You are on page 1of 1

Noong 1898, so probinsya ng Bulacan – si Pangulo Emilio Aguinalo, kasama and kanyang punong Ministro

Apolinario Mabini at and kanyang kabinet ay nag dedebate sa isyu ng kinaroroonan ng mga Amerikano sa Pilipinas.
Si Felipe Buencamino at Pedro Paterno ay sumusoporta sa okupasyon ng mga Amerikan, habang si Heneral Antonio
Luna at Heneral Jose Alejandrino ay gusto lamang ang kalayaan ng Pilipinas. Tinanong ni Heneral luna sa kabinet na
ipahintulot and pre-emptive pagwelga habang ang mga Amerikano ay hindi pa nakakadalop ng mga tropa nila. Pero
si Aguinaldo ay sinigurado sa kanyang kabinet na nagpangako ang mga Amerikano ay makakatulong sa kalayaan ng
Pilipinas mula sa kapangyarihan ng mga Espanyol. Kaso, and mga Amerikano ay humimasok sa mga lungsok ng
Manila, na nagpapahiwatig ng posibleng digmaan laban sa mga Pilipino.
Si Luna at and kanyang pinagkakatiwalaang mga kasundalo – Heneral Jose Alejandrino, Koronel Francisco “Paco”
Roman, Kapitan Eduardo Rusca, Kapitan Jose Bernal, at si Koronel Manuel Bernal – ay sumakay sa bapor ng
nakakapagod na kampanya laban sa paghimasok ng mga puwersa ng Estados Unidos. Sa panahon ng napakalabis na
gera laban sa hukbo ng mga Amerikano na minamumunuan ni Heneral Arthur MacArthur Jr. at Heneral Elwell Otis,
humingi ng mga dagdag ng mga kagamitan si Heneral Luna kay Kawi Battalion, subalit, ang kanyang kumander si
Kapitan Perdro Janolino ay tumatanggi sa hinihinling dahil ang utos ay hindi galing kay PAngulo Aguinaldo mismo.
Si Heneral Luna ay pagalit na pumunta sa kampo ni Janolino, pinahiya siya sa harap ng kanyang mga tauhan, at
paalisin ang battalion dahil sa katigasan ng ulo. Si Luna nagtipon ng hukbo ng 4,000 na kawal sa pamamagitan ng
pagpahayag ng kanyang ubod ng sama “Artikulong Una”, na naglalahad na kung sino ang tatanggi sa mga kanyang
utos ay pupugutin ang ulo na walang benepisyo ng isang pagsubok sa isang military na hukuman. Nirekluta din niya
si Tenyente Garcia matapos niyang Makita ang kanyang mga kasanayan sa pagbaril, at ginawa siyang kumander ng
kanyang piniling pangkat ng mga sharpshooters
Habang ang digmaan ay gumaganap, Si Buencamino at si Paterno ay ipinapahiwatig ang kanilang suporta sa isang
panukala sa pamamagitan ng Amerikano para sa pagsarili ng Pilipinas. Galig na galit si Heneral Luna dahil dito,
inutusan niya arestuhin sila. Ang kampanya ni Heneral luna ay pinahina ni Heneral Tomas Mascardo, na
sumasalangsang sa sunod ni Heneral Luna para sa dagdag ng mga kawal sinasabi na susundin lamang niya ang mga
direktang utos ng Pangulo. Habang ang dalawang Heneral ay mag-aaway sa Pampanga, and mga Amerikano ay
patuloy sumulong habang ang ibang Pilipinong Heneral tulad ni Gregorio del Pilar ay nagretiro sa hilagan. Si Luna ay
binisita sila Aguinaldo at Mabini para talakasan ang kanilang pagbibitiw, kahit na sila Buencamino at Paterno ay
pinalaya na. Si Aguinaldo ay tumatangging tanggapin ang kanyang pagbibitiw, ngunit sumang-ayon siya na kay
Heneral Luna magtatag ng isang punong himpilan para sa Philippine Army sa hilaga.

Maya maya, si Luna ay ipinatawa ng isang telegram sa headquarters ng Pangulo sa Cabanatuan. Subalit, ang kanyang
mga pisyal ay kahina-hinala, Si Heneral Luna ay pumunta sa Cabanatuan kasama lamang niya sila Roman at Rusca.
Karamihan ng mga sundalo na natitira sa headquarters sa ilalim ng kautusan ni Aguinaldo, na may pagubbukod sa
ilang mga element ng Kawit batalyon. Nadiskubre ni Luna sa pagkadating niya na si Aguinaldo ay nakaalis na at ang
natitira nalang sa opisina ay si Buencamino lamang. Habang sila ay nag uusap na may mga mainit na salita, may
isang barilan na narinig sa labas. Binestiga ni Heneral Luna ito at natagpuan niya si Kapitan Janolino at ang kanyang
mga tauhan na at inatake siya. Si Heneral Luna ay ibinaril at sinaksak ng paulit-ulit hanggang sa namatay siya.
Namatay ay namatay din, habang si Rusca ay nasugatan at sumuko sa sundalo ng mga Kawit. Karamihan sa mga
natitirang tapat na opisyal ni Luna ay naaresto, habang ang ilan ay namatay, pati rin ang magkapatid na Bernal.
Iniutos ni Aguinaldo, si Heneral Luna at si Roman ay nalibing na may buong militar na karangalan sa pamamagitan
ng mga Kawit batalyon – yung mga tauhan na pumatay sakanila. Si Mabini, kung sino ang kabilang sa mga
nagluluksa, napansin ang isang madugong palataw sa isa sa mga sundalo; gayunpaman, ang Kawit batalyon ay
pinawalang-sala mula noon.

Habang ang pahayagan ng mga Amerikano ay mabilis sisihin si Aguinaldo para sa pagkamatay ni Luna, Si Aguinaldo
ay tumatanggi sa kanyang paglahok sa pagpatay; Kinikilala niya si Antonio Luna bilang kanyang pinaka-makinang at
pinaka-may kakayahan pagkalahatan. Si MacArthur at si Otis ay kinikilala si Luna bilang isang karapat-dapat kaaway,
tinatawanan ang mga katotohanan na ang mga Pilipino ang pumatay sa tanging tunay na kanilang heneral.

Sa kalagitnaan ng credits scene, si General Gregorio del Pilar ay naghahanda na upang masakop ang retiro ni
Aguinaldo sa hilaga. Tinipon niya ang natitirang tauhan ni Luna at inutusan ang kanyang katulong para pumili ng 60
sa mga ito.

You might also like