Aralin 1: Kahulugan at Kahalagahan ng Ekonomiks - hindi kasapatan ng pinagkukunang-yaman upang

mapunan ang pangangailangan at kagustuan ng mga tao.

- Araw-araw, ang tao ay laging nahaharap sa sitwasyong

kailangan niyang pumili. Uri ng Kakapusan ayon sa Kalagayan

- Pinipili ng tao ang bagay na nagdudulot ng labis na Pisikal na Kalagyan - aktwal

kapakinabangan.
Pangkaisipan na Kalagayn - pag pigil ng tao
- Ang mabuting pasya ay magdudulot sayo ng kaisyahan.

- Ang di mabuting pasya ay magdudulot sa iyo ng dusa.

Dahilan ng Kakapusan
- Ninananais ng tao ang maging masya at iniiwasan ang
- Maaksayang paggaamit
pagdudusa.
- Kawalang-hanggang pangangailangan

- Non-renewability ng ilang pinagkukunang-yaman

Kahulugan ng Ekonomiks

- Ang ekonomiks ay pag-aaral kung paano tutugunan ang mga

kagustuhan at pangangailangan ng tao sa pinkamahusay na
paraan.
- Nakatuon ito sa mapanuring pag-iisip at matalinong
pagpapasya sa mga suliranin (economist’s perspective)
- Sinisikap nitong mapalawak ang kakayahan ng tao sa
pagbuo ng matalinong desisyon.
- Pangunahi layunin nito ay pagtugon sa kakapusan.
Pagkakaiba ng Kakapusan at Kakulangan
Kakapusan - hindi kasapatan ng pinagkukunang-yaman
upang mapunan ang pangangailangan at kagustuan ng mga
tao.
Kakulangan - pansamantalang hindi kasapatan ng
pinagkukunang-yaman upang mapunan ang pangangailangan
at kagustuan ng mga tao.

Mga Mahalagang Konsepto ng Ekonomiks

Kakapusan bilang Suliraning Panlipunan
Efficieny - masinop na paggamit
- nagdadamot, nanlilinlang, at nandaday
Equality - pantay-pantay ang karapatan at distribusyon
- pagtaas ng presyo ng mga bilihin (inflation)
Sustainability - hindi manganganib ang susunod na
henerasyon

Dibisyon ng Ekonomiks
- ang ekonomiks ay nahahati sa dalawang dibisyon:
maykroekonomiks at makroekonomiks.
Trade-Offs
- hindi kayang makuha ng tao ang kanyang mga
pangangailangan upang makuha niya ito, kailangan niyang
magsakripisyo ng iba

Opportunity Cost
Maykroekonomiks - sambahayan, bahay-kalakal, at
- halaga ng bagay na handang isuko o bitawan upang
industriya.
makamit ang isang bagay
Makroekonomiks - pambansang produksyon

Palatandaan ng Kakapusan
Aralin 2: Ang Konsepto ng Kakapusan
1. Angkop at makabagong teknolohiya
Ano ang kakapusan?
2. Pagsasanay para sa mga manggagawa
3. Pagpapatupad ng mga programa - Sistemang Pang-ekonomiya - paraan ng pagsasaayos ng
iba’t ibang yunit upang makatugon sa suliraning
4. Pagpapatupad ng pamahalaan ng mga polisiya
pangkabuhayn ng isang lipunan.

Kabuhayan ng Isang Lipunan

- ang pagkakaiba ay nakabatay sa kung sino-sino ang

gumaagwa ng pagpapasya at pamamaraan ng pagpapasayang
ginagawa.

 Traditional - lipunan

 Market - pamilihan

 Command - pamahalaan

 Mixed - pamilihan at pamahalan

Mga tanong na dapat masagot para masabing efficient:

1. Ano-anong produkto at serbisyo ang gagawin?

2. Paano gagawin?
Abraham Harold Maslow
3. Para kanino gagawin?

4. Gaano karami?
Mga Salik na Nakakaimpluwensiya sa Pangangailangan at
Kagustuhan 5.

 Edad - pag bata mas gusto nila yung umaayon sa Pagkonsumo ay ang pagbili, paggatos, at paggamit ng mga
panlasa nila, pag tumanda kailangan yung mga produkto at pati na rin serbisyo.
masustansya na upang maging malusog.
Uri ng Pagkonsumo
 Antas ng Edukasyon - pag mataas ang pinagaralan, mas
1. Produktibo - kapaki-pakinabang
mapanuri sa kanyang pangangailangan at kagustuhan.
2. Tuwiran - agad agad ang epekto
 Katayuan sa Lipunan - mas mataas ang posisyon, mas
maghahangan ng sasakyan upang mas maging 3. Maaksaya -sobrang pagkonsumo
produktibo.
4. Mapanganib - sigarilyo, alak, droga
 Panlasa - istilo ng kabtaan ay iba sa nakatatanda.
5. Lantad - pakitang tao lamang
 Kita -pag maliit ang kita, mas malimit tapos pag malaki,
madalas pangangailangan at kagustuahan ay nakukuha.
Mga Salik na Nakakaapekto sa Pagkonsumo
 Kapaligiran at Klima - kung malamig, heater tas pag
mainit, electric fan o aircon  Pagbabago ng Presyo - pag mura mas mapapabili ng
mas maraming mabibili tas kaunti naman pag mataas
ang presyo
Aralin 4: Alokasyon
 Kita - pag lumalaki ang kita ay lumalaki din ang
- pagtatakda ng pinagkukunang-yaman (halaga) para kakayahan upang magkonsumo
matugunan ang mga pangangailangan at kagustuhan ng tao.
 Mga Inaasahan - kalamidad, kaguluhan
- Budget - ang halagang nilalaan upang matugunan ang
isang pangangailangan o kagustuhan.
 Pagkakautang - mababawasan ang kakayahan na 1. Mapanuring Kamalayan
makabili ng produkto at serbisyo
2. Pagkilos
 Demonstration Effect - naiimpluwensiyahan ang tao
3. Pagmamalasakit sa Lipunan

4. Kamalayan sa Kapaligiran
Mga Pamantayan sa Pamimili
5. Pagkakaisa
1. Mapanuri

2. May alternatibo o pamalit

3. Hindi nagpapadaya
Produksiyon ay proseso ng pagpapalit anyo ng produkto sa
4. Makatuwiran pamamagitan ng pagsasasama-sama ng mga salik upang
makabuo ng output.
5. Sumusunod sa badyet
Mga Salik ng Produksiyon
6. Hindi nagpapanic-buying
 Lupa - likas na yaman, ingridients
7. Hindi nagpapadala sa anunsyo
 Paggawa

 Kakayahang mental o White Collar Job

Batas na Nangagalaga sa Kapakanan ng mga Mamimili
 abogado, teacher, doctor, engineer
Consumer Act of the Philippines (Republic Act 7394)

Walong Karapatan ng Mamimili

1. Karapatan sa mga pangunahing pangangailangan

2. Karapatansa kaligtasan

3. Karapatan sa patalastasan

4. Karapatang Pumili

5. Karapatang Dinggin

6. Karapatan na bayaran at tumbasan sa anong kapinsalaan

7. Sa pagtuturo tungkol sa pagiging matalinong mamimili

 Kakayahang pisikal o Blue Collar Job
8. Karapatan sa Isang Malinis na kapaligiran
 Skilled - may kakayahan, karanasan, at kaalaman.

 Semi-skilled - may kaunting kkk

Limang Panangutan ng Mamimili
 Unskilled - walang kakayahan, karanasan, at kaalaman.

 Kapital

 Umiikot o Circulating - tumutukoy sa intermedyang

produkto o hilaw na sangkap na gianagamit sa
produksyon

 Fixed o Pirmahan - tumtukoy sa produktong

pangangapital gaya ng gusali, planta, at makinarya.
 Enterpreneurship - tagapag-ugnay ng mmga naunang
salik. Nag oorganisa, kontrol, at nakikipagsapalaran sa
pagdedesisyon.

Mga Organisasyon sa Negosyo

1. Sole Proprietorship - negosyo na pag-aari at

pinamamahalaan ng isang tao o sole trader.

2. Partnership - dalawa o higit pang indibidwal ang

nagkakasundo at sumasang-ayon sa paghahatian ng mga kita
at pagkalugi sa pagtatayo ng negosyo.

3. Corporation - pinakamasalimuot at pinakamaraming bilang

ng nagmamayari. Bahagi ng tubo ng organisyong ito ay
ipinamamahagi sa mga stockholder,

4. Cooperative - binubuo ng hindi bababa sa 15 na tao at

pinagtitipon-tipon ang kanilang pondo upang makapagsimula
ng negosyo. Layunin nito na makapagbigay ng mga produkto
at serbisyo sa mga kasapi sa pinakamababang halaga.