PIRA-PIRASONG PANGARAP “Halika Nestor… dalhin mo ang iyong bag”
Ni:Tubigon Umalingawngaw sa aking tainga ang huling sinabi ni mam. Bakit dadalhin ko ang aking bag?
“Gusto mo palang maging pulis?”, tanong sa akin ni ama ng namataan nang bahagya ang ginuhit kong
larawan ng isang pulis sa “bondpaper” na siyang proyekto ko sa Edukasyong Pagpapahalaga.
“Opo tay” mahina kong tugon sabay tapon ng isang ngiti sa butihin kong amang inako ang pagpapalaki sa
akin mula noong pumanaw ang aking ina sa panganganak.
Tumikhim si Ama at tila balisa.“Pagbutihin mo ang pag-aaral mo Nestor. Grade 7 ka pa lang pero mabilis
lang ang panahon. Pag-aaral lang asikasuhin mo Nestor. Kahit anong kurso ang gusto mo, igagapang kita”wika ni
ama habang mahinang tinatapik ang aking balikat.
“ ‘lika na, ‘maya mo na yan tapusin maghapunan muna tayo”
“Sige po, mauna na kayo ‘tay, itatabi ko lang ang mga ‘to”
Nauunawaan ko si Itay. Ramdam ko ang adhika niyang ako’y may marating sa buhay. Tuwiran akong
saksi sa pagkakayod niyang mamasada ng traysikel araw-araw. Walang palya. Umulan man o umaraw, karugtong
na ang buhay ni ama ang kalsada. Minsan may pagkakataong madaling araw pa lang ay umaalis na siya o di
kaya’y madaling araw ng makauwi.
At dahil totoo namang masikap ang aking ama, hindi ko nararamdamang naghihirap kami, siguro dahil
tatlo lang kami sa bahay kasama ang aking lola na tumutulong kay ama sa pagpapalaki sa akin. Di naman sa
pagmamayabang, pero kung anong mga luho ng mga kabataan ngayon gaya ng selfon, sapatos at magandang
damit, mayroon ako. Mapayapa kaming nakatira sa isang katamtamang bahay sa “slum area”. Kung ikukumpara
sa mga kapitbahay, di-hamak na mas nakakaangat kami nang kaunti sa kanila.
Bilang kabayaran sa pagsisikap ni ama, isinubsob ko din ang aking sarili sa pag-aaral. Lumaki ako nang
tama dahil sa gabay ng aking lola at dahil mulat ako sa araw-araw na pagkakayod ni ama. Hanggang grade 6 lang
si ama at sa murang gulang natuto ng magbanat ng buto dahil sa kahirapan. Ayaw ni amang matulad ako sa
kanya.
Pagkatapos naming maghapunan pumanhik ako sa itaas at tinapos ang aking ginuhit. Kontento ako sa
kinalabasan nito kahit di masyadong kagandahan. Batid kong ibinuhos ko na ang lahat na aking makakaya
dito.Habang hinanda ko ang aking tulugan at akmang pupwesto sa higaan ay naulinigan ko si lola sa ibaba.
“Dun ka na muna pansamantala kena Tiya Uding mo sa probinsya Castor”wika ni lola kasabay ang ingay
ng telebisyon na sinadya yatang lakasan.
“’Wag kang mag-alala sa amin ng anak mo kaya naman namin. Paupahan ko nalang muna kay Tinoy ang
traysi mo at tatanggap din ako ng labada” dugtong ni lola.
“’Yaan ninyo ‘nay, walang masamang mangyari sa’kin”,tugon ni ama. At ang kasunod na usapan ng
dalawa ay di ko na masyadong nakuha sapagkat umaagaw sa aking pandinig ang ingay ng telebisyon na
sinadyang nilakasan.
Hindi ko maintindihan ang pinag-uusapan ni ama at lola. Magbabakasyon ba si ama? Ba’t naman
biglaan? May masama bang mangyari sa kanya? Bakit naman? Hanggang sa nilamon ng antok ang aking diwa sa
kabila ng maraming tanong na nais ko agad matugunan.
Niyugyog ko ang aking tuhod at huminga nang malalim. Nilukob ako ng kaba. Ako na ang susunod na
magbahagi sa harap ng klase tungkol sa pangarap namin sa buhay. Hindi na bago sa akin ang magsalita sa
harapan, subalit talagang kakaiba ngayon. Hinawakan ko ang bondpaper na may guhit pulis. Di ko maipaliwanag
ang aking naramdaman, pinagpawisan ako ng malagkit at tila maiihi. Maya-maya’y napansin kong may babaeng
pumasok sa silid-aralan at lumapit sa guro namin. May binubulong ang babae at halatang pigil ang pagsalita.
Maya-maya’y nag-iba ang hitsura ng aming guro. Hindi ako nagkakamali, gulat na gulat siya at tila pinanawan ng
dugo ang mukha. Tumingin siya sa akin. Di maipaliwanag ang tinging iyon. Nakakabagabag.
“Nestor”
“ Po? Mam”
Tumayo ako sa aking kinauupuan sa kabila ng pagtataka at niligpit ang aking mga gamit at lumapit sa kanya. Ang
kaba na aking nararamdaman kanina’y nanatili. Hinawakan niya ang aking kamay. Mahigpit na mahigpit ang
pagkahawak niya sa aking kamay habang papunta kami sa may pintuan.
Basag ang boses ng aking guro at dagdagan pa sa kanyang hitsura ay alam kong di mabuting balita ang
kanyang sasabihin.
“Nestor, bilisan mong umuwi, ang ama mo… may masamang nangyari sa kanya”
Yumanig ang aking mundo na wari’y nililindol ng daan-daang bomba at buong bilis na tumakbo palabas
ng paaralan. Tila tinakasan ako ng aking sarili bagama’t di ko na namamalayan ang mga sasakyang humahagibis
at bumubusina. Ikalawang eskinita lang ang lugar namin kaya di naglao’y nakarating agad ako.
Madaming tao. Iba-ibang klaseng tao. Di ko mawari kung ang iba’y kapit-bahay pa ba namin o hindi. Isa
lang ang tiyak ko. Nakatingin sila sa akin.
Tumakbo ako agad papasok sa eskinita at dumadami ang kumpul-kumpol na mga nakikiusyoso.
“Matagal na palang binalaan pero matigas daw ang ulo” ang aking nadinig sa kung sinong nagsalita.
Nakarating ako sa amin. Kusang nagbigay daan ang mga tao sa akin upang ako’y makapasok sa
bahay.Nangungusap ang kanilang mga titig subalit tutop ang kanilang mga bibig. Mabigat ang aking mga paang
humakbang papasok sa bahay na pinalala ng kaba na makakalagot ng hininga.Paghagulhol ni lola ang nananaig
sa lahat ng ingay sa aking paligid.
At mula sa pintuan na aking kinatatayuan,Napatda ako. Lantad sa aking mga mata, ang walang buhay na katawan
ng aking ama na nakapangaw sa sementadong sahig kasama ang mga nagkalat na mga kagamitan. Naligo sa
sariling dugo at tadtad ng bala ang katawan. Nanghihinang lubha ang aking katawan. Bilang ang mga hakbang
habang umuusad nang umuusad patungo sa kinalalagyan ni ama. Ang nangangatog kong mga bisig ay yumapos
sa kanyang katawang nakalungayngay.
“Tay?” bulong ko sa aking ama habang titig ang namumutlang hitsura. Tila ba ako’y nagtatanong sa kanya kong
totoo ba ang mga kaganapan.
“TAAAYY!!” pinakawalan ko sa pamamagitan ng isang nakakabulahaw na sigaw ang bagay na kanina pa
nagpapasikip sa aking kalooban. Hinigpitan ko ang pagyakap sa aking ama. Umaasang sa aking pagyakap ay
bumalik ang pagsikdo ng kanyang dibdib. Gumagaralgal ang aking boses habang sumisigaw. Walang habas ang
pagtulo ng aking mga luha.
“Anong nagyari?”
“Mga parak, ang isa’y nagkunwaring buyer”
“’Ba’t pa naman kasi tinakbuhan, ‘yan tuloy, tsk,tsk”
“Kaya ‘yong mga natokhang na, tumigil na kayo. Kita niyo, kayo na susunod!”
Patuloy ako sa paghahagulhol, lalo na’t unti-unti kong napagtanto ang kinasasapitan ng aking ama, ang
aking kaawa-awang ama, at ang pumatay sa kanya. Nais kong salungatin ang mga pinagsasabi ng mga nakiki-
usyoso, nais ko silang itaboy at paalisin. Subalit wari’y ako’y napipipi.
Napansin kong pinaypayan si lola ng mga kapitbahay sa may di kalayuan. Akma akong tatayo subalit
biglang lumabo ang paligid at nagdilim ang kapaligiran.
Mag-ikalawang araw na mula noong nailibing ang aking ama. Habang nililigpit ko ang iba niyang gamit sa
aming kwarto, napansin ko ang aking bag. Kinuha ko iyon at binuksan. Lumantad agad ang aking ginuhit noon na
pulis. Hinawakan ko ang bondpaper at matamang pinagmamasdan. Mula sa kaloob-looban ko’y tila may
bumulong sa akin at dahan-dahang pinunit ang papel. Pinunit ko ulit ng pinung-pino at sa pagkakataong ito’y
naging marahas na. At sabay sa pag-ihip ng malakas na hanging malayang nakapasok sa bintana, hinayaan kong
tangayin ang mga pira-pirasong papel. Habang nagkalat sa ere ang mga pirasong iyon ay kusang tumulo ang luha
ng kalumbayan na likha ng pangungulila.