‫شدیم که برای داشتن یک اشتراک توان تناسبی دقیق داشتن یک‬

‫پریونیت امپدانس یکسان حیاتی است‪.‬‬

‫‪ .a‬کیفیت توان‬
‫کیفیت توان به مجموعه ای از خصوصیات الکتریکی اتالق می‬
‫گردد که می توانند بر روی عملکرد مطلوب سیستم الکتریکی‬
‫اثرگذار باشند‪ .‬از این کمیت برای توصیف توان الکتریکی‬
‫تحویل داده شده به بار الکتریکی استفاده می گردد‪ .‬بدون‬
‫وجود یک‪ ،‬کیفیت توان مطلوب‪ ،‬یک تجهیز الکتریکی یا یک بار‬
‫الکتریکی ممکن است به درستی عمل نکند‪ .‬یا بصورت دائمی‬
‫آسیب ببیند‪ .‬یک کیفیت توان پایین می تواند ناشی از عوامل‬
‫بسیاری همچون تغییرات در پیوستگی توان تحویلی به سبب‬
‫تغییرات دامنه یا فرکانس ‪ ،‬تغییرات گذرا‪ ،‬وجود مولفه های‬
‫هارمونیکی در توان تحویلی‪ ،‬ضریب توان پایین و یا عدم‬
‫تعادل در فازها باشد‪ .‬در زمان حضور انرژی های تجدیدپذیر و‬
‫تولید انرژی به صورت توزیع شده به علت بکارگیری مبدل های‬
‫الکترونیکی وجود هارمونیک یکی از مهم ترین عوامل کیفیت‬
‫توان نامطلوب در شبکه است‪ ،‬هدف طراحان واسطه الکترونیکی‪،‬‬
‫کم نمودن مولفه های هارمونیکی در جریان و ولتاژ تولیدی‬
‫توان را در جدول (‪-2‬‬ ‫مولدهاست‪ .‬انواع مسائل کیفیت‬
‫‪)3‬مشاهده می کنید‪ .‬یکپارچه سازی مولدهای توزیع شده‪،‬‬
‫مولدهای تجدید پذیر و سیستم های ذخیره انرژی با شبکه‬
‫توزیع تنها یک دلیل ساده دارد «تزریق توان الکتریکی به‬
‫شبکه توزیع»‪ .‬تزریق توان الکتریکی به شبکه بایستی با یک‬
‫روش کنترل شده صورت پذیرد‪ .‬معموالً این عمل را با کنترل‬
‫مستقیم جریان تزریق شده به شبکه توزیع انجام می دهند‪ .‬روش‬
‫در دسترس دیگر کنترل تفاضل بین ولتاژ خروجی مبدل با ولتاژ‬
‫شبکه است‪ .‬با توجه به دو روش یاد شده در باال‪ ،‬دو استراتژی‬
‫برای تزریق انرژی درون شبکه وجود دارد‪:‬‬

‫‪ .1‬استراتزی کنترل جریان‬

‫‪ .2‬کنترل ولتاژ‬
‫راه کار اول یعنی کنترل جریان‪ ،‬پیاده سازی آسانی دارد ا‬
‫ما مبدلی که از این راه کار استفاده می نماید در تنظیم‬
‫فرکانس و ولتاژ شبکه نقشی ندارد و می توانند براحتی سبب‬
‫بروز مسائل ناپایداری شبکه گردد؛ در زمانی که میزان حجم‬
‫توان تزریقی قابل توجه باشدکنترل ولتاژ نسبت به کنترل‬
‫جریان‪ ،‬کنترل مشکل تری محسوب می گردد‪ .‬اما مبدلی که از‬
‫کنترل ولتاژ بهره می برد به راحتی نقش مطلوبی را در کنترل‬
‫فرکانس و ولتاژ شبکه به عهده می گیرد‪.‬‬

‫این امر به دلیل نفوذ سطح باالیی از منابع تجدید پذیر‪،‬‬

‫ژنراتورهای توزیع شده و سیستم های ذخیره سازی انرژی در‬
‫شبکه‪ ،‬دارای اهمیت است‪ .‬همانطور که ابتدای این فصل ذکر‬
‫کردیم یکی از دالیل کیفیت توان ضعیف به اشتراک گذاری‬
‫زیرساختها در سیستم توزیع انرژی است‪.‬‬
‫امروزه شاهد اضافه شدن روزافزون منابع تولید انرژی همچون‬
‫انرژی های خورشیدی‪ ،‬بادی‪ ،‬موج دریا به شبکه های الکتریکی‬
‫یا کار بصورت انفرادی (محلی) آنها هستیم [‪ ] 89-90‬عمده‬
‫ترین مشکل کیفیت توان در چنین منابعی وجود هارمونیک در‬
‫ولتاژ خروجی اینورتورهای آنها است‪.‬‬

‫جدول ‪ 1-Error! No text of specified style in document.‬انواع مشکالت کیفیت توان‬

 ‫مسله‬ ‫تعریف‬
‫به مقدار ‪%10‬‬ ‫افزایش مقدار ولتاژ‪RMS‬‬
‫ولتاژ‪1‬‬ ‫باالزدگی‬ ‫تا ‪%80‬مقدار نامی به مدت زمان نیم سیکل‬
‫تا یک دقیقه‬
‫به مقدار ‪ %10‬تا‬ ‫کاهش مقدار ولتاژ‪RMS‬‬
‫پایین آمدن یا‬
‫‪90%‬مقدار نامی به مدت زمان نیم سیکل تا‬
‫ولتاژ‪2‬‬ ‫ضعیف شدن‬
‫یک دقیقه‬
‫تغییرات تصادفی یا تکراری در ولتاژ ‪RMS‬‬
‫بین ‪ ٪90‬و ‪ ٪110‬از مقدار نامی ‪ ،‬که‬
‫زدن‪3‬‬ ‫سوسو‬
‫باعث می شود تغییر سریع سطح نور در‬
‫تجهیزات نورپردازی قابل مشاهده باشد‬
‫افزایش بسیار کوتاه در ولتاژ‪ ،‬که به ایمپالس‪ ،‬ضربه ها‪،‬‬
‫و یا افزایش‬ ‫طور کلی توسط خاموش و روشن شدن بارهای‬
‫ولتاژ‪4‬‬ ‫ناگهانی‬ ‫الکتریکی بزرگبوجود می آیند‬
‫افت ولتاژبه کمتر از ‪ ٪90‬از مقدارنامی‬
‫ولتاژ‪5‬‬ ‫افت‬
‫به مدت یک دقیقه‬
‫از‬ ‫درصد‬ ‫‪110‬‬ ‫از‬ ‫باالتر‬ ‫ولتاژ‬ ‫خیز‬
‫ولتاژ‪6‬‬ ‫خیز‬
‫مقدارنامی به مدت یک دقیقه‬
‫کاهش توان در‬ ‫یک تعریف مناسب برای افتهای ولتاژ بین‬
‫دسترس‪7‬‬ ‫نواحی تمام بار و نواحی قطع شده‬
‫یا‬ ‫ولتاژ‬ ‫موج‬ ‫شکل‬ ‫در‬ ‫اعوجاج‬
‫هارمونیک‬ ‫جریان(درحالت کلی اعوجاج در شکل موج‬
‫سیگنال)‬

‫‪1‬‬
‫‪swell‬‬
‫‪2‬‬
‫‪Dip or sag‬‬
‫‪3‬‬
‫‪flicker‬‬
‫‪4‬‬
‫‪spikes, impulses, or surges‬‬
‫‪5‬‬
‫‪under-voltage‬‬
‫‪6‬‬
‫‪over-voltage‬‬
‫‪7‬‬
‫‪brownout‬‬
 ‫در یک حالت کلی‪ ،‬دو منبع اصلی هارمونیک وجود دارد‪:‬‬

‫‪ -1‬اینورتورها به دلیل مدوالسیون پهنای پالس و عمل کلیدزنی‬

‫در آنها‬

‫بارهای موجود در شبکه‬ ‫ماهیت شبکه یا‬ ‫‪ -2‬به سبب‬

‫عمده دلیل کیفیت پایین توان‪ ،‬وجود بارهای غیر خطی هستند‬
‫که با اعمال یک ولتاژ سینوسی خالص به آنها‪ ،‬سبب عبور‬
‫جریان با مؤلفه های هارمونیک می گردند‪ .‬این جریان دارای‬
‫مؤلفه هارمونیک در نهایت سبب به وجود آمدن ولتاژهای دارای‬
‫هارمونیک می گردند‪ .‬زیرا شبکه توزیع دارای مقداری امپدانس‬
‫است که عبور جریان هارمونیک سبب به وجود آمدن ولتاژهای‬
‫دارای هارمونیک می گردد‪ ،‬که این سبب به وجود آمدن یک چرخه‬
‫معیوب می گردد‪ .‬زیرا خود این ولتاژها سبب به وجود آمدن‬
‫جریانهای دارای مؤلفه هارمونیک می گردند ضرایب فرد‬
‫هارمونیک سوم یعنی ‪ 21 ،15 ،9 ،3‬را هارمونیک های سه گانه‬
‫می نامند‪ .‬یک جریان دارای این هارمونیک ها در یک سیستم سه‬
‫فاز‪ ،‬دارای توالی هارمونیک صفر است که در خط خنثی با هم‬
‫جمع شده و سبب بوجود آمدن مشکالت قابل توجه می گردند ‪.‬‬
‫هارمونیک های با توالی منفی می توانند در موتورهای‬
‫الکتریکی سبب بروز مشکل شوند زیرا آنها یک گشتاور منفی‬
‫تولید می کنند و سعی می کنند جهت حرکت شفت موتور را معکوس‬
‫نمایند‪ ،‬هرگزوجود هارمونیک ها در شبکه توزیع مورد پذیرش‬
‫نیستند زیرا آنها عامل اضافه گرما‪ ،‬کاهش بازده و افزایش‬
‫تلفات‪ ،‬کاهش ظرفیت توان شبکه‪ ،‬اضافه بار در خط خنثی و‬
‫تداخل در شکل موج جریان و ولتاژ هستند که این مشکالت سبب‬
‫اتخاذ قوانین پیرامون محدود نمودن آنها شده است‪،] 91[ .‬‬
‫اعوجاج کلی ناشی از هارمونیک(‪ ، )THD8‬ولتاژ جریان را‬
‫بایستی تا حد امکان پایین نگه داشت‪ ،‬اغلب ‪ . 5%‬جدول شماره(‬
‫‪) 2-4‬حداکثر ‪ THD‬مجاز در جریان تغذیه کننده شبکه را نشان‬
‫می دهد [‪.]92‬‬

‫‪8‬‬
‫‪Total Harmonic Distortion‬‬
 ‫جدول ‪ 2-Error! No text of specified style in document.‬حداکثر ‪ THD‬مجاز در جریان تغذیه کننده‬
‫شبکه‬

‫هارمونیک های‬
‫𝑑𝑟‪< 11𝑡ℎ 11𝑡ℎ − 15𝑡ℎ 17𝑡ℎ − 21𝑡ℎ 23𝑟𝑑 − 33𝑟𝑑 > 33‬‬
‫فرد‬
‫‪THD‬حداکثر‬
‫‪< 𝟒%‬‬ ‫‪< 𝟐%‬‬ ‫‪< 𝟏. 𝟓%‬‬ ‫‪< 𝟎. 𝟔%‬‬ ‫‪< 𝟎. 𝟑%‬‬
‫جریان‬

‫از آنجا که هارمونیک ها در شبکه انباشته می گردند [‪ ]93‬از‬

‫کنترلگرهایی بایستی استفاده نمود که قابلیت بسیار خوبی در‬
‫رد هارمونیک ها داشته باشند به نحوی که نیاز تعیین شده‬
‫توسط بهره بردار را فراهم آورند‪.‬‬

‫‪ .i‬راهکارهای موجود برای کنترل اینورترها‬

‫همانطور که در باال به آن اشاره شد‪ ،‬اینورترها را یا‬
‫بصورت کنترل جریان طراحی می نمایند یا بصورت کنترل ولتاژ‪،‬‬
‫اگر اینورتر را بصورت کنترل جریان طراحی نمایند از آنجا‬
‫که کنترل بر ورودی جریان تزریق شده به شبکه صورت می پذیرد‬
‫می توان به راحتی محتوای هارمونیک آن را کنترل نمود‪ .‬در‬
‫چنین شرایطی اینورتر هیچ کنترلی بر روی فرکانس و ولتاژ‬
‫شبکه ندارد و این دو پارامتر توسط شبکه کنترل می گردند‪.‬‬

‫حال اگر چنین اینورتری را برای تغذیه یک شبکه محلی یا بار‬

‫محلی استفاده نماییم از آنجا که فقط جریان آن کنترل می‬
‫گردد سطح ولتاژ شبکه یا بار تنها به وسیله بار تغذیه‬
‫شونده تعیین می گردد که خود نه تنها مطلوب نمی باشد بلکه‬
‫بستری برای به وجود آمدن مؤلفه های هارمونیک نیز می گردد‪.‬‬
‫حال اگر اینورتر را بصورت کنترل ولتاژ طراحی نماییم‪ ،‬در‬
‫عملکرد محلی‪ ،‬عملکرد مطلوبی خواهد داشت اما در عملکرد‬
‫متصل به شبکه از آنجا که عامل کنترل شونده ولتاژ است در‬
‫جریان‪ ،‬مؤلفه های هارمونیکی وجود خواهد داشت‪.‬‬
‫بصورت یک راه حل طبیعی‪ ،‬تعدادی کنترل گر با چندین حلقه‬
‫فیدبک کنترلی معرفی شده اند تا بتواند‪ THD‬اینورترها را‬
‫کاهش دهند‪ .‬در عمل حذف هارمونیک خروجی اینورتر یک مسئله‬
‫ردیابی است با مرجع سینوسی که بتوان مؤلفه های هارمونیک‬
‫را از بین برد‪ .‬روش" دارای سکون‪ "9‬یا هیسترزیس‪ 10‬که در مرجع‬
‫[‪ ]94‬مورد بررسی قرار گرفته اند که سبب بدست آوردن یک‬
‫خروجی با ‪ TDH‬بسیار پایین شده اند‪.‬‬
‫توسعه این روش برای کاهش ‪ TDH‬جریان تبادل شده با شبکه در‬
‫مرجع [ ‪ ]95‬بکار گرفته شده است و برای ولتاژ شبکه در مرجع‬
‫[ ‪ ]96‬بررسی شده است‪ .‬استراتژی فیلترسازی یکپارچه در مرجع‬
‫[ ‪ ]97‬بررسی شده است و استفاده از کنترل باز انجامی که‬
‫بصورت موفقیت آمیزی برای حذف خطاهای متناوب در دینامیک‬
‫سیستم مبتنی بر مدل داخلی در مرجع [ ‪ ]98‬استفاده شده است‪.‬‬
‫چنین حلقه بسته ای می تواند به صورت هم زمان چندین مولفه‬
‫هارمونیکی را حذف نماید‪ ،‬و در عین حال دارای بهره باالیی‬
‫در مؤلفه اصلی و مؤلفه های مورد نظر باشد‪ .‬تالش صورت گرفته‬
‫شده برای یک اینورتر که بطور هم زمان مؤلفه های هارمونیکی‬
‫جریان و ولتاژ را حذف نماید در مرجع [‪ ] 100‬صورت پذیرفته‬
‫است‪.‬‬

‫‪ .ii‬کنترل هم زمان ولتاژ و جریان اینورتر برای‬

‫کاهش ‪:TDH‬‬
‫همانطور که درابتدای فصل به آن اشاره شد میکروگریدها‬
‫ً برای کار متصل به شبکه طراحی می گردند ‪ .‬هرچند که‬ ‫عموما‬
‫از آنها انتظار می رود که ظرفیت تولید کافی و کنترل پذیری‬
‫قابل قبول در وضعیت عملکرد منفرد داشته باشند تا بتوانند‬
‫در صورت بروز خطا در شبکه توزیع بخشی از بار متصل به شبکه‬
‫را تغذیه نمایند[‪.]101‬‬

‫‪9‬‬
‫‪deadbeat‬‬
‫‪10‬‬
‫‪hysteresis‬‬
‫در گذشته اینورترهای متصل به شبکه را بنحوی طراحی می‬
‫نمودند که همچون یک منبع جریان عمل نموده و جریان را به‬
‫شبکه توزیع نمایند؛ برای شبکه های محلی یا کار در حالت‬
‫بار منفرد استفاده از اینورترهای منبع ولتاژ دارای ترجیح‬
‫بودند‪ .‬در صورتی که یک شبکه میکروگرید به هر علتی مجبور‬
‫به کار بصورت منفرد گردد به علت آنکه به مانند یک منبع‬
‫جریان از دید بار ظاهر می گردد در چنین وضعیتی ولتاژ شبکه‬
‫توسط خصوصیات بار تعیین می شود؛ که بعلت توزیع بارهای غیر‬
‫خطی در شبکه مؤلفه های هارمونیک بسیاری به شبکه تزریق می‬
‫شود‪ .‬و در بسیاری از وضعیت ها ما نیاز به تغییر ساختار‬
‫کنترلی داریم که این امر‪ ،‬مسئله وصل به شبکه یا کار در‬
‫حالت منفرد را کند می نماید‪ .‬در صورت استفاده از اینورتر‬
‫بصورت منبع ولتاژ جابجایی از مدهای کاری به یکدیگر آسانتر‬
‫و در عین حال درحالت کار به صورت متصل به شبکه نیاز به‬
‫تغییر ساختار کنترلگر وجود ندارد‪ .‬اما به علت و جود‬
‫بارهای غیرخطی در شبکه مؤلفه های هارمونیک جریانی را به‬
‫شبکه القاءمی نماید‪.‬‬

‫ناشی از جریان و ولتاژ بصورت هم زمان ‪TDH‬پایین نگه داشتن‬

‫یک چالش جدی محسوب می‪ -‬گردد که در برخی از موارد هم به‬
‫علت حضور بارهای غیرخطی غیر ممکن به نظر می رسد‪ .‬هدف ما‬
‫در این پایان نامه طراحی یک سیستم کنترل با استفاده از یک‬
‫حلقه کنترل داخلی ولتاژ و یک حلقه کنترل خارجی جریان است‪.‬‬
‫طراحی می ∞𝐻 برای این منظور ما یک مبدل را برحسب کنترل‬
‫نماییم که هم از جریان و هم از ولتاژ خروجی به عنوان‬
‫سیگنال فیدبک استفاده می نماید‪ .‬اینورتر از استراتژی‬
‫کنترل بازانجامی و ویژگی مدل داخلی برای حذف تمام‬
‫اغتشاشات متناوب (هارمونیک) با دوره تناوب برابر با‬
‫فرکانس شبکه می باشند را دارد استفاده می‪ -‬کند‬