mabatong bahagi ng planetang ito
MGA SAKLAW NG PAG-AARAL NG HEOGRAPIYA 2. Mantle – isang patong ng mga batong napakainit kaya malambot at
 Anyong lupa at anyong tubig natutunaw ang ilang bahagi nito
 Likas na yaman 3. Core – kaloob-loobang bahagi ng daigdig na binubuo ng mga metal
 Klima at panahon tulad ng iron at nickel
 Flora (plant life) 4 NA HATING GLOBO NG DAIGDIG
 Fauna (animal life) Northern hemisphere hinahati ng equator
 Distribusyon at interaksiyon ng tao at iba pang organism sa Southern Hemisphere
kapaligiran nito
Eastern Hemisphere hinahati ng prime meridian
LIMANG TEMA NG HEOGRAPIYA Western Hemisphere
National Council for Geographic Education at Association of American
Geographers – sila ang nanguna sa pagbalangkas ng limang magkakaugnay Longitude – distansyang angular na nasa pagitan ng dalawang meridian
na temang heograpikal upang gawing mas madali at simple ang pag-aaral ng patungo sa kanluran ng prime meridian. Ito rin ang mga bilog (great circles)
heograpiya bilang isang disiplina ng Agham Panlipunan (1984) na tumatahak mula sa North pole patungong South pole. (vertical lines)
Latitude - distansiyang angular sa pagitan ng dalawang parallel patungo sa
1. Lokasyon – tumutukoy sa kinaroroonan ng mga lugar sa daigdig hilaga o timog ng equator (horizontal lines)
-Lokasyong absolute – (latitude line at longitude line) Prime Meridian – ito ay nasa Greenwich sa England at itinatalaga bilang zero
-Relatibong lokasyon – (anyong lupa, anyong tubig, landmarks) degree longitude
2. Lugar- tumutukoy sa mga katangiang natatangi sa isang pook International Date Line – matatagpuan sa kalagitnaan ng Pacific Ocean
-klima, anyong lupa at tubig at likas na yaman kungsaan nagbabago ang pagtatakda ng petsa alinsunod sa pagtawid sa
-wika, relihiyon, densidad o dami ng tao, kultura at mga sistemang linyang ito, pasilangan o pkanluran.
politikal Klima – ang kalagayan o kondisyon ng atmospera sa isang rehiyon o lugar sa
3. Rehiyon - bahagi ng daigdig na pinagbubuklod ng magkakatulad na matagal na panahon.
katangiang pisikal o kultural Kontinente – pinakamalawak na masa ng lupa sa ibabaw ng daigdig
4. Interaksiyon ng Tao at Kapaligiran – kaugnayan ng tao sa pisikal na Alfred Wegener – Isang German na nagsulong ng Continental Drift Theory
katangiang taglay ng kanyang kinaroroonan (nakukuhang Continental Drift Theory – dati nang magkakaugnay ang mga kontinente sa
hanapbuhay mula sa kapaligiran) isang super kontinente na Pangea. Dahil sa paggalaw ng continental plate o
5. Paggalaw – paglipat ng tao mula sa kinagisnang lugar patungo sa malaking bloke ng bato kung saan nakapatong ang kalupaan, nagkahiwa-
ibang lugar hiwalay ang Pangea at nabuo ang kasalukuyang mga kontinente.
Ang 7 Kontinente ng Daigdig Bundok Andes ng Timog Amerika - pinakamahabang bulubundukin sa
1. Africa – nagtataglay ng pinakamaraming bansa kung ihahambing sa daigdig
ibang mga kontinente Tibetian Plateau-“Roof of the world” pinakamataas na talampas sa daigdig
2. Antartica – tanging kontinenteng natatakpan ng yelo na ang apal ay
umaabot ng halos 2km. Pacific Ocean- Pinakamalaking karagatan sa mundo
3. Asya – pinakamalaking kontinente sa mundo. Challenger deep (Mariana Trench)- pinakamalalim na bahagi ng daigdig
4. Europe – Ito ang ikalawa sa pinakamaliit na kontinente ng daigdig Angel Falls (Salto Angel)-Venezuela – pinakamataas na talon sa buong
sa lawak na halos 6.8% ng kabuuang lupa ng daigdig. mundo
5. Australia – isang bansang kinikilala ring kontinenteng pinakamaliit Ilog Nile - Pinakakamahabang ilog sa mundo
sa daigdig. HEOGRAPIYANG PANTAO (Human Geography) –ang pag-aaral ng wika,
6. North America – may hugis na malaking tatsulok subalit mistulang relihiyon, lahi, at pangkat-etniko sa iba’t ibang bahagi ng daigdig.
pinilasan sa dalawang bahagi ng Hudson bay at Gulf of Mexico. WIKA – kaluluwa ng isang kultura
7. South America – hugis tatsulok na unti-unting nagiging patulis mula Mga Pangunahing Pamilya ng Wika sa Daigdig
sa bahaging equator hanggang Cape Horn sa katimugan. 1. Afro-Asiatic
PACIFIC RING OF FIRE – matindi ang pagputok ng bulkan at paglindol sa 2. Austronesian – pinagmulan ng wika ng mga Pilipino
rehiyong ito bunga ng pag-uumpugan ng tectonic plate o tipak ng crust sa 3. Indo-European
daigdig kung saan nakapatong ang naturang kontinente 4. Niger-Congo
Mga bulkang pumutok na nagdulot ng malaking pinsala 5. Sino-Tibetan
Bulkan Bilang ng namatay Relihiyon – nagmula sa salitang religare na nangangahulugang “buuin ang
Tambora (1815) 92,000 mga bahagi para maging magkakaugnay ang mga kabuuan nito” -
Krakatoa (1883) 36,000 kalipunan ng mga paniniwala at rituwal ng isang pangkat ng mga tao tungkol
Mt. Pelee (1902) 30,000 sa isang makapangyarihang nilalang o Diyos.
Mga banasang napinsala ng malakas na paglindol Pangunahing Relihiyon sa Daigdig
Bansa Bilang ng namatay Kristiyanismo – 31.59%
China (1556) 830,000 Islam – 23.20%
China (1976) 242,000 Hinduismo - 15%
Japan (1923) 143,000 Budismo – 7.10%
Sumatra(2004) 227,898) non-religious – 11.67%
Haiti (2010) 222,570 iba pa – 11.44%
MGA ANYONG LUPA AT ANYONG TUBIG Lahi/Pangkat Etniko
Topograpiya – pisikal na katangian ng isang lugar o rehiyon Lahi – pagkakakilanlan ng isang pangkat ng tao, gayundin ang pisikal o
Mt. Everest – Pinakamataas na bundok sa daigdig bayolohikal na katangian ng pangkat.
Kilimanjaro – Pinakamataas na bundok sa Africa Etniko – nagsimula sa salitang Greek na “ethos” na nangangahulugang
Elbrus- pinakamataas na bundok sa Europe mamamayan. Ang mga miyembro ng etniko ay pinag-uugnay ng
Sahara Desert- pinakamalaking disyerto sa buong daigdig magkakatulad na kultura, pinagmulan, wika at relihiyon kaya naman
Indonesia -pinakamalking kapuluan sa daigdig sinasabing maliwanag ang kanilang pagkakakilanlan.