Bab 7 Malaysia Yang Berdaulat
BAB 7 MALAYSIA YANG BERDAULAT
Tema/Tajuk
6. PEMBENTUKAN NEGARA MALAYSIA
6.1 Gagasan Persekutuan Malaysia
a. Idea pembentukan Malaysia
 Konsep gagasan Persekutuan
i. Cadangan Tunku Abdul Rahman Putra di
Singapura pada 27 Mei 1961
b. Matlamat pembentukan Malaysia
 Keselamatan
 Keseimbangan kaum
 Mempercepat kemerdekaan
 Memajukan ekonomi
Hasil Pelajaran :
Memahami Gagasan Persekutuan Malaysia
Aras 1
 Mentafsir konsep gagasan Malaysia
 Mengumpul maklumat tentang idea-idea
pembentukan Malaysia.
 Menyatakan sebab pembentukan Malaysia
 Menceritakan senario yang berlaku di Singapura,
Sarawak dan Sabah yang membawa pembentukan
Malay sia
Aras 2
 Menghubungkaitkan dengan pembentukan
Malysia kemerdekaan Sarawak, Sabah dan
Singapura
 Menghuraikan sebab pembentukan Malay sia
dengan senario politik semasa.
Aras 3
 Membincangkan pembentukan Malaysia sebagai
kesepakatan untuk mewujudkan kestabilan
negara.
 Menjana idea wawasan Tunku Abdul Rahman
menjamin kesejahteraan negara.
Nilai dan tingkahlaku patriotisme
Kepemimpinan berw awasan membawa
kesejahteraan
 Bersikap inovatif dan berwawasan
Kesepakatan untuk kestabilan negara
 Sentiasa bersatu padu
7.1 Pengenalan
1. Bab ini membincangkan pembentukan
Persekutuan Malaysia yang terdiri daripada
Persekutuan Tanah Melayu, Sarawak, Borneo
Utara (Sabah) dan Singapura .
2. Penubuhan Persekutuan Malaysia ditentang oleh
negara Indonesia dan Filifina
3. Pada 9 Ogos 1967 Singapura berpisah daripada
Persekutuan Malaysia
Modul Baja Bina Sejarah Tingkatan 3
7.2 Gagasan Persekutuan Malaysia
1. Gagasan Persekutuan Malaysia merupakan
cadangan penggabungan Tanah Melayu,
Singapura, Sarawak, Sabah dan Brunei dalam
satu unit politik
2. Gabungan ini membentuk negara Malaysia.
7.2.1 Idea pembentukan Persekutuan Malaysia
1. Tunku Abdul Rahman berusaha membebaskan
Sabah , Sarawak, Brunei dan Singapura daripada
jajahan British
2. Beliau mengemukakan Idea gagasan Malaysia
iaitu percantuman antara Persekutuan Tanah
Melayu dengan Sabah , Sarawak, Brunei dan
Singapura
3. Idea itu dikemukakan dalam satu majlis makan
tengah hari Persatuan wartawan-wartawan Luar
Asia Tenggara di Hotel Adelphi pada 27 Mei
1961
4. Idea ini mendapat sambutan positif daripada
pemimpin-pemimpin wilayah terbabit
5. Pada bulan Julai 1961, ditubuhkan Jawatankuasa
Perundingan Perpaduan Malaysia(JPPM)
6. Peranan jawatankuasa ini ialah untuk
mengadakan rundingan dengan pemimpin
wilayah-wilayah yang terlibat
7. Pada 16 Oktober 1961 Tunku Abdul Rhman
membawa usul gagasan Persekutuan Malaysia di
Dewan Rakyat
7.2.2 Matlamat pembentukan Persekutuan
Malaysia
1. Pembentukan Persekutuan Malaysia akan
mewujudkan:
a. kestabilan politik
b. kemakmuran ekonomi
c. keharmonian sosial
2. Matlamat pembentukan Persekutuan Malaysia
ialah :
a. Mempercepat kemerdekaan Singapura ,
Sarawak, Sabah dan Brunei.
 Saiz Singapura dan penduduk Sabah,
Sarawak dan Brunei terlalu kecil sukar
mendapat kemerdekaan
b. Mengimbangi penduduk Melayu dan
bumiputera dengan bukan bumiputera dalam
Persekutuan Malaysia
c. Memajukan sosio-ekonomi
36
Bab 7 Malaysia Yang Berdaulat
i. mewujudkan satu kawasan pasaran
ekonomi yang luas
ii. Menyatukan sumber tenaga manusia dan
sumber asli
iii. Menghapuskan sekatan cukai
iv. Memudahkan usaha menarik pemodal
luar
v. Memajukan taraf hidup rakyat Sabah,
Sarawak dan Brunei
d. Menyelamatkan Singapura dan Sarawak
daripada jatuh ke tangan komunis
Tema/Tajuk
6.2 Reaksi terhadap pembentukan Persekutuan
Malaysia
a) Reaksi dan perkembangan politik
i. Reaksi negeri-negeri yang terlibat dalam
cadanganPersekutuan Malaysia(Tanah Melay u,
Singapura, Sarawak,Sabah, Brunei)
ii. Negara-negara jiran
-Tuntutan Fillipina ke atas Sabah
- Reaksi Indonesia
iii. Reaksi negara Barat
-Britain-Amerika Syarikat
Hasil Pelajaran :
Memahami reaksi terhadap pembentukan
Persekutuan Malaysia
Aras 1
 Menyenaraikan parti-parti politik yang menentang
gagasan Malaysia
 Mengumpul maklumat tentang reaksi parti-parti
politik di negeri-negeri yang terlibat dengan
penubuhan Malaysia.
 Menyenaraikan sebab-sebab penentangan negara
jiran terhadap pembentukan Malaysia
 Menyatakan reaksi Britain dan Amerika Syarikat
terhadap pembentukan Malaysia.
Aras 2
 Menjelaskan tindakan pemimpin tempatan dalam
menangani cabaran pembentukan Malaysia.
 Menerangkan reaksi penduduk tempatan terhadap
pembentukan Malaysia.
Aras 3
 Menjana idea tentang tindakan Britain memberi
kemerdekaan pada Singapura, Sarawak dan Sabah
melalui pembentukan Malaysia.
 Membandingkan reaksi penduduk negeri yang
terlibat dalam pembentukan Malaysia.
 Membincangkan idea bernas gagasan Malaysia
sehingga mendapat pengiktirafan kuasa besar dunia
Nilai dan tingkahlaku patriotisme
Ketabahan menghadapi cabaran
 Tegas mempertahankan idea
Idea bertaraf dunia
 Membanggai kejayaan Malaysia di peringkat dunia
Modul Baja Bina Sejarah Tingkatan 3
7.3 Reaksi Pembentukan Persekutuan Malaysia
7.3.1 Persekutuan Tanah Melayu
1. Cadangan gagasan ini mendapat sambutan yang
menggalakkan daripada parti-parti politik di
negeri-negeri Melayu.
2. Penduduk Tanah Melayu secara umumnya
menerima prinsip gagasan Malaysia walaupun
terdapat perbezaan pendapat tentang cara
pelaksanaannya
3. Parti PAS menyokong idea pembentukan
Persekutuan Malaysia tetapi juga mencadangkan
pembentukan Melayu Raya yang merangkumi
Indonesia.
4. Pelajar Universiti Malaya juga turut menyokong
pembentukan Persekutun Malaysia
7.3.2 Singapura
1. Parti Tindakan Rakyat (PETIR) pimpinan Lee
Kuan Yew mengalu-alukan gagasan Malaysia
2. Parti ini dapat diselamatkan daripada dikuasai
oleh parti berhaluan kiri jika menyertai gagasan
ini
3. Barisan Sosialis dan Parti Rakyat Singapura
menolak gagasan ini kerana menganggap satu
rancangan British untuk mengekalkan
pengaruhnya
4. Satu referendum diadakan bagi meninjau
pendapat penduduk Singapura terhadap gagasan
Persekutuan Malaysia.
5. Referendum ialah satu pungutan suara rakyat
berhubung sesuatu dasar politik.
6. Keputusan referendum ialah :
a. Seramai 397626 penduduk Singapura
Alternafif A
b. Seramai 9422 penduduk Alternafif B
c. Seramai 7911 penduduk Alternafif C
d. Sebanyak 144077 undi rosak
e. Keputusan referendum menunjukkan
penduduk Singapura menyokong
penggabungan .
7. Alternatif A ialah menyokong percantuman
yang memberi Singapura kuasa autonomi
8. Alternatif B ialah menyokong percantuman
penuh tanpa syarat
9. Alternatif C ialah menyokong penyertaan
Singapura dengan syarat seperti syarat yang
diberikan oleh Sabah
7.3.3 Sabah
37
Bab 7 Malaysia Yang Berdaulat

1. Pendirian rakyat terhadap gagasan Persekutuan 3. Faktor penentangannya ialah

Malaysia disalurkan melalui beberapa parti a. Menganggap Brunei akan menjadi tanah
politik baru ditubuhkan jajahan sekiranya menyertai Persekutuan
2. Berikut ialah Pendirian parti-parti politik di Malaysia.
Sabah b. mencadangkan penubuhan kerajaan
Parti Pendirian awal Kalimantan Utara .
UNKO Menyokong 4. Parti Rakyat Brunei melancarkan pemberontakan
USNO Menyokong apabila usul yang dibawa di Majlis Undangan
Parti Bersatu menyokong dengan syarat Negeri Brunei ditolak.
P.Demokratik Sabah merdeka dahulu 5. Rundingan masih diteruskan hingga ke saat-saat
akhir pembentukan Persekutuan Malaysia
Pasok Momogun Menentang kerana Sabah 6. Tiada kesepakatan dalam rundingan berkaitan
perlu bersatu dengan Sarawak a. perkara yang berkaitan dengan hasil minyak
dan Brunei b. kekananan sultan Brunei dalam pelantikan
sebagai Yang Dipertuan Agong
3. Akhirnya semua parti-parti politik ini 7. Pada bulan Julai 1963, Brunei menarik diri
menyokong gasasan Malaysia daripada menyertai Persekutuan Malaysia.
4. Semua parti ini bergabung membentuk Perikatan 8. Keseluruhan penduduk Tanah Melayu, Sabah,
Sabah di bawah pimpinan Donald Stephens dan Sarawak dan Singapura menerima prinsip
Tun Datu Mustafa Datu Harun gagasan Persekutuan Malaysia
5. Perikatan Sabah telah memenangi pilihan raya 9. Penentangan pada peringkat awal di Sabah dan
Majlis Daerah yang pertama pada tahun 1962. Sarawak wujud kerana :
6. Calon bebas yang memenangi kerusi a. sikap berhati-hati rakyat
kebanyakan juga turut menyokong pembentukan b. kurang pemahaman tentang gagasan
Persekutuan Malaysia. Persekutauan Malaysia
9.3.6 Reaksi Negara Jiran
7.3.4. Sarawak 9.3.6.1 Indonesia
1. Berikut ialah pendirian parti-parti politik di 1. Pada mulanya menyokong gagasan Malaysia
Sarawak 2. Menteri Luar Indonesia, Dr. Subandrio pernah
Parti Pendirian mengutusucapan taniah kerana usaha
i. PANAS Awalnya menentang dan menubuhkan Persekutuan Malaysia.
ii. SNAP akhirnya menyokong 3. Pendirian Indonesia berubah kerana
Menentang kerana Sarawak a. terpengaruh dengan dakyah oleh Parti
SUPP perlu bersatu dengan Sabah Komunis Indonesia
dan Brunei b. PKI yang menuduh gagasan tersebut sebagai
i.BARJASA neokolonialisme
ii PESAKA c. Pembentukan gagasan Persekutuan Malaysia
Menyokong akan menyekat Parti Komunis Indonesia
iii SCA
d. Penubuhan Persekutuan Malaysia
bertentangan dengan hasrat Presiden
3. Semua parti politik menyokong kecuali SUPP Soekarno untuk membentuk Indonesia Raya
4. Parti-parti menyokong membentuk Perikatan 4. Neokolonialisme bermaksud suatu bentuk
Sarawak untuk menghadapi pilihanraya Majlis penjajahan baru yang melibatkan perluasan
Daerah pengaruh politik terhadap negara yang baru
5. Perikatan Sarawak menenangi pilihanraya
merdeka terutama melalui tekanan ekonomi
tersebut

7.3.5. Brunei 9.3.6.2 Filipina

1. Gagasan Malaysia ini mendapat sokongan kuat 1. menentang kerana mendakwa Sabah adalah
daripada Sultan Omar Ali Saifuddin sebahagian daripada wilayah Kesultanan Sulu
2. Penentangan wujud daripada Parti Rakyat Brunei 2. pihak British tidak melayan tuntutan tersebut
pimpinan A. M.Azahari kerana

Modul Baja Bina Sejarah Tingkatan 3 38

Bab 7 Malaysia Yang Berdaulat
a. tidak berasas
b. laporan Suruhanjaya Cobbold dan
Suruhanjaya Pertubuhan Bangsa-Bangsa
Bersatu mengesahkan rakyat Sabah telah
bersetuju untuk menyertai Persekutuan
Malaysia.
9.3.7 Negara-Negara Barat
1. Gagasan Malaysia mendapat sokongan daripada
kerajaan Britain dan Amerika Syarikat kerana:
a. dapat mempercepatkan proses kemerdekaan
negeri-negeri berkenaan
b. menyekat pengaruh komunis
Tema/Tajuk
6.3 Perjanjian dan Perisytiharan Malaysia
a) Langkah ke arah pembentukan Malaysia
 Hasil tinjauan pendapat dan kehendak rakyat
terhadap gagasan Malaysia
- Persatuan Parlimen Komanwel (CPA)
- Jawatankuasa Perundingan Perpaduan
Malaysia (JPPM)
- Laporan Suruhanjaya Cobbold
- Jawatankuasa Antara Kerajaan (JAK)
- Tinjauan Suruhanjaya Pertubuhan Bangsa-
Bangsa Bersatu
- Perdamaian selepas konfrontasi
Hasil Pelajaran :
Memahami reaksi terhadap pembentukan
Persekutuan Malaysia
Aras 1
 Mengumpul maklumat tentang keahlian dan
kepentingan Mesyuarat Persatuan Parlimen
Komanwel.
 Menyatakan tujuan penubuhan, keahlian, peranan
dan laporan CPA, JPPM dan JAK.
 Menyatakan hasil tinjauan Suruhanjaya Cobbold
dan Suruhanjaya Pertubuhan Bangsa-Bangsa
Bersatu.
 Mentakrif istilah konfrontasi.
 Menyenaraikan langkah-langkah kerajaan
menangani konfrontasi
 Menyatakan usaha kerajaan Malaysia dan
Indonesia mencapai perdamaian.
Modul Baja Bina Sejarah Tingkatan 3
Aras 2
 Membincangkan kegigihan kerajaan dan
rakyat menghadapi konfrontasi
9.4
 Menjelaskan kewajaran tindakan
Indonesia melancarkan konfrantasi
Aras 3
 Mencerakinkan tentang Jawatankuasa
Perundingan Perpaduan Malaysia, Suruhanjaya
Cobbold dan Jawatankuasa Antara Kerajaan.
 Membuat inferens tentang ketelitian
pemimpin Sarawak dan Sabah dalam menjamin
hak, kepentingan dan kedaulatan mereka sebelum
menganggotai Malaysia
Nilai dan tingkahlaku patriotisme
Mempertahankan hak bangsa
Mempunyai sikap tanggungjawab
Perjanjian dan Perisytiharan Persekutuan
Malaysia (ms 214)
1. Langkah-langkah ke arah pembentukan
Persekutuan Malaysia ialah :
a. 27 Mei 1961 Cadangan Gagasan
Persekutuan Malaysia oleh Tukku Abdul
Rahman
b. Julai 1961- pembentukan JPPM yang
bermatlamat memberi penerangan kepada
pemimpin Sabah dan Sarawak
c. Feb- Apr 1962 Suruhanjaya Cobbold
ii. dipengerusikan oleh Lord Cobbold
iii. dianggotai oleh M. Ghazali Shafie,
Wong Pow Nee David Watherston dan
Anthony Abell
iv. ditubuhkan hasil daripada laporan
JPPM
v. tujuan meninjau pandangan penduduk
Sabah dan Sarawak
vi. Rumusan laporan Suruhanjaya
Cobbold ialah :
 1/3 penduduk Sabah dan Sarawak
menyokong gagasan Malaysia
 1/3 penduduk Sabah dan Sarawak
setuju menyertai gagasan Malaysia
dengan syarat kepentingan mereka
dilindungi
 1/3 penduduk Sabah dan Sarawak
mahu mencapai kemerdekaan
terlebih dahulu
d. Ogos 1962 – Pembentukan Jawatankuasa
Antara Kerajaan (JAK)
39
Bab 7 Malaysia Yang Berdaulat
i. membincangkan hak dan kepentingan
penduduk Sabah, Sarawak dan Brunei
untuk dimasukkan dalam perlembagaan
ii. menghasilkan Tuntutan 20 Perkara iaitu
antaranya :
 Tiada agama rasmi
 kebebasan beragama
 bahasa Inggeris sebagai bahasa rasmi
 imigresen di bawah kuasa kerajaan
negeri
 Nama persekutuan ialah Malaysia
 dasar pelajaran sedia ada dikekalkan
 peruntukan kerusi di parlimen
 Perlantikan ketua negeri oleh ratu
British dan Yang Dipertuan Agung .
e. Sept 1962 Referendum Singapura
i. bertujuan meninjau pendapat penduduk
Singapura
ii. Keputusan referendum ialah penduduk
setuju menyertai Malaysia
f. Ogos 1963 – Suruhanjaya PBB
i. Atas permintaan Indonesia dan Filifina
untuk meninjau pendapat penduduk
Sabah dan Sarawak
ii.Keputusannya penduduk Sabah dan
Sarawak bersetuju menyertai
Persekutuan Malaysia
7.4.1 Perisytiharan Persekutuan Malaysia
1. Asas perlembagaan Persekutuan ialah :
a. Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu
b. memorandum daripada rakyat Sabah dan
Sarawak
2. Hampir semua tuntutan 20 Perkara diberikan
pertimbangan sewajarnya
3. Perjanjian Perisytiharan Malaysia ditandatangani
pada 9 Julai 1963 di Malborough House ,
London
4. Antara isi kandungan perjanjian ialah :
a. semua urusan luar negara menjadi
tanggungjawab kerajaan Persekutuan
b. Agama rasmi persekutuan ialah agama Islam
kecuali Sabah dan Sarawak. Agama lain
bebas diamalkan
c. Bahasa Rasmi ialah bahasa Melayu.Bahasa
lain masih boleh digunakan
d. Bahasa rasmi Sabah dan Sarawak ialah
bahasa Inggeris sehingga 10 tahun
pembentukan Malaysia
e. kuasa imigresan dan perkhidmatan awam di
bawah kuasa Sabah dan Sarawak
Modul Baja Bina Sejarah Tingkatan 3
f. Penduduk bumiputera Sabah dan Sarawak
mendapat taraf seperti orang Melayu di
Tanah Melayu
5. Persekutuan Malaysia menjadi kenyataan apabila
termenterai perjanjian
6. Pada 16 Sept 1963 , deklarasi Penubuhan
Persekutuan dibacakan oleh Tunku Abdul
Rahman di Stadium Merdeka.
7. Deklarasi ini menunjukkan :
a. lahirlah sebuah negara
Malaysia yang berdaulat
b. Sabah , Sarawak dan
Singapura mencapai kemerdekaan
c. Malaysia terus maju dengan
slogan ” Bersekutu Bertambah Maju
7.4.2 Konfrontasi dan perdamaian
1. Apabila Malaysia diistiharkan :
a. Indonesia dan Filifina enggan mengiktiraf
Malaysia
b. mereka memutuskan hubungan diplomatik
c. Indonesia melancarkan konfrontasi
2. Konfrontasi ialah sikap penentangan terhadap
penubuhan persekutuan Malaysia oleh Indonesia
3. didalangi oleh Parti Komunis Indonesia
4. tentera Indonesia telah menceroboh beberapa
kawasan Malaysia
5. Pemimpin Malaysia berusaha mewujudkan
perdamaian
6. Antara usaha-usaha perdamaian Malaysia-
Indonesia ialah :
a. Mei 1963 - Rundingan Tidak Rasmi di
Tokyo
i. antara Tunku Abdul Rahman dengan
Presiden Sukarno
ii. mereka bersetuju untuk membawa isu
konfrontasi ke sidang kemuncak di
Manila
b. Sidang Kemuncak di Manila (30 Julai – 5
Ogos 1963 )
i. ditubuhkan MAPHILINDO untuk
meningkatkan hubungan persahabatan
negara anggota
ii. menuntut wakil PBB membuat tinjauan
semula terhadap pendapat Sabah dan
Sarawak menyertai Persekutuan
Malaysia
c. Februari 1964 –Persidangan Bangkok
i. Wakil Malaysia ialah Tun Adbul Razak
ii. Wakil Indonesia ialah Dr Subandrio
40
 Bab 7 Malaysia Yang Berdaulat
iii. gagal mencapai kata sepakat berkenaan
genctan senjata
d. Jun 1964 - Persidangan Tokyo
i. gagal kerana
 Indonesia enggan mengundurkan
tenteranya
 Indonesia menuduh Malaysia
membelakangkan keputusan Sidang
Kemuncak Manila
7. Usaha lain menamatkan konfrontasi ialah
a. Bantahan rasmi oleh Malaysia ke PBB
kerana pencerobohan tentera Indonesia
i. PBB gagal bertindak kerana dihalang
oleh kuasa veto Russia
ii. Russia mempunyai hubungan baik
dengan Indonesia
b. Menyusun semula Pasukan Pertahanan
Tempatan atau Askar Wataniah
c. Mendapatkan sokongan dan bantuan
ketenteraan daripada negara-negara
komenwel
8. Konfrontasi terhadap Malaysai semakin kendur
apabila:
a. Apabila Jeneral Soekarno diguling dalam
peristiwa Gestapo 30 September
b. Jeneral Soeharto mengambil alih kuasa
Presiden
9. Pada 11 Ogos 1966 perjanjian pemulihan
Malaysia-Indonesia ditandatangani
10. Dokumen perjanjian ini ditandatangani oleh
a. Tun Abdul Razak bagi pihak Malaysia
b. Adam Malik bagi pihak Indonesia
11. Filifina juga memulihkan hubungan dengan
Malaysia.
12. Iktibar daripada peristiwa kronfrontasi ialah
a. Perlu menjalin hubungan baik dengan
negara jiran
b. Tidak mencampuri urusan dalaman negara
lain
c. Rundingan jalan terbaik menyelesaikan
pertelingkahan
7.4.3 Pemisahan Singapura
1. Singapura menimbulkan banyak masalah seperti
membangkitkan isu sensetif
2. Singapura dianggap sebagai duri dalam daging
kepada Malaysia
3. Faktor pemisahan Singapura ialah :
a. Masalah Ekonomi dan Tuntutan Singapura
i. Singapura menuntut statusnya sebagai
pusat perindustrian, perdagangan dan
Modul Baja Bina Sejarah Tingkatan 3
pelabuhan bebas tidak disaingi oleh
Kerajaan pusat
ii. Singapura menuntut keistimewaan cukai
daripada kerajaan pusat
b. Konsep Malaysian Malaysia
i. Singapura menuntut hak sama rata untuk
semua rakyat
ii. Singapura menafikan institusi raja
iii. Singapura menentang hak ostimewa
orang Melayu dan bumiputera
iv.Lee Kuan Yew sering mempertikaikan
peruntukan yang terdapat dalam
termaktub dalam perlembagaan
c. Pertikaian Perikatan-PETIR
i. MCA dituduh oleh PETIR sebagai tidak
mewakili kepentingan kaum cina
ii. Lee Kuan Yew juga berhasrat mengambil
alih peranan MCA mewakili orang Cina
iii. Perikatan dicabar oleh PETIR dalam
pilihanraya pada 1964
d. Rusuhan Kaum
i. kenyataan pemimpin PETIR yang banyak
membangkitkan sentimen perkauman
ii. Berlaku rusuhan kaum di Singapura
mengugat keselamatan negara
4. Pada 9 Ogos 1965 , Perisytiharan Pemisahan
Singapura dibuat oleh Tunku Abdul Rahman di
parlimen
5. Pemisahan Singapura dibuat atas dasar :
a. memisahkan duri dalam daging
b. memastikan keharmonian keselamatan dan
perpaduan rakyat Malaysia
41