NASA

Nacionalna vazduhoplovna i svemirska administracija (engl. National Aeronautics and

Space Administration), verb. skr. Nasa (od engl. NASA — akr. skr. NASA), agencija je,
odgovorna za civilni deo svemirskog programa Sjedinjenih Država. Agencija je takođe
odgovorna za dugoročna civilna i vojna istraživanja u oblasti vazduhoplovstva.
Nasa je osnovana 1958. godine, a osnivač je tadašnji predsednik SAD, Dvajt Ajzenhauer.
Agencija je orijentisana sa izrazito više zaposlenih civila nego vojnika, kako bi se podsticala
miroljubiva primena u nauci o svemiru. Dana 29. jula 1958. je usvojen Nacionalni aero-nautički i
svemirski akt, koji je bio preteča i najava za osnovanje Nacionalne vazduhoplovne i svemirske
administracije (Nasa). Agencija je počela sa radom dva meseca kasnije, 1. oktobra 1958.
Od tada, gotovo sva američka istraživanja svemira su predvođena Nasom, uključujući program
Apolo sletanja na mesec, svemirsku stanicu Skajlab, kao i kasnije Spejs-šatl. Nasa trenutno
podržava rad Međunarodne svemirske stanice i nadgleda razvoj letelice Orion i Sistem
svemirskog lansiranja.
Kada je sovjetski svemirski program lansirao prvi veštački satelit (Sputnjik 1) 4. oktobra 1957.
godine, odmah je na sebe skrenuo pažnju SAD i ubrzao njihove napore ka osvajanju svemira.
Kongres SAD ovaj uspeh Sovjetskog Saveza doživeo je kao veliku pretnju za sigurnost SAD
(ovo je poznato kao engl. Sputnik Shock) i odmah je zatražio hitnu i brzu akciju.[3]
Predsednik Dvajt Ajzenhauer i njegovi savetnici pažljivo su razmotrili više promišljenih akcija i
posle višemesečne debate doneta je odluka da se stvori nova federalna agencija za sve civilne
aktivnosti u svemiru.
Predsednik Ajzenhauer 29. jula 1958. potpisuje Nacionalni aero-nautički i svemirski akt
(engl. National Aeronautics and Space Act) kojim je 1. oktobra 1958. godine osnovana
Nacionalna Vazduhoplovna i Svemirska Administracija (Nasa).[4]
Nasa počinje sa radom i tada je nju sačinjavalo četiri laboratorije sa oko 8.000 zaposlenih koje
je ona nasledila od 46 godina stare istraživačke agencije za aero-nautiku (engl. National
Advisory Committee for Aeronautics - NACA). Možda najvažniji doprinos razvoju raketnog
programa imali su korene u nacističkoj Nemačkoj, u vidu nemačkog naučnika Vernera fon
Brauna, koji se danas smatra ocem raketnog programa SAD i koji je u to vreme bio jedan od
vođa raketnog programa u okviru vojne agencije za projektile i rakete (engl. Army Ballistic
Missile Agency), koja je bila pridružena Nasi.
Rani istraživački program o slanju čoveka u svemir bili su pokrenuti pod uticajem Hladnog rata i
konkurencije između SAD i Sovjetskog Saveza i trajala je sve do završetka Hladnog
rata. Merkuri program pokrenut je 1958. godine sa ciljem istraživanja čovekovog leta u svemir.
Astronaut Alan Šepard postao je 5. maja 1961. godine prvi Amerikanac u svemiru pilotirajući
letelicom Sloboda 7 (engl. Freedom 7), kojom je 15 minuta proveo u suborbiti Zemlje. Džon
Glen postao je prvi Amerikanac u Zemljinoj orbiti, 20. februara 1962. godine, kada je 5 sati leteo
u Prijateljstvu 7 (en: Friendship 7).[5]
Projekat Džemini je pokrenut kada je projekat Merkuri dokazao da je moguć čovekov let u
svemir, sa ciljem vršenja niza eksperimenata nevezanih za misiju na Mesec. Prvi let Džeminija
sa ljudskom posadom bio je u Džeminiju 3 (Gas Grisom i Džon Jang). U ostalim misijama
Džeminija dokazano je da je moguć duži ostanak čoveka u svemiru, kao i mogućnosti spajanja
letelica u svemiru. Ovaj projekat je prikupio i puno medicinskih podataka o uticaju bestežinskog
stanja na čoveka.