Káso Ñemombe'u

Káso (karaiñe'ẽ: cuento) ha'e umi ñemombe'u iñasãiva ñane retãpýre ha

ñande rapicha omombe'úva imandu'akuévo hembiasakue térã ambue hapicha
rembiasakuére. Opaichagua káso niko oĩ, péicha, ñahendukuaa póra, pombéro,
pláta yvyguy, paje, Pychãichi ha Perurima umíva rehegua. Oĩ avei omombe'úva
mba'éichapa heñóikuri tavakuéra, ỹramo oñe'ẽva guyra, mymba, térã
ka'avokuéra rehe.

Oĩ itie'ỹva, avei ñanembopukáva, ñanemongyhyjéva ha opaichaguáva.

Upeichavérõ jepe, maymáva ñanerekombo'e ohechaukágui ñandéve pe ñande
rekoite; avei oguerekógui upe arandu ka'aty oje'eha. Ko'ága rupi ae oñembyaty
ha mbeguekatúpe ojehai ohóvo. Avei oñemomba'eguasuvé ha
ojehechakuaaramojey.

Káso ñemombe'u

I moñepyrũhára ñande retãme ha'e hina Karai mbo'ehára Rubén Rolandi. Oiko
oparupirei, taha'e ha'ehápe, ñane retãpýre. Terere jerépe, ka'ay he'ẽ
syrykuhápe, tataypýpe, ỹramo omanóva ñeguereko'ẽháme. Mokõi, mbohapy,
irundy térã hetave tapicha oñembyatýrõ, katuete oikova'erã káso ñemombe'u.
Ñane retãme niko ñaimehaguéicha jaikuaa umi káso, jepéramo peteĩminte.

Káso mombe'uha

Umíva ha'e umi omombe'úva. Katuete oimeva'erã ijapytepekuéra ñande ru,

ñande sy, ñane ramói, ñande jarýi. Ha'ekuéra ha'e umi oikuaavéva, ha iñe'ẽ
mbegue sogue sogue rorýpe oikuaaukáva ñandéve umi mba'e
ojehuva'ekuendaje.

Umi ñande rapicha okaraygua niko ha'e umi oikuaa ha omombe'ukuaavéva,

upevakuére avei hetave oĩ oñemombe'úva Guaraníme ha sa'ive España
ñe'ẽme.
Techapyrã: JASY JATERE NIKO HOVATAVÝHINA

Peteî karai, hembireko ha ita’yramimi oikova’ekue Ysyry Sakâme,

tava’i oîva Ka’asapápe. Upépe ojogapókuri hikuái ha omba’apo
kokuépe. Mbohapy mitâ jeko oguereko, ha mbohapyve iñakâhatâ,
hetia’e ha hesâi. Kalo’i ndaje upe iñakâhatâvéva umi mbohapy mitâ’i
apytépe. Ndojoguaiete Robertito ha Maria’ípe; ko’â mokôi katu
imarangatuvevoi. Kalo’i ndopytái peteî hendápe. “Sevo’i”,
he’imiva’erâ chupe umi iñirûmimi. Sapy’ánte katu okañýmiva’erâ
hógagui. Oho ha ka’arupytû rupi oujey. Péicha jave ndaje heta
oipo’ómi; isy ohogue’ómiva’erâ hetyma ha heviro’óre typycha hû.
Upeichavérô jepe, ndoúi ha ndohói Kalo’ípe, vaicháku
noñanduivavoi isy térâ itúva ñenupâ. “Cháke, peichaháguinte Jasy
Jatere ndereraháne ha nembotavyraíne”, he’ímiva’erâ hikuái chupe,
omondýi haĝua mitâ’i akâhatâitépe.

Upéinte niko peteî asaje, ohendu hikuái oturuñe’ê sapy’apy’áva

hóga jerére. Upe mba’e oñandu avei isy ha itúva, ha ñembojaruhápe
jeko he’íkuri Kalo’ípe: “Háke, aipóva hína Jasy Jatere
ndererahaséva. Aníke remýi ko’águi. Sapy’ami rire ndaje opu’âkuri
Kalo’i túva ha ndojuhúi ita’yra’ípe: “Moôjeýmapa oiméne oho.
Pévape hi’â chéve jajokuava’erâ ani haĝua omýi; upéicharô añoite
opytáta ogapýpe”, he’ijekoraka’e ndojuhúimarô Kalo’ípe. Opu’â avei
upérô karai rembirekomi, ha mokôive oñepyrûkuri oheka Kalo’ípe.
Okañyetékuri. Iñipytûma katu ha ne’írânte ojuhu hikuái chupe.
Ndokéi ndaje upe pyhare. Hetaitereirasa oheka hikuái ha mamove
ndojuhúi mitâ’i akâhatâme.
 Mbohapy ára haguépe ndaje, peteî karai oĝuahê ha omombe’u
chupekuéra moôpa ojuhúkuri peteî mitâ’i ojoguanungáva Kalo’ípe.
Pya’épeko oho hikuái ipiári ha -añetehápe- ojuhúkuri Kalo’ípe
itavyraiete, ojerejekohína peteî yvyraróre, poñyháme. Ndaikatuvéi
jeko oguata, ha noñe’êkuaavéi avei. Naimandu’avéi itúva ha isýre.
Ohupi karrétape ha ogueraha hikuái hógape. Ko’aĝaite peve péicha
oiko. Ndokueravéi. Jasy Jatere ndaje oñembohorýkuri hese. Péicha
he’i Ysyry Sakâygua ha… upépe opa.