‫ایستگاه آموزش‬

‫دی ماه ‪96‬‬ ‫المان های مرزی دیوار‬

‫برشی‬

‫طالب قیم‬
‫مجموعه ی آموزشی پاراسیویل‬
‫‪@mohasebat1‬‬
 ‫طراحی مرزی المان های دیوار برشی‬

‫المان های مرزی به منظور افزایش مقاومت و شکل پذیری دیوارهای برشی در لبه ی دیوار‬
‫تعبیه میشود‪ ،‬المان های مرزی شامل آرماتورهای طولی و عرضی هستند که میتوانند در داخل‬
‫ضخامت دیوار یا خارج از آن بطور کامل جانمایی شوند‪.‬‬

‫ضرورت استفاده از المان های مرزی در دیوارهای برشی ویژه براساس ضوابط بندهای‬
‫‪ 21.9.6.2‬یا ‪ 21.9.6.3‬از آیین نامه ‪ Aci318-08‬تعیین میگردد که ضوابط بندهای ‪21.9.6.4‬‬
‫و ‪ 21.9.6.5‬و ‪ 21.9.6.1‬از آییننامه ‪ Aci318-08‬نیز باید کنترل و ارضا شود که در ادامه به‬
‫تشریح این بندها میپردازیم‪.‬‬

‫ضوابط بند ‪ 21.9.6.1‬دو روش برای المان های مرزی معرفی میکند‪:‬‬

‫‪ ‬روش اول طبق بند ‪ 21.9.6.2‬می باشد که ضرورت استفاده از المان مرزی را براساس‬
‫مقدار کرنش های فشاری حاصل از تغییر مکان دیوار تعیین میشود‪.‬‬
‫‪ ‬روش دوم یکروش محافطه کارانه می باشد که براساس محدود کرنش تنش های‬
‫فشاری در بتن طبق ضوابط بند ‪ 21.9.6.3‬میباشد که معموال اکثر دیوارها براساس‬
‫دارند‪.‬‬ ‫المانمرزی‬ ‫به‬ ‫نیاز‬ ‫مذکور‬ ‫بند‬ ‫ضوابط‬
‫طبق ضوابط بند ‪ 21.9.6.2‬شامل دیوارهایی میشود که بطور موثری از پایه دیوارتا باالی آن‬
‫پیوسته باشد و دارای یک مقطع بحرانی طراحی برای بارمحوری و لنگر باشد‪ ،‬دیوارهای فاقد‬
‫این شرایط باید براساس بند ‪ 21.9.6.3‬ارزیابی شوند و ضرورت تعبیه المان مرزی تشحیص و‬
‫طراحی طبق همین بند انجام شود‪.‬‬

‫ضوابط بند ‪ 21.9.6.2‬براساس این فرض پایه گذاری شده که پاسخ غیرخطی دیوار بستگی به‬
‫رفتار خمشی در یک مقطع بحرانی دارد‪ ،‬بنابر این ابعاد دیوار باید به گونه ای طراحی شود که‬
‫کرنش در مقطع بحرانی تحت اثر تغییر مکان طراحی از حد معینی فراتر نرود که شرایط بند‬
‫فوق به شرح زیر خواهد بود👇‬

‫‪ ‬در مواردی که رابطه ی زیر برقرار باشد منطقه فشاری عضو باید توسط المانمرزی ویژه‬
‫مسلح شود‪:‬‬
‫𝑤𝑙‬
‫≥𝑐‬
‫𝛿‬
‫) 𝑢 (‪600‬‬
‫𝑤‪ℎ‬‬

‫‪ ‬در رابطه فوق ‪ c‬و 𝑢𝛿 به ترتیب فاصله دورترین تار فشاری تا تار خنثی عضو تغییر‬
‫مکان طراحی‬

‫عمق بزرگترین محور خنتی عضو (‪ )c‬برای بار محوری ضریبدار مقاومت خمشی اسمی مربوط‬
‫به تغییر مکان طراحی محاسبه میشود که نسبت ‪ 𝛿𝑢 /hw‬نباید از ‪ 0.007‬کوچکتر شود‪.‬‬

‫‪ ‬چنانچه طبق ضوابط بند قبل به المان مرزی ویژه نیاز باشد ؛ ارماتور های المان مرزی‬
‫ویژه حداقل به حداکتر مقدار از دو مقدار 𝑤𝑙 و ‪ Mu/4Vu‬از مقطع بحرانی به طور‬
‫قایم ادامه یابند‪.‬‬

‫در رابطه ی موجود در قسمت اول محدودیت کرنش فشاری در بتن تحت اتر تغییر مکان‬
‫طراحی را تعیین مینماید‬
‫چنانچه حداکترکرنش فشاری در بتن در اثر نزدیک شدن تغییر مکان دیوار به مقدارطراحی‬
‫بیشتر از مقدار بحرانی شود المان های مرزی ویژه برای محصور کردن بتن در آن موقعیت باید‬
‫تعبیه شود‬

‫ابعاد افقی المان مرزی ویژه حداقل در طولی که کرنش فشاری بزرگتر از مقدار بحرانی است‬
‫ادامه یابد ؛ ارتفاع المان مرزی ویژه نیز براساس برآورد حد باالی طول مفصل پالستیک تعیین‬
‫میگردد که باید از ناحیه احتمالی خردشدگی بتن عبور کند که حد پایین ‪ 0.007‬نیز برای در‬
‫نظر گرفتن یک تغییر شکل متوسط در سازه های با سختی باال می باشد‪.‬‬

‫دیوارهای برشی ویژه که براساس بند ‪ 21.9.6.2‬طراحی نشده اند بایددارای المان مرزی ویژه‬
‫در مرزها و پیرامون بازشوهایی باشند که حداکثر تنش فشاری ناشی از بارهای ضریبدار شامل‬
‫اثرات زلزله در آنها از ‪0.2f′c‬بیشتر باشد‪.‬‬

‫المان های مرزی ویژه میتوانند در محل های قطع شوند که که تنش فشاری کمتر از ‪0.15f′c‬‬
‫باشد ؛ تنش فشاری باید با استفاده یکـ مدل خطی ارتجاعی برای بارهای ضریبدارو براساس‬
‫مشخصات مقطع کل محاسبه شود‪.‬‬

‫در مورد مقاطع بالدار عرض موثر بال طبق بند ‪ 21.9.5.2‬باید در نظر گرفته شود که موضوع‬
‫بند ‪ 21.9.6.3‬میباشد‪.‬‬
‫ضوابط بند ‪ 21.9.6.3‬براساس اعمال همزمان بارهای ثقلی و بارهای جانبی ضریبدار به دیوار و‬
‫محدود کردن تنش فشاری در بتن به ‪ 0.2f′c‬میباشد که باتوجه به اثرات بارهای سیکلی زلزله؛‬
‫این روش براساس محدود کردن تنش فشاری در بتن طبق نتایج آزمایش ها تا محدود‬
‫‪0.45f′c‬نیز بصورت ارتجاعی میباشد که بنابراین استدالل اعمال ضریب اطمینان ‪ 2‬در تنش‬
‫ارتجاعی بتن میباشد؛ ضمن اینکه تنش در بتن بابد براساس روابط ارتجاعی و با استفاده از‬
‫مشخصات مقطع کل محاسبه شود‪.‬‬

‫مالحضه میشود که با توجه به فرض تنش ‪0.85f′c‬در طراحی نهایی عمال محدود کردن تنش‬
‫فشاری بتن به ‪0.2f′c‬امری دشوار است و معموال المان مرزی مورد نیاز است(جدای از بحث‬
‫اقتصادی)‬

‫چنانچه براساس ضوابط بندهای ‪ 21.9.6.2‬و ‪ 21.9.6.3‬باید ضوابط شروط مذکور در بند‬
‫‪ 219.6.4‬رعایت گردد‪.‬‬
‫‪-1‬المان مرزی باید از محل حداکثر تنش فشاری که بزرگترین مقدار حاصل از روابط زیر بطور‬
‫افقی ادامه یابد👇‬

‫‪c/2‬‬
‫‪c‬‬
‫‪0.1lw‬‬

‫‪-2‬در مورد مقاطع بالدار المان مرزی شامل عرض موثر در فشارمیشود که حداقل 𝑚𝑐‪30‬به‬
‫داخل جان مقطع ادامه میابد؛این ضابطه ضرورت استفاده از مقاطع بالدار ‪ T ; I‬یا اشکال دیگر‬
‫را برای دیوار مشخص میکند؛این مقاطع عالوه بر اینکه دربرابر بارجانبی در جهت دیگر دیوار‬
‫مقابله میکنند باعث افزایش چشمگیر مقاومت خمشی میشود و نقش المان مرزی را نیز ایفا‬
‫میکند‪.‬‬

‫‪-3‬آرماتورهای عرضی ویژه المان مرزی باید ضوابط بندهای ‪ 21.9.6.2‬الی ‪ 21.96.4‬را براورده‬
‫کنند(این ضوابط مربوط به ستون ها در قاب خمشی ویژه می باشد)‪ .‬در مواردی که بال المان‬
‫مرزی تحت تنش های فشاری شدید قرار گیرند امکان افزایش تنش در محدوده اتصال جان به‬
‫بال و در نتیجه خردشدن بتن در آن محدوده وجود دارد که ضوبط آیین نامه براساس‬
‫قرارگیری آرماتورها مرزی ویژه در محل اتصال جان به بال که به داخل بال ادامه یابد‪.‬‬

‫‪ ‬حداکثر فاصله ارماتور های عرضی طبق بند ‪👇 21.9.6.4‬‬

‫‪-1‬یک سوم کوچکترین بعد المان مرزی‬

‫‪-2‬آرماتورهای المان مرزی ویژه در انتهای دیوار حداقل به مقدار طول گیرایی ‪ Ld‬بزرگترین‬
‫آرماتور طولی المان مرزی ویژه به داخل تکیه گاه ادامه داشته باشد مگر اینکه المان مرزی به‬
‫یک پی متصل باشد که در این حالت آرماتورها باید حداقل 𝑚𝑐‪ 30‬داخل پی ادامه داشته‬
‫باشند‬

‫‪-3‬برای دستیابی به تنش تسلیم فوالد؛ آرماتورهای عرضی در حان دیوار باید در داخل هسته‬
‫ی بتنی محصور شده مهار شود‪.‬‬
‫چنانچه طبق ضوابط بند های ‪ 21.9.6.2‬یا ‪ 21.9.6.3‬نیازی به المان مرزی نباشد ضوابط بند‬
‫‪ 21.9.6.5‬باید براورده شود(شاهد سختگیری آیین نامه در بحث المان مرزی هستیم!!)‬
 ‫‪-1‬در صورتی که نسبت فوالد طولی در مرز دیوار از مقدار زیر بزرگتر باشد👇‬

‫‪pt = 28/fy‬‬
‫‪ ‬آماتورهای عرضی دیوار باید ضوابط بند ‪ 21.6.4.2‬را براورده کند که حداکثر فاصله‬
‫میلگرد ها در مرز دیوار ‪ 20cm‬می باشد‪.‬‬

‫💡در رابطه ی فوق ‪fy‬تنش تسلیم برحسب ‪ kg/cm2‬باید باشد‪.‬‬

‫‪ ‬بارهای سیکلی(متناوب) میتوانند سبب کمانش آرماتورهای طولی شوند حتی در‬
‫مواردی که طبق ایین نامه نیازی به المان مرزی نباشد!!!!‬
 ‫‪ ‬وجود تنگ برای جلوگیری از کمانش ارماتورها طولی دیوار ضروریست‬
‫میباشد که رابطه ی‬ ‫‪ ‬فوالد طولی طبق روابط معرفی شده در بند ‪21.9.6.5‬‬
‫‪ pt = 28/fy‬تنها برای ارماتورهای مرزی دیوار میباشد‪.‬‬

‫‪-2‬به غیر از مواردی که نیروی برشی وارده کمتر از مقدار رابطه ی زیر باشد👇‬
 ‫‪Vu = 0.265Acvλ√f′c‬‬

‫آرماتورهای عرضی که در مرز دیوار بدون المان مرزی قطع میشوند باید دارای یک قالب‬
‫استاندارد باشند که در برگیرنده ی ارماتورهای طولی لبه ای میشوند در غیر اینصورت؛‬
‫آرماتوهای طولی لبه ای باید توسط تنگ های ‪ U‬شکل لبه ای با همان اندازه و فاصله آرماتور‬
‫عرضی محصور شوند‬

‫دوستان خوشحال میشم پیشنهاد یا انتقادی داشتید‪،‬بنده رو در جریان قرار بدید‪.‬‬

‫مجموعه ی آموزشی پاراسیول ‪@mohasebat1‬‬

‫طالب قیم‬