‫بنام خدا‬

‫تکاليف درس ابزار دقيق – پايانترم – نيمسال دوم ‪88-89‬‬

‫تکاليف درس ابزار دقيق براي ترم دوم ‪ 88-89‬مشتمل بر ‪ 4‬تکليف ميشود‪ .‬ارزش تکليف اول (‪3‬‬
‫نمره) براي کلية دانشجويان در نظر گرفته شده است‪ .‬ذيالً سه تکليف ديگر با ارزش ‪ 12‬نمره‬
‫براي دانشجويان در نظر گرفته شده که مهلت تحويل نتايج آن ساعت ‪ 14‬روز ‪ 89/4/12‬به صورت‬
‫الکترونيکي است‪ .‬پس از ساعت ‪ 14‬به ازاي هر ساعت تأخير يک نمره از ارزش تکليف کسر‬
‫ميگردد‪ .‬ارزش امتحان پايانترم نيز ‪ 10‬نمره در نظر گرفته ميشود‪.‬‬
‫انتظار دارد مطالب به صورت تحليلي و با دقت کافي (از جهت جمعآوري اطالعات‪ ،‬تحليل‪،‬‬
‫تدوين‪ ،‬صفحهپردازي و مراجع) ارائه شوند‪ .‬توصيه ميشود‪ ،‬در صورت شناختن افراد همگروه‬
‫خود (داراي تکليف تخصيص داده شدة يکسان)‪ ،‬محاسبات‪ ،‬تحقيق و تدوين را به صورت مشترک‬
‫يا تعاوني انجام ندهيد‪ .‬مشابهت متون ميتواند کپيبرداري تلقي شده و نمرات مربوطه‪،‬‬
‫براي هر چند فردي که مشابهت تشخيص داده شود‪( ،‬به تناسب تشابه تشخيص داده شده) کسر‬
‫گردد‪.‬‬
‫دانشجويان مطابق جدول زير در گروههاي متفاوتي تقسيم شده و به تناسب تکاليف تخصيص‬
‫داده شدهاند‪.‬‬
‫‪9‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪8811196 49‬‬ ‫‪8712285 43‬‬ ‫‪8412400478 37‬‬ ‫‪8412400854 31‬‬ ‫‪8312400038 25‬‬ ‫‪8412400525 19‬‬ ‫‪8312400118‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪8412400069‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪8412400398‬‬ ‫‪1‬‬

‫‪8412400752 50‬‬ ‫‪8512400307 44‬‬ ‫‪8512400090 38‬‬ ‫‪8512400614 32‬‬ ‫‪8412400149 26‬‬ ‫‪8412402021 20‬‬ ‫‪8412400423‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪8412400172‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪8512400670‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪8412400923 51‬‬ ‫‪8512400501 45‬‬ ‫‪8512400147 39‬‬ ‫‪8512400885 33‬‬ ‫‪8422400168 27‬‬ ‫‪8512400238 21‬‬ ‫‪8412401119‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪8412400605‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪8512400749‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪8512400283 52‬‬ ‫‪8522400122 46‬‬ ‫‪8512400261 40‬‬ ‫‪8522402026 34‬‬ ‫‪8622400095 28‬‬ ‫‪8522400315 22‬‬ ‫‪8512400341‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪8512400170‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪8512400818‬‬ ‫‪4‬‬

‫‪8512400432 53‬‬ ‫‪8522400144 47‬‬ ‫‪8512400567 41‬‬ ‫‪8612400112 35‬‬ ‫‪8622400211 29‬‬ ‫‪8612400123 23‬‬ ‫‪8512400556‬‬ ‫‪17‬‬ ‫‪8612400429‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪8612400167‬‬ ‫‪5‬‬

‫‪8522400279 54‬‬ ‫‪8622400040 48‬‬ ‫‪8612400156 42‬‬ ‫‪8622400108 36‬‬ ‫‪8722402011 30‬‬ ‫‪8722404040 24‬‬ ‫‪8612405015‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪8622400233‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪8722404017‬‬ ‫‪6‬‬

‫در تدوين گزارش دقت شود که مطالب برگزيده و آورده شده در بخشهاي مختلف‪ ،‬شکل مناسب و‬
‫ِرفِ‬
‫قابل فهم داشته باشند و انتخاب (يا ترجمة) جمالت‪ ،‬متناسب با نياز موضوع باشد‪ :‬ص‬
‫جمعآوري اطالعات و تکثير مجدد آن در متن گزارش کافي نيست‪ .‬گزارش بگونهاي نوشته شود تا‬
‫ً از جهت‬ ‫ِ هدف‪ ،‬بطور محسوس‪ ،‬نزديک نمايد‪ .‬کيفيت تدوين گزارش (خصوصا‬ ‫خواننده را به موضوع‬
‫مفهومي) در نمرة گزارش تأثير مستقيم دارد‪.‬‬
‫انتظار ميرود گزارشي با ترکيب ذيل (به زبان فارسي) در يک نسخة الکترونيکي (ارسال‬
‫فايل از طريق ‪ )email‬تحويل داده شود‪ .‬فونت عمدة مورد استفاده لوتوس(يا زر يا نازنين)‬
‫با سايز ‪ 12‬و غير بولد‪ ،‬فواصل خطوط عادي )‪ ،(single‬ابعاد کاغذ ‪ A4‬با محدودههاي ‪ 1 ،1 ،1‬و‬
‫‪ 1‬اينچ (بترتيب چپ‪ ،‬راست‪ ،‬باال و پايين) و محيط ‪ word‬انتخاب شوند‪ .‬مجموعة تصاوير با‬
‫ابعاد منطقي و متناسب با متن انتخاب شده باشند‪ .‬متن بايد شامل بخشهاي زير‪ ،‬با اسامي‬
‫سرفصل مناسب (و به همين ترتيب زيرفصلهاي مناسب در صورت نياز) و با ترتيب داده شده‬
‫باشد‪ .‬مقادير داخل پرانتز درصد تقريبي حجم مطلب بخش نسبت به کل مطلب را نشان ميدهد‪.‬‬
‫‪ -1‬مقدمه و تعريف موضوع محوري (‪ 2‬تا ‪ 4‬درصد)‬
‫‪ -2‬مروري بر نيازهاي مختلف (اندازهگيري) در محدودة موضوع (‪ 4‬تا ‪ 8‬درصد)‬
‫‪ -3‬اطالعات فني شامل‪ :‬موضوع‪ ،‬اصول عملکرد‪ ،‬شرايط و محدودة عملکرد‪ ،‬نحوة ارتباط‪-‬‬
‫اتصال (به محيط و نحوة تبادل داده)‪ ،‬محاسبات (در موقعيتهاي الزم) و هزينهها (در‬
‫حد امکان ودر موقعيتهاي الزم) (‪ 78‬تا ‪ 93‬درصد)‬
‫‪ -4‬نتيجهگيري (‪ 1‬تا ‪ 2‬درصد)‬
‫‪ -5‬مراجع (اضافه بر درصدهاي باال متناسب با مراجع استفاده شده)‬
‫‪ .a‬از آنجا که موضوع اصلي اين تکليف جمعآوري اطالعات است‪ ،‬بخش عمدة متن‬
‫نميتواند توسط نويسنده (شما دانشجوي محترم) خلق شده باشد‪ .‬لذا گزارش بدون‬
‫ِ مناسب در متن‪ ،‬قابل قبول نيست‪ .‬الزم است ليست مراجع در انتها با‬ ‫ذکر مراجع‬
‫شمارهگذاري آورده شود و در متن‪ ،‬متناسب با نياز براي هر بخش (عبارت‪،‬‬
‫جمله‪ ،‬پاراگراف‪ ،‬فصل) مرجع مورد نظر با ذکر شمارة مرجع (مثالً [‪ )]12‬مشخص‬
‫شود‪.‬‬
‫‪ -6‬ضمايم (در صورت نياز و افزون بر درصدهاي ذکر شدة باال)‬
‫‪ .a‬ممکن است به تشخيص شما وجود برخي اطالعات (شامل برگههايي از ‪datasheet‬ها‪،‬‬
‫نمودارها و تصاوير) در مجموعة گزارش الزم باشد اما واقع شدن آن بين متن‬
 ‫اصلي نامتناسب يا مزاحم تشخيص داده شود‪ .‬در اين صورت اين گونه موارد در‬
‫اين بخش آورده شده و در متن به اين بخش ارجاع داده ميشود‪.‬‬

‫تکليف ‪ – 1‬ارزش ‪ 4‬نمره –‬

‫در اين تکليف‪ ،‬نمونههايي از کاربردها‪ ،‬که در آن مجموعههايي از سنسورها و محرکها مورد‬
‫استفاده دارند‪ ،‬تعيين شدهاند‪ .‬هدف ‪ :‬گردآوري و تدوين اطالعاتي در بارة مجموعهاي از‬
‫سنسورها و محرکهاي مورد استفاده در کاربرد مطرح شده است‪ .‬در متني که آماده مينماييد‬
‫نخست الزم است موضوع مطرح شده را يک بار بطور کامل و واضح تعريف نماييد‪ .‬بر اين اساس‪،‬‬
‫کلية نيازهايي که در آن‪ ،‬سنسورها يا محرکها ميتوانند مورد استفاده قرار گيرند قابل‬
‫تعريف خواهند بود‪ .‬سپس مجموعة سنسورها (محرکها)يي که ميتوان در اين کاربرد استفاده‬
‫نمود را معرفي نماييد‪ .‬مشخصات سنسورها (محرکها) (شامل ساختار و نحوة عملکرد) را‬
‫تعيين نماييد‪ .‬با جستجو در اينترنت نمونههاي تجاري سنسورها (محرکها)يي که براي‬
‫کاربرد تعيين شده مناسب هستند را پيدا کرده و ضمن قرار دادن ‪ datasheet‬آنها در ضميمه‪،‬‬
‫ويژگيهاي آنها را معرفي کنيد‪ .‬ويژگيهاي (شامل قيمت) سنسورها (محرکها) را نيز با هم‬
‫مقايسه نماييد‪ .‬تعداد صفحات گزارش از ‪ 50‬صفحه بيشتر نشود‪.‬‬

‫در نظر گرفته شده متناسب با گروهها بصورت زير تعيين شده است ‪:‬‬ ‫موضوع‬
‫سيستمهاي دريافت‪ ،‬نگهداري و توزيع کاال ‪ :‬انبارهاي مکانيزه ‪baggage/luggage‬‬ ‫‪-1‬‬
‫‪routing, inventory mechanism‬‬
‫سيلوها (غذايي مانند سيلوي گندم يا ذرت) ‪ grain bin/silo/storage‬و غير غذايي (مثالً‬ ‫‪-2‬‬
‫براي سيمان يا کود يا شن)‬
‫کشاورزي (پرورش گلخانهاي) ‪( ،greenhouse production‬جداسازي و طبقهبندي محصوالت‬ ‫‪-3‬‬
‫‪grain/seed/fruit processing/grading/sorting : )sorting‬‬
‫چاپ و نشر و بستهبندي‬ ‫‪-4‬‬
‫سيستمهاي نگهداري‪ ،‬نظارت‪ ،‬عيبيابي تأسيسات (تجهيزات)‬ ‫‪-5‬‬
‫سيستمهاي توزيع مبتني بر لوله (گاز‪ ،‬آب‪)... ،‬‬ ‫‪-6‬‬
‫توليد قطعات نيمههادي‬ ‫‪-7‬‬
‫ساختمانهاي بزرگ اداري‪-‬اقتصادي (برجها‪ ،‬مجموعهها)‬ ‫‪-8‬‬
‫صنعت ريسندگي‪-‬بافندگي (از مرحلة توليد و کار بر روي الياف‪ ،‬تا مراحل مياني‬ ‫‪-9‬‬
‫(فيله و نخ‪ ،‬رنگرزي) تا محصوالت پوششي (بافته نظير پارچه و غير بافته نظير‬
‫برخي موکتها يا اليههاي مورد استفاده در لباسها) و محصوالت تکميل شده (دوخته‬
‫شده)‬

‫تکليف ‪ – 2‬ارزش ‪ 4‬نمره –‬

‫در اين تکليف يک کميت‪ ،‬محدودة اندازهگيري مطلوب و سنسوري‪ ،‬که بکمک آن کميت‬
‫اندازهگيري خواهد شد‪ ،‬داده شدهاند‪.‬‬
‫الف) براي کميت و سنسور مطرح شده‪ ،‬مجموعة مدارهاي ‪ signal conditioning‬را مشخص نماييد‬
‫تا براي کميت داده شده در محدودة تعيين شده‪ ،‬خروجي در محدودة ‪ 0-5‬ولت قابل‬
‫استفاده باشد‪ .‬تنها استفاده از تقويتکنندههاي عملياتي پايه و ‪ instrumentation‬و‬
‫قطعات پايه ‪ :‬مقاومت‪ ،‬خازن‪ ،‬سلف‪ ،‬ديود و ترانزيستور مجاز است‪ .‬مشخصات قطعات و‬
‫مراحل طراحي و محاسبات بخوبي بيان شوند‪ .‬در مورد ويژگيهاي خطاي مدار طراحي شده‬
‫(خطي بودن‪ ،‬هيسترزيس‪ ،‬تکرارپذيري‪ )... ،‬بصورت تحليلي اظهار نظر نماييد‪.‬‬
‫ب) فرآيند کاليبراسيون را مشخص کنيد تا بتوان مجموعة سنسور (‪+‬مدار) را از نظر‬
‫ويژگيهاي خطا مورد بررسي قرار داد‪ .‬فرض بر اين است که مقايسه با سنسور دقيقتر‬
‫ً ساده‪ ،‬قابل‬ ‫امکانپذير نيست‪ .‬انتظار ميرود فرآيندي مطرح شود که بکمک ابزار نسبتا‬
‫ً با دقتهاي عادي‪ ،‬بتوان سنسور مربوطه را با دقت تعيين شده (مطلوب)‬ ‫دسترس و عموما‬
‫کاليبره نمود‪ .‬نتيجة طرح‪ ،‬عمالً‪ ،‬معادل تعيين مکانيزمي است که در آن کميت مورد‬
‫اندازهگيري با دقت و قابليت اطمينان قابل قبول توليد ميشود‪ .‬سنسور يا ابزار‬
‫اندازهگيري بايد کميت مربوطه را با دقت مورد انتظار رؤيت نمايد‪ .‬همچنين الزم است‬
‫فرآيند بگونهاي طراحي شود تا اندازهگيري در چند نقطه در بازة کار تعريف شده قابل‬
‫انجام باشد‪ .‬نمونة اين کار در کالس ارائه شده و الزم است نکات مطرح شده در کالس‬
‫پيرامون روند کاليبراسيون رعايت شود‪ .‬بيان دقيق روش کاليبراسيون در نظر گرفته‬
‫شده‪ ،‬شامل ‪ :‬پيشفرضها‪ ،‬ابزارها‪ ،‬حداقل دقتهاي مورد نياز در هر بخش‪ ،‬فرآيند‬
‫محاسبة کميت مورد نظر و محاسبة دقت قابل دسترسي در اين فرآيند‪ .‬نحوة ارتباط‬
‫بخشهاي مختلف در نظر گرفته شده به صورت بلوکدياگرام و شماتيک ارائه شوند‪ .‬طرح يک‬
 ‫نمونه (مثال‪ ،‬عددي) فرآيند اندازهگيري با مقادير منطقي (نزديک به واقعيت) و‬
‫محاسبات مربوطه نيز در نظر گرفته شود‪ .‬در مواردي که الزم باشد فرضهاي معقول براي‬
‫مکانيزمي که در نظر ميگيريد ميتواند استفاده شود‪.‬‬
‫موضوع در نظر گرفته شده متناسب با گروهها بصورت زير تعيين شده است ‪:‬‬
‫‪ -1‬حرارت‪ ،‬در محدودة ‪ -40‬تا ‪ ، °C 70‬دقت مورد ادعا ‪ ، 0/5 °C‬سنسور مورد نظر )‪RTD (P100‬‬
‫بصورت پل (‪ PT100‬در يک بازوي پل قرار گرفته)‬
‫‪ -2‬حرارت‪ ،‬در محدودة ‪ 120‬تا ‪ ، °C 700‬دقت مورد ادعا ‪ ، 1 °C‬سنسور مورد نظر ترموکوپل‬
‫نوع ‪K‬‬
‫‪ -3‬رطوبت‪ ،‬در محدودة ‪ %0‬تا ‪ ،%100‬دقت مورد ادعا ‪FSR %2‬‬
‫‪ -4‬جرم حجمي (مايع)‪ ،‬در محدودة ‪ 0/25‬تا ‪ ، gr/cm3 2‬دقت مورد ادعا ‪ ، FSR %2‬سنسور مورد‬
‫نظر شناور در عمق مشخص از سطح مايع (نيروي مؤثر وارد بر شناور معيار جرم حجمي‬
‫است)‬
‫‪ -5‬روانروي (غلظت)‪ ،‬در محدودة ‪ 0/1‬تا ‪ ،mPa.s 100‬دقت مورد ادعا ‪ ، FSR %2/5‬سنسور‬
‫مورد نظر مخروط دوار با سرعت ثابت (معيار ‪ :‬گشتاور وارده بر محور محرک است)‬
‫‪ ، PH -6‬در محدودة ‪ 0‬تا ‪ ،14‬دقت مورد ادعا ‪ ، FSR %2/5‬سنسور استاندارد (پايه ‪ :‬مخزن‬
‫شيشهاي و محلولهاي استاندارد)‬
‫‪ -7‬فشار (گاز)‪ ،‬در محدودة ‪ 1‬تا ‪ 10‬اتمسفر‪ ،‬دقت مورد ادعا ‪ ، FSR %2‬سنسور مورد نظر‬
‫ديافراگمي با چهار ‪strain-guage‬‬
‫‪ -8‬فشار (مايع)‪ ،‬در محدودة ‪ 1‬تا ‪ 20‬اتمسفر‪ ،‬دقت مورد ادعا ‪ ، FSR %2‬سنسور مورد نظر‬
‫لولة بوردون که به ‪ LVDT‬ختم ميشود‪.‬‬
‫‪ -9‬نيرو‪ ،‬در محدودة صفر تا ‪ 200‬نيوتن‪ ،‬دقت مورد ادعا ‪ ، FSR %2‬سنسور مورد نظر ‪loadcell‬‬
‫با پل ‪strain-guage‬‬

‫تکليف ‪ – 3‬ارزش ‪ 4‬نمره –‬

‫در ادامة متن ‪ 9‬نمونه فرآيند مطرح شدهاند‪ .‬دانشجو نمونة متناظر با گروه خود را مورد‬
‫بررسي قرار داده (ميتواند نمونة کاملتري از (نمودار) فرآيند مطرح شده را در ادبيات‬
‫موضوع (کتابها‪-‬مجالت‪-‬اينترنت) پيدا کند) و گزارش را تدوين مينمايد‪ .‬هدف ‪ :‬بررسي کل‬
‫فرآيند مطرح شده‪ ،‬تعيين نيازهاي سنسوري‪-‬محرکي ممکن براي کل فرآيند (نوع وسيله‪،‬‬
‫ويژگيها (دقت (توان براي محرک) و مشابه آن)) و آوردن نمونههايي از سنسورهاي واقعي از‬
‫توليدکنندگان (شامل صفحاتي از معرفي وسيله )‪ + (datasheet‬قيمت)‪ .‬حجم نهايي کار از ‪50‬‬
‫صفحه بيشتر نباشد‪.‬‬
‫‪ -1‬موضوع ‪ :‬فرآوري ضايعات صنعت چوب‬

‫‪ -2‬موضوع ‪ :‬فرآيند تصفية (پااليش) محصوالت سوختي‬

‫‪ -3‬موضوع ‪ :‬فرآوري ‪Biomass‬‬

‫‪ -4‬موضوع ‪ :‬توليد اتانول‬

‫‪ -5‬موضوع ‪ :‬فرآوري محصول ذرت‬

‫‪ -6‬موضوع ‪ :‬فرآوري سيبزميني‬

‫‪ -7‬موضوع ‪ :‬فرآوري روغن سرخ کردني‬

‫‪ -8‬موضوع ‪ :‬فرآيند توليد سيمان‬

‫‪ -9‬موضوع ‪ :‬فرآوري پسماند (آشغال) خشک شهري‬