MALAY 29.

2 (2017): 1-13

Pasalitang Diskurso ng Tagalog Varayti sa Taguig

Spoken Discourse Tagalog Variety in Taguig
Maria Fe G. Hicana
Techonological University of the Philippines-Taguig
mariafegannaban@yahoo.com

Abstrak: Layunin ng pag-aaral na ito na mailarawan ang pasalitang diskurso ng mga Tagalog varayti sa Taguig. Ang
pananaliksik na ito ay isang deskriptibong pag-aaral sa iba’t ibang pasalitang diskurso. Ang deskriptibong pamaraan ay
ginamit sa pag-aaral. Ang mga di-Tagalog na matagal nang naninirahan sa lungsod ng Taguig ang naging mga kalahok sa
pag-aaral na ito. Lumitaw sa pag-aaral na may sariling varayti at varyasyong nabubuo ang mga taga-Taguig na tinawag na
Tagalog-Taguig. Kinakitaan ng L1 habits ang mga interlokyutor sa pagsasalita nila ng Tagalog. Maituturing na nagkaroon
sila ng “language innovation” sa paggamit nito upang makaagapay sa paggamit ng wika sa lugar na kinabibilangan.
Nabatid sa pag-aaral na malaki ang gampanin o role ng unang wika sa paraan ng pagsasalita ng L2. Nagkakaroon ng
malaking epekto ang L1 sa paraan ng pagbubuo ng salita. Umaalinsunod ito sa teorya ng dimensiyong heograpikal na
nagbubunsod sa pagkakaroon ng lingguwistikong diyalekto: ang interference- na may epekto ang L1 sa paggamit ng L2..
Ang pagiging heterogenous/language mixture ng wika ay nagbubunsod sa pagkakaroon ng mga varayti ng wika. Ang
buhay na wika ay nasa pagsasama-sama ng pagbabago at paglago. May malaking impluwensiya ang L1 ng mga ispiker
na nagmula sa iba’t ibang pangkat-etniko.

Mga Susing Salita: Pasalitang Diskurso, Varayti, Tagalog, Taguig, Di-Tagalog

Abstract: The purpose of this study is to describe the spoken discourse of Taguig in Tagalog variety. This research is a
descriptive study in different spoken discourse. The descriptive method was used in the study. The non-Tagalog speaker
who has been living in the city of Taguig became participants in this study. It was found out in the study that there
were variety and variation of Tagalog in Taguig which is called Tagalog-Taguig. L1 showed the habits of interlocutors
speaking in Tagalog. Considered that they had “language innovation” using it to keep them in the language in which
they live. According to study, L1 played a big part in the acquisition of L2. The first language has a big impact in the way
of forming words. Conform to the theory of geographical dimensions that trigger the existence of linguistic dialects: the
interference- effect with the use of L1 to L2. The heterogenous / language mixture of provocative language in the presence
of the variety of the language. This is proven in the current study. The living language is in the integration of innovation
and growth. There is a large influence of the L1 speakers who come from different ethnic groups.

Keywords: Spoken Discourse, Variety, Tagalog, Taguig, Non-Tagalog Speaker

Copyright © 2017 by De La Salle University

2 Malay
Introduksiyon
Tinukoy ni Abueg (2001) na ang pasalitang wika
ang karaniwang batayan ng pagsusuri ng pagbabago
ng wika. Kaya naman kinakailangang pag-aralan
ang mga pagbabagong nagaganap sa pagbigkas,
kayarian ng pangungusap, ginagamit na leksikon,
at iba pang aspekto ng wikang hindi nasasalamin
sa pasulat na wikang pinag-aralan. Sa pahayag
na ito nakaangkla ang kasalukuyang pag-aaral na
maaaring makapagpatighaw sa larangan ng varayti
nat varyasyon ng wikang Filipino. Ayon kay Saussure
(1915), “ang gamit ng wika sa isang komunidad
ay dala ng sosyo-heograpikong kadahilanan at ang
resulta ay magkakaroon ng sub-group ang isang
wika.” Sa maraming paraan, ang pananalita ay isang
uri ng panlipunang identidad at ginagamit, malay o
hindi malay para tukuyin ang pagkabilang sa iba’t
ibang panlipunang pangkat o iba’t ibang komunidad.
Kaya nangingibabaw ang pekulyaridad ng wika ng
mga naninirahan sa isang partikular na lugar.
Ang siyudad ng Taguig ay isa sa mga komunidad
sa Metro Manila na pampito sa may pinakamaraming
bilang ng populasyon. Taong 2004 lamang naging
siyudad ang nasabing lugar. Wikang Tagalog ang
pangunahing wika ng mga taong naninirahan dito.
Sa isang banda, itinuturing namang melting pot ang
lugar na ito sapagkat maraming tao ang naninirahan
sa lungsod na ito na hindi taal na tagapagsalita ng
Tagalog dahil hindi rin tubong Taguig. Dahil sa
heograpikong kalagayan ng lungsod, naging bukás
ito sa iba’t ibang uri ng tao, Maraming gusali sa
lungsod na ito na maaaring pagtrabahuhan partikular
sa Bonifacio Global City o mas kilala sa tawag
na BGC. Maliban sa mga gusali ay marami ring
mga kilalang paaralang internasyonal sa Taguig.
Tagalog ang wikang ginagamit ng mga di-Tagalog na
naninirahan sa Taguig sa kanilang pakikipagtalastasan
sapagkat ito ang wikang ginagamit sa komunidad.
Dito nagsimulang umusbong ang samotsaring kultura
at varyasyon ng wika sa Taguig. Ito ay isang patotoo
na tunay ngang magkabuhol ang kultura at wika,
hindi mapigilan ang pag-usbong ng mga leksikon at
varayti ng wikang naipanganganak sa pagitan ng mga
interaksiyong berbal ng mga di-Tagalog sa Taguig na
Tomo 29 Blg. 2
maaaring isina-lokal na Tagalog-Taguig sa kalaunan.
Sa patuloy na pagdami ng taong nagsasalita ng isang
wika, patuloy rin sa paglago ang varayti at varyasyon
ng wikang ito.
Sa papel na ito, tinangkang ilatag ang pasalitang
diskurso na ginagamit ng mga di-Tagalog sa Taguig;
pokus din ang paglalarawan ng ilang pagbabago sa
estruktura ng Tagalog. Kinatigan ng pag-aaral na
ito ang mga konsepto at teorya tungkol sa varayti at
varyasyon nina Saussure (1915), Sapir (1949), Labov
(1972), at Constantino (2002). Gayundin ang mga
konsepto hinggil sa gramatika ng wikang Tagalog
nina Schachter at Otanes (1972), Garcia (1992), at
Metin (2001). Isinaalang-alang din ang pag-aaral
ni Maggay (2002) tungkol sa speech community.
Gayunman, may mga pagbabagong nakita naman si
Espiritu (2001) sa gramatika ng Filipino, napansin
niya ang ilan sa mga pagbabagong likha ng mga
varayti sa Filipino sa mga tekstong pasalita at
pasulat. At ito ay tinawag niyang kalakaran at signal
na ayon sa kaniya ay dapat bigyan ng seryosong
pansin sa pagsulat ng gramatikang Filipino. Sinuri
at inilarawan ang nabubuo o emerging na varayti ng
Tagalog sa pinakabagong lungsod sa Metro Manila.
Tagalog ang pokus ng pag-aaral at hindi Filipino.
Nagkaroon ng pagtatala ng interaksiyong berbal ng
mga interlokyutor. Ang mga communicative setting na
pinaghanguan ng datos ay sa bahay, opisina, kantina,
tambayan, palengke, barangay hall, at terminal
ng dyip at traysikel. Sa kabuuan, naging hanguan
at hulwaran ng kasalukuyang pag-aaral ang mga
nabanggit na teorya, konsepto, at mga pag-aaral mula
sa mga dalubhasa, sosyolingguwistiko, lingguwistiko,
at mananaliksik.
Metodo
Gumamit ng deskriptibong pamaraan sa
pananaliksik na ito at paglalarawan sa iba’t ibang
pasalitang diskurso ng mga interlokyutor. Ang mga
kalahok sa pag-aaral na ito ay mga di-Tagalog na
matagal nang naninirahan sa lungsod ng Taguig na
nangangahulugang may limang taon nang nananahan
sa lungsod hanggang sa kasalukuyan. May kabuuang
Pasalitang Diskurso ng Tagalog Varayti sa Taguig
804, 915 bilang ng populasyon ang Taguig ayon sa
tala ng National Statistics Office (NSO) taong 2015.
Nakatala sa ibaba ang kabuuang datos tungkol sa
kabuuang bilang ng mga respondent mula sa limang
barangay ng Taguig. Napili ang limang barangay na
ito sapagkat sila ang may pinakamalaking bilang ng
populasyon sa lungsod.
Sa limang barangay lamang ng Taguig isinagawa
ang pag-aaral. Ang kabuuang bilang ng mga kalahok
sa kasalukuyang pag-aaral ay ang sumusunod:
Ang barangay na may pinakamaraming bilang ng
interlokyutor sa pag-aaral ay ang Western Bicutan
na binubuo ng 116 (28.93%) sampol ng mga
respondent. Sumunod ang barangay Signal Village
na may 106 sampol ng mga respondent (26.51%).
Pangatlo naman ang Lower Bicutan na may kabuuang
bilang na 81 (20.25%) bilang ng mga respondent.
Sinundan ng barangay Upper Bicutan na binubuo ng
63 (15.65%) bilang ng mga respondent. At ang may
pinakakaunting mga respondent ang Bagumbayan na
may 35 (8.66%) bilang lamang. Tumugma naman ang
bilang ng dami ng mga respondent sa kabuuang bilang
ng populasyon ayon sa dami ng pagkakasunod-sunod
ng bawat barangay. Ang mananaliksik ay gumamit
ng tape recorder sa pagkuha ng mga kinakailangang
datos sa pag-aaral. Inirekord ng mananaliksik ang
natural na interaksiyong berbal ng mga di-Tagalog
na naninirahan sa Taguig. May kabuuang 400 ang
interlokyutor sa pag-aaral. Isinaalang-alang ng
mananaliksik ang mga sumusunod na puntos sa
pagkuha ng mga sinuring datos sa pag-aaral na ito:
(1) ang paghahanda para sa pagkuha ng mga datos,
(2) ang pagpili ng mga kalahok, (3) ang pagteteyp ng
mga datos, (4) ang pagtatranskrayb, pagwawasto, at
pagsasalin ng mga datos, (5) koding ng mga datos,
at (6) pagsusuri ng mga datos.
Paglalahad, Pagsusuri, at Pagpapaliwanag ng
mga Datos
Nakatala sa ibaba ang varayting ginagamit ng
mga di-Tagalog na naninirahan sa Taguig. Ang
kasalukuyang pananaliksik ay isa lamang pagtatangka
M. Hicana 3
upang ilarawan at ipaliwanag ang pasalitang diskurso
ayon sa kontekstong ginagamit ng mga di-Tagalog na
naninirahan sa isa sa mga pinakabagong lungsod dito
sa Metro Manila―ang Taguig. Inilahad naman ang
mga nakalap na datos ayon sa etnolingguwistikong
pagsusuri:
Palatunugan/Ponolohiya/ Fonoloji. Isa sa
tatlong lawak ng pag-aaral ng wika ang ponolohiya
o fonoloji o palatunugan. Ito ay pag-aaral ng mga
makabuluhang tunog. Ang etimolohiya nito ay
mula sa salitang Griyegong phon na tumutukoy sa
tunog at eme na nangangahulugang “makabuluhan.”
Sinasabing makabuluhan ang tunog kung ito ay
nakapagpapabago ng kahulugan. Pokus sa pag-aaral
na ito ang pagpapalit sa pagbigkas ng ilang ponema ng
mga di-Tagalog na naninirahan sa lungsod ng Taguig
at ito rin ay lumitaw sa pag-aaral.
Palabuuan/Morpolohiya/Morfoloji. Ang
palabuuan o morpolohiya o morfoloji ang ikalawang
lawak ng pag-aaral sa wika. Mula sa salitang Griyegong
morph: yunit ng salita at eme: makabuluhan. Tuon ng
pananaliksik na ito na ilahad ang uri ng mga salitang
ginamit o leksikong ginamit ng mga di-Tagalog, ang
paraan ng pagbubuo ng salita ng mga interlokyutor,
at ang semantikal na kahulugan ng pagkagamit ng
salita sa konteksto. Nakalahad din sa bahaging ito
ang ilan sa mga ekspresyon o katawagang ginagamit
ng mga interlokyutor sa Taguig na nagmula sa L1 ng
mga ispiker.
Palaugnayan/Sintaksis/Syntax.
Nangangahulugang pag-aaral ng pagbubuo ng mga
pangungusap. Ito rin ay mula sa salitang Griyegong
syn na nangangahulugang “pagkakaayos” at taissen
na ang ibig sabihin ay “pagkakasunud-sunod.”
Nakatala sa ibaba ang ilang piling transkripsiyong
nakalap sa pag-aaral ng interaksiyong berbal ng mga
interlokyutor ayon sa mga sitwasyon. Ang mga ito ay
naglalarawan sa varayti at varyasyong namumuo sa
lungsod ng Taguig:
berbal ng mga interlokyutor ayon sa mga sitwasyon. Ang mga ito ay naglalarawan sa varayti at

varyasyong namumuo sa lungsod ng Taguig:

4 Malay Tomo 29 Blg. 2

Wikang Cebuano
Wikang Cebuano
KONTEKSTO #5. Lalaking magkaibigan ang mga interlokyutor. Sa loob ng bahay ang
KONTEKSTO #5. Lalaking magkaibigan ang mga interlokyutor. Sa loob ng bahay ang communicative setting.
communicative setting.
Sitwasyon #5 Cebuano at Bicol ano 38 at 46 Bahay

Ceb: Psst! Magtulog (matulog) ka lang dito, ha.

Bcl: Ba’t, sa’n punta mo?
Ceb: Diyan lang. Magtulog (matulog) ka lang di naman ako magtagal.
Bcl: Nagsakit (sumakit) na nga ang likod ko sobrang tulog. Sama na lang ako.
Ceb: Sus, ginuu!(ekspresyon) Mahal man (naman) ang magpasahe (pamasahe). Wala na kung (akong) pira
(pera).
Bcl: Sige, magpasalubong ka na lang.
Ceb: Ba’la na. Mag-uwi (uuwi) naman ako agad.

Bicolano (Bcl) at Cebuano (Ceb): Unang wika ng mga interlokyutor 38: Edad ng Bcl at 46: Edad ng Ceb Bahay: Communicative Setting
Bicolano (Bcl) at Cebuano (Ceb): Unang wika ng mga interlokyutor 38: Edad ng Bcl at 46: Edad ng Ceb Bahay: Communicative
Eduk: Hayskul
Setting Trabaho: Wala
Eduk: Hayskul Trabaho: Wala

PAGSUSURI #5. Mapapansin ang paggamit ng Ceb sa panlaping mag- at nag- + salitang – ugat
ang Ceb at lalaki ang Tag.
sa PAGSUSURI
halip na “um#5.
verb” (cf. magtulog,
Mapapansin nagsakit,
ang paggamit ng magpasahe, at mag-uwi).
PAGSUSURI Katulad
# 6. Hindi nalalayodin
angito 6
sa mga
sitwasyong
Ceb sa panlaping mag- at nag- + salitang – ugat ito sa sitwasyon #1, #2, #3, at #5. Ang gamit ng mag
nauna: sa sitwasyon #1 hanggang #2.
sa halip na “um verb” (cf. magtulog, nagsakit,Ang pagkakapalit ngum
sa halip na [e]aysa [i] pa
litaw (pira) at ang ingklitik
rin. Gayundin na
ang paggamit
magpasahe, at mag-uwi). Katulad din ito sa ng katagang gid. Kung susuriin ang estruktura ng
‘man’ ay naipaliwanag na sa sitwasyon
mga nauna: sa sitwasyon #1 hanggang #2. Ang #2 at #3. Sa isang
mga banda, ang
pangungusap ngpaggamit ng ‘ginuu’
Ceb ay pareho pa rin sabilang
padron
pagkakapalit ng [e] sa [i] (pira) at ang ingklitik na o hulwaran ng Tagalog: VSO (verb-subject-object).
isang ay
‘man’ ekspresyon ng na
naipaliwanag pagkabigla ay tumutukoy
sa sitwasyon #2 at #3. Sa sa Diyos. Tinatawag
Kabaligtaran namanitong interjection.
mgaikukumpara
ito kung Ayon
sa wikang
isang banda, ang paggamit ng ‘ginuu’ bilang isang Ingles. Tingnan ang mga pangungusap na Magtulog
sa interbiyu ng mananaliksik sa mga interlokyutor,
ekspresyon ng pagkabigla ay tumutukoy sa Diyos. muna sa ako.
Cebuano
Antok onamga ako. Bisaya ginuu ako,
ang muna
at Magkain ay
Tinatawag itong mga interjection. Ayon sa interbiyu gid. Nasa karaniwang ayos ang mga nabanggit
nangangahulugang Diyos. Ang binigkas namang
ng mananaliksik sa mga interlokyutor, sa Cebuano o ‘sus’ ay mula sa na
na pangungusap salitang hesus. Parehowala
nangangahulugang rin ang
ito
mga Bisaya ang ginuu ay nangangahulugang Diyos. panandang ‘ay.’ Maaaring magkabaligtaran ang
ng ekspresyon ng ilang mga Tagalog na ‘hesusmaryosep’
Ang binigkas namang ‘sus’ ay mula sa salitang hesus. pangungusapna mula sa salitang
sa Filipino Hesus, Maria,
sa pamamagitan lamang atng
Pareho rin ito ng ekspresyon ng ilang mga Tagalog na paglalagay ng panandang ‘ay’ at ito ay tinatawag
Joseph.
‘hesusmaryosep’ na mula sa salitang Hesus, Maria, na kabalikang ayos. Kaya ang ‘ay’ sa Filipino ay
at Joseph. ginagamit bilang pananda na tinatawag na pangawing
KONTEKSTO #6. Naganap ang usapan sa hallway (Santiago,ng1991).
opisina. Magkaibigan ang mga
KONTEKSTO #6. Naganap ang usapan sa hallway ng PAGSUSURI #10. Ang wikang Aklanon ay
interlokyutor. Babae ang Ceb at lalaki ang
opisina. Magkaibigan ang mga interlokyutor. Babae Tag.

Sitwasyon #6 Cebuano 23 Opisina

Ceb: Mamaya pa ako magpasok (papasok) sa trabaho, gid(talaga).

Tag: Anong shift ka ba?
Ceb: C shift pa. Magtulog (matutulog) muna ako. Antok (inaantok) na ‘ko.
Tag: Oo nga, ngarag na yang pagmumukha mo.
Ceb: Uo (oo). Magkain (kakain) muna ako, gid (talaga).

Cebuano (Ceb):
Cebuano (Ceb):LL1ngnginterlokyutor
interlokyutor23:23:
Edad ng interlokyutor
Edad Opisina:
ng interlokyutor Communicative
Opisina: Setting Eduk:
Communicative Kolehiyo
Setting Eduk: Trabaho:
KolehiyoSkilled Worker
Trabaho: Skilled
1
Worker Tag: Tagalog
Tag: Tagalog

PAGSUSURI # 6. Hindi nalalayo ang sitwasyong ito sa sitwasyon #1, #2, #3, at #5. Ang gamit

ng mag sa halip na um ay litaw pa rin. Gayundin ang paggamit ng katagang gid. Kung susuriin
‘ay.’ Maaaring magkabaligtaran ang pangungusap sa Filipino sa pamamagitan lamang ng

paglalagay ng panandang ‘ay’ at ito ay tinatawag na kabalikang ayos. Kaya ang ‘ay’ sa Filipino
Pasalitang Diskurso ng Tagalog Varayti sa Taguig M. Hicana 5
ay ginagamit bilang pananda na tinatawag na pangawing (Santiago, 1991).

Western Visayan
Western Languages
Visayan Languages
KONTEKSTO #10. Magpipinsang Aklanon ang nag-uusap na pawang mga babae. Sa loob ng
KONTEKSTO #10. Magpipinsang Aklanon ang nag-uusap na pawang mga babae. Sa loob ng isang compound
naganap ang interaksiyon.
isang compound naganap ang interaksiyon.

Sitwasyon #10 Aklanon 52, 48 at 67 Bahay

Akl1: Iba si Aleng Adeng (Aling Ading)…

Akl3: Napakasarap ng hangen (hangin) dun (doon) sa kabila!
Akl2: Kanena (kanina) malakas detu (dito)… nawala…
Akl3: Duun (doon) ka sa kabila.
Akl1: Sa lekod (likod) kase (kasi) nanggagaling ang hangen (hangin).
Akl3: Di na kelangan (kailangan) ng bentelador, sa bintana, lakas ng hangin lalo na dun (doon) sa kabila. Ang sarap dun (doon) sa kabila!
Akl1: Kanena (kanina) pa kayu (kayo)?
Akl2: Uu!(oo) Mga alas syete pa kami.
Akl1: Ah…
Akl2: Nasira ‘yung (iyong) plug.
Akl1: Palyado na?
Akl2: Bumalek (bumalik) kame (kami) .
Akl1: Uuwi na ba si Nong Dyunesyo (Dionisio) sa Naga?
Akl3: Ay! Di man (naman) nagpasabi nang maaga. Nakaeskedyul (iskedyul) naman. Nagauli (umuwi) man (naman) …
Akl2: Oo… kuwan (gap filler) man(naman) … sa ‘kin nga mag-estorya (nagkwuwento).
Akl3: Siyempre! May problema sa kedni (kidney). Dapat nag-ospetal (ospital) na kayu (kayo).
Akl2: Wa (wala) pa mang pa-admet-admet ba…
Akl1: Ba’t pa, wa (wala) pa sa sebenti (seventy) si anu (ano)?
Akl2: Sesekti seben (sixty seven).
Akl1: Bata pa.

Akalanon (Akl):LL1ngngmga
Akalanon (Akl): mgainterlokyutor
interlokyutor
52:52: Edad
Edad ng Akl1
ng Akl 48: Edad
48: Edad ng Akl2
ng Akl 67: Edad
67: Edad ng Akl3Bahay:
ng Akl Bahay: Communicative
Communicative Setting Setting
Eduk:
Eduk: Bokasyunal1 (Akl1) Kolehiyo (Akl 2) Trabaho: Estudyante
1 2 3
Bokasyunal (Akl ) Kolehiyo (Akl ) Trabaho: Estudyante
1 2
PAGSUSURI #10. Ang wikang Aklanon ay sinasalita sa probinsiya ng Aklan at ilang lugar sa
sinasalita sa probinsiya ng Aklan at ilang lugar others.
sa hilagang
hilagang Panay.
Panay. Itinuturing
Itinuturing itongisaisasasamga
itong mgawikang Bisaya. Kapag sinabing Visayan language
wikang Bisaya. Kapag sinabing Visayan language Mapapansin sa usapan ng mga interlokyutor ang
nangangahulugan
nangangahuluganitong itongsinasalita ngng
sinasalita mgamga Bisaya pagpapalitan
Bisaya na nahahati sanglimang
/e/ at /i/, gayundin Ayon
kategorya. ang /o/saattala
/u/.
na nahahati sa limang kategorya. Ayon sa tala ng Maituturing na alopono ang [e] sa kanilang pagbigkas.
Summer
ng SummerInstitute of Linguistics
Institute (SIL) (SIL)
of Linguistics (2002),(2002),
ang ang Mas madalas naay:
sumusunod nagpapalitan ang pagbigkas nila
sumusunod ay: ng [i] na nagiging [e] (cf. aleng, kanena, lekod,
 Asi - spoken in towns on Tablas Island as hangen,
well asbumalek, kame
the islands of at iba pa).Simara,
Banton, Hindi naman
and
• Asi - spoken in towns on Tablas Island
Maestro de Campo in Romblon province..as well nakapagpapabago ng kahulugan ang pagkabigkas
as the islands of Banton, Simara, and Maestro nila sa mga salitang nabanggit. Ayon sa tala ng SIL,
de Campo in Romblon province.. kung rerebyuhin ang kanilang alpabeto ay wala ang
• Cebuano - includes Boholano. /i/ kaya sa kanilang pagbigkas ay mas ginagamit nila
• Southern Visayan - Tausug, Butuanon, and ang /e/. Pansinin din na mas madalas ang paggamit 8
Surigaonon (including Jaun-Jaun). ng [u] kaysa [o] (cf. dun, yung kayu). Ang [o] ay
• Central Visayan - includes Hiligaynon, Waray- nabibigkas nila ng [u]. Tinawag itong arkiponem ni
Waray, Romblomanon, Capiznon, Masbatenyo, Garcia (1999). Nagkaroon din ng pagpapalitan sa
Porohanon, the Bisakol languages of Sorsogon pagbigkas ng /b/ sa halip na /v/ (cf. sebenti at sexti
and Northern Samar, and others. seben). Hindi bahagi ng wikang Aklanon ang /v/ kaya
• Western Visayan - includes Kinaray-a (the napagpapalit nila ang pagbigkas dito sa /b/. Pansinin
major language of Antique), Aklanon, Onhan, naman ang pagkagamit ng mga interlokyutor sa
Malaynon, Caluyanon, Cuyonon, Ratagnon, and salitang nong na mula sa salitang manong, ginamit ito
6 Malay Tomo 29 Blg. 2

bilang pantawag o tinatawag ding ‘form of address.’
Hindi kamag-anak ng interlokyutor ang binanggit
na si Nong Dionisio kaya ginamit niya ang salitang
nong- tanda ng paggalang dahil nakatatanda sa kaniya
ang huli. Ganito rin ang ginagamit sa Maynila na
pantawag sa nakatatanda kahit na hindi kakilalang
personal. Sa sitwasyong nabanggit ay kakilala ito
ng interlokyutor. Pansinin din ang mga salitang
man sa halip na naman at sa salitang wa sa halip na
wala. Nagkaroon ng reduksiyon sa unang pantig sa
salitang naman at sa huling pantig naman sa salitang
wala. Sa kabilang banda, nagkaroon naman ng
reduplikasyon sa salitang paadmet-admet sa halip
na inaadmit. Hindi ginamit ang panlaping in kundi
pag-uulit ng salitang-ugat ang naganap. Sipatin
naman ang gamit ng nagauli sa halip na umuwi.
Hindi gumamit ng panlaping ‘um’ ang interlokyutor.
Tingnan din ang paggamit ng mag-estorya sa halip
na magkuwento. Mula sa salitang Ingles na ‘story’
+ panlaping mag. Katangian sa wikang Filipino ang
anumang panlapi na dinudugtungan ng salitang hiram
ay nagiging pandiwa. Ginamit naman ang salitang
kuwan bilang pamuno sa salitang hindi mabigkas
na tinatawag ding gap filler. Dahil hindi mahagilap
ng interlokyutor ang nararapat na salita sa kaniyang
sinasabi ay ginamit niya ang salitang kuwan. Sa
kabuuan ng mga pangungusap na ginamit ng mga
interlokyutor, mapapansin na ang estruktura ng mga
pangungusap na ginamit ay nasa karaniwang ayos
kung saan hindi ginamit ang pangawing na ‘ay.’
Dahil pasalitang diskurso ang interaksiyong nakalap
kaya karamihan sa mga pangungusap na ginamit
ay maituturing na sambitlang pahayag (Santiago,
1991) na tinawag namang “di-pagpapanaguring
pangungusap” ni Garcia (1999) na nangangahulugang
mga pangungusap na walang simuno ngunit may
ipinahahayag na buong diwa o maaaring pangungusap
na walang panaguri ngunit may diwa rin (cf. Mga
alas-syete pa kami., Palyado na?, Kanena pa kayu?,
Bata pa.).
KONTEKSTO #12. Mag-ama ang nag-uusap sa
loob ng bahay. Tagalog ang anak sapagkat sa Maynila
lumaki at tubong Kinaray-a ang ama, sa Taguig
nakapagtrabaho kaya dito na tumira.
PAGSUSURI #12. Mapapansin ang pagpapantig
sa mga salitang hiwa-a at kar-on. Nagkaroon
naman ng pagpapalitan sa tunog na /l/ na naging
/r/ (wala=wara, malapit=marapit). Alopono naman
ang [f] ang [p] (corned bip at iliktrikpan). Pareho
rin sa kaso ng [u] na alopono ng [o] (dun, utsu, ku,
lutu, dun, swildu). Impluwensiya rin ng unang wika
ng interlokyutor ang pantawag na ‘ta.’ Tinawag ng

Sitwasyon #12 Kinaray-A 52 Bahay

Tag: O, ang aga mo ah.

Kry: Aga (maaga) pa umuwi amo ko. Sinong nanalo sa NBA?
Tag: Di ko alam, eh. Pero may replay mamaya. Mga eight thirty siguro.
Kry: Saing (nagsaing) ka na? Yan sa malaking kaldiro (kaldero).
Tag: Oo. Ano ulam natin, Tay?
Kry: Ra-ay(iyan), gisaha (igisa) ang corned bip (beef). May sibuyas pa diyan?
Tag: Oo. Yan nakasabit kasama ng repolyo na bulok.
Kry: Hiwa-a (hiwain)… Palit (magpapalit) muna ako damit.
Tag: Tay, wala na akong pamasahe sa Lunes naubos na baon ko.
Kry: Tu (doon) kay Tito mo. Punta rin ako kar-on (mamaya) tu(doon). Wara (wala) rin ako pira (pera).
Marapit naman na swildu ku… Ano ang cd na yan? Ano, Ta (pantawag)? Yan oh? Kunin mo yung
imo (iyo) at ipasok yung (iyong) sa kanya sa plastik. Buksan mo nga ang iliktrikpan (electric fan),
ang init.
Tag: Anong oras ka papasok bukas, Tay?
Kry: Aga (maaga) pa ku (ko) bukas, kailangan alas utsu (otso) dun (doon) na kami. Anu (ano), lutu
(luto) na ba yan?
Tag: Sandali na lang. Kukuha muna ako ng kanin.

Kinaray-A (Kry): Unang wika ng interlokyutor 52: Edad ng interlokyutor Bahay: Communicative Setting
Eduk: Bokasyunal Trabaho: Skilled Worker Tag: Tagalog

PAGSUSURI #12. Mapapansin ang pagpapantig sa mga salitang hiwa-a at kar-on. Nagkaroon

naman ng pagpapalitan sa tunog na /l/ na naging /r/ (wala=wara, malapit=marapit). Alopono

 Pasalitang Diskurso ng Tagalog Varayti sa Taguig M. Hicana 7

ama ang kaniyang anak. Ginamit ito sa nakababata. and Buhi, Camarines Sur, Luzon. Dialects:
Gayundin ang paggamit ng tito na ang tinutukoy ay Buhi (Buhi’non), Daraga, Libon, Oas,
ang kapatid ng interlokyutor. Matutukoy rin ang mga Ligao.  Classification: Austronesian, Malayo-
pantawag bilang form of address. Pansinin naman Polynesian, Meso Philippine, Central
ang paggamit sa mga pandiwang aga, saing, at palit. Philippine, Bikol, Inland, Buhi-Daraga 
Hindi ganap ang aspekto ng mga ito, maiintindihan • Bicolano, Central - Bikol languages. Southern
lamang ito sa loob ng konteksto ng pangungusap. Catanduanes, Northern Sorsogon, Albay,
Kulang sa mga panlapi ang mga salitang-ugat na Camarines Norte and Sur, Luzon. Naga
nabanggit upang ganap na matukoy kung anong City and Legaspi City are centers. Alternate
aspekto ng pandiwa ang tinutukoy. Nakita rin ito ni names: Bikol.  Dialects: Naga, Legaspi. 
Delima (1993) sa kaniyang pag-aaral sa Academic Classification: Austronesian, Malayo-
Filipino Variety sa Metro Baguio na tulad sa ibang Polynesian, Meso Philippine, Central
lugar na di-Katagalugan, lumabas sa kaniyang pag- Philippine, Bikol, Coastal, Naga 
aaral ang kawalan ng pag-uulit para ipakita ang kilos • Bicolano, Iriga - Iriga City, Baao, Nabua,
na di pa nasimulan, kaya sinasabing sabihin sa halip Bato, Camarines Sur, Luzon. Alternate
na sasabihin. Nakita niya na ang gumagamit nito ay names: Rinconada Bicolano.  Classification:
mga di-Tagalog. Kung gayon, matapos ang mahigit Austronesian, Malayo-Polynesian, Meso
na isang dekada ng kaniyang pag-aaral, wala pa ring Philippine, Central Philippine, Bikol, Inland,
pagbabago sa kalakarang nabanggit. Iriga 
• Bicolano, Northern Catanduanes - Luzon,
di pa nasimulan, kaya sinasabing sabihin sa halip na sasabihin. Nakita
Northern niya naeast
Catanduanes, angofgumagamit
Bicol. Alternate
Central Visayan Languages
names: Pandan.  Dialects: Comprehension of
nito ay mga di-Tagalog. Kung gayon, matapos ang mahigitNaga na isang
68%. dekada ng kaniyang
Classification: pag-
Austronesian,
KONTEKSTO #13. Mag-amang Bicolano ang
nag-uusap. Malayo-Polynesian, Meso Philippine, Central
aaral, wala Dumating ang lalakingsaTagalog
pa ring pagbabago sa tahanan
kalakarang nabanggit. Philippine, Bikol, Pandan 
ng mag-ama. Ang anak ay babaeng Bicolano ngunit
dito na lumaki sa Taguig, samantalang ang ama ay • Bicolano, Southern Catanduanes - Luzon,
Central Visayan Languages
Southern Catanduanes, east of Bicol.
nagtatrabaho rito sa Maynila ngunit sa Bicol lumaki.
KONTEKSTO
PAGSUSURI#13. Mag-amang
#13. Ang Bicolano
wikang Bicolano ang nag-uusap.Alternate
o Bikol names:
Dumating ang Virac. 
lalakingDialects:
TagalogNorthern
sa
ay sinasalita sa probinsiya ng Bicol. Mauuri sa lima Catanduanes intelligibility 91%. Virac dialect
tahanan ng Bicolano.
ang wikang mag-ama.Ayon Angsa anak
tala ngaySILbabaeng
(2002), Bicolano isngunit dito for
preferable naliterature. 
lumaki saClassification:
Taguig,
ang sumusunod ay: Austronesian, Malayo-Polynesian, Meso
samantalang ang ama
• Bicolano, ay-nagtatrabaho
Albay Western Albayrito sa Maynila ngunit sa Bicol lumaki.
Province

Sitwasyon #13 Bicolano 44 at 19 Bahay

Tag: Tito, si Mitch po?

Bcl1: Ne, si Bong, narine,(nandito) oh! Mababâ (bumaba) ka na dito! … Ne, nandiyan ka ba?... Maano ka
dito, Bong? Manligaw (manliligaw) ka ba?
Tag: Nyee! Hindi po! May mga itatanong lang po.
Bcl1: Neng, ano na? May naghahantay (naghihintay) sa’yo, baga!
Bcl2: Andiyan na po!
Tag: Di naman siya, naninigaw, ‘no?
Bcl1: Bastos ‘yang batang ‘yan, e!
Bcl2: O, bakit?
Tag: Wait lang, may itatanong lang po ako.

Bicolano (Bcl) unang wika ng mga interlokyutor 44: Edad ng unang Bcl 1 19: Edad ng Bcl2 Bahay: Communicative Setting
Bicolano (Bcl) unang wika ng mga interlokyutor
44: Edad ng unang Bcl 19: Edad ng Bcl Bahay: Communicative Setting Eduk:
Eduk: Bokasyunal (Bcl1) Kolehiyo (Bcl 2) Trabaho: Skilled Worker 1 (Bcl 1) Estudyante
2 (Bcl2) Tag: Tagalog
Bokasyunal (Bcl ) Kolehiyo (Bcl ) Trabaho: Skilled Worker (Bcl ) Estudyante (Bcl ) Tag: Tagalog
1 2 1 2

PAGSUSURI #13. Ang wikang Bicolano o Bikol ay sinasalita sa probinsiya ng Bicol. Mauuri sa

lima ang wikang Bicolano. Ayon sa tala ng SIL (2002), ang sumusunod ay:
 8 Malay Tomo 29 Blg. 2

Philippine, Central Philippine, Bikol, Coastal, niyang babae. Sinasabi ng mga naunang pag-aaral
Virac.  na katangian ng mga Bisaya ang hindi pag-uulit sa
salita lalo na’t nagpapahayag ng kasalukuyang kilos.
Masusuri sa lalaking interlokyutor na mas Ang pagtatanong ng ama sa panauhin na ‘maano ka
litaw ang impluwensiya ng kaniyang unang wika dito?’ ay kakikitaan ng impluwensiya ng kaniyang
kumpara sa anak niya na kabataan at dito na lumaki unang wika. Katumbas din ito ng katanungang “ano
sa Maynila. Pansinin ang ginamit na salitang narine ang gagawin mo dito?’’ Kung susuriin ang mga
sa halip na narito. Gayundin ang salitang baga pangungusap na ginamit ng interlokyutor, masasabing
bilang pagbibigay-diin o empasis sa sinasabi (na hindi ito nalalayo sa estruktura ng Tagalog sapagkat
ipinararating ng ama sa anak na bilisan ang pagkilos nauna ang panaguri sa simuno. Bagama’t mapapansin
sapagkat may naghihintay sa kaniya). Maituturing na hindi ginamit ng interlokyutor ang “ang.”
itong isang varyasyon ng salita na ginagamit din KONTEKSTO #27. Sa isang barangay hall naganap
naman ng mga taga-Batangas. Ang mga salitang ang interaksiyon. Isang kaso o usaping pambarangay
narine at baga ay maituturing na impluwensiya ng ang nililitis ng kapitan ng barangay. Magkakatrabaho
Tagalog. Ayon kay Santiago (1991), ang salitang ang mga Waray-waray na interlokyutor at Tagalog
narini na itinuturing na panghalip panlunan ay bihira ang kapitan.
nang gamitin sa ngayon, lalo na ng mga kabataan. PAGSUSURI #27. Tulad ng iba pang nasuri,
May varyasyon din sa salitang ‘naghahantay’ sa mababakas pa rin ang paggamit ng [u] at [e].
halip na naghihintay. Ginamit naman ang salitang Kapuna-puna pa rin ang di-pag-uulit sa salitang-ugat
PAGSUSURI #27. Tulad ng iba pang
mababa sa halip na bumaba. Kung babasahin ng nasuri, mababakas
(magpatunay). pa rinng ang
Tulad paggamit
tinalakay ng [u]
sa sitwasyon #26. at [e].
hiwalay sa konteksto, maaaring maipagkamaling Gayundin ang reduksiyon sa salitang me sa halip na
Kapuna-puna pa rin ang di-pag-uulit sa
ang salitang mábaba ay pang-uri ngunit binigkas ito salitang-ugat
mayroon. (magpatunay). Tulad ng tinalakay sa
ng interlokyutor na may diin sa dulong pantig. Kaya
sitwasyon
pandiwa pa#26.ringGayundin
maituturing ang reduksiyon
ang mábaba; ngasalitang me Southern
hindi sa sa halip na mayroon.
Visayan Languages
lang ito ang ginagamit sa Tagalog. Tulad ng inilahad
sa sitwasyon #10 ng Aklanon, hindi rin gumamit ng
Southern VisayanKONTEKSTO
Languages#32. Mag-asawang Butuanon ang
‘um verb’ ang interlokyutor. Hindi rin nagkaroon nag-uusap sa bahay. Ang Btw1 ang maybahay at ang
KONTEKSTO
ng pag-uulit sa#32. Mag-asawang
salitang manligaw- na Butuanon
maaring angBtw nag-uusap
ang lalaki.sa bahay. Ang Btw1 ang maybahay
2
ipalagay na naganap na ang kilos- ang panliligaw. Sa PAGSUSURI #32. Ginagamit ang wikang
pangungusap
at ang Btw2 ang ng ama, mahihiwatigan ang pagtatanong
lalaki. Butuanon sa Butuan City. Itinuturing ding Cebuano
sa bisitang lalaki kung manliligaw nga ba sa anak ang mga Butuanon. Naninirahan ang mga Butuanon

Sitwasyon #32 Butuanon 46 at 50 Bahay

Btw1: Maligo ka na?

Btw2: Sige… ah…
Btw1: Doon lang ako saglit lang kadali , ha?
Btw2: Oo.
Btw1: Maghanda ka na lang ng bihisan mo.
Btw2: Makulu (kumukulo) na ba, ha?
Btw1: Maya (maya-maya) pa. Siguro mga 5 minutes.
Btw2: Ano na oras?
Btw1: Mag-aano na… mag-aalas nuebe na.
Btw2: Magna-nine na?
Btw1: Quarter to nine.
Butuanon (Btw): L1 ng interlokyutor 46: Edad ng Btw1 50: Edad ng Btw2 Bahay: Communicative Setting Eduk: Hayskul (Btw1)
Kolehiyo (Btw2) Trabaho: Wala (Btw1) Skilled Worker (Btw2)
Butuanon (Btw): L ng interlokyutor 46: Edad ng Btw 50: Edad ng Btw Bahay: Communicative Setting
1 1 2
Eduk: Hayskul (Btw ) Kolehiyo (Btw ) Trabaho: Wala (Btw ) Skilled Worker (Btw )
1 2 1 2
Pasalitang Diskurso ng Tagalog Varayti sa Taguig M. Hicana 9

Sitwasyon #27 Waray-waray 45, 46 at 42 Baranggay Hall

Tag: Ano ang nalalaman mo dito sa usapin? Ikaw ang witness ng complainant na si Gng. Luisa Tisolo. Ano ang masasabi mo
sa kanilang problema sa paninirang puri?
War1: Nung time na nakaleave ako, nagkausap pa kami ni Delia Sotto. Doon po sa aming lugar, gawa (dahil) ng
magkapitbahay lang po kami. Me,(may) nabanggit po siya, ow! … Niya ng salitang ito. Kaya po, eh, nagpursiging
tumistigo kung kinakailangan pong linwin niya po. Kung bakit niya nga po nasabi ang mga ganung salita, eh. Kaya ko
pung tumistigu.
Tag: Gusto kong ipaalam sa iyo Teresa na dito sa sinasabi ng complainant sa unang paghaharap noong April 10… Sabi niya
na ipinagkakalat ni Delia ang respondent na may nawawalang pera. Nasa 200,000 piso at madami na daw siyang
naipundar na traysikel. At maganda na daw ang buhay niya. At nagpapautang pa ng pera. Sa katunayan nga po, kung ano
ang pinagsasabi niya tungkol sa akin… Ilabas niya ang testigo niya. Sa totoo lang, di ko siya masyadong kilala!” Kaya
ngayon Teresa, ikaw ang naipatawag. Dahil sinasabi ng ating may sumbong na si Gng. Maria Luisa Tisolo na ikaw raw
ang nagpaabot sa kanya ng mga salita na ‘yan. Diumano na sinabi naman ni Delia. Okay, sige, go ahead.
War1: Ah, sa katotohanan po, eh… Etong aming vice-president ang sinisiraan ko po. So, bale, sa kin lang po, eh… ay bigyan
po siya ng linaw, pu!..Niya po nasabi ito. Kung bakit po sinisiraan ko nang husto etong si Maria Luisa.
Tag: Anong klaseng salita?
War1: Na nawawalan daw po ng pondo ang aming unyunista ng 8 000. Tapos po, eh, madami na daw pong pondo sa traysikel.
Kung wala naman pong ebidensiya ng paninira po sa kanya, eh, bakit po siya nagsasalita ng ganito?
Tag: Na sinabi sa iyo?
War2: Ako naman po, eh, bilang miyembro ng unyon, eh, lumilinaw din naman po. Karapatan ko pong luminaw po sa kanila.
Sa organisasyon po nila.
Tag: Nasabi mo naman na, dito sa kanila. Ano nga ang katungkulan ni Gng. Maria Luisa Tisolo?
War2: Nung (noong) nakaraang 2005 lang po, eh, vice-president po siya.
Tag: Sa ngayon?
War2: Sa ngayon po, eh, vice-president pa rin po siya.
po. Dahil inaanu ng mga tao kung yung kwento pong iyun, eh… kwento- po siya ng impormasyun (impormasyon) tungkul
(tungkol) sa trabaho kaya ko po napag-anuhang ganun.(ganoon) Pero wala po akong tinutukoy na pangalan kung sino
man ang kumuha ng pira (pera) na ‘yun.(iyon)
Tag: Pero nasabi mo sa kaniya?
War1: Upu. Kasi po, eh, karapatan ko pong magtanung sa kanila kung bakit pu ganito sila.
Tag: Sige, may sasabihin ka ba Teresa? Okay, sinong sasagot sa magkabilang panig?
War2: Di ba po, sinasabi niya diyan na kinakalat ko sa trabaho? Paano naman po niya masasabing kinakalat ko sa trabaho,
samantlang nakaleave siya? Di siya pumapasok. May sinabi ako sa kaniya. May napagkuwentuhan kami. Pero hindi po.
Wala po akong tinutukoy na pangalan. Iyan po ay haka-haka sa trabaho. Gawa po ng eleksyon sa trabaho naming ngayon.
Nagkakaanuhan
Tag: Ano ang tinutukoy mo, Delia? Na ang kwentong ito, ay di sa ‘yo nagmula?
War1: Hindi po. Eto po ang testego (testigo) na magpatunay (magpapatunay).
Tag: Na ito’y usap-usapan lang sa trabaho?
War1: Oho.
Tag: Na di alam kung kanino nagmula?
War3: Ang sa ‘kin lang pu (po) eh, kasi sinumbong nila sa akin. Kung hindi lang pu (po) ako tumakbo bilang presidente ay
hindi lang naman pu (po) ‘yan ang gagawin nila sa akin. Talaga! Siniraan nila ako. Anu pu(po) bang kasalanan ku?(ko) Bakit
nila aku (ako) siniraan? Yun (iyon) lang pu(po) ang gustu(gusto) ko, eh. Linisin nila ang pangalan ko!
Tag: Sa paanong paraan malilinis?
War3: Sa pamamagitan pu(po) ng pag-aapology.

Waray-waray
Waray-waray (War):
(War): L1 ngLinterlokyutor
ng interlokyutor 45:
45:Edad
Edad ng
ngWar
War1 46:46:
EdadEdad
ng War 42: Edad42:
ng2 War2 War Baranggay
Edad War3 Hall: Communicative
Baranggay Setting
Hall: Communicative
1 1 3
Setting Eduk:
Eduk:Hayskul
Hayskul
(War(War1,2) Elem) (War3)
, ) Elem (War Trabaho: Di-Propesyonal
Trabaho: Di-Propesyonal Tag: Tagalog Tag: Tagalog
12 3

15
 10 Malay Tomo 29 Blg. 2

sa Agusan del Norte at Agusan del Sur. (http://

www.ethnologue.com/show_language.asp?code=btw ).
Ang iba naman ay nasa Misamis Oriental o nasa
Surigao del Norte. Ang mga ito ay matatagpuan sa
hilagang kanluran ng Mindanao. Tulad ng ipinakita
sa sitwasyon #10 at #13 ang ‘um verb’ ay hindi rin
ginamit ng Btw (cf. makulu sa halip na kumukulo).
Ang paggamit ng panlaping ‘ma’ + s.u.(kulo) ay
katangian ng wikang Butuanon ayon sa tala ng SIL.
Ipinahahayag na ang kilos ay nasa imperfektivo
sapagkat kasalukuyan pa lang nagaganap ang kilos.
Sa isang banda, wala ring pag-uulit ang interlokyutor
sa salitang ‘maya’ sa halip na reduplikasyong maya-
maya. Tulad ng mga nabanggit sa mga naunang
pagsusuri ang “pag-uulit” ay hindi katangian
ng wikang Bisaya (Delima, 1993). Ang Btw ay
maituturing na pamilya ng wikang Bisaya.
Northern Luzon Languages
KONTEKSTO #38. Ilocanong lalaki ang
interlokyutor. Kausap ng Ilo interlokyutor ang
kaniyang panganay na anak na babae sa loob ng
kanilang bahay.
PAGSUSURI #38. Pangatlo ang wikang Ilocano
na sinasalita ng nakararami sa kapuluan ng Pilipinas.
Sinasalita ito sa probinsiya ng Ilocos, Hilagang-
silangang Luzon, La Union, Cagayan Valley,
Babuyan, Mindoro, Mindanao. Kilala rin ito
bilang Ilokano,
nabanggit Iluko, Iloco,
sa mga naunang pagsusuri ang (http://.
at Iloko “pag-uulit” mistakenly
ilokanolanguage.informationfromanswers_com.htm).
(Delima,
Suriin 1993). Ang Btw
ang pagbigkas ng ay maituturing
interlokyutor sa na pamilya
botel sa
halip na (b t l). Binigkas itong /bo/ sa halip na /ba/.
At sa salitang kampanya na ang salin sa Ingles ay
Northern Luzon
‘campaign’ ngunit ang binabanggit ng interlokyutor
ay kompanya. Masusuring ang bigkas sa tunog na /o/
KONTEKSTO #38. Ilocanong lalaki ang interlokyutor.
ay nabibigkas na /a/ (cf. kompanya=kampanya) at
ang tunog na /a/ ay binibigkas na /o/ (cf. batel=botel).
kaniyang panganay na anak na babae sa loob ng kanilang
Sitwasyon #38
KONTEKSTO #39. Naganap ang interaksiyon ng
magkumpareng interlokyutor sa tapat ng barangay
hall.
PAGSUSURI #39. Ang wikang Itawit ay may
varyant na Itawes, Itawis, at Tawit. Sinasalita ito sa
timog na bahagi ng Cagayan tulad ng Tuguegarao,
Enrile, Peñablanca, Amulong, at Tuao. Ayon sa
datos, ang Itw ay: 72% intelligibility of South
Ibanag; 68% ng Ilocano. Lexical similarity 53%
with Ilocano. (http://linguistlist.org/forms/langs/
LLDescription.cfm?code=itv). Malinaw na may
kakabit na istiryotayp na bigkas ang ilang diyalekto na
rehiyonal. Mapapansin ito sa halimbawa sa sitwasyon
#23 kung saan ang pagkakabigkas ng /p/ ay naging
/f/ sa halip na kape at palda at nagkaroon din ng
pagpapalit sa pagbigkas ng /i/ na naging /e/ sa halip
na timpla ay templa ang pagkabigkas. Impluwensiya
ito ng unang wika ng ispiker. Alopono naman ang [e]
at [i] sa wikang Itawit. (http://www.ethnologue.com/
show_country.asp?name=PH).
KONTEKSTO 42. Magpinsang Pag ang nag-
uusap sa loob ng bahay.
PAGSUSURI #42. Ang wikang Pangasinan
ay sinasalita sa probinsiya ng Pangasinan. Kilala
rin ito sa tawag na Pangasinense na mula sa mga
Kastila; Pangalatok, ang balbal na katawagan
nito. Ayon sa Pangasinan language Information
from Answers_com.htm, nakasaad ang ganito: a
slang term of Pangasinan of doubtful etymology
ay hindi katangian ng wikang Bisaya
used by non-Pangasinans to refer to the
Pangasinan language or its native. Masusuri na
ng wikang Bisaya.
ang mga interlokyutor ay walang impit na tunog na
pasara /’/ bagkus impit na tunog na pasutsot lamang
/h/ - hindi nangangahulugang nagdaragdag ng letrang
Languages
/h/ ang mga interlokyutor. Ipinakikita lamang na
sa kanilang pagbigkas
Kausap ng ayIlowala ang impit na tunog
interlokyutor ang
na pasara (Pangasinan language Information from
Answers_com.htm). Pareho rin ito sa taal na Tagalog
bahay.
Ilocano 63 Bahay

Ilo: Ano ba ginagawa sa kampanya (kompanya) n’yo?

Tag: Nililinis yong mga bote saka lalagyan ng mantika, toyo, suka . Ang dami. Iba-iba.
Ilo: Sa isang botel (bottle) pa’no nasusukat?
Tag: May ano do’n, may gadget na nagsusukat. Basta, malaki yon.
Ilocano (Ilo): Unang wika ng interlokyutor 63: Edad ng interlokyutor Tambayan: Communicative Setting Eduk: Hayskul
Ilocano (Ilo): Unang
Trabaho: Wala wika ngTag:
interlokyutor
Tagalog 63: Edad ng interlokyutor Tambayan: Communicative Setting Eduk: Hayskul
Trabaho: Wala Tag: Tagalog

PAGSUSURI #38. Pangatlo ang wikang Ilocano na sinasalita ng nakararami sa kapuluan ng

 PAGSUSURI
binibigkas na /o/ (cf.#39. Ang wikang Itawit ay may varyant na Itawes, Itawis, at Tawit. Sinasalita ito sa
batel=botel).
timog na bahagi ng Cagayan tulad ng Tuguegarao, Enrile, Peñablanca, Amulong, at Tuao. Ayon
KONTEKSTO #39. Naganap ang interaksiyon ng magkumpareng interlokyutor sa tapat ng
sa datos,Diskurso
Pasalitang ang Itwngay: 72%Varayti
Tagalog intelligibility
sa Taguig of South Ibanag; 68% ng Ilocano. Lexical similarity 53% 11
M. Hicana

barangay hall.
with Ilocano. (http://linguistlist.org/forms/langs/LLDescription.cfm?code=itv). Malinaw na may
Sitwasyon# 39 Itawit 56 Baranggay Hall
kakabit na istiryotayp na bigkas ang ilang diyalekto na rehiyonal. Mapapansin ito sa halimbawa sa
Itw: Umiinom ka ba ng kafe (kape)? Gusto mo itempla (itimpla) kita …
Tag: Bihira
sitwasyon #23na, manong…
kung saan angmay sakit na ‘ko…
pagkakabigkas ng /p/ ay naging /f/ sa halip na kape at palda at
Itw: Ow, ba’t ako … di ko iniinda yan.
Tag: Ano din
nagkaroon bang
nguniform nina
pagpapalit sa Ning? Palda
pagbigkas ngba/i/ona
pantalon?
naging /e/ sa halip na timpla ay templa ang
Itw: Falda (palda). Ba’t gusto ba niya pantalon?
Tag: Ewan ko
pagkabigkas. sa batang yan….
Impluwensiya ito ng unang wika ng ispiker. Alopono naman ang [e] at [i] sa wikang

Itawit.
Itawit (http://www.ethnologue.com/show_country.asp?name=PH).
(Itw): Unang wika ng interlokyutor 56: Edad ng interlokyutor Baranggay Hall: Communicative Setting Eduk:
17
Walang Natapos Trabaho: Wala Tag: Tagalog
KONTEKSTO 42. Magpinsang Pag ang nag-uusap sa loob ng bahay.
Sitwasyon #42 Pangasinan 16 at 27 Bahay

Pag1: Ate, andyan si Kuya?

Pag2: Walah (wala’) ah. Kita mong nagtatrabaho sa Maynila, eh.
Pag1: Kala ko nandyan, eh.
Pag2: Bakit?
Pag1: Hihingin ko na sana yung (iyong) manok na pansabong, iuuwi ko na sa probinsya.
Pag2:Di ba hiningih (hinigi’) mo na nung (noong) pag-alis ninyo dito?
Pag1: Binalik ko sa kanya kasi ayaw ipadala ni Mama, eh.
Pag2: Ay, baka dinala na niya dun (doon) sa bundok?
Pag1: Kukunin ko kaya mamaya?
Pag2: Eh, sinong kasama mo pupunta dun?
Pag1: Magpapasama ako kay kuya Mike. Sabihin (sasabihin) ko punta (pupunta) kaming bundok.
Pag2: Eh, sirah (sira’) yata yung(iyong) motor niya, e.
Pag1: Hindi yun(iyon) .
Pag2: Sirah (sira’) nga yata.
Pag1: Bakit?
Pag2: Nabanggah (nabangga’) kasi ni Kuya Onyoy mo nung isang linggo.
Pag1: Bakit? Saan niya nabanggah (nabangga’)?
Pag2: Nagdrive kasi siya ng lasing.
Pag1: Halla! Buti hindih (hindi’) siya nadisgrasya.
Pag1: Wag na lang. Sa December na lang.
Pag2: Anong hindih? Nasugatan nga siya, eh! Tapos, ang dami niya pang gasgas.
Pag1: Eh, pa’no yan? Di hindi ko makukuhah (makukuha’) yung(iyong) manok?
Pag2: Di, humingih (humingi’) ka na lang kay Kuya Mike mo!

Pangasinan (Pag) : Unang wika ng mga interlokyutor 16: Edad ng Pag1 27: Edad ng Pag2 Bahay: Communicative Setting18
Eduk:
Hayskul (Pag1) Kolehiyo (Pag2) Trabaho: Di-propesyonal (Pag1) Wala (Pag2)

dahil hindi ito bahagi ng dating abakada. Ayon nga sa
tala ng SIL, hindi bahagi ng alpabeto ng Pangasinan
ang /f/ at /v/, taliwas sa alpabeto ng mga Itawit,
Gaddang, at Ibanag. Ganoon din ang bigkas ng /o/
na nagiging /u/. Nakasaad sa http//en.wikipedia.org/
wiki/ pangasinan na apat lamang ang katutubong
ponemang patinig ng Pangasinan. Nang dumating
ang mga Kastila ang /u/ ay naging bahagi ng kanilang
alpabeto dahil sa impluwensiya ng mga Kastila. Sa
kabilang banda, mapapansin sa sitwasyon # 42 ang
mga Pangasinang interlokyutor na walang glottal stop
o impit na tunog na pasara / ́/ sa kanilang pagsasalita;
hindi nagtataglay ng impit na tunog na pasara (glottal
stop) ang wikang Pangasinan bagkus impit na tunog
na pasutsot ang nakapaloob sa kanilang alpabeto.
Resulta ng Pag-aaral
12 Malay
Batay sa pagsusuring isinagawa, ang sumusunod
na datos ay natuklasan: Sa antas ponolohiya,
napatunayan sa kasalukuyang pag-aaral na madalas na
pagpapalitan ng ponemang /e/ sa /i/ at ang ponemang
/o/ at /u/ sa kanilang pagsasalita ng Tagalog. Mas
madalas makita ang ganitong kalakaran sa mga
ispiker na Bisaya: Aklanon, Bicolano, Cebuano,
Hiligaynon, Kinaray-a, at Waray-waray. Bagama’t
ang pagpapalit sa tunog na /o/ at /u/ ay hindi lamang
palasak sa mga Bisaya kundi napansin din ito sa mga
Ilocano, Itawit, Pampangan, at Pangasinan. Sa antas
morpolohiya naman, natuklasan ang mga paraan ng
pagbubuo ng salita tulad ng: (1) Paglalapi - lumitaw
sa pagsusuri na ginagamit ng ilang interlokyutor ang
panlapi na mula sa kanilang L1 (e.g. mag/maga, nag/
naga, gin/gi). Maituturing itong mga aglutineytib. (2)
Pag-uulit o reduplication – lumitaw sa kasalukuyang
pag-aaral na madalas gamitin ng mga interlokyutor
ang pag-uulit bilang indikasyon o desultory (e.g.
nagapicture-picture at ang pag-uulit bilang pagdidiin
(e.g. uking-uki) na nangangahulugang paniniyak sa
kalagayan. (3) Pamuno sa mga salitang di-mabigkas o
gap fillers. Ilan sa mga ginamit ng mga interlokyutor
na gap filler ay mula sa kanilang L1. Ang mga ito ay
kuwan, ano, siren, at ta. age, mula sa Pangasinan.
Sa kabuuan, lumitaw sa pag-aaral na may sariling
varayti at varyasyong nabubuo ang mga taga-Taguig
na tinawag na Tagalog-Taguig. Kinakitaan ng L1
habits ang mga interlokyutor sa pagsasalita nila ng
Tagalog. Maituturing na nagkaroon sila ng “language
innovation” sa paggamit nito upang makaagapay
sila sa paggamit ng wika sa lugar na kanilang
kinabibilangan. Dahil dito, nakita sa kasalukuyang
pag-aaral ang mga nabubuong varayti ng Tagalog-
Taguig. Ang mga pekulyar na katangian nito ay
sa aspektong ponolohiya, leksikal, at estruktural.
Halimbawa, nakita ang fonolohikal na free variants
na pagpapalitan ng [e] sa [i] (e.g. eto/ito) at [o] sa [u]
(e.g. oo/uu/uo). Sa morpolohiya naman, nakita ang
paglalapi na mula sa unang wika ng mga interlokyutor,
pag-uulit o reduplication na madalas gamitin ng mga
interlokyutor bilang indikasyon o desultory (e.g.
nagapicture-picture), ang pag-uulit bilang pagdidiin
(e.g. uking-uki) na nangangahulugang paniniyak
Tomo 29 Blg. 2
sa kalagayan, ang paggamit ng salitang “kay” na
nangangahulugang “kasi/dahil,” ang paggamit ng
“siya” na ginagamit hindi lang para sa tao kundi sa
bagay o sa nais tukuyin.
Kongklusyon
Batay sa mga nailahad na resulta ng pag-aaral,
nabuo ang sumusunod na kongklusyon: Nabatid sa
pag-aaral na malaki ang gampanin o role ng unang
wika sa paraan ng pagsasalita ng pangalawang wika.
Nagkakaroon ng malaking epekto ang unang wika sa
paraan ng pagbubuo ng salita. Umaalinsunod ito sa
teorya ng dimensiyong heograpikal na nagbubunsod
sa pagkakaroon ng lingguwistikong diyalekto: ang
interference- na may epekto ang L1 sa paggamit ng
L2. Ang pagiging heterogenous/language mixture ng
wika ay nagbubunsod sa pagkakaroon ng mga varayti
ng wika. Ito ang napatunayan sa kasalukuyang pag-
aaral. Ang buhay na wika ay nasa pagsasama-sama ng
pagbabago at paglago. May malaking impluwensiya
ang L1 ng mga ispiker na nagmula sa iba’t ibang
pangkat-etniko. Napipilitang magsalita ng Tagalog
ang mga interlokyutor dahil sa mga puwersang
panlipunan. Dahil sa layuning maunawaan sila at
maiparating ang nais nilang ipahayag, mababakas ang
impluwensiya ng ponolohiya, gramatika, at estruktura
ng kanilang L1 sa pagsasalita ng Tagalog.
Rekomendasyon
Batay sa mga natuklasan at kongklusyong nabuo
ayon sa mga nakalap na datos ng pag-aaral na ito,
ibinibigay ang sumusunod na rekomendasyon: Dahil
ang pag-aaral na ito ay nakatuon sa pasalitang diskurso,
iminumungkahi ang pasulat o komparatibong pag-
aaral. Gayundin din ang pagsasagawa ng pag-aaral
sa lingguwistikong aytem sa iba pang lugar sa Metro
Manila kung saan may convergence ng mga tao
mula sa iba’t ibang pangkat-etniko. Ang bunga ng
pag-aaral ay indikasyon ng pangangailangan para
sa masusing pag-aaral sa gramatikang Filipino
at ibayong pagsisikap upang saliksikin ang mga
kalakaran at signal sa pagbabago sa estruktura ng
Tagalog. Ipinakikita rin sa kinalabasan ng pag-aaral
Pasalitang Diskurso ng Tagalog Varayti sa Taguig
ang pangangailangan sa pananaliksik sa iba pang
varayti ng Tagalog. Kailangan ng ibayong pag-aaral
sa mga vernakular na wika ng ibat’ibang lugar sa
Pilipinas upang higit na maunawaan, maiwasan ang
diskriminasyon o matanggap nang walang pagkiling
ang mga nagsasalita o gumagamit ng wikang
ito. Sa mga guro ng Filipino, iminumungkahi ng
mananaliksik na maging mulat tayo at maging
maingat sa pagtatama ng mali. Kailangan nating
mga guro ang malawak na pang-unawa at pagtanggap
sa mga bagong kalakaran o signal na nagaganap
sa wikang Tagalog. Sa mga mananaliksik naman
na nagnanais sumulat ng gramatikang Tagalog,
iminumungkahi na isama ang mga natuklasan sa
kasalukuyang pag-aaral hinggil sa mga nabubuong
varayti ng Tagalog. Pinatutunayan lamang sa pag-
aaral na ito na hindi monolitiko ang Tagalog. May
iba’t ibang anyo itong nabubuo sa mga speech
community. Sumusuporta lamang ito na may language
innovations na nagaganap sa mga gumagamit
nito. Panghuli, iminumungkahi rin ang isang
eksploratoryong pag-aaral sa pang-abay/ingkilitik na
“gid” na nakita sa kasalukuyang pag-aaral.
Sanggunian
Alonzo, Rosario. Varyasyon at Varayti ng Wika. Nasa
Minanga: Mga Babasahin sa Varayti at Varyasyon ng
Filipino Peregrino, Jovy. Sistemang Unibersidad ng
Pilipinas: Quezon, City. pp. 37 39. 2002. Print.
Catacataca, Pamfilo at Espiritu, Clemencia. Wikang
Filipino: Kasaysayan at Pag-Unlad. Rex Book Store:
Manila. 2005. Print.
Constantino, Pamela. Pluralidad Tungo sa Identidad:
Ang Varayti ng Wikang Filipino sa Pagbuo ng Wika
at Kamalayang Pambansa. Minanga: Mga Babasahin
sa Varayti at Varyasyon ng Filipino, Peregrino, Jovy.
Sistemang Unibersidad ng Pilipinas: Quezon, City. pp.
56-57. 2002. Print.
Delima, Paz. Emerging Filipino Variety as Interchanges
Among Native and Non-Native Speakers: An analysis.
Di-inilathalang disertasyon, Unibersidad ng Pilipinas,
Quezon City. 1993. Print.
De Saussure, Ferdinand. A Course in General Linguistics.
London: Edward Arnold. 1915. Print.
Espiritu, Clemencia. Ang Pagbabago sa Gramatika
ng Filipino. TALISIK: Opisyal na Jornal ng Sentro
ng Kahusayan sa Filipino. Volyum 1 Bilang 1.
M. Hicana 13
Pamantasang Normal ng Pilipinas, Maynila. 2001:
145-65. Print.
Fortunato, Teresita. at Valdez Stella. Pulitika ng Wika. De
La Salle University Press: Manila. 1995. Print.
Garcia, Lydia. Makabagong Gramar ng Filipino. (2nd
edition) Rex Book Store: Manila. 1999. Print.
Gonzales, Lydia. Makabagong Gramar ng Filipino. Rex
Book Store: Manila. 1992. Print.
Gumperz, John. Linguistic and Social Orientation in Two
Communities. In Ben G. Brent (Ed), Language, Culture
and Society. Cambridge, Massachusetts: Winthrop
Publishers, Inc. 1974. Print.
Haugen, Einar. Dialect, Language, Nation. Sociolinguistics,
Pride, JB at Holmes, J. England: Penguin Books.1972.
Print.
Hymes, Dell. Language in Culture and Society. New York:
Harper and Row Publishers. 1974. Print.
Labov, William. Field Methods of the Project on Linguistic
Change and Variation. Language in Use: Readings
in Sociolinguistics, Baugh, John. Englewood Cliff:
Prentice Hall. 1984. Print.
Lalunio, Lydia. Pagkakaibang Panggramatika ng
Dalawang Wika: Isang Salik sa Pagsasalin. TALISIK:
Opisyal na Jornal ng Sentro ng Kahusayan sa Filipino.
Volyum 1 Bilang 1. Pamantasang Normal ng Pilipinas,
Maynila. (2001):211. Print.
Maggay, Melba. Pahiwatig: Kagawiang Pangkomunikasyon
ng Filipino. Ateneo de Manila University Press:
Quezon City. 2002. Print.
Metin, Rodie. Standard Pinglish for Filipinos. Quezon,
City. 2001. Print.
Otanes, Fe Mga Batayang Teorya sa Wika. Sangguni.
Volume XI Number 1. Philippine Normal College,
Manila.1990. Print.
Resuma, Vilma. Pedagohikal na Gramar ng Wikang
Filipino. Di-inilathalang disertasyon, Philippine
Normal University, Manila. 1991. Print.
Sapir, Edward. Language an Introduction to the Study of
Speech. www.echo-library.com. 1949. Web.
Schachter, Paul at Otanes, Fe. Tagalog Reference grammar.
Los Angeles: University of California Press. 1972.
Wolff, John. A Dictionary of Cebuano Visayan. Cornell
University Southern Asia Program and Lingfuistic
Society of the Philippines: New York.1972. Print.
n.a. http://www.answers.com/topic/visayan-languages.
Kinuha 29 Mar. 2015. Web.
n.a. http://www.ethnologue.com/show_country.
asp?name=PH. Kinuha 12 Peb. 2015. Web.
n.a. http://.ilokanolanguage.informationfromanswers_com.
ht. Kinuha 6 Mar. 2015. Web.
n.a. https://www.sil.org/program/sil-und. Kinuha 29 Mar.
2015. Web.